Google
This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct
to make the world's books discoverablc onlinc.
It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct
to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr.
Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc
publishcr to a library and fmally to you.
Usage guidelines
Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc
public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we liave taken stcps to
prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing tcchnical rcstrictions on automatcd qucrying.
Wc also ask that you:
+ Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc
translation, optical character recognition or other areas where access to a laigc amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout this projcct andhclping thcm lind
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you arc doing is lcgal. Do not assumc that just
bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offcr guidancc on whclhcr any speciflc usc of
any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite seveie.
About Google Book Search
Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs
discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb
at|http : //books . qooqle . com/|
k] lo.iis-
HARVARD
COLLEGE
LIBRARY
[•
4
T. LUCRETII CARI
DE RERUM NATURA OBRI SEX
EX EDITIONE GILBERTI WAKEFIELDI
CITM NOnS ET INTERPRGTATIONE
IN USUM DELPHINI
VARIIS LECTIONIBUS
NOTIS VARIORUM
RECENSU EDITIONUM ET CODICUM
n
INDICE LOCUPLETISSIMO
ACCURATE RECENSm.
VOLUMEN TERTIUM.
T
»' LONDINI:
CVRANTE ET IMPRIMENTE A. J. VALFY, A. M.
1823.
iX. ^oc u. /yv
X'
\.
1' » '
r
« *
• . 7
NOTJE VARIORUM
IN
/
\
T. LUCRETIUM CARUM.
LIBER IV.
1334
NOTJS VARIORUM IN
DE KERUM NATURA UB. IV.
1 Avia PUridMm] Hi 17. V88. jam
iup« lib. 1« et a Lucretio positi lont»
et a Dobis eiplicati. Quare illinc
petCi li qnid reqniiii. Atque iiiqna
ibi diximni de * lolo/ hoc adde : Dc-
nique * lolnm' idem valere interdum
quod loleamy licet vel ez hii verbii
Plautinii intelligerei in Bacchid. 2.
8. 98. * Etiam rogai| qni loccii ha-
beat auro inppactnm lolom ?* Lamb,
Iitoi 26. VII. quibni attentum libi
Memminm lunmi ant alinm qoemvis
Ifcctorem reddere cooator vid, 1«
026. Crecdk.
9 InUgroiJ Ter. Prol. Adel. * Plau-
tni bnnc iocnm Reliqnit integmm.'
(hteck.
7 AnmM] Sic ntraqne editio An-
gUcana, et lib. 1. reliqna aiiMiiim
hoc loco hal>elyant| nnlla reddita ra*
tione. Pr,
Extoioere] Vide inp. vt. OSl. Gif,
9 CcmHngtMt euneia leporelDno ^o*
dicei mannscriptl kal>ent| ceniingenM
cuneia liquere. Non probo. Qnod
antem Thraio icribit eemiinguene,
qnail a verbo tingno : loo more inia-
ait. Eit enim a verbo tango. Nam
lignificat Lncretiui levem qnendam
contactnmi non tincturam ad imai
parteii permanantem : idque decia-
rat idem verbum paullo post posi*
tnmi * Contiognnt melUs dolci/ &c.
et verbale focfv, pro qno mendose
scribitnr in qnibusdam libris vulg.
faeio: mendoslssime antem Zoilus
Infcfii legendum putat. Slc Amob.
lib. 8. dixit : * Quisqnamne est homi-
aumi rationii aUciuns sapore contac-
tnS| qui pUos et lanogines credat in
Deorum corporibus nasci.' Lamb,
Lepore'] Quidam Codd. iiquoref im-
perite : 1.20. * Qno magis setcrnnm
da dictis, Diva, leporem.' Creech.
17 Fiido] Ita qnidem snp. Sed
hic in 4. lib. erat iaetu. Fortc irueiu,
^Trahere/ nt ow^p GraBCCi sit epo-
tar^. Gif.
Taciu] Alii pro paeie contenduoC,
iraciu^ i. e. hanstUi Oifanina. Non
tanti. CreecJL
24 Pertpicie] Ita et Ub. qnidam ; et
anp. 1. 048. 11 10. Gif.
28 Pfwsmlts] Legitnr alibl codi-
cnm persenltti hoc sensu : Volni car-
mine Pierio mtionem ezponere nos-
tram dom perspicis omncm natarana
reram : et dnm persentis ntiUUtem
quam affert philosophica tractatlo.
Ncc hsBreas in nltima verbl syllabn :
f enlm vim hanc habet nt qnandoqao
reddat ancipitemi qnandoqne pro-
doctam : sed in ' senlis ' ullima cor-
ripi non potest : qnod patet In * sen-
tltlsi' nt * dormis/ * dermitb/ is ulU-
ma prodndtur : quod in * dormitls '
patet Obiter carmen Propertiannm
emenda ez sec. lib. 5. 11« * Me Is*
det sl muita sibi dabit oscnla mater :
Me soror et cnm qna dormU amica
simul.' scrU>e domtti^ i. e. Cynthla*
Ordo seqncnUs verslcnli pentametri :
Et me laedet soror cum qua simnl dor-
mit amica Cynthia. Qnasl velit innn-
ere : Licet prsetendantnr sanguinls et
cognationlsi nednm affinilalis vincu-
la: tamen si videro sororem CynlhlaB
condormientemi suspicione pelUca-
tns ebuIUami et acerbam diem prop-
ter lelnm ezigam. Sine commatica
divisione legitnr iUe versicnlns : * me
soror ' et reliqua. Apud enndem Pro-
perUom est pro nobis ezemplnm lUnd
ex sec. qnoqoe Ub. 24. 24. * Non an-
diS| et verba sinis me ludere : cnm
jam Flectant Icarii sidera tarda bo-
ves.' Phis. I. e. ante sentis. Sic
antcm habent quinqne lib. manuacr.
T. LUCRETII CARI 0B RBRUM MAT. LIB. IV. 1336
et noDDalli typU excnti. Alii per- S3 Nme agere tnctpMm, Sfc.] Nune
afnlif. Lamb. Forle perMentU, Gif. de simulacris lea imaginibai ditpn-
ut in praecedente vertn tare meditatur, qaii ffD«Aa ct tAiw
ftnfitu : prateniii Lambtni admitti nominantor ab £picuro apud Diog.
von debet. Cretek* Laert. KcU ikkv Ktiirivatdiwtoaxhtumt
86 Sed qmemuM dociu, 4*«.] Ym. 7. tm OT^peiuiots ^lj kewr^rtitnw Mxn^»
breTiter recenset ea qutB in prsce- res iiaicpiuf rmr ^euMoiUtfmf^ Sie, roireiut
dentibnt librit ditpata?erat. Primo <4 rt^ r^ovt dSwAA vpoo^cryopc^^.
•t tecundo libro atomorum naturam, i. e. * Atqui et formae tunt timili
affectionety motut deniqne et conci- fignra pnedit», atque ipsa tolidacor-
lia abftolverat ; in tertio principia poi^, tnbtilitate et tenuitate longe
DDim», animamqne iptam tam cor- dittanlet ab iit qns oculit cernuntur,
pori conjunctam, quam a corpore se« Sic, hat autem format, idola, i. e.
paratam contideraverat ; et deinde siroulacrat ^^^ imaginet appellamut.'
yrn* 13. hujut libri quarti argnmen- iMmb,
tnm complectitnr» vis. aget de timn« $3 Vehemenier nUbuf\ Verum ett ;
lachriti qaae velnti membranaB corti- nihil enim excogitari potuit commo-
octqoe corpomm a rerum tnper6cie dint ad ezpilcandam Epicuri ratio-
perpetno fluunt, nobitque iilaram uem. Fab,
•peciet et figurat deferunt ; si tince- S4 Rerum tnmiiaana, tfc.] Dictnm
ra integraque adveniant, tum ret ve» ett ad lib. I. * tpectra' Latinit. Fab.
rat percipimua ; ti mutilata, inverta, Intelligit tpeciet rernm, quat vuigo
•nt cum aliit conjuucta,inde oentau- intentionalet vocaot, dSoiAa, r^ovr,
ronmiy et aliorum id genut mouttro- Jyi^ut, membranulat, efflnvia ex tu-
rom phantatmata; aiiquando etiam, perficie corporea, qnae ex omnibut
(namqueanimaecumcorpoributinter- omoino rebut perpetuo emanant, et
«ont) morluorum tpectra. Crcee^ animot impelluut. Latioit ' tpectra/
31 CmB eerpere conipta] Sic top. * figurae,' * imagiiiea/ * effigiet :' * qua-
S. 260. 'Quilraaque Compta modit vi- runi incursn,' ut inqnit Ciccro ez
^eant.' ntrobique tamen quidam legi Epic. 1. de Fin. * non modo videmnt,
Tolont jemcUu Lamb. Adi Emenda* ted etiam cogitamot.' Creeck.
tionet ad 3. 260. Ceternm com 35 Memhnmm^ 9fc.'\ Inde ^awogw
videam volumeu paulo amplint ex- aOrapcittcriptoribuadicuntor; vulgo
cretcere qnam aperaram^ decrevi me * tpeciet intentionalet.' De iit ita
aliquanto etiam, quam antea, brevi- agit Lncretiut, nihil nt Phytico ho-
orem tut debere. Feb. Cop/o, teu minijucundiutetae poatit Fofr.
\pia Faber : nt et 3. 260. * Qui- jSommo de cerpere remm] I. e. de
buaqne Copta modit vigeant.' Creech. turoma et extrema rerum circum-
Nihil certiat Fabri emendatione, caetura, de extremit lineamentit re-
^namnemo mihi vilio vertet, ti rece- rum. Lamb.
perim, qoid enim ett ' compta cum 36 Dereptee] L e. detractae. Sic au«
corpore ?' Natut error eat ex virgula tem legeodum ett, et ita tcriptnm
a librariia ducta tuper iiteram p, ut reperi in librii roanutcr. dequo verbo
pattim fieri aolet, tcriptom videlicet alibi diximnt. iMmb.
fnerat copia vel ceptm tine virgula, I7ttro ciirwpu] Libri manuacr. ha*
ibiqne, cam amitaam putantet libra- l»ent nUropte eitroque: quot non te-
rii, repotoernot compta. £tt vero qnor. Lamb. Uiiroquef cUro^^ ita
aoplaf pro coapta, et ita conlrahere vet. libri. Vulgati : ailro eiiro^. Gif.
vocet amat Liicretiui. Haverc. 30 SimMlaeraqaelucecarentmai] Virg.
32 QrdsajiriNM] Primordia. Lani6. Georg. 4. 255. * Tum corpora loce
1336
NOT^ VARIORUM IN
earentnin Exportant tectis.' ibid. 472.
* UmbraB ibant teooes, MmuUcraque
lace carentnm.' Lamb,
40 HorriJUe] 2. 609. * Qno none
insigni per magnaa praedita terras'
Horrifice fertnr di vins Matris imago/
Creeeh,
41 Ne/crtioidmaa] Hocdico, esse
simulacra qospdamy &c. ne forte pn«
temus, animas, &c. Ijimb, Hnc ten-
dit Lncretius ; nam ez institoto Epi-
curi rit ^uch perlostranda existima-
baty ideo tantnm, ut animi homiDum
snperstitionis vincolis expediri pos*
sent facilios. Fab.
42 Aut umbraa nUer v, vol,'] Virg.
JEn, 10. 641. * Morte obita qualeis
fama est volitare figiiras, Aut qusB
sopitos deludont somnia sensns.'
Lamb,
4S Neve aliquid noeiri poti mort,]
Hsec erat Eplcnri sententiay niortem
nibil ad nos pertinere. Nam quid-
quid bonnm et malum eAt, inquit, in
sensn est. At mors, privatio sensos
est. Ex qno fit, ut haec cognitio et
perceptio, nihil ad nos mortem per-
tinere, fructnm vitSB dulcem ac jn-
cundnm nobis reddat, non addens
tempns infinitum, sed immortalitatis
copiditatem demens. Nihil enim est
in vita mali ei qui cognoverit et pe-
nitns comprehenderit, nihil esse in
non vivendo roali. Itaqne inanis est
iSy qui dicity se mortem extimescerey
non eo quod dolore afficiet, cum
aderity sed eo quod dolorem afferat
impendens et futura. Nam quod
adest, dolore non afficit: qnod ex-
spectatnry Incassum afficit. Quod
igitur malorum omnium borribilissi-
mnm est, mors, nihil ad nos, qooniam
cnm qnidem snmus, tunc non adest :
cnm vero mors adest, tunc non sn-
mns. Neqne igitur ad vivos, neqne
ad mortuos pertinet: quoniam iilos
quidem non attingit, hi autem esse
desieront. £01116.
44 Perempta'] Festns : * Peremta/
et * interemtay' pro interfectis poni
folet a poetis. Lneret. * Com eorpoi
aimol atqoe anirai natnra percmta.'
45 i» swi dieeeiom dederiiU ftimaT'
dia] I. e. in sua primordia resolnta
sint, et discesserint. qnod docoit lib.
I. idemqne approbat Eorip. 'laerfll.
*'09ffK 8* %Kaaro» cts rh crfi^' &^/kvr«,
"Eanwo^ MjihBo, irvwiM /ih^ vphs oiBdpa^
Th amfM 8* ff2s yv^, off ri yiip affm^yH^ft
*HfUr€poi^ abriif, irXV iiwK^ffai 0iaf*
Kl&vffira tV Bpi^a» oinb M Kafioaf,
i. e. ' Unde antem nnnmqnicqne in
corpns pervenit, eo discessit, spiritna
ad setbera, sen celum, corpns ad
terram. Nibil enim nostmm ipsornm
possidemns, nisi ut vitam incolamus,
tanqnam inquilini. Deinde terram,
quse alutt, corpns capere oportet.'
Lamb, Dederuntf ita conjectura duc-
tns emendavi ; in aliis dederint, Ita
et inf. hoc lib. 971. Gif.
46 Dieo igiiur rerum effigiaa] Qnm
vs. 84. ' siroulachra,' jam * effigias
remro,' ' tenues figuras,' ' membra-
nam,' et' corticeni' appellat; eaqae
mitti a rernm superficie vss. 5. asse-
rit : et deinde vss. 19. hoc modo pro-
bat : Res mnltSB (idque ipsi ocnli ag-
noscunt) e se mittunt corpora, qn»-
dam rara et tenuia, sic lignnm fu-
raum, calorem ignis ; qnsdam spissa
magis el compacta, sic ctcadse et
serpentes pelles snas. Qnis antem
tenuia qusedam slmnlachra avolare a
rerum snperficie dnbitet, com videat
spissa magis et sollda deponi ? Prae-
sertim cnm sint minuta corpnscnla in
reram snperficie seu prima fronte
collocata, qnae fiicile sese expedire
poKSunt et avolare. Epicnras ipse :
Kcd fihf KflU r^mi i/aouHrxiifuiFes rois
arwptfufiois dirX, knr6rriai9 &ir^0rr«f
fxuKpkr rSir ^aufofi/hmaf ro&rws Vk reht
r^oos fffSMXa irpoiaayope6ofup, Creeck»
Efigias] Sic hat»ent libri mannscc»
Plaut. Rud. 2. 4.7. < Proh dii im-
mortales, Veneris effigia hKC qoidem
est.' Lamb. Ito llbri vet. Volg. eJfU
gtss. Oif.
T. LUCRBTU CARI DB RBRUM NAT. LIB^ IV. 1337
47 Sttmmo dM eorUte tarum'] Sic
•moct Tett. fere. Vnig. ctrpert, Oif.
Mit. qoidmm habent ^f^igioi, qaati
dicerct Locret. mioimam hoe ease,
qood Oreom ooo labiret, oeqoe ao-
oihilaroretor ; ▼erom soperttes effo-
geffet ioteritom reliqoaram partium.
Sed prcfero volg. lect. quam ipse
coBfirmat, oam oioz ts. 8S. ' cam
corpore focom Mitloot, effigias qoo-
qoe debeot mittere teoaeis.' et coo-
clodit esse ts. 103. * Snot igitnr
teooes formarom coosimilesqoe Effi-
gi«.' Hmo.
SwHow de cerpare earmk] Secotas
snm cod. Vaticanom : nam ceteri ha-
beot soMaio de cortiee: quam scrip-
toram rejeci, qoia ferri non potest.
eam tameo toetor Zoilos, ne sit sui
dissimilis. Atqni se ipsa refellit.
Nam qnid ineptias, qnam ita loqoi,
effiglas tenueis ab rebus mitti, de
sommo earum cortice; qnse effigise
soot nomioandse ' membraos/ ant
*cortez?' Adde qood ' snmmo de
corpore' idem ▼alet qaod M rijs
9miArm ^nreAiit. qoibtts ▼erbis ute«
baCor BpicnroSy qo» Latioe reddita,
significant * de eztremo corporom li-
bramento,' seo * de corpomm eztre«
mitate/ slve» ot vnlgos loqnitory ' de
soperficie.' hmh. Unde et fAoMf8f&
▼oeata sont. Fofr. RectCi si ooqoam
oUaa, Lamblnas Olfaniom cum soo
•trficc e Codd. desompto castigat.
« Effigies' vii. de reram cortlce, no»
minando est * cortes :' qold ineptias ?
Epicoros aotem hssc simolachra ex-
dtat M T^f Miyidr«r IrnroX^ff. Vld.
etiam vs. 86. et vs. 09. Creee\„
48 Qvtf fHOsi memhreBMy vel «erf .]
Profert honc vs. Nonios Marcell. obl
docet nomen * oortex' interdum re-
periri generis ftsrolnel : et pneterea
illnm Virgilian. Ecl. 6. 6S. * Tom
PhaStontiadas mnsco circomdat ama-
rae Cortlcis.' wumbrauL aatem legitor
apod Nooiomi nooflieM6rai0; neqoe
nos naovere debet syilaba oltima no
brevif . Lamh. Ito scripsi es Nonio,
Certes. In libris memlrimet. Oif.
51 U UeH Hne} HUuf, I. e. ez iis
qa« deinceps dicturus sum. L«r.6.
62 Prtadplo ^aontAo] Primom ar-
gamentnm» quo probat esse rerom
imagioes, est a slmili. Malt» res
(itfquit) mittnnt ea se corpora qn«-
dam partim diffosa et tennia et rara»
nt ligunm In ignem conjectom mittlt
fomom, igois vaporem seo calorem :
partim magis coutezta et spissa, ot ci-
cadsi tooicas teoueis ssstate pooont :
sic et imaglnes a rebus flnunt. Lamh,
In refm» aperiW] Manifestis, et
qusB suot in promptu. Ijmtb,
65 Olini] Aliqnando, vor^. Lomfr.
56 Cum veiere»'] AI. CMm ieretee*
Lamb. Veieree^ tereteef et ita etiam
iof. 6. 801. G\f. Teretee^ alii: et
pro metate, ettate, frnstra. Creeek,
60 IUorumepoUi»ytfe.] Profertbnnc
versum Nonios io voce * vepres/ do-
cens esse et mascolini generis, ot
apud Virg. ^o. 8. 645. ' sparsl rora-
bant sangnine vepres/ etfcemininiy
ut hic : profert et in voce ' spolia.'
Sed qnseri potest, cur, cum dixerit
lubricam serpentem exnere vestem
in spinis; subjungat, lUomm epotU» ;
videbatur enim dlcere debuisse, /?•
Hm» epoUi»f ant certe motato duotaxat
nauieroy qaod ssfpe fieri solet, i/to-
nan, nempe serpentinm lubricarum ;
nisi ita dicamus, t7loramy nempe cica-
daromy vitnlorom, et serpentium.
Iiam5. ' Exuvias' Virg. 'senectam'
alii, GrsBcl y^pa» dixerant. Virgitii
locos hinc espressas, est JEn. lib. 2.
471. ' Qualis ubi in lacem coluber,
mala gramioa pastus, Frigida sub
terra tumidam quem brama tegebat,
Nnnc posilis novns cxnviiS| nitldoi*
qoe juventa/ &c. Preig,
61 Hete ^eniam] I. e. Qtue fno-
iWDR. Creech.
64 0»tendi eat] Ita in veteribus
nostris et aliis veteribas. £x ono
Codice Lambinus: kieeend», Vulg.
osfeiidtl. Oifan. Hisceiidi eet mtUa
pot. Magnam profecto gratiam de-
1838 NOTiE VARIORUM IN
bemtis codtci Bertiniano et Memmi* fig, Videtur bec qaidem scriptiira
ano: qnonim beneficio hiclocus re- integra et plana: aed tameo libri
stitotus est : nam ceteri libri scripti scripti alii habent : Qno /ueriHt, ei
nlhil me juTerunt, nisi qood in eis cmn formm aervare figuram. alti, vete"
legitnr partim oUemdi eet^ parttm kog» remfomuef Ifc. lacuna interjecta inter
Undi esi, Vulgati autem, inquibus dnas voces teterem et formet, Vati*
legitor partim oetendUy partim oeteKdi canns neqne habet vocem veterem^
eetf multo snnt depravatiores. Hsbc neque eolitamf qnae reperitnr in vul-
igitnr est recta scriptnra, et germa- gatis. Memmian. sic : Qm fuerimt
na Liicretiana, kieeendi eet nuUa po- et eum forma eervare figuram. Unde
teetae : quae hoc significat : nihil posse mihi suspicio Injecta est, hunc locnm
dici, nnllamve causam afferri, quare mendo non vacare, et vocem eotUam
iUa qoas cemontor, nempe membra- esse adjectam, nt fortasse sit ita le-
nae de vitulis nascentibos, tunicae de geudom, Quofueriutet eonformem^ sen
serpentibns et cicadis, fumns de lig- potius, commnUm servare figuram.
noy et similla, magis cadant et defln- Hic Zoilus ab iogenio suo non disce-
ant de rebns, quam quse snnt perte* dit« Commemorat enim, quod a me
nnia et persobtilia, ut imagtnes. ' Ne est editnm : qnae in Scholiis notata
faiscere qoidem licet :' hyperbole. Sic snnt, tacet, fiamdiw/ vpSyfM iroiAy.
Plato lib. a. de legib. iL^taaia ii/Mt Ao^- legendnm tandem censet, con formm
fidwou * loqnendi impotentia nos cor- eervarefigur, fortasse non male : no*
ripit : hiscere non possumus.' Haec lim enim conjecturis ejus taleis notaa
Zoiliu oon probavit. Qnid miromP apponere, ne si eas quidem impro-
Palato corrapto etiam qnae dulcia bem, qnaleis ille solet meis : * male,*
innti amara videntnr. Est antem 'pessime,' ' ineptissime,' 'roendosis-
* hiscere,' os aperire, hiare. Cic. Phi* sime.' JCiam^. Veterem etformte. alii,
lipp. S. ' Respondebisne ad haec, ant SoUtamf qnidam et coMumlm, seu
omnino biscere aodebis P' Arnob. lib. et co^formem: Oifaninsy et con forma
1« Adv. Oent. * Ipsa denique si ani- servarefiguram, vis.conservare. * For-
mantia ranta hisctre potoissent/ dcc. ma'autem secnndnm Epicorum est id
Idem lib. 4. ' Experiri volomns, et qnod in corporis soperiicie continen-
cnpimuB scire, an mntire, an hiscere ter remanet, ipsa imagine tanqoam
Deorom in mentione possitis, an con« spolio continenter avolante : aliqnid
cipere eos mente, qoos in animis vel- viz. coloris solido inhaeret, aliqnid
tris nullins scripti informaverit no- derasnm transfertory qnod sit simn*
tio.' Ov. Met. 13. 2S0. «NonTela- Uchram. Creech.
moniades etiam nunc hiscere quic- 68 Et muUo cihaa, 4*4;.] Agit hoc
qnam Andet.' l4imb, Ne hiscere loco Lncretios de speciebusy qoas
qnidem licet j nulla omnino ratio volgo ' Intentiouaies' ideo dicuntnr,
reddi potest. Ita ex optimis Codd. quod Barbari, qni has literas tracta-
Lambinns, et vani isti qui oetendi bant, * Intentionem,' pro intellec-
pneferant. Creech, tione nsorpabant ; qoia scilicet in re
er Et eon fomue eervare figuram} physica non est ut qnidquam sine il-
Sie vet. libri. In aliis veteribos: lisintelligas. Ait antem Poeta,^som-
eumforma^ etiam bene. Ita vs. 96. mis in rebns multa minnta corpora
< Qoandoquidem,' dcc. £t vs. 85. esse, qnae jaci possint/ &c. £t reve-
'snntigitorjamformaram,'&c. £t ra longe plnrima w% ea debent;
vs. 108. <snnt igitur tenues,' &c. alioqoi onde tandem perenne illnd
Vnlgati: Somam et fermeB, Lamb. specieram efilnvinm foret? Quare
veUrem, Gif. Veierem et fetmim aero. fieri nuUa ratione potest, qoin in hia
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1339
venibas crror sU: Et mulU cUiu§t
ftmt9 mhm emlvfediri Paiua ^unmif
mi mmi m friwM frontt locata. Vides
•Oi esse Lncretii sententiam, corpo-
ra ronlta niin«tm esse in sommis re-
bns, qnw qnanqusm sint mnlta, ta-
■en tanto citins jacinntor, qnanto
■Inna impediri possnnt panca. Id
mtem dicere noo modo inconstantis
honinis est, sed ejns etiam qni rei
physicsB imperitissimns sit. Qnid
eoim? *Modo air, modo negat/ nt
ille Comici servulus. Itaque non,
legi, sed pariM, necesse est.
enim ; et, multa profnndi ex
rebos corpora nt probet, hos versns
scribit : * Namcerte jaciatque emer-
fi ■nilta ridemns, Non solnm ex alto,
penitnsqne, nt diximus ante, Vemm
de snmmis/ &c. Fab.
69 Ut me] Ita malim ex Vet. lib.
qnam et. Oif.
70 Jaeier ae tergert] In vet. libris:
jocfre ac mergiri, eorgerif dergiri. Vul-
gati : jaeaiari» Jacier rectnni est. De
Urgeri dnbito. Lambinns eatergere.
Vide Indtcem. et sup. I. 810. Gifam.
Nam eerte jaei^ atipu emergere maUa,
Cnm reperissem in codicibns ma-
MMcr. hoDC versnm mire deprava-
Inm; sed ita, ut obscora qnaedam
apparerent scripturse veteris vesti-
gia, sie excndendum cnravi. Slc an-
lem habent cod. Bertinian. et Meni-
wian. Nam eerte jaeere, ac mergiri^
4pc. alii, Nam eertejaeere ae eergiri, t^»
vnlgati antem, Nam eerte jaeere ei
jaealariy tfc. ex qnibns scriptnris hanc
leci, Nam certe jaci^ atigae emergere,
Qood si qnls malet ita reponi, Nam
jaeier eerte^ aique emergere (sen emergi)
wmita videmus, non pngnabo; satis
est mihi lectorl ingenioso scrlptn-
ram veterem exposnisse, ot ex ea
feram eliciat. Cnm haec jam scrlp-
siaiem, Adr. Tnmeb. Adv. 7. 12.
scripiity stbi videri legendnm, Nam
eerte jaeere^ ac tergeri mn/la eidrmiis,
ift. cni in eo, quod tergeri restitnit,
asseiisns snm in seconda editione :
jaeere autem non probavi : est enim
verbnm activom, nec com ' tergeri,'
ant cnm * emergere' coberere potest.
tergeri autera interpretor eradi, ex-
cerpi. emergere tamen non est fortasse
rejiciendnm, neqne a scriptura anti-
qna admodnni abborret. Jodicetlec-
tor. Licet etiam fortasse legere, iViuii
detergeri, aifue emergere, sive, aique
emcrgi nrnUa ndemus^ ifc, Omnino
enim, ne quid dissimulem, adverbinm
'certe' bic roe snboffendit. Quod
autemZotlos noster volt legi, Nam
eerte jaeier ae tergerif ifc. Dii male
faciant isti belloe, qiii taleis nume-
ros ac taleis versus adscribat huic
politissimo poetae. Lamb, Vs. 15.
confirmat quod superiori argumento
assnmserat idque probat experimen-
to, qno constat colores ita delibrarl
a snmmis corporibns, nt imaginom
quoqne direptionem argnant : qnip-
pe vela theatris intenta totom scafoae
apparatum popnhimqne spectantem
suo colore perfuodnnt : Nam jaeier
certe^ at^ emergere: Oassendns :
Alii, Nam eerte jaei ae tergeri: vel,
Nam detergeri atque emerge^e. Creech.
Jo. Fred. Orooovins Observ. 8. 7.
snperscriptam lectionem Ms. Voss.
vet. approbans, legi vnltjac€r0(vide-
licet sese) ae iweergi, proot verbum
illnd de liquidis effnsis nsnrpatnr a
poetis. Virg. ^n. 0. 244. Mnvergit
vina sacerdos.' alii»que ; quomra loca
illostrat ibidem vir doctiss. quibns
addi potest Ovid. in Met. 7. 246.
*Tnm super invergens liqnidi car-
chesia Bacchi, ^neaqne invergens
teptdi carchesia lactis.' et Ipse Ln-
cret. 6. 1007. 'Illi inprudentes ip-
si sibi saepe venenom Vergebant.'
qni ad sensum hnjus.loci accommode
admodom pari signi6catu verbi * ver-
gere' seu ' vergi' utitnr 8. 218. * Sol
etiam snmmo de vertice dissupAt om-
neis Ardorem in partes, et Inmine
conserit arva : In terras igitur qno-
qoe solis vergitor ardor.' Sed tamen,
qunm in omnibus Mss. constAoter
Id40 NOTJi VARIORUM IN
io tri eze%t verbam iilod, et pottea dum eue Yidit Joan. Puseratins.
etiam eoocedat anctor vt. 105. roo* nam vnlgo sic legitur, DtfoTmU tU%»
mento temporis hoc fieriy neqne sibi bami^ ifc* Idem Virg. Oeorg. 4. 7*^.
admodnm in conjectnra ina qnoqne * et fermgtneos hyactntho».' idem,
satisfaciat Lamblnus, vetns eue men- iEo. II. 772. ' Hle peregrina ferm*
dnmcredoietsnspicor poetamscrip- gine clami et ottro.' Piant. MiK
•itse, Ham certe /aeile impertui muUa Oior. 4. 4. 6S. ' Facito, nt veniaa
9idemaM Non eabtm^ if€, qnod valde ornatnt omatn nanclerico, Cantiam
apto tentn jungitnr cnm * colorem/ habeat ferragineam, cnlcitam ob ocu-
quod mox tequitnr, et confirmare lot laneam : Paliiolom babeat ferra^
▼idetur vt. 78. * Inficlunt, cognntqne gineum : nam it color thalatticna
tno fiuitare colore.' Hlit nempe co- ett.' Fettnt porro, ' Ferraginenm,
lorem tunm impertientet. Hav, colorem' (inquit) * ferri timilem ette
71 Ex alto] £x intimit et penetra- volunt. Vere aotem ferrugineut co-
libnt partibnt, ut declarat voz * pe- lor, caernleut ett.' Cnm Fetto con-
nitnt.' Lamb. grnit anctor vocabolarii manutcr.
72 De tammtt] De partibut extre- Latinogneci : in quo Ita tcriptnm
mit. Liim6. ett, * Ferrnginenm, 7XaSiKor, nviifww,*
78 Et tBolgo fadMmil Hoc ett unnm Lomfr. Vide Interp. Virg. ad illnd
de multit matbematicit pottniatit, ^n. 0. 582. ' et ferragine ciarnt ll>e-
Incem per ret quaslibet coloratat ra.' Fab,
permanmntem colorari. Qnod de- 75 Volgata} VoHtantia. Sic 2. 163.
monttrari potett timilitndine liquido- et 864. Pervolgant, et jam inf. vt.
rum: qute colorem contrahunt ez 208. et 6. 1161. Creech,
iit locit per qute fiuunt. Lamb, TrementiafluoMt] Cum olim tecntna
Latea'] * Lutei colorit/ i. e. rnbi- ettem lectionem vnlgatam, frMieiiiia
cundi, aut crocei. Virg. Ecl. 2. 50. pemdentfhmc annotaram :' * Non dn-
* Mollia Inteola pingit vaccinia cal- biom ett, qnin in verbo peadnil men-
tlia.' et apnd eundero, 'Anrora In- dum tubtit. Nam iibrorum mann-
tea ;' et in Poliione, ' croceo luto/ tcriptorum alii babent trementiaflaC'
pro croco luteoy nt vult Serviot. et t«t,alii tr«meii/ionrciim,alii<rfiiieaf«iy
apnd Hor. Epod. Od. 10. 16. 'Tibi- deinde laconam: in qna nihil ett
que pallor lotent.' Nam ' lutum' pri- praeterea tcriptum, neqne peademtj
ore longa ett color Inteot, qnali co« neque circum^ neque flactus, codicea
lore ett ovornm vitellut. Lamb, Florent. antemy trabeiefue teneatim
RMitaque] Sic legendum, et ita ha- ctroim. De hoc igitur loco jodicet
bent codicet manutcr. < ruttut' color lector : nam mibi qnidem aqua hmret.'
autem rubro finitimut ett, a qno * rut* Nnnc Tnraebi conjectnra, ut in ma-
tata factio' nominata: et fortatte lit, mihi non videtur rejicienda, ot
idem qni ' ratilnt.' Lamb, Ita vet. flutant potitum intelligamut pro/at-
libri. Vulgati : rufa, Oif. tant^ atque ita edidi. Lambin, Kat-
74 EI/nragiiiaJFerrnginea. 'Fer- tant, veteret libri quidam: fluctuom
rngo' autem purpnra ett obtcurior, quidam : ctrcam. alii aliter. Vulgati :
et propemodum nigra, Hitpana, ut pendent, Ego ez veterum librornm
docetServint ad ilinm locnm Virg. vettigiit, et ratiooe dnetaSy flmtant
Oeorg. l. 467. ' Cnin caput obtcnra repotui. Numerut tic aptitiimna
nigrum ferragine tezit.' Cui timile peperit errorem. Vide et tnp. 8.
ett illnd T. Petronli Arbitri: 'nam- 190. Gifan. Fiuetant, Pott variat
qne oro croemo Deformit Titan vnl- Mtt. mendat hanc lecttonem tuppe*
tut raligine tezit.' Sic autem legen- ditat Vott. vet. qood mihi omniom
T. L17CRBTI1 CARI DB RBRUM NAT. LlB. IV. 1841
•ptimmi Tidetar^ pro/nc/iiinU Tide-
licet dictani, neque tmmeo necesse
cit idfo mntare, qaod «eqaitnr ts.
76^JUuUtre, Nam dum ftuiiimtf leni
motn Tcntomm agitata ▼ela sensim
atqae lente amsnam colorom osten-
dont ▼arietatem ; dum/ac/iMiU, ma-
jorem motnm, pro Ycnti moventis ra-
tioncy et non sine lusurro et strepitu
cansantar. Havere,
76 CaoMt] Ca?ea hoc loco signifi-
cat totnm illum locum, in quo sedent
apectatores, M. Tull. Catnne : ' Ut
Turpione Ambivio magii delectatur,
qni in prima cavea spectat : delec-
tator tamen etiam^ qni in ultima.'
Umb.
77 Scenai tpeeUwi] Sic reposni, cnm
reperissem in lib. manuscr. ScenaH
ipuuM, nam Tulg. habent, SeetutleM
epeeiem Lamb. Ita vet. libri. In qoi-
hosdam veteribos : Scanali, Vuigati
SeenaUm, sic et iof. 6. 225. G^o».
Heonan] Nam ibi deorum simula-
cra. quippe ludi id genus religionis
parserant. Fub,
78 luJUumt'] Quasi tingnnt rao co-
lore. Lamb,
70 Ei qaanie evrenm mage simI in*
cioM] Ita ut nollus luci pateat aditns
alateribus. Lamb,
81 Cenrideni'] Traiatio nsitata scrip-
toribos, omnia simul renident, ct lae-
titia diffiindant spectatorem : vel bi-
laritatem ejusmodi prse se ferunt, nt
ridere videantar. JLam^.
Csiircpla laee diei] Celeriter et
raptim concepta, videlicet a parte
sopema. Sic autem habent lib. ma-
nnacr. non, nt vnlg. eoneepia, Lamb.
82 Ergo Uniea de enmmo enm earpore']
I. e. ergo cum lintea de snmmo cor-
pore, i. e. de soa extremttate, * fu-
cnm/ i. e. colorem» ' mittant :' non
dehet minim videri, si res qnseqiie
etiam imagines tenueis ex se mittant.
Lamb.
8S Ej/igia» quofiie debtni"] Sic ha-
bent lib, roaanscr. non, ot vnlg. ^
gUi, Lamh.
Teimds] Anapsstns pro spondeo in
sexta sede : vei * tenueis' hic dissyl-
labnm est. Lamb,
84 Jaeulaniur] Mittnntnr. More ve-
terum 'jaculare/ ntalia paeneinfi-
nita. Faber.
86 Suni igUur, ^c.] His tribns vas.
conclodit ez disputatis et probatis
hactenos esse ista, de quilHis agitur,
rernm simnlachra. Pro eeria qnidam
legnnt e^aeaf quos ego non sequor.
Creech.
Vettigia eeria] Sic lib. manuscr. et
nonnulli vulg. quidam ttem vulg. nt
Parisiens. netiigia aaea, Lamb. Cer»
ia. Caca qnidam vulg. Ita variatnm
sop. 1. 622. 527. G(/<ia»
86 Subiili pretdiiafile] SobtiU tex-
tora. Tralatio est a tela sea linOy
ant lana, qum digitis carpitnr ac de-
ducitur. < Filum' interdum est res
quaeque ad tennitatem dncta: de
qna voce snp. Lamb.
88 Pneterea omnU odos] Sic legit
Nonins, et ita habent nonnnlli libri
vet. vnlg. Teroy odor. Lamb. Supra
▼s. 66. docoit, ' Simolachra jaci or«
dioe eodem Qoo fuernnt, veterem et
formsB servare fignram.' jam vss. 8.
ostendit se non inepte iliud docoisae,
ideo eoim eondem ordinem servant,
quoniam avolant a corporis snperfi-
cie, onde omnes simolachrorom par-
tes aeqne facile se expediunt, inde
per nnllos meatus, et viarnm anfrac*
tns fernntur, nt odor, fumus, vapor,
et id geniis alia, qu» e rerum parti-
hus interioribus fluunty et eam ob
caosam confosa volitanr, et dispersa.
Creeeh.
89 Ideo diffuea e rebue abundani]
Ideo hm res dispersse efflannt e re-
bus, quia dum ex iotimis rerom par-
tibos oriontor, sctndnntur per viaa
flexas, aea flexuosas, et tortoosas :
colores aotem et imagioes qnae ex
anmmis reram corporibns flounty rec-
tis viis egrediuntur» nec quicqnam
est« quod illa discerpere queat. Lojn^.
90 Extrinteeue orta:] Error acor-
I34I2
NOT^ VARIORUM IN
rapto ftxemplari, quo nsas e«t typo-
grapb. Tel piier eniin videallegendum
ifUrimtecus, Faber.
05 In prompiu, qwniam esi in prima
frontt locata] Rectius, qiii sic diatin-
guit, In promiptu quoniam eai^ in prt-
iM, i^e. Faber. Ita interpungendnm.
Eonii» p. 192. *In fronte promp*
tum gero/ £t supra alicubi. Gu
fan,
06 Poitremo in specuUSf ^.] De spe-
rulis infra copiose explicabit. Lamb,
Denique probat vss. 13. dari imagines
e rerum snperficie dereptas ; simnla-
chra quae a nobis cernnntur in spe-
culis, in aqua, et in re qualibet pla-
na et lavigata, simillima sunt iis re-
bus qnaram sunt simulachra; ergo
necesse est ista simulachra ex imagi-
nibus ab ipsis rebus dereptis compo-
ni : nam nulla alia cansa reddi po-
test tani exactas similitudinis, nisi
cortex summus ille, qui toti rei dn-
dum haerens, quasi membrana separa-
tar, et appellit in speculum aut
aqnam. Notabis autem singulas re-
rnm imagines, quae in speculis aut in
aqua cerauntur non nnas esse, sed
roultas, quae jngi repulsu ad oculos
rejectse non plures, sed quasi una
imago videantur. Sane experientia
monstrat imagines ex ipsls nsque cor-
poribus in specnla transmitti, quando
illis praesentibns appellunt in specu-
lum ; re qnapiam interposita a pro-
gressu in speculum arcentnr, ac,si
moveantur corpora, moTentur et ip-
se, si InTertantur, iuTertuntur; sl
discedant, abeunt; si absint^ sunt
oullse. Creeeh,
90 £is< tmag'iiit6iis} Sic legendnm
omnino. Hiatns mendi causa. In
vet lib. EXf qnod de Eee^ factnm.
Vnlg. Esee in, Ene et, Vide de hiatu
versuum in Indice. Gif. Eaae in, i^e,
Miserabilem in modum hic versus
laceratns et corrnptns est in omnibus
llbris. Nam in manuscriptis quidem
ita legitnr, Ex imagimhus mieaie con-
eisiere eorum : plane mendose. Nam
qood Zoilns hanc seriptnram tnetor,
cnm dicat esse chorenm pro spondeoy
ifP^Tw 4s K6paKas cum snis disconvoBi*
entibns ae distortis pedibus, bomo
Ingenio distorto pravoque. In ntrla-
que Aldinis, Parisiensibns, et Lug*
diin. Esse in imaginibus missis ean*
siMtere eorum. in Florent. Esse ei
imaginilmSfi^. Jovianns Pontannssic
legebat : Heec ab imaginihus, i^c. Ego
In tanta varietate mihi licere putavl,
qnod milii potissimum videretur, pro-
bare. Ita secutns snm codices Ve*
netos : ciijns mei facti banc rationem
reddere possum, quod ex hac scrip-
tnra, probabilissima et Epicuri opini-
oni maxime consentanea sententia
elici posse mihi videtur, nempe hflee,
esse, sen rh ebfoi, ical r^ oboia»^, l, e.
' essentiam ' eoram simnlacrornmy
qnse nobis in aqua, et speculis, et ce-
teris corporibns Isevibus apparent,
consistere in imaginibns missis, 1. e.
in iis imaginibus, quas dicimus e
summo corpore rerum mitti : pet
quas cernimus, atqne adeo cogita-
mos. Veram hanc Epicuri opinionem
non sequuntur mathematici. dicuot
enim illi, cnm ex omni lumine radii
quidam rectis Uneis et directo ad res
opposHas prodncantur, tum ex ocnlia
nostris, qni Inmina quaedam snnt, etl-
am radios quosdam ad eas res qnas
cerauntnr, proflnere : atque hanc cs-
se cansam vlsus. Quod autem ad
loqoendi genus attinet, sic infra eo-
dem lib. vs. 769. ' Prseterea memi-
nisse jacet, languetque sopore.* Per«
spicue ibi positnm est 'meminisae*
pro memoria, nt Orseci dicunt rb
pjfpi/noBai, pro nomine pv^iiai, sic
Plautns Bacchidib. 1. 1. 50. <hic
▼ereri perdidit.' ' vereri/ i. e. vere-
cnndiam, sen pudorem. Idem in
Curcul. 1. 1. 28. < Ita tnnm confer-
to amare semper, si sapis, Ne Id
quod ames, populus si sciat, tibl sit
probro.' ' tuum amare/ i. e. tunm
amorem. Lamb, Th < consistere' eo-
rum esse in imaginibus. 'EA^ip^fi^.
T. LUCRBTII cXrI DB RBR0M NAT. LIB. IV. 1343
Fa6fr. T^ ff&cb, ^oMo. Cneek. ma natura preditas, idqae a similita-
10\ Ccrpormy rei wuiUa quee mittunt dine primorum corporam. SicLaer-
etrpert aperlo] Va. hic abest a vete- tins : saftf^ 8ri r^ ffflkvXa rois Xcirr<fn^iy
ribiia Doatrls. Et glossam sapit. Et ityvw§pfi\-ffrois K^xpffM, Mh^ iarrtyM^
snp. versa 61. etiam abeat. Gifan, rvpu rSv ^wofJiww^ i. e. 'Deinde
Acfl nuUiUi. 8ic legendnra, non rea imagines tennitatibns inezsuperabili*
miftflt. £st enim hic ordo : Nam bns constare, nihil eomm qnae sunt
car ea corpora potios cadant, atqne in promptu refellit.' Lamb, Hamm
ab rebtts recedanty qnse corpora mol- imagtnum affectiones expUcatnras
ts res abs se mittnnt corpore aperto primo vss. IS. docet sumniam tenui*
pr^dlta, qoam corpora tenuia, dici tatem, talem quidem qnse tIx con-
noD potest. Sed non diasimnlabo, cipipossit, illis convenire : res utde*
bnnc versam, Corpera ree maUa^tfe. claretur, cogitadnntaxat: Nihilesse
abesse m codice Bertinlano. Quem aliud imagines qnam atomornm tenn-
▼ersnra postea non deleudnm censnlt issimas, pellicularnm inatar, conlex-
Zoilos, sed plane delevit, cum tamen turas : at quanta sit atomomm snb-
ejns sententia non sit absnrda, sed tilitas, quarum innnmerfe myriades
com Lueretii sensn et totios loci sen- necessariaB sunt mlnntiasimo animal-
tentia consentanea. Si qnem autem culo, Acari v. g. membrul6ve etlam
ego versnm ineptum, et Lncretio In- ejus compingendo^P Id nempe satis
dignnm, delendum censeo, dirumpi- est ut intelligas, Si imago constiterit
tnr, conviciatnr, obgaonit, atque ob- ex ejnsmodi atomia, qnse non fcar^
latrat. Tantum sibi licentiae snmit fidBos^ qiiod e/t Epicnri verbnm, co-
barbaras. Lamb. haerescant, esse debere imaginem
102 OttentH ett] Ita vet. libri, nt multis myriadum myriadibus ipa»
et panllo ante. Vulg. oeteniit. Lam- unius Acari particnlseve ejus crassl-
binns : htMcendi. Oifan. Melins Lamb. tudine tenuiorem. Epicurus ipae,
kueendi est nuBa potettae. Faber. Ita Kol n^ xal r^oi SfUHoaxAfo'^' fo7t
snpra vs. 64. idem ac vs. 128. ' Di- arep€ftylots ffM, Xcirr^rnotr iLv^xffyres
cere nemo est Qol possit, neqne eam pMcph» rSnf ^awofAAmif, ro^ous 9^ roht
rationem reddere dictis.' Creeeh, riwovs ^C^pdKa wpoaaeyop^^pw : et alibiy
lOS rcMiies /ormonim, cwMmXktqnel trt rh clSvXa rais Ji^wr&rnatv hnnrep'
Sic legendumy non dittimitetque, At- ^iiroif K^xpnrat^ oUkw hmfULprvpet rS»
qne hanc meam coojecturam Zollos ^oiyofAipmv. Creech,
sccntas est, tacltns et dissimulans, 110 7Vm/timSHJi<tif/niffli«iMn.]I.e.
•00 more. Lamh. tanto snnt a nostris sensibus remo-
105 Atndao^ erebroque repulta Re» tlora, &c. vel, ut postea videtnr ipse
jeetetll Singnlae enim imagines, quae interpretari, tanto sunt minora, &c.
in speculia cerauntnr, ex sententia Vide qne adnotavlmus ad illom ver*
Epicoriy non sunt uns : sed muUse, sum S. 275. ' Nec magis hac infra
perpetno repulsn multaram imagi- qnicquam est in corpore nostro.'
nnm a nobis in specula brevi tem- Lamb.
pore dcflnentium ita continuatae, 112 Quam qua primum ocuH] Snm-
uty qnft sont plures, nna videantnr. mum'^ cacumen concretorum. Faber,
Umb. Vid. 1. 50S. Creeeh.
106 Speeulorum ex tf^vore] Ex ae- 116 Tertia part] H. e. magna, vel
qnabilitate et laevore speculorum. bona pars, plane, ut In aacris Litterlt
Lamb, Apoc. 8. 7. et seqq. rb rptrow r&w
100 Nunc age quam tenui] Nnnc in- ZMpmVf rris BaXdffoiiSf rSw lenaftdrmy
cipit docere, imagines esse tennissl- r&w h ry BoXdaffrff 6ic. Preig,
1344
NOTJB VARtORUMT IN
117 Horwm viduimmy ^v.] 8ic re-
stitai tx omnibas Tett« Vide In-
dieem, * Generi« motatio.' Volg. Ha-
nim. Qif.
£iM pjUnMdam ed] Nooias: eif
«leiidiuii cit. la vet. libris : fiio f «w
«oM fiM frttlandatM. Oif. Hoac Ter*
•om profert Nooias in Toce ' intesti-
Dom/ Bed mendose. adde qood Tete-
ret codices dissentiont a Tolgatis.
Sic enim in tllis legitor : Hanun tn-
ttitnuim quo qui» voUt eue jmtoMdum.
qoam iccirco proposni, nt consideret
lector, «cqoid ex ea boni trabi possit.
Bicam nibilominos qnod sentio, scrip*
tnra recepta mibi Tidetur integra;
naro illod pno fvi«, qood est apod
Noninm, depraTatom est ez recto
f«0d tUf et p illod est d ioTersnm :
«olel qnoqoe corroptom est et per-
Tersom ex quaU, Lamb.
119 QuidJ praterea] Aliod argo*
' mentom a simili,qno docet, imaginet
esse tenoissima natora prcditas, et
sobtilissimo, ot ita dicam, file con-
textas. Estaotem lale: Qnid? Pri-
mordia, ex qoibns constatanima, snnt
sttbtilissima, longeqne snbtiliora,
qoam ea, ex qoibos corpos hnmanom
conflatom est, ot expositom est libro
tertio. Noo debet igitor coiqoam
esse incredibile, floere a rebos om-
nibos imagines, qoas dicamns esse
natora teooissima et sobtiliuima pra-
ditas. Lamh,
12S Pratereaf qutgeMnque stfo, 4^.]
Horom 8. tss. sensos est : Com tan-
ta corpnscnlomm copia ex bisce her*
bis graTcolentibos exhaletor, ot tI-
cinom aerem compleat, dici non po-
test qoaotnla sit pars qote ex soper-
ficie deripitor : ac proinde com imat
go sit ex iis dontaxatqoae ex soper-
ficie dimanant, et com Tisns sensorio
habent analogiam, excedere fidem,
qoantae tennitatis esse imago debeat;
et maxime, cnm post moltom tem-
pos niliil qnod sensibile sit exhala-
tom deprehendator : mira sane tenoi-
tas Taporis odoriferii ac proiade
corpnscolomm ex qoibns Tapor totos
constat, cnm t. g. ex pomo per ali-
qnot menses continnos emanat, et
pomnm tamen nihilo factnm minn-
tins observetnr. Cogita porro qnam
crassns sit istc Tapor respectn imagi-
nis, et agnosces imagines, qnse per
plores annos fnndootur, si compositsa
fnerint, non effectnras tantam molem,
qnanta esl Taporis nno momento
teroporis effloentis. Creeeh.
Oderem £xqnnail] Sic saspe lo-
qnitnr, nt Terbo * exspirandi ' qnar-
tnm casom triboat: snp.S.719. * Ud-
de cadavera raocenti jam Tisoere Ter-
meis Exspirant ?' Lamb.
m PmmeeB] 'Panaceam' Toeat
Virg. JEn. 12. 419. * Ambrosiae sne»
cos, et odoriferam panaceam.' a non-
nnllis HerueUum nominari scribit
Dioscorides S. 65. ' ips4^nomine om-
ninm morbommremedinm promlttit«'
inquit Plin. 26. 4. Lamifm. Vnlg. ^-
nocea. Fab.
Abtinthia ttetru] Snp. 1.^5. ' Sed
Telntt pneris absinthia tstn me-
dentes Cnm dare conantnr/ dec.
Lamb,
125 LevUerti farU cUbU] Cnm in
quinqne libr. manoscr. reperissem-
scriptnm, ai forte duobut: qaiacte6ts
propios abesse ab antiqoa sorlptora
mihi Tidebator, qoam mooeMs, qood
est in Tnlgatis, ita excodeodom co-
raTi* L«m6. Vet. libri omnes: d«o*
bue. Hinc Lambinos: ciebU. Ma-
nillos: moveAif. Gifan. Alii «tooedis:
Voss. Tero ad Catnll. p. 270. renolratr
et in seq. Tersn e Teteris scriptnrm
Tcstigiis, Quiu potUeenoacoB, Creech.
Honc ex difficillimis poei» locis esse
poto, in qoo nodum eruditi non sol*
Terinty sed roperint. Legnnt Lam-
binns cte6ts, Vossios reeofoas, alii mo-
vebU, omnes sine Mss. anctoritate, in
qnibns constanter duobue scribitnr.
Oritnr milii binc sospicio, id quod
ssepins hnic poetse fraodi foit, et
hic seosum corropisse, omissnm tI-
delicet esse Temm aliqoem a de>
T. LUCR£T11 CARI DB RERUM MAT. LIB. IV. 1345
■criptoribaSy qaod pnecedens f eniui Kurit rht yni^ftitu ffvTrArtis dpSomta
eodciB Tcrbo, qno sequens, termint- iNrr& rhv iJpaTaproUnff^^ytB4as i/JufKd-
retnr. Atqae ita fbrsan io Lncretio imwfu* ro^mp S^ td fihf ^pcfioStriy, c^ tk
hJcvelsimlliBinterferelmtaroUmTer- ithnfty Kafifidyovat, lettiworh fuw hro-
Mcolas, legebatorqae: Hsmm lOMm- ^c^yoiNriy iror^ 8i SM&icouriy &c. Epicnri
^modviMiefriter8ifirt€ibiolm9 CoHtreeteg ^oee irwrrdaw utitur Diodorus, ipse
SgitUy digitie eaeMM dmebm» Quin po- Eplcureus. Similia habet Pompo-
tio ef HMMS, i^e, Recte eniro ita nias Mela, de Maaritania quse reiro
(innueotibus id etiam Mss.) emen- Allantem, similia Plinius de Scythiae
davit Voes. ad CatoU. pag. 270. pro regionibas qnae infra Imaum. Nota
atqae 'qnin' peretiam etiam sant, qus de Morgana, seo cele-
briilloRheginorum spectacolo prodi-
dit Kircherus : et in omni fere regtone
istiaiimodi spectra plnrimt videut,
saltem patant se vidinse. Creeeh,
1S9 Sponie 8ua gignuniur] Ex mix-
tione et wyKpttrtvs* Fab.
1S3 In hoc eedo, qui dieitur aer] Con-
fer Tumeb. Op. p. 80. Lips. Ph. Stoic.
p. 85S. Serv. ad Virg. edlt. Comm.
explicaTit; de qno videri qaoqne
potest Index Olfanii pag. 178. neqne
alitcr intelligendos est versus qni
exstat 2. 29. * Qain tamen inter sc
proslrati in gramine molli.' Ubi ' qnin
tamen ' idem est, quod tamen etiam.
Haver»
126 Qaamprtiaarm noscos] Qnidam
codex : QiMnido potie noeeaa, Gifan.
197 Castaque eentu] Alii interpre- pag. 80. 2S7. 6S7. 771. 878. Hav,
tantur * privata sensu,' ut aer Ininine
cassos; cassum anima corpns, &c.
qoasi id ageret Lucretius, ne haec
slmiilacbra sensom non babere nesci-
amoa : At Tcro * nulla vi/ ' caRsaque
seosa ' raelios interpreteris, qnse vi
tam debilt fernntnr, ut organa mo-
vere,aensamqae excitare non possint.
Cretek,
ItO Sed ne /orte pafes, tfe,] Post
expositom familiarem illum, ac prae-
cipunm modum generationis Imagi-
nvB, qnas kwoardxrta et kvoffoUa vo-
cat Eplcnms, qoia fiunt continna
qoadaa direptione avolationeque te-
nalirai qnaai membrannlaram ab exti-
mis corporibos; vss. 14. explicat
aliad genos imaginum, quas avardirut
vocat Epicums, quia sont quasi quae-
dan coagmentatlones sponte soa in
■edio aere natae» tanqnam nubes,
neqne e rebns ipsis revera proflaunt.
lade gigantes, montes, orbes, et id
geans alta inter nubes saepe videmnii,
et ttnlti admh^antur. Diodorasi 8i-
ealns spectra commemorat formari
sponte solita in Africae regionibaa,
qa« snnt ultra Syrtes et Cyrenen
slts: TUfA ykp rtyks aaipehs Kt^ fAdKurra
155 Mwidi] C<p]i. Faber,
156 Sublime feruntur] Ultima syl-
laba vocis ' sablime ' semper corripi-
tnr a bonia scriptorlbns. Jam vero
ordiuem horum decem versnum foede
perturbatnm restitni. Lamb,
1S9 Aera muleenieit moiu: nom,
4*«.] Sic restitai ex auctoritate doo-
rnm librorum manuscr. quibuBCum
consenttt Memmianus: alil duo ha-
bent, iiera mulcentet motum, quam
scriptnram non damno. Vulg.autem,
Aera mMlce»teitf magnorum tape gigan-
tvm, ife, qnam lectionem rcjeci. Por-
ro autem fortasse ettam legere licet,
Aera muteontet snotu ; quod Simeoni
Bosio videbatar, hac maxime ratione,
qnod paullo ante dixerit, ' et mandt
specieoi violare serenam.' ' molcare '
antem, verberare, et paene mntilare
cst, ot ostendimns in commentariis
ad ^milium Probum, seu Cornelinm
Nepotem, de vita claroram Graeciaa
imperatorum ; indicavitque hnjna ver-
bi usuni prior Petr. Victorina in notis
ad Cic. epistolss: reperi etiam in
vocabulario Latino-graeco huic verbo
hanc iiiterpretationem Oraecam sub-
nnctam, * molcavit, inUrojo* oht^w
Deiph, et Var, CUu.
Imcret,
4Q
1846 NOTiE VARIORUM IN
antem, sire obclftaOaAf eat * iodeeDrU Slc Orat io Yerr. frafneotiir. * Apro^'
▼erberibas afficere, foede verberare, nins interea poenla et ceoam posce»
fcedare.' Lamb, In librif fer^ : miil- bat : servi antem ejns, qni et mori-
t€nte$, In qnibnsdam etiam: motu, bus iisdem essent, qnibns dominnSy
Vide ' Mnlgeo ' in Indice. G mnta- et eodem genere ac loco nati, prseter
mnt librarii saepe in C vel S ex pro* ocnlos Loliii haRc omnia ferebant/
Dnntiatione : * Gero/ * Sero/ &c« * Praeter ocnlos LoUii, i. e. ante ocn-
Gifan, Simeo Bosins Tir ciariss. los Lollii/ inqnit Non. sic et Varro
cui eroendationem Epistolarnm ad Enmen. * Pnrter matris Denm aedem
Atticum deliemnsy legi probabat mal- exandio cymbalornm sonitnm.' Qnod
canieg; optimCi si qnid sapio. Fab, antem Zoilns legit, monUi magw^
Alii Aeramvkeiiiei motum; Gifanius aveUaque saxa^ qmA (inqmi) Lncretio
Aera mulgeniee motum : i. e. impel- placet hiatns, consideret lector bo-
lentes ▼el agitantes. Sic Ennins p. minis confidentiam singnlarem pari
72. * Mnlserat huc navem compnlsam stnltitia et Ignorantia conjonctam*
fluctnbns Pontns.' Cic. In Arat. Pbse- Lamb.
nom. * At propter se aqnila ardenti 143 inde atios trakere, aique inducere
cnm corpore portat Igniferum mnl- i^eUaa tiim6os] Sic habent qninqne libri
gens tremebnndis aera pennis.' Alii : maniMcr. ne qnis forte contendat le-
Aeramulcaniesmoiu: 'Mnlcare' an- gendiim «ii/'aa, nt est in vnlg. £t
tem verberare, et pene mntilare est, videtor, inqnit, bellna trahere, et
modo antem dixit * Cceli faciem vio- indncere alios nimbos. quidam taroen
lare serenam.' Decem hi ▼ersns snnt ^nc scripturam modice emendantes,
in Codd. misere tnrbati. in aliqnem legnnt» Inde altos trahere^ t^e. Lamb.
saltem ordinem redegit Lambinus, 144 Nunc ea quam facili et celeri
forsan non In optironm. Versnm igi- ratione genaniwrl Nnnc incipit docere^
tnr 148. Inde aUos trahere aique tJida- qnam facile et celeriter gignantnr
eere beUua nin^oSf loco suo motuni, imagines : qna de re sic apnd Laer-
▼ersni 1S8. JlfMncft speciem violare se- tinm ; 'H y^tnru rdr c2lk(iX«y 4^ ^f
renam, snbjnngas, et cum Gassendo ro^/iori ovftfiait^if «al yhp fwois M>
legas : Inde aUos traheref aique indU' rw ffmiidrru» foiroXi}t avmxg ^ itonAast
cere nubila nimbos^ Nihil tamen muto. St3t r^ htnarkfiptooi^ ir^owra r^ M roS
Creech, Recte. Adde Gronov. Ob- OT€p€ftytou04traf,KaXTd^t»Tm¥br6fjuwM
ser^. pag. 214. Haver, woKhv xp^^f ^ uat 4p(ot€ avyxfOfjL^
Nam sape gigantum, 4r^.] Hspc ex i/wdpx^i, i. e. * Ortns imaginnm cele-
Nubibns Aristophanis adnmbrata pn- ritate cogitationem spqnat. Flnxns
tem. Fab, est enim ab extremitate corporum,
141 Inierdum montes magml Sic in continnatione, ant diminutione per
libris nostris. Placet Lncretio hiatus. suppletionem din conservans sitnm»
In quibusdam vet. nt in ▼ulg. magni et ordinem corpnsculorum primorum
miontes, Qnidam libri : montes magnos, in solido/ &c. Lam6. Perpetno et
male. G\fan, Sic habent quatuor jngiflnoreetomnitemporismomento
lib, mannscr. Merom. antemy Intet' simnlachra a rebus mitti ▼ss. 18. pro-
dum monies magni, ordo est : Interdum bat argumento a specnlis dncto ; pro«
magni montes, et saxa montibns fer speculumy cnjusUbet rei objectss
avulsa ▼identnr anteire, et prster Imago snbito apparet, qnod tamea
solem snccedere, i. e. snrsnm ire et non fieret,nisiistin8reiimagoabipso
snbire nltra solem, ▼el potins aute corpore flnens ab isto speculo reji-
solem, et e regione soUs. * praeter ' ceretnr. Si inqniras cur alia res non
^im interdnm idem ▼alet qnod ant€« repellant imagines ; respomlet, aUaa
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1347
cne raras, qiiM simiilaclira perme-
Mit; bUm porosas^atit asperu esse,
qtiibns sciDdontnr imaipneB. et dissi-
pantur ; in laere vero et sqnabile
eorpus impiDgant, qnale est specu-
lam, subito ad oculos reflecttmtor.
Creeck,
Gtmaiha''} Oignantor. Sic sine du-
bio hic legendum, reclaniantibas om*
nibas codicibns. gentniur antem, qnod
retinet bomo fidffitnw, ferri non po-
teat neqne bic, neqoe infra aliquot
locis. sic supra paullo ante locntns
est, vs. Sl. ' Snnt etiam, quae sponle
soa f ignontor,' &c. et rerba Laertii
meam sententiamconfirmant,*H7^-
ffiTTwr dMAMTy &c. et alter Lncretii
versas infra, vs. 161. * celer bis rebus
dicatnr origo.' nam ' origo ' qnid ali-
nd est, qnam yh^a ? Desinant igttor
oblatrare barbari, et priosquam re-
prefaendant, discant, neqne se plnniia
alienisonient. Litmb.
145 Cedani] Subaudiendnm, osf<n*
rfiiwai, aot tale aliqnid. Fab,
146 Simmiiwi qtUdqmd] l. e. sum-
mum qoidque, ot sappe alias. Laiii6.
De rebuM a6iiiuial] De rebus fluit.
Lamb, In qnibusdam libris : quidquam,
6if.
147 AUoi ema pervewU in re9] Hoc
dicit: cnm simulacmm perreoit in
res nnllo splendore noiioqae Isvore
pr»ditai, ant ess res snnttenaes aut
denase: si tenues, transit ; sin densse,
scinditnr. Lamb.
148 /npriims] UtffBii, aihlm, iamf
&C. Notandnm ; significat enim £x-
empU gratia. Fab»
Vettem] Vestem aliqnam tenulssi-
mam Intelligi, nt Coam. Xiain6,
161 ' At eam tplendida] Duo snnt
omninm fere consensu necessaria ad
specnlomm natUTam, nempe corporis
Isnritas, sen IssTor, qui numqoam est
sine splendore : alteram est densitas.
Mam sl corpus sit lasTe quidem et
splendidaro, sed iia tenue, ot simola-
emm a re flaens transeat ; non erit
specolam, oeqoe reddet imagines.
Qno magis miior, Platonem in Ti*
mapo, ubi de speculis dispntat, et
causas jmaginnm, qnae a speculis red-
duntur, aifert, densitatero omisisse,
cum splendorem et Issritatem posnis-
set sic enim ille : Th 9h vtpl tV t»m
amriwTponf ^tHuKoxoda», «al virra Zaa
ifn^ani Kol Xcia, icariSc<y Mlv iPri x^<-
Wk. ia yiipriis iierhs irr6s tc tov wvpbe
iKordpov Koumtdas &AA4Ao», Ms rc aZ
vyA tV Xci^rvra Maron y^pofUtfou, «al
«oAXaxv pm-affuBfuaB^Fros^ wdyra rit
rotaSra l| iufdyinisifi^yeraif rov v§pi th
wpSawroywvfbsrfw^T^ir^wvfA vcpl
T^ Aciov iral Kofiwpbv avfjarayovs 7171^
M^wtf. i. e. ' Qoamobrem aotem spe*
cula, et quae snnt splendida leviaqno
adspectu, reddant imagines, non est
difficile etiam cognoscere. Nam ex
ignis externi et interni ioter se com-
mnnicatione, qoi assidiie et continen*
ter in levore fit unus, et saspe nume-
ro ad enm applicatur atqiie accom*
modatnr, tales imagioes necessario
reprapsentantnr, cum is ignis, qui ori
et faciei circnndatns est, sese cum eo
igni qui ociilis offiisns est, in corpore
splendido et laevi conjunait, et confu*
dit.' Cnm.sint autem dnas de ratione
speculorum, i. e. quamobrem specula
reddant et repraesentent imagines,
aententiae : (alii enlm dicnnt corpo*
rnm,qu« specnlo opposita sont, ima-
glnes cerni in specnlo, non quod
ipsae imagines qnae cernuntnr, sint in
specnlo, sedqaod ipsa ocolornm a-*
cies in speculum per rectam lineani
projecta, in seipsam a speculo per
aliam rectam lineam reflectatur : alii
simnlacra ipsa cerni pntant a nostris
corporilios inissa et profusa in corpns
laeve, et splendidum, et densnm :)
borum sententiam sequitur Epicurus :
Pythagorei et matlieiiiatici alteraui
probant. Lamb,
159 Nihil accidit horma] Neqne
Imago scinditur, neque transit. Qni-
dam libri tamen habent, nihil oeeidii
hanm. iamb. Oecidit. Sic in vett.
nostris, rectissime, at infra ' scindi*
1348 NOTJE vARioauai im
tor ;' exetdiRin indicaiMi Et mox op- On^o] r^^tm. luqne recte ct
ponit ' ftalntem.' Alii : aeeidii» Qnod oierito dicaolur * gigoi ' imagineft, sen
est Mamlli. Gif. OifaDiiis, ^iibiioe* geni^ nou geri, iit ▼olaot Tlirasones.
eidit, vis. nihil siroulacfarornm tom Jjemb,
perit; bsecqnidrai ferri potest lee* 162 Et qmen] Hoc ab iii deprava-
tio, sed altera probalHlior. Creech, tom foit, contra vet. libros, qni par-
155 Vt kme eimmtmeragemtwimr] I.e. tirolae guari nsiim non tenebant. Gi/«
fignantnr. In quibasdam libris et Cnm libri manascr. haberent, Et
Biantiscriptis et impressis legitiir re- 90011 nwlla, ifc, Idipie lectori indi-
rfHiNleii<: in nonnnllis reaukent. qn» care olim satis habiiis»em, vulgati
verba pnto esse sobdita ab iis qoi antem Ei ceu : ego conjectora dnc-
videbant verbnm gerentur liuic loco tns, qiiod 'qiiasi' proquemadmodnm
f oiivenire non pos«e. Lajn^. Qiiidam viderctiiresse minns asitatum,inpri-
veteres, et vnlg. redmndeelt, In qoi- mo cdilione reposneram Atqme ol ;
bttsdam libris : reevUefid, Gifan. in secunda vero mntavi factnm, et
156 Et ^peameu eebiite] Et qnanlnm- libros veteres secotns, excndendnm
vis snbito. Lom^. cnravl, Et qmaei, qiiod ilem et nnnc
158 Perpetuefluere ui nosMf] Qnam* ffeneo. Et fuaei aiitem, i. e. Et qnt* m-
camque rem specnlo opposneris, ejtis admodnm. 8ic 8. 148. * £t qnasi
rei qiianttimvis snbito imtffo appa- com capnt, atqne oculus, tentante
ret: ex qao intelligere licet, teniieis doJore, L»ditnr in nobis/ &c. Lemb,
remm qnasi membranas et textnras PerpelnnmjugemqveimHgiunmfliio-
e snmmis remm corporibns perpe- rem vss. 7. illnstrat et confirmat ; ut
too, et continenter, et indesinenter Ince plena slnt omnia, radii a sole
lluere. Unde effiritnr, qnod ante perpetno miltendi snnt, pari ratione
dixi, et Plato probat, imaglnem qnse simulachra a rebns avolent necease
in specnlo ceraitnr, non ease nnnm est, qnocnnqne enim obvertas specn-
qniddam stabile, et certnm, et idem : lom apparet rei oppositss iinago, ntc,
sed alias atqne alias esse imagines, qnamdiu res sitiim sonm servnly isto
alteram In alterins locum deinceps disparet imago. Creech,
etsinenlla intermptione sncceden- \%1 QmeieemequeekvertimmeerieyRee
teis : qnod probat et Locretins a si- tM] Cum tn dnobn» codic. Mamuicr.
militndine Inminiim et radioram M- Bertiniano et Memm. acriptum repe*
lis. Lemh. Ea enim est Epirnri sen- rissem, qmocutnqmeeheertie^m ari»: cn-
tentia, imaglnem, qn» in speculo raviexrndendnm, ^ntanRN^neofrofrtt-
cernitnr, non esse qnid nnum con- nrne oris, i. e. quibascnmque regioni-
stans, certtim, stabile, et idem, sed bns obvertlmns. VaticaiHis porro ha-
alias atqne alias tmaginej, alteram in bet, quocumque •heertitmujiltue Res tibi
alterins locnm, detnceps et sine nlla reepoudenty ifc, nempe specnlnm. Adr.
interruptione snccedentes. Creech, Tnrneb. banc scriptnram a&tiqnam,
169 TextvraM\ Menrsins Extwrae quocumqueehvertimueeriMf panilnm im-
reratJir. Creech. rontaiam, taelnr, nerope es ea fa-
161 Ut merito eeler hie'] Nomen ' ce- cieiis, qmeieumque ohrertimue eerie: eam-
ler' hic f<emtnini generis est, ntsit qne sic explicat, *chlonmqne ras,'
hic, et hac, et hoc celer. Sic autem le- i. e. cnicuniqne specnli parti obverti-
gitnr in iib. mannscriptls : et ita le- mus, &c. non placet. Alii scriptn-
gebat Avancins. Lmii6. Ita in libris ram cod. Vatic. retinent. Bgo, si
nostris, rectissinie. G|Am. qoid sit mutandum, sic roalim legi,
His rehue] His texturis rernm, i. e. ^tcvm^iie o6rentimM otvr, vel, quam»
imaginibus. Lmnb, cumque obvertimue oram : pro 06 quam*^
T. LUGRBTII GARl DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1349
cwRfM vertiMMM onm, Laitib. Sic Varr. d« L. L. 6. 12. ^ Solis occatnt
vet.Kbri. Qaidam tamen : fiio. qni- diei snprema tempestas e&to.' Laml^,
dam mt, non male. Vide Indicemy 171 Aekeruntarmrig] Sic liabetcod*
'Speenlam.' qmdam: Wme* qitidam: Vatic. Bert. et Memm. alii r«apiir;
mi9triimit9, Vide in^Indice, ' Obyer- nonnalli» AchervnUrelkio, plane men*
tcre.' Gif. Alit Qvacioi^ obverii" doae. Iteratur antem b. v8. cnm tri-
«its, Wme Rea tiki reepondeni ; alii bns deinceps seqnentib. lib, 6. Lamb.
SpeetJmm fuoiemaque oltvertimm» arii» Ita fere veteres Ubri, Qnidam : Ache'
LunbiBos malnit, Qmoieumpu oltverti* rmnie reiecto. nt sit Orsece: Klt iifau-
«os orm, Alins vero nescto qnis le* t$, (ior§, Mamllus : rMJfiar. Oifan.
git, Quoemnqme ofrtertimme, omueie Ree 17d C«rft complesee cacemos] Sic
tibi reopondet, Creecb. Tumebi ver- Varro Marcipore, apnd Noniuni :
ba sunt Adv. IS. 20. * Emendandum * Nubes aqnai frigido velo leves Cceli
reor : ^iNwait^^ obvertimus eeri», Nam cavemaB anreas snbdnxerant.' et M.
e Plinio et Aristotele scimns, anti- TuU. in Arato : ' Dicitur et late coeli
qnorum specula* erea fnisse.' Ubi Uiytrare cavernas.' Ennins pag. S27*
tamen nibil immutat. Speculoram ' Coell ingentes foraices.' Lamb, Alli
ez 9re confectionera in S. litteris locnmVarronisprotnleronti egoitein
«tiaffl commemoratam vide Kxod. SS. alinm ex Manil. iu 1. 202. ' £st igitUY
8. Job S7. 18. Frfljg. Oronov. Obs. tellasmediamsortitacavernamAeris.'
S. 19. sen pag. 607. 008. 609. mnltis £x Lncret. Fober,
probare conatur, leg«ndum hic esse 17$ Quormm f lumlala] Qoidam doc*
qjumeunque^ \, e. qna parte, orif , t. e. ti existimant, bunc versum cum eo
extremitatibus, ab ora, ora. Ego qui deinceps seqni|ar, alieno loco esse
ceiueo legendura jnxta Mss. nnlla incnlcatos, ciim snpra ano positi fu»
facta mntatione, nisi in interponc- erint. Ego eos scriptos reperi in
tione: QiMmfe^atdrai epeeukan fVMim- qnatnor codd, roannscr. «t excnsis om*
fue obuertimmef ori» Rea ihi reepondent^ nibns. Neqne continno, ti sopra po-
ife, sicnti eotm > Veneris res' dixit sitisnot,hincsnntexpnngendi. Ziotn^.
2. 17S. 4S7. et 6. 840. qnsB ad amo- IHeerenemoeetf Qiri jmss tl] Idem di«
rem ; ita hic 'Oris res,' qnn ad spe- cit, qood snpra vs. 64, * hiscendi est
ciemetsimilitudinenpertineot. Heo. Bnlla potestas.' JUim6«
169 Preeterem'] Alind simile. iMmb. 177 Nune uge qmmm eeieri] Nnnc do
Alindy sed id minna validnm argo- motos iroaginnm celeritate iBcipit ex*
meDtmn ^iu, 6. sequentes continent ; plicare. Qna de re et Biog. Laertins
serenum cttlnm videmus snbito den- pluribns verbis. Sed de moltia hvc
sis Dttbibus obductum ; istsB ▼ero nn- panca adsorlbam : Kml pbm meX ii ^
bes e terra aot e mari snrgunt, spis- vov menO ^opk marb. pafieidagf Mameioi»
sa snnt graviaqne corpora : qnid igi- rmr byruiOf^dvTtto TUfeptbni wmf pnmo$
tnr tennes levesque imagines more- vepiKfprror 4r iLvepwot/r^ XP^ omrre»
tur ? Hos versns inlqno loco disposi- Aci, i. e. * Porro autem motns (ima*
tos esse existimat Nardins, et snpe- ginnm) qni iit per inane, nulla re, qnm
rins collocari debere, qna de imagi- earam, dnm feruntnr, impetam re*
nam extlitate agitnr ; sed qnis iste moretnr ac retardet, oocorrente, lon*
Nardins? Creech, gitudinem omnem qnsB eomprehoadi
170 Tempeatae] * Tempestas ' no» potest, in tempore qnod eogitatieiie
men est ^or, i. e. medinm: sic enim comprebendi non potest, peragrati'
loqnnntur Latini, ' tempestas liqui- Animadvertat antem lector, hoc loco
da,' ' idonea,' * bona,* * egregia :' et Lncretlnm nti verbo * femntor,' nbl
coBtra, ' tnrbida,' < adversa,' ' mala.' de rootu et celeritate imaginom ser*
ia56
NOTiE VARIORUM IN
tuo iiabettir : sapraaatem, ubi de or-
ta earnmdeni loquitur, verbnm glg-
neDdi et genendi osnrpasse : ibique
verbnni gerendi, qaod Zoilns pro fe-
rendi verbo positum esse contendit,
nnllo modo conYenire posse. Lamh,
Vss. 7. monet Lucretins, se de ima-
gtnUm harnm mobilitate breviter dis-
putatnrnm ; nec profecto longa dis-
patatione opbs, cum simnlacbra va-
gari ea motus celeritate, qna nulla
m%jor potest concipi, specula demon-
strant Creech.
179 ReddUariH I. e. attributa sit,
nt supra jam nou semel, et niultis
▼erbiSy multisque ezemplis docuimus.
Lamb,
Ut bretU hwra teraiur'] Sic legen-
dum censeo, secutun tamen nonnuUos
libros typis excnsos. Significat an*
tem Lucretius, simnlacra ejtse mobi-
lissima, et celerrime ferri, quia bre-
'vissimo tempore longnm spatiam per-
agrant : hoc enim significant hac
verba, * Longo nt spatio brevis hora
teratar/ ot breve spatiom temporis
longo loci spatio conteratur. £t vero
Arist iib. 4. Pbjrsic. * celere ' sic de-
finity quod brevi tempore longnm spa-
tium percurrit : * tardum/ quod lon-
go tempore breve spatiom permeti-
tur. Lamb. Ita quidam vulgati. In
aUis libris : feratwr. Hypallage sub-
est. Gifan, Momento temporis mag-
nnm spatinm conficiatnr. Fab.
180 /n quemeunque locmn diteTeo mi-
mme tendunt'] Sic habet codex Vati-
canus, nisi quod habet tendity plane
mendose : tenduni enim legendum,
cam sobinteliigatur vox numeri mul-
titndinis ' simulacra.' Prsterea co-
dex Bertinian. et Memm. habent, In
qnem qnaqne lacum. *■ dtverso numine '
«utem, i. e. diverso nutn. Quidam
tamen legi volnnt diverao mimnne^ ut
habent nonnulli libri vnlgati, i. e. di-
verso moto. Lamb, Maie Manillos
contra vet. libros : momtne. Qnidam
libri: qnemcnmqae. Oifan. In quem
qnmquef alii, melios : et pro iwiiitiie
legunt momf «le. Creecli.
Numhui] Nntu, motii. Jam alibf,
et apiid Virg. Fab,
182 Parvua ut eai'cycni mehor'] Stc
sop. initio lib. 8. dirit non esse^quod
hirundo contendat cnm cycnis. Sed
cum hoc loco maxime congrnit illud
Antipatri in Erinnam lib. 8. Epi-
gramm. Aa^cfWf ic6kpov fuiqibs $p6oSf ^
KoKoiSv KporfiiJbSy ir ^lapiroSs KiBrdfMros
po^4Xais, i. e. ' Parvus cyrnornm me-
lior cantuSy strepitns qnam Oracco*
rum nebnlis sparsns in setheriis/
Lamb,
188 JEtheriis] Qnidam Itbri habent
ettherii, Lamb. JEtherei^ male. Nos-
ter inf. vs. 909. et alii poet» id epU
theton attribuunt nobibus. Gif,
184 PrineipiiOy pereeepe leee», ifc,] Vss.
15. celeritatem trajectionis iraaginnn
explicat, coinparatione facta mter
rootuin siinulachrorom et radiomm
soUrium a ccelo ad terram tempore
imperceptibiii pertingentiom. Unde
enim ista radiorum solarium celeri-
ta»? nempe exigua sunt corpora et
subtilia, facile emittnntur ecorpore
soiariy ab aliis radiis perpetuo lnse>
qnentibns protruduntnr, et res timi
subtiles aer interjaceiis non impedit.
Si vero hsec faciunt ut radii solares
celerrime ferantur, eadem etiam effi-
cient, ut simulachrorum trajectio sit
celerrima. Crenih,
186 SoHb bix] Nani etiam mathe-
matici doceut, lomen non impeditum,
per totnm id spatinm, qood ei ex pro-
portione respondeat, pnncto tempo-
ris, et tempore, quod sensum effngit,
diffundi. Lawb,
Et tapor^ue] Et calor ejns. Lambin,
187 E prtmu] E primordiis, seo
principiis. sic 2. 985. * Nec quicqnam
commutarisineconciliatuPrimorom;'
nbi tamen legendtim videtur potins
siii« coitctitiiltt Prntct^tiun. et propins
accedit ad scripturam receptam :
vide qiiie ad iiluni locam adnotavi-
mus. Lamb,
188 Qiiff quaei tmduniur] Sic habet
T. LUCRBTJl CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1851
cod. Sdpionis Tcttii, et itein cod. praphiis primamBecatUBestyCoiDJaa."
Faerni : eeteri, Qiub qHon caduMtur, Bissem mutari. Lamb. At ego prio-
Lamb. Cmdimimr, Ita plerique om- rem illam rationem (<qaod parvola
Des libri. Stc Inf. proeudU, In qui- causa est,') bi veritati minas esse con-
basdam : induniur, Non male ; ut Bentaneam dizero, id omncB, qol in
infra Bsrpe. GtAm. hoc genere Btudionim aliqaid Tident,
189 N&m dMbiiani] Sic locutus CBt mibi aBsenBuros esBe confido. Qoii
6. 1100. 'A pedibiisque roinntatim enira unquam lando accepit, qnii
soccedere frigus Non dubitabat.' somnlavit, eo citioB moveri aliquid,
^^*"*^* quo infirmior cansa sit, et principiom.
191 Proiela] Tenore, impalsa vl- motos imbecillias et langnidioB i
ciBBitodinario. Lucilius : * Quem ne- Contra certe facinnt qu» modo de
qoe Locanis oriondi montibos taiiri loce solif scripserat ; ^ In quo jam
Dncere protelo validis cerviciboB genere est solis lux, et vapor ejus ;
poBBeot.' Idem : < Honc jnga mulo- Propterea qnia siint e primls facta
rom protelo docere ceotom Non pos- minutis ; Qubb qnasi trndontor, per-
sent.' ^Protelare' inhocsignificato que aeris intervallum Non dnbitam
est percotere, exclodere. PtuB. Im- transire, aeqnenti concita plaga, Sup-
pnlso prodncto, perpetoo, et conti- peditatnr enim confestim lumine lo-
nuo, nt Bopra diximus. Lamb, Motn men, Et quasi protelo stimulatur ful-
coDtinuato. Fabtr. 2. 6S1. * Ex infi- gure fulgur.' Hinc igitnr ablegan-
nito rerum summam asqtte tenere dum est istud parwdaf et vera ac in-
UmJiqoe protelo plagamm continna- genua lectio in snam sedem jure post*
to/ Creeek. liminii revocanda : prtaiifm ^uod plari-
Fmlgmrefulgwr] I. e. fulgore fnlgor. ma coMBa Eii, proeul a iergOy 4rc. Vi-
Fntgor euim et fiilgnr pro eodem debit lector ipBe,(qaidenim plnribns
nsnrpantnr a Locretio et nonnoUis opos est ?) qoanta hic absnrditas an-
aliis. Lamim, tea lateret : < monstrom horrendnm,
109 IwmemitrabHe] Adeo proHzom ingens,' &c. £t tamen hoc illod est
nt vix memorarl possit. Prisci codi- qood omnes legebant, qood omnes
ces habent, /imviiieraAi/e : latum sci- probabant. NoB,iii8ifallimur,8anins.
lieet ut numerari non possil. Ptas. Fob, Haec quidem Faber ; satis ar-
'Mffigrw^ Kol iitMrrop, et ita immen- roganter : non opus antem ista emen-
snm. I4un6fii. 'AyoMryvrow, inexpli' datione,Bi*parvola' non voci^cansa,'
cabile, immensnm. Faber, Ita Plau- sed * siinnlachra' jnngas. vide vs. 66.
tos In Captiv. in Prologo vs. 66. ' Ne- Creech.
qoe spnrcidici insont versos imme- 196 E$i proeul a iergo] Ita Veteraa
morablles.' ' Versns immemorabiles ' Ubri. Manillos et volg. eatU, vide
dixit, qoales Onci vocant &^^ovf, Indicem, * Est.' Gif,
observante Voss. de Anal. lib. 2. pag. Ai^ propellai] Qoidam ei propelki
SOB. Baver, scribant,eviiantesnepr9Corripiant:
104 Qmod parvola cauta Esif procml a cnm plnribos sit ad placitom vel, tes-
iergo] Sicedi josseramjam in prima timonio Satyrici, qui ait: < Profec-
edltione: qood intelligere licet ez toradomo.' Probom (Edit. PatschU
annotatione Jam olim adscripta ad lo- p. 1420.) in artinm institotiB aodire
com illom, * obl tam volocrl/ inf. Don erit praster propter. ' Pro pne-
Neqoe est qood qoemqnam seconda positio, com loqoelaris Aierit, sempor
editio, qose hoc loco com prima con- prodncitnr, ut : * Nobis ad belli aoxi-
grnit, moveat. Nam ssBpe, et mnltis tiom pro nomine tanlo.' At, com
locis, me iaucio et imprndente, typo- casualia fuerit, varie ponitur. alibl
1352 NOTi£ VARIORUM IN
enim longa, aUbi brevU invenitnr. SOl Ptmcto dtei] 'Kv Ami^. ' Dies'
Est opera? pretiuni monere qiiando tempns est. F«6er.
brevis debeat, qnando longa consti- 20S CtgUtmqme rigart] Per caelnm
toi. Si hanc prarcedentem syllabam diffandi, et illnd complere. Sic *6.
•ecata fnerit altera «yHaba, necessa- 60S. ' Tantiiins ille qneat tantttm
rio prior corripitnr: nt in Lucretio, aol mittere Inmen, Qnod maria, ac
0. 6* *■ Omnia veridico qnft qnon- terras omnes, coeiamqne rigando
dam ez ore profudit.' At, cum po- Compleat, et calido perfondat cnncta
sittoue ryllaba longa fuerit consecuta, vapore.' Sic atomornm tr^ectiones
freqaenter producitur in verbia sive Kpicurns ad Pythoclem vocat Ivo^-
participiia, ut in Virf. Mn, 12. 280. Ma^u, Creeeh,
* Proenrruut Laurentum: binc densi 204 Q«odiMp€ra eit] Ccelum, qnod
mrsut innndant.' alibi antem brevis, est snpra. Idunb.
alibi longa est. In nominibus brevis C/6i <am vofacrt] Propterea qood
est in hoc : nt in Virg. ^n. 1. 62. multa interposuerat, ab illo loco ' si
' Ni faoiat, maria ac terras ccelnm- qnas penitus,' Sic, ot succnrrat roe-
qoe profundnm :' longain ultimo ver- moriap lectorii, subjnngit quasi de in-
bo brevis ponitor. ' In bis sane varie* te|n*o, 'obi hftc,' i. e. qnandoquidem
tatibos quam maxime anctoritas qasB- haec, &e, non dissimnlabo tamen hnnc
renda est.' * Propago ' in nomina- versom abesse hoc loco a qaibitsdam
tivo prima syllaba brevis.est, nt in lib. mannscr. et positnni esse snp.
Virg. ^n. & 871. *• Nimiam vobis post versum, ' £st procnl a tergo,'
Romana propago.' Propert. 2. 26. &c. £x qito suspicatus aliquando
86. * Httc qooqne profecto ludebat sain, piim non e»ne Lncretiannm.
Jasone Varro.' At in ablativo longa Lamhin, Hic versiis in vet. quibns-
est, nt in Virg. <}eorg. 2. 64. ' Me» dam ponitur supra, poRt illum : ' £st
lius propagine vites Respondent.' procul a tergo/ &c. G'^.
Pim. 206 Qatd qua wni igitur jain prima
100 PrmUrm^ n qam pemUutf t^J] t» franie] Sie haliebant aliquot libri
Praeterea, si ea qaae es alto et ex in- vet. et recentiores. Alii, iojn prtaia
timisremmpartiba8mittnntnr,pono* /r. alii, t» priaui /r. £gosic legen-
to temporis per immenanm spatinm 'lum puto, Quid qua tumi igiiur jam
seae diffnndnnt, tantaqne levitate fe« prima i» frante locaia, Lamb. Ita
mntor : quanto celerius moveri, omnino legendum ex veteribns. Vul-
qnantoqne longins intervallam trans« gati : jam, Oif.
cnrrere credibile est ea qnse e sum- 206 Et tfmtsinm] Mntat numeram.
mls oorporibas mittuntur, et quae Debnerat eniin dicere, si numerom
snnt in priro^fronte, atqne in promp- priorem sequi vellet, et emteeaf nempe
tn posita, nerope imagtnes ? Lmnb* iHa qnaB snnt prima in fronte locata,
Modo probavit imaglnes pari celcri- &c. Lamh, £missionem| ejacnlatio-
tate cnm solis radiis ferri, jam rn^jo* nem, iarofi^o4ir, Fab.
rem vsa. 11. illis attribnit; qolppe 208 MuitipUxqne ha, epatium] Ni-
snbtillorcs snnt imagines, et, qnod ad hil mnto, qoamvis Vaticanns codex
illaram oeleritatem vehementer fa- habeat, MuUipimMi^ lock apaiium, et
eit, flnonl a reram snperfici^, et sese item Bertinianus : quamvis eos, qni
facile expedinnt, dnm oalor et Inx ab alteram lectionem probant, non re-
Interioribns solis partibas mittnntar, prehendam. Lamb, Ita in libris nos-
Qoidamlegnnt QiwpmiiHScefpaiaile tris. Marulluset vulg. MultipUxque,
rerum Ex aUoque /aros mUtuntur: et Vide et sup. Gifan,
Ibrsan rectins. Creeeh, 200 Perieigani] Sic alibi, et 4. 76.
T. LUCRBTII CAR! DB RBRUM NAT. UB. IV. 1358
et S. 4S8. ' Voigita/ Cre^ qaidam allalnintor. Eodeoi arga-
SIO Hm ctim m jntmif «pfcimen, niento anos esl BpicuroSy teste Ma-
4«.] Sibi in aabf idium Tocat experi» crob. Sat 7. 14. * lo propatulo est
entiam ▼««• 7. Oninis visio per ima- qnod deecpit Epicoromy a vero enim
Sioe», at specolum vel aqoam sob lapsos est aliorom qoatuor sensuom
dio ponas, et momento temporis om* secotos exemploio : qnla io aodiea-
nioa steUarom inuigines a specolo do, gostando, et odoraudo, atqoe
isto aot aqoa reailientes in ocolos tangendOy nibil e nobis eniittimos, sed
iiicumint : qoanta igitnr trsjectionis extrinsecos accipimos qood sensnm
Istaram iroaginiim celeritas ? Creeek. moveat, qoippe et vox ad aores oU
Fimnn] Corrige syieetmen veri^ b. e. tro ▼enit, et aur» In nares infliiont,
indicion et slgnom ▼eritalls. Persios et palato ingeritnr qood gignat sa>
6. 105. *■ Verl spedmen dignoscere porem, et corpori noslro applicantor
rolles Ne qoa sobttrato mendosnm tacto sentlenda; bino potavit et ex
tinniat anro.' Ptns, Indiciom, et oeolis nostris nihil foras proficisci,
qoasl argomentam certnm. sic ao- sed imagines rerom in ocolos oltro
tem legitor io qoatnor libris mano- meare.' Creeck, MiHi, Sic restU
scriptis, qoo modo et in pleritqne tui eonjectnra dnctos, cum in codici*
vnlg. in ono manoscr. et item in im* bns Mss. reperissem scriptum, mtro:
preaso Paris. epeevmm veri, de qoa in altis, mintjiia : qood utriuique sci*
seriptora jodtcet lector. Limb, Ve- licet depravatom est ex antiqna et
teres qnidam : veri, Oifan. vera seriptnra, ndlti, nam ex mtKi,
212 Q«0d eimml ac primiun] Hoc factom est otim: deinde nnne mkd^
specimen et argnmentnm est, qoam ma, nunc mini. Meam conjectarara
eelerlter forantor imagines. £a«6. adjuvat versns ille, qol est 4. 660.
StA dioe sploidsr afoai] Sed looge * Perpetoo floere, ac mltti, spargiqim
qood liiqnietos Ule aqose necesse est Corpora,' drc. Lcim6. Ita
motns per reflexlonem In laqnear omnesUbri. Lambinos: aiiMi. For-
tam varias snl species ejaculator. te : mina. vel potios, ot In vetere II-
Virgilii vertns notiores sont, qnam bro: mtro. Oifan.
«t fransrribi debeant, JEn, 8. 22. 210 Perpehuqtu flmmi eeriiM obre'
* Sicnt aqnm tremuhun labris/ dec 6ns •derss] Secntns eram initio oodi-
Faker, ees Fioreat. typis excnsos, qol ba-
21 • Qnam ponsts tempete] L e. bent,cfrlisa6ri6Mso6orl«. nam cete-
qoaa brevi tempore. Lomfc rl omnes et mannscr.- et typis In-
210 Ad temanm aeeidmt •ms} Sie pressi habent, ccrlis a6 rtdos oderee,
Inbent qninqne libri manoscr. nitl Idqoe olim indicaram In commenla*
qnod Vaf icanns babet amdil : et item riis : sed hanc scriptnram mendosam
Parisiensea. Ceteri volg. tneidal. esse exlstimarara, Marollom secotos,
Ego puto legendom osddal; et ita qoi bic olorlo sobstltoerat. Nonc
pancia poat versibns hic idem scrip- sententia mntata, odsrcf probo. Sed
tor ioqoitnr. Lawib, Sic veteres nos- primnm Jfaaal lego, nonjfOanl : dein-
tri.. Ita Infra hlc. Ita In Ennil vrr- de existimo, totnm hnno locom boe
sn p. 107. * Csesa accidisset abiegna ordioe esse legendnm, oisionfttf Ioms-
ad terr.' &c Volg. cesidiasel. Ol- sanl. fHgue nl a JUmi$f 9fe, JEqm^
faBb rie^ exemr atcnvmm, 9fe, PerpeiuofU§
217 Qnore dtam alf oc dtam, ffe,'] Jbnm eertia ab rebae odorcs. Nee «•-
Hie aotera floor imagioom ad ocolos ri«ccss. ^. Si qois aotem lectionem
admittendo» est, qnoniam vss. 14. ad Florentinam forte probabit, eertie ab
omnes alios sensns e rebiis elBnxiis rebm ebertu : qiiam et Donatus Jano«
1354
KOTiE VARIORUM l^
tius FloFentinns amplectebatnr, ego
entem nanc minns prol>o': voz * obor-
to' conjiingenda erit cnm adject.
* perpetiio/ ot sit, perpetooqne obor-
tu, i. e. et perpetna agnatione atqiie
accessione : * oboriri ' enim idem va-
let qnod adnaaci, nt docet Festus.
Dam praepositionem ' ob ' solitam esse
nsorpari pro ' ad/ testis est bic ver-
aus (inqnit ille) 'Tantom gandium
oboriri es tomnltn roazimo :' et bic
Ennianu!! p. 100. ' Ob Roroam noctn
legiones ducere ccepit.' soperior an-
tem versQS cnm dnodecim deinceps
seqnentibns iterantnr lib. 6. Lamb,
It% omnes libri. Sed Marnllns et
Lambinns: obortu, Male. Comme-
morat Poeta, esse corpora, prlmum
qnsB ocnios, deinde nares, nt siint
odores; deinde tactnm, nt frigus;
anres, ot soni; linguam, nt sapores
feriant. Gifan. I. e. Qoin etiam,
dEC* Faber. Vnlg. obcriu imperite. Ob»
&rtu vero in ultima editione rejicit
Lambinns, et ridictilns est Fayns,
dnm cainmnias Parei impndenter re-
Cftat. Creeeh,
220 JEehu ub ifndif] ^stns marinl
impettts vel commotiones inqnit Mar-
cellns, advocans hoc Loeretianom
carmen. Piantns in Asin. 1. S. 6.
«^.Qqo magis te in altum capessis,
ttstns te in portnm refert.' Virg.
JEn. 3. 677. 'Fiindoqne eisestnat
imo.' Pius. Commotio, vel impetns
nraris. et ita Nonins, qni hnnc ver-
aum profert. alias apnd hnnc enn-
dem scriptorem, calorem significat,
ot 1. S08. ' At neque qno pacto
persederit homor aqnai Visnm est,
nec rnrsnm qno pacto fugerit estn.'
Lamb.
221 Exeeor meerwrum] Sic legi de-
bet, et ita scriptnm est in qninqne
llbris manuscr. nisi qnod in Vaticano
est, mteororum: in Faem. MaarDrwii.
Parisieoses plane babent meerorum.
dictnm antem ' mcerornm,' pro mn-
roriini,*antiqne, nt notat Servins ad
Hlom locnm Virg. 10. 24. ' Aggeribus
mceromm,' bis verbis: ' Nam veterea
pleraqoe eomm, quss nos per u dici-
mns, per diphihongnm <v pronnntia-
bant : hinc est ' moerornm ' pro mn-
rornro: et contra 'punio' pro pce-
nio : qnod verbum a pcena venit :
quod Orsecnm est vocabnlnm voiy4.
binc est Pnnica regna vides, cnm
' Pcenos ' ubiqne legerimus.' et apnd
Varron. 5. de L. L. ' Cnm circum
roceros mittitnr, et cnm concio advo-
catur.' 'Exesor' autem dictus ab
ezedendo, Lamb, Adde et Maginm
Misoell. 8. IS. Infr. 6. 926. * Ezesor
mcsroram littora propter.' Preig.
222 Per aimiff] Tumebns mavnlt
legi peravrm. Lamb. Contra mira-
cnla van» illorum crednlitatis, qni a
se Ulud aat illnd anditnm dicerent,
cnm tamen nemo homo ibi adesset.
Fab, Ita oiunino legendnm pnto,
etiam non consenttentibns libris.
Scio, lib. 6. ter, quaterve ' auras ' in
quibusdam libris esse pro anres.
Sententiam vide in aduotatione ad
versnro panllo ante positom : ' Per-
petuoqoe/ Stc. Et vide infr. 0. 927.
Ita dicit Poeta ' volitare,' et * trans-
volitare,' ^manare,' * transmittere,'
* penetrare,' ' pervolitare,' * transire,'
'meare,' 'tranare.' Gi^an. Rectins
qnam per oMree^ ut patet ez vs. 2S0.
Creeeh.
225 TamgU omoror] Hunc versnm
integrum cnm dnobns snperioribns
profert Oell. I. 21. eondem respexit
Servius ad illum Virgilii locuro Oeorg.
2. 246. * et ora Tristia tentautnm sen-
an torqoebit amaror.' Lamb.
228 ffec mora^ nee reqmee'] Hoc imi-
tatus, atque adeo mntnatns est Virg.
Georg. S. et £n. 6. Lamb.
230 Sentire eonorem'] Olim conjec-
tnra ducttis edendnm curaram, ear-
audire eonoremj pro eo qood est In
libris omnibus vnlg. et plerisque ma-
nuscr.Mn/irff sonoreiii, neqiie boe te-
mere mihi feciste videbar : nani cum
ita scriptnm in uno cod. reperissem,
ee eamHre^ ez c s feceram x; ez n, %;
T. LUCRBTIl CARI DB RBRUM NAT, LIB. IV. 1366
ex i, H. ita ex illiB corraptia eemnHrif Mareetl. Veruni tamen niliil moUui.
fecenun txmudirg. qnam emendandi dum puto. Attendat aotem lector,
xatioaem omnibns politi judicii liomi- similitodinem atqne affinitatem locis
Bibof probatom iri sperabam. Nunc et candoris Trl boc veno declarari.
volgatam lecUooem magis probo : Itaqne non temere, ot lox tenebris
aot certe totiorem arbltror. Nam opponitor, qoaB nigrm aont : ita lox
' sentire' commone est omniom sen- < candlda' dicisolet a poetis. Lamb.
sonm. E&empli cansa inf. eodem 2S5 Si qtudrthm Untaimui] Legeo-
lib. non ionge, pro yidere osorpaTit dom fortasse est traetammt. Immo
ibi : * £t facity ot prios honc onuem vero teniamMa retinendom. Tentat
sentlre qoeamos/ Ste. eod. libr. infr* enim qois figoram in tenebris, qni
' Et seorsnm ▼arios rerom sentire co- eam tractat ea gratia, ot sciat qnalis
lores.' Immb. Ita Teteres qoidam. sit: tractat aotem etiam is, qoi,
Volg. SMMrtai. Lambioos : exmtdirt qoalis sit figora, sclre non labosat.
stnorem, pessirae. 'Tempos' Oal- iMmb,
lioe 3\M|ras, «Sentire,' SmUirw. Gifan. 2t6 /n ind] < Lnel ' pro Inee. JUmtb.
Recte qnidem, et id ipsom agnovit Lnce. ' Accidere ad speciem ' inter-
Lambinos, qoi aliqoando legit exoa- pretor ad ocolos pervenire : et recte
rem: Oifanins tamen eentire qnidem, com ' species' ts. 845. ocn«
re. Creeeb. los significet. Creeeh.
9S1 PrtffcfM, pmmam] Hoc argn- 2ft8 £ise tn MiogtM6iis gMsprvpler}
mentnm taie est. Fignra (inqoit) Ez imaginibns rernm perpetoo efflii-
aliqna in tenebris et nocto, manibns entibos, et in ocnlos nostros adyolan-
tractata, eadem tMt cognoseitnr, at- tibus atqoe incorrentibns, fit ▼isos,
qoe ea qo» loce cernilor. Atfigora ez sententia Epicort Platoni ex
non potest cognosci in tenebris, nisi eoiuonctione et cognatione doomm
per speciem et imaginem. ergo neqoe ignium seo lomioom, alterios ex
In loce cemi. Sed h»c fiicile refelU ocniis nostris exeontis, alterios asole
possodt ab iis qoi Aristotelis scfaolam maoantisy efficitor visos. Mathema-
seetantor. Sont enim qo«dam sin- tici ainnt, radios qoosdam ex ocolis
gnlis seostbos proprie sobjecta, ot nostris eflloenteis, et ad rem qnss
eolor, videndi sensoi ; sonns, aoditoi, cemitor accidenteis, videndi caosas
Ste. qo«dam ploriom seosoum com- esse. Arislot. lib. 2. de Aoim. docet,
monia : ot fif nra et magnitndo com- non ex emisslone radioram ab ocolis,
muoiter aspectni et tactoi sobjecta visom effici, sed ex fonctione et ac-
est, motns et qnies, omnibos, pr«ter« to rerom, qose sob aspectom cadont,
qiuun gnstattti, &c. Lamb. Aliod vss. in ocolos crebro Tentitante. Arao-
9. continetor argomentnm. Corpns bins lib. 2. adv. Gent. nihil bonm
afiqnod, qnadratnm ▼. g. mano in sciri posse potat, qoonim bic et deln*
traetemoB, illod corpos qoa- ceps caosas explicat Locretiosy qoi<
dratom esse cognoscimos, onde vero bos caosis mergamor in somnos, qni«
aisi ex fignra ejns qoadrmta? Idem bns evigilemos, qoibos modis fiant
oorpos in Ince nostris ocnlis usnr- insomnia, qoibos visa, Ste. Seqoitnr
pemos, cogDoscimos qoadratom, uo- mox : ' Radioram et lominis inten-
de vero dIsI ex Imagioe qoadrata i tione videamns, an rernm imagines
advolent, et nostris in popolis sidant :
2St /n luee^ et elaro eamdare] Qnid ntrom sapor in rebos sit, an palatl
si dicamns scriptom esse a Lucret. contagionibos fiat,' Sce. Lamb. Adde
iahuielaro H emtiare? Moce claro' Modii Novant. Lectiones Epist. 67.
•enim dixlsse veteres testatnr Nooins Hoo. Hanc Epicnri sententiam ita
1356
NOTiE YARIORUM IN
explient Oell. Noct Att. 6. 16. < Epi-
cnrnf anleai effloere semper ex om-
Dibus rorporibafl Bimnlaehra qnftdam
corporom ipaomm, eaque sese in oco-
los inferre, atqne ita fieri sensom ri-
dendi pntat.' Macrob. autem Sat. 7.
14. ^Censet Epicnms ab omnibns
corporibns jogi flnore quftdam simo-
lachra manare, nec neqaam tantnlam
moram intervenire, qoin nltro feran-
tar inani figura coharentes corpornm
esnTise, quanim receptacnla in nos-
tris ocnlis sont, et ideo ad deputa-
tam sibi a oatora sedem proprii sen-
stis recorront.' Epicoros ipse apnd
Laertiam docet simulachra hnurtAmii
et apod Pliitarchnm tlS^Aiir ^Kpuru
simaladiroram in«inuaiio, et apnd
Ciceronem «IMAaip ifurrAv^a occur-
rnnt Creech,
S40 Ntmc em fiup dMo, 4^.] Vsa. 5.
docet imaginesacorporam superficie
perpetno flnentes nblqne adesse,
nosqne circnmstare, ita nt ^er ipsas
videre nibil nos probibeat, si ocnlos
modo converterimos illis percipien-
dis solos destlnatos. Ac< M miI vo^
feof hrwrtiA¥TOf tcp^i iarh rw ^toOtvrhs
fup^ia 6pfv ^fMf, fcol ZuttfMiMeu' e5
yi^ Ib inrmr^pteyhturo rk H^ rV ^-
Tfir fdnv nv re XP^^M'*^*! ^^ ^
ftop^^j ti& rov kdpos rov /Mrci|6 #M^
ro lekiMiifmr oM^ Btk rfh iuerUftitff ^
dtnr 9ifnr9 PwfjJfru» kp* 4ifu^ wp^
Inika vmpoiywopArmr oHrms^ iis r^rav
tiWdv iwourtirrmii ^pL» iarh rSv wpoiypuA-
reanf Sfurxp^ rt ical 6fuuofi6p^9i¥ iceerit
rh ivdpfurrop pjye^os c2f rV ^4"*^, ^ r^
ttdmavj iueiws reus ^opoSs xpififikfw.
Eptcnros ad Herod. Creeek.
241 Didlia] Distribnta, di^sipata,
dispersa. nonnnlll libri scripti habent
dediia: ego didite retineo. l>iiiifr.
24S ProptereaJU «H, ^c.] Prop-
terea (inquit) qnod solis ocnlis cerni-
mos Ideo fit, ut, tametsi imagines ex
omnibns rebns In omneis psrteis af-
flnant, ea parte tamen dnntaxat rem
ceriiamns, in qoam os et faciem ver-
timos. Lamb,
Speeiem] Os, faciem, A|«r, adspee*
tnm. Qnamvis antem sio habewit
omnes libri, qnos quidem viderimy
malim tanien legi/odMi. Lamb.
245 Et qaantum qtiaqae] I. e. et
cujosque rei distantiani cognosci*
mns, sen interaoscimos per Imagines.
Lcin6. Mnlta sont, eaqne insignia
de visn problemata, qiiornm nommlla
proponlt ct explicat Lncretins. Pri-
mo certom est, nos non tantnm colo*
res formaftqne rerem ceroere, sed nna
simnl intelllgere qnantnm res viss a
nobis distant. Qna antem ratione id
efficiant imagines a reram superficle
flnentes i Respondet Poeta vm. 12.
imago in ocnlum contendena protra-
dit aerem ante se, prolixiorem qnl-
dem dum eminus appellit, coropen-
diosiorem dnm cominiis : qno loogi*
or antem aut hravior sit iste aeris
tractus qni ab imagine pratrasns
ocnlnm perlahitar, eo longtns brevi-
nsve intervailnm inter rem objec-
tain et ocnlnm intercipi sentitnr.
Creech.
240 Cirrae] Tralatio: sic inf. 5. 821.
^Qood ne miremnr, sopor atqne ob*
Hvla corant.' Lamb,
247 Proiruditf agUque'] Sic repoaiii
firetas Muctorilate trinra libroram m»-
nnsrr.-^ Alii procMdtl legi malnat.
IdualK Qnidam veterea : prsCnidtl.
Vide VB. 188. Gifan.
249 /s^aa iiaper na$tra$aeie$ peri^
Htur omiies] In plnrimis editionibas
legitur, ut et in hac qnoqne scriptnm
est, oniiiec; sed legendum omma. Ne*
qne enini intelligit * totam' aciem
penetrari, (qnod tamen fleri poaaeC
secnndnm Epicnram, neqne vldeo
qni id negarl possit.) Itaqne sic alibi
ioqnitor : inf. vs. 282. * Et facit ttt
prins hanc oninem sentire qoeamaa.'
Iteni vs. 068. 'Qiialla sunt vitri,
species qoae transvoUt omnis.' Cni
loco opiis esse aliqno temperamento
videtnr. Fortasse in notis dicetnr,
st notas faciemns. Fab, in Emend,
Legendum neceasario oaiats, non am-
T. LUGRBTIl CAE4 UB KfiRl/M NAT. LlJi. IV. 1357
; qaod ottendi faeile eraty na Ow-
seades A «daw id jam tramactuin de-
diMet paf • S84. Pbyuolegiip. Faber
im Nuiis. Ita ni-cessario legendiim
■t edidit Oifeniot, etiam confitente
Fabroy acri nimis et nonnanquam ini-
qeo Oifemi censoie: Lambinus om'
aes» Lreeen.
asO Pertergeq Permolcet. Umb.
SSS S^me celertj Valde celeri.
266 QiMif st< al eideoMiis] Uteodem
tempore videamns, et qnalis res sit^
et qaam looge distet. FortaKse le-
gmdam, QuaW »t vl eidsojnMS. I. e.
QualiJi T^ sit. alioqai dicemns eum
mntasse f enos. Loai^.
S67 /IM ta Jkts re6as] Non debet
(inqntt) mlrum videri, quamobrem,
com aimulacra singnla non cadant
sub adspectum, res ipsie per simula-
ora cemantnr: et ita ipsa oniversa
simnlacra quodammodo videantnr.
Laat^. Inquirat Tero aliquis, cor res
ipsm cemantur cum imagines quss
oeaioa feriuut siogulse videri non
peasunt? Respoodet pro more suo
Lncfetius, et tss. Ift. a pari coofir*
mat illod esse minime mirabile. Sin-
golas partes veiiti ant frigoris non
sentimnSy ipsnm vero uuiversum ven>
nim sen fHgns seulimus; imagioes
antem singulis pariibus frigorisaut
▼enti, res Tero ipsas universo frigori
ant Tento pares ezistima» et rem de-
daratam Imbebis : idem de tactu du-
ri lapidis dicendum. CrcM^
9M VemtuM eatM qu/oqmi] Id probat
non esse mirandumi a simili. Ctijiis
baftc seatentia est : Queniadinodum
cum a veato pellironr et verbeiamur,
cnmque aeri frigore urgemury non
sentimns singulas veaii et frigoris
pariiculasy sed uaiveraum ventum ot
mitvefsum frigus : ita cnm rem ali-
quam cemimus (quam sine imagini-
bua ceraere scilicet nequimus) singu-
las tnuigiiies, quarum acyumento et
inierventn rem cernimus, videre
noo possumus, sed rem ipsam totam.
Xieai6.
861 AToN priMaai ^aaaifice] Sic le-
genduiu, et ita babent non soliim
omnes, qoos vidi, vulgati cod. verum
etiam maouscripli. Qni autemprt-
fwm ftwMftte legi volnnt, fallnntnr,
meo qoidem judicio : ' quisqne' enim
significat licaaTuy, seu^ si dicere Jicet,
' singuium ;' deiude pnpaai significa-
ret etiam iKwrroir. Quid igitnr boc
sibi veilet, ' »ingulam singulam i*
Nnnc autem ' primus quisque homo,'
' prinia quaBqne particula/ etsimilia,
Latine liiculente dicitnr. Adjuvat
tamen scriptiiram fTijaam tpumtiue
versus ille in lib. 3. < Sentimns, nec
priva peduui vestigia quseqoe.' Lamb.
Prwam. Ita ex vet. cod. i. e. singu-
lam ; sequitur. eniiu : ^ Sed magis
universum.' Sic etiam supra 8. 300.
quidam codices habent ; prtaui, pro
prtva, mendoee. Gi/aa. Lambinus
legit f rifliam, et detendere conatur,
sed frustra ; Prieam eniro rectins
opponitur voci * universum' vs. 263.
et 3. 390. ' Sentimns nec priva pe-
dnm vestigia qu»<^ne.' Creeeh*
263 Unvereum'} Pro^ universum;
neque id mirandum magis qoam
' dextrorsum,' ' sursum/ &c. pro dex-
trovorsuii», supravorsum, &c. Fah,
Untwnwm, Ita legendum. Ut sit
Creticus. Vel fiat contractio, ut inf.
6. 1065. Gif, Sic coutrahitiir in
scandendo apud LocilUoiu * Frigda-
ria,' apud EnDinro ' Optmates,' et
propterea, ait Rutgersius var. lect.
6. 5. imo jiixta Voss. ad Catull. p.
269. inferius in boc poeta 6. 540.
legi debet Volvere rt fiueiuM eub^
mereo capte putoMdum eet, pro vuU
gato, sa6aiersfi9Be soxa putaMdum eet,
Qualia ibidem ad Catuilum plura
recenset. Hoo.
264 2\ai9aam aUqua res} Sic habet
oodex Bertiniamis: qus scriptura
si recu est, aUqua rea dictum intelli-
getur pro aliqna res. Alii aiiqua ree
legeadum putant, aiuntqne a ultimaro
vocalem esse longani, etiaui si sit
1358 NOTiE VARIORUM IN
recti catnt. Qnldam docti legeDdmn rerom, qu» directe et procal cermm-
ceDsentylamficamaZtfiMre, inseptimo tiir ex loco iDtra apdificiiim, «imo-
casn. Verbent antem, nempe ventns, lacliria aerem protrndeDtibns tum per
ego aliqua re$ legeDdnm arbitror: dt- extraria ad iimeo nsqne npatiay tum
qua res rejicio. Lamb, AUqua re$. Ita P^r interiora a limine ad . ocnlnm
recte. £st autem vertus Minrnt. In utque. Creeck,
aliis: aliqiuB, Aiii aliter. Gifau. AU- 271 Renunoia videtwr] Sic habet
qua re». £x aotiqua Latinitate pro codex Bertinianut : Memmianut re-
aliqua. Faber, At aUqua mavult Oro- moia^ volg. sewnoia, ' remmota ' autcm
nov. Obt. 2« 7. p. 261. prodncta nl- eadem ratione dictum pro remota»
tima, more Oraecorum, tequenie r. qua ' repperit ' pro reperit, * retto*.
Haver. lit' pro retiilit, 'reccidere/ «ref-
266 IpeuM Tim^iit extremam] Ne- ferre/ ettimilla pro recidere, refme.
garetArbtoteleitaugicolorem.Color i^nab, Rewieia, Ita melint ex vete-
eDimnon tangitur, aedcernitor: niti ribnt qnibntdam. Inaliit: aemeta^
qolt dicat, extremum colorem taxl Male. Vide *Re' in Indice. Rtinf.
htc accipiendDm pro ipaa aaxi extre- ▼*• 289. * penltotqoe remota.' G{Ara.
mitate, quam tnperficiem vnlgut ap* Seu remata legas, ten rfntmeiaf per*
pellat. Praeterea ttatim Lucretinty Inde ett ; eemota vero rejice. Creedi,
qnaai te ipte repriment et corrigens, 272 Qaed gemui] Ctijnt geDerit,
negat not teotire tactu colorem, ted qnemadmodnm. XiaiR6.
potiut Ipsam duritiem. Lamb, 273 Jomra cum per ee hwupeetmm,
267 Coioffin] Intellige tuperficiem ; prabet aperhm] Cavendnm ettne no-
neqneenim <coloremtactn,'&c. Fii6. blt arrideat doctornm qoommdam
269 Penitue eentimue m aUo] * lo al- coDJectnra, qni legunt, aperia, Neqne
to' et * penitua ' idem valeut: itafit eoim, qnaDtomvit vera videtnr, ne-
^jcnp» ^K 9apa\ktiKop, Lamb, cettaria ett i qnippe * apertnt ' tlg-
270 Nune age, eur uUra ^eulum] Di€cat liberum, patentem, &c. Virg^
Imago, qoam reddit tpeculum, dod expretae JEn, 1. S99. ' Jovit alet
apparet io tnmmo tpecnlo, ted oltra aperto Turbabat coelo ; ' et JEn, 9. 25,
tpecolom, Nnnc igitnr qnamobrem 'campitexercitns ibatapertit.' Faier.
idfiat, ratioDemaffert,eamqne illut- Apertum] Libenim. Faber,
trat a timili. Lamb, Kemm imaginet 275 ipee eienim] Ita ex veteribna
a tpecnli toperficie repoltae dod nottrit lego. lo aliit tamen : le ^tio-
videotnr io itta toperficie, ted io- P^ ^i*^ > duriot. Gifan,
to$ qnati, et io profoodo. Hoc 276 Primue enim etl, eitra poeieio
vero vse, 22. explicat Poeta : Qnan- qui eemiiur aer] Sic repotoi, tecuiiia
tom ret vitas dittaDt ab ocolo cog- partim librotvulg. partimmaooicrip-
DOtcitor per appoltom aerit ab ima- tot. Sic eoim babet codex Bertioi-
gioe ad ocolum protrutl. Ubi igitur ann*, eiira poet teeium eemitur aerm
dnplex aer protroditor, intervallnm Memmianiit aiitem et Vatican. ba-
qooqne magit exteodi et dnplicari bent poeiee eur eemitur aer: Parit.
necette ett: Imago antem speculi poeiee coneemitur: Veoeti et Lngd.
(tpeculnm eoim iptom uoa cum re . Atmtit eiitiR, citra poeiei qui eemUur
ciynt imago reflectitnr videmut) ai?r. Quidam tumoemitur probant : et
nDom a^ra propellit ; imago repolsa tum r€f«roDt ad illom vertum qui ao-
alteram, ideoque non in luperficie tecedit, * Janna cnm per te trantp.'
ipecnli, ted Intut qnati, et in pro- &c. Lemb, Ciim poetee quum eemUur,
foodo btec imago apparet. Hanc ex- Ita fere io omoibut veteribnt. Vnlg.
plicatiooem illuttrat allato exemplo quL Oifan.
T. LUCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1359
pMl«ii] L e. citra ostinm, seii borain verbomin hnc est : Continna
foreis, tea jannam. tie tnp. S. S69. (inqoit) imago, qaae a nobis fertur,
*Jam magls exemptis ocoiis debere ad specnlnra pervenit, et a speculo
videtnr Cemere res animns, snblatis rejecta, nostros oculos revisit. hmh.
postibas ipsis.' ' postibos ipsis sab- Vulg. a no&ts m mm. Oifan.
latis/ i. e. janna ipsa sablata. atqne 287 AiqitM vJ&wm. ftiB se] Hic est,
ita Tnmeb. explicat. Idem locnm secnndns aer, nempe is qnem imago
illom apad Varron. 4. de L.L. * Re« a nobts floeosi et in specnlum adjec-
sponsnm est, Denm maninm postu* ta, atqne iude in ocnlos nostros re-
leonem postulare/ &c. sic restitn- jecta, prae se pellit : qoem qnia prini
eodnm pntat, * Responsnm est, De* cemimns, qoam iroaginem nostri, ic-
«n» maninm posti leonem postn- circo fit, nt imago a specnlo remota
lare ; ' ' manium posti ' (inqnit itte) videatar. hamh^
* i. e. jannse, sen ostio inferornm, leo- 289 Bjtmmoka wAaw\ Smataf vutg.
nem, t. e. viram fortem.' Lamb* Gif. Vs. 271. * Penitns remmota : *
S78 Rxirma k$x\ Extema, sen tantnm enim nltra specolum imago
eztranea. Ter. Phorm.4. 1. IS. ^Nam apparet, qnantnm a nobts distat ip-
hanc conditionem si cni tnlero ex* sum spernlom. Creeeh,
trario.' £t scriptor ad Herenniom: , 290 Qmtre.etiaM at^e etiam, ^r^.]
' Assnmtiva pan est, cum per se de- Hnnc versnm cum dnobns seqnenti-
fensio iufirma est, sed assomta extra- bns delendos censeo, nt spnrios. Eoe
lia re comprobatnr.' Creeeh, tamen excndendos coravi, nt legun-
280 Speemli pr^feeti imago] SpeeuU tnr in codicibus manuscriptis. Com
tm^guim accipe, non eam imaginem, haec scripsissem, Zoilus, gravis anc-
quam reddit et reprsesentat specn* tor, sic de bis versibus pronnntiavit,
Inm» sed eam qnss ex speculo mitti- * me peperam eos delendos censnissey
tar et jacitnry qnemadmodom docnit cnm sit eorum sententla optima,' in.'
sopra, ex omnibns rebus summia quit. Vellem ostendisset, tyos wplbf
flnem imagines. Lamb, Xipatf, Prseterea ego non delevi :
281 PrainidUf agitqae aera] Hic qnod ille me fecisse scribit, impnden*'
est primns aiir, nempe is qnem imago tissime mentiens. * Delet hos versns
a speculo missa et projecta, dum ad Lambinus,' Inqnit itle. MentiriSy ne-
ocnlos nostros pervenit, protradit bnlo. Aliod enim est delere, alind
ae propellit: qni quidem aer est in- delendos censere. Addit deinde,
ter ocnlos et speculnm interjectos, * perperam.' Ain' tn, omniura mor-
taiium audacissime atque impnden-
28S Hune oamcm] Faciet ad pro* tissime ? itane ? perperam ? Unde
batioDem illins qood pag. 99. dictnm tibi ista de qnoqnam, ne dicam de
est, ad ea, ' Acies perlabitur omnes.' me, sic pronuntiandi auctoritas, syco-
Feier- pltanta neqnissime ? Idaab, Hos trea
285 Craftaao a nabi» ta td hacy 9^e.'} nt spurios contra omnes libros delet
Sicmihinnnclegendumvidetnr: non, Lambinns; perperam, cum bonns sit
nt in vnlgatis, a nobii ta mm, tfc, ne- sensns. itftrort por eetf aliis : mtrori
qne, nt oiim» CemtiMoa hae t» td, « no- e$t par. Oifan. Hos tres versus de-
Mi, puB /ertur imago. nimis enim lendot ceoset Larobinns, nee sane vi-i'
longe aberat a recepta scriptnra. £t deo cur nnqnam censnrss pudeat, nam
tamen eam secotns est Zoiius, tacitnsy bic loci otioai snnt, et nihil agnnl;
ntsnam, non nt a nobis.acceptam, Creeeh.
sonm inslitntnm tenens, snoque in- 292 Atribae ^tats] AeiebuM. Oifiin.
genio indulgens. Sententia antem Vtraqae^ Ite in veteribns. Vuig.
1300
NOTA VARIORUM fK
Mtropu, MarnllM : uhim^, Olfan.
293 NUHC ta, qm^ nofrts, ^V'] Cnni
ex boc locOy tmn ex aliis nialtis io«
teUigere licet, qnod traditiim est,
Epiciirnni neqne matbematicls arti-
bos, neqne ulUs aliis disciplinis, qni-
bos qni instnieti snnt, ernditi dicun-
tur, politnm fuisse. Affert enim ra-
tionem admodiim ineptam, et infir-
mam, et popuiarero, qnare qose nobis
dextra sint, in speculis Iseva videan*
tor, et contra : nempe qiiia imago a
nobis in specnlum jaeta, et in id of«
fendens, non revertalur ad nos ineo-
Iiimis, sed retrorsom elidatnr : queni-
adinodiun si qnis personam aliquam e
creta etiam nnnc hnmidam et madi-
dam allidat ad columnam aut trabem,
et ea retro convertatnr expressa, ita
ut servet prioreiu figuram : tnm enim
fieti nt qtii antea dexter erat ocnlus,
nnnc sit Isevns, et contra. Sic igltiir
Epicnr. sen Lncr. At mathematici
longe aUter,quemadmodnm et qnam-
obrem hoc fiat, demonstrant : exstat-
qne bujus rei cngnitio et perceptio
(Keo MpitfMi) ordine 19. apnd EueU-
dem. Docent igitnr illi, reflexionis
angnlum, ei aognlo quem facit linea
a pnncto rel vis» in specnlom ind-
dens, spqnalem esse. Itaqne semper
fit reflexio In partem oppositam ei
parti specnli, in qnain incidit linea a
puncto rei vistt prodncta. Prctcrea
imaginefl qnss in specnlo cerHuntur,
qualecomque sit specnlnm, qnam bre-
vissimis fiieri potest Uneis continen-
tur. Cum igitnr pars dextera rei
vbsD, Une» reflexionis sinistr» re-
apondeat ac subjaceat potins qnam
dextersD ; et oontra pars Issva rei
vissp, dezterse reflexionis line« snb-
jeeta sit potina qnam Isvse : fit ut
linea reflexionis, qnas magis dextera
sit, sub dexteram imaglnis partem
cadat : et qnss sit magis Isava, Isvam
imaginis partem tangat. Onare leva
rei visae pars, dextrse imaginis parti
opponitnr: et contra dextera rei
viss pars, laavn imaginis partl re-
spondet Denique visa imtgo et res
visa sic se faabent inter se, ut dno
gladiatores^ qui fh>ntlbos adversto in-
ter se certant. hic enim alterins ocu*
Ins leevns, altertns oculo dextro op-
ponitnr, et contra. Plato deniqne
in Timieo paucis verbls hanc ratio-
nem affert,*Ori Tohiwcanioa fUyMov ti|}
in^s vtfii T& 4nania lUpfti yhmu #ra^
latrii KoB^oriis tfBos 'His wpo&fioX^f. i, e,
*qiiia contrariis partibns aspectns
contraris partes specnll attlngnntnr,
pro consnetndine adjectioilis, aen
commissnrae.' Seiendom est nntem
boc fierl domtaxat in spectills planis
et convexis : nam in concavls respon-
dent dextra dextris, et laeva lcvis,
cttjns rei rationem disees etiam ex
Platone et Euciide. Lam^. Opinioni
Epicttri repngnat, qnod in specolis
imago adversa conteraplatorem annm
respicit, cnm debeat, siqnidem a bo-
bis orta recto meatn proficbcltttr,
posteramsui partem, cum discedit,
ostendere, ut laeva hevam, deitra
dextrara resplclat; nara et histrio
personam sibl detractam ex ea parte
videt, qoa induit, vis. non faciem
sed posceriorem cavemanK Haee
Macrob. Sat. 7. 14. Hnic diflicnftatl
nt satisfaclat Poeta, illoexemplo,qoo'
adversarii ntnntnr, snam sententiam
tuetnr. Personam (larvam) fictUem,
non indoratam qnidem,sed madidam
adliuc, ad trabem aut coluinnam all-
quam allidas, ita ut retrorsnm inver-
tatnr, et facies cavemam impleat,
tnro enim in persona videbis Id fac-
tom qnod jam in specolo miraris.
Imagines autem, utpote res tenuissi»
mas, ad speculnm allisas ita retror-
snm inverti posse non est dnbitandum.
Creeeh.
294 In epeevlisflt ut in Ubvo] Sic
qnidem habent Ubri omnes et mann-
scr. et typis excnsi, nisi qnod in co-
diee Tettiano non est praepositio in :
in eoqne ita scriptum est,/^ , nf Ueva
vtdMfvr, ex qna scriptnra Mnretus
SQNpicabatnr esse legendom, tUt keta
T. LUCRBTII CARI DU RERUM NAT. LIB. IV. 1961
«UMtaTy cam- dieent iiley noo esse SufiuU tr^lMf •uttinebat. Viri^. JEn,
^ood queaM|Q«iii moveat m syllalM 9. 710. * Qiielis in Ealxiico Bajaram
breyit : saepe enim poni tribrachDm iittore qnondam Saxea Pila cadit/
pro dnctyloy et chorenm pro spondeo. Creuh,
Cfim b»c scripiiisseroy Zoilns hanc 299 tUdam n fnmteflgwram] Qni-
M oreti conjectoram taeltns arripnit : dam legendnm censent, rtcUtmnfniM
et deBBnovit eam, qoam secnti somnsy Jlguram» Lamb. et Creech.
iMm solom iojostey Temm etiam im* S02 ilfitfaa] Mntno. Sic inf. vs.
perite : nam genos hoc loqnendiy 9i46. 'NecmotQmotnafongi.'CiisMJk«
* fit» nt, qnse pars nobis membromm SOS PU quo^ de tpeeuh] Fit etiam
dextera eat, ea in Isb? a specnli parte (inqnit) nt de specnlo io specnlnm
▼ideator ' (b. e. cernatnr) non est tninsferator imago, adeo nt qoinqne
borbemm, raeoqoidemjodicio. Mo- aotsex ejosdem rei simolocra red-
reti conjrctoram tamen neqne ollm dantnr, dnm e specolo in speciilam
demnavimiiSy neque nnnc iniproba- trantlocent. Naro si qna sont in
mns : qnam ille non debuit praerep- sBdibns qoaotomvis remota atqne ab-
tam aibi viodicare. £eiii^. Volgati : strosa, et retro condita, ea, plnriboi
«I ta {«M. Sed barbarum est. G{^. specnlis adhibitisy per flexos qnos-
Fii mii («My Mnretus. Creeek^ . dam aditns, in «Bdibns esse videbun-
S96 P/am<i<M ad speciiit] * Planiti- tnr. Immo vero ploribns specnlis
em apecnli,'»bic dicit, qnam alias certomedo sitis et compositis fieri
^mqnor specuii/ et lib. 1. ^glaciem potest, nt tergom toom cemas. Ex-
mrls,' hemh, empli gratia : somito doo specnla
• 896 QreieeL Pereemm'] Sic mihi le- plana, eoromqoe altemm a tergo ita
gendom. videtor, et ila scriptnm est collocato, ot sit resopioatotn, i. e.
in cod. Bertin. et Memm. In Vatl- neque prorsos rectoro, neqoe prorsns
iCaBO antem eeierUf litteris transposi- snpinnm ; altemm snblime et snspen-
lis. Qnod aotem to oonnallis impres- ram snpra capnt teneto, Ita nt ob
sis legitor Cstm pereena^ ferri ooo ocolos toos obveriom sit, prdbo et
potett: oam neqoey qood hic dicit proclivi sito. sine dnbio tergom toom
Lacretiosy es cerea persooa fieri po- in specnlo illo snbUmi, et tnis ocnlis
test, neque ccra arescity sed dnrescit sopeme oppoaito ceraes, toi videlicet
potios. Qoidam pntant legendum tergi imagine a posteriore et reso-
•IVrree» qnod minos probo. Malim pinato spectilo in altemm translata.
^, Creeeam peretmam^ Liceat £rat autem ordo versnom hoc looo
etaem Creieam legere, ut c et e per in libris vulgatis mirum in modnm
aw^^aw coeant in nnam syliabam. perturbatns : qoem ego invlta ioyidla
lamb. Qom olim ^ e gypso et loto prioceps restitoi. XieiR6. Hic melior
ligolari ' fiebat. Res e C^micis Ons- est ordo qnam qnl io aliis qnibnsdam.
ds nolissima. Faber, Vnlg. Cerea, Gtfan, Iroagtnum elisionem atqne
Oifan* Nam e gypso aut Into fignlari inversionem nlterios vss. 9. confir-
fiebat; ideo Cereo pereona rejicttnr: mat, nam ex interiori scdinro parte
Lamblnns vem amat CVessomsen Cre- per specula rite disposita velnti edn-
iaam pereaaam. Vetnsti Codd. qnos citnr imago, et in qnamlibet partem
Heinsius vldit, eonatanter exhibent transfertnr; illa antem imago quss
Oreiea pereema, In Catalect. Petron. sinistram partero deitras objecti par-
' Dom somit creteam faciem Serto- ti in primo specnlo oppositaro exbi-
ria, crelam Perdidit illa slraul, per- bebat» in secnndo speculo convertu
didit et faciem,' Creech, tnr, et dextras partes dextris olyectl
Piimve] Apuletns, Pila, media qusB partibus adverias refert Creedk.
Deipk. ei Var, Cles, Lmaret. 4 R
laes
VOTJS, VABIOROM IM
Codex Bertin. non babet dJisjnncti-
¥am v€: sic enin in eo sGriptaa etCy
QuinqMeeHam $ex itf. atque it4 for*
taate legidebet. tic Hor. Epbt. 1. 1.
S. ' Si qnadriogenlia sex ieptem niil<*
lia desunt.' qnen verson tamen ali-
ter, qnam Tolgo inteiligi soletyex-
piicavi in secondn editione Herati-
ana. Zoilns saperiorem henc anno-
tationem arripoit» et secotas est, ab
ingenio soo non discedena. Lmk*
Sex ut. Itaex qnibasdam libris vet
malias, nt ' aex septem' Hor. Epist 1.
l. et Ter. Enn. in aliis: «esM. Oifan»
Sll Indi ntnmim reddii «e, 6t cm'
wertU eodem] Com in oodicitHis qoar
tnor manoscr. iiids TeUermm redU^
scriptum reperissem sine oopalatione
fHf, Gontinao jodicavi ab aliis.ita
eose repoiitnmy nt hal>ent libriTal-
gati, Indefue relwrtMm redit: abaUiSy
liid< rHrereum eU&m rediiy 4r«* ut ba«
bent tres Blanascripti. Nam Bertin.
neqne babet copalationem qtu^ ne-
qae etmm, Itaqne sic restitaiy Me
reirwmim reddii ee^ ei eemvertU eodem
aenteotia antem h«c milu videtar
esse : Inde, id est, ex primo specoloy
lel ex parte dextra, imago reddit se
retrorsom, id est, in IsTam partem,
insecnndo specaio scilioeiy et con»
yertit se eodeni, nempe in laetvank
Com hac scripsiasemy Zoiios exortas
iagendam dixit, Iwie retroreum reddU^
ei eemteriii eedem t at sit choreas pro
spondeo, et 'reddit et convertit * sint
alMoluta : qnod fieri non potest : ne-
qne reperietnr in tota Lingua Latina.
Adde qnod versos erit incoocinnas.
civiasmodi versos ipse facit : non cn^
jnsmodi snnt Lncretiani. ImwA* Red-
dii ei. Ita vet. libri, nisi quod anti-
qno raore^ de qoo Pierius, habelMuit
t^dii, Lambinns addidit se. Kecte
forsan ; nt oUm fuerit e' ei, Ego ve-
ram scriptnram repotui. Nam et
' reddit/ ut ' convertit,' absolute
accipi possiti ct in * reddit/ cfao-
reos pro spondeo, Inf. etiam vs. S24.
ntitnt: «redditk' Gffon. Oifindne^
qui integros venns non aauit, omittiS
«s. Qnidam tamen Codd. Me re-
Ir— <rsM» redkf ijpe* Creech. Oblitnt
est flui Oifanios, cnm in Indice notat
* reddere' abaolnte bic accipi. Sed,
qnnm omnes veteres babrant redMf
et hoc orationis filvm requiraty reti*
nere id maiim ; posteriorem rco * Ito-
de' prodncere anetoritate Onpeonnn
poetamm, quia r prima litcra se«
qoenti est voci, nt versns sibi oon*
stet; similitcrboceodem lib. vs.S8S.
* Fieriqne perinde videmns Corpore
tum plagas in ooitr», taoquam aliqan
res Verberet.' Ubi eadem vis literm
ad nltimam in 'aliqna' prodncen*
dam. Groa. Obe, aciL lib. S. cap. 7«
pag. 261. eamqne lectionem snmns
secnti. Hae.
S12 Qmn elmm qwmumfue] Sign^
licantor« opinor, multa speeula cen-
jnnctSy columnaB fignra, ronvexa. nn«
merantnr antem a mathematicis sep-
tem specnioram genera, ex qnilnio
fiat usitata et rata refleiio : «pecn-
ium plannm : speculnm colomnsre)
convexum : specnlnm colomnaref
concavum: specnlnm pyramidis m
morem conformatnm, convexnm :
huic similiter coalbnnataro, conca*
vom: specalum globosnmy sen spbm-
ricaniy convezum : globosnm, concn*
vnm. Lamb, vss. T. snbjnngit de spn-
cnlis qnomm snnt latnscnla (fade-
cnlae) varia; instar via. specnlorom
pinriam ad dextram iKvamqne sic
oppositommy ut ex reflexioue nnina
in alind, et porro in oonlnm sitns
restitiiatnr ; aot petins ^norum latera
sint partesy regionesve ^esdem spe-
cnli concavi, e qoo reflexa, et poet
fiurtam radioram decassatiooem ope^
tata imago eo exbibeatnr sitUy nt
dextra ad dextram, sinistra ad s^
.nistram sit; tametsi aUnnde pars
snperior inferior, et inferior snperior
evadit. Oassendos. Crerdk.
> SIS AdeimUi iaUri$y ife.] H. e. ex-
hibeant psrtes imaginis respondentes
T. L.UCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1363
vmdim Bostris partilmi, nempe 4«x*
tr«s destrisy 1«vm keTli: Fayut. Iin«
perite, iUa enim JUnara adtunUis ia»
ttriB wMlri ad ipsum f pecdlom perti-
net, et idem significat qnod 'flexa
figara specnlL' vs. SIB. CretdL
914 M>€xUrti] I. e. qvoram dextr«
partes nottris dextris respondent.
818 FUm Jigwra} Teres specnii
flgnra, Instar eolumnsB. Lanb.
DoMi] Efficity ety ntVlibi loqnitnr,
enrat. F^ber.
Craverlwr] VideUcet imaginen.
319 IndtKgndi fwro jwrtter] Haee
•tiana ad speculornm eonsideratioo
pertinent. idciroo hos sex proxir
versns lioe loco excndendos cn-
ravi, coqne roagis, qnod hoc ordine
legnotnr io cod, Bertiniano. Sife
Imbigredi antem, sive Emkgredi le-
gator, nilul refert. Nam utroqne
nsos esse veteres, ' endo' et ' indn'
pro in, et veteres grammatici testan*
tnr et mnltomro aatiquorom scrip-
tomm testimonia probant. Adde
qood libri veteres sic habent boe
looo. Postremo voeabolarium La-
flno-Grscnro mibl a Cl. Puteano
commodatiim slc liabet; ' Indope-
rat, Ivrrtbrfffi*' et ' indn, c2r, ^r, Mwf
iprih.* Et LuciJ. apnd Noniom tn
verbo ' «Micelebrare :' ' Multis indn
locis icrmonibns coocelebramnt.' sic
eDim legeodnm, non, nt vnigo, iiidnc-
tk; neqne, ut habent libri vet. iude
Isctf. Lamb. His vss. 6. docet ima-
gines in specnlls videri iiobiscnm in«
cedere, nostmmqne gestiun imitari,
qoonlam qua de parte speenli rece»
damns, statim ex ea imago neqneat
reverti, nam qncconqne ab rebns
simnlachra mittmitnr, ea ad aequos
ei pares angnlos referantor ; itaqne
appostte id refert ad variatas specnli
portes, ex qnibus aliis ac aliis neees-
sarinm est reflexionem in oculnra
fieri, ac proinde imsginem progredl
videri. Creech*
Ml PrepUreajqwiadeepeeaU] H»c
ratio est admodiim argnta, facilis, at-
qne illnstris. simnlacra (inqnit) vi-
dentiir nobiscum ingredi in specnlo,
qoia, qaa de parte specnli recedas,
statim ex ea parte non poisint simit-
lacra reverti. hojns rationis ratio est,
qnia qnsecumqne ab rebos simulacra
mittuntnr, ea ad nqnos et pares an-
gnlos referuntnr. .Matbematici an«
tem doccnty idcirco imaginem rel
vism in specnlo moverl videri, qnin
cnm omnia pnncta rei risee ab aliis
atqne aliis identldem pnnctis reflee-
tantar, nora totins rel vlsae efl&citnr
imago. nnde per motom rel vlsm
pnncta a qnibns facta est reflexle,
permntantnr. itafbrma moveri vide-
tnr, cnm re vera non moveatnr, sed
potins nova imago, sltn rei visae mn-
tato, gignatnr. id antem acclditprop-
ter continnatloncm pnnctoram re-
flexionlf, qns flt in extrema caesnra
specnli. Sed videtnrlegendnin, Cofilt-
nw nequeunt iUue eimuUera rev, Lamb.
S29 NeipumU tl/inc] Lambinas nc*
quieuni tttvc, qnse lectio admitti non
potest. rendHti Oassendiis pro reterti,
Creech.
S25 SflUndida porro oeuK] Absolnta
do specnll» dispntatione, et eornm
ratlone, docet qnamobrem splendida
ocnlos offendant. Maslme si niminm
sint splendlda, cajns rei hanc etiam
cansam aflerri posse pnto. Qase sub
sensum videndi cadnnt, actionem
qnandam in enm explicant, ita nt
videndi sensns a rebns qnae cerann-
tnr, patiatur. Com igitnr actio el
perpessio snnt intra modnro, et al-
tera alteri ex proportione respondet,
jnvatnr vldendi sensns a re, qtise cer-
nitnr potios, qnam offenditnr, et
probe suo mnnere fnngttur. Cnm
vero perpessio actionem snperat,i. e.
enm id quod ceraitur, plus «quo
acro et validnm est ; ocnlum et vi-
dendi sensnm offendit: ex qno fttf
nt Ingeos et Immoderatns sonitos,
audlendi sensum corrampat; et ni«
13(>4 NOTifi VARIORUM IN
miiM splendor videodi sentnm eMtin- «dmodom sjmphonia coirampltaf f
gaat : de qua re mox dicemtis. Hac sl chordas vehementiiis, qnam par
tamen ante adscribani liabeni ▼ersoa fit, paiseotor; atit si vel nimia re-
de Democrito, et qiiodam sene, qaos miss», vel nimit contentae foeriDt,
profert Oell. 10. 17. quod ad hunc Lamb,
locum mthi maxime pertinere Yidean- Cmiiru «t tmdire] Sic habent noatri
tor, et co magts, qood mendose et omnes libri vet. et item Tnlg. In
pertuibate apud Gellinm legantur: ' tendere' antem Bnbintelligeiidam
* Pemocritns AlMlerites pbysicos phi- ocalos. 8ic aatem loqauntnr boni
losophus Clypenm constituit contra scriptores, ' tendere/ et * contendere
eaortnm Hyperioniii Qcnlos effo- ociilos.' Sic aop. 1, 07. * Primiun
dere nt posset splendore sereo : Ra- Oraios homo mortaleis tendere con-
diis »olis sibi aciem effodit luminis, tra Est ocolos ausus.' neqne ett qood
Malis beoe esse ne videret civibas : qoisquam mihi dicat, vocem oaiii aot
Sic ego splendore folgentis pecunle nimis longe abesse, ant nnsquam hic
Volo eiodlficare exitnm aetatis meaey esse positam. Est enim in snpe-
Ne in re bona videam esse nequam riore versn proximo, aic In hoc eodem
filiuro.' Lamb, Splendida objecta dixit, ' Sol etiam caecat.' nempe
oculi pati non possunt, et sol excas- < ocnlos.' Quod si In bis verbisy ' Sol
cat, quouiam vsa. 8. splendidum ob- etiam caecat,' recte Bubintelligitnr
jectum emittit multa Ignls semina * ocnlos;' cor non et in' contra teo-
qnae ocnlos adnrunt, vel est sensibiie dere ?' Sic enim procedit senteotia :
exuperans sensorinmy atque ideo cor- Sol caecat ocnlos, al pergas ocnloa
rumpit, qnod ipsius textoram sol- oontra tendere. Zoilns antem legit
vens, debitam in eo temperiem com- amere, non recte, et cootra omniom
meosoratiooemqae pervertat ac de- librorum anctoritatem. Lamb. Cm^
struat, adeo ut aliis sensibilibus dein- ira H cemere, Ita ex veteribus malim.
ceps excipiendis incapax evadat. Vnlg. et in aliis : tendere, Oifan.
Creeck, S89 Coaifpoiif iiros] T^ hptioyhs, v^
S26 Sol etiam eacaiy tfe,'] Sic M. mnrn^, Lamb, Itvraft/wyds, Faber*
Tnli. iib. 6. de repub. Hic vero tan- SSa Innnmando] Tla»trrtamSf insi-
tos est totios mundi incitatissima nnantnry jam alibi. Ftt6fr.
conversione sonitus, ut eom aures S33 Lartdii pr^Hereafiant] * Lnridi *
hominam capere non possint : fticut (inquit Festns) snpra modnm pallidi.
in terris intneri solem neqnitis ad ver- ' Luridum ' auteni a Inra, i. e. corio.
som, ejnsqoe radiis acies vestra sen- Anctor vocabiilarii Latino-Oraeci,
sosqiie vincitur. Aristot. lib. 3. de ' Lnridus,' inqnit, ' ^XP^f , v^^r, Iicrv-
aniuia, tradit hoc e«8e comniune om- put6s,' In qoibusdam libris vnlg. ta-
nium sensuum, nt ea quae anb eos nien impressnm est luiea, * Lutea *
cadont, si modam superent, corrnm- antem, i. e. crocei coloris, seo qoalis
pant sensiis, ant certe sensnnm in- est color ovornm vitelUs. Varro:
atrnmenta. Verbi gratia, sonitos ni- * Sed Cynicis involncruni et pallinm
mios, et modiim soperaiis, exsordat : loteom non eat.' Sed quaerat aliquis^
nimius splendor oculorum aciem cnr hoc fiat. propter ocnii vitium sci-
praestingnity atque adeo exstinguit: licet. nam ciini visns fiat per adven-
et ita de caeteris aentiendum. cujns tnm formarora adspectabilinm in ocu-
rei hanc rationem affert, quod sen- los: quicquid autent recipit, debeat
sus, ratio quapdam est : omnis aotem esse omnis qnalitatis expers, si fatn-
ratio corruinpitur ab eo qnod est ni- rum esl, ul formas probe recipiat,
mtum, et ttb eo quod est param. qoem- qoemadmodum materia debet eaae
T. L.UCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1365
•iDoiam fomianiiii exper», et iofor- vel qnod ita stHngat corpora, ut in
mis, at 8it formaram capax : merito arcum docat' Varro Enmenid. * Nam^
ociriis «rqnatornm, com sint lurore nt arquatis et veternoais, qnae lntea
iofecti, qnae non snnt Inrida, lurida non sont, aeqne nt qu» annt, loteaTi*
videntar. Lamb. Ictericis omnia ob- dentur : sic insanis ac fnriosin, sani et
jecta apparent larida, qnia vis. vs», 5. inaani Tidentnr esse insani.' Profert
lotida niiilta seminaab ictericift flount, iterum eadem verba in voce ' Lutens/
et veaientia rernm simnlachra tin- sed ntrobique mondose, nt intelliget
gunt, aaltem in ocalos intraotia infi- qni attentias coosiderabit. Ego,qno-
dnot. Creeeh, modocumqne potni, emendavi : sed
SS4 Arqmatil Pressi morbo regio : non omoi ex parte. nam maoet men-
qood ei nomeo h«sit qnoniam victu dnm in voce vetemosi$y cni quomodo
regio cormntnr ; Orseci vocant * Icte- hic locns esse possit, non video. For-
ron:' oade nomen avi, qnae Icteri- tasse delenda. Lamb. Icterici, quo*
cmn morbum cnrat. * Arquatns ' di- rnmcolor et ocnli virent qnasi in ' ar>
citnr ble roorbas quod ^ arqnns ' sit qni,' qnem poetae Irim vocant, simi-
ooocolor de virore : vei qnod ita strin- litndioem : Lncret. 6, 626. ' Tum co«
gat oorpora at in arcnm dncat. La- lor in nigris extabat nnbibns arqni.'
dlins: 'Qoi nos esse arquatoa du- Nonins, Creeek.
coBt, snrgarans, eamns, agamns.' SS7 CMiage] Contagione, nt sup.
Hie morbns in sacris literis * anrigo ' Lamb.
ooncnpatnr. Hieronymns in inter- PiiUorf6M«] Notabilis hnjns vocis
pretatione Hicremiae : ' loterrogate apud poetam nsns in nnmero molti-
et vldete si generatmascnlus: qnare plicato, quum singnlaria agnoscat
•rgo vidi omnis viri mannm snpra Charisins tantum illa rernm nomrnay
lambnm snum quasi partnrientis, et qnse nec videri nec tangi possont.
coaterae snnt nniversas faclei in an- Verba ^ns baec snnt pag. 22. Edit.
riginen i' Celsns lib. S. Medicin. Pntsc. * Item singnlaria semper snnt,
'^neootnsestmorbns, qnem ioter- qnae nec videri nec tangi possnnt.'
dum arqnatnm, interdnm reginm no- Verum sicuti idem in fine addit :
■lioant: qoem Hippocrates ait si post ' Sed anctores non nsqneqnaqne haee
scplimam diem febricitanle segro su« observavernnt ;' ita videmns inter 11-
pervenit, tutnm esse mollibus tao- los etiam nostrom esse Lucretinm.
tamiBodo pnecordlb sobstaatibns. Haner,
Dlocles ez toto si post febrem oritnr SS8 E tenebrie autem"] Qnamobrem
otiam prodesse : sl post hnnc febris: e teoebris ea quae snnt in luce, cer-
occidere. Color autem morbom de- namus, non cootra, per loogas am-
fegit maxime ocalorum: io qnibns bageis hoc loco rationem exponit.
qood albnm est fit Intenm. Per om- Sed ex Aristotelis et mathematico*
oe aatem tempns ntendnm est exer- rum sententia, mnlto brevior ratio
eiUtione, frictione, si hiems est bal- reddi potest, hoc modo : Nihil per se
oeo, si aestas frigidis natationibns ; videtnr prcter lucem et colorem.
leetoetiametconclavicultiore,clao- Itaqne quicquid cemitur, opera et
aoloco: ntilndis: lascivia: per qnae beneficio coloris, a loce iUustrati,
meos exhilaretnr. ob qnse regins mor- ceroatnr oecesse est. At videodi
bas dictus videtur.' Piue. Qni mor- sensns fit per conUctnm qoeodam,
bo regio Uboraot. * Arqaatus mor- nempe forma rei qnas cernitnr ad
bos' (inqnit Nooius) < dictus (qui et oculos pervenlente, et snam vim in
regias appellatur) qnod arqoo sea videodi seosum explicaote. Ita fit,
afco, i. e. iridi, sit coocolor virore : ot e UoebrU ea quae sont io loee po.
1966 NOTiE VARIORUM IN
ftitay cenrnmas. Lmh, D^inde ex tS8. * E teoebris antem/ Lmh^ \m
tenebris ea videntnr qnae snnt in luce, nliit: a. Gifan.
non item in luce qun in tenebris : id 86S Cimitsia mereri] Omnea lere
nempe fit vts. 16. propter protmsio» Ubri mannser. habent amieeta : nnde
nem diversi aeris ; nam cnm lucidns olim sosplcabar legendnm tvnjtiim,
aer tenebrosnm seqnitnr, pnrgat mc* aut temkeUi, Nam apod hnnc script
atos ocoli, ita nt rerom simnlachra torem ' conjectns' idera valet inier-
intrare possint, aer enim Incidos est dnm qnod coUectns et congregatus.
tenuior, mobiliorsaltem, et majori vi Nisi dieamns nbiqne legendum cim-
pollens ; cum vero tenebrosns aer lu* Uctms, Sed placet nnnc retineri scrtp*
cidum snbseqnatnr, tnm meatns ocnli turam veterem, ewtecU : qnod op-
ab isto inerti aere iia implentur^ nt ponitor illi quod snpra positnm e»t»
advenientibus rerom simnlachris ex- * adaperta.* Vernmtamen judicel
cipiendis incapax evadat. Creech. lector ernditns. Lamb. Cenlrcftf, sic
S40 Ater tmi ocnlof] * nit, ocn-' tri- legendnm ex omnibns vet. Marullns
brachns pro spondeo, sen dactylo : et vulg. eai^eeta. Oifan.
n*isi dicamus, ' init ' dictnm pro ' in- S64 QMadratampie procni <«rr«iff]
lit ;' propter eaqoe * nit ' esse lon- Nnnc nonnnHas vlsns fallacias sen
gnni ; quod malo: nt snp. 1. 71. ' In- captiones proponit : qnas tamen ne-
ritatanimi virtntem.'itaqneseqnitor gat esse fallaeias sensns, sed anlrai
*possedit' ejnsdem temporis. Qnod opinationes. Qna de re legendns
si quis mU in presenti legere malet, Q. Septtmins Florens Tertnlllanns
qnod probari potest, neqne est inn- lib. de anima, nbi de qnlnqne seasi»
aitatnm; pouidii erit legendnm, in bns dlsputat: cnjos sententia oeqn*
pr»senti, a verbo possido, dis x nt sensns mentitnr, neqoe oplnio. Im
jam dicank Sed omnlno malo legi partim assentitur Epieuro, parlin
poetedit, et tm't sic aceipi, nt sit prm- dissentit. Satis amem probabilcm el
teritnm. lAtmb. Sive init, et possidit acutam rationem reddit, qnare qna-
et vs. S46. * Obsiderat,' nt ' Obsidit- drata figura procul rotundavideatnr:
qne vias ' vs. S6S. perinde est : om- qnoniam scilicet omnis angnlns^ si
nino autem legendnm elmee non akue longius distet, obtnsns videtur, sen
vs. S49. et vs. S6S. coi^jccta, non coii- potins non videtnr : cujns rationia
feete, nt Lambinns contendit, qno- cansa est, qnod, dnm simolacra, rei
niam vox adaperta in vs. S47. legitur. qnc cernitur, per mnltum aera fe-
CreedL rantnr, ab eo aere angnli ictna, sivo
£t peteedU] Qnidam legnnt possidif , ipse angnlus, obtunditur ; et ita viden*
a verlw sido, dis: ot infra vs. S52. disensomefiTugit. quo fit,utqus6sunt
' Obsiditqne vias oculomm.' et 1. qnadrata, tamquam rotnnda videan»
S87. * possidat inane.' et alibi pent- tnr. Mathematici et optici hoc sic
dlf, et remdU, Ego nihil mutuo. Lami. demonstrarent : Qnicqoid cernitnr,
JSf possidtt. Ita malim, petente id sen- definitam habet loci distantiam, ul<
tentia. In libris : posscdil. Ita sstpe tra quam non potest cerni. Finge
variatnm. Gifaa. igitor, magnitndinem aliquam in ni-
S41 LacidMt oir] Aristoteles dice- tima distantia cemi. cernetnr igitnr
ret, ad oculnm pervenire 4p4pytuaff u sub quam minimo fieri pote»t angulo»
e. actionem coloris luce perfusl. Renioveattir nonc haec magnitudo
Lojii^. longins ab oculo; proculdubio non
S49 E Uteel Sic habent libri ma- cernetur. alioqni sob minore angnio
nnscr.duOyinqnibnsestMemmianns: ceraeretur, quMro qni est minimns,
oon» nt alii, a iace. sie snp. dixit vs. qnod fieri non potest : magnitndo ao-
T. liUGRBTII GAEI OK RBRUM NAT, LIB. IV. 1367
tem angiilit praediu circa snos uh vet. Ilbronini, In qvibnt lie erat In
fnlot nunor esf, qnun cirea qnetl^ denctih, et ieriMtiarf restltni. Vnl*
bet nline tnat perteis : iu fiet, nt gati: daMtv^UMut. Alii: MM'
ocnlnty corp^rift qnadrnti longittinie Inr. Oifan.
dittantit angiihiin, qoamvit tibi pro- SOO HthtBotrt raw] Obtnndi ai^
pinqniorem, niiouA cemere pottit, gnlirni, MTe anguli ictom. Jjmh.
qnani reliqnat iliiot cor|H>rit ptrleia. 169 Qtum iornaia uimix,] Ordo ett:
ex qno efficietnry ut qnadratoin, ro* fit ut ttrucU sazomni, i. e. tasa qn«
tnndnm Tideatur. Huc pertinent ttmcU tnnt, Uantur, i. e. vldeantnr,
illa AleKandri Apbrodit. lib. 1. probU quati tomatay rmfmvfUnkf i. e. ro-
ST. Atii rl rwTfdymm v6ffmB9 orprT' Undata, et tomo facU : * stmcU tax-
T^Miig^trrai; ^r^iV Afv fd^irOe- orum' antem tic dlcturo» nt *tepU'
t/mmoM itoKfi^ 6pqtf rks ymifUUf Ar ct * cbmta domornm/ apud enndem :
^timSf 1«^ fiKhw «Mf Ar ytfwUa; ^ttmU ▼iamm/apud VirgU.et apnd
wuimm S* ^vt^ai^tiimiNMr, imr' Mn|r linnc enndem: ^ ficta jeram/ ' amara
T$s iimt r^ henhf ^mtui orpvYY^^ cnraram,' apud Horat. et timilia, qnm
jfmiwmBoM ; i.e. ' Qnamobrcm quadrata in commenUriii Horatianit noUvi«>
4 looglnqno loeo rotonda putantnr^ mut. Cnm biictcriptitteinyAdr. Tnr*
An qnod vitot cum anguios procnl neboB lectionem receptam, Fitf qiu^
cemera neqneat, ut acntot, non cer> nutmi tornwn ttxfma^ tfe. defcndera
nat eos ut angulot? Hit autem de- conatut ett in librit Adv. IS. 20. aed
trnctis fiillacU ocnlorom rdiqonm fimstra. Ferri enim non potest. Hoc
corpns rotiindum videtnr i* Immhm aotem «d Uranm natnm ez Interpro-
Tnrres qoadratm nobit procnl aspici- tatione est, quas postea in contextnm
apparent rotnndv^qnia vis. irrnit: advocemenim ^toroata' ad-
ves. 11. torris quadratat imago dum scriptit aUqttii, ' ad Uranm facta.'
pnienl ad not per aere advelat ss^ Hinc nata bnjns loei depravatio est.
plns percntitnr aere occnmntey qno ^Toraare' antem Idem interdnm
fit nt nngnli illios detersnUr^taltem lere qnod UreSy ant roUndnm effi-
iU ohtnndantnr, nt cnm ad nos pev- cere, dedarant illa Ciceronis in Tl-
venit qnati toroaU et rotnnda tnb maro : * Idque ita toraavity nt nibil
.forma ferit ocnlot nostroB, licet itu effiei pottit rotnndins.' Lomfr. Qnnit
fotnnditat non tit adeo dittlocta« ac nl od Itmnm, iU in veteribnt. In
ti Urrit ipta rotnnda foret, et comi- quibutdam : tmrrim. Larabinnt : ^na-
jint tpectaretnr. Cruck* sifomatanl. Oifiin.
U» HtSimt md ntilrai ocmi pcrloH- 964 JdnmMun] TwnMh^ non ad
Ur] Bic nnnc reposol. Olim antem amnisim, non exqnlilte rotnndn.
-enm ox librit vnjgatii alii hal>erent Umb.
jflaMlnr, aliideiebftvr; ex manntcrip- iSSawinto] I.e. timtlaU. iMmb*
tis antnm alii dHafttlnr, cnm vulgatit S66 C7m6raetd<lnr tlcm] Cnm eoe-
nliqnot coatentientes, alii dcrialrtlar, pns inler solem et loenm a aole Ulns-
.onjos srriptnr» rationem ezpntara tratnm, interpositnro, nmbram effid-
non potvram: odlaMlnr edideram; at, eoqood locnm ilinm, quinsolis
pro quo vnlgati fere omnes babent radiis pereiutnt erat Inminointt tna
jMMtmr. Placet Igitnr nnuc mihi lnUrpositione Inmine privet, (ntbil
ftrUMm: qnod ego es dsrioMlnr enlm aliiid est nmbrat qnam aer a In-
.osrrnpuellcio: wt.der scilicety per, mine vacnns,) curoqne, qnocumqne
«x i^li omiiino fiicUe et sine vi, ot In loco, in sole ambnUntes, soli offi-
ntitato more : nam d est p invennm. cimnt, it locos InmUe privetnr : non
P«rUUlnr ; ita ex veiligiis est mlrnm, si wu cnm corpore not-
1368 NOTJB VARIORUM IN
tro miibni moTeri videatar. Qaod ti Myw rc miioCw t^ poftMniif rh t^p
qoin qaaerat; qaainobreaiiitnbrani- vai{'Mwy, ctr ftvp |alwir, mU icvyiCi
gravideatur: ratio est in promta. frcpa roiaOra &y^irvra Toiowrra 9p$r, o#
Umbra omnis Inmini contraria est, /^Sior otfr^ clircilr, o9lr* clir6^a &vorcXci)r.
nt privatio habitai. At lamen omne i. e. ' Deinceps aatem, quod et recte
darom est : ergo umbra obtcnra : fieri potest, si fiat, et nimc nnlla r»-
at qaod obscartam est qoodammodo tione fit, et propemodnm factt, ot
nigmm est. Potest et hoc dici: scriptor legis in igne lanam traliit, et
Omne lamen candidnm est : umbra similia sexCenta inania faciens agat,
privatio laminis est: umi>ra igttnr non est facile neqne dicere, neqne
lomini contraria, merito nigra est. cnm dixeris, perficere.' ^Tkabere
Limb, Non solnm imago in speculis lanam' antem pro nere dlxernnt ve^
tedambracorporlsTidetornobiscom teres. Varro r^povri SiBom. 'Sed
incedere, et gestam imitari ; quont- simnl manlbas trabere lanam, nec non
am yiE. vss. 15. nmbra nibil aiiud est oculis observare ollam paUia ne ada-
nlsi aer iumine privatns a eorpore rator.' £x qno * tractam genus di^
aliqno denso soli obverso, ideoque ut cendi/ 1, e. perpetnnm, et noo te^
corpos istud densnm moveatur, ut nore tractnque procedeos. Honc Iik
sese erigat ant Inclinet, umbram eiu cum autem sic reperi scrtptom iii
aro variari necesse est, quoniam ab dnobus lib. manuscr. Bertlniano et
islo corpore movente, erecto, incli- Memmiano, nt excudendum cnravfy
nato dcc. alius aliusqne aer alio alio- cnm in volgatis miserabilem In mo>
q«e modo Inmine privatur. CreecA. dnra sit depravaf os : alii enfm Inbent
S09 Lnmme cassnc] A Inmine va- 9tM«ttjiii|giRe,alli9«aiiiargMeyalii9na-
cnns, lomine privatns. Lamb, st margine, Lamb. Ita Lambinns, et
575 OgkimMa] Obslamus soli. Lmb, veteres quidam conscntinnt. In allfs :
576 Semper etam noea] Nnmqnam qmaei wutrgine. Alii: q^uui imagme»
manet idem lamen, sed primum qnod- Hand' sdo tamen, an qaid lateat.
qiie perit, et aliud atqne aliod conti- Gif, Proverbinm 6r»cnm, quo nsnt
nue a sole flait. Idem de flamma Plato, {a^w c2r irv^, de re Inutill;
sentieadum. Qoa de re pluribns Anii^, et qoss absolvi non possit.
versibos disseret 6. 982. eo loco, ubi Qood aotem existimavit Eraamoa
prdbare conatur, honc mnndum esse |a(rcir 0^ wdp esse, * Ignem dissecare/
Interitnmm : * Largns item liqnidi * ignem diverberare/ allbi erat cnm
foDs lomini» SBtheriiu sol,' &e. Lamb, id scriberet. Fab, Proverbloro Oras
577 Primaque diMperemit^ qmmi tn cam, quo nsos est Plato, ^ahw d!f vilp,
igaem\ Illostri et lucalenta similttu- de re inutili, Anp^^, et qnie absolvi
dine demonstrat, prima quaeqne la- non possit : Fal>er. £t hsc optinie
minadisperire,etsemper recenssnb- convenlnnt menti Poetae, et perpe«>
oriri : nempe, quemadmodom si tana tonm istnm radiomm solis interitiim
in ignem aut flammam aliquam tra- 8atisapteexprimunt:8caliger anlem
heretor, qnlcqnid lame inignemin* Observ. adTibnll. legit: ^Qnasicar-
eideret, absnmeretnr: ita et de In- minelanatrahator.' 'Carmen'anmi
mfaie sentiendnm. Videtnr non longe est instrnmentum lanificnm. Creetk,
abludere a proverbio, c2r nvp ^ahw S79 ATtgrasfiie itftt abiaU tnM6rttt|
qnod est, ' in ignem,' sen ' in igni Cnr nmbrsB * nigrae' dicantnr, snpra
nere.' quod osorpat Plato lib. 6. de probabileis rationes attnlimns : * ab-
Leg. cujas verba adscribam : T^ 8* Init nmbras' aotem translate dictnm.
It9r TO^^ TOfiwtrff Tc ipiB&s &r Tfyrca- Xi«in6.
0aifytypiitmmpfVvfr9a^apLgyiyp6pbow, S80 Nee tameH kk esHioff] Sennia
T. LUGRBTII CAM DE RBRUM NAT. LIB. IV. 1909
«Bim ceitM €986 d«fendebat Epicn* qa» eernltar, c«in movetori qniea-
ms;atexopiiMthaaimorainnascif«l- cere; et eo qni cemit locnm mn-
■a iilornm jodicia. Sensni antem oiii- tante» ret qttB^cemitnr, cnm qnieacit
aex snnt lUoyoi ; qnare non jndicant. et fixa manet, moveri videatnr. Ita-
Fa6. Abiolata de visn et visione que qni navigant, si e portn solvnnty
disputatioQe, a duobos problematis et in altum provehnntnr, iit nrbet
nltimo propotitit occationem arripit recedere videntnr : contra ti ex alto
defendeodi «eertitadinem sentunm, portui approplnquant, nrbet ad eot
qnam noa tantum itta problemata» accedere. £x bac opinione dixit
ted alla etiam, qnas utqne ad vt; Virg. iEn. S. 72. * Provehimnr por*
4T0* eMimeraty iabefactare videan* tn : terraque, nrbetque recednnt.'
tor: qnm omnia explicarenon opnt ibidein, ' et angntti rarescunt tumma
eat, dnai plana tint et familiaria : Pelori.^ 'Ibid. 205. * Qiiarto terra die
■enMa vero certot ette ideo argnit, primnm te attollere tandem Vita,
qoia accipinnt reram imaginet qna- aperire procnl monteit ac volvere
lea tibi deferantnr ; non cognotcunt fumum.' Ibid. 274. ' Mox et Lencatti
natnrat rerum, non judicant, neque nimbota cacnmina montit, Etformi*
aliqoid pronoociaot, ideo nnllnt in datnt nantit aperitur Apollo.' Xiam^.
iit errory omnet antem erroret ex Amicnt qnidam opinabatnr, legen*
opinato aaimi natcuntnr. Creech, dnm ette aaeit. Veram quit non vi-
S84 Paollo 9atd dmjoat] Nempe det GraBcot tuot hic tecntnm ts§e
■ovn te radjoram Inmina identidem poetam ? Hav,
fbadere, et> prima qnteqoe ditperire» S89/n Haiione] Portn: Vlrg. < Sta-
Lamb. tio malefida carlnit.' Creeek,
587 Prwad#aaMn ei<jam] Si qnid S91 Qaat<V<anitpral«raaviai]Le,
fidlhanr (inqnit) in rebnt cernendit, praete^ qnot agimos et impellimoa
onimi vitiom ett, non oculoram. qnare navim. jLaai6.
noli baoc cnlpam ocnlit adtcribere. S9S JEtheriU m^^xa etnenu} Sic
Pergit mnlta exemfila commemorare, Inf. 6. 261. ' magnat cmli complesie
ex qnlbnt et sensnt ocnlorum, etalli cavernat.' JUimb,
hhi videntnr: qnod negat ita ette. S9S At odndao iu emt emma owte]
VoKebai enim Epicnrat, tentnt ette Cad, Bertin. habet ommia mota, Ego
certot ac veros ; qna de re lege M. hane tcriptnram» qnam tecntnt snm, '
lUlinm in Lncnllo, et in prlmo de N. sic declaro : et omnia sunt in astidno
Deor. nos item nonnihil ex Epicnro motn. illam antem Bertinianam sie
Ipso infra referemns. Laab, panllnm Immntatam adjnvarem, ei
588 Qaa adUaiar aam*] M. Tnllins aeeUlue taal oamta Moia. Fortatse
in LncnOOy ' Videsne' (inqnit) * na- etiam et pro et legendom est, ut hoc
▼em illam j stare nobis videtnry at totnm sic legatnr: oi aeeidao ta taol
ijs qni in navi sont, moveri basc vil- oaraia mtfa, id ett, at in assidoo snnt
la.' Matheamtici docent, ac demon- omnia motn : qno modo edi jnssi.'
stront, ex immoderato atqne intem- JLa«6. Motu, Qoidam libri, aiola.
penUo habitn octo circnmttantia- Oifiin.
rnm, in motn et qniete ceraenda, er« 898 Extauiee^e proeuQ Hnc nppri*
rorem objici potettati ten vlrtoti ad me facit, qood de freto Sicolo tcriblt
rea dittingoeodat valenti. in octo an- Juttinnt. Faber,
tem circnmstantiit illis nnmeratnr 899 lidem appareui] I. e. conjnncti
nimia distantia. itaque per immode- et continentes apparent : unnm mon.
ratam rai qnie cernitnr dittnntiam, tem efficere videntnr : teu, cum duo
fit at et eo qnl cersit qniescente, res montes sint, nnos mons videntur etse,
1370 NOTjB VARIORUM IN
sea nna inBnla. S«d non ceUbo lec- Mattya circnMfemtnr, et, ut ventaai
toreniyhoc totnniy Udem App^reni^ et ent ad Corydnm» iUa sempcr defi-
ionge divuid lieeij abetae a tribns lib* ceret, Plolf nittr« an, inquity ebrini
mannscr. in eisqne ita legi : puiei aum, an haec mibi videntur circnma-
exihtM, ingeni Jntuia, ife. de qtiaiicrip» gi ?' * Mattya/ novisMme convivio
Inrajudicetleetor eroditus. ego qui* ioferri solita, cibnt exqnisitiaainina.
dem probo: atqoe eam coniirmant Preig» Inter Orecoa ebrietatia ito
codices Parisiens. et Veneti antiqui- turo effectnm deacribit Quintns Cala-
orei. Quare delendum hoc totum, ber Smyrnsns IS. 9. Ka/^«2^^-
qnod veruculis confossum est. Ltmb, ydp^ iuip4iKtaf lud i^pMetbrhSf ^oiFeTQ
Haec : iidem Ap» e» L d. absunt a ve- Kuntfuifeuruf ioutAre: «dmi t iAhMwi
teribus quibnsdam libris. G^a». Qni- 'Af^^ mpMrptt^oadai M wr4^. i. e.
dam Codd. non agnoscunt, eaiLarobi- * Quin etiam res inaadibns recoDditasy
jius rejicit. Creech. ac domus ipsa* liii videntnr ac si se
402 Jlria oeriort, ei circwmewreare] commoveant, omniaqne in nrlie Cir«
Atria, (inquity) ubi pneri circurocnr- cum rotari putat/ Haver*
aarnnt et circomacti fnemnt, viden- 406 Jamqae rmbrmn tremulie jnbar]
tnr ipsa pueris circumvoivi et cir- ^Stella ante solem ortum vocatnr
comagi, nbi illi se circnmagere desi- jubar, qnod att jnbata/ inqnit Varro
emnt. bnjus animi opinationis hsec de L. L. lib. 6. Sic item et Festus :
cnnsa est; qiiod apiritos, ad visiim * Jobar, stelia, quam Qrgci fmtr^^po^f
pertinentes, intns concossi, ex motn i. e. lucifernin, appellanti qnod spleB-
totins corporisy hnc et illuc oberrant, dor ejus diffunditur in modum jnbae
et circumagnntnr, neqne, movendi leonis.' Quidam tami^n putant hlc
coiporis fioe facto, et qniescente cor- a Lucretio positom osse ' jnliar ' pro
pore externo, splritns interni qnies- splendore et lomine solis orientis : a
cunt. Nam cum multo sint ieviores quibus dissentio* Accedat ad Var>
corpore concreto, multo etiam snnt ronis et Festi auctoritatemi
noUliores, et minor animae potestas sententia, qni notat ad illom locnm
eos commovet : illi anteiu commoti Virg. ^n. 4« 130. < It portia jnbafe
formas et imagiiies rernm commotas exorto delecta juventns,' dcc. ' jubare
«tqne agitatas potestati sen virtuti exorto, i. e. orto Lncifero. * nam pro-
rea diatingnenti atqne interaoscenti prie Lncifer jubar dicitur, qnod jn-
objicinnt ac reprsesentant. ea enim bar iucis effnndat.' Uanb, Varro,
<minia, qnoram formncommotisspiri- Festna, Servins ad iEu. 4. ' It portb
tibus anim» potestati objiciuntnr, e> jubare exorto delecta juveotoa ' do-
4iam qnieaceote eo qui cernit, roo- cent jnbar Lncifernm esse; boa se-
^eri videntur: qiiemadmodnm rota quitur Lambinus, at iiibil certins
lU> aliqoo impuisa din movetnr, post- qoam nnaro eandemque rem in boc
qiiam manus, aqua impulsa est, mo- versu ^jubar,' et vs. 408. 'Solem,'
veri desita est. Lamb, . Eleganter in appellari. Creech*
.ebrinni i^^ta dicuntur apnd Jnv. Sat. 408 Qaos tibi ium mvrth 4«-] Ordo
6. S03. 'Cum bibitnr concha, cum cftt: iimontes,snpraquos monteissol
jamvertigine tectum Ambnlat,'&c. tibi esse videtur, e propinqno loco
Indejocus ille apiid Athenaeum lib. eos sno igni conlingeu», vix abannt
6. pajc. 245. f. Uapk TiroXepai^ %k nobiii, L e. nostro jiidicio, vel vix a
fUKrr^s mpt^pop^s, aoX aar* itBwoif nobis abesse videntur bis oiille mia-
MA A««iro^r, nvo^ff/MM, 4^, w6ropoir aus sagittse, atqae adeo quingentos
thh pMmt 4 loKSi pm Toura wopi/pfyoa" teli cursus, seu jactus, cnm tainea
Baii i. e. 'Apud Ptolemsnm cnm iuter eos et solem inuuania, id est,
T. LUGRBTII OARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1871
kigcslia iitqM imaMflMy nirit latei^ lib. S. < Qaod cmd es omiiibiia In cir-
potiu tlaty ^c* Trct lib. muiatcr, caita |>artibas altiMlmas ropcia» dc-
babcnty Qmm M twm^ tfc, Lamb. la «pectasqoe baberet,' Stc. Idem lib. t.
qoibutdam vet. «Mc«m« -In qnibus* '£t l4>ca anperioray unde erat pn^
dam : M imm* Gifan. « pinqnnadeapectaB in mare, ab exerei-
411 Venti] Nonios : < VenmMfSen, tn tenebantnr.' I4an^.
nt alii scribnnt, a qnibos diMcntio, Imptie tanlo] I. e. tanta altitndine.
cerKmi, genns teli longl, qood non- Lttmb,
Dnlli * ▼emtom ' nominanL' Lamk 419 T«rrw fmuilwn Mrft] Sic Virf •
Verotnm est telnm breve et acntnm. Mn. 6. 678. ' Bis patet in prsBceps
Salnat. Hiat. S. 'Saxaqoe ingentla, tantnm, tenditqne snb nmbras, Qnan-
eC axe vinctm trabea per pronnm in* tns ad sBtherinm cmli snspectns O-
citabnntnr, azibtisqne eminebant in lympnra.' MMmb.
modnm cricii militaris vernta binnm 491 Corpom minad» svfr terras} Sl
pednm.' Nonius. Creuk. scriptnram vnlgatam retinebimns, nC
415 RHwnU] Colont, inbabltant. nonseqnatttrcopolaverbnm' viderc/
Idmb. in versn snperiore, et (qoed primnm
416 Ai emiUeim 091US] Sic reposol, est) si hnnc veraniaLncretiannm eaae
secntns triom librornm mannscr. ob« jndicabimns, 'mirando' interpret»-
senra qnmdam vestigia : * conlectnm bimnr dum miraris, scilicet corpor»,
aqn» ' antem interpretor collectio- dcc. sin addemns copnlationem, * mC>
aem aqn«, sen aqnam coliectam. Uor. rando ' cohaerebit com voce^* ccelo :'
EpisC. nd Vaalam, !• 16. 16. * CoUeo- nt intelligamns, id ccelnm esse mira-
toane bibant imbreis, pnteosne per- bile, qnod snb pedibns nosUia cema-
emneia.' Qnod sl qnis malct* legl tnr. Sed iibri scripti rcclamant, in
«sqfccCns, nt babent nonnnlli libri quibns partim Mriptnm est infrawd<r,
flmnnscriptl, et qnidam typucncnsi, partbn mirMMic.* cigas lectionis ra*
non pngnabo : nt coigectnm aqnsi tionem expUcare neqneo* Nam mt-
intMligamos aqnam conjcotam, et mde adverbinm inanditnm et Inso-
qnm ex plnrlbns locis in nnnm con- lens. Ego sic potabam repooendnm,
Bnsit. In qnibnsdam lib. volg. nt in c«bim vC vtdMr» videref et Cerfera m"
ParisieBS«impre8snmest,MHMdclii«.* mrt «m6 terrae akdUa eedo: vel aic,
qnat icriptora fortasM depravata est Csrpora Mtrmidt eab terrae abdiia eeM.
ex en qnm reperitnr in Memmiano Omnino si hic versns toUatnr, nihU
oodice, MotmiaElas. 'commixtns' au- de sententia hnjns loci depereat.
tem, Mn ' commistus,' idem valet Vemm temen jndicet lector. iAm^
(opinor) qnod commlxtio, confnsioy Corpora mtnmdc, m6, ^c. Ita vete-
tt eoilu^ieB» Lamb. ]AteeeUectueaquaf res. In qoibusdam vet. mirnnd«.
ita malim. In alus vet. ee^feetue» In Mai%Uu8 et vulg. aiinnide. Male.
qnibnsdam vnJg. eoamieiae. Oifan. Gifan. Rccte quidem hic ^..— .,■ ,
417 Qnt lopidim tafer eietii] Qna et pluribus Lncretii in lods Ubrarn,
inter lapldes sistit, sive stat. bmTrpe* qnnm non adverterent ilind miraMlc
^* £amfr. studiose adverbialiter positum a po&
Pereireiawiarwm] Per viaslapidl- ta, corrnpemnt in acfjectivnm m&-
bns atratas, vel per vim partcis, qom randus, da, dom, nti et ioferins va.
aont lapidibos stratae. snp. 1. S20. 464. ' Caetera de genere hoc mirande
*8tmtaque jam volgl pedibnsdetrita 'multa videmus.' Qoomodo ibi quo-
viaram*' Ijomb» qiie optimat habent Mcmbr. Lngd.
416 I^cspccCtuR prwbei] Deepeetmm^ Bat. in editis tamen pasaim legas
i. e. adspectnni e kico sopcriore. Caes. mroMdo. Haver.
1373
NOTJS VARIOAUM IN
410 Ai emiketwt cqiUB digkum nm
«fttor miiaii, Quilapide» inUr mHi per
Mraia vkarum^ Detpeehm prabet »ub
ierra» impete tantef A terria qwmttmi
eM patet altue hiatue: NutUa deepi"
eere ei ealMm ut videare videre, ei Cor»
para mirando tub terrae abdUa ealo]
Proliiciori sermone opusnon sit, mibi
si probandom faerit postremiim illo-
rnm versnam esse corruptnm. 'In
lacunala, qnse aqna plena sit, vide-
mns/ ait Lncretins, 'et ccelnm, et
alia corpora, abdita c<r1o mlrando
snb terras.' Qiii haee intelliKent, nas
ego illornm byxUou» et solerttam di-
!aadal>o; sed jodicinm tamen baod
«qttidem scio an «qne celebrari de-
beat. Nam qna ratlone 'corpora
snb terras abdita ▼Ideantor in collec-
tn aqn»,* res notissima est vel pneris,
qni vagi per vias et Indibundi lasci-
▼innt: sed, si qnis dicat, ^corpora
snb terras abdlta snnt mirando ccelo/
id vero estqood nec adiilti, nec senes
ilfsi, opinor, hitellexerint. Error
jtaqoe ibi sit necesse est ; enjns se-
dem cansamqoe si queres, en tibi, in
prozimo est. Qnippe in versn snpe-
rfori legitnr, 'Nnbila despicere el
«celum nt videare videre.' Atqne
ibi cnm forte scriptori librario osci-
tantl, ut fit, ant properanti, occnrris-
set Ulud * coelum,' effeclum ex eo est,
nt in versn qnoqne seqnenti rh eeeh
scripserit, cnm tamen, nti legendnm
arbitror, scribere debuisset, Corpora
wtirando eub ierrae abdita paeio, i. e.
mira ratione, miris modis. Faber,
Corporemirando, ^.] Hnic versift ini-
qnva^st Lambinns, et rejiclt ; emen-
dat Faber, legitque Corpora mirando
aub^terrae abdita paeto, quippe qnid
sit istnd miraidiim sic6 terrae ceeium
ipse iion intellexit, nec alios nnqnam
intellexisse pntat : quasi vero istud
coelnm, in collectione aquae apparens,
oon admirabile et snb terras videa-
tnr, cum tam profondns sit ct adml-
rabiils In istud coilom despectos.
Alii ▼ero Cerpera mirandi eub ierrae
abdita eetU, Creech. Corpora minm^,
tfc,'] Robrica procul dubio, sient ille,
1. 88S. * Cnm lapide lapidem teri*
mns, manare cruorem/ Voee. Con«
structio est : videris imraifdf (italege)
snb terras videre corpora coelo abdi«
ta. Hav,
^22 Equue aeer obluBsit'] Sic habent
dno codd. manoscripti, Bertin. et
Memnaan. Cnm baesit eqous (inqnit)
in medio flnmine, despicientibus no-
bis in aquas celeriter labentels, eqiiils
videtnr rapi in adversam et superio*
rem partein flnminis, et flnmen sci-
licet stare. Lamb. Iia recte Lam-
binns ex vet. libris. Vnlg. adkeuU^
nt et in vet qnlbusdam. Gtfan.
425 Raptim} Celeriter, et raplentis
in morem. Sic snp. 1.66S. 'nil ab
se qood posKit mirtere raptim.' Lamb»
428 Stansifue in perpetuum] In lon-
gom extensa : Servins ad ^o. 7:
176. * Perpetuts soliti patres ^ansU
dere men»is/ * Perpetuis meosis,*^
longis, ad ordinem exseqnatis se-
dentnm. Creech,
450 Lenge iamen parie ab swimm^
Sic restltni conjectnra ductns, ut snp;
vs. S54. ' procol.' v». 466. * longe,' iit
hic. Vnlg. (oi^, nullo^ensu. Vide
et Indlcem, E. Gifan, Lenga^ alii
Longe, i. e. procul. Creeeh,
451 PauUatimtrahiianguaf] Portl*
cns, (Inqolt,) qnse e«t tum seqnalibns
colnmnis in perpetunm snffolta, et
ita aeqnali omni ex parte constat al-
titudine; tum parietibns seqnaKter
inter se perpetno distantibns, atqne
ita «qnali perpetna constat latito-
dine ; si eam spectes a snmma parte,
videbitnr tibl paullatim snpeme, at«
qne inferne, a dextra et Imva contra-
hi et coarctari, et coni similltndinem
prsB se ferre. est antem conus ver-
tex rotundns atqneobtnsns cnjnscnm'
que pyramidis, sive rotnnda», 'sive
qnadratse,et lateribus praedltse. Can-
sam autem, cnr ita videatnr, affernnt
mathematici plnribus qnidem verbis,
sed ego in panca conferam* Paral-
T. LUGRBTII CARI 0B RBRUM NAT. LIB. IV. 1373
lelanim lineiirDin pirten ab adspecta ore, et m Idem Talet qnod nt ne, vel
remofioreB ad extremom fere concnr- nt non ; proinde ac ai ita dicat : non
rere Tidentur : qnod gie deraonstra- est mirom, si naotis sol in nndts obire
tnr. Primnm lineae parallelae plnres et occtdere videatnr, qoippe com
eandem neceasario soli sen planitiei prster csBlnm et aqnam nihil cer-
eztremitatem occnpant. Fingamns nant, ne forle leviter ac temere cre^
ifltnr, dnas lineas parallelas esse dassensnsnndiqnelabefactari. Lamfr.
eeotom. pedea longas, atqne inter se Ne levUer eredoi, Ita in vet. libris.
distare pedes decem. dncantnr lineae Vnlg. Nec, male. Gifim,
deeem transversse ab altera illamm 4S8 At nuaie ignaiiaf ^T^.] In omnl
doanim parallelamm in alteram. b» re cernenda ant radii ab ocnlis inci*
slngnlse scilicet erunt inter se aaqna- dnnt dnntaxat in rem visam, qnam-
lesyCt denos pcdes long». Esto igi- vis tales radii non sint cansa visns f
tnr ocnlns in snmma parte bnjus pla- et liic visns fit recta per nnum corpns
nitiei, In qua parte ducta est prima diaphanes sen pellucidnm ; aut radti,
linea transversa. Dico, secnndam qni ab ocnlis in rem visam incide-
lineaTOy qnn est oculo proxima, (nam rnnt, reflectnntnr in ocnlos : ant
primam non nnmero, qna» ocnlnm iidem illi radii frangnntur. Incidnnt'
tangit,) ei qni cerait, longiorem vide- dnntaxat in rem visam, cnm verbl
ri tertia, et tertiam qnarta, et qnar-« gratia, eqnnm, ant corpus aliqnod,
tam qointa, et ita deinceps. adeo, nt ant colorem in corpore non laevi, ant
nltima linea transversa et decima, si lasvi, non tamen denso ceraimns.
qnae ab oeolo rerootissima est, bre- reflectnntnr radii, cnm speculnro, id
vlsslma videatnr. cojns rei ratio est, est, corpos aliqnod politnm et den-
qnody qno qnaeqne magnltndo a nobis som ceraimns. frangnntur, cnm rem
18 abest, eo angnlum/ qni snb aliquam per plura corpora pellndda,
oealnm cadit, efficit minorem : et verbi gratia, per aerem, et vitrnm,
oontra, qno qnaeqne magnifndo a no- ant aqnam cernimns. Qnod igitnr
bis propins abest, eo angnluro, qni dlcit hic Lncret. maris ignaris navl-
snb oculnm cadit, l^bet majorem. gia in portn clanda, et eam remoram
ex qno sequitur, magnitndlnem tanto partem, qnae in mari mersa est, frac-
nobis videri majorem, quanto a nobis tam et cnrvam videri ; is error ocn-
proplns abest : et contra, tanto vi- lornm nascitnr ex tertio ceraendi mo-
deri minorem, qnanto remotior est. do, qni fit per dno corpora Sm^oi^,
Sic fit, nt extrema et remotissima qaoramaltemmsitmagispellncidnm,
pars tectoram porticus solnm prope qoam alteram : ut aer magts pelluci-
tangere, et dexter paries laevo confn- dus est, qnam aqua: aqna denslor
sas esse videator. Lamb, estaere. Nam com (verbi gratia) re-
4S3 Xhnee in ehseurum, tfc,'] Nam mnm seu potius remi partem snb
cnm tectnm descendere, pavimentnm aqna ceraimus, eam remi partem non
inrgere, et parietes concarrere vi- recte, sed obliqoe ceraimos, neque
deantur, in acutam conum prospec- ipsa remi pars re vera ceraitor in eo
tns desinat necesse est. Creeck, corpore pellacido, qiiod est densins
Coadiunt] ^w^rme, Lamb, aere, sed iroago et similltndo dnn-
. 435 Condere} Abscondere, occnl- taxat, qnia linea a re visa non reflec-
tare. Lamb, titnr recta ad ocnlnm, sed in extre-
4S7 Ne lemter credos] Sic legen- mitate secnndi corpons pellticidi,
dam, et ita scriptom est in libris ma- nempe aqnae, refringitnr. Qno fit,
nnacr. oon, ot in vulgatis, nec leviier» nt ocnlns rem non suo loco ceraat,
Pendet antem bic versus a aoperi- sed aiio ; immo non rem ipsam, qoip^
1374 NOTiC VARIORUM IK .
pe qa8B recU sit, wd umbrein quiui- dendie lUaai celoroin diveHitat mIh
dam rei iocarvam ac refractam vi- movet, sed etiem in lusqnoqiieq
deat, et, cnm remt partes continnas ad maottm cernit. Remns iat^ger in
directae apparere non possioti appa- tenni aqua fracti speciem reddit*
ceant eontinuataB indirecte. Iram^. Poma per Titrom aspicientibua mnlto
438 Chmda} Remos euim navigio- mi^ora sunt.. Colmanamm inCervaU
rnm crura pedesque existimes qui- la porticus loagiorea jnngnnt.' 8cd
bus per iluctas incedunt; ideo, cum qnaeret aliqms ^tktfuiliiih boc Sencem
hi remi fracti appareant, navigia dl> looo, quem modo protnli, leeio da
cttntorclauda. Cre^h, pomis per vitmm adspectts, qoam-
/n portu] Legendam tn Ponio, Quid obrem majora videantnr. Hanc rati-
enim navigia in porim oboitantur nn» onem aifert Alezander Aphrod. iib.
dis? Cnech» Sed iegetor ita contra 1. probi. S6. nisi fallor, <Quia'(io«
omnes Mss. qua ego violentia non de- qnit) ' aqoa pomo, ant alii corporl
lector. Quid, * ignari maris/ au non merso circamdata, eolorem corponmi
prinsqnam jam in ' ponlum ' provec- illorum in se recipit, et sensom vi-
(i sint, etiam talia effecta in ' portn ' dendi fallit, qnasi iila sint mijom,
vident ? Maneat itaque poetaa sna qnam re vem snnt. Hac nempe ra-
voa et sententia. Hon. tione etiam sirf, et Inna, et atellm er-
439 Apiuatri» /raetig} Qnid sint ^rantescum infiniente sen boriionte
aplustra, diximns sop. 8. 56. ad illnm orientali, aot occidentali '(lio^t mi*
locom, ' floitaniia aplostra.' Imii6. bi his nominiims uti)* versantnr, m»>
i/ndt«, vetems qnidam: widas, etiam joresy.qaamalioin toeo, pntantnrfeo
recle. G^. Aplnstra proprie navis qood aer, qoi corpom illa eomplee-r
oraaraenta. Hoc autem ioco omoes titnr, cnjusdammodi ab lllis Ifint.'
navigii partes, qn» aqnis oxtant, sig- Hactenns iiie. Quse ratio antem In
nificant, ut sequentia demonstrant. aqna loenm habet, eadem in vitro va-
Crteck. let. Lmnh.
440 Ntm quacumqMi] QnmciHnqne ^rem salif] Aqoam maris : Tirg.
(inquit) remorum pars exstat supm JEa. l, 30. < SpnniM salis sere rne-
' rorem salis,' L e. aqnam maris, recta bant.' CreBck,
est : qnce mersa est, refracta vide- 441 Ei reda si^enM guberfm] .Sie
tur. M. Tttii. Lncnlio : * Neque vero legendom, et ita habent libri qnin-
hoc ioco exspectandnm est, dum de qne manuacr. Nonins antem docet
remo infleao, ant de coUo colnmbie ' goberaa ' positum esse ab antiqnis
respondeam.* Plutarchus «p^ KoXA- pro gubernacnU. nt a Lneill. Itb. M.
Tvr, eo loco, ubi disputat adversns Sat. ' Proras despoliate, et deum-
sensos, ostendens, eos non semper dcte guberna.' Anctor vocabnlarii
esse veros, aot veri nnntios, ait, rei Latino-Orieei, ^ Quberanm,' inqnit,
qnidem, qum subaqna est, imaginem, Kufitpiw, sup. 2. 658. * Disjectare so-
a qua imagine visus afficitnr, atqne let magnam mare transtra, guberna.*
(ut ita dicam) patitor, esse fnctam ; Jnvabit Tertnlltanom legere II b. de
remum autem, ex qno flait imago, anim* cap. de qninqne sensibns, de
non ease fractum. T^ yhp ciS^or, his oronibus sensunm fallaeiis dispii-
^' sS whot>Ov 4 d^t miOMpkm iarhf tantem. Cujus hmc panca verba ad-
ilwAwri tt,^' {r rh clMXor, o^ic Ikrt scribam,Ioci dnntaxat indicandi gra-
ttmthttffpubni, Hne pertinent ea qn» tia : ' Itaque mendacium' (inqolt)
scribit Seneca natnr. Quatst. 1. 8« ' objicitnr : qnod ramos in aqna in-
* Nihll aeie nostra fallacins, non tan- fleaos, vel infractos adseverat adver-
tum in his, a qnibas subtiiltcr pervi- ms consdentiam lotegritatis ; qnod
T. LUGRBTII OAll DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1375
tm«m q— Hringnlgtioi cte kNiginqiio non contiaao tneta per iom fenniP
rotMHlflfli persnodeat; qooil aqaollB- tnr. Preif,
portKWB «ngof tioreoi ia nltU 448 RtHome] 'AXi|6l6f , <mH. Fdber,
mo infwet ; qnod €«lani tanto aab* Qntun quo reliM«. Quidam Codd* Ai
limtlito enipeniam mari jangat. Per* orraratimf. Crecch.
Indo aadltna faUad» reoi: nt cnm 449 At m ftHeoado] Qaamobrem
jtmleate mnrmar paftamns ; et plaaa* lioc ^tf rationem afferens Arintot.
trom esty' &o. iMmb. Ita optime tn probiem. Sect. S. * Idem aecidit/ in«
veceribnt. In qnibaidam tamen: gam qnlt, ' si qnii Infeme oeainm premat»
bmmi^ male. Id et Lambinat, recto. qood ebriis, nempe, at anum cemon*
Jm qnibnadom etiam : iiygraa. roale. tiboa, dno vldeantar..motam est eaim
Gifimp moanlroimm,.qni nipinm ro* priBcipiam aspectnsy ita, ut oeolai
poaaenwt, movlt» qnod aon idverto. eitor conveoire in mram non pomit.
iwil adverbia derivata ab adjcctif b boc taatam Intermt, qaod bic motos
declinationJSt at snnt ^sa- fit extriDsecus ; ille aatero, qut lita
' et ^ mfeme/ nltfaBam peaes vino, Intriosecas.' Haeteaos Arist.
Laetatium habere oorreptam ; ntl vU Lioet et hanc causam afferre. Tom
damaat lioc looo et6.MS. * Terra ocnlos directe videt, cum radilam
iopama tmmlt migaii coaonssa rai* visa ia papillam cadnnt ad perpendl-
■u.' ot ibid. MMk ' Tecta saperoe eolam, et mcta ad priacipiom visoi
liaMat, metauot iaferae cavemia,* oonganetioaemqae oervoram ad vl*
atqoe rorios vs. 186. ' Nec. tibi sit sum conferentiom feruntar. At cum
Aoadl, qood nos infeme videmos.' oculos alter maou pmmitur, curvatvr
li ct vs» 766. ' I>ncem forte l>eos aspectas, el nervi snrsiim ac deorsum
iaferBo reamar.' Aov. moveatar, et lioc et IHue distrahun*
448 KMmuU] Ultm citroqoe moveii* tar. ila 6t, nt luiam plam vldeaotur.
tar. Fi^. Immb.
444 £i f^Um fnpe in mmam] Jkm 4A0 Prttstlmm] Slc habentcodl«-
ooaam raoUas Ibrta : ut £e, ia me- ces miouscripti, Memm. et Bertin.
tieodo, adaocutar verbo, reMrH. Uoc eo dico, qood Thraso assevemt
Qoldam : /cro. A loagam ob pr. (qna aodacla et ooofideotia eat) fai
Q^fmiL oomibiis libris oiaoascr. esse scrip*
44i Jtoofos pcr«Blam«am] Tem- tum, Presril, oua quc^Mm amsa, 4r«.
fom ooctoroo, (ioqoit,)eflBlo sereno, Marallnni autem ea aoo fecisse
ventns * nnbila ram,' i. e. nubeis Atqui eerte scio MaruUum hos doos
ioaoeis et pellncidas,. portat, stelha ^ib* manascr. numqnam attiglme, ant
videntnr adverMoo oubila moveri, et ▼idisse. Lsai^. Pressi< ; cvm faodma,
oidNla stam. Lam6. 4p^. Slc vetore». Maralloi et vulg.
446 ^dsodi^ mgm} Stellm. Xa«i6. nna ; fosdam. Oifao.
447 JdoMuo MMheiMl Sic legeodnm, 451 Omuim qum laiamr, 4«.] Exem-
redaamotibos librii trmidbm, qoi bi^ plnm lilii ebrietatii io virgine Nt
boot odefrmmjHsi^i. Ram ooim na- oma, ciijoi virfuiitati insidias stra»*
bUa, * nimbi ' dici pome aoa viden» bat Bacchus, habet Nonnus Piooya.
tor. Xam6. Satis pro imperio. Quod Ub. 16. pag. 462. vs. 81. Kal iiSW
tamoo o4Utiones poaleriores fem se- Mtnam^ lUm wo^wx^Ma }J^^mmf^ 'O^
qaootor ; imoierito, ot opinor. Nam para SiM^ovro. /ttysmyifcnv l\ jay^mv
et 6. 488. dixit : * Corpora, qom fa- A^pasrs ^qpo^^rev ImXo^yMro M*ra oo-
ciaat nnbeis nimbosqae volanteii.' Adnii. I. e. * £t duples videhator vi-
£t |it ' rara oobila ' dici, ita et aimbi dem mnltum capaa staganm, Ocnloi
poMimt» qoi iatormptly et ioparati, rotaas; gmvato vero capite, Vidobat
1376 NOTiB VARiORUM IN
a ferlt depmsta dnpiieata doru itipU.' sspe nsnrpat Plautnt. Immh*
Haeer. 460 Conehuoque Ueo] Lib. Vatic et
. 452 Bina iueenutnm] Porphyrio in Faem. Iiabent, Conekui^ l^ee ; ve-
Comment. ad Hor. Sat. 8. 1. 24. * nt mm tamen nlhil mnto. Jjomb,
■emel ictaAccessit fervor capili, nn- 461 Afntare] Notandnm ab loter-
mernsqne Incerais/ versnm nostram pretibns foerat : istod 'mntam' imi-
ita iegtt: Teeta bteerneniur flereniia tatioOraeci sermonisestfTJyFA^/ScVy
lamma/amiiitf . Quasi. totns locus ila item &AAi|ir 6^Xon Aficf/9w, &c. Plato,
easet concipiendns : Fieri inm (tna Plntarch. Lncianns. Ita apud HefO-
taeiido Teeta^lueema. mflorentiaUmn- dotom in Terpsichore ria 96pat l^-
iM^Iasimti fitaofuf , per tola» eedee^ t^e, fiur^ *■ ingredl.' qnem locom Valla ml-
Qn» quidem iectio ferri satis potest; nus beae convertit. Locns est pag.
sed Tulgata omnibns corroboratnr 814. edit. AnbriansB. Faher, Vide
Mss. idcoqoe Dihii mntaudnm censeo. Fayi ittterpretationem,et ride. Grtfdb.
Haeer, . 462 Severa eUentia'] Cnr eevera? an
Btna lueemarum ftoreniia tem.] Sic quia triitia? ut 6. 86. ' pelageqne le*
habcnt q natuor libri mannscr. quibns- vcra.' an q nia se veros decenty et omv-
cnmcongruuntlibri ParisieDS.etVe- 8a(ovf? an quia sacra? an legendimi
neti antiqoiores. Ceteri vnlg. habent sMurra ? Usn nempe didicimos, nocte
JUgrMtia. Quidam vir doctus pnta- silente maxime sonitns aadiri etiHn
bat legendnm Jiammmilia, ut apnd levissimos : an feroia ? Sie nempe
Virg. Ocorg. 8. 488. ' Exsilit in sic- snpr. 1. 148. 'oocteis vigilam aere-
cam, et flammantia Inmina torqnens nas.' Sic fere tamen, nt hicy 6. 1180.
Saevit agris:' a quo dissentio, malo- 'Lnna, dies, et noz, et noctis aigna
qne legi, vel, nt est in nonnullis vnlg. severa.' Lamb. Lambinus SMMra,qiiod
Jtagraniia ; qnod tamen minus probO| putidum est, ant «frfiia. Creech. At
et snppositnm puto : vel, ut in ma- prssens Lambini nota ostendit magb
nnacriptiii, floremtiay nt sit mctaphora Intqunm, vel minns attentum fiiiaae
dncta ab arboram ant aliaram rerom Creechium, quam pntidiim Laabi-
floribns. Atqne hanc scripturam am- nnm. Haver.
plector. sic sup. 1. 809. ' Donec fnl- ^SSnera mleniia noflts] Non erat cnr
aerant flammai flore coorto.' Laiit6. locnm hnnc mntari veilet Lambinna :
Fhreniia: hmc verissima scriptura, nec enira est nt qnidqnam hominl
qnm et in vet nostris est. Vulgati : poetsB placeat magis qnam severnm
flagraniia. pessime. G^an. Lumina illud noctis silentium; ilfonif filfnca
^florere' eleganter dicuntur propter delanuict. Faber.
Incis liBtitiam et hilaritatem, unde de 464 Ceetera degenere^ tfe.] Fallimnr
sole et loua similiter, et quidem ex in iis rebns circa qnas sensns versan-
nottri (ut videtnr) imitatione loqnitur tur, id certnm est, inde vero fallaces
Tertullianns in Apologetico cap. 11. sensns quis argnat? Cum isti, vss. 7.
pag. 1 17. ' Vani erant homines, nisi cerw reram imagines accipiont, qnaies sibl
ti sint, a primordio et pluvias de cmio defernntor, non cognoscnnt natnraa
rnissc, et sidera radiasse, et lomina reram, non judicant, neque aliqnid
^ratsse, et tonitraa niugisse, et ip- pronunciant, ideo nnllns in illis error,
anm Jovem, qns in mann ejns poni- omnes antem errores ex opinatn anl-
tis, fnlmina timuisse.' Haoer. mi nascnutur. Repnesentant senaaa,
' 465 Denique eum euam] De somniis jndicat ratio, ssepe antem temere et
•dispntabit plnribns verbis inf. eod. inconsiderate. Hsc ipse Epicnnia
lib. sob extrem. Iiaiii6. ad Herodotum : Ka^ inaa pkr fa»-
459 Cfafeawf] Pntamns : et ita Tooia, «Crc 8iaro(f , 4re eia^tie» umroi-'
T« L.UCRBTII GARl D£ RBRUM NAT. LIB. IV. 1377
KKiilkanitAriif ab fidif toi 9ui\ai»fiaaf6iUnif ab ejus jiidido mei». Qnemadino-
4«<rbr ^)iai9^, irh M ^wvSof, ical rh 8tir- dum etiam in «cenis picUs videntnr
fnyrj^irfwi, ^ ^ rpftf-Sd^at^oyi^ oM columoarnm projeetnnB, motuloriim
ItftWy «ari t}^ K&m^iy Ir ^jfiSir a^ror» ecpbor», aignomm figur» prominen-
nnmfiip^» lah riw ^tafrturrutg hrtfiokg^ tes, com ait tabola sine dobio ad re*
hdKtr^ M Ix^»», jca9' l^ rh ifwvfef gulam piaoa : aimiliter in navibos re«
yCpmuy dtc* £t appoaite Cicero in mi, &e. Hoc antem, aive simoiacro-
LncnllOy^Timagoraa Eplcoreoa negat rom impnlsu, fteu radiorom ex ocnlia
aibi nnqnani, cum ocnioa torsisset, effusioniboa, oti Physids placet, vU
(▼ide va. 460.) doaa ez locema flam- dearoos, ntraqoe^ ratione videtor ita
mnlaa ease visas ; opinionis eoim est esse, uti falsa judlcia ocoloram ba-
aendaciumy non oculorom.' Creech, l>eat adspectos.' Exstat Vitmvii bic
Minaidti] Ita et hic reposoimos ex locns lib. 6. cap. 2. p. 106. Hav,
Mm. Logd. Bat. approbante etiam 467 Opinatus] Opinationes. Utitor
Toliio Fortoitor. c. 20. pag. 140. eodero noniine Arnob. Itb. 1* '£x-
vide sopb ad ts. 421. ' Corpora roi- plorata fidei veritate, an runioiis
rande aob terraa abdita coelo.' Hav, cassi opinatione slt creditns.' Lamb,
466 Qnoaiaiii pars Aoram imunma/al* Qaos nddimut ipai, O pinatnm ita ex-
lU Propirr] Hoc tenebat mordicos primit £picnrns ad Herodotnm :
EpicnraSy^ntsnp. dixlron9,)sen808e8- Kirn^ts i¥ ^<y afrrott frwrimiirn luh
se veros; et si qoid erroris nobisob- rm ^>arraarucg hnfioK^, 8«Ui|«f«i^ 8^
jidatnr in videndo, aot andieiido, &c. ixnvaa, Creech. ,
enm errorem nasci ez opinione, non 460 Nam nihil egregiuM] Secutns
ez aenslbna dlcebat. Qood prope* som libros volg. naro mannscr. tres
nednm probat Arist. cnro alibi, tom babent, Nam nihU ^griue eet : Mero-
lib. %• de Aniro. 'H iiJkv yhp eMnaa roianns, Namnihil grefnue est: Ber»
rh^ iBimiif ht\ hXffi^f dec. i. e. ' Sen- tinianns, Nam nihil agriua esty quam
sna proprioram semper ▼erus est.' res cemere apertaif versu syllaba iina
ibidem : 'H «dMf^is rfiv phf tiUnf &\if- claudicante : ex qua scriptnra videri
#4* ^<rnv, % tn Myurra» txavaa rh ^i^ possit legendom, Nam nihU ergrit^
loffy I. e. * Sensos qoidem proprioram JU, quam re$ eecemere aperiae, Ifc, Qui-
snbjectoram semper veros est, aot dam legendom ceosent, Nam nihU
qoam minlmnm mentitor.' Hac au- egregiu* est, i. e. egregium est. Pao-
teni de re sic M. Toll. in Lncollo : cis complectar qnod sentio. Hic
* Itaqoe Tlmagoras £picoreo8 negat versos cnro proxiroo non videtnr roihi
sibi omqoaro, com ocolos torsisset, rav voarrov^ non qnod comparativnro
dnaa ex loceraa flammolas esse vtsas : < egregios ' me oifendat, (qnainquam
opiaionis enim esse mendacinm, non ofiendlt,) nain a Catone dictum est
oenloram.' ibidem snpra: '£o enim Mndnstriorem,' Mter ardnins,' ^in-
rem demittit £picnru8, si unus sen- noxiorem;' a Lncillio ^slrennior;'
soa aemei in vita mentitus slt, nnlli a Plaoto ' indnstrior ; ' a Pacovio
nmqnam esse credendum.' Idein lib. * egregiisslroa forma,' &c. qoae refert
1. de Fin. ^ Jodicia reram io sensibos Prisc. lib. 3. sd qnia hi doo versos
ponit: qoiboa si semel aliqoid falsi seotentiam continent perplexain, et
pro vero probatom sit, snblatnm esse absonam, et ineptam. Qnis enimi in-
omne jodidom veri et falsi putat.' terrogatns quamobrero non fallantiir
Vitravii hunc locuro apposite sensns, sed oplnionum sit roendaclnm
adiert Tollios libro niemorato pag. et fallacia, respondeat, quia nihil
140. ^ Non enim veros videtor lia- egregios est, qoam res apertas a do-
bere vtaoa effectos ; sed fallitor ssspe biis disiii^guere, ac seoeraere ? Prs»*
Detph. et Var, Clas, Lueret, 4 S
1878
NOTiE VARIORUM IN
terea qoid sihi Tolant illa, ^animan
qnas ab se protinos abdit? ' Nam si
hoc significant, animum statim r«s
dnbias a se repellere, atque a per*
■pienia et apertis distinguere, quia
has inteiligat, illas coraprehendere
non possit ; falsum est nihil esse ma«
gis egregiam, quam res apertas a dn«
biis secemere. Omnino in hoc loco
mihi aqua hsret, neqne quidqnam
alind dicere possom, qnam quod mo-
do dtxi, mibi hos versus non videri
Lncretianos. Lamb. Nam nihU egrt'
giua $tty quam reg diteemere apertat.
Ita hunc versum ex vet. libris scripsi.
In qnibnsdam veteribns : agriut, Ma-
rallus, tecemere, contra vet. libros.
Lambinus ho« dnos di3cA({'ci. G\fon.
Hi duo versns ab imperita mann sont :
Itaqne delendi. Faher, Nam nikU
egregiutf 3fc, Alii Codd. Nam nihil <s-
griut ett, et recte. Hos dnos versns
rejicinnt interpretes, improbe: vs.
467. docnit * Nos addere opinatus
animi/ igitur in va. 470. pro abdU
legatur additt et tum omnia plana
eroot et faciiia : Faliimur in omnibus
istis exemplis quse modo ennmeravity
idqne etiam admoniti ; difficile enim
profecto est non addere opinionem
animi rebns a sensn delatis. Creeck,
Nam nihil egregiia», qnam ret ett cemere
apertat, Sic Sanct. in Mio. lib. 1. cap.
11. Ceterum ut 'proprior' a pro-
priuB apud Plaut. in Most. 8. 2. 60.
anctore Salmasio, ita ' egregior ' ab
egreginSy unde et neutrum compara-
tivnni, ' egregius/ quod sic occurrit.
Preig. Adde Jo. Ger. Vossinm de
Anal. 2. 27. ubi sicuti 'ardnins' et
'arduissiniiit' a Catone dici ostendit;
atque ' assiduiores ' a6 aliis ; ita do-
cet ' egregios ' quoqoe ex sese an-
geri; qoomodo Pacnvins in Medo
dixif, ' Muiier egregiissima forma.'
Imo comparativo qnoque u«ns inve-
nitnr Jnven. Sat. 10. ' Egregius cce-
naty melinsque niiserrimus Itornm/
nbi * egregius ' pro egregiins poni et
Priscianns testatur, et sententia cla-
mat. Hbc Vossins. At vero spe-
ciosa satis est altera illa ranltomm
Mss. lectio tfgriiis etif sed minns vi-
detor satisfacere et respondere in-
stitnto poetfls nostri, qiii doeere vnlt
senstts non falliy lieet faili videantur ;
et ilinm, qni percipiat sensns snos
non falli, virnm etse egregium, See»
ut 2. 7. * Sed nil dnlcins est, bene
quam monita tencre Edita doctrina
sapientum templa serena/ Stc. scrlpsi
vero tecentere, cnm Mss. optimts.
Hae.
471 Denique nti Sciri} Hsec, qnss
seqnnntur, dicuntnr in Academicos :
qni nihil comprehendi posse, sensns
esse fallaoeis ac mendaceis eonten«
dnnt. Sic Metrodoras Chiusy nt re«
fert M. TuU. in LacnUo : < Nego
sctre nos, sciamusne aliqnid an nihil
sciamiis : ne td ipsnm quidem nescire,
ant scire nos: nec omnino sitne
aliqnid, an nihil sit.' Idem ibid.
' Parmenides, Xenophanes, minns bo*
nis quamqnam versibns, sed tamen
ilHs versibnsy increpant eoram arro-
gantiam, qnasi irati, qni, cnm sclri
nihil possit, andeant se scire dicere.'
ibidetn: 'Dnbitari non potest, quin
Socrati nihil sit visnm sciri posse:
excepit nnom tantom, scire se, nihil
se scire: nihii amplius. qnid dicam
de Platone? qni certe tam mnltia
libris hasc persecntns non esset, nisi
probavisset/ Lamb. Vss. 9. Acade-
micos novos, qoornra prineeps fnit
Arcesilas, aggreditnr, et veteres qni
Socratem seqnnti sunt : Siquis entm
dixerit 'nihil sciri posse,' id etiam
ipsnm ' nihil sciri posse ' nesciat ne-
cesse est, alioquin aliqnid sciret.
Inde Metrodoms Chins apnd Cicero-
nem in Lncnilo : * Nego scire oos,
sciamnsne aliquid, an nihil sciamus,
ne td ipsnm qnidem nescire, ant scire
nos, nec omnino sitne allqaid ant
nihil sit:' sed cnm istinsmodi ho-
minibns non est dispntandnm, qiti
qnid sit vernm, quid falsnm, qnid
certom, qnid incertnm^ qnid sit scire,
T. LUCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1S79
qnid nescire, ptriter ignorant, et se Cftptte suo retro graditar. Significat
igDorare gloriantar. Creech. (opinor) eos pnepostero et perrerso
472 Qho «e nil $cire faietur] Libri esse jodicio, qni ita sentiant. Sed
•cripti trea habent, quoniam nU idre prlnium quorsum hsec i contra bnnc
faietMT, ego malim legi, quod se nU igitnr dispntare desinam, qui capite
9eirefaieiw: vel: quom ae nil eeire fa» sno retro graditur. cum praesertim
ietur, qnanquam scriptnra illa anti- continno subjiciat, ' Et tamen hos
qua probari potest, nt sabintelliga- quoqae/ &c. Deinde si borum ver*
mns ' se.* Hasc autem omnia dispu- sunm sententia illa est, nonne vide-
tantnr et dicuntnr adversus novos tur parum plane expressaP Omnino
Academicos, quomm*fuit prtnceps Tertus mibi suspecti snnt. Angent
Arcesilas. 'Hic' (nt scribit Lactan- suspicionem codices allqnot mannscr.
tius, sen Lutatius Firmian. lib. S. de in quibns legitur partim mt^iiam, par-
falsa sap.) * introduxit genus Philoso- tim fnittnamy pro mitiam : deinde pro
phie iur^eraroPf i. e. instabile, . seu caicsam, partim eusemj partim caasar
inconstans. Ut enim nihil sciri posse deinde pro r«fro, eeee, Omnino si bi
sciendum sit, allqnid sciri necesse duo versiu tollantur, nlbil de senten-
est. Nam si omnino nihil scias, tia depereat. Vernmtamen quoniam
ipsnm nihil sciri posse tolletnr. reperiontur in libris omnibns ma-
Ita si nihtt sciri potest, necesse nuscr. (tametsi cognovimns jam, ver-
est id ipsnm non sciri, nihll sci- sus non Lucretianos etiam in veteri-
ri. Si antem scitur, nibii posse bus libris esse saepe incnlcatos) vide-
sciri ; falsnm est ergo qood dicitur, amus ecquid ex antiqua» scripturse
nihil posse sciri,' Haec ille. Lamb, vestigiisbonitrahere possimus. Quid
QuomtenihU, Vet. libri fere, ^icoatam. igitur si ex mt//itam, faciamus quid'-
Hinc feci : quom, Vnlgati : ^ito. Oi- nam, ex «usm, curem, et sic legamus f
lan. Qict. Alii 900, et Oassendus quom, Hune igiiur eonira quidnam contendere
Creech. Ego cum Oronovio Obs. p. cicrem Qiit eapiie ipse sun tnstUuU vee-
259. secutns sum optiuii Ms. Lngd. tigiaretro? Lamb. Qui capUe ipge suo
Bat. auctoritatem, sensn satis plano instituU vettigia retro, Locus sane lu-
et perspicuo ; * in eo antem legitur culentissimus : et quem vir doctns
nikUf nam perinde est, an nU an nihU sollicitare non deboerat. Qui ma-
scribas : in scansione enim elidnntur nibus ingrediuntnr, prono in terram
mediae Uteras 'hi.' Haver, capice, quod histrionnm pueri vulgo
47S Himc igUur'] Hos Tcrsus, ut facinnt, nonnisi retro incedere pos-
irulgoleguntur, edidi,eosqne primum snpt Quod facile ad explicandam
expUcabo meo lurbitratu : deinde Lucretii sententiam transferre possis.
qoid de iis sentiam, et quomodo Faber, Mss. inatUuUy seu tn statuU
scripti sint in libris manuscriptis, e$$e, Sed malo $e$e, Vide Plautotn
lectori indicabo. ifuiic igiiKr contra, in * capite sistere,' et Scalig. ad Ma-
i. e. contra hunc igitur : iawrrpo^^, nil. p* 400. Rectius tamen legas Qut
Sed quidam legi volunt, Hane igUur, cttpite ip$e $uo in etatuU veatigia $u$o,
Lamb. Suso, i. e. sarsum ; vide in Olossario
MUtam] Omittam. Lamb, ' Susu ' et ' Suso.' Vo$$iu$, Hos duos
Contendere causam] Sic loqnitur M. versus omnes Codd. agnoscnnt, sus-
Tnll. CatU. ' Si causas contendere pectos tamen habet Lambinns, tan-
velimus.' Sed si legamus Hanc igUur, dem vero legit Hmc igiiur contra
' contendere ' erit verbum absolntum. quidnam contendere curem, Creecb.
Lomfr. Alia est Fabri sententia. Ego qnnm
474 QmI eapUe ip$e tmi] I. e. qui plane cum Mss. (quorum varietas cer-
1380
NOTifi VARIORUM IN
ni potest) i entiam Lagd-Bat. opern
pretioiii judicaTi integram doctissimt
Grcnovii notam •nbjicere, ex iib.
Obs. 8. c 10. p. 601. Hav. Hune
igUur ecntra mUtam contendere eaueam^
Qui eapUe ip$e euo inetiiuit vestigia re-
tre, Jiire Lambinus offenditnr illo,
qui eapite instUuit vestigia retro. Qaid
enim interest, si capite institui Tes-
tigia possnnt, ante an retro fiat ? Ne-
qae tamen statim bi dno Tersas ex-
pongendi erant, aut sollicitandnm
T^ ' contcndere caasam.' Primo qui-
dem sie loqui ait Talliam in Catili-
oam : ' li cansas contendere velimus.'
At bic ' conteiidere ' est comparare.
Dein conjicit: Hane igitur: at< con-
tendere ' sit absolatnm. Sed si tolii-
mos HunCf ad qnid referetur rh ' Qni?'
Rorsns, qnia in quibusdam libris est
mUtuam ▼el mUtnam pro mittamy cit-
teni pro Micaam, eese pro retro^ ariola-
tar: ^tdnam contendere eurem. Pal-
merius eodem impetu, mutimjam aut
fendere eutem : aot modestios, muiifam
eontendere eausam» Mihi qtioque con»
tendere eausam satis placet. £st enim
^ contendere aliqnid ' ssppe magna
eontentione ac stadio, snmma opnm
▼i, conari atque agere : ut Clceroni,
' Hoc contendo,* et ' tantum conten-
dere in repnblica, qoantnm probare
civibos possis.' Monnit antem idem
Tnliins orationem esse dnplicem,
alteram contentionis, alteram ser-
monis; et contentionem tribui dis-
ccptationibusjudicioramjConcionam^
senatns, lib. 1. de Off. Accipio igitur
* contendere cansam,' at ' cemere
Titam,' ' cernere beilnm,' * pngnare
pngnam,' < militare bellnm,' * cer-
tare mulctam.' Nec rooverim faciie
mUtam^ ob sermonem Tcrentiannm,
'Mitte orare.' Membranas tamen
Vossianae quoqne mtlicam : utnon ab-
sonnm slt illnd mtnKiim Palmerii, aut
metvam, utHoratiosoletponi pronolle
aut cavere. In altero Palmerius, in-
stitit in vesligia sese, Oifanins insti-
tuere vestigta icribit esse gladiato-
rnm, ant pngilnm wpofioX^* Eqni-
dem * in statu stare,' ' gradum com-
ponere' novi : sed qna re his illnd si-
miie sit, nondam inteliigo. Neqne id
docet Virg. Mn, 7. 689. * vestigia nnda
sinistri Instituere pedis.' Nibil enim
alind dicit, qnam w^tr4pmn ease,
altero tantum pede ocreatos vel pe-
ronatos. Qnid est antem : ' Nonad-
versus illnm pngnabo, qni atatum
componit capite ipse retro?* Non
enim voloerit exprimi illud Virg. 6.
428. ' Abdaxere retro longe capita
ardna ab lctu:' ant Statti Iib. 6.
' tnto procnl ora recessn Armomm in
specolia.' Hoc artis est, neqne cansa,
cnr qnisqnam ea ntentem recnset pa*
rem. Decnrramns igitnr ad membra-
nas, in qnibns : ta staluU vestigia teae,
Prima qnidem manns esse: led id
correctnm juxta veteri mann in sese,
Accipiamns igitur : Qui eapUe ipse sm»
tM stahdt vestigia sese, Desinam con-
tra iilnm disputare, qiii sibi oon cod-
stat, qoi se ipse evertit, qui cemuaft
et se ipse capite sno in vestigia sta-
tnit. Amant sic transmovere prm-
positiones poetae, interdnm citra ne-
cessitatem metri. Virg. Ecl. 6. 19.
' injicinnt ipsis ex vincnla sertis.'
Potuisset enim, ^ ex ipsis.' Ov. de
Rem. Amor. vs. IIS. ^Post tamen
hic muitos servatos ereditnr annos.'
Potnisset : ' Post mnltos tamen hic'
eodemnnmero. qno Virg. JEn. 1. 481.
* Lora tenens tamen : hnic cervixqae
coniaeqne trahuntnr.' £t ipse Naso
alibi : ' Judicinm tamen hic nostram
non decipit error.' Sic Met. 1. 2SI.
' In domino dignos everti tecta pena-
tes.' Ubi poterat: Mn dignos do-
niino converti.' Gronov,
475 Hoe] Sciiicet, th fafih^ oB^imu.
Fab,
480 Invenies primis o6 SensUms']
De lioc consentiunt inter ae omnei
philosophi; prsBter Academicos, acl-
eniiam oriri a sensibus. Sed, quod
dicebat Epicnms, Kptrhpta rtis dAi^
Bftas cZirai rks olo^cis, oW iSwai rh
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1381
9imdfmmf oMs SmA^oi, i. e. * jQdici- ieirh r&i^ dMifftw Ifprfrreu' jraffa th
mn ▼eritatis penes •ensns esse, neqne afo%rif i\oy6s iartp, i. e. * Omnis
esse qnicqaam qnod eos refellere enim ratio a sensilins pendet ; sensns
qneat.' Id ncgabant etiam veteres antem omnls rationis expers est.'
Academtciy et mnlti alii. Mentem M. Tnllins lib. 1. de N. B. 'Timnit
enim Tolebant esse rernm arbitram Epicnrus, ne si nnnm visnm esset
atqne jndicem : sensns antem om- falsnm, nnllnm esset vernm ; omneis
neis, licl>etes et tardos, nec nilo modo sensus veri nnntios dixit esse.' Lamb.
res eas percipere, quse sibi snbject» 488 An potentni oeuloi] Sie Epicn-
▼iderentar : ntpote qnss essent ant ms : Otfre 4 ^ftotoytviis oSaOnffts t^f
ita tennea et parTse, nt snb sensnm hiuMywifn ZUk^y^cu d^twruy Btk r^ iro-
caderenon possent: ant itamobiles frSi^tct^ o^*^ kiMtiAowywi^tr^ kiniuHO'
et celeres, nf nibil umqnam nnnm 7^1^, od yhp rw oinQ» KpvriKai' i. e.
et idem esset, qnia omnia continen- < Neque enim sensns similis generis,
ter flaerent et lalierentur. Lamb. ejnsdem generis sensum refellere
Jam tandem tss. 2S. sensus esse cri« potest, propter virinm et potestatis
teria veritatis demonstrat. Id enim a»qnalitatem : neqne qni dissimilis
▼eritatis criteriou sit necesse est generis est, eum qui dissimili genero
qood falsnm corrigere et refutare est : propterea qnod dissimilis gene-
potsit: illnd ▼ero facinnt sensns. Ip- ris sensus de iisdem judicandi facul-
sos aatem sensns qnid corrigat, ant tatem non habent.' Lamb.
refellat ? An ratio ? Ratio antem a 498 Quod moUe amt durum esT, gdi'
sensibns tota pendet. Analiisensns dvm /frveiuoe seoffum] Qnisnonvi-
alios con^incent ? Hoc minime dicen- det, hunc ▼ersura deesse, librariorum
dnm, nam singuli sensus circa pro- negligentiapraetermissum? Hocenim
pria sna objecta ▼ersantnr ; nec quid sentit Lncret. snnm cnjusque sensns
alti sensns agnnt cnrant, ant cog- mnnns est, sua cniqne ▼{& et potestas
noscont : an iidem igitur sensns seip- data est. Ideo necesse est, seorsnm id
sos emendent ? Id fieri non potest, ▼ideri molle, aut dunim ; gelidum, aut
qnoniam sensibus seqna fides est fer^ens ; qnod sit molle, aut dnmm ;
semper adbibenda. Simplici igitnr gelidnm, ant fer^ens: nempe haec
sensnum reprssentationi (i. e. pri- tactn solo judicari : et seorsnm colo-
mis sensibus) fidendnm. CreerJk. res, eaque quse sunt coloribns con-
481 Aefve Meusus] Sic legendum jnncta, sentire necesse est, ▼idelicet
est : et ita scriptum est in libris om- ocolis, et ▼idendi sensu, et ita de ce-
nibns. Deniqne, ut ita legatnr, sen- teris. ' deorsom' autem et ' seorsom'
tentia postolat. neque nllaopnsest interdnme8sedisyllaba,interdumtri-
conjectnra: et Zoilns, qni itef ae fenei- syllaba, supra ostendimus, ibid. S.
bu» ▼ult legi, nihil alind quam stnpo- 499. ' et (ut docui) divisa seorsum.'
rem snnm indicat ac deolarat. Lain^. Lamb, ItaLambinns, recte, ut pnto.
^efve aentibui posse rf/ellu Ita con- Vnlgati aliter multo. Gif,
jectnra ductns scripsi, postolante Gelidum] Tepidnm. Est diminut.
sententia. In libris senjMS. Qifan. hac dlctione nsns est O^id. ita
Ntfue SenguB, Senribua Oifanius: im- loqnens Am. 8. 11. 10. < £t gelidnm
perite. Creeek, borean egelidnmqne notnm.' Sed
487 Qiri aist stii< eert] Si sensus cnm prseceptor O^idii Portins Latro
non sint veri, (inquit,) ne ratio qnl- tria loca dixiuet esse in poemate
dem ipsa ▼era sit, cnm sit orta a sen- Ovidiano, qnm illnm offendissent :
sibas. Sic Epicurns, Ilaf 7^ \iy09 jusso tecere Portio ipsemet Ovidins
1382 K0TJ5 VARIORUU IN
illa ex fide retnlit : inter qaK boc ro^t, mU it^aSf kqH &ra roia&ra, fii|84y
cermeo dignnin nota foit : * £t geli** ra2r aio^f^iy hnrp^mif. Creick,
dem boreany egelidamque notom.' 606 Mewdu§\ Perperem, roale.
Cnm AuBoniuainqnit: 'Impigerege- Lamb,
lido moret arma Sevems ab latro ;' 60T Quam numibut mnmifesta mU
nonnolii *egelidum' pro Yalde geli- emiUere qumqmm] Quamemittereaeu
dnm eapiunty tanqnam tractus ille amittere res manifestas de snis
magis ad rigorem qnam ad teporem nibus. amiUtere autcm iegendnm ride-
vergat : et ea figora dicetur ' egelt- tur, non emUtere, ' Amlttere' enim
dnm/ qua * edar«' coryli a Virgiiio Taiet idem qnod apud Onscos Ave»
pro ▼alde duris. Nunc vitio depra- fid^XWf 6fUptu, | wpOhai.
▼antium scripturas in poemate Ovi- autem olim excudendnm curavl,
diano prtfc^m positum est ubi foit quemadmodum habent aliquot ttbrl
egeUdum» Pins. manuscr. et omnes ▼ulgatiy prseter
Seoremn] Unicuique singillatimy ita Florentin. qni habent fiMiiftMm, et
ut hanc ant illam qualitatem sensus Parisiens. in quibns est qtufqmamf
qnidam noscat, ille alter non possit. qnibuscum consentinnt nonnalli eti*
FaJb. am veteres. atque hanc postreman
600 Nec porro potermU] Ai^ ri^ lectionem noncmagisprobo: et fa«-
k<Mr0^rMaF,i.e.'propter8Bqualitatem qaam interpretor nlla sen attqoa.
potestatis.' Non poterit (inquit) vi- Ucet tamen etiam legere ^vsM^iiamy i.
sos visum refellere, nec auditus andi- e. aliqnem. Lamb. EwuUere fmmfu*
tum, nec gustatns gustatum, propter Ita in veteribns, optime. In aUis :
mqoalem ntriusque potestatem, ^» quafium, In vnlg. et in quibosdam
dem atque anctoritatem. quidam 11« v^t. fno^iiam. Gif.
bri liabent, JViic pormo possuitf . ego 608 £t vioUare JUkm priMam] Eam
nihilmuto. Lamb, scUicet, qnie debctnr sensibos* M.
Nee poteruai ipsi reprekgudere ee ss] ^li* in LucnUo ait, ^ Chrysippam,
Sunt enim inter se laoffUhitf uti Ulos ^tun studiose omnia conqnisierit con-
Tocabat Epicnms. Faber. tra sensus, et perspicoitatem, contra
601 JEquafiiee] Melins fonan per omniuro consoetudinem, contraqne
hyphen legas, JEqua-JtdUf eo dncen- ntionem, ipsnm sibi respondentem,
tibns Mss. Hmf. se Inferiorem foisse. Itaqae ab eo
60S £1, s» aoii po^ml, ^c.] Cnm armatum esse Cameadem Acade-
▼ero saepe fallimnr, cnm ▼• g. tnr- micnm contra sensns dispntantem.'
ris quadrata eminns risa appareat Lamb,
rotnnda, quid agendnm est? Re- ^IO ATon modo ciitm] Sic Q.Sept.
spondet Lucretius rss. 18. satins F^ TertnlUanns lib. de Anim. cap» de
esse negUgere ista problemata, ant quinqne sensibus. ' Qaid agis, Acade-
quamcnnque causam assignare, quam ^^^^ procadssime? totum vitn sta^
sensibos diffidere, quibus tota vita tom erertis^omoemnatune ordinem
et salns innitatur; nam sine iUis saln- torbas : ipsins Dei prorideotiam ex-
bria eligere, aut noxia, pnecipitia, ▼• csicas : qui cnnctis operibus sois ii^
g. flammas, ct ejnsmodi aila ritare teUlgendis, tncoicndis, dispensandls,
nonpossumns. Hic vero tangitscep- fmendisqne fallaceis et mendaceis
ticos, de qnorum principe Pyrrhone dominos prsefecerit sensns.' Lamb,
Diogenes Laertins: Uffikr ierpem^ 611 NUi credere eeueUnu autis] Le.
M«i«f» fn|d4y ^Kanrri/teros Hr, iwarra *> diffidas, et fidem deroges sensi-
b^mrdftMroef o^ot, oi r^ot, aal «fntfi- ^us : si dicas, sensus esse faUaceis et
T. LDCRBTII OAAI DB RERUM NAT. LIB. IV. 1383
Incertos. Ijamb. stat iDcqnalibaB, ita Gonjnnctis, nt
51S Se^iMy MnlrariafiMvniii] Seqni angBlam rectnm efficinnt : ywAiamfa
qn« sint ' contraria fagiendis/ i. e. Orsci, ' sqnadram ' fabri nostri no»
qo« sint expetenda. Lmb* minant. Lamh, Longam hanc dis-
614 IIU tibi esf, 4«.] Versnm iUnm potationem yss. 9. conclndit : Sensns
seqoentem : Oimiis, qmm emUm sfNSMS ii snnt, ad quoram fidem res omnes
imHrmetm paroiaest. Qni in Vulgatis exigimns; ideoqne si isci fallaces
qaidem ezstot ; a Tet libris autem sint, de omni certitndine et scientia
aberat ; atqoe adeo ineptnm non ad- erit actmn. Nee mtnus nos errare-
misi. Gifau, mns qnam Fal>er itle, qni faUaci re-
Cosaa] Vana» inanis. £aai^. gnla, norma, et libella ntitur. CntclL
615 OmmUf qmm etmtra etamu tmCnic* Si prava eat regalo. ^ Pravnm' proprie
tm pmratm eat] Hoik! Tersum habent distortnm notat, nt ezemplis egregie
codex Vatican. Tettian. et Memmian. ostendit vir incomparabilis Job. Fr.
et ejos sententia est non inconcinna, Gronovins ad Senec. Ep. 109. Preif,
meo quldemjndicio. Tbraso autem 518 £t iiMla] 'Llbella' constat
non delendnm jadicavit, sed fnnditos reguUs dnab. sequalibns ita jnnctis
delevit. Si qnos versus negamns esse inter se alteris dnobns capitib. et di-
LncretUy tragoedias excitati clamat varlcatis dnob. alteris, nt rectnm an-
indignnm facinns. Cor tam indul- gnlumeffieiant.additnrtertiaregnla,
geos in se ipse, in aUos tam severns et ab ntroqoe sno eatremo cnm cete-
est? iMmb, ris dnabus per medias circiter par^
516 Denique ut ta fabrica] Vnlt sen- teb compingitnr. pendet praterea e
sns esse tamquam omnium rerum nor- filo ab aniiulo, qnem efficinnt dosB
Bua ac regulas. Qaemadmoduro igi- majores regnlap, plumbea parrnla
tnr si fabri regnlis, normis, Ubellis massa turbinata. coliocatur jam li-
fallacibas ntantnr, aedificia qnae strn- bella boc modo, nt duarnm regnlamm
nnt, prava et distorta sint ; ita si longiomm eztremis nitatnr, et illm
scosus nostri sint fallaces, actiones regulae pronae altera in alteram in-
omnes nostne, ratio qnoqne ipsa, cumbant : ab ang olo antem plnmbnm
qnse sensibus nititnr, incerta, absur- deorsum demissum itafilnm ad trans-
da, prava, perversa sit. Licet etiam versam regulam adplicet, nt eam me-
boc modosensns defendere. Scien- diam tangat, et sequaUter a ceteris
tiae certae sunt. Principia scientia- duabus reguUs distet. Lamtb,
mm oriuntnr a sensibos. nam induc- Aliqua n ex parti] I. e. si aliqna ex
tiones constant ex singularibos. sin- parte. ' parti,' pro parte, ut sopn
gnlariaanteminsensibuspositasnnt. 'contagi' pro contage, et simU.
At syUogismi, qui sont principia et Lamb.
cansB scientiarum, confirmantnr et 519 Atgme o6sltpa] I. e. curvata,
probantur indactionlbns. £rgo sen- obliqna, inflexa. Ennins Ub. 18. p.
sus certi snnt, minimeqne faliaces. 118. ' Montibos obstipis, obstanti-
alioqui scienti», qnae oriuntur a sen- bus, unde oritor nox.' M. Tall. Ara*
albns, easeat ipsse qooqne fallaces at- to : * Obstipnm caput, et tereti cer-
qne incert». * Regula,' Ugnnm est vice reflexum.' Hor. Sat. 2. 5. * Da-
rectum, oblongum, et latum, quo fa- vus sis comicns, atqne Stes capite
bri utuntor ad rectitndines exigen- obstipo, mnllum similis metuenti.'
das, et parietea «dificiornm dirigen- Persins Sat. S. 79. ' aernmnosique So-
dos. fiont etiam e ferro regalsB. ' Re- lones, Obstipo capite, et figentes lu-
golam ' Orsiclaai^aappenant. ' Nor- mine terram.' Ne quis antem dnbl-
ua' antem ex doabns rcgnlis con* tet de hac scriptiura, sic reperi scrip-
1864 NOTiB VARIORUM IN
tQm in qninqoe libris maonicr. qaod fonnt insinnatt in anreis. Lamb,
eo testatns snm, qnod apnd Festnm 620 Ccrponam fHtffM emiii] Qnia
legitnr o&tfttam, non oMtpiiM, for- dixerat 'pepolere;' pellere autem
tasse mendose : nisi dicamns alind qnicqnam nnlia res potest, nisi cor-
esse oltMijmm qnam obtHimm : qna de pns ; (^Tangere enim et tangi nisi cor-
re jndicet lector. Lamb, Obiiipa. Ita pns^nlla potest res:')lccirco snbjanx-
fere in vet libris. Apud Festiim : 06- it, ' Corpoream qnoqne enim,' &c,
itttc. Sed ego Festi iibrum ibi men- «Plato' (nt scribit Oell. 6. 16.) * dob
dosnm esse contendo. Rt pro obiti' putat Tocem corpns esse : qnia non
Iwn legendnm obolijnm, Nam obtti- percussns aer, sed plaga ipsa, atqne
tum alind signiiicat. Vide et * Nix- percnssio, voz est. Neqoe vero qnse-
are' in Indice. Gi/an. vis aerls plaga, vox est ; aisrem enim
525 Nmne aM SMsitj] Nnnc docebit verberat etiam digitns motns, neqne
qno pacto rem sibi snlijectam quisqne tamen vocem efficit ; sed acris et va-
sensus sentiat : atque initinm ducet lida piaga ; tanta deniqne nt anreia
ab anditu. Lom6. Hactenus de vtso, feriat, anditumqno laceasat,' Qno
et simulacbris. Jam nsqne ad vs. loco videtnr^M^f (i. e.vocis)Domen
O18.devoce etaoditn. Prirooautem pro sono posnisse. Oportet enini
vss. 14. docet quid sit audire. An- vocem ab aere per anreis, et cere-
dimns vero cnm vox anres attingit, bmm, et sangninem ad animnm per-
snoqne corpore movet et impellit sen- venire. alioqui plaga aeris, sonns erit,
som voci isti percipleodB destina- noo vox. Stoici antem vocem corpns
tnm. Qnod aotem vox corporea sit, esse volunt. qnicqnid enim facit, ant
id vero est manifestum, radit enim patitnr, corpns esse : vocero facere
faoces, facit anperas et laedit, ideo- et pati : facere qnidem, cnm anreis
que tangat necesse est, at qnod tan- et aerero, qui est in capite, verl>erat,
git, auttangitur, est corpus. 'AXX& cnmque ab ea imprimitnr anditns,
tihfaaiTh iuto6t» yiprrat ptdfutris rutot tamquam cera ab annnlo: pati an-
^ofoiihoo Mk rev ^«NwiWof , ^ lixp^ tero, cnm ea incldens in loca l»vla
rof, 44io^uproi,I^Sy»f Si^orttotwvi- et solida refringitnr ac repellitnr.'
«rfr ir^f irapaoKwdfoifTos. Epicnrns Plato in Timeo sic vocem definit,
ad Herodot. Creeeh. Tj^ 81' dk«r iar*iJpoSy 4yic§^diXoo rv, ica2
520 Scntpom] Difficilis, aspera. «fyaros fUxp^ fvx^* irXiryV ^wMffUBiiit'
Tralatio a viis. ' Scropi ' antem di- i. e. * Plagam, qu» ab aere per an-
cnntnr saxa aspera : ex qno * scru- rels, cerebmm, et sangninem nsqne
posam' rem dicimos, qoss aliqnid ad anininm diditnr.' Aristot antem
babet in se asperitatis. Proprie dixit lib. 2. de anim. sic : ^m^ iort wktrA ^v
Plaotosin Capt. 'scraposam viam,' iamwvtoinhoo bdpos M r^i Ir to^rocf
L •• aaperam, et saxis impeditam : roTs fiopiots fvx9f vp^f rV icaXovyUrifr
qoamvis totos ille sermo sit allegoria itpnipUaff i. e. * Vox est plaga aeris,
tectns. Slc igltor Plautus, Capt. 1. qui respiratur ab anima qnse est In
2. 81. 'I modo, venare leporem : his particnlis, ad eam, arteria qnse
nnnc irim tenes. Non meus scrapo- appellatnr.' Hnnc versnm cnm tri-
sam victos commeat viam.' Lamb. bos deinceps seqnentibns profert
' Scrapi ' dicnntnr aspera saxa, et Oell. 10. 20. Lamb,
difficilia attrectatn, nnde rem ali- 580 Qaomiam poaunf] In Noct. At-
qnam 'scrapnlosam' dicimos, qn» tic. 10. 20. giMnftaR. Mendose credo,
in se habet allquid asperi : Festns. ex ea nota ^. Oifan.
Cntek. 581 Pnsterrada amm vox fmuta
528 lubnudai Ordo est, vox et aaptffoeiifae Aeperioru foraa gradiesm
T. LUGItBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB« IV. 138S
trteria dmmor, Quif/p§ per tmguiium
tar^ «Mifofv eoorimy Ire fora» M ««-
fimt primordui co«iim, SeUieet expie-
tiefmofuejommradiiurerieRmieaemief
ei iier kedU qum voxii im aunui] Sic
olim pQbiicatDm ett. Sed altimum
venam obelo eon6zit LambiniM :
eHndemqQe ab optimo, nt ait, ?eteri
libroexsttlemdelevit Oifanias. Qaod
JUe factnm indignatnr, et gloriam
tanti faclnorii sibi praereptam dolet.
Proponit hic anctor fecundum argo-
meotomy qno Tocem demonstret esse
corpoream. Primnm fnerat, qaia in-
sinnana per aares aensnm illarumim-
pelUt. Secnndam incipit a prlmo
versa hic prodacto : ubl rh enim in»
eonunodum,nec connectit orationem.
Ms. Preftereu radit, Scribe : Pir«*
terem raiNi eox fmueee eeepe. Atqne
lu BIss. Oell. 10. 86. ande sic edidit
H. Stephanns. Probat Igitur hoc al-
tero argamento vocem constaro ez
corporels elementiSy qnia corpas Isb*
dere potest. Nempe per angnstam
gQttor torba majore soni ant vocam
coorta, ettic ezpletis nec satis pa-
teotlbns vltSy per qnas transit vox,
nfgeDtibas tamen aliis, ranca reddi-
tnr janna oris, sive gattar, et voXy
qnm In anras exit, Imdlt saam iter.
Slc apparet legendnm esse : SeiHeei
empietie quoquejmmmm reddiiur orie Ram"
eu «tts, ei Uedii iier quet vox U tn «m-
ros. Sie eonjeceramns, et postea In
Fioienttna Jnntm editione plene ez-
pressnm vidimns. Ov. Met. 9. 888.
' Vitalesqae vias etrespiramina elaa-
slf. Nec conata loqui est : nec, sl
conata fnisset, Vocis baberet iter.'
Statias lib.5.Theb. ^tandem lazata
dolore Voz invenlt iter, gemitnsque
In verba soloti.' Otintherus lib. S.
Lignrini, ntriosqne Imitator : ' vix
hsBclaaces In verba solntae Vocls iter
pnrstare valent.' Putarunt expMes
sr«i dld : sed qnid est * ezpletis oris
jsnnam radt ?* Immo vacnum et
splramentam ipsum expletar: orm
antem radimtQr. Gronee.
539 Forif grodifiis] Sic vet libri.
Bf arnllus : forae, £t ita Volg. G^oii,
Arieria'] Arteria nsurpavit in nen-
tro genere, namero mnltitndiniii, com
sit usitatins in fsminino. M. Tull. de
N. D. lib. 9. ^Primum eoim apulmo-
nibns arteria nsqoe ad os intimnm
pertinet : per qnam vox principiam
a mente ducens, percipitnr et fundi-
tnr.' Lege apad eundem eodem Ub.
praeclara de anditu et auribos. Lamk,
T^ neqne enim minns analogum est
rh hprhpiem^ quam i^ iiprripta, Faber,
Sic Codd. Memm. Suetonii in Vitel-
lioc. 9. etiam orferta habet pro Vnlg.
arterjoi. Vossins. ,
586 Rauea euie'] Sunt qni scribnnt
uUef et jimgnnt cnm * expletis.' Cnm
explentnr vise vocis et obstipantnr
ab agmine vocis egredientis, tnnc vox
ranca procedit. potest defendi lectio
promiseua, si orie pro extremitatibus
inlelligii : nt innnat vocem raneam
reddi ezpletis snis oris : cnm regio-
nes per qnas vox pertransit sunt ob*
llmatm et opplet» : qno Uqnida vox
impeditnr egredi. Ptiii. Versiim:
Rmica SKJiy et iter fedtt, ^iia vex U m
oMroi, qnl seqnebator hnnc: SeiH»
eet: ab optlmis vet. libris exuleroi
non admlsi. Gt/m. Sic excndendnm
cnravli secatus qalnqneUbrornm m»>
nnscr. anctoritatem : versum antem,
qnl proxime seqnitur in vnlgatis 11*
bris, Ramea snii, ei Uer kedU^ qum
uox U t» oaroi, vel, nt est in alUs,
Retfoo SMts, ei Uer reddU, fiM voXf ^v.
vel, nt in aliis, Rmuea viioy ei Uer Ue^
dUf Ife, ego vemto confodi jnssl,
quia eum non reperi in Ubris ma-
nuscr. ' oris' antem ' expletis' snnt ab-
latlvi casns absolnte positi. ^oris'
enim non est ab os, ris, sed ab ora,
ft, Cnm hsec scripsissem, ZoUns,
gravis anctor, scripsit se hnnc ver-
sam non admisisse. Dicere volnit,
non recepisse: qnasi vero ei prbno
hoc venerit in mentem. Sed non est
boe in hac beUna novnm. Lamb» Ver«
sos p^9* Faber, Expiiiie oru, I. e*
1386 NOTiS VARIORUM IN
locis, Lftmbioiia, qui ▼ersam sequen- raii«iMi niro cita harhita bombmm, €••
temrejicit. Retinert autem potest, terum nlterias qovrendiim censeo.
dum td rem fscit, et coromodam in- Qoidam codices babeyt, Ei f^fUgm
terpretationem patitnr. Creech. reiro dani eomna barbeara bombwm, Pi-
Iter reddU] Legendum Uer radit : ns. Et rciooiU raaiciMi rctre dta eor-
b. e. offendit meatnm orts. Piiis. ima bmabmm, Unnc ▼ers«m olim
689 Nec ie /aUol] Lego faUit, boc itfiixura^ tanqnam spurinm et inter-
seasu : Non te decipiat qnse \ox mnl- jectHm, qnamvis eum repererim in
tum detrabit viribns bominis cum lo« libris manoscr. non tamen ttno modo
qni perseverat : siguum est igitur seriptnm. In nonnnUis enim tta.
corpoream esse vocem. Piiis. Nee te scriptns est, £t revnai ratumm reira
fatlii item» Priori argamento alind ciia barbara bombam: in Meromiaao
vss. 7. subjnngit ab experieotia duc- Tero sic, Ei reboani roHciim retrociim
tom. Aliqnis magna contentione lo- conma ^om^iim. in Tettiano, Amt ra^
qnatnry debilis fiet et langnidos. Noa boani ramcmn reiro ciia corwm bamkam:
autem dnbitabit Tocem corpoream qnam scriptnram secntns snm in s»>
esse cnm magnam corporis sui par- conda editione ut longe omninm op*
tem, dnm loqnitnry detractam sense- timam,eandemqa« nnnc retineo. Pa«
rit. Cruek, risienses autem cnm qoibiis congra-
641 Nigrai nactiM ad «iii6ram] Us- mit Aldini antiquiores, ui ^ias locnm
qoe ad noctem perdactos. Lamb. habent, Et rtflesa retro dmit cenma
64S iitiror<e perduciue ab exanenie barbara bombam, £go neqne knnc,
niiore'] Ab aorora, seu a matotino neque illos, Locretiaaos esso arbi-
temporr. Ijamb, tror. Snspicor autem, qnisqms boa
546 Nec cimiU peiuirant am^eiOf ijfcJ] versns affinxerit» eum Catnllinoos il-
I. e. nec simili forma prsedita pri* los spectasia in carmine de Nnpt.
mordia vocnm anreis penetrant, cnm Pelei et Thet. ' Mnltaqoe raociso-
tnbn gravi cnm mnrmnre mogitnm nos efflabant comoa bombos, Barba- -
•dit, atqoe com cjcni morlbondi ca- raqneliorribili stridebantcornuacan-
nnnt:bocest,aliosest>tnbttsonitos, tn.' Iiam6. Ita partim conjectnra
•literqne anreis afficit, qnam cycni dnctos, partim a vet. libris adjutns
cantns, et diversm snnt primordlomm restitni. Ita et Catullns de Nnptila
ntrinsqne sonitns figune. £aai^. Pelei. Lambinosbunc tollit* Maie*
648 Ei reflesa reiro dani cormm In vet. quibusdam et volg. reoocol*
£ar6ara ftomtem] Snnt ^rcfleza re- la qutbosdam: barbita: male. Gt-
tro,' retrorsas intorta in similitndi- /«•• Retrocita conma. AL barbara»
nem lltoL Conwa 6«r6aro, tobm Honc versom Locretio abjodicat
barbaricm. ^Tobae' dictse sont cor- Lambinns : sed Lncretiusy opioor, si
nna : qnoniam apud aotiquitatem viveret, ad alios judices provocaret.
rodem ex corno bnbolo fiebant et Interpres scilicet non viderat, neqne
ex tibiis. * Bombnm/ vocem eollisam multi vident, qnid tandem illod sit
fremitn tomultnoso. Pers. 1. IIS. rdrscila 6ar6ara, ^ti reirocUa comma.
* Torva Miroalloneis iropleront cor- At ego videor firroare posse, inielligl
ooa bombis. ' * Barbara ' vocavit >ilu<l instrumentom mosicuin, Syria-
' cornua' sambiiccam et barbltum, car, opinor,origiDis,qoodsac6iilc,vel
qoibos otebantor barbari. Magna mquc-boaief vocamos a veteri voce
c«t eruditornm hmsitatio in boc car- Oallic» «af ucr, qood trabere est, et
mine cum varii varlaro scripturam 6MUsr, quod pnlsare significat. Qul
seqoantnr. Sunt qui legnnt fulti ve- instrumeptum illud mnsicnm nomiit»
terum exempUrinm fide: Ei revocat facile intelligent cor ' retrocita' di«
T. LUCRKTII CARI DE RBRUM NAT. LIJI. IV. 1387
catnr a Lacreti». Sl qm meliora maDascriptis sic scriptum reperis*
daboBty paratas iilis apod me plau- •em, VaUibui et va/tdu ne tortiM ex
m est. Faber, Yossias ad Catall. HeUcmua: in Parisiens. aotem, VdUi*
p. S27. dicU RetrocUa yalgo inepte 6iu, et eycni neee detorti ex HeHconie:
legi, scrtbit aatem, Et reboai raMcnm in aliis fere omnib. vnlg. Et gelida
Bereafnikia barbara bombum, Bereeyn* Cffcni neee torti ex aniro Helieonie : ego
IAm barbara, i.e. Tibia Phrygia, Afi» Teteris scriptursB, taroeUi mendossp,
A^ B^cK^Mf , ot babet Hesychias in TesUgia sagaciter (abslt verbo invl*
BipcK^oi* &C. Creeeh. Et rcvoatf dia) odorans, et cum vnlgaU com*
taMenmreirociiabarbmbombum. Ita parans, hanc esse puUvi veram et
edidl,se€ntasoptimornmMss.fidem9 rectam scriptaram, aut certe verm
et ipsins Lncretii geniam^ gemino proximam, non pugnataras, si quis
enim (nt ssepins) adjectivo ntitnr, yel ingeniosior coojecturam afferal
et tnbam eaodem * retrocitam' vocat meliorem» vel emendatiores codices
•t ' barbnram-' Hmr* nactus, seriptnram veriorem. ordo
640 Neee'] PropUr interitnm snper- antem et sententia est : Ncc primor-
▼enientem. DetorH^ i. e. ezclosi ab dia simUi forma prsdita anreU pene-
impetn mortis. Qnidam legunt : Et trant, cnm tnba graviter magit sab
gdida cym ncce torti aniro ex HeUco- mnrmure gravi ct demisso, atqne cum
Torquentnr nece olores qui, cyncl ex vaUibus gelidis Heliconis
cnm morte cmciantur, cantiilant : orti liquldam qnerelam yoce Ingnbri
qnod fabnlosnm Piinins pnUt : cnm tollant. De cycnornm cantn snpra
taraen Plato illos anims immorUU- dUimns ad lllom locum : < Parvus ut
tatem pnesagire puUt. Torquentnr est cycni mellor canor,' &c. Cum
tamen in morU etiamsi cantent. De hs8C olim scripsissem, Zoilus hanc
bis a Marone dictum, iEn. 7. 700. tcriptoram verbo damnayit» et hane
* £t ioBga canoros Dant per coUa snbstitnity VaOibn» et eygni nue torti
aodos.' Vel torU positnm pro ex- exHelieoai»: re magnam partem ap-
imm, b. e. eztractl cycni morte ez probavit. Atqne nbi probavit, non
collibns Heliconis. In codicibus e- peccavit 2 ubi sibi indulsit, fmde lap«
mendatis Striptnm sic : VaUibug ek sos est. Kam primum versns ab eo
^^ iMlffrti ox HeUeonU: ut in de- snbstitnUs, nnmerls et yerbis Inep-
torti nihU abjiceretor : qnod aUbi do- tus cst : delnde sententia absurda
cnimns ftctitasse priscos. PiuB, Vai- est. Qoid enim sibi Ynlt ' cycni nece
Itfat d C^gni neeo torH ex HeUeonit. tortl ?' nam < cycnos morte torqueri/
Hane pnto verisslmam scriptnram. dici Latine potest: 'ncce torquerl,'
Cygni neeo iorti^ i. e. morU vicini. si slne vl moriatttur, non potest. PraB-
VeC Ubri : ne torKs, ne torH^ nete, neee ter ea quid sibi wlt hoc totnm» <f m
iorti». Qnidam ▼ulgaU : nece detorti. torH nece ex vaiUbu» HeUconi» ? nemi-
la plerlsque vnlg. d geUda Cygni: nem esse puto in his UtterU medio-
nifit tarti ex aniro Heiie. quod Marul- criter exercitatum» et judicio aliquo
Inscommentnsest. Lambinus : g«<t- sensuque communi praeditum, qui
di» orH ex H»Uc. Quidam veteres non inUUigat, versum esse et suo
etiam : Ei vaUdi» nece torH» ex HeL aactore dignum. et Lucrctio indig-
meBdo«lBsime.Utterat,inverbo<on«, nom. Lamb. Mirifica vero, ricnbi
mendocansam dedit. Gy«t. FoW- eliM, drca locum hunc variantium
bu» ei eyeni geUdi» oHU ex HeUconi». lectionum multitudo est ; nam m qui-
Slc restitni^ partim codlces manuscr. busdam Ub. iegUur, VaUibu» et vaUdio
et nonnnUos Unpressos secntns : par- «« torti» ex HeUconit ; qnod qoi in-
tlm co^iectvra dnctns. Nam cnm in teUiget, eum ego (Edipum, eum Tire-
1388 NOTiE VARIORUM IN
siani eise pntabo : sed in aliis ita est, sicnbi alias, eirca hnne loeain Taii-
Faffttef ei cycM neee delarti ex Heli' antinm lectionnm mnltitndo est, nan
emii; tenebne, A^oo^a, nihil. In in qnibosdam legitnr, VaUihm$ et
aliii, £1 gehda eyeni necetorti exwftro validie ne tartis ex HeUeonis, in aliii,
HeUeonia; nihilo sanins, ut vides. VaUUmsetCyenineeedetertiex Heiieo'
Ad eom locom interprei, ille, in- fiw, io aliis, £t gelida Cycni nece tarti
qnam, interpres, cui prope nni lalu* ex anire HeUeonis, Lambinus, VaUihoM
tem et nitorem sonm debet Lucre- et Cyeni gelidie orti ex HeUeonie. loco
tins, de lectione, qne in hac nostra erti Faber sobstitnit cMi, Voislus
editione est, sic iuter cetera scribit : tandem ad Catullnm leptt, Et vaUdie
* Hanc esse putavi yeram et rectam Cyeni torrentibue ex HeUc&nie. Ex
scriptoram, aut certe versB proxi- Helicone nenipe, tnm alii torrentes,
mam, non pngnatnrns, si quis vel tom ipse Helicon amnis profloit.
ingeniosior conjecturam afferat me- Breviter, iieee forft, vel neee detorti
liorem, vel, emendatiores codices omnino rejiciendnm; istamm enim
nactns, scriptnram veriorem.' Haec vocnm sententia, siqna esset, in se-
ad sese pertinere ratns Oifanins, sic qnenti versu continetnr ; sed Fabrnm
loCom hnne legendom esse monnit : aut Vossiom sequaris, perinde cst.
Vattilnueteyenineeetortiex HeUeonie, Creeek, Mnltiplici lectionam varie-
In qno vel paeris deridicnlo esse po- tate impulsi varie loeum bonc tenta-
test; nt in S. editione annotavit ront interpretes. Eadem de ratione,
Lambinns. Idque nisi ipse demon- et quod nnlia eornm emendatio plene
strasset, nos levi brachio facere po- mihi satisfaciat, ipse quoqne tentavi
tueramns. Quapropter eum Gifi- itaemendare: VtiiUmeeicyenimeUei»
nios bic se turpissime dederit, nee forte ex H^eoni» Quom Uquidam tol-
Lamblnus suse eonjectpraB confidat kmi htguM voce qnereUtm, 'Valles
satis ; videndom an qiiis Oifanio sa- Heliconis/ nt cycnorum conventus
gacior esse possit aut felicior ; qnod locom proprlum describit poeta, sie-
fiet, nbi rationem ezposuerimus nt 'Asia prata' Virgil. Oeorg. 1.
qoamobrem Lambinos, conjecturam B8S. ^Jamvarias pelagi volocres, et
snam, qose ipsa tamen certa videri qne Asia circom Dnlclbns in stagnia
potest, non tamen nsque quaque pro- rimantor prata Caystri.' Aves enim
barit* Uno verbo dicam, Latine dici ilias de cygnis ezplicat Ov. Met. 6.
Bon potest, ut ii probe norunt, qui S87. et ipse Virg. JEn. 7. 701. Detn
stadlose sermonis Latini proprieta- < melicos'eosdemappeIIat,ati6.SS6.
tem consectantor, dici, inquam, non sonores organicornm bisce: 'modo
potest, Cycnt orli eant ex vaiU^ Organici melicos peperere sonores.'
H^Ueoni» ; alioqni slgolficaret origi- Imo ' mele cycnea,' proprios avinm
nem doxisse ex vallibus, inde ortos istarom cantas Lacretio dicitar 9.
esse, &C. qood nugatorinm est. Sed 604. ^ Et cycnea mele, Phoebeaqae
enim ut jam in I. indlcaveram, dicen- dsedala chordis Carmina consimili ra-
dam ftierat, ne dnbita, eyeni ex vaUi-' tione oppresia silerent.' Et hinc
5iif HeUeema eoorti; atque adeo slc crocitationi corvornm picaromqne
legendos est hic locns : VaUUm» et stridolse garrnlitati opponltur a
geUdae eyeni eCrti ex HeUeoni», Fnn* Persio in Prologo versa nltimo :
domentom conjectorse nostrsB est in ' Corvos poetas ct poetrias picas Can-
nsu Latini sermonis ; tnm preeterea tare credas Pegaseinm melos/ Deni-
in vestigiis Mss. codicom, in qnibns que verbomybite^ quod nostro admo-
coostanter legas veVtorti, vel ne tot' dnm est familiare, proxime ad forti
ti»f vel M lorit| tfc. Faben Mirifica, vel <oHt«, quod ananiml consensa ex-
T. LUCRBTII CARI DB RERUM NAT. LIB. IV. 1389
hibeDt Mm. ftccedit, loDgios yero ItBvar latiore, partim Mto Itfftore,
•bit ab iisdem tonenHbui^ qnod aliai partim lavor kncre: baoc postre-
ooo ioepte sobstitnit Yossius : oe- mam, ot rectam, amplexo» som. Est
qoe ita traoipooi TerlMi oeceiie ha- eoim haec, ut dixi, seoteotia : Isevor
bemoiy ut facit Faber, legeoi feiidU vocli, Isvore priocipiornm creatur.
cfcm cSrii, led cootra positiooem ver- Lamb. AsperUoi OMiem vocti, i^e. Jam
borom, qnie io onmibiti Mu. obser- aliod qooqoe argomentam vii. 7. de-
vator. JEIitv. lomitor ex ipia voluptatc et moleitia,
55 J Hoi ^iliir pmtliif ooeei] Vocem qoa ooi loooi, proot coocioooi io-
baoc corpoream vu. 4. liogoaetla- coocionoiqae eit, afficit: liqoidcm
bra formant et 6goraot, et inde ver- ceoiet Epicanii , qusecorpoicolaiob-
ba. Cicero lib. 9. de N. Deor. iagrediaotar anrem organamqne af-
' Deiode io ore lita liogoa eit fioita ficioot certa ratiooe coofigorari, et
dentiboi. £a vocem immoderate pro- omoem loavitatem aot acerbitatem
foiam fiogit et termioat, loooiqoe looi ooo alioode eiie, qnam ex eo
yocis diitinctoi et preiioi efllcity com qood hnjnimodi corpnicnla in orga*
et ad deotes et ad aliai partei peilit nom labenotia ipiom deiioiaot ex-
orii. Itaqoeplectriiimilemlingiiam aipereotve, pro cooditiooe Isvita-
noitri i#lent dicere, chordarom deo- tii aot aiperitatii qoa coofignraotor.
tes, oares comiboi iii qo» ad oervoi Creeeh.
resonant io cantibni.' Creeek* 567 Ae ubi non hngnm, t^J] Varia
55S ArticmUti'] Format, figncat per inbjnngit problemata, primnm vii.
qoa^am qnaii membra. ' Articn- . 10. Vocei longins progrediendo he-
lata' Tox explanata, formata, et betantur, et ex distinctii confnise
icriptilii dicitnr. Hae voce utitor fiunt, nempe quia illae molecnl», leo
Apoleini. Pvti. lingularei voculap crebro aerii oflfeniu
Verboftm Dadala Unguoi] l. e. ver- laceratae amittnnt illam figuram et
bomm opifex,formatrix,fictrix,figu- conformationem qnam a lingua et
ratrix. M. TuU. de N. D. Hb. 2. labris acceperant. Creech.
* Deiode in ore sita lingna eit, finita 661 Sii longiut a^] Fii rectius,
deotiboi. £a vocem immoderate pro- nt puto. Gifan.
fniam fingit et terminat, lonoiqae 664 Neque hilum Internoieere] Sic
▼ociidistinctoiet preiioiefficit,cum reititui, probabiliiiima conjectura
ct ad denteii, et ad aliai parteii dnctni, cnm in librii eiiet partim
peUit orii. Itaqne plectri limilem t//a, partim tV/om. Hnnc porro versnm
liognam ooitri loleot dicere, chor- profert Nooiui io oomioe * leoteo-
darara deoteii, oareii coroibai iii tia:' quam ioterpretatur boc ioco
qoae ad oervoi reionant in cantibns.' sensibilitatem : in quo enm falli pnto.
Lamb. Neque illa Iniemoscere. Sic
565 Atperiioi auiem tocii] Docet omnino legendum ex veteribui. Qai-
Dnde oascatnr vocii aiperitai, et dam veterei et vulgati: iUam, noo
* l«vor,' leo lcvitai : et ostendit, male. Gifan. Recte Lambinns, qnam-
creari vocii aiperitatem a principiii vii tam iUa quam iUam recipi potest.
asperis, l«vorem lavibni. Ordo an* CreeeK Potest recipi tUam, eo more,
tem horam versuom pertnrbatos erat qno et Virg. et Lncret. in sensu
in librii Tnlgatii, et in nonnnllii ma- pr»gnantiore adhibent, led cum Ai-
nnicr. qoem reititoi, ab aliii librii lum quoqne usitatissima poetae vox
et ratione ipsa admonitns. Pr«terea sit, et faciliui in iUamy qnam iUam in
cnra libri vulgati sic haberent, knii hUum potoerit depravari, vUlgatam
creaiur: mannicripti, partim lectiooem retioai. Hdv.
1390
NOT^ VARIORUM IN
667 Pr^gterea, edicium, ^c.] Deinde
TS8. 5. loqaatar aliquis, innnmeraB
aures adstantes verba perctpient,
nnde vero hoc? Concipiendnm est
nnam esse qnasl totalem, sive maYis,
generalem rocem, quae ab ore emit-
titnr, sed qnaa dissiliat tamen in vo-
culas innnmeras, inter se consimiles ;
ideo cnm emittitor tox, corpornm
ernmpentiam formatura ita compri-
mitnr, eliditnr, ac Teluti conteritary
ut abeat in frastnla, sen in parvas
moleculas, omnino consimiliter for-
matas, qoae et confettim consimiles
et dissiliaut per aera, len per circnm-
fusnm spatium, et similitudinem eam
conservent nsque dnm ad aures per-
veniant. Qno fit ut eadem vox a
mnltis audiri possit, licet ab uno dica-
tnr. Creeeh, Dictum, aliqnot libri
mannscripti habent, Praterea verbum,
Lamb.
Perciel awreUI Permovet anreis om-
nibns in popolo ad concionem vo-
cato : ad omninm aureis pervenit, et
ab omnibus exauditur. Lamb.
668 Pr€Bcom$ ab orel Prsconnm
mnnns erat, praeter cetera, concio-
nem advocare, silentium indicere;
cansam et sententiam dicturos citare.
Itaqne concione advocata, attentio-
nem comparabant, andientiamqne fa-
debant et sibi et aliis dictnris hoc
modo, f6^i||ucrrff, i. e. ' favete linguis :'
iicodtn \ao\y i. e. ' audite cives, sen
popnli.' Sed in sacris potius illo nte-
bantur, et jnbehant €&<^/A€iy ; in edic-
tis altero, iuco^ert Kaot, in concione
Tero, in qna de bello, ant pace, et si-
milibns rebus consnltabatnr, ita prae-
dicabant, rls iyopc^ety /So^ffroi ; i. c,
* quis vult dicere ?' Lamb,
670 Privas] Proprias, aut singu-
las. Lege Nonium, Geliium, Festum.
Lamb,
672 At qute para, 4>c.] Quaecnnque
partes vocis aores attingunr, ills au-
diuntur ; alin partes per aera diffu-
soB evanescont ; alia in corppra so-
lidayet utcunque lxvigata(quippe et
porosanimis praetermittnnt, et nca-
brosa nimis concidnnt atque dissi-
pant) incidentes, et inde repercnss»,
efficinnt ut eandem Tocem iterato au-
diamns ; inde Echo : inde etiam noc-
tnrni sonitus, qnos, ad vs. 689. an-
perstitiosnm vnlgnt agrestibnt nv-
minibns acceptos refert. Creeck,
ffon aMnisaeddit ipeaa] Sic reposni,
a Plauto et ceterii Latini termonit
anctoribns admonitni, qni ita loqnl
tolent. Plantnt Rndente : * Certo
enim mihi paternae vocis sonitns an-
rels accidit.' ti quit tamen malet
legi, noN auribue aecidii tptts, non re-
pngnabo: incidU, quod erat In om-
nibns libris, rejeci : solet enlm con-
jnngere hoc verbnm cnm dandi casn,
nt lib. S. 227. < Incidere e tnpero
levioribns.' Lamb,
674 Part eolidit adUea locie] Haec
est ea, qnae a Oraecis Echo nomina-
tur, i. e. vocis imago, sen redditio, re-
jectio, et repulsio. 'Resonam' ap-
pellant Latini, nt docet anctor Toca-
bularii Latinograeci. qnae fit in locls
laevibus, tortuosis, et concavis, ut
Taliibus, et antris, et parietibnSy et
mnris, et aedificiis cameratis, miz-
imevetustis. £x quo Virg. Oeorg.
4. 49. * ant nbi concava pnlsn Sasa
sonant, vocitqoe offensa resnltat ima-
go.' *Hx^ yttterat (inquit AHstotel.
lib. 2. de Anim.) ^atr iarh rov iJpos
hhs yofOfUrov ^ rh iyytto¥ rh Sio-
fAaaaf ital Kotk^oM OfW^O^rai, ird\t9 b
iiitp dvwa^, &ffwtp a^cupa, i. e. ' Echo
fit, cnm ab aere qui unus efllciatur,
propter vas definiens et probibent
ne frangatnr, aer repulsus sit, nt
globns.' Sed non dissimulabo, in qni-
busdam libris vet. scriptnm esse
pare eoliSf pro part ooUdie; et topia,
pro locia, Et vero sic habet cod.
Bertinian. SoUa quld sit, in promtn
est : quin fortasse ferri potest, ut per
' sola' ioca, deserta significart intel-
ligamus, ut infra non longe. Lopia
quid vaieat, non video. Milii qnidem
corruptnm videtur. Lamb, Paraao-
T. LUCRETII CARl DE RERUM NAT. LIB. IV. 1391
iidif adUsa. In qatbuftdam : M/tf . vocis imaginis sKpius redditaei atque
FortaMe non malc. Gt/aN. iroaginum a specuYis in tpecula trans-
676 imagimeveHn] Hor.BdAu^%U latarum. Jaro Eclioms exquisitae et
1. 11. S. ' Cnjos reeinet jocoia No- perfectse hec propria snnt, ut cito
nen imago Ant in nmbrosis Helico- respondeat, ot longam verbornm se-
nis oris Ant tnper Pindo, gelidove riem connectat, nt aliquoties et ite-
in HflFmo?' Creeeh. rnm atque itemni vocem articnlatam
676 Qum bene emn wleat] Ita ve- referat. Lamb. Sex eiiam eepkem. In
tarwquidam. Gi/«m. libris etiam avt eepiem, £go ansus
677 Per loea mla] Per loca de- sum illud aui inducere. Vide Indi-
aerta. Ter. Phorm. 6. 7. 86. * Nonne cem : ' Sex septem.' GVmt. De
hoe pnblicitns sceius binc deporta- echone» seu ' Tocis imagine/ nti plus
rier in aolas terraa V Catuli. carm. de aemel vocavit Horatius, verba faciens
Pelei et Thet. Nnpt. * Desertam in Lucretius haec scribit : < Sex etlam
•ola miseram se cemit arena.' Plan» ant septem loca vidl reddere voces,
tos Rndente 1. 4. 6. ' neque qna Unam cnm jaceres : ita colles colli-
qiHm», conanltnm est, Neqnc qnem bns ipsis Verba repnlsantes iterabant
rogiten» qnemqoam interea invenio : dicta referre.' Sed ego istud iiera-
Neqne magis solm terrse sont, qnara baiU r^erre, vitiosissimnm esse sem-
Inec loca, atqne bas regiones.' Lamt, per arbitrabor. Tam enim enm pa-
680 Et wiagna dispenos] Lectorem tienter feram qni dixerit| iierabant
non me pigebit admonere de re levi Ueraref qnam qui dixerit, Uerabant re^
qnidem illa, sed tamen non negli- /erre. Scripserit itaqne Poeta ne-
genda, in codice Bertiniano scriptum cesse est, non, nt vnlgo legitnr, Uera»
esse M^rna diqMfMS, mendose, u pro baist dicta rrferref sed tradebant dieta
o. Lamb. referre, Ingeniosa scilicet et admi-
681 Sex etion, aut teptem'] Plotar- rablli metaphora, ab iis dncta qni
chna refert mpi rdw kpeffKii^rmf roTt exceptum aliqnid aliis perferendnm
fiXMT. fiafi, $, in ^gypti pyramidibns mandant. Qno etiam ducit rh < repnl»
vocem nnam intus editam, quattnor santes.' Vim autem hnjus vocis in
et qninqne reddere. Idem lib. irr^ versn qnodam hnjusce librl notabis :
ASsAidtfx* ^D princip. commemorat por- ^ Fit qooque de specnlo in speculnm
ticnm qoandam, qnae Olympiae fuit, nt tradatnr imago;' quod vtdes hnic
^rr^^Miw appellatam, qnia scilicet loco geminnm germanmn esse. Ita-
vocem septies iteraret. Pansanias que (inem facio. Erroris origo vide-
Corinth. narrat ad dextram templi tur esse ir r^ ixporwXmrrt^versas sn-
Cbthonise Cereris, porticnm esse, perioris, quod Incogitans exscriptor
qnam ittcolfe Echonis porticnm nomi- respexit; in eo enim elementorum
nant : cnjns ea natnra sit, ut imagi- similitndo hominem in fraodem con-
nem vocis tripltcet. Nos in vico Ln- jecit, ita eoUee. Sed nnde nnde sit,
tetia admodum propinquo, (distat mendnm est, et qnidem ejnscemodi
cnim ab nrbe non mnlto amplius nt a nemine adhuc animadversum
qnam tria millia passnnm,) cui nomen fuerit. Faber.
est CkarentOf Echonem andivimus vo- 683 Repuiaantet] Propulsantn vr-
ces septies iterantem. Sed quid mi- teres quidam. Gifan. iterabant dhta
ram ter, qnater, qoinqnies, sexies, et re/erre. Codd. lierabant dicta re-
scpties imaginem vocts iterari ac /erri. Fabro antem ingratum est illnd
mnltiplicari, cnm Ticini in aula mag- Uerabamt, ideoqne legit tradebant,
na BasiliCK ter et decies referatnr ? Creech. Si ingeniosa Fabri placet
Eadem aatem propemodnm ratio est conjectnra, ita distingnas : iia eoUet
ia02 NOTiE YARIORUM IN
coUilms, ijMif, Verba, repulmteSf trtndi' Ei gemu» Agrieobm, ife. Caprarint
heoit dtcto r^erre, i. e. ita coilet re- apad Tlieocntain : 06 0^/uv, A wctftiaff
polMntes coilibat verba dicta, tra- rh fAmraftfifiaf^y «6 $4fus (iftfUM Si^Str
debant ipsis referre. Hmer, r^y nSya HMKOfutf ^ yhp &«-' 6rypat
594 Capripedea'] Tpaiy6fwaias, Utitar TaifOta KeicfuuAs itfMra^ai" irri yo «-i-
cadem Yoce Hor. Od. lib. 2. la S. Kfhsy Kai o< Ul IfHfana xo^ «^ri foA
* Nympliasqae discenteis, et aa- Ki/hrrat, Creeeh*
reis Capripedam Satyroram acatas.' Cain Pan Pinea temiferi] Pan pi-
Lamb. neam coronam in capite gerit, coma-
686 Et FoMMB et$e lo^uniurl Cic. tnsqae fingitnr. comna autem, radio-
2. de N. D. cap. 2. * SsBpe Fanno- ram solis, et cornaam Innas similitn-
rnm yoces czaaditae, saepe Yisse formas dinem qoandam prsebent. Fistiilam
Deornm, qaemvis non ant helietem septem calamis compactam alteim
ant impiam Deos praesenteis esse niana tenet, altera pednm, i. e. ba«
confiteri coegerant/ Preig, Hnc re- calam inflexnm et incarvom. pedi-
fert etiam Turneb. Ady. 8. 16. Hor. bus caprinis pneditas est. Adde,
Od. 1. 17. qnae incipit : ' Velox amce- qnod solitndine delectatnr, et mazi-
nnm sappe Lucretilem Mutat Lycaeo me loca maritima colit: ideoque hkU
Faunus, et igneam Defendit aestatem irXfltyMrot a Graecis appeJlatnr, et
capeiiis.' et vs. ibidem 10. ' Utcun* Echonem amare existimatar. Mare
qne dnici, Tyndari, fistula Valies, et autem iro\^iixoirest, i. e. sonoram, wo»
Usticae cubantis Levia personuere cale, et clamosnm. Lamb,
saza.' Hav, 691 Felaintaa ^aasaaiis] Qnoniam
687iSiU«ii<ianiiii|n]Le«vocemmitti. nterque Codex Vossian. nnnc Lngd.
Virg. JEn. 10. 63. ' qnid me altasilen- BaL uikmina habent, nnde ipse Vos-
tia cogis Rnmpere V pro eodem fere sins teste Codtce meo, Beverlandi
dicimus, ' rampere vocem,' quod quondam, legebat ng/famtwa. Coicon-
Orftci dicunt ^cu ^M^y, nt notavi- jecturaB roborandaa adducere possnm
mus in commentarils Horatianis* versom etiam Lncretianum, qni ez-
Lamb, stat 6. 27. ' Hydra venenatis pot set
688 Chordarumque tonot] Permu- vallata colobris P' item alterom, nbi
tari et promiscue poni 'chordas' et de Elephantis agit, 2. 668, 'India
' tibias,' iicet revera diversae sint no- qnornm Millibus e moltis vallo mnni-
tat Voss. ad Catall. pag. 167. atque tur eburno.' Et ita sertornm pineo-
hic tibias esse inteliigendas, nnde et rnm amplitudo Sylvam qnasi circa
inf. 6. 1689. legit: 'Haec animos ol- tempora Panos facit, ejusque ora in«
lis mulcebant atque juvabant Cnm umbrat, pront de coronis istis fron-
satiate cibi : nam tnm sant omnia dosioribos dicit Lucret. 8. 026. ' et
chordas.' Uode et Jnv. dixerit, Sat. innmbrant ora coronis.' Potuit enim
S. 6St ' et cnm tibicine chordas Obli- vaUamuia degenerare in ttdamma^
qnas.' quod scilicet obliqaare capot scripto in Codd» vUamine, et recta
cogatur tibicen, inflaturus genus is- dncta linea snpra literam primam, ex
tud tibiarnm. Hav. qua scribendi ratione altera fiuxerit
600 Ei geuut Agrieolum] Pro agri- in describendo lectio. Hav.
colarnm : nt apud Maronem Oeorg. 602 Calamot pereurrii hianieit] 6.
S. 27. ' Gangaridum faciam : victo- 1406. ' Et snpera calamos nnco per-
risque arma Quirini.' ubi vel auctore cnrrere labro.' Ex septem calamia
Servio pro Oangaridarum posuit. di- iroparibus ordine junctis constat fis-
cunt agricolae finitimi sentire cantns tuia* Virg. Ecl. 2. 86. * Est niihi dis*
et choreas horom satytoram. Piut. paribos septem coropacta cicutis Fis-
T. LUCRiCTII CARI DB RfiRUM NAT. LIB. IV. 1303
tnla.' Pan autem fistuls iiiTeDtor. ocaloraDi, seo vis et potestas videndi
Idcm Yirg. ibid. 82. * Pan primns eo penetrare non possit, qoo vox et
calamos cera conjoDgere plorets In- sonos perraanant : neque illaeatraus*
stitnit.' Lamb. Percunit. Qaod ne- ire possit, qoa haec traoseont. In-
cesse esty si fistola composita ntaris, terposito enim internosqoi aiidimnii,
qaalia erat, ' Fistiila comparibos sep- et eos qoi loqoontor, pariete, andire
tem compacta cicotis.' Fo^. Lib. 5. eoram sermonem possuniiis : faciem,
1400. * £t sopera calamos onco per- aliamve corporis parteoi cernere non
correre labro.' CretclL possomos. Nam et M. Toil. scribit
695 Saia tin^re} Ita omnino legen- iu Topicis, ' Stalennm qtieudam ea
dom. Agricolae enim soom com Di- locntoni esse, boois viris sobatiscol-
vis commercium jactant. Creech. laotibos, pariete interposito, qiiibns
697 Ut omne BumanMm gemu eet patefactis, in jodiciomqoe prolatis,
tmdmm maiM avricafariMi] Ut omnes rei capitalis jore damnatos esl :' et
hoaiDea sont Iromodice copidi aodi- Thocyd. lib. I. simile qoiddain de
tornm. Qnia aotem hoimnes sont ao- Paosania tradidit. Lamb*
ditomm avidi, idcirco res admirabl- 002 CoOoquimMr^ Codices alit sic
lela et portenti simileis confingont, habent, Ctnn loquimur, hoc senso :
qoibus alliciant et retineant aodito- Videmos vocem peneirare per loca,
res. Lamb. I. e. Omnes homines per qoae non potest ocolns se iotro-
porteotaetmiraculalihenternarrant^ mittere. hoc apparet cum loqnioior
eaqne a moltis aodiri jocundissimum in coenacnlo daoso: vox tamen erom-
iUia est. Faber. Hioc amarom illod pit et egreditor eatra parietes, qoos
Pcrsii 1. 66. ' Tnoc, vetole, aoricolis ocoU oon transennt. Piue, Conloqui'
aUenis colligis escas?' Bao, fnur clatt8,forib, Sic excodeodnni cu-
699 Qaad euperegt non eety Ifc,'] Tgi» ravi, non ita looge discedens a volga-
tnr voces accipimiis ab illo qoi loqni- ta scriptora: qnae talis est, Cttm /o-
tnr cxpressas et formatas, seqne ac ^aimar, 4fc, Naoi et Bertinian. et
simalacfara a rerom soperficie floen- Memm. ot Tettian. codex, et iteiu
tia; cor igitor aodimos aliquem qnem valgatiPariiieasesbabentyCoRJoyatam
videre neqoeamos ? Respondet Lo- cL /orib, lioc differt Memroianiis ab
cretius t ss. 20. voces formatn obli- illis, qood babet, quod stepe videnuu :
qaos meatus, et tortoosa corporom olii, ot vulgati ooines, quoque ectpe vt-
foramioa iotegrae traDseiint, in qni- demuM: nonnolU etiam, tenemu$t pro
bot franguntnr, ut sopra dociiit, ima- videmue, Jodicet lector emonctae na-
gines. Sen poiios hoc fit qnia vox in ris. Mibi qnidem, ot dicam qnod sen«
vocnhu dissiliat, qo» sorsum, deor- tio, versos sospectos est^ sive lega-
sam, prorsom, retrorsum, dextror- mos Coiiiofataiiir, Sfc. ot edidi, sive
sam, Isvorsom, et in omnem obliqai- Cum loquimur, ot habent volgati cod.
tatem, ot scintiHulK a scintiUa dlsBul- sive Contoquium cLfor. quoque otgpe ri-
tantesy abeant ; sicqne in aores etiam demui, seo tenemus. Nam et seoteotia
aUbi qoam in directum constitntas inepta est, neqoe id dicitor qnod sen-
incidant; tale vero quid ipsis ima- titLticret. Natom aotem poto esse
ginibus non contiugat : vox aotem ex annotatione ad oram libri posita e
hnjosmodi ineatos penetraos debiiior regiooe bojus loci, hoc modo, ut cum
fit, atqiie iodistiiictior. Creech, loquimwr ciausiefoiib, qna verba libra-
600 Qua loca prr] ^AMOiorpo^, 'qoflB rius aliquis conjecit in cootextura et
loca per/ pro perqiise loca, ot proxi- seriem versuaio: alios nescio qois
mo versa ' baec loca per,' pro per hsec sopplevit qnod versoi deerat. bwc
loca. NuAcdocebit,qaamobremacies raea co^jectora est. Omuioo hoe
Delph, et Var. Claa. Lucret, 4 T
1394
NOTiE VARIORUM IN
vertn delracto, nikil de Bententift bn*
jns ioci demitur. Sapcnracaoeofl igi*
•tiir videtur esM, et idcireo delendns.
Lmi6. CralofNtMM dMJtfl/Mritej fnofMtf
mp€ Unewnu, Ita ex vet. libris restitn-
imnt. In quibntdam : mdcmiif . Oifan.
690 Qnod mtptntiy nm etl mir«ii-
dam, qua ndUme Qiuv hem p*r meqwMmt
•euli re$ cemtre opertM, Hweloeuper
9eee$ vemUmt, «mrfeque laeeeent» Con-
lafntmar eloattf /oritei: pted eape ri-
domnf] Clarissimns interpren vertnm
postreninm ette plane Ineptnm, at-
qne adeo ejicieodum, exittiraavit.
At Oifanint ita ex vet lib. rettitnen-
dnm credidit : CealofKiiim etmmt fih
rikua quaque eape teuemut, Qnid ibi
fecerit, tclre vi»: nngat magnat.
Neqoe enim illnstriiit ottendere po-
tuit, qnam inopt, qoamqne impanu
tns a jndicandi facnltate ettet ; quam
denique miserabilit grammaticnt :
(notti iliiid ex Seneca patre, ' mite-
rabilit orator:') nam ex editionibnt
aliit totus hic locut tic potins legen-
dns, tic dittinguendttt erat: aureeque
Ueeeeantf Cum loquimur daunefmbuM,
qwod ttfpo videmue; tentum taltem
commodiorem htec lectio haberet ; id
enim probaret Lncretins, ea perve-
nire et penetrare vocet et tonot,
qna tpeciet vitibilet trameare ne-
queant. Exemplnm antem familiam
eit; cum vid«^licet attant allqnit ad
occlnsam jannam, cum eo, qni intnt
ett, colloquitnr. Tunc enim tpeciet
vitibilit trantire neqnit; at speciet
andibilit, ea vero potett. Solet an-
tem Lncretint, nbi qnid probandnm
ett, exemplnm lo^^nfrot aut ^yioiMfroi
illico tnbdere, quo ret dilncetcat
magit, nti diligenti lectori conttat.
Hsec nostra, nisi mnltum fallimnr,
Gifanianis hand panlo meltora tnnt
et rationi magit contentanea. Sed ta-
mcn, ti, quod ret ett, dicam, in its me
non magnopere amo: nam de plano
affirmare possnm, id qnod in notit
fortatse demonttrabitnr, versnm hnnc
subditivum esse. Faber, Hnnc ver-
snm r^icit Lnmbinnt, alil legnnt
Ciim loquimury dfc. Oifanins vero e
Codd. Conlofmnm elauoi» /oribue fno>
que oeepe teuemue, Vertnm anbdlti-
vum ette affirmat Faber, ted omnet
(>>dd. agnoscnnt: et Cnm loyaimnr
rectins legendnm. Creeeh,
604 RfHiilmil] Rennnnty nolnae.
LauA,
606 Qaalin twil uitri} Fonunina,
M «oipov. intelUgendnm ett hoc ctte
vemm in vitro timplicly et nndo, et
Ita pellncido. Nam ti ettet a poaU-
ca partc plnmbo anc alio raetallo
indnctnm, et ita dentum factnm, Ima-
go per vitmm non permanaret, cnm
vitri foremina non paterent, ted a
vitro rejecta redderetnr. Qna de rc
tnp. Ltumb,
Speeiee qum travolat emmf] Ni*
hil ego quidem mntavi, vemm tamen
non celabo lcctorem, in aliqnot lib.
manntcr. legi, speeies quee trmueolai
omuie : in aliit : opeeiee qum f rsrint em-
nif : in nno, epeeiet qum tramaaiommt*
nnde qnidam facinnt IrcmMf, non
male : et fortatte hmc tcriptnra recta
et germaim Lncretiana ett. tramtvoiai
tamen, ant Iffww/al, non ett rejicien»
dnm. Licet etiam legere, fpfftet qum
trauuai omuit, Lamb. Speeiet qum
iramoni omuu, Ita ex vet. lib. qni-
bntdam tcripti. In qoibntdam Tet.
trauolat, Vide Indicem. Vnlgati : (m-
tiai, pettime. Quidam veteret : qum.
Vide inf. 6. S48. G^. Trmsoiat, Sive
Qmo trameuif tive qua Imttat, (nara
' Tiare' apnd Plantnra legat,) perinde
ett. Creeek, IVarial, hoc loco, nt et
lib. 6. * trantviat,' ex veteri Cod. Fr.
Modii defendit Palmerint Tom. 4.
Facit Crit. pag. 614« Nec non * pe-
ricnla vianda,' ' iter viare,' ' mlti vi-
are pectore,' apnd Plantum, Lucili-
iim, Afraninm. Preig,
607 Prmterea parieit t» euudutj
Aliam rationem aifert magit (raeo
qnidem jndicio) philotophicam, vide-
licet qnia tox mitta anrsnm, deorw
tnm, deztrortnm, tinittrortnm^ iii
T. LUCRBTII OARI DB RERVM ^AT. LIB. IV. 1305
»dtu parteis diiMoitorj; ita 6t, at
loca ctiun abdita vocibus complean-
tiir, ct aer etiaan remoto8 atqoe in-
terclosos per conseiMOBi verberetor,
Ipseqoe verberatos sonitom aot vo-
cem ad aoreis perferat. andilos enim
acmper patet, at sonos omoi ex parte
•ditos acdpere possit. qnod eo fit
factUaSyqnod aer natora soa conti-
Bonm et conlinens quiddam est. ita
qnavis parte aeris a sonito impulsa,
Boo longo post tempore alia ejos
pcra longe remota sive sopra, sive
iafra, sive a fronte, sive a tergo,
aive ad dextram^ sive ad Isvam par-
tem, ejosdem motos 6t partieepa,
eodemqoe tempore aerem in aoribos
nostris inclosnm, cni cognatus ipse
eaty verberaty et lacessit. At visns fit
e regioocy et per rectas lineas^a re
qnm cemitnry ad ocolos, aot certe, ot
mathematicns aliqois dicere possit,
per dircctam qoandam pyramidem,
CBJna baaia sit in re qom cemitnr,
angnlna io ocnlo: qoi angnias qoo mi-
■or csty eo res, qose videtor, minor
▼idetttr; qno major, eo res niajor
apparct. <)aarc ea qnidem cerni-
moa, a qoibos ad oeolos rectaa linem
pfodocl possnnt, ita tamen, nt angn-
lns,q«l in ocnlos cadit, noo sit minor
qnam easc debeat qood fit, com ree
iCa a nobis remota est, ot videndi
scnswm effiigtat : aodimos aotcm etl-
am en qme snnt ab aoribns nostris
dlscloao ct disparata, parietibos ac
mnria intcrpositiff. Lawtb.
eee C/U «ac dtssiiHi#] Sie restitoi,
cmn In lib. mannscr. reperissem
scnptmn partim M ncm, partim «M-
flc, pcrtim wHmu Lsmb. UH ima.
Ita Lambinns. Vulg. a&t joai. In ve-
tcribos : uMno, oMmc, «^taam. Oif.
616 Clcnsa vianon] Sic legendum,
et ita seriptora est in codieibns ma-
. pro qno libri valg. habent
ricnun, mendose. Sic dicta
snnt illa, * strata viarnm,' * aperla
dcmomm,' ' amara corarnm,' ' vilia
reraro,' &c. de qoibus alibi. LmB^.
619 Ifirc, ^ttfts ieniimu» mcatm]
Nanc de gustata, de lingua ac pala«
to, quibns saccuro sentimns, dispn-
tare incipit; art antem panilo plns
incsse mtionis in dispntatione de
gnstato, plnsqoe operae ac laboris,
qnam in snperioribus. Secntus snm
porro libros Parisienseis, ct nonnul-
los alios typis excusos : nam mann-
scripti qnidem bal>ent, Hoe 91» sratf-
«Mis: excusi antem fere alii omnes,
Nee qtd «ealimas, plane (opinor) men-
dose. Lamb, In vet. omnibns : hoe
qau Gifan.
Hme^ qneU Memtimus suecum, lingua
4ttque paiutumf Pluscuium habent ta
se rottonit, plasyiis operoi] Ita qnidem
in editionibns Lambini, et simiols
Gifiinii legitnr ; sed mendose, si qnid
nnqnam mendose editnm est; qood
nt demonstrem, exemplis ntar ex Ln-
cretio ipso petitis; nnde apparebit
soiere ipsum, positis principiis, eo-
rumqnc proprietatibns et qnalitati-
bns explicatis, cetera omnia facilia
esse et apcrtCy dicere, neque ullam
qnsestionem proponi posse, cnjns
expediondm ratio in promptn non
sit. Exempla igitnr congerentur;
nam absqne iis sit, id ostendi, qaod
necesse est, baud qneat. Illa nos
pleno inodio admetlemnr. Sic enim
passim loqnitnr : * Illnd tn kis rebns
miuimc est mirabile, quare,' dcc.
* Nunc facile ex his est rebus oog-
noscere qnseqne.' * Sed qnod araara
vides,minime id mirabile cniquam.'
* Nnnc alii, &c hand qnaqaam ratio
scrnposa relicta est.' ^lllod In bis
rebus minime mirabile habendnm
cst.' * Illnd item non est mirandnm,
corporis,' &c. ' Nec tamen illnd in
bis rebns mirabile constar, Tantnla
qnod.' * Non ita difficile est rationem
reddere verbls.' *Nec tamen illnd
in his rebns mirabile debet Esse,
qnod,' &c. ' Perfacile est tamen hsec
re perire, animoqne videre.' ' Postre-
1896
NOTiE VAEIIORUM IN
mo qaid in hae mirabile timtoppre
«8t re V ' lllad item Don est miran-
dam, qna ratione/ &c. ' Non, in-
quam, timplex liis rebns reddita can-
sa est.' ' Nonc faciie ex bis est re-
bns cognoscere/ Stc. * Qnare etiam
atqneetiam minime mirarier est par/
* Qnod ftupereat, nihil est mirum si-
mnlacra moveri.' ' Ut noo sit mirnm,
si in tales disposituras/ &c. ' Nec
mirnm, cum plena animss vesicula/
6tc. * Nec mirum est in eo si tem-
pore talia fiant.' ' Perfacile est ani-
mi rationem ezsolvere nobis.' ' Quo
minns est mirnm, mare non anges-
cere magrnnm.' ' Qno minus est mi-
rum panllo qnod diximus ante.' Hsec,
nisi fallimur» satis multa sunt, ut ne
plura addere sit necesse. Nam lo-
cum quemdam in 6. qui turpiter et
ridicule corruptns est, non attingam ;
id tunc fiet cum illo deventum fue-
-rit, nnnc autem qnod in manibns est,
id agamus. Qusestioncm igitnr prox-
ime superiorem sic exorsus erat Lu-
cretius : * Qood superest non est mt-
randum, qna ratione Qusb loca per
nequennt oculi res cernere apertas/
&C. Dein ubi rem ipsam per sese
facillimam esse ad intelligendum de-
monstravit, nunc post aliatam solu-
tionem de sncco et gnstatu agere
incipit. Antea dixerat mirandum
non esse cnr qua visus trameare non
soieat, ea vocem trameare animad-
vertamus : nunc addit, nt legendnm
contendo, Nee, ^U $entimMt mcciim,
Itagaa tUque pdaimm, Plmeuiitm habent
tn M ratioiiUy pluaque operai, Quam
lectionem in qnibusdam libris repe-
rirl certum est, eamque a Lambino
damnari aut certe in snspicionem vo-
cari miror. Quod autem turbare
videtur istud pluecubtmj non debet:
hoe enim loco eandem vim habet ac
plns, uti et ixpar^&rmf ostendit
' plusqne operai.' At vero illnd * ra-
tienis' nou est qnod quis fortasse
existimet. * Ratio' enim boc loco
significat tractationis difficnltatem,
T^ ^iAo^o^iy, argnmentationes ope-
rosas, &c. quod explicari debnerat.
Hsec prolixiusprseterinstitntom nos-
trum ; sed tamen locnm hunc Lncre-
tii ita detersnm dedimus et elnrtda-
tum, ejns ut operae me hand pcenU
teaf. Faber, Hae quei» eetUimMat i^,
Nee queia eentimua cum Fabro legas,
non enim plnra sunt et dlfficiliora
explicatu de gustu, qnam de visu
et anditu, problemata : gustamns e-
nim, vss. 18. cuni snccus e re sapida,
tanquam aqna e spongis, expressos
lu organum, palatnm lingnamve pe-
netret. Qni snccus si constet ex
corposculis ea ratione configuratis
ut in organum gnstatus effiisa, pom-
losque ejus snbenntia apposite ipsis
iisdem particnlis accommodentnr,stc-
que ipsum deliniant, demnlceuDt, et
leuiter placideque afficiant, snavis
videtur. Si vero rorposcnla ea rati-
one configurentnr, nt in pornlos orga-
ni subeuntia haud debitam habeant
cum ipsis commensurationem, nnde
et particulas ejnsdem compnngant,
concidant, discerpant, autasperiter
moveant, insuavis videtur, sive ama-
rus, saUos, acidus, acerbns, acris,
acutus, austems, Stc, Hanc opinio-
nem, nt multas alias, e Democrito
sumsit Epicnros; iile enim singulis
saporibussuam fignram tribait. Ai|-
ft^prror S^ frj^futvtpenSeU 4iUi<rrfp,7Av-
ic^ fikv rhp OTpeyyCkMff «al ^fteyiBti
iroMi, OTfn^hf tk r^fuyttX6trxilf»P¥t rpe^
X^ M T^ iroXuT^Mnr Kol iarepup^%* Spc-
fii» tk rhw wtffn^pSij Ktd Amt^, «al 7«»-
p«m6^ KttL KOfiiriKiHr &Afuip6r 8^ Tbv yv-
poetSn 'ml CKi\io¥f md IffoaK^^' wueplbKd^
rhtfwept^p^fKuiKtlwr Ixorra a^HoAi^.
Ta, fi^eeos Zh fUKpiv* Aiwapbif M ihw Xmt^
T^, Md OTpoTT^Aor, »al fuaptfr . Theo»
phrastos de Causis Plant 6. 1. Creeek,
620 Pla» operaique^ lU in vet. II-
bris. Marollus : ptes operm. Lambl-
Dus: plnsgitf oparst. Olfan.
62S Exaiccarequt eeepit] Ciim ex
T. T^UCKBTII CARI DE RBRUM NAT. LIB, IV. 1397
]if>rts manascr. alii habereot ex^icea- attrem, poet« non liceat illnstri ali-
rcfae c«r|ri/, et ita nonnnlli Tnlgatt; qna simiHtudine aut metapliora, &c.
alii ae meeare cttpi/, ceteri vulg. ac «ic- rem variare ? Faber,
eare reeepit ; exeteeareqne eeepit ezcn- 6S1 Deinde voluptae eif] Quse cz
dendnin cnravi, non Improbatnms, si cibis et soccts percipitnr volnptas
qnia malit oc eieeare reeejnt. ' recepit ' (loqnit) ea tota palati et lingnae fini- .
antem interpretabor ^M^oro. Litmb, bus et regionibns continetnr ac ter-
ExeUewreqme eeqnt, Ita In veteribui, minatnr. Ubi enini cibns in ventri-
recte. Gifan, Si Lngd. Bat. Codd. cnlnm praeceps actus est, nnlla jam
seqai velimas, qni nna cum aliis qni- reliqna est volnptas. Itaqne non im-
bosdam habent «c eieeare eeepit^ dicen- merlto Nigrinns ille eos irridebat, qni
dnmy distrahi in scandendo nltima plns nlmio stndii in cflenarnm appa*
debere» et scribi eoejrit* Haver. ' ratn, et snccomm varietate, et cibo-
624 Per coiilaf] Per cavemas, et rum condimentis adhiberent. Nam
cavitatesy seu roeatns, et (nt Grseci hos brevis voluptatis amore captos
nominant) poros. Snp. S. 702. ' Dis- moltnm negotii molestisque snsci-
pertitnr eoim per caulas corporis om- pere. Ostendebat enim, qnattuor
neis.' et 2. 950. ' Dispersamqne fo- digitornm causa totnm liiinc ab iis la-
raspercanla8ejicitomneis.'etvi.401. borem perferri; qnam longitudinem
* Undiqne qnandoqoidera per canlas longissimnm liominis gnttnr non sn-
«tberis omneis/ &c. eod. lib. 8S9. perat. Nam neqne ante qnam co-
' Dbpergnnt animas per caulas cor- messent, ex obsoniis magno pretio
poris omneis.' Larob. emtisfmctnm capere, neqiie obsoniis
025 i>tditar] Dispergitnr, seu dis- illis jam in stomachnm primnm, dein-
sipatnr, sen dtffertnr. Lamb, de in ventriciilum lingu» motu depnl-
Per plcaM/oramtna] Sive legaspsr- sis ac detmsis, satietatem ex cibis
plexsy nno nomine, sive per piexa^ se- carioribns profectam snaviorem esse.
parmtim, et duabns vocibns, parnin Ita illos eam volnptatem, qnae fit in
refert. in Bertiniano qnideni codice transmissione et qnasi trajectn gut-
ct Meromiano scriptnm est perjiexa turis, tanta pecnnia parare. H«c ex
conjnnctim : in Faera. neqne per» Luciano in Nigrino ; qn» nostro ar-
plcM, neqne per plexa, sed per Jlexa. bitratn vertimns. Lamb.
Lamlb. Per ptexa, In quibnsdam lib. /n fine palati] Vocnlam In delet
perplexa, Gifan. Palmerins. Fine po/att, I. e. quoos-
026 UanantiscarperaSneei] Corpo- qnepalatnmpertingit: sicSallnstlns.
ra prtma, ex quibns succns aliqnis ' Fine ingninuni ingredinntnr mare.'
constat. Laiii6. Apnleins : * Paulisper fine iuguinnin
627 Snaviter emnia traelant] Sna- lacinia remota.' Creeck, Deleri is-
viter permulcent, et delectant iin- tud in recte jnbent Mss. optimi et
gnam. LanUt, clariss. Bentleins ad Horat. Od. 2.
628 Lta^MoictrcitMisadinieui^eJiipIa] 18. SO. significat enim palato tenns,
Satis andax metaphora videri qneat, et non nltra voluptatem istam per-
templum lingoae pro palato ; sed om- cipi. Haver,
ttis iocns extensus et patens in ve- 632 PrcBcipUavit] f . e. prvcipitata
teri Lalio templnm dicebstnr. De- seu prsceps data est; de qno pa«si-
inde rh bnpfor sen bnp^ qna voce vo sensn verbi activi, hoc aliisqne lo-
Oneci ' palatnm ' significant, ot et cis addnctis, docte disputavit Vos-
obparbSf non minoris andacite videri sins Pater de Anal. 8. 8. Uav,
debent; qnamquam non aliter pedes- 6S4 Nee refert quicqnam, ifc,] His
tres scriptores loqnebantnr. Qoid versibus adjuogas Ulud Epicuri ad
1308
NOTJE VARIORUM IN
Menoeceiim : Th trw^9tp ©&' i¥ reSs
avXM Ktti ob wo\vrt\4ai 9ia(rwf , fca2
iyuiat iffri evfiir^iipuruAiff leat irp6f
ii^ieaias rov fiiov xp^*^ Aonfov voic?
tVi^ Mponrov» Creech,
6Sd Humectumservaretenorem] Co-
dex Bertin. habet, humidum sertttre
tenorem, plane mendoAe: sed tamen
ne hoc qaidem lectorem celare volni,
nt intelligat, credibile ene, hoc Jkn-
infdinR natum esse ex annotatione, et,
▼era scriptnra ejecta, tn contextnni
irrnisse. Lamb» Ita ipse Lucretios
1. 919. * £t laciymis salsis hnmec-
tent ora, genasqne/ atque propins
adbuc 4. 1188. * Et tenet adsuctis
humectans oscnla ]abri«.' Sicoti enim
ibi ' humectans ' est adsidue irrigans
atque nutriens, ita hic * hnmectns '
tenor stomachi illam saliTc designat
copiam, quap digerendo cibo assidui-
tate et perpetnitate sna sufiicit. Hav.
6S7 Nune dUu aliuB ew rii Cihus]
Hac eadem de re panca qnaedam
perstringit etiam 6. 897. * Qnippe
▼idere licet pingnescere sappe cicnta
Barbigeras pecudes/ &c. et 6. 970«
* Barbigeras oleaster eo juvat nsque
capellas,' &c. Lamb. Nunc alHt aUuM,
t^c. Jam Yss. 40. causam explicat,
cnridem cibns sitnnl non roodoju-
cnndns, sed etiam salnbris, qui alii
erit non modo Ingratus, vernm etiam
noxins : organom gustatns in sni tex-
tura, site atomomm, spatiornmqne
inter ipsas interceptornm confignra-
tione, in Tariis sen hominibns sen
antmalibus differt, perinde ac diffe-
rnnt partes cffterte, speciatimqoe ip-
sae externs : differentes autem mea-
tns differentia succi corpnscnla (et
omnis res, e qna snccns exprimitnr,
continet seminadiversimode fignrata)
admittant necesse est; nec omnia
oninibus conveniunt : inde qnod al-
teri animali alimentnm, alteri vene-
num ; quod hnic gratnm, IIU insna? e.
Imo quotiescunque vel per setatem
vel occasione morbi organi temperies
seu textora immutatnr, eadem res
Bpparet mntati saporls, In qtta mnta-
tum tamen nifail est. Ita qui febre
laborat amara jndicat ea, qnae sanns
dnlcia : qnod propter mntatam organi
textoram ea corpnscnla qnse prios
accommodabantnr nnne non congm-
ant, organnmqne proinde lacerent et
discerpant. Creech.
639 Fradulee videri] In vet. altis ;
perdukCf etlam recte. Gifm,
640 Tantoffue tn hit rebus] Profert
hunc versum Nonins in voce ' dlflfev
ritas.' * Differitas ' aotem, i. e. dif'
ferentia. Utitnr bac voce et Amo-
bins ]ib. S. adv.Oent. • Vnltis favore
deposito, cogitationibns tacitis pervi-
dere, animantia nos esse ant non pln*
rima differitate distnntla V Idera lib.
7. * Qnid ergo cessatis eujnslibet ar-
boris viscum sine nlla passim diffe»
ritate combnrere f Lamb,
DifferUoB] Hujns vocis exemplnm
ntillibi nisi apnd unnm Aroobinm re-
perias; is enim Locretiom libenler
imitabatur. Ita antem formatnr * Bif*
feritas,' inquit Oifanins, qnemadrao*
dnm a pcodigns fit * prodigitAs ' apnd
Lncilium. Sed fallitnr. Nam v^
< prodigitat ' a prodigus non magia
mirabile fit, qnam a bonns ' bonitas/
a cnpidns * cnpiditas.' Itaqne Hfupmi^
edrtfH». Nam ant ' differitas ' nasci
potuit ex differo, differilnm, nt a fa*>
cio ' facilitas,' a podet, pnditnm * po*
ditas' apnd Varronem, citante No-
nio. Qnippe olim a fero dieebant
< feritnm,' unde ' offemmentum,'qnod
Dlis offerebator apud Festnm, i.e.
offerimentnm, u pro t, nt 'optnmus,'
• maxnmns,' &c. Ant etiam a Htdipo-
pos manarit, unde analogM Sko^op^
nis, ex qno < differitas.' Neqne vero
adeo mirum est rh * differ,' cnm nsns
hodieque retineat ' herbifer,' < armi'>
fer,' * nmbrifer,' sacrifer,' Scc, ul
'scutiger' et * armiger.' Quare a
differ erit < differitas,' nt a tener fit
' teneritas.' quam vocem a Varrone
usnrpatam scimns, nt a Tertnlltano.
Fab, Araobii locns (cnjns Falier
T. LUCRBTII CARl D£ RBRUM NAT. LIB. IV. 1399
meminir) eziUt lib. 7. * Qnid ergo
CMMtity nec cojntlibet arboris ▼!•-
cnm sioe olla paaaim differitate com-
beritia?' Hee.
641 Ui fUiBd oUiM] lU legendam,
non ciif. Vid. Indicem. Gi/ttN.
Ui qmod dm cUm$ tst^ aUii fiutQ
Citat ei honc idem Noninf in verbo
< ivat : ' doeetque positom esse ab
antiqnia pro sit Virg. Mn, 10. 106.
* Trosy Rntolusve fuat^ nollo diccri*
mioe babebo.' Ter. Hecyra : ' Fors
foat poL' ubi Donatus : ' Fnat/ sit
signlfieat. Itemm Lucret 6. 684.
* QnanU hsec cumquc fuat, Unta hinc
vldcatur in alto.' Plaut. Amphitr.
S. 4. S. * Nec quisqnam Um audax
Bonc loat homOy qni obviam obsistat
aihi.' Idem Anlul. 2. 2. 66. ' Neu*
tmbi habeam stabile stabulnmy si
quid divortii fnat' La»6.
64S Ed «tifns ut s€rpt9MhQWiim$qum
Cacta aattcif] EM uHqug: tH ierpau
kmmmU emdada Bolms» Sic restitoi,
probabili conjecUra ad hanc scriptn-
immy Unquam manu, doctos. Adjovit
■M Plinius, cajos h»c verba sont 7.
S. < Et tamen omnibns hominibos
contra serpentes inest venennm : fe-
mntqne, eas ictum saliv», tamqnam
aqnse ferventis contactnm fngere/
Recepta aotem scriptora, EH uHqiUf
■f serpim$9 hombnB qum iaeta saiivts,
^. ferri non potest Nam si iu eam
ezplicemns, * Est ntiqne,' i. e. id
nempe qnod dico, profecto verum
est : id qnod seqnitnr, 'nt serpens, h.
qns,' &c. non cohserebit. Qoin hoc
ipsnm £sf utique^ ut eerpene^ non ad-
modnm mihi probatnr. lUqoe sic
olim edlderam, fortasse non male,
nisi qnod nimis longe a veteribus li>
bris, 8ape elemm eerpeue homhtiB eeu^
tasU taUmey ifc, Neqne vero me
offendlt participinm taefa pro con«
tacta : smpe enim ' tangere' pro con-
tingere, et * tactum' pro conUctn n-
sorpat, nt alias iudicavimos : sed hoc
maxime, ult eerpene^ qnod nibil sil,
qno referalnryquove pertineat,si lega-
tor qum taeta^ et non eeiuiaiia, ut edi-
di. Lemb, lu vnlgati et nostri Hbri.
Lambinus nescio car motarit : Smpe
etenim eerp, k, eontacia edUme, Gifao.
Id volgo fertor, crediturqne a moltis,
qoamquam ssepe expertos nihil Ule
animadverterim. Faber, Qoum non
Immerito voz utique Lambinnro of*
fenderit, recte, nt puto, ex optimis
Mss. itaque restitni. Qoum tanU
distantia, &c. sit inter natnram ani-
malinm, ita est ut serpens, &c. i. e.
hinc videmns qnomodo serpens occi-
dator saliva bominis, quas ipst homi-
ni est salnbris, sicuti contra homo
veratro, quo piognescnnt alia qnse-
dam animalia. inf. vs. 692. * £st alio
nt,' i. e. fit passim nt,&c. Ha»ere.
Ditperiil Va1deperit.Catuil.Carm«
de Lesbia: ' Dispeream, me nisi Les-
bia aniat.' et, * Dispeream, si te ma-
Ur amare potest.' Hoc carmen est
editnm in Tiberinm, auctore incerto
apnd Sueton. in Vita ejus cap. 69.
Piue.
644 Praiereanebieverairum^jYen^
trom, elleborum Oneci appellant.
Arnob.ltb. I. adv. Oent *Veratram,
venenum est liominibns: numqnid
ob hanc caosam non deboit nasci ?'
Lamb,
645 Cotumieilfut augei] Plin. 10.
2S. * Cotnrnicibns veratri semen
gratissimns cibns.' Xiaiii6.
648 In rebut mixia ienerel Slc ma-
Ini ex vet. quibnsdam. Alii : teneri,
Gifan.
649 Porro omiies, queteumque eibum
eapiuni ammaniet. Ut eunt diteimUet
exirinteeut, et generatim Esiima mem^'
brorum eiremneateuracoereetfProinde H
teminibuediMtanii^uafiaMtquefigwrai In
secnndo versn mendom sit necesse
est: debuit enim Lucretius dicere,
ONinta flntNMlia, ut emd inter ee te die-
mmUia, et varia iUorum dreutneatura
ettf iia ei teminibuM dietanif et fforiamt
figura, CaveitaqoelegasgreiKfafim;
i. e. secundam unamquodque genns,
sen speciemi ut nanc loqnimor ; scri-
1400
NOTiE VARIORUM IN
bi enim debet variaiim» Primo sic
omnlDO legendnm esiie probat ver-
8US posterior, qui a paritate ednctus
est : Pimnde et eemimbuM diaiant^ vari-
imlgiie figwra» Argumentatio enim
ex princtpiia bene procedit : ' Dissi-
miies aunt inter se se/ ait, ' et extima
circumcaesnr» varia est, ergo et se-
minibus diffemnt, et varias fign-
rationea babent.' Addam et alind
quo res extra dubitandi aleam pona-
tur : Non agitor nunc de differentiis
secondum unum qnodqoe genus ani-
malium, qaatenus scilicet species a
specie differt ; nam in spccie hnma-
na, quot innt singnlaria sen indivi-
dua, tot varii gnstatut, &c. ergo.
Vix enim duos homines reperias, ne-
que fortasse nnqnam reperti sunt, in
quibus omnia omnino similia sen pa-
ria fueriot, si ad numerum primomm
corporam, ad eornm situm, et collo-
rationem, ad raritatem, et densita-
tem, figuras meatunm, &c. venien-
dnm sit ; (notum illnd Horatii, * Tres
mihi convivB mnltum,' &c.) Addit
itaque inf. et recte quidem, * Nam-
que figuraram ut ratio motusque re-
poscnnt, Proinde foraminibnsdebent
differre fignrae, Et variare viae proin-
de ac textnra coercet.' Alia etiam
ad enndem scopum tendnnt, qusB
bnc transferre nihii necesse est. Fo-
her.
650 Generaiim] Per singula aoi-
mantium genera. Lamb, Et genera*
iim. Variaiim legendum esse mnitis
contendit Fat>er. Nam * Variantqne
figura' vs. 663. et ' Variare vise' vs.
661. vocem istam confirmant. Denl-
qne non agitur nnnc de differentiis
secnndnm nnomqnodqoe genus ani-
malium, qnatenus vis. species a
specie dlffert; nam in specie hn-
mana qoot snnt stngnlaria sen indi-
vidna, tot annt varii gustatns, dtc.
Ergo. Et profecto aliquid dixtsset
Faber, nisi Poeta instituisset hisce
versibns docere, qnlun ob' causam
una eademqne res alteri generi ani-
malinm salnbris, alteri foret noxia;
Generatim igitnr legendum. Creeek*
651 Circum caeara'] Expresait vo«
cem Graecam, ircpiicoirj^, i. e. irc^
ypob^f extremitatem cujnslibet rei,
et extremnni lineamentnm, extre-
mamqne descriptionem. Lib. non-
nnlli tamen habent, etroim^texiara,
Bup. 8. 220. ' Qnam tenni constet
textnra.' et hoc eodem lib. pancis
post, ^proiode ac textnra coercet.'
Ego ctrcnm-MSKra probo : qua voce
ntitur et Araob. lib. S. ' Deos filo
atterreinatis humano; et, qnod in-
dignins mnlto est, terrenornm coi^-
rnm circum-cssura finltis.' Lamh,
Circumtextura coercet, Ita ex vet.
nostris nialim, curo et mox seqoalnr,
iexiura eoisrcei. In aliis tamen : ciT'
cum easura. Oifan.
652 Preiade ei ummibuM] Ita ex
seminibus dissimilibns variisqne fi-
gnris constant. Lamb, FrQtmde et
seminibuM diMtantj uaioMiqme Jtguri».
Sic ex vet. libris rcstitni, postulaikte
id omnino sententta, et verbis proxl-
mis id comprobaniibns. Vnlgati:
ex.coMiani.Jigura. Oifan.
657 Triquetra] Triangula, rplymfa.
Lamb.
658 MuUangula] Expressit Orae-
cnm nomen iroK&ywifa. Lamb.
662 Ergo ubi quod euave eet] I. e>
ergo cum id qnod aliis siiave est, aliis
amamm sit, credibile est, atque adeo
necessario verum est, corpora prima
politissima et lasvissima, qnas sunt in
eo cibo aut potn, qni Ungoam et pa«
latnra dulcedine et volnptate afficity
lingnae et palati meatus inter pene-
trandum permulcere. Nam omnibns
in rebns genitis omoia et omnis fign-
rae insont primordia, nt supra dociiit»
et mox admonendi causa repetet:
sed cnjus figurae plnra conveoerant
ad qnamque rem gignendam prinei»
pia, ab ejos figurae plnribns priiiei-
piis res et est, et appellator. Alii
legnnt, Hine ubi, 6ec. non male.
Xiam5, HiMCf uhi quod ncaoe, Ita in
T. LUGRBTII CARI DU RERUM NAT. LJB. IV. 1401
veteribns ; io aliis, Hoe, Oifan.
668 Febria] Sic 6. 804. ' At cnm
membra liominis percepit fervida fe-
bffis, Tnm fit odor Tini plagm macta-
bilia inttar.' Lamb.
67S Ui fiitf] Vocolaro Mi delent
Ms. Liigd. Bat. forsitan hand male,
neqne enim illa oratio indiget. Haoer,
674 Qua peneir.'] Qtut pendrota, i.
e. qnm nbi peaetraTemnt, Jke. nam
videtar aigniBcare actionem. £aai6.
■ 676 Utraqme twim\ Utraqne, et
amara et dolcia : -aed plura snnt pri-
mordia, qn« dolcedinem in meile
creant, qnam qnae amarorera : et hsc
ab illis ita nnmero snperantnr, nt illa
maxime excellant, sensumqne move*
antt hmc ne lentiantor qnidem. Lamh.
676 Id fiUMl jam nipera] Lib. 2.
Ltmh. et Gi/«m.
677 iVimc mge] Nnnc de odoratn et
odoribnfl dispotare Incipit. Lemb,
A4i€eiMi\ I. e. appiiUut, seu ap-
pnltio odoria. Vide quai annotata
sont snp. lib. 1. ad illnm locom,' et
nostros adjectn tangere tactns.'
LeMnh. Nume age, qaa pocfo, t^, Ons*
tnm et saporem odor et odoratus se-
qoitnr, et vss. 24. nt simalachra a re-
bus flunnt, ut sonus ejicitnr, nt ex*
primnntur sncci, sic odores emittnn-
tnr: qnod vero omnia animalia hos
odores perpetno emissos non ssqne
seotiant, efficit Tarietas et dissimili-
tndo figurarnm (Tid. 2. 414.) quse
onminm animalinm organa non pari-
ter oiovent et afficinnt: sic apes
mellis, vnltnres cadaverum, feramm
canes, et anser hominis odorem longe
sentinnt, dum nares hominis isti odo-
res vel non omnino vel langnide la-
cessnnt : *H iffftii ehK Ar vore vddof o6-
thf ipydieraif fi ^ tyaoi ru4i i^aM hmh
Tov wpdrfiunos ian^ep6fMroi a^nfurpoi
wphs rh revro rh ohBtfr^piMf iaw§afp of
|i)ir TOiiNrffrapayfUnif, koI kWorptmsp ol
^h rom ifrapdxpt Jcol oUe/«t ixaareM»
Epiconis ad Herodot. Creeeh.
678 Agam primiun] Operarnm er-
ratnm est. Scribe» «gcm. PriMMR.
Faber,
• 679 l7iufe>l«eRioofra<] Codd. Mem-
mian. et Bertinian. habent, vittfe fla-
eae oolvat, ifc, Lamb. Yoleat ae, Me-
lins qnam se aoleai. Creech.
68S QaaaioM l/onge duevmtwr] Secn-
tns snm qnattnor codic. manascrip-
tos, et treis typls Impressos, Paris.
et ntrosqoe Venetos antiqiiot, et re-
centiores. Ceteri habent, quameia
lemgo, qwamme lenge antem, i. e. qnan-
tnmvis longe. et conjnnge Yocera
' odore ' cum voce ' melits,' boc mo-
do: Apes qnantnmvis longe dacnn-
tur odore mellis. Itcet tamen et ita
verba strnere : MellU apee^ tpuadwm»
vts longe dueantitr odore, sibi grato et
jttcnndo scilicet. £iam6. Longe dn-
cvnlvr. Ita in vet. nostris. Vnlg.
loago. Oifan.
684 VoUurnque eadaeerihua] I. e.
vnltnres. Catnll. < Lingua ezerta ari-
do sit data vnltnrio.' Hac voce et
M. Tullius ntitar in.qnadam oratione,
' vnlturios palliatos ' appellans. Di-
cinias * vullur ' et ' vultnris,' et * Tnl-
tnrins.' Piae. Plin. 10. 6. narrat,
* vnltnres,' sen ' vnltnrios, tridoo an-
te, aot bidno, eo volare, iibi cadavera
fntnra snnt :' qnasi prsesentlant mnl-
to ante cadaveram odorem : qood est
mirabiliiis, qnam magno locornro in-
tervallo interjecto sentire. Lam6.
Fissa ferarum Vnguia] Tl§pi^patrtSf
pro eo qnod est, ese ferse, qnaram
nngnlsB fissse snnt, ut cervi. LaaiUf,
685 Fromtssa roiiMm vie] I. e. canes
odoratn valentes, et sagaces, promts-
si: promtssa enim legendnm videtur
potins, qoaro pnemissa, nt promjssa
idem valere intelligamns qnod longe
et porrotenns miAsa, vel e longinqno
loco odores sentiens : qaod mihi nnnc
magis probatnr; nam olim pr«mifsa
edideram : quod tamen non est for-
tasse damnandum. LaM6. Ita le«
gendnm« Vulg. permtssa. Vide In-
dicem. G^on. I. e. toimtssa. lodc
^acriipct pro venatoribus apod Gal-
limachum, et Myeuf apnd Plntaneh*
in Apophthegm. pra venatnm docero,
seu promittece. Falbtr.
1402 NOTiE VARIORUM IN
longo et porro tenas miMa, Tel e lon- eiiltn dtvino exceptnm prodit Alber*
ginqoo loco odores sentiens. At te- tns libro de animalibaH Tigesimo ter-
Bfttores melios qnam gnimmatici in- tlo. sed mendom in eodice pnto. Non
telligunt, cnr canis Tenatici Ws dica- enlm tmreut sed orgeiUtui legerem.
tor promuia. Alii pcmiifMi nt ts. Adjnvatqne in eodem capite t^erri-
002. < Permitti.' Creeeh, PermiMeaf ntlun macnlam qaae ibi inolevit eroen-
ett ttovoMra, «i^MSra, incitata, laxatis dare* * Ex anaere' (inqnit) ^fieri
babeois lata. Sisenna : * Inde eqniim clarissimam medicamen, quod Piini-
concitatom ad hostinm permittit as comager inqoit.' tcrlbendam est
aciem.' Aactor lib. 8. dc Bell. Oall. eomagemtm a loco Jitdsae. Historia
* eqno se a caBteris incaatiits permit- Propertius aliusit cnm cectoit : 9. S.
tit in prsfectum.' Sic Lncret. 4. 12. * Anseris et tatum Toce fulsse
6Sft. ' tnm fissa ferarnm Ungala qoa Jovem.' Plais. I. e. Romanorom ar*
toierit grestam, permissa cannm vis cis, dcc. nota hiatoria est, Capitolinm,
Dncit/ i. e. penetrans, longe missa. nrbe a Oaliia capta, servatnm esae
Ut mox : * Hic odor ipse igitnr, na« anserom voce. Plin. 10. ' Est et an^
res qnienmqne lacessit, Eat, alio nt seri Tlgii cnra, Capitolio testata de-
possit permitti longins alter.' Hic fenso, per id temporis cannm aiien*
cepernnt: illic motant. Lambinoa tio proditis rebns. Qnamobrem ci*
primum prenmtta, Oifanios postea- baria ansernm Censores In primia lo*
qneetLambinns,pr9Nitt«a: qnodsane cant.' M. Tnll. pro Roscio Ameri-
et ipse in Ms. inveoi : nec tamen eo no : ' Anseribns cibaria pnblice lo-
movcor. Grenmf. cantnr.' Liv. lib. 6. Annal. * Oalii
087 KtjoalidanMi areitf 4^.] Anser nocte sublnstri tanto silentio in tnm-
qoi Romanomm arcem, hoc est,Capi- mnm evasere, nt non cnstodes tolnm
toliom servavit,detrusis a Manlio ob fallerent, ted ne eanes qoidem, tolli-
boc indiciam Oallit qoi arci succea- citnm anlmal, ad noctnrnos strepitnt
terant. qnam cansam reor, nt ad excitarent: anseret non fefeUere,'
«ternam rei memoriam in plarlbos &c, Lamb.
lUlia civitatibnt in cacnmine trabit Anter] Nota historia est, Capito-
tanqoam arcis collocetur anser, et linm ab anseribns tervatnm Oallia
pneri illuc asceodant, tanqnam in Ro* adscendentibut. Fa6tfr.
OMnnm pnesidiom Oalli. Legimns 091 Hie odur fptt, B^,} Vts. 19L de
in memoriam hojos rei Romanos an- motn odoris disserit, eomqne tardtnt
terem consoevisse in Capitolio ali- moveri per aerem qnam sonnm, dit-
mentis pnblicitns exhibitis nntrire : trahi qnoqne et disslpari fadlint et
eoqne die, qna detmsi snnt Oaili, ca- longe minos per aerem diffiindi alBr*
nes in cmce sambncea necabantor. oiat: qnoniam ex intimis corporit
Lego apnd Servinm, in CapitoHo In odori partibns, sen snbjecti profnn-
lionorem illint anserit, qni Oalloram ditate efflnif, (nam ret odorte dnm
nnntiarat adventnm, potitom foitte frangontnr, conterantnr, &c. magit
aaterem argenteom: onde nonnnlli. redolent) major etiam est principio*
poetam eam haic allasisse historis mm illlos moles, dom illi meatot qnot
perhibeot, qoi anserem vocavit * ar- voz penetrat odorem non admittnnt,
gentenm :' nec per ' candidum ' aliod ideoqne necette est nt odor tardina
ezpressnm a Locretio fuisse qnam feratnr, et faciliot ab occnrtante
hnnc argentenm anterem : qoi qoam- aere dittipetor. Hue etiam referri
vtt de vivo loqnator hic, tamen in- potett caota, cor, cnm facile jadi«
ouit hittoriam. hsec ad ingenla pro- eare liceat qna ex parte tonnt adve-
vocanda dicta tint Anrenm, non ar- nlat, non perinde tamen dignotcaimit
geoteam, in ejns rei memoriam dio ad qnam oobit partem tit titom cor*
T* LUCRBTU CARI DE RBRUM NAT. LIB. IV. 1403
pQtqaododorem diffandit.CrMcA. Hie Cai rei argnniento esse, qaod si qnis
•dot ijm igUury murei qmeumque taei§' nareis obtoret, aerem qoidem tnihet
ftf, E$i mii» 9t poaii permUti longimt onn cam spiritn daeto: odorera an-
«lf<r. Qood lectnniB es, ad Latini* tem nollam intromittct. Aristotel.
tatn^rationem pertinet, videlicet dici Ub. S. de auimo, et libr. de sensn, et
■011 poate arbitror, nbi de dnobnt ifs qnae snb sensnm cadont, odoris
a^tnr, * Alter est ro^jor alio :' scri- vim in calido ac siceo sitam esse di«
bendnm enim ' alter altero major eit : iccirco non eB»t mlmm, si con-
est;' atqne adeo, donec exemplum gelatio et irigas odores obtandant»
aliqnod prolatam foerit ex meliorls odores nihil conferre ad alendnmy
»▼1 scriptore, legendam pntabo, neqne ea qnae bene olent, edendi ant
Eti Hh Mt p9$9ii permiiii Umgiu bibendi cnpiditatem exciiare, immo
•Ito. Qnibns Terbisi Uio et UU^ ad- potios nanseam moTere : snaTois odo*
dlta fnere glosseroata, qn» in con- res yaletndinem adjuvare eo, qnod
textnn operis recepta foernnt, nt fit. cerebnim tnm sna natnra, tum prop*
Pnritatis Latinae amatores qnid ve- ter exhalationes, alimenti hnmidnm
iim nomnt; alii enim h»c et alia snocaloretemperentatqneexsiccent:
ejnamodi linea alba signare solent. prseterea nallas anlmanteis qnae re-
8ed nibil mibi cnm illis esty neqneesse spirant, odorari, nisl respirent. Ctim
velim. Faber. igitnr respirando, enm aerem qni
693 Etty mU$ mt petttt, 4r^.] Ordo nobis est proximns, dncamns, non
ett: Est igitnr nt, i. e. contingere absque ratione odores etnonitalon-
potett nt btc odor, qnicnmqne nareit ginquo ex loco tentinntnr, et tardint
iacettit, alint longint alio ad nareit ad narett nottrat perveninnt. Quod
pervcniat. ' Permitti,' t. e. ita mitti, si dlcat, aerem este continaam, et
vt perreniat qno miltitnr. Sie Hir* iccirco per contentnm fieri debere,
ciot lib. 8. de Bell. Oall. ' Qno totior nt etiam ex longinqno loco odoret a
altitndlne ettet, longintqne tela per- nobit tentiantnr : respondebo, qno-
mitteret.' Qni hic promUH legnnt, minnt id fiat, cratsam odornm natn-
delirant. Ln^, PermUH, Ita ex ram impedimento e»se. Lamb,
omnilMit veieribut legendom, non 699 Nam peniiu» fiuerey atque rete'
prmmUti. Vide Indicem. Gi/am, dere relm§ odoret] Secotut snm iibrot
693 Sed tamen kamd qmiM^m'} In manntcr. Nam vnlg. habent, ae prih
vct. qnibntdam : qmidqmam; nt tit mn- eedere rehu» odorem, £go tamen ma-
tatio generit. Gifam, lim legi ae deeedere rebm», ten aiqma
6M MUtojam dieere qHam rea^ Qv«, exeedere rebm» odore». Vernmttmen
4pp.] Nnllnt odor tam longe fertnr, niliil mntare aosim : saepe eolm altbi
qnam vox et sonitns, nednm qnam ita loqnitnr. Lamb, Atqme reeedere
nnagines. ratio ett, qnia odor tarde rebu» odore», Ita vet. libri, recte. Sic
lertnr, et print perit interdnm, qnam snp. boc lib. vt. 6S. inf. 741. 666.
ad tentom pervenire pottit: enjnt Gt/m. Atqme reeedere, Ita Codd.
rationit ratio ett : qnla odores ex Lambinttt tamen mavnlt ae deeedere^
•ito et penitnt maoant, cum imaginet ten aiqae exeedere, Creech.
cx tnmmit remm cstturit 6uant Pla- 701 Qiiod eomiriia^ qaod igmi eoaiabe»
to in Tiiiwo ait, odoret omnett esse faetd] Sie habent tret codices ma-^
■ntfoainm,antnnbem,teunebnlam: nnscript. et totidem typis excuti :
atqne hornm qnidem id qnod ex aere nonnnlli eomeai^aeta, Ego eonlabe^
in aqnam mntatnr, este nebulam : faeta magis probo : tic enim sop.
qnod antem ex aqna in aerem, fn- locotnt ett 1.493. ' Conlabefactatns
mnm : ex qno teniiioret qnidem aqna rigor auri solvitnr testn.' et Virg.
ette odoret, aere anteni crattiorei. JEn, 8. 389. ' nototqiie medallat Iii-
1404
NOTJS VARIORUM IN
travit calor,, et labefacta per oitsa
cocDrrit.' si quis tamen malet iegi
eoncaltfactOf non pugnabo : qnam-
qoam videtur esAe «\coraor/«^s, cfm-'
ea^facta igni, Cor enim igni potins
qnam sole ? Hujus aotem totios lod
hsc sententia est : qnod fracta om<
nia magis redolere videntur qoara
non fracta, qood contrita, qood ignt
victa: hasc significant atqne decla-
rant, odores a rebos penitos manare.
Lamb* Concaltfaeta» Sic ex vet. libris
scripsi, licet vnlg. et quidam vete-
res : conlab^acta. Vss. seqq. et sen-
tentia postulant: concaL imo ipsa
elegaotia. Ut nihil dicam de futura
alioqui fiarroKjoyl^. Gifan,
702 Mqjorilma eau creatttm Prinei'
piie voei] Vocif i. e. voce, seu qnam
vocem. Videre (inqnit) licet, odo-
rem creatnm esse ex niajorious ato-
mis voce. Quod antem in vulg. li-
bris et manuscr. legitur quam vox^
culpa librariornm scriptorom est, qni
cnm ad oram librorum adscriptum re-
perissenty e regione nominis vocif
fuam coeemf hoc ipsum in textnram ver-
borum Lncret. conjeceront: deinde,
cum ii, ad quos libri illi pervencrant,
hnnc versum propter syllabam in
tertio pede superantem, esse men-
dosum sentirent, snbstituernnt quam
«ox. Ita Lucretiom vitiose et men-
dose sua lingna loqoentem fecernnt.
Nam cum conjunctio 'qoam/ ut
ceterse, copnlet simileis casus, La-
tine dici non potest, 'videre licet
odorem majoribns principiis constare,
quam vox.' Lamb, Mq^oribus eeae
creatum principiit qwm vox, Egregia
Lambtoi conjectnra : legendum voci,
In libris autem : qwam vox, Vide
Indicem : < Comparat.' Gifan, Foct,
I. e. majoribns principiis quam sunt
vocis principia. Faber. et Creech.
705 Quare etiam qnod olet^ Qnare
(inqnit) videbis non esse tam facile
vestigiis exqnirere, ubi sit id, qnod
olet, i. e. qnod odorem mittit, qoam
facile est, cognoscere et reperire
unde mittatur vox. Xioir^.
707 Rrfrigeecit plaga} Ad boe re^
ferri debet illnd quod de loco qno-
dam Xenophontis alibi notavi» nbi
BfpfjAy pessime ab interpretibus ac-
ceptum est. Nam ' vestigia fera-
mm,' seu odorem impressnm a cor-
pore quiescentis feras significat; ee-
ternm per < plagamcalidam' intelUge
recentiorem, atqoe adeo aetnosiorem
sen efficacem magis^ In «o antem
poetice loquitur. Constat intensissi-
mnm frigns obstare effiisioni liberi-
ori odornm. Faber. Seqoenti vertn
' plaga ' dicitnr ' calida,' ideoqne dom
cunctatur refrigescit. Constat au-
tem intensissimum frigus obsiare ef-
fosioni liberiori odorum. In omnibna
yetustis exemplaribus vss. Lucretii
sic legnntnr : Bjrfrigeeeit tnim emutm^
do plaga per euwaM, Nec eaUda ad tai-
sififi d^cttrrant nuntia rerum. Recedes
a sensu Lncretii et rei veritate, si
' nuntia ' construas cnm * plaga :'
Voss. ad CatuU. p. 173. Creeeh.
708 Nec calida ad sensum deemrii
nuntia rfrKm] Sic restitni, secntos
obscura veteris scripturK vestigia,
ipsamqne adeo veritatera : < nnntia '
enim nnmeri singularis est hoc loeoy
generis foeminini, et cohaeret cnm
nomine * plaga,' ut sit hic ordo,b«c-
que sententia verbornm : Nec plaga
decnrrit ad sensus calida nnntia, id
est, recens nnntiatrix rernro. Sic
eod. lib. inf. 1217. < Nnntia prspclari
voltus, pulchrique coloris.' et 6.76.
' Nec de corpore qoae sancto simu*
lacra ferontnr In menteis hominnm
divin» nuntia form»,' &q, Sic M.
TolL nb.l. de Orat. ad Q. Frat, < His.
toria testis temporum, lux veritntiSy
vita memoris, magistra vite, nnntla
vetnstatis.' Errant igitnr, qui ex
his locis probare conantur, nunltmm
substantivnm nentriiis generis nsita*
tnm esse : nam in hts, * plaga nun-
tia,' et ' simulacra nontia,' perspicne
vox ' nuntia ' est ad nomen adjnnctay
sen adjectiva: illic quidem f«m.
gen. numeri sing. hic vero nentr.
numeri muititodinis. Lamb. JI^omt-
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM KAT. LIB. IV. 1405
tH HamlM. ItB Lambinus, etsi librl
bBbeaot : duummi, Vt 'nuntia'
jnngatar com ' plaga.' Gi/an,
710 ^^ee iamen hoc toli$ in od.] I. e.
Nec tamen hoc ita se habet In odori*
biu et saporibns nt sint inter se dia-
similea et diMimillb. primordiis con-
stenty verum etiam colores ipsi inter
86 snnt dispares ac diversi : et qui-
dem sont alU altis visn acriores : et
Bonnallae species aliis snnt adspectn
gratas et jncnndap, aiiis ingratae atqne
lajacnndae. Lamb. Nee tamen hoCy
4rv. Quod lidero odores et sapores
•int aliis ingratl, aliis jncnndi, minime
dubitandnw ; nec ipsae rernm Ima*
gines omninm ocnlis pariter conve-
ninnt: galli aspectu terretur leo,
(gallinaceornm criatae leones maxime
terrent : Plinins Nat. Hiit. 8. 16.)
nam imago galli e semioibns constat
qn« fodinnt et lacerant ocnlos leonis,
nt contra tendere non andeat. Creeeh.
714 QmaeHam gutfkm, noetem ex-
flaMdentibm»] Sic legendnm, et ita
scriptnm est in qnattuor cod. manu-
scriptis, Vaticano, Bertinian. Memm.
Tettiano, non nt est in vnlgatis, nocte,
* noctem' antem ' explandentibns a-
Hs/ interpretor, alis noctem cum so-
nltn et velnti plansn excntientibns
atque extnrbantibns. Videntnr enim
vel gallornm aln sno complosn, vel
galli ipsi snarum alarnm ad latera
appulsu, noctem exigere et expel-
lere. Plin. lib. 10. 21. ' Prozime glo-
riam sentinnt et hi nostri vtgiles noc-
tumi : qnos excitandis in opera mor-
talibns, rnmpendoqne somno natnra
gennit. Noront sidera, et temas
diatlngnnnt horas interdin cantn.
Cam sole ennt cubitnm, qnartaque
castrensi vtgiiia ad curaslaboremque
revocant. Nec solis ortnm incaiitis
patinntnr obrepere; diemqne veni-
entem nnntiant cantn, ipsnm vero
cantnm pnlsn latemm.' Hoe pertl-
net illnd Demoathenis ex oratione
'Oarii KAftufQS alidaf jSc ybpf rebs &Affie-
Tffuiifas fuf»o6fupos To6t pwUerittSTas. ol
9^ Kporuif rois ieyit&aiv oMr^/bvr iarrX
«Tcp^Twy ria vXwpds, i, e. ' Canebat
enim, gallos imitans qui vicerunt:
illi autem dicebant eum debere cn-
bitis pro alis latera verberare.' Men-
dose antem apnd Demoath. vnlgo le-
gitur Kparfi^, pro Kpartof. Toiins au-
tem hujns loci haec sententia, atqne
hic verborum ordo est: Qninetiam
rapidi leones non qnennt constare
contra gallum. ' Consuetum/ i. e. qni
consnevit, anroram clara voce voca-
ne, idqoe alis noctem explodentibns,
slve explaudentibua. i. e. sno com-
plosn excntientibns atque expellen-
tibtts, et gallum nequeunt intneri : ita
continno, &c. ut infra. Lamb, NoC"
tem explaMdtntibuM alis, Noctem cum
sonitu, et velnti plauan, excutienti-
bns atqiie exturbantibus : Lambinua.
Hsc vero verba cum versn proximo
otlosa sunt ; nihil enim Lucretius
de cantn galli, quod alii interpretes
temere existimarunt. Creech.
716 Couuetum voce voe.] Coiuitelam
vocare, i. e. sotitnm vocare. Sarpe
ntitnr hoc participio Lncretins, iwp'
yirriK&s addito infinitivo, nt infra hoc
eodem lib. 995. * Vitai canaa valido
consneta bidenti Ingemere :' et 6,
787. ' Floris odore hominem taetro
consneta necare ;' et item alibi.
Lamb,
716 Nenu queunt rapidi contra'] Slc
restitni, secutua codicem Bertinia-
nnm, et Memmisnumy et Tettiannm.
' nenu ' auteni valet nou, ut supra 9.
199. 'Atcontra lapidum conjectnm
spiclorumque Nenu potest' Plin. 8.
16. de leonib. ' Atque Jioc tale tam
scvnm animal, rotarnm orbes cir-
cumacti, currusque inanes, et gallt-
naceornm cristae cantusque etiara
magis terrent, sed maxime ignea.'
Lege enndem 10. 21. de gallis galli-
naceit. Lamb. Nenu queunt. Egre-
gie Lambinua ex vet. libris. Volg.
Hime nequeunt, Alil : Quem. In qai«
1406 NOTifi VARIORUM IN
biisdam v«t. Nee mqueunt, Gifan. tionein Talent, nec pllam habent soIh
717 Ifique tueri] £t non queunt in- ditatem nec eratnentiam : quid in-
tneri. Lamb. tereit ntrnm de Hippocentauro, wi
lia eoniinMo meminere fngMi'] Epi- de Beo cogitemas ? Omnem enioi
pbonema. Ita continno, inquit, me- talem conformationem animi, cetert
mores snnt fng« potios, quam png- philosophi rootnm inaneni vocaat :
DK. * Memlnere fogte/ pro eo quod vos autem adventom in animot, et in-
eat, sese in fngam conjiciunt, figura- troitum imaginnm dicitis. Ut igitv
tum est loquendi genns, neque for- Ti. Oracchum cnm videor contio*
tasse longe abest ab itlo Homerico, nantem in Capltolio videre, M. Oc«
qnod est *IX. r. 148. Nmt 8^ iivnaA- tavium deferentem sitellam : tnm
fu09L x^^fiW '• ^* ' f^^^^ antem me- cnm motum animi dico esse inanem :
minerimns pngnsB :' neqoe ab illo, tu autem et Gracchi et Oetavii ima-
quod est in eodem lib. 6. 627. et gines remanere, qua in Capitolium
6SI. M<fiii|<rte w6ouit «col I9i|r^f, cum pervenerint» tnro ad animom
i. e. ' meminisse potionis et ctbi :' meum referantur : hoc ttem fieri In
neque ab illo, quod uon semel, sed Deo, cujas crebra facie peilantur
saBpiosusurpatur, Mi^aatte Si BoipJ^s animi : ex qao es«e beati atqne seter-
&Aic$f. Lonid. ni inteliigantnr. Fac imagines esse,
780 Paptl/os tntot/MftiiiU] Popilias qnibus pulsentnr animi : species dnn-
leonnm pnngunt et stimnlant. LoaiA. tazat objicitur qusdam/ &c. Se-
781 Feroeee] Qnantnmvis feroces quitur paucis post : * Naro quid est,
et virtnte freti. Lomb^ qnod minns probari possif, quam om-
714/HrmMiido]In redeundo,dum nium in me incidere imagines, Ho-
redennt illa semina, si forte in nos- meri, Archilochi, Romuli, Numsp,
tras acies penetrarunt. Lamb, Pythagone, Piatonis : nec ea forma,
786 Nonc uge, qommoteani] Nunc qna ilii fuerunt P ' 6cc. Eodem per-
docet, animum tennissirois et celer- tinent illa ex Epist. ejnsdem ad C.
rimis imaginibus moveri. Epicurns Cassium, epist. ad Fam. 1. 15. ' Ftt
enlm existimabat, non solum videndi enim nescio quo modo, ut quasi co«
sensnm, verum etiam Zituwrruths ^*/- ram adesse videare, cnm scribo ali«
roffUtt, i. e. visiones ad cogitandnm qaid ad te, neque id «ar^ tflMXMr <f
intelligendnroque valentets, slronla- rotrios, nt dicant tni amici novi, qni
cris et iroaginibns ezcitari ; et quem- putant etiam SuvoirruKJ^ ^arraaiof
admodum sine imaginibus cemere spectris Catianis excitari,' ^c. Nam
nott possinios, ita sine imaginibns satis est mihi locum indicasse : et
cogitari non possp. Qna de re sic alibi hunc enndem locnm fortasse
M. Tull. lib. 1. de N. Deor. < Slc prfeferemns. LoMb. Nune oge^ ^wv,
enim dicebas, speciem Dei perclpi ^. De sensibus satis disputatnm.
cogitatione, non sensn ; nec esse in Cnm vero sopitis senstbns plnra inwi-
ea ullam soUdltatem, neqne eandem ginemnr, non indigna est philosoplio
ad nnmerum permanere : earoque de iroaginatione qnsstio ; eam antem
esie ejus visionero, nt siroilitudine et explicat Poeta nsqne ad vs. 880. As-
transitione cernatur, neqne deficiat serit igitur tennissimas imagines par-
umquam ex infinitis corporibns si- tim ab ipsis rebns floentes, partim
mnlacromm accessio,' 6cc. Seqnitur sponte in aere formatas, et partim
panllo post: ' Hoc, per ipsos Deos, ex variis varie mistaa undique vagari;
de qnibus loquimur, qoale tandem has vero iu animnm penetrare laces-
est ? Nam si tantnmmodo ad cogita- sendoque ipsum efficere ut intelligat
T. LUCRBTII OARI DB RBRUM N4T. LIB. IV. 1407
•eu iiaagioetnr : Inde de CeDUnris, snnt.' Ergo simniacra * lacestont
Scylliiy aliitqiic monstrif qim neno nentem,' ut legendum aio. Adde^
unqnaoi sensibns nsnrpavit, de nor* nec enim roora longa est, et vas. 726.
tnis etiam cogitanns, vss. i7. Cice- 737. ^ Nnnc age, qnas moveant
ro Ep, Fan. lib. 16. scribens ad Cas- aniroon res, accipe, et unde, Qnae
siom qni recens se Epicnreis addiie- Teniont, veniant in nenten, perclpe
rat : ' Fit nescio quid/ inqnit, * nt pancis.' Faber, Sentumque laemmU.
coraro adesse videaris cum scribo Mentemque laeeeeimt : Faber, recte :
aliqnid ad te, neqne id «ar* «Oi^Ku^ stc vs. 762. * Tenols eniro nens est/
fmrraa-iaef nt dicont toi amici novi, &c. £t vs. 762. ' Mens anini vigt-
qoi pntaot etian r^ 8iaiioi|riic&f ^or- lat/&c. Creech.
renrias spectris Catianis excitari,' 786 Yidemwi] Videre videronry
CreecK Uactenos docait, sine ima- nempe somniantes : vel videmns ani-
ginibna cerni non posse, neque sen- mo, et cogitamos vigilantes. ve| dic
tiri. Nnnc ne qnidem et cogitari. Centanros, i. e. Centanrornm inagi-
Vide Ciceron. ad Cassinm lib. 16. ncs, &c. ('entanri antem, Scyllsy
Epist. Preig, Cerberi non fuemnt, ut statin dicet,
791 BraeUaque miri] Et tennissina cnn tanen eorun imagines ad ani-
anri velnti nenbrana. Lani^. nos nostros perveniant. Ad bunc
793 PeretfiMiU oeidoe\ Sic habent locnm pertinent illa Ciceronis ez L
qoinqne libri nannscr. et onnes ty- 1. de N. D. ' Qoid quod ejusdem
pis inpressi, prarter Aldin. antiq. in boninis imagines aiisB in nienm ani-
qnibns icgitur peteifWMt oeuU^ men- mom incurmnt, alisB in tnnm ? qnid
dose : nam ' percipere' hic ponitur quod earuroy qnas nnnqnam omnino
pro occupare, sen afficere, seu per- fuerunt, neqne esse potnernnt, nt
fundere. Sic 6. 604. <Est etiam ScyllaBet Cbim0r8e/&c. Ibid. «Qois
qiioqne nti non magno solis ab igni enim Hippocentanram fuisse, ant
Aera percipiat calidis fervoribns Chinaeram putat V Sic Virg. 6. 286.
ardor.' eadero ratione dicnntnr illa, conjnncte posuit / Centauros^ et
« percipit ne odium/ *horror/ 'fa- *Scyllas/ ut res inaneis : < Ceatanri
VAte^ &c. Lmh. PereaHmit eeuhe. In foribns stabnlant, Scyllaeqne bi*
Ita veteres ; recte. Sic snp. *feri- fornes.' Iteran M. Tull. lib. 1.
nnt,* vs. 696. Vnlg. perctpiaii^ eculoe. Tusc. Qn«st. * Qni enin satis vide*
AUi : oeuli, Oifan. Pereipiunt, Pe« rit, id qnod est Ince. clarinsy anino
aetrant, nt ' apgritndo roe percipit,' et corpore consumpto» totoqne ani-
jam alibi. Faber, mante deleto, et facto interitu unl-
734 Corporie hete queeuam penetraui verso, iliud animal, qnod fnerit, fac-
jMrrara] iSara «orperis diait, corporis tnm esae nihil : is plane persplciety
(ot ita dicam) raritates, quas alibi inter Hlppocentanmm qui nnnqnam
' inania,' *cavernas/ et 'canlas' ap- fuerit, et regem Agamemnonem, ni-
pellat. Lumb. Cientque Tenuem ammi hil interesse.' Sed hac de re inf.
naiuram mIms, eeneumque locesfiml] Te- plnra fortasse dicentnr. Lamb,
nuii aniroi natura, mens est; itaque 738 QuoniM mor/e o6tta] Sic snp. 1.
legenduro» mentemque laeeeeuni. Quod 136. * Cernere uti videamnr eos,
si probem, mora mera sit. Et ita audireqne coraro, Morte obita quo-
esse nt dico, lector cate, videbls. alii, rnm teilna amplectitur oasa.' Lamb,
numerue eruat, ^c. lege modo vs. 762. T40 Partim eponte eud] Ut Cerbe-
' Tennis enim mens est, et mire mo- rorum, Scyllarnm, et similium re-
bilis ipsa.' Item 762. * Mens ani- ruro, quae scilicet nunqoam fnennt.
roi vigilaty nisi quod simulacra laces- LanUf,
1406
NOTiS: VARIORUM tN
741 Partim quatama ab relm» ctm''
qve] i^uacumqitey tmesis. Lamb,
742 Ei qu(8 ccnMunfi Sic legi de-
bety DOD| nt in vulgatis, coHfickmt:
nisi quis malit legere confiunt, ut
faabent nonnalli lib. scriptiy (qnod
tamen Tix probem, propterea qnod
inconcinnnm videatttr ita loqoi, confi'
uni faeta:) vel, ot qaidam doctus
potat, conveniunt.' Videtur Lucreti-
us tertium simulacrorum genns boc
versu fecisse, ut tria genera ab eo
facta esse inteUigamns. Primnm
genns eornni qne sponte fiunt, id
est, per se, ut qnae non flnnnt ab nlla
re, qnae sit in rernm natura, verbi
gratia, simolacra Scyllae, Cerberi, et
similia. Secnndum genns eomni qna*-
cumque ex rebus quae snnt, flnunt,
nt simnlacra hominis, eqni, lecti, et
simiHa. Tertium eornm qnse com-
posita et constitnta sunt ex plnribns
eanim rerum, qnae partim sunt, par-
tim non snnt, figuris ; nt snnt Cen-
taurns, seii Hippocentannis, Chimae-
ra, Tragelapbus. nam Hippocentau-
rns fit ex homine et eqno : Chimaera,
a prima parte, ex leone; a media,
ex capra ; a postrema, ex drarone :
Tragelaphns, ex altera parte hircus
esr, ex aUera cervns. Itaquc for-
tasse ita legendum est potius, Partim
qua coaitttnt ex harum faeta figurii,
alioqui secundnm genns simulacro-
rum continebit et simulacra rernm
qnsB sunt, et stmuiacra rernm qnae
Don snnt. Lamb, Et qua confiunt,
Sic veteres quidam, recte. Unde
postea factnm: conficiunt, et coafif-
tunt, Ita enim etiam in qnibasdam
librisest. G^an,
744 iVa^Mra animaUi] Sic restUni
ex cod, Bertiniano, in quo memini
scriptum esse animaia, nam animai
qnod est in librts vulg. ferri non po-
test. Lamb, Animantis, Ita vet. nos-
tri. In aljis: animanlum, Volgati:
unimai; raale. XSifan.
745 Contenil imago'] Sic habent
nostri omnes Itb. vet. neque blc, niea
qnidem sententia, qnicqnam liiutatt«
dum : quamqnam nonnnlli legi vo-
lunt eoncurrit, Lamb. Comeunit tma'
go, Hoc rectius exvet. libria, qnam
inaliis: eonvenit, Qnidam veteres:
acreacit, Oifan.
746 HareteU faeiU] Sic habent
tres libri mannscr. qnibnscnm con-
sentinnt omnes typis excnsi, qnos
quidem viderim : dno reliqui ma-
nnscr. Aeereseit facile, fye, quos non
seqnor, Pnto enim scriptnm eue
a librario acrcsinl, sine aspirationis
nota, delnde postea ab alio librario
fkctnm acere$eitf ex aereieit. Si qms
tamen aecreeeit probabit, non pngna-
bo. Lamb,
763 Hae fieri (ut memoro) faeUe']
Probat, animi rationemet cogitatio-
nem imaginum accursn commoveri,
a similitndine videndi. hoc ita fieri
(inquit) nt dico, ex hoc intelligere
possis, quatinus, id est, qnoniam, sen
quia,hoc, quod mente videmns, simt«
le est ocnlis, i. e. siraile est atqne
ilhtd qnod ocolis cernimns. • Sic au-
tem restitni jam ab initio, enm in
omnibus libris vulgatis impressum,
neque aliter scriptum esset in ple-
risqne veteribus, quatinu» hoc eimiU
est UH, qnam emendationetii Thraso-
nes secuti sunt, disBimnlantes, et ta-
citi, more sno, qnasi in libris vulgatis
repertam. Lamb, Id totnm de qno
jam qna?ritnr per simulachra effici
demonstrat vss. 8. Res enim illa v.
gr. leo, qnem cogltamus, p^rorsna
similis est leoniisti quem oculisnsnr-
pamus : at dnm visns per simula-
chrafiat, per simulachra itidem, quae
par visui est, imaginatio. Creeeh,
755 Atque oculi» stmt/t] I. e. et ne-
cesse est nos cernere mente atque
animo similiter octtlis, id est, simili-
ter ut oculis videmus. Lamb, Ocuiia
eimili, Ita in veteribus; recte. Vulg.
nmilia, Oifan.
756 Porle leones] Adjecit adverbi-
nm * forte,* quia leones posoitpotins,
quam aliud animal. quasi ita dicat :
T. LUCRUTU OARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1400
Finge, m ailqv» tm leonet vldere. eumy qnem HMUa viM jam mm^s, et
Hos igitnr leom, qoos Ibrte Wdeo, tem potUa e»t} Con^niant Kcet ha-
Boo nisi per siMlacra a leonibn» in rloli, iiarnsptcea, et qnidqnid nbiqne
actem oenlonrai meomm aflnentia dtvlnatricnlae artis e»t; niliil certi,
cemere qneo. At cogiutla Ita fit, nil boni hinc elictent Qnid entm eat,
otTi^na. Ergo leonea cogitarenon *Mor» vitaB reddita?* sed niMl nr-
posaom siiie imaginibns leonnm ad geo:adrocandt tempnsdabitur. Qnid
animnm menm accnrrentibos. Non tandemfmnssant: nifaileuiraestqnod
celabo leetorem, legi in cod. ma- respondeant. Lege itaqne, nam is-
nnscr. me forte Itemon, mendose opi- tnd mofs glossema est, lege, Inqnam,
imr. Lumb. Leomm tn ret. lib. G^. fidenter, Redditd etrnt iam pausa, et
759 Per ebmOtera Uomum dgtera] l€rra polila «st. •Pansantse^monest;
Copnlatiooem * et,' qnft erat post vo- Ita in ». 943. « Frigida qnem semel
ccm * leonnm,* snstnll, secntns aocto» est vitai pansa secnta.' Et antea in
ritatem codicis Bertlniani. toilendam eod. lib. 872. ' Inter enim jecta eftt
antem esse etiam ratio pervincit. vitai pansa.' Bene autem pmtsa vHee
Nam hoc aentit Lncretins : Qnoniam reddita; mortni enim eadem frnnntnr
docni, me leones et alias res cemere qniete, qoa fmnntnr qni nnnqnam
per leonnm et aKamm remm stmn- nati sunt. Slc enim loens bic intelligi
lacra, qn« oenlos lacessnnt: positnm possit. Fttber. I. e. Col mors cttm
antem et concessnm est, cogltationem vita eommnuta est. Lamblnns, Rad-
snntll ratfone atqne visnm fieri : se- dHa vHa. Salmasins a Reddire: apnd
quitur, roeutem similiter per alia si- Plantnm Cas. 1. 1. 41. Men. 5. 7. 69;
mniacra magis tennia moverf, et me ' Reddibo ' legitnr. Faber denique
leones cogitire per ea simnlaera qme ReddHa tUaiJam paam, * Pansa vite,'
mens ita cernit, ut ocnli ea qn» snnt mors : ita ssppe Lucretins. Creeeh.
majora cerannt. l^dM*. NiUil, ut puto, peccavfmns, ex flde
7«l Nee ratimu aUa quem eommu] Mss. Lneretfo antiqtfltati» genlnm
De somno cognoscemns hoe eodem restituentes. Hav.
libro, non mnltis post venibns. Lamb. 709 Men» tmimii Ita sspe hnc dno
Raro vigilantes, at sopitos mortno* conjiinguntur, nt 6. 150. * aafmi vix
rnm Imagines lacessunt, nempe qno* mente videtur.' et 0. 1181. < Pertnr-
niam vm. 11. imaglnes qnaquaversnm bata animi mens in mmrore metnqne.'
oberrantes slc In dormientem incnr- et sup. 9. 016. < Deniqne cnr animi
rant, nt In animnm ejns penetrantes nnmquam mens consUinmqne GlgnU
ipsnm pervellant, et earam remm tnr in capite ?' sic et Plantns Cistell.
qnaram imagines snnt imaginationem 9. 1. 5. ^nnllam mentem animi ha-
creent* Istos vero jam dio mortuos beo : Ubi sum, ibi non snm ; nbl non
ooramadesse fa]socredimns,qnoniam som, ibi est animns.' Sed de hoc ge-
sensns, qnibns solls TOram a falso dls- nere plnra ad illam locnm Hor. Epist.
tlngnimus, sopiti officium snnm fa- adViliic. 1.14.8.' tamenistncmens,
cere non possnnt ; torpet etiam me- animusqoe Fert.' Lamb.
osoria, et illnm qni videtnr adesse co* 766 Reddlia vUm] Mors vitse red-
ram, mortnmn fbisse non ampllns me* dita. hoc est (nt opinor) mors cum
miBlmns. CreeA, vita commntata. Lmnb.
Nee raHmu o/ta, cvm mmimff mem* Terra potUa «sf ] Quem terra po-
hra prqfiuUiy Mea» aidmi vigUaif mlei tUa eti, I. e. qoem terra hnmatnm te-
fttsd tUmdeiBra leeeeeimi Hae eadem net. De hoc verbo, et id cum accn*
moetroe antmos, futf, qaem HgUamMe: sandi casn interdum jungi, supra no-
C/jfue adeo, eerte ut eideamwr eemere tatum, 3. 1060. ' qnoram nnns Home-
Delpk, et Var. Clae. Lueret. 4 U
1410
NOT^ VARIORUM IN
ins Seeptra potitas,' &c. Idtmb,
766 Quod omne$ Corpori» affeeti]
Quidam libri scripti hal>ent offecH^
alii effrtif alii affeeti : nonnalli typis
ezcnsi, effecti, ego offedi non impro-
bo : qood interpretor obstracti, et
somnoy qnasijobice quodam, impediti*
snp. 2. 164. 'eztra Officiontur, uti
cogantnr tardius ire/ ne effeeti qni-
dem est rejiciendnm ; de quo snp. 2.
1160. 'Usqne adeo fracta est stas,
affectaqoe telins.' Lamb. Offeeti sm-
svs. Ita quidam veteres ; rectissime,
In aliis : a^fecti. Vulg. ejfecli. Oifan.
760 Praterea mewumtee Jacet'] Me-
«tiitase, i. e. memoriay sen vis et po-
testas animiy qna res prsBteritas roe-
minimos, rh fitfjafiioBai, Sic loqoitur
Enn. p. 84. ' Aut occasns nbi, tem-
pnsve audere repressit.' ' anderCy' i.
e. audacianiy rh roX^iifp. Plant. Bac-
cfaid. 1. 1. 60. * hic vereri perdidit.'
rh at$uffOaif i. e. T^r aHA, sen*' pndo-
rem.' Idem Locret sapr. eod. lib.
▼B. 00. ' Esse in imaginibos missis
consistare eorom/ ' esse,' i. e. rh tlwu.
et eodem libro infra vs. 8S4. ' Nec
fnit ante videre ocoiomm lamina na-
ta.' * videre/ i. e. rh Spfv. et M. Tul-
lios lib. 2. de Fin. < Id primam vide-
amas, beate vivere vestrum quale sit.'
memtnisse autem legendom esse, non
(nt est in qaibusdam vulgatis) mais
ipta^ testantur qoinqne libri manascr.
Xiam6. Ita veteres quidam ; recte,
In quibnsdam vet. tnent ipta; quod
ex giossa trrepsit. Sup.S. 1069. Vide
et inf. a vs. 080. et seqq. G^oit.
T^ ' memioisse/ memoria. Faber,
770 Dittentifi Quid si ditcemitf
Creech.
Mortit Utkique poft^iim] Qui dor-
mit (inquit) qnia vis memorise sopita
est, non dissentit, neqne negaty eum
eue mortnum, quem sibi vivum cer-
nere videtor. ' Potitum ' autem ' mor-
tis ' dizit pro eo quod est in potesta-
tem mortts redactnm. sic Plautus
* potitas hostinm/ Captiv. * Nam post-
qoam meus rex est potitus hostiama'
&c. i. e. in hostinm potestatem pcr-
venit. Itemqae aiibi non semel. Sic
et Jttlianus Jurisconsultaa Digestis»
titulo ' de captivis et postlim. rever-
sis.' cap. 22. 'Apparet ergo eadem
omnia perlinere ad haeredem ejos»
qnae ipse, qni hostinm potitos est,
babitums esset, si postlimiuio rever-
tisset' Et Triphonios eod. tit. cap.
12. ' Cetera qnae in jnre sant, postea-
qnam postliminio rediit, pro eo Im-
bentur, ac si nnmquam hostinm poti-
tns esset' Ef Ulptan. titalo» ' ez qoa-
bus caas. mtjores:' ' Ego autem etiam
nomine ejus qui hostium potitns esty
si corator, nt pleramqne, foerit bonis
coostitutas, auxilium competere ex-
istimo.' Idem titolo, ' de testamento
milit.' cap. 10. ' Facere testamentnm
miles hostium potitus» nec jnre mili-
tari potest.' Lamb,
Leihi potitnm\ Ita sspe Piant. in
Capt ' Potitas hostinm ' pro» in po-
testatem hostinm redactus. Faber.
772 QhmI tuperett^ Docet non este
mimm imagines moveri, et saltare»
et similia facere : ant certe facere vl*
deri. Qitod tnperett, i. e. qnod reli-
qunm est. Lamb. Sed hsec slmnla-
chra, quss per somnum apparent, hne
et illnc discurrunt, vagantor, saltant.
Quontani vss. 6. dom aliqnamdin
in eadem cogitatione perseveramiu^
non eadem consistente imagine iwa
utimnr, sed pluribns continno flaxn
sibi snccedentibns, qose si eodem aitii
maneant, res immota videbitnry ai
variato, tum res neeessario videbitnr
mota. Creech.
778 Jnnumentm] Apte, composite,
nnmerose. sic 2. 686. ' Armati in nn*
meram piilsarent aeribus mra.' Vlrg.
Oeorg. 4. 174. de Cyclop. « Illi inter
sese magna vi brachia tollnnt In nn«
meram, versantqoe tenaci forcipe
ferrum.' cujos contrarinm est ' extra
numerum.' Idem Lucret 6. 1400.
'Atqne extra uumerum procedere
m^mbra moventeis Doriter) et dnro
terram pede pellere matrem.' Hor*
T. LUCRBTIl CARI PE RRRUM NAT. LIB. IV. 1411
Ep. ad LoH. 1. 18. 69. < QnamvU diI
extr» nQmeram fecisse modninque
Cnras.' Ad qnem locum plnra a no-
bifl annotata $aDt Lamb,
T76 EmdotUiiu] Sie reposnly cnm
le^atnr tn libris omnibas, Inde siatUj
plane mendose : legendnm enim £n-
do. Qnamqnam fateor me olim re-
posniue Indu^ qiiod item reperitur
in omnibnfl fere librifl pro endo ; sed
malo EndOf idqne rectnm puto : qnod
▼alet in. Sententia autem ent haec :
Videtnr (inqnit) ima|^o in flomnifl
membra movere et gesticnlari in nn-
mernm, qoia postea qnam prima ima-
go periit, flecnndaqne eontinuo in
alio fltatn, qnam erat prima, nata est :
vtdetnr bsc prima statnm gestumqne
mntaflfle. qnod longe aliter est : nam
imago imagini snccedit, et nno eo-
demqne tempore alis atqne alioB
imagioefl creantur : qaemadmodnm
non est nnnm Inmen, qnod a corpore
Ittmlnoso, quale est corpus soHs, flnit :
sed alind atque alind, quod per suc-
cesKionem qnandam non interrnp*
tam continnatnr ac perpetnatur. qna
de re supra. Lamb, Endo otaiu, Hoc
malnl, qnam quod in libris : Inde,
Sic et inf. 6. 889. Gifan,
Taata eot ntoblUtas'] ^Ewt^^fiOy nt
flnp. lib. 1. 'Tantum relligio potnit
flnadere malomm.' Sed hic versus
hinc anferendus est, nt alieno loco
positns. Nam infra suo loco poni-
tur, ibiqne dnntaxat legendns. Lamb.
Temtaqme oentUnU, fyc,'] Neqne hic
verflusy neqne qn! deinceps sequitnr,
Locretianns est. nam primum non
est eornm pnra, immo ne Latina qni-
dem oratio : deinde sententia ez eis
DOlla probabllis, ant hnic loco con-
sentanea elici potest. Lamb,
Cofia partkuUrumf ut poeoU ouppe-
ditare] Snppeditare, i. e. suppetere,
htapKth. Verum (nt dixi) non pnto
hunc versnm esfle poetSySed spuri-
nm. Itaqne sublatts dnobns hifl ver-
sib. nt flpuriifl, sublato et illo, qni hofl
proxime aDtecedit, qnia frnstra et
non suo loco locatns est^ sic censeo
hnnc locnm esse legendam : SciUcet
id fieri celeri ratiune pulandum eet.
MuUaque in hio rebus qutBruntur, fye.
sed non celabo lectorem, scrip-
tnm esse in quibnsdam vulg. cod.
guarendum. Lamb. Tonia est mofri-
lUatj et rerum copia tantOf Tantaque
tentUfiU quovis ett tempore in uno ; Co^
pia particularum ut potsit tuppeditare.
Tres hos versns indncit Lamblnns.
Ego non ausim ob librornm consen-
flum, etsi eos vix intelligam. Sic et
conjectnra dnctns interpunxi. G\fan,
Tanta ett. Infra, sed suo loco, legitnr
hic versns. Num. 800. At illi alll
dno, Tantaque tentibiUf et, Copioy Ife.
delendi. Paber.
777 SciUcet idJUri, ^c.] Huic ver-
flui Codd. snbjnngnnt : Tanta ett mo-
bUUat, et remm copia tantOf Tantaqut
tentibUi quovit est iempore in iino, Co-
pia pariicularumf ut postU tuppediiare,
Rejiciunt Interpretes, nec repugno,
qnamvis sententia probabills, et huic
loco consentanea elici ex iis possit.
Creech,
778 MuUaque in hit rebut quaruntur']
Qu4grendum; quidam vulg. Gif, Sea
quarendum, Usque ad vs. 820. dif-
ficultates qnasdam proponit, et-ex«
plicat. Primam vss. 9. complecritur,
Cnm per simulacbra mens percipiat,
nnde de re, quacnnqne libet, coglta-
mns ? Voluntatem enlm nostram ob-
servare et ad nntnm accnrrere ima-
gines, id qnidem ridicnlnm videtnr.
Deinde vss. 6. Cnm simulachra apte,
nnmerose, et decore saltare videan-
tnr, an ea credeiflus hos motns didi«
cisse ? Ista profecto esset digna phi-
losopho cogitatio. Respondet Lncre-
tius vss. 21. Prassto adesse omne
genns simnlachra, sed cnm tenuissi-
ma sint, animnm percipere dod posse
Disi se contendat, nam Degllgentem
animnm aeqne ac negligentcm ocn-
lom faginnt tennia. Deinde in sln-
gnlis iis, qnse nos pntamus, temporifl
momentis multa flnnt momenta, ita
1412
fiOTM VARIOHUM I!f
iit pLurbna sironladira, qan snnt
maxime mobiUa, quollbet moroento
tem)K>ris accnrrant, et Inter illa ima-
go istins rei de qua cogitare placait.
Haec qiiidem mihi videtur biyns loci
sententia. Cretek,
Muka qwBTendwsii\ Pro multa quae-
renda. est aparemphaton, h. e. inde-
6nituni ▼erbum neqoe nmneris ser-
▼iens neqne casibns : qua fignra lo»
qoendi Plaut. utitur in AnipbitryoBef
ProL TS. 8S. ' Jnstain rem et faci-
lem esse oratnm a vobis volo.' In co-
dice Ciceronis in Verrem lib. 7. spec-
tate fidei sic legitnr: ' Hanc sibl
rea sperant prvsidio fotnmm.' Plan«
tns idem io Casina 9. 6. 61. ' Altero
te occisurnm att: altero villicnm.'
cnm de anciUa lo<fieretnr. Varro
libro primo de R. R. ' In confragoso
enim ac difficili valentioraparandum.'
Lucilins ad Penelopam conversns ait :
' Nuptnrnm te nnpta negas qnaB ▼!-
▼ere Ulyxera Speras.' Lege Prisci*
ai|um lib. 9. PimM»
779 ClaraiidtMi esl] Clarare opor-
tety ZftiKaniw. sic snp. 1. 112. ' ^ter-
nas qnoniam pcenas in morte timeB-
dum.' iMmh,
Exponttel Sen expandere legasy per-
inde est. Creeek,
780 Quariiur m prtmisy quare, quod
queifue Wndo VenerU, extemph mau
eogiiet] Sic M. TuU. oratione pro Mi-
lone : ' Fingite animis. Liberae eoim
sunt cogitatiooes nostrss : et qaas vo-
lunty stc intnentnr, nt ea cernimos
qnae videmus. Fingite igitnr cogi-
tatione imaginem hujns condiiionis
mese.' Idem lib. l.de^.Deor. * Chry-
sippnsy qui Stoicornm tomnionim va-
ferrimns habetur interpres, magnam
tnrbam congregat ignotorom Deo-
rnm, atque ita ignotorom, nt eos ne
conjectura qnidem informare possi-
mns, cnm mens nostra qnidvis videa-
tur cogitatione posse depingere.
H«c qusstio, qnare qaod coiqne 11-
buerity id cogitet, cum cogitatio si-
mnlacris eacitetnr, pendet ex supe-
riore, qnamobrem simolacni moveri
videantnr. Iteqne ntriqne qnestioni
eadem opera re&pondet : sed Peripa-
teticornm atqne Academicoriim ve*
ternm more, qni ad propositam qnsB-
stionem et ad interrogatnm plnribna
modis, qnasi dnbitantes, et sibi diffi-
dentes, respondel>ant : et tamea pos-
tremo loco, qnara sententiara et ra-
tionem magis probabant, ponebant.'
Sic igitnr Lncretins boc loco. Qa»-
ritnr (inqnit) quare, qnod cniqne li*
biierit, idipsnro contiBoo mens ejus
cogitet. Ab qnia siroulacra nostro
arbitrato ad nos accnrront, Bobisqne
obtemperaiity cnm de re aliqna cogi-
tare volnmns P an potiua qnia in uno
tempore multa deUtescnnt tempora,
qnss non nisi ratlone esse intellignn*
tur? Atqne iecirco fit, nt qnovis
tempore et quibusvis in locis simula-
cra prsesto sint, atqoe ad nntnm noe-
trum parata nobis assistaat? Hane
de imaginibns, et de cogitandi per
imaginnm appnlsnm ratiooe, Epicnrt
sententiam irridet et improlMit M.
TuU. Epist. qnadam ad Cassitun lib.
15. Epist. bis verbis : < Fit enira ne-
scio qnomodo, nt qoasi coram ademe
▼Ideare, com soritM) aliqoid ad le:
neqne id jcot^ t(8«AsiF ^arrcvios, nt di-
cunt tni amici novi : qui pntant etiam
Ziaifofp-uciLs ^ayra^iof spectris Catia-
nis excitari. Nam ne te fugiat, Ca*
tius Insober Epicnrens, qni nnper
est mortuns, qose iile Oargetlaus,
etiam ante Democritns, ^Oiukaf hic
spectra nominat. His autem spec-
tris etiam si ocnli possentferiri,qiuHl,
com velimus, ipsa accnrmnt, animns
qoi possit, ego noil video : doceas tu
me oportebit, com salvns veneris, in
meane potestate sit spectmm tnnm,
nt, simulatque mihi collibitom sit de
te cogitare, Ulnd acciirrat: neqne
solum de te, qui mihi hseres in me»
duUis, sed si insulam Britanniam cce-
pero cogilare, ejos ^dmXnf mihi ad-
volet ad pectns.' Ideni lib. 1. de N.
Deor. ' Quid quod simul ac roihi col-
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. L1B« IV. 1413
libitmn est, piwsfo est imago ? qifid 780 Qmd porr^f iu ii«iiMni«] Vide-
qnod etiam ad donDieiitem veninnt tar reverti ed priorem qnsestionem,
iaTocats? Tota res, Veiiei, nngato- qnamobrem simnlacra in uumerum
ria eat.' Eodem pertinent illa ejna- moveri videantnr : eamqoe nna ope^
den lib. S. de Divin. * Igitnr me ima- ra dissolvere. Lamh.
go Marii in campnm Atinatem pene- 701 MUtuiU'] Immittont : bracliio
^nebatnr. Nnlla nempe spedes eo- brachita insertantei : qnod et hodie
gitari potest, nisi appolsn iroaginnm. andio observari : mnltinodes chore-
Qnid ergo ? istsp iroaghies ita nobis amm ambages : de quibns Apuleins
dicto andienCes snnt, nt, sironiatqne In decimo : qnidam hnc vergere eon-
velimns, acenrrant? etiamne eamm tendnnt: idqne nec minns Ovidia-
rerans qnae nnilae snnt?' Lamb, nnm : * Si mollia brachia, salta.' PtNf.
782 ilwie] Dicemnsne hanc esse 702 Et repetwd oe»li$, ipe.'] Pnto
eansam qnia qnando aiiquid deside- hnne esse verboram ordinem : Et re-
rarons statim occnrrit imaito, qns petnnt gestnm pede ocnlis conveni-
ad id nos inritet i ' Anne ' et ' an ' in- enti, «vtt rtlh 3^9a\/uo«r %c^om* vel
discriminatim didmns. Catullns : legendnro, Et repettmt mimt6iis geetum
* Est ne novis nnptls odio Venns ? pede etmveuienti» Lamb. Repetuut eeu*
an ne parentnm Prastrantnr fajsii U$, Abeat vox oenlis, et snecedat olli»^
gaodta lachryraolis ?* TranqnHlos in brachiis vis. meliori Jore. CreeeK
Aognsto : ' Anne refert obi et in 708 SeiHeet erte fMdeiif] Sic ha-
qnam arrigas?' Ptns. bent libri mannscr. SeiUeH taie ma-
78S OecurrUimugo] Slcqnidemha- deutftfe» inqnam, qnod ego olim qni»
bent iibrl omnes, et manoscr. et ty- dem leetori indiearam : neqne satls
pis excnsi, qnibns nsns som : sed vi- prolMram, tantnmqoe lectoris Judicio
detnr potios legendom aeeurrit, nt rem totam permlseram : nnnc antem,
declarant ea qnss panilo ante ex rejecta vnlgata leetione, SeiUeet arte
Marco Tnllio protnlinms, ibl : ' Cnm vdeuty tfe. qnse est snpposita, antf-
velimnSf Ipsa aceorrant,' dcc. et ibi, qnam amplector. Lumh, Arte mo-
* Ejns AsXov mihi ad pectns advo- deut. Sle lego ex vet. libris. Maral-
let,' Scc» nisi dicamos, oeeurrit posi- Ins fecit : vokui. eoatra libros vet.
tnm esse pro accnrrlt, antiqne, qnod Et ita vnlgati. Vide Indicem : * Ma-
allaa notavimns. Lege Festnm in prae- dere arte.' GifoM, Arte instrncta
positione < Ob.' Lamb, Oeemriiimtt^ snnt; metapbora a re infeetoria
go. Ita omnes libri; I. e. accorrit. (qoamquametdbipercocti^madera'
Nam verbo accorreodi otltor sieCic. dieantnr Planto et aliis) : eadem rati-
2. de Divin« et iib. 15. Epist. ad one ' Lana bibere snceom ' didtnr
Cass. Giftm. Horat. et Virg. Ita et Tertnlljanns
784 Si terrumeordiett'] Lege st ter» de fraleraitate Christianoram ; ' Qni
ra csleordt. si capessere volnmiis iter nniim ' (i. e. enndem) 'spiritnm bi-
terrennm an maritiroom, nonc nobis berant sanctitatis ;' et in Ub. de pndi-
illarom raram occnrrit imago: qua citla, *Ebibere notitiam Apostoll/
nos ad Id lacessat et provocet. Piue. Eadem metaphora a ra Infectoria
786 Oamta eub verboue creat] Om- Platoni placoit in politicis pag. 67.
niane simnlacra snb verbo gignit na- Edit. Latmarianae. Sed nrgent ope»
tnra ? Vel ex hoc loco perspicnnm rse, et indicasse satis est Faber, Arte
est, nbicnnqtie legitnr in codicibns, madeut. Ita Codd. et reete : alii ta«
sive roannscriptis sive imprrssis, ei' men vaUut. Creeeh. Arte madeui. In
MMfirm germuiuTf legendnm geumUurp inrtegris libroram monomentis conser-
L e. gigonotnr» Lnfftb. vatam raperimos, noii ntin degene-
1414
NOTiB VARIORUM IN
ribi» editionibas : arte vdlenL Ut
enim ' arte imbai ' dicimns, fic et
' arte madero ' honesta eademqne
translatione Romanos ▼eteres dixisse
defendimas. Tomeb. Adv. 13. 20.
795 An magit Ubid] I. e. an potias
iUnd erit vemm, qoia in nno tempore
multa inclnsa snnt tempora : qaibns
singnlis temporibns singnlse nobis
paratse prspsto snnt imagines ? Ldimb,
Tempore t» uno] In vet. qnibns-
dam:ftta. Oif.
790 Cum eeniimuBf ^c.] Hnnc ver-
snm delendnm pato, ut spnriam.
Nam et corrnmpit sententiam hnjns
loci, et nnliam ipse probabilfm sen-
tentiam continet, nisi quis dicat hoc
modo retineri et interpretari posse :
An magfs illnd erit veram, tnm com
id sentimns ; i. e. cnm videntnr no-
bis imagines in nnmeram bracliia
jactare, et saltare, in nno tempore,
multa inclusa latere terapora, nt cnm
▼oz nna nno tempore missa, plnra
tempora metitnr? Omnino in hoc
•loco, atque in hoc versn, mihi aqna
bseret. Adde qaod in quatuot lib.
mannscr. ita enm scriptnm rcperi,
€^ein§entimM$f id ett^ oim oex emittiiwr
«m: cojns scriptnra qn» sententia
ant qnse ratio sit, non satis displcio.
Pntavi aliqnando sic legendnm, Cam
MMtmm Uem^ mI, cum tox emUtUur
uua: vel sic, Ctnn eentimuM tdem, ut
e«n vox emittUur una. scd qnorsom
bnc, cnm mihi delendus esse videa*
tnr P Lamb. CoRsinHmi», id ett, itu
fere vet. libri. In aliis : Cum tenti-
mns, td ut, Oifan. Versns spnrins,
cnjns sententia stare non potest.
Fuber. Cum sentimuM td, ^c. Alii
CoNsenltmtis, td es(, cnm vox emilltiar
iom; ejicinot interpretes meiiores,
nec ego revoco. Creeeh,
799 Locts m queieque jwrala] Sic
babent qnatnor libri mannscripti, Va-
lic. Scipionis, Faerni, Bertinianus :
et ita legendam est. Cum his con-
gronnt illa M. Tuilii lib. I. de N. D.
qnem paullo ante protoli : * Flneati»
nm freqnenter transitio fit visionnm,
nt e mnltis nna videatur.' Lamb.
800 Tmila eet mobUiUu^ et eonmi]
Hoc loco dnntaxat et scribt, et legi
debet hic versns. Jam dnos vertns,
qni deinceps in omnibn» libris legnn-
tnr, snstnli, ut alieno loco incnlcatosy
et frnstra repetitos,. et minime ad
hunc locnm qnadranteis: legnntor
enim snpra sno loco post veT»nm,
' Nam fii ut in somnis facere bpc vi-
deatnr imago/ apte enira seqnttar,
' Quippe ubi prima perir/ &c. ' pri-
ma' antero imago scilieet. At bie
non licet ita dicere, qnia non antec^
dit noroen ' imago,' sed vox ' simnli^
cra,' quse est numeri multitudinis.
Iimfi^. Tantaeet, Dnos iiios versns ;
' ifoc, nbi prima perit,' nt alieao lo-
co inculcatos, cnm Lambino circnm-
scripsimas. Gf/an.
Et q[ma lennta stml] Qnatrere ali-
qnis poterat: Sed si mens eogitare
non potesr, nisi per occnrsnm sen
accursnm simulacrorom, et, si, qnod
cuiqne libuerit, id cnjusqoe mens fa-
ciie cogitare potest, quia qoovis ten»-
pore et quovis in loco parata snnt et
prssto snnt simnlacra: qni fit, ot,
cum infinita et omnis generis sinuila-
cra ei prtesto sint, non aeque videat
eodem tempore ea qnse non vult, at-
qne ea qnse vult ? Respondet Lncre-
tins, ea simnlacra^ quibus mens ino-
vetnr, et qnae vldet» esse tenuisstva,
et longe tcnniora scilicet, quam que
oculis cernimus. Qnapropter ani-
mns non, nisi se contendit acnte,
ea cernere potest. ea igitnr, qnm
accnrate et contente cernit, cernit
acnte, qnae vero leviter, et (atitn
dicam) aliud agens cernit, ea dila-
bnntur et pereunt. Idque ex simili-
tudine oculoram intelligere licet, qni
cnm rem aliqnam cernere ccepenint
(quod sine simulacris facere non
possnnt) eam rem acnte cernere non
possnnt, nisi simulacra illa contenta
acie cernant. Lnmb,
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1416
801 Nidtee^endiifOeviiCernere]
Sic restitni, reclaniftntibas oninibn$
codidbiiffy admonitns ab eo loco qni
est inf. septimo abbinc versn: in
qno ita loqnitnr, ' contendere se at-
qne parare/ ' Contendere' antem his
locit agendi vim habet, ot cnm dici-
nrasy * contendere nervos/ ' conten-
dere aciem ocnlomm/ 'contendere
▼ireis/ Idem Lncret. inf. eod. lib.
960. * Et qnasi de palma sommas
coBtendere virpis.' Idem 1. 67. ' Pri-
mnm Gralnt homo mortaleis tendere
eontra Est oculos ansns.' ad qnem
tocum plnra. LdiR6. Niti qtue «on-
teftdit. Ita llb. omnes. Lambinns ta-
mcn legit: ae, ^ectins fortasse: nt
mox : * contendere se atqna parare.'
£t tame B vetos scriptnra non est ma-
lay nt mox : ' Prseterqnam qneis est
in rebns deditns.' Gifan,
002 Oaiaja fute saal pr^ered] I. e.
OBMiia simnlacray qnse snnt prspter
lila, ad qosB cemenda animns sese
contendit et parat, perennt. Lamb.
803 Niai eie eeee ifee porortl] I. e.
nbi sese contendit, nt ea cernere
qoeat, nempe dnm i%mm consecntio-
nem et seriem considerat. Lamb»
804 ipee parvi eeee porrei] Porro
(Inqnit) ipse animns sese componit
et parat ad eeraendum, speratqne
forcy ttt rideat id qnod qnamqne rem
coosequitnr, L e. qnod cnique rei est
coDseqnens. Lamb,
806 Nemne tidee] Hoc osteodit a
•imili* £aM6.
808 Nee tme eo] I. e. nisi se conten-
dant et parent ad ceraendnm. Etiam
mathematlci docent, primnm, ad-
apectns alios 6eri per lineas a pnnc-
tla reram adspectabilinm ad perpen-
dicnlnm in ocnlnm, sen in visom in-
ctdentels; et hi adspectns distinctl
appellantnr : aiios per lineas, qnas a
rel>nt adspectabilibns non cadnnt in
visnm ad perpendicnlnm ; ethi indis-
tiaeti nominantur : deinde omnem
adspectum 6ert tcI Inspectione sim*
plicly et tnbita OGnli adjectione ad
rem aliqoam ; vel contnitione acco-
rata etintenta. Ut igitnr rem ali-
qnam acnte ceraam, et plane ac per-
fecte inspiclendo cognoscam, dno
concnrrere oportet: nnnm, nt res
qoae cernitur, ocnlo sit ad perpendl-
cninm opposita, linettqne a re qnio
cernitur, in oculum ad perpendlcn*
Inm incidentes, pyramidem efficianti
cnjns rertex sit in pnnctomedio ocn-
li, basis vero in extremitate sea
sumroa caesnra rei qnn ceraitur : aU
temm, nt rei contuitio sit diligens et
accnrata, et tam diutnrnai qnantnm
satis sit. Lamh.
. 809 Et tamen in rebas] licet (in-
qnit) intelligere, etiam In rebns
apertis ac manifestis, nisi animnm
attendas dnm eas cerois, et sl allnd
agas, ant si peregrinetnr animttSy
proinde esse, qnasi ea ipsae res omnl
tempore abs te foerint remotissimSi
tibiqne obscorissimse. slc M. Tnll.
lib. 1. Tnscol. ' Itaqne saepe ant cogi-
tatione ant aliqua vl morbi impeditiy
apertis atqne integrit ocnlis et an-
ribns, nec vl^onms nec audimns.'
Lamb,
811 Semot€e faerint^ kngeqMeremth
ta] Sic legendnm vel inyitis omnl-
bns codicibus, in quibns legitur, se-
matum /nerit^ Umgeqne remUnm: et,
nt ita legatnr, sententia ipsa flagitat.
Lamb. ShHetmn fuerit, UmgeBqne re-
motum, Lambinns : eemoite /uerint,
longeque remotee. Ego non ansim con-
tra omnes libros, imo nolim. Gt/oa.
818 Preeter quam quibue eet im re-
bue] Secutos snm cod. Parlslens.
Venetos antiq. Flor. etlam Bertin.
et Memm. Mannscriptos. hoc tamen
Interest inter Venetos et Florfent.
qnod in Florent. legitnr, qutie eet m
retes, etitain Bertiniano: inVene-
tis, quibue eet in rebne, et ita in Paria.
Jam hoc loqnendi genns, • deditns in
rebns,' ' deditus in studio,' nsitatnm
fnit antiqnis. Catull. in uuptias Jn-
lim et Manlii:<Kon tnus levis in
mala Deditna vir adnltera.' Itemm
1416 NOTiE VARIORUM IN
Locret. snp. 8. 04», ' Et $iinul in bnm 'fwtrari' aimililer occarHt 4.
pugiue studio quod dedita meDs est.' W> et 969. satis comnoda taineii
Cato : < Poetkae arti Iioiiob ood erat. Mas. est lectio /ruUra nimu ^.
fti qnis in ea re stuiiebaty aat sese ad Ha?.
Gonviria .aiiplicalNity grasaator voca^ 816 Fii f iiafM ut talsrdinn, ^.]
bator/ JUnn6. PraUr, qHiam quUms Tertia (si sit alia a prsecedentibns)
at, Ua iD vet. nostris, et aliis. In difficultas vss. 6. continetur : Eadem
.qoibnsdaai : fuei», Oifan. viz. iinago niodo masy modo fcnmina,
815 Ae nM im frmidm Midaiiis] modo poery et snbito aenex per som-
Eiegaoter et vennste dictam 'induere Jinm apparet. Sed ista eo modo qoo
se in frandem.' Sic M« Tull. Verr. de reUqnaB explicari poteat : saitem in
jare dlcnndo: 'Hic videte in quot expUcandis somniis, qooram maxi-
Jaqaeos se indaerit.' Idem in Locui- mam partem obUti siunos, frnstim
lo : < Phiio aotem dom nova qofedam moramur. CrcccA.
commovet, qood ea sastinere vix 880 8i^at<pt€9XilMamgr0U'\ Hoe
poterat, qam contra Academioomm slgnificat : Non miramnr, dnm dor-
pertinaciam dicebantar : et aperte mimus, qom ante Aemina nobis viaa
mentitar, at est reprensus a patre sit, eam nnoc vimm esse factamy
Catolo, et, nt docuit Antiochas, in propterea qood tom ' meminisae Ja*
idipsnm se indoit, quod timebat.' cet, langaotque sopore/ at snp. dixlt
Idem de Divin. lib. 2. < Cor vos in- vs.^09. ' Sopor atque obftvia cnrant»'
duitis io oaa captiones, qaas nam- I. e. efficiont, ne boc miremor. Tra-
qoam •xplicetis?' Plaat. Casina 1. latioest. sic loqnitar S. 198. reaUdi-
9$. ' Alea prvda est illa : proin ta te qoe vaporis Semina cnrare, in men*
in laqoenm ne iodoas*' Zamfr. bris ot vita moretar.' et 5« 1014.
Frmirmmr §t ipn] Com in codiei- * Ignis enim cnravit, ot alsia coipora
bas qoibttsdam maDOScriptis reperia- frigos Non ita jam posaent o«U sob
sem scriptum, /nisfraintmfitis, Idqoe tegmine ferre.' Xaii6.
cam Utnra : in alUs, finutrmmw id 891 llbid i» hu rebm tHkm oeli^
ifMi, et itft in Pariaieiia. et Venetia aMnffr iaaafo; ^fugirt iMsr— lyt tr*
antiq. ego /hulmmtr et ipH raposni : rsrem prtfaudttnmir] Ita ex vet* 11*-
qose scriptara perapicoe vera est. brisscripsi. In qnibasdam erat:
Jam vero etiam Arist. Ub. de insom- nicitlmio*, Hino in aUis : ftr^nHHh
niis scribit, noa facile dectpi ac falU mUwr* Nostra verisaima est script«-
drca senansy maxime cnm pertnrbati ra ; qoam veteres interpretaator,
aUquo anuni moto samua ; ut aman- imo totos iocns postalat. Gifim» /1-
tea videntnr ex parva similitadine tud ia ki* reinu vittMm vAemenitr, et
eam, qnam amant, ceraere ; timidi idum Efugere err^rem^ titureqme prtf-
et igiiavi liostiom cpnspectom sibi mediUdor, Hos dooa veraos indig-
fingnnt, dce. cujus rei exstat exem- nis modis corroptoa, ego veatigia
piomapnd Ciea. lib. 1. de BeU. OaiK scriptnr» veteris odoratns,et lACie-
nbi narrat, * Considiom qaendam, tu sententiam ipsis cubiUbos persco
alioqoi rei militaris peritiaslmnm, cotos, non infeUoiter, mea qoidem
cam exploratam, qnid bostes age- aententia, restitni. Sed proponam
rent, missns esaet, meto perterritom, primom scriptoraram diasimUitadi-
quod non vidisseti pro visa sibi re- nes:deindeejusscrlptarm,qaampro*
nuntiasse.' Lmb, Frmtrumur id ipti, bavi, senteptiam explicabo. Sic igi-
Sic fere omnes libri vet. In qnibus- tur scriptom es^ in cod. Vatic lUud
dara vnlg. fnutra maiia. Lambinna in hie rebu/t mtium vekementer
conjicit : /ruttmmmr et, QifaQ. Ver- Ejfugere errere, wudtareque pfwmahKii'
T. LUCRBTII CARl D£ RBRt/M NAT. LIB. IV. 1417
itr: In Tait. et Faero. ^fMgereerr^ tete pedmn origioein, patsns pro*
rwt, wmUmiim ^rmmfUmaihKr : io Ber- ferre ; neqae ente maima factes, qeic-
tia. ^jfMgere rrrwrem^ tUmqmt pri»- qaam oontreetare potnertnt liomi-
mMmrmitr : io Memm. Efmgere «r- nea ; falsnm est et oenioa ocmendi,
rere^ wHemt^ue prmmeimmier. ood. ty- et pedet ambnlandi, et manns con-
pia impreMi, Parla. et Venet. anti- trecUndi caosa eme fiictas. Aliter
V^9 SJf^tre erreremf wkmre^ prer» sentiebant Stoici, nt refert M. Tnll.
madteBMT. eeteri vnlgati ita cormpti lib. 8. de Fin. ' iam membrornm, i.
raiity nt pifeat me referre. Sie igt- e. partinm corporis, alia Tidetttnr
tnr reponoy iVad ise hi$ relrn niimm propter eomm usnm a natnra esse
r, at Mlmn E^fitgere «rrsmi, donatay nt manus, crnra, pedes, et ea
\ ife. i. e. multo qusB snnt intns in corpore, qnomm
aate aaeditator io his rebns iiind vi- ntilitas quanta sit, a medicis dlspu-
tinm, iatnmqoe errorem effngere ac tatnr ; alia antem nnllam ob ntilita-
▼itare, ne scilleet fiicias, neve ex- tem, quasi ad qnendam oraatnm, nt
Jstinea» oeulos ^os rei gratia esse canda pavoni, plnmse ▼ersicolores
creatoa, nt cemamns ; snras et pe- colnmbis, viris mamm» atqiie bsrba.'
des, ot ambnlemiis ; braebia at ma- Hanc autem Epicuri optnionem refel-
aos ad ea facienda, qu» ad TitBm litetLutatitis,siveLactantiuii, lib.de
siot ntilia, dcc. Non enim membra Opifido Dei, bis Terbis: 'Dixit enim
ant qolcqoam omnino in corporibns aeqne ocnlos ad vldendum esse nato«,
noatris oatom est, nt eo ntamnr : aed neque anreis ad audiendnm, neqne
es eo qood natum est, proficistHtur pedes ad ambnlandnm : qnoniam
Oioa. Neque enim videmnt homines, membra bspc prins nata sont, quam
aote qi»m ocolos a oatora babne- esset nsns f idendl, et ambutandi :
rontyoeqneanteoratlones habnenint, ted homm omnia offieia ex natis ex-
ant aoHiiiio locoti stmt, qoam lingna stitlsse. Vereor ne hujnsmodi por-
orenta est z sed eontra et ocidt prius tcnta et ridicula refutare non mlnns
ereati emkt^ qtmm qnicqnam eerae- Ineptum esse Tideatnr. Sed libet
reoty et lingoa prins imta est, qnam hieptirey quoniam cum inepto agi-
loqtii posset. Qnod si id ▼emm es- mus, ne^se ille nimis argnturo pntet.
set, qood qoidam arbltrantnr, mem- Quld ais, Epicure ? Non snnt ad vi-
hro esse creata, ot els cemeramns» dendom ocnli nati V dcc. Cum hapc
aodtremos, fabricaremor, ambnla- •eripsissem, Zoilns,hacmeaemenda-
remiM, dcc* seqneretor ex eo, noa tlone improbata, sic emendandnm
et prtnsy qnam ocolos haberemnsy eensuit, lUied m hia rebma eittam erAe-
cemere, et slne manlbns fingere aut maifer iaeito Ejfiigeref iOormttque erro'
pingere, et sioe pedibns ambnlare rem prmmeJ^emur, lAtmxna quifaehtntf
potniase. Nam qnicqiild alicnjns rei ^. non soltrai contra omnium libro-
fit gratia, id ea re, enjns rei cansa mm mannscr. auctoritatem, verum
eompontar, posterius est tempore : etiam praeter rationem, et sine nlla
at lecfns dormiendi et qniescendi sententia; Sed omnino malo mea ab
caosa factos est; poculnm bibendi istis Zoilis Iroprobari, quaro coropi-
canso eomparatom est ; parma tegen- lari et barpagari. Simeo Bosins,
dl corporis et vitandm plagn gratia bomo acerrimi jndiciiy cnm haec jam
repcrta est. at prins qnam lecti, po- scripsiisem, et ita ewidi Jnssissemy
cnla, parmm essenty et quiescebanty dixit mihi, siU vlderi Ita posse legi,
et bibebant, et plagam vitabant bo- lUMd in hie rebue vitium vekementer
mines. Cum igitur neque ante qnam viee Ejf^ere, errorem vitareque preeme'
ocoll esient creati, ceraere ; neque tuewter, tfc, * vlse effngere ' inqult.
1418
KOTiE VARIQRUM IN'
i. e. ▼ide nt effagias : ' pnemetaen-
ter' inqait, i. e. pnecante, vpoirf-
^vKtryit^ms, Lamh, I$tud im hi$ rebu§
viiium vehmeniery ei Utum Effugere
errorem, vUareque pngmedUatory Im*
Mtna ne fadaBj 4*«. Tanta in Mss.
Codd. Tarietas est, nti monnit Lam-
binns, vix nt certi«qntdqnam consti-
tnerepossis: alii enira habent, lUud
iM. ki» rebuB vUium rekemeHter ineBse,
Efiigere erroref nmUareque prtemetuen-
tor. Aliiaotem: Effugere erroreemul'
taeque prameiuentur. Quidam etiam :
Effugere errwe, vUareque prametuen'
Ur, Sed Oifanios rem clt AKpoy pro-
▼exit : sic enim legit : JUud m his
refiiis vUium vehementer ine$lo. Admi-
rabilem vero Latinitatem et dignam
efosmodi anribns. Ego autem, si qnid
in tanta verl>ornm confasione tuto
licebit tentasse, legam, lUMd in hi$
rtbue vUium vUare mementoj Effugere
iUorumque errorem pramiiuenter, I. e.
caute, sedulo, considerate. Sed iioc
hariolari est ; tamen advocato jndi-
cio hariolamnr. Faber in Emend.
I$tud tn hi$ rebwi] Vide Emenda-
tiones. Cetemm, si qnod in pby-
•lcis Epicuri maxime impVobabile
e«t, hoc ipsnm, qnod hic asserit Ln-
cretin», tale est. Sed quamobrem
ita judicavitP Videlicet (haec mea
•ententia est, alii fortasse allam affe-
rent) si Stoicomm opinioneni secatns
■fnisset, videbat sibi necessario ad-
mittendam esse Providentiam ; qnse
es consideratione et nsu partinm hn-
mani corporis elncetcit maxime. Inde
eat qnod dicere soleo, Oaleni librum
de nsn partinm ad comparandam
Dei ejusqne providentiae cognitionem
longe plns prodesse, qnam omnes
omnino aliornm libroa, qni snper iis
rebns conscripti a veteribns fnerint.
Faber in Noii$.
niud in hi$ rebu$ vitiMmf 4r«0 Gifa-
nins, JUud in hi$ rebu$ vUium vehemen'
ier ineetOy Effugere iUnrumque errorem
prtnnedUemiur» Alii, lUud in hi$ rebu$
vUium vehementer vi$e Effkgere^ erro-
rem vUareque preemetuenier, Fabery
lUud in hi$ rehue vUinm ettar» memeuU^
Effugere Ulorumque errorem premetuen'
ter, L e. cante, sednlo, considerate.
Nescio qois Ittud in hi$ rebue vUiam
vehemenier nosie FA fugere errotem vs-
tarequepriemetuenter, Snbanditnr xi^,
oportet: Nardins deniqne Effugert
erroremiUorumf qui hteeprmnedUeniwr,
Sed de bis litigent Orammatici ; Prae-
cedenti dispntationi subjicit Ttt. S5.
aliam Epicnri opinionem, qnam, nisi
providentiam admitteref, expllcare
et defendere fnit necesse. Hsec an-
tem est, nibil in procreandis animali-
bns providentiae ratio molita est, nam
neqoe ocnli facti sunt ad videndnm,
neqne anres ad andiendnm, neqoe
llngna ad loqnendum, neqne pedes
ad ambniandnm, qnoniam prins hsec
nata sunt quam esset loqui, Tidere,
audire, ambnlare ; uiio verbo, docnit
Epicnrns, non membra facta ex det-
tinatione ad usum, sed membria eaan
genitis oblatnm nsiim arreptnni fnisae.
Nam, nt qnidpiam ob nsum fiat ali-
qnem, priecognosci debet uaua, ant
praeexistere aliqnid ex qno ia oant
necessarins commodnsve significetar.
Nempe nisi nsus qnidam pntfniaaet
pngnandi, indormiendi, sitim restin-
gnendi, futnram non foit ut arma,
cnbilia, pocnla excogitentnr. Ocn-
Int vero vtdendi cansa non potnit
.fieri, cnm nihil ettet visnm, et igno*
raretnr qnidnam visio foreL Neqne
anrit auditus cansa, cnm et nibil foret
anditnm, et nesciretur qnid esset an-
ditio. Atqiieitadealiis. Creech, Gi-
fanii h»c nota est : ' Ita ex y. I.
scripsi, in qno erat pntmHiUmmr,
hinc in al. pretmetuerder, nostra tc-
rissima est tcriptnra. qnam y. inter-
pretantur, immo totnt locnt pottn-
lat.' Non puto. Neqne enini r^ tilt-
rttiR ant quifaduni in ullo codice re-
perire est. I^nibinns : et ietum Effu'
gere errorem vUareque prameditaiar.
Egregie vero habetur in Ms. Vosaiano
et Bcrtiniano I<ambiniy tatisqne eyi^
T. LUGRBTII GARI DB RBRUM NAT. LID. IV. 1419
denter alil aUadvnt : Ejfiigeref mro- tati, nosqne in iia videremns, si per
rm viUrwqme finniwfomifr, iMmina ne editores licuixset. In Lacretio aatem
Jmda» oculormM elara crealta^ Proepieere non modo bic optimi Mu. sed et pa-
«I pMsimafs. Diapiitat contra eos, riter l. 650. infinitivom nsnrpant:
qai ainnt membra usns cansa et eum ' si partes ignts eandem Natoram,
aan creata. Inesto, ait, effagere tc- qnam totns habet saper igniSy ha*
bementer in bis rebns illnd vitiom et bere.' qnamvis ibi pro imperativo
▼itare pnemetuenter errorem, ne opi- adhiberi non potest, sed pntes, vel
aeria Inmina clara creata, ut videre- statnas snbintelligt debet. Hao.
mns. * Rrnmetnenter' (qnam ele- 886 PliMrt] Torqneriy convotvi:
gantero particolam eaturbarnnt edi- unde volgo tibias et crura ' campas'
tores) idemeatquod pmdenter, cir- appellant; quoniam plicantnr et
cmnspecte. Notom est pntceptam flectnntur. ic4^vi| Orsece flesnra di-
morale, prndentem metnere magis citnr. Emeam, qnm in orbem con-
qnam aperare. Pro itieeie qoidem volvitnr, Plautus ^campam' vocat,
habebat et optimus codexy mctfe. et ModestuaColnmeUa eo veraicuLo:
8ed hmc ezerratio librarii eat, Vehe- * Volvitur ad terram diatorto corpore
memter tiieffo, i. e. Hoc tibi incnlca- campe.' Ptaa.
tnm, hoe infiaum ait. Groaoe. Maa. 827 jBrocAsa cmn porro] Corrige ex
Ejftigerej tfc, Fac imeete et con- codiciboa emderatia, Braehia me
jnnge cnm aeqnenti verbo: in hnnc perro. nec tu praeterea diaeria, in-
.modnm : /Mul ta jUa rehme vj/ivm ee- quit poeta, brachia eaae data nt nos
JhaMnicr vueie Ejfkgere^ errorem etfo- juvent miniaterio ano : aed noajnvant
rifne, prenaeiaeuHf mi iMmhm ne /a- potina quoniam data annt. Puia.
eiae^ tfe, ita enim diatingnendi erant Eeee ex afia\ Eaae conjuncta. ' Ap*
hi verana, nt ait aenaua: ineato tibi tum' jonctum diciroua: hinc illnd
effQgeret et vitare errorem, praeme- JEn. 4. 482. ' atellia ardentibns ap-
tnentiy nt ne faciaay &c. Antaitaeme tum:' et ' aptare' conjnngere: a
•e recte habeat, aobintelligendnm OrsBco ftirreo'. Fiee»
•citOy cognoace, obaerva. Qualea el- 829 Ui faeere poeeimnu quee /erei
lipses altbi mnltaa congeaaimna. Sed ttaaa] latnd * foret' aatia probare vi-
potina lege : lUud in his rebue viiium detar, legendum, uon poeeinnUf aed
uehementer ueeee Etfugere erroremvi» poeeemue; neque ut aliter loqoamnr
iareque prrnmetuenier^ Lemena^ i^e. ratio ipaa ainat. Quia enim eum ferat
Voaaioa. £a hiace omnibna eam, qni aic acripaerit, ' Membra ideo oo-
qnam videa in editione noatra, lec- bia data eaae aiunt ut illia ntamnr ai
tionem eoncinnavi, in qua non tan- opoa eaaet ;' dicendum enim fnit, ' ot
tnm acripai priwtefaewler, aed etiam illia nteremnr.' Scribe itaqne posm
illnd nltimnm nova ratione, «tua. Faber. Qum feret naas, i. e.
non acllicet nt aubintelligam pnta quae foretopua. Quidam tamen le-
vel scito, veram tx Graecismo ad- gunt, gme ferut ueue. £go malim hie
dncta ratione» amant enim aaepe nibil mnlare, et pro pontmae, legere
Ormci, Attid prmaertim, infinitivnm possemaa. Lamb. Qua foret, rectina
pro imperativo uaorpare, ut Phocy- quam queeferut» Creech.
lides: Mrp^ ykp ^ay^eo^, we»^ aal 830 Inier queteumque pretaMiUT\
puBokayeieKr, i. «. * Moderate edito, QasFcnnqne interpretantur : tmeais.
bibito, ac loqnere,' pro ^yt, v(c, uai Lamb.
IwfcA^TtM. Neqne dobito qnin, nt 832 fiihil idee] Forte adeo. Oifan.
alia mnlta, ita et hanc elegantiam 834 Nec ymt oale vtdere] Ordo eat :
poUtiores ez Latiois poetia sint imi- Nec videre fuit ante ocnlornm lumina
1420 NOTiE VARIORUM IS
nata : ' ▼tdere ' antem interpretor, 860 IUmi Um tum eti"] Nonc c«r
rh 6pq9^ 4 Spo^if, ttt snp. * Preterea eiiartant et sitiant aninMntes, ratie-
nieininiase jacet.' nisi quis malit Ui- nem affert. Lamk. Circa famem et
cere, neefmUy I. e. nec licaity videre, sitim siqBis difficnltatem moveaCy il-
&c. Lumb. Videre^ Uans Tidendi, nt lam vts. 19. facile expedlet Lncre-
recte Lactantlna de Opif. Dei 8. 6. tiua. E relnis omnibns multa corpotm
CreedL emittantnr, ex animalibna plurima,
8M Pneeeeeif\ Sic legendnm, et ita multa per poroa corporis, mnlta p«r
soriptnm eat in Ub. mannacr. qnfbna- oa effliinnt ; aiibdnetia antem hiace
cnm consentinnt Pariaieas. et Veneti • partiiMis, caetf ras minna cohaerennt,
antiq. alii enim Yulgati liabent ]^m- ideoqae totiim corpna langnidioa fiat
eeditf non recte. Lamb. PreeeeeeUf necesae est ; nt heee intenralla reple-
Ita vet. libri. Vnlf . pfwe«dtt .* male; antnr, cibtis anmitnr, pariterqne po-
nam mox : ^ creataB annt,' * fnere,' tna, inde iternm corpna fit integnim,
dcc. <v(/iifitii«. et virea reficinntnr; potna insnper
S4K O^jeetmnl HpSfiKiifM, 'objec- reprimit calorem istnm qni stoma-
tnm ' aatero * parmttViaret * dixit pro chnm et viscera niniinm torreret*
eo qnod est, parmam objtceret. Jam Creeeh,
vero ' parmam ' esse epfjcoe^ IfvXor, Cerperie ipea iMlan] Ipea^ i. e. per
docet auctor vocabularii Laiino- aese, ultro, &*4«t^f. Faber*
Oraeci;Featu8antem/scntnmbreve.' 858 Quippe etenim'] Ainnt medlci,
Lmab, cibnm et potnm ab animante prop-
Derei olieeium parmai kera per «r- ter inaipiitudinem caloris nativi dt-
iem'] Nihil fortasse est qnamobrem sidarari: qui, nisl cibo et pota re-
hic alind qnam quod prima fronte stinKoeretnr, membra depasceretnr
apparet qneratnr; sed nec abs re atqne absameret. nnnc antem, ali-
tamen fnerit dieere, clypeatos olim, mento sicce et hnmido refreonfna,
et pr«cipuepeltastas,4liAcnrsare per et Tireis imminutas reficit, et qna^
hostilia castra solitos, eo tantom fine deperennt, reparat ac reaarcit.
ntobvioB protrnderent, qao cetersp Lamb.
copim dlsturhatna Jam et percnlaoa Atfue reeedere] Fortasae legendnm
aggrederentnr. Faber» ec deeederey nt anp» 9. liar. < N
848 Qmam peeM] Qoare Dlogenes, certe flnere ac decedere corpora re-
qni in victn naturam bene ▼iTendi bus Mnlta, manns dandnm est.' Cnm
duccm seqnebatur, ctim pocnlnm sibi mnlta (inqnit) corpora flnunt e rebns
ligneolnm paravisset, viso piiero qni et corporibna nostris, tnm longe
concayata mann sorbillabat aquas, plurima ex ils animantibits qnm pla*
pocillnm et cynibiolum protinus ab- rinium exercentnr atqne agitaaCnr.
jecit, et pandata palma pro Taiie I^mb, Atfoe reeedere, Vide enp. ^na,
deinceps eat nsn». *Conca?at ille 099. Gi^ea.
roanns, pahnasqne in pocnla fingit/ QuMitpe etenim fiuere^ edfoe recedere
Calpnmins inquit, cum pastoriam eerpora rebae Muttn mM» wmUie dm-
vitam describeret. Pim, eui: eed pturima debeni EecmdmaKbm
849 Hae igiiur poiNml] Haec, t<s,9U«aaalescret<ameAi] Tollendom
nempe tela, parma, lectns, pocnla. ex oratione vitlnm est, legendnnM|ne
M^emb, . • . . scri phirta, H{0 enim eeatlt poii»
850 Viiaqae] Ita hoc loco nsnrpat ta, ' multa ' ea rebus inanlmatia cor-
* yitam ' nt Onpci rhr fitor, non ffl^, pora recedere, sed longe < plnria ' ex
pro experientia scilicet et vpd^ci r&r animallbns qn» motii exerclta snnt.
fy T^ /SV* Faber. Res plana est. Ita etiam olim pee-
T. LUORfiTIl GARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1421
catam iofrm fiierat, 106S. 'Uoaqne
res hme est^ cnjus qnam phiria habe*
mae/ ^e. qaem loenm restituit dili*
gentiMimtta interpres. Fdber»
€69 Dociit] 8ap. hoc libro^ non
loage a priacip. Lamb*
Sed pinrtma] Legendnm omnino
plarte, i. e. plnra. Faber, Paber pfana*:
Nihil muto. Creetk,
800 ExereHa] Fatigata. Lamb,
860 luierdaimil Interea datus : at
et aiibL Lamb.
iUfve paienieatf ^f.] HaBC et qnm
seqnaator vraastissima, obi enim
lames patnlis snis fancibns hians con-
venienttas quam io exsiccatis pene
▼eois hospitetar? et qnid accommo-
datios dici possitqaam aahelamsitim
de corpore oostro iafhso hamore
aUni? €>eeek.
807 Ui aaMfcm abimrei edeadt] Re-
perio alibi scriptam : «I amore obdurei
edeadi: ot sit liie sensns: Cibns tnm
capicor at membraroboretac fulciat:
tnm nt dnret, lioc est perennem fa*
ciat ac promptnm amorem edendi:
qai faane langnente stomaclio yanes-
cit et obtunditar. 'Amor edeadi/
pro appetentia poaitur : at Ulud est
Maroaianam 8. 184. ' et amor com-
preaaas edendi/ IHiii. Obiurei. Ita
lego ez veteribos. Vnlg. obdurei.
Es veatigiis etiam vet. libromm
forte : abektdai^ qnod congmit verbo :
'patentem.' Gifan.
Obimrei'] Sic legeadum est, tamet-
si hoc loco meadosi siot oodices
maniiscr. pr«ter Bertinianuro, qni
perspicae habet •6tarf<; vnlg. autem
Mm^. Sic Homer. idqne ooa semel:
AMp iwei a6atos icai ^iffriof ^ fyor
trra, cat prope par est hic versus
Virg. ^n^ 1. S20. 'Postqnani ex-
emta fames epulis, mensseqne re-
motse.' Cnm hac scripsissem, et jam
iic bis edidissem, hOmo &»ai8^f , meam
emeodationem seqnens et probans,
' Italego,' inquity ' cx veterib. libris.'
Talb cst nsqnequaque istius ffbekupov
AMurxvrr^a «ml &Buela. JLam^.
868 Hiimsr t<«m diseedU] Atqni ci-
bns et potns in ventricnlo commis-
centnr, atqne nna concoqnnntnr.
Qnibns concoctb, snccns ex illis ex-
pressns, atqne ab alienis secretiis,
permanat ad jecnr, iblqne in sangni-
nem vertitnr. LanUf.
869 Vaporis'] Caloris. Lamb.
871 Diatupai] Discatit. Lamb,
873 Sic igitur tibi anhela eatiMf Sfc,]
I. e. sic sedatnr sitis, sic expletnr
fames. Lamb.
874 Jijiuiia capida] I. e. esnries, sen
fames, Iiam6.
876 ^imc fifi fai] Cansam motns
ad locnm vnlt esse simulacra qnse-
dam ad meandum apta, mentem sen
animnm pnlsantia, et volnotatem mo*
vendi e loco ad locom corporis effi-
cientia. Idem lib. 9. simplicius et
planins volnntatem vnlt esse princi-
pinm motns, et a corde Initinm motns
exsistere. Sic enim illo loco vs. 289.
' Nam dubio procni his rebus sna cni-
qne voluntas Priacipinm dat : et hinc
motns per membra vagantnr.' sen
gennntnr. ibid. 200. ^Ut videas ini-
tnm motns a corde creari/ &c. Aris-
toteies dnas hojns motns cansas esse
vnlt lib. 8. de Anim. HpcCo'» aaX rovr.
i. e. ' appetitum, et mentem.' Iram6.
De motn volnntario animalium vss.
30. breviter inqnirit, et hoc modo
expiicat : simulachra qnsBdam qnibus
volnntas movendi ia animo excitari
potest pnlsant animum : inde vult
animus, et nt perficiat qnod volnit
antmam sibi conjnnctam et per to-
tom corpns diffnsam (vld. 2. 260.)
excitat; et inde protrnditnr tota
moles. Qnoniam vero tanto oneri
movendo anima tennis iila et subtilis
snbstantia impar videretnr, aerex-
ternns venit in snbsidtnm, qni cor-
poris rarescentis (nam corpora moto
exercita rarescunt) poros et meatns
snbeuns onus pariter propellit, atque
ita corpnt ab aniina intos laboraote,
et aere externo subennte, nt navis
velis et remis, promovetor. Tennia
1422
VOTM VARIORUll IN
qaidem baec «nnt instrnmenta, led et
ventns tennis qni magnam navim
protrudit; manus debilis, at navim
regit, et gubernacnlum contorquet,
et machinae quaedam vi non magna
agitate immensa pondera lustollant.
Creeeh,
876 Vtrieque] Melins qnam rortf-
quef quod quidam Codd. exhibent.
Creeeh.
877 OneriB] Qnidam lib. scripti
habent haneriSf nt fortaBse legendum
ftit honerit cnm aspirationis nota.
' honorcm ' n. ab ' lionere ' dictum
esse docet Varro lib. 4. de L. L.
lamb,
678 JnMneriil Insneverit, solita
sit. Qnidam tamen Mnsnerit' po-
sitnm esse volnnt pro insuefecerit.
Lamb,
880 Aeeidere'] Aceidere eadmo not^,
I. e. accidere ad animnm nostrnm, nt
snpra loontus est eod. lib. 236. 'in
Inci qnae poterit res Accidere ad
speciem/ &c, et sop. eod. 216. ^ ad
terrarnm accidat oras.' Lamb,
882 iSffii quiBtfwmj quam menB] Or*
do est : neqne enim quisqnam nllam
rem facere incipit ante qnam mens
providit, quid veltt. Lamb.
88ft At quod yrmridet] At id qnod
roeos * providet/ seu prsevidet, (in-
qnit) illins rei qnam qulsqne facere
instituit, est imago. Ilcet antem hnnc
versnm dimetiri dnobns modis, vel nt
prooominis 'iilins' secunda syllal>a
looga sit, ' rei' nnins sit syllabsB : vel
ut * illins ' secnnda syllaba sit brevis,
e;t i absnmatnr, ' reii ' sit disyllabum.
Lamb, At quod protidet, ^e, At id
qnod mens praevidet iUius rei qnam
qnls facere instituit est imago : Lam-
binns. Aliam sententiam, et quam
vefiorem existimo, sequntns snm.
Creech.
885 Indegredi] Et ingredi: tmesis.
Lamb,
Ferit extemplo] Animns ferit ani«
roam per totum corpns fusam, et per-
manantem. Lamb.
887 Quoniam an^uneto] Qnoniam
anima cnm animo conjunrta est. Stc
6. 667. ' Nonne vides etiam qnan
magno pondere nobis Snstineat cor-
pns tennisstma vis animai, Proptesea
quia tam coojancta atque nniter apta
est ?' Lamb.
888 Proporro] Deinceps, l^r t^. Pmk
890 Praterea tum rareeeit] Altera
cansa motum adjnvans. Lamh, Ani-
malium, qns snnt motn exercita,
rarescit corpns : vid. vs. 860. Creech,
894 Hinc igUur rebue fit mirimtqma
duabuMf tfc,] Mihioe operoso et raagno
roolimine probandam sit, legi debere,
hie igitur rebue JU utrimque duabuaf
Quid enim loci habeant rh *hiiic
utrimque ' cnm * rebns duabns ?* Fw
ber, Hii igUur: Faber: Et versn
sequenti pro veUa venioque optinse
conjecit Oassendns legendum remi»
ventoque; alioqui velie et foento nna
eademque res significaretnr. Gifantos
vero, CorporiM «I heee naeii veHa r^#-
qne/eraiur: inepte. Creeeh,
896 CoTT^ uOf itf nitns] Sic r«po-
sni, pauUnra discedens a scriptnra
vnlgata, qnae est, Corptu ut ac ninw^
^. Inusitatnm antem et insolens lo-
quendi genns, * ac navis,' pro proiode
ac navis, vel ita nt navis. Adde
qnod lib. scriptt a vnlgatis dissenti-
nnt, et ipsi inter se dissident. In
aliis enini scriptom est, Corporit, «1
de naviM : in aliis, Corporie, ui ac na-
vts. ex qua scriptnra Mnretns snapi-
cabatur legendnm esse, CorporiOy ut
narif , veUe, ^e. ^t per ' navim corpo-
ris'. corpus ipsom intelligamos. Cnm
ita bis edidissem, Zoilus conjectaram
Mureti arripnit, neqne tamen eam
integram servavit : sed corrupit. Sic
eniro vnlt legi, Corporis, «1 hax norif,
tfc. quam scripturam qnis mediocri-
ter doctns non videt ferri non poaseP
Nam quod ait ' in voce 'corporis ' a
absnroi,' hoc non solet fieri, nisl ante
consonantem. ita Jacet istius /Soacdbwv
acumen. Omnino corpus nostmm,
quod ad ejns motom attiDet, cnm M*
T. LUGRBTII OARl DE RBRUM NAT. LIB. IV. 1423
T connp«Tat hoeniodo: Qoemadmo* parte qott aoentro ed liagolam sea
dom navis velis veotoqoe agitor, ita rostrom pertinet ; tanto facilins onns
corpna nostrnm impellitnr et move> movebitnr.' Hiaigitnr cognitis et
tnr ab aniroaB potestate, et ab aere prspositis, qnamobrem velnm vento
mnlto, corpns rarefactnm penetrante. inflatnroy raaxime si antemna non pro-
Mjtmb, CorpertM Mi hae fuwu oeltt, cnl abstt a cacnmtne mali, celerrime
sic ex vet. nostris scripsi. In qni- navem moveat, facile intelligere U-
bosdam vet. nc. Qoidam veteres : cet. Malos entm rationem vectis
de, qnidam veteres : hae, S littera obtioet : mali sedes, sen mali calzy
absnmitnr in Cerporis, Marullns fe- est loco hypomochlii, id est, pressio-
eerat : Cerpms nl, ae, Oifan. nis : ventus, qui velnm implet, est
VeHe venioqui /rrnftir] Ut hic ver- veinti rootor. Itaqne si antemBa
sns com snperiori omnino consonet, longissiroe absit a sede mali, (IStfXjor
' hls rebns ntrlnqne dnabns ' optlme nominat Aristoteles,) qn» quidem
cofijecit vir maxim, legendnra, rcmtt roali sedes centri ratlonem obtinet»
alioqni velis et vento nna navis citissime feretnr. Linea antem,
eademqne res' signiflcaretnr. Illnm qoolongins abest a ceutro, eomi^
adibis in Physiologia pag. 6S7. Ftf6. rem circnlum describit. At, nt max-
699 Qmppe eietdm vetUue] Aristo- imns qnisque circnlus est» ita celer-
telea foixayutS^ cap. 7. rationem af* rime et concitatissime movetur. eo-
fert, qnam ob rem, qnanto antemna dem enim temporis spatio, qno circo-
sit nltins elata, tanto citins navis fe- lus minory nempe is qni propina
ratnr, eodem velo, eodemque vento. abest a ceotro, certi loci spatiom me-
qom ratio intelligi non potest, nisi ab titnr et conficit, circnlos major am-
eo, qnl, qnare vectis tantam vim ba- pliorem locum percnrrit. Lamb,
beatmovendommgravissimoromone- 901 Eimanue una regit] Vitrnvins
mai9cansarocognorit.(estautem'vec- eodem quem cooimerooravi libro:
tls' palos lignens, seu ferrens lingn- ' Qnemadroodum etiam ' (inquit) 'na-
latns, sen rostratns: fioxA^ Oraecl vis onerari» maximae gubernator an-
appeUant.) * Nam' (nt scribit Vi* sam gnbernacnli tenens, quod o&l a
trnv. 10. 8.) ^qnod onus manuum Oraecis appellatur, una mann mo-
mnltitndo movere noo potest, snppo- mento per centri rattonem pressioni*
slta, velnti centro, et porrecta pres- bus artis agitaos, versat eam amplis-
siooe (qnod GrKci ^p6x?<ior appel- simis et immanibns merds et penoa
lant,) et vectis lingna oneri subdita, ponderibns oneratam/ Sic. Aristo-
^nsdem vectis capnt, nnins hominis teles C8p.6. M^cviiMr hnjus rei cao-
viribos depressnm, id onns eatollit. sam hanc affert, ' qood gnberoacn-
Cansa igitnr bojns rei est' (nt docet lom vectis locom obtineat, navis one*
ibidem Vitmv.) * qnia prior pars vec- ris, gobernator motoris, cardines, in
tls brevior ab ea pressiooe, qnse est quibus vertitnr gnberaacnlum, hypo-
loco ceotriy snbit onns : et quia ca- mochlii.' Lamb*
potejos longins ab eo centro, i. e. a 902 Unum] Nempe gobemacnlom.
preaaione, distans, cnm per id doci* Alii legnnt mia, nt subintelligatnr
tnr, fadendo motos circinationem, manns : a qnibns dissentio. non dis*
cogitpressionempancismanibnsone- simolabo tamen, in nonnullis llbris
ris maximi pondus examinare. Sem- legi imiM ; quam scriptnram nihllo
per enim, qoanto posterior pars, i. e. magis probb. Omnino hssc mihi hn*
ea qnsB est a centro, seo a pressione jus loci sententia videtnr esse. At>
ad vectis capnt, qnod a motore pre- qne noom gnberoacnlum, non plora,
mitor, foerit iongior priore, i. e. ea navem qoolibet torqnet Lmb» Qne»
I42i
NOTJt TAHIURUM IK
»
libet «M. Ite yet. Hbii nMtri meliut,
qaam elii : mum vel tmti«. Gifiin.
<i9aUbdumam] Reclius foraan qnam
Mia, vis. manas, vel vmct navis rector.
Cr«wJk.
908 MuUaqme per trwhleaM] ' Troch-
lea' machina est tractorii generis,
cnm Kreo ant ligneo orbiculo, qni
per axicnlnm versaCnr, trajecto fune
dttctario. ea ntimnr etiam in banri-
enda e pnteis aqna. *fit' antem
* trochlea/ anctore Isidoro Etymo*
log. 19. 2. 'ad similitndinem e littersB
OrsBcae octavae, dicta a trochis, I. e.
rotis.' Lamb. Vnlgo PuUejf: 'Tym-
pannm ' autem est rota e solidis ta*
bnlis Acta. Creeek*
Tympmui] ' Tympannm,' qnod Or»*
ci^^pofor appellant, genns rotse est,
magno circnitn pneditaB, ci^ns azls
fnne obvolvitnr, interea dnm eam
clrenmagnnt homines, regnias pro
gradibns affixas qnasi atcendentes.
Lamb^ Machina notissima est es
Lezico Vitrnviano Bernardini Baldi
Urblnatis. Faber,
904 SMioUU] Sitrsnm toltit. Utitnr
eodem verbo Plant. Cistell. 1. 1. 117.
' amicnlnm hoc snstoile saltem/ et
item alibi. et Q^tnll. de nnpt. Pelei et
Tbet. ^Dnlcia nec maesto snstollens
signa parenti.' et Cicero Arato: *l8-
tins in Boream qnod se snstolHt acu-
men.' ntitnr et Amob. non semel :
nno exemplo nnnc contentus ero : sic
ille lib. 1. * Qni peondes vos eue^
qui ftigitivosy qni exsnles praedicant,
et insanos; admlrantes, plandentes,
ad coeli snstollitis sidera.' Lamb.
905 Nimc 9ict6tifl <tte mddtff] Nunc de
somno dispntare incipit. Lamb.
Per membra quietem InrigeQ Sic
Virg. ]Bn. 1. 095. ^placidam per mem-
bra quletem Irrigat.' Furins Blbac.
'mltemqne rigat per pectora som-
nnm.' Lamb. Animal omnibns sen-
snnm operationibns perfunctom in
cnbili coHocat Lncretius, non tamen
deserit, sed dnm dorroit oontempla-
tnr, de somno nsqne ad vs. 956. et
de insomniis qnibns agltatar nsqne ad
vs. lOSO. dispntans: somnna antem
fit, cnm ita labefactatur aniraa, nt
artns snffhlcire non valeat, (anima
enimestcorporis fnndamentnmy^inde
membromm langnor, et sensnnm re-
missio : qnod antem pertnrbatnr ani-
ma, illnd qnldem manifestnm est,
nam corpiis ab aere exterao et ab
aere inspirato perpetno labefactatnr ;
aer enim iste non tantnm corpoiis
toperflciem radlt, sed poros et mea-
tns pervadens ad partes intimas ad*
mittitnr, easqne verberat. Inde pri-
nm oorpora disjnngnntnr, eamqoe
dlsjnnctionem ipsins animae dtssoln-
tio seqnatnr necesse est, ita nt pan
^iciatur, pan (ut Plinii verbis ntar)
in mediam sese recedat ; reliqna ve-
ro pars distractn ntmis per membra
dispergatnr. Hinc deniqne inteHlgl
potest cnr cibum ant lassitndidem
gravissimus somnns seqnatnr : nam
cibus obtnrat nimis atque infardt is-
tos meatus per quos tmlma debet U*
bere ferri, iude major dlspereio ant
constipatio animae ; lassitndine vero
debiiins fit corpns, atqne Inde eadem
seqnnntur. *Twtr6s re yhvrtu mwffnhm^
tB» r^ ^'vxvf fMpdr rfir adf 8\iyr rV
ff&yicpmi^vapeawapfUmnf^ l^ fyinvrcxe^
vtnf, ^ 9iai^Kopovfi4mnff Ijirt aaX avfana-'
T^OTtta rirdr nlis iawapfuhais^ r^ pAr
l(«Oo^«r, r^ 8) awrapaxitirtm. Epl-
cnrns ad Herodot. Creetk.
lUe iSMRaiis] Non temere ponitnr
* ille ;' 4|ox^ enXm significaty ut ali-
bi ; a qao viz. tot et tanta in bnma-
nnm genus promanant boua. Creeek.
900 Inriget'] Nnmquam vox venns-
tior: Latiiii enim proprte 'rigua'
appellant id genns rigationis qnae
rivo fit etsnlco: hinc «rignaNili*
Plinio snnt rivi, et hdpvyn e Nilo
dnctae, et * rigna aqnae dnlcis' apnd
enndem derivationes ex aqna dnlci.
Qtti antem intelligit quomodo qnies
arttts omnes et venas permanaty bKc
etiaro intelliget. Crteek,
CuraMepeetereeehmi] Utroqnemo-
T. LUCRBTII OABI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1425
d« lo^QtBQryCt 'aniini com aolvero/ ^ectos largior ejus.' Lamb.
«t « animam caris solvere.' Sic Ca- 916 Ei partim eimtnua} Sic fere
tnll. ad Sirmionem penins. < O, quid Aristot. lib. de somno et experrec-
solotis est beatias cnris ?' Lamb. tione, nbi ftrror dicit esse <rAiMif rwa
90T SumdkU pottiu] Hi yersns toS afpfiov cKr», «ca htniw^pUnwri» ^
snpra legnntur hoc eod. lib. non lon- au^ St^ t^ &«i0cibi9ai r^ B^pi^p kAt»»
ge a princip. Lamb, M rov typw r^t ioFdhffuAcrHft friKj9
910 T«fiaiet anres] Alii teneras in- iun-urrpi^orros. i. e. * somnnm esse
terpretantnr, ego yero acutas: Lu- coitionem calidi in intimis partibnsy
cret. 1. 46. < Vacnas anres.' Cnech. et ejus naturalem ab adverso frigore
911 NeJUri negUei] Nc fieri ite* circumfuso contractlonem et com-
rum atqne itemm neges : hoe est, sas» pressionem, quia calidum ab hnmore
pins neges : qnamquam verba fre- ezhalationis revertentis, ad iuferiora
q«entativa sspe usurpantnr pro pri- repellatnr ac detmdatnr.' Sic Plin.
ttiitivis. idqne apud Plautum maxime lib. ll.cap. nlt. ait, * somnum esse ani-
eeraere licet. ImA. mi in sese medinm recessum.' Lamb.
Reirofua Vera repakamti dieeeda$\ 918 Nam dMlmm wm eet, animail
Non puUvi qninque libroram ma- Nam dubium non est, inquit, quin hic
nuscr. in quibus legitnr dueedae^ non, sensus qui est in nobis, ab anima
nt tn plerisqne vulgatis, diaeedani, ftiatur vel gignatur. Lamb.
anctoritatem mihi esse rejiciendam : 921 Nan omnem ; namqaie\ Nam si
quam adjuyant codd. typis impressi, tota anima ejecta foras essety jaceret
Venett antiq. et Parisiens. Si quis corpus examinum. Ixiin^
tamen pluris faciet vulgatam scrip- 924 CvMre ut naUUi] Sic habent
tnram, disccifeii/, non repngnabo. qnattuor libri manuscr. et tres typis
excusi, Parisienses et utrique Vene-
912 Hiscedat] Melius quam diee^ ti. Nonios quidem teatatur, apud
dmf . Creech. CsBsarem, CatuU. Calvum, cinis e»s9 ^
918 Ne eemere possis] Aliquot lib. fceminini generis. Calvns: ' Cnm jam
mannacr. habenty neqne eemere poeeie. fnlva cinis fueris.' idem : 'Forsitan
I<amb. hoc etiam gaudeat ipsa cinis.' qnaa
914 Prineipio eonumefli'] Sic somni proferontnr etiam a Sosipatso. Ca-
cansaminvestigatiSomnosensnsim- tull. ad Manlium : 'Troja vimmet g
pediantur, (qnod est consentaneum virtutum omnium acerba cinis.' Op-
com iis quse docet Aristot. somnium time autem conservatnr ignis, si ci-
esse ASiflivfiiair, i. e. impotentiam ani- nere tegatnr. Nam ita fit, ut et
ai potestatiSy qusB nt sentiamns effi- cinis igni impositus, cjus calorem
dt, ex alimenti halitu profectam,) at contineat, et ignis tamen per cine-
aens*8 qni est in nobis, fit opera ani- rem rarum quasi respiret ac vivat.
msB. Itaqne necesse est, cnm dor- Ignem enira dicimus * vivere/ et
mit animaly partim foras ejecta ani- * mori :' ' viTere/ dum calorem na«
mn recesserit, partim in penetraleis tnralem continet r * mortuum' esse,
corporis sedes concesserit, partim ubi eastinctus est. lAcret. lib. 1.
sit pcr membra disslpata. JLaai6. eztr. ' et vivant labentes sBtheris ig-
016 Porltai^/mu <;eda] Sic inf. nes.' idem infra eod. lib. 1181.
iKm longe, vs. 921. ' Ejectamqne fo- ^Quodcupido adfiaumcordi vivescit,
r8S.'etiteminferiuSy vs«94a.'utpars nt ignis.' Ad hunc autem locnm
inde animai ^iciatur.' et inferins vs. pertinet illnd Virg. JEn. 8. 410. 'Im-
9(7. 'Fit ratione eadem conjectns positum cineremet sopitos suscitat'
porro animai Altior, atque foras igneis.' et ilhid Hor. Od. 2. 1. 7.
Delph. H Var. Cku, Lacrei. 4 X
1426. NOTJB VARIORUM IN
* et inoedis per igneis Snppositos ci- «Ii« spinis hirsntsB : ploma alias, alias
Beri doloso/ £01116. sqoamma videmas obdoctas, alias cor-
925 RfcoR/lari «fliSMf ] Hiciocasid nibas armatas, alias habere effngia
confirmabit qnod antea contra Oifa- pennarom.' sic Plin. lib. 7.* Pro«m.
nli sententiam dictnm est de accensis ^ Ante omnia nnum animantiam cnnc-
•ensibns. Nam *reconflari' eadem tommalienisvelatopibns^celerlsva-
metaphora est ac ih 'accendi.' Fq' ria tegnmenta tribntt, testas, corti-
6er. cesy coria, spinas, ▼illos, setas, piios,
926 Ui €x igni atco] 8ic reposni plnmam, pennas, sqnammas, ▼ellera.'
secntns anctoritatem librorum ma- Lamb, I. e. nt res sint ab itgnria ae-
nnscr. nam Tnlgati habent teeUf qnse ris extemi tntiores et mnnitiores.
erat interpretatio nominis arco. Creeeh.
Lamb. Ita Codd. et recte. Tnigati 9S4 Amt ieia, aai comcku] Sic resti-
tecto, Creech. tui partim conjectnra dnctnSy partim
927 Sed ^mbuc ft«e] Nnnc docere anctoritate codirnm calamo exarato-
incipit, qni fiat, nt anima partim fo- ram fretos: in qnibns ita reperi scrip-
ras ejici, partim in altam conjicl et tnm, Avt ettam, aaf conchicy 9fc, Nam
contradi, partim per membra disper- vulgati mendosissiml snnt, in qnlbns
gi ac dissipari possit. Lamb, legitnr, Aut caie condmue. Laml>. Aat
929 NevenHMverbaprofimdam] I. e. etiam conchis, Sic vet. libri. In qni-
Tn fac, nt verba mea ad anreis tuas bnsdam vet. Aut etiam «rt, ut forte
penreniant, et In animo tno penitns legendnm sit : Aut srfa, aut, qnod et
insideant, non abs te negiigantnr, Lambinns voloit. Marallns hnnc io-
ant etiam respnantnr. Sic Catnll. cimi etiam depravavit. G^fan, Aui
Carm. de Pelei et Thet. nnpt* * Qnse oeta, aut, Mera conjectura, qnae nihil
cuncta aerii dtscerpunt irrita venti,* facit ad mentem poetsD, qni de eor-
p. ibid. * Irrita ventosss linqnens promis- poram incrastatione * exteraa de par-
\f saprocell»/ Plnra exempla si desi- te' adhucdam ioqoitur. Auicrmday
deras, lege qnss annotavimns ad il- aut emidbts, ^c, vel simlle qnid potius
lom iocnm Horat. ^Tradam proter- cogitandnm fnerat. Preig,
vis in mare Creticnm Portare ven* 936 Jnteriorem etiam partem] Sic M.
tis.' Od. 1. 26. 2. Lmn6. Tnll. eodem lib. * Cnm aspera arteria
f 9S0 Prtttc^pio extema] Primnm (in- ad pnlmones nsqne pertineat, exclpl-
quit) corpus extrinsecus ab aere atqne animam eam qnss dncta sit spi-
externo verberatur : deinde hic idem ritn, eandemqne a pnlmonibna respi-
ufiT cnm docitnr et cnm refiatnr, ret et reddat,' 4ec. La«6.
corpns pnisat. qns plagss ubi per 9S6 Cum dudhtry at^ue r^/fafnr] I.
foramina et meatns corporis per^ e. cnm attraliltnr, et cnm respiratnr,
venertmt ad primordia corporis . sen radditnr, iloyrM^fMrof, ool ImW-
qnodammodo sensnnm in nobis fit funt, Lamb,
roina, dec. Lam6. 94S ^^iciadir] Sic reposni. Snp.
9S2 Tundier'] Recte, ut vs. 955. enim ita locntns est : 921. «Cyectam-
' Contasa.' Alii IVMdicr. Creech. qae foras,' &c. Lam6.
9SS Proiftereaque /ere re$ omnee] Et 945 itfalna] Mutno, nt sup. B. 6BB.
propterea, i. e. nt res slnt ab injnria * et inter se mortales matna vivtmt.'
aeris exterai tatiores ac mnnitiores, Laai6.
ant corio, ant seta, &o. tect» snnt. U- 946 Inier enim ecepit aditue] Sic r«*
berins hanc rem perseqnitnr M. Tnll. stitai, et ita legendnm, non, nt hi
Ub. 9. de N. D. < Animantinm aliss nonnnllis vnlgatis, eapit eeptuM; ne-
coriis tectm snnt, allss vlUts vestitm, qne, nt in qnibnsdam nuuinacr. smfis
T. LUGRBTII CARi DU RBRUM NAT. LIB, IV. 1427
c«#W.* neqoe, nt io aliis, mefrii c^iiui,
Errati eaasani pato pnebuisse llbra-
riisy attt librariorofn operis, posterlo-
rem «yllabam verbi * saepit ' brevem,
esceptara a ▼ocali, enm ezistimarent
neceasnrio dactylam lioc loco esse de-
bere. Ita factnm est, ut hunc locnm
cormperint, et modo snpposaerint
mpU coCait, modo uefii $epiu$. Sed
scinnt docti, tribrachnm pro dactylo
Interdnm poni solere, non solnm in
tertia sede, vemm etiam in secnnda.
Vlri^. JEn. 4. 64. * Pectoribns inhians.'
sic sop. Locret. eod. lib. S40. ' Ater
init ocalos.' qoamqoam 'init ' illo ioco
pfvteriti temporis esse potest, nt sit
Mnit' pro iniit. et Hor. Od. 1. 8.
' Permpit Acheranta Herculens la*
bor.' Idem Sat. 8. 8. * Ezciosos qai
distat, agit nbi secnm, eat, an non f
Cnm hsec edidissem, Zoilus censnit
legendnm, attpii c^mm: qnod ferri
Don potest, neqne toiiMt aditnm signi-
ficat: qosB voz hic desideritnr. ne*
qne coUmm porro neque cmHum hic lo«
cnm habere possont, qnae voces con-
gressnm et conventnm significant.
£t tnmen andet ille inwiinff ita pro-
nontlam de me : ' Male ergo Lambi-
nns.' Ain' ta omninm mortalinm pro-
lligatitsime et flagitioslssime P Immo
vero tn plane fadissime. Lmnb, Oi-
fanins eoUuM: sed iUins Codicibns
Lnmbini coqjectnnun llbenter prss-
fero. Crecdk.
947 AbU aUe] Scribo uiU aUt: h.
e. discedit in intima penetralia eor-
pnria comitatns animam : qnse cedens
sopori migraTit. 81 legis fl6it ette, in-
terpretare dlscedit In soramnm oor-
poris cedens somno. Exdoditnr enlm
adveniente somno pars animae per
Lneretinm. FiMi. Penitas: qoi ali-
ter sentit, Idem cnm Fayo a//e intns
sen Intrinsecns inepte interpretetnr.
Crecdk.
Muiaii» wtaiibu] Corrige «nilalnf
awli^MS. Discedlt alte sensns mnta-
tns a motn soporis advenientis. Et
qaoninm non est corpns, cnm spolia-
tom sit sensibns et animai fit debile
etlangnens. Pnis.
048 Suffuieiai arhui] Hor. Sat. 9. 8.
154. 'Stomacbo foltura raenti.' Faber,
050 BraeAta polpeftrtf^] SlcArist.
desomno: nU 8i^ i^o^ icaravlirrci t&
jGM^apo, 1. e. * et propter refrigera-
tionem decidunt palpebrse.' ibid. sop.
«ol ^imsreSffiy tSp§af Hr M^aXi^Mal
rk fi\4^aptiy i. e. ' et non possnnt at*
tollere capnt et palpebras.' profert
hunc ▼ersum Nonios, mendose, nt et
mendose legitor in libris omnibus
etiam manuscr. in quoram doobns
cnm scriptnm reperissem, popUioMque
proeubautif re enm Tnroebo communi*
cata, proeumbmU reposni: qnamvis
ille legendom censeat eubaui pro , qnod
probare non potui : neque est qnod
quemqoam moveat prima syllaba^
qnsB apnd Virg. semper prodncitnn
Nam prspositionem pro in composi*
tlone, et in talibns yerbis, propello,
protrado, procndoi et simil. nunc corw
ripiebant nnnc prodocebant veteres.
Qnod si cnl tamen placebit iegi eu*
baui prOf quod maralt vlr ille doctiss,
pro eo qnpd est proeubanif sen pro*
eumbuuiy non pagnabo. Jam versnm,
qui deinceps sequitnr, Stepe eiiam
euuumUuuiury viniaque reeoHnmif de-
lendnm censeo, ut spnrinro. fnit enim
ndditns hoc versn corrapto. Hase
cnm edidissem, Zoilns scripsit, se
hnnc yersum delevisse, ut ineptnm
ac nothum : nihil ab ingenlo ant mora
sno dlscedens: in versn superiora an-
tem, ' Braehia, palpebraeqoe/ &o.
■esclo qnlbns Inriis agitatnsy proeu*
baui legendnm censet, non proeumbuuiy
nt nos ; neqne cnAanl prs» nt Tnrae<>
bns: nt sit (Inquit) versns luxntna,
optirae congroens Inxatls poplitibna.
Atqul non snnt ei contlnuo Inzata
genaoy cni genna snmroa procnmbunt :
neqne sl essenty tali versn Inzntlo
gennum esset exprimenda. servet
igitur sibi tam inelegantem et inve*
nustnm versnmy neqne Lncretio tam
poJito poetm suas sordeis allinat»
1430 NOTiB VARIORUM IN
971 £i, fnMiimftwifiealEtqaiciiin- agitataiiitnnstnlUcanii.adFaselinn:
qn« (inquit) dies aliqoot, tragoBdoa, * Loqnente saepe •ibilnm edidit coma.'
ant conuedoa apectaveront, eoaqne Ijaii»
recitanteis andiernnt, nbi deaieront 980 CoNacnaum] SymnietriaiB et
spectare et andire, sibi tamen eos* synodiam. qnidam codices serTant
dem spectare, et cantores, fidicines, coiic«iit«iii, i. e. snavem harmoniam
ac titiiciiies andire videutnr : dada- qn» siiccentore conttat et iocentore
fwU aatemy et deafifaniiU habet codex et hujosmodi consenso. PimM. Utra-
Memmianns et Bertioiaiins. lamb. que lectio seae tneri potest, imo et
Et quieMmqM 4u9 niMUo»\ In hanc conacaaum, qnod vnlgatum est, band
rem lepidissima bistoria est apod La- dispUcet. Htto,
ciannro. FiAer, 981 Decoiva] Pnlcbritndinesy spe-
973 Dedcrwil] Ita in vet. libris ; cies decoras et veonstas. Ldamb.
fectissime. Hac in re peccatnm 982 l/afaciideo iM^i r<ferl] Usqne
saeptssime est. Vnlg. dederiniy dnti' adeo roagnnm momentnm afi*ert cnjns-
lertfff • Gifan. qne stndinm ac volnntas : vel nsque
973 Stmrihiu wmrpaTt\ Oculis et adeo tnterest, qno qnisque stndio
anribns percipere. Sic Plaut. Tri- teneatur, qiiaque voluntate sit. Lmiki
nnm. 4. 9. 4. ' Qnas ego neqne ocnlis, 98S Qperolt] Occnpati, in opere
oeqne pedibus nmqnam naurpavi.' versati. Xiomd.
Lncret. 1. 802. 'nec frigora qnimns 986 6iptfare^aape]Librimann8cr.
Vsnrpare ocnlis.' Lamh, tres liabent, jS^trore^ temper» ego
974 iie2(tfiiaa] Cod. Bertin. et nibtl mnto. Lamb, Senq^f ▼eterea
Menim. habent, ReUietm» tamen eaae qnidam. Gifan,
vU»: Vatican. RilHquiae tamen eeee 987 £l fMoai de polma} I. e.de vic-
fMt tn mente paienteie, ego priorera toria. aic restituiy cum in tribns Ub.
scriptnram bac editione secntns snmy mannscr. reperissem scriptnm pnfanns.
eeteris omnibns rejecUs. ex quibns Lamb.
olim vnlgatam» At reUqwae tamen eeee 988 Tam qnaei oarcert6«a] Yersna
•Ms, 4rc. secntns eram : et tamen bic jam olim mihi visns est toUendns,
hanc antiqnam meo more lectori in<- nt spnrios. Atqne nt magis intelll-
dicaram in prima et secnnda editione, gas, eum esse incnlcatum, is qnl de*
Lamb, At rettifwaa lomen eaae viae^ inceps seqnitur, qui est germanns
Itaomnino legendum ez vet. libris, LucretianuSy aberat a Bertiniano.
▼el nt in qutbnsdam : vtat, pro vita, Licet tamen enm retinere, et ita 1e*
* Aty' licet initio sil positum (nt alias gere : Tum qnaei eareerUna paitfaeiie
S8Bpe)jungitaroendebet inmetiendo tempore fmncle. nt 2. 263. ' Nonne
com verbo ' usorpare.' Hasc igno- vides etiam patefactis tempore pnnc-
rata peperemnt mendnm,et in versn to Carceribusy' Jicc. ex qno loco for-
et in sententlB. Legi etiam posset : tasae in honc locum aUennm delatns
At reUiquae, ut in quibusdam libris. est. Sed Simeo Boaius, homo per-
Gi^on. His verbis voculam At prat- qnam ernditus et perquam ingenio-
ponit Gifanins, cni nuUns placet ver- sus, putabat retineri possey et sic ease
sns nist vttiosus. Creech, emendandum : 1\tm qmaei earceribne
978 iSailoNleia] Chomm, Yel eps ex pattfactis exeqaitet gma. Lamb. Hic
qnibus constabat choras. Saltabat fortasse nothos est. Id qnod etiam
enim chorns, et cantabat Lamb, Lamblnus existiroat. G^an, Versos
979 Cherdaeque lofneNleta] Trahitio spurius. Fa6er. Hnnc versnm reji-
est. Catullns ad arborem vento ciunt interpretes» retineri tamen poe-
T. LUCRBTII GARl DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1431
M jmlicBt l«mbinai, sl legator e 2.
SflS, * Tnnc qnasi carccribat pate-
factit tempore pnncto/ e quo loco
foraan in iocom aiiennm delatua est.
Cretek. £go hoBce versus ita pnto
CMe emendandoa et in ordinem redi«
gendos : In «onuitf nuUtre iamen, ifri-
rorcyM Mmpe; HoMdy quaei carcerUm
fatefa£ti»j eiare qmete^ Et qaagi de pal-
M eammim» eaateudere vtrei* lUud
' band atare quiete ' optime exponit
Lncanoa 1. S9S. * Accenditqne dncem^
qnantnm clamore jnvatur Elena so-
nipes» qnamvit jam, carcere clanso,
Immineat foribos, pronusqne repa«
fnla laxet.' in Mss. enim hio omnia
Inzata et pertnrbata snut. Hav,
989 VeaaHiamque caMee] Proverb.
gAtm Ayfor infnpdnWf i. e. ' canis prse-
dam aomnians.' Lamb. VenatUam,
Tenatornm, nt ' medentes ' pro me-
dida. Ftdter,
990 EicrebroMreddueMMimaribuea»'
m] £t crebro respirant, crebro at-
trabnnt aerem qoasi odorantes fera-
mm vestigia. Cod. Bertinianns ha«
bety Ei erebra reddueuut naribuM aurae,
Lamb.
994 Erraribu»'] Sic reatitnit Adria-
ans Tnrnebns, cum in libria omnibns
legatnr, terroribu». cni assentior.
Nam canes feras inseqnentea non ter-
rentnr, neqne vigilantes neqoe in
•omnts : sed si in somnis insequantnri
aen videantnr sibi insequi, tum errant
Non prol>at bsc Zoilus. Qnid mi-
mm? Potestne qnicquam bomini bar-
baro placere etprobari,qnod Adrian.
Tnmebo (non enim dicam roihi) pla-
cnerit? X<»6. r«rrori6ii«. Linibt-
nnty erraribu»^ ez conjectura Tnrnebi.
£go nibil muto. Nam et sup. lib. 1.
et infr. lib. 6. ' animi terrorem discu-
tere/ diait poeta. Oifau, Erraribu»,
Ita Toracbns, et recte qnidem. Va-
leant antem Codd. Gifiinii cnm snis
ierraribu»^ qnld enim terreat canes
▼estigia fera, lcporis forsan, perse-
quentes ? CreecK
995 Ai coneueiu dami caiukrum}
Locntns est de canlbns venaticisy
nnnc de iis qni domni cnstodienda»
prBponnntnr, et de domesticis. Lam^.
Degerej »mpe Uvem ex oculi»^ «o-
iHcrem^iM eoporem] Hnnc versum re«
stitni, qui hoc loco desiderabatnr, ut
videbnnt, qni superlora cnm iis quaa
sequnntur, conferent, et sensnm Ln-
cretii eonsiderabnnt. Jam verbum
* discutere ' perspicne non habebat
nomen, cnm qno cohsereret, nt * som-
nnm,' ant simile : nam neque ' corpna
discotere,'neque ' discutere ' sine no-
riiine aliqoo accnsandi casus, constare
potest. Prseterea vox * consueta^'
aoia, et sinc infinitivo, illepide et in-
usitate jacebat, cnm tamen nnmqnamy
ne ab ipso quldem Lncretio, sine ver*
bo infinitivo nanrpetnr : qnod oaten*
dam esemplia aiiquot coUectis (ne*
que plura tamen reperiri possnnt)
ubi hoc participio nans sit : sic igltnr
boc eodem lib. sop. 716. * Anroram
clara consnetnm voce vocare.' et 5.
209. ' nl vis homana resistat, Vitai
cansa valido coDsoeta bidentl Inge-
mere.' et 6. 787. * Floris odore ho-
minem tastro consueta n%care.' ibld.
1041. ' Interdum fngere atque seqni
consueta viciaaink' Accedat Araob.
cojus hmc sunt lib, 1. ^Tyndaridm
Castorea, eqnoa nnns domitare con-
suetus, altcr pngiliator bonns,' &g*
Idem eodem llb. ' Neqne alia sectan«
tor ancnpia verberam, qnibns capi
con8netisontaudientes.'Lom^. Hnnc
▼ersum Ijambinus interserait : in nos-
tris libris non erat. £t haod acio,
an rectins abesse possit. Gifam,
Hnnc versum postolanio sententia
insernit Lambinns. Creeek, £o ta-
men opus esse non jndico; dixit enim
poeta 'discntere' et 'conripere de
terra eorpns,' qnorum prius difiert a
posteriori, et ille catuloram actna
est, quo, oborto terrore aliqoo, qua-
tiunt villos atque erigunt piios.
Hao.
906 Canripere] Ut hic Lncret. 'cor-
pus corripere e terra' dixit: sic
I
1432 NOTiS VARIORUM IN
Tirg. ^n. 8. 170. ' Corripio e stra- tm vUte, dicebant enim 'hsc accipi-
tis corpas.' Iterom Lacret. 8. 164. trit/ FoAcr.
* Conripere ex somno corpusy muta- 1006 Pom hmmMwm imenta] RediC
reqae volturo.' ibidero : ' Qain con- ad hominora somnia. Latmb. Haec
reptos horoo ez somno/ Sic. Lamb, cnm interrogationis nota ita hactenns
907 Prmnde ifuttn ignQtoM] Recte fuemnt edita, Pono hotmmm meniet
dixit, ' ignotas facies/ nam canibns magnie pue m/atibMa edmit? Magna ete-
ignoti omnes, etiam ii qni nnnquam HMiy tfc, Jndicet lector qnld praestet.
Ivserant, bestiam sant loco, at scri- Ego in Mss. nallam Interrogationia
bit Plato lib. 2. de Repob. Mdmb, notam inve ni. Hav.
999 Et q^umi quetque magii] Sic re- 1008 ToUmit iianmreB] Sic loqnnn-
posai etiam repngnantibus libris om- tnr boni scriptores. M. Tnll. lib. 4.
nibos : sic enim legi debet, at docni Accns. * Clamor a vigilibas, fantqne
In Scboliis ad lib. 1. Lamb. Et quo cnstodibns toUltnr.' Virg. £n. S.
fmeipu magia, Lambinns, qumn, Ego 928. * Clamores simnl borrendos ad
a libris non discedo. Nam et qwo^ et sidera tollit.' Idem 9. 600. ' nndi-
giumle, et qmtm magie^ recte dicitnr. qae clamor Tollitnr.' Lamh,
Gifan. 1009 Dotmhmi] Ob dolores, sen
Seminia fono»] Libri qainqne ma- prse doloribns. Lamb,
nnscr. habent seintiiionixn, nt fortasse 1012 MuUi de magnh^ ^.] H. ts. a
legendnm sit aendma Aomm. eorum ^eU qnibasdam abest. Gifmi,
aatem, sive horumy nempe ' cannm.' 1013 Indieioque sui faeti] I. e. et
Lamb, Seminiorum, Ita omnes fere ssepe snnni factnm indicavemnt. M.
vef. libri ; optime. Quaque aeminio' Tall. Topic. ' Et per tomnnm, Tinnm,
rumf pro quseqne seminia. Marullns insaniaro, mnlta saE^pe patelacta snnt.'
et vulg. eemina eorum, Oif. Senuna Lacret. 6. 1167. ' Quippe nbi se
eonan, vls. cannm, Lambinns : sed mnlti per somnia sftpe loqneutes,
fallitnr intelrpres, nam tota de cant- Ant morbo delirantes procraxe ie-
bns dispntatio absolnta est, et jam rantnr.' Lamb,
igitnr de insomniis terrificis, quse ex- 1014 ObemU'] Obire videntnr. F«-
citantnr a simulacbris flnentibns e re- ber,
bns qasB ex asperis seminibus compo- 1020 Puei $4tpe laeum propier] Cnm
nuntor: rectins igitnr legendHm se- in libris scriptis reperissem scriptnro
mtniormn: sen potins semtiia rmmr. Puri^ sciremqne veteribns ^poeros'
Creech. ^pnsos,' et *pnsioues,* et ' pnpos' esse
1001 Pcmufgiifrfpflife] Libriscrip. dictos, nt etiam Istdoms docet, in ^
ti habentpnmis9iitf. Larob. Pfimisftce, voce 'pupns:' sic a Lncretio esse
ita vet. libri. In aliis : pennis, Gi- scriptnro pntavi, nt excndendnm cn-
fan. ravi. 'Pusnm' antem et 'pusam/
1002 Sottieitant dimmi noetumo] Ti- poerum et pneliam significare, Intel-
fflore et pavore locos complent, som- ligere licet etlem ex illo Epigramroa-
niantes sibi a tergo instare accipitres tio Pomponii in Cascam adolescen»
insectanteis. Litin6. Agnosce scoro- tem : qnod exstat apud Varr. lib. 0.
ma Lucretio dignnm ; Divi vis. hos- de L. L. * Ridlcnlnm est qnod te
pites snas aves ab Imagine accipitris Cascum tua dicit amica Filia Petroni
tneri non valent. Creech, sesqnisenex pnernm.' < vel, ut vnlgo
lOOS AceipUree eomno in Uni] Pro- legitur, ' Casca Philethonis ipsa se-
fert hnnc versuin Nonius, nt probet, nex pneram. Dic tn illam pusam s
nomen ' acclpitres ' usnrpari inter- sic fiet, routua mnli : Nam vere pa.
dom In gen. fsmtn. Lamb, Aedpim sus tu, tna amica senex est.' lieet
T. LUCRfiTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1433
«tiam hoe loco legere jnipi foit eoiai 1091 Somno demMti] In vet. noa-
facilis liipsat a P littera in R, licet tri« : demeti, Gifan.
et lei^re pturiy nt sit tribrachns pro 1022 Tothu hwnorem saeeatwnf tfc.']
spondeo, aat dactylo. Ne Tnmebi Sic esse legendnm indicavit niihl
qnidem sententia niihi diiplicet, ex- Adr. Tnmeb. (Adv. IS. 14. 17. 18. et
istimantls, nibil esse mntandnm, et 27. S5.) conjeclnra facta ex cod. Ber-
Part legendttm. dizerant enim (nt tin. scriptiira saccutum, lotiora antem
ait llle) veteres 'puri' pro pneri: significat Lncret. per homorem to-
unde *palli/ Pueri igitnr (inqnit) tins corporis saccatnm. Lotinm e-
sspe pntant ae in soronis prope la- nim nibil alind est, quam ' bnmor
cum ac dolia vestem attollere, ut me- corporis saccatus/ i. e. per totum
jaot, enm interea veeteis stragnlas et corpos quasi per saccnm percolatns.
lectnm lotio madefacinnt et comme- Atqne hoc eodem nomine lotium ap-
jnnt. Fnisse Romst, cnm aliis in pellat Arnob. lib. 2. adv. Gent. de
orbis loclsy tum in angiportis dolia Animab. loquens : ' Corporibus in-
qncdam brevia, et amplioras, et si* voJotae inter pitnitas et sanguinem
nulia vasa mejendi cansa comparata, degerent : inter stercoris hos utres,
ac dispoMta, declarant illa verba ex et saccati obscoenissimas serias. '
ormtione C. Tltii apod Macrob. S. ^ Saccatum' aotem participium est
16. * Dnm ennt, nulla est in angipor- pass. a verbo saccor, aris, qno nti*
to amphora, qnam non Impleant : tnr Martial. Epig. 2. 40. ad Tongili-
qoippe qui veaicam plenam vini ha- nm : * Cflecuba saccentnr, qnaeqne
beant.' Lantb. Pueri $ape, in vet. annus coxit Opiml : Condantur par-
qnibusdam, P«rt;non male. Lambi* co fusca Faleraa cado.' Lom^. Pr«-
nos PuM. Alii, MutH ; pessiroe. Gi» clare Tnraebns Mcealam, cum in qni-
/ea. Pitri,PMJt, Pacrt, legi potest; bnsdam libris esset : soccvhim, sa-
eadem enim omnium significatio. crofMm, necaiuM. Oifan. Honeste
Faber. Ego Part repoeni ex Mss. positum pra lotio. Notum quid slc
optimis, ex qnalibns et honc et si- ^saccns' et ^saccare,' nbi de vino eC
miles Nonii locos qnoqne emendavit laticlbus percolandis agitnr. Oall.
Andr.SchottosObserv. Hum. lib. 1. wu dumm. Faber. ' Cascuba sac-
cap. 4. Praeterea a ' pnri' dedncit centur, qn»que annns coxit Opiml.'
vocem * pneri' Isidoros p. 1102. lin. Creeeh,
40. Hae. 102S BabyUmica'] Petronins Arbi-
1020 Do/ta cwrta'] In nrbe populo- ter : ' Clausns aureo plnmato Baby-
sissima, si qna nnqnam fuit, (Romam lonico.' Joaephns lib. 6. de Bell. Jnd.
dico,) dolia In angnlis piatearnm 'Anleum longitndine pari, hoc est
enint, in qn« peregrini homines vel velum Babyloninm hiacyntho et bys-
cives,qnidefaciendodomiIotio,(sic so et cocco et purpura variatnm.
enim loqoi solent Latini,) antequam mirabili opere factnm : neqne ratio-
in pnblicnm prodirent, non cogiu- nis inopia coloram permlstione : sed
ranf, vesicam exonerare soliti fne- velnt rernm omninm imaginem per-
rnnt. Unice ad hunc Lncretii locnm ferens. Cocco enim videbatnr ignem
facit qood apnd Macrob. legere est imitarl : et bysso terram, et hiacyn-
S. 17. • Curta' autem semifracta, &c. tho aerem : ac mare pnrpnra : qno-
satis ad eos nsns apU. CaBterum illa niam byssnm quidem terra, mare au-
dolia lateritia erant, vel figltni ope- tem pnrpnram glgnit : eratque in
ris, non lignea. Faber, Adde notas eo perscripta omnis coeli ratio prae-
Casaub. ad Suet. Vesp. cap. 2S. ter slgna.' Piui, « Babylonica,' vea-
ff^^ tes stragniae avectae ex Babylonla^
1484
NOT^ VARIORUM IN
diTenis colorib. iDteztiA plctn. lo
▼ocabnl. Latino-Graeco Mannscr. sic
explicator: ' Babyionicnm, woK6fU'
Tosy i. e. yestis filis verticoloribus
contexta. Plaat. Sticho 2. 2. 64.
^ Tnm Babylonica peristromata, con-
sutaque tapetia.' Plin. 8. 48. ' Co-
lores diversos picturae intexere Ba-
bylon maxime celebravit, et nomen
imposuit' Martialis 8.28. «Babylo-
nia picta superbe Texta, Semiramia
qns variantnr acu.' Lamb, Babylo-
nica tapetla magnifica et splendida,
ut apud Virg. < Equos splendore ni-
vali/ in £n. 8. 688. Faber.
1023 BigoMtw] Lotio conspergnn-
tur a pueris somoiantibus. JLomd.
1024 Tum^quibiu «talis/rrfa] Tnm
■dolescentes (inquit) quibns *freta/
i. e. «estns, et fervores setatis primum
ipsinuantnr, &c. i. e. qni incipiunt
rebus Venereis idonei esse. ' Fretum'
(inqnit Varro) ' a similitndine fer-
ventis aqu», qood in f retum ssepe con-
cnrrat aestuA, atque efferveBcat.'Lamfr.
JEtatis sestus et fervor, adolescentia
scilicet Faber» Ubi qnidam Lucre-
tii inunodestiam, ibi ego illius arteni
agnosco et snspicio : neqne profecto
ille unquam aliquid de hnjnsmodi in-
somniis» nisi ad connectendam se-
qnenteni de libidine et amore dispo-
tationem necesKaria fuisaet istorom
explicatlo. Creed^,
1026 Ifuadies] Matura rebns Ve-
ucreis aetas. Fober,
1026 E corpore quo^ue], Ita ex vet.
libris restiioi. In aliis qnibusdamy
^oque, In aliis, qtueque, Gifan.
Corpns persona eit, ' Salvele optima
corpora.' Ennins. Faber,
1027 NvMtia praelari voltu»] 1, e.
qna nnntium form» alirnjns eximiae
ad eorum animos in somnis perfe-
runt. \tMlia, i. e. nuntiantia : -adjec-
tivum est, nuntins, a, um. Lamb,
1028 Qui ciet] Qni vultns eximius,
quique color pulcher commovet irri-
tando loca, in quibus inest semen vi-
rile. Nam per ' loca' hoc loco sedeis
eas virileis, in qoaft semen virile jm
concoctum, et ad gignendom aptnm
confluxit, significat« Aliis per 'lo-
ca' niagis proprie membra molirbria
significantur. infra eod. iib. 1200.
' quia sic loca snmere possunt Pecto-
ribns positis.' eod. lib. 1268. * atqoe
loris avertit seminis ictum.' Lamb.
Turgida] Seminis et spiritos plena.
Hor. Sat. 2. 7. 40. * Tnrgentia verbe-
ra caudae.' Lamb, Saepios de moli-
ere, qoam de viro occorrit. Faber^
1029 Ut quati iranaaciia] Adeo nt,
qoasi re Veoerea transacta, et ad ex-
tremom perducta, profondant semen.
Perfica antem dicta eat ea Dca, qnse
rem Veneream perficit: ut snpra
diximns. 4^op§tpuyfibif porro, i. e. ic-
minis profusionem noctnrnamy et in
somnis factam, significat tectia vet-
bis: quam describit Horat. simpli-
clns Sat. l. 6. 82. 'somnos taraen
anfert Intentnm Veneri: tum im-
mnndo somnia visn Noctumam vei-
tem maculant, ventremqnesnpinnm.'
Lamb, Qoasi rifw 'A^pMrtpt rokiaaM»
Tfs, nti optimnm scriptorem, ct ha*
rnm remm peritnm, loqni acimaa.
Faber, Theocritns Idyll. 2. 148. 1-
■"P^X^ T^ ft^<0Ya* Creeek,
1080 FiMwmue i^etiieie JUutu»] 1.
e. magnam copiam seminia floentis.
Quidam tamen legendum cenaent,
iS€miaia tngenteie Jtuctue, Atque boc
quidem modo in sec. ed. cdendnra
cnravi. Nnnc vero vetereni scripln-
ram, et recepUm retineo, FhamwiBp
existimans dictum a Lucr. ' flucttts
fluminis' ^tpfioKutms^ pro mnito ae-
roine flumen. Sic fere 2. 364. * San-
guinis exspirans calidom de pectote
flumen.' JLanid. Legeiidum pntarem,
SeminiSf aot Fleminie, Sed ■ libris
non ausim recedere. Inf. etiam va-
riatum est,6. 1061. Gif,
1030 Cruentent] I. e. poUuant, in-
qiiinent, et macnlent : semen enim
virile, sangnia 6»! : sanguis antem
' crueutat,' i. e. contaminat, et iuqui-
nat : ex quo ' crnentum' pro imporo
T. LUCRBTII CABl DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1485
vsnrpator etiam a Lncretio Ub. 0.
1051 5!0ttietta<iir]CommoTetiir,con«
cStatnr, iafatrdtrai, Sic enim interpre*
tator anctor vocabolarii manntcr.
Latipo-Omci. Festns aotem, ' Sol-
licitare,' inqoit, solo citare, i. e. ez
aoo loco roovere : qnod et alibi re-
tollroQs. Lomb, Tota libido, tam
qns ad animnm, tam qnse ad corpns
apectat, tss. 18. eaplicatur : formosa
▼is. slmolacbra animnm commo? ent.
lUe vero semen ex omnibns membris
In partes genitales dedocit, qnn
partea toment, deinde res ipsa pcra-
gitar. Prcter haec nec Venerem nec
Copidinem ezpectes. Cneek,
1052 Adulta tftas aon prtmnm rofto*
nd'] Statiro inennte jnventa, sen in«
itio mtatis adnit« et corroliorats.
|0S4 C7aa HoMtntf ew] Stve Imago
Ibnnosi corporis commovensanimnm,
aive animna ipse semen e totocor-
pore dedncena. Creeek*
10S6 Iheedit eorp&re tetti] Tolo, in«
qoity qnod non temere. Hinc itaqne
cmpiasime fit, nt mntilati parte ali«
qnaoorporia mntUatoaetiam gignant;
qood certiaaimia cxemplia probari
poaaet; niai id aUi fecisaent. Semen
itaqne ez omnibus membria; neqne
aliter aensisae Tertnlliannm constat,
■li oatendit locns qnidam, qni a me
aoperina aUatna est, cnm tamen alia
rea ageretnr. Fab, Hoc quidem ve-
ram, aed alind agebat Lucretius,
quod alii coigiciant melins qnam ego
•sprimam. Creedk.
I0S9 Imritata tMmeiW] Hic verana,
et ia qni proxime aeqnitnr, mihi an»-
pecti annt. Nam de tertio, cujna
initinm est, ' Incitat inritans,' 6ic.
non dnbito qoin sit adnlterinns, et
spnrins. * toment' autem, i. e. VH^
^i. Lunb»
Ft<9ii€eoloalas]Sic babent qoinque
lib. oiannser. qnibnscnm consentinnt
onines typis excnsi, prvter Florent.
qnl habent>llf«e veinpUu, Lamb.
1040 ^ere id, fuo s«] Fit volnn-
tas ^icere semen in illud vas quo
elaborat ejicere volnntaa boniiois :
qnaa cansa est nt inter coeundum
cnm gandia quis adiret, mens me«
mor * admonnit dominse : desernitque
Venns.' Ptas. Versum seqnentem,
*Incitat inritans,' &c. ut spurium
(nam et a veteribns noetria aberat,
et alieoo loco incnlcatna erat) able-
gavi. Gif, Ineitat inritaMe, tfc, Hunc
versum ex illo qni paollo ante posi«
tos est, ' Qum ciet inritana,' dcc. in-
epte a nescio quo, alieno loco repcti-
tom, deiendnm censeo. Lemb» De-
lendus versns. Faber. Hulc qnidam
snbjicinnt laeitat irritmu loea twrgid^
eemuu mMlto, fmatra. Creeek, Biieere»
Quidam Codd. EUeere^ sed perpe*
ram, confer va. 10S5. et 1267. Hao.
1042 Vamqiue ommee jpHerwmqiul
Hunc versum et duoa deinceps ae-
qnenteia, ut apnrios, delendos cen-
aeo. Fnemnt enlm adjecti ab aUqno
Inepto, qui pntaret aliqnid deesse
ante versnm illum, ' Sic igitur,' dcc.
qnasi Lncretiua nti voluiaaet aimiU-
tndine hominia ab altero vnlneratl,
cnjua aangnia continno in percnaae*
rem proplnqnnm redundaret. aed ne-
qne Lncretins nti volnit iUa aimiU-
tndine, nisi quod dlxit, mentem id
corpus petere, nnde est aancia
amore ; ncqne hi veraua satia aigni*
ficant, qnod volnit eorum anctor.
Praeterea iUod, oamci fUnmqoM «••
daaf, inepte dictnm eat: aic potlna
dictnm oportuit, onmcf p/mfoo. Ter.
Andr. 1. 1.2S. 'Qnod pleriqne om«
nes facinnt adolescentuli.' Casa. Ub.
2. de BeU. OalL *Nam pleriaqne
omnibns Oallia pras magnitndine oor-
porum anornm brevitaa nostra con-
temtoi est.' praetcrea illnd tdmw* to-
Iti, improprie et innsitatc dictnm eat.
Tnm hoc totnm, Etn ceaimianf eaif
Aoslfm, sive, nt habent alii Ub. os twm
rMber, ife, neqne aails Latine dictnm
eat, et obacnmm eat. Deniqne tota
elocntio, et aententiam hornm ver-
1436 NOTiE VARIORUM IN
saam, irigida et incoiicinna est. Cam Faber. Creeek,
h»c scripsissem atqne edidissero, JaeuJatwr'] Tamqnam jacolo ferit.
Tfiraso scripsit, me hos versus treis translatio. proprte Hor. posnit Od.
6fi€\(!^tiy pessime. imnio vero tu syco- 1. 2. 8. * sacras jacalatos arceis.'
phanta eos pessime et indoctissime Lamb. ^
retines : et, si aliqnid saperes, ista 1050 Namque voluptatem pramgUl
non scripsisses: si os haberes, aut Dno libri mannscr. Iiabent, Jamqu
nisi esses miM^inff, isto modo non wAwpiaUm pngeagU muta Cujrido. Sen-
scripsisses. Lamb. Tres hos versns tentia autcm hsec est : naro vebemens
eradit Lambinus ; pessime. Gifan. et acris * Capido,' sive libido, volnp-
CadufU iu volnus, i. e. in eam corporis tatem qnasi angnratar, et sibi ante
partem, quae vulneratur, ' cui adac- promittit. Sic inf. non longe : 1090.
tnm est vnlnus ;' nt Virg. JEn. 10. ' Cum jam prwsagit gandia corpna.'
loqoitnr. Imo ' vulnus' pro hasta Lamb^
ant telo poetis famiiiare est. Virg. 1051 Hae Vemu eet nobU] Haec Co-
JEn. 2. 629. ' Illum ardens infesto pido Veneris nomine dicitor. Faber.
vnlnere Pyrrhus Insequttur.' Stat. 9. 1052 Hinc autem eet nomeu] Codd.
Theb. * vnlnns tamen illa retentum Vatic. et Faem. habent, hine mite eei
Pertnlit.' Item lib. 11. ' Cum subi- namenAmorie, Lamb. Levisest mn-
tnm obliquo descendit ab aere vul- tatio, tamen necessaria : leg. nniNai.
nns.' ' Cadit in vulnns' igitur La- Creech.
tine eleganter dicitor, ot * cadlt in 1052 Hine ilke prlmacm Venerie] Sc-
ensem.' ' Vulnus' a vellendo. Preig, cutus sum libros quattnor mannscr.
Namque, Hunc versum cnm duobos qui partim sic habenty Hine iOa pri'
seqnentibus expunge. Fab, Hunc et mum Venerie, tfe. partim sic, Hine tl-
duos sequentes versus rejiciunt in- lam et prtmvm, tfc, lUa enim, et iUam
terpretes, qni tamen ad rem facere, et, depravata sunt ex iUa, * illae ' an-
et non indigni Lucretio videntnr. tem pro illius posituro, ot paullo post:
Creeek, 'rabiesondeillsgerm.surgant.' Hn-
1044 Hottem ruber oeeupat humor] Jus antem loci hsec sententia est :
Ita vet. nostri, ^t alii. Vulg. oe tum; Hinc, nempe ez cupiditate, sen ex
male. Gifan, amore, prironm gutta dnlcedinis, qns
1045 Venerie qui leUa aeeipit ietum] inest in Vrnere, stillavit in animnm :
Qui amat, qui amore sancius est. deinde consecuta est cnra, animom
Virg. £n.4. 1. 'At reginagravi jam- graviter angens, et soilicitans. vel
dndnm sancia cnra Vulnns allt venis.' dic, hinc primom, id est, ex simula-
Lamb. cris et imaginibus : quod magis pro-
1046 Site puer membrie muUebribus] bo. Loogum sit autem ad singula
Sive hic pueri amore captus est, ut lectorem admonere, has omneis emen-
ejus flore «tatis abutatur ad rem Ve- dationes sic sequi et probare Tbraao-
neream, &c. Lamb. nein, ut suas. Lamb, lUay L e. illioa.
Membris mutiebribue] Membris mol- Faber, Hine iUa primiim, sic omnino
libns, qualia sunt muliebria : vel par- lego ex veteribus. A longnm ob PR*
te postica, rf vpmcr^, Lamb, Molli- vnlg. Ulata, Lambinns Wa, contra
cellis, delicatis, qnae nieram spirant vet. libros. Quidani teteres, iUam;
Cyprin. Faber, Quaenam vero sint male. Gifan,
* Membra pueri muliebria' inqnirant 105S Frigida eura] Liber Memmian.
qni nesciunt ; certe puer mollicellus habet fervida cura, £go nihil moto :
et delicatus vque ac 'mulier totocor- sic e/iim Hor. Epist. ad Jnl. Flor. 1.
pore ' amorem jactaret. Sed recte S. 26. * Frigida cnrarum momenta re-
T. LUCRBTII CARI Dfi RBRUM NAT. LI6. IV. 1437
llnqiiere posses/ Lmnd. Fenrida qnl- Me somiiies, ine eispectes, de me
dam libri, et Marall. Gifan. Neces- cogites, Me speres, me te oblectes^
s«rio rcTocandam arbitror lectionem mecum tota sis,' &c. Lamb,
Ms. ftnida ; eam ccrte qnilibet pro- K^^O Sedfugiiare deeH] Qnam pal-
babit, qni nnqnam ez animi senten- c^ns versibas, qnam gravibns sentcn-
tia dixlt, 'Nnnc scio qnid sit amor.' tiis deterret nos ab amore Lncretins?
Cnra ilU, de amore dico, fervida cst, Qnani aperte et lucnlente amantinm
coqnit, nrit ille nitor, ftaXfp^ fiiKasy Airorem insaniamqne ob ocnlos pro-
wvpSmna fifkwfun, wvfi wiMra $4fiawrat, ponit? Qoam docte et perite amoris
Postillam 'dnlcedinem' tnm 'anxi- incommoda et molestias ennmerat?
ferie cnne' snccednnt, nti Cicero vo- Qoam merito et vere ejnsdem volnp-
cavlt. Locns Horatii, * Frigida cn* tates eztennat, elevat, ac deprimit ?
Tamm fomenta relinqnere posses/ Qnam perspicne aroantiom in re ipsa
qni ab Interprete allatns est, haod- Venerea transigenda, atqne In ipso
dum etiam odorari potni qno perti- corpornm complexn rabiem descrl*
neat; nihilenim ad Lncretinm, &;c. ^^^^ Digni versas, qni accnrate le-
Faber, Probabit etiam ille, qni ob- gentnratqne ediscantnr: dignaprae-
tervat Lncretinm ortnm Cnpidinis, cepta, quae etjnveneset virihis levi-
atqne Incrementnm ezplicare, prl* tatibns amatoriis dediti penitns In
mom Veneris gntta in cor stillat, de* aQinio recondant. proderit etiam le-
inde vehemens cnpido, qnae per si- S®''^ <in® scripta sunt in amorem a
nmlachra jngiter advenientia, imo per M. Tull. lib. 4. Tnsc. Lom^. In toto *
fabnlas nntritnr. Creeeh. Latio, qnantnm qnantnm est, nihil, /
1064 Namnabeei'] In particnla ' si/ vt opinor, qnidqnam legas, qnod «•
I non eUditnr, et corripitnr, seqnente qae legi oporteat, atqne eos versns ^
Tocall. sic 6. 7. * Nam si, nt ipsa pe- qoi hnnc seqnuntnr. Sed tamen re-
titmajeita8cognit9remm.'et2.6l7. pertl ollm fnere nonnoUi, hodleqne
' Vivam progeniem qni in oras Inmi- reperiuntnr ejns generis bene multl,
nia edant.' Qnod antem ad senten- <iul Ulos ab ocnlis hominnm, sl fleri
tlam attlnet, ezpressit amoris affec- qoeat, removendos esse contendant,
tnm, et amantlnm consuetndinem : qoasi sl insigni qnadam tnrpitndine
qnm talls est, nt absentium desideri<^ scateant. Misemm Itaqne Poetam
tabescant, et praesentiam concnpis- nostmm, cnjns tam frngiferam, tam-
cnnt, atque expetant. Qnod et Arist. qn^ salotare consilinm, adeo impros-
aignlficavit Ubro nono de morib. ad peros eventus habeat, qoamvis enim
Klcomachnm, bis verbls : M^ yitp totis exdamet faocibns, * Sirenas hl-
«ponafclf rp flMf, oMs if4' 6 9^ x«^ ^Mvem navigantium poenam, Blandas-
T^ «Ofi, odSiv ^aAAtfr lp$, &AA* 9rw luA qne mortes, gandinmqne cradele, £f-
iarifra «90^, aai T^t roftowrlat iwithtftf. fogite, o mlseri, tortnmque ab iittore
i. e. * Nemo enim amore capitur, qni fonem Rnmpite;' quamvis tot argn-
non Inerit ante forma specieqne de- nientis probarit, certissimam homini
lecUtns:nectamenlsqnlspeciede- pestem ab re Venerea esse, atqne
lectatnr, continuo amat, sed tnm, adeo cane pejns et angue vitari opor-
enm et abseotem desiderat, et prse- tere nugivendnUis istas mulierculas,
sentiam concupiscit.' Coosentanea qnsB snos amatores offrenatos ducti-
his snnt Ula Terentlana inEunncho^ tant; qnamvis rem, famam, sanam
qottThaidi dicuntnr a Phttdria: 1. mentis corporisqne valetndincm, ea
9. 112. * egone qnid velim ? Cum ml- via deflnere ostenderit ; tamen id nbl
titel8toprsesent,absensntsiesKDies, prsstitit, ibi tnm viri boni, Heos,
■octelsque ne ames, me desideres, (inqoinnt| et quam longe quidem)
1438 NOTifi VARIORUM IN
fage tarpia, obtcena dicta, * spnrci- amari aiiqnid, qnod in ipiis floribM
dicos, immeniorabiles versns, ama- angat. Ant qnod conscins ipse ani*
tiones/ &c. Sed, o boni, si boni eA- mns se forte remordet, Desidiose age«
tisy niliii btc spnrcidicnm, niliil im- re setatem, Initrisque perire ; Ant
raemorabile. Si quid tale videbitnr, qnod in ambigno verbnro jacnlata re.
id vitio legentis, non poetse adscri- liqnit ; Qnod cnpidc affixnm cordi
bendnm erit. Hoc certe vtdeoraffir- vivescit ut ignis; Unde fit nt melins
mare posse : Si, qnse a Lucretio hic mnlto vigilare sit ante, Qua doeni nu
scribuntnr, ea pro foedis et flagitiosis tione,cavereque ne inlaqueeris.* Aln'
dictis habebnntnr ; longe illis tnrpio- tu, Lector, qni ita loqnantur, eoshor-
ra, lonreqne foediora reperiri in eo tatores scelerum vocemns, an dehor-
libro posse, qnem nemo sine pnesenti tatores simnl facnndissimos, simnl
famsR pericttlo reprehendat. At enim, acerrimos ? Faber. Hsec de conatlio
sentio, . virnm iilnm sanctissimnm poetse Faber, nec falso : nihil <le dic*
(qnem appellare, nnnc qnidem, hand tione, qnae tamen est pnrissima, nee
sane magnopere attinet) dicent ea Lncretinm in ulla parte totins operis
gratia rem ipsam, qnamvis tnrpissi* qnam in hac magis diligente m inve-
mam, tam aperte tamqne perspicue nies, ita vero simplex et significans,
tractasse, ut ex tanta tamqne flagi- nt interpretationem non admittat.
tiosa descriptionis foeditate vitium Qnippe in iis vocibns qnae parnm ve-
illnd magis aversabile fieret. Fateor, recundse snnt, Latinm, saltem qood
neqne nnqnam aliter sensi. Sed Ln- ego scio, non est copiosnm, Latina
cretius quo fine scripserat ? an nt le- qnidem habet et Romana verba (vid.
nonias operas prseberet, et ez pessi- Martlalis lib. 11. Ep. 20.) sed eata-
mo omninm mercimonio rem faceret men parce invenit, et parcins ntitnr.
anctiorem ? Hoc qnidem multis tem- Creeek* Senec. Ep. 69. ' £i, qni amo-
poribns alii poetse fecere, qnibns pro- rem exnere conatnr, evitanda eat om-
■fnit, et nunc fortasse nonnnllis prod- nis admonitio dilecti corporis : nihil
est ; sed vlta integritas, gravitasqne enim facilius, qnam amor, recrndea-
morum, ac tot salnberrima prsecepta cit.' Preiff,
hiu illic per totum opus sparsa, hn- 1057 Abeterrere s<5t] Sic qnidem
Jnsmodi snspicionem longe a Lncre- •habent libri omnes, et mannscr. et
tio amolinntnr. Pancis dicendnm; vnlg. sed videtnr mihi legendum esae,
vln' scire qnod ipsi consilinm fnerit ? Abetergere eUn, ^. hoc enim loqnea-
En tibi: <8ed fngitare decet simnla- di genns est insolens et prope abao-
cra et pabula amoris Absterrere sibi, num, Aheterrere nbi palmla wmri», pro
atqne alio convertere mentera; Nam eo quod est a se depellere: nlteram
certa et pura est sanis magis inde antem Abetergere stU omorem, et Ahe-
Tolnptas Qnam miseris : Etenim po- tergere amori» pabuia, ita consonnm
tinndi tempore in ipso Flnctnat in- atque nsitatnm, nt ' Abstergere mo-
certis erroribns ardor amantnm ; Nec lestiam,' ' dolorem,' ' metnm,* ' Ine-
reperire malnm id possunt qns ma- tnra.' Dixit tamen inf. eod. lib. in
china vincat Usqne adeo incerti ta- extr. ' Nec divina satnm genitalem
bescnnt volnere caeco. Adde qnod numina cniqnam Absterrent,' 6cc, sl
absnmnnt vires, perenntque labore, cni forte illnd huic simile videatnr.
Adde quod alterius snb nntn degitor Cnm hsec scripsissem olim, Zoiliia
mtas. Labitor. interea res, ei vadi* meam conjecturam arripuit, et se ite
monia fiunt ; Langnent officiay atqne in suis lib. vet. scriptnm reperisse
vgrotat fama vacillans. Si nescis, testatus est: cni non credo. Sed
etiam medio de fonte lepbrum Snrgit tamen cum me laudarit imprudeiit,
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1480
fttqoe adeo inTitns, in eo, qaod meam Secntns sum dnos cod. mannscr. mibi
coBjectoram anctoritate lib. manoBcr. tamen non displicet amici cqjusdam
oomprobatam signlficarit; tnm sno mei conjectnra, qnl putat legendom
ingenio indnisit in eo, qnod haoc comgeslum: quara adjuvat codex
emendationem, slTe ? era sit, sive se- Memm. ceterl libri manuscr. et item
cus, slbi adscripsit Xomd. AbMter- vulg. habent eoi^ecium. qne scriptn-
gert fli6t, boc ez vet. libris reposui. ra tamen non est repndianda. Lamb.
ot et inf. hoc lib. 1228. ct 5. 844. rec- Ita veteres quidam. In alils vet. nt
tUslme. \u\g. Abtierrere. Gifan. In vulg. cotuecfiim. Gifan.
1057 AUo] Ad vlrttttem quse est 1059 Nee retinere aemel eonvertum^
homlni lirroa possessio: de qua Cl- Olim edlderam coRcepfom wums ofnore,
cero ad Atticnm. * Nihii est (mlbl qnod sic haberet cod. manuscr.
crede) virtnte formosins : nihil pul- Memm. et typis excosl Florent. nnnc
chrins.^deqnaChrysostoninsinMat^ eonvtfrsam, ut habent ceteri, mihi
thenoi sic: 'Invicta res virtus est: magis probatur. Ne lioc quidem dls-
et talis res est ut nequam etlam ho- simulabo, ad oram libri Memmian.
Dines et admirentnr ipsam et ian- annotatas esse has varias lectiones,
deat.' Aristotelis sententia est lib. eongeitumy eoneeptum, eoneertum. ex
9. Politicomm : * Ubi antem non quo postremo licet facere eonaerlum,
maxime honoratnr virtns, ibi non est Lamb. Revocandam esse arbltror
possibile firmnm optimornm esse in quorumdam codicum lectlonem, qnn
Repnblica sUtnm.' De virtnte sic talisest: Neereiinereeemelconcejftum
Plato In Phaedro : * Disclplina nihil tmins amorem. Id verius qnam sl tri-
apnd Deoa et homines revera ant est pode ex Phoebi, &c, Faber, Con-
ant erit unqnam venerabilins. hac vermm. 8ic vet. libri ferc omnes, et
tanqnara Ulyxls moly Slrenes hujns vulg. Sed Marullus et Lamblons,
mnDdi h. e. volnptates evltablmns.' ez qnlbnsdam codd. conceptum. Gi-
Prscipne ab amore decllnandnm fan.
cnm cani capilli pmdentiaB nnntil 1059 Uniua amore] Sic habent tres
deddnnt : qnod leplde poeta Graecns llb. manuMrr. et nonnnlll vulg. alli,
ita eednit : *npia^. rts V o^x^; KmA- amorem. Lamb.
fMaKo. rCff ra^dqTof K«6/iMr; 4aa' ifiA^ 1061 Uleu»] Vld. Mart. Ep. 60. lib.
wr. *c rtpos ; odxl 0cot;; *Efft^. roXi^ 11. Creeeh.
rlpM>«rwarr)/M\a/n|ffe^ff9n,ffvr- InveteraMcii'] Ita Ter.*feci nt in-
rriff iy>i\off liXudnt. Kcd vaifw 9rs veterascerent,' i. e. viverent, din de-
Kotfhs irai^aftmr ^lm md wvw Obn Ih-iy siderarentnr atqne expeterentnr. Ita
Xsplr^piiff ^rrlHoff ki^6/ueti. Nos pro etlam Tnllins. Faber. Ter. Prol.
tempore Latlna sic fecimns : < Lnsi- Hecyr. vs. 12. * Novas qni ezactas
■ma, o Tcneres, satis anxia pectora fect nt inveterascerent' Donatufl,
amori Jara dedimns. Procnl o sit * Inveterascerent, in consnetndlnem
procnl iste furor. Tempora canns venirent :' Et Clcero 4. Tusc. * In-
obit mea, qnse jam nigra fhernnt, veteratio antem, nt in corporibns,
Cnnns pmdentis nnntlus ingenii. Do- «grins depeilltor qnam perturbatio.'
nec erat tempns sat Insimus: arri- Creeeh.
pere at nnoc Est opera losus ntilio- 1062 Atque emunna grooescte] Ver-
ris iter.' Piu*. At vero ea mens bnm aptlsslmnm nomini 'sBmmns'
lAcretii oon est, vemm nt nnios pn- acyunxit. JLam6.
ellm amorem dissdvat oso promis» 1068 iSinettprfmaiioeJs] I.e. sinoa
fleo* veterem amorem novo amoredeleat
1«58 Bi Jaeen kmaorem etmieeium} ez anuno. Sic M. Tnll. lib. 4. Tnse.
1440
NOTiB VARIORUM IN
< Etiam noTO quodam amore yeterem
amorem, tanquam clavo clavam, eji-
ciendam pntant.* Lamb,
Conturbeni] Quo modo Caiallos ad
Lesbiam : * Dein cam millia malta
fecerimas, Contorbabimns illa :' &c.
Creech,
1064 Volgivagaque] Expressit Orse-
cam vocem, irMfiiiOP» iMimh,
10C8 Nam eertay et pura eetl Nibil
muto, tameUi tres libri roanoscr. ha>
beant, Nam certe pura eet. nam etiam
haec scriptora, Nam eerta et pura eett
reperitor in libris manoscr. in Berti-
nianOy et Memmiano. ne qnis dicat
eam a Marnllo excogitatam et con-
fictam, qnod scripsit Kvn^r: cam
certnm sit,ho8 libros a Marnllo nnm-
qaam esse visos. Prseterea ipsam
loqaendi genns, ' Nam certe pnra
est/ &c. non est satis nitidam. Pos-
tremo certam vohiptatem eoram qai
hoc amoris craciata vacant, opponit
incertffi alterorum voloptati: seqni-
tnr enimy'etenim potinndi tempore
in ipso Floctnat incertis erroribns,'
&c. Lamb. Certe puta eat : haec est
vet. librorum scriptara. Marallas:
eerta et pura est, Gifan.
l069 MUerW] Amatoribns. Simile
est illnd Plautinum : Miser est homo
qni amat. Festivissime poeta grae-
canicns misetos vel in hoc amantes
appellat, qni cnm ad incitas et pan-
pertatem devenerintspoliati patrimo-
nio, qnod mnneribas assidais ad pa-
ellam illiciendam dilapidarant, ne-
mo, nec qnidem amica sna, dignator
amare. Versus ipsos meros Ok-arafe
facnndise floscnlosinserere opersepre-
lium visnm est. Alloqnitur Sosicra-
tem ex amore mendicnm, qnem ami-
ca fingebat non agnoscere : 'Hpdff^s
irXwr&i^ XoMrUcpajts' &XA& Wn^s tov
ObKh^ ipfs* Xt/ibs ^dpfuutov olw Hxh*
'H M vdpos crt KoiKovffa p&pov Kcd ripKvov
"A^wufy M V ^<^9 nv ^ rc Toi roiWjua
wr0db^erai* Tfs ; it^dw c2s h^pw ; sriBi roc
wr6\ja\ i| iJL6\ts fytws Tovr* Hwos, &s
o&Sclf otfihf tx^im ^tKios. Illexit iin-
gne transmarinte vennitas nt I^itiiM
facere haec carmina tdntarem. expe-
rimentum liabes. aequi boniqne ft-
cies, si transmarinam venerem noa
ad nngnem referre potui : ' Dives
amas: Veneris solita non lampade
ferves Panper : habet tennis pharma-
ca quanta fames ! Te vocat aotc ro-
sam, calidom te dicit Adonim Pan-
thea: nnnc nomen vix tenet iUa
tunm. Unde? Qnis es hominnm ?
qnsnam tibi patria? nostin Verba
miser? tenues nuUus amicns amat.'
Piufl. Amore perditis. Faber,
1069 Elejttmpoltinidtleaipore] Qnam
ait misenim amare, vel hoc unnm satia
argnit ac declarat, qnod eo ipao tem-
pore, quo volnptate tantopere expe-
tita atque exoptata potiantnr aman-
tes, ac frnnntnr, eo (inqnam) ipso
tempore se mntuo mordenty velU-
cant, et cmentant. Lmb,
1073 mdenJteieinUdunietBpelabMM]
Hor. Od. 1. 18. 11. * sive pner fureni
Impressit memorem dente labria no-
tam.' Plaut Curcnl. 1. 8. 81. * P«-
riter hos perire amando video. nter-
qne insaniunt. Viden' nt misere mo-
riuntnr ? neqne qaeunt complecti sa-
tis?' Idem Mil. Olor. 4. 8. 86.
< labra labellis ferraminavit.' Idem
Psendolo, 6. 1. 14. ' Nam abi amans
complexus est amantem : ubi ad labra
labella adjnngit/ &c. interdnm etiam
lingnam lingus admovent, ' dnplices
nt linguas habeant/ qnemadmodnm
idem Plant. loqnitur Asin. 8. 8. 106.
hamb,
1076 Quodcttm^iie es<, taHa nadc
Uke germina extrgwd] Sic reatitoi ex
anctoritate qninqne libromm ma-
nuscr. a qnibus non admodom dissen-
tiunt codices vulgati Paris. et Ve-
neti antiq. nam ceteri habent partim
Babiea unde Ula kaic germvuU urgena:
partim, Rahies unde iUa heee germim
eurgunt. * Rabies' antem posttum ac-
cipio pro rabiei, prsBterea ilUe gene*
randi casns est, fsminini generis, an-
tiquusy de quo supra lib. 2. ibi, ' nnae-
T. LUCRBTII OARI DB RERUM NAT. LIB. IV. 144L
9«e figane :' ot sit h«c totias hnjot Naturayinqait/repagnat/i.e. oegat,
loci Mntentia : Et stiniuli subiunt et ostendit toturo illnd contra fieri»
(inqnit) qui amanteis incitant atqne Ita 1. 694. de Heraciito: * Nam
impellant, ut id ipsum Itedant, nnde contra senaus ab sensibus ipse repng-
rabiei illins germina oriuntnr, atque nat.' i. e. negat operationes sensnnm
angescnnt; quodcnmque illud tan- per sensus ipsos, ab iis snmens argn-
dem sit, sive color, sive facies, sivo mentnm. Hav,
para alia aliqna corporis. nomina au- 1082 Quoius quam phtria habemus,
tem quint» sic inflectebant antiqui, Tam mofit] Sic restitui, tres libros
nt.alibi diximns: * rabies' in casn manoscr. secntns. ex vulgatis enim
recto: ' rabies,' et * rabie/ et ' ra- aliihabent, ciuus qwpUuria: alii, cujus ^
biei/ et ' rabii/ in patrio. Cura haec quam plurima: alii, iiqne deterrimi,
edidissem, Thraso, ut aliqnid sapere a^quoplwrima. Larob. CtOuaquam
videretnr, haec omnia approbavit, et piuria hahemu»^ Tom, tfc, Ita in vet.
secatus est, praster^quam quod edi libris. Vtilg. 9110. dtra etiam est in
volnit, lUa hctc germiua aurguni : in- vet libris. Slc »np. vs. 1040. dtra la»
epte. Nam hmc natnm est ex diph- bida, Vnlg. iUa, Oifan.
tboogo; quae erat in provocabnlo 1084 Nam cibu» aique humor] Os-
* illae/ Qnod autem quidam doctiis, tendit dissimilitudlnem ejus volup-
idemqae amicus mens, legi posse pn- tatis qnss percipitur ex cibo et potu,
tat, Rabia unde iUhac germina sur- ab ea quae proficiscitnr e re Venerea,
gUMif non multo roagis placet. Nam hoc modo : cibiis et potus (inquit) in
-prooomen demonstrativnm, qood co- corpus ejns qui est et bibit assumun-
hsreat cnm voce ' rabies,' necessario tur ; et in ventrem intromissi certas
debet interesse, meo qnideid judicio. corporis sedes occopant : quo fit ut
qood non esset, si iUhac, sen Uiac le- fames et sitis expleantur cibo et
geretor. Vernmtamen judicent em- potu, et ita desinat animans esurire
diti. Omnino non negaveriro, multo et sitire. At qui amat, niliit ex ore
tolerabilias ferri posse hanc lectio* et grato colore ejus quam amat de-
nem, Babiu vmde iUhtec germina «nr- trahere ac deiuere potest, pneter
gonl, qnam illam, Rabiee uude iUte inania quacdam simulacra : qus nul-
hee€gerwi,9itrg, Lamb. Ita vet nostri, lum locum occupant. quare aroantem
' In qnodam roeo : iUe, male. et ita fere satiare atque explere non possunt.
Lambiniis. Gtfan. Rabie» iUa^ Rabiei Lamb,
illins. Sic enim nomina qnintfle olim Adeumitur uUua] Fortasse legen-
inflectebantnr. ' Dies,' gen. ' Dies,' dum iniro, Lamb.
veP Die,' vel < Dii ;' Vvteres passim. 1088 Prater timulacra fnundum}
Faber. lUiuerabiei. Ita enim veteres. Secutas sum codices quattuor roa-
vs. I05S. * lllae dulcedlnis.' Creeeh, nuscr. et oinneis vnlgatos. Naro Va-
et Vaee. de Anal, 2. 10. p. S38. ticanus habet /eruendum, ex qua
1077 Sed leeUer pctnae] I. e. sed scriptiira snspicatur doctus quidam
Veniu, sea res Venerea, poenarnm et legendnm ferendum, < ferenduro' ao-
doloris sensum aufert, aut certe mi- tem interprctatur anferendnm, ut ibi
nnit. Lamb, Doloris, et morsiuncn- apnd Hor. Epist. ad Jol. Flornm 1.
larnm stimulos minuit. Faber, S. 25. * Priroa feres ederae victricis
1081 Totum'] Nescio qna ratione praeroia.' et Epist. 2. 1. 120. ' non
impnbi omnes Lucretii editores pro teroere a roe Qoivis ferret idero.' et
hac voee coram snbstitnerint atque Virg. 5. 248. * roagnnm dat ferre ta-
approbaverint, contra omnes Mss. . lentnm.' quas lectio mihi non displl-
Delph. et Var, Clae. Lucret. 4 Y
1442 NOTiE VARIORUH IN
cet, videtarqne non inTeaasta. sed go, Ptr levibas ventis volacriqne ^tf^
receptam damnare non posftum. millima somno/ Hec tptnm eal qooi
Lani, apud Lncretium legi«« liomiBem iiliiu
1089 Tenuia] Procelenflmaticns pro nercimonii hand imperitnm : ' £x
dactylo, ant spondeo, nt sBpe alias : lioininis vero facie pnlcro4|na colore,'
vel dicendum u hic esse consonan- inqnit, ' Nil datnr in Gorpaa prmter
tem. Lamb, simolacrafimeadnm Tennlfty qme ven-
QiMB 9ento tptB nptai stfpe] Si hsec to spes raptat aspe miaella.' Sed
scriptura emendata est, aot vero si tertins iUe versns, LecCor, plaoetne ?
hic versus Locretianns est, sic vide- Lambino certe dispUeebmt : neqn^ id
tnr explicandus : Qufle simulacra te- injuria ; illnm itaqne nt Lncretio pa»
nuia spes misella svpe raptat ' ven- tre indignnm verso atylo confizlt.
to ;' i. e. in ventum, sen cum venlo. At Gifanins ita scribendum eaisii-
Qnae tamen sententia absurdaest: mat: Temua^ qua veaio tpea capiai
videtur enim ita potius dicere debu- aarpemmlU. Ibiqne ad prnm editio-
isse Lucretins: Quae simuiacra nna ait snss haec idscribit: ' In libris
cnm spe ventus ssppe rapit et dissi- qviidem, raptai : sedMpCetegoserip-
pat : quidam amicus meus putabat ai. vemto^ fortasse pro fmstrny i. e.
tolerabiliorem fore scripturam, si ita qnsB non tam sibi qunm vento» nt ea
legatnr, qua in ventag epei raptai etcpe iUe differat, captat. ita moa * fms-
miUUa, sed etiam in hac lectione traqne laborat." Diiboni! C«r hec
hoc inest vitii, qnod spes amantinm non legerat Lambinas i quam belle,
non raptat simuiacra in ventos ; sed qnam festivc bominem aidhibnisaet !
ipsa spes saepe nna cnm simulacris Qnid enim, qnaesOy ebacorins vel
videtnr quasi a ventis raptari. £go Sphinx ipsa diceret i QmA, mu
maUm hoc modo legi, qaa vtain» 9pe$ plane Latinitatis expers, scribet,
ra|)<ae scepe muWiff. *ventusspes'au- tpe» miuUa eaptat «enls simnkcra?
tem, i. e. venlus spei, nt per ventnm Deinde homo ingeniosns aon viditil-
spei, spem levem, et incerUm,et fal- lud tape vitiosnm esse ; qnod cntm
lacem inteUigamus. Omnino locus boc loco asserit Lncretins, nos in
hic mUii valde sospectns est, neque amore simnlacris tantnm frni, < Nec
puto hunc versum esse Lucretiannm; jQiwiibus quidqoam teneris abradere
eoqne sublato planissima sententia niembris,' id perpetno vernm cst ;
est. Lamb, Tenuia, qua vento spes si <s«pe' fieret, aliqnando qnoqiie
captat. In libris quidem : raptat. Sed non fieret lUque ubi primum per
captat ego scrlpsi. Vento, forte pro aetatem LQcretinro legere panlo at-
frustra, i. e. quae non tam sibi qnam .tentius coepi, ea uua vox mendi ana-
vento, ut ea ille differat, capUt. Ita picionem commovit : ibiqoe dnbita-
mox: 'frnstraque laborat.' Gi/cm. bundus, bvrens, defixu-s steti «ii-
Misera vero, si qna alia, res amor esr, qnandin, (nam •tn, septeqi diea lQ«:Qfti
nugae, somnia, nihil, aut paenenihil, bunc animo versavj, o^y uwtpfioKuAs
si ex puIcheUis corporlbus tenuia tan- dico :) tum deuiqne, sic Pii volnistis,
tum simulacra decerpere licet. Quid ad veram lectionem pervenimus, Si-
igitur Ulnd attinet, coior verus, cor- iRvZa^a fruendum Tenuia, qum vMt
pus solidum et succi pleonm P quid, euevit raptare procelia. BeMacemen-
• FIos ipse,' &c. qnid ? quando omuia datione corum erit jndiciom, qni
praetervolant, < Quando in amore poetae sunt, aut qni poetas legernat.
Venus simulacris iudit amantes, Et £am enim exempUs hinc illiiic coUa-
frustra comprensa manus effogit ima- tis firmare nilul necesse ; qnippe cui-
T. LUCRBTII OARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1443
llbet obvis soot. Ftiber. Rpjicit Lan-
biDQS. Oifimias, Qua vtnto captat »p€»
wttpe Mudb. VtHio pro frostra, I. e*
qoae non tam sibi quam vento, at ea
ille differaty captat : ita moi, * frof-
traqoe laborat.' Hunc vero locnm
lex septem? e dies in auimo Tcrsans
Faber tandem ad Teram lectionem
perrenit : Temua^ qua vffnH mimt
rapiare proeeUa, At venom, lectory
vei itm emendatum rejice. Creech.
Fo|te rectlns distingnas : Temda^^
9eaU wpe» rapiatMopef wmeUa. Hav.
1091 SiiMguere^ Restinguere. Eo-
dem verbo alibi itemm atqne iterum
ntitnry nt 2. 887. ' Evanescere panl-
latim, stingnique colorem.' £dm&.
1008 TorreaH flamme] CodezBer-
tiiHanni habet iorreniief mendose.
Lamb. et Foiiwt de AMeiogia •. S7.
p. 102.
1096 Abradere'] Auferrey detrahere.
1008 Fhre /rmmter iE<altf] < Flo-
rem aetmtis' appellat, quem Oraeei
0|pv et Mpaf dicnnt Horat. Od.
2. 5. 10. ' jam tibi iividos Distingnet
avctomotts racemos Porpnreo varius
colore.' Sed non dissimulabo, in
cod. Bertinlano icgi imwfiir : in Mem-
miano Imnrliir : qnarum iectionum ra-
ttonem nondnm cogitando expUeare
potol. Hiraso, cnm bsec edidissem,
•crlbcndomcQravit/orefdiailw. Qnid
isto faomine fiieiasy qni videtnr ea gra-
tia esse Balos, nt aiiis risns prsbeat,
«liia atomacbnm faeiat? Ita mcia
versnom portenta ez immani et bar^
baro pectore depromta elegantissimo
acriptori assnit. At sno capiti malom
mat potins. Sed redeo ad hone lo-
enm, et has scriptoras vet. quas Jam
ollm propoaui, iwnUurf bnmlar. ex
hia igitor egonnnc conjectnra ductns
ieido Juoaaiar : nam sive ez #, sive
cz ly faciorons I, motatio facilis est,
01 o^ront hnjoa artis peritL Cetera
jaa seqoo faciUa snnL Juoaaiwr on-
tem loterpretor delectantnr, qood
statim agooscet lector iogeniosas et
Latlne doctos. Dicat qiihi nnne m»-
i^f, utra probabilior sit coi\jectora,
mea, an sua. Utrumcumqne faciet,
sive auam retinens, stuporis simnl et
impndentia se aUigabit ; sive meam
magis proliensy dimmpetnr; «qno
animo feram'. Laatb. Fhre uiuniur
JEiaHe. Ita ex vet« Ubris scripsi. In
qnibnsdam vet. iuuniur : in aUis,
luuniur; qnss ez uiuutur depravata
sunt In volg. et vet. qnibosdam :
frumUur» Etiam non male ; sed glos-
sam sapit. G^en. Amicns quidam
meus monnity hnnc locnm ita a Pal-
merio legi : Deuique conlaHe membrie
€um fiare lanalor MiokiM. * Lnuntnr '
autem eritx^ovTOi. 'flos aetatis' sig-
nificabit rV T»^» sen, ot lepide vo-
cabat Lucilins, ' Motonis lacrymas.'
Rem beUam sciUcet, et tcr bellam !
Vides, prcclara ingenia non amant
qood in medio positom est: qoid
enim facilins Latiniosqne, qnam ' frni
SBtatnla/ 'flore aetatis frni?' Qnare
Palmerto comes alins qnserendns est ;
solns eo. Feher^ Oifanins, FUnre «Iwi-
lar. Paimerins, FUiTe hnmdff, i. e.
Xdoi^cu. Flos aotem est 'Id qood
fponte sna solet remitti, Cnm meqs
est pathicae oiemor pneUse.' Lmoh-
<or quam hic proprie, oemo ignorat,
qui hoc sciat modo, cnm perficiunt,
solvi : vid. vs. 1107. Deqoa coiyec-
fnra ita Faber : ' Vides, prieciara in-
genia.. .Ego solns eo.' Lambinos FUnte
jueauiur» Creech.
1000 Jem cwo prmagii'] Com in
qoibnadam codicib. maooscr. repe-
risaem partim tfvm jojo, partim jam
dum, reposui, Jam eum: qum scriptn-
ra perspicne vera est: nam senten-
tia adbncpcndet.Jdm dum autem non
qnadrat. dum enim significat perpe-
tnitatem et continuationem qnandam
et spatinm temporis : eum antem
ponctnm et articnlom temporls, qoo
aliqoid fit, aot agitnr. Cnmjam(io-
qnJt) corpns presagit, i. e. prmsen-
tit, et prmcogooscit volnptatem ret
Venerem propinquam. Lofli^, Jhim
1444
NOTiB VARIORUM IN
jam, Ita omnes librl. nie fere tnp. vs.
1049. Valg. j€m tum, qnidam vet.
jam dum, Oifan.
1100 Atque in to est VentUy ut mu-
Htbria coNMrat] Verecnnde rem ob-
scenam circnmlocntns est : si^ificat
eoim tempos, qno vir inibi est, nt
semen in loca mnliebria profundat.
Idimh,
Arva\ Sic Virg. Oeorg. 8. 185. < ob-
tnsior vsns Sit genitali arvo.' Sic
inf. eod. lib. 1265. ' Eicit enim inlci
recta regtone viaqMe Vomerem/ &c.
JUamb,
1106 Nam faare taterdum\ Nam
videntnr (inqnit) interdum hoc fa-
cere Telle, nempe alter in corpns
alterins corpore toto penetrare et in-
trolre. LajR6.
1106 Veneria eontpagibuM harent]
'Mss. Lugd. Bat. tii coiiip^J6tif. Vide-
tnr tamen altemm esse Lucretiannra
ex vs. inf. 1198. ' Cum interea va-
lidis Veneris compagibus hsrent.*
Hav.
1107 lAqueicunt] Sic habent aliqnot
libri mannscr. et typis excosi. qnam
scriptnram si qnis probabit, versus
C/tfM adeo cupide legetur hrii^Mnyutn-'
H&Sf hoc senso : Tam cnpideinter se
cobaerent Veneris vinculis adstricti-:
idqne tamdin,dnm membra vi volop-
tatis labefacta liqnescnnt, et quasi
in homorem resolvnntnr. in aliis li-
bris scriptnm est lifncsanil, qnam lec-
tionem sic explico, nt conjnngam hoc
totum naque adeo diuii, com verbo U-
queicantf hoc modo : nsqne adeo dnm,
i. e. nsqne eo, sen nsque ad id tem-
pusydnm (i. e. donec) membra liqnes-
cant, &c* Lamb,
1108 Tundem] Sed cnm ad finem
clivi noster anhelat eqnns, hoc est,
comexpleverimns veneremypanlisper
rabies illa residet. Sed paulopost
rediviva recrudescit et recentatnr.
Mox * nervis conjnncta/ &c. i. e. cum
incipinnt agitata tnmescere viriiia
tormento citharaque tentiora, opns
est ad banc rlgidissimis nervis nt
stent membra qnss jacebant ante.
Nam auctore Arbitro Petronio * sine
nervis aiiint stare nil potesse.' Qni-
dam venia legnnt : ut sit sensos: Qute
volnpcas in venarnm interiori fomite
bacchabatnr. Piu», Tandem nbi ie
erufrit nercie, Sic Ubri qnidem fere
omnes habent : sed tamen amicns
quidam meus legendnm pntat, »e eri-
ptttl. atque hxc lectio a Petro Can-
dido in codicibns Florent. io calce
libri annotata est. quale est illnd
'se dnxit foras/ apnd Terent. et
illnd, 'quo nunc se proripit ille?'
apnd Virg. Ecl. 8. 19. et illa nsitatis-
sima, ' contnlit se domum/ ' in nr-
bem/ ' ms/ &c. ego tamen nihil mu-
tandnm censeo. Ijamb, Ubi §e era-
ptf. ita recte. Vide Indicem. Gifan,
Recte interpretes retinuemnt hanc
lectionem, quam et optimi Mss. con-
servanty perperam vero Creechioa
et Angli mntarant ; prseter enim lo-
cos in Indice Oifanii addnctosy locn-
tns ita est Petronius c. 24. p. 594.
' Atqne has erampit fnribundo pec-
tore voces.' Hav,
Conlecta cirptdo] Alii libri habent
cc^jeeta cupido^ qnod idem valet :
conUcta tameo malo. Lamb, Vnlg.
eonsecta, Vide Indicem : * Conlec-
tns.' G\fan,
1109 PaMea\ Intermissio, requies,
Ayiirawrif, uc snpra 9. 118. * oec dare
pansam Conciliis.' Lom^.
1 1 12 Qictf liiocAiiia] QnsB ratio, qnod
inventum, qnse ars, ris p/nX""^* sup.
8. 957. ' Nam tibi prssterea qnod
raachiner, inveniamqoe,' Scc, Lamb,
Machina: Graecum est: rU foiX''^»
rt ijajx^ ; Re< nota. Fab,
1114 Adde tpiad atemnii^] Sic 6.
1016. 'Et Venos imminnit vireis.'
sic fipicnras : 'H awoMria ibvnn pAf
oMwor€' &7ainfr^r 8*, cl «cal faii l^Kofpt,
i. e. * Concnbitiis et nsus rei Venereae
profuit numqnam : bene agatur cum
homine, si uon etiam nocnerit.' Lamb^
Vss. 28. recenset incommoda amoriSy
qosB res damnosa est, et misera ser-
T. LUCRBTII CARl DE RfiRUM NAT. LIB. IV. 1443
Titiis; SDspicionilrns obooxia, et cu- creditoribns in jas ▼ocatnm, in jndi-
jas, nisi prorsns insanias, pGeniteat cio stitnros. Hor. Sat 1. 1.1. < Ilie,
necesse est. Creech. datis vadibus qoi rnre extractas in
1114 Adde quod.,„Adde i/uod] Ge- nrbem eit/ &c. Anctor vocabnlarii
DiiDatiOy qu« Caro nostro mire pla- Latino-Graeci nianuscr. * Vadirooni-
coisae videtnr. vide et 8. 840. et 1050. um/ inqnit, < ^t^, bceaMiSoaia: Lamb.
aic infra eodem hoc lib. vss. 1 167. bis 1117 Offlcia] Ov. Rem. Amor. vs.
ac tertio conjunctionem illam ' nem- 627. * Nec qn» ferre solet spatian*
pe' repetit. Preig, temporticos illam Te ferat, officiom
Nerooa] Vires qose domiclliom et neve colatur idem.' Creeek,
sedem babent in nervis. Nnnc amo- ^grotai fama vaeUUau} «^grotat,
liaincommodarefert. Inprimlscor- voat^.* tralatio est a corpore: qno
pna viribns exllaurity pallidnm red- verbp sepe ntitnr Demosthenes pro
dens et exangne. ' Fecit amor ma- dissidiis et seditionibus laborare. Sic
clem: longa internodia cniram/ in- Varro lib. 1. de vita popnli Rom.
qait Ovid. Idem : * Longus amor apud Noo. in verbo ' distrabere :'
talea corpos tennavit in usus : Apta- * Distractlone civinm elangnescit bo-
qoe anbdncto corpore membra dedit.' nnm proprium civitatis, atqne aegro-
Pitu, tare incipit, et consenescere.' Sic
ltl5 Sub mMtu] Snb imperio, snb Plantus in Trinnmmo, loqnens de
servitio alterios : cum nnlla servitns bonis moribns, 1. 1. 8. * Sed dnm illi
deterior slt qnam voluntaria. Consi- «egrotant, interim mores maliy Qnasi
■lillter Tibnllus libertate se spolia- herba irrigna, succrevernnt nberri-
tom conqneritnr, 2. 4. 2. * Jam mihi me.' Idem ibidem paocis post, 1. 2.
aervitinm video : dominamqne para- 34. ' Naro si in te sBgrotant artes an-
tam. Jam mihi libertas illa paterna tiqaas tnae, Sive immntare vis inge-
vale.' Snffragator hnic sententias ninm moribns/ &c. Sed nen celabo
Propertianns ille versicnlns2. 18. 80. lectorem, in nno libro manuscr. ver-
* Nnllus liber erit si qnis amare volet.' snm, LabUurintereare8,tfc>OTdluecon'
Pim$, Sob alterins arbitratn, snb al- verso tegi post hnnc, LBuguent offieiaf
terina Imperlo et dominatn, nam ser- 9fc> Ostendit autem Lncretins, aman-
vinnt amantes. Lamb, teis neque rei, neqne famse parcere,
1116 Ltbitur inierea re»] Res fami- sed ntriusque jacturam facere : qnod
liaris dilabitar, dissipatnr, perit. Sic item plnribus versibns docet Hor.
Plant. Trin. 2. 1. 16. * Qnam extem- Sat. 1. 2. 66. * Ut qnondam Marssens
plo saeris sagittis percnssns est, iUico amator Originis, ille, Qui patrium
res foras Labitor, liqnitnr. da milil mimsB donat fnndumqne, laremque ;
boc mel menm, si me amas, si andis. Nil fnerit mi (inquit) cum nxorlbas
Ibi ille cncallns, ocelle mi, fiat, et si amqnam alienis : Vcram est cnm mi-
amplios vis dari, Dabitnr.' Lamb, mis, est cum meretricibus ; nnde Fa-
iZes] Patrimoniom. Aasoniusin mo- ma malnm gravios, qnam res trahit,'
noayilabis: ' Imperinm, litem, vene- &c. Lamb, Graecoram imitatio. Eu-
rem, cnr unanotetres.' Ptas. rip. Med. wofrur^^TOTa, Aristoph.
Et vadimama fiunt] Amantes con- iwrti th Harpw, Latini imttati snnt ;
tracto «ere alieno vocantor in jns, et sed loci ab aliis notati fuere. Fab,
datia- vadibns promittant se judicii Addi meretnr /Eliani locas V. H. 2.
diero obitaros, atqoe in jadicio sta- 13. ubi de Socrate ab Aristophane
turos: vel vades datl promittuntse tradocto in Scena diclt vernm esse
prodigam illam amatorem, ad extre- Ulud Cratini dictam rf Mrptif mkt^-
mam jam egei tatem redactam, et a 9ai ria ^p4ims, i. e. ' Theatrum insa»
1446 NOTJC VARIORUM IN
nire/ sen ' mente aegroUre.* Adseq. qaeiint,...Sed et mnlta alia posnnnt
▼ersnln nota Beroaldi addi ^Hitest rabstitui.' Faber : et ipse alibi anb-
Ann. App. cap. 18. Hov, stituit Tifrrhena» nam noti sunt Tyr-
1118 VngueiUa et puUhra in pe^bus rheni ealcei, ut et Sicyonii. Utri-
Sieymia rident] Neminem ne adhnc qne enim et splendidomm hominum
animadTertisse, falsam esse, atqne erant, et deliratiomm. Tnll. de Orat.
adeo tidlcnlam, in hoc loco scriptn- Hb. 1. * Si mlhi calceoa Sicyonios
ram ? et tamen ita res conitat, ut ne attnlisses, non nterer quamTia esaent
dnbitare quidem vel tantillnluro pos- habiles, et apti ad pedem, qnia non
sis. Quomodo enim rident nngoenta essent vtriles :' vid. denique Jvl.
ia pedibns ? Deinde ea vox, si sen- Pollucem. Creech,
snm rationi consentaneum haberet, lUS Siey&ma'] Calcei Sicjonli. M.
hinc tamen ejicienda esset ; legitur Tnll. de Orat. libr. l. * Sed ut, sl mi-
enim panlo inferlus, et qnidem loco hl calceos Sicyonios attnlisses, nmi
apto et stto : * Pocnla crebra, nn- nterer, quamvis essent hablles, et
gnenta, coronsp, serta parantur.' Ea- apti ad pedem, qnia non essent viri-
dem corrumpendi loci hnjos causa les ; sic illam oratiotiem disertam slbi
fult quae ceierorum qui jam tales etoratoriam Tideri; fbrtem et viri-
esse anlmadversi snnt ; vicinia srili- lem non videri.' Lucil. * et pedibua
cet vocis alicnjns quae ad hanc (' un- Sicyonia demit lionesta.' iMmb.
gnenta') proxime accedat: ea vero UIS Bident] Renldent, pulchra
est ih {* langnent') in versu proxime sont. Tralatio est. snp. lib. 1. prin-
superiori. Sifd quid ' ungnentorum' cip« * tlbi rident Sequora ponti.'
loco substituendum sit, id vero est i^tmb.
quod affirmare neqnaqnam ansim, m^ Smaragdi] Codices dno
cnm hic error neque contra Latinita- manuscr. habent Zmaragdu Lamb.
tem sit, neque contra materiam phy- UM Thalaama veeHa] V^stls cmm.
sicam, neqne alia, qn« certa haberi l«i coloris. Lamb. Caeralei quidem
qiieant: est enim bBpourfibs remm, ooloris, sed qul viridantis aliqoid
in qnas impensa et sumptns fiant. habeat. Ffi6er.
Fortasse scriptnm fuerit, uirioque, et 11Z2 £1 6eiie pofte ptffnBMl Et pa-
pnldbra t» pedibu», t^e. Nam et calceis trimonia, sen booa a patribns relictay
additos nniones et margaritas fnisse ^^^ P^rta, dantnr scortis, at ana-
Botumest; fortasse ^tiamyjlbula^e ; demata, et mitras, et simil. compa-
nam et fibulis gemmeis nonnum- r^nt. Plant. Epid. t. fi. 41. 'qnid
qnam ntebantnr luxuriosi nepotes. '^^^ mirabile est ? Qnasi non linidia
Sed et mnlta alia possent snbstitni. exoraatsB muttse incedant per viaa.'
Adsummam, Deo aliqoo opiis sit, nt Hor. Sat. 1. 2. 56. 'Qnl pttrinm
de veritate lectionis constet. Locnm Bima donat fbndnmqne, laremqne.'
Indicavi ; si quid opis in Mss. codici- qnem versnm panlto ant« protnlimns.
bns, alii jam admoniti eam rem cura- Lamb. Ter. ' Bene parta aiei pa-
bnnt. Faber tn Emend. trb.' Locnm Plaoti lii qno ns««trl»
1118 Vnguenta] Vide Emendatio- ces ' fundis exornatse incedoiit^ pro-
nes. Com autem rb unguenta locum tullt Interpres ; ei hnoc Ovidli oddaa
hic habere neqneat, fortasse legi Kcet, qno de pnelta conqoeritor omo*
possit I^f^^^* NotisuntTyrriieni tor: <Illod et illnd habet: sec «o
sen Tusci calcei, ut et Sicyonii. XJtri- conteota rapina Snb Iftolnm ooatroa
qne enim et spleiididornni homfnum misit avara Lares.' I. e. ito efiecit,
erant et delicatioram. Faber in No- nt o^des mess proscriptss foeriot vfle«
ti». ' Vng^enia locum hlc hobere ne. nol^. Pabir, Legi dohore hme por-
T. LUCRETII CARI^ DB RBEUM NAT. LIB. IV. 1447
im ptinml, coniendit Andr. ScliottM
Obs. Hnm. 2. 58. pag. 114. sicati
' beiM-pftrta laceraro ' dixit Sallns-
tiM. Verom et contra Mss. hnc
••I ItetiOy et haod neceasariay imo
cootra seosvm poet« ; sicot enim
mos dicit ' verti in Meliten«ia Gea-
qae,' ita nanc ficri Anadeaata et
Mfttras ista patram < bene-parta/ i.o«
qms illi nalto sndoro collegeront, nt
apud Persiona 6. &k * mihi festa kice
eoqaatur Urtica, et fissa fooioMm
siacipat anre, Ut tnas iste nepos
olim satnr anseria extia, Com moro-
sa vafo singoltiet ingaine Tena, Pa-
tricisB Unmeiat Tnlv»? mihi trama
fignrae Slt reliqna: ast illi tremat
omento popa venter.' et plora apiid
Horatiam aliosqae similia* de Tettl-
bas aotem Melitentibas sainma cora
sctipsit Comiaendator Abela in Me-
Uta sna iUustrata, a nobia ad finem
Ibesoori SicaU relata. Hor.
iiaodraMla] Ridimicola, coroUsBi et
omamenta capitis: ab hec verbo
hftimf qood significat c<»onare et
circamlftgare. hoc faciant verbaSoi-
dn : JMfi. AMnrXimi, tfr4^ lud Am-
rrt^erAwgikw. Paalos digestis de aoro
^t argento legato: * Sicut mitrae,' in-
qnity ' et Anademata.' quidam Orse-
coa accoti iiwadeswato scribont. Vido
ne anadoflsa sit fascia candida, qosft
circamUgatnr reglo capiti. Pjms. Fas-
dse, coroUsBy redimicnla. Sic enim
ooctor vocabolarU Latino-GrsBci
mamftr. ' RediaMcala/ inqnity ' Aa«-
Hpiorn.' qaamqnam Festa» docet,*re-
dlBiicala a moUei;ibas vocarl corollas,
qaibos otontor omatas cansa.' Qni-
dam legi volont» mmiemaU milnt,
contteeatery et siao distiiietioDe, et
interpretantnr vincula, qoibos mitra
viocttor, eapitiqae reUgatar, nt mi-
»«B sit aomeri singnlar. patrii casos :
qoibot propemodom assentior. adjo-
vat enim eonim opinionem Virg. iEot
•. eitt. * £t taoic» mantcas, et ha-
btat rodimicnlamitrs».' veram tamen
licet etiom legere dttjnnctim, ot
' aoademata ' et * mitras ' esse oroa-
menta inltlligaraas. Xam6. Redinii-
cola, fasciolae, calenol», &c. Fabtr.
Jlftlf»] Mitra oroamentam capitis
moliebribas et effbeminatis conveni-
ent : cii)os diminotivom est mitella :
qaod patet eo Maroniano tcstimo-
nio : ' Copa Syrisea capot Oraia re-
dtmita mitella.' Phm.
lias Interdwm ta poUom otfHtf o2/t«
d#at jaekmqw verteni] Corrige meo
qoidem pericolo: hUenkm ta jHiUat
adjdts etjiUria veriuni : nt sit bic sen-
sos: Tanta tst horoioom csdtat
amorit aredine raptornm, nt vertant»
htcest commutent,arma muUebribiit
vettibos: et medica atqoe saiubria
muodo fceminto : cnm malint amoii
indolgere quam bello salntique pro*
pri». *Pallam' enim scimns esse
maliebre vestimentnm vel ex fa-
bula Plautina Meoechmis. ' Acli-
des ' sunt brevia jacula : de quibus
Maro Ub. 7. 784. 'Teretes sunt
aclides iUi Tela. sed hsc lento mos
est aptare lacerto.' krpc^ sigaificat
'medeor,' ktrpw» 'medicina,' h. e.
officina nbi medelse fiont: 'jatria'
medicinalia : qosesuntpreciosissiroa:
utpote com gemroatis contineantar
vasit, qosB magni censentur. Re-
perio in nonnalUs ezemplaribus, /n-
terdum ta pdOaM ta eUiia* et janHna
vertwU. ot significare velit illum per-
mutare 'ttUtam* vestem^h. e. lata
porpura inteztam. Vertnnt igitnr
mntando : distrahendo : vendendo : e-
mendo : resarciendo : interpolando
pallam io etUtam vel etiaiamy h. e.
lata pnrpnra teatam; et repudiata
palla et stUU optant violaceos colo-
ret. * Jantina' vestis est coloris violso
qoa snbinde tyrio jungebator : et
*tyriantina' vocabatur: cui tuffra-
gator epigiramroatici vatis auctoritas.
«Liogonicns tyriantina bardocucnl-
lot.' to9 GrsBci ' violaro ' vocitant.
hnc nonnulU trahnnt id Persitnom,
|. 46. ' Cui circa humeros ct jantina
1448 NOT.fi VARIORUM IN
lena eit.' hoc carmen a seqoenti se- qnod relinqneodam, secnti snnt. PlinJ
parandnm est. Alii recognoscnnt, lib. 4. de Ceo iosola, * 'Ejl bac,' in-
IfUerdum in pattam et qmiloB et jadua qniC, ' profectam delicatiorem fmml-
vefiunt, lectio snperior accommoda- nis vestem aoctor est Varro/ Lamb.
tiorest. Pia*. Inierdumin paUam,ae Mdiientiaf Ceaque vertuntf banc ve-
MeUientia, Ceaque vertumt, Sic resti- ram poto scriptnram. Vtde et Indt-
tuit Adr. Torneb. sen potins Onlielm. cem. Vet. libri tamen : aiidentia ekim'
Pelliaserins, Episcopas Mompessnla- qutf habent, et qnidam Tctt. aipte
nns, secntus yestigia veternm codi- aUden»ia, Qlfan. Vestinm genera,
cnm. Sic enim habent Vatican. Tet- ab insolis unde adrebebantnr. Diod.
tian. Faem. Interdum in paUamf ai- alicnbi. Locus Ciceronis noliaaimnsy
911« attidenajacchiaqiue veriunt: quibna- nt et ille alter Plinii. Cetemm hcc
cum congruont Veneti antiq. Bertin. lectio a Tnrnebo constitnta fnit.
aic, Interdum in paUam alidenna ekia' Faber. Meliientia Ceaquef Heaychins
quevertunt Memmianus, Inierdumin Mc\^rca, Mtfn^ rira Sid^wpa Ire MtSirqt
paUamj aique aUdeneia chiaque vertuni, r^t r^ov: Cicero Verrlna aecnnda
Vnlgati autem varie depravati aont. meminit multoties ^ Melitensium vea-
alii enim habent, Inierdum tn paUam tiom,' et Verrina qnarta Melitam op-
et quaioif et janthina vertuntf ut Lug- pidam Verri ait ' textrinnm per tri-
danenses: alii, /a/erdam tnpa/fam, et enniam ad mnliebrem vestem confi-
qualoe^ et Jaechia vertuntf ut Fiorent. ciendam IHiisae,' et inter Melitenaea
et Venet. recentiores : alii, Inierdum artificea commendat Inprimia Diodo-
tn paUoM et acUdee^ etjatria vertunlf ut ms, robs Mma wotovrras rf tc Acrri-
Parisienses : quae scriptura a Bap- n|ri icdt rp fAaXaie6rtrn 9uarpowii : Bo-
tista Pio, homine nulliaa jndicii, ex- chartna. Creech,
cogitataest. Exstat et hec, /nttfrdifm 1124 fxtmtarejte, ei mcfti] Sihic
tn pallam, et stUtat, et jttwtina tertunt, versus mendo caret, videtur eaae hsc
ciyus neqne rationem, neque senten- totios loci aententia : rem veatiariam
tiam video. Sicigitur, ntexcudendnm et facnltates ad vlctnm neceaaariaa
cnravi, cum Ool. Pellisserio et Adr. insnmnnt in convtvia et opaonia, in
Turnebo legendum puto. Et tamen Indos, in pocula, ungnenta, coronas,
vet. codd. scriptnras proposui, ut, si serta. Lamb, Convivia, qHornm vea-
qnls ingeniosior veriorem lectionem tea stragulse, cnlcitra, palvinariay
excogitare poterit, habeat paratom, &c. exqnisiti operis auot Faber,
unde adjuvari poasit. Jam vesteis 1126 N^ftttfiiam] Ita vett. qnidam.
Melitenseis et Ceas in pretio foisse G\fan.
aciont vel mediocriter docti. M. TuU. Medio de/omte lep» mrg, am.] Ex qvo
Verr. 4. de jure dicnndo : * 3nm non ykint^iKpQv illud amoris a Graecis
qnaero nnde cccc. amphoraa mellia dictum, 1. e. *• dolce cnm amaro con-
habaeris, nnde tantnm Melltenainm,' jnnctnm.' aic Plant. Ciat. 1. 1. 71.
&c* ibid. ' Sed tantnmne Meliten- ^ Namqne ecaator amor et melle et
ainm ? quaai etiam amicorum nxores felle est faBcnndiasimna. Onatn dat
omaturos eases,' &c, ita enim utro- dnlce : amarnm ad satietatem tiaqne
biqiie legendum est, ut ' Meliten- aggerit.' Lamb.
aium ' sit a recto caso ' Melitensia,' 1127 In ipm floribuM] '£r ra£r vwr
nnmero multitnd. quamqaam scio in ^orfir inycaijt, i. e* tum maxime, cnm
editione Ciceronis Parisiensi anni amorauaa deliciaa, anumqne nectar
1566. impressum esse, taniam Me^ aroantibna propinat. Lamb,
lil€iuem vesfm, cnlpa operaram : qni 1128 Aut quod eonteiut] Sic jam
qnod erat anmendom, reliqnernnt: edeodum cnravi in aec. editione. In
T. LUCRBTII CARI DB RERUM NAT. LIB. IV. 1449
primm ■Qteni tantam timide et pn- prio] Argnmeotom est a inioori. At-
droter posneram ▼ideri posse legi qiii (ioqnit) in amore secuodo, et in
Ami quod^ com libri vet. habereot qao omnia ex aiiimi aententia proce-
partim Amt eumy nt ▼olgati, partim dont, haec mala inveniontur : qnanto
Amt quam, Melins antem qnmdrat Ant igitur plura et graviora inesse credi-
qmody qaam Aui cumy ife. sequitnr bileest in adverso? 'Atque' positom
eniroy ' Aot qood io ambigao/ &c. videtur pro atqui : ut svpe alibi, et
Lmmb. At ego revocavi meliomm «pnd alios probatos scriptores. Lamb,
Mss. lectiooem, Idqne ob has ratio- Terentiannui. Gifau, Amor propri-
aes ; primo noo dicit ideo amari illod us est, cnm qnis a maliercala ita ama-
IB ipsa Isetitia hominem contristare, tnr, ot omnes alios illa abs se segre-
qood aniraos sibi hoc vel iUnd sugge- get ; cui opponit Lncretins * amo-
nt, ted qonm illnd forte accidat, ut rem adversum et inopem ;' i. e. in qno
Inter volnptates sani qnid cogitet ; mulu tibi adversm sint, qoique i^i|-
dein illod ' qaod' duobus post versi- xwUof afferat, et in qno amicam oon
bns seqaens somi debet ac si dizis- habes satis morigeram. Faber et
■et ^aliqood/ non vero separatim; Creech,
siy inqoi^ aliqood verbom in ambiguo 1136 Inopi] 'Afirixd»^t ««« >» «o, in
amica dizerit, simile videlicet face- qno amator amica oon potitar : qnm
tiia iilisy ' qnae ulu mnltom ex vero samma miseria est. lAunb,
traxerey acrem soi memoriam relio- 11S6 Prendere qua poetU oeuhrum
qoont/ ot inqoit Tacit. Ann. 16. 68. Iwniiu] I, e. qoas ocnlis cemere qne-
de mmoris incommodis vide Plant u : qn« sont in prorotu posita et
Mercat. Prol. va. 24. et Ter. Enn. 1. manifesta. Liim6. Hapc mala in a-
1. IS. Bao, more felici snnt ; qnid in adverso ?
1129 iMBtrioque perire] In Instria et tot tantasqne ibi aont calaroltatea, ot
ganeia vitam conterere, et corporis nemo non illaa facile pervideat. Fq'
vircia mbanmere, et rem familiarem ber. In adverao amore tot tantaeqoe
perdere. Featoa ; < Lnatra aignificant sont calamitates, nt nemo non illas
lamas latosas, qose aont in aylria, ^cile pervideat. Alii tamen leguot
aprorum cnbUia.' a qna similitodine operto, i. e. caeco, QuiUbet viz. vel
ii qai in locis abditis et sordidis ven- caecos videat. Creeck,
tri et deaidise operam daot, dicnntar 11»8 Cmrequcy ik inlaqueeri»i Sic
in lastria vitam agere. Plaat. Asin. nonc edendom coravi, pro iniieiarie,
5. 8. 84. * Caoo capite te cocallam qnod olim probaram aecntna codlcea
Bzor ez Instris rapit.' Lamb, vnlgatos. Ad banc autem conjectu-
IISO Aut quod tn ambiguo] I. e. ant ram me dnzit codex Bertinianna, et
qnod ea qnae amatnr, aliquid ambi- Memmianna, qni habent partim Mlt-
gne locnU eat Lamb. «nori», parliro inHquerie. Atqne hoc
11*1 Viveoeity ut ignie] Sop. 1. modo aine dnbio legendum. et ne
SS.<etrivantlabentea«theriaigne8,' ZoUqm qnidem haoc lectioncm im-
&c. inf. 5. 478. * Et tamen inter probatnrnm poto : nisi forte ea gra-
ntrosqne ita aunt, ut corpora viva tianonprobabit,nedeainateaaejfwrf-
Veraent,' &c. Lamb. «J», ■!»« hebea, ant ^obrenros, ant
IISS Auinimiumjaetareflfe.'] Ordo Zoilos. Usorpavit boc verbum Ar-
est: Aut qood amator potet Ulam nob. lib. 2. * IHaqueare, decipere
oeiilosnimiamjactare, atque hnc et doUs atque insidiis nescios: et M.
iUoc torqoere, aUamqne virom iotu- Tull. ejus participium oratione de
eri. Lamb. Hamsp. reap. ' Illaqneatns jam om-
1IS4 Atque in amore mala kacpro- niuip legam pcriculia.' Lamb,
1450 VOrJE VARIORUM IN
1139 Ne lagiawmr} Sic repoaoi, ra- Mim axorem et Ortmmmticen ■atti-
tiona et veritate fretas. 'Lacio' nere. Orammaticen indigametns-
enim verbnm est antiqnnm, teite orem pagnacem. ex ntrisqne paa-
Feato. Sic enim ille, ' Lacit/ tnqnit, sionea, mora et fata parantor. Ipaam
* tn frandem inducit : inde est alli- Orammaticen viz datnr evadere.
cercy lactat, delectat, oblectat.' I- Non possom antem ab nxore Andro-
dem : * Lacit, decipiendo indncit lax mache lecedere : protiibent cbartn
enim frans eat.' Iteram Locret. inf. et lez Aosonia.' Pu».
eod. iib. < Qoae lacere in frandem 1144 JB^ pratermUtM] Est iw^im'
poasent, vinctoaqne tenere.' Lamb. eis^ hoc modo : £t nisi praeterniittaa
Ita Lambinns. In veleribns : jacia- ejns qaam amas, et aeimi et corporia
Mwr. Oifan. ^itia, id est, nisi velis omnin iUina
1140 Nem itm difieUe e$i: fiunn] et animietcorporis vltiadssaimnlare.
* Ita, quam ;' * non ite, qnam ;' genas Reperitar antem haee a«iptara m
loqiiendi raram qiiidem, aed tamen qainqne libria mannaeriptia. Nnm
non inusitatnm veterihus. aic sop. 2. vnlgati habent,;C/irpral«ranlt. Lamb.
S6. < Nulli, ut opinor, ita haec spe- 1145 Qaem jmtc^ ae rit] Cnm in
cies miranda fuisset, Quam tibl.' Ubris manoscr. reperissem pnrtim
qnamqiiam nonnuili legendnm cen- prmpeHe, partim fraeifU, partim piw
aent, Non tam dificUe eet. aed errant. eeptief partim pcrm ; ego permifie
Alii autem aic : NU, nt opmer, Ua repoani : qnod ai qnia maietpafpeliSy
hae epeeiee mtramla fuieeet, Qimm nt habent nonnnlli vnlgaU ; ant prw
tibi jam neme, ife, qnibna aaaentior. p€<if, at qoidam acripti : non pngna-
^^* bo. Xaai6. Qom prmpetie, m tie. lU
1149 £f «aMfn taipjidiaa] I. e. et vet. libri. Sic prtfdMlcta. lihri qnidam :
tamen etiam amore captna, et illa- perpetie. Olfan. Et recte, iit mihi
qneatna, et irretitoa, explicare et videtnr, nisi forte melins 8Gril»aa prw
exsolvere te pomis, nUi tate tibi ob- djria, qood innaere videtnr optimos
sis. iMb, Sed miser jam capitur ex Lagd. Bat < perpetere' eat valde
et adstringiUr, qiiis expediet ? Id peUre, * praecipere' vero anU animo
agit poeu vaa. 4S. meliaa Cbryaippo et imaginatione rapere. ifaoar.
et Crantore. Creeeh. n^e jvam heefacieaU] Prmteimit-
114S i^^eUaml Amorens, viria, qni tnnt amicamm anamm oorporia «iqne
cnrant cmleatia, infenaum et inimi- animi vitia. Sie hnnc vennm ejEplioo
enm. AppoaiU itaqne dixit Ovidiua referena ad snperiora. alioqni lege,
saperhisdisserensqniadcaeleateani- Ut trihaaMt m, 4«. pioximo veawi.
tuntnr apecalationes,'NonVennsant XrONi^ Nam kee facmet kmnam pte-
vinnnB cslestia pectora fregit.' Fes- mm9atf...cMimsdaoM Hancndjnaxi
tivissime igitnr Pailadas tnqnit se parentheseos noUm, nt iaiemtitts
nxorem et grammaticam ferre non recans inUUigatnr. Of/m* Hatc par-
P9sse. Cujus Oraeca earmina aalsa ticnla ' Nam ' refertnr nd th, « Niai
prorstts et urbana snbtexere visnm UU tibi obvins obstea,' &e. i. e. niai
opere pretium : Ob Mrapm yaper^ tote ipse iibi facnm Inciu, et amicn-
aa2 Tpaftfiarii^ &Wxctf««. rpapfuruais Im ea tribuaa animi eorporiaqne bona
hw6po» Koi yafttr^s paxipmt. *Ap/pvri- qae non habeat. In eam rem loeua
ptm rh, «d0i|, MlMnros acoi paTpa r^vimu. iBaignta est apnd Piatonem in V. Po-
TV 02^ Tpatipmy^ aal lUha l^^^nryor. Uticornm, nnde ea hanaU snnt qii» a
06 hhaiuu y bx6x^ «^ *MpopJs)ais PlnUrcho in lib. v^ rsS bimAmM, nt
hnxwp^ OpyH Xipnis yhp eai pdpes et in lib. de discrimine amici ab ada-
Ainr6nQs.. LaUne sonant : * Non pos- UUre, et qnai ab Ariata&neto in Epist.
T. LUCRBTIl CAIU DK RERUM NAT. Llfi. IV. 1431
18. Mripta faere ; «ed qiift propter tores qQldain soadent amico ino, qni
temporia mngiutias et morem mcnm deformcm poellam amety ut propi-
AoHb traiiaoribere ; nt oec OTidiana tiam slbi Venerem llictat, a qna ho-
ek 9. Artit, ab iUo fersn, * Parctte jnsmodi amor immiasus sit» cnm in-
pmcipne irttia ezprobrire puellls/ terim ipsl minns aroabilpm, mtmit
&c. Paber» vennstam, ament, Sic, Pmhtir, At ego
1147 £1 frttmml «a fmr] Slc babent vel nihil t Ideo, vel Lncreiiani snnt,
qninqne libri Mannscrlptl. Scd si et positi olim ab Ipso PoSta post ts.
snpcriorem versnm ad bnnc refera* 1147. Hdv.
mns, ^idebitnr legendnm, UiiHhmni 1151 Ui plactffiiO Lego «f jHaeeni»
M 9«tf iw» jmil, 4re. Lamb. hoc sensn : 8nnt qnldam cx amntori-
1148 MnttMiodis Ifllvr proiNif, ^v.] bni irrlsores qoi cum ipti scorta co-
Hic Tide, Leetor, ingenlnm et elegan- lant scortea, alios tamen irrldent et
iSam poettt. Ovidins etiam btBC, sed snadent nt Venerem plaeent, et irato
oihil ad bnnc. Q\fvk. Copldlnt sacrifieent, sedentqne Ida-
1149 Ammio9«e Jn Jloiiore tigen] Wtt matris iram, qnom ea irata tnrpi-
Lcgendom Ibrtassls cst, SMUNOfiw tcl eoli scorti amanti objecit tnrpem fa-
kmott mgere» Lamb. ciem et pcrsonatnm monstrum. 81-
1150 Aliot oHt irrtdetU] Vide bomi» mile illnd est qnod acceplmns de Pla-
nnm vecordiam : qni inviccm se irri- tone, qni tristem nlmisqne matntinte
dent clter altemm dicentes amare et caperatte frontis Xenocratem hor*
torpienlnm, acortillnm illepidnm at- tari solebat nt Oratils sacrificaret,
qne inlacetum : enm ipsi habitndinis qno etset bilarior. Phu*
deterioris et deformloris pnellam co- 1 16S Nigra] Tale perceptnm cst
lant et adorent Qnod facit nt cre- OTidii in lib. de A. A. < Dic agilem
damni illi Catnlliano: 'Snntcniqne qntecnroque brevis: qntt tnrgida ple-
attribntnt ett error. Sed non Yidemns nam: Et lateat vitinm proximltate
mantlcm qnod in tergo est.' PiM». Si boni.' Idem in libris Amomm Yltia
hiiiM ▼crsnm cnm dnobns proxime sibi pnellannn ezcnsat et ad form»
tei|nentibnt deieamnt, tamqnam tpo» prsconinm trahit * Sive procax nlla
rioa, Bon tolnm nihli de tententia de- ett : capior qnod mstica non eit:
eedet, ▼eram etiam maglt ernnt me- Spcmqne dat in molli molliut ette
dia enm primis, et extrema cnm me- thoro. Sivc est docta, placet, rarat
diit- contexta et conaentanea. Nnnc imitata Sablnas : Sive radis : placita
antem hi trcs Tersns antecedentia ab eit timplicitate tua.' Piue, Nigra
H» qnm teqnnntnr disjnngnnt, et in- /HtXlxpo^* Slc habent nonnnlll libri
ttgnem facinnt hnjui loci intenrnptlo- manntcr. alii,ntBertiniannt,mclrAnit:
nem. Nam potteaqnam dixit, not ti- qnod depratatnm ett ex mcKdiroMt.
dere, praTOt et deformeit mnltit mo- Aldinnt antiqnior, /icX^Txpout, i. e. ni-
dit in deliclit atqne In pretio ette, gm colore pnedita. Qnidam antem
debet continao snbteqnl, * Nigra lU' typis excnsi, ^cVlx^^ffos, deleto eei^ i.
Jdxp^ ott,' dcc nihilque interponi t e. pallora tnbTiridi, qnalit ett mellit
qnara ridentar delendl. Qnod antem color : qno nomine ntitur Theocritna
Zoilnt eot ratinet, mannm non ▼er^ ipyarbmr vt. 36. hoi»fi^ x^^f^^v*»
teritt. ille Jndieio tno ntitar, ego meo. S^pev MXltrri rh Wrrcf , *trx^» ^i^
Lmab, Hoi tret vertnt non recte de* itwiorenr 4yif M fdifot iMn^x^Mpw. Non-
let Laablnnt : tont in omnibnt librit. nnlli antem /ux4yx?^f legi ▼olitnty
Gtfen. Hot tret ▼ertnt deleri velit i. e. nigro et ▼iridi colore, qno nomlne
lAmbhiot ; aft ego nolim ; tnnt enim otltnr Plato lib. 5. de Rcpub. nbl
Loeretlani et eptimitentM. Ama- hnne amantloai cmren pinribnt ▼er*
1452
NOT^ VARIORUM IN
bis perseqaitor. Ego fuXixpoos probo
nagis, quam fuKdyxpoos» ti§X.lxpoos
eDim valet ' mellei coloris :' ficXiiy-
Xpoos, * nigri/ itaque si fti^dyxpoos le-
geretor, idem dicetnr : nisi quis di-
cat, ideoi vitiam ab homine Romano,
Grcco nomine appellatum, levins
qnodammodo videri, atqoe extenn-
ari : quemadmodum apparet ex toto
hoc loco, ubi nomina et verba fere
omnia ezteouaintia Graeca sunt. De-
niqne Plntarch. libro snpi rw kKoUw^
locum ilium Platonis, quem paullo
ante commemoravi, proferens, legit
ftMXixpow* Com bis autem Lucretianis
conter illa Horattana, in qnibns op-
tat Horatins, ut amtcorom nottrorflm
vitia ita dissimulemus atque eleve-
uus, ut et amantes amicarum suarom
corporura vitiis propemodum delec*
tantnr, et parentes filiomm vitia le-
▼ioribos nominibns extenuant, Sat. 6.
lib. 1. et praeterea lociimiUom Pla-
tonis lib. 6. de Repnb. Non celabo
antem lectorem, omnia vocabula
Oraeca in libris antiqois scripta esse
litteris Latinis. £go tamen de qno-
rondam doctornm virornm sententia
Graecis excudenda curavi, non recla-
matnrns, si quis ea litteris Latinis
scribat: immo vero probaturos. Lamb,
Haec Graeca nomina, Nigra Melichnuy
tfe, scripsi, proot in vet. libris ex-
stant, et ipse scribenda jodicavi. Gt-
/m. QosB plane nigra est eam /m*
Tdxpow vocant, i. e. colore mellis, seo
fnscam. Ovid. < fuaca vocetur Nigrior
Illyrica cui pice sanguis erit.' Faber.
Immunda et /etiida, iKwrfws^ Qosb
prorsus immunda est, ejus vitiom no-
bis ipsis occoltamos, nam (heoa-fwy vo-
care solemos, qoae coltom et nimiam
ornamentomm cnram respuat. Fdber,
Aristaenetus lib. 1. Ep. 18. Ka2^^
ris r&y vimt trn aifjuas, irixapts xapd
aoi KhiiBfls htaunthai, roo %k rh yfnntbp
fiaffiXu^ li^f. rh 9k 8i^ fUaop rodrwp
ipMts iftfurf)6rfrra tx^' fiiXupos 9k dy-
Ipucoiis hwfiifw XMVKohs 8^ Mp ircuSof
wpov^ipffKos' fuXiXP^ovs di olci TO0bt».
fkd rwos, iW* oV voifffia cImu. ^ rod iy^p»
ros ooi 'k6Bov dwoKopifoft4pov rc «ccd ^-
povros €bx9pw riip itxp^''^^ ^ fubvr
M &p(^ 'Kpoaf, Ka2 kvX xAy^ itda^as vpo*
pdffw vpo^affitpf Koi 'wdffas ^pba bva*
^lfiirfyjf^, &s rc 8ca^t^^MHPrc7f paiUi^ iera-
fidKoof r&p kpBobprvp ip &p^, L e. ' Ita-
que jovennm si qnis simos, laodas
tanquam concinnum ; adoncnm na-
snm regiuro vocas ; medinm inter bos
modicum dicis. Ntgri snnt, viriles
appeliM : albi, Deoram filioa indigi-
tas ; meUeorum vero nomen aliaade
credis effictom qoam ab amore too
imminnente pallorem, boniqne con-
snlente, dommodo tempestiTum. la
snmma qoosvis praetextus praetexis,
qnamvis vocem effers,nt nnllom tem-
pestiva aetate amatorem amittas.'
Bav,
£t Fffh'</a] Fortasse legendomaor-
dtda. Lamb.
"AKoofus] I. e. ' inomata.* JLaai^.
1164 naXXditop] I. c. * parva Pal-
las,' qoae ab Homero describitor et
appeUatur y\avK&KtSf i. e. ' caesiis et
glaocis ocnlis :' quamqnam scio etiam.
aiiter Grammaticos Grscos hoc no-
men interpretari. XiaMi6. Ctfsia Ua\'
\dStop, Ocoli cssU, seo noctuini (lo-
cus Plaoti notos est) non probaban-
tor. Ut tale vitiom levarent, ami-
cam suam ' parvolam Pallada ' voca-
bant. yXaifK&wts PaUas Homero qiU-
Ues. Faber,
Nervomi] Sic habent liliri quinqne
manuscr. et aliqnot typis excosi ;
non, ot volgati, iMaoMa. Lamb, N^'
vostty Vnlg. ex Marnllo ; male, con-
tra omnes libros. Gifan,
Et lignea'] 'Air^uAos. Hieoc* & icoAa-
f»rriSf i. e. arida et exsocca. Lamb.
AopKibs] I. e. ' capra fera,' ' caprea.'
hamb, Capream vocabant, qns ner-
vosioresset et qnodammodo Ugnea.
Faber,
1166 Pairtoiay pumilio, x»P^% ^c]
Sic nnnc restitno, aoctoritate vete*
ram codicnm fretnsy a qnibns non
discrepant vnlgati. Sed in atrisqne
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1458
eomiptam ▼ocem xa^«i^j et imam rnm ingeneret. Fabtr. Intelligit
ex daabns factam, divido, et riirsam Cant. 6. 4.
ex nna dnas facio, xo^m^fa* ta antem 1167 fiai6a, loqui non quiif rpavXU^ti]
▼aletfiCa. Homernt *IAtc({.r. vs. S54. Balbntit. Lamb. Si qua ita balba
*BftSififi^4poiaaf6fij^y4pos,^taird' e»t ut vix loqiii postit, dicunt eam
Tfwy, et I. S19. *E»f V ig rtfjKp V^ ««• rpawXifw. Ett autem levissimnm
lAs, 4^ Kol MkSs, qni posterior ver- oris vitium r^vAio^fi^s, quale in Alci«
sns profertur ab Arist. IlaX. fi, et biade fniise docent Arittopb. et Pln-
tXidlS. ^. 25. *I$ 8* ^ mmrl yhwro, tarcb. at ^tXAiayiis dicttnr, cnm prae-
Parvnla (inqnit) bis nominibus appeU cept balbnties facta ett. rpavAi^ circa
latnr ab amante, * pnmilio/ i. e. na* literam R labitnr, nt 6kfs pro ^s,
na, et bumilit statnr», x^'*'''»' ^<>> >• 4*^' autem totat aliqnando sylla*
e. ' nna Oratiarnm/ &c. atqne hic lo- bat obterit, et misere perdit. Faber.
cut mnlto jani ante a Onlielmo Pel- Muta, pudena et^] Si qna pnella tlt
litserio (Adde Turn. Adv. IS. 20. et mnta, elingnis, ant infans, ait amanfy
27. 25.) foerat ita rettitntnt, xap^^rmp eam ingenno pndore, qno minnt lo-
/mUu Sed tntins est legere ita nt dixi, qnatnr, impediri. nam pndor obest
xaptrmif b. Nam sic minns, immo locntnro. Hor. Sat. 1. 6. 67. ^ In-
nibtl fere, receditur ab antiqua scrip- fans namque pndor probibebat plnitt
tnra et recepta, xofx^^^K cum prap- profari.' ad qnem locnm annotata
tertim fa idem plane valeat qnod fdn, tnnt a nobit nonnnlla. Lcanbin, Si
Itaqne hoc modo potins arbitror ette qna ett psrne mnta, pndentem eite
legendum, et in omnibut librit repo- dicimnt. .Pr« pndore non libenter
nendnm, per vaajn Gratiarum antem loqnitnr, ainnt. Faber,
aignificat lepidam, politulara. Lamb, 1168 AafurdBiow] * Parva lampaa/
CJbariion miat toia merum sal, Ita vet. teu, * parva fai.' Xam6. Unde no-
libri omnes. Forte : nUa : iortay vel men meretricnlfe procaciorit apnd
ioma, Sed ego librot seqnor ; et par- Varr. in Agatbone : * Qnid trittiorem
iram cnm magna conjunglt Poeta. Gi- video te ette? nnm angit h»c Ismw-
fan, Qoie parvnla et pumila tit, di- padion ?' Hav,
cnnt eara ette Xar xoLphwy totaro ex Ai fiagranM] Ardeotior panlo, et
aale,etfacetiit, et elegantia constare. netcio quomodo inqnieta. Faber,
Ceterum x^^hw ftia, vel Xa legat nll Odioia] Importnna, SiC, eam Ao^
interett Foi&er et Creeeh, wdiiw vocamnt; quia faces e picea
Tota nurum tai] Sic est distingnen- Stc. crepiunt : nam apud veteres fax
dnm. illa (inqnit) qn» parvula est, e ligno fissili et * inspicato/ nt Vir-
irocatnr etiam ioia merum sal, i. e. to- gilius vooat, fiebat, sine cera, resina,
ta salsa, et faceta, et elegans. Lan^, &c, Faber,
1156 KardrXnCis] * Stupefactio,' 1169 ^rxybv 4peMUifimfiwn fii] I. e.
* terror/ i. e. ipso aspectn terrorein cnm ita macilenta est, nt vivere ne-
et stnporem incotiens. KardirAif^iy qneat,appcIlaturi^X^^^M^'0*'>i*®*
defininntPbilosophi^^/SoyfofirydiAiyf * amieula gracilit.' ipmfuhnf, ' amica/
^at^raaias : i. e. ' metum ex magna ' pnella qnie amatnr :' ex qno dmc»-
aliqna specie, sen visione animo ob- piarmhif nomen ipotfUnw, nt a ^Amc^'*'
Jecta.' Lamb, Qnse talis ett, eam yKon4piov,^ot»iini^owiKMP,ifc, Lamb.
•KordvAii^r, qnasi ' terribileni,' &c. laeknon eromienion, omnet vet. libri.
locnt ex Cantico Canticornm hic pro- Etiam : leeknaetomanon, Reliqoa om-
ferripottet. Plenam autem honorls niase bene habere videntnr, ex om-
inteltlgo Tenerandam, vel qnse solo nibns vet. libris. Nihil ergo mntan-
aspecto rererentiam in animis viro- dum. Gifas\iuM. Amasia Grcce ipm-
1454 NOTiB VABIORUM IN
ft^ dioitar, »ed ip»it/tmv amasiola, ai morUia et tablda, amanti M^ ^
ten amicola. Ur^s vcro inter macrnm I. e. * gracilis.' Tbeocr. t^. ^nroTiip.
et habitiorem est ; qnod plerique non 10. 24, MoSotoi nicpCJff cw9M(ff«r9 r^
obtervant. Gracilem vocavit Ovid. H»^ M« ^^^^ ^^**** ^'** '"^
« Sit graciU* macie qos maie viva tia, posiqiiam in IJir «biit, aut certe
aoa f«t.' Locnm antem I<ncretii in dinturnior est, corpora tenuat ; ideo,
ocnlts habebat Ovidios. Tsle aliqnid ut hoc vitium verbU miooerenl, pu-
•st ui iUo Lttcilii ' Vix vivo bomini «llas ejnsmodi ^uMm vocabant. Un-
ac monoirrammo.' Fubtr. Cnjos qna- de % Theocr. 9. 46, Cyparis^i MmU
«i ^iMfv *«TOi, nt loquitnr Callima- dicuotur; nbi Iri^i^wif «>l X«T4f ait
chos in Epigr. 6S. T^ •A>o^Awrrrff slgni6cari Scholiastes. Fo&er.
fM Ktf, |^«, itmiuAp ivTw 'KyKus$m. 1161 Ai gemim §t wmmuiat Cem
ytKns /idfnvpa rou 'PoJfou Il^i^iXoy, oftic utifiiaab la^eho] Sic restitui, tcrip-
4^ ipo^i MaviUnw' Hfuov V «rroi •l<rx4«i tnras vetcris vesttgia secntns. Nam
juki X^XFOu IriJof Mium». i. e. « Dic cum ita scriptum reperissem in Ubris
me, o hospes, positum esse Yictoris vet. AtjamiMa ti mammQ tacer eat ipm
Agoranactis Rhodii testem vere co- ob laeeha, primnm non dubitavi repo-
micum Pamphilum, non qnidem in nere, fMm^iiosa C«r« eH, 4r«- delnde
amore ambnstum : dimidium vero cum h«rerem in illo iamtiia, in cujus
conspicitur Caricas et lucemis Isidis locum nonnulU codices babebant la-
simile.' Confert: vero ibi stataam Is- nmui. Adr. Turnebns (Conf. Adv. 87.
tam ligneam (ut videtnr) atqne ideo W.) me expedivit : quia sUtim mihi
tempore contractam et cornigatam, ^»*>'» "*>' ^'^*" gemma, pro jamma,
ficui, qu« arida dimidio minor est PW^» immntatione facta, esse legen-
recenti, atqne lucernis Isidis, diutis- <lnm : * geminam ' autem, interpre-
aime servatis. ffoiMr. tabatnr ille opimam, amplam, et obe-
1160 'PoSiiH^] Tenuis: ezsueca: sun. Idem mihi indicavit Araobii
inanU : minnto. Cvtemm in codici- locnm plnrimum ad hujns loci intclli-
bus anUquis legitur ^oSoid^, qna vooe gentiam conferentem iib. tertio : sic
iignificatur « trama.' Est n. « tra- «"«««n Ule : * Avet animns, atque arr
ma' filum qnod in tela snbtexitnr det in Chaicidicis illU magnu» atqne
minutum et tennissimnm : ut decen- in palatiis csbU, Deos Deasqne con-
tor macerrima pnelia * trama ' voci- spicere intectis corporibns atqne nu-
itetur, Bubtilis scilicet et tenuicnla. dis : ab laccbo Cererem (Muaa nt
fiimile est iliud Persianum 6. 78. pratdicat Lncretii) mammosam, Hel-
« Mihi trama fignrsB sit reliqua.' dein lespontUcum Priapum inter Deas vir-
pro Miv «sl Jom morfMa tuMtU^ scribe gines atque matres circnmferentem
meo quidem pericnio fikm» e$t jam '«» i)l<8> pneliornm semper in espe-
miortma taatL 8i forte, Liicretins in- ditione paratas.' Idem lib. 5. < Ce-
qolt, quU hmret puellas tussi quasse res mammis cum grandibiis.' eodem
et vezatae, appellabit illam * betto,' lib. paucis post: ' Mammse promtc'
oomine a tussi detorto. BirrTm enim Jam * Ceres ab laccbo,' i. e. Ccres
apod Orecos significat * tussio.' Si iUa, quam lacchus amat, vel Ceres
l^roletarium et popolarem codicem amlca lacchi. ' ipsa ' autem positum
aequi maluerU hic erit sensns: ap- est ad slgnificandam shnilitndinem
peUant tennem pueUam, cum vero hnjus pnellse mammosae et CererU.
(hoc est r% Tera) sit mortna tnssi, Postremo ' geminum ' idem interdum
non emaciata. Sed tu$ri perinde le- valere qnod amplum, Tei iUud s^tU
^ndum erit nomen : non tmmt ver* probat, qood Hor. Od. 3. 14. Oery-
bum. Piiw . PueUa (inqnit) jam toi- onem ^ ter amplnm ' dicit, quem * tec-
T. LUGRETII CARI DS RBRUM NAT. LIB. IV. 1455
lAcrettaty VirgU. et alii fionoribas. Ut hoc totniD, ' 6i niobi-
•ppeUaat. Itaqne ' tergeninos ho- linm tnrl>a Quiritinm Cerlat hnnc
Boree'iaOd. 1. l. potoit Horatius tergeminis tollere honoribus,' tit loco
pro amplissimi» honoribns, nt ego in enppoiiti, nt Orammatici loqnontnr :
Mcnnda edttione Horattaaa indicavi, proinde quaai ita dicat Horatios, a-
et Tornebus probat : qaaniqnam alii Uom facit sibi beatissimttm videri
mI wmemm bonomm et magistra- stttdinm et voluntas popnli Romant
tunm refennit, fortasse miona recte. in enm conferendomm amplissimo-
Et qnoiiiam ilUns od« primm mentio nm honornm, anra popnlaris deni-
facta esty Ubet hic mihi homm ^ne : seqoitnr deinde, ' lUom si pro-
^ersnam ezplicaiionem retractare, prio/ dcc. qna simUiter explicanda
* Hnnc ri mobiUnm tnrba Qniritinm annt, repetito iath Koawi verbo * eve-
Certat tergeminis/ &c. nsqne ad iU hit/ hoc modo : illnm evehit ad Deos
lttm« ' Nnmqnam demoveas, nt trabe horrenm frnraenti plennm, qnantum
Cypria,' &c Nam hnnc locnm vnl- cst in Africay et intellige, hnnc non
^ aic eapUcanty et me cnm vnlgo esse aratorem, sed hominem alioqni
aic memini enm explicare: Nnm- locnpletem et copiosnm, qni habet
qnam demoveasy sen dimoveas, etiam horrea sna maxlma frnmenti copla
ttmpUssimis conditionibns de sno vi- referta. Jam post vocem * areis '
tc degeadsB genere, buQC, nempe am- scribe pnnctnm, sen incerpnnctionis
aliqnemf si popnlns Roma- notam. Nam qnm sequnntiir, divi-
nns eum studeat amplissimis hoaori> denda ac separanda sunt a snperiori-
btts ornare. Illnm nomqoam demo- bns boc modOy ' Oandentem patrios,'
veas» si sit dives arator, et magnam Sic» i. e. aUnm antem, qni delectatnr
vim frnmenti ex agris suis perrepti agris snisy sibiqne a patre relictisy
et collecti in horreis snis condiderit : eosque sna mann libenter arat, nom-
Ulnm (inqoam) gaodentem agros pa- qaam vel ampUssimis conditionibns
trios sarcnlo findere, &c. nnmquam a suo institoto demoveas, et addn-
^tnr his persuadeas,nt navtgare i»- .gm* nt naviget. Xm6. Il« Lambi-
dncat animnm. Sed hsec ezplicatio Ptts. Vet. libri : Iiamia. Vide In-
qnadrare non potest, neque banc dicem. G(Am. Himc locum ia«dat
probant docti viri, in his Joan. An- Arnobins lib. S. Ceres autem mam-
ratnsy Petr. Angelins Bargsens, qui- mosa pingebatnr: ande et iltt solen-
bns assentior. Qnamobrem antem ne epithetnm, rpp^s, et causa in
non sit probanda, haec cansa est. promptu cst. Ceres ab laccho, i. e.
Qoid enim mimm sit, hominem, ctti Ceres^roCUcxovyqnamsciUcet lae-
sit conditio et spes ezplorata obti- chosy sea Baccfaas amavit. < Ipsa '
nendornm snmroorum magistratanm, «ntem comparationem iKptfitardm^
et eum qui habeant in horreis sois inpnit, ita nt ejnsmodi pnelUra dicas
cottditnm mazimnm fmmenti nnme- eaae paene ipsammet Cererem. Per
rnm, navigandi perieulnm adire nol- geminam antem intellige corpnlen-
le i Sic igltnr potins hic locns ez- tiorem et plenioreni, nt ' duplez fi-
plicandtts ac distinguendos est: Snnt cns' Horat. et ' dnplez spina ' Virg.
qnoa victoria certaminnm Oljmpico- In Oeorg. de boni equi signis ; qnod
rnm evehit ad Deos, hoc est, Diis Ule a Varrone haboit Ub, S. U. R. c.
prozifflos et beatissimos effidt. ad- 7. qoamqnam hoc posterios aliter in-
scribe ad vocem * Deos ' comma, hoc telligi possit. Faber, At vero cnm
inodo : Hnncynempe ambitiosnm aU- lacchas ab aliis tradatnr Giv» fulsse
qnem, evebit ad Deos, si enm popu- Cereris et fr«ter Proserpinae, uti cer-
los Bomaniis certat afficere snmmis ni potest apad Salniasium ad Uedi-
1456 NOTiE VARIORUM IN
cat. fttatnflB Regilla pag. 02. bic «• erat Lmnb. Inter blanditiaa erat,
qae lacchi mater, qiiaiD Baccbi ami- ' menm oscnlnro/ * meum snavinm/
ca intelligi potest, qnod et epitheton ^if/io, ^ii^mt, et labioMB habent
* mammosa/ ot enixit proprinm, saa- qni oBculentur. Faber,
derevidetnr. Hav, 1163 Catera de genere hoe] Hoe
1162 Sinuda^ mXip^, ae Saiyra eet] hemistichinm aliqnotie» ab eodem
Si qua pnella aimis eit naribns, sile- uaorpatnr, nt snpra admonnlmna :
na, et satyra ab amante nominatnr. idqne mutnatna est Hor. Sat. 1. IS.
sileni enim simi et pinguntur et fin- 14. * Cetere de genere boc, adeosaQt
gontnr. Lamb. Quia fere sinii pin- mnlta, loqoacem Delasaare ▼aleot
gebantor Sileni, Bacchi comites, ut Fabium,' Lamb. Cetera de genere
et Satyri. Sileni seniores et Satyro- hoc psene infinita sunt, neqoe illa
rum magistri. Vide Casanbonnm in attingere coner ; sed optiroi scripto-
anreolo libello de Satyrica, Ace. ris locnm emendabo, qni bodle a ne-
Faber, mlne intelllgitnr. Apud Aristopha-
Labioeaf ^Uiffia] Qnae eat labris nem in Plnto anns qnaedam est fiwe-
prominentiboji, ea (inqnit) ^rifjM tis sane et lepidis morata moribna.
dicitur, i. e. ' oscnlnm.' sen ' os ad Ei olim adolescena qnldam fueraf,
oacnla factum et compoaitnm.' Nam formoaos aane^ et atrenuna, qntqne
et anavina viroa oacnlantnr puellae rea ipaina ex aententia procnrabat
labioaae, qnam quse aunt brevibna la- Id quamdiu factum eat, tamdiu nnlla
bria: et labioaaa oacnlari viria dnl- inter eoa aimnltaa, jnrgium nnllnm,
ciaaimnm eat. lainoea antem, aen la- qnerela fuit nnlla. Sed ' mala aetaa,
^eoaa, legendnm, nt habent libri malamerx,' inqnit Comicua; ncqne
manoacr. £t vcro intereat inter * la- lib«rnter vetnlam amet qni potiorem
bia ' et ' labra,' nt vnlt Verrina Flac- conditionem habeat. Itaque ama-
cua, teate Soaipatro Cariaio. aic sinaillebonaemuliercolap^nbiprimnm
enim ille lib. 1. * labra ' et Mabia ' in- habere ccepit unde rea conatablliret
diatiocte dicontnr, &c. Verrina an- anaa et aibi melinacnle faceret, de-
tem Flaccua aic diatingnit, ' modica aerta misella animnm suum alio con-
eaae labra, labia imroodica, et inde tnlit; qnae rea aniculam Ita perculit,
Labionea dici.' Nam et Ter. Eunoch. nt eo dolore amena et plane perditn
2. 3. 42. < labiia demiaaia gemens.' et ccelo terrapqne smmnaa narraret
Plaut. Mil. 2. 1. 16. < Labiia dnm auaa, nt in Medea Ennina et Eurip.
dnctanteum.' Noniua Marcellns do- dixeront. Ibi antem cnm cbornm
cet etiam * labiaa ' diei genere ikmi- adiiaset, inter ceteras verborum de-
nino, et profert locnm illum Plant. Itciaa, qnibua ad ae naum esae olim
Sticho, 6. 4.41.' Ag^, tibicen, quando adoleacentem commemorat, se ab ilio
bibiati refer ad labiaa tibias.' Cum vocari aolltam ease ait * Nitarinm ' et
baBC jam bis edidiaaem, Zoilna mii^- <Batinm' va. 1011. Koi v^ aT, tlxv
«ns meam totina hnjna loci reatitotio- mviUnpf y o&rOoir^/AC, "Svrdpwf ^ ko)
nem naqneqnaque probavit, prster- BArtoy iv€Kopltm, *£t per Jovem,
qnam in gemmaf pro quo Lamia po- aicnbi me triatem cemeret, Nitarion
anit: neqne professns est, qnem ae- appeIlabat,autBatinmsnum.^ Quae-
eutna ait, ant nnde aumaerit, aed om- ritnr itaqne quid ait Nitarinm, qnid sit
nia aibi more ano, i. e. impndentisai- Batium. Alii alia fortaase confercot,
meatqneinja8tiaaime,arrogavit. Nam non ea, Lector, qnae jam Jam legea.
totna hic locus (nt ceteros taceam) Scripsit olim Symmaclras, Aristopba-
ante meam editionem, miserabilem nis interprea, ideo ' Nitarinm' voca-
in modum corrnptns ao depravatna tamfnisseanicuIara,qaodNitarnsqni-
T. LUCRETII GARI DB RBRUtf NAT. LIB. IV. 14S7:
dMn ob DiolKtiem famosns fuerit* Sed aoffecerit S. 3. lOS. 'Dic igitnr me
contra jodiciam faciet qai amicalae analiciilam, colambam et catellamy
blaDfiiensy eam aiit Batbylli Domine, Hirandinem, monedalam, pasaerca*
aot Ganymedls, vocaverit ; quare ri- lum.' Biriov autem avicnla etiam
dicvle Terentianas Ule Thraso fecit, est, ea ipsa, opinor, qaam ' rulielli-
qni coram Thaide ansus sit dicercy nam' vocamas, ant alia quaevis ex
'£go illom Eaoucfaara, si sit opos, earum genere qnte /Sirotfseu rubetis
tel aobrins.' AUi autem qui eam- aut spinetis delectantnr. Hoc itu-
senteattam Symmachi probare non que mihi debebit Aristopiianes, quod,
possent, Nitarium plantae genus esse qvi lociis antea a uemine intelligeba»
dixerant, nnde nullas esse sensis tur, nunc planos erit et perspicuus.
possit, nisi^ Me quasi pro floribus Ceterum aequitatts mcae esse arbitror
babebat, rem plane fatnam et im- agnoscere Didymum, doctissimum
perito magistello dignam : 04\n o2r illum et laboriosissimam Orammati-
MTffiy, 5x4, &s ipBri cTxc fie, inqnit. corum, non aliter olim sensisse, atque
Didymas aotem scribit ' Nitarium ' nunc sentio ; sed ab imperitis com-
et * Batiura ' esse blanda dicta, qoi- pilatoribus locus illius ita corruptiis
bas mnllercnlas delinibant, NITA- esc, id ut hodie apparere neqoeat.
PION AE NEOrriON, oloyfl Kopdffto», Nam in illis verbis wf^TTtoy olwel
Alii vere o^jccrro^dtyoi homines aiunt tto^vw^ mendnm est. Pro v^&mov
PteraX^ significare iSpoi^, podicem autem legendum irfyrrtov, qood idem
acilicet, atque inde fidrtov vocatam est ac vnerdptov sen * anaticula.' Lo-
illam mnlierem fuisse ; quod ita ridi- cns Scholiastae Kcrr^ irXjiros sic habet :
cnlnm est et ineptnm, nihil nt ineptins 'i^fifuixis ^<ri, Vhapos xoXirs M /AoXa-
qaidqnam fingi qneat, nt ne de tnr- k^ ov€iBtf6fupos iv rois i^s Zpifuurt koI
pUsima imagine dicam. Quin et vo- Biro$. ical rhs fwcpiBs 8i OifKeiaSy Bor^
cem illam significare fatuum ainnt, Xovs l\€7oy. «al 0co«^irov Jipafuk itrri
vel mollem et delicatnm, ut ' batns ' Bor^Aii. rtvh 9h vtrdptov Kot Bdrov ^Ohi
piacicaluB est ; quem tamen eondem ^vrSiv,04xtt o2ty €tvtaf 8ri &s iMOri fi€
«aae arbitror, qoi apud nos Rofa di- fTxc ^ufus B4 ^fiffftv bvoKopUrfumiitpbs
Gitar, noo inter piscicnlos habenda. Ytvatiras. vndptov 9^, vUrrtov^ olovX
Deniqne pomilas mnlieres 0ar6\ovs Kopdaiov, &\kats. ^iXo^pornriK^ ^ 'wpoir'
dictaa foisse ainnt; qnod tamen GrsB- ^timtns, fidn-aKov 8« rifv Sipav vaph Koi
ci sermonis, ratio non patitnr ; dicen- rh fidrtov, rh 8i ffwwraJifUws iofaryiv^
dom enim fnit fiar6\aSf forma dimi- fcciv, kv6ir^ov^ ^ Mvarai fidrov kvr\ rov
nativa a fiojkbs exiguus. Et haec qui- rpv^phv icai fuikaKhv, oTof 6 fidros rh
dem ab illis scripta foere ; videa- ix^iof . Faber.
mps ecquid aliqnanto meliora sint, 1164 S$d tamen erio jam} I. e. sed
qn» mihi in menteni. Legendiim tamendemus,eamesse eximiaforma,
pnto, non Nir^iov, qiiod nihili est, demas esse venustissimam, atqae
sed V^<rdptovt u e. * anaticulam,' a adeo ipsi Veneri parem: at alim
vnfftra\ nnde ex Dorico a vturoa Lati- sunt iteiu formos» : at sine bac antea
nam *anas' prodiit. Inter ceteras viximos. Libri vet. tres habent esto-
aatem amatorcolornm blanditias aves lam ; quod lectori indicandnm esao
locnm habebant ; idqae uon apnd daxi, nt meminerit, in libris mannscr.
Gnecos et Italos tantum, sed apnd ssepe l pro t, et t pro l scriptum re-
Hebraeos ipsos, qui interdum belli periri. lAunb.
homines erant, et columbulas et tur- llfi5 Quoi Veturi»^ ifc.'] Cujus
tores in eam.rem adhibebant. Sed membra Venerem ipsam et omnes
de aaaticula locus Flanti io Asin. <)U9 snavitates adfleqoent. Faber.
Delph. el Var. CIub. Lucret. 4 Z
14fi8 NOTJE VARIORUM IN
liee NimpeMHaquoftu mmtj «anfe, Potim^ mperha$\ I. e. et Ibrcii
tfc,'] Elegantissime sermonis objiir- taperbw. ' snperbu ' Mtem, h, e.
gatorii natoram expremit poeta. Sic saperba paeUsey nt apod Hor. Od. S.
apnd Plant. in Rnd. 11. 7. * Ijl. Nem- 14. 26. * et mero Tingnet paTimen-
pOy mese. Sc. nempe nescio istac.' tnm snperbom.' i. e. domini snperbL
£t mox. ' La. Nempe, paeUse ? Sc. Xojnfr.
aempe, molestns es.' Item in Cata* 1172 UnguiU amaradno] Uognit
lectis veterum poet. pag. m. 216. oleo ; sen potins nngnento ex ama»
* Nempe panim cuta es : nempe es raco. w^tttl antem legendnm eat, et
deprensa : negabis ? Res Yenit ad ita habent lib. vet. Lamb,
lites : mrsus et illa nega. Dic po- 117S Qmem ri Jam admienm] Os-
tius : sed nempe semel, sed nempe tendit inconstantiam et mobllitatem
poella,' &c. Preig, amaotinm, ubi cum ezclnsi faemt,
lie& NempeeademfacUfeteeimmefoF desiderio pnelltt contabescnnt : obi
cere omnia twrpi] Eadem turpi Orseco- vero intromissi snnt, levissima re ef-
ntm more dixit, rtBbrii, rf virxrit i* e. fensi discedere volnnt : et tnm reii-
* eadem lacit atqne ea qnse turpis est/ piscqnt, tumqne se staltitie condem-
«ic llb. S. 1051. ' eadem aliis sopitns nant, qood multercnlam tanti fece*
qaietc est.' Lamh. Eadem ac tnrpls rint. Fortasse autem signlficatyOtiley
facit. Faher, Eadem facit Turpi, atqne adeo salntare esse amantibns,
i. e. *• Eadem ac tnrpis.' Haec ante amicamm snaram Ingenia^ et mores,
ocnlos Ovidins, cum scripserit Rem. et victns coasnetndinemi et vitit
Amor. vs. 4S7. < Qnid, cnl clom la- nosse : qaoniam his cogoitis, qnanto-
tnit reddente/ &c. Creeek. Hor. A. pere desipnerint, qai talem amarin^
P. 467. * Invitnm qni servat idem intelllgnnt. cigas rei exemplnm est
faclt occidenti.' Ha». notissimnm ap«d Ter. Knn. 5. 4. 8.
1169 SfH^] Imbnit. sed magis pro- sic enim Parmeno: 'Id vero est,
prio vertw nsos est. qao et sopra. quod ego mihl pnto palmarinmy Me
Lamb, repperisse, qoomodo adolescentalns
1170 At hterymoM» exehMu] Sio Meretrlcum Ingenia et mores posset
Tibnll. 2. 6. 18. ' Jnravi qnoties re- noscere : Matnre ut cum cognorit,
diturum ad limina nnmqnam? Cnm perpetno oderit : Quse dum foris
bene jnravi, pes taraen ipse venit.' nihil vtdetnr ronndius, Nec magla
sic ille apnd Ter. Ennnch. 1. 2. 2. conipositum qnidqnam, nec magis
'^Qaid igttur faciam ? non eam, ne elegans : Qna?, cnm amatoresoo cnm
nnnc qntdera, Cnm arcessor nltro?' cenant, lignrriunt. Harum videre in-
Sic. vtde qnsB annotavimns ad illnm glnviem (ai. iniMvtem), sordeis, inopi-
locnm Epod. Od. 2. 22. * Ad non am, Ste. Nosse omnia hsec, satos est
amicos (hen) milii posteis,' Sce, adolescentnlis.' Lamb.
Lmmb, Venieniem] Omnes qnideni libri
11710/)erif]Tibnnnsl.2.14.^Cnm vnlg. habent veniens: itaqne olim ia
posti florea serta darem.' non minns prima editione scripseram, secntns
ineptit Phedromns Plantinus ama- llbros illos vnlg. Nnnc antem, nt
tor: qni pessnlos irrigat ne inter jam in editione sec. scripsi, eenjeiilcm
aperiendnm verbum faciant. Adu- malo, qnoinodo habent cod. Bertin.
lescentnlos boscine ezclusos videre et Memm. et Tett Hsec enim lectio
poteris posti supplices oscnla figere : vera et recta est, nt sit hs&c senten-
cantilenam illam Plantinam meditari tia : amantemjam admissnm etraodo
ex Carc. 1. 2. 64. * Snssllite, bens pes* venientem, sl eum nna dnntaxat anra
suli, snssiKtc' Piue. offenderit, cansas abeundi qnsiere
T. LUCRBTII CARI DE RBRUM NAT. LIB. IV. 1459
«|»eciosA8 : UaU incoiiBtantU est.
'wJBisBiitny veDienteni ' autein &(rvK-
9hms posita snnt, nt infra statin,
'snbat, ardet' Latnb, Ita lib. nos-
tri, et alil Tet. Volg. lere : oeaient.
Oifon. De inconstantia amatoris.
Modo exclasnslacrymis limen et pos«
tes dnrloris amicnlse rigabat, modo
angventis illioebaty ant aspersis flo-
ribns nlngebat ; Deos atqne astra lo-
cnsabat; nlhil deniqoe se miserins
^idqnam deplorabat ; tandem tan-
dem reserata janna est, ibi tnm homo
aoster coDsHinm snnm damnat; wix
satis Ingressos est, cnm jam egredl-
tar, &e. Qwem n Jam admimim twnt-
tniem ^enderit mtra tMa medo^ m«-
aii abewtndi qtuBrai ktmeeia», Ita Ynlgo
legitnr: sed qnomodo tandem stare
possit venieniem cnm admtstam 7 Ita-
qne tolerabilior aliomm codicom lec-
"fio esty veaitfNS oara, ntsl si conjectnra
nostra probari pote st, Quem st jam
mimiMaum velvenii ejfenderit aura, \, e.
vel leTisstma res, folitmi,pIoma, miis-
ca, Sce* Fnber tn Emend,
Q^em ei jam admiseam venieniem']
AIUecaKnf, etrectins; Fabercooji-
cit eel veniij I. e. vel lerissima res,
iiUnm,plama,mti8ca, &c. Creeek,
im AUeMompia'] Bz alto tracta
et a magoo recessn. Simile lllnd
Haroniannm £n. 8. 69S. ' qnid can-
ias petis ex alto f Tonc apod ami-
cam Tocablt Insannm : delimm : va-
amn: qnl adscrlpserit sibi illa qnae
satis essent ipsl Veneri. qoalis est
illa Properliana exprobratio, 8. 2S.
1. ' Falsa est ista tnap, molier, fiducia
IbrmtPy Olim ocnlis niminm facta
snperba meis. Noster amor talels tri*
bnit tibl Cyntbia laudes : Versibns
Insignem te pndet esse meis. Mis-
tam te ▼arla landavi saepe fignra, Ut'
qnod non esset esse potaret amor.'
Mit.
1178 See Veneree nesiraB hoefaUitl
I. e. nec boc ignorant nostrae pnella?.
aam qnos voliint in amore retinere,
cos onmia ^itm snsfc postscenia ce-
lant ; Id est, non admittnnt eos in
eam familiaritatem, ut eis snas sor-
deis domesticas^ suaeqoe vitae inho-
nestam rationem apertant. 'fallit/
i. e. latet, Xat/Bdifti, Lamb, Veneree»
Amicnlas, dcc. Faber,
1170 Fitdr peeieeenia eeiani'] Com
ia libris mannscr. reperissem partim ■
peeicenia, partlm petieania^ ego posf-
sctfnta, sive poeUeenia, littera « ad-
dita, restittti. Erat antem < post-
sceninm/ sen ' postscflenioin,' locns
post scenam, nbi mnlta fiebant, qnsB
a spectatoribns andiebantnr tantum,
non antem cernebantor: quale erat
fipmnm apud Oraecos: in quo, nt
seribit Jnllus Pollni, calculis com-
plnribns in ntres conjectis, et illis
ntribns per aera versatis, atque agi-
tatis, tonitm slmilitndo referebatur.
* Proscenium ' autem (ot docet Dio-
medes) est polpitnm et locus ante
scenam, in qnod pnlpitnm prodibaot
actores. Itaqne * proscaenia vitae '
hic non convenlt. Nam per * post-
scttnia vitc ' (nt diximus) significat
Lncretins absconditam et iotimam
pnellaram sen meretrlcnm vivendi
consnetndinem, et omnia qose doml
faciont, cnm solae sunt: qnas snis
amantibus occulta esse volnnt. ' pro-
scaenia' autem ' vitae ' contra signifi-
carent qnidqnld pnellae impudicae, et
hnjnsmodi moIiercB, coram amatori-
bns snis et loquuntur, et facinnt:
quod totum est fictum et simnlatum,
et ad illiciendos amanteis coropara-
tum : nihilqne in eo verum, nihil sim-
plex, nihil genuinum. At hse mu-
lieres fncnm, mnnditlem, luxnm,
splendorem, risum, blanditias, et re-
liqnnm apparatom roeretriciom ha-
bent in promptn positom, et snis
amantibos ostentant. sordeis autem
snas, inopiam, ingluviero, illuviem,
immnndltiem, maculas corporis, ru-
gas, crineis emtos, et similia, occol-
tant. sic Ovid. lib. 8. de A. A. <MuI-
ta viros nescire decet : pars maxima
reram Offendet, si non interiora te-
1400
NOTiE VARIORUM IN
gas/ Idera ibidem : ' Qaae mate cri-
nita est, castodera in limine pooat,
Ornetiirque Bon» semper in ore
D ese.' Lamb, ViUb poUtcania calant .
Ita Lambiuna; egregie. In vet. U-
bris : po$teenia, et positmia. Marul-.
Ins, et vulg. proscania; pessime. Gi'
fan, Viia postseeniaf Metaphora a
theatro. De hac mnliercnlarum cau-
tione vide Ovid. de Rem. Fab,
1*182 Anquirere nimui] Secntns olim
fueram codices vulgatos, anqmrere in
umSf nisi quod illi habent inquirere.
anquirere antem sen inquirere in omneie
usMfi, sic interpretabar, inqntrere om-
nia meretricum facta scilicet in nsos
tnos: plaoe dnriuscnle. Itaque ad-
monueram lectorem libros scriptos
habere omneis anquirere, seu inquirere
risus, Per rtius antera, si haec lectio
recta esset, significaret Lncretius fal-
lAcias meretricum, quibus illndunt
snos amatores : sententia huic loco
convenicnte, sed quae non satis ex
vcrbis posse elici videatnr. Nam
per ' rlsus ' significarentnr potinsde-
risiones et Indibria. Quare harumlec-
tionnm nunc mihi nentra placet. Ve-
nit postea mihi in menteni baec ter-
tia, onmeis inqwrere iusus: nt per ' In-
sns' nieretricom fallacias^ qnibns
suos anctores illudunt, intelligamus.
Sed ne haec quidem mihi satis postea
probata est, quia et aliqoanto remo-
tior sit a scriptnra vel recepta, vel
antiqua: et minus cuui sntecedenti-
bus ant consequentibus cobaerere vi-
deatur. Cum me tandem iii omneis
parteis cogitando vertissem, existi-
mavi, aptissime legi posse, omneis oii-
quirere nisus : nt per nisus significet
Lncretius studia, quae adbibentpuel-
lae illae ad arteis ac fallacias suas oc-
cultandas, ceteraqne sua vitla tegen-
da. Quae sententia cohoeret aptissime
et cum illis Ruperioribus, ' Omnia
Bummopere hos vitae postscenia ce-
lanty' Sic. et cum iis quae seqnnntnr,
* Praetermittet te hnmanis concedere
rebus.' t. e. non admodum studebit.
aiit nitetnr te sua malaet vitiace-
lare. Cum haec panllo post secnDdara
editionem excogitassem, cujus rei
testes snnt mihi viri doctissimi et am«
plissimi, cognovi, idem cnidam male
de me merito venisse in mentem : si
credibile est hoc evenisse, et non ab
altero excogitatnm, istom slbi assnm-
sisse. Usns est eodem nomine et 6.
912. ' Trans maria alta pediim nisns
nt ponere posset.' Lamb, Sic resti-
tni. In vet. libris : riiiw. R pro N,at
snp. eod. hoc libro vs. 217. &c. Vel
etiam : ttfiif. Vide Indicem : * Ni-
sus.' Vnlg. t» usus, Gifan. Imo
* visiis' inquirere jubet nnm verisint,
nnmficti. Hap,
1183 Ei si beUo, Ifc,] Homm ver-
sunm ha?c sententia est : Quin etiamy
nisi plane difficiiis est et morosa, sa-
tis multa apud illam videbis» qtiae,
efficient nt magno nisn opns non slt ad,
deprehendenda corporis vitia; sed ea
sinet ut pervideas, sperans te non ita
illis offensum iri, quippe qnae noa
nnins mnlieris propria sint, sed com-
mnnia omninm. Fa6er et Creech*
1184 PraiermUiei te humams ceiice-
dere'] I. e. sinet te ignoscere incom-
modis humanis, i. e. non admodom id
eo laborabit, ut te celet sua incooi-
moda ac mala : sed ea te sinet cer-.
nere, sperans fore, lit ea aequo animo
feras, tamquam hnmana, et homini-
bns usitata. bic versus, et ejns expli-
catio, declarant, supra legenduttesse^
oji^ttirere ntsuf . Lamb. Prasiermiiiet
antem ut snpra vs. 1144. * £t prae-
termittas antmi vitiaomnia primnm.'
Creech. Mss. lectionem potins secu-
ti sumus. Si illa (inqnit) non odiosa.
est praiermiiieref i. e. fiicile prae-
termittet te, vel tu pnetermittere,
i. e. praetermitterit, scil. ab illa, hn-
manis concedere rebus. Hav,
1185 Nec muUer semper'] Neqne
vero mnlier (Inquit) semper se amare
simulat, sed ioterdum ipsa qnoque
amat ex animo. Cnjns rei exemplnm
capere licet ex Silenio paella Piau-^
T. LUCRBTIIGARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1461
tiBa, qae ex animo AJGesimarchom
amat. Sic aotera de ea altera mere-
trixy Gymnasiam, 'hoc sis Tide, nt
>etivit Sospiriam aite? et pallidnla
esy' &c. qude petita ex anctore, in
Cisteliaria, oon looge a principio 1.
1. 5S. Lamb, De roeretricalis, qns
tantmn propter qnsstum facinnt, et
prohibent conceptaoi, satis. Jam dic-
tnnu cnr liberi sint modo patribns,
modo matrtbns, modo atriqne purenti
similes, aliquando vero avos et proa-
vos referant, praemittit vss. 17. qoi-
bns docet quasdam foeniinas ex ani-
mo facere, propter voluptatem qoam
Don minus quam mares percipiont.
Commooia eoim saot Veoeris gaadia,
qood brutorum animaliom conjnnc-
tiones abnnde probant. Creeeh.
1187 Adtuetis kumeetmui] Ita vet.
libri. Vnlg. adeuetit^ mendose. G^.
Admeiia ktmeeitmt oaeula labria, Sic
legeodnmy non aaaueiisy ut est in li-
brts Tolgatis. Est aotem odsKcfts,
participiom a verbo adaugo» Mire
vero cxpressit araantinm osculanti-
nm neqnitias improbulas : qui iabra
labris affigentes alter ex alterins la-
bris hnmorem sugnnt, qnasique ani-
mas alter alterius haurinnt. hec an-
teoi oscola dicaolar a poetis humida;
alia vero aieea, Hic locos ita io doa-
bos snperioribns meis editionibos re-
stitntos est; eamqoe restitotionem
secntos est Zoilos, quasi snam, insti*
tntosoo. Lamb,
1188 Namfacit ex animo atepe"] I.e.
nam svpe facii illa omnia quae dixi^
ex mmo, nihilque simnlans : vel dic,
fadi ex animo^ i. e. amat ex anirao.
CMnmmta puBrena Gmtdta] Et quse*
rens commnnem cum viro volapta-
tero^ Btndet rem Veneream perfi-
cere. Lamb,
1189 Spatimm amoria'] Honeste in-
telligit finem coitns : qnem tnnc de-
seripsit Ovidins, cnm ioqoit : ' Ad
raetam properate simol : tuoc pleoa
voloptas Cnm pariter victi foemina
virqoejaceot.' Piua, Eleganti et bo-
nesta traoslatiooe sigoificavit, molie-
rem ioterdom etiam amare ex aoimo,
et corpas soom com viri corpore
commisceotem ipsam qooqoe com-
mooia ex re Veoerea gaudia perci-
pere properare. Est aotem tralatio
docta a stadiis in quibus corritor,
ot DOtavimus snpra ad illum lociim,
' decnrso lumioe vitv/ S. ie55. ubi
tamen legendum fortasse est Umite
viia, Lamb.
1191 Subaidere] Succnmbere. Lom^.
1192 Subai^ ardei abundana] Sicre-
peri scriptnm in libris manuscr. pro
qno vnlgati habent stt^'lo ardet^ men-
dose. Dicnntur autem ' snbare' qaa-
dropedes fapminae, cnm libidine fla-
grantes marem appetant, et maxime
sues : Festus : * Snlllam genus, invi-
sum Veneri prodidernnt poetae, ob
interfectum ab apro Adonim, quem
Dea illa diligcbat : qnidam antem,
qnod immnndissimi sint snes ex omni
mansneto pecore, et ardentlssimas
libidinls : ita ut opprobrinm mnlieri-
bns inde tractnm sit, cnro snbare et
snbire dicuntnr.' Auctor vocabnla-
rii Latino-Grapci mannsor. 'Snbat,'
inqnit, '^^.' 6pyfp antem est * com-
plexnm maris ant faeminae appetere.'
Utitnr hoc verbo Hor. Epod. 12. 11.
< jamqne sobaodo Teota cubilia, tec-
taqae rumpis.' qood si cui pervicaci
magis placebit acriptura vulgata,
aubiio ardetf eqnidem cum eo non
pognabo. Sed qnamobrem antiquam
rejiciamns, caosam non video. Dic-
tnm est autem * snbat, ardet,' kmii»
rt»a, qnale illnd apnd Hom. IX. A.
119. Sirc^iwr*, mp^ovffay i. e. ' prope-
rans, sndans,' et alia sexcenta. Liunb,
Alii : aubii, In vulg. aubiio, Quod
Marollus commeotus erat. G^an, Su-
bat, atqne ardet: alii aubiio ardei:
* Subare' autem quadrnpedes fcemi-
nae dicnotor, com libidine flagrautes
marem appetoot, et maxime soes.
Festiis. Creech,
1193 Bt Venerem aaHtniMm Imtart'
]4A2 NOTiE VARIOBUM IN
Hmeiti} 8i UBemas nirmeitmif Mbiii- veiitate fretni. Sic tup. 1IS8. * N«i
telUgetur pronomea ' iU«/ nempe vitare plaga» in amoris ae ladeaar/
animelis» hoc modo : et animal&a illay Sic. hojuf qaoqoe loci rettitationem
de genere fsminarnm, Venerem ma- dieiimalana ■equttor Zoiloa, ita at sit
riam saUentiom atqae irmentiam lioc perpetanm in iato, jmjt^ ♦ngw
Ista viciMim et pro soa parte trac* A^Sov. Lam6. Vet. Ubri» et Talg.
tanty i. e. marilMia in Venertm rnen* Qutejaeere» Oif.
tibns pariter et mntao respoodent : 1302 Et eommhemd» emm Mwteml
noa cam maribos ▼oloptatem rei Ve* Nanc qnserere incipit, qaamobrem
iiereie tractant: sin r«<nicfa<,qaomo- fiiu patribas ac matribus similessint,
do hic edi jnssi, sabintelligemas ' na- ant dissiroUes. cemmisccRde aatem»
tora IUoram animaliam.' Utitur ao- i. e. inter commiscendumy sen in
tem eodem loqoendi geoere inf. eod. commistione viri et fmminse ; qaa de
llb. 1865. ' Cionibas ipsa viri Vene- re plnra Lactantius lib. de opif. Del.
rem si imta retractet' Loaid. StUi» Lamh, Scio locum haoc a qnodaBi
«Niom. Qaidam Mss./e/leNiMmy qood tentatnm tsne^ sed nil necesse fnit.
800 sensa et acomiae non caret» pnto Ftber. Cam semina inter se permis-
tamen natam lectionem inde qaod ta coalescanty si virile snperaveriry
smpe in Mss. ita longa inveaitnr lite- patri simiUs provenit sive masy sive
ra t qaasi pro i sit aecipienda, ut sas- fomina; si mnliebre prevaloerit»
pissime vidi in L, B. Hov. progenies cnjusqoe sexns ad imagi-
1106 UtmtinelU'] Fortasse legen- nem matemam respondet. Uincque
dum «It «iacitSy ife, Lamb. plemmque fieri solet, nt onias tan-
1106 /alrtia<sttoas0pec«i€s] 8e- tnm lineameota pnrteiidant : si vero
cntos sum olim lib. vulgatos ia qni- atqoa fuerit ea pari semine permis-
bos est, qum etepe eamee, Nam in tio, figuras quoqne miscentury lU so-
roanoscr. scriptom eat, /a trwiU enm boles illa commnnis ant neatrom re-
coam, 4p^. in qaibiisdamy /a tri^ ferre videatur, quia totnm ex aliero
«ttf con Stfpe: nnde nnnc fadoy aoa non habet; ant ntrumque qnia par-
mepe cencs, 4pc. hac sententia : Nonne tem de singuUs mutnata est. Qnod
saepe canea in triviis discedere cnpi- aatem nati avos aut proavos aliqaan-
entes» diversi, hoc est in diversas do referant, id fit, qnia semeo con-
parteisy snmmis viribns contendnnt ? tezitnr e moleculis ploribos, qu» noa
qnm scriptnra recta est Nam et semper ezsolatm omnes ad atomos
fiaa, qnod habent lib. volg. rejicien- naqaey nec proxime ipsas in genirra*
dom : et eumf seu faois, propter aite- tione prima proaimave aiiqaa» sese
rnm emm^ qood proxime seqnitur, deinceps in aliqua consequentium
ferii non potest. Jam quod ad hojns sic explicant» ut qnod potoissent ia
loci eraendandi rationem attinet, prozima id agant aolom io remota.
ampe jam admonui, cen ez aoa, et Hsec vss. 84. Salmastus £p. 61. le-
contra, aoa ex coa, alibrariisillis fac- git, Et eommiteemdo cam eemime^ ferte
tnm eMO. Lmmb, /a irtmts qmun, Ita mrilts Formtna etm etcti, tubila ot cor-
vet. Uhri ; rvcte. £st enim exem- ripmtqiue, Creech. Tnroebi (vide no-
plom versuum iUornm : ' Nonne vl- tam sequentem) coojectnramy etiam
des,' dce. Vnlg. ficta ; male. Gifam, non inspectam, nltro eram secatns,
Melius cum Oifanio, /a trhiia fiwm. et porro sequor. Hev.
Creech. 120S FtsemM fsmmM>jri> saMia, vt
1108 Compi^gtMis] VinculiSy aodis, coaripatffac] Cnm secatos eseem in-
copolis. Lmmb, itio, hoc est in prima editione» onsni
1200 Qum iaeere'] Sic reposoi, sola ex parte libroa volg. nisi qnod ma/jnt,
T. LUCRBTII GARI OB RBRUM NAT. LIB. IV. 1468
nota, «t IHi kabesty mMi^ ezcodeii- •eminii.' Hne igitor tinn mee fek
^mm cerereM, in hec ueo acriptene lententie, lee podei epinio qevdam
▼eterie nnctoritetem noe aspemetniy probabilis, talisque bajaa loci expli-
(qnm acriptnre talli est, Ei eoiRmi»- catio. In aec. editione sic seripai,
«fatfe etm mmme fnie etrtlr Ftfmme nt fere est in retertbns iib. Ftfmtea
m wndeH mJriiu et, tfc.) qnod ex eml- §9mwuilaBk uAiim «i» eanrtpetlfnc eei^
eif, leceram enilxii (nam imilctl tcrip* demqae hic qnoqee retineo : cejea
tnm pntabamy et etiem nnnc pnto^ sententie ita aperte eat^ nt declern»
pro melmtt. ra enim tmpe acribebe- tione non cf eet. Sed qnod Lncret.
^nr n tibrariis illis pro x) in eeteris hic *■ matemum semcn' appellaty Ari-
nntem scripturam veterem, at depra- stot. lib. de ortu animaKttm^ negnt
tretem, rejedssem : de toto hoc loco Aeminas in re Veoerea semen ellnm
ite senseriun, iteqne scripseriun, et mittere : cujus sententiem impre-
▼ere hie ipsls verbis nsns. 81 qnis bant ac refellnnt medici. Jam qnod
teBmn veteris scriptnrm rationem ed similitndinem ac dissireilitudinem
faebendam pntabit, qnemadmodnm filiornm attinet, medici itcm ainnt,
mihi maxime videtnr ; slc aliqna po- ei semen peterettm sit potentios ec
terit haberi, nt hoc modo legamns : dominantins et semine metemo, et
Ei tommitetnio cum umin forie viriU sangulne menstrno, tnm filios et aei-
F«mma commutxU mbita «t, «oiirtpttll- mo et corpore patri esse simileis :
fee. vel hoc modo, Et cemnnaeendo lin ab utroqne superetur, tnm eos et
<nm aemm /hrie mriU Faminei mvixii ingenlo, et fignra corporis ed ma-
snftifo «tff, ceerqmtl^e, ij^e, qnm \te- tram similitndinem propins accedero.
tio omnlnm planissima est, et for- Xent6. Cum eemen /orie viriU Pt
tasse vera. Adrian. Tnmebns autem mi vnmMi^eiAUa ot MmrtpeKfee. Ita
ilto sererius ec religiosins vete- ex veteribns, qui habebant : Feemmn
scripteram retlnet, hoc modo : vi mnkU. Volg. Feeudnenm emlsif.
JEI commtseciido enm eendne^f&rie tMU Imo in antiqnis : Faeeinn tnmelctt.
F«mme vi «mlirit seftifa, vt eonrifmU^ Gifan.
^ Venio nnnc ad receptam, eam 1M6 Ui pairUme fotrio'] Sic om-
dlco, quamsecutns8ttm,quamvlsnon nes quidem habent Itbri tem me-
edmodem probem : qnte talls est, Et noscr. tnm excusi : sed videtur legee-
oommfiwnrfd eum eemenforte etnlr F«- dam Ui poimm pairio. nam conmie-
mleeam «mlstf inMla vt, csrrtpetlf ae, tndo Latini sermonis postnhit, nt
9«. qnem sic expKco : Cum io com- verim sic constroentnr : tnm simiteo
alscendo, atqne in concobitn, seu matram filii fiunt, semine materao
eomplexu maris et faminse, semen scilicet dominante, vel materim le-
Imminm vl qoadam sabita * mnlxit,' cnm obtinente, nt finnt similes pa-
i. e. ettraxit, et corripait semen vi- tram, patrio semine. nam particelm
Ttle,(qttod non semper accidit: icclr- copnlantes et dlsjungentes copnlaDt
eo addidit * forte.' Nam sspe semen et disjaogunt simileis casus. Xom^.
virile efittit ex locis moliebribns, ne- lOSfi Etee vufet juxiim'] Sic legi
qne mnlgetur, ant rapitur a matrice :) del>et, et Ita habeot quinqne lib. ma-
tnm tgitnr ex materao quidem se- nnscr. jiurtim autem pro Jnxta, i. e.
aine finnt filii matrom siiniles; ex similiter, a&qoaliter, pariter. Sall.
paterao autem, patrnm. Haec mihi Bello Jog. * Hiemem atqiie sMtatem
videter esse hnjns toci sententia. Jnxta pati.' Ptant. Anlal. 4. 7. 1.
Ego tamen malrm legi, Faminei mnix' * Dixi tibl mater : jaxta mecam rem
il m6t<e etf, ifc. ntsit «vis fmminei tenls/ IdemTrin. S. 1. S4. «Jox-
1464
NOTM VARIORUM IN
tai|ae eam curo com mea/ Lamb.
JuxHm. Ita vet plerlqne. Alii : iiii«-
Hm. Olfan.
Aflaeealtfu vtUa partiUttm] Sic ba-
benC libri nMniwcr. atqne bane scrip-
tnrara agnoacit Nonint in voce iiilliif,
abi bonc Teriram profert cum saperi-
ore, nt probet, niitalnm esse veteri*
bna * vnltni, ns, ' et * valtnmy i. '
* mitcenteit Tnlta' aotem, sea ' vnl-
tos parentnm/ i. e. simtlitndinem
ntriosqoe parentis promiscae et se-
qualiter referenteis. Lamb. Volta,
pro voltos. Slc veteres, et jam, oi
fallor, alibi Locrettos osorpavtt. Fa»
bgr et VoBt. Anal. l. pag. 161.
1907 Ei maUruo magume] Etboc
loco possit videri, Locretio nihil in-
teresse inter sangninem menstruom,
et semen roatemnm, (qnod nollum
esse negat Aristot) com tamen bsec
plorimuoi inter se differant. Sed di-
camiu 'roatemom sangainem' bic
intclUgendom semen : nibil enim ali-
ud est semen bominis, qnam sangois
optimns» et concoctus, et ad gignen-
.dom.aptns. awdpfta nominant Grsct :
sangoinem menstronm autem itara-
^4m« iidem appellant. Mjomb.
1200 ConJHnQ 'EMpyifrixwf ac-
cipiendum, quasi commisit, collisit.
■IJamb,
1910 Et ne^ uirmk] Sic babeot
lib. acriptl : volg. antem, Ei neutnam»
sed nibii refert. X«m6. Ita vet. 11-
bri. Vulg. neutrum. Forte etiam:
M Mlnifii. Gifan.
1911 £x«ts<€rs ileonni, ^c.] Neqne
facie tenns, sed et mente. Soet. in
Ser. cap. 1. * Plures e familia cog-
nosci referre arbitror, qno facilios
appareat ila degenerasse a snoram
virtotibns Nero, ot tamen vitia cn-
josqoe qnasi tradita ct ingenita retn-
lerit.* Ha».
1218 Propterea, quia wmUa modie]
Sic legendnro, non «nilfnnMfts. Lamb.
1215 Qua pairibue pairea traduMt]
Qoie patres tradont filiis soif, qnl
sosceptis liberis patres sont. Lamb*
1210 Indi Venme uaria prodmeit earie
fgurae] Secotns soni cod. Bertiiiian.
eom qiio congrannt Parisiens. et Ve-
neti antiq. et Logdunenses alterL
Nam Vaticanns babet lude Vemt
varie jtrodueii eaepe figmra», com qne
congronnt Florentinl. alii partim,
Inde Veau$ variee produeii farie flgit'
rae : parttm, Inde Venua varie prsdn»
ctl eorte Jigurae. fortasse legepdamt
Variae producit eetpe Jlgurae. neqoe
tamen eam scriptoram, qoam secn-
tos sum, rejidendam censeo. Laai6.
Verta. Itaqoidam libri. Qoidam:
r«ft«. et qnidam : forte, S^pa qoi-
dam. varie, eorte. Oifan.
1218 QiHDidofiiidfm aaAito miaM]
Hoc referendom est ad illnd qood
proxime dixeraty Venerera saepe re-
ferre non solom vultns, verom etiam
voces et comu m^ram. qood qoia
miram alicoi videri polerat, sobji-
ciens retionem, qnandoqnidem (in-
qoit) bascy nempe comte et vocesy
nibilo minus constant de semine cer-
to, quam oris forma, et totins corpo-
ris liabitos et figora. Qoin sit antem
legendum nibUio mtaiis, etiam recla-
mantibus libris omnibus, neminem
pnto dubitatornm. Naro si m&ilo
magie legcretnr, diceret Lucretins,
res aliqnas incerto semine nasci:
quod pugnat vel cum Epicnri decre-
tis, si ' semen' pro primis corporibos
accipiamos ; vel com ipsius Locre-
tii verbis, si semoB patrtom et ma»
ternum intelligamns. * Nibilo ma-
gis' enim vim habet negandl: ut
' nihilo minns' affirmandi. Leflt6. JVi-
bHo magie ktee. Slc omnes lib. Forte
legendnm : Mtaas. Atqoe ita vani^
tom etiam sop. 2. 638. Gtfan.
1220 SiBclum] Oenns. Lamb.
1222 Semper enim partue dv^Uci de']
Duplici de semine, nempe patrio et
materno. ' partom' nsurpavit pro eo
qnod paritur, nt lib. 2. Lom^,
I>irplict de corport] Qnoniam semen
T. LUCRBTII GARI DB RERUM NAT. LIE. IV. 1465
p^r merabni atqne artiis decedit
corpore toto4. vs. 1096. Creech,
12t4 Phuparie «^sa] Plos teqnali
parte: i. e. habet plos ejuAcui ma-
gts slmilis esty qnara ejos cni minns
similis est. Iiam6.
Qmod eenere foesU] Alii libri ha*
bent, ftuB cermere posti» : qnam lectio-
Dem oon probo. Lamb.
1236 Siv€ vintm subokMy 4^.] Sic
legendnm, et ita habent libri ma-
noser. et ita icriptum reperi in voca-
bolario mannscr. Clandii Pateaniy
hac interpretatione snbjecta : *Sub>-
oleSy hnyopify yii^y 701^.' denique
bane scriptnram agnosclt Festna in
▼oce *• sttboles/ his verbis : < Snboles
abtrfescendo, i. e. crescendo, nt ado-
lescentes qnoqne ct adulti, et indoles
dicitnr/ Lncret. lib. 4. 1226. < Sive
▼Iram snboles/ &c. Virg. Ecl. 4.
49. ' Cara Denm snboles, magnnm
JoTis incrementnm.' Qni antem di-
cvnty eontra rationem, et veternm
Oraramaticomm, librommqile Ma-
noscript. anctorltatem, receptam
conanetndioem bojns vocis scrilien*
d» per o in prima syllaba esse re-
tinendam, et hoc nsni dandnm ; ant
Tideant, ne, dnm in hac voce corrup-
ttt consnetndini indulgent, idem fa-
cere cogantor in moltis aliis; ant
mihiy cor tam inconstanter in aliis
▼ocabnlis Titiosam scribendi consne-
tndinemy qnantumvis receptam, dam-
nent et corrigant, in nno atqne alte>
ro ferendam censeant, cansnm, nisi
eis molestom est, afferant, rationem-
4fne exponant. Etiam hnjus loci re-
stittttioneni dissimnlanter secntns
est ZoilnSy cnm ego princeps ita
restltaerim in Lncretio et Hora-
tio, nbi antea legebatnr oobolee,
Lamb.
Origo] Sezns. Fa6er.
1226 Nec dtoiiM sa/wn] Constat
sibi Lncretios. Nam hominis erat
de natora rernm se dictnrum sen
soiptttrnm profitentis, maxime ejus
qai Eplcomm seqneretnr, oraninm
rerem cansas afferre atqne expltcare,
nihilqne ad Deos referre. Lamb, Coif-
tra iltofl qni steriiitatem mnlieri aut
'viro a Diis imniitti pntabant. Faber,
Cansae sterilitati8,qna8attnlit ex tem-
perie seminis, vss. 31. probse qnidera
et ver»: qnas e motibns nequiori-
bns vss. 15. illse non absnrdse, sed
parnm pndicsB: a Diis antem viro
vel foeminae sterilitatem immitti ne-
gat, neqne id miram si e thalamis ex-
clndat istos Deos, qnos in intermnn»
diis collocavit. Creeek,
1227 Abstergetd] Ita vet. libri.
Vnlg. Abtterrena, Vide Indicem. Gif,
1230 AdoUntque altaria d<mie] Ado^
lent, i. e. angent, honorant, et ita
Nonins. Virg. JEn, 7, 71. ' Praeterea
castis adolet dnm altaria tediA.' alias
' adolere' est nrere kot^ €{t^infuafi6tf,
Virg. Pharmac. 65. ' Verbenasqne
adole pingneis et mascula tnra.'
Lamb,
1232 Fatigant] FMi^t Deo$ pre^
cibn8*et bostiis scilicet. sic Hor. Od.
1. 2. 26. *■ prece qnafatigent Virgines
sanctae minns andientem Carmina
Vestam ?' /atigant aorteiey consnlentes
oracnla. Virg. ^n. 4. 346. ' Ila«
liam Lyciss jnssere capessere sortes.'
Ldmb.
1233 Nam tterileo mmtifm] Dnas
cansas affert sterilitatis: nnam,qnod
semen nimis crsssnm sit; alter4my
qnod nimis tenue. Lamb.
1284 Pntterjuttwn] Supra raodnniy
sopra qnam satis slt. Laatb,
Ttciistm] Partim. LmR&.
1236 Tflni^] Vel procelensmaticns
est, vel tenue disyllabnm est. Lambm
Loeit'] Vasis mnliebribns. Lamb,
Adjtgereadluetmn] Adhatrere. Pro-
fert et hunc versum Nonius Marcell.
tn voce ' adhaesus,' et item alteramy
qoi est 3. 382. ' Nam neqoe pnl*
veris interdnm sentimns adhaesnm.'
Sed videtur dnrinscnle dictnin ' adfi»
gere adhftsnm,' pra adhserere. Qnid
si legamns adfigi adhatim? Qnod an-
temThraso valt legi adjigi adhemamf -
1466 NOTJE VARIORUM fN
«t ftit participioniy fieri non potett : tellige tempeninieBti cesvenientiMi,
mm perticipinai peMivum ' adtiflesn», irvnpfuyliif* Locn» Epicretis in An-
n, nm/ e verlM adkiBreo alMolnto, tilaide apud Atlieamum, qnemdtat
neqne reperitnr in tota Lingna Lap Gifanina. ad hnnc Tersum nihil
•tinay neqne formari potest. Qnod qnamfacit. Gnmenim deLaidejam
«ntm Oramniatici uotant, interdnm Tetula loqnens Epicratea acriblttT^
participia pais. formasse veteres a iippuMas r« ttaxakf rmi a^Ai»mrff ibi
▼crhis nentris ant absolotis ; eay cnm «2 itpiwdai nihil allud snnt qnam jnne-
rara sinty exemplo nobis tMse non tnrsB et articnll corporls. Itnqoe ri-
debent. Xiamfr. ild^iadAMmi. Sic snm debetThrasoLambiniannsv qnod
restitoi, conjectnra dnctns. Vide ei toties evenity qnoties Grmca, In
anp. 1. 210. et Indicem ; ' Adfigere ;' quibus imperitissimns erat, volnlt nt-
nt hic ▼irigati. O^fm, tingere ; qnod Indea bominia facUe
1286 Ab orfa] Sic legendnm sepa- ostendat. Fabir,
ntimy non dbartu conjnnctey et ita 1242 Pomlns] Uteri poBdoa, fmtos
habent Ubri mannscr. Xiaaifr. est, Faber»
1229 Loeoi] SicT^mapnd Aristot 1244 Hfmaude mte fiurmU Piari-
Hist. An. 7. 2. Cicero item simpli- tas] MnAtm plnribus hymenmisy i. e.
citer * locos/ Varro ' Locos mnli^ plnribns nnptiis, antea sterilea foe-
bres.' Cneeh. runt, neqne ex viris plnribns libetes
Aut penHrHum] In prima editione snscipere potnemnt, &e. Lamb.
scripseram penatmfify rejecta scrip- 1245 EtuaetmpeetemUtamen] Le.
tnrm ynlg. paMfrofam, admonitus n et tamen postea nlias nnptiaa nactse,
cod. Vatic in qno scriptnm erat pcne^ et alii Tiro jnnct» snnt, nnde liberes
IraH. Deinde hsBC adjeceram ln*Scho- suscipere et fsecundm esse posseat.
liis: Et vero, nt penetratie legatur, Unnc locum (abnt ▼erbo invldia)
ratio et veritas postnlant. penetratie sane ^Mrr6x»t restitniy modice a ve-
anbiatell. locis. nisi quis dicat * pene- teribns codidbos acyntns, cum antea
tratnm' significationem habere Inp* in hoc loco semper hswiasem. partim
yip-ud^) et positnm pro eo qnod est, propterea quod participiom maetm in-
cnm penetravit : cnjns modi particl- solenter mihi per se positnm vide-
pia sunt, * jnratus,' * pranans,' * cena- batnry partim propter ineptam repe-
tns/ dcc. et ita sup. 674. * Qnss pe- titionem verbi poeeaai, Cum igitnr
mtrata qneunt sensnm progignere reperissem scriptum in aliis codiei-
acerbum.' Itaqne in sec. editione, bus veteribns ct aaeta peeeuntf^.iu
mutata sententia, pcnelroliMi (qnod nliiS|«iNat«ptfsnnlla«iennnd«pii0llse
tamen in prima non plane damnaram, Saeeiperef et partu peeeeai ^Meeeare
nt intelligere licet ex iis qnse snpra dnlci; sic restitui,qnemadinodttmex-
eommemoratn snnt) reposni. Idem cndendnm cnravi, et aaata poet snnl
etlam hic seqnor : nt intelUgamns, iomen, mide^ tfc, qnss lectio perspicne
esse iMfrffrniBSa, Lemb, Ita omnes vera et recta est: nam vnlgati hn-
veteres fere; rectissfaae. Lambi- bent possanl iamaa tade^ ife, Lnmb.
nos: ptfndralit. Gifan. Egregie Lambinus. Vulg. possanl
1241 Nam m«llnm karmenieB Faie- tomen indc. Ita inf. fere, 6. 1104.
rif] Docety alios viros aliis feminis Gi^an.
ad procreationem liberornm conve- PneOos] In hac ipsa ▼oce ' pnelioa'
alre. Itnqne mnltnm interesse qui profert hnnc ▼ersom Noaiua : etpim«
irir cum qna mnliere matrimonio co- terea Eanianom illam, p. 22. * Ipae
pnletnr, et nuptias contmhat. kar' snos Divis mos sacrificnre pnelloa :'
memm^ u e. convenientise. LemK In- et Lncilliiy ' Cumque hic tom for-
T. LUCRBTII GARI 0£ RBRUM NAT. LIB. IV. 1467
i' tibi, «e U difDv' piiclliM«' et Mrtvn} Illlt viris ioveoU eat vxor
illad Varronlty Testamemo : ' Sic compar natera, rf fdav, naimm acci-
iUe pnellas Veneri* repente Tado pio, «t lit leptimi easns. potest la-
cecidit cruentns oltm.' Lamb, men ettam esie recti catns, et cob»-
1S47 Ei fmhi» tnU d§mi /flPtfwndir] rere cam voce «mi^, nt alii malnnt,
X«fendnm mihi videbatnr oUm utfm^ nt per natnram comparem, naorem
r, et iia primo edideramy cnm comparii natnrm intelltgamns. Lamb»
•n omnibas Itbris legatur fmemOm. 1849 NoCm nwntre sfnwlas»] Nam
mibl enim hoc sentire eidebator Ln* banc gratiam debent parentibus II-
cret. .£t ii qni babnimcnt domi nx<^ beri, nt non solum eos alaat, verum
res sibi infmcnndas et sterileis, in* eUamtutesabinjnriaprsstent.qnaii-
venemnt tandem comparem et iie- tnm in eis sitnm sit. Hesiodns de
condamy ex .qna llberos susciperent liberisy ejptvTi^ Mor. Sic Catnllns
Ittc snpra 'sterileis' appellavit mo- Epitbalam. Jnlis et Manlii: ^Nul-
lieresy non qnod tales eisent ttatura, In qnit sine te domns Liberos dare,
cnm ex allo viro postea liberossnsct- nec parens Stirpe nitier.' Xiam6.
periot» sed qnod ab iUo viro gravida 1250 U$tpu ad«e m^fnt iA rrfert; nl]
■oo fierent. Sed Tnmebns pntat, Coigectnra dnctos, postnhinte seii-
scriptnra recepu servata incolumi, tentia, id InterjecL G(fan. C/sgne
bnnc locom ita eatplicari possCy nt adce wMgw Hftrty tfc» Vel legendum
eadem sit sententiay atqne si ii|^«- necessario, C^sfne odco m^t Aec tv-
cnnda legeretur, hoc modo, et iis qui- Mri^ ifc. ▼idelicety qnm mulier cnm
bns anlea fnissent uxores fvcundiB quo virojungaturetmisceaturyad id,
qnidem illm, sed qnm es hls ▼iris ut semina seminibns commisceri pos-
ceocipere non potnlssent, inventa est lint genitaliter apta, i. accommodata
oxor aliqiw compar, et temperatione ad glgnendnm, &c. vel dicendum,
mspoiidens, es qiia liberos suscipem post versum ' Crassaque conveniaot,'
poeaeot. Omnino mibi nnnc videtnr &c. ▼ersnm talem, et qnf talem
fmmmim recte huic loco qimdrare tentiam contlneat, desiderari, QiMr
posse, nihilqne eiie immutandnm. €Mmqm$€Mfii9Jmig9Jtmrf€rY€mm$rt»f
videtur enim mihi Lucretins hoc os- i. e. uiique adeo magnl refert, qnm
tendem velle, quod supm posuity fiemina cnm quo viro corpns snnm
Veoeris harmonlos dilienre, et alios commisceat. quo mrsu additOy inte-
▼iros aliis famiois esse aptiores, et ger et planns erit hic locus : alioqni
cootra alias feminas aliis viris. Mul- lacer, mntilns, et obscnrus. Cum
tm fKmin», inqnit, certis riris nnp- bsic snperiora scripsissem, missnm
tm.sterilesfuerant, nequeconcipere est ad me ab Jo. Columbino, ^)iro
potnemnt : post alium rirum naetm docto, populari meo, exemplum Lu-
snnt, ex qno liberos susceperant. crotiannm olim Lutetim typls exco-
Ronns plnms viri reperti sunt, qni inmy ad cujus oram e regione hiyns
cnm certb mnlieribns, quantnmTls loci adscriptus emt hic versns cnm
fioenndis, matrimonio eopolati, ex iis hac inscriptione, et qnasi eommeoda-
llberos procmam non potuernnt : tione: Versus restitutns ex V. C.
iidem aliam nxomro nscti, ex ea li- Qa<c mijmwta W9 mifmmima ptr Ff-
beros susceperant. Lohi^. Fmd^mim ncris rt». qni quidem versns ito mihi
so^. Ita omn. Ubri. Male Lambi- videtur Lncmtio dignns, ut non du-
ooe: ti^eMnidiv. Sspe fit, utfecun- bitem, quin sit Lucmtianns. Cum
da nxor ex aKqno non concipiat, qnU hsBC edidissem, Zoilus, qnia noa pot-
oeo est compar natura. G^an. emt oegare, coiutctnmm meam esse
1248 /nrfofa r«< tMis 9009«« cnnpar ▼eram, noluit versom illttm ita scri-
1468 NOTiE VARIORI/M IN
bere, U9qw cdeo mogiii hoe ttftrk^ ^r. '8»pe fieri in voee ' tentiif ,' aate do-
qnomodo legendnm censneram, si cnimus. ldkiid>.
▼ersna ' Qn« qnoi jnncta viro/ &c. ' Di6eii<ftie] f . e. et mtairantnr.
tton addatnr post hnnc ' Crassaqne/ haamh,
&c. sed ita, Uafiie adto magiU id re- 13S7 ^r«n more Feranun] Si more
/«r<, 4>c. aic aolent fares : formas re* feramm axorera acandaa et averee
ram fnrtivamm immntant, ne agnoa- dedolea, crednnt illam fcecttndiiis pn»
cantur. Qnamqnam hic non potait ritoram. Qnadrapednm coitiis fit
formam immntHre. Tantnm pro Aoc, mare fceminam inscendente. Urana
qnod erat menm, id sabstitnit : qnod tamen hiimano more semisnpinam fce»
reddit versnm leeueS^ww, ob concnr- minam amplexns init. hnnc Lncretia-
snm daarnm vocalium iterataram t, t, nnm Veneris modom Naso stgiiavft
in maf iii id. Vide qaid os snnm fa- lib. 8. de A. A. ' Tn quoqoe coi ragis
ciat, et plnm« alienae. Lamb, nterum Lucina notavit, Ut celer Itver-
1861 GtnitalUer apta'] Ita nt ali- sis ntere Partbna equis.' Fht$. Hoc
qnid gignatar. Faber, Veneris genus describit Naso lib. k
. 1262 Croitaqueeoittemaiitftfc.^ Lam- de A. A. ' Quse facie prsesignis erit|
binns post hnnc versam posoerat resnpinajaceto: Spectetnr tergOy cvi
faunc : Qua eid juncia viro eit femina sua terga placent.' Lam6.
per Veneri» res. Sed libris repngnan- 1269 Qitia tic loea] Loca mnKel>rii^
tibns non ansim. Gifan. 4^ fMfM. Varro lib. 4. de L. L. ' Loei
IttfHMia crosfis] Hnic versiii sub- mnliebres, nbi nascendi initia conai^
jnngit Lambinus, et recte qnidem e tnnt.' Marcns Tallins lib. 2. de N.
Codd. Qem cm jmneia viro $U /eemina D. ' Cnm autem in locis semen iiue*
per Venerie ret. Creech. dit, rapit oronenrfere cibnm ad seae,
1263 At^ adeo r^erty ^c.] Refert eoqne sapptnm fingit animal.' Inde
vero etiam qno victu vir et faemina Lncret. inf. 1268. ' atqne locis aver»
utantnr. Lamb. tit seminis ictnm.' ordo antem est:
1264 AUi» reinui] Alio cibo, alioqne quia sic * positis pectoribns,' i. e.
victn. Xiaifi6. mnliere prona et aversa jacente, et
Coao^esciuif Senuna m«ifi6rts] Semi- Innibis snblatis, loca possnot somere
na Gum membris, vel in membris semina virilia. Lant^.
crescnnt. Lamb. 1261 Nec moUee opus eunt] Sio le-
1266 Ai^ am» extenuaniur] Nihil gendum, et ita habent libri vet aie
mnto, tametsi dne codices scripti, loqnitnr vs. 1272. ' Conjngtbns qnod
Faemi et Tettii, habeant, At^ aUi» nil nostris opns esse videtnr :' et snp.
tenuantur item : impressi antem Flo- item saspe : mendosi igitor snnt libri
rentini, es:<flitiaii<tir ilem^iieoJiif : quas volg. qoi habent, Nec motk» proeunt*
lectiones snspicor esse ab iis eicogi- Lamb'.
tatas, qni putarent, hunc versnm es- 126S C2imi6iis tpia virt, ^pc*] Si cln«
se vitiosnm propler verbum 'extenn- niiim motn ipsa leta ' Venerem/ L
antnr:' qnod constat quinqne sylla- e. volnptatem viri, 'retractet,' i. ••
bis, prima longa, deiode duabos bre- iteram atqoe iteram tractet, et viro
vibus, deinde qnarta longa, et pos- cluneis agitanti pariter respondeat.
trema brevl. Sed fitgit illos, ant hic Sic snp. IIOS. ' et Venerem salientnn
esse anapsestnm pro dactylo, ant laeta retractat* La»6. l\trpicok
spondeo, aut verbum * extennantnr/ res est, atqne adeo pimcia atlinge»-
hic ita pronontiandnm esse, nt sit da ; sed attingenda tamen ; qnod ita
qnattnor syllabarum duntaitat, et u faciemns ut Stoicoram dogmati,qni
sit oonsonans. qnorum alteratrnm t^ ao^ eiOv^fiifMeuif et simpliclter
T. LUCRBTII OARI DB RBRUM NAT. Llfi. IV. 1480
ImqfiLi tolnnty non pMreamiu. Drco
iffitar depravatum etse bonc vertnm,
CiMmkiu tpta viri VtMerem n ktia te-
irmetei; legendnniqtte, Criemms ipea
Kiri VemereM ei UtU reiraelet» Miram
▼eroCriUcK aodaciam, ioqoiea; fa-
taar ; sed dementer et pladde, nisi
moleatnm est ; Donatom audi ad
Emiucb. Ter. S. 1. in ea verba, ' for-
te habni scortnm.' nbt inter cetera
boc icrtbit : ' A parte ergo sni mere-
trices acorta dicnntor, vel keh tov
^amipetr, qnod Grsce palpitare inteU
lif itnr, qoad illn faciont saltando as-
sidoe, vel potius crissando, nt Locre-
tins ait lib. 4. ob eam caossam. ot con-
^inniorem Venerem exbibeant viris,
ant sibi abiganl conceptum/ Scc>
Plani»sime ergo scripserat poeta non
Cla»UmMf sed Crieeans: dal>itari.enim
son poteat, qain hiinc Locretii locom
ante oculos haberet Donatna, com.
celera, qn» profert, hic legantnr;
* Mam mnlier prohibet se conciperey
atqae repngnat.' Cui loco baec Do-
nati verba respondent, * ant sibi abt-
gant conceptnm.* Illa aotem, 'ob
eam caosam nt concinniorem Vene-
rem ezliibeant viris,' qno tendnnt
tandem, nisi ad Lncretiana qus le-
gts? '£t simul ipsa viris Venus ut
cencinnior esset.' Quare non est ut
alinm iocum respcxerit Terentii In-
terpres, qoam qni nonc nobis ia ma-
•ibns est. Sed qoid istnd monstri
ett, ' Crissans,' nnde terramm ad-
vectomlnit? Illn ipsae docebant, o
bone, de qneis agitur ; tu mihi ad il-
las pergito. Martialem lib. 10. Ep.
6S. tamen legisse poteras ; vel for*
taase leges. Saltem anctor obsceni
carminit, (vide Schiopp. ad Priap.
£p. IS.) si memini satis, olim scrip-
aerat, * Crissabit tibi fluctnante Inm-
bo.' Scin' qntd sit ' fluctuante ?' il-
Ind ipsnm est quod dixerat Lncre-
tios, * Atqne exossato ciet omni pec-
toreflnctos.' Nihilo, inqnis, docttor
abeo. Qnid illud Satyrict antem?
'Bomole ceves?' Non intelUgOi di-
oes ? Ipse antem non interpretor ;
qoanqoam de admissnra veterini pe-.
coris, et ceteromm aoiroantiom lo-
qui et jna et faa sinebant ; sed de ho-
mine, grave piacnlnm est, scilicet.
Faber, in EmendL Vide Emendationes.
Locus Lucilii hic adscribi possit ; sed
apnd Noninm legatnr. Faber in Noi,
Reiraeieil . Libri vet. reiraciai.
Lamb.
1964 Ai^ exoeaaio eiei owmi peHo»
te'\ I. e. omoi pectore sen corpore
exossato, i. e. ita inflezo et Incorva-
to, ut exosse videator, flactus com-.
movet. Apnl. lib. I. de asino aur.
' Inque flexibns tortoosis enervam
et exossem saltationem explii^t cnm.
omniom, qni aderant, admiratioDe.'
Sic Jo. Aoratus, homo acerriroi tnge-,
nii, doctrinieqne siognlaris, versnm
llinm Hesiodi in lib. ^fn/a iral V^*
ll/turri xe^f^9 ^* ia>6areos tf w6ia ri^»
<«. qni vnlgo de polypo pedem snom.
rodente intelligitur, interpretatnr de.
homine ignavo et inerti, qni nullo in
hiemem Kstat^ prseterita praesidio
parato, nullaqne re ad vitam toleran-.
dam provisa, corpore contracto do-.
mi residet, frigore rigens, lameqpe.
tabescens. In noiinnllis Hbris legi-
tnr exoeeatim : quod si coi probabitur
magis, eadem tamen erit sententia,
eademque interpretatio quadrabit.
Prseterea ne illod qoidem lectorem
celabo, cnidam docto viro legendnm
videri, eiet oumeie peeiore fiacius*
Lamb.
1265 Eieii enim eulci recia regume.
maque Vomerief tfc.'] Hunc locom, ap*.
probante, atqne adeo adjnvante M.
Antonio Mnreto, felicissime (mea
qoidem sententia) restitni. £st an-
tem totns hic sermo iXKnyopucbSf per
qnem significat Lncretios, mulierem
cloninm agitattone cooceptionem se-
minis virtlis prohibere, qaia'vome-.
rem,' i. e. membrom virile, tali cor-
poris motu ejicit e recta via ac regi-
one ' siilci soi genitalis,' i. e. partis
su» pudendaD ; et a ' locis,' i. e. a
1470 NOTJB VARIORUM IM
sedibnt Qlit imiliebriims, «▼ertit •»- TetDt scriptiira, nnlla IminiitmtiM
minis viHlii ictmii. BtgBificat id quod facta, ntiiieri. Itaqne re alt«|matttii»
uno verbo Grsci dicnnt, seaien oAk per coaiiderata, dixtt mild fertane
ffMniSoAMMlM, i* e. ' non recta via in tenrata voce Vmeri$ hnnc loeiBn ita
loca jaci.' tic fere Virg. locntnt est legi et explicari potte : * Eldt ' eniniy
Georg. S. 115. ubi de eqoit acribit: tubintelL Venerem, Tel teaiialB te>
* Hoc focinnt, nimio ne Inzn obtn- tnm, recta tnld regione, et rccta vla
tior ntnt Sit genitali arro, et tulcot vomeHt. tie qnidem vir tlle doetiial-
oblimet inerteit.' Sic antem Arno- mnt : ted ' recta via vonterit ' qnld
biot partem illam faeminae inbonet- tlbi velit, non ett fadle expedire.
tam, et arvnm genitale, * tcrobem ' Lamb, Prfltdare Lambinnt: qnod
appellat lib. 4. * Etiamne Pertonda, et nottrlt vet. librit confirraatnn Oi-
qntt In cnbicnlii pretto ett virglna* /cm. At vere qnid timplidnt, qaa»|
lem tcinbem effodientibnt maritit ?' tervata Mtt. fide, tidenm vomerU ea-
Shs Sophoclet In (£d. Tyr. CEdipom pere de ipta aratione, et tnlco qnem
ipanm de te loqnentem facit, rV 'rt- romer arando fadt? Latcivo entai
Ktvatm Iipoati^/O$mf wtp aJMa InrdfHf, venere ejidtnr (inqnit poeta) rectn
i. e. < matrem tnam aravit, ex qim tna via atqne regione, et Ita ezorbU
ipte tatnt ett.' tic Plantnt Atinar. de tant temen ditperdit. ' Hao,
qnodam marito qnl tcortabatur: 1966 SemimiM idmm] Lego, Sembtb
* Fnndum aliennm arat, incnltom fk- jodum. Primnm niinqnam dlctnm
mlliarem deterit.' Eodem pertinet ett, icere temen, ted Jacere : ddnde
fkcetittlmi poetn Martialis Epigram- metaphora ab agro cdendo et teren-
ma: quod eo libentins huc adtcri- do dncta ett, nti probat, tnm fllad
bam, quod non reperitur in iibris vnl* * tulci,' tum * vomerem ;' et allU,
gatlt : ego aotem in memliranit cH- * mnltebria conserat arta.' et Grmce
lamo exaratit, cnm in Italla ettem, it^ dtpSr^ mHBttp. et alla texcenta.
repertnm In meo codice typis impret- F<Aer in Emend. et Creeeh,
ao, tno loco, i. e. Kb. 7. repotui, ae 1267 idque em couta] Quidam Itf-
rettitni : qnamqnam non ditsimnlabo, qoe dictnm putant pro ideoqne, ten
aballoquodam, eoqnedoctoviro,ex ob idqne. Duo Hbrl mannscr. hoe
allo item exemplari manuscr. pro* totom Idque habent demertnm In II-
tractnm ac prolatnm esse. Sic igitnr ture, ut fortasse legeodum tit Rqw,
Mart. 7. 102. * Milo doml non est : pro Itaque. codex Yaticanut habet
peregre at Milone profecto, Arva Ipettque. Qnid ti legamnt, leqmef
vacant : nxor non mifpt inde ptrit. qnid ti, Atque 7 Lamb.
Cnr tit ager tterllis, cnr nxor fertilit, 1268 Ne eomplereniur^ i^.'] Lego,
edam. Qno fodiator, ager non ba- koeque tpta cmiaii, ita enim retio pot*
bet : nxor habet' Jam * eldt ' dl- tnlat et tane ita alibi locntot LiKie»
tyllabnm ett, nt ante dtximnt. Prm- tint ett in v. 669. * Illa ipta intefw
terea non ett, qnod quemquam mo- valla nihil de corpore libant.' Adde
veat tertia tyllaba vocit * vomerem,' qood in Mts. Codd. legitar, Ipeu ouu
in qua m non eliditnr. boc enim non cavw eoneuermtt oeortn mooerL Faber
inutitatnm fnitte veteribnt, etiam tn- in Emend.
pra docnimnt. Haoc hnjnt lod re- Ne eompierentur^ ^.1 Dlsctplina
ttitntionem Tnmel>o viro doctissimo enim est tcortit, curare ne gravidm
et hamanitsimo cum ottendittem,pro- fiant : partut enim de mulierit forma
bavit ille qnidem : ted ciim videret, mnltom detrehit. Adde qnodnon fa*
in omnibut libris mannscr. legi Fe- dle cempletnr ftemina, nlti te nnl
I, vldendnm ette dixit, pettitse dediderit, qnod eit aKennm a re me^
T. LUGRBTII CAAI DB RERVM KAT. LIB. IV. 1471
r^Ufela. Ralio Mtem, qaanobrnii pndenda et foltatorM. Tranqnillnt
nialier,qa» cnm pinribiis rem liai>et, io Tilierio: * Tabula in qna Atalaa-
ano HMila aemen eoneipiatf limc est : ta Meleagro ore morigersbator/
mvltomm viromm cencabitniy et Phu, JtfMlu, morlbas, Tp^t. mMi^
mniti aeminis complnriom viromm geti» antem, I. e. obaeqaentibos, et
jaetoa, loca mollebria plns nimio lo- eommodis. Vel dic m^dU mongirUf
brico reddit. £x eo fit,ot semen vi* i. e. morem gerendo viro. ' L«ai6.
ilte noo fiiciie continem possiot. 1B76 Mmule urpore adfo] Com io
Lam6. allqoot llbris maanscr. mpertssem
1S70 Caiijugiku nsilrit] Etiamsi aeriptnm cvlto, ss»pcqoe antea bic lo*
▼olgo ferant catlibem vialsAe Lucm- cns mihi snspectos fniMet, propterea
tiaoi* Sed figora ootisslma est. Fs- qood hoc totora, ei mwido eerpore cal-
^' ta, ot habent libri mlg. ooo satis apte
Itn NeedMmiueeiiinierdmn] Is- cohsmbatcom iis qnss aotecedont;
tod cflf ab obscitantia Typotfaetn or- conjectnm dnctos sicreposni, et maa-
toaa foit: itaqoe tollendom. Fober, de eerperV eMUu: qnsB scriptura, sine
Demmn cnm amor a siranlacbrls ez- controversia, recta et germana Lo*
cttotor, et simolachm e formosis cor- cretiana est : altem aotem, inepta,
poribns profloentia eom potissimom inconcinna, et pmpemodnm non La«
coocilient ; nnde deformes smpe sint tina. Jam qnod ad bnjns loci seii-
in bonore et dellciis tss. 10. ? Cam teottam attioet, Ir ro^ iftrrtitots, 1. e.
ae dlTiottas hoc fieri dlxeris, nam * io rebns amatoriis, alienant aman*
IMi id non ma||;is cnmnt qoam Manes teis immond»,' nt scriblt M. Tallios
sepidti ; in obseqnio antem est Tenos* Epist. ad Attic. 9. 9. Lam^. Ei nwa-
tas, et a munditie s«pe ▼eniunt sa- do eorporie euUo* Ita nos ex ret. li-
gittm: saltem eonsnetado concillat bmram vestigils. In qoibosdam erat :
amorem.' Illod Epicori adjiciam, ^ eorpore etdio, Volg. eorpore catta.
owoooia ihmioe pkr Miwort^ iiyuwfrrhr Lambinos : eerporie adim, Oifan.
r «I aul /4 DBXoff . Creeek. Non displicnl t optfanoram Mss. lectio
1171 Vengrieipie eegiiiie'] I. e. Cn- ef maoffseerporemlfo. PiaatusPcen.
pidlnis sagittis, qni fllius Veneris est. 6. 4. 6. * Tanta ibi copia vennstatnm
alteram pm altero posait : ot Virg. aderat, in sno qossqoe loco sita mon^
Oeorg. S. 89. * Talis Amydael domi- de.' Hamr.
toii Pollttcis babenis Cyllarus.' Com 1S75 Foctk] Libeoter. Tereot. < Ut
C^llaras eqons fnerit Csstoris, Cas- ego illi fscile involem in caplHom I*
torqoe eqoes foerit, Pollux. aotem Et hssc qntdem de amom Locmttns;
pogll. Lamb. in qoibns explicaodis si paolobrerior
1ST4 Morigeri$que maris] Tardlta- M, pradens sciensqoe feci, qni vide*»
lAna hrovibna amorem angentibns : mm, ita compamtnm esse totnm illnd
sed tame» asoiigeria postea et obse. negotlnm, nt ad illius intelligentiam
qoentilraa. ot espriauit lllod Oridio- nemo interpmte opns halmat 8ed
nom : ' Fac snbeat blaodia mm re- dom sciens prndensqne plereqne
polsa jocis.' io prisco codice legitnr, trannBo, aliqidd milii inscienti et im-
Morigeriefue weodie* Morigerss dicnn- pradenti emnit, qnod noUem lactBm,
tar illm, qosB ad amatoris natnra fieri infectnra si posset ; emeodati»*
pnrsto soot. Piantos Capt. 5. 2. IS. nem scilicet ciijasdam loci OTldianl
' Morigeras foit puer : nnnc noo de- pnstermlsi, qni et ingenti pientssl-
cet.' habet obscenam significationem mns est et elegantiorara borainam
mrbom * morigemri :' trahitnrqoe ad cora dignissimns. Is in 1. Trist. Ie>
1473
NOTjE va&iorum .1N
fitur, Eleg. 1. lob fipein. In ea li-
brmn saamy qaem in urbem mittebat,
alloquitar, eiqne mandatm hit verbis
dat: * Postquaminmaseiumnostrum
perveneris, ibi fratres tuos aspicies,
parve liber; qnos ego eodem stud.io
qnondam (>roduxi ; Plerosque omnes
facile agnoveris, quippe qui tituios
apertos ostendant $ sed precul ab il-;
lis.tres in intimo angulo latitantes
¥idebis, qui, &c, eos cave salutes;
cam enim tot.mihi calamitates attu-.
lerinty parenticidas potius quam alio
quovis nomine tibi vocandi ernnt.'
Sed poetam ipsiim audire satiusest:
sic igitnr scribit : 'Cum.tamen in
nostrnro fueris penetralc receptus,
Contigerisque tuam scrinia corva do-
mum{ Adspicie^ illic positos ex or-
dine fratres, Quos studium cunctos
evigilavit idem. Cstera turba pa-
lam titulos ostendit apertos, Et sua
<)etecta uomina fronte gerit. Tres
procol obscura latitantes parte vide-
bisy Hi quoqiie, qnod nemo nescit,
aqiare docent.' Otiose, opinor, le-
gisti : ecqnid igitur sentis vitium iu
postremo dtsticho esse ? Hi qvoquef
qufid nemo nesciif amare docent, Qua
enim ratione hi quoqub amare do-^
cent, cum tres tantum artis amato-
riae libros ab Ovidio scriptos esse
constet? Quamobrem cum t^ quo-
QUE locam ibi habere nequeat, legen-
dum, manuscriptis, qnantiun est, re-
ci^antibus, TreaproaU obacwra Utti"
tunte$ parte videbiSf Quos tandem,
Ovidi? Ho$ quif quod nemo neaeity
qmare doeent, Hos scilicet qni de
arte amandi tractarnnt. Sed tandem
sit.modos, et ad quintnm Lncretii
Ubrum transeamns. Ceterum an hsec
emendatio cniquam usque adhnc in
mentem venerit, nescio, nisi qnod
in editione 1661. ntl tale animadver-
ti ; nt nec in omniura postrema, an-
ni 1662. Sed in hac tamen aliquid
reperi circa loci hujus explicationem,
qnod tale est, nt nil imperitius, nil
b^mine roediocriter erudito indignUtf
fingi possit. Si certe ad illud ezem-
plum cetera ineo libro ae habeot,
tanto omniom pessima editio est
quantoomninmsplendidisaima. Hnac
entm versum, ' qnod nemo nescit,
amare docent,' sic ibi ezpUcatom
reperi, quasi dixerit poeta, ' Hi d^-
cent amare, quod opos a me compo-
sitimi esse nemo ignorat/ ridicnle.
Sententia enim Ovidii fnit, libros il-
los id docere quod cnncti sine omni
magistrorum opera novernnt ; quid ?
amare acilicet. Neque enim preecep-
tore opns est, id ut addiscas. O acu-
tum heminis judicinm, quisquis notam
adeo bellam ea Merola suo excep-
tam ibi adscribendam curavit ! /Viftrr.
1276 Concinnat} * Concinnare (in-
quit Nonius) a cinno, potionis genere
ez multis liquoribns confecto.' M.
Toll. Orat. perfect. < £st autem qui-
dam interjectus inter hos medius, et
-quasi temperatus, nec acumine pos-
teriorum, nec fulmine utens snperio-
rum, ut cinnus aniborum, neutro ex-
cellens, utriusqne particeps, vel utri-
nsque, si verum qnoirimus, ezpers.'
quo loco in libris vulg. legitnr otci-
nua amborum, * Concinnare' igitnrest
conficere, componere, et quasi cin-
num efficere. Lamb,
1278 In longo gpatio] Ita nonnuUi :
vet. libri : id : recte. Gifan,
1279 Nonnevides etiam guttas, ^-c.]
Sic sup. 1. 314. 'Stillicidi caans
lapidem cavat.' et Cherilus: nirpap
Koi\aivei^ pavls fHaros ^ScXcxc^. i*
e. ' Lymphae gutta cavat lapidem
persaepe cadendo.' et Prnpertin»,
(ezstat apud Ovid. de Arte 1. 476.)
nisi fallor : (nen enim satis memini :
et nunc alio properans, qusBrere non
potui :) < Quid magis estdurnm saxo ?
quid raollius nnda? Dura tamen
molli saxa cavantur aqua.' EtTibnll.
Eleg. 1. 4. 14. ' Longa dies molli
saxa peredit aqua.' £t Plutar-
chnS' libro rtpi vaihtv ityteyrjs* ^ayi-
T. LUORBTll CARI DB RBRCIM VkT. LIB. V. 1473
X»yfi» iRrp^crw, &c. i. e. 'Gutt»
enin nqaarom stxa carant ; fcmim-
et K8 eontaotD uMuinam deterantnr.'
Iif hoc llbro admodnm panca annt
qnat approbet piiilosophaa ; nnlla
enim In nnivena pbilosopliia Intilior
qnam illa de slmulachris et imagioi-
bna opinio. Nam credamns tennes
exuTias et membrannlas a rerum
•nper^ie conttnno direptas, dnm
nndiqae volitant se matao fnterci-
dant et dilacerent necesse est. Ita
deniqne misceantnr, nt nildl prseter
Ceotanros, Scjllas, et ejnsmodl mon-
stra videremos, ant imaginaremnr.
Dicendnm tamen Locretium de
btis imaginibns et simnlacfarts us-
qne ad vs. 471. acnte et decore
dispntasse, et beoe ornasse fabu-
lam.
Deinde ad ts. 594. poeta tractat
fceptlcoa eoy qno debnity fastn, et
severitate, spernenda enim profecto
et reprimenda ista animalia. Neqae
ego Istam erga sensns indnlgentiam
improbarem, nisi lllis concesserat
prorlnciam majorem qnam commodo
administrare possnnt. Sensus mini-
me laliaces agnosco, ideone ▼ero
ocnlo meo magnitudinem solis, lu-
B», et astrornm emetiar? Neqnid
acerbins dicam, heec est nimis rutli*
ca opinio.
Sonnm, saporem, odorem corporea
esse, omnemqne sensationem corpo*'
ribas peragi ad ^s. 7fi5. agnoscent
omnes, qni qualitatibns et aliis Kgrl
Aristotelis insoroniis non detinen-
tnr.
De imaginatione vero nsqne ad rs.
820. cnm nnlla sint silnnlachr», non
est nt fosins agamns: et ridenda-
prorsus vanissiroa ista opinio quas
nsque ad vs. 855. docet membra nos«
tra tam artiBciosc et snbtlliter com-
posita non ideo fuisse facta ut ota-
mnr, sed jam facta oblatum sibi nsum
arripnisse.
De fame et siti nsque ad vs. 874.
protnlit, quae ferri possnnt. De mo«
tu vero animalium ad vs. 004. inepta
oronta. Dentque cnm somnns Lncre»
tii dispersionem animsB coiueqaator,
qnidni nos imroortali anima donati
vternnm rigilemns f De insomniis
ad vs. 1031. mersB nngSB : reliqua
vero Bocte et tenebris tegenda.
Creeeh»
i RERUM NATURA LIBe Y.
i PoUenH] Codex Bert. habet pa-
IwUi: alins, puiaalt.* unde quid si
qois fociat prattantiJ Larob. Po-
ientu Sic legendum : Itinc librl
qnidam, palenHf et pdanii, Oifan.
2 Pro renun fliq;esfattf, hieque reper»
tit] Cum in libris vnlgatis oronibns
impressnro esset, m^esiatieque reper»
tis; in mannscriptis antero partiro ita
scriptnro reperissem, mqjeetaie, hiaque
repertie; partim ita, nuyestate, atque
repertiMf ego illo potins modo ezcu-
dendum curavi, non repugnatnrus, si
qois altero modo, iRqfeatolf , al^ti^ re-
Delph. et Var, CUu,
Lueret,
5 A
1474 NOTA VARIORUIf IN
perii§f ftpomU Lmnh. Hitqu* reper' rldlealam esC pTOAteri «e aUqa«B
ti§, Ita Tet. libri. Gifim. ftlris leodibuii oroere ▼elle?' Svd
8 Qm fimdire hudei] Libri aliqnot ibt vir doctus et meraoriosiia oUitas
nannscr. habent 9Ku./fii^e, aut 9Ktj sni eiUflngere enim, ut ez infinilis
fndere: nonnnlli, gvis figere: vulgati locis M. Tnllii constat, idem est ac
partim fMJs yimdertf, partim qtU fun- ,m7Juvff9w Gnecornm, fignrare, sclli-
dere, qnse scriptnrsp omnes depravatae cet, formare, dec. nnde et fictoresqal
Tidentar, iiisi forte quifundere reti- Onecis semper, et LaUiils ooiman*
nendnm est. Nam primnm illnd, qnam, plastss dicnntar. Egregia
* Qnisve valet verbis tantnm,' per se itaque metapbora nsns est LaeretinSy
positom, nornm et innsitatnm est : qnie sciltcet a fictomm arte sea plas-
debet enim snbseqni aliqnid tale, tica ducta sit : ita Cioero in lib. de
*at ejns landes describere possit,' Orat. dixit, 'volncres fingereatqoe
ant qnippiam alind simile. deinde constmere nidos :' altbi, ' vis qa»
hoc totnm, quisfingere laudeeyife, noo finxit bominem.' in Acad. Itemmio
siitcemm sonat. significat eoim, veras Ci. Orat. * Peripateticoram lostita*
landes non futnras. At nonne ridi- tis commode fingitnr eratie.' 1. e.
onlnm est profiteri se altqnem fslsis vAi0V«rai, tfiivr(9erac Sed Hor. non-
laudibns ornare velle ? Haec cnra ne in 4. dixit, * epemsa panr as Car-
mecum ipse considerarero, existima- mlna fingo V Qnare hic locns Lnere*
bam sic aptissime et commodissfme til sie legi, et tnto qnidem, potest :
posse legi, QHtsre valet verUe tantum, Quisve vM uerhi» tenlnni, fnts (i. e.
uit depingere laudee^ ^e. vel, ut deeeri» quei») fimgere iBudee, Pr§ mteriiiM, ^ps,
bere laudeSf t^c, Sed cum ba conjec* Faber in Emend. Vide Emend. MaiiU.
tnrae nimium longe distarent a scrip- 1. ' In ccslo vibrantta ialmina fio-
tnra et vnlgata et anttqna, nentram gnnt.' Faber tn Not, Secotus som
eamm som ansns recipere, roalniqne meliernm Mw. lectlonem, nlromque
nnam ex vnlgatis tneri ao retinere, tamen recte dicitur, nam et de Ca-
qui fuudere Joades, Sft, nt ' fandere tone, verba q|u8 oraculis comparans,
landes' intelligamns esse translate dixit Lncao. 9. 56S, * Efiiidit dignas
dictnm, quo modo illnd lib. 1. 'sna- adytis e pectore voces.' J>e poeta*
veis ex ore loqnelas Fnnde :' et infra rura tamen \uhore fiugere magis mihi
non loofce, *fondere fata:' a Cice* placet;iIlosentmapibnsqnoqaeceras
rone, et Terentio, et aliis, * fundera fingentibns et libantibns floriferos
verba,' ' versns,'* * oratbnem,' ' voces,' saltns comparavit S. 11. * Floiiferia
Scc, Ucet etiam per me sic legere, nt Apes,' Sce, Hav,
Quieve valet tantum verbi», ut fundere 4 J^] Epicnriim intelligit. F«-
laude», ^c. Lamb. Quei» pingere tai- ber,
de», ita conjectora ductus scripsi. 6 Mortali eorpore eretu»'] Cretu»,\,
In Ubris fere : ^iiis fingere ; vel ut in e. creatns. hnnc locum graviter at-
qnibn8damvnig./KRd^e. Qoaro phra- que acriter exagitat Lactantins lib.
sin non intelllgo. Gifan, Mss. Codi- 3. de Fals. Sap. Lamb,
ces constanter babent vel^n^er«, vel 7 Nam si, ut ip»a] Nam »iui dacty-
fundere; Gifanitis anteni legendnm Ins est, neqne vocalis eliditor : qood
cofijecit, pingtre, In eum lecnm linc, scepe aliis fieri adraonnimas. sic inf.
qna; ad remf^ciantyscribitinterpres, eod. lib. 76. ' Terrarnm qniinorbl
diim iWndfingere tmpngnat : ' Oeinde saacta tuetnr Fana,' dec. Lamb,
boc totum, quis fingere laudes, Sce. 8 Deu» iUe /tn<] Libri maimscr.
non'sincernm sooat : significat enim, habent, Heiu ipeefuU, Lamb. Errat
veras laudes non futnras* At nonne Lactantius, qni existimaverit h»c de
T. LUCRfiTIl OARl DK RBRUM NAT. lAH. V. 1475
Epk&ro icripta ooii folsse, ted de
t*ytliaf ora, Thaletey ant, &c. Id
oerto reftUit verset iile» 'Cajnsego
iBgraMDs ▼eetfgia/ qai mox ocevrret.
Hnnc anteni loconi prorsas resptcie*
bat Cieofo, cnm in 1. Ttasc. icriptit :
* Qn» qnideoi cogitaos, soleo sepe
niirarl nonnnllomni insolentiam phi-
loaoplMrnni, qni natnne cognitioiiem
admirantor, ejnsqne inventori et
principi gratias eznltantes agonty
enmqoe-venemntnr nt Deam. Libe-
nitos enim se per enm dicnnt graris-
simie dominlSy' &c. Hec notasse
profttcrit. Fa&tr. Vid. ts. 88. ' Et
dominos acres adtdscant»' Vemm
gratos poeta agnoscit per qnem pro-
feceraty et ai revemnietn, terroribasy
snperstitione liemiiies Epicnms libe-
nsset» cseteris Divie jure prtBferen-
dva ▼ideratnr. Creeek,
9 Pfiacefi] Primns. tic 1. 96.
* Qnod patrio princeps donarat no-
mine rasem.' Noonnlli rel ex hoc
loco colligont) non significari Epica«
ram, sed alinm antiqaioram,sive Py-
tbagoram, sire Socratem, sive onnm
aliqnem e septem, sira ipsnm Thale-
tem. Flrmianns lib. de Fals. Sap. S.
14, 'Unde apparat, enm (inqnit)
ant Pythagoram landarCy qnl te pri-
mnt (nt dizi) philosophnm nomina-
Tity ant Milesinm Thaletem, qni de
remm natnra prinnis traditnr dispn-
tatee.' LKmb.
10 Nwmc eppettafvr SofiefdUi Slc
Ennine iib. 7. ex Fetto : ' Nec qnit-
qnam eophiamy sapientia qnse perhi-
betnr, In somnis ridit prins qnam sam
diecere ccepit.' Sic enim primnm
ft. emendavi. in tecnndo antem vs.
aem idem valet qnod eam. Sed
qnod ad hnjns loci sententiam atti-
nefy eam maxime illostrant ea qnae
loqnitnr Torqnatns apnd M. Tnll.
lib. 1. de Finib. his verbis : * Nam
enm ignoratione raram bonarom et
malamm maxime hominnm vita vcs-
etnr, ob emnqne eitorem et volnpta-
tibos majLlttfe e»pe privcntnr, et
pravistiniis animl doloribns torqne-
antnfy sapientia est adhibenda, qnae
et terroribns cnpiditatibusqne de-
tractisy et omoiom falsaram oplnio-
iram temeritate derapta, certissi-
mam se nobis dncem prsebeat ad vo-
luptatem. Saptentia enim est nna,
qnse maestitiam pellat ez animis, quae
nos eaehomscere metn non sinat :
qna pneceptrice in tranqnillitate
vivi potesty omnium cnpiditatnm ar-
dora restincto.' Lamb. Nomen hoc
ab aliis pbilosophis ralictnm susb
doctrintB tribnerant Epicnrai, viri
qnidem non semper nimis modesti:
Anthoram qneeris: adest Horatins
nitidns ittint gragis Poraus : ' Par-
cnt Deoram cnltor et infraqnent In-
tanlentit dnm taplentia Conealtus
erra.' Creech.
18 /a fuii iranqidttOf et tam ekara
hue locamH] Yide nt paria paribns
raddlderit: e ' flnctibns' in *tran-
qnillo/ e * tenebris' in * luce' vitam
locavit. Errant antem, qni legendnm
censent tn imn tranguiday qnasi cohse-
rara debeat cnm voee ' Ince ;' sic
enim dicimns, 'esse in tranqnillo,'
et * referri in tranqnillnm.' Lncill.
' Qnodqne te in tranqnillnm ez ssb-
vis transiert tempestatibns :' ex No-
nio, in nomine * seevns.' M. Tnll. de
Offic. lib. 1. ^Quara in tranqnillo
tempestatem adversam optara, de-
mentis est : subvenlra antem tem-
pestatl qnavis ratione, eapientis.'
Lamb, Tale aliqnid apnd Lnciliom ;
sed et apod Terentinm idem legas.
Faber, Qnidam Mss. iiqne non maltB
noimvoeamt; vnlgatam tamen lectio-
nem prmfero ; qnod enim * locatnr
in tranqnillo' per otlnm potett con-
eidenri, qnod In ' Ince clara,' ab om-
nibos potest conspicl. Hoo.
13 Reperta"] Zipihiufra, Institnisse,
invenisse. Faber,
14 Namtiae Ceree] Cnm mnlta de
Cerare tradita sint a veteribns, tnm
hoc nnum nen videtnr hoc loco prse-
termittendnm, qnod tcriptnm reli-
1476 NOTi£ VARIORUM IN
quit Diod. Sicnlas lib. 5.' Obk ^ioy CereSy vestro n mnnere tellnt Qit*
8) vofMXnrciy r^s $wv rahris tV ^<p- oniam pingui glandem matavit arista,
/SoXV T^f cif To^s Ai^fM$irous c&cfi7c(r(as. Poculaqne inventis Acheloia mincnit
X«p)s 7^ T^s c6p^c«»s ToS (tItov, t]^ nvia.' de Bacclio cum mvlta Diodo-
Tc KarfpyaaU» afrrov rohs Mpdnovs rus Siculus lib 1 . tnm ibidem enndem
Ada|c, KoL y6ftovs cJoiry^aTo, ica6^ o5s Osirin atqoe Bacchom fnisse narrat :
SucaioirpaTcti) tidiaOiltra», 8i* V ahtatr mnlta simiiiter et lib. 9. S. 4. Lamb.
^offW aMp^ $tfffio^6pop iwopotMffBfipai. 17 Ut fama eit oiiftM*] Lege Dio*
ro^wp 8^ Tw M^fnifidrm» ovk t» tis dornm Siculom lib. S. de iis popnlb
iripa» ^h^ffwUuf tfipoi fAMtfora. Kai yitp qni oram sinns Arabici, et Troglodj-
rh tfv Kot rh KaX&s tf» vcpi/xovo-i. i. e. ticam regionem, et £thiopiam An-
* Non est aotem praetereundum hu- stralem ac meridionalem incolnnt :
jus Deac (Cereris) immensum in ho- qnornm alii piscibns, alii testndini-
roines beneficium. Nam prseterqnam bns, alii radicibus, alii frondibns, et
quod frumentnra iuvenit, etiam ejus seminibusy et frnctibns arbomm, et
subigendi rationem docoit, et legei gramine ; alii locnstis vescnntnry ne-
dedit,quibnsjustitiam colere didice- que nsnm, ant natnram frngnm no-
runt. Atqneobhanc cansara dicunt vernnt. I«tm6. Id hodieqne verum
eam legiferam esse nomlnatam. His est ; nam vix sexta orbis pars triti-
autem beneficiis nullum roiyus repe- cnm novit. Faber,
riri potest. Namet vivendi,etbene 18 At bene nom poterai stac fwr»]
vivendi rationem continent/ Virg. Qoia <Sincernm est nist vas, qnod-
^n. 4. 57. ' mactant lectas de more cnmqne infnndis acescity' nt ait Hora-
bidenteis LegifersB Cereri, Phcebo- tius noster £p. 1. 2. 54. et idem £p. 1.
que, patrique Lyseo.' Idem Oeorg. 60. < Valeat,'inqnit, * possessor opor-
1. 147. ' Prima Ceres ferro morta- tet, Si comportatii rebns bene cogi-
leis vertere terram Institutt, cnro jam tat nti.' Lamb.
glandeis Dodona negaret.' £t Or- Ftpt] * Agitari vita' baud poterat.
pheus, Tn inttn^ s-cbmr, Aii/i^Tqp vAou- Faber,
ToS^cifM : i. e. < Teilns omniparens, 20 i>tdtta] Dispersa. Lamb^
largitrix divitiamm, Alma Ceres.' 21 SolUa ril«] Sic llb. 6. vs. 4.
Sic fere Arnobius lib. 1. Advers. < £t prims dedemnt solatia dulcia vi-
Oent. ' Si enim vos Liberum, quod tae.' Lamb.
usum reperit vini ; si quod panis, 22 ^iiiiMearr] Anteire, antecellere.
Cere.rem ; si ^sculapium, quod her- Usns est eodem verbo et Catnilus ad
barum ; si Minervamy quod oleae ; si Verannium : ' Vcranni, omnibns e
Triptolemum,quodaratri; sideniqne meis amicis Antistans roihi millibus
Herculeni, quod feras, qnod fhres, trecentis.' sic enim legnnt nonnnlli,
quod rooltiplicium capitnm snpera- cum vulgo legatur, iLnttiles miJU mtj-
vit compescuitque natricesy Divomm {i^iis treeentis. Lamb.
retulistis in ccetum ; honoribns qnan- 23 Ferere] Sic habent dno libri ma-
tis afficiendns est nobis, qui aberro- nnscr. et ita vnig. alii /ererU: nihil
ribns nos magnis, insinnata veritate, refert. Lamb.
reduxit? qni velntcaecos,passim, ac 24 Quid Newuaua] Peraeqnitnr
sine ttUo rectore gradienteis, ab de- aliqnot Hercnlis labores : qnomm
rnptis, ab deviis, locis planioribns primns fuit Leo NemesBOS, magnitn-
reddidit ?' laai^iN. dine innsiuta, neqne ferro, neqne
lAberque Uquoru ntigeni laiicem] are, neque saio vnlaerabilis, sed
liquoris vitigeni laticem, i.e. vinum. sola vi mannnm violabilis. Leonis
Virg. Oeorg. 1.7. *Liber et alma antem hiatns ircpi^fraaracwf^ i.e. leo.
T. LUCRBTH CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1477
-Sic apiid Plaotum in Persa, statim
ab initioy Toxilns ille ait, • enm, qoi
amans egens princeps ingressus est
in amortaviasysnperasse srnmnis snis
«romnas Hercnlis :' deinde 1. 1. 3.
aliqnot Herculis labores enumeranji;
'Nam cnm leone, et cum excetra,cam
eervo, com apro JEtolico,Cum avibos
Stymphalicis, cnm Antaeo deluctari
roavelimy Qnam cum amore/ &c.
Quttf Nemetnu, ^c.] De Herculis
laboribos ageretory nisi poeri isthsc
nossent; etalio properandom. Fa-
her.
Huau$]Khwnxiffij:Minrw. Ana*
creon. Fabtr.
36 Ei korreut Areadiu» nu] Aper
Erymanthius: qni tertius labor fnit.
Non enim ordinem senrat Lucretius.
Sic antem Yirg. < snem horridoni'
dixit Georg. 4. 407. « Fiet enim so-
bito sos horridns.' Lamb,
«6 Creta iauriu] Qnem Pasiphae
adamavit, ex qno natns est Minotan-
rns. qnam de Pasiphae fabulam trac-
tat Virg. in Sileno, ibi, ' Pasiphaen
nivei solatnr aroore juvenci. Ah vir-
go infeiix, que te demcntia cepit ?'
&c. bic aotera labor fuit sepiimos.
Lmb.
Lern, q, pe»t, hydra'] Cujos erant
cervices centnm, totidemque ser-
pentiom capita: qnorom nno abscis-
so, duo renascebantur. JLaiii6.
27 Vallaia'] Cincta tanquam vallo.
iMmbim, Snperius 2. 537. ' In genere
angnimanos Elefantos, India quornm
Millibus e multis vallo mnnitur ebur-,
no.' Hav.
28 Qairfvtf trip. terg,] GeryOf sen
Gerffene$, Cbrysaoris Iberiae regis
filins, tergeminue, et ier amplue, et iri»
cepif et iricorpor ideo a poetis dictus,
qnia tres fratres erant, viribns corpo-
ris prsstantes. Virg. 8. 202. * Ter*
gemini nece Oeryonis, spoliisque so-
perbns.' Hor. Od. 2. 14. 7. ' qot
ter amplnm Oeryonen, Tityonqne
tristi Compescit nnda.* de hoc lege
Pansan. Attic. et Eliac. et Diod. Si-
cul. lib. 4. fuit antem hic decimus
labor. Lambin,
29 Et Diomedia equi] Hic fuit oc-
tavos. Diomedis sive equi, sive
eqnae, x^^^as ^rvas tlxov. && tV itypi^
6rnTa, &c. (inquit Diodor. Sic.) i. e.
'Krea prsesepia habebaut propter
immanitatem ac fcritatem :' catenia
ferreis propter roboris praestantiam
vinciebantur : alebantnr autem non
hordeo,aut avena, aut alio cibo e terra
dato, sed corporibus bumanis mem-
bratim discerptis ac dilaceratis. Virg.
10. 581. ' Non Diomedis equos, non
cnrrnm cernis AchillisP' Sed Dio-
medes ille, alios est ab hoc. Lambin.
Thracem Dioroedem intellige. Fa6er.
30 Thracen] Propter Thracen, I. e.
prope Thraciam ; erat enim hic Dio-
medes Thrax, sen Threx. Lamb.
Bittoniasque] Thracias ; a Bistonia
nrbe, vel a stagno Bistone : ex quo
Bistonides. Hor. Od. 2. 19.20. ' Bis-
tonidum sine fraude crines.' Lamb.
32 Arcad, voluc, Stymph, eol,] Hic
fuit quintus. Stymphalus, nrbis et
montis nomen in Arcadta, et Stym-
phalis palus : unde ' Stymphalides
aves,' qu» magnitndine grnibns pares
erant (nt tradit Pausan. in Arcad.)
fignra ibibus sirailes : rostra babebant
ita solida et dura, ut arma penetra-
rent: snberi antem soli cedebant.
^Stymphalia monitra' appellat Ca.
tnllus carm. ad Manlium : ' Tempore
qno certa Stymphalia roonstra sagitta
Percnlit imperio deteriorls heri.' eas
aveis sagittis snis con6xit Hercules,
nt declarant versns Catulli, et tradit
Pansan. Arcad. Sed Diodorus Sicn-
los scribit libro qoarto, eum con-
strncto eneo crepitaculo, et ingenti
per id sonitn excitato,illas abegtsse.
Lamb.
83 Aureaque Heeperidum] Doodeci-
mns hic fuit Hercoli labor injnnctns
ab Eurystheo, nt ex hortis Hesperi-
dnm mala anrea, sen oveis aureas as-
portaret : (nam /iriKow apod Orseeos
1478
NOT^ VAUIORUM IN
utrumqne significflt :) quorum cuf toB
erat draco pervigil. de hoc autem
dracone, et de Heiperidibns lege
Diodornm Sic. lib. 4. Virg. iEn. 4.
483. 'monstrata sacerdos, Hesperi-
dum templi custos, epnlasque draconi
Qu« dabat, et sacros servabat in ar-
bore ramos.' Ordo aotem est bic, et
hsBC sententia : Et serpens ille, sive
draco, servans aurea mala Hesperi-
dum, asper, horribili aspectu, immani
corpore, arborem amplexos,qnid tan-
dero obesset, juxta litus Atlantsenm,
i. e. maris Atlantici, ad qnod neqne
qoisquam Romanus adit, neqne quis-
quam barbarns andet adireP lamb.
34 Acerha tuens\ Acerbo aspectu,
acerbe intneus. imitatus est Virg.
Oeorg. 3. 140. 'Asper, acerba so-
nan^.' Jjunb»
35 Stiriient] Tronfium. Virg. JEa.
12. 781. Mentoque in stirpe mora-
tus.' ibid. 208. ' Cum xemel in sil-
▼is imo de stirpe recisum Matre ca-
ret.' Lamb,
86 Propter AtlanUnan UUm] Gnm
in omnibus libris manuscr. qnos qoi-
dem viderim, Vaticano, Tett. Faern.
Bertin. Merom. scripturo reperisseffl,
Prapter Atianeum UtuM; in vulg. ao-
em, Oceani prapterUiut; deqne hac
scriptune dissimilitudinecnm Adrian.
Toroebo comraunicassem, meamque
snspicionem et conjectnram ei apern-
issem, qoam faciebam ez antiqua
scriptnra, cnm dicerem, in voce ' Ati-
oneum ' inesse aliqoid ulceris, et for*
tasse maris Atlantici litos significari;
ille meam sospicionem comprobans,
sic legendnm esse jodicavit prapter
AtUmtaum Hituef atqne ita excuden-
dum, immntatione facta scriptarsB
▼eteris, nempe rontato t in i, et ex «
▼ocali facta diphthongo «, et addilo
I, qnae emendatio rainime violenta
est. Qnod autem in lecunda editi-
one vulgata lectio relenla est, hojns
facti culpam typographns snstinere
debet. Ijamb, Egregie Lambinus ex
Teteribus lihris. Volg. Oceam ]^op-
ier, pelagique tanarei, Oifao. et Vow.
de Anal. 1. 41.
Pelageque aeoera] Sic habeot Ubri
quinqne mannscr. per ' pelage severa'
autem inteUige non navigabiliay et
qose non prsbent se Bavigantibas
placata, aut faciiiay sed infeatay et
inimica. Sic Flaatoa in TriniiiiMBey
4. 1. 6. * Neptnnom severoai' dicit
Sic enim ille: *Naqiqne te omnes
saevumqne, severuroque, atqne «vidis
moribus commemorant.' sic Vlrg.
Oeorg. 3. 35. ' Invidia infelix Fori-
as, amneraqne severnm Cocyti netv-
et.' Iterum Plantus CisteU. 3. 15.
' Hand voluisti iatoc aeveram fteere?'
quo loco Melaenis meretrix Alcesi-
marchua adolescentem ailoqaitur,
qni se, ferrom tenens, Inteificere
voloerat. Licet tamen fortasae lege-
re soiiora, nt habent llbri vnlg. non-
nnlii. Qoa de re judioent croditi:
ego interea nUul mnto. Vide aopra
4. 462. ^severa silentia noctis Uadi*
que cnm constant,' dec. *pelage' an-
tem OrsBcum est mkirinj ^t p4\if ' me-
le.' sic 6. 619. 'At peiage mnlta
et late sabstrata Yidemas.' Lambin,
Ifrvyrhr v^^ayot. ' amaemque aeve-
rum,' VirgU de Acheronte. Faber^
Eadem voce otitor Manil. 8. 190.
'Atqne baec seditio pelage naocst-
dere lonss Mota teoet.' Creedi*
37 Quoneque noder adt# ^KtsfaMi]
Cicero certe asserit sua tempestate
noo latios navigari solere qnam ab
ostiis Ponti Enxioi ad colnmnas Her-
culis. Faber,
40 Nam ad oatiaiem'] Nam etiara
hodle ad ButXeiutem, wpbs nipor i i. e.
valde repleta est terra ferarum. De
hac voce aUbi. Zioai^. et Foss. de
Acak l. 48. et de Conetruei, 30.
41 Scaiii] Sic legendum, et ita ha-
bent libri aiiqoot mannscr. oon eeaiet,
Sic inf. 507. ' Largiflunm fontemsea-
tere atqne emmpere flnmen.' sic apud
hnnc ' fulgit,' * fervit,' &c. codex Ber-
tiniaons tamcn et Memro. habent,
i^Tuac etiam eonei, tiode qoidam faci*
T. LUCRBTll OARI DB RKRtTtf NAT. LIB. V. 1479
«at MWf .- qoo Terbo utitnr et Cfttul- idem •. M. * £t finem statait c«p-
Im carai. ad Faaelom : 'onnc recoo- pedinis atque timoris.' et anp. 4.
dita Senet qniete.' Ln^ 108S. < Tam magis ardesdt tUa cnp.
4S Qiiirlaea]SulMuiditamen. Qu« pedine pectns :' et item sepe. ' Cn-
tamen loca. Faker. piditatea' (inqnit M. ToU. de Fi-
44 Qiurprariic wMm Atqiu pfrtmla nib.) < snnt insatiabiles, qnsB non
iuac Mifrallf tasiinwndMw] I. e. qom modo siogolos liomioesy sed univer-
tunc proeUa inire, qoaeque peracnla sas famiUas evertnnt : totam etiam
adire nos oportet vel invitos f * insinn- Jai>efactant ssBpe rempf £z cnpidi-
Jindnm/ anbintelUge, est : I. e, insinu- tatibus, odia, dissidia, discordisy sa-
are etaobirenes oportet. 'ingratiisy' ditiones, beJla nascontur.' Ibidem
i. e. ▼eUmns nolimtts. sic snp. S. sob prrsona Torqoati dicit, Epicn-
U8a. ' at, qood acilicet, (nt fit) Effn- rum tria genera cupiditatum posoisse:
geie haod potis est» iagratiis baeret, onum earum qusi essent et naturales,
et aogiL' od qoem Tersum notaTimos, et neceMarise ; altemm eanun qum
' ingratiia' nomen rsse potiusy qoam natnrales essent» nec tamen oecessa-
odverbinm. Qnod si cni adbnc minos risi ; tertinm eamm qa» ncc aatn-
pnobotom, ont penqaynm sit, fidem rales essent, nec necessarimy te.
fec«rit(opiQor)iUadPiootinamMer- LmJk, Cnpiditatis. Faberm
Mort^ * tois iogratiis : ' in seena, 47 PertwXr] Simfliter. Lapft.
cqjuf principinm est, < Pentheum di- 48 SpurcUie», petuUuUui} Qnidam
ripnisse/ &c. Cum in Ubris omnibns Ubri liabent epmrcUiee^ psftikBtfia, 4«.
legeretor, Atgue perieula eeaU iugr, ' itffvMrms, quos seqnor. Nam in aUis
^. ego Atque perieula tu»e rcposni : est, ipMrdito, ae petuUaUiOf ife, minus
qoae scriptura sine cootroTersia recta recte. Lmb. Spurcus, iervpis : Qni,
est ; altera antem depravata. Uunc ut interpretatnr Polybius Ub. 17.
locom ZoUos, ab ingeoio et iostituto Ako(rxtpAs ^ iffiKywaf i^AteiXe. Vide
sno noo discedeos, secotos est tacitos Casanboo. ad Tbeopbrasti charact»
et dissunulaos, tamquam integrnm in p. 180. Creeek.
oliia Ubris repertom, et non a me 60 iSki6f^tfrtl] Hor. Epist. S. 1. 11.
emeadatnm. hemb. Twue imgraUe, * Notaque fataU portenta labore sob-
lo libria : euwt, oon recte. Gifim. m egit.' Lumb.
pritriedii. £ff< tiv*'iitls, sic scripsl. In 61 Dictie, mon armUi] I. e. yerbis
«vnibns vet euui. MamUus, et vnlg. et rationibns, non ferro oeqoe telis,
iuue. Vide ' Venoom hiatos.' GVom. oeqoe corporis viribus, ut Hercnlea.
m aUer. edii. Sic M. Tnil. lib. 1. de natnra Deorom,
45 lunmumdum] Prosiia losionao- non longe ab estr. < At qnoroodo in
dom, i. e. sobeonda sunt prmUa. Fa- bis loquitur? nt Comocaninm aot
6^. SiSatomiomaodimos,gernodia ScsBvolam pootifices maxhnos te ao-
h«c oaorpaotor io oominativo plorali, dire dicas, non enm, qni sustulerit
qood fieri ceoset in hoc Locretii, obi omoem fooditos reUgiooem : piec ma-
* iosinoaodom ' poni censet pro io- nlbns, ut Xerxes, sed ratiooibos,
aiBoaada. Sed falUtor. Nam ' peri- Deorom immortaliom templa et aras
cola' est casus iocnsativos; qoiant everterit. Qnamqnam Hercnlem il-
dicimos * insinno ' vel ' fogio perl- Inm OalUcom OalU ilU existimabant
cnla,' sic ' iostnuandnm,' vel * fugien- plnra confecisse Ungna, ratiooe, et
dnmpericola.' Est igilor rectos, sed consilio, qnam virlbos, lacertis, et
aiiigoli nnmeri. Kesf. JDe Aual. 3. ferro.' iMmb, Nou armie, ut Her<
10. cules. Faber.
4» Cufpeanie} I. e. copiditatis. 6S Hune Aoaitiirm] Sive Pythago-
1480
NOTiE VARIORUM IN
nA ftWe Thtletem, ut vnlt Firmia-
•nofl. Lamb,
Numero Ditum (%iiarier] Profecto
decel)it Nam cnm «nimi ratio nobifl
sit cnm Diis communis, corporis vires
•'vero cum befltiis, is qui viribns et
lacertifl, et armis urbeis ezpugnat,
et refl magnafl gerit, parnm differt a
bellua. Qui vero ratione, et con-
flilio, et oratione remm potitur, et
refl magnas administrat, is hominis
proprio munere fhngttur. Quare lan-
dandi aunt Lacedaemonii, qui cnm
alioqni essent militares et bellicosi,
legibosqne fere omnibus uterentur
ad rem militarem comparatis, tamen
ei, qni rem aliqoam prsclaram et lan-
•dabilem couflilio et ratione admini-
•traflset ac perfe; isset, majorem lan-
dem, quam ei, qui viribos et armis,
tribuebant. Itaqne re bene gesta
hic gallnm, ille bovem immolabat.
testis Plutarchns in Marcello. Lamb*
54 ImmartaUbiu de^ Dtou] Sic re-
stitui, usom et consuetudinem La-
tini sermonis secntns. Nam sic lo-
qunntnr Latini : * sermo de Divis :'
' dicta,' sen * verba de Divis.' Lamb.
De DioUylibrum Epici\riirfp\6ffi6rTrros
intelligit. Faber,
66 Pandere dtciur] Sic I. 66. < et
rerum naturam pandere dictis.' Lamb.
66 QaotMfl ego ingreMtut vettigia,
nunc roitMiefl] Olim in prima editi-
.4)ne, cnm flcripturam receptam, et,
quB in omnibufl fere librifl ▼ulgatifl
reperitnr, Ci^us ego ingrettu» vettigia
dum raiumet Pertequorfteeuias eflflein,
scripaeram, hnnc versnm pertinere et
referendum esse ad versnm abhinc de-
cimnm, cnjns principium est, * Quod
sttperest, nnne huc rationis detulit
ordo,' et esse iufaieSKovOoif propter lon-
gnm hyperbaton. Sic enim videri
Lncretinm loqui debuiflse: Ct^m^
ingrettum tetiigia dum rationet Pertt'
guoTf d^e. Quod tuperett, nune hue ra*
tion. detul. ordoy tfc. Altoqui qno*
modo illod, Cit;i» ego ingrettut tetti-
giUf apte cohierere poflflit com hifl,
' Qood sttperest nnnc hnc,' &c wm
facile expediri posse. Itaqiie sic pn-
taveram esse scribendnm, et vero
sic a Lncretio esse scriptom, Ctjut
me ingrettum vettigia, Post ea, re at-
tentios considerata, et librls omnibns
de integro conflnltis, cnm in nno
atqne altero lib. manuscr. et in all-
quot vulgatis ita reperissem, Ctgut
ego ingrettut vettigiay mme raHomet
Pertequor^ hanc esse veram et rectara
scriptnram jndicavl, qna probata,
nihil jam erit ^bwc^Xovtfor, nuUttm by-
perbaton. Sequetnr enim decem pott
versibns, ' Quod superest, nanc boc,'
&c. per se, et separatim legendnm
atque accipiendnm, neque, nt ab hoc
loco pendens, inteUigendum. Lamb,
Vss. 86. habes libri argnmentom;
probabit enim poeta mnndnm ali-
quando incepisse, allquando ctiam
peritornm; deinde mundi et anima-
linm origtnem describet ; docebit qns
animalia nasci potuenint, qne finzit
poetarum vanitas et vulgi sopersti-
tio: quomodo nomina rebns iinpo-
sita, et mutna per voces commercia,
unde religio et* metus Deomm dieet.
Benique solis, Inn», sydemm cnrsns
explicabit, eaqoe sola vl naturfle,nnlla
vero providentia volvi demonftrabit.
Nifli enim rootns coelestes ezpUcet,
haud facile toUet omnem de proti-
dentia opinionem: nam religio, nt
primo libro observat, ' Capnt e cceU
regionibua ofltendit.' Creeek.
Nunc raiionet] Ita in vet. qoibnfl-
dam et nofltris meliiifl, quam in aliifl :
dum. Oifan. Alii dum rationet^ et
forsan meUns. Creeeh.
60 Qho genere tn primsfl] lib. S.
Lamb.
62 ATec poflflf tacoittimfl] SicS.604.
' Non modo non omne incolnmis dn-
rare per fltvum, Sed minimnm qnod-
▼ifl neque cons. temp.' vel nt in om-
nibtts lib. legitiir, Non modo mon oai-
nempottit dur, per eevumy tfc* Qttod
autem hlc nonnnlli libri vulgati ha*
bent, Nec potte txcohcaiew, i^e, meii*
T. LUCBETII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1481
doti saot : et legendom, Nec jMMe
iueoiwmis, ifc. qno modo edendnm cn-
mvi. Nam pneterqnam qnod ve-
teres codices aliqnot banc lectionem
coofirmant, etiam ratio adjnvat. Hic
cnim ett ordo Terborom : £t' reperta
eat anima non modo non possc inco-
InmU o. d. p. lev. ted simulacra in
somnis mentem fallere reperta snnt.
68 Sed SimMkun] Qo» * simnla-
cra' Tnlgns pro animis a corpore se-
paratis aecipit. Vide Oafarelli col-
lectionem de Talismanls. Faber.
64 Cenure mli videamur] Com in
codice Vaticano scriptnm reperis-
sem, Cenere «I videemMr, i^e, ego sic
reposni, Cemere mti videamur, ife.
Nam ▼olgati codices habent, Cemere
cmn videamttrf tfc» Lamb.
6» Qnod etipereai] Nonc Institnit
doeere, mnndnm esse natom, et io-
teritnmm. Scripseram antem olim,
bnnc Tcrsam pendere ab illo Tersa
qni est sopra, ' Cojns ego iogressns
'vestigia, dnm rationes Perseqnor/
Ae. nt vnlgo legitor. hocqne addide*
raro, fortassse sie esse legendnm,
Ct^ SM iagressimi vettigioy dmm ra^
Hmws Pereeqaer, ^. Nonc aotem
nihll opns est immntare, si ita lega-
tttr, nt edidimns, Ct(;«s ego imgreeme
ees^io, mme raHonee Pereetfaor, tfCn
neqne hac lectione probata, bic ver-
sns * Qnod soperest,' &c. ab iUo pen*
debit: sed per se legetnr, ot dixi-
mns. Porro qood ad bnjos loci sen-
tentiam attinet, Plato mnndom na-
tnm qnidem fiicit, noo tamen interi-
torom : non qnod oatora soa sit sem-
pitemns, ant qnod neget, id omne
qnod oritnr interire; sed propter
bonitatem opificis Dei, qnl nolit
opns tam prseclaram ac perfectum
dissolTi. Aristoteles pntat neqoe
esse natnm, neque interituram. Epi-
coras et natom, et interitornm. qnic-
qoid enim natom sit, etiam interire.
^c Araob. lib. 8. * Mondnm qnidam
eJt sapientibus existimant neqne esse
natom, neqne nllo tempore peritn-
rum : immortalem nonnoUi, qoamvis
enm conscribant esse natum et geni-
tom. TertUs colHbitnm dicere est,
et esse natnm, et genitum, et ordi-
naria necessitate peritnram.' Quo-
modo autem mnndus ez corporibns
primis conflatns et concretns sit, do«
cebit inf. eod. lib. 418. ' Sed quibos
ille modis congressus materiai Fon-
darit cselnm,' &c. LoMh.
66 Hue"] Jungc cum r^ Uty Tersn
seqnenti. Itaqne mnndom esse ' in-
teribilem' (sic loquitur TertuUianns,)
nnnc probabit. Faber, Huc rafioaif,
vulg. me huc. sed t6 me a ▼eteribns
fereabest. Gi/oii.
68 Congreeeiu' miilfrMi] Concilinm
primornm corpomm, coitos et ccetos
primordlorum. £amb,
71 QucB naUo tempere'] Intellige
Chimaeras, Centanros, Scyllas, Her-
maphroditnm, &c. Fa6er.
7S Ccfperii iaier se vesct] Sic resti-
tni partim secntusfidemcodicumma-
nnscriptornm, partim Nonii Marcelli
testimonio adductns, qni sic legit
bnnc versnm, et 'vesci' tnterpreta-
tnr nti. ' Vesci ' (inquit) < etiam sig.
nificat nti. Virg. JEn. 1. 550. < Quem
si fata viram servant, si vescitnr aura
iEtherea.' Lncret. 1i. 7S. * Quove
modo,' &c. Pacnvins : ' Fogimus, qni
arte bac vescimor.' Idem arm. jodi-
cio: 'Qoi viget, vescator armis, et
perciplat prsemiom." Etiam hnjos
loci emendationem seqnitnr, et taci-
tns probat Zoilus, eam pneteriens,
tamquam lectionem vulgatam, et in
omnibus libris repertam: cnm libri
▼nlg. habeanty taler se noict, ifc.
Lamb.
78 Fescfj Uti. Locns a Lambino
restitutns. Fa6er.
74 IneimwrU Peciora'] Virg. £n. 2.
828. ' Tum Tcro tremefacta noras per
pectora cnnctis losinnat pavor.' nbi
sifflilem ex Clodio locnm notat Ser-
▼ins : ' Insinoem intro eam penitns.*
Sed et * ingeminare/ et ' instigare,'
1482 NOTiE VARIORUM IN
ita nuirpari doctftBsimM GrtnmiAti- Leerttns: Kdii^daMiimfUivf^ti
eanm Vom. docuit de AjmL S. ft. fg^ wpanrf^'^ >iMJt i^Miroipynrws ha^
HoBer, Ti|pff/MMy icd iif wf w4ffjf fumn^iinifv
76 Terranm fnt tR erfri] In proTO- Asilft^ rovn fl)pc^j0M^«r«i, $wmfa wtfH
cabnlo ' qoi/ i vocalia non eliditar, rmif i»mApm ahwKiyU tunaim IrMu.
et corripitnr : quod non eaae novum i. e. ' £t divina potestaa ad kae ne
aspe admonniaios. qoi Deoram me- adluiieatnr: aed admiMatratioBis et
ta» (inqnit) tnetnr Deeram fana, li^ lenctionia omnia expera aervelnr.
cnt y iucof, aras, aimnlacra : id est fa- Nam si hec non fiet, toia qnm de le-
cit, ot liomines fana, dec. qnm aopra bus soperis redditnr ntio, innnli
dicimns, Diis immortalibna coose- erit.' Lamk.
erenl. iMmMn, OrH, Recta hsee est 8t ATem, heme fnt dadifieiv Dem mm'
aoriptnra pro orbe. Ita dixernnt, ram] Hie versns, et nevem deinceps
* parti/ ' poati/ ' sordi,' 'sorti,' * vec- snbseqnentes, tterantnr noo lonfe a
ti,' * nngni.' Confer Voss. de Aoal. principio libri aexti. I«aik
!• IS. Hiae. SsciirHm egvrs «vman] Seenfe vivwe.
78 ATedirtt gif&ernens] Sic inf. pan- ex hoc iihid Herallanum anmtnm est
cis poat versibns: ^Quod pnocnl a BmiL 1.6. 101. <namqne Deoa didici
aobis fleetat fbrtnaa gnberaans,'vei, seenrom agera sMrnm.' aicanp. 1. 59.
ut aliis in Ubris legiUir, netnra guker- et S. 646. * Omnia enim per ae Di vnm
nens. Sed nonne hsBC pngn^nt iiitcr naton necease eat Imnioftnti «vo
ae, Deea ftcera otiosos, ant negare, anmma cam paoe fraatar,' &c.
eos cnram hahere rerum homananim, 84 8i 4mnra inferee miranlar] Inde
et ponero aaturam guberaantem ? Hor. Efieor* £p. 6. !• < Nii adflurari
Nonpngnant. Vnitenim Epicnraa, prape ras ast una, Nniaieiy Selaqna
Deos esse beatoa : beatos antem esae qam poaait facera et senrare healnm:
non peme «xistimat, niai sint ab om^ Hnne solem» at steHas, et decedentia
ntbns negotiis vacni ac softuti : mnite eortis Tempera monientia, sant qni
igitnr minos, si mnndnm regant, eC £bnnidine nnUa labnti apedaat/
eoris rernm bnmananim impliceotur. latunv Hecatii loeiim e lAcretie in-
aafcnram autem pooera gnberoantem, terfu-etare, et pradeatias faeiea qaam
non pngnat cum ilk opinione, Deos alU interprates. Cteuk,
omni cnra et negolio esse vacnos ac 8$ Qumqwe gmri] I. e. a aalara gn-
aolotos. Hoc enim aignificat, iiuUom lyernante adaHuistrari. licet etiaai le-
nlinm esse hnjns mondi gnberaato- gera goii, i. e. gigni. sed aihil mnte*
rem, qoam natnnm. Sic Minucias i^an6. LvDbians: gvni, aoa recte.
in Oct. * Etiam Epicnrna iiie, qni GtAui-
Deos otiosos fingit, naturam tamen 86 Qttmmtprmeafmtertkerwil Plaae
anperponit.' Immbmu Per 'aaturam' nt Socntes. Itaqne qnod vnlgo 8o-
nihil iotelligit Lncretins prteter ato- crati ab aliis tribotn» eatt id S^icn-
moram in hanc mnndi compagem te- ro tribuit Tertullianns lib* 9. ad Na-
mere coiuecUrnm vim et motnm. tionesc <Sed Epicnras qni dixent,
Creeek, < Qom aoper nos nibil ad nos»' cnm et
79 Ne fnie kme] Sic hahent libri ipse cmhun aspicera desiderat, aolis
manuscr. quinqne. A«« antem, aempe orbem pedalem deprehendlt/ dec.
solem et Innam. vnlgati pom babent, Feftcr,
NeferU hie. LaBsb. 88 Ei Damiaas ^ereie edmivwrt]
81 Merigerm} Obaequentia, B%§m ae- Nempe Deos : quos, * daminoaaaper-
iMmb. hos ' appellat 9. 1001. ' Qnm heae
88 Nsec aUfua JManm] Diogenes eogniU ti teaeu, antun videtur U-
T. I.UCHBTI1 CARl DB RBRUM NAT. UB. V. 1468
bera cootion», dominis prtvata tnper- tio terru cnai dabit nna diet.' Qood
JMs/ &c. aic M. TuUiHs lib. 1. de N. aoteni ad biijaf mnndi interitum atti-
P. ' Iteqne irapoaoistis cervictbDs net, tum id fore nonnQlli tradidemiiCy
DOitris sempiteoinm dominuro, qoem cum septem errantia aidera in annm
dieaetnocteiatimeremns. Quisenim ex 12. animallbns, qnas sont io cir-
«on timeat omnia providentemy et «nlo sigoifero (OrsBoi twUta^r nomi-
cpg»tante09 et Miimadvertetem» et naot) coierint et conveaeriot : idqoe
omnia ad se pertinere pataivtem, ca- pter Deomm pugoam, qo« descripta
riosumy et pleoom oegotii Deom V eet ob Homer. lib. Iliad. v.aigoificari
I«ai6. D,9mmo9 nen»^ Deos. Vide «olnnt. ia ea enim cooourruot Apol-
supra locum Cicer. es 1. Tnse. Felur. le, Dtaaay Venos, Mars, Mercnrins,
91 QmoMmm m^ mliMM] Hic versns ejnaqoe pognse spectator Jopiter fio-
eam aoperiore iteralnr lib. 1. «t •. gttur. Jam per Apollinemy solem ;
Xemft. per Diaaamy looam sigoificari, oemo
Viqim 0JU Urm. ^n^.] Sop. 1. 77. csty qoi oesciat. Neque qoemqoam
dfm. movere debet, qood Batomns abest
99 42aed nfmtty 4re.] Tandem vss. ab ea pngna. Satnmos eaim JS^tb/os
19. rem ipsam aggreditor, prsecla- a Orsecis dickor, et per eom tempos
qoidem illamy sed difficilem; et significatnr, qood Oneciyversa^enol
qoam vix persuadelMt. Noo iacile io aspiratam, xp^^ vocant. Satoroi
eredimos qnod oolnmos, quis autem igitnr abseotia significat tnm tempos
▼eUt videre moodi rainamy qoam sine esse desituram, com id evenerit.
sna pemicie experiri oon potest ? Nam plane tempns sine sideram et
Ipee poeU talis tantiqae casus mise- ckU conversioneconstare noo potest.
leri videtor» * Tria talia texta Una Negat aotem boc ArUtotel. 1. lib. de
dies dabit exitio.' vs. 95. certe timet cselo: oegat et Plato in Tim»o. Sed
vs. 196. ^ Qood procnl a nobis flectat bocinterestinterPlatonemet Aristot.
Fortnaa gobemans.' CrsMJk. qnod Plato mondnm a Deo crealom
N€ U tm ftnmiuis phuu mormmr] esse aityioteritnram negat, non qoed
Qnidam viri docti censent delendam soa natnra non sit mortalis, sed qood
prmpositionem ta. Lamb. non sit consentanenm bonitati opificis
91 IWfv] Intnere, aspice. Lamb. Dei» qood opns tanto consilio, Unta-
94 Hmmm natmnmy ifeJ] Sic neces- qoe sapientia fabricatus sit, id opns
sario legendom : aam in volgatis le- ant dissolvere» ant aliqua vi dissoivi
^lor, QaorH» aoliim», 4«. Hane sinere, ot paoUo ante retulimus.
etiam meam conjecturam comprobat Arist. autem qnidqnid natnm sit, vnlt
Zoilos m tantum, non etiam verbo. etiam interire posse, atqne adeo in-
teritnrnm : cselum aotem neqne na-
95 t^eu MpeeUij ^.] Hnne versnm tum eM^ neque umquam interiturum.
profert Nonins in voce ' textos.' Lamb. Ovid. ez boc fonte bausemt»
£ai6. ' Eaitio terras com dabit nna dies.'
96 Una dU$ Mit] Idem lib. 2. Faber.
extr. ' Sic igitor magni quoqoe cir- 97 Su»ieniata nut moU»] Houc ver-
com mcenia mnndi ExpognaU dabunt snm profert Probus grammaticos.
laben^ pntreisqne rntnas.' Idem inf. Xaai6.
cod. lib. 997. * At non multa virnm 98 Nec me ammi /aUit] Oenns lo-
sub slgnis miUia docU Una dies da- quendi usiutum LaUnis, et mazime
bai eiitio/ &c. boc «mulatus est poctis, ut huic ipsi : qood alibi nou-
Ovid. his veraibus : ' Carmina sobU- vimus. Lamb. Prothcrapeusi et sup.
mis t«ne snat moritofa LocreU, E*i- 1. WL «»"»« ^e cansa utitar. Gtfan.
1484
MOTiiZ VARIORUM IN
99 Aeeidafi Qoidam : Aceidii. Gif.
Exiihtm] Subaadi rh, nempe, &c.
Lamb.
101 Ante'] Jnnge eum ' insolitam.'
Lamb.
102 OeuUtrum eubdere vigu\ Ocnlis
snbjicere. ' visn/ i. e. visui. Lamb.
103 Nee jacere endo mamue'] Jacere
*in msnns, i, e. sensibus subjicere ;
probare testimonio sensnumy qnie
*■ via proxima/ i. e. tnta et compen-
diosissima est ad veri cognitionemi
&c. Faber.
Indu manue'] In manus. * endo ' et
' indu ' praepositiones antiquaey quae
valent in: ^jacere' aotem *ia ma-
nns/ i. e. manibns contrectandam
dare. Lamb. Endo tnanut. Ita vet.
libri. Vnlg. Indu. Oifan.
Qua] Per quam partem, nenipe
per sensnm tangendi, et sensum vi-
dendi. Lamb,
104 Proximd] Via maxtme pro-
pinqua : ea enim maxime credima«y
qn» cernimus et tangimns. Lamb.
Templaque menlis] Menteni, vel po-
tius mentis sedcm, nempe prascordia,
seu pectus, ex sententia Epicuri : ut
snp. diximus, S. 141. 'Idque situm
media regione io pectoris bvret.' et
lib. 2. princip. 'Tnm vacuum pectns
linqnunt, curaque solntum.' Lamb.
105 Dietie ddrit ipsaftdem ret For-
eilan] I. e. forsan res ipsa, nempe
mnndl interitns, iidem conciliabit
meis verbis, te vivo, et vidente: cum
omnem hunc mundnm conqnassari, et
concidere, et dissoivi cerncs, tum
mihi credes. Lamb,
108 Flectat] Avertat. Lamb. et
Faber,
Fortuna gubemana] Nonnnlli libri
babent natiira gubemanaf ut snpra non
longe. £go nibil muto. Nam si, ut
ille apnd Minutium in Octav. dispu-
tat, vel fortuna certa, vel tncerta na-
tnra est, neqne Deus curam habet
rernm humanarnni, (quod dictu qni-
dem nefarinm et impium est, sed
tamen Rpicnreorum rationi consen-
tanenm) recte dicitnr a I^icretio, et
hic ^fortnna gnbemans,' et illic *na-
tura.' Lamb. Quidam libri : nalvri.
Ego, fortuma, malim ; nam illnd : ' Et
ratio potios,' respondet ' fortnBse.'
Snpra vs. 78. dixit : ' natnra guber-
nans.' Hinc et hic in quibosdam li-
bris est : natura, Epicnrenm ext,
omnia tribnere fortnnae. Gifan,
110 Sueeidere] Snbter cadere.
Ijaanb,
111 Qita priifs adgredtwr, ^.] Qno-
niam vero Stoicorum vanitas, atio-
rnm ignorantia, et vulgi superstitio
multa priejndicia huic opinioni oppo-
suerant, illa omnia amolitnr Locre-
tins ; et primo vss. 36. Stoicos re-
futat. Quippe isti homines solem,
lunam, niare, terras, totnm denique
mundum spiritn intus infoso aoima-
tum Denm esse voluemnt. Manil.
1. 258. ' Hoc opus immensi constrac-
tnm corporemundi, Merobraque na-
tnrse diversa condita forma Aeris,
atque ignis, terrtc, pelagiqne jacen-
tis Vis animse divina regit, sacroqne
meatti ConKpirat Dens, et tacita ra-
tione guberoat.' Hos antem contem-
nit poeta, et indignator ; injnriaram
forsan memor, uec nugaram patiens.
Creeeh.
111 Fundere] Tralatio est. sic sup.
vs. 3. ^ fnndere landes.' Lamb.
112 Sanctiw, et mMlto, ffc,] Hic
versns, et qui proxime seqnitnr, jam
snpra positns exstat libro primo.
Lamb.
114 MuUa iibi, ^c.] Prins qnaedam
removet impedimenta, qnae et objici
possent, et deterrere Memmium,
quam ad quaestionem prscipuam,
Mnndnm interiturnm, veniat. Vide
etiam Macrob. lib. 2. in Somn. Scip.
G\fan.
Doctie dietie] Sic Plantns Asinar.
S. 1. 21. < an tn tibi Verba blandaau-
rnm rere? dicta docta pro datis V
Idem in Trinnmmo : ' Molta ego
possum docta dicta, et qnamvis fa-
cunde loqui,' &c. Sic idem dixit in
T. LUCRBTII CARI DK RERUM NAT. LIB. V. 1485
Mil. glor. 9. 1. 69. * doctis dolis :' et nnnc dleontnr ex peraona Lncretii.
in Psend. 1. 5. 70. et IIS. < doctos do- Laimbin. Abest a vet. nostris. Gif,
los/ Sic iternm Lncret snp. 2. 986. 1217 Quippe etenim non f«<] I. e. uon
'£tsapere, et doctis rationem red- enim fieri potest (inqait) ut animus
dere dictis.' Lamb. et consilinm cuni qnovis corpore sit;
115 Reliigiome r^remaims] Snpersti- qnare sol, lunay caelum, terra, mare,
tioneet inaniDeorum metn repressns. Stc. quibnscum animns jnngi non po-
Lamb, test, inqnit, immortalia non snnt. sic
117 Mamere'] Qnidam libri vet. ha- S.786. 'Deniquein sethere non ar-
bent numere^ in bis Bertinianus : qnos l>or, non vquore in alto Nubes esse
nnnc seqnor : alii, meare. qnos si queunt/ &c. ibi enim dnodecim ver-
qnis sequi malet» 'meare' interpre- sns et amplius, hnjus loci, jam positi
tabor moveri, labi, nt l. 129. 'solis sunt. LambtH.
Inntfqne meatns Qna fiant ratione/ 129 Nec in aqvore aalto] Lib. S. eo
Sce. Lamb, qnem indicavi loco, legitnr non 0-
118 ProplerMfM«p«les,4r«.] I. e. et quareinalio, Lamb.
idcirco pntes seqnnm esse eos om« 132 Ubi quidquid ereeeai] I.e.ubi
neisdare pcenas, pro sua impietate, quicque crescat. Lamb. Qnidqne,jam
nt gigantes impios, qni suis rationi- alibi. Fab.
bns mundnm interiturnm esse pro- 1S4 Longiier eate] Ita vet. libri.
bareconantnr. Lam6. Vnlg.lon^iis. Oif. Snp. S. 076. ' ab
120 Qm roltone sim dtflliir6€ii< momta letho longiter errat.' Hav,
flNnidi] Elegantissima figura, ratione 1S5 Hoc H possef] Snperioribns et
soadistnrlMintmceniamnndi,i. e. pro- 'Sicut in sthere non arbor/ &c.
bant mundum interilnrnm. Ita Virg. nsqne ad decimum vs. * Tandem in
' ingenles erigit alnos/ i. e. describit eodem homine/ Stc, probare susce-
quo pacto ez Heltadibns alni snr- pit Locretius, sidera, coelum, anima-
rezerint. Inde apud Aristotelem ol ta non esse ; sed cnm hi qnatuor ver-
Ttmfirrct rh^ K&spMf (generantes raun- sns, ' Hoc si posset enim, mnlto pri-
dirai) i. e. qoi probant mnndum geni- ns ipsa animi vis In capite, ant hn*
tnm esse, mnndum nativnm esse. Et meris, ant irois calcibus esse Posset,
illud Platonis notandum, qni ro^t et innasci qnavis in parte soleret,
fiorroM (' finentes') alicubi vocat eos Tandem,' &c. cupi, inqnam, hi qna-
ez philosophis qni omnia in floxn tnor versns ad materiem, qua de agi-
perpetno esse dicerent. Eadem fign- tnr, nil faciant, hnc illos temere ez
ra nsns est Manil. lib. 1. cum de phi- S. cum ceteris translatos fnisse ar-
losophia loqnensail, ' EripuitqoeJo- bitror. Lector jndicabit Fa6. Qua-
vi folmen, vlresque Tonantls, (leg. tuor hos versos hnc cnm aliis temero
ToMmli) Et sonitnm ventis conces- translatos conjicit Faber : sed ad
sit,nnbibnsignem.'I. e.probavit,illa rem aeque ac reliqni faciunt. Nam
omnia caosis natoralibns niti, neqne si in ipso noslro corpore nervis, ve-
ea Deos cnrare. Locos bic plores ez nis, et sanguine instmcto certa et
librissacris aflferre possim: addelo- definita loca sint, obi anima etani-
enm alinm Lucret. inf. 161. * Nec mus seorsum nascantor et existant ;
fas cMe Denm,' &c. Faber. frustra animam et animnm in ccelo,
122 Immoriaiia] Caelom, solem, In- mari, terra, aliisqoe corporibns, nnl-
nam, &c. ' mortali sermone notan- lis omnino orgauis donatis, aliqnis
tes,' i.e. mortalia essc dicentes, quae requirat. Creeeh,
immorlalia sint. Lmii6. et Faber. 139 Coiistaf corpore ceHum] * Con-
123 Qum proctU uique adeo] Haec stat certum,' i. e. certum eit. Lam6.
1466 NOTiE VARIORUM IN
140 Di&poiHumqui Tidetwl £t quo- sle inter dnos irintidof, propter me-
niani in nostro corpore lociia «nimo tum ruinamiD : eoflqiie habere pntat
•t anims certos ac diiipositus est, eadem membra, qnsB nos/ Scr, Idem
in qno sint : nempe animi sedes, pec- lib. 1. de N. D. * Tnm Velleius fidrn-
tus est ; anima antem per totum cor- ter sane, nt solent isti, nihil tam ve>
pus fnsa est : quoniamqne animos rens, qoam ne dnbitare aliqna de re
alibi esse, qnam in certo corporis bn* viderelnr, tamqnam modo ez Defh
mani loco non potest ; tanto magis rom concilio, et ex Epicnri intermnn-
negandnm est animum extra corpns diis descendlsset : Audlte, ioqnit,
hnmannm in terrarum glebis, aot in non commentitla»,' Ae. Lamb,
ardere solis, ant in aqna, ant in 149 TetaA$ tinm nelicra] 9ie argo«
«ttaere pennanere. Lamb. raentatnr I.ncretias: Deomni natn«
141 SwrBim ontma a/gne emmw] ra tenoissima est, atqne n senslbns
Ha^c in t. Fofta*. nostris remotissima» at qnod est hn-
145 fitawi igUm «oNJfml] Vellelns Jnsmodi, neqne quicqnam tangere,
npnd Ciceronem lib. 1. de N. D. qnod nobis sit taetile, neqne a nobis
* Qni Mnndnm ipsnm animantem sa- tangi potest. omnea. antem mnndl
plentemqne esse dixernnt, nnllo mo* partes sob sensns nostros cadmit.
do animi naturam inteiligentes, vide- ergo nnltsB mundi partes Deomm
mnt, in qnam natnram cadere possit.' sedes esse possnnt. Qnod aotcra di-
Creieh, cit hic Lncr. Deorora natnram esse
147 Ilhtd iiem fien etf] Cnm vero tennem, longeqne a nostris senslbos
Dii sint imraortales et aetemi, pa- remotam, animiqne vix mente vlde-
res sedes habeant necesse est, inde ri ; id ipsum est, qood signilioabat
Deos in eoelis, atqne ideo nnnquam Epicnm*, cum KSyr ^wpfirnin, sen
raitnris, omnes coilocant. Respon- nna voce, koyoBtmpffrmn, id ett ra*
det poeta vss. 10. illod emne esse tione spectabileis, sen qni ratione in-
iive poetamm, sive vnlgi figmentum, teliignntor, et iMOPaypdftftmn appel-
nam tennior est Deornm natnra labat : et M. Toll. lib. 2. de Dlvin*
qnam nt tangat tam crassa corpora, * perlucidos et perflabileis.' Vocb
ideoqne ista Deos habitare minime autem hnjns Xayttkdfftnof faeta men*
pntandiui. Creeeh, Non e»t iil. Non tlo me admonet, nt explicem jocnm
potestfierlnt,odiclimy9awf. Loinfr. illnra Ciceronis In Caniniura Rebi*
8ede$ Em Deuml Negat Lncretlns, Hnm, qnem relert Macrob. lib. 2.
nllam mnndl partem Deornm sedem Satnrn. propterea qnod vldeo a qnl*
esse, enm Homems et plerique phi- bnsdam non solnm noD inlelligi, ve-
losophi consentiant, cKlnm Deomm mm etiam, qnod miserabile est, de-
esse domiciliom. idem testatnr et vi- pravari, et pro AiryoMpifrof , AXiTwpif-
ta commnnis, inqnit Aristoteles lib. r^snbstttni.Primnmigttnrsciendnm
de mundo: Nam manus ad caelnm est, hnncCanininm, cnminlocnmQ.
porrigimns atqne attollimns, cnm vo- Maximi consnlis, qni pridie Kal. Ja«
ta facimns ac precamnr. 8ed nbi nnar. mortutis erat, snffectns esset,
volebat Deos habitare Epicuros, si nnum diem dnntaxat consnlatnm ob-
Dullis Itt partibns mnndi sedem ha- tinoisse, nempe nsqne ad Kal. Janoa*
bent ? in intermnndiis, id est, dnornm rtas, qu» postridie fneniDt. qno die
ant plurium mundornm spatiis. M. creati snnt alii consnles. de qno nic
TnUius de Divin. lib. 2. < Deos enim idem M. Toiltns scribit ad Cnrionem
ipsos jocandi cansa indnxit Epieums, ilb. 7. Epist. ' Itn Caninio consnle
perlocldos, et perflabileis, et habi- scito neminem prandisse, nihil tanien
laDteis, tanquam inter duos Incos^ eo consnle mali faetfim est: foit
T. LUGRETII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1487
mtai nUrttcA v^masiH, qni s«o toto t«i, ien Leontis nxor, ad qnam scrlp-
eoMa1ata0Dinmmiiooviderft.'QfliMl slt Epistolas Epienrwi, nt teatafur
totQm 0tiM vrbaM et Acete in Ca- Diogenea Laert. qtit eam saspennme-
ataiii coiunlatMki tmn bre^vera a M. roVommemorat. ideoqne longnm sit
Gieerone dietnm eat. Hoe poaito et h>eoa omneis ble re<<prre : uno atqne
eogaitOy aperu est jam anperioria altero contenti erimns. 8ie igitnr
ilBna jod a«Bte«tia. signtlSeat enim Laertina : Tiphf ^tfdarw t^ A4o»T0f
M. Tnil. Caoinium consnlem» tan* Tvytt&a TpcC^, oll^f «rv, ^^ «j^, ^
qomn Epicnrl Deos, intelligentia tan- /^ hfu^h ir^f lA A^dci^rfff , fOrhf rpi-
tOB et ratione ceimi posso, qni tam KCxurrof^tmhfhitiitfia&^^iiSara irapa-
Imve temiNia eonsnl fnerit. Videli- «,x^#, &e^7^. i. e. ' Ad Tiiemistaro
ect qnomodo, qnie res ita parvss et Leontis nxorem scribens, possnm,
minntm annty nt effogiant sensnm inqnit, si vos ad me non Teneritis,
oenloinm, em rea ralione taotnm in- Ipse ter-volnbilis, qnocnmqne vos et
telBgantnr, non oenlls sentinntnr, Themista me InvitaTeritis, tanqoam
ideoqne a Orncia Xayoe^^^a nomi- pnkn aiiquo extemo incitatns ferri.'
mnlnr : aie M. Tnlltns €aninii con- Idem : Aforrt^ t« Aafv^nutnrhf dfioimf^
anlaton tam brevem, et tIx nniaa aal ^ roCrou yvp^ e^ftttm, 9fAf V
diel, perrenaste ac perfacete Xoyd- y4ypQtipw*Z9\Kovpof, i. e. < £t Leontens
OtApHfw dlxit : non, nt ilH volnnt, Lsjnpsacenns simiHter, ejusqne nxor
M*'i>iy^<w>, i. e. * contemnendnm :' Themista, ad qnam scripsit Epicnrns.*^
qno nHii] alieniws aot absurdins fingi Commemorat haoc Themistam idem
poteat. Venit nanc mibi in roentem Laert, dnobns, ant etiam (opinor)
anioa prmterea loci apnd M. Tnllinm tril>ns aliia locis. Commemorat et
Cieeronem in oratlone in Pisonem, Lactantins Firmianus lib. S. qni de
qnem loeom simlliter vir longe om- fiilsa sapientla inscribitnr, bis verbis :
ninm doctissimus, ideraqne, dnm 'Deniqne nnllas nmqnam mnlierHs
vixity milH carissimns, et aliqnot an- pbilosopharl docnernnt' (Epicnrei
nos mens collegia, Adr. Tumebna, snbinteH.) ' prs^ter nnam ex omni me-
eonvptnm existinMms, emendare co- morla Hiemistam : neqne servos, pni-
natna eaty cnm sit integer et incor- ter nnnm Plisrdonero,' &c. Satla nnno
mptna, nnilaqne emendatione egeat. existimo perspienmn esse in nomtne
Verba Ciceronis hsBc snnt : ' Qnod Tkemialta onllnm sobesse inendnm :
al reprehendia, qnod copidi gloria qnod vir ille, alioqni doctissimns,
Iberinty cnm belia ant parva, ant snspicatns est: eademqne opera in
nnlla gessissent ; tn tantis nationibns promtu esse verbornm M. Tollii sen-
anbaetia, tantla rebus gesiis, minime tentism. Naro cnm Pisonem com-
Iroctnm labomm tnomm, praemia pellet, hominem (nt vnit ipae Cice-
paiicolomm, iosignia virtntis con- ro) Epicnrenm, Epicnrns antem glo-
temnere deboisti : neqne vero con- riam et trinmphos contenineret, qnod
temaiati, licet sis Themista sapien- nihil sit in eis, qnod ad volnptatem
tior : sed oa tonm ferreiim seoaf ns referri possit ; more sno jocans Ct-
eonvlcio verberari nolnisti.' Hac- cero dicit, * eoro non contemsisse
tmna Cicero. Pntavit ille vir, hstc trinrophnm, qnamirfs sit Thetnista,'
vevba Bart m Th^mitf n wafUntwr, esse mnliere prseceptis Epicnrl polita at-
mendoaa, et sic emendanda, Ueei na qne eradita, * sapientior.' Noo ne.>
In t» tsto tgfiaftiir, Sed, nt dixi, cesae habeo alloram ronjeclnras re-
nalKoa emendatoris operam reqai- fellere, ai qui post Tnmebnm ansi
rant. Fnit nerope Tliemista malier snnt hnic Ciceronts loco, tanqnam
d» Epicnrsie dedita, Leon- aaoK corporia parti, acalpellam ad-
1488 HOTJR VARIORUM IN
moTere. Spero eoiin eos, his lecti», omDino malim legi temu$ pro totf&rt
sist erant valde penricaces, et nisi se eonim. Lamb. Lambioos legit IV-
et ftoas conjectoras nimis amabnnt, HMf « pro corpor« coiimi. Creech.
▼eritati eoocesaaros, ac mannm da- 157 Dieere porro] Negat mnndnm
tnros. Tamebam qaidem, qno inge- bominnm cansa esse a Deo creatnm :
nio, qnaqoe animi seqnitate et facili- hos antem versns profert et Lactan-
tate enm cognovi, si reviviscat, non tins Firmianns. Ltumbin, At Dil
diibito, qnin snae conjectnrse sneqae hnnc mnndum fabricarnnt, .et «ter-
emendationis vehementer poeniteat. nnm esse voinemnt. Resp. Lncre-
Redeo ad Deos Epicori, qoornm di- tins vss. 25. sni an bominnm .canaa
cebat esse * qaasi corpas,' non cor- fabricarnnt ? Sni siqnis dixerity idem
pas : ' qnasi sanguinem/ non sangui- dicat, quid Deo coltus hominis con-.
nem) ot refert M. TuU. 1. 1. de N. D. fert beato, et nulla re tndigente?
hisverbis:'IdemfacitinnaturaDeo- Qnid autem erat qnod concnpisce-
rnm : diim individuorum corporum ret Dens mnndnm signis et Inmini-
concretionemfngit,neinteritnsetdis- bns tanqnam JEdiiis oraare? Si nt
sipatio conseqnatur, negat esse cor- Deus melins habitaret, antea vii.
pnsDeorttm,sedtanqoamcorpas: nec tempore infinito in tenebris tanqoam
sangninem, sed tanqnam sanguinem/ in gurgustio habitaverat? post an-
Sic. Sequitnr aliqnot versibns post : tem, varietatene enm delectari pnta-
* niud video pugnare te, species ut mns, qnia coelum et terras ezomatas
qnsedam sit Deoriim, quse nihil con- videmns ? Qnse ista potestesse obiec-
creti habeat, nihii solidi, nihil ez- tatio Deo ? qnn si esset, non ea tam
pressi, nihil eminentis : sitqne pura, din carere potnisset. Hominnmcan-
laevis, pellncida. Dicemus ergo idem, sa qui dicit, idem explicet, qnomodo
qnod in Venere Coa : corpus illud non nobis non eaistentibns insnave foret
est, sed simile corpori : nec illefusus non esse. Creeeh,
et candore mixtus rnbor, sangnis est, 159 DionjM] Qnidam veteres : DtMs:
sed similitndosanguinisquaedam. Sic Gifan.
in Epicnreo Deo non res, sed simiii- 161 Neefu esse, Deim fnod] Ordo
tndines reram eBse/ &c. Lamb. et sententia est : nec fas esse qnem-
150 Atdmi vix wunte videtur} Viz qnam id, qnod sit ratione et consiiio
cogitatione et intelligentia compre- Deornm, hominum cansa conditnm,
henditnr. snp. 4« 762. ' Mens animi i. e. mnndum, verbia et argnmentis
vigilat.' Lamb, sno loco movere, ant lal>efactare co-
152 Contingere debet^ Contingere, nari, &c. Iiam6.
i, e. attingere, tangere. Lamb, 163 SoUieitare} Proprie. Nam sol-
153 QMod iangi non Ucet ipsum^ Qui- licitare (inquit Festns) est solo ci-
damlegendnm pntantyQHodtefvtnon tare, i. e. ez sno loco movere. So-
queat iptum, Lamb. lum antem quin significet locum (in-
154 Quareeliam eedes] Qnse tenui- quitidem) qnis dubitet, cnm ezsnles
tatisdifferentiaestnosinteretDeos quoque dicantnr loco patrim sne
ipsos, eadem inter sedes Deornm et puisi ? Lojr^. UUum ex tedibuM^ iu
nostras est. lUqae * tenaes de cor- vet. libri, recte. Vide Me in Indice.
pore eoram ' significabit, tenoes esse, Gifan, Arrisit Umen scriptnra op-
qnasi ez iisdem corpusculis constent, timornm Codd. uUa vi ex Medibue, ne-
quibns et Dii constant Faber. qne enim tam ab nllo mortalinm ne-
155 TVRnes de eorjwre] I. e. tennes, gat Lucretinsmovert hoc eosdem sede
qnasi de corpnscnlis et primordiis, sna velle ; qnam nlla vi et ratiodoa-
ez qnibns Dii consiant, factse. sed tione, quantacunque illa solida sit
T. LUCRETII GARt DB RERUM NAT. LIB. V
1489
atqne Teritatem evincenft. Hav.
164 Et ab imo everiere eMmmam]
Sic babet codex Vaticanus ; vernm-
tamen ego legendum pnto everiere
fmdoy bac ratione dactus, qnod, cum
in qnattnor Itbris manuiicr. ct in om-
aibos impressis repererim, evertere
babitaverat. Post antem varietatene
enm delectari pntamus, qua caelum
et terras exoruatas videmus? Qnae
ista potest esse oblectati^ Deo ? quae
si esset, non ea tamdiu carere potu-
isset. An iiaec, nt fere dicttis, homi-
num causa a Deo constituta snnt^
in nno Vaticano, evertere sapientnmne? propter paucos ergo
' quae sola scriptura videtur tanta est facta rerum molitio, an stul*
tolerabilis, et^peciosa; existimem torum? at primum causa non fiiit,
omnia exemplaria esse corrnpta, de- cnr de improbis bene mereretur,' 6ic.
pravata, ac detorta a scriptnra recta Lamb.
fvando^ et samiiiam esse emendatum ab 168 Ut noatra quidquam, ^c.] Vide
eo qni facile viderit «iciRma esse men- Cic. 1. de N. D. Gifan,
dosnm. omnino evertere tummam mihi 173 Tempore tn ante acto"] Sic puto
non admodnm probatur, quia hsec legendum ex meo quodam. Vulg. ta
tria verba, * sollicitare,' ' vexare,' anteacto, Oifan.
* evertere,' referantnr ad illnd quod 174 Quid potuil novHati» dmorem
est snpra, nempc qood sit Deomm aecendere} Sic restitui, trium librorom
*ratione vetusta Oentibus hnmanis
fnndatnro perpetuo aevo :' quod nihil
est aliiid, quam mnndns. Jara sic
snp. locntus est 3. 83. 84. * Hunc vex-
are pndorem, hnnc vincola amicitiai
Rnmpere, et in snmma pietatem ever-
tere fundo :' nbi vnlgo legitnr, ecer-
iere miadet ; neqne tamen ignoro ita
Latine dici posse, evertere ab tmo,
simpltciter : sic enim Virg. est locn*
tus 2. 625. ' et ex imo verti Neptn-
nia Troja.' Lamb, Evertere eumma,
aic omnes vet. et vulg. optime. * Snin-
ma,' i. e. coelrtm, respondet r^ * imo.'
Qnidam vet. «timmaiif. Oifan. Sum-
mam, mundum viz. Mundum antem
dixit 'summam' ex eorum philoso-
phomm sententia qni unicnm ag-
noscebant. Lambinus legit fundo.
Creech.
165 De genere hoe'] Vet. qnidam de
koe genere. Oifan.
mannscr.^dem secutns. Nam vulg.
sic habent, iiort7a<ifl amore aceedere
iaii? mendose. Porro antem * novi-
tatis amorem accendere alicni,' est
aliqnem impellere, ant adducere, ut
rebns novis studeat, sen nt res novet.
Lambin. Vnlgati: amore accedere.
Saspe pro accendere et incendere
scripsemnt accedere et incedere, et
contra. Gifan.
TaW] Tali ^m, seu Deo seu Iiomi-
ni. Fdter.
176 An, credo, in tenebris] An scili-
cet Denmm vita jacebat in tenebris
et maerore, donec mnndus creatus
est ? an habitabant Dii tanquam in
gnrgnstio ? quod est absurdum dictn.
Lamb. An crcdo, tn tenebris vita, ac,
4fc. Sic interpnngendum. Gifan.
177 Quidve mali] Hunc versum^
qni fuerat alieno loco positns, in
suiiin locum restitui. debet enim legi
166 Quid enim imnwrtalibui, aique post versnm, ' Donec dihtxit,' &c
heatie] Totius hiijns loci sententiam qnod probavit Zoilus re et facto.
persecntnsestM.Tnll.lib^l.deN.D. neque tamen, qno auctore fecerit,
his verbis : ' Qnid autem erat, qood indicat, aut ingenne fatetnr. Lan.b.
concnpisceret Deos niundum signis Ita legendnm pntavi. Viilg. fuerat.
et luminibns, tamquam sdilis, or- Vide Indicem. Gifan.
nare ? si nt Dens ipse melius babita- 181 Nec fuit in niunero] Rernm
ret ; antea videlicet tempore infinito creatarnm. Faber.
in tenebris, tanqnam in gnrgustio, Eise creatum] Alii e»»e creato, ut
Delph. et Var. CUis. Lueret. 5 B
1490 NOTJE VARIORUM IN
f N 177. * c»w cteatis." Lmb. Gifim, aliqnem dare :' ' senatnm omnl titio
et Creech. cJari^re, et peteri» ordinibas spectmeo
182 £»«iiiairm] Tk «i^ryMa, ex- e»8e debcre.' Deinde eremid» legl
emplam, qood seqoerentnr, et ad malim, nt habent codices Floreotim,
cujos similitudinem mundnm crea- qnamcfMiirft: utsithsBC totioi hnjos
rent : vcl ' excmplnm,' i. e. Wo, ^f . locl scntentia : nnllo alio modo pno-
Lamb. Tota omniom romm notities cipiomm vim et potestatem cognoiCi
a simnlachris rerom incorrentibns potoisse, qoid iUa valorent, ordine,
derivatur; Dii etlam nihil inconsi- et8itn,et catcris rontatis, nm quia
dcrate faciunt ; quicqnid agere con- natura creando et gignendo speci-
Mitount lllod pnevldent : at nnllse men dedit,' i. e. ostendit qa» esset
imagines reram in mentem divinam vU principiomm. Veramtameii io
cadere potuemnt, cnm res ipsae non- hac voce non snm ansos a libna
dum extiterint ; ideo ioepte aliquls manoscr. discedero, qol ominoi ad
dicat Deos c«lom, tenram, animalia, nnum habent crcoad». Lamb. Ita
omnia creasse. Creech. ▼et. libri. Volgati: tpcaaii. et mo«
183 Notitiei Hominuml •H Iwmo, Marollus, ac Lambinmi, contra H-
ipsa idea, rb flfe». hojns loci hsec bros: ereattda. Otfiui. 8ic al, sed
sententia est : Nihil creari^nihil fin- Lamb. creando. roelios. Faher. et
Ei potcst sine idca, sen specie, seu ' Creeck.,
exemplo: nec sioe ejus rei, qos^ 188 ilfottiiiiodtf] lU optime iret.
creanda est, notitia, et cognitione Hbri, ut et alibi. Vulg. muUa modu.
Informata. At • nndo primnm Diis Oifan.
immortalibus insitso sont ide» reram 195 QMofi6iit htee gemUfBr] l. e. glg-
creandaruni ? oode nacti sont illaram nitnr. Mcndose aotem hic legitorgcri-
ootitias, per qoas scirent, animoque iur, neqne nllo modo ferri potest: oam
ceraerent, qnid facera iostituerent ? snmma non geritnr, sed gaiiiiir, soa
Platonici responderent ideas esso gigoitur.etcreaturqootidienovando.
aeteroas, et in mente divina ab in- Zoili aotem sententiam eontn mo
fiiuto tempore una com Deo insitas. latam, non mions inanem, qnaro inaoe
Ijifnb. reram, flocci non faclo. Umh. Lam-
185 Quove modo eal umquam] Sic bions : genitar. male. G^on. Codd.
restitui, secntus codices Faera. Tet- gerUur. Nec melior qoldem bme vox
tian. nam vulg. habent ta^aow. Vati- gfoiftcr Lambini. Creeeh.
canus antem habebat lUMifttom: n- Nooojido] Novando ea qnae ntato
triimqoe mendone. Loiw*. •"»* coofecta et consnrata. Lamh.
187 Si noH ipoa dedU epeeimem oo- 1»6 Qtfod si Jam rerum, tfc^ L e.
tura ereandi} Primom opeeimeHj non qood si concedam, rae ignorare, qnm
opHiem, ut est in vulgatis, logendum sint principia remm, &c. Hi versns
est. epectmen enim niinc dicit (opinor) qoattoor qoi deinceps seqnnntnr, jam
qnod supra * ezempinm,' i. e. rapA- sup. positi sunt 2. 17T. poocis innnn-
ZHyfM, appellaTit : seu potins tped' tatis : • Nam qnamvis reram tgnorem
men posoit pro eo qood argoit et sig* prim. q. sint : Hoc tamen es ipsis c.
nificat, qoalis qnaeque res sit, i. c. pro r. aus. Confirmare tibi,' &c.
indicio et nota rei : Ztlyfia nomioaot Seqountnr tss. 87. argumenta e vitio-
Or»ci : qno modo anctor vocabnlarii sa bnjus mundi constitutione docta ;
Latino-Orcci, roihi a Clandio Pntea- qnippe sapientissimi artificis opoa
nocommodatifioterpretatnr.sicenim foissct absolotom, non horridnm
dicirona * specimen innocentiae Rnti- montibns, sylvis, palndibns, &c. Alie
liora fnisftc :' ' specimcn susr virtntis partcs non rigercnt pcrpetoo geln,
T. LUCRBTII CARl DB RBRUM NAT. LIB. V. 1491
ntqot alias niini! calores torrerent : porro interpretes prstendant ' Avido
deinde frages potiiis qiiam spioas, complexu quem teoet aether/ 2. 1065.
MDtesy et cctera inntilia prodoceret, non attinet Melins igitor cnm vnlg.
deniqne nollis procellis vexaretnr, legatur aHam^ sed potios kabUani:
non aleret feras bnmano generi in« Neqne insolentins * Montes habitant '
festas, neqne varii morbi varias annl qnam * Sylvse possident.' Creeeh,
tempestates seqnerentnr, et fnnera 204 DiaHndi] Distrahit, dividit, se^
prKclpitarent : sed omnia fnissent parat Porsena ad RomaDornmle-
optime disposita et omata, qnieti gatos, apndLiv. 1. 15. deTarquiniis:
atqne nsibns fanmani generis accom- * Aliom )iinc, sen bello opos est, sen
■loda, et Deo digna. Creeek.^ qniete, exilio qnserant lociim, ne
109 Parofam] In2. 180. 'creatam.' qnid meam vobiscnm pacem disti*
IflmWa. neat.' Ifav.
200 Tania ifaf] I. e. adeo malta 205 Fsrvulns ordor] Snb sona torri*
insQDt peccata, multaqne quss repre- da. Lawib, et Faber.
hendi possint : vel mnlta non recte, 206 AMriduua^e geli catue] Sob
neqne ordine facta, in natura rernm, dnabns zonis extremis nlmio frigore
et in lioc mnndo. Epipbonema. Sed rigentibns. gelus antem etiam mas-
in 2. 181. aliter, * qnsB tanta est prae- cnltno genere usitatnm foisse veteri-
dlta colpa.' Lamb. tms testator Nonina Marcell. pro-
201 Qnnificm] Non dixit ^ qnantom fertqne b»c verlw ex Afranio :
terrsfc,' sed ' qoantnm ' simpliciter : ' Qnis tn es ventoso in loco Soleatos,
Don enim qoicqoid cselnm complecti- intempesta noctn, snb divo, Aperto
tnr et tegit, terra est, sed partim capite, silicera cnm iindat gelns P'
terra habitabilis, partim roare, par- Lirmb, Zonte extim». Faber,
ttm flnvii et lacns, et paludes, partim 208 Seniibus obdueat] Spinis ope-
silvse et nemora, partim terra prop- riat. eetUea a sentiendo dictse sont,
ter ardorem ant frigns inhabitabilis. qnse sint aspene tactn. ez quo jocns
JUmM. ' Plaotinns Captivis, 1. 2. 88. « Heg.
impeiui higenM] CMimpetwH dixiif Asper mens victns sane est. Erg.
cmli ambitnm qelerrimnm et volobi- senteis ne esitas ?' Lamb,
littimnm. sic M. Tnll. lib. 2. de N. 208 ATtrisAMiiiafia resisfo/] Arando,
B. * Cam aotem impetnm caeli admi- fodiendo, sarriendo, pastinando, co-
rabiU cnm eeleritate moveri vertiqoe lendo deniqne, nt statim dicet. Lamb,
videamns, constantissimeqne confi- 210 Ingeutere] Slc Virg. Oeorg. 1.
dentem vicissitodines annivertarias,' 45. * Depresso incipiat jam tnm mihl
Ac Lamb. tafims aratro Ingeraere.' Animad-
202 Avidam partem'] I. e. magnam vertat lector, participinm ' consueta '
partero, vastam et ingentem, qnasi jnngi bic cnm infinitivo, qnemadmo-
avide occnpatam, per bypallagen. dnm snpra observaviinns ad illura lo-
sle posnit Hor. Od. 2. 14. ' pavimen- cnrn, * At consneta domi catnloram
tnni snpcrbnm/ pro pavimento su- blanda propago Degere,' Sie, 4. 005.
perbi domini. Lamb, Magoaro,muI« Lamb,
tam. snpra. Faber, Msrnllns : a(iain. Praeeindere] Idera Virg. Oeorg. 2.
pesoime. Gifan. Magnam, ingen- 217. ' £t validis terram proscinde
tem, inlerpretes, qoia vis. avidi jnvencis.' Lamb,
magna omnia desiderant, vel qnia 211 SS nen /tBeundae verienteif 8^,]
avide occnpata eat. Qois feret hspc? Hic versns ciim doobos qoi seqnnn-
^oMkM; Bibulam,Nardius,namterra tnr, jam ante positi snnt lib. 1.
est bmnoris avtdissima : inepte. Nec
1492
NOTiB VARIORUM IN
212 Cimu»1 Excimus, excitamus.
Priscianus in 8. < Qaartae dnobui ;
eo is, et qneo qnts. I antecedente
nnnm inTenitur cieo cies.hoc est voco.
unde Virgilius : ' Bella cient.' Idem:
* aere ciere viros.' Invenitnr tamen
idem etiam in io desinens quartse
conjugationis: nnde Statius in octa-
yo Thebaidos : * Snus excit in arma
Antiqua Tiryntha Deus/ Lucanus
in secundo : * Nunc urbes excite fe-
ras.' Lucret. ' Aurarnm cimus ad
ortus.' ' Pius.
213 SpmUe tua] Vi sua : nullo nos-
tro labore. Maro Georg. 2. 47.
' Sponte sua quse se toUunt in Inmi-
nis anras.' Piua.
^14 Et tamen interdum magno, SfcJ]
Virg. Georg. 1. 114. * Nec tamen,
haec cum sint hominnmque boumque
labores, Versando terram, experti,
nihil improbns anser,' &c. ibidem
811. * Quid tempestates auctumni, et
sidera dicam,' Scc, qu» cnm his Lu-
cretianis conferre non pamm juva-
bit. Lamb,
222 Apportant] Quidam legi volunt
Importantf quod magis probarem, si
qno in codice scriptnm reperissem.
Sic qnidem est locntus infra eod. lib.
870. ' Aut aliam quamvis ciadem
importare pericli.' Lamb.
223 TVim porroy ffe.'] Archise snper
hnmana vita non erit inserinm afferre
versus lucnlentissimos. BfyfiiKos aiu^l'
r» rir, 9rt trrovaxcSa'! p}v vtas Mip-^pot
Ik K^nwy wfhs <pdos ipxoy^iyovs* "Epara-
Xt 8* hy^iauaof tffovs al&ya \iw6yr€is
'AwpotHiis lOipSw Kifrpts tfJMp^^ pj&pos,
Ol pXv yitp {'flfioKTcr, &ci wayroia ircpAriy
*£r Kaxd' roi tk koiucv cSpoy (bcor <p6lpxmi,
H. e. ' Thraces laudat aliqnis qnta fi-
*]io8 lugent matrisex alvo in lucem
prodeuntes. Rnrsns beatos vocant
qnoscunqne aevum deserentes impro-
visa Parcarum seva capit mors. li
quidem viventes nniversa transeunt
ad mala. Hi antera malornm inve-
nernnt remedfum niorientes.' PiuM.
Lege ad hunc locnm Plinium lib. 7.
de imbecillitate natnrs hnman», et
Lactantium lib. de opif. Dei, cap.
3. Lamb. Vss. 13. alind habes argn-
mentum : Si Dii mundum fecissent,
melior foret hominum, qnam aliomm
animalinm conditio; at longe deterior,
et, si rem ipsam attendas, bmtis pa-
rens videtur natnra, bominibus no-
verca. Creeeh.
Pngectus] Longejactns. L^mb,
225 Vitai auxUio] VUaU habent
quidem omnes libri : malim tamen
legi Vitai oiurt/to, ut censet Mnretns :
itaque nunc edendnm curavi. Jj0r6.
Hoc omnino placet, etsi libri dissen-
tianl. Nam, nt libri habent, rtfol»
oiixtlio, Latine non dicitnr. Sic sn-
pra 4. 77. infra 6. 20. et 1151. Gifam,
EmendatMnret. VUaiauociiM, Faber.
Sic Virg. lEn. 1. 603. * omninm ege-
nos.' VUai autem, non VUali auxilio,
hand dubie ipse Lncretins scripsit.
vide Lamb. et Gif. Preig,
Cum primum in lutninis orat Nixi-
buSj Sfc.] I. e. cnm primnm enm oa*
tnra ex alvo matris enixae, longe, sea
in conspectum effndit, atque in In-
cem extulit : qnod proinde est, nt si
dixisset: cum primum natus sea
editus est ; vel cnm primnm manibns
nntricis exceptus est, vel, nt Home-
rus, cnm primnm inter pedes matris
cecidit. sic Homeras 'U. r. llO.^Ot
Kw iw* lifiari r^c veffp /wrA wo^ral yih.
yaucbSf &c. Sic Papinian. lib. 1. Sil-
varnm, * tellnre cadentem Excepi,
fovique sinn.' Lamb, Adde Statii
locom aUerum, qui est Theb. 1. 60.
* Si me de matre cadentem Fovuti
gremio,' 5tc. Preig.
227 Vagituque locum] Sic Plin. to
quem dixi loco : ' Hominem tantnm
nudum, et in nuda humo natali die
abjicit ad vagitus statim et ploratns,
nuliumque tot animalinm pronins ad
laciymas, atque has protinns vitae
principio.' Lamb,
228 Cict tantum in vUa rettet tram'
ire maliorum] Profert hunc versnm
Lactantios Firmianus lib. snpra prox-
T. LUCRBTII GARl DB RERUM NAT. LIB. V. 1498
tme a nobis comnnemorato, cap. S. his integris. Sic Amobias lib. 4. de Jove
▼erbia : ■* Itaqae naturam non matrem loquens : ' Atqne nt fletnm poneret
esse humani generis, sed novercam : ineptissime tractom crepttacolis ob-
qoB cum mntis tam liberaliter se ticoit aaditis : et ad somnos indactns
gesserit, hominem vero sic effoderit, est in mollissimis cunis jacens, et vo-
nt inops, et infirmus, et omnis auxilii cibus delinitus est infractis ?' Lamb»
Indigens, nihil alind possit,qttam fra- Amobio, apnd Lambinuro, comes eat
giUtatla suss conditionem plorata ae Minucios Felix, in Octavii sot ezor-
fletibos ominarl, scilicet, ' Cui tan- dio : ' Nam negotii, et visendi mei
tnm in vita restet traosire malomm.' gratia Romam contenderat reltcta do-
QniB cnm dicant, veliementer sapere mo, conjoge, liberis ; et qaod est in
crednntnr, propterea qnod nnusqnis- liberis amabilins, adhnc annis inno-
qne inconsiderate suss conditioni in- centibos, et adhuc dimidlata verba
grataa est. £go vero illos nomqaam tentantibas loqnelani, ipso offensan-
magis desipere contendo, quam com tis lingaae fragmine dulciorem.' Qnod
haec loqaontar,* Scc. Lamb. nutricibns tribuerat Lucretius, par-
9S0 CnpUaeukt] I. e. crepondia. volis Minucias accommodat, sed si-
enm in quibnsdam libris mannscr. mul elegantiorem ronlto saavidici
aeriptnm repertssem, Neo erepiiaeula Poetse imitatorem sese prsestat, qnam
ns opa» eet^ non dubitavi, qoin ea Arnobius. Sen. Epist. 84. 'Apes'
scrlptnra a recta et vera, Nee crepi' (Virgillanas illas, de qatbus saperius
taeiia eia 9pnM Buiit, esset depravata. locutus fuerat) * deberous imitari, et
nam quod in omnibns libris vnlgatis qoflecanqae ex diversa lectione con-
legitor, Nee erepitaeUUa opue eU^ et gessimus, separare ; roelios enim dis-
ita in Bertin. non dnbito, qoin hsec tincta servantnr. Deinde adhibita
scriptnra subdita sit ab eo qoi Nee ingenii nostri cnra et facaltate, in
erepitaeala ei$ epa» e»t, ferri non posse nnura saporem varia illa libamenta
animadverteret, nec veram excogi- confandere : nt etiamsi apparoerit,
tare posset. Lamb. Ita diserte in li- onde sumptum sit, alind tanien esse,
bris nostris. Optime. Ita et Lambi- qoam nnde samptom est, appareat.'
ftns. Marnllos, et vulg. erepUaeilU» Preig.
apu», Vide Indicem, GifaH. Codd. - 234 Queia] Pro ^tur. Lego qui», h.
Nee erepHaeula ei» opu» ett^ et rectios. e. quibus. Obiter corrige Pompeit
Plaatus : * Pnero opus est cibum.' codicem ; in qno ita legitnr : ' Atavos
Creeek. quia asta est avi. i. e. pater: ut pueri
SSl I^fraeta] Interrapta. Qooniam nsnrpare solent.' scribendum est taia
facilius pneri blesa verba discunt non a»ta. Pins.
qaam integra: et nt ait Cato libro de 2S5 /jpsa] Sua sponte. Fa6«r.
filiis edncandis : ' Pueri potom et ci- Dtedala'] Artifex,opifex. Lege qas
bam primom baas et papas vocant, et annotata sunt ad illam locuro 1.7.
matrem mammam : patrem tatam.' < daedala tellus.' Lamb,
HincexiitillodEpigrammaticipoet»: 236 Prineipio, quoniam'] Ostendit
'Mammas atque tatas habet Afra: mnndi parteis interire; ex qno vnlt
sed ipsa tatarum Dici et mammarom effici, mondum quoqae ipsum interi-
maxima mamma potest' Consiroile taram. Lamb, Depolsis iis praejodi-
est illud Tibnllianum 2. 6. 04. * Bal- ciis qo» Stoicorum vanitas aut vnlgl
baqae cnm pnero dicere verba se- superstitio opinioni soae opposuerat,
nem.' Piu». Fracta, et decurtata. vss. 12. hoc modo dispotat : Cum ea
-Solent enim patres et matres verbis sit natura totins qase partiom, et ob-
ati cartatii ad pneros infanteis, non servemus mnndi partesi terram viz.
140«
NOTiB VARIORUM IN
aqoaiDv aerem et ignein rabiiide bib*
tari, aliqaaodo dimiooi, et deiode re«
fici ; dicf odum eftt totam eoropefem
eaae pariter roortBlem. Crttck,
2S7 Leo€$ exiaur] Venti. profert
honc ▼ersnro Noniot. Sic Hor. Od.
4. 12. S. ' Impellont anlmn iintea
Tliraciae.' Lamb,
240 Dtbtt eodem amait] Ita veteret
nostri, recte £odem, sc corpore. Vnlg.
et io qnibnsdam libris : omata eadem*
Lambinus male: teta eadem, Oifaniap.
IMfet Ma eadem, Sic restitol conjec-
tura dnctns, cnro in dnolras librin
niannscr. reperissem, Dtbet emma «a-
de«. omnta enim factnm est exoia;
0iay ex ola ; ofo, ex teki ; t aotem omis-
8om a librario propter alternm #,
qnod antecedit. Hanc emendationem
non probavit Thraso. Videemnaec-
qiiam afferat roeliorem. lic ait legen-
dam CBse, Dehet eodem omma maiidt,
tfc. Atqni h^c lectio reperitnr etiara
in lilMris Paritientibns. exqnafacta
est illa mendosior, Debet eadem oiiratf »
qns est in omnibns fere aiiis impres-
sis. Praterea perspicoe argnmentnro
est a partibos ad totnm, hoc modo :
parteo raondi sont < mortali corpore
pTmdltMf* i. e. roortides : ergo et to-
tos roondns est idem, h. e. mertalis
est. Pneterea si forte dicat, * om-
nis' idem hie ▼alere qnod ' tota;' hmc
locntio, ' Debet tota eadem,' &c.
longe (opinor) concinnior et elegan-
tior eat, quam altera : qnamvii * om-
nis' ioterdum nsurpetnr pro toto.
qoemadmodam et vosapud Orateos.
Postremo hic nihil fere sobintelligen-
dnm est ; ant si qnid est, id fit molli-
ter et facile : illtc mnlta, eaqne dnri-
ter et laboriote. Sic enim explicare
necesse OAt : Debet omnis mnndi na-
tnra pntari constare ' eodem corpore,'
hoc est nativo et mortali. Lamb, Gt-
faoins, DeUt eodem omnU, viz. cpqne
nativo et mortali corpore constare.
CreecX.
24S Ferme] MtWcs est ; debnit enim
plane et diterte condndere. Sed ita
alibi locatnsest Donatosy ^fenne'
pro facUe in Andr. 8. 1. F^ber et
Creeeh.
246 Fotsie Prtnctaiale aUaaod lsm>
jmt, clademfoe] I. e. fnisae tempns,
qno caelom et terra principinm et oti*
ginem haboerint, et fore cnm inter-
eant. Putaot item Stoici fore ali-
quando, nt hic mnndns ardore defia-
gret : et noo Christianl credimns :
' principiale ' antem vox eat nata a
nomine principinro, non aprioeeps:
at alibi dixirous. IiaNi6.
248 lUud w kie rebat] Qnod Tero
pnecipotB partes, et maxiam mudi
membra^ terra, aqna, aer, ignis gig-
nootor, et ioterennt» vss. 59. fnaina
demonstrat: mnltaB terrae partienlm
in al tum fernntnr, et aera compounnt ;
mnltas anfernnt flnmina, et in mare
volvont, vss. 14. Aqna item nova in-
dies nascitnr, at pars iUins vi oolia in
aerem mntatnr, pars in meatibns sob-
terraneis terrst formam indnit, vss.
12. Aerem, qni recipit omnes parti-
cnlas e rebns omnibus perpetno fln-
entes, et rea illas onmes refieit, acmo
dixerit8eternum,ant immortalea^vss.
8. De igoe deniqne Idem condoden-
dnm, cum radii solis, qni nnicns cat
Ineis et ignis fons» quolibet momento
emitsi perenDt, ideoqne qnod sol ipse
reparetnr, mqne ac Ijchni et tedv»
omnino confitendnm, vss. 26. Creeek.
Ne arripaitu] Ita qnidam libri. la
aliis, oorr^tsso. Lambinnay no oie
arrifiaittef male. Hiatna est Eonia-
nns, et Lncretianns. GifaM, Ne me
arripuitte. Sic restltni, non levleon-
jertnra ductns. Nam cnm in dnobns
libris mannscriptis reperisaem ita
scriptum, ne arripmtte rcorto, faeile
addoctos snm, nt existimarem, me
pronqmen, qnod necesaario destdera-
tur, et sine qoo neqne versns, neqne
sententia coostare potest, ease omia-
snm a librario scriptore propter simi-
litodinem particnlse ne: deinde ex ar-
r j|Naise, faclnm esae oorrtptitMe ab ali-
qno semidocto,qui facile qnidem sea-
T. LUCRBTIl CARI DB RJBRUM MAT. LIB. V. 1405
tifet ▼erBan elaadiearty aed qaid aea- 9km] Profert haae versuut NoBioi &n
tcnti» deeteety noii videret ; ne me voce < dilaviet/ Lmb,
mpmtm reari» aateniy i. e. ne forte S68 AUi^ ea^el] Ita libri vul^. om-
me exittimea per vim, et temere, et nea, et vet. nostri^ recte. Mnlcii
aine ratione aaaomaiate, qoati abt te locit ea conjongit Poeta. Larobinat,
datnm et eoncettam, id quod tamt i mlid. Oifao. Prtsterea (inqait) qoid-
et petni, nempe parteit mnndi ioteri- qaid pro parte taa aliad alit atque
tnraty &e. Cum litec tcriptittem, anget» id roditar. Olim edideram
Ko&lvs errtpuitte pro corh|»ittft pro- q¥/9dcumqme atid oMget, aUd aatem, Le.
bavity ted mm additum improbavit, aliod, nt t»pe aliat. mendote autem
eoqne nomine me maie hoc modo putabam in vulgatit legi M, per t,
edidiste pronnntiavit. Atqni primam ex vertu qui tequitur pauUo pott,
lAtini termooit contnetado et ratio ' Nam quod comqoe aiiat ex te net
neo fernnty nt hic locut ita iegatur aoget alitqoe, Deminui debet,' &c.
tiae provocabnlo me. Deinde hiatat Nonc receptam tcriptnram retineo,
EaBinnat, qoem itte jactitat, hoc ut intelligamot, aUtj mtget^ potita
loco a Lttcretio qusetitnt non ett : ette i/miiTms, ut ilia, ' tubat, ardet,'
aeqne Locretiut taleit uroquam ver- 4. 1192. et tubinteUigamut altud, teo
ana faceret, qualeis itte ruclator. aiiat ret. Lamb, '
* Arripere ' aotcm pro attumere oon 259 Roi/tlw*] I. e. dimiouitar. Tra-
datnm ab altero, etiam utorpavit M. lalio : quod ttatim dicit * Umari/ alia
TnUint Ub. 1. de N. D. ' Primum igi- traiatione. Laai^.
tnr qnidqne contideremnt quale tit. 260 Ommparenel ^'irg. Mn. 6.
Arripere enim mihi videminiy quati 596. ' terrm omniparentit alumnonu'
vettro jore, rem nulio modo probabi- Iiam6.
lem.' £aai6. Pluribut tamen addne- CtflMnme eefvUrum} Sic CatuUut
tia exempUt biatui itti iavct Jo. Oer. de Troja ad Manlinm, * Troja oefat,
Voat. de Arte Oramm. 2. 16. Hee. commune tepaicrum Enropse, AtisB-
952 Primeipioy parel Ad hunc lo- qae^Troja virnm, et virtotnm om-
enm naqae ab Ulo vcrsu, * lilod in hit nium acerba cinit.' Lamb. Plantnt
vebnt,' tententia pendet : hUic autem ' Commnnem locom ' diait, in Prol.
inelpit probare id qaod tnoitit, ne CatinsB, vt. 19. ' £a tempettate floa
^nia dicat, eam pro tno Jnre et qnati poetarnm foit» Qoi nunc abieruntfaine
per vim ' arripuitte,' nt dixit, non in communem iocum.' Preig.
etanmaitte. Lamk, 261 Erga terra tibi Ubatwr] lUvet.
254 Exkaiat nebaiam'] Verbo < ez- et valg. libri. Lambinut tamen, H'
balat ' tubjanait catnm accntandi, nt maiar, male. Gifim. Ergo terra mi-
Virg. Oeorg. 2. qni videtnr bnnc lo- auitnr ac deteritor. Umatar autem
cnm imitatot ette : 217. * Qu« ta- legendnmy oon Ubatm', * tibi ' vennt*
mcn eabaiat nelralam, fumotqne vo- tatis et condnnitatit eanaa positnm,
Increis.' Idem JEa, 7. 84. ' ssBvam- ut apod Hor. Epist. 1. S. * Qaid mihi
qne exhalat opaca Mephltin.' Itemm Celtnt agit ?' Neque vero me movet
Lncret. infr. eod. lib. 464. ' Exfaa^ cimex Zoiint, qui banc emendatie»
laalqne laent nebolam, flnviiqne per- nem daronat. tatit ett mihi, eam pro-
emnea.' etiam verbo extpirandi^ nt bari duodecim virit totint GalUte
anp. 2. S64. * Sangainit extpirant ca- doctittimiti nt taceam non pancioret
Udom de pectore flomen.' et verbo Italot, Germanot, Hitpanot, Britan-
efflandi, nt inf. eod. Ub. 651. ' atqne nos mihi attentieateit. Lambm^ Me-
tnoa efflavit languadut igneit.' Lemb, lint Ubatar. Faber et Creech. Nam
256 Fare etiam glebarum ad dUor et ita ' degnttaot ' dixtt tuperint vi»
1496
NOT/E VARIORUM IN
108. ubi vide Notas. Imo non aliter
* Ubatam animam ' dixit diminutam
3. 716. * PartibQB aminsis qnoniam li-
bata recessit*' Neqne aliter legen-
dnm ibid. 214. < Nil ibi libatom de
toto corpore cemaB.' ot nec lib. 5.
669. ' lUa ipta intervalla nihil de cor-
pore libant Flammarum/ De ea vero
confinetodine qna ' tibi ' bic elegan-
ter vacat, plnra collegit Jo. Ger.
Voss. de Const. cap. 59. Hav»
261 Et aueta recrescit} Lucan. 6.
277. ' Illos terra fiigit dominos : bi»
rnra colonis Accedunt donante Pado.*
Hav,
264 ilfi^MS decunui aquarum C/ndt*
que'] I. e. magnse aqute undique de-
cnrrentes, sive fluvii in mare dela-
bentes. Lucret. snp. 1. 1030. * Efll-
cit, ut largis avidum mare flominis
undis Integrent arones/ Slc, cnm
fluvii ez fontibns originem trahant :
fontes ex aquis, snbter per terras di-
ditis, et qnasi percolatis. Lamb, Mag'
nui decureus, Sobandi, Id enim mag-
nns decursus aqnarum declarat, &c,
Faber,
265 PrimMm quidqmdf] Primnm
quidque, ut saepe alias, et quidem
pancis post versibns : ' Nani primum
qnidquid fnlgoris deperit eii J Ijamb,
Qnidqne, nt s^pe alias, et vs. 285.
item vs. 365. < Nam primnm qnid-
qnidfulgorisdisperiteU.' Creeck,
267 Verreutee etquora venii] Sic inf.
267. et 389. ' Neqnidqnam, qnoniam
verrentes sBqnora venti Deminunnt/
Acc.et 1.217. 'Snnt Igitnr venti ni-
mirnm corpora cseca, Qna mare, qn«
terras, qusB deniqnennbUa c«liVer-
runt.' Lamb,
268 Radiieque reiexeuM atker'] Qni,
eum snis ignibns, alitnr terrs haliti-
bns hnmidisy et aqnis marinis, sive
extennatis, et longo intervallo qnasi
percolatis, et dulcibns redditis, sive
roanentibns eCiam salsis. qna de re
alibi dictnm est. Ex hnmoribns an-
tem, qnos sol noo consnmsity nascnn-
tur imbres et pluvisB : qni rnrsnm
terram irrigant et madefacinDt,mare-
qne et flnvios redintegrant. £c hic
ille estoceannsy quem Homeros facic
circnm terram flnere, ntvnltArist.
Iterantur autem hKC eadeni infra
eodem libro non longe, 268. et 390.
' qnoniam verrentes seqnora venti
Deminuiint, radiisqoe retexens arthe-
rins sol.' LamJbin, Idem propemodnm
flonns verbornm Virg. tanqnam alind
agenti, excidit, in illis, ^n. 4. 118.
' Ubi primos crastinus ortus Extnle-
rit Titan, radiisqne retexerit orbem.'
£t vs. 65. ' Praeterea, si nona diem
mortaiibos almnm Aurora extnleriC,
radilsque retexerit orbem.' Propins
nostro accedere voluit Statins, nbi 5.
Theb. pag. m. 228. ita canit : * Exori-
tur pudibiinda dies, celnmqne re-
texens Aversnm Lemno jnbar.' Ubi
' coelum,' pro caligine cnncta obnm-
brante atqne operiente, posnisse vide-
tnr Statins, nt Homems passim ' aera'
simpliciter, pro aere spisso, atqne
opaco, adeoqne pro ipsa caligine, &c.
nt ex. gr. II. y, vs. 889. 'EMUvft V
6p* 1t4pi ToAX^. Unde vel in ipsis Sa-
cris LitCeriSi Eph. 2. vs. 2. i^ayala rw
bipot appellatur, qnaei alibi ^avaia
rov aa&rmn^ Col. 1. 13. SingnlarisSta-
tii mrsns locns est, 3. Theb. pag. m.
141. qui forsan huc faciat, nbi An-
phiarans in Aphesante monte cnm
Melampo angnria captans : ' sic fa-
tns, et alto Membra locat scopolo :
tnnc ploria ignotaque jnngit Numina,
et immensi fraitnr caligine mundi.'
Retexere antem de dissolotioney qn«
panlatim, et qnasi filatim 6t, qnara
aptnm qnamqne elegans verbnm sit,
satis pateC. Preig, Retexen», 'Ara-
Kbmfy ftaToX^, resolvens. Faber, Pe-
nelop<!B velnti telam. Haa,
270 PerenXahar enim thrusy retro^]
Fnit hiec qnornndam aotiqnoram
Philosophoram opinio, qoam com-
memorat Aristotel. lib. 2. fnrrf^p,
flnvios ex mari nasci^ qnemadmodnm
in Idem relabnntnr : qnia aqna saisa
percol^ta fit dnlcis, et ad bibendum
T. LUCRBTII CARI DE RERCM NAT« LIB. V. 14S7
Btilii. iiic Aristot. Bnfio^fuyotf yhp arbem leoi fioit agmine fliimen.'
yhtrm rh hXftuph^ •r&nfAW. sopra 2. ' afmen' pTO actii et doctii, inqiiit
470. * Et, qao mista putes magis Macrob. lib. 6. Satarn. Lamb.
aspera Isvibns esse Principiis, unde 273 Qua via secia semel] Ita leviter
est Neptuni eorpus acerbnm, Est et mobiliter fluit bic versus, nt Ln-
ratio secemnndl, seorsnmqne vi- cret. flnvinm per alveum sonm cur-
dendi,' &c. Lamb. rentem ac labentem nostris oculis
270 Ftms] Homor, sen liqnor na- snbjtcere videatur. Repetitur et lib.
tnralis. sup. 1. 720. ' lonium glaocis 6. Lege, si vacas, qnas notavimns ad
adspergit vims ab undis.' iMimb. illnm locom Horatii Od. 16. £pod.
271 Et ad eapMi'} I. e. et ad fon- 48. ' Levis crepante lympha desilit
teis. iteratnr antem bic versus cum pede/ Lamb.
tribns deiaceps seqnentibns, lib. 6. 274 Aera nune] Nunc de aere dis-
Lamb. serere incipit. Probat antem, omnia
272 Imdegaper terra»fluU\ I. e. ex quae de rebns flount, in aerem con-
fontibns fiunt flnvii : qai rursnm in flnere : aerem autem certa corpora
inare relabuntnr, iUudque integrant : rebns tabescentibus retribuere, ne
nt panllo ante dictnm est ad illnm lo- rerum omnium interitns conseqnatnr.
eomy vs. 264. ' magnos decorsos aqoa- Lamb.
mm Undiqoe deciarat,' &c. Ste 275 Prwae mniatur ta Aoras] Ita
idem Locret. sop. 1. 1080. ' Efficit^ omnino legendam. Vide Indicem.
nt largis avidom mare flnminis nn- Vnlg. oros. Oifan. Singulas, vel pro-
dis,' &c. adde et illa ejosdem 2. 689. prias. sed si singnlas interpretemnr,
' Principio tellns habet in se corpora videbitnr legendum, prtvas mti^atur m
priraa, Unde mare imroensum vol- kara$: sin proprias, ferri poterit
ventes flnmina fontes Assidue reno- scriptura recepta, pnros muiatur in
vent,' &c« Ad haDC rationem refe- 0ras: nt per ' oras proprias ' intelli-
reDdom est illnd Piantinnm in Pcb- gamns extremitates ignis, aqus, et
aolo 3. S. 14. * Viam qni nescit, qua teme. ego tamen prioos miiialvr t»
deveniat ad mare, £om oportet am* hera» legi malo, sop. 4. 560. ' In
nem qn«rere comitem sibi,' &c. mnltas igitor voces vox una repent«
£odem pertinet illod Homericum 1\. Diffugit, in privas qnoniam se dividit
^. V8. 122. nbi Achilles Lycaonem a anreis.' Probavit hanc emendatio-
se interfectom, pede prehensom, in nem Thraso. Hoc mirom : illod non
Scaaandram flnviom jacit. qno facto mirnm, quod probavit, ut ejus auctor
luec in eom gloriabondns loqnitnr : aut repertor. Lamb.
*ErraMi ww mSffo fccr^ Ixj^a^f ^ ^ 276 /d emae Aeri» ta mofaam/rrter
infOait AT/ &vflAixfi4fforroi, btaiUtr mar«] Semper (inqnit Lucret.) quid-
oM^€ fKffnip^lMefUiniXsx^tTofyro' qnid e rebns floit, in aerem longe
rair ijJiit ^udfwipos Otati 9ir^u iltaw lateqoe nsqoe ab «tbere ad terras
Ms tbpia udKmf. i. e. * Hic nonc diffnsnm fertnr. * Aeris mare ' trala-
jaceto inter plscei», qul tibi ex vnl- tio est : qnsB hic non solom ad oraan*
nere sanguinem lingent sine cnra : dom, veram etiam ad significandom
aeqae te mater lecto aot feretro im- ac declarandnm adhibita est. signifi-
positnm Ingebit ; sed Scamander vor- catur enim bac tralatione natara aeria
ticosos inlatnm maris sinom deferet.' mollis et homida : qnam idcirco poe-
Lamb. tae effieeminarant, et Junonis nomine
Agnume dutet] Virg. JEn. 2. 782. appellarnnt. Lumb. Aeris capacita-
* leni flnit agmine Tibria.' sic Ennios tem, ic6ros. Faber,
lib. H. p. 64. * Qood per amcenain 278 Fiuenteit] Suo fluxn. fa6ev.
1406 NOT^ VARIORUM IN
881 Reccid€re] 8ic legeodBiBy et 204 Ni mfpidUti] Miti toppeUts
ita habet codex Bertinian. et codex abftolate enim accipiendmn. Lawfc.
Memm. in ntrisqne Aldinit antem le- SM Qmueti^mnoamnatiki] Negat
gitnr Recidere^ per nnicum c, men- Arittotelet lib. 2. iMre^ timile ette
dote. Rteeiiere enira dictnm, nt Inmen tolit ceterit Inminibot et flam-
' rettnlit,' < refferre/ ' redducere/ mit, qnm hnmido aot pingni alontary
' remmota/ et timil. apnd Virgilium ti aluntnr. nam cetera lomina (ioqnit)
Horat. et apnd bnnc enndem. Lamh. continentermatantnr,neqnenmqoam
Mamllnt, deddcre; male, contra vet. tnnt eadem: at tolit lumen temper
librot. Gi/aa. ett nnum et idem. qood ti verom
QMoatam^taerr] Sic top. 4. 228. et ettet» solem bomorilMit all : noo to*
6. OSS. ' Nec mora, nec reqoiet Inm quotidie novot tol oriretnry ted
inter datnr nlla floendi.' Lemb, temper et attidne novot ettet: qood
282 Lerg^ iUm (t^otdt /oa<] lo£ faltnm atque abtordum ett Lemh.
eod. lib. 507. ' Jam licet hinc fon- 206 Pendeniee Lyehn] Virg. JEn.
tem tcatere, atque erompere fluroen !• 720. * dependent lychni laqneari-
£z omni mnndo/ &e. Lamb. irat anreit.' Lamb, Plnret loeoa col-
288 Inrigai eednm eandore] Ita Ma- ligit Macrob. Sat. 6. 4. Hov.
nil. 2. * irriget orbem omnia pervoll- 207 Ftdgwr^nM] I. e. fhlgoribos»
tant.' Ita et Tertull. de Pompeiit, nt t«pe aliat. Lam6.
(nrbt ett Itali») * Perfodit ignit 208 Ardere minUtro] Ardorit ope-
Pompeiot.' Fa6er. Sol enim Font ra; itaefficienteardore. Falfr.
Inminit. Vid. vt. 661. et 4. 876. 200 SMpfediimt] Nnnc impynn»
Creeeh, c6t, tnbninittrare, pripbercy weftfm^,
284 Suppeditatque naeo ee^fetiim] Lamfr.
8ic tnp. 4. 876. * Semper enim nova Tremere'] Notat tremnlnm attvo-
aeradiornm Inminafundnnt: Prima- mmlumen. Fa6cr. Tremnlat radiot
qne ditpereunt, qnati in ignem lana «pargnnt lydini et tedap. Crtidk.
Uahatnr/ &c. et infra eodem lib. 828. 800 Canetant : totlaiil] Epanaphora.
* Qam faciuot tolit nova temper In* Lemb»
mioa gigni.' ad qnem vertom plnra. 802 CeUri] Celeriter Inmeo sobo-
iMob, rltnr, oode, Ac. Fa6er.
285 Nom prJMimi tpadqmd fidgorU] Toierolor] Sotteotator. Sie Cstar
I. e. primom quicqoe fulgorit ei ditp dixit lib. 1. de Bel. Oali. < Doou
perit. Iiatt6. nlliil erat, qoo famem totemreot.' io
287 Snceedere totf] I. e. tobire to- cod. Memmiano tamen legitnr cfii-
lem, ten tnccedere tnb tolem. Sic raimr^ et ita in Floreotlnit : onuilno
eoim loqnitor Ctet. lib. 1. de B. O. mendote. £am6. Netcio cnr leetioDi
< Ipti confertittima acie, rejecto not- illi irateator Lambio. qoom reete io-
tro eqoitato, phalange facta, tnb gat aeleraiw^ nti qnoqne eotUt io
primam nottram aciem tnccettemnt' utroqne Lugd. Bat. et apte ad teiH
Idem lib. 2. ' Tettndine facta portit snm Lncretiannm, qni hic noo vnlt
toccednnt,ronmmtnbmnot:'etVirg. otteodere taUrmiy i. e. totteotori,
Oeorg. 8. 418. ' Aut tecto attoetot exitlnm eo modo qoo ' famera tole-
colol>er toccedere, et ombrm.' Idem rari ' dlzit Ctetar, veram in eo totot
lib. 4. 227. ' atque alto toccedere ett, ot eviocat novo Inmine attidoe
cmlo.' Lamb» et e vettigio vetot exttiogoi (conf.
200 Qaa nimbt] Legeodom arbi- tup. vt. 284. 286.) atqoe ita ioqoit
tror, ^aa no6«t enmqae /trwitar. < exitlum flammae,' i. e. folgor ted«
iMoh, ditpertot, * celerator/ teo oecoleffo-
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1499
inr BOTK lUiiinn origlDf . Lmit Tero percelUro Teiitoni naufirogkini inoU*
pro more mm> Lncretiiis in toniis re- eoten sit proverbialis iocotio : qoa
peticione ^celeri oeleratnr.' Hw. Plautns utitttr: vel pro^r popolos
S(M Aiiorta] Sic iegendnm, tiib§rtUf illos, de qnibns meminit Gellins, qni
•noirocabnlo, a verbosuliorior»qttod cnm anstro bellom gessemnt; vel
est, Id alterios locnm orior. Locret. qnod ictos irritos hclt^ qni cum
1. 1M8. *■ Qnare etiam iitqiie etiam anstro pngnat. PiwM*
eoboriri multa nrcesse est :' et 2. FoH proioUerefiMi] Ita ex vet. II-
11S7. ' Unde qneat tantiim suboriri» brorum vestigiis restitui. ProioUert
ac •oppedltare/ &c. £«ai6. JbnBfi, e. proferre. Adlnsnm ad id,
SM £i frmuM ^mdqmd] L e. et qnod 1. 78. Volgati, proeettero» men-
primnm qnicqne. JLamb, dose. Vet. libri, proioUere* Oifan.
Flammm] Cod. Memniisn. babet Secutus eram initio codicem Bertini-
/■Mnaram, et ita Florentin. ego ta- an. et Vatic. et viilgatos fere om-
men mhil muto. Lmmb, neis, Paris. utrosqne Venetos, Log-
S07 Dern^] Colligit omnia cor- dnnenseis: in qnibns est proeeUere,
mptioDem pati, et sBra et lapides. Nnnc ex aliis vet. libris, qni, ut olim
Simile illnd Ovidian. * £rgo cnm lectorl indicavl, babent partim pro.
laptdes, cum dens patientis aratri ieUere^ partlm preBtoUere^ froi^lm^
Depereant svo; carminamorte ca* edendnm cnravi: quod tamen non
not.* PiuB, dissimnlabo, homini cuidam de ine
J}gmfm nra UpideSf tfe,] Superiora male merito, qui me l«slt nnllainju-
afgnaienta confirmat vss. 18. Qu» ria iacessitns, in mentem venisse» ne
aolidiasima vidcnms, aentinnt vires qnod in altero reprebendo, io eo ipse
temporisy et putrescnnt. turres, tem- peccare reperiar. * ProtoUere' au-
|ilavDeonimsimulacbra(necilla Nii- tem ' fineis fati' dictiim pro diem
aaen ipsnm snstentare potest) qnis mortis proferre. Usus est hoc eodeni
mm videt qaotidie labantia? Sasa verbo et Plautns non semelyneqne
deaiqne, qnsB integra vidimns brevi nno loco. Sed nno» atqne altero
tempore labefacta sont, et montibns eaemplo contenti erimiis. sic Casina
avnba cadunt. Qnis antem dicat 2. 8. 11. * Protollo mortem mibl.'
Illa ab sptemo extitisse, qose tenpo- Ibidem S. 5. 4S. ' qnia si cedes Uxo-
lia finitl vires perferre neqoeant ? rem Olympioni, neqne tuamy neqne
Creeek. snam, Neqne viri vitam sinet In cras-
Ab tfw] A tempore, a temporis tinnm protolli.' iMb,
losiginqoitate. Iiam6. S12 Demique iioa meniMieR^a cinim
SOO FuHaet] Defatisci? Atlius: dili^isa otdeaMu] Hunc versnm Lucre-
^Tamen hand fstiscar, qnin tuam tii noii esse dejerare possim; pro-
epem implorem.' Idem: *Vereor» bare antem, hic labor est: sed qoi
al nmqnam fatiscar faeere qnicqnid seosnm aliquem veteris Mussb ha-
qniboboni.' Idem valet /attfCo.Lu- bent, II pedibns In sententiam nos-
tins sop. S. 459. * et (nt docui) tram ibnnt. Certe minus in clau-
almnl sevo fessa (atiscit.' £am6. snla orationis dicit quam in principio
SIO Plraceaflre] Vi ante venire: dixerat. Fober*
ptreeilm proprie nrgere significat et S13 Cedere proporro] Nibil mntavi
impellere. Scribit OelJins eirciom In hoc versu. veruntamen non celabo
veiitnm'honnstumplaustmmpercel- lectorem, in codicibns qnattnor ma-
lere.' in Donato proverbiom : Plans- nnscr. Vat. Tett. Faern. Meromian.
peiwellts : ubi mendom sit nec ita legi, Qiicrere prpperro mbi eimqiu
m vldeo posse amblgi : cum austrnm aeiueeere eredae 1 ciuns scripUirae ra-
1500 NOTiE YARIORUM IN
tionein eipatare non possam. doctt Repetcndam antem M koiivv ecmti
quidam in voce proporro mendnm sob* ex vs. 1. unde cetere interrogatioBes
esse saspicantur, et legendam prore- pendent. De nta hajos particuhe
iro censent. Ego nunc utromqae 'camqae'dicerem qaod fortassenon
yersam, et enm qnl in codicibus aoti- poenitendnm esset ; sed satiB in prc*
qnis reperitur, et eam qni in Talgatis sens fuerit, nnicum Horatii locamy
et recentioribus, spurium et supposi* qui doctos torsit, afferre, Od. 1. S2.
tum esse arbitror. Lamb* Qvuerert 15. * mibi cnmque saWe Rite vocaa-
proporro sibi cumque eeneaeere eredas? ti.' Addam tantum, in versn illo.
Ita libri vet. lo qaibusdam, omnique^ Non deUtbra Dewm^ Simuiaeraqne ft
Seotentia videtur : atcredasyeaqu»'» fatieci? videri posse, qnamquam nil
reresibiallquandosenectutem. Hand affirmo, legendnmy Simmlacraqme JUm
scio etiam, an sit spnrios. Marnllas fatitei 7 Nam et huc respexisse Hor.
primos et hnnc depravavit : Cedere Sat. 2. 6. SO. arbitror, * seu rabra
proporro aubUoque aeneecere casu, Qusb canicula findet Infantes statuas»' Sie.
hsc est impudentia? Gt/aii. Cedert Dein cum *fessns' et 'defesaoa'
preporro sulntoque aeneecere ca»u T Ita fiant • fatisci et defatisci, valde mihi
constanter habent vet. libri, nisi credibile stt scripsisse hoc loco Ln*
quod in qaibusdam legitur, OimitfiM» cretinm,/etfa/aluct? Scimna tamea
proporro eubitoque eeneecere caau 7 Sed sdificiis, templis, mnris, aetatem, se-
vide quam in boc genere literarom nium, &c, tribnl, atqae adeo stare
nil quidquam neglectui sit. Istud posse ritfeasa; et qni id probabit,
omnique vitiosnm est, neqne erit nn- nibil fecerit ; nam id, ad me qnidem,
qnam, id nt vel Biain(as vel metri nibil est ; conjecturam enim affero,
ratio paii possit ; et tamen ejus non emendationem. Faber, Otfanias
uoias vocul» ope vestigia verae lec* iluarere pro porro sibi cunque aeneaeere
tioois deprebendimus. Sed largiori credaa» i. e. ut credas ea aliqaaodo
aermone opus est ; cnjns veniam sibi qusBrere senectntem : sed melior
petimns. Dixeratantea: Nonnelapi- vnlgata lectio. Faber aotem rejidt,
des et structurfle aFdificiornm runnt, Denique non monumentaf i^. et legtt,
et tnrres ac saza ab aevo vincuntur? Omniaque ut porrOf tutriiopie aeneaeert
Bonne ipsa templa, sedentibns, at- credos, Non rusre oraJsof, tc, Sed
que etiam invltis Diis, senio defessa hnic etiam coojectnne vnlgatam lec-
labnntnr? Omnlaqneut porro, cujns tionem libenter prsferam. Creedu
ilia cnmque generis sint, senescere, PlacetVossii senconjectura, aenlec-
abire, obire, perire ut credas, non- tio, ita distinguenda : Quee ruere pro'
ne et silices ipsos, ropesqne, solidis- perroibi^ conque aeneacere eredae? i6i,
sima teme corpora, senescere ante abl nempe dilapsa ea jam videmos ;
oculos vides? Nanc locnm integrnm conque seaescere, pro, et conaenes-
exponam, et ita exponam, uti dis- cere, nt passim. Preig*
tinp^ui et legi debere videtnr: Pe- 814 iVo» niere ooobM] Hnnc ver-
ttt^e nott lapidea quoque vinci cemia snm profert Nonins in voce * sillees.'
ab tevo t Non aUaa twrrea ruere^ et pic- hamb.
treacere aaxa? Non delubra Deum^ «i- 318 Tormenta ataiia'] Tralatio est,
nadacraque feaaa faiiacif Nee aanctum vel a tormentis bellicis, vel aqnse-
ttamett faii protoUere flnea Poaae ? ae- stionibos. £aia6.
que advereua naturte faderdniii ? ••• Privaia] Refer ad vocem * saxa,'
[hinc versnm snstnli.] Oamia^iie ut non ' tormenta.' Lamb,
porro aubUoque aeneaeere eredatf iVion S19 X>eMtfiie jam tuere] TVerr, as-
ruere avoUoa aiUeet a maniibua aUit? pice, a verbo tuor. Denlqoe aaplce
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB« V. 1501
lioc cflehiiDy inqait. sic Ennios, * As-
piee hoc siiblime canden^, qnem in-
vocant omnes Jovem/ Lamb» Vss.
6. Uloa refiitaty qni omnia e ccelo
oriri, et in ccelom itenim resolvi sen-
tiQDt, et tamen coelnm ipsnm immor-
lale et «ternnm asserant ; nam qnod
in alias res vertitnr, et qnod ex iis
rebua solntis reparafttr et reficitnr,
id nativnm prorsns et mortale. Crteck.
Pacnvius Chryse : * Hoc vide, cir-
cnm snpraqne qnod complexu con-
tinet Terram, qnod nostri coelnm me-
morant,6raii perhibent»thera ; Qnid-
qnid est hoc, omnia is nnimat, format,
alit, anget, serat, Sepelit, recipltqne
in sese omnia, omnioroqoe idera est
pater. Indideniqne eadem, qnae ori-
nntor, de integro leqoe eodem occi-
dont.' Qnem nostrnm fuisse imita-
tnm docet Scaliger ad Varr. de L. L.
p. 81. nbi vide plora. Hav.
S20 AmpUxu] Ambito. M. Tnll. ex
Ettrip« ' Qni tenero terram circnm-
aetn aroplectitnr.' Lamb.
Quod proereat ex se] Tamqnam pa-
ter. Lamb.
S84 Demiinii debei] Sic habent co-
dices mannscr. Vaticanos, Tettian.
Faem. Memm. Bertin. typis impressi
vero, Dmimddebet, Lamb. Deminwi]
Ita fere libri vet. MaroUus, vulg.
DMttm». Oifan.
885 PrtBierea, n nuUa fuily ^.]
Mnndi novitas vss. 14. probatur, tum
ex eo, quod historiae omnium anti-
quissimae Thebano ant Trojano hello
soperiores non sint, ut esse deberent,
si mnndns foret, non dico seternos,
sed mnlto vetnstior; tum ex eo qood
artes omnes recens adinventas habe-
mns, siquidem anthores omninm me-
morantur; cnm, sl mundus nunqnam
ooepiaset, deberent artes, ac potissi-
mon vitae ntiles, semper extltisse.
Macrobios in Somn. Scip. 2. 10.
' Qttis non hinc etistimet mundnm
qnaodoqne ccepisse, nec longam re*
tro hujns setatem, com abhinc ultra
doo retro aooomm millia de excel-
lenti rernm gestarnm raemoria ne
Orspca quidem extet historia? Nam
supra Ninnm, a qno Semiramis se-
cundum quosdam creditur procreata,
nihil prieclaram in libroR relatom est.
Si enim ab initio, imo ante initiuni
fnit mnndus, ut philosophi volont,
chr per innnmerabllinm seriem secii-
loram non foerat coltus, quo nunc
ntimur, inventns. Non literarnm
usns, qno solo memoriae fiilcitnr seter-
nitas f Cuf denique multaram rernm
experientia ad aliquas gentes recenti
aetate pervenit? Ut ecce Galli vitem,
vel cnltnm oles Romajam adoles-
cente didicernnt ; alise vero gentes
adhuc mnlta nescinnt, quie nobis in-
venta placnerant. Hasc omnia vi-
dentnr aeteraitati repugnare, dum
opinari nos facinnt certo mondi prin-
cipie singulaquseqne coepisse.' Creeci^.
GenitaUs] Principialis, seu potins
gignens, ant ad gignendum pertinens.
de qua voce snp. satis multa 1. 11.
Lamb,
S27 Suffra beUum Thebamm'} Snpe-
ra, i. e. supra : de qno alias diximos;
Fnit antem bellnm Thehanum anti-
qulus Trojano. lege Macrob. lib. se-
cundo .comm. inSomn. Scip. ubi ea-
dem fere argnmenta leges adversns
mnndi seternitatem. Lamb. Panlo
antiquios clade Trojana; paulo, in-
quam, cnm oonstet qoosdam doces
belh» Trcjano interfnisse, quorum pa-
tres Thebas oppugnarint. Faber,
851 SiHmma] Mundus. Lambin.
334 Nune eiiam augeieunt'] Codd.
Vatic. habet, Nunc autem augeBcuni.
slc Demosth. Philipp. nona, qna:
volgo tertia inscribitnr, att, cnm alia
mnlta sua letate immntata et meliora
facta esse, et crevisse, tom ea maxl-
me qoaeiid remmilitarem pertinent :
'ETs^ 8i imdmmiff &s $wos thnTif, woXkm^
^n^w hriSoaw, iral oMiy dfiotatv j(v*
rtuf TSnf pw TOAff vp6repov, oith ifYov/iuu
wTJov^ ^ r^ roi; %oIK4iuv KMKOf^aBui koX
hriMcMcitfai, et Aristotelet lib. de Rep.
7. 11. nbi qnaerit| utrum urbes muris
1502 NOTiB VARIORUM IN
esse mnmtas, an, ut Spartam, nnllis hoe modo respondenty oUm artei Utm
mttnibtis ■«ptas oporteat, ait, sait yiguerant, qa« nnnc florent, sed ali*
jam temporibas wnlta et telorimi et quando ignis, aliquando aqna deleTit,
tormentornm genera ad urbiam ex- vel terne motns bansit hnmaiiiim g»-
pngnationes exqoisitissima ae per« nns : inde jam noviB videntnr aobia
fectissima esse reperta qose antiqai- et reeentes. Hoc responsnm relor<«
oribns faerint ignota. Lam6. qaet Poeta vss. 1%, Nam orbem tlU
SS0 Orgama\ Ut tibidnes, 6dicl- qaando ignibus perostam, aiiqnand»
nes, citliaraedi. sap. 2. 419. * Ac aqals obratam, aat ternn motibas di*
mossea mele, per cfaordas organici mptnm nemosannsseteniom dizerlt:
qnsB Mobilibas digitis ezpergefiicta Ideo enlm bominem dicimna morta-
fignrant.' Lamk lem, qooniam illis morbls tentatnr,
3S6 DemqueimimaJutc] LegetAc- qnl in alios ▼ehementlns iBcidenteB
tantiom Firmian. de Falsa Sapient. eos abstnlernnt. Creech,
lib. S. 16. nbi bnnc locnm profert. 840 Vapcre'] Calore. Loai^.
Iiam^. Notandnm maaime ; Intelli- S4S Coop«nitsse] In verbo * coo-
git enlBi phTsicam* Plane eadem pernlsse' dn» vocales oe eoolescnnt
ratione Horat. qni interdnmandacior io nnam syllabam : nt snp. 2. lOOO.
eat, de Pythagora 1. 28. 15. dixlt, < Tandem coolnerint ea qnse con-
* Batnra non sordidns anctor.' Ratio jectarepente, Magnamm,' &c. Lamh»
antem hoc loco philosophia est. Fab, Hoc pertinent illa, qnsB de litera-
557 Ei lumc pruims] Qtiocirca non rom inventione Cadmo attribotay
immeritoillnddeseprsdicavitjqaod aliisqae, dispatat Diodonu Sieniaa
estinitiolib.4. etinlib. Lnonlonge ]ib.6. *Postmodam Oneeia dilavlo
ab estr. ' Avia Pieridam peragro lo- oppressa, cnm plorimi bominea per-
ca, nnlllas ante Trita solo,' dcc £0016. iiisent, et literaram qooqne inoiio-
558 J» pairiaM fvi posstm vertere] menta deleta snot,' &c Hev.
Qui possim eoavertere io Latijium S47 Teniareniur'] Pnlefare dicUim,
sermonem. Foit enim Locmtias Ro« * tentari morbo,' * pericalo,' * iacom-
manos. Lamb. Pro, vertam. £x- modo.' sic 1. 6S2. 'Qn« nondam
empla aiibi : nisi ita intelligas, sn- clneant ullo tentata perieio.' et 2.
perbiascalumltierit; quamquam ve- 066. 'nalio primordia posse dolore
ra prvdicat, quis enim ante Lncre- Tentari.' Lamb.
tinm? Faker. m gi triethrimeabuietet Cmua"] Hoc
SSO Qmo4 st /ortefuieee mae Jkec, negat metuendnm esse Aristot. lib.
4^c.] Hnc pertinent ea qu» sunt apnd de Mnndo cap. S. Qninetiam aiC di-
Platonem in Timseo non longe a prin- Inviones aquamni, et incendia, defla*
clp. nbi senez iUe ^gyptius sacerdos grationesqne temram ad sKklntem
com SoloDe loqaens, ait, Onecos sem- universi valera, his verbis : 'H rt 71^
per esse poeros, neqne cpiicqaam an- ^oa ntitmra wamreiamSs, &c. rj^
tiqnnm nosse, propterea quod mnltis iyiipf ^^ ^i»oUn nf^ aahm aak
non uno tempore in Orssciam vel ab irwiuSe ramavoiiibni^ icai w^naiiMUfte»
Ignibosy vel ab aqnaram dilnvionibus 4wu^vioiUin^ wopKnBkSs ve Morik lUpos
dadibus importatis, non potnerit a ^Atfyifo/u^.ravra SiwrilmlaMMr a^rf
m^oribns ad posteros remm pr«te- wpln brpOw yafSpawa^ rj^Si* «Ifiiwsew-
ritariim eognilio qnasi per manos riiiplap vaptxei^' o^tepihfis re ybp dt^irm
tradita pervenire. Nonnuili autem rooatp ai r«r wpwpdrmt •nyi^Mm^fif
legnnt hiiic, Quod ei forie fuieee aMe Kark rb Mrrf^ira rbs bMmrwoiat^x^oamf
hme eadem mmeia credioy tfc, Lamb. mOin $^ KtKmrm, KoBaipopAmi re j^-
His argnmentis nonnulU pbilosophi fipoTejinrokkiiwrmidmriLPordi^KO'
T. LUCRHTIl CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. tS03
pirowfiAii S^ aHptus, ri t9 ^* oM^, non ett corpos perfeete solidinn, nec
mJt rk Mp oM^ dXupuwrrtu. mit /«V iBane, neqne, cnm infiniti sint mnndiy
nd al ^h6yts fUr r^ waywrSBts mwbrmh- b«c compaget potest dici nniversnm :
0»% •! «d^ M T^ fkiyw kn&ffu leed vm. 24. yid. S. 808. O-ffe/k.
M /i^pawf T& ^ir 76wMy T^ V MS Qiitfl 2pcii«] Msf . optimi qtn^ et
ibvidi-ss tk tt ^«f^mu. L e. < Et tem itn s«pe olufd pro «IsftiM, ot ad Ter-
stirpibos et pltntit Ttriis omata ac tniliaoi Apolog. doenimns. Hw^
vettltay ^e. natnram senectatis ex- S09 Coiiniere lume rtrmn] Ita Tet.
pertem pariter retinet: cnm tamen libri. Ltmbinus tanMny Prmruen;
el motibnt eencntiator, et ab aquit mtle. Oiftn,
inondantibnt obmatnry et ineendiis 878 E:upmrgt] fi«paf^slve€»par-
non tota qnidem, sed qnlbnsdam sait gi» recte, et hoc loco oonnnlK legen-
partibnt deflagret. Hme antem om- dnm censent, nt in Variantibat Lec-
nla vldentnr ei boni gratia eTenlen- tlonibns apparet. Vide Voss. ad Ca-
tla mternam talntem afferre. Nam tall. pag. 170. Preig.
et eam cencntitnry dimiiinnt ac dlf- 874 Htmd igUtw le^Ai] Sic 8. 830.
flnntar inteijecti tpiritnty respirandl de antma : * Hand igitnr leti prseln-
▼inm per terras parteis effractas repo- sa est Janua menti.' Emenda obiter
rlentesy qnemadmodnm snpra dictnm Ovldiom ; occasione enim qnamllbet
ett : et cnm Imbribot pnrgator, rebnt IotI nti toIo. Locot ctt &• de Ponto
omnibot Insalnbribnt et morbotit Eleg. 7. * Sed qnia res timida est
ablnendo lcYatnr : enm antem a Tcn- omnis mlser, et qola longo Tempore
tis perflatnr, et qn» snb ea snnt, et laetitlm janua clanta mete est.' Le-
quB snpniy pnra reddnntnr. Jam gendttmJamM«toitam«aMi. Jamdin
vero Bammae quidem id qnod glaclei ett| Inqnit, com ad me Istitla non
natan prtiditum ett, densant : con- revlsit : scllicet illi 'jamia mea' oc-
glactatlones antem flammas remlt- clnsa est. Paber,
tnnty et reram singnlarinm ali« orl- 876 Sedpaief] Sed jannaleti Talde
mitnr, alim florent, alim interennt.' late et vaste retrorsnm pateftcta est.
Xmn*. Lmi6. Virg. 9. 861. < Patet btl jt-
848 Dmni kde ehdem'] Pro dedie- nna letbo.' Hoe.
sfa#. Ter. in Adelpfa. 1. 8. 97. * Nam 877 Qnere etkm Miwa, 4pc.] Es eo
si esset onde id fieret, faceremut/ qnod finem babitnrns est Mandns
pfo, sl fnissety et feeissemns. Aliter condadit tss. 4. initinm habnlsse :
locnt Ule intelllgl non potett; De- nam qood aliqnando perlbity ollm
mea enim et Mielo Jam tnm in re periiitet. Creeek.
ampla erant. Feber, Virg. 9. 810. 880 CsN/simi«rs mreUi] In dnobnt
* Jam Deiphobi dedit ampla ratnmny manntcr. codiclbnt tcriptnm erat mh-
Vnlcano tnperantey domns.' qid et iempmere: qnod eo notaviy ot Intelll-
alibi smpe slc locntns esl. ffoe. gat lector, eodem errora doctos esse
889 Prmierea^ qumeuK^] Hoc eo- eos qni * contempsi/ ' contemptum/
dem argnmento, atqne adeo lisdem * snmpsi/ ' snmptnm/ et similla, scrl-
versibns supra lib. 8. nsus est, nM bnnt cnm p, atqne eos qni ' contemp-
probare conatnr, animnm esse mor^ no/ ' dampno/ * tempto/ et similin.
talem. Qnare qnm ad locam lllnm Lunb,
ttOUTlmns, In^fe repetat lector, si 881 Denique ieminpere^ ifc.'] Aliod
qnid raqoiret. Lemb, Nihil seteranm demom argumentnm dedncit vss. 86.
ant Immortale agnoscit Epicnrus, apHgttacontinna(elementornm)praB-
pneter eorpora perfecte solida, in- clpnaram mnndi partinro. Cum enim
ane, et t^ w, uniTersnm : at muodnt ignit cnm aqna committator, et modo
1504
NOTiE VARIORUM IN
incendia, modo eluviones snperent,
qaidoi tandem cam totins mandi rni-
nahasc concertatioterminetar? Qaod
vero magna incendia et dilovia con-
tigerinty de Pbaethonte et Deacalione
fabal» demonttranty nam Igne vasta-
ta, et aqnis obrnta erat terra, licet
poetae inepte finzerunt incendium
istnd et dilaviom interventu Deo-
rnm ernpisse, et cessasse. Creech,
Cum maxima mundi Pvgnent tnem'
fyra, pio neqnaqunm coneiia ifello] Cnm
mazimae mnndi partes inter se pog-
nenty impio bello concitatae, qnale
est bellum civile et intestinnm. Haec
est illa fertasse pngna, qnam finxit
Hom. 'lA. V. qni inscribitur Mr^-
Xni inter Apollinero et Neptnnnm:
per ' Apollinem ' enim sol significa-
tur ; per * Neptonum ' mare, et aqua-
mm natnra. Hi igitur posteaqnam
satis din inter se decertarunt, cedunt
ad extremnm inter se, qnia par erat,
et id qnod ab altero alitar, cum suo
pabulo non dintius pngnare: et al-
terius pabulnm, ab eo cujns pabulum
est, non superari, neqne ad niliilum
redigi. Quod significat Homerns eo
qnem dixi libro. Apollo enim, per
qoem sol et ardor significatur, pug-
nans cnm Neptnno, per qnem hnmor
et mare, sinit ad extremnm se vinci.
Nam si sol omnem homorem ebiberet
atque exbauriret, hic pulcherrimns
mondi ornatus ardore confiagraret.
Lambin,
S82 Membra'] Elementa, &c. Fa6.
884 £t VajHfr'] £t calor. Lamb.
585 Omnibuiepotiehumoribus] Om-
mbns exhaustis hnmoribus. quod cnm
fiet, ut nos Christiani futurum credi-
mus, tnm non solnm totus orbis ter-
rarum, sed etiam mnndus hic nniver-
sus, fiammis consumtus, interibit.
Lamb»
Exeuperarint] Superiores fuerint.
Lamb,
586 Conata] Sic Accius apud No-
ninm: ' Ego incipio. conata exse*
quar.' et Cornel. Nepos in Dione :
* Verens, ne prius coDsilinm aperi'
retur snum, qnam oonata perfecisset.'
Lamb,
S87 TantumguppedUant^yelaLceipe
fvfpyffTut&Sf tantum faumorls suppe*
ditant : vel absolute, nsqne adeo sup-
petnnt, 6pKovai. Ijamb,
388 Diluoiare] Diluvio obmere.
Lamb.
393 8piranle$] Ily^Frcs. M. TuIUns
lib. 3. ad Quintum fratrem,'In pri-
roisque "Apii wrinw Q. Scsvnla.' Lamih,
304 Ctxnere] Decernere, et con-
troversiam dijndicare, ac finire. sic
Pacuvius : ' £t «equnm, et rectnm
est, qnod postnlas, jurati cernant.'
sic dicimns, vitam cernere. £amns
p. 61. ' Ferro, non anro, vitam cer-
nainns ntrique.' Idem p. 204. * Ter
sub armis malim vitam cemere.
quaro semel modo parere.' Itemm
Lucret. snp. 4. 965. * Nantse cam
ventis contractum ceraere bellunu'
Laxnh.
395 SuptTaxdioT] 'EyKpariortpotf
Kptirrwv, potentior, validior. XaiR6.
396 R^^narit] Superaritftt vs. 399.
Terrasque perutril, Gassendns. Creech.
397 Ignie enim auperafsii] £x fabn-
lis poetarum hoc dicit, chu iup* ^avrov.
quod ostendit ille versns, ' S<^iUcet ut
veteres Graium cecinere poetae.' £a-
ber.
Ambene] Participium est vel a ver-
bo ambedo, vel a verbo ambio, nt sit
positum ambens pro ambiens. Lamb,
Quidam librl, ambiens. Gifan. I. e.
Ambedens ab ambedo : sic ambesse
pro aml>edere : alii ambieni. Creeeh,
398 AviacumPhaethonta] Nota est
fabnla Phaethontis, et eam persequi-
tnr Ovid. Met. lib. 2. initio. Plato
in Tiniaeo, quid hsc fabula significet,
docet, ut mox dicemus. Lamb.
400 At pater Omnipotens] Ovid. Met.
2. 304. * At pater omnipotens supe-
ros testatns et ipsum, Qni dederat
currus,' &c. Virg. /En. 6. 692. ' At
pater omnipotens densa inter nubila
telum,' Sic. Lamb.
T. LUCRBTII CARI DJI R6RUM NAT. LIB. V. 1505
401 RepentiftUwimii idu] I. e. sub- eoruiiH|ne qnae in ckJo et cnm ca>lo
ito et repentino ; repetu enim et re- moventnr, immntatio, tom is, qni fit,
peniinMM »qiie ioveniCnr apnd poetas longo iotervatlo interposito, rerom
nlioique scriptores ; Virg. JEn, 12. qnae tn terra sunt, multis ignibut
SI3. ' Quo ruitis? qoapve ista re- grassantibns, interitns.' Aristoteles
pens discordia snrgit ?' Val. Fl. Ar^^ item Phaetbontis fabnlam refert ad
gen. 2. 91. ' Insonuit : vox inde re- incendia et flammas ex c»lo profec-
pens nt percolit urbem.' Ubi ex Ci- tas, quae parteis mundi ad orientem
cerone et Livio plura locaCarriocol- spectanteis exnsserunt. sic enim ille
legiL Hurer, libro quarto de mundo, in extremo :
402 DeturbavU equis tn- ierram} Sed IIv/MeaZa/ rc irai ^KSy§s, «d /iiy i^ ohptawf
exceptt eom Eridanus, ' fumantiaque tci^/mwu Tp6rtpop, iffwtp ^wrlw M ^o^
abloit ora,' inquit Ovid. Aristotel. Borros, rit vphs Iw fUpn icar^Ac|ay, &e,
antem vcpl Bw/jua. iuavafu scribit, i. e. * Incendia et flammae, em qni-
Electridas insulas in latebris et re- dem qnse ex cselo antea exortn,
eessn Adriac; ab Eridano fluvio qnemadmodumferuntPbaetbontisae-
qooodamfuicseexaggeratas^etetiaro tate, parteis orientateis exusserunty'
nunc videre licere paludem ei fluvio &c. Ita autero restituit bunc versnm
propinquam, cojus aqua calida est, Adr. Turneb. vulgo enim legitnr, a
ex quaqne odor exspiratnr t«terri* vera e$t auimi ratione repulsum, Lamb.
mns; bojns autem loci incolas dicere, A vera nimis esl raltoiie repuUum. sic
Phaethontem fulmine percnssum, in vet. libri. Marntlus, rera est ammii,
hanc pidodero decidisse. Lamb, £t ita vnlg. vide supray 2. 644.
404 Tremenlii] Ov. Met. 2. S98*. Gifan, Melius rmi ntmtt est. Creeck.
* Colligit amentes et adhuc terrore 410 Aliqua ratione remeta] I. e. ali-
pavenles Pbcebns eqnos, stimuloque qoa ratione vicissim victse. Lamb,
dolena et verbere satvit. Sasvit enim 41 S Ut fama est kominumf mmttat
natiunqiie ohjeetat et impntat illis.' ^nojido o6nit< urbei»] Sic est distiii-
Pius, gnendum : qiiod loqnendi genns ag-
407 Quod proeul a tera xtmts eet ro- noseent Latine docti. Marc. Tull.
tiome repmleum'] Idem et Platoni vide- pro Clnentio : < Non timuisse si mi-
tnr inTimaeo, cujiis haec verbasnnt: nus vim Deonim, liominomque fa-
Jh y^ aSw KoX irap* iu^» \ry6piawfy As mam,' &c, Idem pro Sylla : ' At si
wre ^B^ 'HA(ov mtus r^ roS srofrpbs tibi nos peregrini videmnr, qnornm
ifpa J^c^ %»k rh m4 Iwwrhs cImu KOfrh, jam et nomen, et bonos inveteravit
rV rev wrpbs Mv iXa^Wy ri^ Iwi et hnic nrbi, et horainnm fam», ^e
Tifff {vr^oMrc, koHl Mbs KepawttBeU Sf rmonibns/ &c. Idem de Harnsp*
Sic^Mfpil, rovro pip /c^v «rx^Aui ^xoi^ Resp. ' Mitto illam veterem ab ip-
A^ai. rbV i\ifi4s4arir&ysr9piyiir sls Diis immortalibus, ut hominnra
«ca Kor* obpaifi» Uirrw mapAxXaJiiSy KtX fama est, Hetruriae datam discipli-
Itk poKp^ XP^^ yivopivn r&p iwi tqs nam.' Lamb. Hanc scripturam et in-
snffA iroAA^ ^>$opd. i. e. * Nam quod terpunctionem agnoscnnt omnes Ji-
etiamapodnoBdicitnr,Phaethontem bri. Lambini lectio non placet, est
Solis filium, olim patri» currn joncto, fcemtmioi ; urbes. Oifan. Vossiom vide
propterea qnod non potueril^ patria ad Catnll. p. 2J6. qui dum a Creechio
via anrigari, et ea qiiae sunt in terra. refellitur, non Umen immerito, per-
exnsaisse, et ipsnm fulmine percns- peram in vnlgatis exemplaribns, in»
som periiase, hoc quidem dicitur per ritis libris antiqois, iir6«i repositnm
fabal* figaram : re vera antem sig- dicit pro tinrfis. Ego Oifanio accede-
nificatnr et eomm qufe suot in terra, rem, cnjus lectio sen conjectura sira-
De^h. et Var. Clas. lueret. b C
1506 NOTifi VARIORUM IN
plicissinia est. Preig, Oifiiniiu, Ut srbibiii tem »et« abtvmtif camt
fimuL tiif komimm wmit^ quando obnut ipse Locr. 1. ff , 584. ' In Tyria Sidoae
miirj; VosBti», Homimmm muUaOy L e. quod accidit,' Scc DiBrompatvr igi-
Grimina homioiuD, sive impios ho- tnr Zoihis. lamb*
mines. At qnld hic loci Lncretins 416 Coiifheenml] Repreasi et cohi*
eum criminibns hominnm? profecto biti snnt, vel se cohibuerant. Ijmh.
Epicnreas Donqnam credidit istas 417 iSM fnites iUe modio\ Nnnc ag-
aqnas ad elnenda hominam peccata greditar ad ezplicandum, qno paeto
fntsse terramm orbi immissas. Creeek. ex corporibvs prfaniSy qnn neqne coo-
MuUae qmmdo obruit iir6eu] Cnm siliOi neqne eerto fcedere inito mo^
reperissem scriptnm in Cod. Vatican. Yentor, factus sit nmndns. Totns an-
muHnt quemdo obruii «6ts, reposni tem hic locas de mrnidi et partiBm
urbeiM. nam smpe observavi, » libris mnndi concretione Ttdetnr prope ad
veteribns lineam parvam snpra doci verbum exprcssus (nisi quod nberio»
pro r, ut * co&ta/ pro * coorta,' * tu- a Locretio tractatnr) ex iis qoae n-
ba'pro*torba,*ddine'pro'ordine.' ponontnr a Phitarcho libro primo
Praeterea sine nlla varietate sic habet ^ rw hpoffuierr. qose suis locis mem-
liber FlorenfisB impressos. Non pro* iMratim etparticnlatimrefermm : mme
bavit hanc emendationem Zoilns. antem «liversa Latme reddamy qnod
qoid mirnmP qnae dnlciasunt, amara ezistimem ea magnam Incem hnic
videntor ei qoi febrem habet, ant coi loco allatora. Sic igitor Plotarchos,
altoqoi palatom corroptom est. At- «t qoidem Latine vertimos : * Moo-
qoi satis osteudi hoc geoos loqoeodi dns in globosam figoram conforma-
' nt fiima est hominom/ boois scrip- tas,hoc modo concrevit. Com prina
toribos esse ositatom. Jam vero hoc corpora aine consilio et fortoito rao-
mulim obruU urbeioy horoines qoi ali- verentor, assidooqne ac celerrimo
qoid videant in his titteris, agnoscent, moto agitarentor, io idem molta coo-
et probabont: iilod contra Aommmt venernnt, et coierunt, et propterea
molfos obruit undhy non item : ot ta- varietate 6gararam et roagnitndinom
ceam,qood,GamLticretiassigaificare prsedita. His aolem hs eodem loco
velitio8ignemdiIaviem,nonsati8eam coactis et coacerratis ea qoidem,
his verbis exprimeret, ' raoltos homi- qom UMJoro erant et gravissima, om-
nom,' sive ' inoltos homines obrnit un- nioo sobsidebant, qoae parva vere, et
dis.' quid est enim moltos bomines vetnnda, et laivia, et Inbrica, luec
undisesseobratos?siceotora,siqnin- etiam ezprimebantnr in primonim
qoaginta obrnti sont, multi ol>ruti corporum concnrsn, et in altiim fero"
sunt. At nooc ea hac mea lectione bantur. Ubi igitof ad verbemndom
moltaB orbes obrutae sont. Qose ver- apta potestas defecit, ea, inqnam,
boriim sententia cnm Lncretii sensu qaae in altam extollebat, neque jam
conaentanea est. Confirmat denique plaga in snblime toUebat, in inferio-
hanc lectionem historia, nuntia ve- rem vero locnm heec ferri prohibe-
tostatis, et testis temporum pr»teri- bantor : ad ea loca, qoas recipere po«
torum. Qua de re sic Aroob. lib. 1 . teranty nrgebantnr : hsee autem erant
' Terrarum validissimis motibiis tre- ilia loca, qoae sont in extremls oris
mefact» notant nsqne ad pericolnm mondum ambientibos: etadhteccor-
civitates. Qiiid ? hiatibos maximis pnscnlorum maltitndo reflectebatur.
interceptas orbeis cnm gentibns sn- Implicata autem inter se et impedtla
periora tempora non vidernnt? ant ea reflexione, mnndnm geiinemnt;
ab hajnsmodi casibas fortanas ha- Porro hac eadem natnra praedita
buere secnras?' His adde ifiiaB de corpnscola, cumeuentvoriayUt dixi-
T. LUCRBTU CARI DB RBRUKT KAT. LIB. V. 1507
mos, tn altnm snblata, astrornm nata-
ram perfecernnt. mnltitado autem cor-
p«rnm, qme snrsnm snbTebcbantnry
aera vcrberabat, el bnnc ezprlmebat.
Impletns antera aer spiritn, alqne in*
flatns ex agttatione et motn, et astra
ma comprehendenSy ea nna circnm
agebaty et eomm converstonem sol>-
limem serTabkt. Deinde ex iis qnss
snbsedemnt, terra i^enita est : ex iis
vero qn» snblime ferelMUitnry eselom,
ignis^ sBtber. mnlta antem etiam ma-
teria in terra restante, eaqne con-
densata et stipatay et flatnnm verbe-
ribna, et anrarnm ex astris exsisten-
tinm ictibns, comprimebatnr bnjnt
fignratlo ex parlibns minntis coo-
sCans^ et bnmidam natnram genoit.
Cnm esset antem fa«c flnida et diffn*
siiisy id cava terrm loca, et ad ca«
pieadnm continendnmqne idoneai de-
ferelwtnr: ant aqna,cam per se snb-
sndisset, loca snbjecta excavabat.
PrvcipnsB igitnr mnndi partes ad
banc modnm genitse snnt.' Lamb,
NatiTi hnjns mnndi exordiom expU-
catnrns, Deos, omnemqde providen-
tiam longe removety et totnm opua
materin permittit, vsi. 16. Inde
Chaos, radis et indigesta particula-
ram congerieiy qnse hnc et ilinc agi-
tatm tandem pares enm paribns con-
▼eiierant, inde mare, c«elom, terra,
soly sidera» et qnncnnqne hic mnn-
dna eodtinety vfts. 17. Plntarchns ex
Epicnrode Piacit. PbiL 1.4. 'Oroinw
fum ItfXVM^^^f^' ^ Tpimw rovror*
T«r krSfmir vwfiArmfy ^pm/krm^ «■!
rvxjdtof kxfmwv nbnttvf, orwvxAr tv «■!
v«txi0T» Kwwpuhmif^ flr rh tdnh mohJJbi
eiiftmra ^wnfipois^ itai tik rwro irwa»-
417 Cbq^erlas] Congressns, acervns,
eoitns, sen coetns primorum corpo-
rnm. qnidam legnnt «oakdvf; alil
^eaggilas. Ogo niliil mnto. qnamqnam
ecmltdm non improbo. Lamb, Cra-
ledns. Ita et hlc scripsi. Vnlg. cen-
Jteint, Vide Indicem. Gifan. lo
prima edttione. In secnnda antem,
eai^ctu» in textum recipit idem Ol-
fanins.
418 Pealtgne pro/imda] Sic dictuni
* ponti profanda/ nt ' vera viai/ ' ul-
tlma natoral/ Ste, Lamb,
419 8eU» lunrn] Secatas sum eo-
dic Tettian. et Faern. in qnibos ita
sine olla litnra legitnr : in codice Va-
tic. antem, SoUay kmtt eurtua: nt fa-
cile appareat, copulatlones ^ae, et,
qnae reperinatnr in libris vnlg. pos-
teritas esse ab aliqno adjectas. Sic
enim in eis legitnr, SoUtque et luna^
4^«. Lamb. Solit Umai curtus, Sic vet.
llbri quidam. Plnres veteres : SoH$
iunte, Hinc Marollns, et volgati, So*
Itiftte ei htnet, Forte legendnm, SSol»
et baue» Vide Indicem, * Versns.'
ibiqne, ' Is terminata.' Gifan,
420 Nam eerte neque eoniiHo'] Hie
venus cnm dnobns deinceps seqnen-
tibns jam snpra positi sunt lib. 1.
Lamb, Hnnc versum, nt et similcm
lib. 1. 1021. ita invenio correctos et
esplicatos a Magno Oronovio Patre,
Obs. Nov. 4. 0. 'iVaai eerte neque eon»
aUia priutordia rerum Ordine te tuo quet'
qut tagaH uiente ioearuut. Sic clare
tetustissima! raembranse. Ut et 1.
1010. nbi repetnntur hi versns : Or»
diut tuoque fute tafaci, levi errore li-
brarii, qnem et io sequenti refcrt :
Nee fnosfve quet refert : pro, Nee quot
^tfut fifett, Tnrbavernnt librarios
et viros doctos tot ablativi, Mniilio
stfgod m«Rl< ordiue: qoos ita facilo
explicalris : neqne consilio ex sagaei
aliqna mente profecto se locarnnt
qnseqne sno ordlne. Lambinus, Se oT'
diue fuetqiui tut aiqut tagad: vel, St
ordme to quetfut aique tagaei, Oifa-
nins, Ordiue te quetque aifue tagaei.
Non alinnde qnam diximus illod ol^
exortom : nam svo in nnam sylhibam
contractum non magis mirnm qnam
in dnas * seorsom,' ' deorsnro,' * te*
nnis,' Mevins.' in tres ' orinndi' et
lib. 2. 060. < et eqnorom dnellica
im
NOTjS variorum in
proles/ l/bi frnstra LambiDiis :
efnom' duelliM,' Orooov. Qiiae qoi-
dem mibi explicatio jam arridet, li-
cet meminerim aliter emendatiim a
me fuisse hnnc versnm libro primo,
coojectara forsao non poeuilenda;
alterntram slbi lectionem eligat lec-
tor, qae sibi scilicet maxime placeat.
Hav,
4S0 Tandem conveniant ; ea ^ua
timjuncta, 4^.] Ita vet. libri nostri,
diserte. In aliis, qua eonveneref non
male. Vulg. male, ea qute eonventa,
CotOunctUy etiam mox, vs. 445. G(|fafi<
Tandem ea conveniant, qua ut eonvenere
repente. Alii, Tandem conveniunt ea
qua cot^unetay Ifc, Et melius. V. 2.
1169. In seq. veran pro 9igpe Faber
legit nempe. Ut et lib. 2. 1060. At
profecto vox * repente* modnm tan-
tnm conjnnctionis exprimit, ideoqne
illa, quam jactat Faber, emendatio
OQlia est. Vid. 2. lOGO. Creech.
430 Qu4E ut convenere'] Cum in om-
nibns libris mannscr. scriptnm repe-
rissem, qua convenerCf noo, nt est in
qnibnsdam vnlg. ea queeconventay sic
reposni, 9110 ut convenere, i. e. ea
principia, qnae cum convenernnt et
oongressa snnt, Sic. Licet tamen
bunc locnm eraendare ex lllo qui cst
huic simillimns, et plane geminns, 2,
1060. 'Tandem cooluerint ea qnae
conjecta (vel, ut alii legi volnnt,
conlecta;) repente,' Stc. licet etiam
legere, ea qute cei^juneta repente. nt inf.
^ poterant conjnncta manere.' Ha-
rum emendationnm Zoilns postre-
mam arripnit, ut suam. Lamb. Gi-
fanius hoc loco vnlgatam lectionem
damnat, ea qua conventa; cnm tamen
apprime faciat ad confirmandam con-
jectnram, quam 2. 07. amplexus est,
et exponit in Indice, ad vocem * Con-
snlta.' Forsan etiam band male. Vide
Festnm in, * Conventa conditio,' et
'ConveDtns.' Pretg.
431 Magnarum rerumfiant exordia
tapel Jam antea moniii, qna ratione
mendandat hic locns videretor : ita-
qne nihil addam. Vide qose ad 1.
1061. Faher.
433 SoUirota"] Ormcw Urnot, Con-
fer. Tnrn. Adv. 8. 17. et 18. 27. Ro*
tam candidam dixisse Sidoninm do-
eet : * Inde patefecit radiia rota can-
dida ccclnm.' Vitruvii locos addit
idem 22. 20. Hav.
434 AUivolani] Sic legendnro, et
ita habent dno lib. mannscr. et ali-
quot impressl. ita deniqne legit Ma-
crob. lib. 6. Satum. vulgati enin
mendose habent, Alta votane. Talia
snnt illa, < claricitat,' infra eod. lib.
et ' altitonans,' ibidem. Lamb. AUi"
volani. Ita recte vet. libri, ei Ma-
crobins. In aliis, AUa volane. Oifan*
438 Inde toci] I. e. ab ilio loco, sen
potins ab illo tempore. sic Enniusapnd
Festum, ' Inde loci litnns sonitns ef-
fudit acntos.' et iterom Lucret. inf.
eod. lib. 780. * inde loci mortalia sm-
da creavit,' &c, Lamb. * Locus'
88ppe pro tempore ponitnr. Itaqne
* inde loci ' significabit postea. Plaut.
Ter. Lncil. Faber. I. e. Postea. Inf.
vs. 740. ' Inde loci sequitur calor.'
Creeck.
439 Diiclud&e] Virg. Ecl. 6. 35.
' Turo dnrare solnm et disclndere
Nerea ponto C<eperit«' Nam Ma-
crobius Satnm. 6. 4. h«c Lucretiana
enm illis Virgilianis comparat. * Dis-
clodere ' autem, t. e. disceraere, dis-
tinguere,di8parare. Lamb, Discer-
nere, Distingnere, &c. At ' discln-
sis ' et < discludere' 8. 172. et 6. 239.
diruptis sonat, et perrumpere. Ma-
crobins 6. 2. fais comparat llla Vir-
gilii in Sileno : ' Namqne canebat nti
magnnm per inane coacta Semina
terranimqne, animseque, marisque
fnissent, Et liquidi simul ignis ; ut bis
exordia primis Omnia, et ipse tener
mundi concreverit orbis : Tum dn-
rare solum, et disclndere Nerea pon-
to Coeperit,' &c. Creeeh,
441 Diacordia quorum] latnd qmo'
mmjungi debet, non cum diseordia,
sed cnm intervaUaj riof , ifc. Faber.
T. LUGRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB, V. 1509
447 Hoc eii a terrtB] Non poterant
principia (inquit) inter se dare iiio*
tn« convenienteit, boc ctt, non pote-
rant a tcrrii cielnni teparare, 5cc.
IdumHtu Explicatio illaram vocum,
* dare motos convenientet/ i. e. in-
qnit, teparare cttlnm a terra, &c.
Faber. Alia vrroy quam posni, inter-
pretatio non est inepta ; et ' ccelum'
>«cte aerem interpretor. Creech»
448 Seenio] Sejuncto, tegregato.
Faber.
440 Searmu tlem] Macrobint , Sear»
mm. Oifan.
460 Qwtjfpe effntm] Cnm mdis et
indlgesta corpnscnlonim congeries In
ordincm redigatnr per motnm, om-
nisqne motns a gravitate oriatur,
recte ioqnirit Poeta qnid atomi gra-
vissim» agant. Existimavit antem E-
picnma coacervatas confusasqne ato-
moa irreqnieto et ingenito sno motn
ita sese convol visse, revolvisse, sosqne
deqneexagltasseyUt postremo crassi-
ores omnes versos medinm conflnz-
erint, et tenuiores eztmsione facta a
crassioribns versns circumferentiam
avolarint. Porro ex crassioribns qni-
dem illis conflatnm fuisse terrss cor-
pnSy qnod semina aqnse in se conti-
neret, nt qnss non potnissent perinde
avolare cnm cseteris. At e caeterisy
qnod varii in ipsis tenuitatis gradns
forenty quasdam restltisse non longe
m terra, constitnisse aerem, reliqnas
nltlus emersisse, et constitnisse aetbe-
rem, et extrasa simnl corposcula ig-
nea coiisse in eas moles, qna in illo
adhne collncent^ et appellantnr si-
denu Corpora denique illa minora
rotnnda, lcvia, foisse ad eum mo-
tnm in circumferentiam per elisio-
nem, seo expressionem a crassiori-
bus factnm sic determinata, nt cnm
ex massa tamen non exirent viis pa-
rallelis, neqne jnxtim inciderent, id-
circo in ipso progressn sibi varie ob-
cnrsitarint, impetnmqne acceptnm
mntoo refregerint, qno nsqoe impetn
4Seniqtte cetsante^ qnss promotiores,
sive a medio reinotiores extiternnt'
effpctap snnt sibi invicem implicitsp,
seseque mutno continentes, compri-
mentes, atque idcirco spectem quan«
dam mcenionim roundi creantes ; et
qu» deinceps eo appulerunt, ita sunt
ab illis reflex», nt ab aliis snbinde
occnrsantibns tota illa aetherea atque
caplestis regio fnerit exinde concin-
nata. Licebit id forte intetligere ea
coraparatione, qua Lurretius rem ex-
plicat, dnm id potuisse fleri ostendit,
nt qnando vapores et halitus ex aqua
terraque prodennte8,et snblimeelatt
ita sursnm adden8antnr,concrescnnt-
qne in ntibtla, nt illic fiat quasi La-
qnear, snb quo aer qni restat nobis
aspectabilis rontineatnr. Hsec vss.
21. vide etiam Pldtarcbum 1. 4. de
Placit. Phil. Creech.
451 Perplexd] Iinplicata et con-
nexa. Creech.
Coibant In medto, atque inuu cajriC'
bani] I. e. coibant et subsidebant in
medio, qni locns est infimns. Sic
antem emendavit Adr. Tnraebus.
Nam vnlgo legitnr,'coi6a}i(, /n nudie-
que inuu eapiebant omniaeedes, sic Epi-
cnrns: KArwra ix r&r bwoKaBt(6fnwr
ify^vvfjfin 4 71}, &c. i. e. ^ Deinde ex iis
corpnscnlis qusB subsidebant, facta
est terra.' Lamhin, In medio; imat^
tfc. Sie nos. Marnllns, atq[ae tmof.
In libris fere, que imae. Male etiam
interpunctnm Vnlgatis. Vide etiam
vs. 487. ' In medio nt propnlsa sno
condensa coiret ;' et Indicem, de
< Versuum' Hiatu. Gifan.
464 Tam magi» expreuere] Epicn-
rns : '£« M rwr fUTwpif^of»4tmr, obpa-
rbsy irvp, &4p* i* <• '£x corpnscnlis
antem quse snblime ferebantnr, fac-
tnm est carinm, ignis, aer.' Idem
apertins : wtpnrXw^fiera 9h AAX^Aoti
Korh tV ^plakuffuff rlv ohpaaihv ^cvni-
cop i \,t, * implicata antem inter se
et perplexa, c«Inm fecernnt.' Se-
qnitnr deinceps : t^ Jf eMis ixifurai
^6if9ms ai &rofioi, iroMclXoi odaaif uaMis
dffyifnu, irp^f rh furitfpor I|ii0o^/Mrai| rV
1510
JiOTM VAftlORVII IN
Tero corpnsculn ^nm eandem eatu-
rain erant adepta, com essent Tariay
qaemadmodaai dictnpn est, in so«
blime expressa atqne extmsa, astro-
mm natnram perficiebant.' *£xpres-
sere ' igitnr, i. e. qnod Orxci dicont,
et Epicnrns nsnrpabat, 4(^X4«r*
'per expresstonem sen eiprinendo
emtsere.' Lambm.
456 OnmUt inim magiB htee] Nempe
marCi sidera^ sol, luna: Toi aer, si«
dera» toly lona. Nam sic quidam le-
fiunX «np. Exjfiremrt ea qtta aira^ si-
derm^ MiUm^ ffc* Larob.
459 MiheT Signifer] Si^bent om-
neis lib. et mannscr. et typis excosi.
nonnnlli tanien legnnt Igntfer: et ita
inf. pancis post Tersibns, ' inde sstber
ignifer ipse/ sed 6. 480. pcrspicne et
sine coiitroTersia 'signiferum' dicit
sethera : ' Urget enim qnoqoc signi*
feri snper leUieris 9Stos.' Aristot.
qnidem lib. de Mnndo, et lib. 1. de
Celo, negat etbera esse ignenm,
idemqne ait dtctnm CMe krh rov ^
Mfs non M tov dte^irBm : i. e. ' ab eo
qood seropercnrrnt et move^tnr/ non
' ab ardendo.' Lamb,
463 GemmatUeiM] Sic snp. 8. 810.
' InTitant berbsi gemmantes rore re«
centi.' Xe«6.
464 ExhaUmt^e] £t ^balant ne-
bulanii ^y«p7i|T4iM<. de qoo sop.Xioia^.
466 CcmeUiaatur] Congregantar,
467 SuHexutU mthUa cmlam] £legen«
ter; cnjns contrarinm vidimnsiad ts.
368. hnjns libri, apnd Statium tribni
Aororss et ortoi solisi < ccelnm * neoH
pe * retexere.' Preig,
468 Sie igUwr tum ee] Sic legeodnm*
tamantemi i. e. cnin raondm nascl
ccepit. Lamh»
DiffiuUie] Qui facile diffunditnr,
favarucme Buaniitm^oe» Nam qnan-
qnam hoc £pictaiu de aqna dixit,
idem tamen in aera qnadrat, qoippe
qni humidior sit, qoam aqua, nt Tolt
Aristoteles. quadrat et in natoram
riS| propter incrtdibtleM let lta«
temi ac raobilitatemi et liqnidisst»
raam natnram. Itaqne inf. non longe
liqnidissimns mppellatnri et lOTissi*
mos. Lamh,
471 Amdei] Vasto et ingentii ot
sop. 303. ^lnde mTidam pmrtem raon»
teS| silTsqoe feraromi' dcc. Lamh.
473 Hunc] Nempe setbermi exordim
solis et Inn» aont snbaecntai i. e. post
SPthera crearl cv pti sont sol et luna.
* exordia ' antem pro primordiia Tide-
tor usnrpasse. Lawih* Ita terrara to-
tins mundi fundamentnmi ita setbe-
remi mnndi moenia (csteroa pianetas
negligit) cooatitoiti solera miiten lo«
nmmqoe raediai inter ssthorera et ae-
rea naturss, qoorom nerape princi-
pia erant aeriis leTlerai gntTiora
aBtberiis, in ipsis «tberis merisqoe
confioiis collocmti ubl perpetoo, nt
pulraooes ot cor4a in aairamUbna, rao-
wenturi tss. 0. Creeeh»
471 luter u$ro$quef 9f€.] Hic Torsns
delendnsi nt sporiasi rainiraoqne Lo-
orettaous. Lamhia. Hunc pntat esse
nothnm I#arabinns. In qnibnsdam,
utfoMqua ; oarflf • Vidotnr tcI Gtroora-
scriliondas hio TcrsoSi tcI potiiu nota
parentbeaoo8ittclndendns.Gifon. Ubi
Incnlentissinui Torsibns expoauii Ln«
oretina, qna ratione efioctnm ait| nt a
terra paolatira scm extnlerit frther,
tnm hoc adscribit : * Hunc exordia
sont soUs lunaeqne secnta «* dein
Tersnm qnemdam addit, qni rotm, qni
saKum et crnx gentis Gramnratic»
Tocari possit, nisi coramode cmonde-
tur. £n tibi : lutew utre^uagUhi qoonun
lMr<«nliir ta oiov. Ad cnra locnra sic
scribit interpres : 'Hic versns delen-
doA ut spnrins, rainiaaeque Ln^re*
tianus.' et recte qnidera Larabiana,
qni correctionis Tiam non.Tidebat,ita
existiniaTit. At Oifanius se se bioc
iagenioio expediTit, o jecur Cratatisl
' Incindendnl,' inquiti * hic Tersns est
nota parenthoseos/ Nibil, ita me
Dmos juaerit, commodios qnam ist-
hssc parentheseos raachina ; ad iliara
T. LUGRKTII CARl DE RBRUM NAT. LIB. V. 1511
iM coiiiparMMla iioidem est belepolis pretor extremitates maiidi, qiuu s*
Demetrii; nil certe ejutmodi repe- theroccupaWt. Lamb,
riuet Archimedet. Atque utioam es- 477 Ei tamen imter alfMf w] Inter
plicamet quod Lunbinus videre noa aethera et terram : mendose enim
potaerat ; novnm fecisset : Oifanios legitur ▼nigo, inter ntrwfue. Lamb.
enimy<semeldictomesto) qoem tan* Ut Corpora mva] Legendumolim
io plansuy tamque fanstis acclama- putabam, corpara bima^ vel reclaman-
lionibos ezcepere Lambini obtrecta- tibns libris omnibns» non corporm viva,
toreSy et qoi cnm illo simoitales ex- aam si lianc t oJgatam scriptnram
ereebant, quem vnlgns esse credit probaremns, seqiieretar, solem et lo«
hnne, is non erat, nti pro certo coa- nam esse antmatos : qnos paulo aate
stabit, si quando Locretium «it^ v^ negavit vitali moto sensoqne esse
exponemus. Sed, ne te diutius te- prseditos. Itaque secnm ipse pugaa*
neam, pro cormptis illis, Hunc ex- ret. Ac ne quis miretur, boc men*
erdia mad toU» kiuerqm eeeata: luier dom in omneis libros etiam veteres
mhwqu€ gl0(nqimrumverimMiariHaKri$f irrepsisse, redeat in memoriam eo-
piclegendomestysicdistiogoendnm: rum qass alias dixi: soUtosesse It-
Hmu exoirdia mud sstis imumque oeevia^ brarios illos scribere interdom u pro
Aeirontm/^ue^ globi fmnrum veriomiwt ts 6, et contra b pro o. ot sopra in versn
Ncaqie com solis lonteqne or- iUo, ' Vitai cansa valido coasueta bi-
to, astrorom qnoqoe ceterorom or- denti Ingemere,' libri manoscripti
tom eonjoozerit, necesse est ; hinc- babent, eomueta uiienii : et sexoenta
qne adeo factnm, nt com de motibas similia reperiontur. Ita cwm a libra-
astromm inira aget, de ortu Umen rio scriptore scriptnm esset eiaa pro
illomm aihtl quidquam acriptMras biua^ exittimabam semidoctom ali-
siL Sed ea est, spero, fcnjos nostrm qoem ex voce rma, fecisse eiiw : at-
emendatioais perspicuitas etaecessi- que cx uno errato dno fecisse, nt so-
tas, nt plora his addenda aon sint. lent facile propagari et moltiplicari
Foier. Honc versnm delet Lambi- mala. Nunc tamen non snm ansos
ans, parenthesi tnclndit Oifanias: bac tertia editioae scripluram re-
Faberlegit^slrpram9a«,gioM:qoam ceptam motare, satis esse puUns^
emeadatiooem excute, et nnUa vide- qui<^ aiiquando senserim, et quid sos-
bitor. Astrorum eoim ortnm vs. picatns sim, lectori indioasse. Prse-
460. docuit : *Se sostnlit sether Sig- terea video hnjus scriptnrse probabi-
nifer, et multos secam levis abstulit lem esse rattonem. Potest enim aU-
ignes/ Deinde, vt. 477. in quo Cor» qnis dicere, sic esse dicta * corpora
pora 6tna non vitw legendam, UUm viva' solis et lunse corpora, qnomodo
ittam de astris fabnlam evertit : dicuntur * vivi lacus,' et ' saxum vi-
Deleigitnrver8nm,qaievs.477.na- voro,' a Yirgilio: 'saepes viva,' et
tos videator. Creeek, ' aqoa viva' ab alUs : vel qood soapte
474 Qotf] Solis et Innse exordia, natura, et sine arte, aot opera divina
i. e. primordia, ex quibns sol et lona moveantur, vel quod assidue. Pos»
creati sont. Lamb. tremo licet dicere, ' viva corpora'
475 Qaodaef a€tam/asrtaf] AUqnot dici solem et lunam, vel tanquam ig-
libri mannscr. habent /uenad, qns D«i>» quemadmodum snpra Ubro !•
scriptora non e«t rejicienda. Lamb. lOSS. * et vivant labentes stheris ig-
476 Per nmmuulabier orae] Sic ha- nes/ et 4. IISI. * Qood copido adfix-
bcnt Ubri manutcripti. quidam ta- um cordi vivetcit, ut ignit.' et Plant
men legi volnnt aaras. ego nihil mu- Aulnl. 1. 2. 15. * Nam tl vivet ignit,
tandnm centeo, et eummoiorae inter- to exstingoere extempnlo.' vel tao-
15112
NOTJS VARIORUM IN
qaam lumina, ut apud Hor. Od. 8.
91. ' vivaeque prodncent lucernsi
Dum rediens/ &c. Lamb» Ita omnes
libri. Lambinus, Mna. Oifan.
479 Quod getnui] CnjuB generis,
qnalia. Lamb,
480 Membra mimerB, tamen cum nnt
ea, qna mwettnturl Vulgati : mmure
iamen, c, $. e. q. moveant no$, Male
inf. vs. 618. ' Ut possitcoelum omne
manere In statione, tamen cum,' &c.
Gi/an, Cum «iil eo, qua mowantur,
Stc habent quattnor libH Mannscrip-
ti| in qnibns est Memniianns. nam
vulg. habent 911« moceant no», plane
mendose. Hanc emendationem ar-
ripuit Thraso sno more. Lamb.
481 His ^>^«r re6itf, ^c.] Sedopns
nondum perfectum est ; nollibi entm,
aqua, aer, ignis : fmculenta igitur
ista congeries, quae in imum conflox-
ity solis radiis aetherisque aestn ex
omni parte pressa se contraxiti Inde
mare tanquamsudoremanavit; levio-
res autem particulse altius evectas
elementnm ignis et aeris constitue-
runt : cum vero hnjns congeriei par-
ticule quaedam durae magts essent
rigidftque, omnes non pariter subsi-
debant, inde cava loca mari recipi-
•ndo idonea, inde etiam flnviornm
alvei, inde denique plani campi, et
montinm altitodo vss. 18. Creech.
482 Pontiplaga CiBrukil Mare.Vir-
gil. maria * cierula' appellavit simplt»
citer. ^n. 8. 208. ' A.nnixi torqnent
spumas, et csernla verrnnt.' qui ver-
sus iteratur lib. 4. aic et Tull. lib. 5.
de Fin. 'Nam nemo est umqnam
baec transvectus cserula corsu,' &c.
Lucretius autem 1. 1080. < caeli cae-
mla' dixtt: *Et cdi flammam per
caeli caprula pasci.' et inf. 6. 770«
* magni per caerula mnndi.' et 6. 05.
' Principio touitrn quatiuntur caernla
caili.' et eod. lib. vs. 481. 'caemla'
■impliciter pro catlis, sen caelo, ' £t
quasi densendo subtexit caerola nim-
bis.' Lamb.
488 £<fafaoju^iidtl]Codd.Memm.
habet, et taho eoffudU. ex qni scrlp-
tura conjiciebamos ego et Mnretus
legendum wffudit. Nam libri vnlga-
ti babent suffodit, fortafiae raeodose ;
nisi qnis dicat, suffodit foseas esse at*
ticismnm, neque aliud hlc dici-a La-
cretio, quam qnod dictom est ab Epi-
curo, ut refert Plotarchus, ImAart
robs iwoHfifihfmn T^evt, i. e. ' excava-
vit subjecta loca.' Veromtamen m/»
fudil malim. miffudit antem interpre*
tor subtus perfudit et complevit.
Lamb,
485 Cogebant] Compellebant. Lamb.
486 Extrema ad Uminaapertam'] Htfi
jus loci restitutio Adr. Tnrnebo de-
betur : qni cum videret una mecum
ita legi in omnibus libris tum excosis,
tum mannscr. Verberibuecrebrisextre'
ma ad Ununa partem: wbaroxArara sic,
ut excndendcmi«nravi, emendandirai
conjecit, Verberibus crebris exiremM
ad timina apertam, Qnam scriptn-
ram sic explico : Et radii solia coge-
bant terram * apertaro,' i. e. nndam,
nondnni arboribus consitam,Dondam
frugibtts herbisqne vestitam, coge-
bant (inqnam) verberibns crebris ad
extremas oras, ut propnlsa in medio
suo coiret. Licet etiam ^apertam'
coiynngere cum * verberibus crebris :'
et ita interpretari, expositam verbe-
ribtis crebris. Sedillo modo malo.
Lamb. Apertam. Sic Turneb. et Lam-
btn. egregie. Libri : partem. Apertam^
congruit verbis: ^cogebant,' *con-
densa coiret.' Gif.
488 Expressus de corpore sudor'] Ex
sententia Empedoclis. Vide Emen-
datiooes ad librum 2. Faber.
480 Camposque natanteis] I. e. et
aequora maris, sen mare ipsum. sic 6,
404. ' qnid nndas Arguit, et liqnidam
molem, camposque natantels?* sic
Virg. Oeorg. 8. 108. ' tum aegetes
aliae, campique^natantes Lenibos bor*
rescunt flabris.' Lamb,
402 Densebant] I. e. densabant, nt
scpealias. Lamb,
408 Stdebant] Sabsidebant Lamb,
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1513
494 Subndere] I. e. iU siderc, at
planiiiein efficerent. Lamb.
490 Indimarefindeaeryife»'] Motns
astrornm nt rectins expiicet vss. 11.
pnMnittit, qnibiis docet atherem l^
f issimnm et liqoidiisimnm super in*
constantem et tnrbulentum aerem
evectam procellamm omninm esse
ezpertem^ et constanti aeqnabilique
motn flnere ; neque enim iste motus
aetberis incredibilisy cum perennis
neqne nnqnam recurrens sit Ponti
Eiuuniin Propontidem floxns. Creeeh»
Imde 4Hher ignifer} Sic habcnt om-
nes libri et mannscr. et typis excnsi.
adja?at antem hanc scriptnram Epi-
enri et Lacretii sententia, qui vo«
laat «thera esse igneumy et ex igni-
j>ns liqaidissimis constare : qnod item
pntabat Zeno, et Anaxagoras : qaan-
qoam negat et refeliit Arisioteles.
Volebant iidem illi (Anaxagoramy
Zenonem, et Epicurnm dico) stellas
igneis esse : qnod item negat Aristo-
telesy ttt snpra diximas. £x Stoico-
ram sententia snnt illa Marci TuUii
lib. 2. de N. D. ' Hnnc aera rnrsus
araplectitur immensus aetber : qni
eonstat es altissimis ignibns/ &e,
seqnitar deinceps, ' £x sethere igitnr
inonmerabiles flamm» sidernm ex-
sistunty qnorum est princeps sol om-
nia clarissima IncQ coUnstrans/ &c.
sic Virg. ^n. 2. 159. * Snstnlitexntas
vindis ad sidcra palmas : Vos, setemi
jgnesx ®t Bon ▼iolabile vestrnm Tes*
tor namen, ait.' Lamb. <£thera ' ig*
Difemm' vocat, qaod solem, lanam,
steUas tremnlo jnbare ostentet. So-
lis ipsins igoiferam hinc orbem agno*
vit Lttcan. 3.41. 'Titan jam pronns
in niidas Ibat, et igniferi taotnm de-
merserat orbis, Quantum/ &c. Hm,
600 Oimta jntra] Terra enim limns
et fatx totins mnndi peoitns snbsedit.
Creteh.
605 Tnrlmre] noBtrrucms. Faber.
606 Sw9§ ignei»] Soa astra: ex qui-
bos, cam sint ignes, dicitar ' ignifer :'
ct rarsom, qaia sant signa qaaedam,
' signifer.' Lamb.
Impete] Impeto. sup. 2. 396. * Trans^
mittant valido qoatientes impete
campos.' et 4. 418. ' Despectnm pra!<-
bet sob terras impete tanto.' et item
alibi saepe. Lamb.
607 Modiee] I. e. moderate. Lamb,
. Aique uno potse Mlhera niKu] Atqae
nno eteodem impetu, sen tenorcy Scc,
Lamb.
508 Significat Ponti mare] Vet.
libri, Ponto. Sed lego, Ponti. Nam
nt Ovidius Met. 7. 267. < Oceani
mare ' dicit ' reflnum ;' ita * Pootl
mare non ' esse ' reflnnm/ sed unum
servare cstus tenorem Strabo, Pli«
niuSy et alii scribiint : qood et vult
Lucretius. Miror, qnid Lambinns ve-
lit, qni reponit tantum, Oifan. in
prima editione. In primaeditionecam
me oflfenderet vulgata et recepta
scriptura, a qna non discrepat anti-
quissima, ponio mare, scripseram tan^
tum mare, ad quem locnm hsBC qnss
sequuntnr, sine nlla varietate, ad-
scripseram : ' Ordo est, tantum et
tam latnm mare, quod certo sesta
fluit et reflait, et qnod nnum et eon-
dem fluendi tenorem retinet, signifi-
cat et arguit, sthera nno et eodem
modo circomagi. Omnibns antem
libris reclamantibns excndendnm cu*
ravi, SSguifleat laalicm mare, i;c, cum
habeant panto mare. Qoas scriptura
quid sibi velit, nescio, ntsi dtcamus,
inteUigendum Pontuni, aot Helle-
spontum. qnod si placeat, legendom
esset Ponii mare.' Haec igitur olim
scripseram : qu» cum apnd roe legis-
set Zoilus, quod postremo loco posoi|
qnodque erat optimum, arripnit, sibi-
que vendicavit. illud alterum tantum
mare, quod idcirco scripseram, qnia
Ponto mare corrupturo judicaram, vel-
licavit, ct adscripsit, se mirari, qnid
sibi Lambinus velit, qui tantum repo*
soerit. Qoid est alind esse fidffuaMonf
et sycophantaui? Nunc igitur, quod
meum est, meo jore repeto, atqne
assero iiberali causa manu. Lamb,
1514 NOTifi VARIORUM IN
Significai Ponto marf . 8ic beae om- rapide qnBdam BtberU particol»,
nes vet. libri. Sabeadiy m Potdo. exiiom in innne siNitinm ifusreotet,
LBmbinufy tmUum, GtCui. in sec. nec ▼alida mnndi mcenia perfringare
editione. Sipiifteoi Ponii wiare* Per* valentes, cirenmversantnry et seenm
entiem aetberis corsom probari ex attra rapiont. Vel aer atiqnia enter-
moto perenoi Ponti £uxipi in Bos» ans irroit et Tenat, vel tandem ipsa
pbornm Tbracioro, inde in Proponti- prorepnnt astra, pront corporUws
dem,HeUespontum,&c.sinereflaxu; igni s«o alendo idoneii per cmlnm
sed ride tamen Oylliom. Potemnt dncontor. Cr«edk.
et ea legi qnsB olim ad primaris no* 511 £>t vertiiw] Ut ccrte rertitar.
bilitatis Vtrum Pfailippum Jancnr- Sed Epicurus de c«lo, et dc lis qa«
tium ViiamoliKnm scripti. Epistola ad csUi motnm et natnram pertinent,
edita est. Fober, Ita recte Lambi« et de iia qasB /«rriwpa OrKci appcUant,
nns, qoi aliquando scripsit roa^am disputat Academicorom BMre, nifcil-
■Mftf. Non antem fluxos reflujcusqoe qoe certo affirmat, neqoe nnam faa*
eceani, qnod ridicuie Fayns eaistima- rom rerum caosam affert, sed plnrcU.
tit, (onde enim iste oceani rootus si- LuMm.
milis sit nni stberis nisni?) sed maris 612 Ex utrtifMe pohm p&rti] I. e.
Euxioi carsos Intelligeodos est : Pm- ex ntraqne parte. ntmmqne enim
to Oifanins, i. e. io Ponto, absnrde : dieebant feteret, ^parte' et * parti,'
sed Ponto in libris invenit : ita vero, * voee ' et ' ▼oci,' * contage' et * con-
qnasi Pomto vel Poniov pro Ponti Co- tagi,' et similia, io aexto et septimo
dices nunqoam eahiberent. Creeek, casn. Iiaai6. Porii, Voig. |Mrt#. Ot-
610 lfolii6M«ai<n»nmi] Noocdemo- fan. Si tamen ob metmm tantnm
tibns astrornm disserere meditator pwrti pr»fertor r^ porte, immerite
atqne inctpit. qna de re sic Laertios: qoidem id fit ; seqoaniur enim dnm
T^ r9 Kw^ow oinmif ohn iJi6iwro» ydroff» consonantes in voce ' premere,' prm-
#ai KorriL tV fov txa» oOpopo» 86n|r* 4| terqoam qimd posterior in pmie pe-
▼ov obpoMw i^pfpmm-os^ To6nm 9Snir dem incboat. Alia res est, cx« gr. S.
ylpoo^ Kork d^y i^ iipj^t ir rp t^^i 010. v. 998. Preig.
rott K^oftav ia^irprtfif ianrfom^Tffop i^ 61S Extmque tenere'] Cnm in liMs
iuforoKp. 4ra rf BopfMt^ rov 9vp6t &ck qnattnor mannscr. reperisscm scrip-
iwl rohs i^ riorovs Urros, i. e. * As- tnm ex mtroqne^ in MeBsmiaiio antem
tromm autem motos nihil obstat qno plane extmquey et in volgatia Floren-
minnsfiant es csli totinsvertigine: tinis, non snm Teritns hanc acriptn-
ant, eo stante et qoiescente, horom ram seqoi. Adde qood senlentia poe-
▼ertigo fiat ex es, qnsB ab initio in tulare videtnr, nt vel ita iegamns, nt
origine mundi ei attribota et imposita ogo excodendom corari, panra inw
est ad ortom solis, necessitate: de- mntationefactaabantiqnascriptora;
inde ex eo, qood calor igois seraper rcl hoc modo, IKorMhanmt, et «Iria*
ad loca conjuucta confluxerit.' Ltanb, 9«r, ^ Hme eoim totios bojos loci
Physicorom monere se probe fungi sententiatidetnr esserSicmlnmter-
existimant Epicnrei, si possibilea titnr (qnod quidem credibiliai est)
quasdam motnnm coelestiom cansas dicendnm est nobis, aira ex ntraqoe
assigoeot. Id Jam agit Locretios tss. parte, id est a dextra et Imva, pre-
96. Nam si totom ccelum moTeator, mere atqoe urgere polom, et ab ntra*
tom potest este aer doplex, alter qoi qoe pnrte extrinsecus enm tenere, et
superue premat, coeinmque in occa- includere : alinm prsBterea esse aera,
snm urgeat, alter qni infeme qnasi qoi aopra cmlum, et sopra rerticem
iobtervehat. Si qoiescat orbit, tom postrom extriosecns labatur, eodem-
T. LUCRBTII OAftl DB RERUM NAT. LIB. V. 1516
qoc iBte«d«t, qso oiia cQin easlo li- tnr, qoo queoiqao cibas iovitat. qnii
deim ferontor : oiiam postremo esse de re plora dicemns infra eodero lib.
snb terra, et snb pedibos nostrisy qai ad illnm locaroy 639. ' Bromaleis as-
C9lam extriiuecos sobt ehat et snstoU que ad fleaas/ &c. Foerunt autem
latf qoeasadroodam videmas a fluviii» et alii pbilosopbiy qni caslom stare et
rotat et faaastra sublevari et circum- qaiescere, terram moveri et versari
versari. Omnino propios accedamus dixeront : quod videtor etiam Plato
ad scriptaram antiqoamy si et vtrinque probare in Timsro : sed obscnrios, nt
icnov legamiis. licet etiam legere, €$ ait M. TuU, fioc autem ' £si etiam
wtnqae tentrt, et elamUre utrinque, qooque/ dictuni est itt vapoAA^^sv.
Sant aatem ' baostra,' rotarom cadi, Itom^.
ab haorieodo nominati, ut dooet No- 622 VoUmtU se} Istnd ae delendanL
nias. LmMb^ DkeHdum nti et ulrmqne* Creeck*
Ita onmes vet. rtctissimo. Marullas ImmtuM temfHa\ Sic babent aliqnot
et Lambinns, ex utraque. Oifao, libri manuscr. immtaia aotem, i. e.
615 Qm veiueuda mkaiU mterm s». ingentiayetiiiunensa.aliifRaaJa.qusB
dera unmdQ Contra Epicuri doctri- - scriptura illa qoidem noo est rejici-
nam est isthsc CGeli spternitas (nam enda : sed tiaaiaata roagis probo. Ar-
* mandus/ otsspe alibi, boc loco cm- nobius Itb. 6. * Templaenim hsBe qoid
lam est.) Tum, si qaataor aat qoin- snnt i Si homanam infirmitatem ro-
qoe iUoa versof leges, qui sup. qui ges, nescio qnid immane atqae am-
tof. occammt, cum de mota astro» plam, si Deorom potentian metiaris/
tmmf deqne motns ratione agaturi il* dcc. Virg, 6. 18. < Redditus his pri-
los, inqnam, si pensicnlate et attente mnm terris tibi, Pbcpbe, sacravit Re-
leges, non, ot opinor, invitus roecnm miginm alariim, posuitque imroania
legeris, Quo votvemda mkaat alterui st- templa.' Templnm Varro lib. 0. de
dfva nnaidt* Vocat aotem ' mnndum,' L. L. docet tribns modis dici; a na-
sea coalum, attfmiwi, qnod altemis di- tura, nt 'templa cvli;' in Hecuba,
eram noctinmque vicibus modo sol ' O magna templa caeli, commizta
modo stelle prodeant, et cmlom ver- stellis spiendidis.' ab aospicio, in
latar. Faber, Cmlnm Epicurus noo terra, ut in Peribma, ' Scropea saza
dixerit ssternum : Faber autem legit Baccbi templa prope aggreditar :' a
aUendf roondom vero seu coelnm o/- similitndine, sub terra ; ut in Aodro-
tariM» disit, qaod alternis dieraro macba, * Acherusia templa alta Orci
noctinmqae ricibns modo sol modo aalvete infera.' Idem ibidem paoUo
atell» prodeant, et emlom vertator. ante profert hnnc versum nescio ca*>
Crvcdk. jos, nisifortesitEnnii, 'Unos erit,
517 Ut fiamae vereare retae^ at^ qoem tu toUes in csernla cisli Tem*
keMtra'] Profert haoc versom Nouius pla/ Lmb, Male Gifan. taaaia. Fa-
ia voce baastrom. Xomd. ber. Inaaia templa. Ita vulg,et vet.
618 Btt efta» 90090«] Fieri etiam quidam» qaod reetissimom poto ;
potest (inqnit) ot csrinm stet, sidera nam ad * inane ' hic respicit, in qoo
ante» moveantury sive qnod sstberis omnia voivuntnr, et moTentnr. In
ignes inclnsiy dom ezitum qoserant, qoibosdam tamen tflimaata, qnod noo
drconiversantar, ct pasaim se per est malum. Gifan*
cmlnm circomagunt et dreumYol* 626 Quo c^jueque dbue voeaf] Negat
vont; sive qood aer extrinsecus fla- Aristotel. stellas et sidera humori-
eos, igneis setheris impeilit ac ver* bns pasci. sed hac de re dicemns ad
sat: sive qood iid?m igues eo ferun- iliom qoem dizi locnm, 'firomaleis
1516 NOTi£ VARIORUk IN
iisqae/&c. £am6. Cibm, Astraenini scriptara elrcltor, hec ei t : Lncre*
▼aporibnt pascl potabant. Virg. ec tiam pltireis afferre cantas motioDiB
alii. Faber, astrorum, ex qnibns livc etiam nna
526 Pascentet eorpora flammea'] Ut sit que valeat ad movenda aigna :
8. 12. < Depascimnr anrea dicta.' Alii sed quae sit earoro, &c. Nunc con-
antemy PoMeentet eorpora $aa Jlammea, jectnram probo hominis ejns qni me
Crrech. Injuste ct contnmeliose Ispsit, nnlla
627 Nam pud m hoe'] Ita loqni sole- a me injnria lacessitns, si modo ejnt
bat Epicurns, cnm ageret de rebns est, et non aliena, Qua wgeat wtotmm
incertis et obscnris, et a natnra invo- iigHu, ' Vcgere ' antem (nt docet
Intis : oNAw yhp rw ^aofoikhw roiroa Nonius) Interdnm est vegetare, Tege*
dan-ifuifrvptif i. e. ' nihil eornm qusB tnm reddere, agitare, excitare. Pora*
sunt in promptn posita, contra haec ponins, * Animos Venus veget volnp-
testimonium dicit.' etravra ob pdxrrai tatibus.' Lambin, Vet. libriy et vnlg.
rols ^aufoftdvott^ i. e. 'bsec non pug- vigeat motum «ignts. Ego, vegeat.
nant cnm iis qnas snnt in promtn po- Vide Indicem. Posset etlam legi,
sita/ et ol rh Ir ?Mfi$diHnim rott rt Qua vigeat matuSf ex qnibnsdara ▼«!•
^vofUifois fAdxom-ai, iral rov, c/ 9wwrhp et Marullo. Gifan,
Mpdv^ 0c«p^a< 9tair€wrAKaffuf, i. e. Ffgeai] Agitet. activnmestntaiibiy
* qui unum princlpium rerura omninm et apud Lncil. Faber.
sumnnt, et iis qnas snnt in promtn 634 Haud qua^am ett pedeientim
repngnant, etfacultate cognoscendiy progredienti»] S\e iof. eod. lib. 1461.
sitne in hominis potestate positnm, ' simnl experientia mentta Panllatiffl
«xcidemnt.' Lambin, docuit, pedetentim progredientis.'
529 Tn vartif Mundii] Snpra enim Lamb,
docuit, innumerabileis esse mnndos. 535 Terraque ut in medto] Nunc qnt
Lambin, fiat, ut terra in inedio qniescat, do>
580 Plureisque Mequar dieponere eau- cet. Epicuros, tVt^ 'rf &^ htoxnr^
Ms] Sic Epicnrus apnd Diogcnem #ai, &s avyywni, i. e. ' terram in aera
Laert. Ath 9ii xal vXciovf ahias wbpla» vehi, ut cognatam/ dicebaL Aristo^
Ko^cy rpoir&v, koX 8^cwy, ical iaraToKQy, teles ideo terram in medio loco con»
ical iieKtlr^tmif, xal rw rotovrorp6m»p, sistere docet, qnia gravia omnia me-
&c. i. e. ' Qnocirca et plureis can* dinm locom petunt, terra antem ele-
sas reperimns conversionnm, et oc- mentorum omnium gravissima est
casnuro, et ortnnm, et defectuum, et Plato in Pha>done, Urofpomiop ipsins
hnjnsmodi rerum,' &c. Laaifrta. ternp, 1. e. ' ponderis et momenti
5S1 Omne] Th tom, sic Plato Tim. SBqnabilitatem,' vnlt esse hnjns rei
rh yhp 9^1 w rS^ rh pAp abrhg 6 Bths cansam. sic Ovid. princip. lib. 1.
'ropwSfupop ^ufarfarrr^h *^ avyicvKXtt, Met. < Nec circnmfuso pendebat in
&c. i. e. < Hoc igitnr omne Deos ipse aere tellus Ponderibns librata snis.'
dirigit et versat/ &c. Sed Platoni Lamb, Merito antem aliqnis inqni-
* omne ' et ' mnndus ' Idem vatenty lat, cnm tellnris grave pondus totiel
non item Epicnro, nt et alibi dixi- memorat Locretin», cnr in medio
mns. Laiii6ta. aere qniescat, cur non perrnmpat et
533 Qiuevfg-faf molKmsigfiis]Olim in infinitum inane prspceps descen-
cnm reperissem in omnibus fere libris dat. Respondet poeta vss. 16. qnod
ita scriptum, Qu<b vigeat motum eig' quamvis telluri aer solns circnmfnsns
iitf; Sic reposneram, Qius etg-M# mofa esse contingat, qnia tamen tam aer
sa f^ts. sententia antem quai ex bac qnam terra cognatione vmcta tenen-
T. LUCRBTll CARI DB RBRUAI NAT. LIB. V. 1517
tar, eJQsdemqiie totins partet ab ipsa
•si origine sonty ideo aeri lerra non
oft oneriy sed qoa«i oinni gravitate
compreMioneqae deposita illi insi-
det. Secns autem foret ti terra haec
es allo mnndo adveheretor; sic enim
soo pondere aerem istnm premeret,
qaemadmodum miniroom pondus nos»
tris corporibns sentltar si extrinsecus
apponatnr, com 'tamen nec capnt,
nec castera membra sibi.mntnosint
gravia, qnod sibt mutno congenea
sinty commnniqne jore vinciantor.
Epicnrua ad Herodotum dixit v^ir
Haac vero tellnris com aere connex-
ionero probat tss. 6. qoia fnlmine,
qood Ylolentos in aere motns ezei-
taty concossa tremit. Deinde ne qnis
miretnr aerem, qui slt res adeo te-
oois, snstinere moleni tantopere cras-
sam, snbjnogit vss. 8. tennissimam
rem, animam vis. nostram, snstinere
corpos ponderosum, imo saltn In al-
tnm tollere valere. Creeeh,
6S9 QMi^KS innia ndU] Secotns
olim codices vnlg. et manoscr. edi-
deram, Qni^iistjui^aoiril; atque hspc,
qnsB seqonntur, his iisdem verbis an*
notaram: Non dicit terram vivere,
nt qnae slt omnium eleroentonim max-
ime brnta et stolida: sed vivit hoc
loco accipiendum est pro eo qnod
est, statuffl snnm conservat. sic 1.
1083. ' et vivant labentes aetberis
Ignes.' quamquam longe majore ra-
tione dicuntur ignes, qnam terra,
'vivere,' nt alias notavimus. Haec
olim annotaram. Nonc ex antiqoas
scripturae, qoie reperitnr in codice
Bertin. Testigiis, venit milii in men-
tem rectissime legi posse ituiideidU,
quamqnam oiotl, quod reperitnr in
omnibus fere libris, ferri potest, si
interpretemnr, firroiter hnret, stabi-
lis manet. Lege qose notavimns ad
lUnd snp. eod. lib. * nt corpora viva
Vcrs£nt, et partes nt mnndi totius
exstent.' Iiajii6. Optime Larob. scd
non ita Oifan. qni, eteil. Faber.
541 Ut sua quoique homini] Probat
a simili, terram non esse aeri oneri^
neque in banc tcI illam partem pro-
pendere, qnia pars est mundi et una
cnm ceteris mondi partibusnataest:
hoc modo : Qnemadmodum sua cni-
qae hominl membra non sunt oneri,
neque pedes in toto corporis pon-
dere snstinendo laboraht; sic terra
non est oneri miindo, aut alicoi ejns
parti. Lamb,
646 Ueque adeo magni refert^ quoi
qua adiueeat rei] Sic restitui conjec*
tnra dnctus, cum ita scriptum repe-
rissem in duobus libris manuscr. quid
qua adaqueat ree, quae restitutio faci-
lis et proclivis est. * adaqueat' enlm
scriptnm fnit pro a^jaceat, 'qnid'
pro quoi, sen cui. Hanc quoque
emendationem paullnlum a se immn*
tatam, et vero depravatam, arrlpoit
Zoilns nihil a suo ingenio allennm
faciens: cuin enim In liktris vulg. le-
gatur quid quteque queai ree^ In ma-
noscr. quid qua adaqueat ree; egoqne
ex bac scriptora fecerim, 91101 9110
atQaceat ree? ille scnpsit, quid qum
adjaeeai ree, nt aliqnid, immo ut hoc
totoni invenisse viderctur. stc solent
fures et koko^is, Lamb. Quid qu^
a^ueat ree. Ita ex vet. libris scripsl.
Vulg. quid quaque queat ree; bmpoa'
^imf^tn. GifoM,
647 ^ igitur teUuSf 4-p.] Vult ter-
ran^ aeri non esse oneri, propteren
qoia una cnm aere nata est, et quia
ei jnngitnr, nt neque a se alieno, ne-
qne ipsa ab ilto aliena, «ed suis par-
tibus, quibus enm contingit, ad ejna
partels accommodatis. Lamb,
648 Oloeeia] Quidam legnnt «(^etf-
ta: quod tametsi non improbem, nihil
tamen muto. Lamb,
651 Prteterea grandi tonUru] Alio
argumento probat terram esse parti-
bos mundi et ipsi mundo cognatam,
neinpe.qiiia terra, grandi tonitm com*
mota, ea quoqne, quae sont in ae|re,
]S20 "SOTM VARIORUM IN
corticem detrahere, et ita deterere et neqoe est qood qiitsqnani de nltinii
minnere, xa^^«<^> xArtiy. NoDins : syllaba dubitet. corripitnr eniin cam
^Belibratum,' i. e. decorticatum. apud hanr, tnm apnd Virgilinro. Ln-
Qaod ad principium antem ▼ersns cret. 2. S06. * Noctarnasqne faceis
attinet, lUa tpM tiilervattd, ^v. bane csli snblime voianteis.' Virg. Oeorg.
item emendatiooem initio probavit S. 106. < Jamqne hamiles, jamqoe
Zoilos totam : deinde, sententia mn- elati snblime Tidentar Aera per va-
tata, sic legendnm existimavit, NU cnum ferri.' Post in sec. editione,
«tjiif'<ii<erra//a de corpore Wumt, plane Tomebi conjectnram secntns snm,
Hiepte, et inscite, atqne adeo insci- si non in contextn ipso verboram,
enter. Lamb. LibaiU. Qaidam vnlg. at in variis lectiooibus seorsnm posi-
Kfrrmit. Lambinns:/tiiia»(;ma1e. Gi^. tis. Nnnc igitur hanc lectionem
670 CimtrtteHor] Minor. Lamh, plane rectam esse arbitror, omnibus
672 Et loea Hagaiil] Refer boc ad aliis rejeclis. filum autero, i. e. linea-
lamen, qoo loca tingnntnr, qnamvis mentnm, et quasi dactns extremns
dixerit nnmero mnititndinis < et loca totins corporis solis. utitnr eodem
tingunt.' calor enim pervenit ad no- nomine tnm alibi, nt ostendimns, tum
stros sensns, i. e. ad tacturo : Inmen inf. eod. lib. non longe, 681. ^ Qaam
soo fnlgore loca tingit. sic 6. 172. minimum 6]nm.' et Arnob. lib. S.
'Hoc etiam pacto volncrilocalnmine 'filo ettam Deos atterminatis homa'
tjngnnt.' inf. 720. ' Dimidia ex par- no.' Qnod autem Zoilns vnit legi,
ti candenti lumine tinctus.' Hanc sententiamntata, tiiiiiC9vevBd«rt, ferri
emendationem initio Zoilns probavit, non potest. Non enim dnbitatur, ant
post rejecit, et vnlgatam, qasB ferri qua^ritnr, qnantns Sol illinc videatnr,
aiillo modo potest, et Utcafalgetd^ re- sed qnantus hinc, id est ex loco nbi
stitnit. Lamb. Ei loca fuigent. Ita sumns. Sed piget me ha6c ineptis-
▼et. itbri omnes, et vnlg. Male ergo simam lectionem refellere, sna spon-
Lambinns, tiagimt. Vide lodicem. te confossam, et jacentem. Ijamh.
G^an» Et loea Hngunt, Alii, et loca Sic Lamb. e vestigiis Ms. ilum. op-
Jklgent, Et verso seqnenti ,/UMm^Me time. namqne ita alibi Lucret. al.
Lambinus: vid. vs. 581. dnm vulg. mUtUme, Faber. UHmquevideru Sie
$ubUme: et Oifanins iUimquef i. e. tt- restitui ex vet. libris; inqnibus erat,
UMcque, Frnstra. Sublime antero ferri iUumque, iUincqme. Vulg. lumenfue.
potest, cnm vs. 684. legimns ' Tanta Lambinns, eubUme. Omnia male. Gif.
binc videatnr in alto.' Creeeh. ' 674 Addere vere'] Dno libri ma-
678 Debety filumque vidert] Com nuscr. habent, addere terit. Lamb.
magna esset hoc loco scripturc va« In qnibnsdam vet. rertj. Gif.
rietas, aliiqne codices haberent, de- 676 Lunaque $ive motho /ertur loeal
bet, iUinque wdere ; alii, lumenque vide- Notho lumine, i. e. Inco non sna, sed
ri : alii, lunaque tideri ; alii, iUumque ; aliena : qun est opinio probabilior, et
alii,tittiR9ae tideri; ego olim subUme ab omnibns fere recepta. Et Festits
reposneram. Hanc enim sententiam in voce ' mnlns,' dnas cansas affe-
Lncretii esse existimabam, atqne ita rens, qnamobrem mnlns vchiculo lo-
hanc lectionem tnebar : quoniam ca* nae adbibeatnr, hanc ponit secnndam,
lor solis ad sensumnostrampervenit, qnod mnlt non ex siio geoere, sed
Inmeoqne sno candore loca complet ex eqnis oriantnr. Catnll. carm. Ste-
atqtie illustrat; seqnitnr, ex hisfor- cnl. ' Tu potens Trivia, et notho es
mani etiam solis non imminntani in Dicta Inmine Lnna.' Virg. Oeorg. 1.
caelo ex terra a nobis videri. subUme S07. ' Nec fratris radiis obnoxia snr-
autem^ i. e. in alto, seu ia soblimi : gere Luna.' M. Tull. lib. 2. de N.
T. LUORBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1521
Deor. LnDa a^tem, qnae est, otos-
tendant mathematici, major, qnam
dimidia pars terr», iisdem spatiis
vagatnr, qnibus sot: sed tom con-
grediens cum sole, tom digredieos,
et eam lacem, qoam a soie accipit,
mittit in terras, et varias ipsa mnta-
tiones Incis habet. Sic Parmenides,
NiNrrl ^dos w€p\ ytueof ii\A/tmmf, i\x6-
r^w ^f, i. e. ' Nocte vagans Inmen
circiun terram, idqne aliennm.' Quem
versnm profert Platardios lib. irp^t
KsAiinvr. Apnleius lib. de Deo So-
cratis: 'Nec modo ista prsecipua,
iolem diei opiiicem, Innamqne solis
«mnlam, noctis decus, sen cornicu-
mns 'confnsa/ i. e. doii sobtiliter
distinctay neqne defiaita, sed indii-
tincta, specie ipsa, ipsoque adspec-
tu : prius (inquam) ea confnsa cerni-
mos, qnam 'minimnm eornm iilum,'
i. e. minimom lineamentnm, et dnc*
tum ocults asurpare possimus. Ver-
bi gratia, si Socratem e loco longin-
qno cernamns, primnm ex adspiMstu
corpus, deinde aniraal, deinde homi-
nem esse cogooscam taotnm, neqne
eum a ceteris hominibus distinguere
potero, non enim mibi licebit per loci
distantiam proprias qnasdam Socra-
tis notas,. qnibns fignra Socratis a
ceterorum hominnm figuris differt.
lata, sen dividna, seu prstnmida, inspicere : deinde, nbi ad eom pro-
sea plena sit, varia igninm face, pins accessero, tum proprias ilias
qnanto longins facessat a sole, tanto notas, et propria qnsdam oris linea-
longius coUustrata, pari incremento
itineris ac Inminis mensem suis acti-
bus, ac disparibus dispendiis termi-
nans : seu illa proprio ac perpeti can-
dore, nt Chaldsi arbitranlnr, par-
te Ipminis compos, parte altera cassa
fnlgoris pro circnmverslooe oris, oris
discoloris, multivaga, palans, spe-
ciem sni variat, sen lota proprii can-
doris expers, alienae lucis indiga,
menta, tnm nareis simas, tnm ocolos
Socratis prominenteiacernam. Xiom^.
Remola tueMnr, Itavet.libri. Vulg.
nmota, Vide Indicem, < Remota.' et
snp. 4.271. Gifan.
581 QuaprtpifrUmanueue] Qoo-
niam igitnr (inqoit) certa et clara
lun» figura, certaqne lineamenta, et
ors extreme certss et clars a nobis
camnntnr, necesse est etiam, nt.
denso corpore seu lapvi, cen qnodam qnantacwnqne est, tanta biac nobis
specolo radiis solis obststit adversi et in cspIo videatur. Lamk.
(ot verbis Lucretii utar) notham jac-
tat de corpore locero,' &c. inf. eod.
lib. 70S. Lacret. ' Lona potest solis
radits percossa nitere,' &c. Lamb,
678 Quam eermmMi] Scriptnram
vnlgatam servavi, qna: etiam in non-
noUis veteribus llbris reperitur : cu-
684 Qaimla kac cmifiie /m/, i^e,]
Cnni reperissem scriptum in doobns
lib. mannscr. QHamta qwque haefmai^
9fe. varie autem hic versns legeretnr
in vnlgatis; asseosus snm Mureto,
ita legendnm censenti. /wmi antem,
valet sini, vel/amm. Afranius : * Ca-
jos h»c ratio ac sententia est ; Lona ve ne pendeas, si foas in qospstione.'
(inquit) nihilo miyore figura fertur, Virg. £o. 10. 103. ^ Tros, Rotnlnsve
ant movetnr, qaam esse videtur ea fuat, nnllo discrimine habebo.' Ln-
figura, quam ocnlis nostris cemimos. cret. snp. 4. 641. ' Ut, qnod aliis ci-
qaidam docti legi volunt oon eerw' bns est, aliis fnat acre venenimi.'
in noonnllis libris legitur 91M Piget ex Planto et aliis exempla
colligere. Lamb, Qaaiata htee fVtffHe
fuatf tOMta kme tideatur ta alte, Volg.
Qinmla quopie eetf toMta Aiac nebie rt-
dealur, In vet. quibasdam, Quanta
qnoque hae fnai. Nos hinc restitni-
mus. Lambinos, cumque ; forfe rec-
qnm lectio ferri oon potest.
Lamh.
679 2Viam prine omnia^ qnct longe
remmota^ ifc,'] Hojos loci htec senten-
tia est : Nam omnia (inquit) qnsB
longe remota cernimns, prius ceroi-
Delph,et Kor. Ciai.
Lueret,
6 D
1522 NOT>E VARIORUM IK
tissime. G(f<m. Vera hand dnbie cos, io qnibns le^^itnr, 9110 Umgh»
lectio eat, qnas hic tttrbas excitat. abrii. nam in mannscriptis gcriptom
Eam LamMons et Oifanins profe- reperi, quoqve Umgiut abnt: nt crc-
mnt, et bvc est : Quanta quo^e hac dibile sit, legendum esse, 9«« Umg^
fuatf ^c. Veteres enim vocalem «, abtmt, ahnni autem legendnm vide-
pnram nimirnm, sive ante aliam vo- tnr potins qnam ahriH^ nt referator
ealero, in hnjnsmodi vocitMis prodn- ad ' ignes \* quod si qnis cootendet
eere amant, adjecta • consonante. legendnm ah$Uy cohaBrebit cnm voce
Scribo itaqne et lego : Quania q^oque 'filnm.' iMtnb. Ltmglus abrii, Ita
kaefuvat, tfc, sic 1. S87. < Nempe aer vulg. quidam, et vett. quaque hnghu
omne necesse est Inter corpora qnod aMi. Alii, eum hnghte absimt. Otftn.
fuvat, possidat inane/ sie * finvidnm' 592 Iltud itemwm eri] Nnnc docet :
prima prodncta pro floidum, 2. 466. qnamobrem sol, cnm sit tam parta
* Nam qood flovidnm est, e Iflevibns fignra praeditus, talitom Inmen mit-
atque rotondis Est,' &c. similiter, 6. tere ac profnndere qneat. LambiM,
4S2. * Omnia qno pacto fiant, qna- Sed tantns ille calor et Inmen per
reve creentnr,' Mss. Voss. habent nniversum, qnaqna patet, setbera dif*
fiuant, hand dubie a vera lectione fusnm e tantnlo et quasi pedali sole
fiutant, £t nisi fallor, etiam Ennins emanare vix posse videatur. Huic
' cluvebat,' prima prodiicta, pro clue- difficnltati nt satis faciat Lucretins,
bat aiicnbi posuit. Non alMimile docet vss. 11. solem concipi posse
est, qnod passim in vocibus, ' ei,' ut fbntem pereanem Incis et calorts,
*■ rei/ similibnsque committi videmns qnod in ipsum ex toto mundo semina
apnd Nostrnm, quoties prodncendm lucisetcaloris confluant, tanqnam in
priores Syllabo^ veninnt, et jconso- scatnriginem, ita nt non nnins solfs,
oans interponitnr, nt flat ' eji,' ^ reji,' sed totius mnndi lumen et calorem
&c. Preig, sentiamns. Deinde snbjungit vss. 10.
587 TVemor ett clama] Hinc ' tre- forle aerem vicinnra soli ab illo ac-
molom^jubar solis inf. 696. ' Snb eendl, mnltasqne igneas parttcnlas
terris ideo tremnlnm Jnbar haesitat nobis quidem inconspicnas circa so-
ignis.' et InnsB ^tremulum' lumen lem esse, et inde tantnscalor^Iomen-
Virg. JEb, 7. 9. ' splendet tremnlo que tam longe et late profnsom.
snb inraine pontiu.' notante Turneb. Creech,
Adv. 6. 6. et tremere dicitor aefher 593 Tantulue'] Tam parvus : non
iiostro 1. 1088. JEfav. major, qoam videtnr, aut non roolto,.
588 Mutare videntur] Ordo est, ig. fortasse etiam minor, nt panllo ante
nes perparvum qurddam mntare vi- dictnm est, et ut volebat Epicurns.
dentnr filnm in * alterntram partem, ' tantulus ' autera ' sol," tantnm In-
i. e. in ptns vel niinns. Lamhin, Pal- men,' iyri09<rts^ Lamb.
metins Mutare tideiur, i. e. mntari 696 Nam Ucet hinc] Fieri potest
filum: Hac observatione potoimus (inqnit) nt sol sit fons qnidara ora-
carere. Creeeh. Legi hic non potest nium igninm ac luminum : ad qnem
mutare wdetWt Ucet nonnnnqnam mu- roofloant omnes ignes, omniaqne In-
fare passive sumatur, ut plora talia mina : et nnde tantnm lumen, tan^
verba, qnee enumerat Voss. de Anal. tnsque calor emanent, qnse totnm or-
1« S. cap. ft. p. 10. Hiffv. bem terrarum eompleant. Lamh.
689 Ft/um] I. e. lineamentnm, dne- 597 Lar^^ttum/oa/em] Vnlt solem
tnm, extremitatem. Lambin, esse fontem qnendam omninm lumi^
Cvm Umgiu» abrint] Secntns snm num, qnemadmodnm fontes aqnamm
codices vnlgatosomneis, praeterpan-» dicuntur proprie» unde et scatent
T. LUCRETII GARI Dfi R£RU^ MAT. LIB. V. 1528
«qsny et oriantiir fltHnioa. Umb. vim aquaram sappedtUre possety
. Scater^ A verbo scatOy is, tertiae qaaDtaquotidieeffluit; sedessequae-
jofleiionls. sic eod. iib. 960. ' £t dam aqnarura oapita, ad qu« ex lo-
parttm plano scatcre, atque erumpe* cis editioribns conflunnt paulatim, et
re campo/ et 6. 890. * spirat fons dnl- pene dicam guttatim aqnae. haec ca^
cia aquai, Qui scatit, et salsas circum pita footeis» sen fontium origines, et
ae dimovet ondas.' Ibid. 806. * £t scatnrigines aqttamm appellamus. ex
•catere illa foras in stuppam semina/ iiis manant aque per rivos initio par-
te. ImmUa^ vos, atque angustos: qni longios flu-
witfntf €rmKi^% pmm^ Sic fere «ntes ac Ubentes, aiiis rivis additi,
omnes habent nostri vet. codices, jnagnos postea finvios gignunt. hn^,
qalbnscnm consentiunt aliquot vnl- Eiementa vaporia] Sic reposni, cum
gati. Alii tamen bmdt, qnod quam* in aliqnot libris manuscr. tapore§
▼is non damnemi /amf» tanien ni- scriptnm reperissem. eajMvis autem,
Jiiio magis rejlcio: est enim ilius- i. e. caloris. Sed negat Aristote-
.tris tralatio cum superiore continna- les aetberis, et eieli, aot astrorom
ta, et oonsentanea : ' Largiflunm fon- natnram esse calidam aot igneam,
tem.' Nam sic snp. lib.4.8emen ho- ut sup. diximus. Lamb. Vaporii. Ita
minis large profusum, ' flumen ' dixit : vet. nostri. In aiiisy vaporei. Vulg.
qnemadmodom hic Inmiais copiam» vapora. Gifan.
* flnmen.' JLam^. Alii bunen, fortas- 599 CoaveaiaHt] Ita vet. nostri rec-
se melios. Alias de solis luroine, de tissimey et vers. seq. Comflaat. Vnig.
qao ys. 598. objectionem instituit, eonvenumtf ConfluU. Oifan.
oihil diaisse videatnr. Creeeh. Flw Coi^eetwi] Niliil mnto^qnamvis non*>
mem. lumen fortasse recte. Gifan. «nili legendum pntent coalectes. ' con-
Atqoe ita meliores Mss. confirmare jectom' autem interpretor conges-
videtnr vs. Lucretianns snp. 282. tum, confluxnmy congressum. Ne-
' Largns enim liquidi fons Inminis ^oe tamen coniedue rejicio : quod et
setlierius soL' in quo * fons ' et ' lu- «M»* indicavi. Lamb.
men/ nt et hic, conjungnntnr. De 600 Exunocapite] Namcaputam-
veterum autem sententia, qua Inmen nis Latini vocant. Faber.
esse statuebant efflnvinm corporis fl03 Eet etiam quoque uti] Fieri
iominosi, vide Gevart. ad Stat. Sylv. etiam potesf (inqnit) ut, cnm solis
1. S. cap. 27. Hifie. ignis non sit admodiun magnus, ne-
. 696 Ex emni unmdo, quo ne] Ordo qne acer, magnis tamen fervoribus
est : quo, i. e. ad quem sotem, sic aer exardescaty qoia sit idoneus ad
elementa vaporis ex omni mnndo nn- incendinm acdpiendnm. Sed negat
diqne coaveninnty et sic conjectns, Aristoteles, nt dixi, solem esse ig-
sen conlectns, seu congestns,et acer- nenm ant calidnm. ' Etiam quoque/
Tus eorom confluit, nt tantus calor autem, ffy^pa est Ik vapaW^v, nt
ex uno capite proAust. Est autem sup. LanUt.
hoc loco memoria repetendnm, atque 606 Perdpiat] Occnpet, compre-
attendendum, qaod dicit Aristot* bendat, ut sup. 4. 733. ' Quam qu»
Meteor. lib. 1. non esse unom certnm percipinot ocuios, visnmque laces-
aqnarom locom, aut alveum, ant re- aunt.'
ceptacalum ioexhaustnm, unde per- 607 Quod genue] Cujns generis^
petno manent aqnas, undeqne sca» quemadmodum. Lamb.
teant fimtes, et enwipant flnmina ; 608 Aceendere ex mia, tfc.] Ita vet.
nam ne tanta quidem concavitss, 4ibri, et vulg. nisi quod Aecedere qni-
<quantas est orbis terraruroy tantam dam, et Acceudi. Florentini lihri
1524 KOTiE VARIQRtJM IN
Yn\g* Acdpere, qnod Lambinns pro- XfiMCnfF: tantun mihi oadmiD mo*
bat ; ego veteres Codd. seqoor. £x vent, nec mibi solnm (ne quis nie di-
numeris manavit mendosa rarietai : cat e»se fastidiosum) sed omnibos
sic et alii. Aceipere Marullus sup- hominibns humanitate politis ct ern-
posuit. G(/im. Accipere ex una sen^ ditis. Lumfr.
tUUi. Secutus sum hoc loco cod. 609 Forsitan et roeea] Tertia ratio.
Fiorentinos, ut omninm hoc loco soiebat enim Epicurns earam rerum
emendatissimos. nam ceteri vulg. ha- quse a Phiiosophis in eontrovertiam
bent vei Accendi, vel Acceadere, plane vocantor, et de quibu» sensus non
mendose. manuscripti antem partim facile judicare potest, phireis nffene
AccenilerefPnTiimAceedere:qnodpoB' rationes. quod testatnr Laert. his
tremnm depravatum est cx vero Ac- ▼«rbU : Th 8» /iloir olrAv to^o» &iro8»-
eipere: nam ex Aceipere factum est BAihu r&^ wXwrax^ ^monfUim^, i»a0uA^,
primnm Acddere, p inverso ; deinde «f«d ob KoBf^w vparrip^w M rS^
Aeeedere; deindc ex Aeeedere, AeeeH' -rV A«tro(oy iffrpoX^ryla» ^ifKmtifrmt,
dere, et Accendi. Jam, praeterquam ««i ^rh K&hrakias ramw iweMarm^
quod veritas et ratio hanc scriptu. &c. i. e. * Unam autem hamm remm
ram confirmat, etiam exemplo adju- afferre cansam, qne maltis modls vi-
vatur. Sic enim idem loqnitnr 6. 149. dentur dispuUri posse, furiosom est,
< Aridior porro si nubes accipit ig- neque recte fit ab iis qui inanem as-
nem.' eadem ratione ab eodem dic- trologiam studiose consectantur, et
tnm est • concipere ignis semina,' et qui temere quarnndam rernm ratio-
« concipere ignem,* iib. eod. 270. ncs reddunt.* Lamb. Aiind est : « ac-
« Quippe etenira soUs de Inmine mul. cipere incendia,' allud «concipere
ta nccesse est Concipere.' 'mnlU» ignem,' 'flammas,' &c. Hoc proba-
subint. M Koa^od < semina.' Idem tissimum genus loquendi, lUnd inusl-
ibid. 306. • cum roulU rigoris Corpo- tatum saltem. Omnino, ut vcram
ra dimittens ignem concepit in auris.' fatear, recto mihi talo videtur atare
ex hac re autem similitudinem dnxit Oifanii eroendatio : Aceendere ex una
Virg. JEn. 2. 411. ' In segetem vel- eehUiUa, i^, * Accendere ' antem « in-
nti cnm flamma furentibos Anstris cendia,' ut ' accendere bellnm,' lib. 1.
Incidit,' &c. Zoilus hanc scriptu- dixit. Veram e in pennltima elidcnda
ram non probavit, non aUam(opinor) erit, ut lib. 2. 680. in 'cootingere
ob cansam, qnam quod scripseram parato/ sic snp. 2, 1024. Aecedere
eam in codicibus Florentinis reperi- pro Aceidere habet uterque es Vossu
ri : eamque a MaruUo dixit e&se ex- Codd. Preig,
cogitatam et snbstitntam. Ego sive 610 Poaeideai] Est, nt possideat:
hoc sit verom, sive non sit, aio nec fieri potest, ut possideat. Xamd.
posse, nec debere aliter legi. Nam Ceecie} Obscnris, et oculorum sen-
primum ' accendere incendia ' dici snm fogientibus. lamb,
Latine non potest: deinde versua 611 NuUo qai eit J^dgere nUahuf}
verbnm Accendere hoc loco recipere Qoi non fnlgeat, et idcirco non cer-
non potest, quidqnid blateret nebnlo, natnr a nobis. Lamb,
^ni 'extra numeram de nnmeris' 612 MetifentM] JEetifer, Gifan.
dispntat, quique ' nnmeros innume- Exaugeat] I. e. valde angeat. sic
ros,' et * versns inversos,' et * modos aotem habent libri Mannscripti, et
immoderatos' et tpse facit, et Ln« nonnulli typis excnsi. ntitur eodem
eretio poetse optimo affingit. qnos verbo Ter. Heant. 2. 2. 2. ' Concnr-
cnm audio, ant lego, soleo illnd Aris- runt mnlts» oplniones, qu» mSii ani-
lophanis coutinoo usnrpare, 8^c fua mnm oxaugeant : ' i. e. qoBmemagis
T. LUCRETII CARI DE RBRUM NAT. LIB. V. 1525
ftddaeant ad credendom illam esse mense signa omnia, in qaibns doode-
corroptam. et Plant. Sticbo 2. 1. 9. cim terit sol, percurrere videatur.
* Her» sobveni : benefacta m^omm Deinde vm. IS. duos aeres luna soli-
taomm exange.' vulgati autem meo- que inservientes introducit, qoornm
dose habent exmidial. Umb. Ita et altero a Cancro ad Capricornnm de-
nostri vel. et Lambinus. Vulg. exau- trndnntur, altero a Capricomo ad
dM^ Gifan. Cancrum stato tempore subvelmntnr.
618 N€4f ratw iimpUx] Nonc de £t ne illudincredibile videatnrjnbet
solis et laoBB conversionibos qoas nobes spectare qnas diversi ventl in
rpor^ Orttci vocant : eammqoe, ot partes diversas protrodont. Creeeh»
etariaramreramsnperaram,etnatu< 614 JEgocentU BrumaUa flexue]
raUom, ploreis causas affert, ot sole- Mox meta» vocabit, eleganter. Manil.
bat Epicums. Non est (inqoit) ona lib. S. nodoe, nt et llb. 2. non minns
ratio, neqoe certa, quo modo ex par- eleganter. sed Lncretii imitatio est ;
tlboa «stivis, id est ex orbe solstitiali^ infra eoim, 687. < anni nodos ombras
atqne a cancro, transeat ad sgoce- exsqoat.' JEgoceroe autem Capricor-
rotm, seo capricoranm ; i. e. ad orbem nus. Fober,
bramalem. Hac de re sic Laertius : 615 Bmmakie adeai flexue'] Trala-
Tpowhs n^Uiv Koi trtkfy^s 4vi4xrrai fih tio est a certaminibus Olympicis, et
yb^ai Kora X^ptow odpaMv, o9r« siroilibns cumlibus. significat antem
ToTf jcp^tws K»npfayKwrpmv' bpotns id qood volgus solstltium brumale
8i ml Kork iJpos Mifytovj % koI 0Xi}f appellat Lamh,
yi 4wenfielm ixof»^s, r^s /ihf ifiwt- Revertene . . . veriai se] Ut 6. 62.
vhofUpiis, rris M lugrakiwodaiiiSf 4| ical < Depressosque premit.' Preif.
▼# H *«CT» Toio^ 8(n}y To«f iarpois 616 Caneerie] Ita olim dicebatnr :
To^roAf KarvXn^wnu, Arrf otd re dim nunc • Cancri.' Faber. Apud S. Cy-
IXuca atmla^au i. e. *Fieri potest, ut prianum p. 234. * vclnti Cancere in-
solis et lonsB conversiones 6ant ex fecta' legimus. Creeeh, De morbo
obliqnatione casli, temporibns ita ita dicto similiter Arnob. lib. 1. Adv.
coacti : similiter autem etiam ex ad« O. p. 30. ' lUi baud aliter contuma-
versa vi aeris, qni solem roodo a sig- ciam canceris saevi ad subeuodam ci-
Dis aestivis ad brnmam, modo a brnma catrisem circumscriptis cogitationi-
ad a*stivam regionem detrudere qne- bns compulerant.' De solstitio an-
at : ant etiam materia semper idonea, tem seu solstitits multitudinis nnmero
atqoe opportuna, eum partim contin- pro sestivo tantum plura congessit
gente, partim deserente: ant etiam Jos. Castalio in V. L. cap. 17« pag.
eo, quod talis vertigo his astris sit Fac. Critic. 570. Tomi quarti. Bav.
attributa atqoe impressa, ot possint Veriat metae ee ad aoUiiiittUu] I. e.
per aliqaos flexns moveri.' Lamhin, (nt vulgns loquitnr) 'ad solstitium
Annnnm solis, et menstmum lonn aestivom ' se vertat, Nam apnd pro-
corsnm per doodecim signa zodiaci batos Latinitatis anctores * solstitii *
at explicet, primo vss. 23. proponit nomen solstitium aestivum duntaxat
seoteotiam Democriti, qni docnit in- signiflcat, ' vel qnia ' (nt scribit Yar-
feriora sidera a summo cselo rapi et ro lib. 5. de L. L.) * sol eo die sistere
clrcnmferri, celerius ant tardins pro videtur, vel qnod sole ad nos verso,
rata aoinscnjosqoe sideris a sommo proximnm e^t solatitiiim.' Lamb, Ui
isto coelo distantia. Sol igitnr cele- veriai metae ad, Ita recte omnes fe-
rios qnam lona, ideoqoe illum rarius re libri. Lambinns : at metae veriaf
qnam illam signaassequnntur etprsB- »e ad, Oifan. £t ita optiroi Mss,
tereont, neque mimm si lona odo passivo enim, ot muita talia apud
1526 NOTiE VARIORUM IN
noiitrnfiiy osarpatar. Hav, Nihil inntaBdaiii ccDseOy qaaniTi*
e2t DemocrUiqmdMmcta^dfe.^^Hic qnidarti legi ▼elint r«aimiiif, ant re-
irer^us sop. jam pMittis est S. S7S. twrsant, Nam cnm ita, nt excnden*
Lamb, dum cnravi, habent omnes libri mi-
029 Qwmto ^uaque magia] I. e. nuscr. et vnigati, tnm nsitatnm ett
qnanto tint nobifl propinqniora, at- Latinis genus loqnendi, * vtsere/ et
qne ita a cselo reniotiora. ffrrani prop- * revisere ad hoc/ ant ' illod.' Laer.
ier antetn, i. e. propter, sen prope lib. 6. 12S6. * Nam, qoicaraqne suos
terraro. Lambin, fagitabant visere ad sgroa/ &c« ad
628 Cali turbine] Turbinem caH qnem locnm plnra. Lmnb,
dixit pro caplo, qnod turbinis in mo- 686 Ftl quoque ut e muiufij Alia ra-
reoi, h. e. ^fAfiov Sdcirr, circnmagitor tio. Lamb,
et clrcnmvol?itnr : vel pro rotnndi* G2S JEitivie Sigms'] A cuncro, Ltmb,
tate caeli volabiri, nt Virg. ' saxl tnr- 639 finiimi^js ua^ ad Jtexus] Ad
binem ' JEn. 12. 6S1. ' Praecipitem capricornnni) et ad brnmam. Tral^
scopulo, atqne ingentis turbine saxi tio est a Indis Circens. in qnibnsciim
Excntit.' Stc Catnllus 'fnsi tnrbi- admetasqnadrigsp pervenerinr,'flec«
nem ' carm. de Pelei et Thetid. Nnpt. tendns ' cnrsns est, et * met« fervidia
' Libratum tereti versabat tnrbine sunt evitandas rotis,' ut loqnitnr Flac-
fnsnm.' Lamb, cns noster. ex qno ' flexus' appellan*
024 iZ^ti»] C»n tnrbinis. Iiaj?i6. tar a Latinis, Kafjarr^pts a Oraecis.
625 ReHnqui PauHatim Molem] *Aira- Itaqne statim eadeni translatione
AcArcoOeu : celeritate superari. Laiii6. solstttiam, et bromam, * aoiis roetas '
627 irferior muUo] Ita libri vete- appellabit, 689. * Distinet sequato
res nostri. Volgati, iniiMam. Gtfan. solis discrimine metas.' Fuerant aa*
628 Et magis hoc] Et magis lunam tem nonnulli, qui humidam qiiod e
relinqui sole, seu quam solem. Latnb* terra et mari snrsum tolUtnr, causam
Et quanto] Sic legendnm, ot sit hic esse solstitii et brum» pntarnnt, qua«
Lucretii sensus : et qnanto Innft car- m soI pabulum sequatnr. qnam opim-
sns < demissior,' i. e. humilior, et in* onem refellit et rejicit Aristoteles
ft-rior cnm sit, longins abest a caelo, lib. 2. Meteor. his verbis : Ai^ koI
&c. tanto posse minns, &c» Launb, y^un «din-ffs, fhrm rSiv ^p&repa^ briKx»
Lunamf quanto demisdor, In qoibns- /Bor rby 1i\uv rpi^wBat. r^ dy^* tuX
dam vnlg. ^uanto et. Lambinns, el S<^ tovt* lrio< ffol ^arl «oicur^cy rbs
q[uaiUo, Oifan. rpmcbs oMnr ob yhp i£L ro^s abroln
6S0 Tendere Cttrsiuii] Tendere po* 9{nwr$M r^ous •adpaiaruxvdf^w alr^ rpth
snit h^pyrrrut&Sf ut sSBpe alias, pro ^, barwfutuo» V ^at rmno aupfiabfw
celerare: idem valefcontendereGor- vcpl avrhf, 1l ^tlptoOai' uai 7&p r^
sum.' sic dixit 1. 07. ' tendere oculos.' ^oKcp^ irvp, Ivs ftr fyjf ^P^^^i l^hcf^
Lamb, ro^v {*py, 3cc, i. e. ' Quocirca ridi-
GSl Flaceidiore] Languidiore, et cuU etiam sunt omnes, qnicumque e
tardiore. Lam6. veteribns solem ali huniido exislima*
632 Tac/o mogis, 4r^.] Qoantoetiam rant: et iccirco nonnnUi aiant solem
(inqiiit) Inua ciim sit sole inferior, snas ad solstitium et bromam con-
languidiore et tardiore impeto et cir- versiones facere. Non enim eadem
cuitu fertor, qoam sol, taoto magis semper loca posse ei cibom praebere.
ceterasigna auperioraeaiu assequun- Necesse autem esse boc ei accidere,
tur, atque adeo praelerennt, et supe- ant intrrire : nam et ignem ante ocu-
rant. Lam6. los, atqne in promtn positom, quoad
635 Ad hanc quia tigna remsunt] pabulum habeat, eo nsque vivere.'
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1527
Hainidam aDtem taDtom igni clbnm qnia b»c eveoiat. Pabtr. Vegetius
esse, qoast bumldi pars ea, qnae sit 4. S8. ' Hi ssepe singaii, iDterdttm
extenaata, qnseqne subvehatur, ad duoy magnis autem tempestatibus
solem perveniat, ant qnasi hic hnmi- etiam tres pariter flare consnevernnt.'
di ascensns talis sit, qnalis qui flam- Qaem locumy ut et Homeri alio-
inae orienti et viventi cootingit. ez rnmqae, addncit Brodens ad Cala-
qua arguniento probablli sumto, sic brnmpag.371. ubi Locretiam defen-
et de sole existimarnnt. Sed hoc dit. Uaxf,
•
non est simile. Flamma enim fit ex 649 M nox o6nttl] Nttoe incipit
continuo homido et sicco varianti- diei et noctis causas «rapUcare. Lamb,
bns, neqne alitnr. Non eniro manet Diem seqnitnr noa, quia vss. 6. «ol
eadem nllo tempore fere. Soli au- longo cursu langnidusy occasnrns
tem fieri nuUo modo potest nt hoc enlm languescere videtnr, extmgni-
accidat. Nam si eodem modo, qiio tur, vel quia eadem vi qna snpra ter-
modo illi dicant, alatur, perspicunm rasdiurnotempore vo1vebatnr,snbter
est eveutnrnm, ut Sol non solnm, terras noctorno fertnr. Bpicnrus in
qnemadmodam censet Heraclitns, Epistola ad Pythoclem ortum et oc-
qnotidienovnssit, sedseniperetcon- casnmsolis et Innae Kor* ift/^dmd^ r^
tinenter novns. M. Tnlllus opinionem Mpyris, mai ri\iy iwiHfiv^^ vel icaT*
illam Cleanthi adscribit lib. 3. de N. Ayw^Wf ical icar& afi4iriv posse fieri con-
p. his verbis : * Qnid enlm ? noo eis- tendit. Creech.
4em vobis placet omnem ignero pastn 650 De longo cunu] Post. vide qn»
lodigere, nec permanere nllo mo- ad l. Extima aiitero cceli vocat hoc
do posse, nisi alatur ? Ali antem loco partes occiduas ad Atlanticum.
tolem, lunam, reliqua astra, aquis Falter,
alia dttldbas, alia marinis ? Eam- Ultima «srit] Sic ex vet. libris scrip-
que caasam Cleanthes affert, cnr sa si ; in quibnsdam codd. vet. «cftma,
sol referat, nec longios progredia* oe^tma. Hinc MarnUns extima pro-
tnr solstitiali orbe, itemqne brnmali, cndit, nt et vulg. G\f<m, Alii libri
ne longius discedat a cibo?' Sic Mi- habent exiima caU, qnod interpretor
Dttcins in Oct. snb persona Octavii : extimas parteis caeli, alii alHma eaU^
* Fontinm dulci aqua marisve mnn* et ita legi volebat Adr. Turnebus :
dnm nutriri : in vim ignis abitnrum, cui aisentior. Lamb, Sive VUi^
Stoicis coDstans opinio est, qnod ma» sive Extima legas, perinde est.
coDsnmto humore mnndns htc omnis Creeck,
ignescat : et Cpicureis de elemento- 661 Sao$ ^avU Umguida$ iguU}
rnm cooflagratione et muttdi ruina Ejflamt smos igneis^ i. e. exstinctas est.
eadem ipsa sententia est.' Lamb, fuit etiam haee valde pingnis, stolida
&I2 Magnoe aaaos] Stellarnm peri- atqne anilis Epicari opinioy astra
odoi, et Satnrni, Jovii, Martisqne re- orientia acceadi ; occideotia, exstio-
volntlooes respicere videtnr. Creeek, gni : qnam et Cleomedes libro secnn-
Annoi pro qnibnsvis noo temporis do commemorat ac refellit his verbis :
tantum periodliiy sed et spatii circa- ^airoi rp^r iwem rois «Ifnf^A^is ^ovw-
lis posuit. Siniiliter, 1. 312. ' Quin rirMs od<nM,iTi^Tkiarpakw§^¥arrop
etiani mnltis solis redeontibns annis.' &Mir^\XoKra fiiv, ^«drrwrfiai* MfMi^ Sk,
et vs. 1028. * £t mnltos etiam mag- afi4rwa$ai, iwtp hiunArofriw iarw^ in sf
nos servata per annos.' Preig, rts dpt^iUiwn /thf MpAwoot, (^pp kiyoi,
645 iVonM« videe] Quod molti qni* ^ dpvfA^fovt 8^, &iro0H|<niMiy. loat M
dem neganty etsi constet oomqttam rwf dXKoHf &ra ioruf SparOf r^ B/uhop
fere tempestatem fulminantem fieri, X^yor wouirm, oth^ S* ipa wworhs ml
1528 NOTiE VARIORUM IN
Zatfdnoi hy^ ^erv^ AoV o(8* ht^tt qoa oriri solet, per?enit? At eDitt
o^^mirojSriTJyfy^f^^ptfef (rxfftari cum fabellae cttidam anili fidem hi-
KtXPnt^^U ^iAXorc Top' iwois heoffra bnisiet, qiiae ab Hispanis tradita eit,
oMr Ko) Sv^cu, jcol &yar^\Xci. ical ro^- solem in oceanum incidentem, stre*
rotf &cieci M^«< ^^ *a^ afi^nnfaBaL pitnm in eo mittere, tamqnam snos
«M, Ko) l(<(«TC(r0a<, jcol Korik wAiras igneis efflantem, et marcescentem,
ria rw hfiiirmv larrvKrAaw ^icirapa- qnemadmodam fermm candens dun
•KKnaloa iofoKoylats yivtffecu iar\h-ov$ inaqoaexstinguitar; hancopinionem
feopitt ^tpofihw rc jcai wdKof i^earro' mente sna comprehendit is qni solos
lUp^ticvrhwoffa9iJunAwrmrw bplfovrosy et primns veritatem inTenit: et ne
To^rov trviiL0abwfroSf &c. i. e. * Atqni illod quidem Intellexit, partem om«
ad illa omnia qnse snnt absnrdissima, nem cseli seqnaliter a terra distare,
praeterea etiam pronnntiavit (Epicu- sed enm in mare demergt existima-
rns) astra orientta quidem, accendi : Tit, et rursns ex orientali mari ex-
occidentia vero, exstingui. quod sl- oriri: et ab aqna quidem orientalt
millimum.esty ut si quis homines qui arcendi, ab occidentali veroexstia-
ceniantur, vivere dicat : qoi non cer- gui.' Jara qnod ad loquendi gemu
nantur Tero, mori. Et in aliis rebuS| attinet, attendat lectory qnod antea
qne sub sensum videndi cadunt, si- admonuimiis, baec verba^ ' exhalare/
milem sermonem habet. Ita aotem 'exspirare/ * efflare,' quasi activa»
scilicet intelligens et divinns vir est, jnngi cnm accnsandi casn, nt hic
nt ne illnd qnidem ei in mentem ve- ' efflavit igneis/ et S. 719. < Unde ca-
nerit, quod, cnm terra sit globosa davera, rancenti jam Tiscere, vermeis
figura praedita, alias apnd alios sin- Exspirant ?' ad quem locum hac de re
gula astra et occidunt, ct oriontur : plora. Lambin,
atque ob hanc cansani necesHe erit 652 CoNciisfos Uere] Conquassates
ea sifflul et exstingiii, et accendi, tum et fhictos labore itineris. ' itere' pro
pro omnibus finientinm, sen horizon- itinere. sicenim inflectebant veteres,
tnm, mntationibns, paribus propor- 'iter iteris,'et 'itiner itlueris,' teste
tionibns interitns innnmerabileis fieri Nonio. Nftvins Lycnrgo : ' Ignoti
et morientium, et rursnm reviviscen- iteris sumns : tnte scis.' Attins
tlum ignium, cnm hoc contingat pro CEnomao: ' Pr«sto etiam adsnm : ex-
omni finieatis mntatione,' Scc. Idem prome. qnid fers? nam te toogo ifere
aliqnot versibns post: *H wms aMs cerno vadere.' Idem Telepho : ' Stn-
6 liXMs ofiofwiiuwosy TdUir M rV ^am- diumque iteris reprime.' iMmb.
toaV wapayiwvroA ; hXXk yhp fuAapt^ Itere} Sic veteres pro itinere. Fab.
ypaditi wunwOtras, &f, rw "IfhfpQw ioro- 66S Aui qiti $ub terroB carsiim] Fn-
poivrm¥,ifxwhroyTarbif1i\iopr^iiie§ay^ emot etiam nonnolli pliilosophi, qnt
if/6^ ifiwot^tif ofi9pripto¥oiff &s diisv- solem non snb terris moveri, sed clr-
pop oihfpoo ip SBori* M ra^nip j^ rV cnm terras dixerunt : iccirco antem
96^aM 6 pAns nai wpSros Mpdtww rV ex oculis nostris evanescere, et ooc-
ix^iair ^itvp^ ica2 oM* Ikci^. rci^^ tem fieri, quia terra, nrsae snbjeeta;
Kcr, 9ri vSy pipos rin> obpopov rhloop alta et edita est. ex quo fieri, vl
Mx^i rfjs yijfj Aaa* clf r^ BdXoffoaM solis Inminibns oflliciat. .Aristot. lib.
abrbp itarrai6to$ai MXafioy itai «EXif 2. fitrtmp, cap. 1. in extr. LambiM.
Ik r^f AraroAucnf 9aXA(mis bwoTixXw 654 iS^pero giup ierrat perhtUi of6Mi]
icai iir^ fikp roo AroroAiKov Marof i^dw' Ordo est : qoae vis pertnlit orbem,
rcoOoi, bwb M rov wphs 96ffoi o0iiryvo$ai, videlicet solls, snpera, sen snpra ter-
i. e. ' Aot qoomodo sol ipse exstinc- ras. qoidam tamen legnnt, mpertt
toiy rarsus ad eam caeli partemi ex ierrm pue periuiii arbem, nt-subiotel*
T. LUORBTU CARI DB RBRUM NAT. LIH. V. t539
ligfttnr ' Bolem.' Lamb, dne nsqne ad jnstDm solis Inmen.
6iS Tempore iiem eerto] Cur tem- Constderatur itaqne hic Mstnta nt
pore certo anrora ezsiytat. jLmiA. Auror» paranymplia. Ha»,
Ante tolis ezortnm splendor qnidam, 659 Aut quU coneenimU igneel Mi-
qnl aurora dtcitur, illnstrat ccelot| nntins in Octavio : ' Sic congregatis
qnoniam sol snb terras ab orcasn tn igninm Keminibns, soles alios atqne
ortnm rcTertens anteqnani ipse ap* alios semper splendere : sie exhalalis
pareat effnndat radios, vel qnia din- terrse vaporibiis nebnlas semper ado-
persa hestemo itinere ignis semina lescere/ &c. Lamb,
ibl con6nnnty et prins quam forma- 661 Qmte faeiunt eoHe nofoa oemper
ruBt ant aocendemnt solis globum lumtmt] Aliter Aristoteles fi«rt«poX«
dcbiii Ince •tbera illnstrant. Post- /9* cap. 2. quo loco nefrat, solem ali
eriorem cansam fabnla, qns apnd bnmido, qnem paullo ante protnli-
Poasponlnm Melam, 5, 6. et Diod. mns. Volens enim veteram qnornn-
Sic. Ub. 17« legatnr, confirmat ; et si dam opinionem refellrre, qni arbi-
coastaatia illins oonfinxns cniqnam trantnr solem ali humido, docet hoc
ioefedibilit videatnr, is consideret absnrdi ez eo eventnrnm, ut sol non
non muiorem in mnltis aliis rebns solum alio atqne alio die novns sit,
conttantiam deprehendi. Creeek, vernm etiam semper et assidne novns.
Mninia} M. TUII. lib. 8. de N. D. ez quibns verbis intelligere licet,fal-
* Qmid deinde ? Inodea dicetur, quss snm illi visum esse, nova semper
lAncotbea a Orsecis, a nobis Matuta gigni solis lumina. Lamb,
dieiUir, cnm sit Cadnii fiiia.' Lamb. 662 Quod genu»} Cnjus generis, vel
6M AMroram'] Auroram roseam, qnemadmodom. Lamb,
foimUmKar, Lamb, Hoc loco ' An- 668 Idaie Jhma] De Ida mottte,
wa ' Dea, seu pcrsona, non est, sed omninm, qui snnt in Hellesponto, al-
splendor. * Anra' enim velapnd Vir- tissimo, sic Diodoras Sicnlns llb. 17.
gtL JEd. 6. 906. * anri anra refolsit.' pag. 401. 18iw 94riicai wapdJio^ ov/f
splendorem notat, ab aljpof , quod in fiaiw» yirooiku wtpi rovro rh ipos, Kark
vetnsta illa Orspcta ' anram ' signi£ca- y^ rV voS Kw^s innoKk' h^ ixpas rjf t
bat, nnde O^cwpof. De Matnta au* nopv^s Btkrip^ vnrofilar roi» vopUxprras
leinsenLencothea, nnde^matntinns/ iJpos brepmor^ yaftffBai rV ^P^ ^'
drc. res nota est. Faber, rSr Mfmn^ m^s' ^pSofcu 8^ rhf ifXioy
J)rferi} Mss. qnldam d^ert, i. e« tnriisroKrhs oSoiisbawriKXMfrar^kie»
late spargit, qno sensu videiicet se- rlWtf, oba ir uvttKor^pti oxfil»»n rerpapL'
pint apud nostram Terbnm ' differre' ft^Mf^ A^aA r^ ^x^a uariL voXXo^ r6»
oocnrrit, uti 2. 678« 'Unde ignem woos ix^^ 9uovappJrfpff $ar§ SomiW
jacere, et Inmen submittere possint : wvpk vXf i« Bffydpow rov r^s yiis SpifoT'
Scintillasqne agere, ac late differre TOf. i. e. < Proprtum antem et admi-
faviUam.' 6. 600. * Funditqne ardorem rabile qniddam in boc monte fieri so«
longelongeqnefavillamDiffert.'et2. let. Nam sub Canis ortnm, qui fit
84.*Mobilitersolvensdiffertprimor- in summo montis vertice, propter
dia Tini.' Deniqne 1. 278. 'Ingen- aeris circumfnsi qnietem, ab omni
teaqne rait naves et nnbila difiert.' motn ventoqne vacnam, hunc verti-
Vemm in omnibns bisce vis aliqna cem a ventoram flatn immunem at-
iafortnr rei qnsB 'diflerri' sen dis- que intactnm esse: cerni antem so-
pergi dicitnr, ita nt vls ejns commi- )em cum etiam noz est, radios snos
anatnr et soliditas solvatur. At de ezpromentem, non in fignram rotnn-
sslcndoro Aiurorss hoc non dici po- dam conversnm et conformalum, sed
tcstyqniallatntaMattttacrescitassi- flammas in divertas parteis dispof-
im
NOTJS ViUtlORUM IN
geatem, nt complares ignea exlre-
aiam terr» terminam, qnem finien-
tem appellant, attingere videantur/
Simiie quiddam narrat idem Diodo-
ros libro tertio accidere in Arabia
fortunata, quod ad solis ortnm atti-
|iet, his verbis : ix /Uirov tk rov vf^i-
70VS ^turhf ijmpaufSfUPOP oibT^ U^mm]
hflaaBQi y^p Mpcuu wapaw\iiirtop ry wv
pulUgr^^, ffwtpOiipas 8i ^' lavroD /te-
yd^oos iarofpiwntp. i. e. ' £x medio
aatem mari ainnt solem exorientem
cemi pranflB candentistim» similem,
Bcintillas antem ex se magnas ja-
cere,'&c. Lamb,
670 Et caio dimiUuiU] Sic babent
aliqiiot Itbri mannscr. et non panci
valgati, melius (opinor) quam demii'
tmU. Larob. Demittitnt, Ita ex qui-
busdam Tet. maioi, cnm Marullo. In
aliis: dimUtunt. Oifan. vs. 757. < Sol
dimittit languidus ignes.' Creeek,
671 Tfec mimu tn certo'] Sic legen-
dnm, ta certo divisim, non incerto con-
jnnctim. atqne illo modo scriptnm est
in tribus lib. manuscrip. et in Flo-
rentinis. Lamb,
Imperat] Tralatio. Sic sup. 1. 176.
* Viteis auctumno fnndi saadente vi-
demus/ Lamb,
672 Veate] Lanngine. et iU No-
iiiBS* ande ' investes,' impul>eres. sic
Vtrg. iEn. 8. 669. ' Aarea cspsaries
ollis, atque aurea vestis.' Lncret.
iof. eod. lib. 887. * jnveotas Occipit,
et moUi vestit lanngine malas.' Loia^
^Lanngine. Oranimatici passim et
Virg. interpretes. Faber. Virg. JEn.
8. 669. * Aurea csesaries illis, atqae
anrea vestis.' Hoc est Barba, node
e contra investes dicimus imberbes t
ODde est JEn, 8. 160. * Tunc mihi
prima genas vestibat flore juventas.'
Servius. Creeck,
675 iVo» Ntmts ineertia] Sic babent
•tres lib. mannscr, et Florent. et sane
m ita legatur, ratio postulat, oisi
qnis dicat, iegendnm item nt supra,
/divisa voce, tn csr<ts, et retinendam
Jiolgatam scriptaram mtittis. Com hoe
loco congruit is qni est 6. ft56. ' Ane*
tnmnoqne magis steliis fulgeatibus
alta Concutitnr caeli domns nndiqne,
toUque tellus.' Lamb, Non nimie m-
ceriti. Ita vet. quidam, mann formii-
qoe descripti. In aliis: Non aitaus
tiic€r<is. Oifan. Hsc scribit inter-
pres, * Sane nt ita legatnr ratio pos-
tulat i nisi quis dicat, legendnm iUm
Ot supra, divisa voce, tn cerits, et
retinendam vulgatam scriptnram,
fNtaas.' Bis errat; nam si iu legere-
tnr, gravis^imnm in versn mendum
esset ; sic qoippe haberet : Nom mimu
in eertie fimd partibiu oitiit, Uoa sjl-
Uba, ot vides, brevior est qnam
oporteat. Sed hs^ qoidem incefi-
tantia est homiois alio properantis.
Qnod antem ait lectionem illaoi,
qnam ipse in sno contextii, nt oos io
oostro, exbibuit, eam esse qoaio ralio
postolet, id quoqne ejusmodi est, nt
vix cuiqnam credibile sit, qoi com
cora legerit. Scribeodum eoim esse
osteodam, N^m minMo luee certie Jktnt
t» partt^Ks anat. Aotea dixerat Lo-
cretiaSf Miraris quod tam eerto
tempore Igoes coofloere possint ; cor
id lacias oolia equidem caosa est,
com tot res aliaa certo itidem ten-
pore fieri ceroas, dcc. postremo otm-
bi, falmioa, graodioes, veoti» dcc. illa
omoia non nunns in certis porlibos
anoifiaot; qott tu taraeo taiitopere
mirabilia oonquam doxisti. * Ncc
tameo iilad io his rebos mirabile ^-
bet Esse, qood hsc igois taai certo
tempore possiot Semioa cooflaere, et
soliii reparare oitorem ; Molta vide-
mns eoim, certo qnsB tempore fioot
Omoibtts io rebus, (exempl.) flores-
coot tempore certo Arbosta, et oerto
demittunt tempore florem. Nec mi-
nns in certo dentes cadere imperat
Btas Tempore, dec. Fulroina poa-
tremo, nix, imbres, Dubila, veati,
Non minus hsec certis fiant ia porti-
bus anni.' Idqne nt planissime et
iurafiupifffitgrfiT^ probet, addit, qnod
ad confirmatiooem omeiidatioaia bo-
T. LUGRBTII CARI DB RRRUM NAT. LIB. V, 1531
%tnt farit maxlme, ' Conseqaa natnra reritm ex wrdme eerto. Hsc ad enien«
eat jam rernm ex oriJine certo.' dationem; cetera in noti». Fa6er m
Vides, nt opinor, liane lectionem iU« Emend, Hunc versnm delet Faber,
sliqnanto esse meliorem, qii» ab in« et in seqnentt legtt, Namque uii ree
terprete Liicretii, qna»i longe opttina mundi, t^c. retineri vero poteat iste
•sset, probata fnerit. Faber, versns si legatnr, Nomque uii mdix*
076 Namque ubi mcfueruniyifc.] Al- erunt, Sic i. 681. ' £t quid qnaeqne
temtrum liornm versnum, vel hnnc, qneftnt,perf(ederanatnrai,Qiiidpor-
Tel deinceps sequentero, puto ab ali- ro neqneant, sancitnm qnandoqnidem
qno esse ioterpositnm, nec esse Ln- extat.' Ita igitor conjicio legendnm,
cretiannm. Malim lamen hnnc de- nec pndet conjectnrsp. Creeek, Utn
lere, et alternm retinere, vel ita, nt eiefueruni, Istnd * wc' referri debet
io omnibns libris legitur, vel paollnm ad r6 ' atqne' in versu seqnenti, i. e»
isinotatnm, nempe hoc modo, Nam- itidem ac Faber tn Nei,
queuiireemundi^ifc, iMmh, FuerunL 678 Consef tui] Conseqnens. Lamb,
In vet. qtiibnsdam : fuerant' Versnra E vet. Cod. Oronovint Consequia quo*
aeqoentem eroit Lambinns. G^aii. que rerum sunt ex ordine eerto. Creech,
Ecce aotera de integro ; occnrrit 679 Creseere iiemque] Nnnc quaro-
oliiHl in hoc ipso loco qnod festinanti obrem dies etnortes augeantur et mi*
moram objiciat: ' Namqoe nbi sic nnantnr. Iicmi6. Dies noctesqne annl
fuenint cansarnm Ixordia prima, At« decnrsn sie increscere et decrescere,
qne vti res mnndi cecidere ab origine nt prolixitatis ac brevitatis ntriusqne
priua, Conseqna natura est jain re- vices exqnisile per hyemein «statem-
mm ex ordine eerto.' Dnornm pos- que alternentnr, res mira semper visa
icfioram versnum altemtrum bfitidiet est; id vero fit, qooniam circuitiones
Lnmbinns, neque de illo, Aique uH, solis supraac infra terram nnnc ce«
^. dissentit Gifaniu9. Ego priorem lerins, nunc tardins fiunt, qnatenns'
prorsns delendum arbitror, hao pri- ipsae locornm sen viarnm, quibns sol
mnn cansa, qnod istod tie stare non • incedit, longitndines snnt alternsf,
poasit cnm Atque iift, qood iis qui vss. 16. In qnibus describit poeta
lAtine aciont, notissimnm est ; dein, inseqnalia arcnnm dinrnorom noctur-
prioris versns, * ubi sic fnernnt can- nornmqoe segmenta in positu sphieraB
amrnm exordia prima' eadem plane obliqno, aequatorem tamen ab hac
aenteotia est qnse secnndi ; sed ver- lege excipit, qui in qnavis etiam obti-
aiu * Atqne nti res mnndi cecidere quitate in doas teqnas partes ab hori-
nb origine priina/ is vero Lncretlo xonte dividitnr ; ex quo fit nt sol bis
pnrente longe dignior est quam ilte in ipso iutra annnm constitntns dno
nlterprojectitiu8;iiamT^eerid^«sor- nbiris gentinm faciat oequinoctia:
tem, temeritatero, et casnm notat, hinc signnm illnd in qno nodnm sqoi-
•mnpta ab aless Indo metaphora, * Si noctialem esse dixit intelligendnni
ilhid quod opiis est jactu non cadit.' dnplex est, * Aries' viz. et * Libra,'
Ter. nnde, qiiod mnlti non observa- In cnjns utriusque inltio mutna fit
rnnt, natnm et illud, qnod vntgo La- signiferi aeqnatorisqoe intersectio.
tine dicimns, * Belte cecidit,' &r. Deinde snbjungit vss. 6. id fieri
6ed cnm hoc loco rationem afferre posse, quod certa sunt per aetherem
asaertionla snaB dehnerit poeta, parti- loca, qnae possint a sole ob factam
cnla * aetiologica ' opus est ; itaque, majorem minoremque resistentiam
expnncto illo priori, sic legere soleo, velocius segninsve percurri. Demnm
Namque uii ree mmtdi eeeidere «6 on- vss. 3. qnia atternis anni partibns
fMc jnrtma, Ceneequa natura esi jam tardins aut cttins tottveBiant i^ti
1682 NOTiE VARIORUM IN
ignes qoi facionty vel accendaiit so- ter aqailonem et anstrnm ; sea sohti*
lem. Creech, tium et bromam. vox * flatns' antem
Tabewere] Minni. tralatio est. sic patrii casns esr. Lamb.
2. IITI. * Nec tenet, omnia panlla- 689 Caliak] ^Cftlnm' aecipio» nt
tim tabescere/ &c. Lamb, sit recti casos, nomeri singnlaris.
eeo Cum Mmant augmind] Com an- Hsec qoantnmvis licet levia, notavit
gescant. sic locntns est 2. 188. * Sur- Zoilns nt sna. Lamb, ' Caelom ' est
sns enim versns gignnntnr, et aug- recti casns ; ' flatns^' patril. Gifatu
mina sumnnt' Qnod autem qoidam Metae] Solstitinm, et bmmam : sen
hoc ordine hnne versnm legi volnnt, circnlnm Cancri, et circnlnm Capri-
oimiiacf^saiig^ntiiafuiiMnifyincidnntin comi. snnt enim velnti metm solis;
MMS^afroreiaiffxpo^/oyUafeumno.quod ad qnas cnm pervenit, iter cnrsnm-
vitandum censet Cicero in Orat. qne snum flectit. Lamb,
Lamb, Cum noetee m^mtna svmmil. 600 Propter Signiferi poiiCHramfo-
Ita vet. quidam. Elegantior Ecpho- /tvs] Propter situm Zodiaci obli-
nia, quam vulg. eum tumant augmina qnnm. M. Tnll. de Div. lib. 2. * V'm
noetii, Gtfan. qnandam esse ainnt signifero in orbe,
682 ImparibuM eurrent a^fraetibua] qni Onece l^tJkaiAs dicilnr.' Lamb,
Pnm impariter et insequaliter cir- 601 Coniundit] Conterit, consnmit,
cnmagitur. hac de re sic Laert. M^my nt sup. 618. ' Annoa sol in qno con-
vwcr&v Kol injuspta» iropaXXiTToyra «al sumit tempora curlb.' Lamk,
•Kopb, Tax*(as ijXlm Ktp^tu yhfwBai^ ue^ 603 £orKm] Astrologoram, eteoram
wdkuf itapiL fipaMaSf Mpynp^ i. e. dice- qni scripserant pbaenomena. Lamb»
bat Epicnrns, ' Noctium et dierum Qui loca eeeU] Astronomi. Foier.
longitudines ez celeribns, et «ontra 605 Propterea JU] Hnnc vemm,
ex tardis solis motibus supra terram secutns aliqnot cod. manuscr. hoc
fieri.' Lamb, loco posni : qui tamen mox IteratAr.
An^actibut] Cnrsibns et itineribns Lamb,
flexuDsis. Caesar lib. 7. de B. O. • Aut quia crattior esl] Alia ratio.
Oppidi mnriis a planitie, atqne initio Lam^.
adscensus, recta regione (si nnllus 606 Tremuhtm jubar JuniM ignit]
amfractus intercederet) cio. cc. pas- Sol. Lamb, Htetitat, Tardina se se
sns aberat. Lamb, expedit : miror itaque dicere Gifa-
686DontcKmadtdsignvm]ItaLam- nium, «haesitare' snmi pro micara
binns. In aliis : Donee, Oifan. Ad motitari. Hmc tamen vnlgo miran»
td t^Rvm, ad hrift/tpiaMf i, e. (nt Latini tnr. ExpUcationem certe nostram
appellant) * apquinoctium.' Xram6. planissime veram esse ostendit ver-
iivat iVbdvs] 2Vodvs aiMt dixit trans- sns qni hnnc sequitnr, ' Nec peoe-
late pro eo solis circnlo, qni caelnm trare potest facile atqne emergere ad
medinm qnasi cingnlo cingit, ac cir- ortns.' Itaqne haesitat, qnia emergere
cnmdat. nondissimiliadmodnmtrans- non potest. at ridicolnm sit dicere :
latione dixit lib. 2. ' anims nodos,' et Micat quia emergere non potest.
lib. 4. ' Veneris nodos:' videlicet,con- Imo micat, qnia emersit. Faber,
jnnctiones qnasdam arctas et adstric- 608 Propterea noetet kibemo] Virg.
tas, fnMopaos, Lamb, Nodut, Qni- Oeorg. 2. 481. * Qnid tantnm oceano
dam Veteres, Maiut, Oifan. /Equi- properent se tingoere soles Hiberai,
noclia intelligit. Faber, Propter in- vel qnse tardis mora noctibns obstet.'
tersectionem zodiaci et seqnatoris, Lamb,
Creeeh, 600 Cettant] Longiores snnt: nt
088 Nam vMdto cvrs», 4v.] I. e. in- tarda noctes apud Virg. mstivm simt;
T. LUGRBTII GAAI DB RBRUM NAT, LIB. V. 1S89
qm» tdeo ' imtdm ' djcantnry qnod mioey qood uiio cttm lana fertar, eC
propter loogitndinem dienim tardias illins radios avertit vss. 6. Yei in-
adTentant. male itaqae Interpret, telligere ponsamas lan« globom ex
qvl locnm hane Cnoetes ceBsant') dimidia tantam parte lucidum, qai,
per locom illam Virg. Oeorg. 2. 481. si circa saom centram ▼olTator, .va-
ezplicandom credidit ; qnod ei cnm .rias quas videmus pbases exbibeblt
miiltis, neqae sane indoctis, com- vss. 9. Qaibns hsc omnia displicent
mone est : <Qnid tantam occano pro- isti habeant lanasqaotidie nascentes
perent se tingere soles Hibemi, vel et intereuntes : id enim certo tem-
qosB tardis mora noctibus obstet.' pore fieri posse multa alia demon-
Fmb, Eleganter de noctibus ; de- strant, vss. 20. Creeeh, ^
snmptnm, at videtnr per metapho- Pereuam] Sic lcgendnmy et ita ba-
ram, ex illo : ' Ant abi si cesses/ bent libri aliquot mannscr. vnlgati
qaod et Persio inter alia ejnsdem antem pereulen, mendose. 'Percussa
Comici obversabalnr, in hiscec 'At radiis solis,* i. e. icla Inmine solis.
si nnctns cesses,' &c. Prft^. sic locutns est sap» 2. 700. *Recta
InMigne diei] Ita vocat orbera solis. aut obliqua percussns lace refalget.'
Fab, ibidem vs. 870. ' qnodam gignantnr
. 700 Aui etiam] Tertia ratio. Lamb, Inminis ictn.' et hoc eod. lib. sup.
701 Coa/bierc ignse^ £x qnibns nova B5S. ' Ut queat accendi parvis ardori-
sempersolislnniinagignnntnr,ut sn- bus ictus.' Unde 'verbera radio-
prm dixity vs« 659. * Aut quia conve- rnm ' dicnntnr tnm solis, tnm lunse.
ninnt ignesy et semina mnita Con- sop. eod. lib. 486. ' £t radii soUs co-
flnere ardoris consnernnt tempore gebant nndiqne terram Verberibns
oerto/ Ste, Lamb, crebris,' &c. Sed de hac variatione
702 Qat/actvtt<,4r«*] Versum prozi- lansB Inminis et fignrsB sic Epicnras
mam : * Propterea fit ati videantar apnd Laertinm. '^i tk M4xfrtu tV
dicere verum ;' qnia in quibusdam aeKinpf ^ lour^r lx«' ''^ ^* ^X^
valg. non erat ; et ia vet» partim hic, rai tk M rov j^v. Kal y^ vap* i^
partim paulo antey post illnm : * Om- 6fl«^?Ta4 «aAA& fih^ l( jovrfir ^wra^
nia disp.' est positue, et quia inepte traAX^ tk A^' krepoMr ical ol^ i/moioff'
videtnr inculcatns (mox enim seqni- rorci rw 4y rois iJuereApois ^awo/thmVf
tnr) et scntentiam vitiat, propterea, &c. seqnitnr, *H 8^ KiMpwru toS vpo^-
Inqoam, non admisi. Gifan. ^hrou 4» abri S^ffroi p^p yiPModai ical
. C«rta de mrgere porfe] 'AMurrpo^, neerh vapaWayhv fupS»', ««i ««r* fpoa-
de certa parte sorgere. Lamb. X«^«»'i ^ iufaxAp^"', ^ «w* 4wimp69'
708 Lana poteei eolie] Cnr Innse fi- ^»», ««i ««^ ^ov tuf rpifm eempono
gara varietar, et modo plena sit, mo- rh Hpuptmnp roU ^aovfi^wit. i. e. * Prse-
do dimidiatay modo bicomis, modo terea fieri potest, nt Inna a seipsa la-
nolla. LambiM. Qnod ad lonam atti- men habeat : contingere etiam pe-
.nety si Incem a sole accipiat, si glo- test, nt a sole. Nam etiam apnd noi
bosm sit figur«y et snb sole cnrsum mnlta oernere licet, qn» id qnod ha-
snnm peragat, tnm varinm illias mul- bent, ex seipsis habeant : multa, qnm
tiplioemqae voltam recte illi expli- ab aliis : neque qnidquam eornm qnm
cantyqnivariasoUsillnstrationeproat in aere apparent, obstat, qno minns
ad solem accedit, vel recedit a sole» iU sit, &c. Vnltas autem ejos varius
pbasea lunK variari existimaot vss. et multiplex, qui sese nobis expromit
lU Si vero Incem alinnde non acci- atqne ostendit, potest nasci et ex im-
piaty tom concipi potest alind corpqs motatione partinm, et ex accessione
opaciui qoidemi et cassom omni la- ejoa ad solem, aat recessione» aot e^
153»
KOTJE VARIORUM IN
tilMtnictione sen offectione, et ez alta
ceDsa, in qoa «pectetiir id qnod con-
Aentaneam est iis que sant in prerop-
to*' iMnbin,
706 JDoNMitm euM oontn, tfe,} I. e.
donec contra emn, nempe solem, i. e.
donec ei opposita, Scc Lambni, Os-
mkumntm, Itavet.librinostri. Vulg.
Dtmee. Oifan.
707 Atque oriMf, Ife.'] I. e. et tnnc
orta eft, cum sol occidit. Lambhu
708 Condire lumen] Abscondere lu«
men, obscarari. sic dictum ^ condere
lumen ' a Locretio, iit ab Hor. * con-
dere diem/ Od. 4. 6. 29. * Condit,
quisqne diem collibus in suis :' nisi
quod apiid Horat. 'condere diem' di-
citur ' in coUibus suis,' qui in colli-
bos sais usqne ad occasum solis ma-
net : hic autem apnd Lucretiam luna
< condere inmen' dicitnr, cnm obscu-
ratnr ob solis propinquitatem. sic
tdem sop. 4. 4S5. de sole : * Sol fit nti
videatur obire, et condere Inmen/
&c. Idem non mnlto secus S. IIOS.
' ' Proinde licet qnotvis yivendo con-
dere saecla,' Scc, Lambin,
700 Debet Uem] Pios ait in vet.
libris esse : Debeat, tf , quanto, Oifon.
710 Perwbeml Jiinge ciimTf ' sig-
nornm :' inteliigit zodiacum. Faber,
714 Eit etiam q[uoque utt] Quod
dixeriint Anaximander et Antiplion.
Laiii6. HsBC dicitur Anaximandri
opinio, qnK tamen ab iilius sententia
maxime distat ; nam si forsan Lnnam
dUerit rSiw lx«^^f P)nt.de PLPhil.
36. et 28. (d^affuaf rc atKfn^ ^|«wSoei-
Sii, Kol iiwh ifKlou ^wrtj^cofku: Laer-
tias) aliud tamen corpus qnod nna
feratnr, qnod onmibns modis occnr-
imt et oiRciat, ne quidem in somnia
vidit Pint. de Pl.Phil. 2. 26. Creeeh,
716 Coippiis enim lieet eeee aUui]
I. e. nam fieri potest, nt sit corpos
aliquod «lind qnam Inna qnod naa
cnm ea feratnr et labatnr, eiqne oe-
cnrsando atqne officiendo faciat iit
Inna varias formas reddat. Lamb,
Corpns eniin. In nostns vet. item ;
male, nisi fallor. G^on. '
719 Fersarifae potesf] Nempe Inna.
Alia est ratio, quare Inna varias figo-
ras reddat. Lamb. Ita docoit Ber>
sns snb Antiocho Sotere aatronomla
clarns. Creech,
Olobua uty ei forte^ pttot] Emenda-
bat oliffl J. Dottsa Filins s gle/buM nt
mtforte ptki, &c. de quo ita in aotto-
tationibiis qnibosdam Mss. vir doe-
tos, cnjus milii manns ignota est :
Berosi sententiam enarrare volnlsse
poetam his versibus, elegantissimi
acntissimiqne ingenii adolescens J.
Donca Fiiius monntt, in Notis ad Ca-
tnllnm cap. 4. Berosi porro doctri-
nam miiltis verbis explicat Yitmvlos,
0.4. sed sententiaejus,utbrevlssinie
perstringam, htec est \ * Corpus Inn»
pilam esse dimidia parte candidam,
altera coemleam : tn coitn solia ar-
dorecorripi, converttqne partem ejns
candentem ad solis lomen, ceemlean
ad noB, qosB qnod candens non sit
obscura videtor. Septimo vero die
a coitn, qnod dimidio ckIi spatio Inna
distet a sole, itein dimidiam canden-
tise partem ad nos conversam esse.
Qnartadecima autem die, pleno orbe
totam candentem partem nobis os-
tendi, a qna reliqnis diebns nsqae
ad novilnninm qnotidiana decres-
centia aliquid mtniiatiir.' Haec ille.
Vide etiam Apnleium, de Deo So-
crat. 'seu illa proprie est perpeti
candore,'&c. Preig,
726 Lnqfmuii] J. Donza F. DtflR-
^^am, Oifan.
726 ChaldeBum] Hoc rectlns et
veteribns qnibnsdam pnto, qnam
qnod in aliis : CbMeNm, Gifaiu
CbMeeam, Chaldvos astrologiss fis-
isse peritissimos, et Diod. testator
lib. 2. his verbis : Tom iihroi yt Bia-
fitfiat/Jtamro t» rts wpoorfK^PTOu, tti
XoABafoi fityUmpf l^ iit btrrpoKirfif
rfir krdifrwr MpAfitwr ^xvuei^ md&^i
vXf («mjy inpAKMW hrotfyrayro raibnfi
riif 9o»flas, i. e. * Hoc qoidem oerte
liquido qnispiam coDfirmare possit.
T. LUCRBTII CARl DB RBRVir NAT. LIB. V. 1535
XMBtrratnhbinianiii maxiimra nsnm iti tdlige, ' qui a Chaldeorani civltate,
ascrologia Chaldxos habere, plnri- aive natione progrcssiu in Asiam, ibi
ranmqne studii atqne operas in hanc ^lisciplinam Chaldaicam patefecit/ nt
cognitionem contuliise/ et M. Tiill. ait Vitruvln«.Virdoctas qiiidam,(Be*
1. de Divin. * Chaldei in Syria cog- verlandns) in marg. cod. nostri. Vi-
nitione aAtrorum, sollertiaqne inge- truv.9.4.<BerosnSyqmaCbaldieoraiA
momm antecellnemnt.' Babylonios civitate sive nntione progressns in
qnoqne multorHm annornm observa- Asia etiam disciplinam patefecit, ita
tionea sidernm coctilibna latercnlis est professns, pllam esse ex dimidta
inscriptas habnisse refert Plin. 7. 66. parte candentera, reliqoa habere e»-
Zoiinsy homo acnmine ingenii prae- rnleo colore. Cum autem cnrsnm Iti»
stans scilicet, legendnm censet Cfca^ neris sui pergens subiret orbem soiis;
d«naB,proCAald4roram,non,utomne8 tnnc eam radiis et impetn calorli
habent libri, Chaklaam. qnasi vero corripiconvertiqnecandentem,prep*
* Chaldseam' non sit usitate positnm ter ejns proprietates Inminis ad lu*
pro Chaldaicam : qurmadmodnm Ho* men. Cum autem ea etocata ad solia
rat. dizit, < Maorls jaculis,' ' Snlpl- orbes snperiora spectet, tunc inferl-
tiis horreis,' et simil. Lamb. Gifanius orem partem ejns, quod candens non
Ckaid^rum ; idque sibi rectins videri slt, propter aeris simtlitudinera ob«
ait qnam Chaldaamf iit in editione scnram videri/ &c. Qnse ibidem
Lambini legitur. Sed, seu Chaldaam fose sequnntur. De contrariis vero
doetrimam aUroUganm^ dicas, seu doc- illis sectis et hoc ipso Lucretii loco
IRMJM atirologonan CkaUlaorymf idem Yide Isaacum Casaub. ad proeminm
plaue erit. Itaqne jnre a Lambino Diogenis Laertii. Haw,
in tertia Lucretii editione reprehrn- 728 Promde qaati, ^c.] £o vide, nl
sns est Gifanias. Vemm uterque Epicnras probabilia seqnatnr in hia
erravit. Hoc enim loco poeta nos- qnae supra terram gignnntur, nihil
ter per ^ Babylonicam Chaldaeoram annm egregie prseter csetera affirmet.
artem* intelligit Chaldseos qui Berosi £cifi5.
fay pothesim sequebantnr contra * vul- Uierqae] Et Chaldiei sen Babylonli^
garem astrologiam.' Quid sit docet et Orseci. Faber.
Pltttarchns 2. de Pl. Phil. Lnuft de- 780 Deuique cur nequeat, tfeJ] Qaod
fectum iieri jcar^ rV '^p^s Vft^f ^ item de sole nonnuUi existimarant,
oTpo^^ T0V iiinfp^o» fUpovs, i. e. 'dnm ut supra dictnm est. Lamb.
nobis obvrrtit eam sui partem, qan 7S2 hfue die$ prtMs] £t in diee
ignita non est.' Sed * Chaldaei* hoc alngulos. sic eod. lib. sop. 275. * Iii«
ioco sectae nomen est, non gentis : nomerabiliter privas mutatur in ho-
quod ez Herodoto probari possit ras.' Lamb.
Hunc locum Lncretii non intellezit Aboleecere] Curo in Kbris manuscr.
Casanbonns. Vide Notas illins ad reperissem scriptnm aboriieipief sus-
proceminm Diogenis. Faber, Per Ba- picatus snm eos fuuse corrnptos ab
bylonlcam Cbaldaenm doctrinam in- its qui ez aboieaeere, aboriri fecissent :
telligit Chaldaeos qni Berosi hypo- qnod tantnndem fere valct. aboriri
thesin contra valgarem Astrologiam quidem impressum est In codic. Ve»
tnebantur. * Chaldtti' enim hoc loco netis antiquis et Parisiensibns : eo-
sectse nomen «^st, non gentis : wapit que verbo usns est etiam 8. ISO. ^ et
l^ BafiuktMott, 1l 'Amnfpiois XoAScubi, infringi lingnam, vocemqne aborlri.^
TvpLPoao^urrai wapb. *Wois : Laertins. qnod si qnis malet, non improbabo»
Idem Cicero in S. de Div. CfeecK *aboIescere'antem valet decreseeret
Per ' Chaldaeos' itaqne Berosum' Id* qnod hoic loco mazime conv^mt..
1536
NOTiB VARIORUM IN
hmh» AborM Tet. ooinefy ita ; ent
a6ortfci9iif . Hinc MarullDs : aboleMei.
A)ii: a6oftrt. Lambinits, aboUaeere*
Gtfan. Aboriiei Gifanins, qni tamen
fatetnr se vocem istam nnnqnam le-
gisse: Oassendns A6onri. Crercb.
734 DigUik iil ratione doeere, et
vineere verbie] At ego ▼erbis vtncam,
et iis Terbis qnsB rationem dncem ha-
beant) vitiosam esse scriptoram, sic»
qne, sensn plane contrario, legi hnnc
Tersnm debere : Id faeile eet raiione
doeere et titieere terbie, Qnod ita esse
uti dico vel illi versus, qui infra le-
gnntnr, abunde probatnri sint, cnm
in iis pro certo ponatnr, rem in se se
nihit habere difficnltatis : * Qno -mi-
nus est mirom si certo tempore lona
Gignitur, et certo deletnr tempore
rorsns, Cum fieri possint tam certo
tempore multa.' Sed et his addeo<-
dom aliud : debere videlicet interro-
gative pronuntiari versns illos, * De*
niqne cur neqneat semper nova Inua
creari Ordine formaram certo, cer-
tisqKe fignris> Inqne dies privos abo-
lescere qnspqne creato, Atqne alia
iUins reparari in parte locoqnef
Tum ipse sibimet respondens, Id/a-
eile est (inqoit) ratione doeere. Faber.
Faber, Id faeile : quem seqnatnr ille
qni coigectoram certitndini praefert.
Creedt,
Vineere verbie] Pnlchre dictnm. sic
2. 747. * Qood qnoniam vinco fieri,
minc esse docebo.' et supra hoc eod.
lib. 200. * £t quam difficile id mihi
sit pervincere verbis.' et 6. 400.
* primnm Jam semina aqnai Multa
simul vincam comurgere nnbibos ip-
sis.' sic et Hor. Sat. 1.3.' Nec vin-
cet ratio, taotondem nt peccet, idem-
qne/&c. Lamb,
780 PrtfmtttltKi] np69pofios, prsecnr-
sor. Praennntium autem Veneris diz-
it Zephymm, qnia Venus tempore
Temo gaodet. Sic Hor. Od. 1. 4.
'Jam Cytherea choros docit Venns
imminente Inna.' Loai^.
737 Veotigia propter : flora, ^c.]
Male, nt opinor, tta distlngttitvt
qnaai Veneris vestigta aot legere, amt
jnxta ea incedere dicatur Zephyrns,
qnem ' Veneris prsnnntiom' dicit
poeta,eamqne praecedere facit. Hand
dnhie * FlorsB vestigia' dicit, qnibns
cuncta pnespergere fingitnr dum in
Veris ac Venerisadventnm viam om-
nem coloribns et odoribns opplet.
Solo itaque commate baec separanda,
nt relativmn 'qoibns' respiciat ip-
sios Fiorae Vestigia ; hoc modo : It
Ver, et Venme: et Venerie preentmiiMt
ante PUmatui gradiinr Zepkfrv», Vet»
tigia propter, Ftora pdbng maierprei'
tpergene ante otai Cuneta, ^. Ordo
est qnasi Pompft cnjnsdam
TBE BT VBNDS.
ZBPHTRUS ET FLGRA*
CALOR BT CERBS. .
AtrrUMMCS BT BU1US EUAN.
TOLTURNUS BT AUSTBR.
RIGOR BT BRUMA.
ALGOR ET HYBMS.
Ut ' Ver Veneris,' sic < Zephyrui
Florc' latiis claitdit, £t < Calor Cer«.
ris,' et ' Antnmnns Bacchi/ Porro
' Rlgor Briimae,' ' Algos Hiemis.' Et:
'propter FlorsB Testigia' incedere,
ant ingredi tantum mihi Talet ac co-
mes ei incedere, pari ambulare passo,
una cum Flora ; Ver et Venerem pne*
cedere. Preig,
. 738 Fkra\ Amob. lib. 3. adv. O.
'Flora illa genitrix, et sancia, ob-
scenitate lodornm bene cnrat, nt ar-
. va florescant,' &c. Minncins in Od.
* Sane et Acca Laurentia, et Flora,
meretrices propudios», inter morbos
Roraanornm et Deos compntandae.'
Lactant. Firmianus lib. 1. de falsa
rel. ' Flora cnm magnas opes ex arte
meretricia qoassivisset, popolum Ro*
mannm scripsit haeredem, certam
pecuniam reliquit, ciijus ex annno
fcenore suns natalis dies celebrare-
tiir editione Indorum, qnos appella-
rent Fioralia,' &c. lege et Ovid. Fast.
Lamb,
741 Eteeiajlabra Jfni/eavif] < Ete-
T. LUCRETII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1537
bIs/ qni Uem snnt Aqnilones : I. e. hocniihistatlmpostsecondani editio-
venti n septentrionibns flantes. hoc nem ▼enisset in meutem, ciijns rei
tantnm interest, qnod Etesi» certo mihl testes sunt viri optimi et orna-
anni tempore, nenipe post solstitiom tissimi, reperi non molto post, idem
spirant: Aquilones quoTis anni tem- ab aliquo nescio qiio excogitatum
pore. Iicm6. Et tamen ostendere esse, idque Zotlnm pro sno produx-
postiro, si per otinm liceat, Etesias isse : nisi qnod algor ab eo scriptum
oon iempcr esae Aqnilones; et ad est, qnod minus probo, qnialongius
eam rera Aristotel. ac Diodornm ad- aequo a scriptnra recepta remotnm
Tocarem. Sed nil ad Lncret. Ftd>er, est. Lamb, Vulgatse lectionis, AceeU'
742 Enhu £tum] Baechns a voce HbuM atgi, non meminissero, nisi eam
Bacchantinm cfoc * Eoins' appellatns. Fayns, acutns et bellns homo, huic,
'Enan' antem IthonitB mons ab ea- qna nnlla est verior ant vennstior,
dem Toce dictus : Pansanias Messen.' prsetnlisset. Creech,
IdUmb, 749 Ciun jUri posstni] In dnobns
744 Fottnnucf] Enronotos. iMmb. libris manuscr. scriptnm est, Cumfie-
740 CrepiioM ac de»tibMa alger'] rerequeoHt, Lamb.
Hsc est Terissimn scriptnra, ez vet. 760 SoU» Uem fnofne} Nunc de de-
Ubris emta. Vnlg. mceentUme a]gi, fectibus solis et Inn» : et priore loco
Oifan. CrepUoMM oc deniibus tdgut, de defectn solis. de qoibns sic Diog.
Com trea libri mannscr. et vnlg. Flo- Laertins : ''BicXffn^ 8^ i^/bv luA fff
rentini, Veneti recentiores, ntriqne Xi|n|Tdvyaracfiir7(vcof^cuKa2ieaT& afii-
Logdnnenses, haberent, erepiimu ac' o-ir, Ka$dx€p KtA vap' iifurrovTo ewpttrat
eeatibu» algi ; nonnnlli, erepUaa» ae yufSfuwor^ jca2 9^ mrr* hrnrp6a9wvw K^<
iaditaeal^f plane inepte, idqne olim Xu» rawif, % Tiir, ^ obpaifov, Ij rums bri-
lectori indit^asem ; et crepiUm» aceen- pov roto^rw, &c. i. e. ' Solis autem et
Ii6iis algi, nt pleriqne libri habent, Innae defectna potest qoidem fieri
edidiasem ; venlt mihi postea In men- etiam per exstinctionem, quemadmo-
tem, verba illa Planti in Rodente 2. dnm et apnd nos hoc fieri videmns,
0. 51. legenti, ^ Ch. Qoid si aliqoo ad et vero per ofiectionem aliarum qna-
Indos me pro mandoco locem? La. rondain remm, jiut terrae, aut c»li,
Qnapropter? Ch. qnia pol clare cre- aut cnjnspiam alins talis rei/ &c.
pito dentibus :' facillime, et commo- Idem paocls verbis post : ^ 8^ rp
disaime, et aptissime ex hac scriptn- SuMcaiScicdhii npi ^m raSra A^*
ra, erepUan» ae daUiba» algii, fieri ital rhv IjMor tficAcArctr «rtXW Wko-
posae erepiian» ttc deniUnu Algu», Per- ToAnff • atkfy^ 8i Ac rw riis yris ffttiaff'
spicaa enim hic est amparowoda : et ftoros* l^i M icai ffar^ bMax^tpiprv» i. e.
ffiemi, Algo, Volturno, Anstro, cor- ' Et solem deficere, Inna inumbrante :
pora affinguntnr, poetico more. Id- Innam vero ez ombra terrse : prse-
drco Algns scribendnm curavi, lit- terea vero et ex recessn a sole/
tem prima majore. Vennste auiem, Lamb, Demnm fit solis defectns, cnm
et convcnienter, et probabiliter Al- Inna aut aliud opacom corpos sub-
gom dentibns crepitantem facit, quia jectnm soli radios illius excipit, et ab
eoB qni algent, dentium crcpitns co- nlteriori ad terram progressn prohi-
mitari solet, nt et totins corporis tre- bct. lAina ileiu deficit, com incidit
mor, et horror, et rigor, et simil. io umbram terrae, ant alterins alicn-
qnod indicat Planti locos, qnem mo- jus opaci corporis qnpd e regione
do protuliraus. Jam ' algus,' sen soUsiuterpositominteijectnmqneHii:
' algam,' frigns significat : atqne ea- aut denique sol et luna, cnm loca
dem voce usns est etiam S. 732. Cum quaedam coeli suis ignibns infesta et
Delph, ei Var, Cla», Lucret, 5 E
1538
VOTM VARIORUM IN
iiiimica percarraut, Ungaent, et qua»
udeliquiiiin patiniitar,vM.SO. Creeek,
7i2 Sechtdere SoUa Lmiwtt] Ter-
raiD separare a solia lamine, et ita
privare,ac8poliare. iMmb,
76i mi] Soli. Lamb.
754 Oiiiei€n$ emam radtu ardinii'
bu$\ Objiciens Baum orliem obscaram
radiis sQlia. Lnnft enim corpus su-
apte natara opacum et obscaram est.
Lamb.
766 fVpporr eodem, ifc,] Car (in-
qait) lona possit terram lumine solis
privare, sni orbis objecta : eodem
t«mpore aliud corpns, qdam luna,
qnod semper nobis sit obscnram non
debeat pntari idem efficere posse?
proinde qoasi dicat : non potest af-
ferri ratio, quamobrem alind corpns,
qnam lana, idem efficere non queat,
qnod Innam efficere plerique dicunt.
Primos antem' Thales dixit, solem
defioere eo, qnod lana, quse est ter-
rena et opaea oatura, euw anbeat ad
perpendicalum, i. e. interponatnr in-
ter solem et terram. Lamb,
767 Solque «0«] Haec fuit Xeno-
phanis opinio. Potavit idem ille
Aovos quotidie soles et occidere et
oriri. Lamb,
DimUiere] Ita Tet. Cod. Gi^an.
769 Ftammit ittfeMa] Non ita dlco
' flammis infesta,' i. e. flammis ini-
niiea, ut frigida : sed flammis inimo-
deratis oppleta, atqae occupata, et
quoddaroroodo iofestata ac vexata.
tfic 2. 6S0. * Hinc flammis, iliinc rigU
dis infesta pminis :' ut qnidemlegen-
dnm patant nonnnlli : qnibus assen-
tior. Nam alii qnidam legi volnnt.
Hjgidif M/rS0apnnntf« Lamb. Vs. 769«
^ Lnminibos propriis inimica.' Lam<
bions autem, flammis immoderatis
oppleta vel occupata, et quoddam-
modo infestata et vexata. Hnic vero
interpreti ne eredaa. Creech,
760 /iil«ri<tNgtit] Interea exstin-
gni, intereaque perire. Lambm,
761 £t car ierra qaeai] Nnnc de
hine defectu. LambiH,
762 £1 ofipreuam $okm aaper tpw
ieaare'} Sic quidem habent onBnea li*
bri, et manuscr. et vnlgati: qus lec-
tio, si cni probetar, sic ezpUcari po-
test: et ipsa, scilicet luna, anper,
i. e. cum sit super, solem oppretswi
tenere. Sed ego, invitls libris omDl*
bos, olim sic legendum esae potabai^
et oppreMtam subler eoUm ipaa i€tmt»
hoc enim sentire mibi Lncretiat vide-
batnr: Cnr terra inter solent et hi*
nam intercedens (nam ez hnjnsmodi
interpositione defectnm InnsB nasel
volunt ftre omnes^lanam InmiDe spo«
liare, solemqtteqnodammodo ipsasiri)»
ter se oppreennn tenere possitydam
lona in nmbram terrsB incidit ; eodem
tempore aliud oorpns, qnam terray
Uina snccedere et snbjici, Tel anpn
aolis orbem ferri non qneat ? Men^
dnm antem extstimabam esse natnni
ex voce Mpfor, scripta per p, nnde
postea factnm esse amper : poatn
camtyllabai prioris brevitas
corrumperety mntatnm ordinem ver"
bornm, et ita scriptnm^nt videmns.
Vernmtamen neqiie quicqnani antea
mntavi, neqne nunc mntandnm cen-
sOo. Ad honc iocum pertUiet illa M.
Tttll. lib. 2. de N. D. < Atque etiam
tam aabjecta atque opposita aoU ra*
dios ejus et Inmcn obacurat, tnm ip«
saincidens in nmbram terrcey cnm eat
e regione solis, interpositn integec*
toqne terrae, repente deficit.' i^BM6*
Soiem mper ipta iemere. Hssc verisai*
ma scriptura in vet. libria. Forte
etiam tupera: quod respondeat op-
presBo et inferiori soli. Vide ^Sn*
per,' in Indice. Gtfon. Super, Ridi-
cnle facit qui in noiia snis istnd «npfr
de lanainteliigit ; imo ad terram re-
ferri debet; quod ratio et versns ie-
qnentes probant. Faber. Fayna an*
tem, 'Retinere solem absconditnm
supra selpsam:' CEdipnm qasrasy
ego Davns snm. Creech,
76S Meaaf ma dKM ngtdoff, 4v.] L e.
dnm luna, spatio menstrao coranm
ivnm conficiens, perkibitar ultii
T. LUCRETII CARl DB RBRHM NAT. LIB. V. 1530
«mbraniin terrv piirtem« qnidam per tnra, ex vet. Itbrls. Gi/an,
^connm' terram sfgniticari ▼olnDt, 776 ConmveiW] ^vfifidovfft, himen
^81 tit KMrociS^, cnro Aristoteles sonm clandnnt. Tralatio esset, nisi
Isb. S. fugr^. dicat este tyrapani fi« addidisset ' qnasi ;' nonc antem est
^ra, et lineaA ab ejus centro doetat Mt^. Lnmh. Solem et Innam tan-
doos Gonos efficere. Laind>. qoam dnos hnjns mnndi ocnlos con-
Com] Vel terram MiwtiKi iaclt, vel clpe. Creeeh.
miicroiiem sen acnmen nmbrs telhi* 780 Ei ineerHs ientmril eredere ten^
riifligntfoit. Faber. Ht] Slc restltiii partim conjectnra
T64iAMcnrrsre]Snccedere,Tel8ab- dnctns, partim a vet. libris adjntus,
ter, ant anrsnm ire. Ltmblm» Sncce- partim a sententia ipsa admonitns.
dere id locum Inms : Fayns : Digoa Nam cnm reperlssem in aliis libris
Vmyo tententia. Sueewrrefe antem, mmmscr. l€iidimleom»itt<«re; in aliis,
Sobter ire. Creeek, eredtmt CMtmittere ; in vnlgatis item
T66 RodiM] Solis* Lamb. modo boc, modo illod, modo tendaif
TOB Ciir neqneai eerta'] Sic babet nnmero singnlari; viderem autem
^od. Vatic etvnlg. Floreot. Lamb. sententiam postnlareverbnm nnmeri
760 Parerrat'] Sic emeodavi. nam singnl. praeteriti temporis optativi
vrig. lectio perexitf mendosa et cor» modi, ego ex ttndani feci tentarii, ex
ropta eat : alii legnnt peragrai, Lamb. eredanl, eredere^ anspicatns, vnlgatum
Pemgrai. lu io vet. libria oostris. eommtlfer»,fnisse explicatiooem verbi
lo aliia, et volgatis, per exU. Ver- credere^ ad oram libri adscrlptam,
aeq. qoia a veteribns aberat et qna» postea in contextnm verbornm
tpte hic inciilcatns erati snstuli. translata sit, ejecto vero et germano
Oifam* verbo eredere. Lamb. Mira Lamblni
limtfnmAmir^r.] Fmstrabicver- Enstochasia. In vet. libris, iendant
iot aiieno looo iteratnr. Lemb. eemmUere ; et, credaiif eommUtere.
770 Qaad anfereti^ faoNMm] Brevia Vnlg. tendmi eommittere. Olfan.
knmmpaXatmatf eorom qoaB hactenot 781 Friaefplt, geiios Aer6anim, tfe.']
explicavit : post qoam redit ad ioi<« Ita vss. 18. ortnra remm e recentl
tiom muodiy et docet, qoid primom tellore enarrtt Lncrelins, ut ipsam
io mnndo recentl oatom sit. Imn^. originem spectasse videatnr : nam
Esplicatit too more tolit, laom, et primom herba», deinde arbores, post-
aatrorom motUint, a cmlis md terrat ea aniraalla minns perfecta, et de->
vaa. II. dcseeodit, reram ortom et mom perfectiora. Qoippe cnm mn-
erifbiem e tellave reram omoiom pa» res, raoas, et ^osmodi aoimalia,
rente eoarfatoroiL Creeeh» sponte nasci hodie, com totns mun^
17% SeH» uH mrjdf, tfc,'] Eiegant d«t contennit, videamns, qnid a re«
r. G^am. centi tellore, et adnlto aethere spe-
774 Ofeeie kmine] Sic rettitni, rare non licet f Creeeh.
trat eodicetmanoacr. tecntot, In qoi- 785 /mmtss<s errlemew habenie] I. e.
bot plane et tioe titora ita tcriptom laxatis. Virg. JEn. 6. 1. * Slc fator
eat : in dnolmt alitt aotem a#eto, et lacrymaiit, clamiqne immittit habe-
iS^bfe, coffl volgatt habeant ^eie, vel naa.' Sententia antem hnjns loci
ffisle. ' offecto * aotem interpretor basc eat : arboriboaqoe datom est, a
obdocto et obttracto, et per alicojos natora scilicet, ot certatim, et hUa«
eorporia ioterpotitiooem ad tempnt rlter, et slne nlla mora, nllove impe-
exclnto. idem 8. 155. * et extra Ofll- dimeote crescereot. Allegoria est
cfamtor, otl cogaotnr tardina ira.' docta ab eqols, qoibos ' habenae ' ab
I^amh. Hmc petBplcoe vera scrip* aorfgit inter correndom laxantor*
1610 NOTiC VARIORUM IN
Virgilins propios traDStoUt ad clas* Xns. ria 8* 4ift4ptu M rov ita^fum
teni. Lamb, ar^p^ovcBai, rh Z' tUrxffrw rdnf «vo^ipov*
780 Inde laci\ I. e. ab illo tempore. iUmw tV rffAclcv a(%i|ffiy Aa/3Jrrwr, «ai
sic sup. 4S8. ' Diffogere inde loei par- rdr ^iLhnnf ImKanA^rmv ro jmiI mpi^^
tes coepere, paresqae Com paribos yin-w^ &ra^viiMu, irai ^oynnu «tvroSa-
jtingi.' Lamft. vo^ n^vovi {"dkfr. ro^rwvl^ r&f«>v vA«(-
791 Ntm ne^ de corlo] Sic ipp- 3« «rnfs ^tpiJMiriat K9Koumtrnic6ra, wp^ ro^
IISS. ' Haod (ot opinor) enim mor- putro^ipovs &vc\6€4r7«v4^Afva«Ti|vd.TJtM
talia saecla snpeme Aorea de caelo y^dHovs &vrcx^/icva ovyirpCacMS, 4r rp
demisit foois in arra.' Lamb, r«v ipnrmp Koi rSv &\Aifv timv ^vfTcCav
79S jLiMfiitlvr, oi msnto] Sic 2. 598. r^ci K^rapSpafiSpm» r& 8i ^ibtroM <7p5t
' Qnare magna Denm mater, mater- pjjaora purmXippSrat npbs rhr hpuffoi^
qne feraram, £t nostri genitrix baec r^v ovi^paiuMf^ hvopaff^hna «A«r&y
dicta est corporis nna :' et infra sta- &c. i. e. < Hanc antem (terram) pri»
tim vs, 819. ' Quare etiam atqoe e- mom qoidem cnm ignis soU cireiim-
tiam maternnm nomen adepta Terra fnsns eam coUastrasset concreviaae :
tenet merito/ &c. Iiaiii6. Snperesti deinde, cnm propterea qood concalo*
igitur, nt, &c. Faber. erat, eztremie ejus or« ▼elnti ler-
795 MnUaque mme etiam exmtmU} mentarentnr, multis loeis homida
A simili probat, animalia omnia prin- qnaedam intamnisse, et in eis pvtro-
cipio terra humidsy solis calore cale- res qoosdam tenoibns membnuiis ctr-
facta, exstitisse. Lamb. . cnndatos exstitisse. qnod in palndi-
798 iitftttf aihere aMia\ Qnidam bns et in stagnantibos locis ctiam
legi ▼olunt adid^o. Sed scriptora re- nanc fieri cemere licet, cora ea loci
cepta servari potest, ut subinteUiga- regione frigida facta, aer repeote ez«
.tur&ir&Koivoi;,'novo.' jLam6. arserity neqne sensim fuerit imma-
799 PfineipiOf genua aHtuMm] Rati- tatns. Hnmida aotem Ula eo, qoo
onem primaB originis animantiom ex- diximos, modo calore animata, noeta
pUcat ex sententia Anaximandri, • et qoidem ex nebola soperae cadente
aUornm quorundam veterum Philoso- cibnm cepisse ; interdio aatem ab
phorom : quam pluribus perseqoitor aBsta solidata esse. Postremo iis,
Diod. Sicolos lib. 1. non looge a qnas in uteris terrae inolevisseDt, jos-
principio : qnsB, quia honc locam non tnm incrementnm consecntis, mem-
mediocriter mibi videntor illustra- branisque pemstis ac perfractis,
tora, adscribere non pigebit. Taimpf exstitisse atqne exortas ease omiiis
tk [t^v] t^ fibr •Kp&roi^ rov wtpt rhv generis animalium fermas. Horam
liAiov -Kvpin KoraKiiii^ayros ir^iy Ka^taf^ aotem ea qaidem^ qase plurimam ca-
lirfiTa 9iiL rV Otpiuuriaa^ &vai'umov/i^f loris nactas fuissent, ad snpema loca
T^f ^vi^ctaf , owoiS^oi Tiva t6v iyp&v abUsse, volatiUa facta : ea antem qns
icaT& «oAAotr r^ovf, ical yeyMai w€p\ terrenam retinoissent soUditatemy.in
abrb, ^nircS^vas biiiari kowrots mptexof^' reptilium et aliornm terrestriura or-
pas, imtp itnh ip rois lAcfri, ical rois dine esse nnmerata, qoae rero nato-
A^ivii^oMriTMVT^vwvlriicaivSv^pmrOAi ram homidam maxime haberenty ad
7iv4ucvov, #rciMv r^s x^P" Karv^iU' locom ejosdem generis concarrisse,
yiis ft^vw Zidwvpos 4 &^ T^viyrai, fd^ Aa- natatilia nominata.' Idem ibidem
/Uliv riliv /MTO^^y iK rov icar' iKlyoy, qnosdam Euripidis versns ex Mena-
fwoyopovidiwp t^ r&p iyp&v hii rrjs $€p' lippa profert ab.hac sententia non
fMr(as rhp c^/i^v rpitKoy^ r&f /iiv discrepanteis : *Of oOpoMds rc, yaidr'
v^CTos Aa^ii3^vciy a^dca rj^v Tfw^v ix ^pMp^ /uia*. 'Eirci 8* ixvfiM^a^ay itXXif-
r^s 9nrro6^$ itwh tov ircft^cxoifrof ^ix'. ^^ ^X^y Tdrrovai wdtfrOf K&y^SoNsay. 4t
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. Llfi. V. 1541
fiw, Abf9fn, vfrtiiya, &npaf, o0s 0' 805 Hinc, M quaque] Sic resiitni
^UfNi rpifn^ Tipos rt Bmrrioif. i. e. ' Nam in secunda jam edittone, cnm in libris
terray cttlnmque nna forma erant mannscr. scriptum reperissem par-
limQl : Sed aUerum postqnam seor- tim Hoe My partim Ecce tc6t, partlm
anm ab altero Jnnctum est, peperere Ae tUrif partim Heceubi, In prima
CQHcta, et edidere in luminis Oras, antem reposueram Atque u6t, noa
Qt arbores, feras, atqne alites, Et male. Lamb, Ita in vet. libris nos-
qnas alit mare, et grnns mortalinm.' tris. In aliis, ff«cce. In aliis, £cce ;
Xoaik Primum volncres ovis excln- ut et in vnlgatis. Gifan.
dantor, verao quidem tempore, Id 806 Creacebtmt Uteri] Profert hnnc
enim tempus mazime opportnnnm, versnm Firmianns de Origine £r-
aed pbuBls, pennis, iu deniqne viri- roris, 2. 12. totamque hanc de prima
iNisinstnictfle, nt sponteiuavietnm animallnm sententiam refellit bis
qQBritarent. Deinde e qnibusdam verbis : * Aiunt certis conversionibqs
IbUlcalis, qnofl nteros appeUemns, cvli, et astrornm motibus, maturita-
teme adhflereDtibufl alia animalia, at- tem quandam exstitisse animalinm
qoe ipsi homines empemnt, quibns serendornm : itaque terram novam,
alendis idoneus liqnor lacti similli- semen genitale retinentem, foUicolos
mm e matris terrsB venis commode ex se qnosdam in uteronim similitu-
in ora slngnlomm fluxit, nam pari- dinem protnlisse, de quibus Lucret.
enti tellnri non minus quam fseminis lib. 5. * Crescebant uteri, Stc, eos-
lae recte attribni videatur. Ita tel- que, cnm maturassent, natura cogen-
las allmentnm dedit, temperies aeris te,rapto8,animaliateneraproftidi8se:
fecit ut vestimentis non esset opus, deinde terram ipsam hnmore qno-
et molle cnbile 'praebebat terra mul- dam, qui esset lacti similis, exube-
to gramine abnndans. vss. 17. Creeeh, rasse, eoqne alimento animanteis esse
800 Exdiuai] Proprie et nsitate nutritos,' Sce. Nam satis est mihl
dixit. OallinsB entm et ceterse aves locum indicasse. Eodem pertinet 11-
pnllos ex ovis exclndere dicuntur. lud M. Tull. lib. 1. de Leg. ' Nam
Lembim. cum de natura omni quaeritnr, dispu^
801 FoUiculoe ut nuMc] Tnnicas ap- tari solent nimirnro ista, et ntmirom
peUavitsup. lib.4. non longe a prin- ita snnt ut dispntantnr: perpetnis
cipio, 'nt olim Quom veteres po- cnrsibns, et conversionibns caelesti-
nmit tnnicas sestate cicadfle.' Lumb, bns exstitisse quandam maturitatem
et Gifem, serendi generis humani, quod spar-
803 Tuue ibf\ Fingit po^ce Ln- snm in terras, atqne satum, divino
eretias post creata cnncta animalia anctnm sit animoram munrre.' Ad
homioemexhnmo essegenitum: nn- hnnc eundem locum pertinent illa
tritnmque pabnlis etiam terrenis. qnse dicnntur a Dione Chrysost. ora-
Snper qna re Papinins eleganter : tione Olymp. ant de prima Dei noti-
* Oraiqne ferebant Dnra pnerperia, tia : npdrnr fUy rpo^ ol wpSnoi ical
et popnlos umbrosa creavit FnuLinns, mbrSxfioi^s p§tUfi9woi tV 7*<^» ftaXa-
et f<eta Tiridis pner excidit orao/ ae^r fri ical wiwos rtis l\6os rirt o8ons,
Similiter Maro £n. 8. 915. ' Oensqne &ov9p M ymf^i T^' X^xi^iJi^h ««^^
viram trancis, et dnro robore nata.' «p rh ^h wnf tKKootn» l{ vArris bcftd'
Pwt. TSun tibi Terra, Sic habent 8a, Ste. i. e. ' Ac primi quidem horoi-
aliqnot libri vnlg. qnibuscnm con- nes, et ex ipsa terra nati, primnm
sentttuit tres mannscr. alii, Tunc alimentmn carpentes terrestre, cam
IM. Lamb. In quibnsdam, Tune iM, moUis etiam tnnc, et pingnis Ilmns
Qifan. esset, tanqaam a matre terni lam-
1542
NOTiE VARIORtJM IN
bentes, ac stigentcfl, qneniAdnMNiam
stirpes et plante nnnc ez ea bamo*
rem trabnnt,' &c. Lmb,
806 TtrrtP radiaibu» apiQ Le. tn«
hnrentes et afiuu terns radicibns.
Lamb, ^vnup04^ts. Vide omnino Di*
odomm lib. 1. magnnm enim opern
pretiom fiierit. Faber, Svro^^cff.
Olim Censorinus cap. 2. nt hodte
Fayus, Yocem radicibuB voci Urra
adjnnxit : sed fallitnr. Creeeh.
808 Fupene kamorem] 8ic omnes
libri. Lambinns tamen, eugene. Lo-
quitnr de bnmore, de qno qnarto ab
hinc versu ; ibi : < Mnltns/ &e. Gt-
fan, Existimaram olim legendnm
eugene kumorem^ verbis Firmiani et
similibus locis adductns. Nunc au-
teni lectionem receptam tneor, Jugi'
ent humorem, Snnt enim bsec qnasi
consequentia * fngiens hnmorem, ao-
rasque petissens.' Lamb, In qno
viz. humore infantes in istis nteris
inclnsi natabant. Creeek,
Auraeque petisBens] Sic habent tres
libri mannscr. dictnm autem ' petis-
so/ sen ^ petesso/ nt ^ capesso/ ^ la-
cesso/ ' arcesso :' malim antem repo«
ni peiiesent, Sic euim Festns : * Pe*
tissere antiqni pro petere dicebanty
ea qnidem forma verbi, qua sont la«
cessere et incessere. Sed (nt mihi vi*
detur) eo significabant sspius petere,
ut petissant, ssepins petant*' Hacte-
nns Festns. ntitnr hoc verbo et M.
Tnll. lib. a. de Consnlatn : < SEente*
que divina cselnm terrasqne petis-
iit.' Lamb, Petia$enM, Ita nostri li«
bri; rectissime. G^an,
809 Converiebat ibi]S\c qoidemha-
bent omnes libri, et mannscr. et vulg»
verumtamen t6iis legendnm pnf abam,
ut intelligamns, natnram converttsse
foramina terrsB ad infanteis, sen poti-
us ad nteros illos tempore maturo
patefactos. * ibns' autem antiqnum
pro iis, teste Nonio. Plant. Mil. 1. 1.
74. ' ibus denumerem stipendiinn.'
Pompon. * Nnnc quando voloisti
facere^ fac volnptati sies ibus.' Ve-
ramtamen Dttiil ntftare sosim.
IbL i. e. tum. Faber, Ibu$ pro ils
Lambinns. Ibi Faber. Tum mihi vU
detur respicere voeem Ubi vs. 805.
Creeeh.
811 latpetue oHaunti] Nil melint
poterat ; sentiri potest, non explica*
ri. Faber,
816 At nmritae mimdi] Hoc pefti-
net ad id qnod qois objicere poterat,
Deqne omisit Firmianus. sie eoim
ille eo, quem panllo ante imiicavi,
loco. Qnomodo aotem vim frigoris,
aut caloris, ferre aot vitare potoov
mnty aat omnfno nasd, cnro eol ex^
nreret, frigus astringeret ? Non eraat
(inqniont) a principio mnndi biems
et sBstas, sed perpetna temperiee, et
ver aequabile. Cur ergo nihil hormii
fieri etiam nnnc videmns i dic. Lamb,
Qnomodo antem vim frigoris antca-
loris ferre, aut vivere potnemnt, aol
omnino nasci, cnm sol exnrerety
frigns astringeret ? Qnia tn prinel-
pio ninndi non erat hyems et sestas^
sed perpetna temperies, et ver ■*
qnabile, vss. 8. Ab omni Igitnr retro
SBtate tellns mater jnre dicta est,
cnm volncres, feras, ipsnm deaiqoe
bominem produxit. Creeeh.
818 Omnta «mm pariter^ ife,] Ito
qnoqne sestas et hyems; ista enim
hojns versns sententia. Creeek,
819 Quttre etiam atpte etiam] Sie
snpra panllo ante : * Linqoitary nt
nwrito,' &c, jMmb»
Maiemum wmen edepta Terra If*
net] Adepta ienet sic dictnm^ ut illn
quie annotavi ad 1. 1068. * Ample^d
quod habent perverse prioMi vial.^
Lam6.
82S Qnod ut magnie baeehatnr men*
tibue paeeim] I. e. quod passim per
monteis, bacchantinm in morem, va*
gatnr. Lamb,
884 Sed quia Jtnem aKfnmm^ tft,}
Cnr vero nihil boram fieri etiamnnm
videmus? Qooniam vss. 11. lempo-
ris conditio mutatnr, terra deslit
parere, et quid mirnm si mnndaa
T. LUGRBTII CARI DB RERUM MAT. LIB. V. 1548
Jam umtM inodo ealoret modo frigpre
Jiiaiiov et «liis longs «totis incom-
modit Yoauitnft» sterilif tandem fiat
eteflbetns? Crmk.
885 DeiHiit, mi mnlier] Sic snp.
8. 1149. 'Jemqne adeo frecta ett
•tes, affeetequeteHits: Viz antmalie
parTacreat/&c. iMmk.
8S7 Bxe^ere 9mmmi SniMeqni om-
niay tttMxmBtUf succedere omnibut.
888 OmHiMmignnU]TUbrai»nafi€il''
wn^ omnia mntantnr et demigrant ex
•no statOy ant ex sna forma. Lom^.
Dnicins, eteiegantius esset: mtgi\il.
Gifao.
888 JBe «crecrt eogii] Vertere abto-
Ittte potitnm ctt, et velati pro Terti.
8S0 ISRtmfnt diud jmtrteeU^ 4re.]
Slc tnp» 8. 78. * tic remm tumma no-
vatnr Semper, et inter te mortalet
mntoa Tlvnnt: Augescnnt alimgen-
tet, nlim minnnntnr/ drc. eod. lib.
678. ' mltcetur fnnere Tagor, Qnem
pneii teUnnty «Itentet Inminit orat/
drc £nm6.
^vtdcWt] £tate atqne annitde^
bilitatnm et confectnm. iMmb,
8SS MiOiaque fnm IW/ni] Ratione
|Mimi nnimantlnm ortnt expllcata,
doeet, terram, tanqnam mdem tclli-
cet et imperitam, non ttatim perfec-
ta nt omnibnt tnit partlbnt ac nnme-
vfa abtolnta animalia craatte, ted
Initio mnlta portentai alia line ca-
pite, nlia tine ore, alia tine manlbnt,
Ae* edidlMe : ted frnttra, qnod ea
aeqne adotetcere, neqne Jnttnm in-
ertmentnm tnmere, neqne cibnm ca»
pereyneqne inter tecommitceri pro»
cteandi eanta potnerint. £o con-
tliio autem b»c ab Epicuro ezcogi-
tata tont, nt ottenderet nnllam ette
proTidentiam, et boroinet cetemque
mrinmlia, non ditinitnt, ted fortuito
ette nata. Qoam tententlam refeU
lit Lactant. lib. de Opificio Dei cap.
6. bit Yerbit : * Non pottom boc loco
teaeri, qno minnt Epicnri ttultitlam
rartom coargnam. lilint enim timt
omnia, qo» delirat Lncretiot, qni,
ntottenderet animalia non aititlcio
aliqno divinte mentit, ted, nt tolet,
fbrtoito etse nata, dixit, in principio
mondi alias quatdam innnmerabi-
lelt animanteit miranda tpecie et
magnitndine fuisse natas, sed ees
perroanere non potnisse, qood illas
aut somendi cibi facnltas, anl coenn-
dl generandiqne ratio defecisset,'
dec. Ziim&. Qnoniam fortnito nata
erant animalla, pntandnm est in
principio mnndi alia qu»dam Innn-
merabilia aniroalia miraoda specie
et magnitndine Ailste nata, ted ea
pennanerenon potultte,qQod imper*
fecta erant, et qnod illa tomendi cibi
facoltat, ant coenndi, genemndique
mtio defecit, vts. 80. Nam qotecnn-
qne videmus animalinm genera, ant
snis Yirtntibns ant bominnm cum eon-
servantnr; leones defendunt vires,
dolos vnlpes, cervos fiiga, dec. Qum
nostris commodis ioserviunt, canet,
boves, eqoos, Sce, nos ipsi defendt-
mns et tnemnr : sed qnid imperfecta,
«et quss nulli usui forent aleremus?
CretcA.
837 Amlrtgpttm] Extat elabom-
tnm omni cnm lepore et venere, Pu-
licis antiqni poetm Epigramma: id
dignum visum est, qnod nostris bis
Vigiliis ioseratnr. Policem igitnr
andi : ' Cnm mea me genetrix gmvi-
da gestaret in alvo, Qnid pammt fer^
tur consulnisse Deot. Mat ett Phm-
bos alt : Mart ftemina, Junoque nen-
trnm : Cnmque forem natnt Herma»
pbroditnt eram. Qnterenti letnm Dea
ticait: occidet armit; Mart crace ;
Pbcebnt aqnit. tort mta qnteqne foit..
Arbor obumbrat aquat:atcendo: de-
cidit entit Qoem tnleram catn : la»
bor et ipte tnper. Pet bsssit ramis :
caput incidit amne : tnliqne Fmmina,
vir, nentrnm, flnmina, tela, crncem/
Non injncnndnm fore pntavi bos po-
etm prisci vertnt interere nt palseo-
pbilot et antiqnitatit tcratatoras de-
1644
NOTiE VARIORUM IH
mererer, qaos et probo et lando. Si-
qatdem nil me perinde reficit et mal-
cet qoam elogii, aut inscriptionis
antiqaitatem sobriam et doctam re*
dolens Epigramma : qaale nnper in-
Tcnto marmore in agro Bononiensi
Hanc versnm deiendam cemeo; at
sporinm: hoc prtmnro. detnde enm
varie legatur in codicibus et mannser.
et Yolgatis, eam potisriranm lectio-
nem secutas sant, qufle mihi minns tn-
epta visa est. Omnino ego arbltror
inhianti et pendenti mente legt mo- bunc versum ab aliqoo nugatore ease
nimentnm erutnm iis verbis miro
cha^acterts mrtificio csslatis. o. ma-
NIUO. C. F. CORDO LB6. XXI. RAPAC.
PRAF. KQUIT. EXAC. TRIBUT. CtVlT.
6ALL. post hsec verba in fine lapidis
hoc qnoque additnm fnit. fac. cur.
CBRTUS LIB. IN AGR. P. XLIV. IN FRO.
p. xuv. h. e. ' Quinto Manilio Cal
filio Cordo legionis vigesimsB prinise
rapacium prsefecto equitnm: exao>
tori tribntomm civitatom Oalliarnm :
Faclundnm curavit Certus libertus.
In agro passos 44. In fronte pas.
totidem.' £t ne ' Cordns' vox inso-
lens te reddat auxinm, scito 'Cor-
des' antiqnos filios appellasse qoi
sero nascerentnr, i. e. qni essent se-
rotini : ut * corda fnimenta' qnse se-
ro matnrescunt, et ' fcfcnnm cordum.'
Auctor estPompeins. hoc aperiet tibi
Quinti]. lib. 1. ita scribentem :/ Et
ex casn nascentinm, hinc Agrippa et
Opiter et Cordns.' Sed et eviden-
tius rem M. Varro prodit llb. 2. de
R. R. ' Dicnntnr agni cordi, qni post
teinpns nascnntnr et remanaernnt in
volvia intimis, vocant chorion : a quo
incnlcatnm. * Androgyni' antem anBty
qni ntroqne sexn prtediti snnty plane
monstra natnrse, sed non qnaliaihie
describit Lucret. qnt de iis loqnitnr
qnsB adolescere, aot omnino astatem
agere neqniverint. At ' Androgyni/
qut snnt iidem hermaphrodttiy et vi-
vnnt, et adolescnnt, et senesennt.
Itaqne qnaerit Ulpian. lib. !• ad Sa*
binum, 'utrins sexns habendns sit
Hermaphroditns,' et Lneill. lib. SO.
' imK>erbos'appeIlat, qnasi mnlierihos
qnam viris similiores, apnd Nonlnm
in voce ' imberbi,' hoc versn comp-
to, 'In verbo Androgyni, barbati
mcechocinsedi.' qni sic est emendan*
dus, Imberbi, seu ' Inberbi, Androgy-
ni, barbati mcechoclnsedi.' Lmmb, De*
lendns hic versns* P^ibtr, Amdngff'
nmm inter tUrat^ nee ntraqiu nfnmfne
reNMliiM. £go cnm Lambino hnitc
puto nothum. Ita tamen in vet. qni-
busdam legttur. In aliis librts aliter.
G^on. Qnid de varia spurii versns
lectione inqniramns,cnm totns deleri
debeat? Monebo tamen Ueinsitim ad
Claudiani Phoenicem legere ilndrs*
cordi appellatl.' Quod vero snbdi- gpun inier natwrm^ aiqmi «fr nlrsfne
tnr In agro et in fronte tot passns, r«m4><iim. Qnicnnqne hunc
aperit qnoque versns Hor. Serm. 1.
9. 12. ' Mille in fronte pedes, tercen-
tos cippus tn agmm Hie dabat, hse-
redes monimentom ne seqnerentnr.'
Snbdit Porphyrio: * Solet nempe pri-
vatis inscribi mouimentis quot pedes
in fronte, qnot in agris habeant. Item
singularibns libris notari: h. m. h. n.
s. videlicet ne pro suis babeantin
ferendis reliqniis alionim mortoo*
rum.' Sic nempe Porphjrio corrl- ore, sMe vnttn. jndioent emditi. Om*
gendns : quam notandi monomenta nino aptior esset antlthesis, si esset,
formnlam In Gallia Cisalpina solerter Jlfiila stae ere, efiem dme «tsn aetau
in veterl lapide consideravi. Pws. Lamb. JlfiiUa. Qnidam libri, MtOm,
insemit Androgynon Platonia (In
Symposio) vldetnr respexlsse. Creaek»
818 Orba pedmm, 4r«J Vel ex hoe
versn apparet versnm AmiragyHmmf
ife» esse aliennm. Lemfr.
8S9 MmUm stae ore] Qnidam libr.
habent, Jtfida siim orr. non pmbo.
Qoamqnam etiam hsec scriptnra vide^
tnr ferri posse, atque adeo esse pro-
babilis : nt sit antithesis, Jlfaln
T. LUCRETII GARI DB RERUM NAT. LIB. V. 1545
OifftD. Alii, Jftrta: et ▼eDUStliis* Bi6 Jmigi per VenerU re»] iUnn.
Creeeh. Recte; Muta eine we^ ati HIimI Ovidianam huc vergtt. * Infeliic,
oiox, ^ c»ca sine voltn.' Hw, cui torpet hebes locus ille, puella,
840 Adk^nei] Usns est hac voce sn* Qno pariter debent fcemina virqne
pra3.989.'Namiieqaepnlveri8lnter« fmi.' Pw»,
dniB lentimns adhssnm :' et item ali- 847 MvHa videmnu enun\ Versus est
bi. Ordo antem et sententia bomm Hypermeter. Sententia antem est
▼erlMram est : Et moita portenta co- haee : Mnlta concnrrere debere, nt
imta est creare natnra, vincta, et con- animantes genns sanm propagare pos-
slricta membroram colligatione et sint : primnm nt sint pabnla : deinde
adhaesione, eaqne per totnm corpns. nt Tise qnasdam sint, per quassenrina
Lemb* vim gignendi habentia manare pos-
849 QhmI /orel hsim] Sic reposni, sint, membris per rem Veneream laz;-
conjectnra dUctns, cnm reperissem atis et remissis : postrcmo, ut raas et
ia nno eod. mannscr. fnwl fotet nfics. faemina membra habeant, qnibns am*
Lamb. Egregie Lambinns. Vnlg. eo- bo inter se per rem Veneream jnngv,
M.* In vet. qnibusdam,/oe«f. Forte et commnnem inter se voloptatem
fmii» Oifan. capere possint. Xamft.
844 Aheiemnt] Sic habent omnes 850 Sembia qua poeeint] Sic legen*
libri et mamiscr.' et vnlg. hoc pri- dum potins, qnam quee poesint ; nam
mnm : deinde sententia est optima : klc ordo est : Deinde nt sit via, qna
postremo yerbnm abeterrere est ele- genitalia semina per artns, membris
gwtiisinam, nsitatissimum, signifi- relazatis, manare possint. Lamb» In
I. £t tamen Zoilos in ejns aliis, ^iMr. Oifiui.
locnm snbstitnere volnit verbnm abe* 851 Habere^ Maiua q^eUf tfc,] Se-
tergerey idqpe mnsis omnibns et ¥0- entns hic eram initio cbd. Florenti-
neribns invitis ac plorantibns. Nam nos, et nonnnllos alios viHg. in qui-
(si Diis placet) nt hnlc verbo hic lo- bns impressnm est, kabemdmk.Muhtm
cns esset, novns iste grammaticns qaeu nectaiU mter ee gondtfl, wfUf «e,
ex genere (opinor) Aristarchorum, cnm altera scriptnra, qnae reperitnr
aot Prtscianoram, novnm prsBteritnm in aliis libris, habere^ MvJtwi ^ifsta nee-
iiinit, abeUrguilt^ qnod in tota Lhi« toMt inter $e gaudia utriquef tfc, mihi,
gnm Latina non reperitnr. habet enim proplerea qnod erat repetendnro, ant
abetereit: idqne notnm est Tel pneris sumendnm foris Terbom debentf vel
scpteBnibns. Et tn andes, bellna, debere, asgre defendi posse videretnr.
■Maibas tnts Inqninatissimis bonos lilam autem sic ezpUcabam: Etnt
aeriptores attingere ? 4$ KdpoKaa cnm fiemina cum maribns jnngi possit, ba-
tno fcedissimo praeterito abetergmit, bendnm est ntrisqne : id est, utros-
Lansb. AbeterguU auetum, Ita ex qne, scilicet mares et fsminas, ha»
Tet. Ilbris restitni. snp. 4. 1058. bere oportet membra, qnibns mntna
Vnlg. abeterruit, Oifiin. Nonins in gandia inter se nectant. Nnnc ma-
Toce * Desnevi,' * Parisitos amovi, gis probo receptam : et snbinteiligo
lcBOiiem aedibns absterrai.' Creedk» debent, nempe ntrique, roares et fae*
845 Nee poiMere eupitmn eftatie «on- minss. vel repete bmh Koanv, ^vide-
gm /wvm] L e. nec potoere ad jns- nns debere.' Lamb. Habere, Mutua
tnm aetatis robor et vigorem perre- 9«^ neetant inter ee gaudeOf utertgue.
aire. 1. 550. * smnmnm aetatis perva- Sic omnes veteres ; subandi, debet,
dere florem.' ibid. panllo post, 605. vel, necesse est. Coocisus videtnr
'Stare, qnlbus possint aevi contin- sermovnig. Marallns, Lambions, et
gm florera.' Lemb. voig. habendum utrieque, Oifan.
1546
MOTJi VARIORUM IM
SffS Ve$ei vUalUni» «ani«] Vlrg. JEd.
1* 610. ' Qttem si fat« viriiiii •ervut:
si Tescitnr aam JEtlieria,' &c. idem
4. 445. ' Quid poer Ascaiiios? soper-
atne, et yescitor aum.' XoMd.
866 AiU dtUu, tmi tnrdif » aii< itoit-
fMf , 4re.l Quaecmnqiie (iuquit) aniuia-
lia videB vivere, ea ant dolo, aut vir-
tute, aot celeritate aaloteni suam tu-
iata sunt» sic Tyrins Max. SioA. w^
v^ir lUut^ ipm-uai'» 'Clnnp yhp 4aA«
4AAy ipMf AX^{ima fk« '«V^ ^' ^^coir
r^ Ithf 6m^ yhw. td HCctf , vf 8^ pner'
ttp^ al vriavsy r^ V JXuovflPipi^ ol
^«Xsol, &c. i. e. * Qneniadmodnro enim
aliud alii animali a natura vita» prc-
sidium et munimentom datnr, a qno
•ervator ; leooibus robnr, cervis cnt^
•nSy canibus veoatio : et generi aqua»
ttli natationes, volatili volatus, rep-
tili latebrsy' Stc. Lmb. Vis, robur,
valentia, ut olim loquebantur. FiAer*
Mobma»\ Vs.861. Fuga: et quis
feratBarthiiiiofttlttes? Creech.
856 ilfiia«9iie«icN«,flio6if er UtOUatel
Ut boves, oveS| caprst, equi, mnll,
&c. qnsB animantes partim ad ves*
cendum, partim ad vebendum, par-
tim .ad corpora vestienda nobis suot
ntiles. Lmib,
860 Priiie^, ffmis ocrt Lcohiim]
8ap.9.741. GiAm.
&RMi9iie itfcla] £t genera animan*
tiom iraconda. lamh,
863 At (evtiomM] Sic babent codi*
cea aliqnot vnlgati : in his Veneti, et
Fiorentini, et Oermanici Basileas im*
pressi. et ita legendnm, non Et leot*
semaii, nam hic versus refertur et
pertinet ad ea quae sequuntori < levi-
•omiies ' antepi caoes appellat, qoasi
levem somnom dormienteis, et qui
fadle e somno excitentur. vigiles ab
Hor. dicnntnr Od. S. 16. 2. ' et vigi-
Inm canum Tristes excubisB.' Hoc
etiam probavit Zoilos ot soom. IiaM6.
Ai Msoama. lo aliis, Ei; maie. Gt-
/ea.
866 Qood eet Mterino] «VeteriM *
(inqoit Nonins) ammalia dieootor
omnia quae vehere quid possnot/
Locret. ' £t genosomne, qnod est ve«
terino semioe partnm/ et Festna^
^Veterinam bestiam,' inqnit, <jo-
mentom Cato appellavit a velMdo.'
Opiiios^veterinam' dici potatyqoasi
f venterinam,* vel ^ uterimm/ qood
onns ad ventrem religatva gemt*
Xiam6.
864 £1 6iieera«ecfa] * Bacerom pe-
cos de bobos dicimos/ inqnlt Fettns,
idem Lncret. 2. 661. * Bocerifleqoe
greges, et eqnomm doelliea proles.'
Lam6.
871 QMare] I. e. propter qoem rem,
seo propter qoam otilitatem:
*• qoare' hic non interrogat, sed
tiando referendi vim habet.
Cni nimiom ne credas. Grefe6.
876 Scmutkae'] Refert ad iila so-
periora: qoibos nihil homm trlbolt
natura, ita nt nec ipsa sponte aoa vh
vere, nec utilitiuem aUqaam nobis
dare possent, &c. £a«6tii.
875 J>ontaMi] Dooec, nt smpe a^
lias. Iiam6. Ita Lambiniu. Volg.
Doiiee. Oifan.
876 Sed neque Centamri /oeraet]
Ceolaiiri, animaotea ex homiiie et
eqoo compacti. sic sopm 4« 743..* Nafli
certe ex vivo Centaori non fit image,
Nolla foit qnoniam talis natiim aiil-
malis. Verom obi equi atqoe homl-
nis caso coovenit imago, Hssreseit
locile extemplo, qood diximus aateJ
Virg. JEn, 6. 286. facit Oentaora
et ScylUs in vestibnlo inferoram
bolare com somniis: 'qoam
Bomnia volgo Vaoa tenem lerant, fe-
liisqoe sob omoibos bsBmnt : Moll»*
que praetema variarum toonstm tt^
mram, Centauri in foribos stabotaBt,
Scyllaeqoe biformes.' TtnwMn, Co»-
tra £mpedoelem maxime qnl bee ao-
seraerat. Fa6er. At natom radis U-
cet, et imperita, non ea pmtillit aaU
malia, de qnibos poetas tau splcDdlde
mentiontor» ThessaIia«ullos •■qoam
T. LUCRBTII CARI DB RERUli MAT. LIB. V. 1547
▼idit CenUaros, Beqne enim eqnns ez aUenigeois membrU, at hamenU
et bome conjangt possont, cnm non et eqninis» compecta et conflata, ita
eadem wtMie^ eodem alimento, neqne alienigenis (inqoam) nt ex ntraque
moribns uterentnr, vss. 14. parte, eqni scilicet et bominis, aut
I4em de Scyllis, et rjitsniodi mon* aliomm animalinm inter se compac«
atria diceiidiim, irss. 9* Qni autem tornm, vis par pari esse^ id est par
Clum«ramextitiftsecredtdit,noncoo- pari retpondere, non possit. de ver-
sideravit leonis, fleqae ac cfunslibet sus autem ratione noa est quod quis-
«DUWiUsy vUcera torreri igni, et con- qnam dubitet, propter vocem poriy
snmi posse, vss. 7. Qui denique mira in qua voce syllaba ri non eliditury
et monstrosa istinsmodi animalia e sed corripitur. nam boc esse Lucre-
reeenti terra prodiici posse statnat, tio nsitatum alibi ostendirons. Lieet
cred«t insnper aurea, lacteaqoe fln- etiamsiclegere,ntTiimebopiacebat,
aina, et reliqoa otiosoram poetaram Bi^ ilUne pmr vU mt no» Jtc eue potii
comroentayvss. 19. Perpendat tamen di^ eadem fere sententia: nt ez bae
■nlta herbaram et arboriim semioa et illa parte non possit esse par vU,
bodie, (nt olim omnium animaUnm sic, id est« compactU inter se diversis
pnmordia,)in terracontineri;atnon- animaUbns. Atqne banc lectioBem
qnam nascnntor complexse arboresy nnnc sequi malui. Licet etiam sio
neqoe herbm herbU conjnnguntnr, vss. legere, Hhic Hlme par tis pari uH mm
9. Creeek» eete poiie tU, Lamb. Par eu^ ut wm
9n QueiJt dmpiiei\ In qnibnsdam »e esee potie eit, Ita legendnm pnto.
; quemis male. Gi/gM. thtpHci In vet. quibnsdam, par vi$ utnen eit
hnmanay et eqiiina. LamMn. par» eeee, In vnlg. qnibnsdamy pari»
87d Poleslaf] A^rofuSf potentia. bue, Oif. Nec fuisse nnqnam Cen-
taurosy bomines equo mixtos scilieet,
870 BiMC HUmc par vie ut mm eie'] Si neque nUum animal, qnod ex dnabns
h^iBS venns varias scriptnras iectori natnrisadeo diverslsconstarety vivere
proponere vellem, totam paginam et per snbolem propagari posse:
implerem. Satis erit mihi eas re- ' Sed neqne Centanri fnerant, neque
fefre» qn» reperiuntnr in Ub. mann- tempore in nllo Esse qneat dnpiici
seriptis, nt videat lector, me ita hnnc natura, et corpore bino £x alienige^
lofom olim restituUse, nt tamen ab nUmembriscompactapotestaSyHinc
iUnon longe discesserim. sic igitnr illinc par vts nt non sic esse poiis
habotVattcnnns, HiacittMicpervUti^ stt«' Magna vero in postremo Ulo*
m« smU jmts eeee petie eit: Scipionis ram versnnm difficnltas esl, tanta in
et Fneroi stc, flme iUiiu parikae ui Mss. Codd. tamqoe inoonstnns et
M» eU pare eeee petie eit: BertinU- mnltiplex variantta est. In qnibus-
wm et Memmianns sic, Hine UUae par dam enim legitur, Hhie iOiae per vi#
vmwimM tU par eeee petieeU: ^nm ut nom emt pare eeee peiie eit. I nnne,
scriplnrm cnm sint vitiosa», ego sic et mortnos excita, tempns est. In
fopoeoeram, Hime iUiMe par me ut nem aUis, Hine iUme par vie ui nou eii pare
pariaeeapetieeii, Atqne haec qnidem eeee petieeU. Portenta versnnm, nt
scfj^nrn fero in Venetis recentiori- vides; et tmmen Oifanins hanc pos-
boe et Lngdnnensibns reperitnr. sic teriorem, quae omnibns vitiU scatet,
emm m eU legitnr, Hine UUne par tne recipere se et probare profemns est ;
a« Mfi fMT sstf potit eU. Sententia qno nihil nnqnam deterins potent.
aotem iuifjns seriptnrft, si cni forte Sed qoo Uudem pacto rem adeo in^
ohscorior videatnr, hsc est : Non tricatam, tamque a recto sensn et a
potoslessenntaraseopotestasAliqna LatinilatU nsn remotam, explicare
1548 . NOTi£ VARIORUM IN
ttasQS Don est ? In ea re nna, Lector, tins cireumacH$, nt sit tmesit.
▼isns mihi magnopere est sapere; 882F^e^]'Aii^fiyviget. Hocv»^
non poterat ; qus vehementissima do o8tendit,Centauro6 esse non potse.
causa est. In quibusdam etiam legi- non potest unum animal ex insqoali*
tnr, Hine ittine par vis non sit par eate bos,disparibns, disconvenientibospo*
poits stt. In aliis deniqne alia, qoe testatibns et membris esse conflatom.
non sunt tanti nt huc transcribantnr. Nam ita pars altera erit imbeciiia,
Lambinus qnidem legi posse puta- altera firma : hnc diotuma, et vivaz :
bat, Hine HUnc par via vi nan pari eue altera vitae brevis, et ad mortem
potis stf. Tumebns, fftiic tiiftiic par prseceps : et quo tempore aitera erit
vts ut Ron «tc ean poHe aii, At ego tetate corroborata atqne adnlta, nt
secntus vestigia libri Ms. quo nsns eqnns, qni tribns annis exaetis viget,
olim est Faernns, quiqne versum alt^ra viz dum ab ubere matris erit
hnnc ita exaratnm exhibet, Hnic t/« depnlsa, ut pner : et contra, qno
Une paribna ui non ait para eaae patiM ait^ tempore pars hnraana erit valldt ac
tandem ad *• intectas fronde qnietes,' rolHiata, tnm equtna erit senectate
et veritatis latibulum deveni, ffinc confecta. Postremo non iisdem vo-
tflmc par vts «f partibua eaae potia sti, loptatibns dncnntnr, neqoe iisdem
sensn tam necessario, nt aliter scri- moiestiis afficiuntur homo et eqau;
bere potnisse Lucretium, nemo snspi- Idem de Scylla canibus snccincta
cari possit. Rem tribus verbisexpo- sentiendum : de qna etiam mox dicet.
nam : NuUnm animal ita ex dnplici Jiomb,
et diversa natnra constare potest Qftin ^aepe effamimm] I. e. qnippe
(exempl. g. Eqni et Hominis) nt hinc etiam cnm treis annos natns esty &c.
et illinc (a natnra hominis et equi) Videtnr legendnm, ^niii s«pe ataoM
par vis esse partibus possit, i. e. ^k"^9 veiettammim: qno modo edidf,
dnss ill» partes componentes num- non» ot vulgo, ^iitn aaepe etiam naau.
quam parem vim haberent ; ciun spe- Lamb. £li«n fimc. Ita qnidam vnl-
cies animantnm aliae aliis citius cres- g^^i » recte. Alii : nune. Oifan.
cant, citiusminnantnr; qnse ea ipsa 888 Laetantial Lac snppeditaiitia.
ratio est qnam aifert Lncretins in iis Lamb. Voss. ad Catnll. p. 234. I«r*
versibus, qni hunc sequnntur. Sed tantia^ qnia pueros iietos reddiiBt;
illos sine omnl mea opera tutemet tic 2. 944. ' Laetantia loca aquarmnv'
iegere poterb. Faber, Ita Tnmebns, Creech,
Dec incommode: alii aiiter: Faber 886 i^^enH imi^ida oila] Sic dixit
antem spretis aliomm conjectnris * vitam fngientem,' ut Latini dicnnt
hsBC habet, ' Lege Htnc iKinc por via ' venennm fngiens,* et ' litteras f«-
ut partibna eaae potia aU. Sensn tam gienteis.* Prseterea* qnam hic * fo^
necettario, nt aliter,' dec. Deniqne gientem vltam' appeUavit, eam^la-
nescio qnis iegit: JEftnc para ut non bentem' nominavit inf. eod. iib. 967;
aity para UUnc eaae potia ait. Creech. * Dnlcla linqnebant labentis Inmina
Placet Tnrnebi lectio, qnam firmat vitae.' sic Hor. < annos fogaceia' ap«-
vs. 889. Distinctionem vero mntavi pelUt Od. 2. 14. 1. < Ehen, fngacei,
indnornmpnecedd.versnnmfine;vs. Postnme, Postnme Labnatnr aiiiii.'
878. enim comroa, vs. 879. punctum Lamb.
ponebatnr. Hno. 886 Puerii] Alias, puerili, Ego ta-
880 /d Ueet] Id, nempe in Centanro men malo pmeria, Etiam banc leetioi
non possiB hinc iliinc param pari vim nem probavit Zoilns. Laaab. Hoe
esse. LaaUf. rectius ex veteribns etiam libris oo*
881 Circnm] Cirdter, vel dic po- stris, quam in aliis : pumlL Oifaa.
T. LUCRRTIl CARl DB RERUM NAT. LIB. V. 1549
JwwiwUui] Jnrentiitif Dca, et Ipsa
jvventa. f^ir eppenalit Oneci. Lafii6.
Sm Et^Mtti fBittU lamvtnf] Sic
«ip. eod. lib. 673. * mollem vestem '
cUsit pro molli pilo, et limngine:
' et impnl>em molU pnbeicere veste.'
888 Ne/tfie ex kmine'] Hnnc ver-
profert Nonlns. ne /erie antem,
i.e. haec dtzi, nt ne forte credas, &c.
. 889 Cet^ieii] L e. confici. ntitnr
tod. verbo anp. 8. 411. * Id qnoqne
enlm tine pemicie confiet eornm.' tft
•mpe Virg. nt JEn, 4. 116. ' ounc qna
nuione qnod instat, Confieri pos^it/
Ac. et Cvsar lib. 7. de B. O. * Pott-
qimm id difficilins confieri animad-
vertit/ &C. Lamb.
890 Aut ntfidie camints tiicdac#af]
Seyllam sic deseribit Hunier. 'Otunr.
fu 85. "Er^a 8* iA Sa^XXii ¥tdH, te^
XtfUBmo. Tiff ^TM ^M^ ftkwj 8011 OK^-
«arMa^iXafS» Tinrai, aMi 8* a^« viKagp
HteASf Mi KnrUin» Vnfikfem Mw, M
«i §^9 ArrMbrtMir, &c. i. e. < Hic antem
ScylU habilat, borribiliter latrans:
Cni ▼oz ett tanta, qnanta catnli re-
ceni nati : Ipta antem monttrnm eat
malnm { neqne qnisqnam ea visa lie-
tatnt faerit, ne si Deni qnidem ei oc«
cnrrat.' M. ToU. Verr. de snppliciis :
'Hoc infeiilior nantis Verres, qnam
Scylla, qnod multo se plnribns et ma-
joribnii canibns snccinxerat.' Laai6.
881 Seyik»] Duae enim fnerqnly
Hla Nisi, bsec Olanci : sed et si nna
llDlssety ^ vxh^Qs dicere posset
ScjUas, ntNerones, Mariosydec. cnm
Neronem et monstra illi similia» &c.
Fal«r. Ideo et ' Semimarinis cani-
bns snccinctn ' Nisi Scylla ! At Ov.
Mot. 8. 148. ' At aura cadentem Sns-
tiiMisse levis, ne tangeret squora,
visaest; Plnma fuit: plnmis in aveni
mntnta vocatnr Ciris ; et a tonso est
hoc nomen adepta capillo.* Pro ra'^
fidie eambae leg. ra^idts eamime.
Creech.
898 J>ieeer.4ia] Legi polest DtMor-
Ito. Sic Ov. Met. 8. 18S. de Mino-
tanro : * Disftortemque ntero fcEtiim
tnlit.' Et in prima Epistola Sabini
' Nec in nno corpore dissors Partfae-
nope.' Creeeli,
898 Signi] Signnm iktyxpi est, pro-
batio,dec. Falter.
894 Neqae prejiehui] Sic jam eden«
dnro cnravi in sec. ed. Adr. Tumrbo
assensos. 'pngicere' autem et ^sn-
mere' opponontnr: neque pariter, in-
quit, robora sumunty i. e. corrobo-
rantnr : neqne pariter adolescnnt ;
neqne senescnnt, ant setate confici-
nntur. Lamb.
897 Quippe videre Oeei puigaeeeere
empe cicKla] Sic 4. 644. de veratro :
'PrsBterea nobia veratmm est acre
venennm : At capris adipes et co-
turnicibn8auget.'Xaai6. Diog.Laert.
in Vita Pyrrhi, Kal rh loAvete» tprvyi
ph' rp6^ipop, ia>$pA9^ M BopdfftfAor, ' Ci-
cutam qnoqne cotumici nntrimen-
tnm, bomini inferre perniciem.' Adde
Servittffi ad Virg. JEo, 4. 488. Hav,
899 Fkmma qmdem tere] Probat
nonqnam fiiisse Chimaram, etiam hoo
argnmento, quod, cum poerss fabn-
lentur, eam flammas ore efllare soli-
tam, constet autem Chimsera ez leone,
dracone, capra, seo ipsa Chimsera ;
leones proinde nt ceter» animantes
a flammis Isedantur, et torreantnr.
Sed non dissimulabo, nonnnUos libros
bal>erey Ignea flamma fuid^jit. Lamb.
Quidam libri : Ignea flemma qmdem.
Oifan.
90S Prima Leo, poeinma Draee] Ez
Hom. 'lA. {". 181. et Hesiod. Theogon.
328. np6e^\4mr,im$of9^ipdmtr,tUe''
011 9h x^ftaipa, Profert et M. Tull. lib.
8. Epist. ad Attic. ' Quod de Q. fra-
tris epistola scribis, ad me qnoqne
fnltvpMtXimrf tfvitftrM— qnid dicam,
nescio.' Laat6. PrtataLco. T&vpAra,
i. e. KoriL vpSra. Versus notissimns,
wp6aik\iMff hriBw ti, icQ. Faber,
904 Ore /oros aerem e/iarei de eor*
pereflammam] Hanc potissimnmscrip-
tnram secotns snm, ut e.t mascime
1550 NOTiE VARIORUM IN
pTobabilem, et muime* cam libris 102S. Gifan. t« pottenori eM*
Mtiqnts conseDtftDeam. sic fere lo- 033 Et genms MmaumMmf tfeJ] Kwnt
qnitor 6. 11(2. ' Sptrttus ore foras de prlmis homintbns veriia faceiela-
tsetnim volvebat odorem.' Lamb. Bf- cipit. Ltmb, Et getma, Descriptio
fiaret, FUtret ^ia aliis libris. Gifan, plane admirabilis usqne ad ts. liiat.
908 Effmiiat] Nonins docet * effa- Qui relationes recentionim scripto-
tire/ idem valere quod ' cnm menda- rum legemnt, hic Margaiatesy Bra*
cio dicere/ et profert bunc locnm. sillos, Canibalas, et pleroaqoe Indfae
animadverti autem hoc verbum in Occidentalis populos agnotceot. A*
qnibusdam libris scribi dnplici tt, ber^ Hominnm o terra Datonun vi-^
Lamb. tam, habitum, ingeninm, morea Inae
011 AuthmmMemtamtomieml/ranm'] describitf et primo quideai vsa.SO*
Quamobrem hoc non potuerit initio docetprimoshomines vilkliori,qiiaai
efficere notnra, cansam affert 1. 200. nunc» constitisseoorporeyObiimatam
' Denique cur homines tautos natura duritiem, quam e dnra terra geniti
parare Non potuit, pedibns qni pon- cootraxerant, indcr minna obnoxii
tum per vada possent Transtre, et morbis erant, et longsvi. Nemo ai^
magnos mantbiis divellere monteis, tem agros colnit» sed glandibtu, po«
Moltaqne vivendovitalia vinceresse- mis sylvestribns, et aliis ejusawdi
cla, Si non, materies qnia rebns red- frnctibns placabant faasem : ad i^
dita certa est Oignondis ?' &c. Lamb. dandam sitim flavil fontesqne soo
Wi ReB$ie qtMqme Bu/oriiufroeedii; murmnre vocabant. vas. 8. Nnlla
et emiws] Ita Lambinns acute, cnro illis vestlmenta, nnllse domns, pffo-
in omnibns libris esset, Sed, Forte celUmm, frigorlsque vim defeade.
etlam sic : Sed ric qMicqMO, omma, bant sylvae, irotices, et antra, vai. 5*
Hoc placoit Marullo, et Florentinis. Nollfs leges : noUnm commnne bo>
Gifan. oi ftrima edU. Com in om« nura: vivebant raptOy et promiscoa
nibiu libris et manoscr. et Impressisy venere (nam vi, blanditiisy ant pretioy
praeterquam in Florent. sic reperis- glandibns ris. pjris, pomisve maiet
sem scriptnm : Sed eie quaque ouo riiu sibi foeraiuas conciliamnt) ntebantnr.
procodit^ et omne9f Fadero naturof certo vss. 9. Creeck,
dismamia amNml: a me impetrare 924 Dartas, ii( dMMl, TeUMM fosd
non potni, nt in qnattnor vocibna, dara crsasaet] Sie fere Virg. Georg.
qnM/nOy s#, omneif oervant^ mendnm 1. OS. < Unde homlnes nati, darom
snbesse eaistimarem, sed in aliqna genns.' Lamb,
alia potius. Iteqoe Florentinaro leo- 028 Nee hbQ I. e. oec bibe; ot
tionem rejeci, qnae talis est, Sed eie alibi «parti/ «contagi/ 'vod/ et
quodque tuo ritu proeedit^ ut omnia Fv- ninlta alia, pro parte, contage, voee,
dere naimreB eerio dieerimme eerveni, &c Lan^, LoK, Labe, « parti' pro
snspieatns autem primam vocem ver* parte, &c. pasaim. Fo6cr«
sns esse depravatam, sic reposni, Ree 980 Viiam tneiabamt] I. e. vMam
stc qu^que euo niu proeodU^ et omnee^ trahebant, sen tradncebanU qoidom
4rc. Zoilusinitioprobovitbancemen. umen legendnm poUnt iolerabmdi
dationem : delnde e vestigio impro* quibns propeinodom asaentlor, Ve»
bavit, et I ta reponendum gravis anc- mmtamen nihil mutare aosim. Lamk.
tor censnit, Sed eic quidque ouoriiu 9S2 Moliricr] MoUrididamr qold-
proeediif ei MMto, ^c. Lamb. Sed me qnid cum labore fiiclmns, ant agimna :
faidfvs SNO, ifc, oaiaia. lu restitni. < moliri' igitnr ' arva' hoc loco poai-
In veteribna : quatpne^ ommee, Vide tnm est pro eo, qnod est agros eo*
2. 718. et 908. et inf. hoc lib. va. lere, seu ex campis et loels inafatis
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1S51
agroa cultos mfpio labore efficere : eitet : quemaditiodnm tianc hominefl,
▼eJ, «gros Uboriosa caltura melioret animal alterum diviniiu, alia genera
redbdere. Neque vero me fallit, legi se deteriora paacunt et curant. Illo
io qnibiudam libria ▼nlg. mi4ltrter autem pascente, non erant reip. ad-
«TM, gemino U, aed mWtrier nnico l, ministrand» fationes, neque uxomm
magia probo. Lamb, la qaibuadam : et liberonim posaessiones. Ex terra
V male. Gifam, enim reviviacebant omnea, res prm-
M9 iVer neiw d^ftdert in fermn teritas menioria non repetentes. At*
Mrgvifa] Sie inf. eod. lib. I864. qoe hac quidero talia omnia aberant«
' Unde etiam libitam est starpeia cooh Fructus aotem uberes et copiosos Iuh
oHttere raiaisy Et nova defodere In bet>ant, tum ex quercabus, tum ex
terram Tirgulta/ dec. Lamfr. aliasilva, non ex agricnltnra nascen-
986 Qnad l<nra ettarwi SptmU «»] teis, quos terra sponte sua gerebat«
Ad honc locnm illustrandam perti* Nudi antem et sine stragnlis mag«
noat ilta Tjtii Maximi wtpX H^mvsr nam partem foris et sob dio vitam
*i]MrW«««,jnr^T2r'Evuc#^pov(^a0'l) cotebant. Nam anni tempora cum
/K«r,alTfo^r4Mf Mpc^atf ^vyoi, ml essent temperata, nnllam eis moles-
fam. . Kai ttk TouTo ^irt^itfi^^ l^fy^ tiam exliibebant, cubilia autem mol«
4 Y$ To^ M^nftf ofrro^ovt, 9ri fl^tr lia babebant, multa berba ex terra
ott^ tttt Towmoiof 4( o^ro^vovf iScoTc^- succrescente,' &c. Lmb,
o«nr. i. e. < Vivebaut autem scilioet 036 P/ara6df] In Macrobio : pfa-
(qnaleai victnm adamabat, ot aiunt, «aral. Oifan.
Epicmraa) primi bomines glandibnsy 937 Glmdifen» ndtr cwnbanii «or-
et piria agrestlbns. Atqoe iocirco porn f veraif] Hoc eo dicit, quod
faina est» tnm terram fructus ta* glans, et primus, et primomm lio-
liase aponto sna venienteis:. quia minnm victns fuit ex quo idem slc
nlhil eis opus erat agrlcultura, aut taf. 1416. * Sic odinm cepit glandis/
labore matico, cnm victn uteren- dec. Lamfr.
tnr sponto sua nato.' Eodem perti- 939 Jr6«fa] Rubra poma silva*
■eot et illa Platonia voAirint' T^ mm: quss Piin. nnedonea appellat.
r o2r r«r MpAwmif Ktjfih^ abniMii- Virg. Oeorg. 1. 148. < atque arbnta
voe W9fi /atfov, 9tk rh roiMf fSptj^at, (hhs aacne Deficerent silvK.' Lamb,
Mw%fma^ws oMs hnarofrS», aatfianp Pwniceo] Sic habent libri mana-
na M^woi, fMor 3r Irtpor 0«i^^, scripti, non, ut viilgati, Pimiceo. Ve*
lUAa y^ paukhe^ uibrm wofM6avav teres enim in multis nominibua « pro
W|iorros 3^ Jko^, «oAirffioi ro o&k ^aa^ u osorpabant; ita * mcenera' et ' p««
oM Krkam yamuAa aal vaiSar-* ht Tqf nire ' dicebant pro mnnera ei punirey
|A^ toiftiWawrro vdfTCf, Mkw lUfuniiU' nt sapm admonnimus ad illnm locom
fw rma vpMv bXXh r^ ft^v roiavra 1. 30. < fera mcenera miiitiai:' et ad
Mpr «dm. ra^f 8* iup9iraus ^x«^ iiinm 2. 839. ' Pnrpnra, Pmniceoa-
MT«8H^mamAAlif0Ai|f&XXi|f,o^ qoe coior, clariasimns muito/ &c.
M Twpyfof ^vaphausj Aaa* a&royiW abi etiam maiim lep, Pamicraafife
jiaMifaTli Ti|f T^f. rviMi 3) «ai &- eaiaity nt est in lib. manoscr. Talia
oTfvrat «iipaii\awTfff TJI ira^U^ ^^tarro* sunt illa apnd M. TuUium in iib*
T^ ybp Spmw ttMts «Aonr Mrparo* fi*- de leg. < cmra/ * msna/ &c. pro cuf a,
AeoAa ar oMf dx» kta^voiihns ia y^ asua, &c. Ijutb. Pomioco. Ita vet.^
w6a» lpe6aaa, dec. * Qnod igitnr de ho- lib. Gi/as.
minnm vietn sponte sna snppeditante, 94S PabukL dia faltiy mieeriM maeU'
propter talem canaam dictnm est. ii6ift oa^] Si legimns, nt habent
Dena pMcebat cos, com ipae eu prs< nommlU libri vulg. Pabi^ dwra tuUi,
1333 NOTiS VARIORUM IK
ifc, sic ezplicabo: pabola tnlit dnra pro alte tonans, ' altivolani* pro alte
quidem illa, et agrestia, sed tamen volans, * beniTolens/ ' blandiloqaena/
primis illis hominibas ampla, i. e. et simil. pro bene voleos, et blande
itpKowra Kti kcu^ i. e. qnibos illi loqaena* Nonc Simeoni Bosio asaen-
erant contenti, yel qoas illis satis tior, qai In eo meam conjecturam
erant. Sin, ot babent tres libri ma- toetor, qood verbnm compoaitnni ds-
noscr. et docti vlri magis probant, rUUo retinet : in eo antem ab ea dift«
Patnd^ dim tviti, lf€, < dia pabola' in- cedit, qnod pro §oUt facit ez antiqaae
terpretabor soa spoote, et sine la- scriptaraevestigiisiate, totnmqnever-
bore, et qaasi diviiiitos venientia ac iom .sic legendum censet, ClmieUai
nascentia. Lamlnn, Ita vet nostri; latestiteRltaff0c/a/«r.l4iteaatem,i. e.
rectfssbne. In aliis; doro. Lambi- lato, magno, et deuso agmine. Qnod
Bos, dtiNi; mendose. l>fea ita non vero Zoilns reponit, Chre eUtd ed ae
ntimnr. Gifim. Diva habet enim pri- «tluiaia, ifc. ferri non potest. Lam6.
ma Lambini edit. sed tn conjonge Ckare citai ad se. Ita ez vet. libris,
dta et empfa, atqoe distingne post qni habebant, vel, C/arlctteftafe cf ;
nunioKlna. Hav. ▼*!, ClaritaH a U; vel, CUriaUta.
MS At gedare Htim] In Macrobio, Volgati, Clartor acetfot ; absone. Nom
Ad. Oif. * cito ' priorem habet brevem sem-
Fonte$quevocabaiU] Sic habent om* per. < Esccire,' et tamen < excito'
nes lib. et manoscr. et typis ezcosi, dicitur. Csetenim Clarietai ad «e,
prseter Floreot. in qoibos legitor, forte rectios. Sed verbom illnd nns-
fontesqae doeebant. Ego voca^aiil pro- qnam legi. Gifan. Clarieitat, Sime-
bo, et interpretor, invitabanf. LiuiUf. onis Bosii conjectnra, plansn digois-
944 DecKnaa aqwn] I. e. aqoa de- sima. * Claricitare' antem signifi-
correns, quod est ez loco declivi eat vocare, advocare, invitare, dcc.
floens. sic sop. eod. I. 264. ' magnus Faber.
decnrsos aqoarom Undiqoe declarat.' 046 ^odte^] Melins qoam Nota
Lamb. vagu. Creech.
046 Clartctlffl /ale siltcjtlta] Cum SiUestria tempU] I. e. anlra, et
initio secntos essem libros valg. Cla- Nymphanim domos. Lamb.
rior accitat stltenlta, ifc. et taroen lec- 047 Qai6i» exibant] £z qaibas
tori scriptorse varietatem indicas- ibant, ez qiiibos manabant. Lamb.
sem ; hapc, qoae detnceps seqoontor, JYwnore^lveNla Labriea] Ordo est :
nnnotaram, liis ipsis verbis: Clarior flaenta,^hnmorelabrica,'i.e. flueDfa
aqna, quam aliis in locis, * accitat,' hnmida et liqoida. Lamb.
i. e. iovitat, sitienteis feras. sed non 048 larcre] Labriea loeere, i. e.
celabo lectorem, in qnibosdara libris lobrica ad lavandnm, vel nt lavarent.*
manuscr. ita scriptom eise, ClarUi" licet etiam coi^ungere cam verbo
«ale stlteiilia, ^c. in al. dartctlaltale: < ezibant,' nt sit< ezibantlavere,'i.e.
qoai scriptorse sine dobio mendosse nt laverent, qnemadmodum loqne-
snnt. veromtamen consideret eas lec- bantor veteres. Iiam6.
tor ingeniosiis. Hactenns hoc de loco 060 Et partim] Pariim bic solom
olim scripseram. Postea scriptoram positum, quemadmodnm et alibi. re«
veterem repetitam, ac retracutam, ierendum est aoteni ad versnm ilhim
hoc modo snpplebam, CUridtare solet soperiorem, * Labrica prolnvie larga
eUUntia HBcUfer. atqoe hanc emenda- lavere,' &c. Lamb.
tionem arbitrabar esse reclam. Sic SioUre] Seatere a verbo acato, is,
antem dictom « claricitare,' pro clare it, tertise inflezionis. sic 6. 800.
aot clara voce eitare, ot « altitonans' < Quod genus endo.mari spirat fons
T. LUGRBTII GARl 0B RBRUM NAT. LIB. V. 1553
dolcM ftqaai, Qni •catit' Ibid. 806.
* £t tcatere illa foras in stoppam se-
inina.' iMnb*
061 Needkm re$ igni $eibaiU irae-
tmre'] Casis enim et pellibas.repertis,
certis matrimoniis institotis et recep-
tls, ignis nso cognito» tum ingeniom
nonc mista referre Lilia virgineos
locida per calathos : Et portare sois
vestitas frondibos ovas, Aot variam
plom» versicoloris avem. His tom
blanditiis fnrtiva per antra puellae
Oscola silvicoHs empta dedere viris.'
£t pastor ille apod Maron. Ecl. 8.
Ikominom moUins esse coepit,nt dicet 71. inqoit: ' Aorea mala decem mi*
non ita moltis post versibos. Lamb, sl : cras aiten mittam.' Ptiu.
052 PeltibHe] Qoe inventori ipsi, 004 Et maNiniM mtra, ^e.] Hi de-
eiqne qoi primos gessit, invidioss et niqoe robosti Immitesqoe homines
pestiferc foenint, ot dicet infra eod.
libr. extr. vs. 1368. ' Pellis item ce-
cidit/ Scc, Lamb.
066 Nee eommune bomm poterant
epectare^ Hac de re infr. eod. lib.
vs. 1107. ' Condere cmperont or-
beis/ &c. Aliqoot versonm, qoi
deinceps seqoontor, ordinem nescio
quorom bominnm cnlpa pertnrbatom,
restitoi. Lemb.
060 Et Venna in iUmejungebat, 4«.]
Ov. ' Antra domns faerant,cibo8 her-
ba, cobilia frondes. Gonstiterant
000 foemina virqoe loco.' Pins. In
qaibnsdam libris mannscr. reperi
tcriptom, Et Venns in tihis lueebat,
ex qna viiiota scriptora potabam le-
per totos dies feras sazis, stipitibos,
et id genns armis perseqoebaotor ;
et mnlta csede fatigati, vel com nox
advenerit, se frondibnx foliisqne io'
volventes, hnmi dormiebant secnri ;•
secnrl inqnam, neque enim timoe*
Font (ea erat absnrda Stoicornm opi-
nlo, * Nam mdis ante illos, nnllo dis-
crimine, vita lu speciem conversa
opemm ratione carebat, £t stnpefac-
ta novo pendebat Inmine ronndi,
Tnm velot amissis mcerens, tom Iseta
renatis Sideribos.' Manil. 1. 66.) ne
adveniente nocte dies deinceps non
rediret, ob jam perspectam a prima
origine diei ac noctis vidssitndlnem,
vss. 16.' Hsec antem vita erat non-
gendnro, Et Venui in nM» laeiebat* nnllis incommodis obnoxia, dormien-
Verantamen receptam lectionem pro- tes fem invadebant^ et inde mors
bo. Lamb, Et Vemu tn eiMe inciebat. cita, vel longa gravlsqne (nondnm
lic restitoi. Veteres qoidam, lueebaif' vires berbaram noverant) putrescen-
tMgebat,tFc. Vnlg. jungebat, Oifiin.
06S Vel viotenta vtrt vts] Hor. Sat.
1. 9. 106. < sed ignotis periernnt mor-
tiboa illi, Qnos venerem incertam ra-
pientea more feraram Viribns edi-
tlor csadebati ot in grege tanrns.'
UOD.
hnpenea Ubidol H. e. magna libido.
tia volnera seqoota est. Mnltos fa-
mes abstnlit, plores noxise herbse,
qnas inscii legerant: ne vero qois po-
tet tot malis obratom folsse totom
homannm gcnns, et ad interltnm re-
daclom, consideret feras tnm singn-
los lacerasse, noxiis herbis aot ali-
mentiinopia paacosperiisse; atqnot
lic Caesar * impenso pretio ' dixit pro millia rapit nna acies, qnot absorbet
magno. Lamb,
06S Felpr«itint] Ant illi sllveatres
vlri eraebant venerem oblato pretio-
ez pyris, glandibns, et id genos re-
liqnis nemoralibus frnctlbns. Idem
Propertlus ex Lncret. 1. 16. 87. £leg.
' Illis pompa folt dectissa cydonla ra-
roo, Et dare pnnlceis plena canistra
rnbis t. Nnnc violas tondere mann:
mare, qnot deniqne luznries enecat,
et venenata pocnla ! vss. 29. Creeek.
067 MultaqMe mneebant] Mnlta vi-
ribns corporis obtioebant: raro fii-
giebant, raroqoe meto perterriti la-
tebras qnflerebant,et latebrarnm prse-
sidio pericolom vitabant. Lamb. Ra-
ro foglebant, et latebraram prssidio
periculnm vitabaut: Lambions. Ulra
Detpk. et Var. CIom.
Lacret,
6 F
]:&54 NOtiK VARIORUM IN
Utarpretatio mellor tlt^ Lselor jn* vmn tait^ IdM propemodMii in hoe
dicet. Crti€h. Locretii eit. Homines enim $fa»y9ot
968 SUvutribi» ««10611«] Ito 9% «e- cam retionem carminis non •entirrat,
teribui libriiy et partim oonjeetura, ioenm lmncdepravanint,qtti itacor-
restitni. Valgati, aUoettrm^ ex flf*- rigendoe, 8td tarili exapeetmhmd mm'
mlio. et Nodaftonl. Oifiin. waqmt ufniUu id qnod ni ratio pro-
9eo Nmi/tL datel] Sic legendnm» baret satii, laltem castae Latinttatb
non, ttt vttlgo, NMdafani Urr^ Licet oonsoetndo latis illos admonere de-
etiam legere MamUbnU terrm^ n qnis bnerat ; dictmni^enim * enspecto dom
forte maliL Itomb. aol oriatnr ;' at, * reipecto dnm sol
970 FotiiimBfnmdibtui Ito teti li- oriatnr/nemo nisl barbaros diaorif,
bri. Gif. non oMgis, qnam, ^video dnm illo
979 &d lociH r<^pccia6ani9 4«.] Pri- ant ilie Yeniau' Febm Atnonma^
mi illihomlneSyqnosHoratinsmotnm fS^ expectaMi^ quam retpeeim^t dor-
et turpe pecus dixit, (qnippe Epi- mientes : mallem igitnr rewywMiftaa».
cnri rationem seqnebatnry cnm id Creech.
seribebat;) genns hcrcnle mirificissi- 976 A parmi] Qoidamlibritaabent»
mnm erant^ qnippe qui In soporem ^paerii. Lamb.
dati, itt somnnm, inquam, rliUfmr da- ^7 Nem erot^ «I Jierij ^re.] Ordo
ti, aliter longe ocntis suia ntebantnr ^t : Non erat eis cnrss mirari, qoo»
ac nos hodle utimnr. Nos eaim, nbi niodo id fieri posset : nec cnrabant
semel ooepimos obdormiroi ni! ocnlit diffidere, i. e. non Toniebat eis in
pr8BterBomnnmetinsomnia?idemna: mentem diffidere, no terra tenebris
iili) somno gravati et oppressi, per> sempitemis obseisa permaneret : sed
petno ' reapectabant/ reflezo capite magis illnd erat cnras, qnod, Scc.
scilicet, loiem orientem. Lncretinm Lamb,
ip eam rem tibi testem dabo : * Sed 9BI Ii^eaium mieerie Jkeiebmt] fii-
taciti rospectabanty somnoque sepnl- festam faciebant: i. e. nt M. ThD.
ti, Dnm rosea face sol inferret lumi- loqnitnr) ui^eilaM ktMtnU : atqnOy
na ccrio.' Snm Yomi? lic loleo; nt planins dicam, infestabant. sic
menmest. Sedjocularia omittamai, snp. vs. 769. * Cnm loca prteterilt
ttt ad rem, (qoamquam non temere fiftmmis infestay' ite, Lemb,
soriplnm est, qoidqoid hnjas scrip- 968 Saxem tectm] Antra, saxeas do-
tnm est,) Teniatnr, locnm illnm' in nios. snp. 947. * silvestria templa,*
Moi 6. 6S7. qni in mnltis Codd. lio Lamb,
legitor, ' Veniiti tandemy tnaqne ea* 984 Atqme m<«MfMf<a] * Intempei*
spectata parenti Vicit iter dnrum tam nootem ' iBlins dicebat, (nt re-
pietasf' Sec, emditi scinnt ita scribi fert Varrolib.5. de L. L.) cum tem-
debere, ' tnaqne spectata parenti Vi- pns agendi eit nuUnm : qnod alil
dt iter dnrnm pietai ;' idqne ita eise * oononbinm ' appollarant, qnod fere
OMMtat, non qnod Scaliger Id primos omnes tnm onbarent : alii ▼ero ab eo
'conjecerit, nt mlgo creditnr; sed qnod sileretur, ' silentinm noctis.'
quia noo allter legisse 8orTinm,ex- qnod idtm tempns Plantns * contici-
oerpta es- cpmmentariis ipsins raeri- ninm ' dicit« LoMk
die ipso clarins ostendnnt. Veram 9S5 Hs^pili6«is«eii]*Snibne8Hves-
homines imperiti ita eaistimaliant, tribns, ieonibosi lupis| nrsis, et simil.
grariter in eo versn coatra metri ra* feris: a qnibns ssspe ▼orabontnry nt
tionem oiie peccatom ; onde pro mo» dfctnnis est, 98S. * Unns enim
epeetoiu vapaMpiaMrar exepeetaiei, Qol tnm qnilqoe magis deprensns eoram
antem errorU fons tn illo Virglllt Pabala vlfo feris,' See. Qun ridenf ur
T, LUGRBTII CARI DB RRRUM NAT. LIB. V. li565
saaiU e PUt in Polhlco : Trif-yi^ i^
HmKrnftAwf «ol pi/ioms Igi&f 9atftowor
oS ftiffcwr Jtoro x<^ffvA tAf ' ^^«if flr
«w ffol A^^\aimM «ycTOii^ffr I^Mi^om
£«^ o^fir, Sic» i. e. ' Nafn ab cjas qill
D<M poraldet et gabeniet Genii pro-
CQrttioiie deoeitii maltis feris, qaii^'
mm natarse erant sieT« atqae aspe^
rae, efferatis, cnm- ipsi essent imbe*
cilliyetsine eosttfdibiM, abiis dirl»
piebttntnr/ ftc. Ltmh,
986 Nee wmim imn plas] Qtfamri»
bonines tam 8»pe » ftris dllaeera^
bantnr, ae devoratMuitQr) nontamen
tinic multo raaglS) qnam nonc^ roo»
fielMntar. Lmb,
987 DnMa ihufMdtMUbeiOUhind'
aa] Hsm: ex conjcctara n^posiiiy cnin
in libris sit, lmmtiii$i Plagltat illiHl
plirasis, ut et sententia; Nam Talt
talitam Poetl^ tnm etiam moH* hb-
minesy solitom. De modo ititfm&9m'-
vUmst Ita etiam' apnd Uv: lib. 4.
' Coflunlnatiqne Inter sej*&e. legeo-
dampnto: emimnatipLt, Ita<rfimei^'
* glabo,' < glama«' Pest. Gt/an. liW
bri qoidem omnes et mliniiscr. et ty*
{Hs excnsihabent UmentiB, Sed pla-
cet mihi M. Antonii Mareti oonjee-
tura^ qai legendnra patat tefrrtifis ln*'
mfaM wta, Nam quod ita qnidam''
declarant, ' Tltam relinqnebant ia^
mentls/ i. e. cnm lamentis, senteif*'
tlam qnidera affemnt probabilem, et'
imie loco consentaneam ; sed inttSl-
tato loqnendt gcnere expressam. Cnm
iMec oHm ita scripsissem, nisl qnod
in contektn Lncretianomm ▼ersanm
DOB postteraM la&Mlfste pHma ectt-
tlone, sod in seconda demaln ; ZoHiM'
baiie eonjeetnram ¥01 meam, vel Mn--
rMi, aiTipait, sibiqae ot soam vindt^
cavlL Qttls plagiariiis faracior, qais
laipodeBtior, qnis iit|ttstior fingi ant-
eKcogitarl potest? Non dignns est
qttem oinnesy qni litterAs colont, no*
tis innttnt insignibus ad ignominlam
ieaipitemattf Confirmataatemliaae'
leotlonem illiid qiiod est snp. eod.
lib.-885. 'Membraqne deficitfnt fa«
glenti lattgulda vita.' Ntem < laben-
tis vittt ' et « fngieniis vitas' eadem
rattoet sententia est; Lamb, Ma^
reti emendatio, qaam^ sotens sno
raore, arripalt Oifan* Mss. lamciiiig.
male. Fcber.
988 MugU] Q«affi'itfln<^. Lmb.
981 Ftea oidhisfrflw] Non temere
baramsyllabaram complosionemquae-
sivit, FtM oitf. ett». Qaod autem ad
hojos loci sententiam atttnet, cum eo
congmitilhid Bnnianom : < Vnlturis
in silvls misemiH' riiandebat' homo'<^
nem. Heo, qUMb crodeli ciondebat
membm sepolchm !' Ad^honc eundeift
locftm pertiivet et ille ex lib; 8. 105^
« Mortua qnol|m>pe Jamvlta est vivo
atqne videntt* liainA. F!m frusfo. Vi-
deor legisse apnd Diohyslnm Long^*
mira^ incompambilem illom' rheto«
rem, tale quid in scrtptore GrsMSo
(Oorgia Leontlno, nt'pnto)fut8se re-
prehensnm, {yivts Mia^ux^ rd^) * vul*
tares,vlvaliomKHimbnstk.' Seddor-
glasfhetor erat, artfs et 0<iw8Anij»f to-
tos, hoifio ottc^Sf SffiWnTTof, et ctii
hlBcnonlicebant: atLocretlus po<^
tn- est ; et hsee deicrlptio multa er
gmtfdi genere habet. Itaque nlbll
€iit qood Longini Jodlciam, quantom-
vls aere et exquisitnm, refonnidet.
Jhisc^*
994' HdrrC^Mf mecOftaa wdbm Or^
oM] Horribilibiis vocibns mortem
vdeabant, doiore ct^aciatl. Laanb,
996 DonisMiieot] I. e. donec eos,
fte. ste antem babent dno lib. ma-
nttsor. r^liqni, Deaigite, et Item qui-
dam vttlgati : quod depravatum esf
exrecto DonjnMii Lamb. Ita vet.
nostri qoldani* Vnlg. DesAq^, Ma-
mNus, Dmtte ; male. Gifitn,
Pcrarfaa] Dolores- ex vermibos
ifiembris coitodentibns' ac depascen-
tibns. conslilfe Pesttim. lM«iMr. Vld^
Pestmn, qui bacvoce dolores ex ver-
iMillbus membra inteHns rodentibfis
datos sfghificabH. Peber,
1556' NOTiB VARIORUM IN
•ODt tonnina, niide * yemilDari/ pati sed bseo Tertnlliani interpretatSa
tormina. Von, d^ Amal, 1. pag, 160. Vouii coDJectnram refnut, tnm enin
996 Qwd vobMta velUmf\ I. e. qnid saevit mare, cura decumanis flnctfbna
▼nlnera postnlarent $ seu qnas renie<« aaiiurgit. (Wteckm Nescio nnde lec*
dia vnliieribnt aanandit esaent adlii- tionem <nam banserit Lamb. aliam
benda. Lamfr. constanter serrant Mst. et amat Ia-
997 iil non mn/ta vimm] At non cretins ita geminare epitheU ; qnod
muiu viromm miilia nno die in pr»- nisi esset, i^osset iegi m coaileiy i. e.
lio cadebant. Dicearchns libro de scopulos, viAs oavilMisqne nnilo snn
interitn bominnm (nt refert M. Tnll. pericnlo oppositos. Haver,
1. 2. de Offic.) < collectis ceteris can* 1001 Isciierqme mima» penebai'] Si
818 elnvionis^ pestilentis, vastiutis, legemns naaeebat^ nt habent qnidam
beilnarum etiam repentinsB mnltitudi* libri, sic videtnr hic locns expiican-
nis, quarnm impetn docet qnssdam dnsx et leviter, i* e* sine pericnlo
hominnm genera esse consumta : de* morUlinm, minas inaneis miscebat,
inde comparat, qnanto plnres deleti i. e. fmstra minabantnr flnctibns.
sint homines hominum impetUi i. e* Sin, nt in quibnsdam vnlgatis, a qni-
bellis et seditionibuS) qnam omni re- bus non discrepant noonnlli mann*
liqna calamiute.' Lamb, scripti, legitnr mtaiu p0ae6al tiNmaf;
098 Nec tuHrida pantt] Nec mare qnam lectionem nnnc magis probo :
ventis tnriMtnm et conciutnm na- sic interpretal>or : ponebat ieviter
veis ad scopnlos ailidebat,etita fran- minas, &c. L e. facile et cito desjne-
gebat. Lamb, bat minari. Lamb, BSmaM miaeebai,
999 LcedeAanfwmef ody^c.] Ailide- Alii, poneM. Oifan.
baut. Faber. 1003 Pdlacla} I. e. faUacia, et fal-
1000 Sed temere^ m coisiim more, laz eqnoris tranquiilitas, qnse post-
Jlaetibae etepe coertum] I. e. sed mare ea in magnos et horribileis fluctna
flnctibus coortity et tempestate com- interdnm verti solet snp. 2. 659.
mota, temere et frnstra sseviebat, * Snbdola com ridet placidi peliacia
sen irascebatnr, nempe qnia nemo PontL' Mynx' appellatnr a Orasds
tnm navigabat. mendose in qnibns- talis maris fallacia) et qnasi illece-
dam lib. vnlg. legitnr, Nec temere m bra : videlicet snmma tranqnillitas,
cunu^ ifc, Licet antem etiam iu le- qnsB ad navigandum homines invitat.
gere, ^ed temerCf in cattumy fnutra Atqne hic Jocns me admonety nt k>-
wuare eetpe coortamf ifc. nt habent libri cum apud M. TnlL in epistolis ad At-
Parisiens. et Veneti ntrique, et Ba- ticum, depravatumy emendem ; qui
siiienses. Lamb, Fbiciibue eitpe coor" est in Epist. 6. 13. Sic antem in
ite. In quibnsdam vnlg. fnutra eape nonnnUis libris .vnlgatis legitnr :■
eoortam, Oifan. Codices, jSedfeme- 'lUqneerat in animonibUfestinarei'
re, imeaeeumffruetraf Mare etepe coor* nec me Delo movere, nisi omnia
iam, Sic 3. 1059. * Mnitimodis, te- iucparn^iwiura vidissem :' qno modo
mere, incassnmy fmstraqne :' Voss* in nostris libris vet. scriptum reperi :
adCatali.p.380. 'Sed temere,incas- in DonnnlUs aiiis, nwt omma di^Mmi-
anmy flustro mare ssBpe coortnm Sse- piw tuta otdtssem. MaliMpina sic
vibat.' Flnstrnm antem Tertnllianns pntavit legendnm, ntst omma iuepeorjf'
in paUio interpreutnr temperatnm pUt¥ Jura vidieeem: qnam lectionemy
nuris motom, et medinm inter tran- qnod mihi speciosa videbatnr, in mea
quilinm mare, et qnod decnmanis as- editione secntus sum. Sed tantnm
snrgit flnctibns : (vid. TertniUanum al>est, nt haec sit emendata, ut cor-
de Pallio Gap. 3. et SalmasU notas :) mptior sit qnam recepta. Ne din-'
T. LUCRBTII CARI 0B RBRUM NAT. LIB. V. 1537
tiflu Sgitiir kctorem siispeDMiiii te- qnora, Dec mihi terra placet, eed me
•neam, ex iroce dic/Mtri|p^, duae faci- magi mnito Pellicet aeqna maris fa-
end» annt, lUrfia nyp^, et ex ' jnra,' cies ridentibns undis. Ast ubi cana
Uyya. sententia nunc hojnt loci pla- sonant ponti fireta tristibus Eoris ;
Da eat. Hoc enim sentit Cicero : Com spnmant nnd», et floctos marie
Propter difficultatem naTigandi, «quora tnrbant ; Terram oculis cir-
quam soperioribus diebus experti cumspicio, ramosqne vireoteis, Et
snmos, et qnia naviculae Rhodiornm fogio mare ventosum, floctnsqoe so-
flnctnm ferre non possnnt, decre- noros : Terra mihi fida est cordi, sil-
tnm erat mihi festinare» nec me Delo ▼«qoe salubres,' &c. Ez interpre-
commoTere, nisi onnia &rpa nf^, tatione mea Latina facile jam cnivis
rive Tnp^tWt i* o. * promnntoria ob- intelligere licet, secundum versum
lervans/ n>ry«, 1. e. * tranqutllitatem esse mendosum, et pro ftoura^ legen-
maris ad navigandnm allicientem at^ dnm doabus voclbus im 70. Qnod
qneinvitantem/vidissem. Hspcigi- idem ille Bosins unus et princeps
tor est llla maris tranquillitas, quam vidit, mihiqne nuper, cnm esset domi
Locretins ' pellaciam ' appeilat, et mesB, indicavit : ego autem continao
Imc eC secnndo libro: qoamqne M. ei assensns sum. Lambin.
Tnli. se eispectatnmm dicit, diligen- lOOS PMeert infraiidem\ Suls bhin-
fer observata ventorom, qui ez pro- ditiis in fraudem allicere. sup. 4.
nantoriis ezsistnot, ratione. Fnit 1201. ' Qoss lacere In frandem pos-
antem vox tOyya depravata a scrip- sent, vinctosqne tenere.' Lamhifu
tore librario, com eam scripslsset RideMibm «JMiw] Placidis et leni-
Uteris Latinis, hoc modo, JufTa : un- bns. nam 7^1 OoXiff^aiyr, i. e. * risns
^ postea factom est jura. Vemm, maris,' pro tranqniilitate maris ponl-
ne qnid dissimnlem, hnjns conjectnrss tnr a poetis. Lamb, Nihil enim
e€ enendationis lans Simeoni Bosio, blandios tranquillo mari. Creech,
▼irodoctissimoatqneingeDiosissimo, 1004 Cmi] Cnr 'c«cam' nivi-
debetnr. Etqnoniam idem in qno- giomm rationem appellat? an qnod
dam Moschi earmlne, qno talls maris tnnc erat ignota? an qood ab homini-
illecebra describitnr, mendom ab Dibns ' csBcis/ i. e. imprndentibus at-
•liis non modo noo soblatom, sed ne qne incoosideratis, postea ezcogitata
aoimadversum quldem, divina con- et inventa est ? lamb,
jectura fretns snstolit, Moschi ver- 1007 JUi imprudenie$] Quia ignora-
«tts, prcsertim cum ad hnnc locnm bant vireis, seu potestates, et nito»
lilnstrandom vakle pertineant, non ras stirpiom, herbamm, animantium,
me pigebit huc adscribere. Slc igi- ceteraramque rerom. Lomft.
tnr Moichns : Ed. E. 1. Ti» S\a ri» 1006 F«rg«6aiiO Infnndebant. Plan-
7XoMdbr 9rar &v/iof irp4fM /SiUAoi, tus Cnrcul. 1. 2. 12. * Ipsum ezpeto
T^ ^p4ifa rhf SfiAib' ip^opm, M tri tangere : Invergere in me liqnores
pMSi9a*E9T\^ika^wrif9itk vokhirxUv tnos Sino doctim.' Iternm Lncret.
iftfu 7«AiEmu 'AAX' 9rar kxffffjf iraAi^ snp. 2. 212. * In terras igitnr qnoqne
0Ms^ k 8i eiXoffaa Kvprbr lira^{-]7, rh, solis vergitnr ardor.' * vergendi ' ver-
2> oAfUfra inncrii M«M4r|7, 'Ef x^r» iror- bo ntebantnr in sacrificiis. LanA. Iup
TiiCw, «d ZMpea^ riiM V Bxa ^e&y^ fnndebant, Plaut. in Cnrcnl. 1. 2. 12.
TaUpuHk wurriLy rdx^ ^' •ftrffiof cMcr * Invergere in me liqnores tuos Sino
ftUi, Sce. i. e. ot dos qoidem vertimns, doctim.' Virg. JEn. 6. 244. < Fronti-
' Cnm mare csernleom lenis pavit qoe invergit vina sacerdos.' ' Ver«
anra levUqoe, Tom mihi tiUIIant gere' autem est oonversa in sinis.
neotem levam atqne misellam JE* tram partem maDO ita fnndere nt
3LQS8 fiOTJ^ VARIOI^UM IV
patera ewKwmUtnt, qnod in Infec- .came,iii mefuMA «t «itaaoreliir/
pis sacris -dt Servlifs. Jdeo iiaic et 4. 830. * Qaod ae nireniiiry tepor
loco vox Uta mire coovepit. Creeek» fitqoe oblivia ciir«nt.' et inf. eo4. lib.
Soliefii^ti IpgeQiostiu. Ss qno 1163. ^ Soicipiemlaqtte cnrarit «il-
.veneiici ^ppellati «iint. Umib. ilemnlasacriu* Lmb.
X 009 fyde cQUfi Tpo^^pum^ 4*6.] Ha/p- JMn «Pfiwni] Hnc veriasina scrip-
teniu.hominefl efferoSy persylvaava- tor»y ez vet. libria. |n qoibnaflam
gantesy et .rppto viveotea ^idinuu: ynlg. d|gi^ Oifan. ttic legl debet,
plii jaro in scenam prodennty .man- et ite hebent libri manoa^r. vnlgaii
•uetiy mitea, et qivilia vite studioai : verp «^gride mendote. sunt antem ' al-
non enim manebat iata, quBs in npvo Vli^^-et '.el^iosi/ qni frigna ferre«op
mondo fiiUy.pieria temperies, aed .roo- poftsunt. yarro de R. R. 2. S. de
do durum frigus, piodo nimius calor, .capria ; * Stabnlator .peciia metiniy
procellBy.et j^empeatatea affligcbf^t : ad bibemoa exortoa ai apectat, q«od
4nde paulatim ^ract« iatproiii viresi eat alaiosnm.' Hanc qnoqoe etroeiidft-
iode domoii atroxemot» cinibiia aeae tionemprobevitetsecatnaeatZoiina»
.continentea pu«!eta Venere nteban- tamqaam ejua anotor. Xaai6.
tur, et natomm blanditiia aaaneti 1016 CmfH aii6 UgmiM€\ Sob diva
.numsoetndiiiem .indnebwit. Deinde Lmnb*
pellibos contra qieli Inelementiam 1018 BabemUi .Wtitf nna] I. e. fim-
.08i|^t.pf»trepert|im ignemltaenutt «timiy seo finitiinos agioa bobeoies,
empIUtiyOtfpedenietainicitiaroinire^ Sfufou Nop est antem qood.q«em-
.e vi et ii\iariia«bstioei^4iecesBar|am quam moveat doonim sneiioscr. lir
Xoreiy ai iip^i ,si^Ui e««e vellent: ito broram scriptoni «ooilii. emlom
tandem ,concord)a coQsecvatnio ^ enim est librariQrnm, qol svpe aon-
(bnmanom genna. ims. 18. CnrM^. bebaot m pro b^ .contra b .pro «c el
Ae^eUik] Primom eoim peUiboa .Item asBpe aspirailionis notam omkle-
«orpora lexeront bomineaj .dcinde bant. Lamb. In qniboadam, mMofcs.
^elegantiorem ntqae oporoaiorem <ve|h .Qood .et MaroUaa volebety el lege-
4itom repeceront. Itaqpe fieronlea ^oty J'milia«,«tPins. Gi/mi.
4>eUe.fimictosfiQgitorac piogitor^nt 1081 Bei6e] Balbiitleotes. *Balf>
^ominea emiqwam veatieadi cocporia botit/ ioqok Aootor vocabolorli Lati*
rooreni memoria repetant. ^ood uoMntMi\,*jnpHi^wpb0wdtm^rpu;aJfmJ
eoofirmttt piodori Sicoli aoctoritas JUnofr. Quippe qoi noodom eapedile
JUb. 1 . bis veiibis : 'CyHod» 94 v6 re ^c(. ioqoi dididsseoty sermone minime ed-
Aor .ael lAr ^ssprV ^ *9kmf tfinw Imc conatitoto. Fmhgr.
'HpaicXci,M vbiun^ huhwn robexfi^^ 1028ilfJsertfMramatf]Inveterlboa:
«nvf, /i^RW irfir twKm^ a^JfqvilMir, Tobs emot. Mamllas : 11100«; qood pcobo.
iif9pAwom rtSt /ih^i^Kou btdofm^ai roW Xo Volgalis» Mnwuo ; etiam non OBale.
4iTirmTOfi4p«vf»ra2rai&ipa2rr«r9iyW Gi^em.m /tiU.fr. Muererier namiiim,
.ffwmmeriipUit xf^r^wu i. e. « SimUiter Bic habeot ofloiiea jfere Ubii volf^
ootem clavom et peUem leoninam monnser. oolem ioans. ex qoo sosp^
•ntiqoo Hercoli .cooveoirey propter- .cantor noonnUi legendnm oomiry aeo
«• qood toioporibas iUis iuMoinesy oomrif. Omnioo acriptoro viMgoto
nondam ormornm nso reperio, wjm iolerabttis et probabUia eat. Nam so
•dversoriorom aoorom lignis propol- voce o«hmo«i, fit ou^^o^ir, aeo #1^1^
ftoboot^ palUbus antem corpora tege- ^ir, ot apod Virg. £0. 1. 7SI. ' ide»
bant.' J^am6. peodent ly.cbni laqoeartboa aonis.'
IM4 Cwmmit'] JBffecil. Trjdatio est. tt apod Calull. Carjn. de aopdis P^
f&cl.lV. ' coUdiqoe vaporis 9emiA0 lel «t TbeL 'OyaUs adeat Tbctidi,
T. LUCUBTIl «CARI 0B aERUM NAT. LIB. V. 1550
qumlU concordU Peleo.' Xciii6. Bie priitiM tnaB facnluth foissecoBscios,
legoDdnm cnin ▼nl«. et vet. omnibnB. et nt nnaqosqne res sibi olrjectA do-
Sed iu depravari coDsnerunt Ver- lorea, fandinm, metom, &c. exciU-
sns dactylici. Gifm. tn e4U. fost. bot, diveriios sonos expressisse ; id
1094 Sed baaOf magnaqwe port] 8i enim cogebat natora, et idem facinnt
non omnibusaodis poterat concordia aves, equiy cooes, omnia deniqne ani-
gifni ; at bona et magna pars fGsdeim «lalia qvm Tespirant. Hoc vero modo
sonrabat. Lmib. balbe Untnm wt. iOBl. sigoificabmrt.
1026 AdhtK] U«|ne ad hoc tem- Nondum institnU «rant commercia,
pns. Jduab, ForU: adktec* Oifan. tneqne oisi rebns nomioa imponeren-
&wfa] Oeoora aaimantiuro. Lamb, tor inalitoi potnerunt : igitar mins-
Itm AtvarioeUagumSemiu»] Nunc qnisqne bominnm «tile aibi aKisqne
de principio et origine sormonis bn- fore sonslt-corta rebne «lomlna nssig-
manL De qno sic Laertins:*O0nr ina nare. lUomnibosqnieodemftedepe
Tk MfiaTa ^ b^ t^ O^fi 7«kMm, eraat jnncti, de iiadem TOcabolis 4n-
kkX* abrkt rhsfiaeu rSv Mpdmtt^ la^* tor se eonvenil, et rerum nomina ex-
UmrrademiXSiawaffxfiwirdiBtl^iuAliia presslt ntMilos. Qnod iwro dicat oli-
Kafi0aifo6aas ^amitriuKra^ IXims ^ rbv qols, <«on tantnm Pytbagoram» et
ki^ fosV iKe^Hraot, ortAAiyUrir ^' Platonem, sed Ot saoram M osis hts-
lultfTwr rfir vodM', «d rfir ^ayraer/id- toriam milii TidotnrcoiiyellOre,) nnom
nw, 6ic i. e. < Ea qno et nomioa sen vis. Iiominem rebns oasmbns noinina
Tocabola pemm ab initio noa ex in- dodisse, illnd inoptnm profans ot ab-
stltnto et ooDAUio esse nata, sed ip- sardnm. Hsec vss. 6S. Creedk.
ans Iwmiiiom «atnras in singnlis gen- lOSO li^tia /ti^ws] 'A^k.£aai^.
tibna, propriis offectibns tactaa, et ^v- ^t. 10. 199. * Madidi infantia
pn»piabrisionibnspnlsas,.proprievo- «asL' ^od infimtiam lingnai recte
cem in oerem emisiase, ab onoqnoqno ioterpretori videor. Cmck,
offactn et viso «ootractam, «t ali- lOtS «Saafi^ snim «te foCsfa^ snam,
qoondo easoi ettam cx geirtinm leds faam poefil] Cnm In omoibas fere iib.
diflorentia. Postrrkn «olom in sao- vnlgads logoretnr, ^nad passit oMi,
goHs fentibns priTaU nomina Msse «0O faood reposoeram, nt osset hara
ivbns imposita, nt dodaralMoes ۥ- sentoatia; sentit qnisqnevim snam,
gitadoonm ossent inter ae mimnmn^ qnoosqne ea W oboti possitk Nam
bigos% «t btoviorea, et dilooidioros. fOMid nnins syHobm est per «ymaosia,
Omn oolom ii qni opod aiios ani oni- ntsop.a.849. <anoad licet, ac po-
mi aeMO exprooMre vellenty ros illis tis es reperire ioolentU olivi/ dM.
igaotasy nunlmeqne in proastn pooi- Sed cnm in nno atqne oltero lib. mo^
tos proponoreBt ; noyos qoosdam so- nnseripto reperissemy foem fomt aXh
■itns edere «coctos osse : illos aotem nd, hane scriptnram secnUs snm) ut
ralloctaatleM ot conjectnra maximo longe omniom optimam ; < ntor ' onim
ox porte dnctoa, qoid U sibi ▼oHent, et < abotor ' etiara com qnarto casn
cognoTisse» et eorom aootootiam ia- joogebant ▼eteros. Qood antem ad
terpfvUtos esso.' Uocteoos Loortioa. Iiigos loci seotentiam attinet» cnm eo
legeotiam bae de re Diod. ioitio lib. «oogmunt illa ex Minncio in Octo^
1. oed maxime Ploloaem io Cratylo, vio: < Qoidve aoimantiom loqnar ad-
Sedqnomodofaederaloter versns m^ tatelom moltiformem^
homiaes, (osolom ot torpo pecos») qni attas omatas cornibos, olios dentibna
sentire Ibrsan potoemntYOt qusB se»- ssDptosy et foodolos oogolis, et spici^
tieboot etiM noodom didiceraot f tas acnleia, ant pednm celeritate li-
Aospeodct IiMcretios, homines istos bereS| aot olatione piniionilnr Lem^.
1560 NOTiB VARIORUM IN
QwMi p«f0il (Aidi, Reote Lambinai, 1044 Tempon €odm ^, 8^J] Pro^
ez vet. qaibnsdafOy et Ita in nostris inde ac si dicat : si qais anos potoH
• vet. In aliiBi quod. Gifan. Ita Plant. nomina rebus imponere, et res iroc»-
et Ter. *abnti/ insnmere est, Ste. balis ootare, Idem et allus eodem
Fabtr. teropore facere potolt. Idmk
1096 Ai caiuH panthennmj Myimri- 1046 Praiena d noa aUi faofvr]
que] Profert hunc versum Nonius in Hojns loci hatc sententla est : Pn^
▼oce ' catali.' Jam ' scymni ' Oneca terea sl non etiam alil horoines inter
▼ox esty idemqne iralet qnod Latina se oratione usi fnerant ; nnde hak
* catuli.' LamMm. Seffwmi, ^ba^uftl nnl oata est cognltiGr ntlKtatis, qam
pleramque pro catnlis leonnm, alias ez sermone percipttar? et onde ei
generale nomen est. Faber, data est potestas factendi, nt alii
10S7 Fundiim etiam qnom eani] Cam scirent atque intelligerent, qaid sibi
ollm seeatns essem omneis fere libros vellet ? Hic enlm ordo verbornm est :
▼nlgatos, hec annotaram : In qnibos* nnde hnic data est ' potestas facere/
dam libris raannscn desideratnr yoz i. e. potestas fhcieodi, nt sctrent,
t|Mtf, ut fortasse legendum sit, F». animoqne viderent, quid yeUet?
dwii eltam cum euai deuiee^ wagueeque Lamb.
ereaa, Codices quidem Florentini sic 1040 MerufuenMi] Fuereut, GK
babent, Ft» eOam eum emU, tfc. Nonc fan.
igitnr sic legeiidnm censeo, Vix dum 1061 SlMflderf9irerardM}I.e. soadere
dtom eum euni, t^, non, nt vnlgo, Vix non InteUigentibos, sen iis qui intel-
diMi eum iprie auui, tfc, Licet etiam ligere non cnrarent. Iidm6.
sic legere, Vix dum eie, eum euni deu» 1062 Qmd faeto eeeet epme] Sic n»-
fes, ungueeque ereali, Lamb. Fta; eiiaM cessario legendnroy esset, quamvis co-
cimi eunt, Ita vnlg. Florentini, et dlces omnes reclamarent. Venim.t»>
Marnllas. In vet. Vixjam eum euni, men a4|nvant et confirmant hane
. In valg. Vix dum eum ipeie euni. Et scriptnram doo codices veteres, cnm
Lamblnas. Gifan, * qoibas conscotinnt qnldam vnlgatiy
l^%% AHiumm pem gewu] Profert qnihabenty^^/sclosil •!»».' Lamb.
hnnc versnm Nonios, cum eo qni 1066 PosfrfjROfindtitikac] Postre»
proxime seqnitor, io voce ' aozllia- mo (ioqait) qoid minira est, homioes,
tos.' 'Alituom' aotera pro alttom qoibos natora pracipoe vocem et
positam. Sic Virg. iEn. 8. 27. 'Ali* lioguam dedit^ potoisse soo cajosqoe
tnom pecadomqoe genos sopor altos arbitrato, ac pro soo eq|Qsqne sensn,
habebat' et Locret. paolto post : qol est varius et moltiplex, skigolaa
'Postremo geoos alituom,' Scc, Lamb, res ootare ; com mota animalia snoa
1089 TWmidiaii aiuet/taliimj Prop- affectns, qni soot admodom paoei»
ter tremolom alarom motum. Creech, dissimilibus tamen vodbns Dotare
1040 Prdnde putare aUquem] H«c possint, ac soleaot ? Nam anlmaotes
contra I^thagoram dicnntar, cni rationls expertes dolorem dnntazaty
snmmm sapientiaB visom est, rebos et voloptatem, et ceteros affectos,
omnlbos oomioa imposoisse : et item qoi his dnobas sabjiciootnr, yooe in-
cootra Platooem, qoi in Cratylo articolata qaidem illa, sed tamen
docet, nomina consuito rebus esse dissimili, significant. Lamb, Si enim
imposita, enmqne, qai primns oo- oomioa ipsa per se se cogoitiooem
roina fabricatos sit, JPOfMrriDvpT^, aliqoam r&r ^6an» afferreot, atqoe
i. e. ' nominnm opificem,' et ^^ ex sola pronnntiatione trinm qiw-
▼o9^n|r, Le. 'nominnroiropositorem,' toorve syliabarum singnlaris aliqoa
sen 'conditorem' nominat Lamb, cognitio pararetnry sane miran4oai
T. LUGRBTIl CARI 0B RBRUM NAT. LIB. V. 15SL
fofet ; sed com ab mii, nwB antem a tecotasy qnl in yoce * rictns/ profe-
tcmeritatey fortvnay commoditate, in- rens hunc locnm, ita videtnr legisscy
terdnm et a popelli imperitia, &c. nisi corrnptus est. Sed docti qni-
pendeantynilsanemirabileest, quod dam, qnibns assentior, malnnt legi
ait Lncretius. Faber, fremnnij nt est impressnm in codici-
1068 Pecudis mutai] I. «• animalia bus Parbiensibns et antiquis Aldi-
rationis et orationis ejKpertia, {"fia nis : quanqnam tremunt non rejicio.
tiheya. aliter 2. 842. dnobns epithetis PrsBterea diatrida excndendom cn-
eoojnnctis, < mntseqne natantes :' et raTi, addoctos anctoritate libromm
eod. lib. 1081. 'sic deniqne mntas ▼etemmy cnm in Tulgatis legatnr
' Squammigernm peeudes.' Lam6. Ap* distraeta. ' rictns, ns, ' autem, et
posite Lactant S. 10. *Namcsetera ^rictnm, i/ pro eodem usurparant
etiam, qnss pntantur homini esse ▼eteres, teste Nonio. Locr. 6. 1198.
propria, in cseteris quoqne aoimalibns ' inhorrebat rtctum, frons tenta mine-
reperinntnr. Qunmenim snas voces bat.' Qood aotem Zoiius edidit prt'
propriis inler se notis discerannt, mi«i, ferri non potest. ijimb,
atqne dignoscnnt, colloqoi videntur : 1068 Afottia ricta preminii] lu llbri
ridendique ratio apparet in his ali- vet. et vnlg. In qnibosdam volg.
qna, cnm demnlsis anribns, contrac- fremmt. In Nonio : trtmuM, £go
toque rictn, et ocnlis in lasciviam Ubros seqoor. In quibnsdam vet.
resolotis, ant homini allndnnt, ant mnurfiir. Oifan. ilftiMiter, nimiram
snis qnisqne conjngibns ac ftttibns ▼*• seq.
propriis; nonne aliqoid amori motuo ^^a\ Ut *volta' pro voltns. Faher*
et indnlgentisB simiie impartlunt ?' Ut lib. 4. < Volta' pro Vnltos : et ft.
Un. 1198. ' Inhorrebat Rictum.' Fna-
. 1060 GmidM ifiMomt'] Sie loqnitnr «aat antem recte legitnr, nec admlt-
Pacnvins : « Sed nesclo quidnam sit tendum est NonU tremuM : rejicies-
animi ; horrescit, et glisdt gandiom.' dnm vero, licet mille Codd. exhibe-
* gliscere ' (inqnit Nonins) est conge- «>t, Oifanii preinmi*. Creech.
lascere, et colilgi, vel erescere, vel J>^ nudmUia denieiM] De nno ex
igneseere. snp. 1. 476. * Ignis Alex- eqnl« asinnm impetentibus Apuleins
andri Phryglo snb pectore gliscens.' Asini Anr. lib. T. « Dentinmqne can-
et 8. 479. * Nant ocnli ? clamor, sin- dentinm renndatis hastis, totnm me
gnltns, jnrgia gliscnnt?' Lamb. commorslcat.' Hav,
1061 Quxppe eteuim id lieet erOmel 1064 Rahie] Tralatitinm non est,
In qnibnsdam codd. etenim Ucetidre- nec tritum « rabiem' a Lncretio acci-
hu. Gifan. P^ Pi^ fremitu canis nondum latran-
1062 iiiWlflte MHM» quempHmmn] tis, sed irrientis, quom (ot Lucilios
Ordo et sententia hornm verboram «it) caninam Uteram ' Rho' pronuncU
hscest: Com primnm ricto magna at canis irritatns. IVnwft. ^dr. 80. 2».
et moUia cannm Moiossorom, i. e. ex 1066 At caiulot] Sic legendnm : et
Epiro, irritata, doros nndantia den- ita scriptnm est in qnattoor Ubris
teis» • tremont,' seo * fremnnt ;' i. c. manuscr. et in antiqnis Venetis. Nam
cum primnm canes magni Epirotici alii vnlg. habent, Aui eaiuioi, et item
rictndidnctoetdentibnsnudatisirri. nonnulU mannscr. mendose. JUmb.
Utitremnnt pr» ira, seo fremnnt; lUvet. libri fere. Vulg. ^irf; et
longe alio sonitu rictibns ita distric- proximo verso, Aei, Gifan.
tis minanlnr, atqne cnm jim latrant, 1067 Aui uH «s] Secntns snm co-
etomniavociboscomplent:«r«iMiirf dices antiqnos Aldinos: in quibna
antem initio reposneram, Noninm italegitnr: namceteri sunt mcodo*
1S6S NOTjB VAIUORUM IN
siy iD qnibiit •cripliMi «ftt, At «&t. fiiciliiu: aed qDift ftdliiiiiclociiiiiTcr-
Lamb. Mire lectioBem GifaDlanam sos quotdam Lncretii attnlit Schop-
hamni confinnat Vom. Pater io £ty- pius, in qoibns grarissimam errorem
mos ad ▼• ' Lacere«' Filii : mierauque esse coDteodo, raikii qnoque ttlos af-
faUnU, qnam ad Catnll. pag. 6. snp- ferre Inbet, et, oeeaeione adoioDeii-
peditat, eiegantior fortasse, qnmn ▼«- te, emeDdatioDem addere. Iioqat-
rior. Prtig, tinr autem ibi de caDibns et eorDM
Jaetant] Sic legeDdnm, non loDtm^. catnlis in Iidiic OMHliim : * At CBtnlos
sigDificat ODim tempns ilind, qno Uandecnm liDgna lambere tevlatft,
4empore caoes kidibunds» soos catnK Aut obi eos jactant podibnsy morso-
los, ant pedibnsjatifaat, ant morsiun- que pelentes, snspensis teneros imi-
«ttlis appetentes, non valide impres- taotnr dentibns liaustas.' Kvronm
ifts dentibus, sed sustontatis et en»- In tertio «rersn esse aio. Gnm eaim
|ieDsis« et faoetbiis tenere admotis, Id, qnod a tAoretio describtlar, calo-
eos qDodammodo hanrire velle vi* lis snis facinat canesy «lic,
deotur, ita taoien ut ilias snis catno lector,qnid tandem imitDotarF
lis DooereaoUe, ^ciie appareat. Zoi- ne verM baastas i i. e. nomie tvMni
Ins hanc emeiidatioDem noo prolmty «atnlos soos didocto rkta jom joai
vel stnpore mentis, vei malevolen- hanstoim vtdeDtarPqnodtpsametlb-
tla, vel otroqoe (quod credibiUos lcs frctitare vldemas, ohi com ponro-
est) kapedttus. htmb, Laetmd, u e. lo grege sese oUectare ¥olaat. Le-
trabunt. Atqne ita omneslibrt Ma- geDdam itaqae est, iShysii t«rN
ICyOpioor, Lambinas, ioelaai. CUIan. itmitaMtm' dentibiu Aeastas.' Mier.
1068 Aupmiii] NoD grariter im-. Aiii PmtmOe. Goftaot etiam gram-
l^sis, sed sablevtttis. sap. $. 197« matici utrnm lactaat,aDJac<4mt lege-
* Namqne papaTerom, Dara potest retor. In seqneDli vcrsa pro Ccn«-
«nspeosa, levisqoe, Cogere, «t oh roi, Fabery «smt. Negligo. Crmek.
oMMao tibi diAa«t oHus acervos.' 1060 Loi«s «lis pmete] Hnnc ver-
Idem 0. IIM. * Aut etlam saspeasa som profert Noiilaa, ymnqaom cor-
DMoet yis aeee io ipao.' Viig. 7. niptaia. Laart.
UO. de CamilU: «Vol oiare ^ AdtUmmt} AdnlaDtar. ilrfaiBliiaem
jBediom flocto snspeosa taaaeati proprie camuo esse doeot Noniiis io
Ferret lAer, celevris «ec tingueret voce < adolatio.' M. TaH. de N, D.
mqnore plsotas.' Idem Oeoig. U«fi. iib. 3. *Canam tam «amiis domlao-
* At si Boo foerit tetlns fsFcnnda, sub
>
ipsom Arctnmm tenai sat erit sos- M70 Bmabmmtm'1 Latraot. Ver-
pendere sulco.' * snspendere,' sobin* bnm factum a canum roce (inqolt
tell. lellarem. immb, Ami ubi em NoD.)in verho^baabari.' Etoactor
j«slaa< pedibmif mmrempu peteutm St»- vocabolarii Latiao-Ormci, ' haabari,'
p«asif temerm umtmUm dmHbm Jhoas- Inqnit, ' AXorrcir.' Lsmft.
lof. Poslerlorem iUom versnm jam 1074 PumigerQ Alibipgaa^fert^car
obhiac sex asf tem aaols emoDdavi Copido fingator peaaatas» coMate
CK ocraoiooe qoMm miiii obtalerat Propertiam S. 18. Lomk
locas quidam Phcdri pariamaM sua- Smviti In vet. ^hoadam ^
viasimiqNe aeriptoris, cojns edido* Gifim.
■em BOtiUis «Mis «llastratam sosce- IWb Et «om sis] It« mte Lamhi-
perat Salomrieasis Bihliopola. Lo* bbs, eum in omnibos lihris «esct :
camitaqne iBtegrum transferao^ ne- Ut et sopra, $. 1018. Gifma, to ed. pr.
qoe enim in eo qnidqaam niatari Etemmeiemlim,^. Sic restitni, com
Bocesse est. < Sm»Mmm pede, NU ia libris omBibos legeretor, Ei f osm
T. LUCRBTII GAJII DB RBRUM NAT. LIB. V. 1568
Mm; «nwn qnid valet hoe looo '4.1t. ^Comiels vetills/ Lamb.
t Plane otiosam et ineptam est. 1090 iliiifi tn ki$ rebm^ ^.] Nnnc
«senteniy i. e. Anis, nt snp. t. 10S6. iwlendit, unde ignts in terras dela-
* Lnmtna sis ocnUsetism bonos Ancn' -los sit. profert hnnc loenm Servins
f eliqnit.' LmA. Et cwn mc. Lunbi- Georg. 1. 090. * Et silicis venis nl»»>
«os:sm; acnte, sed eontra vet. l^ tmsnm^excnderetignem.^Xaei^. 6a-
.bros. Gtfm, -td. ptsf. pra ignis mentionem feoit, vs. 1009.
1076 Ai 9ma\ Qnsniam arma^ Jam vero vss. 17. 'docet ignem vel
Jtfavtiaoeyin Venerea? JMmh. Alins falmine in terras delatam, vel ea ar-
ibrsan •iataram voeom sensnSy sed boribnsyeotojactotisramisqae inter
Anrpiculns. OMdL se contritis natnm primo se mortaii-
1077 PssirsiNa, gcoiis oiilMawi, ^Tf .] bns exbiboisse : tUios aatem ministe*
<8iip. Ts. 799. •< Pvincipio genos ali- rio ad pr»parandos cibos liomines
toum, narisBqne volncves.' £am6. fuisse nsos, qnoniam observaverani
1078 Omfiragte] Ossifraga, aquilse aolis calore mitiores iieri et sibi ap-
jenna : de qoo lege Plin. 40. 9i iiores fraotos : inde olins victns, alia
£aM6. vlvendi rafio, qnam invcnit ingenio-
1081 JEigasmdevMa^] Proinde salnzaries. Grofd^
ac li Ita loqoatur, £t motaiit canlus 1001 FolMsa dslalil In tmm awri*-
portim cnm.de ^ictu certanty pnada^ Ithis ^fnsm] Hoc Idem slgaificant
qttc ffe|iiignant| pactim cam tempora poetm, cnm faciunt Ynlcaaum eo,
aatantor. £aai6. 4|nod dandns «sset» a Innone in ler-
1068 PortMn] illod bic cilra geaai- ras dejectum ; a Thetide antem ot
imtionewasuBpaivitPoeta: ItaCioefo Eorynoma Toceptinn ac aervalnm.
(dooente Magio Miscell. lib. 1. cap* Nam per * Vnlcaniim €landnm'aignl«>
7.) 8. de Dlv. < A nobllissimis clvi- ficalnr ignis noster, qni eine materia
te» parcim etiam a se omnibns or- constare non potest» per Janonem
Mtis, tfncidatns japOBeL' Addit Vnlconi matremy aSr, in qao folasen
Idem Val. Max. locum lib. 8. de lost. et celera prrimfoi gignnotory et nnde
'Pm «aiiitali jndicio damnata.' nascanlnr: per ^Tbetidem' •vero,
oiM Ibi non nlia vox est 'qnse fospon» situs terrse, per ' Eurynomam/ fgnia
deat. Hm. distribntiOy et eommnnicatio, et osns.
1068 CorafiMW ut sncia esliiila» Csr» Nam h»c dno, terrsB sStas, et ab be-
iwraanas] Virg. Oeorg. 1. 886. * Tom mioibos cognita ignis ntilitas, Inter
oocniz pAena plaviom vocat improba ipsos distribiiia et commiuilcata, Ig-
aoce» £t sola in sicca secom spatia- nem conservarunt. Fabnla antem est
Inr aiena.' Idem ibidero, 410. * Tom apnd Homer. Ix. r. 894. *H ^ r^fm
lifoidas corvi presso ter gotture vo- Sfo^ ▼« mX «Mi| 9At Mor, *H fi*
CMS» Ant qn«fcer sngeminant, et sspe la^\ 8rc li ItKyos bt^Smn viiXc r§€ii^
nptflihmi altis Nescio qoa prseter so*> ra, Mi|r^f ^f»i|f l^niri mmAwtBos^ % pt
mm dnlcediiie Usti Inter se fotiis 494XMifM M4« X^ ^«- 'f^ ^
ilRpHanL' Looi*. «d0or ii\Yca6iimf , El Mm' Elfw<4ptaTCy
SmU MtosCa] Comicem novem B4rt8 €t «vcS4{aro «4^«^, &c. i. e.
boffinnm aUtes vlvere testotar He- 'Profecto veneranda «t verenda Dea
sMoa» hoc «st, annos lcre trecen- mifai doml est, qnrn ase servavlt,
los. sic ille 8. T44. 'fin^a rmf^y^ cnm me dolor tetiglt» fraYi casn de-
mi^ Kmifni^ Kop^^ i. e. * Novem bilitatnm, matris omsb impndenlia
SBtates vivit gvruia coroix.' Hor. consllio et vcAuntate: quss me vo-
Qd. 8. 17. < Aanosa comix.' et Od. lebat a conspectu suo et Deomm
1564 NOT^ VARIORUM IN
remoTere, et de mcdio toUere, qood scriptnm est, fteeret cor, ti cor habe-
claodas essenL Tanc eqoidem gra- ret*' Amob. lib. 6. ^ Usqoe adeooe
¥018 aoimo dolores pertitlissem, nisi mortales taecnli illins ac temporii
me Eurynome et Thetis tno ttinu ex- corde fneraot ▼acni ?' dEC. Lamb,
cepissent.' Lcanb, 1107 Condere eetpenaU urbea, tfc.'] Vt
1092 DidUui ardor] Ita ex veteri- commnni salnti melins consoltom fo-
bns libris restitoi. In aliis, didtter/ ret, snmma potestas defertnr oDly
■on tam recte* G\fM, quem forma, ingenio, ant Tiribas
1091 MuUa videmM emm] Profert pnestantem, et plane recem effeoe-
hanc ▼ersnm cnm eoqni deinceps se- rat natnra : ille nrbesy ille arces oon-
qnftnr» Nonins Bf arc. in Terbo fidge» dldit sibi subditisqae snis ab bostiam
reypenultimacorrepta. IdemLacret. injuriis praesidinm: iUios arbitrio
4. 169. ' Folgit item, nobes ignls cum afebantur omnia, et O faelix homa-
lomina malta Escossere.' JLom^. nom genns sub tali principe t Sed
1095 Et ramoM tamem eum veuHe] snbito corropit avaritia, evertit om-
Significat etiam probabile esse, pri- aia ambitio, et ito hodie dominantar,
mnm ignem ex duabns arboribos in- nt si Tivere velis, remm pnblicamm
ter se collisis et conflictis expressam administrationem fuge ; diffieolter
falsse : qnod fieri solere dictnm est enim obtinetnr imperiumy et difiki-
sop. 1. 896. ' At sepe in magnis fit lius retinetnr : pro ▼olnptotibos cor
montibns (inqnis) ut altis Arboribns ras affert et molestias, instobile d^
vicinacacominasnnimaterantnr/dec* niqne et infirmnm est. Invidia ot
Lamb. insidiis nndiqne petitnm. Sed qnid
1008 Emioai, 4^.] Servlas hnnc lo- moneo ? Semper rapnity semperqoe
cnm proferens, eodem qnem, snp. in- rapiet homines. * Ventoso glorta cnr-
4icavimas loco, \egit Emieat; itoquo rn.' Hkc vss. 28. Creedk. Gope.
legitnr in qoibnsdam lib. manuscr. ruut tum urbie, Hoc ex vet. libria
qoos nnnc sequor. nam vnlg. habent inteijeci, Ab «lUs quibusdam aboat
Et mieat. Lamb. Eudeat, Hoc in Gjfau.
vet. quibnsdam exstat. In aliis, Et 1111 Faeiee] SpeciesyiK^. Ethm
wrieat. Oifan. Aristoteles lib. 1. de Rep. scribit, sl
1099 Afultia daai] MutaMf i. e. mn- qni reperiantnr ea pnlchritodine cor*
tao : nt snp. 8. 869. * crebra revisit.' poris praediti, qnae in Deoram stotolt
ibid. 79. ' et inter so mortales mn* cernitur, nemini dubium fntnnim,
tua vivuttt.' Lamb. qnin ii aliis imperare debeant. Xo-
1108 Verberibue mdtonon] Trala* nophon praterea in symposio alt pol-
tlo. Sic sup. hoc lib. 485. * £t ra- chritndinem osse quiddam reginm
dii solis cogebant undiqne terram natara. Eodem pertinet boc Eori-
Vorberibos crebris extrema ad llmi- pidis, quod est apnd Stobstom in ila
na apertam/ <&c. Lamb, qusa collegit de pulcbritudino: IJSmfn
1106 Et eardemgebaut] I. e.et cor- r oMr iuym^ <^' iifl^pmu, TipSfreu
dati erant: consilio et mente pras- /iir etdos h^vs rvpoMriBos. TlktiaTii yiip
stabant. * cor ' pro animo posuerunt iipeHi rovtt bwdpxar h fit^ IV bl^imew
veteres : ex qno * cordati ' et ' ex- vwr icaXm rh ^&ii' fxw* 1* e. ' Videam
cordes.' Ennins, < Egregie cordatus eoram filios mares ex maribns pro-
homo, catns JEliu' Sextas.' Hor. £p. gnatos, primnm quidem forma et spo.
1. 8. 35. < fuisset turpis et excors.' cie ipsa regno dignos. Maxima enim
Aosooius: < Qni rominisco putat se virtas est in hac vita, si cni corpoa
dicero posse Latiney Hic, ubi co contigerit dignitate qoadam honesta
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1S65
praditiim.' M. Tull. partitionibos :
' Poiteade corporis lH>Dis diceDdom ;
iiiqciibns qnidein,qaB ?irtntem maxi-
me •igm6caty facillime forma landa-
tor.' Ltmb.
Fircayiie tigeUmi'] I. e. et qni viri-
bfu pnmtabanty erant in pretio, et
aliis imperabant. Sic Varro Mar-
gop. ' Qoi pote plns, nrgety pisceis
nt iKpe minotoa Magnn' comest ; nt
aTeis enecat accipiter/ Lmb, Nam
fuiei wmlium vahniy tiresqme vigehtmi.
LegOy Nom faciei muUmn vahUi, mrei'
fu vigente*. £t facies, (i. e. dignitas-
oriSy et corporis proceritas,) facies,
Inqnamy et vires vigentes mnltnra
ilbi tempestate valnernnt. notns est
Aristotelis locns in eam rem. Faber.
11 IS Poiieriue ree htoenia ett] Ree,
i. e. pecnniaybonafortnnse. Hor. Sat.
S. 5.S. ' £t genns et virtns, nisi cnm
re, vilior alga est.' Lajii6.
IIIS QMod facUe et vaUdu, et pnl.
cMi] Hor. Sat. 2. S. 04. * omnis CDim
res, Virtns, faroa, decns, divina, bn-
maiiaqne pnlcbris Divitiis parent.'
Ltmh.
1114 IMetltorif] I. e. ditioris. sic
Ter. Pliorm. 1. 1. 8. * semper ali-
qnid addant divitioribus.' et M, Tull.
S. de Orat. * Divitior dithyrambns.'
et Offic 3. * Mamerco homini divitis-
simo.' Et JEmilins Probns, sen Cor-
Belios NepoSy in Alcib. *Socemm ba^
bnit Hipponicnm, omnium Orseco-
mm divitissimnm.' sic enlm edidi-
mnsy eMta legendumy non, ut vnlgo,
disserftfsisitnii. Idem in Pbocione,
' Fnit enim perpetno panper, cnm
divitissimns esse posseti propter fre-
qveDteis delatos lionorcs, potestates-
qnc sommas/ &c. Lam6.
1115 Creti] Creati. iMab.
1116 Qmed tiqaU vera^ tfc,] Lege
qiUB sequontnr, et fatel>eris Epicn-
mm providom esse et continentem,
abomni avaritia et ambitione alie-
ilttm, nnm ntraque cnras affert et
w^tiasy nentra promovet faelicita-
tem. Hinc ipsins effattun, ^Siara «o-
XvrcX«(at biwoKaiovw o/ tKurra rd^f
M/itroi, Creeeh.
1117 Dkciiia gramdee hmnm{\ Com
sspe babebat in ore Epicums parsi-
moniam, continentiam, tenuitatem'
victus, animi deniqne seqnltatem;
tnm id| qnod verbis landabat, ainnt
eom perpetna vlta constantia com-
probasse. Verba antem ejus bnc
sont apnd Laertinm : Kol rV eindp'
itua^ 8i AyotfW fi^ya pofiifoftm^f obx tra
irdyrMr rois ^701« xp^f^^t ^^' Swms,
My fj^ fyo»fiJt¥ rh vo\AA, rojs ihiyots'
Xpdfit$a, wowttffiUiKH yniffims, 8ri I^Swra-
mAvrcXciof &iro\a^otMriFoifficurrara^nyr
Mfupot. i. e. '£t animi stquitatem
nihil exterai desiderantero, magnum
lionum esse arbitramur, non nt pror*'
sns pancis otamor, sed ot, si non ha«'
beamns mnlta, paucis utamur, vere'
persnasom habentes, eos jncnndis-
sime snmptnoso apparatu vlctuqne'
peifrui, qid eum minime deslderant.'
De ejusdem continentia sic M. Tull.
lib. S. Tusc. * Negat Epicnrns jncnn-
de posse vivi, nlsi cnm virtnte viva-
tur : negat, nllam in sapientem yim
esse fortun»; tenuem victum ante-
fert copioso.' His adde, qnae prae-
terea a nobis dicuntnr infray pro(E-
mio 6. 11. * Nam cnm vidit hic, ad
vitam qn« flagitat nsus, Omnia jam
ferme mortalibus esse parata/ &c,
1118 Neqae mtim eet miquam ptemt-
ria parvQ I. e. neque enim nmquam
hominibns desnnt panca, seu parva.
Ita fity nt sapiens numquam egeat,
immo vero nt sit dives. Qnod ita
colligt et conclndi potest: horoines
nonegent rebns parvis, neqno pan-
cis : sapiens parvis et pauds conten-
tus est: ergo sapiens nnmquam re
nlla eget. At qni numquam re nlla
eget, dives est. Ergo saplens sem*
per dives est. LaaiMii.
IISI Degere vUam'] Sic habent
qnattttor libri msnnscr. vnlg. daeere
viiam, Lamb. Degere^ dtteere, Gi-
fan.
1966 NOTiB VARIORUM IV
lisa Qwfmam ad mmmm, ife,} Di* dtiora. 8ic est flioteiii tegcndM,
▼ersani ab aliis, sed Terani interpr^ oon, nt TQlgo, 9«« mnt
talionem apposnitse Tideor. Creech, editm aapte* Laanb. AiUt* Ita ia
11S5 CoRfompHm] Doo lib. ina* vet. nostria, et Lambliri. Vvlg& ottifu
nnscr. babent coafaniiif, plane roen- Oifan.
doae. sed tamen de hac scriptnra- IISS £x aadtllff] I. e.- ex iit qu
lectorem celatimi nolni. Lamh. In atidiermit etaceepemntab aliis^noii'
qnibosdam ?et. contempiua, lo aliis, qna& ipsi auis ocnUs videmnt, aot nao
cemtemjtttm, Forte, ooiiliempiai ; nt expertl snnt. Slc loqnlttir Plaottf^
s. elidator. Gifmh Bacchid. S. 3. 66. * Qoln ego, qoom
1188 PrmmUf ame, mmssimi] Secn- peribat, yidl, oon ego ex aodlto m*-
tna anm scriptoram voigatam ; nam goo.' Lomfr.
iioniinUi scriptt babent Promde fidH im Nec megie id mme eet] Sem^
jaMssom, plane meodose, nisi fallor. per eadem fient, eadem facto sosCr
JbMi6. Sme in eaetmm» In qoibnsdam Faher,
veL /tdei. In aliis,«ide. Oifan. 11S5 Ergo, regibug ocdsiB^ ^v.] H^
Shmgmne j«lfli<] Sine valde labo- torbatis reglbns iterom vls, iigoris»,
rent. sndor sangoinis, ingentem cor- tnmoitos, et ad prlstloam feritatem
porfs iaborem, graveoiqae animi mo- redllt bomtanm vita, tandem placoit
lestiam significat. * saogalne sndent ' maglstfatos creare, leges cooatitiieney
antem translate dictnm, ot * sodcnt et ponis co€r6ere Injoriosos : pniF
Iwmore,' &c. 6. MS. Idem ibidem, deoter hoc qaidem, nam metna vebe-
114ft. ' Sodabaot etimn faoces ia- mentissima caosa est, et tlmore bo-
tiinsecQi atro Sangoioe.' Sic fere mines maxime continentor. Nevoro
Plaotos io Pseodolo 1. 1. 08. dixit qois palet se impnne fmdera violare
^ flere drachmis argenteis,* non longe posse, qnooiam clam peccet, nam*
admodnm a principio. Totomlocom garmia est conscientia, et mnlil toI
adsorlbam : *Vt litteraram ego ha- morbo delitontes vel io somnia soo-
rom senBooem aodio, Nisi to ilH rom soeleram indiclom feeenmt.
drachmis fleveris aigenteis, Qnod to Creech.
istis lacr]raiis te prabare postolaa, 11S6 SoUmmt] Sellanmi regtarmo.
NoD ploris refert, qoam si imbrem' £am6.
in cribrom iDgeras.' £«06. Valde 11S7 /«s%nir] Diadama, ooromi,
laborcDt, iDterpretes, qoibns credo, sceptram. Faber*
qooniam qoid melios ^ci possit non- CfMfnfttm] Regibns oecisls, ot so-
dam inveni* Creedt, EUer en bieed pra dixiL Lemb,
eweetem^ nostra lingna dicimos, idqoe IISO Nam cofide «on«nfeafir] Sen-
soilicet pne metn,.ne id, qood am* tentia baso eat : qnod hominea antea
biont, iliis ab alils pFSBripiatar. Ifao. nimis metoerant, ab eis copide pedl-
1150 /aejdia ^onkm] Fiacoos Od. bos teritor et <»noolcatar. Sie fera
2. 10. 11. ' ferioDtqae sommos fol- M.Tall.Off.3. <Qal vero In libera
gnre (al. fmbmimm) monteia.' Lamk.. civitate ita so inMrooiit, nt metna».
Dnos hosce venns, si libri permitte* tnr, his idUl- potest eise demeotios.
reot, delorem, oert*. ejectia istis in- qoamvis oDim stnrdeaiersmlegesali-
tegra foret sententta qnas illonimiii*' cujos opibos: qoamvia tlffloflieu II-
terventa laxatavideator. Crteek, berta»: emergittamen btto aliqoando
VaperaJd] Caleiit, ardcnt) flagnmt. aot jadieiia taoitis, aot oocoltb de
Lamb, honore sofingHs : acrioret aoteas'
1151 Qh« mn^ alus imigli] Le«' morsos snnt intermisaa». libcrtatii^-
qneecamqoe aliis rant editiora atqoe qmBMtmttm/ Lmk*
r. LUORBTII OARI DB RBRUM NAT. LIB. V. I5ff7
Nm oviit wpiwJwhr, ^.] Locnt coi te»e videri possit : et homo je-
eotnaiiDii, qoo faciaiity qo» Jov. janasj idemqne itojnstissimns, lianc,
Smt, 10. do * Tnito Remi/ ejuique in oon meam, ned Pasclialii, conjectnram
Bejanmn damnatnm IndibriU. Tac. innncarit. Lamb. Forte,/HSM. Nam
l. Aiia. «Niliil in vnlgo modicum; invet. qnibusdam: lusa, Oiftn.
torreie, ni poveaot; nbi pertimne. 1160 Unde] Exlegibus. Nonnnlli
rint, impnne contemni.' Et «. Ann. libri babent /ade. Ijimb. In qni-
«- Ctefaim andaeia tof bidum, nisi vlm bniidam wn\g. Inde. Ita et Mamllas.
notnt.' Friig. Gifan. Apertior trinm bomm irer-
iViammrfsmcMmn] I. e. qood ho- ranm sententia, si inirertatnr illoram
mines nimis ante metnerant. partici* ordo, Ctrami retU «atm ots al^ne «ifM-
pinm passivnm Teteribns usitatnm, ria fMmqw^ Aipte mnde exorta e$i ad
pestMioribns ohsoletom. notat Pris» mmpUrumqaereterUiy Unde mdos, te.
dan. lib. la Lmnk. Creeeb.
1140 Ad ■■■laaiw Faeem] Ad infi- Promja mtit] Dnlcedinem ritc:
aMm plebem, atqne ad toIi^s bo« sen frnctnm, qni ex vita pereipi de-
mimim. qood genos reip. adminis- botb Iiaiii6.
troiid» i)^jmpmrla appellatnr a Or». 1151 CwewmretU enm] Quia qni
^* Xmn6. vimet injariam infert alteri, legibos
1141 Aimmafum] Princlpatnmy irretitns dat continno, ant certc ali-
■ammmn gnidami sopremos honoresk qoando, pimias. Lojk^.
''■■*' 116S Nec faeUe eet plaadam, ^v.]
IMB- Raemrel Porsoa dUHcere. *<2nia' (ut airM. Tnll.) «saaqnem-
6»eocll. qne fraus, snnm ftcinus, snnm scelns,
114i Qoo magie ipemm Spimte eaa ^tm andaciadesanitate ac mente de»
ceeidii' emb legee] I. e. qoapropter tnrbat.' ImR6.
tmito nmgia so sobyecit legibus et jn- 116fi Bt ei falUt] I. e. et si latet.
ribno. ^gnifiieat Lucretins, legeseMO Sic Hor. Epist. ad Qninctinm lib. 1.
ab bominibna 8Coept|i«i, nt eis sine vi 16. 61. * Da mibi fallere : da justnm,
slneqoe iiynri» metn Tiyere llceret sanctumqno rideri : Noctem peoca-
sie fero Hor. Sat. 1. 8. 8. ^Jura in- tis,etfraudibusobjicennbem.' Atqni
▼eota metn injtutl- fhteare necesse Deos nemo fallere potest. Hae de
cot, Tempora si, fastosqne Toles evol* re antem exstat apnd Oell. Peregrinl
vere mondi.' slc apnd Herod. lib. 9. pMlosephi gravis orattoi 19. 11. Jam
Dcloces qnidam magna de se opi- ▼ero totins bujns loci senfentia ab illo
nloiie jnstiti» apnd Medos eacitata, versn, ^Cireomretit enim vis atqne
de eornm controversiis, nltro ad injnria,* &c. ad illa qnm reftrt Diog.
se delatis, magna cum stqnitate sen- Laertius in Epicnro, pertlnet: 'H
tentlam ftrret, tjrraimidem libenti- 68Hcia, o6 aaF kanipf icaair, AXX* ie rf
bns illis ocenpavit. ra»6. imrh rV ^m^ ^^> ^ M ^"k^ 6v6
1146 iirtafMeiara] Codex Memml- ri8» reioWm^ i^etnfpiMurtmkaarde. o6o
anns habet, artqae iaea : ex qua scrtp- (fen 76^ rh^ KiBpa n «sisirra £v o^r».
tnra P. Pascbalius, vir eloqnentissi- 9eero «p6f Axx^Aovf ele rhf^fiKdwrev
mos, hlstoricos regins, idemqoe mifal ^ iBXiirrfirgai, vtrreAw^ 9n A^om, «ftar
amictssimtis, suspicatnr legendnm, puptims M rou wap6rros AorMirp* pdxpi
artaque Jaeea: em propemodiim as- yd^ mrroirrpo^r, li8i|Aor, d A^ovi. i. e.
seatior. N am apud M. Tnll. crebro ' Injnstitia noo est per se malom ; sed
reperitnr bsec vox, nt''ju8sa popnlo- eo, quod meto afficiator ex snspici*
ram,' ' scita ae jnssa nostra.' Hoc 000, #1 ooo fattet, ant lateblt eos, qnl
qnoqne anripnit 2Soilns, qnamris all« prsesuottallbtfacinorib. vlodicoodis.
/
1568 NOTiB VARIORUM IN
Noo potest enlm flerl, at, qni clam librU InftlllsveteribaBprMraae*. Vntg.
▼iolat aliqoid eorHm qnae inter homi- protmxe; male. Gf^aa. Ut 'traxe'
nes conveoemnt etpacta snnt, ne cui Virg. 6. 786. ' pcenam traxe per om*
damnnm inferant, neve ab aliqno de- nem.' . Est autem verbnm ori|nnit
trimentum accipiant, credat fore ut OraBCS, a K^m^ tKpecyw. nnde Poeta
Ignoretur, et faliat, etiam si millies effinxit rh ' procrago.' in nt. lib. pr«-
in prsBseDti tempore ignoretnr. Nam Iroxe, non bene. Ffl6er.
perpetno et nsque ad exitum ^itm 1169 £i ceJofa diu m «Miitinit pewafo
fore'clam, diffidere debet.' lAtmb. dedisge] I. e. et din occultata peccata
1156 Perpeiuo iamen id /ore dam] 8oainmediumprotoliS8e,et ▼algasse*
8ic M. Tnll. lib. 1. de Finlb. ' Cujus Lamb.
io mente consedit temeritas, hoc ipso, 1 160 Nuiu qw eaua] Nnnc docet,
qnod adestyturbulenta non potestnon qnae res opinionem Deorum in aninis
fieri : et si vero molita quippiam est, hominnm inseverit, et nnde nata sit
qnamvis occolte fecerit, numquam religio. Lamb, A primo liomiDmn
tamen confidet id fore semper occol- ortu religio, et Deorum metus ; nnde
tum. Plerumqne improborum facta ▼ero ista nnminnm notitfea ? a aimn-
primo snspicio insequitur, deinde lachris qnibnsdam, e Diis ipsis (qni-
aermo atque faraa, tum accosator, bns quasi corpns et quaai sangnlnem
tnm index : multi etiam, nt te cod- attribnit Epicums) proflnentibns an
snle, ipsi se indicaverunt.' Lamb, fortnito natis incertnm est. lataaa-
Fifre cUm] Sic Ter. Adelph. 1. 1. tem simnlachra perpetno in mentea
46. * Si sperat fore clam, rorsna ad hominnm tam vigilantinm qaam dor-
ingenium redit.' Lamh, mientium incnrsn efficiebant, at con-
1167 QtdppevU se mMlHper iSramta] jicerent homines extare alicubi ipsb
8ic snp. 4. 1012. * Multi de magnis consimiles naturas, intelUgentim en-
per somnum rebus ioquuntur Indici- paces, quippe membra movere, et
oqne lui facti persaepe fuere.' Lamh» loqui simulachra videbantnr : inmior<-
1158 Procraarf] I. e. palam apem- tales ctiam, qnqpiiam endem aempcr
isse, atque indicasse, et quasi in pnb- simulachromm forma, et immenaa
llco garriisse. Verbum est e Oraeco illorumvirtos,v8S.4. Beataadenique,
detortum Kpdtm^ seu Kpdyw^ qnod qnoniam neque metn mortis nec pe-
ipsom a prseterito «e^poya factum est. riculis erant vexatse, et nnoqnam
valet antem Kpdf;» idem qnod «c^^m, lassatae ssterao qnasi otio frnebantnr,
i. e. ' clamo' et * vociferor,' cnjus vss. 4. Creeeh,
pneteritum K^parya: hinc yerbnm 116S CararU] Tralatio* Sic anp.
* procrago, procraxi, procraxisse,' eod. lib. 1014. ' Ignis enim cnravit,
et Korrh tnryKowiip * procraxe,' ut sup. nt alsia corpora,' Scc. Lamb,
lib. S. ' abstraxe ' pro abstraxisse, et 116S Qiub nuac in magmU floreni
aimilia. Quamquam hoc loco quidam sacra rebue] Eam scripturam secntus
malnnt legi protraxe, nt habent pleri- aum, qniB reperitur in tribus Ubrts
que libri vnlgati : a quibus equldem Manuscriptis, et in totidem vnlgatis.
invitus dissentio, sed cnm pfocraxe neqne est quod qnemquam offendat
reperiatnr in aliqnot libris manuscr. vox eaera iterata» Nam baec ^ranifo-
et in antiquis Venetis, et probetnr pii valet ad oraatnm ac vennstatera.
Hermolao Barbaro, et (quod capnt Si qnis tamen alteram lectionem ma-
eat) longe significantins sit, qnam let, non pngnabo; qnsB talia est,
protraxe^ illud potins, qnam boc ex- ' Qnae nnnc in magnb florent rebns*
cudendum curavi. Licet etiam legere quelocisqne.' Mn magnis rebns' an-
prograxe, Lamb. Prograxe. Ita vet. tem, ▼erbi gratia, in iis qna ad bel-
T. LUGRETII CARI DB RBRUM NAT. Llfi. V. 1560
lom, sut ad pacem p«rtineDt, abi &v0rcrcAc0'fi^M«y, i. e. ' ex assidoo et
▼ota pro rep. nuncupaDtur, et cnm cootinente similinm imaginum io
resmagDtesuscipinntnr. Quidarota* idem finitamm affioxlone.' jUm6.
men hunc versnm existimant non esse
Lncretianum, aed tncolcatnm. Lamb,
Ftoremt tacra relmM loeiM^f h»c verls-
slma scriptora. Etsi in qnibusdam
libriB slt, Jlarent relmaque iocUque,
Vide Indicem, * Repetitio.' G^mL
Hic Tersos vel spnrhiB est, ut alii vi-
deronty prater OifaBinmi vel extra
omnem medendi spem jacet. Sensns
antem illius esse debueraty 'Qns
1176 Et numet OMmJiie] Ex voce ta-
meny quae erat corruptay totidem litte-
ris verbum manet feci : qnod huic loco
prorsus convenit. Nam bujus loci h»c
sententiaest : Diis tribuebant immor-
talitatem, quia semper eornm facies
suppetebat, et forma permanebat : et
plane permanet : et quia tantis, &c*
Lamb, Lambinus conjicit legendum :
manet. Ego libros seqnor, qui tamem
nnnc in cunctis fnmant arlsque focis- habent. Gifam. Propter tennitatemy
que.' Fab, At aanns videtur versus
etinteger. Creeek,
1169 CMfrare'] Colere, et celebria
reddere. Lamb.
1 166 AmimofaiBUe vigUamte vid^mU]
I. e. aoimo depingebant et informa-
bant vigilanteS| ihrap i^arrdforro,
Lamb,
1170 SomHu] "OMop. Lamb,
Mirando corporie aMetu] In quibua-
dam vot. aactuf. Vide *Angmen.'
Ita Virg. de Crensa lib. 2. et lib. 1.
deRomuloLiv. Gi^an. Mira corpo-
ria magnitudine : miro angmeoto, seu
aagmine. in qoibnsdam libris scrip-
tom reperi auetUM : onde qois sospi-
cari possit legendum, miraMdoa eor-
porii micdff. ut sit hsc sententia : et
videbant magis in somnis, quam vigi-
lantes, * magnos corporis auctos/ i. e.
logentia corpora. Hanc conjectnram
et alias id genns qnalitates. Fa6er. Alii
Et tamen ommnOfquos: qni quid velint
ipsi videant. Alii, et manet ommno^
quo$: i. e. Necessentmaneatillorum
forma quos, &c. Creeek.
1178 FortuMiatgue ideo longefrentare]
J, e. et eo fortnnattssimos et beatis-
stmos Peos esse putabant, quod metu
raortis vacarent. Lamb.
. 1182 Prtrtereaf cobU] Alteia cansa
quamobrem bomines Deos esse credi-
derint ex Epicori sententla. Praeter*
ea (inqnit) caelnm eadem semper
ratione moveri, et varia annorum
tempora immutabili et rato ordine
verti cemebant. 'Cseli rationes,' i.
e. c«li motus ratos. At Stoici hoc
maxime argumento providentiaro pro-
bari posse putabant, quod essent
certi csBli rootus, rati astromm ordi-
nes, et ab omni etemltate Immutabi-
meam, molli et levl brachio, et ^r les cursns. Sed quid si dlcamus le-
irap^, a me propositam, Zoilus quasi gendum PreUerea cwU regumee^ ordino
suam refert, ' Ut puenim saevo cre- c«rfo, ^c. ut ita explicemus, atque
das dictata magistro Reddere.' Lamb, interpretemnr : Praeterea cernebant
1172 Voeeaque euperbae] Tales enim oras caeli, &c. certo ordine moveri ac
vldebantnr .ob corporum procerita-
tem, agilitatem, &c. Faber.
1174 JEtemamque dabanl viiam] I. e.
et triboebant iogentibos illis corpori-
bos Deomm immortalitatem : pul-
cbraet vallda illa Deorum corpora
Immortalia faciebant. Lamb.
1174 Qata semper eorum Suppedita'
batur fadee] Nempe ^k <rwfxov5 ^i^
versari. Lamb, Si aliam religionis ori-
ginem requiras, £n causarum natura-
lium ignorantiam 1 vss. 11. Nam cum
siderum cooversiones, vicissitudines
tempestattte, grandinem, nivem,ven-
tos denique, fatmenqne viderint ho-
mines, neqne qno modo h;ec fierent
explicare potnernnt, foglebant ad
Deum, nam constantes syderunimotus
ciil potius quam sapienti gnbernatori
Dtlph, et Var. Ctas,
Lvcref.
S G
1570
NOTiE VARIORUM IN
attriboerent ? et ubi iUiai ledem sp-
tins quam io coelo collocarent, unde
nix, grando, fulmeo, &c. Cntch,
CM ratimM»] * Ratos cceli motus :'
8Kpe LucretioB, et melias quam CaU
regumeM, Creech.
1185 Ergo petfugium^ fye.'] Ergo
cnm rernm caosas ignorarent, hoc
perfoginm habebant, nt omniaDeo-
mm arbitrio et providentie manda-
rent. Lotmb,
1187 Faeere] Snpponere, credere.
Faber,
/n Ceeloque Deum eedee] Qnod Te-
rnm esso nega?it snpra lib. eod. non
longe a princip. vs. 147. ' Illod item
non est nt possis credere, sedes Etse
Denm/ &c. Lamb,
1189 Et noctis Signa severa'] Sic ha-
bent omnes qnos vidi libri. nonnnlli
tamen legi volnnt eerena. in qoibus
cgo me principem profiteri non dnbl-
tem. Vide qnse notavirous ad 4. 462.
* £t Bonitns andire, severa silentia
Doctis Undiqno cnm constent.' Lamb,
£go ' severa' expUcarem veneranda,
dia, sacra, nt videtnr etiam capere
Casaub. ad Athenienm p. 790. nbi
boc Lncretii profert ad illostrationem
versus Acliyli ex Heliadibns 5/ tliri
fii€\aviinrov vpo^vyiiv Up&s tnMtrhs itfuK'
yhv, * qnum ad orienti^ abit, relicto
noctis venerandaa silentio.' Dehor-
rore etlam noctis capit Tnrneb. Adv.
ZO, 22. Httv.
1192 Et marmvra oM^a mtmnnim].
I. e. et tonitrna, per qna Dii viden-
tur hominibns mtnariy et terrorem in-
ferre. Lamb,
1198 O genus i^fetix AKmoniim]
iit^AifrifM, sic snp. lib. 2. princip.
* O miseras hominum menteiSyO pec-
tora csBca !' Lamb. Opinio de provi-
dentia, si Epicnro credimns» nnica
cst cansa solicitndinis illius^ qua» vi-
tas hominnm afiligit, atque hsc sen-
tentia vss. 24. qui seqnuntnr explica-
tnr. Ab illa autem opinione vnigi
vana et inepta superstitiOy qute nulla
est erga Deos pietas : qui vere pius,
seipsnm resplcit, explorat Batorc
vires, nt omnia intelligaty nihil admi*
retur; inde enim fit nt syderum mo-
tus, et alia natnr» phmDomena intre-
pidus spectaret, dnm omnia fieri sine
Deornm interventn noverit: Daa
pietatis mater (papicolam crederes
Lncretinm) ignorantia. Hor. Ep. 1. 0.
' Nil admirari prope res est ona Nn-
mlci, Solaqne qliae possit facere, et
servare beatnm: Hnnc solem, et
stellas, et decedentia certis Tempora
momentis, sont qui formidine nnlla
Imbuti spectent : ' Alins : < Felix qni
potnit rerum cognoscere cansas ; At-
que metns omneSy et inexorabiie fa'
tnm Snbjecit pedibns, strepitnmqne
Achprontis avarl.' Creech.
1194 Atifue irae atlSunant aeerhae]
Qnod Epicoms dicebat alienum esse
a prsestantia natnrse divinae. snp. 2.
649. ' Ipsa snis pollens opibns, ni*
bil indiga nostri, Nec bene promeri-
tis capitnr, neqne tangitnr ira.' Lamb.,
1196 Minoribue moetrie] Posteris
nostris. Lamh.
1197 Necpietae uUa e$t, ^rc] Hnnc
versum cum quatnor deinceps se-
qnentibns profert Firroian. lib. 2. de
Ortg. Err. Non admodum antem
dissimile esthis Lncretianis illnd Ar-
nobii lib. 4. * Cultns verus in pec-
tore est, atque opinatione de Dils
digna : nec qnidqnam prodest illatio
sangninis et cmoris, si credis de his
ea qnae non modo sintlonge ab eoram
divina praestantiqne natnra, yemm
etiam labis et tnrpitudinis allqnid
majestati eoram concillent, et de-
cori.' Alii legnnty iViam ptetos nuUa
eet, Lamh. '
Velaium] Qni Deos venerabantnr,
operto erant capite. cnjns ritus ra-
tionem multis verbis reddit Plntarch.
/W/uaZKoTs. Plaut Amphitr. 5.*1. 41.
' Invocat Deos immortaleis, ot sibl
anxilinm ferant, Manibns pnris, ca*
pite operto.' Praeterea * velati ' di-
cebantnr, qoornm capnt lieio laneo
circumdatam erat : qnod usurpabant
T. LUCRETII CARI DE RERUM NAT. LIB. V. 1571
et legati, qni res repetebant, et svp-
pllces. T. Liv. lib. 1. ' Legatos ubi
ad fineis eomm venit, nnde res repe-
tnntnr, capite velato, Andi Jopiter,
inqnit, andite finen,' &c. Virg. 8.
S70. ' Exorat pacem Divom, vittas-
qne resolvit Sacrati capitis.' Idem 7.
2S7. ' Pneferimus manibns vittas,
et verba precantnm.' Idem 12. 120.
' Velati lino, et verbenis tempora
vincti.' Plantofl Amphitr. 1. 1. 101.
*• Velatis manibni orant, ignoscamus
peccatnm snnm.' Lamb, Vdatum $ape
fridtri VaHer ad layidem, Praeter ea
qnie ad hnnc tocum a viris doctis ag-
gesta tont, videndi etiam, de * lapide
nncto,' nt et * coronato' Pithoeus 2.
•nbseciv. cap. 14. tom. 2. Fac. Crit.
pag. 796. de ' velando' seu ' ope-
riendo eapite,* .ScheglLios in Prtemis-
•is, ep. 10. Tom. 4. Fac. Crit. pag.
907. et seqq. Preig.
1198 Vertier ad U/ndem'] I. e. cir-
eumagi ad statnam lapideam. Ad
honc loenm intelligendum opns est
Plntaidio advocato. Sic igitnr ille
in Marcello, verba antem Orsca non
referemns, sed ea nostro arbitratn
vertemns, ab illo loco, "^Sii 94 vms tls
iftfio^^ irufrp4^orroSf See, i. e. ' Cnm
antem is ad conflictom se converte-
rety accidit, nt eqnns, hostium fero-
cia territus, averteret se ab acie, et
Marcellnm invitnm in diversam par-
tem ferret. Ille antem veritns, ne
trepidationem ex rcligione Romanis
incnteret, equo celeriter in Isevam
partero, qna parte habenam tcnebat,
retracto, et circnmacto adversns hos-
teis, ipse solemdemisso capite adora-
vit, qnast non fortnito, sed hnjos rei
gratia, circnmactione illa nstis esset.
Eat enim hoc in more positom Roma-
nis, Deos venerari dextrorsnm cir-
enmacto et versato corpore.' Plan-
tos Cnrcnl. 1. 1. 69. ' Quo me vor-
tam, nescio. Pa. Si Deos salntas,
dextrovorsnm censeo.' ad qnem lo*
cnm plnra. Lamb, Fnse Interpp.
Tertnlliani et Miontii. Faber, Ro-
mani velato capite et circumactp dex-
trorsnm corpore Deos (Lapides) ve-
nerabantnr : vid. Plntarch. p^fMaSKii,
et Vitam Marcelli: et Interpretes
Minntii Felicis pag. 12. Creeek,
1199 Pandere palmaa] Tenderem»'
nns. qnod item faciunt qui Deos
orant. Virg. ^n. 1. 87. < Ingemlt,
ct dnplices tendens ad sidera palmas,'
&c. Lamb,
1201 Volis nectere rola] Atqne ita
vestire porticus templorum tabeUis
votivis, nt loqnitur Jnv. Sat. 12. 100.
' Legitime fixis vestitnr tota tabellis
Porticns.' Hav,
1202 P. p. 0. nienie] * Pacata
mente,' i. e. &r€ipdxt»s. Landabat an-
tem et crebro babebat in ore Epi-
corns ierapa^ia» illam, i. vacnitatem
ab omni motn turbido, nientisqne
aeqnabilitatem, et tranquillitatem.
Cum hoc loco congruit versns ille 6.
76. ' Nec, de corpore qosB sancto,
&c. jSoscipere hec animi tranqnilla
pace valebis.' Lamb.
1208 Namquom sMptdmiis, ^.] Ver-
sus plane admirabilis, et plausn cla«
moribnsqne Musamm digni iUi snnt,
quos jani lectums cs : ' Nam cnm
snspicimns magni coelestia mnndl
Templa super, stelllsque micantibns
«thera fixum, £t venit in mentem
solis Innaeque viarnm, Tnnc aliis op-
pressa malis in pectore cnra llla
quoqne expergefactum capot erigere
infit, Ecqnae forte Denm nobis im«
mensa potestas Sit, vario motn quae
candida sidera verset.' 8ed hoc qnid
crit : * ^nc excitatnr cnra et dubita-
tio nnm aliqna nobis sit Deorom po-
testas, qns? ceelnm verseti et impor-
tuna provtdentia, rerumqne nostra-
rum cnriositate vitam tnrbare possit.'
Ea enim versunm illoram sententia
est ; itaqne valde verisimile sit
scripsisse olim poetam, non ao6iff,
(nam bic aliquod nomen esBe debuit,
aot adverbium saltem, quod locom,
sen ccelnm, deomm sedem riotaret,)
noB nobiif inqnam, sed endopoHSf i. e.
15?2
VOTJB VARIORUM IN
in ocbIo, (iit ' endo Rtata ' et centam
alia passiro,) sed cnm Aiipni t^ endo
additnm esset glossema in, sicque
remansisset verMis ia-oJis et ptane
vitiosnSi Ecqua forte Deum in polisy
abjecto glossemate, et metro, non
sententise, consulentes, scripsere no-
biSf qnod per wapiXKov Atticnm tntari
locnm soiim non potest ; nam, nt jam
dixt, vel nomine opns, vel adverbio
est, qiiod hfopopii» suam ad ' coelnm '
habeat; alioqai, &c. Ceteriim etsi
emendationem vocare non ausim, ta-
men ita fore arbitror, nt homines
lectionis Lnrretianae stodiosi, non
modo conjectnram non improbent,
sed et libenter sint amplexnri. Faber.
1207 Capuierigere'] Capnt attollere.
Sic snp. de religione, 1. 65. ' QnaB
capnt a caeli regionibus ostendebat
Horribili super adspectu mortatibus
instans.' Lamb,
InJU'\ Incipit, ut snp. S. 514. ' Com-
mutare animnm quicnmqoe adoritnr
et infit.' Lamb,
1208 Eequce forte, 4^.] Pendent
haec ex iis qn» antecedunt : iUa cnra
(inquit) ' caput erigere,' i. e. animos
homlnum sollicitare incipit, num for-
te aliqua sit Deorum potestas im-
mensa, quas mnndum gnbernet.Iiafii6.
Pro nobia Faber substitait endo poUe^
in cfflis. Sed ista andacior est con-
jectura, et * tibi,' * sibi,' * vobis,' * no-
bis,' &c. pro libittt inserebant veteres
poete. Creech.
\2\ii Eationie egeHa»\lgxkox9Xio ra-
tionis et causse. Lamb»
1211 Ecquanam'] Nnm aliqna: nt
1.951. 'Nnnc age; summai ecqne-
nam sit finis eornm,' &c. Lcanb.
1212 Quod] Usque ad qnem finem.
Lmb,
1213 Et iana motus, ^-c.] Sic legen-
dum potins. et ita habent codices
quatuor manuscripti, qnibuscnm con-
aentiunt Pariaienses, Vicetini, Ger-
roanici. in aliis- est, Et taciti motus.
Lamb. Sen tanti leges, seo tacitt,
uti in aliis codicibns scriptum est, ei
nibilo meliuB fnerit. nam aliaade
haeret sententia et suspensa est. £o
tibi illios seriem : ' Animns dnbi-
tat an aliqua mnndi origo fnerit, et
qnis sit finia qnoad mundi rooenia (i.
e. coelum) possit ferre et laborem
tanti motuB.' Lege modo; id enira
si facies, nnllus dubitabis qnin hic
locns foede corruptus sit ; illud enira
ET, qnod ex snperiori versn in hnnc
translatum est, sententiam plane tor-
bat. Ego antem sic legendum arbi-
tror, Hunc tanti nwtus potaint sufferre
laborem, Ita mox in hoc ipso libro,
' Nec poterat pariter dnrnm snfferre
laborem.' et sub fineni, 358. ^ Atqne
ipsl potins dnrum snfferre laborem.'
et Ter. tale aUqnid, And. 6. 3. 17.
' An pro eJuB nt stnltitia suppUciura
Bofferam.' fortasse etiam ita in 1. 142.
' queiilvis snfferre laborero.' Ubi
hodie iQii perferre legnnt, aUi efferre.
Faber.
1217 Praterea, cui lum, ^.] AUa
denique religionis cansa est timor,
vss. 23. procellis, terne-motn, aliis-
que maximis malis, qnae nulla siia vi,
nulla arte aut indnstria elnctari pos-
sunt homines attoniti, potestatum in-
visibilium opem et anxilinm implora-
bant ; inde preces et vota, et * Pri-
mos in orbe Deos fecit timor.' At
qnid valent vota ? ssevit ventnsy pre-
ces simnl et vela rapit, nec magis
andiunt numina quam tempestas:
casu feruntiir, rapiantnr omnia.
Creech.
1218 Conrepunt'] Contrahontor, et
in nnnm cognntur. tralatio est mira-
bilis, et audax. Idcirco docti qui-
dam legendnm censent horreacmUf nt
infr. 6. 260. ^ln terra qnoqne ot hor-
rescant, ac tecta requirant.' Ego
nihil mutandum censeo. Lamb. Rec-
te Laml). in horrore enim membro
qnasi contracta verminm more con-
repete dlcit; cni nos similem in ti-
roore habemns locotionem, myn hert
krimpt *er van m. Idem mox vs. 1221.
et 1222. jungit * tremnnt ' et ' conripi-
T. LUGRBTII CARl DE RBRUM NAT. LIB. V. 1573
not membra.' Hav,
1222 CoRriptaml] Celeriter contra-
hant, ut 4. 81. ' conrepta luce diei.'
Lamb,
Percnhi] Quidam libri scripti ha-
bent percuui» ntramvis ferri potest.
percusn, i. e. pennoti : percuUi, de
statn moti, et prostrati. Lamb, Qoi-
dam librt vet. perciMri. Sop. 1. 18.
Gifan.
122S Ne quod ob admiseum, Ife,'] Or-
do est : ne ob aliqnod facinns fcede
admissnro, ant ob dictum snperbumy
grave tempus adactum sit, ad eos,
subandi : i. e. tempus eis advenerit,
' soWendi peenaruro,' i. e. solTcndi
poenasy ant solTendarom poenarom.
Sic loqnitur Ter. prol. Heaut. 28.
*date crescendi copiam, Novarnm
qui spectandi faciunt copiam Sine
vitiis.' sic et Ptant. Capt. 4. 2. 72.
' Nominandi istorum tibi erit magis,
qnam adenndi copia.' et M. Tull. de
Inv. Kbet. lib. 2. princip. * Nobis
omnium, qnicumqne fuernnty ab ulti-
mo principio bnjus prseceptionis ns-
qne ad hoc tempns expositis copiis,
quodcumque placeret, eligendi po-
teataa fnit.' Idem Accns. lib. 4.
'Eamm autem rernm nnllam sibi
iste neqne infitiandi ratiouem, neque
defendendifacultatem reliquit.' Idem
Phlllpp. 5. 'Agitnr, ntrum M. An-
tonio facnltas detnr opprimendas
reip. ccdis faclendse bonornm, diri-
piends urbis, agromm suis latronl-
bns condonandi, populi Rom. servi-
tnte opprimendi, an nihil horum ei
facere liceat.' Sic et Sueton. in
Octaviano Angusto, snb extr. * lis-
dem etiam epulum In conspectn sno
prsebnit : permissa, immo exacta
jocandi licentia dtripiendique pomo-
ram, et obsoniorum, rerumqne missi-
linm.' Lamb.
1226 JE^fuora'] In quatnor impres-
sis,0lA<ra;male. Gt/ini.
Verrtl] Impeliit, jactat, agitat.
tralatio est, qna osns est et alias, nt
1. 278. ' Snnt igitur venti nimirnm
corpora Gaeca> Quae mare, qose ter-
ras, quae denique nnbila caeli Ver*
runt.' Lamb.
1228 Nau Ditum paeem] Sic Plan-
tns Amphltr. 5. 1« 74. ' Abi domum.
jube vasa pura actntum adornari
mibip Ut Jovis supremi inoltis hos-
tiis pacem expetam.' Idem Curcul.
5. 8. 21. ^Hoc animnm advorte. pa-
cem ab fscolapio petas.' Idem Rod.
1. 5. 1. 'Qul sunt, qui a patrona pa-
ces mea expetissnnt P' ubi vulgo legi-
4ur precfs, mendose. Lamb,
Paeem] Solennis formnla, 'Pacem
Deum,' &c. Faber.
• QuoMi] Orat, vel qnaerit. Festns :
^ Qnseso significat idem, quod rogo.
qnaesere tamen Ennins pro qnaerere
posnit.' Lamb, 'Qnaesit' pro quae-
rit, ut 'asa' pro ara, 'asena' pro
arena, ' Auselii' pro Aurelii et similia.
Fbif. de Anal. 8. 41.
1229 Animaeque seeundae] I. e. et
ventos secnndos. sic Hor. Od. 4. 12.
2. * Impellunt animsB HnteaThraciK.'
Lamb. et Fab,
1288 Pulehroe faseeie^ eetvaeque ee^
curei»] Per insignia magistratuum et
honorum, honores ipsos significat, nt
sup. 8. 1009. ' Qni petere a populo
faceis, sae?asque secureis Imbibit.'
et Hor. Epist. ad Quinctium 1. 16.
84. ^ nt si Detuleris fasceis indigno,'
&c. LBaanb,
1285 Denique eub pedibus teUua quom
tota vaeiUat] Terrae motnm significat,
acdescribit. Lamb.
1287 Si u tenmmit] Si sibi diffi-
dunt, et ad Deos confuginnt, suae
imbecillitati difiSdentes. Lamb. At-
qne ideo omnia repente ad Deos con-
fernnt. Faber.
MortaUa eacla] Hominea, genera
hnmana. Faber.
1240 Quod tupereet, tfs, ^c.] Nunc
docet, quomodo anrum, argentum,
ss, et cetera metalla reperta sint.
Lamb. Prima metallomm inventio
et usns, quo denique in houore et
pretio iiogula erant vss. 40. ezplica-
1574 NOTJS VARIOaUM IN
lor: Inventio ad sylvanim exattio- isse, et aliqDanto post tempore lerrs
nem, factamqoe exinde metallornm mota aobiecotOy et locia diacissis,
colliqaationem refertnr vss. 18. Com* ingentem vim argenti coactam ease.
bostiA eoim (qnomodo ezortum fnit Qns res etiam Massilienaibna vccti-
istad incendium nibll attinet) syWis, galia peperit non parva.' Sed de
liqnefacta qnae in terriB vcnis dis- metaUoram primis inventoribns lege
pen a jacebant metalla in nnam mas« Oeorg. Agric. lib. i. de metallis.
sam con6uebant ; qnam cum laevem Lamb» Idem narrat Posidon. apnd
splendidamqae bomines viderint, tol« Strab. lib. S. de Mineria Tnrditanis
lebant expertnri cni usni res inta tam •ive Aodalasiae. Atbenaeua 6, 4,
iKvis et nitida inserviret. Cam vero Aristoteles de Mirabilibns Aascal. ct
observaverint masse illins fignram Diod. Creeek, Servios ad Virg.JEa.
cooforraem esse figurtt istiua lacanaa 12. 87. ' Apad majores oricbalcom
seu foveae in qnam conflozerat, ron- pretiosins fnit omnibos metallis. nam*
clodebant eadem metalla igne iterom qne, aicnt Locretius dicit, cum pri-
resoluta in qnamlibet formam dncl, mnm homines sylvas incendissent,
ita deniqne attenuari posse, ot mn- nollarom adhuc rernm periti, terra
cronem accipiant et acnmen. Inde casu fertilis oraniuro, ez incendii ca-
e qnolibet metallo instromenta facie« lore, desndavit metalla : inter qnae
banf, qnibns sylvas ezcidcrent, tigna orichalcnm pretiosins viaum est, qnod
trabesqne perforarent, &c. Qooniam et splendorem auri et aeris duritiem
vero aurnm et argentnm facilins ob- possideret.' Hm,
tnndebantnr, qnia molliora, ideo pri- 1246 Formtdtais ergo] I. e. terroria
mis istis bominibns «s videbatnr pre- ioferendi cansa. ergo prodnctom va-
tiosins, qnod ntilins : neque natnram let idem qnod x^» ut docet Festna.
seqonntnr inficeti isti homines, qni Lamb,
anro et argento inntilibns metallis 124G iSSM9iiodtndafci)]Virg.6eorg,
stnpent, ass et fermm ntiliora negU- 1.84. 'Saepe etiam sterileis iocendere
gnnt. vss. 21. Creeeh, profuit agros, Atqne levem stipnlam
1241 Plumbique potedag] Dlctum ot crepitantibns nrere flammis.' Lmb,
a Virgilio £n. 4. 132. ' cannm vis/ ct Ita olim pingnia reddebant arva.
a Lncretio ipso snp. 878. < Ex alieni- Virg. Oeorg. 1. Horat. 2. Epist. 2.
genis membris compacta poteatas.' Gifan»
Tameb. Adv. 6. 6. 1252 SglcoM exedend edtia] Sic ha-
1242 Igm$ M uigenteW] Volt me> beot trea lib. mannscr. Vatic. Tettian.
talla esae primnm reperta incendio Memm, et vnlg. Veneti, Parisiens.
silvarnm. Hanc sententiam confir- alii ettta, nt cohapreat cam voce * ra-
mat id quod scribit Aristot. vcpl ^aS. dicibus/ Lamb. AUie. Gifiin. Me-
fUbT. imovv/i, hisverbis: ^Zinflfintfif lins quam aUa$: nam ' altae radi-
K^yovai rw ^fnitm ifutfnia€4irrmif M cea'in venasmetaUornmdeacendnnt.
rafw woifjJvWf ical r^s yris Zta9§ftiia^' Creeeh.
0€iaiH$ bvh riis 8\i|f , ^aar^pSts dpT^pv ^iv- 1261 Tum fenebrabai eoe] Tnm vc-
atu rV X^h^f "^ y^^ "XP^/n» aujfi&» niebat eis in mentem : vei tpm sibi
iweywofJvwiff aat rSr r6ma paefimm^ persuadebant, vel (nt Arnob. loqoi-
itdfaeXrfits awaxfi^yai hfry^fHoy. 6 8j^ aral tur lib. 1 .) ' tam cogitatio eos sobi-
MaffaaXtArais itpoao^ iwoinaw ob r^p bat.' Lamb. Cogitabant, &c. Faber.
rvxovaaM. i. e. < Ainnt in Hispania sil- Elo^^t, tla^ftxaro. Twmdt. Adv. 80. 22.
vis incensis a qnibnsdani pastoribns, 126S Et prortum quammM m aemta]
et terra a materia concalefacta, per- Ordo est : et penetrabat eoa, baec
spicne argentum in ea regione flnx- prorsum posse doci procudendo in
T. LUCRBTII CARl DB RBRUM NAT. LIB. V. 1575
foltgia mncronnm, ' qnamvis' (i. e. 1966 Dolate] Undedolabradicitur.
qnantnmvis) acnta et tenuia. Lamb, Lmnb.
1S05 UiMUntekLparent] Tehy i. e. 1967 Eiierebran] Unde terebrnm,
initmmenta apta ad dolandum, 1«- et terebelinm. Lawib.
vandnm, radendnm, perforandnm, Perqug forerel £t perforare : tme-
te. sic inf. eod. lib. 1S60. ' Textile Bis, nt sup. 'disqne Bupatis/ 'inque
post ferm'st, qnia ferro tela paran- pediri/ ^ conqne globari/ et similia
tnr.' Sic enim docti viri linnc ver- seacenta. Lamh.
eom legunt, non, nt vnlgo» tela fom* 1370 PoMds] Anri et argentt.
twr. Lamb. Lam6. ' £ris potestas,' aes Ipsum,
^fvoff ne exeidere psiitiil] Legen* alibi < vts,' ' virtos,' Sce. Faber.
dmm fortasse est, Shflvtu qnibus eadere 1279 Nam fuii iu pretio magie «s]
poiiMl. Lamb. Qnidam non absnrde Propterea qnod solidius et dnrins est
i^tiibu' jyfoas cadere. In seq. versn anro. Lamb. Mnltis de bitce dispn-
•Ive legas Materiem iavare, dolaref d;t. pntat Te rtoU. de Habitn Mulieb. cap,
aive diateriampte dotare, et Itnia red- 5. ' Quod si, de qnalitate usos, gloria
dare^ 9f€. perinde est. Creeeh. est anro et argento, atqui magis fer-
1966 Maieriam lavare^ dolare^ tfc,"] ro et sri : quorum ita disposita est
Cnm ego ita scriptnm reperissem in ntensilitas, nt et proprias operas pl«-
qnatnor cod. mannscr. Materiemque res et necessariores exhibeant rebus
dolaref Ugeare, et radere Hgna, con- bumanis,'&c. Hav,
verso ordine verborum sic restifni, 1273 Propier inuHHtatem] Qniaau-
Maieriem knare, doiare,et radere Hgfia. rnm moUins est ere et ferro. Lamb.
Qnanqnam P. Paschalius censet le- 1274 ^vmM tii sammiMi tnecetni Ae-
gendnm, Maieriem Imvare, et iettia ra- werem\ Anrum merito ceteris omni-
dere iigma. Jam vnlgata scriptnra, bns metallis anteponitur, propter exi-
qnm reperitnr in utrisqne cod. Vene- mium nitorem, et natnram ab igni
tis, Florent. Parisiensib. Lngdnnens. et flaroma, praeterqnam quod liqnes-
Matenamque deiare^ ei lavia radere cit, nndiqne tutam atqne invictam.
iignoj mihi non probatnr : nisi qnis hoc etiam anri maxime proprium est,
eam ita leviter immutet, Ei lavia qnod, cnm sit aere, ferro, atqne adeo
reddere iigna: qoae immntatio cnm argento moUiu», malleo tamen om-
longins absit et ab antiqna, et a vnl- nium meUUorum latissime ducitur, nt
gata scriptura, proponenda iila qni- ex anreo levissimi pooderis nnmmo
dem, sed non recipienda mihi visa complures anreae bracteae lieri pos-
€st. Cum hsM; edidissem, Zoilns, sint. Lamb.
non probata hac lectione, banc oppo- 1275 Volvenda «<as] Volubilia. sic
snit, Materiamque doiere, lacare, ei ra- Virg. 9. 6. ' Turne, qnod optanti Di-
dere iigna: nt sit anapaestns scilicet vnm promittere nemo Auderet, vol-
pro spoadeo. vult etiam hoc modo venda dies en attnlit ultro.' Idem
]egiposse,Jlf4tfmajiifMtfdolare,2ffcar«, 1. 27S. < Triginta magnos volvendis
<f radere iigna. ut sit creticns, inquit. mensibus orbeis Imperio explebit.'
Vaieat nebulo cum suis Intnlentis Lamb.
versibus. Lamb. Maieriamque dolere. 1977 Porro oKtid euecedii, et e, ^.]
Ita ex veteri quodam codice scripsi. Sic snp. eod. Ub, 828. ' Nec manet
In alns vet. dolare ; etiam non male. nlla sui simUis res : omnia migrant :
Ut sit Creiicos. Haec Marnllns pri- Omnia coromntat natnra, et vertere
mns, deittde alU rontarant, contra cogit. Namque alind putrescit, et e
veteres libroa. Vide Indicem : < Do- contemtibns exit.' et 2. 74. ' sic re-
Jere.' Gtfan. rum snmma novatnr Semper, et inter
157G NOT^ VARIORUM IN
semortaleimntuaviviiDt: Angescaot XoAir^ ^pydf^orro, fc^Aos i* ohie Urat^
alin gentes, altae minnnntnr : Inqne aAqpof. Lamb.
brevt spatio motantnr sttcla animan- 1288 JErt aobun ierrai] Hesiodos
tnm/ &c. ad qnos venus plnra dixi- "Efyti» «rai 'HficpMv lib. 1. vs. 150. TdSt
mns de mntatione rernm, animalium, 8* ^ x^^ 1*^ '*'€^4a, x^*^ ^ ^*
et ipsorum hominnm. quibns consen- olkoi^ XoAicf c^n^omro, lUkas V o&k
tanea fere snnt his illa Epicharmi : ihttM crOhipos, In £rea »tate. El
Ob yiip S9€Pw bp^y mU j(j^i riis tufOpA' Ettstathius ad 1. II. vs. 236. xb^«^ ^
«M. 6 iikp yhp atf^flO*, 6 8^ iiiof ^Bdftf #k rhw ctXhipw K4yttf 9tiL iV «^(Xflu XPV^^O^
/MToAAayf 9^ «tLrrc» ^l inlrra rhw rov xo^^v, &c. His adjnngam panca
Xphonf, 6 tk /MTa^Xdffertt iwrd ^^ir, ex Athenseo, 0. 4. 'lorofK? ra ainii koI
«rai o6 irwi 4ir rabrf fUrci, &c* i. e. tor^, 4p r^ w§pi rw iw 2uu\l^ rvpAp"
* Non enim sie nnnc, atque heri, vi- Mnr* its xoXkw ftrrup rfir TaXauSr imu*
det (sol) homines : hie eniin angetnr, (hifidrvpf ica) rparH^y xt^ Ac/M^w, «ol
et crescit ; ille minnitor, atqne Inter- iyxftpiHUw 2r i^* hhs «ca2 imvfefpA^Bat
it : in mntatione aiitem versantnr ^i^r^^^e^atfi^j^rc^rTaplrlXloocdpft
omnes omni tempore. Jam vero mu- irvpy^ '*Hr, 8rc KoXXtM^fi^ futpirdfMft i^'
tatur ipse homo natnra, et numqnam *E\4yiff Ka//i' 'Amrfpopthis i^ip» KftAmp
io eodem statu mauet,' &c. Lamfr. ' '£Xiici«r, &c. Creeeh. Inde senper
1280 Ninic f iM 9110 poclo] Nunc do- apud Homer. x^^^» ' ^*»' P^® armis
cet, qno modo ferrum repertum sit. et instrumeotis ferreis. Vide Enstat.
Lamb, Cnm ferri, non minns qoam Faber.
sris, argenti, plnmbiquh venae sylva- 1289 VoUera voMla eerebaiU'] Sic ba-
nim ignescentinm ardore colliques- bent omnes libri, qoos qnidem vlde-
cere videantnr, unde fere apud ve- rim. Quidam tamen ferebani legen-
tcres nulla ferri, plurima antem aeris dnm pntant, nt ferebani, pro iitfere'
mentio ? Qnoniam vss. 16. aes erat bani positum esse tntelligamnt. Ego
tractabilins metallnm, et major illins nihil mnto. Est enim tralatio.
copia ; inde arma primorum homi- Alii ferebani, i. e. Inferebant. At
nnm, et agricolarnm instrnmenta se- Tacit. ^ Praelia serebant:' Liv. ' Pog-
rea ; demum successit fcrrum, indu- nam contererent.' Plaut. * Pngnot in
ratae tellnri colende, et crescenti in- faciem serere.' Creech. Sie * pngnos
dies hominnm feritati aptius metal- serere/ ' manum conserere ' apud
lum. Creeeh. Plautnm, et ' vnlnera,' Non. apod
1284 Poeiquam sanf] Non eninn ig- Statium modo ' librare,' sed et apnd
nis una cum bominibns natis cognitus Virg. et optimos qnosqne anctores
est, nt sup. V8. 061. ' Nec dnm res Mnfllgere,' ' adigere,' et apnd Sta-
igni scibant tractare, neqne nti Pel- tium rursns ' perferre,' cnjus contra*
libns,' &c. Lamb. rium ' retinere.' Vide eum 0. Tbeb.
1280 £1 prior aria erai, l^c.] Sic Preig.
Ov. Fast. 4. 951. * JEb erat in pretio, 1293 Veraaque in cpf^robrium'] Sic
chalybis jam massa placebat. .Elieu, Virg. Oeorg. 1. 508. * Et cnrvae rigi-
perpetuo debuit illa tegi.' ApndHo- dnm falcesconflantnrinensem.' Lom^.
mernm appellatione aeris, quod Orseci Fcrsa^tte tn objproMam. Apnd Macro-
XoAjr^r appeUant, ferrum intelligitnr, binm : obtamm. In qhibnsdam: 06-
proptereaque veteres lere ntebantnr scffHMM. Oifan.
pro ferro, ut notat Enstathius ad illnm 1 294 Proadadere'] Sic snp. 810. ' bi-
locom 'lAi^. a. 2S0. Ilcpi 7^ pd 4 x^* denti Ingemere, et terram pressis
«c^f Iac^ «dAXa rc iral ^i^. qnod proscindere aratris.' etliocill. 'Tone
item testatur Hesiodns hoc versn, jugo jnngas me antem, et saocedar»
T. LUCRBTIl CARI DB RERUM NAT. LIB. V.' 1577
aratro IiiTitnm, et glebas tubigas bitia ; nam qaid nen invenit ingeniosa
proscindere ferro i' Lamb. feritas, aut qnodnam genns anxilii
1995 EMBqmaiaique iiaU] Significat, rejiciunt desperantes et oppressi ho-
nt ferro arare Cflepemnty sic et per- mines ? Cneeh, TertnllianoSy adsi-
aeqne ferro institoisse pngnare et fer- dnns Lncretii lector, de Spectac. rap.
ro committere aleam praeliomm. TVd*- 9. ' Res equestris retro simplex de
nrt. Adv, 0. 0. dorso agebatnr, et ntiqne commnnis
Creperi] Profert bunc versnm No- nsns vocis non erat, sed cum ad In-
nins^et 'creperum'interpretaturan- dos coactns est, transiit a Dii mu-
oeps,dnbinm. PrsetereaFestus/Cre- nere ad DsBmoniornm officia/ &c.
peram, dobinm/ (inqnit) * onde incre- Hav.
pitare : qnia maledicta fere incerta Coaiai] Sic legendom, non closirii,
et dnbia snnt.' Postremo Varro lib. qnod volnerat Oaleotus Martins Nar-
5. de L. L. * Crepnseulam significat niensis contra Job. Torteilium Are-
dobinm : ab eo res dobise, dictae cre- tinnm, solide ostendit Magiof , tom.
perae; qnia creposculnm, dies etiaro- S. Fac. Crit. 14. pag. 1S39. et seqq.
num sit, anjam nox, moltis dobiom Preig.
est.' Attios : ' Nonc tn in re crepera 1897 Dexiraque foigere] Sic legen-
qnid captas consilii ?' Losi^. dnm: et sic habent omnes libri et
1S96 Ei fruu est repperlum tn eqm] mannscr. et vnlgati. Qnod antem
Sic habent doo lib. mannscr. et ita Thrasonespcg«relegivolnnt,deeqaite
legendnm videtnr. alii, £t priui ed intelligentes, qoi equam regat; col
mmuium t» equi, igc, qnsB lectio ferri hoc probabitur, cum eqneseqnum re-
ctiam potest, nt repetamns inferae gatlsva,nondextra?Quidigitarsibi
verbom *• in ventnm.' LBmib» Ei priue valt dexiru vigere t hoc opinor, dextra
eti orwmiMm im equi. Ita fere omnes pqgnare, dextra adversarinm valide
libri manu formisqne deacripti. Ln et acriter oppognare. Lamh, Dexira-
qulbnsdam vet. r«|9wr(iMi; qnod pro- que vegere, Ita legendom. Vel,
bat I^mbinns. Arcessendum est ao- regere ; nt luxatus sit versns. Vnlg.
tem boc verbnm, tnomltiMi qnod mox mgere» Pius ait : In vet. libris mere*
seqnitnr; nbi in qoibaadam librii Mamllus, der«, reponebat. Gif, Sns-
etiam erat, annafNM. Gifiin. Alii, picalnr Gifan. legendom ease, dextra'
Arumium. Factam in superiori ver- que regere ; o versum plane admira-
sn ' bellt' mentionem excipinnt vss« bilem, et tali poeta dignum ! Dein,
5S. qolbns efferse ist», qoas bellicas qood merito ridebat Lambinos, E-
vocamos, artes primornm hominum qoites dextra eqnos non regont, sed
expUcantnr. Quod autem simplieios ]«va ; qaa enim tandem mann png-
et Adlins illnd prius jore censeatnr. naretar ? Itaqoe non est nt haec mi-
Ideo ex eqnls primnm pugnabant; hi probari possint. Idem Lncretii
eqona enim mansnetam animal ; de- editor scripsit qaoqoe, legi posse,
inde eqnos carra jongebant binos, dexiraque vegere; qnod haad magia
deinde qnataor, istosqoe carras fal- stabit. Nam ' vegere,' impellere est,
cibna armabant. Deinde ferse in agitare, Aa^ir, &c. Quid antem
praelia ednctsB, elepbantes ab Afris, Aierit, Eqnites impellnnt equos dex-
a Parthis leones, tauri, denique apri, tra ? At.ipso Lambinus legebat, dex-
&c. At qois credet ? non ipse Lu- traquevigere, i. e. nti ipse interpreta-
cretins: qooniam vero in qnibnsdam tor, dextra pngnare ; quod nihil ad
historiis talia invenerat, ideo recen- rem. Quare liis omissis ad veterem
set, llilaa veris conjnngens. Qnaa« lectionem redeondom est, cnjns me-
qum non videantar prorsos incredi- minerat J. Baptista Pias, qoi olim
1578 NOTJS VARIORUIf IK
in Plaatam et Lncretinm scripsit: ittnnmerabilia. Lamb,
ait eniro in Ms. cod. lesi, friere : qnsB 1299 Et Byvg9 priof ett^ 9^."] I. e. et
germana Lncretii lectio est ; nnde prins est inventom cnrm bijugo belli
enim id ▼erbnm advectam fuisset ? pericnla tentare, quam qiiadrigis oti.
* Vieo' auteiii est flecto, nnde ' vi« Lamb. Error maoifesttssimns. in 8o«
men/ ^ vietor* et ^vietns;' itaque periori versn legebatnr : QnamdifHfs
' viere eqonm' est flectere eqnnm. curru betti teniare periela ; nnde in-
Virgil. ^ Flectere Indns equos, ' et cogitans exscriptor, qni illa reipexe-
alibi passim. Sed cnm rh dextra lo- rat, effinzit nobisboc portentnm La-
cnm retinere sunm non possit, uti tinitatis; qno enim alio nomine lioc
demonstratom est snperius, et usos vocarim 1 * Antiqoius est conjnn-
virgae in raoderando equo longe anti- gere bis binos eqnos qnam btjngo.*
quior esse debnerit, qnam usns fre- Lege itaqne, sed incnnctanter, £1
nomm, legendnm esse videtnr, Qiumi ^i^itgot prws est quam bie eotouagen
moderarier hane frem»y mrgave mere. bmoa. I. e. Inventss sont bigK ante
Quin et adolto jam orbe, et excnltis qnadrigas. Sed res plana est, neqne
artibus, satis conitat Nuniidas infre- adversatnrnm qoemqnam arbitror.
niseqnis usosfuisse. Virg. £tt.4.41. Faber, Btjugee Fuhtr: et fellcior
' Et Numidse infreni cingunt.' Sic faaec quidero conjectnra : i. e. inven-
enim intclligi debet ilie locns ; de t» snnt bigse ante qnadrigas. Creeek,
qno si qoi dnbitabnnt, legant modo 800 Faieiferoe'] De ' falclferis cnr*
Arriani politissimnm de Venat. li- ribus' lege sup. ad illnm locmn i.
bellnm, quem, me curantp, et Luca 642« * Falciferos memorant carms ab>
Holstenio mittente, non ita pridem scindere roembra,' Sec. Lamb,
edidit Sebastianus Cramosins typo- ISOl Inde boeee Locat] I. e. defan-
graphornm nostroram clarissimqs. tos. Varro lib. 0. de L. L. opioionem
Qnamquam id ex Strabone etiam refellit et eoram qui pataat * boves
coostat, et notnmiUnd Martialis est, Lncos,' sive ' boves Lncas' a Lnca-
^ £t Massylseum virga gnberaet e* nis dictas, ab eo, qaod Romani,cum
quum.' cui et addas licet illnd Silii, maximam qnadrapedem, qnam ipal
* Et doctns virgse sonipes.' Sed me baberent, vocarent bovem, in Lnca-
notarom acervos scribere nolim. Fa- nia Pyrrfai bello primum elefaatos
ber. Dextra pngnare, Lambinns. Gi- apnd hosteis vidissent : et eoram qal
fanins F^sre: i. e. incitare, impel- a Libycis dictas volnnt. ad extremum
lere ; quasi dextra eqnos Equites antem ait, se arbitrari, ' boves Lncas'
impellant ! Faber deniqoevlrgaM et- ab luce potins dictas esse, qood lon-
ere: * vieo' aotem est flecto, onde ge relncebant, propter inanratos re-
* vimen,' ' vietor,' et * vietos ;' onde gios clypeos, qnibus eonim tnrres
' viere equnm' est flectere equnm : erant oroatae. Plinius tamen lib. 8.
nsos antem virgse in moderando eqno prioribns illis assentiens, sic scribit :
longe antiquiordebet essequam usns ' Elefantos Italia primom vidit Pyr-
frsBnoraro. Qood si armaftcm, (et rfai regis bello : et boves Lacas ap-
qoidni armatHm?) in priori versn le- pellavit, in Lncanis visos anno ar-
gatnr, tota ista Fabri emendatio con- bis 478.' Ennius : ' Atque prins pa-
cidet; nam eqnites armatos eqoos riet locosta Locam boVem.' Anao-
snos vtr^a vieniee securi rideamns. nins Epist. ad Tetradiom: ^Cnrme
Creeeh. propinqnom Santonoram mcenlbas
1298 B^ugo Corrtt] Corra a doo- Declinas, nt Lncas boves Olimy re-
bns eqnis tracto : bigis. cttjns mo- snmto prseferoceis prvelio, Fngit jn-
ris exempla exstant apod Homernm ventns Romnla V Lmb. Ut * Campas'
T. LUCRKTII GARl DB RERUM NAT. LIB. V. 1579
pro Campanas apad Plaot. Trin; 9.
4. 144. et Trac 5. 60. ita ' LncaV pro
Lucanas. Sic antem dicti suut £le-
phan(e8, qnod eot Komani primura
apad Lncanos viderint iu bello ad-
versus Pyrrbum. Ita ' malabathrnm'
aen 'nialobathnim/ qood ^KKw 'Iy8i-
ff^ est, ab Horatto Syriam vocatur,
non qood in Syrla natceretor, (haud
sane magis qnam'amomnm/ qnod
ab aliis qnoque Syrinm dicitar) sed
qnia alinnde addnctom in Syria pln-
rimom inTeniretnr, vendcretnr. Fa6.
Plinins 8. 6. * Elepbantos Italia pri-
mnm vidit Pyrrbi rrgis bello, et Bo-
ves Lucas appellavit in Lncants vl-
80S.' Varro tamen lib. 0. de L. L.
'Lnca Bos, Elepbas, cnr ita sit dic-
ta doobns modis inveni scriptnm,
Bam In C. iElii commentario a Liby-
cis Lncafi, et in Virginli commenta-
rio a Lncanis Locas, ab eo qnod nos-
tri maximam qnadrupedem qnam ip*
si babebant vocarent bovem, et in
Lncanis Pyrrfai bello primnm vidis-
icnt apnd hostes Elephantos, id est,
qnadmpedes comntas (nam quos den-
tes mnlti dicnnt, sunt coroua) Lncam
bovem appellasse. Ego arbitror po-
tins Lncas a Ince, quod longe reluce-
bant, propter inauratos regios dy-
peos qaibns eorom tom oraatae eranl
tnrres.' Frigida interpretatio. Creeek,
TKrriio earpore] Plin. 8. 0. de ele-
£intis loqnens, 'Turreis armatomm
io hoiteis feroot.' Plotarcbns in Eo*
meoe : Koi its riitf ^fiplotr robs vipryovt
4p», col rits mp^idpas d^, Ztnnp ^
«frrotf K^fMf ^f Mx*F ^ft^raif, &c.
t, e. *■ Et obi ferarum (i. e. elefanto-
ram) tnrreis sorsom, et porpnras vi-
dernnty qood erat eoram oraameo-
tom, cnm ad proelinm docebantor/
Sce. Lamb* Elephantes dorso tor-
res gestabant Craeh,
'Ttflrof , iingMmanof] Elefantos, qni-
Inu proboscrs ilexiiis, volnbilis, et
plicabilis, ioco manus est : alqne adeo
*■ manns' appellatur a Latinis. M. Toll,
Ub. 8. de N. D. ' Manos etiam data
elefantis, qnia proptermagnitndinem
corporis diflScileis aditos babebant ad
pastom.' 'Angoimani' igitur dicnn-
tnr, quia mannm habent angnis in-
star volnbilem. ' Hos' (nt scribit Ve-
getins lib. 3.) *contra Romannm ex-
ercitnm primns in Lncania rex Pyr-
rhus ednxit :' postea Annibal in Afri-
ca. Iteram Lncr. 2. 637. *Sicnti
qnadrnpednm cum primis esse vide-
mus In genere anguimanoselefantos,'
Stc, Lmb, • Proboscis Elepbanti ma-
nns dicitur; sed illa manns instar
•erpentis, &c. onde ' anguimani.'
Fuber,
1304 Alid] AUud a mascolino < alis,*
qoo usos est Catnllus. lege qnsR an-
notata snnt snpra 1. 264. * Qnando
alid ex alio reficit natnra, nec ul-
lam,'&c. Lamb.
1806 Inque die$ beUi terreribttt, ^c.]
I. e. et in dies t>elli terrorea aozit.
Lamb,
1307 In manere beUi] Sic hal>ent
tres libri mannscr. Vaticanns, Berti-
nianus, Memmianns : et typis exeiui,
Veneti antiqniores. Alii, tamamcra
beUi. qnsB scriptnra tamen non est
rejicienda. Loin^. Si qois dicat le-
gendnm esse in inammi beUi; haud
equidem repngnavero; imo lubens
assentiar. Fober,
1309 Partftt] Sic habent tres libri
manoscr. et totidem vnlgati. alii vnl-
gati, porfnn. Lamb. In qnibnsdaro li-
bris, pariim: male. GVaa. Probant
banc lectionem vlridocti, Lucretii in-
terpretes, nec tamen illnstrant. Qnod
qnamdin Lncretio det>ebnnt, nihil ap-
tius credibiliusve cogitato erit, qnam
eum scripsisse: EivaUdoepariimpref »e
miaere 2eon«f. nt in Var. Lect. ex edi-
tionibus et collationibns hand con-
temnendis annotatnr. Causa immu-
tationis foisse potest, qood semel
tantum poneretnr hoc adverbinm,
sed iis, qui non satis attendissent, sic
soiere Lucretinm ; ex. gr. sopra, vs.
050. * £t partim plano scatere atqoe
erompero campo.' £t vs. 1082. * £t
1580
NOTiE VARIORUM IN
partini matant coni tempestatibDt
una RaaciioDos cantos.' Eadera vox,
Don alia de caosa fortean, in raptim
degeneravit, 6. 851. Vide quoqoe
Magium, in Face Crit. tom. 2. pag.
1281. et ipanm Oifaninm in Indice,
' Partim.' Preig. De PartliiB taroen
ntcnnqoe probatom dabo. Scribit
Spartianns in Caracalla cap. 6. * De-
hinc per Cadnsios fines et Babylo-
nios ingressoB, tnmaltuarie com Par-
• tbomm satrapis manum contolit, fe-
ris etiam bestiis in iiostes immissis.'
Video in Partbos, non a Parthis mis-
sos, sed factum tamen videtnr id,
quod ibi vel erat nsitatnm, vel factu
Don difficile propter ferarom mnl-
titndinem et magistrornm ibidem
usum ; ita nt omnino etiam quondam
ita Parthi facere potnerint, qoos non
aliter nomtnat Lncretius, qiumi paul-
Jo ante Poenos introduxit. Hav.
ISIO CuM ductorihua arauUiM] Nibil
mnto, tametsi negare non posidm,
eam scripturam, qofe in duobns libris
roanuscr. reperitur, Ciun doctoribuB
wrmatiMj tfc, ferri posse. Haec omnia
Zoilns assentitnr, et probat, atque
adeo excipit, et iterat, ut dictata,
Lamb. In vet. qnibnsdam, doctorUmB,
Utroroqnc recte. Gifan.
1811 Qitt moderartfr /^is] Hanclec-
tionem probo, quamvis nonnnUi libri
habeant, Qui moderarier ka$ pment,
1312 Permiita eade ealentes] Sic
snp. 8. 648. < Saepe ita desnbito per-
mista csede calentes,' &c. Lamb,
1814 TenyUas cnpifnm, ^c.] Sic
snp. 2. 632. 'Terrificas capitum qua-
tientes nomine cristas.' Lamb. Hunc
versom abesse hinc velim; neqiie
enim facile crediderim cristas capi-
tibns leonnm annexaa. Alibi legi»
tor, sed soo loco ; ct ona voce variat,
quae errorem nasntis bominibos os-
tendat ; < Terrificas capitum qnatien*
tes numine cristas.' Faber.
1816 Peetora] Leonnm pectora,
eqnornm hinnitu et fremitn perter-
rita : atqae ita vox < eqnites' accipi-
enda erit »araj(pi§9racSfSf pro recto-
ribos leoonm, et pro ii» qui leoiiibQs
insidentes, eos regnnt ac modenun-
tnr. et per ' fremitnm' eqaorara fain-
nitns erit intelligeDdns, vel dic hoc
modo proprie: neqne eqnites pote-
rant eqnomm, qnibns insidebant, pec-
tora mnlcere, perterrita * fremitu/ i.e*
rngitn leonnro : * pectora' antem ' per-
territa,' i. e. aniroos perterritos. et
non poterant eqnos frenis convertere
in hosteis. Qno fiebat, nt tota tnr-
baretur acies; iique qni leones in ad-
em prodnxerant, ipii sibi plns mali
darent, qoam hostibos inferre pota-
issent : atqoe adeo snis ipsi armis et
inventis perirent. Lamb,
1817 Lede] Leoniim faeminae. Mjomb,
ms Orapetebant] Sic legendnm,
non patebant. Est enini hic ordo ver-
borum : £t le» hominibns etiam snis,
adversnm venientibns, ora et laciem
appetebant. Lamb. Patebaat. Ita vet
libri ; recte. In aliis, peUbaai. Ma-
rullos. Gi/oa.
1319 A tergo deripiaboHt] Hi dno
versus sunt obscuri, et desiderant
explanatoris diligentiam : a me brevi-
.ter attingentur. Et nec opimaatee u
tergo dtripiebant. i. e. lacerabanfy
quanqnam, ne qoid dissimnlem, noii
invitns legerim deripiebaMi, i. c. deor-
som rapiebant et detrahebant- ' De-
plexae' autem snnt de eis dependentes
eisqne implicatae, Sic enim assilie-
bant, nt infixis nngnibns de eis pen-
derent, et eos deorsom detrahere co-
narentor; idqoe est 'deplexom es-
se,' cnro ' de' infra deorsnmque sig-
nificat. THriiefr. Adv, 80. 22.
1320 Dcpiexofue] Sic habent omnea
libri et mannscr.et typis excnsi. Qoas
scriptora si rectaet vera ^%tfdeplexte,
hoc est deligats et solntas. sed qni-
dam legi volont depexee^ \, e. horridae,
sen lacerae, jcar' hni^pa/nin nt apnd
Ter. Heant: 6. 1. 77. ^adeo exoma-
tom dabo, Adeo depexom, nt, dom
viyat, memincrit semper mei.' Nam
' depexns' comtum et cnltnffi aignifi-
T. LUCRETII GARI DB ItBRUH NAT. LIB. V. 1581
cftt. Nonnnlli devtxat f. e. pron»
et deorsom meBteii. Lamb, Solutae,
a wXin», unde ' impltco,' &c. <|ni ife-
pixm legnnt et locnm bnnc Terentii
adfemnt, 'adeodepexum dabo,'8om-
niatomniant. Faber, Haec Fabere
Lambino. Alii Deotxat^ i. e. pronae
et deortom raentes: pgo vero De-
pUxa^ alia prorsns slgnificatione ; De
enim anget, igitur Depleaut, arcte
amplaxn seu implicitse, postolante
sententia, interpretor ; in ▼ersn se-
qnentl ' adfix»,' et in boc versn vox
' Tinctos' idem confirmst. Creech,
DabatU m terram] I. e. ad terram
aflligebant. £aai6.
Voluere vtaclos] Sic legi debere, et
dno libri manuscr. declarant, et ratie
eTincit. Sic sup. lib. l. S6. < s&terno
devinctns volnere amoris.' Lamb»
Vdaere metoe, Sic legendom ex om*
nibns vulg. et vet. fere. Qoidam
vett. vtiMlos. Vide Indicem. G^an,
1SS2 Smom] Ita omnino legendnm,
qnid eoim noxsB inde bominibus sl
suea, i. e. apros jactasscot taori ? Ad«
de, qnod botc opponatur mox vs.
IftSS. similis strages, qnam non inter
tanros, scd dominos seu sociosede-
bantapri. Hac,
im RuHMOit] Prornebant. Lamb,
1826 Tela i^fracta euo} Hunc ex-
tnrbat Lambinns, proximom Marnl-
lus. Huic adsentior. Gifan,
1S27 In eefraeia tw thiguenies ean^
guiMeiela'] Ante hunc versum scrip-
tus est in libris mannscr. versns al-
ter ejusdem fere sententie, Tela ta-
fraeia smo tingueniee sanguine sitvi:
qni reperltnr etiam in libris Parisi-
ensibns, et nonnullis aliis impressis.
Ego (nt dicam, qnod sentlo) neque
hnnc, neqne aiterum, Lncretiannm
esse pnto : bnnc tamen illo tolerabi-
liorem esse arbitror. Cnm hssc scrip-
sissem, Zoilos ansos est (qnid enim
non andeat sycopbanta?) mandare
litteris, me hunc versnm veruto con-
fodiftse ; Marnlluro, alterum. Atqui
ani utriunque damnavi, aut neDtrum.
Lamb. Potest nterque versns qnon-
dam a Lucretio profectns esse^ sed
ita ut alter in posteriore Anctoris
editione pro altero In priere fuerit
poaltns) qnod et in Tertulliani Apo-
logetico ssBpins factnm observavi-
mns. Qnoad sensum de leone ita
canit Lucanus 1. 210. ' tum torta le-
vis si lancea Manri Hereat, ant
latom snbeant venabnla pectns, Per
ferrnm tanti secnras vnlneris exit.'
Idem de Ursa 6. 220. ' Pannonis
hand aliter post ictnm sssvior ursa,
Cum jacnlum parva Libys amentavit
habena, Se rotat in vnlnus : telumque
irata receptnm Impetit, et secom
fugientem circuit bastam.' Hav,
In ee /racia'] Spurius est. Faber,
Posteriorem multi, ntrnmque versnm
Lambinns vernto conficit, nec crude-
lis ille. Creech.
1329 Exibani deniia adadue] I. e.
effugiebant, declinabant, evadebant.
sic 6. 1215. < Ant procnl absiliebat,
nt acrem exiret odorem.' ibid. 1203.
' Profluvium porro qui taetri sangni-
nis acre Exierat,' &c. Videtur esse
a gladiatoribns tractnm et transla-
tum. Sic loquuntur et Orttci : ex-
empli causa, Bemostb. Korh *MpofrU
wr YXa^pw V 4k rw 28W, o^cra
Kip^wo¥ Mp S^f lCloni. i. e. ' Con-
ferens autem de re sna familtari in
rempnblicam, |inllnm perlcnlum| ex-
iit,' sen (quod Idem valet) ' evasit,'
i. e. effogit. Sic et Korh TifuucpdfrovSf
et quidem iisdem plane verbis. Sic
M. Tull. Catil. 1. < Quot ergo tnas
petitiones itaconjectaSyUt vitari pos-
se non viderentur, parva qnadam
declinatione, ut aiont, corporis eva-
si ?' Ubi volgo legitnr, parva quidam
decHnationef eifUt aiunt, corpore effugi:
male et mendose, opinor. Qnam
scripturam tamen in mea Ciceronis
editione secntus suro, nondnm ani-
madversa antiqna, quam posfea re-
peri fere expressam in uno exempla-
ri manuscr. pervetosto, nisi q»od
dusB voces, corporit et erast, delites-
1582
NOTiE VARIORUM IN
cunt in litnra : neqne satit liqnids,
aat itttegraB snnt, propterea qnod
emendafor altqnin, sen fortasse cor*
niptor potins, conatus est in locum
antiqnaB scripturae, eorporU et evatif
Bubstituere corpore et effitgi. Qnod
eo dico, qnia homo male de roe me»
rltns, approbata mea emendatione,
in tllo versn, qui est 6. 1215. AtU
procul absiUebaif ut aerem exiret odorem^
pro quo libri omnes babent, Avlt pro'
cul ahsiUehat, ut acrem exciret odorem,
commemorans verba illa Ciceronis
in Catllinaria prima, ait se ita emen-
dasse, ' Quot ego tnas petitiones, ita
conjectas, nt vitari posse non vide-
rentnr, parva qnadam declinatlone,
et, nt aiunt, corpore excessi ?' Quam
scriptnram, qnamvis non damnem,
prssertim ctui a recepta in hoc nno
discrepet, quod excessi reponatnr pro
iff^i recepta antem lectio in voce
corpore non possit damnari, qnod eam
Virgilins confirniet in versn illo, qni
est 5. 4S8. ' Corpore tela modo, at-
qne ocnlis vigilantibns exlt :' movet
me taroen litnra, qnae est in codice
mannscripto. Prapterea illnd dedi-
naHone corporie^ valde mibi videtur
nsitatedictum, etsignificanter. Pra!-
terea illnd excessi pro evasiy nt puto
legendum ex antlqne scriptnras ves-
tlgiis, ant effugiy ut habent libri volg.
ct nonnnlli vet. duriusculnm est apud
Ciceronem : neqne id facile recepe-
rim, nisi vetns codex comprobet. Nam
si Itascriptnro est in vet. codice, nihil
causae dico, qnjn,omnibusaliisscrip-
tnris etconjectnris rejectis, ita sit le-
gendnm. Mihi enim carlor est veri-
tas, et antiqua scriptura, praesertim
probabilis, qnam mes omnes conjec-
turse et cogitationes. Lamb,
1888 Sic, quos'] Olim secutus libros
omneis, edideram, Si quos. sed hoc
annotaram : fortasse legendnm, Sic,
quos. At Zoilus tribns annis post
qnid facit ? quod homo injnstissimns
et impudentissimns faciat. Adscri-
bit, se reposnisse Sic, coojectnra
dnctnm. Ez qno Istum hominmB
genere censeas? non ex Autelyco-
rnm, ant Eurybatamm, ant talinm
societatis hnnianae pestinm? Lamk*
Ita conjectnra dnctns scripsi. In
llbris, 5t, omisso c ob seqnsns alte-
rnm e, sen q, qnod saepe factnm est
Est autem quasi Epiphonema, Gi»
fan,
Domi domitos'] ' Domi, domi,' com-
positto et complosio binamm sylla-
barnm. Lamb,
1834 Efftmscere] Qnidam libri ba-
bent Effermscere: quod magia probo,
qnam Effervescere. et nbiqne malim
ita legi,/er9tsci/, et/erviscere, Lamb.
1338 Ut nune sape boves LuetsJ
Sic habent ornnes libri vet. qnibn»
ego usns sum, si bene memini, Ne-
qne vldeo, quamobrem qnicqnam
mutari debeat Confert enim tanroS|
apros, leones, qnibns usi snnt in pne-
lits primi homines, cnm elefintis,
qnibns snnt nsi posteriores. Noo-
nulli tamen legi volnnt, Ui nunc
stBpe boves templis /erro male caace
Diffugiunt, ifc. sen Effugbmt. Ego,
si qnid sit mntandnm, malim legi,
Ut nunc stepe boves Leetee ferro male
macta. ut intelllgamns per boves lec-
taH, majores hostias, sen victimu,
qnae solebant ex toto armento eligi :
Mectae,' ad immolandnm scilieet.
Probabilins autem est ex Uctm fac
tnin esse Luob, propter versnm illnm>
qui est snp. 'Inde boves Lncas,' Scc,
qnam ex tempUs: quam vocem nnllo
in codicc neque mannscr. neque vnlg.
reperi. Lamb.
Ferro male maeta] Sic legendnm,
et ita habent qnattnor libri mannscr.
et allqnot typis excnsi. 'mactns' an-
tem, (nt docet Festns) idem valet
quod 'magis anctns:^ ex qno 'mac-
tare.' Jam mak maetuSf i. e. non
anctus, laesns : vel ' mactae ferro' sic
dictnm, nt ' mactare infortnnio,' ' cm-
ce,' ^craciatn,' apud Plantum: vel
' male mactae,' i. e. male mactatae.
ixim6tn. Ut nunc sape boves templis,
T. LUCRBTII CARI DE RSRVM NAT. LIB. V. 1563
/trr* wude emm Dijfkghmi. Ita ex
libris vet. nostris reatitui. Sententia
•it aperta. In alii«, Lucm, wmeimj
^wmsMmEff, 'Mact»/ nanqnam
ita niimnr. ' Mactare' non ad £le-
pbantoa referri posaet. Gi^oa. Alii
habenty nl mbic tmp€ bovet ttmpHB/er'
f wiale caut. Notnm illod Virg. ' et
incertam excnssit eervice secnrim/
de taaro. Fnhtt^ Lucsb boves, ele-
pbantes, quos in spectacnlis (si
uUi Lncretii state in spectacnlia
elepbantes) aliqnando vnlnerabant.
iMbimu £0Mt luimi atOifaniose
Codd. BoMt teMpHs/erro wuUe ttnm.
13S9 THgwgumt^ Sie babent ouh
■os fere libri mannscr. et aliqnot im-
pressi alii, Ejlwgiunt, Lamb. In
sylTas videlieety non redenntes ad
obseqninm post eacnssos magbtros.
Hm.
Ferm/aeWi Sic babent omnes libri,
qoos qnidera Tiderim. Qoidam ta-
men legi Tolnnt /era /ata* Lambin.
Concnlcatis suis atqno protritis.
HWB.
1340 8k fidtf iff] I. e« sic fieri
potait, nt facerent : contingere po»
tait, nt ita facerent. Lamb, Imo
corrige ex L. B. Mss. 8i/witf ife. i. e.
*i tamen tam stnlti fnerint, qnod ego
(tnquit) non credo. Hav,
1841 Atq^e videre'] Atqne prmvi-
dere : naro prsepositio pr« repetenda
est. JLain&.
1342 Qmom comnnaM malwm fturai'}
Qnam valde sibi cnm adversariis boc
malam fnerat commnne fntnrnm : vel
quam «qualiter et perfleqne Im ani-
mantes faerant sibi et adversariis
exitio fntarsB. Loaid. Fueret, Ita in
vet. nostriSy et etiam antiqnis im-
pressit; qnod postea in fleret et
/acraf mntatnm est. G^am.
1347 Dare qwod gewurent} Pare
propter qood gemerent : dare plora*
tns hostibos: 3»8ra< eXfuryds. ue Te-
rent. Pborm. 6. 8. C3. * Vln' primum
bodie iacere qnod ego gandeam»
Nanslttrata, £l qnod tuo vlro ocoli
doleant V Lailkb, ' Dare/ facere, ali-
quid novi struere, damnnm, 4ce.
Terent. Plant. et moda Lncretiai,
'fera facta dederunt/ 'dabit png-
■am/ * sic dabo/ &c. Faber.
Jpei^ perire'] Nonnnlli libri ha-
hentyipeiqueperirent. Lamb.
1348 jlnmtfvc vacabawf} Inermea
erant ; sic ' vita vacat/ Forins apnd
Donat. pro mortnns est. Faber.
1349 NexUie veetie'] Intellige ves-
tes e pellibns ferarum, quas consntm
non essent, 3i^jpm Grseeis hominl-
bns. Vide Tiinonem Luciani. Ita-
qne ntontnr in ea re veriw Mwreatm^
vel ipapTSa9m, krapraaBai, Faber. 8i
molHores artes respicias, prima do
vestibns cnra; nexilis antem ves-
tis, e pellibos vis. ferinis qnse non
erant consntae, ante textilem ; frns-
tra enim textilem ante nsum ferriy
qno parantnr instrnraenta textoriOy
reqniras : neqne denique ars textoria
prlmnm foeminis commitia : illam viri
exercebant, qnlppe magis solertes et
in artibos ingeniosi; deinde agricolm
viris moUitiem exprobrando effece-
nmtf ot molltoribus artibus relictis
magis duras excolerent. vss, 11.
Creech.
1350 Qota/mvftlaparaaittr] Tex-
tile (inqnit) fnlt post nsom ferri re-
pertum, qnia tela, sen instrnmenta
textoria, qoibns textilis vestis conff-
citnr, ferro parantur et eomponnntnr»
hnnc locnm sic restituit Adr. Tume-
bns. Nam in omnibns fere libria
iegitnr teta paratwr. quasi ' tela' sil
numeri singnlaris, fsBminini generis:
qnod est falsnm. est enim nnmeri
mnltitudinis, * tela, telomm.' Com
hsec scripsissem, et edidissemy Zoilosy
tanqnam scarab«ns aliqnis, exortns,
rescidit meom, age mitto menm:
sed infirmavit Turaebi jadicinm.
Vlde, obsecro te leetor, os hominis:
si qnid orle babere potest ohaBaa
branrxsrtbrarra». Lamb. Parwtwr. Itn
omnes libri. Male ergo aUi, paroiitar.
1684
NOTiE VARIORUM IN
£t Tide lodicem, < Tela.' Gifim, TeUk
paranim', quiedtin editiones, teia pa-
raitWf meo judicto male ; nara ' tela'
seu ' anna' snnt instrnmenta. Ver-
8ns antem seqnens indicat qnsenam
illa instrnroenta sint, qnse absqne
ferro parari neqneant, insilia, fbsi,
radii, &c. Fab, Codd. etOiianins
Parohir. ' Tela' enim aliqnando sig-
nificat ipsnm instmmentnm teito-
riom, cni accommodator tela. Creech,
1S51 Nee ratione crfta] Qoam ferro*
Lan^,
1352 IntUia'] Sic omnes libri. Cnr
ergo Lanibinns reponit, Intubmla;
matime, ciim in InMUJbida syllaba se-
cnnda sit longa. G^an. IneMbala
olim legendtim esse pntaram ex Isi-
doro, qoi docet * insnbula ' esse tex-
toris instrnmenta, dicta qnasi infra
et supra sint, Tel qnia insubnlantnr«
Nam * insilia * qutd sint, me fngit.
Lambin, 41ind ' incilia,' aiiud < insi-
lia.' lUud prins quid sit docobit
Festns. ' Insilia ' autem non facile
foerit explicare. Mitto qu» ab aliis
dicta fnemnt, (qtiamqnam nil fere
asserant^ nequeego qnidquam affir-
mavero ;) lioc tantnm dicara, Mnsilia *
CAse Tideri eam instmmenti textorii
partem, quae pnlsn pednm qnatitur,
ut staminis pars modo deprimatnr,
mode attoUatnr, et fuso sen radio
correnti libere tramearc liceat; id-
qne ab insiliendo. nt a-cnbo, ' cnbUe,'
a sedeo, * sedile.' Fa6fr. Haec vox
fngit interpretes : Faber demmn ex-
istimat ' Insilia ' esse eam instramen-
ti textorii partem, qoa pnisn pednm
qnatitur, ut staminis pars modo at-
tollatur modo deprimatnr, et fnso
sen radio currenti Ubere trameare
liceat: idqne ab insiliendo. Quam
conjectnram evertere videtnrvox ista
adjnncta ' Isevia.' Vossins ad Gatnl-
Inm p. 849. EneiUa, Creech.
Fufi] KAAMTT^pcf. Catnll. de Pelei
etThet. Nupt. vs. 557. •< Libratum
tcreti versabat pollice fasnm.' Lamb.
Eiradii] KtpKl^ts. Virg, JEa, 9.
470. * Excnssi maniboi radii, revo'
Intaqne pensa.' LajR6.
Seapique] ^dBoi, instrumenta tex-
toris qnoram pitlsu tela coafetatnr,
et condensator. Lamb, Viri docti
existimant' jognm' significare, i. e.
ligonm, circa qnod stamina obvol-
Tuntnr ; ego ' pectinem ' Ovidii pnto,
propter illnd 'sonantes.' ' Radins'
antem instrnmentnm est qno trama
stamini Indncitur. Paber, An sig-
nificent instrnmenta textoris,qvornm
pnlsn tela coarctatnr et condenaatnr,
vel jngnm circa qnod stamioa vol-
vnntnr, videant grammatici. CreedL
1S53 Lanam faeere'] Lanam carpc-
re, texere, et nere. Creeeh,
1858 AifueipHpoHmdmiimai^erre
laborem'] Repete M Koawi * veUent.'
Sic antem legendum est, non, ut vni-
go, Atipte ^si pariier, Hoc enira
sentit toto hoc loco Lncret. vtros,
antc quam mnUeres, lanam carpere,
et texere, et nere natnra docnit: viri
enim snnt mnlieribns soUertiores:
doneo hoc ita tnrpe habitam est, nt
lanificium mulieribns concederent:
ipsi autem agrnra colerent potins,
atque in opere mstico faciendo ma-
nus dorarent. Etiam hanc emenda-
tionem secntns est Zoilns, nt scrip-
turam receptam et vnlgatam. LomA,
1559 Opere in chcro] In opere ras-
tico faeiendo, in agro colendo.
Dnroreiil] Dnra et callosa redde«
rent. sic habent tres libri roannscr.
et Veneti antiqniores. Vnlg. antera,
dttraraat. Lamb. Ostendit versns
superior, hnnc spnrinm esse; qnod
primns, opinor, moneo. Faber»
1560 At apecimen eatiome] Nnne
docet, nnde di<|icerint hominea sere-
re atqne inserere. et ait, * speciroen,'
i. e. exemplirai sen docomentnra ea-
tionis natnraro dedisse, cnm snb ar»
boribus virgnlta quaedam tenera, et
pnlli arborura ex carom frnctibns in
terram deiapsis nascerentnr. * Spe-
cimeo ' anctor vocabularii mannscr.
T. LUCRBTIl OAfll DB RBRUM NAT. LIB« V. 1585
Latino-Grsci, tnterljiretanir Uiy/JM, v^raqui $Uumf u e. sttom inferiorem.
iMb, Arbores plantare, ab ipsa iiap Zamb,
tnra didicernnt, oiMerfabant enim 1373 ItUtr plaga cwrrere] Intercnr-
baccas gUndetqoe decidoas nova vir- rere. Tme«i8. Lamb.
gnlU prodocere; inde idem tento- 1876 Dfdcilnui] Mitibns. Virg. Ecl.
bant horoinea, et onusqoiaqoe pro 1. 81. ' sont nobis mitia poma/
ingenio ano aliqoid agrorom liorto^ Lamb,
romqoe coltora addidit; et exinde 1377 FeUeibwi] Qoae siot arbores
taiidem iaCa^ qoam videmos, horto- 'felices/ qnas ' infeliceV cnm alii
mm amaenitas, ista arborom florunip
^ne oroata dispoaitio vss. 18. Creeek.
1S62 Cadueaf] Cadentes ez arbori-
bos. LemJb.
1303 pMUonm extmina] Faetos ar-
borom poUalantiom. * Ezamina'
proprie de apibu/i dicontor. Lamb,
* Pnlli ' in arbore qoid siot, docebaot
Varro et Colomella, et otroqoe ve-
tostior Cato ille Censorios. Faber,
1364 Imde etiam] Ita com MaroUo
poto legeodora; licet io libris sify
Umie. Hac io re saepe variatom est.
Gifan.
Siirfiei» eammUiere ramie] Qood
ooom est ez plnribos insitionis ge-
docnernnc, tom nos qooqoe admo-
nuimns «d illnm locom Hor. Od. 8.
£pod. 13. ' lontileisqne falce ramos
ampntans Feliciores inserit.' Lamh.
Obsita] Circom sata, hf «^Ay ^v-
TsueA^o. M. Tull. Accos. Ub. 8.
* Campos Leontinus, cnjus anteaspe-
cies hsBc erat, nt cum eum obsitnm
vidisses, annonae caritatem non ve-
rerere ; sic erat deforrois atqoe hor-
ridus/ &c. Lamb.
1378 At IhpUdat] Nonc de mosi-
cae origioe. Lamb. Ut aUae artes,
sic etiam mnsica primo mdis et in-
culta; primum enim in avinm imlt»*
tione coostitit, inde fistnla e calamis,
aeribos : de quo Virg. Gcorg. 3. 78. (nam calami levi vento agitati sibUa
' Ant rnrsnm enodes trnnci resecan- qoaedam et mormora eroittont,) com-
tnr, et alte Finditor in solidnm co-
neis via: deinde feraces Plantae im-
mittuotnr/ &c. Lamb.
1%66 Ei nova d^edere, ^c.] Sop.
eod. Ub. 933. < Nec nova defodere
in terram virgulta/ Sic. Lamb,
1368 IndMlgeado] Tralatio. Sic
Virg. Oeorg. 2. 277. < ludolge ordi-
nibns.' Lamb.
1360 /n wtotUem eaeeedere] Socee-
dere, I. e. sorsom cedere. Lamb.
Sorsomcederetnam ezcisis qoae cam-
pos vallesqoe occnpabant arboribus,
sylvae io montes sorsom cedere vide-
bontor. Creeeh,
pacta: qoa pastores molcebant co-
ras, aot io laetittam effusi se aUosqoe
mazime oblectabaot. Jocis etiam,
festivis sermooibus, et saltatiooi, in-
compositae qnidem, sed satis ridico-
In indnlgebant ; iude risus, cachinni,
et alia faelicis otii delectamenta. Ne-
qne ista operosior qoa nos ntimur
musica nos majori volnptate, qnam
mdis ista illos oUm perfodit; sed
oova semper placeot, et prlstina fas-
tidimos. vss. 44. CreeeK
1370 Leema carmma] Tralatio est
a rebos qoae tacto sentiontor, ad eas
qn» aodito percipiontor. Lanib. Nam
1870 lafraqae locmn] Et locom, qood gratom sensibos, Ulod Ueee Epi-
qoi iofra esset, seo looom inferiorem : coro. Creeeh.
taUa aont ilia ' noper-uotitia ' apod
Ter. Heaot. obi tamen qoidam le-
gont flHipero nofilio. et ' aote-malo-
ffwo' apnd Virg. lib. 1. iEoetd. et
' semper-amicilia' apod Propert. in
qoibosdam Ubris tamen legltor hic
1880 Awrmqae janare]. £t aoreis
delectare. Lamb.
1381 Et Zepkffn, i^.] Vid. Ov.
Met. 1. 705. Creech.
Caca mbUa] Ordo est : £t primam
sephyri docoeront agresteis cavas ci«
Delph. ei Var. Clat.
Laeret,
6 H
1586
NOTiE VARIORUM IN
entas inflarei per calamoniin aiblla
cava X i. e. et Favonii docaernnt pri-
mam msticos cicatas inflare ex eo,
qnod calami ab iis agitati sibilos ede-
bant. Jam iilad totam, 'cava per
calamomm sibila/daplicem interpr^
tationem recipere videtar, qaie ta-
men eodem revolvitor. Nam vei ' si-
biia ' sic accipi potest, nt sit nomen
snbstant. cata aatem adject. vel con«
tra, * cava ' licet esse sabstant. ' si-
bila' adjectivam. Et iU < cava ca-
lamomm/ interpretabimnr cavitates
calamorum: ^sibila' antem, sibilos
raittentia. Virg. Georg. 8. 421. ' Tol-
lentemqne minas, et sibila coila ta-
mentem.' Idem ^n. 5. 277. * Parte
ferox, ardensqne oculis, et sibiia col-
la.Arduus attollens,' &c. Lamb,
1882 Inflare cieutaB] CicuiaBf i. e.
calamos, cannas. Virg. Ecl. 2. 86.
< Estiiiihi disparibnsseptem compac-
ta cicntis Fistula.' Sup. iib. 4. 692.
* Unco saepe labro caiamos percorrit
hianteis.' qni versns statim iteratnr.
injlare aotem proprie dictnm. Sic
Virg. in Daphn. prlnc. ' Tn calamos
ioflare leveis, ego dicere versus.' M.
Tull. in Bruto, * Si tibim inflatae non
referant sooiim,' &c. iMuUf. Virg.
qnoqoe pro fistnla, Sec, ita * caiamos,'
< avpnam.' Faber,
1387 Umunpndquid] Unumqnidqae.
-Lamb,
1889 Hae mdmoi alUSf ^c.] I. e.
his rudes iili homines malcebantnr,
ac delectabantnr eo ipso tempore,
qno epulabantar et satiabantur : vel
nna cum cibo qno satiabantnr, agres-
ti mnsioa animos soos oblectabant.
' latiate,' i. e. satletate. Lamb,
1890 Nam tum nmi emjita] I. e.
nam tnm omnia grata sunt. Quidam
legant, nam tum hac lunt omnia cordi,
Lamb« Ni mihi properandnm sit,
videor probare posse legendnm,
jVain tum $unt eitia cordt, id et ver-
sns snperiores ostendnnt; et qnos
jam leges, ei conjectnrs non adver-
santar. Vide tamen. Tum aotem,
i. e. enm hominea^satulU' smitet le
se epniis invitarnnt pluscnlnm. Fe&.
Faber OftaeorcK: venaste: Voss. ad
CatuH. p. 167. Omniachordte. Poit
satietatem cibi nihil, inqnit, bomini-
bns aeqne placet ac mnsica, otpote
quae tunc sit t& wdrra, Nec eat nt
quisquam miretar chordas dici tibiasy
com vice versa cithar» accipiaotnr
quoque pro tibiis. Creech, Posses et
eomnia legere ; at omnino placet Fa-
bri illod olta. recnmbere enim in pra-
tis, cnrare corpora, joca, sernMmes
serere, &c. otiosornm snnt. Hav,
1892 Propter aqua rtoani] I. e. puh'
pe aquae rivum. Profert hunc ver«
sum Donatns ad illud Ter. Adelph. 4.
2. 87. ' angiportum propter est.' Ex-
pressit hoc hemistichium Virg. Eel.
8. 87. ' Propter aqn« rivnm viridi
procumbit in berba.' Lamb,
1894 Cttni tempeeta» ridebafi Cmn
per anni tempus licebat: cnm anoi
tempestas non erat tnrbida ant frigi-
da, sed serena et tepida« Idem Lu-
cret 2. 82. ' Praesertam cnm tenpes-
tas arridet, et anni tempora,' Ste,
Lamb,
Et anni TeiNponi] Ver, et SMtas.
Lamb,
1898 Coroiiu] Alii legunt coroUie.
qnod nnllis in libris reperi. Onmiiio
non est necesse quidqnam hic imnra-
tare. Nam utrumqne nomen a vete*
ribns pro re eadem reperio esse oanr-
patum. Plantus Amphitr. 8. 4. 16.
' Capiam Coronam mi in capnt : asai-
mnlabo me esse ebrinm.' Seqnitnr
pancis post versibns : ' Ibo intre :
capiam ornatum, qni potis decet.*
Sic enim restitni, nbl vnlgo legltar,
qui potius decet, Atque haec esteaa
emendatio ex sezcentis quibos Plan-
tnm meliorem factom, et propemo-
dom redintegratnm, et praeierea bre-
vibus commentariis illostratnm, brevi
divnlgabo, Deo optimomax. appro-
bante. Idem Pseud. 6. 2. 2. * Siiio.
Qnid video ego : PssuD. Cnm corona
ebrinm Pseodolnm tnnm.' sequ&tv
T. LUCRBTII CARl DB RBRUM N\T. LIB. Y. 1587
panris post ymibas : ' Qna fstliec inf. 5. 21. ' Dalcta permQleent ani-
andacia est, Te sic interdins cnm co- mos solatia vitae/ et iib. eod. vs. 4.
rolla ebrinm incedere ?' £n perspi- ' Et priuiaB dedernnt solatia dnlcia
cne tvroUam et eoroiMin pro re eadem yit».' et Virg. ^n. 2. 62. ' dnri so-
«arpBTit. Flac. Sat. 2. 8. 255. * po- latia casns.' Lamb. AdertaU iMia
tns at ille Dicitar ex collo fortim «omnt. Sensos manifestas est, eof
carpiiste coronas.' Lamb, CoroUis, scilicet qni dorroire neqnirent, se se
Ita ex yet nostris malni. In alils, tibiae cantn oblectare solitos. Cur
cortntf. In hac re magis ntebantnr igitnr, inqnit interpres, iolatia oomni
* eorolW Yoce. Gifan. dixit? debnit enim dicere tokUia in*
1400 Atque txtra ninNcnaii proce* «01111110. Et ita sane videtnr. Sed
^ero] Non in nnmernm, nt snp. 4. qaod Jam dicaro, difficaltatem illam,
789. ^ Qoid porro, in nnmernm pro- qnae non contemnenda est, toilet.
cedere cnm simalacra Cernimns in ' Solatinm' scilicet pro eo snmitur,
somnis, et mollia membra movere?' quod rei alicnjns amissae loco datur,
Ltmbn nnde damnnm resarciri qneat. Inde
1401 Daritir'] Antiqnnm, teste Ca- adeo fit ot interdnm apud Jnrisconsul-
risio. Ennins Phcrnissis : * Qnam tibi tos * solatiom' pro teuni aliqua mer-
cx ore orationem dnrlter dictis de- cedala sea pretio snmatur ; quod pro.
dlt?* Ter. Adelph. 1. 1. 20. * Rnri bari nihil necesse, adeo certa res est.
agere vitam» seniper parce ac duri- Si qnis aotem (boc erit exemplnm)
ter sese babero.' Idem Andr. 1. 1. pateram auream, aut geromam, aiit
48. * Prironra hsec padice vitaro par* aliqoid aliud maou tenens, diceret,
ce ac dnriter AgetMt.' Ad quem lo- ' Hoc pretium sorani ;' nemo, opinor,
cam Donatus, *Dnriter,' inqoit, i. esset, qni dictnm illnd non facile
«. sine sensn doloris : < dure/ antem, intelligeret ; ita enim gemma * somni
«rodeltter : illad ad laborem : hoc ad pretium/ feu ' solatium,' diceretur,
sravitiam relatnm est. Lamb, ot ' pretinm aediuni/ nt < equi preti-
£1 daro terram pede pellere matreml nm/ id scilicet qnod pro eqoo datum
Et taltare doriter, et quasi terram est. Objecerit tamen qnispiam, dici
KncrifoVf u e. calcibna petere, atque solere, et recte quidem, * Viglliarum
fnectari. sic Hor. Od. S. 18. 15. mearnm pretinm,' Scc, fateor; sed
^OaadetinvlsampepnliisefossorTer obl ita loquimur, figura est, quasi
pede terram.' Idem Od. 1. 17. 1. vigilias scilicet hoc nobis attulerint,
* Nnnc eat bibendum, nnoc pede li- qood ab aliis in nos coUatnm est
bero Pnlsanda tellus.' Sic omnium propter indnstriam et laborem sns-
princeps Homer. Ix. a, 571. roi M ceptum. Faber, Voss. emend. Evigi'
^oorrtff bfioffr^y Mo\«f r' l9ytif r§ kaUibue„aomMo. Qoem in soinho Mss.
9oa\ aaaipoinos hnrro, i. e. ' illt antem adjavant Plin. Epist. 1. 5. ' Evigila-
terram palsantes simul, cantnm et bam.' sed simplicissima est Lambini
damorem pedibns saltando seqne- interpretatio. Hao,
bantnr.' Lamb, 1405 Dmeere maUimodit voeee] H.
1404 Hine] Ex eo qnod sequitnr, e. (opinor) quod Grseci dicnnt fuirv-
' Docere multis modis voces.' Lamb. pi^w : qnod est vocem varie fingere,
Soiatia eomrn] Secntns snm codi- etfignrare; sen voce varie figorata
cem Vaticanom. nam alii libri habent cantillare. ' dncere' antem, i. e. pro^
ooaino. significat antem eos qni dor- dncere. Lom^.
mire nequirent, variis cantibns et 1400 Et Jlectere eantn»] Hinc mol«
vociboa insomniam solatos esse. Cur les in cantu flexiones apud M. Toll.
Jgitnr Qon dixtt eoUUia hmmnia? nt lib. S. de Orat, ad Qn. Fr. Lamb,
1588 NOTi£ VARIORUM IN
Et aupera} I. e. et ftiiT. sea in sn- qoi enin usqae ad hnne diem lilige-
periore parte calamoruni. sic sup. 4. rant* qiiique ei manas admoverant,
fi08. ' Unco fiafpe labro jcalamos per* desperatum, ac pro insanabili dere*
currit bienteis/ Lamb. lictum, sanem atque emendem, de
1407 VigUe»} Castreoses intelligo. sententiaamicimeiSim.BoiiiyVirtin>
Faber, Ego vero cnris »gro8 ; ut geniosiss. Verba Ciceronis sunt hspc :
vs. 1404. * Vigilantibus.' Creech. * Itaqne dixit starim rens lege majes-
1409 MiOoreminierea] Sicrestitue- Utis, OT COI AAFTC AAAAA «TH.'
ram in secnnda jam editione. Esse sic legiftir in veteribns cod. qus Ut-
aatemsic legendnm et ratio, ettrium terse perspicne sunt corruptse. sie
codiclim antiquorum anctoritas per- igitur legit ille : o6 <roi a 8pSs fuSSut
vhicunt : nam vnlgata lectio, Jfqfore ^^i. i. e. < nou tibi baec quercns ma-
itUerea capiuni dukedine /ruetum^ ferri la (i. e. glandes) gignit.' Verba
non potest. Hsec aotem, quam resti- sunt liberti cujusdam, qui videna se
tui, hanc sententiam habet : neque reum esse, et fortasse etiam danuia-
ex hodierna mosica, qnamvis sit eru- tum iri, jocans in periculo ante ocn-
ditior, et compositior, etcultior, ho- los posito, et allndens ad qnercnm
mines hujus aetatis majorem volupta- glandiferam, qu« cibnm suppedita-
tem percipinnt, quam olim primi illi vit primis illis bominibus, fuitque ets
et rudes liomines ex sua incondita, quasi nutriz, et pr«terea pcenam
rnstica, atque agresti capiebant. legeconstitutamrespicienft,(fnstean-
Lambin, tem verberabantnr liberti ccMidem-
1410 TeTTigenarum\ I. e. primornm nati, interdum etiam extremo sop-
illorum fioroinnm e terra natorum : plicio afficiebantur,) hsec loquitnr:
ytgywwj * terrie filiorum.* sequitur vs* * Non tibi hsec qnercus glandeis pro-
1425. * Frigus enim nndos sine pelli- creat ;' i* e. hspc accusatio, non tibi
bns excruciabat Terrigenos.' Lamb, victnm, sed magnnm malnm datora
1413 Poeteriorque fere^ ^c.] 1. e. et est. Eadem opera illud quoque alte»
fere evenit, ut res posterior melior, rum vnlnus, qnod est in eadem epist.
priora reperta perdat, atque ex ani- sanabo, IXOPIIA IITBSNA : ubi qnidam
mo deleat : et immutet sensus ad legunt, rpSpa r^fira : sed legeQdnm
pristina, i. e. faciat, ut pristina non censet ille, rOPFEIA ITMNA, t. «.
»que sint grata, neque jncunda sen- < larvas seu personss nadsB.' Sed de
sibns, atqne antea fuerant. Lamb, Cicerone hactenus : nunc ad Lncre-
lUa reperia'] 'Exciya ^bp^fufra, per- tinm redeamns. Lamb,
dit antem, in contemptnm vocat, fa- 1417 Pdii» item] Qnss foit inveata
cit nt in minori pretio sint. Faber, aprimis illis hominibna, nt snp. 1009.
1416 Sic odium ctBpii glandit'] £x * Inde casas postquam, ac pelleia, ig-
qno illnd, i\t$ Spv^y, * satis qnercns.' nemque paramnt,' &c, cecidit antem
et M. Tull. Orat. perf. ' Qnm est in pellis, et contemni coepta est poat
homioibus tanta perversitas, ut inven- nsum vestinm e lana nexilinm, ant
tis frngibns glande vescantnr?' * Olan- textilinm, aut sutilinm repnrtnm.
dis,' et 8fwbs, slve * quercns,' facta Cum toto autem hoc loco mire con-
mentio, mihi anrem vellit, meque ad- grunnt illa Amob. lib. 2. Adv. 6.
monet, ut locum in epistol. Cicer. ad ' Quid enim si hoc modo calpam veli-
Attic. lib. 4. epistola, cujus initium mus infligere prioribos iUis atqne
est * O exspectatas,' &c. in mea edi- antiquissimis sscnlisy qood inventia
tione, in editionibns aliis vero epis- frugibus glandes spceverint, et repa-
tola, quae hinc initium capit, * Occu- diaverint arbuta ? quod corticibas
pationiwi,' Scc, ab omnibns ernditis, contegi, et amiciri desierint peUibn^
T. LUCRBTII GARI DE RBRUM NAT. LIB. V. 1589
poslqvam yeitis exeogitata est texti-
li0, asa et commoditate iuccinctior ?
aat qood stniclii domibos, et laotio-
ribos snccessibus iastitatisy non an-
tlqnas adamaverint casnlas, nec snb
nipibnB et cavernis prteoptaverlnty
nt bellase, permanere P Commone est
omnibos, et ab ipais p»ne incanaba-
lia traditnm, bona maiis anteferre,
inntilibns ntilia praeponere, et quod
etse constitoerit pretiosios, laBtios id
consectari, et petere : in eoque de-
figere spem salatis et salatariom com-
modomm.' iMnb*
1418 QMam reAr umdia] I. e. quam
pnto ita ftiisse inyentori ipsi invidio-
sam, nt is qni primus eam gessit, per
ioaidlaa ab aliis Interfectus fuerit.
hamb, Prima yestis ita ceteris iis
terrigenis placuit, ut inventori suo
mortis cansa foerit. Faber,
14S0 Ei tmdem hUer eo8 dUtractMm^
MMginiu muUo Di8per$iue] Secutus
svm cod. manuscr. nam vulgati ba«
bent Disp^ritfiey mendose. hujusigi-
tar scriptune bsrc sententia est : £t
reor, enm qoi primus gesslt vestem
ferinara, inter eos a qnibus per insi*
dtas interfectus esr, dtstractnm» dis-
persisse, i. e. dlversis In partibns con-
tamioasse sanguine mnlto, sobintel-
lige ' vestem.' iicet etiam legas dt«-
InwfaiR, ut habent lib. vulg. dutnic-
foM autem < vestem ' sdlicet. Hanc
quoque eroendatiouem ampiectitnr
Zoiloa more suo. JLam6tN. Aliiydtt-
froetejn, * vestem ' vis. et in sequentl
versnDMpernsie; et btec lectio, qnam
Codd. vet. exhibent, et Heinsins pro-
baty admitti potuerity si voces seqnen-
tes, * Neque in frnctum convertere
qnisse/ oommode paterentur. Creeeh,
1431 I>i9per$u§e] Itavet. libri. In
aliis, Ditperuuii ut modo dtsfracfam
in quibnsdam. Gifcm,
1439 Time igHwr peUee, ffe,] Illa an-
tem pro pelle pngna et csedes excn*
sarl possit, nam ante vestes textiles
inventiM solis pellibns defendebant
frigus. At quis homioes excoset qoi
bellis et rapinis misceot omnia, ut
auro clari, et insignes purpura fnlge-
rentP Sed id agunt quoniam insana
habendi cnpidine aguntur, et igno-
rant veram voloptatem, qoam Epicu-
rns docuit, et quae non tam delicias
appetit, quam necessariis contenta
est. vss. IS. Creech.
1423 ExercenQ Vexant, tranqnille
vivere non sinunt. Lamb,
1424 Cvlpa rtiidU] Sic legendum a
▼erbo resido, db : qno utitur 2. 28S.
' £t projecta refrenatnr, retroque
residit :' non resedif , a vertio resideo.
Lamb,
1426 Frigtu entm] Necessitas pri-
mo vestinm nsnm reperit : frigoris
enim depellendi et injurise csli ar-
cendflB cansa vestes repertae sunt :
deinde accessit luxns et volnptas,
com vesteis purpnreas, et auro insig-
neis, et acu pictas gerere vohierunt*
•ic fere M. Tull. lib. 8. de Orat.
'Nam nt vestis frigorls depeUnodi
causa reperta primo, post adbiberi
cmpta est ad ornatum etiam curporisy
et dignitatem; sic verbi tranfllatio
institnta est inopi» causa» frequenta-
ta delectationis^' Lamb,
1426 Terrigena»] HomineSy ex terra
natos, nt snp. vs. 1410. ' Qnaro sil-
vestre genus capiebat terrigenarum.'
Varro Eumeiiidib. ^Empedocles na-
tos homincs ex terra ait, nt blitum :'
ex Nonio, in voce ' blitum.' Lamb,
1427 Vesfte apta tignu] Jam antea.
Faber.
1429 In eaesMm, /ncefraftie laboral]
Qnia non cst contentos parvo aut
modico; et quia cupiditates habet in-
finitas, minimeqne necessarias, et (ut
statim snbjnngtt) qnia non cognovit,
quflB sit habendi finis, i. e. qnid sit
homini satls : vel, si cognovit, eo non
est contentns. Sic Lucill. lib. 6. * Nam
si qnod satis est bomini, id satis esse
potesset : Hoc sat erat : nunc, cum
hoe non est, qui credinius porro l)i*
vitlas nllas animnm mi explere po-
Ksse?' Idem Itb. 18. 'Denique nti
1590 NOTJE VARIORUlf IK
fltnlto nil sit satis, omnia com sint.' ex annotationey eaqne pingni et eras>
Lamb. ta : nam ad bsc yerba ' florebat na-
1458 /r aUum] Metaph. a navfgan- vibns/ adicripsit aliqnia minime ma-
tibus, pericnlnm significat. De vs. Ins, pr9pe«r odoiYt , significai» merceis
antem illo 1455. ' Namqoe alid ex odoratas, qott navibns veherentnr.
alio/ &c. dictnm est in Emendationi- quas verba postea conjecta snot in
bns. Faber. Metapbora a naviganti- conteztum, detmsis rectis ▼ocibns,
bns, versn seqnenti hal>es ' BStns iiam6iu paiidw. qnod faclitari esse lo-
belli.' Creeeh» litnm, saepe alias admonuimna. lamb,
1435 Ai vigUei unmdti Dicit homi- PoR«t. Qnidam libri, paadU. Gifan.
nes ex soiis et lunas cnrsn didicisse OifaiiiQs, 2^ mare velieolia Jlareba$
annomm tempora circnmagi, atqne natibue ponii, Vossins ad Catollnm p.
in orbera redire, et statos ac ratos 77. haechabet: ^ Tmn Mare veUvolam
esse rerum ordines. Lamh, Qnoniam fiarebat jiropier odorea, Haec est scrtp-
dintina experientia certos fecisset tnra omnium, nisi faUor, libromm ;
homines anni tempestates certo or- qnam merito docti se non intclligefe
dine redire, neqne casnfluere omnia, fatentnr ; sic eniro, puto, acripserat
et tnrbari, (nam atomi primom for- Lncretins ; Tam Mare veUtoiam JUre"
tnito oonvenientes, ita motns sni le- bai Proiei ad oraa. Protens et ipse
gibus, et vi natnne constitnnntnr, ut, Dens marinns, ntpote qni primHs na-
nisi aliqna cansa extrinsecns adve- vigasse creditur ; 'Ore' yero^Pro-
niens impediat, iisdem semper moti- tei/ snnt oraB in qnibns regaabat
bns ferantnr,) tandem certnm stabi- Protens, in qnibns omnibos naviga»
leqne vivendi genns amplexi snnt; tlonem floraisse affirroat.' Qnlbna
Inde constitntie respnblice, Institnta -bxBC placent illis nihil onqnaro dispU-
etiam inter diversas gentes commer- ceat: Lambinus invenitinquibiiadain
cia ; tnm littene inventsR, nati tum Codd. Haioibua pandiif et istis voct-
poetn historianim patres, deniqne bos ego qnidem contentna. Cr<eeiL
Inventae sont ists artes, nam om- Servius ad Virg. 804. * Ennius et Ln-
Ainm anthorom noroina describnntur, cretius florens dicant omne qnod ni-
quae vitae nostrae, ant volnpUti inser- tidnm est : hoc secntus eat VirgUins.
viunt. vsf. 22. Creeeh, Aliter Acyrologia est. Lucret. <flore-
1459 Jam validie etepii} Tnnc coe- bat navibos pontns." At in postrema
penint homines in tnrribus atqne in Editione,8iveMasvicii,volgata Lam-
locis munitis habitare, nrl>eis con- biniestlectio;sieM8s.nolopognare,
dere, agros limitibns distingnere ac quamqnam non probem nnlUbi in illa
terminare, navigare, &c. JLam6. Editione apponi Mss. et V. L. noti-
1440 Diecreiaque TeUu»] Limitibus tiam ; et tamen altera lectio ae tn-
distincta, et fioibus. alii legnnt rfe- tari potest, si Ita distingnas : Dan
Bcripitique ielhu, Lamb. Deacripiaque fnareveUvolumyJlorebatuambmpomiue.
ieUn», Ita restitnimns, adjoti a vet. I» bello enim veiivolnm etiam est
codicibus, in quibua fere, dieiinciaqHe, mare, at in pace florere maxlme so-
Vnlg. diecretaque, Vide Indicem. G\f, let Scio synonima esse * mare ' et
1441 VelitoUe] Sic omnino legen- * pontns ;' sed qnum roos pariter
dnm pnto ex vet. libris, et Servio, ad * anzilia ' et ' sodos ' dicat, qni non
lib. 1. JEn, Gifan, plnris diffiBrnnt, etiam nunc mare et
NavibuM pandii"] Navibns cnrvis. pontnm conjungere potnit. Hav,
nonnnlii libri habent, Jtorebai propter 1444 Nee muito prime] Qnam poetm
odoree, sed (ut opinor) corrnpte. Hoc res gestaa carminibns perseqni cmpe-
totum enim propterodorea^ natnm pnto rnnt. hamb.
T. LUCRBTll CARl I>B RBRUM NAT. LIB. V. 1S91
1445 Qmd tU prtau aeium] Prias $6vpy xai vpovwfAffKW, i» fU» rtei 9tn'
qaam elemeDtm Utteranim essent re- ror, hf 94 ruri fipaS&rtpWy Sie, i. e.
perta. ImmA. * Porro autem ezistimare oport^t,
Re9fiker§] Respicere dicimnr praB- nataram qnoqae malta et varia a re-
terita. nam qasB praeterita sant, re- bas ipsis edoctam et coactam este ;
tro etse dicantor. Hor.Od.8.29. 45. rationem yero ea qaae ab illa Bibi
* noB tamen irritnm, Qoodcnnqoe mandataettradita faeront,poiterini
retro ctt» efficiet : neqne Diffringet, accnratiora et politiora reddiditie,
infeetnmqoe reddet, Qnod fogient et inventit addiditse, in nonnnllit
•cmel hora vezit.' Lmnb, citint, in aliis tardiot/ &c. Lamb,
1447 NamgiMf aiqiie agri cnlhinu] 1465 Namqui atid exalio cUireicere
Navigiomm conficiendorom et agro- eorde videbaiWi Legendom plane ett,
mm eolendomm rationem, mcenia, le« Namque a!id ex aUo ciareeeere eorde
get, et cetera, qns bic enomerantar, videmui. Est enim iliios vertnt con-
ntns, et diligentia, et ezperientia, firmatio ; ' Sic nnnm qnidqnid panla-
paollatfan progredientet, docnenint, tim protrahit tetat In mediam,' Scc.
inqnit. Sic fere Araob. lib. 2. Adv. Adde qood ad priorei illos ' terrige-
Oeol. * Qoid est enim in negotiis ho- nas' pertinere non potest, qnod se-
ninnm, qnod vel opera corporis, et qnitor, * ad snmmnm donec venere
mantbns fiat, vel soliot animi disci- cacamen.' Ad nos itaqne, atqne
pHnaetcognitioneteneator, qnodnon adeoad posteros a nobis longissimis
ez all^no cceperit tempore, et in osom Intervallis dissitos pertinet: itaque
•xlerit, ezperientiamqoe mortalinm ? mdemuif non ridrtenl. Praterea pro-
Pidlotophia, mnalca, ceterapqne om- positio est generalis, koX rw aaff Sxou
artes, qnibos vlta est excalta et illod prpfniAti ; diceodom alioqoi fo-
ezpolita commanis, cum bomlnibot erat, profroxtf. Deinde, qnit affir-
antm tnnt, et non potint nnper, qnin met r\ «drra in artibnt etse jam ad
immo paene panllo ante agitari, in- tnmmnm perfectionit cacnmen per-
telKgi,celebrariqnecmperant?'Iiaiii6. docta? nil certe tale Epicuros, nil
1459 Pediteaiim pregredienieia] Sic Lncretiot, qoi patillut £picarat esL
locntns est sop. eod. lib. 5SS. 'sed Restat tamen tantillulnm qniddam
qnsB sit eamm, Prascipere, handqna- scrapoli circa cord«, inqoies. At
qnam est pedetentim progredientit. ego te pro anctoritate abtolvo; ot
Lmmb, enim dicimns, (saltem ita plernmqne
145S Sie mam quidfaid pauUaiim loqni Lncretinm nosti,) < animo vi-
fmirakii] Qa» arte et ratione con- dere,' < ratione videre,' Scc. nt apnd
atant, inqnit, non fnernnt nno eo- Salnstinm ac Ciceronem reperiri po-
demqne tempore inventa et perfec- test, * spes animi,' ' jadiciom animl,'
ta ; sed primnm inventa, eaqoe non- < metns animi,' et alia bene mnlta ;
dnm satls polita; deinde temporis ita ' corde,' quod pro animo positnm
tractu perfecta ac pcrpolita. Hac de est, bene et ez veteris Latii palato
re sic Laert. 'AAA& fiV bwoKnwriov positum est. Sed hasc emendatio-
ffalrV fbo'» woXXik iral narrota bw* a5- nom non snnt : ad t^ l^ifyirrtfc^, non
T«r rw Tpse/ftdrwp 9iBa)(finrai rt icai ad rh mpmitbr pertinet* Faber, Alil|
&nryKa^(Hyyai, r^ 8i Xofyurpubv rk bwh Vid^Mmi : imperite. Creeck,
rainrit waprfpnfiim-a, baropow htoKpi'
1502
VOTM VARIORUM IN
QiJOi> a ▼!• 66. ad ti. 417. solem,
temm, mare, totam deniqae miuidi
compagem, nec ab «terno fuisiey
nec in sternam dnrataram Buerity
id quidem piis omnibos et sanis phi-
losophit commnne : qaod vero yeri-
siffliiibas quibusdaro, veris anCem
moltls firroisqne rationibus, probat,
illttd sane Lncretlo proprium vide-
tor; nec meliora unqnam (semper
excipio sacras scripturas) argnmen-
ta invenies. Ideoqne magis miran-
dnm esty tam prseclarnm ingenium
insernisse futiles istos versus a vs.
167. ad vs. 2S6. qnibus evincere co*
natnr mundnm bnnc a Deo non fu-
Isse fiictum : fingit enim Denm par-
cnm nirois sen potius maievolnm, qni
nihil nostri cansayomnia vero sni emo-
Inmentl intnitn agat. Qualem siqnis
pingat Eplcnrom, illom dicacis im*
pndentisB poeta postnlaret. Deinde
snpponit omnem Dei asqne ac ho-
minls notitiem a simnlachris de-
pendere. At qnls iste Dens? non
ille qnem percipit meos hnmana,
quem omnes gentes agnoscunt, et
venerantnr. Demaoi qois ferat illom
enlpas, qnas vocat, mnndi ennmeran-
tem, falso omnes, et vanissime edic-
tas ^ Hseeclne vero vitia in novo et
recenti mnndo? Id qoldem negat
ipse Lncretius, ideoqne inepte facit
dnm labes roinasque sedificii longa
Btate dehiscentis imputat artifici.
A vs. 417. ad vs. 609. mnndi ortnm
describit, qna descriptione nolla est
apnd physiologos ant magia verlsimi-
lis, ant magis vennsta : gravitatesna
femntnr atomi^ concnrmnty inde re-
siliont, et pro varia ponderis ictns-
qne ratione in diversa loca disce*
dunt, ibiqoe coaiescnnt.
Qttoniam vero a vs. 610. ad vs.
770. non nnam eertamqne cansam
motnum csplestlum, eclipsetir, diei
et noctis, &c. ea, qna alii aolHity
pertinacia assignat, ideo qnibnsdam
videtur fluctnare ; ego vero conten-
do istam, quam vocant, oonatantiam
ia Epieureo physiologo rldicnlam io-
re, qnippe omnia casu fleri proooo*
tiat, neqne qnis facile deprebendat
vttam certamque caosam, cnm eadem
phsenomena pluribns modis esplicarl
possnnt. Nec ego quidem illi aoeceD*
serem qni multas profert canaaa,
dnm inter eas vera certaque propo-
natnr. De solis, Innsp, Ac, nmgnita-
dine nihil addam, supra enim monni
istam opinionem plebeiam nlmis essei
et rusticam.
Lege qnse seqnnntnr, et admirabl-
lis ingenii tam vehementer delimitis
miserere ; ea antem est omninm, qni
negant providentiam, sors, nt in
ethicis vana doceant, in phyaicis ab-
surda; at vtro primornm hominnm
lodoles ea, qnss omniom barbaramm
gentlom, et in terrigenis Lncretil«
Margaitas, Brasilios, plerqsqne In-
ditt occidentalis popnlos agnosces.
DE RERUM NATURA LIB. VI.
1 Pnma frugV«ro9\ Sic M. TnlL
Orat. pro Flacco : * Adsunt Atheni-
enses, nnde humanitas, doctrina, re-
iigio, fruges, jura, leges ortse, atque
in omneis terras distribntss pntan-
tnr.' £t Isocrates Panegyr. et Aris-
tides Smym. in Panath. qnoram ver-
ba longnm sit hic referre. et Diodo-
T. LUORETIl GARI DB RBRUM NAT. Llfi. VJ. 1593
Sicolttt Ub. IS. hU verbis : Kfli
X^i^ S' o^if kgoiufUrni rStr 1A9 Ib^
9pmww ^MpYwnnuifrmf' oSroi ydp «low
•/ «]p«TM rpo^ iffidpov rois "EXkiitrt
ii«r«Mpr«f y V Wf vojp^ Mhf ?iafi6rroSp
*F XP*^f iOMi^ ivoififfa'/» oSroi v6fuv$
«Spor, 81' o^ 5 «aa^f /iiof 1« r^f kyptag
mmi 4t(Kov f «lif df ^pop icai SutoW
l\iAi4t ovpifiimawn i. e. ' Eteaiin, si
qn«niin alioram, Atheniensiiun civi*
tatis dignitatem par est colere et ve*
reriy iisqne bent ficiornm qu« in ho*
mines contulemnt, gratiem referre :
bi enim sunt, qoi primi victnm man«
snetum et civtlem hominibus imper*
tiverant, qnem proprie et privatim n
Diis consecnti, usn cum omnibas
commnnicarunt. bi leges invenernnty
qnibns vita communis ez vitas cnltn
agtesli alqne injnsto ad bunc huma*
ac jnstnm convictom pervenit.'
Fraft/arpf] Qoidam libri habent
fngip^ro»* Laml^. et Gifan. Primm»
AtbensB tritici, olei, Ac. inventricesy
nil tritnm magis. Faber. et Creeek.
MortdibuM efgrii] Hanc versos
clansulam motnatos est ploribos locis
Ytrg. ot Georg. 1. 288. ' dosB mor*
talibns trgris JMoncre concess» Di«
vom.' et ^n. 8. 866. ' Tempus eraly
' qoo prima qoies mortalibos asgrts In-
cipit.' Lamb,
8 Dididenml] Distriboemnt. Lamb.
Prachro noMnac Athenai} UeyakAwvm
iist. I^nbiiim
S JZofanoil] Toleront. Natom ex
oonsoetadine Rom. Nam qoi legem
aliqoam novam ferebant, popnlnm
* rogabanty' vellentne eam legem,
cejin aoctores essent, valere. Lam6.
4 Ei frima dfdsnml] Videtor le*
gendom, AM frieea dedermUy tfc, Hoc
sensoy Athenas qoidem molta generi
hnoMno bona fecime inventis frogl-
bos, eacoltis artiboa, bumanitate^
doctrioa, legibos, atqoe aliis rebot
pan6 infinttis : iil mnlto etiam me-
lins de hominibos meritas esse, com
Epicorom protolerant. Faber. Ista
observatione potuimas carere. Creeeh»
6 Quom geHoere Ktnon] Epicurum.
Erat enim Atheniensis, Neoclis et
ChferestratSB filius^ 1« 8^v Tafrprr»
riov. Lamb.
IWt oon oordr] Tali sapientia pr«*
ditnm. lait emphaticds. Lajn6.
6 Omma veridieo ^ai qa&ndam'] Sic
sup. prommio S. l..]aodatEpicaram:
'£ teoebris tantis tam clarom ex*
toliere lomen Qui primns potoisti,
inlostraos commoda vitac, Te seqoor^
o OraisB gentis decos/ &c. Com ha«
beret autem hoc Epicoras, qood se
onnm verum vidtssc, mazimis errori-
bos aoimos hominum libemsse gloria-
retor, ceteros cscos fuisse diceret ;
tum Epicurei uonm Epicnrnm landa«
bant, ceteros contemnebant. 8ed
hanc Epicori arrogantiamy cetemm-
qne ejns inscitiam atqne inscientiara
multis verbis, iisque acnleatissimis,
ezagitat Cleomedes lib. 8. kvkXiic. 0emp,
qoo loco de sole et ejos magnitndine
disserit, et Epicurum refeliit» qoi
dicebat» solem pedsli magnitodine
coi|starey et enm occidenteniy eastin*
goi ; orientemi iternm accendi. Sic
Igitnr Cleomedes : 'AWk ybp iw reSa
rw iKm¥ ^X>^9 'c^ ^V *^f^ riXaus Kiy^^
imI ir roif IHBucois roioSrof , koX Ik roU
iurrpoKoyovi»ihw9f ami ir r^ Marii rhs
^eofraffUa r^y, ical rh o^relKMf Ir «orrl
nifipmn icetravoX^ rmv owakiami^ rv-
^A^rfjpof . imI oMf ye BeBepuaier^v^ eh
yiip^ fik Aia, ^iKnUemii Mpdetmie 4ar)»
bmeupeut d^ ip rois oSew bXiffieieaf^ AXX'
WpSr 9fSbs bperr^ MM^mirmv^ itai fetfi^p
ra^nff iwhrpoa9er TouvfUmtVf bM^ obj^
vapicbe eoaraBmS Kafrdumifia •yuewwTar^
«al rh Topi raii^v Ttarbr iKirwfia, 02
fiS^ oia iraJiatrtpoi i^taifpwaov ia r6r
«^Xiwr iral roirt iLvb rrfs aipiaems ffol rh
romSra rmv avyypeiiipJgrmv^ Xipaii^^KeX
9iaif$opbv Am bwoKafifidvoirres rh M
roeovror ical rv^A^nfrof aai bvaebefni
l|norra rmv 9eyiiJrmv, Ol M m/ ftra
(o(uu) bah rpv^f ao^ fioAaiclaf ^aXcXv*
1504 KOTiE VARlOftUM IK
lUivf, M ro^ovroy hrtTtiti^Kaffi rohf oUlkjhpXryhpdyt^trevravaiiT^^kp^U
^h r^s tupdawff koI airh t& avyypdfi' nrv, luiBdwtp 6 'O8wror«^ ixtan», ^KttoiiUf
ftmra, &rre Ku^wt^ovai ftoAXor *Er(Mov* &c. Seqiiitar,paocU interpositis, quK
poy> «eoi ro^f iarh rn* olp^ewf, &Xy}09 ego prsetermitto : 'AAX' SfWf Toiomf
\4yw fio6\ta$aif ^ Bwhs koI wp6yoia9 naihrohhAyott^Kaiivroislinfiumi»^
^ rots ZhMs eW. «col Inoi ^e ic&y lAKolrxfnfvrakhfnhvirrdffifwi^r^r^
cKtcuyro a^£ir MaAXor &voXMai rV nuOaT^pv, koI 'HpaKXcCrov, koI Smc^
ftpimiojfj ^ ^tatUcmfpo» Xiyoma ^fcvSq rovf x<^y»y^ koI tV vpimpf h aJMis
iKryx^rpm, oSrcif d^Aiwf SiiiKfiKraiy ko) r^iy Ixifiy iifyow, h bpuotirraxo»^ in ^hf
M roffovTop i^tipnpnm rqf J}8ov9f, d»f roZr hpo^dmats KaiikpxM(»fv*ro'^ Up6mh
Kol rh¥ awi/yopw airnis Mp wdrra r^ Aoi iaurohs Kttrairdurffw inx»poMW, rV
Kar^ rhv fiU» iiSXKav iurwdj^iffBaif &c. «p«Sn|r Ir a^roif rd^ur l^car i|ioiirrcf. ^
Hsc antem mox Latine interpreta- «f rif SapSardiraAor iwmiiamf w^ Mop-
bor. Seqnitnr aliquot versibns post, rtplas r^ 'HfMucXci ovyKp&vffto fri-
nempe posteaqnam refntavit illam x^^P^^^h ''^ i^turripuaw rtv famdktv
ejus opinionem, solem extingni, cnm koI r^f Xcorr^f , Koi X^rra wphs «Mr,
occidit, accendi, cnm exoritnr : ToD- 'XU iyi» roOrwt iify/Afropos, o&k ign^ff,
ra Ka^ Upii 'EiriKo^pov o^o^fa l(cvjper. kok^ KdBapiiOj ivl rodf KpoKnrro^ Kat
dWa, rj^ A^, rf 'Onfipuc^ e^vfrp Ircio-f r j^ raXAAK^, pu^* S» iwl rais KX/MUf
/101 a2rrbr &veiKif cir. Ao^ircp 7^ iKtofos, 8ii}ftepc^eif , vor^ ^r «op^i(Spar {o&wr,
MUuoTOf ^r arpartOiuart rw *kxa»SMt &AAi>rc 8i orc^^if &ra8o4ta«9» ^^^^
yt»diuBfos ijn KoiL ainds ^fifit» h «-oiirH^f, 5re Kai r& hi^uafra ianp^pMsifos,% mil Ir
iral r^ 'OSwro'^ X^rra «-crodyKcr, iroXAp koI &o-x^ri /*^ K(lran\o^y«mf ,
oMf pXv c2ir«^, A!Eirx«rrof V M^ imh Kal Aoiv^r r& ro^oif ^Jficra vpdoimry
"lAior J|A0c, Kol rik l|^f * r^r 'OSwra^a 8^ Kohdwtp ris o^K^iil iv virv irorqpf re Kol
mro(i}Kcr A^yorra irp^s a^^, 0& yiup iyit lanrpd^i $op86p^ KvAirBo^/icrof ; o( koI
#lo ^ijjul xtpti&rtpov fipvrhv &AAor''EfV4e- oi> oSr, j( ^paovrlCni Kot iraurxvi^vTdbii
itau) &AA* 8/i»f Kal roioDrof ^, o6k ^7^1 r V KC^aAJ^, Ik ^iAotf^o^af &iro^apctf o^x^
^oyx^* AAA& irpfiror /Ur roif /Sa^iAcvo^i tfp M Ativrutw Ktl ^iAairlSa, Kal r^
fiutirAijKrfJ^crai AAaJ^orcv^/icrof, &s lHi AkKas kraipas, Koi r& Upk kvOKpvirjfdir»
Koi, airhs ctppis ris (bv' iwtna KtX ^ puara, pLvrik MirSupCSov, kkI ScySaro-
ToZr hpurrtwruf ^wrhv KaraTdfffftw roX- iniAov, Kal /lerd vdlrTair rmv aaartS
puf, A^ywr, 2f roi *Axaiol nptnUrr^ tDBo- Ouurtnmv ; obK tiSaBa, &ri iy ^iAoiro^
/ler, cSr' &r «ToA(a0por thMiitv. koI t^, *HpaicA^ Kal &r8paf 'H/MOEAclovf koAc^
"OvKtv iyif Mpras ieydrft», % tSuKXos 'Axoi- o6x^ /i^ A(a, KUfoSkius KtDi ifiovipf, 6ec,
mv. oCr« Kol 'EwUovpos, in Z4i ris ^r, Qnas sic interpretor, ducto a prinus
AAai^orc^ai, lavrbr iv roif ^iAoo^^^oif initio. * At enim in priDcipiis aomrase
Karapid/wiifriku i^t&v' koL oh /M(ror yt, snmmarnmy et disputatione de fiui-
ftAA^ Kal rit wptntta ^iptaOai Stafitfiau»6' bns bonommjet malornm, et in mora-
/icrof , Kttl ra^ yt mJ roi; ecpo-frov libns talis est, et in iis quse ad aatro-
$paa6Ttpop iavrhy &To^MUMfr. ^«ivf logiam pertinent, et in eo loco nbi
jiir yhp pu&voif, &s iipurrtbs ical «irof roiir <ie visionibns disserit, et omnino in
fiariXiokruf, iAaJ^orci^aiy o&k^i 8i ko^ omni qnsstione, et rationey ranlto
rit wptntia &«or^/ici lavr^* oSrof 8i, talpis caecior esL neqne vero aii-
M voAA^f r^f ^o^Jaf Koi iwurHiiais, rnm. Non est enim profecto btv
/i^rof tbfnpcivoA^ r^ ix4fittav ^afitfiauw^ minnm volnptariomm veritatem in
Toi, Ka2 8id rovro koX rd «pafreia ^ipta- iis qnsB snnt reperire, aed virorom
0ai i^ioi, ikart wo\h &r rif iucaidrtpiv ad veritatem natnra factommy niMi*
IMM 8oKc« «p^f a2rr^r ciircir, Stpah* &i^- que hac antiquios habentium» et non
TipaAt,\gyis wtp Utv &7opirri^/l^xco* corum qui snmmnm bonom finMi
T. LUCRBTII OARt DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1505
corpbris coo8titiiti6ney ejnaque spe primas parteis se ferre confirmans :
expiorata definiri et contineri dicnnt. atque hac ratione seipse Tliersita an-
Aollqui \g\tnt edicto pnblico ex nr- daciorem declarans. Ule enim tan-
bilraa extemiinabant eos, et qni hanc tom ut optimis, et regibns xqualis,
sectam sequerentnr, et qai talia mmiura sibi arrogat; primas partes
scripta probarent, ad pesteni et in* vero neqnaqnam jam etiaro sibi ipse
teritum valere existimantes tantss tribuit: at iste, mnlta sapientia et
csecitatis et iropudentiae plena de« scientia fretus, se solum veritatem
creta. Qni autem hodie vivnnt bo- reperisse avseverat, atque iccirco se
mioesy ntpote (opinor) luxu et mol- principem locum obtinere, et primas
litia enervati, hujus sectBfr studiosos parteis ferre postulat. Quare mnlto
tanti faciunt, eorumque scripta, ut jnstins mihi videtur aliqnis ei esse
Tldeantur malle, Epicnrum, et qui dicturus, 'O, cnjus, Thersita, roodo,
cum seqnnntur, vera dicere, qnam ordine, judicioqiie Verba carent,
Deos et provideotiam in natura re- qnamvis Oraiorum voce sniivi, Et
ninr tue» £t nonnuUis sane optabi- clara orator clueas, finem face.' Ne-
llns est providentiam snam interire, qne enim istum voce cUra et anavi
qnam Epicnrum mendacit convinci : prseditum dixerim, ut illum Tbersi-
ita smit infeliciter animati, et nsqne ten ;' &c. 'AAX* Zfun rouwros koI i¥
adeo a volnptate suspensas habent roir X^ts, &c. i. e. * Yerumtainen
omneis vitai suse rationes, ut ejus cnm et in sermonibus, et in decretis
patronuro omnibus rebns humanis talis sit, non pudet enm se in Pytha-
habeant cariorem,' &c. Tavra koI gora>, ei Heracliti, et Socratis ordine
Itpky &c, i. e. * Hsec et sacra Epi- collocare, atque adeo priroam sedem
cnrisapientia reperit. At videlicet inter eos obtinere postulare; qnod
mihi venit in mentem, enm ciimTher- simillimum est, atqne si sacrilegi in-
site Homerico comparare. Qneni- ter sacerdotes et sacrificorum princi-
admodnm enim iile, cnm in exercitu pes locum obtinere cooentur, primam
Grvcomm deterrimns fuisset, (ut et in eis sedem aibi vindicantes : ant si
ipse poeta dicit, et Ulyssem dicen- quis Sardanapalnm animo complec-
tera fecit: ipse qnidem his verbis, tatnr de tolerantia labornm cum
* Oraiomro venit Trojam turpissimus Hercnle contendere et comparari
ille,' et qoee deinceps seqnnntnr : conantem, et clavam, leonisqne exii-
Ulytaem vero \mc ei dicentem fecit, vium tractantem, eique dicentem,
* Namqne nlium qitemqitam mortalem Ego his dignior snm, qnam tn. Non
deteriorem Te esso nego;') verun- ibis in malam rem, oscelerate? ad
umen, qnamvls talis sit, non qnies- crocotas, et ad conenbinas, qnibns-
dt: sed primuro qnidem cnm regi- cum in leutis totum diem conteres,
bns rixatnr et contendit, muUa sibi modo lanam purpnra tinctam tra-
arrogans, quasi ipse magnificus qni- hens, modo oorollis redimitns, non-
dam vlr sit : delnde inter optimateis nnmqnam etiam oculos babens fnli-
f e ipse collocare andet, ' qnas tibi gine et nigro colore obdoctos, ant
Oraii Prlmo donamns, cnm aliqnam etiam in mnlU et indecora ebrieUte
expognavimns urbem :' et iUnd tlbiarum cantu delinitus : ceternm
« Qnem ant ego captivnm vinctis ab- quas his snnt consentanea et conse*
duxero palmis, Ant aUus Oraiomm quentia agens, ut verrois quidam in
aliqnis:' sic et Epicuros, tanquam valde spnrco et stercoris plcno cobuo
aliqnis sit, de se insolenter prsdicat, volutatni? non cUam tu, Budacissi-
feipsnm in philosopfais numerari pos- mnm et impndentissimum capnt, a
toHius: neqne hoc solnm, scd etian philosophia profttgiens» ad Leontium,
1596
NOTiE VARIORUM IN
et Philfenidem, et aliu pnellas im-
pndicas ibis, et ad sacros istos clamo-
reSjCnmMindorida, et SardaDapalo*.
et com tuis omnibns ejusdem ordinif
et cliori aaitatoribua? ncscis, philoso-
pblam Hercnlem et viros Herculeoii
ad se vocare, nonr niehercnle cinaedos
et ▼oloptati deditos homines ^ Hac-
tenns Cleomedes. Profertaotemhonc
Lucretii verBum Probns Orammati-
cos in Institntis. iMmh,
6 Veridko ex er«] Ita omnino de
Epicuro sno sentiebant coltores Hor-
tali. Ita mox, * veridicis dictis ' ts.
38. Faber.
10 Ommaiamfermemori»'] Detracto
anperiore ilio versn, ' £t per qnae
possent,' Scc. sententia hojns loci, ab
vs. 9. ' Nam cnm vidit hic, ad vic-
tura qoB fl.' &c. nsqne ad versum,
< Veridici8igitar/&c. haecest: Nam
cum vidit EpicnmSy ea qnae ad victuro
cultumqne necessaria snnt homini-
bosy esse in promtn posita et facilia:
homines interdum divitiis, et honore,
et gloria, et fiiiis probis ac piis ex-
cellere, neqne minus tamen doml
aaaios esse, et ipsos sibi dispUcere,
et cum fortnna ezpostolare: intei*
lexit, hoc vitinm, atque hanc cnlpam
ab animo proficisci asgroto, et male
aano. Qnemadmodom enim vas, si
aon est sincernm, qnidqnid in id in-
fnoditnr, corrnmpit : si pertnsnm est,
Bon potest continere: ita si animns
aon est purgatus et sanns, nuUa sunt
bona extema, qnas enm explerci
qnaeve eum »quom reddere et ob-
lectare possint. Jnvabit repetere
qnaB poslta sont S. 16. ' nonne vi-
dere, NU aUnd sibi naturam latrare,
nisi ut, cnm Corpore sejnnctus dolor
absit, mente fruatur Jncundo sensn,
cura semota, metnqne P Ergo corpo-
ream ad natnram panca videmus EUse
opns omnino, qnse demant qnemqne
dolorem. Delicias qnoqne oti nullas,'
Ste, qnibnscnm consentanea snnt Ula
rjusdem Lncretii ex 6. 1116. * Qnod
sl quis vera vitam ratione gnbemet :
Divitne graades homini sant, vivere
parce ^quo animo. neqne eairo est
nmqoam paenuria parvi.' Postremo
traditom est, Epicnram parvo ftiisae
eontentnm, plnrimaqae de tenni victtt
scripsisse, sappeque habnisse in ore,
exignam fortunam interveatre sa-
pienti : omneis deniqne cnpiditates
sopervaceneas, et neqne natnraleis,
aeqne necessarias, fnnditus «x anirao
sapientis evoUisse. Lamb,
Pariata] Quast in medio posita, et
parabilia. natnra enim res paratu dif-
ficileis et sumtnosas non desidera^
sed parabUibns contenta e«t. Sic
Laertins : leai rh rifs ^iCffws ^inAcXo-
yiiTfiitfOU riKoSf ical rh fih^ r«y ieyd$mr
94paSf &s iari» tbevfivKiiptir^ re ml
t!bw6purT0Pf imXofifidiforTos' rh 8^ rm
mieSr, &s ^ xp^^^^f^i ^ it6voos tx^ <• ^*
< Et qui natnr» finem animo atqne
ratione comprehenderit, qniqne, di-
lectu habito, sen distinctione adhi-
bita, intelligat bonornm quidem ex-
tremnm facile compleri, et parvo
sumtn parari posse: malorom vero,
loago temporc, et mnlto labore.'
Lamb,
11 £f, per qua viiam pouent roa-
siaiere tatam'] Interpres bnnc vers.
delet. Exempla Gifanii ab hac sii;ni-
ficatione rov eomrittere prorsns aliena
sunt. Faber,
Et per quiB postent] Hic versusltoc
loco poni debet, nempe deinceps post
versum, ' Nam cnm vidit hic,' &c.
si modo Lucretianns est. eonristeref
autem, i. e. statnerr, et stabilire. Sed
qnidam pntant non esse Lncretiannm,
atqne iccirco delendnm censent : qul-
bns plane assentlor. Nam primmn
snpervacaneus est, praesertim qno
ordine vnlgo legitnr: deinde lUud
eilom coneieiere tutamy coacoqnere non
possnm. Qnin hoc contendo, Latine
dici non posse, * vitam tntam stabi-
lire.' Nam 'stabilire vitam/ valet
per se, vitam tntam reddere. Quod
si * vitam tnjtam stabilire' soloecum
est, ergo multo magis vttom emuietere
T. LUGRSTII GARI OB RBRUM MAT. LIB. VI. 1597
tMUm: in qna oratione volunt isti, olia re miiitis/ Lamb,
* consistere' valere, stabiiire et con- 15 AiqM mdnmm iwfuHB cogi $er^
atitoere. quod ego tamen ante qaem- «trf ^iicrdu] Hunc locnm(ab9it verbo
qnam eorum sic interpretatns snm. invidia) perquam cdor^x"" restitui.
postremo in lib. Florent. iegitnr eo»- Cum enim hic ita in omnibus libris
cuctfre. adde quod in Memmiano scriptnm esset, Atque mdmi iMgratk
scriptum est, Et per quam vitam poa^ tUam vexare querdut CoMMam qaa tii-
ani connatere tatam, Lamb. Qnidam featia cogit tervire quereUa, nisi quod
hunc delent, male. Vide Indicem : In nonnnllis scriptis prozinins sic le-
* Consistere/ Gifam» Deiet Lambi- gitur, Pauaa atque infeatiay tfc. in Flo»
DU9, quoniain * Vitam tutam consis- rent. autem sic, Plarimaf qua i^fea-
tere' nullo modo dici potest : Et tisy^cego, quianimadverterim(qnod
ezeropla Oifanii ab hac significatione antea admonni) nbicnnque dno ver-
rov * consiitere ' prorsns alieoa esse tns, qnorum alter alteri sit proaimus,
recte affirmat Faber. Vix taroen a eodem nomioe finirentur, altemm
me iropetrare possum qnin credam fere es9e aiienum et inculcatnm;
Lncretiuro scripsisse conaistere: itta veram et rectam scripturam reposni.
enim voz Epicoro propria, qui ^yV cujus sententiam, qoamvis plaoissima
Koraarrifuvruiiiw rov at&fAaroSf et non sit, mox exponam. Lamb. Egregia
solaro ^Hir iif r^ Ktv^ci agnovit. Ijambint conjectura. In libris vet.
Vide Epicnri Epist. ad Pythoclem. italegitur: AUpuanimiuigratiafntam
Creeck. Conaiatere. Cum Gifanio facit vexare quereUa Camaeam^ qua infeatia
Pairo. in Spicileg. Tom. 4. pag. 797. cogit aervire quereUa. Veteres qui-
in Face Crit. Imo et Voss. libro 3. de dam : Paasa atqua i^featia. Gifan.
Analog. pag. 15. et Turnebus ipse, 16 Intdlexit ibi vitiumf Ife.J 'Arrm-
cujns haec est Nota Adv. 2. 12« «^800-11. Nam bic versus pendet ab
' Consistere' a veteri scriptore nove lUoy qni est sup. vs. 0. ' Nam cnm
nsnrpatnm est, pro constitnere et vidit hic/ Scc. nt sit hmc totins bnjna
reddere. nt et Terent. Phorm. 1. 4. loci sententia : Nam cnm vidit Epi-
* Qnam insistam viaro ? ' pro, quam onrus, ea fere omnia qnsB nsna et ne<-
insticuam viam? scribit et Livius lib» cessitas ad victnm postolanty bomini-
1. ab Urbe Cood. ' subsistere feras' bns eaae parata: homines, divites,
pro excipere et siistinere. ' Consis- hoooratosi potenteis esse, liberosque
tere' igitiir dixit, ut si Graece KCBra- habere popoli judicio probatos : ne-
arrioai dixisset. Hsec Tumebus, cui que ideo minus tamen qnemqnam
adseutior. Hav. eorom anxie vivere : animumqne ip^
14 Nec minua eaae domi quidquam sorum cogi servire et opprimi qne-
lomrtt] Nec tameo quidquam, i. e. relis molestissimis atque acerbissi-
nlla ex parte, minns esse domi anxla mis : tum intellexit, ' vas ipsum,' h. e.
eorum corda, &c. Sic antem legeo* animnm, vitii cansam esse, et omnia
dom, non^ ut vnlgo, quoiquamf ant bona qnsBCumque extrinsecos et fo-
cuiquam. Si qois tamen malet legi ris comportata et congesta essent,
q^uam in sept. casu, non pngnabo, iilins vitiocorrompi. Lamb, Animnm
nt 'nec qnoqoam minns' dictum in- ipsnmavarnm,autmetusnperstitioso,
telligamos pro, et nihilo minus. Quam opinlone de provideotia et pcenis post
sententiameaqnoquescriptura,qnam mortem, tanquam tetro sapore, loi-
secttti sumns, exprimit: nam ' nec bntnm. Creeclu
quidquam minus' idem est, atqne id 18 Coulata^ I. e. comportata. sic
qood Graeci dicnnt, oiti4 r» Kxarrrop, enim Horat. Epist. 2. lib. 1. ' valeat
hoc est, ' et nihilo minus,' vel * nec possessor oportet, Si comportatis re-
1508 NOTiS VARIOROM IK
bns bene cogitat Qti.' ZaMkb, Socra- tRtornoiter marginalis, ad qatettlo-
tici yertos et fitu^tKMf st qni alii un- nein illam a Fabro motam ; locnm ita
quam seripti fnere: utinam modo in construnnt: Etqnaecnnquecommoda
animis omninm bominum scripti illi foris conlata venirent. Sed delen-
forent. Sed In illo, Qua coalata— vi- dum comma est post ^ foris.' Poto-
tlum est a nemine unqnam animad- isset in enndem sensnm : Et cmlafa
versnm, nednm emendatnm ut fuerit. fori» qua eommoda cunque vnireai.
Corroptnm essefacilead probandnm Vernm alternm elegantin non Innsl-
est. Qufe enim isthsc oratio i Qua- tatae caosa malnit. Preig.
<umqui an^aia forU et commoda vent- 19 PariimquodfluxumtperiusmHque]
rent? nemo non videat opns esse Qnale esse doliom Danai filiamm fe-
▼oce aliqua, cni cnm r^ ' commoda' rnnt. sup. 8. 949. ' Et non omnia
convenire possit: sententia enim hn- pertnsnm congesta qnasi io vas Com-
jns loci, pront hactenos legitur, nnlla moda perflozere/ &c. Qnae exstaot
esse omnino potest, nisi hsec, qnam apnd Festnm de ' dolio pertuso,' mo-
▼erboram series postnlat: Vas cor- tilatasunt: haectantnmsnntintegra,
rumpit qusecnmque conlata et com- < Pertnsnm dolinm dicitnr, cnm ven-
modaveninnt. Sed cominodam ct coti- trem»ignificat.'Iiam6. Avarnmvides.
iatuM quid simile ant afiine inter se Creech.
se habent ? Itaque legi debet : Qv« 21 Partim quad iitiro] Ordo et sen-
eougraiaforieeteommoda tunquevem" tentia est: partim, qnod cemebat,
rent. I. e. ' Qusecomqne grata et id vas sno tsetro et immundo sapore
commoda hinc illincconvenirent/&c. ea omnla, qoae receperat, cofurparcorr,
Amat aotem tmeses Locretins, uti in- id est, spurca et immnnda reddere.
finita in omoi genere exempla fidem Sic Hor. Epist. I. 2. * Sincernm est
abnnde f acere possont ; qoamobrem nisi vas, quodcumqoe Infondisy aces-
ea tantnm proferam, qaie circa pm- cit.' Lamb,
positionem hanc memoria «oppedita- 22 Quacumque receperat] Post ver-
bit : alii alia congerent In 6. S96. bnm receperai, distinctionis nota vi-
' An con brachia snefacinnt, firmant- detnr ponenda, ut adverbium tatat
que lacertos.* Ibidem paolo post, cohsreatcom infinitivo conspurcare,
455. * Unde ea comprendont inter alioqni ant legendnm esset receperai
se, conqne gregantur/ In 2. aotem, jii^o, ant iniu$ pro iafni accipiendum :
155. * Sed complexa meant inter se, qnod hnic scriptori non esse innsita-
conqne globata.' In S. deniqne, S44. tum, jam ante adoMiraimns. JLomd.
* Sed penitns pereont inter se, coo- Quacumque receperat iniui, Sic inter-
qne pntrescunt.' FaAcr. Faber,Qtt<r pnngendum. Lambinns, coati» 11-
con graia forie: I. e. ' Qusecnnqne bros, receperat, tnliis. Oifkn.
grata et commoda hinc illinc conve- 2S VeridiciM igOur] Sle snp. non
nirent,' Sce, Amat auteni Tmeses longe : * Otmiia verldico qni qnon-
Lncretios, nt Infinita in omni geiiero dam es ore profudit.' Hunc versum
exemplaabnndefidemfacerepossunt. antem, et quattuor deinceps sequen*
Creeck, Uiya «ihtifM qnidem Fabri teis, profert Lactantins Firmianns
Ista emendatio est. Non enim tam lib. 7. Divin. Inst. Lam6.
perdite, opinor, tmeses amavlt Lu- 24 Etflnem aiatuit CuppedhUe] Epl-
cretius, nt et binas uno versu usnr- cnrns cupiditates necessitate et na-
pare, et prsepositionem < con/ plus tnra terminabat. eas antem, qutt ne-
unica interjecta voce, a verbo sno qoe natnrales essent, neqne neces-
•eparare unqnam in animum snom in- sarisp, dicebat esse infinitas, et stnl-
dnxerit. Recte alii, qnos inter anno- tis convenire. Lamb, Epicnras enim
T. LUCRETII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI« IfiSO
cnpidUateB necessitate et natnra ter- 27 Reeto ean$mier$- cNnu]' K«i' f^-
niiaabat, metuqne homin^s ezsolvity ^ciok, hoit* ^ldMtfiio», non per ambagefl,
(td vero non minni ioepte quaro im- msandros, et flexiooes. Lamb,
probe dictnm,) dam providentiamy 29 QuodflueretwUik-aifVarufiuvo'
religionemqne sastnlit. Creeeh. laret; iSnty^c.] Ita honc locnm ez
Aifoe tiiMrif] Cum snstuiit omneis vet. libris restitni. Ez futfiirali, qnod
religionesy et immorlalitatem animo* in vet. libris est, feci : natwrai, Vide
ram. H»c enim docuit, Deos noa etsup. 4. 77. In qoibnsdamlibris :
esse timendos, ut qoi non irascantnr : fuerii ; nt etiam iegi posset : fuerei,
et mortups omni sensn carere, quippe Ego nihil mnto. Alii hnnc locnm
cum homine mortno sensns omnes violaront. Gifan, Qaodjlueret naiwet
exstingoantur : in qnibus tamen valde vt] Cnm in cod. Vaticano, Bertiniano,
dissentimns ab Epicuro. Idaub, et Meromianoy scriptnm reperissem,
96 Tramiie profui] Itinere facili et QuodfluerH najturaii^ varieque vokerett
procJivi. secntns suni autem nonnnl* ego natura vi reposui, in ceteris C4h
los libros mannscriptos. nam vulga- dices mannscr. secutus sum. Vulgati
tommalii habent iramite parvo^ alii hahent,QuodflueretnaturaUvirOfatque
ItMtte parvo» qnarum duarum lectio» veniret, Zoilus legit hoc modo, Quod
nnm eam, qne posterior est, non im- flueret naturaif varieque voiaret, qnte
probo, ne alteram qoidem damnare lectio neqne nllo modo ferri, neqne
ausim. Ldimb, Vnlg. poreo. Ita et aqnoquam ezplicari potest, nisi ab
variatnm infra, vs. lOSO. In qnibns- eo qni mentis stopore Zoili sit simiU
dam vulg. lindte parvo, Oifan. Rec- limus. LambJ\ Mss. Iiabebant jiaittralt,
tids forsan legeris parvoy quam pronoy unde 'nolla omntno sententia educi
prseter Mss. enira Lugd. Bat. sno poterat; itaqne legendnm pntavit
item tempore ita legit Lactantins, Lambinus natmrte vi; id qnod sen-
qni Lncretianos hosce versns ad meli- snm certe aiiquem habere potest ;
orem vi» Dncem accommodans 7. quanqnam, nt rooz videbimus, altad
27. sic habet : Atque viam monetravit quaerendnm fnerat. Gifanius antem
tramite parvo: Qiia pouemue ad id plane admirabilis est, et lemniscatis
recto eoneedere cureu, Non animadver- corollis dignlsstmns. £n tibi homl-
teront antem interpretes allnsisse nis ingeniosi et acnti verba : ' Ita
poetam nostnim ad literam Pytha« hnnc locum restitut: ex naturaH^
goricam,ej^8qneacttminisimitatorem qnod in veter. lib. est, feci Matefut,
ezstitisse postea Persinm, qui duo- ^c. alit locnm hnnc violarunt.' Qnid
bns iu locis hosce qnasi versus ez- tandem, lector, tibi ne apertior et
plicat. Prior est Sat. S. 56. ' En tibi, dilncidior videtur? Mihi certe non
qase Samios diduxit littera ramos, item. Quin et lectionem illam qul
Snrgentem dextro monstravit limite intellezit, is phine imperitiasimus sit,
callem.' Posterior ezstat Sat. 6. 84. vel amens, necesse est. £t tamen
* Qnnmqne iter ambignnm est, et vi- quaii res in vado constitota fnerit,
tSB nescins error Deducit trepidas ra- eznltat Gifanins, * alii hunc locnm
mosa in coropita mentes.' Opponit violarunt,' inqnit. Papse! Magnam
enim Py thagoricam atqne £picnreaffi vero pngnam pngna? it ; ez nalvralt,
doctrinam Lucretius, et lianc verio- quod antea neqnibat intelligi, fecit
rem virtntis summique boni viam in- naliirat, quod intelligi itidem neqneat.
venisse gloriatnr. Spernenda insn- Facinos hercle fecit omninm Oifani-
per moz haud est Mss. L. B. lectio anorum testulis digniun. Sed ad Lu*
reeta eontendere eureu, quse nescio qoid cretii mentem aditnm tentemns ; ra-
babet adbUuidiens. Bav^ tiofortasse coBatam noatrum adjata-
1900
NOTJE VARIORUM IN
bit. Sie igitiir propoDit et partitnr
poeta : * Qnidqiiid maii est in rebni
mortailbus, id omne vel a cain est,
Tcl a natara proflnit ; et, qnantaenm-
qne malomm» cladinm, calamitatnm»
que agmina percenteaa, ea nusquam
referenda fnerint, qnam ad ilia dno
capita. Nam praeter casum et natn*
raro, qno confngies aiiof qnid erit
tertinm?' Dens, inqnies ; sednihiiad
Epicnmm : Epicuri Deua, ut ingeni-
ose bifl terve a Tertulliano dictnra
fnit,'p»nenemoest.' Hinc itaquejam
inteUigis clarissimi Lambioi emeo*
datiooem stare liandquaquam posse.
Dein, qnod perqnam foret ▼itiosnm,
in hoc Ipso verso diceret Lucretins,
qnod in sequenti tantnm dici debuit,
* 8en casn, seu vi, qnod sic natora pa-
rasset.' Sed cnr ea mala, qne natu-
raliasintyvi fieri dicit? Nimirnm lex
natnrfls, necessitas natnrsp, foedera
oaturse, vis est, quam elnctari, qnam-
que eludere oon possis ; itaqne scri-
bit, * vi, quod sic natnra parasset ;'
qnia nempe ita res nostrse a natnn
comparatse fuernnt, ut multa humani
gencris conditioni annexa inoommoda
•int, &c. Quamobrem nec naiwraUy
nec naiwra n, nec Oifaniannm nafa-
rai,Iocnm habere uUnm in priori versu
potest Legeodum autem arbitror,
conjectura neque socordi, neque alie-
na a mente et scril>endi ratione Lu-
cretiana, Quodfluiret permananter^ ea-
rieque volaretf quale iUod in 6. 916.
est hnic dicendi generi plane simile,
* Usqne adeo permananter vis pervo-
lat ejns.' Vides^ ' pervolat perma-
nanter,' hic autem» ' flnit permanan-
ter,' et * varie volat.' Nisi antem
mihi satis placeret hsc emendatio,
aUam quoque Lucretiano stylo con-
formatam facile proponerem; sed
band necesse est, ni»i tamen me illins
noo pmnitet : Et flueret permitfaftm,
varieque veHaret, Sic Hor. de Fortnna,
* Permutat incertos honores Nunc
mihi nnnc alii benigna.' * Permuta-
tim * certe non mimis de natnra dici
posset qoam de casn : nam permif>
tatim et varie roorbi, doloreSy olntns,
&c. modo ad hnnc, modo ad illnm
adeunt, uti exilia, repnlsas, et elades
solet castts modo in hos, modo in alios
immittere. Fab, Lamb. nolnfiie rt
Codd. enim Quodjtueret nainraii: 6iv
fiinins, €iuodflueret naturai, Alii Qmi
flueret naturaii wro atque veniret. Faber
deniqne : ' Sic proponit et partitnr
poeta,' &c. Hiec quidem acute Faber,
si opns foret iito acnmine. £ qno-
nam Codice pcrniananter, vel permu^
fotjmeffingi potest; igitnr deleatur
iste versns, et sane abesse potest,
ant admittatur Lambini nolnr* «t;
Lncretins enim solet alio versn ex-
plicare qnod in priori obscnrins dixc-
rat, ita ' varie volaret ' voce ' casn '
exponit, ' naturm vi,' istis vodbns
* vi, quod sicnatnraparasset.' Creeeh.
Sensum plannm, perspicunro,et qnod
capnt rei est, Lucretio dignnm snp-
peditabit, nisi vehementer fallor, id
quod in Var. Lect. Is. Vossio accep-
tum referri videmiis: Quod/uiritfor-
tunai, pro qno notulae nostrm nargi-
nales : Quodforet fortunai, addita ta-
men explitatione, qnae oihil ad rem
fncit ; nempe : ^ Malum, qnod feret
casn Fortnnae, vel vi naturae.' Scri^
bo, et distinguo : Quod flueret for*
tunai varieque volaret Seu easK, »eu
et, qued eie natura paraeeet, Ut sit
seosns : malum, quod sen casn, sen
vi fortunae flueret, varieqne vola-
ret, ct inter mortales passim vaga-
retnr, &c, Fortnnam io rebtis ha-
manis anctor ex hypothesi fsre facit
dominari qnoties bona malaque honri-
nibns immittenda tangit ; ita tamen,
ut naturae eam tanqnam subordina-
tam veUt, aut natura? vices, nt iia
dicam, ei tribuat. Hinc libri 5. pro-
osmio, tantum oon eodem halitn, et
Datnrae et fortnnm in rebns modera-
men agnoscit, ubi postqnam vs. 78.
de solis et lunse cursibus promisit ae
expediturnm, ' qua vi ' eos ' flectot
natura gubernans.' non dubitat vs.
T. LUCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 160L
19B. de mQDdi rnlna Yerba farieos, ciplo. Lamb,
anbjicere : * Qaod procal a nobis Bec- 42 Ei qwmiam dociii, ^c.] Lib. lu*
tat fortnna giibernans.' Facit hic periore. Lamb, Hactenns Epicuri
etiam, qnod snp.S. 1098. et6. 1094. landes: seqaitor yb«. 63* argnmenti
* Fortuns,' ' casus/ et ' exitus ' ap- bujns libri eiplicatio, qtiippe pnst
pellationes inler se permntaty et descriptnm mnndi ortnm, et caelestes
committity niniirnm de rebus adver- motus, de Metebris aget, atque aliis
stf ac tristibns agens, ' natnrsB ' nul- nature adinirandis, qnornm causas
lam mentionem iujicit. In hoc voca- dom homines non intellignnt, iUa Diis
buli ^ fortuoe * apud nostrnm nsn attribuunt ; inde religio, niiminnm
defixns Clandianns, insanam illam metns, timor, solicitodo, anxietas;
oppngnand» proviflentise In rebns inde periit vera pietas, et dominatur
bamanis viam ita describit lib. 1. in vana soperstitio. Creeck,
Ruffinnmy 18. ' Vacno qnae ciirrere 44 IneoJientque,n€et8$iE$aeea dh-
semina motu Affirmat, magnnmqne eolvi] Alii, Fierique neceue eet, Plera'
novas pcr inane 6gnras Fortuna, non que distolvi : meraei nugae. Creeck,
arte regi/ Sic, Preig, 45 Porro] Porrotenus. Lamb,
81 £< 9«i6ics e poriu] £ quibns viis. 46 Qttandoquidem eemef] Allegoria
tralatio est a re militari, id est a por- eit ducta a certaminibus Circeosibns.
tis urbinm sen castrorum, ex quibus Lamb,
in hostem fit eruptio, quibnsque hosti 47 Ftiiceadi exhortaia e$t apee] Cnm
Obviam itnr. Lambin, Faber, et Creeck, in lib. Scipionis scriptum reperissem
Adnotat nou dissimile Grvcomm Fea/orajny ut habeut fere omnes libri,
adagiom Tnrneb. Adv. 2. 12. Olrm cum litnra ; et ad oram libri adscrip-
/Uy oSr ob mk $6pas vplbs rh wp60XiifM ium Fiiiceiidi: in Memmiano antem
ivojn-Mri. apnd Aristot. lib. 4. &icpoa4r. exiistat epea; sic reposui, FtiiMdi
qvod dici videtnr de illis qiii captan- exkortata eat epea, ratione hanc scrip.
tes aliqnem» obliqne adversarium ag- turam flagitante. Nani primum Ven*
grediiintnr. Hor. torum ab aliqno malevolo» aut inepte
82 At genua] Puto ita esse cmen- religioso, substitutum esl : deinde e»
dandnm pro Etgenua; neque aliter Feniomm factum est Fotomm; quod
•crlpsisse Poetam exisliino. Vemm utrumque a sentenlia allennm est :
Et ex prKcedentis versus initio fecit ni«i q"i» dicat, per « spem votornm'
«t At corrnmperetnr. It* mclios significari spem potiendi re optata :
cohsrebunt cnm seqnentibns hi duo quod loquendi genus non vidctnr
versus. Hav. *"**" Lncretio dignnm. Jo. Auratus
88Fo/rerencrflr«jji<risfeis]Sicidem autem ex Feniormii faciebat Vento.
inf. 78. ' Constitues magnos irarnm aum, nt cohaereat cum voce ' currom:'
volvere fluctus/ qiiod mutiintus est quo epitheto etiam Hor. usns est
Virg. JEn. 12. 831. • Irarum tantos Epist. ad August. 1. 2. 177. < Qnem
volvis snb pectore fluctds.' Lamb. tuiit ad scenam ventoso gloria cnr-
84 Nam veMi] Septem bi qui ru :' totumqne hunc locum sic legen-
delDceps »equuntur versus jam ante dum censebat, Qiimido^aidem aemel
lib. 2. hon longe a principio positi kand aegnU cwuendere currum F«rfo-
snnt. Lamb. «"» »/>'• *<^*"« '•*» «*«** "^*"" ^^f^
88 Huns igitur terrorem] Trei Quafiurant, mtnt placaioconveraafU'
hi versns ordine scqnentes etiam rore, *c. Ego autem, ne quid dissi-
Ub. 1. nsurpati sunt, fere in prin- mnlem, hos versus puto esse snppo.
Delpk. et Vur. Claa.. Lucret, * *
1602 NOTiE VARIOBUM IN
Bitos. Confer antem cnm hoc loco LdcrcUa»; nequecDiro voxUU*Cbt.
ver«u»quisuntmfniv».9l. nonlongo renli' ¥s. 92. obstat, nam Hontii
post intervallo, ' Tn mibi siiprem» Mcrcator * Cnrrit ad Indos ;' »i ta-
prvscripta ad candida calcis Cur- mcn Terior, non est Incalentior qoam
renti, ipatium prsemonstra callida ilia altcra Lambini lcctio. Creeek,
Musa, &c. Te dnce ut insigni capiam Oioia eurtMf ^. Contrarium in Brnti
cnm lande coronam.' Lami. Venio» aetate dolet Cicero in Bmto cap. 9T.
Tum exhortantttr tpee, Ita omnes feie ' Sed inte IntnenSy Bmtc, dolco; cn-
libri v«t. MaroUns, et Vulg. VotO' jvs in adolescentiam, pcr mcdias lan-
rwm. Lambiniis, Vtmeendi. In qni- des, quasi qnadrigis vehcntem, trans*
busdam libris, ExMat. Ventorm; versa ineurrit miscra fortuna Rei-
coramy quse conscquetur. Gifwt, public».' Qncm prnclaram locnm
Attf^e obdA curtu, ^'e.] AUegoria 90 lubentins addnai, qnod stabUirc
est : et quandoqnidem» qnae mibi ob- vulgatam Lucretii lectionem ▼idca-
stabant, snnt convcrsa, fnrore sedato tur, nt non opus sit in seqnore peri-
ac propitiato, &c. vel, si legamns, nt clitari. Hao.
habent Ubri fere omnes, simi placato 51 EfficiMnt aatmot] Hunc versum,
eonvertafavoref i. c. snnt conversa et ct partem ejns, qoi deinccps scqni-
mntata in favorcm propitinm. Qni- tor, profert Firmiamis adversns cos
dam vir doctos legendum pntat, tuni qni statnas colunt et vcneraatnr, 8.
eonMrto plaeato favore* ' obvia cnrsu' 9. Div. InsL ' cfficinnt hamilci»' an*
autem, i. e. obvia cursni : quod sic tem, i. e. ranreiyovot, ad tcrram abji-
Anratns emendavit: nam Ubri om- eiunt. Lambp
nes liabcnt obvia rurtum. Sic Virg. 57 Nam Bene qm didicere'] Hic vcr-
jEn. 0. 465. *■ teqne adspectn nc snb- siu cnm octo deinccps scqncntilHts
trahc nostro.' idem Oeorg. 4. 198« jam ante positi snnt lib. 5. Lmmb,
' Quod nec concnbitu indulgent.' ct Securum agere avum] Hunc vcrsnm
Lncillius: ' Qnod snmtum atqoe cpn- panllnm immutatnm mutoatus est
las victu pra>ponis honcsto/ Lam6m. Hor. Serm. 1. 5. 101. ' Non ego:
Atque obvia rurtum Qua fuerant, in namqnc Deos didici secnrum agere
quibnsdam, fuerint, Forte, fuerent, sevum.' Lamb, Tertnll. dc
Oifan. Lambinns hos tres versus cap. 46. ' Vaoa ib totum somnta Epi-
suppositos esse puuvit. lUom vide; coras jndicavit, liberans a negotus
nam in Ms. aliter leguntnr ; pro Vin» Divinitatem, ct dissolven» ordinem
cendif Ventornm ; pro cnrtUf i. e. cur^ reram, ct in passivitatc omnia spar-
Hui, ibidcm scribitur rurtum, Faber. gens, ut eventni eaposita, et fortui-
Gifanins, Veniorum (eornm qu» con- ta/ Hav,
sequetur) r:r^r<aalttr tpet, Alii, Vo- 64 Qttid nequeat^ ifc,'] Hic versus,
tOTum, Alii, Quandoftttdem umel haud et pr»terca 10 qui proximc sequitnr,
tegni» conteendere currum Veniotum libr. 1. positos est fere in princip. et
tpet hortaia ett, atque obvia curtu, lib. 5. item in princip. Qooniam an-
Lambinus hos tres ver^ns soppositi- tem fugit me antea admoncre lecto-
tios putavit ; Vossius tandem ad Ca- rem, mihi aliquando visnm esse, et
tnllnm p. 191. seribit : Qttoiido^utdem etiamnnm videri, hunc versnm in
temel intignem eontcendere currum Ven» omnibns locis sic quoqoe legi posse,
torum exhortat peUaeia^ ti omnia mr- Quanam tit raiione, ei quamaUe termi'
tum Quafuerani, tuni ptacato converta nut harent: vel sic, Q«aaaif» tU r«lt-
favore. ' Corrom,' i. e. Navim, * ror- oiie, uique alteterminut harent: id boc
siim' sive retro. Forsan ita scripsit loco prsterire noloi. Nam qood qai-
T. LUCRBTII CARI DU RERUM NAT. LIB. VI. 1603
dan sle legi ¥01001, Qmmam tit niH-
Me, ut^ne^altg termimu kareaty qoo
probo. Lamk,
65 UtqueattetermwuMlutreat^ Sup.
1.78. Gifan.
66 Qao magit erranies tata regione^
Sic rettital : et ita sioe dabio legeo-
dom. Sic eoim loqoimor, 'errare
toto cKlo/ * tota yia.' Jam * tota re-
giooe/ et < tota, via/ idem yaleot.
Sarpe aotem aoimadvertiy a librariis
io ▼oce * ratiooe' peccatnm esse, cnm
nAkma Mribereot pro regiane. si qnis
Umeo malet legi eeeea ratione, ot
habent o<Amo]li codices, tit ooo pro-
baboy ita 000 pngoabo. Lomb. C<r-
ea rationa fermUur. Ita qoidam li-
bri. AIK pleriqoe, tota. LambinaSy
regione^ Oifao.
67 Longeque remUti»] Et longe abs
te rejicis ac repellis. Jo. Aaratas
volt legl rMitfas, at cohaereat cam
iofioitiTO * patare/ hoc modo : tonge'
que renuta» JHie indigna putare, t^.
Lamb.
68 DOe indigna putando'] Sic legea-
dom, DoH, ot ▼algo,patare: sive lega-
ni» remittiiy ot babeot omnes qnos
vidl libri : sive reaMftfs, at volt Aiira-
tus: io qaam lectionem propeosior,
som. Nam rentUtie pro r^ieie mihi
▼tdetnr iosoleiis. Lamh, Putando.
▼olg. putare, Oifao. Alil Longeque
renutaa vel remittis JHU indigna pa-
tare. Ego vero Longeque remUtitf
Diioindigna puUmdo, Neqae ea qaa
alii loterpretatiooe osos snm. Heio-
tfios afitem pvlala. Creecb.
68 AUenaque pods] ' Alieoa' jao-
xit com patrio caso : sic 3. 8S2. ' Aot
qaia nbo veoiaot omoioo alieoa sala-
ris.' Lamb, Cicero qnoqae Acad/
Qfaxst. 1. 11. ' £t 000 oomine omnia,
qnae esseot alieoa firmsB et coostaatis
assensioois, a virtate sapientiaqoe
removebat.' Hav,
69 Detibrata] Com ia aliqnot libris
maoascr. reperissem scriptnm deUbe'
fofa, ego delibrata reposni : qaod io-
ferpretor demionta, et violata, et
qnasidetrita: 'detibrare' enim va-
let, corticem detrahere, ot snpra ex
Festo dixtmas, 3. 1100. ' Nec pror-
som vitam dacendo demimas hiluni
Tempore de mortis, nec delibrare
valemas.' nisi qais malit legi et hic
delimataf et illic nee delimare valemue.
ne delibata qaideni improbo, at sit
tralatio a vino libato et delibato:
qaod libaodo deminntam esse intel-
ligitur. Lam6. Delibaia. Ita omnes
libri. Lambinos, delibrata; male.
Qaidaro libri, deUberata; male. deli-
hata. demiaata, violata; ut proximo
versn. Gtfan, Malim delibatay de-
mioota. Faber. Aa delibrata legl de-
beat certent Lambinus et Gifaniuji,
dnm nentra vox ferri potest. Lege
antem deirataf valde irata, intamque
emendationem Hli qui seqnnntur ver-
sns confirmant. Creeeh. Hla ipsa
Nnmina, quao tn vano metu tlbi ipsi
irata fingls, delibata qnasi illorum
majestate. Recte enim praeter alios
expficat Tnrn. Adv. 2. 12. per con-
taminata, diminuta, violata, non ea
integritate, qna 8ant,et placida pace :
addncitque Ciceronis in Rbetoricis
ad Herenniiim locum : * ille nnlla
voce delibans insitam virtutem.' Ad-
di nieretnr Nepotls alter in Datame
cap. 6. ' ne cognita filii morte aninii
delibarentar militnm.' ubi minus ele-
ganter legnnt debilitarentur, Hav.
70 Violari] Quod fieret, si Dii iras-
cerentnr. ira enim tratornm et ani-
mos et corpora immntat. Lamb,
71 tmbibat] In anioM) habeat, ve-
hementer cnpiat. sic sop. 3. 1009«
* Qoi petere a populo fesceis, ssvas-
qoe secoreis Imbibit.' Sed Jo. Au-
ratos volt legi imbitet, qood inter-
pretatu^, incipiat. valt enim imbito,
as, at, verbam esse conipositum ez
in et ito as, interposito 6, nt * arobi-
go' ex am et ago, ' ambeo ' ex am et
00. Itaqoe et sop. lib. 3. legit imbi»
tat: et apod M. Toll. pro Quiotio
imbitaoeril. Ego * imbitere,' et ' prae-
tcrbitere,' et cetera composita a ver-
1604
NOTiE VARIOnUM IN
lio beto fs U, qnod valet eo is it, ag-
noico: * imbito as at/ non item.
Lamb. M. Ant. Mnrctns, Var. Lect.
lib. 1. cap. 6. Tom. 2. Fac. Crit. pag.
901. et seq. de Ciceronis loco, qnem
ct LambinnR ad Nostrnm, lib. S. 110.
citat: * ImbiberUj tnqnit, scriptum
omnibns litteris in longe phirimis ve-
tustis codd. Sed insolentia locnti-
onis fefellerat alios, qu« Manntinm
son fugit. Meminerat enim, ita lo-
cutum Lncretinro, Hb. 8. et lib. 6.
&c. Ut ergo a Lncretio dictum est :
< imbibat petere/ sic a M. Tnllio,qni
enm Poetam studiosissime legerat:
* imbil>erit perdurere.' Usos eodem
modo et Livius, lib. 2. Ann. < Neqne
memor ejus, quod initio consulatns
imbiberat, reconciliandi animos pie-
bis.' ' tf«c Mnretns. Caeterum et
Grseci mereatbftaf pro ' avidissime ali-
qnid ezpetere'oon dissimili loqnendi
geoere nsorpant,ut vetns apud Atbe-
DKum Comicus, lib. 6. Deipoos. pag.
240. T^ t4j^w &ci ToM fun icflrrcvi-
vero, Ut qnidem nonnuUi legunt, pro,
Kareanyir». Simplex 6i6«r«, eodem sen-
su apud Clandian. occnrrit, in Nupt
Honor. ts. 231. ' Matemosqoe bibit
mores ezemplaqne discit Prisca pn-
dicitia!.' Preig.
73 MagnM irarum vokere flMcitu]
Sic Jocntus est panllo ante, ' Volvere
cnrarnm trtsteis/ &c. et T. Liv. lib.
36.de Pbilippo: * Nosse se spiritns
ejus, nosse animum : scire, ferarnm
modo, quae claustris ant vincnlis te-
neantnr, ingenteis jamdiu iras enm
in pectore volvere.' Lamb.
74 Nec detmbra Deum'] Ista enim
erat vanissima Epicuri opinio, provi-
dentem et omnia cnrantem Deum
terribilem fore et borrendnm, ita nt
nunquam Dei imago in mentem ve-
nerit, qoin metus, timor, anxietas se-
quatur. Creech.
76 DiviM nwUia formai] I. e. di-
vinae formas memoriam refricantia,
vel potius divinas forroae imaginem
perferentia : * nontia ' hoc loco no-
raen est adjectnm, seo adjeetivnm,
nuntitts a um. ut 8np.4. 708. * Nan>
tia pracclari vollus, pnlchriqne colo-
ri».' Lamb. Adde Turn. Adv. 2.
cap. 12.
77 SuMcipere A«c] Nec poteris (in-
quit) Deorum simulacra et imagines,
qu8P pro6ciscontnr et flannt ex eo-
rum quasi corporibos, animo qvieto
concipere, seo in animom tranqml-
lum recipere, i. e. cogitatiooe seo
mente qoieta et tranquillacomplecti:
non poteris de Diis animo quieto et*
tranqnillo cogitare, sed qnoties ii tibi
venient in mentem, tristibns curis
sollicitabere, magnis timoribus terre*
bere. Lamb.
70 Ratio oertMtma] Epicnri doc-
trina, qnae ratiooi consentanea est,
et veras remm canias explicat.
Creeck.
80 Pro/ata] Slc legendom cen^et
Anratns : namlibri volg. habent jirs-
fecia. Lamb.
82 Et ratio tuperum ccfUque'] Ciiro
his congrnnnt illa 1. 127. ' Quaprop-
ter bene cnm superis de rebns ha-
benda Nobis est ratio,' 6cc. Sican-
tem restitni, secutns auctoritatem
librQrnm manuscr. Atqne nt magis
credas vnlgaiam scriptnram, raiio ««-
li epedetque ienenda^ esse corrnptam,
Memmianos sic hal>et, ratio^etelique
ienenda. ex qoa scriptura apparet
omissam esse a librario vocem tupt'
rum: deinde, cnm perspicoe versus
clandicarety incnlcatnm esse- nomen
epeciet. per ' supera ' antcm /icr^aifa
significat. Jam Epicums harnm oro-
nium rernm csusas natnraleis esse
docebat, ne, si Deos in eis rebns ad-
ministrandis occnpatos esse fatere-
tur, eadem opera beatitndinem eis
adimeret: simulque nos metu Deo-
ram, qnornm providentia mnndos
gnbernaretur, contnrbaremur : et ita
vitam soliicitam, et anxiam, et torbn-
lentam, miuimeque tranqnillam cole-
remus. In qno ille magnopere falle*
batur. Sic autem Laertius ; Kal ^V
T. LUCRBTII OARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1605
MkHmv^, mU &mro\V'> '(<i2 8^<y, iccU r jk
oi0T0(xa To^oif , fnffrt KttrovpywKrSt
•npos royi^ciy 8ci ytfM^BcUf ittrro Sior^r-
rovrofy ^ 8iard({ayrofy &c. i. e. ' Jam
Tcro in rebas siiperis, motDm, et
conrersiooemy et defectionem, et or-
tum, et oecftsum, et liis similia, non
oportet esistimare cojnsqnani gaber*
natoris mnnere necessario fongentis
opera fieriyqni haec in ordinem vel
addncat, ¥01 addnxerity qaiqne eo-
dem tempore omnem beatitndinem
continent et immortalitatem. Non
enim consonant^ neqne congrnnnt
negotia, et cnrs», et ire, et gratiss
cnm beatitndine, sed cnm imbecilli-
tate, et timore, et indigentia alteri-
ns.' Vide snp. 2. 1089. ' Quss bene
cognita si teneas, natnra ▼idetnr Li*
ber« continuo dominis prirata saper-
bis, Ipsa sua per se sponte omnia
Diis agere expers. Nam, pro Sancta
Denm traoqailla pectora pace, Qnis
regere immensi snmmam/ &c. Xan6.
CaHqutUwnda. Ita vet Ubri. Vnlg.
niioeiBUy «pfdesfne; nt alibt svpe:
* ratio natnne speciesqne.' Gjf,
Et ruHo caUf tpeciesque tenenda]
Hanc lectionem probo, qoamris a
Lambino rejecta foerit. lUe enim
qoosdam eodices secntns slc edidit,
et rvfto sapmmi cedique tenenda. Qn»
lectio sl fera esset, Lambini tamen
explieationem probare non possero,
qni illam vocem ' soperum ' de Diis
accipiendam existimarit. Nam de
Diis eommqoe natnra non disputa-
bity oisi qoatenns fnlmenillis eripiet,
qno oon satis pmdenter nti videan-
tnr. Qnare r^ ' sopera/ i. e. rk /u»
r4mpoL intelllgendnm esse poto. Spe»
cies autemOctfp/aest sencontemplatio,
nt S. 98. et alibi, * Natnr» ratio spe-
ciesqne.' Faber»
83 F^lmtiM clera] Hoc confirmabit
qood alicnbi in Emendat. dictnm
est, nbi qnidam flumma legi voloit
pTQ/aUnina. Faber.
99 Ccs/t dtrtsis perltdiis} Hoc ad
haraspicom Etrascornmqne discipli-
nam pertinet, de qna sic M. Tull. Ub.
2. de Divin. ' Cvlnm in 16. parteis
diviserant Etrusci. fiicile id qnidem
foit: qoattnor, qnas nos haberaos,
dnplicare : post idem iterum facere,
ut ex eo dicerent, fulmen qua ex
parte venisset.' Lamb, Ut Etrnsci
et Romani factitabant, qni in 4. aot
16. partes, ad Orientem et Occiden*
tem, Coelnm divisere. Faber, Virg.
9. 19. * Unde bvtc tam clara repente
Tempestas^ mediom video discedere
coelnm Palantesqne polo stellas.^
Tameb. Adv. 2. 12.
86 Unde ro2flM] Hie versns cnm
dnobns deinceps sequentibna poste*
rius iterantnr. Iiaiii6.
In utram] Dextram, an sinistram.
dextrte antem partes snnt octo ab
occasn, sinistne totidem ab orta
Lamb,
88 Ineinuaritl * Insinnarit ' hoc lo-
co absolnte positnm est pro snbie-
rit, intrarit, introierit, penetrarit.
Lamb.
89 Qaonaii opmrm caHsas] Hi dno
versos panllo ante positi sunt. Qnare
fortasse hoc temere incnlcati sont.
Lami.
91 Pr^tcripta ad candida edleie] Ex
et feci al seu ad» Pro caleity qiiidam
Iibri,caUts; male. * PrsescripU calcis,'
pro fine cnrriculi. * Carceres- pictos '
dicit Ennins ; ' Calcem candidnm,'
Varro. Nonins: <Calx.' £t acero,
lib.l.deDivin. Gtfan. Cnm olira in
prima edttione edidissem, jHrettcripta
et candida calcit, ego hcc qnsB seqnnn*
tur,annotaram: i.e.calcem prsescrip*
tam et candidam. ' calcem ' antem,
i. e. metam. talia snnt Ula, ' vera
viai,' * nltima natnrai,' < cserala cseU,'
et similia innnmerabilia. Qnidam'ta-
men legi volnnt, pratcripta ad candida
cakitf tfc, nt sit bsec sententia : Ta
mibi, Musa, cnrrenti spatinm ad cal-
cem prasscriptam ct eandidam, pne-
monstra eam calcem, vel mihi cnrrenti
prcmoDStra id spatinm. Nonc igi*
1606 NOTiE VARIORUM IN
tur hanc posteriorein ftcrtpturam as* per vim raenf et iiicUieiu io eu nBv
neroy prsserttm cum eam iii secuuda bets, quibas iDclatus cantinetitr. A-
jam editione comprobarim ac secu- puleias lib. de Deo Socratis boa tatx
tns siin, Adr.Tornebosuasore, etSe« versns deincept conseqiienleis pro-
neca auctore, qoi docet lib. 10. Epist. fert. Lamb.
100. ' eam qnam nunc in Circo metam Carula ecpU\ I. e. celoro c»rnlenm.
dicunt Latini, calcem antiquos appel- Xiaiii6. De meteoris dispntatariis a
las8e,qnia8ciUcet6ni«curriciili88epe tonitru incipity quod varie evplicAt.
calce notaretnr.'Xiajn&. Seneca Epist. et primom qoidem vss. 12. fit iate so«
19. docet eam quam niinc in Circo nos ciim nnbesadveraisventis impnl*
*Metam' dicont Latini, 'Calcem' sae collidnntur ; bsec foit Stoiconira,
an^iqnos appellasse, quia vic. finis Democriti, aliornm opinioi et si ho-
carricoli ssepe calce notaretur. Hinc diernos pbilosophos andiaiBos est ve-
vero licet colligere Liicretinro nuo- ritati proxiqia : siquia vero objiciat
qnam plures qnam sex libros fuisse nnbes raras esse, ideoqae ad taBtom
meditatom, jam eniro properat * ad sonitiun edendnni maxlme inidoneaa,
praescripta candida sopreinae calcis/ dicendiimi quod, licct lapidam ant
Creeck. Tnrnebi OUservatio est Adv. liftti densitatem noa aequanly lamen
2. 12. nbi et hic Ciccronis ex 1. Tnsc. non adeo rar» snnt, quin oives et
locos: ' Nuoc video calcem, ad qtiaro grandlnem cohiberent. Creech.
cum perventnm sit,' &c. Std et si- 06 Coa«tiiTttia] In ApoleiOy cem-
roilis invenitnr ex Varrone apud No- cwraiU. Gifan.
uinro in * calx/ ita emendante Jano SubUme vokmtes] Sic snp. 2. 206.
GuUelmio lib. 1. Veris. c. 4. seu Toro. * Noctornasqne faceis caeli sitblime
3. Facis Crit. p. 260. * Nemini For« volanteis.' Latab,
tuna curruin niissnin a carcere intimo 08 Nec fit eaim soniliu] L e. non
Labi inoffensiim pcr aequor candidum eniiu tonat ab ea parte caeli qiue se-
ad caicero sinit.' Hat. rena est. Contra Horat. Od. 1. 34. 5.
05 PrincipiOy tonitru quatiuntw] * oaroqtte Diespiter....Plerumque per
Vult tonitru fieri ex nnbium concnr- puriim tooaoteis Egit eqooSy volo-
suy ventis contra pugnantibus. Qna cremque curruro.' Idem I^icretius
de re aic Laertins : Bpomia M^xffn infra negat, fulmina caelo sereao, aut
yiy§ff$M «ciTJk wtftifMros iv rou kmAc6- ieviter densis nubibns, auttiy vs. 246.
ftoo'! Twv v«^6y ^cUi}^u^, uaBdwp iv * nam caelo nulla sereno, Nec leviter
rois ii§i4T4pots ieyy^ioiSf vapii rvp^t «c- deusis niittuntur nabibns ninqnaro.'
wtf^vfiofrufiiifotSf fi6nfios iv airroTs» irol i^amb,
«WT^ ^«tf 8i vfpAv^ ircd StoffTiCac», jtoI I>e parte urena] Id enim ad decli-
vaparpl^is, icjtl Kard^tiSf vig^iy ciAif^- nandam miracolorain fidem negabant
rwv KpvrroAAoctfiir. 6tc. i. e. * Tonitrna Epicori. Faber. Id enim negabant
fieri possunt ex spiriius in nnbium Epicureiy ideoqiie Horatiiu Insanien-
cavitatibus conipressione et constric- tem istam Sapientiam relictaras b»c
tioue, queroadroodum in vasis nostiis babet Od. l. 34. 6. ' Naroqae Dies-
fieri soletyquibasabigni inflatis soni* piter Igui corusco uubila dividens
'tiiseditur: tiim etiam ex nubinro rup- Plerninqae, per pomm tonantea £git
tiouibus, et distractionibusy et affric- Eqnos, volncremqne cnrrnm/ &c.
tionibus, et perfractionibua, postea- Creeck,
qoam glaciiiiem qoandam concr»tio- 00 Den$o tunt agmine] Denso acto,
uem adeptae sunt/ &c. Aiut. iib. 2. et qoasi ductu. Idem 5. 272. * idde
ItMTwp. Mt tonitru esse sonituro aot siiper terras fluit agmine dulci.' Virg»
crepUum plagipy quam gignit calor Georg. 3. 360. * confertoque agmine
T. LUCRBTU CABI DE RBKUM NAT. LIB. VL 1G07
certi Torpeot mole nova.' Ideni /En. ^ne igf tnr in eo Upsi tooty quod dici
2; 4S0. * Ihis servtnt agmine dento.' posse ' poodoi abrnptom ' exittima-
Noimulli tamen tiic legi Tohmt denS9 vere ; et tameu non potett. Nam ex-
Mmt migmuu, n quilmt dlsseniio. empla qnidem qu« proferri possint,
Laaifr. nty 'abrupti unbibni ignes,' Virg. ^c.
101 Prmtena, ntque lum comiaiff] ita aliena sunt, nil nt ad confirmatio-
Sententia Irajus loci tnee est : Prv» nem illins iectionis facere possint.
terea (inqnit) neqne nubes tam solido Beinde nec ratlo quoqne onqnam pa-
et denso corpore constant, qnam la- tiatnr, nt dieamns, ' nubes pressm
pidet, ac tigna: neqne tam tenues et abrnpto pondere;' si enim abroptom
rar» sttnt, quam fumi. nom sl essent esset pi»diis,(quattdo nos ad com mo-
Mlidse, ut lapidesy soa gravitate et dum loqui jubent,)tom nnbes non
eno pondere depresss», cadere debe- premerentnr. Insuper non coovenit
rent ; si tenoes, nt nebulai ac funras, rh * abmptum ' cum allato lapidis ex-
non possent constare, nec niveis, ant emplo, qoi hoc loco proponitur co-
imbrels continere : sed dissiparentor. dens suopte motu, sine omni vi ea-
Ittamk. terua, sine impulsu, ^fidkfl, «crra/BoAp,
103 Ihm iMBCi] Leg. IVim ttmn: dec. qoamobrem legendiim, nt in iib.
«t vs. 101. *Tam condeoso.' Creech, qnoqne Mss. legitnr, Nnm etdere amt
104 Nam aut eadtre eimtpto'] Ita et hnOa deberent pondere preeees Ut Utpi-
in vet. nostris. Vulg. Nam eadere amt 4e$; oul, ot ^mas, conetetre neqitdreni»
^krofa; pcrperam. 6</ho. Reposoi ab- 'Bruto' antem gravi est. Festos:
rnptOy sectttos et codioes manoscr. et ^ brutom antiqni gravem vocabant.'
«onnoUos vnlg. in bis Aldinos anci- Unde et Hor. Od. 1. 04. <Qno bmta
qolotes, et Porislenseis, et Basliien- telhis, et vaga flnmina.' Qnin et in
aeis. nam alii habent, Namcadereani excerptis ex Donato etiamnmn ad
hmtOy mendose. 'abropto poodere' AndriamTer. in hKC verba ahoto
antem ste dictnm, nt illod Vh-g. JEn. Mvrv, legitor : «8ic dixit, quasi me-
3. 190. * obrapti nnblbns ignes.' sic tus sit ooRPus brttvm, qood cnm
Piin S. 48. * Defert hlc aliqnid ab- aM^limine moveatnr.' Faber et CV*eee^
raptnm e nobe gelida coovolvens, 107 Dant etiam eanUam, ifc,] Vss.
versonsque,' &c. et ipse Lncretius 8.aUmtonitras explicatio, una enim
lib. «. 214. • Nonc hinc, nunc illinc nnbes vento agitata, aliqoando vento
abropU nnbibus Ignes.* hanc emenda- persciasa sonnm edit ; nec displice-
tionem secutns est injnstissimns at- bit hsc explicatio, si sonitom qnem
qnc impndentinimus Zoilus : suisqoe vela latis theatris intenta, qnem
codicibns accepUm retulit, quasi ego chartSB dimpt», ant suspensm vestes
earo dnaboa jam editionibns non re- vcnto agitat» dant, cum tonitru com-
stitnissem ex nostris. La$nb, Nam pares. Creeeh,
nnteadereabrupted^entp&nderepree» PatuU euper estpt^a owndt] Soper
em Ut lapidee. ' Ita in veteribus no- mondi planitiem. Lamb.
stris,' Inquit Oifanins; *vulg, Nam 108 Carbaeu» ut qnandam^ I. e.
cadere ant bruto deberent pondere pree- qoeBwdoiodom interdnm velum thea-
sff,perperam:'bisredargnendns:nam tris intentum sonitum edere solet.
primmn, eam emendationem a Lam- Qnidam legunt magni» intenta traehe-
bino habebat, qnod, pro sno illo can. Ue, exislimantes, Lucretiom hoc loco
dore solenni scilicet, dissimulavit : vela significam antemnis olligata,
tum, quod alterum est, pessime ju- (tracbelnm enim media pars mali
dicavlt ; sed hoc ei cnm Lambino ent,) com ea vela significet polins,
commonennncqoldemfaerit. Uter- q«» lolebant theatris prsMeodi,so-
1608
NOTiS VARIORUM. IN
lisi Mt imbrii arcendi caasa, atappa*
ret ez illii versibus qni legantnr 4.
7S. ' £t f olgo facinnt id lotea, mssa*
qoe vela, Et ferragiDa, cnm magnii
intenta theatrt9, Per roaloB, &c. Nam*
qne ibi consessnm/ &c. Lamb, Sne-
ton. in Vita Calignla cap. 26. *■ Ola-
diatorio mnnere, rednctis toterdnm
flagrantistimo sole velts, emitti qnem-
qnam vetabat.' Hav»
109 Dat crepittiM murog inier] Sic
babent aliqnot libr. manuscr. et non-
onUi vnlgati : in bis Veneti Antiq. et
Paris. Alii, maltn inter, Lambin. ilfa-
Im iMfer. Ita qnidam libri ; et snp.
4. 75. In vct. quibnsdam aliis : mu-
ra$; etiam bene. Gifan, Nam ob loci
nimiam amplitndinem trajectis malis
vela intendebantnr. Faber. * Carba-
slna autem vela primus in theatmm
dnxisse tradilnr Lentulus Spinter
Apoilinaribus ludis.' Plinius 19.1.
vid. 4. 7S. Creeeh,
110 PeiulatUilnu Earie] Alias peiu-
Utntibua auria, Lamb.
111 FragiUs] Crepitantes : alibi
' aridnm sonnm ' dixit, quod et ser-
mo Oallicus nsurpat, toi aon sec. Fa-
ber. Virg. Ecl. 8. 82. < Sparge mo-
lam et fragiles incende bitumine lan-
ros.' nbi lanros 'fragiles' (docente
Tumeb. Adv. 19. 27.) nt noster
chartasi vocat propter crepitom et
fragorem ab iisdem editom. Hav,
111 Commeditatur] Tralatio. Sic
Hor. Od. 4. 14. 28. ' horrendamqne
cultis Diinviem meditatnr agris.'
£aiii6«
114 VerberibuB] Sic snp. 6. 956.
* Verbera ventornm vitare imbreis-
qne coacti.' Etiam ' verbera ' soli
tribuit eod. lib. 5. 1102. ' £t (qnanto
magis snbintell. iwh Koofov) radii so-
lis cogebant nndiqne tcrram Verbe-
ribns crebris exlrema ad liroina aper-
tam/ &c. Lamb.
PUmgunt] Verberant. Lamb.
116 FU quofue enim iuterdum] Ali-
qnando tonitnis moraiur est stridori
simile, id vero fit cnm nnbes nubis
alterjna latns radit, inde enlm oritor
iste Btridor qnem vs. 118. vocat ' ari-
dnm sonnm.' vss. 6. Creeck,
117 Radentes corportB tactum] Sie
Mstitniy conjectnra dnctns. Vide,
qnaesoy snp. 8. 1046. Hac in re f«-
pissime variatnin est. ' Tactas cor-
poris,' pro corpore. Vide Indice».
Vnlgati, et in libris fere, traetum» la
qaibusdam libris, e corpare traetum,
Omnia mendose. Gifan, Radiutes
corporie Cracfvm, sni corporis agmep,
sen ductum, et eztremitatem radra*
tes. Zoilns mavalt legi corporie tae»
tum: idqne interpretatnr, corpns:
qood plane non placet. Sic autem
dixit 'corporis tractnm/ ot lib. 2.
* flammamm tractns :' qnod Virg.
Oeorg. 1. 867. smulatns esf, ' Flam-
maram longos a tergo albeacere trac-
tus.' Idem Lncret. 1. 1003. * cvi
tractum,' 'Quod neqne clara soo per-
currere flnmina cnrsn Perpetno pos-
sint aevi labentia tractu.' Iiaai6. In
qnibosdam, corpore iractumy male.
Oifanins antem legit, corporiotaetum ;
additqne, ' ^Tactus corporis,' procor-
pore, * tactns aoimi,' pro animo,'
Nng«, nt in notis apparebit: si qnid
mutatum velim, legam, Diterao motu
radentee corpora tractim : sed nihil ne*
cesse est. Faber, Corpori» tactumy
i. e. CorpnSjOifanins : ridicole. * Cor-
poris' antem ' tractnm ' nihil elegan-
tius ; nara nubes diverso motu de
latere euntes totnro corporis tractnm,
ab altera nsqne ad alteram extremi-
tatem, radnnt. Creeeh,
118 Aridus unde aureis] Profert
hunc versnm Nonins in voce * ari«
dns.' Lamb,
Terget] Radit,mnlcet, tangit Tfi«
latio ett. Lamb, •
119 Exierit donec regionibus] Donec
calor ille et ignis compresans erope-
rit e nnbibus. Lamb, Exierit Mallem
Exierunt : Nobes vla. Creech,
120 Hoe etiam pacto^ifc,] Vss. 11.
Ventus in nube inclnsoa farit, inde
mormnr; tandem factoimpetu eram.-
T* LUGRKTIl GARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1609
pit ; inde lioiTeiidtts iile fragor. Qaa
ntiooe Plinios declaravit * posBO
tpirilom nobe cobibKanii tonere^ na-
tnrattningalantesonitnmdum rixe-
tar, edito fraf ore dom ernmpat, nt
la mcmbrana spirita intenta.' Sl ri«
dere libet» yid. Aristophaiiis Nabet
Act.1. Sc.4. Cretch^
liS INiiflMtMe] Discesaissey disso-
late tuit^ diropta esse. Lamb.
129 JVoecUe] Kororyif, ycI loffiat
JMyiof , Ycl AaiXaf . Lamb»
1S4 NuMui ntwtit aeu} la nubeis
sese indait, atqne InsiBnaYit: 9ts%
nnbibns inY(dYit. Lom^.
1S6 Cogii, uti Jiat spttso eava, iftJ]
I. e. nno Ycrbo, inflat. Lamfh
127 CsmMovit] Melios quam Com*.
tummi. Crecch.
128 Ptri^rrierepo SMitf «] I. e. soni«
tn borribiliter crepante: ycI sonita
terrorem intercrepandnm incotiente.
Lumb^ Eandem yocIs horridaB com-
positioaem in Varrone agnoscit Pal-
mcrios Spicilegior. p. 786. in Face
Crit. abi apud Nonium in < crepare'
legtt Perierrienpaa voeibue volHami om-
re» uofgiy pro vnlgato Propter erepaSf
ife, HaY.
Dat sttisa] Procella emissa edit
fragorem. Lamb,
129 Nee mirum^ eum pUua aninue
oefwak] ^Plena anime/ i. e. plena
Ycoti. Sic Varro Antanabatis : ' Ani-
aia at conclosa id Yesica quando est
arcte ligata, si percnleris, aera red-
det.' Hor. Sat. 1. 8. 46. * Nam, dis-
pioiasonat quantam vesica» pepedi
Difllssa nate 6cn8.' £t Epicurus
apod Laert. Bporrbs Ir^erox ytFtaOm
Kor^ irre^MffTOf h roZr uoiXAfuun rS^
Ft^Mr MKiprw^ Kt/BAttop h to7s ^tur4'
pois &77f(oif» &c. 1. e. ' Tonitra an-
tem fieri potest ex spirito io nubets
cavas involoto atque intorto, qoem-
admodam in Yasis nostris ab igni ln«
flitis edi sonitnm Yidemns,' Qnss
verba paollo ante protalimus. Lom6.
180 Dtfplosa] I.e. cam roagno soni-
to diraptaet discissa. osos est eadem
Yoce Horatias cnm de eadem re 1o«
queretar,in eo YersOyqnem proxime
protoli : et idem Lncretius inf. 284.
* displosa repente Opprimere nt caeli
videantnr templa snperne.' Lamb,
181 Eot etiam rofto, ^c.] Nnbea
qnasdam videmns quc arborum ra«
mosarnm instar habent partes emi«
nentes, et hne illnc projectas : has
si venti perflare condpiaotnr, toni-
tm seqnetur ; qnippe cnm venti den«
sas sylvas perflent, rsml ab illo agl«
tati fragorem edont. vss. 5. CreeeK
182 Cur aonitui /aooal] Sic resti"
tniy cnm lib. et mannscr. et typis ex«
cnsi mendosi essent, neqne inter se
congruerent. Alii enim habent, «I
faeiaat : alii, eurfaciamt : qnos seca-
tos snm. Est etiam ratio (inqnit)
qnamobrem venti, cum nnbeis per-
flant, sopitns edant. boc demonstrat
a simili. Lamb,
KajRosa] I. e. qaae non sunt sequa*
bilia, sed, arbornm ramosarum instar,
partibns constant eufinentibus, el
huc illnc projectis. Tralatio est. sic
2. 446. primordia nonnolla dizit esse
qnasi ramosa. ' Haec magis hamatis
inter sese esse necesse est, Et quasi
ramosis, alte compacta teneri.' Pro-
prie usnrpavit 5. 1095« * £t ramosa
tamen cum ventis pnlsa Yaoillans
iEstuat in ramos incnrobens arboris
arbor, Exprimit,' &c. LaM6.
184 FUmina Cauri'] Cannts, sen
Corus, ventns est spirans ab occasn
estivo : qnem Oraeci bpyioyrp^ appel-
lant. sic snp. l. 291. * Sic igitur de-
bent Ycnti quoqne flamina ferri.' et
snp. 5. 74. ' Etesia flabra Aquilo-
num.' Lamb,
135 Frundesl Ita vet. libri. Gifan.
136 Fit quoque ut inlerdam, 4^.]
Nabes etlara rnropi potest, cnm ven-
tns ex adverso in ilUm iropingitnr,
atque inde tonitro: vss. 5. Ventos
autem posse ntibes permmpere nemo
dubitabit, qui vidit eversas arbores,
et radicitus evnlsas. Creech.
Valii^ tis ikeiia oenli] Vis incit^
1610
NOT^ VAAIORUM tM
yiiinciUU. Sic 1.872. < Principio
venti vis verl>erat inciu poDtun.' et
5. 1093. ' MulU videmus enim cs*
lestibas indU flaroniis Fulgere.' et
boc lib. 294. ' Est etian cnm tis
^trinsecns incita Tenti/ Ste, Lamb,
137 lmp€t€\ Impetn, ut 2. 326.
* Transmittont valido qnatientes im*
pete campos :' iteroqne snp. et inf.
compluribns iocis. Lamb,
. 139 Hic M Uniar ut, ^c.] Oido
fst : Cnm tamen liic, aerape in terra,
ubi lenior est, qaam in regione ae-
rea, et in partibus mundt snpernis,
arbores altas radicttnt evellet. ' Cnm'
jnnxit cum indicativo : qnod M. Tnl»
lio et l>oni8 scriptoribnsusitatam esl ;
tametsi secns existimet vulgns. Ltmb,
141 Sunt etimmflueiMi, Spe,} 81 hsM:
omnia displiceant, tandem concipias
aerem Unquam vastnm mare, in qno
nnbiia sint flactus ; illa demnm col-
lidasy et illuni, qoem in mai'i sestnoso
sentis, In aere senties fragorem. vss.
5. Creeek,
142 Quod idtmftt] Nam in flnmi-
nibns magnis magni sspe flnctus ez-
citantnr. Lamb.
144 Fii quoque, uH e nubej Ita vet.
libri. Vnlg. ubi, Oifan. Fit quo^,
ubi € nube, Slc legendum : et ita
liabent libri omnes et manuscr. et
vnlg. Eo dico, quod alii honc locnm
depravamnt, qni edideriint, Fii 9110-
que lUt, i^e, nam verso ab hoc tertio
particula «/, qna desiderabatur, sno
loeo ponitnr in codicibns eroendatis,
faoc modoy Tgnem eentinuo ; ui magno
oktmore trueidet, Lainb. Qnldam Phi-
losophi docnernnt a stellis in madi-
dam nobem decidentibus, et cum hn-
niore coHoetantibuSy stridens tonitrn
oriri : loco stellarom Lncretins vss.
6, assomit ignem ftilniinetim, qiil e
irat»e arida excussus In nubem humi-
dam tanquam fermm candens demer-
gatvr. Creech.
. Enube'] Arida scilicet. Lamb,
/n ifK6ffli] Uvidam et madidam.
Lmnb,
145 H«e} Nnl>ea madida et «vi*
da. Ljumh,
146 Uagno dmmro tmeHetl Tra-
latio eat in voee elmmore: nisl Ibtte
legeadnm sit dangort : qnod qnibns-
dam vide4nr. Lamh, Magno cnm atri*
doreexiingnat. Crrrcfc.
147 Ui ealidU] A simni. Lamb,
Oiim] Aliquando. Lamb,
148 StfidU]Strkiit,0iB\t\6oH, ter-
tiae. Sic apnd Hor. Sat, nlt. Kb. 2.
77. 'Siridere aecreta diviaoa «nre
aasiirros.' Lamb. Hor. Sat. 2. 8. 77.
* Tnm in lefclo qnoqne videres Stri-
dere secreta dlvisos anre aaanrros»'
Creeek,
149 Aridior porra, ^r^.] Ne riiqnam
prmiermitut cansam tOBltms, jam
vss. 6. Nubem ipsam accendit, et
qnoniam Lanras, aliseque rea accen-
asB crepitant, idem etinm ovbes
posae coBtendfft. Creoeh,
Aec^ igmem] Sic snp. locntns ett
5. 608. ' Acdpere ex nna acintilla
incendia past im.' Lamb,
151 Laurieomoo] Lanris vestitos et
ooopertos, Lamb,
162 Tmbino «mforiMi] l^mrpo^
hwifiMf, Sic enim interpreUtnr anc-
tor vocnbnlarii Latlno-Oneci, s«pe
a me commemorati. I^an6.
162 Noe reo uUm magio] * Lanras'
(tnqnit Piin. lib. 15. cap.ult.) <mani-
festo abdicat igneis crepitny et qna-
dam detestatiooe, interaneoram etiam
vitia ligno torqneate. Tlberiam prin-
clpem tonante cselo coronari ea soii-
tnm ferant contra fnlminiira nietns.'
Lamb,
Delphku kmruo] Dno Unraa geoera
tradidisse Catonem scribit eodem
loco Piinius, Delphicam et Cypriam:
Pompeium, Lenoeam adjecissey qnam
^ mastacem ' appellavit ; aed dici po-
test, * Uurnm Delphicam ' a Lncretio
appellari, qnasi Apollineamy qnod
ApoUini Detphico sacra sit. Lomb,
Lannia manifesto abdicat ignes cre-
pitn. Dno ejoi genera tradit Cato,
Delphicani et Cypriam : Plinina Hist.
T. LUGRBTII GARI DB itBRVM NAT. LIB. Vi. 1611
Nat. 16. SO. Apollini wtibm grata
(vid. Plin.) qnia •pectatissima erat
io Paroasfto monte, et, ol ait Hesiodi
interpres, iwtpyu wphs iv9ovauurfu>6s»
Nota etiam est de Daphoe labnla:
Ovid. Met. 1.656. ' Coi Deos, At
ronjnx qoooiam mea non potes
esse» Arbor eris rerte, dixit, mea:
semper habebnnt Te coma, te citba-
X9y te nostr», Lauroy pbaretrae.'
Cretek,
164 FlMMta erepitante] Sic Virg.
Georg. 1. 85. * Atqne levem stipu-
lan crepitantibus nrere flammis.'
notat Macrob. Sat. 6. 4. Lamb,
166 Detuque etgpe geli, ifcJ] Deinde,
cnm tonat, mnlta glaciei fragmina
et grando decidunt, prsecipot in par-
tibos septentrionaliiins ; ideo conge-
lataruro Jiubinm disroptioni fragor
istejore adscribatnr. vss. 4. Creeeh.
GeUi < Oelus, li/ et « geln, In/ in-
qoit Non. Sic snp. 5. 206, ' Assi-
dunsqne geli casns mortalihns an*
fert.' et inf. 629. * Et vis magna geli,
magnnm dnramen aqnarnm.' Potest
fieri tamen, nt sit hic neutri generis,
gelnmy li, lo : qoemadmodnm et ibl :
' Assidunsqne geli casus^' &c. ' £t
vis magna geli/ &c. Sed si in his
locifl dubitationi locus est, nnllus est
tn illoy inf. 877. * quasi ssepe gelnm,
qnod continrt In se, Mntat, et exsoI«
vit glaciem,' &c. Perspicue enim in
eo versu nentrnm esse declarat rela*
tivnm * qnod.' Lamb,
167 Cot^erdt] Complet| et conden-
sat nnbeis. Xiomi.
169 FMlgit item] Nnnc de fnlgore,
qnod ^fwt» nominant Graeci. De
qno sic Laertins : Koi iarpareA V
iaa&rws yhwrrai KorriL wXeiovs rpimous,
jcol T^ Korii wapdrpti^ accd c^Kpavtruf
yf^fir 6 wvpbs iaroTektffTuebs axflH^^f^^s
i^joKuiBaiptiWp iurrpeariiif ywv^» ksX Kxn'
iapartffii:^ ia tmt m^» &C. i. e. ' £t
fnigura sen fnlgetra similiter plnri-
bos modis finnt. Nam et ex afiric-
tione ac collisione mibinm figiiratio
ea, qu» est ignis effectrix, lubrice
elabens, fulgnr gignit : et ex nnbinm
ventilatione a fiatibns, qui huuc ful-
gorem rtficinnt : et per expressionem,
rompressione nubium facta« vel ab
ipsis inter se, vel a ventis/ Acc.
Fttigit antem legeodom, non fuiget :
et ita Noniiis. stc 5. 1093. * Multa
videmus enim caslestibus incita flam-
mis Fnlgere.' idem infra : 21S. * Ful-
gititem, ciim rarescunt quoqnenii-
bila ca*li.' Lamb, Ita hic Nonius.
Vulg. Fenet, Gifan. Hactenus de
tonitxo, drinde de fulgnre inquiritur,
quod ex indnratis nnbibns inter se
coUisis exprimi potesty nt e ferro,
silice, aot ligno ; nam in nnbibns non
minus quam in istis rebiis semina
ignis latere pntandum est. CreecK
Jgnie eum sfBitJia] Aristot. lib. 2.
furttop, folgor vnlt esse ventum e nn-
bibns expressum, tenui et invalido
incendio inflammatum. Lain6.
160 Ceu lapidem n Pereutiat lopii]
Snp. 1. 88S. ' Cnm lapidi lapidem
terimns, manare cruorem.' Lamb,
165 SedtonUrumftt uli^ife.] Aristot.
eod. lib. Tbforai M /mt^ rifi> «Aiiyj^
Kal &rrfpor t^i Bporr^s* hXXii ^aWrai
npirrepopy Zik rh rV ^^ vporepw r^s
iuanis, i. e. * Fit autem folgnr, sen
fnlgetrnm, post plagam, et posterioa
qnam tonitm: sed cernitnr prins,
propterea qood videndi sensns cele-
rior et acrlor est, qnam aoditus.'
JLami. Si vero tonitrn et fulgur ex
eadem nnbium collisione, cnr cerni-
tur fulgur anteqnam aoditnr tonitm?
Nempe vss. 9. qnla Inx sono est ve-
locior, imo omni eaperientia proba-
tnr speciem rei visibilis sono velo-
cius transferri. Crefch,
164 Qnta smper ad amres] Vera
ratlo est, qoia rernm visibilium spe-
cies semper praesentes suot sensni ;
sed sonomm alia ratio est ; qni scili-
cet, nisl collidantnr, ct tnndantur
corpora, non emittnntur. Faber,
166 Adveniuni] Res quBe anditn
sentiuntur. Iiam6.
166 Cadere h quem] Utitur alio ex-
1612
NOTiS VAKIORUM IM
tmp\o Aiistot. illo eod. loro, nerope
rcinigationifl, his ▼erbis: AnXot 8* i^
^p&ria T&v rpiiipw, l}8i} yiip h^np^pAmw
H^cv r&5 K^ms 6 itpSkrvs iupueutiTtu ^-
^s Tiis KantfiKeurias. i. e. * Declarat
antem trireminm remigatio. Nam
tom demnm primns agitationis remo*
mm Bonitns ad anreis perYenit, cnm
jam rpmiges itemm reroos snblatos
inferunt.' Epicor. antem apnd Laert.
sic bnjns rei caosam multis verbis
explicat : nporepui^ iurrpearii rqf fipor-
rijr Ik Toiq94 twi mpufrd/irH tw ^o^Snf^
8l4 Th S/M Tf Th WWpM ipiwlwTW, I^M-
BftffOoi r^ iaTptn^s &vorc\f0Tur^y oxii'
fuerurfjAof, fforr^fioy Bi Th wvw/ul iwvXo^
pmow Th» fiififiov &iror€Af «^ rovrey* jral
KOT^ ffumHroft^ hpu^vripmfy ifia r^ r^-
X« frwTontrfy^ inxf»iv9at vfihs iffias r^
iurrpaiw^. ^cpf «V 8i r^ fiporrfyfy koB'
dmp hr* ivUiv l| &vooT^!marof 9c»-
povfihwy koSl wKiiyds rtvas wotovfUvoiiy,
i. e. ^ Anteit antem folgnr tonitrn
talt casn nnbeis circnmsistente, qnia
eodem tempore, qno flatns in nnbem
incidit, extmdatnr ea qnae fulgnr
creat figuratio, posterins vero flatns
expressns hunc sonitum edat, et
ntroque «imul incidente, fulgur ce-
leritate ad nos contentiore utatur:
tonitrn autem tardius sit, queniad-
modom evenit in quibusdam qoae ex
intervallo cernontur, et ictus qnos-
dam gignnnt.' Pllnius eandera brc-
Tius 2. 64. ' Qnoniam lux/ iuqult,
* sonitn est velocior.' Lamb.
167 Arboria otfc/ifm] Arboris aog-
men: arborem. Slc 2. 481. * Esse
infinito debebant corporis anctn/ et
5. 1170. * mirando corporis auctu.'
Jjimb
168 Per aureia] Alibi legitur per
auras. Lamb. Per auria. Quidam
▼nlg. aifniff, male. Ita snp. * tergere
anris.' Gifan.
169 Fvlgorem'] Fulgur. Nam (ut
alibl diximus) alterum pro altero su-
nit Lucretius. Lamb,
170 Partt^ fttt mitiitur] « Pariter
igni|' i. e, in eodem tempore, atque
ignis. slc loqoitnr Hor. Epist. 1. 10*
6. * Annnimus pariter vetulis notis-
que columbis.' Lamb. Pariter igsA^
nt : * naturs convenienter ;' * eadem
turpi/ &c. Preig.
172 Hoc «Itam paeto] Aliam eait«
sam aflfert fnlguris. Lom^. Qnod si
tonitrn fiat Yeiito nnbes perrampente,
fulgur quoque fit ab eodem vento
pernici motn, dnm inter nnbes rota-
tur» accenso. v»s. 14. Hos versns Oas-
sendus, et qni illum seqnnntnr, per*
peram interpretati snnt. ClreedL
FofKcrt loca lumine tiuguut} Nobet
* tingnnt loca lumine :' i.e. illostraiit,
et quasi colorant. sic 6. 672. * Perve-
ninnt nostros ad sensns, et loca tin*
gunt.' Al.et locafulgeni. Larob.
175 Feeitf ut ante^ coiwn, docuS]
Ordo est: fecit spissescero cavani
nobem, ut ante docui. Sermo est
implicatus, ut sup. 1. 755. ' Qnornm
ntrumque qnid a vero, jam, diatet,
habebas.' Hoc autem docutt eodem
lib. paollo ante, vs. 124. 'Cumsnbifo
validi ventl conlecta procella Nnbi-
bus intorsit sese/ &c. Lamb,
177 Plumbea rero Glans etiam'] Sic
inf. S05. ^ Non alia looge ratione, ae
plnrabea ra^pe/ 6ce. Lamb. Longum
esset, si poetarum et bistoricomm
veterum testimonlis uti vellem nt id
probarem. Sed inter fabulosa anti-
quitatis referendiim id putem ; neqne
mngis vernin esse, qnam quod de sa-
gitta Acesta: in 6. scripsit Virgilius,
quie exarsit et in ventos abiit. Faber
et Creech,
178 Volvenda] Volnbilis, vel dum
volvitnr, ut sup. 5. 1275. < £t volven-
da vtas cominotat tempora rcrum.'
Lamb.
181 Sietanlia] < Nictare' (inquit
Festiis) 'est ocnloram et alioram
membrorum nisu sappe aliqnid con««
ri/ Vid. cetera apnd eundem, et
Paulluro. Sed hic * nictantia' trans-
late positnm videtor pro micantiV|
seu vibrantia. Lamb.
182 Adiicit aureis] Lacessit et pro-
T. LUORETIl CAR^ DB RBRUM NAT. LIR. VI. 1618
Toeat tiiillendi senKnn. Sed qnid ti
dicam legendum adiigit awrei$ : ut in-
telligamos, *■ adligit' essc prsesentis
temporis a verbo tago, is, it,qno iite-
bantar veteres pro tango? sic snp.
S. 936. * Nec desideriiim nostri nos
adtigic biliim.' Vernmtamen nihil
mntare ausim* Lamb. Al. aitigU.
sed eadem significatio est. Fab, Alii.
Qd/Sdif et Palmerins adligit, Pro
ntdanlia in prscedenti verso quidam,
wmUtmtia, Creecb. Vide Palmer.
Spicileg. pag. 754, tom. 4. Fac. Crit.
Preig.
183 Ocidof ad Iwmna nottroi] In
aliis, ocuhruM ad lumina nostra ; male,
nti puto. Gifan, Ordo est: qnam
Inroina, qusp ad ocolos nostros perve-
niunt. sic antem legi debet, nt ego
exciidendum cnravi, non, ut volgo
legitor, oculorum ad lumina nottra.
Hanc etiam leclionem approbavit
et secntns est Zoilus, nt a se reper-
tam, ant excogitatam. Lamh, De ve-
ritate bnjns lectionis oculos ad, uulla
soperesse dubitatio potest ; sic solet
Lncretins, nt svpins a doctis inter-
pretibos monitum. Ut : ' honc prop-
ter,* * variis de/ &c. Preig,
184 £1 stjRiU alte exsiruciia] I. e.
et siinal exaggeratis, et coarervatis.
sic loqnitnr inf. 245. ' Fulmina gig-
nier e crassis, alteqoe pntandom est
Nnbibns exstrnctis.' Lam6.
185 Impete miro] L e. roira celeri-
tate, sen roiro impeto. sic 4. 001. de
navi loquens, * £t manas nna regit,
qnantoris impete enntero.' et 6. 606.
de «ethere : ' Ipse snos igneis certo
fert impete labens.' et infra de dn-
minibns: 'Nnnc ea qno pacto gig-
nantor, et impete tanto Fiant,' &c.
Lumh, Id qoidem ferri potest : at
roeliiis agmine, Creech.
186 Tfec iibi sit fraudi, ifc,] Nec
te decipiat : vel, et vide ne tc indo-
caty qood ex locis infemis roagis cer-
nimos, quam late pateant nnbila,
qoam qnanta sint altitudine, et qnam
in «Itam et snrsom versns exaggera-
ta. < Inferne/ i. e. ex terra, ex loco
infimo, seu inferno. Neqne vero est,
qnod qnemqnani moveat nltima syl-
laba correpta: est enim bretis. et
ita de * snperne' sentiendnm : ut 4.
441. * et recta superne gnberna.' Ve-
runtamen non dissimulabo, in quibns-
dam lib. legi iitfema: quam lectionem
si probabimns, paollo aliter hnnc lo-
cum explicabimns. Lambin, Jnfime.
Inquibosdam libris, infema. Gifan.
lo errorem inducat, Faber, Vss. 17.
Scropulus propter nnbes visas, non,
ut lataSy ita profiindas, ideoque non
istis foroacibus, et spelnncis, quas
fingity extrnctas. Hone eximit. £t
qnaedam snbjongit de vento inter
nnbes fremente, et tandem com ful-
gore erumpente. Creech,
187 Quam sursum, tfc,"] Ordo est :
qnam qnid cxstent snrsum exstruc-
ta, i. e. qnam qoantam extent snrsum
versns spissa et densa. QuQd si qnis
malet legi t^fema^ totnm hunc locnm
sic declarabo: £t ne te decipiat,
qnod nos magis videmus, qnam sint
lata inferna, i. e. iufernae nubinm
partes, quam sursum exstructa, i. e.
ese partes, qnss snnt sursum versna
exstrnctae ; qnid exstent, i. e. quan-
tum emineant. Lamb,
188 Coniemplaior enim] Sic snp. 8.
IIS. ' Contemplator enim, com solis
lumina cnmqne/ &c. Lamb,
191 Atqueurgeress^^ema] Ita vet.
libri. Gi^an.
192 Sepultis undique ventis] Sedatis
et stratis ventis. Tralatio est. sic
Gra^ci dicnut K0ifdi§tp M/mvs, i. e.
sopire. Lamb, Ut alii, aopi<it, ab ea-
dem metaphora. Paber, Virg. 2. 266.
* Invadnnt nrbem somno vinoqne se«
pultam.' Tumeb, Adv. SO. 19.
194 Speluncasque vehU saxis penden-
iibus structas] M. Tull. lib. l. Tusc.
Quffst. ex nescio qno poeta: *Per
spelnncas saxis strnctas asperis,pen-
dentibns, Maximis.' Lamb, In spe-
Inncis enim saxa videntur pendere.
«Pendentia tecta' Virg. et pas5im
1614
NOTi£ VARIORCIM IN
poetae. Creeeh.
195 Tempetlate cowta] Sic loqnitnr
et Cssar lib. 7. de B. O, < Qaod
magna subito erat coorta tempestas/
Idem Lucret. 1. 762. < Aut ita diffu-
gient, nt, tempestate coorta/ &c.
idem inf. 457. *Usqne adeo, donec
tempestas saeva coorta est.* Virg.
10. 405. * Ac Yclnt optata ventis aes-
tate coortis/ Scc, Lamb,
196 Magno indignantur mvmttcre
claan] Sic Virg. JEn. 1. 59. < IIU tn-
dignantes magno cum murmnre, mon-
tis Circnm danstra fremnnt.' LanU^,
200 Convolvunt] Corradunt, colli-
gont. Lamb.
E Nubibus] Leg. /n Nubihua, Id enim
tota postulat sententia. Creeeh.
202 Fuherunt] Fnlgorem concep*
tum ediderunt. Lamb,
203 Hac etiam] AIi)i cansa fnlgn-
ris, qnia nnbes multa in se ignis se-
mina contineant. Lamb. Non tan-
tum ignis in nnbibns circnm rotatus
accendi potest, sed ipse nnbes multa
ignis corpnscula sive a sole, nt dociut
Empedocles, slve aliunde accepta
continent Id enim splendidos et
flammens color quarnndam nubium
demonstrat ; ista autem corpnscula
a vento, compeilente etcomprimente
nnbes, expressa fulgnr efficinnt. vss.
11. Creech,
204 LiquidQ Lncidl, vel pnri, vel
effuti et abnndantis. Macrob. Satnrn.
6. 5. Lam6. Maro item Ecl. 6. S. ' Et
liquidi simul ignis.' Ubi Serviusper
' pnri et fetherii ' explicat, locnraque
praeter hunc Lucretii etiam Cicero-
nis, qui dixerit 'ignitum liqnorem/
adducit. Alias enim siccae rei aridae-
que haud convenit ' liqnidi ' epithe-
too. Lactantium boc qnoqoe, nt pln-
ra, imitatum docnit Turneb. Adv. 10.
8. cnjusantiqui scriptoris hsc snnt
verba 6. 11. ' Alind ille a nobis exi-
git lumen, et quideni non fumidum,
sed, ut ait poeta, liquidum atque cla-
rum, mentis scilicet.' Hav,
207 PUrumque colaa] Utraqne snnt
usitata, * color,' 'honor,' • timor,'
Mabor,' 'vapor,' *odor:* et ♦colos,'
*hono8,' «timos,' «labos,* * vapo».'
Nonios io voce « vapos,' et * odos/
Lamb,
208 Quippe etenim aoli$ de bumine]
Hanc sententiam tangtt et refellit
Aristot. lib. 2. fierwp. Kahat nvts
XiyovaWf its h ro75 ripwtv ^y^lwrcu
vvp, rovTO t^ 'E^veSoicX^f fUif ^iftf^iy
^VM rh ifor^ptXafLfiairSfigito» hc raSr tov
iljKiov bjterbftt»* 'Aya^ery6pas S^ ia rom
iuf€o0w aiSipoSf t 9ij iattpos uaXtT «^
jcorcvfx^iv bwOcr Kdret, i. e. * Atqni
ainnt nonnolli, in nnbibns ignen in-
nasci: hunc antem ignem Empedo-
cles qnidem dicit esse eum, qni eom-
prehenditur et concipitnr ex radlis
solis : Anaxagoras autem ex snpre-
mo sthere (quem ille ignem appel-
lat) superne deorsum delatnm,' Scc,
Lamb,
210 Hasce igitur] Slc babent Hbrt
fere omnes manuscr. et nonnnlli vul-
gati: alii, Hasigitur, Lamb.
Agewi] Impellens, incitans. Lamb,
211 Expresta]'t^€$?iifjLfjuha. Lamb,
212 Qute faciunt Jlammcs fulgere]
Qn« facinnt, nt flamma exsistat, et
fulgor oriatur. sic ioquitnr et alibi :
nt siip. lib. prox. 760. « Quae faciunt
igneis interstiugni, atque perire ^
et cod. lib. snp. 661. 'Quae facinnt
solis nova semper Inmina gigni.' et
eod. lib. 702. * Qui faciunt solem
certa de snrgere parte.* et hoc Hb. 6.
175. * Fecit, nt ante, cavam, dociii,
spistescere nnbem.' et 3. 101. * Har-
moniam Graii, quam dicnnt, qnod fa-
ciat nos Vivere cum senso,' &c. ad
quetn locum plura exempla congesta
sunt. Lamh.
21 S Fulgit item] Alia cansafolgn-
ris, non QujnsHbet, sed ejus qnod fit
sine terrore. Hunc versnm profert
Nonius in verbo ' fiilget.' Lamb, Mo-
do dixit semina ignis, qnse in nubibus
continentnr, vi et impetu venti ex-
primi ; jam v.ss. 5. licet oon expri-
mantur, tamen diductis et distractis
T. LUCRfiTlI CARI DB RERUM NAT. LIU. VI. 1615
QQbiani partibos decidaDt Becesse /rt. Qiiidaiii|Iibri, Aalrijr<it; rpferatnr
est, atque isde leae illiid et niite ad aiiras. Gif.
fulgnr, q«od lamine ocnlos per8trin« 822 Per ae\ Melios qnam sape.
gity nuUo «tttem tooitru percellit au< Creecb.
rea. Crenh, 226 Qmm nil ^mnino obaUtre ponnt']
214 DidMcHi] Distrabit» divelUt. Sic infra vb. S30. « Non facile e^t tali
iMmb. natur» obsiAtere qiiidquani. Lamb, •
S15 IngrM»] Adverbinm, quod 227 TranjtU euim toUde] Cod.
valet invitey et velinty nolint: vel Memm. babet, Tron$U enim validum
nblativi caiits, sine recto, compoiiti fnlmen, Lamb.
ex gratiia» et particnl. negat. in. ut 298 Clmnor utif ac Voee$] Sic ba-
snp. 3. 1083. Mngratiisheretetan- bent tres lib. manuscr. Vatic. Tet«
git.' est antem utrobiqne trtsy Uabum. tinn. Memm. et ita legi debet : tan«
apnd Terent. antem Heant. 3* 1. 37. tnm apponendum est comma post
qnattnor syUabarnmy ' Protermisti nomen ' voces^' nt verbum ' trantit*
hinc: ea coacta ingratiis/ dcc. Mjamb» cohsreat cum voce 'fnimen/ etsit
Velit nolity nam didnctis nnbibus ne- tfroyo^p^ boc modo : fulmen traniiit
cesse esl inclnsas ignis scintillas per ssptadomornm, transitpersaxay
ernmpere. Creedi, per sera, quamadmodum clamor, et
818 Qnod onpereot^ qnnU] Nnnc de voces. ad bnnc locnm pertinent illa
fulminis natoray ejusque mobilitate^ 1. 356. ' Inter saepta meant voces, et
Et ait, declarari fulmen natnra esse claosa domorum Transvolitant.' ibi-
Ignea es eo» qnod loca fblmine tvta dem, 400. * Transit enim fulmen css-
odorem snlfuris mittant^etquod atra li per ssspta domorom Clamor nti ac
siDty qnasi ealore innsta. biinc locnm voces.' Sed quspri potest, quamob^
■ntem in integrnm restitni, partim rem tanta vis iosit in fulmine, tan«
offensus scriptura vulgata, qu» est, taqne mobilitas. Primum ventos est :
Qnodenpereei qmod eie t partimabnno ventns autem mobUis est. Deinde
codice manuscr. admonitnsi in qno ventn» est incensns : ignea antem
scriptum reperi, Qnod tupereety ^aei : omnia mobilia sunt. deinde e iiubi*
ex quo feci, Qnod eupereety qualif ife, btis «iiagno impetn exprimitur : at
qnae lectio sine dnbio recta et vera qnse exprimnntnr, qoa erumpunty
est. Etiam hanc emendationero Zoi- celerrime et validts*ime evoUntv nt
liis tncitna ampleins es^ nnlla va« quaeetormentismissa ferri videmus:
rietatis mentione facta. Lemh, Cum quod et Lucret posterios testator,
ittlmen nrat res tactas, cum domos ibi : ' Inde, iibi non potuit nubes ca»
incendat, Stc, ncminem videas qui pere impetis auctum, Ezprimitnr vis
eJQS naturam igneam esse diffiteatur. atqne Ideo volat impete miro, Ut,
Qnod autem parietes penetrat, qnod validisquse de tormentls missa femn-
aurnmy «s, reliqna metalla Uqnefa- tor.' motos antem calorem aoget.
cit, qnod vase integro eahaurit liqno- Ita fit, ut ignis fnlminens sit et sub-
nm, vel facit nt efflnat» id qnidem tiUssimus, et celerrimns, et vaUdis-
pemici motni, et subtilitati iliius ig« simus : enxa, discntiat, aot penetreC:
ais atiribuendnin. Creeeh, »s, et aurnm, et similia liqnefaciat:
220 Noiteque grwoeie halaniee] Ordoi solo denique contacto, atqne adeo
Netseqne halantes, i. e. exhalantes» afflatu, animanteis interimat, et simi-
aoras graveis, et taetras, et suUh- lia anditu mira fiiciat. Lam6. In aliis,
leas. Titiose antem liabent qnidam Clamor uti voeie. snp. 1. 401. Qifan.
vnlg. iibri hakmUie. Lamb. Holon. Alii, CUmor uH oects. Sed totns hic
1616
NOTifi VARIORUM Iff
Tersns abctse potest. Creech,
229 Et Uquidum puncto] £t clypei
ttn, aut fcrrom liqiiefacit : * lignum
nnllo dainno afficit' (inqtiit Arittot.
I. S. fbtrcflSp.) ' propterea quod natnra
ligni rara et moUis ett, baec metalla
antem dura et tolida tnnt : fnlmen
Botem per rignum et timilia perma-
nat ac permeat priut quam in ea Tim
tuam expromat : dura TerOyet ob-
ttantia, et remorantia tcI ditcntit ac
dittorbat» vel contnmit ac liqnefacit.'
PIin.2. 51. 'Auruffl, et aet, rt ar-
gentum liquatnr, intut laccnlit iptia
nnllo modo arabottis.' Quidam li-
bri babent, Et liquidum parvo faeii
4et| ^c. Lamb. Egregie et poetice
Clandianiit, obi dc Marci Aurelii ez-
peditione, et plnvia illa celebrata
agit 6. Cont. Honorii vt. S44. * Hic
tabescente tolntns Snbsidic galea, li-
quefactaque fulgnre cnspisCandnit, et
•nbitis fluxere vaporibus enses.' Hav,
Tempare] Ita qnidem libri ; alii,
temporis. In qnibnsdam vet. parvo
faeit. Oifan.
250 Curat Uem^^ Tralatio est. Sic
tnp. S. 127. * calidlqne vaporis Senii-
aa curare, in membrit ut vita more-
tar.' Lamh*
Ut tasis integria] Sic et Plin. lib.
eod. ' Tertium fulminit genos ett,
qnod clarum vocant, nririfics maxi-
me aaturflp, qno dolia exhaorinntnr,
intactit operimentis, nolloque alio
vettigio relicto.' Lamb,
251 Diffugiant] Tralatio illontrit,
et tamen ntitata, pro eo qiiod ett
diffloant et dilabantor. idem 1. 1096.
ad flammas transtullt : < Ne volo-
crum ritu flammarum nioenia mnndi
Diifugiaot tnbito,' &c. in eod. lib.
762. ad fulmina, ad imbreit, et ad
ventot : ' Ant ita diffngient, nt tem*
pettate coorta, Fiilinina diffiigere,at-
qne imbreit ventosqne videmns.' sic
Plautut Anlul. 1. 2. 16. < Tnm aqnam'
aofngitte dicito, ti qnit petet.''^!^»^. ,
252 Latermkina taei] Ita vet. libri;
rectittimeyetMartianut, Ub« 8. Vnlg.
latera omnia vatie, Gifan. Cum ani*
madverterem, librot omneit manntcr.
Iiabere /nteromsiia: vulg. antem ImU-»
ra omma: diu miiltnmqne dnbitavi,
ntram lectionem probarem. ad extre-
mnm, lectionem veterem tequi ma»
luiyidqne tutint esse jndicavi. Ac-
cettit, qno iaciliot banc acriptaram
probarem, qnod vata vinaria, cnoi
lint fere rotunda, latera oon babent :
laieramina antem, i. e. laleret, ha-
bent, cnm tint fictilia, et ez terra
constent. Vati autem, quod in an-
perioribns doabos editiombnt prc-
termiteram, qiiia nnllo in codice re-
pereram, in hac editione tandem
repotni, Capellte aoctoritatem tern-
tos: qoem liomo contnroellotat, et
de me male meritns, tettem prodax*
it. Nam libri omnes et vnlg. et
mannscr. habent rofit. * Vas' antem
et ' vasnm* dixitse veiereti teatatnr
et Carisins : nullo quidem tcriptore
teste prodncto : sed licet hoc aucfto-
ris locupletis, Fabii Pictoris, tet-
timonin confirmare. Sic igitur illc
apiid Noniom in voce ' polnbmm :'
' Aquam manibnt, pedibntqne dato:
polobrnm tinistra manu teneto : dez-
tra vatnm cnm aqna :' et Planti in
Trucnl. 1. 1. SS. ' Ant emta ancilla,
aut aliqnod vatnm argenteum,' &c.
et Catonis apud Oell. IS. 22. ' Ncqne
mlhi tedificatio, neqne vasnm^ ne-
que vestimentnm nllum est in mana
pretiotum > neque pretiotua aervas,
neqne ancllla.' Lamb, Dolia enini U-
teritii operit erant. Faber, Dolia
enim vinaria lateritii operit erant,
Horatio ' Tettie :" et ex latere < La-
teramen,' nt.ex ferro * Femunen,' ex
»re ' iEramen/ &e. Creeck,
23S Ut tMttiiiMtitr] I. e. nbi, vei
onm intinuatur. Lamb.
235 JEtatem'] Longitsimnm tem-
pns,diutissime. sic PUat« Amphltr.
Jl« 2. S. * eo modo, nt profecto vivaa
letatem miier.' idem Curcnl. 4. 3.
T. LUCRBTll CARI DE RERUM NAT. LIB. VI. 1617
tl. < «ed ^Tes per me eUtem i|ni- eentem, et roalte fgBis semUm e nn-
deai.' Iden Ptend. 1. 6. 109. ' De bibfis Utis exprimentem : tandem
Jovem tettem tibi, te aetatem lmp«nie vd motn rao ytl ib igneis istis parti-
liebitvmm.' Idem Pcemil. S. S. 93. enlie acceniom tngentl cam fragore,
^ Bono si qnid malefacias, »tatem et immani impetn emmpere : itu
expettt.' Sic et Ter. Eon. 4. 6. 7. antem emptione ita concntH et dia-
* an abiit a milite P C. jamdiidom tmhit nnbinm partes, nt tottt in
«tnteni.* Idem Heant. 4. 3.18. gramtinem abeant, vel io imtM^m dia-
• Quid ? (maliini) me vtatem censea solvantur. Hac vss. 65. Creeeh.
velie id adsimnlarier ? Unns est 840 jleeOciv l^m] 8ie reposoi, se-
dies, dum argeiitnm eripio : pax, ni- cntnt ncriptnre veteris non obscura
amplliis.' nbl tamen vnlgo legitnry vestigia. Nam libri vnlg. babent
QnU T malum, me londem. idem He- f^gwo. Etiam hanc emendationem
eyr. 6. l. 91. * Nam neqne ille hoc diBsimnlanter arripmt Zoilos. Lamb,
animo erlt setntem : neque pol t« Iia vet. qnidam libri, nt et snp. 9.
endem isUc sMateni.' Lamb. Ter. 196. Involg. %■«. Gifan.
Enn. 4. 6. ' Jamduditm : SBtatem II- 941 Mmutmmdm] Ut aUtoas, aepul-
tes smit ioter eos fact» Maxnm».' era, tropen» porticas, tbeatra, tem-
' Jamdndnm seUtem' pro longinqno pla, arcus trinmphaleis, <et simil.
tempore : LoriUos, ' Ut moltos men- Ijamb,
sesqne, diesqoe ; non tamrn »ta- DemnHfi] Qnidam libri scripti ba-
fem :' Donatns. Creeeh, bent omRmo/tfi. Egotcriptnram v«l*
936 Ueqwe adeo poUeme] Sic reHtitni faUm retineo : neqne tamen Miti*-
o qoinqne libris mannscriptis admo- qnam danino. Lamb. Vet. Ubri fere
nitmi, ia qnornm tribns scriptnm est commotfn. M nrattns : demolin, nt et
Mfens, In dnobns ieUen$, nisi qnis vulg. Qif» Aiii, oommolirt. Faber. et
dicat, legi posse eeUen§f pro exeel- Creech.
lens : nt sit simplex pro compotito. 944 Nepie ie m promimia pbtra mt^
qnod mimit probo. Volgata lertio re^or] Slc snp. 5.99. 'Qnod soper*
aiitem, eamdefUt siibdttitia et adnlte- est, ne te in promisfus plnra more-
rina est. Lamb, Ueqiu adeo ioUeiu, mor,' &c. ubi admonnimns, a qu«bns>
Ita vet. iibri. Qnidani : ieilene, nt dmn viris dootis legi ne ie promtstis,
aap. jnroloUfre^ qnidsm: proieUere. dic.sioeprsfrpositionetn.Lamb. ATe-
Lambinns tncit : poUenn, Vnlg. cmi- giie le tn pnmtsns. Ita ex vet. libris
dens. Oilan. ftecte Lambinus, pol- posui, nt et snp. 6. 99. G^on.
low, ct valeat Oifanii loUens et ali* Plnra] AmpUns. Lamb^
omm emidens, ^l «etfens, viz. exoel- 946 Alteqm pfUamdmn NMbiu es-
lent. Creeek, draeiie] Sie legendnm, non, nt in
937 fildomtamrfjor] £t potentior,^- qnibuffdam lib. earlroeiw, neqne, nt in
apanaripa, Kpdi rw», Kupuir4pa. Lamb, nonnullis, eatlmste. olle eoEslmelis an-
Hmc\ Vis fulmiiits. £mn6. tem, i. e. alte exaggeratis, et densis.
. 938 JVmio aa fno poeio grfgnonliir] sic Marcns Tullins dixit lib. 9. de
Cnm ortnm fnimlnis exqniras, obser- leg. ' ffepnlernm nltins exstraere/
vandnm est nnnqnnm sine nnbibas idem 6« Tnsc. translate, ' Mensap con-
dens&t fiiliiiinare ; nisi enim spissm qnisitisnimis epitlis exstmebantnr.' et
easeot nnbes, atque alle exstrnctsp, Hor. Sat. 9. 6. 105. *■ Qnm procnl
non ilia gtandinls et imbris copia exstractis inerant heateraa canistrit.'
fnlmen seqnereior: in istis igitur hic qnoqne sni simills luit ZoUns^
nnbibus concipiM ventnm pernici La$Hb. AUeqae palondmn eU NnbUm
motn ctrcnmrotatom isto moto c«les* e«tlniclte. Ita sup. Aiii : emirae^p
Delph. ei Var. CIom. Lucrei. 6 K
1618 NOTiB VARIORUM IN
car<ninf;male. G^oii. brii, Ita tcripsisie Laeretiom onni*
246 Nam ealo nuUa aereno] Nam bo crediderim, nt sit simplcx pro
eadem est venti, terr» motusy toni- composito, ' fertua' pro refertas, nt
tro8, et fulminis materia, et (ot ita ' pletos' pro repletos, et limilia apad
dicam) essentia, nempe sicca exha- Nostrnm. Sic igoibas et * Tentit re-
latioi ut tcribit Arittotelet libro te- pletum' hnnc nimbnm dieit, Tertn ab
cundo meteor. in eztr. ex hac enim binc tertlo : et pariler in prscedeo-
soper terram quidem fit ventnt : in tibns : ' tenebris magnas coeli caver-
terra antem, sen tnb terra, terr» nas coropleri.' Constroctioni tamen
motnt: in nubibnt vero vel imber, obstatparticnla,ef,anteverbam,q«od
vel tonitrns, vel procella, vel fnlnien. seqnitnr. Vide igitnr, Bum scripse-
Lamb, rit Lucretins : Et fertm$ tenebrUf pro-
250 Undiqne^ wti ten^fra» omnei»] cid aitrahit atram Fulmimibu» grtnidmn
.Qnattnor versns qai deinceps se- tempeitatem^ ife. * Attrahit,' dum tla-
qnnntnr, snp. posili snnt lib 4. non minit ritn, ex denta lateqae suspenta
longe a priBcipio. Lamb, nnbe descendlt. Simile qaid naatit
256 Demi»»am JUunen'] Sic legen- nottrit vocititur een ^rp^ sive een
dnm, non demi»»mn fulmen ; nigmm Awrp^ q. d. voraginem, gnrgiten, &c.
enim nunbum expressit similitndine Prdg. et Hae,
flnminis picei e cfelo demissi. Hic 260 HorreacaMt] Hominet. Lamb,
qnoqoe Zoilos fuit malignnt, et fiAa- Ac tecta requirant'] Immo etlam spe-
jccvor, et Kwofwta, Lamb. Volg. /mI- cnt snbeant. Qnod de Tiberio tr%-
mm, male. Hac in re taepittime ditnm ett. Lamb,
variatum. Gifon. 268 /ittfdt/!oaf a] Exaggerata, et ex-
266 Prttterea pereape niger quoque stmcta. Tralatio est. proprie osnr-
per mare ntmtet, Ut pici» e ceeh demi»- pavit Ctesar lib. 1. de B. C. * Portas
«lon Jfame», ts unda» Sic cadii et fertur obstrnit, vicos plateasqne infledlficat,
tenebri» procul^ ifcJ] Fateor, neqne fossas transversas in viis perdncit.'
me illius pndet, non intelligo qoid et Marcns Tnllins orat. de harofp.
imc sit negotii, Nimbu»fertur tenebri» resp. ' In doiuo tna est inaedificatam
procMl; sedhocmebeat, lector, quod sacelliim.' Qnanqnam hoc proxi*
nectnfortasse, imo,certaresest,iion mnm exemplnm atiqnantnm a snpc-
Intelligis. Qnld aotem, donec plns riore discrepat. Lamb, Mox, nt et
iogenii et tn et ego habeamnt, vel antea, * extrnctit alte nubibas.' Fab.
certe meliorem magittram nacti fne- 265 Nectanto pomeiil eaiieNfito^pri-
rimnt, qnid, si legeretur, et fertur mere imbri] Ita vet. libri. In valg.
terri» procul ? Non ita, nt oplnor, pro venienti»: hae terra». Marnllaa :
male; com scilicet antea occurrerit, fanlot tm6ret. Qnidam : vtoMtes. Oif.
' perttepe niger qnoqne per mare Secotus olim fueram codices vnlg.
nimbus.' Nantn vero qnanto ' a ter* qai sic habent, Nee tanta patoent kmc
rls' absnnt longins, tanto et iis a terra» opprimere imiri, £t tamen an-
tempestate gravins pericnlnm ett, tiqnam scriptBramlectoriiiidicarmR:
qnH>pe qni in totum se vix satis tem* qae talit est, Nec tanto poeaemt oeai-
pori recipere possint Fa6er. Ego enlet opprtmere iM6ri : nnde qnosdam
antem videor inteltexisse, nempe fer- snspicari scripseram, legendnra «i-
tnr valde tenebrosnt per mare, pro- oeiileit, i. e. homines, sen aBlmaBteis.
cnl ab iis qnl in terra coltocati hor- vnlgatam antrm illam sic dedara-
rescnnt. Creech. Isaacus Vossint, et bam : et hspc, videllcet falmlna^ non
annotator notter, ex ejnsdem seu possent, &c. Ne illnd quidem oraise-
Ms. seu conjeclura : Et fertu» tene- ram, qoibnsdam videri legendnm» et
T. LUGRETII CAEI DB RERUM NAT. LIB. VI. 1619
sMp. €)bmeret terr«, ^r^. ot snbintel-
ligmtur vox tempestat: et hie, iVec
lanlo poaet iemu hac vppr, imbri^ ifc,
et Yerto seq. FhuniM abund, ut /ace'
ret. NuDC vero antiquam sic leviter
imrauto, Nee ianii pesetnt veuientee op-
primere imbree^ Fiwmina^ t(c, ad * op-
priroere' autem subintelligo nos, sen
animanteis. Licet etiam sic legere,
oon ita longe ab antiqua srriptura.
Kec tante poseenH vivenieie opprinure
imbri^ ut subintelligamus nnbila: et
' viventeis* sit accnsandi casns, et sig-
aificet animanteis. Snperiorero lec-
tiooem adjuvat vemns, qoi est 1. 286.
' Nec validi possnnt pontes venientis
aquai Vim subitam tolerare/ &c.
' Viveotes* antem pro hominibns et
animantibns etiam Arnob. posuit lib.
1. ' A qoo (Christo) jam dndum tanta
et accepimus dona viventes, et ez-
spectamns, dies cnm venerit, ampli-
ora ?' Qnamqnam ' viveotes* apnd
Amobiom proprie potius videtnr
positnm, pro iis qni vivunt, ut sit,
nos qui vivimns, vel interea dnm vi-
vimns. Lamb, Haec via. nnbila, ut
enim obrunnt terram caligine, ita
imbre opprironnt : nec video cur hnic
lectioni prseferatur alia Nec ia:nti
poeeent venientee opprimere Imbree,
Creech.
266 CempMfiie natare'] Hoc eod.
Ijb. inf. 408. ' quid nndas Arguit, et
llqoidam molem, camposque natan-
teia?' et lib. 5. 489. * Augebat mare
manando, camposqne natanteis.' ' fa-
cerent abnndare flnmina' autem,
oaitatum loqnendi genns Lucretio, et
aliis lM>ms scriptoribus : de qnosupra
Don longe, vs. 212. * qoK facinnt
flamms fnlgere colores :' et item S.
102. * qood faciat nos Vivere cnm
seoao,' Sic. Lamb.
263 HU igitur Ventia'] I. e. talibns
igitnr ventis atqne ignibns omnia
aeris loca referta snnt : ideoque pas-
sim, id est per totam cxli regionem,
et per omneis ethrris parteis, tooi-
trna et fulgnra gignootor et excitao-
tnr. Vocem plena jenxit cnm aofe-
rendicasujcnm M. Tullius soleat fere
cuni patrio conjungere. Lamb.
270 Quippe eienim eupera'] Paocis
ante versibns; vs.204. ' Hac etiam
fit uti de cansa mobilis ille Bevolet
in terram,' &c. Lamb.
273 Hieubivenius easidem'] Ordo:
Ubi igltur hic idem ventus, qni eas in
onum qnemvis locum forte cogit,
expressit, &c. Lamb.
274 roports] Caloris, nt saepe ali-
bi, et fere semper. Lamb,
275 Seque 5tmal cum eo] In prsepo-
sitione ' cum,' m non eliditnr : quod
neqne hnlcscriptori, neqne aliis non-
nnllts est inusitatum, nt alias admo-
nuimus. Lamb.
276 Insinuaius ibi vortex] I. e. tnm
ventorum i^lobns ingressns, vel intro-
missos, circumagilur in aere, et ful-
men veluti qnibnsdani calidis forna-
cibus intns fabriratur, parat, excudit,
et exacuit. L<iiii6tn. In cavis viz.
et profnndis nubinm speloncis.
Creeeh,
278 Nam dupUci raiione aeeenditur]
Nam dnobus modis vortex llle venti,
sen ventns ille conglobatns et convo-
Intns, ignem concipit, i. e. fit fulmen.
Lajn6.
Ipse suapie MobiUiate] Libri vnlg.
habent, ipse sua eumy Scc. quidam
legnnt ipse suaque; ego ipse suapte hac
editione reposni: quamvis olim ipse
sma nam ediderim ? Qnani lectionem
alii avide snnt secuti. Sunt autem hi
dno modi, qnibns ventns ille convo-
Intus et conglobatus, fit fulmen.
Ipse (inqoit) vortex et ex sna ipsios
mobilitate, hoc est sna celeritate,
sive sno celerrimo motu, calorem
contrahit, et e contactn ignis. Lamb.
Alii, tpse suapie, melius forsan ; non
enim placet vocis istius 'nam* repe-
titap sonus. Creech, Videtnr niihi
scrlbendnm esse quom (nam plurinii
Mss. eum hahent) i. e. quom et ipsa
calescit, pro calefiat, soa mob. i(r,
Hav,
1630
NOT^ VARIORUM iN
279 £ eoidagibu$\ I. e. e contactii.
< contagibns/ • singnlarl oontages:
qao utitor snp. 8. 7S4. ' £t mala
multa animns lODtagi fnngitur cjus/
et 4. 3S7. ' Qnc cootage tna pallo*
ribns omnia pingnnt.' et inf. 1S41.
' contagibiis ibant.' Lamb.
281 IncessU] InYaait. Lamb.
MtUMTum tum qwari] Si non addi-
disset 'qoasi/ tralatio esset: nnnc
autem est iut^. Tnm (inqnlt) fol-
men, quasi maturnm, qoippe nbi
ventuf percalnit vel sno motn, vel
igne foris concepto, (fulmen enim
Dihil fere alind est, qnam ventus in-
ceDSUs, nt sopra diximns,) tum (io-
qnam) persciDdit snbito nubem, Acc.
IdLmb.
284 Digphia repenie] Snpr. eod.
lib. 180. 'Sttpe Ita dat sonitnm
pariter diplosa repente.' Lamb,
Displota repenie Opprimere «< eeeli
etdeaiitar] I. e. nt caelum displosum,
videatnr jamjam casnrum, et sna
ruina mortaleb terrasqne omneis
oppressnrum. LanU»,
286 Perteniai] Percipit, pervadit,
permovet. sic Virg. Georg. B. 260.
' Nonne vides, iit tota tremor pcr-
tentet equomm Corpora/ Sce. Idem
JEn. 7. 366. ' Ac, dom prima lues
udo sublapsia veneno Pertentat sen-
stts,' &c. Idem contra de Kaudlis,
Alu. 1. 606. * Latonae tacitnm per-
tentant gaudia pectns,' et 6* 828,
' Hic patris Ancliisie snspensam
blanda vicissim Oaudia pertentaot
mentem' Lumb.
289 Quo de eoneueea^ tfe.] I. e. ez
qna concussiooe, seo commotione,
Sic. Lamb.
Uber] Mnlttts, abnndans. Lamb.
Quo de eoneuMeu ee^iurgraoie latber
et uber^ Omnie aii videatur te Imbrem
ffertier JEtker Atque ita praeipitame ad
dilaeiem retooare] Monet interpreii,
borum versuum postremuin a Pris-
cianu in 5. gramniatices prodnctnm
foisse : qtiod fortasse tanti non ent,
ut anxie qusratur : de priuio qiildem
affirmare possmn : de tertio anten,
non ansim. Sed, nt nt sit, qoomodo-
cnnqne olim tertltts ille l«>ctas ttterit,
mendnm in eo esse arbttror ; oec tn,
aliorsom ibls si mecnm otlose et pla-
cide sertem verbomm ipsornm otteD-
deris : ' Aer videtor in imbrem verti,
et revocare ad diluviein.' Nihll sen-
tis? poteras tamen. Qnid enlm?
ille aer, qnos, qoas revocare videtnr ?
Ecqnid dubitas qoin vox aliqna eaci-
dcrit, qnse in qoarto casn esset ? De-
inde ad qnam diluviem ? Ogygianme,
an Dencaliooeam ? Qnamobrem a roe
noD est ut impetretnr, qoin pro At^
ita preedpitane ad dilmeiem reeoeore,
legi oporteat, At^ ita Pyrrkee mee ad
dUmriem revoeare ; Hor. Od. 1. 2. 4.
*• terroit orbem, Terroit gentrs grave
DO rediret Sivcolttm Pyrrh», nova
raonstra quest».' Faher. lngt*niofte
qoidem, at tota httc Critlca pendet
e scrupnlosa nimis vocis i»tius, ' re-
vocare,' acceptatione ; cni Don favet
ipse Liicretins : vid. 6. 256. ' Pars
etiam glebamm ad dilnviein revoca-
tnr Imbribus.' Creeeik*
291 PretdpUam] Prspcepacadens:
huDc versnm profert Priscian. Iib. 5.
Ldin^.
292 DtMtdio] Sic haboDt lib. ma-
Duscr. * diftcidlum* aiitetn a verbu dl-
sciiidonRtum est: de qoo sup. dikl-
tnus. Lamb.
294 Eet etiam quom ets] Est cnm,
est quando, inore Oriecorum dictom,
lorTo» Src : quod vaiec ' aliqususdo,' et
'interdum:' lioc igitor dicit Lncre-
tius: Interdnm etiara vis venti ex-
trinsecns * incita,' i. e. incittfta, 6cc*
Lamb. 8i ventus inclustis nnbem per»
roiupere oon valeat, a vento extriu-
srcns impiugente adjnvari possit,qtto-
cuoque autem modo dirumpatar nn.
bes, matnrum fuimen excidat uecesse
e»t. vss. 6. Creeek.
295 Maturo fuUame'] Sic anp. non
longe, vs. 281. * matunim tnm qtiai»i
fnlnien.' Iioc tantum interest, quod
illic est cIm^it, ut diximns ; hic merdi
T. LUGRRTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1(^21
tiinalaHo. Lamb.
296 PertcidW] PeHregit, sic paullo
aate, vi. 170. * qami con perscidlt,'
4er. Lsmb,
Ignems ilie VorteXj ^mod patrie] No«
temere additnm est ' igneus/ nam si
esset vortex stne igne e nabe per-
scissa abmptns, non esset fnlmen,
sed T^fMr» i. e. vibratns lan^t^as, sea
vibrmta procella : cni rei testimoBio
eat Plin. 8. 48. liis verbls: <Sin vero
depresso «inn arctins rotati flatus
nnbem effregerint sine igne, i. e. aine
fulmine, vorticem faciuni, qui ty-
phon vocatnr, i. e. vibratns ecae-
phias.' neqne ab his admodimi dtscre-
pant qnse le|tnntar apud Arist. me-
teor. 3. 1. Lamk,
297 QiMd palrje voetiamut] Cod.
Memmianns liabet, ^iiod Latio vocUa-
mua nomime /tUmem, Ors»ci autem
mmpoMfifhm appelUnt. LamUf, Qtiidam
rodea : Latio: sed ex glossa. G^om.
296 HoeJU idem} Sic habent com-
plares lib. mannscr. et aliqnot vulg.
ia hia Parisien. alii habent, HoeJU
idemu Lamb. In qoibnsdam : idf««
Gifan.
299 fU fMs^iiff mi imierdmmy tfcJi
Dnoa alios modos qnibus fnlmen pa-
retnr snbjangit Lncretius, qnorom
prior vss. 9. continetnr. Qiiippe
ventns sine igne e nnbibus emmpens
longo enrsn et peraici motu incales-
eere possit et accendi ; neqne lllnd
incredibile, cum gtobnlns v. g. plnm-
bens e tormento cmissns liqnefiat;
boc quidem non adeo vtfrom est, sed
ronitas res motn peroici accendi oe-
minem videasqnidiffiteatur. Creeek.
500 Igneeemt} Inflammetur, exar-
descat, igneni concipiat. Lmmb,
501 Corpora fmeedmm Gramdia']
Grandia, atqne ita ab ignea natnra
aliena. ignis enim constat ex corpus-
cnlis parvolis et snbtilibns, ut docuit
lib. 2. Lamb.
S08 Conradras] Colligens, sumens,
conqnirens, pctens. sic inf. 443. * Vor*
tcx cooradens ex aere semioa nnbis.'
snp. 1» 402. transUte posuit, ' fidem
dictis cottradere nestris.' Lamb.
305 JVett aUa lomge ni<iMi«, ae pdria-
bed] Sic snp. 177. ' pinmbea vero
Olana etiam longo cnrsa volvenda li->
qnescit.' Lumb.
306 Rigorie'] L e. frigoris, nt snp.
5.639. *Brnmaleis iisqne ad flexus,
gelidnraqne rigorem.' et inf. 367.
* Prlma caloris enim pars et postre-
na rigoris.' Lamb, Mnlta frigida
corpora : inf. vs. 367. et 5. 639. 745«
Creedk.
308 FU ffmqme^ mi qMios, tfe.'] Pos-
terior vss. 14. ventns in rem ali^
qnam impingat, ad ictnm tam ex
vento qoam ex re percnlsa semina
ignis conflnant, iode ventns accendi-
tnr, et fit fobnen : talem antem semi*
num ignis confluxnm fieri posse de-
monstrat ferri et sllieis eonflictiis:
neqne qais objiciat ventnm esse fri-
gidum; (illnd autem minimeconee-
dendum cnm motn tam pemici fer-
tnr ;) ferrienbn natmra non minns fri-
gida, at e ferro percnsso ignea evo-
lant. Creech.
Ipeime plmgm'] Ipsins ictns. Lamb,
310 PeremHi] Nonnnlli volnnt legi
perpmlU: alii porcmHiy ia pnesenti.
Lmmb.
311 EUmenta vmporie'] Princlpia ca-
loris. Lma»b.
312 Ei oimmi ex tOa, ife.'] Et simul
ex illa re, qn» res tiim plagam acci-
pit, seu qnse pcrcntitnr ac pnlsatur.
Lamtb.
313 Utlapidem /erro emm «mlimas]
Snp. eod. lib. 160. * cen lapidem si
Percntlat lapis, ant ferrnm.' Iiam^.
Ecolat] Emlcat, exsilit. Tralatio
est. Lamb,
314 Nee qnod /rigida rie ftl] I. e.
nec, qiiia ferrum frigidnm ost, ideo
minns illa caloria semina ad plagam
coocnrrnnt. Lamb.
317 Opporfooa fmU ti forte] Si
forte fnit apta ad ignem nccipieodnm.
£iaai&.
318 Nee temttt omaimo^ ife.] l,. e.
1622
NOT^ VARIORUM IN
aec omnino sine magna cansa, ant
ratione, ventuf frigidnt esse potest,
ex qno tempore, sen ex qno loco,
tanta vi immistas est : nt non, si in
curtn, i. e. interea dnm fertnr, non
concipit ignem, neque accenditnr, at
taltem perveniat in loca inferiora,
jam caloris particeps, et cnm calore
mistot. Lttmb.
S22 MofrilUat] Nunc mobilitatis
qn» ctt in folmine cautat affert.
Lamb. Pernicitas et vehementitai-
mot ictut fulminit e tupra posltit fa-
cile explicari potett. Nam ventnt
linbibnt inclotos fremit et fervet, om-
nia nnbitlatera pertentat, exitnmqne
qnterit, ideoque cnm permperit mag-
no cnm impetn evolet necette ett;
vtt. 7. Adde qnod e minutit et lap.vi-
biit leminibui conttat, ideoqne per
inanet meatnt aerit trantit ; vtt. 5.
Hit tnbjunge illint gravitatem, eam-
que ictu maximeadanctam vtt. 5. De-
mum vsi. 8. adde qnod e longinqno
cadit, ideoque pluret celeritatit gra-
dnt momento qnolibet acqnirit, for-
tan etiam ab ipto aere adjovatnr.
£t qnid mirnm ti corpui grave mag-
na com vi emmpent, et ab alUt cor-
poribnt protminra, magna celeritate
cadat, et graviter percellat onwia?
Cretek.
S24 Ineita $e vtt] Sic legendum po-
tittt, quam tniita, ti lib. manntcr. fi-
dem habemui. Lamb. Ita veteret li*
bri. Vnlg. quidam : uuUa. Oifan.
325 Conamen ttimtl] Conatum in-
mit. Sic loquitnr et inf. 10S9. < £t
partem in quamqnam conamina tnm-
tit.' Lamb. Metaph. ab iii, qui, col*
lectit viribni et tplritu, le te ad cnr-
tnram parant. Faber.
S26 Capere"] Xvpclir, recipere, tan-
qnani vat. Lamb.
impetii aMctitm] I. e. impetut mag-
nitudinem, teu incrementnm. Iram6.
Dicebant enim Mmpetit' pro impe-
tttt; unde freqnent bodieque apiid
poetat recentioret Mmpete.' Faber,
Impee [non impeiui] non tolnm utita-
tttm poetit, ted et Fioro, «t recte ofr'
lervatum Salmatio, qoi tamen dob
vidit alteram locom ulii de Oalliv
agit, ubi timiliter reduceBdnm: tai*
pes Notte Mtt. Voitli ten Beverl. ad
marg. Annot. Fabri.
S27 ExprimUur] ^EiOXifierai. Lamk.
Volaf] Tralatio, ad Mgnificandai»
et illattrandnm adhibita. £10016.
328 Ut tsaUdtM qmm de TarmaUis}
Alia illnttratio, a tiniili. Lamb»
S29 Adde quod e parvtt, ^c.] Sie tnp*
2. S84. ' Dieere enim potsit, ctelet-
tem fulminit ignera Snbtilem raagii e
parvit conttare figurit/ &c« lAonk.
550 Nec faeOe 'ei taH naharef aUU-
tere] Sic paullo ante : 226. *• qnoi nil
omnino obtittere potiit.' Lamb»
551 Inter enimfagU] I. c. nam fii-
git inter omneit rei, in quaa incidity
li modo lint rarv^ et bob selite»
Lamb,
Per rara etariMi] Sic habent ennea
libri vnlg. praeter Florentinoi : qni-
bntcnm ( vnlgatot illoi dico) congrannt
qnatnor libri manutcripti. neqne vl-
dee, quamobrem quicquan immntire
debuerit Marullnt : qni repoinit per
operla viarmn, Nara lignificat (opi-
nor) Lucretint ; fnlmen penetrare in
corpora per raras vias, quK icilicet
intunt in corporibttt non tcrfidit, ted
rarit, qualc ett lignum. nam qnat lunt
tolida et dora, vel ditcutit et diitnr-
bat, nt laxa: vel liqnefacit, nt an-
rum : vel combnrit, nt otta. Lamk,
552 NonigUarmMUUoffenMUmB] I.
e. non igitur offendit in mnltaa ret,
qna; id remorari et retardare peisint;
vel quibttt retardatiim hteiitet. Lamb.
SS4 Detnde, qnod omiitiia, tfc] Alla
ratio mobilitatit fulminit : quae sQrai-
tur ex eo,qtiod tnpra probavit2.184.
omnia corpora deorsum ferri, nnlla
torinm : ' Nonc locnt ett (nt opinor)
in hit illud quoqiie reboi Cenfirmare
tibi, nnllam rem potte tna vi Corpo-
ream tnrtum ferri,tnnnmqne roeare.'
Lamb.
Pondera deonun] Sic vet. libri;
T. LUCRBTIl OARI DB RERUM NAT. LIB. VI. 1633
recte. Vnlg. deonum, Qnidam vet.
tfcvmm. Sic et S. 1029. Giftin, in Ed,
pni, tanium* Deonum: Olfaniiillnd
deotmn, absqne r, forsan respondet rf
' snsnro' pro tnrBnm, quod agnoscnnt
OtoBste Lat. Or. similiter ' prosa '
oratio ex prorsa, &c. Preig,
558 DitcutuU plagis] Distnrbet, et
diroat ictibns. Lamb,
Itiuerque tequaihtr] Profert hnnc lo-
cnm Nonins in vocetHner: alFertqne
testiroonia aliornm antiqnomm scrip*
tornm, nt Tnrpil. in Thrasyl. ' Age,
age : ingredere : atqne ntinam istnc
perpetnnm itiner sit tibi :' et Pacnvii
Atalanta: ' Dolet, pigetqne magis ma-
gisqne me, conatnro hoc neqnicqnam
itiner.' Lamb,
559 Denifue quod longo] Postrema
ratloy quamqnam snbjicit ei et aliam,
•cd qoasl dnbitans. Deniquo (inqnit)
qnia fnlmen longo spatio, et longo
tracto atqne impetn fertnr, idcirco
credibile est, id mobilius fieri, et mo-
billtatem adipisci : qnae inteuditor
eondo. Lamb,
842 ymm faeit] Mobilitas. Lamb,
LoDgna ille vis. impetns: nam fnl-
mintt semina, nt aliamm mrnm cor-
pnscnla, vaga snnt, neqne ad certnm
locnm determinata, longo vero illo
impeto dirignntnr : hnnc locnm, ab
aliis non satis ezplicatom, recte mihi
videor interpretari. Creech,
Ut, qua eint iOius temina 0011911«]
Tflieals : qnaecomqne illios sint semi-
■a : ' ilUns,' videlicet fnlminis. Lamb,
S4S E regittu] Directo. Tollenda
avtem distinctionis nota est post vo-
cem * regione,' et locanda post par-
ticulam 'cnmqne.' Lamb,
S44 OmnM coi^ieient tn «fjn volven"
iia «nrfiiai] Horam verborum ordo
difficilis est: ego hnnc esse pnto:
eonjiciens,ea(inqnam) mobilitas, om-
nia semina * volventia,' i. e. volubi-
lia, nt sit absolutnm, quemadmodnm
6. 989. 'Mnltaqne per cselnm solis
volventialostra:' vel, se convolventia
in eam cnrsun : vel sic, conjicieiu
omnia semina volventia cnrsnm in
eom locom. Lamb,
S46 Fertan ei ex tjMo] Alia cansa
mobilitatis, nempe qoia fulmen, dnm
fertor, qnaedam corpora ez aere se«
cnm trahere potest, qosB angeant ejni
mobilitatero. At qnss alia ex aere
corpora trahere potest, qnam venti
semina? Atqni Aristoteles Meteor. S.
1. in extremo ait, semper ventum esse
coniitem folminis, semperqne ei pne-
ire. cnjns rei hoc argumeotnm affert,
quod ea qnse a fnlmine janyam tan-
genda snnt, prins qnam percntumtor,
moventur, ntpote vento prins in ea
irruente. LanUh
546 Int€iiditia] Amplificant, aogent.
Lamb,
547 Incolumeitque venii] Nnnc ra-
tionem esponit, qnamobrem per
qoasdam res integras et incolnmels
transeat : qnasdam perfringat ac dis*
turbet, aut liqnefaciat ac dissolvat :
vox 'incolumeis' accusaodi casua
est, nomeri mnltitndinis, nt et hoc
totnm qnod seqnitur, ' multa inte-
gra:' significat enira,fnlmentransire
res mnltas integras. Lamb, Non om-
niain quae incidit diffringit fulmen;
rara corpora integra manent et illse-
sa; nam per illornm meatns Ubere
transit snbtilis Ignis: solida, aes,
aiirnm, &c. dissolvit, qoia in solida
corpora impingit, et eoram poros
ingressas, dnm exitnm non invenit,
ditkjungit ipsa corposcolay metalla
liqoefaclt, saxa redigit in pulverem.
Creech»
548 Foramimbut Uquidit] Qnia (in-
qnit) ignis pcr foranrina rerom liqni*
da, i. e. patentia et aperta, transvo-
Ut : quod simile est, ut si diceret,
ignem per res foraroinosas^et raras
transire, cujusmodi snnt lignuro, co-
rioffl, vestis, et siroil. Atqne hnjns
qntdem scriptnrap, qnas in omoibus
fere libris reperitur, haec seotentia
est : sed in qnodam exeroplo Basileae
impresso, anno 15S1. sic Iegitnr,/ofa-
Itfnidiif quia tranivekU Ignim
1624
KOTJE VARIORUM IK
qn» lertio si riii probflbi4or, haBC
erit ejiiB seDtentia : igneni ' li<|ui-
dnro/ K e. pnrum et sineernm, trans-
ire 'per foramina rernm/ seo per
ret foraminosas, et mininic solidat.
Prsterea non est celandm lector,
o«iiei« libroi mannser. Iiabere, par-
tim 9ttM trantvmt H^i8$ partim quM
tnnriat igni$. Unde raihi videbatnr
legendum trameai, qnod et homini
cvidam injnstiniiimo, petsimeqne de
me InsoDte roerito, veoit in mentem*
Lambt Apertia, Tel inanibat; sed
liqmdM& fortan logat, vis. ignitsob*
tilit. Cteeek, Vlde ad hiinc locnm,
et Larobini ad eom commentariiim,
Jofa. Mellerum Palmeriam, Tom.
qnarto Fac. Crit. pag. 614. Prtig,
849 MuUaque perfringU, tfc,^ I. e.
mwlta etiam perfringit fulmeD, nem-
pe dura, et solida, et resittentia;
qualla trnit saxa ; cnm in taiia cor-
pora inclderit, qna parte texta co-
terescHiit. Lamb.
S50 CerporUm» rerum tndtf.] In cor-
pora rerom incfderint. Lemb»
Qna iesHti foiuirfiif] 1. 1. qna parte
ret snnt denslstimai aolidittiiine, et
naxime contextat. Lamb»
351 JHteekrit porre fa^ At] Ra«
tio, qnamobrem aet et aurum a fol-
mine facHe ditsoWnntnr et liqnefiant.
Sfi2 Fti] £rla, etanri. Lamb. Vis
afris et anrl, inqoit interpret; ted
fallitnr; qnod et ratio et vertna te-
quentet probant; vis enim illa fiil-
minis ett, non anri : ' Qusb facile in-
sinoantor, et tnsinvata repente Dis-
solvnnt nodos omnes, et vlncla re-
laxant*' Sed res ptana est, neque
nionnissem, ni adolescentibns ab auc-
toritate doctl liominis pericolom es-
set. fo6cr.
355 Nedoe'^ Copulas, oompages,
conjunctiones, aw^ftaySf compositn*
ras. Lamb,
356 iliiclKmiidgiie magie'] Cor anc-
tinnno et vere crebriora sint tonitma
et fnlmina. Lamb, Qaestionem so-
lennem de crebriorlbot folminibnt
hac potios qnam illa tempestate sic
exponit : Anctumnoqae magie ateUi» or-
dentihu» alta Ceneutitur eedi demM» «►
dique, iotaque teUu»: error manifes-
tissimu>* : sed qnam ille inanifestissi*
mns est, tiim certissima eroendatio
est, qusp olim Notis Phspdri nostri in-
serta fuit : Ita igitnr ibt tcribebaro :
Faciet antem boc mendnm in Pbt^-
dro animadversnm et snblatum, fa-
ciet, inquam, ut insignem Lncretii
loGom in 6. qnem vitiatom esse pri-
roi animadvertimus, pnrgare aggre-
diamnr. Cai enim polius qnam tan-
to poetae, quiqne omoinra elegantio-
mm honHniim studio accurm dignisal-
mus sit, operam navatam oporteat?
Versns, qoeis de agitor, hi snnt, Auc"
tummoque mngi» ettUie fidgenHbu» aUm
Coneutitur eeeU domuM mndiquep totaque
teUu», 8«*^, leeior hnmantssiroe, boe
nisi niolestnm est, ex te qnapsitnm
velim, qnid boc sit, ' domns riell et
tclliis conrntitur stellU fiilgentibns ?'
Nugap, merae nugsp; nani pr»ter
sonnra et granditsttm snblimitatem-
que verboram, nil qnidqnam frngfs
tst. Cum antem ibi a poeta doctit-
simo posita stt qo»«tio b»c, ' Cor
aoctomno et verao tempore freqnen*
tios tonare videamns :' qnis neget le-
gendnm esse, iltic(imMe9aie magi» lefts
futgentibu» aUa ConeaiUur eeeU dema»
mrndiquep talaque teUa», ^Tela' antem
' fttlgentia,' fnlmina sont, Virg. Horat
Ov. atqoe adeo omninm poetarnm
testimoiiio : neque me in proferendis
yvfydSots longarom ^kama lascivire, et
otio nboii jnvat. Qnin et Herodotna
alicnbi (certns diro) fulmen voeavit
0«ev /9Ae» < telnm Dei.' Error antem
adeo fttdns, magi» »teUis, ortos est,
qnemadmodom sabindicavi modo, ex
{f^ev^tm sen eonjunctione harnra
▼ocnm, magi»'teli»i nnde postca di-
visim scriptlt, ot geminato 8, con-
cionarunt Ineptam hanc et ridienlara
lertionem, qu» porro omnes editi-
ones iovasit. Faber, JLeg. SteUi»/ul'
T. LUCRBTIl CARl OK RKRliM NAT. LIB. \l. 1625
lfeiUiku9 «ptn : v^l eum Fabro (qnBm-
vifi ista lectio noti Mt adeo neceMaria)
teU» fmlgemiUma i. e. Fnlmine. Vss.
Sa. inqairitnr cnr antnmno et vere
freqiientins quam byeme et ae»tate
(qnod quidem de qnibuadam Ita-
V\m regionibiis intelligendiim) ful-
minet? Qnia viz. cum fulmen sit
igneae nfttiirft, atqne e dennis nubi-
bni emmpit, tnm fulmina snnt maxt-
me expeetanda, qnando calida e«t
tempefttas, et frigoris non omniiio ex-
perSy nam nbi nulliis calor, ibi frns-
tra reqiiiras igneni ; nimius aulem
calor non patitnr nt densentur nn-
bes. At in vere et autnmno ralor
cnm frigore miscetnr; inde nubes,
▼enti, ignis, tumnltns tandem in aere,
e qnibtts toniirn, fnlgur, fulmen*
Cr§€ck. Nihil inuto. sfdlts fuig. di-
citur bic, uti *• sedibns,' &c. 2. 600.
Her.
357 AUa CmneuiiiurcaU dorniu] Snp.
2. 1100. 'Nnbibus nt tenebras fa-
ctat, capiiqiie serena Concutiat soni-
tn.' Lvmb.
%69 Frigore emm4e$imt] Forte : de'
Jbmi, Gifiin.
SOS iVaai fretua ipee awat] Hnnc
▼ersnm profert Nonius, nt probet,
ntrumqne esae nsitatnm Latinis, ' fre*
tnm i,' et ' fretns ns,' mascnl. gen.
profert iile et hoc Varronis : ' Inter
Italiam et Siciliam, qni est fretns in*
ter Rhegittm et Me»sanam.' testatnr
et Carisins, ' hic fretns, hujns fretus/
nsnrpatum esse ab antiqnis : profert-
qoe aliqnot ezempla ex Porcio Iji-
cinio, Messala, et M. Tull. Idemqne
docet A.Gell. IB. 19. Errat Igituret
Prisciannii, qoi lib. 1. * fretn ' positnm
esse a Locretio pro /rdo scribit, qoa-
ti *• hic fretns, liiijns fretus,' non sit in
nsn. Qnod tamen idem fatetnr lib.
H. et Maroltns, qni, enni secntns, le-
git hoc loeo, Ifam^ frit i]^ atmi.
per ' frelnm anni' antem, eas anni
parteis <!"* snntjnter frivns et ca-
lorem interjectap, signlficat Lncre-
tins, a similltudine roaris angnsti, in-
ter dnas terras, qnod fretnnt proprie
appellant Latini a fervendo : qaia in
talibus anirnstiis maxime mare effer-
vescit, atque aestuat. Idem Liicret.
sop. 1.721. ' Angnstoque fretu rapi-
dnin mare dividit nndis.' Z<ain6. Ita
vocat eas tempestates, qute frigiis et
calorem interjncent ; nt fretnm divi-
dena doas coniinentes. Dicebant
antem * fretus ' et * fretnui.' jam snp.
Falfer. Seneca Nat. Quarst. 7. 28.
*■ ^quinoctium In ealorem frignsque
flectentis anni signum.' Creech.
S64 Qiconini utrvmqae apm» eef]
Opns est, i. e. requiritnr, »eu usni est :
ut 2. SU. ' Scire licet nil principiis
optHt es«e colores :' et 4. 120B. ' Nec
motns opiis snnt nostris nxoribus hi-
Inm :' et item sspe. Lamb.
B67 Prtma caiori» enim'] Prima ca-
loris pars, a qno a*stas incipit, et
postrema * rigoris,' i. e. frigoris, in
qiiod hiems desinit, id ipsum tempnt
CAt vernum : iegendum est autem,
Tempue id eat cermiai, qnemadmodnm
habent libri mannscripii, et aliqnot
vnlgati emendatiores, non Temfm»
adeet t^mttun. nt volg. mendosi. iMmb,
Prima pars Teris adultl, sen (liceat
mihi ita loqni) veris capnt, calor est;
finis autem, sen illa pars qua cum
hteme commtttiinr, frigns. Faber,
568 Temfue td e»t eenitim] Qoldam
libri, adeet^ male. Gifan.
569 Turbaregue mieta»'] Varro:
* qnia cnm mare turbat.' idem enim est
qnod turbari et misccri, antiqnitate
qnadam «ancla. 7Vinie6. Adv, SO. 10.
570 Et Calor extremu»] iEstatis.
Lamb,
Primo cumfrigere] Hieniis. Lam6.
S7S Conftipait'] Pugnant inter »e
hieins et testas. Tyalatio est. Itamb.
S74 Nec mtrtmi e»t in eo st tempore']
Sic habent qnattnor libri manuscr.
et ita legendnm est. vnlgati antem
inter se disseniinnt, omniumqne lec-
tio videtnr mendosa: qni habcnt
partim, 'Nec mirum, st tn eo jam tem»
pere, ifc. partim, Nec mirum^ si tn eo
1626 NOTiE VARIORUM IN
tmm lmfwre,4rc. partiro, Nee mirum^ tif : * retro voWentem/ i«e. a capite
nin eo sic temporey ^c. Heriiin tamen ad calcem, a calce ad capnt volven-
trinm tolerabiiissimae sunt dnae pri- do, revolvendo aniles ittos libros
ores. Postrema vero, qiiae reperitiir qnosTyrrheni seo Tasri condidemm.
etiam in cod. Tettiano, Nec mirumf Faber. Nihil diri potuit brevins, ant
tiin eo sic, a recta panllnm detorta e legantius. Creech,
est. Nam si pro esl, stc pro si snb- 381 Indieia oceuU4t] Sic babent
ditum est. Sententia antem hapc est : tres libri roamucr. et Veneti recen-
Nec mirum est, si in veris et anc- tiores, et Lngdnnenses, et Basilien-
tomni tenipore plnrima exsistnnt to- ses. duo manuscr. et Veneti antiq. et
mtma, plnrimaque cadunt fnlniina, Parisiens. et Florent. Judida. qnam
pliirime denique tnrbidtt tempesta- scripturam rejeci, nt mendosam et
tes in c»lo cooriuntnr : qiioniain corruptam. Nam constat, veteres
dnae qualitates tum sunt inter sese iilos, aiispicia, augoria, omina, os-
pares et squales, calor et frigns. tenta deniqne, et talinro renun ob-
Hinc antem belluro anceps oritnr. servatioues instituisse, atque nsur-
qnod non fit »state, ant brama. tnm passe, nt ex iis voluntatem Deornm,
enim quia calor ant frigns superat, qoam his indicari et significari po'
dominatnr, ac praepollet, nnllns est tabant, cognoscerent. Lumb, Ila ex
bello locus : qnod idcirco dnellnm qtiibusdam vef. et vnlg. roalni. Alii,
dictum est,qttod dnae partes aeqnales Imdicia. Gifan.
de victoria contendant. hamb. Nee S82 CJnde tfoUm»] Hi tres versns
esf, in eo n, ita vet. libri, roann deinceps sequentes jara ante positi
forroaque descripti. Gifan. sunt, statim post enm versum qoem
B76 Aneipki hdUi] Vere et autom- modo protuli. lamh.
nocaloretfrignscontendunt; sstate 8SG Quod m JupiUr'] Vultprobare,
caIor,hyeme frigus dominatnr. Creeck. folmina a Diis non mitti, sed ex cer-
$78 Hoe eet ign^eri] *Evi^dftntfta. b. tis et natnralibns cansis nascl. lamh.
e. (inquit) natnram Yulminis perves- AUi /ulgentia Din] PUn. 2. 62.
tigare, atqne adeo cernere, et qna scribit, ' ex Tbuscorum litteris noven
potestate seo facoltate quidqne fa- Deos fnlmina emittere,' qiiod et Ar-
ciat, videre; non revolventem ct re- nobins confirmat lib. S. adv. O. ex
pllcantem Etruscorum et barnspicnm anctoritate Manilii, bis verbis : ' No-
carmina, i. e. libros Tageiicos (qui vensileis novem Beos ait esse Ma-
omnem Etroscornm disciplinam con- nilius, quibns solis Jupiter potesta-
tinebant, a Tagele illo pnero Etrnsco tem jaciendi sni permiserit fulminis.'
ex agro Tarquiniensi, cum terra ara- Lamb, Novem enira Dii erant, qui-
retnr, edito: de quo lege M. Tnil. bos fulminis jacnlandi jns a Jove
libro secundo de Divin.) non (in- concessnm erat. Faber.
qnam) Eirnscornm libros consnlen- 388 Quo quoique ett cumque ro/m-
tcni, signa volnntatis Deorum obscn- ta»] Sic habent qnatiior libri maonscr.
rae et incognitae indugare : qnod fa- et aliqnot vnlg. Quo cuique eat eumque
ciebant haruspices, diviso in aliquot voluptat: alii, Quo indueit queatqut tw-
parteis ctelo, nt sup. diximos, vs. 86. lupta». Lamb.
' Ne trepides, caeli divisis partibns,' Quo ducit quemque] Ita, in vet.
Sic, Lamh. Sacrificulornm Aogu- nostris, et in viilg. Qnidam, inducit.
riimqne generi insnltat. Istnd, in- Sup. 2. 267. In aliis vet. quo cuique
qoit, est, ^cire qna^ natura sit fulini- eat cumque volunlas. Et in quibus-
nis,&c. qiiod nunqnam in libris ves- dam volg. voluptas. Oifan.
tris deliramentoram plenis reperie* 389 SeeluM aioertahiU] Sic iiabent
T. LDCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1627
tret lib. mmuiicr. qniboscnm con* oitor, cnm fnlminft tori^nes, Ne-
gronnt Fiorent. alii Qdvenabik^ men» qoicqnam horrerons? cieciqne in nn«
dose, opinor. * «versftbile ' aotem bibos ignes Terrificant animosy et
* scelos ' intrrpretor, borrendnm, fo- inania mnrmnra miscent!' &c. Lamk,
^endum, et quod omnes. aversari de- 892 Et poHuB ntdkB «t6t, ^.] Hanc
bent. Itaqne totnm hunc locnm sic ex vet. librornm Testigiis scriptonim
ezplico ac dedaro : Cor Dii non fa- poto verissimam. Volg. nuUa tur/;t
cinnt nt qnicunqne a scelere nefario nlri conMehu tn re. In Tct. qnibni-
atqne horrendo sibi non cavernnt, dam ; nulla nbi «mscjus re. Oif. Sic
L e. it»e non abslinoeront, ii percos- restitoi hnnc versom, conjectoraqui-
st ' balent folgoris flammas.' i. e. demdnctns,sedtamen aveterescrip-
flammis conflagrent, quo sint ceteris tura admonitos, quse talis est, nulla
mortalibus docnmento atque exem- stfrt ^rpt conaduM re. Ex hac enim
plo? et potius homtnes innocentes suspicatns snm prsppositionem tn esse
et noUins turpttndinis sibi CDnscii, incolcatam, et ita a Locretio scrip-
fnlmine icti exanimantor ? sic Aris- tom esse,. ut excodendmn cnravj,
toph. N«^cX. vs. 898. ¥jht€pfid\XMTobs praesertim veritate hanc lectionem
hn£pKovSfn&sllSj^otix^2qu»*iifhrpiiiat¥p flagitanle. Sic enim Latini loqnun-
OM^ KXfdSwftoi', odS^ eiftf8«pMr; ica^i tnr ' nnllios rei tnrpis sibi conscins/
af^ipa y cfo^ ^wCopKOi* *AXkk rhp airov non * conscios in re torpi/ qoo modo
ydbr fidikXMi^ icalSo^wr, iKpo» 'AihpfAy, est in libris vnlg* Sic enim babent,
Kai ria 8pvt rks fityd^as, Ti waB^; El poftns miUa sUn tnrpi oonodus m rr,
ab yitp JHi 9pSs iwtopati, i. e. * 8i Jopi- plane inepte : * noUsB ' antem in pa-
ter folmine peijnros petit, qui fit, ut trio casu» antiqnnm, et antiqois nsi-
Simonem non inflammarit, neqne tntnm, ut apnd Ter. Ueaot. 2. 8. 80.
Oeonymom, neque Theodomm ? At- * alterse Dnm narrat.' Lege qoss an-
qne valde snnt perjuri : sed templnm notata sunt snpra ad iUum locom 2.
•nnm petit, el Snnlom, Athenarnm 778. ' onseque fignrse.' Hanc quoqoe
promuntoriom, et qnercos magnas. emendationem sibi arrogavit Zoilos.
qnamobrem? non enini qnercns pe- Lem^.
jerat.' Lamb. In aliis, odMnabUe; 896 Laoa soto] Loea deserta, soli-
Bon tam recte. Gt/bn. BScXvp^, ^«tw- tndines. Lamb.
rhw^ tetmm, dirnm. Faber, 896 Con braehia sti^^adMiif] Sie
899 FlammaM ni /Migwris edani} Ita propemodnm edendnm cnravi in sec.
ez veteribns libris scripsi. In aliis editione, nempe hoc modo, An tnm
veteribns libris, et vulgatis, halent. braekin stur/adiml, tfc, sed voloeram
In qnibosdam Vulgatis, iclti. Oif. edi, An com brachia §n^aeinntf ifc, nt
Flammas ul fnlgnris halent] Sie le- intelligamos, esse tmesin, pro con-
gendum : et ita habent libri omnes snefaciont brachia, qoo modo sop. 4.
et manoscripti, et vuigati, sic antem 07. quidam de rae male meriti non
loqoitnr inf. 622. ' Terraque cnm male reposnerant, ordine eodem, Qmo
fumans hnmorem tota rebalat.' Quare faerintf et con formm eervare figuTam^
edant^ qnod Zoilos substitoit, hinc Sic igitnr nnnc restitno honc locnm.
procol arceatur nt profannm. Lamb, nam coiisiiesetiiU, qood volgo legitnri
891 Z>oaim«iiiiiorla2t6tis] Esset acre pro eonsiM/actiml, mihi probari noo
mortalibos docomentnm, si iniprobi potest. Lamb, Tmesis Locretio et
et tmpii darent pcenas. nunc aotem, vet. poetis familiaris, pro consoefa-
qoia boc non fit, larbas ille apnd cinnt. Faber, Vossius Pater tamen
Virg. JEn, 4. 206. sic cum Jove ex- de Anal. 8. 4. ita ot * adsnesco,' ' in-
postnlat: ' Adspicishsec? an te, ge- snesco,' etiam ^consuesco' docnit
1626 NUTiE VARIORUM IN
interdiim artiooein signi6eare tnns- inint cln«, Mf fim, damn vocalini
enntrin, eo^ne transitivornm more erdine mmato : deindc sententUi jam
con^triii ; ut enim Virg. ^n. 6. 889. fit planfsaima, hor |fiodo : An timalae
^nen tantaanimifl adsuescite bella/ nnbes siiraiim ▼enernnt, tnm ipse Jo-
Horat. Sat. !• 4. l<Mk * Insnevit pater piter e snmmo c»li et aetheris ver-
optimas hoc modo Ut facerem;' ita tice in eas desrendit, nt in hh nnbl--
Coliimella dixit 6. 2. <Ubi planstro bns < t«li,' (i. e. fnlminis,) ictus de-
ant aratro jnvencnm eonanescimns.' termitiet ? * Bescendere ' antem fnm
Ut ita forsan melios sit hic non ni- Jovem dicnnt poeta», mm jam jam
mis tmcsin Liicretianam contra Mss. fulurnm est, nt vel tonet, vel ploat,
fidem nrgere ; et, nt bic An ^irifi, iia vel prandin^t, velningnat, qnaM sine
mox vs« 401. ' in eas tnm ' dixit. nnbibns, et nisi e capIo in nnbels de-
ilov. scendat, neqne tonare, neqne phiere,
S9d Cur Ipte] Cnr pater Jnpiter. neqne grnndinare, neqne niaipiere
JLam^. po^it. Ex hoc Virg. Oeorf . I. S28.
Neque pareii t» hB§teis] Et cnr non ' Ipse pater media nirobomm in nocte
parcit «no feio ' in hosteisf i. e. ad cornsca Fulinina moKtur dextra.'
hosteii snos perdendos ? LtuUt, Ne- Idem Ecl. 7. 60. ' Jnpiter et la>to
qnti parcit telis, neqne iis minns fre- deseendet plnrimns imbri.* idem
qnenter ntitnr, ut, nbi ocrasio fn<»rit, 6eor§;. 2. W. * Tnm pater omaipo*
faosfes suos male perdat. Fahff et tens fsenndis imbribus vther Coo-
Creech, jngisin greminm lspt« descendit.' et
809 Deniquet ewr nunqmmeeel»] Sie Hor. Od. IS. epod.2. ^Homtda tem*
snp. eod. lib. 246. ' Nam cspIo nnlhi pe«tas c»lum contrasit, et imbreis,
sereno, Nec leviter densis mittnntnr Nivesque deducnnt Jovem,' &c.
nnbibns nmqnam.* sic Aristot. Me- LdiR&. Egregie Lambinns ex ^ehtm
teor. 2. 9. Kol 8tA rt wrtrovro ytywe' ferit ms iuee. Jpeue est in volg. qni*
roi umrii r^ ohpemkr, trw ifwtri^ep bnsdam, aed noD in vet. Ita et inf.
Ji fdrw^ iMj o6xl ewexJSee o9r«r* of- vs. 1960. Gifan,
$ptas V oHeris ob ytyrerai ; i. e. ' Et 409 In Mart qua'] Cnm hoc toto
qnamobreni hoc fit ia cvlo, cnm est loco eongrnlt ille apnd M.Tnll. hb,
nebnlosnm et concretnm tantnm- 2, Divin. * Qnod enim profieit, cnro
modo, et non ita pofpetno : evlo in mediom mare fulinen jacit ? Qaid
antem puro et sereno non fit ?* cnin in alti!«simos monteis P Qnod
LaM^. plerumqiie fit : qiiid cnm tn desertas
401 Iftee ia eat <iim] Cnm et in solitndines? Quid cam in eanim
qninque libris manancr. et in aliqnot gentinm oras, in quibns lia»c no ob»
vulg. reperissem ita scriptnm, t^ ta »ervantnr qnidem V Lamb,
tfoCami, noD, nt in aliis, ipeue in atium^ 404 Arguii mare] Nam cnr io all-
orta est continno mihi mcndi suf^pt- qiiid jariat fnlmen Jnpiter, nlal illnd
cio, pfttsertim Jamanteameasponie aliqno crimine arguat? Hvic venal
baoc valgatamfa«tidienti: qnideniro Lainbinns existimat versum, qni ab
*ibl vnlt ' dcscendere in ttstiim ?' hoc septuagesimns est, si modo Lii*
pHmisigitorciimiiltimiscomparatis, cretisniM est, 'Nam ratio cnm san-
et mpdiis cnm extremis, vmit mibt guineabesthamoribosoaDniSy^snl^an-
in mentem ita esse legendnm, et ita gendiim. Creeek,
a Lnrretio esse scriptnm, ipte in eae Campoeque naianiei»] Snp. 6. 499.
ttrai, ^c. Frimum enim. levis admo- < Angebat mare roanando camposqne
dum et parva fit immotatto scriptii- iMtanteis.' et inf. 1140. 'Aera per-
vm valgatse? qaippe ex voce tfffnm meusH« multom, camposqne nataii*
T. LUCRBTII OARl DB RKRUM NAT. LIB. VI. 1629
teis.' Post bliiic ver»aiii vid«tar \o-
caado» iUey si modo Lucretinnos est,
qni eat eb hoc •eptuagesimu'*, ' Nem •
ratio cam seogeiDe ebeet hnmoribiie
onais.' Lam6. Ita ex LDCretiane
fanitatioDe Virg . £n. 6. 724. ' Princi-
ino eoBtom, ac terrasi camposqne ii-
<|iientc«;' Dotaote MacrobioSat. 6. 1.
Hev.
40$ PrtHertUf ai vuUcaveamma] Di*
lemma: Jopiter ant Ynlt nobis aute
denmiciare et prsaignificare fnlmi-
lus ictnm, nt nobis ab eo caveamns :
ant vult uoi opprimere nec-opinan-
teia, et imparatos. Si vult no» prw-
moDcre, cur non lacity nt fninieu ab
eo aiLMMm cernamus; sin vult nos
oppriniere imparalos, cur ex certa
esBti parte tonatf IrfMn^. His vss. 11.
propoiiit dao mira argnnienta, quibus
fulmen Jovi conatnr eripere : vuU
rnira iUe Jupiter ut evttemus fnlmen,
aat noD : si velit, cor tanta illiut snb-
titttas, tam peraix oiotiis, iit seDSoin
fugiat i Si non» car mormure, tene-
bris, &c. monet e qaa parte fulmen
mittetur? deinde in plarinias partes
vDotempore folmcD spargitnr. At
Ulnd nni Jovi foret nimis laboriosnm.
Crenk.
410 Et $imitl tn anfltes, ife,'] Hnjns
loci et argnmenti h«c mihi videtur
aeDtentia et «is esae : vel dices, Jo-
▼em uno eoderoque tempore fulmen
in mnltas parteix mittere : vel nega-
bis. si tlices: quo pacto hoc cui-
qnam pennaderi potest, unani sive
hominem, sive Deum multa tela iu
multas ac diversas parteis uno tem-
pore mittere? si negabis: res ipsa
▼incrty nt fatearia. iMmb.
416 PottremOf eur «Mcla] Curo hoc
loco congruit iUe, qui est 2. 1101.
' Turo fiiliiiina mittat, et »deis Sepe
suas UUturbety et in deserta rece-
dens tSttvittt exercens telam, quod
smpe nocenteis Praeterit, exanimat-
qne indignosi inqne merenteis/ et
cnro his Lacretianis consentiunt illa
M. TalUi ex lib. S. de Consol. qute
poaita smit lib. 1. de Bivtn. ' Nam
pater aititonans,' Sic. nam ea protn-
iimos sup. i. 2. tn extr. et profert
Firmianus Divio. Inatit. 3. 17. Lamb»
418 Bene/aeia Deum eimulaera'] Ad
ridiculnm istnd bene faeta ; qminti
eniro wnire poterant! Indignnnl
▼ero, Deos tantiim damni facere, tam
elal>orata simirlacra ad Canonfm Po-
lycleteam exacta. Air^sw, hoi, hei.
Faber.
420 Altaipu emr pterumi/me'] Sic
Hor. Od. 2. 10. 11. * Ferinntquc sum-
mos Fuiroina (at. fWi^ara) monteis.'
Lamb,
Pturima^ pfue] Ila omnee libri ;
rertissime. Lambinua, h0ua, repo-
Dit sine canKsa. Veraiis est itdavpot,
Qifau,
PtuTmmque hujua] Sic restitni, et
ita legi debet. Zoilns hanc conjee-
tnram non probavit, cnm sit tamen
rectissima et ▼rrisMina : scribitqne
esse versnm fMfovpMf. Prininm non
asorpat ▼ersns miiiftNi Laeretius.
qnamobrem? qnianihil cat necesM.
Deindeti darem, locnm ease versibu»
niiaris in hoc egregio poematey la-
men sementia hic ferre non potest
ut legatur pfat, qnod tn si Zolte vi-
disaes, qni Inee clara nofi vides, Dnm-
qnam isia tam inoonsidemte scrtp-
stsses. 'Er teipaKws Igitnr cnm tni« pii-
tidissirois versibus. Immb, Phtrtma'
que ptua, Oifanius, oui nonqnam pla-
cet verans integer. Creeek,
422 Qued aupereatn ^e.] Qnod sn-
pere8t(inquit>exiiB, qne ante dixi-
mns, cogtioscere facile est eomm ful-
minnm qitae yfnotiifiw a Orscis nomi-
nantnr, nattirasy cansas, et motos.
Nam alia qoaedam snnt falmina, qne
prmateres non snnt, nt quae non snnA
ignita: qualia snnt, qn» colnninsp,
procellse, turtuneay vortlces appellan-
tnr. Atque ut hanc totam de fuUni-
nibns dlspntationeni fiwilius intelll-
gere posaimns, sciendom est (qned
et antea attigimns) omnia et tooitmn,
et fulgetra, et fulmina, flattis aeu an-
1090 NOTiE VARIORUM IN
helitus teme etse : qoi si minntathD eam ona palno/et miiltis ilatibas coB-
«t sperstm diffunduitar, ac cnm sint flnentibus, qni non possint in obliqea
tennioresydiffientnr; tonitnia,et fuU diffinere, propter aeris circomfnsi
gura: sin densiores, et crebriores, condensationem. £t, ubi qnidea
minnsqne tenues erumpant ; procel- prester uftqne ad terram demittttor,
Jam gignunl, quae vocatur a Oraecis turbines iiunt,ut et generatio ex
' ectiephias' ventus. idcirco violentus tione flatns exsistat: nbi vero nsqne
est. ernptionis enim celeritas robur ad mare, vertices creantur/
et vim efficit. Cnm vero flatus sine Fulmen sequitur presteris explicatio
igne erumpens ex nube, iii alterius vss. 20. Prester antem tnrbo igoens,
nnbis flatum incurrerit, quemadmo- qui scilicet ventns circomactus, et se
duni ventus in portis aut viis ex laxi- in ipsa vertigine concitans cam ait,
tate in angustias redactus, luctalur, si pugnacior est et diotins volutatnr
et circumversatnr ; tom fit vortex, in flimmam abit. Si ventus hic e
qui lyphon a Graecis appellatur, max- nubibus excutitur, et recto impeta
iroe si fragorem edat. nam si strido- feratur, tum flt fulmen ; si nnbeni,
rem potins mittat, qnam firagorein, quae lenta est, perrnmpere non va-
turbo est. Quod si hic flatus postea leat, sed deorsnm in mare extendat,
exardescat, prester est. 8i vero non ibique eniropens rapida vertigine
posteaquam e nube empit, igoem omnia torqueat, tum fit prester, oiax-
concipiat,sedcomprimumenubeex- Ima navigantinm pestis: qooDiam
primitur, fnlmen est, quod Oreci vero de fulmine satis dixisaet, jan
«cpcmrbr vocant. Ubi antem non po- turbinem tantum explicat, et inde
test flatns nnbem perfringere, neqne conjicit (perperam ni fallor) Oassea-
ex ea erumpere, sed eaoi deorsom in dos, Epicnri presterem esse Ecne-
terram, aut in mare deprimit, ita nt phian non ignenm, et docet preaterem
videatur unda qnsdam densa et rigi-. ab re a Orsecis nominatum ita dici
da oblongadecidere; tnro est colum- non, quasi inflammantem, sed qoaai
na. De presteribus sic Laertius: .inflantem, seu tumefacientem, qua-
nf9fir9ipas li^^x<Tui ^iWa^oi, ical Karii tenns incidens in mare tumcscere ip-
Mgnr p4^ous «tt robs Kdrct r6iwovs iAAiMi- sum cogit ; sen fervefacientem, qoa-
Sdff twh vp^ifuwot iiBp6ou ito$4irroty koI tenus aqnam sic commovet, nt veloti
ith rov v¥o6fimos ptpotUmtVf ifAa mal rh ferviscere, sen qnasi bnllire videator.
i4^rctf rb irKiiaiop «tfovrros roi^ imhs Creech,
«M^yiorof, Kul K«r& «fploToo^iy 8i «ycd- 423 Prei<€raf] Ita vet. libri. In
futros^sK^kKopiufyosrvhshetffwidoviU' qnibnsdam, PrasteroMf ut 'scsena'
iw Ibwtfcv, Kot p/6aottt «oAX^s vptvfjJrmy ex ok^i»!. Varro. Ita et mox. Gffam,
ytPOfUmSp KoL ob9wafii^s isrhwKiyia 4S1 Qimm eeepU ; nubem^ Oaasen-
Su^^rw 8ia rV v^ roi; idpos 'wiXneaf, dns Qaa eerjni^ ita enim postulat sen^
KoXimsiikvy^srovwp9iariiposKa$i9ft&oVf teotia. Creeck,
arp60i\oi ^fMirreu, ifshyKot if ianyip' 4S8 Qtuisi quid fwgao] In vet. nos-
vrpris Korit riip Kbnioaf rov wpoifuvros yt" tris, pugfd, Oifao.
nfroi* iofs d^ BaXdmiSf Kpoi &«orcA0ur- Braehiique euperne Cot^ectu] Men-
rw. i. e. ' Presteres fieri possunt, et dose habent quidam lib. vulg. bra-
ex demissione nnbis ad loca inferiora, chiiBque. Lamb.
dissimiliter a vento conferto pnls», 435 Prorumfritur m wmre'] * Pro*
et per ventnin rnentis, simnl externo rumpit ' et ' eriimpit ' sspennmero
flato nubem in locum propinqnum neutrorom aigoificatione trita vi-
impellente, et propter flatnm circnm- demus iisurpari. Maro tamen lEtu
ttantem aiire nonnnllo snperne in l. 860. dixlt ' it mare proropton.' ot
T. LUGRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. IG31
Iiticret. 0. 436. ' Hinc pronnnpitiir/ confecta : qnam Banbo nnUa alia re
&c. et M. Tall. 10. Epist. ad Attic. ad hilaritatem ex luctu tradocere po-
3. dixit : ' Ne in me stomachum tiiit, qnam parte illa laa mnliebri in-
emmpant, cnm tint sibi irati.' et honesta, nndata, et oculis ejus snb-
Lueret. 6. 582. ' Exagitata foras jecta. Si qnis autero forte dnbitety
eniropitnr.' Ista qnadam varietate qnid sibi velit in ultinio versn Per»
•nctoraffl seripta eommendant, et dudtyifc, ' perdncit ' boc loco vaiet
l^atiam eis affemnt. Tumeh* Adv. perbibit, sen perpolat. Lamb,
80. 19. 488 Lento cum corpoirt Nubem'^ Nu-
486 CMidiiiuU] Efficit, tsioerwnMvAf», bem, qasB fertnr tardo cnm corpore :
sic snp. 4« 1S46. * Consnetudo con- Fayns. Agnoscis ingeninm hominis.
cinnat amorem.' et inf. 688. ' Mag- Creeeh.
anm concinnat biatnm.' tralatio est 489 Detrurii] Sic legendnm, non
a cinnoy qnem Orseci KunQra appel- detrudU, Larob.
lant. £st autem potionis genus ex ^42 Fit quoque'] Nnnc de vortice :
■Bttltis liquoribns confectum. vocem de qno sic Plin. lib. 2. * Sin vero
OrflRcam nsnrpavit Homerus *IK, A. flatus repentini, depresso sinn, arc-
Toiiri 8i Tffvxt icMCffM» ifhrXSKafios tins rotati nnbem effregerint, sioe
'EmvH^. i. e. ' His antem cinnnm igne, boc est sine fnlmine, vorticem
eonfecit pnlchre comta Hecamede.' facinnt.' Lamb, Mare plunmnm
Usnrpavii et Orpheus iniis versibus, vexat prester, terras autem tnrbo
qnoa refert Clemens Alexandr. irpo- ille qni proprie vortex dicitnr, qni
rpmrr, *Af ffltrowra, w4wXotn iawr^ptro' est rapidus ventus circnmactus et
8«<{ff tk wdtna S^fioros, o^ wpiwoina circnmvolutiis in nube, cum nnbe an-
rimo9, wvus 9 j{«f Ioicxos, Xeipi ri inw tem descendens in tcrras, ibiqne
Phrroim 7«Afiv, Bav/3ov9 buh ic^Xiroif, emmpens sine igne, rotat omnia, et
*H V /rffl oh Mnfe ^, fuOhia* M euitf' versat : neqiie hic quidem tnrbo in
A4^aro 9 dbXov fryTos, hr f tam§iuf ^W- terris frequens, nam descensnm illius
««cre. Hos antem versus eo libentins montes impediont, et viin frangnnt.
bnc adscripsi, quod cum eos Latinis At in lato mari nantae miseri saepe
versibus reddiderit Arnob. adv. G. 6. timent. Creech,
ii Latini versns non satis emendati Ut invohat venti $e nubibw tpss]
sint in vnlgatis codicibus. sic enim Forte venti vortex, In volgatis, ven-^
legnntnr : ' Sic effats, simnl vestem tit e nuirilmB, Intelligit typhona. Gt-
contraxit ab imo, Objecitqne oculis /an, tn uiraque editione, Sic ex Aris-
formatas ingninibus res. Qnas cava totele et Plinio hnnc locom restitiii,
snccatieos Banbo manu (nam pueri- cnro antea legeretnr eenlts e nubUme,
lis Olli vultns erat) plandit, contrec- ' venti * aotem * vortex' dicitnr, qoia
tat amice. Tnm Dea defigens an- vortex nihil aliud est, quam flatns
gusti luminis orbeis, Tristitias animi circumactus et circnmvolutus. Hnnc
panllnm mollita reponit. Inde mann quoqne locnm sibi arrogavit Zoilns.
poelnm snmit, risnqne seqnenti Per- Lamb,
«hicat totnm cyceonis Iseta liquorem.' 444 Preetera imUetwr] A prestere
In primo versn igitnr pro eimml legen- hoc tantum differat, qnod non sit ac-
dum arbitror statt: in tertio, pro census. Lamb,
• Banbomanu recte conjecerit Jo. Au- Preetera'] Prentera, Gifan.
ratns legendiuu Baechi maiiiis, nt ma^ 449 Prospectu maris ta magno] I. e.
mw sit recti casns, nnnieri singul. in magno et lato mari : in quo roajor
Habetur aotem sermo de Cerere ob est prospectos, qnam in terra. Lain6.
amissam Proserpinam filiam maerore CeHofUi patentt] Idem significat.
l<t:JS NOTiK VAfilORUM IN
Nam in iMri cbIiioi Ifttitts et tongiiw et omidenatte fittot aspeclabilak
patet, propter marts ttquaUlateni et Creech,
planittem, quam in terra propter 460 Qaam ahU qmtpque] Sic liabeal
moBtei«, qat pfO»pectQni interriim' omnes libri, neqais aemidoctua patet
pant. Lamb. le^ debere, Qimiii stal fiuaf ve aM^fii.
460 NmbUm coaerMCaat] Quo pacto de qao loqnendi fenere in acheliu 1.
nnbes et unbila concrescant, i. e. co- 6S7. diximaa, ad Uiiim loenai : ' £t
gantiir. £40116. Unde nubea docet qnara qnvqne magis c«htbet rea istns
Lncretius vss. 8. Hamata vis. qnsp- inane, Tam magis,' &c. SeQtentia
dam as|)eraqtie corpora, qnae iii aere anten bi^itts loci baoc^; fitqaiN|ne,
volttant, ooeuut, iade tenues primum nt, qno mootis eacnmina snnt altiara,
nnbe», ex istis vero tenuibus simul et cask> propinqoiora* eo magis io eis
junctis et condeasatis tandem nabila. caliginosR cogantur, propterea qned,
Creeeh, ^ qno primttm tempore nnbes eoBcrei*
4$l Hoe super in eetU epaHei] Malim ount, ese, etiamnnm tennea, ocnlis
legt sapera. . 8ic enim explico, snpra oemi non poasunt : et prios ad tnm*
iu hoc cueU spatio. Lamb, ma montis cacamina a ventis porta-
462 Modi» endopediUi exifuUi] Ordo tae oonveninnt, et confloaot, qoaoi
et senteiitia est : qu» impedita et im- oas oculis usnrpare posaimna. Immh*
plicata ' modis ezigais,' L e. modice, 460 Fa/iw NMm MHgime craaia]
nec nimis arcte, ant adstrictCi pos- Homems II. |. p. 08S. TeHim rmiyk
aint tamen complexa cohsBrere. Laai6. k^s ip/pmaikin^ Xp^cor^ att^ Sr tm
453 CmopfMsa] Bic polius legen- ZtmipdtiM it^kth vep* Eoatalliiaa, ««••
dura vidctur, ot babeot qnidam Ub. 96rirrmwolJ^Szi^9!itkeit4^eiin. Z^
mannscr. qoam ut est in aliis, eom- ow B4^etatr o2 weAeml r^, t^ Ir Iff-
preeea, atque hanc lectionem confir<* \f &^, & irvpoc<% Av eMip jgpimifeHf
mat versus sequens, «b boc tertins, wem, Creeek,
< inde ea comprendunt inter ae.' dio- 461 Prepterta ipna «ooiosMiataof. o.
tum atttem < comprendunt inter se,' p.] Sic restitni trinm lib» maiioscr.
ot ' amant inter se.' Lamb, In qui- aartoritate fretns. Nam alu baboot,
bnsdara, eempresea. Oifan. Sic potius quia ium eone, Conjnngejidnn est ao-
legendum, qaam coaiprfssa. Ita vss. tem adverbinm mm, ona cnm odver-
466. * Compreodunt iuiDer se.' Dictum bio primumf nt sit cam priaiom^ Lamb.
autem ^comprendunt inter se,' lU HaMarnllus,etLambiuas. Vnlg.
* amant inter se.' Creeeh, Oifan.
464 Prtmom parwte e. o.] Confer 468 Aute vid.ce, 9. p, I.] Aote qnom
bistoriam Eliae poeriqiie sni in Mrci- ocuU eavidere possint, otpote teniiia,
tate pluvis adventu depulsa 1. Reg. et teniieis halitos. Lam6.
18. 44. 46. Hav. 466 Coodenm, et eHptita jiflwl c. M
466 Ventiequefenmtury^e.] Srilicet otfo] Hiinc versnm sic emendatnm
crassa hasc moles modiris ventis cie- reperi in margine nnius exenipli Ve-
tur, vehementibns di»jicitor. Ita qni- neti ab Aldo impressi, qnod mibi
dam, sed frustra; aliaro vero inter- commodato dederat Jo. Pnpperios
pretatiooem sequntus sora. Creeeh, Ltigdanensis. fied neqoe eomy oo-
468 FU quoque uii mootis, ^c.] Plo- qiie duoa, qoi deincepa aeqnnstnr
rimae autem nubes de altorum mon- m proximo, Lucretianos eaae puto.
tium cacnminibus surgere videntur, Xtamb,
nempe qnoniam tenues nebulv quae Et coadeiuaj atqUfe arta apparere^ et
visnm fagtuut ad montium veriices a stand ipso] Ita in vet. et volg. fere.
ventis fcrontur, ibique conjunctae Lombious indndt. G^on. Tollendi
T. LUGRBTII OARl OB RBRUM NAT. LIB. VI. 1638
MiBt verstt 465. 40T« 468. 474. F«6«r. Lnab. Soribendom aiOBttniiitlbnt
Alii, Et tomienm aifme mriu gffniwi, Mm. Rn ifm oA mmmam, Declarti
«f nmil ifm, Hanc ▼crtitni cnin tss. cmiii ol MNiiiaiy i. e. mdiiiii uti 5. 570.
4i7. ct 468. mnlti r^ciant Ferri ^ad tpeeiem' pro tpecie. * Nibiio ad
tnmen pottant, ten potint Tidentur tpeciem ett controctior ignit.' Hoe.
necettaril, praecipne duo potterioret, 469 Prmiena pernu mari q.'] Sen-
qnibnt ventot snrtnm tenderey atqoe tentia bomm Tertnam b«c ett : Prtp-
ideo nebolat ad montinm cacomina terea natnram mnlta corpntcnla e
tollere declaratnr. Crmek. tolo mari attollere, declarant vettes
4d6 /a «tfAraai] I. e. in aera Inci- in litore tnspensK, cnm bnmorem ex
dnm. Noroen ett Orscnmy qno taspe mari contrabont At mnlto credibi*
■tontnr et Latini. Virg. JEn, t. 585. Bnt est, mnlta corpnscula ex mari
' Nam neqne eraat astromm Ignes, nna extlstere potte ad nnbeit coffcn-
aeqne Incidot «tbra Slderea polnt.' dat et angendat. Qnare ti illod ve«
IdM 13. t47. * Namqne ▼olant rnbra ram ett, nt ett ; ergo ct hoc. Lamb.
fiiltea Jovit aJes in spthn/ dtc. Hom. Ne desit materia e qna tanta nobinm
*IA. p, 646. nofiftfior 8' «d^pifr, 5^ 8' ^ molea componantnr, e mari vaporet
^aAfuSw lUaeat. ad qoero locnro En« et balitns attollit, vss. 11. Deinde e
atatb- attjp^r A^ vV a4H^> ^ ^ flovils et terra ipsoy non qnod terrea*
atoy, T^r a29p(ay. i. e. ' aetbram dlcit trea aliqnaa partlcolas altoUi putat
aevem locidnm, seranitatem, et cte* (nt Oaasendns) sed qnod terra rore
Inm pnram.' Lamb, Adde Bradaram aot pluTia madcfacta fomara vide*
ad Ep. 6r. lib. Antbol. 1. c2f !!•(- tnr. Crtid^.
fmm$. 470 DeeUamU Itt. teei. mp.] Sic
467 Nem lem deeleni] Sic habent aop. 1. 806. ' Dcniqne floctifrago aos«
Hb. qoatoor manoacr. Itta tarMM au- penaaB In iitere veates Uvescnnt.'
teai interpretor loca soperaay qnam- Idmb,
qoam non probatnr mibt boc loqncn- 471 Adkteeam'] Utitnr et alibi hoc
di genoa, neqne bnnc versoro Lncre- noroine, nt 8. 888. * Nam neqne pnl-
tionnm esse arbltror, neqne bnic veris Interdnra sentimiu adbannm
praximom. Lamb. Hoe etiam tollit Corpore.' Lomfr.
lArabinot : ego non antim. Gtybn. . 478 JtfMitat] Si haec tcriptura pU-
468 Ree ifmf ei tentaa] Sic habent cet, qnas reperltnr In trlbns lib.
trea lib. mannscr. qoibusenm consea* mannscr. et in omnibos volg. ' mo-
tlunt antiqnl Veneti, et Pariaienaeai men ponti ' intelligemaa agitationem,
ordo antem ▼erboram est : rea ipsa motnm, et salnm roaris. sin cnl aos-
et aenana d^clarat, loca anperaa pa- pecta eat, videat, pnestet ne legera
tera ventoaa, cnm, dec. Aliibabent, naaunc poa<t. nam In Memmiano
ilea ^pta ad trataai. Vcrnm (nt jam scriptnm est nomme: qnod qoidam
dizl) neqiie bic Tersns, neqne snpe- pntant depravatnm esse ex aamtae :
rior, neque ille, Coadenta, eieiipaiOf oranino magit probo momime; verom
^. fidentnr mihi Locratiani : neqoe tamen jndicet lector. Laai^. Recte
deaiqoe boram veraonm tententia aitaiiae in vet. librit. In qnibnsdam :
aMhi placet. Qnod tl operspretium nooilNe ; qood ex aianim« deprara-
eaoet eoa emendaray aic legendoa po- tom eat, ut anp. 8. 180. Gifan. Me-
tarem : Naoi hoe hea deelarani eaream lioa qnam aliornm Naai<Nt. Creecb.
veaioeaypaieifueSeiuibaereeipeie,men- 474 Nam raiio eam mng. abeeiK\
ieieemmaeeendimMeaUoe. Pottctetiam Avanciot tcriptnm raliqoit, te, qoid
tie legl vertot prior, Nam koe loea d#- tibi bic versos velit, non videre.
eenfom ta|wrnr, paieique, ife. Ego ex Yerbla tententiam aliqnam
X>e^A.e< For.CIcw. Laerei. 5L
1634 NOTJS VARIORUM IN
elici posie pnto, sed qaorsam pona^ qofle e ecelo contlnno venientia ietl-
tur, aiit qno pertineat, excogttare non l>ns snSs tennes nebnlas ' in nimim
possora. Omnino si Locretianns est, cognnt. vid. vs. 613. Creeek,
videtnr alieno loco esse incnlcatns, 481 JSiAertt «tsIm] Calor sptlieHs
et supra potius post versnm, * Ar- signiferi. jara ^ aethera signlfenim *
goit et liqnidam molem, camposqoe etiam sapra dixlt 5. 460. *
natanteis/ esse coilocandus ; nt sit se snstulit ether Signifer.' Lamb,
hic Lucretii sensus : qnamobrem Jn- Defuando tubtexU edtrula
piter in mare fulmen mittit? quid Densando nebulas superindncit illia
nndas argnit, et mare ? nam ratio, et colorem caernleum : Fayus, bipednxn
sanguis, et seosus abest ab aquis. stnpidissiraus. Creeek,
Licetigitnr multl mortales in aqnis Densendo] L e. densando, nt sn|».
intereant, non Umen icclrco aqu» 1. 662. 'Denseri potenintignes,rari-
in crimen vocandae snnt, cum sint qne relinquL' Lamb,
rationts et consilii expertes : pecca- 482 Fii quoque ut hkuef 4«.] Ex in-
tnm antem non sit sine consilio et finito spatto, aliisque mnndis nubiam
volnntate nocendi. Sed non celabo semina vss. 12. accersit. Alii, ni Aac
lectorem, in cod. Memmiano scrip- eedum. Creecb.
tnm esse, Nam ratio eonaangumea, ae 484 Innumerahiiem entai, ipeJ] 1.
ameribui omnibuB : in vulgatis autem 957. 'Omne, qnod est igitixr, niilla
Florentinis, NajnraltofMmscgnitadest regione viarnm Finitnm est,' &c.
kumioribuM omnie: in Parisiensibns an- Lamb»
tem, Nam raiio cum aanguine adeat 486 Quantaque voktrent CorpJ] t.
hum. omnis, Lamb. Hunc versnm 141. ' Nnnc quae mobtlitas sit red-
rejicit Lambinus. In qnibusdam li- dita roateriai Corporibos,' &c. Lamk*
biis : ab humoribu»^ in al. eonaanguinea 490 Impenaa mpeme] Teropestas ec
ae amoribu» ommbue. Marallos, liun tenebne, duo illa, impensa, i. e. effn-
segntt abest. In aliis, adeat» Gifan. sa, cooperiant maria ac terras e so-
Hune versom nonnulli subjungunt pera regione. 'impensa,' a verlio
vs. 404. alii vs. 622. at quocunque in iropendor, eris ; i. e. profnsa, effusay
loco ponas, si sapis subito iterum magna. LaiM6.
ejicies. Creeck. At cur ejicias, quum 491 Per eanhu] Per inania et ca-
sententiam potius finiat et claudat. vitates, nt snp. 2. 960. * Disper-
Vossii vero conjectnram atque vesti- samque foras per caolaa ejicit om-
gia Mss. secnti, coKsangtttttea est re- neis.' Lamb.
posuimus ; nove qnidem id dictum a 492 Sfiracula'] Aditns, fanceis.
poeta agnoscentes, sed tamen non Virg. ^n. 7. 668. ' Hic specns bor-
minore jnre qnam alii id qood est rendnm, et ssvi spiracnla mnndi
proximum et particeps rei * adfine ' Monstrantnr.' Lmh.
dicunt, sicut et ipse 3. 733. * Corpus 494 Nune age, q. p.] Nunc de aqna
eoim magis his vitiis adfine laborat.' pluvia, et imbribus. Lamb. De plu-
Hav. via sequitur brevis dispntatio vss. 29.
479 Suffieimt'] Soppeditant. Faber. Multa viz. aqus corpuscula una cnm
480 Urget enim quoquef tfc.] Si ' ses- seminibus nubinm evebnntnr, et, nt
tnm ' cnm Oassendo atque aliis in- sanguis aliique humores cnm nostro
terpreteris calorem, habebis cansam corpore, (nam nubes concipi potest
qnae dissipet nubes, at qnae nnnquam tanqnam corpns, in qno plovia, qoae
condenset ; neqiie te juvabit, qnam componator com sanguine, contine-
vocant, Anteperistasis : igttnr per tur,) cam nubibns pariter angentur ;
lestnm letberis intellige ,corpora ista his adde istas aquse partieulas, qnas
T. LUGRBTII GARI OB RBRUM NAT. LIB. VL 1635
n»bes UfiqttaiD laDte veUcra, quibas
similes videntary e mari et floniloibiis
banriont. Ita aqoa plcnae nubes si
▼el veDtomin impetn, aut proprio suo
pondere comprimantnr, ex iis gnttn
euiliiunt necesse est : vss. 18. Deinde
partes nnbinm didncant venti, excU
dent inclosi imbres ; dissolvat antem
calor solis, et tom tanqnam cera ab ig-
ne liqoefacta defloent nubes : vss.4.
Vebemens imber vebementem nubi-
om compressionem seqnitnr : vss. 2.
Dintoma deniqne pluvia» cum a plnri-
bns nobibns coacervatis continnatur
imber, et terra plnviaro, qnam recepit,
ia vapores resolutam remittit : vss. 5.
Creeek* Servius ad Virg. i£n. 1. 747.
* nnde imber ' &c. ita scribit : * scili-
cet de nubibus fit, qns secniidnm Ln-
cretium de terrss balitu nascuntar,
qoi nebulas creat: qoa cnm altios
elevate fuerint, autsolis calore reso-
Intv, ant vi veotorum compresssB,
mittont leves pluvias, vel exprimnnt
coDcilatiores.' Hav,
496 DenMntMl Sio malo legi, qoam
dtanssifs. Lamb. Ita et sop. Qoidam :
demi*9Ui* Oifan.
497 FMcmn] Finnissimis argnroen-
tis probabo. Sic 2. 747. ' Quod quo-
niam vinco fieri, nnnc esse docebo.'
sic Hor. Sat. 2. 3. 16. ' Viocit enim
stnltos ratio insanire nepotes.' Lamb,
600 Ui pariter nobia eorpui] Malim
sic legi, si libri patiantur, Ut pariier
moln$»tMgmaeumcorparecreMeit» Lamb.
Lambinus, Ut pariter nobia saagms : et
versnm seqnentem delet. Recte for-
san : at * Corpns cum sangnine/ et
*■ Hnmor cum merobris' respondent
ver8ni498. ' Pariterque ita crescere
ntrasque, (Alii utrwnquef) Et nnbes
et aqnam.' Creeeh»
601 IMoritem,at^lmmor] Uunc
versnm, nt spnriumy delendnm cen»
seo. Lamb,
602 CMctpiviil] Alibl scribitnr
Coasv^iil: alibi, CoueiHoMt, Lamb.
603 VeUera lana] * Vellns a vel-
lendo dictum esse' docet Varro lib.4.
de L. L. sic ntrnmqne conjnngit Hor.
Od. 13. Epod. 21. «Moricibus Ty-
riis iieratap vellera lansB Cni prope-
rabantur?' Lamb,
608 Conferta nobes vi venti mittere
eertani] Vic Nnbes vi venti conden-
satae aqnas collectas mittont. Ita in-
terpretes : cootenderem vero voces
istas oi renti e seqnenti versu fuisse
huc delatas, et Lncretiom scripslsse,
Jmbree tummiHere eertant. Creech.
MUtere] Aquas conceptas et col-
lectas. Lamb.
610 Turba mi^ore eoorta] Sic legen-
dum esse viocit versus, qui paullo
ante positns est vs. 461. ' Hic de-
mom fit nti, tnrba majore coorta,' &c.
lAimb,
611 Facit efiuere] Sic loqoitnr snp.
6. 702. ' Qni faciant solem certa de
surgere parte.' et boc eodem Itb.
sup« vs. 454. ' Hsec facinnt primnm
vacnas consistere nubeis.' et item
alibi. Lamb,
614 Humorem pluvinm itiUantia,
qnaai igni] Sic restitni, cum vet. librl
baberent : atiUanie, Ita snp. * semine
oriundi.' Marullus fecerat, atiUan*
do, Lambinns, atiUantque, Oifan.
StiUantque^ Sic restitui, cum in
omnibns libris tum manuscr. tum
vnlg. (prseter Florent. qoi babent
atiUando) legatur atUUmtef plane meni-
dose. Arbitror autem a Lncretto
scriptum esse atUkmtque: deinde a
scriptore librario descriptnm moltis
post ssculis, aOUantee^ c pro qu^ nt
' aca' pro aqna : postremo a nonnnllis
factnm atUkmtef detracto c, quod eam
litteram ioanem et snpervacaneam
puurint. Hsec Zoilns non probat,
reditqne ad snos vomitns, versns
volui dicere, ot censeat legendum,
StiUantia quaai igni. Lamb.
616 Ubivehementerutroque] loqoi*
bosdam «Irtm^ve. Oif. et Creecb.
618 At retinere] Nnnc, cum inter-
dnm longe et diuturose sint plnviae*
Sed cnr non dixit, At dwrare diu p/a»
ritf , t[e, Respondeo : pluvlse quae, dup
1630 NOTJB VARIORUIf IN
rant, hominei Diorantnr,et retinent. hoc loco crgni, non erW, doceM n^
Itaqoe ez effectis, h. e. ez eo qnod qnnm dici irim, arcnin saspeiiaMn
pluviap retinent, dnrare intelligiin' fornicem. Priscianoa vero lib. ••
tor. Idtmb, Morari, domi homines probat ez Cicerone lib. t. de N. D.
retinere. FaUr. * arcnm arci' in secnnda qnoqae de-
ft19 MmUu JkertaU'] Nescio qnis clinatione nsnrpari pro areii cvlesti.
«iiitta >toiliir: isU obserfatio nnlla Sic Cic. < Ciir antem arci species nen
est. Creeeh, in nnmero Deomm reponatnr? £x-
522 Rehalai] Hnmorem e caelo de- sistunt porro, ant certe appnfenC
lapsnm itemm atque itemm snrsnm tres colores in iride, pnnicena, viri-
halat. Xia«6. et Creeeh, dis, pnrpnrens.' JLamb, 8en ercns,
52t Hine ubi §ol rodtis] Nnnc de senarct,sett«r9nilegatnr,niluiteresl.
arco, sen arco cselesti, qni Iris a Faber* Ipse c<elestis arens, nt alibi
Orncis appellatnr. Nonnnlli libri < Flamm» colores,' Flamma. Sivc
habent Hie ubi, ^. Lamb. De iride nrciis, sive era, sive «r^ legalnr,
panca vss. t. neque mnltis opus, nihil interest. €>eeeh. Ita (nr^|nt)
»
qnippe nnbein roridam ex adverso Nonins. Vnlg. oreL Oifan.
sitam illustrant solis radii, atqne inde 526 Ceeiera^ ^jwm merwatm
iris. Qnoniam vero nibil de coloribus ^.] Vss. 8. de nive, vento, gmndlne,
aut forma iridis Lucretios, qnid ipse prnina, glacie, nihil speeiale Lncre-
adjiciam P Creeeh. tins. Qni vero res has contempletnr,
524 AdveraafiUtii] Nam semper fit qnl nnbes, et imbms conslderet, qni
ex adversa soli parte. Atqueez hoc deniqne varias princlpiomm forasas,
probant, iridem, sen arcnm plnvium, fignras, motnsqne In animo babent,
nihil esse aliud, quam adspectns nos- ille reliqna qnas non ezpilcantnr me-
tri refractionem ad solem: qnnm teom commode expllcam possit.
Orseci AMbtXonr appellant. lEow ob Creeeh»
rb rjis IjpiSot irdltfos romvrw^ (inqnit 528 iViv] Nix fit, cnm tennis nqna,
Plutarchus lib. S. inp2 riSr hpent.) e nnbibns fnsa, senslm deddeiis eon-
fciYip iwufofjffu tV ^f^ bpaBvfdaur» cmscit non longe a terra, sed longe
fif y4^s fmrafidxxown»^ tha iic rov a nnbibns, e qnibns efinsa est, ita nt,
KOThfipa^^fUKphtfaiffBasiwrifowrv, proptermagnuffl intervallnm, gntt»
traif o9r b Iji^iot y4rffrai eh 3us>i^, rotnnditatem suam conservara neo
MffKfi irmrar Jpuf ^yrucfws j^xisv ^oX- potnerint, sed distractse jam, ne di-
9oa9aiy tri ii tn^ wpooveaovaa reu$ fa- vnlsse, ad locnm, nbi ftigom concie-
piTttff AyoicXSrai, SoTf yirwiku rV W« vcmnt, pervenerint. JLanik
I. e. * Est igitnr iris affectns talis. GroMdo'] Omndo fit, onm gntt», e
Oportet enim exhalationem hnmi- nnbibns efflnentea, statim nt ex lllis
dam cogitare, qnse in nnbem mntetnr : exstiterant, frigom concrescnat 2 gnt*
deinde paullatim in parvas gnttas t» antem ornnes rotnndaB snat 9^
liqoescat. Cnm igitur sol in occasn tnra, qnod sensns dooet, nc jndlcat.
fnerity necesse est omnem arcnm rss- Ita fit, nt gnttse III», qnss natnrn ro-
lestem e rej^one solis videri, qnia tnndss snnt, ante qnam longlns a
cnm adspectus noster in guttas lllas nnbibusrecedttnt,frigore,qnodiblest
Incidit, reft-ingitnr, tta nt fiat iris.' acerrimnm et intentissimnm propter
De iride legendns Aristoteles lib. antiperistasin,concmtse,fiaatidqnod
fierecip. •>. nt et de aliis omnibns mbus dicuntnr, ex aqna gmndinea. £z qno
superis, soo unaqnaeque loco. Lamb, nives .fiunt hieme maxime : at gran-
625 TVcm eolor in} Hnnc versnm dines vere atqne anctnmno. Mmmb,
profert Nonius in vocearcn«,legitqne GeUderque pnmur] Pmlna ros est
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 16S7
MBgelatui, et fngore concretiif . Ita- dobitanciniii, com ▼Ideiiiniis terram
^ne ros fit sstate ma%lme, interdam cnrm vel planitro prKterennte •ac>
«tiam vere, et in locis tepldis et cali- cntl. Crteek.
db: pmiiM vero, qoam irdxi^ nomi- 5S5 £ltiipriiiits ierrmnfae tW] Haee
snnt Orsci, lileme, et in locu ftigi- sententia fnit Democrlti, nt scribit
4is. Immk. Aristot. lib. 8. de rebns snperis :
599 Ifi^nm dKnmen] Aqnm dn- AniidKpnn M ^fnin «Ai(^ tV in^ fiB^
ffftt», ten Tis ea qn» durat aqoas, ret oSrar, md «•Afr Zexoi»^i^ Ircpor
glacieSyiip&rreAAAf: ez eujnssimili- 9ft$ptw ikmpy M rvirw woftM».
tndine anp. 1. 4M. 'glaciem iferts' «Aclortft rc yhp yiwofUifav, 9ik rh f^
dixity tennem mtin laminam, sen brac- 94xfa$€U rkt KotXiot, kirofiuf^pMPaif iroc-
tcam, qnsp glaciei instar sit IsBvis et «& r^ vwii^^ tcaX InpoavoiUinpf «al
fflgida, «Tnm glacies teris Bamma tkKwMrnf «It n^ KcyD^t r^vovt htrSm
deYictaliqnescit:' nbi vulgolegeba- wXfipaarfyw, rh puerafidXXai ^ivdrror
tmrf Tkm gloctcs fuHfi» d, ^. Lamb. Kwtiy, i. e. * Deroocritus antem ait,
5S0 Ei flMrs, qua JiJ] Idem dicit. terram, cnm sit aquss plena, multam-
glaciem eDim significat, qusB fiuf ios que aliam aquam plnviam recipiat,
momtnr. sic Virg. Oeorg. 4. 1S6. ab hac moveri. Nam et cnm hsc an-
«Etglacic cnrsusfrenaretaqnaram.' getnr, crescitque, propterea quod
et Hor. Epist. L. 1. 1. ad Jnl. Flornm : lacunsB totam non recipinnt, eam vi
* Hiracaiie vos, Hebnisque nivali irrumpentem terrae motom efficere ;
oompede vlnctns/ Ste. jLomA. et terram arescentem, atqne in par-
Anlctf} Quidam librl habent o* teis inaneis e locis plenioribns attra*
^WBrfcw; in his Florentini. iMmb, hentem, ab aqua locum mntante et
ftSI Reperire] Qnidara iegendnm iHabente moverl.' Sic fere Plntar-
pnUnt <e per le, antmo^ac videre, ehus lib. t. irvpl rdr iipmnt, ez senten-
Lambw Alii, U per le, quos pauci tia Epic. 'Evdcovptfs ^» Mxea^
aeqnentnr. Creeeh. ^, ^^ rov «r4xovt A^trov droKtf^-
itatmofMe eid.] Sie snp. 5. 1106. mw^ i»8an(8ovt tfvrot, AMwyiovo/i^ <^*
«Eteordevigebant.' Lamb. ^^ «0! oZbr hrvrvaraputrnr, mrehhu.
sas Shd] In quibnsdam : smmI. Oif. j. e. « Epicnras ait evenire posse, nt
6S4 Nnae i««, ^ne ntfto] Nunc de terra a crasso aere subjecto, qni sit
terne motibns, de qnornm variis ge- aqnosns, repulsa, ct veluti subtns
iwribos lege Arlstot libi de mnndo Terberata, moveatnr.' Lamh, Ex An-
«ap. 4. et pmmpoK. 0, cap. 7. et 8. axagorse sententia. Vide Hieronym.
iMmb, Ut terrae-motus recte ezpH- Cardannm in libb. de varietate re-
cetnr, nonnnlia (qu» tamen nemo on- nim ; cni addas licet quod in fodinis
qiiam negavit) snpponi debent : Snp- anrariis apnd Indos Occidentales ob-
ponas igitnr vss. 8. terram esse ea- gervatum est. Faber,
veraosam, In cavernls antem halitus 539 MMaiiiu tub iergo] I. e. et
contlnerl, et in illas ventos posse nmlta flnmlna snb terra latentia fluc-
irraere;soppona8deniqnemultossub tnare, et saxa nna secum rapere e
terra lacns, et lata aqnarum stagna ; locis plenioribns. Lamb,
mnlta etiam flnmina per interioret 540 Submeriiaque eaxa] Vossins ad
telluris meatus volvi : atqne his snp- CatnUum p. 869. legit e Codd. sh5-
positis, primofit terr» Iremor, vss. 9. m^,^ capief l e. capite. Creeeh, £t
cnm spelnnca aliqna ionga state sub- recte quidem Vossius, clare id evin*
mta pars terrm in profnndum deci- centibus Mss. optimis, qui vestigia
dat ; qninetiam tremorem ab Istlnsmo- Qon modo lectionis hnjns monstrant^
dl coDcnssione oriri poue minime ged tantnm non ipsam ponnnt En*
1638
MOTJE VARIORUM IN
iihis quoque in eapUUmt similiter H-
teram t elidi ▼oluit Temi apud Noni*
nm et Oell. atque inter Fra^. Po-
et» pag. 1S5. ' Capitibufl nutantes
pinos, rectosque cupreMus.' Sed et
Lttcretius in prioribns jam ' saza' illa
commemoravit verso 638. qoss * de-
rnpta' vocavit, non qaodut < snbmer-
sa volvantur' tanqnam diffracta et
avnlsa ab aliis saxis, seu a se invicem,
vemm qnod sint hiantia, aspera, con«
fragosa, atque adeo in medio sni de-
rnpta. At illud * submerso capte'
sen 'capite/ terram denotat inver-
•am, et in se quasi subNdentero Ita,
nt quod extra ostendat intns simili-
ter comprebeodaty in qoo ntique ar-
gumento versatur poeta, et quod sibi
probandum proponit, scribens vs.
6S6. ' Et in primis terram fac nt esse
rearis Snbter itemy nt snpera est/
&c. nt ita similis sibi tpsi sit et ex*
serto et submerso (ut poetice loqni-
tur)caplte. Hav,
641 Similem esw sm] Terrani. Cod.
Vatic. habet, dmile^ et$€ et par, ree
poiiukiiipaa, Lamb.
. 642 HUigUurrelmSfifc,'] To&rwik
twwc9tfiAtMFyKai6roT^^my. Lamb,
648 Terra eapeme tremit^ Millies
jam dizi, nltimam syllabam adverbii
SHjierNe brevem esse : itaque eos er-
rare» qui hoc loco et similibns legi
volunt SMf»enia, prsesertim reclaman-
tibus omnibns libris, et manuscr. et
vulg. praeter Venetos antlq. et Pari-
tiens. Lam6.
646 IHtaerpimi'] Sic legendnm, non
dtscerpwi^ dieaerpuni antem, i. e. in
diversas parteis serpunt, et dima-
oant, et divagsntur. Lamb.
647 QMoataai fion mi^No] Argumen-
tumaminore. Lamb.
Plauaira ecneuaeaf tfc,'] Seneca Nat.
Qusest. 6. 22. ' Si qnando magpa one-
ra per vices vphiculornm plurium
tracta snnt, (fort. per vicos vehiculo-
rum plnrium ordine tracta sont) et
rotsB m^jore nisu io salebras incide-
runt, terram concuti seniies. Ascle-
piodotns tradit, cnm petra e latere
montis abmpta cecidisset, apdi6cia
vicina tremore collapsa. Idea snl»
terris fieri potest, nt ez his qnae im-
pendent mpibns aliqna resolnta raag-
no pondere et sono in snbjacentnn
cavemam cadat, eo vebemeotins^
qoo ant plus ponderis habuit, ant ve-
nit altins. £t sic commovetnr omne
tectnm cavatae vallts.' Creeeh,
648 Ftam^ propter] 'Apaarpofli :
propter vtam, i. e. prope viam, nt
'propter viam facere.' de quo Fcs-
tns et Macrob. Lamb,
649 Nee mtnvs ejrsaKanly ^.] Se-
cntus eram initio rodioes Florent.
Lngdun. Venetos, Basilieoseis, in
qnlbns sic legitnr, NeenuKoa exeaUaat
ttbi curru» eumque eqtutum vi, nam aiii
vulg. habent, Nee nduua exaaUmdm
auntf/ortiaqmamuHequumvia. Mem-
mianus antem roannscr. Nee miam»
exuUantea dapuiaeumque vim, ex qni-
bus scripturis vitiatis, et conrnptby
nunc hanc elicio: Nee amma eacaut-
tani, ubi ctcrmsy /ortia equum uia, 4fv.
nt sit bic ordo verbornm hsecqne
sententia : nec minns exsnitant (tec-
ta subint.) nbi 'fortis eqnnm vis/
boc est fortes eqni, snccntit (succn-
tiunt) utriraqne ferratos orbeis rota-
ram currosy ctams enhn est patrii
casus. Lajn6.
Nec minua exuUantea, quam ubi fer»
tia equum vts] Ita proxime accedcns
ad veterum librorum scriptnram edi-
di. Numeri congrnenter exnltanf.
Vulg. lectlo : exultani ubi eurrua cmi-
que equitum vi, Marulli est. Gifau,
Froxime ad optimornm Codd. lec-
tionem accedes si scribas, Nec ndnua
exsuUant, ubi currua cunque et equam
vts, ^c. i. e. ubicnnqne cnrrns et vis
equornm cnrmmtrahentiumsncciitity
&c, Hav.
65 1 Fit quoquet nM magnaa m ofwr]
Sic restitni, scripturse veieris ve«-
tigia secutus. Sic eoim habent qoat-
tuor lib. mannscr. FU quoque^ ubi in
magna» aquce, vnlgati antem fsde
T. LUCRBTII CARI DB RERUM NAT. LIB. VI. 1639
contipti tnnt, in qnibns iu legitnry tationem, gnberaatores nantspqoe
i^ fiMfvCy «6i miiia^rMS «9««« Vene- inde factam jiidicabant; qnod (sive
tos antiq. et Partsiens. «t Vicetinos nainrali de cansa, sive Dei pro ser-
excipio: inqaibnsestyFttfii09ve,ii6t vandis iilis singnlari providentia)
tn «fnas, ^c, qiiam lectionem alicnbi vastnm fragroentnm montis
damno, sed illam magis probo. ex glacie coocreti dernptnm, in a-
yemm nnn probat eam Zoilns, sed qnas foerit propolsnmy atqne hinc
qnandam perrecoodilamy talem sci* easdem taoto motu snccossas fnisse
licet : Fii gvagiM, ubi in mcgnns a^iicr, naves atqne jactatas.' ffoo.
if€. ' aqua' interdnm (inqnit) habet 66S UtjaetetwrfOqtUBjifc^i Sic vet.
primam longam, nt docet Beda iibro qnidam, et vuig. In aliis, JaetefUur
de metris. Primum Beda non dicit afiur, 8^, In qnibnsdam, taciUtU* In
hoc esse perpetnnm; deinde Beda qnibnsdam, vactliaiM. Oifan;
non profert bnnc locnm, sed alinm, Ut jactetur aqua et fiuetUf tfc,'] Cnm
qni est infra, ' Qn» calidnm facinnt olim hanc scriptnram codicnm Pari-
•qnse tactnm, atqne saporem.' in qiio siensinm secutns essem, Ut jaetetur
tamen ostendam Bedam falli, neqOe aquafluetu quoque terra vaeiUaue, haec
ejns me movet anctoritas. Sic igitnr annotaram, his ipsis verbis : Secntos
hunc locnm esse legendnm aio, ut anm codices Paritlenseis. nam alii
olim edidi, qoidquid dicant Zoili et viilg. partim habent, Utjaetetur^ aqute
aycophantsp. Licebit tamen legere, ^Mcftc 91109«« terra vaeiilet : partim,
vt illi volnnt, modo * aqnss' sit trisyl- Ut jacteutur aqua^ fiuetu quoque terra
labum. LaM6. Vss. 5, alia tremoris vacillet. mannscripti antem etiam in«
terne cansa continetnr, nempe si in ter se dissentinnt, et alii cnm his,
▼■stam aqu9 paludem decidat gra- alii cnm illis vnlgatis congrnnnt.
▼is terrae portio, aqnie istins fit agi- Memmianns porro in eo quod habet
tatio, istam vero aqnap jactatiooem vacUkau, etiam cnm Parisiensibns
lequitur tellnris (qnae istam aqnam consentit. Legendnm fortasse est,
tanqnam vas cootinet) titubatio. Utjaeteturaquafetfiuetuquequeterra
Creeeh, vaeUlet. Hanc igitnr scriptnram nnnc
Fitf quoque^ iu magnae aqual Ita magis probo, idqne pro meo jnre : ab
yet. libri. Mamllns, «s^ne; non recte. iisqnet qni eam mihi palam ademe-
* Aqnae ' priorem interdnm habet runt, recnperatorio Jndicio . repeto.
prodnctam* Gt^on. Lamb. Alii, Ut jaetetur aqwefluctu
662 Gleba vetuetate^ tfc.] Facit hnc 91109«« <erra eadOaiis: Nnllo vero
qnod legi in Relationibns Oroenlan- modo ferri potest istnd Oifanii, Ut
dicis p. 46. anni 1676. Historia an- jaetetur, aquoBfiuctu quoque terra vaeil-
t«n Latine (nam Belgice liberscrip- let, Creech.
tnsest)itasesehabet: 'Qnnmitaqne 664 Utvaein terruj tfc,] Id docet
per 19. dies immota navi coarctati asimili, hoc modo: Qnemadmodnm
inter glaciem sedissent concretam, (Inqnit) si aqna, qoae est in vase,
nocte inter tl. Ang. et 1. Septemb. moveatnr, movetnr et vas, neque
coelo claro et sereno, qnieta tempes- prins moveri desinit, qnam aqna mo-
tate, nnllo andito sonlto, snbito mag- veri desita sit. Ltmb, Vossins ad
nns motns etjactatiosnbtnsglaciem Catnllnm p. tSl. Ut fae inferH,
fit aqnarnm, ita ut tres illae naves Vinnm antem ' inferinm' est vinnra
magno impetn propnlsae hnc illnc, novnm : (Vinnm inferium, id quod in
rapta giacie atqne discedente, mediis eacrificando infra paterae labrom po-
vdierentnr aqnis, &c. Hanc subi- nebatnr, Festns:) qnis vero nescit
tam atqne iDexspeetatam aqnae jae- vinnm notnm non contineri in vasis
1640 NOTiS VAKIORUII IN
•fii doiUs, si noo tatis deferbuerit? ArUtonici. Puig,
At rem ipsam non aatit attendit vir 656 J!adcri#r] In cod. VatieaoO
ille doctus ; qab enim Tidit dolia ab tcriptom ett vermritr, Lanb. Qni*
itto novo Yino qnod non tatit defer- dam Tet. vermner» Oifen.
bnit jactata ? et qote novi vint necet* 660 PrmUre^^ ofnlot] AUmm rotio»
titat» com idcm efficeret liqnor vi- nem affert terrae motnt. Immk, Ter*
iittimnt ? recte igitnr m tertm editnr. tio, vtt. SO. Teilot vento ogitatnr,
Crtceib. £t recte qooqne inteliexit nam ventut, in tpeloncat telinrii
Serviot, ci^ut btec tont verba od irment, Ht\t nt inclinet tellnt, ted
Virg. Oeorg. 2. 479. ' Alii aqaam di- enm flatot venti non tit contiouot»
cnnt ^nitalem rab territ moveri, et cnm aiiqoondo repnltot reoedat,
timol eat concntere, sicnt vat aqnae, tna gravltate in prittinat tedet, Imo
nt dicit Lncretitti.' Hav, Omnino in aiteram partem nimia prolobitnr
aiiqood meodom in hitce verbit la- terra; ittam antem terrm 6oclnatio«
tet. Non enim de qnolibet vatorum nem lequitnr tectornm dinolutio, et
genere Yemm ett, qnod bic dicit Ln- mina. Crtcdk.
retiuty ted de eo dantaxat,qood bati 567 Et wrgei] Qoidam llbriy orgil.
caret, et coocovom ett, obi ezteriori Qifan.
ten convexa parte loco alicoi plano 660 EautrmtUL dtfjoarwo] Talia tnnt
imponitnr. Fot tq/Wit, qnod viro illa, ' tlrata viarom,' ' ttracto taxo-
eraditittimo io meotem venit ad Ca- ram,' Acc. Lamh, Ut ' miratnr itrato
toll. pag.ttl. Creechio, ob additam viarom.' Virg. Ecl.7. 64. i.e. viat
ibi eaplicationem, hand immerito dit* ttratat. ita ' exttracta domoram,' ex-
plicet. Verum, ti quit tntpicioni ttrnctat domot flignificat. Fmber,
locnt, videndom nom 'vat iDferii' 601 Adeielum] Et qoanto qoteqoe
accipi qoeat de paterit, qoibnt, ut tnnt editiora, et a terra remotiom
iac et tangninem, ita vlnnm prtppri- tedificia, tanto raagit, tantoqne latint
mit, ' inferinm ' dictnm, in Sacrit moventor. iMmb.
Novemdiaiibnt excipiebant et ttba- 603 BlmeiU] Sic repotul, cnm librl
bant, qn» Virgllio * cymbia,' iEn. t. omnet et maDutcr. et vnlg. babeant
60. nt Lncretint tamen vat «con- partim orfMo#, partim owMal, portim
ttara,' nimiram piano alicoi loeo im- Moncot, partim hoc iptom onoeol.
potitnm, ex vero neget, niti humor 'minent' ootem verbom ett tiniplex
dettiterit ^Jactarier intnt.' Simili pro compotito potitnm, immfaMnt:
de canta, in teqq. 'tcaphia' in ex- atqne ita habent codieea Venetioo-
emplom addncet, nbi de vi mag- no 1406. impretti. Ziam6. Mme ve-
netica vert. 1044. Certe AtheuKot rittima tcriptnri. loqnibntdom Ub.
lib. 11. pag. 481. Kv/Afita rk «oiXa taraen, mioaof, mlcoaf, aiaoeot. Oi«
iroHpMiexplicat ical fuiipk, ex Simarit- fan. A minent natnm tamiiocot, prt-
to. y4rof aotem ironfpW fiaBim^y md mtomt, tfc* Lectlo a Lombino con-
ipMr m^itha ii^ fx^mnr» V^ ^o, ex ttitnta. Faber,
Dorotheo, ( < poculi genos, qnod nec Prttftla] Sic babent omnea libri
rectnm fnodnm, nec antat habet,' tum manntcr. tum vnlg. qnot qnidem
niti et tic timpliciter legendnm ett, viderim. Qnidam tamen in noniml-
iral «v0fi^ A ^X^i^f^i expHcan- lit tcriptnm dlcunt ettepnnetta: ex
dnmque de eo, quod non habet ba-- qna pntat quidam amicna meni le-
sin, qnemadmodnm wvBft^ arboribot, gendnm percUa, ego nil mntandnm
planiit, fraetibus pattim tribnitor, centeo. sic enim poollo pott loqoitor,
utnotant Lexlcogmphl.)denique,TA 006. *Rerumqne teqnatnr prodita
itvfOf < pocula gibbota,' ex Ptolemso sumroa.' £0816.
T. LUCRBTII OAftl DB RBR0M WAT. LIB. YK 1641
MtiVif<nM««fral«]N«DiliicUDaU 676 £il A«c ^^HMbiii] Alia canM
ItUnre* trabes e snit Mdibas cxcas« terrae motai, qun etiam a Platarcho
•m protraki videator. Crteelu ezponitnr eodem loco, his ? erbis :
664 £1 mchninl magm wttmwm ere* 'wMxio^a», tk tcaX enparfy^ roa Hmm»
dM] £t homines metuunt nitqne adeo, r4pt$ fiJptai ttmnar&tro» M rin Sicunrfi-
nt eredant exitinm aliqnod, cladem- pepAfo» 9tf§i/»aroi th ria k^pMiSui
qae mundo imminere : * metnnnt cre- KotkSnfras iiuriwroinos oo\MUff9m. i. e.
dere' more Orccomm dictnm cmo * Fieri posse antem, nt terra, qn» sit
puto, ^ofioSmm wnartiw, Boro moro^ In inferioribos partibas cavemosay a
'm, Lmeb, Forsan hsec est Terior in« vento disperso, et in cavitates anlro-
terpratatio. Crsfrik. Metmmi credero ram simileis incitato, quatiatnr/
in senaum plane contrarinra accepe- lamb» Incilnationem tremoremqne
rim, pro, a se impetnire non possnnt, terra pnlsus et succussio s«pe comi*
nt ercdant, non andent credera. Sic tatnr; nam si ventns cavernas per*
Jibi noiter, * renunnt;' item, * fugi- rampat, diffindatque terram, tiim po*
taot,' qnod et Horatio arrisit, Od. 1. pnli, orbes, insnlae, &c. ingenti hiatu
^. 16. 'Fnge qnierere.' Item, 2. Od. absorbentnr; si ventns non perram«
4. 22. *Fage suspicari/ i. e. noli quae- pet, tum tantnm tremory et velnti
rere, sntpirari, Sec» 8ic hoc loco: horror tellnris, a frigido vii. vento
' Bt metnnnt cradere/ q. d. Et ta- per omnes terrae meatns diffnso or«
nwD nolnnt crpdere ! cnm signo ^d* tns ; etsi autem nihil paromve timen-
mirationis. Manifesto hoc voluisse dnm videaturatremoresimpUci,esse
Lncraiiom, patet ez vs. 600. ^Proin- nihilominns possit cnm aliis speciebns
de licet qnamvis eoelum terramqne conjnnctns, nec certus esse quisquam
reantnrIiicorraptafore,selera»man- ▼aleat, non ita increbitnrnm, vire»»
data saluti,' te. Preig, qne accepturum tremorem, nt ant
667 Qaad ntsi reepirenif ^,^ I. e. tecta evertantnr, aot terra nonnihil
si antem non respirarent venti, nuUa dehiscat. vss. 24. Creeeh,
res terram refirenarat, ant reprime* S77 Animm eubiio ets] Vis anlms,
rat, nnllaqne eam enntem et perenn- i- «• vii fletns, nt s»pe aiias. Lain6.
ten ab interitn ratinere posset. lamb, Ammet] Spiritns, interpretor, prop
666 Rejprekendere ran^mi] Sic ha- ter Senecam Nat Qosest. 6. 20. * Nnl-
bnit allqnot libri manntcr. emttee an* lam tamen placet Epicnro eansam
tcB, qnod ett in mlg. lactnm ez smi- ettemajorem,qnam spiritnm.' Crteeh.
Iss per a. s antem scribebant Ubraril 678 Am ipte ntelUire'] Sic legendnm
illi tcriptoret pro m. Lamb. Ita rec- ett, vel nt habent nonnulli alii lib.
te Lambinot ex vet. librit. In ml- vet. eb teltmre: qnibntcnm consentinnt
gatis, «nala». Oifan. JBwilfs, impe* cod. Florentini. nam alu libri vnlg.
tum facientes. Melins rattl«m, terram non hsbent prsepositionem. Lunb,
vii. peritnrnm. AUbi (sup. 66S.) Aid ipea ob ielim^] Hoc ez vet. II-
Ire pro mori, ant perire. Creedi, bris maloi. In qnibnsdam aUis, a.
672 Reirfne reeeliU] I. e. recUnat. Gifan.
et iu Fettns. Lemb, 670 In leea m eem ierrei eeigeeii,
67S Ei redpU profapta, 4«.] Ordo tMgac SpdMmene inier nmgnne fremii
ett : Et prolapsa se in snas sedes pon- miie iumnliu'] Legendnm necessario,
dere, i. e. per tnnm pondns, recipit. sen Mss. anmiant, sive abnnant, meg'
ne fremii miie loMnttn. Faber In £-
676 PerhUnm] Perpanllnm. Idonb. mend.
Paolnlnm modo, fere nihil, imo nihU 680 Spekmen» Mler nmgnmi] Arbi-
omnioo ; qnanqnam venmi non ett. tror monnltte me in Emendation. Ie«
Fi6cr.
1642
NOTA VARiORUH IN
gendnm este, magno firemit aiUe tu-
mMUu. Faber in Not.
689 Exofiitata foroM enmpitmr] Adi
ni placet Turneb. Adv. SO. 19. Jo.
Oer. Vosi. de Anal. lib. S. p. 20. et
Taubman. ad Virg. p. S55. atque ver-
snm supertns hoc lib. 4S6. Hav,
68S CoNctfffurO Cfficit, nt saspe
alias. Lamb,
684 /m Tyria Sidmie fiwd aeddU}
Juitinus lib. 18. ' Tyriomm gens con-
dita a Phcenicibua fuit, qui terne mo-
ttt vexati, relicto patris solo, Assy-
riuiu stagnum primo,niox mari proxi-
nmm litus incolnernnt, condita ibi
urbe, quam a piscium ubertate Sido-
na appellavemnt. Nam piAcem Phce-
aiees sidon vocant.' Hec iccirco no-
taviy qnod omnes fere libri vulg. ha-
bent tn iS|yna Stdmne, mendose. atqne
hanc meam emendationem Zoilus sibi
adscripsit more suo. Lamb, Memi-
nit Strabo ex Posidonio ; quamqnam
aliuro quemdam terrs rootum hic in-
telligi putem. Vulgo locus Jnsfini
profertnr ex lib. 18. ' Tyriorum gens
condita a Phoenicibus fuit, qnl terra
motu vexati, relicto patrias solo, As-
ayrinm stagnum primo, mox mari
proxinium litos incoluerunt, condita
ibt urbe, quam a piscium ubertate
Sidona appellavernnt. Nam piscem
Phflenices Sidon vocant.' Sed is locns
male accipitnr. Nam ibi de motu
terrs, quo prostrata Sidon fuerit,
oon agitur, sed de clade, quae Phoe-
nices vexarit, non ad orani in qna Si-
don condita, sed in regione Idumae*
orum. Phoenices enim Justini, Idn-
rosRi sunt, testanturque Herodotns,
Plinius, et Dionysius Afer, eos ab ori*
gine prima Rubri Maris accolas fiiis-
se. Staguiiro antem Assyrium, illud
ipsum est qood niare sen lacns Oen-
nesaret in libris sacris dicitnr. Faber.
Qiiod de Sidoue ait confirmatur a Po-
sidonio, duin apud Strabonem scribit
urbem sitani supra Sidonem terrse
motn absorpUm fuisse, et ipsius Si-
douis corrnisse propemodum Bessem.
Qnod autem snbjlcit de JEgis,' respi-
cit cladem Helices et Burse ^gis Pe-
loponnesiacis vicinaram apnd Veteres
celebreni. Ov. Met. 16. 80S. < Si
qnieras Helicen, et Bnran, Achaidas
urbes, Invenies sub aquis, et adhoc
ostendere nantse Inclinata solent cum
mcenibus oppida mersis.' CrteA,
Et/uii JSgie I* PeUpmmem'] JE^
Achaicis. Hnnc terrae motnm Am'-
tasse Rignificat Arist. lib. 2. Meteor.
cap. 8. ihifiyiyero 9h koX vcpl 'Axo^f
&c. naro satis est mibi locnm indi-
casse. Lamb. Intellige £gas Achai-
cas, non longe a Bura et Helice, qn«
et Ipsae motu terre affllctse fnerant.
De iis scriptor libelli de Mondo ; nil
de iEgis tamen. Faber,
586 DisturbAt urbe*] Ita vet. librl,
roann forroisque descripti. Vnlg.
Dieturbacit ree^ DietwrbaMM^ Dieturbat»
qui. Oifan. Secntns suro codices
roanuscr. neqne vero est qnod qnen-
qiiaro rooveat nltima syllaba verbi
ditturbAt: est enim longa, pro prae-
terito distnrbavit posita, nt sop. 1.
71« * Virtutem inritftt animi/ pro
irritavit. Mendosi igitnr sunt omnes
libri vulg. qnoram alii habent, Di»'
turbavit retf nt Florent. alii, i>ts<v-
batque urbeiSf nt Veneti antiqoi alii,
DiaturbansurbeiM: nt Veneti recentio-
res, et Lugd. et Basil. Hanc quoqne
emendationero coropilavit Zoilns :
et profecto piget me singillatim hn-
jus sycophantae furta apertissiraa at-
que impndentissima indicare. Lamb.
Pro diffvr6airti. Vide qu» ad 1. 71.
notatasunt. Fab.
687 MuUaque prteterea] LegePlin.
9. 80. LaHi^.
688 Pessum] Deorsiim, et qnasi snb
pedes. nonnulli tamen lib. habent
pamim. Lamb. Quidam libri, possiM.
Oifan.
592 DiepertUur^ut Horrer^Sfe.] Sie
fere Aristot. lib. fi. piertmp. Auybp
rociir, 8ri, &ffwtp Ir ry aAimri w/m^ koX
rp6f»iae¥f uaX a^vyft&if tdrt^ 4ffrw ^ roS
mpeipmrot kwoKaftfiainiittnii ^dtmfu^, oStm
T. LUCRRTll CARl DBRERUM NAT. LIB. VI. I64i3
tuii rhf iikv T&0 trwrn&if otoif rpAiu» c&ai, l^t, Koi Kofw^, TpAmv r% rriha^ ««2 vqcy
tWS' tXa» o^nTffiiv, i. e. 'IntelUgere 'Axwwi'. ''ESSffurcv 8' ^^ycptfcv (tya{ Ik^-
eDim oportet, qnemadmoduin in cor« pw *AZ8flM^t,' Ac<Vat 8' Ik ^phw ^ro^
pore nostro, tremomm et pnlsiiam xailaxcyM^^^^^cf^I^cuay&MifS^cicno-
cauM est efficiens vis aoims, seu fla- vtAiuv iwwtiyfiwy OhAa tk (hnrnSri xat
tnSy qui intercipitur, ita et in terra iiBaa^rourt^eaf€l7i2iitp9dK4\§bpA«^a,rd
flatnm simile qoiddam efficere, et ri arvyiawn Btoi irtp, &c. i. e. * Nep-
teme niotus alios esse velnti tremo- tonus autem inferne terram immen*
res, alios pulsibus consimileis.' L«jr6. sam, montiumque alta cacumina con»
. Horror] Celsnii S. 3. de Febribns. cussit: omnesldsradicesyseupedes,
Horrorem voco, ubi totum corpus in- vacillabant, et vertices : tum urba
tremit. Creech, Trojanorumy et Oraecornm nave»
596 Teeia supeme timeni, metuunt commotaB snnt. Timnit autem in-
i^femei Sic legendnro, et ita scrip- feme rex inferorum Pluto, et timore
tnm est in codice Vaticano, Tettiano, affectus e sede sna exsilnit, et voci-
et Memmiano : quibnscum congrnunt feratus est, ne snbtus sibi terram per-
codices Florentioi, et Veneti recen- fringeret NeptnnuR, aedes antem suse
tiores. alii antem, in qnibus supposi- terribiles, et situ sentse, qnas etiam
tnm est ntpema, et inlema, mendosi Dii horrent atque oderunt, mortali-
fliint, quippe corrapti ab ila qui pu- bus et immortalibus paterent.' Tan-
tarenty in illis adverbiis ultimam syl- tns sonitns exCitatus est, Diis ad png-
labam longam esse. quod falsum est, nandum congressis. Sed videtur in
«t saepe jam diximns. subintellige versu sequenti legendnm, Imque otiB
antcm io ' tiroent/ ' roetnnnt/ ho- coii^iisa velit eompl, mtn. Im an-
minea, hoc modo ; timent liomines a tero, i. e. eum snbintell. btatum.
avperiore parte, ne tecta corraant, ijomb.
«ellicet : * inferae,' t. e. ab inferiore 599 Idque euU] Jmfiie Lambinitt :
parte, metnunt, ne terrae cavernas i. e. illumque hiatnm. Creeeh,
repente natura dissolvat £0016. Qni- GOO Promde Ueet, ^iuunots] I. e.
dam libri, tupema et ti^enMi. Oif. proinde qnatumvis licet homines pn-
597 T«iTat iValiim] Ipsa tellus. tent mundum esse immortalem, nnm-
Creeeh. qnamqne interitnrum; ipsa tamen
. 596 Neu dietraeta suum late diepau- periculi roagnitudo interdnro eos ti-
dat'] I. e. neve terra divulsa snum mere cogit, ne terra sese eoram pe-
hiatum late in diversas parteis ape- dibus snbtrahat, atque in baratlirnm
riat. Mire autem terrse motnm de- prteceps cadat. Lamb, Demnm vss.
acripsit, ejusque magnitudinem ter- 7. illis insultat, qui pntant mnndnm
rorts plenam anxit et amplificavit : aeternum fore et immortalero, cum
Tidetnrque cum Homero certasse, qui terram, magnaro illins partem, adeo
Bon dissimili ratione terrae motum concnssam sentiunt,etlabefactatam;
excltatom a Neptnno tnm, cum Achil- imo cnm ipsi totius compagis dissoln-
les placatns Oraecis proelinm longo tionem et minam timent. Creech,
iotervallo lniit,exaggeravit : nisi qnod 600 lAeet fiiamots] Cicero in Laelio :
Lucr. noster non est ansus tanta ser- * qnamvis licet excellens :' notante O.
monis nti superlatione, qnanta Ho- I. Vossio de Constractione p. 268.
meras. Sed prssUt Homeri versns Edit. in Quarta forma ; ut et lib. 4.
adscribere. Sic igitnr ille 'I\. lib. v. de Anal. p. 240. ^ne vero apnd Ci-
57. AMp &rp0c Tloaoiidttv #r(ya|c roc- ceronem ao hic pro qnatnmvit snmi-
09 keeipeaitpf, hpitttf r* alirciy& tsdpftpfa* tnr. Hoo.
1644
NOTiB VARIORUH IN
6as SMUai hmie itimMbm] Huoc
atiiDalum timorit sabter admovet.
Umb.
SiAdkat ftmoru tltvmlim aUqua de
parte] 8ic enim bmc verlM collocan-
da; i. e. quodammodo terret ne, Scc,
Faber.
604 NepedUnu ruplM, ^v.] Sic 1.
IINW. *Terraqoe te pedibus raptim
anbducat/ iee. Lamb,
607 Nwme mlio r^diiiiiida] Ciir tot
fluviis in mare decurrentlbas, roare
tamen nihilo majus fiat, qossitnm est
ab antiqnis, teste Aristot. lib. 2. /m-
TtMp. cnjas h»c verba sont: ThZlk
ttfrttif fV bfrx!aia9 haopla», Mk rl roaoV'
rw vA^f t^onTOt oMtyioS ^cUrtrcu, {woff
MoTtfp ybp ^n4pa^ mratnSn^ P^Srrw
iu^afiOfxffrttv, aai, rh pJywOos iarXirWy oft-
^ il $dXairra yhrrat vXff2«v,))Totfro o^
ihfiihf&TowoviarofniiraiTwaSj obfi^iaro-
/SXlfixyrC 71 x^^^^ tMf, rh ykp albrh
*X^ot Vlkeroi ffls vX<(ro» Tt Sioratf^, aak
iBp6oa, oba h ta^ XP^^V Ayo^poiWrai,
dAX^ Bta^ptiToaovroiff Har^ThfihlkafuT-
wat hf Bkfpf rV ^U^^paWf rh S', Aoirffp «Ib-if
#irl TpiiwMiaif fntyAKifif r^pertbf^iw S9aT09
K6al9oVf iifiM SMMOvyAlwMS &y i^cn^of c^
«ay. ^ 8^ «rai wtfA rohs woTaftohs avftfiai.-
rti. oiwffxtfff M^i^ T^ Po&rrvp iSp6w, iui
rh kpuamhyuBfov ff2r &x^ '^ irXar^y
T^wor ira(if/Ki/rfr« rax^ ical &9i^Xfl»r.
i. e. ' Qosrere aotem id, de qoo ab
ontlquis dnbitatum est, quamobrem
tanta aqo» maltitndo nnsqnam appa-
reat, (innomerabiltbiis enim et im-
mensis flomlnibus quotidie in mare
iofloentlbas, id nihilo fit niajus,) hoc
qoidem non est absnrdum, si noiionlli
dnbitent : non est tamen, si quis at-
teiidat,rationem videredlfficile. Nam
eadem aqn» roagnitndo in latitudi-
nem confertim effiisa, non apquali
teropore aresclt: sed hoc diflert,
qood pars quidem totum dtem per-
maoere possit, pars antem puncto
temporis evanescat, proinde ac sl qula
aqnie cyathnm in magnam mensam
profoderit, ac dllatarit, qood et hic
accidit. Assidoe enim et continen-
ter, et eonfertim inflaeDtibna in
flominibna, semper id, qnod delabitor
in locom vastnm et latom, cito et ob-
score aretcit.* Hacteoos Aristoteles.
Idem ibidem refellk sententian Pla^
tonis in Pbvdone de Tartaro, qiiem
ille pntat principlom et fontem esse
omnlnm aqnarom. JLem6. Hicversoa
a qoibosdam veterlbos, maoo fomw-
qoe descriptla, abest. Gifan. Qoam-
obrem ex tot tantoramqoe flomiiram
io mare exooeratione marc non ez-
nndet, slve non excrescat, respoo-
det Lncretius vss. 8. Ista vorago io
qnam fit flumlnnm effbsio tam vast*
est, at omois lllorum decursos ono
niim imbribos, nive, graodine, te.
vix nnam gnttam infundere vldeatiir.
Deinde vss. 7. sol e marl alto multnm
hnmorl seveblt. Tertlo vss.4. mnltom
venti anfemot. Qoarto vss. 4. nn-
bes raplunt. Denique vss. 8. ot Flo-
vii lo mare decurrunt, ita per terrm
meatns ad fontes snos relabnntor, ita
fit humorls ejnsdem circuitos, Ideo-
qne minime mtrandnm qnod flBqoor
ooo aogetur. Creeeh.
609 Quo tantaefaat deem^eae aqam-
mm] Slconnc restitni. Nnm vnlgo
legitor, qnojU tamlmt deeareaa aqwmmk
alii iegont, Qao Jtat taaiae decvrms
aquarum. qnod ferrinon potest. X«mft»
Qnoftat tantua deewrsue'] Ita ex vet.
iibris scripsi. Nam et mox, qm oe-
imia^ Vnlg.jSf. Olfan.
Decurtue «fHarifm] Translate, et
tampn nsltate dictnm est. sie 1. 284.
* Montibns ex altis magnos deenrant
aquAi,'&c. Loai^.
610 Oifnita 9110 Mnumf €S omns Jl»*
mina] Supra 1. 103t. * Efllctt, nt
largls avldum mare flnminls nndie
Integrent amnes,' iee, Sic Plaot. in
Trocul. 2. 7. 12. * Nam hoc asalmile
cst, qiiasi de flnvio qoi aqoam deri-
vat sibi. Nlsi derivetor, tamen om-
nis ea aqna abeat lo mare. Nam boe
lo mare ablt, mlsereqiie perit sine
onini bona gratia.' seqnitor paocls
post verbis : ' Meretricem ego item
T. LUCRKTII CARI OB RBUUM NAT. LIB. VI. 1G45
taie reory mare nt est : qiiod des, de>
K»nil,iiec mnqaani Abondat: at hoc
iehem gervetain tibi sfltaat : id ap-
peret : hole des QaatoDiTis, nasqnam
opparety neqae datori, neqoe accep-
trici.' Mjtmb.
61t Ad wmrit cmmu mtmmam'] I. e.
ei com maris samma omnia compo-
leBtai*. Ijmh»
614 Ad tfiffNwii] Ad aogendom
mnre. iMmb,
616 Pnrterem wmgwut ssl ptrtem']
Alia ratio, quamobrem mare non
angeatar, tot floTiis in id inflaenti«
bne. ImA.
619 Ai Pelage mmUa] Com et in ali-
qnot lib. manoscr. reperissem scrip-
tomy At pehgi malta, et viderem
icriptnram ▼nlgatam pelago ferri non
poMe, flic repofloi, prseflertim eom
nderem codices Fiorentin. sic ha-
bere, iriremqne Marallam hanc lec-
tionem probavisfle. peUge aotem, i. e.
maria, qoarti caflos est, 'nXdyfi, qno
ntilar snp. 6. S6. ^ Propter Atlaote*
om litns, pelag eqne severa.' otitnr et
Catoll. in Oalliambo : ' Rapidnm sa-
lam toliatisy tracolentaqne pelage.'
qnamqoam non pognem com iis qoi
apod Catnll. lectionem Tnlgatam ma-
Hot peiagi hi petrio caso. Lamb, Ita
▼et. libri, fere. In ynlg. plerisqoe:
pal^ge. Lambinns : peiage ; etiam
recte. Gi/an. 6. t6. ' Propter Atlan-
taenm littoa^ pelageqfte fleYera.' Fms-
tra igitnr illi sant| qoi legnnt, Pelagi
mmHa, Creech.
631 DeUbet] Degnstet, et ita de*
trahat, et deminnat. Qnldam tamen
legendnm etiam hoc loco potant deU"
kret : nonnnlit, deluiitfl. Lamb.
6SS Tnjh porro] Alia ratio. Lamb.
694 Verrentet] Sic sap. 5. 967.
*Partim qnod validi verrentes iM|no-
ra f enti Deminnunt, radiiflqne retex-
ena fletheriofl flol.' Lamb,
6t6 MoUiMqae Imti eemereaeere] Et
lotnmy qood orat molle, dnrescere.
627 Preeterea dbcm] Alia ratio.
Lamh,
628 Cemceptm] Contractnm» haas-
tom. Lamb,
6S0 Cempliiil in teni»] Serfiofl ad
Virg. JEn. 10. 807. ' Dom pluit. in
terrifl ut possint/ itc, ita scribit:
^ Hic distingnendom, dec. nam si
jnnxeris, 'dom plnit In terris/ erit
Archaismos ; debuit enim dlcere * in
terras :' tamen sciendnm hemisti-
chinm hoe Locretii esse, qood ito ot
invenit Virgilins ad snom transtnlit
carmen.' Hoe.
631 Poetrema ^oniam] Postrema
ratio, qosB est hnjnsmodi : qaoniam
(inqnit) terra raro corpore est, et
oras maris extremas et proximas om-
ni ex parte eingit: qnemadmodnm
aqna e terris io mare, ita e mari io
terram manare debet. Libri quidem
omnes habenty Et coq^imcfa ett etat
marit midiqmt eieigetUf sed potavi le-
gendnm, Et ceftjamtta» arat marit «m-
dtftM eiagii. Venimtamen illam non
damno. Lamh,
622 Cm^aaetat trat morit, ^c.] Lom-
blnus. At omnes Codd. Et eai^uaeta
ttt orat marit «ntfifiic ciagent, Creech.
Neqne ratio est cor illos non seqna-
mor. Licet enim findatnr hic illic
flaviis, tota tamen sibi cohsret, ot
globosa et eonnexa. Hev.
624 PcrcoldlMr aitm] Hicversn8,et
tres deinceps seqnentes, jam snp. po-
siti snnt 6. 270. Lamb,
626 Ftms] Salsns homor leqnoris :
▼id. 5. 270. Creeeh»
628 Qua vta teeta] Honc qnidem
▼ersnm cnm tribns, qni proxime an-
tecedunt, profert Locretins lib. 6.
sed qnia foglt me snprt lectorem ad-
monere ' secare vlam ' et ' via secta'
Virgiliom qnoqae dixisse, hic, serios
qnidem, sed noo alieno loco tamen,
admonebo, et Yersns indicabo. 8lc
Igitnr Virg. Oeorg. 1. 227. 'Has in*
ter mediamqne doflp mortaUbos segrls
Monere conceM» Divnm: et yiasec-
1646
hOTM VARIORUM IN
ta per ambas/ &e. Idem Ub. 6. 809.
' lUe Tiam secat ad navein/ &c. Idem
lib. 12. 368. ' Sic Tnrno, qoacnmqae
▼iam secat, af^ina cednnt.' Lamb,
U/quido pede] Soleat poetae hnmori
flaenti pedem tribuere : idex eo cre-
do, qaodetiam cnrrere aqaadicatnr :
qaod sine pedum officio fieri non
posse videtur, ac certe jus snum
poet» tenent, nt translationibus atan-
tnr andaciut. Itaque scripsit Hor.
£pod. Od. 10. 48. * Levis crepante
Lympha desiUt pede.' et Virg. in
JEtna V8. IS. ' Ipse sno flneret Bac-
chus pede.' Tumeh, Ado. 0. 20.
6S0 Nune mHo quw lit] Nnnc de
^tna, SiciUsB monte, et de ejus tgni-
bns dispntare parat Lamb. 'Qno-
niam roeteora, terr» motns, et qase-
dam maris phaenomena sibl videtnr
satis explicasse, reUqna admiranda,
qa«B aliquam de . Diis et , providentia
opinionem facerent, aggreditnr : et
primum vst. 6. de ^tnae ignibns dis-
patat, qnos, licet interdnm erumpen-
tes Siciliam vastarent, non adeo de-
bemus admirari, nt naturae vires sa-
perare inconsiderate putaremus ; di-
cat aliquis ingens hoc esse incendium,
et vires ilUns plane admirandas ;
oerope quia non vidit majus ; sed in
aUts rebtts prseclpites et inconsiderati
perinde faUimur. Nlhil est qnod
magnum dici potest, nihil qaod debe-
mns admirarl, si universnm infinitnm
contemplemar ; nam ex illo subito
potest conflnere iminensa seminnm
ignis, sive venti copla, qoae semina
in £tna sea alio quQlibet monte col-
lecta vim inipetumqne sumant^ terrae
motus .efficiant, erumpant demiim,
longe lateqne flaromam spargant et
faviUam. Hajusmodi antem erup-
tiones snnt veloti morbi et convni-
siones bujas niundi, atque ut morbo-
rum seniina in hominem (nam saepe
febricitat, dolet dentes, &c.) ex hoc
mundo, ita ex universo in hunc man-
dnra . derivari possuot : nam si com-
parationem institna», nt bomo ad
mundum, ita mondos ad QniversoB.
Creedi,
Per famea» mwtdit ni JEtmmj 4^.]
' Fauceis ' appeUat, qnas Graeci iipa-
T%Mit nominant, nt idero dirtt panUo
post, 701. * In anmroo suot veoti-
geni crateres, nt ipsi Noroinitanty nos
qnas fanceis perhiberons,. et orai'
Lamb.
640 ExMpirtid'] 'Exspirent' al»o-
Inte positum, et sine casa arcasativo
subseqnente : qoo modo alias pooi
solet, ut lib. 2. S54. 'Sangainis ex^
spirans caUdo de pectore flnnMMi.'
Lamb,
641 Nequeemmmediadedade^Hn-
jas loci haec mihi videtur esse seoteo-
tia : non enim ex aliqna clade meiUa
cuorta flaroma, per Sicnlorom agras
divagata, genteis adroiratione affiecit,
qoo tempore Ulae onineis caeli parteb
scintiUare cernentes, magnopere e-
rant sollicitae atque anxiae, dnbitan*
tes qnidnam rerum novarum oatnra
meditaretor: sed exmoote iEtna. Ad
hunc locum pertinent illa M. TulL
Ub. 2. de N. D. * Nos aatem tenebraa
cogitemns tantas, qaantae qnondam
eruptlone iEtnaeorom igninm finiti-
mas regiones obscoravisse dicnntory
ot per biduoro nemo homioem hooio
agnosceret: com aotem tertio die
soi iUoxisset, tom nt revixisse vide-
rentnr.' Lam6.* Hnno qnoqne locom
corroptnm esse olim ad Phaedmm
ostendinins. Hapc ipsa verba fne-
rant : Verom qnando ita factum est,
ut jam solennem notulis modom
egressi simns, locnm qnoqoe alium
Lncretii (lib. 6.) emendabimus. nam
ab eadem origine, qoa superiores,
corrnptos est. Versns ineomparabi-
lis poetae snnt, ' Nonc ratio qoae sit,
per faaces montis nt ^tnae Exspi-
rent ignes interdnm turbine tanto,
. Expediam; neque enim roedia de
clade coorta Fiammae tempestasSU
cnlnm domioata per agros, Finitiniis
T. LUCRBTII OARl DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1647
«d le coDTertit gentibafrore/ Quid est
media eladeM^ lector ? Nemioem sane
nsqae edhnc Tidere contigit, qni ex-
posaerit ; neqoe adeo inirom ; locos
enim est plane deperditns. £t tamen
deboerant interpretes errorem ani-
madvertisse. Sed, uti dicebam mo-
do, corroptas locus est ab eadem
cansa, qnse a me soperios memorata
est ; nempe propter rednplicationem
litter» M hf r^Eitim; unde per so-
cordiam exscriptoris factaro est eRijR
fmiiaj et mox (qnippe istis pulmoneis
hominibos haec mirifica yidebantor)
fimii wudMAj qnod nollam sensom ha-
bet ; namqoe scripserat aliter Lo-
cretins, mtpte enim dia de ehde, Spe.
' Dia tempestas ' (explicatione enim
dignissimom locum jndico) est tem-
pestas 0€6v€tarroSf ot loqnitor Diodo-
ras, seo MiXarot ; qoasi diceret Lu-
cretins, qoapramos uonc qoid caosse
sit qoamobrem olim flammarom tem-
pestas totam Siriliam perraRtarit;
neqae enim potandnm est Deos tan-
tam ^im incendti in insnlam impor-
lasse. Qnippe nemini, qoi vetemm
philosophomm sectas perspectas ha-
beat, ignotom est, existlmasse Locre-
tinm et ceterof Epicori sectatores,
non oriri isthsec ^ BwufpHas, et ol-
trice Deornm providentta, quam im-
pognabant, sed ea omnia causis na^
tnralibns nitl. Unde et ille alter
ffwp^uuri^njf Tov o^roO X^pov scripsit
aUcobi, 'credat Jndaens Apclla, Non
ego; namqne Deos didici secnram
agere seyom ; Nec, si qoid miri faciat
Datura, Deos id £x alto cceli tristes
deraittere tecto.' Hsec olim : qoeis
addas licet apnd Xenophontem in
libello vfp2 r^f rSv 'A^aW «■o\CT-c(af ,
iiliosmodi calamitates dici, 4k Ai5f
c&«, pag. 609. edit. Aobriansp. Faber,
Oronovii Codex Media Graeia de
eoortai Salmasins Media € re eladt
etorfa, i. e. ex media reram natura,
ex summa rernm : sed olim monoi
Salmasinm haud feliciterinterpretari
Locretlnni. Faber tandem Dta de
dade, * Dia tempestas' est 9e^efiirrot
seo 0c^on-of, qnosl diceret Locre-
tios, Qosramns nnnc quid cansaesit,
quamobrem olimflammarumtempes-
tas totam Siciliam pervastarit, neque
enim putandom est Deos tantam vim
incendii in insnlam iniportasse. Egre-
gia qnidem conjectnra. Neque istos
moror, qui legiint Afcdtocrt. Creech.
Verissimam Fabri, cojns corrobora-
tio exstat in Notis Pseudoniroi Go-
ralli ad ^tnam Severi versu 19S. esse
emendatlonem ex scriptnra Codd.
depravatornm evinci posse pnto ;
qnum enim inter alios Mss. Lngd.
Bat. qitoqne habeant mcdia Graeia do
eoortaf vix dnbito, qnin descriptor
aliqnis Dia inveniens, id relicta lacn-
na, (nt solebant,) non expresserit in
ipso versn, sed ad oram notaverit
Grsecum ibi occurrere vocabnlom;
unde postea nata sit ineptissima lec-
tio Graeia de, AHI invenientes scrip-
tnm connexis, roore veteri, literis
enimdia, putamnt per coropcndinm
ita exstare pro eiiiiii nudiOf quod pos-
tremnm maxime veram obscnravit
lectionem ; quam divine Faber adin-
venit. Ad ejusdem vero confirroa-
tionem miror non occurrisse alicni
interpretnm vel Lncretii vel ipsins
Severi hosce ejns in ^tna versns vs.
29. ' Principio ne qnem capiat falla-
cia vatom, Sedes esse Dei, tnmidis-
qne e fancibos ignem Vnlcani raere
et clansis resonare cavernis Fe»ti-
nantis opos ; non est tam sordida
Divis Cnra, neqne extreroasjus esi
demiitere in artes Sidera; seducto
regnant snblimia ccelo Illa, nec arti-
ficum cnrant tractare laborem.' Hor.
647 HiMce iibi in relme\ Nnnc de-
mnm incipit rationem horam igninm
exqnirere. lamb,
Bieee tibi rebue'] Al. melins, in rt-
6ms. Fab.
649 Ut remimiearie] 1 . 957. * Omne,
quod est, igitnr nnlla regione viarum
Finitn' est, namqne extremum debe-
bat habere/ &c. et 2. 89. < Et quo
1648
HOT JB, VARIORUM fN
jacUri magU omnia nareriai Corpo-
ra perviileas ; remintBcere, totiiis
imam Nii eKse in fttimma, neqae faa-
bere abi corpora prima ConsiRtant,
quoniam spatinm sine fine modoqne
cst/&c. iMmh,
651 £1 qumm mulimma caiulet'] Et
qnam sil pars multeiiima, i. e. etqnam
sit parra pam, si ciim toto compar^-
tnr. Miiltesima pars est ea, coi
multae del>ent esse pares, ant similes
ad constiliiendnm totom : voKkotfr^
fUpos appellant Orspci. profert autem
bnnc yersnm Noniiis in voce * mnlte*
slma.' Lam6. 8trabo iib. 1. paf . 96.
XIoAXmrr^ yi^ /tjipoM 4arl rd ir6ffim
r§parohjryo6fui^ rwr ^ rf 'EAXiSu
* perexigaa sunt eorum pars, qna» de
ipsa Orsecia.' Ubi in Notis hoDC
qnoqne locnm addiicit Casaubonns.
66S Ei f «ofa |Nir«] Ita vet quidam
librL In qnibusdam vnlg. Hac, For-
te legendnm, Ae; ut et Mamllus,
EL Vulg. Nte, Oif. Cum in omni-
bns libris mannscr. scriptum reperis*
sem, partim Nee f Ko<a, partim if«c
toia^ partim Ei quoia, sic reposni»
bnjus antem scriptars», quas perspi-
cne vera et recta est, biec sententia
est. Et, nt videas qnota, i. o. qnam
ronltesima et parva, sit pars totios
terrae bomo unns, &c« Hic qnoqne
•onm institutnm tennit, suoqne in-
genio Indiikit Zoilns. Lam^. 'Avpo^-
hUwaa baec. Ei quoia par$ homo aU
ierrai ioiiuM tmvs. Qnid enim ad rem
facit quod et bomo admodiii|i parvo-
U ac roultesima demnm pars terrsB
sit Aciite et ingeniose 6 vdrv I. Vos*
sias : Nee ioia pars, kmo ierrai quoia
toiiue tan». Ut hsBC Institaator eom*
paratio, bic sit sensus : Et qnam ne
tota qnidem pars univerai sit c«slnmy
qnota onns bomo totios terns. Id
enim voluisse vimm Emditissimnm,
opinor, et res ipsa postulat. Totus,
quotos, ntrnmqae priori correpta,
eodem sensn Manilio quoqne nsnrpa-
tiun notavarat Scaliger, ad lib. 1.
puff. 70. in hisce : * DetrahitBr anfli-
mae tota pars, qnota demit ntrinqna
Omnibns ex horis vstivae moraine
noctis.' Qnero vide. Frrig'. Ut lec-
tio pnpstantissimorum oostremm
Codd« Lngd. Bat recte tntelligatnr,
adacribcnda ease duil Jo. Ger. Voasii
verba, qni de Anal. 1. 2. ita disserit :
'Servio etiam, interpretatione in
edit. 8. Donati. pronomina genenli-
ter infinita snnt, qnis, qnalis, talis,
qnantus, tantns, qnotns, totns. £•
tiam Diomedi pronomina snnt, alins,
alter, nenter, nter, nterqne, altrm-
ter, nnns, nnnsqutsqne, nllns, nnllas,
nemo, talis, qnalis, totos.' UIm (nt
et apad Servium) ' totiis ' intelHgo
non pro integro (qua significatlone
plane est nomen) sed priom correp-
ta, ut idero sit qnod roaaSrao: qno-
roodo (nt Despanterins prirona aDoo-
tavit) Manilins nsnrpat lib. S* ' De«
trabitur samma tota pars, qnota de*
mit ntramqne/ Similiterqne loqni
TertulUannro, ol>servat ibi Josqrimo
Scaliger. Imo etLncretinm eodem
roodo locutnn aniroadverti. Naa
6. 668« nbi a Lambino, Oifaaioqne,
editnm rst: Ei qaaia part Aome f#rrat
bU ioiiuM unu»: elegapitisslmay veris-
siniaqne est lcrtio, qnam disertim
babent vet. roerobrane nostrro: Nee
ioia pare homo tarrai, quata ioiiu» muui,
Qnin Larobinns qnoqne fatetnr, in
quibusdam se manoscr* Nec fuaia;
in aliis, £t quoia; in aliis, Htoe fofa,
invenisse. Qnod vero Petrns Can-
didos in Florentina, MarnllQs ia Ve-
neta mntarnnt ; id non aliande eat,
qnam quod, ob rooduiom priorls in
lotns, pmvo male talo versom atare
crediderant. Qnid nimm? qaaado
antiqniores etiaro in eo decepti : eoa*
qoe Inter Cledooins, RomAnns Scoa-
tor, Orammaticns Constaotinopolio
tanns : qui cap. de Prononine, ne-
teqnidem inter provocabnla ponit,
' qoot,* ' tot,' ' quotns,' ' totna ;' ve-
rnn inepte snl^icit, * qnotva ' penol*
timam acneroy' totns' diconfloo»
T. LUCRBTII CARI DB. RBRUM NAT. LIB. VI. 1649
tefe; qnia tcripserit Maro, Oeorg-.
1. 434. ' Totot et ille dies.' Isttitec
vcro Sergii invalida est ratio ; ' Nea-
tcr,' iDqait, 'aUoSy et reliqua, con-
itat esse nomina, qaoniaro Probiit
viginti et nnnm dicit esse pronomi-
na ; in quibos ista non compntanttir.'
Nempe boc ett, qood sapientes tot
•nnt c^nqnesti, seqoi pene omnes pe-
qOid inter ha*c doo intersit, et ques
sint eonim canss, consulendi sunt
medici: ego alio propero. Non me
pigebit tamen lectorem admonere,
Comelio Celso aliud esse ipwrtwikaf,
aliud * sacmm ignem/ lib. sop. com-
memorato, cap. 28. ibi, * Sacer quo-
que Ignis malis nlceribus,' &c* Ejus
duae specles sunt,' &c. LamU, Tlvp
coram ritn antecedentiiim gregem, ^pu»t nt et nos Galli voce ejusdem
pergenleay oon qoa enndom est, sed significationis notare solemns, ejns
qna itnr. Seneca lib. de vita beata species est, sed lenis : at qui exe-
cap. l. Idem Voss. de Anal.2. 4. Su-
per hac qnsstione eoram me senten-
tiaa aggrego, qnibns placet, qntedam
novoram horuncce, nt ita dicam, ci-
.▼iaiB recte^referri ad interrogativo-
rnm tribnm ; ut, nter, qnantos, qna-
lis, qnot, qnotos : qusedam item non
male relativia accenseri ; nti ea, quae
dens est, tfnnis Mi6pifyot, ad ossa
usqne pervadit ; de quo hic Lucre-
tinm loqui credibile est. Faber, Ad-
das Celso Panlnm ^ginetam 4. 20.
Qnos, si vacet, lege: nam in illis
mnlta de sacro igne. Creeck.
663 Et $ati$ hac teUua morln] Ita
vet. libri. Marullns tamen, nohia;
▼el anbatantiam referaat; nt, alius, qnod et Florentini et Lambinus se-
aller, ccteras, reliqnns : vel acciden- cuti snnt Ego vet. libros seqoor,
tis relationem liabent : nt, qnalis, etsi mox seqnatur : * procrcscere
qnantns, qnot, qootns; qnando ex- morbi.' Gifan.
tra interrogationem ponnntnr. Ut 663 Et satis kac iellua nobiSf ceelvm'
in tllo Lncretii, 6. 662. ' Nec tota ^v^ Secutns suni codices Flormt.
part homo terrai qnota totius nnns :' nam ceteri vnlg. quibnscum mann-
qnomodo versom eum ex mannscr. scripti congruunt, habent, Et $aii$
nostro codice lib. 2. rei Orammaticae, kiec teUu$ mor6i, eielumque : qnae lec-
cap. 17. emendavimns. Ubi et Ma- tio nnllo modo ferri potest : banc ta-
nilioro simiiiter loqni videbamns.
Usec magnos ille Orammaticus; in
dialinctione autem Preig. nieoadsen-
tior. Hav,
men tuetur Zoilus : tale est hominis
palatum. Lamb,
666 Svppeditare'] Sic habeat qoa-
tuor libri manuscripti, et vulgati Ve-
668 Obturgeedt] Sic liabent omnes neti antiq. qnod probo. est enim ab-
lib. et vnlg. et mannscr. qnos qoidem
viderim. Sed Avancins Verooensis
legebat Obbrute$cit, i. e. obstnpescit.
qno verbo nsns est lib. 3. 644. ' An
contractis in se partibns obbrates-
caL' Lamb.
660 Sacer ignie'] Virg. Oeorg. 3.
666. ' nec longodeinde nioranti Tem-
pore contactos artns tacer ignis ede*
bat.' ' sacer ignis' (inqnit Cora. Cel-
ant 6. 28.) ' malis nlceribus annume-
rari debet.' Anctor vocabnlarii La-
tino-grseci manuscr. ' Sacer ignis,' in-
qnit, ' 4pwnw4\as : al. Ipinyt.' Quid sit
porro * erysipelas,' et 'herpes,' et
solote accipendum. Lamb. Vulgati,
fere: $yppe<Utari. Oifan.
669 Igni$ abundare ^tneeu$] Ripas
tnas videtnr superare dnm ernmpit
ignenm flumen. Flammeecere ccelum :
dum cornscat et fulgnrat. Faynt:
Qnasi aliqnid de fnlgnre, et co-
rnscatione Lncretint, cum de £tns
ignibns dispntet: sed in ittius viri
ineptiis refntandis non amplins mo-
rabor. Creeck.
Flamme$cere] Fnlgere, ten flaro»
mam comprehendere, et concipere,
seu flammis coUucere. Lamb.
671 Ui iempe$laU$ ptuvia] Sic le-
Delph. ei Yar. Cla$.
Lucret.
5 M
1650 NOT^ VA&IORUM IN
K«ndniny noo, nt nUgo, Et tempeita'- aenteiilia est naxhnasy qni aliqnem
tei pluvia, Lamb. ante roajorem non ▼idit : et item bo*
Graviore coortu SwU] I. e. majores mo et arbor non maximi, ei videntar
et graviores snnt, seu Bugore copia raaximi» qni nnllos antea majores ▼!•
cadnnt. Lamb» dit : hnnc locnm in omnibns fere li-
672 Tetidenmt'] Secutns sum cod. bris corniptnmy qni sic babent, iSdit-
Parisiens. Florentinos, BasilienseiSy cet etfluvine gui vUu» maxkmu et, Qui
Venetos utrosque, Lugdunenseis ma- non ante aliq, sic restitni jam in prima
jores r naro minores meifdose habent editione, plane (prsBscini prsefalas
ref ii/erva^ ; manuscripti aotem etiam dicam) divine. Quam emendalionem
eorrnpte detulerunt. Jam ' tetnli ' etiam Zoilns probavit tacitns. Ltmlf,
pro toli antiqunro, qno et Ter. ntitnr Codd. SciUcet et flumut qui etsns, ^,
Andria4. 6. IS. ' Nam polsi scissem, Unde Saimasius: Sdtieat et fluwim
nnmqoam boc tetulisscm pedem.' et futs eistis twajriiiwis mi : flnvins -ali-
Plant. Mostell. 2. 2. S9. ' Qqia sep- qnis visiis est ei maximos, qoi majo-
tem menses sunt, cnm in hasce aedets rem non vidit. Istam qnam Codices
pedem Nemo intro tetnlit, semel nt exhibent lectionem sequi possnmns,
emigravirons/ Lambm Locis a Lam* at non rejicienda est illa altera Lam-
bino addnctis alia addi possnnt ; bini lectio. Creeek* Mire sna emenda-
Plant. in Rnd. 4. 1. 2. * Hodie me his tione easnltat Lambinos. * Plane,'
mnliercnlis Tetnlisse anxilinm.' et inqnit, * prcficlne prsefatns dicam,
Menvcbm. 4. 22. 21. ^ Conditiones divine.' Vernm ita, nou modo ' Maa*
Tetnli tortas, confragosas.' Nec ima qne vidit qnisque, limc ingentia
scenici solnm poetss (verba snnt Jo. fingit,' nt versn ab hoc qoarto Ln-
Oer. Voss. de Anal. 1. cap. S7.) sic cretins ioqnitnr,sed et ^Optiroaqoe
locnti, sed etiam Catollns. Cliari- vidit qnisqoe, harc cmlestia finfit.'
sins cnim citat ex carmine ejns de Quidenim Bimplicins,qninetelegan-
Vere, qnod deperiit (nam in Pervi- tins, qnam quod vidit Is. Voastna^*-
gilio non exstat is locus) ' Concitnm Ueet etfluviu» f utvis ut majdmm» ot 'sl.
tetnli gradnm.' Unde recte Pierius qoamemendationemetvariantesLee-
colligit contra nonnnllos, Latine e- tiones agnoscnnt, et Annotator nos-
tiam dici ' ferre gradnm.' Qnid ter. ' Qnivis' hoc versn, et 'aliqnis'
nnnc Epicos dicam ? Ennii enim est proximo, optime sibi invieero oppo-
1. Annal. p. 13. * Ilia dia nepos, nnntnr. Locum ipsnm egregie Clau-
qnasvrnmnas tetnllsti!' Sneviiqno- dianns illustrat, nbi de srae Vero-
queapndMacrobiumSat. S.28. *cnm nensi: ' Proxlma cni nigris Verona
rege potenti, Nomine Alexandro remotior Indis, Benacnmqne pntat
Magno, fera praelia l>ello In Persas littora mbra lacnro.' Hand inepte
tetnlere sno«' Ita enitn ibi legi ju* etiaro legeris : Sdlicet etflumm» qm-
bet Vossins idem, non (nt vnlgo) re- vi» e»t maximu» 91. Preig. Orania
tulere, Hav. hssc acnta et eleganter inventa ; ve-
678 At nimi» e»t ingen»^ tfc,'] Occn- rum ego is snm, qni difficilUne a
patio est objectionis. Lamb, Mss. probatiomm fide descisco, si
IncendH] Allas incendi^ alias inceU' aptiis inde sensns erui possit, qni
dii : qnod tamen intelligendum est hic aptissimns et simplicis^imns «it-
pro trisyllabo incendi positum. Lamb, Seilieet et fluciu»^ qui etSMS, maxJMmt
674 SciiieH ei fluviu»] Solatio ob- 9* Qvt, ifc, * Fiuvios, qui visns/ est
jectionis a simili ;'hoc modn scilicet is qni primus, ante alios visns est:
et flnvins, qni non est maximiis, el omnes enim bi versns iie visn (pri-
videtur maxlmns, i. e. ejns jndicio et mo, ut ante visos aiios) agnnt, et ita
T. LUCRBTII tlARI DE RBRUM NAT. LIB. VI. 1651
inf. V8. 670. ' qQie vidit qnlsqae/ pa- Horiup porro alii qnidem snb terrk
riter posita suat, pro : quae priromti sunt oceulti et obscnri, alil antem
▼el prima qaisqoe ▼idit. Sed mala respiratioDes habent, ut Lipare, et
nblqiie distinctio coDfnsionem pepe- JEtntd, et loca in ^li insDlis. qai
ritf qanm ita dtstingai hi Tersns de- SBepeoumeroetflaviorummodofluunt,
beaDt, ntl a nobis factnm est, non nt et flammas ac ma«sas candenteis
valgoy videlicet, et amma de genere provoronnt.' De iisdero idem lib. vt^
oauii, Maxinui quta ndii quie^e hac, Bauftafftmf iutmfCfi, Lamb, Si inqni*
4pr. sed et omma de genere omai ilfa»i- ras cnr collectae in JEinti flamm»
om; ^tf widU f «if^af , ^T^. Arbor, in- emmpaDt tanto impetu, vss. S1. de-
qnlty et bomo videtnr ingens, etom- claratnr ratio: Breviter, vi venti flt
iila in omni genere yidf otur ei, qai ernptio ; venti autem istins semina
non ante aliqnid majus vidit, max- ex nniverso iiifinito veninnt, et in
ima; nam qnae qaisqne vldit, <pri- monle ^tna colleeta flammas vH
mom scilicet,) ea flngit sibi ingeDtia latentes in visceribiis montis, vel ex
etmaxima. Hav, tpso monte expressas ejiciimt, vss.
876 Et togeos, ifc.'] Et ingens vi- 14. aut ventus iste Irrnit per speliin-
detor arbor, homoqne, ei qni majo- cas quae sunt ad radices montis, et
rem arborem, niajoremque hominem qnarum ora, com mare a littore rece-
aon vidit. Lamb, dit, (mare enim radices mootis allnit,)
4177 Maxima] I. e. qnibns roajora aperta snnt, atqne ita efBat ignes;
•laniqnam antca vldit. Lafli6. Te- vss. 7. Deniqne in ipsis faucibns
rentii interpretes ex Cicerone et aliis montis generantnr venti, vss. 2. Sic
docebunt, qnid tnter ^ magnus ' et ' in- mnltas ponil cansas, ut inter eas nna
gens ' intersit. Non temere ' iagen- vera, et certa diceretnr, vss. 9.
tior' occnrrat; constat tamea apnd Creeeh,
Virg. JEn, 11. 184. legl. Faber, 682 Pnmum itttiae'] Sic fcre Tro-
680 'Nune tamen Ula] Redit ad in- gns llb. 4. nt est apnd Servinm in
stitntam dispntationem de ^tnvo- £n. 3. *Sicilia terra estcavemosaet
mm igniom ratione. de qnibns sic fistulosa : quo flt, nt ventornm flati-
Virg. £n. 3.671. ' sedhorriflcisjox- bns pateat, nnde ignis concipitnr:
ta tonat Atna rainis : Interdnmqne intrinsecns snlphnr habet, et bitn-
atrom prorumpit ad sethera nnbem, mrn: In qn« ubi ventus per spira-
l>BrlHne fnmanlero piceo, et candente roenta cavernarnm Incnbnit, di» liic-
favilla, AltoHitque globos flamma- tatos ignem concipit. Sic iCtna? dii-
rmn, et sidera larobit : Interdnra sco- rat incendium. motos ergo veatoriim,
pnlos, avulsaque viscera montis Eri- cansa incendii est.' Lamb»
git ernctans, liqnefactaqne saxa snb 086 VeaUu enimJU, ubi e$t agitaml»]
anras Cnm gemitn glomerat.' De Itaqne qnidam dicunt, ventnm nthii
ilsdem sic Aristot. lib. de Mund. alind esse, qiiam agltalnm 'aera.
*%/nr9ptix** ^ '^"2 ▼oAA&r vy^ it^ ^^» Lamb,
KoBdirep SSaror, ofiT» Ktd vn^ficrror «rai 087 Qoa ctmiigU] Qna parte saxa
wvpibs nffds, ro^rtnt 8) td fihf M t^v tanglt. Lamb,
^ow^paeroi^foKKt^tikhfaMvoiiS^xo^h Terrajn^He] Et nbi terram calefe-
tuH iam^vaiiatis, Hairtp Aiwdpa rt «ral cit, qaa eam tanglt. iMmb.
Mhm, Koiriiip AUkov r^ois. at S^ical 0&9 Ac reetia ita faucibuB ^jitU aUe]
f4ooai voXXdats xorofuiv ^iKfp^f «cai ^ Sevems in yEtoa vs. 822. ' Haiid se-
Spovr &ya^i«TotHri dm^povs. i. e. ' Con- cns adstrictns certamine tangitnr ic-
tinet antem terra et multos io se, ot tu SpiritnSyinvolvcDsqoe suosibi pon-
aqnsPy ita et fiatus et ignis fonteis. dere vires Deosa per ardeDtei ex-
1652 VOTJE VARIORUM IN
«rcet corpora venas, Et quacanqiie tianam : et eo detracto, nihil de len-
iter est, properat, tranflitqae moran- tentia decedet. Lamb. Ita fere om-
tem, Donec confltivio resolotis ssti- nes libri vet. mann formisqne de-
bas, omnis Exsility atqne fiirens tota scripti. MaruUos tamen, mare <f pe-
vomtt igneus ^tna.' In qaibas ul- nituB se eogier arto. Et ita volgatt
timis idem epitheton * fnrens ' notari fere ac Lambinas. Mihi minime pla-
debet, quod apnd Lucret modo vs. cet. Agit de vento poeta. Gi^ Al.
687. legitur, ne qnis sollicitet temere Et penetrare nuwef et peniiue u cogier
Mss. lectionero, terens ibidem repo- arcto. Utraqoe lectio Lambioo dis-
nendOy nt V. D. facit ad Severi ejus- plicet; neqne id ii\joria: ambsenim
dem vs. 662. ubi legas ' Haec operis corrnptae sunt : legendam pntarim,
aumma est ; sic nobilis aritur JEtntL. Et ficiidrare ammfiiR penitas re$ eogere
Terra foraminibus vires trahit, nrget aperto. < Anima ' ventna est ; s»pe
In arctnm, Splritus incendt vivit per apnd Lucretiam ; modo legebas, < Ne
mazima saxa.* Sed et totum iUud dobites, quin hsec animai tnrbida sit
carmen cam Lucretianii hisce con- vis/ i. e. vis venti. Senans itaqoe eC
ferri meretnr. Hav. ordo verbomm sic se se habebnnt :
691 Differt'] In diversas parteis Fatendam est animam hac ire etco-
fprt. Lam6. gere res penetrare aperto, i. e. per
693 Animai] Flatos, spiritns, ven- apertam, sen per illas faucea. Om-
ti, wvt^fueros. Lamb. Venti. Alibi: nino enim agitnr de vento, non de
Horatius : ' ImpeUunt anims lintea mari : itaqiie iila emendationii pars
Thraeiae.' Creech. (animam) planc necessaria eat; per
694 Praterea, magna'] Alia ratio ' res ' aatem intelUgo ignes» acintil-
hornm igninm. Lamb. lam, cinerem, laza, &c. de quibns
Parti] Parte, nt aa?pe alias. Lamb, antea. Faber, Istam interpretatio-
Quidam libri : parte. Oifan. nem vitiosa nnce non emerem. Si
696 Ex hoc utque mare] Ita fere placet vox oiitmam, leg. Rae cogH
vet. llbri. Vulg. mart. Snp. 1. 300. et aperta^ nt alibi ' Manifeata docet rea.'
inf. vs. 712. Jdem. Ex * Mari aperto' vix aliqoia sensns
697 Hae] Per has speluncas faten- potest exprimi, qui vero Istas voces
dnm est mare penetrare. Lamb. retinet, hoc modo Interpretetar ;
608 Et penelrare mari, tfc,] Secutai * Mari aperto,' i, e. cum mare rece-
oUm lectionem vulgatam, Et pern- dit a radicibas istius montia, et respr-
trare mare^et penUue te cogier arcto: betflnctus. Creech,
ad eam haec annotaram, eamque sic 700 Subjectare] Sarsum jactare.
declararam: et fatendum est, mare Lam6. In altnm toUere. vide Not
hac, nempe per has spehincasypeoe- ad 1. 8. Fab. et Creeck.
trare et penitns in angustum cogi a 701 /n gutnmo] Lamb. legit, /n «m-
seipso coarctato. sed non dissimnla- hm, I. e. deniqne, M roirots, nt in-
bo, in aliqnotlibr. manuscr. ita scrip- nnat plnres esae rationes, qua de re
tom esse, Et penetrare mari pemtua in nota seqnenti. Faber.
re$ cogit aperio. qnibnseam consen- Ventigeni] Sic emendandnm exiati-
tiont cod. Parisienses ; et Veneti mat Tnrneb. Adv. 28. 18. Nam vnl-
antiq. Hanc igitur scripturam an- go legitnr, In eummo tunt veriice iCtm,
tiqnam, quam olim lectori proposni, tfc. ' Ventigenr antem, i. e. ventos
et indicavi, nunc in contextam resti- glgnentes vel a ventis geniti. Yen-
tno. Dicam tamen, quod sentio, ne- tns enim crateres sen fanceia illaa ef-
qne hic versns, neqne is,qai reperitor ficit. Sed videtar hic locns explicari
in libris vulg. lucemam olet Lncre* non potte, immo ne apte quidem ccn
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VL 1653
aliU coh»rere,nUi legamns Inmmma^
h. e. ad SDmmain, Hxm. vcl tJi $ummo
interpreteoinr, iu sammo monte. Vel
dicanius, ho$ dnos versns alieno loco
este positoji. Lamb, Ila (veniigeni)
ex qnibnsdam ver. lego, cum Adr*
Tamebo. Vide Indicem. In quibus-
dam vet. vertice erat. Marnllus, ver-
tice iiem. Kt ita vnlg. Gifan, Lamb.
etiam in ed, prima.
Ventigeni Crateree] Crateres ^tnas
Ita dicnntnr qnod per eos venti ex
▼tsceribns montis fere semper pro-
mmpaot : qna de re nemo dubitabit,
si qaa Straboni fides. Is in Hb. 6. sic
scribit : 06r9 yiip -Kfoanhv ^trai rhf r6'
vmff cb$* Spterip. Ehcdj^w rt fii}8i Koerafi-
Pti^ff^Simi ri Z(nKur$ai iiCMtirt, bwh r^f &y-
rnvoias rw ia fid0ovs h»4yuWy icai r^f
^epiu&nfroSy V vpoaiwarr^p t^Kayop vif-
fctdePy wpbf l^ rf aropiUp rov apar^pos
wponOJaai" 9I 8^ Karafi^t^iiif ^Bdiw
fty iukpOap^w yply kva^i^O^poi wd^iv,
6wou» wapeK^pOri wpSrtpov. rh fihp oSk
4kK^w wor^ T^ wpt^fiara Koi rh wvpy
iKkirwowrtfi vori r^f 0Ai}f , o^k iXoyov
oft ftiiif iwl roaovri» yt, Ibar* ianX r^s
roaa&rtis ^aSf ipiKrhp iofBp^ip y§p4a9at
rhn «AsfiruKrju^y. ' Etenim tocnm illum
neqne adiri posse, neque conspici.
£t conjectnram se facere, ne injici
qnidem posse eo qnidquam, ob adver-
snm ventorum ex profondo flatum «t
calorem; qnem, coosentaneora sit,
procnl occorrere, antequam ad os Cra-
teris adpropinquetur. Qnod si qoid
tamen omnino injiceretur, mnlto ante
ejns formam corrnptnm iri, qua erat
iojectom, qnam ipsnm rnrsns ejtcere-
tnr. Cetcram non absordum esse,
deficiente aliquando roateria, spiritns
qnoqne et ignem aliqnamdin cessare.
At eam intermissioneni tantam non
CMe nti contra istam vim mortalium
aliquis propius accedere queat.' Qua-
re lectio vnlgata, In eummo sunt eer»
Uee iiem crateres, mihi non displicet,
qnod iilnd Lambiniannm In eumnta
mtbi boc loco hand probetnr. Cum-
qnc opns aliquo verbo sit, quod indi-
cet novam rationeni afferri posse, il-
Ind item admittatnr necesse est. Fab,
Alii, In eummo eunt vertice item crate»
ree, Prior lectio ( Veniigeni, ifc.) pla«
cet, qoippe duobos hisce versibns de-
claratnr. Ventnm non tantum per
speluncas ad montis radicrs ingredi,
sed etiam in ipsis fancibns generari ;
neqne id roirnm. nam nihil certius,
quam aerem ex onini parte ad flam-
mam rnere, atqne inde ventnm gene-
rare. Creeeh. Turnebi nota, qnam
Larobin. citat, h»c est : ' Est et 11-
Ind spnrinm /11 jiiJiiino nmt vertice item
crateree: quidni entm nothum appel-
lem, qnod si non pellicatu, certe snp-
positione tamen »nbrepsit in libero-
rum locom ? ego cum reperiam rerti"
genif et intelligam v elementnm ss-
penumero in libris scripiis occnpare'
sedem literae n ventigeni legendom
suspicor : hocque adducor, quia fan- *
ces illas .£tnse certo scio anras et
ventos effondere : et poetsB atris spe*
luncis ventos inciusos fingunt: quio'
inde eorum roateria emanat, qua mons
^tna exuberat, igne venas sulpbnris
et bituminis in fumum anlmalem te-
nuante atqne mutante. Snspicatns
et aliquando snm rertice enim legi
non inconcinne posse.' Hsec Turae-
bus, cojns posterior conjectura mihi ■
prsferenda videtnr priori, eo qnod
in vestigiis Mss. appareat, et seosns
postulet; nam verticemf quod in Lngd.
Bat. est, natnm est ex tertice m ; pro
quo conjnncte prius fnerat scriptiim
verticeenimf literarnm vero e altera
propter concorsnm similium inter se
neglecta peperit lectionem verticem
et vertiee item, qnae inde ab aliis for*
mata foit. At sensns Lncretii postu-
lat vertiee enim, quod ita confirmo;
In superioribns vim fnrentis aeris de«
srripsit, qni fundat, diff^rat, et extrn.
dat ignem, favillani, atqiie saxa miran*
di poiideris, quae cjectari oon possunt
nisi per fauces sive crateras ; vim ita-
qne auget si in sommo montis vertice
crateres isti sint, per quos omnia hieo
1Q54 NOTiE VARIORUM IN
tam altc efflata et nnblati evomantnr ; inane neaeio q«td sonaDtiniD, ioeo re^
na», inqait, in saaimo vertice snnt ponit : f«od coR%il tfi. Nondnaa t»-
cratere*, &e. In Mmmmo mmt 9eriic§ nien, quid sibi vox «CnuH, pro rcnov,
ratfli, tf€. et frn»tra cnm Fabro item nempe in versns prineipio ▼ellt, milii
prmfcras, qnum non noTam adferat liqoet. Caetemmy dnm faolc iBteoli
ration«m poeta, sed coneindal iftto Tersicnlo, in eoqoe sanando loti niiit
enim. illam qnam maltis Huperius ad- viri docti, in seqnenti, kabemtUf pro
strnxerat. Hav. avnmis, irrepsisse, non anlmadvertc-
70ft Sunt aUquut ^«09«^] Ne qnis rnnt. Lambini ccrte reqalras dlli-
miretnr, nie mnltas bonim igniiun rap gemiam, qui de eodem hoc verlNi a-
tiones afferre^qnasi dubinm atqne in> lias haud male mrritos est. Lego ita-
certam, snnt aliqnot etiam res, qoa» qne, Vermm aliqwid gemere «sr# ex W,
rum noam cansam afferre non est sa- gaod contigit ejh ^imiOy et tn mnifto
tiSy »ed plures afferend» snnt, ex qni- koc rehme dieere mvrnm», Vt sit sen*
bns tamen onica cansa sit : idqne os* sns : scimns, ac Inbeoter dicere sole*
lendit a simili. Lamb, mns, id quod ei contigtt, hojnsmodi
707 Dieatwr ut Hliue wm] I. e. ot quid, aot ex hoc genere salteni etse.
caosa illins leti, qoo homo ille inter- Co»<^ 91* more Lncretiano. Atqoe
ill, qus nnaesty dici possit. doctus ita qnam proxime ad veterem scrip-
c|uidam leitendnm putat, Dieatwr m$ turam aecedimus, qnm apud lAmbi-
iUiaa vera. Lamb. Letht scilicet. Fs- nom : confso ifo, apud Londiiienset :
ber, conlio itel, adeoqne vestlgia vocnm,
708 JVem neqme enmferro] Ita con- eontigiio, et eontigiieij refert. * Ave>
stanter Mss. probatissimi ; qnod in ne- mns,' nt Cic. 1. Off. cap. 4. ' Itaqae
qiu aam mntamnt, qni putarunt fnm cnm snrons necessariis negotiis rofis-
ptoni non posse, nbi de corpore aga- qoevacuiytnmaveninsaliqafd videre.
tnr, quasi vero non siepins genus mn- andire, addiscere.' Preig, 8t in
tent auctores, atqoe apqne ad * Ho- cia tlel, qood in Voss. L. B. e*t,«. o.i.
rainis ' vs. 700. quam < Corpus/ vs. rontes In t, g, i. vel in coalto ite^ qnod
706. referri possit. Hav, in Voss. vet. est, routes o in g, el t in
710 Verumaliqaidgenereeeeeexhocy fine addas, lial>es veram lectionem.
9piodconlto, ^c.] Ita ex vet. libris no- HahemMM dieere^ i. e. dicimos» direre
slris, et aliis restitni. Vnlg. et Lam- solemu». Conf. 1. 106B. 6. 890. lior.
binns : eredat, Qnidam vet. tl«, ito, 710 Contio] Tnrba, qnse circom-
Gifan. Secutns eram initio cod. ali- stat, et quse ad andiendum cooveoit.
cfuot vulgatos, qui habeht, FenMi esse Lam6.
exgenereitocaUqaidfqwodcantiocredat: 712 NHMsiMeMtedi] Nnne cnr Ni-
idemque indicararo ingenioso lectori los in aestate crescat; qoadere smpe
scripinram, qnap reperitnr in quatnor qomsitnm est ab aotiqnis : el Hero-
loanusrr. com qoibus conAentiunl dotos treis antiquoram opioiones f«-
volg. Venetl anliq. et Parisiens, Fe- fert, easque refelltt: quarom prina
rain aii^atd genere eeee ex Aoc, 9«od est ea, qnas in Etesias cansam con-
conlio dicol. hanc igitor ounc seqnor. fert : secunda, qum io oceaoom : ter-
Idem admoooeram, codicem Mem- tia, qnte in niveis Itqnefactas : qnar-
mianum mannscr. sic habere, remm tam affert snam, qna solem voll esse
genere aiiqaid eeae ex koe contioito. qnae cansam efficientem hnjos incremeotl,
scriptura qnld sibi velit, non video. nenipe qnia sol bmrose tempore io
Omnino in hoc loco mendnm snbrsse Liby v. partibns cnrsnm sonm roofi-
suspicor. iMmb. Omnino vera Vossii cienn, multnm ad se homorem e NUo
emendalio est: qu« liariiin vocnm, atlrahat;atqiieiccircoNUashocteio-
T. LUCRBTIl GARl OB RBRUM NAT. LIB. VI. 1055
poreprvteriittvranisaaniDiiiiorfiAt: c^v»$%y nenpe plt^iu, qnaof ad
asstate aetem adTentaatey atqne ap« fonteB Nili decident ▼ss. 6* et nlvevi*
propinqnantey sol discedeni ad Sep* vii. 8. reaelataa. Nam omnibnB bis*
tentrlones, GrflBciae flovios aiccet et ce canaia conapirantibns Nilnsy aiit
minaat : idcirco Niliira videri aestate qiiilibetalins flnvins exandet. Cruek,
crescere, cnm re vera hoc non fiat, In cratad] In aestate. iMmb,
sed potins bieme decrescat. sed hanc JEiiaie] Ita legendnm. Quidam
senteotiom repreheadit Diod. Sicolns Itbri craf «Ifm ; male. Lambinaa, <ra-
lib. 1. qnem legito, si plnra bac de re toli. Vide sapra, ts* 696* Gt/aa. /n
eognoscere cnpis : et Herod. Bnter- 4t§taii on^nea libri ; qmim tamen nibil
pe, et Plin. 6. 9. et Melam 1. 9. et vefec,Liicretium 8crip8iase,ta0slale.
Selinttm cap. 45. Non arbitror boc Id geoas quam plnrima apiid eam a
ioeo miU esse prmterenndatn, qitod scioiis imniatata, et, qnod tanti non
retnlit Antij^nns inter eas, qnas col- viderentnr, a viris doctis neglecta,
leglt, historits admirabileis : pnteis, facile crediderim. Vide qoas ad
qoi annt Mytfaopoli, aimile qniddam, 1.S90. Preif, Imo repone inieala*
atqne Nllo, accidere. iEstate enim ^rm, clariaaime totidem iiteria ita
snpra labra pteoos esse ; hieme vero scribeotibns Mss. Lngd. Bat. nimi*
ita decreacere, atqne adeo exareace- rnm, nt Terentiiia £nn. 2. 2. 29.
ret, nt ne tingnere qnidem aliqnid ex ' esse in tantnm bonorein,' nt Curti-
eo ftcile stt, Orvca verba sant liaec : os S. 6. * Darium fore in Ciliciam,' nt
A4ymm d4 T&9 EMo^r «coi irapi TiBr ^y t$ sepnltnram roganti Augastos in Vita
lts0nrd\fi ^pfd(r«#, 9n vttpawX^n&^ n sna apnd Sueton. cap. IS. * eam in
T^ KetX^ virxmiffi, rw iikw yi^ $4povs volncrom fore potestatem,' ita et
Mp rk xe^if vXinpoMai, rw 8i xf^f^ Lacrelius de Nilo diait eum ' in aes-
Mt effrw» lnAifvar, Hert lafi^ /Scfafim p4' ^tem' crescere. Hav,
torff&oi. LawUf, 714 /a rigat JEgyptum] Sic Virg.
712 Nt7«ain iEilaltereadi^^-c.] Ab Oeorg. 4. 291. • Et virtdeni ^gyp.
mativo solstitio ad arqninoctiam os* tum nigra foecundat arena,' et M •
qaeantnmnale Nllns ita intnmescit, Tull. lib. 2. de N. D. * iEgyptnm
nt per ^yptnm exnndans, oblitos Nilus irrigat, et cuin tota sstale
Haao agros fiecundet, alias steriles obrntam oppletamque tenuerit, tum
fatnroa, egreginm Divinse Providen* recedit, mollitosqne et oblimatos a-
tias monnmentom : (* iEgypti incolm gros ad serendnm relinquit.' Laiab,
aqaamm beneficia percipientes a- Per mediam eaUrem'] Sub finem ea-
ipBam colnnt/ &c. Jnlios Firmicns tremnm Jnnil mensis, ad nsqne ini-
de Er. Prof. Rel.) hoic igttnr in- tinm Septembria. Quod ideo notare
cremento pro more soo cauaaa tan- visnm est, nt intelligamns hodie ali-
tnm natnraies assignat Lncretius vss. ter fieri, qnam olim. Citins enim
20. Et primo qnldem vss. 12. Venti desinebat innndatio Nili. Ejns rei
Etesias ab septentrione spirantes testis ocnlatns est Lambertus Massi-
aqnas amnis, qni ab anstro flnit, re- liensis, qoi de peregrinattone ^yp-
peilnot, faciniHqne, nt impleto alveo tiaca, qnam ipse anno 1626. snscepit,
exondent : si vero Etesiae ad olisis- commentarioliim reliqult Lntet. edi-
tendnm tanto aqnarnm ponderi, le- tnm. In eam rem Incnlenta qasBStio
nes eiiim sant venli, iinpares dican- esse potest. Fab,
tnr, tnm vss. 5«. arena, qnam mare 715 Aat qmia etmt aetaie Aqmhnee]
ab iatis ventis agitatum congevit, Hanc ratlonem aiunt fnisse Thaletls.
obstmiinlar Nili ostia; alqne inde idqae testatur et Diodoros Siculas
exondatio. Hisce causis dnas alias lib. I. hls verbis: eoXiif /s^r oh, fff
1G56
fiOTM VARIORUM IN
r&p hrfiL ffo^&w ipofmfSfMwot, ^ifirl rahs
'ErfifflaSf iprnrpioifTai rtus ixfioKtus rov
woTOfwv, mtAi^ir cli BdXMraw vpoxciio''-
0flu rh Pwfjta, &c. i. e. ' Tbales, unas
e septem aapientibus, ait Eteaias Ni-
li OBtiis reflanteis, prohibere, ne in
mare profundatur.' ' Etesis' autem
iidem snnt, atque ' Aqnilones :' flant
enim a septentrionibns. Hoc inter-
e8t, qnod Aqnilonet qualibet anni par-
te potiuB quam «state, et iocertis anni
temporibus spirant: Etesiae autem
8ola estate, nempe tub Bolstitium,
spinint. Itaqne ' Etesite' dicti snut
Mp& T^ $ros ; quae vox annum signi-
ficat, qnia eerto anni tempore flant.
de qnibus sic Aristot.l. 2. de reb.
snperis: Oi 8i 'Errfaiat wp4ovai /ier^
rpoirhs, KoH jrw^r AriroAVy &C. i. e.
' Etesiae antem flant poit solstitiom,
et canii ortnni.' Lamb,
AiiuUone$ OBHa amtra ; Anni iempore,
tfc,'] Post bidnum exortus Canicnlae
Aqnilones constantins perftant die-
bns quadraginta, qnos Ctesias vo-
cant. Pliii. 2. cap. 47. Et Lucretius
V8. 730. ' Etesia flabra Aquilonnm.'
Fayus tamen, Etesia, snot venti ab
ansiro, seu a meridie flantes; et boc
Nili incrementum contendit fieri a
duobus ventis contrariis, qnornm al-
ter, nempe Aqnilo, retardat aqnarom
cnrsnSy alter, nempe Etesiae, impellit
illas, quoniani Nilns ab austro io
septentrionem fluit. En dignnm Ln-
cretio interpretem ! Creeek.
716 Qno Eteria ftabra feruniur']
Hanc esse pnto veram et rectam
srripturam, non qnod reperiatnr in
lib. manuscr. expressa, sed quod
propins absit ab antiqna. Sic enim
omnes fere lib. vet. babent, Qnm £•
tetiajlare /eruntur: Memmianns au«
tem, Qmo Elesia eflarefenmtur : enm
quo consentiunt aliqnot vulgati: in
his ParisienseSyetVeneti antiquiores.
Lamb, Ita ut Lamb. et in vet nos-
tris. Gifan, Mnlta se specie com-
mendat Is. Vossii lectio: iiiMl tem»
pore eo qui Eiem emferuniur, Aqni*
lones nempe, quos eo anni tempore,
non qnolibet, non in hyeme ibi Cte«
sios esse, perbibent. ' Etesia flabra'
ex vs. 7S0. ut et lib. 5. 741, boc in-
fisrcire in promptu fuit iis, quoa sn-
pervacanea metri cura tenoit, cnm
Lucretiana elisionis neglectio in his-
ce ac similibus nihil novi apportet.
Preig^
718 Cogente» «nrsus] Qoidam llbri
babent, cogentes rurtuM repUnt : qood
fortasse probabilins est, nt ncmw
cobsireat cnm verbo repleni. Ego
tamen alteram, ut tolerabilem et re-
ceptam,secntns snm. LanA,
719 Adeeno Jbmine] Utvs. 725.
' Finctibus adfersts' (neqne enim
leg. Jlamine), Mallem tamen gdidi.
Creecb.
720 Quig geHdia a etdUt] Qn» fla-
bra flant a septentrionibos. Lamb.
Qu€e gelidie] Forte, geiidi. Gifan. *
721 AbAuttro'] A meridie, et ab
axe illi opposito. Lamb,
722 Inter nigra} ^lbtopas ; in
montibns, qni Lnn» dicuntur, res
Iiodie nota, veteribus non item. /nk-
ber,
Pereoetaque eacla ealore] Sic legi
debet, et ita legitnr infra non longe
ab exlremo, vs. 1107. ^Usqne ad
nigra virnra, percoctaqne ssecla ca-
lore.' adde qnod Vaticanns codex
faabet coiorc, non, ut vnlg. «olorr;
significat antem ^thiopas, et taleis
nationes, qu» calore solis pemstm
Bunt. Lamb. Sic Lambinns, nt iof.
in flne. Vnlg. percocto tmda colore*
Giflin. Neqne tamen damnare tam
snbito ausim illam lectionem qaae et
bic et inferius vs. 1107. a Mas. Lngd.
Bat. etiam confirmatnr. Legeriai
itaque lubens cnm faac distinctione :
Inier nigra virum percodo ateda eolsrif,
nt dicat nigra illa ssecla virormn esae
'colore percocto,' tanqoam tOofa
nt Grsecl vocabant quas bta et peni-
tius tincta atqoe percocta erant ; co-
lore itaqne nigro indclebili poeta
hosce «ii esse mortales, Hm*
T. LUCRBTII OARI DE RBRUM NAT. LIB. VI. 1657
7SS JIMm ahngwiu diei] Jaans tio, quam comtnemorat PliA. 6. 9.
Goielmius Qonst. in Cas. Plaoti cap. * Cansas bnjos incrementi varias pro-
1. seo Fac. Crtt. Toro. 3. p. 375. scri- didere,sed niaxime probabileis, £te-
bi jobet medi ab rtgiome diei^ qooniam siarom eo tempore ex adTerso flan-
' medidiem' et ' meridiem' veteres tium repercossnm, oltro iu ora acto
dicebant ; et tmeses h» certe satis mari : ant imbreis ^thiopiae sstivos,
fiuniliares sunt Locretio. Hav, iisdem Etesais nubila illo ferenttbuS'
794 E$i fM07«f, vii p&mi magnue] e reliquo orbe.' Lttmb,
Hanc ratiooem commeraorat Pom- Ad capmi oats} Etiam de capite et
ponins Mela. Lamb. origine Nili valde dubitanint veteres.
Coageeitui] Comnlas. Lamb. ezstat apod Herodot. in Eiiterpe iiac
7Sff Oppi/orr] Obstare tanquam cle re longissima disputatio, ct item
malts pUas sen coIomnaB confertim •pu<l Diod. Sic. lib. 1. qoos com le-
oppositsp. verbom est absolote posi- g^tiSf nihilo certiora de Nili fontibas
tnm hoc loco. sed M. Tollins osos cognoveris. QuinelPliniuseademde
est participio patiente, secnnda Pbi- re scribens 5. 9. nos seque fere incer-
Iflpp. * Negotiomqae transegitses, nist tos dimittit sic antem ille. ' Nilna'
ille se snbscalas tabemas librarisB (inquit) Mncertis ortns fontibns, it
conjeciaset, hisqne oppilatis, impe- pcr deserta et ardentia : et imroenso
tnra tanm compressisset.' Lamb. Op^ longitadinis spatio ambolans, fama«
piUiiOf optimnm vocabnlnm, legi- qne tantnm qaasaitos, sine bellis,
mos in Scaligeranis primis pag. 80. quae ceteras omneis tcrras invenere,
nbi Lncretii hic addocitnr versns, et originem (ut Jnba rex potuit exqni-
vocabnU ipatos iiluBtratio est. Hac ■^*'c) i» monte infertoris MauritaniaB-
pertinet elegans Epigramma Mnrtia- non procol Oceano babet, laco proti-.
lia Ep. 10. 85. de Ladoote naata, ■"» stagnante, qaam vocant Nilidem.'
qpod adscribere non piget. 'Jam Sic fere et Solinaa. Tumporropoe-
senior Ladon, Tiberinse nauta carl- taefereomoes Nili originem facinat
nae, Proxima dilectis rura paravit ignotam, ot Horat. Od. 4. 14. 45.
aqulsy Qoa qoom acpe vagos preme* ' Tjb fontiom qui celat origtnem Ni«
ret torrentibos ondis Tybris, etbi- li»«' etTiboll. 1.8. 23. < Nile pater,
bemo mmperet arva lacn; Emeri- qoanam possnm tedicerecausa,Aot
tam puppim, ripa qam stabat inalta, quibns tn terris occulaisse capotf et
Implevi t saxif ,opposaitqae vadis . Sic Locan. 10. 295. ' Arcannm natora ca-
niraiaa avertit aqoas. Qnia credere pnt non prodidit ulli: Nec licnit po-
posset? Aoxilinro domino mersa ca- polisparvom te Nile videre: Amo-
rina tnlit' Huv, vitqne sioos, et genteis malnit ortas
726 RmU] * Roit ' positom est Mirari, qoam nosse toos.' Lamb,
ipfyvrmmSf otapad Virgil. Oeorg. 1. 730 Aqaikmum mabila] Hsec coo-
105. < comalosqne rait male piogois jongit Fayus, Vir io errore consuns»
arenae.' et JEn. 1. 30. * spomaa salis et qoi eadem rhorda semper egregie
mro raebant' et Lncret. sup. 1. 203. oberrat. Crf«cA.
' Qaanilibet in partem tradont rea 732 Ad mediam regienm ^eeia dset]
ante, ranntqne Impetibns crebris.' Ad roeridiem, &c. Uimb,
Lamb, 785 Fartk ei JEiMopum] Dom in
728 Elprodmis] Sic habent trea doobos cod. manoscr. scriptam re-
lib. manoscr. et aliqoot volg. aliiy perissem, Fortit ai j£«MopMw, ForeU
praeUaia. Lamb. Volg. proeUvie; con- ei reposui. /orfi« aotem idem valet
tra vetostatem. G{fait. qnod forsan, et forsitan. qoo osaa est
720 Fii foafOf, nIs pMis] Alia ra-^ Hor. Sat. 1. 0. et Virg. JEn^ll. Po&<.
16S8
NOTiE VARIORUM IN
trema «ntem nitio est, qaamobrem
Niiiu vstate crescat : oempe qnia
tum nives in /Etbiopi» montibns It-
qoescant, et liqoefnctaB Niinm an-
gennt. Lamb. Ita recte Lambinns,
ex veteribns libris. Volg. FimUim ;
•tiam noo male. Gi/im. I. e./ortstly
forta»&e. Faber,
De iMntUnu Mthiapmn'] Vera ratio,
qood tuoc ibi hiems est ; qiisB in illis
regionibiis tota in plnvias perpetiias
abit. Vide recentiomm relationes.
FahiT.
756 CresM<] Sic Uber Vaticanns,
et ▼iils. Florentini : atqne ita lefen-
dnm, non, nt vnlgo, Creaeit : est enim
hsM: sententia : Forsitan etiam Nilns
crescere possit de montibos ^thio-
pum. Fnlt antem h»c opinio Anax*
agorse, et EoripidiSy qneni llltns dis-
oipnlnm fnisse ferunt : qnam hoc ooq
argnmento refellit Diodoms Sicolns,
quod fieri non potest propter immo-
deratos calores, nt in ^thiopia nives
existant. Lamb. In allis libris, ettam
▼et. Creeeii. Oifan.
Deeeendere nmgtteUi] * Ningnis, is/
ntitiqnnm, pro nix, nlTis. deecendere
artttem legendnm esse, non deeedere,
res ipsa loqnitnr. Lamb. Serrins <f-
fmidere legit ad Virg. 4. 250. * Nix
nlvls facit ; sed ab eo, quod est hsec
flilBgntSy et h» ningnes, Lncretins
< albas effnndere ningnes.' Ningnit
«ntem prima persona caret et secnn-
da ; quia non est in nostro arbitrio.'
H«c Servins. Qnse lectio si ▼era
est, ^anderef nt phira talia apud Ln-
cretinm, positura est pro effundere
eeee vel egundi; sed vulgata leetio
satis conimoda est. De prsecedentl
antem versn et ^thiopum montilHis
egit etiam O. Canterns 4. 8. Nov.
Lectionum snarnm. Hav.
757 TuHjici»] Liqnefacientibos, sen
▼im liqoefHciendi habentibns. Ta-
bescere enim valet 'H)iEff(r0ai, h. e. It-
qnescere, nt snp. 8. 1170. * Nec te-
net, omnia panllatim tabescere, et
Ire Ad seopulum,* 6te, Lamb.
SubigU] Cogit, nt Vtrg. £b. 6. 597.
' Castigatque, aiiditqoe dolos, snbl-
gitqne fateri.' et Liicil. lib. 30.
* Tune jngo jungas me antem, ef snc-
cedere arntro Invitnm, et glebns sn-
bigas proscindere feimi' LamA.
7S8 Nim« agey «omui] Nnnc de
averais disserere incipit. dicta aotem
snnt ' averna,' qoasi ilopw, i. e: sine
avibns, qnia (nt ipse Lucref. statiaa
dicet) sunt avibns cootraria cnnctis.
de Averaa palode interjecta inter
Misenum et I>ic«archiam« i* e. Poteo
olos, lege Diod. Sic. Ilb. 4. Nam hoe
loco Lncretins de genere ipao aver-
nomm, non de imo averao loqnitnr.
Arist. libr. «jpl HnpMr. iuMmfu qnan-
dam averaam palndem deacribit iieD
ionge ab insnlis Electridibiu, flnvio-
qiie Eridano : cnjns palndia aqnm
sint calidse : odor ab ea exhalet gra«
vis et tsBter : ex ea nnUnoB aninsnl
bibat: snpra eam nnlla avu volet:
qnod si ferte volare conata sit, eoiH
tinuo in eara decidat, et intereat.
Idem aliam non nmltis poat vertibns
avernam palndem, Cnmae viciiinBBy
commemorat his verbis : tUpi tV K^
fopr, tV wpl *Ira^(ar, Xifuni iartw ^ vpoo'-
eryepevoftipii dopvst , i. e* ' Ad CniBaay
Italia nrbem, pnlns est> qnse averaa
appellatnr,' &c. Loni^. Beneficnm
Denm noo agnoscit, iratum negnt Ln-
cretins, et nt cmii ai^risqne phsMW-
mena Diis Snperis, ita noxia qomdaBi
et in terris admiranda Diis Manibna
eripit. Nsm qnvdam snnt loea, qnm
▼ss. 9« Averaa dicimus, quss nvibns
snpervolaotibns, aliiaqne amnBniibBs,
qnm forte illac transierint, suBt per-
niciofta. Talis est locus apnd Cnmns,
vss. 2. In ipsa AtbeBarnm arce via.
7. in Syria vss. 4. in qnibns loeis ntri
Ditis jannam patere credldit vnlgBS,
ibique animas mortnorom ad Inleroa
et regnasnbterraneadeaceiidere,vts.
9. Vi vero vim natnramqne Aver-
noram distinctina eaplieet, viow 40.
monet terram continera mBlta) Bt
salnbriB, ita aoxia liomiiiibns, aiiis-
T. LUCRBTll CA.RI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1659
qiae MunMitilNM semina, mnltaqne
cHNigierit rxeupla, qnibiis docet muU
taruro rerum efflnvia mnltis rebus
insalubrU ecse et mortifera. His
pfopositis, deoique rero tp»am aggre-
ditur ; et primum vss. 12. Nempe
ex Avernis teter lialitnsprnnipity qno
tFansvolaturae aves subilo afflatae re-
peote deciduDt; vel v»s. 10. Hic
helitus erumpens ita attenuat et dis-
ootit aerem, ut aves volantes in illo
snstentari non possint, decidentes an-
tem ia inani protious expirant. H«c
cpinia vss. lOS. Cr<ecA.
740 Principhf fnotf acmm] Profert
baiic versnm Nonius: sed mendoae.
JbMi6t«. Virgilius Lucretium imite-
tna» ^n. 6. 8S7. * Spelunca alta fuit,
vnatoque immmiis liiatu, Scrnpea, tu-
tn lacu nigro, nemornmqne tenebri» ;
Quam snper haiid ullsp poterant in-
paoe volantes Tendere iter pennis,
talis sese balitusatris Faucibns effun-
deos snperaad ronvexa ferebat Inde
locum Grsii diaeront nomine Aver-
noa.* Lamb, et Creeeh.
742 £ regwne ea quod] Ordo est :
qnody cum e regione ad ea loca ve-
nere» 4cc. legendum antem fortasse
C4t advfwere: vel subintellige ed, sl
vnlgata lectio venere retineatnr. sic
Virg. JEa. 1. SOO. * Devenere locos,
nbi nunc ingeniia cemes Moenia.'
Lamb,
74S RemigU oUUte peanifruiR] Sic
Virg. Mn. ». 18. * tibi, Phcebe, sa-
cravit Reroigiuui alarum.' Lncianns
Tiraooe de Mcrcnrio, qni io cselum
revolarat : 6 /tl^ ^tXi^vtffy, &f 8oim«*
iaa|in4i>iMint yiip rf tlpeal^ rm wrepSw.
i« e, ' ille qntdeni abiit, lit videtnr :
coojicio eoim ex remigio alarum.'
Lemb, Virgtlius, aliique, ' Remiginm
alamm :' quippe alis taoqnam rerois
aerem secant voliicres. NanttD au-
tem in portum snccedentes, nec re-
nua amplins usi, vela etiaro reroitte*
hant ; inde remiginro alarum, et vela
conjnngit Poeta. Creeck.
744 MolU cennee profiua] Volueris
laogoidse et morientls imago. Cttfck.:
Imiiatus iu bove langnente eat Virg.
Georg. 8. 52S. * Solvuntnr latera,
atqne oculos stopor uiiget inertes,
Ad terramqne 6uit devexo pondere
cervix.' Hap.
745 Si forie ita fcrt] Sunt enim
quipdam averna sine aqna. Lajn6.
746 Sifortelacueeabetraiua] Si for-
te lacos est avernis subjectus. Lamb.
747 Qaalie apmd Camae esl ocrts ri-
pera monti»] Ad hunc versnro, qurro
sie oliro edideram, Qualie apmd Cu"
moM lacMS eet, momlcmquc Veeetumf hvc
annotaveraro, qn» sequuntur; Cum
hic versus in cod. Vaticano ita lega-
tnr, U lacua e$t Cumae ap. et Viaui per
monii»: in Tett. autem, et Faffrn.
/« lacua eat Cumaa ep«<, et Viaua per
nuntia: in Meminiauo porro, /f ieeus
esf Ciumis apud ecria vi per mantea,
in volgatia antem partim, la tacua eat
CiiflMS apud rjua aub pede montia: par-
tim, la lacua eat Cumaa apud Etrwco»
per mnmteia: partim, Etruacoa et aiMi-
feis: partim, efrisMi permeiif ti : per-
spicuum »it autem, Liicretium insti-
tuisse disputationem non de nno cer-
to averno, scd de omnibuSf et de ge-
nere ipso avernorum : in liac senten-
tia suni, a qua dcduci non possnro,
neqne hnnc vcrsum, neqiie enm qui
deinceps sequitnr, esse Lncrelianos,
sed ab aliquo iuepto incnlcatos, et
fortasse «*x aliqua annotatiuncula ad
oraro libri adscripta nolas. Qnid
eniro ineptins, atque adeo absurdins,
qnaro, posteaquaro de totp genere
avernornm mentionem fecity nt dixi,
hos versus snbjungerey la laeua eai
Cmnas, i^c. qnibus ostendat, se de uno
averno locutum esse ? vel igitnr noo
sunt Lncretiaoi, (quod verius esse
pnto,) vel priocipium versns ita est
emendandnro, qnemadroodnm exco-
dendum curavi : Qualia apmd Cumaa
lacua eat, momtemqua Veaavmnf ut intel*
ligaraus Lncretiom avernornm ge*
oere expltcato, singnlaria avemi,
ejusqne iioti exenplum proponere
1G60 SOTJ& VARIORUM IN
▼olnitse. Haoc «vernttiii aotem noii vau sont. Forte^' pnpe legendniDy
longe abcsae a Vesevo, sen Vesuvio pro per, Certe Uteui posni pro hem;
monte, et Cnmis, coostat. Si qois ut apnd Festum : CmtHL Lambinna
tamen malet legi Maniemque MUe- hos tres versus ^/9cA^m. Gifem.
nMi, non pngoabo. Cum hse aliqnot QmtiU» apud Cwnas loatM tU irm-
annis ante quam Adr. Turnebns Ad« temque Feseetuny OppMi coliilw mH
versariorom librosedidisset, scripsis- f%mmd foiUUma oiicIks] Hic vero lo-
sem, et divolgasseni ; is ex antiqna' cos est, qoi, st qois alios, viros doc*
scrlptura, quam reperiri dixi in cod. tiisimos misere et anxie torsit ; vide-
Memmiano, conjecit legendum esse, amos et uos qUoqoey etsi longe infra
/f lacMs eet Citmae opud oeris vipera illos positi sumns, an aliqnid afferre
montU. Nnnc igitnr hanc Tumebi possimus, quod tolerabilius videri
conjecturam panllum immutatam se- queat, qoam qood ab iis usqoe adhnc
quor, nt proxime ad scripturae vete- ad illorum versunm emendationeni'
ris sententiam accedentem. propter allatnm est. Variantic lectionnm
eam ralionem autem, quam initioex* mnltaB sont ; qnas inter una est qnm •
posui, sic eam immnto, Qaa/M apiid ad vemm ducere videtnr, sed iiil tale
Cumat eet ocrie, tfc, non enim loqui- prnstare potest. Aliae antem, qo«
tur de nno certo averno, sed de ge- prorsns alienae possnnt et ridicnla
ncre avernorom : ' ocrim' autem (nt haberi, illae ipss snnt tamen, qnamm
docet Festns) montem confragosnm ope ad veritatem penelrabitnr. Sic
vocabant. Viperam porro montis ' igltnr se se habent : /s Ucum ett C«-
^toae dicit avernnm, quasl pestilen- ma$ apui et vieui per monfM. 1$ <»-
tem, et exitiosum, ut interpretatnr ciis eet Cumae aput eeria vi per sMn-
Tnmebus. Omnino hi dno vertus, ti$, /s toeua eet Cumat aput ^e ouk
qnantnmvis licet ita iromutati, et, si pede montis, /s loeuo ett Cumaa apui •
ita vis, sic emendaii, niihi snspecti etruocoe tub mtoutea. la locua eat C«-
sunt. Jam Pompeii oppidum non niaf aput etritui per montia. Lambi-
longe abest a monte Vesuvio, et Cu- ntis sic legendum pntavit, QuaUaapud
mb. Ciimh9citascripsissem,etjam Cumaa locua ett mmUemtime Yeaemm,
edidissem, Simeo Bosius, quem sa^pe Ibique hsc scribit. Cimi perapiieuMm
appello, cujnsqne et ingenii acumen, «tl, 9fe, De illins sententia posterina
etjudtcii snbtilitatem admiror, hoc videbitor qoid sit sentiendnm : Tnr-
loco din mnltnmque considerato, dix- nebus aute m legebat, Quatia apud C«-
it tandero, sibi videri sic esse legen- maa eat oeria tipera m/ontia, Sic ratio-
dnm : /s laema eat Cumaa apud, ex vitia nem coi^icctnrae soae exponit in Adv.
per monteia Oppleti caHdia uH fumant 23. 18. ' Versns est lib. 6. Lncretii
/•iifi6HS oMdits^ qoam lcctionem sic insigniter maculosns, com de Avemo
iile explicat : Is lacos (avernis sob- disputat : /s toeua eat Cumaa apud
stratns scilicet) est apnd Cumas, ubi Etruaeoa et utoniea, Potapeii ealidia uhi
anctns (i. e. receptacnla) oppleti ex fumani fontibua auetu Qnls enim in
vivis calidis fontibus per mootets Hetrnria putet eaae Avernnm, quem
fumant. De qna lectione, et amici in Campania nno ore omnes esse fa--
mei conjectnra, jiidicet lector ern- tentnr, neqne est qnisquam qni igno-
ditus. Lamb, ret, nisi qni nondum sere lavantnr.
747 la lacua est Cumaa apudf et Ff- In libris aevi vcteris reperio scriptn-
tuvi per montit'] Ita ex vet. libris. /s, rani, qnse Sibylla egere videator, eri"
i. e. ejns generis. Montitf i. e. mon- tui per moniet : qnam cnm ego omnem
tes, nt inf. vs. 786. ' montes Heiico« in partem verterem, snccnrrit acrip«
nis.' In vnlg. bapc per aclolos depra- tnm fuisse videri motatls aliqoot api*
T. LUCRfiTII CA.RI DB RBRUH NAT. LIB. YI. .1061
cibnt, el Vend per mndes ; sed ne hoe
qoMein latis placnit, qaod immntatio
.ad Ovidianam pene metBmorphosin
referri possit : leconda nBvtgatione,
ut in proTerbio eit,.placnit tentare
pebgns, et aliod qoiddam probabi-
lias periclitari, qnod eodem modo
nc Toces veteris codicis in anribus
sonaret ; pnto igitor Locretinm scrip-
sisse, orrii vipera moiUia, 'Ocrem'
> enim Pompeini, quee tox Grseca est,
asperam interpretator, et montii epi-
tbetnm perspicoe fatetnr : neqne ex-
plieandam eato voceni luscepisset,
si a nnllo Latino anctore osurpata
Intsset. Credo antem Avemnm vi-
peram dici, ob loci peitilentem nato-
ram et vmenatam diritatem, non mi-
nos noxtam et exitiosam, quam as-
■ perrimi lit montis vipera» Nom etsi
viper» snnt omnes uno nomine le-
tbiferse, tamen locorom conditione
▼ims earam importiinins est et te-
trins.' De boc et iof. agetnr. At
rero Gifanios hsec babet, qusB ordine
sno iofra a nobis examinabuntor
qoando hoc opus pertexendnm est
sednlo et diligenter. Utinam modo
id ne irrito conatu aggreiii fueriroui.
* Ita v. J. Uf i. e. ^tugenerit. moniit,
u e. montes, ut inf. ts. 786. ' montes
Heliconii.' vulg. h»c per icioloi de-
pravata sunt f. prope leg. pro per»
certe Imum poini pro Imm. ut apnd
Fest. CwrHi, Lamb. hoi S> venni
ifitM^ti,' Sed his omnibns addendom
qnoqne illnd est, quod me nuper
altoicas quidam mens a Sahnasio
scriptom esse monnit, In Epistola
qnadam ad V. III. I. Fredericnm Oro-
•BOTiom clarissimom Academiie Ley-
densis oraamentom. ' Pro coroUario
et mantissa«addam ex eodem lib.
▼ersom desperatissimnm, in quo viri
ernditi fraitm din deindarnnt, feli-
citer ex veitigiii antiqusi scripturss
a nobis, prsefiscioe dixerim, restitu-
tnm : QmmHs apud Cumat ett ocrit vi-
pera momiitf PompeH eaUdit uhi fuuumi
/ouiilmt amctut, Ita noster Lambinns
edidit a conjeetnm Tomebi,comip-
sios libri haberent, ut tuus ille qnem
▼idisti: It locut ett Cumat aput aeri
tui per montet Oppleti caHdit ubi /m-
mantfomtUmt aucti. Vide sis an divi-
nns sit, qni coojiciat legendnm : It
locut ett Cumat apud, acri ndpore mon-
■tet OppUH calidit ubi fumamt fouHbut
aucti. Scis in illo codice, ut et anti-
quissimis quibiisqne, L pro / et coo-
tra isepe occnrrere. Cnro igitur
scriptnm esset aeriaui port pro acri
tulporCf ex eo factum, acrit vi per
montet, Non commendabo tibi pln-
ribus hanc conjectnram. Per sebo-
nitas ejos patet. Sed nec Terbum
«mplins addam.' Nnnc in tot tam-
qne dittractls sententiis, qnid argii-
endnm, quid probandomysingillatim
▼ideamos. Primum optime judicavit
Lambinns t^ ts esse corrnptnm, ne-
que nlla ratione locum in eo versu
habere posse ; uti ex iis apparet,
qnse contra Gifaoium dlcaatar. Sed
in eo graviter lapsos est vir doctos,
quod Vesovium montem juxta Comas
statoerit, qui 19. aot 30. plns minus
millibos passnom ab illa urbe, qnm
nunc modicum castellom est, dlstet.
Dein, qnod Tnraebi sententiam pesse
defendi existimavit, qni legeret, it
locut ett Cumat apud oait vipera meii-
iity id quoqne ex iis est qusB repre-
hendi debeant. Nam qnod ibidem
JEtnm montis, Sic. meminit, aliod in
animo habebat, ciun vel poeri acmn-
liercalae sciant £tnam in Sicilia, non
in Campania esse ; videlicet de Ve-
suvio cogitabat, qui, nt £tna, ' igoi*
vomns' esset : nnde et animi species
impulsse et mixtim confnssB. Sed est
tamen et aliiid qood in eo virgnla
censoria notari debnit ; qui dicat sci*
licet* urbem Pompeios-non.longnle
a Cumis abesie: fallitur; remotior
enim illa eit qnam ipsemet Vesnvius.
De Tnraebi vero sententia, non est
quod qnidqoam dicendnm arbitrer,
ita ab omni verisimilttudineabhorret.
Quis enim unqaam potet, utt ab iUo
16ii2 NOTiE VARtORUM IN
•criptmn ett| ATenimn laciiin Yocari ad Oifaninm ; 'X>rte,* inqnit ille,
peeae ^fiperammoBiisP' Idqiteve- 'iacMj posni pro I«m»/ Id qiiod
nite in mentem tam docto tamqne vemm est ; sed si rem panlo conslde-
eieganti homini potnisse, neqneo rasset diligeatins, aliqoantnlo plos
satis mirari. Est etiam prseterea, jiidicileo die hal>ereTisoaessetqi
in qno peccat, nec ▼ero leviter ; fortasse pridie habnerat ; versns
q«i seilicet crediderit t^ ' ocris' proxime snperior eam eniendati<
epitbetnmesse roontis: idqnodane- respnit, nt proliat quod moz deal-
mine imqnam probari posse satis tero iilo aoroo scribitar : neqneenm
confido ; cnm videam hnic voci acris larus erat in aree nrMs Athenieasis.
adjnnctnm epithetnm fai»se ab eo Dein iacnm, de qno ag itnr, ad Veaa«
ipso anctore cnjns tcstiroonio se se vii radices sine incili tradnxity slfle
teg^re possit: qnod non fieret, si hanstris traasvexit, qus res hodle
< ocris' aspemni significaret. Ex- hand facile fiat. Qtiod antem addit,
empla ipsa Livii Andronici fidem legi posse etiam Vmtci prope aMafef,
dictis feceriut: < Sed quei sont ittei nihil agit tamen; eaenim conjectnra
qnei ascendnnt altom ocrin?' et hominem minime extricabit. Pos-
alibi : * Celsostqne ocris.' Addit pne- tremus omuium est Sdlmasins. Illins
terea Tnraebns : < Pestns l^ompeins emeadatio eominnsplacei,qnodenm
montis epithetnm esse perspicue fa- tot tamque dissimiles scriptnns va-
tetur;' non sine errore Id qnoqne: rietates sint, nnaro tantnm agnoacit.
naro cum legisset apud Pauluro (non Dein rh ioptfw kk nioate Cnroano po-
antem Festum, nti mox constabit) . nity qnod veraro non est ; nam fapep
* ocrem montem confragosnm dice- erat in laca, ant certe in spelaaca
bant antiqni/ existimavit distincftnn- qnaB lacn ciogebator. Quod ille co-
cnlam statuendam esse post rk * luon- gitare debnit ; ego aotem ex Oeo«
tem/ enm contra sic scribendus ille graphls vetertbns et Virgilio ipao
ioens sit : ocrem, deinde Ifirmiwt, probare possem. His ita examinatiSy
' montem coufragosnm vocabant anti- sententtam meam, certe nt habeaot
qni/ Nam Festns qnidem ipse, qoem qnod in me scribere possint, qnibns
haud dobie ob ocnlos non habebat id, si forte, cordi faerit, aperiam.
com ea scril>eret Tnrnebns, rem, qna Memini me in exordiondo boc ne-
de agitur, extra omnem dnbitandi gotio dicere, omninm illarum lectio-
locom statuit: sic enim scribit: nnm, qnas ibi exposui,eames8e maz-
' OCREM antiqni, nt Ateius philologus imo usui posse, quae maxtme ridi-
in libro glossematoram refert, mon- cnla, maximeqne falsa videretnr :
tem confragosum vocabant.' Itaque eontra aotero, qnae manifestiora veri
cnm ' ocris' montero significet, mire- indieia prae se ferret, ex ea nil msi
biiis vero Toraebi lectio videbitor; falsnm poase protrahi. Qnis enim,
nam oeriM npera memlUy nlbll esse nbi postea diffidere cseptet, ex illa
aliud poterit, qnam, montis vipeea depravatissima scriptnra, Meisat per
nontis ; indignnm tauto viro. Ve- moa<es, non continno exclamet, com-
ram qnid fiat ? homines snmns. ' 8ed roode effici poase, Feffaet per wtmUef
In versn seqnenti, de qno in notis; nnde postea effingatnr, memUmipie
* Pompeii calidis ubi fnmant fontibns Veeemm ? qnod antea tamen satis
ancti ;' itidem circa * Pompeios' er- refellere visi fuirous. Contra antero,
ravit atque Lambinns: nti ex alio illa, drascos pcr moafes; nnde ceter«
qnodam Adversariornm loco osten- manarnnt, planissime falsa est, cnm
dam alibi. 'Et fa»c qnidem adver- Etrasci in Campania et circa Cnmaa
«tts viri clarissimi sententiam. Nnnc non sint, non magis qoam Armorici
T. LUCRKTII CARI DR RRRUM NAT. LIU. VI. 1668
in Tnronibns; et Umen monstmm
iJlud lectioDis ad siabiiicDdtim con-
jector»m vel makimo ertt adjumento.
£am jam apponemns, pedetentim
progredinndo. Primnm totias anti-
qoitatis testimonio constat, Cnraas in
Campania coloniam Enboicam esse;
qiiod Livtns, Stralio, Dionysius, Pa-
terenlnsy nt ne alios appellem, pro-
babunt: qa» nna res emendatlonis»
son conjectune roavis, fundameotnm
snbstriiet. Nam, quod tuqne adbuc
invitos feci, ne te morer ampiiusy pro
/s loeut eat Cwnoi apud Etnucot per
maMt0§(i\nam ego lectionem corrup-
tam qnidem ipsam arbitror, sed ce*
teras omnes ex se se progennisse ;)
faciie pntarim esse legendnm» Ut
Ueu$ ut CMmiuafmd Euboico tub moale.
Eamqne si minus unicam pntes lec-
tionem esse et veraro ; tntam certe
ta»^ et ab omnibns objectionibusy
quae contra cunctos doctorom conatus
afferri possnnt, secnram asserere
posse videor. Videlicet homines im-
peritissimi, qnibus hnnc tantnm scrip-
torem debemns, cnm Eabceam in
Gr«cia esse inandissent, et tamen
de momte EuboieOf qnasi in Italia sitns
etset, mentionem a Lncretio fieri vi-
dereot, ingeniosiores qnam par erat
fuerunt, et pro EuboUo^ scripsernnt
EinueOf (quidni enim? Etrnsci in
Italia sunt, scillcet) ciyns andaci»,
pmdentiap, solertis, facinora apud
omnes fere scriptorea paene innumera
•bique reperias. Cetemm qui a Lii-
cretio * mons Euboicus ' dicitur, is a
Virgilio, qni perpetuo Lucretii vesti-
gia pressit, * Enboica mpes' dicitnr ;
(nam versns in 6. iEneidos notissimi
sont;)nt Claudiano ' Cumana rnpes ;'
collis vidrlicet, cni olim impositae
Cums fiierunt. H»c erant, Lector,
qn« ad buuc locum scribenda existi-
mavi; qnae, »i nihil aiiud, iis certe
meJiora et tntiora snnt, qnam qnsB a
Tnrneboet aliis allata faere. Nam
qnod Interpres existimavit debere
hos tres versns bfitkifejihi; non po-
test, ciim id, qiiod mox de aorno At*
tico addit Lucretios, planissime pro-
bet, jam antea exemplum aliquod
praemissum fuisse ; id enim ni esset,
qni tandem potnisset dicere, Eti fno-
fve M orce AUiea^ dfc, Eet et Atke"
fMpis im momlibiUf oreU in, Ijrc. Addaro
unum qniddam; in versn seqncoti,
nbi de fontibns, &c. non iotelligi
Stabias, nt a uonnnllis scribi meraini,
sed Baias : StabisB enim a Cnmis re-
motiores etiam erant, qnam Pom-
peii, de qoibns antea dictnm. Faber»
De dnobus hiaee versihus mnlta in-
terpretes. Omnium commenta refn-
tavit Faber, et ipse tandera legit Ut
ioeue eet Cumae opud Eiuboieo eub
Monte. Nam Cnmas In Campania
Coioniam esse Euboicam plnrimi tes*
tantur; et qui a Lncretio monsEn-
boicns dicitor, is a Virgilio, qni per«
petuo Lucretii vestigia pressit, £n-
boica rnp^ dicitnr JEn. 6. 42. et 8.
' Euboicae Cnmaram orae.' Oassen-
dus, QunHe apud Cumeu Mieeni eub
pedemontia: nt lectiones varias con-
ciliari possint tnm inter se tum aim
Virgilio, qui, JEu, 6. 284. mentiono
facta Miseni, Avemi descriptionem
snbjictt. Creedk. Mnlto sudore inter-
pretes exercnit vs. 747. nec eos modo
qoi Lucretinm ex professo emendan-
dum atque illustrandum siiscepemnt,
sed et alios ; inter quos Janns Par-
rhasins Syll. 4. Exercit. Tomo 1.
Facis Crit. Jani Oroteri p. 8S4. ito
emacnlandnm pntat: Hie ieeue eet
Cumae apud, JEtkrueeoe per fuontee.
Oppteti eaHdie ubifummUfemtibueaMeti.
Carrion voro ad Valerii Argonant» 3.
209. ie laeue eet Cumae optid, et V>-
jiiri prope momtem. Aiii forsan aliter.
Testatur vero idem Carrion abfoisse
versnm hunc ab exemplari Moguntia
nd se roisso. Imo tuto satis abesse
posse, neqno a Lncretio, sed glossn-
tore natnmesse, tribns forsitan argn-
mentis demonstravero. Prtmnm boc
est, qood, licet absit, satis cobaercant
verba: ' Aut in aqnam, si forte lacn»
1064 NDTJS VAltlORUtt IN
substratos Avenio est, Oppletl cnlt- locoi est, qaia protiout tiausta diira-
di> nbi fomaot foiitibos aucti.' Ubi tor nec aliter qoam gypsom sub ho«
illod <aucti' respicit locos, qiiorom more constringitoretalligat viscera.'
natoram id ferre dicit verso 745. Describit et VitroTios 8. S. * Ilem
Altemm inde desomo; qood tria di- est in Arcadia Nonacris nominata
versa locomm jsenera detcribere vi- terne regio, qni habet in montibns e
deator Po^ta; quoram primnm la- saxostillantesfrigidissimos hnmores.
■com locnmqne aqnosnm tangit ; se- Hspc autem aqoa ^rvyhs 08*^ nomi-
cnndnm, terram solidam ; tertinm, natnr.' Additqne deinde necatnm ea
.terram cavatam, sive terrsp antrnm^ fuisse Alexandmm; qno et Tertnl-
Prioris plora exempla ad manom in lianos respezit lib. de Anim. eap. 59.
-Italia ipsa aderant> qoare nnilnm no« ' Sed ant ebriosos reddit I^nceata-
minatim posnit ; seeitndi in sola for- ram vena vinosa, aot iympbaticos
san arce Athenaram, in solo plano, efficit Colophones scatnrigo dsemo-
sine laco aot antro, quod certe apnd nica, ant ut Alexandro accidit Kona*
scriptores non commemorator ; tertii cris Arcadise venenata.' Atqne ita
Syria adferebat ; qnod Stralionis ad- Glossator ille Lucretianns Nonacrim
firmat auctoritas. Hinc tertinm ar- addere potnit, non nt ejosdem na-
gnmentnm lertio optimornm Mss. tnrse cum Ciimano lacn qnoad hali-
mihi apportat, quae malam mannm in tnm, sed quoad mortiferam effectnm,
Gontextuniirrepsisseclamarevidetor. si snmeretur; sicnti etiam vipera,
£x iis enim (et maxime Liigd. Bat.) non afflatn sed morsn necare solet.
apimret hanc lectionera iMxime ad Hov.
antiqiiiora exemplaria accedere: /a 748 AutH] I. e. preediti, et inatrac-
loeus ett Cunuu apuA, eerU (vel oerity il JLam6.
vel acrit) tipera moiUU, Qose verba 749 Egi ei AlhenaUi] Eit etiam in
mihi primo ad marginem videntor mfleoibns Athenirnsibiis,i.e. Athenis,
adscripta fuis»e, qnast ad iliustran- in ipso arcis vertice, locns, ad qnem
dnm exemplo, id quod dixerat Locre- niinqnam coruices advolnnt. Iiaai5.
tins; et forsan ita inttio concepta 760 PaUadi$ a/nu»] Faecnnd», Fa-
fuernnt : 1$ hau ett apud Cainas, No- yns : faecnnda Virgo ! nt Virg. JEn.
iMata, vipera moriis, i. e. tanqiiam 8. 43. * Inventa snb ilictbns sns Tri-
qnsedam pestifera Nonacris et mortis ginta capitum ftetns enixa.' Os Ho-
seu letbalis vipera. Eaqne postea minis ! Creech,
intrnsa fnernnt in qnalpmcnnqne ver- TVUonidos] Pallas Tritonia, et Tri-
anm redacta ; deleto Nonaerit, qnod tonis, et Tritogenia dicitur, qnod ad
fion intelligebant. £st antem Nona- amnem Tritonem nata sit. Virg. 2.
cris Arcadise hnmor sen aqna pesti- 996. ' Saevaeqne petnnt Tritonidos
lens tanti veneni, ut *• Stygiae' inde arcem.' Aliae tamen horam cognorai-
nomen meraer it. Seneca Nat. Qnaest. num rationea afferantnr. Lamh.
8. 26. * Qusedam aqnae mortiierae 752 Comic«f, iioii cam /amonl] Ita
snnt, nec odore notabiles, nec sa- interpunxi. Vnlg. aoii cam, tfc. Oif.
pore. Circa Nonacrin in Arcadia Non cnm fnmani attarta] Ne tnnc
Styx appellata ab incolis, advenas qnidem; cnm veriaimile erat eas
fallit : qnia non facie non odore sns- maxime advolaturas. Lamh. Ita il-
pecta est : qnalia snnt magnornm ar- lom locnm corntces aversantnr, nt,
tificnm venena, quc deprehendi nisi «tsi in eo sacra fiant, ne tnm qoidem
morte non possont. Haec aotem, de advolent, qnantnmvis carainm nidor
qnapanlo ante retnli, aqua snmma illaa invitare ad se se videatnr.
ceieritata corrnmpit ; nec remedio Faher,
T. LUCKBTII CARI D£ RBRUM NAT. LIB. VI. 1665
76S U9fmead9jMgiitmtiumjife.]h9, qoi posslt dicere te Qllam io eaTi-
Bon qaod fagiant grayeis Palladis disse. Cansam antem bujns rei red-
Iras, inqiiit Lncretins, sed qnod talis dit fabulote. Ait enim, Palliidem
•it illius loci natnra. Fabnla talis Vnlcano in matrimoninm datam, et
est : Coronisy quae postea in a^em cnm eo in commnni lecto collocatam,
comicera versa est, cum Erichtbo- repente ex conspectn Vulcani abiisse,
Blnm in citta inclnsnmycistam ape- neqne amplius cum eo ▼isam : Vnka-
rientibiis Pandroso, Herse, Aglanro, nnm autem in terram decidisse, et
Tidisset, rem ad Palladem detulit semen profodisse : porro autem ter-
Propterea e comitatn Pailadis ejecta ram posterins Erichtboninm ei pro-
est. avts postea a Neptuno facta, ne tnlisse : enmqne Minervam aluisse,
tnm qnidem iras Palhidis oblita, tem- et in cistam conclnsisse : cistam apnd
plnm ejus fiigere, quasi iratse, fingi* Cecropis filias, Agranlon, et Pandro-
tnr. Oy. Met. 2. 563. < Acta DesB son, et Ersen deposuisse, easqne Te-
refero : pro qno mihi gratia talis toisse cistam aperire, donec ipsa re-
Redditur, ut dicar tutela pulsa Mi- vertisset. Illam antem in nrbem
aervae/ &c. Sed banc eandem pin- Acbaic PeUenam profectam, mon-
ribns verbis persecutus est Antigo- tem abstulissey ot anteriora arcis
ans is, qni collegit historias adinira- commnniret. Interea duas Cecropis
btleis : qn« non pigebit me hnc ad- filias Agranlon et Pandroson, cistam
acribere : *AfM\7iffay6pas ik 6 'Aihfroibf apernisse, et dracones dnos circom
6 T^ *AT^/8a avyyrfpn^s^ o6 ^qiri ico- Ericbthoninm vidisse. Minervs an-
p^hnpf vpoaiirraffdu srp^t r^ iucp6woKty, tem montem ferenti^ qni nnnc Lyca»
Mtxoihvdaw tmpatcits oltlkts. *Awo- bettns appellatnr, Coronam obviam
8£8cim 8i tV alrU» fiuOue&s. ^qo*! 7^, fiictam esse, eiqne nuntiasse, Erlch-
'U^aiar^ itcMtiOris r^s ^Adipfas^ crvy- thonium in promtn esse. Illam, hoc
KmraxKMtaaM o^l^ i^oyurtfQrai* rhf V andito, montem eo, ubi nunc est, ab-
'Bfataroif c2s T^r w^aA^ra^ vptit§a6a» rh jecisse : Coron» autem dixisse, num-
aw4piM' tV ^ Vi'^ dortpow air^ iufa!6ov' qnam ei fas futnrum propter malnm
Mu *Epixfi6ifunf' hif rpi^w r^v 'A9i|rar, nnntinm in arcem venire, eoque dtc-
«U c2s idarrpf maBupfyA, tuX wapaKoraBkr' to Coronam in cornicem esse Tersaro.'
•bi rtus Khcpawos vourly, ^AypalK^, Xloy- Lam6.
Zp6a^j "Epfjli' «eol 4nril{ai /iJ^ hafotytw 754 PtrtigiUi cavja] Si legamns
tV aiarnv^ tms &r aMi IX0p. &^i«o|a^ PervigUi ciira, i. e. snmmo stndio, ac-
wifv 8^ «2s n«AX^^, ^4ptiv ipos, Iva cnrate, assidna cnra; conjnngemus
Ipwyia rit wpb r^s djtpow^iMcts woth^jf» rks cnm verbo vUantf nt sit viUmt fertim
M Kdwpowos 9vyaT4pas r&f iio/Aypav' giUcura. Sin, nt in plerisqne libris
Xop, «al nivipooov, d^ aio^ ^b^ai, legitnr, PervigilU coMta ; hnjns scrip-
Md iScZr ZpAttanas 8^ wopi r^ *tpij(^ tursB rationem non erit faclle ezpli-
9tw. rp 8' 'Aeqrf ^po^ rl SpoSf Z vw care, nisi qnis dicat, Iratam Coroni-
ttaknrai Amafivrrros, Kop^tmp^ ^hf kr- di fuisse Minervam pervigllii cansa,
awrriaaiy iral c2ir«<r, 8ri *Lptxfi6nos iv Id est quia pervigilaverit, nt Erlch-
^awop^. riiv 8^ ittoOaaaa»^ ^^foi rh 6poSf thoainm in ea cista tnclosum videret.
$wou vw iorv rp 9k Kop^ 81^ tV Lamb. Fabnla Corones notissima est ;
«urarycXlar clircir, &s clt ittp^woKiv 06 sed non iiind pervigiliom ; credibile
e^us o^rp iarai 6/ptit4aBat. i. e. * Ame- itaque sit Liicretiom alios secntom
lesagoras antem Atheniensis, qui esse anctores, quam qui ad nos per-
historiam Atticam conscripsit, ne- venere. Faber. Vid. Ov. Met.a.667.
gat cornicem in arcem Atheoa- < Abdita fronde levi densa specnlabar
rum advolare, neqne quisqoam est, ab nlmo Quid facerent/ dec. Creeek.
Delph. et Var. Cla$. iMertt. 6 N
lOM HOTA VARIOBUM IH
7ffS MiMliir»M *M9|Mt] 8«oi»* emodaadntt: H &!frm f./. i. loaa
tDs Bvm codieet Pafisienseis. nam «Mf, «olMret, fil 9«o fmdntpe^a t^
alii liabent.Sal mI. 2oct tfwt t^M. iMikc v,p, Per bmic locam aateat,
qaae leetlo tl cai magia pvobetor, in PlntoDium aigniflcarl pato, qnod ett
Toce Itti, t Tocalit ante fooalem non Jn Hierapoliy non procol a Laodicea.
elidetory et prodnoetur. aiG apnd de qoo sic Strabo Hb. IS. T^ tk
Hor. Epod. Od. 11. 14. < Fenridiore nxounfimor ^* h^ /JMpf r^s hrtp^
mero arcana promorat loco.' Qnam- imtUir^s hptun^s^ trr^iuSif icri ff^murpaw^
qnam ex hoc versn duot feci In te- tvw ^nApBnttHf U^off^oi hnfdpaw^ Md^
cunda editione Horatiana. Lmb, Bvrm 8' htnroXhf &c. rf V iHffm waptAm
Stu vt] Sic legi debet, non, nt toI- (4^ Bdiwns npaxAf^ hrmrrf. rtipm
gOy nmpii: qaod natoro ett ez de* TvCrfllo-ax^^fTfsvCvToim, aM2l(^\iBomK
pravata tcriptnim taoN. Sed nnde rmpol. 4uu7s A arpoftMsL ht4p4fmpmfy mJL
nata sit btpc m loci, noo dicit Ln- lawror Mn Uwv^wntu i. e. * Phi*
cret. Qnid si dicamns, hoc non etae toninm antem snb exigoo montls
natnrsB loci adtcribeodomy sed noc- imminentis toperctlio, os est ca aa-
tnte et comicit inimicitiis ? et cnm plitndine, nt bominem capere pos-
Atbenls noctnarom magna sit mnlti- sit tantom, altitndine Tcro immensa,
tndo, ez qno proverbium, 7XaiW «2t tic, animanti antem eo ingresto mois
*A04n»9 i- o- ' noctnam Athenas ' (sob- pnetent parata est. Taori enim io-
Inteli. fers) cnmqne noctnae Palladi trodncti concidant: et extrahantnr
sint sacrse, comices in enm locam, mortoi : not antem patsercnlos imml-
nbi hostes nnot potentiores, et snpe- «imus, et statim reciderant aninM
riores ▼iribus, ire non aodere ? LmJb. profusa.' Hactenns Strabo. Est
/j»te tvipte] Ita omnes libri. Lam- etiam Panium antram in radice mon-
binnt tamen : taa vt. Oif. Alii, /jpta tlt libani : qnod gravem et mortile-
toopte; et Vottiot ad Catullnm p. rnm spiritnm exhalat. £aai6.
113.1.0. 'sponte.' Crotck, 7S6 VidMrt\ Marallns, oolanfat;
756 £ocat OM, vidcri, QaadrapedM eontra omnet libros. Gsf, Oranino
fMOfoe 900] Sic babent omnes lib. et locns est perplexns et impedltns, alt
manutcr. et vnlg. qnot qaidem vide- interpret : addo etlam ego, ▼ersom
rim, prseter Florentinos : in quibos fUom tecandnm corraptnm esse ; fai
ita impressom est, Locot oate votaneet, eo enim rh 9009110 nihii loci habere
9fe. qoarnm lectionom nentra mihi poteot ; tertlam antem soleecismo fai-
admodnm placet, niti dicamiis, hanc qninatam esse oio : nam qnod ad
receptom, qoam secutns sum, tic ex- mototiooem geoerit, oode isti figo-
plicari potse : In Syria etiam fertur nm fecere, vnlgo confhgitnr, id ab
esse locns, et ▼ideri, qoo etiam qoa- hoc loco abhorrel : neqne, qnod ooo
drapedes slmolac, dsc. ut otar, vtdort, obsenrant, ejnsmodi licentiam «»-
sit boMmf, ▼elsic : in Syrla fertnr nia exempla odmittaiit, ot aliqnaodo
locns esse, i. e. licere, videri, &c. demoDstrebltnr. In primo antem
qoamqnam esset durintcalom. mol- quid cst, 'fertnr eose ▼iderp?' 8od
Uor etaet fbrtasse scriptura, si ita le- coiyectinram meam aperire aotins sit,
geretor, /o Sifria 900900 feriwr iUm quam loogom loqui. Hos tres Ter-
jooiao tsst vJdtro. Tel tic receptam snsab aoo eademqoe origine depio-
scriptoram ioterprotare : fertnr io- yatos esse arbitror, ex glossemole
cos esse in Syria, vitf^rt, i. e. nt ▼!- sdUcet toH ' fideri ;' quod cnm hoc
deatnr, sen ad ▼ideiidnm,^« dM««. loeo noo pro doimir, ot fere teroper,
Omnino locns est perplexos et imp»- sed pro esse positom sit, ideo rh < es-
ditos, Ego sic potabom hooc locom ae ' ad illam ▼ocem apposoere; qood
T. LUCRBTII OARI DB ftBRUM NAT. LIB. VI. 1687
niDs fn ipsnmmet fersiim irmpit, at qaibiisemditioresjndiceDt. Preig,
nbique actnm esse ezempU proliant. 768 Cmeiiere ipaa] MuUt genus:
Hinc aniem com longlor «qno teiw ftnbintelligendnm enim est ^ anima-
81» evosiMety cetera pro ingenio li- lia/ ant aliqnid simile. sic snp. 1.
brariomm torta, detorta foere ; nt 85S. * Qood cibns in totas uaqne ab
mox apparebit. In secnndnm antem radicib. imis/ Scc. ad quem locnm
cara illnd^qnoqne' (id negari hand plnra. et snpra hoc eodem lib. vs.
potest) migrasset, cetera Item tanta 214. * Nam cnm ▼entns eas leviter,'
labe contacta fnerant, nt in tertlo &c. snbintelligendnm * nnbes/ cnm
sokecismns repente enatns sit. Lego antecedat voa < nubila.' Lunb,
Itaqne, /• Syria pu>que ferhar Hem 759 Jlfaat^MS ui ei ehii Dieif] Pro.
^ebmea Meri QuadrupedMm foo eaela tnde ac si siot Diis Manibns repente
eUmU veetigia pnma IntuieritU gramUr immoiau. lamb,
mi eegat eoncidere ipea^ Mambue ut ei 762 JamuL ue peHua kie OreQ Ita
etni divie maetaia repente* Elegan- exveteram librorum vestigils scripsi.
tiores homines, si.ram diligenter se- Vnlg. pofuis OrcL Oifan.
doloqne inspexerint, hanc nostraniy Jaaaa ne hie Orei potiue rigionifttts]
spero, emendatlonem non plane con- I. e. hoc dico, nempe ba^c omnia na*
temnendam esse arbitrabnntnr. Pah, turali ratione geri, et causam appa»
Porsan roelius legator Loeue eeee, v^ rera, quamobrem fiant : ne forte po»
geuiee Quadrupedee 9009««, 4r^. ' Locns tins Orci janna credatnr his regioni^
esse/ nt vs. 547. ' Apnd Cumas locus biis esse posita : ot vnlgo creditnr.
est:' IstaantemvoxfMofifenonotlosa Aliter Zolliis, sed non recte. Plau-
est, nam iste in Sjrria locns tam qna- tns in Trintimmo, 2. 4. 124. ' Acbe-
drapedibns qnam avibns noxins: In rantls ostiom In nostro est agro/
tertlo vero versn Mpsa^cum 'vls' Xiajn5.
«onjnngl potest. Vid. Strabonem lib. 768 Credaiur peeta] Ita MBndlui,
12. de Plntonio. Creeek, MnltaFa- postla. Vnlg. peet kuue; male Gifao.
ber, acnta, nt solet, sed et longlus a Bic restitni poat Marullum. neqoe
Mss. remota. Sola fbrsan dlstine- vero dnbinm est, quin ita sit lege»-
tione locus jnvari poterlt, sl ita inter- 4om. peeia autem, i. e. posita, sita.
pungas, In Sffria quot[ue fertur iiem qnod probavit Zoilns : nam vulgo l^
focof csie, videri Quadrupedeef i^c, i. e. gltnr posfiUnc. Lamb. Imo illnd
•bl vlderi possnnt qnadrapedes (avl- peetkine haud ita male bulc loco con.
Iras tanto robostiores) e vestiglo pe- venit, ac Lambinns pntat. Sed ne
rife,et nt(quod subintelligi debet) quld dissimulem, totnmlocom ex Mss,
ipsa vis cogat eos gravi casn procide- vesiigiis ita legendnm atque Inter*
re, tanquam, dtc. Feriur eeee. dlxlt, pnngendnm esse censeo: Janua ne
nt Mss. leguiit inf. vs. 848. * Esse puieie Orei regienibue eeu Credaturs
apod Ammonii, Sec* fertnr.' Hoid. poetkme attimae Aekenmtie tn oras D»*
7S7 Qiiadinipeiiei quoque 900, tfe."] eereforie Deoe Manee mferme reanmr^
Viderl posset gradatlo qomdam aen i. e. ne existimemiis Ip illis regioni*
exaggeratio raram hic fierl, qnalls bns splracnlnm, et quasi vestibiilum
admirantiomveladmlrationeminaliis (nt loqoiinr Tnraeb. cni b»c emen*
excitantinm fere est. Atqne Ita ne- datio etiam in mentem venit Adv. 10.
qne Ingrata neqne superflnaforet Ista 24. et 22. 19.) pnteoram Orci esse,
▼ocis ^fMofvi repetltio. ' In Syrla qno- atqoe adeo iEstnarinm qnoddam ; ad
qoe: Qoadrnpedeiqnoqoe,'dEC. Sed qnod qunm veneris, nisi tibi caveae
plnra a Fabra non de nihilo moven- vide ne (inqnit Poeta) snbito Orcus
tqr odvenas vnlgatam lectionem, de tibl pedee dncat, atqne mirifico ioltn
1668 NOTiE VARIORUM IN
in regna saa pertrabat. De t^lnto- qw «nnl, i^, Is. VossioSy nl
nitfl antem hisce locis consnle Stra- notant, ' MuUa eibo ttqut nad. Sed
bonem lib. 6. pag. 244. et notas ibi hand dobie vtr ille ernditistimiia le*
Casaiiboni. Han, git : MuUa^ eibo «gque- tUaHa^ 9ft. neg-
Hinc] Ex hac Orci janna. LanA. lecta videlicet elisione, qnod noatro
764 Jhtette] Trahere. Lambln, non innsitatnm. Nam et anoolAlBr
laferne'] Sic legendnm, non iaferaa, nMrginalis : eibo^qae tantnm notavir,
trferne antero, i. e. ex Inferis, sen, ex addito : opi, Prelg. Rectissime, nam
locis infernis. Lamh, nni in jyfss. est additnm ab illis, q«i
705 Naribua alipedee^ ifeJ] Nihil LocretiaDK elegantiae minoa erant
magis ad ridiriilum, neqne nnqnam gnari. Hav,
facetitis Scomma : Plinins' antem 2. 774 Osfeiidiimis enle] 4. 694. * Nmie
i%, * Elephantonim anima serpentes alits alins cor sit cibns, ut vide-
extrahit, cervomm item nrit.' Creeeh, amns/ Sie, et 6. 606. ' Neqne snnt
Naribtu atipedei] Qnemadmodiim eadem jncnnda per artns. Qnippe
' cervi alipedes/ h. e. qnibus pedes videre licet pingnesceresiepecieota/
alarum sunt loco, et pedum celeritate &c. Loai^.
prsstantes, naribns serpenteis e la- 778 Aiqiie aepera odore] Sic neres-
tebris ducere existimantnr. Itaque . Mrio legendnm, etiam Ubris omnibns
cervi dicontnr a Orscis iKa^f wapiL invitii : non aspera iaelm : loqeitnr
T^ IXed' robf 6^s, i,e,* quia capinnt enim hoc versn de iis qnas Moit nari-
•erpenteis:' vei vap^ rb ihJfw robs bns infesta: quse quid alind snnt,
i^ts, i. e. ' qnia agitent et ablgant qoam odores P proximo aotem de iis
aerpenteis.' Qnod hic cervis tribnlt qnae tactnm laednnt. Laai^.
Lncretius, hoc idem elephantis attri- Atque aapera iadu] Ita oranes libri
butum esse proditom est, teste Plin. qnosviderim. Lambinos: edore^qood
2. ffS. ' Elephantornm aniroa ser- bonnm qoidem' est, aed libroa posco»
penteis extrabit, cervorum item nrit.' Gif.
Ldimb. De mapparnm fure Hermo- 781 Detade otdere Ueei'] Hnnc ver-
gene Martialis 12. 29. agens, ejus anm cnm eo qoi deinceps seqoitor,
dexteritatem cum halitn cervino an- profert Noiiins in nomine * spnrciu.'
gees attrahente comparat. ' Tn licet Lamb,
observes dextram, teneasqne sinis- 7S^ Aeriieri^feaioaeuta] Legeiidoai
tram : Inveniet mappam qna ratione puto, iltfrifer ti|^ei<o aeaeii, tameCsi
trahat. Cervinns gelidnm sorbet sic Nonins legat Aeriier Uifeeieni aememm,
halitus angnem,Casoras alte sic rapit anisii antem si legamns, ti(/esl« Inter-
iris aqnas.' Han, pretabor seosni. Lemb. In Nonio,
769 Qued dixi sape] Snpra 2. 8SS. i^fteieni aeneum, Forle, vtfetim eenea,
* Nunc age jam deiuceps cnnctamm Gifan.
exordia remm Qnalia sint/ Stc, Lamb, Spurea] Foetidae : Nonios. Et in
771 MuUa AoatMt] Ordo est : Mol- seqoenti versn * Inftstant sensnm.'
ta esse, qnae hominl sint vitalia: et Lamblnns Infeeiee teneu^ i. e. Sensniy
mnlta, quie possint morbos incntere, at nihil mntandnm. CreedL
et mortem accelerare. Lamb, 78S .ir^'6«s prtmam rerCtegrw»]
Muita, eibo eeqae xtitalia] Gryph. Ut juglaudibus : de qoibus sic Plin.
Nard. Florentina, et Pil Bononienses, 17. 12. *Jam qnmdam nrabrar«B
Edd. monentibns Loodinensibns, ha- proprietas. Jnglandium gravis, et
bent: Mulia dboo <fuee. Forte ita, noxia,etiam capitihumano,oinnibna-
ut vocem dbos pareolhesi inclusam qiie jnxla satis, dcc. et jnniperi/
Toloerint, boc modo : MuUa (eiboe) Virg. Gallo, 76. * JvDiperi gfiTia
T. LUCRBTII OARI DB RBRUM NAT. LIB. Vf. 16G9
mknk' iMmb, llle. Nnoc proccdit Tornebni ex
. 796 Eti Hmm i» wuigniM] Qns nl AdY.20. 13. ' Lcgo etiam, conw/iil r6i.
hmc arbor, et qno oomine appelletnr, dim Coneidere uifumoe qui morbin mU"
non lefl, ant, Biquando legi, noo me- tere tuetii : antiqua antigrapba pumM
Mina,ni8iforte.taxum8ignificet, qnod babent, nnde /naMf facio. Consopit
oredibne est. De taxo lege Plin. 16. antem concidere, est ita consopit
10. Zaai6. ut conciderefaciat' Qnanquamapttd
jirboeimmmUibueHHiDemi'] Tasnm me semper, nti debct, magna viri
fortasse intelligit. G^en. Qn«nam clariasimi auctorilas fnit, tamen non
illa sit diYinabnnt alii. Qnidam ex» poaanm facere, nt ei concedam, cum
iaiimant eaae tazum. Sed cnr nos ad asserit, dici belle poue eouiopii ciwi-
Heliconemmitteret? taxoi enim fre- eidere, Deinde, indigna tanto viio
qnens etat in Italia. Dein vemm sententia in versn fnerit ; nam /umm
ilindde taxo non est, ' floris odore fiiimor6ef»t«areiiiroi^, ant,(esiemn
necare.' Fuker, Apc^i/te^ia in illa lectione) mor6Ms ^
788 Thrie ex] Pfo, ex terris, Am- fimoe mHiere euemiy non satis ex-
«Tp«^. Laai6. presse, nec ZtafHi^ ennnciatum fno-
788 MuiiuwiodiemuUitytfcl Ordo rit; opns enim est exemplo qnod fa-
est : Qnod telins gerit multa mnlta* raillare et obvium in hac materia sit.
rnm rernm semina multis roodis pcr^ Sed alius qnidam in scenam venit,
miata, et ea discreta tradit. Itaque qni omnla, si fides bomini est, et pln»
pntavi aliqnando bos versns pnepos- na et detena dabit. Audire est ope*
tere locatos, et cdnverso ordine Je* r« pretinm; o(ya fras: Ecce ^^^{,
fcndos, hoc modo, Quod permieia g-e- l(pira(, prodit icXvr6s 'Aepofi^iifiu^^ An-
rUf^e. Jfaila aMdw, 4pe. Larob. tolyco proles non infitiaoda parenti ;
• 791 fioeiunmmque reeeue] Odor In- 06 y6p ukearoa^ rdao warf^s ^ x>-
eeram nodo exslincte consopit, at« p«W, N^np 49' 4^ kkhrmf x^pvie
qoe adeo spiritmn interclndit : deni- r« «oo^fr r«. ' £x signis hominem nos-
qne (ntscribit Plin.7.7.)pienimqoe citas; Oifanium, LavernsB puilum,
abortns cansa cst. Laai6. dico : nnnc itaqne cave ; siqne po-
Aoctermunfn* rteeue exOMeium In- tee, manibns paiUum tribns tene.' Is»
msa «6i acri Nidere offendit aorei, cen- ut semper admirabilis fuit, sic, in
aspii i6idan, Cemeidere ui priooe fni editione sna, legendnm contendit :
■er6«s mOiere euemi] Me ini|irndente D^ieere ui prieoe qui morlme tmpeeui"
fectnm est, nt tertios in hac nostra mi, £t qnati negotinm hoc intrica-
editione venusomissusfuerit, cum ex tissimum, i fw ical 0fe), confragosum
eo exemplari, qno nii typographum et desperatissimnm, dnobos verbnUa
jnsscramy ex auctoriiate Lambini transigi qneal, ' Ita,' inqnit, ' ex ve-
snbfaitns fnisset. Lambinns enim tcribns libris optime a nobis restitn-
enm minime Lncretianuro esse existi- tus est locns ; vide (bomiiiis verbe
mavit: Tnmebns contra. Eos iiaqoe snnt) inf. vs. lOSO.' Bene bercle, di-
aadirenon abs re fnerit; idque nbi eebamolim,f2,i^ r^Aio, ical6a^piv,
erit fiictum, tum quld de hoc versu quod nos monitos voluit, locnm hunc
aantiam, qnaque arte sanandus vide- ' optime a se restitutnm ' fnisse. Ni
aliir,.ostendam. Primie in boc ope- enim affirmasset ipse, hand iu fadla
veio.dramate partes Lambint erunt; crederem, qni sim durinscnlus aa)
sna enim diligentia effecit, ut dignus MtMcrof ; sed est alius quidam, uait
«ideator, qni tecum primus agat. 'HpdukKror dico, qui mihi nunc aeque
* Hujns versas ' (inquit) * ita varia et carns est atque egomet sum mihi, a
mnltipiex scriptura est,' dsc. Usbc qoo metno maie ut hoc Oifanii jndi-
IG70 NOTJS VARIOEUM IK
cifim repreheodstiir. jarene an ee- ierdamqae greiri lethafgo fertsr i»
ca«, jodez «edebU, leetor. Piiaiimiy altom Ateroaoiqae seperem»' die. et
(iaqeit ille noeter, aat p«aiMime inferiw panloy * Adde qood ib nigra»
ego,) miror qao exemplo ubi tantam lethargi mergitor nades.' CaaM|ao
lieere postolet Gifimioa, ot ex amei^ ita jodiciom peatalet» oil soperioa
dergj qood oiliili est, ioimo minos ni- ioooebam, miuorem jam jBt potio
hilo, effingat illod taam dfficere aeo hi^oft vemas partem videri
a^ere: neqoe eoim illa Lattoitaa hinc constitniese ; legendo sclllceten
taatopere beila eet, Morhit !R<«aai de^ ▼estigiie variantie lectionia, ot «■oi'
jcett. Deinde cnm pro miitere, atl in oie 901 merhu miiUre sa<eil. Ille ao-
omnibos libris legitnr, srripsit rh tem morbos esse aiios non potest»
anpf» rem aodacisB palmarlm feciase iiar^l|s;^dicoy qoom lethargoa. 8e#
videtor. Prvterea ez certo qoedam enim iilo * eoocidere' qaidfiet^ U
morlM», 000 enim ex omnikias^ somp- ▼ideodam scilicet ; siqoe ree eritpro-
tom a Locretlo esemplom ot fiierit Uzior panlo, oe te, qomso, ejoa t»«
neceste est; onmes enim omolno deat. Sic igitar existimo; esso hie
morbi, qoi paolo ocriores soot, Aoeii- debere palillogiam» qoa figom et Cn*
ofm d^ere soleot (Oiftoii Latioi- taUos,elbicoeeteretO<vidiaadelee-
tas est) et lo lectom traosdare ; sed taotnr maxime ; sed Lneretios mm
omoibus morbis gravis ille sopor, soam feceraty at exempla probabont;
nnde emergt non potest, comes non lo S. 12. ' Omoh dob itldem depesci-
lit. Postremonndenamostendet,vel mnr aorea dicta, Aareo, pefpoton
ai ooiversom Latiom a Noma ad Ci- semper dlgnlsslam Tlta.' In ft* 996.
ceronem nsqne otiose perlostrarit, «SoppeditarenovnmlnaseB, trBmero
(neminem enim dtra dceronem Torm omnibos instanty Instantf nec iocn»'
et germans Lotioitatis agnosco) ▼o- &e. Ibid. M8. * proloTie loTare tm^
cem hanc prieof, prioef, &c. sine ali- mida aaza, Homida,' te. In 6w 197.
qno noBsine acyecto reperiri? qnasi • £t qn» coocrescant in nnbibna
si dicas priiros homines, privas ferasy nla, prersnm Onrola, nin, Tentlig
priva vestigia, dee.) nbi tandem id do,' &c. In 9. 158. ^UIIa Ibris, at-
teperiet? Nam illnd ipsom exem- qtteipsasni8epartibasaoam,Uoamt
plom, quod io aolmo babebat, qood- in qoem cmpere locom/ dtc. io %
qne ab lUo deslgnatam est, Uli hand 998. * ReUiqoim motos ritaUs riocere
fiaTet. ibi eoim 9. 1990. legitor, pfwef scpe, Vlocere, et Ingentis plag» ae-
adpertff mMUUer •nstmielMf, ife. sed dare tumultns.* MnlU alia preistri
aUud probaodnm fnerat, quam qnod posfnot ; sed,nt finem aUqnando In-
probare instltit ; nam qnod in illo In- clam, hos tres Tersns sic eesa scri-
dice sno, qni ex Lambinlanis litcabm- bendos con|iclo : Nfcftroamfof rsefns
tioolbns crevlt, taoto coneto osteo- «tfinciiim itonfn a6t ecri Nidoreeffn-
dit qoid sit « priTns,' operse potnit dH nerfs, eo»ffpi« iMdfm Nidfrr, ot
parcere ; cnm oec obscara oec diffi- sfmnM^ai morhif «iilerf facvil. Vide-
eiUs res sit: neo ab interpretibas Ucet ex prtnes seo Mof oti pa-
HoratU negligcnter tracUta. His tmm nostromm memoria vnlgo scri-
Itaque omissis ad emeadationem no- bebant, fcci «famof. qnm tox lU ple»
stram adium moliamor. £a antem nnnqae exarabatar fmnef, enm «-
hoc nititnr fondamento maiime, (id neola transversa snper r^ m, wmt
enlm ratio monet) qnod cx nnlla aHa ellam, nt hodieqoe lit, siaff. Iteqae
re simiUtndioero docere potnertt vel miolma licentia loons hic not re-
poeu, nisi (qnod haod probandnm) atltntnsest,aotcer«enensinejadtcio
•xleihargo,dequoUi9.dlxerat,<In- tenUins. Qul ingeniosioree eroBt,
T. LUGRETIl e4ai 01t RBRUM NAT. lAB. VI. 1671
ii M pteQSMea InbebiMt Fokr. In vrtMpf «levil, Ut hic slt tMsnft;
Godieibui iiiir«¥arietas: treslios ver- nidor iUe exstincti iumiais ita vita»
aw ita reflagit Fal»er, N^Uwnmmqimf les spiritat Boffocat et depriaiUty nt
atffat eatimeium kmuu^ aM oen NU Bolet coUapsooi ia cinecet ignem ob»
dtre efmidU «oreB» cMiBBpit tMdBai iVi- tegere mntfn^^ Bive eiaeriB tninDliia
dBr«) irt BaaaMB fai aMrftoB mHten Ba«- cadente igne excitatas. Orseas eoim
•it. Repetitar voa AidBrf, nt BBipe voces paBBim intefaecit peetn, et ti*
allaB. Iste antem morbns qui BomaoB mUitodo est aptiBBima. fia».
snavit mittere» lethargns. QifanioB e 793 Qimi grmidU nidBr] Ad Imnc
Godd. JN^iafrf, «1 pnase fat mnrhm» locnm, cnni enm ita oiim edidissemy
anpf BnfeiC : Pro prum leg. pranoBy et CeactdfrB «t prBnaB fin wmrhm mUtert
tnm ea erit lectio i|aam Fabcr lam Bwnl, hmc qnm Beqnnntmr» annota-^
petnlanter solicitaKe non debnlt : cam : Hajos verBoa it» varla et mnlli*
morbnm enimy qni pronot dqyicit, plea Bcriplnra est» ita absnrda, atqne
Mrbom comitlalem recte biterprete*. adco obscnra sententiay nt verisiniilo
liSk Cirsfdi. Aristarcbas noster ver- ait« non esse Lncretianam. propo^
snm CMBidfrt , tfe» iodneity et snnni. nam igUnr leelori scripturm Tarieln*.
tnppenit. Scilicet boc est lAcre-^ tem : boc prlmum : deinde qnid de
tinm emendare. Legendum aatem : boelocesentlam, dioam. 8ic igilnr
GmBflfil iMdBm GBafidfrf : nl prsnBB babent qnidam lib. mannaer; in bla
fw awri«B ariHsrf fnfoit. Describit Tettianns, GBncidfrfciybaMBfmaiBif^
CBfan aMirbnmeomitialem,qni proaos If tmiifre emeU: Vatioanns sic, Gsn*.
tmm affligit* Sed lagit tambinnm fidfre «I priaiSB fni msnBlrB miWfrt
fonm Ula, * conBopit concidere/ pro» safoil : Memmlanns sics GBneidirf n#
emiBopiendo coglt concidere. Tacit. franBB fai merkee aritffrf Bnsaii : ona»
Kst. S. 10. ' Tcrrore et propria vi quo eonsentinnt qnidam Talgati :
Crispns incnbnerat ddatorem frn* l^ngdnnenses et Floaentlni sic» €m^
tris Boi pervertere.' Incnlwerat per^ Bidknre al prsaiB, pd wmkw miMere
Terteroi i. e. incnbnerat nt pnrrerte* sHfeil : ParisienBea sio» Cemniere ei
mt. Idem ibid. S. «I. ' ConlMAem priaisB fm aiBrbes millfrB mmmi: Ak
anper tania m Fbvinm Sinblnnm, dinl antiq. sic> CBnBidfrf ei primifi
Triaria U ViteilU oxor, nltra femi- q^ msrAe anllire SHfril : Basttienses
aam feron, lermit e pericnlo princi- sic, Csaddfrs al pransB fni mmikm
piB famam cleaientim affeciare.' Vitg. aullfrf Bafril. Jevian. Pemlanns sic
. CnUc. vB. aoi * fit infessos reqniem legebat, Cearidsrf m jNriHMS fai aMrM
dare cemparat artns.' Item vs. 989. auMfre Baseil. nd ofnm codicis Mean
* Rivnm propter aqam viridi snb miani sic eBBondatnm obI, Gsnridfrf
liroiide latentem Conformare locnm al ipaamB fid aMrks arfllfiif fnfail.
capit impiger.' Hme Jan. MeUems qnidam amlcns mens sicy CBnmpBl
Pnbnerins in Spicileg. Facls crit. yinas gat aMrlsB awHfrf safeil. *Spl-
Orotev. Tom. 4. p. 849. Etsanebflec nns' antem lapidlB geniM est ap«d
loctie proxime ndbmret optinus Mm. Theopbr. Vides lecler nibil ease eerli,
8ed tamen ne et ipse asymbolns siniy in qno inslstere qneas. Nune^ qtUd
■on plgebit mean qnoque oenjecin- sentiam de boc loco, esspectas nl ds>
ram nperire. Scribnnl conatanter cam. Delendnm. NamneqnelMin-
bgd. Bat. GBncidBrf fi pnmsf «ni Haoam esse arbHmr» et aasfan aflv-
aMr^orillfrfBnffil. Neqne mnltnm mare ea aUqoa annotat^anenla ad«
aUi iade abennl. Pelnil itaqne ve- scripta natam. Sod si qaansy qnam
tnstior fttisse Bcriptnm hnc : Om ct- pelimimnm bamm seriptnraram pao-
mem nl f nmsi mjmf^he mUiere snwll. bem; nninmibi prabatnr : est ta-
10»
NOTiB VARIORUlf IN
«en AUqm spacie» in haCy Comadete,
ut apmmtu qiA nwrho miitere eueffii.
i|iumqttam ' agere spamas ' dicimas,
non ' mittere.' Haec igitor ad hunc
fersum olim annotaram his iptiii ▼er-<
bis. Nnnc, qnamvis maneam in sen-
tentiai hanc vertom, qaomodocnm-
qne legatur, non esee Locretianam ;
sic immntandum tamen arbitror, nt
aliqua sit in eo species Lncretio dig-
na, et nt aliqna ex eo tententia eiici
possit : denique nt coh«reat cnm iis
qoe antecednnty et cum iis quae se-
qnontar : Qmn grmidie kSeiuder aber-
hm immUtere enevit, cojas Tersns sen-
tentia aptissima atque apertissima
es t. Licet et ita legere, Qaw nider
gmmdie kie ebertum immiitere enevtt,
Sed superior lectio mibi magis pla-
oet. Qaam?is aatem banc versnm
ita immntatam, itaque edendnm cn*
rarim, nibilomions ▼olgatnm illnm,
quantnmvis cormptnm et ineptum,
retinni, ne quis maleTolns qneratnr,
enm a me esse sublatam. Retentnm
tamen vtm confodi jnssi. Lamh.
D^ieere «t pHvM, 4^.] Ita ex Yet.
libris optime a nobis restitatos hic
est locns. In mnitis vet. Cenddere
nt primoe qni morlme mittere euevit,
Qnidam : prenee; ut Marollns, et
valg. Qoidam : mor6o. Qnidam ; et,
Vide inf. ts. 1080. Giftm,
TiM Caetereoque gram] * OraTe ' ap-
pellat 'castorenm' propter odorem
gravem : nam grayidsB mnlieres cas-
torei odore partnm abjidant. Virg.
Oeorg. I. 66. ' vlrosa castorea' dicit
ab eo qnod est Tirns : dictum autero
* castorenm ' a castore, qai Latino
aomine ' fiber ' appellatur : qaem
▼nlgo aiont scientem, qnamobrem ex-
petatnr, abscissls sibi testicalis, effo-
gere e manibos ansectantinm. qaam
opinionem seentns etiam Cicero pro
Amilio Scauro, * Redfannnt se,' in-
qulty *ea parte corporis, propter
qnam maxime expetnntar.' Sed ne-
gat hoo Sextios medicinae diligcntissi*
mns, (nt tradit Plinlns libr. 8S. 8.)
qnia parvi aint testlenli, et snbstrietl,
et spina adbierentes, nec adimi sine
vita aiiimalls possint. Lamb. Eodem
modo ' grave castorenm ' dixit Varro
Quinqaatribns : * Qnid medico mihi
est opns, nempe, tno absyntbinm nt
bibam, gravem et castorenm, levem-
que robur ?' In qoo tamen exemplo
nogator Nooins, ^gravem,' ad ab-
synthinm refert, et id diei mascnlino
genere pntat. Pahner, in Syieii, Fae,
Crii. Tom. 4. p. 849.
705 Et mambne nUidum, 4>c.] Opas
moliebre, ut tela, et similia ad laai-
ficlnm pertinentia. nitidnm antem po-
to Intelligendnm, qnod Homerns di«
cit loi^, ant ^aeu4r, Lamb. Tela,
et reliqaa ad linificinm pertlnentia*
Creeek,
Ejfluit <fi] Excidit ei de manlbns.
Lamb, Et liic et alibi eH legi poaae
paut Achilles Statius ad CatuUi
Epigr. 8S. sed nt ' reji,* ita et * eji'
Lucretins et Plautns prodnxemnt,
posterioris excropla profert Voss. de
Art. Oramm. 1. 22. p. 88. prioris
exstant 2. 11S4. 8. 867. 5. 286. 768.
etalibi. Hav,
706 Si edoraio eet] 8io duae ayOa-
bae brevea: quae cum loaga antece*
dente dactylnm efficinnt. Jjombm
Quo menetrm eoieifi Vel ex hoc loco
refellnntnr ii qni in auperiore ▼eren
legi volnnt, Caetoreoque graoiey et per
graoem gravldam significari Tolont.
Nammnlleres gravidae menatma non
solvnnt. Eat antem hic mcmlrwi aai^
vere aliod, qnam apod Sallnatiam,
^Conventom vltantea ad menstma
Kolvenda montem ascendunt.' Lamb»
707 Muitaquepreeterea] I. e. et mul-
tae res prsterea solvnntmembra, &c
700 Deniqney ei in cattdtt, ^.] Com
in libris mannacr. scriptnm reperis-
sem partim cuneta rdoMris, partim
eoniere iavarie; in Venetis pneterea
et Parisientibna enm te retevarie;
ego, Mureto approbatore, atqne adeo
auctore, jam antea cnm Romm eascm,
T. LUGRBTII OARI OK RBRUM NAT. LIB. VI. 1678
mmtUrt lameriBf et io meis adTena- Imii odor ?ini est illi tanqnem plagn,
ciis repMueram, «t in meo Lucretio seu ictui Taliditsimns. Confer cnm
emendaram. qnam emendetionem hoe loco» tss. aliqnot 4. 068. ab ilte :
miilto magis amplexuR sum, cum in *Qnippe nbi cui febriii bili «nperante
oodice Bertiniano ita hnnc venum coorta est/dEC. Triompho primiim,
repcri emendatnm. docti qnidam ta- hanc emend. non esse a Zoilo proba-
men ex hac antiqna Bcriptnra conji* tam : deinde in ejns locum hanc eaae
eiunt legendum loMbru : < lavabrum' ftb eo snbstitutam, Aut nisa memlm
antem dicunt e^se nomen integ rum a priMi periexU/nxida serfnu, Nam vel
iavando: a.quo sit diminntum Ma* ez hoc ono cognosc^re licet, quam
^rum/ vas in balneo, ubi lavabant. sit bardns et blitens, et plane suiljo
Hanc emendationem probavit Zoi- ez genere, i^t coi ccennm melius ole-
loa. Xiom^. at quam unguentum. Lamb, Oifa*
Lavaeria] Ita legendnm etiam ex nins; Auimti membra jnius pertearii
nostris. Gifim, frigida eervuMt Aut eit edoe etnt phgee
. 800 PUnier et aetio i»] * Soiiiim,' mamUnUe mere f Qiiasi hsec omnia
Tas, in quo lavabant sedentes : atque essent remedia coutra viin gravem
idem fortasse qnod * labrum.' iMHbm et odorem carbonum : quam lectio»
De deiiquio quod cibo distenti in ImI* oem iste ferat, qui amat tales versus.
neo paliuntnr, Jnven. ssepe, Horat. Creeeh, Hsbc qnnm prodigiosa se^-
alii: 'Solium' autem vas in quoln» sn, prodigiosa metro, prssterea an-
vabant sedentes. Cretek, dacissima mutatione itaediditsetOi»
801 In medie] Solio. Lamb, fanius, valde tamen defunctorie ;
80S Practfieeui] Ante haoslmns, ita, notaty eic v. I. scripsi rectissimoy
et bilMmos. Lamb. sententia perspicna. Sane, sed et
. Ante^ Ante quam odorcarhonnm palam inepta: carbonnm illam vim
in cerebnim insinuari possit. Laeeb» cerebro infestam non esse, si servns
804 Ant ntft meM6fa prtas pertexU vestimenta ii^ecerit» aut vinnm sit
frigida sfraNi] Ita ex vet. libris scrip- odoratns. la Caro, mailemy qnam in
simns ; rectissimcy sententia per- sete fuisset hoc expertns vir escel-
spicua. Gifim, lens. Lambinns : At fmon mem^
. Ai eum msm^ Aemtals] Vide obse- Aomtats pereepii fereida febrie 7)m JU
cro te,lector, quot et qnantas hnjns sdss etnt, phgtt maetabiliB iueiar, A
loci cormmpendi ansas prstbnerit Torsus utiqne vitio slbi cavit, et mi-
iinins littersB immutatio. Nam cnm ons licenter a veteri scriptura re-
pro febrie imperiti illi librarii scrip- cessit Sensns tamen qnam bonns ?
aissent /evris,.v pro 6, deinde ex/e- febri correptis odorem vini pro pla-
nrts factnm esset semis; hinc natm gaesseP Quis hoc dixit? qniddeinde
annt tot et tam varim scriptnra. alii ad rem fadtP Sane Vossianns codex :
enim sic corruperunt,il< eum meuAra At eum membra deatas pereepUfereida
mmue pertexU feruida eertue: et ita feruieTum fU o,v,p.maei^nUeimaier,
habent codices Parisienses, et Vene» Sic igitur scribe : At eum membra ds-
ti antiquiores : alii, At eum membra mue pereepU fervida muetum, nnn JU
demaue pereepU fenrida aenrie: et ita edeevimjiagmmaetabiHeinetar. Agit de
Florent. alii, At eum ntembra demue halitibns et odoribns cerebrum affid-
pereepU fervidua ignie. quid mnluf entibns: et inter eos refert ferventis
longnm est ceteras scripturas refer» in apotheca plena mnsti vim : quam
re. Sententia autem ejns qnamre- notnm est ab homine snstineri nom
stitni scriptur» hcc est. At, cnm posse, sed velnt apoplexia ictos coa-
homo febri aflfectus et correptns est, cidere et pro morluis exportari, qni
1674 NOTiB VARIORUII IN
HMell ialrsYerivt» t«t diatiiis ibi slmnet, habent «OMUi». Lunb. Ilm
mgOAeriDt. T^ ftr ervore llbrarn omiiiao legendiim, aeqfne sati» mlrari
repetitam est Ui mfmmiimtf codiee. poftsvaiy in atraqoe Oifaim editione
£x mMtem iwm fk rettitit MtfiMiJtt, ■eriptnm falwe,]rf^gf« maimHlie aMTiBt
litera «s e^aiietreote et r^ tum ab» contra aenaom, oontra metmmy con-
■orpta ab ea particnla, qnm 8«quen* tra, &c. Sed ia m. 18. longe alindr».
tem versom orditnr. Jfcai^nidomaa peries: Ibi loqaitur Poeta do mo-
cx Mii» DonnoUls Mas. et Florentino tallartia beminibns^ qoi * Teifai peni*
Dotat et Laoibinnsy ex Paris. et. tas scrotantes abdlta Imo/ plernai»
Ven. meNi^ doamag. Signifirat noiv qae odoris tetri oppolsn neeantor.
Ulam tantum apotbecam ant celtam, Qnid antem isto carmine lisdllnsy
ia qanfervit ant sltnm est plenis va- ^ acrutantar abdlta terrai?* ( sera-
aia fervens mastnm, implerietooca* tantur terrn partes a sole remotas)*
pori gravimimo spiritttf ae4 et viei* tamen CKfanins (bominis jndieinml)
aas aedinm paiteay ia i|vas penetrare ait * abdita aari ' significare alidltnna
potest Et eat veteris elegantlse. anrom ; sed lllad * terrai ' cnm qno
CSeafo ad Qnintom fratreoi: *nee jnngettirf neqneeoim poatbneatnfo
habere poterat adjoncta cublcnla et polerit. FaAcr. Indicem OilnBii ln>
cjnsmodi membra.' PUnius lib. 2* nnlt Faber* Conteatns enim ia aen-
eplst. 17. * dormitoriam membmm.* tra edttione tale qnld agnoscit.
Et qnos addnait O. Fornerins l.Se- 8M iVeane xMm ffiam fam] Ad
lect. 8i« Qood si meminisset derisor bonc locnm illnstrandnm nsnltnm
flle nnper valde direptos et pessimm confert qiiod ait Vitmvlna S. 7. hia
canssB patronns, non fiusas esset ges- verbla : * In pateomm antcm feasio-
tire se sdm, quid esset ' per aolai nibos non est contemnenda mtio:
mambra duci.' Ptrdpen^ nt 5. 60S. sed acnmintbas solertiaqae mngna na^
*£st etlam qooqae, ntl non magno tnralesremmrationesconsiderandm
solia ab igni Aera percipiat calid» qnod babet mnita viriaqne terra in
lervoribos ardor.' MwtuM pereifii se genera. Eit enim» nti reliqMe
mcniAra4lMmM/croidaybypallage,mns- res, ezqoattnor principiia compoai-
Inm ipsum fervidam percipit mein- ta : et primom est ipsa terreaa, bar
bra domns : ant /ervidaf jm» fervore betqae ea hnmore nqom foateia : ilem
mitts infesta et gravia. Gvwi. OAs. caleresy nnde etiam siriphary alnmea,
9.6. Recte mihi seDsmn loci teti- bitnmen naacitnr: aerisqae
gisse masimas Orooovias Tidetnr, immineis,qoi cnm graTeaper iatci-
aed iilnd amstam non satis placet : ad vanla fistnlosa terrs perveninat ad
▼eterem scriptnram magis accedet, fomionem pntcormn, et ibi hominca
al iegas Ai f aam airai6ra doamt peret'^ offaiidnot fodienteis, aatnrali vapore
fU fertida^ ferme^ TmmJU odot frim obtnrant In eorom naribna spiritns
phgm mmetahiUt tnstar. qnoram ver- animaieis; Ita qol non cclerina usdo
boram fere idem sensns est cnm effagiant,ibl Inierimnntnr.' JLmn^.
Gronoviano. * Ferme' vero iuPoe- 808 Henignt abi arge»H\ Si lcga-
ta Bspiiu nsnrpat 5. 849. « H»c mus exepweif ordo verboram et aen-
eademfermemortaliaceraimusesse.' tentia bojoa lod haec eat : deakiae
et fi. 11. * Omnla jam ferme mcrtaU- aoaae vtdtti, qoaleis odorea exapirat
bns esse parata.' et Ibid. S28. « £t scaptesohs nbi, sea In qaa, hominea
celeri ferme pergnnt sic fnlmina lap- anrt atqae argenti venaa seqoantnr,
an.' Hoo. terrss parteis al>ditas ac retrasas
806 ilfae«aM!is <aslar] Qom mae- Ibrra scrutantes? sin m»ptral, uibil
lare possit. qnidam libri, in his Pari. fcpctendnm est M kmm». Im^
T. LUCRBTII CARl DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1075
-MO SMfWtMMla] Ita oniiiet libri, ribns a LncretSo dieltnr ; leiendiiv
•t Pettni. Mnle Lnalnniu : waplff> eit, noo nnn» esse omnlnni metnilD-
inls« Gifnn. mm odorem. nam odor anri igne cn>
AnplMnk] SmftmUmm («ic enim lelmcti, gratns et snavls est : argen*
•eribi debet) Pompeina Festni att tl minns gratns : seris et ferri, spnr*
* ess* locnmy nnde argentnm effodi- cns et tseter. Talels igitnr et singn-
tor» ia Macedonia, a fodiendo dic- lamm fodinarnm odores esse credi-
tnmv* nnm «xdvrfor Orssce ' Ibdere' bile est. Lamb. Nomen generale est,
dicitiir: Idemqnehinic Lncretli yer- materla Ibssiiis scllicet ; vocamnsy
•om prelert. Ut antem notlor slt taTvdsntne; neque hic deThracia'
hnjiis vocabnK origo» «rspteiailii dictn loco cogitaadom, qni sic proprie di<i.
eaty qoasl mnrd^ lAir, I. e. * fossills cebatnr ; est enim, nt dizi, nomen-
mnteria.* mntata est enim aspiratio- generale rm i»rraXh^ sen fodina-
ais nota ia «, ' scapte hnla^' * scapte* ram metallariannD. msimrw ' fodere'
talai' nt In Sf 'sns/ Mp ^snper/ est^lJxif ^materia.' F^ber.
Stc. Cnm hsec olim Ita edldissem, 81S Qnas ftMimnm rcddfltf] Qoam
ae viilgttssiem, Zoilns a medlssenslt, paUidas, et viridels, et easangneis?
et vara gravis anctor ita pronnntia- nt videantnrmortni nmbolare. Xmn^.
vit:MaleLambinns.sententiajndlee 814 VUtd cspui ds^] lUconjoe-
dlgna. Sed andlamos rationem. qnam- tnra dnctns scripsk In libris, dtfU*
^ eaim eentaati «sw dcberemns la qnilmBdam, daiL Gifim.
taati vlri anctorlteta, timw ■miiiuB llmi^ ynm, »c.] Desltiis^os *viar
tlam saam ratkme coafinnat. Ait, magiia,'i.e.necessltas(daramteinm)
* Seaptesnlam esse noamn oppidl fai et servitns (erant enim oiim servi
Hirada.' O acntnm et ingenioenm pmna, dinnnatl ad opas metalli) co«
haarfaem 1 qnasl vero non sint nrbes hibet et continet in tali opere. poet
iaaaawralMles a coaunaaibas aiia- vocem wiagma loterpanctloais aota
vam rerom nomlaibns, qna appella- scrlbeDda est. nam qnod vnlgo ita
tiva appellaat Oraawwtici, oomlna- lcgitnr, Cokibit fm wmgnm wacnrf, pee-
tmt verbi gratla,Carthago,aotcerte catam Cit ab lii, qni non videntcs,.
efns nrbii arx, Bym dicta est, at haac partem altimam veraas aeccssf
teatatnr Vlrg. ^n. 1. 871. <Merca- cst, referri et pertmera ad ea qun se-
tSqae solnm, fhctl de aomine, Byr^ qnontnr, nimlum armganter et coi^
anm.' At * byrsa' eorinm slgnlficat. denter, deleta vera scriptnra, snbstU
Rooia, aomen est nrbls, et vlrels tnernnt verbnm oneare. Sic enim ie.
rporis aignificat Abmtonnm, no- gitur in omnibns libris ▼uig. prmter
est nrbls et herbsi. "Siynpa nr- Venetos antlq« et Parislenids,CiiWM
nt aneoram slgnificat : Antem- «» m^gna «oMrs, plane inepte. Imn^.
aa, Potentia, Clognhim, Albn, La* 816 Ftim^fraa? nccssse cit ffct ^
aa Pompein, Parma, Pedom, indni- tnr, 9fe.] Mamllni, oaeare; pciiime.
tria, Corolcnlom, Capitolnm: alia G^ftm.
sexeeata commemerara poiiom, qnm Necme ai Am ^gilnr] I. e. neociie
«t propria nrbinm, et appeUativa Igltnr cit, nt terra hoi odorei omneii
mat nomiaa. Hoc igltnr Iternm at- eziplKt foras, in apertai et promtai
qae Iteram dico, Zoilo com pecodi- csili partels. Atqoe hac oit iola ooi.
boa Ire paitom josio, sMpfewla ilne nlom avemomm caoia. Imn^
n acHbendnm csse. Lmmb. 818 SU et Aterm} Mnltis iimllibna
Mter] ^Snbter' adverbinm est, collectis prsposit», ez qoibos Inteill-
val snbiatellige, terram. Sed qnod gera licet, varlis e rebos odores adtti,
Uc de Bietallornm et fodlnarnm odo- redlt ad averaa : et ostandil, avemo*
1676 NOT^ VAUIORUM IN
rjim rttioneni in aqaamni, ant terra- Cod. legatnr diHgUj qnae leetio c&r*
rttm odoribus, qu« in auras snrgunt, mpta «•stycnni ▼enia, opinor, acriliaBi
esse poiitani. Lamb, u erigH, vel, nt etiam vnlg o olim tcrU
. 82S Q^a dirigU^ Qnidam Ubri ma- bebant, f* erigU attns. Faber. Dm-
nuBcr. habent, Qua derigit «ttet. Iiane git, deorsom tendit, Oifaniut, at
lectionem, his verbis a me olim indi- te Faber, ^tut non dicitor * deor-
cataro, arripuit Zoilos, sibique more snm tendere,' sed 'de terra tnrgera
sno arrogavit. Lamb, in aura»:' vs. 819. Ipse antem legit»
. Qua derigit e^stua] Ita ex vet. qni* Se erigit: afritur enim de motn ab in»
bnsdani malni. In aliix j dirigit, Oi- ferioribns ad tuperna. Vereor ne hoe
fan. Cum nullnm in toto Latio ex- tit nimit inconsiderate dictnm ; nam
emplum sit hujus 8igni6cationia,ut rh vt. 823. * Avis cteco.correpta veneno
'dirigere' neotrale tit, et id, qnod cadit:' log. igitnr QKadtJv*'
ez Festo detignavit Oifanint, huic ettam plana et pertpicna tnntista
sigiiificationi . non faveat, nt ex No- verba, nt piuribnt iUnttrari neqiie-
tnla I. Scaligeri constare potest, alind ant. Creeck.
ett qnod necetsario qnserendnm «it. 826 Coneiet «tliini].Strabo Hb. !•
Pneterea, si * dertgere/ nti vnlt Oi- de Hlntonio, '£«^«yicr d^ Ar r^r ^mt
£tnlus, eandem significationem faabet ^^ vpiy6iovs ra>hs wdBwn fy/paav.
ac rh deorsnm tendere, nnllam can- Qnalit antem tit itte ^tnt eonjiei|t
tam dicere potest qnin imperitittime e 4. 1017. ' Vixad te redennt permeti
lecerit, qui hnic loco illam convenire corporis tpttn.' Creech,
poste existimarit. Nam de Virgilio . 827 FmCTi w/wrfWt] Sic legendnm
qnod ait, ubi tandem ? (not certe aU- ett. ceeidere autem avet scllicet. nam
qnando Virgilinm non indiUgenter le- mntat nnmeram, cnm antecedat toz
gimus;) an in /En. II. 654. * Spicnla ' alet ' numeri tinguL Sic oontrm
conversa fugientia dirigit arcu V An apnd Homer. 'I\. p. 76. cnm nnaMTM
in 10. 140. * Vulnera dirigere et ca- mnltitudinis pnepositnt ettet, . tn^
lamot arroare veneno ?' An, ut plus jnnctnt est tingnlarit : ol 8' itkeyeami
uno loco (£n. 1.405.6.162.) legi- 'Avafd(<ri7cdnrrMri8eyc^i^imi,^'ix^-
tnr : * Huc dirige cnrsnm ?' Nemi- Oai fAAA^, % 'AxiA^ &c. Lamb.
nem certe videre me, ant legere, me- • 828 Vita vomenda] Vita amitteiiday
mini, qni in iis locis rh ' dirigere ' ac- anima efflanda, tralatio ett. Lamb.
dperet pro, deorsnm tendere. Dein . 880 Fit quopUf at iaterdam] Poteat
non mediocrit otcitantiae ett ita lo« etiam fieri (inqnit Lucretiiit) nt- 1^-
cnm hnnc Lncretii explicare, cum ret ritnt ex avernis efflatnsy aera inter
tpsa prr se se clarissime ostendat, agi aveis et terram^ interpositnm diaii^
de motn ab inferioribns ad siiperaa, veat, ac disf ntiat, et ita totnm iUnd
Bon contra, nt ille plane ridicnle spatium inane reliaqnatnr. qno Hct»
existimavit. Sed mihi credi nolini, aves in eo inani spatlo volare conav-
Lucretint ipte paucis aute versibns tes, non habentes jam nbi nitantnr,
vt. 819. idem qnod dico, dixerat: delabuntnr in terramy antin.aqoam:
' Sic et avema loca alitibnt snmmit- eoderoquetemporeyqniaaerem,qQem
tere debent Mortiferam vim, dc ter^ dncanty non babent, exttingaantnr
ra qu9 turgit in aurat.' Vides * som- atqoe intereant. 8ed qood effieit
mittere/ qnod in altnm toUere ett : terrae aettnt, et ingent haUtnty idam
tiim illa roortifera vis * turgit in au- potest efficere etiam mnltonuB homi-
ras :' minim itaqne, si, ut voluit bi- iinro vox magnis lateribus profnsa.
fanios, deorsum tenderet, qnse snr- qnod tettator Plntarchnt io T. Fla-
gat scilicet. Oaaroobrem cum in Ms. minio : ubi narrat, Macedonibnt a
T. LUCRETll CARI DK RBRUM NAT. LIB. VI. 1G77
Ftaiiiiiiio deTietis, cam pfKco Corin-
tkios, Locrot, PlweeiiseiSy EulKeos,
ncMalofty ceCeros, liberos et a vecti*
galibna pensitandis immanein in sta-
dlo declaruset, tantnm clamorem
Omcorom, imperatori Rom. gratias
agenliam, atqoe inter se gratnlan-
tfaim, faisjie, nt conri interea e regi-
one atadii Tolantes in mediam thea-
tram exanimes deciderint. cnjns rei
eonaam confert PJntarchas vel in
aSiem discissmn : qnia, cnm mnltaa
damor et magnus profimditnr, dissi-
pata» ac distractut aer ▼olantibas
avibasy abi nitantnr atqne insiatant,
pr«bere non potest ; ita fit, nt deci-
dant: vel in ictnm ac plagam a cla-
Bore incassam : qaa qaasi transver-
beratSB exanimantnr: Tel in aiiris
eircaiiiactionem et qaasi vorticem,
qnalis in aqnis et mari ezsittere so-
let, salo qnodam vim et impetnm de-
inlefro assamente, et amplificato.
8S4 Pemumim nin» taaats] Nat-
qnam niti poMont, aere discnsso.
ioone enim nnlU rei snbsbtit al.
pimMra». vel, fnutra nitantnr pen-
nis. JLaM^.
8S6 Coaaataa] Conatna. MMnb,
UMmfi9\ A dexira et Iftva. JMmh,
Prtdtfor] 8ic repooni, quattnor co-
dices manntcriptos secntnt: in hit
Vaticannm et Memmiannm. tic sn-
pia ntnrparit: Tt. 562. 'IncHnata
mlnent in eandem prodita partem :'
et panllo pott, vt. 6M. 'rernroqne
aeqnatur prodtta tmnma.' hmb,
Ita (pndUmr) vet. libri. Vnlg. perdt.
lar. CKfan.
8S6 Hic M otclori mtipnnmf\ Pom-
peii Festi tettimoaiam atqae aaeto-
ritatem tecatut, tic excodendnm cn*
nTi : qni in Terbo •' nictari ' profert
faanc vertam,'docetqae ' niclare ' ette
ocalorom et alioram membrorom nitu
tftpe aliqnid conari, nt jam ante ex
eoretiilimnt top. Non celabo lec-
toremtamen, in omnibat librit ma-
nateripttt et vnlgaiit, qoot quidem
viderim, legi tti»iri. qaam tcriptn-
ram ti qnit magit probabit, non valde
repngnabo : qnin, nisi me niovistet
Fetti aactoritat, otxart retinnissem.
Est enim verbum a niteodo dednc-
tnm : qaod * hnic loco magnopere
convenit. nam et snpra tertio abbinc
▼ersn ' nisnm pennarnm ' dixit : et
Virg. JEn. 4. 26^. sic lociittts ett,
*Hic primam paribut nitent Cylle-
nint alit .Constitit.' LanA, Sic (iVtx-
ori ntqmeuni) omnes libri. Festos ta-
men : otctoni. Vide Indicem ; et snp.
4. 609. Gt/nt. Nidort legerat Fet-
tnt ; ted hand dnbie legendnm atjB-
ori, nt aiibi pattim, qnod et optime
vidit interpret. Fuber,
8S7 /a ierriM dMn\ Sic lego ex
▼et. librit. M amllat, et volg. ni t«r-
fom. Oifan.
838 JaeenUB] Qnomodo ' jacentea '
dici poMunt, ti femntur per inane ?
jacent, qaia nictare teu nixari mem-
brit neqnennt : et qnia pennat expll-
care atque agitare non poMunt : vel
potiut, qnia, tanquam cbrpora inani-
ma, deortum fenintnr, neqne vel in
hanc, vel in illam partem moveri ala*
mm adjumento poMunt, et, nbi tei-
ram oactte fuerint, jacebunt immo-
bilet. Lamb,
8S9 DUpergfnd aataias, 4*.] Disti-
pant aniroM per omneit corporit
meatnt. Lamh,
Per Moto «orpertf] Sic 3. 702.
' Ditpertitiir enim per cavlat corpo-
ritomnis.' Lam6.
840 Frigidier perro, tfc.] Lncre-
tiana htec quidem ratio, qnamobrem
pntcoram aquat settate tint frigidi-
oret, hieme calidiorM, valde proba-
bilit et natnralit etL- Sed Aristot.
diceret id 6eri 9iik rV dantvwpUrreiev»
Alii, qnia aer hieme frigidnt Mt,
asttate calidut : cnm qno aqua com-
parata, hieme quidem calida, settate
▼ero frigida videlnr. qnemadmodnm
cnm calidioret irquo tomus, callda
tactn, nobit videntur frigida, et con-
tra: itemqoe in balneo -meientilMis
167B MOTiB VARIORUM IN
nritia friglda Tidelvr. M . TulU ean- «OBcveteMido esipriaiCt t. e. pmt
dem fere, atqee Lncretins, ratiooefli preMioaem eaiiiut m paiooa
afiert, nt jam dicam. JLaai^ Mnlu caloris qaae in ie contloot. M. ToU.
videnUr adeo homanis attlHii accom- itb S. de K. IX es •eateotia Stoieo-
modaU, nt benifnam qnandam pro- mm, eandem lero qoam liooflii,
videntlam deoMmstreBt : Itatempore rationem affert hit verbuj *Omooi
matiro aqna in pnteis frigida ett, i^itnr mnndi partes (Uagaai anloai
nnde istins tempestatis calor tem- maxiaiaft) eolore faltm anadaeotor-:
poretor: bybemo antem callda, qna ^nod primow in terrm oatnra por»
mfici partter ot racreari posaimns. ipid potcat, Nam et lepidnm oe»-
Ifttom vero difficnltatem vas. 8. amo- ffieta alqne triln elici Ignem vid^
litnr LncretiuB, nam in natate terne maa : et receoti fooHoao torram fn-
snperficie a aolis mrefacta semina mare colentem: atqne etiam ox p»-
ignii qnm in terra continentiir in tekjngibna aqnam eididam trabl» et
aerem emmpnnt, hyberao aaUm firi- id uaaame hibeniii fieri teupojibBi,
gore oooitricta, in puteoi exprimno- qnod m^goa vis Urrm caveraia co»-
tnry atqne inde tepor aqom. Crtech, tineator calorii, eaqne hiemo tit 4e»*
841 Ran§eU ^md] lU legendnm ex iiory ob eamqae caoiam calorem ia-
veteribni, et inf. * Et rarefecit/ dec. aitom in terrii oontiaeat arctiaak'
Gifon. Sic ciie legendnm, non arei» Atqne hnjni loci facU amitio me
cUf declarat venui ille inf. 870. admooet eoram, qam ibidem paacii
^Etrarefecitcalidomiicentevapore^' post verbii eeqaiiiilar* ibt: 'Ipoc
-haiieqooqne euendationem «ihi ad- vero aer, qni.natiura ett moximeiii-
icripiit Zmliii. Xam6. Ita et iaf. vi. gidoi/ &c. In eo igitor loco mrnuai
801. * Nimirom terra magii qnod mo repooerey ia ea odiUoae Gieaio-
Rara tenet/ dcc. Asr. nii, cni pmAii .aano U85. ' qoi aa-
848 Vttpori»] Calorii. Lam6. Ura eitmaxime bumidiia/ dce. Qaod
84S Afftcia cahrei Sic rrpoini, io- non oportnit. namtamelii hoc vemm
oatnifidem trinm lib. mnnuicr. ae* sit, aerem oiio maaime. liinnidBm»
qne dobinm eit, qoin ita legi debeat, pr»iertim es iententia Aiiitotelii,
et mlgata icriptnra, effata odore, iit tamen, cnm hic tractel Cioem Sloi-
mjfcienda : qnam ita interpreUntor, oorom ieateatiam et Stoiei dimBt,
apoliaU et orbata calore, cnm hmc aerem eiio frigldiiiimnm, ut relert
iententia pugnet cnm Lncretii ver- Diogenes Laertioi, nihil eat lo CSko-
bls et icnMi, qnippe qui panllo ante roiie motandnm. Fefellit aMt, m dhd,
dixit, ' Raroicit qnia terra calore.' qnod Ariitoteki a Zenone diiaealit
' afiecta ' aotem * calore.' i. e. a iole ac diicrepat. Xoai^.
calefacta. Lamb. Ita recte Larobi- 847 Exprimai ta fuicac^ Sf€.i Sor-
nni, ex veteribas ; agit enim de vioi ad Virg. Georg. 4. 61. < QmaA
miUte. In aliii, ^«to. Ita varia- inpereit, nbi pnlum hjeaiem aol
tnm iup. Gifan. Via. Bolis radili aureui egit Sub terraiy aeiimiiqne
calefacta : Lambinui. Addit Pajmi, mitiva Ince rednait/ iu icribit^ ' 8o-
Ideo aqna ia pnteii hyeme fit calida, cnndnm phyiiooi, qni dicunt, qao
^oia terra affecta calore caleiacit temporehichyemieit^mautem
oam iubter. Qoa explicatione nihil aub terriij: et veria viee, enm hic
nnqnam itnpidiui. Creeek, siUiy iUic hyemem. (luod otiam
846 Frigare qwm prmiUr, ^e.] I. Lucretiui exequilnr, ot trahit in ar-
e. cnm antem terra frtgore compri- gumentnm pntealem aqoam» qa»
mitor et contrahiUr, et quaii ooo- miUte frigidtiiiroa eit ; hyeme voro
^eroicity fit icitioet» nt coenndo et calidiisima.' De Carioo Impoialoro
T. LUORBTII OARI DB RBRVV NAT. LIB. VI. 1679
.•feat Vofilseiit» In vlU ejmdem, «r* emleicit : a Tespera porro eelldior flt
Hotum qooddancjoi dictun refert: io horas usqne ad mediam nociem:
'ihiiun bjemi» tempore «d qnendam qno tempore calidinftima est: ame-
Jocani venistet, in quo fons erat aqna dia nocte aiitem sensim refrlgeseit
tiertepida» nt solet per hyemem nar magls ae magis: etmane jam friglda
tamliter, eaqne In pbcipa nsns esset, est, meridie porro frigidissima.' De
4liuase balneatoribus fertnr: Aquam eodem Antigonns hlstoriamm adml-
nilii mnliebrem praparatls.' JEIee. rabil. ffuMryivyp, his verbls: rOif 9 hf
B48 £ise afmd AmmoiM fmam\ In "kf^um uifnfimit^ K4y» *Afiirr«rl\i|, r)^
qnibnadam Ubris, Ett; ut subintelli- /tiif ifiJou yt pofLfo/ti^, fUirmf fA^p nm-'
gntnr, fm; ibid. btee. Oifan. Sic Hki mt iuaii/tfipim$ ylyyta^at 9^ii^.
bnbent lib. mannscr. Tett. et Memm. U9w^ luX Mkns inBeanpti «p^oAXtfr.
«t Bertia. alii, Eat apatf, Ac, men- |. «. * Eomm fontinm, qni snnt apud
dose. <JnpiterAmmon' antem, qnl Hammonem, dieere Aristotelem, fon-
«omntna pingebntnr et fingebatnr, tem enm, qni solls esse existimatnr,
ab arena dletns est, qnam l^fv .mediis noctibns et meridie calidum
Onecl vocant, qnia locns, in qno co- fieri: matntino autem et serotino
litnr, nndiqne desertns, et aridns, et tempom frlgidnm, tanqnam glaciem.'
nrealscoopertns est. de qno, et de De hoc eodem sic Plin. 9. lOS. < Jo-
4ioc tetelege Arriannm tib. 9. et Q. ^ Hammonis fons interdin frigidns,
Cnfftinm llb. 4. Sicantemdefonte noctibns fenret.' de eodem Mela 1.
Cortins : * Est etiam aiind Hammo- 8. Lflin6. Quod si in omnibns potels
•ab iienins: in medio babet fontem, non sit divina virtns, at praesenn est
«nqonm sollsTOcant: snb Incis ortum -in fonte apnd Joris Ammonis iannm,
tqiida mnnat : medlo die, cnm vehe- de qno Cortins 4. 7. * Ammonis
rmenllsslmns est calor, frigida eadem nemns/ &c. At hoc qnoqne frastra
dnity teelliiato In Tosperam, calesclt : *^dictnm, qnamyis enim Utl errant, qui
-iBedln ooele fervidn exaistnat, qno- t^ansam referant ad solem snbter ter-
•qne propins nox ▼erglt ad Incem, ras positnm, et per totins teilnris
mnltnmexnoctamocaloradecrescit, crass» corpns cslefacientem istas
4ionec snb ipsnm diei ortnm astnmto aqnas tss. 11. dici tamen potest vss.
•tnmpora langnescat.' de eodem sic 19. qnod terra frlgore noctnmo
Arrinnns: Xol winfh M i^^rw Maxn compressa Yelnti elidat, sive expri-
oMf n Imkiiw Taftir «iryaSr, 8m 4aa«i mat, transmittatqne in aqnam ignls
»ir 7l|f krUfxpwuf* ^ iikwykf itmnnififi^ semina, unde et aqna incalescat: ca-
tlwxM' 'B^ rfwnvUmp •ra ml IfnTiaA- lore rero dlnmo laxata eadem semlna
Asr AfyAy rfor ifvxpiianva' iyiOdw^ ▼elnti resorbeat, nnde multnm ez
inat M rau ^ftlsv if kawipany Btpfi^fpap* noctnrao calore decrescit Pra-
mA M t(|s iavipus fn Btpii/irtpap ian terea, ista aqna, qntt ex ignis seminf-
M ftiaa$ rkt aiterar ftiama md mrrAr bns propter aerem tempore noctnrao
Inmv $§pftiTafraa* M M fiiamp nw- frigidum repressis efficitnr callda,
Hta f^ixf^at ia rifyi* jcal tJbr» tfoxP^ eTadat deinceps frtgida diurno tem-
-4Sh ^l» i^wxfirarap M Kork fiaaiifi^ pore, radiis solis ita aquam penraden-
'0pim, I. e. *Et fbns ex eo oritnr tibns, et rarefacientibnt, ntlibemm
-aolla hk ra ceteris fontlbns qnl ex lisseminibnsexitominaaremfaclant:
<tem exslstnnt, simlHs: nam meri- qnippe radii solis ita glaeiem dissol-
>die aqna frlglda est, sl qnis eam gns- Tunt, ut dimittantnr leves stipulse, et
taverit, et mnlto niagis, sl qnis atti- ejnsmodt alia qnc constricta tene-
gerit, ita nt frigidioresse non posslt : bantnr. tss. 5. Creccfc.
iadiBaate aatem ia vesperam sole» Ml RapHml Celerlter, nt san>e
1680
NOTiB VARIOBUM IN
alias. Idmb,
852 TerribUi] Noctis caliginem
' tembilem' dixit, qnia tenebne ter-
rorem iocutiont. vide anpra, qaas
annotata snnt ad illnm locnm 2. 54.
' Nam velnti pneri trepidant, atqne
omnia cscis In tenebrin/ Ac. Lamb.
854 Quippe ubi $ol nndnm] Qnidam
vnlgati, udum; maie. Gifim. Argn-
mentnm est a majori. Si so) non po-
tmt nndam et apertnm aqnv corpns
snia radiis snperne calefacere;
qnanto minns qneat, terra opposita,
infeme calidum reddere i nudum an*
tem legi debet, non, nt in qnibnsdam
voh^atis, ndaim. qnod arripnit Zoilna,
aibiqne arrogavit. Lamb,
857 Tam eraiao eorpore] Ita etiam
in nostris Ubris. In aliis, croMsi eor»
pori», Gifan. Sic habent dno lib.
roanuscr. et nonnnlli vnlg. in his Pa-
risienses. ceteri tam eratsi eorpori',
ntraqne lectio probabilis est. Lamb.
TVrroai] ' Snbter terram tam cras-
00 corpore.' i. e. tam deosam et
apassam. Lamb,
858 CaUdo ooeiare vaport] I. e. ca»
lore temperare, et calefacere. Tra-
latio. alii libri iiabent calido oatiare
vapore, qnam lectionem non probo.
▼erumtamen judicet lector. Lamb,
Vet. qnidam libri, faltar« vapore ; et,
waportm, Gif,
860 Iminuare] 'Eyc^TirnaoM, intro-
mittere. Lamb,
861 Nimirum terra magi» quod Rara
ienet] Sic Lambinn«; pneclare : qnod
et libris nostris confirmatur. G^on.
Hnnc etiam locnm valde o0ar6xm
(nisi me animus fallit) restituL
Nam cnm ex libris alii haberent
ParM tenet^ni Parisienses; alii Pnra,
Qt Veneti recentiores, et Florent. et
Basil. alii Par tenet, ut cod. Mem-
mianns; alii Para tenet^ nt Vatic. et
Bertin. mibique ex hac varietate
acripturae mendi suapicio esset injec-
ta, et jam antea hojns loci sententia
noii satis explicata videretur ; ex an-
tiqna scriptnra Para tenet^ feci Rara
tenei; cnjns seoteDtia est in priNnpts.
hoc enim dicity eam lerram, qnm
hnnc fontem circnmplectitur, eaae
rariorem cetera terra, multaqoe if-
nis semina in se contioere: atqne
bapc ignis semina idcirco aqoae cor-
pori esse vicina. Itaque ooctnnso
frigore hanc terram compressem et
contractam, quae alioqni sua natora
rara est, ignis semioa in sc ioclnao
in footem ezprimere, qolbns fooa
concalescat. Hanc emeodatiooem
probatZoilns, mihiqne, qnod ab co
raro ndmodum fit, et invite» reddity
ac rescribit. Debnerat polins sibi
adscribere, nt sibi constaret. Lamb^
^iqnid io lodice mooet Gifanioa qnod
prmtermitti haud deceat; *ienare/
inqnit, aomitnr pro esse, halutafey
iocolere, absolote. Papsl onde-iat-
h«cP Qnis ooqaam io Latio ito loco-
tna est? nemo» loterim qnid erat
facilius qnam locum hnnc recte ex-
ponere, et ita recte nt nnnqnam eo
confugiendum eoset? Ipaa enim vofw
bomm seriea rem ezpeditam dabaty
qnoi sic habet : ' Nimirom qnod terra
magis rara tenet hnnc fontem eir*
cnm,'seQ,circumamplectitar. Videa,
Lector, quo cum homine tibi rea sit.
Cetenim hujus loci emendoti glorta
Lambino debetnr. Faber, 'Por-
thenice' Vossii *terram virgioem/
qnasiraro et teoat corporcy aigoifica-
ret. Sed * terra virgo' LaL noodom
arato. Vide snp. vs. 841. JEfoo.
868 Quee eahdum fammi e^pim ime-
ium] Ita ez Beda scripsiy iibris re-
pagnantibus. In qnibosdam eat:
laiicie, Sed boc non duUto, qnin ez
ignoratione nameromm irrepaerit.
G^on. iaad. priori.
868 Qum eaUdum /aeimU taiieia fac-
ium aique eaporem] I. e. qoae faeinat
nt hujus fontis aqna sit tactn et foa-
tatn calida : quod est cooaeotanenm
cnm iis qnae panllo ante ez Arriano
retnli. Cam ioitio fecntoa esaem
lectionem valgatam, qnse talis est,
Qum oaUdum /meiumitMieiai^amnat-
T. 1.UCRBTI1 GARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 16S1
9«e $op9rem (qQan et nonc retioeo) oW(iif,niAntiftcr. aateniiionmi11ia6or-
hme annotaram. Sic habent libri ius: qa» vitiosa scriptnra fortasse
omnes, qnos quidem viderim : sed confirmat Florentinam. Lamh.
Bedalegit hoc loco, QuaeaUdum/a' 871 Runuain antiqua», tfc,'] Ordo
eumi oqmB iaetumj ifc, docens, ▼oca- est: Primordia igois redeunt in an-
lem, alioqui brevem, quas littera q tiqnaa sedeis, nempe in terram.
jnncta enm Tocali v, et deinceps qua- Lamb.
libet alia vocali exciperetur, prodnci 874 Pneierea »oU$] Aliam rationera
lieere, ut hic a Lncretio prodncitur. affert. Lamb,
H»c igitnr olim adscripseram : qnSB 875 /n luei] In luce. Lamb,
arripnit Zoilos, neque mibi indicii /a2Mce]Itaconjectttraductasscrip-
prftminm ant gratiam persolvit, ut >i* In aliis: lueem. Gifao. At ega
aec aiiarnm innnmerabilinm emenda- omnibns conjectnris probam Mss. et
tionnm et scripturarnm veteram. Macrobii 6. 4. praefero lectionem.
Nonc Igitor ego banc scripturam vin- Vide qnae sup. ad vs. 712. * Nilns in
dico ac repeto. boc primnm. deinde, aestatem crescit,' &c. Hav.
quod Bedadicitainhac voce 'aqae' • Abasiu] Soiis, quem ' «stam tre-
ene longnm, ignoscant mihi Beds mnlum ' dicit, ex eo quod In aqua
manes : non est ita. sed vox ' aqnap,' tremula tremere ipse quoqne videa-
qnae natura sna dissyliaba est, per tur. Lamb,
9uupmrw trinm fit syllabarom, ita nt 876 Propierea JU uii qua] Profert
* aqo»* sit anapaestus : qnemadmo- bnnc versum cnm duobus deincepa
dnm 'relliqiio' sup. lib. 1. etlib. 4. sequentibns Prisciamis, sed duos
' relliqiias,' facta sunt qnattnor sylla- proximos panllo aliter, quam ynl-
barnm. Sed quid si dicamus, Zaltcts go leguntnr, ut jam dicemus. Lam6.
scriptnro esse a Lncretio, et aqua 877 Quaei $ape gelum] Libri vulg..
natum esse ex annotatione ? Judicet fere omnes praeter Parisienseis et
tgitur lector. Lam6. Ita omnes vet. Venetos antiq. habent eum eape ge»
Beda, aquet, Vide * Aqua,' in Indice. 2am: mannscr. tres, fvasi «spe gelvm,
Gifan* in ed. poti. quibnscnm congrnnnt Paris. et Vene-
Atque aaporem] Multi codd. legunt ti antiq. quo modo legit etP riscian..
roporm, quod ex vs. 858. ' Perco- alii scripti, partim ^ta aape gelum^
qnere homorem et calido sociare va- partim quin sape gelum: qnod postre-
pori/ videtur esse natnm ; at vero mum, nt omnium optimnm, olim se*
calidnm laticis vaporera sine tactu cotns eram : qnamquam illud eum
deprehendere non possomns ; pratfero eape gelum, non improbaram : nnnc
itaqoe saporem. Hav. scripturam antiqnam omnibus ante-
860 Terram dimovii] Melius «m- pono. quasi autem, i. e. quemadmo-
hram dimovii. Ita enim sappe Poe- dum. Sic snp. 2. 652. 'Sed quast
tar: Virg. ^n. 4. 6. ' Hnmaniem- naufragiis,' &c. Jam 'gelum' per*
que Aurora polo dimoverat umbrani.' spicne bic nentrius generis est :
Snp. vs. 864. ' Terram nox obruit qnamvis Nonius Marcel. in ordine
nmbrjs :' In vs. 870. * £t rarefecit.' vocnm, quae initiuni capiunt a littera
snbintel. terram. Creeeh. G, ponat * gelu ' nentrum nionopto-
O^oWms] Hoc malui cnm Marnllo, ton, et gelu% li, lo, masculinnm.
consentientibus libris qnibusdam. In quemadmodum supra retiilinins boc
aliis,o6orti«. Gifan. in ed. pr. eod. lib. vs. 206. « Adsiduusque geU
Obortis] Ita vel. omnes. Mariillus, casiis,' &c. non commemoraos etiam
oboriuBf at vulg. Cui bono ? Gi/an. * gelum, li,' neutruiii. Ideni in ca-
in ed. poei. Cod. Florent. babcnt pite de motata decliaatione,.ubi ver-
Delpk. ei Var. Clae. Lueret. 5 O
1682
KOTiK VARIORUM IN
snm itlani profert, ' Assldousqoc ge-
n/ &c. nitailo magis. Sic eiiim ilte :
* Gelu ars monoptotoii esse vult :
eontra ientit auctoritas. Lucret. 6.
2M. * Adsiduusque geli casus morta-
Kfnis anfeft.' Idem 6. 1«5. * Deniqoe
saepe geli moltos fragor, atqoe rulna.' '
Lamb. Sic ex vet. Kbris restitoi.
Quarif i. e. qoemadmodum. Qnidam
libri, eum. Alli, gum. Alli, qida.
OraDia mendose ; ut etiam alto loeo.
Gifan. Recte Lamb. * gelum ' neu-
trius dicit esse gcneris ; nt enim pro
* cornn ' veteres * comus ' non tantnm,
aed ct 'comum' dixeruot; ita pro
* geln ' quoqoe reperitur * getes ' et
« gelom,' de qnibns vide docte (pro
more) disputantem Oer. Joh. Voss.
de Arte Oramm. 2. 17. pag. 830.
331. qui ibidem pro ' relaxat ' lial>et
* Kmittit.' qood tamen alibl non tn-
▼eifio.' Hav.
878 MUtiQ Sic legitnr apvd Pris-
ciannm, et ita babent codiced Veneti
antiquiores, et Parisienses, et tres
mannscr. Memmiairas afttcm Mufit,
qnod depravatom esse ex recto mittit,
vel csecns videat : * mittit ' antem po*
sitttm pro dinrittit, seu omittit. nam
ceteri libri vnlg. babent Mufai, meo-
dose. JLaiub,
Neruotque rtlaxat] Ita restitni ex
vestigiis vetemm codicom. Volg.
nados. Oifan.
Nod9»que relaxtd] Sic legltor etiam
apiMl Prisc. et ita babent omnes fere
lib. vnlg. prseter Ald. antiq. in qiiib.
legitnr nowuque relaxat, et ita scrlp-
tnni esl in membrana Vatieana : in
dnobns aliis libris mann^cr. renasquey
qutbusenm eonsentinnt libri Floren-
tini : in Memraiano, nubo$que. qn»
^riptnrse omnes sine dubio snnt
rmrruptae, nisi forte probanda sit
wcriptnra, venamiue reiaxai. Nam
qnod Tliraso legendnm censet nervos*
que relaxaty miiras plaret. Lamh. Oi-
fnn. in Ind. anironm alibi liabebat,
cnm hoc loco nervoe legebat. Faher,
Hor. Bpist. 1.3. 3. ' Hebritsqne ni-
▼ali compeda vinctns.' CrvMft-
879 PriiUu» ut e^am /•na] TalU
fons est iu Epiro, Bon loiige a Dodo*
n»i Jovfs ten^ilo, ot testatnr Mela
lib. S. his verbis : * Et fons ideo ai
qiiod, com sit frigidot, et im
faeeis, sicnt ceteri, exatiiigiiat, obi
sine igne procnl admoveotary aocen-
dit.' de eodem fonte Plin. S. m.
* In Dodone Jovit fona cnm ait gdi-
diis, et immersas faceia eutiDgoaty
siexstiBCtm admoveanfrHr, acccDdit.
Idem meridie semper defieit : ^oa de
cansa anapaoomeoon voe«nt.' Aaiti*
gonns liistoriarnm admirabiliom col-
lectione, fiepi Z% tV *A9afu»ia9 lc^
cImu PVfHpSif, A» J iV Kphrn^ vk f^
8S«p fx^ &4>opror *» innCF^ ^ «• ir
hrepegt odrov, eepfuJrw^ idof ^ m
^ffiyaaw, ^ 4aXo n rchf roio6rmf itpo^e»
riytcff, furk ^Aoy^r nakaem. i. e. « Clr-
ca Athamaniam anlem (i. e. Thetsa-
Ham)templum esse nympbaromy ia
qno fontem esse, cnjns aqoa com sit
frigidissima, qnicqnid tamen soper
eam aqoam posneris, calefieri : qnod
81 qois stipnlam, aot ligaom aridnm,
aut alind qnippiam tale admoverit,
id flaaima eoncepta statim ocoeadi.'
Lamb. In Epiro. PUn. Vide enMiiao
Physiologiam p. 1^9. et qnod alibi
dlxit Vir Maximos de fimte Qratian-
opelitano. Faber. Postqiiam ostni-
dit in Jovis Ammonis fonte nrliil ad«
mirabile esse aot rfivinnm, jam vss.
27. Jovis Oodonari fotttem, Jovi
ubique infesins, attiogit. * In jyo*
done antera foos, cnm stt gelidns, et
immersas faces extmguat, si extinct»
adraoveantnr, accendit.' PIi«.2. 109.
Niniinm qnoniam snnt in ipsa aqna,
vel terra isti aqn« snbfecta, mnlta
Ignis semhia, qun ex aqna ernrapen-
tia corpori inflammablti vic. stnppe
ant ted« reeenter extinctse adhc-
rent, et acccndant : neqne magis in-
credibile seminn ignis per fbntem
ernmpere, qoam aqnae dnlcis acatori-
ginfm per medium maris erirf; et
■stpissime videnms tedas recenter ex-
t: LUCRKTII CARt DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1683
tinttis aceendl, atite<)uani ipsnm ig- thiifta, fofas Syractisanus, in qno red-
nem, ad qaem admoventiir, attige- dnnturjactaih Alplicum.' Ciim his
rlnt. Creech, Plinianif corigmnnt illa qna>. refert
884 Dt tenaque neeente e^] Etiam Antigonns tirtop, ro^So^. &vvay(oyg
Arist. 1. 8. fUTt»p, testatur in terra his verbis : 'Apr^Mroy 8i r^ ip 2t/fKi-
▼im ignis inesse, his verbls : EM 9^ Ko6<reus, &<nttp ol konrol ^oo-i, koQ, nfySa-
vaAXaxoG Kp^i^tu ical ptC/iara iroTafia» pos^ tV '"^tA^ ^X*^ ^* ^^^ ^'^^ ^^
woPToBawobf fx^a xyfta^, iif wdiToMf *ti\la9 'AX^iot/. Atb «al raSi 'bxv^irt-
ofndmloy r^p iwvtrav ^ iyytP0fi4vriv kaus ^fUpatSf tra» iv r^ xorafjL^ hro»
96mfU0 inpis* kaiOfihrn yhp ^ yrjf rf ir\6vwn rOif Bufidrw rhs KotXids, db ka-
fuiXXaf luSl ^w xtarrodairhs kafifidywt $aphf that r^y iv ^SoreXf^ Kpfynfii>, &AX2
fup^ aa2 xpottSy jcal xufjJS^, i. e. ' Snnt /W<V M<p, ^T^rl 9i jcal ^i^iTtr tot^ ds rW
antem mnhls locis fontes et fluTit 'AX^iby ififiXrfMraM, ^ iKtivif ^ayrivat,
0 mtils generis saporibna preditl : I. e. ' Arethusam antem, qusfc cst Sy-
quomm omninm cansa, ei, qus inest racn^s, fonteni snnm habere ex Al-
ant ihnasdtnr in terra, ignis potes- pheo, nt et alii, et Pindarus ait.
tati adscribenda est : terra enlm Quocirca et diebus Olympicis, cnm
^nm urittir, magis et hiintis omnis In fluvio lavant hostiamm immolata-
^eneris formas et coloram et sapo- rnm ventres, non es^se slDcerurti fon-
rnm snmit.' Lmh, tem qni est in Sicilia, led fimb et
885 Per totum emuurgere fonUm'] stercore manare. Ait antem et phia-
8tc hal>ent bitrnes lib. et maunscr. lamaKquando iu Atpheum jactam,in
et vnlg. prsMer Lugdunenseis in Arethnsa visam esse.' Hnc pertinet
qnibns legitnr coniisterefontem, Lamb. niud Virg. Ecl. 10. 4. ' Si6 tibi, cnm
889 CanciHari] Cogi, Congregari. fluctns subter labere Sicanbs, Doris
Litmb, amara suam non intermf sceat nndam.'
800 Qaod gauis] Cujns generis. tamb.
Lamb, Quod genut endo mari sptraf /on»
Endo mari] 1. e. in mari. secuttfs dulci» aquai ; Qui ecaiit, ^c.] Maia
antem snm codicem Memm. hittt distinctio est, quie ita restituenila :
etiam legere /iul« maft; nt snp. 9. Quod genue endo mari epirai fon»; dul^
1095. ^Ohis habere profund! Indn ch aifuai Qui eeatit, ut alibi, 'Terra
manu validas potis est moderaMter tcalit ferariim.' F«6er. 1n Eihend,
habenas V ad qttem locum de praspo- Sic enim distinguendum omnino esse,
sitionre < endo* et ^ indn' p1nra. Non atibi monnl. Illnd ahtem < spirat' de
enim iis aAsentimtfr, qut indu ejichmt fonte andacius t^ideri queat, et poMre
e civitate Romana. Sfc sup. 8. TlO. dHhyramblcom : sed tamen dfcimns,
'Qnrppe ubi prlma perit, alioque est ' vivas lucernas,' < aqnam vivam,'
altera nata Endo statn,' &c. vul- ^aqnacnrrit,'Uqnassaliente8,'*maro
gata autem lectio Inde mari, corrapta toortnum,' * vivnm fbntem,' * vlvnm
et vidosa est. JLam6. Ita («ndo morj) saxum,' {"i^poy, &c. Cumqnefnter-
iret. qnidam;recte vnlg. «ide. 8np.4. dom «spirare' pro vivere ponatrrr,
776. Gifan. fainc factnm nt Lncretins dixerit,
foiM,daZci#fl9«ar|ForU8sent Are- 'fons spirat.' Faber in NotU. Ita
thu»a : qnft tamen non in mari, sed omnes ediderant, qnasi sanns forfet
Iniosnlaest. M.Toli. dcsignis^^In tste versus, neque medico egeret:
liac insnla extrcma est fons aqoae at si endo mari legatnr, qno referen-
ffnTcls, cdi nomen Arethusa cst.' d& sunt istae voces vs. 89^. ' Multis
Fnn. 2. t03. 'Qnidam foutes edlor afiis regionibns?' Nam et < mifltae
fliarris ipsa Mbetflit ^ada, stcut Afe- fstc alhe regionies' snnt eKdo moH,
1684 NOTiE VARIORUM IN
Legatnr if^itnr Aradiua fon»^ de quo nns infersns e ncapha aqnaria de-
Strabo in libro Geogr. 16. Ita enini niittitnr, plumbrnsi, ore lato, in an-
tcripsit Lncretius, et voces htx tn gUKtnm fnndu coacto: is fnndnA me-
mttrif siTe endo mart, ad marginem diocre foramen kabet, cni fistnla ex
CodLcis adnotatflB taodem in versum corio (sive ntncolum dicere main*
ipsnm irrepserunt. Creeck, Plns «• rans) adstricta e»t,qn8e aqnam e fnn-
qno doctissimns Creechins favisse vi- te per clibanum elisam excipit. Pri-
detnr verl>o isti, tpiratf qno utique, mo qns exhauritnr aqna, salsa est :
post indicatam a Clariss. Is. Vossio exspectantes vero pune et dulcis
veram lectionem, carere possnnius. aqnae rnrsnm, in vaais ad id paratis
Oronino voces, endo mariy retinendae excipinnt, atqne in nrl>em defemnt.'
•nnt; ne tamen de niari nniverso, aut Lib. vero 6. p. 172. siroilem footrm
de quibnsvis maris regiooibns loqni Qadibus in Hercniis templo comme-
videatnr, addendum non ilradtiis, nt morat ex Polybio, deficientem mari
ad fontem hoc adjectivnm, sed Ara» exnndante, afflnentem vero, nbi mare
dio, nt ad mare, de quo sernio est, re- defluxerit. Ad ntrnmque locum Ca-
feratnr, hoc modo : Quod genua endo sauboni nots debent consuli. * Ara-
nuiri Aradio fone dulcis aquai sc. est, dinm' vero fontem Domine designa-
reperitnr, &c. ' Aradium ' antem tnm a Lucretio fuisse apparet cx
*mare'potuit appellarefretum illud, seqnentibns, qni non DominaDtur.
quod ' Aradinm/ scopulnm, seu insn- ffan.
lam a continente disterminat, et a 891 Scatii] A verbo •cato, ia: nt
Strabone describitnr, qui videndua 5. 950. * £t partim plano scatere at-
omninoeAt. Snppeditavit banc emen- qae erumpere campo,' &c. Lamb.
dationem, praeclaram sane atqne puU 897 Quo cnm coavfniMAl] Ad qnam
cherrimam, Is. Vossio Lemma, qnod stupam cnm semina ignis conveniQnt,
ad hnnc locum ita annoUitor noster &c. Lamb,
expressit : De fonte Aradi in mare j^ui cum iadai eorpori adkttrent'] Sie
V. Preig, De miranda ista scaturi- restitui, librornm mannscript. vesti-
gine agens Strabo, ita loqnitur lib. gia secntns. Nam ceteri fere libri
16. p. 754. postquam aquarnm in habent corp&ra. Atqne banc eme nda-
continentl copiam discripsit: 'Er tk tionem prfletermisit silentio Zoiln»,
rotf wo\4ftois in rov *6pov puKpbv xp6 cnm eam tamen secntns sit : et in
T^r wSKws iipeioyTaif mjyiip Ix^vror hoc sibi ronstitit. Nam snperiorem
dup06ifov 990TOS, ctt V xipucaraarp^^-' \\\nn ' endo mari,' et eam qoa seqni-
rai ic\£/3aros, koM^Is hrh rov Mpcuo/i^- tor, ' Nocturna ad Inmina lychnum/
pov ffud^vs /ioXv/3ous, w{fp6aropoSf tls ait esse rectissimas, sed a quibus ac-
wdfUwa mnnrfiUi^s orcy^r, tx^nna rp^' ceperit, non commemorat. Ita os-
fia pirpu»* r^ 8i wvdfio^i npita^Krai qneqnaque sui siniilis est, boc est, in-
mAJ^ VK&runs, efre AnMfJM 8c« X^ir, jnstn», malignns, inridus, impndens,
6 i§x6fA§POS rh iufaB?afi6fA«pov ix r^s in|* ingratus. Lamb,
yifs 9tii rov Kkifidpov 0Swp* rh fikiroh 698 ArdeacuMi] Stupa et t»da«
wpmw iafa0Xi0kw rh rris Oakdmis iari* Lamh,
mptfju^varra M rV ^ov KoBapov Kok ro- 899 Taddiq^ue ienenteB\ * Teda ha-
rlfiov S9aros fvtrtWf bvoKoftfidyovw clt bent tencntes' sic dictnm, ut illad
ieyyua waptffKtvofffiira iaoM &y 8^, jcal snp. l. 1068. * Amplexi quod babent
wop0fA«6owrw cis rV v6\af, i. e. * 1n bel- perverse prima viai.' ad qnem locon
lo antem e freto panlo ante urbem lege, si tibi commodnm est, qn« an-
aqnam petnnt: abundantem idipsnm notavi. Xaiii^. Imitatio Graect ser-
aqna habet fonteni ; in qnam cliba- monia, nt antea notatnm foit, ' ba«
T. LUCRBTIl GARl DB RKRUM NAT. LIB. VI. 1685
lieBt teDentet/ pro tenent, iit Ix» qoam jadicaHt optlfnaniy eam 8^qna«
Spdffos, i. e. l^fmaay \4las Ix», pro tnr. Lomb, In vet. nostris ita (fycfc-
(bi^a^ aaepe apnd Tragicos et Aristo- iiiffli) rectisjiime. Volg. fere, Unum.
phanem. FJkir, Qoidam, l^iiiii ; ex mala pronnncia-
900 ATottJie vide$ ftiam] Argnmen- tione creato mendo. Sententia e«t
tnm B aimili, qno ntitor et Ariatot. perspicoa et popnlaris. Gifam,
lib. 1. Meteor. nt mox dicemos. 904 Imbuat igni$] Tralatio est a
iMmb, snccis et odoribut ad ignem. Lamb.
Noetarna ad lumiwa hfeknam'] Om* 906 Quod wperest, agere tRctptuiil]
nes libri vnlgati habent noc/nma ad Nnncdiuerereincipitdelapidisejoa,
l«mtiM, Ifiuim, prseter Parisienseis : qnem et Magnetemy et Heracliuray
in qoibos impressnin est (ycAntrm. et Sideritin appellant, natnra. Mag«
qnae scriptara reperitnr et in codice nes aoiem appellatns est vel ab in*
Memmiano: reperitnr et in libris ventore, quod a Nicandro tradltnm
Basiltensibns ad marginem adscripta. est, nt aoctor est Plinins ; vel a Mag*
in Tettiano antem et Faem. mannscr. nesia terra, in qna primnm inventot
licmMi. ez qoa scriptnra legendom est; qnamsententiamseqnitnrnoster
aliqoaodo pntavi %aNiii. Nam etiam Lncretins. Gerit bic lapis ferri im-
lignnm, paollo ante eztinctnm, si ad politi siraililadinem, et in metallia
inmen noctnrnnm admoveatnr, conti- ferrariis plerunqne invenitnr: non ta«
nno denno accenditur. Cum alias men in omnibus, immo ne in mnltis
antem ob cansas, ^gnvin mihi magis qnidem, sed in valde pancis. Cnm
plaeet, qnam iimmi, tnm propterea, sit antein hnjns lapidis hcc natnrai
qnia etiam snp. lib. 2. ignem e ligno nt ferrnm attrahat ; ninlti pbilosopbl
et tada factnm, seu ortum, conjunc- rationem qospsivernnt. Tbales (ut
teposuit, vs. S87. *Noster hic e lig« scribit Aristot. lib. 1. de animo}eo
nis ortns tsedaqne creatos.' de illa pntavit Magnetem anima qoadam es-
antem^ qnara dixi reperiri in libris se prseditom, quod vim movendi et
Parisiensibns, qnid dicam, nescio. alliciendi ferri haberet. Plato in Ti-
Nam nt eam Iroprobem, facit, c|ood mseo ait vim ineste in Magnete non
lycbnos, et noctomnm Inmen, si qnid attrahendi ferri, sed propellendi aeris:
inier se differant, differant nt spe- inesse et in ferro, sed imbecilliorem.
cies, et geniu. Propemodum igitnr ita, nespatinminanerelinqnatur,fer.
fimile esty ac si ita loqneretur : Non- rum, propnlso a Magnete aere, con*
ne videiy ubi lychnnm nnper extinc- tinuo in locuni ab aere vacnnm snc<*
tnm ad lyclmnm admoveas, illnm cedere. quae ratio congraeret cnm ra«
aate accendi, qnam flammam tetigite tione Lncretii, nisi de inani Plato et
Rnranm nteam probem, facit Aristo- Epicnrns inter se discreparent. Cle-
teles, qni lib. 1. meteor. eo loco, nbi mens Alexandrinus Magnetem vim
dispntat de stellis caelnm percnrren- ferri attrahendi habere pntat propter
ttbos, tali utitnr similitndine : 'Awo- cognationem qnandam, quae sit ei ciim
^ic V $9 Tif, ir^cpoy, Ihnrtp 4i M ferro. Nonnulli Magnetem ferrum
rabs A^x>wf Ti0f/4^ i»d9vftiaffis, M attraberc dicnnt, tanqnam cibum.
TJif «Miaey fKfiibs a«Tti Tkr adrt^ Sed boc esl praeterea in Magnete mi.
K&Xr^, &c. i. e. < Dnbitare aiitem rabile. quod interdin qnidem hane
poisit qoispiam, utrnm, qnemadmo- ferri trahendi vim habet, nocttt vero,
dom ezhalatio sicca lychnis subjecta, aot imbecillam, ant potins nnllam.
a snperna flamma lycbnnm inferio- Lamb^ Vss. 188. pr.clara dUpntatio
rem acccndit,' &c, has igltnr scriptn- instituitnr de Magnete. Hnjns antem
ras cousideret lector ernditus, et, idem est, qnod et reliqnanim dispu*
1686 NOTiB Vi.R109UM IN
Utioiuim coQtiUam» qno4 nenio oUai beotia, m4Ucrtioiaaf in ab ictibm
observivit. Nam liic lapis Herculi aUorum corporam protrudaalitfy vss.
attriboitur, et vii» saam illius Nuwini 5. Creech,
acceptam referre creditur : jam fon- 907 Ut ferrum dueere jkeimi'^ De qne
^c| «uos amisit Jupiter, e| quid fiUo prster alios oonsuii possunt Prosper
parcat Lucvetius, qni patri noa pe« Aquitan. de Promiss. et Predict.
^ercit ^ 13t vivtutem attn^tricem Dei Parte au Prom, 88. nbi agit 4ie
Magnetis rectius explicet Lucretias, qnadriga ferrea Alexaodriae tn Teop
quataorcapita prvmiUit,qu8Bt«miet- plo Serapidis saspense et qnasi in
si aiiM comprobnta fuerint, bic ta- «ere peadente. Tertull. adr. Her-
lU^ if^culcata vult ob insignem diffi- niog. c. 44. qni lapidi huie I>ei ta ma^
Cttltatem. Unumcaput est, effluere terU operationera adsimilabat Theo*
continuo corpvt&cula quapdam ex om- «^orel. Qr, Aff", Cur. Secm* *. p. fiO»
l^ibm F«V«i»f W' **• Alterum, nui- q«« cu# e^dem Pivinarvm 8cr«pttt-
Imn e^e oorpu» i^deo solidum, qiio4 r»ru'P '«» cQmp»r«t. Forrun deni-
pon in^nill spatiola ietefcepta conti- qae sursuiaattwberf wwwl ei Nat
aeiit, w. «». Tertium, em\m f or- **»*■«. in Pr»ieept. ad Vlrg, v», 779.
pusci^a noB omnibui rebus eadeip r^? ^ot'*
tlme wngrnere, vss. 20. Quartum, »08 Qum M98^n Wf nfc *«.] Vjd.
intlkiAPpMlol^PopnniusinQ^icivcain-. Bocli^rtU Qe^g, ^%, p»^, post. tib.
IppiptioMis in wbus otunibus esso, l»cap, ^. Crff^,
quiive nec eadem quibqsUbet corpns, Oia 9^HfPf eoiewivt ««H# «» emif«Wf
pttlii «ccommodari, vss. 17. His it« *«•] Totus bio lows» D«n adnii^uin
prvmissis dicere aggredilur cansam nbscuius, iHiistrabitaB t^men vqrbU
se« «Kidum quo Magnes ferrnm at- PUto^jU in lo»e non iange a prUiQi-
trabit, farrumve ad Magnetem fer- pi«. Videtur enini fcnevetiw, eon
tur. U «ntem in «o consUtit, «t ti- ^»Q» ^«"w «criberet, v^rba iUn Pla-
iuant ex Magnele corpusowU, ex qno tonit spect^sse. sle wtw iU^ ; ad*
fiat, ut aer circa Magnetem dUcntia- * 5W« * *« ««'•*> ^*^ ^ *P *<%
tuf, atqne idcirco multa inania spa- V ^pi^i^ (^ irnn^ W^«, •!
tioto crecBtur. Et quia, cum ferrona l^ voAAtA *Hp«KA«((Hr. «m^ T^ «M ^
coilocatttF iatra discossi aerU apbs^ A^» o* M^w «Ip-o^ vt»H iuav^Um
ram, muUnm ioan» Inter ipsnin et *»f»ToW^*v»Mr»^^«w^WiicMMr 4t(-
Magnetem est interceptnm, \ unc e?e- fti« rois 9wenfiiiaut iirrm 8^imt9< vwjr^
nit, ut in eara partem corpuscnla ferrl toiwp «omm', trep i >J^Sy IMm» <7«ii
liber ins prosAliant, (nam omninm cor- SaieTu\((ws* Airt* Mm% A^ll<^^ ^«'^^
p«run semina in vacnum spalium ir<iiv#i8i|ptWS««TuliHvc(AjLAiAsM»4pi'
soluto prorumpout,) ae versus Mag- TifTai' ir«ri tiTa^T0(r4(^ifrvrT$f aAo*
netcmproiude ferantur; non possnnt ^ li^ra^ An^gnirM. i. e. ^Pinin» an^
vero eok oontendere, qnin pelltciant tem vii esl qiue te mavot, qnalU est
simul rohierentia, (ferri aulem semi- in eo lapide, qnem E«f ipidea qnidea
■n mint maxime implicita,) atque id- Magnesium noamng^iU pleviqne mi«
circo toUB fciri massam : vss. 19. tem Herade.HHU bie enim Upl» noa
Interea vero, quia ferrum tend&t in- anlnm ipMS upnnlof ^rreoe «ttfnlvtft
discrimuiatim8ttrsum,deofsum, trans- wnm etiam eam vim inaerit aomilis,
yeraum, et in quameuaqne obliqnita- per quam idem, qne4 (%pte ip«c» pes-
tom, pvont ad Magnetem appositnm sjmt effloere> nempe nUo« «nooXeiK dn-
Inoplt, docet non posae id fieri, nisl cere 3 ita^ «t iqterd«m lenge admo-
Mtione iodttcti vacni, in quod oor* dum seriea, longaqnc^ c%teM mnnnlo-
porO| alioqnin deeraum so|um pMla* rum lerroonun inter so aplo et coar
T. 1.UCRKTII CAIH DE R£RUM NAT. LIB. VI. 1687
Bex« Mt : his anteni eBiiiibas «x illo
iapide vis ac pot«8tas insita peiideat.'
Lamh.
9U Ordmed4muM9i Sic legi dabet,
DOD mrdme demm» Lanib.
Xer jlwff jocfarMr avitf] SecatDssiuap
librot manuscr. in his Tettianuaii et
MDmniiaQam : quibmscain coQgrnoot
vnl^ati FlorentiDi. ceteri habent levi'
iwf iactarwr AoMM, qiiani scriptiiFani
pfobara, an iniprohare debeaoif n^
scio. £«»^. C^idam libri veteres»
ktnUe; etiam recte. pi nwM.f vinclaqve
•eacit. Oifan. Aiii, hmie: iati vero
friiatra; ncque emm iata voce lioe ia
loc» utesetiir Lncretiai^ qna ante vs.
1087. nii aoa debvitt oeqae haroia
jactaatv aiinali, at Leviboa aurisagi-
«ari qnia Deicit, qni vidit aDDylQs aw*
lieMoa? Creeeh.
9I& Neeeii] 8eQtit. Fo^.
016 P«riMDaii#«r] I. e. eo modo,
926 BxeeoT marorNm] Sic legidc-
bet : et ita scriptiim reperitur io
qoattuor libris manii&cr. et aliquot
valg. meerorwn autem positnin proy
murorum, ee^ pro a; ut a poena * pce-
oiri/ seu * pnniri ;' a Pmnis, ' Pnr
nicus, a, um.' de quo snp. 4.229. iibi
lii veraus jam ante positi sunty nt
dixL Zoni^. Ita (fiueror^m) veL libri.
GiffUL
927 Per aerai] Legendom per oii-
rd«. Lamb.
Auree'] In libris, auros. Sed vid.
sup* 4. 222. Gifoje.
9M Cttm liomur oiiscm] HuDC ver-
sum profert PriBciaous lib. 8. I^mb,
935 Cenysre, ^0.] Vid. snp. 4. 230.
GVm.
936 j^uac omafs repetam} Nunc,
inquit, denuo commeoiorabo, qoain
raro corpore siot prmdita* rea geni-
tie. nihil ent enim omni ex parte so-
Qt permaDet et perveniat ad mnltas Jidum prs&ter primordia rerum : H
rea ferreas. Jjemb. rebns omnibus geoitis admifttum est
917 Hee geime im rebue] In rebns iDane, nt docuit lib. 1. Lvnb,
hn^ui gejuria. Lemb* npofefdTmeriM. ^^7 Quod in primo quoque earminej
GifeH^ Primo libro. ibi enim de inaoi dispa«
Ftrmoatei eei mtdte) L e. mulU tavit. Lamb, et Fab.
irmanda aBDl» vel mvUa flrmare Ckret ] Declarator, ostenditur.
oportet, ot aup. 1. 112. < ^ternas quo- leimb,
niam pmnaa in morte timeodom.' 941 Niei corpu» mistum tsoiii] Ita
Jjmb^ ex quibusdam vet, scripsi^ poscente
91ft Longie em^gt^] Longis cir« etiam enm ordinem sententia. Id
cnitionibna rerom ac «erbornm. Virg. aliis» oiisliuii corpue, Gifan.
Oeorg. 2. 46. ' non bic te carmine fie- ^ 943 Sudent humore] Tralatio est a
tOf Atqoe per ambagea, et longa exr rebua animatis. Sic sup. translate
oraa tenebo.' Iiaai6. dixit 5. 1128. * sanguine sudent.'
991 PrtM^pio, emnibue m rebuet ^.] sed inf. vs. 1145. proprie : < Sadabant
Sicfere8ap.4.217. 'Qaareetiamalr etiam fauces Inirinsecus atro San-
qne etiam mitti htae fateare necesae goine.' Lamb.
eat Corpora, qum feriaot ocnlos» vi- 946 i>tdi/ti(iaecfuulSi Z>idt/ttrlega-
•nmqne l«ceasant,' &c. ibienim duo- mns, interpretandum erit dissipatur^
decim versns^ qoi hic deiocepa ae*
qnnntQTy aine uUa fere varietate po^
aUi Aunt. Lmii^.
924 Cerlia ab rebue odttrei] Marnl-
IttSy et Lambinas» oftorte, cootra om-
nea libros ; male. Vide snp. 4. 219.
Gifan, In tertia tamen edii. Lam«
binQj, ederet, rcatitnit
dispergitury ac distriUuitur, a verbo
dido, iSy dididiydiditum. malim aatem
legi Dtdi^Ks, ut sit bsc sententia: ci-
bua in venaa omneis diditus, anget
alitqae etiain extremas parteis cor-
poris. quanqoam si i^tdi^Iegas, ea-
dem fere senlentia erit. cum Ime
loco congrnit ille 1. 351. < Dissupat
1688
NOTJi; VARIORUM IN
in corpas sese cibns omne animan*
tum.' Lamb,
DtdUur] Forte legendnm, JHdUug.
Gif. Sive DidituSy Bive Dtdtinr legas,
pcrinde est. Creeck. Neqne ego png-
narem, nisi pro posteriori Mss. codd.
starent. Hao,
950 Qaoin poeula plenu tenemu$]
Sic snp. 1. 495. 'Permanat calor
argentiim, penetraleque frigus, Quan-
do utrumqne, manu retioentes pocu*
la, rite, Sensimns infnso lympharum
rore soperne.' Lamb.
951 Per dissapta domorvin] I. e.
per parteis domorum dissieptas:
' dissapptas* antem, h. e. in diversis
partibus ssptas. 1. 490. 'Trantit
enim fulmen caeli per ssepta domo-
rnm, Clamor ut, ac Toces.' Lamb,
952 Permanat odoSfjTigu^ugf vapoi"
que] Sic legendum, et ita legit Noni-
us Marcellus, neque aliter habent li-
bri manuscr. Lamb, Ita in vet. nos-
tris ; et Nonins. Gifan,
Vapoique ignis] £t calor ignis*
Lamb.
953 Qttt» ferri qwque vim] I. e.
fermm. Lamb,
Suevit, undique qua] Sic et distin-
guendnm, et legendum. suevit autem
nempe morbida vis. Lamb.
954 Qua circum corii loriea eolereet]
Cum olim hanc lectionem secutns es-
sem, Qua circum corpue loriea coereet^
bsec quae sequnntur, his fere ipsis^
verbis ad hunc locum annotaram :
Penetrare (inqnam) suevit vis morbi-
da ferrum ea parte, qua parte lorica
corpod nndiqne circum coercet: id
est, morbus etiam loricatnm tentat
et corripit : neque lorica, qnse totnm
hominis corpus tegit et circumdat,
arcere vim et causam morbi exter-
nam potest, qnominus in corpos pe-
netret Secutns autem snm codices
Florentinos. Nam ceteri vnlgati
partim habent Qim ctrcimi eoUi tori'
ea eoharet: partim, Qica drctoii eoUi
lorica coereet, mannscripti antem par*
tim, Qiia circum corU torica eoercet, ut
Tettianns : partim, Qua circM eoH
hriea eoereeif nt Vaticanns; partim,
QiiacircMn eaiU loriea coercet^ nt Mem-
mianus : partim, Qna ctmiM eorpm
loriea eoercetf ut Faern. Neqne vero
mihi placet cujosdam amicl mei,
quamvis doctiss, sententia, qni cen-
set legendum, Qua eireum coUo tarUa
eoharet: vel: Qua eircum coUi iorUa
eoereet, nam lorica non solet collnm
tegere, neqoe nndiqne et ' omni es
parte' (j, e.enim, circnm)eollo cohae*
rere, neqne * circnm' ( i. e. dreoi-
tnm) coUi coercere, seu ambire, sed
pectus, ventrem, et latera operire.
M. Tnll. Orat. pro Mnr. * Descendl
in campum cnm fortissimo praesidio
fortissimornm virorum, et com illa
lata insigniqne lorica, non qnm me
tegeret: etenim sciebam Catilinaa
non latus, aut ventrem, sed capnt et
collnm solere petere/ &c. Ha»c (in-
quam) olim annotaram. Nnnc atteo-
tis antiquis scripturis, mnltumqne
ac diu consideratis, eoU, eeeU, cwUS,
corit, neque tamen dijudtcatiSy eam
tandem, qnam mihi fors obtnlit, snm-
si, et in contextum Lncretii conjeci,
non hanc capteris anteponens, aed
rem lotam in niedio relinquensy et
jndicio ingenioqne iectoria permit-
tens. Omnino ulcus est invoce cefli,
ant caU, &c. ctrcioii integra vox est :
acAusandi enim casus est a recto
circus : ita ut hsc ex his verbia sen-
tentia elici possit, qna parte lorica
cifrculum et ainbitunicorii, qnodlori-
cae supponitnr et snbjicitnr, coercet,
ea parte vis morbi penetrare potest,
aut consnevi|. licet etiam per * corii
circum' pellem, quae totnm bominis
corpus ambit, intelligere. neqnevero
novnm est, aut innsitatnm, ^corium'
poni pro pelle, qnae corpua hominis
ambit. Nam vel Plant. luins hiijas
stgnificationis locnplea anctor ease
potest. Qnod antem nonnnUi legnnt,
eoU circumf len cofo6t; amplina deli-
berandnm censeo. coloU mihi place-
ret, si libri vet. adjovarent.
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1689
Qm eircum eoli lorica fere T^teres. pertinebant. Fab, lU aliqaandd
In qaibatdafli vet. cttU, Qnidani, eo* Lambinus, vis. Penetrare snevit fiii
riL Valg. collU Mihi aqua haeret. inorbid8ferniineaparte,qiiapartelo*
Lambinn», corpnu» Gifan. Qnanto rica corpns undique circiim coercet :
ego boa versoa attentins considero, U e. morbus etiam loricatum tentat,
tanto Uioa magis ioqoiDatos jadico, et corripit ; neqne lorica, quae totnm
et fere deperditos. Quid enim dicam hominis corpns trgit et circnmdaty
alind ? Videlicet eornm seotentia arcere vim et cansam morbi ezter-
esae niilla alia potest, qnam haec; nam potest, quo minns in corpua
< Qaioetiam raorbida vis vnlgo pene- penetret. In iterata editione legit,
trat fermm ; et tempestates ccelo qua cireum Corii loricay i. e. qna parte
terrave coort», in ccelam et terram circnlam et ambitum corii,quod Lori-
facessont repente.' Orationem vero cae snppenitur, et subjicitur, coercet.
mire vtparru^p scilicet! Tumebos Oifanins, Coltctraim: coli antem cir-
qnidem secondnm versnm ita expo* cus, sive cireolas, est pectos, venter,
nity ot per * loricam caeli,' ambitum et latera ; vel potins coioln circum :
ctsli, coeli tegmen, et coeli amictnm, nam ' colobinm' ambiebat pectos,
ot alibi locntos est LncretinSy inter« ciii * colobio' indncebatur insnper
pretetur; qaam expositionem Salina« lorica. Salmasius Epist. 52. ita coo-
sios, Immemor scilicet, qoasi suam stitnit: Permanat odos, frigusque, va»
attalit; Itaque ex sententia virorum posque tgnisy quiferri quoque vim penc'
doctlssimorum, * qna circom ccell iraresuevit, DeniqueyquacircumcaUlo»
lorlea coercet,* nil aliud tigniticabiti rica coereet, Morbida vi§ quacunque ex-
qoam obiqne, seu per nniversnm trinsecua insinuaiur, Postremo In*
moodum; de qua ioterpretatione qnit, qaacunqne, qna circam coeli
aliorum jodicium erit. Ipse autera lorica coercet, id est sub coeli teg-
conjectoram meam aperiam, quae ab mine, vel, ut alibi, qoa oos coeli am-
iogenio qoidem est, sed et vestigiis bit amictus, morbida vis corporibos
libroram Florentinornm nititur. ^Miii iosinuatnr. Faber tandem, Quinfer'
ferri quoqme vim penetrare suevitf Un- ri quoquevim penetraresuevit, UndiquCf
dique ^uam circum corii lorica coereetf quam dreum corii hrica coercetj Mor*
Mofhida vtt, quacumque extrinseeus in* bida vis quaeunque extrinsecus tnnaua-
ijntialar ; (Nam tempestaiem ceelo ter» atur, Nam tempestatem cceh, terrate
rave eoortam Vel ferri oalura ftmel, coeniam Velferri natura timet, ctrctim-
circumque faiiscU,) Sensos erit, vt que fatiscU, Seosos erit, vi teinpesta*
tempestatis ferrom ipsnm discnti et tis ferrum ipsum discnti et diffringii
diffringi,non itaqnedeberetantopere non itaqne debere tantopere mirom
mirom videri, si per poros et meatos videri si per poros et meatos lori-
lorlcm corio mnnitae morbida vis, cae corio monitae Morbida vis, sive
seo peatileos, acrior et noxios aer pestilens et noxins aer qnandoque
qnandoqne insinuetur. Librorum ao- insinuetur. Nihil placet, at qnid ad»
tem Ftorentinorum lectio, cnjus duc- dam vix habeo : quid enim de * lori-
to httc scribo, talis est : Nam tem- cato' Locretios, quis eoini nnqiiam
pesiaiem terra eceloque coortam In cee* crediderit vim morbidam militis lo^
lum terroMque iimet^ circumque fatis» ricati loricam peoetrare ? Quid inso-
di, lo conjectura oostra, tel ferri per de coeli ambita i Nngte, imo Ni-
nOturttf 4v« est, vel ferrum ipsum ; hil. Igitnr pro morbida vis in vs. 955.
neqoe altter Locretins. Cetera io legatur fervida vis, et lum plana
notis ; seu qaas ad variantes lectio* eroot omnia et pertpicna ; s»pe enim
oes, ten qoae ad interpretationem, loricati roilites, dom orbem expog-
]09O NOTi£ VARIORUJH IN
oint, pieei tvlpharf, seii aqaa fer^ rtpmtU: atqoe it» •nliMeni et eaaaa
vente aapersi viia fervidam lorica^ vocalMiloruin em Immntaliiai: po*-
aaas penetraiilera seDftemnt. Hie« tremo additam vocemjNre ad ▼eno»
optime conveoiunt prDecedentibmi per6ciendqm« Nam liliri vulf* tic
et seqoentes verus mihi videor recto habent, Ntm UmpmMm tertfa^ €mUfm
explicare. Crteek. Adde Fi. Jose-. CMHa, /n o«lam» I«rraf9«« rmtim
phum de Bello Jad. S. 7. 38. ubi agift /arf /acifmaal; prttter FioMotiaoo» tn
de defentione Jotapataaa, < Morbi- qoibat iwpresftom eat, Nem tempmf**
dam' vero videlar vocasse vim fervo^ Um terra^ ««/efM cooHmf Meolnm^
ris pice vel oleo ferveuti illatam, tfrrasgutf <mi€l, ciremvM MmU, *r-
quod omoi morbo sit intolerabiUor. movere' antem, est eatra nmvere, et
Pm. ejioere, emue eapellere^ Virif, ^
955 Morbida vts, qiuecum^i «xtrtju 143« * Hia dlolis cune eeioiir.' i|e«
4#au] Com a duob. lib. manuscr* fat. Od. 4. 15. 11. ' ma^iSuvnt e«l«
abesse animadvertissem vocem, dn pas, Rt vetaiee reveeaeU •rteif*'
m«/, atqne io eis ita scriptom repe* ^ilue haao emeBdatieoem mm pfo*
riasem, MMida vii qmcumqv^ extn»< bavit. At prohatur tribim virie lo»
Mcau; orta mihi coutinuo suspicio est, tiua noaUni Gallis» doctitsuum ei op-
eam particHlam esse incolcatam «4 timis, el utroque Bomine Zotti diwi»
versum mutilatam supplendom, cnm milUmis* X<mik
a Lacretio scriptaw esset, ilforiaiie FanwmQ Discedunt. M. TuiL L
rts, quaamqui extrinM, tnsta. Ideo eu« de Lefibaa» * Panllisfiep fttcewant,
tem addidit, Qu^Bcumqiuc eatriti». tasi* rogeurai*' idein in Hortene* ' Faees»
ftae/Nr, ut qnsr ex cpIo corrupto nas- lant igitur emnes» qqi doeere sihil
citur : quie interdum morhi oriuotur possnnt, quo meUus eepiettlittaqae
intrinseciis, ot ei. vitioso corporie vivamus.' PMuiui Rud. 4« 4. 1&.
babitUy ant Inuupderatis animi affec* < Siquidem aie p«(|ieoa,hine iuDesaes/
libus. Vulg. aotem lectio, Morlnda Lmibn Discedont» Lanihtnua. Mal*
xiMquc stmal «a« itUritu^ Spe. inepta el lem» Penetreul» el perveifaial emnia.
inconcinna est. Lmb. CrcecK
. Fts, fuacumqut exkrUwecn»] Ita in 95S Qnemkfuidrm mt cH» nmi fwe
Ijbris ttostris. Volg. et in quibusdam «entera] Hsic ratio valeta4 oa emnia
vet. etffNtf siMmi cmn. Lambinns fecit qus proxime diail, nihil esae feclum
qu^cimqmt; etiam recte. Gifat^. Sic eulflenilmus qnod non ait rarocor-
ille, in utraqae editione. AUnd qnl4« pore coniKuinm. qnud 4ocuii i. gSOp
piam in conte«tam videtur voiuisae * Nee lemen nndiquia ceiperea aii.
referre, qnod lenien divinare nen pata tenenlur Omnie nelnra : naro-
poasam. Preign que eat in rehua in^ne.' et a^ * £at
067 /m cetlmm larraafuf reaiel^ jurt igiluf nln^m idy qiied relione a«^*
faceuwU] Ita fere omoes libri»mauu ci Qomrimus aidmiatum reh«a»quod
formiaque deacripti. Lambinua haiq ineae vooamos.' Xmmiu
mntavit ; non recte. G^an. 959 Bac cvce^iit «li naa] A4de
£ cmio ematm^ terraqua repcKte /om (inquit) quod noii mqon emnia cor-
cfasvai] Sic hnne veraivn reatitui, pore, quai esi rehua oe^uihua flunnt,
cum in cedic. Tettiane ita acriplno^ rehna omaibua apta annt» aeqiie rea
reperiiaem, /a cmta^ terraqua reBmtm omoea permq«e io rea oamieia vim
faceemmt, facile enim auapicatos sum auem e)(promuat atqoe explicanl.
primum a librario f«G|um eaae ea; W» Et/acU ore] 'AMi^|ie^/eai|
emoiie, re«ml«,deiadeproplerveeum em, pro ereAiciU Xemfw Ite fere
aimilitudinem» omiaaam eaae vecm TiboUn^ £leg. 1* 1. 19* *ponit«f
T. LUCRETII CARI UK UBRCM NAT. LIB. VJ. 1691
wUf' pr#t «vtepoaiCqr. Gjf, I. e,
Bre£»cif. eieippU ad L lib, congesta
^nnr. Fab,
06» £< uUi exitncia»] l. e, et ex-
aggeratas, et ita coafertasi deniaiy i|t
f9pe alibi. 1^6«
964 Ntiifitfu] Nivei$, ivpri ead,
lib. 796. ' albas descendere niogneia
Tabificia sabigit radii^.' Lamb^
ToAifc^r^} Uqueacere, rfyf§<retu^ Sic
lop. «adiea folis 'tabificqi' dixit,
gnia wv?is liquefaoiaqt. J>ia^.
96$ X>eiH9«i ara] Hac tota de ra
lego Anilot. lib- 4« Meteor, X^inA,
J^f^emit} Qoidam libri roaonscr,
Mn^Uqm/U' Lanib* Vet quidaoi}
Imff^» It^ e( iqf. v«. im vaHa-
toan. GtAw.
/«Ona] Alii, /•vnw, Creech.
/n cfitfpiif^] Quidam libri babent|
t« vwi jMi^ «^pof «, Laanb.
967 CmdNiilwniNiinl^iQttyftclsfi^.
lic iqp. 1. 196. * oc partels condocere
inononi.' JUnii^.
968 Ffmm o^ninrM ab igm] Fer«
raoi caodeni et igai oalefactuai aqoa
coQdnmt^ Ita fit cr4nmmt i- «% aciei
(inqoit Ariitat. neteor. 4. 6.) lubii*
dit eniin, et ezporgatnr fa**, et ico*
ria« Qoo isepini aotein ferrom igoi
mollitnm, io aqoam frigidam coojicl*
tofa et re/rigerator9 eo fit pnrim» ac
lolidioi ; atqoe ax taii ferro fit acies.
970 ^^«roi «Imi^ eojmmi] Ca«
pr« enim dolectantar frondibni ama->
rii, qt lalicibni. Virg. £cl, 1, 7(K
* Florentem cytbisnm» et lalicei car<i
pelii amarai*' Oleaitri aqtc;m froQ^
dea amarm annt. idem Virgiliua
Oeorg,8. 314. < Infelix loperat foiiii
oleaater amaria.' com boc loco con-
ferre proderit eom qoi c;it 4. 644«
* Prmterea nobia veratrom oit acro
lOHMW: At capria adipei» et oo-
tprpiciboi aoget.' Xamb^
971 JHffiaat] fiUq iefeodumi «09
^glmt* I^amb,
«1 faamk kae tMht] l\% es toL noa«
tris icrip>i. Vnlg. AoTniot, quod
amarum fnmdeat aque, Gif.
At nihil e$t homini /ronde hao q^o4
amarius exttet] Secntus sum scripta-
re veleria, quamvi9 corruptie» veati-
gia: sic enim habent lib, manoscr.
nonnolli, At nikU eet h^fmiui qwMi
maJH$ /eonteai ex^tet: alii lic, Quo ni-
hil est homini q¥e4 amarius /rondeat
exstet: Menimianus »ic, 4t nihil est
homini quod foqri /rondeatf ac exstet^
Vulgati antem aliquot boc modOf
Qiia mhUesi hmini quod amarum/ron-
4/eaJt oiqufi. Parisieos. et V^neti an-
tiq. et Logdunens. sic habent plane
nt noi excodendom cnravimui, qni-
dam buoc verium non pntant ^s&e
Lncretianum. Zoilni pro hoc verin
iUum lobititoit plane se dignom : ita
nt liceat mihi bo<; loco vetus illud
verbum oiorpare, simileii babent lar
bra lactocai : verumtamen illum inb*
ititnit, At uihil est Aomtat, quad ama^
riusfrundehae exstet. £t, O Lucreti,
lub terram abdite, non rtferi grati-
am bomini tam bene de te meritOy
qui talcii verini tibi largitur P Lamb,
973 JfliaradaHm] Unguentum ex
amaraco« I4im6.
Et tim^ omne ungneuium] Itaqo^
lio dici lolet, lui gratioa eiie .et sqa*
vioi olere ooenum, quam ongoentom»
lAmb,
974 iVam, setigeris] Sio S. 969. ' 9e*
tigeriiqoe pares soibns.' et Virg.
7« 17. '3etigeriqne luei,, atqne io
presrpibns orttl,' J4imb,
97& Taaififam ricrrorf] Eld^iqoa-
li refioere, Lamb,
976 4t contrm canimd Hone ver*
lomi cum ejni qui deiucepi lequitur
principioy profert Noniui, in nomio^
' ipurcitiei.' IjmJk
977 Eadem subus h^c jucwsda rid«r
tur] Ita un librii nostria; et MaruUua-
Volg« quibus hac mundtk^ Lambiimi»
subu9 heec res wmnda; contra vet. U*
tMTOI, GifoH.
Eadem subus hae m imiada ridilnr]
Magoa eit etiam ho<; loco Ubrorom
1602
J<iOT£ VARIORUM IN
manotcr. varietas ac disscnsio. alii
enim aic lial>enty Eadem subua hae
mxmda tideinr, cui scriptur» deest
ayllalMi ad Yersas perfectionem. sir,
Eadem miJbnu kac imMmnda videtur, ex
qna facta est hsc Ynlgatay qu« repe*
ritur in libris Parislensib. et Florent.
Eadem $ulm$ Jueunda videlmr, nam alii
▼nlgatl habent, Eadem tuibue hae
wmmda videiur, ego Tel sic nt excu-
dendnm cnravl, a Lncretio scriptnm
esse arbitror: tcI sic, Eadem 9ubu»
re» hae mmida videtar: Yel sic, Eadem
ndbue rea munda videtur. Scripturam
▼ero, qnam reponit Zoilus, Eadem eu-
bua haejueaada videtur, appingat ipse
snis cliartia. Nam qnid sibi vnlt
* baec jncnnda/ monstrum homlnis ?
quo pertinet pronomen ' hvc?' ad
* coennm' ne ? an ad * spurcities ?*
si ad * coennm/ conYenlt : sl ad ' spur-
cities/ absnrdum. Postremo, qnid
sibi volt hlc sermo, 'joconda vide-
tnr ?' Nam diceret potins jucuuda
e»t, Qnod antem ad hnjns loci sen-
tentiam attinet, 'Suum generi (in-
quit Plin. 8. 51.) in Into volntatio
grata. Animalium (inquit Idem ille)
hoc maxiroe brutuni.' Itaqne ' ani-
mam ei pro sale datam' non illeptde
existimabant. quod et M. Toll. retu-
lit lib. 5. de finibus, et Varro lib. 2.
de re rust. Idem Plin. <In Into
•nom requies est, nt in lavacro homi-
num/ eodem pertinet illnd Horat.
ppist. 1. 2. 26. * Vixisset canis im-
rounduff, vel amica Into sns.' Lamb,
Aliiy Hffc jueuuda, viz. Sporcitie^
quae lectio, qnicquld sentit Lambi*
nnSy ferri potest. Creech, Vel scri-
bendum censeo eademtuibueheeemun'
da tidetur, nt snbinielligatnr tfa, tom,
vel tic; vel reponendnm eadem ttdm»
hae »ic munda^ tfc, nam in altero Liigd.
Bat. legitur, tantnm »ubu» munda, in
altero »ubu» hac dnunda^ qnibus pos-
terioribns illod Sfc inclndi videtor.
Lambini certe re» nnllam Mss. habet
Auctoritatem. Hae,
978 Ko/danfNr] £x quo <volota«
bmm/ Virg. Georg. S. 411« 'Smpe
votntabris pulsos silvestribns nprM
Latratn turbabis agens.' Itaqne soea
appellantur a Latinis ' volntares,' n
Oraecls x^v^^tcvpdlScf. LoMb.
970 Uoc etiam tapere»l'\ Aliod poa*
tremo praeponit, anteqnam de mag>
netis natura disputet, et prios quanif
quamobrem fernim attrahity rationeni
afferat, nempe de variia varianim
remm viisac foramlnibns: qnorom
foraminom varietas et dlssiiiriUtndo
oritur ex primoram corpommdia-
similitudine, ut docet4. 6S4. * Nnoe
aliis alins cur sit cibnsy nt videm-
mns, Expediam/ &c. cni loco ad*
junge et ea qnc dispntantnr 9. S81»
'Perfacile estjam animi ntioneez»
solvere nobis, Quare folmineos mnlto
penetralior ignis/ &c. Lam6.
084 Quippe eteuim varii seiisnt, ^cJ]
Cnm hoc loco confrr eum qni est 2.
682. ' Ha*c igitnr variis debent coo*
stare fignris. Nidor enim penetrat,
qoa succus non it in artns : Soccna
item seorsnm, et reram sapor insino-
atur Sensibos, nt noscas prirois dif-
ferre figiirts/ &c, et eom qoi est 4.
677. * Nuoc ftgo, quo pacto narebad-
jectos odoris Tangat, agam/ Ste*
Lamb.
086 ATaiR penetrareaiiaa»miu»} Sic 2.
S88. * Prsterea Inmen per corao (seo
cornum) transit: at imber Respnitnr.
quare?' &c. et4.690. 'Qnodsnper-
est, non est mirandum, qna ratione/
&c. totomque adeo lorom legito, nbl
de vocls, succornm, et odoris ratione
disserit. Legendum antem nt edidi,
Alia »amtu»f aliaque »ap»irt»^ Cermianu
e suce, aUa nidori» odare»: non, nt
vnlgo, alio son. &c. Hoc enlm signi-
ficat Lucr. qnod et 11 b. 4. docait> per
alias vias odores, per alias sapores,
per alias sonitus meare et penetrare.
At adverbinm * alia ' faoc valet : alio
vero, in aliura locom. Argoaeoto
est prseterea id qnod seqoltnr, * Na»
flnere hac species,' &c Nam * har,'
t. e. per haoc viaro. £am6« Sine omoi
T. LUCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. VI» 1693
jtidieio Oifan. in ntraqne editione tns sum codices aliqnot manoscr. et
flcripsit oiio, aUoque; cnm agatnr de vulg. ordo antem et sententia verbo-
meandOypenetrando,8nbeundo;nnde rnm h^^c est. extemplo primordia
noz legas, ' per saxa/ ' per ligna/ inter se conjuncta, in locnm vaciinm
'perauram/ et 'meare vitro/ i. e. proiHp^a cadnnt : et 6t, ut et ip«se
pervitraro« Faber, annnlus seqnatnr, et eat totus. atii
90S Namflmere hiu speeie»] Nam libri hahent, In va$ protapsa cadani
per ▼itram simnlacra transeunt, per coii^iincla, ftt, utque, 4r<?. plane men-
aamm et argentnm calor. qnanquam dose. Licetetiaro sicfortasseiegercy
TC Lacretius qnidem negaveril, eti* ut babent alii libri, Invacuumprolapsa
am per vitram calorem permanare, eadant eonjuncla fily utque, (fc, nt At
iMmb» hic ordo: fit extemplo, ut primordia
096 Quapropter bone ubi hac} Ita ferri conjancta, prolapsa cadant in
qnidam vct. Gifan, vacnnm, et nt, &c. Lamb,
997 Prffpoitd] Prsposita, et (nt Cadant] Ita ezqnibnsdam iibris, et
▼algns loquitur) praemissa. Lamb, cum Marnllo malim. In aiiis libriSy
1000 Prineipioflutre] Nunc orditnr eadunt ; etiam bene. Gifan,
raiionem reddere, quamobrero mag- 1007 Kec ree uUa] Hnnc locnm sic
nes ferrnm attrahat. Lamb. Yide explico : Nec utla res est, cnjus par-
Pliysioiogiam p. S66. et 370. nnde tes ita sint inter se colligats atque
aliqnid a Locretio in hac dispntatione connexsr, ut sont primordia ferri.
omissum csse discas, aut ex illius car- Cnm igitur omnibus ex rebus minn-
mine ezcidisse. Faber, Duobusmodis ti«sima corpora flnant, ut antea de-
▼im Magneticam exposnit Epicurns ; monstratiim est ; non est mirum, si,
aiinimveroalteruiuprstermisisseLii- posteaqnam semet ez anniilo ferreo
cretinm, nisi forte itle excidit e teztii, plnra ferri corpora prima per spati-
ac potissimum cum versns seqnatur, ani itliid, quod estinter magnetem et
qnibus non male cohvret ; cumque annulnm interjectnm, a magnetis se-
ea, qns Lncretins magno apparatu niinibiis exinanitnm, ad magnetein
pnemittit, videantur esse illi, quam affluere,coeperunt, totus continno an-
inperstiti accommodatiora. Si plura nulus, totoqne corpore subsequatur.
requiras, vid. Gassendi Tom.2. pag. Sed videtur legendum, Nam ree nulla
125. nbi innlta inveoies quie Epicuri magiSj i^e, Lamb.
doctrioam illnstrant. XJreech. 1008 Indopedita} Impedita, impli-
1001 Diaeutit aera plagtM] Quidam cata. Lamb.
libri vulg. destinat. Gifan. 1009 Quam validi /erri] 1. e. quam
1002 Inter quilapidem, fyc.] Ordo : ferruni. Lumb.
Qnlcnnqne inter tapldem et ferruni ' 1013 Quod facit] Nempe sequitnr
locatns est. Lamb, sua corpuscula, ez se exeuntia in va-
lOOS Vaeefit] I. e. vacnns sit sic cuum, &c. Lamb.
aatemhabentomneslib. vnlgati,qnos 1014 ComjtagibuM] yincntis, seu
qaidem viderim, etmannscripti, prae- commissnris, seu juncturis. Virg,JEn,
ter Yaticannm, in quo scriptum est 1. 297. * dirs ferro et compagibns
rmeeaeit. Larob. Qnidam vet. codex, arctis Ciaudentur belti ports».* Lamb,
et walg. oacetcit, Vid. et sup. vs.d65. 1015 HoefitUem] Diio libri ma-
At vero vacuefU et hic et inferius vs. nnscr. habent, Hoc fit idem. quara
1015. esse scribendum pluribus ez- tectionein aeque probo. Lamb, Ve-
eropUs docuit Carrion Aut. Lect 1. teres quidam ; tdm, et vacescit, Gif.
18. HoD, Quiuqne versus qni sequuntur ad ex-
1005 In vacuum prolaptUi tfc.] Secu- plicationem modo propositam, qoam-
J694 VOTM VARIORUM IN
Yis id seutiat Gassendas, pertioere fionte, Cif.
non existimo : ibi enim p«r semina e 1020 Bemptr etdm drettm p9S9U$]
ferro in locnm Yacnom ab effinviis Snp.4. 930. ' Principlo exteiiia ror-
Ma^netis factnm exsilientia tota res pns de parte necessnm est, Amis
agitnr : in his autem versibos corpora <)nOniam vlcinnm tangitnr anHs, Tufi.
ictibos in vacnnm protrndnntnr : dier,atqoeejnscrebropnIsarier)ttn.'
ideoqne cnm seqnentibns rectins coD- Lmb.
jnngi possnnt. Creeek. 1028 Et eoplt im sr] Et spatlmfi va*
1016 Sive mpenu] Sive ex loco sn- cnnm, sen locns ille a magnete vacti-
pemo magnes locnm vacnnm reddat : atns, capit, i. e. recipit, In se fermm.
aere plagis discnsso. LttMtb. Lnmb»
1017 Cerpora contikuo] Statim prl- 1029 HicMquemmewtorOfi^e.] Or-
ma ferri corpora femntnr in tocnm do verbotmn, et sententla est : tJbi
vacnnm, et ita snrsom femntur: qnod hlc aer, qnem tibi colnmemoro, hisi-
lit prxter corpornm natnram, cnm ntutils est per crebra foramina ferri
sit eoram propridm deorsum moveri. ta pnmoM et jam indinatafl ejns par-
LuHb. teis, vel (nt habent nlii libri, tn his
Vicind] Vicina ferri corpora diiit Memmialins) tn jMrMt ^ pnrtett, vel
fortasse, nt fermm magneti vlcinom (ut alii) ln prfaMt,!. e. in cjns prfan6t«
intetligamns. LajR6. dla ; tmdit et impellit fermm, tan-
lOlS NeciptaSpoHtetMatnfsumfi^,'] qnam ventM$ iMttm ei ffelm: vel, nt
Nam cootra sponte sna corpork om- quibnsdam vldetuih legeodnm, Qnad
nia deorsnm ferantnr. Laatb. tntfai, telaque nattsi, SQbintell. fan*
1020 Hnc accedit itemy i^c.] Con- petlutit. Lamb. Revocavi ez M«s.
tendit motnm ferri adjuvari ab aere, veram lectionem ; elegantls entm
ob continnam qnahdam istios moflo- eaiisa tibi hic ponitnr, nt 2. lOSO.
nemagitationemqne: etprimiimqni- ' Quam tibi jam nemo fcssns sntlate
dem vss. 12. ab aere exteriore, qul videndi.' et 4. S. ' Nmic agere fa»-
cnm semper urgeat et nrgeat vebe- cipiam tibi, qnod v. a. h. r.' Qni h»e
mentins qna ex parte copiosior est, et simrtfa non attenderanty anctorem
non possit non impellere ferram In nobis corrapemnt. fiiir.
qnam partem est parcior sen inanior, 1030 Primas ad partei»] Prona» ha-
ntpoteversnsipsnm Magnetem. De- bent omnes, qnos qnidem viderim,
inde vss. 8. etlam ab interlora, qui vnlgati cod. nonnnlli manuscr. praeas,
pari ratione, cum semper agttet, plane mendose: Mcmmian. antero,
commoveat, compellat, non possit parva» : alii, priiNar: et qnlbna qni-
non indere motnm in qnam partem dam factont prfrof. Lamb.
spatinm est inanius redditum. Creeck. Pritas ad poHts] Ita scripfsi, cnm
1021 Hae quo^ re$] Hic versns io libris esset, prfnif, pracos, partftt.
mibi snspectus est ; al>est enlm longe Marnllus, prona$f et ita vnig. Vid.
ab elegantia Lncretiana. qnid est sop. vs. 26. et 798. O^am.
enira hoc, 'jovatnr adjnvamento ?* 1031 QmOr MeJM, telaqne'] Vsns
Adde qnod eo detracto nihil de sen- est eodem simlli snp. Ilb. 4. obi quMt-
tentia decedet. Loifi^. rit,qni passns profttrre possinim, vs.
1022 Qicod eimut a fronie] Slc habet S9S. ' Corpns nti, nt mvis, vells v^n-
cod. Vatic. qnocom congronnt vnl- toque feratnr.' ex qtre krco, si qnis
gati, Veneti antiq. et Parisiens. qnie enm attente consideret, vhtetor Iric
lectio perspicue recta est. < simnl' UgetkdtLm, Qnasivenifuvetaqttenmrim.
autem, i. e. simnl atque, vel simul nt. Lamb.
Lamb. Sic et vet. nosiri. Vnlg. ae lOS» SMeHo nraC*] Sic et snp. fib.
T. LUCRBTII CARI DE RURUM NAT. LIB. VI. . 1695
1. 344. motnm aoilieiiMm afyprtlavtt,
' Non tam ^oHtcito mottt privata ca-
ferenty' Ac, v«l, ot leg^bat Adr. Tnr*
neb. prognata carereni, a qao lamen
disseniid. £«m6. ,
IdST Verberwl] Verberat, qnia sem*
per movetfir, at dixit, ab aere soili-
eet circainpositoJactatM. M/Mmb,
10S8 il<9«e fMfm] I. e. et fft ean*
dem locnm« in Yoee ' eodem ' « et #
pro una syllaba babentnr. Qnidam
tnmefilegantat^ttts/errvr. Lamb.
' 19S0 El f nanifiiam tn pariemj i(e.']
I. e. et in qnamcumqne partem co^
natnm enndi snmsit. Sic aatem re^
•titm tam lectienis varietate commo-
tns, tnm ▼nlgata lectione offensns.
Nam alii babent Mcaam tn partem^
alii jHirtem in mtfiMm, alii porfe in m«
eae, alii porf e in eaomey plane mendose.
I^amh,
Ei partem tn romdm esmrmina nmp*
mi] Ita omnef fere libri, mafra for«
misqae descripti. Qaidsm, oiciie, imi-
cne. Forte, ^iiam^Me tn partem. Lam-
biiras, qnamquam in partem, Oifan.
1040 FU ^uoqne «e « lapide] FH eti*
am (inqcrit) ut ferrum ab boc lapide
refiigiat, consuetnm modo seqnt, mo-
do fngere : seqni quidem, nnifa r^
inter lapidem et ferrnm interposlta :
§0f^e anfem, sre interpotita. Iiamfr.
Adnotat Oassendns, videri Lncretio
perspectum fuisse id experimemum,
qoo M^ignes ferrum interdum mftni«
feste repellit, videturve repellere:
scilicet, dpprebensnm e«t esse in
Ma^ete dnas qnnsdani oppositas
partes (polos jam Yulgo dicimns, al*
lernm boreom, alteroiu anstrinmn)
qnarum uni si admoveatnr nnum fer-
re« acns extremnm, trabatnr ab illa,
et si idem extremnm postea admove-
ntur altert, ab iUa refngtat, repelli»
que appareat ; cum et alinnde oppo-
sitnm ab ista trabatnr, ab illa refu-
giati At nlmis sibi indulget Tir ille
magnas, nihil enim in bis versibns
proponttnr de foga fenri, qnod per
sequentia exeni|rla non satis declara-
tor. Strpe antem vidit LnrreHns mi-
nntos annulos, et rameota ferri in
vase aeneo posita snbsuliare, cnm
M agnes vas istnd aeneum snbtus con^
ttngeret; et persuasns cansam essO
in corpore ttris interposito, (ciim in-
Cerpoftito tamen vitreo, ligneo, lapi-
deo, quovis alio, hand secos contin-
gat,) ita causam exinde reddit, qnod
eniissis qnoqoe ex SRre in frnstnla et
ramenta ferri corpnsenlts, spatiola
ferrl iis sic compleantur, nt acce-
dentia deinceps corpnscnla Magne«
tlca per «s trajecta ubi ea occapata
comperinnt, subagitent, et qno pos-
snnt nlsu propellant. vss. 14. Creech.
1641 Interdum, fngere^ atque, ^c.]
Qnae consiievlt modo ftigere, modo
seqoi: 'consoeta' participium janc-
tom cnm infinNivo. De qtio lege
quse annotavimus ibi, ' At consoeta
domi catulomm,' &c. 4. 995. Lamb,
1042 Samathracid /hrea] Ferreos
annulos, a Samotbracia, ubi primum
fierl* ccBpti snnt, dtctos : qui erant
pervii, et cassi, eoqne gerebantnr,
qnod aliqnid haherent hk^i^wor iral
hKt^anop, qnasi amnleta qusdHm, et
proebia, sen (nt a)ii appellant) proe-
bra. Lamb, Annuli ferrei, pervif,
et cassi : olim 6>imen dialts gestabat ;
' Annnlo nisi pervio cassoqne ne irtl*
tor.' Denram Servi ; et Plinii a>tate
* Servitia jam ferrnin anro cingunt,
alia per sese mero aoro decorant, cn-
jns licentia) origo nomine ipto in
Saroothrace id institntnm declarat :'
Plin. Nat. Hist. 33. 1. Creeeh. Ali-
quando rh * Samotbracia ' pro myste-
riisDeomm Samotbracnm, sen Cabi-
rorom sumnntor, nt apud Tertnllia-
nnm c. 8. Apol. sed hoc loco anntilos
ferreos &A<(irnjpfe9f , qni ex Samotbra-
cia afferebantur, ea vox significat.
Tales fnisse illos Eudami anmitos
arbitror, de qnibns comicorum prin«
ceps in Plnto. Faber. Ommno dc
annuKs intelligendnm est. Plinii et
aliorum loca qni desideret, adeat Tor-
neb. Adv. 90. 90. Hav,
1096 NOTi£ VARIORUM IN
1044 In Mcaphm] In fasis ampli8« ta. lamb,
Lamb. Vasi«, a forma scaphs : for« 1050 Neqite kabet 91M] Neque ba»
te de scaphiii horologicis in qnibna bet viani, qoa transeat. tramet^ trala-
styli ferrei extrcmitas horarnm aac- tio est. Latnb,
tn« notabat. De iis Martianns Ca- 1051 Ojf«fisafe] Crebro offendere,
pella. Cur autem hoc exemplo po* crebris oifensiobibns laborare. Lamb,
tias nti maluerit Lucretius quam alio» PkUare^fltietu] I. e. et ano moto,
nil necesse habeo respondere^ quia suaque agitatione, sea sno apsta, Yer-
nec interrogare nccesse fuit. Hoc berare. tralatio est. Sed Tidetnr
euim factum est ix rov hcMhB^yros, ut nonnnUis legendnm ftieta, nonfluetu.
loqnuntnr magistri, i. e. cnm temere^ ' flictus ' autem a verbo fligo, quo et
et nuUo delectn, quolibet exemplo ante usns est 2. 85, * Obvia cnra fljx*
ntimnr. At Gifanius (nasnm com- ere, fit ut diversa repente/ Aec Virg.
prime, lector, 06 yhp KifiaiwThv /38^«i) 9. 667. * cavapqne Dant sonitum flic-
hnnc locnm de ^ sella familiarica/ sic tn galea».' Lamb.
enim vocat Varro,accipit. * Vas est/ 1052 Ferrea $exta] I. e. ferreoa tex-
inquity ' ex aere, ad retrimenta alvi, tus, et ferrum ipsum arctissime con-
mnliebre fere, ut lasanum virile. Qni textum. Idem 5. 95. * Propter dis-
pro matula accipiunt, verbo abutun- similem naturam, textaqne rerum.'
tor.' Foetidam vero explicationem, Virg. ^n. 8. 625. * et clypei non
Mephttiro alteram! Hanc itaqne a enarrabile textnm.' CatuU. Epitba-
naso molestiam amoliamur. Vide lam. Pelei et Thet. * Pinea conjnn-
omnino super ea re notaa in Vitruvi- gens inflex» texta carin».' Lamb.
um. Faber, Quo pacto"] I. e. qna ratione mag-
1045 Videtur'] Ferrnm. Lamb. «Mu- nes respuit a se ferrea texta^ seu
tavi liic distinctioncm ; male enim ferrnm : vel, quo fit, ut magnes f«r-
(ntopinor)itainterpongebatur, Utqae ruro a se rejictat ac repeUat. Lamb.
adeo fugere a §axo getttre videtur ; fifjpidi] Rejicit.Tralatioest.l«aik
Mre interposUo discordia tanta creatur, 1053 Atque per ees agitat] f. e. per
Hav. vas aerenm texta ferrea agitat. Lamb.
1046 Dieeordia tania crealur] Inter Sine eo qnasape reeorbet] Qutt tex-
ferrum et magnetem. Lamb. ta ferri magnes svpe resorbet sine
1048 Pracepit] Percepit habent li« eo aere : i. e. quando id ara non io-
bri omnes vnlg. *■ Percepit' autem in> terponitnr. ' rcsorbet,' tralatio est,
terpretor occopavit, invasit, nempe quae respondet illi snperiori, 're-
vias apertas : qno verbo sspe alibi spuit.' Lamb.
utitnr, ot 8. 28. < His tibi me rebna 1054 Mitte] Omitte. Lamb,
qosedam divina volnptas Percipit, 1055 Aliae item res] Alias qnam
atqne horror.' ibtd. paullo post : ' vi- ferrum. Lamb,
tie Percipit humanos odium.' Sed 1056 Quod genus] Cujus generis.
scripturam vetcreni, qnae reperitnr Lamh,
in tribns lib. manuscr. huic antepo- 1057 Ut eestui] Magnetia. Lamb.
nendam esse puto, Pracepit, * Prapce- 1058 Pervolet intactus] Per eas res,
pit ' autem, i. e. pnsoccnpavit. neqne qus sunt raro corpore, intacius eat«
iccirco minus probanda est, quod tralatio est. Lamb,
antecedat adverbiuni * prins.' sappe 1062 Magneniflumina muei] Sic ex
enim faoc pleonasmo utnntnr scrip- vet. libris scripsi. Flumina dicit,
tores. Lamb. Ita fere omnes vet. qnod modo ' sstnm,' et *flactum.'
Vnlg. fere, Percepii, Oifan. In quibnsdam vet. eendna, Vid. sup.
1049 Plena] Ab sris «stu occupa- 4. 1030. Hoc Lambinns. Vulg.
T. LDCRBTII GABl DK RBRUM NAT. LIB. YI. 1607
etiaiD noD
BMie. Qaidam Wbn/ltmime, Oifan.
Impelkmi ut enm, tpeJ] Mire etiam
iiic locus depravatos est in oronlbns
libris. Nam nianoscripti qnidem ha-
bent pATtim^ Mtigniiia Jlamme eaxti:
partiro, Magnesia ftumima aaxa: par-
tim, Ma^etis semina faxit, vnlgati
partim cum aliqoibns ex manascriptis
oonsentinnt, partim habent ilfi^eria
JUamme aaxa, ego probabilem scriptn-
ram reposni. licet et legere^ Magnt-
eHfttai^Ma eaxi. nt 'flnmina' intelli-
mimm est ac roonstrifieabte.' Apnd
Nonium» et fbrtasse jam alibi notave-
ram. Faber,
1066 CcaleMeere'] Ita omnes libri.
Cor ergo Lambinns, cooUeeere? Gif.
CooUeeere'] ConcrescerOy et congln*
tinari. cooUeeere autem legendnm,noD,
nt Tulgns potat, eoaUecere, Zollus
hoc non probat : non probet. Qoin,
ut rumpatnry dico amptins, coa2ifMR,
qnod reperitnr apod Oell. Arnob. et
alios, esse mendosnm, et pro eo re-
ponendum eootUum, Sic enim ' coo<
gamus primordia a magnete fluentia. litum' a coolcscendo, nt ' concre-
Zoilns hanc secntus est, ueqne addi-
dif, eam mihi qnoque valde probari.
8ed qoid mea ? mihi displicere inci-
pio, cnm aliquid roeuni isti placet.
lamb, Si ftumxaa^ qnod in probat.
Mss. invenitur, eligas, prsesto Ln-
cretii locns eiit 4. 1090. ' Fluminis
ingentes fluctns vestero^ne crnen-
trnt/ nbi pariter flnroen de seminis
proflnentis vi nsnrpatur. Hao.
1063 Nec iamen kae] Qns de mag-
•etis et ferri conjnnctione et qnasi
cognatioue diximns. jLajn^.
• Alianm rermm o/tfna] ' Aliena ' jnn*
xit cnm generandi casn, nt snp. S.
8SS. ' Ant qnia non veninnt omnino
tnm ' a concrescendo fignratnr. Est
autem etiani hsec una cx dncentis
vocibus Latinis, qnaa se unum scire,
vere gloriari solebat vir Latine doc-
tissimus,Onlielmns Pellisserins, Epis-
copus Mompess. cojus nnivs jndi-
cium plnris mihi est, qnam sexcento-
mm mei Zoili similidm. Lamh*
1067 Materiea'] Lignnm. Lamb,
Taaniio] Ex auribnn et genitalibus
tauri: quod tradidit Plin. 28. 17.
Lamb.
1068 Hueonl] Uient, laxentnr,dis-
jnngantnr. Lamb,
1069 Qaomla«are9VMRt eompages']
Ccmpage»f i. e. commissuras, et con-
aliena salutis.' et knp. hoc eod. Ub. jonctiones. Yirg. £n, 1. 126. ' laais
vs. 66. ' alienaque pacis eorum.'
hamb. Hacteons de ferri rootn ad
Magnetem, ant ejusdem a Magnete
faga ; quod ad ipaam adhsaionem at-
tinet, par est qnoqne inter alias rei
oomensns, qoippe qnae nna tantum
latemm compagibns omnes Accipinnt
Inimicnm imbrem.' Xiamfr.
Tamrea viada] Vincnla ez glntine
tanrino. Xiamfr. et Faber*
1070 VUigem laiieee] Vina. Sic 5.
16. ' Liberqne liqnoris Vitigeni lati*
certaqne re copnlari) etconnecti pos- cem mortalibus institnisse.' Lamb*
siint. Si vcro ipsum modum adl»-
aionia requiras, in extrerois partibns
Magnetis hamos, in extremis parti-
bna ferri Annnlos concipe, et nibil
amplins inqnires, vss. 26. Creeck.
1066 Simgulariter] Ita ex vet. 11-
brls scribo ; nt et sup. 4. 263. et inf.
hoc lib. vs. 1086. Gifam.
Simglariter] Singnlariter, unice,
• Amdeni] I. e. possunt, bvoiaihwiat.
tralatio. sic inf. 1180. * A pedibosqne
minntatim snccedere frigus Non dn-
bitabat.' nbi tamen Aurat. legit £n-
dcbitabatf ut suo loco dicemus. Lgmb,
1071 Et leoe olimm] ' Leve ' dUit
olenm, qnia non snbsidit, immo ex-
stat, et super insidet hnmoribns om-
nibns: qnod iccirco fit, qnia pluri-
eximie. Lamb. Pro siognlariter. Ita mum babet aeris. Contra * picem
Lncilius dixit * monstrificable/ pro gravem,' quia subsidit. Lamb.
noDstrificabile. * N unc his nobil&tas 1072 Mergitmr mma Corpore cmm tamm]
Delph.H Var.Cla». Laeret. 6 P
1606 VQTM VARiaUJIi IN
Sitf hflbeBt «0MMiU( libri wmwmta^, ii» scriptoi twtty Daiiqm
^mbnscum coiufnUiaiil volg* ParisU Brumcopulaimtu LBgOBdDiB arbUrM',
eiues, etVeDeti antiq. niai qood ba- Ikmque non aian m wum riymiiif
be«t, im» Corpore ewn hmtBt aliiy «mi? AgitctiiiirptaiilaaiineAeciiryfl»-
JmigiiHr Mnm Cerpere Ck.1. Lm^« lt% cella, qn^ fecnuBen eat» si ita loqal
(jiicrgt<iir) tet. Doalrt« la aiiisi qtti- Ucebit, sen glntan aiiri. coaM|pe m
baadaaiiy tt Tnlg. JaugUnr*. In q^ vertn proxioie aeqaenti dical »a acri
buadam, «mo. Qifao. jmgl tolere, si * planbo aM>o ' qIa-
. 1074 Acaevarf} Lauoa ad cnonfc lia; sic in hoc scribit dirjsocoUB
candorein, revocare, ac reatitUAre» opeanrQmcamanroeoigDniii. F«^.
MMmbk, Faber: Dtemique m enro imr
1076 Owniitea nttdial Viig. Oeorg., aopndil igia? uecte tjoideai» Mn
1. 91. ' Teqne sibi. generaiii Tethya anro conjyngitnB, nt cs saa «eraa
emat omnibns nadi».' Catnll. in Gekt qnenti : nen taciea e^iieienda. eat
' Soscipit, o Oelli, qnantnm non nl- vnlgnta lcctiQ^ i«ai.8npra aqan
tiroa Tetbys, Non genitoc Kympbn* tnrVino, &c. Vid« PliA.Nal.Hiat.
xw ablnat oceaiwa.' Lmnk^ SS. 5. Cwuch.
M/iTi rcli<] Hoc looo mare «foroeo*» 1077 Mri4mt «t pbrmie /0 i^ic re-
«om7t(|<. Ftdm* atitnA, com reperisaem scrtptiiMi ia
107d IM9M rti (mM^ 4*.} Seenltta iibris mauoecn partim» Mremime
snm treis itb. maimscdptoa, Vatiean^ partim, Mr» fma : in vnlgatis antena
Tettiap.. Faem. Nam BlemmiaMiA paHim, J& «f «c plNai6o : partioBy
habet^ Deidp$e mam eirra onnn qqw^ ^ra^tic nm plumlm» Mi autem «ra
«aa: «nlgati aniem aiii, DcnifNe re» conferrumioaffiplnRii>ocandido»qiio4
ovfo oiY«atea^copalat.ima : alii, Dtui' vulgo stanniim esse patant» et ita op-
fui re$ auro fit ul mmm copulet mmi pellaat, noanm est, Veramtanaea sii
quoia poatf emam scripUifam fiMtam cui dubium eat, Plularchi taatinaonio.
esse puto ex alia item corcnpto^ D^ atque anetoritate piobnri et canfir-
ntfu^ rcaavfooMnMioopNiaA wui. Plane mari potest., Sic igitnr ille lib» «r^
in hoc vemn hsareo : nec qoam potia- ^«AoStA^. *nr.yi^,6 aaevfar^ot pay^tm
aimnm sesiptncam seqnar, vidoo, nisi rht xaiimbi^ mnfapii/hroi^ mui m^ymmpim
eaaa qiiom excudendnm enravft. Li«. rvn r^ i^wlim Um4pam v^porojL olKoiMK
cet tamen pei mc et illam reoipoBfv 4^ioira^s7wdiptfror oStw 9u rU ^tiimm
Dmnqug9e9mirottrgeuitmm.eopukikmma, oUiptiooror Ihrm loai koo^ i^Mpor^ma
ut dicamns talem fteci faiatiun, qoalift roa ASs^^i» mpoomrmnmmom vbr ^
apud Virg. ^cl. 9L %L < AmpbiDn mtmtnt, i.e. * Ut eniro plnmbum casMii.
Dircsius ia Acteo Aracyothe.' %% dnm sss fractnm co^iniigU ct cosi
£nw 1. 681. <^Tttn»iHe iEneas qnem: ferraniinat, qnia atrnosque 8iiM.eK«
DoMlawo Anebise^' dccw Licet eliam tremnm. apt» et accommodata taogjiav.
sic legeeev sina hiatni ut sit iuHmrpoiHf^ dnm similitudine perpetiendi cnsn 00»
Demiqud ree argeNiwn.«nro ram oopmM comrepit ; sic eportet amicnm
«aa* Si quia autem< qnsrat» quss sit aptnm et commodimH et eomnuioi
ea ras, qaa anenm acgenlo aat aKL duoba» ffatiibue: efficiendo,
motallo aggbitiiietar) pnto ease ^obfy- inter se benevolentiameondensaf««t
socollam/ i. e. aari glnten : qnod qno*. oeafirmara.' PlQmbiim randidam
modo fiat, diace ez Plin. aa^ 5. Lamit, commemorat et Cssar. lib. 5. de B.
Sic (aana) veterea fere. la^quibna*. O. ' Utuntue antem BritanronmBmo
dami avrKoi. Lambians, et MoruUae, sireo, ane aonnlis. fbrrai» ad oeitnai
pro copuiat^ eoumopmiai, Gifao^ JLx pomiu» eMmioati» pro nnmmo» Naa^
qodice Mfsnn^iaDO» ia qno hio vemus oitnc ib4 pkunbam aflna» in
T. LUCRETIl CAR1 0B RftltUtif NAT. LIB. VI. 168D
terrMHs r^gloaMMis : In* iimrlttmls t^lU)gefiPit48, vel kisoteotem jtndic^an-
lerriiA i- ie4 ^fu ezigiia est eopfoi' ttes, cojMpoff d reposuemnt. cophi<i an-
lAtmb. ten» dielnni pro copiilate, nt ' vhi-
t077 Mrttt^ tt» pkaKh»ft^ nfi j#ii- clum/ * saBclnm/ < pericium/ &c. pro"
f«f«r] Sie teteres libri fere. Vnl' tliieuliiiilySaeenlHillv perfetHiim. Lffm6.
0Bti, i£hifii^nM. iMAdimyJE&JE^w^ Vet. libi*i tdpuyht. Snp. vs. 1065.
Lunbinnsy^ri9««tfs. Gifan. Vnljpf. etnmpaefti. Glfen. Copllita, nt
Itns QMergo] Qmwi dieaty nitm gobernftchmr, &e; Fabertt Creeeh.
me ircireo lioe loeo ea onniia refenv 1088 Nune^ r&iie pue] Nune ratio-
oportet^ IiOfli^ liem lAorbornm explicare inciplt.
1061 Prtatat] Post Pinm (ci^^ deinde' palcberritaiam pestis illlns,
lectionem Beglexeraat interprelae> qns temporibos belli Pelopouneslaef^
ita emeadavi ex. Ced» Lagd. Bsrt* Athems aoerriaie saAviit, descrtptio*
Vulg'. reetai^ Hve.- nem ex ThucjMidis lil^. S. expreseam
1082 Hiiftid] Mutuo, tttSKpe sllfis»? proponet. JLamd. Uaiea remaiienv
£iOi6. IM\ Nnmiais indicltf. Merbi e^Me-
1088 Hae iUms^m, lotue^] Hso! mii et potfoet; si» vero niliil^in his ad.
plena illlns csvis, illaque cavahttjw^ mirabtle er divinaiti^ actom erft do
plenis cottveniant. Lamb. Hv}ue ^' providatttta: nt pestls ratio eXj^ice-
va UUu9 pknis. I. e. Hnjns corporte tnr aott longis BrobagittaB opne est ;
eatltates solidis illins corports et qai]lpe ut in universo moHa sum cor-
|»rominentibas corpttscnlls. Creeeh. pasctila honyiaibns reliqiflsqne ani»
lO84lfU«rseJBacla«uAsf*inii0p<iMa]> maliboa sahibriav ita pliirima noxia
9ic legendnm. ordo enlm est: Ho** etlethifera: quandocnnqiBe haee no-
mm inter se jmictnra est optitfia, >Hi corpoeeiila, sive per ccelam ita-
qoorain ita texturae mntiftf cecide*- tktimissai slve e terris Mrgentln a<t«
limt, ut et illins cava htijus plekiit, rem reptornnt, morbid«8 flt inte b^p,
et illins pleiiaf hnjtrr Cavis conveni-* et inde pestis hi viscera homlnuiti
ani. L<im6. ingressns vss. 18. Si" peregrina h»e
1085 EM eHam] Alla ratio, qoam'- ctfrpnscata r^idas^ aferem Ipsum ex-
ohrem qnsedam magis inter se coh»- ottte, «tqW Iti ilkf tahtl nMllf cladis-
rere possint. ^eri enim potest (tn- ^ origlnem invenies : nam diver-
qait) ot qaaedaili posrint hiter secom-- ^Mnl regioiinifi dhrerstis afe> ; Inde
pactacoharescere, qtiasi qnibnsUam <|oi sanas indigignlsv advenis ipsiqtie
< aflnellls|M. e« parvia annnlis, haikiis'- inassnetle intooJtfber v«s. IF. hide
qae implicita, atqne inflexa. aneUU etiaai morbi qnibnsdaifr reglonibus
adHim, seti enmeUisy etlam in.saperio« p«cnllaves vsif» 6. Jam vero- aUerine
ribttseditionibnsscripsi.aiiiSr«nM veto, regionis aSr itf alteram feratni'; se-
qnod scriptnm est in commeniariis, qoatory neeesse est, tbtlos c<ell cor-
fmt ertatnm t^^pographi, qnl adtotonl- raptio vss« 6. kide fontcs-, herbs
tus a m« ftierat, nt iH^p^teriret ac inficlantar, vel dbuiatf ipse eJ&x coiv
pneteftnftteret : nam in cotitextn ra)>tns eneeal vss. 10. Haitc di»pn-
Ltier. OMUfKr Impressnm est. Lamb. tktionem d(emnm- cdnfinttat Ln<fre-
Qaofi «e fffirZii»] Ita vet. nostrf, et tius exemplo memorabllis itliira pps->
mlg. omnes. Male £ambidnr,(mgtfl- lii, qu9b vigente betlb Pelopottne-
lis. bi qnlbttsdam' vet. mwiilis, qnod siato Atfaeniir eoatigft, et qttaiAfttse
depravatnm est:ex imeitfs. Vlde snp. d^scriblt vss. 1491 Cfteek.
Vf. Ml. G|Am; 1003 Skpta docifi] 4. 03«. • Nnne
1086 Copdfttt] Si« legendnmpnto : ttliis allns cnr sit cibns/ ftc. et 6
qnam scriptQram qnldam vd non in« 897. * Qolppe videi^ licet pingttvr-
1700
NOTiE VAEIORUM IN
cere ik»p6 clcata,'&c. et boc e6d.
lib. 769. ' Frincipio boc dico, qnod
dizi saepe qnoqoe aDte, In terra,' ^c.
Lamb,
1098 Et contraf qutB iitU, fyc.'\ Ordo
ett : £t coDtra, Decesse est malta se-
oiioa volare, qo» sint morbo et mor-
ti, id est, qa» sint morbida et mor*
tifera semina. ' volare ' autem trans-
late dictum, ut iltud 6. 29. ' Qnod
flueret, naturs vi, Yarieqoe volaret.'
Lamb.
1095 Morbidus dlar] Nmr^f itfip,
Lamb, Yirgilium ordinem, queni Lo-
cretins qnoque tenet, esse secutnm,
docet Servias ad Oeorg. 9. 480. 481.
ad priorem versnm scribens : * Hanc
antcm pestilentiam ordine quo dixi-
mus pleuissinie Lucretius est execu-
tns.' Ad posteriorem ha^c: ' Ordi-
nem secutus est, quem et Lucretius
teonit ct Sallnstius; f»rimo aerem,
iflde aquam, poat pabula tSBe cor-
ropta.' Hav,
1096 PestUUas] I. e. pestilentiay
nt interpretator Nonios : qoi profert
yersum sequentem infra non longe,
' Hec igitur subito clades nova, pes-
tilitasqoe,' ^c. Lamb,
1097 Aut extrinteeu»f ut nubea] Mor-
bos (inqoit) ant extrinsecos oritnr,
Terbi gratia, ez terris longinqnis ac
remotis, ventis insalabribas, qui per
loca morbosa spirantes, caelum noa->
trum, nnde animam dncimns, cor-
rompnnt: aut ex iis terrisy in quibns
commoramur. Sed videtar h«c par-
titio valde angusta et jejuna esse.
Quid enim dlcemns de iis morbis qui
nascuntur ex copia, luxn, et crndi-
tate ? ex intemperantia i ex cibis in-
ftalnbribusP ex immoderatis animo-
rom affectibus f ex animi segritudine
oc merore ? Lamb,
1099 Ubipuirorem] Sic legendnm,
non fmtorem^ nam * pator ' aliud est,
quam ' putror,' quemadmodum aliud
est ' putere,' alind ' putrere,' seu
' .potrescere.' sic 9. 870. * Quippe
videre licet vivos exsistere veruieis
Stercore de taetro^ potrorem c«m %U
bi nacta est Intempestivis ex imbri«
bns bnmida tellus.' Lamb,
1099 Putorem] lu in vet. libris,
et vnlg. Lamblnus, picfrpreni, nt sup.
2. 871. Sed ibi, pHtror, hic, putor
magis qnadrare videtur. Gt/«n.
1103 Quialongedieareiritatret] Ve-
teres, dieerepit acree, In qnibnsdam,
diterepat acree, Vnlg. diMcrepitmU ret,
Pins, diacrepat aer ; ut mox: * vartns
concinnat id acr.' £go a libris ooa
iinslm recedere. Ita et snp. nsus
est * rei ' verbo, hofirTws, 2. 1017.
G\fan, Adde et 4. 779. Preig.
Quia Umge diMcrepat alir] Hanc lec-
tlooem potins secutus snm, qnam il-
lam alteram, Qnta longe dioerepitant
ree, non eo solum, quod magis cum
sententia bojns loci consentaneo est,
vernm etiam qnod nata videtar etse
ex antiqua scriptnra depravata. sic
enim habent libri aliqoot mannscr.
in his VaticannSy Quia longe diecrepat
acree. atque hanc lectiooem confir-
mant cum alia multa, tnm id quod
statim sequitur, * Varius concinnat
id aer.' Quod autem eam non pro*
bat Thraso, tanto magis mihi proba-
tur. Lamb, Alii, DiaerepUani ree^
inepte. Creech,
1104 Nam quid Britannum] BriUn-
01, omoium mortalinm proximi snat
Septentrionibus, iis tamen exceptis^
qni lliulen incolunt. Virg. EcL 1.67.
* £t peoituft toto divisosorbe BriUo-
nos.' Idem Oeorg. 1. SO. * tibi ser-
viat nltima Thule.' docti quidam, in
his Petrns Paschalius, historicus Ke-
gius, amicus meus, hoc loco legen-
dum censent Britannum e^bun^ qno
modo edendnm curavi: non ot hn»
bent lib. vulgati, Britanni» eeelum,
Sic antem dictum Britanuum eninm,
ut ' Maori» jaculis,' et ' Snlplciis hor-
reis' apud Horat. senteotia porro
hojos loci b»c est: quid, aut qoan-
tum (inquit) paUiuus diff«rre c^lum
Britannum, i. e. BriUnnicum, a cselo
i£gyptioP quiU csluui, quod est iu
T. LUCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. VJ. 1701
Poof o Enxino, et ad illam orbiK ter-
rarom partem, a ccelo OaditanoP
snmsit LurretinH, quattnor orbis ter-
rarnm loca maxime nota et insignia,
qnae temporibns illis raaxime inter se
distare potabantnr : dno a Septen-
trionibus ad Anstrnro, Britanniam,
et £f yptnm : qns est distantia lati-
tndinis: dno ab ortn solis ad occa*
som, Pontnm et Gadeis, qn» distan-
tia est longitudinis. Sed videtnr le-
gendnro, Nam quid Britanno calo dtf»
ftrrt fmiamtu id qtud in JEgypto, i^e.
Lamb.
Nmm qmd Briiim$ eahuk] Ita in
vet. libris repperi. Male ergo alii,
Briimmmm. Marnllns; Namqne Bri'
imma qmd eahm ; contra Yet. Hbros.
Forte, pro, Ei qmod in JEgypio eti,
▼ers. seq. legendnm, /d iptod in JE"
gfpio eti, Gifan.
Nam qnid BriUnmum eainm differre
fHfdajmaM Ei qnod in JEgypio eei"] Haec
conjectnra est Paschalii Tiri claris-
aimi, nt monuit Lambinns, qni allnd
csemplnm ad illins confirmationem
proferre poterat qnam qnod protnlit :
ita enim Briimmum eedum dixerit Ln-
cretios, nt Hor. ' Italnm cielnm.' Od.
9. 7. 4. * Diis patriis, Italoqne roslo.'
Oifanins antem legit, Nam quid Brj-
tani» eeehm differre pniamuM Ei quod
inJEgypiogai? Scio qnidem perinde
eaie si Briiamii legas, sen Brltannis,
qiii norim in fine canninis hexametri
Donyiinm Periegeten ita usnmTo-
Isse. Primam qooqne syllabam pro-
dttci posse, mihi ignotnm non est;
itaqoe nil in Gifanio circa eam rem
reprehendi postolem. Sed qnod ad-
dlt, versum honc a Paschalio male
emendatnm fnisae ; id metno nt pro-
bet; qnid enim mali ea emendatio
habeat? Fortasse vera non est, sed
non continno pro mala haberi debeat.
At lectio Gifanii, ea vero pessima
est; qooeniro alio nomine vocetnr;
cnm ejus sententia tantopere ioepta
ait P {CeBlum JEgypii differi BrUanniB,)
Qnm Latinitas i QnaB ratio id pro-
bet ? Qnamobrem cnm in M^s. lega-
tnr, et qnidem constanter, Nam quid
Briiannie ceelam^ scribenditm putem,
Nam quid BrUianidii ealum, Grapci
enim illas omnes insnlas BprrroyfSas
vorabant, nt ex Dione, et excerptis
■iBptKw Stephani constat- Ita antem
Brittanidem pro Brit|annia dixerit
Lucretins, nt in hoc ipso libro Attlii-
dem pro Attica. Fa6fr. Codices con-
stanter BriianiSf nnde Faber BrUia'
nidii: Grcci enim insulas illas om'-
nes BpfTToyf^as vocant. Creech»
1105 QudmKifdt ckmdieai'] I. e. qna
parte axls, sive polns Arcticns, qui
nobis snblimis semper apparet, illis
est depressns : sen qna parte mirodns
inclinatns est ad oram nobis ignotam,
qnam Graci ftmr^ora vocant,axi nos»
tro contrariam. Est aotem h»c pafs
meridionalis, sen anstraiis. Ltmb.
1106 Qttsdoe quod in Pemio eei'\ Ant
qnid pntamns differre csplnro Ponti,
qni ad orientem spectat, a Gadinrn
csbIo ? qns distantia longitndinis est.
Gadfs, insnla et oppidum, qnse ab
Oceano allnuntnr: a qnibns fretnm
Gaditannm dictnm est: qno libya
ab Enropa dividitnr. M. Toll. lib. S.
de N. D. ' Qnid Oceani fervore illis
in locis constantius, *• Eoropam, Li-
byamqoe rapax nbi dividit nnda?*'
L11N16.
Atque UBqme ad nignH A Gadibns,
atqne ab ea ora, quse porrigitor et
pertinet ad Manritaniam, sen poti-
ns ad Athiopiam usqne. Sont enim
JEthiopes nonnnlli Oceano finitimi,
ttt testatnr et Homer. lib. 1. Iliad.
4SS. Zebtyitph^ 'tUceea^ fUT* iLfjufytonu
Al0M*^as TCBif^ht |0i| fterk 9tSra' 0mI V
SfjM wdarrts lirorro. i. e. ' Jnpiter enim
ad strenuos et forteis £thiopas hes-
temo die profectns est, ad epulas :
Dii antem omnes enm nna eonsacnti
snnt.' Lamb,
1107 Pereoeiaque'] Qnldam libri,
percoeio. Gifan. Videqnae diximiis
ad 6. 798. Her.
1100 QiMttner a veiitif ef eeBUpar'
1703 NOT4S VABIOBUIII 'IN
filni$] Bntvpiii «b «quUpm, et a sQp<p> hatiU/oHe «lieiiifM, de oiaoi a^rc did
ieDtrionibu^; .£gyptii a neridte «t potest cui iton assaevimva, llotl wti'
austro : Pt^tijci a aub«Qlaii(0^ «eii Jias oouo. Haw*
eoro^et «Miente; Oad^tAui a favmo 1190 CwM] Cogit. I^Mft.
el oocidep»te. Imb, 1129 /MM»<M9I«] £t {MeAileiHia:
1111 J^t«porUf«iim^Mi] EtfliorlM ntsnpifi. Hnnc vefsom profert No<^
videpinr generatioi nalienes ipsas iBr ^jof, ntdii^iniM* iMmb,
festAS babere. f^b, IIU FersidH] Sie Jegeadmi, oeo
11J8 E0$ 'elepka$ marbui] Bnw prmiftU. Lmb.
inorbom ii>m^ain^f9 Toeaot Or«d; IW ^lMKiaifOi] Qoidain Jibrt, A^
4e qtto ifge Coroel. Celswn S. 8^^ joifi». Oif.
JUin^. Vnlgo ' EJeophaotiasin ' ta- lllM» CoiisMMii r^Umng iwnii Mwu)
cant : aJiquando et ' ^eplmtiaBi i' Virg^ Oeerjp. 9. 470, * Nec Can cre-
«ed e^ .oonBoHif dictws esjt XHfrrUt^a ; ber agens hiemem rnit a^qaore tarbo^
eo enim jmrb^ vetnii Ivones, qui Qnm nultae pe<p|i4«m peafes: nec
feras fi4M»seqaj baud posstiiit, fere singula morbi Corpora corriptiMil,
pl^ruoMHMS Untantorf et wedia faeit aed tota aestiva repente/ Su:. Mjgmk.
«CexarescaBl. Ivii^. ' Elephontia' llPi &impe€9ibmbakMiibm€egrm-}
et * SlephaiUlasis' di£itur, ct aiii afi- Cum in Ubris miOiMcr. it» »cripto9
«eruot» biioc Morbom iufestare tan^ reperissom^ Eiiam pigri$ fmimibtm^*
tom iooplaii /£gypti qui de Nilo bl* gror: in vulgatis antem plerin^Me,
iNHitr At Celeos g« S$« ' Ignotos PetudumbMibiumgriM: inaoBmiUis,
pene in Italiat iu qoibBadam regie^ Pewdum tmimHm» eegre: priaNun ^
ttibus fraqueittisslmns eet norbus;' cile iseusiin boc loco raeBdflni sBb*
videpiBra. Creeek. esse: deiude eoBlinitu oonjeci aic
1114 4iibide lenlautirr] In Attiea esse iegendmn, peemiie^ seu pecabus
tentantor pedes. Atbenienses po- potios^ baUmtibMM mgrer, ' Pecna'
dagra nMgpa ok parte Uborant. liiM6. anlem et * peeoda' diiuinuat antiqui
Casaub.adTlieophrastiCliafaet. irap. pro pecora: unde ' res pecaaria/
flO. p. gLO. potat de tibiarum aleup teste Nonio: qnironus prarter aliot
ribos agi, quem merbum aon iBfre«> lostem eitat Qceronem lib. 4. de rep.
queotem fnisfle AAhenls Aristophanis ^ Cum adhifoent in pecuda paatorta/
ibidem allata loca ez Ploto S. g. 14. citat et Cseriiium Umbris : ' £t ho«
et Equit. 9. 4« 71« nt et ipsins Theo- mini, et peeobos Amnibns.' Jaa
pbr. qni iPUni $x^ ^ '^^ie brruam^gt * mgror' eliam morbum corporis in*
appellat. Qnod tamea mintia probo^ terdam significat. Xrfouk Ilu (Puni*
quum vel stc affecti ambulare poui- Aui 6a2aati6irs tfgfisr) ea ▼et. libris
fflus; gressusautem meriloteqtaatur bnnc locnm restitni. Volg.pfcadam
padagra lalmrantibus. Hmf, btdatibue tegris. Hoc ManiUns nevar
OfM/ifue tu Aekmis jhribne] Achlvi vit contra ver. libros. Vide Indicem.
solent oculomm dolore aftci, sea ex Gifa
ocolis laberar^. Lamb, 11S2 iVffrif udrerMi] I. e. nabia 101*
1116 CouftuiHtf] Bffieit, ut stspe mica et infesta. odperM antem psse
alibi. Lamb. Efficit. Fabfr, legendum, non direrea^ evincuul iibri
1117 FfTff vMfmou] Sic emeodavi vet. in qnibus parllm ptane hocmode
ex opt, Logd. Bat. sic et Locretius 4. soriptum est, partim etd ditena, quam»
641. ' Ut quod alfs cibos est, aliis qnam defendi fortasse potest lectio
fnat aere venennm.' et ibld. vs. 644, vulgata, Nabia direrfa, pro a uoMf di-
' Pneterea nobin veratrnm eat acra iMrfa; i. e. in qnifous non remnevi*
VBneuum.* Nam quod vulgati ha* mos eommorari. i^b, Itavel.Ubri.
T. LUCRBTII t3ARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1708
Valg. diofTM. Oifan. daafoiH yociIid, et nAmM Httora^
Ei ctttt mutemM» amktwmj I. «. eae- Tom in ▼oce c<rriy<wii» « Paristeiiii
lam mntemas. ^cviiai' autem, i. ed <iiBGrepare« Sic eaim lial>ent codicet
oerem, qao videmttr ' amiciri,' qnia Barisienies, ilii c«lKai naMi iiatara
aos aariiit nndiqiif . JoTianas Pon* nttro comi^aai. qnam lecfiMrara non»
tanna lioiie versnm sic legetMit, NM$ nnlii probant, nt sit Tersas totni ez
«tfvert8,cio«lamaiaffmaf «mieam. eg^ fepoodeis comtans: qnibnscmn dob
lectieiHtn receptam fetineadam ceo» pngnabOb Cnm liaeo scrlpsiiseai ia
seow Lmmih, Aiii, CvJam oaiicam? et prima editione, noii longo post tem-
in seqoentt verfea immkam ant mfr*- pnre veait in meutem Adriano T>ir-
tv^lom pro cmeolam, sed jam occn* nelw, et Joank Aarato^ miliiqae eam
imtai sam, aec seqnar. Ortfse^ nan esienins, neqne ontvplom, neqne
IISS An cotam ao4» uUn nuiurm cofoplam iegi posse, qoia mt nOTum
cfafolom Dtfma] Sic oKm In prima et inasilatam^ neqoe taiHilcaa^ qnla
editione edideram, «alafti iiirTapiasi> «b antiqam «criptnrm Testigiis nimis
•d qnem locnm lim: qnm seqmintnr., remotnm : sed <ra«alMiit qnod talet
annotaram: SecntnssninvestigiaTe^ lioc looe, impiaram et inqataatmnc
teris scripmrm. sic enim habet codex cnmr enim inqninat et cwitaminat.
Vaticanns, An c^um mbm v&ro mi«- Itaqne qni ementas manns habent»
tnm coniplam, «nieo r: Tetliamis au^ et qni bomiaem occidernnt, dicnntnr
tem, et Memmianas, et Fbem. An bafoere manos impnras: et oontra
msl. iis6ii viMo (ant otlro) nalora wr* qni oOniinem oooldenuit, pnras*
mpium, gemino rr, ex «Urs igitnr Ibcl Lmnb*
nUro^ qnod reperitor tameti in codici* Uiiro nalara com^lam] Ita omnoi
h«s Vicet. et Parisien. Veneti anti» libri ▼eteres, ut alt Croticns» in qnin«
qnf pom habenf, /olre «aCirm «sr* to loco^ Vide IndicMn: *Venas.'
nqrfWa. ttHrD amtem interpretor, iine G\fan,
aitqna manilbstacan8a.jamcen^am Critenlam] Fmdoin> tetram, inqoi-
nno r, mit ilne n teriptom ost, propter latmn* Est «atem cooiectnra 1\ir*
vorsmn, pro csrmpliua, ant connqi» nebl» ant J. Anrati* In tnlgatis edl*
tnm. atqne ita legit Pterioi ad itlam tiouiboi legebotot cirmplam, contra
Vlrg. versam i£n. 1. 615. ' Lnvaqae iegem carminii. FcUr^ Tnraebl e-
Serostnm.' Non celabo lectorem ta- meodatio exstat Adt. SS» 19* nbi pro
men, Joanni Colcbloo popolari meo, confirmatioiie addit hnnc versnm ex
oiro docto, vidori hoc loco legendnm, 4. lOSO. * Flnminis ingontes fluctns,
Anemlmn mokU «llfs oafora iNJmlcam vestemqne craontent«' €«i «Itemm
MHfm^. pntat eofan iUe primo inM» addo 6. 1 IS7. ' Et capitis smnmi prti^
omn icrlptuffi esae a Liicretio : deinde clamm insigne cmont om Sob pedibos
•tadiosomatiqoein Locretii lectomm, volgi magnmn lagebat hooorem.' UM
Iniins vocis interpmtaodm cansa, ad- ' craentom ' pariter eit Inqninatum,
•cripiisio ad oram libri csrmplom.* fedatom, non iaogoine tantnm, iOd
postremo Imperitum librarlum, qui et pulvere, ot iob pediboi projei!tom
«« illo esemplan Loemtiam desorip« et coocolcatom. Hao.
aetifiejecta vem vooe loiailcam, i«b« ltS4 Qood «oo coasaevlaiai oH] Sic
«titoiaio oormplam. 8i cui igltur bmo libri vet. Marollni mntavit in, goD.
«mlcl mei conjectnra, eradita pr«« Oifao.
•ertim atqoe iogeniosa plaeebil, gao* 11S6 Htfc mHo ^oMdom] Nnoc in-
debo. Interea faoc qnoque lectorero dpit pestem IUam Athoniensem de-
soiro veiim, hane, qoam excudeodam scribere. Videiur autem Virgiiios
curavi, scriptomm, ordine tantnm Oeorg. S. 4T8. hune locum adnm-
1704 NOTiB VARIORUM IN
brMse, tctte Macrob. lib. 6. Satarii. cam. Faber.
hii VM. * Hic quoDdaiu morbo cfpli mi« 11S9 Nam pemiua peiuenif JEgfpii €
seranda coorta est Tempestas, toto* ftnilmM] Ab lioc loco Thacydidit Yrr-
qiie aactumni incanduit sestu ; Et ba cum Lncretianis conferre incipia-
genos omne neci pecudnm dedit, om- mas. Sic i^tur iile libro aecando:
ne ferarnm, Corrnpitqne lacns, infe- "Hp^o <i rh ^y rpdror, in Kty^oi^ ^
cit pabnla tabo. Nec ria roortis erat AiBunrias r^f Mp Aiy&mv' iwura tt
simplex : sed nbi ignea venis Omni- ical i$ AFyvrror koX Atfi&tff Kar^fiaiy «ol
bus acta sitis miseros addnxerat ar- is tV fiavtKims ynir vV «o^aV ^s ^
tns, Rnrsns abnndabat flnidns iiqnor,' rV 'A0i|yaW «^Av i^aarwaims Mm%8a*
6te, Lamb, Descriptio pestilentiae i. e. ' Initium autem ferit primiuD, ut
Atbeniensiom, expressa ad verbnm e ainnt, ex Athiopia ea qnae est supra
Thooydide, lib. 2. Videat hic lector /Egyptnm : detnde etiam in £gyp-
admtrabilem Poetae doctrinam, et tnm et Libyam descendit, atqne in
orationis copiam. Imitatns est Vir- magnam regis Persamm ditionis par-
gilins, S. Oeorg. et atii. Gtfan, Se- tem. tum antem in Atbeniensinm «r-
qnitnr pestis, quse Atbenas olim vas- l>em repente invasit.' JUmlf»
t&vit, descriptio, e seenndo Thucy- ^Egyp^ « JUiibtta ortoj] In prima et
didislibro, et tertio Hippocratis de 8econdaeditione,egoplerosqne&ibraa
Morbis Popnl. desumpta, qnara adeo vulg. secntns, edideram, ^gfpti t/-
feliciter expressit, ut, Macrobio jn- nilmM Orem, Sed nescio qno modo
dice Sat. 6. 2. Virg. Oeorg. S. certe fngerat me, lectorem admooere» nt
Ovidius Met. 7. habuerit quem imi- consuevit lihros fere omneis vet. qni-
taretnr. Dicit vero ' Hsec ratio roor- bnseum rongniiint aliqnot vnlg. tn
l>ornm,' &c. pestis vii. ab aere alieno bis Basilienses et Vicetini, habefe er>
ortns. Mortyer «stai, Alii, Aery sed <iis* quam scriptnram nnne magis pro*
JEsiue olim Macrobins. Creeeh. bo : neque qnemqnam movere deliet
Mertifer euUuf] Sic babent omnes panicipium * veniens/ qnod antece-
libri vnig. sed tres mannscr. mertifer dit, qnasi qusedam vouroAoylasit, ' ve»
a. ex qno legendum videtnr, wtortifer niens,' * ortns.' Naro * veniens' co-
«€r. vernmtamen nihil snm mutare haeret cum adverbio * penitus,' * or-
ansns. satis est mihi faoc indicasse tns ' cnm bis ' iEgypti e finibus.' £t
leetori. Lamh, Ita Macrobius, et Ma- vero cnm banc scriptnram confirment
mllus et vet qnidam. In plerisqne, verba ipsa ThucydidiSy 4pC*^ ^ ^^
«• Forte legendom, aifr. Gifan. At pi^ wpma»^ Scc, tnm maxime illa,qnm
nlmis forsan religlosi et Gifan. et snnt apnd Tyrinm Maximnm in ora-
Lambin. qnod enim vs. 1117. ceelum tione 41. ^AXHpnpff» iv SqMMRpomyi^
qnibnsdam diiit esse efHciMim, id nunc rtfXfi, &c. Xfnphs ipaneiuf^ ^ Al6boviat
mori^cfNm aerem vocat. Hae. iip^itMins, ical icara^^ Zik r^s fiaaOJm
1 1S7 Fum6m« Cecrapiie] Finibns At- rk, ical rtXfvr^^af Imi; aal VbpnA^ a^.
ticis. sic antem esse legejidam, non rd9i, I^Oci^ r^ v6f^„ i. e. ' Atbents
FimhuM ttt Ceen^f probant libri ve- antem in urbe, in qna populns anm-
teres. Jam Cecrops Atheniensinm main rempublicaro tenebat,^^ pesUa
rex fnit. Lam6. Hmc descriptio a invecta, ex ^thiopia orta, cnm per
Thncydide est; cui tamen nonnulla fineis regis Persamm descendisset,
ex Hippocratis observationibns poeta et illnc ernpisset» et ibidem consti-
admiscnit Sed h»c ab aliis exami- tisset, civiutem perdidit.' Lamfy, Sio
nata fnere, nt et iroitationes Virgi- ex vet. libris restitni. Vnlg. areu^
liane. Evenitantemhseccladespanlo quidam libri : JEgypii JiuibuM artUM»
post exortum bellom Peloponncsia- Scil. lestns mortifer. GifM
T. LUCRBTII CAHl DB RBRUM NAT. LIB. VI, 1706
1140 CampoB^e naimnUis] Maria
«t lacm. 8iip. eod. lib. 404. ' et Uqiti-
dain molem, camposque Dataotei».'
.iMmb.
1141 IncMhtti tandem] Thacydid.
ii4rt9t, i.e. incidit,8en potius incur-
rit atqne irmit. LaM6.
PandhnUf] Pandion Atlienarnm rex»
Philomele et Procn» pater. Lamb,
1148 Prineipio capui inceneum /^-
tote'] Thocyd. irpSrraif lukw ri)s K«^a\^f
fcora, Kol ^xSywns 4kififiaif€ : i. e. * pri-
ranm qnidem capitls fervore» acres et
▼alidi, et ocnlomm rnbore8, et inflam-
matio eos corripiebat.' Lamb.
1145 Sndabant etiamfaueee] Tbncyd.
icat r& ivrhs, ^ rt ^tdpuy^, fcol ^ 'yXcMr<ra,
ciOfrf alfiordl&ii i^. i. e. ' et interna, et
faiices, et llngiia, continno crnenta
erant, seu cruore manabant.' Lamb,
1149 Inde, ubi perfancei§, ffc.] Hic
locus non ita prope accedit ad Thu-
cydldts verba: non tamen a senten-
tia ipsa longe admodum discedit. sic
enlm ille : KaH iv od iroAXf XP^^ icar4-
fiau^w is riL orifiiii 6 a6yos lurh finx^s
hxvpew^ .iral dff&re is r^ ko^Uom arriplfyUf
Marpe^ re a6r^y, #cal kaoKoBdpaets
XoXi)» a-«rai, Zau M larpSnf &voiuuriU-
pm dff-iy, iwjfeaaaf. i. e. ' Et non longo
post temporls intervallo dolor in pec-
tora descendebat cnm tnssi vebemen-
ti : ct ubi in corde, seu potios stoma-
cho, hsserat, eum ipsum torqnebat,
tum pnrgationes bilis omoes, qose a
nedicis nomfnatse snnt, conseqneban-
tnr.' Perspicne Lncretius boc loco
Orsecos imitatos, 'cor' pro 'stoma-
cbo ' posoit. Ex quo cardiaci dicti
sont, qua de re plura in commenta-
rils Hor. ad illud, * ut solet in cor
Trajecto lateris uiiseri capitisque do-
lore/ Sat. 2. 3. 28. Lamb. E qoibus
intelligere possumos, qnid velint ista,
' Omnia vitai clanstra lababant,' Sec.
Sequebatnr vis. omninm intestinoram
convolsio, atque inde excretiones cum
torminibns. Creeek.
1160 Jn cor] Stomacbnm : Schol.
ad Hiucyd. OliraXaio} Mrrpol rhyarSiAa"
XOf aaf^e» iHdXow, koI Kopiuoyiiby rhw
ftinfonf rov aroiAdxou, Creech,
1151 Fttot ctauatra] Nibil ninto.
verumtanien cod. Vatiranus habet,
Vitaiia clauetra iababant, Lamb. Ita
et sup. 1. 416. Qtiidam codex, ri/o-
Ua* Vide et snp. 6. 225. Gifan.
1152 ^ptr&iis ore forae] Tbiicyd.
leal vyfv/ia &Toiroy imI dva&Ses ^^i.
i. 6. * et spiritus absiirdus, et tster,
et gravis odoris edebatur.' Lamb,
Duos bos versus suo loco emotos ver*-
sni 1140. snbjungendos esse censeo ;
ita enini Tbucydides, ical iryci^ Aro-
o-oy ical ZvaSdes ^ci : et deinde me-
lius conveniunt omnia,pres8iusqne de-
claratur Tbucydidis narratio. Creeek.
Klnc apnd Plaotnm in Mliite 3. 1.
6S. ' Minime spntator, screater snm,
itidem miuime muceidus. Post Ephe-
si natns som, non in Apnlis, non num
in Umbria.' pro f» Umbria reponit
mitiiui tabidaf Rutgersius V. L. 6. 17«
Hav.
1156 Intoterabitibusque mcilts, tfcl
Videtur plnrib. vcrbis expressisso
qnod dixit Thuc. brevius : neii aSroi
IMrk rdkamtptas i»/eydKsiSf i. e. ' et eae
magoo cum cruciatu corpori8, anlmi-
que afflictatione.' Lamb. Thucyd. koI
a9rai (vis. &ToiroOd[p(rcif memoratae)
IMrk roKatirwplas luydXiis : Schol. ro-
Aoiva^af luydXjis^ rijs BvawirrepUis di^
Xoy^i. Atqne ita forsan ipse Thuey-
dides, sed latior vocis istius apnd Lu-
cretinm acceptatio, et tam Auimi
anxietatem qnam intestinoram tor-
mina significat. Creeck.
1168 Singuttus^ fre^uens] Thn-
cyd. Xiy^ Tc TOif vXeioauf iifhtntro
mi^, aitaffiLb» MSovo-a toxvp^ : i. e.
* et singultus pluribns accidebat in-
anis, convulsionem membrornm vali-
dam afferess.' Verum, ut ne soli
Lucretio, sed etiam Thncydidi ipsi
medeamnr et consolamus, legendom
videtur apud Tbucyd. non <rc»^, 8e4
vMP^, idque ex verbis Lucretii, * Sin*
goltosque frequens.' £agi6. Lambi-
1706
NOTiE VARIORUM IN
Bin legit k^ «Mw^, pr»pter ▼oceni
freqaens : «t vero Ai>{ J|im est sin«-
goltns freqnens, islnm aiiiem simgaU
tum, qni k4pos dkutur, (allns antem
wKipitt) ConvnhioBes niaunie se-
4)oiintar. Creeck.
1160 Couciatu] Cogans : nt aop.
1120. ' et iromntare coactat.' Lamb,
1160 D^M9s antejatigans] Fati-
gans eos, qni jam ante vi ipsius mor-
bi defessi erant. Lamb.
1161 Nee niwdo qMoufuam'] Tliiicyd»
jcoi rh fthf llMtfcv krroftiK^ ^^ifULj oic
Ayaif Q^piJb» j|f , oi^c xf^mfitv^ &AA' kwfy^
vBfw^ i. e. *et corporis qnidem ez*
tremitas non erat admodam tacta
caJida, neqne pallida, ant viridis,8ed
subrnbra.' Lamb,
1168 Corporis m MNRme] Forte,
Corpore^ ut tit hiatas Locretiaoin, et
JCniitanns. Gi/isn. Ordo est: nee
posses ' tueri,' b. e. videre, cniqnam
aammaro corporis partem in snmmo,
anbintell. corpore, oimio ardore fer*
viscere. Qood antem Zotlns legi
posseexislimaty Corporo umanmo^i^.
Ql sit hiatns, fiMOssat hiac cum »019
Juatibosu Qnod si tantopere biati*
bas dftlectatur, adfaibeat eos in suis
versibiis, iion in Lucretianis, prspser»
tim obi nihil est necesse, at Uc non
«st, neqne item sup. noa Jonge a
principio $. 348. ' lliiid in his rebns
joe me arripiiisse rearls,' &e, io qno
versa, soblato provocabnlo m«, vnlt
legi me arripume rearie^ ^v. Nec sat
liabet lios prspclaros hlatns Lncretio
allinfre, sed etlam in Vlrgilio hae
abntitnr hiatoiim licentia. Censet
enim, ant certe assentitnr cnidam,
qni non longe a priucipio Georg, S.
95. in altcro honim versnum, ' Hnnc
qnoqiie nbi ant morbo gravis, ant
jauisfgnior annis Deficit, abde domo,
nrc turpi iirnosce senectie.' sic 1e«
gendnm cenaet, Abde domo^ ei inrpi
ignMce senedm : non iotelligens, ne*
gationem * nec ' non esse conjnngen*
dam cnni verbo ' ignosce,' sed com
voce ' tnrpi,' tioc modo : ei nm itnrpi
ignooce Meneoiee, Qood coni ^go, el
Simeo Bosius, vir doctisoimaa, acor-
Timiqoe iogoQil, nna legeremus, ri-
stim continere noo poteramos. Nam
qood iile Annto onctore ae ita resti-
luisse scriptiim reiiquit ; defogil Aa-
ratns anctoritatom, olqae adeo aegal
sibi hoc «mqoam ex ore ezciditse,
ant si etiani forleaibi aHqoaodo^
derit, negat se oo aoimo protolii
nt volgaretur. qaeriiur de iilo alio
qoaedaoA, qoss ia prvaeDli rotlcebo,
ne qnid de aRricilia aostra detraherc
videar. Illnm enim, qui aacloritate
Anrati nitilor, amavi, el vcro eliaas
nnnc amo : qnamqoam ab oflicio ali^
qoaado discessit, et aegratiam meam
parvi facere osteadiu Venim iobet
boc dissimnlape, sive polins oblivioci.
Volo enim coostantior esse ia amicla
retinendis, qoam video vulgna kooii*
aum solere. iMmb,
1164 Ei staU niceribao^ ^v.] Tlm-
cyd. ^AiMcrairatf fuapms Koi fXasrv
l(vyA9Kdt: i. e. ' piistfills parvis el ol*
cerib. efflorescens.' iMnb».
1165 Saeer igms] Ejnn via. geaerio,
qood est sobmbiciiadatt, eat mialoei
ez pailore et mbore; esasporaiaai-
qne per pnstnlas coaliaoas, qnaram
iralla altera raajor esl, aed piofiaua
perextgu» : Celsns 6. 88. Cretdu
Iniimm pnre komim} Tk tb irrbs «0*
rms iKmieTo,Aor§, dec ' ialernm anteas
partes ita Oagrabaat,' &c« Qoidem
lib. habeat JhoNiinam. Lamb.
1166 Ad ossa] Alii libri baboot
odesa. quod aiinus probo. veramim>
men jodicet lector eroditos. Lom^.
Adesa] £x vet. Ilbris ica acripii.
Habet et Pins. In eliis, od soso.
Qnidam, pro Jbmiiai, Asmtaam; coolra
vet. libroft. G{f,
1167 Flagmbaitimnmcko]Hnnesib^
jiclt LAmbiaos, roale, contra onmea
Ubros. Gifim.
Ftagrabat eiomaehojiamma] Belea-
dns. Faber,
1168 Nil adeo possei qnie^nnm^ ^.]
Sic flsgrabat (iaqait) pars hominom»
T. LUCRBTJl CAUl DJB ili^RUM NAT. LIB. VI. 1707
neu h%mmm iatioia, at luilkmi qnaa- AUi, Vtrti in mHIHaieai, Creecli.
Unnvifi leve ac tenne ▼e»tiBieDtnin ^Mii«H»t atf /r%ora jni^cr] H«-
poaeet oirinbri* vertere in ntilitatem, jot iect Inre aeatemia ett : ad ventaei
iil eat afierre ntilitaten, sea ease «ti- et ad frigora semper meanbra dalmnt :
litati.iianc ease bajat leci aenientiani atqne,dam frigof captabant, parfi»
licet cx Thocydide intelligere. aic ae in flavioa coojiciebaDt, partim io
mim ille : t^ ik Mv ofhtn iMoltro, pnteos pnecipiteB codebooL Lamk.
hrrMMiir€ rm wdw Acrrdr tfmrUnf itd 1170 In JbuiM pmiim geiidoM] i. e.
fa4Amf Tiks 4wt$oX^t ^tdrr* Aaah ta, | alii in fluvipa gelidos ae coojiciebant.
Yiyi»^ Mx/ia6m, l e. ' intima aotem Tbncyd. ^^iord tc ftr ^ 98mp ^nfXf^y
parte» ita flagrabanty nt neqne teoo^ a^ nbroht fiarw, * et libeolisMoie
iaaamarnm vestiaiDi et lioteornm in- in aqaam frlgidam te Ipsoa coojicie*
jectiooes,nequealiadquicqnam,praD» baot.' Lasi6.
lor eoditatemy tiittinere poatent.' 1172 L^mpkm pmUaUbmi] Tboeyd.
'Vertere io ntilitatem' mc dictem, osl woXXoi h^pimot rp U^hraiar^
ttt aT. Livio ' vertere in pemiciem.' aw^xifMfoi, I. e. * et io pnteot malti
»c enim loqountar Latini, ' b»c res te praecipites egeniot ioeaplebili sitl
tibi male vertat/et ' bene vertat :' et crnciatl,' qaidam libri volg. hobeoty
* in peroiciem/ seo ' io ntilitatem ver- ATyaipAu |Ni<ealites» Lyob.
tol;' Ib qoibas geoeribos verbom 1174 In§tiabUiier 9iii$ grida aarparm
* vortat' est absolotom. PUotns Trn* mrrMms JS^&et nmUam parn§ hmam*
cnl. 1 . 2, 44. ' nule vertit Res pecoi^ rttes] L e. tonta erat eornm sitis, ot
rio mibi opod vos : oooc vieissim molta aqo» et bnmoris copbi epota,
rolo habere Aralioiicalam pro copio oibilo pios ▼aleret ad sitim sedao-
bic apod vos.' sic ab Enoio dictnm dam, qoam aqna pooea. vel sie : sitia
est: ' Hatc bene irerrnnceot popnlo,* logens et iosedabiUs efficiebot, nt
i. e. bene ▼ertaot. Qnod ai qois ta- magoa aqot» copio, aqoa paoca vide-
oBeotioc vrrf«rtf sleabselate potHiim retnr. Atqne banc etse hojoa loct
ooo poterit eoocoqoere, et asgre fe* sententiam verbaTbncyd.osteadoflt :
rety Hcebit ei per me legere, Varii to aai iarf ^pai^ aa^tiaria» r&re wKiaa
oHUtaUm^ Ot bic ffecipiantas biatom, mI ihmaaaa worA^i i. e. * taotoodem
tokrabililer, et oaitate, qoia t voeo- eis proderat liberalior et parcior po-
lialongaeft. Sed videtor legendam, los ad sitim sedandam.' Lemfr. Le«
Nil ailea 0$ pauet qaidque^ tfc, otpeo- gendom videtnr, laaedabiHUr silts
deat ex iis qnoe antecedant. I4na6. arida carpora vexane. Ita certe ra-
£meodal Lambioos, iVti adso ot possel lio snodet, et iilod iosfdaftsltlcr, qood
ftndgosm isve, ienMeque memhrit Ver* com aiersaas iwo belle coocioit. Fo-
iare $m aiiliUiem : od efahua, tfe. Ita ber, Vereor ot Id probet Faber ; et
eoim fiet ot hic vertns cnm oeteris btrc qoidem teripsit vertaom pnece*
aiokmvtmU lotellige aulem ita tetto- dentiom immemor, qnod ti contide*
iotima corponim, at nallam iit rasset aegros in nndas insilientet,
vestimeotom, qaaotomvis leve et te* vocem nurasasprobasset Creedt,
aae^ otile este et commodom posset. 1175 Mqnabai «alftan fMrrit] Effi*
ItoT^ ^vertere' abtolatom erit, ot eiebat atqiiatumvislargaaqiiatcopia
alioa s^pe. Faher, pras nimio ordore testuantlam corpo*
1168 Pestfl] In qaibntdam librit, mm exigna videretnr. Faber,
paeaee, In qnibosdaro, pMsis. Gifan. 1176 Nee reqaUe erai nOa mail\
116Q Fertere] Forte: Ferlter, aat Thneyd, aaiiiiaropiaraupiiiiavxifw^
Verii, vid. tup. 1. 210. Gi/an, Tb i. e. 'et qaietit ademta faculta».'
Veriera ett abtolatnm, ot ttepe aliu. Omnioo non videotur bic idem dicere
1708
NOTiE VARIORUM IN
Thnc^dides et Liicret. priiho adspec*
tu: sed si attente comiderabis, niliil
ioter te discrepare reperientor. Quid
onim est aliod ' noo esse reqniem ma-
li/ quam non dari cooqnie«cendi fa-
coltatem? Macrobins lib. 6. Sar.
hnnc versnm profert cnm eo qni de-
inceps seqnitnr, et confert cum Vir*
gilianis, ut dixirons. Lamb.
' 1177 Mmsabat] * Mnssare' (inqnit
Nonins) ' est depressa voce loqni,
quodcelari vflis.' Varro putat*mns-
sare' dictum a littera fuiy qnia moli
ne fiS qnidem pronnntiare possnnt.
Virg. 12. 6S7. ' mnssat rex ipse Lati-
nus.' De hoe verbo plnra ^npra ad
illnnt locom, ' Sed qnia mnlta sibi
cernunt contraria, mossant,' &c. 1.
658. qnibus adde qnae scribit SoMpa-
ter lib. 2. Instit. gramm. ' Mu fa-
cere, pro mntire.' Lncil. Sat. * Non
Ivndare homlnem queroqnam, neqne
mn facere umqnam.' slgni6cat igitif r
Lncretins ita novnm et ionsitatnm
roorbi genns fntsse, ut mcdici uihil
excogitare possent, qnod ad enm le-
▼andum valeret qnod dicetnr plani-
ns ^ inf. 1224. * Nec ratio remedi
commnnls certa debatur.' Lamb, Ita
Dovnm et inusitatnm morbi genns
fuit, nt Medici inccrti quid agerent,
dnbia qusedam sed plena timoris mnr*
mura mittebant, Tbncyd. oh ykp la"
rpoi fipKcw rh wp&TOPf BtpaitoCoyTts tty-
ro(f . Creeek.
1178 Qaifipe paieuiia eam, S^e,]
Qnippe cnm, ioqnit, nocteis totas in-
•omneis ducerent Lamb, Hnjnsce-
modi autem insomniam inter pessimi
eventos prognostica referri constat.
Faber,
1 170 Lvaiiaa versareni oca^oram ex-
perOa] Tbucyd. iral ^ ieypvwria M»
Ktiro Bik rraMrhSf ' et perpetuae vigiliae
urgebant.' expeHia aomno dixit, ut
anp. 2. 1091. ' Ipsa sna per se sponte
omMa Diis agere expers.' Lamb.
1180 MuiUupiepraierea] Haec qnae
deinceps sequuotnr ab hoc versuus-
i|oe ad enm cnjus principinm est
' Octavoqne fere,' &c. non snnt apod
Thncyd. sed probabile est, ea Lncre-
tinm snmsisse a medicis, ot ab Hip*
pocrate in Prognost. Lamb. Vss.
14. inserontnr, noo a Thncydide de-
snmpti, qnos, praeclaros licet et insig-
nes, si ideo rejiceremus, (uam Poeta
historici fidissimus interpres,)Don est
qnod aliqnis irascatnr : sed qooniam
sunt digni Lncretio admittantor.
Creeck.
1181 Aninn mfas] 4. 762. * Mens
animi vigiUt.' Lamb.
• 118S SoiUciia porro] Anres sonori-
bns, ut mentes cnris plenae sollicit»
dicnntnr. Creeck.
Pienctque soaori^vs] Tinnitns anri-
nm. Liifli6.
1 184 Creber spirkaty aui imgenM mrs-
que] Hippocr. Progn. njfS^a wmtbr
phf 4lw, ithnn» nipaiy^tf ^ ^Ktypmfkr ir
rmffw tw\p rS» tppomr x>^f^bnffi* lUya
tk iawrPtSpafoPf aat hit «vAXoS X^>^»
wapoippoadvfpr SifXoi, Scc. i. e. * Spiritni
creber dolorem, ant inflammationcm
in locis snpra prnicordia significat t
magnns aotem, et longo intervallo
cooctus, deroentiam declarat.' Laai^.
' Ac ifigeaj] Ita Macrobius. In vet.
qnibusdam : aui ; etiam recte. Vulg.
Aaad, pessime ; ut ex Hippocrate,
Progn. liqnet, unde paucnlos hoa
versus Poeta snmptit. Gifam. Aak
iagent, Alii, ae ingenM^ frostra.
Creeeh,
\ 1 85 Sudarit^ae madenty tfc.] Sndo-
res frigidi per caput et collom aottt
letalcs, ut licet ex Hip. inteUigere in
Prognost. Lamb.
1 186 Teaaia tpuia, mimuta, craei «sn.
imeta] Hipp. ibid. nr^AOr toWftp Ar,
^ «mV^, i voAXV /8nX« »op^i tmi
pil iffxyp^f cvpfUfATfphw^ odoior ytm*
rai. i. e. ' Spntum flavnm, aot rofon,
antqnod mnltam tnssira praebeat,et
minntnm, neque admodom concre-
tom, dcterins est.' Lamb.
Croei eontacia eoiore] Ita omnes li.
bri, et Macrobins. In qnibnsdam ta-
nien,tfoaf rada. Sed in iis variatnm est
T. LUORBTll CARI OB RBRUM NAT. LIB« VI. 1709
itepistimf. Lambiniu, emUmeU; iit
rap. S..735. 742. et alibi. Forte,
etmteeia ; nt * velata, ' siip. 4. 354.
Oi/atL Puianiin olioi legendam con-
timeia^ non eoniaetaf ez illo versii S.
742. ' Ezinennte aevo nQllo contincta
oolore.' Nunc ntrobtque, atque adeo
obiqae, eantaeta^ et eentingere, non
e^niiMeta, neque emUingueref legen-
dnm arbitror. Qaamqoani de omui-
bna non aArmo : de boc loco, et non-
nollis aliis non dabito. contaeta autem
eroei eoiare, i. e. crocei coloria. ex
cootacta enim coloris aliciyns, con-
trahitor color. sic snp. 4. 12. ' prius
oras poeiila circum Cootinf iint tntU
Us dttlci, flavoqiie colore.' Lamb.
Neqne ego Lambtno iiiimodiim re-
pu^ace velim; id tamen icio, pas*
slm apnd Lncretinm id qood aliqna
re cootactnm dicitar, nt 2. 862. et 4.
642. aliqaani vim ab Ipsa pati, quod
hlc dici non poteat, ubi similitudo
taotom locnm habet, uode eaniineia
Odere cnm Creechio maloi. Praste-
rea eroMre apud Macrobimn legitur,
forsao ooo ioepte, qnooi cmorem
qoasi referat Corycil pressura croci.
Mox qooque iuasis ex Macrobio
scripsi, Doo iosit, qood caroisset ad*
jectivosoo. Hav.
1188 /n moiiiiiif trakier nerfn^ ife.]
1« e. io maoibus vero oervi contra*
hebantnr, et tremebant artns: seo
n^rvi contrahi, et artus tremere ooo
dobitant. Licet etiam stc legere,
fwrvt trakierf tremere orf as, iurvMrtts»
Traiuer nervi] Nervi trahi. G^an,
1189 Succedere'] Sursom ire, ot snp.
eod. lib. 401. *An simolac iiobes
socces«ere, ipsa io eas tam Desceo-
dil,' &c. Xaiii^.
1190 Non dnbiiabat] Aodebat, h-^k-
§UL tralatio e«t.sic sop. eod. lib. 1070.
*Vitigeoi latices io aquai footibos
aodent Misceri,- ^c. et 4. 180. ' Noo
dobitaot traosire teqnenti concita
plaga/ Sed Jo. Anratos, eoUega me-
as,virlDgeoio et doctrioa pryestans,
existimat hoc loco legeodum, £tNio-
biiabat^ I. e« iocipiebat. ' endoi tium'
enim initium et ingret>sum significat :
vel imbiiiiabat, a verbo imbitito, as.
Porro aotem * endobitabat,' noo a
verbo aotiqno ' beiere,' qood ire aig-
nificat, et ' endo,' prvpositiooe item
antiqiia,sed ab ' endo' et ito, as, In*
terposito 6, oritor. Ego nihll mnto,
X<iiii6.
Adeupremnm denique iempiue] Usqne
ad diero mortis. Lamb,
1101 Nati primoris aeumen Tenue]
Hippocr. ibidem, fls ^cia, i. e. * nasos
acntos.' Coro. Celbus 2. 6. ' oares
acQt».' Lamb. Taoifus, * In primori
acie :' ct Gell. 1. 18. ' Varro in pri«
more libro scripsit de ratione voca-
bulorum Acitisgime.' Creeek.
1192 Canati ocn/t] Hippocr. b^eaK-
ftol KoiXoi. Cebus ibid. * ocoU concavi.'
Lamb,
Cata iempera] Hippocr. Kpirupot
trv/nrowTmie^Uf i. e. ' tempora coo*
tracta,' aut coeontia. Lamb,
Frigida peUie, duraque^ 4r^.] Hip-
pocr. jKol T^ 94p/ia rb w9pi rh p/trrttmw^
OMXr^p&w Tff aak waparrerafihwff ital aap'
fa\4oif 46», i. e. * et pellis frootl cir-
cumdata, dura et eztenta, et arida.'
CelsQs ibid. * Cotis circa frootem
dora et acuta.* Lamb,
. 1193 Inhorrebai rtciMm] Sic excn*
deodnm coravi, veteri» scripturtt
veittigia secotos* rie^m autem iisor-
patum esse a vetei^bns in neotro ge-
nere testator Nooios. Marcellos. et-
sopra idem Locrttios usorpavit 5.
1002. ' cum primnm magna Molos-
sum Mollia ricta fremunt,' &c. et M.
Tull. I. accns. 4. * Usque eo, jodices,
ot rictum ejus ac meotom paulio sit
attritius.' Lamb. Hsbc Lambioos.
Idem roox legit, ieniia minebatf con^
tra vet. libros. TentUf et Nooias«-
Sed vet. libri fere : tii orejaeene rieiu,
Forte: tenta manebai» Olfan. Neqno
feliciter Lamb. et lllan secoti inhar^
reeeebat rietum; oeqne felicius Rut-
gers. V. L. 4. 1. tJfiborr«ic«N«rMiiMi|.
1710 NOTJI VAftlORVlir II»
qnMiivb flibi plandat aliisqDe idaid- id est nee mnlti» •dmodiitii pot», rifi*
(et. QmniiiQ legeDditoiy. ut edidi, da merte «ttatl jacsebant* Joinpr»'
intrepaUMrieiwnyCnivktkvtrmscn^ dew me piget adfmmere lecCMcmi.
turae vesiigia latent in corviiptis je- liaitc et illmm emendalioAem a Zofitf
eti et jucfnt rtettm vel rktu, Qiiiit eue conpilatam, et avemn». 8e4
et Tlmcydides irmatfe videtnr hieeer tamea ventt milii in meof f<m non ta*
veiiliis, Kol TJb Irr^, 4 rt ^d^vy^y leaEl ir eei^ etiam hmK ab illo inpndeatfa-'
yhmreay, tMbt tdfwnMtt i(k, i, «. ' In- sime ct palam mibfr eiM erepCmK^
taorsnm vero sfetim. lingua cam fau^ JLom^. Vet. libri, po$t arhu, et pmt
cibus sangninolenta erat.' ex. qiMt mttr Vnig. proslivil ; male. Videsl-'
adlicet malo patens rictum et terri- mila sop. 4*. 1240. G^am.
bilis illa oris speeies oriebetnr. Hm. 1196 OeCmoque fere} I. e. et oeta*
Frons temianuHeiMtt'] Sic esae legen- vofere, aist nono post qimm »grs^
dnm, evincimt verba illa Hippocra- tare coepermil, die
tis et Cehi» qiue psoUo ante protn* Thncyd. Ikpr« ^ ht^d^ipaifra ol vAsSmi
U : 9^piM rh wepi rh lUrmaeir^ triekiip&r ^p«orrcu0i, iral l/SStfftiMM, &c. i. e. * lt«-
rt^acAvapaireraiihoiffKciKap^aXiopU^, qne ant interibaiit plnrimi noiio, et
i. e^^pellis fponti drcun^ecta, difray septimo die/ te; Loai^. I^icr»»
et tenta, et siccn.' * niinebat ' antem, tins aulem * octuro-' atit * nooo ' dle.
K e. imiiiiiiebat, Bimplex pro cempo- Creeeh»
sito: nt sop. eod» libb 662. Mncli» 1196 ilal cfiem mnm, 1^.] Amfcia
nata minent in eandem prodita par- qoidam scribendnm cetMct,^sC sliaM
«emi' JUifift» I..erlmmiiiebnt, Lam- nono reddebant buapada vitiB. Ego
binns, nt snpra, /ncltnate imiMiif, ife, vslgntamseqnor. ffae.
Alii Meabai : i. e. Fhiebat : absnrde. 1167 Qaonim st^nit (af esl) tU^at)
NamreeteatK novflannt. Lef. igi- Thnoyd* ^ el Hm^^omv, immUirfat
tov: Mieaibaik Hippocmtes, 8^^ rov poo4i/uito9 h tV «M^m», ind Ix-
Topt rl pifruaoa erkfin^piii^ rc, xa> «tijMrc^ ledao^ re a!brf'iaxfp>^ iyyrfnopii^, imt
rofUrar : Celsns 2f. 6. * Gutit cirea* 8k^lar $pa tuepdro» ^vnmrrtfdnyy, «f
frOBtem dora, et intenta.' Porsan «oAAoliWcpor Mrl^MlircMv 8tffiM-
etiam legi potest mmabai : nt enim porro. i. e. * aut si eflbglssewt, mntt^
veteres minito, ita forsan mino : msl cum descendissei morbns iw alvam,
allcui placeatmflns6al,i;e. Brat. Rnt- et nlcera t»trn ef ingenemta fidii-
gersins denique, iHhorreecene^ rieiwm sent, simnlqne proflirvium immodei«-
/rsffs ieaia numbat* Creecfa, Lege tnm aocesslsset, poaterlna pvopter
meabat* u e. abibat, minor qnasi fie- tnflrmicatem inleribant.' Loin^.
bat et peribat. «Meare' hic dixlt, Uteat] Ut est allqoia, vefnf snm:
nt ' ire ' 9, 62S^ fk 663. et 668. at- aliqui, qui effngerunt : vel, nt veram
q«e nares qimqne et nasi acnmen* esi allqiios eflVigissr. Lamb,
tenuiora et pvesslor» modo ooenrre- 1HI8 C7lofrites litlHs] Sic restital,
bant. Haa, Tbocydidem secntntf. sic enim ille,
ll<9^ See tttaito r^o posl slniH iha^iaikk re Ijx^ ^TP^f^ti ^*
morlt»] Seeatnssom vestigia scriptnr«e qusi verba snpra interpretnti snmtts.
veteris, tmwetsi' CDrruptm : atqne iis- Lamlk
doeibns ad> vene leetionis cnbile (nivi Nigra pnslneiroiei'] Vs. Y9M» * Te-
fallor) pervent. habent antem Kbri tri sangnlnis w»e pittflnvinm.' Tha-
v«t. partim^Poitarfiirmoriejiicfftaiil.* cyd» dtaffoU» kKpdfrou (sive dutparoSf
etiu cod. VtBetf antiqni, et Paris. Is^a^perinde esT, al 8)4l^oiay &qpBr«»
parMm, pooi arti. alil volgntf) prootratL noti- slncermn et pnrumt s^ vehe-
senteiifla-antenrplaiMeet: necnimio, mw») et hniMKlerfliinm alvi pro^
T. LUCRRTII CARI DB RSRUM NAT. LIB. VI. 1711
(liiiMin iaterpteteiii) AnamnroAnyr. ad iltam ▼ennm 5. f S99. * Nam trann»
Crttek, versa fero» exilwiit d. Miect.' sic Ho-
ISM iifl^ «iiam mvlhu] H«c ob> ratina jm»xtt cnm eodem casa Terbmn
aewiitta ▼tdestnr wiTkncyd. eaprei- emgari, Od. 4. 15. 9% ^etordinem
8ic enim iUes Ke^ 8M|]^ffi yi^ i»k Rectnm eTaganti frena Ifcentfe In-
TO« irdipwffoy Hmitffir A^d^MPOK jecit.'Nunca4Tliiieyd.8icigitiirine:
T^ ^ Tp mtjmkji wpSfw 2^N^4r «flyedr* K«l «frif. Iir rSr /AtT^rrw vtfnyipimVf
i. e*. * Pnragrahat ewm hijnB mali f ia Tfiir Tf iucpunifikgp AFr^ifi^f oihrow ^«0^
totnn OQfpnt, snperne exocsay et ia fuum, &e. i« e. ^ Et si qois ex maKimis
eapite piimum aedem oaela.' Lamk, HHs morbi doloribns incolamis et vie-
Tres sequentea ▼erAns in Tlincydlde tor diseessinet, at eztremoram ip-
neqoe enim ebactire» qood ¥1111 Lam- ains membromm obscssio magnas sn- -
bionsy expcimtmtnr : alqoe ideo ad- pcresse moriii reHqnias significabat,'
diloa. crediderin^ nt ' Acre proflnw ^ec I^aah* AmIj^i M Zik vwfh§ ro»
vium tetri aangninis ' eBplLeetnr» oi^meTOf ima^ i^^jiiu^w rhhfrf ko^
CntdL Ap «pAroi' dpvOb» Koaerfr : ▼. 1148. Pria-^
1JM)1 Pisntc e» aortAiisl, Itai ex Tet» <4p*0, tapMt imensuMj i^c koi «frir i»
libna aeripsiy ut et snp. 2. 6^1. Vnlg.. vmi* faryiirrm^ {laMifm 9i|A«i^i Scbol.)
ea^irtw. In qnabnadam librie^plMiai. vtfKylrorro, 'rim yt iucptonifpimm hfrt-'
Forte etiam,, pMts. Oi&ik. Xap^p airw iw€9iifuu99f «arcinnivTs yi^
FimU em noriAns]* Sic legjt debet» KtXtUrii oKoio, Moi ds Miqwf x*H^9 «^'
noDt ndest in.codicibnfl Tnig. «itf»Mts.. «^r. kcI wXXol mpuntStimm to^thp
niai q«ua nMlit. legi pkti» e» muibmt, Sii^vyor, obi 8^ ol aoi r&u 3^0aX;MM^
ut intcUiiCMins. pietaa iiaretsy. cem* Thocrfd. Creeek.
plntasy a. TeKbe pkeo. es. haac eoiuee- iao4 ExiendJ I» e. TitaTerat, ef »-
tAnm> arripuftt ZeUnSh Jtumbk serat, ntet mex 1215. ^ Aot procnl ab-
1902 Hue AoNitnis lote etrer cacpns- ailiebnty ntacrera exiretoderem.' Hnn.
9nc jbelMnQ Legeadnm. nefieasnrto, Tiancn tn» nercoa hmie mor6ns] Tbncy>
Haii ftomi«s.4pin nirm,.»g« ' hac/ Le. dide». K«r^»i}rrff 7^^ irat it ai8oMi,Mti'
«^ pacte, per nace» aciUcct» fluehat ^ x«<P«f i^ 96Sas,. k, e ' Impetunr
hnnani corporia substantia. Qnod enim Ineiebat in parteio geoitaleis,
com peisptnnni» siit et rcp^epe^ % et manns, et pedes.f La»i6.
Ml ^i^einey desinam. Fa6. 1206 Et grMiter fKBrtim, IfcJ] I. e.
laos ProfiueiMm pome faaj Ordo et metnentea mortem, partim vi-
eat : qni posxo ' esiei:aty' i. e. effn- vehnnt sine pavta «irili, partim
gerat» et vUaiesat proflavium. acre. guiQ maaibns, partim suie pedi*
sen vehemeos^ saogninia, hoic tamea buk Thncyd* iDsi «oAAoi crtpnr-
inorbnsibatatqueerumpebaliniier- jd^Myoi to^mf Si^^oiryor i. e. 'et
losy et arttts, etparteia ipsas genir nmiti his eorperia partihtM pri?ati
taleis, id cst gig^eDdi vim.habenteis. mortemeffogiebant.' Sed existimat
Yerbum ' cxierat ' jnnxit «11» acco» Pctjras VictorinalibbSfi;. Variar. leet.
sandi oasu^ nt pttwia^ vejrsihua poet, cap. 8. Thucyd. seatentiam noa sa-
'Aut procnl absiliehat, ut acjremi tia eme aasecotnm Lnerethim^. neqne
exiret. odocem x' et 6u 1229. * Nam cecia interpretatnre :- qnia (ioqoit)t
tranaversa fecoa exihant dentis. ad-^ dieAtLnoretinStqnoadambocaMrbo
actn» Jnmenia.' Sic Visg^ Mju &.43&.. coraeptos^ onm mortem. vaide metn-
' Corpore tela modo atyia. ocuiis vU erent». viaisae, et nioctemi effngissey.
gilantihas exit.' Idem li» 750..' Sas- posteaqnam fenrQ privati laiasent
tinetajngnlodextram.etvim viribiiat parte virili, ant manibns, aut aliia-
exiu' vide ^aBsnpraaanotatainnt membtis,^ in qnm menhim vts. illiua
1712 NOTiB VARIORUM IIV
norbl forte* flrniplnet «tqne iava* reponi, niniiriini verlNS in «nnn
■liiiet : adliikito videlicet chirurgo, nem rettitutis, U$qwe adeo
^iii parteis illas affectas exsecaret : morfis metms kU eni oMr. nsqoe «deo
de qna re tota nnllnm a Tbncydide aeer Cinqnit hnptmiiuainam) bis eiit
verbum fieri. sic lUe. Ego vero ar- nMjmt, i. e. injectos raorUsnittni:
bitror et Lucretinm Thncydidis sen- nsqne adeo acriter mortem eBtioMS-
som acntissime perspexisse, et P« eebant. Cnm ita jam bb edidtsscn,
Victorinm, cui aliter visnm est, bic dico, IfisnicetssrtCeccr. ZoilnsBia-
vehemeiitf r errasse : qnod Item alibt Init legi, Uetfuadeo wmti»mHu»iat
•i, nt bomini, sepe nsn venisse alias vnmtenkt aeer^ nimls lonfo ab antiqos
ostemiam. Sed nnnc hoc qnod est in scriptora intervailo. Xiomfr.
nianib. videamns: illa alias. Verba • Metm kie iwMUf^ ocer} Sic re-
igitnr Thncyd. bsecsant, iral «oAXol stitnt; cnm in vet. libris slt, vel,
^rwpimcoiuhoi ro&rm Si^fciryor, &c* mauoeraif vel, iweneeroi, Vlde In-
Ego antcm dieo, homm verbomm dicem. Vnlgati, oMnsimf, nt wt.
eam ipsam sententlam esse, qnam libri. Lambinus, taresieraf, GUbnb
Lucretius exprcssit, nisi qood id, edit. altera. At vero, qonm e<Mi-
qnod brevius a Thucydide dlctnm stanter libri optimi retineant laciBnf-
est, et idcirco fortasse obscnrios, raf, miram interpretes non vtdisie
Lncretios nberins, et ita planins ex- positnm pro tiicicsBeriaf as, vel
plicavit. NamcumdicitThncydides, eratf cnjns locntionis plnra pi
multos, dnm his membrls privantnr, apnd Lucretiom ezcmpla svnt; sic
mortem efingisse, nibil alind signifi- Itaqne lego cnm Doetln. Grottov.
car, qnam eos mortem metnentels, Obs. 8» 7. metns antem mortis n
idhibito cbirarf o, qnl scalpello par- eermt sr, ntl Mncntere amorem"'!.
teia illas affectas prspcideret, pericn- 20. et 988. * tremorem' 6. 608. ^i
Inm pffngisse, etvizisse: participinm bos'6. 778. Hm.
enimtfTc^ic^^MMihoc valet, *patien- 1811 At^ Hiam ^tuedam eepere
tes se privarl a medico, sen chirnrgo,' oMteio] Hincyd. To^ 9^ iral M^f ^i^-
&c, et 8i^^cryor, i. e. effngiebant, /Sovc wapannUea hfoerrdanas (irfld^wn^as
metom inciodit. nam qni periculnm ex Scbol. Creechius addit.)
effugit, intelligitnr fugisse : qoisqnis rw SfAoSms, iral j^yw^yw ofib r« otra^,
fogit autem, metnit. Lamb. jral ro^f imnfioiem» I. e. * NonnttlkHi
1808 ^oRNvift] Partim. Lmt6. autem cnm e morbo coDvalnitsenty «t
1809 Et perdebani Itonato yNniMt] e lecto snrrexissent, statim onmima
Thncyd. Eial M ol koI rdy i^BUifiSir, peraeqne reram obllvio captetMit,
I. e. * Sunt et quiocnlis privati mane» necnon et se ipsos, et familiareis, ae
bant in vita.' jLom^. neccKSarios snos Ignorabant.' £>nBt6.
1810 Metua hi$ ineuaterat acer] Ita IlDquirit cansam ejus rel Camerarliia
omnes libri, manu formisqne de- Problemate 7. Parte 4. Facis Crrt.
scripti. Lambinns tamen, iticessmrf. pag< H* *
Gifan. in ed. priori. 1818 InkKmatayArai^ftentBamTm,
Ueque adeo merfts, ^.] Sic videtnr ' insepulta.' Lamb.
hic versns restitni posse, levl immn- 1815 Jacerent svpra cmTiorihit] I.
tatione facta, nempe ex tit«ii«ttmi e. cum multa corpora snpeijacereot
(qno modo habent libri omnes et ma- corporibns, nt tntelllgamns, verbam
nnscr. et typis excnsi) facto tNcetse- compositnm essedivisnm. Xteat^.
rat: qnod probabat Anratns. sic snp. 1818 Jacffnmt cotpora mtpra corfoH"
cod. lib. 88. *velgravisignislrapetns 6tit] I. e. Snpeijacerent corpotm.
ttocessit.' Sed, st liceret, mallem ita Vide inf. 1864. «Exanimis pneris
T. LUGRBTII CA&I DB RBRUM NAT. LIB. YI. 1713
Mpcr exaaiauts pttrantiup/ Ac. oeUas mpondttt tos i«li6ii«, qntin-
F^ vU alii legaat nojBta ucUk ferarum.
1314 TiuNeiiali<iiiiai^€iii(ff]Thacyd. Creecb.
TiLyiip$pM, Kai mpMBa, &ra MpA- 1218 Nec nocittei} Sic restitni, «e*
Bmmm^voKXSivirri/^yeyvoithvw^ catos obscura antiqii» scriptartB
%ck9p9Vjf€ij ^ y^yadiuafa Scc^tftfpcro, ▼estigia. Nam libri manascr. habent
&C. i. e. ' Aves enim et qoadrape- partim »m nocfioy partim nec nochf,
dea, qase carnem homanam tangunt, qaiboscum consentinnt nonnalli val-
cnm mnlta corpora jacerent iose- foti. Sententia antent hajos loci
palta, ant ad en non accedebant, ant plana est. < Nec temere' (inqoit) i.
oi gnstaranty interibant' Lamb. e. non fere, sen raro admodom ' illis
1S16 C/l aertm exiret odortm'} Sic solibos/ L e. illis diebns, et sole
reatitaiy reclamantibns libris omni- Incente, avis olla comparebat, nec
bns» in qnibns legitnr exciret odorem : ' iliis noctibns' fer» exibant e silvis.
exhrei odorem enlm dixity pro declina- Lamb.
ret, effngeret, nt supra docalnins, vs. Nec nocH oteda ferarum] Ita resti-
laos. 'Proflovinm porroqoi taptri tai. In veteribas,fere,aoc<M. Lam-
aangainis acre Exierat/ &c. sic et binns: noctibue, Maruilns, et volg.
Propertius hoc verbnm com acca- nec Irisiia sacla, Oifan. Noxia qno-
casa conjonzit, Eleg. S. 8. qne magis amat Rutgers. V. L. 4. 1.
A9. ^Corve suos fineis altnm non vennstior tamen illa Lambini est
eseat «qnor.' qnamqnam non videtnr oppositio, cojus lectionis vestigia
Pr«pertiusineaaderosignificationem Mss. servant. Hav.
nsnrpasse, neqne ab eadem re trans- J820 CMjn primiefida cottMai] Tha-
tulisse. Lamb, Ita hnnc locuni resti- (^d. Oi 84 k^s fiaWoif aXjthffrir waptS'
tneraro, nt et alia multa, cum in ea- x^ '''^^ iarofiaimtpTOf Si^ rh oivSioi*
dem sententia posterins Lambinnm rS/f$ai. i. e. ' Canes autem propter
etiam coraperi. Volgati : exciret, cootabemii et victus societatem sen-
Oifan. in utraqne ed. snm mali ingrnentis magis praebe-
1S17 /fltJioIi6Ht] Sichabentqnat- bant.' Lncret. 6. 862. '£t levi-
tnor kibri mannscr. quibuscnm con- somna canum fido cum pectere
gmnnt volg. Veneti anttqni et Pa- eorda.' Lam6.
riaien». SMi^Ksantemlnterpretordie- 1221 JEgre] Ita correxi. ez Mss.
bask sic Persitts Sat. 5. 41. ' multos eztorquebatur enlm vi morbi, ot ver-
consamere soles.' fuit tamen cnm su seq. dicit. Virg. 12. 952. ' Vitaqne
pntarem legendnm, Temere iUio uUa cum genitu fugit indignata sub um«
die6M. sed haec certior ac tutior bras.' Hao.
lectio est. Ceteri tamea vulg. habent 1223 Jneomiiata rap%] Rapiebantnr
Medibu8f et ita videtur legisse Macro- fimera, non solemni more et pompa
bins Sat. 6. sed ego exempla Macro- dncebantnr. non enim propinqui, ne-
bii cormpta esse pnto. Thocyd. TAir que amici, suornm corpora ad rogum
It^ir roifiCrmf hpi^iBw hrtkti^^t aa^s prosequebantor : sed aut passim in-
^y^vro, «oi obx ^MpMTo oftrf 6\kms ofrw sepulta jacere patiebantnr, ant in
mpl rouSTor oMp, i. e. 'Talinm qni- alieunm rognm temere conjiciel»ant.
dem avinm pflenuria manifesta erar, ' incomitata/ i. e. non comitata, va-
aeqnealibicomparebant, nequecirca 0i|TiieMf. iMnb, Non agnoscit Thu-
nlia talia cadavera.' Lamb, Sic vet. cyd. Creech^
•mnes libri. Marullus, et vulg. fere, 1224 Nee ratio remedJt comnnum»]
nt et in Macrobio, Medihas. Oifan. Thncyd. 'EAtfyntop 8i o/ /uiir AftcXci^ , ol
Via. DiebttS : Macrobios oiims«dt6ii«, 8^ aol wdw etpa;w€u6finw & ro oi^ y
at voci noctibu» in seqoenti vers n KareoT;! %^> ^ dvctir, 8ri x^ «poo'-
Delph. et For. Clat, Lueret* 6 Q
)714
VOTM VARIOSUM IN
fipoms jftXffa^. I. e. *MdrielNUitiit
mfiem alH iBcttria, alli etiafn cttm
stadiose carareotar, nallamqae fere
certom fbit remediomy qood edhibi-
tom profoerit' Lamb,
1226 Nm, ifuod tMu diient] Tho.
cyd. T^ yfy T^ flWiW7K>r, iXko^rwn
ffiKoopn, i.e. ^Nam qood oUcoi pro*
Iberatylioc alll oocebat.' ki voee aliM|
qose est in hoc ▼ersot dnss vocales U
habentnr pro ona syUaba. qoidam li*
bri tamen habent Mf in nnmero sio*
gniari, onico if a recto 0IU0 Qnod
igitnr aliis, ant alii dederat licere,Ti
l|ffikuy i. e. licentiamy seo nt Uceret
▼olvere In ore vitalels anras, h. e. ani-
Bsam e c»lo dncere, et spirare, et
caelnm adspicere ; hoc erat alUs ext«
tio. Lamb,
1126 EicaU Umpia HierQ I. e. eC
locem intneri : dff^ ^dat Ift^iout, snp,
1.64. *£t ssspe nsque adeo mortis
formidine Titss Percipit hnmanos
odinm, Incisqne ▼idendsp/ Ste. Vtrg.
JEtL 4. 451. * t»det cssU convexa
toeri.' Lamb.
1227 jleriff «nros vchere] Uno verbo,
riTereest. Paber,
1226 Ilbtdin kU rebue miscmuliun,
i^eJJ Amw^rtrrw M vorr^ ^ rev Kwtan
4 rt A^ttmid^ bit6re rts tSffBoero gdfamw
(rrfAtyiiproiafiknorow Hf9hs rpmti/uMt,
TJTM^yWoAX^ ftSXKoe vptiUmo erfas
abrobtf «ol odn Arrtixor) koI Sr» 9rqper
kp' br4poo bopoMeCat iofaiwiparhi/imfoif
tmtop r^ trpSfimra ^Uhtttftimr mI rha wKei»
aroif ^$6poifrovro hottoUu 1. e. ' Om«
ninm antem malomm hoc erat gra*
▼bsinramf et raaxime horrendnm, et
qood, iimol atqne aliqnis ie a morbo
correptom esse sentiebat, de sna sa-
Inte desperabat, animnmqne despon-
debat : (omni enim ape salatis orba-
ti,mnltomagis sese projiciebant, ac
negligebanty neqne dnrabaot, ant re-
slitebant :) et qnod alter ab alterins
cnratione malnm contrahentes» tan-
qnam pecndes, moriebantnr: atque
hoc qnam plnrirais Interitnm affere-
bat.' Hanc Tbncydidis sententiam
oetoverilbosexpreBsitLoeret. qnod
ailmdcMa nrimtaclm. Ltwsb.
1220 JEramttabUe'] JEmnBnosomb
Qnod ae
marfto]Thacyd. *€ht^ rm dfirAsm
MT, * Ubi se morbo implicUnni atqne
Impeditnm sentlreu' Lamb,
12S0 MsrlidnmmrfnsntcsMtf] Utsi
jamOrcoaddictnsesset. Itaqne^nt'
pro qnasi; non temera alibL FsAsr.
Apnd Horatinm qaoqne (indiee HnU
gersio V. I* 4. 1. jnxta qoem locnm
interponximns) Seim. 1« S. 16. ' De*
cies centena dediiiea.' i. n. si dedia-
ici. £mo»
1231 Defaem
csnfe] Thncyd. bBoiUa^ aoimi contrac»
tio, et desperatio. Ltamb»
12SS Qn^ itinim, «c.] Ordo eat :
Qnippe etenim contngim morbi avidi
non cessabant aiioi ex aUia ^lset, i.
e. adipisci et corripere. Tbncyd«
Irffpof A^' kr4pent Bepamtiat keam^tMxipm"
wm^ ' aiter ab alterioi cnratione mor-
bnm contrafaentes.' Laatb*
128S Immgerat tanfnam pemdss]
Thttcyd. <av«p rb wp^fiaru ftlniinnff,
L e. * tanquam pocndes moriebantnr.'
Admonet me hic lecns, ot ernditi cn.
Jttidam jnrenii conjectnram, qnam
mecnm nnper oommnnicaTit, de Pll-
nii .vcrbii, qnsB legnntnr 7. 2. refe-
ram. Sic antem Plin. Mn endem
Africa famiUas quasdam effaictnaa-
tium liigooui et Nympbodoraa easo
tradnnt: qnarnm landatiosie iolero-
aot probata, arescant nriiorrs, cnM>ri*
antnr infantes.' Qnod igitnr aUI qni-
dam docti viri pntant, proMo Onr-
cam Tocem esae, pro peemdibtm nnt
aot^as a PIUi, poritnm, jnvenii Ule
acerrimo ingenio prmditoi, nribitra.
tnr hsec PUnU ▼erba eiie eormptay
legendnmqoe boc raodoy ntfcraa jira-
Aa<4s orvsMnl ar^orii. probataaantim
arborei inteUigit, qu in nqnbnon
pntroerint. 8lc enUn Hieophrmt.
Ut^pa^ h eb SMr4*mi Ir ftnn. 8ed
Adriaans Tnmebni apnd PUn. oifaU
mntandum pntat : ilcqne Plinil mr^
ba explicatv tn<er«nn# praMa, Id ett,
T. LUCRKTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VL 1715
e« qmm Uifdate ab Ulii funHiN iue- * te fisenteiDy ed eein intronilttere.'
riat, qnBH faiciMte: protertqne io Plaoti Cap. 4. 8. IIS. ' Pottreiaoy
haac •eoteatiam Virgilil verftOB ex Hegio, ai parva jorijorando est fides,
Meliteo, aea Eel. 7. 96. ' Aot sl «I* Vlae ad portoniy' A. Gell. cap. olt.
tra placitnm laodarity liaccare fron- Ubrl decimltertii : * Com ▼alcbo ab
tem Cinglte, ne ?ati noceat mala ocolia, reviae ad me.' Idem 3. 86.
fingiia fotQro.' Lamb, ^ Phavorinoa philoaophoB cum ad M.
1886 Idqug vel tn primU\ Tbncyd» Frontonem conaolarera pedibna fe«
mtAthp vAiSvror ^O^por vwto Ipmtiiy gfom viseret/ ^c. Hojoa antem
i. e. ' at()oe hoc plorimam atragena leei luac aententia, et hic ordo Ter-
edebat.' La»i6. Octo aeqocntea rer- borom eat : namy qoicnmqoe fogita*
soa obscoiioa Tlincyd.^Bripof A^* M* bat viaero ad amicos, et proplnqooa
^v gtfnnrafaf ianHetiurkdftiam Btnnp rk auoa mgroa, dom nimiom annt vitsa
wp60tcru H^nnor roI ihv vKmpw copldi, nortisqiie timentes, hos in«
f$ipo9 fovre lr«ao(«. Efr« ykp 'i^i 0^ coria mactans paollo poat fMraiMy
Aoiir Mi^cf AxxiXott vpotrUnUf Mbi^ I. e. poiiiebaty aeo ponibat tnrpi
hm^olfpHluMfKataiidm «oAXol ^mni^qo^ar morte, malaqoe, deaertoa atque opis
iaropt^ Tov $§pean6ffarrot, Reetins a»> ezpertels. Tbncyd. iXn ykp ii^ 94*
tem mntetor homm ▼efsoom ordo : Aomit Mt^ros iAX^Aoif wpotrUpoi^ Ma.
Qot^ storfM milfo, 9ft. Ex olUa oKoi Aarro lyniiMoi, jcol oliUtu «oAAol iitmMn^
amiiy t^, hlgue vdimprimiMtmmiMUbaty aa» iatopt^ ro0 tfyaatfa-urtof, 4ec. i. e.
tfo. Creech. MntaTimiu Itaqne anc- * Nam sire noluissent metii deterritl
toriute Codd. Lngd. Bat. et ante se motao Inviserey deserti perlbaot,
Creechiom idem jodicinm fnit Jani moltaeqoe donnia exinaoitae atque ex-
Rntgersii V. L. 4. i. H«e. hanat» anot inopia homionm qnl cu«
1937 Nmn^ ^aisawifoa snoa fitgHkm' rarent,* dec. Lamh*
ftenl] Hnnc lociioi (prftfiaeioe prse* IflST Fiarr«o4f«gTos]Itarecflssime
fatns dixerim) feUclaaime reatitui. Lambinjia. Qnod et nostris librls
nam, cnm In doobos libris mannscrip* coBfirnmtar eipresse. Vnlg. «I JU
tla ita scriptnm reperlaseay fagHa' ad agroa. Oifan.
bmUf ut m rtdat agraa: in aliia, a<ac€rf 1819 PamtAof] I. e. ponibat. hojna
od tfgrof ; in nno vim re ad agraa. ei- loci reatitntionem debemoa Adriano
aera md ttgroa reposni, coojectnram Tnniebo: qai cnm animadvertisset in
meamapprobantibnaAdrianoTnme^ lib. mannser. esse scriptnm pomikua
hOf Joan. AoratOy et moltia aliia vi- at^ yalde oiMxus pcmibat legendnm
ria doctisa. Ne coi aotem insolena eaae vidit. ^ pmnibat' antem dictum
videatnr Ita loqoi otaert ad etgraa^ pro ponibat» ar pro n, more veteriboa
proferam aliqoot ez bonla acriptori* naitato. aic a ' Pttnis' AfHsy < Ponl*
boaexempla. Lncretiua 8. 160. 'et caa, a, um :' ' pcena/ < pnnio :" mceri/
crebra reviait Ad atabnlnmi dealderio * mori.' do qoiboa sop. 980. ' exesor
perfixa Jovenci.' et 5, 604. 'Prop* mcaromm.' Laatk 8ic Tornebos»
lerea fit, nt hsfc ad signnm qoodqoe s&OTox^rora» Marallosy et ValgBti,
reverti Mobilioa vldeator, ad hanc Pamitet, af. In veu fere, PemUmi
qoia aigna reviannt.' Ter. Adelph. 6. of. Oifaii.
6. 1. * Hera, ego hioc ad hoa provi* 1841 Qid fmratd mdem yrtuto\
aan/ Idem Hecyra 1. 8. 114. * ooo- Thncyd. slrf upoirimimj 9uf$tlpam, i. e.
tra IIHoo it viaere ad eam.' Idem ' aiv4ada«08accederent,interibaiit.'
ibid. 8« 1. 40. * Qnod heri nemo voloit Latub.
te vbentem ad eam intromlttere.' Cootivito itenl] I. e. contagils
qnaoqaam hic lioet Ita distingaerey oblbant, sen iateribant» IbaBt, fx^^^*
1716 NOTiE VABIOKUM IN
•ic »np. S. 626. * cernimiifl ire/ lAmh. li4T /ndf iHmtm fMrlm] CniB ifl
1242 Pvidor quem tum] Qnem labo' libris manascr. seriptam repertafem,
rm tnm cogebat o6tre, I. e. adire, sea Inde bmuim partem^ et ita habeant eod.
snbire pndor. Thncyd. Akrx^T^ Parisienies: hanc lectionem potioi,
^Ohw «r^ airw, el^ri^cr trap& robs qnam ▼nlgatam bima tx^earU, secntvt
^iXovs^ i. e. * Pndore enim affecti stbi •nm: qaaB snbstitaU vidctnr ab iit,
haadqnaqaaro parcebant, ad amicos qni veram non intelligerent. Atq«i
snos adeuntes.' Lamb, sicloqnuntarboniscriptores. Lncret.
1243 Blandaqae kusorumt ^eJ] Rt snp. 2. 64. * Non minimam partena
qnem laborem cogel>at snbire vox mortis forroidine alnntnr:' et in^
blanda segromm cnm qnerela con- 1267. ' Nec minimam partem es
jnncta, Jkc. Tbncyd. "Eirfl icai rks agris egror is in nrbera ConOnzit/
Iko^pfftts rStp ianyijpofUywv r^wrmp- &c. at quidem legendam censet Bo-
rws Ktd MuH ^^KoiufWy M rw mJO^v slns. et M. Tnll. offic. 1. * Mazimam
KBMov PiKSttwoi. i. e. ' Nam et qnere- partem ad injnriam faciendam «s*
lis perenntium tandem etiam propin- gredinntnr nonnnlli/ &c iMmb. Ita
qoi et dome^tici snccnrobebant ac vet. iibri, rectissime. Vnlg. bem em.
cedebanty mali magnitndine yicti.' jwrtetR Mium. Gifan.
Laai^. In kdum] Qnidam librl mamscr.
1244 Optimue hoc leH gemu] Kai babent tn leetumy qnidam «laMfMn:
idXurra ol hptr^s fjMraiwoioifteitoif i. e. qnod yidetur depravatom ex wen.
^maximeqne peribant viri boni, et lectione tii lectum; vnlg. tn lefmn;
▼irtntis studio dediti.' IiaiR&. qnos non som secntns. dabaMtur m lor-
1246 /Nfuealtitallicmpopiaiiiii] I.e. fiim antem, i. e. (nt loqoitnr Hor.
et cum certarent ac contenderent Sat 1. 1. 81.) * affligebantnr lectD^'
snornm mortnorom tnrbam in alia qnod est decnmbere in lecto coge-
familia, vel inter dissimileis tribns, bantnr. Lam^.
ant mnnicipii homines sepelire, Stc* 1250 Armeuiariua] Qni armentis
pspvlttBi fortasse dixit, quem Orseci prsest, nt bnbulcns. Laaib,
9ntu»' appellant. Lamb. 1261 Et robuetue item eurti] Snp.
Inde a/its altiim popnlMm eepeUre euo- 6. 9S1. ' Nec robnstna erat cnrri
ram Cerlonfes, i^e,] Legendnm om- moderator aratri.' VirglL Pollioney
nino est, /Rfne aHts oiiMs popvtem scpe- sen Ecl. 4. 41. ' Robnstua qnoqoe
Kre, 4rc. Verbomm enim consecutio jam taoris juga solvet arator.' Lumb^
haec esse debuit : ' alins in aliis, alius 1262 Casw cMlnmi] In casis con-
porro in aliis populam,' sen * ingen- jecta et coarctsta, Thocyd. ir «Ai-
tem mnltitndinem, suorum necessari- fiais JUatr^tfUiw, &c Lamb, Rnre ▼is.
oram, familiarium, sepelire certantes, supra, 1127. funestoe reddidit agree:
lacryrois lassi luctuqae redibant.' Et Lambinns fmstni adducit istn
Faber, Faber, Inque aUie altos, ifc, Thucyd. verba iw KOkdfiais Staim^-
Verboram enim consecutio hsec esse nnt. Creeek*
' debnit. « Alins in aliis, Alias porro 1258 Dedifa morft] Nonnnlli lib.
In aliis popnlnm, seu ingentem mnl- rnlg. habent tradita merti, Lamb.
titudinem snorum necessarioram, fa« 1A64 Exanimata jmerie euper] Sopor
mUiarinm sepelire certantes, lacbry- exanimis pueris, bratrrpo^, nt tertio
mis lassi Inctnqne radibant.' Bre- ab hinc versu ' Matribns et patriSna
Titer Thncyd. 'Eirfl acnl rhs (rpbf rhs natos snper edere vitam.' Lanb»
Schol.) bkofdpaM rSnf brayeyvofAihw 1266 Reiro^ne] £t contra. Lumb»
«ri\cvr«rrct ueit ol olitfibi lE^Ko^y, bwh 1267 Nec mfnsiiiam porlem- ex agrie
rw iroAAoS kokov putAfuiw. Creeeh, .tfgrorie nt- tcrftem CanJtmxU] Ita ret.
T. LUGRBTII CARI DB RERUM NAT. LIB. VI. 1717
4
Kbri; nt sit «ntiptonis. MaleMarul- a Pdntano. sive ab aliqno alio, qnis-
IntyflMUMa pars; et Lambinns, mtiii- qnis sit ejns anctor, mtJitflia pors, ex
pnr^tfli. In quibnadam libris, flttniflitffli partemf idqne nimis reroote
etiam : flMrroris. Qnod ex Olossa 1^.^ ab antiqna scriptnra, apte quidem ad
repsit. GiA». aententiam etelocntionem, sed inepte
Nee mhumMm pttrtim'] Tbncyd. *E«I- ' ad Tersnm, nt diximns. Jam rero ne-
«^c tt abrahs fw^Xor rp^ rf ^^okti midem movere debet, qnod paritfli se-
«dsY, Kol ^ myKOfiMi iit rt» ieypM> h mel ponator. hoc enim usitatum est
r^ ftoTv, Md o6x ^^ ^ hnMrrta, tnm bonis scriptorihnsy tnm ipsl T.
i. e. ^ PrsBter malnm antem, qno in Lncretioy et M. TuU. Lncret. lib. 5.
'pnesens tempns laborabant Atheni- 050. * £t partim plano scatere atqne
enses, magis eos pressit agricolarum erompere campo.' M. TnlL Verr.
nmltitndo ex agris in nrbem conve- Statuse in locis pnblicis positse, par-
aiens : enqne ipsa oollecta mnltitndo tim etiam In ssdibns sacris. < partim '
its qni in nrbem advenerant, non mi- enim idemvaletqnod ex aliqna parte.
ims erat infesta atqne exitialis/ Cnm Prseterea cnm In duob. lib. mannsct.
in omnibns librls mannscriptis scrip. offendissem iU scriptnm, Nee flturf-
tnm reperissem, Nee flitRiflittR jNirlem mmm pariem ex agru agreri» in wrbemf
ex ogriMy ^pr. et ita in noannllis ▼nlg. ife. pro eo, qnod est in aliia, Nee mi'
pro eo, qnod est in aliis vnlg. Neemi- mimam pariem ex agrie metreri» im nr-
«nmi para ex agrisy tfe. ego qnod ad bem, i^e» ortaqne mihi esset ex ea va-
hanc priorem yersns partem attinet, rietate mendi snspicioy venit mihi
ffeposni»^oeMtntMivM}Nirltfliyi|rc*qaod continno in mentem, vocem flitfror<#
autem ad posteriorem, qos sic legi- non satis qnadrare, et legendum po-
tur in Ynlgatisy Ex agrii meereri» ta tios iegrorie: qna voce etiam sopra
arfrcm, ^. in maauscriptis vero, Ex nsns est, vs. IISO. ' Etlam pecnbos
agrie eegrerie in urbemf i^, ego libros balantibns segror.' Sic igitor mlhl et
mannscr. secntns snm, quamvis ne olim in dnabns editionib. hlc versua
hanc qnidem lectionem admodnm legendna visns est, et nnnc ilem In
probem. Sed ea tameUy qnaliscnm- hac tertia videtnr. Non celabo lee*
qne sit, tolerabilior est, qnam vel ilia torem tamen Simeonis Bosii, amicl
altera vnlgata, Nee mimmmm parUm mei, sententiamy qnse talis est : iiihil
ex agrie aetererie in urbem^ Sfe. vel an- hic esse mntandom, nisi qnod ez vooo
tiqna, Nee winifliaMi partem ex agrie nna tfgrorts, dne snat iaciendsey nt
mgrerie tn «r&c», 4rr. nam * aegroris sic legatnr, Nee Miwifliaw partem ex
minimnm/ Latine et nsitatc dictum agrie «tgrer ie tn Nr6em Cofl/taxti, tfe.
est. Cetera in hoc versn, quo modo Nee wimmam partem antem, i. e. nec
enm «didiafnfl, tolerabltia snnt. ' mi- minima ex parte : de qno genere ali-
nimampartim segroris' antem, sen bi diximusy ei infra mox dicemns.
'msFroris' vero^non potestcohsrere Sic Igitnr Bosins. a qno diflSclle
enm verbo ' confluxit/ qnod sequitnr est, in re tam aperta, dissentire.
proximo versn. Nihilo magis ea scrip- Unnm me soboffendit, hamm voeom
tura,qnse8tincod«FlorentiniByiVec agrie efgrer ie^ concnrsns, aliqnanto
flitaiflM jMTt ex agrie mararie ta wrbemj meis qnidem anribns asperior ac dn-
farri potest, primum, qnia pes secnn- rior. Qnid si cetera Bosio asflcntien-
dns, jambna est» ewn dactylns ant tes dicamns legendnm etgroe pro «-
spondens esse debeat : deinde qnia gror, qnalia snnt * colos,' * vapos/
perapicoe cootra omnlnm veternm ^ labos,' &c pro color, vapor, labor,
libromm anctoritatcm factnm est, &c.TeI«fror AtcntvrAm? EgODihil
alvaaVnvagerio,siveaMamIlo,sive affirmo. sed jndicet lector. Zoiloa
1718 NOTiE VARIORUHIN
laglt algon$9 lo patfio cass, nt slt voz Pui ntione ' tetror * pro tetrititey
iotefra : et mkdmam pmiem retinet, leo tetrltodiae, dixlt Her. 1. Ep. Pe«
nt poAitnm iotelligainufl pro winiiwe oolt IS. * EsigoKqoe tef« stnMlet
par$t per aotiptoNO, loqoit, festivoni tetrore Cetooem.' * Tetror/ a tetno-
grammaticDm. £t amdet, cmoom, do. Nooins : * Tetret, foBdet, pofl«at«
tois loqHioatiaaimis et furaclasimia Paeov. Pmrlbma : ^ Belfnarom ae fe-
maoibos Lucretiom et simiieis scrip* ranon adventns ne tetret leea.' la.
torrs tractare? Lemft. Itaedit.Lamb» Voa*
nt sit mMmc» tegtwk^ minima para iMe Oamm fmdfkml hm} Ita XbH
nM>rbl ; sed Oifanina ex ret. lib. N€k wtU et ralg. Lamblnna : tmmpUbmii.
miniHMm parl«m ex agri» «tyrarfs tn «r- Vide Indicem. G^fim,
6fm CowJbutiL Vemm non animad* Oaowi rMRpMsaCl 8lc lefendnm,
▼ertit esse In oraUone solmciBinna noo mMManl. Atqne, nt magla em-
kmnkkprra9\ non qnidem tn [aioit« dashoemeodamnatmnesaeexerratn
mam portam] eat enbn elegnntiasimfi Ubrariornm acriptommy in nno liim
dietnai, «ot^ Ac aed qnta, ai legaa mann scrlpto reperl actiptnm cwMJIif
«fnsris, rh ' eonflnxlt ' caanm annm ftme. t enim pro I sirpe ponebnnt
onn babebit. Itaqne Skneenis BoiH acriptorea llli indocti, et cootm I pm
V. Clariaa. conjectnram nnice pmboy t. Thncyd. ObtMr T^kp o^ tmyxwwni»»
qni legity «grsrtsinnr6emcan/lnxtl: axx' Ir iniXtf^eis «nyiipcuk ip^ trmt
ismorbuiv-te. Notnm enim est rk R hatraffM^mry I ^94p9f 4yirm tMhmimh^
prodocera syUabam solem ; cajnsmi fiy,J^XXAica2mtyoi Ar^AXA^MttJUiMilifl
apnd ntrinsqne lingnai acriptoma ex* nnrr» limrro, imI ir rub i9tSr inJkm'
empbi annt. Fak* M eiins Nee nmit* SoSrro. I. e. < Cnra enim domns ela non
nMmpariMi<x4^grts«grsrissnnr6c«.* Mppetemot, sed in tRgnrlla nemet
Ita ra. llftO. * Pecabus i>alantibna veuto carentibns propter nnnl teas*
«gmr/ 'Inison V o^roiv ^&XXor v^ puB habitamnt, foda bomlnnm aim-
ff ^d^xyri «dpqi, aoi 4 wywyuM^ 4a ges alne nllo ordioe edebatnr, ■mtl*
nSr lyfSr 4» rh Hmr^y aai adxfana» ^a^ bnndiqne moriliandis aeerfntiiir nr-
laaMJtTni, oiaubr yjkp o^ isapxw»o<t>y enmniati jacebaat.' Reperitm' ellnm
AXX' Ar aax40aif «viyiipaa dp^ Mrayt hiac lectio In qnlbnsdam Ub. Tnlg.
liairii^irfPMr, I f$^st ^iftfyasm MrwlttA^* Oamia aMOpidfcaal iac« leslis; de qnn
^ iMk «nl roytl Ar^ AXX^Xoo iBtaro. scriptnra jndicet lector. ego qnidem
Thncyd. OrefdL mendoaam esse arbitrar. Qnod nn«
Arar atMatnm parlcm ex ^grts tfgmr tem I awihntf tfondrfcaaf mtinet, ^igna
Js tn nrtat Con^lBxit] Ita Bosins, mo- pntrano lectlo. £nai*.
nente Fabra. J^grwis roee qnoqne Qm mq^o eoa tam] Ita Lnmbinns.
ntltnr Seaenns Sammonicns. Hine InTeteribnBlibrls,atagts«B8tet. Vnlg.
eapHcandas Snetonii locns in Tlberio et MaraUns, «sens. Slc et snp. ts.
enm dicit [cap. II. nempe] rohilsae 401. Gifm, Gom omnea Kbraa el
enm ' inriierey siqnid atgroram in ci« mannacr. et typis esensos aniinnd?er-
Tltitte eaact Rhodiaram/ i. e. apgrito- temm ita babem, foo miagm omens,
dinnm. Dienntnr enim et nrbes a»- praeter FlorentiDos, to qnibna legitnr
gffotnm. Hoc Tocabnlnm non inteU f«o an^ «stu: ego sic repoani, Adri-
lectmn feett, ut In qnibnsdam libris ano Tnrnebo approbatore, atqne adeo
anbatitntna ait mnrorts pro iBgrwfi», anetom. depramvit antem principio
lU qnoqne «vanor' pro vanitndhse. hnnc locnm scriptor libmriiB, cnm
epiat. 86. {Respidt mrba, scripait sos ioa, s pm at. deinde nHna
»«qnm Innliis ite se habent: * Di- eic xfecit s, et acripsif esa fasr ex qno
iqnidskyenqnomaiathkerror.'] Inctnm est posteaiaslas: qnemadma*
• T. LUCRBTII OABl OB RBAUM NAT. LIB. VL 1719
diwi wqifm iioc eodeai Jibr. es daaboi Andr. 4. ^. 87« < Ni poemm tolUfly
TOdbtts eof tWHj ostendimas factom jaoi ego buDC in medlam viam Pi^
esae a«lim. Sententia aatem bigos Tolfam.' Locret* 8. 469. ' ProYoWi
loei reititati plana est. quo magis simnl ut possint, et Issdere sensos.'
(ini|jBit) id esty propter qoam caasam Lamb.
mafis eos sive agricolas, sive arba- 1263 Siim9§ ad a^uaruml Ad fon-
nos, sive utrosqoe tnnc ita confertos, teis, ad aqnaram tabos, siFe salien-
vel (nt alii libri babent) i^fertpg^ mors teis» sive scatebraa, aive fistolas, e
acenratim accomolabat. qoe sent^n- qnibas ernmpit aqna: Kpowoift appel-
tia com werbis Tbacyd. ronsentanea lant QrsedL Atque ita hanc vocem
esL Sic enim iJie : iJiXk «oi MKjpol iw' Latinam interpretatam reperl in vo-
&AAiA«if kwg$wiffK9tTM Iraaroy i. e. cabolario Latino-gnsco, ciyns mibl
* sed etiam morlai alii aliis accomp- oopiam fecit CU Poteanns : Silanns
lati morientes jacebant/ Hanc qno- (inquit) lyow^. Festus: < Tfeillios
qne emendationem tacitns probat d alii dixernnt esoe silanoa, alli rivos,
mp^s fytfUKt^ ^Xf^f 'uA BAnoMoi» Lamb, alii vebementels proJectioBes soDgiii-
Qm mag€ esi tum Cm^ferUt} Ita nisarcuatim floentis: qaalessontTi-
Lambinns. Alii, Quo mugis suin Con- bari in Anieae.' Celsos I. IS. ' Cou-
SfdM, Utraqne lectio ex ipsis Tbn- lert etiani aliqnid ad somnum silanuB
cyd. verbis modo adductis probari joxta eadens.' Thncyd. imI «vfl rdkff
potest. Creeck. Qanm igitar utriim- JKjp^vat ^nrdo^ot. i, e. et ad omneis fon-
qne ex Tbacydide probari posslt, tu- teis» dec. Tjumk Tabos, aqaarum ca-
tina Mss. aeqnl vestigia pressa. ^s^m nales» snUentes. Qnl Unguas orten-
qnoqve maloit Rntgersins V. L. 4. l. tales callentf vocem esse meie Ara»
Qnla imo mihi ipleger locus ita ut bicam ainat, Fe&er. K^or Thncyd.
edi Jnasi legendus videtur : Omffia Hyginos fab, 169. * Neptanns com-
cmufUheaU Utcu Uctmquef ^ mugia «t* pressit Aaymonemy pro qao iienefi-
sf» Cmif€€io9 ila aemaiim^ 4pc. Hav. cinm ei tribait, jossitqae ^ns fosci-
TamebastamenfidemilleyCojnsaac- nam de petra edaoeie, qnam cnm
toritatem Lambinns hoc loco pro se eduaisset» tres Silani seqimti snnt,
commemorat» velerem scriptoram: qni es Amymoaes nomine Amymo-
ftm meigie eeetue, aliqnando pnstalit, nias fons appellatna ett.' Ceisus S.
loca» enim me effugit; nimirum «t IS. 'Confert etlam aliquid ad som-
hmc sit credoy constmctio ; * Qiio ma- nnm Silanos jnata cadens.' Oeeek.
gii mslns ' h« e. aer pestiiens, * com- 1864 inlorcfaisa eatma] Spiritn in-
plebat omniai itamors accomulabat/ terclusd, atqne eatineio. Ltm^.
dec Qno certe nihil simplidus. Preig* Nimaa ab iukedine aqaaQ Thocyd.
1S62 MaUa eiti preetruia^ 4r«.] Koi rp rov 9iam iwi0vt»i^f i. e. * aqom on-
iif reCe iSeSe ^■o^oMvfo, «ol 9§pl rke piditate.' Laetk,
ofinu hadirae 4lfuBe%retf rf rw 08oroff lS6ft Per fMpaii jMsstm ioca] ' Per
^mtfnpdf. Thacyd. Cread^ loea poplica/ sen pnblica. Lamb.
Fiam per] Per viam, iamarpo^. Prampia] Aperta, et in promptn
Un^d. y rub MoSr AoiAirlowTo, i. e. posiU. Lam6.
' iB viis volntabaotur.' ImR^. 1267 Peedare^ Putore «c f«tore ca
Preque uaktta] £t provoiota» tme- ilfaiviey et aagnsliis locomm, et mm-
sis: at 'seqoe gregari/ <uiqne pe- rore« et segritodiiie oontracto. M.
ditl/ *perqae pUeatis,' «dlsqne so- ToU. Tuscvl.I. 'Detestobiliaf^enera
patis/ et seaoenta similla. proeolDeri Ingendi, pvdores, maliebrea lacer^i
outero est paiam et in loco poblico tiones genafmn/ Scc MMUb.
volverey vel porrotenos volvere. Ter. Paiiais caeferta} Non vestibas aiti-
1720
NOTiE VARiORUM IN
dit Mnicta, sed pMinis laceris ac lor-
didis obfita. fdiua appellant Oraeci.
Terent. Eiinoch. 2. 2. 5. ' Video sen-
tnn, sqaalidnm, «gram, pannis, an-
nisqne obsitom.' Lamb. Nam pan-
perrimi mstici sese in nrbem recepe-
rant. Creeck.
1268 PeUi»9upero8nhui] Sic Virg.
Menalca S. 109. * Vix ossibns baerent.'
pellis (inqnit) sola snperossibus, sub-
intelL erat. we\ * snper ' pro snperat,
GrRCornn^ more, qni ntnntnr inter*
dnm prspositionibus pro verbis, nt
w4pif vdpoiy Iri, &i, pro mpUttn, sdpcoTi,
Ircari, &c0Ti. qnidam vir doctus le-
geodum censet pdiif in sexto casn.
Lamb,
Svper mm] Sola restans. Faber.
1209 Viaeeribu» cactt] Hanc puto
esse verissimam scriptnram, ex vete-
ribns qnibnsdam libris. In qoibns-
dam iibris, Viceribu»; mendose, ex
mala pronunciatione. Ait absnmpta
viscera omnia, solam pellem etossa
restare. Ukeribue t^m^ Lambinns,
ut sttp. 4. 026. Gifam,
UUeribu MriSy 4pc.] Ordo et sen-
tentia est : propemodnm jam sepnlta,
nempe pellis, taetris niceribns, et sor-
de, seu sordi. < sepulta,' i. e. cooper-
ta et ol>dncta. sie aotem exonden-
dum cnravi, non »epuUi»f secntns co-
dicnm manuscriptornm anctoritatem.
Pneterea ukerUm» reposui, admoni-
tns a dnobns codicibus item mann-
scriptis, in quibns scriptnni reperi ei-
ceribu»f snspicatns a librariis ita scrip-
tnm eue pro uieeribu»^ t pro l, sed
non displicet mibi tamen Tnroebi
co^iectnra et sententia, qui servata
vulgata scriptura in voce jepattu, re-
liqna sic legit, Ukeribu» cteei» pr»pe
joMf eordique »epuUi» : atque bunc ver-
•nm sic explicat ; Ulceribus jam pro-
pe eeBei»y I. e. adspectnm fugientibus,
et non apparentibns propter squalo-
rem, et sordem, et illuviem : verba
enim qnsft snbsequnntnr, ' sordiqne
sepoltis,* declarant vocem 'caecis.'
* CKcis * (inqnit) i« e« sorde et sqoa«
lore sepnltis et cooperds. coojectfr-
ram Turnebi adjnvantcodices Veneti
antiq. in qnibus legitur, Vi»eeribme
etecu», ife. Hanc lectionem arripoit,
sibiqoe arrogavit Zoilns. qnam tamen
ei non invideo. sed ingeninm et fivf
Zoili demonstro, qnamvis satis jain
perspectum et cognitnm. L»mb.
1270 Omma demfae »»nela'\ Tlia-
cyd. Tct Tf fgpj^, h olj ly«^ri|rTg, »Byfiir
vXIb ^ abrov imwodffitneSprwr : i. e«
* £t templa Deornm, in qnlbos taber-
nacula collocarant, cadaverlbns erant
reierta, cnm ibi immorerentnr.'La«^.
Convenerant videlicet ibi, Tel «t in-
cubarent solo pro recipienda saal-
tate, vel qnia alibi tam patena loens
non esset. Hoo.
1272 itfoRe&anl] AtoriKamff ut snp.
Lamb,
1273 HoopHibuM kca ^] Qm in-
ca sedituentes, i. e. editni sen asditi-
mi, compleraut hospttibna, I. e. rasti-
cis et agricoli», et lim ia rm Mnmm^
i. e* ' bominibus vicanis,' sen ' ez op-
pidis Atticis.' Oell. 12. 10. profert
hunc locoro, his verbis : * Tltna an-
tem Lucretius in carmine sno pro
sedituis seditnenteis appellat : * 09e-
rataqne passiro Cnncta cadayerilMia
cselestnm templa manebant, Hoafilti-
bus loca qnae complerant aeditnMK
tes.' Lamb,
HospUibu»'] Intclllge mstiooa qol
in urbem se se receperaut: * asditn-
entes ' autem annt ' SBditniy' mmb^-
pot. Faber,
1274 NecjamreUigio Dimam] Thn*
cyd. TwtpfitafoiUiwf ybp top jcwDMi, al
MpMroi obu lx**^*s ^t yAmriuay 4»
bKpyMpUof irpdamfTo ical Itpmw amk balom
bpaUrt, u e. ' Nam, cnmvismali easet
immoderata, et vim intolerabaleai af-
ferret, homines non habentea qnid
agerent, aut quo se verterent,tempU
Deorum et pietatem peneqne DegU-
gere coepenint. Lamb,
1276 PendebanhBr: oatBi, 4«.] Ha
interpnngendum. Vide Indleem :
< Enim.' GiTaR.
T. LUORBTII CARI DB RBftUM NAT. LIB. VI. 1731
Nee Jam reOigi» dimm, nee Numhui Qmt frim: frnttra, nam Thacyd. Off
WHigmPetidebaHhirienMmprtteeMdolor, wpSrfpoif ixp^^' CreecK Qaod ta-
(|pr.] Ita omniDo distingaeiiilura, iit in men in ' seoiper' satis iucladitnr.
edit. Oifanii ; sie qaippe ratio inci- Httt.
pietabfntm; quodPlantosetTeren- 1278 Pertwrhaifie ewm, Mua trepi»
tins fiictltarant. Est antem hsee ra- dodat] Sic habent libri mannscr. non,
tio, qna fiebat nt * nomina magni non nt vnlgati, repedabai. Lamb.
penderentnr :' Nil mtmm, inqnit, Trepidabafi \u\g, repedabai. Gif.
* enim dolor omnia exnperabat.' Ex- 1279 Cenaoriem^ Alias eogiialitin.
empla apud Comicos crebra snnt, nt Lamb.
dixi. Fab, 1280 £f poitpfrfu ftorruia] Thncyd.
1270 Nec taos itte Mpttttnrtf, ^c.] Kot troAXoi is dyaurx^ovt B^kos irpd'
Hincyd. N^t Tf wdirr^s awtTopdjdhf' worro artdim tmv ivnifiMlu9j i. e. ^ £t
mvy tXs ixpAi^o itpirtpop vtpi r&f ra- mnlti ad sepnlchra impndentia con-
^dU.i. e. * Et leges omnes, qnibnsan- Tersi snnt, facnltatom paennria.'
tea In sepaltnris ntebantnr, pertnr- Lamb,
batsp fnemnt.' Lamh, Swani^ Tralatio est. sic lib. 1. 141.
1277 Qito prtiis hie popula»] Cod. ' Sed tna me virtns tamen, et sperata
Memmlanns habet, Qiio privs &ic po- volnptas Snavis amicitist, qnemvia
pnhis, ^c. qnam scriptnram probo. efferre laborem Snadet,' &e. ibid,
Ceteri partim, Qaoputfr partim, Ut 170. * Viteis anctnmno fnndi snaden-
|MrMs. priof antem videtnr legendnm, te videmns.' ad qnem locum plnra.
Aon, nt in vnlgatis, piae: idqne Thn- Sic Virgil. lEn, 0. 270. dixit ; * ma»
cydidis verbis inteUigere licet, ^ lesnada fames.* jLam5.
frpir^pop ixp^^* <• ®* ' qnibns prins 1281 Namqae eaoe coManguinio9f
ntebantnr.' vernmtamen licet etiam ^T'.] Hojns loci sententia hsc est:
legere fmti, ut rcferamns ad religio- Nam snos consanguineos locabant
nem et pietatem popnll Atheniensis cnm Ingenti clamore ^super alienm
•ntlquam atqne avitam. Jndicet lec- rogoram exstnicta :' I. e. saper eoa
tor eradltos. Omnlno priiis magis rogos exstraetos ; * qni erant alieni ;'
comentaneum est cnm verbisThncy- I. e. non sni. ^exstrncta rogoram'
dtdis. JLaiN6. autem sic dlctnm, nt illa ' ssepta do-
m piu» Aic popuiu»] Ita ex vet moram/ * strata viaram/ * aperta vi-
qnilmsdam et nostris, et etlam vnlg. arnm,' ' structa saxornm/ et similia
mallm, qnam, quod In alils, priof . apud enndcm : et illa, ' vana reram/
Mnltus est Lncretins, in Athenis lan- * amara coraram/ et slmllia apnd
dandis. G(/a». In al. fiios kie pofw- Horatlnm : quse notavimns in com-
ios. Forlasse melins : si enim de mentar. Horat. Hnjns loci senten-
pietate in deos intelligendnm, notnm tiam pauUo quidem aliam, sed tamen
eet quid In Act. Apost. et apod Xe- his verbis eiprimit Thncyd. 'EtI «v-
Bopli. de Atheniensibns scriptnm sit : pas yhp hXkorptas ^0daarr§s roifs viiaap»
m de cnra sepultnrse (nam ea apnd tos ol ^ imMrm rhr lavrwr rocp^,
veteres pars pietatis erat) In eo po- b^rprror. ol M KoiofMiroo iUAov HMta
pulo ad Boperstltronem nsque Insig- hrifiaxims ierpoaaF, i. e. * Nam in ro-
nia erat. Memineris modo quld Athe- gnm aliennm eos antevertentes, qni
niensinm imperatoribns evenerit ob exstraxerant, alii snnm mortnnm
eorpora eoram insepulta, qul ad imponebant, faceisqne subdebant:
Arginiisas pcrierant ; et his exem- alii, cum alius mortnns comborere-
plis plen» historie. Faher. Aliiy tur, sno insnper injecto discedebant.'
1729 NOTiB VABIORUII IN
Qaidaoi tameii banc LncretU loqum Edictiones vero bnsilicnst Hen t bnr*
aic explicant : namqne snper Moa barisaant qui * peatem* pro * pesti*
ooosangttineos (rogis scilicet imposi- lentia' nsurpaot. Bene sane : jam
tos) locabant ' aliena rogornm,' i. e. Maoilinm barbarismi manitetum ba«
res a rogis alieaaS| I. e. qoss non so- t>emus; sed fortasse saeculam Theo-
lent in rogom coigici. ego priorem dosianum a pnritate Latini aermoiiis
explicationem magis prol>o, quiacum longins al>erat, quam ut inde ancto*
▼erbis et sententia Tbncydidis magis ritas peti del>eat. Esto sane. At
mihi congmere videtur. Lamb* Justinus tamen Manilio antiqoior, in
Nmmqme miM comangumeoi tUienm morte Agatboclis describenda (johe
rsgonon iu^uper exdncia tagenti cla" afferri librnm) ita qooqoe locvtBS eet.
«err Ueabami] I. e. cnm familiaria Verum aliimi anetorem magis ido-
aepalcra, sen busta, non habebant, nenm postuleot Gifantaai; aatis igi-
corpora snomm imponebant alienis tur erit fioratios ! annvnnt. 8ic iia*
rogis. * £xstracta rogomm/ i. e. ro- que ille 0±, L 21. l^ ' Hic bellam
gi, ut alibi ; itaque ' aliena exstracta lacrymoaom, hic miseram faaiem
regorum,' erant exstractiones rogo- Pestemqne, a popoloet prindpeCss-
ram alleaornm. Sed r6 ' insnper ' sare in Persas atqne Britanooa Ves-
pro almplici snper ; qnod alib qao- tra motns aget prece/ Hic certe
qae prsspositioaibaa evealt. Fokr. pestis tam pestileotla est, qnam lis-
IMS iShMrtaaitaff/sBSs] Snbjicie- mes fames est, H>pioor, aeqae tamea
baat faceas rogia. Thacjd. <f9mr. barbarissat Horatius, si nobis tU sea.
i^mh» tire per Oifaninm lieebil. £t iHee
1184 Qaam asrpara dffsrrffrffolT] qnidem ad calamitatem iUam, qaam
Qaidam legeadam ceasenl, Qaam mt sibl describendam sasccpit Lacie-
•ar^psra dsssrmalwr. Lamb. et Fab. tins pertinere ▼idebnntnr; aad, qam
Veatnm est snpremss prmacripta ad JMn dicam, ad Cecropios seo Atti-
caadida calcis, mi Lector, et Nota- cos taotam. Videlice^ iie emoada-
lasnostrasabaolThBns;qnibastamea tie pereat, adscribam qood ego lo
paaxllhiiam qnid addere etiam visom episUla qnadam ad Onidoaem Pati-
eat, qnod tibl noo ingratom fore spe- nnm Virnm Clarissimnm, et Beglnm
ramna. EmeadaiUqne ManUimnin Medicines Professorem napersciip-
axtreaio i. lib. obi de hae clade loqoi- si. Apnd Hesycfaiam hsec legonur :
tnr : * Qaalis Erechlheos pestis popa- * KEKPOniAAS, 'ABwutem w^h todai
laU colonos ExtaUt antiquas per fa^ te, CECROPIDAS, Alhenieases
aerapacb Atheaas.' Castera omitto apocidas.' Hem! Apocides isti aa-
qasB ea Locretio adombrata sont, Id de terramm adrecti snnt f Sed aoa
qaod sludiosi lacile adTcrteot ; sed est cnr in ea re qnsrrenda qaidqaam
in secnudo Tcran nemiaem vidi qnl opersB ponatnr, locus non corraptos
iatelligeret illa /men pocis. Neqne modo est, sed et mntilos. Lege et
vero miram. Sic ttaqoe legendos snpple KEKPOmAAS, 'AB^eaUm Ijlmh
Bterqae est : <hudie EnekAeoe eHm K^ipeiras] *H 'AnATEWAS. Cecrapi-
pspoloU cefenas EataHt aaHfmee per das scilicet, sigoificare Atbenieaees,
fimera peeHe AikeMm. 8ed joTat ex- n Cecrope, tcI etmm signifirare fal-
enrrere, aeqoe hanc, etapera, veni- laces; allosioae lacU nd Cereepas
am deaegabis. Sic scribit Gilanins qni 96^»ei et ««MfijpTai, notisaimo pro-
io ' Pestis :' * Qoi hac roce pre nsor- verbio, babebantur, Ktfo^erme iej^efd,
ho, qnem Teteres constanter pestiiea- Ac ne qois de emendatione dnbitet,
tiam Tocant, ntnatnr, barbarlssaat.' ipsemet Hesychins plane et diserie
T. LUCRBTII CARI DB RERUM NAT. UB. VI. 1723
ftlibl icripsit K4Kpttipf &inrrfAr, ti Mn-
wf. Ubi ez illa interpretatione [vt-
•iliiof] losmn fniMe iu ea Toce per me-
tatbesio r^ le et p cognotcaay ot icap-
rtp^ pro K(MT9fl6s, KpMa pro itapSfa.
Itaqae Terbuni erit coroicum ant Sil-
lograpbl alicnjns. Faher,
MuLTA in boc libro praeclare dis-
potaTit Lncretins, at excidit propo-
sito ; neqne enim de proTldentia opl-
nionem, qnam oppngnavit totit Tiri-
bua, concusait: sit omnis meteoriir
latio perspicne declarata, tonitm,
Ittlgor, folmen, terr» motus expli-
centar, omaia deniqne agantnr natn»
lali rationcy at nnlla unqnam sine do-
minoy saltem dominnm Ipsa natura
Bon raspnit ; natnra cnim est ea bm-
tm aaateriai particnlamm dispositio,
qnm facit nt isti oriantnr efiectosy
qoos Tocamns natnrales. Illa antcm
dlspositiOy si casn indncta sit, non
mfntat, si prndentia sit conslltuta,
confirmat providentiam. Ita siogn*
las ezplicationes physicos delectare
possnnty atbeos non JuTant.
De meteoris antem nemo accnra-
tins eoUegit TOtemm pbiloaophoram
«piaiones, nemo aentins ezpoonlt;
bis paora addjderant raeentioras pbi-
losopbi, non meliorti. Et profecto
nt b«c nostra aetas, ita plnras post
nostram memoriam nascentes (bac
VitraTins) cnm Lncretio videbontnr
Tclnt coram de meteoris dispotare.
De terrae motn, et mari ea docet
qnsp res Ipsa comprobat» nlsi qnod
quidam terne motut (de quibus for-
san aliqnando copiose) Tiret canta-
ram, quat attignat, tnperare Tidean-
tnr.
£tna nobile ett argnmentnm, ted
difficile ; et in boc deficit Poeta : at
de Nili incremento, de ATerait,et de
fontibnt admlrandit, tanqnam ipta
Tcritas loqueretnr, disserit. Id TOfo
obserTandnm,qaod de fabnloso JoTit
Ammonit fonte minuttatitfacit; qnip-
pe meliut natnram explicat Lncre-
tinty qnam fabnlat.
De Magnete plura, qnaa aTidc lege-
remnt, tcripterat, ti notae fnittent
lapidit ittint admlrandl Tiret. Pestis
et morboram commoda explieafio:
Tbncydidem ita deaiqae iaterpre-
tatar, at vim iliiaa hlstorici ezpri-
mat, angeat majestatem : oeqne ipta
Thncydidit narratio tam pertpicna,
ant tot Ingenii Inmlnibnt dittincta.
Crtfcft.
FINIS NOTARUM VARIORUM.
NOTITIA LITERARIA
DE
T. LUCRETIO CARO,
EX JO. ALB. FABRICII BIBLIOTHECA LATINA EXCERPTA,
TOM. I. CAP. 4, ED. ERNEST. 1778.
Lttcreiii Mias.
T* LccRETius Carus, patria ot videtur Romanus, natus est,
teste Eusebio, Olymp. 171. 2. anno U. C. 659- ante Christum
95. * Postea amatorio poculo ' in furorem versus» cum aliquot
Ijbros per intervalla insanias* conscripsisset, quos postea Cicero
emendavity propria se mauu interfecit anno aetatis quadragesimo
quarto, U. C. 703..^ ante Christuro 51. Philosophus de Epicuri
schola acutissimuSy quem qui legunt» videntur, ut ix. 3. ait Vitru-
▼iuSy cum eo velut coram de rerum natura disputare: poeta subli-
mis, idemque elegans et multae artis lumlnibus pictus, ac Latinas
lingtise auctor egregius. De hoc Caspar Barlaeus lib. ii. Miscell.
Hic Phoebi furiis, furiisque exarsit Orestis.
Quam praestat solis versiculb furere !
Scriptor vitae Virgilii, eo die, quo togam virilem sumsit Maro,
periisse Lncretium testatur (a. U. C. 6980^ ' Alii eodem die, quo
natus est Virgilius, obiisse fernnt : et aliquis Pytbagoreus credat
Lucretii animam in Maronis corpus transiisse. ibique longo usu
et mnlto studio exercitatam, poetam perfectissimum evasisse. An
' Eoieb. Chron. Prosper in Chron.
Pomponios Sabintu ad Vvg. Georg. iix.
202. bippomanein bibuse ait,
* Hoc Tix credibile mihi Tidetor. Ne-
3;iie eo respicere patem Statium lib.
lyiva XX. 7. in Terbis va. 70. ' et docti
farorardoos Lacretii.' Poetarum enim
foror laodabilis, MwffmiriUs» Pro ar-
duo ' difficilcm' ait Quintilianus x. 1.
qno sensu etiam Statium inlelligit Bar-
tbius, qui ad ejos Terba conferendos, T.
I. p. S60 sqq. obi Teterom loca enm Uo-
dantiom yel testimouio ejos Ubenter
otentinm.
' Triennio dtios mortem Locretii as*
signat Is. Vossius p. 83. ad CataUam, e
Scriptcre Tits Virg^lii.
1736 NOTITIA LITBRARIA
sibi ipsi manas attulerit incertum : interiit aono «tatis suae 43. et
miserrimam» quam olim ludibrio habuerat, nimb cito expertus est
immortalitatem.' Haec Thom. Creech.
Lihri Sex de Rerum Naiura,
Bxtant ejus libri vi. de Rerom Natura, ad C. Menmium Ge-
mellum ^ Heroico poSmate, versibus jucundo antiquitatis sapore
cooditisy Epicuri de rebus naturalibus sententiam, sed et impios
ejus errores disertissime explioantes. Non plures a Lucretio libros *
hujus argumenti scriptos esse, ut male conjiciebat Gyraldus
Dialog. IV. de poetis, Tom. ii. Opp. pag. 197. secutus Philippus
Beroaldus et Barthius Lii. 4. Advers. Lucretio ipsi testi credimua,
qui libro sexto vs. 92. ' supremae praeacripta ad candida calcis spa'«
tium' currere se affirmat. Exordium operis idem quoque, quod oos
hodie, legit olim Ovidius Trist. 11. 261.
Sumserit, ^neadum genitrix ubi prima ; requiret,
JEneaduni genitrix unde sit alma Venus.
Hoc est» si in manus sumserit Lucretiumi ci\jus prima haec suot
verba : ' JEneadum genitrix» hominum Divomque voluptas :' quem
Ovidii seusumesse, jam pridero notavit Ludovicus Carrio lib. i.
Emendationum cap. 8. Usitatum enim fuisse veteribus, ut vociboa
initialibus scripta ipsa denotareot, pluribus exemplis docet Jo. Jo»*
sius II. 5. de Scriptoribus Hist. Philos. pag. 136. sq. et Scaliger
ad Euseb. num. mdcccclx. Quod vero in limioe operis iovocat
Veoerem Lucretius, homo Epicureus» qui a Diis omoia bumawi
susque deque putabat haberi» satia se duxisse existimandus aat ext
cusari more vulgato poetarumy neque alia opns esse reaponsione
arbitror ad dubitationem hanc dissolvendam, quam moltos viios
doctos exercuisse docet, pneter interpretes Lucretii, Creechinm,
aliosque» Petrus Baelius» vir ingeniosissimus, iu Dictiooario Uialo»
rico pag. 1923. editionis secundae, qoem de poela lector, ubi voletf
consulet. Memmium, cuipoema suum Lucretius iascripsit, scrifmsac
et ipsum versus, colligas ex Plinii Epist. v« 3« Eundera Biseceoa-
tibus ac liberalibus studiorum patronis accenset Martialis xii. 36.
*
' De hoe consQlenda Gifanil prolego- teR» genitabile qnsBiere tempoa.' Pro
mena et Lambini. Lucretio iMcilhm legit Gifanfoa. Aliut
* Aliud oerteopflB» n) Lucretiin alins, Lucretia* Episcopat, cui Ferioloi Bega<
de qno Varro 11 b. xv.de L. Lat. p. lam Monacbomm inacripnt Vide m-
7. * LocretiM «lionim anias et viginti naidam ad Comocdiam Regulanm n,
librDfnm initlam fedt hoc £tber» et 97.
DK T. LUGRBTIO CARO. 1727
PisoDei, Seoecasque» Merainbsqne
£t Crispos mihi redde» &c.
Qme Tero a receDtiore aetate id Gallia etiamDum claret ilhiatris
Memmiorum geDttf Gallice de» Memes, si Benihardum MoDctam
audimuSy Latioe Maximorum potius nomiDe appellanda erat. Vide
Menagiaoa Tom* i¥. pag. 175. De illius gentu laudibus Casp.
QeTartius pnefatioDe ad tres Electorum libros editos Paris. 1619.
4« FfaDciscua Vavassor iu elogio Claud. MemDiiiy Hadr. Valesius
10 dedicatioue diatribfle de basilicis, aliique laudati a Gnevio io
Epiflt. ad Nic. Heiosium Tom. iv. Syll. BurmaoD. pag. 610.
Laicretii placita Epicurea carmiue confutanda sibi sumseruDty
Lalino Heroico qoidem» Aodius Palearius, Scipio Capicius, Polig-
oacttfl CardiDalis» et Tbomas Ceva, S. J. Aoglico Henricus Morufl
et Bicbardus Blackmore ; Giallico Carolua Claudius Geoestos, et
Italico Alex. Marchctti. Scipioois Capicii libri ii.de Rerum PriD*
cipiis, Venet. 1546. 8. prodiere» et Palearii libri tres pro aDimse im«
aortalitatey Lucretio oppositi» ex merito landaotur a Sadoleto Epp^
▼. pag* 200. quos a Paleario scriptos esse, sine idonea causa dubi-
tat Rob. Titius ex Welseri Opp. pag. 878. Cardinalis Polignaci
lifari IX.. de Deo auctore universi cupide expectati post specimen
eonim editum, lucem videruut, post mortem ejus» primum Parisiis
cnia Abbatis Caroli Rotheliuiy io cujus pnefotioDe bistoria libri
traditur; deiDde Lipsise 1748. 8. cura Gotschedii, addita Diatribe
de Poetis Philosophis. Cevse Philosophia Dov-antiqna, qua coufti-
iavit LncfetiiuD, excusa est Mediolaui 1704. 12. et merita laude
celebmtur in Diario Veneto, Gioroale de' letterati d'Italia» Tom.
▼II. pag. 1 14. sq. Henrici Mori Poemata philosophica, iii quibus
prsecipue muita pro aoimorum immortalitate, prelum evasere
Cantabrigifle 1647. 8. Blackniorii, Equitis et Medici LoDdiDensts^
poSma infligiie de CreatioDe, septem coDstans libris» quo Provideu*
tiam Nnmiois adversus Lncrettum defeudit, jam tertium prodiit
Loodioi an. 1714. Genesti poema pulcherrimum Pftrisiia primomi
deiodie Amstelodami an. 1717. 12. excusum hoc titulo est : * Prin*
cipes de philosophie» ou preuves Daturellea de rexisteuce de Dien
et de rimmortalit^ de r4me.' Idem cum Bertboldi Heorici Brockesii
metaphrasi Germanica Hamburg. 1728. 8. Sed Marchetti (ejos-
dem, cujua metaphrasin Locretii Italicam infra memorabo) Poema
philosopbicum imperfectum ab auctore relictum, nec luci datum
est, cujus iuitium extat io Diario Veoeto Tdm. xxi. pag. 258-260«
Nec Germaois oostris dcest, quem iDgeniosis hisce religioois asser-
1728 NOTITIA UTBRARIA
totibus poetii» accensere ciim laude, et Lttcretto oppooere possimos,
laudatus Brockesius, cujus carmina suavissima vemacola de
Creatorb et rerum creatarum admirandis jam saepins post primam
ao 1723. Hamburgi vnlgatam edifionem recusa quatnor voluminibus
10 8.
Si quis titolum modo consulat, facile putet Lucretio etiam
oppositum esse librum Belgica prosa Amst. 171O. 8. ab Heniico
Wyermarsio vulgatom hoc titulo : ^ De iogebeelde chaos. en
gevaande verels vording der oude en hedendaagze vysgeeren«
veridelt en veerlegt, byzonder de gevcelens hier omtrent van T.
Lucretius Carus en Dirk Santvoort,' betoonende dat ae de
beginzelen der Werelt» dat is, vording van Zon, Maan, AardUot
enz volgens hin eygen gronden niet velmsgeleyden betrogt hebben.
Ment een verstandige verklaring vegen Gods inblyvende en over-
gaande verking.' Sed qui scnptum ipsum evolverunty putidam
Spinose asseclam, derisorem sacrarum literarum impium, et religi-
onis contemtorem Lucretio ipso haud meliorem illo prodi observant.
' Substantiam et corpus seque late patere, omne extensnm esse
corporcum, (cum suo consectario, Spiritus nusquam esse,) nibil
fieri posse nisi ex prsejacenti materia ; vel, quod idem est» nihil
posse creari. Onine corpus motum ab alio corpore moveri. Om-
nia mondi phaenomena rationibus pure mechanicis posse expUcari.
Cohserentiam corporum atomorum hamatarum unione continerii et
id genus alia fere infinita, praesertim apud Democriti et Epicuri
sectatores, apud Lucretium pne ceteris : quem cum admodum
adolescens evolverero, putabam profecto subindey me satymm
quempiam simiumve senem e sylphis philosophantem audire, adeo
omnia ex solo sensu externo crassaque imagiuatione deducebantur.
Quod genus philosophos innumeros e lustris locisque desertis credi-
bile est jamdudum confluxuros fuisse, si Deus ac Natura bmtis
animatibus loquendi scribendique facultatem concessissent Ipsa
enim faciie potuissent prolixas crassarum imaginationum concatena-
tiones, sive carmine sive soluta oratione» ornate et copiose deducere
et enarrare. Hoc vero proprie philosophari non est, sed materialia
aloBifiaTa Kal ^avr&ofuiTa inani opera recensere.' Hsec Henricus
Morus, Theologus et Philosophus Anglus, in Confutatione
' De SantToortii Itbro de orsaak van losophorura edita Germanice, Parte tix.
dc bewegingen de Beginsein der vaste pag. 121. sq. Unscholdige Nachiichtea
iichamen, et de scripto Wyermarni vide von theologischen Sachea an. 1717.
Chriatoph. Aogust. Heumanni Acta Phi- |>ag. 4S4. sq.
D£ T. LUGRBTIO GARO. 1729
Cabbals AetopBedomelissse», Toin. i. Operum Phiiosophicorum
pag. 527.
Invocationem Veneris» in limiae libri primi Lucretii» expbsutt
Oanicis versibns pluribus Poetria ingeniosissima Desboulieria Tom.
II. camiinum, editorum Oaliice Bruxell. 17OS. 8. pag. 80. 'imita-
tion de Lucrece, en galimatias fait expr^s.' De invocatione illa
videndus etiam Petrus Victorius, Epistola ad Joannem Casam. Jo.
Clerico viro doctissimo Tom. xxvi. Bibl. selectse pag. 154. rec-
tius facturus fuisse videtur Lucretius, si Rationem sive Mentem
tanquam Deum in limiue poi^matis potiud, quam Venerem» implo-
raaset. Sed Lucretius, seasibus plus quam rationi tribuens, et
generationem rerum cupiens exponerci nuUum magis physicum
nnmen, quam Venerem, appelhre se posse existimavit. In Lucre-
tium scripserat olim Velius Longus, cujus commentarii, citati a
Cbarisio pag. 187. edit. Putsch. jain pridem intercidere.
Poet€B quo9 Lucretius imitatus fuit.
Poetas imitatus esse Lucretius cumprimis videtur» e Oraecis
Homerum et Empedoclem, e Latinis Ennium. Lucretii vestigia
nqn puduit legere Virgilium in Oeorgicis : neque semper eum yicit
aut post se reliquit, ut judicat Alexander Rossseus, qui loca Lucretii
nonnulla cum Virgilianis contulit libro tertio Virgilii triumphantis^
capite 6. Obscuritatem in Lucretio reprehendit Pallavicinus. Non
opus est monere eruditoSy- commentitiam esse inscriptionem Cae-
senatem, obviam in Aldi Manutii Orthographia pag. 129* et Fulvii
Ursini imaginibus, atque apud Gruterum pag. ccccxxxii. 2.
laudatamque a Mabillonio itineris Italici pag. 42. et BemardQ
Manxonio in, Chronologia Ciesenae pag. 126. Tom. ix. Tbesauri
Italise parte Yiii. ' A. Lucretii Historici ac Poetae Conditoris veris-
simiy cui ob excellentiam ingenii statua condonata. ac Civitati
Cflesenae, Roman. Coloniae deductse in boc sacro monte dedicata.'
Claudant praesens de Lucretio caput hi versus Mandliani :
Amor, TibuUe, Mars tibi» Maro, debet,
Terentio soccus levis :
Cothumus olim nemini satis multum,
Horatio satira et chelys :
Natura magni versibus Lucretii
Lepore museo iUitis.
Delph. et Vwr, Clag, Luerei. 5 R
RECENSUS EDITIONUM
T. LUCRETII CARI,
AUCnOR FABRICIANO,
ET IN TBES ^ATES DIGESTUS.
[EX £D. BIPONT. 1808.]
^TAS I. NATAUS
1473—1558.
Editio princeps* Fol. s. a. et 1. per Thomam Ferandum, char.
Rom. absque sign. cust. et pa^. Incipit ab ipso auctoris teztn,
sbe titulo. In fine h«c leguntur : * titi luckecii cari «iNis.
Lucrecii Unicnm meas in manus cum penrenisset exemphr de eo
imprimendo hesitavi: quod erat difficile unico de exemplo quse
librarii essent preterita negligentia corrigere. Vemm ubi alteram
perquisitom exemplar adinvenire non potui : Hac ipsa motus diffi-
cnltate unico etiam dicto exemphiri volui librum qnam maxime
rarum coromunem multis iacere studiosu: siquidem lacilins crit
pauca loca vel alicnnde altero exemplari extricato vel sno studio
castigare et diligentia : qnam int^ro carere volumineb Presertim
cnm a labul» quse vacuas (ut inquit poeta) dekctant mentea re-
motns Lncretius noster de rerum natura questiones tractat acntis*
simas tanto ingenii acumine tantoque lepore verborum ut omnes
qui illnm aecuti sunt poete : enm ita suis in descriptioiiibQs
imitentur : et Virgilins presertim poetarum princeps nt ipsis cum
verbis tria interdum et amplius metrm 8asctpiat. Thoma Ferando
auctoie.'
— ^Rarissimam banc editioneni, et a nuUo adhnc editoram
coUatam, primus in notitiam addnxit Boni Lettere ii. pag. Lxxviii.
sq. Conf. Panzer Tom. iv. pag. $63. Brixiae iactam luisse, ex
Epistolis Phalaridis aliisqne libris ejusdem impressionb satis
RECBNSUS BDITIONUM. 1781
apparct ; videtarque refereoda ad anDum 1473. quo Ferandus
Brixiae Statuta civitatis illius impressit.
14S6 Lucrelii Opera. In fronte foHi secundi : * T. Lucreti
Cari poetae philosophici antiquissimi de rcrum nafura liber primus
incipit fosliciter.' In fine libri sexti: 'T. Lucreti Cari poetae phi-
losophique antiquissimi de rerum primordia ^iatura ad memmium
Liber sextus et ultimus explicit foeliciter/ Tum post «xiguum
spatiam :
' Paulus hunc impressit fridenberger in verona,
Qui genitus est in Patavia [Passavii] alae magnae [Alemanni»]
Ab incarnatione christi: mcccclxxxvi.
Die vigesimo octavo septembris calen. octobris.*
Accedunt versus anonymi, quibus partim Lucretium, partim lec-
torem alloqnitur. Fol. Char. Lat. sine custod. et pagg. num. —
Panzer Tom. iii. pag. 505. Usus est ea Wakefieldus, qui omni
genere corruptelarum refertissimam, apprime tamen ntilem dicit.
1491 Lucretii Opera, cuni comment. Omniboni Leoniceni.
Mediolani, per Ulderic. Scinzenzeler. Fol.— Maittar. Ind. 11. pag.
35.'Panzer Tom. 11. pag. 65.
1495 Lucretius de rerum natura. In fine : * Impressum Venetiis
per Theodorum de Ragazonibus de Asula dictum Bresanum. Anno
dominiM. cccc. Lxxxxv. die iiii. septembris.' 4. — PanzerToin.
III. pag. 375. Sequitur Veronensem an. 1486.
1500 Aldina i. Titi Lucretii Cari libri sex nuper emendati.
FraemiCtitur Aldi Manutii epistoki ad Albertum Pium Carporum
Principem. Hanc excipit Hieron. Avancii ad Valerium Superchium
Pisaurensem» medicinae Doctorem et mathematices Professorem,
epistola, scripta Kal. Martiis mid. Sequitur Hieron. Avancii prae-
iatio ad lectorem ; et liauc excipit expositio eorum qnae singulis li-
btis continentur. In fine : * Hieronymi Avancii Veronensis ingenio
etlabore. Venetiis accuratiss. Apud Aldum, mense Decem. md,
Non licet sic alteri cuiquam sine mulcta, in Oris Venetis.' 4. — ^Re-
Douard Annales de rimprimerie des AldeTom. i. pag. 32. Panzer
Tom. III. pag. 477. Ab Avaucio bonos auctores malo mangonio
interpolatos esse, queritur Broukb. ad Propert. II. 7- 76. Ipse de
hac sua editione profitetur, se nullum exemplar antiquum adhibu^
isse manuscriptum ; sed conformavisse textnm ex Veronensi ; pa«
1732 RECBNSUS IfDITIONUM
lalleiis alioram scriptonim locisy cum Aiistotelis operibusy tliis^
scriptis veterum, iu subsidium convocatis.
— Lucretius. Venetibi per Theodorum de Ragazonibus de Asnla.
Fol. — Panzer Tom. iii. pag. 472.
. . . Titi Lucretii Cari de rerum natura libri sex. S. a. L et typogr*
Fol. — ^Panzer Tom. iv. ex Denis Suppl. Conf. Catalogue des livres
imprim^s de la bibliotfaeque du Roi, Poetes» n. 733.
1504 Rapb. Franci, Florentini, in Lucretium Paraphrasis, et
Appendix de animse immortalitate. Bononi», apud Jo. Anto-
nium. 4.
1511 Titi Lucretii Cari de rerum natura libri sex, cnm com-
mentariis Jo. Baptistae Pii.^Bononiaey typis excossoriis editunt in
Ergasterio Hieronymi Baptistae de Benedictis Flatonici Bononiensis
Anno MDXi. FoL — Panzer Tom. vi. pag. 326. Opes, quse sibi ad
emendanduui Lucretii carmen competerenty Pius ipsemet sic per-
censuit : ' Contulimus, non sine serumnis vigiliisque diutinis, Codi*
cem Veneti Hermolai/ &c. Vid. Wakefieldi Prsef. supra p. 7.
1512 T. Lucretii Cari de rerum natura libri vi. (curaate Petro
Candido.) In line : ' Impressum Florentiae sumptibus Philippi
Giuntae bibliopolse. Anno salutis MDXii. Menae Martio/ 8. —
Ftozer Tom. vii. p. 14* In pnefatione Candidus profitatnr, se ex
Manuscriptis Lucretium emendatiorem dare, obelis Pontaoi Manil«
lique temere inducta expungendo adhibitis. Videtur tamen ejns
editio ad normam Aldinae prioris potissimum compoaita, a qaa 10
paucissimis recedit.
1514 In Carum Lucretium poetam Commentarii a Jo. Baptifffa
Pio editi: Codice Lucretiano diligenter emendato: nodis omnibus
et difficultatibus apertis : obiter ex diversis auctoribus tnm Gnecisf»
tum Latinis multa leges enucleata : quae superior setas aut tacoit»
aut ignoravit. Perlege : laetaberis : Additus est index literarias*
Venundantur ab Ascensio et Joanne Parvo. In fine: ' In Chalco*
grapbia Ascensiana ad iv. Idus Augusti mdxiiii. FoI. — ^Panzer
Tom. viii. pag. 12. Repetitio ed. Bononieusis 1511.
1515 Aldina ii. ex recensione Andr. Naugerii. Lucretias. Ve*
netiis, in aedibus Aldi et Andrese Soceriy Mense JaBuario. 8« —
Renouard 1. c. pag. 11 6. De nova hac editione audiamus Aldaaa
ipsum praefantem : ' Quod autem longe correctior emittitur nnnc
Lucretius ex aedibus nostris, quam consueverit ; habenda est potis»
T. LUGRBTII GARI. 1738
tifliiiiii gniria Andrese Naugerio nostro : qui eum» quaniquani cursim
propter ipsius occupaHones, et importunam impressorum nostro-
rum festinationem» tamen accurate recensuit. Capita prseterea
mutata fere snnt omnia. — Quod si per adversam yaletudinem mibi
licuisset, qua menses jam aliquot acerbiore conflictatus sum, ad-
dila essent infra non pauca, quse diligentifle nostrse fidem omnibus
fiicerenty et Lucretium ipsum pleniorem redderent . . . cetera ita
pnestita esse a nobis opinor Naugerii nostri industria» quam non
contemnendam adbibuit: ut Lucretius legi atque intelligi tandem
possit.'
1531 Titi Lucretii de rerum natura libri vi. ad ▼erorum exem-
plarium fidem castigati, Basileae, apud Henricum Petri. 8. — Catal.
de la bibliotb. du Roi» Poetes» n. 741 • Editor nescitur. Variae lec-
tiones sont in margine, sed ex aliis editionibus.
1634 T. Cari Lucrerii de rerum natura libri vi. Lugduni, apud
Seb. Grypbium. 8. — Panzer Tom. ix. pag. 5^6. Videntur Gry-
phianae editiones hujus aetatis ex Aldina fluxisse.
1536 T. Lucretii Cari de rerum natura libri yi. Lugduni, apud
Seb. Grypbium. 8. — Panzer Tom. vii. pag. 367«
1539 T. Lncretii Cari, poetse ac phiiosophi antiquiss. de rerum
natura libri sex. Parisiis, ex offic. Prigeotii Calvarini. 4.— Maittar.
Ind. pag. 35.
1540 T. Cari Lucretii de rerum natiira libri sex. Lugduni, apud
Seb. Gryphium. 8.— Biblioth. Emtinck. P. iv. pag. 300. n. 1409*
1542 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. Lovanii. 4. —
Kblioth. Eintinck. P. iv. pag. 121. n. 5£K).
1546 T. Lttcretii Cari de rerum naturalibri sex. Lugduni, apud
Seb. Gryphium. 12.— Biblioth. Emtinck. P. iv. pag. 438. n. 385*
1558 T. Lucretii Cari, poetse ac philosopbi vetustissimi de rerum
natura libri sex. Lugduni, apud Seb. Gryphium. 12.— Crevenna
Vol. III. pag. 180.
JETAS II. LAMBINIANA.
1563—1693.
1563 Lambini i. T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. A
Dionysio Lambino, Monstroliensi, literarum grsecarum iu urbe Lu-
tetia doctore regio» locis innumerabilibus ex auctoritate quinque
Codicom manuscriptorum emendati atque in antiquum et nativum
statum /ere restituti, et praeter ea brevibus et perquam utilibus
1734 REOBNSUS BDITIONUSI
commeiitariis iUostrati. Parisiis et Lugduni habentur in GufKebif
Rouilii et Pbilippi G. Rouillii nep. sedibus. 4. — Catal. des livres
imprim^s de la bibliotheque du Roi, Poetes, n. 743. Quinque
Codd* msstisy et Adriani Turnebi atque Jo. Aurati consilio usus
Lambinus, octingenta Lucretii loca restituisse se profitetur. At
nemineni se novisse affirmat WakefieMus, qui contextum scriptoris
cujuslibety auctoritate membninarum leviter conculcata, pft>priis
conjectnris inferciendis, per elTusiorem licentiam, atque inconsiri-
tammagis temeritatem» passim pr«efractiu& vitiatum etdeturpatum
dederit. Commentarius Lambini non solum optimis in Luciretittmy
sed generatim optimis annumeratur. In Goetzii Memor. bibl. Dresd.
I. pag. 332. et in Catai. bibL Ludewig. hnc editio prodiisse dicilur
an. 1564.
1565 Lambini Ii. sine commentariis. T. Lucretii Cari de rersm
natura libri sex, a Dionysio Lambino recogniti. Aceesserunt Adr.
Turnebi emendationes aliquot. Parisiis, apud G. Rouillium. l6.
— T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex, emendati et ex
manuscriptis restituti ab Oberto Giphanio, Burano : addita sunt
vita Lucretiif et gentis Alemmiae descriptio ; notae marginaiea ;
epitome seu compendium Epicuri de rerum uatura, Lucretio ac-
commodatum, Grftce ; capita quaedam philosophiae Epicureae de
rerum natura, ex M. Tuliii collecta libris, item verbis Titi compo-
sita ; collectanea ad antiquitatis notitiam ; Thucydidis verba e libro
secundo de pestilenlia Athen. Gnece ; variae lectiones et castigati-
oues. Antverpise, apud Christoph. Plantinum. 8. — Giphanius prae-
ter Lambini commentarios, quos expilasse incusatur, etiam Lucae
Fruterii reiiquias suffuratus atque undique dbctorum ea aetate con-
jecturas corrasisse arguitur. Vid. Havercampi praef. In lectione,
interpunctione, et orthographia, de qua in prasfatione raukns est,
discessionem facit frequentem ab editoribus superidribus ; parum
tamen contuliti ex quo Lucretii contextus emendatior evas^rit» vir
diligens quamvis et doctus» sed limato judicio» sine quo frustra
Critice exercetur, destitutus.
1 566 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex emendati et ex
roauuscriptis restituti ab Oberto Giphanio, &c, ut in ed. antece-
dente. Antverpiae, ex offichia Christoph. Plantini. 8. — ^Recusa ex
ed. 1565.
1570 Lambini iii. T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex, a
Dionys. Lambino olim locis innumerabilibus ex auctoritate qninque
T. LUCRBTII OARI. 1735
Codicum manuscriptonim emendati, ac fereredintegrati» et praeterea
bievibns» ac peiquam utilibus commentariis illustrati: nunc ab
eodem recognitiy et longe meliores facti, planeque in suam pristi-
nam integritatem restituti : cum iisdem commentariis^ plus quarta
parte anctis. Accesserunt hsec praeterea^ Vita Lucretii» eodem
Lambino auctore. Praeter eum indicero» qui in omnibus aliis libris
ante impressis poni solitus est, indices alii duo» uniis rerum, quse
sunt in contextu Lucretii, et vocum elocutionumque fere omniom
Locretianarum : alter, earum rerum, quse sunt in commentariis
Lambini. Lutetise» apud Jo. Benenatum. 4.
1576 Lambini iv. sine commentariis. T. Lucretii Cari de rerum^
natura libri sex, a Dionysio Lambino et Adr. Tumebo recogniti-
Lugdunif api^ Ant. Gryphium. 16. — Repetitio ed. 1565.
1583 Lambini v. T. Lucfetii Cari de rerom natura libri sex, a
Dionysio Lambinoemendatietcommentariisillustrati. Francofurti«
apud hseredes A. Wecheli. 8. — Ex ed. 1570. recusa.
1589 Antverpiae/apud Plantinum. 12. et
. — Lugduni Bat. 12. — Bibl. £mtmck. P. iv. pag. 438. n. 387* et
388.
1595 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sez, ad postremam
Giphanii emendationem restituti. Lugduni Bat. apud Franc. Ra-
pheleDgium. 8.
1596 Lugduni. 12. ex Lambini et Tumebi recognitione.
1597 LugduniBat. apud Rapheleng. 12.
1603 Oenevse. 4. in Corpore omnium veterum Poetarum Lati-
norum*
1606 Lugduni Bat apud Rapheleng. 12.
1611 Lugduni Bat. apud Rapheleng. 12. quam vehementer
commendat Barthius ad Statium Tom. iii. pag. 81. et a Justo
Lipsio curataiu ait.
. — Qenevse. 4. in Corpore Poetarum Latinorum ed. ii.
' 1616 Lugduni, in Cor|)ore Poetarum Latinorum ab Alex.
Ficlietoedito. 4.
— Amstelodami.-12.
1620 Amstelodami, apud Guil. Janssonium. 24.
1626 Amstelodami. 24.
1627 Genevae. 4. in Corpoie Poetamm Latioorom ed. 111.
1631 T, Lucretii Cari de rerum natura libri sex, notis breviori*
bus ex ipso potissimum auctore succincte et perspicue illustrati :
1780 RBCBN81JS BDITIONUM
caiD lejiioOy sive indice atMolutiisimo onmittiii ekgiiDtianuB Locve^
tianaruiBy ciura et labore Daoielis Parei. AccesaeniBt Scipioais
Capicii de priocipiis rerum libri doo : oecooo Aooii Palearii Ven-
laoi de aoioiorttai imoiortaUUite Ubrl tres. Fraocofnrti» impaDnft
Gttil. Fitaeri, Ubrarii AngU* 8. 2 voU. — NibU prsiatos non landat
praesidiay quibtts fttltui ad.Lucretium edeoduni acceeserit; noloit
vero» ut Creecbius recte de eo judicat, cbartie peritune pareere.
Testimooia de Lucretio impleot plures pageUas» a pag. 29-7^'
Aonotatiooes parum valeot nec ad seoBUS perspicieotiam» oec ad
kctioois veritatem. IndeXy qui alterum volumeo efficit, quaBSqoam
mole laborat et ssepe nugai^est» multa tamen babet egregiai» qoorem
quidem bonam partem Lambinus et Gipbanius sibi possont vindi-
care.
— ^Amstelodami* 24. apnd Jansson*
1647 T. Lucretii Cari de rerum natura Ubri sex, una cum para-
pbrastica explanatione et animadversionibus Jo. Nardu. Florentise»
typis Amatoris Massss ForoUviens. 4. cum novem tabulis sBneia» —
Parvi mtimatur basc editio : atque Creecbius 10 prsefiitiooe Nardiom
severitts vocat sexageoarium ioterpretem de poote dejicieodnm«
Commeotarius verba opioiooesqoe Lttcietii observatiooibns pbjsi-
cis potius, qaam pbildogicis iUiistrat.
1650 Parisus. 8. cum versiooe GaUica Micb de MaroUes.
1656 T. Lucretii Cari de renim natura Uber prtmn^» cnm
ejusdem translatione in versus Anglicos, a^jectis aoimadversioni-
busy attctore Jp. Evelyn» Londini, apud Gabr. Bedk. 8.
1660 T. Lucretii Cari de rerum natura Ubri sex» additis con«
jecturis et emendatiooib.us TaoaquiUi Fabri» ottm ootis perpetois.
Sabourii, apud Jo. Leoerium. 4. — ^Notse sunt eruditse; sed de
iogeoio» more suo« Lucretium emeodavit Faber.
1675 T. Lucretu Cari de rerum oatura Ubri sex : qtiibtta additse
suot coDJecturae et emeodatiooes Tao. Fabriy cum notnUs perpe.
tuis; et pneterea Oberti Gipbanii Vita Lucretu, et de gente Mem-
mia lyusdem Prokgomeoa; item Dioo. Lambloi lodex perqoam
necessarius. Cantabrigi»» ex offic. Jo. Hayes. 12*
168O T. Lucrftii Cari de rerum natura Ubros sex inter|^tati-
ooe et notis Ulustravit Micbael Fayns, in usum aeieniasimi Dd-
pbini. Parisiis» apud Fvedericum Leonard. 4, — ^Parettm seqnitnr in
texttt. NotsB plense suot haUttcioationomi et, quse bona sont,
debet aliis, Nardu animadverss. de funeribos Atbeniensium reje-
T. LUCRBTIl CARI^ 1737
cit ad otleem, el particulas camiais obscoemis coliectas dedit post
iodicein ; scilicet, ut, quas ab oculia remoTeaotur, ea cqogetta uno
obtutu perlegi queant.
l6S5 Pariaiis» cum Gtllica f ersione Baronis dee Coutuiet.'8. 2
1686 Cantabrigi». 12« repetita editio 1675» cum notiar Tan.
Fabri.
1692 Paritiis» IS. 2 foll. cum Oallica veraione Baronis dea
Contures»
1693 T. Lucretii Cari de rerum natora libri sex, cum argumen-
tia Mich. Fayt et castigatiooibus Tanaq. Fabri. Accurante Val.
Fect. Neapoli» ex officioa Bolifoniaoa. 16.
iETAS III. CREECHia-WAKEFIELDlANA.
1695— 1801.
1696 T. Loeretii Cari de reromoaturalibri aex. Interpretatione
et notis illostravit Tbomas Creech, Collegii omoiom aoimanun
Socios. Oxonn, e theatro Sheldooiano. 8.— Creecbins, qui Lucre-
tiani totum imbiberat, optimis interpretibus est accensendns. In
textu quidem maxime sequitor Lambioum : at oemo adhuc felicius
dilucidlusqoe» et tameo io somma brefitate oopiosius explicoit tam
¥erba» quampkcitaLoeretii» qoom Creechios ; Oasseadom tameo
lo examioaoda Epicuri philosophia ssBpe 10 sobsidiom Yocarit*
PhM tameo editione Latlna prodesse dicitnr ad res io Lucretio io«
telligtodas inteqpretatio ejos Aoglica, io qua ootis sobjectis com
Locietii errores refeUit» tom ^os seoteotiam ioterdom riodicat a
malignis expositionibus.
1708 Parisiis. 12« 2 voU. cum Gallica versione Baronis 'dea
Cootures.
1709 T. Lucretii Cari de rerom oatora libri sex, ex editione
Samoelis Oarthii. Loodioi. 4*
1712 T. Locretii Cari de lerum natura libri sex» ad optimorum
emem|riarium fidem recensiti. Accesserunt Tarise lectiones, quss in
libris Msstis et eroditorum commeotariis ootatu dignioresoccurrunt.
Loodioi, Bomptibos et typis Jacobi Toosoo. Fol. regioaugustiss. et
4 oi^. c. figg. — Splendida editio. Textnm sequitnr Creechii, excep-
tis paocis. Variss lectioQes ex ed« Jo. Bapt. Pii et Ubris coUatia a
Nic. Heinsio» Jac. Sotioy Munckero et Is. Vossio desumtse sunt» '
1788 RfiCKNSUe BDITlONUtf
1713 T. Lucretii Cari de rerum natora. libri sex, cura Mich«
Maittaire. LoDdini^ ex offic. Jac. Tonson et Jo. Watts. 12» — ^lnii-
tatur editionem antecedentem.
— Eadem editio, inter Mich. Maittaire Opera et Fragmenta
Poetarum Latinorum. Londini. 1713. FoL Vol. i. pag. 293- sqq.
1717 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sesy cum interpte-
tatione et notis Thom. Creechii. Editio altera^ priori muito eroen-
datior. Londini» e typographeo Mariie Matthews. Snmptibas T.
Child, &Ct 8. — Repetitio editionis Creechianae prioris, sed mendo-
sissima.
. 1721 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. Patavii, ex-
cudebat Josephus Comiuus. 8. — Curavit hanc ed. Jo» Ant. Vul-
pius, textum Creechianum secutus, additis tamen variis lectio-
nibus.
1725 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex, cum nolis in-
tegris Dionysii Lambini* Oberti Giphanii, Tanaquilli Fabri, Thomse
Creech» et selectis Jo. Baptistse Pii aliorumquey curante Sigebeito
Havercampo, qui et Buas et Abrahami Preigeri annotattones adje-
cit. Accedunt interpretatio Thom» Creech, vari» iectiooes ex
notulis Is. Vossii^ atque ex plus quam viginti quinque Codd. tam
impressu, quam Mss. ut et complures iique locuplettssimi indices*
Com figuris artificiosissimis atque venustissimis. Lugduni Bat.
apud Janssonios van der Aa. 4. 2 voll. — fn maxima parte meiilo-
rnm Havercampt ponendum^ quod Codicum Lugdunensium dili-
gentiorem collationem repraesentaverit» et amici sui Preigeri non-
nidlas animadversioneSf eruditas illas et acutas» protraxerit in In-
cem : nam doctissimus editor de penu proprio pauciasimay nec ea
quidem magni pretii, depromsit.
> 1731 In Corpore Poetarum Latinorum Mediolaneusi. 4.
1734 Parisiis. 12 maj. c. figg.
1743 Londini. 8. 2 voll. cum versione Anglica. -
1744 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. Accednnt
selectse lectiones dilucidando poemati appositae, nec non Glossa-
rium Lucretaanum (curante Steph. Andr. Philippe.) Lutetis Pari-
siorum, sumptibus Ant. Constelier. 12. c. figg. — Editio nitida.
1749 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex, ex editione
Thomse Creech. Giasguse: in aedibns academicis excudebaat
Robertus et Andreas Foulis, Academise typographi 12.*
datur a nitore, ut et editio sequens*
T. LUCRBTII GARI. 1789
«^T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. Londioi» typis Jo.
Brindley. 12. c. figg. «ri incisis.
1751 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. Patavii, ex-
codebat Jos. Cominus.S. — Repetitio editionis 1721.
1754 T. Lucretii Cari de rerura natura libri sex, cum notis
Tbomae Creech. Londini (Basileae) apud Emanueiem Tburnisium.
8. — Pessimo consiiio interpretatio s. paraphrasis, quse ad inteili-
gentiam poetse quam plurimum facit, in liac ed. omissa est : quod
■Dalun etiam editioni Lipsiensi an. 1776. Musis invitis accidit. In
altera Basileensi, recusa 1770. bene recteque illa interpretatio orae
affixa faaeret.
' — Parisiisy apud Barbou. 12.
1759 T* Lucretii Cari de rerum natura libri sex> ex editione
Thomae Creecb. Glasgjiaey excudebant Rob. et Andr. Foulis. 4, et
12.— Vid. 1749.
• 1761 Lausannse. 8. 2 voll. cum versione Italica Alex. Mar-
chetti.
- 1766 In CoUectione Pisaurensi omnium poematum, carniinum,
fragmentorum Latinorum» &c. a prima Latinae linguae setate ad
aextum usque.Christ.s8eculum»-4»
- 1768 Parisiis. 8. 2 voU. cum versione Gallica.
1770 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex, cum notis
Thomae Creech. Basilese, apud £man. Thumisium. 8. — ^Vid. 1754.
- 1772 T. Lucretii de rerum natura libri aex. Birminghamiae,
typia Johaunis Baskerviile. 4.
. 1773 Eadem editio» ibidem, apud eundem. 12 maj.
1776 T. Lttcretii Cari de rerum natura libri sex, cum notis
Thomae Creech. Lipsiae» apud Schwickert. 8. — ^Vid. 1754.
1782 T. Lucretii Cari de rerum uatura libri sex, ad optimas
editiones collati. Accedit varietas lectionis, cum indice rarioris et
obsoletas Latinitiitis. Studiis Societatis Bipontinse. Biponli, ex
typographia Societatis. 8. maj.
. 1784 Viennae Austr. cum versione Germanica F. X. Mayr. 8.
2 voH.
1787 T. Luqretii Cari de rerum natura libri sex» ad Codicem
VindobcHieusem expressi. Edidit Franciscus Carolus Alter. Viennae,
apud Trattner. 8. — Est quidem vitiosissimus hic Codex, aeculo
XVI. scriptus; genuinas tamen aliorum librorum lectiones, atque
haud dttbie Lucretianas, saepiuscule confirmat.
1749 RBCBNSUS BDITIOMVM
1795 lipsiK, cimi irctrioiie Gormanica et notis Jo. Henr. Frid.
MeiDeke. 8. 2 voU. — ^Versio est metrica in genere heroico. Pnefixae
MOit doae comnientntioiies de Epicoro et Lucretio.
1796 et 1797 T. Lncretii Caoi de remm natura libios aex, ad
exemplarinm Mss. fidem recensitos» looge emendatiores reddidit»
commentarib perpetuu illnstraTit, indicibus instrujLit, et cum ani*
madfersionibns JUcardi Bentkii, non ante Tulgatis, aliorom snb-
iode miscnit Gilbertus Wakefieldy A. B. Collegii Jeso apod Canta-
bi^ienses olim Socins. Londini. Impensis editorisy typis A. II»-
miltDO. 4. 3 Toll. — ^Est nova textns recensio, a sagacissimo Critico
£icta, qni (|udice noTbsimo Locretii editore) dijudicatis revocatis-
qoe optimorom librorum lectionibus prKclare effecit, ut qoem li-
brariorom stopor atqoe editorom ante eum temeritas nobia paene
eripoissenty Lncretiom in Lucretio agnoscamos. Notae, textui
sobjectse» partim criticse soot, partim exegeticse, quibus reset
sententias docte eruditeque explicantur. Antiqna scribendi ratio
nbiqne fere est redocta. Nobilis editio elegaotissime impressa*
1799 Parisiis. 8. 2 yoll. com veisione Gallica et notis Lan-
1801 T. Lucretii Cari de remmnatnra libri sex, ad optimoram
exemplarium fidem emendati. Cum Ricb. Bentleii animadversio-
nibosy Gilb. Wakefieldi prsefiitionibos et commentariis integris,
oeteroramqoe Inlerpretnm praestantissimoram obserrationibiis se-
lectis edidit, soas nolas et indices copiosissimos adjecit Henr. Car.
Abr. Eicbstaedt. Volnmen primom. Upsiae, impensis Petr. PbiL
Wolfii et socioram. 8. msy. — Seqoitor textum a Wakefieldo con-
stitntum, ita tamen, ut quicquid in eo vel perperam reliqoisse vel
innovasse videbatur doctus Britannos, (novavit aotem plorima tum
Codicom tum criticae coojectondis ope;) id omne expellei«t
Eichstaedtus meltoresque lectiones postiimink> reduceret. Textoi
praemissae : l Epistola ad b. Weissiumy in qua de consilb faujns
editionisagitur; S^Wakefieldi Praefationes ; 3 de T. Lncietii Vita
el Carmine docta Commentatio editoris. In fine est Index nomi-
num et verboram in Lucretii carmine obvenientium utilissimos.
Commentarii in titnlo promissi adhuc expectantnr.
EDITIONES PROMISSiE. OBSERVATIONES, Ac.
Nou paucis Lucretii locis multom lucis attolit P. Gassendus in
T. LUC«BTiI CAItl. 1741
Opere de Philosopbia Epicuri: qttamquain ettm sabiBde repreben*
dttot illi ipsi, qui eom alias libenter seqQuntttr» ut Creeeh et des
Cotttttres. Vide tamen fipi^ohim Ad. Preigeri ad Havercampttm,
in qtta dicit Gassendttm interdam aliter afferre loca, qaam sint in
textUf non e Mss. vel emendandi causa, sed memoriae lapstt,docto
taraenilloet uibil aiienam affingente Lucretio..Toameminii Re-
marques sur Lucrece piodierant in Memmr. Tievoltinis au. 1755.
m. Nov. pag, 2252. Explicatio loci Lucretiani iii. 175. legitor in
Nouvelles de la Republ. des Lettres» m. Febr. l£87. pag. 117.
aqq. Super prommto Lacrefii Programma edidit Faber Onoldi
1781. 4. Observationes in vitam et scripta Lucretii vide in Cbris*
tian Freethinkery &c. Londini 1740. 8. De animi immaterialitate*
quam dicnnt» secundum Lucretium egit Andr. Baxler in Enqairv
into Ihe Nature of the human Soal, Scc, Londini 1745. 8. Voi. u
eect. 5. Jo. Jortin observationes criticas in Lttcretium vide inejas
Tracts philological, critical and miscelkuieous. Lond* 1790. 8.
Vol. 11« pag. 271- sq. Roberti Alves animadversiones in Lucretium
extaot io illius Sketches of a Historjr of Literatore. Edinburgi
1795. 8» Elegantissimam Lucretii descriptionem pestilentise Athe-
nieosiom (libr. vi. 1137* sqq.) com VirgiUi, Ovidii» et Silii Italici
descriptioae comparat Scaliger Poet libr. v. cap» 10. pag. 670.
sqq* et com Tbucydidea» additis observatioBibus medicis» Jo. Em.
Hebenstreit in Anthropologia foiensi» Lipsise 1753. pag. 129- 155»
et 167* sqq. Adde : Remarks on the Athenian pestilenoe, and on
the poetry of Lucretius, by William Tasker, in ejus Series of Let-
ters. London. 1798. 12. Ep. x. et xiii. De ceconomia carminia
Lucretianiy ejusque virtutibns et vitiis agunt Jo. Jac. Dttschio den
Briefen zur Bildnng des Geschmacks. Breslau 1 773. 8. Vol. 11. et
Henr. Car. Abr. Eichstsedt ia Commentat. de Vita tt Carmine
Lucretii, prsemissa editioni Lucretii ab eo curalse Lipsise 1801.
In Lucretium infinita se notata habere acribit C. Barthios in
Stat. Tom. iii. pag. 81. Tollius scripaerat notas in Lucretiam.
Eas moriens tradidit Gerardo'de Uries» qui Lucretittm commenta*
riia philoaophicis illuBtrare volebat. vid* Henniniumad ToU. Epp»
itiner. pag. 77. Isaaci Vossii notas ineditas memorat Grmvias f. ad
Callim. pag. 174. ciyus pater promisit novam ediliooem ad Catnll.
V^g- 249. Vinc. Alsarium a Cruce, Prof. Med. Patavinum, se an.
1632. occopatum vtdisse commentario Lucretiano, narrat Gabr.
Naod«us Epp. pag. 231. Ante hos Luc. Fruterius dicitur m Lu-
1742 RBCEN8US BDITIOKUM
cretiani affiecta halniine, qoibus adjuti sint, qut post LambiDnm
illQstrare -collectafieis tentanint Luctetium. Vid. Swertii Athen.
Belg. pag. 518. Val. Andreae Bibl. Belg. pag. 579* Titi Joannis
Scandimensis Commentarii doct^simi commemorantnr a Bemhar-
dino Realino. Carpeusiy cap. 14. annot in varia script. loca* Lamp.
Grut. Tom. ii. pag. 367« Andreae Riveti notas Mss. in Lucretiam
laudat Servatitts Gallaeas ad Lactant. ii. i. Volait etiam edere Jo.
Barl>eyrac castigatum ad Mss. et edd. vett. metaphr. Creechii et
Buis aliorumqne notis ; vid. le Clerc Bibl. cfaois. Tom. zvii . pag.
242. Sed institutnm abjecit, sine jactura magna literarumy ut pu*
tamus« De Britanni Ricb. Burridge promissis in Lucretiam ani-
madv. vid. Acta Erud. 1716. pag. 64. Etiarotextum Lucretii cum
Mss. contulerat et emendarat Franc. Medices, teste P. Victorio
Castigg. poster. ad Cicer. Epp. xv. 19. ubi et exemplnm correc-
tionis e libr. ii. affert, quae in omnes post editiones lecepta estJ
Mss. Codices passim extant in bibHothecis, ut e Catalogia Mss.
impr. Montefalconii patet : duo membranacei in Leidensi inter
Vossiauos. Codex antiquissimus est in bibliotheca Gottorpiensi.
Nic. Heinsius in £p, ad Scbeferum (Tom. V. Sj^Uog. Burm. pag.
21.) tria se Lucretii exeniplaria sapra annos 800. scripta dicit
evolvisse, sed sine mag^o fructu. Eztat et in bibl. Leid. editio
Antv. 1565. cum Mss. coUata a Fr. Nansio et Is. Vossio, et editio
Lugd. 1576. notata Casauboni manu.
VERSIONES.
GALUC^.
1650 L€Poete Lucrece latin et franpois, dela traduction de
Mr. de MaroUes. Paris, chea Toussaint Quinet. 8*
1659 Les six livres de Lucrece de la naturedes choses, traduits
par Mich. de Marolles. Seconde 6dition, augment6e de tables et
de remarques ; k quoy sont adjoAt^es les petites notes latines de
Gifanius» et la vie d'£picure tir^e de Diog^ne Laerce. Paris. Guil.
de Luyne. 8.
l685 Lucrece de la nature des choses, avec des remarques sor
les endroits les plus difficiles : traduction nouvelle (par Mr. de
Coutures.) Paris. Th. GuiUain. 8. 2 voU.
1692 Les GSuvres de Lucrece. contenant sa philosophie sur la
T. LUGRETII GARI. 1743
Pbjsiqtte, ou rorigine de toutes choses» tradnites en franpois, avec
des remarques sur tout rouvrage* par Mr. le Baron desCoutures.
I>enilere 4ditiony avec roriginal latin et la vie de Lucrece. Paris.
12. 2 volL *
17O8 Lucrece de la nature des choses, arec des reinarques sur
ies endroits les plus difficiles: traduction nouvelle (par M. dtt
Coutures.) Paris. Michel David. 12. 2 voll. c. teiLtulAt. et notis
Qovis.
1714 Traduction du commencement de Lucrece en vers, par
Jean Henault. — Legitur in Recueil de Pieces choisies, tant en
prose qu*en vers rassemblfes en deux. volumes (par Bem. de la
Monnoye.) k la Haye. 1714. 8.
1768 Lucrece» traduction nouveUe, avec des notes, par M. L.
G. (Lagrange.) Paris. Bleuet. 8« 2 voU. c. figg.
1788 Lucrece de ia nature des choses, traduit en vers.par Mr.
le Blanc de GuiUet. Paris. Moutard. 8. 2 voU.
1799 Lucrece, traduction nouveUe, Avec des notes, par Mr. La-
grange. Paris. Potey et Laron. An. vii. 8. 2 voU. c. textu Lat.
ANGLIC^.
1656 An Essay on the first Book of Titus Lucretius Carus de
rerum natura, with a metrical Version;and Notes, by John Evelyn.
Londouy printed by Gabr. Bedle. 8.
1676 The Plague of Athens, described by Lucretius, translated
by Thomas Sprat. London. 8.
l682 Titus Lucretius Carus on the Nature of Things, in tlx
Booksy translated into English Verse by Thomas Creech. Ex^
plained and iUustrated with Notes and Animadversions; being.a
complete System of the Epicurean PhUosophy. Oxford. 8.— Repe-
tita ibideman. 1683. 8. et Londini 1714. 1715. 17^2. 1744. et
1776. in forma octava, 2voU.
1743 Translations from Lucretius, viz. The Beginning of the
first,Book ; the Beginning of the second Book ; the latter Part of
the third Book against the Fear of Death ; the latter Part of tbe
fourth Booky coQceming the Nature of Love ; from the fifth Book*
By John Dryden. In his Original Poems aod Translatioos. Lon-
don. 1743. 12. Vol. II. pag. 46-69.
— Titi Lucretii Cari de reruoi natura Ubri sex. With a free
1744 11KBBII8U8 BDITIDNUM
pme EttBlish VersioD» Olastnited with Notes tod adonKd wHh CQts
bj Goeniicr. LondoDy piintcd hy Danid Brows. 8. 2 toIL
1761 TnnslatioBs firom Lucretius, by Jaaes Beattic. Ib hb
Origiiud Poeois and TninsUitioiis. London. 1761. 8.
1795 A Tnmhition of Lncretios» Book IL 842. bj Gflbcrt
Wnkefieki. In his Poctical Transktions from the Andents. Lon*
doD. 1795. 8.
1799 Tbc first Book of T. Lucretius Cams on the Natureof
Things» in Eogfish Versc, with thc LatmText. London. Fanlder. 8.
BELGICiE.
1G95 Bdgioe Tcrsibns expressit Lacietioai Jciem, Dekker» ciQns
spedmen est apud Petr. Rabom in Bcecksaaivan Europcaii. 1698.
Tom. II. pag. 251. ct l699- Tom. i. pag. 91*
1701 De wcrken van T. Lncietius Cams van het Hedal, nit het
Latjn Nederdoitsch Tcrtaak (door Jo. dc WitL) tc Amstcid. 8.—
Libri sunt diTisi in capita, pmmissu aigumentis, totiqnc c^>cri pne-
missse breves animadversiones, qoibus pnedpui errores poetse le-
felluntnr: acccssit ct carmen Adr. Rehmdi vcnnstum in poesin
LttcretiL
«
GERMANICiE.
1784 Titus Lucretios Cams von dcr Natar dcr Dingc, aus dem
Lateiniscben ubersetzt von Franx Xaver Ma jr. Zwei Thcilc. WicB. 8.
1785 H jmne an die Vcnns. £pst B. v. 1-44. Abscheulicbkdt
des Abeiglanbens» v. 81-102. AufmunteniDg cur Phik»sophic. Zw.
B. V. l-6l. Trostgiinide wkier die Schreckcn desTodes. Dr. B. v.
874*1107. Die Liebe. Viert. B. v. 1099*-n85. von Ang. Rodc —
In Rodens philosophischen oad andcro Gediohtco. Haadbnrg
1785. 8.
1786 Lukres nbcr die Natnr der Dinge. Entes Bodu von (£1-
ad. — ^la dcn Dcnkwnrdigkdtcn aoa der phikMOphiscbcn Weit, he*
musgegeben von K. A» Csesar. DritL B. Lnpdg 1786. 8.
1787 Versoch eiaer Uebcrsetiong des Lukrca von Ch. V. Kin-
dervater. — Ibidcm VoL iv.
1792 Probe dner Uebersetzung des Titus Lticretius Karas von
dcr Natur der Dioge. Eiates Buch^ - In dcm Ncoen teutschca
Merkur 1792. M. Sept.
T. LVORBTII CARI. 1745
1793 Probe eincr neuen Uebersetzung des Lukrezischen Ge-
dicbtes ?on der Nator der Dioge. Aus dem ertten Getange. — ^lm
Neoeo teuleciien Aferknr 1793. M. Mers.
1794 TituB Lukretius Karus voo der Natur der Dinge» Driites
Boch* Neu ▼erteutscht (von Knebel.) — Im Neuen teutscben Merkur
179^* M. Dec.
1795 Titus Lukretius Carus von der Natur. £in Lehrgedicht in
lechs Buchem. Uebersetst und erlaeutert von J. H. F. Meinecke*
Zwei Bsende. Leipzig. 8. c. textu Lat.
Pneterea nngula Lucretii loca verterunt : G. Ephr. Miiller in der
Historischkritischen Einleitung zur Kenutnis der alten Latetnischen
Schriftsteller. Dresden 1747« seqq. 8. Jo. Jac. Dusch in den Briefen
rar Bildungdes Gescbmacks. Zw. B. Breslau 1773. 8« Schmidtius
inder Uebersetzung des Crusius 1777. Herderus im Neuen teut-
scben Merkur 1792. und den Briefen zur Befcerderung der Huma-
nitaet. Dritt Samml. Riga. I794. et Halemius in dem Schleswigis-
chen Jonmal 1793. M. Jan.
ITALICJE.
1717 Di Tito Lucrezio Caro della Natura delle cose libri sei.
Tradotti da Alessandro Marchetti Lettore di Filosofia e Mattema-
tiche neir Universitil di Pisa et Accademico della Crusca. Prima
edizione. Londra. Per Giovanni Pickard. 8*
1754 Di Tito Locretio Caro della Natura delle cose Libri sei
Iradotti da Alessandro Marchetti. Dati nuovamente in Ince da
Francesco Gerbaolt Interprete di S. M. Cfiia per le lingue Italiana
e Spagnuola. In Amsterdamo a spese dell* Editore. 2 Tom. 8« cum
1761 Di Tito Lucrezio Caro &c. tradotto in verso sciolto da
Alessandro Marchetti, &c. col Testo Latino a fironte. Si aggiogne
rAnti-Locrezio del Card. di Polignac tradotto da D. Francesco
Maria Ricci. In Laosana a spese di Domenico Deregni. 2 Tom. 8.
1764 Tito Lucrezio Caro della Natura delle cose Libri sei tra«
iiottida Alessandro Marchetti con le osservazioni dell* Abate Do-
menico Laazarini. In Londra. 2 Tom. 8.
1779 Di Tlto Lucrezio Caro della Natura delle cose Libri sei,
tradotti in verso Toscano da Alessandro Marcliettiy ora per la
prima volta publicati secondo le ultime correzioni e addizioni da
csso fatte. Londra, nella stamperia Mackintosh. 4.
Diipk» et Vur, CUu» Imcret, 6 S
17M RBCBNSUS BDITlONdM
Sic explicit Editioninii Lucretii Rccensns Btpontiiiii»^ cai
ptncQla snbjicicnda Tidentiir.
Notatnr a qnibnsdam Lncretii editio a. 1494. 4to. sed ab
aliis snspecta, prsBcipne a Maittario^ Tom. iv. neqae men-
tlonem ejns facit Panzems in Annal. Typogr.
Excerpta qnasdam ex libro sexto de Rerum Natnra, p.
213. de Balneis, Yen. ap. Jnnt. 1553.
T. Lncretii Cari, &c. Lugd. 1608. Catal. UniveTs. Dd.
p.155.
T. Lncretii Cari, &c. Addit» snnt conjectnrse et emen-
dationes Tanaqnilli Fabri, cnm notnlis perpetnis. Bede
de hac editione^ qnaD ad mimum nostram nnnc est, prsBdicar
▼emnt Bipontini, nisi qnod annnm 1660. pio lOO;}. sabsti*
tnemnt
Cannina qnaedam selecta, cnm notis Vorstii, Lips.l87fi.
8to.
Una Oallica versio debet potins vocari metrica versio
prosaicce MarolUanas interpretationis quam Lncretii.
Opns hoc deridendnm est Jacobi LangloiSy Paris. 1G77.
T. Lucretii Cari, &c. Accednnt selectde lectiones poe-
matis dilncidandi cansa appositae^ 8vo. Lut. Par. 1744. In
Biblioth. Advocatomm apnd Edinenses.
Crallia supra omnes nationes abundat versionibus Lucie-
tii ; et praeter istas tres editiones multum sestimatas versio*
nis Gallicae, per Lagrange, a Bipontinis notatas» alia ex
typographeo Didoti Jon. prodiit 1794. 2 voll. 4to. cnm fign-
ris. Haec interdom in tria volumina dividitur.
De Remm Natura>poema didaoticum^ Anglice versttna
Joanne Mason GUkmI» 2 volL 4(o. Lond. 1805. Yereio est
metrica, in nnmeris Miltonids, vnlgo vocatis blaak v€t$ej
textum Latinum habet e regione. Prolegomeiia pr»beBt
Prsofationem» qnse continet, inter alia^tam exterarum qnam
Anglicaram versionum bene compactam descripUonem ;
Vitam Lucretii^ et variarum antiquoram philosophoram
de Rcram Natura sentcntiaram explicationcm.
T. LUCRBTII OARK 1747
T. I^icretii, &c. Hediol. per Aloys. Musium, 1607^ fol.
Creechiana cditio repetita 1607. 8vo. £ typographeo Cia*
rendonianoy nitide expressa.
lu Excerptis ex variis poetis qui in scholis leguntur» a
Rogero Pitmanno^ in nsum suum molta Lucretiana irahit
editor. Lond. 1808. 8vo.
Editio Bipontina multis ancta et correcta vnlgata est
Argentorati 1808. 8vo. maj.
T. Lncrctii Cari de Rernm Natura libri vi. ad fidem
editionis CreechiansB accnrate expressi. Excndit A. Bal-
fonr,Edinb.l8l2.8vo.
T. Lncrelii Cari De Rernm Natura Libri sex ; ad exem-'
plar Gilberti Wakefield, A. B. cum ejusdem Notis, Com-^
meBtariis, Indicibusy fideliter excusi. Adjectse snnt editio-
nnm quinque» in qnibus Principis, Ferrandi^ lectiones va-
riantes omnes ; nt et integraB Ricardi Bentleii Annotationes,
IlluBtratioiies^.ConjectnraBy ex ipsius autographo^ in Museo
Britannioo conservato. GlasgusD 1813. 4 voll. 8vo. Ad
dictom exemplar fidelissime et accuratissime excusa est
haec editio. Splendidissimas Wakefieldian» editionis in foL
multis exemplaribus igne voraoi consumtis, editio in 4to.
magis desiderata fiebat, adeo ut prassens non modo oppor-
tnna, sed paene necessaria esset.
The Natnre of Things, a didascalic poem, translated
from the Latin of Titus liucretius Carus: accompanied
with Cinnmentaries^ comparative, illustrative^ and scienti-*
fic ; and the life of Epicnrus. By Thomas Busby, Mus.
Doc Caotab. Lond. 1813. 2 voll. 4to. Versio est nume-
rosa, splradide impressa, in fronte habens Epicuri iconem.
Tes^tum Wakefieldi sequitur Busbeius, in paucis vero ab
eo recedit Praefigitur Vita Lucrotii, et Dissertauo in qua
pbilosophiam Epicuri pluribos prosequitur, et mores de-
feadiL Huic subjungitur Poemation Latine scriptum a
Georgio Dyer> quo Wakefieldum Lncretium editumm prae*
dicavit Hoc etiam Anglice vertit Busbeius, sed in Lati-
num exemplar duo» quas omnibus statim patebunt^ crassa
typographi sphalmata admisit, paginas tam splendidas
foede maculantia.
174B RBC6N8U8 BDITIONUM T. LUCRBTII CA.RI.
Observationes ad T« Lacretii Camien de Renim Natnra
scripsit Traaz Frid. Benedict^ Armament. 1815. Optime
aadiunt hs Observationes, adeo at asgre ferant viri critici
eas non oltra duos libros protrahi.
Descriptio pestis qa» Atticam devastavity ex Germanica
versione Knebel^ separatim edita est a JT* C. V. Heister»
M. D. cnm commentario ad medicinam et philologiam at-
tinente. Hoc opas bene aadit : cai tit T. Lacretii Cari
Schaaergemalde der Kriegspest in Attica, Zallichav. 1816.
8vo. m^j.
T. Lacretii CwA, de Rerum Natnra, Libri sex» ex editi-
one Gilberti Wakefield, A. B. Lond. 1821. 18mo. Textas
nadas accarate excasas.
Nalla Lacretii versio Hispanica vel Lasitanica est : sed
imitationes mnltas sant vivid», ^ Lopez de Vega» Gaici*
lasso de la Vega, ErciHa, et Camoens, de qaibos coasala^
tar Anglicas Lacretii interpres, J. M. 6ood. HlHpapicns
etiam, Frachella, commentariom elacabratam in lii^a
Castiliana contexnit, in 4to. cai tit. Spositione di tatfa
Topera di Lacretio.
Grayias noster Anglicas poeta plarishabaitcamiinaqaaD
ipse Latine scripsit qnam qa» scripdit Anglice» maltasqoe
foit in Imitationibas. Inter commentarios de Vita et Scrip-
tia ejas a Galielmo Mason, A. M. pablici jaris factos, iiive-
nienda snnt Philosophici simol et elegantis poematis firag*
menta, De Principiis Cogitandi : et in versibns sois poU«*
endis non adeo seqoitor Anglicas Poeta Virgiliom, at non
tfimol Locretiom imitetar. Prsdterea, forma poematis
(si modo vir nimis levis et fastidiosas ad ombilicom id
perdoxisset) et malta vocabola sont pore Locretiana: et
ot Locretios philosophom soom et docem, de Rerom
Natora caaens» sibi proposoit Epicoram, haud aliter
GrayioSy de Principiis Cogitandi carmen compositoros^
seqoitor magnom Veritatis sacerdotem, Joannem Lockioin.
RECENSUS CODICUM
T. LUCRETII CARI
QUI IN BIBLIOTHECIS BRITANNICI8 ASSERVANTUR.
Codtces in Museo BrUannico.
In BiUioth. HarL N. 2554. cod. chaitac. saec. xvi. fornui
quarta : T. Lucretii Cari de Reram Natura Libri vi. Sine
notis» sed cam paucis quibosdam variantibas lectionibus.
Nomen et insignia Baronis Pandalphi de Ricassolis ex-
hibet.
N. 2612. cod. chartac. scec. xv.formaqaarta: T. La-
cretii Cari de Rerom Nalara labri vi. Lacide scriptus» sine
notis aot variis lectionibus.
N. 2094. codt membran« saec. x v. forma minima, elegan*
ter scriptus charactere Ital. illomin. sine notis aot variis
lectionibos.
Hi dicti codices etiam notantor a Gilberto Wakefieldo iii
Prseratione ejus ad Lucretium, supra p. 11.
Inter codices Lansdounienses Yolumen est qnod^ inter alia,
continet : Di Tito Lucrezio Caro della Natura delia cose
Libri seiy Tradotti dal Latino al Toscano Idioma da Ales^
sandro Marchetti, filosofo e mathematico ordinario nella ce-
lebre universitk di Pisa. Codex hodiemus eslt, et continet
unom tantum Lncretii librum, e celebri versione Marchet-
tiana excerptum.
1750 CODICBS^ IN BIBLIOTH. BRITT. ASSERVATI.
Codices Oxonienses»
Daos tantamcodicesbibliothecce Oxonienses nobis prse^
bent, qaoTum ambo in Bodleiana restant Honim notitiam
nobiscom» in aliis rebus Londini occapalis, publicus bibli-
othecarius Philippns Bliss^ S. T. P. benigne communica-
yit Sic yir doctus: Hss. Angl. 8045* nunc Ms. Bodl.
Auctar. F. 1. 13. est codex pulcherrimus Lucretii membra-
nacens; scriptos foisan sub initio yel sub medio saBc. xi v.
Calligraphia supra modum pulchra es\. Bibiiothecae Bod-
leian» donatus est a. 1610. Videtur Italic» fuisse origi-
nis. Fol.
Apnd Canonici Mss. est exemplar Lucretii membrana-
cens» recentioris 8&tatiSy sed optimad calligraphias. Hic
etiam fortasse Italicae originis, et scriptus circiter medium
sscnlixv. FomuB minoris.
Codex CanUibrigknds.
De codice Cantabrigiensi chartaceo, quo nsns est Wake*
fieldos iuLucretio edendo^ vide Prasfationem ejus snpra pp«
1 0. 11. Hic codex olim fuit Antonii Askeuii, M.D. et postea^
pretio redemtus, in Biblioth. pubL Cantab. migraverat :
at quidem catalogns Codicom Biblioth. pubL Cantab. paucis
abhinc annis a nobismet exscriptus nos certos reddiderat in
sno loco eundem nnnc non inveniendum esse : at nt ad-
hnc certiores nos redderemus, ad Custodem Biblioth.
Cantab. scripsimns, qui, benigne nobiscum communicans,
itenun atque iterum rescripsit^ talem Codicem in Biblio-
theca nullum esse, neque in Generali Mss. Indice notari.
Et quidem nos valde mirabamur, qui bene novimus
Wakefieldum fuisse in rebus hujusmodi virum, si quis
alins, fidei antiquaB, et» ut alma ejus mater codicem hunc
pretiosum benigne subministraverat, ab eodem pro certo
restitutum fuisse. Tandem aliquando accepimus eundem
Cod. post longam inqaisitionem factam feliciter in lucem
prodiisse : quod eo alacrius hic publice memoramus, quia
CODICKS IN BIBLIOTH. BR1TT. ASSERVATI. 1751
forsan quis^ Wakefieldi notitia literaria dactus, hunc Lu-
cretianum Ms. consulere voluerit, et, opera perdita, virum
Qximinm negligentias incusaverit Norit igitur talis, si
quis erit, eundem codicem in sua sede nunc locari^ et
signum ejus Class. esse Nn. 2. 40. Est nitide scriptus,
capital. iUuminat. et notis margin. comitatus, fol. min. et
secundum Wakefieldum optimse notas.
Cnm codices Mss. Lucretiani in nostris pnblicis biblio-
thecis adeo rari sint, nobis yeniam dabit lector si unum in
priyato mnseo servatum notemus. Hic in Catalogo libro-
mm in bibliotheca White-Knights describitur N. 4663. qui-
bus auctione publica divenditis eum emerunt bibliopolas
Londinenses bene noti Payne et Foss. Alium etiam bene
notum bibliopolam Londinensem penes fuerat, R. H.
Evans : nunc in bibliotheca viri Rev. 6. Dmrjr, onios e
ludimagistris Schol® Harroviensis, restat.
INDEX
IN
L.UCRETIUM,
A MORBO inteiisae yi» 709
A namme ▼, 123
Ab auro fnlgorem &, 50
Ab cmta ii, 918
Ab divis loca deierta 1t, 595
AbdulcedineTi, 1264
Ab duld nta wmota iii, M
Ab ieto errat iii, 070
Ab nenria v, ISSl
Ab nnlla ratione i, 925. i^. 10
Ab radicibiiB imis i, 85S. ▼, 1251« ^
140
Ab re i, 411. W, 422, 740
Ab lebos i, 812. iu, 821. U, 47. 02.
100. 121. 144. 102. 219. 220. 224.
741. vi, 924. 921. 900
Ab vegione ti, 722
Ab lerom motu i, 404
Ab ae I, 002. iiv 855. iiS, 272. K
470
Ab ae abdit ir, 470 respuit tI, 1052
Ab aentibut i, 004. ii, 212. iu, 872. Ir^
480. 486. 524
Ab aeosifetis motibtts iii« 927
Ab senso falso n, 485
^Ab snmma iv, 420
Ab summo iii, 198
Abdit iv, 470 .
Abdita (stng.) iT,942. t,1222 (plnr.)
iT, 421. 011. Ti, 809
Abditos Ti, 844. 1025
Abeant i, 1102
Abest vi, 970. 1095. It, 1064. t, 029
Abeondi ir, 1174
Abeunt ii, 72
Abhinc iii, 967
Abhonet i, 945. iT, 20
DOpk. €t Vwr. Ctos. /nd.
Abiie i, 081. li, 901. ir, 1104
Abjt iT, 947
Abit in somnum iH, 1079
Abito i, 458. 078
Ablata iii, 440. 717
Ablnit iT, 279
AUnitur iv, 874
Abnuitiii,041
Aboriri iii, 150
AborisciT,722
Abortu iT, 1220
Abradeie iT, 1090* 1102
Abrotoni U, 124
Abnipti ii, 214
Abscidere m, 042
Abscisum iii, 045« 024
AbscondiUi,904
Abttliebat tI, 1215
Abuntfaia i, 920. ir, 11. 122. 225. H;
920
Abrinthii f, 941. ii, 400» It, 10
Absit % 18. iT, 245. 251. 250. ▼,
589
Abaona it, 520
Abstenent It, 122f
Absterreie It, 1057
Absterrait t, 844
Abstrahitiii,200
Abstraxe iii, 050
Abstulerit i, 409
Abstulit T, 400
Absumnnt It, 1114
Absuntiii,1021. iT,410
Abundans ii, 1088. Ir, 1199. t.SIS
Abundant It, 89. t, 918
Abondanti i, 282
Abundare t, 262. ti, 260L 009
iMereU A
u
INDBX
AtNmdat U, M
Abundet v, M6
AbaU ii, 65S. v. lett
Accedera i, 0S7. ii, 11S8. ir, 2. v, il98
buc Accedtt uU i, lOS. 316. 566. ii,
SOe. 1076« ui,460. ri, 9S»
hoc Aooedit iteiDy quare ▼!, 10S6 qa<|b
iiiami,764
Aoceleme vi, 778
Accendent i, 1110
Aocendere ii, 058. ▼, 174. 658
Accendi v, 606* vi, S16
Accendier vi, 001
Accendiaset i, 476
Accenditar n, 878. SSO
Accendont ti, 238
Acoensa ti, 881
Acoenii lensas ii, 043
Acccnsof iii, SS7
Aocepit vi, 1061 febrim f i, 656
Accepta T| 1407
Accibant v, 004
Aocidere iii, 86Si 870. iv, 880 ad auiet
li, 1034 ad speciem iw, 387. v,
608
Acddit It, 153. 316. *, 00. 173. 280. vi,
584
Aodngere ii, 1043
Accipe \, 270. W, 78tf
Accipere iv, 015. 080
Accipiamus vi, 16)
Accipiant i, 810. 000. u, 761. 884/ 1008
Accipiat iH, 814
Accipiet m, 007
Acdpimai vi, 170
Accipit iii, 116. 340. U, 1045. vi, 140
Accipiter iii, 753
Accipitrea ir, 1003. r, 1078
AccumolabM xi, 1361
Accuffiolantes iii, 71
Acer bumor ili, 603 iplendor it, SSO
eqnot ir, 4Si2 impetos vii 137 dukir
Ti, 657 Tultut Ti, 1183 nietut Ti,
1310
Aoerba It, 665. t, |4
Acerbai t, 1104
Aoerbis iii| 58
Acerbum il, 410. 471. iii, 003. It, 674
AcerTAtim tI» 1361
AcerTi i, 775
Aoenrus iii« 108
Achais tI, 1114
AoherunU iT, If It ti, 350
Acherante ili» 638. 087. iv, 41 pio»
fondo iii, 001
Adierontls iii, 87. tI, 768
Achemsia iU, 1086
Acbemsu tempU i, 131. iii, 35. 86
Acie u, 448
Acicm ii, 430. lii, 413
Aoies U S35. lii, S6S. \t, S40L 381. 858.
605.723
TAjcDoyior it, 115S
Aore malam iii, 35S frigos It, 361 t«-
nenom iT, 641. 644. r, 806. tI. 074
enias t, 860 docomen tI, SOl pio-
flaVinm fi, 130S
Acrem Tirtotem i, 70 odoite It, 138*
Ti, 1315 flammam t, 004
Acrem doloiem It, 780
Acres core t, 46
Acres iras iii, 813. yi, 758 curas fii, 463«
dominos t. 88. ti, 63 Tiret t, 634
ptenKk Ti, 71 hyetoet tI, 873
Acri i, 376. 081. «,1040. iil.38.966.
T, 400. Ti, 747. 850
Acria iii, 305. iT,7lS
Aeribas iil, 300
Acrior ip651
Acris i, 347. iil, 66. 476. 741. tu
701
Acriter ii, 053. vi, 783
Acriut iS, 54. t, 1147
Actarum iii,676
Actis T, 881
Actum 1, 471. T, 1445
Actus (subtt.) lU, 188. t, 1339
Acuit Ti, 377
Acumcn It, 4SS. Ti, 1191
Acuta T, 1363
Acoto It, 801. 808
Acutit ii, 463
AdacU ili, 173
Adaniantina ii, 447
AdaperU it, t4f
AdaocU ii, 564. vi, 507
Adauctum ii, 1131
Adaugesdt ii, 296
Adcredere iii, 860
Adde I, 71^. 847. iH, 840. 841. 1046.
1050. iT, 1114. 1115. Ti, 839. 611.
6lS
Addendum ti, 491
Addere iU, 513. 964. ▼, 165. 574
Addidit t, 1S06
Addimut iT, 467
AddiU it, 769. t, 334. ti, SS5. i^
1106 bit.
Addocor t, 1S40
Addmit iii, Oli
Adeat t, 615
Ademitfii, 883.011
AdempUiii,405
Adempto 8, llS3. 652. 1046
AdepU U, 097. t, 798
Adeptut U, 687
Aderant t, 1404
Adet i, 500
Adcto T, 908
Ajkaie iTy 818
IN LUCRBTlUlf,
iU
Adest r, 1411
Adeandam ▼{, 919
Adfidt iii, 866
AAAfBoe iv, 18S5
Adfigviit iv, 1101
Adfingere ir, 387. r, 169
Adfiza ir, S9S
AdfijuB r, IZn
AdfisiiiBlv, 1181
Adfllcteiitur \r, 1151
AdtigltJi.944
Adfligimt \r, 1074
Adhsrens ri, 914
Adlimnt tI, 807
Adhaeret iii, 656. h, 900
AdlMBSQ r, 840
AdbBsaia iii, 689. {▼. 1966. r\, 471
Adhlbe i, 46, if, 1099
Asdhibeada r, 960
Adhibere i, 779. 828. ii, 9^4
Adhibet in, 1069
Adbnc I, 560. ▼, 679. 686. 1090
Adibis ri, 74
Adjectu i, 690
Adtectiu ir, 677
Ammebent ▼, 1990
Adipes ir, 645
Adipiseantiir r»66S
Adiie ii, 171
Adit r, 67. 749. 19S8
Aditn i, 678
Aditas ir, 607
AdJQmettto r\, 1061
Adjunieie ii, 604
Adjuniit ▼, 1194
Adjata i, 965
Adiutamur i, 819
Adjaniti,810
Adhiadnbile t, 159
Adliceie r, 568
AdUcitvi,189
Adfisa iT, 574
AdmlraiituT i, 649. ▼!, 850
Admiscent 1, 746
AdmlsoetnTlr, 1940
Admisfls iii, 869
Admlssam r, 1996
Admizta \r, 1078
Admfxtmn I, 670. 686. 570. 656. iil,
891. T, 666
Admonait iii, 1056
AdmoreM ri, 90i .
Adnectiiii,668
Adolent \r, 1960
Adolent ui» 450
Adopinamar ir, 814
Adorituriti,614
Adpottant ▼, 9S9
Adportes r, 101
Adsciscant r, 88^ Ti, 69
Adsdvit r, 474
Adscriptos ir, 1180
Adsidet iv, 1019
Adnmilata ii, 979, ri, 188
Adsimilentar ii, 916
Adsimili u, 492. iv, 616. 497
Adsistas i, 065
Adsistens li, 659
Adstans iii, 890
Adstaie I, 90
Adstat iii, 1091
AdsUUt iii, 979
Adsuctis ir, 1187
Adsamitar ir, 1064
Adsunt 1, 179
Adtigit iii. 965
Adrenerit iH. 786
AdrenioBS ir, 871. ri,9S6
Adrenitiii.867
Adveoiunt ri, 165. 1106
Adrentn i« 458. r, 986. ri, 1165
Adventumque i, 7
Adfersa r, 685. ri, 524. 1169
Adveitb iii, 56. ri, 116. 795
AdrersoUi, 1016. ir, 1165. ri, 719
Adrersnm ir, 495
Adrertas ui, 46. 189. Ir, 810
Adrertere ii, 124
Adrertuat iii, 64
AduUnt r, 1060
Adulta ir, 1062. r, 798
AdaltSB H, 1199
Adultam ii, 1160
Adambratim ir, 664 *
Adrolat ir, 616
Adrorsura ▼, 1618
Aduiit ir, 660
Adjto 1,768
^es»,24.1100. Ir,459
jEdibos iH, 1076. ir, 274« 606. r, 1070«
ri,226
^itoentes ri, 1276
JEger iu, 1069
j£^i ri, 584
.£gocerot|s r, 614
/Ept U, 198. lii# 874. ir, |240. ri,
1221
jEgresdrans ▼, 650
JSgrescit iH , 520
;Egri iu, 111. w, 179 nil ^gn iU,
844
iEgris iii, 916. 946. ri, 1. 1150
iEgrit (rel seigret) iii, 866
.^lgrios ir, 469
iBgros (subst.) ri, 1160
iEgros u, 579. rl, 1267
^grotatiT, 1117
w
IND&S^
iEgniiD iB, lOT. 50a
JEgypti vi, 71S. IISO
ii^ypto n, 1105. 1110
JEgyptmn ▼!, 714
jEmala i, S97
/|?»i^iinfn i, i
JEqna i, 705. lii, 1007. U, 50L UM
^uabat vi, 1175
^iialiiv,428
^ius (nom.) iii, 135. ▼» 680
iEqnato (nom.) ▼, 080
ii^oe i, 805. 600. 840. ii, 833. 41L
iii, 660. iv, 750
JEaott i, 1075. u, 8S0. ▼. 1148
ex JEqno i, 854. iU, 100
JEqao uimo i, 43. iii, 050. 075. ▼»
1118 certanune ii, 573. w, 303
iEqno clemeotiafl iii, 314 eoncietiafl \t,
1937 longioa iT, 561 emptttts iii, 065
^aor i, 710. ii, 376. ti, 607. 800
^ooia ii, 766. ▼, 967. 380. 000. 1996
campt iit, 1015 pontt i, 8. ii» 771. iv»
413. vi, 430. 694 rouiidi ti, 107
iEqaoie iii, 785. ri, 691 ponii ii, 780.
▼1, 698 nlao iii, 409. ▼, 190. vi»634
.£qooie aazi iii, 006
JEqwne fpecaloram !▼* 106. 801
iEqaoiit iv, 981. ▼. 375
JEqooa flesu i^^ 384
iEqaam iu, 518. ▼, 887. 1099. 1008
Aer i, 386u 303. 306. 568. 776. 008. ii»
1110. iii, 193. 935. 940. 970. 883»
579. i^, 133* 970. 978. 330. 341.
350. 360. 370. 800. 035. 059. ▼» 435^
400. 593. 563. 605. 60& 606. ▼i,366b
684. 685. 1091. 1084. 1085. 1033.
1035. 1006. 1116. 1118
Aera i, 714. 745. 786. 000. ii, 930. iii,
934 iv, 130. 948. 989. 987. 398.
850. 367. 569. ▼, 974. 970.519. 60^
▼i, 940. 831. 1001. 1033. 1140
ASm raroa ii, 106 teBerum ii, 14^
maltnm ▼^^OO
iEia ii, 450. 636. ▼!, 998
Aeie ii. 030. Ui, 303. 444. 507. 003.
iT, 975. 740. ▼, 955. 650. ^ 303.
345.443.1196
J6re ii, 396. 696. V, 1988. ▼{, 1046
JEriqae ▼!, 1077
Aerim i, 19. ▼, 893
Aerias i, 771. ii, 151. v, 509
Ai^rilMia iv, 909. ▼,644
iEribos ii, 636
AeriisinOOl. ▼,530^564
Aeria u, 933. 609. Hl, 988. 903. iv«
959,343
Aeris aaras i, 900. 784. 801. 804. 1086.
ii, 904. iu, 457. 670«. 500. 759. i^,
607. ▼,503. vi, 1995 primordia iii.
937 internOlom iv, 108. 10» Mi
▼,977 corpora^, 401
.£ris i, 404. ▼, 1956<1900.'1906. 1986b
▼i, 1047. 1061
Aerias iii, 1057
.£romiia i^, 1069
iEramnabile ▼!, 1990
jErnmnanim i, 109
.£rttmius iii, 60
A ▼, 1940. 1979. 1974. vi, 990. 961,
048. 066. 1053. 1077
iEstatelv, 66. ▼,801. ▼1,715.840 .
^tatem Yi, 719
^Utibtts n, 379
JEstibus ▼, 648
AUferi,664. v,619
^tiferas ▼, 641
J£stiviiv. 614.638
^ttti,300. V, 1103 coipoiis iv,1017
roaris ▼, 508. 097. vi, 143« loib vi^
875
^tuat ▼, 1006
iBstam ▼], 363, 401. 476w 890. 1001
maris ▼], 605
JEttta ri, 1960
JElatua iii, 174 roaris iv, 990^ aSiis vi,
1047 tenaB (▼apoK) vi, 893. 894
aBtheris v,484. vi, 480 Avsnd vi»030
andamm vi, 095 lapidis vi, 1040.
1064. 1057 (caloies) i, 301. m, 1096
materia ii, 569 ssttieris ▼, 690 «er-
ras (vapom) vi, 816
^tasU,1136 belliv, 1434
£tas i, 996. 934. 460. 559. ii, 1070i
1110. 1131. 1140. iU, 450. 850. 660.
1088.1008. iv, 1039. 1115. v,Ori.
807. 896. 839. 1975. 1367.
1453. vi,644
JBtas improvida i, 038. iv« 14
^tasqoe iv, 819
^tate Ui, 074 antcacta i, 935. u,:
senecta ▼, 884. 894 flomiti^, 1079
JStatem
»*.
lU.
508. 819. 900. iv, 1180.
»»
▼, 357. ▼], 935 anteactam iu. 679
^tatis U, 1173. ui, 77L. 775. iv, 1094.
1000. ▼,318.845 iiiiemi,656
iEtatis sradns u, 1199
^temal, 940. 580. 640. 541. iii, 817
1104. ▼, 368. 078. 1914
^tena i, «13. 698. ii,006.1009w i^
807. ▼,117.396.359
iEteiaaqae i, 940
^temaB ▼!, 601
.£temam ui, 641. ▼, 400.1174
.£temas i, 119
iEtemi ui, 086. 1086
iEtemis i, 199. ▼, 330
^teroo i, 35. 999. 943. 601. 570. G,
1054. iu, 33. 801. 894. i^,
1N LVCMriUM.
11,117
iEtenimi i, 99. 58S. iH»OI4.100S
.£l»miiiDqiMU,OM. iii* 407. 090. ▼,
100
iB iEteniain u, 570
fther i, MS. ii, 1006. 1114. iii, SK
▼• 474. Ti» 907. SOO diffwUis v, 408
igiiifer ▼, 459. 409 iiquidiiiiflMis ▼,
601
pftlcr JEHhex i, 851
JEAhen i, 1000. U« 1114. r, 507. 1S04
^icie iil, 785. ▼, 1S9. SOO. 708
JEifhenm vi» 97
^icrias iii, 400
£tliflriuiir,18S.S9S. 418.900^ ▼«80.
▼1,00
iEUMrib Upibiis ii, 1007
iEtlwris iii, 847. ir^SlO. ▼»144.440.
484. 6S0. 585. 047. 850. 088* vi»
. 480^401 orisii,999
iEtherius ▼, SIO. S68. S8S
uEthiopam ri» 785
JSthfBniTi,460
uEtBB ii, 50S. ▼i.ooaooi
JEtnea i, 7SS
^taeiu Ti, 000
JSviUttOL iii, 45S. 017. 1000. v,6%
S15. S80. 1S15. ISIO floiem i, 505
JM tfMto i, 1004
iEvo i, 50« SSO. 461. 664. ii, 74S* iii,
S46. 868. S60. 485. lOSI. ▼, lOS.
S07. 508. 550. 880. 880 loaginqiio
ii,68 iamortili ii»040 graodi ii,
. 1140 iesiain,459
ei .£¥0 iii, 745.< v, 857
iBTiUD i, 550. 504. 95S. ii, 561. lOOS.
1170. Ui. 004. !▼, ISS8. ▼. OS. 88.
178. 4S8. 1144. 1149. 14S0. ▼i»57
AffecUii,S41
Affecti iii, 50
Aficctu i, 184
Affeietiii,856
Affsrt V, 745
Affidt iii, 805
AIBciimtiu in, 406
Affinmmt iv, 587
ASue ▼, 508
Affluat m, 085
Affloere vi. IS
Agun !▼« 678-
Ant iii, 970
Ap 1, 9S1. 958. n, 01. S83. 789^ iii.
418. i^, lOO^ 177. S70. 077. 7S0, ▼i,
494.684.788
Agebat iii, 574
Agedom iii, 975
Agelli ▼, 1800
AgnduU.SOO. ▼,1884
Agendna i, ISflL iii^TStr
Agcadiu lii, 87
Agens V, 584. ▼i» SIO aainan iii, 49S
mannos iU, lOfO. navim inOO^
Agentibos i, 44S
Agere i, 4S. U, 1050> 1001. !▼, 88.'
984. 907. 1199. y, 88. tI, 57. 908
sciDtillas u, 074
Agerent Ui, 1070
Agesis i, S08
Aggrcdientor ▼, 108
Aggmdlir ▼, ni
Ag^redior vi, 940. 980
Agiroas iv, 891
Agit spumas Ui, 488
AgitqaeiT,981 aciaiv,949
Agitando vi, 085
A^tantnr vi, 1018
Agitarei, 1007. ii, 001
Agitat&i,05S. ▼i, 1058 .
Ag^tatarUi,llG. iY,95S
Agmine v, 879. vi, 99. 087 eaadeuMi
i,007
Agni U, 8S0. 808
Agnoscas ii, 40S
Agiagantinis i, 717
Agneales ▼, 188(8
Agrestis v, 1897
AgriU,1171. ▼,1447
Agriedse ▼, 1860
AgriaoaammU.llOOi. vi,]S56
Agricolam iv, 590
Agris vi, 1957
Agros V, 971. IIOS. 1109. 1S47. ISOO^
1806. vi, 049. 1187
Agimtar vi, 780 .
Abena 1. 817
Ahena ▼, 1908
Ahenis vi. 1048
AioUi,100
Aiant 1,878. ui,764.9U
Aiamm vi, 086
Alatar !▼. 084
Aiba ii. 780. 78»
Albas vi, 780
Albescere ii, 77S
Albis U, 7S0. 789. 8S3
Albo vi, 1077
Albom U, 770. 810. 889
Aicndo iv, 1001
Alesvi,891
AICMiendi U, 1199
Aletqoe i, 51
Alezandri i, 4f 6
AigoriU, 098 •
Alguiii, 789. v, 740
Alia i, 981. 681. 550p 1078. u» 849«
090. 981. Ui, 108. 087. 888. 1007.
Tl INDEX
iv, 107. 507. aOOt. ror. ▼, OOt. S40. Alioram ▼, 10
S7S. 461. 501. 710. 7SS. lOSO. 1S51. Aliot ii, 0. 010. 1064. 1074. Hi,
vi.lOl.SOS 610. iv, 14S. 400. 1150. Ti, llti.
AIU nUon«, alqw ii, 880 . 12S4
Alia ez alia W, 810 Alipedet ▼!• 765
Alia atqoe alia v» 1060 Aliqua i, 100. 856. 1040. iii, 442. 509.
Alia, ac vi, S05 6S7. 8SS. iv, 964. 018. 607. 000.
Alias (genit.) i, 164. 606 bU 81S v, 82. 410. 414
btt. 1044. ii, 76 bii. S64. ir, Aliquam ▼» S8S. 824. 871
88. 608. 1S4S. ▼, 74S. wl, 590. Aiiquas r, 17
1166 AUque i, lOt. 804. it,546
Aliam 11,285. iii, 515. 704. 825. Ir, Aiiqttem u, 070. iii,887. v,1040. vi,
448. ▼, 5S7 075
Aiiam atqae aliam ▼, 1S06 AUqoid i, 4S4. 67S. 882. 072. 07«. iii,
Aiiamm vi, 106S 51S. iv, 4S. 1127. vi» 710. 1IS4
Alias i, 117. S50. 076. 802. U, 401. AUquis i, S02. ii, 225. 9S0. iii, 4817
402< iv, 147. lOSS. 1242. v, S2S. AUquo ii, 42S. 425. 0S2» Ui, 224
1055
AUquot vii 700
AUbi fi. 1064
AUs (nom.) i^ 714. ▼, 10S8. «i.
Alicai iii, 045
8S6
Aikiiiide ▼, 520
Aliti,2S0. bMl55. ▼, 221
Alid i, 264. iii, 06S. ▼, 25a IS04.
AUdbua vi, 818
1455
Alitque i, 850. nO^S» vi, 940
AUdeniia iv, 112S
Alitom V, 10S8
AUeiiai,265. U,712. iu,074. ▼,547,
AUtur i, 255
vi, 1060 aalatiB ui, 802 rogoram vi, Alitaom li, 007. ▼, 700. 1077. W,
1281 1214
Alienaqoe ▼i, 68 Aliad i, 408. 470 bis. 1108. ii, 17. 500.
Aiienigenis i, 87S. 874. ▼,878 temsi, 600. 811. lOOS. iii, 115. 285.
870 partibus i, 801 rcbus i, 866 555. 078. 1000. {▼, SOO. 4S0. lOOS.
Alienis 1, 182. ▼,548 ▼, 710.755. 704. 000. 881. 1277.
Alieno ▼, 11S2 vi, 088. 080 bis. 000. 002
Aiienum vi, 1122 Alium ii, 7SS. 024. iu, 806. iv, 287.
Alii ui, 540. 1040. iv, 400. 522». 1150. 1 IS2. ▼, 514. 516. ▼!, 657. 1246
1242. ▼, S28. 1044. 1045. ▼!, 086 Aliunde iu, 1S4. ▼, 52S. 548. vi, 1010
Alib i, S60. 442. 706. 802. 822. ii, 170. Alios Ui, 651. 652. iv. 6S7. 681. 686»
506. 500. 600. 604. 607. 777. 840. ▼, 027. ▼{, 015. 1115
002. 080. 081. 08S. lOOS. 1074. iU, Allata ▼, 548
285. S15. 078. 1051. iv, 577. 608. AUidat iv, 208
6S7. 6S8. 6S0. 657 bis. 641 bis. 681. Alma i, 2. U, 001
688. 71S. 787. 1242. 1264. 1255. ▼, AlmsB U, 070. ▼, 2S1. ▼{, 750
108. 501. 87S. 1008. 1206. vi, 185. Almns u, SOO
101. 520. 77S. 802. 002. 1115. 1287. AlsU ▼, 1014
12S4.1245 AItaiii,4S2. ▼,012. vi, ISO
AUmenti ▼, 010 Altas u, SO. v, 1302
Alimor i, 812 Altam vi, 209. 582
AUo (nom.) U, 5S4. 781. 70S. 824. Altaqoe ii, 1100. v,401. vi,4ao
m, 080. iv, 002. ▼, 8SS. 1064. Altana iU, 4SS. !▼, 12S0. ▼1,702
1060. 1080. 1S04. 1454. (adv.)i, 682. Altas Ui,467. ▼, 008. ▼1,478.668,
!▼, 1057. 1005. ▼{, 086. 087 606. 060
Anoqne (nom.) i, 622. !▼, 775. ▼, 827 Alte (ad^.) i, 78. 597. ii, 106. 440.
(ad^.) ▼{, 086 1006. iv, 027. 400. 047. 1175. v,
AUad ez aUo i, 264. 40a 1108 01. 600. vi, 05. 156. 104. 267. 600,
Atto atqoe aUo (nom.) U, 775. ▼« 1172
004 Alteqoe vl, 245. 647
n AUoqaea)lttsvi,0l5 Alter iv,270. O09. ▼, 007.000
Aboqoin Ui, 416 Altm iv, 775
IN LVtfRBTIUM.
▼a
Alteram atram ▼, 589
AlMriiis ii, 9. 84. 97S. iO» SS4. i^
1115
Aitenib i, 625. 768. 1011. 1(M6l iii,
S74« r, 0S7. 644. 706. vi, 566.
Alteroo V, 076
Alleniiii i» 1019
AlCerutfa ▼, 684 .
Altenitnun i, 074. 1012
Altior ir, 416. 058
AlUt i, 984. 807. ii, SSl. iU» 847. i^
1014. V, 144. 2SS. S14. S75. 40S.
669. OSS. 11S1« 1252. n, 142« 404.
7S5.06S
AlthMiaiia v, 744
AltiTolans w, 4S4-
Alto iii, 785. w, S88. 466. 584. vi, 276
in Alto iv, 260
ez Alto Iw, 71. 00. 200. 608. 861
Altosii,701. vi,468.7SS
Altwn (maK) iii, 104S
Altiim n, 107. iv.016. n 75S. ▼!* 286
Xrem iii, 466
miv, 1S4. v, 14SS
Altns aceryos iii« 108 liiatus U, 410
Aivi w\, 1108
Aluntor i, 816. 88S. !i, 672. Ui, 64
.AIto iii, S47. v,226
ilkBahUei«24
Amantqae i, 649
Amantis iv, 1004
Amantomiv, 1070. ^060
Amaia ii, 404« 40S
Amaracini u, 846
Amaradno iv^ 1172
Amaracinom tI, 97S
Amari iii, 022. ir, 1197
Amarius vi, 072
Amaror iv, 225. vi, OSO
Amamm i, OSOt iv, 15. 6S8. 669
Amator iv, 1170
Ambagibus vi. 010. 1070
Ambens v, S07
Ambigitor Ui, 1087
Ambigooiv, IISO
Ambitionis v, 1120
Ambrosia vi, 071
Amdsa iii, 660
Ames iv, 1054
Ameos vi, 85'
Ametur iv, 1272
AmieitiB 1, 142
Amicitiai ul, 8S
Amicitiem v, 1018
Amictum vi, 11S9
Amissa i, 10S7. 1078
Amlssam Ui, 640
Amisais iU, 716
Amisso i, 810
Afflissoa 0« 058
Araissmn U, S58
Amittont i, S28
Amittens I, lOSO. vi, SOI
Amittit Ui, 760. iv, 645
Amittunt i, 660
Ammonis vi, 848
Amnem iv, 1010
Amnes i^ 15. 1039. v»S4S.S87
Amnibos i, 208. v, 271. vi, 505.6S6
Amnis i^ 288. 41S. iv« 423. vi, 713.
721.727
Amoeno i, 118
AnuBnnm iv, 1018
Amons i, S7. 474. Ui, 1005. iv, 104U
1050. 1004. 1134. 1151. 1180. 1185
Amorem i, 20. 023. tii, 6. iv, 867.
1047. 1066. 1077. 1276. v, 174.
180
Amoris 1,35. iv, 1051.1066. 1130.1180.
V, 1074
Amovet i, 226
Ampla pabula v, 049
Amplectier v, 720
Amplectitor i, 136. iv, 738
Amplexi habent i, 1068
Amplexu v, 320
Amplezus v, 35
Amplior ii, 1132
AibpUs v« 1173
Amplius (adv) i, 663. iii, 054. iv, 872
V, 1063 cquo iii, 065
Anademata hr,1122
AnaxagofaB i, 830
Anazagoras i, 876
Aneipiti mocrone u, 5|0 feno vi, 167
bello vi, 376 tenora vi, 505 lefuta-
tu Ui, 624
Ancus iU, 1038
Androgrnnm v, 837
Anftactibus i. 710. v, 682
Angat iv, 1127
AngelUs U, 428
Angor (nom.) w, 865. 1006. vi, 1156
Angore Ui, 016
Angnimanos u^ 537* v, 1309
AngoisUi, 613
Angulus iv» 356. 361
Angusti iv, 431
Angnslo i, 721
AngustbU, 1170
Angustnm iv, 538. v, 1120
Anhela (nom.) iv, 873
Anhelant iv, 862
ABhelatUi,480
Anima i, 132. 716. ui, 276. 282. 367.
405. 417. 561. 564. 573. 586. 503.
632. 705. 707. iv, 120. 028/ v, 141.
vi, 1264
▼iti
INDBIC
Anime U 183. Hi, 86. 4t« 1S9. 144.
276. 281. 880. 582. 888. 712. m.
787
Animsbque iii, 218. 229» 278. 522
AnimsB nodos ii, 040 fandainenta ili,
585 potestas iii» 856
Aoraram anims t, 287
Animai i, 118. iii, 161.162.255.842.
845. 875. 881. 808. 808. 400. 407.
456.408.585. 670. 624. 688. 656.
670. 718. 827. 850. w, 744. 886.
018. 028. 042. 057. v, 558. vi, 585.
600.008
Animale i, 228. iii, 686
Aninialem t, 142
AnimaJes tl, M6
AnimaHa i, 746. 1666. ii, 582. 717.
860.000» 016. 072. 1160. w, 115.
084. ▼, 701. 705. 006. 015. 1086
eorpora il, 726
AnimaUbos u, 008. 018. 017. 1070. ir,
860
Animam iii, 118. 187. 147. 164. 160.
168. 217. 852. 428. 488. 482. 402.
542. 572. 678. 607. 607. 600. 755.
768. 800. iv, 020. Yi, 708. 1221.
1282 agens m, 402 ftkBt iti, 1046
Animans i, 774. v, 821
Animantem ii, 667. 048. iii, 666
Animantea i, 808. 821. ii, 1615. iii,
740. iT,640. ▼.70.81
Animantibaa u, 256. iii, 418. !▼, 681.
Ti, 778. 084
Animantit ii, 087. ni, 07. 880. !▼,
857
ABiatnt«m 1, 4. 16. IIM. 851. 1022.
U. 77. «70. 010. 042. 1662. 1076. iU,
267. 720. ▼, 482. 858. 017
Animaram tii. 724. 782. 001
Animas (nom.) iii, 410. 626. 686. 666.
687.722.760.778. iw, 41. Ti^^^S.
880
Animas ventoram v, 1220
AsHaata ▼, 146
Animi i, 71. 78. 188. 187. 147. 440.
ii, 58. trO. 88K Si| 16. 24. U.
01. 181. 158. 160. 162. 176. 204.
218.288.278.810.886.885. 878.440.
406. 557. 560. 577. 674. 680. 766.
747. 765. 772. 780. 701. 640. 648.
856. 016. 1016. iv, 26. 44. 120. 881.
387. 467. 766. 006. 042. 1065. 1144.
T, 60. 08. 128. 188^ 126. 150. 664.
Ti, 15. 88. 77. 1147. 1154. 1161
Animi injectus «, 780 mtloae tt, 1042
jactns i, 1646 Tis fii, 461 ienaw U,
045 sensBm lu, 00. 106 mens iii, 615.
1t,762
limo i, 408. ti, 80. 44. ui, 110. MO.
280. 580. 506. 016. 1066. 1667. if,
. 670. 1161. 1188. 1168. v. im
1841. Ti, 1281 mquo iy48. Ui, 052.
w, 1118
Animoqne i,76. Iii, 200. 062. 075. v,
60.184.1048. Ti.SOl
ex Aniroo u, 1040. in, 110. 027. vi» 67
Animos i, 426. U, 622. iii, 54. iw, 768.
070. ▼,21.18891 vi,61 nKmleaiii,
410
ABimmn a, 625. 081. 047. ii« 868. 670.
880. 885. iii, 04. 170. 861. 424. 468.
. 471. 614. iv,7. 88. 7». 751. 810.
886
Animum advertere ii, 194. ifi, 46. 162
Animum pulaare iv, 880
Anlmam adliibe B,1022
Animum atqoe animam iiiy 127. 168
Animnm menlcinqae iii, 140
Animumque iv, 010. ▼i, 020
Aniraus li, 1048. iii, 150. 178. 165.
870. 807. 417. 465. 520. 668. 664.
705. 784. 707. ir, 476. 788. 862.
812.884. M41.1217
Anitniosqae iii, 148. 468
Annelti W, 1021
AnaelUs ▼!, 011. 1086
Annellum vi, 1087
Anni i, 182. 108. ▼, 221. 076. 700.
1804. ▼!, 868. 878. 716
Anni nodus ▼, 686
Annu i, 812. iU. 060. 1167. ▼, 881
Annoram u, 170. tii, 1018. w, 1188.
1487
Annos i, 1028. ▼, 06. 648
Annua ▼, 618. 601
Annulus i, 818. vl, 1006. 1012
Anser i^, 687
Anteacta dies 1, 284 etale i, 286. i^
208 vitaiB^O^O ▼etostes iii, 286
Anteactam iu, 672
Anteacti i, 550
Anteacto in, 844. ▼, 178
Antehac 1, 542. ▼,880
Anteire i^, 142
Antennas v, 554
Anticipat ▼, 658
Antiqua ▼, 18. 1282
Antiquas ▼, 87. ▼!, 61. 871
Antiquias ir, 847
Antiquo ii, 610
Antiquum ii, 1160
Antistare ▼. 22
Anxia ▼{, 14
Anzius iii, 1006. ▼!, 1166
Aperire i, 874
Aperta u, 182. ▼!, 817
Apertam ▼, 486
Apertas i^, 460. 600. ▼!, 1610
IN I^UCRBTIUM.
ix
Aperte (adr.) ii, 140
Apertis i, 914. U, S9. 809. ▼, 810. 1061.
Aperto corpore i, 898. ir, 101. 11S6
aere iii, 608 lostfna ?, 770 mari vi.
i0ApeftDi3,6O8
Apertmn iv, 878
Apes iii, 11. iv, 688
Apiaei 1,449. «i,.1888 '
Aplostra ii, 555
Aplostris ir, 489
Appareot iii, 26. iv, 97
Apparere i, 878. vt, 465
Appatet il, 140. ili, 18. 969. it, 167.
▼i, 448. 761
Appellaie i, 55
Appellatar ▼, 10
Appelletur ir, 1888
Appdhuit Ti, 751
Appetitar r, 1878
Apposita iii, 874
AppontoB ri, 1084
Apri T, 1886
Apta (siiiE.) ii, 478. 628. v, 650. 1487
(plor.) 11, 818. iv, 678. 887. 1851. li,
866. 961. 1065
Aptam V, 588
Aptaret ii, 1109
Aptas (nom.) ri, 778
Aptiiii,85l.868. y,806
Aptnm T, 986
Aptna iv, 681
Aqua 1,568. iii, 190. iv,96.814. ▼,
t44. Ti, 888
AqoB i, 888. ti, 661. 668 humoi il,
197. iii, 840 corpus il, 888 canjee*
tos iT, 416 rivam ii, 80. v, 1898
lacanas ti, 551
Aqual 1,886. U, 668. iT,688. T,a6tf.
601. Ti, 800. 878. 88D. 1070 deenrsas
i, 884 horoor i, 808. iii, 488. tI, 688.
874 liquor i, 454 stringor iii, 698
splendor iv, 818 decoaos t, 944«
seauna tI, 496 coipof vi, 864
Aqaam ir, 486. t, ia84. vi, 446. 499.
746. 808. 889
Aquaram ii, 844. vi» 1101 hnmof 1,840
decnnus t, 864. n, 609 semina tI,
506. 619. 678 duramen Tj,5a9. 1968.
1264 liqoor ii, 890
Aqoas i, 1060. U, 880. tI, 1184
AqnUonu t, 688
AquUonum t, 741. ▼!, 730
Aiadio Ti, 890
Araqoe u, 417
Araro 1,85
Aranea iT, 781
Aranei iu, 884
Defph, ei Far. C^. /ad.
Aruum t, 1161
Aias i, 90. 06. U, 858. it, 1880. y, 76.
1198. 1800
Arator U, 1168
Aiatri I, 814. ▼, 810^ 981. t!, 1351
Arbitriom u, 881
Artwr ui, 786. ▼, 169. 1096. ▼!, 676
Arboribos 1, 166. 854. 875. 898. 1098.
▼, 784. 984. 1868. ▼!, 788
Arboris S, 80. ▼, 85. 1096. 1898. ▼!.
167
Arbos 1,774. ▼1,786
Arbosta i, 188. 858. 806. 806. 881. 906.
ii, 1015. ▼, 670. 010. ▼i^ 140 ieta U,
848
Art>ostaqae U, 189. ▼, 919 Ista U, 694.
698.998
Arbostis ▼, 1877
Ari>aU T, 989. 968
Arcadie t, 88
Arcadios t, 85
Aroem v, 1107
Arceri i, 184
Arcis It, 687. ▼!, 749
Arcto vi, 465
Arctaqoe v, 1146
Arctari i, 677
ArctAs iu, 809. ▼, 854
Arcte (adv.) i, 611. Iv, 1072. vi, 1008
Arctis i, 930. iv, 6, ▼!, 119
Arctom W, 167
Ardens vi, 144
Ardent U, 698
Ardenti Ui, 668. vi,998
Ardentuvi, 1170. 1178
AidentibnsUi, 1077. ▼,754. ▼1,618.800.
Ardesoere ▼i, 177
Ardescit iv, 1088
Ardescont v, 896. vi, 670. 898. 904
Aidet !▼, 1198
Ardori, 661. 669. ii, 818. iii, 251.
890. 476. iv, 1070. 1809. ▼, 205.
665. 587. 600. 604. 1098. 1098.
1851. n, 883. 678
Aidore v, 898. 1848
Ardorem vi, 690
Ardoribus v, 606. 660
Ardoris i, 688. 708. 908. !▼, 1070.
1100. vi, 180
Ardoai,660
&cit Are (aie&cit) vi, 968
Arenavi, 700.734
ArenamU, 876. vi, 786
Argenti v, 1241. 1265. vi. 808
Aigento U, 87. 686. v, 1268. tI, 990
Argentam i, 496. vi, 950
Argoet iv, 489
Argoit vi, 404
Argumcnta i, 408
iMcrtt, B
INDBX
ArgonieDtonim 1, 418
▲nda iii, 9S0. v\, 1174 peffBOM !▼, »7
Arida figna ii, 880
Aridior fi, 149
Aridos i, 800. 866. W, 879. ▼, T40 lo-
noB ▼!, 118
Arma ▼, 1076. IfiSi. 1448
AnDataii,629
Annati ii, 686. 6S9
Armatis (nom.) r, 1291. ISIO
Armenta i, 164. ii, 080. ir, 1190. ▼•
Armentaiiiu ri, 1960
Aimipotens l, 84
Armis (neut) ii» 640. r, 61. 983.
1S06. 1S48
Anuorum u, 48
ArquatiiT, SS4,
An^ui wi, 695
Amdet li, S9
Anipit wi, 658
Arripuit vi, 661 '
Arte ir, 79S. r, 1S54
Artem ir, 846. ▼, lOb 797
Arteria ir, 5S9
Artes iT, 969. ▼, SSS
Artibos v, 1456
Articolat ]▼, 659
Arriculatia ir, 559
Articnlis iii, 697
Artobas i, 961. fii, 7. 690. 644. iv, 636.
▼,1076
Artns u, 967. 971. 989. 689. 710. 948.
963. iii. 130. 159. 157. 984. 999.
843. 877. 394. 899. 409. 453. 488.
491. 628. 639. 585. 588. 703. 707.
710. 791. 737. 743. 758. 768. 936.
969. iv, 118. 633. 849. 866. 879.
886. 914. 944. 948. 1039. 1036.
1908. ▼, 849. 806. vi, 693. 655.661.
797. 945. 1188. 1194. 1904
Ar^a il, 911. 1163. iv, 1100. ▼, 779.
939
Ar^iv,907
Arvis i, 315. ii, 1161. iii, 786. r, ISO.
396. 804. 993
Aflcendere ▼, 1300
Aioendimas vi, 468
Ascendit ii, 137
Ascensos ▼, 494
Aspectari iii, 76
Aspectai,66. ri^lW
Aspectnqne i, 99
Asper iii, 604. ▼, 34
Aspera u, 494. r\, 1148 (plor.) ii, 404.
470. iii, 903. !▼, 148. 6GQ. 999. vi,
133. 778 primordia ii, 476
Aspergine vi, 694
Aspeigit i, 790
Aspeigunt Hi. 90
Asperionir»5S9. ▼i,469
Asperitas ir, 555
AspeittatQ ir, 656« 630
Asridoas !▼, 979
Assidoe (ad^.) U, 691. iv, 1191. r,
981. 983. ▼!, 460. 1167. 1169
Assidots ▼, 963. 349
Assidoo i, 994. fi» 96. !▼, 105. 393
Asridoos ▼, 906
Assomont ii, 1193
Ast r, 516
Astrolo^rom r, 797
Aslromm v, 610. 531
Ater i^, 340. 346
AthensB ▼i. 9
Athenteb Yi, 749
Atlanteom v, 36
Atqui iii, 991
AtraTartaraiu,979
Atrse !v, 174. vi, 953
Atr« (plor.) vi, 1146
Atram vi, 179. 967
Atri u, 680
Atriaiv,409
Attentas vi, 990
Attenoari i, 318
' Atthidevi, 1114
Attmet ni, 864. iv, 34
Attingere iii, 969
Attingunt iv, 697
Attriboas ii, 836
Attriboator iii, 948
Attriboi i, 689. ii, 994
Attribonnt u, 614
A^arities lii, 69
AocU V, 961. 799 (plur.) i, 639. i|,
1169. r, 556. 1416
Aoctan iii, 686
Aoctas Hi» 630. iv, 60
Aoctet i, 51
Aoerifid ii, 571
Aoctior iii, 451
AoctosY, 1176
Aocto ii, 481 mirando r, 1170
Aoctom U, 1190. ▼, 844. 1994. ▼i, 167«
396
Aoctom (adj.) H, 074
Aoctos (sobst. piur.) vi, 748 (adjcct.)
ii,985
Aodiacter u, 49
Aodentvi, 1070
Aoderent ii, 1035
Aodet V, 37
Aodi i, 990
Aodierit ii, 679
Audiie i, 135. ivy469. 618
Audisve vi, 813
Auditb (noou) v, 1133
IN L0CRST1UM.
xi
AndltorW, 927
Auditos (adj.) iv, 838
Avelleie vi. 240
AvelU t, 614
ATemiw ii, 216. iii» im. 1096. iv, 77«»
Aveutem Ui, 260
Aventet !v, 1196. vi, 6S0
Aveo iii, 6
Avenw vi, 738. 740. 818
Avefnl vi, 746. 830
Avena i, 1040. v, 414
Avenabile vi, 380
Avertare ii» M3 ' • '
Avertiliv.1266 ^
Aves (noni.) vi, 831 (verb.) iii, 070
Avet n, 265
Aoler iii, 967
AnliBnit iv, 630
AnlSBret vi, 622
Anlert iii, 231. w, 206. 724. vi, 025
Aagebat v, 480
Aogebiti,437
Augpidat Vy 81. vi, 472
Augendb i, 186
Aageiitqii« il, 1162 '
Angescere ii, 1106» r, 251. vi, 619
AngescoAt ii, 76. 877. v,334
AogBt 1,230^ 283. 890. iv.649. v,221.
298.323. vi, 341. 946
Angmen ii, 494. iii, 260. ▼, 1306» vi»
607.614
Angminft ii, 188. v, 680
Attgmine i, 439. ii, 72. 1132
AvUi ii, 144. 346. v. 398. 1389
AmlocaU929. iv»l
Avibus i, 297. vi, 741
Avidam v, 202 '
Avide Iv, tiOX
Avidi iii, 71. vi, 1234
AvidO ii, 1069. V, 471
Avidos i, 37
Avidnm i. 1080. iv, 998
Avisvi.1218
Avinm (sob«t)'iii, 387 domos i. 19 vo«
ces V. 1378
Avins u, 81. 229. 739. iii, 464 a veim
ntione il, 81.220
Aulide i, 89
Avolsa iv, 141. v, 316
Avolsos Vf 314
Avoram iv, 1211
Ann !, 893. iU, 197. 233. 291. W,
293.1173
Aoi» miGis i, 839
Annun i, 801. 808. 840. ii* 890
Aummraqne v, 237
Adtm i, 208. 771. 783. 803. 1086. iii,
223. 301. 401. 437. 943. iv, 36. 178.
222. 936. 963. 973. 682. 707. 990. v.
213. 902. 903. 940. 760. 784. 817. v!»
114.168. 189. 802. 819. 842. 886.
927. 1019. 1127 aeris ii. 203. iii»
497. 960. 990. 791. iv, 607 vitale*
ui, 406. vi, 1229 sulfaris vi, 220
Aurasqoe v, 290. 80$. 1089
Aamtaqoe templa ii, 28 metalla vi, 811
Aorea ii, 24. 90h 1193. iu. 12. 13. t,
33. 462 000
Aores i, 49. 418. 649. U, 1023 ui, 167.
948. 632. iv,4to bia. 52t. 946.
967. 970. 972. 601. 617. 817. 910.
1099. V, 1093. 1380. vi, 118. 164.
182. 777. 020. 1183
Aureos vi, 204
Auri i, 493. vi, 808 bractea iv, 731
Aoribos ii«910. iv, 960. v^ 101. vi, 163
Anricnlaram Iv^ 90i3
Anris i, 388. iv, 730. 931. v, 411. 473.
548. 899. vi, 110. 307. 882 levibut
vi. 013 vitalibus iu. 976 atheris w\
847
Aoto u, 27. 90. Iv. 1120. v, 1268. 1427i
vi, 1076
Aaron ii, 143. 978 '
Aarons iv, 942
Aororam iv, 719. v, 666
Aorom ii, 828. v, 1112. 1240. 1272»
1274. 1422. vi, 229. 361. 949. 966*
989. 1066. 1076
Aoaim ii, 178. v, 107
Aous ii, 081. iv, 611. v, 720. vi, 411
Aaster- v. 744
Aostri iv, 183. 909. v, 688
Aastrisi|898
Aostro vi, 721
Aosos i, 68
Aotumni vi, 371
Aotomno i, 176. vi, 366
Aotomnos v, 742
Avolsa U, 297
Avolsas iii, 662
Auzilia v, 1442
Aoziliatum w, 1039
Aozilio V, 225
Aazilium iu. 1077
Azis vi, 720. 1105
B.
Babylonica iv, 1023. v, 726
Bacce (plor.) v, 1362
BaoctMtor ammal in montibus v, 822
Bacchi ii, 099. iii, 222
Balantibos vi, 1130
Balatom ii, 360
Balba tv, 1157
Baibe v, 1021
%u
IN0BX
Bamtlin Ifi, 967
BarathTQm iii, 979. vi^ 606
Barba vi, 945
Barbam v, 673
Barbaraiv,548
BaiiiaiicflB ii, 490
Barbarus v, S7
BarUgeras v, 898. vi, 970
Baubuitar v, 1070
Beatis v, 166
Bella (sabst) vi, S76
Belle f, 644
Belli i, 476. u, 6. iii, M6. v. iS95.
1S98. 180S. 1S06
Belli moBnera i, SS maneia V| IS07
BelJi falmea iii, 1047
Belli tntas v, 14S4
Belli flactos v, 1888
BeUi sifflolacia ii, 4S. S84
Bello V, S89. vi, S76 (adj.).hr, 118S
BeIl(H]oei,465« v, 142S
BeUoa iv, 14S
BeUom i, 457. iv^ 966l t, 997. S99.
1244
Bene pleno v, 706
Bibere iv, 1090
Bibulam ii, S76
BideaaVfSOO
Bijago V, 1898
Biiogom V, 1299
Bnoeos n, 601
BUi IV, 668
Bina i, 6S4. iv, 451. 452. 45S. 454
Binis iv, 298
BIdo V, 877
Binos V, 1299
Bis iv, S16. 410. v, 1299
Butonias v, SO
Bisolcis u, S56
Bitamen vi, 807
Blanda u, 965. iv, 995. 1078. 1950»
V, 179. 2S1. vi, 124S
Blandeqoeii, S20. v, 1066. 1868
Blanditiis v, 1017
Blanditimii, 178
Blandam i, 20. ii, 8411
Bombum iv, 648
Bona(adj.) ii, 408. Ui, 103. v, 1024. vl,
13
Bonam vi, 1247
Bone ui, 207. iv, 676
Bonis(adj.>i, 729. iii, 1017
Bonitate v, 1246
Bonos u, 418
Bonum (subst) v, 966. vi, 25
Bonos Ui, 1088
Boves u, 1160. ▼, 1801. 1SS8
Boum ui, 808
Brachia iv, 778. 791. 827. 950. vi, 390
Brachit vi, 433
Bractea iv, 731
Brevi u, 77. iv, 160. 169. v, 691
Brevibas U, 98
Bt«visiu,997. Iv,179
Breviute ii, 482
Breviter vi, 1061
Bcitannis vi, 1104
Bruma v, 745
Bromales v, 615. 639
Bruto vi, 104
Bttbosvi, 1129
Bucera seda v, 864. vi, 1995
BucerisMiue gregea, (boves) if, 661
Busto lu, 919. V, 991
C.
in 1169. ii« 976
Cachinnent i, 919
Cachinni v, 1396. 1402
Cacumen i, 60ir. 790. il, 1199. r,
1456
Cacumina i, 898. ▼i,45& 469
Cadanl iv, 63. 190. vi, 915
Cadat i, 448. iv, 117«. vf»B29
Oftdavera Q, 415. iii, 719. irt,115S
Cadaveiibos tv, 684. vi| 1979
Cadeadom M, 848
Cadens ui, 21
Cadentiu,982
Cadenti iii, 467. ▼, 408
Cadentis i¥, 1279
Cadere u, 209. ui, 596. v, 671. vi^ 191»
414
Caderent U, 222. v, 316
Cadit li, 216. vi, 257. 299. Ii24
Cadacs» v, 1362
Cadont li, 230. Ul, 388. 2v, 950. 1042.
vi, 744. 1005
Cadont vires v, 410 ofbet ▼, 1236 moa^
tes vi, 545
Cec4 ii, 14. r, 839. 1904. vi, 66
copido iu, 69 potesta» lu, 848. 979
cafigine iv,468 4ox i, INO borpom I,
278. 296 piifflordia 1, 1104
Cscas in, 306
Cecam i, 779
Cccas i, 400. ui, 917
CsDcativ, 326
Cftcigttii u, 740
Csds i, 329. u, 54. 128. 136.713w745.
797. iu, 87. V, 619. vi, 84, 1914.
Csco iv, 996. IIIS; ti, 929
CsBcos u, 127
Cecam iU, 887. v, 764
CsMle m, 71. 643. v, 1319
Oosdcbuit V, 1325
iN LueaKnuM.
xfii
OlBacreT.1966. vUliB
Cedes iii, 648
Cediimu vi, 81S
Cterula (nog^) v« 1B7S pontl plag»v,
48SI (plur.) U,.m. vi»461 colii,
1080. vi, 06 muiidiv,770
Cenildsu,771
Cme W, 1164
Cnbiii,404
Calainoniin v» 1S81 •
CalaiDM iv, 602. v, 1406
Calcarilms v, 1074
Cake ▼1,1066
Cakibo»lii.709Lv,lS6
Caiefecit vi. 686
Calentes iii, 64S. t, 1S12
CaleM»tTi.S70
Calida ir, 708
Calida ii. S4
CaTidiqne ii. 84S. iil. 127. 206. tri. S15
Galidia Ui, OOS. t,604. ti.14^.748.
700
Calido iil. 664. v. 606* 706. vi. 516.
656. 868. 870
Calidoti.t067.. ii.4Sl
Calidnm i. 648. ii. S54. 867. iil| 016.
T. 668. vi» 688. 855. 860..048
Calidas vi. 840. 887
Caligaio iii 107
Galigine iv.468. v. 040. i$. 06t. 460b
478. 601. 862
CaliginiB iii. S05. it, MO. S60
CaUentii.077
Caliidavi.OS
CaUiope caliida vi.OS
Callit vi. 01
Callo iv. 0S4
Calori. 454. 406. 1000. ii.516. 01,180.
2S5. 248. 268. 270. 284. 287. 280.
iv. 220. 872. v. 671. 8«. vi.2SS.
S70. 872. 025. 001
Odore i. 176. vi. S21. S50. 51S. 841.
84S. 060. 1107
Calorem i, 786. 807. vi. 714.^7
Calorblii, 122. vi,407
Carapi ii, 40. lii* 1015* iv. SOO. v,
40S
Campifl ii. S82. v. 602. 1872. vS.
712
Campou,660. v,060
Camporum ii. 824
Campos i, 274. ii. 5. SSO. iv» 461. ▼!,
786
CampoaqQe i, 10. v. 480. 702. 1074.
vi. 266. 404. 1140
Canaffi,21
CaiuuBiif V| 510
Canceris v, 616
Candens i, 260. fi, 770. hr, 241; vl.
147
Candenti ii, 766. v. 720. vi. 1195
CandcKit i, 401
Candida u, 781. 702. t, 777. 1200. v1.
01
Candidas iv. 687
Candor u, 822
CaadOw ii, 764. lv^2SS» r/29S
Canenda vi. 88
Gtaentom iv. 580. v. 1884
CaiMi«i»t57
Canes (nom.) i. 405« iv. 700. 088. 1 106
Canibusv» 800. 1250
Canis iii. 760
Canor iv. 182. 008
Canos ii, 766
Cantn ii, 610
Cantns V. 108S. 1409
Canum v, 1062 vis Iv. 685 faooes iv.
787 fida canum vis vi, 1220 canum
cordav, 862
Capacis vi, 122
Capellas vi, 070
Capeie 1,585. ii,067. iii,200. v,1181
vi.S26
Caperetur v, 027
Capiam vi. 04
Caplant ii, 070. 1005
Capias iv. 685. 065
Capiat i. 884
Capiatar 1, 040. iv, 16
Capiel)ant¥,452
Capiebat v. 1410
Capis iu. 062
Capit vi. 1027
Capite iii, 616. 702. W, 474. v, 186«
600. vi. 540
CapiUi,02a iv,4
Capiti8(nom.)lv.50l. v,1137. vi,784i
1200
Capitnm U, 682. v, 1814
Capitnr i, 62. U. 660. iv, 865
Capiont ii. 024. iv, 640. v, 1400
Capripedes iv, 581
Capris iv, 645
CapU 1, 15
Capti iv, 1016. v. 060. 1259
Captum Iv, 1140
Capulam u. 1178
Caput i. 66. U, 606^ Ui. 112. 160. 148«
886. 654.072. 1054. v,86. 271. 542.
768. 1207. 1808. vi. 60. 261. 680.
1148
Caput piuviB vi. 720
Capat quasnns U, 1168
XiT
IIIDBX
CMtMttiimYi,Mt
CmoeriiHim
Cuoeribas ii» 964
CareMii«4
Caiebil i, 674
Cweiitibiis a, 969
Cuentnn W, S9
Cttm¥, 1496
Cuaeiit i, 644
Caiei i, 964. ii\ «51. in. 667. W, 1966
CanneB Iv, 979« ▼, 1
Canniiia i, 761. iii, 421. ▼, 1679» 1469.
vi,680 pangp 1,966. iv, 9 riadaia
ii,694
Catmine i, 144. 946. iT»Sl*Ti,967
Carminfbng v, 1446
Camen vi, 967. 969
Canivfioei tii, 1969
CafoiBi,86
Caftbaipidf iii, 1047
Canin 1,761
Camn^lSSS
Casat r, 1009
Cana m, 994. 1069. tw, 197. 514
Cannn iii, 601. ▼, 718. 760
CaaMif it, 609 - j
Caslai,99. v.lOU
CasUv, 1094
Caslono vi, 794
Casn i,749. v, 1669* vi, 60. 1094 (rorte)
«v,746
Casnn iii, 996
Catns (sms.) i, 614. iii« 1999. v» 206
(plnr.) casns oelerare ii» 961
KirarXif^cf iv, 1166
Caftenam n, 910
Catervis ii, 660
Calenram fi, 628
Cateivas PhrjffM u, 611 Martia v«
1606
Catermtim vi, 1149
OatervU vi, 1090
Catnli V, 1066
Catnlomm iv, 995
Catnlos V, 1066
Cavm (sing.) ii, 690. vi. 126 (plor.) v»
1681. vi, 679. 1066. 1199
Cavam vi, 176
Cavasvi.971
Cnvat i, 614
Cavativi, 1199
Ow4n ii. 896. ifi» 668
Cave ii, 754
Cavoaitt«684
Caveai iv, 76
Caveamns vi, 495
Caveisvi,197
Cavm iv, 1168
Cavemasfi, 666. tv, 1T2» v{. 961. 596
Cavemis iv, 692. vi, 666
CavUvi,201
Canlas ti, 960. ifi» 966. 702. 707. vl,
869 palati iv, 694. 664 cfiierb vi»
491
Cavos V, 956
Canii vi, 164
Cansa, i, 969. 949. 1079. ii, 174.
955. 788. 1007. fit, 695. S49. 426.
460. 485. 601. 678. 699. 601. tv,
194. 984. 968. 849. 849. 1967. v,
157.168.909. 648. 519. 669. 619.
776. 868. 1160. 1961. vt« 81. 171.
906.570.754.999
Canss vt, 669
Cansam U, 955. 985. Sfi. 40. 964. 1686.
iv, 476. 606. vi,706
Cansando i, 609
Gaosamm V, 678k vi>56
Cansas i, 154. ifi, 617. iv, 064. 1174*
v,560. vi, 66.89.706
Ganias mddera iv,606
Causidici iv, 964
G^asis 1,664. fii, 1008. v« 761. U84.
vt,761
Cecidere i« 749. ifi,989. v, 629. OIT.
vt,827
Cedderant ui, 456. vi, 687. 1989
Ceodime ii, 1164. fii.686.661. v,UU
791
Cecidit V, U46. 1417
Cednere fi, 600. v, 698. 400. vi, 754
Cecrepiis vi, 1167
Cedant iv, 146
Cedat iv, 946
Cedebant v, 984. 1991
Cedebat v, 1970
Gedendi i, 640
Gedentes i, 676
Cedere i, 676. fi, 667. v, 841
GedH fi, 998. fii, 977. iv, 1966. vi, 872
Cednnt u, 964. vi, 570
Gelant iv, 1179. 1914
Celare i, 515. fi, 077
Gelaiier i, 006 .
GelaU V, 1159
Gdebnre v, 1166
Celent fi, 616
Geler iv, 161
Gelerantibns i, 688
Gdererai,01. fi,96l
Gelemtnr v, 609
Geleres iv, 185
Geleri ii, 199. iu, 666. iv, 177. 211.
255. v,S02. vt,996.696.m ntioM
iii,186. iv, 144. 777
GeUeos vi, 936
IN LUORITIUM.
Cesaeno» !v, 469
Ceiues i, 973
<3eataBiem iw, 184
CcnUttri u, 401. hr» 743. ▼, 8t9
CenUttios iv, 7t6,. w,9B9
Cepere Ti, 1211
Ceint V, tSS. 1416. vi, 431
Ccim 71,966
Cdbereu iv, 737
Cerberttsiii,]024
Cerebnim Ti, 803
Cerexeoi ii, 664
CeresiT,1161. t«14.741
Cemamttfl iT, 808
Cemant iT, 903. t!« 164
Cemas iii, 314. t!, 168
Ceniebuit t, 1183. 1334. 1368
CeraebatTi,82
Cemendi Ui, 410. !t, 830
Cementes Ti, 646
Ceracro i, 136. 303. 338. 601. 768. 1066.
li, 4. 139. 848. 360. 314. 316« 780.
826.836i iU» 360. 364. 370. 371.
1061. !t, 104. 330. 848. 469. 600.
614. 767. 764. 771. 808. 807. 913.
978. 980. 1224. t, 64. 394. 976.
▼!, 106. 406. 936
Ceroes iu, 660. t, 107
Ceroi 1,969. r, 433. 663. 718
Ceminius i, 300. 343. !i, 68. 779. 997.
984. iii, 366.438. 610. 686. iT, 136.
364. 790. T, 843. 67& 686. Ti, 169.
431. 987 . ..
Cernis i, 914. ii, 800. 818. 466. 633.
731. ni, 170.436. t, 307.938
Ccmit iT, 760
Ceroitor iu, 107. ir, 833. 366.367. t,
687
Ceronnt i, 6M. 668. 661
^Ceroantur iT, 201. v, 86. viy60
Ccrtai,628
Certabant vi, 1883
Certamen T, 786
Certamina beUi I, 476. ii,6. v, 1396
pngna iv, 841
Certamitte u« 117* 673. v,393
Certaminis v, 383
Certandi Ui, 6
Ccitant V, 394. 1081. Ti,606
Certantcs v, 1133. vi, 1846
Ceitantia ii, 118
CertareU,ll. Ui, 780. iv, 1106
Certas iT, 1086
Certe Ui, 1091. iv, 1068
Certissima i, 676
Certam \u, 788. 796. v» 132. 139. 687
Cerri (sing.) iu, 761 (piui'*) ^h 766
Cervicei.SO. vi,744
Ccrviccs ii, 801
CerrisiU, 748
CerToram in, 300. iv, OOS
CerTos Ui, 307. t, 861
Cenras Ui, 614
Cessabant ti, 1338
Cessando ii, 80
Cessant U, 114]. !t, 137. 383. t, 699.
Ti,987
Cessaie !, 787. U,79. iT,398
Cessas !u, 1061
Ce8satv,880
Cesset !v, 693
CessH Ui, 819. 884
Qialdcnm v, 736
Xflvfrwr/iiaiv, 1166
Cbaitarom vi, 111
Chartasvi, 118
Chartis iU, 10. !v,968
Charybdis i, 733
Chia iv, 1133
ChimsMa v, 90S
Chimseras u, 704
Chordaram iv, 688
Chordas fi, 418. iv, 979
Chordis U, 604
ChoicaU, 636
Cibatnm i, 1003
Cibatos vi, 1186
CiUv, 938. 1006. 1390
aUs ii, 710
Cibo i, 196. 1037. vi, 771
Obos 1,863
Cibnm Ui, 1004. !t, 631. 649. 857. 068.
T, 814. 846. 1101
Cibns i, 361. 363. 809. 859. 865. si,
1194. 1136. 1140. 1146. 1146 bi«.
iT, 637. 641. 866. 96S. 1084. t, 635 •
Ti,946
Cicade It, 66. v, 801
Cieatn v, 807
Cientas v, 1383
CieUt V, 816
Ciemns iv, 680
Cicndam ui, 308
Gentqne iv, 734
Clentes U, 384
Cientar n, 136. iv.OlS
Cieicvi,841
Cicie cantlMis v, 1860
Qcict V, 773
Cicri voces v, 1069
Ciet iv, 1038. 1034. 1037. 1264. vl,
1037 horroicm iU, 893
Cietarui, 168.847. vi, 376
Gfid U, 416
Cimosi,ai3. v,318
Cinefactum iii, 919
Ciaere iv, 984 ^
Cingcns vi, 633
xn
utDn
CiiusS,879
GnxaeUfWk
Circiim pnBterqne ▼, 03S
Ciicam (dicnlam) n, 064
CSrcum actis t, 881
CSrciimA^tar iv, 317
Ciiciunc«dMiii, 419^,
Circamcseflan iii, 2S6. W, 651
Circamcoiwie iv, 40S
Ciicomdata i« 88
Cireamdatus T, 469. vi, 1084
CSrcomfasa i, 40
CSrcomlita ii, 744
Circamrettt v, 1161
Circamstaiit iii, 470
Circomtegere i, 1095
Circom tiemere i, 1080
Qrcamvenantar v,581. vi^lOO
Circamvolitant ii, 820
ata i, 097
atbarsB ii, 88. iv, 079
Cives i, 08
avibos vi, 580. 1188
Civili iii, 70
Clade vi, 641
Clademv,848. vi, 1089
Cladem pericli m, 825. v, 370
Clademqae V, 847. ^1,565
Clades (sbg.) vi, 1123 (plar.) t* 40
CUmor i,401. ili, 470. ir. 183. 588.
000. vi.828
Clamore ii, 337. iv, 543. v, 1335. vS,
146. 1888
Clamorem iv, 1008
Clamoiibas iv, 1011
CUndestinam i, 770
ClandesUnos ii, 127
Claraada iii, 36
Claiandum iv, 770
Clarescere i, 1100. v, 1455
Claiet vi, 037
CIaricitntv,046
Claro u, 808
Classem ii, 48
Classi i, 101
Classibas iv, 400
CIasrisv,18a6
ClavsB V, 066
aaada iv, 438
Claadere v, 618
Ciaadicat iii, 454. iv, 618. vi, 834«
1106
ClaasaS,S55. iv»610
Ciansbiv,608
Claostra i, 78. 416. lu, 307. vi» 1161
Claostris ii, 450
Clementios iii, 314
Cliatfflcn ii, SKKB
Oinatavl,668
Cloeanti, 581
Cloebit iii, 808
Claeiil1,430i ii)79b
Claerei»48l. i},f6KM«
Cloeret i, 120
Cloei iv, 50
Clonibas iv, 1863
Coactan,1050. vl, 5l»
Coactai,708
Coactans vi, 1150
Coactatvi, 1180
Coacti ui, 68. V, 055
Coacto ii, 034
Coacto ii, 873
Coactos iii, 486
CoalesccK fs» 1066
Coaloerint ii, 1060
Coegit iv, 844. v, 1868
Cmlestem ii, 884
Cmlesd S, 000. v, 1808. vi, 807.894.
670
CcafestibiA V, 1008
Csrfestom vl, 1878
Codi i, 8. 6. 40. 65. 879; 490^ 9, 178.
906. 1020. 1062. iv, 808. v, 99. 181.
197. 801. 838. 846. 896. 438. 61|.
623.650. 686. 603.1094. 1169. 1190.
1243. vi, 85. 98. 813. 251. 885. 46].
817. 820L 1101. 1100. 1138. 1886
sabJima i, 341 templa i, 1014. ii»
1038 locai,1069 tempoia i, 1066.
vi,36l c«ralai,1000. vj,06 tempU
i, 1063. 1000. ii, 1000. r, 401. 588.
vl,644. 1886 domos ii, 1100. vi,
357 cavemas iv, 178 teiDpeslas if,
160 kiatosiv,419
Coell tegmine i, 087. il, 661. v, 1015
Coslique i, 1101. ii, 1090. v, 846. vl,
83
C<e1o i, 80. 163. 788. 788. li, 1159. 19,
854. iv, 213. 421. v, 374. 089. 791.
974. vi, 246. 256. 375. 386. 999.
496. 439; 444. 466. 666. 678 (aere)
iv, 133
Coeloqoe t» 163. t, ^54. 906. 1187* ▼]»
40. 440. 056
Coelos ii, 1006
Coelom i, 9. 70. 890« 988. 1006. B, 163.
825. 1014. 1083. iv, 800. 396. 480.
445. 460. 784. v, 69. 70. 116. 988.
418. 435. 447. 467. 616. 696. 668.
680. 602. 013. 020. 1168. 1980. vi,
8. 43. 887. 478^ 600. 650. 660. 057.
1005. 1008. 1104. 1117. 1181. 1133
G»Ionqoci,796. ii, 788. 1066. iv,S08.
496. V, 08.694. vi, 661. 668
CcBDO iii« 77
IN LVCRBTIUM.
xHi
Csnmn vi, 076
Caepere U, 169. ▼, 988. 438. 1204.
1448
Ooepeiit t, 78
GaepenmC iv, 684. 807. v, lOia 1107
Cmpnm i, 187. ii» 618
CoBfMt ii, 9S8. tii, 14. iv, 088. ▼, 4lt.
1018. vi, 1118
GoBptantiv, 118
Cceptat W, 407. ti, 864
Coeptes i, S68
Coeptani i, 410
Coeicens iii» 807
Coeicet i?, 661 . 661. vi, 054
Coeta i, TfS. 1016. 1047. ii, 018
Ctttum ii, 1008. Ti, 488
Coetiu i, 667. 1026. iv, 046. w, 489
Coenndo vi, 846
Coeimtibos i, 888
Coguit i, 467
Coguitnr ii, 63. 165
C^^u ii, 407
Coiit u, 878. ?i, 768
Cogatorii,201
Cogebuit V, 486. 1370
CogeiMt ▼, 810. vi, 1848
Cogens i, 884. vi, 811. 441. 604
Cogentes ?t, 718
Cogentibos i, 808
Cogere i, 680. iii, 108. v, 1040
Cogi 1, 1019
Co^t {,600.976. 1000. it,866. iv,888.
860. 600. 766. ▼, 668. 880. 1166. vi,
84. 186. 878. 608. 708. 887. 888.
Cogitetiv,781.788
Gogitnr ii, 161. 888. iii, 636. vi,
1061
Cogttitn (sing.) IH, 207. v, 7. 186 (plar.)
ii, 867. 1060. iv, 840. v, 1018. 1884
Co^tos i, 606. V, 1886
CogiMNif vi, 638
Cognoscant ii, 741
Cognoioe i, 090
Cognosceie i, 404. 607. ii, 148. 816.
340. 461. 889. iu, 118. 1086. iv, 61.
646.763. V, 886. 880. 1061. 1184.
1881. vi, 112. 103. 429. 1818
Cognoscitnr iv, 888
Cognovimus v, 141 1
Cognovit V, 1431
Cogor i, 378
Cogunt ii, 73. 490. 868. Iii, 60. v, 1066.
vl, 900. 463
Cogvatqoe iv, T6. vi, 7 18
Cogantar >, 1046. vi, 734
C<Aarent 1,611
Coh«ictii,66. vi, 1008
Dilph, H Var, Cla$. Ind.
Cdiibent ii, 1030
Cohibere i, 618. ii. 677. iil, 442. 572.
vi, 106
Coltiberier iii, 444
Cohibet i, 616. 637« vi, 816
Coibantv, 461.463
Coibat vi, 1146
Coibont ii, 640
Coiere vi, 461
Coire i. 770. ii, 568. ui, 396. iv,l048.
V, 101. 496. 664
Coiret v, 487
Coit vi, 846. 665
CoitoiD i, 186
Coitusii, i:0
Colator iv, 1968
Colebant v, 953
Colebffttir t, 1440
Colendo v, 1308
Colentes v, 32
Colerev, 1144. 1149
Collcs (nom.) iv, 390. 689
Colies (aocus.) i, 096. v, 782
Colli (genit.) vi, 954
Coili ii, 317. 329
Coliibos iv, 682. v, 1379
CoUigere i,794
Colloquinin iv, 602
Collnm li, 801. vi,ll86
Colorii,668
Coloie ii, 600. vi, 722
Colorem ii, 831
Colores ii, 704
Colores opns esse ii, dl4
Coloribusii,820. v,739
Coloris u, 766. 817. iv, 93. 1027
Colos vi, 207
Colubris v,27
Colum ii, 801
Colomba iii, 769
Colnmbarum ii» 800
Colomna vi, 426. 432
Colomns It, 402
Columnis It, 420
Comas iT, 1217
Comborens vl, 162
Comitantur ii, 630
ComiUri i, 08
Coiumedi&tur vi, 1 11
Comroemomndo i, 401
Commemorare vi, 036
Commemorat i, 126
Commendarunt v, 1020
Commendata v, 859
Commiscendo iv, 1202
Coromisceri iv, 1261
Commiaci v, 504
Cororaiscuit vi, 275
Committere v, 1364
iMcret. C
w • •
XTlll
INDBX
ComiBata i, 8S2. u,884. i«,6f5. vi,
804. 881. 11S7
Coiuinizto i, 868. iti»884
Commoda (snlwt.) iu, 8. 058. !▼, 1067
(adj. pior.) iv, 1147. vi, 18
CoiniDoiirivi,841.864
ComiDorant fi, 765
CoounoUi iii, 168
Commovet iii, 147. iv, 236. 750. 884.
004. 1088. vi, 1118
Cominovit v, 1484. vi, 187
Commimi i, 44
Commatuitiir iv, 671
Comrootue ii, 180. 808. iii, 614. 1072.
V, 1105
Commotari i, 504. U, 085
Commotatv, 880. 1875
Commotatiun i, 705
Commntatiir i, 580
Com|Niges vi, 1060
Compngibas iv, 1106. 1108. vi, 1014
Compw iv, 1848
Compardmt vi. 1818
Comperit iv, 707
Competoe iii, 067
Compleat v, 505
Complebant vi, 645
Complent ii, 884. iv, 1011. 1248. v,
1065
Complefant vi, 1278
Complerat vi, 1140
Complere vi, 600
Complefent i, 523
Complcrentur iv, 1268
Compleri i, 800
Compienmt vi, I06
Compleme iv, 178. vi, 851
Coroplet ii, 858. iv, 861. v, 227
Complererit v, 1161
Complezaii, 158. iv, 1186. v, 080
Complexa ii, 1065. v, 471
Compooere iv, 064
Comporitoras iv, 880
Comprendere vi, 1061
Comprendant vi, 455
Compvessavi,458
Compta (sing.) 1, 040. Iv, 81
Comptaiii, 860
Compto iii, 657
Comptus i, 88
Compangere ii, 482
Compangn&t ii, 420
Conamen vi, 825. 886
Conamina vi, 1030
Conantar i, 087. iv, 18
Conatariii,658
Concava il, 610. v, 1255
Concedam ii, 541. Iv, 475
Conoedamas ii, 657
Concedas i, 076
Concedat i, 1075
Concede iii, 075
Concedere i, 880. 1080. u, 887. in, 580.
IV, 1177. 1184. V, 1867. 1870. vi, 54
Concedimas iv, 380
Concedu ii, 884
ConccdH i, 615. 882. 844
Concednnt iii, 377
Concelebiant ii, 845
ConccJebnre v, 1380
Concelebras i, 4
Concepit vi, 807
Concepto vi, 880
CoDoeptom i, 556. vi, 686
Concemitai iv, 276
Concessit v, 1010
Concessam v, 1148
Conchanim ii, 874. 500
Conchis iv, 034
ConchvUi ri, 1072
Concidat iv, 511
Concideie iii, 158. v, 1888. vi, 758.
708
Concideret i, 100
Conciderit iii, 564
Concidit ii« 353. i]i,488
Conciet vi, 886
Conclliabatv.OOl
Conciliandi li, 561
Conciliantar ii, 000. v, 466
Conciliarc vi, 889
ConcUiari iii, 877
ConciliaU i, 618
Condliata i, 576. ii, 00. 133. 035
ConciUisii, 100. 110
Concilio i, 184. 485.778. 1088. ti, 564.
018. 934. Jii, 806
Comdlinm i, 518. ii, 563
Condnnat iv, 1276. vi, 436. 583. 1116
Condnnior iv, 1860
Concipere iv, 1250. 1262. vi, 209. 278
Condpitar i, 5
Condpiunt vi, 471. 502
Condt vi, 400
Condta ii, 84. 289. iv, 180
ConciUt iii, 301
Concludera iii, 573
Condusa iii, 568. 774. vi, 124
Concloso iv, 460
Concoctos ii, 852
Concoctam iv. 635
Concopulat vi, 1076
Concordia i, 457. v, 1083
Concrescat vi, 404
Concrescere i, MK vi, 686; 807
Concrescit V, 881. vi, 846
Concrescont iv. 1254. vi, 840l 450l 587
Concreta i, 1018. iil, 20. v, 706. 1856
IN LUGRKTIUM.
Xl\
CoDcrcti vj, 158
Concretiiu iv, 1SS7
Concreto r, 467. 469. 490
Concniciainar iit, 149
Conculcntur r, 1119
Concurrere ▼, 847. vi, 115
Concnrmnt vi, 96. S15. 962
Conconant ii, 915
Conconare iii, 996
Concunu i, 385. vi, 169. 171
Conconos (sing.) ^686. ii« 1999 (plur.)
t. 695. h, 726. v, 449
ConcniM(sing.) 11*948. v,551.vi,289.
667 (plnr.) iii, 998. 846. vi, 120.
649. 547 liia i, 918. il, 975
ConcniaB v, 1296
Concussii V, 1975
Concussos V, 652
Concussu vi, 289. 546
ConcuUat ii, 1100
Concutit iii, 292. v, 552. vi, 594
Concutitor iii, 249. vi, 957
Concutiuntiii, 19
Condebant v,954. vi, 1260
Condensa iv, 55. v, 487. vi, 465
Condenseat i, 399
Condenso i, 576. 607. ii, 99. vi, 191
Condere iii, 1103. iv, 435. v, 2. 708.
1107
Conditione ii, 301
Condocere i, 398. iii, 533
Conducit vi, 967
Condnctis i, 651
Conduplicant i, 713. iii, 71
Condamtvi,966
Condttsitiv,433
Concr iv, 1163
Conlaciat ii, 1002
Confaciunt U, 993. iv, 742
Confecti iii, 969
Confer v, 13
Cooferdt vi, 157
Conferre iv, 841. vi, 53
Confert ii, 1165
Confcrta vi, 508
Conferto vi,i261
Conliervefacit vi, 359
Coufestini iv, 190. 341. v, 284
Conlicereii, 1142. iii, 138. v, 664
Conficerent i, 905
Conficeret i, 240
Conficinas ii, 1161
Conficit iv, 643
Conficiuntur i, 536
Confiduntv,391
Confieri ii, 1068. v, 880
Confirmare ii, 179. 185. v, 198
CoofirmaU iii, 771. vi, 996
Confit iv, 292
Confiteare i, 271. 826. i1, 690. 863.
1073. iii. 800. v, 377
Conflant iii, 70
Cooflare vl, 1980
C^ouflatnr iii, 336. iv,027
Conflatus i, 474
Conflicta ii, 97
Conflictabantur v, 963
Confiigendam iii, 845
Confligunl vi, 372
Conflisit iv, 1209
Conflaat i, 389
Confliiere i, 375. 993. v, 660. 607. 701.
vi. 311
Confluit V, 600. vi, 637
Conflusemt vi, 1150
Confluxere i, 902
Confluxerunt i, 178
Confluxet i, 986
Confluxitv,408. vi, 1258
Conformem iv, 113
Confundere ii, 015
Confnndi iv, 562
Confundunt ii, 439
Confusa (sing.) iv, 566. 617. vi, 599.
606 (plur.) V, 580
Confatwont iv, 490
Congemis iii, 947
Congererr iii, 1022
Congesta iii, 949
Congestiis vi, 724
Conqiie-gioliata ii, 153
Congloinerari iii, 211
Conque-gregantur vi, 455
Congressa (sing.) ii, 940 (plur.) i, 761.
ii, 549. V, 192. 427
Coiigressns (subst. sing.) v, 68 (plur.)
ii, 1064
Coniiv, 431.433. v,763
Conjedtvi, 679
ConjecU i, 1030. ii, 960. 1060. 1073.
iv, 1108
Conjectu vi, 434
Conjectum iii, 199. iv, 1058
Conjectus v, 417. 599 animRi iv, 957
Conjicere i. 752. ii. 120. 1072
Conjiciens i, 285. vl, 944
Conjiciont vi, 731
Conjugibus iv, 1270
Conjogio iii, 857
Conjuncta (sing.) iii, 340, 425. 578. iv.
887.945. V, 559. 563. 1919. «i. 632
(plnr.) i, 450. ii, 742. iii. 137. 538.
ir, 496. V, 445. 556. vi, 1095
Conjonctaro lii, 160. 350. v, 538
Conjooctis iv, 401
Conjonctuni i, 452
Conjunctus v, 664
Conjungrudo vi, 456
XX
INOHX
Coojimgere ▼, 1M9
CoBiunp V, 861
Guiiungit ii, lOOS
Conlabc&cUi iv, 701
Conlabelmctatvs i, 49t
Conlabcfiont iii, 600
Coolcdcre ii, 460
ConlBdi i, 6SS
Conlatii ir, 1098
Conlakat vi, S82
Conlecta (ting.) vi, ISS,
Conlccti (plur.) vi, 670
Conlectoa Ti, 667
Conlegeritiii,869
Conligat i, 1091
Coniigit iii, 9S8. vi, 635
Conlocet vi, 88S
Conneclere ti, 477. 681
Connecti ii, 699. 703. 716
Connectitarii,S61
Conneza (ting.) it, S68. iii, 691. vi,
1006 (plur.)u,7ll
Connexs lii, 740
Conneziua tii, 666
Connesu iit, 666
Connezuf iii, 740
Connexus (tnbeL plur.) i, 684. ii, 726.
1019. V, 442 (adj.) iu, 666
Connivent r, 776
Connixa ii, 169
Connubia iii, 777. v.lOll
Conor i, 26. vi, 768
Conquaisari ▼, 107
Conquaasatuiu iii, 442
Conquaasatur iii, 699
Conque-putrescunt iii, 344
Conqocreretur iil, 618
Conquiri ii, 267
Conquisita iii,480
Consanguinea vi, 474
Consaiiguineos vi, 1881
Consanguineilini iii, 73
Conscendere v, 1296. vi, 46
Cunscia iii, 1031
CJonsciscantiii, 81
Conscius iv, 1 128. vi, 302. 710
Conscnso iii, 740
Consentimus iv, 706
Consenttre ii, 914. iii, 164. 170. 802
motus ii, 716
Consequt» r, 678
Cpnseqiiitur i, 461. iii, 477. 042. iv,
806.864
Conserat iv, 1100
Conseritii,211
Conserraus v, 509
Cojiscrvant i,677
Con&ervare i, 1({<2. ii, 708
Consessum iv, 76. 980
Consilio i, 1020. ii, 164, v, 420
Consilium iii, M. 140. 461.616. v, Ifg
Consimile iii, 8
Consimilem v, 712« 811
Consimiles iv, 89
ConsimiH i, 842. 884. 916. 1097. n,
606. 676. 736. 806. iii, 74. 888. iv,
834. V, 296. vi, 606. 881. 1189
Consimilia ii, 1017
CoBsUtant i, 873. u, 91
Consistat ii, 684
Consistere i, 169. 687. 707. 749l lit.
889. 981. 1071. ii, 882. 888. 406.
906. 981. 1119. Ui. 860. 606. iv,».
V, 61. 66. 838. vi, 11. 48. 464
Consisteret i, 984
Consbtimns iii,868
ConsisUt i, 886. 1087
Consistimt vi, 461
Consociare ii, 110
Consors iii, 778
Consortem vi, 1879
Consorti iii, 888
Conspectn iii, 49
Conspergere iii, 661
Cunspergunt ii, 33. tv,l280
Coospiccre tl, 868
Conspicias vi, 706
Conspicimus i, 317
Conspirans iv, 1809
Conspnrcare vi, 81
Constant i, 682. 689. iv, 653
ConsUntior iil, 192
Constare iii, 336. iv, 716
Constet i, 686
Constent i, 627
Consternere v, 1382
Constet i, 949
ConsUtit i, 421
Coustituas i, 799. ii, 419
Constituat iii, 309
ConaUtuatnr i, 907
ConsUtuere i, 709. v, 1148
ConsUtuesi, 1105. ii,661. vi, 73
CunsUtoet ii, 666
ConsUtuiste ii, 176
ConsUtuit vi, 226
ConaUteunt i, 614. 766. 821. ii, 103^
669.902
ConsUtuuntur iv, 133
Consoerant v, 976. 1897
Consuerat vi, 1277
Consuerint ii, 300. iv, 988
Consoerunt iii, 497. iv, 1267. v, 190.
426.660.701. vi, 619
Coo»ucscuni vi, 306
Consuessct i, 630 *
IN LUGRBTlUlf.
XXI
CoDsueta iv, fH». ▼, 200. vi, 787« 1041
Conaoetudo iv, 1S76
Consaetaiii ir, 715
Coiuuerimas vi, 1134
Consnevit iii, 488
Conaaroens i, 227
Consamere vi, 1080
Consumit v, 618. 14S0
Consumpse i, 2S4
Consompta v, 245
Consorgere iv, 920. vt, 47S. 497. 885.
1010
Consaigeiet iii, 1110
Comorgetiii,50S
Contacta vi, 1186
Contactos ii, 852
Contage iv, SS7
Contagi iii, 7S4
Contagia iii, S46. 472. 740. vi, 12S4
ConUgibas vi, 270. 1241
Contaminat iii, 806
Contecta iv» S5S
Conteronere ii, 448. v, 880. 1216
Contemplator (vert>.) ii« IIS. vi, 188
Conteropsit iii, 1045
Contempta (sing.) v, 1417 (plur.) i,
48
Contemptibus v, 8S1. 1277
Contemptim w, 1125
Contemptus (subsL) lii, 65 (adj.) ii,
50S
Contendant iii, 784
Contendat iii, 6
Contendere ii, 11. iw, 47S. 807.087. v,
1S4S. vi,27.411
Conlenditiv, 801. 1040
Contendunt i, 1061. iv, 92
Contenta (sing.) i, S25. iv, 062
Conterimos ii, 1 160
Conteris iii, .1060
Conterrere ii, 62S
Contexla iv, 55
Contexte iii, 695
Conteztum i, 244
Contigit iii, 1096
Contincantur i, 818. 1085. ii, 760. 1007
Contineat iii, 211
Continet i, 152. v, S20. vi, 877
Contingantur i, 008
Conttngfts ii, 754
Contingens i, 038. iv, 0. 400
Contbigere i, 565. iv, 1111. v, 152.
302 roelle i. 046. iv, 22
Contingit vi, 687
Contingont i, 037. iv, 13
Continuato ii, 531
Cuntorquere iv, 808
Contorquet gubeiuaculum iv, 002. v>
724
. Contortom t, 070
Contra ii, 280. 1042. vi, 07
Contractior v, 570
Contracta iii, 544
Contractans vi, 854
Contracturo ii, 574. hr, 066
Contrahitur v, 1218
Contraria i, 658. iv, 513. vi, 741
Contrariaaiii,251
Contrectabiliteriv,664
Contremit v, 1220
Contremuere iil; 847
Contiita igni iv, 701
Contrudere iv, 425
Contnidit vi, 500
Controsa iv, 010. tj, 1252
ContnissB vi, 734
Controsit vi, 210
Contueare vi, 653
Contuimur iv, 30
Contulit ii, 041. 1107. vi, 1268
Contundit v, 601
Conturbant iv, 056
Conturbantur iv, 041
Conturbare iii, 482
Contorbari iii, 483. iv, 563
Conturbat vi, 1120
Conturbit v, 448
ConturtMitar iii, 409
Conturbes iv, 1063
Contusa iv, 056
Convalleb v, 1374
ConTecta ii, 100
Convelleie iv, 600
Convellitur iii, 341
Convenere vi, 607
Convenerunt vi, 733
Conveniant iii, 725. iv, 673. 1259. v,
430. vi, 1083
Conveniat vi, 707
Conveniebat i, 881. ii, 770. 821. iH,
682
Convenicns iv, 1037. . v, 1255. vi, 1259
Convenientes i, 1020. ii, 711.040. v,
446
Convenienti pede iv, 702
Convenirent vi, 18
Convenit ii, 582. iii, 56. 456. 463. 685.
iv, 745. V, 272. 637
Conveniundo ii, 021. vi, 470
Conveniunt fi, 686. v, 500. 650. 806.
vi, 807 ad scnsus iv, 712. 1026
Conventa v, 430
Convcntu i, 612
Conventus (plur.) iv, 785
CoDversa vi, 48
Convervum iv, 1059
CouverUnt ii, 1004
Convcrtcbat v, 809
XXii
INDBX
ConverterB ii, 1006. iv, 806. 1057. v«
65S. 704. 1S16. 1421
Converti iv, 443
Convertier i, 706. iv, S18
Convertit iv, Sll . vi, 64S
Convertitar iv, 206. v, 81S
Convertant i, 670
Convettiie ii, 147
Cottvinccre iii, 524. iv, 400. 768. v,
727
Convinci v, 1177
Conviseni ii, 357
Conviaere i, 146
Convisant v, 777
Conviva iii, 051
Convivia iv, 785. 1124
Convolsi iii, 344
Convolvunt vi, 200
Cooperiant vi, 400
Cooperta vi, 1267
Cooperoiase v, 343
CoorU (sing.) ii, 306. iii, 581. iv, 173.
533.668. V, 416. 437. vi, 105.262.
457.464.578.641.1080 (plar.) iii,
828. iv, 02. 620. v, 368. 400. 700.
707. 836. Ti, 1011. 1004. 1008
Coortam iii, 15. vi, 656. 056
Cooitii ii, 652
Coorto I, 800
Coorta vi, 671
Cooitnni loliaii, 1105
Coortom (particip.) r, 1000
Coortos V, 412. vi, 1184
Copla i, 418. 675. 758. 875. 082. 085.
1005. 1017. 1035. il, 267. 281. 205.
338. 1060. iii, 105. 536. 720. 815.
hr, 514. 800. v, 360. 1006. 1287. vf,
610. 814. 820. 1250
Cop'lata vi, 1086
Coqueie v, 1101
Cor iii, 475. iv, 1052
ConU i, 13. iu, 205. v, 780. 862
Goide ii, 960. v, 880. 1106. 1455. vi,
5.1231
Coidi iv,61. 784. 1131. vi, 14
CordU i, 738. lit, 1(7. iv, 118
Coria vi, 067. 060
Cofio Iv, 083
Comiboi V, 1324
Comices vi, 752
Coraicon v, 1083
Coroigen» ii, 368
Comigeri cervi iii, 751
Corana ii, 610. iii,6l4. v, 1033
Coraain ii, 388
Corona marBJi ii, 606
Coronas iv, 1125
Coronam i, 119. 928. iv, 4. vi, 94
Coronat ii, 801
Coronit iii, 026. v, 1308
Corpora ingentia ii, 1151
Corpora genitalia ii, 62. 648
Corpora minuta ii, 1 16
Corpora doloris ii, 467
Corpoia reram ii, 677
Corpore i, 501. 883. iil, 723. vi, 897
Coporea i, 303. 330. iii, 168
Corpoream ii, 20. 186. iii,16S. 176. Iv,
620.644
Corpoieb iii, 177. !▼, 538
Corporis 1,601.607
Corpus i, 602
Corpuscala ii, 152. iv. 109« 807. vi,
1061
Corradens vi, 303. 443.
Corradere i, 402
Correpta iv, 81. vi, 822
ConFeptus iii, 038. v, 1231. vi, 394
CorrepuntT, 1218
Corrident iv, 81
Compereili, 164. iv,007. vi, 1159
Conripiunt i, 205. v, 1222
Corripuisse ▼, 248
Corripuitiv, 1203
Corrait vi, 824
Corrampas lii, 411
Corrampat vl, 1122
Corraropier vi, 17
Corrapti ili, 609
Corraptus vl, 1201
Cortez Iv, 48
Cortioe iv, 034
Corvoram v, 1064
Corvos ii, 821
Coraptum vi, 1133
Corascant il, 320
Corasci vl, 902
Corascis V, 206. vi, 982
Corasco vi, 236
Costas V, 1206
Cotoraicibus iv, 645
Crateres vi, 701
Creandi v, 187
Crearet 1, 684
Crearunt il, 1154
Creat ii, 1150
Creatis v, 629
Creavitii, 1150. 1157
Creatrix i. 630. ii, 1116. v, 1361
Crebra ii, 350. fi, 1028
Crebram sylvam vi, 134
Ciebris i, 204. il, 110. iv,S60. v, 4^6
Crebrius ii, 1164
Crebro iv, 090
Crebro ictu iv, 932. 1277
Crebro repul^u iv, 106
Crcdas v, 313
Credcrc i, 625. 1051
IN LUCRKtlUM.
xxm
Citdter U, 650
Credb iii. 444. iv, SG7
Credunt f, 760
Cmnantar ii, 671
Cremaiit v, 1242
Cremarent i, 905
Cremntur yi, 154
Crepat ii, 1169
Creperi belli v, 1295
CrepHaciiru r, 2S0
Crepitante ri, 154
Crepitum ti, 109
Creacendis l, 586
Crescentes i, 191
CpeKere ir«1S4
Cresseiii,68S
Cieta ii, 6S4
Creta (sjng.) ▼, 61 (plur.) ii, 905
CretsB ▼, 26
Cretam (subst.) iii, S8S
Cvetea persona ir, 298
Crirabe iii, 49
Cristas ii, 6S2. v, 1S14
Croci vi, 1186
Croco ii, 416
Crudeles iii, 72
Cruentent iv, lOSO
Cmentnro v, 11S7.
Croor ii, 668. iii, 787. v, ISl
Craore iv, 842. vi, 1147
Craorem ii, 105
Crooris i, 864
Crnta iii, 478. 528. iv, 989
Crare iii, 652
Crastas vi, 626
Cubandam ii, S6
Cobantiiv,950
Cubantia tectn iv, 520
Cubat iii, 905
Cobfle V, 814
Cobilia v, 085. 1416
Codeie i, 104S
Cuduntariv, 188
Cnjusqoe modi iv, 1S8
Culices iii, 391
Culmine vi, 295
Culpaii,181. iT,91S. v,200. 1424
ColU i, 165 loca i,210 nmlicr tv, 1274
Coltis V, 1S70
Cultamm v, 1S66
CuItOFU T, 1447
Camas vi, 747
Cnmcunqoe ii, 11S
ComprimUi, ISl. 717. H, 5S6.848. iii,
029. V, SS7. 620. vi, 224. 259. 939.
Com primum ii, 6M. iv, 10S2
Comque ii, 720. v, SIS. vi, 1016
Comolabftt vi, I2S6
Comolata (sing.) 1, 989 (plur.) vi, 190»
517
CuncUiii,7S4 viai v, 7S9
ConctaB i, 590
Cunctando iv, 707
Cunctantior iii, 193
Cunctarier ili, 67
Conctarum ii, 383. iii, 31. iv, 26. 114.
Ti, 1212
Cunctetur ii, 392. iii, 408
Cuperent t, 170
Cupiantiv, 1111
Cupidam ii, 265
Cupide (adv.) i, 17. 21. ii, 199. Ir,
1106.1197. V, 866. 1139
Cupidine iv, 1146
Cupido iii, 59. 1090. iv, 1050. 1086.
1108. 1131. T, 961
Cupidos vi, 1238
Cupidus iii, 6
Cupiret i, 72
Cupitum iii, 771. v, 845
Cupiunt iii, 598
Cupedine i, 1081. iv, 1083
Cupedinis v, 46
Cura semota roetuque ii, 19. iv, 1063.
V, 1206. vi, 645
Curabant v, 937
Cure (sing.) v, 980 (plor.) ii, 47. iii,
1007. V, 47
Curalium ii, 804
Curam ii, 363. S65. iv, 1060
Curantii,Sl. iv, 820
Curare iii, 128
Curarit t, 1162
Curaram iii, 82. vi, 33
Curasiii, 117.462. iv, 906
Curat iv, 246. vi, 230
Curavit v, 1014
Cures iv, 1064
Curetas ii, 629. 633
Curis i, 40. iii, 838. 1064. v, 1422.
1430
Currat ii, 691
Correns v, 682
Correnti vi, 92
Currit iii, 1076
Curru ii, 601. v, 1298
Curram vi, 46
Currus iii, 642. v, 1300 •
Curaant iii, 263
Cursores ii, 78
Cnisu i, 1002. ii, S2S. iU, 8. v, 618.
650. 688. vi, 27. 178. 301. 306. 320
CoTsom V, 630. 653. vi, 344
Coiios (si|ig.) V, 629 (plor.) iv, 411.
V, 77. 80. 419. 772
Conosqae (sing.) v, 71 2
CurU iv, 1020
Curtum ili, 404
CaTvi(ung.) V.931. vi, 1251
Custos iii, 325
XXIV
IND£X
Cjcnea ii, 504
Cjrcni (sing.) ir, 182. 008
Cjrcnb iii, 7. iv, 540
Cjcnotii, 88S
CymbaU u, 618
1>.
Dabanhir wi, 1149. 1947
Dabat v, 008. 1006
Dabont ii, 1144
DflMlala tellos i, 7. S80 iin^oa W, 55S.
natara r, S85 cannina ii, 504 tigna
V. 1450
Damnatos n, 12S0
DamnetiT,1176
Danaom i, 87
Dandoro est ii, 1128
Deplanoi.412
Departeii» 2S5. ▼,702
De ccelo ii, 1154
De nomine vi» 008
Deai, 6.27.37
Debebontii, 461
Debent i, 50S. ▼, 847
Debet i, 6SS. ii, 1145
Dehile ir, 040. ▼, 880
DebiliUtavi, 1148
Decedant i, S21
Decedeie i, 681
Decedit Ir, 1036
Decedont ii, 34. 71
Deoepta i, 040. iv, 16
Deddat vi, 406
Decideiev,034
DedderantT, 104
Deddit iii, 645
Declanmt vi, 210. 470
Declaiat i, 366. ▼, 265. 603. ri, 467
Declinamaf ii, 250
Dedinando ii, 253
Dedinare ii, 221. 250
Decora ii, 852
Decores ir, 081
Decori ii, 642
Decreicere ▼, 636
Decrescit i, 315
Decorrat iii, 312
Decorrere ir, 1180. ▼, 1202
Decormnt ii, 370. i^, 708
Decnrso iii, 1055
Decnrsoffl ii, 061
Deeursos (sing.) i, 284. ▼, 264. ri, 600
(plar.)T,044
Dede n, 1042
Dederint ir. 45. 072
Dodicat i. 368. 423. tii.200
Dedite iii, 113. 647. ir, 093. ri, 1253
Deditur iii, 070
Deditos iv, 813
Dedncere i, 371. ii.205. iii,5S4
Dedndt ii, 172. ri, 438
Dedocta (sing.) i, 07 (plor.) ii, S05
Deerrarunt iii, 873
Deessei, 1104
Defedti, 1030
Defectos ▼, 750
Defendere ii, 641. ▼, 1428
Deferat ti, 1134
Defert ▼, 656
Defessa (sing.) v, 825 (plor.) ii. 1 173.
▼i, 1176
Defessi(plor.)Y,1128
Defessos vi, 1160
Defessom v, 1144
DefioereiH,600
Defidens vi, 1231
Defidt fii, 646. 827. ▼, 872
Deficiont ▼, 885. ▼i,S60
Deficiontqoe iii, 455
Defit u, 1140. iii. 221
Deflebimns iii, 020
DeAoeie iii, 517
Defodeie ▼, 033. 1866
Defonctos i^, 060
Degere iii, 828. 508. iv, 066.1275. ▼,
1121. 1158
Degeret ▼, 178
Degttur ii, 16. !▼, 1115
Degunt u, 1008
DegusUnt ii, 102
Deiidt^, 1124
Delabi n, 887
DelaU n, 821
Ddatum iii, ISS
Ddecti (plor.) i, 87
Deletor ▼, 748
Delibat iii. 24
DeIibaU^i,60
Delibet ▼i, 621
Delibrare iii, 1101
Ddicias n, 22. ▼, 1449
Deliciis iv, 1140
Delira ii, 084. iii, 465
Ddirantes ▼, 1158
Delimt iii, 454
Delirum i, 600
Delphica ri, 158
Delobra ii, 852. v^SOO. 1165.1200. vi,
74. 416. 1270
Demant ii, 21
Dementia i, 705
Dementit iii, 465
Demersa (plor.) ir, 442
Demersimus vi, 148
Deroet iii, 021
Dcroimusiii, 1100
IN LUCRETIUM.
Demiiiiii v, S94
Deminauiit v, 968« tOO
Demiut vi, 445 d« ccelo ii, 1458
Demina (sing.) vi, 485. 488
Demiarior ▼, 088
Demiaso ▼!» 918
DemitMim vi, 858. 444
Demit yi^ 419
Demitteie ▼, 878
Demittimt ▼, 870
Democriti iii, S78. ▼, 881
Democritnm iii, 1058
Dempsit^, 1118
DemptMiiieii,700
Dempto 111,808
Demptisi, 800
Daiiqiie ii, 1115. ▼, 788
Denttbttit ▼, 408
Deiiawi 1,857
Denaarier i, 898. 848
DeDieDdo in, 481
Denaeri 1,888
DeDt motna i, 818. !i, 781. 1008
Dent faadem ii« 187
Dentata ii, 4S8
Dentea iu, 898. ▼, 871. 10S7. 1088. U,
10TS. ▼, 1884. yn, 859
Dentibaa i, 868. U, 1108. ▼, 748. 989.
1088.1885
Dentis ▼, 1899
Deoraam i^, 888
Deomm U, 77. iii, 58
Deoa u, 175. ▼, 88. ▼{, 57. 784
Depoctaa terminoa ii, 1088
Depoadmar ilicta iii, 18
Depeilere n, 919. iii, 889
Dependet wi, 914
Depeideie iii, 598
Deperitu,f998
DepienBqne (pinr.) ▼, 1890
Deponere iii, 1078
Deponant i, 959
Depienaa iiavigia ▼], 498
Depfenaiia ▼, 988
Deprean (plar.) ▼, 475
Dqmsao h, 547
Depfessosqoe ▼{, 58
Deprimit r, 540. ▼!, 4S1 ^
DepognoBt i^, 1009
Deiept» !▼, S8
Deridicoiam fii, 778
DerivBie alto ii, 885
Deaccadant^i,498
Desoendit in, 409. 487
DaaciaqBre i, 104
Deaeierentiir ▼i, 1984
Deaerit iu, 194. 180, 9SS
Dcaei1a(plnr.)i,185. iiillOl. i^595.
▼,1888
D^. d Vmr. CloM. Ind.
Deaerti (plur.) ▼, 1070
Descrtos vi, 1240
Desertum i, IIOS
Desiderio jovenci ii, S60
Detideriaro iii, 914. 981. 9S6
Desidiasqae ▼, 49
Desidiose !▼, 1199
Desienmtiv, 404
Desine ii, 10S9
Desipere iii, 808. ▼, 168. 1042
Desipientia (subst.) iii, 498
Desipitiii, 469
Desistittii,98S
DesH iii, 954. ri, 814
Despectum ir, 418
Despexere ii, 741
Despicere ii, 9. !▼, 490
Despidendom ▼!, 648
Des8e-(deesse) i, 44
Destinet ▼,689
Destitenmt i^, 978
Destitit ▼, 895. ▼!, 555
De SQbito ii, 965. iiS, 848
Desaigere ▼, 709
Deteriore w, 1979
Deteriores ii, 507
Detenninet ▼], 409
Detracta iii, 858
Detiacto iii, 190. 448. ▼, 979
Detractom iii, 998
Detrahati^, 540
Detrabere iii, 518
Detnhit vi, 816
Detrahitur ii, 995
Detiaxitv, 684
Detrita i, 818. 890
Detrudere solem ▼, 688
Detnidit iii, S6S. vi,4S9
Detalit i, 119. ▼, 65. 27S. 1091. v1,0S8
Deturba^it ▼, 409
Deveniamus vi, 1181
Dcveniant i, 1027
Dericta ii, 991
De^icta flaronia i, 494
Devictas i, 85
Devincti soinno ir, 1091
De^inxit soamas i^, 455
Dentari letam iii, 1099
Defimi,49.89. ii, 168. 859. 1099. r,
194. 148. 149. 161. 809. 1160. 1185.
1187. 1900. 1908. ▼i, 69. 70. 74.
418.418. 1978
De&m mater ii, 598 matrem H, 858
Devolet in terram ▼i, 904
Denslr, 8.19
Dexter iv, 801. 809
Dexten (snbst) ir, 99S. 810. (adj
plor.) ii, 487. tr,S14.489
Dextraque ▼, 1997
liicre^. D
XX?!
INDRX
Destra laraqne U, 37-7
DextniiD iii, 651
DextfBs I, 318
Deztru manibas ii, 85
Dia Volaptai ii, 178
DU otia r, IS^
Dias oras i, SS
Didta ii, 699. 789. iil» \% 186. U, 461.
588. 878. 918
Dicta dart r, 54
Dictaaos Coie taa ii, 638
Dictis (sobst.) i, 89. 104. 11|7. 144. 260.
834.408.419. li, 65. 986. iii, 179.
828.915. iM^ 176. 596. 885. t,
51. 55. 57. 100. 105. 114. ▼!» 88. Uk
Dictitet ii, 657
Dictam soperbe ?, 1288
Didere iw, 685
Didicere T, 88. 1883, 1408. fi»57
Didicisie ▼, 1041
Dididenint ▼!, 8
Dtdit iii, 846
Diditai?, 341. ▼, 80
Diditor !▼, 685. ▼,'269. 1098. ▼], 116/1
invenas ii, 1135. iv, 633. 958, vi,
946
Dlditos iii, 476
Didacit nubes ▼!, 214
Diducta ii, 316. ii>, 888
Didontor in artus iu, 707
Die iii, 718
DieboB 1, 1066. ▼,1166
Diei i, 10. 558. W, 81. ▼t»73S %^^
148. u, 50. iii, 92. ▼!. 89 poBctp !▼,
801 insigne^, 699 re^nem ▼!, 733
Diem ii, 578. ▼, 971. vi^ 11^5$ primige-
nnmii, 1104
Dies I, 834. 828. ii, U. iii. 02. 91S.
921. !▼, 971. 976. 1085. 1062. ▼•
96. 484. 679. 704. t32. 1104. 1 189.
1278. 1306. 1860
Differiiasqae !▼, 640
Diirerreii, 848.513. 684. 724. iii, 815.
881. i^, 479. 653. 660. 1241. ▼,
1072. vi,691 fanllam ii, 674
Diilenier a medio i, 1088
Differt nobila i, 873 piimoidia ▼!, 284
Diffidle ui, 363
DiffideblMitv.l34a
Diffi(|efie i, 268. 884* ▼.978.1156
Diffindcn^ terram ▼^ 5QS
Difflaat iii, 198. ▼], 971
Difflaeie iji. 486
Difflait i, 1030
Diffag§fe iii, 123 diffugero i, 763. m
456. ▼, 488
Diffogiant i, 1007. lii, 2d5. 818, vi|
Diffugiebat ▼, 1337
Diffugient i. 768
Diffttgit 10,228. tv.5I^
Difiugiaat lii, tfi. v, 1889
Diffundere W» 202
Diffundi animam iil, 488
Diffunditar i, 854
Diffusa aninB ▼is iii» 5(8» soi«ittt»ftOtt
Diffusa per aoms !▼. 578
DiffussB (plar.) i^, 89
Diffnsiiis SBther ▼, 468
Dlffusol,9. Iii.82
Diffosus ▼. 470
Digitis ii. 418. !▼. 589. ▼. 1884
Diglto i, SIS. !▼. 266^ T, 1684
Digitos ul. 527. 658
Digitomi^. 416
Digna iii. 421
Dignam iii. 828
Dignarier ▼, 52
Dignatur ii, 1088
Dignissima iii. 18
Dignum ▼. 1
Difs iii. 8918. 11.68
Dilanxata iii, 538
Dilapsa ▼. 312
DUutaqve iT« 284. it.98fl
Dilu^iaie ▼. 886
Dyiifiem.^^ 25«» viwn
Diluxit^. 176
Dimidia ▼. 720
DiroidisB i. 618
Dimidiam 1,619
Diminui i. 614
Dimissa iii, 867
Dimissos ▼i, 495
Diroittat ▼!. 877
Dimittens ▼i, 307
Dimitterev. 757
Dimittit iii, 840. wi,B42
Dimittitar i^. 887^ vi^ Wk
Dimlttunt ii, 923
Dimo^et ▼i. 891
Dimo^it n. 869^
Diomedis equl ▼. 29
Dira !▼, 1040. 1069« v. Ml
Dlrecta ii, 198
Dirempta morte !« 115
Diiigit ▼!. 828
Dirimi ▼i, 1078
Diiipiebajit ▼, 1819
Dirupta ▼!. 588
Disezpersu, 1091
Discedsnt ii. 832
Discedas i^. 912
Discedere iii. 486. 816. «lau if,U9%,
▼,361
Disoedit Ui. 401, 43«. m h^ 866
Disi^iintii,711 Rmfo nuiidiiii. 17
Disoemeie i^. 385
IN UJCRETIUM.
XXVll
Ditcenil TerbA W, 559 ;
Diioeqieie h, 04
Diteerpitorannini ii, 88ft
Duoettit iii, 476
DiacenniD iv, 45
Disddiis ciebpii i|t 119
DiMidlo i, 96t. 45S. fi»S9S
Diacidiiiin i, 281 aalaai iii, 548. 846.
589.581.
Diaddere lu, 659
Diadditor iii, 669
JKkiim tis animai iii, 680
Diadndeie w, 489. y\t 889
Dfadudfl lil. IT8
DncoidU (fulMt.) T, 441. 1804. vi, 865.
1946. (adj.)v.898
PiKiep|iC 1, 588
DitcieiiitaiMqne iiii 804
!DiKi«pitantii,.1017. ?i«1198
Diaoietaqne v, 1440. vi, 790
Discninen lu, 786
Discrimina v, 989
DiscoiBhiev» 689. 1818
Discnbnere iii, 925
Discnnt iii, 846
Discossis Teneiibns |v, 994
Discotere u, 952. 968. iv,996
DiscntiMit 1,149. il,69. iii,98. vi,49
Discntiat vi, 888. 888
IXscntit iv, 842. vi, 417. 1901
Dlsertis seminibas ii, 987'
Diddetar Ui, 689
Disjecta i, 1019. ii,98B
Disieetare ii, 558. 562
Dis^ectatnr iii, 500
Dbjectis i, 658
Dis^tosqne v, 404
Disjectus iii« 941
Disjnnctnm iH, 804
Dis|Mndatvi,598
^mp^ U, 787
Dispargitii^im
Dispargitur i, 310. iii, 588. iv,898
Dispargnnt v, 855. vi, 889
Dlmiia (sing.) iii, 548. vi, 888. (plur.)
ii, 1185
Disparsarac^ue ii, 950
Disparns iii, 1001
.D«ii|Mano8 iv, 580 igpesv,668
Disparsm iv, 188. 909
Dispartita (stng.) iii, 68& (plor.) i» 889.
iU,709
DisparUUm iii, 588
Dispartitnr vi, 598
IXspendiin, 1180
Dtsperditur ii, 880
Dispcrennt Iv, 877
Disperiisse v, 1481
Disperit fii, 704. iv, 648. ▼> 285. 869
Dbpeaife 1,897-
Dispezimos iv, 488
DbpiaeK iii, 568
Dispidantur iii, 86
Displosavi, 189.184
Disponere iii, 481. v, 449. 589
Dtipositis V, 694
Dbpositnm m, 788. 796. v^l88. M9
Dispotitoras i, 1026. t, 198
Disposta (plur. disposita) i, 47. ii, 648
Dbpolsa (plur.) i, 1016
DbssBptt aer colles i, 998
Dissapta domorum saien vi, 951
Dbsentit iv, 770
Dissevere i, 50. vi, 940
DissUiant i, 886. H, 86
Di8silbtv,868
Disriliunt ii, 105
DissUinntqne i, 498
DissUueie i, 898
Disuluisse vi, 122
DissUuit iv, 609
Disslmiles i, 246. iv, 108
Dbsita iU, 144. 878. iv,886
Dbsodaie in, 810. v, 855
Dbsolvant ui, 916
Dbsolvantur i, 580. iii, 881
Dissolvat i, 217. 224. vi, 597
Dbsolvebat vi, 1169
Dissolvensque i, 560
Dissolvere i, 244. ii, 958. ui, 691.
819. iv, 508. V, 864
Dbsolvi i, 589. 547. 1039. Ui, 489.
456. 471. 577. 611. 618. 758. /816. t,
861. vi,45
Dbsolvit vi, 215. 851. 445. 968
Dissolvitur ui, 701. 756
Disiolvunt vl, 855
Dbsolvuntur i, 765. U,.946. iti, 796.
iv,917. vi,518
Dbsultare ui, 896. 568
Dissupat i, 851. U, 210. 1092. iv, 871.
vi, 102. 189
Disque-supatis i, 652
Dislant fi, 518
DbUnUa (snbst) it, 878. 584. iv, 640.
(adj.) 11,834.496.669. ui,88. ir,
27
DbUre i, 826. li, 442. iv, 269. vi,
1119
Dbtent ii, 724. iv,658. v, 188
Dbtentb i, 260
Distermburt ii, 718
Dbtet i, 621. 759
Distincta vooe i, 918. v, 1375
Distincturo i, 586
Distinet v, 204
Distinguens v, 1378
Pistingoere i, 528
XXTIU
INDKX
Distncta (ting.) Ui, 491. MO. 506. w,
SS. 914. 044. ▼i.SOe
Dirtnctam iii, 689. 800. r, 148»
Distiactior iv, 959
Distnctus u, 8S0. it,«n
DistnhkoriiySaO
Distribuisae v, 1040
Dutribonatiir ii^ lllS
Districta v» 1064
DbtmtMnsi, 660
DistnriMre vi, S40
Distari)&t ▼1,686
Distori)ei&t n ISO
Distorbetii, 1101
Ditantesii,697
Ditesceie iv, 1246. v, 1S48
Diti i, 414
Dia sub iv, S19
Diva i. 12. 29. 6»
Dim ii, 62S
Divam ii, 640
DiTellera i, 202
Divelli iU, S27
Diverberet i, 22S. ii, 151
Diversa (plur.) 1, 422. 429. ii, 85^ vi,
1108
Diversas v, 646
Diversi (plor.) ii, 562. iii, 100
Diversis v, 645. 648
Diversius iii, 80S
Diveiso iv, 1«0. vi, 117
Divi (piur.) vi, S86
Dividcre i, 1066. v, 440
Dividit 1, 721. iii, 972. 894. iv, 570.
V, 68S
Dividituriv,607
Divina (sing.) iii, 15. 28. (plor.) iv,
1226. v,lS. vi,7
DivinsB ii, 609. vi, 76
Divini iy 7S2
Divinitos 1,117. 161. 787. ii, 180. iv,
1271. v,5S. 199. 1214
Divino i, 155. v, 117. 12S. 145. vi, 66.
90
Divis iv, 595. v, 54. 18S. 1185. 119S
Divis (adj.) iii, 52. vi^^S^
Divisere v, 1109
Divisior iv, 959
Divitia» i, 456. v, 117
Divitias iii, 70. vi, 12
Divitiorisv, 1114
Divolgata vi, 8
Divom iv, 1002 noinina ii, 4S4
Doctoribos V, ISIO
DoctrinaiS,8. iii, S08. v, 726
Dnctrinarom tii, 1040
Docoit v, 1452
DocoDien vi, S91
Dolaiev,1966
Dolere iii, 900
Dolia iv, 1090-
Doloris u, 466
Dolomqoe ii» 557
Dolos iu, 742. v, 856. 86?
Domare ii, 1149. v, 1049
Dominantem ii, 957
Dominantior iii, S96. vi,SST
Dominantor vi, 22S
Dominari iii, 1S9
Dominata ri, 649
Dominator ui, 282. 709
Dominatos (adj.) vi, 88. S84
Dominis ii^ 1090
Dominosv, 88. vi,69
Domorom daosa i, S55 ssepte i, 49<K
▼i,227. 859 npaca ii, 114 tecta ii«
191. vi,229 exstroda ^i» 660 ^
septa vi, 951
Domosi, 19. vi,240
Domo iv, 995
Domos u, 27. 1109. iii, 775. 90T. v|.
S57
Domasv],804
Dona (nom.) i, 47. i}, 680
Donant ii, 72
Donecii,276. ▼, 686. 706b 875
Doois iv, 12S0. vi, 759
Donom v, 9S6
iOtfyNdtf ir, 1154
DrBcov,90S
Dobiasque (plor.) v, 12S6
in Dubio iii, 848. 1098. vi, 55»
Dubiuro iv, 5S7
Ducatu,478.522. ui, S68
Dudtor iii, 70S
Ducto iv, 428
Doctom iv» 1051
Doellica ii, 660
Doloedine iii, 909. v, 1409. vi, tOet^
Dolcedinis ii, 970. iv,1052
Dnloem ii, 996
Dulcesii, 1158
Dokis n, 47S
Dom modo iii, 411« iv, 6S5
Dom taxat ii, 122
Donmen vi, 529
Dnrare fd, SS9. 561. 604. 619. 796. 819.
iT.721. V, 58. 62. 144. S67
Durarent v, 1S59
Domtaii,444. vi, 969
Dureteus i, 477
Dori ii, 449
Duriter v, 1401
Duro V, 1401
Durum iii, 1012
Dux ii, 172
IN LyCRBTfUM.
S*
EMieni ii, 868. v, 240
EBdenii,807
£a piopter ir, 817
£Btqii«vi,1006
Ebiias iii, 1064
Ebonio ii. M8
EcflDAt vi, 971
Edam iv, 181. 007
Edaat 11,550. 617
Edendiir,867
Edens i, 198
Edera ii, 118. 448. 816. iU, 559. 1«,
1004. V, 781. wi, 1366
Edit T, 1076
£diU (ting.) ir. 440. (plor.) u, 8. «,
llSl. Ti, 459. 661. U87
Editiu tii, 188
Edociii iU, 521
Edacta (plor.) iT, 807
Edont ii, 618. it, 1005. 1009
Effabor t, 105
£fferau,604
Efferre i, 148
£ffert i, 180. ii. 658
£fferTere ii, 927
Efferreacefe t, 1884
EfierTeflcit iii, 896
Effeta u, 1149. vi, 848
£fficiat i, 977
£fficitiT,954
Effigias iT, 46. 88
Effigies (plor.) iT, 104
Efflare ii, 881. vi, 699
EfflaTit T, 651
£ffletTi,681
£fflaat «i, 971
£fflaere ti, 511
£ffloit vi,795
Efffingeie i, 71
Effogcie ii, 805. iii, 1082. iv, 48. 828.
1148
Effogeret iii, 750
Effogiat i, 859
Effu^om i, 974. 088. iii, 528. ▼, 999
Effogiont ii, 44
Etfimdeie i, 99
Effafnmqae iii, 114
£ffotiatT,908
Egebat lii, 185
Egentem iT, 505
Egere ui, 45. t, 991
E^t i, 161
Egestas i, 882. iii, 65. 260. 1024. t.
1910
Eg^tatem i, 140
Dgrediens ii, 487
fgregias ?, 1169
Egregie i, 786. iil,904
£greg^nV89
Elcit ii, 950. iii, 890. ir, 1965. vi, 689
Eidem U, 609
Ejecu (ting.) iv, 915. <plur.) iU, 570.
vi, 788
EjecUmqoe iT, 991
Ejectique (plur.) vi, 982
Ejectls iii, 576
l^tos iv, 958
Ejicere It, 1040
£lapMui,971. v. 490
ElemenU i, 82. 106. 894. 827. ii, 688.
ili, 875. iv, 989. t, 598. 1444. vi. 811
Elementis i, 919. ii, 898. 411. 468. 690.
980. iii,945. t,457. Ti,358.49^.
688. 1007. 1010
Elephantis (plur.) v, 1827
£lephantosii,587
Ele^has tI, 1119
Elidatur it, 948
Eiiciontor ui, 496
£liditor It, 997
Elisa iT, 816
£li8am iv, 800
£lacet u. 1050
£loere vi, 1075
Emanante iu, 585
£manarit ili, 582
Emergant ii, 200
Emergere ii, 18. iu, 68. v, 697
Efflicat ii, 195. iv, 1048
Emineat 1,780. &i,285
Eminos vi, 904
Emistum iv, 906
£mittersiv, 507. v, 1048. 1087
Emittimos iv, 559
Emitdtor iv, 698. 796
Emolamenti v, 167
Empedodes i, 717
Enaiet fii, 590
Enasdtor i, 171
Eanios i, 118. 199
Ensbv, 1999
Enomerare ii. 1070
Eodem u, 661
Epicoros ui, 1055
Epotis V, 886
Epolis u. 26
Eqom iu, 768. iv. 119|
Eqoas v, 1078
^JIqui (sing.) iv, 424. 745. (plor.) v, 99
equl vis ui, 8. 768 coatu v, 1296
Eqoidem iii, 1091
Eqois Ui. 1045. v» 402
Eqoitcs ii, 829. v, 1815
Eqoitum V, 1888. vi,549
Eqoorum v, 888. 1828 vim ii, 964
proles ii, 600 fremitu v, 1815 «is
IHDBX
solis eqoorumv, M6
Equos iii, 650. ir, 085. V, 104
Equom w, 884
Eqaas i, 478. ir, 422. r. 889. 10T8
Ckcoi (plar.) v, -1810
Erepta ^sing.) i, 210
Brigere iv, 406. ▼, 190t
Erigtt V, 1454
Eripiet i, 1100
Eripitor iii, 58
'Zpm/tAwif tv, 1150
Errabondas iv, 608
•firrant iii, 097. iv, 700
BiTantef& i, SS8
•Brrantes iv, 1007. vi, 66
•£rrare i, 846. n, 10. iii, 106
Erras u, 780
Errasse i, 712
Errat iii, 464. 676
Brror i. 1067. ii, 181
Errore iii, 1065
£iTorem iv, 822
Erroribos iv, 004. 1070
Eractans iii, 1025
£niit V, 1388
Erampensv, 450
Erampere i, 168. v, 507. 050. vi, 888.
805
Erampitnr vi, 582
Erapit iv, 1108
Eraptos i, 728
£sciti,620
Esto vi, 072
£t enim i, 106
£tesiav,741. vi, 716. 780
Evanescere it» 827. v, 586. 624
Evtnoit iii, 222
Evellere iii, 828
EvclliUi, 811
EvenU i, 451. 450. 4^8. 482
£ventomi,471
Evertere ui, 84. v,164
Evios £van v, 742
£ontes v, 525. vi, 568
Evolat vi, 818
Evolvaraos i, 058
Evolvens vi, 140
Evomat i, 725
£z aqoo i, 854
En sopero ii, 241. 248
£z volontate ii, 270
£i lerrore iu, 158
Et infinito tempore h, 874. v, 180. 817.
424
Ex tneonte ssvo ii, 742. iii, 845. ir, 5$6
£x improviso ii, 1088
£z ammo miser iii, 110
fis animo diccnt in, 027
Ez ordineponam v, 410
Ez traiisveiso vi, I0|6
Ezssquat i, 80. v, 687
£zsK]oata V, 1208
EzsBstoat ii, 1186. vi, 815
Ezagitata (sing.) vi, 582
Ezamina v, 1M8
Ezangui iii, 505
Exangois iii, 781
Ezanimare vi, 242
Ezanimatquc ii, IIOS
Ezanimata (pior.) vi, >1284
Ezanifflis (smg.) vi, 1271. (pl«r.) vi,
1264
EzaHimo (nom.) t» 771. iii, fU
Ezaniraom v{,-705
Ezaodiri iv, 550
Ezattdit iii, 468
£zaogeat v,<ll2
Ezceliere i, 28
Ezcibant v, 047
Ezdderit iii, 675
Esderat vi, 4t
Ezderant iv, 41
Ezdpere v, 827
£zdpitu,800. vi,8l2
Ezdta iv, 660. 1206
Ezdtat vi, 441
Ezdtet vi, 808
Ezciusse (plnr.) v, 860
Ezdusus IV, 1170
Eiooqait vi, 068
Excrodabat v, 1425
Ezcradentur iv, 1106
Ezcussere vi, 160
Ezcossit vi, 688
Ezedemt v, 1252
Ezempla ii, 540
Ezemplare ii, 128
Ezemplum v, 182
£zempta (sing.) i, 075
Ezemptu i, 1006. iti, 860
£zen]ptoi,748. vi,264
Ezercensii, 1102
Ezercent v, 1428
Ezerdta ii, 06. 110. iv, 808. 1121
Ezesor iv, 221. vi, 026
Ezest iii, 1006
Ezludantv,464
Ezhalantur iv, 802
£zhalaieiii,4S8
Exhalat ii, 417. v, 254
Ezhalentvi, 811
£zhauatvi,llS8
Ezibant v, 1820. vi» 1210
Ezierat vi, 1204
Exierantvi, 110
Ezigat iv, 1288
Exiliant ii, 200
Exiiit vi, 162
IN LUCRBTIUM.
Esimiii ii» 603. 607
Siiniit iil, 876
Eiiiiiu,16l
Exiiet odorem ▼i» 1215
£ut i, 171. ii. W. V, 700. 9SU \V7
£xiUale Vl, 566
Exitimlei ii, 660
Sutto lefnBHBt i, 860. tv ^68
Exolvatur 1,811
Ezolvcre ii, 881. iii, 606 nexQB i« 281
aiiiiiios i» OSl. iv» 7
SsoLvitvi,878
Exordia i, 150. v, 832. 472 rerom ii,
838.1061. iii,81. iv.26. 113. ▼,
481 animai iii, 881 cai^aaram v^ 676
Exorimitiir i. 874
Exortnm i, 6
Exoi iu. 721
Exosiato iv. 1264
Expandere i, 127
Kxpellitor svo iii, 350
^peigeiacta u. 418. iv, 002
Expergebctum v, 1207
Exper^tut iii, 042
Expenentia v, 1451
Experteis vi. 1240
Experti v, 1808
Expiimns ii, 854
Expirant iil. 720. iv. 128
Expiraie vi, 886
Ex|Miat vi. 817
Expirent igoei vi. 640
Expiret vi^ 81^
Explaodentibui iv, 714
Explemur iii, 1020
Explent i, 607
Expientes ii, 517
Explere iii. 1017
Espleri ui. 1028
Explerier vi. 20
Expletis iv. 586. vi, 1201
Eapletui iv. 874 '
Explicat ii. 881
Expoliantnr v, 888
Exponeie i, 833. 045. aii, 004. iv^ 21.
770> 068
Eiponit i, 128. iii. 088
Expressit v, 1028
Expresftts v, 488
Exprimitur iii. 404p v, 1007. vi. 327
Expromeie ii» 886
Expugnant iv, 1007
Expugnata (plur,) ii^ 1U4
Expnlerit v. 61
Exsiccaieqoe iv, 628
Exspargi lii. 827. v, 3I9
Exspectare iii. 77Q,
Exipuere ii. 1040
Eistant 1.626
Exitat i. 688. iv. 064
Exititerint «,^1
Exitructa vi, 187. 660. 1282
Exstroctas vi, 064
ExstructU vi, 185. 246. 267
Exsoperabat vi. 1276
£x teniplo iii. 416
Extendatur vi. 434
Extentat nervos iii. 480
Extenuatnr iv, 1255
Extera (sing.) ii, 277. 486
£xtema(sing.) iv. 030. (plur.) i. 231
ExCemi v, 516
Exterais i. 1054. li. 1130
Exterritus ii. 1030
Exterrantur iv, 1016
Extima iu. 220. iv, 651
Extincti (sing.) vi. 7
SKtinctam v^ 701. 001
Extollere ii. 505. iii. 1. iv. 407. 1081.
vi. 13. 600
Extorqnebat vi. 1282
Extra nomemm v, 1400
Eitrabere iii, 881
Extraria iv. 278
Extremum cacumen i. 600 finea ^
1116
Extremas vi, 870
Extrinsecus ii, 1141. iv»00
Extritos V. 1007
Extraditqoe vi. 602
Extrusa iii. 077
Extulerit vi, 88. 884
Exuit iv. 60
Exultans ii. 106
Exultantii. 681. vi, 640
Exnltare vi. 1042
Exultat ui. 148
Exnpeiaie iii. 1006
Exuperarint v, 886
Exupeiata (plur.) 'n, 284
£xuratiii,030
Ezorgendi iH. 176
Exusta (plnr.) v. 411
R
Fabrica iv. 616
Fabricanda(plur.) vi. 364
Fabricator iii. 478
Fabrioentor iu, 788
Face (pro fac) U. 484. iii» 4^ vi, 688
Faoe rosea v. 074
Facero iv. 134
Faces ii. 206. v. 1100. vi, 1868
Faoessont vi. 067
Fade iv. 1087. v. 836b lUO
Faclcm v. 1262
XISXU
INDBX
Facjct K.464U819. M7. 1919. v, 1111.
1160.1175. vi, 812. 1110
Facilei iv, 007
FacioDtv,703.700
Factb iti, lOtl
Facnl iii, 401. vi, 489
Facoltu 1,111.174
Faoem ▼, 1140
FKcalaii,4S0
Faz ▼, 408
Falcesque iii, 650
Fakibos v, 0S4
FalclfenM iii, 642. v, 1300
Falcis V, 129S
Fallacibiia tv, 582
Failaz iv, 517
Fallere ▼, OS
Falli iv» S80
FalUt i, 187.981. iv, 400. 589. 1178«
V» 98. 1155
Falaom ii, 1042
Faroa tu, 994. tv« 1117. ▼, 17. 896.
418.662. vi, 18
Fama v, 880
Faoieque iii, 782
FknMl iU, 1048
FamulB iv, 1169
Fana i, 69. v, 76 Ammonis vi, 848
Faacei iu, 1009. v, 1288
Fastipa iv, 481. 826. ▼, 1964
Fatav, 111
FaUdibus v, 874
Fatearai«625
Fatendum i, 628
Faaii,254. v, 810
Fatigans vi, 1160
Fatigant iv, 1882. r, 1498
Fatigat U, 1108. ui, 490. 888
Fatiget iii, 1007
Fatb ii, 257
Fatisci iit, 459. v.SOO
Fatum iii, 868
Fauces iU, 608. iv, 581. 787 £tnm vi»
689
Faocibns i, 725. iii, 1025. iv, 1019. vi,
Favillam ii, 674. vi, 690
FaoBOs iv, 585
FavonU i, 11
Favora vi, 48
Fauito i, 805
Fauttosqoe i, 101
f «X iiaiX S04
Febres U, 84
Febrim vi, 656
Febris iv, 668
Feoere i, 741. ▼, 1128
Fecondss i^, 1247
Fcdo iw, 1151
Felidbos ▼, 1877
Feliz i, 101
Femtnum !▼, 826
Fera^bW, 591 nMenera i, 80. 88 tcla
ii, 48 corpoA ii, 102 seda in, 758
ftcU ▼, 1U9
Fecaces it, 1097
Fers (iobiL) i, 14. u, 848. 090. in,
898. ▼,289
Ferei i, 405
Feramm u, 597. 1060. 1151 secla il,
994. ul, 758. iv,4l6. ▼, 965. 980.
lOSa ▼!, 766. 1918 icatit r^ 4t
more^, 980
Femtnrii,60f
Fere i, 499
Feri (sobit) B, 870
FeriCentaoriu,400
Ferina ▼, 1417
Ferme ui, 65. ▼, 948. vi, 10
Feroces iv, 781
Feios ▼, 1S99. 1867
Feroz ▼, 904
Femtos ▼!, 650
Ferrea ▼!, 1049. 1059
Ferrent ▼, 1058
Ferretor i, 1017
Ferreus i, 815. ▼, 1292
Ferri (subst.^ ri, 1088
Ferrugina ▼efa !▼, 78
Femim i, 91. 491. ▼, 1850. ▼!, 147.
161. 907. 068. 1026
Ferromque i, 572. ▼, 1240. vi, 1002
Fenrens^e !▼, 494
Fer^enti mpore i, 492
Fer^entibus ▼, 1254
Fer^entb ▼i, 800
Ferrere ii, 41. ▼i, 441
Fervcscere vi, 852. 1162
Fervescit in, 290. vi, 176
Fervescont iii, 498
Fervidus iv, 400. v, 205. 1006. vi, 179
Feruntur iv, 186. 204. v, 510
Fervore vi, 286. 656. 856. 1143
Feivoieiu vi, 486
Fervoribns ▼, 216. 604. 610
SBvo Fessa fistiscit ui, 450. 775* r^ 800
FessiB (plur.) i, 258
Fcisom corpos iv, 846
Fesioa satiate ti, 1087
Festis diebos v, 1166
Ficta in, 4
Fida oanom vis vi, 1220
Flde majore iv, 482. 484
Fldet via ▼, lOS
F]deUstodioi,4f
Fidem i, 402. ir, 465. 508
Fidere ▼. 1089
Fides i, 424. !▼, 501
IN ItUGRBTIUM.
xxxiit
fldo ptctOK ▼, 868
FieBti,070. ili»740
Tieret t, 1142
Jieri Ti» 44
Fiet iU, 41t
Figmmi. S60. 040. ii. t41. 180. 400.
680. 670. 781. 778. 81t. U, 8tl.
tl8. 658. V. 677. 1809
FigiinD (siDg.) iv, 108. 606. (plor.) i,
686. u, 481. 786. 1080. h, 660
Figoion w, 67. 800. 660. w, 688
Figaiao|ii,41t
Figoimniin ii, 479. iii, tl8. W, 669
Figons ii, 490. 49t. 588. 677. !▼, 68.
46. 159. V, 444. n, 770. 776
Figont ir, 664
Figoris ii. 101. tt6. t48. 685. 5lt.
661. 684. 777. 816. iu. 101. 847. w,
748. ▼. 848. 7S1
Fila in. 684
Filatim u, 8t0
Filo u. 041. ir. 86
FUaoiT. 576.581.589
Fiae i. 966. 975. 978. ii, 91. iU, 7tt.
iv.681
FiaeiD i. 108. 558. 556. 747. 844. U.
1115. ui. 956. 1106. y, 884. 698.
884. vt. 84
FiDeflin.60. v.tlO
Fiogu i, 016
Jlogeie i. 166. 710. U. 844. iii. 656.
v.t
Fugit i, 848. 847. ui. 806. v. 006. vi.
677
Fnigoot i. 678. 1088. U. 175. Iv, 586.
v,711
Fiogaotqoe ii. 67. iU, 90. vi, 67
Fmiat i. 060. 1000
Fioibas i. 671. 788. 798. 1006. n.618.
768. 1170. iUrOIO. vi, 900. 1116.
1167. lltO
Finiqoe locet se i. 077
Ftoirei. 997
Fittiri 1,1000
Finis i. 668. 685. 068. 078. 061. ii.
ttO. 518. 1049. Ui. 857. 1004. 1001.
V. 1818. 1488
Fioita (siog.) i, 77. 606. H. 470. 618.
585. r, 90. vi, 64. (plof.) n, 547.
560
^itam U. 687
Fioiti (^g.) V. tlO
Fnutimi (plor.) iv, 686. v, 1019
Fmitimis vi, 60
Fioitis U, 516
Finitom i, 956. 958. 961. 985. ii.
615
Fioxerit i, 1067
Delpk. H Yur. Cltu, M.
Finnandam vi, 917
Firmant vi. tlM
Firmare vi, 940
Ftssa ongola iv, 684
Fistola iv. 506
Fit ii. 167
Fiunt V, 4SI
Fiia (sing.) iu, 548
Fixum stellis micantibos v, 1804
Flabra Aquilonoro. Etesia v. 818. 741.
vi. 716. 719. 7S0
Flabris i, 876. vi. 487
Flaccidiore v. 6S1
Flag^llis iii, 10S8
FlagiUt vi. 9
Flagiabatvi, 1166.1167
Flagrans iv, 1158
Flamina i, 891. vi. 164
Flamroa i. 494. 872. 908. Ui, 688. iv,
986. V. 899. 1884. vi. 151. 154.
886. 681. 1167
Flaroroa degustaot U. 198
Flammn (siog.) v. 608. 1101. vi, 818.
648. (plor.) u, 806. v. 1190
Flaroro» folgura vi. 181
Flammai i. 786. 809. v, 1006
Flammaro U. 704. iv. 1080. v, 904. vi,
880. 908 soliB i, 1080 rotant vi,
801
Flaromantia i, 74
Flamroaniro i. 784. 1005. U. 187. 807.
V. 605.570. 1008
Flammas ii. 456. 881. vi. 690. 609
Flammata ii. 671
Flammea (sing.) vis U, 815. (plor.) cor-
pora V, 686
Flammescere vi. 669
FlammeoB ardor v. 1851 eolor vi^
807
Flaromis ii. 520. iii, 885. 006. iv, 458.
V, 759. 109S. vi, 617. 677. S9S. 688
Flantes vi. 717
Flaretv. 904
Flatas vi. 1S8. 688
Flectat V. 78. 108
Flectere iii, 515
Flecti u. 888. iU, 510. v. 1166
FiecUtariH,581
Flent i. 650
FieU ii. 6S1
Flesa iv, Sia 606
Flexis mncronibos U. 487
Flexos aditos iv. 607
Flexom iter iv. 91
Flexora (sobtL) iv, SlS
Flexos (subst.) in, 586. iv. 681. ▼, 616.
669
Flixeie ii. 95
LocrfC. E
%%xiyf
INDRX
Florav,7S8
Flore vr, 1098
Fioieat i, lOSS
Florebat v, 1441
Florem i, 566. ii, 847. ui, 771. v. 070«
846
Florent Y, S16. SSO. IIOS
Florente iii, 1021. v, $86
Florenti v, 107S
Florentia iv, 462. vi, S68
Florendbtts iii, 910
Florentii i, 126
Florere i, 256. v, 010
Flores (noro.) i, 8. 927. iv, 9
Floresoere il, 7S
FloretCQntv,669.80S
Floretv, 882. 1278
Floribas ii, SS. 608» iv, 1127. 1171. v,
1S96. 1S99
Flonda v, 78S. 941
Floriferis iii, 11
Floris vi, 787
Flot Baochi iU, 222
Fluant iv, 219
Flactnnt iv, 76
Flactibas U W). v, 11. 1079. vi«
726
FlnctaftBjp i, 806
Flactu vC 66S. 666. 1061. 1074
Flactaat iv, 1070
Fluctuet aer vi, S66
FloGtus (sbg.) odomiB iv, 670* (plar.)
ii, 766. vi* 640. 696 plangenlct 9,
1164 iraram iii, 299 vi, 7S bclU v,
1289 carainia vi, SS per nuUla fia
141
Flaendi iv, 228
Flaendou,llS8
Fluens fluctus iv, 679
Flutnta V, 947
Floentei iv, 226. n, 619. 9SI
Fluentej v, 278
Fluidas U, 690
Fluido ii, 462
Fluit iv, 261
Fluitans i, 719. iu, 1066
Flaitanti« u» 666
Fluitare u, 1010. iv, 78
Flumen i, 292. u, S64. iv, 426. 1018,
vi,266
Flamina i, 2S2. 820« 1002. U. S62,
1014. iv, 460. V, 257. 262. 416. 909i.
vi, 266. 6S9. 610. 1062. 1112
Flumine i. 28S. ii. 662« 666. iv, 42S«
109S. vi, 720
Fiaminibos ii. 0S9. Ui. 623. ^K 148
Fluminis i, lOSO. iv, lOSO
Flntat ui, 100
Fluvida tf, 46S
Havidom ii, 466
Flavu (plur.) ii, 874. v,464.
Fluviis IV, 220. vi, 476. 926
18.
617.
VI.
Fluvios 1,
1170
Flaviam vi, f 17
Flanus vi, 674
Fluunt venti i, 281
Flouase V, 910
Floxam vi, 10
Fcecundam ii. 688
FoBcondas (nom.) i, 212. v, 211
FoBda (liog.) ii, 421
Fodare iv, 842
Foedati Ui, 49
Foede (adv.) i, 6S. 86. iv, 170. v,
Fiedem v, 1014. 1164 iati fi, S64 oalu.
rai i, 687. U, S02 aatana v, Sll
pacta iii, 782
Foedere ui, 417. v, 68. 929. 1442. ^
906
Foedo (nom.) u, 401
Ffledomque v, 1S42
Fcedusii,880
Fmmina iv, 817. 120S. 127S. v, 811.
881
F(Btidaiv,ll6S
FflBta terra ii, 99S
Ffleto i, 264. v, 779
Ffletam ii, S58
Foetos i, 194. 210. 852. 1012. ii. UM.
1162. iii, 1019. vl, 1
FoliU V, 970. 1S99
Follicolos V, 801
Fons n 282. 008. vl, 848. 671. 8ffl
887.890
Fonte iv. 1126. vi, 906
Fontem ui, 82. iv. 1018. v. 607. vl,
860. 862. 867. 886. 896
Fontes i, 281. 926. U, 690. tv, % v,
262. vi, 618. 828
Fontesqoe U, 845
Fontibtts i, 41S
Foramina ii, 886. S97. ui, 68f . iv, 861.
608. 606. 626. 664. 802. 218. v,46&
809. vi, 691. 981. 1028
Foimminibos tv, 660. vi. 148
Foras iv, 201. 968
Fares iv, 17f
Foribos iv, 602. 1172
Foris iu, 1076
Forma U, SS6. 414. 711« 894. W. 166^
244. 64& 1272. t, 678. Ilf 5
Formm i, 474. U, 686. «i, 76
Fonnai iv, 67
Formam U,.Sfl. tv, 49. 671. v. 149l
1262
Fonnamenta u. 818
Fonnare ui, S20
IN LUOItBTlUM.
XXXV
PomuiniiD K» 489. 4M. 6S5. W, M. 109.
1S8. V, 7S1
Fonoas ii, 449. 780. 1804. ly, 578.
682. ▼,444.716.721
Fomuita W, 1S6. v^ 1269
FoiroaUini iv, 664
Formaturain iv, 660
Fonnidiiie iii, 64. 79. 994. 1062. ▼.
1217. Ti, 61
FonBMiab iii» 291. iv, 174. r, 1245.
▼I, 26S
Feinii4o<8d(bM.) i, 162
FonnU ii, SS4. S7S. 49«. 76T. 815. iH,
22. ir, 27. v,82S
Foniadbus vi, 147. 201. W7. 681.
1167
Fonitvi,7S5
Forfes iv, 986. «, 1116
Fortis iii, 8. 76S
Fofftana v, 106. 968. 1 120
Foit«8aiiiiii,1008
Fortanaf i, 107. 1166
Fortnniflque v, 1178 '
Fotsas v,-48S
Fm tenra i, 10S2
Fovea v« 1249
Foveam («om.) ii,474
Foveti,807
Fivcta (plB«.) iv, 700. v, 1S27
Fiacta stas ii, 1149
Fimetas iv, 4S9
FMpleaiQaitasvi,lll
Fragilii,682
Fiagraina 1,286. v, I28S
Fngor geli vi, 156
Fragore v, 110. S18
Fragorem vi, 128. 136
Fragori i, 748
Fragosa ii, 869
FrangeDdi i, 662
Frangendis i, 678
Frangendo vi, 142
Frangente i, 664
Fmgi i, 6S4
Frangit ii, llSl. iv, 1077. ^l, 418.
696
Frangitor vi, I4f
Fran^unlar i, 882. vi, lOT
Fratns iii, 72
Frandem ii, 187. iv, 815. 1200. w,
lOOS
Fraodl vi, 186
Fregere v, 1017
Fregiuet i, 660
Fremit tumalta vi, 680
Fremita i, 277. iii, 298. v, 1816
Freroitam edit v, 1076
Freroitus (sing.) vi, 100. (plar.) v, lY9t.
vi, 198. 269. 288. 409
Fiemont v, 106S
Frenlsv, 1297.1S16
Fieta iv, 1024. vi, 426
FretsB (plur.) vi, 1066
Freti (plur.) v, 064
Fretu i, 721
Fretus (mare) vi, S6S
Friatis plebis i, 887
Frigescit vi, 866
Frigida (siog.) iii, 291. SOO. 94S. iv,
106S. vi, S09. 814. 818. 1192
Frigidior vi, 840. 844
Frigidus vi, 849. 87S. 879. 1009
Frigora i, SOl. H, 590. v, 816. vi,
1169
Frigore iii, 906. v, 927. vi, 859. 70S.
846 leti iii, 402. iv, 922. vi, 370
Frigoris ii, 843. iv, 262. v, 640
Frigus fi, S66. 495. 6S6. ii, 616. 857.
iv, 220. 261. V, 1014. 1426. vi, S6I.
59S. 926. 048. 952. 1189
Fronde i, 119. 406
Frondeat vi, 972
Frondent v, 215
Frondes ii, 874. vi, ISS 6uidas ii,
696
Frondescere i, 1092
Frondibus v, 970. 1416
Frondiferas i, 19. 267
Frondiferum ii, S59
Frons vi, 119S
Fronte i, 879. iv, 69. 95. 299. vl, 1021
prima i, 879. iv, 206
Frontibus v, 1033. vi, IIO
Frnantur iv, 1071
Fruatur i, 58. i1, 18. 646. vi, 856
Fractibus vitai iii, 1020
Fructu iv, 1066
Fnictum ii, 970. v, 1409. 1421
Fructus (sing.) iiS, 927. (plar.) i, 166
(adj.)iiS, 9SS
Fractus feros v, 1367
Fruendum iv, 1088
Fruges i, 745. 808. 821. 888. ii, 170.
613.656.698.1015. v, 14. 81. 919.
▼i, 1124 nitidae ii, 189 surguAt I,
253 franguntor 1, 881 nitidas U, 594.
993. 1156
Frogfbus iii, 694
Fragiferentes terras i, S
Frogiparos fetus vi, 1
Frugum iv, 1086
Frumenta i, 175
Frnmentum ii, 371
Frastra v, lOOO
Frustraminis iv, 815
Frnsfttita (pfur.) iv, OtO
Frustratur iv, 575
FruticfS T, 054
XXXVl
INDKX
Fruuiitar iii, 201. 65S
Fuat h, 641
FacftU i, 646
Foco ii, 744
Focam W, 82
Fodit iii, 1046. V, 821. 015
Foerit iii, 048
Fuenint vi, 76
Fagaiii,742. ▼«861. 18S6
Foga i, 082. ir, OOS
Fogai i, 1046. iv, 717
Fogati iu, 48
Foge cnsdere i* 1051
Fogeie ir, SOO. ▼, 866. Ti, 1041. 1046
Fugerit i, SOO
FogielMUit f, 082
Fogienda iv, 51S. vi, 780
Fugiens i, 1000. iii,2S1.752. ▼» 808
Fagient iu, 767
Fugienti ▼, 885
Fugiffluf ii, 025
le Fugit tii, 1081
Fugitabant ri, 12S7
Fngitant i. 650. iv, S25. 1160. W, 75S
Fugitat ri, 07S
Fogiunt i, 6. ii, 714. iv, 1001. ▼» 1071
Folcire ii, 1146. iii. 126
Fulgens ii, 400
Fulgent ▼, 572
Fnlgentia V, S3. 402. vi, S86
Folgentibuf vi, S56
Fulgcie (a fulgeo) vi, 212
Fulgere (a folgo) r, 1004. vi, 164
Fulget ii, 27. v, 767
Folgida (plur.) iil. S64
Fulgit vi, 150. 17S. 21S. 217
Fulgore V.611
Fnlgorem ii, 60. vi, 160. 216
Fuigoris V, 286. 202. vi, S16
Fulgur ii, S25. SS2. iv, 101
Fulgura i, 726. ii, 16S. vt, 181. 260
Fulgure iv, 101
Fulguribus V, 207
Fulguris vi, 800
Fuligine v, 207
Fuimen i, 400. v. 1001. 1124. vi, 227.
277. 281. 207. 400 belli ili, 1047
Fulmina i, 60. 76S. ii, 21S. 1100. v,
674. 1101. vi. 8S. 210. 245. 264.
S2S. S64. S76. 415
Fulmine v, 744. IISO. 124S. vi, S16.
417
Fulroineoi U, S82
Fulminibus vi. 258
Fulminis ii, S84. v, 1210. vi. 145 icta
iii. 487. V. 401 ictus vi. S22. S86
ictom vi, 405 corpora vi. 849 causasB
▼i« S62 natnmm vi, S78
Faisemnt i, 800. v,78S. vi, 202
Fnbit V, 706. ri, 524
Fulva corpom v, 800
Fulvc nobfs vi, 460
Fumans vi, 522
Fumant vi, 748. 752
Fumare v, 465
Fument vi, 460
Fumi in, 4Sl. vi, lOS
Fnmida iii. S06w vi.644
Fumum i. 800. ii, 466. fii, 4SS. iv, 64.
vi. 601
Fomos i. 872. ifi, 429. 4S7. 457. 682.
iv,88. vi, 106
Fondaroenta ii, 862. iii, 586. iv, 609
Fun^amenti i, 574
Fundamento v, 1120
Fnndaritv,60. 418
FundaU 1,424. iv,826
Futtdatum v, 162. 026
Fnnde loquelas i, 41
Fnnderei, 126. iv, 508. w, 111. 819
Fnndet i, 414
Fundi i, 176. 5S4
Fundit iv, 580. v, 1S84
Funditus i, 621. 002. iii, S8. r, 1449
Fundunt i, S52. ii, 114. iv, 870
Fonera \i. 12S2 vasta vi, 12SS 'noHi
V.S27 leUvi. 1107
Fnnere ii, 576. iii, 72. vi, 12S6
Funeris ii, 580. ili,712
Funestos vi, 11S7
Fongi (verb.) i, 442. 444. iii, 160. 80&
iv, 045
Fonptur iii, 7S4. 814. v, 869
Funuii, 115S
Funus vi, 12S6
Fnrens vi. 687
Furere vi, 104S
Furitt iii, 1024
Furibundus vi, S66
Furiosa ii, 084
Furiosus vi, 1182
Furit ii, 50S. vi, 110
Furoriv, 1062.1110
Fnroiem iii, 840
Fuforisii, 621
Fusa (sing.) iii, 700. ir, 60
Fusi(snbit.)T,lS62
Futaxam Iv, 804
O,
Gadibns vi, 1106
Gallomm iv. 718
Gallos ii, 614
Galium iv, 714
Gannitu v, 1069
Gandent iii, 78
\
IN LUGRKTIUM.
Gaodm iii, 614. v, 171
OandetiitH&i,146
Gudia iv, 1000. 1160. 1100. ▼, 860.
1000
Ou» (plor.) ii, 07
G«ii ▼, S06. vi, 155. 530
Gelids ▼• 217. vi» 5S8
Geiidaa ifi, 60S
Geiidaoiqoe ii, 401
Oelidafl ii. 514. iti, 001. vi, 106
Gelidi ui, 580. 005
GeUdit iu, S06. v, 640. vU720
Gelidotiii,409. ¥1,1170
Gelidam ▼. 630. vi. 148
Geiom Ti, 877
Genie&tes iii. 908
Geoieient v, 1047
Gemina iv. 1161
Geoiinam ii, 1081
Geminare tv, 45S
Gemino aere iv, 875
Gemituv.ODO. vi,1157
Geraitus (>ing.) iii, 404. (plur.) iv.
1000. V, 1105
Gemmantet ii» 810. v, 468
Gemmii w, 010
Genat 1. 010. ii» 076. iil, 470
Generales macolas t, 501
Generascunt iii, 745
Generattm i, 81. 888. 880. 564. 586.
006. u, 047. 664. 1088. iv, 650. vi,
1111
Genere iii, 807. iv, 186. v, 60
Geoeii ii, 507. vi, 1000
Genique iii, 708
Geniiios i, 08
Genitabilis i, 11
Oenltale ii, 1104
Genitalem iv, 1886
Oenitaies U, 888. 4S7. 571. vi,1805
GenitaU condlio 1, 18S
Genitatia i, 58. 168. U, 61. 548. v, 840
Genitatis i, 6SS. iv, lOSB. v, 176. S25.
1811
Genitaliter iv, 1851
Oenitorilms ti, 615
Oenitiioe u, 707
Genitrix i. 1. u, 500
Gens i, 1088
Gentes i, 180. 466. ii, 76. 610. 10S5.
1075. iv, 415. V, 17. 80. 1160. 1881
Genti v,880
Gentibus I. 788. n, 505. ui. 1041. v,
168. 1S06. vi» 640
Gentis iii, S
Genuitu, 1155
Genuntur ui, 4S4
Crenos antiqunm ti, 1160
qood Genus ul, 888. 867. 877. S88.
4S8.000. iv,878. v, 470. 607. 608.
vi, 1066
omne Genus simulacm iv, 7S0
Gerantur iv, 144
Gerat u, 848
Geris mentem iU, 1068
Geritur v, 106
Oenmtur i, 6S5. iv, 160
Oermina iv, 1076
Oeryonai v, 88
Gestas v, 144S
Gestire vi, 1045
Oestit !▼, 1048
Oestu V, 1081
Oestum (sulMt.) iv, 080. 066^ 776. 708.
V, lOSO
Oestus iv, S68
Oigantum iv, 180. v, 118
Oigni vi, 845
Gignier ui, 688. vi, 845. 807
Olaciero vi, 878. 060
Olacies sbtis i, 404
Olaades v, 060. 1S68
Glandiferas v, 0S7
Olandis v, 1415
Olans vi, 178. SOO
Olaocis ondis i, 780
GIebavi,568
Olebarum v, 856
Glebas i, 818. v, 811
Glebis i, 887. U, 806. lU, 888. v, 14S
Gliscens ignis i, 475
Oliscit iv, 1068
Oliscunt ui, 470. v, 1060
Globi (plor.) v, 478
GIobosa(plur.)ii,468
Globuffi ▼, 70. 664. 781
Globos iv, 118. v,719
Glomenmen ii, 685
Glomeramina ii, 460
Glomeraminis v, 785
Olomenri lu, 540
Olomerata ui, 406. iv, 80
Olomere i, 061
Gloria ii. 88. vi, 8
Olotine vi, 1067
Oradiens iv, 508
Onditor v, 7S7. 748. vi. 1120
Gndos aotads ti. 1188
Graeci U, 680
Grai» iii, S
Gnii i, 8S1. ui, 101. vi, 48S. 900
Oraiorom i, 187
Gnios i, 641
Graiogenarom i, 478
Ofatom ii, 600. v, 406. vi. 764
Giaios bomo i, 67
Graminli u, 659
Gramine u, 89. v, 1091
Grandescere i. 192. U, 1181
Grandescunt U, 1159
xxxTMi
INMX
Gnndi ii, 1140
GnAdtne vi, 169
Graadiiiis W, 106. 150
Gnmdior ii, 048. iii, 968
GnDdis umtor ii, lias
Gniido ▼, 1101. ri, 528
Gntom iii, tM8
Gnda v, 167
Gndtts ii, 98
Gnruitar i, 854
Gntratiiii iii, 888
Gnveflcant iil, 1085
GnvoKit iv, 1062. wi, 886
Gnmd» !▼« 1268
Gnvidam Ti, 258. 489
Gnvidas iv, 1281
GnvinimQs iv, 054
Gnvitas iii, 477
Gnvitate H« 88. iH. 1867
Gnvins vi, 280
Greges ii, 661. r, 1084
Greaiio term vi» 588
GiemiDm i, 84. 252. H, 875
Greasam iv, 685
Gressns (plnr.) vi, 1114
Graom iv, 182. 008
Gnlienui iv, 441
Gabemadnm iv, 002
Gnbenans v, 78. 180. 405
GnbeiBant vHaal iii, 540
Gnbemasi,22
Gabenat v, 661. 1116
Gnbement v, 1980
Gargite iv, 808. v, 888. 488
Gnstarat vi, 1216
Gnstavitv, 180
Gntta iv, 1058
GnttB (plar.) ii, 822
Gnttai vi, 614
Guttas i, 885. u, 002. iv, 1270
Gnttis i, 850. 888. vi, 948
H.
Habebant v« 1448
Habemus vi, 711
Habenas ii, 1005
Habendo i, 818
Habe^ v, 785
Habent tenentes vi, 809
Habent ampleii i, 1068
Habentes v, 1018
Habitnm vhaicm iU, 100
H»di U, 867. iii, 7
Harens i. 78. 507. v, 01. Yi« 66
Harant ui, 890. iv, 1106. 1108. t,
555
HKreie i, 600. ii, 460
ii, 476
Hserescit iv, 746
Hafet iii, 141. 184. 40lL 617. toet
Hcsit vi, 1014
Hssitat V, 606. vi, 888
Halantes vi, 220
Halat ii, 847
Halitus (siog.) vi, 477
Hamata ii, 467. iv, 666
Hamatis 8, 894. 405. 445
Harmonia iii, 110
Harmoniti fii, 132. Iv, 1241
Harmoniam iii, 101
Haod quaqaam iH, 886
Haaribant v, 1S2S
Haniire i, 027. iv, 8
Hanrit vi, 140
Haustn v, 517
Hanstns i, 418. v, 1068
Hanstus (adj.) v, 080
Hebescere iv, 860
Hebeti iv, 51. v. 880. 1278
Helioone.i, llt
Heliconiadum iii, 1050
Heliconis iii, 188. iv, 540. ti, 786
Henditus i, 680
Herba v, 814
Hert« (sing.) », 665. (phtr.) il, SlOL
861
Hefbaram i, 886. ▼, 781. 910
Herbts i, 281. ii, 88. v, 462. TB8. 1S95
Herbis i, 884. v, 1416
Uerculls v, 82
Hesperidum v, 88
Hiantes iii, 1007. iv, 592
Hiatu V, 876
Hiatum vi, 58S. 508
Hiatu8iv,419. v, 24
Hibemo v, 698. 988
Hiiare ii» 1121
HUo V, 1408
Hitom id, 291. 5». 617. T84. 814. 8A
86#. 894. 1100. iv, 880. 618. 126T.
v,869
Hinnit v, 1075
Hinnitus (smg.) v, 1072
Hifnndo iii, 6
Hiscant vi, 1068
Hiscendi iv, 64. 102
Hoc (I. e. hoe modo, vcl ob boc) il, Ifif.
it, 861. 567. eaO. 662. 775. r, 805
▼i, 878. 864
Kodlemo S, 1105
Homeri i, 125
Homeros iii, 1050
Hominem iii, 55
Homints iiJ, 440
Hominom iii, 479. vi. 1166
'd^MMi^pcmr r, 806. 98«
Hotnams iii, 987
iN h^ennwu.
xxxbi
Hoam iSi, 7«. r, 1976. U79. iv, 1104«
▼iflJ
Honorem v, 1119. lisa. 1118. m4.
▼!, 419
Honoris ir, 1150
HoQorora ili, 69
Hon !▼, 179
V Hoi» (iiDg.) iij, 1080
HofBi i, 1015
Hons V. 275
Homnis sua ▼, 25
Honeacant ri, 260
Honibile iii, 089. r, 1805
HoiTibili i, 66. r, 1219. 1252
HombiUs iu, 1029
Horrida iU, 171. 847. vi, 1267. 1280
Horriferis ▼, 994
Honifeios iii, 1025
Horriferam r, 219
Horrifice ^adv.) U, 40. ii, 609
Horrifico iii, 919
Horrisono r, 110
Horror iii, 29. 1047. ▼. 1104. vi, 592.
1009
Horrorem ii, 411. iti, 292
Hospitibus V, 085. vi, 1287
Hostem iv, 1044
Hostes V, 1S08. 1810. 1847. vi, 898
Hostia i, 100
Hostibus V, 1245
Homabat vi, 1279
Humana (sing.) i, 68. 784. v, 208.
(plur.) iii, 761
Hnmanai (>ingO ▼» 820
Hnmanam iii, 88
Homaaai v, 1282
Huroanis i, 728. ii, 160. 595. iii, 849.
iv, 1184. V, 162. 1805
Homanoa iii, 80 ^i. e. bominea)
Humanum genos li, 174. 842. 696. 974;
994. iii, 1058. iv, 596. v, 72« 821.
928. 1018. 1025. 105^ 1144. 1155.
1198. vi, 82 odoiem iv, 680 peetos
V, 104
Humari vi, 1277
HnmectaiiB iv, 1187
Uaineetent i, 919
Hnmeeti vi, 508
Humectum iv, 680
Humeris iii, 792. v, 180
Humeros v, 1898
Huaida (sing.) u, 872. vi, 1099. (plw.)
iv, 628. V, 948. 949
Hamiles vi, 51
Hnmor i. 259. 808. 810. 850. 809. 868,
ii. 197. 478. 668. 1118. iu. 840. 428.
502. iv, 828. 868. 1044. 1084. 1090^
V. 286. 266. 412. 448. 804. vi, 496.
501. 505. 654. 688. «40. 844. 875.
966. 1185
Humore V. 26&9i7. vi^ 145. 200. 87?.
617. 948
Humorem i. 585. 709. 780. 841. 1004.
ii. 1118. Ui. 486. iv,809. 1022. 1040.
1058. V. 250.808. vj, 508. 514. 522.
628. 858
Homoribus i, 841. v. 885. vl, 474.
1175
Huffloris U, 992. iv, 1280. r, 271. el»
471. 021. 024. 080
Hjrdrav, 27
Hyemes vi, 872
Hyemisque u, 514
Hjems V, 748
Hymencis iv, 1244
HynieQ9o i« 98
Hyrcano iU, 750
I.
lacdio iv, 1161
Jacebant r, 878. vi, 1176. 1194. 1252.
1268
Jacebat V, 175. 1004. 1272. vi,128I
Jacebunt iv, 985
JaoentU,517. iv,412
Jaoentem iU, 900. 997. 1006
Jacentes vi, 888
Jacere (a jaceo) vi, 705 (a jaoio) ii,
678. iv,70
Jacerent (a jaceo) u, 502. iv, 1040.
1068. 1200. 1268. vi, 1218
Jaceret (a jaceo) i, 68. 989. iv, 921
Jaoetii.818. iU, 114. iv, 460. 700. v,
224. 1274
Jaci iv, 66
Jaciamur iv, 1189
Jaciatque i, 969
Jaciebant v, 1817
Jacientes in, 1171
Jacis iU, 956
Jacit vi, 899. 880
Jacitur iv, 94
Jadunt ii, 845. v, lOOa vl, 880
Jaciuntnr iv, 200. 241. vi, 059
Ja«tabuit V, 1822
Jactando iii, 490
JactanB iv, 1047
Jactaat iv, 590
Jactare ii, 882. iv, 778. 118& ▼,
Jacteri u» 88. 121. 548. Ui, 47
Jaetaxkr vi» 555. 918
Jactal lncem v, 870
Jadata (ang.) vi, 109
Jactatur vi, 874. 1080
Jactentur iU. 5Q0
JacterisU,80
xl
INDEX
Jaetetw vi, 561
J«cta« S, 1M6. iii,iaM
JacCom (sabft) ▼, S9S
Jaoih Yi, 78»
Jacnlaado S, 1107
Jacolaiitiir ivt 84
JacnUta iv, IISO
Jacaiatnr iw, 1040
Jacolentur iv, 147
JaBoa ifi, 8S0. ir, 070. ▼, S74 lcti t,
1106 orisiv»6S6 On:iW,7e8
IbaDt Ti, 1241
Ibat Ti. 1201. 1206
Ibns (pro iis) ii, 87
Idmur W, 104S
Idt iii, 161
Icta (sinff.) iu, 4S0. 66S. vi, 1100.
(plur.) 1,620. Ti.^lS
Ictci ii, S28. Ti, SOO
Ictibus i. 1064. ii. 1S6 x
Ictos ▼, 1124
Ictu i, 22S. u, 84. 08. 272. 06S. iii,
177. 487. 6S6. 814. iv, 760. 0S2. ▼,
S69.401. Ti. 2S9. 20S. SIO luminb
11,807
Ictmn (sobsL) ii, 061. iv, 1266. v, 161.
612. vi, 168. S12. S16. S41. 406
Ictus (subst. «ng.) iv, S68. vi, S85.
(plor.)u,241.448. iu,808. iv,1046.
V, S6S. vi, S22. 402. 412. (adj.^v,
606. 1074
IdsBam matrem ii, 611
Idseis montibtts v, 662
Idcm vi, 1016
Ideo iv, 8S2
Id ipnuD iv, 476. 781
Idonea (sing.) vi, S17
Idoneos v, 606
Jejona copido tv, 874
Jejona oorpom ii, 844
I^tnr (deinde) u, 676. 800
Ignari (sing.) vi, 6S. (plur.) ii, 167. v,
89
Ignaris iv, 4S8
Ignaros v, 996
Igne i, 491. v, la. 60S. 1106
Igneo (plor.) i. 680
Ignem i, 6S7. 648. 601. 692. 696. 697.
707. 746. 78S. 799. ii. S84. 67S.
1 114. iv, S77. 871 . v, 99. 249. 610.
709. 1000. 1001. 1100. 1246. vi, 146.
149. S04. S07. S08. S88. 688
Ignes i, 667. 667. 667. 726. 904. 911.
91S. lOSS. 1087. ii» 191. 214. 4MI.
601. 881. 1114. iv, 610. v, 449. 460.
606. 621. 624. 667. 686. 686. 661.
660. 66S. 701. 767. 760. 1284. vi,
S60. 640
Igaesque j, 801* iv^ 64. vi, 200
Igneos vortex v1, 296
Igni i. 6S7. 647. 688. 707. 714. T16. v,
606. 1249 flammata ii, 671 ooalabc»
facto iv, 701
Igni(igne)iu,62S. iv. 409. 926. v,96l.
126S. vi, 170. 276. 299. 809. SSO.
S94. 407. 614. 880. 968
Ignibos i, 666. 782. 841. fi, 614. 69S*
iii, 903. iv, 406. v, 299. S01. 729.
vi, 224. 260. 268. S66 soffire n, 1097
Ignifer v, 460. 499
Igniferas il, 26
Igniferi vi, S78
Ignis i, 464. 476. 649. 660. 684. 704.
770. 86S. 900. ii, S82. S86. iv, SSl.
600.924. 11S1. V. SOS. S97. 408.
670. 666. 1014. 1007. 1242. vi, 86.
160. 162. 109. 204. 206. 221. 279.
280. SIS. S48. S82. 421. 660. 660.
86S.867. 872. 876.886. 809. 904.
06S. 066. 1166 esttferi,664
Igniscat vi, SOO
Ignorantia (sobst.) vi, 6S
Ignoratur i, IIS
Tgnorem ii, 177. v, 106
Ignotas iv, OOT^
Iidem V, S60
Illsec iv, 1076
Illecebrisqae i, 16
Illustrare i, 1S8
Ima pars i, 606. (pior.) vi, 676 snmma
atque ima i, 1066. ii» 487
Imagine iv, 576
Imaginibos iii, 4S1. iv, 00. 2S8. vi,
410
Imago ii, 111. 600. iv,40. 61. 100. 128.
157. 175. 215. 2S7. 246. 270. 280.
285. 205. SOS. SOO. SI6. S17. 774.
78S. 816. 88S
Troas V, 452
Ifflbedlla i. 847. iii,60S
Imbecillorum v, 1022
Imber li, S88. vi, 280. 406
Imbibat vi, 71
Imbibit 111,1010
Imbram i, 784. vi, 148. 200. 1176
Imbres i, 251. 76S. ii, 21S. 897. 928.
V. 217. 416. 674. 9S5. 1084. 1101.
vi, 106. 414. 511. 611
Imbresqoe v, 056
Imbri i, 287. 716. 786. vi, 266
Imbribus i, lOS. 28S. 806^ fi. 872. v,
257. S42. 706
Imbris u, 222. vi, 221
Imbuat ignu vi, (NM
Imbutaii,60l.7SS
Imis i, S5S. iii, 702. v, IS6. vi» 140.
676
ImitanCttr ii^ 664. v,l068
IN LUCRKTiUM.
xli
laiiUre iii, 6
ImiUri Iv, $20. 366
Imitarier v, 1378
ImitetDr vl, 444
Immaiiem y\, 446
Immanes iii, 461
Immaoi ii, 497. ili, 1006. v. 34. 110.
376
Immania Iv, 412. t, 522
Immanis ir^ 1156
ImmatorB mors ▼, 222
lmmm«i v, 1208
Immensi ii, 1094. iii, 867. ▼, 380.
1216. vi, 664
Immensam i^ 75. 956. ii« 92. 590
Imminent vi, 562
Imminni v, 625
Imminoit v, 1016
Immissa (plur.) iv, 719
Immissis babenis v, 785
Immissom iv, 1173
Immittebat vi, 1232
Immittit se totam in aquam vj, 440
Immista i, 894. iu, 394
Immixlas i, 877
Immoderatum i« 1012
Immortale iii, 517. v, 160
Immortalem iii, 755
Immortales iiij 779
Immortali i, 58. 237. 546. ii, 646. iii,
776.806
Immortalia ii, 861. v, 122
Immortalibas w, 166
Immortalis iii, 611. 624. 670. 715. 748.
830. 882
Immanda iv, 1153
Immntabile i, 592. 790* iii 750
Imroatare vi, 1120
Immatat v, 1414
Imoiii. 38. 57.581. v, 164
Iroparibus v, 682
Impediat iii, 323
Impediatur vi, 822
Impeditiv,9l9
Impediunt ii, 786
Impellant vi, 1068
Impellere i, 304. iv, 530. vi^ 1055
Impelliervi, 1058
Impellit vi, 1030
Impellitttr vi, 889
Impendant iv, 174
Impendens aers sazom iii, 993
loqienilent i, 327. vj, 253. 663
Impensa v, 962. vi, 490
Imperat v, 671
Imperfecta iii, 971
Imperio V, 1127
ImperitaniBt iii, 1041
Imperiam iii, 101 1. v, 1141. vi, 54
JMpk, ei F«r. Cku. Ind.
Impete il, 326. iv. 418. 901. v, 506.
911. vi, 137. 152. 173. 185. 238.
327.333.339.517
Impetibus i, 294
Iropetis vi, 326
Impetus ii. 693. v,201.ai3. vt, 127,
281. 336. 500. 728
Impia i, 82. 84. ii, 622
Impiger v, 881
Impigne (sing.).v, 1451
Implexis iii, 332
Implicitum vi, 1230
Implicitus iv, 1142
Importare iii, 825. v, 370
Imposituro iii, 903. vi, 741
Imposta V, 544
Improba ^siug.) v, 1004
Improbe (vocat.) iii, 1039
Improvida i, 938. iv, 14
Improviso ii, 1033
Imprudentes v, 1007
Impubem v, 672
Impoiit V, 651
Impulsa ii, 135. iii, 189
Iropalsi ii, 272
Iroum i, 986. 992. ii, 89. v, 497
In anteacto tempore v, 173
In nameram ii, 631. 636
In promptu I, 879. «i, 148. 246. 388.
iil, 107. 186. iv, 96 cogniU ii, 867
InaKlificaU vi, 263
Inanitur vi, 1003
Inanitusque vi, 1022
Inauditos v, 1054
Incassum ii, 1059. 1164. v, 1000. 1128.
1429
Incautam vi, 389
Incedit iii, 76
Inoendi vi, 673
Incendia i, 902. iv, 870. v, 608
Inceodunt vi, 346
Incensum vi, 1143
Incepti V, 392
Incerto i, 165
Incertum i, 595
Inoessit vi, 281
Inceste i, 99
Incboat iii, 184
Inddere ii, 227. 240. iii,«19. v, 364
Inciderint vi, 350
Inciderant vi, 1173
Incidit vi, 144. 295 auKs iv, 579
Inciletque iii, 976
Incipiam i, 50. w, 38. vi, 906
Indpit iv, iB8i
IndU (smg.) i, 272. vi, 136. 294. 324.
427. 430. 581
IndUt iii, 743
Inclamet iii, 966
iMerei» F
xlu
INDBX
Indinare ii, 94S
Inelinatur vi, 572
InclodQntor iv, 1 190
Inclusa Cplur.) t, 79
Inclosi (plur. ▼, 620
Ittdasom i, 064
Induta (stng.) i, 41
Incloteiii, 10 indotc Memmi v, 8
Inoohibessit iii, 445
Incoloraem v, 62
Inoolomis ii, 70. iii, 416
Incomitata (plur.) ▼!, 122S
Inooramoda (subst) iii, 877
Inconstantcr iii, 490
IncorropU (plor.) w\, 601
Increpet iii, 046. 066. 076
Incnboisaet ▼, S47 t
Incoboitn, 1141
Incnltis i, 200
Incambens t, 1006
Incombere ri, 666
Incombit ri, 560
Incoria vi, 1240
Incorrit i, 288
Incorsura iii, 761
Inconri ti. 976
Incnsat ii, 1168
Incnssam ii, 883
Incvsserat vi, 1210
Incnsstt i, 099
Incntere vi, 772
Incntiens i, 20
Incatitvi,602
Inde iv, 776 lod v, 498. 740. 760
Indepta iii, 219
India ii, 697
Indicat i, 809. iii, 608. tv, 997
Indioe mente ii, 1070
Indicia vi, 981
Indido ii,499. hr, 1019
Indidnm ii, 666
Indign ii» 640
Indigna (sin^.) i, 61
Indignabere lii, 1068
Indignantnr vi, 106
Indignarier iii, 889
Indignatar iii, 807 *
Indigos V, 224
I|iditarii,1124
Inditos V, 1164
Indo ii, 1006. v, 109 mari ti, 896
IndooMPe i, 17. iv, 149
Indodt i, 149
Indocti (phtt.) v, 1246
Indo^i i, 89. iv, 910. 968
Indnimos v, 816
Indulgendo r, 1968
Indolges iii, 047
lodolget i» 805
Indo^diri iv, 68
Indopedita 1,241. ii,101. 458. v, 874.
vi, 462. 1008
Indoperatorem v, 1226
InduperatoTps iv, 065
Inerma et noda (plor.) t, 1291
Inesse i, 501. iv, 821
Inennt lii, 007
Ineunte sbvo ii, 749. iii, 945» 745. v«
698. 666. 867
lofamem vitam tti, 42
Infsns V, 224
Infantia v, 1090
Infantibos i, 187
Infantom t, 808
Inferias iii, 69
Inferiores i, 795
Infema (plur.) v, 646
Infemaqoe l, 095
Infemas iii, 628
Infeme (adv.) vi, 186. 596. 764
Infeiret v, 924
Inferri iii, 680
Infesta ii, 1142
Infestom v, 220. 1129
Infestus V, 1094
Inficiandum iii, 707. v, 141
Infictunt iv, 78
Infidi roarisit,557
Infinitis i, 617
lofirmis i, 261
Infirmo iii, 448
Infitiii,514. ▼, 1207
luflammasset i, 478
Inflane cicutas v, 1982
Influtt V, 502
Infra iii, 275
Infimcta v, 291. 1926
Infringi iii, 156
Infula i, 88
Infnso t, 407
Ingemere v, 210
Ingemit iii, 488
Ingenio iii, 1066. v, 1106 certare ii, 11
Ingenioqoe iii, 745. v, 1110
lugenium iii, 464
Ingentia il, 1161
Ingenni fbntes !, 291
Ingratu (nom.) v, 45. vi, 15 (adT.) ifi,
1082. vi, 215
Inque-giavescant iv, 1249. vi, 660
Inqoe-gredi iv, 885
Inhians in te i, 97
Inhorrebntvi, 1199
Inhomata vi, 1219
Iiijecta (plor.) tii, 979
Injectis 1, 406
In^cctus aninii ii, 799
Inunica i, 760. v, 760. vi, 777
InimidtiisT, 1145
Inimicosvl, 1115. 1118
IN LUURBTIUM.
xliU
Inimus iii, 661
Iniquo i, 42. 184
Inire elementa t, 89
Init i, 689. iv, 849
Initari ii, 716
Initnm i, IS. 384. ii, ^. iil, 279
Injurinv, 1151
Inlieere v, 170
Inlicit ii, 787
Inlidont iv, 1098
Inlininris W, 1188
Inlustrans iii, 2
Inluvie corporis vi, 1968
Inque-merentes ii, 1103
{nnasd iii, 798. w, 187
Innnta(8ing.)u,230
Jnnoxitts ?i, 893
Innomenbile spntium iv« 198. ?i, 487
Innnmenibilem vi, 484
iBnnmembiJibiis i, 864
Innninembiliter t, 276
Innomereli ii, 1088
Innnmero ii, 1068. iii, 780
Inolcntis ii, 849
Inopi iv, 1186
Inqoe-pediri iii, 483
Jnqoe*pedita iv, 666
Inqne>pcditnr vi, 803
|[nque-peditns iv, 1149
In<|nirere iv, 1182
Inndent iv, 1160
Inrigat V, 283
Inriget iv, 906
Jnritans iv, 1028
Jnritatn iv, 1089. f» 1062. 1317. n,
680
Insatiabiliter iii, 920. vi, 978
Insedabilitervi, 1174
Jnsensilibns ii, 866. 869. 887
Jnsequitur iu, 178. 40|. iv, 841. 361.
vi,884
Insertiii, 114
Insessa (plur.) ii, 690
Insideat iii, Ml
Insidet iii, 914
Jnsidiis v, 1419
Insigni vi, 94
Insisnibus insignis iii, 1099
JnsiEa V, 1869
Insinnando iv, 889
Insinuandum v, 46
Insinttant vi, 778
Insinnantnr iv, 1024. vi, 3^4
Insinttare i, 410. vi, 860
Insinuari iii, 729
Instnuarit iii, 484. t, 74. vi, 88. W
Inspnuat ti, 486
Insinuata iv, 628. vi, 364
Tnninnataip iii, 696
Insittoatas iii, 660
Insinnaturii,683. iii,67l. vi, 802. 966.
Insinuatus vi, 233. 276. 1029
Jnsinuentur iii, 729. 738
Insiottetse i, 117
Insinnetnr i, 114. iii, 781. 783
Insistereqoe vi, 886
Jnsita (singp) v, 183. 689. 1046. (plur.)
V, 330. 1098
Insitionis origo v, 1300
Insitos i, 900
Insomnis v, 888
Inspirantiv, 1102
Instigant iv, 1076
jnstinctos araore i, 924 '
Jnstilerint i, 407
Institoas ii, 848
Instituisse v, 16
Instrata fronde v, 986
Instnicta ii, 6. iv, 61^
Insuerit iv, 878
Jnsuescat iv, 1276
Insu]ai,718. iv,401
Insultans equit iii, 104$
Insuper iii, 914
Intactile i, 488
Jntactom iii, 814. v, 369
Intactus vi, 1068
Integer iii, 22
Integn iii, 706. vi« 347
Integrare ii, 1146
Integrent i, 1081
Jntegris vi, 230
Integros fontes i, 926. iv, 9
Intefiecta (plur.) i, 48
Intellegit vi, 16
Intcmpesta nocte v, 984
Intempestivis ti, 872. vi, IIQO
Intempestivos ti, 928
Intendere iii, 963. v,614
Intendunt v, 386
Intenta iv, 74. vi, 108
Interdusa vi, 1264
Inter v, 1373
Interseiv, 248.289
Intereumt ii, 873
Jnteidatns iv, 866
Interdum iv, 134
Interea v, 896
Intereant iii, 769
Inteieat i, 116. iii, 399
Intereunt iii, 78
Interiiatiti,885
Interiicere v, 1248
Interflnendi iv, 228. vi, 93^
Jnterfodiunt iv, 720
Jnterenim fugit vi, 331
Jnterjecta iii, 872. iv, 4^
Jnterieie iii, 96Q
xliv
INDBX
Interiis^c iii, G78. v, 853. vi, 709
Interimant iii, 288
Interimat i> 217
Interimit ii, 1001
Interit iii, 638. 701. 766
Interitam-r, 876
Internoscere iv, 246. 565
Interposito wi, 1046
Interpositom iv, 561
Interpret ^i, 1147
Interpretantur W, 830
Interrampat r, 766
Interrampere ▼, 288
laterTapta iii, 863. t, 800
Inter sepit \r, 046
Intersiia (plar.) v, 1376
Interstingui 9, 760
IntenralU ii. 725. 1019. iii, 881. W,
654. r, 442
lutenrallis ii, 97. 100. 106. 205. iii, 396.
667. ▼, 569
InCenrallaro iv, 188. 198
Intervomit vi, 894
Intesdnum ii, 290. iv, 116
Intima vi, 1166
Intolerabilibus vi, 1156
Intorsit vi, 124*
Intiare iv, 664
Intrinsecna vi, 1097
Intaodaxerant iiii 630^
Introituque ii, 407
Introitusqne vi, 493
Inque tueri iv, 717
Intulerant v, 1245
Intulerint vl, 758
Invadit vi, 659
Inque-valebunt ii, 301
Invaserat vi, 1210
Invasit vi, 174
luvecta ii, 624
Inveniamque iii, 057
Invenientes i, 737
Invenies i, 451. ii, 348. 676^. 1080. iv,
480
Invenietur iii, 208
Invenio iii, 902
Invenit v, 9. vi, 1059
Inveniunt i, 406
Inveniuntur i, 298. iii, 203
InvenU v, 1112. Iv, 991
Inventam iv, 968
Inventi ii, 615
Inventor remm iii, 9
Inversts verbis i, 643
Investigare tv, 706
Inveterascit iv, 1061
Invicta i, 951
Invida i, 322
Invidia iii, 75. v, 1125. 1130. 1418
Inviolabilia v, 306
Invitant ii, 319
InviUt V, 526
Invitos ii, 278. vi, 694
Invitum iii, 261
Inule ii, 430
Inumbrant iii, 926
Inumbiatur v, 290
Involvat vi, 442
Involventes v, 970
Innrget v, 1034
Inustis vi, 1164
Inutilitatem v, 1273
Joca V, 1896
Jocanti iv, 686
sequor lonium i, 720
Jovis vagitom ii,633
Iphianaaaai i, 86
Ipaua vi, 401
Ira i, 62. ii, 650. iii, 289. 296. r, 40a
1147. vi,71
Iracnnda iii, 296
Irai iii, 304
Iraram iii, 299. vi, 73
Iraa acrea iu, 312. vi, 753 aeeitea v,
1194 flammarnm i, 724
Iratua v, 1034
Ire i, 381. 970. 1004. ii, 150. 155. 275.
961. iii, 625. 529. 607. 613. 761.
1043. iv, 207. 389. 447. 534. 884.
V, 644. 646. vi, ] 16. 663. 991
Ire ad capulum ii, 1172
Ire per altam iii, 1041
Irrevocabilia i, 469
Irriut i, 71
Irmmpere ii, 306
'Iirx^ iv, 1169
lamara v, 30
Ita .quam il, 1036
Itautdebentii,900
Italaa gentea i, 120 -
Ita]ieterraii,72a
Item V, 246
Iter i, 1109, iv, 91. 536. v, 405. 1129
viaram ii, 626 viai v, 1123
Iterabant iv, 583
Itere v, 652
Itidem ii, 922. iv, 1000
Itinerque vi, 338
Itum iii, 389
Jubariv, 406. v, 696
Jucunda ii, 3. v, 896
Jucunde (adv.) fi, 31. 403. ▼, 1393
Jucando ii, 19. 399
Judiciis iv, 522
Judicio ii, 1041
Jugcra iii, 1001
Jugulentur iv, 1008
Jugulum iii, 608
IN LVCRKTIUM.
XW
JamenU r, ISSO
Jancti iii» 417
Jonctam iii» 80i
Jonctun (anbst.) vi, 1084
Jongatar Ti, 1077
Jangebnt r, 960
Jangens W, 48S
Jnngentei \, 714
Jongere iii« 801. r, 1018
JoDgi ▼, 4S0. 84d
Jungit iv, »186
Jungitar ii, 90S. vt, 1067. 1078
Jongont ir, 1 101
Janguntor iv, 7S0
Jonxit V, 404
Jopiter vi, S86. 400
JoraT,114S.1146
Jure n, 486. 1138. iu, 076 bis.
057
Jorsim gliscont iii, 470
Jona iii, 61
Jostam iii, 96S
Jastura iv, 18S4
Javabant v, 1S89
Jovare i, S8. v, 1S80
Juvat i, 986. ii, 4S7. iv, 8. vi, 970
Jovatqoe i, 987. iv, S
Jovatar vi, lOSl
Joveoci (ting.) ii, S60
Jovencos v, 107S
Juvenea i, 187
Juventas v, 886
Javenum li, 84
Joxtn i, 846
Juxtim iv, 604. 1806
LababttitTi,1151
Ijdiare i, 6S1
Labascit i, 6S8
Labator t, 766
JUbefiu:ta iii, 698
Labeiactant vi, 798
Labefactari iv, 4S7
Labefactat 1,696
Labefactos t, 668
Labellis iv, 107S
Labemii, 1144
Labendi v, 509
Labens v, 606. vi, SSS
Labentes i, lOSS
Labentia i, 8. lOOS. ii, S68. v, 1815
Labeadt iv, 1878
Labi V, 988
Labier iv, 447. t, 476
Lsbitur iv, 1116. v, 710. 717
Laborant i, 849. vi» S96
Laborat iii, 177. 7SS. iv, 1098. v, 1429
Labore 1,814. ii, 729. 1169. 1168. iil,
63. 480. iT, 966;. 1114. t, 814. 867.
Ti, 1848 prsBstante ii, 18
Laborem i, 142. ii, 8. iii, S67. 461.
1018. T. 1181. 121S. 1871. 1358
Laborent iii, 606. 730
Labores (nom.) ii, 1164
Laboret ii, 63
Laboria iii, 966
LabrisiT, 1187
Labro It, 698. t, 1406
Labrorum i, 939. iv, 16. 664
Labroaa iv, 1168
Lacer iii, 404
^ Lacerant iii, 1006. iv, 629
Lacerare iT, 848
V», Lacerari iii, 000
Lacerato (nom.) iii, 409
Laoerent iii, 893
Laoertis iv, 887
Lacertoa vi, 306
Laceasant iv, 818. 601. vi, 983
Lacesait iv, 691. 1033
lAceaaont ii, 136« Iv, 346. 696. 7SS.
736. 757. 768
Lacromana iv, 1170
Lacmmaie ii» 480
Lacrumaa i, 98. 186. iii, 967. v, 1196
Lacromta i, 919. 11,976. iii, 470. ti,
1846
Lactant It, 989. t, 1067
Lactantia t, 883
Lactei,868. t,818
Lacteaa homor i, 869
Lactia i, 886. ii, 370. t, 811 liquon»
it,S98
Lacom It, 1080
Lacunarom t, 1860
liumnas i, 116. iii, 1044. Ti,6S7. 661
Tjicnnis salsb t, 798
Lacns (siog.) tI, 746. (plnr.) ii, 846.
T, 76. 464. 1371. vi, 637
Lasdebant v, 999
lAdere ii, 429. iv, 638. 788. 785. 1076.
T, 1019
Lasditu, 436. It, 636. t, 1486
LaBditor Hi, 149. 150
LflBdont T, 646
Leta (aing.) ia, 007. It, 1963. t, 1399
(plur.)iT, 1193. T, 1011. Ti, 18 pa-
bula i, 14. 868. U, 317. 364. 696.
874. 1168 armento ii, 343 arbuaU ii,
694. 698. 99S. ▼, 919 Tineta ii,
1166. T, 1371
Letamnr iii, 108
LflBtantia loca ii, 344
Lntaa urbea i, 866
LBtaturui,110
slvi
INDBX
liBtit» iii, ifti
Immm m, IIT. 14S
LBtum i, 84
Um ir, 894. SIO. 845
Lnra iv« 977
hmvun iii, 049
LeviA U, 480. iv. 080. v. ISSl. 1S79
LeTibut ii, 408. 411. 401. 407. 400.
400. 470. iu, 195. 800. 845. r, 4i&
vi, 089. S5S
Leviqiie lepore v, 1808
Umii,407. ir,4SS
L0ntstiiui oorpon ir, QOS
hmwQ W, S08
Leror it, 154. 506
Lbvok ii, 48S. ir, 550
Leras ir, S08
LAmbeie r, 1000
Lemeiitetur iii, 906
LAmeDtit r, 987
Jjunmn. iii, lOSO
LuDpada ritti ii, 78 mimdi r. 40|
Lampedat igniferia ii, 85
LMnpede r, 009. vi, 1190
Aflvmiiov iv, 1158
lAna iv, S77
LuuBi,S01. vi,50S. 1078
IjHiam &oeie v, 1S5S
lADgoebaiit vif 1819
Unguebat v, 1145. vi, 1155. 1810.
1868
lADgaent vi, 1358
Langueot iu, 900. iv, 1117
Langoentet iv, 40
L«BfD6ntia V, 1005. vi, 797
Languescere iii, 594. 105S. ir,988, v,
708
I«ngnetcunt ir, 049
lAnguet ir, 709« r, 8S0
Languida iv, 808, w, 886. ri» 1800
iABguldior i« 058
Languidut r, 051« 757
Languor Ui, 17S
|Aii%enB i«880 pecvdea ii, S18.000.
r, 804
Lanigeras ri» 18S5
lAnugine v, 815. 887
Lapide vi, 1000. 1040, 1055. 1087
Lspidem i, S14. ir, 800. r, 1198. v|,
100. SIS. 910. 1008.1014
Upidet n, 888. ir, 417« r, S07. 188S.
ri, 108. 105
Lapidit vi, 916. 1049
Ltpidom iii, 199
Lapu iii, 004. iv, 574. vii 101. 907.
1044
Lapta iv, 145. 801
Lapii i» 0S8. li, 170
Lapau vi, 389
IJK|ueata templa ii, 88
Lai^ ii, 805. r, 807. 940
Uffgiiica ii, 087
L«rgifluam v, 507
Largior iv, 958
Largirier v, 107
Urgiter vi, 088. 1111
Uurgo iv, 18S1« r, 4SS
Largoti,41S. u,llS6
Lugut aer ir, 898 font r^ 88f
Latciva(tiDg.)i,861
Lttcivia V, 1S99
Latti (plur.) vi, 1840
lattorum vi, 1S4S
Lattut ivy 956
Lata (plur.) i, S85, vi, 187
Late (adv.) ii. 074. 1185. iv, 140. v.
804. S48. 470. 001. vi, 540. 698.
019. 047
Latebit iv, S05
Latebrat i, 409. iu, 508. r, 760
Latebrit v, 907, vi, 706
Latent iu, 878. ir, 988
Latent Ir, 797
Latenti iii, 108
Laten r. 1S8S
Lateramina vi, 8S8
Latcre (noro.) li« 1048. v|, 110 (fob.)
i, 808. 805
Lateru iv, 81S
Latet i, 878. ui, 874. 881. iv. 984
Uticem i, 940. iii, 4S0. 1081. r» 15
Latioet i, S7S. S80. iu, 19S. r. 86S. vi.
1070
Latidt i, 880. ii, 056. ri, 868
Laticnm iv, 1080. 1098
Latinit venibot i, 1S8
Latior ret ii, IISS
Latitandi i, 875
Latitantla i, 048
Latitare i, 877. 880
Latrant v, 1005
Latraie ii, 17
Latutcula iv, 818
Lavabrii vi, 790
lAudare v, 159
Laodat ii, 1106
Laude vi, 18, 04
Laudet (nom.) v, S
Laudibut v, 1879
Landit i, 983. iii. 46
Lavere v, 948
Laoiicomot vi« I5|
Laoroi, 740. v, IIS
Laurut vi, 15S
Laxare vi, 1009
Leas (plur.) r, 1817
]>cta (plor.) V, 90S
IN LUGRBTIUM.
xlvii
Lecti stnta U, 847
Lecto iii, gi7
JUectam vi, 1947
Lege leti iii, 687
Leges iv, 964. w, 50. 1146. 1447. W, 8
Legibus ii, 718. ▼, M7. 114». 1148
Legiones ji, 40. S28
Legionibas i, 470. ut, 1048» ▼, 1287
Leni iw, 1008
Lenior yi, 189
Lenta (plor.) ii, 869
Lento ▼], 488
Leov,908
Leooes u, 601. iii, 807. iv, 710
Leonis iT, 1010. ▼, 25. 988
Leomini iii, 297. 741. W, 719. 760.
780. r, 860. 899. 1086
Lepore i, 16. ii» 601. iv, 80. v, 1268.
1876 Mttsco i, 988. iv, 9
Lepofem i, 29
Leposes iii, 1019
Leponim in, 1049. i^ 1126
Lenin« pestis w, 26
Lethnigi aodss iii, 841
Jjt^fMigp m, 466
Leti i, 242. 862. ii, 967. Ki,42.212.
468.478. jv,770. ▼. 874. vi, 707.
1197. 1244 gelidi iii, 689 isntta i,
1106. iu, 829 vias ii, 916 liinine ii,
959. vi, 1166 portuui,67 lege iii,
687 frigore iii, 402. W» 982 vada r,
1221 Uraina vi, 1206
Leto tii, 676. 942. 1054. v, 1006
Letam lU, 81. 1092. r, 1419. vi, 1199.
1227
Levaie ii, 866. v, 1266
Leve vi, 1168
Leves iii, 419. iT, 184. v, 287
Levisonma v, 862
Levitate iii, 888. iv, 204. 749
Llbata aniroa iii, 716
libatnm iii, 214
Libatnr tena v, 261
LibeUaiv,6l8
Liber ▼, 14
Libertas i, 467
libido (vel lobido) iv, 780 iinpMMa r.
Libfaatv,669
Licet ii, 808. vi, 600
Ugna i, 878. 918. n, 880. 888. vi, 240
Lignca iv, 1164. ri, 1069
Ligni iT, 149
Lignis i, 872. 874. 800. 900. 91U ii,
887. 896. iii, 787. v, 181. vi, 980
Lliiiantiii, 11
limen iii» 681
Umina iu, 1078. iv, 1170» vi, 188.
1206
Limineleti vi, 1166
limas r, 497
Lingua i, 414. 881. iu, 478. 682.667.
ir, 668. 619. 836. r, 1066. 1066. vi,
1147
lingum i, 140. ii, 809. iv, 626. 88«. r,
1027. 1030.1048
Lingnai tampU iv, 688
langttam i, 640. iii, 156
lingnaqoa iii, 454
iJDqQant i, 875
linquatur vi, 882 •
linquebant v,067
linqaere i, 703
linqui iii, 321
linqntt ii, 356. iii. 402
Dnquitur i, 876. ii, 918. v, 703
linquunt ii, 45. iii, 641. v, 802
Linqunntur iii, 713.714
lintea iv, 82
linum vi, 000
Lique&cta v, 1261
Liqaefitvi,966
Liquentes guttas ii, 991
liquentia iv, 187
liquerit iii, 718
liquescat vi, 516
liquesdt i, 494. ri, 178
liquescunt iv, 1107
liquida (plur.) ii, 462. iv, 1262
liquidam iii, 40. ir, 660. vi, 404
liquidas i, 874. v, 213. 1378
liquidi V, 282. vi, 204
liqnidis Ir, 1262. ▼, 600 vooibvs ii«
146
Uqddissima iv, 169
liqnidiittmos vtbcr v, 601
liquido iv, 1234. v, 873. ri, 688
Dquidum iv, 979. v, 503. vi, 229, 066
liquidus i, 360. iii, 428
liqiiiani» iv, 378
liqoisse iii, 697. iv, 172. vi^ 261
Dqaitii, 476. t, 6
liqnitur iv, 1236 etas U,.1181
liquor i, 464. 866, iv, 871. v, 808
aquamm ii, 390
Liqoore i, 987. iv» 442. 444 mH» if ,
18
liqnoiom amaviciiii ii, 846
liquores i, 1088. ii, 896
liqoori i, 714
liquoris vitigeni v, 14
liquonun lorem i,7fl
liqottntur iii, 652
litem intendere iii, 963
litera u, 691
Dtora iv, 221. vi, 926
litoie vi, 470 flnctifn^ i, 806
litoris incorvi ii, 376
^
xlviii
INDBX
Litos 1,720. v,36
Uvesccre iii» 627
Loca ir» 1028. 16S7. 1080. i2d0
liocabant vi, 1282
Locaiu ii, 487
I^ocare v, 1107
Locaris i, 970
Locaruot i, 1021. ▼, 421. 1167
Locata (sing.) iv, 06. vi, 1060 (plor.)
i, 879. ii, 88S. 1016. vi, 192. 906
Locatam iii, 600
Locatom iii, 96. 09. ur, 706
Locatos iv, 248. 282. vi, 8S1. 1002.
102S
Locavit V, 12
Looet se fini i, 977
Lod samma ii, 104S
Locis iv, 12S6. 1266
Locos iv, 799. 12S9
Lon^i,7]2
Longioqao sbto ii, 68
Longiter iti, 676
Longios iii, 790. ▼, 1S4
Longoro momri vi, 618
Loqoacola iv, 1158
Loqoela ▼, 72. 2S1
Loqoelas i, 40
Loqoens iv, 646
Loqoentes iv, 079
Lorica vi. 064
Lobeat iii, 6S9
Loliido iv, 780. 1040. ▼, 962
Lnbitnm iii, 669
Labrica(plor.) r, 948 serpens ir, 68
Locas boves w, ISOl
Lnoe ii, 56. 147. 794. 799. 806. 10S1.
iii, 88. iv, 81. 2SS. SS8. S45. S48.
S49. 1119. r, 12. 777. vi, S6. 848.
67S. 1144
Loce carentom iv, S9
Locem u, 796. iv, 1162. ▼, S04. 576.
876.976
Lacens r, 609
Lnceraanun iv, 452
Loces (dies) t, 680
Locibos (diebos) r, 687
Lodda teU diei t, 148. ii« 69. iii, 02.
▼i, S9 cannina i, 0S2. ir, 8 templa i,
lOlS. ii, 10S8 tela iv, 84S signa r,
619
LocidQS ir, S41
Lodfenm r, 726
Lods (sing.) iu, 80. 1024. ▼, 288. 294
LocosiT, 1002. v,76
LacroT,87S
Loctantes ▼, 1129
Lactibasui,947
Lncto iii, 924. vi, 1246
Loctumque iii, 462
Loctos vi, 1249
Ludi iv, 1124
Ludibria ii, 46
Lodibiio v, 12S4
Ludificetari,988. Iv, 14
Lodis (nora.) iv, 971
Ludit i, 262. iv, 1004
Ladoiv,686
Lodos iv, 794
Lodunt ii, S20. 6S1
Luela iii, 1028
Lugebatv, 11S8
Logerc iii, 809
Logubri !▼, 650. ▼, 277
Lombis W, 1260
Lomen iii, 415. ▼, 697
Lnmina vits i> 228. iii, 861 solts i, 5,
ii, 65S
Lamine ii, 211. iii, 1055 cassns iv, S60
terrev,486
LomiDibos ii, S65. ▼, 769. vi, 28S
Lominis ii, S80. iii, 411. v, 226. 779.
1S88. 1464 tiquidi ▼, 282 oras i, 2S.
171. 180. ii, 677. 617 ictn ii, 807
Lona !▼, S06. ▼, 581. 70S. 7S0. 747.
752. 767. 1188. 1189. 14S6
Lonaque ▼, 676. 617
Lon» ▼, 764
LaaSBqoe i, 129. ▼, 77. 472. 1206 late-
bras ▼, 760 meatus ▼, 772
Lonm ▼, 76. 410
Lanam ii, 1064. ▼,116.802.618.638.
7n.761
Lanamque ii, 1081. v, 456
Lorida !▼, SSS
Lostra solis ▼, 029
Lostrtns ▼, 576. 602. ▼!, 288. 787
Lostiantes ▼, 1486
Lostrare ▼« 80
Lostris i^, 1129
Lotea veia i^^ 78
Loti vi, 626
Lotoris semtna iv, 884
Lax i^, 186. 200. 881. ▼,860
Loxos (sing.) ▼, 49
Lychni (plor.) ▼, 296
LjraplMiiun loie i, 407
M.
Macerat iii, 76
Maoeiet iii, 888
Maehina !▼, 004. 1112. ▼, 97
Madiiner fii, 067
Maciei, 826. i^, 1160
Mactabilis instar r\, 805
Mactans ▼!, 1240
Mactant iu, 62
IN LUORSTJUM.
xlix
MacUU (plur.) vi, 750
Mactato i, 100
Mftctattts n, S5S
MicnlM genenles i, 501
Macnkift metns v, 1150
Madens Ti, 1185
MMient W, 709
MndentM wi, 617
Madet iii, 478
Magia ii, 107. S85. vi, 100. 450
Magis ae niagb iii, 545. vi, 105
MAgistnitomv,1142
Magistris ▼, ISIO
Megna Mater (tena) ii, 508
Magnam Matfem ii, 6S0
Magnanimnm r, 401
Magnaa minas t, S48
Magnes ti, 1044
Magnesia vi, 1060
Magneta vi, 008
Ifiagnetnm TiyOOO
Magni i, 743. 817. ii, 750. 882.
iv, 080. ▼, 546. Ti, 1074
Ma^fico ir, lOSS
MagnMiH,076
Magnos annos v, 64S
Macnnm mare v, 977« ▼!, 615
Maptas T, 7. 11S6
Biajestate t, 9
Majore r, 1400
Majores parte v, 501
Mala tacto ii, 408
Mala Ti, 19S0
lCalammi, 80
Malas (subst.) r, 887
Male iv, 11S4
Male habet iii, 8S8
Male&ctu iH, 1007
Malefiutam iil, 506
Matiiii,055
Malis aandaiet 11« 6S7 demitteie
bam T, 67S
MalisTo 'foainm interfiat iU,
001
Malomm ▼, 998
Malos Iv, 75. tI, 100
Mammamm ▼, 800
Mammas t, 81S
Mammosa iv, 1161
MttMbat T, 1954. vl, 1U7
Manabile fngos i, 6S5
Manando iU, 706. t,480
Manantes ir, 696
MaaaatibQt gnttis Ti« MS
Manare I, 884. v, 96S* 850^ vl,
097.068
Bianati,960. ^044
Mancipio ifi, 064
Mandinhir morsn Iv, 1011
Delpk. cf Vtar. Cfaf.
Mandars <|Bieti iv, 846
Mandaret malls 11, 6S7
MandaU Sainti vi, 601
Mandatom teneie ii, 589
Mandendo iv, 699. 648
Manebant vi, 1908. 1979
Manebatv, 1175. vi,1100
Manebit iii, 1104
Manendo iii, 1088
Manent iu, 807. t, S59. 850
Manere i, 58S. 777. 1079. ii, 70. 849.
006. iii, 774. 704. It, S06. t, 16.
1S8. 178. 445. 480. 518. 1190. vi,
665.718
Manes Deos vi, 764
Manet i, S64. 458. 56S. ii, 1071. 1067.
iii, 58. S49. 40S. 548. 814. iv, 080.
V, S50. 898. vi, 1196
Mauibos Divis iii, 59
Manibas (masc.) vi, 750
Manibos (foem.) i, 06. 909. 910. H, 95.
803. iv. 2S1. 618. v, OIS. IS57. vi, 705.
116S. 1188. 1908
Manibus emitlere iv, 507
BCanibusve iii, 616. iv, 1071
Manifesu (sing.) i, 80S. 809. il, 565.
iu, SO. 600. vi, 1S8. 948. (plur.) i,
855. ii, 866. It, 507
Manifestas iii, S54
Manifestum i, 180. U, 148. 946.
706
Mannos agens lil, 1076
Mansit iii, 400
Mansoescat humor ii, 474
Mansaescere t, 1S67
Mann 1, 406. 11, 878^ 440b 666. 1006.
Ti,866
Manus (sing.) ii, 690. 011. ill, 06. 550.
6S1. 1T, 440« 001. (plor.) I, S18. U,
1049. 1198. T, 1989
bar* Manusqoe (plnr.) ir, 898« v, 1S50
Marees Ui, 060
885. Maicet corpus iU, 050
Mare i, lOSO. ii,65S. 1154. (abl. cat.)
Ti,606
Mare aeris v, 977
Maies iv, 1991
Mari u, 1. ui, 854. vi, 14S. 460. 606.
600
MaiiqQe Ui, 840. T,99d. tI, 678
Maiia i, 18. Sl. S41. t, 00. 004. 019.
Ti, 400. 619
Maribos It, 1101
Mariius U, 700. v, 1078
6S4. Marinnm tI, 509
Maris U, 776. 1069. 1105. iv, 408. v,
4S9. vi, 440. 61S. 6S9
Maris sndor U, 464
MarislMidiaaii,557
/nd. iMcrH. G
INDBX
Marmoreo candora ii, 764
MariDoreiuii oolofem ii, 774
Martis caterraa v« ISOS
Mater i, 109. ii« S50. 345. 902. ▼,
7S8
Mater Deum li, 598
Matdia i, 192. iii, 866
Materie i, 592
MateiiK sqoaloie ii, 426
Materi» pelago ii, 550
Materiai» fDateri& i, 250. 517. 55S. 506.
015. 950. 985. 996. 1016. 10S4.
1050. 1106. ii, 61. 86. 126. 141.
167.266. 281. 294. S04. 526. 529.
444. 662. 606. 734. 7S6. 898. 962.
1001. 1018. 1056. 1064. iii, 194.
810. 868. 941. ▼, 68. 355. 408.
417
Materiam ii, 51S. iii, 850. iv, 149
Materiem i, 53. 227. 51 S. 636. 706. u,
274. Y. 1266
Maleries i, 172. 204. 240. 246. 346.
472. 519. 541. 548. 634. 989. 1040.
iiy 67. 768. 938. 948. 1066. iii, 980.
▼,271. n, 636. 1059. 1067
Matemia iu, 347
Matemo iv, 1204. 1207. 1321
Materaum il, 997. ▼, 793. 819
Matrem ii« 340. 611. 628. 658. ▼,
1401
Matrem magnam ii« 639
Matres ii, 368
Matri ii, 638
Matribus vi, 1256
Matris i, 252. u, 609. t, 226 nnmen ii,
615
Matnim !▼, 77. 1204
Matura iii, 1052. tv, 1025. ▼, 939
Maturov,807. vif^O^
Maturum fulmen vi, 281
Matuta ▼, 635
Matutina (plnr.) v, 463
Mavora armipotens i. 83
Maximttateii,497
Meabat vi, 119S
Meandi ii, 64. !▼, 879
Meando i» 1004
Meant i, 355. u, 153. 157 per aures vi,
777
Meaniem i, 439
Meantesir,S72
Meantum i, 319
Meare 1. 429. 787. ii, 186, 247, ^»
990
Meat ij, 150
^eatu vi, SOO
Mcatum ii. 208
Meatus (plur.) i, |20. u. 956b ▼, 772
liina w, tl
Medentes i, 935. Vr, 11
Medicina iii, 510. 521. «i« 1177
Mcdii cupedine 1, 1081
Medio i, 1087. 1090. ▼» 487. 902
Mediocri vi, 641
Meditou vw, 1175
Mediuin i, 1052. 1056. 1069. 1670
1074 (Ims). 1083
in Medium v, 1159. 1S88. 1454
MeduUis iU» 251
Mele u, 412. 504
Melibeea ii, 499
Melicos sonores ▼. SS6
McV^xpMs !▼, 1153
Melle i, 946. iii, 904. !▼, 22
Mellesutfocariiii,904
Mellis i^, 683 liquore i, 967. u, S06.
vr, 13 sapore iw, 676 nataia iii, 192
sapores ii» 503
Merabra i, 415. ii, 262. 276« 282. 70S.
Ui, 113. 152. 164. 163. 374. 490. 494.
595. 642. 699. 70S. 779. !▼, 118.
455. 457. 736. 761. 767. 779. 79iL
838. 842. 853. 867. 876. 8861. 903.
917. 925. 940. 949. 978. 986. 1636.
1107. 1219. ▼, 241. 245. S8S. 486»
641. 550. 561. 892. 917. 954. 968.
1006. 1172. 1218. 1359. 1400. vi,
657. 797. 804. 946. 1159. 1166.
1171. 1266
Meoibrana i^, 93
Membnmm (plur.) tw, 35« 48
Mcmbranas vr, 57
Meiubratim iii, 526. 693
Membris iii, 118. 121. 128. 877. 292.
S02. 347. 383. 404. 405. 446. 634.
683. 717. 744. 773. 1001. tv, 666.
924. 1025. 1046. 1084. 1691. 1606.
1098. 1166. 1264. ▼, 668. 787. 8S6.
850. 878. vi, 601. 626. 1116. 1168.
1222
Membiotfom ii, 910. iii, 226. 477. 611.
iv, 293.651. V, 846. 911
Memento ii, 65
Meminere iv, 717
Meminisse ii, 890. iii, ;6T2. iv» 617.
769
Meminit iv, 154
Memmi i, 4S. 412. 1061. H, 142. 182.
▼, 94. 165. 249. 866. 1281
MemmiadsB (sing.) i, 27
Memmius i, 46
Memorant i, 831, ii, 6S0. iii» 649.
1022. Y, 321
Memorare vi, 1066
Memorrs (nom.) iii, 1066
Memori ii, 582. ili, 871
Memoro ii, 111. i^, 766. vi.
IN LUORBTIUM.
Utn&om \r, 608. 519
Mens u, 960. S66. 289* 1045. fi\, 10S.
14S. 158. 184. 240. 296. SOO. 40S.
547. 599. 611. 645. 647. 9SS. lOSl.
ir, 762. 771. 781. 889. 962. 1041. ▼!,
1181 «nimj iii» 015 niadet tii, 478
mobilia iw, 752
HenMiie iii, 454
MensioQS iii, 1107. ▼• 617
Mensas iii, 7S
Menslnia r, 76S. ri, 796
Mente i, 75. 924. 1021. ii, 582. 960.
1079. lii, 15. 241. S99. 871. Iw, 754.
974. r, 421. 1202. ISS4 animi v, 150
Mentem iii, 94. 140. 447. 500. 51 1 . 766.
1062. ]▼, 727. 758. 1057. t, 6S.
1205. 1210
Mentes i, ISS. 268. ii, 14. 620. W, S7.
1005. Ti. 76
Mentt i, 145. iii,t829. r,W. ri,
S8t
Mentibns vi, 50 capti iv» 101^
MentU ii. 268. 675. iti, 145. 174. 229.
620. 824. 105S. ▼, 104. 1451
Utrp r, 1078
Mc^tur iii, 841
Mentis v, 4
Mero Uete i, 269
MersM» vi, 1174
Mersnt w, 1006
Meram iv, 1155
MeUlin vi, 811
Metas r, 616. 689
Meterent ▼, 852
Meta i, 9S. u, 62S. ui, 15S. SIS.
8S8
Metoenda (plor.) ii, 56. vi, S6
Metuentes vi, 1206
Metoit iil, 774. 10S5
Metumqoe iii, 462
Meniqoe ii, 19. iu, 916. vi, 1181
Metos (fting.) tii, S7. 142. 996. 1027.
V, 74. 1060. 1159. vi, 1210
Metutoro v,llS9
Metuunt i, 660. ii,48.55. iii, 86. vi^
SS. 564. 596
M/« Xo^MT iv, 1155
Micant v. 515
Micantibos v, 1204
Micat iii, 200. v, 1098
Micis aori i, 889
Migrant iii, 757. v, 828
Migrare ii, 774
Mile iv, 410
MUia iii, 724. iv, 414. ▼, 997
Milibos n, 588
Militiai i, 80
Mioaci i, 277. 881
Mioanti iii, 657
Mlnaalor 1« 728. if, Olt. ▼» 867. 1886.
vi, 197
Minari iv, 405
Mioarom v, 1192
Minas ioanes v, 1001
Minatnr v, 1064
Minima i, 608. 697
Miniroam i, 620. iii| 64. vi, 1257
Minimas i, 629
Minimis i, 611
Minimom ii, 220
Mioistras (nom.) iv, 828
Ministratu,1148
Ministro (nom.) v, 208
MlnistrosiyOl. iil, 61
Minitaoti i, 69. ▼, 1824
Miuitator vi, 571
Minor ii, 1171
Minoves i, 786. v, 590
Minoribus v, 1106
Minoant roirarier ii, 1028
Minuerootv, 416
Minoi i, 820. n, 67. v, 581. 680
Minos ire i, 1004
Minus et minos iii, 546
Minnta (plor.) ii, 115. iii, 227. i^66.
121. VI, 1186
Minotas (adj.) ii, 825. ir, 808
Bfinotatim ii, 1180. v, 708. 724. 1299.
1888. 1488. vi, 1189
Midote (adv.) i, 889. vi, 852
Minotior iv, 844
Minotis (adj.) i, 885. 886. iu, 180. 16&
280. 426. iv, 184. 187. iri, 225
Minutos i, 891
Minoontii, 72
Minountur ii, 76
Mira (sing.) iv, 217. v, 98. 886. 964*
(ptur.) V, 1180. 140S
Mirabile ii, 808. 464. 1027. 1084. ir,
257. 896. V, 665. 1055
Miracula iaetant iv, 596
Miranda (ling.) i, 727. ii, 1086
Mirandeiv, 421.464
Mirando v, 1170. vi, 699
Miiandoro iv, 599. 856. v, 592
Bflmntor ▼, 84. vi, 58. 608. 910
Miiari vi, 654. 1054
Mirarier ii. 1028. iv, 290. v, 977
Miias iv, 89. v, 1288
Mirator vi, 655
Mire mobilis iv, 758
Miremur iv, 820
Miris i, 124
Miro V, 1270. vi, 185. 827
Miram i, 781. ii, 86. 888. iv,772. 812.
V, 198. 747. 797. 1287. vi, 129. 874.
486. 488. 615. 1010
Misoebant iluctos v, 1289
INDKX
MiM«biliiriii.a«4
Miscena preU» v, 44S
MitcentpnBlia W, 1007
Misoente vi, 870
Miaoentes i^ laOO
Miicere ii, 804
Miioeri n, 110. ir, 2». vi, MO. 1071
Miscetor fnncie ii, 570
MiaeUai¥,108g
BTifler iu, 110. 965. 09S. 1004. It, 117S.
MiserB (aing.) i, 04
Misenmir, 114KS
Misenndom vi, 1238
Misens ii, 14
Misere (vcrb.) w, ISOO (•av.) iil, 874.
011
Miseiet ni, 804
Misererier r, lOSS
Miseri (plur.) iii, 61. it, 116S. »,
Mixto n, S77
Mutos B, 67«. 861
MiztumTi,0«l
Miztnm ferom il, 077
MUtos i, 776. iU, 8S6. vi, S70
Mobilibos ii, 41S
Mobilior iw, S44. Ti, 8S7
Mobilis iU, S06. S71. iT.66S.76S. tI,
Miseris iT, 1060» t, 943. 961. vi, 6S
modis ui, 506
Misero iU» 011
BCseros iii, 60. OSO
Miserom iU, 880
Mlsso^sing.) 1,418. Ti, 138.200. S09.
(plar.)iT,614. vt, S19. 828
Missi (plur.) ti, 434
MiasHibQs sazk t, 966
Missb ir, 99
Mjsso t, 1S4S
BCssom 1,971.977. ii, 909. iT,668. ti,
400
Miasus (adj.) u, 194
Missus sagitt» iv, 410 .
Mitescere t, IIOS
Mitrm ir, 1193
Mittom oo9lendere ir, 47S
Mittat u, 850. iU, 045
Mitte iU, 974. W, 1054
Mittere i, 66S. 680. 883. 886. u, 884..
855. iT, 8S. T, 50S. 117S. 1308. tI,
411. 608. 708
Mittere sonitus t, 1038
Mita iT, 63. 680. Ti, OSS
Mittier iT. 47
Mitat ii, 149. US4. ni, 631. t^, 40t.
878
Mittitur iT, 347. 18S8. lU 170. SOS
Mitto diceie iT, 604
Mittunt U, IISS. Ui, 5S. hr, 53. 64. 68.
8S. 101. 791. 990. fi. 196. 614
Mittuntnr it, 197. 800. ti, 247
Mizta (smg.) Ui, 3S4. 378. rl 168.
184S. (phtf.) i, 867. 878. ii» 470.
689.ui,S59.S71. St, SS6. 648. 1814
corpom 11, 466
Mistss i, 89S. T, 016. ti, S69. 1187
Miitim iu, 566
MobiIituituriii,848
MobUitss u, 64. 141. it, 178. 777.
T,856. Ti,S8S.SS6
MobUitate U, 160. Ui, SOl. 480. 646.
Ti, 176. 870. 486
MobUiUtem Ti, S40. S46
Mobiliter iT, 791. Ti,334 fierttatnriT,
749
MobUius ui, 844. t,6S6
Modeianterii, 1005
Moderorier equum t, 1897. ISll
Modemtim cresoere i, S34
bumanis mtbnibns ao Medcntis U,
169
robostas Modcsator curri aiatri t, 981.
Ti, 1351
Modi (sing.) it, 1S8. ti» 770
Modioe (adT.) fluere t, 607
Modis i, 184. S48. 787. 760. 108S. u,
115. 65S. ui, 860. 506. iT, 187. 1S6.
166. 658. 789. 859. 006. t, 68. 74.
417.48S.790. i^, ISS. 468. 507. 780
Modo i, 150. 882. 06S. u, 91 . 4S8. 77S.
940. ui, S4. 604. 770. 1061. if.OOO.
1174. T, 72. 185. 774
Modom i, 1007
Moda8u,1171
Modus «gri ii, 1171
Mcenem miUtiai i, SO liein i, SS
Mcenia t, 1447. ti, 687 mnadi i, 74.
1095. U, 1044. 1 14S. iU. 16. t, 180.
878. 466. 1818. vi, 188 tliealD ir,
80 ^
Mmnibus t, SSS. ti, 749
MoBrore t, 175. ri, 1181. 1847
Moeroiem Ui, 031
Moerorum ezesor iT, 281» vi, 986
Moeros Ti, 1257
MaesU(smg.)i, 100
MfBsti iT, 1220
Moesto Ti, 12S1
MoBStnm i, 00. Ti, 1150
Mmstus Ti, 1279
Molem Ti, 404. 566 mentu vi, 884
Moles (ring.) ni, 1060. iT,880. t.07.
4S7. (phr.)Ti»10S
MolesU (sbg.) ii, 424
MoUbos 1,288
Molimina mag:no iT, 000
MoUretor Ti, 646
IN LUCRBTIUM.
liH
MoliiicT arv» v, 93S
MoHtar accedere ii, lOSS
Molle rw, 404
Mollem barbam ▼, 07S
MolIesi,744
Molletcere coBplt ▼, lOlS
Moili U, 29. 860. iii, 118. ir, 088. ▼,
672. 815. 887. 1801. Ti, 744
Moliia i, 868.671.755. ii, 008. 905.
iv. 700. 701. 847. 078. ▼, 778. lOOS
MoHiaqae iii» 606
MoUibos andis H, 876
Moltiro vapore v, 1101
Molliri ii, 606
Mollu (doid.) i, 282. vi, 626
Mollit Ti, 960
Molossum ▼( 1062
Momen roentis iH, 145
Moroine iii, 189. 100. ir\,A7t
MonelMit ▼, 1899
Monimenta ▼, 812. ri, 241
Moniroentis famse ▼, 880
Monstra (nom.) ir, 594. ▼, 848
Monstrabant ▼, 1 105
Monstrat ▼, 1446
Monstra^t ▼!, 26
Monstret ▼, 1081
MonteiH, 1018
Montem ▼, 1869
Montes i, 18. 202. 998. iv. 141. 898.
407. 408. 460. 670. ▼, 42. 202. 958.
000. ▼i, 151. 100.' 468. 489. 548.
788. 747
Montes icti ii, 327
Montes nimlx>ram vi, 158
Montesqae i, 276. ▼!, 447
Montibas i, 284. 896. 1081. H, 881. !▼,
142. 1014. ▼, 814. 498. 822. 944.
1248. ▼{. 188. 421. 785. 786. 968
Idfleis altis ▼, 662
Montis ▼!, 458. 468. 466. 689. 682. 694.
696
Monti^agae i, 406
Monti^ago generi ii, 607
MontiYagnm genas ii, 1080
Mora ir, 228. ▼!, 680. 088
Moralx>r ▼i, 244
Morantur ▼!, 887
Momri i, 1048. H, 164. 238. ▼!, 518
Morati (plnr.) !▼, 061
Moratur li, 1067. {▼,206
Morbi(sme.) iu, 472. 486. 401. 601.
1088. !▼, 660. ▼{, 657. 668. 664.
1111 contagia vi, 1284
Morbida (sihg.) ri, 956. 1090. 1150.
1222. 1260
Morbidns aer rl, 1005
Morbis m, 464. 505. 782. 886. ▼, 846.
850. W, 1088. 1178
Morbo i, 184. r\, 1090. llfO. 19t0.
1280. 1258 deUrantes ▼, 1169 in.
teriisse ▼!, 700 dabantor ^i, 1142
ardentia vi, 1170
Morborum ri, 1006. 1186
Morbos iH, 41. ▼, 221. vi, 771 int-
manes iu, 461
Morbos iii, 608. ▼!, 70S. 1112. 1204.
1248 letifabricatoriH,47S
More i, 07. ii, 610. !▼, 1257. vt, 107
feraram ▼, 080
Moremor ▼, 92
Moreris i, 899
Mores i, 599. v, 664. iti, 816
Moretar ▼ita ni, 121. 128
Mori iii, 628
Moribundi (plar.) iii, 641
Mortbando iii. 1046
Moribundos ni, 283
Moribundus iii, 180. 658
Moribns i, 297. iii, 749. ▼, 895. 957
Moriebantur ▼i, 1£M)
Moriens ni, 606. 612
Morigera (plur.) ▼, 81
Morigeris ir, 1274
Moritarus iH, 962
Mors i, 672. 798, H, 758. 1001. lii,
216. 610. 842.876.882.972.1104.
▼, 222. ▼!. 1249. 1261. 1271 red.-
dita vita !▼, 765
Morsibus ▼alidis ▼, 1891
Morsu iu, 668. i^, 1010
Morsuque Ui. 001. ▼, 1036. 1067
MofBus ir, 1078
Mortale i, 218. 1014. iii, 668. 808
Mortalem iii, 424. 511. 542. 709. 801.
882. 897
Mortales (horoines) i, 83. 67. 152. ii«
76.171.625. Ht,996. ▼,1088.1279.
▼i,50. (adj.)iii,418. ▼, 349
MortaH i, 238. 756. ii. 905. ir, llfT.
▼, & 66. 122. 239. 822. 878
Mortalia i, 1091. U,858. 1162. in, 5W.
779. ▼, 243. 249. 789. 803. 986.
1168.1287. ▼1,42
Mortalibus i, 66. it, 656. 91T. 979.
1082. 1167. Hi, 1087. 1001. ▼, 15.
54. 206. 242. 042. 1091. 1100. 1164.
▼i, 1. 10. 28. 801
Mortolis i, 855. iH, 631. 848. 946
Morte i, 112. 115. 265. iH, 879. 888.
898. 898. 901. 929. 1085. 1102. ▼!,
1194. 1216. 1289 obita i, 186. h,
788
Mortem i, 852. iH, 389. 570. 884. 989.
947. 988. 1088. ir, 48. 1014. ▼!, 772
Morti vi, 1280. 1258
Mortiqoe^i, 1008.1149
Mortifer^i, 1186
Uv
INURX
Mortifemn ▼!, 819. 1089
Mortis u, 680. iii, S9. 64. 79. 1101. i^
770. V, 1179. Yi. 1180. ISiO
MortisqQC ii, 44. ^,1898
MortaAiu,1069. !▼, 1160
Moc li, 1S76
MotA (plnr.) iii, 684
MoUbns ii, 18S. S86. 896. iii, 85& 364.
887.987. iv» 947. 1006. t, 106. 610.
681. vi, 886. 684.688
Mota i, 888. 464. 801. 994. ii, 61. 96.
S97. 809. 1064. iii,88. iv, 28. 189.
177. Sll. 898.860. 946. t, 126. 688.
668. 1809. W, 117. 176. 1081. 1148.
•olidto j, 844. vi, 1086
Motnm (sobst.) ii, 967. iu,80S. (adj.)
iu, 868
Motos (subst sing.) i, 686. 1086. ii,
187. 861. 868. 869. 678. 964. 1020.
iu, 848. 872. 873. 1058. vi, 686.
(plmr.) i, 699. 636. 743. 819. 909.
1088. 1076. ii, 80. 848. 844. 249.
861.863. 807. 811. 314. 816. 712.
716. 786. 761. 884. 941. 947. 968.
1008. iii, 117. 841. 846. 659. 569.
678. 868. 878. iv, 1066. 1861. v,
488.489.448.446.1818 «eniUlesii,
88 exitiales ii, 669 clandestinosi ii»
186 sensiferos iii, 380. 569
Motns convenientes i, 1089
Motusqne (plnr.) iv, 659
Moveant iv, 726. vi, 166
Moveutnr ii, 138. v, 480
Movebis iv, 126
Movendii»884
Moventes iv, 978. v, 1400
Moventnr i, 488. 888. ii, 188. iii, 431.
vif 888 ienstferos motns iii, 568
Movere iii, 670. 853. iv, 457, 700. 876.
V, 1179. vi, 694
Moveri i, 836. 348. 376. iH, 189. 337.
iv, 884. 363. 366. 768. 778. 1967. vi,
667
Movetii,886
Movetor iii, 146. 190. 480. iv, 889
Mttcrone hebeti v« 1278
Mocnmi ancipiti ii, 519
Mncronibus neaus ii, 487
^ucronom v, 1864
Mosit tuba iv, 647
MuTcebant v, 1389
Mnloent iii, 148
Mnlcentes aera iv, 139
Mulcere v, 1316
Mulcet ii, 488
Muliebre iv, ISSO. ▼« 1020 genus w,
1364
Mnliebri iv, 1840
Mttliebria iv, IIOO
Mutiebribusiv, 1046. ▼, 1367
Mnliebris iv, 1286
Mulier iv, 1047. 1186. 1362. ▼, 886.
1010. vl, 794
Mnliercnla iv, 1878
Mnlta multaque (plur.) i, 803. 401
Molta pamm ii, 691. 738. vi, 779.
1064
Multaagula multis modis iv, 668
Multesima pars vi, 651
Multigenis figuris ii, 336
Multimodi motus iii, 869
Mumroodis i, 814. 894. ti, 1064. 1059.
iii, 116. 587. 620. iv, 64««. 1148.
1818. ▼, 188. 1406. vi, 904
Multiplezque ii, 168. iv» 808
Multis partibns i, 736
Multoshominura ▼,413
Munda vi, 977
Mnndii,1053. ii, 181. 1104. iv, 136.
V, 97. 190. 148. 168. 240. 244. 332.
841. 366. 378. 381. 403. 434. 455.
478. 497. 515. 635. 639. 619. 554.
696.636. 677. 768. 770. 778.816.
886. 838. 941. 1808. 1311. 1212.
1436. vi, 48. 107. 122. 492. 564. 606.
1105 mceniai, 74. 1095. ii, 1044.
1143. iu, 16. iv, 214. ▼, 120. 372.
466. 1212. ▼!, 182 sidera i, 788. u^
888. W, 814
Mnndis ▼, 589. 1344
Mundo iv, 1874. ▼, 687. 698
Mundum ▼, 66. 439
Munere ▼, 1807
Munificatii,686
Muniie !▼, 1249
MQnita(sing.)i,720. ii,607. iii, 831.
(plur.) ii« 7 ▼iai iii, 497 ▼ia fidei ▼,
103
Munitnr ▼allo ii, 638
Mundi corona ii, 606
Murmur ▼!, 141
Murmnra ▼, 1280. ▼!, 287. 409 £lnca
i, 724 ponti iii, 1046 minarum ▼,
1192
Mnrmure i, 70. 277. iv« 647. ▼!, 100.
196
Mosa ▼, 1397. ▼!, 99
MuBs (plur.) i. 929. !▼, 6
Mussea mele ii, 412
MussBO lepore i, 933. iv, 9 melle i,946.
iv, 22
Musam sylvestrem iv, 693
Mnsanim i, 024
Mnsco V, 949
Mussabat timore vi, 1177
Muta i, 93. ii. 626. iv, 1157. ▼, 1087
MntabUitate ii, 931
Mut» pecudes ii, 843. w, 1058
IN LUCRBTIUM.
U
Mutant i, 678. 087. 708. ▼, 1082
Alutantur ii, 77
Matm i, 377. 607. 787. u, 170. S07.
iu, 101. 74a>» 1S7. 46]. r, 170.
588
Mutarentor i, 107
Mutari li, lOSl
Muiarique i, 082
Mutarier i, 802
Mutas pecudes U, 1081
Mutasaelr,776
Mutat ii, 800. r, 820. 882
Mntota (sing.) iii, 768. (plur.) 1, 010.
1022
Mutatis (nom.) i, 912. W, 047
MuUto (noro.) i, 801. iii, 765
Mutatoquei, 678.687
Mutatum i, 671. 792. ii, 220. iii, 518.
688
MuUturii, 748.798. iii, 756. ▼, 275
Mutatos il, 760
Mtttemus vi, 1132
Mutentque ii, 1004
Mulet i, 772
Motoa(sing.) iv, 302. 1194. r, 961.
(plur.) iii, 346. iv, 1199. (adv.) ir,
945. V, 852. 1099. vi, 1082
Mutoa vivunt li, 79
Motua fungi iii, 802
Mutuus iw, 1209
N.
Kacta ii, 871
NactsB W, 1246
Nant oculi iii, 479
Naidi florum ii, 847
Nares i, 300. ii, 415. iii, 631. W, 490^
677. 691. Ti, 778. 792. 1191
Naresve iii, 550
Naribos i, 406. ii. 510. 847. 850. W,
990. ▼, 29. 1076. ▼!, 765. 1201
Narb ir, 1227. 1249
Nascendum iii, 618
Nascentes iw, 58
Nascentibus i, 114. iii, 671
Nasci 1, 161. ii, 1011
Nascimur iii, 086
Nascuntur iT, 498
Nasi prioioris vi, 1 191
NaU (adj. sing.) i, 114. it, 436. 792.
iU,709. iv,775. (plcr.) i, 543. u,
732. iv, 834. 852. r,1033
Nate (adj. plur.) ¥,71
Natall die iU. 711
Natons vi, 882
Nitanles ii, 342. 654. v,480. vi, 404.
1140
Natarevi,266
Nati (snbsU plnr.) iU, 906
Natb iv, 1249
Nativa (plur.) i, 755. v, 244. 377
Nativo li, 542. 1087. v, 61. 239. 242.
vi,43
Nativos animos iU, 418
Nativum v, 67. 322
Natomm (subst) vi, 13
Natos (sobst) vi. 1256
Natum (adj.) i, 663. iv, 832. 833. 848.
v,911
Naturn i. 10. 26. 51. 52. 57. 113. 132.
195. 200. 217. 225. 237. 204. 282.
304. 322. 329. 331. 304. 420. 433.
447. 458. 504. 552. 574. 582. 003.
. 015. 027. 630. 796. 849. 916. 961.
1001. 1008. 1012. 1037. 1079. ii, 23.
208. 224. 237. 242. 313.369. 378.
400. 583. 645. 757. 817. 878. 944.
1050. 1057. 1071. 1089. 1120. 1148.
lii, 23. 29. 35. 131. 168. 186. 192.
204. 213. 232. 236. 238. 242. 274.
303. 324. 329. 580. 560. 624. 670.
70^712. 789.821.826. 843.856.
944. 987. iv, 30. 44. 109. 120. 323.
407. 744. 766. 786. 844. 857. 864.
946. 1081. 1193. 1249. v. 60. 78.
128. 133. 149. 187. 207. 219. 226.
240. 332. 336. 851. 366. 371. 562.
809. 829. 844. 869. 875. 877. 1027.
1280. 1287. 1353. 1361. vi, 30. 218.
225. 334. 507. 646. 683. 739. 745.
755. 838. 982. 993. 1040. 1061.
1133
Naturaque i, 323. 499. U, 232. v. 23S
Nature disstmiles U, 719
Natura peifica U, 1116
Natune (sing.) i,72. 140. ii,60. ul,93.
310. V, 311.922. vi, 40. 330. 907.
1000
Naturai i, 1100. U,302 fadera i, 580
Natuimli vi, 20. 760
Naturam i, 22. 127. 500. 607.650. 677.
679. 683. 688. 703. 760. 772. 770.
770. 049. 1053. U, 20. 168. 307. 533.
664. 705. 713. 850. 876. 937. iU, 15.
43. 138. 162. 176. 200. 229. 271.
830. 350. 457. 515. 588. 641. 704.
811. 064. 1016. 1085. iv, 25. 386.
735. 747. 067. v, 55. 94. 156. 200.
356. 537. 826. 832. vi, 378. 470.
664. 600. 775. 083. 095
Nataram mnndi U, 181
Natniam latnre U, 17
NatnrM i, 711. ni, 316
Natns (adj.) ii, 223. ui, 881. v, 178.
vi, 171
Navet i, 273. v, 009. vi, 1030
iTi
INDKX
^aufragiiii ii, 652
Navi W, S88
N«vigenim inare i, S
NftTigiaT, 1447. Yi»429 clauda iT,439
Navigii ▼, 1004
NavigiiB V, SS4
Navimiv, S91.900
Navis iv, 895
Naviu V, 224
Naviter i, 626
Nauta (plur.) iv, 966
Nautis iv, 434. vi,89S
NebuU iii, 429. 4S7. vi, 1119
Nebula<plur.) vi, 103
Nebuleque (sing.) iii, 431. (plur.) vi,
1097
Nebularo iii, S84. ▼, 254. 464
Nebulaa ii, 456. vi, 476
Necare vi» 787
Necduffi V, 251
Nece iv, 549
NecesM est i, 680. 625. ii, 909. 922
Necessum ii, 467. 724. iv, 120. 619.
930. 1000. V, 68. S62. 377 iatcsti-
oum ii, 280
Nectare vi, 971
Nectot ii, 847
Nectere iii, 374 vota v, 1201
Negatque i» 624
Negeti»704. iii, 887
Negites iv, 911
Nemesas hiatus v, 24
Neraora ii, 144. v. 42. 053. 990. 1385
avia il, 346
Nempe 3, 386. ii, 486. 907
Nenus ii, 359
Nenu (non) iii, 200. iv, 716
Neptuni vi, 1074 oorpns i, 471
Neptnniim n, 654
Nequcant i, 688. ii, 909. 020. 936. iv,
259. 322. 721. v, 213
Nequeas i, 314
Neqoeat i, 77. 194. ii, 539. iii, 322.
34&679.605. v, 90. 728. 730. 766.
764. 768. 834. vi, 64. 1071
Neqneo 111,317
Nec^Qeimt i, 173. 269. 696. 601. ii» 880.
ib,661. W, 600. v, 146. vi, 302.
836. 1011. 1068
Neqoibam ii, 381
NeqnjBas iii, 364. 672. iv. 340
Nequimt vt, 106
Neqnissent iv^ 1247
Nequis8eti,1010
Neqnit i, 386. iit. 399. 442. 66SL 780.
iv, 1239. V, 13S. 1446
•5*^ (plw.) ii, 668. vi, 1186
Wervis 1. 811. 867. ii. 904. iii. 172.
674. iO?. 700. iv, 64^ 1037. 1100.
V, 134. 026. 1331. vi. 804
Nervorum i, 863. iv, 10S7
Ncrvoa i, 861. iii, 218. 489. 666. 001.
iv. 1114. vi, 1150. 1204
Nervosa iv, 1154
Nesciat aequor vi, 607
Nesdre iii, 1071. iv, 477
Neacit iv, 471
Nexa (plnr.) ii, 405
Nexam animam iii. 218
Nexantur ii, 98
Nezilis vestis r. 1349
Nesu i, 241
Nexum (adj.) vi, 968
Nexus(plur.)i.221.246
Ni i, 380
Nictautia fulgura vi, 181
Nictari vi, 836
Nidor iv, 688. vi, 792 penetrat ii, 682
NsdorU vi, 987
Nigervi,256
Nigra (sTng.) vi, 1198 (plur.) ii, 700.
vi, 722. 1107
Nigrai noctis iv, 541
Nigrant ii, 732
Nigras iii, 62. 841. iv. 342
Njgrasqae iv, 370
Nigris ii, 700. vi, 625
Nigro ii, 732. 763. 792. 82S
Nigrore mortis iii, SO
Nigros ii, 823
NigTum ii, 767. 811
Niiiilo minus ae iii, 06
Nihilo majore v, 677
Nihilum (vel nilum) i, 674
Nilifluminavi,1112
Nilus crescit vi, 712
Nimbi (phir.) v, 200. vi« 620
Nimbii iu, 19. tI. 481
Nirabonim iv. 173. vi, 252. 610. 624
tabi i, 806 montes vi, 158
Nirabos iv, 143. 447. vi» 483 aienss vi,
700
Nimbus niger vi, 266
Nimio vi, 1161. 1194 major v. 565
Nimirom i, 503
Ningnes vi,736. 064
Ningunt floriboa iiy687
Nitatur ii, 862
Nitentibus i, 37S
Nitere Inna v. 70S
Nitet ccBlua i, 9
NiU ii, 12. iii, 62. ▼. Sll
Niti in mediam i, 1052. 1082
Nitids fmges i, S6S. u, 180
Nitidas frages ii, 594« 09|. IIM
Nitido lepore v, 1258
Nitidnm vi, 796
Nitter funnm i. 1068
IN LUC&liTlUM.
ItU
Nitore ii, 781. 786. 818. iv»549. ▼. 767*
Nitorem ii, 77«. lOSI. v, «67. 781
NituiitDr pondera ri, 395
Nives ▼, 746. vi. 100
Nix iii, 20. v, 674. 1101. vi, 628
NixA in medium i, 1056
Nixantem iii, lOlS
Nixatur vita iv, 500
Nixihui V, 226
Nixu iv, 904. V, 607
Nixos(iidj.)v,907
NixuB pennarum vi» 834 pedum v, 912
NobiUtas ii, 86
Nobilitate ii, 11
Noceant iii, 834
Nocentes ii, 1102
Nocere vi, 385
Noceient v, 90
Nocte T^ 984. vi, 252. 695 nimbonun
iv, 179
Noctcm ii, 578. iv, 714. vi, 1158
Noctes i, 143. 1066. v, 679. 680. 698
atoue dies ii, 12. iii, 62
Noctis i, 1064. iv, 458. v, 072 nigmi
iv, 641 silentia iv, 462 signa v. 1189
Noctivag» cmli fisoes v, 1190
Noctivago strepitu iv, 686
Noctu iii, 384
Noctuma (plur.) v, 295. vj, 900
Noctumas ▼, 687 iaces u, 206
Noctumis ii, 26
Noctnmo i, 478. iv, 446. 704. 1002. ▼,
969. vi, 849
Nocturoumque vi, 791
Nodis religionnm i, 991. iv, 7
Nodos iv, 1141. vi, 878 dissolvunt v|,
955 animsBii,949
Nodus anni v, 687
Noli iv, 987
Nooien ii, 997. m, 199. iv, 1051. v»
799. 819
Nomina iii, 918. v» 79. 1040. 1050 rei
rom V, 1028
Nominat i, 696
Nomine i, 95. ii, 629. lii, 135. 422. v,
907. vl, 2. 297. 371. 740. 908
Nominis iii, 78. 243. 280
Norainitamus iii, 959
Nominitanda iv, 48. vi, 879
Nominitant v, 702
Nomtnitanmt vi, 429
Nona lampade vi, 1196
Nob dom I, 581
Norma fallax iv, 617
Norant ii, 968
Noscas U, 684. 1006. iv, 126. 158. v,
291
Noscere i, 191. ii, 891. iu, 56. 125.
159. 419. 468. 587^ 1068« iv, 386.
DOiA, H Var. CIm. M.
809. V, 773. vi. 939
Noscit vi, 915
Nosse«tlv,llQ9
Nota ii, 351. v, 946
Nota>qne (subst piiu.) vit 32Q
Notantes v, 122
Notantur il, 519
Notarq V, 1042. 1089
NoUretv,1057
Notarum ii,840
Notanint V, 694
Nototo (sing.) v, 589
Nototus V, 611
Notemus i, 701. 013
Notho lumine v, 575
Notitiai ii, 123
Notitiam ii, 744. iv» 478. 481. 859. v,
125
Notities V, 183. 1046
Noturoqne ii, 366
Novando ii, 1145. v«195
Novaram vi, 616
Novatnr snmma ii, 74 '
Novellas i, 262
Novet i, 1032
Novitas iv, 927. v, 816. 941
Novitote ii, 969. 1039. iii, 152. 977. v,
928. vi. 1101
Novitotom i, 140. ii,404. ▼, 931. 778
Novitotis V, 174. 907
Nox ii, 578. v, 979. 1188 ceca i, HOa
obrait V, 649. vi, 864 texit vi,852 cl
noctis signa severa v» 1189
Noxia vi, 1218
Nnbe vi, 144. 202
Nubem vi, 125. 137. 144. 174. 175. 179*
28). 295. 431. 498
Nubendi i, 99
Nobes in, 786. iv, 194. v, 190. 287,
vi, 97. 99. 101. 115. 149. 159. 179.
205. 249. 271. 326. 360. 401. 454,
472. 470. 489. 499. 506. 508. 529.
627.794.1097.1110
Nnbesque (plur.) v, 254
Nobibns ii, 214. 1099. iii, 21. iv, 189«
909. vi, 124. 156. 184. 197. 200»
346. 247. 207. 924. 442. 405. 497.
499. 625. 527
Nnbila (subst.) i. 6. 279. 879. iii. 19.
iv, 420. 445. v, 467. 645- 674. 1101.
▼i. 191. 192. 141. 189. 198. 219.
864.450.461. 50.1. 512. 517. 690.
791
Nobis vi, 292. 449. 460
Nuda (plnr.) v, 1291
Nndabant v, 969
Nndantia v, 1069
Nudos ▼, 1425
Nodom vi|1171
Lneret, H
Ivjfi
INOBX
Nudos w, SSI
NQlla Ti, SM
Numen ii, 614. 1168. iv* IttS. r, S16
DiTQm iii, 18
ad Nnmen meatit momcnqDe iii, 145
Nmneris w, 1408
Numero (nom.) i, 433. 692. v, 6t. 1S4.
181. 1348. y\, 413 Plirygio ii, 620
innnmenli ii, 1086 innumero ii, 1053.
iU, 780
Nmneram i, 437. ii, 636. ▼, 1400 in-
numembilem vi, 484
in Numeram ii, 631. 636. iv, 773. 780
Numinii ii, 434. iw, 18S6. f, 1160. vi,
60.1S74
Numine i, 165. ii, 168. 623. 632. 655.
▼, 1S3. vi, 56. 90 diveno tv, 180
Nontia (^g.) iv, 708 (plur.) vi, 76
Notricis V, S31
Notn iii, 467. iv, 1115. v, 1186
Njmpliaram templn v, 047
Njmphnsque iv, 584
Njmpliisvi,117S
O.
0!rot8eresii,14
Obhrateflcat iii, 544
Obducatv,808
Obducere tenebris v, 775
Otweraus iii, 1002
Obeat i, S23. 848
Oberant vi, 70
Obestet v, S5. 35
Obest T, 161
Obeunt mortem iv, 1014 liquore iv, 442
Obbafsit iv, 48S
Objecta (sing.) v, 548. (plur.) ti, 1033
Ob^ectum parniai iv, 845
Objiciens v, 754
Obire iii. 1058. iv, 968. 065. v, 617.
774. vi, 124S
Obire sol iv, 435
Obtret V, 1410
Obitifi, 1055. 108S
Obita raorta i, 136. iv, 738
Obitum iii, 860. 065
Obitus solis V, 707 slderam Iv, 304
ObIatoictQH,053
Oblatum iciom ii, 05S
Oblectare ii, 363
Obliqua luce ii, 790
Obliqua roeare ii, S47
Obliquo Inroine v, 69S
Obliquos motus ii,S45
OblitsB(plur.)vi,743
Obliti (plur.) iii, 8S
OblivU iii, 640. 1070. iv, 820. vl, 121 f
Obmticriv,430
ObnUns vi,5S8
Obortis vi, 860
Obortu tv, SIO
Obortos (ad;.) vl, 586
Obretimar iii, 386
Obruat iii, 776
Obraerent caligine vi, 268
Obruit V, 413 nox v, 649. vi, 864
Obralns cinere iv, 0S4
Obscenum v, 1S93
Obscura (sbg.) i, 03S. (plor.) i, 137
Obscuram lingnam 1,640
Ofascuram iv, 433
Obsidere iv, 1085
Obsederativ,346
Obsidit iv, 35S
Obsignans iv, 571
Obsignatum ii, 581
ObsUteie i, 110. vi, SS6. 330 conlra i,
68
ObsiU(plar.)v,1377
Obstantqae ii, 783
Obstaie i, 338. 071. ii. 880
Obstati,890. iii,S6
Obsles iv, 1143
Obstet 1,780. ii,87.703
Obstipa iv, 510
Obstroere capot v, 753
Obsnnt v, 17S
Obterit V, 1833
Obteritur pedlbus i, 80
Obtineat iii, lOOS
Obtritumiii.006
Obtulerat v, 958
Obtulit iii. 1054
Obtondere anres v. 1054
Obtundi vi. 308
Obtonditur voz iv, 617
Obturet cibns iv. 867
Obtorgesctt pes vi, 658
Obtusls viribus iii,463
Obtusus angulus iv, 35<l
Obversa (stn|r.) ii, 806
Obversantur iv, 976. 1055
Obvertinius iv, 167
ObvU (sing.) i, 133« (plor.) ii, 85. iii,
385. iv, 37. 335. 731. 1209. vl,S38
Obviusiii, 1054. iv. 1143. v,403
Occidat (neot.) n, 174. ifi, 066
Occiderant (nent.) iii, 1041
Occidet (neot.) t, 660 .
Occidit (neut.) ii, 780. iu, 415. 1107
OccisU V, 1135
OccuItsD (sing.) vi, 881
Occultas (nom.) 1, 146
Occnltasse ii, 634
Occolte (adv.) i, 315
OccultU i, 425
Occupat iv, 1044 amnem iv, 1019
Occupet i, 391
IN LUCRBTIUM.
lix
Ooconent lii, 008
OocuRoe iti, 63$
OocQifi (bJiii.) viy 81
Oectiirit iv, 78S
OcCttTMUIS w, 717
Octa*<N]ue t\, IIOS
Oculi (•ing.) iii, 414. (plor.) i, Sll. ii,
647. ifi, 07. 548. 681. in 112. 118.
826. 888. 600. 760. vi, 164. 46&
1108 nant iu, 470
Ocnfique (plvr.) iv, 400* vi, 1114
Oculis i, 810. 800. 808. 866. ii, 867.
610. 886. iii, 886. 800. 860. 467.
1088. iv, 248. 888. 886. 887. 784.
765. 708. 1071. v, 678
Oculo iii, 400. iv, 440
Oculorum i. 886. Iv, 846. 868. 606.
888. 884. 1186. v, 108. vi, 186. 1170
Oculot i, 68. 68. 848. 007. ii, 118. 410.
781. iii, 76. 157. 186. 860. 487.
1008. iv, 818. 868. 858. 878. 886.
801. 880. 881. 840. 880. 486. 488.
710. 788. 767. 806. 077. 1188. vi,
650. 088. 1144
OculoMue iii, 656. iv, 848. 888* Vp7S8
Oculut lu, 148. 660^ 668
Ocjut (udv.) iii, 185 et dduB iii»480
Odere iii, 78
OdiofU iv, 1158. 1188
Odium iii, 80. v, 1415
Odor lii, 868. iv, 88, 601. vi, 808. 806.
Odoiari iv, 880. vi, 086
Odonta (riog.) vi, 705
Odoie ii, 888. iU, 580. iv, 688. vi, 787.
807
Odoiem ii, 884. 845. 864. Ui, 888. 888.
W, 686. vi, 084. 1158. 1815 acraai
iv, 188
Odoiei i, 800. U, 680. 886. 861. K
407. 600. V, 1441. vi^ 810. 087
Odoribut iv, 710. 1168. v, 78»
Odoris udjectui iv, 677
Odorom tfuctna iv, 670
Offecti •enMf iv, 767
Offecto Inmine v, 774
OAnderil iv, 1178
OlleMllt iu, 171. ivp 805
Oienauido ii, 1068
OffenMie vi, 1051
Offentibut iv, 860. vi,88I
in Offemo Ui, 054
ei OffeuM u, 488
OflfenMt(Mb8t) 11,888
Ofieeiei,888. vi,4«
Oflweient v, 81
Ofidn iv, 1117
OOicienMioe v, 717
OdkiUU,606
Offidmut tv, 87^
Officium i, 887. S6S. iv^ 855
Officiuntu,788
OffiduDtur ii, 156
Oiearum plugn v, 1878
Oleastervi,070
Olet iv, 705
Olivi inolentia ii, 840
Olivnm n, 808. vi, 1071
Ollis 1,678. ii,6S.1002. iU, 878. iv,
178. V, 888. 1880. 1880. vi, 807.
687
Omnem vi, 1141
Omnibus iu, 617
Omnigenis coloribut ii, 880 prindpiis v,
441
Omnigenos colorei n, 758 omtnt v, 480
Omnimodia i, 684. ii, 488. iU, 407. v»
717. 1088 atomitt U, 690
Omniuiodisque v, 101 .486
Omniparens lena v, 860
Omniparentes n, 706
Omnipotens pater w, 400
Omnis H, 516
Oneimta (plur.) vi, 1871
Oneri non est v, 540. 548
Ottus iU, 1078. iv, 808
Onustom iii, 114
Opaca domorum ii, 114
Opacam tempestatem vi, 588
Opacos moates iv, 570
Opellaparva 1,1107
Operai, 150. iv,018
Opeial iv, 680
Operam des vi, 1074 consumere vi, 1080
Operas assiduas dederiat iv, 078
Opcrati(plnr.)iv,068
Opere v, 1850. vi, 815
Operitiv,1171
Operto iv» 1186
Operumi,164. vl, 55.80
Opes suromas ii, 18
Opibus i, 61. U, 81. 640. v, 1808
Opima (sing.) i, 780
Oi^naales v, 776. 1810. vi, 407
Opinantl Ui, 078
Opiaatu» animi tVt 467
Opinor U, 1158
Opb V, 006. vi, 1840
Oportet I, 778. 1074
Oppidav.sa
OppUaie vi, 785
Opplent loca U, 146
Opplet V, 780
Oppleli(sia8.)vi,74a
Opportnna (ring.) v, 805. vi, 817
Oppoftqarai vi» 808
Opportunus v, 606
Oppofli iv^ 151
INDBX
Oppmia vita i, 64 mftlk v, lt06. (iilar.)
• •• toA^
cvnninA u» 506
OppreMu valido 1, 8A1
OppresaaiD solem ?, 768
OppiessuB iii, 6M
Opprimere vi, 966. 886.407
Optima (aing.) iil, 008. vi, 1064
Optimos vi, 1244
Opolenti (plnr.) V, lUl
Opufe ett vu i> 1060 opus ene «ulore^
U, 614 mnteriet opui ett iii, 960
Ora (plor.) i, 010. ii, 401. 976. iii,
470. 986. iv, 140. 174. 997. 1168.
V, 1618. vi, 26S.64S.768
OmvdlctUfv,6S6
Oiai i, 9S6. 968. 979. iv, 18. 1S8 lUlia)
f, 788 tenamm ii,666. ▼, 204 lu-
mtnife 1,86.171.186. ii, 677. 617. v,
826. 779. 1888. 1464 ftfiicriA iv, 216.
V, 476. 666.688 marit vi,6S8 Aclie-
rantis vi, 76S
Orba (plur.) ii, 8S7. v, 8S8
Orbata (sing.) fi, 666
Orbe ii, 64S. v, 706. 1166. 1S46
Orbem v, 664. 664. 686. 710 teifvum
ii,667.106S laminis iii, 411 teMi
iii, 1008 mundi v, 616 wlis v, 766
luna V, 764
Orbes tenrarum il. 61S. 1674 mUMib v,
647 rotanimvl,666
Orbi tenarom v, |i6. vf , 680
Orbibus v, 64S
Orbis iii, 416. v, 611« 660
Oici i, 116. vi, 768
Oioamv,904
Oidla pifma lv,68
Oidine i, 606. 676. 688. 66f . 861. 687.
1081. ii, 868« ^17. 866. lOtS. B,
618. 767. 870. iv, 66. 671. 676. m.
V, 186. 419. 481. 678. 7S1. 7S6.
1168. 14S8. vi,9U
Oidinibusii,896.896
Ordo 1» 686w ii. 466. 498. «118. iil,«8%.
Oi«'i, 66. 46. U, Ml. m^ Ni, 496. 668.
tv, 668. 668. 681. 666. v, 869^ 66«.
006. 11S8. ISW. vi« 6. 1108. 1176.
Oifanici ti, 418. ¥, SS6
Omnioos iii, ISS *
Oi&mtnrU,691
Oriebantur v, 1468
Oiiens (adj.) v, 767
Orienli (adj.) v, 666
Oiigine lii, SS8. 7781 % 668. 646. 677
Oiicidisui,686
Orieo iv, 161. 6S6. t6T9. 1B86. %%Te.
686. 1811. 1660. vi, 761
Oiiri i, 76. 168. 806. 666, Uk866. Ui^
789.96S. V, I3S
Oris (sing.) ii, 610. ir, 1108. 1164 pv-
tibusiv, 167 sapor iv, 489. 497 ja^
noa iv, 6S6. (plur.) I, 964« ir, 68S
termrom i, 718 «(lieris u, 966. iv,
816. 4IS. V, 144 mtberib v,66. vi,
66
OiStur iii, 876.619. Iv, 1880
Orinndi (plur.) ii, 990
Omanda (plur.) vi, 61
Omsnt V, IS76
Oraata (plur.) v, 604
Omatum (adj.) i, 86
OrU (sing.) iv, 486. 486. 684
Ort« (plur.) iv, 90
Ortis V, 106
OrtU) (sobst.) i, 216. v. 812. 667. (ad^)
ii, 146. S8S. S87. iv, 464. v, 1849.
vi, 900. 1139
Os (ori») iii, 133. iv» 886. 668. vi,9S8
Osdtat iti, 1078
Oseula tii, 966. iv, 1074. 1178. 1167
OsM 1,136. 866. 666. 866. 664. il.668.
iii, 124. 666. 692. i04& iv, 786
Oisibiis i, 611. 6S6w 867. ui, 178. 861.
697. V, 926. vi, 1866
Ossiingm (plar.) v» 1076
Ostendam li, 629
Ostendant i, 691
Ostendebat i, 66
Osteadeie t, 677. u, 1084
Ostewleti,776
Ostettdiiv,760« W,466
Ostendimus i, 466. 638. Ui, 611, iv,
076. v,666. vi, 774. 094
Ostenditii, 93
Ostendimt i* SI6
<lttllavtk715.785 uclttsaui,S«7 «eeU
iv,92
Ostroque rabdnfi ii, 36
Otia V, 1366. 1190
Ovau,986. v,860
R
F^boU i, 230. U, 996. iv, 6B9L 1666.
V, 849 IseU 1, 14. 85a ii« 617. 664.
696. 874. 1168 din v, 048 luiiiliMm
u, 317 larga v, 867 vtvmv, 966
Pocatam vitAi ♦, )166
Pacati aeris ui, 896
Pteator vi, 47
Faoe 1,38.66. li,S46. 1668. «,78«7T
Paoem i, 41. v, 866.1886 «nfamiii» 86
Pooes ventorum v, 1829
Pacisv,1164. v],68
PteU faBdera Ui, 788.
POcto tnrpi ii, 679
IN LUCRSTIUM.
bf
quo Pftcto 1, 85. S08. M. 660. M1. ii»
ft40.800. iii^SftO. i?. 586.677. ▼•
014. 1280. vi, 87. 2S8. S80. 404.
612. 727. 1062
Pacto ollo ii, 749
Pacto hoc i. 070. vi, 120. 172
Fteto DuUo i, 10S4. ii, 772. 1061
Pacto alio iii, 111. ▼, 1000
Pacto foBdere r, 1442
P«cto eodeiD ▼!, OM
PBdore vi, 1267
Pahun fieri ii, 666
Palaoi est ii, S68
Pdantes ii, 10. iv. 670. v, 072
Palantia sidera ii, lOSO
Pialati caalas iv, 024. 064 fine iv, 6S1
Phlato iv, 665
PaUtum !▼, 610
ncAAiSMrtv, 1164
Palladb vi, 75S aloie n, 760
Pallaniiv,112S
Pallentia i, 124
Pallorem iii, 165
Palloribns pingunt iv, SS7
Palmn tn 087
PalmasT, 004. 1100
P^mis ii, 618
Palpebne cadunt iv, 060
BUudes ▼, 20S
Ptoiv,600
Panaces iv, 12S
Pancluaos odon» ii, 417
Pandaw i, 60
Pandero v. 66. 912. 1100. 1247
Pandionis populo «i, 1141
Ptadit V, 056
Pjuido iv, 8
Pandunt vi, S68
Pangere veisus i. JO
Pango carmiaa i, 0S2
Pannis vi, 1267
Ptotherse (sing.) iv, 1010
Pantherarum v, I0S6
Papaveris iii, 107 ^
Pappos volantcs iii, S87
Pkmbantv,1268
Panbatv, 1147. vi, 1227 ^
Paranturiv, 1126
Ptaave i, JOO. 1007. Iv, 807. «, 167
Pararunt v, 1000
Fkrasseti,652. Ti,tO
Pkntiv,700.804
ParaU (sing.) ii, 1006. iv, 615. (|ikr.}
iv, 205. 799. vi, 10. 007
Pamt« (plnb) vi» 80S
fVtfatnr ^ IS60
Pfeimvit iv, 80S
Paite vivefe «, 1117
Pmdt ^, SOB
Paient ii, 642. ▼, 1006
Parentant iii, 61
ParenCem i, 00. ii, 600
Parentes iii, 86. iv, 1214
Parentibos ii, 642
Parentis i, 100. ii, 1106
Parentnm i, 500. ii, 606* ir« lOOOb n
lOlO^ vt. 1264
Parere (a pario) i, 221. W, 1948
Parere (a pareo) ▼, XI26
Paret iii, 146
Pltfiendi ▼, 824
Pitriles noctes i. 1066
Parili mtione ii, S74
Pariri ▼, 760
PkrU ii, OeS. 004. «,226
Pariter ▼, 1S58 cum iii, 446
Pariter pariterqoe Hi, 468
Pariunt ii, 806
Panuai omectum !▼, 846
Pan i, 606. 1106. u, 98. 912. UHO.
iii. 104. 122. 144. 161. iOO. 414.
647. iv, 11«. 128. 176. SOO. 440L
466. 672. 674. 02S. 048. MA. Mt.
Y, 282. 256. 880. 610. 102«. ^0«r.
651.052.1160
Parta (plur.) iv, 1122. «» 6. 60f •
Parte i, 89. 4S8. 668. 807. 848. it, &
200. 2S6. iU. SO. 00. 102. 108. 407.
79S. iv, 805. S2I. 400. 564. 728.
828. OSO. 067. 1224. «• 1S7. 06&
612. 601. 084. 685. 702. TIO. 020.
7SS. 768. ▼{, 98. 408. 621. «67. «08.
6i0. 721. «ao. 866. 1087. 1207. 1060
Partem i. 29S. 619. 104S. ii,441.1!l«l.
ui, 64. 96. 400. 8S7. 60«. 1060. »K
448. 646. 006. t04S. «, «02. MO.
722. 725. 1SS6. ▼!, S8S. 562. <«21.
62S. 661. lOSO. 1162. l«6ff k&mA
▼i, 1247
Pftrtes i, SIO. S08. 606. 020. 640. «01.
966. 1006. ii, 0«. 180. 208. «12.
486. 401. 608. 826. 828. 00«. 1«4V.
IISS. ui, 07. 125. «56. 6I«. «18.
6SS. 64«« «50. 660. TIA. 61«. f «,
166. 227. 241. 607. 720. 60S. OSOL
10S8. 1086. V, 206. 241. «06. OfO.
4S8. 440. 470. 478. 406. 041. 648.
68S. vi, 808. 410. «48. m. 008.
947. 1016. 1020. 1806
Parthi ▼, 1S09
Parti i, 1104. iu, 610. 6s,&16. «i,fl08
Partibus i, 182. 218. 220. «0«. «11.
616. 617.62S. 626. 66$. rSO.8«l.«0i.
ii, 168. 484. 1074. iu, S«S. 71«^ H,
S4S. V, 148. 6S0. «ML «1«. «0«.
044. 075. 605. 700. «i» Ofiu «UPO.
1116
Partidpem (nom.)(i)i» 468
Ixii
INDRX
PirticipeBtQr in, iOI
Pkfticu]« (plar.) iii, 708
Particolaiii tr, 90i
Fferticulaniiii w, 777
PkrticQlM ii, 8St
PferticttlatiiD ili, 641
Pwtioiilis iii. 6»
PwtiiD ir, 116. vi, 861. (pio partoin)
Ti,87.t8S
Pwtiii,611. ii,007
Ptatitv,688
Partita (tiiig.) Ui, 710
PartQ i, 106. 477. ii, 082. 1161. rr,
1846
Paituboi ▼, 460
Pftrtom (sabtt.) ii, 084. (adj.) ▼,
Putoi Ui. 777. iv. 1888
PtoTa(diig.)n.|1107. u»188. ▼!, 180.
(plar.) i. 408. 868. ii,1161. tr.088.
1100
PUram vi. 681
PlMt i, 810. fi. 888. ▼{. 464
Fltfvi (nom. tiiig.) ▼• 1118
Ptetit i. 187. 840. iU. 101. 806. 846.
847. 870. \r, 814. ▼. 606. 076. vJ.
880.868.1176
Piarviniiiia corponi i, 616. 628. iii*
Parom ii, 1000 molta ii, 601. 728
Parvo vi. 86
Pkrvola ni. 888. iv. 104. 1166
Plncentet v, 626
Paacere il» 706. itt. 1016 oculoa ii,
410
Paici i. 1080. v. 872
Pndt 001010 i, 87 etlier aidem i.
Paacoo fua ▼, 1847
Paacont corpora ii. 006
Pimim i. 1006
Pimot iv. 886. 876
Plutor vi, 1860
Putoram ▼, 1866
Pastui (tubat plor.) vi. 1186
Pnteati. 066. 1012
Pklrbantv. 1818
Pate&cta (littg.) i, 10. iv, 808
Pkileiaetiaii»868
PatefiMtum V, 606
Patefeceiat v, 807
PMefeeit1v,846
PMeiiel vi. 000
PMeftt i. 178
PMentiii,80
PMtnta vi, 1178
Fatentam iv. 866
Pktentet ui. 666. iv, 074. v, 788
Patenti cmlo vl, 440
Phtehtla^i.1178
Pater ii, 001. iH. 0. iv, 1227. v,
«tlier i, 861
Patere (infia*) i, 851. ii, 02. vi»
467
Pateremar v, 871
Faterenuir v, 1032
Pateret ▼. 448
Pateidt ▼. 618
Patet i, 1006. iv, 800. 410. ▼, 876
Fati iu. 800. v. 864
Fatiqoe ii, 201. v, 816
Fatitur i. 226. 266. ii. 044
Fatrantur conata v, 886
Faties iv, 1216
Fatria (tobtt) iU, 48. vi, 1102. (adj.
plor.) iU, 0
Fatriai tempore i, 42
Fatriam (tubtt.) iii, 86
Fatriaro tenam li, 641
Fatriat (adj.) vocei v, 888
Fatribot iii. 74S. iv. 1206. 1216
Fatrii lermonii i, 868. iii, 860
Patriii iv. 066. vi, 009
Fatrio i, 06. iv, 1206. 1207. 1220. vi.
207.008
Fatriivi,807
Patrioi pavor iU, 748
Fatnimiv.77. 1122
Fatuli mundl vi, 107
Ffttuliinaribuiv, 1076
Faventet v. 084
Pavida (ling.) vi, 646
Pavida (plur.) u, 44
Favidi (plor.) v, 078
Favidii vi, 60
Favidut v, 1880
Favit u, 876
Pavitaot ii, 67. ui.OO. vi, 87
Faullatim u, 1028. 1178. v» 1468.
1468
Faullo pluribut K, 486
Favooii cauda ii, 806
Pavonom U, 601
Pavor Ui, 148. 748
Pavore v, 1218
Faopertai i, 466. vi, 1280
Faupertate vi, 1868
Fauta vitai in. 871. OU «doat iv,
1100
Faotami,748. ii.ll8
FkuiiUit i, 886. 886. lii, 280
FerqoAm pauxUlo v, 600
Peocata iii, 880. v, 1160
Ptetoia i.80. Ui. 888.1008. Ui»a08.
▼, 76. 086. 1806. 1818» ▼!, 28. 6tf
atca U. 14
Pectom i. 414. 476« S, 870. 864. 888.
Ui, 67. 81. 804. 880. 021. OOB. 1080.
IN LUORBTIUM. Ixiii
W, 906. 919. 1264. v, l. S. 18. 961. Pe&etiet i, 294
vi, 39. 74. S91 Penitut h, 71. 199. 269
PectoribQs iv, 1269 PeQoaraiii vela ▼!, 74S niz» ▼!,
Pectoris i, 712. iii, 141 894
Pectiis i, 92S. il» 45. Ui, 909. i^ 1089. Pennatos Zephyroi ▼. 797
▼, 44. 104. vi, 1149 Pennigeri Arooris ▼, 1074
Pecodct i, 14. 117. 164. 258. if, 942. Pennipotentnm ii, 877. ▼,787
869. 875 (bis). 1082. iii, 62. !▼, Pennis u, 822. ▼, 1099. ri, 751.
1191. ▼, 229. 898. 017. 1058. 1109. 821
▼i. 242 lanigenB ii, 918. 660. ▼, 864 Pcnuria ▼, 1006. 1118
lanigeras ▼{, 1235 Peperere ▼, 385. 1 196
Pecudnm ▼i, 1090. 1125 Peperit i, 84. ▼, 812. 1|04
Pecus V, 1290 Pepigere i, 1022. ▼, 422
Pede i^. 792. ▼, 273. 1401. vi. 638 Pepla ii, 502
Pedemqae i^, 310 Pepnlere iv, 528
Pedes (plor.) iii, 528 PepaUt ?i, 309
Piedetralim ▼, 534. 1452 Per nam vi. 1262
Pbdibns i, 79. 201. 316. 1009. u, 327. Per se sibi utramqtte i, 507
356. iii, 27. 527. 616. 1044. i^, 461. Peragmns ii, 355. 675
826. 1118. ▼, 543. 1036. 1067. 1138. Ptera^nt i, 75
1235. 1322. 1330. ▼], 604. 1189. Peragro i, 925. ]▼, 1
1208 PercalefacU (plur.) ▼!, 177
Pedlturoane ▼, 1328 Peicalnit ▼!, 280. 686
Pedum iii, 4. 390. ▼, 253. 838. 912. Percepit febris W, 804
964 Peiciet iii, 185. !▼, 567
Pelage n, 619 Peidpe ii, 335. 730. !▼, 110. 114. 271«
Pelagique se^era ▼, 36 727. 878. vi, 45. 535. 768
Pelago iv, 434 materis ii, 550 Peicipiat ▼, 604
Pellacia ii, 559. ▼, 1002 Peicipis iv, 24
Pellat ii, 278 Percipit iil. 20. vi, 985 odium iii» 80
Pellere terram ▼, 1401 irai fax iii. 304
Pelles ▼, 1009. 1422 Percipiunt iv, 733
Pellibns ▼, 052. 1425 Peiciri !▼. 70
PellU ▼, 1417. ▼{, 1192. 12C8 Percit iii, 304
Peloponneso vi, 585 PereiU (plur.) i, 1024. ii, 128. 1054.
Pendebantur ▼!, 1275 iii, 33. i^, 28. ▼, 180. 424 plagis ii«
Pendenti, 696 n, 50 714
Pendcntes v, 290 Percitns ▼, 400. ▼]. 283. 685
Pendentia n. 503 Percocto vi. 722. 1 107
Pendentibus vi, 194. 911 Percolatnr ii, 474. ▼, 270 vtras ▼{,
Pendere (a pendeo) ii, 602 635
Pendere (a pendo) i, 362. ▼, 1 19 Perooquere ▼!, 858
Pendet i, 38 Plncoxent igni ▼, 1253
Penetrabat ▼, 1261 Perculit n, 310
Penetrale frigus i, 495 Perculse i, 13
Penetialem ignem i, 536 Peiculsi timofe ▼, 1222
Penetralior ii, 382 Percnrrms caropos i, 274
Penetrant ili, 472. iv, 546. 666. 723. Percnrrere i, 1002. ▼, 1406. ▼!, 668
734 Peicnrrit W, 592
Penetfantibas !▼, T23 Percnnmnt cmlnm ▼, 1220. ▼!, 287
Penetrare u, 414. 459. iii, 253. 809. Peicnssa i. 262. iii, 161. ▼, 793
!▼, 197. 1104. 1239. ▼• 354. 697. n, Percnssit spes i. 922
302. 608. 953. 986 Percnssas luce ii. 799
Penetrari ii. 530 PocntiAt n. 161
Penetrat ii. 682. i^» 617. 704. 802. vl» PeicntH animnm u, 886
331 Perdebant lumina ▼!, 1209
Penetmta (prlor.) i, 530. iv. 674 Perdeliram i, 699
Penetiatnm ■▼, 1239 Perdere ii, 852. ▼, 305
Penetravit iii, 475 PeidiMsere ▼, 1050
IXIT
IflDEX
Petdit iii, 868. S59. i^, StS. v, 14U
Perdocti(plar.)iii»4r4
PvrdooiCDe t, 14S7
Perdacere secia v, 10S6
Perdactas i, 1107. iv, H2
Perdolce Ir, 680
PerdoxitiI«11l6.
Peicmnt iii, 48S
Pereat iii, 643. 065
PeremptR (sing.) iv, 44. (pler.) i, 59.
T, SS. S21
Perempti (plur.) iii, 1108
Perempiam iii, 800. v, 1025
Perennes ▼, 80. S6S. 464
Perenni i, 110. iii, 806
Peresa (sing.) iii, 414. (pHir>) i» SS7
Pereont i, 861. 26S. 8S0. 017. ii, 1 IS8.
1168 iii.S44. iv, 80S.1114. v, 4lt
Perfacile ii. S81. 768. 1170. vi, fiSl
Perfecta (fing.) iii, 847. (plor.) ti, 400.
58S. 670
Perfectis iii. 780
Perfecto i, 08. iii, 670
Perfectoro aogmen ili, 869
Perferre iii, S43. 679. 1008. t, 816
PerfcaNaturait, 1116
Perfidant v, 804
Perfiia desiderio ii, 360 telis iii, S06
Perfizo peetore ti, 391
P^ant vi, 131. 186
Periioctuat iii, 721
Periiaere ii, 308
PerflaxeTeiii,950
Perque-forare v, 1867
Perfregit vi, S49
Peifringens vi, 1S7
Perfagium v, 1 108. 1 185
PerfnnctovitttiU,98l
Perfunctus iii, 069
PeiAindat v, 896
Perfondens loce ii, 147
Pcrforit pontus i, 876
Perfttsa (sing.) il, 416. (plur.) ii, 880.
iv, 80
Perfusum frigore iT, 088
Pergam ii, 477. 681. in, 179. 491. 488.
VI, 41
Petgama i. 477
Pergas iv, 386
Pergat i, 1079. II, 837
Perge sumeiv ii, S47
Perges iii, 961
Pergis i, 17
Pergit ii, 945
Pergo i, 931. It, f
Pergunt Ti, SSft
Perhibemus iT, 654. vl,tn8
Pcrhiberc it, 370
Ferhibetur iii, 596
Pefhiltttt wi, 675
Peribit iU. 700
Peribanti,761
Pericla ui. 776. v, 1806
Perlcli ii, 6. vi, 608 claden iii, 885. t,
370
Fnfclie i, 60. ii, 16. 648. Ui, 66. IOOOl
T,S46
Pericloi,681
Pericluai vi» 480
Pericula v, 46
Periere iii, 053
Periisse iii. 799. t, 340
Periroit i, 287
Perirount t, 817
Perirei. 856. ii. 1011. iii, 438. 888.
iv, 1180. T, 860. 898. S7S. 1347. t!,
813. 1867
Periret 1,819
Peritiv, 357. 673. 696.75
Pcritftt tti, 710
Periabier v, 766
Perlabitur It, 368. v, 768 per ades iv,
840
Perliceat Tim ferri ti, 999
Perliceie t, 1003
Permagni i, 907. W, 1867
Permananter n. 916
Peroianare iii, 864. iv. 196
Permanat iii, 701. Ti. 958 humor i. 319
fngos i. 366 calor i, 495
Perroanent i, 183
Permanere iii, 699
Pennensa (plor.) iT, 395
Permensas tI, 1140
Perroiscet ti, 363
Permissa iT, 685
Permista (ang.) ii, 766. iii, 648. tI.
790. (plur.) ii, 080
Permista csde v, 1S19
Permistaro aftlnam iii, 359
Permistas i, 1100. v, 1388
Permistis moribas iii, 749
Perinisto ii, 685. 686
Permitti longius iv, 698
PerraoU (plur.) li, 899
Permoti (plar.) iv. 1017
FermoluBi inare vt, 796
Permulcent t, 81
Permulta (plur.) il, 1078. vi, 906. 870.
460. 883. 1000
Ffennallo miaora v, 64S
Permultos iv, 076
PermuUto I, 887. t, 186
Pemloe chonsa H. 636
Pemici saltu t. 560
Pemickti i, 458
Pemicie iii. S87. 418
Pemoscere iii, 188
JN LUCBKTIUM.
b:¥
l, 1107.
PciDleot cadaveni vi, U^f
Perpttrru iieBiiiiitHis iii» 217
PerpftTTOiu quiddaiD v, 5^
Perpevea exeii^pla ii, 64 0
Perpende jodicio ii, 1041
Perpetit iv» 1145
Perpctiuntor ii, 1147. vi, $07
Perpetua («og.) iii, 13
Perpetuun atatem iii, 000
Perpetuom v, 070
in r^roetuum ■Uoi iv, 490
PerpeuiuB serm^ iv, 541
Ptorpleza (plor.) v. 451. 453
Perpieiit ii, 10^«42|8. 4(>2
Pttque-plicatis li, S04
Perpotetlatieemi.^O. iv, 15
Peiquam minutia iii, 18l'. 188 rulundii
ui, 188 pauxUlis iii, 280 parvis iU,
205 turbidaiv, 170 pauxiilo v,500
Perqoirere vi, 881
Pemimpere corpus ii, 407. iv, 1141
Pencidit nobeili vi, 206
Pertdndat Bobem vi, 187
Pwicindit nnbem vi, 882
Pendndontor iv, 805
PerKiata (sing.) vi, 110
PevMctantes iv, 1004
PetMctaii ii, 185
PeTMderit bumor i, 808
PcrMi^tii iv, 98
Penentiicunt viicen iii, 250
PeneQnor rationct v, 87
Peniditvi,lli4
PerMNia er^pitur iii, 88 cretea iv, 898
Penpiccre i, 470. vi, 870
Penpiciantor iv, 258
Penpioiemot i, 158
Penpids i, 048
Penpicoom ii, 275
Penoadeat v. 100
PenobtiJem iii, 180
Penoltant pabola Ista i, 14
Pertatom iu, 1074. v, 1140
Pertentarev, 101.426
Pertentat tiemor «i, 286
Perterget oculoi iv, 258
Perteigpt popilia» iwp 250
Perteniciepo sonitu vi, 128
Pertenrita (plor.) v, 1815
Pertexere dictit i, 410. n, 41
Peitinget iv, 278
PeltoleraneDtv, 817
Pertorquent ora ii, 401
Pertulit r, 654
Pertondeie iv, 1280. v, 1267
Pertnrbari iv, 028 '
Perturbamnt vi, 1006
Perturbata (nng.) vi, 1181
Di^, 9i Vtar. Cku. IM.
Periorbalam iv, 028
Perturbator iv, 670
Perturbatotvi, 1278
Perturbentnr iii, 254
Perturbei ii, 778
Pcrtufum iu, 040. 1028. vi, 10
Pervadere 6nem i, 656
Pervenerit vl, 86. 882
Perveniant iv, 988
Perveniat iv, 558
Pervenit iv, 147. 140. 286. ▼, 686. vi,
1018
P^rveniunt V, 572. vi, 188.6S|7
Pervena^sing.) iv, 881
Perverae i, 1068
Pervicit i, 78
Pervidearaos i, 055
Pervidcasi,1110. u,80
Pervigim vi, 754
Pervinoere v, 100
Perque-volare iv^ 208
Pervoiet vi, 1058
Pervolgant u, 168. 846. iv, 200
Pervolsafitv, 1161
PervolUant vi, 052
Pervolitantes ii, 144. 846
Perassit v, 807
PeratU (sing.) ▼, 252
Pes 111,06.111.658. vi»658
Pessum subsedere vi, 888
Pcste iii, 848
Pestilitas vi, 1006. 1128. 1110
Pestis j, 26
Pelebant ventos ▼, 1830
Petebat i, OS. v, 1141
Petens i, 41
Petentei iii, 86. ▼, 802. 1070
Peterei,028. iii» 662. 1009. 1011. ir,
4. w, 1080. vi, 71
Pciessens aures v, 808
Petessit iii, 648
Peticie iv, 1072
Petit 1,1070. ii,287. iu, 1015. 1666.
iv, 888. 1041. 1002. v, 7. lOM* ^1,
420
Petitus tensB iii, 178
Petulantia v, 48
Petulantibus vi, 118
PetDici agni ii, 808
Petont V, 1182. vi, 805
Pbaethonta v. 808. 401
Phmbca carmiiia ii, 504
PboBbi i, 740. v, 118. vi, 158
«Uivttiiv,1162
Pbi^gias catervas ii, 611
Phiygio pectore i, 475 Bttuiero ii, 620
Phryg^ Curetas il, 680
Picisvi,256
Pictoics iii, 620
feri
INDKX
Pictttni(8al»t)T, 1450
Pictorit testilibot ii, 35
Pieridom loca i» 925. vr, 1
Pierio canniiie i, 945. U, 81
Pietai w, lior
Pietate repletom U« 1169
PieUtem lii, 84
Pigrarii i, 411
Figri (plor.) laUces iU, 19S
Pigrit vi, IISO
Pigrom rigoiem ▼, 745
FihBve (sug.) ir, 898
Pilai V, ril. 719, 725
PUi (plor.) V, 780. vi, 915
Pinca (plor.) iv, 591
Pingebaot herbai r, 1S95
Pingere gremiora ii, S75
Pingoes i, 858. r, 297. 1247
Plngtteioere t, 897
PtnoiMtte iT, 1001
Pio Iwllo T. 588
Piia(pltti.)T,965
Piicet i, 874. 381. iU, 786. t, 130
Pioi Ti, 1877
Piz iU, 1030. vi, 1071
PlacalMit peclora ?, 930
Placata mente t, 1208
Placato faTore tI, 48
Placatum i, 0
Placeat iii, 958
Piacent It, 1151
Placet T, 1418
Piadda pace tI» 78 qoiete i, 464
Pladdam pacero i, 41 Titam t, 11 81.
1153
Placidi pellacia ponti U, 559. t, 1008
Piaddo aere iU, 303 pectore ti, 74
Placidam eTaro U, 1093
Plaga U, 883. iu, 819. it, 358. t, 304.
1819. 1373. vi, 168. 335 renim iiun-
cia It, 707 ponti t, 482 coeli ?, 1094
PUga aeqoenti ir, 189
Pjage (Mng.) ii, 809. 955. (plor.) i,
1041. 1649. ii, 1019. It, 938. W,
308.805
Plaganim ii, 531. in, 813. t, 358
Piagat i, 634. U, 227. 885. 725. it, 264.
1139. T, 448 Bistouias t, SO
Plagis i, 589. 584. 1024. ii, 140. 288.
714.1111.1139.1142. iT,l063. t,
189. 484. 1850. vi, 333. 346. 1001.
1018 percita ii, 188 domaro ii, 1148
Plangentes flocttts ii, 1154
Plangore t, 971
Plangontque ti, U4
Plani Cadj.) iU, 1015
Planitiero speculi iv, 805
Plano canipo v, 950
de Plaao i, 418
Planom fiMeie U, 933
Plaustrii vi, 547
PlebeU (siog.) t, 1428
Plebeia Teste Q, 36
Plena (siug.) Ti,l89. (plnr.) i,377. ir,
163. 1156. Ti, 868. 950. 1019
Plen» sonoribtts n, 1183
Plenam It, 628. tI, 536
Plenior tI, 800
Plenis tI, 1083
Pleno i, 588. t, 706
Plenom i, 586
Pleotts Tita» ni, 051. 978
Pleraqaeu,680. tI, 45
Pleraroqtte it, 963. 1829
Plexa foramina It, 686
Plezb corollis t^ 1398
Plicari iT, 826
Plicata (plor.) ti, 1085
Plorantes t, 1071
Ploratos (plur.) tt, 580
Ploere ti, 414
Pittit Ti, 630
Pluma u, 800. t, 786
Plumas Ui, 387
Plttmbea glans tI, 177. 305
Plnmbi t, 1256 potestas t, 1811
Plorobo i, 362. ti, 1077
Plora U, 1134
Plares t, 530. 1049
Plurima i, 878. U, 587. it, 1063. ti, 420
Plusculam mtionis iT, 620
PluTia (subst plor.) tI, 518. 789. (adj.
plor.) Ti, 671
PIoTiisitttempestivis d, 1100
PluTittm humorem tI, 514
PlttTitts humor tI, 494
Pocula i, 496. 936. ni,986. iT,18.84&
1185. Ti, 950
Poena iT, 1067
Poenarum iii, 1087. 1034. t, 1150.
1884
Poenas i, 112. It, 1077. t, 110. t!, 71
Psoi (plur.) T, 1308
Poenibat Ti, 1839
Posniceus ii, 829
Poenis Ui, 845
PoetSB (plar.) t, 328. 406. 1443. tI^
754 Graiaroii, 600
Politis Terstbus tIj 81
Politos iU, 308
Polittts T, 1450
PoUens opibtts i, 61* ii, 649. iT, 344.
T,744
Pollenti pectore t, 1
PoUentia i, 575. 613
Pollere v, 1418
Pollom T, 518
Pompam W, 785
IN LUCRBTIUM.
uvii
Poiumi V, 410
Ponas ir, 157
Ponden i, 6S4. ii. 100. 805. 847. 885.
786. 1010. V, 448. 545. ri. SS4
Pondere 1. S60. S64. iii, 808. 880. 000.
iT, goS. r» 541. 557. 060. n, 104.
548. 67S. 608. 1056
Ponderibus i, 066. 1076. ii» 87. 818.
8S1.8S0. ¥,486
Ponderif i, 1077. in, 881. 8S1
Pondos 1,464. H. 888. iii, 815. 1067.
ir, 184S. ▼, 406. 5S6. 64S. 1841
Ponebet v, 1001. yi, 1881
Ponere Ir, S80. r, 687
Ponit iii, S78. ▼, 681
Ponitur iv, 81S
Pono iii, 4
Pontet i, 886. ui, 757
Pontt «qoorA i, 8. ii, 771* iv, 418. ▼*
908. Tii 4S0 bamorem i, 1084 mor-
roora iii,1046 gurgite w, S88 pla-
ga ▼, 488 «qoore ii.780. vi, 688
pelladA iif 550. ▼, 1008 jnomiae n,
47S profandmT,418
Pontov, 508. TJ, 1106
Pontum i, 878. u, 801. 878
PontuB HBvit i, 877
Ponont iii, SOl. iv, 66
Poplitet procombunt iv, 050
Populi (sing.) vi, 1866. (plar.)'v. 1881
Populo lU, 1000. iv, 568
Populum Ti, 1141. 1846
Populos vi, 1877
PorUbant vi, 180
Portant i, 805. iv, 446. vi« 604. 6S0
Portarum claostFB I, 78
Portas (nom.) i, S17. iii, 67
Portat vi, SOS
Portator vi, 581
Portenta U, 700. ir, 604. ▼, S8. 8S6.
84S
Porficos (sing.) iv, 488
Portis vi, Sl
in Porto navigia iv, 4S8
Poaceie ?» 1086
Potds V, 768
Posita vi, 768
Podtis iv, 1860
Positoia (snbst.) i, 686. 818. 008. ii»
760. 1007. 1017. 1080
Positorm principioram u, 046
Positnnm (subst.) v, 600
PositQris(subst.)ii,806
Positos vi, 1086
Possedeie ▼• 80S
Poasedit i, 066. iv, S40. vi, 1048
Possemns iv, 880
Possidat i, S87
Pofiideantar i, SOl
Possideat v, 610
Posridet ii, 686. iv.SSl
Possb U, 840
Possunt i, 400
Post inde Ui, 688
Posta i, 1058. iii. 870. vi, 066
Postera (siag.) Ui, 1008. (plor.)Ui. 060
Posterioriv, S60. v, 141S. vi, 1040
Posterioribus v« 686
Poslerius (adv.) ii, 188. ▼, 166. 09S*
1118. 1857. 1885. vi, 887. 1100
Postes Ui, 876. iv, 1171
Postibos iU, S70
Posto iU, 884
Postrema (sing.) v, OOS. vi, S67
Postremis lii. 861
Postulat vi. 541
Postulet ii. 408
PoUnsiv, 100S
PoUt iv. 1181
Pote iU, 1008
POtentem iU, 75
Potentestt,40. m,1040. ▼«1067.1110.
vi, 18
Potesse (pofse) i, 666. ii« 886. 1000.
ui.SSO
PotesUs i. 77. 606. ii, 68. 886. iii,a47.
864. 870. 878. 887. SS6. 410. 667.
600. 674. 680. 856. iv, 64. 108. 401.
V, 4S. 00. 666. 878. 1047. 1808. 1841.
1870. vi, 64
PotesUtes U, 687. ▼, 18S8
Potestur ifi, 108S
Potiri reram U, IS
Poasi,45S. 11,011.1005. ut,460.5S5.
1088. iv, 615. 808. 18S5* ▼,1.661.
718.
Potissimaqoe in, 781
Potissit ▼, 870
PotiU iv, 766
Potitam iv, 770
PoHtor primordta ii, 668
Potitas soeptia iu, 1051
Potiandi iv, 1060
Potnisse i, 68S
Prsbebat ▼, 816. 060
Prabens i, 8S0
Prmbent !▼, 781. 870
Piaberei,446. U, 66. 607. fii, 1004.
▼,186
Pnobet U, 906. !▼, 87S. 418. ▼, 68S.
▼1,808
PrMellere U, 160
PftBoeptnras n, 80S
PiaBcepit n, 1048
IVBcepsiH,S7
PraoepU iii, 10
Bti^,
Ui,
Ixvlii
INDBX
PrBdpcffe ▼, 5M
Pnecipitans imber yri, 801
PnBdpitaDt (neat.) ii, S48. i% 1016
PnBCipttanter ui, 1076
PtscipitaTit i, S6S. ▼!, 1088. (nenU)
iv, 038
pTBcipites (aom.) ii, 879. ir, 518. v1,
744. 1178
Pneclm (sing.) ii, lOll. r, 1I7S.
(plur.) reperta i, 738
PnBdanun r, 168
Pneclaru vi, 417
Pneclari iv, 1087
Precladus (nom.) i, 780
Prvdart» nomine ti, 8
Pnedaram v, 181. 1137
PnBclndere iii, 583
PrBcIudit effugittm i, 974
PnBclosa janna iii, 889» v, 374
Pneclusit i, 388
Pneconis ir, 508
Prscunere i, 873
Pneda r, lOgl. 1848
PrKd» (sing.) t, 873. 958
Prtedicere ii,%40
Pn^dita (sing.) ii, 181. 608. (plar.) i,
837. 688. 086. 798. 848. 916. H, 336.
788. 763. 813. 894. 971. in, 333. iv.
86 98. 196. 313. v, 145. ri, 818.
* 739.760.088
PrrndiU culpa ?, 800
Pnefiniet i, 019
PrBftacta (plur.) i, 891
P^lia 1,639. iiy 117. iir,965. 1003. v,
44 miscenf If , 1007 miscens v, 443
TrsloKnga oomna IH, 614
PrBmetuens iii, 1038
PnBmetnenter iv, ffi8
Pnemia iH, 918. 900. v, 5. 868. tl60.
1449
Prmnonstra vi, 98
Pnenontitts ▼, 736
Pnepandere IniAhia i, 145
Pnepediimtttr iii, 365. 477
Prvpetis iv, 1145
Preportant tela ii, '681
PnepQsta (plnr.) vi, 997
Prmpostera (plur.^ iv, 831
Pirfipotterus ordo lii, 681
Pr«properanter ili» 780
Pif^rlpere iii, fN»
Prssagit iii, 611. iv, 1060. 1099
Prsescripta (plnr.) Ti>'9t
PnBwns vi, 008. 19^75
PnesentU (adj.) U, 1166. tii,*9t0. t,
1031
PnMentave v, 1841
PMseatil odorem iv, 086
PnnUio ii, 048. v, 878
Pnesidiumiii, 911. v, 1100
Praespergens v, 738
Pnestabant v. 1106
Pmstantc labore ii, 18. iii, 68
Pr«stantivs (nom.) ii, 606
Prastarei, 809.369. v, 1178 salotem
iv, 164
PnesUt ui, 816. 881. 430. iv, 506. ^.
1354. vi, 1081
Prspsto ii, 1067. ld98. ili,778. iv,79b.
1054. V, 1411. vi, 1841
Pneterferontor v, 033
Prateriit v, 759 .
Prster ire iv, 389
Pneteritii, 1103
PrKlerita (sing.) i, 409
Prsteritis li, 1166. iii» 839
Prasterituro iii, 868
PneterlaU (sTng.) iv, 573
Pneter quam li, 311
Prfcter roeantnra i, 319
PtKtermittas iv, 1144
Pretermitteie iv, 1l84
PrBterqnam si iij 311
PraU V, 608. 783. 1371
Prava regnhi iv, 610 ratio iv, 581.
(plnr.) tecta iv, 580
Preoe quBsit v, 1888
Prematiii,)663
Premlt vi, 511. 669
Premitor vi, 845
Premnnt iv, 1078. vi, 58
Pkemnntor vi, 517. 784
Piendere iv, 1136
Pressa (plur.) iv, 861 vestigia n, 366
Preasantes iv, 1108
PressB (plur.) vi, 104
Prestimos ii, 196
Pressis signis iii, 4 aratris v, 810
P^e8sltiv,450
Presteimvi, 444
Presteras vi, 483
Pretio V, 1878. 1876
Pretinm v, 963
Prima ade ii, 448 froifte i, 879
Prima virorom i, 87 viai i, 1068
Primam iv, 801
Primigenum diem ii, 1105
Priinis ii. 680. 684. vi, 1830
Primo carmine vt, 937
Primordia i, 50. 183. 811. 800. HM.
480. 508. 646. 549. 571. 693. 713.
754. 766. 778. 789. 816. 817.8».
847.848.907.917.10^. Ii,79.83.
180. 138.166. 166. 177. '863.^
379. 3#6. 414. 47ti. 478. 688.800.
667. 658. 695. 749. 795. 863. «8.
916. 966. 978. 1000. 1», nt, HR.
373. 393. 607. 937. iv, =46. fflOi 110.
IN LtJGRBTIUM.
540. ISU. ▼, 198. MW. 410. 4tt.
n,2S4. 871. 1004 CM i, liOS
Primoribut eleiBeotis'vi, 1007
Primoris nasi ?i, 1101
PrimoHMB imtiiim ii, 818
Prinoeps i, 95 vitfe w, 9
Priocipiale tempas v, 847
Principiaii lavore ii, 488
Principiis i, 109. 741. 1046. ii, 181.
187. 884. 448. 471. 751. 750. 780.
788. 814. 880. 800. 078. lii, 8t9.
858. 428. ir, 588. 705 omnigeiris v,
441
Prindpio ii, 1089
Principiom ii, 986
Principionim i, 845. 486. 991. ^, 184.
898. 897. 575. 584. 587. 670. 781.
817. 046. 068. iii, 868. \w, 556. 671.
941. T.m
Priocipiam i, 150. 840. 708. 884. ii,
854.868
Prioim secU iii, 689
Priva vesti^ iii, 890
Privendurfl i, 882
Privarant ▼, 095
Prtvas lioras v, 275 mates iT,670
PrivaU (sing.) i. 60 (bis). 1087. ii,
648 (bis). 1090. iii,711. (piar.) i,
844. ii. 840. iii. 485. v, 818
PrivatsD (sing.) v, 1011
Privati (plar.) vi, 1207
Privatum iv, 867
PrivatnTtv,S78
Privmtos iii, 408. 918
Privis iii, 878
Privo tii, 788
Privos dies v, 782
Pio som parte i, 807. iv, 554. v, 258
pondcribos ii, 281 foribns iii, S68
visu sint iv, 468 reram majeetate v,
2 meritis v, 4 tempo^ cmli w, 252
le vi, 1270 facie v, 1110. 1178
Proavoram iv, 1212
Probabo v, 156
Probaie ii, 498. 935
Piobmri i, 514
Probarit ir, 479
Probatas i, 8$8
Probatom ii, 98
Plobavi ii, 527
Probavtt vit 52
ProbetuT iii. 47
Proccdera i, 889. 879. ii^ S70. 278. iv,
780. V, 1400
Prooedimms ii, 272
Piocedit V, 921
PlocelU vi, 128. 292
Piocellas iii, 806
Procellmt vi, 446
Pfocellls V, 505. vi,
Procero iii, 658
Proceros passns iv,'8K
Processit i, 74. v, 1809
Proclivmii,454
Proclivis vi, 788
Procliviasii,701. iii» 312
Procremt ii, 879. iv, 838. v,890
Procresoere ii, 546.566. wi, 604
Procobuere i, 298
Procodendo v, 1264
Procudere v, 848. 884
Procudlt iv, 847. 881
Procudltnriii, 1091
Phocuduntii, 1114
Piocttl est ut credofe potsit U, 654
Proculcare v, 1834
Procumbcre v, 1199
Procombit vi, 557
Procurrat i, 9is8
Procuiaas (sing.) ii, 454
Prodesse i, 94. ii, 89
Prodesset i, 648
Prodidemntili,86
PttKKta (sing.) iii, 608.098. vi, 1605.
(plor.) iv. 522. ri, 562
Proditur ii. 938. vi, 886
Pmduclt iv, 1216
ProfstuT i, 740. v, 113
ProfexU (sing.) iv,557. (plur.) iv, 1816.
vi. 80
Profectum i, 978
Proferet iii, 866
PMfefte ii, 656. i v, 884. 875
Piolenferi,20e
Proficiont ii, 38
Profinat v, 600
Profluvinm vi, 120S
Profudit iv, 761. v,'B86 es ore vi»4l
Profugit iii, 717
Profunda summa ii, 1865 poiiti v, 418
Profundam sumoiam vi,649
Profnndam vetba i^, 989
Profundant iv, 1029. vi, 200
Profundas (nom.) v, 42
Profundi (subst) i, 1001. n, 1080.
1094. iU, 826. v, 871. «i,>484
Profundit fulmen vi, 400
Proftiiido iU^OOI
Profiindumi. 956. 1101. ii,06.S98
Profundant vi»211
Profusa (sing.) i, 88. iii,86S.' v, 1ST4
Profus» (plor.) vi» 744
'Praf tttom Ittinem v, 57 1. 766
Profustts sermo iv, 543
Progeniero ii, 617
Plo^gnfNie ii, 80. iv, 814
Piogigni M, 645. 586
Pro^fedientes pedetentim ▼, 884. 1458
Ixx
INDBX
Prosiedimor &, BS8
PiohibaAt 1,076
ProbibcBtqoe il,78S
Prohibei€i,4Sa97t
PrDhibet ii, 888. iii, 878. W, 1868
Projecit imago \w, 880
Projecta ii, 888. n, 1168
Projecto iii, 8f»6
Projecln corporit iti, 1000
Projectns (adj.) w, 888
Promde ac Hi, 1048. 1066. i?, 661
ProUpaa(iiiig.)ia,600. ?i,678. (plor.)
▼i, 1009
Prolatet i, 088
Prolemii,860. 006. 1081. ▼,864.1018
nroleii,860. ii, 840.604 dueUicaii,
660
Prolixo iv, 1288
Prolavie r, 048. vi, 1108
Promeritis i, 68. ii, 650
Promimb (tubtt.) v, 08. vi, 8U
Promittere i, 418. iii, 378
Promlttitiii, 880
Prompta cmli vi, 817 loca vi, 1865
in PromptD i, 870. ii, 581. Ul, 107.
186. IV, 05. vi, 041 maaifeatiim U,
148. 846 cogniu ii, 867
Prona (ting.) ^, 650. (plnr.) iv, 680
ProiUM vi, 708
Propagando v, 848. 854
Propaganti, 281. u,e06
Propagare i, 106
Propagent i, 81. ii, 178
Propaso (nom.) i,48. iv, 005. v, 1026
PropeTUtiv, 105. vi, 1024.1086
Propdlena iv, 287
Propellere iii, 168
Propellit 111,161
Propeianaiii, 1080
Properant v, 206
Pkopennter v, 801
Propere vi, 848
PTOpinqua (ain^.) n, 1216
Propinquat tenu v, 620
Propioriv,880
Ptapiua (adv.) v, 700
Proponere iii, 627. vi, 1 168
Ptoponitiu, 184.802
Proporro u, 078. iii, 276. 282. iv, 888.
▼,818
Propoutnm (lubat) vi, 658
Propiie i, 781. vi, 086
ProprBi U, 218. V, 760
Proprioii,811. Ui, 185. 1004. ir,1184.
▼, 576. 714
Propritim U, 074
Propriom u, 866. 656. 845* Ui, 858. 840
Propter i, 01. U, 868. Ui, 658. iv, 148.
id.l48
Propteitti qoia ifi, 1088
PropnlM ▼, 487
Proqnam U, 1186. m, 800
Proram u, 554
Proraere iii, 824 nimmam v, 860
Prorampere U, 264
Prorompit vi, 500
Prorampitur vis vi, 485
Proscmdere v, 210. 1204
Prospectn vi, 440
Proapioere ii, 1045. iv, 824
ProttantU>os u, 428
Prostemere vi, 242
Pkostimta siU vi, 1262
Prostmti (plur.) ii. 20. ▼, 1801
Prostmtum^, 1100
Prosttatns vi, 785
Ph>telo plagaram ii, 531
Protelo folgure iv, lOl
Protollere fines v, 810
Protractseque vi, 563
Protrahere i, 410. iv, 1182. v, 1030
Protrahit v, 1887. 1453
Protiaxe v, 1158
Protradere ir, 877
Protrodltor iv, 888
Provehat iv, 105. vi, 1024
Provexit in altom v, 1488
Providetiv,888
Providit iv, 882
Provolat iv, 1238. vi, 203
Pro^olvi u, 460
Provolvitur vi, 652
Proque-voluta vi, 1262
Provomit vim turbinU vi, 446
Prorima ii, 134. v, 104
Pradens ui, 762
Praina ui, 20
BminaBv,217. i^528
Proinam U, 431
Prainas ii, 514
Praiids rigidU ii, 520
Pubesoere v, 672
Pudens iv, 1157
Podor vi, 1242
Pudorem vexare in, 83
PuelUs ui, 1021
Pnellos iv, 1245
Puer iU, 762. iv, 1046. v, 228. 882
Poeri U, 64. 57. 577. 635. ui, 87. 00.
448. VflOlO. vi,34.37
Puerill V, 886
Pncris i, 085. iv, 11. 403. ▼, 814. ▼■•
1254
Pueroram «etas 1, 038. iv, 14
Pueros ▼, 1020. 1030
Pueram U, 635
PoeriUn i, 256
Pttgnm !▼, 841
IN LUCRRtlUM.
Ixxi
PagiuuD iil, 648
PogMiit ii, 400. Wr
PygnmtilMit ▼entiB vi, OT
PBgnaie ii, 260. \r, 066. ri, 066
Paxnu (nom.) i^ 785. 1003 eileit ii»
117
Pagnat v, 728
Pugnent ii, 205. v, 382
Pngnet i, 780. ii, 703
Posno vi, 433
PnichniT, 1116
Pnlchre t, 173
Pnlchri IT, 1027
Ptalchris T, 1118
Polchro T, 1115. ir, 1087
Polchros fuces t, 1233
Ptalloram examina t, 1303
Pullos animales ii, 026
Pnlloa eqoe iii, 763
Polia (sing.) tii, 828. t, 1006 (plur.)
lii, 834. T. 873
PubaretT, 880. vi, 1051
Polaarent ftra ii, 636
Poltarier It, 032
PobaU It, 580. t, 253. 1884
PolTeri» tii, 382. t, 264
PolTerulenta t, 741
PtamiKo It, 1155
Pnncto temporis i, 1102. it, 165. 104
tcrapore ii, 263. 455. 1005. It, 215.
Ti, 220 diei iv, 201
Pongere ii, 450
Pungnnt It, 620
Ponicco T, 030
Popillaf iT, 250. 720
PUppim {t, 300
Pnpola ii, 810. iii, 400
Pura (plur.) It, 1074. v, 500
PUfam i, 507 Toluptatem lii| 40
Porgat iT, 342
PUrgatom pectns v, 44
PnrgaTit pcctora tI, 23
Purrrplor.) T, 440
Pnri (pro pncri) It, 1020
Poro 1, 647. ii, 781. ▼, 18. tI, 300
Purpoia U, 820. t, 1422 Melibaea ii,
600
Pnrporea t, 1427
Purpureai ii, 51
PaTpQTens oolos tI, 1078
Poram i, 660. 770. ii, 1020. It, 328
Pnsi It, 1020
PuUiT, 1068
PoUbant t, 1177. 1178. 1333
Potabis T, 22
Potamos Ti, 1104
PoUnda (sing.) iii, 232
Pulandos ii, 616
Potaodum il, 30. 103. 600. 806. 1051.
Kf, 311. 666. 666. 688. 803. 030. Ir,
1 17. 680. 777. 020. t, 303. 642. 751.
vi, 345. 261. 540. 665. 005
PotantiT, 1220L Ti,851
PuUntor ii, 420. It, 1258. n, 765
Potaie iii, 802. t, 160. 1040. ti, 68
PoUri 1,767. u,006. T,240
Putarant i, 636. 706.700. IJi, 08
PoUs i, 770. 015. ii. 70. ttl, 532. 606
PoUt 1. 303. 830. 842. It, 471. 1133
Potcalibos Ijrmphii vl, 1172
Poteis tI, 840
Potemos V, 82
Poteator 1, 347, iv, 505. v. 125. 1044
Poteos Ti, 847
Potes i, 108. li, 410. 414. 470. 717.
841. 1000. It, 130. T, 118
Putescatiii,884
Potet i, 877
PuUtor 1,866. t. 128. 755
Putor u, 028
Putorem ii, 871. tI, 1000
Potre corpos iii, 583
PotrefiMU H, 807
PutiesrafaMs 11,1144
Putresceie saxa t, 308
Putiescit V, 830
Potricorpoie ill, 774 potri in corpoM
manere ii, 850
Potribos glebis t, 143
Pjropo rabro ii, 802
Pjthia 1,740. T,U3
Qoa ▼, 508
QuadiaU ir, 237. 504. 657
QoadraUs tones iv, 354
Qoadiato ii, 770
Qoadratom U, 778. 784. it, 235
Qoadrapedes n, 757
Qoadrapedom ii, 536. iv, 1258. t, 787«
1201
Qaenam t, 1811
QnsBqoomqoe i, 226. 263
Qoviam i, 080. iu» 761. ir, 476
QosBrabant r, 072
Qoerendom lii, 726. 022
Qoarentem i, 144
Qnnentes t, 521. tI, 100
QosBiere i, 3tt. ii, 10. 848. ivi 067. r,
313
Qomres i, 104
QasBremos i, 370. iT, 580
QoBiet T, 883
QoOTis iS, 054
QosBrit ii, 1048. iU, 515. 16T9. W, 667
QoBritur It, 780^
lauMl
INDKX
Qmmi ii, wa. iv, 4«S. f 4W. V m
Qjuaro&tiir \w, 778
Qoetit T, 1928
QuipuU (plur.) u, 7SgL v, ft. 214
Qomm i, 021. U, 2)4. 236
Quamde i, 041. iii, 794« v, 128
Qainam i, 607
Qualibua ii, 15 <
QuandoquideiD i, 207
Quantqla iv, 128. 176
Qnaquam i, 428. iii, 026, iv, 526* T|
624
QoaqoomqDe i, 1104. ir, 272
QoA re i, 70. 200
Qoasi M iv, 1008
Qnaii f ero vi, 071
QuaiMms u« 1102. iv, 501
Quasaatis vasis iii, 426
Quassatum corpus iii,452
Quatientes ii, 220. 022, v,1214
Quatiunt sonitu vi, 287
Quationtor caeruUcodi vi, 05
Qoeant i, 687
Queatv,640
Queator i, 1044
Qoei i, 206
Qoentnr iii, 008
QuercQsglandiferat v, 027
Quercla&, 1176. vi,1157
Querelm vi, 1242
Qoerelam tollunt iv, 660
Queiehu iii, 007. iv, 68$. v, 1282
Queielis ii, 868. vi, 16
Quenintar iii, 77
Qaeont v, 877
Qui (pro qoo, ve) qoo modo) iii, 728. Iv,
010. 027. ▼, 862
Qoiaiv,221. vi,000
Qoidqoid (pro qaiddam) ▼, 206
Qoierint v, 1241
QuierilvS,666
Qotes ii, 04. iii, 212
Qol^icaali,21
Qoiescat ▼, 626
Qoieacunt iii, 022. iv,7IV
Qoiesset i, 240
QoietiB(pIur0iii,18
Qoietei,404. u,810. iii,|061. iv,460.
088
Qoietem iii, 022. 062. ir, 006. 7, 081
Qujetesi,400 '
QuicU (fiint) lY, 04i
Qoietos ▼, 100
Qoifltom u, 228. ^,1120
Qoietoi vl, 72
Quingentoi iv, 411
Qoinqoe iii, 020. iv, 204. vi,iOUI
Qois (feeminini generis) v, 561
Quisqoam iii, 070
Quisse V, 1044. 148|
Qoit iU, 662. 040. ▼, 162. ▼i,42«. 66«
Qood contoevimu» vi, 1 124
QuodTis iv, 126
Qaone iv, 207
Quoquam i, 420. tv, 607
Qoosqoe iv, 70(^
QooU vi, 052
R.
Rabldi8v,800
Rabies iv, 1070. 1110. ▼, 1004
Radentesvi,ll7
Radentia flomina ▼, 267
Radere v, 1200
Radiantia sidera iv, 214
Radiati solis ▼, 402
Radiatom insigne v, 009
Radices ii, ]09b vi, 006
Radidbos i. 262. iii, 226. 662. ▼, 666.
800. 1262. vi, 140
RadicitosevelK iii, 211 toUit m, 890
Radii (plor.) i, 148. it. 09. 114. iia, 91
V, 486. 1252. vi, 20
Radiia ii, 125. v, 068. 702.764. v,262.
200. vi, 272. 622. 018. 727. 800. 820.
874.004
Radiorom lumine ii, 116 lamiM tv.|76
ictum V, 012 verberibvs ▼, 1102
Radios^,288.700
Radit {▼, 621
RamenU ferri ▼!, 1042
Rami (plur.) i, 262. v, 1000. |288. n,
126
Ramis ii, 20. v, 1264. 1202
Riunos i, 264, 1002. ii# 768. ▼« 214.
1000
Ramosa (sing.) aibor ▼, 1000. (pkor.)
nubtla vi, 122
Ramosis principiis ii, 446
Rancenii viscere ii^ 710
Ranqdn oadavera vi, 1152
Rapafi0s Oovips i, 18 faloes iii, 060 a»
nes V, 242
Rapax vis ▼, 208
Rapi ii, 276. 870 fonera vi, 1182
Rapidas nndas iv, 422 virea ▼, 084
Rapi« (plor.) i, 206 leones !▼, 714
sBstos V, 620 ftemitos v, 1102
Rapido torbine i, 274
Rapidos amnes i, jL6
Rapidom mare i, 721
Rapidus turbo vi, 008
Rapta iv, 1080
Raptam Tjndaiidero i, 486
tUplaiit tvrbine i, 880
IN LUORBTIUM.
Ixxiii
IU|itiivit ▼, SOO
Baptim i, 663. 1009. tii, 1015. t\, 604
Rm (iing.) m, 8S6. U, 106. vi, 662.
(plar.) u, ftS2. 869. iti, 977. h, 445.
▼, 468 corporb iv, 734 mnim vi, 331
Rara lingaa iv, 625
Rama 1,744
Bareqae-fKit vi, 232
Raiefacta (plar.) ii, 1189
Rarefactum iii, 441
Rarefecit vi, 870
Rarefierii,640
Rarewit iv. 863. 800. vi, 841. 876
Rareicantvi,213.512
Rariqae (plar.) i, 667
Rarior vi, 1021
Rarisque (plar.) !, 655
Raram aera ii, 106
Raros iii, 446
Ratio i, 624. v, 1446. 1464
Ratione vera i, 880. ii, 229 nalla iv, 10
ierantar iv, 448. vi, 60
Rationem u, 1040. 1043
Rationes i, 106. v, 56. 1182
Batioiubnt ii, 160. 178. v, 197
RationiB i, 82. iii* 45. 622. iv, 506.
620. V, 65. 1210 poteitas ii, 62
Ranca (Mng.) tv, 536. vi, 1187. (plar.)
vi,751
Banciaono cmita li, 610
Bauciwiios cantos v, 1083
Raacnm iv, 648
Revi,302
Recldere i, 857. 1062. v, 281
Recipit iii, 240. v, 321. vi« 673 res re^
creari v, 324
Reclanmt ratio i, 624
Reclaaa (plor.) ostia iii, 367
Reclasis foribus iii, 361
Recreat iv, 866
Recreata (sing.) i, 041. iv, 17
Recreaverunt vt, 3
Recreavit v, 405
Recreeiqae v, 278
Recrcacit v, 261
Recta ratio v, 613
Recta regione U, 240
Rectis iv, 613
Recto cursu vi, 27 impete vi, 137 ore
iv, 662
Rectum feruntur ii, 217. 226
Recubantem i, 30
Recumbit vi, 704
Recursant ii, 106
Reddant ii, 1005. iv, 578. 1231
Reddantur Iv, 108
Reddat i, 1010. vt, 1122
Bcdde iil, 132
Reddebant vi, 1106
Reddenda (sing.) vi, 607
Reddere i, 210. ii, 170. 228. 762. 066.
ili, 170. 260. iv, 120. 160. 176. 463.
506. 676. 681. v, 108. 716. 1167.
1247. i^, 608. 866. 018
BeddetoT vi, 008
Reddi i, 667. 673. ii, 168
Reamur n, 051. iv, 41. v, 70. vi, 260. Reddidit iii, 656. vi, 1137
764
Reantur vi, 600
Rearis 1,81.653. ii,730. iv, 171. v
116. 248. vi, 636
Reboant templa ii, 28
Rebus iv, 075
Recedant tv, 63. 100
Recedas iv, 321
Reoedat vi, 1040
Recedens 11, 1101
Recedere ii, 1127. iv, 600. 858
Recedis iii, 061
Recedit ii, 229. 1118. iu, 1010
Reoeduntii, 1112. iii, 838. iv, 131.741 Redeo v, 778
Reddit iv, 575. v, 746. vi, 911
Reddita (sing.) i, 204. 585. u, 64. 05.
141. 680. 767. iv, 170. 766. v, 610.
(plur.) iiy 611. 680. iv, 324. vi, 633.
981
Redditariv,636. v,259
Redditus vi, 49^
Reddunda (sing.) i, 64. v, 67
Reddunt iv, 106. 201. vi, 812
Redeant i, 674. 707. 11,765.863,
004
Redegerit iil, 860
Redegitv,404.875
IV.
Recellit retro vi, 572
Reoeperat vi, 22
RecepitU,002. vi, 146
Recepta (plur.) ii, 110
Receptant ii, 1000
Reoeptat iii, 504
Receptum (adj.) i« 378
Receiseris abs te i, 411
Recesserit iii, 725
Recessit iii, 213. 440. 716. iv, 015.
414
IMph, et Vm: Cku,
Redeunt i, 250. iii, 1010. tv, 1017. vi,
670. 871
Redeantibas i, 312
Redbalat vl, 522
Redibant vi, 1246
Redigantar i, 701. ii,761
Bedimire v, 1898
Rediret iv, 32
Bedissent i, 542
V, Redit i, 249. iii. 501. 604. 923. iv, 311 •
1110. fl,637
Ind, ImctH. K
Ixxiv
INDBK
Redolefe W, 700
Reducere w, I9S6 '
Aeduoit i, 839
Redactam i, 2S0
Redocant iw, 090
Redondat wi, 719
ReduBdent ir, 156
Redundet v, 609
Refecta (abg.) i, 886
Refelli ir, 481
R«fenuit iv, 1819
Referemus i, 700
Referentes i, 485
Referre i, 598
nil Refenret i, 681
Referri ir, 83S. 583
Rdert W, 988
Refemnt ii, 688
Referontur ▼, 87. ti, 61
Refici i, 668. 568
Reficit i, 264
Reflatur aer iv, 986
Refleza (plor.) \w, 444
Reflezit iU, 501
Refiracta ( plur.) n, 449
Refrcnat I, 850. ii, 1120. br, 1078. vi,
580
Refrenatur ii, 888
Reftsnatos ▼, 115
Refnenavit ii, 276
Refittnet ▼!, 567
Refrige8citiT.707
Refneiiae iii, 69
Refurgetii,799
RefuUns ▼, 726
Refutant ii, 866
RefuUtiii,S51
Refotatu tii, 524
Kegem i, 95
Regea (nom.) ii, 49. iii, 1040. ir, 1007.
T, 1108. 1221
Regere u, 1094. iii, 165. v, 1127
Regibus t, 1135
Regigni v, 245
Regiroen iii, 96
Regio i, 728. v, 805
Regione i, 967. 1072. ii, 584. iii. 609.
iv, 875. 706. 787. 1266. t, 685. ti,
788. 742 Tiai ii, 240 loci ii, 260.
998 in pectoris iii, 141
e Regione vi, 848 lod Ti« 838 qua ti,
888
Regionem vi, 788
Reponibus i, 66. 964. tii. 617. |v, 517.
VI. 119. 414. 762. 898
Reg^t iv, 901
Regna iii, 848. v, 1127
Regnavit v, 896
Regni ti, 88
Regnom vi, 54
ReKola iv, ffl6
Rei (subsu) i, 680. ii. 111. 98«. 648L
in, 981. iv, 888. vi. 918
Bejecta (sing.) iv, 286. 674. (plar.) ii,
109
Rejects (plur.) iv. 100
Rejjectant li, 828
Rejicere ii. 718
Rejiciat v, 640. vi, 80
Reiidt i. 86
Relatumii. 1000
Relatns v, 686
Relaxant vincla vt^ 865
Relazat nodos vi. 978
Relicta iv. 626. v. 600. 1416
Relicti ui, 848
Relictis iii. 1084
Religio i, 79. 84. 102. vi, U74
Religione i, 64> U, 679. v. 116
Religponem iii. 64
Religiones ii, 48. v, 87. vi. 61
Religionibus i. 110
Religionum nodb i, 981. hr,7
Rdinquas i. 48. 516« iit. 419 Binui vi,
664
Relinquat i. 704
Rdinqoebant ova v^ aOQ
Relinquere i. 659. iii, 618
Rdinqui i. 447. 667. iv. 41. v, 696
Reiinquit i, 966. iU, 40. 194. SOO^ v. I
Relinquunt i, 744. v. 1886
Reliquas iv, 974
Reliquifl» ii. 964
Reliquiaium i, 1109
Rdiquias iii, 666. vi. 886
Rdiqoitiu. 1088. iv. USOl v, 64
Reliquo iii, 648
Reliquo i, 661
Remanat v, 270. vi, 685
Remanebat vi, 1276
Remanent i, 247
Remaneret iv. 938
Remansit iii. 408
Remedii vi, 1224
Remensum ii, 516
Remigiom v^ 748
R«raignnt ii. 966
Reminiscaiis vi. 649
Reminiscere ii. 89
Remissis v, 850
Remittantii. 1186
Remittis vi.67
Remittit ii, 199
Remittunt iv, 814. n^ 743
Remoi» ii. 157
Remoiando iv. 784. vi,S89
Remorantur ii, 74. vi» 717
Remorari ii, 564
IN LUCRBTtUM.
Ixxv
ReiBordent iii, 8S0
Remoniet !▼, 1188
Remoram pan iv, 441
Remosse iii, 69
Reroota (sing.) iv» 854. 871. v» 14^
(plur.) 11* 838. iv, S06
Remote vi, 057
Remotis ii, 5S4
Rerootum m, 8S5. iv, 811. w, U6. 867«
vi, 85S
RemotoA iii» 405
Removet iii, 805
Remnvit ▼, S51
Renata copia i, 676. 758
Renidescit tellus ii, S86
Renid6tn,37
Renovare vi, 1074
Renovent ii, 601
Renutant ir, 604
Reparandis i, 548
Reparare i, 551. 631. iii, 678. v,667
Reparari i, 561. lOSa v, 733
Reparcent 1,668
Repedabat vi, 1878
Repentis animalis iii, S|80
Reperire ii, 849^ iii, 318. 000. 1063.
iv, 1118. V, 846. vi, 531. 1078
Reperiri i, 480. vi» 1848
Reperirier iv, 482
Reperta (nng.) i, 248. 483. 606. iii,
131. 204. 838. V, 60. SS6. 1880.
1285. 1385. 1413. (plur.) i, 137. 733.
iii,420. iv, 850. v, 13.8i0b 1444. vi, 7
Repertaro v, 1418
Reperti» v, 8
Repertores doctrinarum iii, 1040
Refiertam i, 063. v, 1118. 1840. 1878.
vi, 6
Repertos v, 337
Repetam pertezeie i, 410 eommemonure
vi,036
Repetentia iii, 863
Repetnnt i, 788. iv, 708
Repit vi, 661 nubet vi, 1110
Replebat v, 000
Repleot vi, 718
Replerat vi, 1870
Repleri ii, 535
Repleta (sing.) ii, 865. v, 41. (piiMr.) !▼»
630
Repleturo ii, 1160
Repletur i, 305. iv, 37S. 379. v, 818
Repletos vi, 250
Replevtt iv, 346
Reponit v, 684
Reponunt iii, 105
Reposctt H, 860
Reposco vi, 020
Reposcuat iv, 660
Reposta i, 36
Reposto iii, 347
Reprehendere iii, 608. 87l. iv, 488.
600. vi, 568
Reptant pecudes ii, 318
Repugnant v, 1036. 1081
Repugnat i, 694. iil, 3^4. iv, 1081. 1262
Repulsa ii, 120. 644
Repulsantes iv, 583
Repulsanti iv, 012
Repulsi vi, 570
Repulsu iv, 105
Repulsum long^ i, 880 nimls v, 407
procul vi, 767
Repatasiii,724
Reqnies i, 001. iv, 228. vi, 03. 033.
1176
Requiescere i, 1058
Requirant vi, 260
Requiras v, 1090
Requiret iii, 938
Requirit ii, 23. 366
Requiro i, 646
Requirunt i, 641
Rerum i, 1100. iv, 62. 800. 967
Rescindere vias ii, 406 legesv, 59
Resedit v, 1424
Reserata aura i, 11
Reservans i, 615. v, 857
Residere ii, lOOO: in,390
Residit ii, 283. v, 1140
ResUire i, 1045. iv, 324. 689
ResisUt V, 208
ResoUant ii, 62
Resolvat i, 52. 416
Reftolvi i> 680. 1054. t, 771
Resolvitvi,606.006
Resoluta corpora v, 270
Resoloto iii, 575
Resolvunt iv, 051
Resorbet vi, 1053
Respectabant v, ^S
Respeetans vi, 1838
Respectat v, 376
Respice iH, 985
Respicere v, 1445
Respidas iii, 867
Respidunt iv, 1158
Respirant vi, 669
Respirent venti vi, 667
Respondemus iii, 963
Respondent iv, 168. 814
Responsa i, 738
Respuat tigna ii, 107
Respuere ictus iii, 808, v, 393
Respuis ex animo vi, 67
Re8puitii,010. vi,1062
Respuitur ii, 380
Restandi i, 111
INDBX
RettMitffi^OfiO, vi,61
Retluitk claustris ii» 450
RcsUt iu, 640. 1068
Restet i, 1004. ▼, 8S8
Restingnere ▼, 121
RestlngiitiT,1060
Rcstingnit iv, 871
Restinxit iii, 1057
Resnltant ii, 97. 100
Resnpini i, 88
Retecta iii, SO
Retentant coelnm ii, 728
Retezens v, 968. 990
Retexi i, 6S0
Retibns iv, 1140
Retinebit v, 170
Retinent iv, 416
Retinente ii, 66S
Retinentes i, 496
Retinentiaradi.)ii,26
Retinentia csnbst.) lerum iii, 676
Retinentnr iii, 46S
Retinere iii, 110. 268. iv, 1069. vi. 618
Retineii ii, 467
Retiactant iv, 119S
Retnctisv,481
Retmctet iv, 126S
Retnhnntnrii, 164
Retribnatv,278
Retroiv, Sll citaiv,648
Retnsnm v, 1273
Reveili i, 609
Reventat iii, 1074
Reverentnr fulgorem ii, 60
Revertens v, 616. 667
Reverti i, 288. 767. 786. ii, 129. 960.
iv, 822. 448. v, 684
Revertitv,1162
Revicta i, 694
Revict» vires ▼, 410
Revinoentiv,490
Revincta (ring.) v, 664
Revisit iii, 1080. iv, 1110 ad ii, 860
oenlos iv, 286
Revisnnt iv, 894 ad hanc v, 686
Revocantes iii, 460
Revocare ii, 966. iii. 928. vi, 291
Revocari i, 267. 646
Revocat iv, 648
Revocatnm iv, 1286
Revocatnr v, 266
Revomit ii, 199
'FtAfk iv, 1160
Ricta (lictns) v, 1068
Ridebat ▼, 1894
Ridenti,8. iv, 1118
Ridcnti lepore ii, 601
Ridenabus u, 986. ▼, 1008
Ridcfe ii, 982. 986
Ridet peUada ii, 660
Ridicnla u, 46
Ridit iii. 22
Rigando v, 604
Rigant vi, 612
Rigantesvi,620
Rigantnr ii, 262. iv, 1022
Rigare coBlom iv, 208
R^ l^os vi, 714
Rigentibas v, 1427
Rigere frigore iii, 904
Rigetv,602
Ri^da morte vi, 1194
Rigidas v, 768
Ri^is proinis U, 620
Rigidnm firigns i, 866
Rigor anri i, 408
Rigorem v, 689. 746
Rigoris vi, 800. 867
Ripas ii, 846. v, 267
Ripu ii, 862
Risn cottCQSsa i, 918
Risns iv, 1188. 1182. r, 1402
Ritei,406
Ritn i^, 1268. V, 118. 921. ▼!. 1162
flammamm i, 1096
Rivos ▼, 1S71
Ri^nm ii, 80. ▼, 1802
Ri^ns auri ▼, 1256
Rizantes W, 1284
Roboia ▼, 818. 898. Gigna) iv, 64 hm
U, 449
Roborat iv, 1082. n, 841
Robore lazi i, 882
Robnr ui, 1080 adnltom ii, 1180
Robostis Ui, 450
Robostns ▼, 981. ▼{, 1251
Rodnnt ▼. 257
Rogamnt ▼i, S
Roiotnm ▼{, 1281
Romanis i, 41
Romulidarum iv, 687
Rorantes ora ui, 470
Rorantibus lacrnmb li, 976
Rore i, 497. 777. u, 819. 861. ▼, 462
Rorem salis iv, 440 liqnonim f, 771
Roriferis nmbris vi, 864
Rosam i, 176
Resaram floribns ii, 627
Rosea fiioe v, 974 iampade w, 609
Roseam Anionm ▼, 656
Rota (nom.) ▼, 488. 666
Rotantqne ▼!, 201
Rotanti tnrbine portant i, 295
Rotamm orbes ▼■, 660
Rotasiil,660. ▼, 617
Rotunda (plur.^ i^, SfS. 605: 658
RotundsB (plur.) !▼, 365
Rotundis ii> 402. 451. 457. 465. 466.
IN LUCRBTIUM.
Ixxvii
iii, 187. 196. 800. T, 450
Riuuit ir, 581 Gfleli templa i, 1M6
Roat ratio iv, 610
Robeant tI, 809
Rubent r, 468
Rabentes ▼1,1144
RabenU U, S5
Rober ir, 1044
Robere vi, 1164
Rubn ii. 808
Rubram iv, 406
Roebant temun y, 1884
Roere iv, 495. 681. v, 808. 814
Roet moles v, 97
Roina iii, 688. iv, 940. vl, 156. 606
Ruinasi, 741. 1100. v, 848. 1888. vi,
671.801 putres ii, 1144
Roinis vi, 648. 699
Roit (neut) i, 290. (act) naves i, 878
aienam vi, 726
Rumpat fodera ii, 264
Rumpere vi, 431 vincnla iii, 84
Rumpi silentia iv, 687
Rumpunt pecton iii, 398
Rupes f plur.^ V, 908. vi,689
Rupta (sing.) v, 800
Run pascua v, 1847
Rursnm iv, 811. vi,47
Rossa vela iv, 78
Rount impetibos i, 898
S.
Stccatnm homoiem Iv, 1089
Sacer vi, 660. 1166
Sacm (subst) v, 1168. 1168
Sacrorum more i, 97. ii, 610
Scipe ii, 84
Sseva (sing.) vi, 467. (plor.) v, 860. 996
Ssvas ifi, 806. 1009. v, 1888
S«vi (sing.) i, 476. iv, 1010. (plur.) v,
1818. 1886
Seviatii, 1108
Ssevibatv,1001
Saevis (nom.) ▼, 888. 986. 1010
SsBvit calcaribus v, 1074 pontos i, 977
Sbvos iii, 807. v, 1806
Sagacem animom ii, 889. iv, 910
Sagaci latione i, 181. 869 animo i, 408
mente i, 1081. v, 481
SagittsB iv, 410
SaflttU iv, 1271
Sd iv, 1166
Sale vesco i. 887
SaJids ii, 361
Salientnm iv, ll^
Saliient i, 188
Salis rorem (aquam maris) iv, 440
Saliva iv, 648
Saiivas iv, 1101
Salsa (plor.) vi, 1187
Salsas lacmmas i, 126 laconas iii, 1044
undas vi, 891. 894
Salsi saporis iv, 888. vi, 988
Salsis lacnimis i, 919 lacnnis v, 792
Salso iu, 492. v, 129. 488. 1079. vi,
478.684
Salsus ▼, 488
Saltantesiv, 978
Saltibusiii, 11
Saltu iii, 188. V, 660. 1817
Saltum v,I260
Saltus ii, 866. v, 1886
Salvas (nom.) iii, 696
Salus iv, 609
Salutantum i, 819
Saluto ii, 686. ▼, 1814
Salotem ii, 670 fulcire iii, 186 pnsstare
iv, 164
Saloti i, 44. vi, 601
Salntis Ui, 886. 849. 888 summa ii, 869
Samothncia ferrea vi, 1048
Sanari ui, 609
Sancitum i, 688
Sancta (sing.) in, 878. v.OSl. (plur.)
1. 1014. u, 484. 1098. v,76. vi,69.
416. 1870
Sanctas v, 148
Sanctins (adv.) i, 739. v, 118
Sancto i, 89. vi, 76
Sanctnm i, 781. v, 810
Sangoen i, 860
Sangnine i, 86. 867. il, 681. ui, 70. 448.
688.790. iv, 1807. 1889. v, 184.
1188. 1800. 1886. 1887. 1420. vi,
600. 1146. 1288
Sansninb i, 888. 888. iii, 48. v,901.
vT, 1808 flumen ii, 864
Sangnis i, 168. ii, 194. lii, 849. !▼«
1048. 1068. ▼i, 1801
Sapere H, 988. 986
Saperent iii, 768
Sapienti iii, 761
Sapientia (subst.) ▼, 10
Sapientibos u, 987
Sapientom ii, 8. iu, 98
Sapit iii, 146
Sapiont v, 1139
Sapor ii, 678. 688. 111,868 orisiv,489.
497
Saporei,886. ii,401. vi,81.780 meUis
IV, 676
Saporem u, 866
Sapores ii, 480t 608
Sapoci U, 610
Ixxviii
IVDBX
Saporia Yit 018 mU W* 9SS
Saponim iv, 710
Sfttmre ni, 1017. !▼, lOW
Satiate Tidendi tenm ^, 10ft7 cibi ir,
»90
Satiatem ▼, 40
SaUati ii, S90
SatioBia origo v» ISiO
Satorii,1167
Satam iv, 1226
Satar rerum iii, 97S aut laseos iv, 065
Sar^iv, 1162
Satumas ii, 637
Satjros capripedes iv, 584
Saucia iv, 1041
Saxa i, 290. 827. 40B. ii« 11S4. iv, 141.
148. 578. 1279. 1280. v, S08. 494.
948.949.999. vi, 228. 5S8. 687. 098.
700. 942. 968. 1060
Saxea (plur.) i, S17. iv, 70S. v, 988.
vi,951
Saxi i, 464.882. iiM02. iii, 905. iv,
867. 269. vi, 1062
Sazis t, S49. iii, 787. v, 131. 066. vi, 194
Saxo iii, 1029. vi, 1054
Sazoram iv, 362
Saxam iii, 993. 1014
Scaadvre gradns ii, 1128
Scandit iil, 651
Scaphiis vi, 1044
Scapi (plar.) v, 1858
Scaptensula vi, 810
Scatere (a scato) v, 59T. 050. vi, 890
Scatit V, 41. vi, 891
Scelere immani v, 119
Sceleiis iii, 1088 viam i, 8S
Scelerosa facta i, 84
Scelema iii. 61
Scelus aversabile vi, 389
Scena ii, 416
Scenai decores iv, 981
Scenalem iv^ 77
Sceptra iu, 1051. v« 1IS6
Scibant v, 961
Sdbat V, 932
Sderant v, 957
Scinditur iii, 680« 640. iv, 160
Scindunt car» iii, 1007. v, 46
Scinduntur iv, 91
Scintilla iv, 610. v, 608
Scintillare vi, 644
Scipiades (Scipio) iii, 1047
Scire ii, 808
Sdret V, 1048
Scirtiv.471.472
Scorta iv, 1267
Scribundis i, 25
Scriptorum secla iiij 629
Scniposa ratio Iv, 586
Scratabtei feivo vi, 809
Scrutemar i, 830
Scratentor ui, 998
Scjllaram membra iv, 730
Scjllas V, 891
Scymni leonam v, 1035
Secandis i, 747. 844
Secando i, 634
Secedit v, 705
Seceraat iii, 637
Seceraere iv, 469. v, 447
Seceroier in, 264
Seceraundi ii, 472
Seoeraunt terras ii, 728
SecittS hoc vi, 314
Secla i, 21. 598. it, 173. 1118. 1151.
iu, 961. 1103. v, 848. 853.860. 864.
986. 1096. 1088 vitalia i, 80S honn-
num I, 468. v, 340 mortalia i, 1091.
ii, 1152. V, 1168. 1237 animantoffl
U, 77 feraram ii, 994. 1076. iii, 753.
iv, 415. 690. V, 945. 965. 980. 1058.
vi, 1218 scriptoram iii, 689 posteiA
iii, 980 peroocta vi, 738. 1107 ler.
pentiavi,766 tenerevi, 1111 baectt
vi, 1235
Secli ii, 1078
Secludere lumine v, 758
Seclum iv, 1220. v, 1680
Secreta (adj. sinj^.) ii 174. ii, 911. iii,
625. (plur.) iii, 551. iv, 87. (sing.)
cibo i, 195. (plar.) teporis ii, 848
Secreti ignes v, 449
Secretom v, 448
Secretam i, 432. 604
Secta (sing. adj.) v, 2T3. vi, 638
Sectam divitions v, 1114
Secundas animas v, 1229
Secnndoiv, 1134
Secundum res iii, 36
Secore (stng.) iii, 212
Securam iii, 952
Secares iii, 1009. v. 1233
Secarius (uom.) iii, 990
Secumm v, 83. vi, 57
Secota (sing.) ii, 578. iii, 943. it, S75.
(plur.) V, 472
Secute (plur.) v, 866
aedantesti,668
Sedare ii, 955. iv, 848. r, 94S ,
Sedercnt v, 475
Sedes (nom. plur.) i, 99S. iii, 18. v,
147. 154. 458. 1187. vi, 417. 5^3. 871
Sedibus ii, 964. iii, 617. iv, lOSS. v,
154. 163. vi, 798
Segetes v, 607. 1371 *
Scque-gregari i, 453
IN LUCRBTIUAf.
haix
SejttDcta i, 60. ii, «47. 860
SejoiicUs vi, 6491
Sejttiictain i, 498
S^onctQs ii, 18
Selnngi i. 45S
Sejungont ii, 727
Semen !t, 1086.1032. 1034. 1802. 1840
Semianinio corpore vi, 1260
Semifens speaes ii, 701
Semiferi capitis hr, 691
Semimarinis corporibas t, 890
Semina i, 64. 177. 616. 804. 001. ii,
480. 480. 496. 724. 764. 759. 776.
838. 1053. 1058. 1071. 1107. iii.lSS.
887. 394.695. 713. 787. 870w iv. 331.
385. 648. 653.719. 1808. 1250. 1854.
1860. T, 669. 667. 850. 914. Ti, 159.
181. 800. 805. 218. 816.871.876.
816. 348. 443. 406. 606. 519. 668«
678. 789. 841. 863. 867. 876. 884.
896. 899.1001.1091 renim ii, 676.
Semine i. 161. 190. 207. 882. u, 419.
788. 883. 990. 'm, 746. 760. 764. iv«
1088. 1039. 1804. 1818. 1883. 1831.
1833. 1240. ^, 863. 888 peimizto ii,
686.686
Seminibus i, 170. ii, 284. 707. 1060.
iii, 188. 218. 231. iT, 662. 1861. t«
467 csruleis ii, 772 sapientibos ii,
967 senso carentibus ii, 989
Seminio iii, 746. 764
Semimompi It, 999
Semlnik i, 186. It, 1266
Seminium leonum m, 742
Semota(sing.)i,59. ii,l0.647. iT.889.
(plur.) iii, 66. t, 579
SemotnmtTfSll acurisi,46
Senecta state t, 884. 894
SenecUm Tt, 1249
Senectis membris iii» 773
Senectas i, 415
Senescere ii, 73. iii, 447. t, 313
Senescant bto i, 326
Senez cerTus iii, 614
Senior iii 968
Sensibus i, 690. 694. 701. ii, 812. 407.
408. 684. iii, 561. 626« 630. 873. it,
466.468. 480. 486. 511. 684. 973.
T, 150. 566. 1133
ex non Sensibus ii, 929
Sensifer motus iii, 27&
Sensifeiis motibus iii, 937
Sensifeios iii« 246b 569 motua iii, 841.
380
Senrile u, 887. 898. 894. 901
Senrilibas ii, 901
Senrimus i^ 497. iii, 841 ia spegajiun
iT^884
Searitltl
Sensu ii, 19. 890. 061. 803. 914. 971.
989. iii, 108. 114. 867. 636. 665.
698. 896. iT, 460. 486. y, 126. 146,
1067. Ti, 788. 960 cassa it, 187
eK aon Sensu il, 931
Sensum ii, 439. 889. 907. 912. 983. lii,
99. 106. 989. 888. 368. 590. 634.
636. 769. 863. 888. iT, 266. 361.
688. 680. 678. 674. 786. t, 1171.
(nom. cas.) Ti, 468
Sensus (siog.) i, 484. 461. ii, 486. 903.
973. lii, 337. 368. 363. 646. W, 484.
919. 985. 947. (plur.) i, 304« 448.
601. 694. 697. 761. 961. ii, 138. 403.
488. 480« 488. 448* 409. 879. 886.
898. 910. 989. 931. 987. 942. 945.
958. 1006. iii, 604< .549. 610. It,
111. 437. 481. 499. 616. 686. 630.
713. 767. 853. t, 678. 1086. 1414.
Ti, 884 animi iii, 577
Sententia iii, 373. 449. hr, 666. t, 691
Sentiat iii, 1076. ir, 686
Sentibus ii, 461. t, 808
Sentimus ii, 746. 089. iii, 889. 886. 800.
447. «4. iT, 880. 968. 960. 619.
691. T, 643. Ti, 934. 940 (bis)
Sentiie ii, 810. 864. 009. 900. 999. 979.
988. iii, 851. 356. 661. 006. 626.
638. 646. 834. 1066. iT, 930. 283.
496.664. Ti,986
Sentiscant iii, 398
Sentiscere iT, 590
SentUii» 811. fii| 866. t, 1038
Seoisum iii, 631. 638
Sepelire Ti, 1846 salotem ii, 670
Sepetiri t, 991
Sepin T, 1860
Sepsit T, 469. 471
Septa (sins.) ti, 1146. (pior.) i, 366.
Ti, 87 domorom i, 490. li, 887. 850
sazea iT, 616. 703
Sepulcrum t, 860
aepulta^sing.) ti, 1960
Sepulti (plur.) somno t, 078
SepulUs i, 134. tI, 108
SepvltunD (subst.) Ti, 1276
Sequaces cursB ii, 47 mores ii}, 816
Sequantur i, 1007. iii, 016
Sequar i, 070. ii, 088
Sequatur i, 061. ii, 865. 868. iT, 810.
Ti, 78. 338. 606. 1006^ 1018
Seqoentem it, 368
Sequenti iT, 180
Saqnentur lit, 061
Sbqoalar i» 487. ii, 401. iii, 660
Seqnl ia, 866.518. Ti, 1041
SBqoiauir 1, 167
Sequitnr i, 17. iii, 449. 682. 749. i^»
|N1>BX
W2, r, 740. 746. ti, 189. S80. 1018
Seqnor iii, S disponeie ▼, 580
SequQBtor iii, 416. 480. iv, 277. 847.
002. ▼, 748. 1114. vi, 808
Serebant Tolneni ▼, 1280
Sevena (ling.) ti, 08. (plor.) ii, 8 c«li
II 1AOO
SercaiAm iv, IStf ▼iten ii, 1008
Serenas noctes i, 148
Sereno (nom.) ▼ulta iii, 204 ceBloiv,
218. ▼!, 246
Serenum lumen ii, 140
Serescunt vestes i, 807
Seris ii, 1161
Serit iii, 672
Sermo ▼« 1806 perpetuns !▼, 641
Sermone ▼, 122
Sermonem ir, 887
Sermonis i, 882. in, 261
Seipat i, 416
Serpens (subst.) W, 68. 642. ▼, 84. 601.
(adj.) Yi, 660
Seq>entia seda ▼!• 766
Serpentis (subst) iii, 668
Serpere ▼, 524. vi, 1118
SerrsB stridentis hoirorem ii, 410
SerU i^, 1126
Sertu ir, 1171
Serrtbet r, 1024
Serrans ▼, 88
Ser^uit i, 101. ▼^O^^
Ser^entQr i^, 600
Senrarat ▼, 002
Serrare ii, 672. ir, 67. 686. 1060. ▼,
1408
Serfnri ir, 107
Senrat]ii,666. ir,660
Senrata (sing.) i, 1028. (plur.) i, 660
Servator !▼, 687
Ser^et ir, 800
Serrirsi^, 1000
Serritium i, 466
SetsB (plur.) ▼, 786
Severa rilentia i^,^^^ signa r\, 1180
pelagi^, 86
Se^eri agrioolsB r, 1866
Sibila^, 1881
Siccare ir, 628. r, 801
Siccari ▼!, 626
IScalum agros ri, 642
Sic ut ii, 846
Sicuaii,686. iii.817
Sicyonia i^, 1118
Sidebant ▼, 408
Sidera 1,282. ii,200. {▼,802. ▼,60.
116. 484. 464. 616. 622. 648 mnndi
i, 788. ii, 828 noctis i, 1064 ladian-
tia {▼, 214 candida ▼, 1200 iolis et
lune ii, 1080
Sideie iii, 888
Sidone Syria ri, 684
Setu, 1078. iii, 102.1084
Signai,2.818. ii, 621. ui, 620. fv«
446. ▼, 610. 627. 682. 686. 641.
1180. 1460. ▼!, 220. 221. 1180
Signi ▼, 016
Signiferi orbn ▼, 600 «tfaeris ▼!, 480
Significant i, 18. ii, 127. 640. 1015.
iii, 484
Significare ii, 616
Significarent ▼, 1021
Significat !▼, 700. ▼, 608
Signis j, 1088. i^, 814. ▼, 688. 626.
680.688. 604. 007. 1427 piessu ili,4
Signorum ▼, 710
Signum i, 882. ▼, 684. 686
Silanos n, 1268
:bktn^ !▼, 1162
Silentta !▼, 462. 587
Silerent ii, 505
Silices i, 572. u, 440. ▼, 814
Silicum vi, 688
Similes ii, 008
Simili tr, 546
Similata (plur.) i, 688. ir, 864
Siroplex iii, 288. ▼, 618. 610
Simplioe natura i, 1012
Siroplicitate i, 540. 575. 610.618 solida
ii, 156
Simulai^, 1162
SimnUcra i, 124. 1050. ii, 24. iu, 484.
ir, 84. 80. 07. 126. 181. 155. 160«
165. 177. 102. 211. 240. 258. 804.
814. 810. 822. 828. 847. 852. 850.
604. 618. 728. 787. 730. 757. 750.
762. 782. 780. 708. 700. 075. 008.
1026. 1064. 1056. 1088. 1002. ▼>6S.
76. 800. vi, 75. 418 beUi u. 41. 824
Simuiacris iv, 885
Simulacrum ii, 111. ir, 150
Sinoera natnra iii^ 581
Sinceris membiis iii, 717
Sincerum sonere iii, 886
Sinet i, 888
Singillatim !▼, 104
Singuia fi. 806. 807. in. 878. tr, 259
qufleque ii, 165
Singultfiter ▼!. 1065
Singultos (sing.) ▼!, 1168. (plnr.) m^
470
Sinit ▼,504.505. ▼i.808
Sis iii, 1088 ^*
Sistere i, 1016. 1066. il» 608
Sisrit iv, 417
Sisjphus iii, 1008
Sita (ring.) ii, 801. iii, 807. 860. vi»
870. (plar.) i, 428. i^. 848
Siti prostimta ri^ 1262
IN LUCEBTIUM.
BMeM 1t, 1018. 1090
SitieadanelanMS
Bitiai ii, 6fil.'iv, 848. r, M»
Stlt (nom.) iii, 9S0. 1007 aUoitur ir,
878 arida vi, 1174
SitH ir. 1098
8itB VI, 1861
Stttm (sabit) ▼, 1870. (adj.) iia. 141.
004
Smingdi iv, 1110
SmmagdM ii. 804
Smjmm ii, 508
Sodami,95
Sodare vi, 858
Sodot fii,01. ▼, 1895. 1449
Solis (mbft.) i, 5. 180. 148. 819. «88;
1081. U. 50. 107. 118. 195. 180. 161.
168. 919. 658. 740. 1105. iii, 08. iv,
186.900.900.878. v, 77. m. 808.
410. 4U. 468. 479. 485. 565. 571.
578. 608. 618. 661. 667. 708. 705.
709. 750. 765. 779. 796. 970. 1905.
vi, 8«. 908. 985. 979. 518. 874.
1105 flammam 1, 1080 Iwlfa v, 090
et luM» aidem ii, 1081
Solo (subst) i, 096. iv, 9. 489
Solstttiaiei metaa ▼» 616
Solvant ai. 988
Solvat iv, 006
Solvendi tempiu ▼, 1994
Solvens vi, 984
Solventes i, 1101
Sol a, 146. 140. 151. 910. 807. iu,
1057. iv, 168. 896. 806. 408. 4S5. v, Solvi ui, 508
916. 966. 989. 884. 800. 409. 698. Solvit ii, 040. vi, 706
600. 618. 688. 650. 657. 681. 601. Solvitnr Btto i, 408
Solom (sobat) i, 918. ▼, 919 ieim ▼,
1988.1994
Solota (sing.) i, 1917. (pior.) i, 1096
Solota iv« 58
8olataatii,687
Solatam pectns 8» 45
Solvont membra vi, 798
757. 015. 074. 1109. llOi. 1486. vi,
598. 616. 690. 787. 854. 860. 069
8ola tems ii, 599
8ola (sng.) ii, 1077. (plor.) loca vi. 805
Solada V, 91. 114. 1404. vi, 4
Sole i, 807. fi, 800. iv, 990. 865. ▼,
908. 719. vi, 964. 851. 095
Solem 1, 745. 890. 1064. ii> 1014. 1084. SomnU i, 106. iii, 1061. ▼, 1157
iv. 149. 418. 450. ▼, 60. 116. 808. Somnis iii, 489. iv, 88. 774. 700. 068.
070. 085. 1000. 1006. 1000. v, 68.
1170.1180
Somno ni, 113. 164. 088. 000. 1060.
iv. 1008. 1016. 1091. V, 078. 1404.
vi, 1170 sepultb i, 184
Somnom iii, 098. 1070. iv, 1018
Solibiis assiduis ▼, 958 icta ti, 1100 Somnns iv, 456. 005. 914. 059 pfelodit
.... , - — .^^^^j
Sonantes scapi v, 1858
Sonanti i, 896
8onaieiv,980. vi,OI5
Sonera fii, 157. 886
Sonitis vi. 917
Sonita i, 980. fi, 888. 844. 1100. tv.
454. 696. 649. 709. 769. 071. vi,618
caUv, 191
Solemnii,07
Solemnia sacra ▼, 1169
8oleitins (nom.) ▼, 1855. (ad^.) 1008
SqH (snbst) ▼, 875
m vi, 1917
SoUdtsB (plor.) fii, 789. ▼!, 1188
SoUdtam ifi, 1069
SoUdtant iv, 1009
SoUdtare v, 168
SoUdUt iv, 1189
Solidtata corpora ii, 964
Solidtatoriv, 1081
Solidto motu i, 844. vi, 1086
SoUdtam ▼, 47
SoUda (sing.) i, 540. 575. (plor.) i, 511.
580.698
SoUda simpUdlate i, 610. ii, 156
SofidsB(plar.)i,S47
SoUdam i, 518
Sdidi (sing.) i, 408
Solidis 1, 086. fi, 87. iv, 574. v, 095
SoUdissima i, 566. 050
619. V, 1064. 1959. vi, 198. 150.
154. 887. 441 sonanti i, 896
Sonitum U, 855. iv, 580. 564. 618. vi,
107. 180. 185. 166. 160
Sonitos (sing.) fi, 897. iv, 604. 704. vi,
08. 984. 908. (plor.) ii, 885. iv, 469.
498. V, 1087. 1048. 1954. vi, 111.
189. 400. 097. 086 armoffom fi, 48
Sonore lepido i, 645
Sonorsm !▼, 571. 574
Sonores mdicos ▼, 885
Soiido |i, 487. 480. 501. 610. ui» 808j Sonofibos vi, 1 188
890. V» 858. 865 Sonoi iv, 697. 888. vi, 118. 189. (accos.
Solidom i, 516. 599 plar.)iv,688
SoUo aqoai vi, 800 Sopita i, 81. ifi, 088. vl. 704
Sofiomm ▼, 1186 Sopiti in somnis ui, 489
tk^ H Vitr, CUuu M. Iiwrff . M •
htititii
ij^bti
S^pbr U, 820. 91^. 9&4
80boli^iv,40.455.769 ^
Sb^reiA 111, 984 ahimi nf^^OT :
Sbrbertfauras ▼!, IIS^ . . '.
Sbrdi s^piilU vij 1^6!^ '
9bn lii. 9^
Sbrte iK «90. U; mt^
Sories iv, MS'
Spargere iv. 6ld. V. iSQfT. vf, OfO
Spargi iv, 6B0
Sijargit ii, 195 lAUiftieil. 149
Spargont ii, 976. Ti, 612
Sparsa (plur.) ii, 661
Spatiis ii, 98. ▼. 5<$7 •
Spatio i, 182. 185. 215! ii. 77. StlT.
216. 602. 1173. iii, M, f 75. iV, 160;
162. 179. 1278. 1280. ^, 825. vf,
SOO.451.622
SpaUum i, 880. 890. i1tf.47i; 5d0. HH.
528. 954.«)to: 96i. 1001. 1040. 1071.
1103. ii. 91. 162. 10.52. tlOO. iii,
tM. 868. !▼, lOl- 202. 206. i^t.
1189. V. 871. 617. vi,9l 4d7. 8201
1008. 1027
Spe V, 1846
Spede ii, 421. 6<iar. iv. 99. v. 5^0
Speciem i, 126. 822i ii 48^: m, 215. iv.,
49. 77. 185. 187. 231^. 24S: v, ^ftf;
582. 705.721. Itod Yerdm ir, 210
Species (sing.) i. 10. 149. ii; boi 1024«
lO^O: ffi. 98. iv. 606. ^ V. 1292. VT;
M 9011 (I^lur.) H. 561. iv; 7it. w,
95 ^
Specim^ lv,-2l0l ▼; l^
Siieetiliido if, ^095
Spectare ii, 2. iii, 55. 861. v. ^6
Speculi iv, 280. 8t8: t%i plfeitl^ih if.
925
Speculisiv,96.3d8
Specalo iv, 289. 30». 809: 815
Specnloniro iv, 312 fleqiDofcf iv. t(tl6L'f9l
Sjieciiluni iii. ^. iv*. 1^2. 1^71 l07'.
if70: 264 (i)i9). 8d8. iOOJ 81^
Speluncas (nn^.) vi, OOd '
dpeldhdb ▼!. 194. 544. 569: ^80
Speluncis i, 849.* vf. 987. ^84. 94!^
Spetki Ui 804
Sp^ik (lAng.) !, 141
9^ <rfngl) V, 47. (pKh'.)f i^ 92t; iv,
1^0. 108»
Spicarani iii, 190
Spinis iv, 59
SpiracQla mandi vt; 492
Spirantes ii, 704. v, ^.thi. ti, Vift
SpliNmtiims !▼; 9k(ri. v1;427
Spirare iv, 980
Spiritas (sbf?.) f. ^' A iM. 1181
anguenti iii, 218^
Spisst (plar.) ii. 444
Spissescere nabem ^176
Spisso corpoie vi, i2d
Splendcie iv> 981. v, jH?
Splendida (pior.)' if, lA7. i^* tSt. ti^,
446
Splendidus iii, 416.' ii,'2At, 11%
Splendor adurit iv, 880 aquai iV, 21^ ^
Splendore iv, 00. r, 291 niagt^oo iv,
1028?
Splendorem ii, 51
Splendoris fornias v, 715
Spoliare v, 761
Spoliata colore ii. 841
Spoliatur lumine iv, 878
Spoliis iv, 60. v. 952
Spongiam iv. ^22 .
Siontesuan; l],^
Spuhiahtis iti; 4^.
^uraas aeit' iii; 48^
Spuinl^jeTrsui)' v, 91^
Sliurc^ vi, 782'
Spurcitia'v/48
Spurdties vi, 977
spotii vf. ii8tf . • .; ^
Squalida it, 40S MbbriV; 954
8(]uaioie i^attirU^ ii; 425 '
Sqoamiged i. 879.
Adftlnjieri» i, 8 A . ^. _.
^UaitfTierum i, i6t: tt, 818: 1082
Stabill iir. 69. ^; 1120 '
Stabilita (plor.) iii. 208
ad Stabulum revisit ji| 800
Stacts liquorem U, 849
Stiii^lv, 185
Stationc tv, 889. 897. v; 4t9. 5li9. vl,
ito
Sutu iv, 776
Statuaruni lil^ 78' *
Sutuit iv, 474. ▼!, 24" . , . _,,
Statas (sing.') iU, 298.10^. v» 827. 8^2
Stellante ocbIo iv, 218
Slellas ii, 209. vif 105t. ▼, 808; 642
Stellis V, 1204. %i, SSil. 720
Stercore ii« 871
SterilasonHti»,M4
Sleriles iv, 4288. 1244
9kfcHliir,t22^
Steniit i^ 275
Stemoiftii,02(^
Stertis iU. 1061
Stillantia ▼. 949
Stillantia ▼, 949
Stillarrit !▼; 1058'
Stillent vi, 948
liUlAcid& ttstli i, ii^
Stimalatil,620
Stimolatorlv, 191
StimaU ir, 1075
Sdmulb W» 1208
MmolM iii, 10i8r
IN LUCRHTIUM.
StimDluia iii, 887. ▼!, OOS
StiDgtiere U, 1091
SdDgoi i, 607. ii, 827
Stimito (sing.) i, Bld; ii, 60. 994* (plur.)
rtSO.011 '^- -^ ' '^ ''
Stipfttis partibuB i. 065
8tipei&4;ijK^4l,-Mr
Stipalam ▼, 007
Stirpe 1, 7S4. iv. 1210
»p«ni;t$ ' "'v
•SMes V, 4lH)9. 1084
8foiidir/o4ir*' '*
Sloliditl, 1007
SComiioiHlenbrem iv, OSO
Stbinaobo iv, 870. Vi, 1107
84mgen dati/l^ propagant t, 261
Strau (sing.) vi, 1281 (prur.) iv/S^^.
▼, 1410 ▼lamm i, S^^ !▼, 417 '
Stravit viam iii, ^041
StrepHd1v;50o' '^
SCiideiitisKrrieii, 410
Btridit ieiruin ▼!, 148
Sfiingerefl, 487
4Nvihgor aqutii iii, OOS
Strocta iv, SG2. ▼i, 1208
Strudtaivi,l94
Studeat cogboik:ere iH. I060
Studeo i, 26 • r . » . .
Studiai^, 900
Stndio i, 47. iii, 047. i^, 900
Stodium ii, 2^. W, 982
Sto]tii-lS,708 '
Stulte (nom.) iii, 902
Stultitia iv, 1170
Stultorum ▼iU iit,10S0
Stuppa n, 880
Stnpps (plur.) ▼!; 890
Stuppam ▼{, 890
StyroplialA ▼, S2
BiradM !▼, 1150
Suadcnte i, 170
Suadere i, 102. ▼, 1061
Suadet i, 14S ii, 171.' iii, 84
Soasit W, 1280
Sua^e ii, 1. 4. 0. U, 008. 003
Suavemi, 92S
Suaves i, 7. 40
Saavl W, 466
Soavidids ▼^rubos \y, 181. 9^
Suaviloquenti carmine i, 944. !▼,' 20
Suanloqnis ▼ersibus ii, 528
SuaVis 1, 142. 414. iU, 174. 22S
Sua^iter !▼, 027 (bis)
Soavfus (nbik.l ▼, 1412
Subdiui^,212 '
Subactas i, 466
Subat v,1192
Sub cava (sing.) ▼!, 682. (plor.) ▼i, 656
Subdcbant n, 1288 ' ^
Subditus vi, 1044. '
Subdola pellablli ruj$59. v^ Ijm
Sub^ucat se i, IDdH ' • ' ^
^^ihdVt4«v;hd2^ :
Subesse ii, 127. iii^ m* ^
Subest iii, 374 ' ^
Subibatvl, 1244
Subicente ii, If^
Subjecta(sing.)i,79
Subjectare vi, 700
Subigentes i, 218. ▼, 212
Subigit iii, 1090. .▼7, n7
SubinusU ▼i, 210 ' '
SubiUm ii, SOS
Subitis iji, 094
Subito iii, 486
Subjungas iii, 422
Subjungere ii, 861
SublauX«ng.>i9'96
'SAblatis M, IjO. iV; 1260
Sabliroac(]eni,'S4i
Sublime volauteB ii, 206. yn,W ferunt^r
iv, 1S6
Sublimem in cu^ j), 601
Sobmerso vijiko ' '
Submitfeere i^, 1^2 .
Submittuntur iv,961
Suboles iv, 1225
Suboriri i, 1055. i04§. v, }^S7
Subortu v,Sd4* ' '
Subruit vi, 644 ^
Subruitur natura iv, 804
Subsedere urbes vi, 589
Subsedit funditus v, 498
Subsequitur ii, 495
Subsidendo i, 990
SulMidere saxj^iv, IJ^I. ▼, 494
Subsiliunt ii, 191'
Sobsistere i, lofs. ii, 2f.(f
Subsit iii, 286
Substcruere delicias ii, 28
SobstraU (plur.) i^, 41S. ▼i^ 610
Substratus ▼!, 746
Subsunt iv, 1076
Subter tenuatur i. ^IS
Subtexit ▼1,481 '
Subtexunt v, 467
Subtilero ii, 886. iv, 747. yi, 8^
Sabtili iv, 86. 899
Subtilia iv, 114. m
Subtilibus iii, 196
Subtilis imago iv, 751
Subtiliter ui, 739. n, 1029
SubtracU (sing.) vi/OO^ ^ '
ixii&rt
INDBX
8obda« ▼* 101
SttbfclMt ▼» 516
Embnsm BMJeiCu v» 1IS5
Subuf r, 968. vi, 9^4
Swcedera fi, 164. ili,668. W, 148« r,
MT. 1181. I8881 vi, 1188
Boece^T^im
(ib8.)vi^l88.(plv.)B*M8
• vi,481
■Hir.l85S. r,mA
goccidew w, 118 aftns B, 147
floocidit ▼, 481
SuccinctM Ganibiu w, 890
Sooeombere r, 496
8ttOComboBt B^ 1180
Socconcre v, 764
SaccothorbcsTi, 550
Soccin (plor.) ▼, 1881
Sod (stng.) iv, 886
Sodt tIvOOT
80CO H, 844. {▼, 611
8ocoeiU,8S7
8ocom iv, 619. 681. v, 810
80C01 ii, 688. 681. iii. 894. 787» v. 111
Sodabont «ingnme vi, 1145
Sadantio tingwu lempU iv» 688
8adareiv,986
Sodeat «goine v, 1188 hooiore vl, 948
8odorv«488. vi. 501. 944 aniitii»464
■■jm«ii,581
Sodorem iv, 861. 1181
Sodoictiii, 155
Sodorii hnmor vi,1185
SoSmoi 1, 55. 108. iv, 170
Sueiint iv, 104
Sociitv,54
Soetv, 1108
Soeme v, 918
Soeto (plor.) ii» 448
8aetin,908
Saevit vi, 798. 951
Soffeire V, 1271. IIOI. 1158
SoiBcit ■otaimm iii^ 704
Soffidont ii, 107. vi, 479
Saflire ignibui ii, 1097
Soffitif,1168
Soffocari iii. 904
Suiibditv,481
So8agitiv,161. v,15t
Suffiiiciativ,865. 948
Suffnlta (•ing.) iv, 498
SuffoBdena iii, 105
Saffandlt vi, 798
SoffoBdont vl, 478
Soffinalooevi, 1144
Soffoacant iii. 18
Soibosv,968. vi,977
Sob tpomigeri v, 981
Sulcon iv, 1865
Sollurv^886
Snlfbre vi. 747
Salloiit aaiaa v{«
SomaBtQ«547. v,680
Somas 1,971
Somere n,147. iiv871« iv,1858u v,
848. vi, 888
Somet 1,150
SoBili.878. 81,889. iv, 1887. vi^Sai
Somma Oobst.) I, 888. 1887. 1688.
1044. fi, 70. 90. 110. 118L880L 1816.
Si, 511. V, 164. 185. 888. 888.881.
168. vi, 605 reram 1,114. 801. 757.
1007. 11.74 lacitt,10tt lalolbB,
869 prefuoda fi, 1051 soiMMnm iil,
817. v,168
in Summa iii, 84
SnronnB(8ubst.) 1,1058
Summai 1, 058. 961. vl, 858.87»
Summam (snbst.) 1,417. 887. 784. 187.
968. 1041. fi, 518. 517. v, 888. vl,
484.611.649 icrom 1,688. &,108.
510 materiai U,586 immenst ii, 1884
ininmaivi,870
Summarum summa iii, 817. v, 888
Summatim attiBgere lu, 868
Summatnm v, 1141
Summe Iv, 855. v, 1886
Sumnils8agadbosi,81
Snmmisso corpore ▼, 1071
Summittere i, 194. 11,671. ^m
Summittit Oores i, 8
Sttmpsiv,849
Sumpsit ooBaadna vi, 1018
Sumptaiv,ll75
Sumunt B, 188. ▼, 81& 888
Supellex iv, 451
Supertt, 1048 esM iS, 801
Supere 01,186. v, 1406. v|,981.884.
Supen parte vi, 855
Superabat v, 804
Snperant(act) 11,575
Supeianteiv,668
Supesuittor ignis v, 895
SaperaBtur U, 576
Superare (act.) ii, 5801 lii, 1044. v,
408.418. (Beot;) 1,588. 878. 788.
U,750
Sopems ui, 608
Sopeiata ii, 508
Supentum iv, 1810
Supemvit Ui, 1056. iv, 1810. ▼, 897
Superba soeptra v, 1118
Superbasv,ll78
Supeibe dictnm v, 1888
Suberbi (plur.) v, 1881
Superi>ia v, 48
Superbls (nom.) i, 1090
IN LUCRKTIUlf*
Ixxxt
anperiMMW, 1171
ftipabuiii w, 1017
SnpMcilioB tiiste ▼!« 1189
SnpcrBdita (siag.) ▼, 707
Sttpeicft i, 4^ lU, 151
Sop«lMaietiU,M4
Supeitte ii, 115S. W, 441. ▼!. 54S. SM
cx Sopero ii, S97. 841. S48. vi, 511
SopeniiD imtio vi, 89
Supioo (plur.) W, 44S. 590
Suppfti^lOfO
SoppeditiaHitov ▼, 1175
Soppedkaati, 9S9. r, S87
Snppeditaatnr i, 905. fi. 568
Soppeditave i, 10S9. ii, 1187. r, 900
Sui^ieditu iii« 10
SopfMditat iii, 9S. 7S1. n 984
Sopfwditati y. 1101
Suppeditator lamen iw, 100
SappediteDtor », 90. ▼{, 1004
Soppeditet i, 548. ▼. 904
Soppeditetnr {▼, 810
Soppetefe 1» 1040
Soppleri i, 1044
Soppodtis wi, 549
SUpVBIMB ▼if 01
Snpirenio tempore l, 547
Sapieaius Bontes 1, 975
Snpremnm teopos wi, 1100
Snianimftstigia W, 090
Sndis n 1051
Stttfeese lil, 059. ▼!» 400k4TO
S0fsiilv,ll97. ▼i,810
Snrgont 1, 95S. ▼!, 788. 1000
Surpere n, S14
Snnum kca n, 407
Smias ▼orsos U, 188
Sos T» 95. ▼!, 979
Snsoepii ▼» 40S
Sosc^ieiu iii, S5S. 401. Iw, 1940. «i, 77.
Snwipieiida mcm ▼» 1109
Sosdpit iii, 400
Sosdpiont iO, S07. W, isa
Snacitat ddobm ▼« 1105
Snspenm (sing.) iii, 197. ▼!, 1190
Snspensm (plor.) I» 000. ▼i, 471
Sttspcnsam ▼i, 110
Sn^icasls dentibnt ▼, 1008
Snspioere ti, 1088
SnspidcM i, SO
Sttspidmns ▼, 190S
Sospinft ii, 116S. h, 1185
SttsleBtaieii, 1140
Sttsteatata (sing.) T« 07
Sttstineat ▼, 558
Sostinet a, 007
Sttsldlit macfaina W, 004
SBstnlitv,450.780
SyWmkunmwpPli
SjWam crebram vi, 1S4
Sjrlvarom i, 986. ▼, 1989
Sjlvas i, 957. 905. ▼, 059. 000. 1949.
1959. 1905. ISOO. 1S85 profondas
▼.49
Sjhestre bellum ▼, 1944 genos ▼, 1410
Sylvestrem Mnmm hr, 500
&(ykestria templa ▼, 040 lecU v« 005
Sylvetttibus ▼, 068
Sjlvifragit iUbris i, 976
Sjlvis V, 060. vi, 1910
Sjrio vi, 584. 756
T.
Tabent iv, 1955
Tabes (sins.) v. 1100
TabesGatodoiciii, 580
Tibescenstelavi,515
Tabesoere ti, 1179. iti, 094. ▼, 679. vi,
064
Tabescnnt iv, 1119
Tabi i. 800. ni, 559
Tabificis rwlfiB vi, 7S7
Tabo oonqMrgere ui, 661
Tabolanim vi, 1068
TaceBtes iv, 46S
Tadta (sing.) ti, 095. tii. 900
Tada(plor.) v, 07S. 1919
Tadto vi, 1177
Tadtnina sileatia ir, 587
Tadtos V, 1000
Tacta (sing.) iv, 6tt« (plor.) id. 000
Tacttie V, 159
Tactn i, SIO. fi, 408. 741. fii, 166. Iv,
968. vi, 778. 770. 1148
IWitum (subst.) fii, 167. iv, 9S4. 4891
v,151. vi,868.116S.110S
TMtus (sobst sing.) i, 949. 496. 455.
B. 4SS. W, 480. (plor.) i, 600. fi,
445 (bu). 4S4. 815
Tam magis V, 454. 488. vi.100
Tam de snbito fi, 965
Tama iv, 051
Taagam iii, 909
Taagent fii, 000
Tattgeie i, 905. 044. 600. n, 40S. 8i,
771. ▼, 15S. 845 aniiBnm fi^ 670
Tangii.S06. v,15S
Tans^os fi, 746. K S07
TangbU,81S
Tangit iv, 996. vi. OSO
Tangitnr ii, 650. iv. 001 in i, 69
Tantalos tii, 004
Tantillo momine m, 100
Tanto magis vi, 450
Tanto opere (passim : et sic optiffli lihd
coBstaater> aon, tantopere)
Tutuliu kA T.fiS»
Ttoufliopemw.bW
Tarda membra i, 41o
[e^aav.)|^J
Taidcaci^t UriEua iU> 478
TaM!asXadT^;ii;i^0.k5. .y,^l
165. 182
Tardum oliTam iL SM
Tartara B, 979. ^[1126 I«ti lii, ^
Tartanu ui, 1085 ^ '^^ ' '^
Taoiea viiicia wi, 1069
Tami (plur.) v, IS^
Taorino glatine vi, i067
TaanM tentanmt v, 1S07
Taaras Cfetas v, 26
Tecta (sabsL) ii, 1109. lY» m- 43t2. v,
982. vi, 260.'^543. ^74:l£m
Tecta (adj.) vi, 6S9
TectaB(plar.)iv,9S4
Tectu(sabst.)iii,ia77
Tectam 1,518,
Teda ii, S87. vi, 881
Ted» (ptor.) iii, lOSO. v,^. vi,^^
Tedaivi,^
Tedamvi, 902
Tedisu,S8S^
Tegit V, 201
Tegmeiitextilev,lS49 .
Tep>piU^g7^60S.64? p^ Um^
Tela(apg.)vi,Jll6
l^Tpfur.) i,' l|L' ii, 48. ^l. iv, 843.
U9. III, )}d. v^ ^p
Teli iii, irr. vi; 40?
terifpo;porei8iir;it7. iv.|04j^ ^o-
ria iii, S06 ' ' * *
Tellare j, 7.0. 790. 905. ^,.573 ' ,
Tellarem magiiam jr, B0|
Tellans gremium u, 376
Teilas i, 7. 136. 179. 19^. ^. 10^«
ii, 589. 872. 1149..1):55^. «i/^S^d. J»
WDBX
Tcmpestas ], 805. v,4S7.1SjM. vi,2M'
288.467.489 arridr^ 4, S2 odi iv,
170 folgit vi. |7ft flaiMW Ti. 642
detur vi, 375
Tempestote i, 76% id. 105
Teropestatem vi, 25& JI02' AIS. fii6
T^p^rl^^i, If R. v, 7A vi, 81. i|l.
671
tif TempesUtibus v, lOgS
Tempestiva c^fjgjftUi^ J» IMS
Templa i, 121. 106S. u, 2». 4ii.tt.96.
V, 522. 1187. ti» 0^8 Ajcboavfi,
121 serena ii, ^ pgol^aiia vi, fi^f.
670 cmU li, ]yOQ!Q. v, 422. Ti,2ar.
644. l^ mouM.T^im MBOloclda
i, lOtS. u, 1038 4C^\i Xoiiiinlta i,
1098 9wdi mtM^yh ^ ^^v^
iv,628 Nyrophamn v,.94li
V, 104
Templom ppipdi v, .|4S6 FftUadfo vi,
750
Tempora 1,564. 929.1065. it,a3.^76u
1165. iu, 1018. iv,797. y,S21.6M^
691. 118S. 1275. 1395. 14Sr. vi«f58-
361. (capot) iv, 5. Tl,l|92
Tempore i, 27. 94. 99. IjOS. 177. Sf I.
328. 338. 352. 389- 448. 551. «5^
561. 579. 769. 990- liM. ai. l$e.
163. 218. 3m 959. 291. W. 66^.
1098. iii, 24. U^. |55. 621. 55«.
594. 844. 875. 881. 116|. iv, 156.
209. 446. m» f ^ 7JI6. 79& 611.
1002. 1069. «, Jfl. lOf . 172. 180.
232. 317. »79- 4^- 637. 655. 660.
666. 668. 669. 670. 672. B96. 741.
748. 749. 766. 750.. ^. 867. ttl.
876. 915. 938. 9f^ 976« 1044. 1080.
vi, 229. 374. 412. 415. 488. 716.7801.
796. 81S. 849. 1026. 123S. 1040
> ^fqo9. i, A%i JM Hipvcina 1/ S4X
faosto i, 805 pnp9lo i« 1102» fi,
466. 1005. iv, 215
Temporibos ii« 110
Temporis i, 669. u,:1167. iii« 400.
986. 90^. 1096. ir, 16ji. 104
Tempas f, 4^. 41^. 683. 004. 1M0.
1046. iii,'605. v, 24f « 1004. vi, ^05.
271. 565. 1190 moiidi genii^ ■•
1104
^, ^?«'71j0. 9^4- Tendere iv, 826 conam t, 030
843. 862 amplectituf iv; '^%$ fpjre ff- Teodimos vi, 25
. nidescit u, 326 * * • • ^^^^.^ .^^ ^^^ ^^ ^^ ^^ ^^
Teloi,980 Tendont iv, 613. 1197
TeIun>Ti,a97 ,y9|atile |p 9^S| ejLfXQ^ Teneant iv, 991
ii,1102 Teneasu, 1089
Temere ii, 1059. iii, 863. v, ^OOO. ^H* Tenebant r, 946
vi, 318. 1217 ; '. ^ TenebrsB vi, 480 «eqnuAlur iai. 415
Temn)a iii, 2)70 Tciiebras i, 116. 147. ii, 00. 1600. iii,
Tcmnunt v, IpJ 91, iv, 171. v,fi?^, vj.
iN hvSici-twii.
mm
Tc«d>ri> 0, l^ ii. Itk. ST. rA. 7^,
iii. I.7T. Be.W. V/.ttt.vHn. 3S£
M9. T, II. ng.iiS: rt, ig. jT.fciT
TeneiDDs iS, 67S. ti, 9S0'
TeDcnd. (iing.) ti, BS
Tenendi i, S80
TeneDt iii, 925. », 20S.4Wt
Tenenlcs t, 961. ti, 899
Tenentiir j, 930. iii, SM. tlTf. Vl, SSO
Teafcr tinftiiir t,B09
Tenene (plur.) ii. ssi
Tencru 1, IBO. aoe. S61'
Tcnenucere Di; Toft
Tencrei, 947. il.T. SSO. (I^. fttt^ iiL
S81. iT,SS.S84. 970.1300: t, Sl£
7i>.Te9. I12T. isri: n, mi
TeacNiKi, I6S. 6aS..6eS
Teilclet I, ««. t, 979
Teneri fnom. pluV.) ji,- ittt
Ten<Ti(i^.>t, lOrtf. ii,*IH.4M.71T.
iii, IST. ii>, S90. 64»: <ri;4ltS. lOSG
Tene- " "
Tenetnt ii, flsri. Iii, 4M. BS). i», 987
Tenorem i», 6S6. t, S09
TenU froni Ti, lig> tjnipnn It, 6t8
TentalMUI *, 1S6T
TeaUiDDS iv, 2SB
TenUitd T, 6S8. loeb
Tentute dolore iti', 148 ■
Tentautur greuui «i, 1It4
Tentui! r, 1398. vi, 1139
TentncntDr moHira t, WT
Tentuet n, 1149
Tenlunnl tsuroi r, 1307
TeaUtmenteinT, ISIO
TenUU (ling.) i, SS& (pliir.) I, SSl
periclo I, S81
TeoietoT iii, 111
Tenuii i, 87B
Tepefliai(>tng.>^, 3«
Tepiduni Uctoof i4, ntt
Teraalur t, 897
TeiihiT h, 1T9 '
Tetebut t, 13S9
Tcretirue t, 1967
Terendo i, 001
Terete» cicuIb jt, S6. Vi-Ml
Teretl^HIiet.SA
TergemiBi Oerjoui *,' SJ
Tergetri.lle
Teigo u, 87. iT; ibl. t; I Jl«. VI, IMJIl
ternu ri, sH
Terimiu UpidetH I, BM
TeriLurir, IISO
Tcmiast i, 999. ran
Tenai»i,TB.S«T. iii, ins: *, it.
. »i, 6S ylUE ii, I0B6
Tirt* 1, lei; I8t, ^fi*. 7IG. 777. TBS,
ti0^8§5.1.'.iii,iu31. 1091.1051.
it»ti'. Cst6.
998.1111. iiL ITI. iiJ4. 819. aii.
iT, B71. 378. Tll.',. 00- •- '■'-
S61.990. 435. 17 1 1
761.789.7"
*. 40. i-m.
"820. »ss. ini
4T6. SS2. ST.
678. 770. BOB.
1SU. i
'■ »07.
1,11. 564. 871'.
< >-1i. &44.>1^
861. (ias: hi. .
99^ in tfitai. luau
Terra (sing.) t, T7Q. ,ii. 1106, m IT».
006. lUB. T, 00. ifi. 3TS. isi. m.
778. 606. 969. 1»8'. 1234. 12^8.
1204. Ti, BSfi. .'^Bfi .751. flO^ aVli ii,
S02. (plur.j 'il, TlOn
Tcrnii,21S. ii, iwi2. ».212.236.252.
4S3. 4S0. vi, 634. S3U. 5T0. S97.
6S2. 800 orbtni iii, 1002 malris i, 258
Tenwa i,08. riO- 714. 764. 788. 910.
869. 880. ii. GOS. 027. 1064. ili. 661.
»,»,784. 10l.i. »,69. 79.210.240.
402. 418. 4!>,-.. 022. 7Sa, 8S3. (133.
1091, 1349. 1320. 1321. 1332. 136«.
Ti. 62. 204. ^3.5, sno. 3R3. rm. f,S1.
T16. 8BI.BLIT. "-,-2. "-17 sfli, »rA.
879,069 pri:i<' < :' M1 < . ' ■,:r.
1101
Tcmruin i, TIB^ 71&.
S16.4I4. T.,Ta. 106: 113.
S2e. US. IS4b.
'. ipes. ii,
I. 204. »q.
i, SSe ortM ii
629 <
il,^ll.
>. 820. OOO.
3.608.713.
, 203. 118.
I. 313. 399.
667. I06S Dr)>ei [<
TeiTui, S,9I.S79 iW
ii, 14S. S12. 915. L.><i^
T2T. 999. 1014. luii:
4S1. »,93.110 -Z]:,
591.640. 6SS. liJl,
TTS. 009. 978, 12r.T. vi, 2(>3. 9§«.
ijjK 41i:l00.1Q5. 612. 6S3. 034.
«S7. eOS. 9SI iiunipanaiUjs U, 70S
Teneool, 10$S. Ii,1lts
Terreatria II, 70S.,t, SOS. 799
Terreslribai U, tSS
TembiliTi,IS4.8Sl
Teirifieul it, tB
TeniGcu ofttkl ll, OtX. t, 11)4
Terrificeli, ISJ , .
Tenifico wnihi >i^l87
~ Tlil?'
Terrikniuiillc(li],.ie4 ,
Teaiii, '- -'
loqiuii!lc(li],.104 , ,.. . ,
1 i, 64. 111. liir. ail. Aii, ui.
lUXTitt
INDBX
68S.nS.788
TcRDie m, 68. 156. ▼. 41. 1SS5. ^
617. 565
Tmorem i. 147. ii, 58. iU, 61. vi, S8
ToTOfei iii. 16
Temtibiu lielU T, 1666
Tenmtur ▼, 1686
Tettor u 858
Teteninia spuicitiei vi» 676
Tet^gm cacamcn ii, 1196
Tet%it m, 1678. Ti, 666
Teln (sing.) mitim B, 466 nocte U,
176. ti, 956 (plor.) aUintliia i, 0S5.
Ir, 196 cadaveia ii» 415 nlceia v»
696 Tartaia v, 1195
Tetri (ibg.) Ti,190S Tiii, U.475. (plar.)
ii,491
Tctiis Tisoeribot wi, 1168. 1969
TetriiiB U, 569
Tetro ii, 764. 871. iu, 586. It, 686. tI,
91. 916. 787. 867
Tetfot boTei t, 1S61
Tetrom odorem tI, 1158
TexitTi,859
Texta (tabM.) It, 747. t, 65. ti, S56
ferrea ti, 1659 renim tI, 605
TextUe t, 1S56 te«iieii t, 1S46
Teztillbai pictiirif H, 65
Texta temiia It, 7S9
Textora lara It, 196
Textam (tobtt) i, 948. Ui, 910. It,
661« Ti, 1689
Textoiai tenoes iT, 156 diuimilei ti,
776
Thalaniiwi it, 1196 '
Theatri immiia It, 70
Theatiii It, 74. Ti. 168
Tbebanam belifim t; 697
TheMaEoo coloie U. 566
ThiadaT.SO
Thmo lanilii i, 699
Tibla iT, 589. t, 1S84 cava U, 696
Tigna U, 169. 196. t, 1966. ti, 169
Timefiu;ta reU^onei tt, 46
Hmemoi U, 55. Ui, 88* n, 65
Tittendm (plor.) t, Sl
Tlmendoi fii, 41
Timcndom i, 119. iU, 876
Timent tti, 76. 666. tI, 506
Timentei mortii ti, 1968
ThnetUi,666. Ti,676
Thnor t, 1176
Thnoro j, 167. Ui, 74. y, 1M9. n»nn
^morem iii, 89
Thnoiei U, 44. t, 47
TimoriiTi,94.66S
Thicta (sbg.) 6, 566. (plor.) ii, TS5.
746. 775
Tbictas lomfaie t, 796 nectaie tI, OTl
TingoantesT, 1996. 1697
Tinjraont lomine ti, 179
TitUlare lensai ii, 496
Tityam ui, 667
TiUra8Ui,1665
Tolenie i. 987. Si, 666
TolenritU, 1176
Toiiat i, 769
ToUebant t« 1958
Tollere t, 566. 786. tI, 466. 666« 697.
766 ocoloi i, 67
ToUeret ii, 1116
Tollit U, 695. Ui, 866. Ti, 686
TolKtnr t, 966. Ti, 566
ToUont U, 577. Iv, 556. 1666
Tonant tympana U, 618
Tonatvi,468
Tondenteipalrala u, S17 pnmina &, 6S9
TonitraUa tempU i, 1668
Tonitro t, 551. tI, 05. IIS. 166
Tonitrom n, 166. 176
Toniai natantei U, 554
Tormcnta mtatii t, 618
Torinentis TaUdii v^ 698
ad Tomam itnicta iv, S69
Torpeni fbnnidme Si, 664
Torpet Ui, 606
Torqnetur Ui, 486
Toneat Ui, 066
Tonent cadaveia fi, 415
Torrenti vapore It, 1606. t,646
Tonentibai anris t, 411
Torrere v, 666
Torreioeie iU, 66S
Tonet lol v, 916 flagelUs iii, 16S9
Torrida tellui t, 1916
Toftari Tolnera Ui, 661
Torteremotalv,666
Tortb iT, 546
Torto Tortice i, 964
Totieni i, 596. tI, 1178
Totios vi, 659. 1154
Trabes (smg.) B, 166. 106. (plnr.) iv,
76. VI, 166. 946. 566
Tiabiiv,966
Tractabant vitam t, 666 SMe aolnm t,
1988
Tractant It, 687
Traetare T, 051
Tractari monn Ui, 069
TmctaU (smg.) i, Oa. it, lO^ 9S1
Tnctentor U, 600
TneletnriT, 1956
Xkactfan Ui, 590. vi, 117
Tncta sBvi i, lOOS. v, 1915
Tractos flammarwm li,'907
TmdatariT,666
Trnden t, 1186. 1444
Tmdit Ti, 700
IN LUOAiBTlUM. IVUliX
IMito (plnr.) v« 8«Q^ 86i TnmnmwUM
TMncere hr, lOM TiviBoris vi» 676
'Hiidinit iv« 1916 Tremolas r, OOl
Tkahat tI, t46 T^ulif vodboi ii. MT artobai iii> 7
Tkaliator iv, m igniboa W, 406
Tiahere i, tM. aii, 6t9. iv« 14t. vi, Treraolo riso i, 016. ii. 076 iopete ti.
1188 17t »to vi, 876
IVdiit iii, 8t4. tOt. iv, 4tl. vi, 267. 067 Xremolom iii, t02 jobar r, 006 aoiiiia-
Trajcdmos ocolos iv, 496 tom w, lOtO
1>a|iocn iii» 619 Tremont w, 1991
rnaiidoiitor iii, 767 Trepidaot ii, 64. 064. iil, 87. vi, 94. 60(
Tralooet imago iT« 909 Trepidare iii» 1069
Tnunite pmno vi, 96 Trepidator iil, 697
Tnmant amnes i, 16 forBinna iv» 606 Trepides vl, 86
TraaantibotaorasiT«178 Trepido tumolto ii]« 646 teiTorev»41
Tranet vi« 1060 Tkiboamos ii» 787
Trmiqoilla (sing.) i, 92. vi, 77 Triboebant v, 1171
JrenqQillo peetore iii, 804 ib tnnquilio Triboendos ii, 979
V, 19 Triboi iU, 616
Transactis iv, 1099 Tribotsre iv, 1176
Transactom i, 461 Triboit 1, 994. 807. v. 860. 1194
Traasceodere finee Ui, 60 Tribos ii, 486. v, 881
Traascorrare il, 109. iv» 199. 90S Tribota (adj. siog.} vi» 789
TjFBnseat iv, 989 Tribotb i, 800
Traasfer l, 871 Tribount iv, 1147
Tiansfeiri iii, 616 Tripectora vis v, 98
Transfertor iv, 916 Triplicem v, 94
Xnnsire i, 909. 968. 499. ii, 986. in Trip]tdv,009
169. 180. 461. 604. V» 998. vi* 487. Tripode Pbosbi 1« 740. v, 1 It
948. 949. 960 Triqoetra Ibiamina It, 667
Tnmsit i, 490. ii, 988. it, 148. 960« Trlqoetris in oris i, 718
616. tI, 927. 928. 947 Trista Ui, 741. 989. It. 698. Ti« 1189
Traasmittere tI, 909 Tristea ^ 99
TVmmittant campoe ii, 990 TrisU iii, 79
TraaimQtaas IsTis S, 487 Triatia It, 194. ti, 780
Transpectom apeitnm It, 979 Tristior i, 949. iT, 19. t, 947
TrunpicimitoriT, 879. 979 Tristis ii, 1167. iii» 1010» v, 1904
TteastiadbjcctareB,668 Trita solo i, 996. iv, 9
Traastalenint iii, 196 Tritonidoi almm id, 760
Tiaasversa T« 1699. ^ 189 TriTiai anmi i, 86
IWmsTeras t, 696 IViTiis W, 1196
TransTerao tI, 1016 Tradileas it, 909
TnmTcrsoi H, 919 TniiB ionera t, 987
TVansTeriom (nom.) It, 484 TVoianis i. 477
Tkansviat vi, 948 TroioieBas gentei i« 466
TVaaivolat aiuaa iv, 669 Tniddat vi, 146
Tranivolitant i, 966 IVadator vi, 494
TpmOJtn iv, 1167 Thidcre in, 1019
I^uiere Si, 194 Tnidit iv, 000. vi, 1099
Tiemdranda (nng.) i, 96 IVndaat i, 999
Tkemeales T, 404 IVbbco calido lii, 664
Ticmcntia it, 76 Trancoa ac lamoi i« 964
Tnmereiii«644. ^900^ Ti,191.694. IVoncui iU, 406
1188 Toba mogit 1t, 647
Tkemeiet lii, 761 Toditaatia ii, 1141. iii» 906
TVemiicant tI» 647 Toemar It, 996. v, 679
Tremit Ti, 988. 649 artoi iii. 488 Toendo It, 461
IVemor vi» 986 igals v, 687 Toeos t, 94
Tremorem tI, 699 Toentes ii, 941
Mpk. el r«r. Ckf. M. iMcrei.
«0
INDkX-
TQnitari,lSS. B, Mi. W; SSt. mi
78S. 09& V, 1407. vi, 49
Tufie (a taor) v, S19
tu^ i, 190. 3^5. n, 0. iv, 112. Wk
. S81. 1IS2. V, 1202. vi, 1101. 1220
TbHiir.v» 75
TQimur i, S01. iv, 225. 401. vl, Vhb
TulerH iv) OBS
Talit ii, 200. v, 8S4. 042. vi^^Oe
Tument iv, ^OSO
tViiddos arttts iti, 7il
Tomuiot V, 1S74
TQroultu iii, 840. v,liAO. H,2lt.M6.
428. 080
TiSnuHito plaise 11» 900
Toadier n, 9S2
Tttndimos iv, 200 '
Toaditur iv, 1277
Toaicas pcmitnt iv, OO
Turbo i, 1107. ii; 650; iv, 602. Vf« 404.
010 tepienlom ili/#8
TurbokMmtv, ISIS
Turbs (iing.) ni 120. Uf, 911
Turbam anioMntom ii, 91^
Turbuitii,438
Turbuitia iv, S29 ' -
Turbantibut ii, 1. v, 50S
Turbare v^ 1303. vi, ,309. Ibrtunas I, lOt
videntur ii, l^ p(^lth t, 005
Turbasv, lliO
Torbfi^ m, 38. 4^
TarbaturVi, StA- •
Turbida (sing.) iv, 170. A, 075; M
(plor.) V, 998 ,
Turbidus amnis i, 2i7 ^vdor vi, OTS
Turbine i, 274« 986. «99. ttr 824. t,
2liS^0Sl. 12$0. vl. 126. t94.
040 oeii V, OSl vtotoruw vf, Ift
Turbiiiibus v, 505
Tuibfaas vim vi, 440 ^
Turbo descendit vi, 437 Vftpiduk A «^
Turgoent iv, 1070
Toigoida iv, 1028
Tofkreaias aras il, 353 -
Toiis glebis iii. S2S
Tiirmas ▼, ISIS
Turmatim ii, 118
Torparunt aiam i, 80
Turpedine iii, lw7 ^
Turpedinis vi, 24
Turpcs u. 421. jv, 1148. 11017
Turpi ii, 079. ib, 49. VI/S92. 1109
Turpis iu, 06 ^
Tunes iv, 354. v. 008. W/2S9
Tunibos saepd v, 1499
Turrito corpore V, tSOl'
Tussevi, 1187 ■■ '
Tussi iv, 1100
Tutamvi, 11 »
Tuiais (siog.) V, 857. 801
Totele (sing.) v-, Mt Bti
Totentor v, 234
Totidantia corpora ii, 1141
Tympana tenta ii, 018
Tyodaridem i, 405
t^ndiridis fi 4^4
Tyrrticna canaina vi, 380
V.
Vacabant atmis v, 1S48
Vacansi,SS5.445
Vflcubi }, 021
Vacati,508. H,102t
Vacefit vi, 1003. 1015
Vacet u, 1052
VacUteto ifft. lOS. Ir^ 11 If. i, lOOl^
vi,55S
Vacillaot tecta vi, 57%
VacillanU iii. 478
Vacitht teilus V, lilo
VaciUeiiUrbasUl.O0B
Vacoam vi, 10S9
Vacoas aores mihi adhibe I» 4& •
Vacuatos vi, 1029
Vacui (sobsL) i, 308
Vacobm (itob^) i,OMrm. 44^.014
• 029. ii; 150. 40T. vf^ lOtS. lOlf
inane i. 524. ii, 202. 116. ri» 8S0
•ValtooiOiNCtasft, )5
Vada i, 201 1«» ¥, Ml
Vadinionia Iv, 1110
VaganUiriltll.lM.IOa tii»l4a f^,
793
Vagare iiir^SlS. \r, 110
Vagari i, lOfl. ii, 11. Iv, OOk 110. T*
Vag^ amtiooo l^ 81 OROfO iSi, l<
Vagatur v, 222 •
Vage (adv.^li; sln*
Vagetor iamma vi. 101
Vagts V, 940
Vagitibos aegcis ii, 579
Vagito losifo V. M7
Vagitum Jovis ii. 034
Vagor ii, 570
Vagos imbies vi^Oll
Vagos iv, 1004
Valebit i. 004
Valeret i. OSl ^ - . .
Valescat i, 941. iv« IZ
Valet ii, 1045
•vyeMOoiM, m. . ' ...
Validosi.SOl
Validum vi, 227
Vallamina iv, 591 '
Valla0tioliibllsY,17
Vamiv.541
Vallo ebumo ii, 538 .
V«nom 1,099. vi. 1009
IN LUCK^TfUM*
tap« ^tVaiSoif, 140. irt,2g4.iv,
Ti, 235.9^2 .r . . .
Vaponm^ V, yS0
YaiMr» i, 4ttd. ; itt, 23|. 4^. r, 59S.
' 590.11OMS»I. Vi,870.90S toiren-
ii ▼, S40 solisi, 1031. r, 796. Ti^tfOA
Vaporem i, 604. 4ii, 3l(^ S40. iv, 54^
V, 668, Ti, 868. 0^. 980
V«poitt i,^. ii, 152. T, 2^7. 1691
Vapohvi;8(^8 • •
l>poria U, MS. iii, ;i27« S06. ▼, 491»
▼i, 21d^ 842 ' corpora iv, 809 eiejaen-
te vi^ %U semiiiA ri, 270. 274. 88S -
Vapulet iV, 9S7 '■ '
Vars iv, 876
Vaiia i, 690
Variaiit vi, 9^
Variaiit 11, 760. if. 652
Variante loquela v,*72
Variaiitettpeti^ii,8U formasv, ^21
Vanantia leram i, 664. iii, S19
Variantibot formii v, 82S
Variaatit.ac^ervi i, 775
Variare ii,479. 488. 400. 49S. iii, ST4«
iv, 661
Variata (plor.) ii, SS6
Varient ii, 242
Vario»i,6S4. iv,J«L
Vas iu. 441. 554. 949. 1022* vi, 16. M
Tase iii, 794. V, i^ . t- r
VasiTi,2S2
yaau^pliir.) iil, 4S6. vi. 2S0
VasU^ing.) i,7.2S. (plur.) v, 1290' 'i.
122S
Taste (plur.) V, 20S
Va«tM<nooi.) i, 116. vi,451
Taslavit vias vi, IIS'8
Vaste ^rofundnm i, 056 .
Vasti» foaiafiii^s vi, ^l
Vasio biatu V, S70
Vatom i, lOS. 110
Ubervi,2d0 '
Ubera lactia i, 806. ii, S70 m^mmampi
V 88S
Uberibus (sobst) i, 260
Uheribus gotas J, S50
Veieat v, tfi%
Veoemens lii, 481. vi, 516
Vebemeoter ii, 102S. iv, SS. a21. vii,
616
Vebementi jii, ISX vi, 310
' Veheroentius (adv.) H, 337
Vebimor iv, 388
Vela (nom.) iv, 73. vi, \QftO pqiui«ni;n
vi, 743
Velarint i, 929. iv, 5
Velata colore ii, 796
/■ ■»
VelMsm V, 1197
Velis (nom.) iv, S91. 895
Velivolis V, 1441
Veliera vi, 503 ,
Velocibus vi, 688
VeoiB (pJur.) n, 668. U47. V, lOOO ,
Vensintuiiiiv;988
Venarier V, 1249
Venas i, 860. 861. iii. 124..218. 476.
565. 691. iv, 867. vi,9i6 vitales ii,
1118 aurivi,808 In venas ii. 1124»
1135. iv, 95S
Venena i, 760
Veoenatis colubris v« 27
Venenet vi, 820
Veneni vi, 831
Veneno ui, 500. iv, 689. vl, 709. Bf$
Venentur iii, 727
Venenum v, 898. 1007. v!« 97^. 1117
acre iv, 641. 644
Venere (verb.) v, 1466. vi, 742
Venere iv, 1064. 1228. v, 895
Venerem iv, 1150. U99. 1203
Veneres iv, 1 178
Veneris iv, 1045. 1052. 1066. 1106.
1121. 1141. 1165. 1208. 1241. 1271
res ii, 17S. v, 846« iu, 777 cpnnubk
V, 1011
Veniens iv, 1173
Venientes v{, 266
Venui,867. ii,904. iii, 443. v, $10.
1254
Ventt (sing.) i, 272. iii, ^4. 127. 249^
270. iv. 262. v. 1225. vi, 123. 130.
294. 299. 30;p. 218. 430. 435. 500^
. 617»iS5g.J(9V (plur.) i, 6. 278. 20l.
296. ii, 765: ui, 19. ivj 446. v, 255.
267. 389. 674. 743. U91. vr, 114.
131. 189. 195. 221. ^92. 359. 462.
504. 528. 567. 623. 624. OSO venli
vortfix vi, 442 ' » ^
VentUii, 1. iii, 5Q8. iv, 929. 966. v»
645. 780. vi, 97. 192. ?59. 268. 36^.
377. 442. 456. 512. 726. 1030. 1109
Ventoiv, 895. 1089
Ventorum iii, 493. v,2I8.1229. vi.,47.
152 veriiera v, 956
Ventos i, 76S. v» 1085. 1230
Ventosa mens iii^ 300 loca vi. 407
Ventosis vi, 536 r
Ventosus vi, 280
Ventres v, 1323
Ventnm iti, 216. i1,1160
Ventus iii, 129. 283. 2^7. iv. 260. 609.
vi, 157. 174. 210. 214. 2^3* 650.
677.684.685
Veoos i,229. i«. 1051. lOH. .1094.
UOO. 1210. 1269. V, 7S6. 960. IQllB
almai, 2
XCIl
fKDBX
VepfO \r, 60
Vcrv.TSe
VenTiaii,660
Ven ratione 1» 880
Vemtnm hf, 644
Verte i, 885. 011. ii, 680. !▼, 5S7. 658.
568. 58t. 018. 080
Veibera iii, lOtO vcntorara w, 055
Veibent vis vcBli i, 278 ▼entiia iv» 860
aer iv, 056. ri, 1085. 10S7
VeibeietiT,866
Vefberibtts t»486. Ti, 114 ladioram t,
IIOS
Veibi canna iii, 48S imagine ir, 575
Verbit i, ISO. 108. 64S. 884. 8SS. 871.
11,688. iii,064. iT,57l. t, S. 164.
864.754.1107
Verbo It, 786
Verborom hr, 514. 56S. 565. 578
Verimm vr, 567
Veiear i, 415
Veieor i, 81
VergelMuit Tcnenam t, 1008
Vergltar ardor ii, 918
VeridicU Ti, 8S
Veiidico oie Ti, 6
Veris t, 7S6. ti, S58
Vermet ii, 870. 087. iQ, 710
Vermibus iii, 78S
Vermicnloram iii, 788
Vermiculos ii, 808
Verndna ssTa r, 006
VenmipecieaiylO.
Verno tempoie r, 800
Veranm tempns ti, S66
Venentes SBqnoim TcntiV, 867. S80. tI,
684
Veirit T, 1886
Veirant l, 880
Vena (sing.) t, 180S. (plm**) t, 870
Venalmiida tis tI, 581
Venabmidas toibo ti, 4S7
Venamor iU, lOOS. It, 884. t], 080
Versando t, 781
Venant Ti, 114
Venmte toibine v{« 185
VenaBtnr ii» 50
Venaie Hi, 165. t, 517
Venakent tI, 1170
Venari iT, 408. t, 710
Venat U, 881. t, 584
Venatile templam t, 14S5
Venatar ii, 118. vi» 876
VerMtos Ti, 174
Venent r, 478
Venet t 1800
VeiBibos'i, 85. 1S8. 417. 500. 888. 048.
ii, 687. 1018. iii» S6. iT.84 asternis
i, 188 Latinisi, 1S8 saaTiloqoU ii.
680 snaTldicii iv. 181. fOf pditb %f«
88
Venos (sobst pldr.) !, 085. il,680
VertatT,616
Vertentes Tomere i, 918» r, fll
Vertere i, 78S. i\, t07. 87S. it. 188. ¥.
SS8.880.01S rationes i, 106 ivvti.
litatem tI, 1160
Verlefe (pimter.) t, 1S66
Verterit tI, 87. S8S
Verti (tnf.) ii, 744. iT,404. t^ 604.
118S. 14S7
Veitice i, 804. 8, 810. iH, 1014. tI.
466.701.750
Vertier i,711. ii, 080. ti, 890 ad lapi-
dem r, 1108
Vertimas It, 84S
Vertit ii, 870. t, 788
Vertitar ii, 766. iii, 501. t, 511
Vertnnt ii, 874. 875. \r, 118S
Vertontur t, 47S
Vetnm (nom.) i, 410. ir, 910. 608. t,
71S
Verati canns It, 411
Vesci e tena i, 1001 anrisnOSS inler
seT,7S
Vesdtor 0, 1196
Vesco sale i, S87
Vedcala tI, 180'
Veste ii, S6. it, 1184. r, 679.1480
Vesfeem iii, 61S. It, 148. 15S. 10M>. r,
814. Ti, IIS aranelfii,S87 scrpens
eiait It, 50
Vestes 1, S06. r, 8S8. 1448. tI, 470.
617 boriMricm ii, 400
VesUgia i, 40S. 407. ii, 18S. S56. iii, 4.
S10.S81.S00. 589. 673. It, 85.S66.
700. 001. IISS. T, 56. 7S7. 1860.
1446. Ti, 481. 767 insmuit it, 474
Vestire t, 058
Vest]sii,51. 1^,1180. t,1S49.141T
Vestit lanagine t, 887
Veteies U, 600. r, 178. 406. 084
Veteri ii, 858
Veterino semhie t, 86S. 888
VetalsB U, 1167
Vetas glorla tI, 8
VetasU(8ing.) t, 161. (plor.) t, 1089
Vetostas eztiasa iu, 077 anfenda ffi,
085 matora Ui, 1059
Vetastate 1, 886. tI, 559
Vetostatem ii, 60
Vetosto spatio U, 117S. Ui, 776. v,
896
Vezamine mondi t, S41
Vexant turbine t, 918
Vexanti tarbine i, 980
Vexantar pla^ i, 1084
Vexaie Ui, 8S. ^,164. tI, 15
IN LUCRKTIUM.
•••
xcm
Vezari ii, 9
Veiat nontei 1, t76
Vesmte plagts i, 584 uvigia wi, 4M
Vi i, It. IM. 120. 6IMI. 799. 856. 1077.
». et. 185. lOS. 190. 198. 889. 890.
049. 908, iii, 89. 100. 8S4.480. 898.
W, 187. ▼, 78. 108. 907. 858. 87S.
1144. 1149. 1177. Ti. 80. 948. 819.
879. 517. 540. 784. 1980
Vm iii, 780. ir, 1905. r, lOS. 978. ^,
088. 1140
Vi» (plor.) ii, 1019. !v. 601
Viai i, 407. 000. 1040. ii, 949. Hi, 497.
hr. 884. ▼, 798. 1188 prima i, 1008
cuncta ▼, 7S8
Viani i, 88. % 189. Sii, 1048. t, 581.
718. vi, 80. 199.548. 1808 vito ii^^lO
ViaraiD i, 957. ii, 680. v, 1805. vi,
Ul. 99S iCraU i, SIO. iv, 417 Oesut
iii, 680 clauaa iv, 010 oatia iv, 91
Viat i» S74. ii, 406. 785. iv, 054. 946.
974. ▼, 448. 1448. vi, 685. 988.
1048. 11S8. 1805 letiii»910 ociilo-
Tom ir, 845. 858
Vilirante lingua iii, 057
Vicina (plur.) i, 897. ▼1,458.1017
Tidnom iv, 981
Vidt iv, 1808
Victa(ring.) n, 605. r, 1870 (plur.) v,
110. 1108
Vtetm (plnr.) i, 1081
V1ctori,70
Vietoriai,80
Viclot V, 1049. IS80
Vkta W, 084. Y, 1081
Victum (snbft) t 599. ▼, 808. 1079.
1104. vi, 9
Victna (adj.) i, 104. 085. iii, 1010. ▼,
844
VMdMflt ▼, 1455
Videmur \v, 908
Videmnt iv, 008
Videntnm ii, 488
Videntor ii, 888. 1041. iv, 458. ▼, 650
Videfeii, 10
Videret ▼, 1048
Videtnr ii, 588. ▼, 588
Vidnata maBnnm ▼, 8S8
Vietam ▼eatem iii, 886
Vigeantiii,800.884
VigebantT, 1100. 1111. 140S
Vigebat ▼, 1897
Vigente mente i, 984
Vigentet rore ii, 801
Vigeie !▼, 1149. ▼, 800. 1897
Vigeret i^, 81. ▼, 1056
Vigetoeie i, 768
Viget aura i, 11 animat iii, 161
Vlgilamot !▼, 768
VigUantttertitiil, 1001
Vigilante animo ▼, 1169
Vigilantet i^, 977
Vtgilantibnt i, 188. !▼, 87. ▼, 140«
Vigilare 1, 148. W, 457. 1187
Vigilat i^, 708
Vimlet (nom.) ▼, 1407. 14S6
Viu n, 1881 orit vr, 680 direotit i^, 618
Vllla limina iU, 1078
Villam iii, 1070
Vim I, 887. {▼, 497. 1808. ▼, 416.
1088. ▼i, 180. 440. 819. 915. 958.
999 equomm ii, 805
Vina ii, 891. vi. 980
Vincam conturgere ▼!, 497
Vincativ, 1118
Vincebant ▼, 907
Vincendi ▼, 1840
Vincere H, 954. 956. iii,90t* {▼«488.
▼, 784. ▼!, 708
Vinci ab «▼o ▼, 807
Vincla vi, 855. 91 5. 1009
Vinclit iv, 1196. ▼, 874. ISll
Vinclum iii, 596
Vincofieriii,747
Vincta (plur.) ▼, 840
Vincto^iv, 1800
Vincnla amicitiai iH. 88
Vincont i, 487
Vmeta ii, 1156. ▼, 1S71
Vini iii. 475. ▼!, 884. 805
Vinxit Iv, 1196
Violaie i^, 186. 406. 606. ▼, 1019
Violari^i,70
VioiarfiH ii, 014
Violat iii, 81. ▼, 1154
Violente ▼is ia, 897. v. 909
Violenti ii, 081. iv. 1109. ▼, 1886 '
Violentia iii, 481. 741
VblentU ▼, 604. 1889
Violento ai, 884. ▼, 8ia809.1880. ▼!,
419
Vir i^, 818. 1875
Virentet campos i, 19
Viiet (nom.) i, 577. ii, 184. 667. 877.
IISO. 1100. i^, 800. 961. 967. ▼,
815. 880. 410. 086. 884. 1016. 1111.
1816. 1889. ri. 841. 1154. 1808
Viietcat copia reram i, 076
Viietcunt i, 858
Virgineot comptnt i, 88
Virginit Iri^iai i, 86
Virgolta ▼, 788. 988. 1806
Viri iii, 878. i^, 1186. 1868. ▼,681. 969
Viri (a ▼imt) ii, 475. iii, 481
Vlribot i, 888« 970. ii, 878. 1190. iii,
450.458.498.784. iv,640. v,817.
1097. IIM. 1178. 1176. 1908* vl.
kcit
IHDilX*
558 obtosb iii, 455
V1riduitetii,SSi^,im
Viriduiti cdoie n T85
Viridem ▼, 781
Viri<ibtMl|«8 fi, W . «nuMdM U, 804
Viridi collf il« Stf luof |7.1U9.v« 94»
Virile ▼, 1S55
ViriU ir, im. W, 1907
VMtSin fi, lin
Viro i, 780. t, lOM
Viio (a Tinis) u, 85S
Vfcpnyn pri^s i. 8f
Vbet ▼, 999. U5S
Virtu i, 141. T, 856. 8«1
l^ftnte li, 041. t, 904
Viitatem aiuii u 71
Vimm (fing.) Ti, 5. (Tiraran) i, 0& 7S9L
ii, S80. iT, 1285. t^ 8121. BSKL 907.
Ti, 841. 788. 1107
Ylmi i; 780. Ti, 085 M|Mni» t, 870
Vb (nom. rfng.) i, 78. 888. 889. 844.
948. 878. 480. 785. 1050. ii, 818L
877. SOS. 800. 540. 544. 1071. iii, 8.
17L 878. 878. 880. 897. S98. 451.
475. 491. 498. 588. mr. 088. 045.
747. 76S. 765. 778. 791. 887. iT,
887. 425. 498. lOOO. .665. 086. 918.
1084. 1105. T, 88. 185. Ii85. 808;
896. 414. 558. 561. 564. 778» «79.
962. 1151. 1225. 12S2. 1885. Ti.70.
127. ISG. 144. 937. 894. 888. 899.
806. 809. 814. 810. 824. 887. 858.
480. 480. 509. 529. 849. /M9. 507.
B7% 08|. 88L; 008. 004. im. 758.
802. 815. 824. 880. 889. 910. 955.
1000. 1090. 1126. lliOu 1280. 1298
ninei Ti, 098. (mgeoit.) Ti, 1180.
(plor.) ii» 880» iU, 800
Vinti, 1V5
Viioeni ii, 668. 908. iii* 818. 850. 878.
801. 887. S76. 565. 681. t, 986. 991
. ViMC lii. 719
VtMeribui i, 8S7. u, 901. Ti, 1196.
885.995. Ti, 78. 1809-
Viioeris T, 901
.ViKofl 1*887
. Vboe Ui, 207. ad ti, 1287
.Yilit laadna solts i,-5
Vittt V, 108 aeria it, 718
Visom (•Qbtt.) iT, 100. 8S4. 991. 695.
7SS. Ti, 165. 928 lapeHMit it, 818.
788
Viioi (subtt. ung.) it, 275. (l>iaCi) a«-
dot i, S7
:Yita 1,68*810. ii.5S. iu»66. 121. 128.
888. 408. 400. 491. 568. 890. .948.
984.071.981.984.982. 995. 10Q8.
5027.1886.1059. it, 500. 510. 705.
19M.. T,.8&|64. 175. 189. 228b >51.
ViU iT, 850
Vitnbnnt t, 807
Vtt«» i, 106. 288. 4i, 15. 178. iU, 2. 0|.
70. 255. 640. 591. 598. 681. 861.
912. 056. U)55. 1091. v, 1139. t,9.
4U^180.987. 1150. 1449. Ti,4.825
«iamii,10 regiiaen lii^ 05 teoninu
ii, 1086 plenas iii,05l
Vitai in, 897., 948. 969. 1020. 1090.
1097. 1106.' T, 209. Ti, 774. 1151.
12S8 oopia Ti, 814 - daostia i, 416
iampa^ii,78 pausaiu,878
Vitalefo ii, 889. iii, 100. 216. 698 |fn-
•om iii, 6S5 Toltum iii, 055
Vit»leaii,716b940. 8i, 846. 406. 550l
Ti, 1885 motos ii, 947 Tcnaa ii« ||I8
nodof H, 049
VitaUii.914. t, 120. 225
Vitaiia «i, 771. 1802 Tenim ii. 575
yitalibot iii, 5T0. 831. T, 656
yitali* motosii, 954 veaUwi iii, 189
yital^ aniin5ta t, 146
ViUm i, 196. 586. ii,960w^ iii,J8.
42. 171. 258.-82S. 898. 469. 840.
709. ^88. ^^ 11K70. 1100. iT,828.
1275. t; 11. 170. 8^ 9^ 1078.
1104. IIIG. 1121. 1158. 1174. 148».
, 1488. T|,#.'1K 15.1196. l«tt 90^
nam ii, 109S edera Ti, 1$56
Vitanda (plor.) Ti, 779
Vitandi t, 48
Vitant iT, 825
Vitarat ti, 1197 •
yitaie u, 558. 914». fii, 86* IT, 512.828*
844. 1189^ T, 848. 1955. tj, 408
Vitat iT, 1066
Vltialir» 1144
ViUatt potostas Ui, 674
Vidgeni liqnoris t, 15 ,intir«» wi» 16118
ViUu iii, 7SS
Vitio Ti, 17. 1008 Tene» t. 1856
Vitisii, 1167
Vitiiim >, Sa7. 881. Tj, U»
Vitri iT. 606
Vitro Ti, 900
Vitali (plur.) It, 57
Vitalo T, lOSS
Vitolorum ii, 864
Vitulns ii, 852
ViTa (plor.) ii,879.«68. #,89l908.
991. Ti, 887
ViTaro (nom.) ii, 017
VtTant letheiis ignea i, 19S8
ViTata polQitns iii»410.«567» 008
ViTobant Ti, 1207
ViTendo i. 20S. iii, 961. 1Q04. 1108
ViTcnt&iii, 064
Hf LWMnUM.
tMV
VHen £Bi l#9fr i| I . JBM. m« tn llt9<
• V,lr«li0i8t0*959. Illt
YiTeflctt itr, lOiL llSl •
Yivi ([▼erb.) ▼, 18
Vinfla Tis i, 73 tellH» i» 179
Virit iii, 303. 406. ▼. 539
ViTo (Dom.) ii, 702. ui, 1039. 1^74*
butto V, 991
Vivot ii, 870. it, 42
Vivnmif, 7tl
Vinmt ii, 73. 663. iii, 50
"^Tiu ifi, 899
Viiimosiv, 1166
UJcera tetm v, 993 '
Uloeribiuvi, 1146. 1164
Uldsd ▼, 114i
Ulciuir.lOOl
«llinlft-
Ulla (dat. cas. sing.) i, 688
l9Vli^aV,659
•Umbl«ir,365«07t.9B1.383. ▼!, 783
Umbmm iii, 305. iv, 379. 541 <diicteie
late \r, 140
^JmbiMites Boribbs li, 628
Umbi^ K 49. 349^ 379. n 763
Umbrb frigoris v, <M0 noctb v, 979
Boz obruit ierimm vi, 864
Una qaasqBe iv, 66t
Unca macronibus il,'497
Uncb Bilguibal ▼» 31. 1391
Unco labro iv, 592. r, 1406
Unctts Tomer i, 314
Unde (plnr.) i, 3^5. iSl.fHi, 498
Undas i, 1084. iii, 841. ir, 493. 439. r,
' 1^3. ti, 956. 403. 494. 998. 717.
881. 891. 994.1171 «erias H, 191
Unde \, 609
Undiqne ii( 130
Unkb i, 989. ^29. t2l. 1030. iv, 999*
434 (bb). ▼, 223. 375. 413. 1993. vl,
436. 622. 798.925. lOtO niOBIbtis li^
375
Unguenta ir, 1118. If95
Unguenti spiritus )ii, ^MRI
Unguentnm vi, 974
Ungoes m, 527. ▼, 1097. 1989
Unguibos ▼, 32. 1030. 1321
UngaicuIos'Vi^947
Unguit.i^, 1172 • ♦ ^
Unsula feramm iw, 685
Unis ▼, 895
Umtcr iii, 851. t;^»^. 556. 659 apti
iii,851.858 .
Unum quidvb it, H^
Unnm quidquld Vt 1199
Un^orram (adj.) iv, 263
Unusquisque iii, 892 - -
Vocabant ▼, 943
Vocabula ▼, 1041
VocamenH,056
VoetmttA i, 9791 49t. 44«. 509. lOri.
ui, 04. 140. ivr 94
Vocantvi,906
Vocantes ii, 318
Vocantor vi, 740
Vocare I, 54. 459. 482. S^ 954« U, 71».
▼, 1085
Vocat ▼, 525
Voce i, 913. Ui, 966. hr, 659. 589. f 19.
▼, 1057. 1089. ▼ii 1243
Vocem (nom.) H, 8334 iii, 156. 944« iv,
529. 544. 593
Voces (nom.) i» 909. 355. 401. 11,329.
iii, 57. 468. !▼, 929. 637. 651. 569.
581. 601. 615. 989. 1217. ▼, 938.
1059. 1060b 1067. 1179. 1378. 140^.
▼I, 228. 051
Vodbus ii, 36!r. inOtl. ▼,994. 1021.
< 1949. 1945. 1969 liqttldb 11, 145 /
Vociferantor eanfeiiMi 1» 733 seia 4i, 450
Vodiierari iii, 14
Vodferatnr res 11, 1959
Vocis ui» 495; ▼, 1964.1999. ▼!» 1149
* ssperfiai i9,'$S&
Vocitamui vi, 297
Vodtantii,611
Vocum iv, 572 primimtflt it, 534 )
Volabant^, 490
Volamus ▼flis !▼, 301
VoUndo^vl, 394. 469
Volaa» iif. 783. ▼1,86.989
Volantes ii, 906. 821. 9i» 98^« ir, 1904.
▼, 254. 1100. yitt 96. 199. 113. 46^.
611. 742.999
•Volantnm eorpon ii, 1982
V9l«e i, ^i. 1903. K 149. ^, 1994
Volarent i^, 843. -vi, 465
Volat ▼!, 397. 333
VolaWelelmB 1,999
Volebuit ▼, 1246
Voles ii, 490
VoIetv,842
Volgata vela iv, 7ti per te^oib *▼, 498
Volgi i, 316. u, 622. ▼, 1198
Volgivaga ir, 1964
Volgi^ago moie ▼, 030
Volgo(ad^.) i,239. 11, 915.-99r. 718.
18, 267. !▼, f9. 99. 989. 994» «i» 991
Volgum animantnm ii, 919
Voljgnft i, 944. w, 29
Vofitant lu, 79S. 1?,99.89
VoiltaBttbttsipolib i^,^^
toHtntei, 951. «,989. •!▼, 49» 2i9
Volilent u, 1054. IH, 33. ^▼««i >
Volnem i^, 1063. ▼, 996. 1196. 1302
▼itm-iii, 63 ▼asta ▼, 1299
Vblnerei,95 toitari iu,661. iv, 1113
-victos ^, 1329 ▼iolento ▼!, 419
Wfl
INOBX IN LUCRBTICJlf.
'>
VoliieittNit ▼, ItSS
Vobiiislrg 844. 1049 slenraiii ii« eS6
Volpa tti, 742. t, 801
Volt ffi, «IG. 7TS. ri, 488. 487
Volta Iv, 1 JMW
Voltom ifi, 161. 866
VoltuH iv, 884
Voltot iii. 488. 694. iv, 1S17 faiuwat
▼i, 1182
VolvaBlorfi»978
Volvat ac flocto» U, 870
Volobilibi» figorit iiit 191
VoIobiiiB proconas ii, 464
Voiocrei (sobst) ii, 144. iii, 808. 997.
1006. Wp 1001. 1190. ▼• 88. 799.
8SS. 1077 vori» i. 690. it, 844
Voiocri i» 1096 loioiiie vi, 172
Volacri (odj.) \r, 804
Volvebat odorem vi, 1168
VolYeoda (ring.) ghna tI, 178 «tas w,
1876. <piur.> ndera r, 616
Volventem vi, 880
Volvnites fontes ii> 690
Volf entia n, 844 . lostra r, 989
Volvere fluctaa Ti, 88« 78. 640 aoras vi^
1288
Voloennit v» 1119. 1846
Voivi afi. 77. v, 82. 1186
Volner v, 716
Volvit vi, 691 aera ir, 287
VolWtar in, 1016. vi, 871. 898
Voiontas u, 267. 261. 276. iii, 44. 176.
iv, 881. 982. 1089. vi, 888
Volantate aairai ii, 270
Voluntatem nostram iv, 788
Voloptas i, 1. 141. il, 8. 268. 966. iii,
28. 262. 1094. iv, 6S1. 6SS. 1068.
1074. 1078. 1194. 1201. 1256. v,
179. 1482. vi, 98 dia ii, 172
VolopUtem il, 967 liquidamiii,40
Voluptatis iv, 1107
Volntant iu, 241
Volvontv,622.64S
Vomenda vita vi, 888
Vomer i, S16
Vomere (nom.) 1, 212« v, 211
Vomeris iv, 1266
Vonas ii, 188. 1052
Vortex n, 276 igaeus vi, 297 ventl vi,
448
Votis nectere vota v, 1201 adit v, 1228
Vox iv, 6S6. 668. 666. 669. 60S. 607.
617. 694. 708. 704. 796. v. 1066. vi,
124S InsinaaU iv» 627 ladit iv, 6S1
IJrbe vi, 1276
Uriiem Ui. 1060. vi« ll88i 1267
Urbes 1,266. B, 607. 624. v, 841. 1107.
1161. 12S6. vi, 686. 689. 696
Urt>is iv, 864
UrBreiv,872. v, 900
Urgens vl, 611
Urgere vi, 191
Urgcri iii. 906
Uigeris iiiy 1064
Urget iii, 995. vi, 480. 657
Uri iii. 900
Urit ignis vi, 660
Uritor vi, 160
Usi (plur.) V. 1046
Usqaaro i, 796
Usa iv, 850 datnr iii, 984
Usam (subst.) iv, 8SS
Usarpare i, 66 ocolis i, 802 aensibaa ir»
978
Usus (sobsL plar.) Iv, 880. v. 1286^
1461. vi, 9. (opos) i» 186. 2S8L iw,
829. v,842
Utnonestii,495
est Ut iii, 788 at si Iv, 991. vi, Ut»
769 nt (per se, qoasi) vi, 12S0
Ut est conqoe v, 68S
Utare 1, 871
Utendi iv, 840. 849
Uteri (pbr.) v, 886
Uti (verb. cnm aocos.) vi, 11S4
Utile 1,882. m,7S6
Utais Bi, 208
UUIitasv, 1828. 1047
UtiliUte soa v, 858
UtUiUlem iv, 25. v, 871. vl, 898. 1169
UtUiUtis iv, 862. 865. v» 866
Utraque Iv, 292
Utras V, 887
Utrasqoe U, 617. v, 478. 477. vi, 861
Utrimqaev,8S7
Utromque iii, 668. vi, 496
Uvas fundi i, 176
Uvescont vestea 1, 807
Volta iii, 294. v»8S9
Valtasiv,1027
Vultumoa v, 744
Uzor optuma iii, 907
Uzores iv, 12S1. 124& 1259
Uzoribos iv, 1261
Zepbyri (pior.) v, 1881
Zepbjros pennatos v^ 787
P1NI8.
25
This book should be returaed to
the Library on or before the last date
stamped below.
A fine of five cents a day is incurred
by retaining it beyond the specified
time.
Please return promptly.
i
Live Music Archive
Librivox Free Audio
Metropolitan Museum
Cleveland Museum of Art
Internet Arcade
Console Living Room
Books to Borrow
Open Library
TV News
Understanding 9/11