This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct
to make the world's books discoverablc onlinc.
It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct
to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr.
Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc
publishcr to a library and fmally to you.
Usage guidelines
Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we liave taken stcps to prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing tcchnical rcstrictions on automatcd qucrying. Wc also ask that you:
+ Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for personal, non-commercial purposes.
+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc translation, optical character recognition or other areas where access to a laigc amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout this projcct andhclping thcm lind additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you arc doing is lcgal. Do not assumc that just bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offcr guidancc on whclhcr any speciflc usc of any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite seveie.
About Google Book Search
Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb
at|http : //books . qooqle . com/|
k] lo.iis-
HARVARD COLLEGE LIBRARY
[•
4
T. LUCRETII CARI
DE RERUM NATURA OBRI SEX
EX EDITIONE GILBERTI WAKEFIELDI
CITM NOnS ET INTERPRGTATIONE
IN USUM DELPHINI
VARIIS LECTIONIBUS
NOTIS VARIORUM
RECENSU EDITIONUM ET CODICUM
n
INDICE LOCUPLETISSIMO
ACCURATE RECENSm.
VOLUMEN TERTIUM.
T
»' LONDINI:
CVRANTE ET IMPRIMENTE A. J. VALFY, A. M.
1823.
iX. ^oc u. /yv
X'
\.
1' » '
r
« *
• . 7
NOTJE VARIORUM
IN
/
\
T. LUCRETIUM CARUM.
LIBER IV.
1334
NOTJS VARIORUM IN
DE KERUM NATURA UB. IV.
1 Avia PUridMm] Hi 17. V88. jam iup« lib. 1« et a Lucretio positi lont» et a Dobis eiplicati. Quare illinc petCi li qnid reqniiii. Atque iiiqna ibi diximni de * lolo/ hoc adde : Dc- nique * lolnm' idem valere interdum quod loleamy licet vel ez hii verbii Plautinii intelligerei in Bacchid. 2. 8. 98. * Etiam rogai| qni loccii ha- beat auro inppactnm lolom ?* Lamb, Iitoi 26. VII. quibni attentum libi Memminm lunmi ant alinm qoemvis Ifcctorem reddere cooator vid, 1« 026. Crecdk.
9 InUgroiJ Ter. Prol. Adel. * Plau- tni bnnc iocnm Reliqnit integmm.' (hteck.
7 AnmM] Sic ntraqne editio An- gUcana, et lib. 1. reliqna aiiMiiim hoc loco hal>elyant| nnlla reddita ra* tione. Pr,
Extoioere] Vide inp. vt. OSl. Gif,
9 CcmHngtMt euneia leporelDno ^o* dicei mannscriptl kal>ent| ceniingenM cuneia liquere. Non probo. Qnod antem Thraio icribit eemiinguene, qnail a verbo tingno : loo more inia- ait. Eit enim a verbo tango. Nam lignificat Lncretiui levem qnendam contactnmi non tincturam ad imai parteii permanantem : idque decia- rat idem verbum paullo post posi* tnmi * Contiognnt melUs dolci/ &c. et verbale focfv, pro qno mendose scribitnr in qnibusdam libris vulg. faeio: mendoslssime antem Zoilus Infcfii legendum putat. Slc Amob. lib. 8. dixit : * Quisqnamne est homi- aumi rationii aUciuns sapore contac- tnS| qui pUos et lanogines credat in Deorum corporibus nasci.' Lamb,
Lepore'] Quidam Codd. iiquoref im- perite : 1.20. * Qno magis setcrnnm da dictis, Diva, leporem.' Creech.
17 Fiido] Ita qnidem snp. Sed hic in 4. lib. erat iaetu. Fortc irueiu, ^Trahere/ nt ow^p GraBCCi sit epo- tar^. Gif.
Taciu] Alii pro paeie contenduoC, iraciu^ i. e. hanstUi Oifanina. Non tanti. CreecJL
24 Pertpicie] Ita et Ub. qnidam ; et anp. 1. 048. 11 10. Gif.
28 Pfwsmlts] Legitnr alibl codi- cnm persenltti hoc sensu : Volni car- mine Pierio mtionem ezponere nos- tram dom perspicis omncm natarana reram : et dnm persentis ntiUUtem quam affert philosophica tractatlo. Ncc hsBreas in nltima verbl syllabn : f enlm vim hanc habet nt qnandoqao reddat ancipitemi qnandoqne pro- doctam : sed in ' senlis ' ullima cor- ripi non potest : qnod patet In * sen- tltlsi' nt * dormis/ * dermitb/ is ulU- ma prodndtur : quod in * dormitls ' patet Obiter carmen Propertiannm emenda ez sec. lib. 5. 11« * Me Is* det sl muita sibi dabit oscnla mater : Me soror et cnm qna dormU amica simul.' scrU>e domtti^ i. e. Cynthla* Ordo seqncnUs verslcnli pentametri : Et me laedet soror cum qua simnl dor- mit amica Cynthia. Qnasl velit innn- ere : Licet prsetendantnr sanguinls et cognationlsi nednm affinilalis vincu- la: tamen si videro sororem CynlhlaB condormientemi suspicione pelUca- tns ebuIUami et acerbam diem prop- ter lelnm ezigam. Sine commatica divisione legitnr iUe versicnlns : * me soror ' et reliqua. Apud enndem Pro- perUom est pro nobis ezemplnm lUnd ex sec. qnoqoe Ub. 24. 24. * Non an- diS| et verba sinis me ludere : cnm jam Flectant Icarii sidera tarda bo- ves.' Phis. I. e. ante sentis. Sic antcm habent quinqne lib. manuacr.
T. LUCRETII CARI 0B RBRUM MAT. LIB. IV. 1336
et noDDalli typU excnti. Alii per- S3 Nme agere tnctpMm, Sfc.] Nune afnlif. Lamb. Forle perMentU, Gif. de simulacris lea imaginibai ditpn-
ut in praecedente vertn tare meditatur, qaii ffD«Aa ct tAiw
ftnfitu : prateniii Lambtni admitti nominantor ab £picuro apud Diog.
von debet. Cretek* Laert. KcU ikkv Ktiirivatdiwtoaxhtumt
86 Sed qmemuM dociu, 4*«.] Ym. 7. tm OT^peiuiots ^lj kewr^rtitnw Mxn^»
breTiter recenset ea qutB in prsce- res iiaicpiuf rmr ^euMoiUtfmf^ Sie, roireiut
dentibnt librit ditpata?erat. Primo <4 rt^ r^ovt dSwAA vpoo^cryopc^^.
•t tecundo libro atomorum naturam, i. e. * Atqui et formae tunt timili
affectionety motut deniqne et conci- fignra pnedit», atque ipsa tolidacor-
lia abftolverat ; in tertio principia poi^, tnbtilitate et tenuitate longe
DDim», animamqne iptam tam cor- dittanlet ab iit qns oculit cernuntur,
pori conjunctam, quam a corpore se« Sic, hat autem format, idola, i. e.
paratam contideraverat ; et deinde siroulacrat ^^^ imaginet appellamut.'
yrn* 13. hujut libri quarti argnmen- iMmb,
tnm complectitnr» vis. aget de timn« $3 Vehemenier nUbuf\ Verum ett ;
lachriti qaae velnti membranaB corti- nihil enim excogitari potuit commo-
octqoe corpomm a rerum tnper6cie dint ad ezpilcandam Epicuri ratio-
perpetno fluunt, nobitque iilaram uem. Fab,
•peciet et figurat deferunt ; si tince- S4 Rerum tnmiiaana, tfc.] Dictnm
ra integraque adveniant, tum ret ve» ett ad lib. I. * tpectra' Latinit. Fab.
rat percipimua ; ti mutilata, inverta, Intelligit tpeciet rernm, quat vuigo
•nt cum aliit conjuucta,inde oentau- intentionalet vocaot, dSoiAa, r^ovr,
ronmiy et aliorum id genut mouttro- Jyi^ut, membranulat, efflnvia ex tu-
rom phantatmata; aiiquando etiam, perficie corporea, qnae ex omnibut
(namqueanimaecumcorpoributinter- omoino rebut perpetuo emanant, et
«ont) morluorum tpectra. Crcee^ animot impelluut. Latioit ' tpectra/
31 CmB eerpere conipta] Sic top. * figurae,' * imagiiiea/ * effigiet :' * qua-
S. 260. 'Quilraaque Compta modit vi- runi incursn,' ut inqnit Ciccro ez
^eant.' ntrobique tamen quidam legi Epic. 1. de Fin. * non modo videmnt,
Tolont jemcUu Lamb. Adi Emenda* ted etiam cogitamot.' Creeck.
tionet ad 3. 260. Ceternm com 35 Memhnmm^ 9fc.'\ Inde ^awogw
videam volumeu paulo amplint ex- aOrapcittcriptoribuadicuntor; vulgo
cretcere qnam aperaram^ decrevi me * tpeciet intentionalet.' De iit ita
aliquanto etiam, quam antea, brevi- agit Lncretiut, nihil nt Phytico ho-
orem tut debere. Feb. Cop/o, teu minijucundiutetae poatit Fofr.
\pia Faber : nt et 3. 260. * Qui- jSommo de cerpere remm] I. e. de
buaqne Copta modit vigeant.' Creech. turoma et extrema rerum circum-
Nihil certiat Fabri emendatione, caetura, de extremit lineamentit re-
^namnemo mihi vilio vertet, ti rece- rum. Lamb.
perim, qoid enim ett ' compta cum 36 Dereptee] L e. detractae. Sic au«
corpore ?' Natut error eat ex virgula tem legeodum ett, et ita tcriptnm
a librariia ducta tuper iiteram p, ut reperi in librii roanutcr. dequo verbo
pattim fieri aolet, tcriptom videlicet alibi diximnt. iMmb.
fnerat copia vel ceptm tine virgula, I7ttro ciirwpu] Libri manuacr. ha*
ibiqne, cam amitaam putantet libra- l»ent nUropte eitroque: quot non te-
rii, repotoernot compta. £tt vero qnor. Lamb. Uiiroquef cUro^^ ita
aoplaf pro coapta, et ita conlrahere vet. libri. Vulgati : ailro eiiro^. Gif.
vocet amat Liicretiui. Haverc. 30 SimMlaeraqaelucecarentmai] Virg.
32 QrdsajiriNM] Primordia. Lani6. Georg. 4. 255. * Tum corpora loce
1336
NOT^ VARIORUM IN
earentnin Exportant tectis.' ibid. 472. * UmbraB ibant teooes, MmuUcraque lace carentnm.' Lamb,
40 HorriJUe] 2. 609. * Qno none insigni per magnaa praedita terras' Horrifice fertnr di vins Matris imago/ Creeeh,
41 Ne/crtioidmaa] Hocdico, esse simulacra qospdamy &c. ne forte pn« temus, animas, &c. Ijimb, Hnc ten- dit Lncretius ; nam ez institoto Epi- curi rit ^uch perlostranda existima- baty ideo tantnm, ut animi homiDum snperstitionis vincolis expediri pos* sent facilios. Fab.
42 Aut umbraa nUer v, vol,'] Virg. JEn, 10. 641. * Morte obita qualeis fama est volitare figiiras, Aut qusB sopitos deludont somnia sensns.' Lamb,
4S Neve aliquid noeiri poti mort,] Hsec erat Eplcnri sententiay niortem nibil ad nos pertinere. Nam quid- quid bonnm et malum eAt, inquit, in sensn est. At mors, privatio sensos est. Ex qno fit, ut haec cognitio et perceptio, nihil ad nos mortem per- tinere, fructnm vitSB dulcem ac jn- cundnm nobis reddat, non addens tempns infinitum, sed immortalitatis copiditatem demens. Nihil enim est in vita mali ei qui cognoverit et pe- nitns comprehenderit, nihil esse in non vivendo roali. Itaqne inanis est iSy qui dicity se mortem extimescerey non eo quod dolore afficiet, cum aderity sed eo quod dolorem afferat impendens et futura. Nam quod adest, dolore non afficit: qnod ex- spectatnry Incassum afficit. Quod igitur malorum omnium borribilissi- mnm est, mors, nihil ad nos, qooniam cnm qnidem snmus, tunc non adest : cnm vero mors adest, tunc non sn- mns. Neqne igitur ad vivos, neqne ad mortuos pertinet: quoniam iilos quidem non attingit, hi autem esse desieront. £01116.
44 Perempta'] Festns : * Peremta/ et * interemtay' pro interfectis poni
folet a poetis. Lneret. * Com eorpoi aimol atqoe anirai natnra percmta.'
45 i» swi dieeeiom dederiiU ftimaT' dia] I. e. in sua primordia resolnta sint, et discesserint. qnod docoit lib. I. idemqne approbat Eorip. 'laerfll. *'09ffK 8* %Kaaro» cts rh crfi^' &^/kvr«, "Eanwo^ MjihBo, irvwiM /ih^ vphs oiBdpa^ Th amfM 8* ff2s yv^, off ri yiip affm^yH^ft *HfUr€poi^ abriif, irXV iiwK^ffai 0iaf* Kl&vffira tV Bpi^a» oinb M Kafioaf, i. e. ' Unde antem nnnmqnicqne in corpns pervenit, eo discessit, spiritna ad setbera, sen celum, corpns ad terram. Nibil enim nostmm ipsornm possidemns, nisi ut vitam incolamus, tanqnam inquilini. Deinde terram, quse alutt, corpns capere oportet.' Lamb, Dederuntf ita conjectura duc- tns emendavi ; in aliis dederint, Ita et inf. hoc lib. 971. Gif.
46 Dieo igiiur rerum effigiaa] Qnm vs. 84. ' siroulachra,' jam * effigias remro,' ' tenues figuras,' ' membra- nam,' et' corticeni' appellat; eaqae mitti a rernm superficie vss. 5. asse- rit : et deinde vss. 19. hoc modo pro- bat : Res mnltSB (idque ipsi ocnli ag- noscunt) e se mittunt corpora, qn»- dam rara et tenuia, sic lignnm fu- raum, calorem ignis ; qnsdam spissa magis el compacta, sic ctcadse et serpentes pelles snas. Qnis antem tenuia qusedam slmnlachra avolare a rerum snperficie dnbitet, com videat spissa magis et sollda deponi ? Prae- sertim cnm sint minuta corpnscnla in reram snperficie seu prima fronte collocata, qnae fiicile sese expedire poKSunt et avolare. Epicnras ipse : Kcd fihf KflU r^mi i/aouHrxiifuiFes rois arwptfufiois dirX, knr6rriai9 &ir^0rr«f fxuKpkr rSir ^aufofi/hmaf ro&rws Vk reht r^oos fffSMXa irpoiaayope6ofup, Creeck»
Efigias] Sic hat»ent libri mannscc» Plaut. Rud. 2. 4.7. < Proh dii im- mortales, Veneris effigia hKC qoidem est.' Lamb. Ito llbri vet. Volg. eJfU gtss. Oif.
T. LUCRBTU CARI DB RBRUM NAT. LIB^ IV. 1337
47 Sttmmo dM eorUte tarum'] Sic •moct Tett. fere. Vnig. ctrpert, Oif. Mit. qoidmm habent ^f^igioi, qaati dicerct Locret. mioimam hoe ease, qood Oreom ooo labiret, oeqoe ao- oihilaroretor ; ▼erom soperttes effo- geffet ioteritom reliqoaram partium. Sed prcfero volg. lect. quam ipse coBfirmat, oam oioz ts. 8S. ' cam corpore focom Mitloot, effigias qoo- qoe debeot mittere teoaeis.' et coo- clodit esse ts. 103. * Snot igitnr teooes formarom coosimilesqoe Effi- gi«.' Hmo.
SwHow de cerpare earmk] Secotas snm cod. Vaticanom : nam ceteri ha- beot soMaio de cortiee: quam scrip- toram rejeci, qoia ferri non potest. eam tameo toetor Zoilos, ne sit sui dissimilis. Atqni se ipsa refellit. Nam qnid ineptias, qnam ita loqoi, effiglas tenueis ab rebus mitti, de sommo earum cortice; qnse effigise soot nomioandse ' membraos/ ant *cortez?' Adde qood ' snmmo de corpore' idem ▼alet qaod M rijs 9miArm ^nreAiit. qoibtts ▼erbis ute« baCor BpicnroSy qo» Latioe reddita, significant * de eztremo corporom li- bramento,' seo * de corpomm eztre« mitate/ slve» ot vnlgos loqnitory ' de soperficie.' hmh. Unde et fAoMf8f& ▼oeata sont. Fofr. RectCi si ooqoam oUaa, Lamblnas Olfaniom cum soo •trficc e Codd. desompto castigat. « Effigies' vii. de reram cortlce, no» minando est * cortes :' qold ineptias ? Epicoros aotem hssc simolachra ex- dtat M T^f Miyidr«r IrnroX^ff. Vld. etiam vs. 86. et vs. 09. Creee\„
48 Qvtf fHOsi memhreBMy vel «erf .] Profert honc vs. Nonios Marcell. obl docet nomen * oortex' interdum re- periri generis ftsrolnel : et pneterea illnm Virgilian. Ecl. 6. 6S. * Tom PhaStontiadas mnsco circomdat ama- rae Cortlcis.' wumbrauL aatem legitor apod Nooiomi nooflieM6rai0; neqoe nos naovere debet syilaba oltima no brevif . Lamh. Ito scripsi es Nonio,
Certes. In libris memlrimet. Oif.
51 U UeH Hne} HUuf, I. e. ez iis qa« deinceps dicturus sum. L«r.6.
62 Prtadplo ^aontAo] Primom ar- gamentnm» quo probat esse rerom imagioes, est a slmili. Malt» res (itfquit) mittnnt ea se corpora qn«- dam partim diffosa et tennia et rara» nt ligunm In ignem conjectom mittlt fomom, igois vaporem seo calorem : partim magis coutezta et spissa, ot ci- cadsi tooicas teoueis ssstate pooont : sic et imaglnes a rebus flnunt. Lamh, In refm» aperiW] Manifestis, et qusB suot in promptu. Ijmtb, 65 Olini] Aliqnando, vor^. Lomfr. 56 Cum veiere»'] AI. CMm ieretee* Lamb. Veieree^ tereteef et ita etiam iof. 6. 801. G\f. Teretee^ alii: et pro metate, ettate, frnstra. Creeek,
60 IUorumepoUi»ytfe.] Profertbnnc
versum Nonios io voce * vepres/ do-
cens esse et mascolini generis, ot
apud Virg. ^o. 8. 645. ' sparsl rora-
bant sangnine vepres/ etfcemininiy
ut hic : profert et in voce ' spolia.'
Sed qnseri potest, cur, cum dixerit
lubricam serpentem exnere vestem
in spinis; subjungat, lUomm epotU» ;
videbatur enim dlcere debuisse, /?•
Hm» epoUi»f ant certe motato duotaxat
nauieroy qaod ssfpe fieri solet, i/to-
nan, nempe serpentinm lubricarum ;
nisi ita dicamus, t7loramy nempe cica-
daromy vitnlorom, et serpentium.
Iiam5. ' Exuvias' Virg. 'senectam'
alii, GrsBcl y^pa» dixerant. Virgitii
locos hinc espressas, est JEn. lib. 2.
471. ' Qualis ubi in lacem coluber,
mala gramioa pastus, Frigida sub
terra tumidam quem brama tegebat,
Nnnc posilis novns cxnviiS| nitldoi*
qoe juventa/ &c. Preig,
61 Hete ^eniam] I. e. Qtue fno- iWDR. Creech.
64 0»tendi eat] Ita in veteribus nostris et aliis veteribas. £x ono Codice Lambinus: kieeend», Vulg. osfeiidtl. Oifan. Hisceiidi eet mtUa pot. Magnam profecto gratiam de-
1838 NOTiE VARIORUM IN
bemtis codtci Bertiniano et Memmi* fig, Videtur bec qaidem scriptiira
ano: qnonim beneficio hiclocus re- integra et plana: aed tameo libri
stitotus est : nam ceteri libri scripti scripti alii habent : Qno /ueriHt, ei
nlhil me juTerunt, nisi qood in eis cmn formm aervare figuram. alti, vete"
legitnr partim oUemdi eet^ parttm kog» remfomuef Ifc. lacuna interjecta inter
Undi esi, Vulgati autem, inquibus dnas voces teterem et formet, Vati*
legitor partim oetendUy partim oeteKdi canns neqne habet vocem veterem^
eetf multo snnt depravatiores. Hsbc neque eolitamf qnae reperitnr in vul-
igitnr est recta scriptnra, et germa- gatis. Memmian. sic : Qm fuerimt
na Liicretiana, kieeendi eet nuUa po- et eum forma eervare figuram. Unde
teetae : quae hoc significat : nihil posse mihi suspicio Injecta est, hunc locnm
dici, nnllamve causam afferri, quare mendo non vacare, et vocem eotUam
iUa qoas cemontor, nempe membra- esse adjectam, nt fortasse sit ita le-
nae de vitulis nascentibos, tunicae de geudom, Quofueriutet eonformem^ sen
serpentibns et cicadis, fumns de lig- potius, commnUm servare figuram.
noy et similla, magis cadant et defln- Hic Zoilus ab iogenio suo non disce-
ant de rebns, quam quse snnt perte* dit« Commemorat enim, quod a me
nnia et persobtilia, ut imagtnes. ' Ne est editnm : qnae in Scholiis notata
faiscere qoidem licet :' hyperbole. Sic snnt, tacet, fiamdiw/ vpSyfM iroiAy.
Plato lib. a. de legib. iL^taaia ii/Mt Ao^- legendnm tandem censet, con formm
fidwou * loqnendi impotentia nos cor- eervarefigur, fortasse non male : no*
ripit : hiscere non possumus.' Haec lim enim conjecturis ejus taleis notaa
Zoiliu oon probavit. Qnid miromP apponere, ne si eas quidem impro-
Palato corrapto etiam qnae dulcia bem, qnaleis ille solet meis : * male,*
innti amara videntnr. Est antem 'pessime,' ' ineptissime,' 'roendosis-
* hiscere,' os aperire, hiare. Cic. Phi* sime.' JCiam^. Veterem etformte. alii,
lipp. S. ' Respondebisne ad haec, ant SoUtamf qnidam et coMumlm, seu
omnino biscere aodebis P' Arnob. lib. et co^formem: Oifaninsy et con forma
1« Adv. Oent. * Ipsa denique si ani- servarefiguram, vis.conservare. * For-
mantia ranta hisctre potoissent/ dcc. ma'autem secnndnm Epicorum est id
Idem lib. 4. ' Experiri volomns, et qnod in corporis soperiicie continen-
cnpimuB scire, an mntire, an hiscere ter remanet, ipsa imagine tanqoam
Deorom in mentione possitis, an con« spolio continenter avolante : aliqnid
cipere eos mente, qoos in animis vel- viz. coloris solido inhaeret, aliqnid
tris nullins scripti informaverit no- derasnm transfertory qnod sit simn*
tio.' Ov. Met. 13. 2S0. «NonTela- Uchram. Creech. moniades etiam nunc hiscere quic- 68 Et muUo cihaa, 4*4;.] Agit hoc
qnam Andet.' l4imb, Ne hiscere loco Lncretios de speciebusy qoas
qnidem licet j nulla omnino ratio volgo ' Intentiouaies' ideo dicuntnr,
reddi potest. Ita ex optimis Codd. quod Barbari, qni has literas tracta-
Lambinns, et vani isti qui oetendi bant, * Intentionem,' pro intellec-
pneferant. Creech, tione nsorpabant ; qoia scilicet in re
er Et eon fomue eervare figuram} physica non est ut qnidquam sine il-
Sie vet. libri. In aliis veteribos: lisintelligas. Ait antem Poeta,^som-
eumforma^ etiam bene. Ita vs. 96. mis in rebns multa minnta corpora
< Qoandoquidem,' dcc. £t vs. 85. esse, qnae jaci possint/ &c. £t reve-
'snntigitorjamformaram,'&c. £t ra longe plnrima w% ea debent;
vs. 108. <snnt igitur tenues,' &c. alioqoi onde tandem perenne illnd
Vnlgati: Somam et fermeB, Lamb. specieram efilnvinm foret? Quare
veUrem, Gif. Veierem et fetmim aero. fieri nuUa ratione potest, qoin in hia
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1339
venibas crror sU: Et mulU cUiu§t ftmt9 mhm emlvfediri Paiua ^unmif mi mmi m friwM frontt locata. Vides •Oi esse Lncretii sententiam, corpo- ra ronlta niin«tm esse in sommis re- bns, qnw qnanqusm sint mnlta, ta- ■en tanto citins jacinntor, qnanto ■Inna impediri possnnt panca. Id mtem dicere noo modo inconstantis honinis est, sed ejns etiam qni rei physicsB imperitissimns sit. Qnid eoim? *Modo air, modo negat/ nt ille Comici servulus. Itaque non, legi, sed pariM, necesse est. enim ; et, multa profnndi ex rebos corpora nt probet, hos versns scribit : * Namcerte jaciatque emer- fi ■nilta ridemns, Non solnm ex alto, penitnsqne, nt diximus ante, Vemm de snmmis/ &c. Fab.
69 Ut me] Ita malim ex Vet. lib. qnam et. Oif.
70 Jaeier ae tergert] In vet. libris: jocfre ac mergiri, eorgerif dergiri. Vul- gati : jaeaiari» Jacier rectnni est. De Urgeri dnbito. Lambinns eatergere. Vide Indtcem. et sup. I. 810. Gifam. Nam eerte jaei^ atipu emergere maUa, Cnm reperissem in codicibns ma- MMcr. hoDC versnm mire deprava- Inm; sed ita, ut obscora qnaedam apparerent scripturse veteris vesti- gia, sie excndendum cnravi. Slc an- lem habent cod. Bertinian. et Meni- wian. Nam eerte jaeere, ac mergiri^ 4pc. alii, Nam eertejaeere ae eergiri, t^» vnlgati antem, Nam eerte jaeere ei jaealariy tfc. ex qnibns scriptnris hanc leci, Nam certe jaci^ atigae emergere, Qood si qnls malet ita reponi, Nam jaeier eerte^ aique emergere (sen emergi) wmita videmus, non pngnabo; satis est mihi lectorl ingenioso scrlptn- ram veterem exposnisse, ot ex ea feram eliciat. Cnm haec jam scrlp- siaiem, Adr. Tnmeb. Adv. 7. 12. scripiity stbi videri legendnm, Nam eerte jaeere^ ac tergeri mn/la eidrmiis, ift. cni in eo, quod tergeri restitnit, asseiisns snm in seconda editione :
jaeere autem non probavi : est enim verbnm activom, nec com ' tergeri,' ant cnm * emergere' coberere potest. tergeri autera interpretor eradi, ex- cerpi. emergere tamen non est fortasse rejiciendnm, neqne a scriptura anti- qna admodnni abborret. Jodicetlec- tor. Licet etiam fortasse legere, iViuii detergeri, aifue emergere, sive, aique emcrgi nrnUa ndemus^ ifc, Omnino enim, ne quid dissimulem, adverbinm 'certe' bic roe snboffendit. Quod autemZotlos noster volt legi, Nam eerte jaeier ae tergerif ifc. Dii male faciant isti belloe, qiii taleis nume- ros ac taleis versus adscribat huic politissimo poetae. Lamb, Vs. 15. confirmat quod superiori argumento assnmserat idque probat experimen- to, qno constat colores ita delibrarl a snmmis corporibns, nt imaginom quoqne direptionem argnant : qnip- pe vela theatris intenta totom scafoae apparatum popnhimqne spectantem suo colore perfuodnnt : Nam jaeier certe^ at^ emergere: Oassendns : Alii, Nam eerte jaei ae tergeri: vel, Nam detergeri atque emerge^e. Creech. Jo. Fred. Orooovins Observ. 8. 7. snperscriptam lectionem Ms. Voss. vet. approbans, legi vnltjac€r0(vide- licet sese) ae iweergi, proot verbum illnd de liquidis effnsis nsnrpatnr a poetis. Virg. ^n. 0. 244. Mnvergit vina sacerdos.' alii»que ; quomra loca illostrat ibidem vir doctiss. quibns addi potest Ovid. in Met. 7. 246. *Tnm super invergens liqnidi car- chesia Bacchi, ^neaqne invergens teptdi carchesia lactis.' et Ipse Ln- cret. 6. 1007. 'Illi inprudentes ip- si sibi saepe venenom Vergebant.' qni ad sensum hnjus.loci accommode admodom pari signi6catu verbi * ver- gere' seu ' vergi' utitnr 8. 218. * Sol etiam snmmo de vertice dissupAt om- neis Ardorem in partes, et Inmine conserit arva : In terras igitur qno- qoe solis vergitor ardor.' Sed tamen, qunm in omnibus Mss. constAoter
Id40 NOTJi VARIORUM IN
io tri eze%t verbam iilod, et pottea dum eue Yidit Joan. Puseratins.
etiam eoocedat anctor vt. 105. roo* nam vnlgo sic legitur, DtfoTmU tU%»
mento temporis hoc fieriy neqne sibi bami^ ifc* Idem Virg. Oeorg. 4. 7*^.
admodnm in conjectnra ina qnoqne * et fermgtneos hyactntho».' idem,
satisfaciat Lamblnus, vetns eue men- iEo. II. 772. ' Hle peregrina ferm*
dnmcredoietsnspicor poetamscrip- gine clami et ottro.' Piant. MiK
•itse, Ham certe /aeile impertui muUa Oior. 4. 4. 6S. ' Facito, nt veniaa
9idemaM Non eabtm^ if€, qnod valde ornatnt omatn nanclerico, Cantiam
apto tentn jungitnr cnm * colorem/ habeat ferragineam, cnlcitam ob ocu-
quod mox tequitnr, et confirmare lot laneam : Paliiolom babeat ferra^
▼idetur vt. 78. * Inficlunt, cognntqne gineum : nam it color thalatticna
tno fiuitare colore.' Hlit nempe co- ett.' Fettnt porro, ' Ferraginenm,
lorem tunm impertientet. Hav, colorem' (inquit) * ferri timilem ette
71 Ex alto] £x intimit et penetra- volunt. Vere aotem ferrugineut co- libnt partibnt, ut declarat voz * pe- lor, caernleut ett.' Cnm Fetto con- nitnt.' Lamb. grnit anctor vocabolarii manutcr.
72 De tammtt] De partibut extre- Latinogneci : in quo Ita tcriptnm mit. Liim6. ett, * Ferrnginenm, 7XaSiKor, nviifww,*
78 Et tBolgo fadMmil Hoc ett unnm Lomfr. Vide Interp. Virg. ad illnd
de multit matbematicit pottniatit, ^n. 0. 582. ' et ferragine ciarnt ll>e-
Incem per ret quaslibet coloratat ra.' Fab,
permanmntem colorari. Qnod de- 75 Volgata} VoHtantia. Sic 2. 163.
monttrari potett timilitndine liquido- et 864. Pervolgant, et jam inf. vt.
rum: qute colorem contrahunt ez 208. et 6. 1161. Creech,
iit locit per qute fiuunt. Lamb, TrementiafluoMt] Cum olim tecntna
Latea'] * Lutei colorit/ i. e. rnbi- ettem lectionem vnlgatam, frMieiiiia
cundi, aut crocei. Virg. Ecl. 2. 50. pemdentfhmc annotaram :' * Non dn-
* Mollia Inteola pingit vaccinia cal- biom ett, qnin in verbo peadnil men-
tlia.' et apnd eundero, 'Anrora In- dum tubtit. Nam iibrorum mann-
tea ;' et in Poliione, ' croceo luto/ tcriptorum alii babent trementiaflaC'
pro croco luteoy nt vult Serviot. et t«t,alii tr«meii/ionrciim,alii<rfiiieaf«iy
apnd Hor. Epod. Od. 10. 16. 'Tibi- deinde laconam: in qna nihil ett
que pallor lotent.' Nam ' lutum' pri- praeterea tcriptum, neqne peademtj
ore longa ett color Inteot, qnali co« neque circum^ neque flactus, codicea
lore ett ovornm vitellut. Lamb, Florent. antemy trabeiefue teneatim
RMitaque] Sic legendum, et ita ha- ctroim. De hoc igitur loco jodicet
bent codicet manutcr. < ruttut' color lector : nam mibi qnidem aqua hmret.'
autem rubro finitimut ett, a qno * rut* Nnnc Tnraebi conjectnra, ut in ma-
tata factio' nominata: et fortatte lit, mihi non videtur rejicienda, ot
idem qni ' ratilnt.' Lamb, Ita vet. flutant potitum intelligamut pro/at-
libri. Vulgati : rufa, Oif. tant^ atque ita edidi. Lambin, Kat-
74 EI/nragiiiaJFerrnginea. 'Fer- tant, veteret libri quidam: fluctuom
rngo' autem purpnra ett obtcurior, quidam : ctrcam. alii aliter. Vulgati :
et propemodum nigra, Hitpana, ut pendent, Ego ez veterum librornm
docetServint ad ilinm locnm Virg. vettigiit, et ratiooe dnetaSy flmtant
Oeorg. l. 467. ' Cnin caput obtcnra repotui. Numerut tic aptitiimna
nigrum ferragine tezit.' Cui timile peperit errorem. Vide et tnp. 8.
ett illnd T. Petronli Arbitri: 'nam- 190. Gifan. Fiuetant, Pott variat
qne oro croemo Deformit Titan vnl- Mtt. mendat hanc lecttonem tuppe*
tut raligine tezit.' Sic autem legen- ditat Vott. vet. qood mihi omniom
T. L17CRBTI1 CARI DB RBRUM NAT. LlB. IV. 1841
•ptimmi Tidetar^ pro/nc/iiinU Tide- licet dictani, neque tmmeo necesse cit idfo mntare, qaod «eqaitnr ts. 76^JUuUtre, Nam dum ftuiiimtf leni motn Tcntomm agitata ▼ela sensim atqae lente amsnam colorom osten- dont ▼arietatem ; dum/ac/iMiU, ma- jorem motnm, pro Ycnti moventis ra- tioncy et non sine lusurro et strepitu cansantar. Havere,
76 CaoMt] Ca?ea hoc loco signifi- cat totnm illum locum, in quo sedent apectatores, M. Tull. Catnne : ' Ut Turpione Ambivio magii delectatur, qni in prima cavea spectat : delec- tator tamen etiam^ qni in ultima.' Umb.
77 Scenai tpeeUwi] Sic reposni, cnm reperissem in lib. manuscr. ScenaH ipuuM, nam Tulg. habent, SeetutleM epeeiem Lamb. Ita vet. libri. In qoi- hosdam veteribos : Scanali, Vuigati SeenaUm, sic et iof. 6. 225. G^o».
Heonan] Nam ibi deorum simula- cra. quippe ludi id genus religionis parserant. Fub,
78 luJUumt'] Quasi tingnnt rao co- lore. Lamb,
70 Ei qaanie evrenm mage simI in* cioM] Ita ut nollus luci pateat aditns alateribus. Lamb,
81 Cenrideni'] Traiatio nsitata scrip- toribos, omnia simul renident, ct lae- titia diffiindant spectatorem : vel bi- laritatem ejusmodi prse se ferunt, nt ridere videantar. JLam^.
Csiircpla laee diei] Celeriter et raptim concepta, videlicet a parte sopema. Sic autem habent lib. ma- nnacr. non, nt vnlg. eoneepia, Lamb.
82 Ergo Uniea de enmmo enm earpore'] I. e. ergo cum lintea de snmmo cor- pore, i. e. de soa extremttate, * fu- cnm/ i. e. colorem» ' mittant :' non dehet minim videri, si res qnseqiie etiam imagines tenueis ex se mittant. Lamb.
8S Ej/igia» quofiie debtni"] Sic ha- bent lib, roaanscr. non, ot vnlg. ^ gUi, Lamh.
Teimds] Anapsstns pro spondeo in sexta sede : vei * tenueis' hic dissyl- labnm est. Lamb,
84 Jaeulaniur] Mittnntnr. More ve- terum 'jaculare/ ntalia paeneinfi- nita. Faber.
86 Suni igUur, ^c.] His tribns vas. conclodit ez disputatis et probatis hactenos esse ista, de quilHis agitur, rernm simnlachra. Pro eeria qnidam legnnt e^aeaf quos ego non sequor. Creech.
Vettigia eeria] Sic lib. manuscr. et nonnulli vulg. quidam ttem vulg. nt Parisiens. netiigia aaea, Lamb. Cer» ia. Caca qnidam vulg. Ita variatnm sop. 1. 622. 527. G(/<ia»
86 Subiili pretdiiafile] SobtiU tex- tora. Tralatio est a tela sea linOy ant lana, qum digitis carpitnr ac de- ducitur. < Filum' interdum est res quaeque ad tennitatem dncta: de qna voce snp. Lamb.
88 Pneterea omnU odos] Sic legit Nonins, et ita habent nonnnlli libri vet. vnlg. Teroy odor. Lamb. Supra ▼s. 66. docoit, ' Simolachra jaci or« dioe eodem Qoo fuernnt, veterem et formsB servare fignram.' jam vss. 8. ostendit se non inepte iliud docoisae, ideo eoim eondem ordinem servant, quoniam avolant a corporis snperfi- cie, onde omnes simolachrorom par- tes aeqne facile se expediunt, inde per nnllos meatus, et viarnm anfrac* tns fernntur, nt odor, fumus, vapor, et id geniis alia, qu» e rerum parti- hus interioribus fluunty et eam ob caosam confosa volitanr, et dispersa. Creeeh.
89 Ideo diffuea e rebue abundani] Ideo hm res dispersse efflannt e re- bus, quia dum ex iotimis rerom par- tibos oriontor, sctndnntur per viaa flexas, aea flexuosas, et tortoosas : colores aotem et imagioes qnae ex anmmis reram corporibns flounty rec- tis viis egrediuntur» nec quicqnam est« quod illa discerpere queat. Lojn^.
90 Extrinteeue orta:] Error acor-
I34I2
NOT^ VARIORUM IN
rapto ftxemplari, quo nsas e«t typo- grapb. Tel piier eniin videallegendum ifUrimtecus, Faber.
05 In prompiu, qwniam esi in prima frontt locata] Rectius, qiii sic diatin- guit, In promiptu quoniam eai^ in prt- iM, i^e. Faber. Ita interpungendnm. Eonii» p. 192. *In fronte promp* tum gero/ £t supra alicubi. Gu fan,
06 Poitremo in specuUSf ^.] De spe- rulis infra copiose explicabit. Lamb, Denique probat vss. 13. dari imagines e rerum snperficie dereptas ; simnla- chra quae a nobis cernnntur in spe- culis, in aqua, et in re qualibet pla- na et lavigata, simillima sunt iis re- bus qnaram sunt simulachra; ergo necesse est ista simulachra ex imagi- nibus ab ipsis rebus dereptis compo- ni : nam nulla alia cansa reddi po- test tani exactas similitudinis, nisi cortex summus ille, qui toti rei dn- dum haerens, quasi membrana separa- tar, et appellit in speculum aut aqnam. Notabis autem singulas re- rnm imagines, quae in speculis aut in aqua cerauntur non nnas esse, sed roultas, quae jngi repulsu ad oculos rejectse non plures, sed quasi una imago videantur. Sane experientia monstrat imagines ex ipsls nsque cor- poribus in specnla transmitti, quando illis praesentibns appellunt in specu- lum ; re qnapiam interposita a pro- gressu in speculum arcentnr, ac,si moveantur corpora, moTentur et ip- se, si InTertantur, iuTertuntur; sl discedant, abeunt; si absint^ sunt oullse. Creeeh,
90 £is< tmag'iiit6iis} Sic legendnm omnino. Hiatns mendi causa. In vet lib. EXf qnod de Eee^ factnm. Vnlg. Esee in, Ene et, Vide de hiatu versuum in Indice. Gif. Eaae in, i^e, Miserabilem in modum hic versus laceratns et corrnptns est in omnibus llbris. Nam in manuscriptis quidem ita legitnr, Ex imagimhus mieaie con- eisiere eorum : plane mendose. Nam
qood Zoilns hanc seriptnram tnetor, cnm dicat esse chorenm pro spondeoy ifP^Tw 4s K6paKas cum snis disconvoBi* entibns ae distortis pedibus, bomo Ingenio distorto pravoque. In ntrla- que Aldinis, Parisiensibns, et Lug* diin. Esse in imaginibus missis ean* siMtere eorum. in Florent. Esse ei imaginilmSfi^. Jovianns Pontannssic legebat : Heec ab imaginihus, i^c. Ego In tanta varietate mihi licere putavl, qnod milii potissimum videretur, pro- bare. Ita secutns snm codices Ve* netos : ciijns mei facti banc rationem reddere possum, quod ex hac scrip- tnra, probabilissima et Epicuri opini- oni maxime consentanea sententia elici posse mihi videtur, nempe hflee, esse, sen rh ebfoi, ical r^ oboia»^, l, e. ' essentiam ' eoram simnlacrornmy qnse nobis in aqua, et speculis, et ce- teris corporibns Isevibus apparent, consistere in imaginibns missis, 1. e. in iis imaginibus, quas dicimus e summo corpore rerum mitti : pet quas cernimus, atqne adeo cogita- mos. Veram hanc Epicuri opinionem non sequuntur mathematici. dicuot enim illi, cnm ex omni lumine radii quidam rectis Uneis et directo ad res opposHas prodncantur, tum ex ocnlia nostris, qni Inmina quaedam snnt, etl- am radios quosdam ad eas res qnas cerauntnr, proflnere : atque hanc cs- se cansam vlsus. Quod autem ad loqoendi genus attinet, sic infra eo- dem lib. vs. 769. ' Prseterea memi- nisse jacet, languetque sopore.* Per« spicue ibi positnm est 'meminisae* pro memoria, nt Orseci dicunt rb pjfpi/noBai, pro nomine pv^iiai, sic Plautns Bacchidib. 1. 1. 50. <hic ▼ereri perdidit.' ' vereri/ i. e. vere- cnndiam, sen pudorem. Idem in Curcul. 1. 1. 28. < Ita tnnm confer- to amare semper, si sapis, Ne Id quod ames, populus si sciat, tibl sit probro.' ' tuum amare/ i. e. tunm amorem. Lamb, Th < consistere' eo- rum esse in imaginibus. 'EA^ip^fi^.
T. LUCRBTII cXrI DB RBR0M NAT. LIB. IV. 1343
Fa6fr. T^ ff&cb, ^oMo. Cneek. ma natura preditas, idqae a similita-
10\ Ccrpormy rei wuiUa quee mittunt dine primorum corporam. SicLaer-
etrpert aperlo] Va. hic abest a vete- tins : saftf^ 8ri r^ ffflkvXa rois Xcirr<fn^iy
ribiia Doatrls. Et glossam sapit. Et ityvw§pfi\-ffrois K^xpffM, Mh^ iarrtyM^
snp. versa 61. etiam abeat. Gifan, rvpu rSv ^wofJiww^ i. e. 'Deinde
Acfl nuUiUi. 8ic legendnra, non rea imagines tennitatibns inezsuperabili*
miftflt. £st enim hic ordo : Nam bns constare, nihil eomm qnae sunt
car ea corpora potios cadant, atqne in promptu refellit.' Lamb, Hamm
ab rebtts recedanty qnse corpora mol- imagtnum affectiones expUcatnras
ts res abs se mittnnt corpore aperto primo vss. IS. docet sumniam tenui*
pr^dlta, qoam corpora tenuia, dici tatem, talem quidem qnse tIx con-
noD potest. Sed non diasimnlabo, cipipossit, illis convenire : res utde*
bnnc versam, Corpera ree maUa^tfe. claretur, cogitadnntaxat: Nihilesse
abesse m codice Bertinlano. Quem aliud imagines qnam atomornm tenn-
▼ersnra postea non deleudnm censnlt issimas, pellicularnm inatar, conlex-
Zoilos, sed plane delevit, cum tamen turas : at quanta sit atomomm snb-
ejns sententia non sit absnrda, sed tilitas, quarum innnmerfe myriades
com Lueretii sensn et totios loci sen- necessariaB sunt mlnntiasimo animal-
tentia consentanea. Si qnem autem culo, Acari v. g. membrul6ve etlam
ego versnm ineptum, et Lncretio In- ejus compingendo^P Id nempe satis
dignnm, delendum censeo, dirumpi- est ut intelligas, Si imago constiterit
tnr, conviciatnr, obgaonit, atque ob- ex ejnsmodi atomia, qnse non fcar^
latrat. Tantum sibi licentiae snmit fidBos^ qiiod e/t Epicnri verbnm, co-
barbaras. Lamb. haerescant, esse debere imaginem
102 OttentH ett] Ita vet. libri, nt multis myriadum myriadibus ipa»
et panllo ante. Vulg. oeteniit. Lam- unius Acari particnlseve ejus crassl-
binns : htMcendi. Oifan. Melins Lamb. tudine tenuiorem. Epicurus ipae,
kueendi est nuBa potettae. Faber. Ita Kol n^ xal r^oi SfUHoaxAfo'^' fo7t
snpra vs. 64. idem ac vs. 128. ' Di- arep€ftylots ffM, Xcirr^rnotr iLv^xffyres
cere nemo est Qol possit, neqne eam pMcph» rSnf ^awofAAmif, ro^ous 9^ roht
rationem reddere dictis.' Creeeh, riwovs ^C^pdKa wpoaaeyop^^pw : et alibiy
lOS rcMiies /ormonim, cwMmXktqnel trt rh clSvXa rais Ji^wr&rnatv hnnrep'
Sic legendumy non dittimitetque, At- ^iiroif K^xpnrat^ oUkw hmfULprvpet rS»
qne hanc meam coojecturam Zollos ^oiyofAipmv. Creech,
sccntas est, tacltns et dissimulans, 110 7Vm/timSHJi<tif/niffli«iMn.]I.e.
•00 more. Lamh. tanto snnt a nostris sensibus remo-
105 Atndao^ erebroque repulta Re» tlora, &c. vel, ut postea videtnr ipse jeetetll Singnlae enim imagines, quae interpretari, tanto sunt minora, &c. in speculia cerauntnr, ex sententia Vide qne adnotavlmus ad illom ver* Epicoriy non sunt uns : sed muUse, sum S. 275. ' Nec magis hac infra perpetno repulsn multaram imagi- qnicquam est in corpore nostro.' nnm a nobis in specula brevi tem- Lamb.
pore dcflnentium ita continuatae, 112 Quam qua primum ocuH] Snm-
uty qnft sont plures, nna videantnr. mum'^ cacumen concretorum. Faber,
Umb. Vid. 1. 50S. Creeeh.
106 Speeulorum ex tf^vore] Ex ae- 116 Tertia part] H. e. magna, vel qnabilitate et laevore speculorum. bona pars, plane, ut In aacris Litterlt Lamb, Apoc. 8. 7. et seqq. rb rptrow r&w
100 Nunc age quam tenui] Nnnc in- ZMpmVf rris BaXdffoiiSf rSw lenaftdrmy
cipit docere, imagines esse tennissl- r&w h ry BoXdaffrff 6ic. Preig,
1344
NOTJB VARtORUMT IN
117 Horwm viduimmy ^v.] 8ic re- stitai tx omnibas Tett« Vide In- dieem, * Generi« motatio.' Volg. Ha- nim. Qif.
£iM pjUnMdam ed] Nooias: eif «leiidiuii cit. la vet. libris : fiio f «w «oM fiM frttlandatM. Oif. Hoac Ter* •om profert Nooias in Toce ' intesti- Dom/ Bed mendose. adde qood Tete- ret codices dissentiont a Tolgatis. Sic enim in tllis legitor : Hanun tn- ttitnuim quo qui» voUt eue jmtoMdum. qoam iccirco proposni, nt consideret lector, «cqoid ex ea boni trabi possit. Bicam nibilominos qnod sentio, scrip* tnra recepta mibi Tidetur integra; naro illod pno fvi«, qood est apod Noninm, depraTatom est ez recto f«0d tUf et p illod est d ioTersnm : «olel qnoqoe corroptom est et per- Tersom ex quaU, Lamb.
119 QuidJ praterea] Aliod argo* ' mentom a simili,qno docet, imaginet esse tenoissima natora prcditas, et sobtilissimo, ot ita dicam, file con- textas. Estaotem lale: Qnid? Pri- mordia, ex qoibns constatanima, snnt sttbtilissima, longeqne snbtiliora, qoam ea, ex qoibos corpos hnmanom conflatom est, ot expositom est libro tertio. Noo debet igitor coiqoam esse incredibile, floere a rebos om- nibos imagines, qoas dicamns esse natora teooissima et sobtiliuima pra- ditas. Lamh,
12S Pratereaf qutgeMnque stfo, 4^.] Horom 8. tss. sensos est : Com tan- ta corpnscnlomm copia ex bisce her* bis graTcolentibos exhaletor, ot tI- cinom aerem compleat, dici non po- test qoaotnla sit pars qote ex soper- ficie deripitor : ac proinde com imat go sit ex iis dontaxatqoae ex soper- ficie dimanant, et com Tisns sensorio habent analogiam, excedere fidem, qoantae tennitatis esse imago debeat; et maxime, cnm post moltom tem- pos niliil qnod sensibile sit exhala- tom deprehendator : mira sane tenoi- tas Taporis odoriferii ac proiade
corpnscolomm ex qoibns Tapor totos constat, cnm t. g. ex pomo per ali- qnot menses continnos emanat, et pomnm tamen nihilo factnm minn- tins observetnr. Cogita porro qnam crassns sit istc Tapor respectn imagi- nis, et agnosces imagines, qnse per plores annos fnndootur, si compositsa fnerint, non effectnras tantam molem, qnanta esl Taporis nno momento teroporis effloentis. Creeeh.
Oderem £xqnnail] Sic saspe lo- qnitnr, nt Terbo * exspirandi ' qnar- tnm casom triboat: snp.S.719. * Ud- de cadavera raocenti jam Tisoere Ter- meis Exspirant ?' Lamb.
m PmmeeB] 'Panaceam' Toeat Virg. JEn. 12. 419. * Ambrosiae sne» cos, et odoriferam panaceam.' a non- nnllis HerueUum nominari scribit Dioscorides S. 65. ' ips4^nomine om- ninm morbommremedinm promlttit«' inquit Plin. 26. 4. Lamifm. Vnlg. ^- nocea. Fab.
Abtinthia ttetru] Snp. 1.^5. ' Sed Telntt pneris absinthia tstn me- dentes Cnm dare conantnr/ dec. Lamb,
125 LevUerti farU cUbU] Cnm in quinqne libr. manoscr. reperissem- scriptnm, ai forte duobut: qaiacte6ts propios abesse ab antiqoa sorlptora mihi Tidebator, qoam mooeMs, qood est in Tnlgatis, ita excodeodom co- raTi* L«m6. Vet. libri omnes: d«o* bue. Hinc Lambinos: ciebU. Ma- nillos: moveAif. Gifan. Alii «tooedis: Voss. Tero ad Catnll. p. 270. renolratr et in seq. Tersn e Teteris scriptnrm Tcstigiis, Quiu potUeenoacoB, Creech. Honc ex difficillimis poei» locis esse poto, in qoo nodum eruditi non sol* Terinty sed roperint. Legnnt Lam- binns cte6ts, Vossios reeofoas, alii mo- vebU, omnes sine Mss. anctoritate, in qnibns constanter duobue scribitnr. Oritnr milii binc sospicio, id quod ssepins hnic poetse fraodi foit, et hic seosum corropisse, omissnm tI- delicet esse Temm aliqoem a de>
T. LUCR£T11 CARI DB RERUM MAT. LIB. IV. 1345
■criptoribaSy qaod pnecedens f eniui Kurit rht yni^ftitu ffvTrArtis dpSomta eodciB Tcrbo, qno sequens, termint- iNrr& rhv iJpaTaproUnff^^ytB4as i/JufKd- retnr. Atqae ita fbrsan io Lncretio imwfu* ro^mp S^ td fihf ^pcfioStriy, c^ tk hJcvelsimlliBinterferelmtaroUmTer- ithnfty Kafifidyovat, lettiworh fuw hro- Mcolas, legebatorqae: Hsmm lOMm- ^c^yoiNriy iror^ 8i SM&icouriy &c. Epicnri ^modviMiefriter8ifirt€ibiolm9 CoHtreeteg ^oee irwrrdaw utitur Diodorus, ipse SgitUy digitie eaeMM dmebm» Quin po- Eplcureus. Similia habet Pompo- tio ef HMMS, i^e, Recte eniro ita nias Mela, de Maaritania quse reiro (innueotibus id etiam Mss.) emen- Allantem, similia Plinius de Scythiae davit Voes. ad CatoU. pag. 270. pro regionibas qnae infra Imaum. Nota atqae 'qnin' peretiam etiam sant, qus de Morgana, seo cele-
briilloRheginorum spectacolo prodi- dit Kircherus : et in omni fere regtone istiaiimodi spectra plnrimt videut, saltem patant se vidinse. Creeeh,
1S9 Sponie 8ua gignuniur] Ex mix- tione et wyKpttrtvs* Fab.
1S3 In hoc eedo, qui dieitur aer] Con- fer Tumeb. Op. p. 80. Lips. Ph. Stoic. p. 85S. Serv. ad Virg. edlt. Comm.
explicaTit; de qno videri qaoqne potest Index Olfanii pag. 178. neqne alitcr intelligendos est versus qni exstat 2. 29. * Qain tamen inter sc proslrati in gramine molli.' Ubi ' qnin tamen ' idem est, quod tamen etiam. Haver»
126 Qaamprtiaarm noscos] Qnidam codex : QiMnido potie noeeaa, Gifan.
197 Castaque eentu] Alii interpre- pag. 80. 2S7. 6S7. 771. 878. Hav,
tantur * privata sensu,' ut aer Ininine cassos; cassum anima corpns, &c. qoasi id ageret Lucretius, ne haec slmiilacbra sensom non babere nesci- amoa : At Tcro * nulla vi/ ' caRsaque seosa ' raelios interpreteris, qnse vi tam debilt fernntnr, ut organa mo- vere,aensamqae excitare non possint. Cretek,
ItO Sed ne /orte pafes, tfe,] Post expositom familiarem illum, ac prae- cipunm modum generationis Imagi- nvB, qnas kwoardxrta et kvoffoUa vo- cat Eplcnms, qoia fiunt continna qoadaa direptione avolationeque te- nalirai qnaai membrannlaram ab exti- mis corporibos; vss. 14. explicat aliad genos imaginum, quas avardirut vocat Epicums, quia sont quasi quae- dan coagmentatlones sponte soa in ■edio aere natae» tanqnam nubes, neqne e rebns ipsis revera proflaunt. lade gigantes, montes, orbes, et id geans alta inter nubes saepe videmnii, et ttnlti admh^antur. Diodorasi 8i- ealns spectra commemorat formari sponte solita in Africae regionibaa, qa« snnt ultra Syrtes et Cyrenen slts: TUfA ykp rtyks aaipehs Kt^ fAdKurra
155 Mwidi] C<p]i. Faber,
156 Sublime feruntur] Ultima syl- laba vocis ' sablime ' semper corripi- tnr a bonia scriptorlbns. Jam vero ordiuem horum decem versnum foede perturbatnm restitni. Lamb,
1S9 Aera muleenieit moiu: nom, 4*«.] Sic restitai ex auctoritate doo- rnm librorum manuscr. quibuBCum consenttt Memmianus: alil duo ha- bent, iiera mulcentet motum, quam scriptnram non damno. Vulg.autem, Aera mMlce»teitf magnorum tape gigan- tvm, ife, qnam lectionem rcjeci. Por- ro autem fortasse ettam legere licet, Aera muteontet snotu ; quod Simeoni Bosio videbatar, hac maxime ratione, qnod paullo ante dixerit, ' et mandt specieoi violare serenam.' ' molcare ' antem, verberare, et paene mntilare cst, ot ostendimns in commentariis ad ^milium Probum, seu Cornelinm Nepotem, de vita claroram Graeciaa imperatorum ; indicavitque hnjna ver- bi usuni prior Petr. Victorina in notis ad Cic. epistolss: reperi etiam in vocabulario Latino-graeco huic verbo hanc iiiterpretationem Oraecam sub- nnctam, * molcavit, inUrojo* oht^w
Deiph, et Var, CUu.
Imcret,
4Q
1846 NOTiE VARIORUM IN
antem, sire obclftaOaAf eat * iodeeDrU Slc Orat io Yerr. frafneotiir. * Apro^'
▼erberibas afficere, foede verberare, nins interea poenla et ceoam posce»
fcedare.' Lamb, In librif fer^ : miil- bat : servi antem ejns, qni et mori-
t€nte$, In qnibnsdam etiam: motu, bus iisdem essent, qnibns dominnSy
Vide ' Mnlgeo ' in Indice. G mnta- et eodem genere ac loco nati, prseter
mnt librarii saepe in C vel S ex pro* ocnlos Loliii haRc omnia ferebant/
Dnntiatione : * Gero/ * Sero/ &c« * Praeter ocnlos LoUii, i. e. ante ocn-
Gifan, Simeo Bosins Tir ciariss. los Lollii/ inqnit Non. sic et Varro
cui eroendationem Epistolarnm ad Enmen. * Pnrter matris Denm aedem
Atticum deliemnsy legi probabat mal- exandio cymbalornm sonitnm.' Qnod
canieg; optimCi si qnid sapio. Fab, antem Zoilns legit, monUi magw^
Alii Aeramvkeiiiei motum; Gifanius aveUaque saxa^ qmA (inqmi) Lncretio
Aera mulgeniee motum : i. e. impel- placet hiatns, consideret lector bo-
lentes ▼el agitantes. Sic Ennins p. minis confidentiam singnlarem pari
72. * Mnlserat huc navem compnlsam stnltitia et Ignorantia conjonctam*
fluctnbns Pontns.' Cic. In Arat. Pbse- Lamb.
nom. * At propter se aqnila ardenti 143 inde atios trakere, aique inducere
cnm corpore portat Igniferum mnl- i^eUaa tiim6os] Sic habent qninqne libri
gens tremebnndis aera pennis.' Alii : maniMcr. ne qnis forte contendat le-
Aeramulcaniesmoiu: 'Mnlcare' an- gendiim «ii/'aa, nt est in vnlg. £t
tem verberare, et pene mntilare est, videtor, inqnit, bellna trahere, et
modo antem dixit * Cceli faciem vio- indncere alios nimbos. quidam taroen
lare serenam.' Decem hi ▼ersns snnt ^nc scripturam modice emendantes,
in Codd. misere tnrbati. in aliqnem legnnt» Inde altos trahere^ t^e. Lamb.
saltem ordinem redegit Lambinus, 144 Nunc ea quam facili et celeri
forsan non In optironm. Versnm igi- ratione genaniwrl Nnnc incipit docere^
tnr 148. Inde aUos trahere aique tJida- qnam facile et celeriter gignantnr
eere beUua nin^oSf loco suo motuni, imagines : qna de re sic apnd Laer-
▼ersni 1S8. JlfMncft speciem violare se- tinm ; 'H y^tnru rdr c2lk(iX«y 4^ ^f
renam, snbjnngas, et cum Gassendo ro^/iori ovftfiait^if «al yhp fwois M>
legas : Inde aUos traheref aique indU' rw ffmiidrru» foiroXi}t avmxg ^ itonAast
cere nubila nimbos^ Nihil tamen muto. St3t r^ htnarkfiptooi^ ir^owra r^ M roS
Creech, Recte. Adde Gronov. Ob- OT€p€ftytou04traf,KaXTd^t»Tm¥br6fjuwM
ser^. pag. 214. Haver, woKhv xp^^f ^ uat 4p(ot€ avyxfOfjL^
Nam sape gigantum, 4r^.] Hspc ex i/wdpx^i, i. e. * Ortns imaginnm cele-
Nubibns Aristophanis adnmbrata pn- ritate cogitationem spqnat. Flnxns
tem. Fab, est enim ab extremitate corporum,
141 Inierdum montes magml Sic in continnatione, ant diminutione per
libris nostris. Placet Lncretio hiatus. suppletionem din conservans sitnm»
In quibusdam vet. nt in ▼ulg. magni et ordinem corpnsculorum primorum
miontes, Qnidam libri : montes magnos, in solido/ &c. Lam6. Perpetno et
male. G\fan, Sic habent quatuor jngiflnoreetomnitemporismomento
lib, mannscr. Merom. antemy Intet' simnlachra a rebus mitti ▼ss. 18. pro-
dum monies magni, ordo est : Interdum bat argumento a specnlis dncto ; pro«
magni montes, et saxa montibns fer speculumy cnjusUbet rei objectss
avulsa ▼identnr anteire, et prster Imago snbito apparet, qnod tamea
solem snccedere, i. e. snrsnm ire et non fieret,nisiistin8reiimagoabipso
snbire nltra solem, ▼el potins aute corpore flnens ab isto speculo reji-
solem, et e regione soUs. * praeter ' ceretnr. Si inqniras cur alia res non
^im interdnm idem ▼alet qnod ant€« repellant imagines ; respomlet, aUaa
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1347
cne raras, qiiM simiilaclira perme- Mit; bUm porosas^atit asperu esse, qtiibns sciDdontnr imaipneB. et dissi- pantur ; in laere vero et sqnabile eorpus impiDgant, qnale est specu- lam, subito ad oculos reflecttmtor. Creeck,
Gtmaiha''} Oignantor. Sic sine du- bio hic legendum, reclaniantibas om* nibas codicibns. gentniur antem, qnod retinet bomo fidffitnw, ferri non po- teat neqne bic, neqoe infra aliquot locis. sic supra paullo ante locntns est, vs. Sl. ' Snnt etiam, quae sponle soa f ignontor,' &c. et rerba Laertii meam sententiamconfirmant,*H7^- ffiTTwr dMAMTy &c. et alter Lncretii versas infra, vs. 161. * celer bis rebus dicatnr origo.' nam ' origo ' qnid ali- nd est, qnam yh^a ? Desinant igttor oblatrare barbari, et priosquam re- prefaendant, discant, neqne se plnniia alienisonient. Litmb.
145 Cedani] Subaudiendnm, osf<n* rfiiwai, aot tale aliqnid. Fab,
146 Simmiiwi qtUdqmd] l. e. sum- mum qoidque, ot sappe alias. Laiii6.
De rebuM a6iiiuial] De rebus fluit. Lamb, In qnibusdam libris : quidquam, 6if.
147 AUoi ema pervewU in re9] Hoc dicit: cnm simulacmm perreoit in res nnllo splendore noiioqae Isvore pr»ditai, ant ess res snnttenaes aut denase: si tenues, transit ; sin densse, scinditnr. Lamb.
148 /npriims] UtffBii, aihlm, iamf &C. Notandnm ; significat enim £x- empU gratia. Fab»
Vettem] Vestem aliqnam tenulssi- mam Intelligi, nt Coam. Xiain6,
161 ' At eam tplendida] Duo snnt omninm fere consensu necessaria ad specnlomm natUTam, nempe corporis Isnritas, sen IssTor, qui numqoam est sine splendore : alteram est densitas. Mam sl corpus sit lasTe quidem et splendidaro, sed iia tenue, ot simola- emm a re flaens transeat ; non erit specolam, oeqoe reddet imagines.
Qno magis miior, Platonem in Ti* mapo, ubi de speculis dispntat, et causas jmaginnm, qnae a speculis red- duntur, aifert, densitatero omisisse, cum splendorem et Issritatem posnis- set sic enim ille : Th 9h vtpl tV t»m amriwTponf ^tHuKoxoda», «al virra Zaa ifn^ani Kol Xcia, icariSc<y Mlv iPri x^<- Wk. ia yiipriis iierhs irr6s tc tov wvpbe iKordpov Koumtdas &AA4Ao», Ms rc aZ vyA tV Xci^rvra Maron y^pofUtfou, «al «oAXaxv pm-affuBfuaB^Fros^ wdyra rit rotaSra l| iufdyinisifi^yeraif rov v§pi th wpSawroywvfbsrfw^T^ir^wvfA vcpl T^ Aciov iral Kofiwpbv avfjarayovs 7171^ M^wtf. i. e. ' Qoamobrem aotem spe* cula, et quae snnt splendida leviaqno adspectu, reddant imagines, non est difficile etiam cognoscere. Nam ex ignis externi et interni ioter se com- mnnicatione, qoi assidiie et continen* ter in levore fit unus, et saspe nume- ro ad enm applicatur atqiie accom* modatnr, tales imagioes necessario reprapsentantnr, cum is ignis, qui ori et faciei circnndatns est, sese cum eo igni qui ociilis offiisns est, in corpore splendido et laevi conjunait, et confu* dit.' Cnm.sint autem dnas de ratione speculorum, i. e. quamobrem specula reddant et repraesentent imagines, aententiae : (alii enlm dicnnt corpo* rnm,qu« specnlo opposita sont, ima- glnes cerni in specnlo, non quod ipsae imagines qnae cernuntnr, sint in specnlo, sedqaod ipsa ocolornm a-* cies in speculum per rectam lineani projecta, in seipsam a speculo per aliam rectam lineam reflectatur : alii simnlacra ipsa cerni pntant a nostris corporilios inissa et profusa in corpns laeve, et splendidum, et densnm :) borum sententiam sequitur Epicurus : Pythagorei et matlieiiiatici alteraui probant. Lamb,
159 Nihil accidit horma] Neqne Imago scinditur, neque transit. Qni- dam libri tamen habent, nihil oeeidii hanm. iamb. Oecidit. Sic in vett. nostris, rectissime, at infra ' scindi*
1348 NOTJE vARioauai im
tor ;' exetdiRin indicaiMi Et mox op- On^o] r^^tm. luqne recte ct
ponit ' ftalntem.' Alii : aeeidii» Qnod oierito dicaolur * gigoi ' imagineft, sen
est Mamlli. Gif. OifaDiiis, ^iibiioe* geni^ nou geri, iit ▼olaot Tlirasones.
eidit, vis. nihil siroulacfarornm tom Jjemb,
perit; bsecqnidrai ferri potest lee* 162 Et qmen] Hoc ab iii deprava-
tio, sed altera probalHlior. Creech, tom foit, contra vet. libros, qni par-
155 Vt kme eimmtmeragemtwimr] I.e. tirolae guari nsiim non tenebant. Gi/« fignantnr. In quibasdam libris et Cnm libri manascr. haberent, Et Biantiscriptis et impressis legitiir re- 90011 nwlla, ifc, Idipie lectori indi- rfHiNleii<: in nonnnllis reaukent. qn» care olim satis habiiis»em, vulgati verba pnto esse sobdita ab iis qoi antem Ei ceu : ego conjectora dnc- videbant verbnm gerentur liuic loco tns, qiiod 'qiiasi' proquemadmodnm f oiivenire non pos«e. Lajn^. Qiiidam viderctiiresse minns asitatum,inpri- veteres, et vnlg. redmndeelt, In qoi- mo cdilione reposneram Atqme ol ; bttsdam libris : reevUefid, Gifan. in secunda vero mntavi factnm, et
156 Et ^peameu eebiite] Et qnanlnm- libros veteres secotns, excndendnm vis snbito. Lom^. cnravl, Et qmaei, qiiod ilem et nnnc
158 Perpetuefluere ui nosMf] Qnam* ffeneo. Et fuaei aiitem, i. e. Et qnt* m-
camque rem specnlo opposneris, ejtis admodnm. 8ic 8. 148. * £t qnasi
rei qiianttimvis snbito imtffo appa- com capnt, atqne oculus, tentante
ret: ex qao intelligere licet, teniieis doJore, L»ditnr in nobis/ &c. Lemb,
remm qnasi membranas et textnras PerpelnnmjugemqveimHgiunmfliio-
e snmmis remm corporibns perpe- rem vss. 7. illnstrat et confirmat ; ut
too, et continenter, et indesinenter Ince plena slnt omnia, radii a sole
lluere. Unde effiritnr, qnod ante perpetno miltendi snnt, pari ratione
dixi, et Plato probat, imaglnem qnse simulachra a rebns avolent necease
in specnlo ceraitnr, non ease nnnm est, qnocnnqne enim obvertas specn-
qniddam stabile, et certnm, et idem : lom apparet rei oppositss iinago, ntc,
sed alias atqne alias esse imagines, qnamdiu res sitiim sonm servnly isto
alteram In alterins locum deinceps disparet imago. Creech,
etsinenlla intermptione sncceden- \%1 QmeieemequeekvertimmeerieyRee
teis : qnod probat et Locretins a si- tM] Cum tn dnobn» codic. Mamuicr.
militndine Inminiim et radioram M- Bertiniano et Memm. acriptum repe*
lis. Lemh. Ea enim est Epirnri sen- rissem, qmocutnqmeeheertie^m ari»: cn-
tentia, imaglnem, qn» in speculo raviexrndendnm, ^ntanRN^neofrofrtt-
cernitnr, non esse qnid nnum con- nrne oris, i. e. quibascnmque regioni-
stans, certtim, stabile, et idem, sed bns obvertlmns. VaticaiHis porro ha-
alias atqne alias tmaginej, alteram in bet, quocumque •heertitmujiltue Res tibi
alterins locnm, detnceps et sine nlla reepoudenty ifc, nempe specnlnm. Adr.
interruptione snccedentes. Creech, Tnrneb. banc scriptnram a&tiqnam,
169 TextvraM\ Menrsins Extwrae quocumqueehvertimueeriMf panilnm im-
reratJir. Creech. rontaiam, taelnr, nerope es ea fa-
161 Ut merito eeler hie'] Nomen ' ce- cieiis, qmeieumque ohrertimue eerie: eam-
ler' hic f<emtnini generis est, ntsit qne sic explicat, *chlonmqne ras,'
hic, et hac, et hoc celer. Sic autem le- i. e. cnicuniqne specnli parti obverti-
gitnr in iib. mannscriptls : et ita le- mus, &c. non placet. Alii scriptn-
gebat Avancins. Lmii6. Ita in libris ram cod. Vatic. retinent. Bgo, si
nostris, rectissinie. G|Am. qoid sit mutandum, sic roalim legi,
His rehue] His texturis rernm, i. e. ^tcvm^iie o6rentimM otvr, vel, quam»
imaginibus. Lmnb, cumque obvertimue oram : pro 06 quam*^
T. LUGRBTII GARl DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1349
cwRfM vertiMMM onm, Laitib. Sic Varr. d« L. L. 6. 12. ^ Solis occatnt
vet.Kbri. Qaidam tamen : fiio. qni- diei snprema tempestas e&to.' Laml^,
dam mt, non male. Vide Indicemy 171 Aekeruntarmrig] Sic liabetcod*
'Speenlam.' qmdam: Wme* qitidam: Vatic. Bert. et Memm. alii r«apiir;
mi9triimit9, Vide in^Indice, ' Obyer- nonnalli» AchervnUrelkio, plane men*
tcre.' Gif. Alit Qvacioi^ obverii" doae. Iteratur antem b. v8. cnm tri-
«its, Wme Rea tiki reepondeni ; alii bns deinceps seqnentib. lib, 6. Lamb.
SpeetJmm fuoiemaque oltvertimm» arii» Ita fere veteres Ubri, Qnidam : Ache'
LunbiBos malnit, Qmoieumpu oltverti* rmnie reiecto. nt sit Orsece: Klt iifau-
«os orm, Alins vero nescto qnis le* t$, (ior§, Mamllus : rMJfiar. Oifan.
git, Quoemnqme ofrtertimme, omueie Ree 17d C«rft complesee cacemos] Sic
tibi reopondet, Creecb. Tumebi ver- Varro Marcipore, apnd Noniuni :
ba sunt Adv. IS. 20. * Emendandum * Nubes aqnai frigido velo leves Cceli
reor : ^iNwait^^ obvertimus eeri», Nam cavemaB anreas snbdnxerant.' et M.
e Plinio et Aristotele scimns, anti- TuU. in Arato : ' Dicitur et late coeli
qnorum specula* erea fnisse.' Ubi Uiytrare cavernas.' Ennins pag. S27*
tamen nibil immutat. Speculoram ' Coell ingentes foraices.' Lamb, Alli
ez 9re confectionera in S. litteris locnmVarronisprotnleronti egoitein
«tiaffl commemoratam vide Kxod. SS. alinm ex Manil. iu 1. 202. ' £st igitUY
8. Job S7. 18. Frfljg. Oronov. Obs. tellasmediamsortitacavernamAeris.'
S. 19. sen pag. 607. 008. 609. mnltis £x Lncret. Fober,
probare conatur, leg«ndum hic esse 17$ Quormm f lumlala] Qoidam doc*
qjumeunque^ \, e. qna parte, orif , t. e. ti existimant, bunc versum cum eo
extremitatibus, ab ora, ora. Ego qui deinceps seqni|ar, alieno loco esse
ceiueo legendura jnxta Mss. nnlla incnlcatos, ciim snpra ano positi fu»
facta mntatione, nisi in interponc- erint. Ego eos scriptos reperi in
tione: QiMmfe^atdrai epeeukan fVMim- qnatnor codd, roannscr. «t excnsis om*
fue obuertimmef ori» Rea ihi reepondent^ nibns. Neqne continno, ti sopra po-
ife, sicnti eotm > Veneris res' dixit sitisnot,hincsnntexpnngendi. Ziotn^.
2. 17S. 4S7. et 6. 840. qnsB ad amo- IHeerenemoeetf Qiri jmss tl] Idem di«
rem ; ita hic 'Oris res,' qnn ad spe- cit, qood snpra vs. 64, * hiscendi est
ciemetsimilitudinenpertineot. Heo. Bnlla potestas.' JUim6«
169 Preeterem'] Alind simile. iMmb. 177 Nune uge qmmm eeieri] Nnnc do Alindy sed id minna validnm argo- motos iroaginnm celeritate iBcipit ex* meDtmn ^iu, 6. sequentes continent ; plicare. Qna de re et Biog. Laertins serenum cttlnm videmus snbito den- pluribns verbis. Sed de moltia hvc sis Dttbibus obductum ; istsB ▼ero nn- panca adsorlbam : Kml pbm meX ii ^ bes e terra aot e mari snrgunt, spis- vov menO ^opk marb. pafieidagf Mameioi» sa snnt graviaqne corpora : qnid igi- rmr byruiOf^dvTtto TUfeptbni wmf pnmo$ tnr tennes levesque imagines more- vepiKfprror 4r iLvepwot/r^ XP^ omrre» tur ? Hos versns inlqno loco disposi- Aci, i. e. * Porro autem motns (ima* tos esse existimat Nardins, et snpe- ginnm) qni iit per inane, nulla re, qnm rins collocari debere, qna de imagi- earam, dnm feruntnr, impetam re* nam extlitate agitnr ; sed qnis iste moretnr ac retardet, oocorrente, lon* Nardins? Creech, gitudinem omnem qnsB eomprehoadi
170 Tempeatae] * Tempestas ' no» potest, in tempore qnod eogitatieiie men est ^or, i. e. medinm: sic enim comprebendi non potest, peragrati' loqnnntur Latini, ' tempestas liqui- Animadvertat antem lector, hoc loco da,' ' idonea,' * bona,* * egregia :' et Lncretlnm nti verbo * femntor,' nbl coBtra, ' tnrbida,' < adversa,' ' mala.' de rootu et celeritate imaginom ser*
ia56
NOTiE VARIORUM IN
tuo iiabettir : sapraaatem, ubi de or- ta earnmdeni loquitur, verbnm glg- neDdi et genendi osnrpasse : ibique verbnni gerendi, qaod Zoilns pro fe- rendi verbo positum esse contendit, nnllo modo conYenire posse. Lamh, Vss. 7. monet Lucretins, se de ima- gtnUm harnm mobilitate breviter dis- putatnrnm ; nec profecto longa dis- patatione opbs, cum simnlacbra va- gari ea motus celeritate, qna nulla m%jor potest concipi, specula demon- strant Creech.
179 ReddUariH I. e. attributa sit, nt supra jam nou semel, et niultis ▼erbiSy multisque ezemplis docuimus. Lamb,
Ut bretU hwra teraiur'] Sic legen- dum censeo, secutun tamen nonnuUos libros typis excnsos. Significat an* tem Lucretius, simnlacra ejtse mobi- lissima, et celerrime ferri, quia bre- 'vissimo tempore longnm spatiam per- agrant : hoc enim significant hac verba, * Longo nt spatio brevis hora teratar/ ot breve spatiom temporis longo loci spatio conteratur. £t vero Arist iib. 4. Pbjrsic. * celere ' sic de- finity quod brevi tempore longnm spa- tium percurrit : * tardum/ quod lon- go tempore breve spatiom permeti- tur. Lamb. Ita quidam vulgati. In aUis libris : feratwr. Hypallage sub- est. Gifan, Momento temporis mag- nnm spatinm conficiatnr. Fab.
180 /n quemeunque locmn diteTeo mi- mme tendunt'] Sic habet codex Vati- canus, nisi quod habet tendity plane mendose : tenduni enim legendum, cam sobinteliigatur vox numeri mul- titndinis ' simulacra.' Prsterea co- dex Bertinian. et Memm. habent, In qnem qnaqne lacum. *■ dtverso numine ' «utem, i. e. diverso nutn. Quidam tamen legi volnnt diverao mimnne^ ut habent nonnulli libri vnlgati, i. e. di- verso moto. Lamb, Maie Manillos contra vet. libros : momtne. Qnidam libri: qnemcnmqae. Oifan. In quem qnmquef alii, melios : et pro iwiiitiie
legunt momf «le. Creecli.
Numhui] Nntu, motii. Jam alibf, et apiid Virg. Fab,
182 Parvua ut eai'cycni mehor'] Stc sop. initio lib. 8. dirit non esse^quod hirundo contendat cnm cycnis. Sed cum hoc loco maxime congrnit illud Antipatri in Erinnam lib. 8. Epi- gramm. Aa^cfWf ic6kpov fuiqibs $p6oSf ^ KoKoiSv KporfiiJbSy ir ^lapiroSs KiBrdfMros po^4Xais, i. e. ' Parvus cyrnornm me- lior cantuSy strepitns qnam Oracco* rum nebnlis sparsns in setheriis/ Lamb,
188 JEtheriis] Qnidam Itbri habent ettherii, Lamb. JEtherei^ male. Nos- ter inf. vs. 909. et alii poet» id epU theton attribuunt nobibus. Gif,
184 PrineipiiOy pereeepe leee», ifc,] Vss. 15. celeritatem trajectionis iraaginnn explicat, coinparatione facta mter rootuin siinulachrorom et radiomm soUrium a ccelo ad terram tempore imperceptibiii pertingentiom. Unde enim ista radiorum solarium celeri- ta»? nempe exigua sunt corpora et subtilia, facile emittnntur ecorpore soiariy ab aliis radiis perpetuo lnse> qnentibns protruduntnr, et res timi subtiles aer interjaceiis non impedit. Si vero hsec faciunt ut radii solares celerrime ferantur, eadem etiam effi- cient, ut simulachrorum trajectio sit celerrima. Crenih,
186 SoHb bix] Nani etiam mathe- matici doceut, lomen non impeditum, per totnm id spatinm, qood ei ex pro- portione respondeat, pnncto tempo- ris, et tempore, quod sensum effngit, diffundi. Lawb,
Et tapor^ue] Et calor ejns. Lambin,
187 E prtmu] E primordiis, seo principiis. sic 2. 985. * Nec quicqnam commutarisineconciliatuPrimorom;' nbi tamen legendtim videtur potins siii« coitctitiiltt Prntct^tiun. et propins accedit ad scripturam receptam : vide qiiie ad iiluni locam adnotavi- mus. Lamb,
188 Qiiff quaei tmduniur] Sic habet
T. LUCRBTJl CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1851
cod. Sdpionis Tcttii, et itein cod. praphiis primamBecatUBestyCoiDJaa." Faerni : eeteri, Qiub qHon caduMtur, Bissem mutari. Lamb. At ego prio- Lamb. Cmdimimr, Ita plerique om- rem illam rationem (<qaod parvola Des libri. Stc Inf. proeudU, In qui- causa est,') bi veritati minas esse con- basdam : induniur, Non male ; ut Bentaneam dizero, id omncB, qol in infra Bsrpe. GtAm. hoc genere Btudionim aliqaid Tident,
189 N&m dMbiiani] Sic locutus CBt mibi aBsenBuros esBe confido. Qoii 6. 1100. 'A pedibiisque roinntatim enira unquam lando accepit, qnii soccedere frigus Non dubitabat.' somnlavit, eo citioB moveri aliquid, ^^*"*^* quo infirmior cansa sit, et principiom.
191 Proiela] Tenore, impalsa vl- motos imbecillias et langnidioB i ciBBitodinario. Lucilius : * Quem ne- Contra certe facinnt qu» modo de qoe Locanis oriondi montibos taiiri loce solif scripserat ; ^ In quo jam Dncere protelo validis cerviciboB genere est solis lux, et vapor ejus ; poBBeot.' Idem : < Honc jnga mulo- Propterea qnia siint e primls facta rom protelo docere ceotom Non pos- minutis ; Qubb qnasi trndontor, per- sent.' ^Protelare' inhocsignificato que aeris intervallum Non dnbitam est percotere, exclodere. PtuB. Im- transire, aeqnenti concita plaga, Sup- pnlso prodncto, perpetoo, et conti- peditatnr enim confestim lumine lo- nuo, nt Bopra diximus. Lamb, Motn men, Et quasi protelo stimulatur ful- coDtinuato. Fabtr. 2. 6S1. * Ex infi- gure fulgur.' Hinc igitnr ablegan- nito rerum summam asqtte tenere dum est istud parwdaf et vera ac in- UmJiqoe protelo plagamm continna- genua lectio in snam sedem jure post* to/ Creeek. liminii revocanda : prtaiifm ^uod plari-
Fmlgmrefulgwr] I. e. fulgore fnlgor. ma coMBa Eii, proeul a iergOy 4rc. Vi- Fntgor euim et fiilgnr pro eodem debit lector ipBe,(qaidenim plnribns nsnrpantnr a Locretio et nonnoUis opos est ?) qoanta hic absnrditas an- aliis. Lamim, tea lateret : < monstrom horrendnm,
109 IwmemitrabHe] Adeo proHzom ingens,' &c. £t tamen hoc illod est nt vix memorarl possit. Prisci codi- qood omnes legebant, qood omnes ces habent, /imviiieraAi/e : latum sci- probabant. NoB,iii8ifallimur,8anins. lieet ut numerari non possil. Ptas. Fob, Haec quidem Faber ; satis ar- 'Mffigrw^ Kol iitMrrop, et ita immen- roganter : non opus antem ista emen- snm. I4un6fii. 'AyoMryvrow, inexpli' datione,Bi*parvola' non voci^cansa,' cabile, immensnm. Faber, Ita Plau- sed * siinnlachra' jnngas. vide vs. 66. tos In Captiv. in Prologo vs. 66. ' Ne- Creech.
qoe spnrcidici insont versos imme- 196 E$i proeul a iergo] Ita Veteraa morablles.' ' Versns immemorabiles ' Ubri. Manillos et volg. eatU, vide dixit, qoales Onci vocant &^^ovf, Indicem, * Est.' Gif, observante Voss. de Anal. lib. 2. pag. Ai^ propellai] Qoidam ei propelki SOB. Baver, scribant,eviiantesnepr9Corripiant:
104 Qmod parvola cauta Esif procml a cnm plnribos sit ad placitom vel, tes- iergo] Sicedi josseramjam in prima timonio Satyrici, qui ait: < Profec- edltione: qood intelligere licet ez toradomo.' Probom (Edit. PatschU annotatione Jam olim adscripta ad lo- p. 1420.) in artinm institotiB aodire com illom, * obl tam volocrl/ inf. Don erit praster propter. ' Pro pne- Neqoe est qood qoemqnam seconda positio, com loqoelaris Aierit, sempor editio, qose hoc loco com prima con- prodncitnr, ut : * Nobis ad belli aoxi- grnit, moveat. Nam ssBpe, et mnltis tiom pro nomine tanlo.' At, com locis, me iaucio et imprndente, typo- casualia fuerit, varie ponitur. alibl
1352 NOTi£ VARIORUM IN
enim longa, aUbi brevU invenitnr. SOl Ptmcto dtei] 'Kv Ami^. ' Dies'
Est opera? pretiuni monere qiiando tempns est. F«6er.
brevis debeat, qnando longa consti- 20S CtgUtmqme rigart] Per caelnm
toi. Si hanc prarcedentem syllabam diffandi, et illnd complere. Sic *6.
•ecata fnerit altera «yHaba, necessa- 60S. ' Tantiiins ille qneat tantttm
rio prior corripitnr: nt in Lucretio, aol mittere Inmen, Qnod maria, ac
0. 6* *■ Omnia veridico qnft qnon- terras omnes, coeiamqne rigando
dam ez ore profudit.' At, cum po- Compleat, et calido perfondat cnncta
sittoue ryllaba longa fuerit consecuta, vapore.' Sic atomornm tr^ectiones
freqaenter producitur in verbia sive Kpicurns ad Pythoclem vocat Ivo^-
participiia, ut in Virf. Mn, 12. 280. Ma^u, Creeeh,
* Proenrruut Laurentum: binc densi 204 Q«odiMp€ra eit] Ccelum, qnod
mrsut innndant.' alibi antem brevis, est snpra. Idunb.
alibi longa est. In nominibus brevis C/6i <am vofacrt] Propterea qood
est in hoc : nt in Virg. ^n. 1. 62. multa interposuerat, ab illo loco ' si
' Ni faoiat, maria ac terras ccelnm- qnas penitus,' Sic, ot succnrrat roe-
qoe profundnm :' longain ultimo ver- moriap lectorii, subjnngit quasi de in-
bo brevis ponitor. ' In bis sane varie* te|n*o, 'obi hftc,' i. e. qnandoquidem
tatibos quam maxime anctoritas qasB- haec, &e, non dissimnlabo tamen hnnc
renda est.' * Propago ' in nomina- versom abesse hoc loco a qaibitsdam
tivo prima syllaba brevis.est, nt in lib. mannscr. et positnni esse snp.
Virg. ^n. & 871. *• Nimiam vobis post versum, ' £st procnl a tergo,'
Romana propago.' Propert. 2. 26. &c. £x qito suspicatus aliquando
86. * Httc qooqne profecto ludebat sain, piim non e»ne Lncretiannm.
Jasone Varro.' At in ablativo longa Lamhin, Hic versiis in vet. quibns-
est, nt in Virg. <}eorg. 2. 64. ' Me» dam ponitur supra, poRt illum : ' £st
lius propagine vites Respondent.' procul a tergo/ &c. G'^.
Pim. 206 Qatd qua wni igitur jain prima
100 PrmUrm^ n qam pemUutf t^J] t» franie] Sie haliebant aliquot libri
Praeterea, si ea qaae es alto et ex in- vet. et recentiores. Alii, iojn prtaia
timisremmpartiba8mittnntnr,pono* /r. alii, t» priaui /r. £gosic legen-
to temporis per immenanm spatinm 'lum puto, Quid qua tumi igiiur jam
seae diffnndnnt, tantaqne levitate fe« prima i» frante locaia, Lamb. Ita
mntor : quanto celerius moveri, omnino legendum ex veteribns. Vul-
qnantoqne longins intervallam trans« gati : jam, Oif.
cnrrere credibile est ea qnse e sum- 206 Et tfmtsinm] Mntat numeram.
mls oorporibas mittuntur, et quae Debnerat eniin dicere, si numerom
snnt in priro^fronte, atqne in promp- priorem sequi vellet, et emteeaf nempe
tn posita, nerope imagtnes ? Lmnb* iHa qnaB snnt prima in fronte locata,
Modo probavit imaglnes pari celcri- &c. Lamh, £missionem| ejacnlatio-
tate cnm solis radiis ferri, jam rn^jo* nem, iarofi^o4ir, Fab.
rem vsa. 11. illis attribnit; qolppe 208 MuitipUxqne ha, epatium] Ni-
snbtillorcs snnt imagines, et, qnod ad hil mnto, qoamvis Vaticanns codex
illaram oeleritatem vehementer fa- habeat, MuUipimMi^ lock apaiium, et
eit, flnonl a reram snperfici^, et sese item Bertinianus : quamvis eos, qni
facile expedinnt, dnm oalor et Inx ab alteram lectionem probant, non re-
Interioribns solis partibas mittnntar, prehendam. Lamb, Ita in libris nos-
Qoidamlegnnt QiwpmiiHScefpaiaile tris. Marulluset vulg. MultipUxque,
rerum Ex aUoque /aros mUtuntur: et Vide et sup. Gifan,
Ibrsan rectins. Creeeh, 200 Perieigani] Sic alibi, et 4. 76.
T. LUCRBTII CAR! DB RBRUM NAT. UB. IV. 1358
et S. 4S8. ' Voigita/ Cre^ qaidam allalnintor. Eodeoi arga-
SIO Hm ctim m jntmif «pfcimen, niento anos esl BpicuroSy teste Ma-
4«.] Sibi in aabf idium Tocat experi» crob. Sat 7. 14. * lo propatulo est
entiam ▼««• 7. Oninis visio per ima- qnod deecpit Epicoromy a vero enim
Sioe», at specolum vel aqoam sob lapsos est aliorom qoatuor sensuom
dio ponas, et momento temporis om* secotos exemploio : qnla io aodiea-
nioa steUarom inuigines a specolo do, gostando, et odoraudo, atqoe
isto aot aqoa reailientes in ocolos tangendOy nibil e nobis eniittimos, sed
iiicumint : qoanta igitnr trsjectionis extrinsecos accipimos qood sensnm
Istaram iroaginiim celeritas ? Creeek. moveat, qoippe et vox ad aores oU
Fimnn] Corrige syieetmen veri^ b. e. tro ▼enit, et aur» In nares infliiont,
indicion et slgnom ▼eritalls. Persios et palato ingeritnr qood gignat sa>
6. 105. *■ Verl spedmen dignoscere porem, et corpori noslro applicantor
rolles Ne qoa sobttrato mendosnm tacto sentlenda; bino potavit et ex
tinniat anro.' Ptns, Indiciom, et oeolis nostris nihil foras proficisci,
qoasl argomentam certnm. sic ao- sed imagines rerom in ocolos oltro
tem legitor io qoatnor libris mano- meare.' Creeck, MiHi, Sic restU
scriptis, qoo modo et in pleritqne tui eonjectnra dnctos, cum in codici*
vnlg. in ono manoscr. et item in im* bns Mss. reperissem scriptum, mtro:
preaso Paris. epeevmm veri, de qoa in altis, mintjiia : qood utriuique sci*
seriptora jodtcet lector. Limb, Ve- licet depravatom est ex antiqna et
teres qnidam : veri, Oifan. vera seriptnra, ndlti, nam ex mtKi,
212 Q«0d eimml ac primiun] Hoc factom est otim: deinde nnne mkd^
specimen et argnmentnm est, qoam ma, nunc mini. Meam conjectarara eelerlter forantor imagines. £a«6. adjuvat versns ille, qol est 4. 660.
StA dioe sploidsr afoai] Sed looge * Perpetoo floere, ac mltti, spargiqim qood liiqnietos Ule aqose necesse est Corpora,' drc. Lcim6. Ita
motns per reflexlonem In laqnear omnesUbri. Lambinos: aiiMi. For-
tam varias snl species ejaculator. te : mina. vel potios, ot In vetere II-
Virgilii vertns notiores sont, qnam bro: mtro. Oifan.
«t fransrribi debeant, JEn, 8. 22. 210 Perpehuqtu flmmi eeriiM obre'
* Sicnt aqnm tremuhun labris/ dec 6ns •derss] Secntns eram initio oodi-
Faker, ees Fioreat. typis excnsos, qol ba-
21 • Qnam ponsts tempete] L e. bent,cfrlisa6ri6Mso6orl«. nam cete-
qoaa brevi tempore. Lomfc rl omnes et mannscr.- et typis In-
210 Ad temanm aeeidmt •ms} Sie pressi habent, ccrlis a6 rtdos oderee,
Inbent qninqne libri manoscr. nitl Idqoe olim indicaram In commenla*
qnod Vaf icanns babet amdil : et item riis : sed hanc scriptnram mendosam
Parisiensea. Ceteri volg. tneidal. esse exlstimarara, Marollom secotos,
Ego puto legendom osddal; et ita qoi bic olorlo sobstltoerat. Nonc
pancia poat versibns hic idem scrip- sententia mntata, odsrcf probo. Sed
tor ioqoitnr. Lawib, Sic veteres nos- primnm Jfaaal lego, nonjfOanl : dein-
tri.. Ita Infra hlc. Ita In Ennil vrr- de existimo, totnm hnno locom boe
sn p. 107. * Csesa accidisset abiegna ordioe esse legendnm, oisionfttf Ioms-
ad terr.' &c Volg. cesidiasel. Ol- sanl. fHgue nl a JUmi$f 9fe, JEqm^
faBb rie^ exemr atcnvmm, 9fe, PerpeiuofU§
217 Qnore dtam alf oc dtam, ffe,'] Jbnm eertia ab rebae odorcs. Nee «•-
Hie aotera floor imagioom ad ocolos ri«ccss. ^. Si qois aotem lectionem
admittendo» est, qnoniam vss. 14. ad Florentinam forte probabit, eertie ab
omnes alios sensns e rebiis elBnxiis rebm ebertu : qiiam et Donatus Jano«
1354
KOTiE VARIORUM l^
tius FloFentinns amplectebatnr, ego entem nanc minns prol>o': voz * obor- to' conjiingenda erit cnm adject. * perpetiio/ ot sit, perpetooqne obor- tu, i. e. et perpetna agnatione atqiie accessione : * oboriri ' enim idem va- let qnod adnaaci, nt docet Festus. Dam praepositionem ' ob ' solitam esse nsorpari pro ' ad/ testis est bic ver- aus (inqnit ille) 'Tantom gandium oboriri es tomnltn roazimo :' et bic Ennianu!! p. 100. ' Ob Roroam noctn legiones ducere ccepit.' soperior an- tem versQS cnm dnodecim deinceps seqnentibns iterantnr lib. 6. Lamb, It% omnes libri. Sed Marnllns et Lambinns: obortu, Male. Comme- morat Poeta, esse corpora, prlmum qnsB ocnios, deinde nares, nt siint odores; deinde tactnm, nt frigus; anres, ot soni; linguam, nt sapores feriant. Gifan. I. e. Qoin etiam, dEC* Faber. Vnlg. obcriu imperite. Ob» &rtu vero in ultima editione rejicit Lambinns, et ridictilns est Fayns, dnm cainmnias Parei impndenter re- Cftat. Creeeh,
220 JEehu ub ifndif] ^stns marinl impettts vel commotiones inqnit Mar- cellns, advocans hoc Loeretianom carmen. Piantns in Asin. 1. S. 6. «^.Qqo magis te in altum capessis, ttstns te in portnm refert.' Virg. JEn. 3. 677. 'Fiindoqne eisestnat imo.' Pius. Commotio, vel impetns nraris. et ita Nonins, qni hnnc ver- aum profert. alias apnd hnnc enn- dem scriptorem, calorem significat, ot 1. S08. ' At neque qno pacto persederit homor aqnai Visnm est, nec rnrsnm qno pacto fugerit estn.' Lamb.
221 Exeeor meerwrum] Sic legi de- bet, et ita scriptnm est in qninqne llbris manuscr. nisi qnod in Vaticano est, mteororum: in Faem. MaarDrwii. Parisieoses plane babent meerorum. dictnm antem ' mcerornm,' pro mn- roriini,*antiqne, nt notat Servins ad Hlom locnm Virg. 10. 24. ' Aggeribus
mceromm,' bis verbis: ' Nam veterea pleraqoe eomm, quss nos per u dici- mns, per diphihongnm <v pronnntia- bant : hinc est ' moerornm ' pro mn- rornro: et contra 'punio' pro pce- nio : qnod verbum a pcena venit : quod Orsecnm est vocabnlnm voiy4. binc est Pnnica regna vides, cnm ' Pcenos ' ubiqne legerimus.' et apnd Varron. 5. de L. L. ' Cnm circum roceros mittitnr, et cnm concio advo- catur.' 'Exesor' autem dictus ab ezedendo, Lamb, Adde et Maginm Misoell. 8. IS. Infr. 6. 926. * Ezesor mcsroram littora propter.' Preig.
222 Per aimiff] Tumebns mavnlt legi peravrm. Lamb. Contra mira- cnla van» illorum crednlitatis, qni a se Ulud aat illnd anditnm dicerent, cnm tamen nemo homo ibi adesset. Fab, Ita oiunino legendnm pnto, etiam non consenttentibns libris. Scio, lib. 6. ter, quaterve ' auras ' in quibusdam libris esse pro anres. Sententiam vide in aduotatione ad versnro panllo ante positom : ' Per- petuoqoe/ Stc. Et vide infr. 0. 927. Ita dicit Poeta ' volitare,' et * trans- volitare,' ^manare,' * transmittere,' * penetrare,' ' pervolitare,' * transire,' 'meare,' 'tranare.' Gi^an. Rectins qnam per oMree^ ut patet ez vs. 2S0. Creeeh.
225 TamgU omoror] Hunc versnm integrum cnm dnobns snperioribns profert Oell. I. 21. eondem respexit Servius ad illum Virgilii locuro Oeorg. 2. 246. * et ora Tristia tentautnm sen- an torqoebit amaror.' Lamb.
228 ffec mora^ nee reqmee'] Hoc imi- tatus, atque adeo mntnatns est Virg. Georg. S. et £n. 6. Lamb.
230 Sentire eonorem'] Olim conjec- tnra ducttis edendnm curaram, ear- audire eonoremj pro eo qood est In libris omnibus vnlg. et plerisque ma- nuscr.Mn/irff sonoreiii, neqiie boe te- mere mihi feciste videbar : nani cum ita scriptnm in uno cod. reperissem, ee eamHre^ ez c s feceram x; ez n, %;
T. LUCRBTIl CARI DB RBRUM NAT, LIB. IV. 1366
ex i, H. ita ex illiB corraptia eemnHrif Mareetl. Veruni tamen niliil moUui.
fecenun txmudirg. qnam emendandi dum puto. Attendat aotem lector,
xatioaem omnibns politi judicii liomi- similitodinem atqne affinitatem locis
Bibof probatom iri sperabam. Nunc et candoris Trl boc veno declarari.
volgatam lecUooem magis probo : Itaqne non temere, ot lox tenebris
aot certe totiorem arbltror. Nam opponitor, qoaB nigrm aont : ita lox
' sentire' commone est omniom sen- < candlda' dicisolet a poetis. Lamb.
sonm. E&empli cansa inf. eodem 2S5 Si qtudrthm Untaimui] Legeo-
lib. non ionge, pro yidere osorpaTit dom fortasse est traetammt. Immo
ibi : * £t facity ot prios honc onuem vero teniamMa retinendom. Tentat
sentlre qoeamos/ Ste. eod. libr. infr* enim qois figoram in tenebris, qni
' Et seorsnm ▼arios rerom sentire co- eam tractat ea gratia, ot sciat qnalis
lores.' Immb. Ita Teteres qoidam. sit: tractat aotem etiam is, qoi,
Volg. SMMrtai. Lambioos : exmtdirt qoalis sit figora, sclre non labosat.
stnorem, pessirae. 'Tempos' Oal- iMmb,
lioe 3\M|ras, «Sentire,' SmUirw. Gifan. 2t6 /n ind] < Lnel ' pro Inee. JUmtb.
Recte qnidem, et id ipsom agnovit Lnce. ' Accidere ad speciem ' inter-
Lambinos, qoi aliqoando legit exoa- pretor ad ocolos pervenire : et recte
rem: Oifanins tamen eentire qnidem, com ' species' ts. 845. ocn«
re. Creeeb. los significet. Creeeh.
9S1 PrtffcfM, pmmam] Hoc argn- 2ft8 £ise tn MiogtM6iis gMsprvpler}
mentnm taie est. Fignra (inqoit) Ez imaginibns rernm perpetoo efflii-
aliqna in tenebris et nocto, manibns entibos, et in ocnlos nostros adyolan-
tractata, eadem tMt cognoseitnr, at- tibus atqoe incorrentibns, fit ▼isos,
qoe ea qo» loce cernilor. Atfigora ez sententia Epicort Platoni ex
non potest cognosci in tenebris, nisi eoiuonctione et cognatione doomm
per speciem et imaginem. ergo neqoe ignium seo lomioom, alterios ex
In loce cemi. Sed h»c fiicile refelU ocniis nostris exeontis, alterios asole
possodt ab iis qoi Aristotelis scfaolam maoantisy efficitor visos. Mathema-
seetantor. Sont enim qo«dam sin- tici ainnt, radios qoosdam ex ocolis
gnlis seostbos proprie sobjecta, ot nostris eflloenteis, et ad rem qnss
eolor, videndi sensoi ; sonns, aoditoi, cemitor accidenteis, videndi caosas
Ste. qo«dam ploriom seosoum com- esse. Arislot. lib. 2. de Aoim. docet,
monia : ot fif nra et magnitndo com- non ex emisslone radioram ab ocolis,
muoiter aspectni et tactoi sobjecta visom effici, sed ex fonctione et ac-
est, motns et qnies, omnibos, pr«ter« to rerom, qose sob aspectom cadont,
qiuun gnstattti, &c. Lamb. Aliod vss. in ocolos crebro Tentitante. Arao-
9. continetor argomentnm. Corpns bins lib. 2. adv. Gent. nihil bonm
afiqnod, qnadratnm ▼. g. mano in sciri posse potat, qoonim bic et deln*
traetemoB, illod corpos qoa- ceps caosas explicat Locretiosy qoi<
dratom esse cognoscimos, onde vero bos caosis mergamor in somnos, qni« aisi ex fignra ejns qoadrmta? Idem bns evigilemos, qoibos modis fiant oorpos in Ince nostris ocnlis usnr- insomnia, qoibos visa, Ste. Seqoitnr pemos, cogDoscimos qoadratom, uo- mox : ' Radioram et lominis inten- de vero dIsI ex Imagioe qoadrata i tione videamns, an rernm imagines
advolent, et nostris in popolis sidant :
2St /n luee^ et elaro eamdare] Qnid ntrom sapor in rebos sit, an palatl
si dicamns scriptom esse a Lucret. contagionibos fiat,' Sce. Lamb. Adde
iahuielaro H emtiare? Moce claro' Modii Novant. Lectiones Epist. 67.
•enim dixlsse veteres testatnr Nooins Hoo. Hanc Epicnri sententiam ita
1356
NOTiE YARIORUM IN
explient Oell. Noct Att. 6. 16. < Epi- cnrnf anleai effloere semper ex om- Dibus rorporibafl Bimnlaehra qnftdam corporom ipaomm, eaque sese in oco- los inferre, atqne ita fieri sensom ri- dendi pntat.' Macrob. autem Sat. 7. 14. ^Censet Epicnms ab omnibns corporibns jogi flnore quftdam simo- lachra manare, nec neqaam tantnlam moram intervenire, qoin nltro feran- tar inani figura coharentes corpornm esnTise, quanim receptacnla in nos- tris ocnlis sont, et ideo ad deputa- tam sibi a oatora sedem proprii sen- stis recorront.' Epicoros ipse apnd Laertiam docet simulachra hnurtAmii et apod Pliitarchnm tlS^Aiir ^Kpuru simaladiroram in«inuaiio, et apnd Ciceronem «IMAaip ifurrAv^a occur- rnnt Creech,
S40 Ntmc em fiup dMo, 4^.] Vsa. 5. docet imaginesacorporam superficie perpetno flnentes nblqne adesse, nosqne circnmstare, ita nt ^er ipsas videre nibil nos probibeat, si ocnlos modo converterimos illis percipien- dis solos destlnatos. Ac< M miI vo^ feof hrwrtiA¥TOf tcp^i iarh rw ^toOtvrhs fup^ia 6pfv ^fMf, fcol ZuttfMiMeu' e5 yi^ Ib inrmr^pteyhturo rk H^ rV ^- Tfir fdnv nv re XP^^M'*^*! ^^ ^ ftop^^j ti& rov kdpos rov /Mrci|6 #M^ ro lekiMiifmr oM^ Btk rfh iuerUftitff ^ dtnr 9ifnr9 PwfjJfru» kp* 4ifu^ wp^ Inika vmpoiywopArmr oHrms^ iis r^rav tiWdv iwourtirrmii ^pL» iarh rSv wpoiypuA- reanf Sfurxp^ rt ical 6fuuofi6p^9i¥ iceerit rh ivdpfurrop pjye^os c2f rV ^4"*^, ^ r^ ttdmavj iueiws reus ^opoSs xpififikfw. Eptcnros ad Herod. Creeek.
241 Didlia] Distribnta, di^sipata, dispersa. nonnnlll libri scripti habent dediia: ego didite retineo. l>iiiifr.
24S ProptereaJU «H, ^c.] Prop- terea (inquit) qnod solis ocnlis cerni- mos Ideo fit, ut, tametsi imagines ex omnibns rebns In omneis psrteis af- flnant, ea parte tamen dnntaxat rem ceriiamns, in qoam os et faciem ver- timos. Lamb,
Speeiem] Os, faciem, A|«r, adspee* tnm. Qnamvis antem sio habewit omnes libri, qnos quidem viderimy malim tanien legi/odMi. Lamb.
245 Et qaantum qtiaqae] I. e. et cujosque rei distantiani cognosci* mns, sen interaoscimos per Imagines. Lcin6. Mnlta sont, eaqne insignia de visn problemata, qiiornm nommlla proponlt ct explicat Lncretins. Pri- mo certom est, nos non tantnm colo* res formaftqne rerem ceroere, sed nna simnl intelllgere qnantnm res viss a nobis distant. Qna antem ratione id efficiant imagines a reram superficle flnentes i Respondet Poeta vm. 12. imago in ocnlum contendena protra- dit aerem ante se, prolixiorem qnl- dem dum eminus appellit, coropen- diosiorem dnm cominiis : qno loogi* or antem aut hravior sit iste aeris tractus qni ab imagine pratrasns ocnlnm perlahitar, eo longtns brevi- nsve intervailnm inter rem objec- tain et ocnlnm intercipi sentitnr. Creech.
240 Cirrae] Tralatio: sic inf. 5. 821. ^Qood ne miremnr, sopor atqne ob* Hvla corant.' Lamb,
247 Proiruditf agUque'] Sic repoaiii firetas Muctorilate trinra libroram m»- nnsrr.-^ Alii procMdtl legi malnat. IdualK Qnidam veterea : prsCnidtl. Vide VB. 188. Gifan.
249 /s^aa iiaper na$tra$aeie$ peri^ Htur omiies] In plnrimis editionibas legitur, ut et in hac qnoqne scriptnm est, oniiiec; sed legendum omma. Ne* qne enini intelligit * totam' aciem penetrari, (qnod tamen fleri poaaeC secnndnm Epicnram, neqne vldeo qni id negarl possit.) Itaqne sic alibi ioqnitor : inf. vs. 282. * Et facit ttt prins hanc oninem sentire qoeamaa.' Iteni vs. 068. 'Qiialla sunt vitri, species qoae transvoUt omnis.' Cni loco opiis esse aliqno temperamento videtnr. Fortasse in notis dicetnr, st notas faciemns. Fab, in Emend, Legendum neceasario oaiats, non am-
T. LUGRBTIl CAE4 UB KfiRl/M NAT. LlJi. IV. 1357
; qaod ottendi faeile eraty na Ow- seades A «daw id jam tramactuin de- diMet paf • S84. Pbyuolegiip. Faber im Nuiis. Ita ni-cessario legendiim ■t edidit Oifeniot, etiam confitente Fabroy acri nimis et nonnanquam ini- qeo Oifemi censoie: Lambinus om' aes» Lreeen.
asO Pertergeq Permolcet. Umb.
SSS S^me celertj Valde celeri.
266 QiMif st< al eideoMiis] Uteodem tempore videamns, et qnalis res sit^ et qaam looge distet. FortaKse le- gmdam, QuaW »t vl eidsojnMS. I. e. QualiJi T^ sit. alioqai dicemns eum mntasse f enos. Loai^.
S67 /IM ta Jkts re6as] Non debet (inqntt) mlrum videri, quamobrem, com aimulacra singnla non cadant sub adspectum, res ipsie per simula- ora cemantnr: et ita ipsa oniversa simnlacra quodammodo videantnr. Laat^. Inquirat Tero aliquis, cor res ipsm cemantur cum imagines quss oeaioa feriuut siogulse videri non peasunt? Respoodet pro more suo Lncfetius, et tss. Ift. a pari coofir* mat illod esse minime mirabile. Sin- golas partes veiiti ant frigoris non sentimnSy ipsnm vero uuiversum ven> nim sen fHgns seulimus; imagioes antem singulis pariibus frigorisaut ▼enti, res Tero ipsas universo frigori ant Tento pares ezistima» et rem de- daratam Imbebis : idem de tactu du- ri lapidis dicendum. CrcM^
9M VemtuM eatM qu/oqmi] Id probat non esse mirandumi a simili. Ctijiis baftc seatentia est : Queniadinodum cum a veato pellironr et verbeiamur, cnmque aeri frigore urgemury non sentimns singulas veaii et frigoris pariiculasy sed uaiveraum ventum ot mitvefsum frigus : ita cnm rem ali- quam cemimus (quam sine imagini- bua ceraere scilicet nequimus) singu- las tnuigiiies, quarum acyumento et inierventn rem cernimus, videre noo possumus, sed rem ipsam totam.
Xieai6.
861 AToN priMaai ^aaaifice] Sic le- genduiu, et ita babent non soliim omnes, qoos vidi, vulgati cod. verum etiam maouscripli. Qni autemprt- fwm ftwMftte legi volnnt, fallnntnr, meo qoidem judicio : ' quisqne' enim significat licaaTuy, seu^ si dicere Jicet, ' singuium ;' deiude pnpaai significa- ret etiam iKwrroir. Quid igitnr boc sibi veilet, ' »ingulam singulam i* Nnnc autem ' primus quisque homo,' ' prinia quaBqne particula/ etsimilia, Latine liiculente dicitnr. Adjuvat tamen scriptiiram fTijaam tpumtiue versus ille in lib. 3. < Sentimns, nec priva peduui vestigia quseqoe.' Lamb. Prwam. Ita ex vet. cod. i. e. singu- lam ; sequitur. eniiu : ^ Sed magis universum.' Sic etiam supra 8. 300. quidam codices habent ; prtaui, pro prtva, mendoee. Gi/aa. Lambinus legit f rifliam, et detendere conatur, sed frustra ; Prieam eniro rectins opponitur voci * universum' vs. 263. et 3. 390. ' Sentimns nec priva pe- dnm vestigia qu»<^ne.' Creeeh*
263 Unvereum'} Pro^ universum; neque id mirandum magis qoam ' dextrorsum,' ' sursum/ &c. pro dex- trovorsuii», supravorsum, &c. Fah, Untwnwm, Ita legendum. Ut sit Creticus. Vel fiat contractio, ut inf. 6. 1065. Gif, Sic coutrahitiir in scandendo apud LocilUoiu * Frigda- ria,' apud EnDinro ' Optmates,' et propterea, ait Rutgersius var. lect. 6. 5. imo jiixta Voss. ad Catull. p. 269. inferius in boc poeta 6. 540. legi debet Volvere rt fiueiuM eub^ mereo capte putoMdum eet, pro vuU gato, sa6aiersfi9Be soxa putaMdum eet, Qualia ibidem ad Catuilum plura recenset. Hoo.
264 2\ai9aam aUqua res} Sic habet oodex Bertiniamis: qus scriptura si recu est, aUqua rea dictum intelli- getur pro aliqna res. Alii aiiqua ree legeadum putant, aiuntqne a ultimaro vocalem esse longani, etiaui si sit
1358 NOTiE VARIORUM IN
recti catnt. Qnldam docti legeDdmn rerom, qu» directe et procal cermm-
ceDsentylamficamaZtfiMre, inseptimo tiir ex loco iDtra apdificiiim, «imo-
casn. Verbent antem, nempe ventns, lacliria aerem protrndeDtibns tum per
ego aliqua re$ legeDdnm arbitror: dt- extraria ad iimeo nsqne npatiay tum
qua res rejicio. Lamb, AUqua re$. Ita P^r interiora a limine ad . ocnlnm
recte. £st autem vertus Minrnt. In utque. Creeck,
aliis: aliqiuB, Aiii aliter. Gifau. AU- 271 Renunoia videtwr] Sic habet
qua re». £x aotiqua Latinitate pro codex Bertinianut : Memmianut re-
aliqua. Faber, At aUqua mavult Oro- moia^ volg. sewnoia, ' remmota ' autcm
nov. Obt. 2« 7. p. 261. prodncta nl- eadem ratione dictum pro remota»
tima, more Oraecorum, tequenie r. qua ' repperit ' pro reperit, * retto*.
Haver. lit' pro retiilit, 'reccidere/ «ref-
266 IpeuM Tim^iit extremam] Ne- ferre/ ettimilla pro recidere, refme. garetArbtoteleitaugicolorem.Color i^nab, Rewieia, Ita melint ex vete- eDimnon tangitur, aedcernitor: niti ribnt qnibntdam. Inaliit: aemeta^ qolt dicat, extremum colorem taxl Male. Vide *Re' in Indice. Rtinf. htc accipiendDm pro ipaa aaxi extre- ▼*• 289. * penltotqoe remota.' G{Ara. mitate, quam tnperficiem vnlgut ap* Seu remata legas, ten rfntmeiaf per* pellat. Praeterea ttatim Lucretinty Inde ett ; eemota vero rejice. Creedi, qnaai te ipte repriment et corrigens, 272 Qaed gemui] Ctijnt geDerit, negat not teotire tactu colorem, ted qnemadmodnm. XiaiR6.
potiut Ipsam duritiem. Lamb, 273 Jomra cum per ee hwupeetmm,
267 Coioffin] Intellige tuperficiem ; prabet aperhm] Cavendnm ettne no- neqneenim <coloremtactn,'&c. Fii6. blt arrideat doctornm qoommdam
269 Penitue eentimue m aUo] * lo al- coDJectnra, qni legunt, aperia, Neqne to' et * penitua ' idem valeut: itafit eoim, qnaDtomvit vera videtnr, ne- ^jcnp» ^K 9apa\ktiKop, Lamb, cettaria ett i qnippe * apertnt ' tlg-
270 Nune age, eur uUra ^eulum] Di€cat liberum, patentem, &c. Virg^ Imago, qoam reddit tpeculum, dod expretae JEn, 1. S99. ' Jovit alet apparet io tnmmo tpecnlo, ted oltra aperto Turbabat coelo ; ' et JEn, 9. 25, tpecolom, Nnnc igitnr qnamobrem 'campitexercitns ibatapertit.' Faier. idfiat, ratioDemaffert,eamqne illut- Apertum] Libenim. Faber,
trat a timili. Lamb, Kemm imaginet 275 ipee eienim] Ita ex veteribna
a tpecnli toperficie repoltae dod nottrit lego. lo aliit tamen : le ^tio-
videotnr io itta toperficie, ted io- P^ ^i*^ > duriot. Gifan,
to$ qnati, et io profoodo. Hoc 276 Primue enim etl, eitra poeieio
vero vse, 22. explicat Poeta : Qnan- qui eemiiur aer] Sic repotoi, tecuiiia
tom ret vitas dittaDt ab ocolo cog- partim librotvulg. partimmaooicrip-
DOtcitor per appoltom aerit ab ima- tot. Sic eoim babet codex Bertioi-
gioe ad ocolum protrutl. Ubi igitur ann*, eiira poet teeium eemitur aerm
dnplex aer protroditor, intervallnm Memmianiit aiitem et Vatican. ba-
qooqne magit exteodi et dnplicari bent poeiee eur eemitur aer: Parit.
necette ett: Imago antem speculi poeiee coneemitur: Veoeti et Lngd.
(tpeculnm eoim iptom uoa cum re . Atmtit eiitiR, citra poeiei qui eemUur
ciynt imago reflectitnr videmut) ai?r. Quidam tumoemitur probant : et
nDom a^ra propellit ; imago repolsa tum r€f«roDt ad illom vertum qui ao-
alteram, ideoque non in luperficie tecedit, * Janna cnm per te trantp.'
ipecnli, ted Intut qnati, et in pro- &c. Lemb, Ciim poetee quum eemUur,
foodo btec imago apparet. Hanc ex- Ita fere io omoibut veteribnt. Vnlg.
plicatiooem illuttrat allato exemplo quL Oifan.
T. LUCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1359
pMl«ii] L e. citra ostinm, seii borain verbomin hnc est : Continna
foreis, tea jannam. tie tnp. S. S69. (inqoit) imago, qaae a nobis fertur,
*Jam magls exemptis ocoiis debere ad specnlnra pervenit, et a speculo
videtnr Cemere res animns, snblatis rejecta, nostros oculos revisit. hmh.
postibas ipsis.' ' postibos ipsis sab- Vulg. a no&ts m mm. Oifan.
latis/ i. e. janna ipsa sablata. atqne 287 AiqitM vJ&wm. ftiB se] Hic est,
ita Tnmeb. explicat. Idem locnm secnndns aer, nempe is qnem imago
illom apad Varron. 4. de L.L. * Re« a nobts floeosi et in specnlum adjec-
sponsnm est, Denm maninm postu* ta, atqne iude in ocnlos nostros re-
leonem postulare/ &c. sic restitn- jecta, prae se pellit : qoem qnia prini
eodnm pntat, * Responsnm est, De* cemimns, qoam iroaginem nostri, ic-
«n» maninm posti leonem postn- circo fit, nt imago a specnlo remota
lare ; ' ' manium posti ' (inqnit itte) videatar. hamh^
* i. e. jannse, sen ostio inferornm, leo- 289 Bjtmmoka wAaw\ Smataf vutg.
nem, t. e. viram fortem.' Lamb* Gif. Vs. 271. * Penitns remmota : *
S78 Rxirma k$x\ Extema, sen tantnm enim nltra specolum imago
eztranea. Ter. Phorm.4. 1. IS. ^Nam apparet, qnantnm a nobts distat ip-
hanc conditionem si cni tnlero ex* sum spernlom. Creeeh,
trario.' £t scriptor ad Herenniom: , 290 Qmtre.etiaM at^e etiam, ^r^.]
' Assnmtiva pan est, cum per se de- Hnnc versnm cum dnobns seqnenti-
fensio iufirma est, sed assomta extra- bns delendos censeo, nt spnrios. Eoe
lia re comprobatnr.' Creeeh, tamen excndendos coravi, nt legun-
280 Speemli pr^feeti imago] SpeeuU tnr in codicibus manuscriptis. Com tm^guim accipe, non eam imaginem, haec scripsissem, Zoilus, gravis anc- quam reddit et reprsesentat specn* tor, sic de bis versibus pronnntiavit, Inm» sed eam qnss ex speculo mitti- * me peperam eos delendos censnissey tar et jacitnry qnemadmodom docnit cnm sit eorum sententla optima,' in.' sopra, ex omnibns rebus summia quit. Vellem ostendisset, tyos wplbf flnem imagines. Lamb, Xipatf, Prseterea ego non delevi :
281 PrainidUf agitqae aera] Hic qnod ille me fecisse scribit, impnden*' est primns aiir, nempe is qnem imago tissime mentiens. * Delet hos versns a speculo missa et projecta, dum ad Lambinus,' Inqnit itle. MentiriSy ne- ocnlos nostros pervenit, protradit bnlo. Aliod enim est delere, alind ae propellit: qni quidem aer est in- delendos censere. Addit deinde, ter ocnlos et speculnm interjectos, * perperam.' Ain' tn, omniura mor-
taiium audacissime atque impnden-
28S Hune oamcm] Faciet ad pro* tissime ? itane ? perperam ? Unde
batioDem illins qood pag. 99. dictnm tibi ista de qnoqnam, ne dicam de
est, ad ea, ' Acies perlabitur omnes.' me, sic pronuntiandi auctoritas, syco-
Feier- pltanta neqnissime ? Idaab, Hos trea
285 Craftaao a nabi» ta td hacy 9^e.'} nt spurios contra omnes libros delet
Sicmihinnnclegendumvidetnr: non, Lambinns; perperam, cum bonns sit
nt in vnlgatis, a nobii ta mm, tfc, ne- sensns. itftrort por eetf aliis : mtrori
qne, nt oiim» CemtiMoa hae t» td, « no- e$t par. Oifan. Hos tres versus de-
Mi, puB /ertur imago. nimis enim lendot ceoset Larobinns, nee sane vi-i'
longe aberat a recepta scriptnra. £t deo cur nnqnam censnrss pudeat, nam
tamen eam secotns est Zoiius, tacitnsy bic loci otioai snnt, et nihil agnnl;
ntsnam, non nt a nobis.acceptam, Creeeh.
sonm inslitntnm tenens, snoque in- 292 Atribae ^tats] AeiebuM. Oifiin.
genio indulgens. Sententia antem Vtraqae^ Ite in veteribns. Vuig.
1300
NOTA VARIORUM fK
Mtropu, MarnllM : uhim^, Olfan. 293 NUHC ta, qm^ nofrts, ^V'] Cnni ex boc locOy tmn ex aliis nialtis io« teUigere licet, qnod traditiim est, Epiciirnni neqne matbematicls arti- bos, neqne ulUs aliis disciplinis, qni- bos qni instnieti snnt, ernditi dicun- tur, politnm fuisse. Affert enim ra- tionem admodiim ineptam, et infir- mam, et popuiarero, qnare qose nobis dextra sint, in speculis Iseva videan* tor, et contra : nempe qiiia imago a nobis in specnlum jaeta, et in id of« fendens, non revertalur ad nos ineo- Iiimis, sed retrorsom elidatnr : queni- adinodiun si qnis personam aliquam e creta etiam nnnc hnmidam et madi- dam allidat ad columnam aut trabem, et ea retro convertatnr expressa, ita ut servet prioreiu figuram : tnm enim fieti nt qtii antea dexter erat ocnlus, nnnc sit Isevns, et contra. Sic igltiir Epicnr. sen Lncr. At mathematici longe aUter,quemadmodnm et qnam- obrem hoc fiat, demonstrant : exstat- qne bujus rei cngnitio et perceptio (Keo MpitfMi) ordine 19. apnd EueU- dem. Docent igitnr illi, reflexionis angnlum, ei aognlo quem facit linea a pnncto rel vis» in specnlom ind- dens, spqnalem esse. Itaqne semper fit reflexio In partem oppositam ei parti specnli, in qnain incidit linea a puncto rei vistt prodncta. Prctcrea imaginefl qnss in specnlo cerHuntur, qualecomque sit specnlnm, qnam bre- vissimis fiieri potest Uneis continen- tur. Cum igitnr pars dextera rei vbsD, Une» reflexionis sinistr» re- apondeat ac subjaceat potins qnam dextersD ; et oontra pars Issva rei vissp, dezterse reflexionis line« snb- jeeta sit potina qnam Isvse : fit ut linea reflexionis, qnas magis dextera sit, sub dexteram imaglnis partem cadat : et qnss sit magis Isava, Isvam imaginis partem tangat. Onare leva rei visae pars, dextrse imaginis parti opponitnr: et contra dextera rei viss pars, laavn imaginis partl re-
spondet Denique visa imtgo et res visa sic se faabent inter se, ut dno gladiatores^ qui fh>ntlbos adversto in- ter se certant. hic enim alterins ocu* Ins leevns, altertns oculo dextro op- ponitnr, et contra. Plato deniqne in Timieo paucis verbls hanc ratio- nem affert,*Ori Tohiwcanioa fUyMov ti|} in^s vtfii T& 4nania lUpfti yhmu #ra^ latrii KoB^oriis tfBos 'His wpo&fioX^f. i, e, *qiiia contrariis partibns aspectns contraris partes specnll attlngnntnr, pro consnetndine adjectioilis, aen commissnrae.' Seiendom est nntem boc fierl domtaxat in spectills planis et convexis : nam in concavls respon- dent dextra dextris, et laeva lcvis, cttjns rei rationem disees etiam ex Platone et Euciide. Lam^. Opinioni Epicttri repngnat, qnod in specolis imago adversa conteraplatorem annm respicit, cnm debeat, siqnidem a bo- bis orta recto meatn proficbcltttr, posteramsui partem, cum discedit, ostendere, ut laeva hevam, deitra dextrara resplclat; nara et histrio personam sibl detractam ex ea parte videt, qoa induit, vis. non faciem sed posceriorem cavemanK Haee Macrob. Sat. 7. 14. Hnic diflicnftatl nt satisfaclat Poeta, illoexemplo,qoo' adversarii ntnntnr, snam sententiam tuetnr. Personam (larvam) fictUem, non indoratam qnidem,sed madidam adliuc, ad trabem aut coluinnam all- quam allidas, ita ut retrorsnm inver- tatnr, et facies cavemam impleat, tnro enim in persona videbis Id fac- tom qnod jam in specolo miraris. Imagines autem, utpote res tenuissi» mas, ad speculnm allisas ita retror- snm inverti posse non est dnbitandum. Creeeh.
294 In epeevlisflt ut in Ubvo] Sic qnidem habent Ubri omnes et mann- scr. et typis excnsi, nisi qnod in co- diee Tettiano non est praepositio in : in eoqne ita scriptum est,/^ , nf Ueva vtdMfvr, ex qna scriptnra Mnretus SQNpicabatnr esse legendom, tUt keta
T. LUCRBTII CARI DU RERUM NAT. LIB. IV. 1961
«UMtaTy cam- dieent iiley noo esse SufiuU tr^lMf •uttinebat. Viri^. JEn,
^ood queaM|Q«iii moveat m syllalM 9. 710. * Qiielis in Ealxiico Bajaram
breyit : saepe enim poni tribrachDm iittore qnondam Saxea Pila cadit/
pro dnctyloy et chorenm pro spondeo. Creuh,
Cfim b»c scripiiisseroy Zoilns hanc 299 tUdam n fnmteflgwram] Qni-
M oreti conjectoram taeltns arripnit : dam legendnm censent, rtcUtmnfniM
et deBBnovit eam, qoam secnti somnsy Jlguram» Lamb. et Creech.
iMm solom iojostey Temm etiam im* S02 ilfitfaa] Mntno. Sic inf. vs.
perite : nam genos hoc loqnendiy 9i46. 'NecmotQmotnafongi.'CiisMJk«
* fit» nt, qnse pars nobis membromm SOS PU quo^ de tpeeuh] Fit etiam dextera eat, ea in Isb? a specnli parte (inqnit) nt de specnlo io specnlnm ▼ideator ' (b. e. cernatnr) non est tninsferator imago, adeo nt qoinqne borbemm, raeoqoidemjodicio. Mo- aotsex ejosdem rei simolocra red- reti conjrctoram tamen neqne ollm dantnr, dnm e specolo in speciilam demnavimiiSy neque nnnc iniproba- trantlocent. Naro si qna sont in mns : qnam ille non debuit praerep- sBdibns qoaotomvis remota atqne ab- tam aibi viodicare. £eiii^. Volgati : strosa, et retro condita, ea, plnriboi «I ta {«M. Sed barbarum est. G{^. specnlis adhibitisy per flexos qnos- Fii mii («My Mnretus. Creeek^ . dam aditns, in «Bdibns esse videbun-
S96 P/am<i<M ad speciiit] * Planiti- tnr. Immo vero ploribns specnlis
em apecnli,'»bic dicit, qnam alias certomedo sitis et compositis fieri
^mqnor specuii/ et lib. 1. ^glaciem potest, nt tergom toom cemas. Ex-
mrls,' hemh, empli gratia : somito doo specnla
• 896 QreieeL Pereemm'] Sic mihi le- plana, eoromqoe altemm a tergo ita gendom. videtor, et ila scriptnm est collocato, ot sit resopioatotn, i. e. in cod. Bertin. et Memm. In Vatl- neque prorsos rectoro, neqoe prorsns iCaBO antem eeierUf litteris transposi- snpinnm ; altemm snblime et snspen- lis. Qnod aotem to oonnallis impres- ram snpra capnt teneto, Ita nt ob sis legitor Cstm pereena^ ferri ooo ocolos toos obveriom sit, prdbo et potett: oam neqoey qood hic dicit proclivi sito. sine dnbio tergom toom Lacretiosy es cerea persooa fieri po- in specnlo illo snbUmi, et tnis ocnlis test, neque ccra arescity sed dnrescit sopeme oppoaito ceraes, toi videlicet potios. Qoidam pntant legendum tergi imagine a posteriore et reso- •IVrree» qnod minos probo. Malim pinato spectilo in altemm translata.
^, Creeeam peretmam^ Liceat £rat autem ordo versnom hoc looo
etaem Creieam legere, ut c et e per in libris vulgatis mirum in modnm
aw^^aw coeant in nnam syliabam. perturbatns : qoem ego invlta ioyidla
lamb. Qom olim ^ e gypso et loto prioceps restitoi. XieiR6. Hic melior
ligolari ' fiebat. Res e C^micis Ons- est ordo qnam qnl io aliis qnibnsdam.
ds nolissima. Faber, Vnlg. Cerea, Gtfan, Iroagtnum elisionem atqne
Oifan* Nam e gypso aut Into fignlari inversionem nlterios vss. 9. confir-
fiebat; ideo Cereo pereona rejicttnr: mat, nam ex interiori scdinro parte
Lamblnns vem amat CVessomsen Cre- per specula rite disposita velnti edn-
iaam pereaaam. Vetnsti Codd. qnos citnr imago, et in qnamlibet partem
Heinsius vldit, eonatanter exhibent transfertnr; illa antem imago quss
Oreiea pereema, In Catalect. Petron. sinistram partero deitras objecti par-
' Dom somit creteam faciem Serto- ti in primo specnlo oppositaro exbi-
ria, crelam Perdidit illa slraul, per- bebat» in secnndo speculo convertu
didit et faciem,' Creech, tnr, et dextras partes dextris olyectl
Piimve] Apuletns, Pila, media qusB partibus adverias refert Creedk.
Deipk. ei Var, Cles, Lmaret. 4 R
laes
VOTJS, VABIOROM IM
Codex Bertin. non babet dJisjnncti- ¥am v€: sic enin in eo sGriptaa etCy QuinqMeeHam $ex itf. atque it4 for* taate legidebet. tic Hor. Epbt. 1. 1. S. ' Si qnadriogenlia sex ieptem niil<* lia desunt.' qnen verson tamen ali- ter, qnam Tolgo inteiligi soletyex- piicavi in secondn editione Herati- ana. Zoilns saperiorem henc anno- tationem arripoit» et secotas est, ab ingenio soo non discedena. Lmk* Sex ut. Itaex qnibasdam libris vet malias, nt ' aex septem' Hor. Epist 1. l. et Ter. Enn. in aliis: «esM. Oifan» Sll Indi ntnmim reddii «e, 6t cm' wertU eodem] Com in oodicitHis qoar tnor manoscr. iiids TeUermm redU^ scriptum reperissem sine oopalatione fHf, Gontinao jodicavi ab aliis.ita eose repoiitnmy nt hal>ent libriTal- gati, Indefue relwrtMm redit: abaUiSy liid< rHrereum eU&m rediiy 4r«* ut ba« bent tres Blanascripti. Nam Bertin. neqne babet copalationem qtu^ ne- qae etmm, Itaqne sic restitaiy Me reirwmim reddii ee^ ei eemvertU eodem aenteotia antem h«c milu videtar esse : Inde, id est, ex primo specoloy lel ex parte dextra, imago reddit se retrorsom, id est, in IsTam partem, insecnndo specaio scilioeiy et con» yertit se eodeni, nempe in laetvank Com hac scripsiasemy Zoiios exortas iagendam dixit, Iwie retroreum reddU^ ei eemteriii eedem t at sit choreas pro spondeo, et 'reddit et convertit * sint alMoluta : qnod fieri non potest : ne- qne reperietnr in tota Lingua Latina. Adde qnod versos erit incoocinnas. civiasmodi versos ipse facit : non cn^ jnsmodi snnt Lncretiani. ImwA* Red- dii ei. Ita vet. libri, nisi quod anti- qno raore^ de qoo Pierius, habelMuit t^dii, Lambinns addidit se. Kecte forsan ; nt oUm fuerit e' ei, Ego ve- ram scriptnram repotui. Nam et ' reddit/ ut ' convertit,' absolute accipi possiti ct in * reddit/ cfao- reos pro spondeo, Inf. etiam vs. S24.
ntitnt: «redditk' Gffon. Oifindne^ qui integros venns non aauit, omittiS «s. Qnidam tamen Codd. Me re- Ir— <rsM» redkf ijpe* Creech. Oblitnt est flui Oifanios, cnm in Indice notat
* reddere' abaolnte bic accipi. Sed, qnnm omnes veteres babrant redMf et hoc orationis filvm requiraty reti* nere id maiim ; posteriorem rco * Ito- de' prodncere anetoritate Onpeonnn poetamm, quia r prima litcra se« qoenti est voci, nt versns sibi oon* stet; similitcrboceodem lib. vs.S8S.
* Fieriqne perinde videmns Corpore tum plagas in ooitr», taoquam aliqan res Verberet.' Ubi eadem vis literm ad nltimam in 'aliqna' prodncen* dam. Groa. Obe, aciL lib. S. cap. 7« pag. 261. eamqne lectionem snmns secnti. Hae.
S12 Qmn elmm qwmumfue] Sign^ licantor« opinor, multa speeula cen- jnnctSy columnaB fignra, ronvexa. nn« merantnr antem a mathematicis sep- tem specnioram genera, ex qnilnio fiat usitata et rata refleiio : «pecn- ium plannm : speculnm colomnsre) convexum : specnlnm colomnaref concavum: specnlnm pyramidis m morem conformatnm, convexnm : huic similiter coalbnnataro, conca* vom: specalum globosnmy sen spbm- ricaniy convezum : globosnm, concn* vnm. Lamb, vss. T. snbjnngit de spn- cnlis qnomm snnt latnscnla (fade- cnlae) varia; instar via. specnlorom pinriam ad dextram iKvamqne sic oppositommy ut ex reflexioue nnina in alind, et porro in oonlnm sitns restitiiatnr ; aot petins ^norum latera sint partesy regionesve ^esdem spe- cnli concavi, e qoo reflexa, et poet fiurtam radioram decassatiooem ope^ tata imago eo exbibeatnr sitUy nt dextra ad dextram, sinistra ad s^ .nistram sit; tametsi aUnnde pars snperior inferior, et inferior snperior evadit. Oassendos. Crerdk. > SIS AdeimUi iaUri$y ife.] H. e. ex- hibeant psrtes imaginis respondentes
T. L.UCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1363
vmdim Bostris partilmi, nempe 4«x* tr«s destrisy 1«vm keTli: Fayut. Iin« perite, iUa enim JUnara adtunUis ia» ttriB wMlri ad ipsum f pecdlom perti- net, et idem significat qnod 'flexa figara specnlL' vs. SIB. CretdL
914 M>€xUrti] I. e. qvoram dextr« partes nottris dextris respondent.
818 FUm Jigwra} Teres specnii flgnra, Instar eolumnsB. Lanb.
DoMi] Efficity ety ntVlibi loqnitnr, enrat. F^ber.
Craverlwr] VideUcet imaginen.
319 IndtKgndi fwro jwrtter] Haee •tiana ad speculornm eonsideratioo pertinent. idciroo hos sex proxir versns lioe loco excndendos cn- ravi, coqne roagis, qnod hoc ordine legnotnr io cod, Bertiniano. Sife Imbigredi antem, sive Emkgredi le- gator, nilul refert. Nam utroqne nsos esse veteres, ' endo' et ' indn' pro in, et veteres grammatici testan* tnr et mnltomro aatiquorom scrip- tomm testimonia probant. Adde qood libri veteres sic habent boe looo. Postremo voeabolarium La- flno-Grscnro mibl a Cl. Puteano commodatiim slc liabet; ' Indope- rat, Ivrrtbrfffi*' et ' indn, c2r, ^r, Mwf iprih.* Et LuciJ. apnd Noniom tn verbo ' «Micelebrare :' ' Multis indn locis icrmonibns coocelebramnt.' sic eDim legeodnm, non, nt vnigo, iiidnc- tk; neqne, ut habent libri vet. iude Isctf. Lamb. His vss. 6. docet ima- gines in specnlls videri iiobiscnm in« cedere, nostmmqne gestiun imitari, qoonlam qua de parte speenli rece» damns, statim ex ea imago neqneat reverti, nam qncconqne ab rebns simnlachra mittmitnr, ea ad aequos ei pares angnlos referantor ; itaqne appostte id refert ad variatas specnli portes, ex qnibus aliis ac aliis neees- sarinm est reflexionem in oculnra fieri, ac proinde imsginem progredl videri. Creech*
Ml PrepUreajqwiadeepeeaU] H»c ratio est admodiim argnta, facilis, at- qne illnstris. simnlacra (inqnit) vi- dentiir nobiscum ingredi in specnlo, qoia, qaa de parte specnli recedas, statim ex ea parte non poisint simit- lacra reverti. hojns rationis ratio est, qnia qnsecumqne ab rebos simulacra mittuntnr, ea ad nqnos et pares an- gnlos referuntnr. .Matbematici an« tem doccnty idcirco imaginem rel vism in specnlo moverl videri, qnin cnm omnia pnncta rei risee ab aliis atqne aliis identldem pnnctis reflee- tantar, nora totins rel vlsae efl&citnr imago. nnde per motom rel vlsm pnncta a qnibns facta est reflexle, permntantnr. itafbrma moveri vide- tnr, cnm re vera non moveatnr, sed potins nova imago, sltn rei visae mn- tato, gignatnr. id antem acclditprop- ter continnatloncm pnnctoram re- flexionlf, qns flt in extrema caesnra specnli. Sed videtnrlegendnin, Cofilt- nw nequeunt iUue eimuUera rev, Lamb. S29 NeipumU tl/inc] Lambinas nc* quieuni tttvc, qnse lectio admitti non potest. rendHti Oassendiis pro reterti, Creech.
S25 SflUndida porro oeuK] Absolnta do specnll» dispntatione, et eornm ratlone, docet qnamobrem splendida ocnlos offendant. Maslme si niminm sint splendlda, cajns rei hanc etiam cansam aflerri posse pnto. Qase sub sensum videndi cadnnt, actionem qnandam in enm explicant, ita nt videndi sensns a rebns qnae cerann- tnr, patiatur. Com igitnr actio el perpessio snnt intra modnro, et al- tera alteri ex proportione respondet, jnvatnr vldendi sensns a re, qtise cer- nitnr potios, qnam offenditnr, et probe suo mnnere fnngttur. Cnm vero perpessio actionem snperat,i. e. enm id quod ceraitur, plus «quo acro et validnm est ; ocnlum et vi- dendi sensnm offendit: ex qno fttf nt Ingeos et Immoderatns sonitos, audlendi sensum corrampat; et ni«
13(>4 NOTifi VARIORUM IN
miiM splendor videodi sentnm eMtin- «dmodom sjmphonia coirampltaf f
gaat : de qua re mox dicemtis. Hac sl chordas vehementiiis, qnam par
tamen ante adscribani liabeni ▼ersoa fit, paiseotor; atit si vel nimia re-
de Democrito, et qiiodam sene, qaos miss», vel nimit contentae foeriDt,
profert Oell. 10. 17. quod ad hunc Lamb,
locum mthi maxime pertinere Yidean- Cmiiru «t tmdire] Sic habent noatri
tor, et co magts, qood mendose et omnes libri vet. et item Tnlg. In
pertuibate apud Gellinm legantur: ' tendere' antem Bnbintelligeiidam
* Pemocritns AlMlerites pbysicos phi- ocalos. 8ic aatem loqauntnr boni
losophus Clypenm constituit contra scriptores, ' tendere/ et * contendere
eaortnm Hyperioniii Qcnlos effo- ociilos.' Sic aop. 1, 07. * Primiun
dere nt posset splendore sereo : Ra- Oraios homo mortaleis tendere con-
diis »olis sibi aciem effodit luminis, tra Est ocolos ausus.' neqne ett qood
Malis beoe esse ne videret civibas : qoisquam mihi dicat, vocem oaiii aot
Sic ego splendore folgentis pecunle nimis longe abesse, ant nnsquam hic
Volo eiodlficare exitnm aetatis meaey esse positam. Est enim in snpe-
Ne in re bona videam esse nequam riore versn proximo, aic In hoc eodem
filiuro.' Lamb, Splendida objecta dixit, ' Sol etiam caecat.' nempe
oculi pati non possunt, et sol excas- < ocnlos.' Quod si In bis verbisy ' Sol
cat, quouiam vsa. 8. splendidum ob- etiam caecat,' recte Bubintelligitnr
jectum emittit multa Ignls semina * ocnlos;' cor non et in' contra teo-
qnae ocnlos adnrunt, vel est sensibiie dere ?' Sic enim procedit senteotia :
exuperans sensorinmy atque ideo cor- Sol caecat ocnlos, al pergas ocnloa
rumpit, qnod ipsius textoram sol- oontra tendere. Zoilns antem legit
vens, debitam in eo temperiem com- amere, non recte, et cootra omniom
meosoratiooemqae pervertat ac de- librorum anctoritatem. Lamb. Cm^
struat, adeo ut aliis sensibilibus dein- ira H cemere, Ita ex veteribus malim.
ceps excipiendis incapax evadat. Vnlg. et in aliis : tendere, Oifan.
Creeck, S89 Coaifpoiif iiros] T^ hptioyhs, v^
S26 Sol etiam eacaiy tfe,'] Sic M. mnrn^, Lamb, Itvraft/wyds, Faber*
Tnli. iib. 6. de repub. Hic vero tan- SSa Innnmando] Tla»trrtamSf insi-
tos est totios mundi incitatissima nnantnry jam alibi. Ftt6fr.
conversione sonitus, ut eom aures S33 Lartdii pr^Hereafiant] * Lnridi *
hominam capere non possint : fticut (inquit Festns) snpra modnm pallidi.
in terris intneri solem neqnitis ad ver- ' Luridum ' auteni a Inra, i. e. corio.
som, ejnsqoe radiis acies vestra sen- Anctor vocabiilarii Latino-Oraeci,
sosqiie vincitur. Aristot. lib. 3. de ' Lnridus,' inqnit, ' ^XP^f , v^^r, Iicrv-
aniuia, tradit hoc e«8e comniune om- put6s,' In qoibusdam libris vnlg. ta-
nium sensuum, nt ea quae anb eos nien impressnm est luiea, * Lutea *
cadont, si modam superent, corrnm- antem, i. e. crocei coloris, seo qoalis
pant sensiis, ant certe sensnnm in- est color ovornm vitelUs. Varro:
atrnmenta. Verbi gratia, sonitos ni- * Sed Cynicis involncruni et pallinm
mios, et modiim soperaiis, exsordat : loteom non eat.' Sed quaerat aliquis^
nimius splendor oculorum aciem cnr hoc fiat. propter ocnii vitium sci-
praestingnity atque adeo exstinguit: licet. nam ciini visns fiat per adven-
et ita de caeteris aentiendum. cujns tnm formarora adspectabilinm in ocu-
rei hanc rationem affert, quod sen- los: quicquid autent recipit, debeat
sus, ratio quapdam est : omnis aotem esse omnis qnalitatis expers, si fatn-
ratio corruinpitur ab eo qnod est ni- rum esl, ul formas probe recipiat,
mtum, et ttb eo quod est param. qoem- qoemadmodum materia debet eaae
T. L.UCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1365
•iDoiam fomianiiii exper», et iofor- vel qnod ita stHngat corpora, ut in mis, at 8it formaram capax : merito arcum docat' Varro Enmenid. * Nam^ ociriis «rqnatornm, com sint lurore nt arquatis et veternoais, qnae lntea iofecti, qnae non snnt Inrida, lurida non sont, aeqne nt qu» annt, loteaTi* videntar. Lamb. Ictericis omnia ob- dentur : sic insanis ac fnriosin, sani et jecta apparent larida, qnia vis. vs», 5. inaani Tidentnr esse insani.' Profert lotida niiilta seminaab ictericift flount, iterum eadem verba in voce ' Lutens/ et veaientia rernm simnlachra tin- sed ntrobique mondose, nt intelliget gunt, aaltem in ocalos intraotia infi- qni attentias coosiderabit. Ego,qno- dnot. Creeeh, modocumqne potni, emendavi : sed
SS4 Arqmatil Pressi morbo regio : non omoi ex parte. nam maoet men- qood ei nomeo h«sit qnoniam victu dnm in voce vetemosi$y cni quomodo regio cormntnr ; Orseci vocant * Icte- hic locns esse possit, non video. For- ron:' oade nomen avi, qnae Icteri- tasse delenda. Lamb. Icterici, quo* cmn morbum cnrat. * Arquatns ' di- rnmcolor et ocnli virent qnasi in ' ar> citnr ble roorbas quod ^ arqnns ' sit qni,' qnem poetae Irim vocant, simi- ooocolor de virore : vei qnod ita strin- litndioem : Lncret. 6, 626. ' Tum co« gat oorpora at in arcnm dncat. La- lor in nigris extabat nnbibns arqni.' dlins: 'Qoi nos esse arquatoa du- Nonins, Creeek. coBt, snrgarans, eamns, agamns.' SS7 CMiage] Contagione, nt sup. Hie morbns in sacris literis * anrigo ' Lamb.
ooncnpatnr. Hieronymns in inter- PiiUorf6M«] Notabilis hnjns vocis pretatione Hicremiae : ' loterrogate apud poetam nsns in nnmero molti- et vldete si generatmascnlus: qnare plicato, quum singnlaria agnoscat •rgo vidi omnis viri mannm snpra Charisins tantum illa rernm nomrnay lambnm snum quasi partnrientis, et qnse nec videri nec tangi possont. coaterae snnt nniversas faclei in an- Verba ^ns baec snnt pag. 22. Edit. riginen i' Celsns lib. S. Medicin. Pntsc. * Item singnlaria semper snnt, '^neootnsestmorbns, qnem ioter- qnae nec videri nec tangi possnnt.' dum arqnatnm, interdnm reginm no- Verum sicuti idem in fine addit : ■lioant: qoem Hippocrates ait si post ' Sed anctores non nsqneqnaqne haee scplimam diem febricitanle segro su« observavernnt ;' ita videmns inter 11- pervenit, tutnm esse mollibus tao- los etiam nostrom esse Lucretinm. tamiBodo pnecordlb sobstaatibns. Haner,
Dlocles ez toto si post febrem oritnr SS8 E tenebrie autem"] Qnamobrem otiam prodesse : sl post hnnc febris: e teoebris ea quae snnt in luce, cer- occidere. Color autem morbom de- namus, non cootra, per loogas am- fegit maxime ocalorum: io qnibns bageis hoc loco rationem exponit. qood albnm est fit Intenm. Per om- Sed ex Aristotelis et mathematico* oe aatem tempns ntendnm est exer- rum sententia, mnlto brevior ratio eiUtione, frictione, si hiems est bal- reddi potest, hoc modo : Nihil per se oeo, si aestas frigidis natationibns ; videtnr prcter lucem et colorem. leetoetiametconclavicultiore,clao- Itaqne quicquid cemitur, opera et aoloco: ntilndis: lascivia: per qnae beneficio coloris, a loce iUustrati, meos exhilaretnr. ob qnse regins mor- ceroatnr oecesse est. At videodi bas dictus videtur.' Piue. Qni mor- sensns fit per conUctnm qoeodam, bo regio Uboraot. * Arqaatus mor- nempe forma rei qnas cernitnr ad bos' (inqnit Nooius) < dictus (qui et oculos pervenlente, et snam vim in regias appellatur) qnod arqoo sea videodi seosum explicaote. Ita fit, afco, i. e. iridi, sit coocolor virore : ot e UoebrU ea quae sont io loee po.
1966 NOTiE VARIORUM IN
ftitay cenrnmas. Lmh, D^inde ex tS8. * E teoebris antem/ Lmh^ \m
tenebris ea videntnr qnae snnt in luce, nliit: a. Gifan.
non item in luce qun in tenebris : id 86S Cimitsia mereri] Omnea lere
nempe fit vts. 16. propter protmsio» Ubri mannser. habent amieeta : nnde
nem diversi aeris ; nam cnm lucidns olim sosplcabar legendnm tvnjtiim,
aer tenebrosnm seqnitnr, pnrgat mc* aut temkeUi, Nam apod hnnc script
atos ocoli, ita nt rerom simnlachra torem ' conjectns' idera valet inier-
intrare possint, aer enim Incidos est dnm qnod coUectns et congregatus.
tenuior, mobiliorsaltem, et majori vi Nisi dieamns nbiqne legendum cim-
pollens ; cum vero tenebrosns aer lu* Uctms, Sed placet nnnc retineri scrtp*
cidum snbseqnatnr, tnm meatns ocnli turam veterem, ewtecU : qnod op-
ab isto inerti aere iia implentur^ nt ponitor illi quod snpra positnm e»t»
advenientibus rerom simnlachris ex- * adaperta.* Vernmtamen judicel
cipiendis incapax evadat. Creech. lector ernditns. Lamb. Cenlrcftf, sic
S40 Ater tmi ocnlof] * nit, ocn-' tri- legendnm ex omnibns vet. Marullns
brachns pro spondeo, sen dactylo : et vulg. eai^eeta. Oifan.
n*isi dicamus, ' init ' dictnm pro ' in- S64 QMadratampie procni <«rr«iff]
lit ;' propter eaqoe * nit ' esse lon- Nnnc nonnnHas vlsns fallacias sen
gnni ; quod malo: nt snp. 1. 71. ' In- captiones proponit : qnas tamen ne-
ritatanimi virtntem.'itaqneseqnitor gat esse fallaeias sensns, sed anlrai
*possedit' ejnsdem temporis. Qnod opinationes. Qna de re legendns
si quis mU in presenti legere malet, Q. Septtmins Florens Tertnlllanns
qnod probari potest, neqne est inn- lib. de anima, nbi de qnlnqne seasi»
aitatnm; pouidii erit legendnm, in bns dlsputat: cnjos sententia oeqn*
pr»senti, a verbo possido, dis x nt sensns mentitnr, neqoe oplnio. Im
jam dicank Sed omnlno malo legi partim assentitur Epieuro, parlin
poetedit, et tm't sic aceipi, nt sit prm- dissentit. Satis amem probabilcm el
teritnm. lAtmb. Sive init, et possidit acutam rationem reddit, qnare qna-
et vs. S46. * Obsiderat,' nt ' Obsidit- drata figura procul rotundavideatnr:
qne vias ' vs. S6S. perinde est : om- qnoniam scilicet omnis angnlns^ si
nino autem legendnm elmee non akue longius distet, obtnsns videtur, sen
vs. S49. et vs. S6S. coi^jccta, non coii- potins non videtnr : cujns rationia
feete, nt Lambinns contendit, qno- cansa est, qnod, dnm simolacra, rei
niam vox adaperta in vs. S47. legitur. qnc cernitur, per mnltum aera fe-
CreedL rantnr, ab eo aere angnli ictna, sivo
£t peteedU] Qnidam legnnt possidif , ipse angnlus, obtunditur ; et ita viden*
a verlw sido, dis: ot infra vs. S52. disensomefiTugit. quo fit,utqus6sunt
' Obsiditqne vias oculomm.' et 1. qnadrata, tamquam rotnnda videan»
S87. * possidat inane.' et alibi pent- tnr. Mathematici et optici hoc sic
dlf, et remdU, Ego nihil mutuo. Lami. demonstrarent : Qnicqoid cernitnr,
JSf possidtt. Ita malim, petente id sen- definitam habet loci distantiam, ul<
tentia. In libris : posscdil. Ita sstpe tra quam non potest cerni. Finge
variatnm. Gifaa. igitor, magnitndinem aliquam in ni-
S41 LacidMt oir] Aristoteles dice- tima distantia cemi. cernetnr igitnr
ret, ad oculnm pervenire 4p4pytuaff u sub quam minimo fieri pote»t angulo»
e. actionem coloris luce perfusl. Renioveattir nonc haec magnitudo
Lojii^. longins ab oculo; proculdubio non
S49 E Uteel Sic habent libri ma- cernetur. alioqni sob minore angnio
nnscr.duOyinqnibnsestMemmianns: ceraeretur, quMro qni est minimns,
oon» nt alii, a iace. sie snp. dixit vs. qnod fieri non potest : magnitndo ao-
T. liUGRBTII GAEI OK RBRUM NAT, LIB. IV. 1367
tem angiilit praediu circa snos uh vet. Ilbronini, In qvibnt lie erat In
fnlot nunor esf, qnun cirea qnetl^ denctih, et ieriMtiarf restltni. Vnl*
bet nline tnat perteis : iu fiet, nt gati: daMtv^UMut. Alii: MM'
ocnlnty corp^rift qnadrnti longittinie Inr. Oifan.
dittantit angiihiin, qoamvit tibi pro- SOO HthtBotrt raw] Obtnndi ai^
pinqniorem, niiouA cemere pottit, gnlirni, MTe anguli ictom. Jjmh.
qnani reliqnat iliiot cor|H>rit ptrleia. 169 Qtum iornaia uimix,] Ordo ett:
ex qno efficietnry ut qnadratoin, ro* fit ut ttrucU sazomni, i. e. tasa qn«
tnndnm Tideatur. Huc pertinent ttmcU tnnt, Uantur, i. e. vldeantnr,
illa AleKandri Apbrodit. lib. 1. probU quati tomatay rmfmvfUnkf i. e. ro-
ST. Atii rl rwTfdymm v6ffmB9 orprT' Undata, et tomo facU : * stmcU tax-
T^Miig^trrai; ^r^iV Afv fd^irOe- orum' antem tic dlcturo» nt *tepU'
t/mmoM itoKfi^ 6pqtf rks ymifUUf Ar ct * cbmta domornm/ apud enndem :
^timSf 1«^ fiKhw «Mf Ar ytfwUa; ^ttmU ▼iamm/apud VirgU.et apnd
wuimm S* ^vt^ai^tiimiNMr, imr' Mn|r linnc enndem: ^ ficta jeram/ ' amara
T$s iimt r^ henhf ^mtui orpvYY^^ cnraram,' apud Horat. et timilia, qnm
jfmiwmBoM ; i.e. ' Qnamobrcm quadrata in commenUriii Horatianit noUvi«>
4 looglnqno loeo rotonda putantnr^ mut. Cnm biictcriptitteinyAdr. Tnr*
An qnod vitot cum anguios procnl neboB lectionem receptam, Fitf qiu^
cemera neqneat, ut acntot, non cer> nutmi tornwn ttxfma^ tfe. defcndera
nat eos ut angulot? Hit autem de- conatut ett in librit Adv. IS. 20. aed
trnctis fiillacU ocnlorom rdiqonm fimstra. Ferri enim non potest. Hoc
corpns rotiindum videtnr i* Immhm aotem «d Uranm natnm ez Interpro-
Tnrres qoadratm nobit procnl aspici- tatione est, quas postea in contextnm
apparent rotnndv^qnia vis. irrnit: advocemenim ^toroata' ad-
ves. 11. torris quadratat imago dum scriptit aUqttii, ' ad Uranm facta.' pnienl ad not per aere advelat ss^ Hinc nata bnjns loei depravatio est.
plns percntitnr aere occnmntey qno ^Toraare' antem Idem interdnm
fit nt nngnli illios detersnUr^taltem lere qnod UreSy ant roUndnm effi-
iU ohtnndantnr, nt cnm ad nos pev- cere, dedarant illa Ciceronis in Tl-
venit qnati toroaU et rotnnda tnb maro : * Idque ita toraavity nt nibil
.forma ferit ocnlot nostroB, licet itu effiei pottit rotnndins.' Lomfr. Qnnit
fotnnditat non tit adeo dittlocta« ac nl od Itmnm, iU in veteribnt. In
ti Urrit ipta rotnnda foret, et comi- quibutdam : tmrrim. Larabinnt : ^na-
jint tpectaretnr. Cruck* sifomatanl. Oifiin.
U» HtSimt md ntilrai ocmi pcrloH- 964 JdnmMun] TwnMh^ non ad
Ur] Bic nnnc reposol. Olim antem amnisim, non exqnlilte rotnndn.
-enm ox librit vnjgatii alii hal>erent Umb.
jflaMlnr, aliideiebftvr; ex manntcrip- iSSawinto] I.e. timtlaU. iMmb*
tis antnm alii dHafttlnr, cnm vulgatit S66 C7m6raetd<lnr tlcm] Cnm eoe-
nliqnot coatentientes, alii dcrialrtlar, pns inler solem et loenm a aole Ulns-
.onjos srriptnr» rationem ezpntara tratnm, interpositnro, nmbram effid-
non potvram: odlaMlnr edideram; at, eoqood locnm ilinm, quinsolis
pro quo vnlgati fere omnes babent radiis pereiutnt erat Inminointt tna
jMMtmr. Placet Igitnr nnuc mihi lnUrpositione Inmine privet, (ntbil
ftrUMm: qnod ego es dsrioMlnr enlm aliiid est nmbrat qnam aer a In-
.osrrnpuellcio: wt.der scilicety per, mine vacnns,) curoqne, qnocumqne
«x i^li omiiino fiicUe et sine vi, ot In loco, in sole ambnUntes, soli offi-
ntitato more : nam d est p invennm. cimnt, it locos InmUe privetnr : non
P«rUUlnr ; ita ex veiligiis est mlrnm, si wu cnm corpore not-
1368 NOTJB VARIORUM IN
tro miibni moTeri videatar. Qaod ti Myw rc miioCw t^ poftMniif rh t^p
qoin qaaerat; qaainobreaiiitnbrani- vai{'Mwy, ctr ftvp |alwir, mU icvyiCi
gravideatur: ratio est in promta. frcpa roiaOra &y^irvra Toiowrra 9p$r, o#
Umbra omnis Inmini contraria est, /^Sior otfr^ clircilr, o9lr* clir6^a &vorcXci)r.
nt privatio habitai. At lamen omne i. e. ' Deinceps aatem, quod et recte
darom est : ergo umbra obtcnra : fieri potest, si fiat, et nimc nnlla r»-
at qaod obscartam est qoodammodo tione fit, et propemodnm factt, ot
nigmm est. Potest et hoc dici: scriptor legis in igne lanam traliit, et
Omne lamen candidnm est : umbra similia sexCenta inania faciens agat,
privatio laminis est: umi>ra igttnr non est facile neqne dicere, neqne
lomini contraria, merito nigra est. cnm dixeris, perficere.' ^Tkabere
Limb, Non solnm imago in speculis lanam' antem pro nere dlxernnt ve^
tedambracorporlsTidetornobiscom teres. Varro r^povri SiBom. 'Sed
incedere, et gestam imitari ; quont- simnl manlbas trabere lanam, nec non
am yiE. vss. 15. nmbra nibil aiiud est oculis observare ollam paUia ne ada-
nlsi aer iumine privatns a eorpore rator.' £x qno * tractam genus di^
aliqno denso soli obverso, ideoque ut cendi/ 1, e. perpetnnm, et noo te^
corpos istud densnm moveatur, ut nore tractnque procedeos. Honc Iik
sese erigat ant Inclinet, umbram eiu cum autem sic reperi scrtptom iii
aro variari necesse est, quoniam ab dnobus lib. manuscr. Bertlniano et
islo corpore movente, erecto, incli- Memmiano, nt excudendum cnravfy
nato dcc. alius aliusqne aer alio alio- cnm in volgatis miserabilem In mo>
q«e modo Inmine privatur. CreecA. dnra sit depravaf os : alii enfm Inbent
S09 Lnmme cassnc] A Inmine va- 9tM«ttjiii|giRe,alli9«aiiiargMeyalii9na-
cnns, lomine privatns. Lamb, st margine, Lamb. Ita Lambinns, et
575 OgkimMa] Obslamus soli. Lmb, veteres quidam conscntinnt. In allfs :
576 Semper etam noea] Nnmqnam qmaei wutrgine. Alii: q^uui imagme» manet idem lamen, sed primum qnod- Hand' sdo tamen, an qaid lateat. qiie perit, et aliud atqne aliod conti- Gif, Proverbinm 6r»cnm, quo nsnt nue a sole flait. Idem de flamma Plato, {a^w c2r irv^, de re Inutill; sentieadum. Qoa de re pluribns Anii^, et qoss absolvi non possit. versibos disseret 6. 982. eo loco, ubi Qood aotem existimavit Eraamoa prdbare conatur, honc mnndum esse |a(rcir 0^ wdp esse, * Ignem dissecare/ Interitnmm : * Largns item liqnidi * ignem diverberare/ allbi erat cnm foDs lomini» SBtheriiu sol,' &e. Lamb, id scriberet. Fab, Proverbloro Oras
577 Primaque diMperemit^ qmmi tn cam, quo nsos est Plato, ^ahw d!f vilp, igaem\ Illostri et lucalenta similttu- de re inutili, Anp^^, et qnie absolvi dine demonstrat, prima quaeqne la- non possit : Fal>er. £t hsc optinie minadisperire,etsemper recenssnb- convenlnnt menti Poetae, et perpe«> oriri : nempe, quemadmodom si tana tonm istnm radiomm solis interitiim in ignem aut flammam aliquam tra- 8atisapteexprimunt:8caliger anlem heretor, qnlcqnid lame inignemin* Observ. adTibnll. legit: ^Qnasicar- eideret, absnmeretnr: ita et de In- minelanatrahator.' 'Carmen'anmi mfaie sentiendnm. Videtnr non longe est instrnmentum lanificnm. Creetk, abludere a proverbio, c2r nvp ^ahw S79 ATtgrasfiie itftt abiaU tnM6rttt| qnod est, ' in ignem,' sen ' in igni Cnr nmbrsB * nigrae' dicantnr, snpra nere.' quod osorpat Plato lib. 6. de probabileis rationes attnlimns : * ab- Leg. cujas verba adscribam : T^ 8* Init nmbras' aotem translate dictnm. It9r TO^^ TOfiwtrff Tc ipiB&s &r Tfyrca- Xi«in6. 0aifytypiitmmpfVvfr9a^apLgyiyp6pbow, S80 Nee tameH kk esHioff] Sennia
T. LUGRBTII CAM DE RBRUM NAT. LIB. IV. 1909
«Bim ceitM €986 d«fendebat Epicn* qa» eernltar, c«in movetori qniea-
ms;atexopiiMthaaimorainnascif«l- cere; et eo qni cemit locnm mn-
■a iilornm jodicia. Sensni antem oiii- tante» ret qttB^cemitnr, cnm qnieacit
aex snnt lUoyoi ; qnare non jndicant. et fixa manet, moveri videatnr. Ita-
Fa6. Abiolata de visn et visione que qni navigant, si e portn solvnnty
disputatioQe, a duobos problematis et in altum provehnntnr, iit nrbet
nltimo propotitit occationem arripit recedere videntnr : contra ti ex alto
defendeodi «eertitadinem sentunm, portui approplnquant, nrbet ad eot
qnam noa tantum itta problemata» accedere. £x bac opinione dixit
ted alla etiam, qnas utqne ad vt; Virg. iEn. S. 72. * Provehimnr por*
4T0* eMimeraty iabefactare videan* tn : terraque, nrbetque recednnt.'
tor: qnm omnia explicarenon opnt ibidein, ' et angntti rarescunt tumma
eat, dnai plana tint et familiaria : Pelori.^ 'Ibid. 205. * Qiiarto terra die
■enMa vero certot ette ideo argnit, primnm te attollere tandem Vita,
qoia accipinnt reram imaginet qna- aperire procnl monteit ac volvere
lea tibi deferantnr ; non cognotcunt fumum.' Ibid. 274. ' Mox et Lencatti
natnrat rerum, non judicant, neque nimbota cacnmina montit, Etformi*
aliqoid pronoociaot, ideo nnllnt in datnt nantit aperitur Apollo.' Xiam^.
iit errory omnet antem erroret ex Amicnt qnidam opinabatnr, legen*
opinato aaimi natcuntnr. Creech, dnm ette aaeit. Veram quit non vi-
S84 Paollo 9atd dmjoat] Nempe det GraBcot tuot hic tecntnm ts§e
■ovn te radjoram Inmina identidem poetam ? Hav,
fbadere, et> prima qnteqoe ditperire» S89/n Haiione] Portn: Vlrg. < Sta-
Lamb. tio malefida carlnit.' Creeek,
587 Prwad#aaMn ei<jam] Si qnid S91 Qaat<V<anitpral«raaviai]Le, fidlhanr (inqnit) in rebnt cernendit, praete^ qnot agimos et impellimoa onimi vitiom ett, non oculoram. qnare navim. jLaai6.
noli baoc cnlpam ocnlit adtcribere. S9S JEtheriU m^^xa etnenu} Sic
Pergit mnlta exemfila commemorare, Inf. 6. 261. ' magnat cmli complesie
ex qnlbnt et sensnt ocnlorum, etalli cavernat.' JUimb,
hhi videntnr: qnod negat ita ette. S9S At odndao iu emt emma owte]
VoKebai enim Epicnrat, tentnt ette Cad, Bertin. habet ommia mota, Ego
certot ac veros ; qna de re lege M. hane tcriptnram» qnam tecntnt snm, '
lUlinm in Lncnllo, et in prlmo de N. sic declaro : et omnia sunt in astidno
Deor. nos item nonnihil ex Epicnro motn. illam antem Bertinianam sie
Ipso infra referemns. Laab, panllnm Immntatam adjnvarem, ei
588 Qaa adUaiar aam*] M. Tnllins aeeUlue taal oamta Moia. Fortatse in LncnOOy ' Videsne' (inqnit) * na- etiam et pro et legendom est, ut hoc ▼em illam j stare nobis videtnry at totnm sic legatnr: oi aeeidao ta taol ijs qni in navi sont, moveri basc vil- oaraia mtfa, id ett, at in assidoo snnt la.' Matheamtici docent, ac demon- omnia motn : qno modo edi jnssi.' stront, ex immoderato atqne intem- JLa«6. Motu, Qoidam libri, aiola. penUo habitn octo circnmttantia- Oifiin.
rnm, in motn et qniete ceraenda, er« 898 Extauiee^e proeuQ Hnc nppri*
rorem objici potettati ten vlrtoti ad me facit, qood de freto Sicolo tcriblt
rea dittingoeodat valenti. in octo an- Juttinnt. Faber,
tem circnmstantiit illis nnmeratnr 899 lidem appareui] I. e. conjnncti
nimia distantia. itaque per immode- et continentes apparent : unnm mon.
ratam rai qnie cernitnr dittnntiam, tem efficere videntnr : teu, cum duo
fit at et eo qnl cersit qniescente, res montes sint, nnos mons videntur etse,
1370 NOTjB VARIORUM IN
sea nna inBnla. S«d non ceUbo lec- Mattya circnMfemtnr, et, ut ventaai
toreniyhoc totnniy Udem App^reni^ et ent ad Corydnm» iUa sempcr defi-
ionge divuid lieeij abetae a tribns lib* ceret, Plolf nittr« an, inquity ebrini
mannscr. in eisqne ita legi : puiei aum, an haec mibi videntur circnma-
exihtM, ingeni Jntuia, ife. de qtiaiicrip» gi ?' * Mattya/ novisMme convivio
Inrajudicetleetor eroditus. ego qui* ioferri solita, cibnt exqnisitiaainina.
dem probo: atqoe eam coniirmant Preig» Inter Orecoa ebrietatia ito
codices Parisiens. et Veneti antiqui- turo effectnm deacribit Quintns Cala-
orei. Quare delendum hoc totum, ber Smyrnsns IS. 9. Ka/^«2^^-
qnod veruculis confossum est. Ltmb, ydp^ iuip4iKtaf lud i^pMetbrhSf ^oiFeTQ
Haec : iidem Ap» e» L d. absunt a ve- Kuntfuifeuruf ioutAre: «dmi t iAhMwi
teribus quibnsdam libris. G^a». Qni- 'Af^^ mpMrptt^oadai M wr4^. i. e.
dam Codd. non agnoscunt, eaiLarobi- * Quin etiam res inaadibns recoDditasy
jius rejicit. Creech. ac domus ipsa* liii videntnr ac si se
402 Jlria oeriort, ei circwmewreare] commoveant, omniaqne in nrlie Cir«
Atria, (inquity) ubi pneri circurocnr- cum rotari putat/ Haver*
aarnnt et circomacti fnemnt, viden- 406 Jamqae rmbrmn tremulie jnbar]
tnr ipsa pueris circumvoivi et cir- ^Stella ante solem ortum vocatnr
comagi, nbi illi se circnmagere desi- jubar, qnod att jnbata/ inqnit Varro
emnt. bnjus animi opinationis hsec de L. L. lib. 6. Sic item et Festus :
cnnsa est; qiiod apiritos, ad visiim * Jobar, stelia, quam Qrgci fmtr^^po^f
pertinentes, intns concossi, ex motn i. e. lucifernin, appellanti qnod spleB-
totins corporisy hnc et illuc oberrant, dor ejus diffunditur in modum jnbae
et circumagnntnr, neqne, movendi leonis.' Quidam tami^n putant hlc
coiporis fioe facto, et qniescente cor- a Lucretio positom osse ' jnliar ' pro
pore externo, splritns interni qnies- splendore et lomine solis orientis : a
cunt. Nam cum multo sint ieviores quibus dissentio* Accedat ad Var>
corpore concreto, multo etiam snnt ronis et Festi auctoritatemi
noUliores, et minor animae potestas sententia, qni notat ad illom locnm
eos commovet : illi anteiu commoti Virg. ^n. 4« 130. < It portia jnbafe
formas et imagiiies rernm commotas exorto delecta juventns,' dcc. ' jubare
«tqne agitatas potestati sen virtuti exorto, i. e. orto Lncifero. * nam pro-
rea diatingnenti atqne interaoscenti prie Lncifer jubar dicitur, qnod jn-
objicinnt ac reprsesentant. ea enim bar iucis effnndat.' Uanb, Varro,
<minia, qnoram formncommotisspiri- Festna, Servins ad iEu. 4. ' It portb
tibus anim» potestati objiciuntnr, e> jubare exorto delecta juveotoa ' do-
4iam qnieaceote eo qui cernit, roo- cent jnbar Lncifernm esse; boa se-
^eri videntur: qiiemadmodnm rota quitur Lambinus, at iiibil certins
lU> aliqoo impuisa din movetnr, post- qoam nnaro eandemque rem in boc
qiiam manus, aqua impulsa est, mo- versu ^jubar,' et vs. 408. 'Solem,'
veri desita est. Lamb, . Eleganter in appellari. Creech*
.ebrinni i^^ta dicuntur apnd Jnv. Sat. 408 Qaos tibi ium mvrth 4«-] Ordo
6. S03. 'Cum bibitnr concha, cum cftt: iimontes,snpraquos monteissol
jamvertigine tectum Ambnlat,'&c. tibi esse videtur, e propinqno loco
Indejocus ille apiid Athenaeum lib. eos sno igni conlingeu», vix abannt
6. pajc. 245. f. Uapk TiroXepai^ %k nobiii, L e. nostro jiidicio, vel vix a
fUKrr^s mpt^pop^s, aoX aar* itBwoif nobis abesse videntur bis oiille mia-
MA A««iro^r, nvo^ff/MM, 4^, w6ropoir aus sagittse, atqae adeo quingentos
thh pMmt 4 loKSi pm Toura wopi/pfyoa" teli cursus, seu jactus, cnm tainea
Baii i. e. 'Apud Ptolemsnm cnm iuter eos et solem inuuania, id est,
T. LUGRBTII OARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1871
kigcslia iitqM imaMflMy nirit latei^ lib. S. < Qaod cmd es omiiibiia In cir- potiu tlaty ^c* Trct lib. muiatcr, caita |>artibas altiMlmas ropcia» dc-
babcnty Qmm M twm^ tfc, Lamb. la «pectasqoe baberet,' Stc. Idem lib. t.
qoibutdam vet. «Mc«m« -In qnibus* '£t l4>ca anperioray unde erat pn^
dam : M imm* Gifan. « pinqnnadeapectaB in mare, ab exerei-
411 Venti] Nonios : < VenmMfSen, tn tenebantnr.' I4an^.
nt alii scribnnt, a qnibos diMcntio, Imptie tanlo] I. e. tanta altitndine.
cerKmi, genns teli longl, qood non- Lttmb,
Dnlli * ▼emtom ' nominanL' Lamk 419 T«rrw fmuilwn Mrft] Sic Virf •
Verotnm est telnm breve et acntnm. Mn. 6. 678. ' Bis patet in prsBceps
Salnat. Hiat. S. 'Saxaqoe ingentla, tantnm, tenditqne snb nmbras, Qnan-
eC axe vinctm trabea per pronnm in* tns ad sBtherinm cmli snspectns O-
citabnntnr, azibtisqne eminebant in lympnra.' MMmb.
modnm cricii militaris vernta binnm 491 Corpom minad» svfr terras} Sl
pednm.' Nonius. Creuk. scriptnram vnlgatam retinebimns, nC
415 RHwnU] Colont, inbabltant. nonseqnatttrcopolaverbnm' viderc/ Idmb. in versn snperiore, et (qoed primnm
416 Ai emiUeim 091US] Sic reposol, est) si hnnc veraniaLncretiannm eaae secntns triom librornm mannscr. ob« jndicabimns, 'mirando' interpret»- senra qnmdam vestigia : * conlectnm bimnr dum miraris, scilicet corpor», aqn» ' antem interpretor collectio- dcc. sin addemns copnlationem, * mC> aem aqn«, sen aqnam coliectam. Uor. rando ' cohaerebit com voce^* ccelo :' EpisC. nd Vaalam, !• 16. 16. * CoUeo- nt intelligamns, id ccelnm esse mira- toane bibant imbreis, pnteosne per- bile, qnod snb pedibns nosUia cema- emneia.' Qnod sl qnis malct* legl tnr. Sed iibri scripti rcclamant, in «sqfccCns, nt babent nonnnlli libri quibns partim Mriptnm est infrawd<r, flmnnscriptl, et qnidam typucncnsi, partbn mirMMic.* cigas lectionis ra* non pngnabo : nt coigectnm aqnsi tionem expUcare neqneo* Nam mt- intMligamos aqnam conjcotam, et mde adverbinm inanditnm et Inso- qnm ex plnrlbns locis in nnnm con- lens. Ego sic potabam repooendnm, Bnsit. In qnibnsdam lib. volg. nt in c«bim vC vtdMr» videref et Cerfera m" ParisieBS«impre8snmest,MHMdclii«.* mrt «m6 terrae akdUa eedo: vel aic, qnat icriptora fortasM depravata est Csrpora Mtrmidt eab terrae abdiia eeM. ex en qnm reperitnr in Memmiano Omnino si hic versns toUatnr, nihU oodice, MotmiaElas. 'commixtns' au- de sententia hnjns loci depereat. tem, Mn ' commistus,' idem valet Vemm temen jndicet lector. iAm^ (opinor) qnod commlxtio, confnsioy Corpora mtnmdc, m6, ^c. Ita vete- tt eoilu^ieB» Lamb. ]AteeeUectueaquaf res. In qoibusdam vet. mirnnd«. ita malim. In alus vet. ee^feetue» In Mai%Uu8 et vulg. aiinnide. Male.
qnibnsdam vnJg. eoamieiae. Oifan. Gifan. Rccte quidem hic ^..— .,■ , 417 Qnt lopidim tafer eietii] Qna et pluribus Lncretii in lods Ubrarn,
inter lapldes sistit, sive stat. bmTrpe* qnnm non adverterent ilind miraMlc
^* £amfr. studiose adverbialiter positum a po&
Pereireiawiarwm] Per viaslapidl- ta, corrnpemnt in acfjectivnm m&-
bns atratas, vel per vim partcis, qom randus, da, dom, nti et ioferins va.
aont lapidibos stratae. snp. 1. S20. 464. ' Caetera de genere hoc mirande
*8tmtaque jam volgl pedibnsdetrita 'multa videmus.' Qoomodo ibi quo-
viaram*' Ijomb» qiie optimat habent Mcmbr. Lngd.
416 I^cspccCtuR prwbei] Deepeetmm^ Bat. in editis tamen pasaim legas
i. e. adspectnni e kico sopcriore. Caes. mroMdo. Haver.
1373
NOTJS VARIOAUM IN
410 Ai emiketwt cqiUB digkum nm «fttor miiaii, Quilapide» inUr mHi per Mraia vkarum^ Detpeehm prabet »ub ierra» impete tantef A terria qwmttmi eM patet altue hiatue: NutUa deepi" eere ei ealMm ut videare videre, ei Cor» para mirando tub terrae abdUa ealo] Proliiciori sermone opusnon sit, mibi si probandom faerit postremiim illo- rnm versnam esse corruptnm. 'In lacunala, qnse aqna plena sit, vide- mns/ ait Lncretins, 'et ccelnm, et alia corpora, abdita c<r1o mlrando snb terras.' Qiii haee intelliKent, nas ego illornm byxUou» et solerttam di- !aadal>o; sed jodicinm tamen baod «qttidem scio an «qne celebrari de- beat. Nam qna ratlone 'corpora snb terras abdita ▼Ideantor in collec- tn aqn»,* res notissima est vel pneris, qni vagi per vias et Indibundi lasci- ▼innt: sed, si qnis dicat, ^corpora snb terras abdlta snnt mirando ccelo/ id vero estqood nec adiilti, nec senes ilfsi, opinor, hitellexerint. Error jtaqoe ibi sit necesse est ; enjns se- dem cansamqoe si queres, en tibi, in prozimo est. Qnippe in versn snpe- rfori legitnr, 'Nnbila despicere el «celum nt videare videre.' Atqne ibi cnm forte scriptori librario osci- tantl, ut fit, ant properanti, occnrris- set Ulud * coelum,' effeclum ex eo est, nt in versn qnoqne seqnenti rh eeeh scripserit, cnm tamen, nti legendnm arbitror, scribere debuisset, Corpora wtirando eub ierrae abdita paeio, i. e. mira ratione, miris modis. Faber, Corporemirando, ^.] Hnic versift ini- qnva^st Lambinns, et rejiclt ; emen- dat Faber, legitque Corpora mirando aub^terrae abdita paeto, quippe qnid sit istnd miraidiim sic6 terrae ceeium ipse iion intellexit, nec alios nnqnam intellexisse pntat : quasi vero istud coelnm, in collectione aquae apparens, oon admirabile et snb terras videa- tnr, cum tam profondns sit ct adml- rabiils In istud coilom despectos. Alii ▼ero Cerpera mirandi eub ierrae
abdita eetU, Creech. Corpora minm^, tfc,'] Robrica procul dubio, sient ille, 1. 88S. * Cnm lapide lapidem teri* mns, manare cruorem/ Voee. Con« structio est : videris imraifdf (italege) snb terras videre corpora coelo abdi« ta. Hav,
^22 Equue aeer obluBsit'] Sic habent dno codd. manoscripti, Bertin. et Memnaan. Cnm baesit eqous (inqnit) in medio flnmine, despicientibus no- bis in aquas celeriter labentels, eqiiils videtnr rapi in adversam et superio* rem partein flnminis, et flnmen sci- licet stare. Lamb. Iia recte Lam- binns ex vet. libris. Vnlg. adkeuU^ nt et in vet qnlbusdam. Gtfan.
425 Raptim} Celeriter, et raplentis in morem. Sic snp. 1.66S. 'nil ab se qood posKit mirtere raptim.' Lamb»
428 Stansifue in perpetuum] In lon- gom extensa : Servins ad ^o. 7: 176. * Perpetuts soliti patres ^ansU dere men»is/ * Perpetuis meosis,*^ longis, ad ordinem exseqnatis se- dentnm. Creech,
450 Lenge iamen parie ab swimm^ Sic restltni conjectnra ductns, ut snp; vs. S54. ' procol.' v». 466. * longe,' iit hic. Vnlg. (oi^, nullo^ensu. Vide et Indlcem, E. Gifan, Lenga^ alii Longe, i. e. procul. Creeeh,
451 PauUatimtrahiianguaf] Portl* cns, (Inqolt,) qnse e«t tum seqnalibns colnmnis in perpetunm snffolta, et ita aeqnali omni ex parte constat al- titudine; tum parietibns seqnaKter inter se perpetno distantibns, atqne ita «qnali perpetna constat latito- dine ; si eam spectes a snmma parte, videbitnr tibl paullatim snpeme, at« qne inferne, a dextra et Imva contra- hi et coarctari, et coni similltndinem prsB se ferre. est antem conus ver- tex rotundns atqneobtnsns cnjnscnm' que pyramidis, sive rotnnda», 'sive qnadratse,et lateribus praedltse. Can- sam autem, cnr ita videatnr, affernnt mathematici plnribus qnidem verbis, sed ego in panca conferam* Paral-
T. LUGRBTII CARI 0B RBRUM NAT. LIB. IV. 1373
lelanim lineiirDin pirten ab adspecta ore, et m Idem Talet qnod nt ne, vel
remofioreB ad extremom fere concnr- nt non ; proinde ac ai ita dicat : non
rere Tidentur : qnod gie deraonstra- est mirom, si naotis sol in nndts obire
tnr. Primnm lineae parallelae plnres et occtdere videatnr, qoippe com
eandem neceasario soli sen planitiei prster csBlnm et aqnam nihil cer-
eztremitatem occnpant. Fingamns nant, ne forle leviter ac temere cre^
ifltnr, dnas lineas parallelas esse dassensnsnndiqnelabefactari. Lamfr.
eeotom. pedea longas, atqne inter se Ne levUer eredoi, Ita in vet. libris.
distare pedes decem. dncantnr lineae Vnlg. Nec, male. Gifim,
deeem transversse ab altera illamm 4S8 At nuaie ignaiiaf ^T^.] In omnl
doanim parallelamm in alteram. b» re cernenda ant radii ab ocnlis inci*
slngnlse scilicet erunt inter se aaqna- dnnt dnntaxat in rem visam, qnam-
lesyCt denos pcdes long». Esto igi- vis tales radii non sint cansa visns f
tnr ocnlns in snmma parte bnjus pla- et liic visns fit recta per nnum corpns
nitiei, In qua parte ducta est prima diaphanes sen pellucidnm ; aut radti,
linea transversa. Dico, secnndam qni ab ocnlis in rem visam incide-
lineaTOy qnn est oculo proxima, (nam rnnt, reflectnntnr in ocnlos : ant
primam non nnmero, qna» ocnlnm iidem illi radii frangnntur. Incidnnt'
tangit,) ei qni cerait, longiorem vide- dnntaxat in rem visam, cnm verbl ri tertia, et tertiam qnarta, et qnar-« gratia, eqnnm, ant corpus aliqnod,
tam qointa, et ita deinceps. adeo, nt ant colorem in corpore non laevi, ant
nltima linea transversa et decima, si lasvi, non tamen denso ceraimns.
qnae ab oeolo rerootissima est, bre- reflectnntnr radii, cnm speculnro, id
vlsslma videatnr. cojns rei ratio est, est, corpos aliqnod politnm et den-
qnody qno qnaeqne magnltndo a nobis som ceraimns. frangnntur, cnm rem
18 abest, eo angnlum/ qni snb aliquam per plura corpora pellndda,
oealnm cadit, efficit minorem : et verbi gratia, per aerem, et vitrnm,
oontra, qno qnaeqne magnifndo a no- ant aqnam cernimns. Qnod igitnr
bis propins abest, eo angnluro, qni dlcit hic Lncret. maris ignaris navl-
snb oculnm cadit, l^bet majorem. gia in portn clanda, et eam remoram
ex qno sequitur, magnitndlnem tanto partem, qnae in mari mersa est, frac-
nobis videri majorem, quanto a nobis tam et cnrvam videri ; is error ocn-
proplns abest : et contra, tanto vi- lornm nascitnr ex tertio ceraendi mo-
deri minorem, qnanto remotior est. do, qni fit per dno corpora Sm^oi^,
Sic fit, nt extrema et remotissima qaoramaltemmsitmagispellncidnm,
pars tectoram porticus solnm prope qoam alteram : ut aer magts pelluci-
tangere, et dexter paries laevo confn- dus est, qnam aqua: aqna denslor
sas esse videator. Lamb, estaere. Nam com (verbi gratia) re-
4S3 Xhnee in ehseurum, tfc,'] Nam mnm seu potius remi partem snb
cnm tectnm descendere, pavimentnm aqna ceraimus, eam remi partem non
inrgere, et parietes concarrere vi- recte, sed obliqoe ceraimos, neque
deantur, in acutam conum prospec- ipsa remi pars re vera ceraitor in eo
tns desinat necesse est. Creeck, corpore pellacido, qiiod est densins
Coadiunt] ^w^rme, Lamb, aere, sed iroago et similltndo dnn-
. 435 Condere} Abscondere, occnl- taxat, qnia linea a re visa non reflec-
tare. Lamb, titnr recta ad ocnlnm, sed in extre-
4S7 Ne lemter credos] Sic legen- mitate secnndi corpons pellticidi,
dam, et ita scriptom est in libris ma- nempe aqnae, refringitnr. Qno fit,
nnacr. oon, ot in vulgatis, nec leviier» nt ocnlns rem non suo loco ceraat,
Pendet antem bic versus a aoperi- sed aiio ; immo non rem ipsam, qoip^
1374 NOTiC VARIORUM IK .
pe qa8B recU sit, wd umbrein quiui- dendie lUaai celoroin diveHitat mIh dam rei iocarvam ac refractam vi- movet, sed etiem in lusqnoqiieq
deat, et, cnm remt partes continnas ad maottm cernit. Remns iat^ger in
directae apparere non possioti appa- tenni aqua fracti speciem reddit*
ceant eontinuataB indirecte. Iram^. Poma per Titrom aspicientibua mnlto
438 Chmda} Remos euim navigio- mi^ora sunt.. Colmanamm inCervaU rnm crura pedesque existimes qui- la porticus loagiorea jnngnnt.' 8cd bus per iluctas incedunt; ideo, cum qnaeret aliqms ^tktfuiliiih boc Sencem hi remi fracti appareant, navigia dl> looo, quem modo protnli, leeio da cttntorclauda. Cre^h, pomis per vitmm adspectts, qoam-
/n portu] Legendam tn Ponio, Quid obrem majora videantnr. Hanc rati-
enim navigia in porim oboitantur nn» onem aifert Alezander Aphrod. iib.
dis? Cnech» Sed iegetor ita contra 1. probi. S6. nisi fallor, <Quia'(io«
omnes Mss. qua ego violentia non de- qnit) ' aqoa pomo, ant alii corporl
lector. Quid, * ignari maris/ au non merso circamdata, eolorem corponmi
prinsqnam jam in ' ponlum ' provec- illorum in se recipit, et sensom vi-
(i sint, etiam talia effecta in ' portn ' dendi fallit, qnasi iila sint mijom,
vident ? Maneat itaque poetaa sna qnam re vem snnt. Hac nempe ra-
voa et sententia. Hon. tione etiam sirf, et Inna, et atellm er-
439 Apiuatri» /raetig} Qnid sint ^rantescum infiniente sen boriionte aplustra, diximns sop. 8. 56. ad illnm orientali, aot occidentali '(lio^t mi* locom, ' floitaniia aplostra.' Imii6. bi his nominiims uti)* versantnr, m»> i/ndt«, vetems qnidam: widas, etiam joresy.qaamalioin toeo, pntantnrfeo recle. G^. Aplnstra proprie navis qood aer, qoi corpom illa eomplee-r oraaraenta. Hoc autem ioco omoes titnr, cnjusdammodi ab lllis Ifint.' navigii partes, qn» aqnis oxtant, sig- Hactenns iiie. Quse ratio antem In nificant, ut sequentia demonstrant. aqna loenm habet, eadem in vitro va- Crteck. let. Lmnh.
440 Ntm quacumqMi] QnmciHnqne ^rem salif] Aqoam maris : Tirg. (inquit) remorum pars exstat supm JEa. l, 30. < SpnniM salis sere rne- ' rorem salis,' L e. aqnam maris, recta bant.' CreBck,
est : qnce mersa est, refracta vide- 441 Ei reda si^enM guberfm] .Sie
tur. M. Tttii. Lncnlio : * Neque vero legendom, et ita habent libri qnin-
hoc ioco exspectandnm est, dum de qne manuacr. Nonins antem docet
remo infleao, ant de coUo colnmbie ' goberaa ' positum esse ab antiqnis
respondeam.* Plutarchus «p^ KoXA- pro gubernacnU. nt a Lneill. Itb. M.
Tvr, eo loco, ubi disputat adversns Sat. ' Proras despoliate, et deum-
sensos, ostendens, eos non semper dcte guberna.' Anctor vocabnlarii
esse veros, aot veri nnntios, ait, rei Latino-Orieei, ^ Quberanm,' inqnit,
qnidem, qum subaqna est, imaginem, Kufitpiw, sup. 2. 658. * Disjectare so-
a qua imagine visus afficitnr, atqne let magnam mare transtra, guberna.*
(ut ita dicam) patitor, esse fnctam ; Jnvabit Tertnlltanom legere II b. de
remum autem, ex qno flait imago, anim* cap. de qninqne sensibns, de
non ease fractum. T^ yhp ciS^or, his oronibus sensunm fallaeiis dispii-
^' sS whot>Ov 4 d^t miOMpkm iarhf tantem. Cujus hmc panca verba ad-
ilwAwri tt,^' {r rh clMXor, o^ic Ikrt scribam,Ioci dnntaxat indicandi gra-
ttmthttffpubni, Hne pertinent ea qn» tia : ' Itaque mendacium' (inqolt)
scribit Seneca natnr. Quatst. 1. 8« ' objicitnr : qnod ramos in aqna in-
* Nihll aeie nostra fallacins, non tan- fleaos, vel infractos adseverat adver-
tum in his, a qnibas subtiiltcr pervi- ms consdentiam lotegritatis ; qnod
T. LUGRBTII OAll DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1375
tm«m q— Hringnlgtioi cte kNiginqiio non contiaao tneta per iom fenniP rotMHlflfli persnodeat; qooil aqaollB- tnr. Preif,
portKWB «ngof tioreoi ia nltU 448 RtHome] 'AXi|6l6f , <mH. Fdber, mo infwet ; qnod €«lani tanto aab* Qntun quo reliM«. Quidam Codd* Ai
limtlito enipeniam mari jangat. Per* orraratimf. Crecch.
Indo aadltna faUad» reoi: nt cnm 449 At m ftHeoado] Qaamobrem
jtmleate mnrmar paftamns ; et plaaa* lioc ^tf rationem afferens Arintot.
trom esty' &o. iMmb. Ita optime tn probiem. Sect. S. * Idem aecidit/ in«
veceribnt. In qnibaidam tamen: gam qnlt, ' si qnii Infeme oeainm premat»
bmmi^ male. Id et Lambinat, recto. qood ebriis, nempe, at anum cemon*
Jm qnibnadom etiam : iiygraa. roale. tiboa, dno vldeantar..motam est eaim
Gifimp moanlroimm,.qni nipinm ro* priBcipiam aspectnsy ita, ut oeolai
poaaenwt, movlt» qnod aon idverto. eitor conveoire in mram non pomit.
iwil adverbia derivata ab adjcctif b boc taatam Intermt, qaod bic motos
declinationJSt at snnt ^sa- fit extriDsecus ; ille aatero, qut lita
' et ^ mfeme/ nltfaBam peaes vino, Intriosecas.' Haeteaos Arist.
Laetatium habere oorreptam ; ntl vU Lioet et hanc causam afferre. Tom
damaat lioc looo et6.MS. * Terra ocnlos directe videt, cum radilam
iopama tmmlt migaii coaonssa rai* visa ia papillam cadnnt ad perpendl-
■u.' ot ibid. MMk ' Tecta saperoe eolam, et mcta ad priacipiom visoi
liaMat, metauot iaferae cavemia,* oonganetioaemqae oervoram ad vl*
atqoe rorios vs. 186. ' Nec. tibi sit sum conferentiom feruntar. At cum
Aoadl, qood nos infeme videmos.' oculos alter maou pmmitur, curvatvr
li ct vs» 766. ' I>ncem forte l>eos aspectas, el nervi snrsiim ac deorsum
iaferBo reamar.' Aov. moveatar, et lioc et IHue distrahun*
448 KMmuU] Ultm citroqoe moveii* tar. ila 6t, nt luiam plam vldeaotur.
tar. Fi^. Immb.
444 £i f^Um fnpe in mmam] Jkm 4A0 Prttstlmm] Slc habentcodl«-
ooaam raoUas Ibrta : ut £e, ia me- ces miouscripti, Memm. et Bertin.
tieodo, adaocutar verbo, reMrH. Uoc eo dico, qood Thraso assevemt
Qoldam : /cro. A loagam ob pr. (qna aodacla et ooofideotia eat) fai
Q^fmiL oomibiis libris oiaoascr. esse scrip*
44i Jtoofos pcr«Blam«am] Tem- tum, Presril, oua quc^Mm amsa, 4r«. fom ooctoroo, (ioqoit,)eflBlo sereno, Marallnni autem ea aoo fecisse
ventns * nnbila ram,' i. e. nubeis Atqui eerte scio MaruUum hos doos
ioaoeis et pellncidas,. portat, stelha ^ib* manascr. numqnam attiglme, ant
videntnr adverMoo oubila moveri, et ▼idisse. Lsai^. Pressi< ; cvm faodma,
oidNla stam. Lam6. 4p^. Slc vetore». Maralloi et vulg.
446 ^dsodi^ mgm} Stellm. Xa«i6. nna ; fosdam. Oifao.
447 JdoMuo MMheiMl Sic legeodnm, 451 Omuim qum laiamr, 4«.] Exem- redaamotibos librii trmidbm, qoi bi^ plnm lilii ebrietatii io virgine Nt boot odefrmmjHsi^i. Ram ooim na- oma, ciijoi virfuiitati insidias stra»* bUa, * nimbi ' dici pome aoa viden» bat Bacchus, habet Nonnus Piooya. tor. Xam6. Satis pro imperio. Quod Ub. 16. pag. 462. vs. 81. Kal iiSW tamoo o4Utiones poaleriores fem se- Mtnam^ lUm wo^wx^Ma }J^^mmf^ 'O^ qaootor ; imoierito, ot opinor. Nam para SiM^ovro. /ttysmyifcnv l\ jay^mv et 6. 488. dixit : * Corpora, qom fa- A^pasrs ^qpo^^rev ImXo^yMro M*ra oo- ciaat nnbeis nimbosqae volanteii.' Adnii. I. e. * £t duples videhator vi- £t |it ' rara oobila ' dici, ita et aimbi dem mnltum capaa staganm, Ocnloi poMimt» qoi iatormptly et ioparati, rotaas; gmvato vero capite, Vidobat
1376 NOTiB VARiORUM IN
a ferlt depmsta dnpiieata doru itipU.' sspe nsnrpat Plautnt. Immh*
Haeer. 460 Conehuoque Ueo] Lib. Vatic et
. 452 Bina iueenutnm] Porphyrio in Faem. Iiabent, Conekui^ l^ee ; ve-
Comment. ad Hor. Sat. 8. 1. 24. * nt mm tamen nlhil mnto. Jjomb,
■emel ictaAccessit fervor capili, nn- 461 Afntare] Notandnm ab loter-
mernsqne Incerais/ versnm nostram pretibns foerat : istod 'mntam' imi-
ita iegtt: Teeta bteerneniur flereniia tatioOraeci sermonisestfTJyFA^/ScVy
lamma/amiiitf . Quasi. totns locus ila item &AAi|ir 6^Xon Aficf/9w, &c. Plato,
easet concipiendns : Fieri inm (tna Plntarch. Lncianns. Ita apud HefO-
taeiido Teeta^lueema. mflorentiaUmn- dotom in Terpsichore ria 96pat l^-
iM^Iasimti fitaofuf , per tola» eedee^ t^e, fiur^ *■ ingredl.' qnem locom Valla ml-
Qn» quidem iectio ferri satis potest; nus beae convertit. Locns est pag.
sed Tulgata omnibns corroboratnr 814. edit. AnbriansB. Faher, Vide
Mss. idcoqoe Dihii mntaudnm censeo. Fayi ittterpretationem,et ride. Grtfdb.
Haeer, . 462 Severa eUentia'] Cnr eevera? an
Btna lueemarum ftoreniia tem.] Sic quia triitia? ut 6. 86. ' pelageqne le*
habcnt q natuor libri mannscr. quibns- vcra.' an q nia se veros decenty et omv-
cnmcongruuntlibri ParisieDS.etVe- 8a(ovf? an quia sacra? an legendimi
neti antiqoiores. Ceteri vnlg. habent sMurra ? Usn nempe didicimos, nocte
JUgrMtia. Quidam vir doctus pnta- silente maxime sonitns aadiri etiHn
bat legendnm Jiammmilia, ut apnd levissimos : an feroia ? Sie nempe
Virg. Ocorg. 8. 488. ' Exsilit in sic- snpr. 1. 148. 'oocteis vigilam aere-
cam, et flammantia Inmina torqnens nas.' Sic fere tamen, nt hicy 6. 1180.
Saevit agris:' a quo dissentio, malo- 'Lnna, dies, et noz, et noctis aigna
qne legi, vel, nt est in nonnullis vnlg. severa.' Lamb. Lambinus SMMra,qiiod
Jtagraniia ; qnod tamen minus probO| putidum est, ant «frfiia. Creech. At
et snppositnm puto : vel, ut in ma- prssens Lambini nota ostendit magb
nnacriptiii, floremtiay nt sit mctaphora Intqunm, vel minns attentum fiiiaae
dncta ab arboram ant aliaram rerom Creechium, quam pntidiim Laabi-
floribns. Atqne hanc scripturam am- nnm. Haver.
plector. sic sup. 1. 809. ' Donec fnl- ^SSnera mleniia noflts] Non erat cnr
aerant flammai flore coorto.' Laiit6. locnm hnnc mntari veilet Lambinna :
Fhreniia: hmc verissima scriptura, nec enira est nt qnidqnam hominl
qnm et in vet nostris est. Vulgati : poetsB placeat magis qnam severnm
flagraniia. pessime. G^an. Lumina illud noctis silentium; ilfonif filfnca
^florere' eleganter dicuntur propter delanuict. Faber.
Incis liBtitiam et hilaritatem, unde de 464 Ceetera degenere^ tfe.] Fallimnr
sole et loua similiter, et quidem ex in iis rebns circa qnas sensns versan-
nottri (ut videtnr) imitatione loqnitur tur, id certnm est, inde vero fallaces
Tertullianns in Apologetico cap. 11. sensns quis argnat? Cum isti, vss. 7.
pag. 1 17. ' Vani erant homines, nisi cerw reram imagines accipiont, qnaies sibl
ti sint, a primordio et pluvias de cmio defernntor, non cognoscnnt natnraa
rnissc, et sidera radiasse, et lomina reram, non judicant, neque aliqnid
^ratsse, et tonitraa niugisse, et ip- pronunciant, ideo nnllns in illis error,
anm Jovem, qns in mann ejns poni- omnes antem errores ex opinatn anl-
tis, fnlmina timuisse.' Haoer. mi nascnutur. Repnesentant senaaa,
' 465 Denique eum euam] De somniis jndicat ratio, ssepe antem temere et
•dispntabit plnribns verbis inf. eod. inconsiderate. Hsc ipse Epicnnia
lib. sob extrem. Iiaiii6. ad Herodotum : Ka^ inaa pkr fa»-
459 Cfafeawf] Pntamns : et ita Tooia, «Crc 8iaro(f , 4re eia^tie» umroi-'
T« L.UCRBTII GARl D£ RBRUM NAT. LIB. IV. 1377
KKiilkanitAriif ab fidif toi 9ui\ai»fiaaf6iUnif ab ejus jiidido mei». Qnemadino-
4«<rbr ^)iai9^, irh M ^wvSof, ical rh 8tir- dum etiam in «cenis picUs videntnr
fnyrj^irfwi, ^ ^ rpftf-Sd^at^oyi^ oM columoarnm projeetnnB, motuloriim
ItftWy «ari t}^ K&m^iy Ir ^jfiSir a^ror» ecpbor», aignomm figur» prominen-
nnmfiip^» lah riw ^tafrturrutg hrtfiokg^ tes, com ait tabola sine dobio ad re*
hdKtr^ M Ix^»», jca9' l^ rh ifwvfef gulam piaoa : aimiliter in navibos re«
yCpmuy dtc* £t appoaite Cicero in mi, &e. Hoc antem, aive simoiacro-
LncnllOy^Timagoraa Eplcoreoa negat rom impnlsu, fteu radiorom ex ocnlia
aibi nnqnani, cum ocnioa torsisset, effusioniboa, oti Physids placet, vU
(▼ide va. 460.) doaa ez locema flam- dearoos, ntraqoe^ ratione videtor ita
mnlaa ease visas ; opinionis eoim est esse, uti falsa judlcia ocoloram ba-
aendaciumy non oculorom.' Creech, l>eat adspectos.' Exstat Vitmvii bic
Minaidti] Ita et hic reposoimos ex locns lib. 6. cap. 2. p. 106. Hav,
Mm. Logd. Bat. approbante etiam 467 Opinatus] Opinationes. Utitor
Toliio Fortoitor. c. 20. pag. 140. eodero noniine Arnob. Itb. 1* '£x-
vide sopb ad ts. 421. ' Corpora roi- plorata fidei veritate, an runioiis
rande aob terraa abdita coelo.' Hav, cassi opinatione slt creditns.' Lamb,
466 Qnoaiaiii pars Aoram imunma/al* Qaos nddimut ipai, O pinatnm ita ex-
lU Propirr] Hoc tenebat mordicos primit £picnrns ad Herodotnm :
EpicnraSy^ntsnp. dixlron9,)sen808e8- Kirn^ts i¥ ^<y afrrott frwrimiirn luh
se veros; et si qoid erroris nobisob- rm ^>arraarucg hnfioK^, 8«Ui|«f«i^ 8^
jidatnr in videndo, aot andieiido, &c. ixnvaa, Creech. ,
enm errorem nasci ez opinione, non 460 Nam nihil egregiuM] Secutns
ez aenslbna dlcebat. Qood prope* som libros volg. naro mannscr. tres
nednm probat Arist. cnro alibi, tom babent, Nam nihU ^griue eet : Mero-
lib. %• de Aniro. 'H iiJkv yhp eMnaa roianns, Namnihil grefnue est: Ber»
rh^ iBimiif ht\ hXffi^f dec. i. e. ' Sen- tinianns, Nam nihil agriua esty quam
sna proprioram semper ▼erus est.' res cemere apertaif versu syllaba iina
ibidem : 'H «dMf^is rfiv phf tiUnf &\if- claudicante : ex qua scriptnra videri
#4* ^<rnv, % tn Myurra» txavaa rh ^i^ possit legendom, Nam nihU ergrit^
loffy I. e. * Sensos qoidem proprioram JU, quam re$ eecemere aperiae, Ifc, Qui-
snbjectoram semper veros est, aot dam legendom ceosent, Nam nihU
qoam minlmnm mentitor.' Hac au- egregiu* est, i. e. egregium est. Pao-
teni de re sic M. Toll. in Lncollo : cis complectar qnod sentio. Hic
* Itaqoe Tlmagoras £picoreo8 negat versos cnro proxiroo non videtnr roihi
sibi omqoaro, com ocolos torsisset, rav voarrov^ non qnod comparativnro
dnaa ex loceraa flammolas esse vtsas : < egregios ' me oifendat, (qnainquam
opiaionis enim esse mendacinm, non ofiendlt,) nain a Catone dictum est
oenloram.' ibidem snpra: '£o enim Mndnstriorem,' Mter ardnins,' ^in-
rem demittit £picnru8, si unus sen- noxiorem;' a Lncillio ^slrennior;'
soa aemei in vita mentitus slt, nnlli a Plaoto ' indnstrior ; ' a Pacovio
nmqnam esse credendum.' Idein lib. * egregiisslroa forma,' &c. qoae refert
1. de Fin. ^ Jodicia reram io sensibos Prisc. lib. 3. sd qnia hi doo versos
ponit: qoiboa si semel aliqoid falsi seotentiam continent perplexain, et
pro vero probatom sit, snblatnm esse absonam, et ineptam. Qnis enimi in-
omne jodidom veri et falsi putat.' terrogatns quamobrero non fallantiir
Vitravii hunc locuro apposite sensns, sed oplnionum sit roendaclnm
adiert Tollios libro niemorato pag. et fallacia, respondeat, quia nihil
140. ^ Non enim veros videtor lia- egregios est, qoam res apertas a do-
bere vtaoa effectos ; sed fallitor ssspe biis disiii^guere, ac seoeraere ? Prs»*
Detph. et Var, Clas, Lueret, 4 S
1878
NOTiE VARIORUM IN
terea qoid sihi Tolant illa, ^animan qnas ab se protinos abdit? ' Nam si hoc significant, animum statim r«s dnbias a se repellere, atque a per* ■pienia et apertis distinguere, quia has inteiligat, illas coraprehendere non possit ; falsum est nihil esse ma« gis egregiam, quam res apertas a dn« biis secemere. Omnino in hoc loco mihi aqua hsret, neqne quidqnam alind dicere possom, qnam quod mo- do dtxi, mibi hos versus non videri Lncretianos. Lamb. Nam nihU egrt' giua $tty quam reg diteemere apertat. Ita hunc versum ex vet. libris scripsi. In qnibnsdam veteribns : agriut, Ma- rallus, tecemere, contra vet. libros. Lambinus ho« dnos di3cA({'ci. G\fon. Hi duo versns ab imperita mann sont : Itaqne delendi. Faher, Nam nikU egregiutf 3fc, Alii Codd. Nam nihil <s- griut ett, et recte. Hos dnos versns rejicinnt interpretes, improbe: vs. 467. docnit * Nos addere opinatus animi/ igitur in va. 470. pro abdU legatur additt et tum omnia plana eroot et faciiia : Faliimur in omnibus istis exemplis quse modo ennmeravity idqne etiam admoniti ; difficile enim profecto est non addere opinionem animi rebns a sensn delatis. Creeck, Nam nihil egregiia», qnam ret ett cemere apertat, Sic Sanct. in Mio. lib. 1. cap. 11. Ceterum ut 'proprior' a pro- priuB apud Plaut. in Most. 8. 2. 60. anctore Salmasio, ita ' egregior ' ab egreginSy unde et neutrum compara- tivnni, ' egregius/ quod sic occurrit. Preig. Adde Jo. Ger. Vossinm de Anal. 2. 27. ubi sicuti 'ardnins' et 'arduissiniiit' a Catone dici ostendit; atque ' assiduiores ' a6 aliis ; ita do- cet ' egregios ' quoqoe ex sese an- geri; qoomodo Pacnvins in Medo dixif, ' Muiier egregiissima forma.' Imo comparativo qnoque u«ns inve- nitnr Jnven. Sat. 10. ' Egregius cce- naty melinsque niiserrimus Itornm/ nbi * egregius ' pro egregiins poni et Priscianns testatur, et sententia cla-
mat. Hbc Vossins. At vero spe- ciosa satis est altera illa ranltomm Mss. lectio tfgriiis etif sed minns vi- detor satisfacere et respondere in- stitnto poetfls nostri, qiii doeere vnlt senstts non falliy lieet faili videantur ; et ilinm, qni percipiat sensns snos non falli, virnm etse egregium, See» ut 2. 7. * Sed nil dnlcins est, bene quam monita tencre Edita doctrina sapientum templa serena/ Stc. scrlpsi vero tecentere, cnm Mss. optimts. Hae.
471 Denique nti Sciri} Hsec, qnss seqnnntur, dicuntnr in Academicos : qni nihil comprehendi posse, sensns esse fallaoeis ac mendaceis eonten« dnnt. Sic Metrodoras Chiusy nt re« fert M. TuU. in LacnUo : < Nego sctre nos, sciamusne aliqnid an nihil sciamiis : ne td ipsnm quidem nescire, ant scire nos: nec omnino sitne aliqnid, an nihil sit.' Idem ibid. ' Parmenides, Xenophanes, minns bo* nis quamqnam versibns, sed tamen ilHs versibnsy increpant eoram arro- gantiam, qnasi irati, qni, cnm sclri nihil possit, andeant se scire dicere.' ibidetn: 'Dnbitari non potest, quin Socrati nihil sit visnm sciri posse: excepit nnom tantom, scire se, nihil se scire: nihii amplius. qnid dicam de Platone? qni certe tam mnltia libris hasc persecntns non esset, nisi probavisset/ Lamb. Vss. 9. Acade- micos novos, qoornra prineeps fnit Arcesilas, aggreditnr, et veteres qni Socratem seqnnti sunt : Siquis entm dixerit 'nihil sciri posse,' id etiam ipsnm ' nihil sciri posse ' nesciat ne- cesse est, alioquin aliqnid sciret. Inde Metrodoms Chins apnd Cicero- nem in Lncnilo : * Nego scire oos, sciamnsne aliquid, an nihil sciamus, ne td ipsnm qnidem nescire, ant scire nos, nec omnino sitne allqaid ant nihil sit:' sed cnm istinsmodi ho- minibns non est dispntandnm, qiti qnid sit vernm, quid falsnm, qnid certom, qnid incertnm^ qnid sit scire,
T. LUCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1S79
qnid nescire, ptriter ignorant, et se Cftptte suo retro graditar. Significat
igDorare gloriantar. Creech. (opinor) eos pnepostero et perrerso
472 Qho «e nil $cire faietur] Libri esse jodicio, qni ita sentiant. Sed
•cripti trea habent, quoniam nU idre prlnium quorsum hsec i contra bnnc
faietMT, ego malim legi, quod se nU igitnr dispntare desinam, qui capite
9eirefaieiw: vel: quom ae nil eeire fa» sno retro graditur. cum praesertim
ietur, qnanquam scriptnra illa anti- continno subjiciat, ' Et tamen hos
qua probari potest, nt sabintelliga- quoqae/ &c. Deinde si borum ver*
mns ' se.* Hasc autem omnia dispu- sunm sententia illa est, nonne vide-
tantnr et dicuntnr adversus novos tur parum plane expressaP Omnino
Academicos, quomm*fuit prtnceps Tertus mibi suspecti snnt. Angent
Arcesilas. 'Hic' (nt scribit Lactan- suspicionem codices allqnot mannscr.
tius, sen Lutatius Firmian. lib. S. de in quibns legitur partim mt^iiam, par-
falsa sap.) * introduxit genus Philoso- tim fnittnamy pro mitiam : deinde pro
phie iur^eraroPf i. e. instabile, . seu caicsam, partim eusemj partim caasar
inconstans. Ut enim nihil sciri posse deinde pro r«fro, eeee, Omnino si bi
sciendum sit, allqnid sciri necesse duo versiu tollantur, nlbil de senten-
est. Nam si omnino nihil scias, tia depereat. Vernmtamen quoniam
ipsnm nihil sciri posse tolletnr. reperiontur in libris omnibns ma-
Ita si nihtt sciri potest, necesse nuscr. (tametsi cognovimns jam, ver-
est id ipsnm non sciri, nihll sci- sus non Lucretianos etiam in veteri-
ri. Si antem scitur, nibii posse bus libris esse saepe incnlcatos) vide-
sciri ; falsnm est ergo qood dicitur, amus ecquid ex antiqua» scripturse
nihil posse sciri,' Haec ille. Lamb, vestigiisbonitrahere possimus. Quid
QuomtenihU, Vet. libri fere, ^icoatam. igitur si ex mt//itam, faciamus quid'-
Hinc feci : quom, Vnlgati : ^ito. Oi- nam, ex «usm, curem, et sic legamus f
lan. Qict. Alii 900, et Oassendus quom, Hune igiiur eonira quidnam contendere
Creech. Ego cum Oronovio Obs. p. cicrem Qiit eapiie ipse sun tnstUuU vee-
259. secutns sum optiuii Ms. Lngd. tigiaretro? Lamb. Qui capUe ipge suo
Bat. auctoritatem, sensn satis plano instituU vettigia retro, Locus sane lu-
et perspicuo ; * in eo antem legitur culentissimus : et quem vir doctns
nikUf nam perinde est, an nU an nihU sollicitare non deboerat. Qui ma-
scribas : in scansione enim elidnntur nibus ingrediuntnr, prono in terram
mediae Uteras 'hi.' Haver, capice, quod histrionnm pueri vulgo
47S Himc igUur'] Hos Tcrsus, ut facinnt, nonnisi retro incedere pos-
irulgoleguntur, edidi,eosqne primum snpt Quod facile ad explicandam
expUcabo meo lurbitratu : deinde Lucretii sententiam transferre possis.
qoid de iis sentiam, et quomodo Faber, Mss. inatUuUy seu tn statuU
scripti sint in libris manuscriptis, e$$e, Sed malo $e$e, Vide Plautotn
lectori indicabo. ifuiic igiiKr contra, in * capite sistere,' et Scalig. ad Ma-
i. e. contra hunc igitur : iawrrpo^^, nil. p* 400. Rectius tamen legas Qut
Sed quidam legi volunt, Hane igUur, cttpite ip$e $uo in etatuU veatigia $u$o,
Lamb. Suso, i. e. sarsum ; vide in Olossario
MUtam] Omittam. Lamb, ' Susu ' et ' Suso.' Vo$$iu$, Hos duos
Contendere causam] Sic loqnitur M. versus omnes Codd. agnoscnnt, sus-
Tnll. CatU. ' Si causas contendere pectos tamen habet Lambinns, tan-
velimus.' Sed si legamus Hanc igUur, dem vero legit Hmc igiiur contra
' contendere ' erit verbum absolntum. quidnam contendere curem, Creecb.
Lomfr. Alia est Fabri sententia. Ego qnnm
474 QmI eapUe ip$e tmi] I. e. qui plane cum Mss. (quorum varietas cer-
1380
NOTifi VARIORUM IN
ni potest) i entiam Lagd-Bat. opern pretioiii judicaTi integram doctissimt Grcnovii notam •nbjicere, ex iib. Obs. 8. c 10. p. 601. Hav. Hune igUur ecntra mUtam contendere eaueam^ Qui eapUe ip$e euo inetiiuit vestigia re- tre, Jiire Lambinus offenditnr illo, qui eapite instUuit vestigia retro. Qaid enim interest, si capite institui Tes- tigia possnnt, ante an retro fiat ? Ne- qae tamen statim bi dno Tersas ex- pongendi erant, aut sollicitandnm T^ ' contcndere caasam.' Primo qui- dem sie loqui ait Talliam in Catili- oam : ' li cansas contendere velimus.' At bic ' conteiidere ' est comparare. Dein conjicit: Hane igitur: at< con- tendere ' sit absolatnm. Sed si tolii- mos HunCf ad qnid referetur rh ' Qni?' Rorsns, qnia in quibusdam libris est mUtuam ▼el mUtnam pro mittamy cit- teni pro Micaam, eese pro retro^ ariola- tar: ^tdnam contendere eurem. Pal- merius eodem impetu, mutimjam aut fendere eutem : aot modestios, muiifam eontendere eausam» Mihi qtioque con» tendere eausam satis placet. £st enim ^ contendere aliqnid ' ssppe magna eontentione ac stadio, snmma opnm ▼i, conari atque agere : ut Clceroni, ' Hoc contendo,* et ' tantum conten- dere in repnblica, qoantnm probare civibos possis.' Monnit antem idem Tnliins orationem esse dnplicem, alteram contentionis, alteram ser- monis; et contentionem tribui dis- ccptationibusjudicioramjConcionam^ senatns, lib. 1. de Off. Accipio igitur * contendere cansam,' at ' cemere Titam,' ' cernere beilnm,' * pngnare pngnam,' < militare bellnm,' * cer- tare mulctam.' Nec rooverim faciie mUtam^ ob sermonem Tcrentiannm, 'Mitte orare.' Membranas tamen Vossianae quoqne mtlicam : utnon ab- sonnm slt illnd mtnKiim Palmerii, aut metvam, utHoratiosoletponi pronolle aut cavere. In altero Palmerius, in- stitit in vesligia sese, Oifanins insti- tuere vestigta icribit esse gladiato-
rnm, ant pngilnm wpofioX^* Eqni- dem * in statu stare,' ' gradum com- ponere' novi : sed qna re his illnd si- miie sit, nondam inteliigo. Neqne id docet Virg. Mn, 7. 689. * vestigia nnda sinistri Instituere pedis.' Nibil enim alind dicit, qnam w^tr4pmn ease, altero tantum pede ocreatos vel pe- ronatos. Qnid est antem : ' Nonad- versus illnm pngnabo, qni atatum componit capite ipse retro?* Non enim voloerit exprimi illud Virg. 6. 428. ' Abdaxere retro longe capita ardna ab lctu:' ant Statti Iib. 6. ' tnto procnl ora recessn Armomm in specolia.' Hoc artis est, neqne cansa, cnr qnisqnam ea ntentem recnset pa* rem. Decnrramns igitnr ad membra- nas, in qnibns : ta staluU vestigia teae, Prima qnidem manns esse: led id correctnm juxta veteri mann in sese, Accipiamns igitur : Qui eapUe ipse sm» tM stahdt vestigia sese, Desinam con- tra iilnm disputare, qiii sibi oon cod- stat, qoi se ipse evertit, qui cemuaft et se ipse capite sno in vestigia sta- tnit. Amant sic transmovere prm- positiones poetae, interdnm citra ne- cessitatem metri. Virg. Ecl. 6. 19. ' injicinnt ipsis ex vincnla sertis.' Potuisset enim, ^ ex ipsis.' Ov. de Rem. Amor. vs. IIS. ^Post tamen hic muitos servatos ereditnr annos.' Potnisset : ' Post mnltos tamen hic' eodemnnmero. qno Virg. JEn. 1. 481. * Lora tenens tamen : hnic cervixqae coniaeqne trahuntnr.' £t ipse Naso alibi : ' Judicinm tamen hic nostram non decipit error.' Sic Met. 1. 2SI. ' In domino dignos everti tecta pena- tes.' Ubi poterat: Mn dignos do- niino converti.' Gronov,
475 Hoe] Sciiicet, th fafih^ oB^imu. Fab,
480 Invenies primis o6 SensUms'] De lioc consentiunt inter ae omnei philosophi; prsBter Academicos, acl- eniiam oriri a sensibus. Sed, quod dicebat Epicnms, Kptrhpta rtis dAi^ Bftas cZirai rks olo^cis, oW iSwai rh
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1381
9imdfmmf oMs SmA^oi, i. e. * jQdici- ieirh r&i^ dMifftw Ifprfrreu' jraffa th
mn ▼eritatis penes •ensns esse, neqne afo%rif i\oy6s iartp, i. e. * Omnis
esse qnicqaam qnod eos refellere enim ratio a sensilins pendet ; sensns
qneat.' Id ncgabant etiam veteres antem omnls rationis expers est.'
Academtciy et mnlti alii. Mentem M. Tnllins lib. 1. de N. B. 'Timnit
enim Tolebant esse rernm arbitram Epicnrus, ne si nnnm visnm esset
atqne jndicem : sensns antem om- falsnm, nnllnm esset vernm ; omneis
neis, licl>etes et tardos, nec nilo modo sensus veri nnntios dixit esse.' Lamb.
res eas percipere, quse sibi snbject» 488 An potentni oeuloi] Sie Epicn-
▼iderentar : ntpote qnss essent ant ms : Otfre 4 ^ftotoytviis oSaOnffts t^f
ita tennea et parTse, nt snb sensnm hiuMywifn ZUk^y^cu d^twruy Btk r^ iro-
caderenon possent: ant itamobiles frSi^tct^ o^*^ kiMtiAowywi^tr^ kiniuHO'
et celeres, nf nibil umqnam nnnm 7^1^, od yhp rw oinQ» KpvriKai' i. e.
et idem esset, qnia omnia continen- < Neque enim sensns similis generis,
ter flaerent et lalierentur. Lamb. ejnsdem generis sensum refellere
Jam tandem tss. 2S. sensus esse cri« potest, propter virinm et potestatis
teria veritatis demonstrat. Id enim a»qnalitatem : neqne qni dissimilis
▼eritatis criteriou sit necesse est generis est, eum qui dissimili genero
qood falsnm corrigere et refutare est : propterea qnod dissimilis gene-
potsit: illnd ▼ero facinnt sensns. Ip- ris sensus de iisdem judicandi facul-
sos aatem sensns qnid corrigat, ant tatem non habent.' Lamb.
refellat ? An ratio ? Ratio antem a 498 Quod moUe amt durum esT, gdi'
sensibns tota pendet. Analiisensns dvm /frveiuoe seoffum] Qnisnonvi-
alios con^incent ? Hoc minime dicen- det, hunc ▼ersura deesse, librariorum
dnm, nam singuli sensus circa pro- negligentiapraetermissum? Hocenim
pria sna objecta ▼ersantnr ; nec quid sentit Lncret. snnm cnjusque sensns
alti sensns agnnt cnrant, ant cog- mnnns est, sua cniqne ▼{& et potestas
noscont : an iidem igitur sensns seip- data est. Ideo necesse est, seorsnm id
sos emendent ? Id fieri non potest, ▼ideri molle, aut dunim ; gelidum, aut
qnoniam sensibus seqna fides est fer^ens ; qnod sit molle, aut dnmm ;
semper adbibenda. Simplici igitnr gelidnm, ant fer^ens: nempe haec
sensnum reprssentationi (i. e. pri- tactn solo judicari : et seorsnm colo-
mis sensibus) fidendnm. CreerJk. res, eaque quse sunt coloribns con-
481 Aefve Meusus] Sic legendum jnncta, sentire necesse est, ▼idelicet
est : et ita scriptum est in libris om- ocolis, et ▼idendi sensu, et ita de ce-
nibns. Deniqne, ut ita legatnr, sen- teris. ' deorsom' autem et ' seorsom'
tentia postolat. neque nllaopnsest interdnme8sedisyllaba,interdumtri-
conjectnra: et Zoilns, qni itef ae fenei- syllaba, supra ostendimus, ibid. S.
bu» ▼ult legi, nihil alind quam stnpo- 499. ' et (ut docui) divisa seorsum.'
rem snnm indicat ac deolarat. Lain^. Lamb, ItaLambinns, recte, ut pnto.
^efve aentibui posse rf/ellu Ita con- Vnlgati aliter multo. Gif,
jectnra ductns scripsi, postolante Gelidum] Tepidnm. Est diminut.
sententia. In libris senjMS. Qifan. hac dlctione nsns est O^id. ita
Ntfue SenguB, Senribua Oifanius: im- loqnens Am. 8. 11. 10. < £t gelidnm
perite. Creeek, borean egelidnmqne notnm.' Sed
487 Qiri aist stii< eert] Si sensus cnm prseceptor O^idii Portins Latro
non sint veri, (inquit,) ne ratio qnl- tria loca dixiuet esse in poemate
dem ipsa ▼era sit, cnm sit orta a sen- Ovidiano, qnm illnm offendissent :
sibas. Sic Epicurns, Ilaf 7^ \iy09 jusso tecere Portio ipsemet Ovidins
1382 K0TJ5 VARIORUU IN
illa ex fide retnlit : inter qaK boc ro^t, mU it^aSf kqH &ra roia&ra, fii|84y
cermeo dignnin nota foit : * £t geli** ra2r aio^f^iy hnrp^mif. Creick,
dem boreany egelidamque notom.' 606 Mewdu§\ Perperem, roale.
Cnm AuBoniuainqnit: 'Impigerege- Lamb,
lido moret arma Sevems ab latro ;' 60T Quam numibut mnmifesta mU
nonnolii *egelidum' pro Yalde geli- emiUere qumqmm] Quamemittereaeu
dnm eapiunty tanqnam tractus ille amittere res manifestas de snis
magis ad rigorem qnam ad teporem nibus. amiUtere autcm iegendnm ride-
vergat : et ea figora dicetur ' egelt- tur, non emUtere, ' Amlttere' enim
dnm/ qua * edar«' coryli a Virgiiio Taiet idem qnod apud Onscos Ave»
pro ▼alde duris. Nunc vitio depra- fid^XWf 6fUptu, | wpOhai.
▼antium scripturas in poemate Ovi- autem olim excudendnm curavl,
diano prtfc^m positum est ubi foit quemadmodum habent aliquot ttbrl
egeUdum» Pins. manuscr. et omnes ▼ulgatiy prseter
Seoremn] Unicuique singillatimy ita Florentin. qni habent fiMiiftMm, et
ut hanc ant illam qualitatem sensus Parisiens. in quibns est qtufqmamf
qnidam noscat, ille alter non possit. qnibuscum consentinnt nonnalli eti*
FaJb. am veteres. atque hanc postreman
600 Nec porro potermU] Ai^ ri^ lectionem noncmagisprobo: et fa«- k<Mr0^rMaF,i.e.'propter8Bqualitatem qaam interpretor nlla sen attqoa. potestatis.' Non poterit (inquit) vi- Ucet tamen etiam legere ^vsM^iiamy i. sos visum refellere, nec auditus andi- e. aliqnem. Lamb. EwuUere fmmfu* tum, nec gustatns gustatum, propter Ita in veteribns, optime. In aUis : mqoalem ntriusque potestatem, ^» quafium, In vnlg. et in quibosdam dem atque anctoritatem. quidam 11« v^t. fno^iiam. Gif.
bri liabent, JViic pormo possuitf . ego 608 £t vioUare JUkm priMam] Eam
nihilmuto. Lamb, scUicet, qnie debctnr sensibos* M.
Nee poteruai ipsi reprekgudere ee ss] ^li* in LucnUo ait, ^ Chrysippam,
Sunt enim inter se laoffUhitf uti Ulos ^tun studiose omnia conqnisierit con-
Tocabat Epicnms. Faber. tra sensus, et perspicoitatem, contra
601 JEquafiiee] Melins fonan per omniuro consoetudinem, contraqne hyphen legas, JEqua-JtdUf eo dncen- ntionem, ipsnm sibi respondentem, tibns Mss. Hmf. se Inferiorem foisse. Itaqae ab eo
60S £1, s» aoii po^ml, ^c.] Cnm armatum esse Cameadem Acade-
▼ero saepe fallimnr, cnm ▼• g. tnr- micnm contra sensns dispntantem.'
ris quadrata eminns risa appareat Lamb,
rotnnda, quid agendnm est? Re- ^IO ATon modo ciitm] Sic Q.Sept.
spondet Lucretius rss. 18. satins F^ TertnlUanns lib. de Anim. cap» de
esse negUgere ista problemata, ant quinqne sensibus. ' Qaid agis, Acade-
quamcnnque causam assignare, quam ^^^^ procadssime? totum vitn sta^
sensibos diffidere, quibus tota vita tom erertis^omoemnatune ordinem
et salns innitatur; nam sine iUis saln- torbas : ipsins Dei prorideotiam ex-
bria eligere, aut noxia, pnecipitia, ▼• csicas : qui cnnctis operibus sois ii^
g. flammas, ct ejnsmodi aila ritare teUlgendis, tncoicndis, dispensandls,
nonpossumns. Hic vero tangitscep- fmendisqne fallaceis et mendaceis
ticos, de qnorum principe Pyrrhone dominos prsefecerit sensns.' Lamb,
Diogenes Laertins: Uffikr ierpem^ 611 NUi credere eeueUnu autis] Le.
M«i«f» fn|d4y ^Kanrri/teros Hr, iwarra *> diffidas, et fidem deroges sensi-
b^mrdftMroef o^ot, oi r^ot, aal «fntfi- ^us : si dicas, sensus esse faUaceis et
T. LDCRBTII OAAI DB RERUM NAT. LIB. IV. 1383
Incertos. Ijamb. stat iDcqnalibaB, ita Gonjnnctis, nt
51S Se^iMy MnlrariafiMvniii] Seqni angBlam rectnm efficinnt : ywAiamfa
qn« sint ' contraria fagiendis/ i. e. Orsci, ' sqnadram ' fabri nostri no»
qo« sint expetenda. Lmb* minant. Lamh, Longam hanc dis-
614 IIU tibi esf, 4«.] Versnm iUnm potationem yss. 9. conclndit : Sensns seqoentem : Oimiis, qmm emUm sfNSMS ii snnt, ad quoram fidem res omnes imHrmetm paroiaest. Qni in Vulgatis exigimns; ideoqne si isci fallaces qaidem ezstot ; a Tet libris autem sint, de omni certitndine et scientia aberat ; atqoe adeo ineptnm non ad- erit actmn. Nee mtnus nos errare- misi. Gifau, mns qnam Fal>er itle, qni faUaci re-
Cosaa] Vana» inanis. £aai^. gnla, norma, et libella ntitur. CntclL
615 OmmUf qmm etmtra etamu tmCnic* Si prava eat regalo. ^ Pravnm' proprie tm pmratm eat] Hoik! Tersum habent distortnm notat, nt ezemplis egregie codex Vatican. Tettian. et Memmian. ostendit vir incomparabilis Job. Fr. et ejos sententia est non inconcinna, Gronovins ad Senec. Ep. 109. Preif, meo quldemjndicio. Tbraso autem 518 £t iiMla] 'Llbella' constat non delendnm jadicavit, sed fnnditos reguUs dnab. sequalibns ita jnnctis delevit. Si qnos versus negamns esse inter se alteris dnobns capitib. et di- LncretUy tragoedias excitati clamat varlcatis dnob. alteris, nt rectnm an- indignnm facinns. Cor tam indul- gnlumeffieiant.additnrtertiaregnla, geos in se ipse, in aUos tam severns et ab ntroqoe sno eatremo cnm cete- est? iMmb, ris dnabus per medias circiter par^
516 Denique ut ta fabrica] Vnlt sen- teb compingitnr. pendet praterea e
sns esse tamquam omnium rerum nor- filo ab aniiulo, qnem efficinnt dosB
Bua ac regulas. Qaemadmoduro igi- majores regnlap, plumbea parrnla
tnr si fabri regnlis, normis, Ubellis massa turbinata. coliocatur jam li-
fallacibas ntantnr, aedificia qnae strn- bella boc modo, nt duarnm regnlamm
nnt, prava et distorta sint ; ita si longiomm eztremis nitatnr, et illm
scosus nostri sint fallaces, actiones regulae pronae altera in alteram in-
omnes nostne, ratio qnoqne ipsa, cumbant : ab ang olo antem plnmbnm
qnse sensibus nititnr, incerta, absur- deorsum demissum itafilnm ad trans-
da, prava, perversa sit. Licet etiam versam regulam adplicet, nt eam me-
boc modosensns defendere. Scien- diam tangat, et sequaUter a ceteris
tiae certae sunt. Principia scientia- duabus reguUs distet. Lamtb,
mm oriuntnr a sensibos. nam induc- Aliqua n ex parti] I. e. si aliqna ex
tiones constant ex singularibos. sin- parte. ' parti,' pro parte, ut sopn
gnlariaanteminsensibuspositasnnt. 'contagi' pro contage, et simU.
At syUogismi, qui sont principia et Lamb.
cansB scientiarum, confirmantnr et 519 Atgme o6sltpa] I. e. curvata,
probantur indactionlbns. £rgo sen- obliqna, inflexa. Ennins Ub. 18. p.
sus certi snnt, minimeqne faliaces. 118. ' Montibos obstipis, obstanti-
alioqui scienti», qnae oriuntur a sen- bus, unde oritor nox.' M. Tall. Ara*
albns, easeat ipsse qooqne fallaces at- to : * Obstipnm caput, et tereti cer-
qne incert». * Regula,' Ugnnm est vice reflexum.' Hor. Sat. 2. 5. * Da-
rectum, oblongum, et latum, quo fa- vus sis comicns, atqne Stes capite
bri utuntor ad rectitndines exigen- obstipo, mnllum similis metuenti.'
das, et parietea «dificiornm dirigen- Persins Sat. S. 79. ' aernmnosique So-
dos. fiont etiam e ferro regalsB. ' Re- lones, Obstipo capite, et figentes lu-
golam ' Orsiclaai^aappenant. ' Nor- mine terram.' Ne quis antem dnbl-
ua' antem ex doabns rcgnlis con* tet de hac scriptiura, sic reperi scrip-
1864 NOTiB VARIORUM IN
tQm in qninqoe libris maonicr. qaod fonnt insinnatt in anreis. Lamb,
eo testatns snm, qnod apnd Festnm 620 Ccrponam fHtffM emiii] Qnia
legitnr o&tfttam, non oMtpiiM, for- dixerat 'pepolere;' pellere autem
tasse mendose : nisi dicamns alind qnicqnam nnlia res potest, nisi cor-
esse oltMijmm qnam obtHimm : qna de pns ; (^Tangere enim et tangi nisi cor-
re jndicet lector. Lamb, Obiiipa. Ita pns^nlla potest res:')lccirco snbjanx-
fere in vet libris. Apud Festiim : 06- it, ' Corpoream qnoqne enim,' &c,
itttc. Sed ego Festi iibrum ibi men- «Plato' (nt scribit Oell. 6. 16.) * dob
dosnm esse contendo. Rt pro obiti' putat Tocem corpns esse : qnia non
Iwn legendnm obolijnm, Nam obtti- percussns aer, sed plaga ipsa, atqne
tum alind signiiicat. Vide et * Nix- percnssio, voz est. Neqoe vero qnse-
are' in Indice. Gi/an. vis aerls plaga, vox est ; aisrem enim
525 Nmne aM SMsitj] Nnnc docebit verberat etiam digitns motns, neqne
qno pacto rem sibi snlijectam quisqne tamen vocem efficit ; sed acris et va-
sensus sentiat : atque initinm ducet lida piaga ; tanta deniqne nt anreia
ab anditu. Lom6. Hactenus de vtso, feriat, anditumqno laceasat,' Qno
et simulacbris. Jam nsqne ad vs. loco videtnr^M^f (i. e.vocis)Domen
O18.devoce etaoditn. Prirooautem pro sono posnisse. Oportet enini
vss. 14. docet quid sit audire. An- vocem ab aere per anreis, et cere-
dimns vero cnm vox anres attingit, bmm, et sangninem ad animnm per-
snoqne corpore movet et impellit sen- venire. alioqui plaga aeris, sonns erit,
som voci isti percipleodB destina- noo vox. Stoici antem vocem corpns
tnm. Qnod aotem vox corporea sit, esse volunt. qnicqnid enim facit, ant
id vero est manifestum, radit enim patitnr, corpns esse : vocero facere
faoces, facit anperas et laedit, ideo- et pati : facere qnidem, cnm anreis
que tangat necesse est, at qnod tan- et aerero, qui est in capite, verl>erat,
git, auttangitur, est corpus. 'AXX& cnmque ab ea imprimitnr anditns,
tihfaaiTh iuto6t» yiprrat ptdfutris rutot tamquam cera ab annnlo: pati an-
^ofoiihoo Mk rev ^«NwiWof , ^ lixp^ tero, cnm ea incldens in loca l»vla
rof, 44io^uproi,I^Sy»f Si^orttotwvi- et solida refringitnr ac repellitnr.'
«rfr ir^f irapaoKwdfoifTos. Epicnrns Plato in Timeo sic vocem definit,
ad Herodot. Creeeh. Tj^ 81' dk«r iar*iJpoSy 4yic§^diXoo rv, ica2
520 Scntpom] Difficilis, aspera. «fyaros fUxp^ fvx^* irXiryV ^wMffUBiiit'
Tralatio a viis. ' Scropi ' antem di- i. e. * Plagam, qu» ab aere per an-
cnntnr saxa aspera : ex qno * scru- rels, cerebmm, et sangninem nsqne
posam' rem dicimos, qoss aliqnid ad anininm diditnr.' Aristot antem
babet in se asperitatis. Proprie dixit lib. 2. de anim. sic : ^m^ iort wktrA ^v
Plaotosin Capt. 'scraposam viam,' iamwvtoinhoo bdpos M r^i Ir to^rocf
L •• aaperam, et saxis impeditam : roTs fiopiots fvx9f vp^f rV icaXovyUrifr
qoamvis totos ille sermo sit allegoria itpnipUaff i. e. * Vox est plaga aeris,
tectns. Slc igltor Plautus, Capt. 1. qui respiratur ab anima qnse est In
2. 81. 'I modo, venare leporem : his particnlis, ad eam, arteria qnse
nnnc irim tenes. Non meus scrapo- appellatnr.' Hnnc versnm cnm tri-
sam victos commeat viam.' Lamb. bos deinceps seqnentibns profert
' Scrapi ' dicnntnr aspera saxa, et Oell. 10. 20. Lamb,
difficilia attrectatn, nnde rem ali- 580 Qaomiam poaunf] In Noct. At-
qnam 'scrapnlosam' dicimos, qn» tic. 10. 20. giMnftaR. Mendose credo,
in se habet allquid asperi : Festns. ex ea nota ^. Oifan.
Cntek. 581 Pnsterrada amm vox fmuta
528 lubnudai Ordo est, vox et aaptffoeiifae Aeperioru foraa gradiesm
T. LUGItBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB« IV. 138S
trteria dmmor, Quif/p§ per tmguiium tar^ «Mifofv eoorimy Ire fora» M ««- fimt primordui co«iim, SeUieet expie- tiefmofuejommradiiurerieRmieaemief ei iier kedU qum voxii im aunui] Sic olim pQbiicatDm ett. Sed altimum venam obelo eon6zit LambiniM : eHndemqQe ab optimo, nt ait, ?eteri libroexsttlemdelevit Oifanias. Qaod JUe factnm indignatnr, et gloriam tanti faclnorii sibi praereptam dolet. Proponit hic anctor fecundum argo- meotomy qno Tocem demonstret esse corpoream. Primnm fnerat, qaia in- sinnana per aares aensnm illarumim- pelUt. Secnndam incipit a prlmo versa hic prodacto : ubl rh enim in» eonunodum,nec connectit orationem. Ms. Preftereu radit, Scribe : Pir«* terem raiNi eox fmueee eeepe. Atqne lu BIss. Oell. 10. 86. ande sic edidit H. Stephanns. Probat Igitur hoc al- tero argamento vocem constaro ez corporels elementiSy qnia corpas Isb* dere potest. Nempe per angnstam gQttor torba majore soni ant vocam coorta, ettic ezpletis nec satis pa- teotlbns vltSy per qnas transit vox, nfgeDtibas tamen aliis, ranca reddi- tnr janna oris, sive gattar, et voXy qnm In anras exit, Imdlt saam iter. Slc apparet legendnm esse : SeiHeei empietie quoquejmmmm reddiiur orie Ram" eu «tts, ei Uedii iier quet vox U tn «m- ros. Sie eonjeceramns, et postea In Fioienttna Jnntm editione plene ez- pressnm vidimns. Ov. Met. 9. 888. ' Vitalesqae vias etrespiramina elaa- slf. Nec conata loqui est : nec, sl conata fnisset, Vocis baberet iter.' Statias lib.5.Theb. ^tandem lazata dolore Voz invenlt iter, gemitnsque In verba soloti.' Otintherus lib. S. Lignrini, ntriosqne Imitator : ' vix hsBclaaces In verba solntae Vocls iter pnrstare valent.' Putarunt expMes sr«i dld : sed qnid est * ezpletis oris jsnnam radt ?* Immo vacnum et splramentam ipsum expletar: orm antem radimtQr. Gronee.
539 Forif grodifiis] Sic vet libri. Bf arnllus : forae, £t ita Volg. G^oii,
Arieria'] Arteria nsurpavit in nen- tro genere, namero mnltitndiniii, com sit usitatins in fsminino. M. Tull. de N. D. lib. 9. ^Primum eoim apulmo- nibns arteria nsqoe ad os intimnm pertinet : per qnam vox principiam a mente ducens, percipitnr et fundi- tnr.' Lege apad eundem eodem Ub. praeclara de anditu et auribos. Lamk, T^ neqne enim minns analogum est rh hprhpiem^ quam i^ iiprripta, Faber, Sic Codd. Memm. Suetonii in Vitel- lioc. 9. etiam orferta habet pro Vnlg. arterjoi. Vossins. ,
586 Rauea euie'] Sunt qni scribnnt uUef et jimgnnt cnm * expletis.' Cnm explentnr vise vocis et obstipantnr ab agmine vocis egredientis, tnnc vox ranca procedit. potest defendi lectio promiseua, si orie pro extremitatibus inlelligii : nt innnat vocem raneam reddi ezpletis snis oris : cnm regio- nes per qnas vox pertransit sunt ob* llmatm et opplet» : qno Uqnida vox impeditnr egredi. Ptiii. Versiim: Rmica SKJiy et iter fedtt, ^iia vex U m oMroi, qnl seqnebator hnnc: SeiH» eet: ab optlmis vet. libris exuleroi non admlsi. Gt/m. Sic excndendnm cnravli secatus qalnqneUbrornm m»> nnscr. anctoritatem : versum antem, qnl proxime seqnitur in vnlgatis 11* bris, Ramea snii, ei Uer kedU^ qum uox U t» oaroi, vel, nt est in alUs, Retfoo SMts, ei Uer reddU, fiM voXf ^v. vel, nt in aliis, Rmuea viioy ei Uer Ue^ dUf Ife, ego vemto confodi jnssl, quia eum non reperi in Ubris ma- nuscr. ' oris' antem ' expletis' snnt ab- latlvi casns absolnte positi. ^oris' enim non est ab os, ris, sed ab ora, ft, Cnm hsec scripsissem, ZoUns, gravis anctor, scripsit se hnnc ver- sam non admisisse. Dicere volnit, non recepisse: qnasi vero ei prbno hoc venerit in mentem. Sed non est boe in hac beUna novnm. Lamb» Ver« sos p^9* Faber, Expiiiie oru, I. e*
1386 NOTiS VARIORUM IN
locis, Lftmbioiia, qui ▼ersam sequen- raii«iMi niro cita harhita bombmm, €••
temrejicit. Retinert autem potest, terum nlterias qovrendiim censeo.
dum td rem fscit, et coromodam in- Qoidam codices babeyt, Ei f^fUgm
terpretationem patitnr. Creech. reiro dani eomna barbeara bombwm, Pi-
Iter reddU] Legendum Uer radit : ns. Et rciooiU raaiciMi rctre dta eor-
b. e. offendit meatnm orts. Piiis. ima bmabmm, Unnc ▼ers«m olim
689 Nec ie /aUol] Lego faUit, boc itfiixura^ tanqnam spurinm et inter-
seasu : Non te decipiat qnse \ox mnl- jectHm, qnamvis eum repererim in
tum detrabit viribns bominis cum lo« libris manoscr. non tamen ttno modo
qni perseverat : siguum est igitur seriptnm. In nonnnUis enim tta.
corpoream esse vocem. Piiis. Nee te scriptns est, £t revnai ratumm reira
fatlii item» Priori argamento alind ciia barbara bombam: in Meromiaao
vss. 7. subjnngit ab experieotia duc- Tero sic, Ei reboani roHciim retrociim
tom. Aliqnis magna contentione lo- conma ^om^iim. in Tettiano, Amt ra^
qnatnry debilis fiet et langnidos. Noa boani ramcmn reiro ciia corwm bamkam:
autem dnbitabit Tocem corpoream qnam scriptnram secntns snm in s»>
esse cnm magnam corporis sui par- conda editione ut longe omninm op*
tem, dnm loqnitnry detractam sense- timam,eandemqa« nnnc retineo. Pa«
rit. Cruek, risienses autem cnm qoibiis congra-
641 Nigrai nactiM ad «iii6ram] Us- mit Aldini antiquiores, ui ^ias locnm
qoe ad noctem perdactos. Lamb. habent, Et rtflesa retro dmit cenma
64S iitiror<e perduciue ab exanenie barbara bombam, £go neqne knnc,
niiore'] Ab aorora, seu a matotino neque illos, Locretiaaos esso arbi-
temporr. Ijamb, tror. Snspicor autem, qnisqms boa
546 Nec cimiU peiuirant am^eiOf ijfcJ] versns affinxerit» eum Catnllinoos il-
I. e. nec simili forma prsedita pri* los spectasia in carmine de Nnpt.
mordia vocnm anreis penetrant, cnm Pelei et Thet. ' Mnltaqoe raociso-
tnbn gravi cnm mnrmnre mogitnm nos efflabant comoa bombos, Barba- -
•dit, atqoe com cjcni morlbondi ca- raqneliorribili stridebantcornuacan-
nnnt:bocest,aliosest>tnbttsonitos, tn.' Iiam6. Ita partim conjectnra
•literqne anreis afficit, qnam cycni dnctos, partim a vet. libris adjutns cantns, et diversm snnt primordlomm restitni. Ita et Catullns de Nnptila
ntrinsqne sonitns figune. £aai^. Pelei. Lambinosbunc tollit* Maie*
648 Ei reflesa reiro dani cormm In vet. quibusdam et volg. reoocol* £ar6ara ftomtem] Snnt ^rcfleza re- la qutbosdam: barbita: male. Gt-
tro,' retrorsas intorta in similitndi- /«•• Retrocita conma. AL barbara» nem lltoL Conwa 6«r6aro, tobm Honc versom Locretio abjodicat barbaricm. ^Tobae' dictse sont cor- Lambinns : sed Lncretiusy opioor, si nna : qnoniam apud aotiquitatem viveret, ad alios judices provocaret. rodem ex corno bnbolo fiebant et Interpres scilicet non viderat, neqne ex tibiis. * Bombnm/ vocem eollisam multi vident, qnid tandem illod sit fremitn tomultnoso. Pers. 1. IIS. rdrscila 6ar6ara, ^ti reirocUa comma. * Torva Miroalloneis iropleront cor- At ego videor firroare posse, inielligl ooa bombis. ' * Barbara ' vocavit >ilu<l instrumentom mosicuin, Syria- ' cornua' sambiiccam et barbltum, car, opinor,origiDis,qoodsac6iilc,vel qoibos otebantor barbari. Magna mquc-boaief vocamos a veteri voce c«t eruditornm hmsitatio in boc car- Oallic» «af ucr, qood trabere est, et
mine cum varii varlaro scripturam 6MUsr, quod pnlsare significat. Qul
seqoantnr. Sunt qui legnnt fulti ve- instrumeptum illud mnsicnm nomiit» terum exempUrinm fide: Ei revocat facile intelligent cor ' retrocita' di«
T. LUCRKTII CARI DE RBRUM NAT. LIJI. IV. 1387
catnr a Lacreti». Sl qm meliora maDascriptis sic scriptum reperis*
daboBty paratas iilis apod me plau- •em, VaUibui et va/tdu ne tortiM ex
m est. Faber, Yossias ad Catall. HeUcmua: in Parisiens. aotem, VdUi*
p. S27. dicU RetrocUa yalgo inepte 6iu, et eycni neee detorti ex HeHconie:
legi, scrtbit aatem, Et reboai raMcnm in aliis fere omnib. vnlg. Et gelida
Bereafnikia barbara bombum, Bereeyn* Cffcni neee torti ex aniro Helieonie : ego
IAm barbara, i.e. Tibia Phrygia, Afi» Teteris scriptursB, taroeUi mendossp,
A^ B^cK^Mf , ot babet Hesychias in TesUgia sagaciter (abslt verbo invl*
BipcK^oi* &C. Creeeh. Et rcvoatf dia) odorans, et cum vnlgaU com*
taMenmreirociiabarbmbombum. Ita parans, hanc esse puUvi veram et
edidl,se€ntasoptimornmMss.fidem9 rectam scriptaram, aut certe verm
et ipsins Lncretii geniam^ gemino proximam, non pugnataras, si quis
enim (nt ssepins) adjectivo ntitnr, yel ingeniosior coojecturam afferal
et tnbam eaodem * retrocitam' vocat meliorem» vel emendatiores codices
•t ' barbnram-' Hmr* nactus, seriptnram veriorem. ordo
640 Neee'] PropUr interitnm snper- antem et sententia est : Ncc primor-
▼enientem. DetorH^ i. e. ezclosi ab dia simUi forma prsdita anreU pene-
impetn mortis. Qnidam legunt : Et trant, cnm tnba graviter magit sab
gdida cym ncce torti aniro ex HeUco- mnrmure gravi ct demisso, atqne cum
Torquentnr nece olores qui, cyncl ex vaUibus gelidis Heliconis
cnm morte cmciantur, cantiilant : orti liquldam qnerelam yoce Ingnbri
qnod fabnlosnm Piinins pnUt : cnm tollant. De cycnornm cantn snpra
taraen Plato illos anims immorUU- dUimns ad lllom locum : < Parvus ut
tatem pnesagire puUt. Torquentnr est cycni mellor canor,' &c. Cum
tamen in morU etiamsi cantent. De hs8C olim scripsissem, Zoilus hanc
bis a Marone dictum, iEn. 7. 700. tcriptoram verbo damnayit» et hane
* £t ioBga canoros Dant per coUa snbstitnity VaOibn» et eygni nue torti
aodos.' Vel torU positnm pro ex- exHelieoai»: re magnam partem ap-
imm, b. e. eztractl cycni morte ez probavit. Atqne nbi probavit, non
collibns Heliconis. In codicibus e- peccavit 2 ubi sibi indulsit, fmde lap«
mendatis Striptnm sic : VaUibug ek sos est. Kam primum versns ab eo
^^ iMlffrti ox HeUeonU: ut in de- snbstitnUs, nnmerls et yerbis Inep-
torti nihU abjiceretor : qnod aUbi do- tus cst : delnde sententia absurda
cnimns ftctitasse priscos. PiuB, Vai- est. Qoid enim sibi Ynlt ' cycni nece
Itfat d C^gni neeo torH ex HeUeonit. tortl ?' nam < cycnos morte torqueri/
Hane pnto verisslmam scriptnram. dici Latine potest: 'ncce torquerl,'
Cygni neeo iorti^ i. e. morU vicini. si slne vl moriatttur, non potest. PraB-
VeC Ubri : ne torKs, ne torH^ nete, neee ter ea quid sibi wlt hoc totnm» <f m
iorti». Qnidam ▼ulgaU : nece detorti. torH nece ex vaiUbu» HeUconi» ? nemi-
la plerlsque vnlg. d geUda Cygni: nem esse puto in his UtterU medio-
nifit tarti ex aniro Heiie. quod Marul- criter exercitatum» et judicio aliquo
Inscommentnsest. Lambinus : g«<t- sensuque communi praeditum, qui
di» orH ex H»Uc. Quidam veteres non inUUigat, versum esse et suo
etiam : Ei vaUdi» nece torH» ex HeL aactore dignum. et Lucrctio indig-
meBdo«lBsime.Utterat,inverbo<on«, nom. Lamb. Mirifica vero, ricnbi
mendocansam dedit. Gy«t. FoW- eliM, drca locum hunc variantium
bu» ei eyeni geUdi» oHU ex HeUconi». lectionum multitudo est ; nam m qui-
Slc restitni^ partim codlces manuscr. busdam Ub. iegUur, VaUibu» et vaUdio
et nonnnUos Unpressos secntns : par- «« torti» ex HeUconit ; qnod qoi in-
tlm co^iectvra dnctns. Nam cnm in teUiget, eum ego (Edipum, eum Tire-
1388 NOTiE VARIORUM IN
siani eise pntabo : sed in aliis ita est, sicnbi alias, eirca hnne loeain Taii-
Faffttef ei cycM neee delarti ex Heli' antinm lectionnm mnltitndo est, nan
emii; tenebne, A^oo^a, nihil. In in qnibosdam legitnr, VaUihm$ et
aliii, £1 gehda eyeni necetorti exwftro validie ne tartis ex HeUeonis, in aliii,
HeUeonia; nihilo sanins, ut vides. VaUUmsetCyenineeedetertiex Heiieo'
Ad eom locom interprei, ille, in- fiw, io aliis, £t gelida Cycni nece tarti
qnam, interpres, cui prope nni lalu* ex anire HeUeonis, Lambinus, VaUihoM
tem et nitorem sonm debet Lucre- et Cyeni gelidie orti ex HeUeonie. loco
tins, de lectione, qne in hac nostra erti Faber sobstitnit cMi, Voislus
editione est, sic iuter cetera scribit : tandem ad Catullnm leptt, Et vaUdie
* Hanc esse putavi yeram et rectam Cyeni torrentibue ex HeUc&nie. Ex
scriptoram, aut certe versB proxi- Helicone nenipe, tnm alii torrentes,
mam, non pngnatnrns, si quis vel tom ipse Helicon amnis profloit.
ingeniosior conjecturam afferat me- Breviter, iieee forft, vel neee detorti
liorem, vel, emendatiores codices omnino rejiciendnm; istamm enim
nactns, scriptnram veriorem.' Haec vocnm sententia, siqna esset, in se-
ad sese pertinere ratns Oifanins, sic qnenti versu continetnr ; sed Fabrnm
loCom hnne legendom esse monnit : aut Vossiom sequaris, perinde cst.
Vattilnueteyenineeetortiex HeUeonie, Creeek, Mnltiplici lectionam varie-
In qno vel paeris deridicnlo esse po- tate impulsi varie loeum bonc tenta-
test; nt in S. editione annotavit ront interpretes. Eadem de ratione,
Lambinns. Idque nisi ipse demon- et quod nnlia eornm emendatio plene
strasset, nos levi brachio facere po- mihi satisfaciat, ipse quoqne tentavi
tueramns. Quapropter eum Gifi- itaemendare: VtiiUmeeicyenimeUei»
nios bic se turpissime dederit, nee forte ex H^eoni» Quom Uquidam tol-
Lamblnus suse eonjectpraB confidat kmi htguM voce qnereUtm, 'Valles
satis ; videndom an qiiis Oifanio sa- Heliconis/ nt cycnorum conventus
gacior esse possit aut felicior ; qnod locom proprlum describit poeta, sie-
fiet, nbi rationem ezposuerimus nt 'Asia prata' Virgil. Oeorg. 1.
qoamobrem Lambinos, conjecturam B8S. ^Jamvarias pelagi volocres, et
snam, qose ipsa tamen certa videri qne Asia circom Dnlclbns in stagnia
potest, non tamen nsque quaque pro- rimantor prata Caystri.' Aves enim
barit* Uno verbo dicam, Latine dici ilias de cygnis ezplicat Ov. Met. 6.
Bon potest, ut ii probe norunt, qui S87. et ipse Virg. JEn. 7. 701. Detn
stadlose sermonis Latini proprieta- < melicos'eosdemappeIIat,ati6.SS6.
tem consectantor, dici, inquam, non sonores organicornm bisce: 'modo
potest, Cycnt orli eant ex vaiU^ Organici melicos peperere sonores.'
H^Ueoni» ; alioqni slgolficaret origi- Imo ' mele cycnea,' proprios avinm
nem doxisse ex vallibus, inde ortos istarom cantas Lacretio dicitar 9.
esse, &C. qood nugatorinm est. Sed 604. ^ Et cycnea mele, Phoebeaqae
enim ut jam in I. indlcaveram, dicen- dsedala chordis Carmina consimili ra-
dam ftierat, ne dnbita, eyeni ex vaUi-' tione oppresia silerent.' Et hinc
5iif HeUeema eoorti; atque adeo slc crocitationi corvornm picaromqne
legendos est hic locns : VaUUm» et stridolse garrnlitati opponltur a
geUdae eyeni eCrti ex HeUeoni», Fnn* Persio in Prologo versa nltimo :
domentom conjectorse nostrsB est in ' Corvos poetas ct poetrias picas Can-
nsu Latini sermonis ; tnm preeterea tare credas Pegaseinm melos/ Deni-
in vestigiis Mss. codicom, in qnibns que verbomybite^ quod nostro admo-
coostanter legas veVtorti, vel ne tot' dnm est familiare, proxime ad forti
ti»f vel M lorit| tfc. Faben Mirifica, vel <oHt«, quod ananiml consensa ex-
T. LUCRBTII CARI DB RERUM NAT. LIB. IV. 1389
hibeDt Mm. ftccedit, loDgios yero ItBvar latiore, partim Mto Itfftore,
•bit ab iisdem tonenHbui^ qnod aliai partim lavor kncre: baoc postre-
ooo ioepte sobstitnit Yossius : oe- mam, ot rectam, amplexo» som. Est
qoe ita traoipooi TerlMi oeceiie ha- eoim haec, ut dixi, seoteotia : Isevor
bemoiy ut facit Faber, legeoi feiidU vocli, Isvore priocipiornm creatur.
cfcm cSrii, led cootra positiooem ver- Lamb. AsperUoi OMiem vocti, i^e. Jam
borom, qnie io onmibiti Mu. obser- aliod qooqoe argomentam vii. 7. de-
vator. JEIitv. lomitor ex ipia voluptatc et moleitia,
55 J Hoi ^iliir pmtliif ooeei] Vocem qoa ooi loooi, proot coocioooi io-
baoc corpoream vu. 4. liogoaetla- coocionoiqae eit, afficit: liqoidcm
bra formant et 6goraot, et inde ver- ceoiet Epicanii , qusecorpoicolaiob-
ba. Cicero lib. 9. de N. Deor. iagrediaotar anrem organamqne af-
' Deiode io ore lita liogoa eit fioita ficioot certa ratiooe coofigorari, et
dentiboi. £a vocem immoderate pro- omoem loavitatem aot acerbitatem
foiam fiogit et termioat, loooiqoe looi ooo alioode eiie, qnam ex eo
yocis diitinctoi et preiioi efllcity com qood hnjnimodi corpnicnla in orga*
et ad deotes et ad aliai partei peilit nom labenotia ipiom deiioiaot ex-
orii. Itaqoeplectriiimilemlingiiam aipereotve, pro cooditiooe Isvita-
noitri i#lent dicere, chordarom deo- tii aot aiperitatii qoa coofignraotor.
tes, oares comiboi iii qo» ad oervoi Creeeh.
resonant io cantibni.' Creeek* 567 Ae ubi non hngnm, t^J] Varia
55S ArticmUti'] Format, figncat per inbjnngit problemata, primnm vii.
qoa^am qnaii membra. ' Articn- . 10. Vocei longins progrediendo he-
lata' Tox explanata, formata, et betantur, et ex distinctii confnise
icriptilii dicitnr. Hae voce utitor fiunt, nempe quia illae molecnl», leo
Apoleini. Pvti. lingularei voculap crebro aerii oflfeniu
Verboftm Dadala Unguoi] l. e. ver- laceratae amittnnt illam figuram et
bomm opifex,formatrix,fictrix,figu- conformationem qnam a lingua et
ratrix. M. TuU. de N. D. Hb. 2. labris acceperant. Creech.
* Deiode in ore sita lingna eit, finita 661 Sii longiut a^] Fii rectius,
deotiboi. £a vocem immoderate pro- nt puto. Gifan.
fniam fingit et terminat, lonoiqae 664 Neque hilum Internoieere] Sic
▼ociidistinctoiet preiioiefficit,cum reititui, probabiliiiima conjectura
ct ad denteii, et ad aliai parteii dnctni, cnm in librii eiiet partim
peUit orii. Itaqne plectri limilem t//a, partim tV/om. Hnnc porro versnm
liognam ooitri loleot dicere, chor- profert Nooiui io oomioe * leoteo-
darara deoteii, oareii coroibai iii tia:' quam ioterpretatur boc ioco
qoae ad oervoi reionant in cantibns.' sensibilitatem : in quo enm falli pnto.
Lamb. Neque illa Iniemoscere. Sic
565 Atperiioi auiem tocii] Docet omnino legendum ex veteribui. Qai-
Dnde oascatnr vocii aiperitai, et dam veterei et vulgati: iUam, noo
* l«vor,' leo lcvitai : et ostendit, male. Gifan. Recte Lambinns, qnam-
creari vocii aiperitatem a principiii vii tam iUa quam iUam recipi potest.
asperis, l«vorem lavibni. Ordo an* CreeeK Potest recipi tUam, eo more,
tem horam versuom pertnrbatos erat qno et Virg. et Lncret. in sensu
in librii Tnlgatii, et in nonnnllii ma- pr»gnantiore adhibent, led cum Ai-
nnicr. qoem reititoi, ab aliii librii lum quoqne usitatissima poetae vox
et ratione ipsa admonitns. Pr«terea sit, et faciliui in iUamy qnam iUam in
cnra libri vulgati sic haberent, knii hUum potoerit depravari, vUlgatam
creaiur: mannicripti, partim lectiooem retioai. Hdv.
1390
NOT^ VARIORUM IN
667 Pr^gterea, edicium, ^c.] Deinde TS8. 5. loqaatar aliquis, innnmeraB aures adstantes verba perctpient, nnde vero hoc? Concipiendnm est nnam esse qnasl totalem, sive maYis, generalem rocem, quae ab ore emit- titnr, sed qnaa dissiliat tamen in vo- culas innnmeras, inter se consimiles ; ideo cnm emittitor tox, corpornm ernmpentiam formatura ita compri- mitnr, eliditnr, ac Teluti conteritary ut abeat in frastnla, sen in parvas moleculas, omnino consimiliter for- matas, qoae et confettim consimiles et dissiliaut per aera, len per circnm- fusnm spatium, et similitudinem eam conservent nsque dnm ad aures per- veniant. Qno fit ut eadem vox a mnltis audiri possit, licet ab uno dica- tnr. Creeeh, Dictum, aliqnot libri mannscripti habent, Praterea verbum, Lamb.
Perciel awreUI Permovet anreis om- nibns in popolo ad concionem vo- cato : ad omninm aureis pervenit, et ab omnibus exauditur. Lamb.
668 Pr€Bcom$ ab orel Prsconnm mnnns erat, praeter cetera, concio- nem advocare, silentium indicere; cansam et sententiam dicturos citare. Itaqne concione advocata, attentio- nem comparabant, andientiamqne fa- debant et sibi et aliis dictnris hoc modo, f6^i||ucrrff, i. e. ' favete linguis :' iicodtn \ao\y i. e. ' audite cives, sen popnli.' Sed in sacris potius illo nte- bantur, et jnbehant €&<^/A€iy ; in edic- tis altero, iuco^ert Kaot, in concione Tero, in qna de bello, ant pace, et si- milibns rebus consnltabatnr, ita prae- dicabant, rls iyopc^ety /So^ffroi ; i. c, * quis vult dicere ?' Lamb,
670 Privas] Proprias, aut singu- las. Lege Nonium, Geliium, Festum. Lamb,
672 At qute para, 4>c.] Quaecnnque partes vocis aores attingunr, ills au- diuntur ; alin partes per aera diffu- soB evanescont ; alia in corppra so- lidayet utcunque lxvigata(quippe et
porosanimis praetermittnnt, et nca- brosa nimis concidnnt atque dissi- pant) incidentes, et inde repercnss», efficinnt ut eandem Tocem iterato au- diamns ; inde Echo : inde etiam noc- tnrni sonitus, qnos, ad vs. 689. an- perstitiosnm vnlgnt agrestibnt nv- minibns acceptos refert. Creeck,
ffon aMnisaeddit ipeaa] Sic reposni, a Plauto et ceterii Latini termonit anctoribns admonitni, qni ita loqnl tolent. Plantnt Rndente : * Certo enim mihi paternae vocis sonitns an- rels accidit.' ti quit tamen malet legi, noN auribue aecidii tptts, non re- pngnabo: incidU, quod erat In om- nibns libris, rejeci : solet enlm con- jnngere hoc verbnm cnm dandi casn, nt lib. S. 227. < Incidere e tnpero levioribns.' Lamb,
674 Part eolidit adUea locie] Haec est ea, qnae a Oraecis Echo nomina- tur, i. e. vocis imago, sen redditio, re- jectio, et repulsio. 'Resonam' ap- pellant Latini, nt docet anctor Toca- bularii Latinograeci. qnae fit in locls laevibus, tortuosis, et concavis, ut Taliibus, et antris, et parietibnSy et mnris, et aedificiis cameratis, miz- imevetustis. £x quo Virg. Oeorg. 4. 49. * ant nbi concava pnlsn Sasa sonant, vocitqoe offensa resnltat ima- go.' *Hx^ yttterat (inquit AHstotel. lib. 2. de Anim.) ^atr iarh rov iJpos hhs yofOfUrov ^ rh iyytto¥ rh Sio- fAaaaf ital Kotk^oM OfW^O^rai, ird\t9 b iiitp dvwa^, &ffwtp a^cupa, i. e. ' Echo fit, cnm ab aere qui unus efllciatur, propter vas definiens et probibent ne frangatnr, aer repulsus sit, nt globns.' Sed non dissimulabo, in qni- busdam libris vet. scriptnm esse pare eoliSf pro part ooUdie; et topia, pro locia, Et vero sic habet cod. Bertinian. SoUa quld sit, in promtn est : quin fortasse ferri potest, ut per ' sola' ioca, deserta significart intel- ligamus, ut infra non longe. Lopia quid vaieat, non video. Milii qnidem corruptnm videtur. Lamb, Paraao-
T. LUCRETII CARl DE RERUM NAT. LIB. IV. 1391
iidif adUsa. In qatbuftdam : M/tf . vocis imaginis sKpius redditaei atque
FortaMe non malc. Gt/aN. iroaginum a specuYis in tpecula trans-
676 imagimeveHn] Hor.BdAu^%U latarum. Jaro Eclioms exquisitae et
1. 11. S. ' Cnjos reeinet jocoia No- perfectse hec propria snnt, ut cito
nen imago Ant in nmbrosis Helico- respondeat, ot longam verbornm se-
nis oris Ant tnper Pindo, gelidove riem connectat, nt aliquoties et ite-
in HflFmo?' Creeeh. rnm atque itemni vocem articnlatam
676 Qum bene emn wleat] Ita ve- referat. Lamb. Sex eiiam eepkem. In tarwquidam. Gi/«m. libris etiam avt eepiem, £go ansus
677 Per loea mla] Per loca de- sum illud aui inducere. Vide Indi- aerta. Ter. Phorm. 6. 7. 86. * Nonne cem : ' Sex septem.' GVmt. De hoe pnblicitns sceius binc deporta- echone» seu ' Tocis imagine/ nti plus rier in aolas terraa V Catuli. carm. de aemel vocavit Horatius, verba faciens Pelei et Thet. Nnpt. * Desertam in Lucretius haec scribit : < Sex etlam •ola miseram se cemit arena.' Plan» ant septem loca vidl reddere voces, tos Rndente 1. 4. 6. ' neque qna Unam cnm jaceres : ita colles colli- qiHm», conanltnm est, Neqnc qnem bns ipsis Verba repnlsantes iterabant rogiten» qnemqoam interea invenio : dicta referre.' Sed ego istud iiera- Neqne magis solm terrse sont, qnara baiU r^erre, vitiosissimnm esse sem- Inec loca, atqne bas regiones.' Lamt, per arbitrabor. Tam enim enm pa-
680 Et wiagna dispenos] Lectorem tienter feram qni dixerit| iierabant non me pigebit admonere de re levi Ueraref qnam qui dixerit, Uerabant re^ qnidem illa, sed tamen non negli- /erre. Scripserit itaqne Poeta ne- genda, in codice Bertiniano scriptum cesse est, non, nt vnlgo legitnr, Uera» esse M^rna diqMfMS, mendose, u pro baist dicta rrferref sed tradebant dieta o. Lamb. referre, Ingeniosa scilicet et admi-
681 Sex etion, aut teptem'] Plotar- rablli metaphora, ab iis dncta qni chna refert mpi rdw kpeffKii^rmf roTt exceptum aliqnid aliis perferendnm fiXMT. fiafi, $, in ^gypti pyramidibns mandant. Qno etiam ducit rh < repnl» vocem nnam intus editam, quattnor santes.' Vim autem hnjus vocis in et qninqne reddere. Idem lib. irr^ versn qnodam hnjusce librl notabis : ASsAidtfx* ^D princip. commemorat por- ^ Fit qooque de specnlo in speculnm ticnm qoandam, qnae Olympiae fuit, nt tradatnr imago;' quod vtdes hnic ^rr^^Miw appellatam, qnia scilicet loco geminnm germanmn esse. Ita- vocem septies iteraret. Pansanias que (inem facio. Erroris origo vide- Corinth. narrat ad dextram templi tur esse ir r^ ixporwXmrrt^versas sn- Cbthonise Cereris, porticnm esse, perioris, quod Incogitans exscriptor qnam ittcolfe Echonis porticnm nomi- respexit; in eo enim elementorum nant : cnjns ea natnra sit, ut imagi- similitndo hominem in fraodem con- nem vocis tripltcet. Nos in vico Ln- jecit, ita eoUee. Sed nnde nnde sit, tetia admodum propinquo, (distat mendnm est, et qnidem ejnscemodi cnim ab nrbe non mnlto amplius nt a nemine adhuc animadversum qnam tria millia passnnm,) cui nomen fuerit. Faber.
est CkarentOf Echonem andivimus vo- 683 Repuiaantet] Propulsantn vr-
ces septies iterantem. Sed quid mi- teres quidam. Gifan. iterabant dhta
ram ter, qnater, qoinqnies, sexies, et re/erre. Codd. lierabant dicta re-
scpties imaginem vocts iterari ac /erri. Fabro antem ingratum est illnd
mnltiplicari, cnm Ticini in aula mag- Uerabamt, ideoqne legit tradebant,
na BasiliCK ter et decies referatnr ? Creech. Si ingeniosa Fabri placet
Eadem aatem propemodnm ratio est conjectnra, ita distingnas : iia eoUet
ia02 NOTiE YARIORUM IN
coUilms, ijMif, Verba, repulmteSf trtndi' Ei gemu» Agrieobm, ife. Caprarint
heoit dtcto r^erre, i. e. ita coilet re- apad Tlieocntain : 06 0^/uv, A wctftiaff
polMntes coilibat verba dicta, tra- rh fAmraftfifiaf^y «6 $4fus (iftfUM Si^Str
debant ipsis referre. Hmer, r^y nSya HMKOfutf ^ yhp &«-' 6rypat
594 Capripedea'] Tpaiy6fwaias, Utitar TaifOta KeicfuuAs itfMra^ai" irri yo «-i-
cadem Yoce Hor. Od. lib. 2. la S. Kfhsy Kai o< Ul IfHfana xo^ «^ri foA
* Nympliasqae discenteis, et aa- Ki/hrrat, Creeeh*
reis Capripedam Satyroram acatas.' Cain Pan Pinea temiferi] Pan pi-
Lamb. neam coronam in capite gerit, coma-
686 Et FoMMB et$e lo^uniurl Cic. tnsqae fingitnr. comna autem, radio-
2. de N. D. cap. 2. * SsBpe Fanno- ram solis, et cornaam Innas similitn-
rnm yoces czaaditae, saepe Yisse formas dinem qoandam prsebent. Fistiilam
Deornm, qaemvis non ant helietem septem calamis compactam alteim
ant impiam Deos praesenteis esse niana tenet, altera pednm, i. e. ba«
confiteri coegerant/ Preig, Hnc re- calam inflexnm et incarvom. pedi-
fert etiam Turneb. Ady. 8. 16. Hor. bus caprinis pneditas est. Adde,
Od. 1. 17. qnae incipit : ' Velox amce- qnod solitndine delectatnr, et mazi-
nnm sappe Lucretilem Mutat Lycaeo me loca maritima colit: ideoque hkU
Faunus, et igneam Defendit aestatem irXfltyMrot a Graecis appeJlatnr, et
capeiiis.' et vs. ibidem 10. ' Utcun* Echonem amare existimatar. Mare
qne dnici, Tyndari, fistula Valies, et autem iro\^iixoirest, i. e. sonoram, wo»
Usticae cubantis Levia personuere cale, et clamosnm. Lamb,
saza.' Hav, 691 Felaintaa ^aasaaiis] Qnoniam
687iSiU«ii<ianiiii|n]Le«vocemmitti. nterque Codex Vossian. nnnc Lngd.
Virg. JEn. 10. 63. ' qnid me altasilen- BaL uikmina habent, nnde ipse Vos-
tia cogis Rnmpere V pro eodem fere sins teste Codtce meo, Beverlandi
dicimus, ' rampere vocem,' quod quondam, legebat ng/famtwa. Coicon-
Orftci dicunt ^cu ^M^y, nt notavi- jecturaB roborandaa adducere possnm
mus in commentarils Horatianis* versom etiam Lncretianum, qni ez-
Lamb, stat 6. 27. ' Hydra venenatis pot set
688 Chordarumque tonot] Permu- vallata colobris P' item alterom, nbi
tari et promiscue poni 'chordas' et de Elephantis agit, 2. 668, 'India
' tibias,' iicet revera diversae sint no- qnornm Millibus e moltis vallo mnni-
tat Voss. ad Catall. pag. 167. atque tur eburno.' Et ita sertornm pineo-
hic tibias esse inteliigendas, nnde et rnm amplitudo Sylvam qnasi circa
inf. 6. 1689. legit: 'Haec animos ol- tempora Panos facit, ejusque ora in«
lis mulcebant atque juvabant Cnm umbrat, pront de coronis istis fron-
satiate cibi : nam tnm sant omnia dosioribos dicit Lucret. 8. 026. ' et
chordas.' Uode et Jnv. dixerit, Sat. innmbrant ora coronis.' Potuit enim
S. 6St ' et cnm tibicine chordas Obli- vaUamuia degenerare in ttdamma^
qnas.' quod scilicet obliqaare capot scripto in Codd» vUamine, et recta
cogatur tibicen, inflaturus genus is- dncta linea snpra literam primam, ex
tud tibiarnm. Hav. qua scribendi ratione altera fiuxerit
600 Ei geuut Agrieolum] Pro agri- in describendo lectio. Hav.
colarnm : nt apud Maronem Oeorg. 602 Calamot pereurrii hianieit] 6.
S. 27. ' Gangaridum faciam : victo- 1406. ' Et snpera calamos nnco per-
risque arma Quirini.' ubi vel auctore cnrrere labro.' Ex septem calamia
Servio pro Oangaridarum posuit. di- iroparibus ordine junctis constat fis-
cunt agricolae finitimi sentire cantns tuia* Virg. Ecl. 2. 86. * Est niihi dis*
et choreas horom satytoram. Piut. paribos septem coropacta cicutis Fis-
T. LUCRiCTII CARI DB RfiRUM NAT. LIB. IV. 1303
tnla.' Pan autem fistuls iiiTeDtor. ocaloraDi, seo vis et potestas videndi
Idcm Yirg. ibid. 82. * Pan primns eo penetrare non possit, qoo vox et
calamos cera conjoDgere plorets In- sonos perraanant : neque illaeatraus*
stitnit.' Lamb. Percunit. Qaod ne- ire possit, qoa haec traoseont. In-
cesse esty si fistola composita ntaris, terposito enim internosqoi aiidimnii,
qaalia erat, ' Fistiila comparibos sep- et eos qoi loqoontor, pariete, andire
tem compacta cicotis.' Fo^. Lib. 5. eoram sermonem possuniiis : faciem,
1400. * £t sopera calamos onco per- aliamve corporis parteoi cernere non
correre labro.' CretclL possomos. Nam et M. Toil. scribit
695 Saia tin^re} Ita omnino legen- iu Topicis, ' Stalennm qtieudam ea
dom. Agricolae enim soom com Di- locntoni esse, boois viris sobatiscol-
vis commercium jactant. Creech. laotibos, pariete interposito, qiiibns
697 Ut omne BumanMm gemu eet patefactis, in jodiciomqoe prolatis,
tmdmm maiM avricafariMi] Ut omnes rei capitalis jore damnatos esl :' et
hoaiDea sont Iromodice copidi aodi- Thocyd. lib. I. simile qoiddain de
tornm. Qnia aotem hoimnes sont ao- Paosania tradidit. Lamb*
ditomm avidi, idcirco res admirabl- 002 CoOoquimMr^ Codices alit sic
lela et portenti simileis confingont, habent, Ctnn loquimur, hoc senso :
qoibus alliciant et retineant aodito- Videmos vocem peneirare per loca,
res. Lamb. I. e. Omnes homines per qoae non potest ocolns se iotro-
porteotaetmiraculalihenternarrant^ mittere. hoc apparet cum loqnioior
eaqne a moltis aodiri jocundissimum in coenacnlo daoso: vox tamen erom-
iUia est. Faber. Hioc amarom illod pit et egreditor eatra parietes, qoos
Pcrsii 1. 66. ' Tnoc, vetole, aoricolis ocoU oon transennt. Piue, Conloqui'
aUenis colligis escas?' Bao, fnur clatt8,forib, Sic excodeodnni cu-
699 Qaad euperegt non eety Ifc,'] Tgi» ravi, non ita looge discedens a volga-
tnr voces accipimiis ab illo qoi loqni- ta scriptora: qnae talis est, Cttm /o-
tnr cxpressas et formatas, seqne ac ^aimar, 4fc, Naoi et Bertinian. et
simalacfara a rerom soperficie floen- Memm. ot Tettian. codex, et iteiu
tia; cor igitor aodimos aliquem qnem valgatiPariiieasesbabentyCoRJoyatam
videre neqoeamos ? Respondet Lo- cL /orib, lioc differt Memroianiis ab
cretius t ss. 20. voces formatn obli- illis, qood babet, quod stepe videnuu :
qaos meatus, et tortoosa corporom olii, ot vulgati ooines, quoque ectpe vt-
foramioa iotegrae traDseiint, in qni- demuM: nonnolU etiam, tenemu$t pro
bot franguntnr, ut sopra dociiit, ima- videmue, Jodicet lector emonctae na-
gines. Sen poiios hoc fit qnia vox in ris. Mibi qnidem, ot dicam qnod sen«
vocnhu dissiliat, qo» sorsum, deor- tio, versos sospectos est^ sive lega-
sam, prorsom, retrorsum, dextror- mos Coiiiofataiiir, Sfc. ot edidi, sive
sam, Isvorsom, et in omnem obliqai- Cum loquimur, ot habent volgati cod.
tatem, ot scintiHulK a scintiUa dlsBul- sive Contoquium cLfor. quoque otgpe ri-
tantesy abeant ; sicqne in aores etiam demui, seo tenemus. Nam et seoteotia
aUbi qoam in directum constitntas inepta est, neqoe id dicitor qnod sen-
incidant; tale vero quid ipsis ima- titLticret. Natom aotem poto esse
ginibus non contiugat : vox aotem ex annotatione ad oram libri posita e
hnjosmodi ineatos penetraos debiiior regiooe bojus loci, hoc modo, ut cum
fit, atqiie iodistiiictior. Creech, loquimwr ciausiefoiib, qna verba libra-
600 Qua loca prr] ^AMOiorpo^, 'qoflB rius aliquis conjecit in cootextura et
loca per/ pro perqiise loca, ot proxi- seriem versuaio: alios nescio qois
mo versa ' baec loca per,' pro per hsec sopplevit qnod versoi deerat. bwc
loca. NuAcdocebit,qaamobremacies raea co^jectora est. Omuioo hoe
Delph, et Var. Claa. Lucret, 4 T
1394
NOTiE VARIORUM IN
vertn delracto, nikil de Bententift bn*
jns ioci demitur. Sapcnracaoeofl igi*
•tiir videtur esM, et idcireo delendns.
Lmi6. CralofNtMM dMJtfl/Mritej fnofMtf
mp€ Unewnu, Ita ex vet. libris restitn-
imnt. In quibntdam : mdcmiif . Oifan.
690 Qnod mtptntiy nm etl mir«ii-
dam, qua ndUme Qiuv hem p*r meqwMmt
•euli re$ cemtre opertM, Hweloeuper
9eee$ vemUmt, «mrfeque laeeeent» Con-
lafntmar eloattf /oritei: pted eape ri-
domnf] Clarissimns interpren vertnm
postreninm ette plane Ineptnm, at-
qne adeo ejicieodum, exittiraavit.
At Oifanint ita ex vet lib. rettitnen-
dnm credidit : CealofKiiim etmmt fih
rikua quaque eape teuemut, Qnid ibi
fecerit, tclre vi»: nngat magnat.
Neqoe enim illnstriiit ottendere po-
tuit, qnam inopt, qoamqne impanu
tns a jndicandi facnltate ettet ; quam
denique miserabilit grammaticnt :
(notti iliiid ex Seneca patre, ' mite-
rabilit orator:') nam ex editionibnt
aliit totus hic locut tic potins legen-
dns, tic dittinguendttt erat: aureeque
Ueeeeantf Cum loquimur daunefmbuM,
qwod ttfpo videmue; tentum taltem
commodiorem htec lectio haberet ; id
enim probaret Lncretins, ea perve-
nire et penetrare vocet et tonot,
qna tpeciet vitibilet trameare ne-
queant. Exemplnm antem familiam
eit; cum vid«^licet attant allqnit ad
occlnsam jannam, cum eo, qni intnt
ett, colloquitnr. Tunc enim tpeciet
vitibilit trantire neqnit; at speciet
andibilit, ea vero potett. Solet an-
tem Lncretint, nbi qnid probandnm
ett, exemplnm lo^^nfrot aut ^yioiMfroi
illico tnbdere, quo ret dilncetcat
magit, nti diligenti lectori conttat.
Hsec nostra, nisi mnltum fallimnr,
Gifanianis hand panlo meltora tnnt
et rationi magit contentanea. Sed ta-
mcn, ti, quod ret ett, dicam, in its me
non magnopere amo: nam de plano
affirmare possnm, id qnod in notit
fortatse demonttrabitnr, versnm hnnc
subditivum esse. Faber, Hnnc ver-
snm r^icit Lnmbinnt, alil legnnt Ciim loquimury dfc. Oifanins vero e Codd. Conlofmnm elauoi» /oribue fno> que oeepe teuemue, Vertnm anbdlti- vum ette affirmat Faber, ted omnet (>>dd. agnoscnnt: et Cnm loyaimnr rectins legendnm. Creeeh,
604 RfHiilmil] Rennnnty nolnae. LauA,
606 Qaalin twil uitri} Fonunina, M «oipov. intelUgendnm ett hoc ctte vemm in vitro timplicly et nndo, et Ita pellncido. Nam ti ettet a poaU- ca partc plnmbo anc alio raetallo indnctnm, et ita dentum factnm, Ima- go per vitmm non permanaret, cnm vitri foremina non paterent, ted a vitro rejecta redderetnr. Qna de rc tnp. Ltumb,
Speeiee qum travolat emmf] Ni* hil ego quidem mntavi, vemm tamen non celabo lcctorem, in aliqnot lib. manntcr. legi, speeies quee trmueolai omuie : in aliit : opeeiee qum f rsrint em- nif : in nno, epeeiet qum tramaaiommt* nnde qnidam facinnt IrcmMf, non male : et fortatte hmc tcriptnra recta et germaim Lncretiana ett. tramtvoiai tamen, ant Iffww/al, non ett rejicien» dnm. Licet etiam legere, fpfftet qum trauuai omuit, Lamb. Speeiet qum iramoni omuu, Ita ex vet. lib. qni- bntdam tcripti. In qoibntdam Tet. trauolat, Vide Indicem. Vnlgati : (m- tiai, pettime. Quidam veteret : qum. Vide inf. 6. S48. G^. Trmsoiat, Sive Qmo trameuif tive qua Imttat, (nara ' Tiare' apnd Plantnra legat,) perinde ett. Creeek, IVarial, hoc loco, nt et lib. 6. * trantviat,' ex veteri Cod. Fr. Modii defendit Palmerint Tom. 4. Facit Crit. pag. 614« Nec non * pe- ricnla vianda,' ' iter viare,' ' mlti vi- are pectore,' apnd Plantum, Lucili- iim, Afraninm. Preig,
607 Prmterea parieit t» euudutj Aliam rationem aifert magit (raeo qnidem jndicio) philotophicam, vide- licet qnia tox mitta anrsnm, deorw tnm, deztrortnm, tinittrortnm^ iii
T. LUCRBTII OARI DB RERVM ^AT. LIB. IV. 1305
»dtu parteis diiMoitorj; ita 6t, at loca ctiun abdita vocibus complean- tiir, ct aer etiaan remoto8 atqoe in- terclosos per conseiMOBi verberetor, Ipseqoe verberatos sonitom aot vo- cem ad aoreis perferat. andilos enim acmper patet, at sonos omoi ex parte •ditos acdpere possit. qnod eo fit factUaSyqnod aer natora soa conti- Bonm et conlinens quiddam est. ita qnavis parte aeris a sonito impulsa, Boo longo post tempore alia ejos pcra longe remota sive sopra, sive iafra, sive a fronte, sive a tergo, aive ad dextram^ sive ad Isvam par- tem, ejosdem motos 6t partieepa, eodemqoe tempore aerem in aoribos nostris inclosnm, cni cognatus ipse eaty verberaty et lacessit. At visns fit e regioocy et per rectas lineas^a re qnm cemitnry ad ocolos, aot certe, ot mathematicns aliqois dicere possit, per dircctam qoandam pyramidem, CBJna baaia sit in re qom cemitnr, angnlna io ocnlo: qoi angnias qoo mi- ■or csty eo res, qose videtor, minor ▼idetttr; qno major, eo res niajor apparct. <)aarc ea qnidem cerni- moa, a qoibos ad oeolos rectaa linem pfodocl possnnt, ita tamen, nt angn- lns,q«l in ocnlos cadit, noo sit minor qnam easc debeat qood fit, com ree iCa a nobis remota est, ot videndi scnswm effiigtat : aodimos aotcm etl- am en qme snnt ab aoribns nostris dlscloao ct disparata, parietibos ac mnria intcrpositiff. Lawtb.
eee C/U «ac dtssiiHi#] Sie restitoi, cmn In lib. mannscr. reperissem scnptmn partim M ncm, partim «M- flc, pcrtim wHmu Lsmb. UH ima. Ita Lambinns. Vulg. a&t joai. In ve- tcribos : uMno, oMmc, «^taam. Oif.
616 Clcnsa vianon] Sic legendum, et ita seriptora est in codieibns ma- . pro qno libri valg. habent ricnun, mendose. Sic dicta snnt illa, * strata viarnm,' * aperla dcmomm,' ' amara corarnm,' ' vilia
reraro,' &c. de qoibus alibi. LmB^.
619 Ifirc, ^ttfts ieniimu» mcatm] Nanc de gustata, de lingua ac pala« to, quibns saccuro sentimns, dispn- tare incipit; art antem panilo plns incsse mtionis in dispntatione de gnstato, plnsqoe operae ac laboris, qnam in snperioribus. Secntus snm porro libros Parisienseis, ct nonnul- los alios typis excusos : nam mann- scripti qnidem bal>ent, Hoe 91» sratf- «Mis: excusi antem fere alii omnes, Nee qtd «ealimas, plane (opinor) men- dose. Lamb, In vet. omnibns : hoe qau Gifan.
Hme^ qneU Memtimus suecum, lingua 4ttque paiutumf Pluscuium habent ta se rottonit, plasyiis operoi] Ita qnidem in editionibns Lambini, et simiols Gifiinii legitnr ; sed mendose, si qnid nnqnam mendose editnm est; qood nt demonstrem, exemplis ntar ex Ln- cretio ipso petitis; nnde apparebit soiere ipsum, positis principiis, eo- rumqnc proprietatibns et qnalitati- bns explicatis, cetera omnia facilia esse et apcrtCy dicere, neque ullam qnsestionem proponi posse, cnjns expediondm ratio in promptn non sit. Exempla igitnr congerentur; nam absqne iis sit, id ostendi, qaod necesse est, baud qneat. Illa nos pleno inodio admetlemnr. Sic enim passim loqnitnr : * Illnd tn kis rebns miuimc est mirabile, quare,' dcc.
* Nunc facile ex his est rebus oog- noscere qnseqne.' * Sed qnod araara vides,minime id mirabile cniquam.'
* Nnnc alii, &c hand qnaqaam ratio scrnposa relicta est.' ^lllod In bis rebus minime mirabile habendnm cst.' * Illnd item non est mirandnm, corporis,' &c. ' Nec tamen illnd in bis rebns mirabile constar, Tantnla qnod.' * Non ita difficile est rationem reddere verbls.' *Nec tamen illnd in his rebns mirabile debet Esse, qnod,' &c. ' Perfacile est tamen hsec re perire, animoqne videre.' ' Postre-
1896
NOTiE VAEIIORUM IN
mo qaid in hae mirabile timtoppre «8t re V ' lllad item Don est miran- dam, qna ratione/ &c. ' Non, in- quam, timplex liis rebns reddita can- sa est.' ' Nonc faciie ex bis est re- bns cognoscere/ Stc. * Qnare etiam atqneetiam minime mirarier est par/ * Qnod ftupereat, nihil est mirum si- mnlacra moveri.' ' Ut noo sit mirnm, si in tales disposituras/ &c. ' Nec mirnm, cum plena animss vesicula/ 6tc. * Nec mirum est in eo si tem- pore talia fiant.' ' Perfacile est ani- mi rationem ezsolvere nobis.' ' Quo minns est mirnm, mare non anges- cere magrnnm.' ' Qno minus est mi- rum panllo qnod diximus ante.' Hsec, nisi fallimur» satis multa sunt, ut ne plura addere sit necesse. Nam lo- cum quemdam in 6. qui turpiter et ridicule corruptns est, non attingam ; id tunc fiet cum illo deventum fue- -rit, nnnc autem qnod in manibns est, id agamus. Qusestioncm igitnr prox- ime superiorem sic exorsus erat Lu- cretius : * Qood superest non est mt- randum, qna ratione Qusb loca per nequennt oculi res cernere apertas/ &C. Dein ubi rem ipsam per sese facillimam esse ad intelligendum de- monstravit, nunc post aliatam solu- tionem de sncco et gnstatu agere incipit. Antea dixerat mirandum non esse cnr qua visus trameare non soieat, ea vocem trameare animad- vertamus : nunc addit, nt legendnm contendo, Nee, ^U $entimMt mcciim, Itagaa tUque pdaimm, Plmeuiitm habent tn M ratioiiUy pluaque operai, Quam lectionem in qnibusdam libris repe- rirl certum est, eamque a Lambino damnari aut certe in snspicionem vo- cari miror. Quod autem turbare videtur istud pluecubtmj non debet: hoe enim loco eandem vim habet ac plns, uti et ixpar^&rmf ostendit ' plusqne operai.' At vero illnd * ra- tienis' nou est qnod quis fortasse existimet. * Ratio' enim boc loco
significat tractationis difficnltatem, T^ ^iAo^o^iy, argnmentationes ope- rosas, &c. quod explicari debnerat. Hsec prolixiusprseterinstitntom nos- trum ; sed tamen locnm hunc Lncre- tii ita detersnm dedimus et elnrtda- tum, ejns ut operae me hand pcenU teaf. Faber, Hae quei» eetUimMat i^, Nee queia eentimua cum Fabro legas, non enim plnra sunt et dlfficiliora explicatu de gustu, qnam de visu et anditu, problemata : gustamns e- nim, vss. 18. cuni snccus e re sapida, tanquam aqna e spongis, expressos lu organum, palatnm lingnamve pe- netret. Qni snccus si constet ex corposculis ea ratione configuratis ut in organum gnstatus effiisa, pom- losque ejus snbenntia apposite ipsis iisdem particnlis accommodentnr,stc- que ipsum deliniant, demnlceuDt, et leuiter placideque afficiant, snavis videtur. Si vero rorposcnla ea rati- one configurentnr, nt in pornlos orga- ni subeuntia haud debitam habeant cum ipsis commensurationem, nnde et particulas ejnsdem compnngant, concidant, discerpant, autasperiter moveant, insuavis videtur, sive ama- rus, saUos, acidus, acerbns, acris, acutus, austems, Stc, Hanc opinio- nem, nt multas alias, e Democrito sumsit Epicnros; iile enim singulis saporibussuam fignram tribait. Ai|- ft^prror S^ frj^futvtpenSeU 4iUi<rrfp,7Av- ic^ fikv rhp OTpeyyCkMff «al ^fteyiBti iroMi, OTfn^hf tk r^fuyttX6trxilf»P¥t rpe^ X^ M T^ iroXuT^Mnr Kol iarepup^%* Spc- fii» tk rhw wtffn^pSij Ktd Amt^, «al 7«»- p«m6^ KttL KOfiiriKiHr &Afuip6r 8^ Tbv yv- poetSn 'ml CKi\io¥f md IffoaK^^' wueplbKd^ rhtfwept^p^fKuiKtlwr Ixorra a^HoAi^. Ta, fi^eeos Zh fUKpiv* Aiwapbif M ihw Xmt^ T^, Md OTpoTT^Aor, »al fuaptfr . Theo» phrastos de Causis Plant 6. 1. Creeek,
620 Pla» operaique^ lU in vet. II- bris. Marollus : ptes operm. Lambl- Dus: plnsgitf oparst. Olfan.
62S Exaiccarequt eeepit] Ciim ex
T. T^UCKBTII CARI DE RBRUM NAT. LIB, IV. 1397
]if>rts manascr. alii habereot ex^icea- attrem, poet« non liceat illnstri ali-
rcfae c«r|ri/, et ita nonnnlli Tnlgatt; qna simiHtudine aut metapliora, &c.
alii ae meeare cttpi/, ceteri vulg. ac «ic- rem variare ? Faber,
eare reeepit ; exeteeareqne eeepit ezcn- 6S1 Deinde voluptae eif] Quse cz
dendnin cnravi, non Improbatnms, si cibis et soccts percipitnr volnptas
qnia malit oc eieeare reeejnt. ' recepit ' (loqnit) ea tota palati et lingnae fini- .
antem interpretabor ^M^oro. Litmb, bus et regionibns continetnr ac ter-
ExeUewreqme eeqnt, Ita In veteribui, minatnr. Ubi enini cibns in ventri-
recte. Gifan, Si Lngd. Bat. Codd. cnlnm praeceps actus est, nnlla jam
seqai velimas, qni nna cum aliis qni- reliqna est volnptas. Itaqne non im-
bosdam habent «c eieeare eeepit^ dicen- merlto Nigrinns ille eos irridebat, qni
dnmy distrahi in scandendo nltima plns nlmio stndii in cflenarnm appa* debere» et scribi eoejrit* Haver. ' ratn, et snccomm varietate, et cibo-
624 Per coiilaf] Per cavemas, et rum condimentis adhiberent. Nam
cavitatesy seu roeatns, et (nt Grseci hos brevis voluptatis amore captos
nominant) poros. Snp. S. 702. ' Dis- moltnm negotii molestisque snsci-
pertitnr eoim per caulas corporis om- pere. Ostendebat enim, qnattuor
neis.' et 2. 950. ' Dispersamqne fo- digitornm causa totnm liiinc ab iis la-
raspercanla8ejicitomneis.'etvi.401. borem perferri; qnam longitudinem
* Undiqne qnandoqoidera per canlas longissimnm liominis gnttnr non sn-
«tberis omneis/ &c. eod. lib. 8S9. perat. Nam neqne ante qnam co-
' Dbpergnnt animas per caulas cor- messent, ex obsoniis magno pretio
poris omneis.' Larob. emtisfmctnm capere, neqiie obsoniis
025 i>tditar] Dispergitnr, seu dis- illis jam in stomachnm primnm, dein-
sipatnr, sen dtffertnr. Lamb, de in ventriciilum lingu» motu depnl-
Per plcaM/oramtna] Sive legaspsr- sis ac detmsis, satietatem ex cibis
plexsy nno nomine, sive per piexa^ se- carioribns profectam snaviorem esse.
parmtim, et duabns vocibns, parnin Ita illos eam volnptatem, qnae fit in
refert. in Bertiniano qnideni codice transmissione et qnasi trajectn gut-
ct Meromiano scriptnm est perjiexa turis, tanta pecnnia parare. H«c ex
conjnnctim : in Faera. neqne per» Luciano in Nigrino ; qn» nostro ar-
plcM, neqne per plexa, sed per Jlexa. bitratn vertimns. Lamb.
Lamlb. Per ptexa, In quibnsdam lib. /n fine palati] Vocnlam In delet
perplexa, Gifan. Palmerins. Fine po/att, I. e. quoos-
026 UanantiscarperaSneei] Corpo- qnepalatnmpertingit: sicSallnstlns.
ra prtma, ex quibns succns aliqnis ' Fine ingninuni ingredinntnr mare.'
constat. Laiii6. Apnleins : * Paulisper fine iuguinnin
627 Snaviter emnia traelant] Sna- lacinia remota.' Creeck, Deleri is- viter permulcent, et delectant iin- tud in recte jnbent Mss. optimi et gnam. LanUt, clariss. Bentleins ad Horat. Od. 2.
628 Lta^MoictrcitMisadinieui^eJiipIa] 18. SO. significat enim palato tenns, Satis andax metaphora videri qneat, et non nltra voluptatem istam per- templum lingoae pro palato ; sed om- cipi. Haver,
ttis iocns extensus et patens in ve- 632 PrcBcipUavit] f . e. prvcipitata
teri Lalio templnm dicebstnr. De- seu prsceps data est; de qno pa«si-
inde rh bnpfor sen bnp^ qna voce vo sensn verbi activi, hoc aliisqne lo-
Oneci ' palatnm ' significant, ot et cis addnctis, docte disputavit Vos-
obparbSf non minoris andacite videri sins Pater de Anal. 8. 8. Uav,
debent; qnamquam non aliter pedes- 6S4 Nee refert quicqnam, ifc,] His
tres scriptores loqnebantnr. Qoid versibus adjuogas Ulud Epicuri ad
1308
NOTJE VARIORUM IN
Menoeceiim : Th trw^9tp ©&' i¥ reSs avXM Ktti ob wo\vrt\4ai 9ia(rwf , fca2 iyuiat iffri evfiir^iipuruAiff leat irp6f ii^ieaias rov fiiov xp^*^ Aonfov voic? tVi^ Mponrov» Creech,
6Sd Humectumservaretenorem] Co- dex Bertin. habet, humidum sertttre tenorem, plane mendoAe: sed tamen ne hoc qaidem lectorem celare volni, nt intelligat, credibile ene, hoc Jkn- infdinR natum esse ex annotatione, et, ▼era scriptnra ejecta, tn contextnni irrnisse. Lamb» Ita ipse Lucretios 1. 919. * £t laciymis salsis hnmec- tent ora, genasqne/ atque propins adbuc 4. 1188. * Et tenet adsuctis humectans oscnla ]abri«.' Sicoti enim ibi ' humectans ' est adsidue irrigans atque nutriens, ita hic * hnmectns ' tenor stomachi illam saliTc designat copiam, quap digerendo cibo assidui- tate et perpetnitate sna sufiicit. Hav.
6S7 Nune dUu aliuB ew rii Cihus] Hac eadem de re panca qnaedam perstringit etiam 6. 897. * Qnippe ▼idere licet pingnescere sappe cicnta Barbigeras pecudes/ &c. et 6. 970« * Barbigeras oleaster eo juvat nsque capellas,' &c. Lamb. Nunc alHt aUuM, t^c. Jam Yss. 40. causam explicat, cnridem cibns sitnnl non roodoju- cnndns, sed etiam salnbris, qui alii erit non modo Ingratus, vernm etiam noxins : organom gustatns in sni tex- tura, site atomomm, spatiornmqne inter ipsas interceptornm confignra- tione, in Tariis sen hominibns sen antmalibus differt, perinde ac diffe- rnnt partes cffterte, speciatimqoe ip- sae externs : differentes autem mea- tns differentia succi corpnscnla (et omnis res, e qna snccns exprimitnr, continet seminadiversimode fignrata) admittant necesse est; nec omnia oninibus conveniunt : inde qnod al- teri animali alimentnm, alteri vene- num ; quod hnic gratnm, IIU insna? e. Imo quotiescunque vel per setatem vel occasione morbi organi temperies seu textora immutatnr, eadem res
Bpparet mntati saporls, In qtta mnta- tum tamen nifail est. Ita qui febre laborat amara jndicat ea, qnae sanns dnlcia : qnod propter mntatam organi textoram ea corpnscnla qnse prios accommodabantnr nnne non congm- ant, organnmqne proinde lacerent et discerpant. Creech.
639 Fradulee videri] In vet. altis ; perdukCf etlam recte. Gifm,
640 Tantoffue tn hit rebus] Profert hunc versum Nonins in voce ' dlflfev ritas.' * Differitas ' aotem, i. e. dif' ferentia. Utitnr bac voce et Amo- bins ]ib. S. adv.Oent. • Vnltis favore deposito, cogitationibns tacitis pervi- dere, animantia nos esse ant non pln* rima differitate distnntla V Idera lib. 7. * Qnid ergo cessatis eujnslibet ar- boris viscum sine nlla passim diffe» ritate combnrere f Lamb,
DifferUoB] Hujns vocis exemplnm ntillibi nisi apnd unnm Aroobinm re- perias; is enim Locretiom libenler imitabatur. Ita antem formatnr * Bif* feritas,' inquit Oifanins, qnemadrao* dnm a pcodigns fit * prodigitAs ' apnd Lncilium. Sed fallitnr. Nam v^
< prodigitat ' a prodigus non magia mirabile fit, qnam a bonns ' bonitas/ a cnpidns * cnpiditas.' Itaqne Hfupmi^ edrtfH». Nam ant ' differitas ' nasci potuit ex differo, differilnm, nt a fa*> cio ' facilitas,' a podet, pnditnm * po* ditas' apnd Varronem, citante No- nio. Qnippe olim a fero dieebant
< feritnm,' unde ' offemmentum,'qnod Dlis offerebator apud Festnm, i.e. offerimentnm, u pro t, nt 'optnmus,' • maxnmns,' &c. Ant etiam a Htdipo- pos manarit, unde analogM Sko^op^ nis, ex qno < differitas.' Neqne vero adeo mirum est rh * differ,' cnm nsns hodieque retineat ' herbifer,' < armi'> fer,' * nmbrifer,' sacrifer,' Scc, ul 'scutiger' et * armiger.' Quare a differ erit < differitas,' nt a tener fit ' teneritas.' quam vocem a Varrone usnrpatam scimns, nt a Tertnlltano. Fab, Araobii locns (cnjns Falier
T. LUCRBTII CARl D£ RBRUM NAT. LIB. IV. 1399
meminir) eziUt lib. 7. * Qnid ergo CMMtity nec cojntlibet arboris ▼!•- cnm sioe olla paaaim differitate com- beritia?' Hee.
641 Ui fUiBd oUiM] lU legendam, non ciif. Vid. Indicem. Gi/ttN.
Ui qmod dm cUm$ tst^ aUii fiutQ Citat ei honc idem Noninf in verbo < ivat : ' doeetque positom esse ab antiqnia pro sit Virg. Mn, 10. 106.
* Trosy Rntolusve fuat^ nollo diccri* mioe babebo.' Ter. Hecyra : ' Fors foat poL' ubi Donatus : ' Fnat/ sit signlfieat. Itemm Lucret 6. 684.
* QnanU hsec cumquc fuat, Unta hinc vldcatur in alto.' Plaut. Amphitr. S. 4. S. * Nec quisqnam Um audax Bonc loat homOy qni obviam obsistat aihi.' Idem Anlul. 2. 2. 66. ' Neu* tmbi habeam stabile stabulnmy si quid divortii fnat' La»6.
64S Ed «tifns ut s€rpt9MhQWiim$qum Cacta aattcif] EM uHqug: tH ierpau kmmmU emdada Bolms» Sic restitoi, probabili conjecUra ad hanc scriptn- immy Unquam manu, doctos. Adjovit ■M Plinius, cajos h»c verba sont 7. S. < Et tamen omnibns hominibos contra serpentes inest venennm : fe- mntqne, eas ictum saliv», tamqnam aqnse ferventis contactnm fngere/ Recepta aotem scriptora, EH uHqiUf ■f serpim$9 hombnB qum iaeta saiivts, ^. ferri non potest Nam si iu eam ezplicemns, * Est ntiqne,' i. e. id nempe qnod dico, profecto verum est : id qnod seqnitnr, 'nt serpens, h. qns,' &c. non cohserebit. Qoin hoc ipsnm £sf utique^ ut eerpene^ non ad- modnm mihi probatnr. lUqoe sic olim edlderam, fortasse non male, nisi qnod nimis longe a veteribus li> bris, 8ape elemm eerpeue homhtiB eeu^ tasU taUmey ifc, Neqne vero me offendlt participinm taefa pro con« tacta : smpe enim ' tangere' pro con- tingere, et * tactum' pro conUctn n- sorpat, nt alias iudicavimos : sed hoc maxime, ult eerpene^ qnod nibil sil, qno referalnryquove pertineat,si lega-
tor qum taeta^ et non eeiuiaiia, ut edi- di. Lemb, lu vnlgati et nostri Hbri. Lambinus nescio car motarit : Smpe etenim eerp, k, eontacia edUme, Gifao. Id volgo fertor, crediturqne a moltis, qoamquam ssepe expertos nihil Ule animadverterim. Faber, Qoum non Immerito voz utique Lambinnro of* fenderit, recte, nt puto, ex optimis Mss. itaque restitni. Qoum tanU distantia, &c. sit inter natnram ani- malinm, ita est ut serpens, &c. i. e. hinc videmns qnomodo serpens occi- dator saliva bominis, quas ipst homi- ni est salnbris, sicuti contra homo veratro, quo piognescnnt alia qnse- dam animalia. inf. vs. 692. * £st alio nt,' i. e. fit passim nt,&c. Ha»ere.
Ditperiil Va1deperit.Catuil.Carm« de Lesbia: ' Dispeream, me nisi Les- bia aniat.' et, * Dispeream, si te ma- Ur amare potest.' Hoc carmen est editnm in Tiberinm, auctore incerto apnd Sueton. in Vita ejus cap. 69. Piue.
644 Praiereanebieverairum^jYen^ trom, elleborum Oneci appellant. Arnob.ltb. I. adv. Oent *Veratram, venenum est liominibns: numqnid ob hanc caosam non deboit nasci ?' Lamb,
645 Cotumieilfut augei] Plin. 10. 2S. * Cotnrnicibns veratri semen gratissimns cibns.' Xiaiii6.
648 In rebut mixia ienerel Slc ma- Ini ex vet. quibnsdam. Alii : teneri, Gifan.
649 Porro omiies, queteumque eibum eapiuni ammaniet. Ut eunt diteimUet exirinteeut, et generatim Esiima mem^' brorum eiremneateuracoereetfProinde H teminibuediMtanii^uafiaMtquefigwrai In secnndo versn mendom sit necesse est: debuit enim Lucretius dicere, ONinta flntNMlia, ut emd inter ee te die- mmUia, et varia iUorum dreutneatura ettf iia ei teminibuM dietanif et fforiamt figura, CaveitaqoelegasgreiKfafim; i. e. secundam unamquodque genns, sen speciemi ut nanc loqnimor ; scri-
1400
NOTiE VARIORUM IN
bi enim debet variaiim» Primo sic
omnlDO legendnm esiie probat ver-
8US posterior, qui a paritate ednctus
est : Pimnde et eemimbuM diaiant^ vari-
imlgiie figwra» Argumentatio enim
ex princtpiia bene procedit : ' Dissi-
miies aunt inter se se/ ait, ' et extima
circumcaesnr» varia est, ergo et se-
minibus diffemnt, et varias fign-
rationea babent.' Addam et alind
quo res extra dubitandi aleam pona-
tur : Non agitor nunc de differentiis
secondum unum qnodqoe genus ani-
malium, qaatenus scilicet species a
specie differt ; nam in spccie hnma-
na, quot innt singnlaria sen indivi-
dua, tot varii gnstatut, &c. ergo.
Vix enim duos homines reperias, ne-
que fortasse nnqnam reperti sunt, in
quibus omnia omnino similia sen pa-
ria fueriot, si ad numerum primomm
corporam, ad eornm situm, et collo-
rationem, ad raritatem, et densita-
tem, figuras meatunm, &c. venien-
dnm sit ; (notum illnd Horatii, * Tres
mihi convivB mnltum,' &c.) Addit
itaque inf. et recte quidem, * Nam-
que figuraram ut ratio motusque re-
poscnnt, Proinde foraminibnsdebent
differre fignrae, Et variare viae proin-
de ac textnra coercet.' Alia etiam
ad enndem scopum tendnnt, qusB
bnc transferre nihii necesse est. Fo-
her.
650 Generaiim] Per singula aoi- mantium genera. Lamb, Et genera* iim. Variaiim legendum esse mnitis contendit Fat>er. Nam * Variantqne figura' vs. 663. et ' Variare vise' vs. 661. vocem istam confirmant. Denl- qne non agitur nnnc de differentiis secnndnm nnomqnodqoe genus ani- malium, qnatenus vis. species a specie dlffert; nam in specie hn- mana qoot snnt stngnlaria sen indi- vidna, tot annt varii gustatns, dtc. Ergo. Et profecto aliquid dixtsset Faber, nisi Poeta instituisset hisce versibns docere, qnlun ob' causam una eademqne res alteri generi ani-
malinm salnbris, alteri foret noxia; Generatim igitnr legendum. Creeek*
651 Circum caeara'] Expresait vo« cem Graecam, ircpiicoirj^, i. e. irc^ ypob^f extremitatem cujnslibet rei, et extremnni lineamentnm, extre- mamqne descriptionem. Lib. non- nnlli tamen habent, etroim^texiara, Bup. 8. 220. ' Qnam tenni constet textnra.' et hoc eodem lib. pancis post, ^proiode ac textnra coercet.' Ego ctrcnm-MSKra probo : qua voce ntitur et Araob. lib. S. ' Deos filo atterreinatis humano; et, qnod in- dignins mnlto est, terrenornm coi^- rnm circum-cssura finltis.' Lamh, Circumtextura coercet, Ita ex vet. nostris nialim, curo et mox seqoalnr, iexiura eoisrcei. In aliis tamen : ciT' cum easura. Oifan.
652 Preiade ei ummibuM] Ita ex seminibus dissimilibns variisqne fi- gnris constant. Lamb, FrQtmde et seminibuM diMtantj uaioMiqme Jtguri». Sic ex vet. libris rcstitni, postulaikte id omnino sententta, et verbis proxl- mis id comprobaniibns. Vnlgati: ex.coMiani.Jigura. Oifan.
657 Triquetra] Triangula, rplymfa. Lamb.
658 MuUangula] Expressit Orae- cnm nomen iroK&ywifa. Lamb.
662 Ergo ubi quod euave eet] I. e> ergo cum id qnod aliis siiave est, aliis amamm sit, credibile est, atque adeo necessario verum est, corpora prima politissima et lasvissima, qnas sunt in eo cibo aut potn, qni Ungoam et pa« latnra dulcedine et volnptate afficity lingnae et palati meatus inter pene- trandum permulcere. Nam omnibns in rebns genitis omoia et omnis fign- rae insont primordia, nt supra dociiit» et mox admonendi causa repetet: sed cnjus figurae plnra conveoerant ad qnamque rem gignendam prinei» pia, ab ejos figurae plnribns priiiei- piis res et est, et appellator. Alii legnnt, Hine ubi, 6ec. non male. Xiam5, HiMCf uhi quod ncaoe, Ita in
T. LUGRBTII CARI DU RERUM NAT. LJB. IV. 1401
veteribns ; io aliis, Hoe, Oifan.
668 Febria] Sic 6. 804. ' At cnm membra liominis percepit fervida fe- bffis, Tnm fit odor Tini plagm macta- bilia inttar.' Lamb.
67S Ui fiitf] Vocolaro Mi delent Ms. Liigd. Bat. forsitan hand male, neqne enim illa oratio indiget. Haoer,
674 Qua peneir.'] Qtut pendrota, i. e. qnm nbi peaetraTemnt, Jke. nam videtar aigniBcare actionem. £aai6. ■ 676 Utraqme twim\ Utraqne, et amara et dolcia : -aed plura snnt pri- mordia, qn« dolcedinem in meile creant, qnam qnae amarorera : et hsc ab illis ita nnmero snperantnr, nt illa maxime excellant, sensumqne move* antt hmc ne lentiantor qnidem. Lamh.
676 Id fiUMl jam nipera] Lib. 2. Ltmh. et Gi/«m.
677 iVimc mge] Nnnc de odoratn et odoribnfl dispotare Incipit. Lemb,
A4i€eiMi\ I. e. appiiUut, seu ap- pnltio odoria. Vide quai annotata sont snp. lib. 1. ad illnm locom,' et nostros adjectn tangere tactns.' LeMnh. Nume age, qaa pocfo, t^, Ons* tnm et saporem odor et odoratus se- qoitnr, et vss. 24. nt simalachra a re- bus flunnt, ut sonus ejicitnr, nt ex* primnntur sncci, sic odores emittnn- tnr: qnod vero omnia animalia hos odores perpetno emissos non ssqne seotiant, efficit Tarietas et dissimili- tndo figurarnm (Tid. 2. 414.) quse onminm animalinm organa non pari- ter oiovent et afficinnt: sic apes mellis, vnltnres cadaverum, feramm canes, et anser hominis odorem longe sentinnt, dum nares hominis isti odo- res vel non omnino vel langnide la- cessnnt : *H iffftii ehK Ar vore vddof o6- thf ipydieraif fi ^ tyaoi ru4i i^aM hmh Tov wpdrfiunos ian^ep6fMroi a^nfurpoi wphs rh revro rh ohBtfr^piMf iaw§afp of |i)ir TOiiNrffrapayfUnif, koI kWorptmsp ol ^h rom ifrapdxpt Jcol oUe/«t ixaareM» Epiconis ad Herodot. Creeeh.
678 Agam primiun] Operarnm er- ratnm est. Scribe» «gcm. PriMMR.
Faber,
• 679 l7iufe>l«eRioofra<] Codd. Mem- mian. et Bertinian. habent, vittfe fla- eae oolvat, ifc, Lamb. Yoleat ae, Me- lins qnam se aoleai. Creech.
68S QaaaioM l/onge duevmtwr] Secn- tns snm qnattnor codic. manascrip- tos, et treis typls Impressos, Paris. et ntrosqoe Venetos antiqiiot, et re- centiores. Ceteri habent, quameia lemgo, qwamme lenge antem, i. e. qnan- tnmvis longe. et conjnnge Yocera ' odore ' cum voce ' melits,' boc mo- do: Apes qnantnmvis longe dacnn- tur odore mellis. Itcet tamen et ita verba strnere : MellU apee^ tpuadwm» vts longe dueantitr odore, sibi grato et jttcnndo scilicet. £iam6. Longe dn- cvnlvr. Ita in vet. nostris. Vnlg. loago. Oifan.
684 VoUurnque eadaeerihua] I. e. vnltnres. Catnll. < Lingua ezerta ari- do sit data vnltnrio.' Hac voce et M. Tullius ntitar in.qnadam oratione, ' vnlturios palliatos ' appellans. Di- cinias * vullur ' et ' vultnris,' et * Tnl- tnrins.' Piae. Plin. 10. 6. narrat,
* vnltnres,' sen ' vnltnrios, tridoo an- te, aot bidno, eo volare, iibi cadavera fntnra snnt :' qnasi prsesentlant mnl- to ante cadaveram odorem : qood est mirabiliiis, qnam magno locornro in- tervallo interjecto sentire. Lam6.
Fissa ferarum Vnguia] Tl§pi^patrtSf pro eo qnod est, ese ferse, qnaram nngnlsB fissse snnt, ut cervi. LaaiUf,
685 Fromtssa roiiMm vie] I. e. canes odoratn valentes, et sagaces, promts- si: promtssa enim legendnm videtur potins, qoaro pnemissa, nt promjssa idem valere intelligamns qnod longe et porrotenns miAsa, vel e longinqno loco odores sentiens : qaod mihi nnnc magis probatnr; nam olim pr«mifsa edideram : quod tamen non est for- tasse damnandum. LaM6. Ita le« gendnm« Vulg. permtssa. Vide In- dicem. G^on. I. e. toimtssa. lodc ^acriipct pro venatoribus apod Gal- limachum, et Myeuf apnd Plntaneh* in Apophthegm. pra venatnm docero, seu promittece. Falbtr.
1402 NOTiE VARIORUM IN
longo et porro tenas miMa, Tel e lon- eiiltn dtvino exceptnm prodit Alber*
ginqoo loco odores sentiens. At te- tns libro de animalibaH Tigesimo ter-
Bfttores melios qnam gnimmatici in- tlo. sed mendom in eodice pnto. Non
telligunt, cnr canis Tenatici Ws dica- enlm tmreut sed orgeiUtui legerem.
tor promuia. Alii pcmiifMi nt ts. Adjnvatqne in eodem capite t^erri-
002. < Permitti.' Creeeh, PermiMeaf ntlun macnlam qaae ibi inolevit eroen-
ett ttovoMra, «i^MSra, incitata, laxatis dare* * Ex anaere' (inqnit) ^fieri
babeois lata. Sisenna : * Inde eqniim clarissimam medicamen, quod Piini-
concitatom ad hostinm permittit as comager inqoit.' tcrlbendam est
aciem.' Aactor lib. 8. dc Bell. Oall. eomagemtm a loco Jitdsae. Historia
* eqno se a caBteris incaatiits permit- Propertius aliusit cnm cectoit : 9. S.
tit in prsfectum.' Sic Lncret. 4. 12. * Anseris et tatum Toce fulsse
6Sft. ' tnm fissa ferarnm Ungala qoa Jovem.' Plais. I. e. Romanorom ar*
toierit grestam, permissa cannm vis cis, dcc. nota hiatoria est, Capitolinm,
Dncit/ i. e. penetrans, longe missa. nrbe a Oaliia capta, servatnm esae
Ut mox : * Hic odor ipse igitnr, na« anserom voce. Plin. 10. ' Est et an^
res qnienmqne lacessit, Eat, alio nt seri Tlgii cnra, Capitolio testata de-
possit permitti longins alter.' Hic fenso, per id temporis cannm aiien*
cepernnt: illic motant. Lambinoa tio proditis rebns. Qnamobrem ci*
primum prenmtta, Oifanios postea- baria ansernm Censores In primia lo*
qneetLambinns,pr9Nitt«a: qnodsane cant.' M. Tnll. pro Roscio Ameri-
et ipse in Ms. inveoi : nec tamen eo no : ' Anseribns cibaria pnblice lo-
movcor. Grenmf. cantnr.' Liv. lib. 6. Annal. * Oalii
087 KtjoalidanMi areitf 4^.] Anser nocte sublnstri tanto silentio in tnm-
qoi Romanomm arcem, hoc est,Capi- mnm evasere, nt non cnstodes tolnm
toliom servavit,detrusis a Manlio ob fallerent, ted ne eanes qoidem, tolli-
boc indiciam Oallit qoi arci succea- citnm anlmal, ad noctnrnos strepitnt
terant. qnam cansam reor, nt ad excitarent: anseret non fefeUere,'
«ternam rei memoriam in plarlbos &c, Lamb.
lUlia civitatibnt in cacnmine trabit Anter] Nota historia est, Capito-
tanqoam arcis collocetur anser, et linm ab anseribns tervatnm Oallia
pneri illuc asceodant, tanqnam in Ro* adscendentibut. Fa6tfr.
OMnnm pnesidiom Oalli. Legimns 091 Hie odur fptt, B^,} Vts. 19L de
in memoriam hojos rei Romanos an- motn odoris disserit, eomqne tardtnt
terem consoevisse in Capitolio ali- moveri per aerem qnam sonnm, dit-
mentis pnblicitns exhibitis nntrire : trahi qnoqne et disslpari fadlint et
eoqne die, qna detmsi snnt Oaili, ca- longe minos per aerem diffiindi alBr*
nes in cmce sambncea necabantor. oiat: qnoniam ex intimis corporit
Lego apnd Servinm, in CapitoHo In odori partibns, sen snbjecti profnn-
lionorem illint anserit, qni Oalloram ditate efflnif, (nam ret odorte dnm
nnntiarat adventnm, potitom foitte frangontnr, conterantnr, &c. magit
aaterem argenteom: onde nonnnlli. redolent) major etiam est principio*
poetam eam haic allasisse historis mm illlos moles, dom illi meatot qnot
perhibeot, qoi anserem vocavit * ar- voz penetrat odorem non admittnnt,
gentenm :' nec per ' candidum ' aliod ideoqne necette est nt odor tardina
ezpressnm a Locretio fuisse qnam feratnr, et faciliot ab occnrtante
hnnc argentenm anterem : qoi qoam- aere dittipetor. Hue etiam referri
vtt de vivo loqnator hic, tamen in- potett caota, cor, cnm facile jadi«
ouit hittoriam. hsec ad ingenla pro- eare liceat qna ex parte tonnt adve-
vocanda dicta tint Anrenm, non ar- nlat, non perinde tamen dignotcaimit
geoteam, in ejns rei memoriam dio ad qnam oobit partem tit titom cor*
T* LUCRBTU CARI DE RBRUM NAT. LIB. IV. 1403
pQtqaododorem diffandit.CrMcA. Hie Cai rei argnniento esse, qaod si qnis
•dot ijm igUury murei qmeumque taei§' nareis obtoret, aerem qoidem tnihet
ftf, E$i mii» 9t poaii permUti longimt onn cam spiritn daeto: odorera an-
«lf<r. Qood lectnniB es, ad Latini* tem nollam intromittct. Aristotel.
tatn^rationem pertinet, videlicet dici Ub. S. de auimo, et libr. de sensn, et
■011 poate arbitror, nbi de dnobnt ifs qnae snb sensnm cadont, odoris
a^tnr, * Alter est ro^jor alio :' scri- vim in calido ac siceo sitam esse di«
bendnm enim ' alter altero major eit : iccirco non eB»t mlmm, si con-
est;' atqne adeo, donec exemplum gelatio et irigas odores obtandant»
aliqnod prolatam foerit ex meliorls odores nihil conferre ad alendnmy
»▼1 scriptore, legendam pntabo, neqne ea qnae bene olent, edendi ant
Eti Hh Mt p9$9ii permiiii Umgiu bibendi cnpiditatem exciiare, immo
•Ito. Qnibns Terbisi Uio et UU^ ad- potios nanseam moTere : snaTois odo*
dlta fnere glosseroata, qn» in con- res yaletndinem adjuvare eo, qnod
textnn operis recepta foernnt, nt fit. cerebnim tnm sna natnra, tum prop*
Pnritatis Latinae amatores qnid ve- ter exhalationes, alimenti hnmidnm
iim nomnt; alii enim h»c et alia snocaloretemperentatqneexsiccent:
ejnamodi linea alba signare solent. prseterea nallas anlmanteis qnae re-
8ed nibil mibi cnm illis esty neqneesse spirant, odorari, nisl respirent. Ctim
velim. Faber. igitnr respirando, enm aerem qni
693 Etty mU$ mt petttt, 4r^.] Ordo nobis est proximns, dncamns, non
ett: Est igitnr nt, i. e. contingere absque ratione odores etnonitalon-
potett nt btc odor, qnicnmqne nareit ginquo ex loco tentinntnr, et tardint
iacettit, alint longint alio ad nareit ad narett nottrat perveninnt. Quod
pervcniat. ' Permitti,' t. e. ita mitti, si dlcat, aerem este continaam, et
vt perreniat qno miltitnr. Sie Hir* iccirco per contentnm fieri debere,
ciot lib. 8. de Bell. Oall. ' Qno totior nt etiam ex longinqno loco odoret a
altitndlne ettet, longintqne tela per- nobit tentiantnr : respondebo, qno-
mitteret.' Qni hic promUH legnnt, minnt id fiat, cratsam odornm natn-
delirant. Ln^, PermUH, Ita ex ram impedimento e»se. Lamb,
omnilMit veieribut legendom, non 699 Nam peniiu» fiuerey atque rete'
prmmUti. Vide Indicem. Gi/am, dere relm§ odoret] Secotut snm iibrot
693 Sed tamen kamd qmiM^m'} In manntcr. Nam vnlg. habent, ae prih
vct. qnibntdam : qmidqmam; nt tit mn- eedere rehu» odorem, £go tamen ma-
tatio generit. Gifam, lim legi ae deeedere rebm», ten aiqma
6M MUtojam dieere qHam rea^ Qv«, exeedere rebm» odore». Vernmttmen
4pp.] Nnllnt odor tam longe fertnr, niliil mntare aosim : saepe eolm altbi
qnam vox et sonitns, nednm qnam ita loqnitnr. Lamb, Atqme reeedere
nnagines. ratio ett, qnia odor tarde rebu» odore», Ita vet. libri, recte. Sic
lertnr, et print perit interdnm, qnam snp. boc lib. vt. 6S. inf. 741. 666.
ad tentom pervenire pottit: enjnt Gt/m. Atqme reeedere, Ita Codd.
rationit ratio ett : qnla odores ex Lambinttt tamen mavnlt ae deeedere^
•ito et penitnt maoant, cum imaginet ten aiqae exeedere, Creech.
cx tnmmit remm cstturit 6uant Pla- 701 Qiiod eomiriia^ qaod igmi eoaiabe»
to in Tiiiwo ait, odoret omnett esse faetd] Sie habent tret codices ma-^
■ntfoainm,antnnbem,teunebnlam: nnscript. et totidem typis excuti :
atqne hornm qnidem id qnod ex aere nonnnlli eomeai^aeta, Ego eonlabe^
in aqnam mntatnr, este nebulam : faeta magis probo : tic enim sop.
qnod antem ex aqna in aerem, fn- locotnt ett 1.493. ' Conlabefactatns
mnm : ex qno teniiioret qnidem aqna rigor auri solvitnr testn.' et Virg.
ette odoret, aere anteni crattiorei. JEn, 8. 389. ' nototqiie medallat Iii-
1404
NOTJS VARIORUM IN
travit calor,, et labefacta per oitsa cocDrrit.' si quis tamen malet iegi eoncaltfactOf non pugnabo : qnam- qoam videtur esAe «\coraor/«^s, cfm-' ea^facta igni, Cor enim igni potins qnam sole ? Hujus aotem totios lod hsc sententia est : qnod fracta om< nia magis redolere videntur qoara non fracta, qood contrita, qood ignt victa: hasc significant atqne decla- rant, odores a rebos penitos manare. Lamb* Concaltfaeta» Sic ex vet. libris scripsi, licet vnlg. et quidam vete- res : conlab^acta. Vss. seqq. et sen- tentia postulant: concaL imo ipsa elegaotia. Ut nihil dicam de futura alioqui fiarroKjoyl^. Gifan,
702 Mqjorilma eau creatttm Prinei' piie voei] Vocif i. e. voce, seu qnam vocem. Videre (inqnit) licet, odo- rem creatnm esse ex niajorious ato- mis voce. Quod antem in vulg. li- bris et manuscr. legitur quam vox^ culpa librariornm scriptorom est, qni cnm ad oram librorum adscriptum re- perissenty e regione nominis vocif fuam coeemf hoc ipsum in textnram ver- borum Lncret. conjeceront: deinde, cum ii, ad quos libri illi pervencrant, hnnc versum propter syllabam in tertio pede superantem, esse men- dosum sentirent, snbstituernnt quam «ox. Ita Lucretiom vitiose et men- dose sua lingna loqoentem fecernnt. Nam cum conjunctio 'qoam/ ut ceterse, copnlet simileis casus, La- tine dici non potest, 'videre licet odorem majoribns principiis constare, quam vox.' Lamb, Mq^oribus eeae creatum principiit qwm vox, Egregia Lambtoi conjectnra : legendum voci, In libris autem : qwam vox, Vide Indicem : < Comparat.' Gifan, Foct, I. e. majoribns principiis quam sunt vocis principia. Faber. et Creech.
705 Quare etiam qnod olet^ Qnare (inqnit) videbis non esse tam facile vestigiis exqnirere, ubi sit id, qnod olet, i. e. qnod odorem mittit, qoam facile est, cognoscere et reperire unde mittatur vox. Xioir^.
707 Rrfrigeecit plaga} Ad boe re^ ferri debet illnd quod de loco qno- dam Xenophontis alibi notavi» nbi BfpfjAy pessime ab interpretibus ac- ceptum est. Nam ' vestigia fera- mm,' seu odorem impressnm a cor- pore quiescentis feras significat; ee- ternm per < plagamcalidam' intelUge recentiorem, atqoe adeo aetnosiorem sen efficacem magis^ In «o antem poetice loquitur. Constat intensissi- mnm frigns obstare effiisioni liberi- ori odornm. Faber. Seqoenti vertn ' plaga ' dicitnr ' calida,' ideoqne dom cunctatur refrigescit. Constat au- tem intensissimum frigus obsiare ef- fosioni liberiori odorum. In omnibna yetustis exemplaribus vss. Lucretii sic legnntnr : Bjrfrigeeeit tnim emutm^ do plaga per euwaM, Nec eaUda ad tai- sififi d^cttrrant nuntia rerum. Recedes a sensu Lncretii et rei veritate, si ' nuntia ' construas cnm * plaga :' Voss. ad CatuU. p. 173. Creeeh.
708 Nec calida ad sensum deemrii nuntia rfrKm] Sic restitni, secntos obscura veteris scripturK vestigia, ipsamqne adeo veritatera : < nnntia ' enim nnmeri singularis est hoc loeoy generis foeminini, et cohaeret cnm nomine * plaga,' ut sit hic ordo,b«c- que sententia verbornm : Nec plaga decnrrit ad sensus calida nnntia, id est, recens nnntiatrix rernro. Sic eod. lib. inf. 1217. < Nnntia prspclari voltus, pulchrique coloris.' et 6.76. ' Nec de corpore qoae sancto simu* lacra ferontnr In menteis hominnm divin» nuntia form»,' &q, Sic M. TolL nb.l. de Orat. ad Q. Frat, < His. toria testis temporum, lux veritntiSy vita memoris, magistra vite, nnntla vetnstatis.' Errant igitnr, qui ex his locis probare conantur, nunltmm substantivnm nentriiis generis nsita* tnm esse : nam in hts, * plaga nun- tia,' et ' simulacra nontia,' perspicne vox ' nuntia ' est ad nomen adjnnctay sen adjectiva: illic quidem f«m. gen. numeri sing. hic vero nentr. numeri muititodinis. Lamb. JI^omt-
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM KAT. LIB. IV. 1405
tH HamlM. ItB Lambinus, etsi librl bBbeaot : duummi, Vt 'nuntia' jnngatar com ' plaga.' Gi/an,
710 ^^ee iamen hoc toli$ in od.] I. e. Nec tamen hoc ita se habet In odori* biu et saporibns nt sint inter se dia- similea et diMimillb. primordiis con- stenty verum etiam colores ipsi inter 86 snnt dispares ac diversi : et qui- dem sont alU altis visn acriores : et Bonnallae species aliis snnt adspectn gratas et jncnndap, aiiis ingratae atqne lajacnndae. Lamb. Nee tamen hoCy 4rv. Quod lidero odores et sapores •int aliis ingratl, aliis jncnndi, minime dubitandnw ; nec ipsae rernm Ima* gines omninm ocnlis pariter conve- ninnt: galli aspectu terretur leo, (gallinaceornm criatae leones maxime terrent : Plinins Nat. Hiit. 8. 16.) nam imago galli e semioibns constat qn« fodinnt et lacerant ocnlos leonis, nt contra tendere non andeat. Creeeh.
714 QmaeHam gutfkm, noetem ex- flaMdentibm»] Sic legendnm, et ita scriptnm est in qnattuor cod. manu- scriptis, Vaticano, Bertinian. Memm. Tettiano, non nt est in vnlgatis, nocte, * noctem' antem ' explandentibns a- Hs/ interpretor, alis noctem cum so- nltn et velnti plansn excntientibns atque extnrbantibns. Videntnr enim vel gallornm aln sno complosn, vel galli ipsi snarum alarnm ad latera appulsu, noctem exigere et expel- lere. Plin. lib. 10. 21. ' Prozime glo- riam sentinnt et hi nostri vtgiles noc- tumi : qnos excitandis in opera mor- talibns, rnmpendoqne somno natnra gennit. Noront sidera, et temas diatlngnnnt horas interdin cantn. Cam sole ennt cubitnm, qnartaque castrensi vtgiiia ad curaslaboremque revocant. Nec solis ortnm incaiitis patinntnr obrepere; diemqne veni- entem nnntiant cantn, ipsnm vero cantnm pnlsn latemm.' Hoe pertl- net illnd Demoathenis ex oratione 'Oarii KAftufQS alidaf jSc ybpf rebs &Affie-
Tffuiifas fuf»o6fupos To6t pwUerittSTas. ol 9^ Kporuif rois ieyit&aiv oMr^/bvr iarrX «Tcp^Twy ria vXwpds, i, e. ' Canebat enim, gallos imitans qui vicerunt: illi autem dicebant eum debere cn- bitis pro alis latera verberare.' Men- dose antem apnd Demoath. vnlgo le- gitur Kparfi^, pro Kpartof. Toiins au- tem hujns loci haec sententia, atqne hic verborum ordo est: Qninetiam rapidi leones non qnennt constare contra gallum. ' Consuetum/ i. e. qni consnevit, anroram clara voce voca- ne, idqoe alis noctem explodentibns, slve explaudentibua. i. e. sno com- plosn excntientibns atque expellen- tibtts, et gallum nequeunt intneri : ita continno, &c. ut infra. Lamb, NoC" tem explaMdtntibuM alis, Noctem cum sonitu, et velnti plauan, excutienti- bns atqiie exturbantibus : Lambinua. Hsc vero verba cum versn proximo otlosa sunt ; nihil enim Lucretius de cantn galli, quod alii interpretes temere existimarunt. Creech.
716 Couuetum voce voe.] Coiuitelam vocare, i. e. sotitnm vocare. Sarpe ntitnr hoc participio Lncretins, iwp' yirriK&s addito infinitivo, nt infra hoc eodem lib. 995. * Vitai canaa valido consneta bidenti Ingemere :' et 6, 787. ' Floris odore hominem taetro consneta necare ;' et item alibi. Lamb,
716 Nenu queunt rapidi contra'] Slc restitni, secutua codicem Bertinia- nnm, et Memmisnumy et Tettiannm. ' nenu ' auteni valet nou, ut supra 9. 199. 'Atcontra lapidum conjectnm spiclorumque Nenu potest' Plin. 8. 16. de leonib. ' Atque Jioc tale tam scvnm animal, rotarnm orbes cir- cumacti, currusque inanes, et gallt- naceornm cristae cantusque etiara magis terrent, sed maxime ignea.' Lege enndem 10. 21. de gallis galli- naceit. Lamb. Nenu queunt. Egre- gie Lambinua ex vet. libris. Volg. Hime nequeunt, Alil : Quem. In qai«
1406 NOTifi VARIORUM IN
biisdam v«t. Nee mqueunt, Gifan. tionein Talent, nec pllam habent soIh
717 Ifique tueri] £t non queunt in- ditatem nec eratnentiam : quid in-
tneri. Lamb. tereit ntrnm de Hippocentauro, wi
lia eoniinMo meminere fngMi'] Epi- de Beo cogitemas ? Omnem enioi
pbonema. Ita continno, inquit, me- talem conformationem animi, cetert
mores snnt fng« potios, quam png- philosophi rootnm inaneni vocaat :
DK. * Memlnere fogte/ pro eo quod vos autem adventom in animot, et in-
eat, sese in fngam conjiciunt, figura- troitum imaginnm dicitis. Ut igitv
tum est loquendi genns, neque for- Ti. Oracchum cnm videor contio*
tasse longe abest ab itlo Homerico, nantem in Capltolio videre, M. Oc«
qnod est *IX. r. 148. Nmt 8^ iivnaA- tavium deferentem sitellam : tnm
fu09L x^^fiW '• ^* ' f^^^^ antem me- cnm motum animi dico esse inanem :
minerimns pngnsB :' neqoe ab illo, tu autem et Gracchi et Oetavii ima-
quod est in eodem lib. 6. 627. et gines remanere, qua in Capitolium
6SI. M<fiii|<rte w6ouit «col I9i|r^f, cum pervenerint» tnro ad animom
i. e. ' meminisse potionis et ctbi :' meum referantur : hoc ttem fieri In
neque ab illo, quod uon semel, sed Deo, cujas crebra facie peilantur
saBpiosusurpatur, Mi^aatte Si BoipJ^s animi : ex qao es«e beati atqne seter-
&Aic$f. Lonid. ni inteliigantnr. Fac imagines esse,
780 Paptl/os tntot/MftiiiU] Popilias qnibus pulsentnr animi : species dnn- leonnm pnngunt et stimnlant. LoaiA. tazat objicitur qusdam/ &c. Se-
781 Feroeee] Qnantnmvis feroces quitur paucis post : * Naro quid est, et virtnte freti. Lomb^ qnod minns probari possif, quam om-
714/HrmMiido]In redeundo,dum nium in me incidere imagines, Ho-
redennt illa semina, si forte in nos- meri, Archilochi, Romuli, Numsp,
tras acies penetrarunt. Lamb, Pythagone, Piatonis : nec ea forma,
786 Nonc uge, qommoteani] Nunc qna ilii fuerunt P ' 6cc. Eodem per-
docet, animum tennissirois et celer- tinent illa ex Epist. ejnsdem ad C.
rimis imaginibus moveri. Epicurns Cassium, epist. ad Fam. 1. 15. ' Ftt
enlm existimabat, non solum videndi enim nescio quo modo, ut quasi co«
sensnm, verum etiam Zituwrruths ^*/- ram adesse videare, cnm scribo ali«
roffUtt, i. e. visiones ad cogitandnm qaid ad te, neque id «ar^ tflMXMr <f
intelligendnroque valentets, slronla- rotrios, nt dicant tni amici novi, qni
cris et iroaginibns ezcitari ; et quem- putant etiam SuvoirruKJ^ ^arraaiof
admodum sine imaginibus cemere spectris Catianis excitari,' ^c. Nam
nott possinios, ita sine imaginibns satis est mihi locum indicasse : et
cogitari non possp. Qna de re sic alibi hunc enndem locnm fortasse
M. Tull. lib. 1. de N. Deor. < Slc prfeferemns. LoMb. Nune oge^ ^wv,
enim dicebas, speciem Dei perclpi ^. De sensibus satis disputatnm.
cogitatione, non sensn ; nec esse in Cnm vero sopitis senstbns plnra inwi-
ea ullam soUdltatem, neqne eandem ginemnr, non indigna est philosoplio
ad nnmerum permanere : earoque de iroaginatione qnsstio ; eam antem
esie ejus visionero, nt siroilitudine et explicat Poeta nsqne ad vs. 880. As-
transitione cernatur, neqne deficiat serit igitur tennissimas imagines par-
umquam ex infinitis corporibns si- tim ab ipsis rebns floentes, partim
mnlacromm accessio,' 6cc. Seqnitur sponte in aere formatas, et partim
panllo post: ' Hoc, per ipsos Deos, ex variis varie mistaa undique vagari;
de qnibus loquimur, qoale tandem has vero iu animnm penetrare laces-
est ? Nam si tantnmmodo ad cogita- sendoque ipsum efficere ut intelligat
T. LUCRBTII OARI DB RBRUM N4T. LIB. IV. 1407
•eu iiaagioetnr : Inde de CeDUnris, snnt.' Ergo simniacra * lacestont
Scylliiy aliitqiic monstrif qim neno nentem,' ut legendum aio. Adde^
unqnaoi sensibns nsnrpavit, de nor* nec enim roora longa est, et vas. 726.
tnis etiam cogitanns, vss. i7. Cice- 737. ^ Nnnc age, qnas moveant
ro Ep, Fan. lib. 16. scribens ad Cas- aniroon res, accipe, et unde, Qnae
siom qni recens se Epicnreis addiie- Teniont, veniant in nenten, perclpe
rat : ' Fit nescio quid/ inqnit, * nt pancis.' Faber, Sentumque laemmU.
coraro adesse videaris cum scribo Mentemque laeeeeimt : Faber, recte :
aliqnid ad te, neqne id «ar* «Oi^Ku^ stc vs. 762. * Tenols eniro nens est/
fmrraa-iaef nt dicont toi amici novi, &c. £t vs. 762. ' Mens anini vigt-
qoi pntaot etian r^ 8iaiioi|riic&f ^or- lat/&c. Creech. renrias spectris Catianis excitari,' 786 Yidemwi] Videre videronry
CreecK Uactenos docait, sine ima- nempe somniantes : vel videmns ani-
ginibna cerni non posse, neque sen- mo, et cogitamos vigilantes. ve| dic
tiri. Nnnc ne qnidem et cogitari. Centanros, i. e. Centanrornm inagi-
Vide Ciceron. ad Cassinm lib. 16. ncs, &c. ('entanri antem, Scyllsy
Epist. Preig, Cerberi non fuemnt, ut statin dicet,
791 BraeUaque miri] Et tennissina cnn tanen eorun imagines ad ani-
anri velnti nenbrana. Lani^. nos nostros perveniant. Ad bunc
793 PeretfiMiU oeidoe\ Sic habent locnm pertinent illa Ciceronis ez L
qoinqne libri nannscr. et onnes ty- 1. de N. D. ' Qoid quod ejusdem
pis inpressi, prarter Aldin. antiq. in boninis imagines aiisB in nienm ani-
qnibns icgitur peteifWMt oeuU^ men- mom incurmnt, alisB in tnnm ? qnid
dose : nam ' percipere' hic ponitur quod earuroy qnas nnnqnam omnino
pro occupare, sen afficere, seu per- fuerunt, neqne esse potnernnt, nt
fundere. Sic 6. 604. <Est etiam ScyllaBet Cbim0r8e/&c. Ibid. «Qois
qiioqne nti non magno solis ab igni enim Hippocentanram fuisse, ant
Aera percipiat calidis fervoribns Chinaeram putat V Sic Virg. 6. 286.
ardor.' eadero ratione dicnntnr illa, conjnncte posuit / Centauros^ et
« percipit ne odium/ *horror/ 'fa- *Scyllas/ ut res inaneis : < Ceatanri
VAte^ &c. Lmh. PereaHmit eeuhe. In foribns stabnlant, Scyllaeqne bi*
Ita veteres ; recte. Sic snp. *feri- fornes.' Iteran M. Tull. lib. 1.
nnt,* vs. 696. Vnlg. perctpiaii^ eculoe. Tusc. Qn«st. * Qni enin satis vide*
AUi : oeuli, Oifan. Pereipiunt, Pe« rit, id qnod est Ince. clarinsy anino
aetrant, nt ' apgritndo roe percipit,' et corpore consumpto» totoqne ani-
jam alibi. Faber, mante deleto, et facto interitu unl-
734 Corporie hete queeuam penetraui verso, iliud animal, qnod fnerit, fac-
jMrrara] iSara «orperis diait, corporis tnm esae nihil : is plane persplciety
(ot ita dicam) raritates, quas alibi inter Hlppocentanmm qui nnnqnam
' inania,' *cavernas/ et 'canlas' ap- fuerit, et regem Agamemnonem, ni-
pellat. Lumb. Cientque Tenuem ammi hil interesse.' Sed hac de re inf.
naiuram mIms, eeneumque locesfiml] Te- plnra fortasse dicentnr. Lamb, nuii aniroi natura, mens est; itaque 738 QuoniM mor/e o6tta] Sic snp. 1.
legenduro» mentemque laeeeeuni. Quod 136. * Cernere uti videamnr eos,
si probem, mora mera sit. Et ita audireqne coraro, Morte obita quo-
esse nt dico, lector cate, videbls. alii, rnm teilna amplectitur oasa.' Lamb, numerue eruat, ^c. lege modo vs. 762. T40 Partim eponte eud] Ut Cerbe-
' Tennis enim mens est, et mire mo- rorum, Scyllarnm, et similium re-
bilis ipsa.' Item 762. * Mens ani- ruro, quae scilicet nunqoam fnennt.
roi vigilaty nisi quod simulacra laces- LanUf,
1406
NOTiS: VARIORUM tN
741 Partim quatama ab relm» ctm'' qve] i^uacumqitey tmesis. Lamb,
742 Ei qu(8 ccnMunfi Sic legi de- bety DOD| nt in vulgatis, coHfickmt: nisi quis malit legere confiunt, ut faabent nonnalli lib. scriptiy (qnod tamen Tix probem, propterea qnod inconcinnnm videatttr ita loqoi, confi' uni faeta:) vel, ot qaidam doctus potat, conveniunt.' Videtur Lucreti- us tertium simulacrorum genns boc versu fecisse, ut tria genera ab eo facta esse inteUigamns. Primnm genns eornni qne sponte fiunt, id est, per se, ut qnae non flnnnt ab nlla re, qnae sit in rernm natura, verbi gratia, simolacra Scyllae, Cerberi, et similia. Secnndum genns eomni qna*- cumque ex rebus quae snnt, flnunt, nt simnlacra hominis, eqni, lecti, et simiHa. Tertium eornm qnse com- posita et constitnta sunt ex plnribns eanim rerum, qnae partim sunt, par- tim non snnt, figuris ; nt snnt Cen- taurns, seii Hippocentannis, Chimae- ra, Tragelapbus. nam Hippocentau- rns fit ex homine et eqno : Chimaera, a prima parte, ex leone; a media, ex capra ; a postrema, ex drarone : Tragelaphns, ex altera parte hircus esr, ex aUera cervns. Itaquc for- tasse ita legendum est potius, Partim qua coaitttnt ex harum faeta figurii, alioqui secundnm genns simulacro- rum continebit et simulacra rernm qnsB sunt, et stmuiacra rernm qnae Don snnt. Lamb, Et qua confiunt, Sic veteres quidam, recte. Unde postea factnm: conficiunt, et coafif- tunt, Ita enim etiam in qnibasdam librisest. G^an,
744 iVa^Mra animaUi] Sic restUni ex cod, Bertiniano, in quo memini scriptum esse animaia, nam animai qnod est in librts vulg. ferri non po- test. Lamb, Animantis, Ita vet. nos- tri. In aljis: animanlum, Volgati: unimai; raale. XSifan.
745 Contenil imago'] Sic habent nostri omnes Itb. vet. neque blc, niea
qnidem sententia, qnicqnam liiutatt« dum : quamqnam nonnnlli legi vo- lunt eoncurrit, Lamb. Comeunit tma' go, Hoc rectius exvet. libria, qnam inaliis: eonvenit, Qnidam veteres: acreacit, Oifan.
746 HareteU faeiU] Sic habent tres libri mannscr. qnibnscnm con- sentinnt omnes typis excnsi, qnos quidem viderim : dno reliqui ma- nnscr. Aeereseit facile, fye, quos non seqnor, Pnto enim scriptnm eue a librario acrcsinl, sine aspirationis nota, delnde postea ab alio librario fkctnm acere$eitf ex aereieit. Si qms tamen aecreeeit probabit, non pngna- bo. Lamb,
763 Hae fieri (ut memoro) faeUe'] Probat, animi rationemet cogitatio- nem imaginum accursn commoveri, a similitndine videndi. hoc ita fieri (inquit) nt dico, ex hoc intelligere possis, quatinus, id est, qnoniam, sen quia,hoc, quod mente videmns, simt« le est ocnlis, i. e. siraile est atqne ilhtd qnod ocolis cernimns. • Sic au- tem restitni jam ab initio, enm in omnibus libris vulgatis impressum, neque aliter scriptum esset in ple- risqne veteribus, quatinu» hoc eimiU est UH, qnam emendationetii Thraso- nes secuti sunt, disBimnlantes, et ta- citi, more sno, qnasi in libris vulgatis repertam. Lamb, Id totnm de qno jam qna?ritnr per simulachra effici demonstrat vss. 8. Res enim illa v. gr. leo, qnem cogltamus, p^rorsna similis est leoniisti quem oculisnsnr- pamus : at dnm visns per simula- chrafiat, per simulachra itidem, quae par visui est, imaginatio. Creeeh,
755 Atque oculi» stmt/t] I. e. et ne- cesse est nos cernere mente atque animo similiter octtlis, id est, simili- ter ut oculis videmus. Lamb, Ocuiia eimili, Ita in veteribus; recte. Vulg. nmilia, Oifan.
756 Porle leones] Adjecit adverbi- nm * forte,* quia leones posoitpotins, quam aliud animal. quasi ita dicat :
T. LUCRUTU OARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1400
Finge, m ailqv» tm leonet vldere. eumy qnem HMUa viM jam mm^s, et
Hos igitnr leom, qoos Ibrte Wdeo, tem potUa e»t} Con^niant Kcet ha-
Boo nisi per siMlacra a leonibn» in rloli, iiarnsptcea, et qnidqnid nbiqne
actem oenlonrai meomm aflnentia dtvlnatricnlae artis e»t; niliil certi,
cemere qneo. At cogiutla Ita fit, nil boni hinc elictent Qnid entm eat,
otTi^na. Ergo leonea cogitarenon *Mor» vitaB reddita?* sed niMl nr-
posaom siiie imaginibns leonnm ad geo:adrocandt tempnsdabitur. Qnid
animnm menm accnrrentibos. Non tandemfmnssant: nifaileuiraestqnod
celabo leetorem, legi in cod. ma- respondeant. Lege itaqne, nam is-
nnscr. me forte Itemon, mendose opi- tnd mofs glossema est, lege, Inqnam,
imr. Lumb. Leomm tn ret. lib. G^. fidenter, Redditd etrnt iam pausa, et
759 Per ebmOtera Uomum dgtera] l€rra polila «st. •Pansantse^monest;
Copnlatiooem * et,' qnft erat post vo- Ita in ». 943. « Frigida qnem semel
ccm * leonnm,* snstnll, secntns aocto» est vitai pansa secnta.' Et antea in
ritatem codicis Bertlniani. toilendam eod. lib. 872. ' Inter enim jecta eftt
antem esse etiam ratio pervincit. vitai pansa.' Bene autem pmtsa vHee
Nam hoc aentit Lncretins : Qnoniam reddita; mortni enim eadem frnnntnr
docni, me leones et alias res cemere qniete, qoa fmnntnr qni nnnqnam
per leonnm et aKamm remm stmn- nati sunt. Slc enim loens bic intelligi
lacra, qn« oenlos lacessnnt: positnm possit. Fttber. I. e. Col mors cttm
antem et concessnm est, cogltationem vita eommnuta est. Lamblnns, Rad-
snntll ratfone atqne visnm fieri : se- dHa vHa. Salmasins a Reddire: apnd
quitur, roeutem similiter per alia si- Plantnm Cas. 1. 1. 41. Men. 5. 7. 69;
mniacra magis tennia moverf, et me ' Reddibo ' legitnr. Faber denique
leones cogitire per ea simnlaera qme ReddHa tUaiJam paam, * Pansa vite,'
mens ita cernit, ut ocnli ea qn» snnt mors : ita ssppe Lucretins. Creeeh.
majora cerannt. l^dM*. NiUil, ut puto, peccavfmns, ex flde
7«l Nee ratimu aUa quem eommu] Mss. Lneretfo antiqtfltati» genlnm
De somno cognoscemns hoe eodem restituentes. Hav.
libro, non mnltis post venibns. Lamb. 709 Men» tmimii Ita sspe hnc dno
Raro vigilantes, at sopitos mortno* conjiinguntur, nt 6. 150. * aafmi vix
rnm Imagines lacessunt, nempe qno* mente videtur.' et 0. 1181. < Pertnr-
niam vm. 11. imaglnes qnaquaversnm bata animi mens in mmrore metnqne.'
oberrantes slc In dormientem incnr- et sup. 9. 016. < Deniqne cnr animi
rant, nt In animnm ejns penetrantes nnmquam mens consUinmqne GlgnU
ipsnm pervellant, et earam remm tnr in capite ?' sic et Plantns Cistell.
qnaram imagines snnt imaginationem 9. 1. 5. ^nnllam mentem animi ha-
creent* Istos vero jam dio mortuos beo : Ubi sum, ibi non snm ; nbl non
ooramadesse fa]socredimns,qnoniam som, ibi est animns.' Sed de hoc ge-
sensns, qnibns solls TOram a falso dls- nere plnra ad illam locnm Hor. Epist.
tlngnimus, sopiti officium snnm fa- adViliic. 1.14.8.' tamenistncmens,
cere non possnnt ; torpet etiam me- animusqoe Fert.' Lamb.
osoria, et illnm qni videtnr adesse co* 766 Reddlia vUm] Mors vitse red-
ram, mortnmn fbisse non ampllns me* dita. hoc est (nt opinor) mors cum
miBlmns. CreeA, vita commntata. Lmnb.
Nee raHmu o/ta, cvm mmimff mem* Terra potUa «sf ] Quem terra po-
hra prqfiuUiy Mea» aidmi vigUaif mlei tUa eti, I. e. qoem terra hnmatnm te-
fttsd tUmdeiBra leeeeeimi Hae eadem net. De hoc verbo, et id cum accn*
moetroe antmos, futf, qaem HgUamMe: sandi casn interdum jungi, supra no-
C/jfue adeo, eerte ut eideamwr eemere tatum, 3. 1060. ' qnoram nnns Home-
Delpk, et Var. Clae. Lueret. 4 U
1410
NOT^ VARIORUM IN
ins Seeptra potitas,' &c. Idtmb,
766 Quod omne$ Corpori» affeeti] Quidam libri scripti hal>ent offecH^ alii effrtif alii affeeti : nonnalli typis ezcnsi, effecti, ego offedi non impro- bo : qood interpretor obstracti, et somnoy qnasijobice quodam, impediti* snp. 2. 164. 'eztra Officiontur, uti cogantnr tardius ire/ ne effeeti qni- dem est rejiciendnm ; de quo snp. 2. 1160. 'Usqne adeo fracta est stas, affectaqoe telins.' Lamb. Offeeti sm- svs. Ita quidam veteres ; rectissime, In aliis : a^fecti. Vulg. ejfecli. Oifan.
760 Praterea mewumtee Jacet'] Me- «tiitase, i. e. memoriay sen vis et po- testas animiy qna res prsBteritas roe- minimos, rh fitfjafiioBai, Sic loqoitur Enn. p. 84. ' Aut occasns nbi, tem- pnsve audere repressit.' ' anderCy' i. e. audacianiy rh roX^iifp. Plant. Bac- cfaid. 1. 1. 60. * hic vereri perdidit.' rh at$uffOaif i. e. T^r aHA, sen*' pndo- rem.' Idem Locret sapr. eod. lib. ▼B. 00. ' Esse in imaginibos missis consistare eorom/ ' esse,' i. e. rh tlwu. et eodem libro infra vs. 8S4. ' Nec fnit ante videre ocoiomm lamina na- ta.' * videre/ i. e. rh Spfv. et M. Tul- lios lib. 2. de Fin. < Id primam vide- amas, beate vivere vestrum quale sit.' memtnisse autem legendom esse, non (nt est in qaibusdam vulgatis) mais ipta^ testantur qoinqne libri manascr. Xiam6. Ita veteres quidam ; recte, In quibnsdam vet. tnent ipta; quod ex giossa trrepsit. Sup.S. 1069. Vide et inf. a vs. 080. et seqq. G^oit. T^ ' memioisse/ memoria. Faber,
770 Dittentifi Quid si ditcemitf Creech.
Mortit Utkique poft^iim] Qui dor- mit (inquit) qnia vis memorise sopita est, non dissentit, neqne negaty eum eue mortnum, quem sibi vivum cer- nere videtor. ' Potitum ' autem ' mor- tis ' dizit pro eo quod est in potesta- tem mortts redactnm. sic Plautus * potitas hostinm/ Captiv. * Nam post- qoam meus rex est potitus hostiama'
&c. i. e. in hostinm potestatem pcr- venit. Itemqae aiibi non semel. Sic et Jttlianus Jurisconsultaa Digestis» titulo ' de captivis et postlim. rever- sis.' cap. 22. 'Apparet ergo eadem omnia perlinere ad haeredem ejos» qnae ipse, qni hostinm potitos est, babitums esset, si postlimiuio rever- tisset' Et Triphonios eod. tit. cap. 12. ' Cetera qnae in jnre sant, postea- qnam postliminio rediit, pro eo Im- bentur, ac si nnmquam hostinm poti- tns esset' Ef Ulptan. titalo» ' ez qoa- bus caas. mtjores:' ' Ego autem etiam nomine ejus qui hostium potitns esty si corator, nt pleramqne, foerit bonis coostitutas, auxilium competere ex- istimo.' Idem titolo, ' de testamento milit.' cap. 10. ' Facere testamentnm miles hostium potitus» nec jnre mili- tari potest.' Lamb,
Leihi potitnm\ Ita sspe Piant. in Capt ' Potitas hostinm ' pro» in po- testatem hostinm redactus. Faber.
772 QhmI tuperett^ Docet non este mimm imagines moveri, et saltare» et similia facere : ant certe facere vl* deri. Qitod tnperett, i. e. qnod reli- qunm est. Lamb. Sed hsec slmnla- chra, quss per somnum apparent, hne et illnc discurrunt, vagantor, saltant. Quontani vss. 6. dom aliqnamdin in eadem cogitatione perseveramiu^ non eadem consistente imagine iwa utimnr, sed pluribns continno flaxn sibi snccedentibns, qose si eodem aitii maneant, res immota videbitnry ai variato, tum res neeessario videbitnr mota. Creech.
778 Jnnumentm] Apte, composite, nnmerose. sic 2. 686. ' Armati in nn* meram piilsarent aeribus mra.' Vlrg. Oeorg. 4. 174. de Cyclop. « Illi inter sese magna vi brachia tollnnt In nn« meram, versantqoe tenaci forcipe ferrum.' cujos contrarinm est ' extra numerum.' Idem Lucret 6. 1400. 'Atqne extra uumerum procedere m^mbra moventeis Doriter) et dnro terram pede pellere matrem.' Hor*
T. LUCRBTIl CARI PE RRRUM NAT. LIB. IV. 1411
Ep. ad LoH. 1. 18. 69. < QnamvU diI extr» nQmeram fecisse modninque Cnras.' Ad qnem locum plnra a no- bifl annotata $aDt Lamb,
T76 EmdotUiiu] Sie reposnly cnm le^atnr tn libris omnibas, Inde siatUj plane mendose : legendnm enim £n- do. Qnamqnam fateor me olim re- posniue Indu^ qiiod item reperitur in omnibnfl fere librifl pro endo ; sed malo EndOf idqne rectnm puto : qnod ▼alet in. Sententia autem ent haec : Videtnr (inqnit) ima|^o in flomnifl membra movere et gesticnlari in nn- mernm, qoia postea qnam prima ima- go periit, flecnndaqne eontinuo in alio fltatn, qnam erat prima, nata est : vtdetnr bsc prima statnm gestumqne mntaflfle. qnod longe aliter est : nam imago imagini snccedit, et nno eo- demqne tempore alis atqne alioB imagioefl creantur : qaemadmodnm non est nnnm Inmen, qnod a corpore Ittmlnoso, quale est corpus soHs, flnit : sed alind atque alind, quod per suc- cesKionem qnandam non interrnp* tam continnatnr ac perpetnatur. qna de re supra. Lamb, Endo otaiu, Hoc malnl, qnam quod in libris : Inde, Sic et inf. 6. 889. Gifan,
Taata eot ntoblUtas'] ^Ewt^^fiOy nt flnp. lib. 1. 'Tantum relligio potnit flnadere malomm.' Sed hic versus hinc anferendus est, nt alieno loco positns. Nam infra suo loco poni- tur, ibiqne dnntaxat legendns. Lamb. Temtaqme oentUnU, fyc,'] Neqne hic verflusy neqne qn! deinceps sequitnr, Locretianns est. nam primum non est eornm pnra, immo ne Latina qni- dem oratio : deinde sententia ez eis DOlla probabllis, ant hnic loco con- sentanea elici potest. Lamb,
Cofia partkuUrumf ut poeoU ouppe- ditare] Snppeditare, i. e. suppetere, htapKth. Verum (nt dixi) non pnto hunc versnm esfle poetSySed spuri- nm. Itaqne sublatts dnobns hifl ver- sib. nt flpuriifl, sublato et illo, qni hofl proxime aDtecedit, qnia frnstra et
non suo loco locatns est^ sic censeo hnnc locnm esse legendam : SciUcet id fieri celeri ratiune pulandum eet. MuUaque in hio rebus qutBruntur, fye. sed non celabo lectorem, scrip- tnm esse in quibnsdam vulg. cod. guarendum. Lamb. Tonia est mofri- lUatj et rerum copia tantOf Tantaque tentUfiU quovis ett tempore in uno ; Co^ pia particularum ut potsit tuppeditare. Tres hos versns indncit Lamblnns. Ego non ausim ob librornm consen- flum, etsi eos vix intelligam. Sic et conjectnra dnctns interpunxi. G\fan, Tanta ett. Infra, sed suo loco, legitnr hic versns. Num. 800. At illi alll dno, Tantaque tentibiUf et, Copioy Ife. delendi. Paber.
777 SciUcet idJUri, ^c.] Huic ver- flui Codd. snbjnngnnt : Tanta ett mo- bUUat, et remm copia tantOf Tantaqut tentibUi quovit est iempore in iino, Co- pia pariicularumf ut postU tuppediiare, Rejiciunt Interpretes, nec repugno, qnamvis sententia probabills, et huic loco consentanea elici ex iis possit. Creech,
778 MuUaque in hit rebut quaruntur'] Qu4grendum; quidam vulg. Gif, Sea quarendum, Usque ad vs. 820. dif- ficultates qnasdam proponit, et-ex« plicat. Primam vss. 9. complecritur, Cnm per simulacbra mens percipiat, nnde de re, quacnnqne libet, coglta- mns ? Voluntatem enlm nostram ob- servare et ad nntnm accnrrere ima- gines, id qnidem ridicnlnm videtnr. Deinde vss. 6. Cnm simulachra apte, nnmerose, et decore saltare videan- tnr, an ea credeiflus hos motns didi« cisse ? Ista profecto esset digna phi- losopho cogitatio. Respondet Lncre- tius vss. 21. Prassto adesse omne genns simnlachra, sed cnm tenuissi- ma sint, animnm percipere dod posse Disi se contendat, nam Degllgentem animnm aeqne ac negligentcm ocn- lom faginnt tennia. Deinde in sln- gnlis iis, qnse nos pntamus, temporifl momentis multa flnnt momenta, ita
1412
fiOTM VARIOHUM I!f
iit pLurbna sironladira, qan snnt maxime mobiUa, quollbet moroento tem)K>ris accnrrant, et Inter illa ima- go istins rei de qua cogitare placait. Haec qiiidem mihi videtur biyns loci sententia. Cretek,
Muka qwBTendwsii\ Pro multa quae- renda. est aparemphaton, h. e. inde- 6nituni ▼erbum neqoe nmneris ser- ▼iens neqne casibns : qua fignra lo» qoendi Plaut. utitur in AnipbitryoBef ProL TS. 8S. ' Jnstain rem et faci- lem esse oratnm a vobis volo.' In co- dice Ciceronis in Verrem lib. 7. spec- tate fidei sic legitnr: ' Hanc sibl rea sperant prvsidio fotnmm.' Plan« tns idem io Casina 9. 6. 61. ' Altero te occisurnm att: altero villicnm.' cnm de anciUa lo<fieretnr. Varro libro primo de R. R. ' In confragoso enim ac difficili valentioraparandum.' Lucilins ad Penelopam conversns ait : ' Nuptnrnm te nnpta negas qnaB ▼!- ▼ere Ulyxera Speras.' Lege Prisci* ai|um lib. 9. PimM»
779 ClaraiidtMi esl] Clarare opor- tety ZftiKaniw. sic snp. 1. 112. ' ^ter- nas qnoniam pcenas in morte timeB- dum.' iMmh,
Exponttel Sen expandere legasy per- inde est. Creeek,
780 Quariiur m prtmisy quare, quod queifue Wndo VenerU, extemph mau eogiiet] Sic M. TuU. oratione pro Mi- lone : ' Fingite animis. Liberae eoim sunt cogitatiooes nostrss : et qaas vo- lunty stc intnentnr, nt ea cernimos qnae videmus. Fingite igitnr cogi- tatione imaginem hujns condiiionis mese.' Idem lib. l.de^.Deor. * Chry- sippnsy qui Stoicornm tomnionim va- ferrimns habetur interpres, magnam tnrbam congregat ignotorom Deo- rnm, atque ita ignotorom, nt eos ne conjectura qnidem informare possi- mns, cnm mens nostra qnidvis videa- tur cogitatione posse depingere. H«c qusstio, qnare qaod coiqne 11- buerity id cogitet, cum cogitatio si- mnlacris eacitetnr, pendet ex supe-
riore, qnamobrem simolacni moveri videantnr. Iteqne ntriqne qnestioni eadem opera re&pondet : sed Peripa- teticornm atqne Academicoriim ve* ternm more, qni ad propositam qnsB- stionem et ad interrogatnm plnribna modis, qnasi dnbitantes, et sibi diffi- dentes, respondel>ant : et tamea pos- tremo loco, qnara sententiara et ra- tionem magis probabant, ponebant.' Sic igitnr Lncretins boc loco. Qa»- ritnr (inqnit) quare, qnod cniqne li* biierit, idipsnro contiBoo mens ejus cogitet. Ab qnia siroulacra nostro arbitrato ad nos accnrront, Bobisqne obtemperaiity cnm de re aliqna cogi- tare volnmns P an potiua qnia in uno tempore multa deUtescnnt tempora, qnss non nisi ratlone esse intellignn* tur? Atqne iecirco fit, nt qnovis tempore et quibusvis in locis simula- cra prsesto sint, atqoe ad nntnm noe- trum parata nobis assistaat? Hane de imaginibns, et de cogitandi per imaginnm appnlsnm ratiooe, Epicnrt sententiam irridet et improlMit M. TuU. Epist. qnadam ad Cassitun lib. 15. Epist. bis verbis : < Fit enira ne- scio qnomodo, nt qoasi coram ademe ▼Ideare, com soritM) aliqoid ad le: neqne id jcot^ t(8«AsiF ^arrcvios, nt di- cunt tni amici novi : qui pntant etiam Ziaifofp-uciLs ^ayra^iof spectris Catia- nis excitari. Nam ne te fugiat, Ca* tius Insober Epicnrens, qni nnper est mortuns, qose iile Oargetlaus, etiam ante Democritns, ^Oiukaf hic spectra nominat. His autem spec- tris etiam si ocnli possentferiri,qiuHl, com velimus, ipsa accnrmnt, animns qoi possit, ego noil video : doceas tu me oportebit, com salvns veneris, in meane potestate sit spectmm tnnm, nt, simulatque mihi collibitom sit de te cogitare, Ulnd acciirrat: neqne solum de te, qui mihi hseres in me» duUis, sed si insulam Britanniam cce- pero cogilare, ejos ^dmXnf mihi ad- volet ad pectns.' Ideni lib. 1. de N. Deor. ' Quid quod simul ac roihi col-
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. L1B« IV. 1413
libitmn est, piwsfo est imago ? qifid 780 Qmd porr^f iu ii«iiMni«] Vide-
qnod etiam ad donDieiitem veninnt tar reverti ed priorem qnsestionem,
iaTocats? Tota res, Veiiei, nngato- qnamobrem simnlacra in uumerum
ria eat.' Eodem pertinent illa ejna- moveri videantnr : eamqoe nna ope^
den lib. S. de Divin. * Igitnr me ima- ra dissolvere. Lamh.
go Marii in campnm Atinatem pene- 701 MUtuiU'] Immittont : bracliio
^nebatnr. Nnlla nempe spedes eo- brachita insertantei : qnod et hodie
gitari potest, nisi appolsn iroaginnm. andio observari : mnltinodes chore-
Qnid ergo ? istsp iroaghies ita nobis amm ambages : de quibns Apuleins
dicto andienCes snnt, nt, sironiatqne In decimo : qnidam hnc vergere eon-
velimns, acenrrant? etiamne eamm tendnnt: idqne nec minns Ovidia-
rerans qnae nnilae snnt?' Lamb, nnm : * Si mollia brachia, salta.' PtNf.
782 ilwie] Dicemnsne hanc esse 702 Et repetwd oe»li$, ipe.'] Pnto
eansam qnia qnando aiiquid deside- hnne esse verboram ordinem : Et re-
rarons statim occnrrit imaito, qns petnnt gestnm pede ocnlis conveni-
ad id nos inritet i ' Anne ' et ' an ' in- enti, «vtt rtlh 3^9a\/uo«r %c^om* vel
discriminatim didmns. Catullns : legendnro, Et repettmt mimt6iis geetum
* Est ne novis nnptls odio Venns ? pede etmveuienti» Lamb. Repetuut eeu* an ne parentnm Prastrantnr fajsii U$, Abeat vox oenlis, et snecedat olli»^ gaodta lachryraolis ?* TranqnHlos in brachiis vis. meliori Jore. CreeeK Aognsto : ' Anne refert obi et in 708 SeiHeet erte fMdeiif] Sic ha- qnam arrigas?' Ptns. bent libri mannscr. SeiUeH taie ma-
78S OecurrUimugo] Slcqnidemha- deutftfe» inqnam, qnod ego olim qni»
bent iibrl omnes, et manoscr. et ty- dem leetori indiearam : neqne satls
pis excnsi, qnibns nsns som : sed vi- prolMram, tantnmqoe lectoris Judicio
detnr potios legendom aeeurrit, nt rem totam permlseram : nnnc antem,
declarant ea qnss panilo ante ex rejecta vnlgata leetione, SeiUeet arte
Marco Tnllio protnlinms, ibl : ' Cnm vdeuty tfe. qnse est snpposita, antf-
velimnSf Ipsa aceorrant,' dcc. et ibi, qnam amplector. Lumh, Arte mo-
* Ejns AsXov mihi ad pectns advo- deut. Sle lego ex vet. libris. Maral- let,' Scc» nisi dicamos, oeeurrit posi- Ins fecit : vokui. eoatra libros vet. tnm esse pro accnrrlt, antiqne, qnod Et ita vnlgati. Vide Indicem : * Ma- allaa notavimns. Lege Festnm in prae- dere arte.' GifoM, Arte instrncta positione < Ob.' Lamb, Oeemriiimtt^ snnt; metapbora a re infeetoria go. Ita omnes libri; I. e. accorrit. (qoamquametdbipercocti^madera' Nam verbo accorreodi otltor sieCic. dieantnr Planto et aliis) : eadem rati- 2. de Divin« et iib. 15. Epist. ad one ' Lana bibere snceom ' didtnr Cass. Giftm. Horat. et Virg. Ita et Tertnlljanns
784 Si terrumeordiett'] Lege st ter» de fraleraitate Christianoram ; ' Qni
ra csleordt. si capessere volnmiis iter nniim ' (i. e. enndem) 'spiritnm bi-
terrennm an maritiroom, nonc nobis berant sanctitatis ;' et in Ub. de pndi-
illarom raram occnrrit imago: qua citla, *Ebibere notitiam Apostoll/
nos ad Id lacessat et provocet. Piue. Eadem metaphora a ra Infectoria
786 Oamta eub verboue creat] Om- Platoni placoit in politicis pag. 67.
niane simnlacra snb verbo gignit na- Edit. Latmarianae. Sed nrgent ope»
tnra ? Vel ex hoc loco perspicnnm rse, et indicasse satis est Faber, Arte
est, nbicnnqtie legitnr in codicibns, madeut. Ita Codd. et reete : alii ta«
sive roannscriptis sive imprrssis, ei' men vaUut. Creeeh. Arte madeui. In
MMfirm germuiuTf legendnm geumUurp inrtegris libroram monomentis conser-
L e. gigonotnr» Lnfftb. vatam raperimos, noii ntin degene-
1414
NOTiB VARIORUM IN
ribi» editionibas : arte vdlenL Ut enim ' arte imbai ' dicimns, fic et ' arte madero ' honesta eademqne translatione Romanos ▼eteres dixisse defendimas. Tomeb. Adv. 13. 20.
795 An magit Ubid] I. e. an potias iUnd erit vemm, qoia in nno tempore multa inclnsa snnt tempora : qaibns singnlis temporibns singnlse nobis paratse prspsto snnt imagines ? Ldimb,
Tempore t» uno] In vet. qnibns- dam:ftta. Oif.
790 Cum eeniimuBf ^c.] Hnnc ver- snm delendnm pato, ut spnriam. Nam et corrnmpit sententiam hnjns loci, et nnliam ipse probabilfm sen- tentiam continet, nisi quis dicat hoc modo retineri et interpretari posse : An magfs illnd erit veram, tnm com id sentimns ; i. e. cnm videntnr no- bis imagines in nnmeram bracliia jactare, et saltare, in nno tempore, multa inclusa latere terapora, nt cnm ▼oz nna nno tempore missa, plnra tempora metitnr? Omnino in hoc •loco, atque in hoc versn, mihi aqna bseret. Adde qaod in quatuot lib. mannscr. ita enm scriptnm rcperi, €^ein§entimM$f id ett^ oim oex emittiiwr «m: cojns scriptnra qn» sententia ant qnse ratio sit, non satis displcio. Pntavi aliqnando sic legendnm, Cam MMtmm Uem^ mI, cum tox emUtUur uua: vel sic, Ctnn eentimuM tdem, ut e«n vox emittUur una. scd qnorsom bnc, cnm mihi delendus esse videa* tnr P Lamb. CoRsinHmi», id ett, itu fere vet. libri. In aliis : Cum tenti- mns, td ut, Oifan. Versns spnrins, cnjns sententia stare non potest. Fuber. Cum sentimuM td, ^c. Alii CoNsenltmtis, td es(, cnm vox emilltiar iom; ejicinot interpretes meiiores, nec ego revoco. Creeeh,
799 Locts m queieque jwrala] Sic babent qnatnor libri mannscripti, Va- lic. Scipionis, Faerni, Bertinianus : et ita legendam est. Cum his con- gronnt illa M. Tuilii lib. I. de N. D.
qnem paullo ante protoli : * Flneati» nm freqnenter transitio fit visionnm, nt e mnltis nna videatur.' Lamb.
800 Tmila eet mobUiUu^ et eonmi] Hoc loco dnntaxat et scribt, et legi debet hic versns. Jam dnos vertns, qni deinceps in omnibn» libris legnn- tnr, snstnli, ut alieno loco incnlcatosy et frnstra repetitos,. et minime ad hunc locnm qnadranteis: legnntor enim snpra sno loco post veT»nm, ' Nam fii ut in somnis facere bpc vi- deatnr imago/ apte enira seqnttar, ' Quippe ubi prima perir/ &c. ' pri- ma' antero imago scilieet. At bie non licet ita dicere, qnia non antec^ dit noroen ' imago,' sed vox ' simnli^ cra,' quse est numeri multitudinis. Iimfi^. Tantaeet, Dnos iiios versns ; ' ifoc, nbi prima perit,' nt alieao lo- co inculcatos, cnm Lambino circnm- scripsimas. Gf/an.
Et q[ma lennta stml] Qnatrere ali- qnis poterat: Sed si mens eogitare non potesr, nisi per occnrsnm sen accursnm simulacrorom, et, si, qnod cuiqne libuerit, id cnjusqoe mens fa- ciie cogitare potest, quia qoovis ten»- pore et quovis in loco parata snnt et prssto snnt simnlacra: qni fit, ot, cum infinita et omnis generis sinuila- cra ei prtesto sint, non aeque videat eodem tempore ea qnse non vult, at- qne ea qnse vult ? Respondet Lncre- tins, ea simnlacra^ quibus mens ino- vetnr, et qnae vldet» esse tenuisstva, et longe tcnniora scilicet, quam que oculis cernimus. Qnapropter ani- mns non, nisi se contendit acnte, ea cernere potest. ea igitnr, qnm accnrate et contente cernit, cernit acnte, qnae vero leviter, et (atitn dicam) aliud agens cernit, ea dila- bnntur et pereunt. Idque ex simili- tudine oculoram intelligere licet, qni cnm rem aliqnam cernere ccepenint (quod sine simulacris facere non possnnt) eam rem acnte cernere non possnnt, nisi simulacra illa contenta acie cernant. Lnmb,
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1416
801 Nidtee^endiifOeviiCernere] Sic restitni, reclaniftntibas oninibn$ codidbiiffy admonitns ab eo loco qni est inf. septimo abbinc versn: in qno ita loqnitnr, ' contendere se at- qne parare/ ' Contendere' antem his locit agendi vim habet, ot cnm dici- nrasy * contendere nervos/ ' conten- dere aciem ocnlomm/ 'contendere ▼ireis/ Idem Lncret. inf. eod. lib. 960. * Et qnasi de palma sommas coBtendere virpis.' Idem 1. 67. ' Pri- mnm Gralnt homo mortaleis tendere eontra Est oculos ansns.' ad qnem tocum plnra. LdiR6. Niti qtue «on- teftdit. Ita llb. omnes. Lambinns ta- mcn legit: ae, ^ectins fortasse: nt mox : * contendere se atqna parare.' £t tame B vetos scriptnra non est ma- lay nt mox : ' Prseterqnam qneis est in rebns deditns.' Gifan,
002 Oaiaja fute saal pr^ered] I. e. OBMiia simnlacray qnse snnt prspter lila, ad qosB cemenda animns sese contendit et parat, perennt. Lamb.
803 Niai eie eeee ifee porortl] I. e. nbi sese contendit, nt ea cernere qoeat, nempe dnm i%mm consecntio- nem et seriem considerat. Lamb»
804 ipee parvi eeee porrei] Porro (Inqnit) ipse animns sese componit et parat ad eeraendum, speratqne forcy ttt rideat id qnod qnamqne rem coosequitnr, L e. qnod cnique rei est coDseqnens. Lamb,
806 Nemne tidee] Hoc osteodit a •imili* £aM6.
808 Nee tme eo] I. e. nisi se conten- dant et parent ad ceraendnm. Etiam mathematlci docent, primnm, ad- apectns alios 6eri per lineas a pnnc- tla reram adspectabilinm ad perpen- dicnlnm in ocnlnm, sen in visom in- ctdentels; et hi adspectns distinctl appellantnr : aiios per lineas, qnas a rel>nt adspectabilibns non cadnnt in visnm ad perpendicnlnm ; ethi indis- tiaeti nominantur : deinde omnem adspectum 6ert tcI Inspectione sim* plicly et tnbita OGnli adjectione ad
rem aliqoam ; vel contnitione acco- rata etintenta. Ut igitnr rem ali- qnam acnte ceraam, et plane ac per- fecte inspiclendo cognoscam, dno concnrrere oportet: nnnm, nt res qoae cernitur, ocnlo sit ad perpendl- cninm opposita, linettqne a re qnio cernitur, in oculum ad perpendlcn* Inm incidentes, pyramidem efficianti cnjns rertex sit in pnnctomedio ocn- li, basis vero in extremitate sea sumroa caesnra rei qnn ceraitur : aU temm, nt rei contuitio sit diligens et accnrata, et tam diutnrnai qnantnm satis sit. Lamh.
. 809 Et tamen in rebas] licet (in- qnit) intelligere, etiam In rebns apertis ac manifestis, nisi animnm attendas dnm eas cerois, et sl allnd agas, ant si peregrinetnr animttSy proinde esse, qnasi ea ipsae res omnl tempore abs te foerint remotissimSi tibiqne obscorissimse. slc M. Tnll. lib. 1. Tnscol. ' Itaqne saepe ant cogi- tatione ant aliqua vl morbi impeditiy apertis atqne integrit ocnlis et an- ribns, nec vl^onms nec audimns.'
Lamb,
811 Semot€e faerint^ kngeqMeremth ta] Sic legendnm vel inyitis omnl- bns codicibus, in quibns legitur, se- matum /nerit^ Umgeqne remUnm: et, nt ita legatnr, sententia ipsa flagitat. Lamb. ShHetmn fuerit, UmgeBqne re- motum, Lambinns : eemoite /uerint, longeque remotee. Ego non ansim con- tra omnes libros, imo nolim. Gt/oa.
818 Preeter quam quibue eet im re- bue] Secutos snm cod. Parlslens. Venetos antiq. Flor. etlam Bertin. et Memm. Mannscriptos. hoc tamen Interest inter Venetos et Florfent. qnod in Florent. legitnr, qutie eet m retes, etitain Bertiniano: inVene- tis, quibue eet in rebne, et ita in Paria. Jam hoc loqnendi genns, • deditns in rebns,' ' deditus in studio,' nsitatnm fnit antiqnis. Catull. in uuptias Jn- lim et Manlii:<Kon tnus levis in mala Deditna vir adnltera.' Itemm
1416 NOTiE VARIORUM IN
Locret. snp. 8. 04», ' Et $iinul in bnm 'fwtrari' aimililer occarHt 4.
pugiue studio quod dedita meDs est.' W> et 969. satis comnoda taineii
Cato : < Poetkae arti Iioiiob ood erat. Mas. est lectio /ruUra nimu ^.
fti qnis in ea re stuiiebaty aat sese ad Ha?.
Gonviria .aiiplicalNity grasaator voca^ 816 Fii f iiafM ut talsrdinn, ^.]
bator/ JUnn6. PraUr, qHiam quUms Tertia (si sit alia a prsecedentibns)
at, Ua iD vet. nostris, et aliis. In difficultas vss. 6. continetur : Eadem
.qoibnsdaai : fuei», Oifan. viz. iinago niodo masy modo fcnmina,
815 Ae nM im frmidm Midaiiis] modo poery et snbito aenex per som-
Eiegaoter et vennste dictam 'induere Jinm apparet. Sed ista eo modo qoo
se in frandem.' Sic M« Tull. Verr. de reUqnaB explicari poteat : saitem in
jare dlcnndo: 'Hic videte in quot expUcandis somniis, qooram maxi-
Jaqaeos se indaerit.' Idem in Locui- mam partem obUti siunos, frnstim
lo : < Phiio aotem dom nova qofedam moramur. CrcccA.
commovet, qood ea sastinere vix 880 8i^at<pt€9XilMamgr0U'\ Hoe
poterat, qam contra Academioomm slgnificat : Non miramnr, dnm dor-
pertinaciam dicebantar : et aperte mimus, qom ante Aemina nobis viaa
mentitar, at est reprensus a patre sit, eam nnoc vimm esse factamy
Catolo, et, nt docuit Antiochas, in propterea qood tom ' meminisae Ja*
idipsnm se indoit, quod timebat.' cet, langaotque sopore/ at snp. dixlt
Idem de Divin. lib. 2. < Cor vos in- vs.^09. ' Sopor atque obftvia cnrant»'
duitis io oaa captiones, qaas nam- I. e. efficiont, ne boc miremor. Tra-
qoam •xplicetis?' Plaat. Casina 1. latioest. sic loqnitar S. 198. reaUdi-
9$. ' Alea prvda est illa : proin ta te qoe vaporis Semina cnrare, in men*
in laqoenm ne iodoas*' Zamfr. bris ot vita moretar.' et 5« 1014.
Frmirmmr §t ipn] Com in codiei- * Ignis enim cnravit, ot alsia coipora
bas qoibttsdam maDOScriptis reperia- frigos Non ita jam posaent o«U sob
sem scriptum, /nisfraintmfitis, Idqoe tegmine ferre.' Xaii6.
cam Utnra : in alUs, finutrmmw id 891 llbid i» hu rebm tHkm oeli^
ifMi, et itft in Pariaieiia. et Venetia aMnffr iaaafo; ^fugirt iMsr— lyt tr*
antiq. ego /hulmmtr et ipH raposni : rsrem prtfaudttnmir] Ita ex vet* 11*-
qose scriptara perapicoe vera est. brisscripsi. In qnibasdam erat:
Jam vero etiam Arist. Ub. de insom- nicitlmio*, Hino in aUis : ftr^nHHh
niis scribit, noa facile dectpi ac falU mUwr* Nostra verisaima est script«-
drca senansy maxime cnm pertnrbati ra ; qoam veteres interpretaator,
aUquo anuni moto samua ; ut aman- imo totos iocns postalat. Gifim» /1-
tea videntnr ex parva similitadine tud ia ki* reinu vittMm vAemenitr, et
eam, qnam amant, ceraere ; timidi idum Efugere err^rem^ titureqme prtf-
et igiiavi liostiom cpnspectom sibi mediUdor, Hos dooa veraos indig-
fingnnt, dce. cujus rei exstat exem- nis modis corroptoa, ego veatigia
piomapnd Ciea. lib. 1. de BeU. OaiK scriptnr» veteris odoratns,et lACie-
nbi narrat, * Considiom qaendam, tu sententiam ipsis cubiUbos persco
alioqoi rei militaris peritiaslmnm, cotos, non infeUoiter, mea qoidem
cam exploratam, qnid bostes age- aententia, restitni. Sed proponam
rent, missns esaet, meto perterritom, primom scriptoraram diasimUitadi-
quod non vidisseti pro visa sibi re- nes:deindeejusscrlptarm,qaampro*
nuntiasse.' Lmb, Frmtrumur id ipti, bavi, senteptiam explicabo. Sic igi-
Sic fere omnes libri vet. In qnibus- tur scriptom es^ in cod. Vatic lUud
dara vnlg. fnutra maiia. Lambinna in hie rebu/t mtium vekementer conjicit : /ruttmmmr et, QifaQ. Ver- Ejfugere errere, wudtareque pfwmahKii'
T. LUCRBTII CARl D£ RBRt/M NAT. LIB. IV. 1417
itr: In Tait. et Faero. ^fMgereerr^ tete pedmn origioein, patsns pro*
rwt, wmUmiim ^rmmfUmaihKr : io Ber- ferre ; neqae ente maima factes, qeic-
tia. ^jfMgere rrrwrem^ tUmqmt pri»- qaam oontreetare potnertnt liomi-
mMmrmitr : io Memm. Efmgere «r- nea ; falsnm est et oenioa ocmendi,
rere^ wHemt^ue prmmeimmier. ood. ty- et pedet ambnlandi, et manns con-
pia impreMi, Parla. et Venet. anti- trecUndi caosa eme fiictas. Aliter
V^9 SJf^tre erreremf wkmre^ prer» sentiebant Stoici, nt refert M. Tnll.
madteBMT. eeteri vnlgati ita cormpti lib. 8. de Fin. ' iam membrornm, i.
raiity nt pifeat me referre. Sie igt- e. partinm corporis, alia Tidetttnr
tnr reponoy iVad ise hi$ relrn niimm propter eomm usnm a natnra esse
r, at Mlmn E^fitgere «rrsmi, donatay nt manus, crnra, pedes, et ea
\ ife. i. e. multo qusB snnt intns in corpore, qnomm
aate aaeditator io his rebns iiind vi- ntilitas quanta sit, a medicis dlspu-
tinm, iatnmqoe errorem effngere ac tatnr ; alia antem nnllam ob ntilita-
▼itare, ne scilleet fiicias, neve ex- tem, quasi ad qnendam oraatnm, nt
Jstinea» oeulos ^os rei gratia esse canda pavoni, plnmse ▼ersicolores
creatoa, nt cemamns ; snras et pe- colnmbis, viris mamm» atqiie bsrba.'
des, ot ambnlemiis ; braebia at ma- Hanc autem Epicuri optnionem refel-
aos ad ea facienda, qu» ad TitBm litetLutatitis,siveLactantiuii, lib.de
siot ntilia, dcc. Non enim membra Opifido Dei, bis Terbis: 'Dixit enim
ant qolcqoam omnino in corporibns aeqne ocnlos ad vldendum esse nato«,
noatris oatom est, nt eo ntamnr : aed neque anreis ad audiendnm, neqne
es eo qood natum est, proficistHtur pedes ad ambnlandnm : qnoniam
Oioa. Neque enim videmnt homines, membra bspc prins nata sont, quam
aote qi»m ocolos a oatora babne- esset nsns f idendl, et ambutandi :
rontyoeqneanteoratlones habnenint, ted homm omnia offieia ex natis ex-
ant aoHiiiio locoti stmt, qoam lingna stitlsse. Vereor ne hujnsmodi por-
orenta est z sed eontra et ocidt prius tcnta et ridicula refutare non mlnns
ereati emkt^ qtmm qnicqnam eerae- Ineptum esse Tideatnr. Sed libet
reoty et lingoa prins imta est, qnam hieptirey quoniam cum inepto agi-
loqtii posset. Qnod si id ▼emm es- mus, ne^se ille nimis argnturo pntet.
set, qood qoidam arbltrantnr, mem- Quld ais, Epicure ? Non snnt ad vi-
hro esse creata, ot els cemeramns» dendom ocnli nati V dcc. Cum hapc
aodtremos, fabricaremor, ambnla- •eripsissem, Zoilns,hacmeaemenda-
remiM, dcc* seqneretor ex eo, noa tlone improbata, sic emendandnm
et prtnsy qnam ocolos haberemnsy eensuit, lUied m hia rebma eittam erAe-
cemere, et slne manlbns fingere aut maifer iaeito Ejfiigeref iOormttque erro'
pingere, et sioe pedibns ambnlare rem prmmeJ^emur, lAtmxna quifaehtntf
potniase. Nam qnicqiild alicnjns rei ^. non soltrai contra omnium libro-
fit gratia, id ea re, enjns rei cansa mm mannscr. auctoritatem, verum
eompontar, posterius est tempore : etiam praeter rationem, et sine nlla
at lecfns dormiendi et qniescendi sententia; Sed omnino malo mea ab
caosa factos est; poculnm bibendi istis Zoilis Iroprobari, quaro coropi-
canso eomparatom est ; parma tegen- lari et barpagari. Simeo Bosins,
dl corporis et vitandm plagn gratia bomo acerrimi jndiciiy cnm haec jam
repcrta est. at prins qnam lecti, po- scripsiisem, et ita ewidi Jnssissemy
cnla, parmm essenty et quiescebanty dixit mihi, siU vlderi Ita posse legi,
et bibebant, et plagam vitabant bo- lUMd in hie rebue vitium vekementer
mines. Cum igitur neque ante qnam viee Ejf^ere, errorem vitareque preeme'
ocoll esient creati, ceraere ; neque tuewter, tfc, * vlse effngere ' inqult.
1418
KOTiE VARIQRUM IN'
i. e. ▼ide nt effagias : ' pnemetaen- ter' inqait, i. e. pnecante, vpoirf- ^vKtryit^ms, Lamh, I$tud im hi$ rebu§ viiium vehmeniery ei Utum Effugere errorem, vUareque pngmedUatory Im* Mtna ne fadaBj 4*«. Tanta in Mss. Codd. Tarietas est, nti monnit Lam- binns, vix nt certi«qntdqnam consti- tnerepossis: alii enira habent, lUud iM. ki» rebuB vUium rekemeHter ineBse, Efiigere erroref nmUareque prtemetuen- tor. Aliiaotem: Effugere erroreemul' taeque prameiuentur. Quidam etiam : Effugere errwe, vUareque prametuen' Ur, Sed Oifanios rem clt AKpoy pro- ▼exit : sic enim legit : JUud m his refiiis vUium vehementer ine$lo. Admi- rabilem vero Latinitatem et dignam efosmodi anribns. Ego autem, si qnid in tanta verl>ornm confasione tuto licebit tentasse, legam, lUMd in hi$ rtbue vUium vUare mementoj Effugere iUorumque errorem pramiiuenter, I. e. caute, sedulo, considerate. Sed iioc hariolari est ; tamen advocato jndi- cio hariolamnr. Faber in Emend.
I$tud tn hi$ rebwi] Vide Emenda- tiones. Cetemm, si qnod in pby- •lcis Epicuri maxime impVobabile e«t, hoc ipsnm, qnod hic asserit Ln- cretin», tale est. Sed quamobrem ita judicavitP Videlicet (haec mea •ententia est, alii fortasse allam affe- rent) si Stoicomm opinioneni secatns ■fnisset, videbat sibi necessario ad- mittendam esse Providentiam ; qnse es consideratione et nsu partinm hn- mani corporis elncetcit maxime. Inde eat qnod dicere soleo, Oaleni librum de nsn partinm ad comparandam Dei ejusqne providentiae cognitionem longe plns prodesse, qnam omnes omnino aliornm libroa, qni snper iis rebns conscripti a veteribns fnerint. Faber in Noii$.
niud in hi$ rebu$ vitiMmf 4r«0 Gifa- nins, JUud in hi$ rebu$ vUium vehemen' ier ineetOy Effugere iUnrumque errorem prtnnedUemiur» Alii, lUud in hi$ rebu$ vUium vehementer vi$e Effkgere^ erro-
rem vUareque preemetuenier, Fabery
lUud in hi$ rehue vUinm ettar» memeuU^
Effugere Ulorumque errorem premetuen'
ter, L e. cante, sednlo, considerate.
Nescio qois Ittud in hi$ rebue vUiam
vehemenier nosie FA fugere errotem vs-
tarequepriemetuenter, Snbanditnr xi^,
oportet: Nardins deniqne Effugert
erroremiUorumf qui hteeprmnedUeniwr,
Sed de bis litigent Orammatici ; Prae-
cedenti dispntationi subjicit Ttt. S5.
aliam Epicnri opinionem, qnam, nisi
providentiam admitteref, expllcare
et defendere fnit necesse. Hsec an-
tem est, nibil in procreandis animali-
bns providentiae ratio molita est, nam
neqoe ocnli facti sunt ad videndnm,
neqne anres ad andiendnm, neqoe
llngna ad loqnendum, neqne pedes
ad ambniandnm, qnoniam prins hsec
nata sunt quam esset loqui, Tidere,
audire, ambnlare ; uiio verbo, docnit
Epicnrns, non membra facta ex det-
tinatione ad usum, sed membria eaan
genitis oblatnm nsiim arreptnni fnisae.
Nam, nt qnidpiam ob nsum fiat ali-
qnem, priecognosci debet uaua, ant
praeexistere aliqnid ex qno ia oant
necessarins commodnsve significetar.
Nempe nisi nsus qnidam pntfniaaet
pngnandi, indormiendi, sitim restin-
gnendi, futnram non foit ut arma,
cnbilia, pocnla excogitentnr. Ocn-
Int vero vtdendi cansa non potnit
.fieri, cnm nihil ettet visnm, et igno*
raretnr qnidnam visio foreL Neqne
anrit auditus cansa, cnm et nibil foret
anditnm, et nesciretur qnid esset an-
ditio. Atqiieitadealiis. Creech, Gi-
fanii h»c nota est : ' Ita ex y. I.
scripsi, in qno erat pntmHiUmmr,
hinc in al. pretmetuerder, nostra tc-
rissima est tcriptnra. qnam y. inter-
pretantur, immo totnt locnt pottn-
lat.' Non puto. Neqne enini r^ tilt-
rttiR ant quifaduni in ullo codice re-
perire est. I^nibinns : et ietum Effu'
gere errorem vUareque prameditaiar.
Egregie vero habetur in Ms. Vosaiano
et Bcrtiniano I<ambiniy tatisqne eyi^
T. LUGRBTII GARI DB RBRUM NAT. LID. IV. 1419
denter alil aUadvnt : Ejfiigeref mro- tati, nosqne in iia videremns, si per
rm viUrwqme finniwfomifr, iMmina ne editores licuixset. In Lacretio aatem
Jmda» oculormM elara crealta^ Proepieere non modo bic optimi Mu. sed et pa-
«I pMsimafs. Diapiitat contra eos, riter l. 650. infinitivom nsnrpant:
qai ainnt membra usns cansa et eum ' si partes ignts eandem Natoram,
aan creata. Inesto, ait, effagere tc- qnam totns habet saper igniSy ha*
bementer in bis rebns illnd vitiom et bere.' qnamvis ibi pro imperativo
▼itare pnemetuenter errorem, ne opi- adhiberi non potest, sed pntes, vel
aeria Inmina clara creata, ut videre- statnas snbintelligt debet. Hao.
mns. * Rrnmetnenter' (qnam ele- 886 PliMrt] Torqneriy convotvi:
gantero particolam eaturbarnnt edi- unde volgo tibias et crura ' campas'
tores) idemeatquod pmdenter, cir- appellant; quoniam plicantnr et
cmnspecte. Notom est pntceptam flectnntur. ic4^vi| Orsece flesnra di-
morale, prndentem metnere magis citnr. Emeam, qnm in orbem con-
qnam aperare. Pro itieeie qoidem volvitnr, Plautus ^campam' vocat,
habebat et optimus codexy mctfe. et ModestuaColnmeUa eo veraicuLo:
8ed hmc ezerratio librarii eat, Vehe- * Volvitur ad terram diatorto corpore
memter tiieffo, i. e. Hoc tibi incnlca- campe.' Ptaa.
tnm, hoe infiaum ait. Groaoe. Maa. 827 jBrocAsa cmn porro] Corrige ex
Ejftigerej tfc, Fac imeete et con- codiciboa emderatia, Braehia me
jnnge cnm aeqnenti verbo: in hnnc perro. nec tu praeterea diaeria, in-
.modnm : /Mul ta jUa rehme vj/ivm ee- quit poeta, brachia eaae data nt nos
JhaMnicr vueie Ejfkgere^ errorem etfo- juvent miniaterio ano : aed noajnvant
rifne, prenaeiaeuHf mi iMmhm ne /a- potina quoniam data annt. Puia.
eiae^ tfe, ita enim diatingnendi erant Eeee ex afia\ Eaae conjuncta. ' Ap*
hi verana, nt ait aenaua: ineato tibi tum' jonctum diciroua: hinc illnd
effQgeret et vitare errorem, praeme- JEn. 4. 482. ' atellia ardentibns ap-
tnentiy nt ne faciaay &c. Antaitaeme tum:' et ' aptare' conjnngere: a
•e recte habeat, aobintelligendnm OrsBco ftirreo'. Fiee»
•citOy cognoace, obaerva. Qualea el- 829 Ui faeere poeeimnu quee /erei
lipses altbi mnltaa congeaaimna. Sed ttaaa] latnd * foret' aatia probare vi-
potina lege : lUud in his rebue viiium detar, legendum, uon poeeinnUf aed
uehementer ueeee Etfugere erroremvi» poeeemue; neque ut aliter loqoamnr
iareque prrnmetuenier^ Lemena^ i^e. ratio ipaa ainat. Quia enim eum ferat
Voaaioa. £a hiace omnibna eam, qni aic acripaerit, ' Membra ideo oo-
qnam videa in editione noatra, lec- bia data eaae aiunt ut illia ntamnr ai
tionem eoncinnavi, in qua non tan- opoa eaaet ;' dicendum enim fnit, ' ot
tnm acripai priwtefaewler, aed etiam illia nteremnr.' Scribe itaqne posm
illnd nltimnm nova ratione, «tua. Faber. Qum feret naas, i. e.
non acllicet nt aubintelligam pnta quae foretopua. Quidam tamen le-
vel scito, veram tx Graecismo ad- gunt, gme ferut ueue. £go malim hie
dncta ratione» amant enim aaepe nibil mnlare, et pro pontmae, legere
Ormci, Attid prmaertim, infinitivnm possemaa. Lamb. Qua foret, rectina
pro imperativo uaorpare, ut Phocy- quam queeferut» Creech.
lides: Mrp^ ykp ^ay^eo^, we»^ aal 830 Inier queteumque pretaMiUT\
puBokayeieKr, i. «. * Moderate edito, QasFcnnqne interpretantur : tmeais.
bibito, ac loqnere,' pro ^yt, v(c, uai Lamb.
IwfcA^TtM. Neqne dobito qnin, nt 832 fiihil idee] Forte adeo. Oifan.
alia mnlta, ita et hanc elegantiam 834 Nec ymt oale vtdere] Ordo eat :
poUtiores ez Latiois poetia sint imi- Nec videre fuit ante ocnlornm lumina
1420 NOTiE VARIORUM IS
nata : ' ▼tdere ' antem interpretor, 860 IUmi Um tum eti"] Nonc c«r
rh 6pq9^ 4 Spo^if, ttt snp. * Preterea eiiartant et sitiant aninMntes, ratie-
nieininiase jacet.' nisi quis malit Ui- nem affert. Lamk. Circa famem et
cere, neefmUy I. e. nec licaity videre, sitim siqBis difficnltatem moveaCy il-
&c. Lumb. Videre^ Uans Tidendi, nt lam vts. 19. facile expedlet Lncre-
recte Lactantlna de Opif. Dei 8. 6. tiua. E relnis omnibns multa corpotm
CreedL emittantnr, ex animalibna plurima,
8M Pneeeeeif\ Sic legendnm, et ita multa per poroa corporis, mnlta p«r
soriptnm eat in Ub. mannacr. qnfbna- oa effliinnt ; aiibdnetia antem hiace
cnm consentinnt Pariaieas. et Veneti • partiiMis, caetf ras minna cohaerennt,
antiq. alii enim Yulgati liabent ]^m- ideoqae totiim corpna langnidioa fiat
eeditf non recte. Lamb. PreeeeeeUf necesae est ; nt heee intenralla reple-
Ita vet. libri. Vnlf . pfwe«dtt .* male; antnr, cibtis anmitnr, pariterqne po-
nam mox : ^ creataB annt,' * fnere,' tna, inde iternm corpna fit integnim,
dcc. <v(/iifitii«. et virea reficinntnr; potna insnper
S4K O^jeetmnl HpSfiKiifM, 'objec- reprimit calorem istnm qni stoma-
tnm ' aatero * parmttViaret * dixit pro chnm et viscera niniinm torreret*
eo qnod est, parmam objtceret. Jam Creeeh,
vero ' parmam ' esse epfjcoe^ IfvXor, Cerperie ipea iMlan] Ipea^ i. e. per
docet auctor vocabularii Laiino- aese, ultro, &*4«t^f. Faber*
Oraeci;Featu8antem/scntnmbreve.' 858 Quippe etenim'] Ainnt medlci,
Lmab, cibnm et potnm ab animante prop-
Derei olieeium parmai kera per «r- ter inaipiitudinem caloris nativi dt-
iem'] Nihil fortasse est qnamobrem sidarari: qui, nisl cibo et pota re-
hic alind qnam quod prima fronte stinKoeretnr, membra depasceretnr
apparet qneratnr; sed nec abs re atqne absameret. nnnc antem, ali-
tamen fnerit dieere, clypeatos olim, mento sicce et hnmido refreonfna,
et pr«cipuepeltastas,4liAcnrsare per et Tireis imminutas reficit, et qna^
hostilia castra solitos, eo tantom fine deperennt, reparat ac reaarcit.
ntobvioB protrnderent, qao cetersp Lamb.
copim dlsturhatna Jam et percnlaoa Atfue reeedere] Fortasae legendnm
aggrederentnr. Faber» ec deeederey nt anp» 9. liar. < N
848 Qmam peeM] Qoare Dlogenes, certe flnere ac decedere corpora re-
qni in victn naturam bene ▼iTendi bus Mnlta, manns dandnm est.' Cnm
duccm seqnebatur, ctim pocnlnm sibi mnlta (inqnit) corpora flnunt e rebns
ligneolnm paravisset, viso piiero qni et corporibna nostris, tnm longe
concayata mann sorbillabat aquas, plurima ex ils animantibits qnm pla*
pocillnm et cynibiolum protinus ab- rinium exercentnr atqne agitaaCnr.
jecit, et pandata palma pro Taiie I^mb, Atfoe reeedere, Vide enp. ^na,
deinceps eat nsn». *Conca?at ille 099. Gi^ea.
roanns, pahnasqne in pocnla fingit/ QuMitpe etenim fiuere^ edfoe recedere
Calpnmins inquit, cum pastoriam eerpora rebae Muttn mM» wmUie dm-
vitam describeret. Pim, eui: eed pturima debeni EecmdmaKbm
849 Hae igiiur poiNml] Haec, t<s,9U«aaalescret<ameAi] Tollendom
nempe tela, parma, lectns, pocnla. ex oratione vitlnm est, legendnnM|ne
M^emb, . • . . scri phirta, H{0 enim eeatlt poii»
850 Viiaqae] Ita hoc loco nsnrpat ta, ' multa ' ea rebus inanlmatia cor-
* yitam ' nt Onpci rhr fitor, non ffl^, pora recedere, sed longe < plnria ' ex
pro experientia scilicet et vpd^ci r&r animallbns qn» motii exerclta snnt.
fy T^ /SV* Faber. Res plana est. Ita etiam olim pee-
T. LUORfiTIl GARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1421
catam iofrm fiierat, 106S. 'Uoaqne res hme est^ cnjus qnam phiria habe* mae/ ^e. qaem loenm restituit dili* gentiMimtta interpres. Fdber»
€69 Dociit] 8ap. hoc libro^ non loage a priacip. Lamb*
Sed pinrtma] Legendnm omnino plarte, i. e. plnra. Faber, Paber pfana*: Nihil muto. Creetk,
800 ExereHa] Fatigata. Lamb,
860 luierdaimil Interea datus : at et aiibL Lamb.
iUfve paienieatf ^f.] HaBC et qnm seqnaator vraastissima, obi enim lames patnlis snis fancibns hians con- venienttas quam io exsiccatis pene ▼eois hospitetar? et qnid accommo- datios dici possitqaam aahelamsitim de corpore oostro iafhso hamore aUni? €>eeek.
807 Ui aaMfcm abimrei edeadt] Re- perio alibi scriptam : «I amore obdurei edeadi: ot sit liie sensns: Cibns tnm capicor at membraroboretac fulciat: tnm nt dnret, lioc est perennem fa* ciat ac promptnm amorem edendi: qai faane langnente stomaclio yanes- cit et obtunditar. 'Amor edeadi/ pro appetentia poaitur : at Ulud est Maroaianam 8. 184. ' et amor com- preaaas edendi/ IHiii. Obiurei. Ita lego ez veteribos. Vnlg. obdurei. Es veatigiis etiam vet. libromm forte : abektdai^ qnod congmit verbo : 'patentem.' Gifan.
Obimrei'] Sic legeadum est, tamet- si hoc loco meadosi siot oodices maniiscr. pr«ter Bertinianuro, qni perspicae habet •6tarf<; vnlg. autem Mm^. Sic Homer. idqne ooa semel: AMp iwei a6atos icai ^iffriof ^ fyor trra, cat prope par est hic versus Virg. ^n^ 1. S20. 'Postqnani ex- emta fames epulis, mensseqne re- motse.' Cnm hac scripsissem, et jam iic bis edidissem, hOmo &»ai8^f , meam emeodationem seqnens et probans, ' Italego,' inquity ' cx veterib. libris.' Talb cst nsqnequaque istius ffbekupov AMurxvrr^a «ml &Buela. JLam^.
868 Hiimsr t<«m diseedU] Atqni ci- bns et potns in ventricnlo commis- centnr, atqne nna concoqnnntnr. Qnibns concoctb, snccns ex illis ex- pressns, atqne ab alienis secretiis, permanat ad jecnr, iblqne in sangni- nem vertitnr. LanUf.
869 Vaporis'] Caloris. Lamb. 871 Diatupai] Discatit. Lamb,
873 Sic igitur tibi anhela eatiMf Sfc,] I. e. sic sedatnr sitis, sic expletnr fames. Lamb.
874 Jijiuiia capida] I. e. esnries, sen fames, Iiam6.
876 ^imc fifi fai] Cansam motns ad locnm vnlt esse simulacra qnse- dam ad meandum apta, mentem sen animnm pnlsantia, et volnotatem mo* vendi e loco ad locom corporis effi- cientia. Idem lib. 9. simplicius et planins volnntatem vnlt esse princi- pinm motns, et a corde Initinm motns exsistere. Sic enim illo loco vs. 289. ' Nam dubio procni his rebus sna cni- qne voluntas Priacipinm dat : et hinc motns per membra vagantnr.' sen gennntnr. ibid. 200. ^Ut videas ini- tnm motns a corde creari/ &c. Aris- toteies dnas hojns motns cansas esse vnlt lib. 8. de Anim. HpcCo'» aaX rovr. i. e. ' appetitum, et mentem.' Iram6. De motn volnntario animalium vss. 30. breviter inqnirit, et hoc modo expiicat : simulachra qnsBdam qnibus volnntas movendi ia animo excitari potest pnlsant animum : inde vult animus, et nt perficiat qnod volnit antmam sibi conjnnctam et per to- tom corpns diffnsam (vld. 2. 260.) excitat; et inde protrnditnr tota moles. Qnoniam vero tanto oneri movendo anima tennis iila et subtilis snbstantia impar videretnr, aerex- ternns venit in snbsidtnm, qni cor- poris rarescentis (nam corpora moto exercita rarescunt) poros et meatns snbeuns onus pariter propellit, atque ita corpnt ab aniina intos laboraote, et aere externo subennte, nt navis velis et remis, promovetor. Tennia
1422
VOTM VARIORUll IN
qaidem baec «nnt instrnmenta, led et ventns tennis qni magnam navim protrudit; manus debilis, at navim regit, et gubernacnlum contorquet, et machinae quaedam vi non magna agitate immensa pondera lustollant. Creeeh,
876 Vtrieque] Melins qnam rortf- quef quod quidam Codd. exhibent. Creeeh.
877 OneriB] Qnidam lib. scripti habent haneriSf nt fortaBse legendum ftit honerit cnm aspirationis nota. ' honorcm ' n. ab ' lionere ' dictum esse docet Varro lib. 4. de L. L. lamb,
678 JnMneriil Insneverit, solita sit. Qnidam tamen Mnsnerit' po- sitnm esse volnnt pro insuefecerit. Lamb,
880 Aeeidere'] Aceidere eadmo not^, I. e. accidere ad animnm nostrnm, nt snpra loontus est eod. lib. 236. 'in Inci qnae poterit res Accidere ad speciem/ &c, et sop. eod. 216. ^ ad terrarnm accidat oras.' Lamb,
882 iSffii quiBtfwmj quam menB] Or* do est : neqne enim quisqnam nllam rem facere incipit ante qnam mens providit, quid veltt. Lamb.
88ft At quod yrmridet] At id qnod roeos * providet/ seu prsevidet, (in- qnit) illins rei qnam qulsqne facere instituit, est imago. Ilcet antem hnnc versnm dimetiri dnobns modis, vel nt prooominis 'iilins' secunda syllal>a looga sit, ' rei' nnins sit syllabsB : vel ut * illins ' secnnda syllaba sit brevis, e;t i absnmatnr, ' reii ' sit disyllabum. Lamb, At quod protidet, ^e, At id qnod mens praevidet iUius rei qnam qnls facere instituit est imago : Lam- binns. Aliam sententiam, et quam vefiorem existimo, sequntns snm. Creech.
885 Indegredi] Et ingredi: tmesis. Lamb,
Ferit extemplo] Animns ferit ani« roam per totum corpns fusam, et per- manantem. Lamb.
887 Quoniam an^uneto] Qnoniam anima cnm animo conjunrta est. Stc 6. 667. ' Nonne vides etiam qnan magno pondere nobis Snstineat cor- pns tennisstma vis animai, Proptesea quia tam coojancta atque nniter apta est ?' Lamb.
888 Proporro] Deinceps, l^r t^. Pmk 890 Praterea tum rareeeit] Altera
cansa motum adjnvans. Lamh, Ani- malium, qns snnt motn exercita, rarescit corpns : vid. vs. 860. Creech,
894 Hinc igUur rebue fit mirimtqma duabuMf tfc,] Mihioe operoso et raagno roolimine probandam sit, legi debere, hie igitur rebue JU utrimque duabuaf Quid enim loci habeant rh *hiiic utrimque ' cnm * rebns duabns ?* Fw ber, Hii igUur: Faber: Et versn sequenti pro veUa venioque optinse conjecit Oassendns legendum remi» ventoque; alioqui velie et foento nna eademque res significaretnr. Gifantos vero, CorporiM «I heee naeii veHa r^#- qne/eraiur: inepte. Creeeh,
896 CoTT^ uOf itf nitns] Sic r«po- sni, pauUnra discedens a scriptnra vnlgata, qnae est, Corptu ut ac ninw^ ^. Inusitatnm antem et insolens lo- quendi genns, * ac navis,' pro proiode ac navis, vel ita nt navis. Adde qnod lib. scriptt a vnlgatis dissenti- nnt, et ipsi inter se dissident. In aliis enini scriptom est, Corporit, «1 de naviM : in aliis, Corporie, ui ac na- vts. ex qua scriptnra Mnretns snapi- cabatur legendnm esse, CorporiOy ut narif , veUe, ^e. ^t per ' navim corpo- ris'. corpus ipsom intelligamos. Cnm ita bis edidissem, Zoilus conjectaram Mureti arripnit, neqne tamen eam integram servavit : sed corrupit. Sic eniro vnlt legi, Corporis, «1 hax norif, tfc. quam scripturam qnis mediocri- ter doctns non videt ferri non poaseP Nam quod ait ' in voce 'corporis ' a absnroi,' hoc non solet fieri, nisl ante consonantem. ita Jacet istius /Soacdbwv acumen. Omnino corpus nostmm, quod ad ejns motom attiDet, cnm M*
T. LUGRBTII OARl DE RBRUM NAT. LIB. IV. 1423
T connp«Tat hoeniodo: Qoemadmo* parte qott aoentro ed liagolam sea
dom navis velis veotoqoe agitor, ita rostrom pertinet ; tanto facilins onns
corpna nostrnm impellitnr et move> movebitnr.' Hiaigitnr cognitis et
tnr ab aniroaB potestate, et ab aere prspositis, qnamobrem velnm vento
mnlto, corpns rarefactnm penetrante. inflatnroy raaxime si antemna non pro-
Mjtmb, CorpertM Mi hae fuwu oeltt, cnl abstt a cacnmtne mali, celerrime
sic ex vet. nostris scripsi. In qni- navem moveat, facile intelligere U-
bosdam vet. nc. Qoidam veteres : cet. Malos entm rationem vectis
de, qnidam veteres : hae, S littera obtioet : mali sedes, sen mali calzy
absnmitnr in Cerporis, Marullns fe- est loco hypomochlii, id est, pressio-
eerat : Cerpms nl, ae, Oifan. nis : ventus, qui velnm implet, est
VeHe venioqui /rrnftir] Ut hic ver- veinti rootor. Itaqne si antemBa
sns com snperiori omnino consonet, longissiroe absit a sede mali, (IStfXjor
' hls rebns ntrlnqne dnabns ' optlme nominat Aristoteles,) qn» quidem
cofijecit vir maxim, legendnra, rcmtt roali sedes centri ratlonem obtinet»
alioqni velis et vento nna navis citissime feretnr. Linea antem,
eademqne res' signiflcaretnr. Illnm qoolongins abest a ceutro, eomi^
adibis in Physiologia pag. 6S7. Ftf6. rem circnlum describit. At, nt max-
699 Qmppe eietdm vetUue] Aristo- imns qnisque circnlus est» ita celer-
telea foixayutS^ cap. 7. rationem af* rime et concitatissime movetur. eo-
fert, qnam ob rem, qnanto antemna dem enim temporis spatio, qno circo-
sit nltins elata, tanto citins navis fe- lus minory nempe is qni propina
ratnr, eodem velo, eodemque vento. abest a ceotro, certi loci spatiom me-
qom ratio intelligi non potest, nisi ab titnr et conficit, circnlos major am-
eo, qnl, qnare vectis tantam vim ba- pliorem locum percnrrit. Lamb,
beatmovendommgravissimoromone- 901 Eimanue una regit] Vitrnvins
mai9cansarocognorit.(estautem'vec- eodem quem cooimerooravi libro:
tls' palos lignens, seu ferrens lingn- ' Qnemadroodum etiam ' (inquit) 'na-
latns, sen rostratns: fioxA^ Oraecl vis onerari» maximae gubernator an-
appeUant.) * Nam' (nt scribit Vi* sam gnbernacnli tenens, quod o&l a
trnv. 10. 8.) ^qnod onus manuum Oraecis appellatur, una mann mo-
mnltitndo movere noo potest, snppo- mento per centri rattonem pressioni*
slta, velnti centro, et porrecta pres- bus artis agitaos, versat eam amplis-
siooe (qnod GrKci ^p6x?<ior appel- simis et immanibns merds et penoa
lant,) et vectis lingna oneri subdita, ponderibns oneratam/ Sic. Aristo-
^nsdem vectis capnt, nnins hominis teles C8p.6. M^cviiMr hnjus rei cao-
viribos depressnm, id onns eatollit. sam hanc affert, ' qood gnberoacn-
Cansa igitnr bojns rei est' (nt docet lom vectis locom obtineat, navis one*
ibidem Vitmv.) * qnia prior pars vec- ris, gobernator motoris, cardines, in
tls brevior ab ea pressiooe, qnse est quibus vertitnr gnberaacnlum, hypo-
loco ceotriy snbit onns : et quia ca- mochlii.' Lamb*
potejos longins ab eo centro, i. e. a 902 Unum] Nempe gobemacnlom.
preaaione, distans, cnm per id doci* Alii legnnt mia, nt subintelligatnr
tnr, fadendo motos circinationem, manns : a qnibns dissentio. non dis*
cogitpressionempancismanibnsone- simolabo tamen, in nonnullis llbris
ris maximi pondus examinare. Sem- legi imiM ; quam scriptnram nihllo
per enim, qoanto posterior pars, i. e. magis probb. Omnino hssc mihi hn*
ea qnsB est a centro, seo a pressione jus loci sententia videtnr esse. At>
ad vectis capnt, qnod a motore pre- qne noom gnberoacnlum, non plora,
mitor, foerit iongior priore, i. e. ea navem qoolibet torqnet Lmb» Qne»
I42i
NOTJt TAHIURUM IK
»
libet «M. Ite yet. Hbii nMtri meliut, qaam elii : mum vel tmti«. Gifiin.
<i9aUbdumam] Reclius foraan qnam Mia, vis. manas, vel vmct navis rector. Cr«wJk.
908 MuUaqme per trwhleaM] ' Troch- lea' machina est tractorii generis, cnm Kreo ant ligneo orbiculo, qni per axicnlnm versaCnr, trajecto fune dttctario. ea ntimnr etiam in banri- enda e pnteis aqna. *fit' antem * trochlea/ anctore Isidoro Etymo* log. 19. 2. 'ad similitndinem e littersB OrsBcae octavae, dicta a trochis, I. e. rotis.' Lamb. Vnlgo PuUejf: 'Tym- pannm ' autem est rota e solidis ta* bnlis Acta. Creeek*
Tympmui] ' Tympannm,' qnod Or»* ci^^pofor appellant, genns rotse est, magno circnitn pneditaB, ci^ns azls fnne obvolvitnr, interea dnm eam clrenmagnnt homines, regnias pro gradibns affixas qnasi atcendentes. Lamb^ Machina notissima est es Lezico Vitrnviano Bernardini Baldi Urblnatis. Faber,
904 SMioUU] Sitrsnm toltit. Utitnr eodem verbo Plant. Cistell. 1. 1. 117. ' amicnlnm hoc snstoile saltem/ et item alibi. et Q^tnll. de nnpt. Pelei et Tbet. ^Dnlcia nec maesto snstollens signa parenti.' et Cicero Arato: *l8- tins in Boream qnod se snstolHt acu- men.' ntitnr et Amob. non semel : nno exemplo nnnc contentus ero : sic ille lib. 1. * Qni peondes vos eue^ qui ftigitivosy qni exsnles praedicant, et insanos; admlrantes, plandentes, ad coeli snstollitis sidera.' Lamb.
905 Nimc 9ict6tifl <tte mddtff] Nunc de somno dispntare incipit. Lamb.
Per membra quietem InrigeQ Sic Virg. ]Bn. 1. 095. ^placidam per mem- bra quletem Irrigat.' Furins Blbac. 'mltemqne rigat per pectora som- nnm.' Lamb. Animal omnibns sen- snnm operationibns perfunctom in cnbili coHocat Lncretius, non tamen deserit, sed dnm dorroit oontempla- tnr, de somno nsqne ad vs. 956. et
de insomniis qnibns agltatar nsqne ad vs. lOSO. dispntans: somnna antem fit, cnm ita labefactatur aniraa, nt artns snffhlcire non valeat, (anima enimestcorporis fnndamentnmy^inde membromm langnor, et sensnnm re- missio : qnod antem pertnrbatnr ani- ma, illnd qnldem manifestnm est, nam corpiis ab aere exterao et ab aere inspirato perpetno labefactatnr ; aer enim iste non tantnm corpoiis toperflciem radlt, sed poros et mea- tns pervadens ad partes intimas ad* mittitnr, easqne verberat. Inde pri- nm oorpora disjnngnntnr, eamqoe dlsjnnctionem ipsins animae dtssoln- tio seqnatnr necesse est, ita nt pan ^iciatur, pan (ut Plinii verbis ntar) in mediam sese recedat ; reliqna ve- ro pars distractn ntmis per membra dispergatnr. Hinc deniqne inteHlgl potest cnr cibum ant lassitndidem gravissimus somnns seqnatnr : nam cibus obtnrat nimis atque infardt is- tos meatus per quos tmlma debet U* bere ferri, iude major dlspereio ant constipatio animae ; lassitndine vero debiiins fit corpns, atqne Inde eadem seqnnntur. *Twtr6s re yhvrtu mwffnhm^ tB» r^ ^'vxvf fMpdr rfir adf 8\iyr rV ff&yicpmi^vapeawapfUmnf^ l^ fyinvrcxe^ vtnf, ^ 9iai^Kopovfi4mnff Ijirt aaX avfana-' T^OTtta rirdr nlis iawapfuhais^ r^ pAr l(«Oo^«r, r^ 8) awrapaxitirtm. Epl- cnrns ad Herodot. Creetk.
lUe iSMRaiis] Non temere ponitnr * ille ;' 4|ox^ enXm significaty ut ali- bi ; a qao viz. tot et tanta in bnma- nnm genus promanant boua. Creeek.
900 Inriget'] Nnmquam vox venns- tior: Latiiii enim proprte 'rigua' appellant id genns rigationis qnae rivo fit etsnlco: hinc «rignaNili* Plinio snnt rivi, et hdpvyn e Nilo dnctae, et * rigna aqnae dnlcis' apnd enndem derivationes ex aqna dnlci. Qtti antem intelligit quomodo qnies arttts omnes et venas permanaty bKc etiaro intelliget. Crteek,
CuraMepeetereeehmi] Utroqnemo-
T. LUCRBTII OABI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1425
d« lo^QtBQryCt 'aniini com aolvero/ ^ectos largior ejus.' Lamb.
«t « animam caris solvere.' Sic Ca- 916 Ei partim eimtnua} Sic fere
tnll. ad Sirmionem penins. < O, quid Aristot. lib. de somno et experrec-
solotis est beatias cnris ?' Lamb. tione, nbi ftrror dicit esse <rAiMif rwa
90T SumdkU pottiu] Hi yersns toS afpfiov cKr», «ca htniw^pUnwri» ^
snpra legnntur hoc eod. lib. non lon- au^ St^ t^ &«i0cibi9ai r^ B^pi^p kAt»»
ge a princip. Lamb, M rov typw r^t ioFdhffuAcrHft friKj9
910 T«fiaiet anres] Alii teneras in- iun-urrpi^orros. i. e. * somnnm esse terpretantnr, ego yero acutas: Lu- coitionem calidi in intimis partibnsy cret. 1. 46. < Vacnas anres.' Cnech. et ejus naturalem ab adverso frigore
911 NeJUri negUei] Nc fieri ite* circumfuso contractlonem et com- rum atqne itemm neges : hoe est, sas» pressionem, quia calidum ab hnmore pins neges : qnamquam verba fre- ezhalationis revertentis, ad iuferiora q«entativa sspe usurpantnr pro pri- repellatnr ac detmdatnr.' Sic Plin. ttiitivis. idqne apud Plautum maxime lib. ll.cap. nlt. ait, * somnum esse ani- eeraere licet. ImA. mi in sese medinm recessum.' Lamb.
Reirofua Vera repakamti dieeeda$\ 918 Nam dMlmm wm eet, animail
Non puUvi qninque libroram ma- Nam dubium non est, inquit, quin hic
nuscr. in quibus legitnr dueedae^ non, sensus qui est in nobis, ab anima
nt tn plerisqne vulgatis, diaeedani, ftiatur vel gignatur. Lamb.
anctoritatem mihi esse rejiciendam : 921 Nan omnem ; namqaie\ Nam si
quam adjuyant codd. typis impressi, tota anima ejecta foras essety jaceret
Venett antiq. et Parisiens. Si quis corpus examinum. Ixiin^
tamen pluris faciet vulgatam scrip- 924 CvMre ut naUUi] Sic habent
tnram, disccifeii/, non repngnabo. qnattuor libri manuscr. et tres typis
excusi, Parisienses et utrique Vene-
912 Hiscedat] Melius quam diee^ ti. Nonios quidem teatatur, apud
dmf . Creech. CsBsarem, CatuU. Calvum, cinis e»s9 ^
918 Ne eemere possis] Aliquot lib. fceminini generis. Calvns: ' Cnm jam
mannacr. habenty neqne eemere poeeie. fnlva cinis fueris.' idem : 'Forsitan
I<amb. hoc etiam gaudeat ipsa cinis.' qnaa
914 Prineipio eonumefli'] Sic somni proferontnr etiam a Sosipatso. Ca-
cansaminvestigatiSomnosensnsim- tull. ad Manlium : 'Troja vimmet g
pediantur, (qnod est consentaneum virtutum omnium acerba cinis.' Op-
com iis quse docet Aristot. somnium time autem conservatnr ignis, si ci-
esse ASiflivfiiair, i. e. impotentiam ani- nere tegatnr. Nam ita fit, ut et
ai potestatiSy qusB nt sentiamns effi- cinis igni impositus, cjus calorem
dt, ex alimenti halitu profectam,) at contineat, et ignis tamen per cine-
aens*8 qni est in nobis, fit opera ani- rem rarum quasi respiret ac vivat.
msB. Itaqne necesse est, cnm dor- Ignem enira dicimus * vivere/ et
mit animaly partim foras ejecta ani- * mori :' ' viTere/ dum calorem na«
mn recesserit, partim in penetraleis tnralem continet r * mortuum' esse,
corporis sedes concesserit, partim ubi eastinctus est. lAcret. lib. 1.
sit pcr membra disslpata. JLaai6. eztr. ' et vivant labentes sBtheris ig-
016 Porltai^/mu <;eda] Sic inf. nes.' idem infra eod. lib. 1181.
iKm longe, vs. 921. ' Ejectamqne fo- ^Quodcupido adfiaumcordi vivescit,
r8S.'etiteminferiuSy vs«94a.'utpars nt ignis.' Ad hunc autem locnm
inde animai ^iciatur.' et inferins vs. pertinet illnd Virg. JEn. 8. 410. 'Im-
9(7. 'Fit ratione eadem conjectns positum cineremet sopitos suscitat'
porro animai Altior, atque foras igneis.' et ilhid Hor. Od. 2. 1. 7. Delph. H Var. Cku, Lacrei. 4 X
1426. NOTJB VARIORUM IN
* et inoedis per igneis Snppositos ci- «Ii« spinis hirsntsB : ploma alias, alias
Beri doloso/ £01116. sqoamma videmas obdoctas, alias cor-
925 RfcoR/lari «fliSMf ] Hiciocasid nibas armatas, alias habere effngia confirmabit qnod antea contra Oifa- pennarom.' sic Plin. lib. 7.* Pro«m. nli sententiam dictnm est de accensis ^ Ante omnia nnum animantiam cnnc- •ensibns. Nam *reconflari' eadem tommalienisvelatopibns^celerlsva- metaphora est ac ih 'accendi.' Fq' ria tegnmenta tribntt, testas, corti- 6er. cesy coria, spinas, ▼illos, setas, piios,
926 Ui €x igni atco] 8ic reposni plnmam, pennas, sqnammas, ▼ellera.' secntns anctoritatem librorum ma- Lamb, I. e. nt res sint ab itgnria ae- nnscr. nam Tnlgati habent teeUf qnse ris extemi tntiores et mnnitiores. erat interpretatio nominis arco. Creeeh.
Lamb. Ita Codd. et recte. Tnigati 9S4 Amt ieia, aai comcku] Sic resti-
tecto, Creech. tui partim conjectnra dnctnSy partim
927 Sed ^mbuc ft«e] Nnnc docere anctoritate codirnm calamo exarato- incipit, qni fiat, nt anima partim fo- ram fretos: in qnibns ita reperi scrip- ras ejici, partim in altam conjicl et tnm, Avt ettam, aaf conchicy 9fc, Nam contradi, partim per membra disper- vulgati mendosissiml snnt, in qnlbns gi ac dissipari possit. Lamb, legitnr, Aut caie condmue. Laml>. Aat
929 NevenHMverbaprofimdam] I. e. etiam conchis, Sic vet. libri. In qni-
Tn fac, nt verba mea ad anreis tuas bnsdam vet. Aut etiam «rt, ut forte
penreniant, et In animo tno penitns legendnm sit : Aut srfa, aut, qnod et
insideant, non abs te negiigantnr, Lambinns voloit. Marallns hnnc io-
ant etiam respnantnr. Sic Catnll. cimi etiam depravavit. G^fan, Aui
Carm. de Pelei et Thet. nnpt* * Qnse oeta, aut, Mera conjectura, qnae nihil
cuncta aerii dtscerpunt irrita venti,* facit ad mentem poetsD, qni de eor-
p. ibid. * Irrita ventosss linqnens promis- poram incrastatione * exteraa de par-
\f saprocell»/ Plnra exempla si desi- te' adhucdam ioqoitur. Auicrmday
deras, lege qnss annotavimns ad il- aut emidbts, ^c, vel simlle qnid potius
lom iocnm Horat. ^Tradam proter- cogitandnm fnerat. Preig,
vis in mare Creticnm Portare ven* 936 Jnteriorem etiam partem] Sic M.
tis.' Od. 1. 26. 2. Lmn6. Tnll. eodem lib. * Cnm aspera arteria
f 9S0 Prtttc^pio extema] Primnm (in- ad pnlmones nsqne pertineat, exclpl-
quit) corpus extrinsecus ab aere atqne animam eam qnss dncta sit spi-
externo verberatur : deinde hic idem ritn, eandemqne a pnlmonibna respi-
ufiT cnm docitnr et cnm refiatnr, ret et reddat,' 4ec. La«6.
corpns pnisat. qns plagss ubi per 9S6 Cum dudhtry at^ue r^/fafnr] I.
foramina et meatns corporis per^ e. cnm attraliltnr, et cnm respiratnr,
venertmt ad primordia corporis . sen radditnr, iloyrM^fMrof, ool ImW-
qnodammodo sensnnm in nobis fit funt, Lamb,
roina, dec. Lam6. 94S ^^iciadir] Sic reposni. Snp.
9S2 Tundier'] Recte, ut vs. 955. enim ita locntns est : 921. «Cyectam-
' Contasa.' Alii IVMdicr. Creech. qae foras,' &c. Lam6.
9SS Proiftereaque /ere re$ omnee] Et 945 itfalna] Mutno, nt sup. B. 6BB.
propterea, i. e. nt res slnt ab injnria * et inter se mortales matna vivtmt.'
aeris exterai tatiores ac mnnitiores, Laai6.
ant corio, ant seta, &o. tect» snnt. U- 946 Inier enim ecepit aditue] Sic r«*
berins hanc rem perseqnitnr M. Tnll. stitai, et ita legendnm, non, nt hi
Ub. 9. de N. D. < Animantinm aliss nonnnllis vnlgatis, eapit eeptuM; ne-
coriis tectm snnt, allss vlUts vestitm, qne, nt in qnibnsdam nuuinacr. smfis
T. LUGRBTII CARi DU RBRUM NAT. LIB, IV. 1427
c«#W.* neqoe, nt io aliis, mefrii c^iiui, Errati eaasani pato pnebuisse llbra- riisy attt librariorofn operis, posterlo- rem «yllabam verbi * saepit ' brevem, esceptara a ▼ocali, enm ezistimarent neceasnrio dactylam lioc loco esse de- bere. Ita factnm est, ut hunc locnm cormperint, et modo snpposaerint mpU coCait, modo uefii $epiu$. Sed scinnt docti, tribrachnm pro dactylo Interdnm poni solere, non solnm in tertia sede, vemm etiam in secnnda. Vlri^. JEn. 4. 64. * Pectoribns inhians.' sic sop. Locret. eod. lib. S40. ' Ater init ocalos.' qoamqoam 'init ' illo ioco pfvteriti temporis esse potest, nt sit Mnit' pro iniit. et Hor. Od. 1. 8. ' Permpit Acheranta Herculens la* bor.' Idem Sat. 8. 8. * Ezciosos qai distat, agit nbi secnm, eat, an non f Cnm hsec edidissem, Zoilus censnit legendnm, attpii c^mm: qnod ferri Don potest, neqne toiiMt aditnm signi- ficat: qosB voz hic desideritnr. ne* qne coUmm porro neque cmHum hic lo« cnm habere possont, qnae voces con- gressnm et conventnm significant. £t tnmen andet ille inwiinff ita pro- nontlam de me : ' Male ergo Lambi- nns.' Ain' ta omninm mortalinm pro- lligatitsime et flagitioslssime P Immo vero tn plane fadissime. Lmnb, Oi- fanins eoUuM: sed iUins Codicibns Lnmbini coqjectnnun llbenter prss- fero. Crecdk.
947 AbU aUe] Scribo uiU aUt: h. e. discedit in intima penetralia eor- pnria comitatns animam : qnse cedens sopori migraTit. 81 legis fl6it ette, in- terpretare dlscedit In soramnm oor- poris cedens somno. Exdoditnr enlm adveniente somno pars animae per Lneretinm. FiMi. Penitas: qoi ali- ter sentit, Idem cnm Fayo a//e intns sen Intrinsecns inepte interpretetnr. Crecdk.
Muiaii» wtaiibu] Corrige «nilalnf awli^MS. Discedlt alte sensns mnta- tns a motn soporis advenientis. Et qaoninm non est corpns, cnm spolia-
tom sit sensibns et animai fit debile etlangnens. Pnis.
048 Suffuieiai arhui] Hor. Sat. 9. 8. 154. 'Stomacbo foltura raenti.' Faber,
050 BraeAta polpeftrtf^] SlcArist. desomno: nU 8i^ i^o^ icaravlirrci t& jGM^apo, 1. e. * et propter refrigera- tionem decidunt palpebrse.' ibid. sop. «ol ^imsreSffiy tSp§af Hr M^aXi^Mal rk fi\4^aptiy i. e. ' et non possnnt at* tollere capnt et palpebras.' profert hunc ▼ersum Nonios, mendose, nt et mendose legitor in libris omnibus etiam manuscr. in quoram doobns cnm scriptnm reperissem, popUioMque proeubautif re enm Tnroebo communi* cata, proeumbmU reposni: qnamvis ille legendom censeat eubaui pro , qnod probare non potui : neque est qnod quemqoam moveat prima syllaba^ qnsB apnd Virg. semper prodncitnn Nam prspositionem pro in composi* tlone, et in talibns yerbis, propello, protrado, procndoi et simil. nunc corw ripiebant nnnc prodocebant veteres. Qnod si cnl tamen placebit iegi eu* baui prOf quod maralt vlr ille doctiss, pro eo qnpd est proeubanif sen pro* eumbuuiy non pagnabo. Jam versnm, qui deinceps sequitnr, Stepe eiiam euuumUuuiury viniaque reeoHnmif de- lendnm censeo, ut spnrinro. fnit enim ndditns hoc versn corrapto. Hase cnm edidissem, Zoilns scripsit, se hnnc yersum delevisse, ut ineptnm ac nothum : nihil ab ingenlo ant mora sno dlscedens: in versn superiora an- tem, ' Braehia, palpebraeqoe/ &o. ■esclo qnlbns Inriis agitatnsy proeu* baui legendnm censet, non proeumbuuiy nt nos ; neqne cnAanl prs» nt Tnrae<> bns: nt sit (Inquit) versns luxntna, optirae congroens Inxatls poplitibna. Atqul non snnt ei contlnuo Inzata genaoy cni genna snmroa procnmbunt : neqne sl essenty tali versn Inzntlo gennum esset exprimenda. servet igitur sibi tam inelegantem et inve* nustnm versnmy neqne Lncretio tam poJito poetm suas sordeis allinat»
1430 NOTiB VARIORUM IN
971 £i, fnMiimftwifiealEtqaiciiin- agitataiiitnnstnlUcanii.adFaselinn:
qn« (inquit) dies aliqoot, tragoBdoa, * Loqnente saepe •ibilnm edidit coma.'
ant conuedoa apectaveront, eoaqne Ijaii»
recitanteis andiernnt, nbi deaieront 980 CoNacnaum] SymnietriaiB et
spectare et andire, sibi tamen eos* synodiam. qnidam codices serTant
dem spectare, et cantores, fidicines, coiic«iit«iii, i. e. snavem harmoniam
ac titiiciiies andire videutnr : dada- qn» siiccentore conttat et iocentore
fwU aatemy et deafifaniiU habet codex et hujosmodi consenso. PimM. Utra-
Memmianns et Bertioiaiins. lamb. que lectio seae tneri potest, imo et
Et quieMmqM 4u9 niMUo»\ In hanc conacaaum, qnod vnlgatum est, band
rem lepidissima bistoria est apod La- dispUcet. Htto,
ciannro. FiAer, 981 Decoiva] Pnlcbritndinesy spe-
973 Dedcrwil] Ita in vet. libris ; cies decoras et veonstas. Ldamb.
fectissime. Hac in re peccatnm 982 l/afaciideo iM^i r<ferl] Usqne
saeptssime est. Vnlg. dederiniy dnti' adeo roagnnm momentnm afi*ert cnjns-
lertfff • Gifan. qne stndinm ac volnntas : vel nsque
973 Stmrihiu wmrpaTt\ Oculis et adeo tnterest, qno qnisque stndio anribns percipere. Sic Plaut. Tri- teneatur, qiiaque voluntate sit. Lmiki nnm. 4. 9. 4. ' Qnas ego neqne ocnlis, 98S Qperolt] Occnpati, in opere oeqne pedibus nmqnam naurpavi.' versati. Xiomd.
Lncret. 1. 802. 'nec frigora qnimns 986 6iptfare^aape]Librimann8cr.
Vsnrpare ocnlis.' Lamh, tres liabent, jS^trore^ temper» ego
974 iie2(tfiiaa] Cod. Bertin. et nibtl mnto. Lamb, Senq^f ▼eterea Menim. habent, ReUietm» tamen eaae qnidam. Gifan,
vU»: Vatican. RilHquiae tamen eeee 987 £l fMoai de polma} I. e.de vic-
fMt tn mente paienteie, ego priorera toria. aic restituiy cum in tribns Ub.
scriptnram bac editione secntns snmy mannscr. reperissem scriptnm pnfanns.
eeteris omnibns rejecUs. ex quibns Lamb.
olim vnlgatam» At reUqwae tamen eeee 988 Tam qnaei oarcert6«a] Yersna
•Ms, 4rc. secntns eram : et tamen bic jam olim mihi visns est toUendns,
hanc antiqnam meo more lectori in<- nt spnrios. Atqne nt magis intelll-
dicaram in prima et secnnda editione, gas, eum esse incnlcatum, is qnl de*
Lamb, At rettifwaa lomen eaae viae^ inceps seqnitur, qui est germanns
Itaomnino legendum ez vet. libris, LucretianuSy aberat a Bertiniano.
▼el nt in qutbnsdam : vtat, pro vita, Licet tamen enm retinere, et ita 1e*
* Aty' licet initio sil positum (nt alias gere : Tum qnaei eareerUna paitfaeiie
S8Bpe)jungitaroendebet inmetiendo tempore fmncle. nt 2. 263. ' Nonne
com verbo ' usorpare.' Hasc igno- vides etiam patefactis tempore pnnc-
rata peperemnt mendnm,et in versn to Carceribusy' Jicc. ex qno loco for-
et in sententlB. Legi etiam posset : tasae in honc locum aUennm delatns
At reUiquae, ut in quibusdam libris. est. Sed Simeo Boaius, homo per-
Gi^on. His verbis voculam At prat- qnam ernditus et perquam ingenio-
ponit Gifanins, cni nuUns placet ver- sus, putabat retineri possey et sic ease
sns nist vttiosus. Creech, emendandum : 1\tm qmaei earceribne
978 iSailoNleia] Chomm, Yel eps ex pattfactis exeqaitet gma. Lamb. Hic qnibus constabat choras. Saltabat fortasse nothos est. Id qnod etiam enim chorns, et cantabat Lamb, Lamblnus existiroat. G^an, Versos
979 Cherdaeque lofneNleta] Trahitio spurius. Fa6er. Hnnc versnm reji- est. Catullns ad arborem vento ciunt interpretes» retineri tamen poe-
T. LUCRBTII GARl DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1431
M jmlicBt l«mbinai, sl legator e 2. SflS, * Tnnc qnasi carccribat pate- factit tempore pnncto/ e quo loco foraan in iocom aiiennm delatua est. Cretek. £go hoBce versus ita pnto CMe emendandoa et in ordinem redi« gendos : In «onuitf nuUtre iamen, ifri- rorcyM Mmpe; HoMdy quaei carcerUm fatefa£ti»j eiare qmete^ Et qaagi de pal- M eammim» eaateudere vtrei* lUud ' band atare quiete ' optime exponit Lncanoa 1. S9S. * Accenditqne dncem^ qnantnm clamore jnvatur Elena so- nipes» qnamvit jam, carcere clanso, Immineat foribos, pronusqne repa« fnla laxet.' in Mss. enim hio omnia Inzata et pertnrbata snut. Hav,
989 VeaaHiamque caMee] Proverb. gAtm Ayfor infnpdnWf i. e. ' canis prse- dam aomnians.' Lamb. VenatUam, Tenatornm, nt ' medentes ' pro me- dida. Ftdter,
990 EicrebroMreddueMMimaribuea»' m] £t crebro respirant, crebro at- trabnnt aerem qoasi odorantes fera- mm vestigia. Cod. Bertinianns ha« bety Ei erebra reddueuut naribuM aurae, Lamb.
994 Erraribu»'] Sic reatitnit Adria- ans Tnrnebns, cum in libria omnibns legatnr, terroribu». cni assentior. Nam canes feras inseqnentea non ter- rentnr, neqne vigilantes neqoe in •omnts : sed si in somnis insequantnri aen videantnr sibi insequi, tum errant Non prol>at bsc Zoilus. Qnid mi- mm? Potestne qnicquam bomini bar- baro placere etprobari,qnod Adrian. Tnmebo (non enim dicam roihi) pla- cnerit? X<»6. r«rrori6ii«. Linibt- nnty erraribu»^ ez conjectura Tnrnebi. £go nibil muto. Nam et sup. lib. 1. et infr. lib. 6. ' animi terrorem discu- tere/ diait poeta. Oifau, Erraribu», Ita Toracbns, et recte qnidem. Va- leant antem Codd. Gifiinii cnm snis ierraribu»^ qnld enim terreat canes ▼estigia fera, lcporis forsan, perse- quentes ? CreecK 995 Ai coneueiu dami caiukrum}
Locntns est de canlbns venaticisy nnnc de iis qni domni cnstodienda» prBponnntnr, et de domesticis. Lam^. Degerej »mpe Uvem ex oculi»^ «o- iHcrem^iM eoporem] Hnnc versum re« stitni, qui hoc loco desiderabatnr, ut videbnnt, qni superlora cnm iis quaa sequnntur, conferent, et sensnm Ln- cretii eonsiderabnnt. Jam verbum * discutere ' perspicne non habebat nomen, cnm qno cohsereret, nt * som- nnm,' ant simile : nam neque ' corpna discotere,'neque ' discutere ' sine no- riiine aliqoo accnsandi casus, constare potest. Prseterea vox * consueta^' aoia, et sinc infinitivo, illepide et in- usitate jacebat, cnm tamen nnmqnamy ne ab ipso quldem Lncretio, sine ver* bo infinitivo nanrpetnr : qnod oaten* dam esemplia aiiquot coUectis (ne* que plura tamen reperiri possnnt) ubi hoc participio nans sit : sic igltnr boc eodem lib. sop. 716. * Anroram clara consnetnm voce vocare.' et 5. 209. ' nl vis homana resistat, Vitai cansa valido coDsoeta bidentl Inge- mere.' et 6. 787. * Floris odore ho- minem tastro consueta n%care.' ibld. 1041. ' Interdum fngere atque seqni consueta viciaaink' Accedat Araob. cojus hmc sunt lib, 1. ^Tyndaridm Castorea, eqnoa nnns domitare con- suetus, altcr pngiliator bonns,' &g* Idem eodem llb. ' Neqne alia sectan« tor ancnpia verberam, qnibns capi con8netisontaudientes.'Lom^. Hnnc ▼ersum Ijambinus interserait : in nos- tris libris non erat. £t haod acio, an rectins abesse possit. Gifam, Hnnc versum postolanio sententia insernit Lambinns. Creeek, £o ta- men opus esse non jndico; dixit enim poeta 'discntere' et 'conripere de terra eorpns,' qnorum prius difiert a posteriori, et ille catuloram actna est, quo, oborto terrore aliqoo, qua- tiunt villos atque erigunt piios. Hao.
906 Canripere] Ut hic Lncret. 'cor- pus corripere e terra' dixit: sic
I
1432 NOTiS VARIORUM IN
Tirg. ^n. 8. 170. ' Corripio e stra- tm vUte, dicebant enim 'hsc accipi-
tis corpas.' Iterom Lacret. 8. 164. trit/ FoAcr.
* Conripere ex somno corpusy muta- 1006 Pom hmmMwm imenta] RediC
reqae volturo.' ibidero : ' Qain con- ad hominora somnia. Latmb. Haec
reptos horoo ez somno/ Sic. Lamb, cnm interrogationis nota ita hactenns
907 Prmnde ifuttn ignQtoM] Recte fuemnt edita, Pono hotmmm meniet
dixit, ' ignotas facies/ nam canibns magnie pue m/atibMa edmit? Magna ete-
ignoti omnes, etiam ii qni nnnquam HMiy tfc, Jndicet lector qnld praestet.
Ivserant, bestiam sant loco, at scri- Ego in Mss. nallam Interrogationia
bit Plato lib. 2. de Repob. Mdmb, notam inve ni. Hav.
999 Et q^umi quetque magii] Sic re- 1008 ToUmit iianmreB] Sic loqnnn-
posai etiam repngnantibus libris om- tnr boni scriptores. M. Tnll. lib. 4.
nibos : sic enim legi debet, at docni Accns. * Clamor a vigilibas, fantqne
In Scboliis ad lib. 1. Lamb. Et quo cnstodibns toUltnr.' Virg. £n. S.
fmeipu magia, Lambinns, qumn, Ego 928. * Clamores simnl borrendos ad
a libris non discedo. Nam et qwo^ et sidera tollit.' Idem 9. 600. ' nndi-
giumle, et qmtm magie^ recte dicitnr. qae clamor Tollitnr.' Lamh,
Gifan. 1009 Dotmhmi] Ob dolores, sen
Seminia fono»] Libri qainqne ma- prse doloribns. Lamb,
nnscr. habent seintiiionixn, nt fortasse 1012 MuUi de magnh^ ^.] H. ts. a
legendnm sit aendma Aomm. eorum ^eU qnibasdam abest. Gifmi,
aatem, sive horumy nempe ' cannm.' 1013 Indieioque sui faeti] I. e. et
Lamb, Seminiorum, Ita omnes fere ssepe snnni factnm indicavemnt. M.
vef. libri ; optime. Quaque aeminio' Tall. Topic. ' Et per tomnnm, Tinnm,
rumf pro quseqne seminia. Marullns insaniaro, mnlta saE^pe patelacta snnt.'
et vulg. eemina eorum, Oif. Senuna Lacret. 6. 1167. ' Quippe nbi se
eonan, vls. cannm, Lambinns : sed mnlti per somnia sftpe loqneutes,
fallitnr intelrpres, nam tota de cant- Ant morbo delirantes procraxe ie-
bns dispntatio absolnta est, et jam rantnr.' Lamb, igitnr de insomniis terrificis, quse ex- 1014 ObemU'] Obire videntnr. F«-
citantnr a simulacbris flnentibns e re- ber,
bns qasB ex asperis seminibus compo- 1020 Puei $4tpe laeum propier] Cnm
nuntor: rectins igitnr legendHm se- in libris scriptis reperissem scriptnro
mtniormn: sen potins semtiia rmmr. Puri^ sciremqne veteribns ^poeros'
Creech. ^pnsos,' et *pnsioues,* et ' pnpos' esse
1001 Pcmufgiifrfpflife] Libriscrip. dictos, nt etiam Istdoms docet, in ^
ti habentpnmis9iitf. Larob. Pfimisftce, voce 'pupns:' sic a Lncretio esse
ita vet. libri. In aliis : pennis, Gi- scriptnro pntavi, nt excndendnm cn-
fan. ravi. 'Pusnm' antem et 'pusam/
1002 Sottieitant dimmi noetumo] Ti- poerum et pneliam significare, Intel-
fflore et pavore locos complent, som- ligere licet etlem ex illo Epigramroa-
niantes sibi a tergo instare accipitres tio Pomponii in Cascam adolescen»
insectanteis. Litin6. Agnosce scoro- tem : qnod exstat apud Varr. lib. 0.
ma Lucretio dignnm ; Divi vis. hos- de L. L. * Ridlcnlnm est qnod te
pites snas aves ab Imagine accipitris Cascum tua dicit amica Filia Petroni
tneri non valent. Creech, sesqnisenex pnernm.' < vel, ut vnlgo
lOOS AceipUree eomno in Uni] Pro- legitur, ' Casca Philethonis ipsa se-
fert hnnc versuin Nonius, nt probet, nex pneram. Dic tn illam pusam s
nomen ' acclpitres ' usnrpari inter- sic fiet, routua mnli : Nam vere pa.
dom In gen. fsmtn. Lamb, Aedpim sus tu, tna amica senex est.' lieet
T. LUCRfiTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1433
«tiam hoe loco legere jnipi foit eoiai 1091 Somno demMti] In vet. noa- facilis liipsat a P littera in R, licet tri« : demeti, Gifan.
et lei^re pturiy nt sit tribrachns pro 1022 Tothu hwnorem saeeatwnf tfc.']
spondeo, aat dactylo. Ne Tnmebi Sic esse legendnm indicavit niihl
qnidem sententia niihi diiplicet, ex- Adr. Tnmeb. (Adv. IS. 14. 17. 18. et
istimantls, nibil esse mntandnm, et 27. S5.) conjeclnra facta ex cod. Ber-
Part legendttm. dizerant enim (nt tin. scriptiira saccutum, lotiora antem
ait llle) veteres 'puri' pro pneri: significat Lncret. per homorem to-
unde *palli/ Pueri igitnr (inqnit) tins corporis saccatnm. Lotinm e-
sspe pntant ae in soronis prope la- nim nibil alind est, quam ' bnmor
cum ac dolia vestem attollere, ut me- corporis saccatus/ i. e. per totum
jaot, enm interea veeteis stragnlas et corpos quasi per saccnm percolatns.
lectnm lotio madefacinnt et comme- Atqne hoc eodem nomine lotium ap-
jnnt. Fnisse Romst, cnm aliis in pellat Arnob. lib. 2. adv. Gent. de
orbis loclsy tum in angiportis dolia Animab. loquens : ' Corporibus in-
qncdam brevia, et amplioras, et si* voJotae inter pitnitas et sanguinem
nulia vasa mejendi cansa comparata, degerent : inter stercoris hos utres,
ac dispoMta, declarant illa verba ex et saccati obscoenissimas serias. '
ormtione C. Tltii apod Macrob. S. ^ Saccatum' aotem participium est
16. * Dnm ennt, nulla est in angipor- pass. a verbo saccor, aris, qno nti*
to amphora, qnam non Impleant : tnr Martial. Epig. 2. 40. ad Tongili-
qoippe qui veaicam plenam vini ha- nm : * Cflecuba saccentnr, qnaeqne
beant.' Lantb. Pueri $ape, in vet. annus coxit Opiml : Condantur par-
qnibusdam, P«rt;non male. Lambi* co fusca Faleraa cado.' Lom^. Pr«-
nos PuM. Alii, MutH ; pessiroe. Gi» clare Tnraebns Mcealam, cum in qni-
/ea. Pitri,PMJt, Pacrt, legi potest; bnsdam libris esset : soccvhim, sa-
eadem enim omnium significatio. crofMm, necaiuM. Oifan. Honeste
Faber. Ego Part repoeni ex Mss. positum pra lotio. Notum quid slc
optimis, ex qnalibns et honc et si- ^saccns' et ^saccare,' nbi de vino eC
miles Nonii locos qnoqne emendavit laticlbus percolandis agitnr. Oall.
Andr.SchottosObserv. Hum. lib. 1. wu dumm. Faber. ' Cascuba sac-
cap. 4. Praeterea a ' pnri' dedncit centur, qn»que annns coxit Opiml.'
vocem * pneri' Isidoros p. 1102. lin. Creeeh,
40. Hae. 102S BabyUmica'] Petronins Arbi-
1020 Do/ta cwrta'] In nrbe populo- ter : ' Clausns aureo plnmato Baby-
sissima, si qna nnqnam fuit, (Romam lonico.' Joaephns lib. 6. de Bell. Jnd.
dico,) dolia In angnlis piatearnm 'Anleum longitndine pari, hoc est
enint, in qn« peregrini homines vel velum Babyloninm hiacyntho et bys-
cives,qnidefaciendodomiIotio,(sic so et cocco et purpura variatnm.
enim loqoi solent Latini,) antequam mirabili opere factnm : neqne ratio-
in pnblicnm prodirent, non cogiu- nis inopia coloram permlstione : sed
ranf, vesicam exonerare soliti fne- velnt rernm omninm imaginem per-
rnnt. Unice ad hunc Lncretii locnm ferens. Cocco enim videbatnr ignem
facit qood apnd Macrob. legere est imitarl : et bysso terram, et hiacyn-
S. 17. • Curta' autem semifracta, &c. tho aerem : ac mare pnrpnra : qno-
satis ad eos nsns apU. CaBterum illa niam byssnm quidem terra, mare au-
dolia lateritia erant, vel figltni ope- tem pnrpnram glgnit : eratque in
ris, non lignea. Faber, Adde notas eo perscripta omnis coeli ratio prae-
Casaub. ad Suet. Vesp. cap. 2S. ter slgna.' Piui, « Babylonica,' vea-
ff^^ tes stragniae avectae ex Babylonla^
1484
NOT^ VARIORUM IN
diTenis colorib. iDteztiA plctn. lo ▼ocabnl. Latino-Graeco Mannscr. sic explicator: ' Babyionicnm, woK6fU' Tosy i. e. yestis filis verticoloribus contexta. Plaat. Sticho 2. 2. 64. ^ Tnm Babylonica peristromata, con- sutaque tapetia.' Plin. 8. 48. ' Co- lores diversos picturae intexere Ba- bylon maxime celebravit, et nomen imposuit' Martialis 8.28. «Babylo- nia picta superbe Texta, Semiramia qns variantnr acu.' Lamb, Babylo- nica tapetla magnifica et splendida, ut apud Virg. < Equos splendore ni- vali/ in £n. 8. 688. Faber.
1023 BigoMtw] Lotio conspergnn- tur a pueris somoiantibus. JLomd.
1024 Tum^quibiu «talis/rrfa] Tnm
■dolescentes (inquit) quibns *freta/
i. e. «estns, et fervores setatis primum
ipsinuantnr, &c. i. e. qni incipiunt
rebus Venereis idonei esse. ' Fretum'
(inqnit Varro) ' a similitndine fer-
ventis aqu», qood in f retum ssepe con-
cnrrat aestuA, atque efferveBcat.'Lamfr.
JEtatis sestus et fervor, adolescentia
scilicet Faber» Ubi qnidam Lucre-
tii inunodestiam, ibi ego illius arteni
agnosco et snspicio : neqne profecto
ille unquam aliquid de hnjnsmodi in-
somniis» nisi ad connectendam se-
qnenteni de libidine et amore dispo-
tationem necesKaria fuisaet istorom
explicatlo. Creed^,
1026 Ifuadies] Matura rebns Ve- ucreis aetas. Fober,
1026 E corpore quo^ue], Ita ex vet. libris restiioi. In aliis qnibusdamy ^oque, In aliis, qtueque, Gifan. Corpns persona eit, ' Salvele optima corpora.' Ennins. Faber,
1027 NvMtia praelari voltu»] 1, e. qna nnntium form» alirnjns eximiae ad eorum animos in somnis perfe- runt. \tMlia, i. e. nuntiantia : -adjec- tivum est, nuntins, a, um. Lamb,
1028 Qui ciet] Qni vultns eximius, quique color pulcher commovet irri- tando loca, in quibus inest semen vi- rile. Nam per ' loca' hoc loco sedeis
eas virileis, in qoaft semen virile jm concoctum, et ad gignendom aptnm confluxit, significat« Aliis per 'lo- ca' niagis proprie membra molirbria significantur. infra eod. iib. 1200. ' quia sic loca snmere possunt Pecto- ribns positis.' eod. lib. 1268. * atqoe loris avertit seminis ictum.' Lamb.
Turgida] Seminis et spiritos plena. Hor. Sat. 2. 7. 40. * Tnrgentia verbe- ra caudae.' Lamb, Saepios de moli- ere, qoam de viro occorrit. Faber^
1029 Ut quati iranaaciia] Adeo nt, qoasi re Veoerea transacta, et ad ex- tremom perducta, profondant semen. Perfica antem dicta eat ea Dca, qnse rem Veneream perficit: ut snpra diximns. 4^op§tpuyfibif porro, i. e. ic- minis profusionem noctnrnamy et in somnis factam, significat tectia vet- bis: quam describit Horat. simpli- clns Sat. l. 6. 82. 'somnos taraen anfert Intentnm Veneri: tum im- mnndo somnia visn Noctumam vei- tem maculant, ventremqnesnpinnm.' Lamb, Qoasi rifw 'A^pMrtpt rokiaaM» Tfs, nti optimnm scriptorem, ct ha* rnm remm peritnm, loqni acimaa. Faber, Theocritns Idyll. 2. 148. 1-
■"P^X^ T^ ft^<0Ya* Creeek,
1080 FiMwmue i^etiieie JUutu»] 1. e. magnam copiam seminia floentis. Quidam tamen legendum cenaent, iS€miaia tngenteie Jtuctue, Atque boc quidem modo in sec. ed. cdendnra cnravi. Nnnc vero vetereni scripln- ram, et recepUm retineo, FhamwiBp existimans dictum a Lucr. ' flucttts fluminis' ^tpfioKutms^ pro mnito ae- roine flumen. Sic fere 2. 364. * San- guinis exspirans calidom de pectote flumen.' JLanid. Legeiidum pntarem, SeminiSf aot Fleminie, Sed ■ libris non ausim recedere. Inf. etiam va- riatum est,6. 1061. Gif,
1030 Cruentent] I. e. poUuant, in- qiiinent, et macnlent : semen enim virile, sangnia 6»! : sanguis antem ' crueutat,' i. e. contaminat, et iuqui- nat : ex quo ' crnentum' pro imporo
T. LUCRBTII CABl DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1485
vsnrpator etiam a Lncretio Ub. 0.
1051 5!0ttietta<iir]CommoTetiir,con« cStatnr, iafatrdtrai, Sic enim interpre* tator anctor vocabolarii manntcr. Latipo-Omci. Festns aotem, ' Sol- licitare,' inqoit, solo citare, i. e. ez aoo loco roovere : qnod et alibi re- tollroQs. Lomb, Tota libido, tam qns ad animnm, tam qnse ad corpns apectat, tss. 18. eaplicatur : formosa ▼is. slmolacbra animnm commo? ent. lUe vero semen ex omnibns membris In partes genitales dedocit, qnn partea toment, deinde res ipsa pcra- gitar. Prcter haec nec Venerem nec Copidinem ezpectes. Cneek,
1052 Adulta tftas aon prtmnm rofto* nd'] Statiro inennte jnventa, sen in« itio mtatis adnit« et corroliorats.
|0S4 C7aa HoMtntf ew] Stve Imago Ibnnosi corporis commovensanimnm, aive animna ipse semen e totocor- pore dedncena. Creeek*
10S6 Iheedit eorp&re tetti] Tolo, in« qoity qnod non temere. Hinc itaqne cmpiasime fit, nt mntilati parte ali« qnaoorporia mntUatoaetiam gignant; qood certiaaimia cxemplia probari poaaet; niai id aUi fecisaent. Semen itaqne ez omnibus membria; neqne aliter aensisae Tertnlliannm constat, ■li oatendit locns qnidam, qni a me aoperina aUatna est, cnm tamen alia rea ageretnr. Fab, Hoc quidem ve- ram, aed alind agebat Lucretius, quod alii coigiciant melins qnam ego •sprimam. Creedk.
I0S9 Imritata tMmeiW] Hic verana, et ia qni proxime aeqnitnr, mihi an»- pecti annt. Nam de tertio, cujna initinm est, ' Incitat inritans,' 6ic. non dnbito qoin sit adnlterinns, et spnrins. * toment' autem, i. e. VH^ ^i. Lunb»
Ft<9ii€eoloalas]Sic babent qoinque lib. oiannser. qnibnscnm consentinnt onines typis excnsi, prvter Florent. qnl habent>llf«e veinpUu, Lamb.
1040 ^ere id, fuo s«] Fit volnn- tas ^icere semen in illud vas quo elaborat ejicere volnntaa boniiois : qnaa cansa est nt inter coeundum cnm gandia quis adiret, mens me« mor * admonnit dominse : desernitque Venns.' Ptas. Versum seqnentem, *Incitat inritans,' &c. ut spurium (nam et a veteribns noetria aberat, et alieoo loco incnlcatna erat) able- gavi. Gif, Ineitat inritaMe, tfc, Hunc versum ex illo qni paollo ante posi« tos est, ' Qum ciet inritana,' dcc. in- epte a nescio quo, alieno loco repcti- tom, deiendnm censeo. Lemb» De- lendus versns. Faber. Hulc qnidam snbjicinnt laeitat irritmu loea twrgid^ eemuu mMlto, fmatra. Creeek, Biieere» Quidam Codd. EUeere^ sed perpe* ram, confer va. 10S5. et 1267. Hao.
1042 Vamqiue ommee jpHerwmqiul Hunc versum et duoa deinceps ae- qnenteia, ut apnrios, delendos cen- aeo. Fnemnt enlm adjecti ab aUqno Inepto, qui pntaret aliqnid deesse ante versnm illum, ' Sic igitur,' dcc. qnasi Lncretiua nti voluiaaet aimiU- tndine hominia ab altero vnlneratl, cnjua aangnia continno in percnaae* rem proplnqnnm redundaret. aed ne- qne Lncretins nti volnit iUa aimiU- tndine, nisi quod dlxit, mentem id corpus petere, nnde est aancia amore ; ncqne hi veraua satia aigni* ficant, qnod volnit eorum anctor. Praeterea iUod, oamci fUnmqoM «•• daaf, inepte dictnm eat: aic potlna dictnm oportuit, onmcf p/mfoo. Ter. Andr. 1. 1.2S. 'Qnod pleriqne om« nes facinnt adolescentuli.' Casa. Ub. 2. de BeU. OalL *Nam pleriaqne omnibns Oallia pras magnitndine oor- porum anornm brevitaa nostra con- temtoi est.' praetcrea illnd tdmw* to- Iti, improprie et innsitatc dictnm eat. Tnm hoc totnm, Etn ceaimianf eaif Aoslfm, sive, nt habent alii Ub. os twm rMber, ife, neqne aails Latine dictnm eat, et obacnmm eat. Deniqne tota elocntio, et aententiam hornm ver-
1436 NOTiE VARIORUM IN
saam, irigida et incoiicinna est. Cam Faber. Creeek,
h»c scripsissem atqne edidissero, JaeuJatwr'] Tamqnam jacolo ferit.
Tfiraso scripsit, me hos versus treis translatio. proprte Hor. posnit Od.
6fi€\(!^tiy pessime. imnio vero tu syco- 1. 2. 8. * sacras jacalatos arceis.'
phanta eos pessime et indoctissime Lamb. ^
retines : et, si aliqnid saperes, ista 1050 Namque voluptatem pramgUl
non scripsisses: si os haberes, aut Dno libri mannscr. Iiabent, Jamqu
nisi esses miM^inff, isto modo non wAwpiaUm pngeagU muta Cujrido. Sen-
scripsisses. Lamb. Tres hos versns tentia autcm hsec est : naro vebemens
eradit Lambinus ; pessime. Gifan. et acris * Capido,' sive libido, volnp-
CadufU iu volnus, i. e. in eam corporis tatem qnasi angnratar, et sibi ante
partem, quae vulneratur, ' cui adac- promittit. Sic inf. non longe : 1090.
tnm est vnlnus ;' nt Virg. JEn. 10. ' Cum jam prwsagit gandia corpna.'
loqoitnr. Imo ' vulnus' pro hasta Lamb^
ant telo poetis famiiiare est. Virg. 1051 Hae Vemu eet nobU] Haec Co-
JEn. 2. 629. ' Illum ardens infesto pido Veneris nomine dicitor. Faber.
vnlnere Pyrrhus Insequttur.' Stat. 9. 1052 Hinc autem eet nomeu] Codd.
Theb. * vnlnns tamen illa retentum Vatic. et Faem. habent, hine mite eei
Pertnlit.' Item lib. 11. ' Cum subi- namenAmorie, Lamb. Levisest mn-
tnm obliquo descendit ab aere vul- tatio, tamen necessaria : leg. nniNai.
nns.' ' Cadit in vulnns' igitur La- Creech.
tine eleganter dicitor, ot * cadlt in 1052 Hine ilke prlmacm Venerie] Sc-
ensem.' ' Vulnus' a vellendo. Preig, cutus sum libros quattnor mannscr.
Namque, Hunc versum cnm duobos qui partim sic habenty Hine iOa pri'
seqnentibus expunge. Fab, Hunc et mum Venerie, tfe. partim sic, Hine tl-
duos sequentes versus rejiciunt in- lam et prtmvm, tfc, lUa enim, et iUam
terpretes, qni tamen ad rem facere, et, depravata sunt ex iUa, * illae ' an-
et non indigni Lucretio videntnr. tem pro illius posituro, ot paullo post:
Creeek, 'rabiesondeillsgerm.surgant.' Hn-
1044 Hottem ruber oeeupat humor] Jus antem loci hsec sententia est : Ita vet. nostri, ^t alii. Vulg. oe tum; Hinc, nempe ez cupiditate, sen ex male. Gifan, amore, prironm gutta dnlcedinis, qns
1045 Venerie qui leUa aeeipit ietum] inest in Vrnere, stillavit in animnm : Qui amat, qui amore sancius est. deinde consecuta est cnra, animom Virg. £n.4. 1. 'At reginagravi jam- graviter angens, et soilicitans. vel dndnm sancia cnra Vulnns allt venis.' dic, hinc primom, id est, ex simula- Lamb. cris et imaginibus : quod magis pro-
1046 Site puer membrie muUebribus] bo. Loogum sit autem ad singula Sive hic pueri amore captus est, ut lectorem admonere, has omneis emen- ejus flore «tatis abutatur ad rem Ve- dationes sic sequi et probare Tbraao- neream, &c. Lamb. nein, ut suas. Lamb, lUay L e. illioa.
Membris mutiebribue] Membris mol- Faber, Hine iUa primiim, sic omnino
libns, qualia sunt muliebria : vel par- lego ex veteribus. A longnm ob PR*
te postica, rf vpmcr^, Lamb, Molli- vnlg. Ulata, Lambinns Wa, contra
cellis, delicatis, qnae nieram spirant vet. libros. Quidani teteres, iUam;
Cyprin. Faber, Quaenam vero sint male. Gifan,
* Membra pueri muliebria' inqnirant 105S Frigida eura] Liber Memmian.
qni nesciunt ; certe puer mollicellus habet fervida cura, £go nihil moto :
et delicatus vque ac 'mulier totocor- sic e/iim Hor. Epist. ad Jnl. Flor. 1.
pore ' amorem jactaret. Sed recte S. 26. * Frigida cnrarum momenta re-
T. LUCRBTII CARI Dfi RBRUM NAT. LI6. IV. 1437
llnqiiere posses/ Lmnd. Fenrida qnl- Me somiiies, ine eispectes, de me
dam libri, et Marall. Gifan. Neces- cogites, Me speres, me te oblectes^
s«rio rcTocandam arbitror lectionem mecum tota sis,' &c. Lamb, Ms. ftnida ; eam ccrte qnilibet pro- K^^O Sedfugiiare deeH] Qnam pal-
babit, qni nnqnam ez animi senten- c^ns versibas, qnam gravibns sentcn-
tia dixlt, 'Nnnc scio qnid sit amor.' tiis deterret nos ab amore Lncretins?
Cnra ilU, de amore dico, fervida cst, Qnani aperte et lucnlente amantinm
coqnit, nrit ille nitor, ftaXfp^ fiiKasy Airorem insaniamqne ob ocnlos pro-
wvpSmna fifkwfun, wvfi wiMra $4fiawrat, ponit? Qoam docte et perite amoris
Postillam 'dnlcedinem' tnm 'anxi- incommoda et molestias ennmerat?
ferie cnne' snccednnt, nti Cicero vo- Qoam merito et vere ejnsdem volnp-
cavlt. Locns Horatii, * Frigida cn* tates eztennat, elevat, ac deprimit ?
Tamm fomenta relinqnere posses/ Qnam perspicne aroantiom in re ipsa
qni ab Interprete allatns est, haod- Venerea transigenda, atqne In ipso
dum etiam odorari potni qno perti- corpornm complexn rabiem descrl*
neat; nihilenim ad Lncretinm, &;c. ^^^^ Digni versas, qni accnrate le-
Faber, Probabit etiam ille, qni ob- gentnratqne ediscantnr: dignaprae-
tervat Lncretinm ortnm Cnpidinis, cepta, quae etjnveneset virihis levi-
atqne Incrementnm ezplicare, prl* tatibns amatoriis dediti penitns In
mom Veneris gntta in cor stillat, de* aQinio recondant. proderit etiam le-
inde vehemens cnpido, qnae per si- S®''^ <in® scripta sunt in amorem a
nmlachra jngiter advenientia, imo per M. Tull. lib. 4. Tnsc. Lom^. In toto *
fabnlas nntritnr. Creeeh. Latio, qnantnm qnantnm est, nihil, /
1064 Namnabeei'] In particnla ' si/ vt opinor, qnidqnam legas, qnod «•
I non eUditnr, et corripitnr, seqnente qae legi oporteat, atqne eos versns ^
Tocall. sic 6. 7. * Nam si, nt ipsa pe- qoi hnnc seqnuntnr. Sed tamen re-
titmajeita8cognit9remm.'et2.6l7. pertl ollm fnere nonnoUi, hodleqne
' Vivam progeniem qni in oras Inmi- reperiuntnr ejns generis bene multl,
nia edant.' Qnod antem ad senten- <iul Ulos ab ocnlis hominnm, sl fleri
tlam attlnet, ezpressit amoris affec- qoeat, removendos esse contendant,
tnm, et amantlnm consuetndinem : qoasi sl insigni qnadam tnrpitndine
qnm talls est, nt absentium desideri<^ scateant. Misemm Itaqne Poetam
tabescant, et praesentiam concnpis- nostmm, cnjns tam frngiferam, tam-
cnnt, atque expetant. Qnod et Arist. qn^ salotare consilinm, adeo impros-
aignlficavit Ubro nono de morib. ad peros eventus habeat, qoamvis enim
Klcomachnm, bis verbls : M^ yitp totis exdamet faocibns, * Sirenas hl-
«ponafclf rp flMf, oMs if4' 6 9^ x«^ ^Mvem navigantium poenam, Blandas-
T^ «Ofi, odSiv ^aAAtfr lp$, &AA* 9rw luA qne mortes, gandinmqne cradele, £f-
iarifra «90^, aai T^t roftowrlat iwithtftf. fogite, o mlseri, tortnmque ab iittore
i. e. * Nemo enim amore capitur, qni fonem Rnmpite;' quamvis tot argn-
non Inerit ante forma specieqne de- nientis probarit, certissimam homini
lecUtns:nectamenlsqnlspeciede- pestem ab re Venerea esse, atqne
lectatnr, continuo amat, sed tnm, adeo cane pejns et angue vitari opor-
enm et abseotem desiderat, et prse- tere nugivendnUis istas mulierculas,
sentiam concupiscit.' Coosentanea qnsB snos amatores offrenatos ducti-
his snnt Ula Terentlana inEunncho^ tant; qnamvis rem, famam, sanam
qottThaidi dicuntnr a Phttdria: 1. mentis corporisqne valetndincm, ea
9. 112. * egone qnid velim ? Cum ml- via deflnere ostenderit ; tamen id nbl
titel8toprsesent,absensntsiesKDies, prsstitit, ibi tnm viri boni, Heos,
■octelsque ne ames, me desideres, (inqoinnt| et quam longe quidem)
1438 NOTifi VARIORUM IN
fage tarpia, obtcena dicta, * spnrci- amari aiiqnid, qnod in ipiis floribM
dicos, immeniorabiles versns, ama- angat. Ant qnod conscins ipse ani*
tiones/ &c. Sed, o boni, si boni eA- mns se forte remordet, Desidiose age«
tisy niliii btc spnrcidicnm, niliil im- re setatem, Initrisque perire ; Ant
raemorabile. Si quid tale videbitnr, qnod in ambigno verbnro jacnlata re.
id vitio legentis, non poetse adscri- liqnit ; Qnod cnpidc affixnm cordi
bendnm erit. Hoc certe vtdeoraffir- vivescit ut ignis; Unde fit nt melins
mare posse : Si, qnse a Lucretio hic mnlto vigilare sit ante, Qua doeni nu
scribuntnr, ea pro foedis et flagitiosis tione,cavereque ne inlaqueeris.* Aln'
dictis habebnntnr ; longe illis tnrpio- tu, Lector, qni ita loqnantur, eoshor-
ra, lonreqne foediora reperiri in eo tatores scelerum vocemns, an dehor-
libro posse, qnem nemo sine pnesenti tatores simnl facnndissimos, simnl
famsR pericttlo reprehendat. At enim, acerrimos ? Faber. Hsec de conatlio
sentio, . virnm iilnm sanctissimnm poetse Faber, nec falso : nihil <le dic*
(qnem appellare, nnnc qnidem, hand tione, qnae tamen est pnrissima, nee
sane magnopere attinet) dicent ea Lncretinm in ulla parte totins operis
gratia rem ipsam, qnamvis tnrpissi* qnam in hac magis diligente m inve-
mam, tam aperte tamqne perspicue nies, ita vero simplex et significans,
tractasse, ut ex tanta tamqne flagi- nt interpretationem non admittat.
tiosa descriptionis foeditate vitium Qnippe in iis vocibns qnae parnm ve-
illnd magis aversabile fieret. Fateor, recundse snnt, Latinm, saltem qood
neqne nnqnam aliter sensi. Sed Ln- ego scio, non est copiosnm, Latina
cretius quo fine scripserat ? an nt le- qnidem habet et Romana verba (vid.
nonias operas prseberet, et ez pessi- Martlalis lib. 11. Ep. 20.) sed eata-
mo omninm mercimonio rem faceret men parce invenit, et parcins ntitnr.
anctiorem ? Hoc qnidem multis tem- Creeek* Senec. Ep. 69. ' £i, qni amo-
poribns alii poetse fecere, qnibns pro- rem exnere conatnr, evitanda eat om-
■fnit, et nunc fortasse nonnnllis prod- nis admonitio dilecti corporis : nihil
est ; sed vlta integritas, gravitasqne enim facilius, qnam amor, recrndea-
morum, ac tot salnberrima prsecepta cit.' Preiff,
hiu illic per totum opus sparsa, hn- 1057 Abeterrere s<5t] Sic qnidem
Jnsmodi snspicionem longe a Lncre- •habent libri omnes, et mannscr. et
tio amolinntnr. Pancis dicendnm; vnlg. sed videtnr mihi legendum esae,
vln' scire qnod ipsi consilinm fnerit ? Abetergere eUn, ^. hoc enim loqnea-
En tibi: <8ed fngitare decet simnla- di genns est insolens et prope abao-
cra et pabula amoris Absterrere sibi, num, Aheterrere nbi palmla wmri», pro
atqne alio convertere mentera; Nam eo quod est a se depellere: nlteram
certa et pura est sanis magis inde antem Abetergere stU omorem, et Ahe-
Tolnptas Qnam miseris : Etenim po- tergere amori» pabuia, ita consonnm
tinndi tempore in ipso Flnctnat in- atque nsitatnm, nt ' Abstergere mo-
certis erroribns ardor amantnm ; Nec lestiam,' ' dolorem,' ' metnm,* ' Ine-
reperire malnm id possunt qns ma- tnra.' Dixit tamen inf. eod. lib. in
china vincat Usqne adeo incerti ta- extr. ' Nec divina satnm genitalem
bescnnt volnere caeco. Adde qnod numina cniqnam Absterrent,' 6cc, sl
absnmnnt vires, perenntque labore, cni forte illnd huic simile videatnr.
Adde quod alterius snb nntn degitor Cnm hsec scripsissem olim, Zoiliia
mtas. Labitor. interea res, ei vadi* meam conjecturam arripuit, et se ite
monia fiunt ; Langnent officiay atqne in suis lib. vet. scriptnm reperisse
vgrotat fama vacillans. Si nescis, testatus est: cni non credo. Sed
etiam medio de fonte lepbrum Snrgit tamen cum me laudarit imprudeiit,
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1480
fttqoe adeo inTitns, in eo, qaod meam Secntns sum dnos cod. mannscr. mibi
coBjectoram anctoritate lib. manoBcr. tamen non displicet amici cqjusdam
oomprobatam signlficarit; tnm sno mei conjectnra, qnl putat legendom
ingenio indnisit in eo, qnod haoc comgeslum: quara adjuvat codex
emendationem, slTe ? era sit, sive se- Memm. ceterl libri manuscr. et item
cus, slbi adscripsit Xomd. AbMter- vulg. habent eoi^ecium. qne scriptn-
gert fli6t, boc ez vet. libris reposui. ra tamen non est repndianda. Lamb.
ot et inf. hoc lib. 1228. ct 5. 844. rec- Ita veteres quidam. In alils vet. nt
tUslme. \u\g. Abtierrere. Gifan. In vulg. cotuecfiim. Gifan.
1057 AUo] Ad vlrttttem quse est 1059 Nee retinere aemel eonvertum^
homlni lirroa possessio: de qua Cl- Olim edlderam coRcepfom wums ofnore,
cero ad Atticnm. * Nihii est (mlbl qnod sic haberet cod. manuscr.
crede) virtnte formosins : nihil pul- Memm. et typis excosl Florent. nnnc
chrins.^deqnaChrysostoninsinMat^ eonvtfrsam, ut habent ceteri, mihi
thenoi sic: 'Invicta res virtus est: magis probatur. Ne lioc quidem dls-
et talis res est ut nequam etlam ho- simulabo, ad oram libri Memmian.
Dines et admirentnr ipsam et ian- annotatas esse has varias lectiones,
deat.' Aristotelis sententia est lib. eongeitumy eoneeptum, eoneertum. ex
9. Politicomm : * Ubi antem non quo postremo licet facere eonaerlum,
maxime honoratnr virtns, ibi non est Lamb. Revocandam esse arbltror
possibile firmnm optimornm esse in quorumdam codicum lectlonem, qnn
Repnblica sUtnm.' De virtnte sic talisest: Neereiinereeemelconcejftum
Plato In Phaedro : * Disclplina nihil tmins amorem. Id verius qnam sl tri-
apnd Deoa et homines revera ant est pode ex Phoebi, &c, Faber, Con-
ant erit unqnam venerabilins. hac vermm. 8ic vet. libri ferc omnes, et
tanqnara Ulyxls moly Slrenes hujns vulg. Sed Marullus et Lamblons,
mnDdi h. e. volnptates evltablmns.' ez qnlbnsdam codd. conceptum. Gi-
Prscipne ab amore decllnandnm fan.
cnm cani capilli pmdentiaB nnntil 1059 Uniua amore] Sic habent tres
deddnnt : qnod leplde poeta Graecns llb. manuMrr. et nonnnlll vulg. alli,
ita eednit : *npia^. rts V o^x^; KmA- amorem. Lamb.
fMaKo. rCff ra^dqTof K«6/iMr; 4aa' ifiA^ 1061 Uleu»] Vld. Mart. Ep. 60. lib.
wr. *c rtpos ; odxl 0cot;; *Efft^. roXi^ 11. Creeeh.
rlpM>«rwarr)/M\a/n|ffe^ff9n,ffvr- InveteraMcii'] Ita Ter.*feci nt in-
rriff iy>i\off liXudnt. Kcd vaifw 9rs veterascerent,' i. e. viverent, din de-
Kotfhs irai^aftmr ^lm md wvw Obn Ih-iy siderarentnr atqne expeterentnr. Ita
Xsplr^piiff ^rrlHoff ki^6/ueti. Nos pro etlam Tnllins. Faber. Ter. Prol.
tempore Latlna sic fecimns : < Lnsi- Hecyr. vs. 12. * Novas qni ezactas
■ma, o Tcneres, satis anxia pectora fect nt inveterascerent' Donatufl,
amori Jara dedimns. Procnl o sit * Inveterascerent, in consnetndlnem
procnl iste furor. Tempora canns venirent :' Et Clcero 4. Tusc. * In-
obit mea, qnse jam nigra fhernnt, veteratio antem, nt in corporibns,
Cnnns pmdentis nnntlus ingenii. Do- «grins depeilltor qnam perturbatio.'
nec erat tempns sat Insimus: arri- Creeeh.
pere at nnoc Est opera losus ntilio- 1062 Atque emunna grooescte] Ver-
ris iter.' Piu*. At vero ea mens bnm aptlsslmnm nomini 'sBmmns'
lAcretii oon est, vemm nt nnios pn- acyunxit. JLam6.
ellm amorem dissdvat oso promis» 1068 iSinettprfmaiioeJs] I.e. sinoa
fleo* veterem amorem novo amoredeleat
1«58 Bi Jaeen kmaorem etmieeium} ez anuno. Sic M. Tnll. lib. 4. Tnse.
1440
NOTiB VARIORUM IN
< Etiam noTO quodam amore yeterem amorem, tanquam clavo clavam, eji- ciendam pntant.* Lamb,
Conturbeni] Quo modo Caiallos ad Lesbiam : * Dein cam millia malta fecerimas, Contorbabimns illa :' &c. Creech,
1064 Volgivagaque] Expressit Orse- cam vocem, irMfiiiOP» iMimh,
10C8 Nam eertay et pura eetl Nibil muto, tameUi tres libri roanoscr. ha> beant, Nam certe pura eet. nam etiam haec scriptora, Nam eerta et pura eett reperitor in libris manoscr. in Berti- nianOy et Memmiano. ne qnis dicat eam a Marnllo excogitatam et con- fictam, qnod scripsit Kvn^r: cam certnm sit,ho8 libros a Marnllo nnm- qaam esse visos. Prseterea ipsam loqaendi genns, ' Nam certe pnra est/ &c. non est satis nitidam. Pos- tremo certam vohiptatem eoram qai hoc amoris craciata vacant, opponit incertffi alterorum voloptati: seqni- tnr enimy'etenim potinndi tempore in ipso Floctnat incertis erroribns,' &c. Lamb. Certe puta eat : haec est vet. librorum scriptara. Marallas: eerta et pura est, Gifan.
l069 MUerW] Amatoribns. Simile est illnd Plautinum : Miser est homo qni amat. Festivissime poeta grae- canicns misetos vel in hoc amantes appellat, qni cnm ad incitas et pan- pertatem devenerintspoliati patrimo- nio, qnod mnneribas assidais ad pa- ellam illiciendam dilapidarant, ne- mo, nec qnidem amica sna, dignator amare. Versus ipsos meros Ok-arafe facnndise floscnlosinserere opersepre- lium visnm est. Alloqnitur Sosicra- tem ex amore mendicnm, qnem ami- ca fingebat non agnoscere : 'Hpdff^s irXwr&i^ XoMrUcpajts' &XA& Wn^s tov ObKh^ ipfs* Xt/ibs ^dpfuutov olw Hxh* 'H M vdpos crt KoiKovffa p&pov Kcd ripKvov "A^wufy M V ^<^9 nv ^ rc Toi roiWjua wr0db^erai* Tfs ; it^dw c2s h^pw ; sriBi roc wr6\ja\ i| iJL6\ts fytws Tovr* Hwos, &s o&Sclf otfihf tx^im ^tKios. Illexit iin-
gne transmarinte vennitas nt I^itiiM facere haec carmina tdntarem. expe- rimentum liabes. aequi boniqne ft- cies, si transmarinam venerem noa ad nngnem referre potui : ' Dives amas: Veneris solita non lampade ferves Panper : habet tennis pharma- ca quanta fames ! Te vocat aotc ro- sam, calidom te dicit Adonim Pan- thea: nnnc nomen vix tenet iUa tunm. Unde? Qnis es hominnm ? qnsnam tibi patria? nostin Verba miser? tenues nuUus amicns amat.' Piufl. Amore perditis. Faber,
1069 Elejttmpoltinidtleaipore] Qnam ait misenim amare, vel hoc unnm satia argnit ac declarat, qnod eo ipao tem- pore, quo volnptate tantopere expe- tita atque exoptata potiantnr aman- tes, ac frnnntnr, eo (inqnam) ipso tempore se mntuo mordenty velU- cant, et cmentant. Lmb,
1073 mdenJteieinUdunietBpelabMM] Hor. Od. 1. 18. 11. * sive pner fureni Impressit memorem dente labria no- tam.' Plaut Curcnl. 1. 8. 81. * P«- riter hos perire amando video. nter- qne insaniunt. Viden' nt misere mo- riuntnr ? neqne qaeunt complecti sa- tis?' Idem Mil. Olor. 4. 8. 86. < labra labellis ferraminavit.' Idem Psendolo, 6. 1. 14. ' Nam abi amans complexus est amantem : ubi ad labra labella adjnngit/ &c. interdnm etiam lingnam lingus admovent, ' dnplices nt linguas habeant/ qnemadmodnm idem Plant. loqnitur Asin. 8. 8. 106. hamb,
1076 Quodcttm^iie es<, taHa nadc Uke germina extrgwd] Sic reatitoi ex anctoritate qninqne libromm ma- nuscr. a qnibus non admodom dissen- tiunt codices vulgati Paris. et Ve- neti antiq. nam ceteri habent partim Babiea unde Ula kaic germvuU urgena: partim, Rahies unde iUa heee germim eurgunt. * Rabies' antem posttum ac- cipio pro rabiei, prsBterea ilUe gene* randi casns est, fsminini generis, an- tiquusy de quo supra lib. 2. ibi, ' nnae-
T. LUCRBTII OARI DB RERUM NAT. LIB. IV. 144L
9«e figane :' ot sit h«c totias hnjot Naturayinqait/repagnat/i.e. oegat,
loci Mntentia : Et stiniuli subiunt et ostendit toturo illnd contra fieri»
(inqnit) qui amanteis incitant atqne Ita 1. 694. de Heraciito: * Nam
impellant, ut id ipsum Itedant, nnde contra senaus ab sensibus ipse repng-
rabiei illins germina oriuntnr, atque nat.' i. e. negat operationes sensnnm
angescnnt; quodcnmque illud tan- per sensus ipsos, ab iis snmens argn-
dem sit, sive color, sive facies, sivo mentnm. Hav,
para alia aliqna corporis. nomina au- 1082 Quoius quam phtria habemus,
tem quint» sic inflectebant antiqui, Tam mofit] Sic restitui, tres libros
nt.alibi diximns: * rabies' in casn manoscr. secntns. ex vulgatis enim
recto: ' rabies,' et * rabie/ et ' ra- aliihabent, ciuus qwpUuria: alii, cujus ^
biei/ et ' rabii/ in patrio. Cura haec quam plurima: alii, iiqne deterrimi,
edidissem, Thraso, ut aliqnid sapere a^quoplwrima. Larob. CtOuaquam
videretnr, haec omnia approbavit, et piuria hahemu»^ Tom, tfc, Ita in vet.
secatus est, praster^quam quod edi libris. Vtilg. 9110. dtra etiam est in
volnit, lUa hctc germiua aurguni : in- vet libris. Slc »np. vs. 1040. dtra la»
epte. Nam hmc natnm est ex diph- bida, Vnlg. iUa, Oifan.
tboogo; quae erat in provocabnlo 1084 Nam cibu» aique humor] Os-
* illae/ Qnod autem quidam doctiis, tendit dissimilitudlnem ejus volup-
idemqae amicus mens, legi posse pn- tatis qnss percipitur ex cibo et potu,
tat, Rabia unde iUhac germina sur- ab ea quae proficiscitnr e re Venerea,
gUMif non multo roagis placet. Nam hoc modo : cibiis et potus (inquit) in
-prooomen demonstrativnm, qood co- corpus ejns qui est et bibit assumun-
hsreat cnm voce ' rabies,' necessario tur ; et in ventrem intromissi certas
debet interesse, meo qnideid judicio. corporis sedes occopant : quo fit ut
qood non esset, si iUhac, sen Uiac le- fames et sitis expleantur cibo et
geretor. Vernmtamen judicent em- potu, et ita desinat animans esurire
diti. Omnino non negaveriro, multo et sitire. At qui amat, niliit ex ore
tolerabilias ferri posse hanc lectio* et grato colore ejus quam amat de-
nem, Babiu vmde iUhtec germina «nr- trahere ac deiuere potest, pneter
gonl, qnam illam, Rabiee uude iUte inania quacdam simulacra : qus nul-
hee€gerwi,9itrg, Lamb. Ita vet nostri, lum locum occupant. quare aroantem
' In qnodam roeo : iUe, male. et ita fere satiare atque explere non possunt.
Lambiniis. Gtfan. Rabie» iUa^ Rabiei Lamb,
illins. Sic enim nomina qnintfle olim Adeumitur uUua] Fortasse legen-
inflectebantnr. ' Dies,' gen. ' Dies,' dum iniro, Lamb.
veP Die,' vel < Dii ;' Vvteres passim. 1088 Prater timulacra fnundum}
Faber. lUiuerabiei. Ita enim veteres. Secutas sum codices quattuor roa-
vs. I05S. * lllae dulcedlnis.' Creeeh, nuscr. et oinneis vnlgatos. Naro Va-
et Vaee. de Anal, 2. 10. p. S38. ticanus habet /eruendum, ex qua
1077 Sed leeUer pctnae] I. e. sed scriptiira snspicatur doctus quidam
Veniu, sea res Venerea, poenarnm et legendnm ferendum, < ferenduro' ao-
doloris sensum aufert, aut certe mi- tem interprctatur anferendnm, ut ibi
nnit. Lamb, Doloris, et morsiuncn- apnd Hor. Epist. ad Jol. Flornm 1.
larnm stimulos minuit. Faber, S. 25. * Priroa feres ederae victricis
1081 Totum'] Nescio qna ratione praeroia.' et Epist. 2. 1. 120. ' non
impnbi omnes Lucretii editores pro teroere a roe Qoivis ferret idero.' et
hac voee coram snbstitnerint atque Virg. 5. 248. * roagnnm dat ferre ta-
approbaverint, contra omnes Mss. . lentnm.' quas lectio mihi non displl-
Delph. et Var, Clae. Lucret. 4 Y
1442 NOTiE VARIORUH IN
cet, videtarqne non inTeaasta. sed go, Ptr levibas ventis volacriqne ^tf^
receptam damnare non posftum. millima somno/ Hec tptnm eal qooi
Lani, apud Lncretium legi«« liomiBem iiliiu
1089 Tenuia] Procelenflmaticns pro nercimonii hand imperitnm : ' £x
dactylo, ant spondeo, nt sBpe alias : lioininis vero facie pnlcro4|na colore,'
vel dicendum u hic esse consonan- inqnit, ' Nil datnr in Gorpaa prmter
tem. Lamb, simolacrafimeadnm Tennlfty qme ven-
QiMB 9ento tptB nptai stfpe] Si hsec to spes raptat aspe miaella.' Sed
scriptura emendata est, aot vero si tertins iUe versns, LecCor, plaoetne ?
hic versus Locretianns est, sic vide- Lambino certe dispUeebmt : neqn^ id
tnr explicandus : Qufle simulacra te- injuria ; illnm itaqne nt Lncretio pa»
nuia spes misella svpe raptat ' ven- tre indignnm verso atylo confizlt.
to ;' i. e. in ventum, sen cum venlo. At Gifanins ita scribendum eaisii-
Qnae tamen sententia absurdaest: mat: Temua^ qua veaio tpea capiai
videtur enim ita potius dicere debu- aarpemmlU. Ibiqne ad prnm editio-
isse Lucretins: Quae simuiacra nna ait snss haec idscribit: ' In libris
cnm spe ventus ssppe rapit et dissi- qviidem, raptai : sedMpCetegoserip-
pat : quidam amicus meus putabat ai. vemto^ fortasse pro fmstrny i. e.
tolerabiliorem fore scripturam, si ita qnsB non tam sibi qunm vento» nt ea
legatnr, qua in ventag epei raptai etcpe iUe differat, captat. ita moa * fms-
miUUa, sed etiam in hac lectione traqne laborat." Diiboni! C«r hec
hoc inest vitii, qnod spes amantinm non legerat Lambinas i quam belle,
non raptat simuiacra in ventos ; sed qnam festivc bominem aidhibnisaet !
ipsa spes saepe nna cnm simulacris Qnid enim, qnaesOy ebacorins vel
videtnr quasi a ventis raptari. £go Sphinx ipsa diceret i QmA, mu
maUm hoc modo legi, qaa vtain» 9pe$ plane Latinitatis expers, scribet,
ra|)<ae scepe muWiff. *ventusspes'au- tpe» miuUa eaptat «enls simnkcra?
tem, i. e. venlus spei, nt per ventnm Deinde homo ingeniosns aon viditil-
spei, spem levem, et incerUm,et fal- lud tape vitiosnm esse ; qnod cntm
lacem inteUigamus. Omnino locus boc loco asserit Lncretins, nos in
hic mUii valde sospectns est, neque amore simnlacris tantnm frni, < Nec
puto hunc versum esse Lucretiannm; jQiwiibus quidqoam teneris abradere
eoqne sublato planissima sententia niembris,' id perpetno vernm cst ;
est. Lamb, Tenuia, qua vento spes si <s«pe' fieret, aliqnando qnoqiie
captat. In libris quidem : raptat. Sed non fieret lUque ubi primum per
captat ego scrlpsi. Vento, forte pro aetatem LQcretinro legere panlo at-
frustra, i. e. quae non tam sibi qnam .tentius coepi, ea uua vox mendi ana-
vento, ut ea ille differat, capUt. Ita picionem commovit : ibiqoe dnbita-
mox: 'frnstraque laborat.' Gi/cm. bundus, bvrens, defixu-s steti «ii-
Misera vero, si qna alia, res amor esr, qnandin, (nam •tn, septeqi diea lQ«:Qfti
nugae, somnia, nihil, aut paenenihil, bunc animo versavj, o^y uwtpfioKuAs
si ex puIcheUis corporlbus tenuia tan- dico :) tum deuiqne, sic Pii volnistis,
tum simulacra decerpere licet. Quid ad veram lectionem pervenimus, Si-
igitur Ulnd attinet, coior verus, cor- iRvZa^a fruendum Tenuia, qum vMt
pus solidum et succi pleonm P quid, euevit raptare procelia. BeMacemen-
• FIos ipse,' &c. qnid ? quando omuia datione corum erit jndiciom, qni
praetervolant, < Quando in amore poetae sunt, aut qni poetas legernat.
Venus simulacris iudit amantes, Et £am enim exempUs hinc illiiic coUa-
frustra comprensa manus effogit ima- tis firmare nilul necesse ; qnippe cui-
T. LUCRBTII OARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1443
llbet obvis soot. Ftiber. Rpjicit Lan- biDQS. Oifimias, Qua vtnto captat »p€» wttpe Mudb. VtHio pro frostra, I. e* qoae non tam sibi quam vento, at ea ille differaty captat : ita moi, * frof- traqoe laborat.' Hunc vero locnm lex septem? e dies in auimo Tcrsans Faber tandem ad Teram lectionem perrenit : Temua^ qua vffnH mimt rapiare proeeUa, At venom, lectory vei itm emendatum rejice. Creech. Fo|te rectlns distingnas : Temda^^ 9eaU wpe» rapiatMopef wmeUa. Hav.
1091 SiiMguere^ Restinguere. Eo- dem verbo alibi itemm atqne iterum ntitnry nt 2. 887. ' Evanescere panl- latim, stingnique colorem.' £dm&.
1008 TorreaH flamme] CodezBer- tiiHanni habet iorreniief mendose. Lamb. et Foiiwt de AMeiogia •. S7. p. 102.
1096 Abradere'] Auferrey detrahere.
1008 Fhre /rmmter iE<altf] < Flo- rem aetmtis' appellat, quem Oraeei 0|pv et Mpaf dicnnt Horat. Od. 2. 5. 10. ' jam tibi iividos Distingnet avctomotts racemos Porpnreo varius colore.' Sed non dissimulabo, in cod. Bertinlano icgi imwfiir : in Mem- miano Imnrliir : qnarum iectionum ra- ttonem nondnm cogitando expUeare potol. Hiraso, cnm bsec edidissem, •crlbcndomcQravit/orefdiailw. Qnid isto faomine fiieiasy qni videtnr ea gra- tia esse Balos, nt aiiis risns prsbeat, «liia atomacbnm faeiat? Ita mcia versnom portenta ez immani et bar^ baro pectore depromta elegantissimo acriptori assnit. At sno capiti malom mat potins. Sed redeo ad hone lo- enm, et has scriptoras vet. quas Jam ollm propoaui, iwnUurf bnmlar. ex hia igitor egonnnc conjectnra ductns ieido Juoaaiar : nam sive ez #, sive cz ly faciorons I, motatio facilis est, 01 o^ront hnjoa artis peritL Cetera jaa seqoo faciUa snnL Juoaaiwr on- tem loterpretor delectantnr, qood statim agooscet lector iogeniosas et
Latlne doctos. Dicat qiihi nnne m»- i^f, utra probabilior sit coi\jectora, mea, an sua. Utrumcumqne faciet, sive auam retinens, stuporis simnl et impndentia se aUigabit ; sive meam magis proliensy dimmpetnr; «qno animo feram'. Laatb. Fhre uiuniur JEiaHe. Ita ex vet« Ubris scripsi. In qnibnsdam vet. iuuniur : in aUis, luuniur; qnss ez uiuutur depravata sunt In volg. et vet. qnibosdam : frumUur» Etiam non male ; sed glos- sam sapit. G^en. Amicns quidam meus monnity hnnc locnm ita a Pal- merio legi : Deuique conlaHe membrie €um fiare lanalor MiokiM. * Lnuntnr ' autem eritx^ovTOi. 'flos aetatis' sig- nificabit rV T»^» sen, ot lepide vo- cabat Lucilins, ' Motonis lacrymas.' Rem beUam sciUcet, et tcr bellam ! Vides, prcclara ingenia non amant qood in medio positom est: qoid enim facilins Latiniosqne, qnam ' frni SBtatnla/ 'flore aetatis frni?' Qnare Palmerto comes alins qnserendns est ; solns eo. Feher^ Oifanins, FUnre «Iwi- lar. Paimerins, FUiTe hnmdff, i. e. Xdoi^cu. Flos aotem est 'Id qood fponte sna solet remitti, Cnm meqs est pathicae oiemor pneUse.' Lmoh- <or quam hic proprie, oemo ignorat, qui hoc sciat modo, cnm perficiunt, solvi : vid. vs. 1107. Deqoa coiyec- fnra ita Faber : ' Vides, prieciara in- genia.. .Ego solns eo.' Lambinos FUnte jueauiur» Creech.
1000 Jem cwo prmagii'] Com in qoibnadam codicib. maooscr. repe- risaem partim tfvm jojo, partim jam dum, reposui, Jam eum: qum scriptn- ra perspicne vera est: nam senten- tia adbncpcndet.Jdm dum autem non qnadrat. dum enim significat perpe- tnitatem et continuationem qnandam et spatinm temporis : eum antem ponctnm et articnlom temporls, qoo aliqoid fit, aot agitnr. Cnmjam(io- qnJt) corpns presagit, i. e. prmsen- tit, et prmcogooscit volnptatem ret Venerem propinquam. Lofli^, Jhim
1444
NOTiB VARIORUM IN
jam, Ita omnes librl. nie fere tnp. vs. 1049. Valg. j€m tum, qnidam vet. jam dum, Oifan.
1100 Atque in to est VentUy ut mu- Htbria coNMrat] Verecnnde rem ob- scenam circnmlocntns est : si^ificat eoim tempos, qno vir inibi est, nt semen in loca mnliebria profundat. Idimh,
Arva\ Sic Virg. Oeorg. 8. 185. < ob- tnsior vsns Sit genitali arvo.' Sic inf. eod. lib. 1265. ' Eicit enim inlci recta regtone viaqMe Vomerem/ &c. JUamb,
1106 Nam faare taterdum\ Nam videntnr (inqnit) interdum hoc fa- cere Telle, nempe alter in corpns alterins corpore toto penetrare et in- trolre. LajR6.
1106 Veneria eontpagibuM harent] 'Mss. Lugd. Bat. tii coiiip^J6tif. Vide- tnr tamen altemm esse Lucretiannra ex vs. inf. 1198. ' Cum interea va- lidis Veneris compagibus hsrent.* Hav.
1107 lAqueicunt] Sic habent aliqnot libri mannscr. et typis excosi. qnam scriptnram si qnis probabit, versus C/tfM adeo cupide legetur hrii^Mnyutn-' H&Sf hoc senso : Tam cnpideinter se cobaerent Veneris vinculis adstricti-: idqne tamdin,dnm membra vi volop- tatis labefacta liqnescnnt, et quasi in homorem resolvnntnr. in aliis li- bris scriptnm est lifncsanil, qnam lec- tionem sic explico, nt conjnngam hoc totum naque adeo diuii, com verbo U- queicantf hoc modo : nsqne adeo dnm, i. e. nsqne eo, sen nsque ad id tem- pusydnm (i. e. donec) membra liqnes- cant, &c* Lamb,
1108 Tundem] Sed cnm ad finem clivi noster anhelat eqnns, hoc est, comexpleverimns veneremypanlisper rabies illa residet. Sed paulopost rediviva recrudescit et recentatnr. Mox * nervis conjnncta/ &c. i. e. cum incipinnt agitata tnmescere viriiia tormento citharaque tentiora, opns est ad banc rlgidissimis nervis nt
stent membra qnss jacebant ante. Nam auctore Arbitro Petronio * sine nervis aiiint stare nil potesse.' Qni- dam venia legnnt : ut sit sensos: Qute volnpcas in venarnm interiori fomite bacchabatnr. Piu», Tandem nbi ie erufrit nercie, Sic Ubri qnidem fere omnes habent : sed tamen amicns quidam meus legendnm pntat, »e eri- ptttl. atque hxc lectio a Petro Can- dido in codicibns Florent. io calce libri annotata est. quale est illnd 'se dnxit foras/ apnd Terent. et illnd, 'quo nunc se proripit ille?' apnd Virg. Ecl. 8. 19. et illa nsitatis- sima, ' contnlit se domum/ ' in nr- bem/ ' ms/ &c. ego tamen nihil mu- tandnm censeo. Ijamb, Ubi §e era- ptf. ita recte. Vide Indicem. Gifan, Recte interpretes retinuemnt hanc lectionem, quam et optimi Mss. con- servanty perperam vero Creechioa et Angli mntarant ; prseter enim lo- cos in Indice Oifanii addnctosy locn- tns ita est Petronius c. 24. p. 594. ' Atqne has erampit fnribundo pec- tore voces.' Hav,
Conlecta cirptdo] Alii libri habent cc^jeeta cupido^ qnod idem valet : conUcta tameo malo. Lamb, Vnlg. eonsecta, Vide Indicem : * Conlec- tns.' G\fan,
1109 PaMea\ Intermissio, requies, Ayiirawrif, uc snpra 9. 118. * oec dare pansam Conciliis.' Lom^.
1 1 12 Qictf liiocAiiia] QnsB ratio, qnod inventum, qnse ars, ris p/nX""^* sup. 8. 957. ' Nam tibi prssterea qnod raachiner, inveniamqoe,' Scc, Lamb, Machina: Graecum est: rU foiX''^» rt ijajx^ ; Re< nota. Fab,
1114 Adde tpiad atemnii^] Sic 6. 1016. 'Et Venos imminnit vireis.' sic fipicnras : 'H awoMria ibvnn pAf oMwor€' &7ainfr^r 8*, cl «cal faii l^Kofpt, i. e. * Concnbitiis et nsus rei Venereae profuit numqnam : bene agatur cum homine, si uon etiam nocnerit.' Lamb^ Vss. 28. recenset incommoda amoriSy qosB res damnosa est, et misera ser-
T. LUCRBTII CARl DE RfiRUM NAT. LIB. IV. 1443
Titiis; SDspicionilrns obooxia, et cu- creditoribns in jas ▼ocatnm, in jndi- jas, nisi prorsns insanias, pGeniteat cio stitnros. Hor. Sat 1. 1.1. < Ilie, necesse est. Creech. datis vadibus qoi rnre extractas in
1114 Adde quod.,„Adde i/uod] Ge- nrbem eit/ &c. Anctor vocabnlarii DiiDatiOy qu« Caro nostro mire pla- Latino-Graeci nianuscr. * Vadirooni- coisae videtnr. vide et 8. 840. et 1050. um/ inqnit, < ^t^, bceaMiSoaia: Lamb. aic infra eodem hoc lib. vss. 1 167. bis 1117 Offlcia] Ov. Rem. Amor. vs. ac tertio conjunctionem illam ' nem- 627. * Nec qn» ferre solet spatian* pe' repetit. Preig, temporticos illam Te ferat, officiom
Nerooa] Vires qose domiclliom et neve colatur idem.' Creeek, sedem babent in nervis. Nnnc amo- ^grotai fama vaeUUau} «^grotat, liaincommodarefert. Inprimlscor- voat^.* tralatio est a corpore: qno pna viribns exllaurity pallidnm red- verbp sepe ntitnr Demosthenes pro dens et exangne. ' Fecit amor ma- dissidiis et seditionibus laborare. Sic clem: longa internodia cniram/ in- Varro lib. 1. de vita popnli Rom. qait Ovid. Idem : * Longus amor apud Noo. in verbo ' distrabere :' talea corpos tennavit in usus : Apta- * Distractlone civinm elangnescit bo- qoe anbdncto corpore membra dedit.' nnm proprium civitatis, atqne aegro- Pitu, tare incipit, et consenescere.' Sic
ltl5 Sub mMtu] Snb imperio, snb Plantus in Trinnmmo, loqnens de servitio alterios : cum nnlla servitns bonis moribns, 1. 1. 8. * Sed dnm illi deterior slt qnam voluntaria. Consi- «egrotant, interim mores maliy Qnasi ■lillter Tibnllus libertate se spolia- herba irrigna, succrevernnt nberri- tom conqneritnr, 2. 4. 2. * Jam mihi me.' Idem ibidem paocis post, 1. 2. aervitinm video : dominamqne para- 34. ' Naro si in te sBgrotant artes an- tam. Jam mihi libertas illa paterna tiqaas tnae, Sive immntare vis inge- vale.' Snffragator hnic sententias ninm moribns/ &c. Sed nen celabo Propertianns ille versicnlns2. 18. 80. lectorem, in nno libro manuscr. ver- * Nnllus liber erit si qnis amare volet.' snm, LabUurintereare8,tfc>OTdluecon' Pim$, Sob alterins arbitratn, snb al- verso tegi post hnnc, LBuguent offieiaf terina Imperlo et dominatn, nam ser- 9fc> Ostendit autem Lncretins, aman- vinnt amantes. Lamb, teis neque rei, neqne famse parcere,
1116 Ltbitur inierea re»] Res fami- sed ntriusque jacturam facere : qnod liaris dilabitar, dissipatnr, perit. Sic item plnribus versibns docet Hor. Plant. Trin. 2. 1. 16. * Qnam extem- Sat. 1. 2. 66. * Ut qnondam Marssens plo saeris sagittis percnssns est, iUico amator Originis, ille, Qui patrium res foras Labitor, liqnitnr. da milil mimsB donat fnndumqne, laremque ; boc mel menm, si me amas, si andis. Nil fnerit mi (inquit) cum nxorlbas Ibi ille cncallns, ocelle mi, fiat, et si amqnam alienis : Vcram est cnm mi- amplios vis dari, Dabitnr.' Lamb, mis, est cum meretricibus ; nnde Fa-
iZes] Patrimoniom. Aasoniusin mo- ma malnm gravios, qnam res trahit,' noayilabis: ' Imperinm, litem, vene- &c. Lamb, Graecoram imitatio. Eu- rem, cnr unanotetres.' Ptas. rip. Med. wofrur^^TOTa, Aristoph.
Et vadimama fiunt] Amantes con- iwrti th Harpw, Latini imttati snnt ; tracto «ere alieno vocantor in jns, et sed loci ab aliis notati fuere. Fab, datia- vadibns promittant se judicii Addi meretnr /Eliani locas V. H. 2. diero obitaros, atqoe in jadicio sta- 13. ubi de Socrate ab Aristophane turos: vel vades datl promittuntse tradocto in Scena diclt vernm esse prodigam illam amatorem, ad extre- Ulud Cratini dictam rf Mrptif mkt^- mam jam egei tatem redactam, et a 9ai ria ^p4ims, i. e. ' Theatrum insa»
1446 NOTJC VARIORUM IN
nire/ sen ' mente aegroUre.* Adseq. qaeiint,...Sed et mnlta alia posnnnt ▼ersnln nota Beroaldi addi ^Hitest rabstitui.' Faber : et ipse alibi anb- Ann. App. cap. 18. Hov, stituit Tifrrhena» nam noti sunt Tyr-
1118 VngueiUa et puUhra in pe^bus rheni ealcei, ut et Sicyonii. Utri- Sieymia rident] Neminem ne adhnc qne enim et splendidomm hominum animadTertisse, falsam esse, atqne erant, et deliratiomm. Tnll. de Orat. adeo tidlcnlam, in hoc loco scriptn- Hb. 1. * Si mlhi calceoa Sicyonios ram ? et tamen ita res conitat, ut ne attnlisses, non nterer quamTia esaent dnbitare quidem vel tantillnluro pos- habiles, et apti ad pedem, qnia non sis. Quomodo enim rident nngoenta essent vtriles :' vid. denique Jvl. ia pedibns ? Deinde ea vox, si sen- Pollucem. Creech, snm rationi consentaneum haberet, lUS Siey&ma'] Calcei Sicjonli. M. hinc tamen ejicienda esset ; legitur Tnll. de Orat. libr. l. * Sed ut, sl mi- enim panlo inferlus, et qnidem loco hl calceos Sicyonios attnlisses, nmi apto et stto : * Pocnla crebra, nn- nterer, quamvis essent hablles, et gnenta, coronsp, serta parantur.' Ea- apti ad pedem, qnia non essent viri- dem corrumpendi loci hnjos causa les ; sic illam oratiotiem disertam slbi fult quae ceierorum qui jam tales etoratoriam Tideri; fbrtem et viri- esse anlmadversi snnt ; vicinia srili- lem non videri.' Lucil. * et pedibua cet vocis alicnjns quae ad hanc (' un- Sicyonia demit lionesta.' iMmb. gnenta') proxime accedat: ea vero UIS Bident] Renldent, pulchra est ih {* langnent') in versu proxime sont. Tralatio est. snp. lib. 1. prin- superiori. Sifd quid ' ungnentorum' cip« * tlbi rident Sequora ponti.' loco substituendum sit, id vero est i^tmb.
quod affirmare neqnaqnam ansim, m^ Smaragdi] Codices dno cnm hic error neque contra Latinita- manuscr. habent Zmaragdu Lamb. tem sit, neque contra materiam phy- UM Thalaama veeHa] V^stls cmm. sicam, neqne alia, qn« certa haberi l«i coloris. Lamb. Caeralei quidem qiieant: est enim bBpourfibs remm, ooloris, sed qul viridantis aliqoid in qnas impensa et sumptns fiant. habeat. Ffi6er. Fortasse scriptnm fuerit, uirioque, et 11Z2 £1 6eiie pofte ptffnBMl Et pa- pnldbra t» pedibu», t^e. Nam et calceis trimonia, sen booa a patribns relictay additos nniones et margaritas fnisse ^^^ P^rta, dantnr scortis, at ana- Botumest; fortasse ^tiamyjlbula^e ; demata, et mitras, et simil. compa- nam et fibulis gemmeis nonnum- r^nt. Plant. Epid. t. fi. 41. 'qnid qnam ntebantnr luxuriosi nepotes. '^^^ mirabile est ? Qnasi non linidia Sed et mnlta alia possent snbstitni. exoraatsB muttse incedant per viaa.' Adsummam, Deo aliqoo opiis sit, nt Hor. Sat. 1. 2. 56. 'Qnl pttrinm de veritate lectionis constet. Locnm Bima donat fbndnmqne, laremqne.' Indicavi ; si quid opis in Mss. codici- qnem versnm panlto ant« protnlimns. bns, alii jam admoniti eam rem cura- Lamb. Ter. ' Bene parta aiei pa- bnnt. Faber tn Emend. trb.' Locnm Plaoti lii qno ns««trl»
1118 Vnguenta] Vide Emendatio- ces ' fundis exornatse incedoiit^ pro- nes. Com autem rb unguenta locum tullt Interpres ; ei hnoc Ovidli oddaa hic habere neqneat, fortasse legi Kcet, qno de pnelta conqoeritor omo* possit I^f^^^* NotisuntTyrriieni tor: <Illod et illnd habet: sec «o sen Tusci calcei, ut et Sicyonii. XJtri- conteota rapina Snb Iftolnm ooatroa qne enim et spleiididornni homfnum misit avara Lares.' I. e. ito efiecit, erant et delicatioram. Faber in No- nt o^des mess proscriptss foeriot vfle« ti». ' Vng^enia locum hlc hobere ne. nol^. Pabir, Legi dohore hme por-
T. LUCRETII CARI^ DB RBEUM NAT. LIB. IV. 1447
im ptinml, coniendit Andr. ScliottM
Obs. Hnm. 2. 58. pag. 114. sicati
' beiM-pftrta laceraro ' dixit Sallns-
tiM. Verom et contra Mss. hnc
••I ItetiOy et haod neceasariay imo
cootra seosvm poet« ; sicot enim
mos dicit ' verti in Meliten«ia Gea-
qae,' ita nanc ficri Anadeaata et
Mfttras ista patram < bene-parta/ i.o«
qms illi nalto sndoro collegeront, nt
apud Persiona 6. &k * mihi festa kice
eoqaatur Urtica, et fissa fooioMm
siacipat anre, Ut tnas iste nepos
olim satnr anseria extia, Com moro-
sa vafo singoltiet ingaine Tena, Pa-
tricisB Unmeiat Tnlv»? mihi trama
fignrae Slt reliqna: ast illi tremat
omento popa venter.' et plora apiid
Horatiam aliosqae similia* de Tettl-
bas aotem Melitentibas sainma cora
sctipsit Comiaendator Abela in Me-
Uta sna iUustrata, a nobia ad finem
Ibesoori SicaU relata. Hor.
iiaodraMla] Ridimicola, coroUsBi et omamenta capitis: ab hec verbo hftimf qood significat c<»onare et circamlftgare. hoc faciant verbaSoi- dn : JMfi. AMnrXimi, tfr4^ lud Am-
rrt^erAwgikw. Paalos digestis de aoro ^t argento legato: * Sicut mitrae,' in- qnity ' et Anademata.' quidam Orse- coa accoti iiwadeswato scribont. Vido ne anadoflsa sit fascia candida, qosft circamUgatnr reglo capiti. Pjms. Fas- dse, coroUsBy redimicnla. Sic enim ooctor vocabolarU Latino-GrsBci mamftr. ' RediaMcala/ inqnity ' Aa«- Hpiorn.' qaamqnam Festa» docet,*re- dlBiicala a moUei;ibas vocarl corollas, qaibos otontor omatas cansa.' Qni- dam legi volont» mmiemaU milnt, contteeatery et siao distiiietioDe, et interpretantnr vincula, qoibos mitra viocttor, eapitiqae reUgatar, nt mi- »«B sit aomeri singnlar. patrii casos : qoibot propemodom assentior. adjo- vat enim eonim opinionem Virg. iEot •. eitt. * £t taoic» mantcas, et ha- btat rodimicnlamitrs».' veram tamen
licet etiom legere dttjnnctim, ot ' aoademata ' et * mitras ' esse oroa- menta inltlligaraas. Xam6. Redinii- cola, fasciolae, calenol», &c. Fabtr. Jlftlf»] Mitra oroamentam capitis moliebribas et effbeminatis conveni- ent : cii)os diminotivom est mitella : qaod patet eo Maroniano tcstimo- nio : ' Copa Syrisea capot Oraia re- dtmita mitella.' Phm.
lias Interdwm ta poUom otfHtf o2/t« d#at jaekmqw verteni] Corrige meo qoidem pericolo: hUenkm ta jHiUat adjdts etjiUria veriuni : nt sit bic sen- sos: Tanta tst horoioom csdtat amorit aredine raptornm, nt vertant» htcest commutent,arma muUebribiit vettibos: et medica atqoe saiubria muodo fceminto : cnm malint amoii indolgere quam bello salntique pro* pri». *Pallam' enim scimns esse maliebre vestimentnm vel ex fa- bula Plautina Meoechmis. ' Acli- des ' sunt brevia jacula : de quibus Maro Ub. 7. 784. 'Teretes sunt aclides iUi Tela. sed hsc lento mos est aptare lacerto.' krpc^ sigaificat 'medeor,' ktrpw» 'medicina,' h. e. officina nbi medelse fiont: 'jatria' medicinalia : qosesuntpreciosissiroa: utpote com gemroatis contineantar vasit, qosB magni censentur. Re- perio in nonnalUs ezemplaribus, /n- terdum ta pdOaM ta eUiia* et janHna vertwU. ot significare velit illum per- mutare 'ttUtam* vestem^h. e. lata porpura inteztam. Vertnnt igitnr mntando : distrahendo : vendendo : e- mendo : resarciendo : interpolando pallam io etUtam vel etiaiamy h. e. lata pnrpnra teatam; et repudiata palla et stUU optant violaceos colo- ret. * Jantina' vestis est coloris violso qoa snbinde tyrio jungebator : et *tyriantina' vocabatur: cui tuffra- gator epigiramroatici vatis auctoritas. «Liogonicns tyriantina bardocucnl- lot.' to9 GrsBci ' violaro ' vocitant. hnc nonnulU trahnnt id Persitnom, |. 46. ' Cui circa humeros ct jantina
1448 NOT.fi VARIORUM IN
lena eit.' hoc carmen a seqoenti se- qnod relinqneodam, secnti snnt. PlinJ
parandnm est. Alii recognoscnnt, lib. 4. de Ceo iosola, * 'Ejl bac,' in-
IfUerdum in pattam et qmiloB et jadua qniC, ' profectam delicatiorem fmml-
vefiunt, lectio snperior accommoda- nis vestem aoctor est Varro/ Lamb.
tiorest. Pia*. Inierdumin paUam,ae Mdiientiaf Ceaque vertuntf banc ve-
MeUientia, Ceaque vertumt, Sic resti- ram poto scriptnram. Vtde et Indt-
tuit Adr. Torneb. sen potins Onlielm. cem. Vet. libri tamen : aiidentia ekim'
Pelliaserins, Episcopas Mompessnla- qutf habent, et qnidam Tctt. aipte
nns, secntus yestigia veternm codi- aUden»ia, Qlfan. Vestinm genera,
cnm. Sic enim habent Vatican. Tet- ab insolis unde adrebebantnr. Diod.
tian. Faem. Interdum in paUamf ai- alicnbi. Locus Ciceronis noliaaimnsy
911« attidenajacchiaqiue veriunt: quibna- nt et ille alter Plinii. Cetemm hcc
cum congruont Veneti antiq. Bertin. lectio a Tnrnebo constitnta fnit.
aic, Interdum in paUam alidenna ekia' Faber. Meliientia Ceaquef Heaychins
quevertunt Memmianus, Inierdumin Mc\^rca, Mtfn^ rira Sid^wpa Ire MtSirqt
paUamj aique aUdeneia chiaque vertuni, r^t r^ov: Cicero Verrlna aecnnda
Vnlgati autem varie depravati aont. meminit multoties ^ Melitensium vea-
alii enim habent, Inierdum tn paUam tiom,' et Verrina qnarta Melitam op-
et quaioif et janthina vertuntf ut Lug- pidam Verri ait ' textrinnm per tri-
danenses: alii, /a/erdam tnpa/fam, et enniam ad mnliebrem vestem confi-
qualoe^ et Jaechia vertuntf ut Fiorent. ciendam IHiisae,' et inter Melitenaea
et Venet. recentiores : alii, Inierdum artificea commendat Inprimia Diodo-
tn paUoM et acUdee^ etjatria vertunlf ut ms, robs Mma wotovrras rf tc Acrri-
Parisienses : quae scriptura a Bap- n|ri icdt rp fAaXaie6rtrn 9uarpowii : Bo-
tista Pio, homine nulliaa jndicii, ex- chartna. Creech,
cogitataest. Exstat et hec, /nttfrdifm 1124 fxtmtarejte, ei mcfti] Sihic
tn pallam, et stUtat, et jttwtina tertunt, versus mendo caret, videtur eaae hsc
ciyus neqne rationem, neque senten- totios loci aententia : rem veatiariam
tiam video. Sicigitur, ntexcudendnm et facnltates ad vlctnm neceaaariaa
cnravi, cum Ool. Pellisserio et Adr. insnmnnt in convtvia et opaonia, in
Turnebo legendum puto. Et tamen Indos, in pocula, ungnenta, coronas,
vet. codd. scriptnras proposui, ut, si serta. Lamb, Convivia, qHornm vea-
qnls ingeniosior veriorem lectionem tea stragulse, cnlcitra, palvinariay
excogitare poterit, habeat paratom, &c. exqnisiti operis auot Faber,
unde adjuvari poasit. Jam vesteis 1126 N^ftttfiiam] Ita vett. qnidam.
Melitenseis et Ceas in pretio foisse G\fan.
aciont vel mediocriter docti. M. TuU. Medio de/omte lep» mrg, am.] Ex qvo
Verr. 4. de jure dicnndo : * 3nm non ykint^iKpQv illud amoris a Graecis
qnaero nnde cccc. amphoraa mellia dictum, 1. e. *• dolce cnm amaro con-
habaeris, nnde tantnm Melltenainm,' jnnctnm.' aic Plant. Ciat. 1. 1. 71.
&c* ibid. ' Sed tantnmne Meliten- ^ Namqne ecaator amor et melle et
ainm ? quaai etiam amicorum nxores felle est faBcnndiasimna. Onatn dat
omaturos eases,' &c, ita enim utro- dnlce : amarnm ad satietatem tiaqne
biqiie legendum est, ut ' Meliten- aggerit.' Lamb.
aium ' sit a recto caso ' Melitensia,' 1127 In ipm floribuM] '£r ra£r vwr
nnmero multitnd. quamqaam scio in ^orfir inycaijt, i. e* tum maxime, cnm
editione Ciceronis Parisiensi anni amorauaa deliciaa, anumqne nectar
1566. impressum esse, taniam Me^ aroantibna propinat. Lamb,
lil€iuem vesfm, cnlpa operaram : qni 1128 Aut quod eonteiut] Sic jam
qnod erat anmendom, reliqnernnt: edeodum cnravi in aec. editione. In
T. LUCRBTII CARI DB RERUM NAT. LIB. IV. 1449
primm ■Qteni tantam timide et pn- prio] Argnmeotom est a inioori. At-
droter posneram ▼ideri posse legi qiii (ioqnit) in amore secuodo, et in
Ami quod^ com libri vet. habereot qao omnia ex aiiimi aententia proce-
partim Amt eumy nt ▼olgati, partim dont, haec mala inveniontur : qnanto
Amt quam, Melins antem qnmdrat Ant igitur plura et graviora inesse credi-
qmody qaam Aui cumy ife. sequitnr bileest in adverso? 'Atque' positom
eniroy ' Aot qood io ambigao/ &c. videtur pro atqui : ut svpe alibi, et
Lmmb. At ego revocavi meliomm «pnd alios probatos scriptores. Lamb,
Mss. lectiooem, Idqne ob has ratio- Terentiannui. Gifau, Amor propri-
aes ; primo noo dicit ideo amari illod us est, cnm qnis a maliercala ita ama-
IB ipsa Isetitia hominem contristare, tnr, ot omnes alios illa abs se segre-
qood aniraos sibi hoc vel iUnd sugge- get ; cui opponit Lncretins * amo-
nt, ted qonm illnd forte accidat, ut rem adversum et inopem ;' i. e. in qno
Inter volnptates sani qnid cogitet ; mulu tibi adversm sint, qoique i^i|-
dein illod ' qaod' duobus post versi- xwUof afferat, et in qno amicam oon
bns seqaens somi debet ac si dizis- habes satis morigeram. Faber et
■et ^aliqood/ non vero separatim; Creech,
siy inqoi^ aliqood verbom in ambiguo 1136 Inopi] 'Afirixd»^t ««« >» «o, in
amica dizerit, simile videlicet face- qno amator amica oon potitar : qnm
tiia iilisy ' qnae ulu mnltom ex vero samma miseria est. lAunb,
traxerey acrem soi memoriam relio- 11S6 Prendere qua poetU oeuhrum
qoont/ ot inqoit Tacit. Ann. 16. 68. Iwniiu] I, e. qoas ocnlis cemere qne-
de mmoris incommodis vide Plant u : qn« sont in prorotu posita et
Mercat. Prol. va. 24. et Ter. Enn. 1. manifesta. Liim6. Hapc mala in a-
1. IS. Bao, more felici snnt ; qnid in adverso ?
1129 iMBtrioque perire] In Instria et tot tantasqne ibi aont calaroltatea, ot
ganeia vitam conterere, et corporis nemo non illaa facile pervideat. Fq'
vircia mbanmere, et rem familiarem ber. In adverao amore tot tantaeqoe
perdere. Featoa ; < Lnatra aignificant sont calamitates, nt nemo non illas
lamas latosas, qose aont in aylria, ^cile pervideat. Alii tamen leguot
aprorum cnbUia.' a qna similitodine operto, i. e. caeco, QuiUbet viz. vel
ii qai in locis abditis et sordidis ven- caecos videat. Creeck,
tri et deaidise operam daot, dicnntar 11»8 Cmrequcy ik inlaqueeri»i Sic
in lastria vitam agere. Plaat. Asin. nonc edendom coravi, pro iniieiarie,
5. 8. 84. * Caoo capite te cocallam qnod olim probaram aecntna codlcea
Bzor ez Instris rapit.' Lamb, vnlgatos. Ad banc autem conjectu-
IISO Aut quod tn ambiguo] I. e. ant ram me dnzit codex Bertinianna, et
qnod ea qnae amatnr, aliquid ambi- Memmianna, qni habent partim Mlt-
gne locnU eat Lamb. «nori», parliro inHquerie. Atqne hoc
11*1 Viveoeity ut ignie] Sop. 1. modo aine dnbio legendum. et ne
SS.<etrivantlabentea«theriaigne8,' ZoUqm qnidem haoc lectioncm im-
&c. inf. 5. 478. * Et tamen inter probatnrnm poto : nisi forte ea gra-
ntrosqne ita aunt, ut corpora viva tianonprobabit,nedeainateaaejfwrf-
Veraent,' &c. Lamb. «J», ■!»« hebea, ant ^obrenros, ant
IISS Auinimiumjaetareflfe.'] Ordo Zoilos. Usorpavit boc verbum Ar-
est: Aut qood amator potet Ulam nob. lib. 2. * IHaqueare, decipere
oeiilosnimiamjactare, atque hnc et doUs atque insidiis nescios: et M.
iUoc torqoere, aUamqne virom iotu- Tull. ejus participium oratione de
eri. Lamb. Hamsp. reap. ' Illaqneatns jam om-
1IS4 Atque in amore mala kacpro- niuip legam pcriculia.' Lamb,
1450 VOrJE VARIORUM IN
1139 Ne lagiawmr} Sic repoaoi, ra- Mim axorem et Ortmmmticen ■atti- tiona et veritate fretas. 'Lacio' nere. Orammaticen indigametns- enim verbnm est antiqnnm, teite orem pagnacem. ex ntrisqne paa- Feato. Sic enim ille, ' Lacit/ tnqnit, sionea, mora et fata parantor. Ipaam
* tn frandem inducit : inde est alli- Orammaticen viz datnr evadere. cercy lactat, delectat, oblectat.' I- Non possom antem ab nxore Andro- dem : * Lacit, decipiendo indncit lax mache lecedere : protiibent cbartn enim frans eat.' Iteram Locret. inf. et lez Aosonia.' Pu».
eod. iib. < Qoae lacere in frandem 1144 JB^ pratermUtM] Est iw^im'
poasent, vinctoaqne tenere.' Lamb. eis^ hoc modo : £t nisi praeterniittaa
Ita Lambinns. In veleribns : jacia- ejns qaam amas, et aeimi et corporia
Mwr. Oifan. ^itia, id est, nisi velis omnin iUina
1140 Nem itm difieUe e$i: fiunn] et animietcorporis vltiadssaimnlare.
* Ita, quam ;' * non ite, qnam ;' genas Reperitar antem haee a«iptara m loqiiendi raram qiiidem, aed tamen qainqne libria mannaeriptia. Nnm non inusitatnm veterihus. aic sop. 2. vnlgati habent,;C/irpral«ranlt. Lamb. S6. < Nulli, ut opinor, ita haec spe- 1145 Qaem jmtc^ ae rit] Cnm in cies miranda fuisset, Quam tibl.' Ubris manoscr. reperissem pnrtim qnamqiiam nonnuili legendnm cen- prmpeHe, partim fraeifU, partim piw aent, Non tam dificUe eet. aed errant. eeptief partim pcrm ; ego permifie Alii autem aic : NU, nt opmer, Ua repoani : qnod ai qnia maietpafpeliSy hae epeeiee mtramla fuieeet, Qimm nt habent nonnnlli vnlgaU ; ant prw tibi jam neme, ife, qnibna aaaentior. p€<if, at qoidam acripti : non pngna- ^^* bo. Xaai6. Qom prmpetie, m tie. lU
1149 £f «aMfn taipjidiaa] I. e. et vet. libri. Sic prtfdMlcta. lihri qnidam :
tamen etiam amore captna, et illa- perpetie. Olfan. Et recte, iit mihi
qneatna, et irretitoa, explicare et videtnr, nisi forte melins 8Gril»aa prw
exsolvere te pomis, nUi tate tibi ob- djria, qood innaere videtnr optimos
sis. iMb, Sed miser jam capitur ex Lagd. Bat < perpetere' eat valde
et adstringiUr, qiiis expediet ? Id peUre, * praecipere' vero anU animo
agit poeu vaa. 4S. meliaa Cbryaippo et imaginatione rapere. ifaoar.
et Crantore. Creeeh. n^e jvam heefacieaU] Prmteimit-
114S i^^eUaml Amorens, viria, qni tnnt amicamm anamm oorporia «iqne
cnrant cmleatia, infenaum et inimi- animi vitia. Sie hnnc vennm ejEplioo
enm. AppoaiU itaqne dixit Ovidiua referena ad snperiora. alioqni lege,
saperhisdisserensqniadcaeleateani- Ut trihaaMt m, 4«. pioximo veawi.
tuntnr apecalationes,'NonVennsant XrONi^ Nam kee facmet kmnam pte-
vinnnB cslestia pectora fregit.' Fes- mm9atf...cMimsdaoM Hancndjnaxi
tivissime igitnr Pailadas tnqnit se parentheseos noUm, nt iaiemtitts
nxorem et grammaticam ferre non recans inUUigatnr. Of/m* Hatc par-
P9sse. Cujus Oraeca earmina aalsa ticnla ' Nam ' refertnr nd th, « Niai
prorstts et urbana snbtexere visnm UU tibi obvins obstea,' &e. i. e. niai
opere pretium : Ob Mrapm yaper^ tote ipse iibi facnm Inciu, et amicn-
aa2 Tpaftfiarii^ &Wxctf««. rpapfuruais Im ea tribuaa animi eorporiaqne bona
hw6po» Koi yafttr^s paxipmt. *Ap/pvri- qae non habeat. In eam rem loeua
ptm rh, «d0i|, MlMnros acoi paTpa r^vimu. iBaignta est apnd Piatonem in V. Po-
TV 02^ Tpatipmy^ aal lUha l^^^nryor. Uticornm, nnde ea hanaU snnt qii» a
06 hhaiuu y bx6x^ «^ *MpopJs)ais PlnUrcho in lib. v^ rsS bimAmM, nt
hnxwp^ OpyH Xipnis yhp eai pdpes et in lib. de discrimine amici ab ada-
Ainr6nQs.. LaUne sonant : * Non pos- UUre, et qnai ab Ariata&neto in Epist.
T. LUCRBTIl CAIU DK RERUM NAT. Llfi. IV. 1431
18. Mripta faere ; «ed qiift propter tores qQldain soadent amico ino, qni
temporia mngiutias et morem mcnm deformcm poellam amety ut propi-
AoHb traiiaoribere ; nt oec OTidiana tiam slbi Venerem llictat, a qna ho-
ek 9. Artit, ab iUo fersn, * Parctte jnsmodi amor immiasus sit» cnm in-
pmcipne irttia ezprobrire puellls/ terim ipsl minns aroabilpm, mtmit
&c. Paber» vennstam, ament, Sic, Pmhtir, At ego
1147 £1 frttmml «a fmr] Slc babent vel nihil t Ideo, vel Lncreiiani snnt, qninqne libri Mannscrlptl. Scd si et positi olim ab Ipso PoSta post ts. snpcriorem versnm ad bnnc refera* 1147. Hdv.
mns, ^idebitnr legendnm, UiiHhmni 1151 Ui plactffiiO Lego «f jHaeeni»
M 9«tf iw» jmil, 4re. Lamb. hoc sensn : 8nnt qnldam cx amntori-
1148 MnttMiodis Ifllvr proiNif, ^v.] bni irrlsores qoi cum ipti scorta co- Hic Tide, Leetor, ingenlnm et elegan- lant scortea, alios tamen irrldent et iSam poettt. Ovidins etiam btBC, sed snadent nt Venerem plaeent, et irato oihil ad bnnc. Q\fvk. Copldlnt sacrifieent, sedentqne Ida-
1149 Ammio9«e Jn Jloiiore tigen] Wtt matris iram, qnom ea irata tnrpi- Lcgendom Ibrtassls cst, SMUNOfiw tcl eoli scorti amanti objecit tnrpem fa- kmott mgere» Lamb. ciem et pcrsonatnm monstrum. 81-
1150 Aliot oHt irrtdetU] Vide bomi» mile illnd est qnod acceplmns de Pla- nnm vecordiam : qni inviccm se irri- tone, qni tristem nlmisqne matntinte dent clter altemm dicentes amare et caperatte frontis Xenocratem hor* torpienlnm, acortillnm illepidnm at- tari solebat nt Oratils sacrificaret, qne inlacetum : enm ipsi habitndinis qno etset bilarior. Phu* deterioris et deformloris pnellam co- 1 16S Nigra] Tale perceptnm cst lant et adorent Qnod facit nt cre- OTidii in lib. de A. A. < Dic agilem damni illi Catnlliano: 'Snntcniqne qntecnroque brevis: qntt tnrgida ple- attribntnt ett error. Sed non Yidemns nam: Et lateat vitinm proximltate mantlcm qnod in tergo est.' PiM». Si boni.' Idem in libris Amomm Yltia hiiiM ▼crsnm cnm dnobns proxime sibi pnellannn ezcnsat et ad form» tei|nentibnt deieamnt, tamqnam tpo» prsconinm trahit * Sive procax nlla rioa, Bon tolnm nihli de tententia de- ett : capior qnod mstica non eit: eedet, ▼eram etiam maglt ernnt me- Spcmqne dat in molli molliut ette dia enm primis, et extrema cnm me- thoro. Sivc est docta, placet, rarat diit- contexta et conaentanea. Nnnc imitata Sablnas : Sive radis : placita antem hi trcs Tersns antecedentia ab eit timplicitate tua.' Piue, Nigra H» qnm teqnnntnr disjnngnnt, et in- /HtXlxpo^* Slc habent nonnnlll libri ttgnem facinnt hnjui loci intenrnptlo- manntcr. alii,ntBertiniannt,mclrAnit: nem. Nam potteaqnam dixit, not ti- qnod depratatnm ett ex mcKdiroMt. dere, praTOt et deformeit mnltit mo- Aldinnt antiqnior, /icX^Txpout, i. e. ni- dit in deliclit atqne In pretio ette, gm colore pnedita. Qnidam antem debet continao snbteqnl, * Nigra lU' typis excnsi, ^cVlx^^ffos, deleto eei^ i. Jdxp^ ott,' dcc nihilque interponi t e. pallora tnbTiridi, qnalit ett mellit qnara ridentar delendl. Qnod antem color : qno nomine ntitur Theocritna Zoilnt eot ratinet, mannm non ▼er^ ipyarbmr vt. 36. hoi»fi^ x^^f^^v*» teritt. ille Jndieio tno ntitar, ego meo. S^pev MXltrri rh Wrrcf , *trx^» ^i^ Lmab, Hoi tret vertnt non recte de* itwiorenr 4yif M fdifot iMn^x^Mpw. Non- let Laablnnt : tont in omnibnt librit. nnlli antem /ux4yx?^f legi ▼olitnty Gtfen. Hot tret ▼ertnt deleri velit i. e. nigro et ▼iridi colore, qno nomlne lAmbhiot ; aft ego nolim ; tnnt enim otltnr Plato lib. 5. de Rcpub. nbl Loeretlani et eptimitentM. Ama- hnne amantloai cmren pinribnt ▼er*
1452
NOT^ VARIORUM IN
bis perseqaitor. Ego fuXixpoos probo nagis, quam fuKdyxpoos» ti§X.lxpoos eDim valet ' mellei coloris :' ficXiiy- Xpoos, * nigri/ itaque si fti^dyxpoos le- geretor, idem dicetnr : nisi quis di- cat, ideoi vitiam ab homine Romano, Grcco nomine appellatum, levins qnodammodo videri, atqoe extenn- ari : quemadmodum apparet ex toto hoc loco, ubi nomina et verba fere omnia ezteouaintia Graeca sunt. De- niqne Plntarch. libro snpi rw kKoUw^ locum ilium Platonis, quem paullo ante commemoravi, proferens, legit ftMXixpow* Com bis autem Lucretianis conter illa Horattana, in qnibns op- tat Horatins, ut amtcorom nottrorflm vitia ita dissimulemus atque eleve- uus, ut et amantes amicarum suarom corporura vitiis propemodum delec* tantnr, et parentes filiomm vitia le- ▼ioribos nominibns extenuant, Sat. 6. lib. 1. et praeterea lociimiUom Pla- tonis lib. 6. de Repnb. Non celabo antem lectorem, omnia vocabula Oraeca in libris antiqois scripta esse litteris Latinis. £go tamen de qno- rondam doctornm virornm sententia Graecis excudenda curavi, non recla- matnrns, si quis ea litteris Latinis scribat: immo vero probaturos. Lamb, Haec Graeca nomina, Nigra Melichnuy tfe, scripsi, proot in vet. libris ex- stant, et ipse scribenda jodicavi. Gt- /m. QosB plane nigra est eam /m* Tdxpow vocant, i. e. colore mellis, seo fnscam. Ovid. < fuaca vocetur Nigrior Illyrica cui pice sanguis erit.' Faber. Immunda et /etiida, iKwrfws^ Qosb prorsus immunda est, ejus vitiom no- bis ipsis occoltamos, nam (heoa-fwy vo- care solemos, qoae coltom et nimiam ornamentomm cnram respuat. Fdber, Aristaenetus lib. 1. Ep. 18. Ka2^^ ris r&y vimt trn aifjuas, irixapts xapd aoi KhiiBfls htaunthai, roo %k rh yfnntbp fiaffiXu^ li^f. rh 9k 8i^ fUaop rodrwp ipMts iftfurf)6rfrra tx^' fiiXupos 9k dy- Ipucoiis hwfiifw XMVKohs 8^ Mp ircuSof wpov^ipffKos' fuXiXP^ovs di olci TO0bt».
fkd rwos, iW* oV voifffia cImu. ^ rod iy^p» ros ooi 'k6Bov dwoKopifoft4pov rc «ccd ^- povros €bx9pw riip itxp^''^^ ^ fubvr M &p(^ 'Kpoaf, Ka2 kvX xAy^ itda^as vpo* pdffw vpo^affitpf Koi 'wdffas ^pba bva* ^lfiirfyjf^, &s rc 8ca^t^^MHPrc7f paiUi^ iera- fidKoof r&p kpBobprvp ip &p^, L e. ' Ita- que jovennm si qnis simos, laodas tanquam concinnum ; adoncnm na- snm regiuro vocas ; medinm inter bos modicum dicis. Ntgri snnt, viriles appeliM : albi, Deoram filioa indigi- tas ; meUeorum vero nomen aliaade credis effictom qoam ab amore too imminnente pallorem, boniqne con- snlente, dommodo tempestiTum. la snmma qoosvis praetextus praetexis, qnamvis vocem effers,nt nnllom tem- pestiva aetate amatorem amittas.' Bav,
£t Fffh'</a] Fortasse legendomaor- dtda. Lamb. "AKoofus] I. e. ' inomata.* JLaai^. 1164 naXXditop] I. c. * parva Pal- las,' qoae ab Homero describitor et appeUatur y\avK&KtSf i. e. ' caesiis et glaocis ocnlis :' quamqnam scio etiam. aiiter Grammaticos Grscos hoc no- men interpretari. XiaMi6. Ctfsia Ua\' \dStop, Ocoli cssU, seo noctuini (lo- cus Plaoti notos est) non probaban- tor. Ut tale vitiom levarent, ami- cam suam ' parvolam Pallada ' voca- bant. yXaifK&wts PaUas Homero qiU- Ues. Faber,
Nervomi] Sic habent liliri quinqne manuscr. et aliqnot typis excosi ; non, ot volgati, iMaoMa. Lamb, N^' vostty Vnlg. ex Marnllo ; male, con- tra omnes libros. Gifan,
Et lignea'] 'Air^uAos. Hieoc* & icoAa- f»rriSf i. e. arida et exsocca. Lamb.
AopKibs] I. e. ' capra fera,' ' caprea.' hamb, Capream vocabant, qns ner- vosioresset et qnodammodo Ugnea. Faber,
1166 Pairtoiay pumilio, x»P^% ^c] Sic nnnc restitno, aoctoritate vete* ram codicnm fretnsy a qnibns non discrepant vnlgati. Sed in atrisqne
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1458
eomiptam ▼ocem xa^«i^j et imam rnm ingeneret. Fabtr. Intelligit
ex daabns factam, divido, et riirsam Cant. 6. 4.
ex nna dnas facio, xo^m^fa* ta antem 1167 fiai6a, loqui non quiif rpavXU^ti]
▼aletfiCa. Homernt *IAtc({.r. vs. S54. Balbntit. Lamb. Si qua ita balba
*BftSififi^4poiaaf6fij^y4pos,^taird' e»t ut vix loqiii postit, dicunt eam
Tfwy, et I. S19. *E»f V ig rtfjKp V^ ««• rpawXifw. Ett autem levissimnm
lAs, 4^ Kol MkSs, qni posterior ver- oris vitium r^vAio^fi^s, quale in Alci«
sns profertur ab Arist. IlaX. fi, et biade fniise docent Arittopb. et Pln-
tXidlS. ^. 25. *I$ 8* ^ mmrl yhwro, tarcb. at ^tXAiayiis dicttnr, cnm prae-
Parvnla (inqnit) bis nominibus appeU cept balbnties facta ett. rpavAi^ circa
latnr ab amante, * pnmilio/ i. e. na* literam R labitnr, nt 6kfs pro ^s,
na, et bumilit statnr», x^'*'''»' ^<>> >• 4*^' autem totat aliqnando sylla*
e. ' nna Oratiarnm/ &c. atqne hic lo- bat obterit, et misere perdit. Faber.
cut mnlto jani ante a Onlielmo Pel- Muta, pudena et^] Si qna pnella tlt
litserio (Adde Turn. Adv. IS. 20. et mnta, elingnis, ant infans, ait amanfy
27. 25.) foerat ita rettitntnt, xap^^rmp eam ingenno pndore, qno minnt lo-
/mUu Sed tntins est legere ita nt dixi, qnatnr, impediri. nam pndor obest
xaptrmif b. Nam sic minns, immo locntnro. Hor. Sat. 1. 6. 67. ^ In-
nibtl fere, receditur ab antiqua scrip- fans namque pndor probibebat plnitt
tnra et recepta, xofx^^^K cum prap- profari.' ad qnem locnm annotata
tertim fa idem plane valeat qnod fdn, tnnt a nobit nonnnlla. Lcanbin, Si
Itaqne hoc modo potins arbitror ette qna ett psrne mnta, pndentem eite
legendum, et in omnibut librit repo- dicimnt. .Pr« pndore non libenter
nendnm, per vaajn Gratiarum antem loqnitnr, ainnt. Faber,
aignificat lepidam, politulara. Lamb, 1168 AafurdBiow] * Parva lampaa/
CJbariion miat toia merum sal, Ita vet. teu, * parva fai.' Xam6. Unde no-
libri omnes. Forte : nUa : iortay vel men meretricnlfe procaciorit apnd
ioma, Sed ego librot seqnor ; et par- Varr. in Agatbone : * Qnid trittiorem
iram cnm magna conjunglt Poeta. Gi- video te ette? nnm angit h»c Ismw-
fan, Qoie parvnla et pumila tit, di- padion ?' Hav,
cnnt eara ette Xar xoLphwy totaro ex Ai fiagranM] Ardeotior panlo, et
aale,etfacetiit, et elegantia constare. netcio quomodo inqnieta. Faber,
Ceterum x^^hw ftia, vel Xa legat nll Odioia] Importnna, SiC, eam Ao^
interett Foi&er et Creeeh, wdiiw vocamnt; quia faces e picea
Tota nurum tai] Sic est distingnen- Stc. crepiunt : nam apud veteres fax
dnm. illa (inqnit) qn» parvula est, e ligno fissili et * inspicato/ nt Vir-
irocatnr etiam ioia merum sal, i. e. to- gilius vooat, fiebat, sine cera, resina,
ta salsa, et faceta, et elegans. Lan^, &c, Faber,
1156 KardrXnCis] * Stupefactio,' 1169 ^rxybv 4peMUifimfiwn fii] I. e.
* terror/ i. e. ipso aspectn terrorein cnm ita macilenta est, nt vivere ne-
et stnporem incotiens. KardirAif^iy qneat,appcIlaturi^X^^^M^'0*'>i*®*
defininntPbilosophi^^/SoyfofirydiAiyf * amieula gracilit.' ipmfuhnf, ' amica/
^at^raaias : i. e. ' metum ex magna ' pnella qnie amatnr :' ex qno dmc»-
aliqna specie, sen visione animo ob- piarmhif nomen ipotfUnw, nt a ^Amc^'*'
Jecta.' Lamb, Qnse talis ett, eam yKon4piov,^ot»iini^owiKMP,ifc, Lamb.
•KordvAii^r, qnasi ' terribileni,' &c. laeknon eromienion, omnet vet. libri.
locnt ex Cantico Canticornm hic pro- Etiam : leeknaetomanon, Reliqoa om-
ferripottet. Plenam autem honorls niase bene habere videntnr, ex om-
inteltlgo Tenerandam, vel qnse solo nibns vet. libris. Nihil ergo mntan-
aspecto rererentiam in animis viro- dum. Gifas\iuM. Amasia Grcce ipm-
1454 NOTiB VABIORUM IN
ft^ dioitar, »ed ip»it/tmv amasiola, ai morUia et tablda, amanti M^ ^
ten amicola. Ur^s vcro inter macrnm I. e. * gracilis.' Tbeocr. t^. ^nroTiip.
et habitiorem est ; qnod plerique non 10. 24, MoSotoi nicpCJff cw9M(ff«r9 r^
obtervant. Gracilem vocavit Ovid. H»^ M« ^^^^ ^^**** ^'** '"^
« Sit graciU* macie qos maie viva tia, posiqiiam in IJir «biit, aut certe
aoa f«t.' Locnm antem I<ncretii in dinturnior est, corpora tenuat ; ideo,
ocnlts habebat Ovidios. Tsle aliqnid ut hoc vitium verbU miooerenl, pu-
•st ui iUo Lttcilii ' Vix vivo bomini «llas ejnsmodi ^uMm vocabant. Un-
ac monoirrammo.' Fubtr. Cnjos qna- de % Theocr. 9. 46, Cyparis^i MmU
«i ^iMfv *«TOi, nt loquitnr Callima- dicuotur; nbi Iri^i^wif «>l X«T4f ait
chos in Epigr. 6S. T^ •A>o^Awrrrff slgni6cari Scholiastes. Fo&er.
fM Ktf, |^«, itmiuAp ivTw 'KyKus$m. 1161 Ai gemim §t wmmuiat Cem
ytKns /idfnvpa rou 'PoJfou Il^i^iXoy, oftic utifiiaab la^eho] Sic restitui, tcrip-
4^ ipo^i MaviUnw' Hfuov V «rroi •l<rx4«i tnras vetcris vesttgia secntns. Nam
juki X^XFOu IriJof Mium». i. e. « Dic cum ita scriptum reperissem in Ubris
me, o hospes, positum esse Yictoris vet. AtjamiMa ti mammQ tacer eat ipm
Agoranactis Rhodii testem vere co- ob laeeha, primnm non dubitavi repo-
micum Pamphilum, non qnidem in nere, fMm^iiosa C«r« eH, 4r«- delnde
amore ambnstum : dimidium vero cum h«rerem in illo iamtiia, in cujus
conspicitur Caricas et lucemis Isidis locum nonnulU codices babebant la-
simile.' Confert: vero ibi stataam Is- nmui. Adr. Turnebns (Conf. Adv. 87.
tam ligneam (ut videtnr) atqne ideo W.) me expedivit : quia sUtim mihi
tempore contractam et cornigatam, ^»*>'» "*>' ^'^*" gemma, pro jamma,
ficui, qu« arida dimidio minor est PW^» immntatione facta, esse legen-
recenti, atqne lucernis Isidis, diutis- <lnm : * geminam ' autem, interpre-
aime servatis. ffoiMr. tabatnr ille opimam, amplam, et obe-
1160 'PoSiiH^] Tenuis: ezsueca: sun. Idem mihi indicavit Araobii
inanU : minnto. Cvtemm in codici- locnm plnrimum ad hujns loci intclli-
bus anUquis legitur ^oSoid^, qna vooe gentiam conferentem iib. tertio : sic
iignificatur « trama.' Est n. « tra- «"«««n Ule : * Avet animns, atque arr
ma' filum qnod in tela snbtexitnr det in Chaicidicis illU magnu» atqne
minutum et tennissimnm : ut decen- in palatiis csbU, Deos Deasqne con-
tor macerrima pnelia * trama ' voci- spicere intectis corporibns atqne nu-
itetur, Bubtilis scilicet et tenuicnla. dis : ab laccbo Cererem (Muaa nt
fiimile est iliud Persianum 6. 78. pratdicat Lncretii) mammosam, Hel-
« Mihi trama fignrsB sit reliqua.' dein lespontUcum Priapum inter Deas vir-
pro Miv «sl Jom morfMa tuMtU^ scribe gines atque matres circnmferentem
meo quidem pericnio fikm» e$t jam '«» i)l<8> pneliornm semper in espe-
miortma taatL 8i forte, Liicretins in- ditione paratas.' Idem lib. 5. < Ce-
qolt, quU hmret puellas tussi quasse res mammis cum grandibiis.' eodem
et vezatae, appellabit illam * betto,' lib. paucis post: ' Mammse promtc'
oomine a tussi detorto. BirrTm enim Jam * Ceres ab laccbo,' i. e. Ccres
apod Orecos significat * tussio.' Si iUa, quam lacchus amat, vel Ceres
l^roletarium et popolarem codicem amlca lacchi. ' ipsa ' autem positum
aequi maluerU hic erit sensns: ap- est ad slgnificandam shnilitndinem
peUant tennem pueUam, cum vero hnjus pnellse mammosae et CererU.
(hoc est r% Tera) sit mortna tnssi, Postremo ' geminum ' idem interdum
non emaciata. Sed tu$ri perinde le- valere qnod amplum, Tei iUud s^tU
^ndum erit nomen : non tmmt ver* probat, qood Hor. Od. 3. 14. Oery-
bum. Piiw . PueUa (inqnit) jam toi- onem ^ ter amplnm ' dicit, quem * tec-
T. LUGRETII CARI DS RBRUM NAT. LIB. IV. 1455
lAcrettaty VirgU. et alii fionoribas. Ut hoc totniD, ' 6i niobi-
•ppeUaat. Itaqne ' tergeninos ho- linm tnrl>a Quiritinm Cerlat hnnc
Boree'iaOd. 1. l. potoit Horatius tergeminis tollere honoribus,' tit loco
pro amplissimi» honoribns, nt ego in enppoiiti, nt Orammatici loqnontnr :
Mcnnda edttione Horattaaa indicavi, proinde quaai ita dicat Horatios, a-
et Tornebus probat : qaaniqnam alii Uom facit sibi beatissimttm videri
mI wmemm bonomm et magistra- stttdinm et voluntas popnli Romant
tunm refennit, fortasse miona recte. in enm conferendomm amplissimo-
Et qnoiiiam ilUns od« primm mentio nm honornm, anra popnlaris deni-
facta esty Ubet hic mihi homm ^ne : seqoitnr deinde, ' lUom si pro-
^ersnam ezplicaiionem retractare, prio/ dcc. qna simUiter explicanda
* Hnnc ri mobiUnm tnrba Qniritinm annt, repetito iath Koawi verbo * eve-
Certat tergeminis/ &c. nsqne ad iU hit/ hoc modo : illnm evehit ad Deos
lttm« ' Nnmqnam demoveas, nt trabe horrenm frnraenti plennm, qnantum
Cypria,' &c Nam hnnc locnm vnl- cst in Africay et intellige, hnnc non
^ aic eapUcanty et me cnm vnlgo esse aratorem, sed hominem alioqni
aic memini enm explicare: Nnm- locnpletem et copiosnm, qni habet
qnam demoveasy sen dimoveas, etiam horrea sna maxlma frnmenti copla
ttmpUssimis conditionibns de sno vi- referta. Jam post vocem * areis '
tc degeadsB genere, buQC, nempe am- scribe pnnctnm, sen incerpnnctionis
aliqnemf si popnlns Roma- notam. Nam qnm sequnntiir, divi-
nns eum studeat amplissimis hoaori> denda ac separanda sunt a snperiori-
btts ornare. Illnm nomqoam demo- bns boc modOy ' Oandentem patrios,'
veas» si sit dives arator, et magnam Sic» i. e. aUnm antem, qni delectatnr
vim frnmenti ex agris suis perrepti agris snisy sibiqne a patre relictisy
et collecti in horreis snis condiderit : eosque sna mann libenter arat, nom-
Ulnm (inqoam) gaodentem agros pa- qaam vel ampUssimis conditionibns
trios sarcnlo findere, &c. nnmquam a suo institoto demoveas, et addn-
^tnr his persuadeas,nt navtgare i»- .gm* nt naviget. Xm6. Il« Lambi-
dncat animnm. Sed hsec ezplicatio Ptts. Vet. libri : Iiamia. Vide In-
qnadrare non potest, neque banc dicem. G(Am. Himc locum ia«dat
probant docti viri, in his Joan. An- Arnobins lib. S. Ceres autem mam-
ratnsy Petr. Angelins Bargsens, qui- mosa pingebatnr: ande et iltt solen-
bns assentior. Qnamobrem antem ne epithetnm, rpp^s, et causa in
non sit probanda, haec cansa est. promptu cst. Ceres ab laccho, i. e.
Qoid enim mimm sit, hominem, ctti Ceres^roCUcxovyqnamsciUcet lae-
sit conditio et spes ezplorata obti- chosy sea Baccfaas amavit. < Ipsa '
nendornm snmroorum magistratanm, «ntem comparationem iKptfitardm^
et eum qui habeant in horreis sois inpnit, ita nt ejnsmodi pnelUra dicas
cottditnm mazimnm fmmenti nnme- eaae paene ipsammet Cererem. Per
rnm, navigandi perieulnm adire nol- geminam antem intellige corpnlen-
le i Sic igltnr potins hic locns ez- tiorem et plenioreni, nt ' duplez fi-
plicandtts ac distinguendos est: Snnt cns' Horat. et ' dnplez spina ' Virg.
qnoa victoria certaminnm Oljmpico- In Oeorg. de boni equi signis ; qnod
rnm evehit ad Deos, hoc est, Diis Ule a Varrone haboit Ub, S. U. R. c.
prozifflos et beatissimos effidt. ad- 7. qoamqnam hoc posterios aliter in-
scribe ad vocem * Deos ' comma, hoc telligi possit. Faber, At vero cnm
inodo : Hnncynempe ambitiosnm aU- lacchas ab aliis tradatnr Giv» fulsse
qnem, evebit ad Deos, si enm popu- Cereris et fr«ter Proserpinae, uti cer-
los Bomaniis certat afficere snmmis ni potest apad Salniasium ad Uedi-
1456 NOTiE VARIORUM IN
cat. fttatnflB Regilla pag. 02. bic «• erat Lmnb. Inter blanditiaa erat,
qae lacchi mater, qiiaiD Baccbi ami- ' menm oscnlnro/ * meum snavinm/
ca intelligi potest, qnod et epitheton ^if/io, ^ii^mt, et labioMB habent
* mammosa/ ot enixit proprinm, saa- qni oBculentur. Faber,
derevidetnr. Hav, 1163 Catera de genere hoe] Hoe
1162 Sinuda^ mXip^, ae Saiyra eet] hemistichinm aliqnotie» ab eodem
Si qua pnella aimis eit naribns, sile- uaorpatnr, nt snpra admonnlmna :
na, et satyra ab amante nominatnr. idqne mutnatna est Hor. Sat. 1. IS.
sileni enim simi et pinguntur et fin- 14. * Cetere de genere boc, adeosaQt
gontnr. Lamb. Quia fere sinii pin- mnlta, loqoacem Delasaare ▼aleot
gebantor Sileni, Bacchi comites, ut Fabium,' Lamb. Cetera de genere
et Satyri. Sileni seniores et Satyro- hoc psene infinita sunt, neqoe illa
rum magistri. Vide Casanbonnm in attingere coner ; sed optiroi scripto-
anreolo libello de Satyrica, Ace. ris locnm emendabo, qni bodle a ne-
Faber, mlne intelllgitnr. Apud Aristopha-
Labioeaf ^Uiffia] Qnae eat labris nem in Plnto anns qnaedam est fiwe-
prominentiboji, ea (inqnit) ^rifjM tis sane et lepidis morata moribna.
dicitur, i. e. ' oscnlnm.' sen ' os ad Ei olim adolescena qnldam fueraf,
oacnla factum et compoaitnm.' Nam formoaos aane^ et atrenuna, qntqne
et anavina viroa oacnlantnr puellae rea ipaina ex aententia procnrabat
labioaae, qnam quse aunt brevibna la- Id quamdiu factum eat, tamdiu nnlla
bria: et labioaaa oacnlari viria dnl- inter eoa aimnltaa, jnrgium nnllnm,
ciaaimnm eat. lainoea antem, aen la- qnerela fuit nnlla. Sed ' mala aetaa,
^eoaa, legendnm, nt habent libri malamerx,' inqnit Comicua; ncqne
manoacr. £t vcro intereat inter * la- lib«rnter vetnlam amet qni potiorem
bia ' et ' labra,' nt vnlt Verrina Flac- conditionem habeat. Itaque ama-
cua, teate Soaipatro Cariaio. aic sinaillebonaemuliercolap^nbiprimnm
enim ille lib. 1. * labra ' et Mabia ' in- habere ccepit unde rea conatablliret
diatiocte dicontnr, &c. Verrina an- anaa et aibi melinacnle faceret, de-
tem Flaccua aic diatingnit, ' modica aerta misella animnm suum alio con-
eaae labra, labia imroodica, et inde tnlit; qnae rea aniculam Ita perculit,
Labionea dici.' Nam et Ter. Eunoch. nt eo dolore amena et plane perditn
2. 3. 42. < labiia demiaaia gemens.' et ccelo terrapqne smmnaa narraret
Plaut. Mil. 2. 1. 16. < Labiia dnm auaa, nt in Medea Ennina et Eurip.
dnctanteum.' Noniua Marcellns do- dixeront. Ibi antem cnm cbornm
cet etiam * labiaa ' diei genere ikmi- adiiaset, inter ceteras verborum de-
nino, et profert locnm illum Plant. Itciaa, qnibua ad ae naum esae olim
Sticho, 6. 4.41.' Ag^, tibicen, quando adoleacentem commemorat, se ab ilio
bibiati refer ad labiaa tibias.' Cum vocari aolltam ease ait * Nitarinm ' et
baBC jam bis edidiaaem, Zoilna mii^- <Batinm' va. 1011. Koi v^ aT, tlxv
«ns meam totina hnjna loci reatitotio- mviUnpf y o&rOoir^/AC, "Svrdpwf ^ ko)
nem naqneqnaque probavit, prster- BArtoy iv€Kopltm, *£t per Jovem,
qnam in gemmaf pro quo Lamia po- aicnbi me triatem cemeret, Nitarion
anit: neqne professns est, qnem ae- appeIlabat,autBatinmsnum.^ Quae-
eutna ait, ant nnde aumaerit, aed om- ritnr itaqne quid ait Nitarinm, qnid sit
nia aibi more ano, i. e. impndentisai- Batium. Alii alia fortaase confercot,
meatqneinja8tiaaime,arrogavit. Nam non ea, Lector, qnae jam Jam legea.
totna hic locus (nt ceteros taceam) Scripsit olim Symmaclras, Aristopba-
ante meam editionem, miserabilem nis interprea, ideo ' Nitarinm' voca-
in modum corrnptns ao depravatna tamfnisseanicuIara,qaodNitarnsqni-
T. LUCRETII GARI DB RBRUtf NAT. LIB. IV. 14S7:
dMn ob DiolKtiem famosns fuerit* Sed aoffecerit S. 3. lOS. 'Dic igitnr me
contra jodiciam faciet qai amicalae analiciilam, colambam et catellamy
blaDfiiensy eam aiit Batbylli Domine, Hirandinem, monedalam, pasaerca*
aot Ganymedls, vocaverit ; quare ri- lum.' Biriov autem avicnla etiam
dicvle Terentianas Ule Thraso fecit, est, ea ipsa, opinor, qaam ' rulielli-
qni coram Thaide ansus sit dicercy nam' vocamas, ant alia quaevis ex
'£go illom Eaoucfaara, si sit opos, earum genere qnte /Sirotfseu rubetis
tel aobrins.' AUi autem qui eam- aut spinetis delectantnr. Hoc itu-
senteattam Symmachi probare non que mihi debebit Aristopiianes, quod,
possent, Nitarium plantae genus esse qvi lociis antea a uemine intelligeba»
dixerant, nnde nullas esse sensis tur, nunc planos erit et perspicuus.
possit, nisi^ Me quasi pro floribus Ceterum aequitatts mcae esse arbitror
babebat, rem plane fatnam et im- agnoscere Didymum, doctissimum
perito magistello dignam : 04\n o2r illum et laboriosissimam Orammati-
MTffiy, 5x4, &s ipBri cTxc fie, inqnit. corum, non aliter olim sensisse, atque
Didymas aotem scribit ' Nitarium ' nunc sentio ; sed ab imperitis com-
et * Batiura ' esse blanda dicta, qoi- pilatoribus locus illius ita corruptiis
bas mnllercnlas delinibant, NITA- esc, id ut hodie apparere neqoeat.
PION AE NEOrriON, oloyfl Kopdffto», Nam in illis verbis wf^TTtoy olwel
Alii vere o^jccrro^dtyoi homines aiunt tto^vw^ mendnm est. Pro v^&mov
PteraX^ significare iSpoi^, podicem autem legendum irfyrrtov, qood idem
acilicet, atque inde fidrtov vocatam est ac vnerdptov sen * anaticula.' Lo-
illam mnlierem fuisse ; quod ita ridi- cns Scholiastae Kcrr^ irXjiros sic habet :
cnlnm est et ineptnm, nihil nt ineptins 'i^fifuixis ^<ri, Vhapos xoXirs M /AoXa-
qaidqnam fingi qneat, nt ne de tnr- k^ ov€iBtf6fupos iv rois i^s Zpifuurt koI
pUsima imagine dicam. Quin et vo- Biro$. ical rhs fwcpiBs 8i OifKeiaSy Bor^
cem illam significare fatuum ainnt, Xovs l\€7oy. «al 0co«^irov Jipafuk itrri
vel mollem et delicatnm, ut ' batns ' Bor^Aii. rtvh 9h vtrdptov Kot Bdrov ^Ohi
piacicaluB est ; quem tamen eondem ^vrSiv,04xtt o2ty €tvtaf 8ri &s iMOri fi€
«aae arbitror, qoi apud nos Rofa di- fTxc ^ufus B4 ^fiffftv bvoKopUrfumiitpbs
Gitar, noo inter piscicnlos habenda. Ytvatiras. vndptov 9^, vUrrtov^ olovX
Deniqne pomilas mnlieres 0ar6\ovs Kopdaiov, &\kats. ^iXo^pornriK^ ^ 'wpoir'
dictaa foisse ainnt; qnod tamen GrsB- ^timtns, fidn-aKov 8« rifv Sipav vaph Koi
ci sermonis, ratio non patitnr ; dicen- rh fidrtov, rh 8i ffwwraJifUws iofaryiv^
dom enim fnit fiar6\aSf forma dimi- fcciv, kv6ir^ov^ ^ Mvarai fidrov kvr\ rov
nativa a fiojkbs exiguus. Et haec qui- rpv^phv icai fuikaKhv, oTof 6 fidros rh
dem ab illis scripta foere ; videa- ix^iof . Faber.
mps ecquid aliqnanto meliora sint, 1164 S$d tamen erio jam} I. e. sed
qn» mihi in menteni. Legendiim tamendemus,eamesse eximiaforma,
pnto, non Nir^iov, qiiod nihili est, demas esse venustissimam, atqae
sed V^<rdptovt u e. * anaticulam,' a adeo ipsi Veneri parem: at alim
vnfftra\ nnde ex Dorico a vturoa Lati- sunt iteiu formos» : at sine bac antea
nam *anas' prodiit. Inter ceteras viximos. Libri vet. tres habent esto-
aatem amatorcolornm blanditias aves lam ; quod lectori indicandnm esao
locnm habebant ; idqae uon apnd daxi, nt meminerit, in libris mannscr.
Gnecos et Italos tantum, sed apnd ssepe l pro t, et t pro l scriptum re-
Hebraeos ipsos, qui interdum belli periri. lAunb.
homines erant, et columbulas et tur- llfi5 Quoi Veturi»^ ifc.'] Cujus
tores in eam.rem adhibebant. Sed membra Venerem ipsam et omnes
de aaaticula locus Flanti io Asin. <)U9 snavitates adfleqoent. Faber.
Delph. el Var. CIub. Lucret. 4 Z
14fi8 NOTJE VARIORUM IN
liee NimpeMHaquoftu mmtj «anfe, Potim^ mperha$\ I. e. et Ibrcii
tfc,'] Elegantissime sermonis objiir- taperbw. ' snperbu ' Mtem, h, e.
gatorii natoram expremit poeta. Sic saperba paeUsey nt apod Hor. Od. S.
apnd Plant. in Rnd. 11. 7. * Ijl. Nem- 14. 26. * et mero Tingnet paTimen-
pOy mese. Sc. nempe nescio istac.' tnm snperbom.' i. e. domini snperbL
£t mox. ' La. Nempe, paeUse ? Sc. Xojnfr.
aempe, molestns es.' Item in Cata* 1172 UnguiU amaradno] Uognit
lectis veterum poet. pag. m. 216. oleo ; sen potins nngnento ex ama»
* Nempe panim cuta es : nempe es raco. w^tttl antem legendnm eat, et deprensa : negabis ? Res Yenit ad ita habent lib. vet. Lamb,
lites : mrsus et illa nega. Dic po- 117S Qmem ri Jam admienm] Os-
tius : sed nempe semel, sed nempe tendit inconstantiam et mobllitatem
poella,' &c. Preig, amaotinm, ubi cum ezclnsi faemt,
lie& NempeeademfacUfeteeimmefoF desiderio pnelltt contabescnnt : obi
cere omnia twrpi] Eadem turpi Orseco- vero intromissi snnt, levissima re ef-
ntm more dixit, rtBbrii, rf virxrit i* e. fensi discedere volnnt : et tnm reii-
* eadem lacit atqne ea qnse turpis est/ piscqnt, tumqne se staltitie condem- «ic llb. S. 1051. ' eadem aliis sopitns nant, qood multercnlam tanti fece* qaietc est.' Lamh. Eadem ac tnrpls rint. Fortasse autem signlficatyOtiley facit. Faher, Eadem facit Turpi, atqne adeo salntare esse amantibns, i. e. *• Eadem ac tnrpis.' Haec ante amicamm snaram Ingenia^ et mores, ocnlos Ovidins, cum scripserit Rem. et victns coasnetndinemi et vitit Amor. vs. 4S7. < Qnid, cnl clom la- nosse : qaoniam his cogoitis, qnanto- tnit reddente/ &c. Creeek. Hor. A. pere desipnerint, qai talem amarin^ P. 467. * Invitnm qni servat idem intelllgnnt. cigas rei exemplnm est faclt occidenti.' Ha». notissimnm ap«d Ter. Knn. 5. 4. 8.
1169 SfH^] Imbnit. sed magis pro- sic enim Parmeno: 'Id vero est, prio vertw nsos est. qao et sopra. quod ego mihl pnto palmarinmy Me Lamb, repperisse, qoomodo adolescentalns
1170 At hterymoM» exehMu] Sio Meretrlcum Ingenia et mores posset Tibnll. 2. 6. 18. ' Jnravi qnoties re- noscere : Matnre ut cum cognorit, diturum ad limina nnmqnam? Cnm perpetno oderit : Quse dum foris
bene jnravi, pes taraen ipse venit.' nihil vtdetnr ronndius, Nec magla
sic ille apnd Ter. Ennnch. 1. 2. 2. conipositum qnidqnam, nec magis
'^Qaid igttur faciam ? non eam, ne elegans : Qna?, cnm amatoresoo cnm
nnnc qntdera, Cnm arcessor nltro?' cenant, lignrriunt. Harum videre in-
Sic. vtde qnsB annotavimns ad illnm glnviem (ai. iniMvtem), sordeis, inopi-
locnm Epod. Od. 2. 22. * Ad non am, Ste. Nosse omnia hsec, satos est
amicos (hen) milii posteis,' Sce, adolescentnlis.' Lamb.
Lmmb, Venieniem] Omnes qnideni libri
11710/)erif]Tibnnnsl.2.14.^Cnm vnlg. habent veniens: itaqne olim ia
posti florea serta darem.' non minns prima editione scripseram, secntns
ineptit Phedromns Plantinus ama- llbros illos vnlg. Nnnc antem, nt
tor: qni pessnlos irrigat ne inter jam in editione sec. scripsi, eenjeiilcm
aperiendnm verbum faciant. Adu- malo, qnoinodo habent cod. Bertin.
lescentnlos boscine ezclusos videre et Memm. et Tett Hsec enim lectio
poteris posti supplices oscnla figere : vera et recta est, nt sit hs&c senten-
cantilenam illam Plantinam meditari tia : amantemjam admissnm etraodo
ex Carc. 1. 2. 64. * Snssllite, bens pes* venientem, sl eum nna dnntaxat anra
suli, snssiKtc' Piue. offenderit, cansas abeundi qnsiere
T. LUCRBTII CARI DE RBRUM NAT. LIB. IV. 1459
«|»eciosA8 : UaU incoiiBtantU est. 'wJBisBiitny veDienteni ' autein &(rvK- 9hms posita snnt, nt infra statin, 'snbat, ardet' Latnb, Ita lib. nos- tri, et alil Tet. Volg. lere : oeaient. Oifon. De inconstantia amatoris. Modo exclasnslacrymis limen et pos« tes dnrloris amicnlse rigabat, modo angventis illioebaty ant aspersis flo- ribns nlngebat ; Deos atqne astra lo- cnsabat; nlhil deniqoe se miserins ^idqnam deplorabat ; tandem tan- dem reserata janna est, ibi tnm homo aoster coDsHinm snnm damnat; wix satis Ingressos est, cnm jam egredl- tar, &e. Qwem n Jam admimim twnt- tniem ^enderit mtra tMa medo^ m«- aii abewtndi qtuBrai ktmeeia», Ita Ynlgo legitnr: sed qnomodo tandem stare possit venieniem cnm admtstam 7 Ita- qne tolerabilior aliomm codicom lec- "fio esty veaitfNS oara, ntsl si conjectnra nostra probari pote st, Quem st jam mimiMaum velvenii ejfenderit aura, \, e. vel leTisstma res, folitmi,pIoma, miis- ca, Sce* Fnber tn Emend,
Q^em ei jam admiseam venieniem'] AIUecaKnf, etrectins; Fabercooji- cit eel veniij I. e. vel lerissima res, iiUnm,plama,mti8ca, &c. Creeek,
im AUeMompia'] Bz alto tracta et a magoo recessn. Simile lllnd Haroniannm £n. 8. 69S. ' qnid can- ias petis ex alto f Tonc apod ami- cam Tocablt Insannm : delimm : va- amn: qnl adscrlpserit sibi illa qnae satis essent ipsl Veneri. qoalis est illa Properliana exprobratio, 8. 2S. 1. ' Falsa est ista tnap, molier, fiducia IbrmtPy Olim ocnlis niminm facta snperba meis. Noster amor talels tri* bnit tibl Cyntbia laudes : Versibns Insignem te pndet esse meis. Mis- tam te ▼arla landavi saepe fignra, Ut' qnod non esset esse potaret amor.' Mit.
1178 See Veneree nesiraB hoefaUitl I. e. nec boc ignorant nostrae pnella?. aam qnos voliint in amore retinere, cos onmia ^itm snsfc postscenia ce-
lant ; Id est, non admittnnt eos in eam familiaritatem, ut eis snas sor- deis domesticas^ suaeqoe vitae inho- nestam rationem apertant. 'fallit/ i. e. latet, Xat/Bdifti, Lamb, Veneree» Amicnlas, dcc. Faber,
1170 Fitdr peeieeenia eeiani'] Com ia libris mannscr. reperissem partim ■ peeicenia, partlm petieania^ ego posf- sctfnta, sive poeUeenia, littera « ad- dita, restittti. Erat antem < post- sceninm/ sen ' postscflenioin,' locns post scenam, nbi mnlta fiebant, qnsB a spectatoribns andiebantnr tantum, non antem cernebantor: quale erat fipmnm apud Oraecos: in quo, nt seribit Jnllus Pollni, calculis com- plnribns in ntres conjectis, et illis ntribns per aera versatis, atque agi- tatis, tonitm slmilitndo referebatur. * Proscenium ' autem (ot docet Dio- medes) est polpitnm et locus ante scenam, in qnod pnlpitnm prodibaot actores. Itaqne * proscaenia vitae ' hic non convenlt. Nam per * post- scttnia vitc ' (nt diximus) significat Lncretins absconditam et iotimam pnellaram sen meretrlcnm vivendi consnetndinem, et omnia qose doml faciont, cnm solae sunt: qnas snis amantibus occulta esse volnnt. ' pro- scaenia' autem ' vitae ' contra signifi- carent qnidqnld pnellae impudicae, et hnjnsmodi moIiercB, coram amatori- bns snis et loquuntur, et facinnt: quod totum est fictum et simnlatum, et ad illiciendos amanteis coropara- tum : nihilqne in eo verum, nihil sim- plex, nihil genuinum. At hse mu- lieres fncnm, mnnditlem, luxnm, splendorem, risum, blanditias, et re- liqnnm apparatom roeretriciom ha- bent in promptn positom, et snis amantibos ostentant. sordeis autem snas, inopiam, ingluviero, illuviem, immnndltiem, maculas corporis, ru- gas, crineis emtos, et similia, occol- tant. sic Ovid. lib. 8. de A. A. <MuI- ta viros nescire decet : pars maxima reram Offendet, si non interiora te-
1400
NOTiE VARIORUM IN
gas/ Idera ibidem : ' Qaae mate cri- nita est, castodera in limine pooat, Ornetiirque Bon» semper in ore D ese.' Lamb, ViUb poUtcania calant . Ita Lambiuna; egregie. In vet. U- bris : po$teenia, et positmia. Marul-. Ins, et vulg. proscania; pessime. Gi' fan, Viia postseeniaf Metaphora a theatro. De hac mnliercnlarum cau- tione vide Ovid. de Rem. Fab,
1*182 Anquirere nimui] Secntns olim fueram codices vulgatos, anqmrere in umSf nisi quod illi habent inquirere. anquirere antem sen inquirere in omneie usMfi, sic interpretabar, inqntrere om- nia meretricum facta scilicet in nsos tnos: plaoe dnriuscnle. Itaque ad- monueram lectorem libros scriptos habere omneis anquirere, seu inquirere risus, Per rtius antera, si haec lectio recta esset, significaret Lncretius fal- lAcias meretricum, quibus illndunt snos amatores : sententia huic loco convenicnte, sed quae non satis ex vcrbis posse elici videatnr. Nam per ' rlsus ' significarentnr potinsde- risiones et Indibria. Quare harumlec- tionnm nunc mihi nentra placet. Ve- nit postea mihi in menteni baec ter- tia, onmeis inqwrere iusus: nt per ' In- sns' nieretricom fallacias^ qnibns suos anctores illudunt, intelligamus. Sed ne haec quidem mihi satis postea probata est, quia et aliqoanto remo- tior sit a scriptnra vel recepta, vel antiqua: et minus cuui sntecedenti- bus ant consequentibus cobaerere vi- deatur. Cum me tandem iii omneis parteis cogitando vertissem, existi- mavi, aptissime legi posse, omneis oii- quirere nisus : nt per nisus significet Lncretius studia, quae adbibentpuel- lae illae ad arteis ac fallacias suas oc- cultandas, ceteraqne sua vitla tegen- da. Quae sententia cohoeret aptissime et cum illis Ruperioribus, ' Omnia Bummopere hos vitae postscenia ce- lanty' Sic. et cum iis quae seqnnntnr, * Praetermittet te hnmanis concedere rebus.' t. e. non admodum studebit.
aiit nitetnr te sua malaet vitiace- lare. Cum haec panllo post secnDdara editionem excogitassem, cujus rei testes snnt mihi viri doctissimi et am« plissimi, cognovi, idem cnidam male de me merito venisse in mentem : si credibile est hoc evenisse, et non ab altero excogitatnm, istom slbi assnm- sisse. Usns est eodem nomine et 6. 912. ' Trans maria alta pediim nisns nt ponere posset.' Lamb, Sic resti- tni. In vet. libris : riiiw. R pro N,at snp. eod. hoc libro vs. 217. &c. Vel etiam : ttfiif. Vide Indicem : * Ni- sus.' Vnlg. t» usus, Gifan. Imo * visiis' inquirere jubet nnm verisint, nnmficti. Hap,
1183 Ei si beUo, Ifc,] Homm ver- sunm ha?c sententia est : Quin etiamy nisi plane difficiiis est et morosa, sa- tis multa apud illam videbis» qtiae, efficient nt magno nisn opns non slt ad, deprehendenda corporis vitia; sed ea sinet ut pervideas, sperans te non ita illis offensum iri, quippe qnae noa nnins mnlieris propria sint, sed com- mnnia omninm. Fa6er et Creech*
1184 PraiermUiei te humams ceiice- dere'] I. e. sinet te ignoscere incom- modis humanis, i. e. non admodom id eo laborabit, ut te celet sua incooi- moda ac mala : sed ea te sinet cer-. nere, sperans fore, lit ea aequo animo feras, tamquam hnmana, et homini- bns usitata. bic versus, et ejns expli- catio, declarant, supra legenduttesse^ oji^ttirere ntsuf . Lamb. Prasiermiiiet antem ut snpra vs. 1144. * £t prae- termittas antmi vitiaomnia primnm.' Creech. Mss. lectionem potins secu- ti sumus. Si illa (inqnit) non odiosa. est praiermiiieref i. e. fiicile prae- termittet te, vel tu pnetermittere, i. e. praetermitterit, scil. ab illa, hn- manis concedere rebus. Hav,
1185 Nec muUer semper'] Neqne vero mnlier (Inquit) semper se amare simulat, sed ioterdum ipsa qnoque amat ex animo. Cnjns rei exemplnm capere licet ex Silenio paella Piau-^
T. LUCRBTIIGARI DB RBRUM NAT. LIB. IV. 1461
tiBa, qae ex animo AJGesimarchom amat. Sic aotera de ea altera mere- trixy Gymnasiam, 'hoc sis Tide, nt >etivit Sospiriam aite? et pallidnla esy' &c. qude petita ex anctore, in Cisteliaria, oon looge a principio 1. 1. 5S. Lamb, De roeretricalis, qns tantmn propter qnsstum facinnt, et prohibent conceptaoi, satis. Jam dic- tnnu cnr liberi sint modo patribns, modo matrtbns, modo atriqne purenti similes, aliquando vero avos et proa- vos referant, praemittit vss. 17. qoi- bns docet quasdam foeniinas ex ani- mo facere, propter voluptatem qoam Don minus quam mares percipiont. Commooia eoim saot Veoeris gaadia, qood brutorum animaliom conjnnc- tiones abnnde probant. Creeeh.
1187 Adtuetis kumeetmui] Ita vet. libri. Vnlg. adeuetit^ mendose. G^. Admeiia ktmeeitmt oaeula labria, Sic legeodnmy non aaaueiisy ut est in li- brts Tolgatis. Est aotem odsKcfts, participiom a verbo adaugo» Mire vero cxpressit araantinm osculanti- nm neqnitias improbulas : qui iabra labris affigentes alter ex alterins la- bris hnmorem sugnnt, qnasique ani- mas alter alterius haurinnt. hec an- teoi oscola dicaolar a poetis humida; alia vero aieea, Hic locos ita io doa- bos snperioribns meis editionibos re- stitntos est; eamqoe restitotionem secntos est Zoilos, quasi snam, insti* tntosoo. Lamb,
1188 Namfacit ex animo atepe"] I.e. nam svpe facii illa omnia quae dixi^ ex mmo, nihilque simnlans : vel dic, fadi ex animo^ i. e. amat ex anirao.
CMnmmta puBrena Gmtdta] Et quse* rens commnnem cum viro volapta- tero^ Btndet rem Veneream perfi- cere. Lamb,
1189 Spatimm amoria'] Honeste in- telligit finem coitns : qnem tnnc de- seripsit Ovidins, cnm ioqoit : ' Ad raetam properate simol : tuoc pleoa voloptas Cnm pariter victi foemina
virqoejaceot.' Piua, Eleganti et bo- nesta traoslatiooe sigoificavit, molie- rem ioterdom etiam amare ex aoimo, et corpas soom com viri corpore commisceotem ipsam qooqoe com- mooia ex re Veoerea gaudia perci- pere properare. Est aotem tralatio docta a stadiis in quibus corritor, ot DOtavimus snpra ad illum lociim, ' decnrso lumioe vitv/ S. ie55. ubi tamen legendum fortasse est Umite viia, Lamb.
1191 Subaidere] Succnmbere. Lom^.
1192 Subai^ ardei abundana] Sicre- peri scriptnm in libris manuscr. pro qno vnlgati habent stt^'lo ardet^ men- dose. Dicnntur autem ' snbare' qaa- dropedes fapminae, cnm libidine fla- grantes marem appetant, et maxime sues : Festus : * Snlllam genus, invi- sum Veneri prodidernnt poetae, ob interfectum ab apro Adonim, quem Dea illa diligcbat : qnidam antem, qnod immnndissimi sint snes ex omni mansneto pecore, et ardentlssimas libidinls : ita ut opprobrinm mnlieri- bns inde tractnm sit, cnro snbare et snbire dicuntnr.' Auctor vocabnla- rii Latino-Grapci mannsor. 'Snbat,' inqnit, '^^.' 6pyfp antem est * com- plexnm maris ant faeminae appetere.' Utitnr hoc verbo Hor. Epod. 12. 11. < jamqne sobaodo Teota cubilia, tec- taqae rumpis.' qood si cui pervicaci magis placebit acriptura vulgata, aubiio ardetf eqnidem cum eo non pognabo. Sed qnamobrem antiquam rejiciamns, caosam non video. Dic- tnm est autem * snbat, ardet,' kmii» rt»a, qnale illnd apnd Hom. IX. A. 119. Sirc^iwr*, mp^ovffay i. e. ' prope- rans, sndans,' et alia sexcenta. Liunb, Alii : aubii, In vulg. aubiio, Quod Marollus commeotus erat. G^an, Su- bat, atqne ardet: alii aubiio ardei:
* Subare' autem quadrnpedes fcemi- nae dicnotor, com libidine flagrautes marem appetoot, et maxime soes. Festiis. Creech, 1193 Bt Venerem aaHtniMm Imtart'
]4A2 NOTiE VARIOBUM IN
Hmeiti} 8i UBemas nirmeitmif Mbiii- veiitate fretni. Sic tup. 1IS8. * N«i
telUgetur pronomea ' iU«/ nempe vitare plaga» in amoris ae ladeaar/
animelis» hoc modo : et animal&a illay Sic. hojuf qaoqoe loci rettitationem
de genere fsminarnm, Venerem ma- dieiimalana ■equttor Zoiloa, ita at sit
riam saUentiom atqae irmentiam lioc perpetanm in iato, jmjt^ ♦ngw
Ista viciMim et pro soa parte trac* A^Sov. Lam6. Vet. Ubri» et Talg.
tanty i. e. marilMia in Venertm rnen* Qutejaeere» Oif. tibns pariter et mntao respoodent : 1302 Et eommhemd» emm Mwteml
noa cam maribos ▼oloptatem rei Ve* Nanc qnserere incipit, qaamobrem
iiereie tractant: sin r«<nicfa<,qaomo- fiiu patribas ac matribus similessint,
do hic edi jnssi, sabintelligemas ' na- ant dissiroUes. cemmisccRde aatem»
tora IUoram animaliam.' Utitur ao- i. e. inter commiscendumy sen in
tem eodem loqoendi geoere inf. eod. commistione viri et fmminse ; qaa de
llb. 1865. ' Cionibas ipsa viri Vene- re plnra Lactantius lib. de opif. Del.
rem si imta retractet' Loaid. StUi» Lamh, Scio locum haoc a qnodaBi
«Niom. Qaidam Mss./e/leNiMmy qood tentatnm tsne^ sed nil necesse fnit.
800 sensa et acomiae non caret» pnto Ftber. Cam semina inter se permis-
tamen natam lectionem inde qaod ta coalescanty si virile snperaveriry
smpe in Mss. ita longa inveaitnr lite- patri simiUs provenit sive masy sive
ra t qaasi pro i sit aecipienda, ut sas- fomina; si mnliebre prevaloerit»
pissime vidi in L, B. Hov. progenies cnjusqoe sexns ad imagi-
1106 UtmtinelU'] Fortasse legen- nem matemam respondet. Uincque
dum «It «iacitSy ife, Lamb. plemmque fieri solet, nt onias tan-
1106 /alrtia<sttoas0pec«i€s] 8e- tnm lineameota pnrteiidant : si vero
cntos sum olim lib. vulgatos ia qni- atqoa fuerit ea pari semine permis-
bos est, qum etepe eamee, Nam in tio, figuras quoqne miscentury lU so-
roanoscr. scriptom eat, /a trwiU enm boles illa commnnis ant neatrom re-
coam, 4p^. in qaibiisdamy /a tri^ ferre videatur, quia totnm ex aliero
«ttf con Stfpe: nnde nnnc fadoy aoa non habet; ant ntrumque qnia par-
mepe cencs, 4pc. hac sententia : Nonne tem de singuUs mutnata est. Qnod
saepe canea in triviis discedere cnpi- aatem nati avos aut proavos aliqaan-
entes» diversi, hoc est in diversas do referant, id fit, qnia semeo con-
parteisy snmmis viribns contendnnt ? tezitnr e moleculis ploribos, qu» noa
qnm scriptnra recta est Nam et semper ezsolatm omnes ad atomos
fiaa, qnod habent lib. volg. rejicien- naqaey nec proxime ipsas in genirra*
dom : et eumf seu faois, propter aite- tione prima proaimave aiiqaa» sese
rnm emm^ qood proxime seqnitur, deinceps in aliqua consequentium
ferii non potest. Jam quod ad hojns sic explicant» ut qnod potoissent ia
loci eraendandi rationem attinet, prozima id agant aolom io remota.
ampe jam admonui, cen ez aoa, et Hsec vss. 84. Salmastus £p. 61. le-
contra, aoa ex coa, alibrariisillis fac- git, Et eommiteemdo cam eemime^ ferte
tnm eMO. Lmmb, /a irtmts qmun, Ita mrilts Formtna etm etcti, tubila ot cor-
vet. Uhri ; rvcte. £st enim exem- ripmtqiue, Creech. Tnroebi (vide no-
plom versuum iUornm : ' Nonne vl- tam sequentem) coojectnramy etiam
des,' dce. Vnlg. ficta ; male. Gifam, non inspectam, nltro eram secatns,
Melius cum Oifanio, /a trhiia fiwm. et porro sequor. Hev. Creech. 120S FtsemM fsmmM>jri> saMia, vt
1108 Compi^gtMis] VinculiSy aodis, coaripatffac] Cnm secatos eseem in-
copolis. Lmmb, itio, hoc est in prima editione» onsni
1200 Qum iaeere'] Sic reposoi, sola ex parte libroa volg. nisi qnod ma/jnt,
T. LUCRBTII GARI OB RBRUM NAT. LIB. IV. 1468
nota, «t IHi kabesty mMi^ ezcodeii- •eminii.' Hne igitor tinn mee fek
^mm cerereM, in hec ueo acriptene lententie, lee podei epinio qevdam
▼eterie nnctoritetem noe aspemetniy probabilis, talisque bajaa loci expli-
(qnm acriptnre talli est, Ei eoiRmi»- catio. In aec. editione sic seripai,
«fatfe etm mmme fnie etrtlr Ftfmme nt fere est in retertbns iib. Ftfmtea
m wndeH mJriiu et, tfc.) qnod ex eml- §9mwuilaBk uAiim «i» eanrtpetlfnc eei^
eif, leceram enilxii (nam imilctl tcrip* demqae hic qnoqee retineo : cejea
tnm pntabamy et etiem nnnc pnto^ sententie ita aperte eat^ nt declern»
pro melmtt. ra enim tmpe acribebe- tione non cf eet. Sed qnod Lncret.
^nr n tibrariis illis pro x) in eeteris hic *■ matemum semcn' appellaty Ari-
nntem scripturam veterem, at depra- stot. lib. de ortu animaKttm^ negnt
tretem, rejedssem : de toto hoc loco Aeminas in re Veoerea semen ellnm
ite senseriun, iteqne scripseriun, et mittere : cujus sententiem impre-
▼ere hie ipsls verbis nsns. 81 qnis bant ac refellnnt medici. Jam qnod
teBmn veteris scriptnrm rationem ed similitndinem ac dissireilitudinem
faebendam pntabit, qnemadmodnm filiornm attinet, medici itcm ainnt,
mihi maxime videtnr ; slc aliqna po- ei semen peterettm sit potentios ec
terit haberi, nt hoc modo legamns : dominantins et semine metemo, et
Ei tommitetnio cum umin forie viriU sangulne menstrno, tnm filios et aei-
F«mma commutxU mbita «t, «oiirtpttll- mo et corpore patri esse simileis :
fee. vel hoc modo, Et cemnnaeendo lin ab utroqne superetur, tnm eos et
<nm aemm /hrie mriU Faminei mvixii ingenlo, et fignra corporis ed ma-
snftifo «tff, ceerqmtl^e, ij^e, qnm \te- tram similitndinem propins accedero.
tio omnlnm planissima est, et for- Xent6. Cum eemen /orie viriU Pt tasse vera. Adrian. Tnmebns autem mi vnmMi^eiAUa ot MmrtpeKfee. Ita
ilto sererius ec religiosins vete- ex veteribns, qui habebant : Feemmn
scripteram retlnet, hoc modo : vi mnkU. Volg. Feeudnenm emlsif.
JEI commtseciido enm eendne^f&rie tMU Imo in antiqnis : Faeeinn tnmelctt.
F«mme vi «mlirit seftifa, vt eonrifmU^ Gifan.
^ Venio nnnc ad receptam, eam 1M6 Ui pairUme fotrio'] Sic om-
dlco, quamsecutns8ttm,quamvlsnon nes quidem habent Itbri tem me-
edmodem probem : qnte talls est, Et noscr. tnm excusi : sed videtur legee-
oommfiwnrfd eum eemenforte etnlr F«- dam Ui poimm pairio. nam conmie-
mleeam «mlstf inMla vt, csrrtpetlf ae, tndo Latini sermonis postnhit, nt
9«. qnem sic expKco : Cum io com- verim sic constroentnr : tnm simiteo
alscendo, atqne in concobitn, seu matram filii fiunt, semine materao
eomplexu maris et faminse, semen scilicet dominante, vel materim le-
Imminm vl qoadam sabita * mnlxit,' cnm obtinente, nt finnt similes pa-
i. e. ettraxit, et corripait semen vi- tram, patrio semine. nam particelm
Ttle,(qttod non semper accidit: icclr- copnlantes et dlsjungentes copnlaDt
eo addidit * forte.' Nam sspe semen et disjaogunt simileis casus. Xom^.
virile efittit ex locis moliebribns, ne- lOSfi Etee vufet juxiim'] Sic legi
qne mnlgetur, ant rapitur a matrice :) del>et, et Ita habeot quinqne lib. ma-
tnm tgitnr ex materao quidem se- nnscr. jiurtim autem pro Jnxta, i. e.
aine finnt filii matrom siiniles; ex similiter, a&qoaliter, pariter. Sall.
paterao autem, patrnm. Haec mihi Bello Jog. * Hiemem atqiie sMtatem
videter esse hnjns toci sententia. Jnxta pati.' Ptant. Anlal. 4. 7. 1.
Ego tamen malrm legi, Faminei mnix' * Dixi tibl mater : jaxta mecam rem
il m6t<e etf, ifc. ntsit «vis fmminei tenls/ IdemTrin. S. 1. S4. «Jox-
1464
NOTM VARIORUM IN
tai|ae eam curo com mea/ Lamb. JuxHm. Ita vet plerlqne. Alii : iiii«- Hm. Olfan.
Aflaeealtfu vtUa partiUttm] Sic ba- benC libri nMniwcr. atqne bane scrip- tnrara agnoacit Nonint in voce iiilliif, abi bonc Teriram profert cum saperi- ore, nt probet, niitalnm esse veteri* bna * vnltni, ns, ' et * valtnmy i. ' * mitcenteit Tnlta' aotem, sea ' vnl- tos parentnm/ i. e. simtlitndinem ntriosqoe parentis promiscae et se- qualiter referenteis. Lamb. Volta, pro voltos. Slc veteres, et jam, oi fallor, alibi Locrettos osorpavtt. Fa» bgr et VoBt. Anal. l. pag. 161.
1907 Ei maUruo magume] Etboc loco possit videri, Locretio nihil in- teresse inter sangninem menstruom, et semen roatemnm, (qnod nollum esse negat Aristot) com tamen bsec plorimuoi inter se differant. Sed di- camiu 'roatemom sangainem' bic intclUgendom semen : nibil enim ali- ud est semen bominis, qnam sangois optimns» et concoctus, et ad gignen- .dom.aptns. awdpfta nominant Grsct : sangoinem menstronm autem itara- ^4m« iidem appellant. Mjomb.
1200 ConJHnQ 'EMpyifrixwf ac- cipiendum, quasi commisit, collisit. ■IJamb,
1910 Et ne^ uirmk] Sic babeot lib. acriptl : volg. antem, Ei neutnam» sed nibii refert. X«m6. Ita vet. 11- bri. Vulg. neutrum. Forte etiam: M Mlnifii. Gifan.
1911 £x«ts<€rs ileonni, ^c.] Neqne facie tenns, sed et mente. Soet. in Ser. cap. 1. * Plures e familia cog- nosci referre arbitror, qno facilios appareat ila degenerasse a snoram virtotibns Nero, ot tamen vitia cn- josqoe qnasi tradita ct ingenita retn- lerit.* Ha».
1218 Propterea, quia wmUa modie] Sic legendnro, non «nilfnnMfts. Lamb.
1215 Qua pairibue pairea traduMt] Qoie patres tradont filiis soif, qnl
sosceptis liberis patres sont. Lamb*
1210 Indi Venme uaria prodmeit earie fgurae] Secotns soni cod. Bertiiiian. eom qiio congrannt Parisiens. et Ve- neti antiq. et Logdunenses alterL Nam Vaticanns babet lude Vemt varie jtrodueii eaepe figmra», com qne congronnt Florentinl. alii partim, Inde Veau$ variee produeii farie flgit' rae : parttm, Inde Venua varie prsdn» ctl eorte Jigurae. fortasse legepdamt Variae producit eetpe Jlgurae. neqoe tamen eam scriptoram, qoam secn- tos sum, rejidendam censeo. Laai6. Verta. Itaqoidam libri. Qoidam: r«ft«. et qnidam : forte, S^pa qoi- dam. varie, eorte. Oifan.
1218 QiHDidofiiidfm aaAito miaM] Hoc referendom est ad illnd qood proxime dixeraty Venerera saepe re- ferre non solom vultns, verom etiam voces et comu m^ram. qood qoia miram alicoi videri polerat, sobji- ciens retionem, qnandoqnidem (in- qoit) bascy nempe comte et vocesy nibilo minus constant de semine cer- to, quam oris forma, et totins corpo- ris liabitos et figora. Qoin sit antem legendum nibUio mtaiis, etiam recla- mantibus libris omnibus, neminem pnto dubitatornm. Naro si m&ilo magie legcretnr, diceret Lucretins, res aliqnas incerto semine nasci: quod pugnat vel cum Epicnri decre- tis, si ' semen' pro primis corporibos accipiamos ; vel com ipsius Locre- tii verbis, si semoB patrtom et ma» ternum intelligamns. * Nibilo ma- gis' enim vim habet negandl: ut ' nihilo minns' affirmandi. Leflt6. JVi- bHo magie ktee. Slc omnes lib. Forte legendnm : Mtaas. Atqoe ita vani^ tom etiam sop. 2. 638. Gtfan.
1220 SiBclum] Oenns. Lamb.
1222 Semper enim partue dv^Uci de'] Duplici de semine, nempe patrio et materno. ' partom' nsurpavit pro eo qnod paritur, nt lib. 2. Lom^,
I>irplict de corport] Qnoniam semen
T. LUCRBTII GARI DB RERUM NAT. LIE. IV. 1465
p^r merabni atqne artiis decedit corpore toto4. vs. 1096. Creech,
12t4 Phuparie «^sa] Plos teqnali parte: i. e. habet plos ejuAcui ma- gts slmilis esty qnara ejos cni minns similis est. Iiam6.
Qmod eenere foesU] Alii libri ha* bent, ftuB cermere posti» : qnam lectio- Dem oon probo. Lamb.
1236 Siv€ vintm subokMy 4^.] Sic legendnm, et ita habent libri ma- noser. et ita icriptum reperi in voca- bolario mannscr. Clandii Pateaniy hac interpretatione snbjecta : *Sub>- oleSy hnyopify yii^y 701^.' denique bane scriptnram agnosclt Festna in ▼oce *• sttboles/ his verbis : < Snboles abtrfescendo, i. e. crescendo, nt ado- lescentes qnoqne ct adulti, et indoles dicitnr/ Lncret. lib. 4. 1226. < Sive ▼Iram snboles/ &c. Virg. Ecl. 4. 49. ' Cara Denm snboles, magnnm JoTis incrementnm.' Qni antem di- cvnty eontra rationem, et veternm Oraramaticomm, librommqile Ma- noscript. anctorltatem, receptam conanetndioem bojns vocis scrilien* d» per o in prima syllaba esse re- tinendam, et hoc nsni dandnm ; ant Tideant, ne, dnm in hac voce corrup- ttt consnetndini indulgent, idem fa- cere cogantor in moltis aliis; ant mihiy cor tam inconstanter in aliis ▼ocabnlis Titiosam scribendi consne- tndinemy qnantumvis receptam, dam- nent et corrigant, in nno atqne alte> ro ferendam censeant, cansnm, nisi eis molestom est, afferant, rationem- 4fne exponant. Etiam hnjus loci re- stittttioneni dissimnlanter secntns est ZoilnSy cnm ego princeps ita restltaerim in Lncretio et Hora- tio, nbi antea legebatnr oobolee, Lamb.
Origo] Sezns. Fa6er.
1226 Nec dtoiiM sa/wn] Constat sibi Lncretios. Nam hominis erat de natora rernm se dictnrum sen soiptttrnm profitentis, maxime ejus qai Eplcomm seqneretnr, oraninm
rerem cansas afferre atqne expltcare, nihilqne ad Deos referre. Lamb, Coif- tra iltofl qni steriiitatem mnlieri aut 'viro a Diis imniitti pntabant. Faber, Cansae sterilitati8,qna8attnlit ex tem- perie seminis, vss. 31. probse qnidera et ver»: qnas e motibns nequiori- bns vss. 15. illse non absnrdse, sed parnm pndicsB: a Diis antem viro vel foeminae sterilitatem immitti ne- gat, neqne id miram si e thalamis ex- clndat istos Deos, qnos in intermnn» diis collocavit. Creeek,
1227 Abstergetd] Ita vet. libri. Vnlg. Abtterrena, Vide Indicem. Gif,
1230 AdoUntque altaria d<mie] Ado^ lent, i. e. angent, honorant, et ita Nonins. Virg. JEn, 7, 71. ' Praeterea castis adolet dnm altaria tediA.' alias ' adolere' est nrere kot^ €{t^infuafi6tf, Virg. Pharmac. 65. ' Verbenasqne adole pingneis et mascula tnra.' Lamb,
1232 Fatigant] FMi^t Deo$ pre^ cibn8*et bostiis scilicet. sic Hor. Od. 1. 2. 26. *■ prece qnafatigent Virgines sanctae minns andientem Carmina Vestam ?' /atigant aorteiey consnlentes oracnla. Virg. ^n. 4. 346. ' Ila« liam Lyciss jnssere capessere sortes.' Ldmb.
1233 Nam tterileo mmtifm] Dnas cansas affert sterilitatis: nnam,qnod semen nimis crsssnm sit; alter4my qnod nimis tenue. Lamb.
1284 Pntterjuttwn] Supra raodnniy sopra qnam satis slt. Laatb,
Ttciistm] Partim. LmR&.
1236 Tflni^] Vel procelensmaticns est, vel tenue disyllabnm est. Lambm
Loeit'] Vasis mnliebribns. Lamb,
Adjtgereadluetmn] Adhatrere. Pro- fert et hunc versum Nonius Marcell. tn voce ' adhaesus,' et item alteramy qoi est 3. 382. ' Nam neqoe pnl* veris interdnm sentimns adhaesnm.' Sed videtur dnrinscnle dictnin ' adfi» gere adhftsnm,' pra adhserere. Qnid si legamns adfigi adhatim? Qnod an- temThraso valt legi adjigi adhemamf -
1466 NOTJE VARIORUM fN
«t ftit participioniy fieri non potett : tellige tempeninieBti cesvenientiMi, mm perticipinai peMivum ' adtiflesn», irvnpfuyliif* Locn» Epicretis in An- n, nm/ e verlM adkiBreo alMolnto, tilaide apud Atlieamum, qnemdtat
neqne reperitnr in tota Lingna Lap Gifanina. ad hnnc Tersum nihil
•tinay neqne formari potest. Qnod qnamfacit. Gnmenim deLaidejam
«ntm Oramniatici uotant, interdnm Tetula loqnens Epicratea acriblttT^
participia pais. formasse veteres a iippuMas r« ttaxakf rmi a^Ai»mrff ibi
▼crhis nentris ant absolotis ; eay cnm «2 itpiwdai nihil allud snnt qnam jnne-
rara sinty exemplo nobis tMse non tnrsB et articnll corporls. Itnqoe ri-
debent. Xiamfr. ild^iadAMmi. Sic snm debetThrasoLambiniannsv qnod
restitoi, conjectnra dnctns. Vide ei toties evenity qnoties Grmca, In
anp. 1. 210. et Indicem ; ' Adfigere ;' quibus imperitissimns erat, volnlt nt-
nt hic ▼irigati. O^fm, tingere ; qnod Indea bominia facUe
1286 Ab orfa] Sic legendnm sepa- ostendat. Fabir,
ntimy non dbartu conjnnctey et ita 1242 Pomlns] Uteri poBdoa, fmtos
habent Ubri mannscr. Xiaaifr. est, Faber»
1229 Loeoi] SicT^mapnd Aristot 1244 Hfmaude mte fiurmU Piari-
Hist. An. 7. 2. Cicero item simpli- tas] MnAtm plnribus hymenmisy i. e.
citer * locos/ Varro ' Locos mnli^ plnribns nnptiis, antea sterilea foe-
bres.' Cneeh. runt, neqne ex viris plnribns libetes
Aut penHrHum] In prima editione snscipere potnemnt, &e. Lamb.
scripseram penatmfify rejecta scrip- 1245 EtuaetmpeetemUtamen] Le.
tnrm ynlg. paMfrofam, admonitus n et tamen postea nlias nnptiaa nactse,
cod. Vatic in qno scriptnm erat pcne^ et alii Tiro jnnct» snnt, nnde liberes
IraH. Deinde hsBC adjeceram ln*Scho- suscipere et fsecundm esse posseat.
liis: Et vero, nt penetratie legatur, Unnc locum (abnt ▼erbo invldia)
ratio et veritas postnlant. penetratie sane ^Mrr6x»t restitniy modice a ve-
anbiatell. locis. nisi quis dicat * pene- teribns codidbos acyntns, cum antea tratnm' significationem habere Inp* in hoc loco semper hswiasem. partim
yip-ud^) et positnm pro eo qnod est, propterea quod participiom maetm in-
cnm penetravit : cnjns modi particl- solenter mihi per se positnm vide-
pia sunt, * jnratus,' * pranans,' * cena- batnry partim propter ineptam repe-
tns/ dcc. et ita sup. 674. * Qnss pe- titionem verbi poeeaai, Cum igitnr
mtrata qneunt sensnm progignere reperissem scriptum in aliis codiei-
acerbum.' Itaqne in sec. editione, bus veteribns ct aaeta peeeuntf^.iu
mutata sententia, pcnelroliMi (qnod nliiS|«iNat«ptfsnnlla«iennnd«pii0llse
tamen in prima non plane damnaram, Saeeiperef et partu peeeeai ^Meeeare
nt intelligere licet ex iis qnse snpra dnlci; sic restitui,qnemadinodttmex-
eommemoratn snnt) reposni. Idem cndendnm cnravi, et aaata poet snnl
etlam hic seqnor : nt intelUgamns, iomen, mide^ tfc, qnss lectio perspicne
esse iMfrffrniBSa, Lemb, Ita omnes vera et recta est: nam vnlgati hn-
veteres fere; rectissfaae. Lambi- bent possanl iamaa tade^ ife, Lnmb.
nos: ptfndralit. Gifan. Egregie Lambinus. Vulg. possanl
1241 Nam m«llnm karmenieB Faie- tomen indc. Ita inf. fere, 6. 1104.
rif] Docety alios viros aliis feminis Gi^an.
ad procreationem liberornm conve- PneOos] In hac ipsa ▼oce ' pnelioa'
alre. Itnqne mnltnm interesse qui profert hnnc ▼ersom Noaiua : etpim«
irir cum qna mnliere matrimonio co- terea Eanianom illam, p. 22. * Ipae
pnletnr, et nuptias contmhat. kar' snos Divis mos sacrificnre pnelloa :'
memm^ u e. convenientise. LemK In- et Lncilliiy ' Cumque hic tom for-
T. LUCRBTII GARI 0£ RBRUM NAT. LIB. IV. 1467
i' tibi, «e U difDv' piiclliM«' et Mrtvn} Illlt viris ioveoU eat vxor
illad Varronlty Testamemo : ' Sic compar natera, rf fdav, naimm acci-
iUe pnellas Veneri* repente Tado pio, «t lit leptimi easns. potest la-
cecidit cruentns oltm.' Lamb, men ettam esie recti catns, et cob»-
1S47 Ei fmhi» tnU d§mi /flPtfwndir] rere cam voce «mi^, nt alii malnnt, X«fendnm mihi videbatnr oUm utfm^ nt per natnram comparem, naorem
r, et iia primo edideramy cnm comparii natnrm intelltgamns. Lamb»
•n omnibas Itbris legatur fmemOm. 1849 NoCm nwntre sfnwlas»] Nam
mibl enim hoc sentire eidebator Ln* banc gratiam debent parentibus II-
cret. .£t ii qni babnimcnt domi nx<^ beri, nt non solum eos alaat, verum
res sibi infmcnndas et sterileis, in* eUamtutesabinjnriaprsstent.qnaii-
venemnt tandem comparem et iie- tnm in eis sitnm sit. Hesiodns de
condamy ex .qna llberos susciperent liberisy ejptvTi^ Mor. Sic Catnllns
Ittc snpra 'sterileis' appellavit mo- Epitbalam. Jnlis et Manlii: ^Nul-
lieresy non qnod tales eisent ttatura, In qnit sine te domns Liberos dare,
cnm ex allo viro postea liberossnsct- nec parens Stirpe nitier.' Xiam6.
periot» sed qnod ab iUo viro gravida 1250 U$tpu ad«e m^fnt iA rrfert; nl]
■oo fierent. Sed Tnmebns pntat, Coigectnra dnctos, postnhinte seii-
scriptnra recepu servata incolumi, tentia, id InterjecL G(fan. C/sgne
bnnc locom ita eatplicari possCy nt adce wMgw Hftrty tfc» Vel legendum
eadem sit sententiay atqne si ii|^«- necessario, C^sfne odco m^t Aec tv-
cnnda legeretur, hoc modo, et iis qui- Mri^ ifc. ▼idelicety qnm mulier cnm
bns anlea fnissent uxores fvcundiB quo virojungaturetmisceaturyad id,
qnidem illm, sed qnm es hls ▼iris ut semina seminibns commisceri pos-
ceocipere non potnlssent, inventa est lint genitaliter apta, i. accommodata
oxor aliqiw compar, et temperatione ad glgnendnm, &c. vel dicendum,
mspoiidens, es qiia liberos suscipem post versum ' Crassaque conveniaot,'
poeaeot. Omnino mibi nnnc videtnr &c. ▼ersnm talem, et qnf talem
fmmmim recte huic loco qimdrare tentiam contlneat, desiderari, QiMr
posse, nihilqne eiie immutandnm. €Mmqm$€Mfii9Jmig9Jtmrf€rY€mm$rt»f
videtur enim mihi Lucretins hoc os- i. e. uiique adeo magnl refert, qnm
tendem velle, quod supm posuity fiemina cnm quo viro corpns snnm
Veoeris harmonlos dilienre, et alios commisceat. quo mrsu additOy inte-
▼iros aliis famiois esse aptiores, et ger et planns erit hic locus : alioqni
cootra alias feminas aliis viris. Mul- lacer, mntilns, et obscnrus. Cum
tm fKmin», inqnit, certis riris nnp- bsic snperiora scripsissem, missnm
tm.sterilesfuerant, nequeconcipere est ad me ab Jo. Columbino, ^)iro
potnemnt : post alium rirum naetm docto, populari meo, exemplum Lu-
snnt, ex qno liberos susceperant. crotiannm olim Lutetim typls exco-
Ronns plnms viri reperti sunt, qni inmy ad cujus oram e regione hiyns
cnm certb mnlieribns, quantnmTls loci adscriptus emt hic versns cnm
fioenndis, matrimonio eopolati, ex iis hac inscriptione, et qnasi eommeoda-
llberos procmam non potuernnt : tione: Versus restitutns ex V. C.
iidem aliam nxomro nscti, ex ea li- Qa<c mijmwta W9 mifmmima ptr Ff-
beros susceperant. Lohi^. Fmd^mim ncris rt». qni quidem versns ito mihi
so^. Ita omn. Ubri. Male Lambi- videtur Lncmtio dignns, ut non du-
ooe: ti^eMnidiv. Sspe fit, utfecun- bitem, quin sit Lucmtianns. Cum
da nxor ex aKqno non concipiat, qnU hsBC edidissem, Zoilus, qnia noa pot-
oeo est compar natura. G^an. emt oegare, coiutctnmm meam esse
1248 /nrfofa r«< tMis 9009«« cnnpar ▼eram, noluit versom illttm ita scri-
1468 NOTiE VARIORI/M IN
bere, U9qw cdeo mogiii hoe ttftrk^ ^r. '8»pe fieri in voee ' tentiif ,' aate do-
qnomodo legendnm censneram, si cnimus. ldkiid>.
▼ersna ' Qn« qnoi jnncta viro/ &c. ' Di6eii<ftie] f . e. et mtairantnr.
tton addatnr post hnnc ' Crassaqne/ haamh,
&c. sed ita, Uafiie adto magiU id re- 13S7 ^r«n more Feranun] Si more
/«r<, 4>c. aic aolent fares : formas re* feramm axorera acandaa et averee
ram fnrtivamm immntant, ne agnoa- dedolea, crednnt illam fcecttndiiis pn»
cantur. Qnamqnam hic non potait ritoram. Qnadrapednm coitiis fit
formam immntHre. Tantnm pro Aoc, mare fceminam inscendente. Urana
qnod erat menm, id sabstitnit : qnod tamen hiimano more semisnpinam fce»
reddit versnm leeueS^ww, ob concnr- minam amplexns init. hnnc Lncretia-
snm daarnm vocalium iterataram t, t, nnm Veneris modom Naso stgiiavft
in maf iii id. Vide qaid os snnm fa- lib. 8. de A. A. ' Tn quoqoe coi ragis
ciat, et plnm« alienae. Lamb, nterum Lucina notavit, Ut celer Itver-
1861 GtnitalUer apta'] Ita nt ali- sis ntere Partbna equis.' Fht$. Hoc
qnid gignatar. Faber, Veneris genus describit Naso lib. k
. 1262 Croitaqueeoittemaiitftfc.^ Lam- de A. A. ' Quse facie prsesignis erit|
binns post hnnc versam posoerat resnpinajaceto: Spectetnr tergOy cvi
faunc : Qua eid juncia viro eit femina sua terga placent.' Lam6.
per Veneri» res. Sed libris repngnan- 1269 Qitia tic loea] Loca mnKel>rii^
tibns non ansim. Gifan. 4^ fMfM. Varro lib. 4. de L. L. ' Loei
IttfHMia crosfis] Hnic versiii sub- mnliebres, nbi nascendi initia conai^
jnngit Lambinus, et recte qnidem e tnnt.' Marcns Tallins lib. 2. de N.
Codd. Qem cm jmneia viro $U /eemina D. ' Cnm autem in locis semen iiue*
per Venerie ret. Creech. dit, rapit oronenrfere cibnm ad seae,
1263 At^ adeo r^erty ^c.] Refert eoqne sapptnm fingit animal.' Inde vero etiam qno victu vir et faemina Lncret. inf. 1268. ' atqne locis aver» utantnr. Lamb. tit seminis ictnm.' ordo antem est:
1264 AUi» reinui] Alio cibo, alioqne quia sic * positis pectoribns,' i. e. victn. Xiaifi6. mnliere prona et aversa jacente, et
Coao^esciuif Senuna m«ifi6rts] Semi- Innibis snblatis, loca possnot somere
na Gum membris, vel in membris semina virilia. Lant^.
crescnnt. Lamb. 1261 Nec moUee opus eunt] Sio le-
1266 Ai^ am» extenuaniur] Nihil gendum, et ita habent libri vet aie
mnto, tametsi dne codices scripti, loqnitnr vs. 1272. ' Conjngtbns qnod
Faemi et Tettii, habeant, At^ aUi» nil nostris opns esse videtnr :' et snp.
tenuantur item : impressi antem Flo- item saspe : mendosi igitor snnt libri
rentini, es:<flitiaii<tir ilem^iieoJiif : quas volg. qoi habent, Nec motk» proeunt*
lectiones snspicor esse ab iis eicogi- Lamb'.
tatas, qni putarent, hunc versnm es- 126S C2imi6iis tpia virt, ^pc*] Si cln«
se vitiosnm propler verbum 'extenn- niiim motn ipsa leta ' Venerem/ L
antnr:' qnod constat quinqne sylla- e. volnptatem viri, 'retractet,' i. ••
bis, prima longa, deiode duabos bre- iteram atqoe iteram tractet, et viro
vibus, deinde qnarta longa, et pos- cluneis agitanti pariter respondeat.
trema brevl. Sed fitgit illos, ant hic Sic snp. IIOS. ' et Venerem salientnn
esse anapsestnm pro dactylo, ant laeta retractat* La»6. l\trpicok
spondeo, aut verbum * extennantnr/ res est, atqne adeo pimcia atlinge»-
hic ita pronontiandnm esse, nt sit da ; sed attingenda tamen ; qnod ita
qnattnor syllabarum duntaitat, et u faciemns ut Stoicoram dogmati,qni
sit oonsonans. qnorum alteratrnm t^ ao^ eiOv^fiifMeuif et simpliclter
T. LUCRBTII OARI DB RBRUM NAT. Llfi. IV. 1480
ImqfiLi tolnnty non pMreamiu. Drco iffitar depravatum etse bonc vertnm, CiMmkiu tpta viri VtMerem n ktia te- irmetei; legendnniqtte, Criemms ipea Kiri VemereM ei UtU reiraelet» Miram ▼eroCriUcK aodaciam, ioqoiea; fa- taar ; sed dementer et pladde, nisi moleatnm est ; Donatom audi ad Emiucb. Ter. S. 1. in ea verba, ' for- te habni scortnm.' nbt inter cetera boc icrtbit : ' A parte ergo sni mere- trices acorta dicnntor, vel keh tov ^amipetr, qnod Grsce palpitare inteU lif itnr, qoad illn faciont saltando as- sidoe, vel potius crissando, nt Locre- tins ait lib. 4. ob eam caossam. ot con- ^inniorem Venerem exbibeant viris, ant sibi abiganl conceptum/ Scc> Plani»sime ergo scripserat poeta non Cla»UmMf sed Crieeans: dal>itari.enim son poteat, qain hiinc Locretii locom ante oculos haberet Donatna, com. celera, qn» profert, hic legantnr; * Mam mnlier prohibet se conciperey atqae repngnat.' Cui loco baec Do- nati verba respondent, * ant sibi abt- gant conceptnm.* Illa aotem, 'ob eam caosam nt concinniorem Vene- rem ezliibeant viris,' qno tendnnt tandem, nisi ad Lncretiana qus le- gts? '£t simul ipsa viris Venus ut cencinnior esset.' Quare non est ut alinm iocum respcxerit Terentii In- terpres, qoam qni nonc nobis ia ma- •ibns est. Sed qoid istnd monstri ett, ' Crissans,' nnde terramm ad- vectomlnit? Illn ipsae docebant, o bone, de qneis agitur ; tu mihi ad il- las pergito. Martialem lib. 10. Ep. 6S. tamen legisse poteras ; vel for* taase leges. Saltem anctor obsceni carminit, (vide Schiopp. ad Priap. £p. IS.) si memini satis, olim scrip- aerat, * Crissabit tibi fluctnante Inm- bo.' Scin' qntd sit ' fluctuante ?' il- Ind ipsnm est quod dixerat Lncre- tios, * Atqne exossato ciet omni pec- toreflnctos.' Nihilo, inqnis, docttor abeo. Qnid illud Satyrict antem? 'Bomole ceves?' Non intelUgOi di-
oes ? Ipse antem non interpretor ; qoanqoam de admissnra veterini pe-. coris, et ceteromm aoiroantiom lo- qui et jna et faa sinebant ; sed de ho- mine, grave piacnlnm est, scilicet. Faber, in EmendL Vide Emendationes. Locus Lucilii hic adscribi possit ; sed apnd Noninm legatnr. Faber in Noi,
Reiraeieil . Libri vet. reiraciai. Lamb.
1964 Ai^ exoeaaio eiei owmi peHo» te'\ I. e. omoi pectore sen corpore exossato, i. e. ita inflezo et Incorva- to, ut exosse videator, flactus com-. movet. Apnl. lib. I. de asino aur. ' Inque flexibns tortoosis enervam et exossem saltationem explii^t cnm. omniom, qni aderant, admiratioDe.' Sic Jo. Aoratus, homo acerriroi tnge-, nii, doctrinieqne siognlaris, versnm llinm Hesiodi in lib. ^fn/a iral V^* ll/turri xe^f^9 ^* ia>6areos tf w6ia ri^» <«. qni vnlgo de polypo pedem snom. rodente intelligitur, interpretatnr de. homine ignavo et inerti, qni nullo in hiemem Kstat^ prseterita praesidio parato, nullaqne re ad vitam toleran-. dam provisa, corpore contracto do-. mi residet, frigore rigens, lameqpe. tabescens. In noiinnllis Hbris legi- tnr exoeeatim : quod si coi probabitur magis, eadem tamen erit sententia, eademque interpretatio quadrabit. Prseterea ne illod qoidem lectorem celabo, cnidam docto viro legendnm videri, eiet oumeie peeiore fiacius* Lamb.
1265 Eieii enim eulci recia regume. maque Vomerief tfc.'] Hunc locom, ap*. probante, atqne adeo adjnvante M. Antonio Mnreto, felicissime (mea qoidem sententia) restitni. £st an- tem totns hic sermo iXKnyopucbSf per qnem significat Lncretios, mulierem cloninm agitattone cooceptionem se- minis virtlis prohibere, qaia'vome-. rem,' i. e. membrom virile, tali cor- poris motu ejicit e recta via ac regi- one ' siilci soi genitalis,' i. e. partis su» pudendaD ; et a ' locis,' i. e. a
1470 NOTJB VARIORUM IM
sedibnt Qlit imiliebriims, «▼ertit •»- TetDt scriptiira, nnlla IminiitmtiM
minis viHlii ictmii. BtgBificat id quod facta, ntiiieri. Itaqne re alt«|matttii»
uno verbo Grsci dicnnt, seaien oAk per coaiiderata, dixtt mild fertane
ffMniSoAMMlM, i* e. ' non recta via in tenrata voce Vmeri$ hnnc loeiBn ita
loca jaci.' tic fere Virg. locntnt est legi et explicari potte : * Eldt ' eniniy
Georg. S. 115. ubi de eqoit acribit: tubintelL Venerem, Tel teaiialB te>
* Hoc focinnt, nimio ne Inzn obtn- tnm, recta tnld regione, et rccta vla tior ntnt Sit genitali arro, et tulcot vomeHt. tie qnidem vir tlle doetiial- oblimet inerteit.' Sic antem Arno- mnt : ted ' recta via vonterit ' qnld biot partem illam faeminae inbonet- tlbi velit, non ett fadle expedire. tam, et arvnm genitale, * tcrobem ' Lamb, Prfltdare Lambinnt: qnod appellat lib. 4. * Etiamne Pertonda, et nottrlt vet. librit confirraatnn Oi- qntt In cnbicnlii pretto ett virglna* /cm. At vere qnid timplidnt, qaa»| lem tcinbem effodientibnt maritit ?' tervata Mtt. fide, tidenm vomerU ea- Shs Sophoclet In (£d. Tyr. CEdipom pere de ipta aratione, et tnlco qnem ipanm de te loqnentem facit, rV 'rt- romer arando fadt? Latcivo entai Ktvatm Iipoati^/O$mf wtp aJMa InrdfHf, venere ejidtnr (inqnit poeta) rectn i. e. < matrem tnam aravit, ex qim tna via atqne regione, et Ita ezorbU ipte tatnt ett.' tic Plantnt Atinar. de tant temen ditperdit. ' Hao, qnodam marito qnl tcortabatur: 1966 SemimiM idmm] Lego, Sembtb
* Fnndum aliennm arat, incnltom fk- jodum. Primnm niinqnam dlctnm mlliarem deterit.' Eodem pertinet ett, icere temen, ted Jacere : ddnde fkcetittlmi poetn Martialis Epigram- metaphora ab agro cdendo et teren- ma: quod eo libentins huc adtcri- do dncta ett, nti probat, tnm fllad bam, quod non reperitur in iibris vnl* * tulci,' tum * vomerem ;' et allU, gatlt : ego aotem in memliranit cH- * mnltebria conserat arta.' et Grmce lamo exaratit, cnm in Italla ettem, it^ dtpSr^ mHBttp. et alla texcenta. repertnm In meo codice typis impret- F<Aer in Emend. et Creeeh,
ao, tno loco, i. e. Kb. 7. repotui, ae 1267 idque em couta] Quidam Itf-
rettitni : qnamqnam non ditsimnlabo, qoe dictnm putant pro ideoqne, ten
aballoquodam, eoqnedoctoviro,ex ob idqne. Duo Hbrl mannscr. hoe
allo item exemplari manuscr. pro* totom Idque habent demertnm In II-
tractnm ac prolatnm esse. Sic igitnr ture, ut fortasse legeodum tit Rqw,
Mart. 7. 102. * Milo doml non est : pro Itaque. codex Yaticanut habet
peregre at Milone profecto, Arva Ipettque. Qnid ti legamnt, leqmef
vacant : nxor non mifpt inde ptrit. qnid ti, Atque 7 Lamb.
Cnr tit ager tterllis, cnr nxor fertilit, 1268 Ne eomplereniur^ i^.'] Lego,
edam. Qno fodiator, ager non ba- koeque tpta cmiaii, ita enim retio pot*
bet : nxor habet' Jam * eldt ' dl- tnlat et tane ita alibi locntot LiKie»
tyllabnm ett, nt ante dtximnt. Prm- tint ett in v. 669. * Illa ipta intefw
terea non ett, qnod quemquam mo- valla nihil de corpore libant.' Adde
veat tertia tyllaba vocit * vomerem,' qood in Mts. Codd. legitar, Ipeu ouu
in qua m non eliditnr. boc enim non cavw eoneuermtt oeortn mooerL Faber
inutitatnm fnitte veteribnt, etiam tn- in Emend.
pra docnimnt. Haoc hnjnt lod re- Ne eompierentur^ ^.1 Dlsctplina
ttitntionem Tnmel>o viro doctissimo enim est tcortit, curare ne gravidm
et hamanitsimo cum ottendittem,pro- fiant : partut enim de mulierit forma
bavit ille qnidem : ted ciim videret, mnltom detrehit. Adde qnodnon fa*
in omnibut libris mannscr. legi Fe- dle cempletnr ftemina, nlti te nnl
I, vldendnm ette dixit, pettitse dediderit, qnod eit aKennm a re me^
T. LUGRBTII CAAI DB RERVM KAT. LIB. IV. 1471
r^Ufela. Ralio Mtem, qaanobrnii pndenda et foltatorM. Tranqnillnt
nialier,qa» cnm pinribiis rem liai>et, io Tilierio: * Tabula in qna Atalaa-
ano HMila aemen eoneipiatf limc est : ta Meleagro ore morigersbator/
mvltomm viromm cencabitniy et Phu, JtfMlu, morlbas, Tp^t. mMi^
mniti aeminis complnriom viromm geti» antem, I. e. obaeqaentibos, et
jaetoa, loca mollebria plns nimio lo- eommodis. Vel dic m^dU mongirUf
brico reddit. £x eo fit,ot semen vi* i. e. morem gerendo viro. ' L«ai6.
ilte noo fiiciie continem possiot. 1B76 Mmule urpore adfo] Com io
Lam6. allqoot llbris maanscr. mpertssem
1S70 Caiijugiku nsilrit] Etiamsi aeriptnm cvlto, ss»pcqoe antea bic lo*
▼olgo ferant catlibem vialsAe Lucm- cns mihi snspectos fniMet, propterea
tiaoi* Sed figora ootisslma est. Fs- qood hoc totora, ei mwido eerpore cal-
^' ta, ot habent libri mlg. ooo satis apte
Itn NeedMmiueeiiinierdmn] Is- cohsmbatcom iis qnss aotecedont;
tod cflf ab obscitantia Typotfaetn or- conjectnm dnctos sicreposni, et maa-
toaa foit: itaqoe tollendom. Fober, de eerperV eMUu: qnsB scriptura, sine
Demmn cnm amor a siranlacbrls ez- controversia, recta et germana Lo*
cttotor, et simolachm e formosis cor- cretiana est : altem aotem, inepta,
poribns profloentia eom potissimom inconcinna, et pmpemodnm non La«
coocilient ; nnde deformes smpe sint tina. Jam qnod ad bnjns loci seii-
in bonore et dellciis tss. 10. ? Cam teottam attioet, Ir ro^ iftrrtitots, 1. e.
ae dlTiottas hoc fieri dlxeris, nam * io rebns amatoriis, alienant aman*
IMi id non ma||;is cnmnt qoam Manes teis immond»,' nt scriblt M. Tallios
sepidti ; in obseqnio antem est Tenos* Epist. ad Attic. 9. 9. Lam^. Ei nwa-
tas, et a munditie s«pe ▼eniunt sa- do eorporie euUo* Ita nos ex ret. li-
gittm: saltem eonsnetado concillat bmram vestigils. In qoibosdam erat :
amorem.' Illod Epicori adjiciam, ^ eorpore etdio, Volg. eorpore catta.
owoooia ihmioe pkr Miwort^ iiyuwfrrhr Lambinos : eerporie adim, Oifan.
r «I aul /4 DBXoff . Creeek. Non displicnl t optfanoram Mss. lectio
1171 Vengrieipie eegiiiie'] I. e. Cn- ef maoffseerporemlfo. PiaatusPcen.
pidlnis sagittis, qni fllius Veneris est. 6. 4. 6. * Tanta ibi copia vennstatnm
alteram pm altero posait : ot Virg. aderat, in sno qossqoe loco sita mon^
Oeorg. S. 89. * Talis Amydael domi- de.' Hamr.
toii Pollttcis babenis Cyllarus.' Com 1S75 Foctk] Libeoter. Tereot. < Ut
C^llaras eqons fnerit Csstoris, Cas- ego illi fscile involem in caplHom I*
torqoe eqoes foerit, Pollux. aotem Et hssc qntdem de amom Locmttns;
pogll. Lamb. in qoibns explicaodis si paolobrerior
1ST4 Morigeri$que maris] Tardlta- M, pradens sciensqoe feci, qni vide*»
lAna hrovibna amorem angentibns : mm, ita compamtnm esse totnm illnd
sed tame» asoiigeria postea et obse. negotlnm, nt ad illius intelligentiam
qoentilraa. ot espriauit lllod Oridio- nemo interpmte opns halmat 8ed
nom : ' Fac snbeat blaodia mm re- dom sciens prndensqne plereqne
polsa jocis.' io prisco codice legitnr, trannBo, aliqidd milii inscienti et im-
Morigeriefue weodie* Morigerss dicnn- pradenti emnit, qnod noUem lactBm,
tar illm, qosB ad amatoris natnra fieri infectnra si posset ; emeodati»*
pnrsto soot. Piantos Capt. 5. 2. IS. nem scilicet ciijasdam loci OTldianl
' Morigeras foit puer : nnnc noo de- pnstermlsi, qni et ingenti pientssl-
cet.' habet obscenam significationem mns est et elegantiorara borainam
mrbom * morigemri :' trahitnrqoe ad cora dignissimns. Is in 1. Trist. Ie>
1473
NOTjE va&iorum .1N
fitur, Eleg. 1. lob fipein. In ea li- brmn saamy qaem in urbem mittebat, alloquitar, eiqne mandatm hit verbis dat: * Postquaminmaseiumnostrum perveneris, ibi fratres tuos aspicies, parve liber; qnos ego eodem stud.io qnondam (>roduxi ; Plerosque omnes facile agnoveris, quippe qui tituios apertos ostendant $ sed precul ab il-; lis.tres in intimo angulo latitantes ¥idebis, qui, &c, eos cave salutes; cam enim tot.mihi calamitates attu-. lerinty parenticidas potius quam alio quovis nomine tibi vocandi ernnt.' Sed poetam ipsiim audire satiusest: sic igitnr scribit : 'Cum.tamen in nostrnro fueris penetralc receptus, Contigerisque tuam scrinia corva do- mum{ Adspicie^ illic positos ex or- dine fratres, Quos studium cunctos evigilavit idem. Cstera turba pa- lam titulos ostendit apertos, Et sua <)etecta uomina fronte gerit. Tres procol obscura latitantes parte vide- bisy Hi quoqiie, qnod nemo nescit, aqiare docent.' Otiose, opinor, le- gisti : ecqnid igitur sentis vitium iu postremo dtsticho esse ? Hi qvoquef qufid nemo nesciif amare docent, Qua enim ratione hi quoqub amare do-^ cent, cum tres tantum artis amato- riae libros ab Ovidio scriptos esse constet? Quamobrem cum t^ quo- QUE locam ibi habere nequeat, legen- dum, manuscriptis, qnantiun est, re- ci^antibus, TreaproaU obacwra Utti" tunte$ parte videbiSf Quos tandem, Ovidi? Ho$ quif quod nemo neaeity qmare doeent, Hos scilicet qni de arte amandi tractarnnt. Sed tandem sit.modos, et ad quintnm Lncretii Ubrum transeamns. Ceterum an hsec emendatio cniquam usque adhnc in mentem venerit, nescio, nisi qnod in editione 1661. ntl tale animadver- ti ; nt nec in omniura postrema, an- ni 1662. Sed in hac tamen aliquid reperi circa loci hujus explicationem, qnod tale est, nt nil imperitius, nil
b^mine roediocriter erudito indignUtf fingi possit. Si certe ad illud ezem- plum cetera ineo libro ae habeot, tanto omniom pessima editio est quantoomninmsplendidisaima. Hnac entm versum, ' qnod nemo nescit, amare docent,' sic ibi ezpUcatom reperi, quasi dixerit poeta, ' Hi d^- cent amare, quod opos a me compo- sitimi esse nemo ignorat/ ridicnle. Sententia enim Ovidii fnit, libros il- los id docere quod cnncti sine omni magistrorum opera novernnt ; quid ? amare acilicet. Neque enim preecep- tore opns est, id ut addiscas. O acu- tum heminis judicinm, quisquis notam adeo bellam ea Merola suo excep- tam ibi adscribendam curavit ! /Viftrr. 1276 Concinnat} * Concinnare (in- quit Nonius) a cinno, potionis genere ez multis liquoribns confecto.' M. Toll. Orat. perfect. < £st autem qui- dam interjectus inter hos medius, et -quasi temperatus, nec acumine pos- teriorum, nec fulmine utens snperio- rum, ut cinnus aniborum, neutro ex- cellens, utriusqne particeps, vel utri- nsque, si verum qnoirimus, ezpers.' quo loco in libris vulg. legitnr otci- nua amborum, * Concinnare' igitnrest conficere, componere, et quasi cin- num efficere. Lamb,
1278 In longo gpatio] Ita nonnuUi : vet. libri : id : recte. Gifan,
1279 Nonnevides etiam guttas, ^-c.] Sic sup. 1. 314. 'Stillicidi caans lapidem cavat.' et Cherilus: nirpap Koi\aivei^ pavls fHaros ^ScXcxc^. i* e. ' Lymphae gutta cavat lapidem persaepe cadendo.' et Prnpertin», (ezstat apud Ovid. de Arte 1. 476.) nisi fallor : (nen enim satis memini : et nunc alio properans, qusBrere non potui :) < Quid magis estdurnm saxo ? quid raollius nnda? Dura tamen molli saxa cavantur aqua.' EtTibnll. Eleg. 1. 4. 14. ' Longa dies molli saxa peredit aqua.' £t Plutar- chnS' libro rtpi vaihtv ityteyrjs* ^ayi-
T. LUORBTll CARI DB RBRCIM VkT. LIB. V. 1473
X»yfi» iRrp^crw, &c. i. e. 'Gutt»
enin nqaarom stxa carant ; fcmim- et K8 eontaotD uMuinam deterantnr.'
Iif hoc llbro admodnm panca annt qnat approbet piiilosophaa ; nnlla enim In nnivena pbilosopliia Intilior qnam illa de slmulachris et imagioi- bna opinio. Nam credamns tennes exuTias et membrannlas a rerum •nper^ie conttnno direptas, dnm nndiqae volitant se matao fnterci- dant et dilacerent necesse est. Ita deniqne misceantnr, nt nildl prseter Ceotanros, Scjllas, et ejnsmodl mon- stra videremos, ant imaginaremnr.
Dicendnm tamen Locretium de btis imaginibns et simnlacfarts us- qne ad vs. 471. acnte et decore dispntasse, et beoe ornasse fabu- lam.
Deinde ad ts. 594. poeta tractat fceptlcoa eoy qno debnity fastn, et severitate, spernenda enim profecto et reprimenda ista animalia. Neqae ego Istam erga sensns indnlgentiam improbarem, nisi lllis concesserat prorlnciam majorem qnam commodo administrare possnnt. Sensus mini- me laliaces agnosco, ideone ▼ero ocnlo meo magnitudinem solis, lu- B», et astrornm emetiar? Neqnid
acerbins dicam, heec est nimis rutli* ca opinio.
Sonnm, saporem, odorem corporea esse, omnemqne sensationem corpo*' ribas peragi ad ^s. 7fi5. agnoscent omnes, qni qualitatibns et aliis Kgrl Aristotelis insoroniis non detinen- tnr.
De imaginatione vero nsqne ad rs. 820. cnm nnlla sint silnnlachr», non est nt fosins agamns: et ridenda- prorsus vanissiroa ista opinio quas nsque ad vs. 855. docet membra nos« tra tam artiBciosc et snbtlliter com- posita non ideo fuisse facta ut ota- mnr, sed jam facta oblatum sibi nsum arripnisse.
De fame et siti nsque ad vs. 874. protnlit, quae ferri possnnt. De mo« tu vero animalium ad vs. 004. inepta oronta. Dentque cnm somnns Lncre» tii dispersionem animsB coiueqaator, qnidni nos imroortali anima donati vternnm rigilemns f De insomniis ad vs. 1031. mersB nngSB : reliqua vero Bocte et tenebris tegenda. Creeeh»
i RERUM NATURA LIBe Y.
i PoUenH] Codex Bert. habet pa- IwUi: alins, puiaalt.* unde quid si qois fociat prattantiJ Larob. Po- ientu Sic legendum : Itinc librl qnidam, palenHf et pdanii, Oifan.
2 Pro renun fliq;esfattf, hieque reper» tit] Cum in libris vnlgatis oronibns
impressnro esset, m^esiatieque reper» tis; in mannscriptis antero partiro ita scriptnro reperissem, mqjeetaie, hiaque repertie; partim ita, nuyestate, atque repertiMf ego illo potins modo ezcu- dendum curavi, non repugnatnrus, si qois altero modo, iRqfeatolf , al^ti^ re-
Delph. et Var, CUu,
Lueret,
5 A
1474 NOTA VARIORUIf IN
perii§f ftpomU Lmnh. Hitqu* reper' rldlealam esC pTOAteri «e aUqa«B
ti§, Ita Tet. libri. Gifim. ftlris leodibuii oroere ▼elle?' Svd
8 Qm fimdire hudei] Libri aliqnot ibt vir doctus et meraoriosiia oUitas
nannscr. habent 9Ku./fii^e, aut 9Ktj sni eiUflngere enim, ut ez infinilis
fndere: nonnnlli, gvis figere: vulgati locis M. Tnllii constat, idem est ac
partim fMJs yimdertf, partim qtU fun- ,m7Juvff9w Gnecornm, fignrare, sclli-
dere, qnse scriptnrsp omnes depravatae cet, formare, dec. nnde et fictoresqal
Tidentar, iiisi forte quifundere reti- Onecis semper, et LaUiils ooiman*
nendnm est. Nam primnm illnd, qnam, plastss dicnntar. Egregia
* Qnisve valet verbis tantnm,' per se itaque metapbora nsns est LaeretinSy
positom, nornm et innsitatnm est : qnie sciltcet a fictomm arte sea plas-
debet enim snbseqni aliqnid tale, tica ducta sit : ita Cioero in lib. de
*at ejns landes describere possit,' Orat. dixit, 'volncres fingereatqoe
ant qnippiam alind simile. deinde constmere nidos :' altbi, ' vis qa»
hoc totnm, quisfingere laudeeyife, noo finxit bominem.' in Acad. Itemmio
siitcemm sonat. significat eoim, veras Ci. Orat. * Peripateticoram lostita*
landes non futnras. At nonne ridi- tis commode fingitnr eratie.' 1. e.
onlnm est profiteri se altqnem fslsis vAi0V«rai, tfiivr(9erac Sed Hor. non-
laudibns ornare velle ? Haec cnra ne in 4. dixit, * epemsa panr as Car-
mecum ipse considerarero, existima- mlna fingo V Qnare hic locns Lnere*
bam sic aptissime et commodissfme til sie legi, et tnto qnidem, potest :
posse legi, QHtsre valet verUe tantum, Quisve vM uerhi» tenlnni, fnts (i. e.
uit depingere laudee^ ^e. vel, ut deeeri» quei») fimgere iBudee, Pr§ mteriiiM, ^ps,
bere laudeSf t^c, Sed cum ba conjec* Faber in Emend. Vide Emend. MaiiU.
tnrae nimium longe distarent a scrip- 1. ' In ccslo vibrantta ialmina fio-
tnra et vnlgata et anttqna, nentram gnnt.' Faber tn Not, Secotus som
eamm som ansns recipere, roalniqne meliernm Mw. lectlonem, nlromque
nnam ex vnlgatis tneri ao retinere, tamen recte dicitur, nam et de Ca-
qui fuudere Joades, Sft, nt ' fandere tone, verba q|u8 oraculis comparans,
landes' intelligamns esse translate dixit Lncao. 9. 56S, * Efiiidit dignas
dictnm, quo modo illnd lib. 1. 'sna- adytis e pectore voces.' J>e poeta*
veis ex ore loqnelas Fnnde :' et infra rura tamen \uhore fiugere magis mihi
non loofce, *fondere fata:' a Cice* placet;iIlosentmapibnsqnoqaeceras
rone, et Terentio, et aliis, * fundera fingentibns et libantibns floriferos
verba,' ' versns,'* * oratbnem,' ' voces,' saltns comparavit S. 11. * Floiiferia
Scc, Ucet etiam per me sic legere, nt Apes,' Sce, Hav,
Quieve valet tantum verbi», ut fundere 4 J^] Epicnriim intelligit. F«-
laude», ^c. Lamb. Quei» pingere tai- ber,
de», ita conjectora ductus scripsi. 6 Mortali eorpore eretu»'] Cretu»,\,
In Ubris fere : ^iiis fingere ; vel ut in e. creatns. hnnc locum graviter at-
qnibn8damvnig./KRd^e. Qoaro phra- que acriter exagitat Lactantins lib.
sin non intelllgo. Gifan, Mss. Codi- 3. de Fals. Sap. Lamb,
ces constanter babent vel^n^er«, vel 7 Nam si, ut ip»a] Nam »iui dacty-
fundere; Gifanitis anteni legendnm Ins est, neqne vocalis eliditor : qood
cofijecit, pingtre, In eum lecnm linc, scepe aliis fieri adraonnimas. sic inf.
qna; ad remf^ciantyscribitinterpres, eod. lib. 76. ' Terrarnm qniinorbl
diim iWndfingere tmpngnat : ' Oeinde saacta tuetnr Fana,' dec. Lamb,
boc totum, quis fingere laudes, Sce. 8 Deu» iUe /tn<] Libri maimscr.
non'sincernm sooat : significat enim, habent, Heiu ipeefuU, Lamb. Errat
veras laudes non futnras* At nonne Lactantius, qni existimaverit h»c de
T. LUCRfiTIl OARl DK RBRUM NAT. lAH. V. 1475
Epk&ro icripta ooii folsse, ted de t*ytliaf ora, Thaletey ant, &c. Id oerto reftUit verset iile» 'Cajnsego iBgraMDs ▼eetfgia/ qai mox ocevrret. Hnnc anteni loconi prorsas resptcie* bat Cieofo, cnm in 1. Ttasc. icriptit :
* Qn» qnideoi cogitaos, soleo sepe niirarl nonnnllomni insolentiam phi- loaoplMrnni, qni natnne cognitioiiem admirantor, ejnsqne inventori et principi gratias eznltantes agonty enmqoe-venemntnr nt Deam. Libe- nitos enim se per enm dicnnt graris- simie dominlSy' &c. Hec notasse profttcrit. Fa&tr. Vid. ts. 88. ' Et dominos acres adtdscant»' Vemm gratos poeta agnoscit per qnem pro- feceraty et ai revemnietn, terroribasy snperstitione liemiiies Epicnms libe- nsset» cseteris Divie jure prtBferen- dva ▼ideratnr. Creeek,
9 Pfiacefi] Primns. tic 1. 96.
* Qnod patrio princeps donarat no- mine rasem.' Noonnlli rel ex hoc loco colligont) non significari Epica« ram, sed alinm antiqaioram,sive Py- tbagoram, sire Socratem, sive onnm aliqnem e septem, sira ipsnm Thale- tem. Flrmianns lib. de Fals. Sap. S. 14, 'Unde apparat, enm (inqnit) ant Pythagoram landarCy qnl te pri- mnt (nt dizi) philosophnm nomina- Tity ant Milesinm Thaletem, qni de remm natnra prinnis traditnr dispn- tatee.' LKmb.
10 Nwmc eppettafvr SofiefdUi Slc Ennine iib. 7. ex Fetto : ' Nec qnit- qnam eophiamy sapientia qnse perhi- betnr, In somnis ridit prins qnam sam diecere ccepit.' Sic enim primnm ft. emendavi. in tecnndo antem vs. aem idem valet qnod eam. Sed qnod ad hnjns loci sententiam atti- nefy eam maxime illostrant ea qnae loqnitnr Torqnatns apnd M. Tnll. lib. 1. de Finib. his verbis : * Nam enm ignoratione raram bonarom et malamm maxime hominnm vita vcs- etnr, ob emnqne eitorem et volnpta- tibos majLlttfe e»pe privcntnr, et
pravistiniis animl doloribns torqne- antnfy sapientia est adhibenda, qnae et terroribns cnpiditatibusqne de- tractisy et omoiom falsaram oplnio- iram temeritate derapta, certissi- mam se nobis dncem prsebeat ad vo- luptatem. Saptentia enim est nna, qnse maestitiam pellat ez animis, quae nos eaehomscere metn non sinat : qna pneceptrice in tranqnillitate vivi potesty omnium cnpiditatnm ar- dora restincto.' Lamb. Nomen hoc ab aliis pbilosophis ralictnm susb doctrintB tribnerant Epicnrai, viri qnidem non semper nimis modesti: Anthoram qneeris: adest Horatins nitidns ittint gragis Poraus : ' Par- cnt Deoram cnltor et infraqnent In- tanlentit dnm taplentia Conealtus erra.' Creech.
18 /a fuii iranqidttOf et tam ekara hue locamH] Yide nt paria paribns raddlderit: e ' flnctibns' in *tran- qnillo/ e * tenebris' in * luce' vitam locavit. Errant antem, qni legendnm censent tn imn tranguiday qnasi cohse- rara debeat cnm voee ' Ince ;' sic enim dicimns, 'esse in tranqnillo,' et * referri in tranqnillnm.' Lncill. ' Qnodqne te in tranqnillnm ez ssb- vis transiert tempestatibns :' ex No- nio, in nomine * seevns.' M. Tnll. de Offic. lib. 1. ^Quara in tranqnillo tempestatem adversam optara, de- mentis est : subvenlra antem tem- pestatl qnavis ratione, eapientis.' Lamb, Tale aliqnid apnd Lnciliom ; sed et apod Terentinm idem legas. Faber, Qnidam Mss. iiqne non maltB noimvoeamt; vnlgatam tamen lectio- nem prmfero ; qnod enim * locatnr in tranqnillo' per otlnm potett con- eidenri, qnod In ' Ince clara,' ab om- nibos potest conspicl. Hoo.
13 Reperta"] Zipihiufra, Institnisse, invenisse. Faber,
14 Namtiae Ceree] Cnm mnlta de Cerare tradita sint a veteribns, tnm hoc nnum nen videtnr hoc loco prse- termittendnm, qnod tcriptnm reli-
1476 NOTi£ VARIORUM IN
quit Diod. Sicnlas lib. 5.' Obk ^ioy CereSy vestro n mnnere tellnt Qit*
8) vofMXnrciy r^s $wv rahris tV ^<p- oniam pingui glandem matavit arista,
/SoXV T^f cif To^s Ai^fM$irous c&cfi7c(r(as. Poculaqne inventis Acheloia mincnit
X«p)s 7^ T^s c6p^c«»s ToS (tItov, t]^ nvia.' de Bacclio cum mvlta Diodo-
Tc KarfpyaaU» afrrov rohs Mpdnovs rus Siculus lib 1 . tnm ibidem enndem
Ada|c, KoL y6ftovs cJoiry^aTo, ica6^ o5s Osirin atqoe Bacchom fnisse narrat :
SucaioirpaTcti) tidiaOiltra», 8i* V ahtatr mnlta simiiiter et lib. 9. S. 4. Lamb.
^offW aMp^ $tfffio^6pop iwopotMffBfipai. 17 Ut fama eit oiiftM*] Lege Dio*
ro^wp 8^ Tw M^fnifidrm» ovk t» tis dornm Siculom lib. S. de iis popnlb
iripa» ^h^ffwUuf tfipoi fAMtfora. Kai yitp qni oram sinns Arabici, et Troglodj-
rh tfv Kot rh KaX&s tf» vcpi/xovo-i. i. e. ticam regionem, et £thiopiam An-
* Non est aotem praetereundum hu- stralem ac meridionalem incolnnt :
jus Deac (Cereris) immensum in ho- qnornm alii piscibns, alii testndini-
roines beneficium. Nam prseterqnam bns, alii radicibus, alii frondibns, et
quod frumentnra iuvenit, etiam ejus seminibusy et frnctibns arbomm, et
subigendi rationem docoit, et legei gramine ; alii locnstis vescnntnry ne-
dedit,quibnsjustitiam colere didice- que nsnm, ant natnram frngnm no-
runt. Atqneobhanc cansara dicunt vernnt. I«tm6. Id hodieqne verum
eam legiferam esse nomlnatam. His est ; nam vix sexta orbis pars triti-
autem beneficiis nullum roiyus repe- cnm novit. Faber,
riri potest. Namet vivendi,etbene 18 At bene nom poterai stac fwr»]
vivendi rationem continent/ Virg. Qoia <Sincernm est nist vas, qnod-
^n. 4. 57. ' mactant lectas de more cnmqne infnndis acescity' nt ait Hora-
bidenteis LegifersB Cereri, Phcebo- tius noster £p. 1. 2. 54. et idem £p. 1.
que, patrique Lyseo.' Idem Oeorg. 60. < Valeat,'inqnit, * possessor opor-
1. 147. ' Prima Ceres ferro morta- tet, Si comportatii rebns bene cogi-
leis vertere terram Institutt, cnro jam tat nti.' Lamb.
glandeis Dodona negaret.' £t Or- Ftpt] * Agitari vita' baud poterat.
pheus, Tn inttn^ s-cbmr, Aii/i^Tqp vAou- Faber,
ToS^cifM : i. e. < Teilns omniparens, 20 i>tdtta] Dispersa. Lamb^
largitrix divitiamm, Alma Ceres.' 21 SolUa ril«] Sic llb. 6. vs. 4.
Sic fere Arnobius lib. 1. Advers. < £t prims dedemnt solatia dulcia vi-
Oent. ' Si enim vos Liberum, quod tae.' Lamb.
usum reperit vini ; si quod panis, 22 ^iiiiMearr] Anteire, antecellere.
Cere.rem ; si ^sculapium, quod her- Usns est eodem verbo et Catnilus ad
barum ; si Minervamy quod oleae ; si Verannium : ' Vcranni, omnibns e
Triptolemum,quodaratri; sideniqne meis amicis Antistans roihi millibus
Herculeni, quod feras, qnod fhres, trecentis.' sic enim legnnt nonnnlli,
quod rooltiplicium capitnm snpera- cum vulgo legatur, iLnttiles miJU mtj-
vit compescuitque natricesy Divomm {i^iis treeentis. Lamb.
retulistis in ccetum ; honoribns qnan- 23 Ferere] Sic habent dno libri ma-
tis afficiendns est nobis, qui aberro- nnscr. et ita vnig. alii /ererU: nihil
ribns nos magnis, insinnata veritate, refert. Lamb.
reduxit? qni velntcaecos,passim, ac 24 Quid Newuaua] Peraeqnitnr
sine ttUo rectore gradienteis, ab de- aliqnot Hercnlis labores : qnomm
rnptis, ab deviis, locis planioribns primns fuit Leo NemesBOS, magnitn-
reddidit ?' laai^iN. dine innsiuta, neqne ferro, neqne
lAberque Uquoru ntigeni laiicem] are, neque saio vnlaerabilis, sed
liquoris vitigeni laticem, i.e. vinum. sola vi mannnm violabilis. Leonis
Virg. Oeorg. 1.7. *Liber et alma antem hiatns ircpi^fraaracwf^ i.e. leo.
T. LUCRBTH CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1477
-Sic apiid Plaotum in Persa, statim ab initioy Toxilns ille ait, • enm, qoi amans egens princeps ingressus est in amortaviasysnperasse srnmnis snis «romnas Hercnlis :' deinde 1. 1. 3. aliqnot Herculis labores enumeranji; 'Nam cnm leone, et cum excetra,cam eervo, com apro JEtolico,Cum avibos Stymphalicis, cnm Antaeo deluctari roavelimy Qnam cum amore/ &c.
Quttf Nemetnu, ^c.] De Herculis laboribos ageretory nisi poeri isthsc nossent; etalio properandom. Fa- her.
Huau$]Khwnxiffij:Minrw. Ana* creon. Fabtr.
36 Ei korreut Areadiu» nu] Aper Erymanthius: qni tertius labor fnit. Non enim ordinem senrat Lucretius. Sic antem Yirg. < snem horridoni' dixit Georg. 4. 407. « Fiet enim so- bito sos horridns.' Lamb,
«6 Creta iauriu] Qnem Pasiphae adamavit, ex qno natns est Minotan- rns. qnam de Pasiphae fabulam trac- tat Virg. in Sileno, ibi, ' Pasiphaen nivei solatnr aroore juvenci. Ah vir- go infeiix, que te demcntia cepit ?' &c. bic aotera labor fuit sepiimos. Lmb.
Lern, q, pe»t, hydra'] Cujos erant cervices centnm, totidemque ser- pentiom capita: qnorom nno abscis- so, duo renascebantur. JLaiii6.
27 Vallaia'] Cincta tanquam vallo. iMmbim, Snperius 2. 537. ' In genere angnimanos Elefantos, India quornm Millibus e multis vallo mnnitur ebur-, no.' Hav.
28 Qairfvtf trip. terg,] GeryOf sen Gerffene$, Cbrysaoris Iberiae regis filins, tergeminue, et ier amplue, et iri» cepif et iricorpor ideo a poetis dictus, qnia tres fratres erant, viribns corpo- ris prsstantes. Virg. 8. 202. * Ter* gemini nece Oeryonis, spoliisque so- perbns.' Hor. Od. 2. 14. 7. ' qot ter amplnm Oeryonen, Tityonqne tristi Compescit nnda.* de hoc lege
Pansan. Attic. et Eliac. et Diod. Si- cul. lib. 4. fuit antem hic decimus labor. Lambin,
29 Et Diomedia equi] Hic fuit oc- tavos. Diomedis sive equi, sive eqnae, x^^^as ^rvas tlxov. && tV itypi^ 6rnTa, &c. (inquit Diodor. Sic.) i. e. 'Krea prsesepia habebaut propter immanitatem ac fcritatem :' catenia ferreis propter roboris praestantiam vinciebantur : alebantnr autem non hordeo,aut avena, aut alio cibo e terra dato, sed corporibus bumanis mem- bratim discerptis ac dilaceratis. Virg. 10. 581. ' Non Diomedis equos, non cnrrnm cernis AchillisP' Sed Dio- medes ille, alios est ab hoc. Lambin. Thracem Dioroedem intellige. Fa6er.
30 Thracen] Propter Thracen, I. e. prope Thraciam ; erat enim hic Dio- medes Thrax, sen Threx. Lamb.
Bittoniasque] Thracias ; a Bistonia nrbe, vel a stagno Bistone : ex quo Bistonides. Hor. Od. 2. 19.20. ' Bis- tonidum sine fraude crines.' Lamb.
32 Arcad, voluc, Stymph, eol,] Hic fuit quintus. Stymphalus, nrbis et montis nomen in Arcadta, et Stym- phalis palus : unde ' Stymphalides aves,' qu» magnitndine grnibns pares erant (nt tradit Pausan. in Arcad.) fignra ibibus sirailes : rostra babebant ita solida et dura, ut arma penetra- rent: snberi antem soli cedebant. ^Stymphalia monitra' appellat Ca. tnllus carm. ad Manlium : ' Tempore qno certa Stymphalia roonstra sagitta Percnlit imperio deteriorls heri.' eas aveis sagittis snis con6xit Hercules, nt declarant versns Catulli, et tradit Pansan. Arcad. Sed Diodorus Sicn- los scribit libro qoarto, eum con- strncto eneo crepitaculo, et ingenti per id sonitn excitato,illas abegtsse. Lamb.
83 Aureaque Heeperidum] Doodeci- mns hic fuit Hercoli labor injnnctns ab Eurystheo, nt ex hortis Hesperi- dnm mala anrea, sen oveis aureas as- portaret : (nam /iriKow apod Orseeos
1478
NOT^ VAUIORUM IN
utrumqne significflt :) quorum cuf toB erat draco pervigil. de hoc autem dracone, et de Heiperidibns lege Diodornm Sic. lib. 4. Virg. iEn. 4. 483. 'monstrata sacerdos, Hesperi- dum templi custos, epnlasque draconi Qu« dabat, et sacros servabat in ar- bore ramos.' Ordo aotem est bic, et hsBC sententia : Et serpens ille, sive draco, servans aurea mala Hesperi- dum, asper, horribili aspectu, immani corpore, arborem amplexos,qnid tan- dero obesset, juxta litus Atlantsenm, i. e. maris Atlantici, ad qnod neqne qoisquam Romanus adit, neqne quis- quam barbarns andet adireP lamb.
34 Acerha tuens\ Acerbo aspectu, acerbe intneus. imitatus est Virg. Oeorg. 3. 140. 'Asper, acerba so- nan^.' Jjunb»
35 Stiriient] Tronfium. Virg. JEa. 12. 781. Mentoque in stirpe mora- tus.' ibid. 208. ' Cum xemel in sil- ▼is imo de stirpe recisum Matre ca- ret.' Lamb,
86 Propter AtlanUnan UUm] Gnm in omnibus libris manuscr. qnos qoi- dem viderim, Vaticano, Tett. Faern. Bertin. Merom. scripturo reperisseffl, Prapter Atianeum UtuM; in vulg. ao- em, Oceani prapterUiut; deqne hac scriptune dissimilitudinecnm Adrian. Toroebo comraunicassem, meamque snspicionem et conjectnram ei apern- issem, qoam faciebam ez antiqua scriptnra, cnm dicerem, in voce ' Ati- oneum ' inesse aliqoid ulceris, et for* tasse maris Atlantici litos significari; ille meam sospicionem comprobans, sic legendnm esse jodicavit prapter AtUmtaum Hituef atqne ita excuden- dum, immntatione facta scriptarsB ▼eteris, nempe rontato t in i, et ex « ▼ocali facta diphthongo «, et addilo I, qnae emendatio rainime violenta est. Qnod autem in lecunda editi- one vulgata lectio relenla est, hojns facti culpam typographns snstinere debet. Ijamb, Egregie Lambinus ex Teteribus lihris. Volg. Oceam ]^op-
ier, pelagique tanarei, Oifao. et Vow. de Anal. 1. 41.
Pelageque aeoera] Sic habeot Ubri quinqne mannscr. per ' pelage severa' autem inteUige non navigabiliay et qose non prsbent se Bavigantibas placata, aut faciiiay sed infeatay et inimica. Sic Flaatoa in TriniiiiMBey 4. 1. 6. * Neptnnom severoai' dicit Sic enim ille: *Naqiqne te omnes saevumqne, severuroque, atqne «vidis moribus commemorant.' sic Vlrg. Oeorg. 3. 35. ' Invidia infelix Fori- as, amneraqne severnm Cocyti netv- et.' Iterum Plantus CisteU. 3. 15. ' Hand voluisti iatoc aeveram fteere?' quo loco Melaenis meretrix Alcesi- marchua adolescentem ailoqaitur, qni se, ferrom tenens, Inteificere voloerat. Licet tamen fortasae lege- re soiiora, nt habent llbri vnlg. non- nnlii. Qoa de re judioent croditi: ego interea nUul mnto. Vide aopra 4. 462. ^severa silentia noctis Uadi* que cnm constant,' dec. *pelage' an- tem OrsBcum est mkirinj ^t p4\if ' me- le.' sic 6. 619. 'At peiage mnlta et late sabstrata Yidemas.' Lambin, Ifrvyrhr v^^ayot. ' amaemque aeve- rum,' VirgU de Acheronte. Faber^ Eadem voce otitor Manil. 8. 190. 'Atqne baec seditio pelage naocst- dere lonss Mota teoet.' Creedi*
37 Quoneque noder adt# ^KtsfaMi] Cicero certe asserit sua tempestate noo latios navigari solere qnam ab ostiis Ponti Enxioi ad colnmnas Her- culis. Faber,
40 Nam ad oatiaiem'] Nam etiara hodle ad ButXeiutem, wpbs nipor i i. e. valde repleta est terra ferarum. De hac voce aUbi. Zioai^. et Foss. de Acak l. 48. et de Conetruei, 30.
41 Scaiii] Sic legendum, et ita ha- bent libri aiiqoot mannscr. oon eeaiet, Sic inf. 507. ' Largiflunm fontemsea- tere atqne emmpere flnmen.' sic apud hnnc ' fulgit,' * fervit,' &c. codex Ber- tiniaons tamcn et Memro. habent, i^Tuac etiam eonei, tiode qoidam faci*
T. LUCRBTll OARI DB RKRtTtf NAT. LIB. V. 1479
«at MWf .- qoo Terbo utitnr et Cfttul- idem •. M. * £t finem statait c«p-
Im carai. ad Faaelom : 'onnc recoo- pedinis atque timoris.' et anp. 4.
dita Senet qniete.' Ln^ 108S. < Tam magis ardesdt tUa cnp.
4S Qiiirlaea]SulMuiditamen. Qu« pedine pectns :' et item sepe. ' Cn-
tamen loca. Faker. piditatea' (inqnit M. ToU. de Fi-
44 Qiurprariic wMm Atqiu pfrtmla nib.) < snnt insatiabiles, qnsB non
iuac Mifrallf tasiinwndMw] I. e. qom modo siogolos liomioesy sed univer-
tunc proeUa inire, qoaeque peracnla sas famiUas evertnnt : totam etiam
adire nos oportet vel invitos f * insinn- Jai>efactant ssBpe rempf £z cnpidi-
Jindnm/ anbintelUge, est : I. e, insinu- tatibus, odia, dissidia, discordisy sa-
are etaobirenes oportet. 'ingratiisy' ditiones, beJla nascontur.' Ibidem
i. e. ▼eUmns nolimtts. sic snp. S. sob prrsona Torqoati dicit, Epicn-
U8a. ' at, qood acilicet, (nt fit) Effn- rum tria genera cupiditatum posoisse:
geie haod potis est» iagratiis baeret, onum earum qusi essent et naturales,
et aogiL' od qoem Tersum notaTimos, et neceMarise ; altemm eanun qum
' ingratiia' nomen rsse potiusy qoam natnrales essent» nec tamen oecessa-
odverbinm. Qnod si cni adbnc minos risi ; tertinm eamm qa» ncc aatn-
pnobotom, ont penqaynm sit, fidem rales essent, nec necessarimy te.
fec«rit(opiQor)iUadPiootinamMer- LmJk, Cnpiditatis. Faberm
Mort^ * tois iogratiis : ' in seena, 47 PertwXr] Simfliter. Lapft.
cqjuf principinm est, < Pentheum di- 48 SpurcUie», petuUuUui} Qnidam
ripnisse/ &c. Cum in Ubris omnibns Ubri liabent epmrcUiee^ psftikBtfia, 4«. legeretor, Atgue perieula eeaU iugr, ' itffvMrms, quos seqnor. Nam in aUis
^. ego Atque perieula tu»e rcposni : est, ipMrdito, ae petuUaUiOf ife, minus
qoae scriptura sine cootroTersia recta recte. Lmb. Spurcus, iervpis : Qni,
est ; altera antem depravata. Uunc ut interpretatnr Polybius Ub. 17.
locom ZoUos, ab ingeoio et iostituto Ako(rxtpAs ^ iffiKywaf i^AteiXe. Vide
sno noo discedeos, secotos est tacitos Casanboo. ad Tbeopbrasti charact»
et dissunulaos, tamquam integrnm in p. 180. Creeek.
oliia Ubris repertom, et non a me 60 iSki6f^tfrtl] Hor. Epist. S. 1. 11.
emeadatnm. hemb. Twue imgraUe, * Notaque fataU portenta labore sob-
lo libria : euwt, oon recte. Gifim. m egit.' Lumb.
pritriedii. £ff< tiv*'iitls, sic scripsl. In 61 Dictie, mon armUi] I. e. yerbis
«vnibns vet euui. MamUus, et vnlg. et rationibns, non ferro oeqoe telis,
iuue. Vide ' Venoom hiatos.' GVom. oeqoe corporis viribus, ut Hercnlea.
m aUer. edii. Sic M. Tnil. lib. 1. de natnra Deorom,
45 lunmumdum] Prosiia losionao- non longe ab estr. < At qnoroodo in
dom, i. e. sobeonda sunt prmUa. Fa- bis loquitur? nt Comocaninm aot
6^. SiSatomiomaodimos,gernodia ScsBvolam pootifices maxhnos te ao-
h«c oaorpaotor io oominativo plorali, dire dicas, non enm, qni sustulerit
qood fieri ceoset in hoc Locretii, obi omoem fooditos reUgiooem : piec ma-
* iosinoaodom ' poni censet pro io- nlbns, ut Xerxes, sed ratiooibos,
aiBoaada. Sed falUtor. Nam ' peri- Deorom immortaliom templa et aras
cola' est casus iocnsativos; qoiant everterit. Qnamqnam Hercnlem il-
dicimos * insinno ' vel ' fogio perl- Inm OalUcom OalU ilU existimabant
cnla,' sic ' iostnuandnm,' vel * fugien- plnra confecisse Ungna, ratiooe, et
dnmpericola.' Est igilor rectos, sed consilio, qnam virlbos, lacertis, et
aiiigoli nnmeri. Kesf. JDe Aual. 3. ferro.' iMmb, Nou armie, ut Her<
10. cules. Faber.
4» Cufpeanie} I. e. copiditatis. 6S Hune Aoaitiirm] Sive Pythago-
1480
NOTiE VARIORUM IN
nA ftWe Thtletem, ut vnlt Firmia- •nofl. Lamb,
Numero Ditum (%iiarier] Profecto decel)it Nam cnm «nimi ratio nobifl sit cnm Diis communis, corporis vires •'vero cum befltiis, is qui viribns et lacertifl, et armis urbeis ezpugnat, et refl magnafl gerit, parnm differt a bellua. Qui vero ratione, et con- flilio, et oratione remm potitur, et refl magnas administrat, is hominis proprio munere fhngttur. Quare lan- dandi aunt Lacedaemonii, qui cnm alioqni essent militares et bellicosi, legibosqne fere omnibus uterentur ad rem militarem comparatis, tamen ei, qni rem aliqoam prsclaram et lan- •dabilem couflilio et ratione admini- •traflset ac perfe; isset, majorem lan- dem, quam ei, qui viribos et armis, tribuebant. Itaqne re bene gesta hic gallnm, ille bovem immolabat. testis Plutarchns in Marcello. Lamb*
54 ImmartaUbiu de^ Dtou] Sic re- stitui, usom et consuetudinem La- tini sermonis secntns. Nam sic lo- qunntnr Latini : * sermo de Divis :' ' dicta,' sen * verba de Divis.' Lamb. De DioUylibrum Epici\riirfp\6ffi6rTrros intelligit. Faber,
66 Pandere dtciur] Sic I. 66. < et rerum naturam pandere dictis.' Lamb.
66 QaotMfl ego ingreMtut vettigia, nunc roitMiefl] Olim in prima editi- .4)ne, cnm flcripturam receptam, et, quB in omnibufl fere librifl ▼ulgatifl reperitnr, Ci^us ego ingrettu» vettigia dum raiumet Pertequorfteeuias eflflein, scripaeram, hnnc versnm pertinere et referendum esse ad versnm abhinc de- cimnm, cnjns principium est, * Quod sttperest, nnne huc rationis detulit ordo,' et esse iufaieSKovOoif propter lon- gnm hyperbaton. Sic enim videri Lncretinm loqui debuiflse: Ct^m^ ingrettum tetiigia dum rationet Pertt' guoTf d^e. Quod tuperett, nune hue ra* tion. detul. ordoy tfc. Altoqui qno* modo illod, Cit;i» ego ingrettut tetti- giUf apte cohierere poflflit com hifl,
' Qood sttperest nnnc hnc,' &c wm facile expediri posse. Itaqiie sic pn- taveram esse scribendnm, et vero sic a Lncretio esse scriptom, Ctjut me ingrettum vettigia, Post ea, re at- tentios considerata, et librls omnibns de integro conflnltis, cnm in nno atqne altero lib. manuscr. et in all- quot vulgatis ita reperissem, Ctgut ego ingrettut vettigiay mme raHomet Pertequor^ hanc esse veram et rectara scriptnram jndicavl, qna probata, nihil jam erit ^bwc^Xovtfor, nuUttm by- perbaton. Sequetnr enim decem pott versibns, ' Quod superest, nanc boc,' &c. per se, et separatim legendnm atque accipiendnm, neque, nt ab hoc loco pendens, inteUigendum. Lamb, Vss. 86. habes libri argnmentom; probabit enim poeta mnndnm ali- quando incepisse, allquando ctiam peritornm; deinde mundi et anima- linm origtnem describet ; docebit qns animalia nasci potuenint, qne finzit poetarum vanitas et vulgi sopersti- tio: quomodo nomina rebns iinpo- sita, et mutna per voces commercia, unde religio et* metus Deomm dieet. Benique solis, Inn», sydemm cnrsns explicabit, eaqoe sola vl naturfle,nnlla vero providentia volvi demonftrabit. Nifli enim rootns coelestes ezpUcet, haud facile toUet omnem de proti- dentia opinionem: nam religio, nt primo libro observat, ' Capnt e cceU regionibua ofltendit.' Creeek.
Nunc raiionet] Ita in vet. qoibnfl- dam et nofltris meliiifl, quam in aliifl : dum. Oifan. Alii dum rationet^ et forsan meUns. Creeeh.
60 Qho genere tn primsfl] lib. S. Lamb.
62 ATec poflflf tacoittimfl] SicS.604. ' Non modo non omne incolnmis dn- rare per fltvum, Sed minimnm qnod- ▼ifl neque cons. temp.' vel nt in om- nibtts lib. legitiir, Non modo mon oai- nempottit dur, per eevumy tfc* Qttod autem hlc nonnnlli libri vulgati ha* bent, Nec potte txcohcaiew, i^e, meii*
T. LUCBETII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1481
doti saot : et legendom, Nec jMMe iueoiwmis, ifc. qno modo edendnm cn- mvi. Nam pneterqnam qnod ve- teres codices aliqnot banc lectionem coofirmant, etiam ratio adjnvat. Hic cnim ett ordo Terborom : £t' reperta eat anima non modo non possc inco- InmU o. d. p. lev. ted simulacra in somnis mentem fallere reperta snnt.
68 Sed SimMkun] Qo» * simnla- cra' Tnlgns pro animis a corpore se- paratis aecipit. Vide Oafarelli col- lectionem de Talismanls. Faber.
64 Cenure mli videamur] Com in codice Vaticano scriptnm reperis- sem, Cenere «I videemMr, i^e, ego sic reposni, Cemere mti videamur, ife. Nam ▼olgati codices habent, Cemere cmn videamttrf tfc» Lamb.
6» Qnod etipereai] Nonc Institnit doeere, mnndnm esse natom, et io- teritnmm. Scripseram antem olim, bnnc Tcrsam pendere ab illo Tersa qni est sopra, ' Cojns ego iogressns 'vestigia, dnm rationes Perseqnor/ Ae. nt vnlgo legitor. hocqne addide* raro, fortassse sie esse legendnm, Ct^ SM iagressimi vettigioy dmm ra^ Hmws Pereeqaer, ^. Nonc aotem nihll opns est immntare, si ita lega- tttr, nt edidimns, Ct(;«s ego imgreeme ees^io, mme raHonee Pereetfaor, tfCn neqne hac lectione probata, bic ver- sns * Qnod soperest,' &c. ab iUo pen* debit: sed per se legetnr, ot dixi- mns. Porro qood ad bnjos loci sen- tentiam attinet, Plato mnndom na- tnm qnidem fiicit, noo tamen interi- torom : non qnod oatora soa sit sem- pitemns, ant qnod neget, id omne qnod oritnr interire; sed propter bonitatem opificis Dei, qnl nolit opns tam prseclaram ac perfectum dissolTi. Aristoteles pntat neqoe esse natnm, neque interituram. Epi- coras et natom, et interitornm. qnic- qoid enim natom sit, etiam interire. ^c Araob. lib. 8. * Mondnm qnidam eJt sapientibus existimant neqne esse
natom, neqne nllo tempore peritn- rum : immortalem nonnoUi, qoamvis enm conscribant esse natum et geni- tom. TertUs colHbitnm dicere est, et esse natnm, et genitum, et ordi- naria necessitate peritnram.' Quo- modo autem mnndus ez corporibns primis conflatns et concretns sit, do« cebit inf. eod. lib. 418. ' Sed quibos ille modis congressus materiai Fon- darit cselnm,' &c. LoMh.
66 Hue"] Jungc cum r^ Uty Tersn seqnenti. Itaqne mnndom esse ' in- teribilem' (sic loquitur TertuUianns,) nnnc probabit. Faber, Huc rafioaif, vulg. me huc. sed t6 me a ▼eteribns fereabest. Gi/oii.
68 Congreeeiu' miilfrMi] Concilinm primornm corpomm, coitos et ccetos primordlorum. £amb,
71 QucB naUo tempere'] Intellige Chimaeras, Centanros, Scyllas, Her- maphroditnm, &c. Fa6er.
7S Ccfperii iaier se vesct] Sic resti- tni partim secntusfidemcodicumma- nnscriptornm, partim Nonii Marcelli testimonio adductns, qni sic legit bnnc versnm, et 'vesci' tnterpreta- tnr nti. ' Vesci ' (inquit) < etiam sig. nificat nti. Virg. JEn. 1. 550. < Quem si fata viram servant, si vescitnr aura iEtherea.' Lncret. 1i. 7S. * Quove modo,' &c. Pacnvins : ' Fogimus, qni arte bac vescimor.' Idem arm. jodi- cio: 'Qoi viget, vescator armis, et perciplat prsemiom." Etiam hnjos loci emendationem seqnitnr, et taci- tns probat Zoilus, eam pneteriens, tamquam lectionem vulgatam, et in omnibus libris repertam: cnm libri ▼nlg. habeanty taler se noict, ifc. Lamb.
78 Fescfj Uti. Locns a Lambino restitutns. Fa6er.
74 IneimwrU Peciora'] Virg. £n. 2. 828. ' Tum Tcro tremefacta noras per pectora cnnctis losinnat pavor.' nbi sifflilem ex Clodio locnm notat Ser- ▼ins : ' Insinoem intro eam penitns.* Sed et * ingeminare/ et ' instigare,'
1482 NOTiE VARIORUM IN
ita nuirpari doctftBsimM GrtnmiAti- Leerttns: Kdii^daMiimfUivf^ti
eanm Vom. docuit de AjmL S. ft. fg^ wpanrf^'^ >iMJt i^Miroipynrws ha^
HoBer, Ti|pff/MMy icd iif wf w4ffjf fumn^iinifv
76 Terranm fnt tR erfri] In proTO- Asilft^ rovn fl)pc^j0M^«r«i, $wmfa wtfH
cabnlo ' qoi/ i vocalia non eliditar, rmif i»mApm ahwKiyU tunaim IrMu.
et corripitnr : quod non eaae novum i. e. ' £t divina potestaa ad kae ne
aspe admonniaios. qoi Deoram me- adluiieatnr: aed admiMatratioBis et
ta» (inqnit) tnetnr Deeram fana, li^ lenctionia omnia expera aervelnr.
cnt y iucof, aras, aimnlacra : id est fa- Nam si hec non fiet, toia qnm de le-
cit, ot liomines fana, dec. qnm aopra bus soperis redditnr ntio, innnli
dicimns, Diis immortalibna coose- erit.' Lamk.
erenl. iMmMn, OrH, Recta hsee est 8t ATem, heme fnt dadifieiv Dem mm'
aoriptnra pro orbe. Ita dixernnt, ram] Hie versns, et nevem deinceps
* parti/ ' poati/ ' sordi,' 'sorti,' * vec- snbseqnentes, tterantnr noo lonfe a
ti,' * nngni.' Confer Voss. de Aoal. principio libri aexti. I«aik
!• IS. Hiae. SsciirHm egvrs «vman] Seenfe vivwe.
78 ATedirtt gif&ernens] Sic inf. pan- ex hoc iihid Herallanum anmtnm est
cis poat versibns: ^Quod pnocnl a BmiL 1.6. 101. <namqne Deoa didici
aobis fleetat fbrtnaa gnberaans,'vei, seenrom agera sMrnm.' aicanp. 1. 59.
ut aliis in Ubris legiUir, netnra guker- et S. 646. * Omnia enim per ae Di vnm
nens. Sed nonne hsBC pngn^nt iiitcr naton necease eat Imnioftnti «vo ae, Deea ftcera otiosos, ant negare, anmma cam paoe fraatar,' &c.
eos cnram hahere rerum homananim, 84 8i 4mnra inferee miranlar] Inde
et ponero aaturam guberaantem ? Hor. Efieor* £p. 6. !• < Nii adflurari
Nonpngnant. Vnitenim Epicnraa, prape ras ast una, Nniaieiy Selaqna
Deos esse beatoa : beatos antem esae qam poaait facera et senrare healnm:
non peme «xistimat, niai sint ab om^ Hnne solem» at steHas, et decedentia
ntbns negotiis vacni ac softuti : mnite eortis Tempera monientia, sant qni
igitnr minos, si mnndnm regant, eC £bnnidine nnUa labnti apedaat/
eoris rernm bnmananim impliceotur. latunv Hecatii loeiim e lAcretie in-
aafcnram autem pooera gnberoantem, terfu-etare, et pradeatias faeiea qaam
non pngnat cum ilk opinione, Deos alU interprates. Cteuk,
omni cnra et negolio esse vacnos ac 8$ Qumqwe gmri] I. e. a aalara gn-
aolotos. Hoc enim aignificat, iiuUom lyernante adaHuistrari. licet etiaai le-
nlinm esse hnjns mondi gnberaato- gera goii, i. e. gigni. sed aihil mnte*
rem, qoam natnnm. Sic Minucias i^an6. LvDbians: gvni, aoa recte.
in Oct. * Etiam Epicnrna iiie, qni GtAui-
Deos otiosos fingit, naturam tamen 86 Qttmmtprmeafmtertkerwil Plaae
anperponit.' Immbmu Per 'aaturam' nt Socntes. Itaqne qnod vnlgo 8o-
nihil iotelligit Lncretins prteter ato- crati ab aliis tribotn» eatt id S^icn-
moram in hanc mnndi compagem te- ro tribuit Tertullianns lib* 9. ad Na-
mere coiuecUrnm vim et motnm. tionesc <Sed Epicnras qni dixent,
Creeek, < Qom aoper nos nibil ad nos»' cnm et
79 Ne fnie kme] Sic hahent libri ipse cmhun aspicera desiderat, aolis
manuscr. quinqne. A«« antem, aempe orbem pedalem deprehendlt/ dec.
solem et Innam. vnlgati pom babent, Feftcr,
NeferU hie. LaBsb. 88 Ei Damiaas ^ereie edmivwrt]
81 Merigerm} Obaequentia, B%§m ae- Nempe Deos : quos, * daminoaaaper-
iMmb. hos ' appellat 9. 1001. ' Qnm heae
88 Nsec aUfua JManm] Diogenes eogniU ti teaeu, antun videtur U-
T. I.UCHBTI1 CARl DB RBRUM NAT. UB. V. 1468
bera cootion», dominis prtvata tnper- tio terru cnai dabit nna diet.' Qood
JMs/ &c. aic M. TuUiHs lib. 1. de N. aoteni ad biijaf mnndi interitum atti-
P. ' Iteqne irapoaoistis cervictbDs net, tum id fore nonnQlli tradidemiiCy
DOitris sempiteoinm dominuro, qoem cum septem errantia aidera in annm
dieaetnocteiatimeremns. Quisenim ex 12. animallbns, qnas sont io cir-
«on timeat omnia providentemy et «nlo sigoifero (OrsBoi twUta^r nomi-
cpg»tante09 et Miimadvertetem» et naot) coierint et conveaeriot : idqoe
omnia ad se pertinere pataivtem, ca- pter Deomm pugoam, qo« descripta
riosumy et pleoom oegotii Deom V eet ob Homer. lib. Iliad. v.aigoificari
I«ai6. D,9mmo9 nen»^ Deos. Vide «olnnt. ia ea enim cooourruot Apol-
supra locum Cicer. es 1. Tnse. Felur. le, Dtaaay Venos, Mars, Mercnrins,
91 QmoMmm m^ mliMM] Hic versns ejnaqoe pognse spectator Jopiter fio-
eam aoperiore iteralnr lib. 1. «t •. gttur. Jam per Apollinemy solem ;
Xemft. per Diaaamy looam sigoificari, oemo
Viqim 0JU Urm. ^n^.] Sop. 1. 77. csty qoi oesciat. Neque qoemqoam
dfm. movere debet, qood Batomns abest
99 42aed nfmtty 4re.] Tandem vss. ab ea pngna. Satnmos eaim JS^tb/os
19. rem ipsam aggreditor, prsecla- a Orsecis dickor, et per eom tempos
qoidem illamy sed difficilem; et significatnr, qood Oneciyversa^enol
qoam vix persuadelMt. Noo iacile io aspiratam, xp^^ vocant. Satoroi
eredimos qnod oolnmos, quis autem igitnr abseotia significat tnm tempos
▼eUt videre moodi rainamy qoam sine esse desituram, com id evenerit.
sna pemicie experiri oon potest ? Nam plane tempns sine sideram et
Ipee poeU talis tantiqae casus mise- ckU conversioneconstare noo potest.
leri videtor» * Tria talia texta Una Negat aotem boc ArUtotel. 1. lib. de
dies dabit exitio.' vs. 95. certe timet cselo: oegat et Plato in Tim»o. Sed
vs. 196. ^ Qood procnl a nobis flectat bocinterestinterPlatonemet Aristot.
Fortnaa gobemans.' CrsMJk. qnod Plato mondnm a Deo crealom
N€ U tm ftnmiuis phuu mormmr] esse aityioteritnram negat, non qoed
Qnidam viri docti censent delendam soa natnra non sit mortalis, sed qood
prmpositionem ta. Lamb. non sit consentanenm bonitati opificis
91 IWfv] Intnere, aspice. Lamb. Dei» qood opns tanto consilio, Unta-
94 Hmmm natmnmy ifeJ] Sic neces- qoe sapientia fabricatus sit, id opns
sario legendom : aam in volgatis le- ant dissolvere» ant aliqua vi dissoivi
^lor, QaorH» aoliim», 4«. Hane sinere, ot paoUo ante retulimus.
etiam meam conjecturam comprobat Arist. autem qnidqnid natnm sit, vnlt
Zoilos m tantum, non etiam verbo. etiam interire posse, atqne adeo in-
teritnrnm : cselum aotem neqne na-
95 t^eu MpeeUij ^.] Hnne versnm tum eM^ neque umquam interiturum. profert Nonins in voce ' textos.' Lamb. Ovid. ez boc fonte bausemt» £ai6. ' Eaitio terras com dabit nna dies.'
96 Una dU$ Mit] Idem lib. 2. Faber.
extr. ' Sic igitor magni quoqoe cir- 97 Su»ieniata nut moU»] Houc ver-
com mcenia mnndi ExpognaU dabunt snm profert Probus grammaticos.
laben^ pntreisqne rntnas.' Idem inf. Xaai6.
cod. lib. 997. * At non multa virnm 98 Nec me ammi /aUit] Oenns lo-
sub slgnis miUia docU Una dies da- quendi usiutum LaUnis, et mazime
bai eiitio/ &c. boc «mulatus est poctis, ut huic ipsi : qood alibi nou-
Ovid. his veraibus : ' Carmina sobU- vimus. Lamb. Prothcrapeusi et sup.
mis t«ne snat moritofa LocreU, E*i- 1. WL «»"»« ^e cansa utitar. Gtfan.
1484
MOTiiZ VARIORUM IN
99 Aeeidafi Qoidam : Aceidii. Gif. Exiihtm] Subaadi rh, nempe, &c. Lamb.
101 Ante'] Jnnge eum ' insolitam.' Lamb.
102 OeuUtrum eubdere vigu\ Ocnlis snbjicere. ' visn/ i. e. visui. Lamb.
103 Nee jacere endo mamue'] Jacere *in msnns, i, e. sensibus subjicere ; probare testimonio sensnumy qnie *■ via proxima/ i. e. tnta et compen- diosissima est ad veri cognitionemi &c. Faber.
Indu manue'] In manus. * endo ' et ' indu ' praepositiones antiquaey quae valent in: ^jacere' aotem *ia ma- nns/ i. e. manibns contrectandam dare. Lamb. Endo tnanut. Ita vet. libri. Vnlg. Indu. Oifan.
Qua] Per quam partem, nenipe per sensnm tangendi, et sensum vi- dendi. Lamb,
104 Proximd] Via maxtme pro- pinqua : ea enim maxime credima«y qn» cernimus et tangimns. Lamb.
Templaque menlis] Menteni, vel po- tius mentis sedcm, nempe prascordia, seu pectus, ex sententia Epicuri : ut snp. diximus, S. 141. 'Idque situm media regione io pectoris bvret.' et lib. 2. princip. 'Tnm vacuum pectns linqnunt, curaque solntum.' Lamb.
105 Dietie ddrit ipsaftdem ret For- eilan] I. e. forsan res ipsa, nempe mnndl interitns, iidem conciliabit meis verbis, te vivo, et vidente: cum omnem hunc mundnm conqnassari, et concidere, et dissoivi cerncs, tum mihi credes. Lamb,
108 Flectat] Avertat. Lamb. et Faber,
Fortuna gubemana] Nonnnlli libri babent natiira gubemanaf ut snpra non longe. £go nibil muto. Nam si, ut ille apnd Minutium in Octav. dispu- tat, vel fortuna certa, vel tncerta na- tnra est, neqne Deus curam habet rernm humanarnni, (quod dictu qni- dem nefarinm et impium est, sed tamen Rpicnreorum rationi consen-
tanenm) recte dicitnr a I^icretio, et hic ^fortnna gnbemans,' et illic *na- tura.' Lamb. Quidam libri : nalvri. Ego, fortuma, malim ; nam illnd : ' Et ratio potios,' respondet ' fortnBse.' Snpra vs. 78. dixit : ' natnra guber- nans.' Hinc et hic in quibosdam li- bris est : natura, Epicnrenm ext, omnia tribnere fortnnae. Gifan,
110 Sueeidere] Snbter cadere. Ijaanb,
111 Qita priifs adgredtwr, ^.] Qno- niam vero Stoicorum vanitas, atio- rnm ignorantia, et vulgi superstitio multa priejndicia huic opinioni oppo- suerant, illa omnia amolitnr Locre- tins ; et primo vss. 36. Stoicos re- futat. Quippe isti homines solem, lunam, niare, terras, totnm denique mundum spiritn intus infoso aoima- tum Denm esse voluemnt. Manil. 1. 258. ' Hoc opus immensi constrac- tnm corporemundi, Merobraque na- tnrse diversa condita forma Aeris, atque ignis, terrtc, pelagiqne jacen- tis Vis animse divina regit, sacroqne meatti ConKpirat Dens, et tacita ra- tione guberoat.' Hos antem contem- nit poeta, et indignator ; injnriaram forsan memor, uec nugaram patiens. Creeeh.
111 Fundere] Tralatio est. sic sup. vs. 3. ^ fnndere landes.' Lamb.
112 Sanctiw, et mMlto, ffc,] Hic versns, et qui proxime seqnitnr, jam snpra positns exstat libro primo. Lamb.
114 MuUa iibi, ^c.] Prins qnaedam removet impedimenta, qnae et objici possent, et deterrere Memmium, quam ad quaestionem prscipuam, Mnndnm interiturnm, veniat. Vide etiam Macrob. lib. 2. in Somn. Scip. G\fan.
Doctie dietie] Sic Plantns Asinar. S. 1. 21. < an tn tibi Verba blandaau- rnm rere? dicta docta pro datis V Idem in Trinnmmo : ' Molta ego possum docta dicta, et qnamvis fa- cunde loqui,' &c. Sic idem dixit in
T. LUCRBTII CARI DK RERUM NAT. LIB. V. 1485
Mil. glor. 9. 1. 69. * doctis dolis :' et nnnc dleontnr ex peraona Lncretii.
in Psend. 1. 5. 70. et IIS. < doctos do- Laimbin. Abest a vet. nostris. Gif,
los/ Sic iternm Lncret snp. 2. 986. 1217 Quippe etenim non f«<] I. e. uon
'£tsapere, et doctis rationem red- enim fieri potest (inqait) ut animus
dere dictis.' Lamb. et consilinm cuni qnovis corpore sit;
115 Reliigiome r^remaims] Snpersti- qnare sol, lunay caelum, terra, mare,
tioneet inaniDeorum metn repressns. Stc. quibnscum animns jnngi non po-
Lamb, test, inqnit, immortalia non snnt. sic
117 Mamere'] Qnidam libri vet. ha- S.786. 'Deniquein sethere non ar- bent numere^ in bis Bertinianus : qnos l>or, non vquore in alto Nubes esse nnnc seqnor : alii, meare. qnos si queunt/ &c. ibi enim dnodecim ver- qnis sequi malet» 'meare' interpre- sns et amplius, hnjus loci, jam positi tabor moveri, labi, nt l. 129. 'solis sunt. LambtH.
Inntfqne meatns Qna fiant ratione/ 129 Nec in aqvore aalto] Lib. S. eo
Sce. Lamb, qnem indicavi loco, legitnr non 0-
118 ProplerMfM«p«les,4r«.] I. e. et quareinalio, Lamb.
idcirco pntes seqnnm esse eos om« 132 Ubi quidquid ereeeai] I.e.ubi
neisdare pcenas, pro sua impietate, quicque crescat. Lamb. Qnidqne,jam
nt gigantes impios, qni suis rationi- alibi. Fab.
bns mundnm interiturnm esse pro- 1S4 Longiier eate] Ita vet. libri.
bareconantnr. Lam6. Vnlg.lon^iis. Oif. Snp. S. 076. ' ab
120 Qm roltone sim dtflliir6€ii< momta letho longiter errat.' Hav,
flNnidi] Elegantissima figura, ratione 1S5 Hoc H possef] Snperioribns et
soadistnrlMintmceniamnndi,i. e. pro- 'Sicut in sthere non arbor/ &c.
bant mundum interilnrnm. Ita Virg. nsqne ad decimum vs. * Tandem in
' ingenles erigit alnos/ i. e. describit eodem homine/ Stc, probare susce-
quo pacto ez Heltadibns alni snr- pit Locretius, sidera, coelum, anima-
rezerint. Inde apud Aristotelem ol ta non esse ; sed cnm hi qnatuor ver-
Ttmfirrct rh^ K&spMf (generantes raun- sns, ' Hoc si posset enim, mnlto pri-
dirai) i. e. qoi probant mnndum geni- ns ipsa animi vis In capite, ant hn*
tnm esse, mnndum nativnm esse. Et meris, ant irois calcibus esse Posset,
illud Platonis notandum, qni ro^t et innasci qnavis in parte soleret,
fiorroM (' finentes') alicubi vocat eos Tandem,' &c. cupi, inqnam, hi qna-
ez philosophis qni omnia in floxn tnor versns ad materiem, qua de agi-
perpetno esse dicerent. Eadem fign- tnr, nil faciant, hnc illos temere ez
ra nsns est Manil. lib. 1. cum de phi- S. cum ceteris translatos fnisse ar-
losophia loqnensail, ' EripuitqoeJo- bitror. Lector jndicabit Fa6. Qua-
vi folmen, vlresque Tonantls, (leg. tuor hos versos hnc cnm aliis temero
ToMmli) Et sonitnm ventis conces- translatos conjicit Faber : sed ad
sit,nnbibnsignem.'I. e.probavit,illa rem aeque ac reliqni faciunt. Nam
omnia caosis natoralibns niti, neqne si in ipso noslro corpore nervis, ve-
ea Deos cnrare. Locos bic plores ez nis, et sanguine instmcto certa et
librissacris aflferre possim: addelo- definita loca sint, obi anima etani-
enm alinm Lucret. inf. 161. * Nec mus seorsum nascantor et existant ;
fas cMe Denm,' &c. Faber. frustra animam et animnm in ccelo,
122 Immoriaiia] Caelom, solem, In- mari, terra, aliisqoe corporibns, nnl- nam, &c. ' mortali sermone notan- lis omnino orgauis donatis, aliqnis tes,' i.e. mortalia essc dicentes, quae requirat. Creeeh,
immorlalia sint. Lmii6. et Faber. 139 Coiistaf corpore ceHum] * Con-
123 Qum proctU uique adeo] Haec stat certum,' i. e. certum eit. Lam6.
1466 NOTiE VARIORUM IN
140 Di&poiHumqui Tidetwl £t quo- sle inter dnos irintidof, propter me- niani in nostro corpore lociia «nimo tum ruinamiD : eoflqiie habere pntat •t anims certos ac diiipositus est, eadem membra, qnsB nos/ Scr, Idem in qno sint : nempe animi sedes, pec- lib. 1. de N. D. * Tnm Velleius fidrn- tus est ; anima antem per totum cor- ter sane, nt solent isti, nihil tam ve> pus fnsa est : quoniamqne animos rens, qoam ne dnbitare aliqna de re alibi esse, qnam in certo corporis bn* viderelnr, tamqnam modo ez Defh mani loco non potest ; tanto magis rom concilio, et ex Epicnri intermnn- negandnm est animum extra corpns diis descendlsset : Audlte, ioqnit, hnmannm in terrarum glebis, aot in non commentitla»,' Ae. Lamb, ardere solis, ant in aqna, ant in 149 TetaA$ tinm nelicra] 9ie argo« «ttaere pennanere. Lamb. raentatnr I.ncretias: Deomni natn«
141 SwrBim ontma a/gne emmw] ra tenoissima est, atqne n senslbns Ha^c in t. Fofta*. nostris remotissima» at qnod est hn-
145 fitawi igUm «oNJfml] Vellelns Jnsmodi, neqne quicqnam tangere,
npnd Ciceronem lib. 1. de N. D. qnod nobis sit taetile, neqne a nobis
* Qni Mnndnm ipsnm animantem sa- tangi potest. omnea. antem mnndl
plentemqne esse dixernnt, nnllo mo* partes sob sensns nostros cadmit.
do animi naturam inteiligentes, vide- ergo nnltsB mundi partes Deomm
mnt, in qnam natnram cadere possit.' sedes esse possnnt. Qnod aotcra di-
Creieh, cit hic Lncr. Deorora natnram esse
147 Ilhtd iiem fien etf] Cnm vero tennem, longeqne a nostris senslbos
Dii sint imraortales et aetemi, pa- remotam, animiqne vix mente vlde-
res sedes habeant necesse est, inde ri ; id ipsum est, qood signilioabat
Deos in eoelis, atqne ideo nnnquam Epicnm*, cum KSyr ^wpfirnin, sen
raitnris, omnes coilocant. Respon- nna voce, koyoBtmpffrmn, id ett ra*
det poeta vss. 10. illod emne esse tione spectabileis, sen qni ratione in-
iive poetamm, sive vnlgi figmentum, teliignntor, et iMOPaypdftftmn appel-
nam tennior est Deornm natnra labat : et M. Toll. lib. 2. de Dlvin*
qnam nt tangat tam crassa corpora, * perlucidos et perflabileis.' Vocb
ideoqne ista Deos habitare minime autem hnjns Xayttkdfftnof faeta men*
pntandiui. Creeeh, Non e»t iil. Non tlo me admonet, nt explicem jocnm
potestfierlnt,odiclimy9awf. Loinfr. illnra Ciceronis In Caniniura Rebi*
8ede$ Em Deuml Negat Lncretlns, Hnm, qnem relert Macrob. lib. 2.
nllam mnndl partem Deornm sedem Satnrn. propterea qnod vldeo a qnl*
esse, enm Homems et plerique phi- bnsdam non solnm noD inlelligi, ve-
losophi consentiant, cKlnm Deomm mm etiam, qnod miserabile est, de-
esse domiciliom. idem testatnr et vi- pravari, et pro AiryoMpifrof , AXiTwpif-
ta commnnis, inqnit Aristoteles lib. r^snbstttni.Primnmigttnrsciendnm
de mundo: Nam manus ad caelnm est, hnncCanininm, cnminlocnmQ.
porrigimns atqne attollimns, cnm vo- Maximi consnlis, qni pridie Kal. Ja«
ta facimns ac precamnr. 8ed nbi nnar. mortutis erat, snffectns esset,
volebat Deos habitare Epicuros, si nnum diem dnntaxat consnlatnm ob-
Dullis Itt partibns mnndi sedem ha- tinoisse, nempe nsqne ad Kal. Janoa*
bent ? in intermnndiis, id est, dnornm rtas, qu» postridie fneniDt. qno die
ant plurium mundornm spatiis. M. creati snnt alii consnles. de qno nic
TnUius de Divin. lib. 2. < Deos enim idem M. Toiltns scribit ad Cnrionem
ipsos jocandi cansa indnxit Epieums, ilb. 7. Epist. ' Itn Caninio consnle
perlocldos, et perflabileis, et habi- scito neminem prandisse, nihil tanien
laDteis, tanquam inter duos Incos^ eo consnle mali faetfim est: foit
T. LUGRETII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1487
mtai nUrttcA v^masiH, qni s«o toto t«i, ien Leontis nxor, ad qnam scrlp-
eoMa1ata0Dinmmiiooviderft.'QfliMl slt Epistolas Epienrwi, nt teatafur
totQm 0tiM vrbaM et Acete in Ca- Diogenea Laert. qtit eam saspennme-
ataiii coiunlatMki tmn bre^vera a M. roVommemorat. ideoqne longnm sit
Gieerone dietnm eat. Hoe poaito et h>eoa omneis ble re<<prre : uno atqne
eogaitOy aperu est jam anperioria altero contenti erimns. 8ie igitnr
ilBna jod a«Bte«tia. signtlSeat enim Laertina : Tiphf ^tfdarw t^ A4o»T0f
M. Tnil. Caoinium consnlem» tan* Tvytt&a TpcC^, oll^f «rv, ^^ «j^, ^
qomn Epicnrl Deos, intelligentia tan- /^ hfu^h ir^f lA A^dci^rfff , fOrhf rpi-
tOB et ratione ceimi posso, qni tam KCxurrof^tmhfhitiitfia&^^iiSara irapa-
Imve temiNia eonsnl fnerit. Videli- «,x^#, &e^7^. i. e. ' Ad Tiiemistaro
ect qnomodo, qnie res ita parvss et Leontis nxorem scribens, possnm,
minntm annty nt effogiant sensnm inqnit, si vos ad me non Teneritis,
oenloinm, em rea ralione taotnm in- Ipse ter-volnbilis, qnocnmqne vos et
telBgantnr, non oenlls sentinntnr, Themista me InvitaTeritis, tanqoam
ideoqne a Orncia Xayoe^^^a nomi- pnkn aiiquo extemo incitatns ferri.'
mnlnr : aie M. Tnlltns €aninii con- Idem : Aforrt^ t« Aafv^nutnrhf dfioimf^
anlaton tam brevem, et tIx nniaa aal ^ roCrou yvp^ e^ftttm, 9fAf V
diel, perrenaste ac perfacete Xoyd- y4ypQtipw*Z9\Kovpof, i. e. < £t Leontens
OtApHfw dlxit : non, nt ilH volnnt, Lsjnpsacenns simiHter, ejusqne nxor
M*'i>iy^<w>, i. e. * contemnendnm :' Themista, ad qnam scripsit Epicnrns.*^
qno nHii] alieniws aot absurdins fingi Commemorat haoc Themistam idem
poteat. Venit nanc mibi in roentem Laert, dnobns, ant etiam (opinor)
anioa prmterea loci apnd M. Tnllinm tril>ns aliia locis. Commemorat et
Cieeronem in oratlone in Pisonem, Lactantins Firmianus lib. S. qni de
qnem loeom simlliter vir longe om- fiilsa sapientla inscribitnr, bis verbis :
ninm doctissimus, ideraqne, dnm 'Deniqne nnllas nmqnam mnlierHs
vixity milH carissimns, et aliqnot an- pbilosopharl docnernnt' (Epicnrei
nos mens collegia, Adr. Tumebna, snbinteH.) ' prs^ter nnam ex omni me-
eonvptnm existinMms, emendare co- morla Hiemistam : neqne servos, pni-
natna eaty cnm sit integer et incor- ter nnnm Plisrdonero,' &c. Satla nnno
mptna, nnilaqne emendatione egeat. existimo perspienmn esse in nomtne
Verba Ciceronis hsBc snnt : ' Qnod Tkemialta onllnm sobesse inendnm :
al reprehendia, qnod copidi gloria qnod vir ille, alioqni doctissimns,
Iberinty cnm belia ant parva, ant snspicatns est: eademqne opera in
nnlla gessissent ; tn tantis nationibns promtu esse verbornm M. Tollii sen-
anbaetia, tantla rebus gesiis, minime tentism. Naro cnm Pisonem com-
Iroctnm labomm tnomm, praemia pellet, hominem (nt vnit ipae Cice-
paiicolomm, iosignia virtntis con- ro) Epicnrenm, Epicnrns antem glo-
temnere deboisti : neqne vero con- riam et trinmphos contenineret, qnod
temaiati, licet sis Themista sapien- nihil sit in eis, qnod ad volnptatem
tior : sed oa tonm ferreiim seoaf ns referri possit ; more sno jocans Ct-
eonvlcio verberari nolnisti.' Hac- cero dicit, * eoro non contemsisse
tmna Cicero. Pntavit ille vir, hstc trinrophnm, qnamirfs sit Thetnista,'
vevba Bart m Th^mitf n wafUntwr, esse mnliere prseceptis Epicnrl polita at-
mendoaa, et sic emendanda, Ueei na qne eradita, * sapientior.' Noo ne.>
In t» tsto tgfiaftiir, Sed, nt dixi, cesae habeo alloram ronjeclnras re-
nalKoa emendatoris operam reqai- fellere, ai qui post Tnmebnm ansi
rant. Fnit nerope Tliemista malier snnt hnic Ciceronts loco, tanqnam
d» Epicnrsie dedita, Leon- aaoK corporia parti, acalpellam ad-
1488 HOTJR VARIORUM IN
moTere. Spero eoiin eos, his lecti», omDino malim legi temu$ pro totf&rt
sist erant valde penricaces, et nisi se eonim. Lamb. Lambioos legit IV-
et ftoas conjectoras nimis amabnnt, HMf « pro corpor« coiimi. Creech.
▼eritati eoocesaaros, ac mannm da- 157 Dieere porro] Negat mnndnm
tnros. Tamebam qaidem, qno inge- bominnm cansa esse a Deo creatnm :
nio, qnaqoe animi seqnitate et facili- hos antem versns profert et Lactan-
tate enm cognovi, si reviviscat, non tins Firmianns. Ltumbin, At Dil
diibito, qnin snae conjectnrse sneqae hnnc mnndum fabricarnnt, .et «ter-
emendationis vehementer poeniteat. nnm esse voinemnt. Resp. Lncre-
Redeo ad Deos Epicori, qoornm di- tins vss. 25. sni an bominnm .canaa
cebat esse * qaasi corpas,' non cor- fabricarnnt ? Sni siqnis dixerity idem
pas : ' qnasi sanguinem/ non sangui- dicat, quid Deo coltus hominis con-.
nem) ot refert M. TuU. 1. 1. de N. D. fert beato, et nulla re tndigente?
hisverbis:'IdemfacitinnaturaDeo- Qnid autem erat qnod concnpisce-
rnm : diim individuorum corporum ret Dens mnndnm signis et Inmini-
concretionemfngit,neinteritnsetdis- bns tanqnam JEdiiis oraare? Si nt
sipatio conseqnatur, negat esse cor- Deus melins habitaret, antea vii.
pnsDeorttm,sedtanqoamcorpas: nec tempore infinito in tenebris tanqoam
sangninem, sed tanqnam sanguinem/ in gurgustio habitaverat? post an-
Sic. Sequitnr aliqnot versibns post : tem, varietatene enm delectari pnta-
* niud video pugnare te, species ut mns, qnia coelum et terras ezomatas
qnsedam sit Deoriim, quse nihil con- videmns ? Qnse ista potestesse obiec-
creti habeat, nihii solidi, nihil ez- tatio Deo ? qnn si esset, non ea tam
pressi, nihil eminentis : sitqne pura, din carere potnisset. Hominnmcan-
laevis, pellncida. Dicemus ergo idem, sa qui dicit, idem explicet, qnomodo
qnod in Venere Coa : corpus illud non nobis non eaistentibns insnave foret
est, sed simile corpori : nec illefusus non esse. Creeeh,
et candore mixtus rnbor, sangnis est, 159 DionjM] Qnidam veteres : DtMs:
sed similitndosanguinisquaedam. Sic Gifan.
in Epicnreo Deo non res, sed simiii- 161 Neefu esse, Deim fnod] Ordo
tndines reram eBse/ &c. Lamb. et sententia est : nec fas esse qnem-
150 Atdmi vix wunte videtur} Viz qnam id, qnod sit ratione et consiiio
cogitatione et intelligentia compre- Deornm, hominum cansa conditnm,
henditnr. snp. 4« 762. ' Mens animi i. e. mnndum, verbia et argnmentis
vigilat.' Lamb, sno loco movere, ant lal>efactare co-
152 Contingere debet^ Contingere, nari, &c. Iiam6.
i, e. attingere, tangere. Lamb, 163 SoUieitare} Proprie. Nam sol-
153 QMod iangi non Ucet ipsum^ Qui- licitare (inquit Festns) est solo ci- damlegendnm pntantyQHodtefvtnon tare, i. e. ez sno loco movere. So- queat iptum, Lamb. lum antem quin significet locum (in-
154 Quareeliam eedes] Qnse tenui- quitidem) qnis dubitet, cnm ezsnles tatisdifferentiaestnosinteretDeos quoque dicantnr loco patrim sne ipsos, eadem inter sedes Deornm et puisi ? Lojr^. UUum ex tedibuM^ iu nostras est. lUqae * tenaes de cor- vet. libri, recte. Vide Me in Indice. pore eoram ' significabit, tenoes esse, Gifan, Arrisit Umen scriptnra op- qnasi ez iisdem corpusculis constent, timornm Codd. uUa vi ex Medibue, ne- quibns et Dii constant Faber. qne enim tam ab nllo mortalinm ne-
155 TVRnes de eorjwre] I. e. tennes, gat Lucretinsmovert hoc eosdem sede qnasi de corpnscnlis et primordiis, sna velle ; qnam nlla vi et ratiodoa- ez qnibns Dii consiant, factse. sed tione, quantacunque illa solida sit
T. LUCRETII GARt DB RERUM NAT. LIB. V
1489
atqne Teritatem evincenft. Hav.
164 Et ab imo everiere eMmmam] Sic babet codex Vaticanus ; vernm- tamen ego legendum pnto everiere fmdoy bac ratione dactus, qnod, cum in qnattnor Itbris manuiicr. ct in om- aibos impressis repererim, evertere
babitaverat. Post antem varietatene enm delectari pntamus, qua caelum et terras exoruatas videmus? Qnae ista potest esse oblectati^ Deo ? quae si esset, non ea tamdiu carere potu- isset. An iiaec, nt fere dicttis, homi- num causa a Deo constituta snnt^ in nno Vaticano, evertere sapientnmne? propter paucos ergo ' quae sola scriptura videtur tanta est facta rerum molitio, an stul* tolerabilis, et^peciosa; existimem torum? at primum causa non fiiit, omnia exemplaria esse corrnpta, de- cnr de improbis bene mereretur,' 6ic. pravata, ac detorta a scriptnra recta Lamb.
fvando^ et samiiiam esse emendatum ab 168 Ut noatra quidquam, ^c.] Vide eo qni facile viderit «iciRma esse men- Cic. 1. de N. D. Gifan, dosnm. omnino evertere tummam mihi 173 Tempore tn ante acto"] Sic puto non admodnm probatur, quia hsec legendum ex meo quodam. Vulg. ta tria verba, * sollicitare,' ' vexare,' anteacto, Oifan. * evertere,' referantnr ad illnd quod 174 Quid potuil novHati» dmorem est snpra, nempc qood sit Deomm aecendere} Sic restitui, trium librorom
*ratione vetusta Oentibus hnmanis fnndatnro perpetuo aevo :' quod nihil est aliiid, quam mnndns. Jara sic snp. locntus est 3. 83. 84. * Hunc vex- are pndorem, hnnc vincola amicitiai Rnmpere, et in snmma pietatem ever- tere fundo :' nbi vnlgo legitnr, ecer- iere miadet ; neqne tamen ignoro ita Latine dici posse, evertere ab tmo, simpltciter : sic enim Virg. est locn* tus 2. 625. ' et ex imo verti Neptn- nia Troja.' Lamb, Evertere eumma, aic omnes vet. et vulg. optime. * Snin- ma,' i. e. coelrtm, respondet r^ * imo.' Qnidam vet. «timmaiif. Oifan. Sum- mam, mundum viz. Mundum antem dixit 'summam' ex eorum philoso- phomm sententia qni unicnm ag- noscebant. Lambinus legit fundo. Creech.
165 De genere hoe'] Vet. qnidam de koe genere. Oifan.
mannscr.^dem secutns. Nam vulg. sic habent, iiort7a<ifl amore aceedere iaii? mendose. Porro antem * novi- tatis amorem accendere alicni,' est aliqnem impellere, ant adducere, ut rebns novis studeat, sen nt res novet. Lambin. Vnlgati: amore accedere. Saspe pro accendere et incendere scripsemnt accedere et incedere, et contra. Gifan.
TaW] Tali ^m, seu Deo seu Iiomi- ni. Fdter.
176 An, credo, in tenebris] An scili- cet Denmm vita jacebat in tenebris et maerore, donec mnndus creatus est ? an habitabant Dii tanquam in gnrgnstio ? quod est absurdum dictn. Lamb. An crcdo, tn tenebris vita, ac, 4fc. Sic interpnngendum. Gifan.
177 Quidve mali] Hunc versum^ qni fuerat alieno loco positns, in suiiin locum restitui. debet enim legi
166 Quid enim imnwrtalibui, aique post versnm, ' Donec dihtxit,' &c
heatie] Totius hiijns loci sententiam qnod probavit Zoilus re et facto.
persecntnsestM.Tnll.lib^l.deN.D. neque tamen, qno auctore fecerit,
his verbis : ' Qnid autem erat, qood indicat, aut ingenne fatetnr. Lan.b.
concnpisceret Deos niundum signis Ita legendnm pntavi. Viilg. fuerat.
et luminibns, tamquam sdilis, or- Vide Indicem. Gifan.
nare ? si nt Dens ipse melius babita- 181 Nec fuit in niunero] Rernm
ret ; antea videlicet tempore infinito creatarnm. Faber.
in tenebris, tanqnam in gnrgustio, Eise creatum] Alii e»»e creato, ut
Delph. et Var. CUis. Lueret. 5 B
1490 NOTJE VARIORUM IN
f N 177. * c»w cteatis." Lmb. Gifim, aliqnem dare :' ' senatnm omnl titio
et Creech. cJari^re, et peteri» ordinibas spectmeo
182 £»«iiiairm] Tk «i^ryMa, ex- e»8e debcre.' Deinde eremid» legl emplam, qood seqoerentnr, et ad malim, nt habent codices Floreotim, cujos similitudinem mundnm crea- qnamcfMiirft: utsithsBC totioi hnjos rent : vcl ' excmplnm,' i. e. Wo, ^f . locl scntentia : nnllo alio modo pno- Lamb. Tota omniom romm notities cipiomm vim et potestatem cognoiCi a simnlachris rerom incorrentibns potoisse, qoid iUa valorent, ordine, derivatur; Dii etlam nihil inconsi- et8itn,et catcris rontatis, nm quia dcrate faciunt ; quicqnid agere con- natura creando et gignendo speci- Mitount lllod pnevldent : at nnllse men dedit,' i. e. ostendit qa» esset imagines reram in mentem divinam vU principiomm. Veramtameii io cadere potuemnt, cnm res ipsae non- hac voce non snm ansos a libna dum extiterint ; ideo ioepte aliquls manoscr. discedero, qol ominoi ad dicat Deos c«lom, tenram, animalia, nnum habent crcoad». Lamb. Ita omnia creasse. Creech. ▼et. libri. Volgati: tpcaaii. et mo«
183 Notitiei Hominuml •H Iwmo, Marollus, ac Lambinmi, contra H- ipsa idea, rb flfe». hojns loci hsec bros: ereattda. Otfiui. 8ic al, sed sententia est : Nihil creari^nihil fin- Lamb. creando. roelios. Faher. et Ei potcst sine idca, sen specie, seu ' Creeck.,
exemplo: nec sioe ejus rei, qos^ 188 ilfottiiiiodtf] lU optime iret.
creanda est, notitia, et cognitione Hbri, ut et alibi. Vulg. muUa modu.
Informata. At • nndo primnm Diis Oifan.
immortalibus insitso sont ide» reram 195 QMofi6iit htee gemUfBr] l. e. glg-
creandaruni ? oode nacti sont illaram nitnr. Mcndose aotem hic legitorgcri-
ootitias, per qoas scirent, animoque iur, neqne nllo modo ferri potest: oam
ceraerent, qnid facera iostituerent ? snmma non geritnr, sed gaiiiiir, soa
Platonici responderent ideas esso gigoitur.etcreaturqootidienovando.
aeteroas, et in mente divina ab in- Zoili aotem sententiam eontn mo
fiiuto tempore una com Deo insitas. latam, non mions inanem, qnaro inaoe
Ijifnb. reram, flocci non faclo. Umh. Lam-
185 Quove modo eal umquam] Sic bions : genitar. male. G^on. Codd.
restitui, secntus codices Faera. Tet- gerUur. Nec melior qoldem bme vox
tian. nam vulg. habent ta^aow. Vati- gfoiftcr Lambini. Creeeh.
canus antem habebat lUMifttom: n- Nooojido] Novando ea qnae ntato
triimqoe mendone. Loiw*. •"»* coofecta et consnrata. Lamh.
187 Si noH ipoa dedU epeeimem oo- 1»6 Qtfod si Jam rerum, tfc^ L e.
tura ereandi} Primom opeeimeHj non qood si concedam, rae ignorare, qnm
opHiem, ut est in vulgatis, logendum sint principia remm, &c. Hi versns
est. epectmen enim niinc dicit (opinor) qoattoor qoi deinceps seqnnntnr, jam
qnod supra * ezempinm,' i. e. rapA- sup. positi sunt 2. 17T. poocis innnn-
ZHyfM, appellaTit : seu potins tped' tatis : • Nam qnamvis reram tgnorem
men posoit pro eo qood argoit et sig* prim. q. sint : Hoc tamen es ipsis c.
nificat, qoalis qnaeque res sit, i. c. pro r. aus. Confirmare tibi,' &c.
indicio et nota rei : Ztlyfia nomioaot Seqountnr tss. 87. argumenta e vitio-
Or»ci : qno modo anctor vocabnlarii sa bnjus mundi constitutione docta ;
Latino-Orcci, roihi a Clandio Pntea- qnippe sapientissimi artificis opoa
nocommodatifioterpretatnr.sicenim foissct absolotom, non horridnm
dicirona * specimen innocentiae Rnti- montibns, sylvis, palndibns, &c. Alie
liora fnisftc :' ' specimcn susr virtntis partcs non rigercnt pcrpetoo geln,
T. LUCRBTII CARl DB RBRUM NAT. LIB. V. 1491
ntqot alias niini! calores torrerent : porro interpretes prstendant ' Avido
deinde frages potiiis qiiam spioas, complexu quem teoet aether/ 2. 1065.
MDtesy et cctera inntilia prodoceret, non attinet Melins igitor cnm vnlg.
deniqne nollis procellis vexaretnr, legatur aHam^ sed potios kabUani:
non aleret feras bnmano generi in« Neqne insolentins * Montes habitant '
festas, neqne varii morbi varias annl qnam * Sylvse possident.' Creeeh,
tempestates seqnerentnr, et fnnera 204 DiaHndi] Distrahit, dividit, se^
prKclpitarent : sed omnia fnissent parat Porsena ad RomaDornmle-
optime disposita et omata, qnieti gatos, apndLiv. 1. 15. deTarquiniis:
atqne nsibns fanmani generis accom- * Aliom )iinc, sen bello opos est, sen
■loda, et Deo digna. Creeek.^ qniete, exilio qnserant lociim, ne
109 Parofam] In2. 180. 'creatam.' qnid meam vobiscnm pacem disti*
IflmWa. neat.' Ifav.
200 Tania ifaf] I. e. adeo malta 205 Fsrvulns ordor] Snb sona torri* insQDt peccata, multaqne quss repre- da. Lawib, et Faber.
hendi possint : vel mnlta non recte, 206 AMriduua^e geli catue] Sob
neqne ordine facta, in natura rernm, dnabns zonis extremis nlmio frigore
et in lioc mnndo. Epipbonema. Sed rigentibns. gelus antem etiam mas-
in 2. 181. aliter, * qnsB tanta est prae- cnltno genere usitatnm foisse veteri-
dlta colpa.' Lamb. tms testator Nonina Marcell. pro-
201 Qnnificm] Non dixit ^ qnantom fertqne b»c verlw ex Afranio : terrsfc,' sed ' qoantnm ' simpliciter : ' Qnis tn es ventoso in loco Soleatos, Don enim qoicqoid cselnm complecti- intempesta noctn, snb divo, Aperto tnr et tegit, terra est, sed partim capite, silicera cnm iindat gelns P' terra habitabilis, partim roare, par- Lirmb, Zonte extim». Faber,
ttm flnvii et lacns, et paludes, partim 208 Seniibus obdueat] Spinis ope-
silvse et nemora, partim terra prop- riat. eetUea a sentiendo dictse sont,
ter ardorem ant frigns inhabitabilis. qnse sint aspene tactn. ez quo jocns
JUmM. ' Plaotinns Captivis, 1. 2. 88. « Heg.
impeiui higenM] CMimpetwH dixiif Asper mens victns sane est. Erg.
cmli ambitnm qelerrimnm et volobi- senteis ne esitas ?' Lamb,
littimnm. sic M. Tnll. lib. 2. de N. 208 ATtrisAMiiiafia resisfo/] Arando,
B. * Cam aotem impetnm caeli admi- fodiendo, sarriendo, pastinando, co-
rabiU cnm eeleritate moveri vertiqoe lendo deniqne, nt statim dicet. Lamb,
videamns, constantissimeqne confi- 210 Ingeutere] Slc Virg. Oeorg. 1.
dentem vicissitodines annivertarias,' 45. * Depresso incipiat jam tnm mihl
Ac Lamb. tafims aratro Ingeraere.' Animad-
202 Avidam partem'] I. e. magnam vertat lector, participinm ' consueta ' partero, vastam et ingentem, qnasi jnngi bic cnm infinitivo, qnemadmo- avide occnpatam, per bypallagen. dnm snpra observaviinns ad illura lo- sle posnit Hor. Od. 2. 14. ' pavimen- cnrn, * At consneta domi catnloram tnni snpcrbnm/ pro pavimento su- blanda propago Degere,' Sie, 4. 005. perbi domini. Lamb, Magoaro,muI« Lamb,
tam. snpra. Faber, Msrnllns : a(iain. Praeeindere] Idera Virg. Oeorg. 2.
pesoime. Gifan. Magnam, ingen- 217. ' £t validis terram proscinde
tem, inlerpretes, qoia vis. avidi jnvencis.' Lamb,
magna omnia desiderant, vel qnia 211 SS nen /tBeundae verienteif 8^,]
avide occnpata eat. Qois feret hspc? Hic versns ciim doobos qoi seqnnn-
^oMkM; Bibulam,Nardius,namterra tnr, jam ante positi snnt lib. 1. est bmnoris avtdissima : inepte. Nec
1492
NOTiB VARIORUM IN
212 Cimu»1 Excimus, excitamus. Priscianus in 8. < Qaartae dnobui ; eo is, et qneo qnts. I antecedente nnnm inTenitur cieo cies.hoc est voco. unde Virgilius : ' Bella cient.' Idem: * aere ciere viros.' Invenitnr tamen idem etiam in io desinens quartse conjugationis: nnde Statius in octa- yo Thebaidos : * Snus excit in arma Antiqua Tiryntha Deus/ Lucanus in secundo : * Nunc urbes excite fe- ras.' Lucret. ' Aurarnm cimus ad ortus.' ' Pius.
213 SpmUe tua] Vi sua : nullo nos- tro labore. Maro Georg. 2. 47. ' Sponte sua quse se toUunt in Inmi- nis anras.' Piua.
^14 Et tamen interdum magno, SfcJ] Virg. Georg. 1. 114. * Nec tamen, haec cum sint hominnmque boumque labores, Versando terram, experti, nihil improbns anser,' &c. ibidem 811. * Quid tempestates auctumni, et sidera dicam,' Scc, qu» cnm his Lu- cretianis conferre non pamm juva- bit. Lamb,
222 Apportant] Quidam legi volunt Importantf quod magis probarem, si qno in codice scriptnm reperissem. Sic qnidem est locntus infra eod. lib. 870. ' Aut aliam quamvis ciadem importare pericli.' Lamb.
223 TVim porroy ffe.'] Archise snper hnmana vita non erit inserinm afferre versus lucnlentissimos. BfyfiiKos aiu^l' r» rir, 9rt trrovaxcSa'! p}v vtas Mip-^pot Ik K^nwy wfhs <pdos ipxoy^iyovs* "Epara- Xt 8* hy^iauaof tffovs al&ya \iw6yr€is 'AwpotHiis lOipSw Kifrpts tfJMp^^ pj&pos, Ol pXv yitp {'flfioKTcr, &ci wayroia ircpAriy *£r Kaxd' roi tk koiucv cSpoy (bcor <p6lpxmi, H. e. ' Thraces laudat aliqnis qnta fi-
*]io8 lugent matrisex alvo in lucem prodeuntes. Rnrsns beatos vocant qnoscunqne aevum deserentes impro- visa Parcarum seva capit mors. li quidem viventes nniversa transeunt ad mala. Hi antera malornm inve- nernnt remedfum niorientes.' PiuM. Lege ad hunc locnm Plinium lib. 7.
de imbecillitate natnrs hnman», et Lactantium lib. de opif. Dei, cap. 3. Lamb. Vss. 13. alind habes argn- mentum : Si Dii mundum fecissent, melior foret hominum, qnam aliomm animalinm conditio; at longe deterior, et, si rem ipsam attendas, bmtis pa- rens videtur natnra, bominibus no- verca. Creeeh.
Pngectus] Longejactns. L^mb, 225 Vitai auxUio] VUaU habent quidem omnes libri : malim tamen legi Vitai oiurt/to, ut censet Mnretns : itaque nunc edendnm curavi. Jj0r6. Hoc omnino placet, etsi libri dissen- tianl. Nam, nt libri habent, rtfol» oiixtlio, Latine non dicitnr. Sic sn- pra 4. 77. infra 6. 20. et 1151. Gifam, EmendatMnret. VUaiauociiM, Faber. Sic Virg. lEn. 1. 603. * omninm ege- nos.' VUai autem, non VUali auxilio, hand dubie ipse Lncretins scripsit. vide Lamb. et Gif. Preig,
Cum primum in lutninis orat Nixi- buSj Sfc.] I. e. cnm primnm enm oa* tnra ex alvo matris enixae, longe, sea in conspectum effndit, atque in In- cem extulit : qnod proinde est, nt si dixisset: cum primum natus sea editus est ; vel cnm primnm manibns nntricis exceptus est, vel, nt Home- rus, cnm primnm inter pedes matris cecidit. sic Homeras 'U. r. llO.^Ot Kw iw* lifiari r^c veffp /wrA wo^ral yih. yaucbSf &c. Sic Papinian. lib. 1. Sil- varnm, * tellnre cadentem Excepi, fovique sinn.' Lamb, Adde Statii locom aUerum, qui est Theb. 1. 60. * Si me de matre cadentem Fovuti gremio,' 5tc. Preig.
227 Vagituque locum] Sic Plin. to quem dixi loco : ' Hominem tantnm nudum, et in nuda humo natali die abjicit ad vagitus statim et ploratns, nuliumque tot animalinm pronins ad laciymas, atque has protinns vitae principio.' Lamb,
228 Cict tantum in vUa rettet tram' ire maliorum] Profert hunc versnm Lactantios Firmianus lib. snpra prox-
T. LUCRBTII GARl DB RERUM NAT. LIB. V. 1498
tme a nobis comnnemorato, cap. S. his integris. Sic Amobias lib. 4. de Jove
▼erbia : ■* Itaqae naturam non matrem loquens : ' Atqne nt fletnm poneret
esse humani generis, sed novercam : ineptissime tractom crepttacolis ob-
qoB cum mntis tam liberaliter se ticoit aaditis : et ad somnos indactns
gesserit, hominem vero sic effoderit, est in mollissimis cunis jacens, et vo-
nt inops, et infirmus, et omnis auxilii cibus delinitus est infractis ?' Lamb»
Indigens, nihil alind possit,qttam fra- Amobio, apnd Lambinuro, comes eat
giUtatla suss conditionem plorata ae Minucios Felix, in Octavii sot ezor-
fletibos ominarl, scilicet, ' Cui tan- dio : ' Nam negotii, et visendi mei
tnm in vita restet traosire malomm.' gratia Romam contenderat reltcta do-
QniB cnm dicant, veliementer sapere mo, conjoge, liberis ; et qaod est in
crednntnr, propterea qnod nnusqnis- liberis amabilins, adhnc annis inno-
qne inconsiderate suss conditioni in- centibos, et adhuc dimidlata verba
grataa est. £go vero illos nomqaam tentantibas loqnelani, ipso offensan-
magis desipere contendo, quam com tis lingaae fragmine dulciorem.' Qnod
haec loqaontar,* Scc. Lamb. nutricibns tribuerat Lucretius, par-
9S0 CnpUaeukt] I. e. crepondia. volis Minucias accommodat, sed si-
enm in quibnsdam libris mannscr. mul elegantiorem ronlto saavidici
aeriptnm repertssem, Neo erepiiaeula Poetse imitatorem sese prsestat, qnam
ns opa» eet^ non dubitavi, qoin ea Arnobius. Sen. Epist. 84. 'Apes'
scrlptnra a recta et vera, Nee crepi' (Virgillanas illas, de qatbus saperius
taeiia eia 9pnM Buiit, esset depravata. locutus fuerat) * deberous imitari, et
nam quod in omnibns libris vnlgatis qoflecanqae ex diversa lectione con-
legitor, Nee erepitaeUUa opue eU^ et gessimus, separare ; roelios enim dis-
ita in Bertin. non dnbito, qoin hsec tincta servantnr. Deinde adhibita
scriptnra subdita sit ab eo qoi Nee ingenii nostri cnra et facaltate, in
erepitaeala ei$ epa» e»t, ferri non posse nnura saporem varia illa libamenta
animadverteret, nec veram excogi- confandere : nt etiamsi apparoerit,
tare posset. Lamb. Ita diserte in li- onde sumptum sit, alind tanien esse,
bris nostris. Optime. Ita et Lambi- qoam nnde samptom est, appareat.'
ftns. Marnllos, et vulg. erepUaeilU» Preig.
apu», Vide Indicem, GifaH. Codd. - 234 Queia] Pro ^tur. Lego qui», h.
Nee erepHaeula ei» opu» ett^ et rectios. e. quibus. Obiter corrige Pompeit
Plaatus : * Pnero opus est cibum.' codicem ; in qno ita legitnr : ' Atavos
Creeek. quia asta est avi. i. e. pater: ut pueri
SSl I^fraeta] Interrapta. Qooniam nsnrpare solent.' scribendum est taia
facilius pneri blesa verba discunt non a»ta. Pins.
qaam integra: et nt ait Cato libro de 2S5 /jpsa] Sua sponte. Fa6«r.
filiis edncandis : ' Pueri potom et ci- Dtedala'] Artifex,opifex. Lege qas
bam primom baas et papas vocant, et annotata sunt ad illam locuro 1.7.
matrem mammam : patrem tatam.' < daedala tellus.' Lamb,
HincexiitillodEpigrammaticipoet»: 236 Prineipio, quoniam'] Ostendit
'Mammas atque tatas habet Afra: mnndi parteis interire; ex qno vnlt
sed ipsa tatarum Dici et mammarom effici, mondum quoqae ipsum interi-
maxima mamma potest' Consiroile taram. Lamb, Depolsis iis praejodi-
est illud Tibnllianum 2. 6. 04. * Bal- ciis qo» Stoicorum vanitas aut vnlgl
baqae cnm pnero dicere verba se- superstitio opinioni soae opposuerat,
nem.' Piu». Fracta, et decurtata. vss. 12. hoc modo dispotat : Cum ea
-Solent enim patres et matres verbis sit natura totins qase partiom, et ob-
ati cartatii ad pneros infanteis, non servemus mnndi partesi terram viz.
140«
NOTiB VARIORUM IN
aqoaiDv aerem et ignein rabiiide bib* tari, aliqaaodo dimiooi, et deiode re« fici ; dicf odum eftt totam eoropefem eaae pariter roortBlem. Crttck,
2S7 Leo€$ exiaur] Venti. profert honc ▼ersnro Noniot. Sic Hor. Od. 4. 12. S. ' Impellont anlmn iintea Tliraciae.' Lamb,
240 Dtbtt eodem amait] Ita veteret nostri, recte £odem, sc corpore. Vnlg. et io qnibnsdam libris : omata eadem* Lambinus male: teta eadem, Oifaniap. IMfet Ma eadem, Sic restitol conjec- tura dnctns, cnro in dnolras librin niannscr. reperissem, Dtbet emma «a- de«. omnta enim factnm est exoia; 0iay ex ola ; ofo, ex teki ; t aotem omis- 8om a librario propter alternm #, qnod antecedit. Hanc emendationem non probavit Thraso. Videemnaec- qiiam afferat roeliorem. lic ait legen- dam CBse, Dehet eodem omma maiidt, tfc. Atqni h^c lectio reperitnr etiara in lilMris Paritientibns. exqnafacta est illa mendosior, Debet eadem oiiratf » qns est in omnibns fere aiiis impres- sis. Praterea perspicoe argnmentnro est a partibos ad totnm, hoc modo : parteo raondi sont < mortali corpore pTmdltMf* i. e. roortides : ergo et to- tos roondns est idem, h. e. mertalis est. Pneterea si forte dicat, * om- nis' idem hie ▼alere qnod ' tota;' hmc locntio, ' Debet tota eadem,' &c. longe (opinor) concinnior et elegan- tior eat, quam altera : qnamvii * om- nis' ioterdum nsurpetnr pro toto. qoemadmodam et vosapud Orateos. Postremo hic nihil fere sobintelligen- dnm est ; ant si qnid est, id fit molli- ter et facile : illtc mnlta, eaqne dnri- ter et laboriote. Sic enim explicare necesse OAt : Debet omnis mnndi na- tnra pntari constare ' eodem corpore,' hoc est nativo et mortali. Lamb, Gt- faoins, DeUt eodem omnU, viz. cpqne nativo et mortali corpore constare. CreecX.
24S Ferme] MtWcs est ; debnit enim plane et diterte condndere. Sed ita
alibi locatnsest Donatosy ^fenne' pro facUe in Andr. 8. 1. F^ber et Creeeh.
246 Fotsie Prtnctaiale aUaaod lsm> jmt, clademfoe] I. e. fnisae tempns, qno caelom et terra principinm et oti* ginem haboerint, et fore cnm inter- eant. Putaot item Stoici fore ali- quando, nt hic mnndns ardore defia- gret : et noo Christianl credimns : ' principiale ' antem vox eat nata a nomine principinro, non aprioeeps: at alibi dixirous. IiaNi6.
248 lUud w kie rebat] Qnod Tero pnecipotB partes, et maxiam mudi membra^ terra, aqna, aer, ignis gig- nootor, et ioterennt» vss. 59. fnaina demonstrat: mnltaB terrae partienlm in al tum fernntnr, et aera compounnt ; mnltas anfernnt flnmina, et in mare volvont, vss. 14. Aqna item nova in- dies nascitnr, at pars iUins vi oolia in aerem mntatnr, pars in meatibns sob- terraneis terrst formam indnit, vss. 12. Aerem, qni recipit omnes parti- cnlas e rebns omnibus perpetno fln- entes, et rea illas onmes refieit, acmo dixerit8eternum,ant immortalea^vss. 8. De igoe deniqne Idem condoden- dnm, cum radii solis, qni nnicns cat Ineis et ignis fons» quolibet momento emitsi perenDt, ideoqne qnod sol ipse reparetnr, mqne ac Ijchni et tedv» omnino confitendnm, vss. 26. Creeek.
Ne arripaitu] Ita qnidam libri. la aliis, oorr^tsso. Lambinnay no oie arrifiaittef male. Hiatna est Eonia- nns, et Lncretianns. GifaM, Ne me arripuitte. Sic restltni, non levleon- jertnra ductns. Nam cnm in dnobns libris mannscriptis reperisaem ita scriptum, ne arripmtte rcorto, faeile addoctos snm, nt existimarem, me pronqmen, qnod necesaario destdera- tur, et sine qoo neqne versns, neqne sententia coostare potest, ease omia- snm a librario scriptore propter simi- litodinem particnlse ne: deinde ex ar- r j|Naise, faclnm esae oorrtptitMe ab ali- qno semidocto,qui facile qnidem sea-
T. LUCRBTIl CARI DB RJBRUM MAT. LIB. V. 1405
tifet ▼erBan elaadiearty aed qaid aea- 9km] Profert haae versuut NoBioi &n
tcnti» deeteety noii videret ; ne me voce < dilaviet/ Lmb,
mpmtm reari» aateniy i. e. ne forte S68 AUi^ ea^el] Ita libri vul^. om-
me exittimea per vim, et temere, et nea, et vet. nostri^ recte. Mnlcii
aine ratione aaaomaiate, qoati abt te locit ea conjongit Poeta. Larobinat,
datnm et eoncettam, id quod tamt i mlid. Oifao. Prtsterea (inqait) qoid-
et petni, nempe parteit mnndi ioteri- qaid pro parte taa aliad alit atque
tnraty &e. Cum litec tcriptittem, anget» id roditar. Olim edideram
Ko&lvs errtpuitte pro corh|»ittft pro- q¥/9dcumqme atid oMget, aUd aatem, Le.
bavity ted mm additum improbavit, aliod, nt t»pe aliat. mendote autem
eoqne nomine me maie hoc modo putabam in vulgatit legi M, per t,
edidiste pronnntiavit. Atqni primam ex vertu qui tequitur pauUo pott,
lAtini termooit contnetado et ratio ' Nam quod comqoe aiiat ex te net
neo fernnty nt hic locut ita iegatur aoget alitqoe, Deminui debet,' &c.
tiae provocabnlo me. Deinde hiatat Nonc receptam tcriptnram retineo,
EaBinnat, qoem itte jactitat, hoc ut intelligamot, aUtj mtget^ potita
loco a Lttcretio qusetitnt non ett : ette i/miiTms, ut ilia, ' tubat, ardet,'
aeqne Locretiut taleit uroquam ver- 4. 1192. et tubinteUigamut altud, teo
ana faceret, qualeis itte ruclator. aiiat ret. Lamb, '
* Arripere ' aotcm pro attumere oon 259 Roi/tlw*] I. e. dimiouitar. Tra-
datnm ab altero, etiam utorpavit M. lalio : quod ttatim dicit * Umari/ alia
TnUint Ub. 1. de N. D. ' Primum igi- traiatione. Laai^.
tnr qnidqne contideremnt quale tit. 260 Ommparenel ^'irg. Mn. 6.
Arripere enim mihi videminiy quati 596. ' terrm omniparentit alumnonu'
vettro jore, rem nulio modo probabi- Iiam6.
lem.' £aai6. Pluribut tamen addne- CtflMnme eefvUrum} Sic CatuUut
tia exempUt biatui itti iavct Jo. Oer. de Troja ad Manlinm, * Troja oefat,
Voat. de Arte Oramm. 2. 16. Hee. commune tepaicrum Enropse, AtisB-
952 Primeipioy parel Ad hunc lo- qae^Troja virnm, et virtotnm om-
enm naqae ab Ulo vcrsu, * lilod in hit nium acerba cinit.' Lamb. Plantnt
vebnt,' tententia pendet : hUic autem ' Commnnem locom ' diait, in Prol.
inelpit probare id qaod tnoitit, ne CatinsB, vt. 19. ' £a tempettate floa
^nia dicat, eam pro tno Jnre et qnati poetarnm foit» Qoi nunc abieruntfaine
per vim ' arripuitte,' nt dixit, non in communem iocum.' Preig.
etanmaitte. Lamk, 261 Erga terra tibi Ubatwr] lUvet.
254 Exkaiat nebaiam'] Verbo < ez- et valg. libri. Lambinut tamen, H'
balat ' tubjanait catnm accntandi, nt maiar, male. Gifim. Ergo terra mi-
Virg. Oeorg. 2. qni videtnr bnnc lo- auitnr ac deteritor. Umatar autem
cnm imitatot ette : 217. * Qu« ta- legendnmy oon Ubatm', * tibi ' vennt*
mcn eabaiat nelralam, fumotqne vo- tatis et condnnitatit eanaa positnm,
Increis.' Idem JEa, 7. 84. ' ssBvam- ut apod Hor. Epist. 1. S. * Qaid mihi
qne exhalat opaca Mephltin.' Itemm Celtnt agit ?' Neque vero me movet
Lncret. infr. eod. lib. 464. ' Exfaa^ cimex Zoiint, qui banc emendatie»
laalqne laent nebolam, flnviiqne per- nem daronat. tatit ett mihi, eam pro-
emnea.' etiam verbo extpirandi^ nt bari duodecim virit totint GalUte
anp. 2. S64. * Sangainit extpirant ca- doctittimiti nt taceam non pancioret
Udom de pectore flomen.' et verbo Italot, Germanot, Hitpanot, Britan-
efflandi, nt inf. eod. Ub. 651. ' atqne nos mihi attentieateit. Lambm^ Me-
tnoa efflavit languadut igneit.' Lemb, lint Ubatar. Faber et Creech. Nam
256 Fare etiam glebarum ad dUor et ita ' degnttaot ' dixtt tuperint vi»
1496
NOT/E VARIORUM IN
108. ubi vide Notas. Imo non aliter * Ubatam animam ' dixit diminutam 3. 716. * PartibQB aminsis qnoniam li- bata recessit*' Neqne aliter legen- dnm ibid. 214. < Nil ibi libatom de toto corpore cemaB.' ot nec lib. 5. 669. ' lUa ipta intervalla nihil de cor- pore libant Flammarum/ De ea vero confinetodine qna ' tibi ' bic elegan- ter vacat, plnra collegit Jo. Ger. Voss. de Const. cap. 59. Hav»
261 Et aueta recrescit} Lucan. 6. 277. ' Illos terra fiigit dominos : bi» rnra colonis Accedunt donante Pado.* Hav,
264 ilfi^MS decunui aquarum C/ndt* que'] I. e. magnse aqute undique de- cnrrentes, sive fluvii in mare dela- bentes. Lucret. snp. 1. 1030. * Efll- cit, ut largis avidum mare flominis undis Integrent arones/ Slc, cnm fluvii ez fontibns originem trahant : fontes ex aquis, snbter per terras di- ditis, et qnasi percolatis. Lamb, Mag' nui decureus, Sobandi, Id enim mag- nns decursus aqnarum declarat, &c, Faber,
265 PrimMm quidqmdf] Primnm quidque, ut saepe alias, et quidem pancis post versibns : ' Nani primum qnidquid fnlgoris deperit eii J Ijamb, Qnidqne, nt s^pe alias, et vs. 285. item vs. 365. < Nam primnm qnid- qnidfulgorisdisperiteU.' Creeck,
267 Verreutee etquora venii] Sic inf. 267. et 389. ' Neqnidqnam, qnoniam verrentes sBqnora venti Deminunnt/ Acc.et 1.217. 'Snnt Igitnr venti ni- mirnm corpora cseca, Qna mare, qn« terras, qusB deniqnennbUa c«liVer- runt.' Lamb,
268 Radiieque reiexeuM atker'] Qni, eum snis ignibns, alitnr terrs haliti- bns hnmidisy et aqnis marinis, sive extennatis, et longo intervallo qnasi percolatis, et dulcibns redditis, sive roanentibns eCiam salsis. qna de re alibi dictnm est. Ex hnmoribns an- tem, qnos sol noo consnmsity nascnn- tur imbres et pluvisB : qni rnrsnm
terram irrigant et madefacinDt,mare- qne et flnvios redintegrant. £c hic ille estoceannsy quem Homeros facic circnm terram flnere, ntvnltArist. Iterantur autem hKC eadeni infra eodem libro non longe, 268. et 390. ' qnoniam verrentes seqnora venti Deminuiint, radiisqoe retexens arthe- rins sol.' LamJbin, Idem propemodnm flonns verbornm Virg. tanqnam alind agenti, excidit, in illis, ^n. 4. 118. ' Ubi primos crastinus ortus Extnle- rit Titan, radiisqne retexerit orbem.' £t vs. 65. ' Praeterea, si nona diem mortaiibos almnm Aurora extnleriC, radilsque retexerit orbem.' Propins nostro accedere voluit Statins, nbi 5. Theb. pag. m. 228. ita canit : * Exori- tur pudibiinda dies, celnmqne re- texens Aversnm Lemno jnbar.' Ubi ' coelum,' pro caligine cnncta obnm- brante atqne operiente, posnisse vide- tnr Statins, nt Homems passim ' aera' simpliciter, pro aere spisso, atqne opaco, adeoqne pro ipsa caligine, &c. nt ex. gr. II. y, vs. 889. 'EMUvft V 6p* 1t4pi ToAX^. Unde vel in ipsis Sa- cris LitCeriSi Eph. 2. vs. 2. i^ayala rw bipot appellatur, qnaei alibi ^avaia rov aa&rmn^ Col. 1. 13. SingnlarisSta- tii mrsns locns est, 3. Theb. pag. m. 141. qui forsan huc faciat, nbi An- phiarans in Aphesante monte cnm Melampo angnria captans : ' sic fa- tns, et alto Membra locat scopolo : tnnc ploria ignotaque jnngit Numina, et immensi fraitnr caligine mundi.' Retexere antem de dissolotioney qn« panlatim, et qnasi filatim 6t, qnara aptnm qnamqne elegans verbnm sit, satis pateC. Preig, Retexen», 'Ara- Kbmfy ftaToX^, resolvens. Faber, Pe- nelop<!B velnti telam. Haa,
270 PerenXahar enim thrusy retro^] Fnit hiec qnornndam aotiqnoram Philosophoram opinio, qoam com- memorat Aristotel. lib. 2. fnrrf^p, flnvios ex mari nasci^ qnemadmodnm in Idem relabnntnr : qnia aqna saisa percol^ta fit dnlcis, et ad bibendum
T. LUCRBTII CARI DE RERCM NAT« LIB. V. 14S7
Btilii. iiic Aristot. Bnfio^fuyotf yhp arbem leoi fioit agmine fliimen.'
yhtrm rh hXftuph^ •r&nfAW. sopra 2. ' afmen' pTO actii et doctii, inqiiit
470. * Et, qao mista putes magis Macrob. lib. 6. Satarn. Lamb.
aspera Isvibns esse Principiis, unde 273 Qua via secia semel] Ita leviter
est Neptuni eorpus acerbnm, Est et mobiliter fluit bic versus, nt Ln-
ratio secemnndl, seorsnmqne vi- cret. flnvinm per alveum sonm cur-
dendi,' &c. Lamb. rentem ac labentem nostris oculis
270 Ftms] Homor, sen liqnor na- snbjtcere videatur. Repetitur et lib. tnralis. sup. 1. 720. ' lonium glaocis 6. Lege, si vacas, qnas notavimns ad adspergit vims ab undis.' iMimb. illnm locom Horatii Od. 16. £pod.
271 Et ad eapMi'} I. e. et ad fon- 48. ' Levis crepante lympha desilit teis. iteratnr antem bic versus cum pede/ Lamb.
tribns deiaceps seqnentibns, lib. 6. 274 Aera nune] Nunc de aere dis-
Lamb. serere incipit. Probat antem, omnia
272 Imdegaper terra»fluU\ I. e. ex quae de rebns flount, in aerem con- fontibns fiunt flnvii : qai rursnm in flnere : aerem autem certa corpora inare relabuntnr, iUudque integrant : rebns tabescentibus retribuere, ne nt panllo ante dictnm est ad illnm lo- rerum omnium interitns conseqnatnr. eomy vs. 264. ' magnos decorsos aqoa- Lamb.
mm Undiqoe deciarat,' &c. Ste 275 Prwae mniatur ta Aoras] Ita
idem Locret. sop. 1. 1080. ' Efficit^ omnino legendam. Vide Indicem.
nt largis avidom mare flnminis nn- Vnlg. oros. Oifan. Singulas, vel pro-
dis,' &c. adde et illa ejosdem 2. 689. prias. sed si singnlas interpretemnr,
' Principio tellns habet in se corpora videbitnr legendum, prtvas mti^atur m
priraa, Unde mare imroensum vol- kara$: sin proprias, ferri poterit
ventes flnmina fontes Assidue reno- scriptura recepta, pnros muiatur in
vent,' &c« Ad haDC rationem refe- 0ras: nt per ' oras proprias ' intelli-
reDdom est illnd Piantinnm in Pcb- gamns extremitates ignis, aqus, et
aolo 3. S. 14. * Viam qni nescit, qua teme. ego tamen prioos miiialvr t»
deveniat ad mare, £om oportet am* hera» legi malo, sop. 4. 560. ' In
nem qn«rere comitem sibi,' &c. mnltas igitor voces vox una repent«
£odem pertinet illod Homericum 1\. Diffugit, in privas qnoniam se dividit
^. V8. 122. nbi Achilles Lycaonem a anreis.' Probavit hanc emendatio-
se interfectom, pede prehensom, in nem Thraso. Hoc mirom : illod non
Scaaandram flnviom jacit. qno facto mirnm, quod probavit, ut ejus auctor
luec in eom gloriabondns loqnitnr : aut repertor. Lamb.
*ErraMi ww mSffo fccr^ Ixj^a^f ^ ^ 276 /d emae Aeri» ta mofaam/rrter
infOait AT/ &vflAixfi4fforroi, btaiUtr mar«] Semper (inqnit Lucret.) quid-
oM^€ fKffnip^lMefUiniXsx^tTofyro' qnid e rebns floit, in aerem longe
rair ijJiit ^udfwipos Otati 9ir^u iltaw lateqoe nsqoe ab «tbere ad terras
Ms tbpia udKmf. i. e. * Hic nonc diffnsnm fertnr. * Aeris mare ' trala-
jaceto inter plscei», qul tibi ex vnl- tio est : qnsB hic non solom ad oraan*
nere sanguinem lingent sine cnra : dom, veram etiam ad significandom
aeqae te mater lecto aot feretro im- ac declarandnm adhibita est. signifi-
positnm Ingebit ; sed Scamander vor- catur enim bac tralatione natara aeria
ticosos inlatnm maris sinom deferet.' mollis et homida : qnam idcirco poe-
Lamb. tae effieeminarant, et Junonis nomine
Agnume dutet] Virg. JEn. 2. 782. appellarnnt. Lumb. Aeris capacita-
* leni flnit agmine Tibria.' sic Ennios tem, ic6ros. Faber,
lib. H. p. 64. * Qood per amcenain 278 Fiuenteit] Suo fluxn. fa6ev.
1406 NOT^ VARIORUM IN
881 Reccid€re] 8ic legeodBiBy et 204 Ni mfpidUti] Miti toppeUts
ita habet codex Bertinian. et codex abftolate enim accipiendmn. Lawfc.
Memm. in ntrisqne Aldinit antem le- SM Qmueti^mnoamnatiki] Negat
gitnr Recidere^ per nnicum c, men- Arittotelet lib. 2. iMre^ timile ette
dote. Rteeiiere enira dictnm, nt Inmen tolit ceterit Inminibot et flam-
' rettnlit,' < refferre/ ' redducere/ mit, qnm hnmido aot pingni alontary
' remmota/ et timil. apnd Virgilium ti aluntnr. nam cetera lomina (ioqnit)
Horat. et apnd bnnc enndem. Lamh. continentermatantnr,neqnenmqoam
Mamllnt, deddcre; male, contra vet. tnnt eadem: at tolit lumen temper
librot. Gi/aa. ett nnum et idem. qood ti verom
QMoatam^taerr] Sic top. 4. 228. et ettet» solem bomorilMit all : noo to*
6. OSS. ' Nec mora, nec reqoiet Inm quotidie novot tol oriretnry ted
inter datnr nlla floendi.' Lemb, temper et attidne novot ettet: qood
282 Lerg^ iUm (t^otdt /oa<] lo£ faltnm atque abtordum ett Lemh.
eod. lib. 507. ' Jam licet hinc fon- 206 Pendeniee Lyehn] Virg. JEn.
tem tcatere, atque erompere fluroen !• 720. * dependent lychni laqneari-
£z omni mnndo/ &e. Lamb. irat anreit.' Lamb, Plnret loeoa col-
288 Inrigai eednm eandore] Ita Ma- ligit Macrob. Sat. 6. 4. Hov.
nil. 2. * irriget orbem omnia pervoll- 207 Ftdgwr^nM] I. e. fhlgoribos»
tant.' Ita et Tertull. de Pompeiit, nt t«pe aliat. Lam6.
(nrbt ett Itali») * Perfodit ignit 208 Ardere minUtro] Ardorit ope-
Pompeiot.' Fa6er. Sol enim Font ra; itaefficienteardore. Falfr.
Inminit. Vid. vt. 661. et 4. 876. 200 SMpfediimt] Nnnc impynn»
Creeeh, c6t, tnbninittrare, pripbercy weftfm^,
284 Suppeditatque naeo ee^fetiim] Lamfr.
8ic tnp. 4. 876. * Semper enim nova Tremere'] Notat tremnlnm attvo-
aeradiornm Inminafundnnt: Prima- mmlumen. Fa6cr. Tremnlat radiot
qne ditpereunt, qnati in ignem lana «pargnnt lydini et tedap. Crtidk.
Uahatnr/ &c. et infra eodem lib. 828. 800 Canetant : totlaiil] Epanaphora.
* Qam faciuot tolit nova temper In* Lemb»
mioa gigni.' ad qnem vertom plnra. 802 CeUri] Celeriter Inmeo sobo-
iMob, rltnr, oode, Ac. Fa6er.
285 Nom prJMimi tpadqmd fidgorU] Toierolor] Sotteotator. Sie Cstar I. e. primom quicqoe fulgorit ei ditp dixit lib. 1. de Bel. Oali. < Doou perit. Iiatt6. nlliil erat, qoo famem totemreot.' io
287 Snceedere totf] I. e. tobire to- cod. Memmiano tamen legitnr cfii-
lem, ten tnccedere tnb tolem. Sic raimr^ et ita in Floreotlnit : onuilno
eoim loqnitor Ctet. lib. 1. de B. O. mendote. £am6. Netcio cnr leetioDi
< Ipti confertittima acie, rejecto not- illi irateator Lambio. qoom reete io-
tro eqoitato, phalange facta, tnb gat aeleraiw^ nti qnoqne eotUt io
primam nottram aciem tnccettemnt' utroqne Lugd. Bat. et apte ad teiH
Idem lib. 2. ' Tettndine facta portit snm Lncretiannm, qni hic noo vnlt
toccednnt,ronmmtnbmnot:'etVirg. otteodere taUrmiy i. e. totteotori,
Oeorg. 8. 418. ' Aut tecto attoetot exitlnm eo modo qoo ' famera tole-
colol>er toccedere, et ombrm.' Idem rari ' dlzit Ctetar, veram in eo totot
lib. 4. 227. ' atque alto toccedere ett, ot eviocat novo Inmine attidoe
cmlo.' Lamb» et e vettigio vetot exttiogoi (conf.
200 Qaa nimbt] Legeodom arbi- tup. vt. 284. 286.) atqoe ita ioqoit
tror, ^aa no6«t enmqae /trwitar. < exitlum flammae,' i. e. folgor ted«
iMoh, ditpertot, * celerator/ teo oecoleffo-
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1499
inr BOTK lUiiinn origlDf . Lmit Tero percelUro Teiitoni naufirogkini inoU*
pro more mm> Lncretiiis in toniis re- eoten sit proverbialis iocotio : qoa
peticione ^celeri oeleratnr.' Hw. Plautns utitttr: vel pro^r popolos
S(M Aiiorta] Sic iegendnm, tiib§rtUf illos, de qnibns meminit Gellins, qni
•noirocabnlo, a verbosuliorior»qttod cnm anstro bellom gessemnt; vel
est, Id alterios locnm orior. Locret. qnod ictos irritos hclt^ qni cum
1. 1M8. *■ Qnare etiam iitqiie etiam anstro pngnat. PiwM*
eoboriri multa nrcesse est :' et 2. FoH proioUerefiMi] Ita ex vet. II-
11S7. ' Unde qneat tantiim suboriri» brorum vestigiis restitui. ProioUert
ac •oppedltare/ &c. £«ai6. JbnBfi, e. proferre. Adlnsnm ad id,
SM £i frmuM ^mdqmd] L e. et qnod 1. 78. Volgati, proeettero» men-
primnm qnicqne. JLamb, dose. Vet. libri, proioUere* Oifan.
Flammm] Cod. Memniisn. babet Secutus eram initio codicem Bertini-
/■Mnaram, et ita Florentin. ego ta- an. et Vatic. et viilgatos fere om-
men mhil muto. Lmmb, neis, Paris. utrosqne Venetos, Log-
S07 Dern^] Colligit omnia cor- dnnenseis: in qnibns est proeeUere,
mptioDem pati, et sBra et lapides. Nnnc ex aliis vet. libris, qni, ut olim
Simile illnd Ovidian. * £rgo cnm lectorl indicavl, babent partim pro.
laptdes, cum dens patientis aratri ieUere^ partlm preBtoUere^ froi^lm^
Depereant svo; carminamorte ca* edendnm cnravi: quod tamen non
not.* PiuB, dissimnlabo, homini cuidam de ine
J}gmfm nra UpideSf tfe,] Superiora male merito, qui me l«slt nnllainju-
afgnaienta confirmat vss. 18. Qu» ria iacessitns, in mentem venisse» ne
aolidiasima vidcnms, aentinnt vires qnod in altero reprebendo, io eo ipse
temporisy et putrescnnt. turres, tem- peccare reperiar. * ProtoUere' au-
|ilavDeonimsimulacbra(necilla Nii- tem ' fineis fati' dictiim pro diem
aaen ipsnm snstentare potest) qnis mortis proferre. Usus est hoc eodeni
mm videt qaotidie labantia? Sasa verbo et Plautns non semelyneqne
deaiqne, qnsB integra vidimns brevi nno loco. Sed nno» atqne altero
tempore labefacta sont, et montibns eaemplo contenti erimiis. sic Casina
avnba cadunt. Qnis antem dicat 2. 8. 11. * Protollo mortem mibl.'
Illa ab sptemo extitisse, qose tenpo- Ibidem S. 5. 4S. ' qnia si cedes Uxo-
lia finitl vires perferre neqoeant ? rem Olympioni, neqne tuamy neqne
Creeek. snam, Neqne viri vitam sinet In cras-
Ab tfw] A tempore, a temporis tinnm protolli.' iMb, losiginqoitate. Iiam6. S12 Demique iioa meniMieR^a cinim
SOO FuHaet] Defatisci? Atlius: dili^isa otdeaMu] Hunc versnm Lucre-
^Tamen hand fstiscar, qnin tuam tii noii esse dejerare possim; pro-
epem implorem.' Idem: *Vereor» bare antem, hic labor est: sed qoi
al nmqnam fatiscar faeere qnicqnid seosnm aliquem veteris Mussb ha-
qniboboni.' Idem valet /attfCo.Lu- bent, II pedibns In sententiam nos-
tins sop. S. 459. * et (nt docui) tram ibnnt. Certe minus in clau-
almnl sevo fessa (atiscit.' £am6. snla orationis dicit quam in principio
SIO Plraceaflre] Vi ante venire: dixerat. Fober*
ptreeilm proprie nrgere significat et S13 Cedere proporro] Nibil mntavi
impellere. Scribit OelJins eirciom In hoc versu. veruntamen non celabo
veiitnm'honnstumplaustmmpercel- lectorem, in codicibns qnattnor ma-
lere.' in Donato proverbiom : Plans- nnscr. Vat. Tett. Faern. Meromian.
peiwellts : ubi mendom sit nec ita legi, Qiicrere prpperro mbi eimqiu
m vldeo posse amblgi : cum austrnm aeiueeere eredae 1 ciuns scripUirae ra-
1500 NOTiE YARIORUM IN
tionein eipatare non possam. doctt Repetcndam antem M koiivv ecmti
quidam in voce proporro mendnm sob* ex vs. 1. unde cetere interrogatioBes
esse saspicantur, et legendam prore- pendent. De nta hajos particuhe
iro censent. Ego nunc utromqae 'camqae'dicerem qaod fortassenon
yersam, et enm qnl in codicibus aoti- poenitendnm esset ; sed satiB in prc*
qnis reperitur, et eam qni in Talgatis sens fuerit, nnicum Horatii locamy
et recentioribus, spurium et supposi* qui doctos torsit, afferre, Od. 1. S2.
tum esse arbitror. Lamb* Qvuerert 15. * mibi cnmque saWe Rite vocaa-
proporro sibi cumque eeneaeere eredas? ti.' Addam tantum, in versn illo.
Ita libri vet. lo qaibusdam, omnique^ Non deUtbra Dewm^ Simuiaeraqne ft
Seotentia videtur : atcredasyeaqu»'» fatieci? videri posse, qnamquam nil
reresibiallquandosenectutem. Hand affirmo, legendnmy Simmlacraqme JUm
scio etiam, an sit spnrios. Marnllas fatitei 7 Nam et huc respexisse Hor.
primos et hnnc depravavit : Cedere Sat. 2. 6. SO. arbitror, * seu rabra
proporro aubUoque aeneecere casu, Qusb canicula findet Infantes statuas»' Sie.
hsc est impudentia? Gt/aii. Cedert Dein cum *fessns' et 'defesaoa'
preporro sulntoque aeneecere ca»u T Ita fiant • fatisci et defatisci, valde mihi
constanter habent vet. libri, nisi credibile stt scripsisse hoc loco Ln*
quod in qaibusdam legitur, OimitfiM» cretinm,/etfa/aluct? Scimna tamea
proporro eubitoque eeneecere caau 7 Sed sdificiis, templis, mnris, aetatem, se-
vide quam in boc genere literarom nium, &c, tribnl, atqae adeo stare
nil quidquam neglectui sit. Istud posse ritfeasa; et qni id probabit,
omnique vitiosnm est, neqne erit nn- nibil fecerit ; nam id, ad me qnidem,
qnam, id nt vel Biain(as vel metri nibil est ; conjecturam enim affero,
ratio paii possit ; et tamen ejus non emendationem. Faber, Otfanias
uoias vocul» ope vestigia verae lec* iluarere pro porro sibi cunque aeneaeere
tioois deprebendimus. Sed largiori credaa» i. e. ut credas ea aliqaaodo
aermone opus est ; cnjns veniam sibi qusBrere senectntem : sed melior
petimns. Dixeratantea: Nonnelapi- vnlgata lectio. Faber aotem rejidt,
des et structurfle aFdificiornm runnt, Denique non monumentaf i^. et legtt,
et tnrres ac saza ab aevo vincuntur? Omniaque ut porrOf tutriiopie aeneaeert
Bonne ipsa templa, sedentibns, at- credos, Non rusre oraJsof, tc, Sed
que etiam invltis Diis, senio defessa hnic etiam coojectnne vnlgatam lec-
labnntnr? Omnlaqneut porro, cujns tionem libenter prsferam. Creedu
ilia cnmque generis sint, senescere, PlacetVossii senconjectura, aenlec-
abire, obire, perire ut credas, non- tio, ita distinguenda : Quee ruere pro'
ne et silices ipsos, ropesqne, solidis- perroibi^ conque aeneacere eredae? i6i,
sima teme corpora, senescere ante abl nempe dilapsa ea jam videmos ;
oculos vides? Nanc locnm integrnm conque seaescere, pro, et conaenes-
exponam, et ita exponam, uti dis- cere, nt passim. Preig* tinp^ui et legi debere videtnr: Pe- 814 iVo» niere ooobM] Hnnc ver-
ttt^e nott lapidea quoque vinci cemia snm profert Nonins in voce * sillees.'
ab tevo t Non aUaa twrrea ruere^ et pic- hamb.
treacere aaxa? Non delubra Deum^ «i- 318 Tormenta ataiia'] Tralatio est,
nadacraque feaaa faiiacif Nee aanctum vel a tormentis bellicis, vel aqnse-
ttamett faii protoUere flnea Poaae ? ae- stionibos. £aia6. que advereua naturte faderdniii ? ••• Privaia] Refer ad vocem * saxa,'
[hinc versnm snstnli.] Oamia^iie ut non ' tormenta.' Lamb, porro aubUoque aeneaeere eredatf iVion S19 X>eMtfiie jam tuere] TVerr, as-
ruere avoUoa aiUeet a maniibua aUit? pice, a verbo tuor. Denlqoe aaplce
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB« V. 1501
lioc cflehiiDy inqait. sic Ennios, * As- piee hoc siiblime canden^, qnem in- vocant omnes Jovem/ Lamb» Vss. 6. Uloa refiitaty qni omnia e ccelo oriri, et in ccelom itenim resolvi sen- tiQDt, et tamen coelnm ipsnm immor- lale et «ternnm asserant ; nam qnod in alias res vertitnr, et qnod ex iis rebua solntis reparafttr et reficitnr, id nativnm prorsns et mortale. Crteck. Pacnvius Chryse : * Hoc vide, cir- cnm snpraqne qnod complexu con- tinet Terram, qnod nostri coelnm me- morant,6raii perhibent»thera ; Qnid- qnid est hoc, omnia is nnimat, format, alit, anget, serat, Sepelit, recipltqne in sese omnia, omnioroqoe idera est pater. Indideniqne eadem, qnae ori- nntor, de integro leqoe eodem occi- dont.' Qnem nostrnm fuisse imita- tnm docet Scaliger ad Varr. de L. L. p. 81. nbi vide plora. Hav.
S20 AmpUxu] Ambito. M. Tnll. ex Ettrip« ' Qni tenero terram circnm- aetn aroplectitnr.' Lamb.
Quod proereat ex se] Tamqnam pa- ter. Lamb.
S84 Demiinii debei] Sic habent co- dices mannscr. Vaticanos, Tettian. Faem. Memm. Bertin. typis impressi vero, Dmimddebet, Lamb. Deminwi] Ita fere libri vet. MaroUus, vulg. DMttm». Oifan.
885 PrtBierea, n nuUa fuily ^.] Mnndi novitas vss. 14. probatur, tum ex eo, quod historiae omnium anti- quissimae Thebano ant Trojano hello soperiores non sint, ut esse deberent, si mnndns foret, non dico seternos, sed mnlto vetnstior; tum ex eo qood artes omnes recens adinventas habe- mns, siquidem anthores omninm me- morantur; cnm, sl mundus nunqnam ooepiaset, deberent artes, ac potissi- mon vitae ntiles, semper extltisse. Macrobios in Somn. Scip. 2. 10. ' Qttis non hinc etistimet mundnm qnaodoqne ccepisse, nec longam re* tro hujns setatem, com abhinc ultra doo retro aooomm millia de excel-
lenti rernm gestarnm raemoria ne Orspca quidem extet historia? Nam supra Ninnm, a qno Semiramis se- cundum quosdam creditur procreata, nihil prieclaram in libroR relatom est. Si enim ab initio, imo ante initiuni fnit mnndus, ut philosophi volont, chr per innnmerabllinm seriem secii- loram non foerat coltus, quo nunc ntimur, inventns. Non literarnm usns, qno solo memoriae fiilcitnr seter- nitas f Cuf denique multaram rernm experientia ad aliquas gentes recenti aetate pervenit? Ut ecce Galli vitem, vel cnltnm oles Romajam adoles- cente didicernnt ; alise vero gentes adhuc mnlta nescinnt, quie nobis in- venta placnerant. Hasc omnia vi- dentnr aeteraitati repugnare, dum opinari nos facinnt certo mondi prin- cipie singulaquseqne coepisse.' Creeci^.
GenitaUs] Principialis, seu potins gignens, ant ad gignendum pertinens. de qua voce snp. satis multa 1. 11. Lamb,
S27 Suffra beUum Thebamm'} Snpe- ra, i. e. supra : de qno alias diximos; Fnit antem bellnm Thehanum anti- qulus Trojano. lege Macrob. lib. se- cundo .comm. inSomn. Scip. ubi ea- dem fere argnmenta leges adversns mnndi seternitatem. Lamb. Panlo antiquios clade Trojana; paulo, in- quam, cnm oonstet qoosdam doces belh» Trcjano interfnisse, quorum pa- tres Thebas oppugnarint. Faber,
851 SiHmma] Mundus. Lambin.
334 Nune eiiam augeieunt'] Codd. Vatic. habet, Nunc autem augeBcuni. slc Demosth. Philipp. nona, qna: volgo tertia inscribitnr, att, cnm alia mnlta sua letate immntata et meliora facta esse, et crevisse, tom ea maxl- me qoaeiid remmilitarem pertinent : 'ETs^ 8i imdmmiff &s $wos thnTif, woXkm^ ^n^w hriSoaw, iral oMiy dfiotatv j(v* rtuf TSnf pw TOAff vp6repov, oith ifYov/iuu wTJov^ ^ r^ roi; %oIK4iuv KMKOf^aBui koX hriMcMcitfai, et Aristotelet lib. de Rep. 7. 11. nbi qnaerit| utrum urbes muris
1502 NOTiB VARIORUM IN
esse mnmtas, an, ut Spartam, nnllis hoe modo respondenty oUm artei Utm
mttnibtis ■«ptas oporteat, ait, sait yiguerant, qa« nnnc florent, sed ali*
jam temporibas wnlta et telorimi et quando ignis, aliquando aqna deleTit,
tormentornm genera ad urbiam ex- vel terne motns bansit hnmaiiiim g»-
pngnationes exqoisitissima ae per« nns : inde jam noviB videntnr aobia
fectissima esse reperta qose antiqai- et reeentes. Hoc responsnm relor<«
oribns faerint ignota. Lam6. qaet Poeta vss. 1%, Nam orbem tlU
SS0 Orgama\ Ut tibidnes, 6dicl- qaando ignibus perostam, aiiqnand»
nes, citliaraedi. sap. 2. 419. * Ac aqals obratam, aat ternn motibas di*
mossea mele, per cfaordas organici mptnm nemosannsseteniom dizerlt:
qnsB Mobilibas digitis ezpergefiicta Ideo enlm bominem dicimna morta-
fignrant.' Lamk lem, qooniam illis morbls tentatnr,
3S6 DemqueimimaJutc] LegetAc- qnl in alios ▼ehementlns iBcidenteB
tantiom Firmian. de Falsa Sapient. eos abstnlernnt. Creech,
lib. S. 16. nbi bnnc locnm profert. 840 Vapcre'] Calore. Loai^.
Iiam^. Notandnm maaime ; Intelli- S4S Coop«nitsse] In verbo * coo-
git enlBi phTsicam* Plane eadem pernlsse' dn» vocales oe eoolescnnt
ratione Horat. qni interdnmandacior io nnam syllabam : nt snp. 2. lOOO.
eat, de Pythagora 1. 28. 15. dixlt, < Tandem coolnerint ea qnse con-
* Batnra non sordidns anctor.' Ratio jectarepente, Magnamm,' &c. Lamh»
antem hoc loco philosophia est. Fab, Hoc pertinent illa, qnsB de litera-
557 Ei lumc pruims] Qtiocirca non rom inventione Cadmo attribotay immeritoillnddeseprsdicavitjqaod aliisqae, dispatat Diodonu Sieniaa estinitiolib.4. etinlib. Lnonlonge ]ib.6. *Postmodam Oneeia dilavlo ab estr. ' Avia Pieridam peragro lo- oppressa, cnm plorimi bominea per- ca, nnlllas ante Trita solo,' dcc £0016. iiisent, et literaram qooqne inoiio-
558 J» pairiaM fvi posstm vertere] menta deleta snot,' &c Hev.
Qui possim eoavertere io Latijium S47 Teniareniur'] Pnlefare dicUim,
sermonem. Foit enim Locmtias Ro« * tentari morbo,' * pericalo,' * iacom-
manos. Lamb. Pro, vertam. £x- modo.' sic 1. 6S2. 'Qn« nondam
empla aiibi : nisi ita intelligas, sn- clneant ullo tentata perieio.' et 2.
perbiascalumltierit; quamquam ve- 066. 'nalio primordia posse dolore
ra prvdicat, quis enim ante Lncre- Tentari.' Lamb.
tinm? Faker. m gi triethrimeabuietet Cmua"] Hoc
SSO Qmo4 st /ortefuieee mae Jkec, negat metuendnm esse Aristot. lib.
4^c.] Hnc pertinent ea qu» sunt apnd de Mnndo cap. S. Qninetiam aiC di-
Platonem in Timseo non longe a prin- Inviones aquamni, et incendia, defla*
clp. nbi senez iUe ^gyptius sacerdos grationesqne temram ad sKklntem
com SoloDe loqaens, ait, Onecos sem- universi valera, his verbis : 'H rt 71^
per esse poeros, neqne cpiicqaam an- ^oa ntitmra wamreiamSs, &c. rj^
tiqnnm nosse, propterea quod mnltis iyiipf ^^ ^i»oUn nf^ aahm aak
non uno tempore in Orssciam vel ab irwiuSe ramavoiiibni^ icai w^naiiMUfte»
Ignibosy vel ab aqnaram dilnvionibus 4wu^vioiUin^ wopKnBkSs ve Morik lUpos
dadibus importatis, non potnerit a ^Atfyifo/u^.ravra SiwrilmlaMMr a^rf
m^oribns ad posteros remm pr«te- wpln brpOw yafSpawa^ rj^Si* «Ifiiwsew-
ritariim eognilio qnasi per manos riiiplap vaptxei^' o^tepihfis re ybp dt^irm
tradita pervenire. Nonnuili autem rooatp ai r«r wpwpdrmt •nyi^Mm^fif
legnnt hiiic, Quod ei forie fuieee aMe Kark rb Mrrf^ira rbs bMmrwoiat^x^oamf
hme eadem mmeia credioy tfc, Lamb. mOin $^ KtKmrm, KoBaipopAmi re j^-
His argnmentis nonnulU pbilosophi fipoTejinrokkiiwrmidmriLPordi^KO'
T. LUCRHTIl CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. tS03
pirowfiAii S^ aHptus, ri t9 ^* oM^, non ett corpos perfeete solidinn, nec mJt rk Mp oM^ dXupuwrrtu. mit /«V iBane, neqne, cnm infiniti sint mnndiy
nd al ^h6yts fUr r^ waywrSBts mwbrmh- b«c compaget potest dici nniversnm : 0»% •! «d^ M T^ fkiyw kn&ffu leed vm. 24. yid. S. 808. O-ffe/k.
M /i^pawf T& ^ir 76wMy T^ V MS Qiitfl 2pcii«] Msf . optimi qtn^ et
ibvidi-ss tk tt ^«f^mu. L e. < Et tem itn s«pe olufd pro «IsftiM, ot ad Ter-
stirpibos et pltntit Ttriis omata ac tniliaoi Apolog. doenimns. Hw^
vettltay ^e. natnram senectatis ex- S09 Coiiniere lume rtrmn] Ita Tet.
pertem pariter retinet: cnm tamen libri. Ltmbinus tanMny Prmruen;
el motibnt eencntiator, et ab aquit mtle. Oiftn,
inondantibnt obmatnry et ineendiis 878 E:upmrgt] fi«paf^slve€»par-
non tota qnidem, sed qnlbnsdam sait gi» recte, et hoc loco oonnnlK legen-
partibnt deflagret. Hme antem om- dnm censent, nt in Variantibat Lec-
nla vldentnr ei boni gratia eTenlen- tlonibns apparet. Vide Voss. ad Ca-
tla mternam talntem afferre. Nam tall. pag. 170. Preig.
et eam cencntitnry dimiiinnt ac dlf- 874 Htmd igUtw le^Ai] Sic 8. 830.
flnntar inteijecti tpiritnty respirandl de antma : * Hand igitnr leti prseln-
▼inm per terras parteis effractas repo- sa est Janua menti.' Emenda obiter
rlentesy qnemadmodnm snpra dictnm Ovldiom ; occasione enim qnamllbet
ett : et cnm Imbribot pnrgator, rebnt IotI nti toIo. Locot ctt &• de Ponto
omnibot Insalnbribnt et morbotit Eleg. 7. * Sed qnia res timida est
ablnendo lcYatnr : enm antem a Tcn- omnis mlser, et qola longo Tempore
tis perflatnr, et qn» snb ea snnt, et laetitlm janua clanta mete est.' Le-
quB snpniy pnra reddnntnr. Jam gendttmJamM«toitam«aMi. Jamdin
vero Bammae quidem id qnod glaclei ett| Inqnit, com ad me Istitla non
natan prtiditum ett, densant : con- revlsit : scllicet illi 'jamia mea' oc-
glactatlones antem flammas remlt- clnsa est. Paber,
tnnty et reram singnlarinm ali« orl- 876 Sedpaief] Sed jannaleti Talde
mitnr, alim florent, alim interennt.' late et vaste retrorsnm pateftcta est.
Xmn*. Lmi6. Virg. 9. 861. < Patet btl jt-
848 Dmni kde ehdem'] Pro dedie- nna letbo.' Hoe.
sfa#. Ter. in Adelpfa. 1. 8. 97. * Nam 877 Qnere etkm Miwa, 4pc.] Es eo
si esset onde id fieret, faceremut/ qnod finem babitnrns est Mandns
pfo, sl fnissety et feeissemns. Aliter condadit tss. 4. initinm habnlsse :
locnt Ule intelllgl non potett; De- nam qood aliqnando perlbity ollm
mea enim et Mielo Jam tnm in re periiitet. Creeek.
ampla erant. Feber, Virg. 9. 810. 880 CsN/simi«rs mreUi] In dnobnt
* Jam Deiphobi dedit ampla ratnmny manntcr. codiclbnt tcriptnm erat mh-
Vnlcano tnperantey domns.' qid et iempmere: qnod eo notaviy ot Intelll-
alibi smpe slc locntns esl. ffoe. gat lector, eodem errora doctos esse
889 Prmierea^ qumeuK^] Hoc eo- eos qni * contempsi/ ' contemptum/
dem argnmento, atqne adeo lisdem * snmpsi/ ' snmptnm/ et similla, scrl-
versibns supra lib. 8. nsus est, nM bnnt cnm p, atqne eos qni ' contemp-
probare conatnr, animnm esse mor^ no/ ' dampno/ * tempto/ et similin.
talem. Qnare qnm ad locam lllnm Lunb,
ttOUTlmns, In^fe repetat lector, si 881 Denique ieminpere^ ifc.'] Aliod
qnid raqoiret. Lemb, Nihil seteranm demom argumentnm dedncit vss. 86.
ant Immortale agnoscit Epicnrus, apHgttacontinna(elementornm)praB-
pneter eorpora perfecte solida, in- clpnaram mnndi partinro. Cum enim
ane, et t^ w, uniTersnm : at muodnt ignit cnm aqna committator, et modo
1504
NOTiE VARIORUM IN
incendia, modo eluviones snperent, qaidoi tandem cam totins mandi rni- nahasc concertatioterminetar? Qaod vero magna incendia et dilovia con- tigerinty de Pbaethonte et Deacalione fabal» demonttranty nam Igne vasta- ta, et aqnis obrnta erat terra, licet poetae inepte finzerunt incendium istnd et dilaviom interventu Deo- rnm ernpisse, et cessasse. Creech,
Cum maxima mundi Pvgnent tnem' fyra, pio neqnaqunm coneiia ifello] Cnm mazimae mnndi partes inter se pog- nenty impio bello concitatae, qnale est bellum civile et intestinnm. Haec est illa fertasse pngna, qnam finxit Hom. 'lA. V. qni inscribitur Mr^- Xni inter Apollinero et Neptnnnm: per ' Apollinem ' enim sol significa- tur ; per * Neptonum ' mare, et aqua- mm natnra. Hi igitur posteaqnam satis din inter se decertarunt, cedunt ad extremnm inter se, qnia par erat, et id qnod ab altero alitar, cum suo pabulo non dintius pngnare: et al- terius pabulnm, ab eo cujns pabulum est, non superari, neqne ad niliilum redigi. Quod significat Homerns eo qnem dixi libro. Apollo enim, per qoem sol et ardor significatur, pug- nans cnm Neptnno, per qnem hnmor et mare, sinit ad extremnm se vinci. Nam si sol omnem homorem ebiberet atque exbauriret, hic pulcherrimns mondi ornatus ardore confiagraret. Lambin,
S82 Membra'] Elementa, &c. Fa6.
884 £t VajHfr'] £t calor. Lamb.
585 Omnibuiepotiehumoribus] Om- mbns exhaustis hnmoribus. quod cnm fiet, ut nos Christiani futurum credi- mus, tnm non solnm totus orbis ter- rarum, sed etiam mnndus hic nniver- sus, fiammis consumtus, interibit. Lamb»
Exeuperarint] Superiores fuerint. Lamb,
586 Conata] Sic Accius apud No- ninm: ' Ego incipio. conata exse* quar.' et Cornel. Nepos in Dione :
* Verens, ne prius coDsilinm aperi' retur snum, qnam oonata perfecisset.' Lamb,
S87 TantumguppedUant^yelaLceipe fvfpyffTut&Sf tantum faumorls suppe* ditant : vel absolute, nsqne adeo sup- petnnt, 6pKovai. Ijamb,
388 Diluoiare] Diluvio obmere. Lamb.
393 8piranle$] Ily^Frcs. M. TuIUns lib. 3. ad Quintum fratrem,'In pri- roisque "Apii wrinw Q. Scsvnla.' Lamih,
304 Ctxnere] Decernere, et con- troversiam dijndicare, ac finire. sic Pacuvius : ' £t «equnm, et rectnm est, qnod postnlas, jurati cernant.' sic dicimns, vitam cernere. £amns p. 61. ' Ferro, non anro, vitam cer- nainns ntrique.' Idem p. 204. * Ter sub armis malim vitam cemere. quaro semel modo parere.' Itemm Lucret. snp. 4. 965. * Nantse cam ventis contractum ceraere bellunu' Laxnh.
395 SuptTaxdioT] 'EyKpariortpotf Kptirrwv, potentior, validior. XaiR6.
396 R^^narit] Superaritftt vs. 399. Terrasque perutril, Gassendns. Creech.
397 Ignie enim auperafsii] £x fabn- lis poetarum hoc dicit, chu iup* ^avrov. quod ostendit ille versns, ' S<^iUcet ut veteres Graium cecinere poetae.' £a- ber.
Ambene] Participium est vel a ver- bo ambedo, vel a verbo ambio, nt sit positum ambens pro ambiens. Lamb, Quidam librl, ambiens. Gifan. I. e. Ambedens ab ambedo : sic ambesse pro aml>edere : alii ambieni. Creeeh,
398 AviacumPhaethonta] Nota est fabnla Phaethontis, et eam persequi- tnr Ovid. Met. lib. 2. initio. Plato in Tiniaeo, quid hsc fabula significet, docet, ut mox dicemus. Lamb.
400 At pater Omnipotens] Ovid. Met. 2. 304. * At pater omnipotens supe- ros testatns et ipsum, Qni dederat currus,' &c. Virg. /En. 6. 692. ' At pater omnipotens densa inter nubila telum,' Sic. Lamb.
T. LUCRBTII CARI DJI R6RUM NAT. LIB. V. 1505
401 RepentiftUwimii idu] I. e. sub- eoruiiH|ne qnae in ckJo et cnm ca>lo ito et repentino ; repetu enim et re- moventnr, immntatio, tom is, qni fit, peniinMM »qiie ioveniCnr apnd poetas longo iotervatlo interposito, rerom nlioique scriptores ; Virg. JEn, 12. qnae tn terra sunt, multis ignibut SI3. ' Quo ruitis? qoapve ista re- grassantibns, interitns.' Aristoteles pens discordia snrgit ?' Val. Fl. Ar^^ item Phaetbontis fabnlam refert ad gen. 2. 91. ' Insonuit : vox inde re- incendia et flammas ex c»lo profec- pens nt percolit urbem.' Ubi ex Ci- tas, quae parteis mundi ad orientem cerone et Livio plura locaCarriocol- spectanteis exnsserunt. sic enim ille legiL Hurer, libro quarto de mundo, in extremo :
402 DeturbavU equis tn- ierram} Sed IIv/MeaZa/ rc irai ^KSy§s, «d /iiy i^ ohptawf exceptt eom Eridanus, ' fumantiaque tci^/mwu Tp6rtpop, iffwtp ^wrlw M ^o^ abloit ora,' inquit Ovid. Aristotel. Borros, rit vphs Iw fUpn icar^Ac|ay, &e, antem vcpl Bw/jua. iuavafu scribit, i. e. * Incendia et flammae, em qni- Electridas insulas in latebris et re- dem qnse ex cselo antea exortn, eessn Adriac; ab Eridano fluvio qnemadmodumferuntPbaetbontisae- qooodamfuicseexaggeratas^etetiaro tate, parteis orientateis exusserunty' nunc videre licere paludem ei fluvio &c. Ita autero restituit bunc versnm propinquam, cojus aqua calida est, Adr. Turneb. vulgo enim legitnr, a ex quaqne odor exspiratnr t«terri* vera e$t auimi ratione repulsum, Lamb. mns; bojns autem loci incolas dicere, A vera nimis esl raltoiie repuUum. sic Phaethontem fulmine percnssum, in vet. libri. Marntlus, rera est ammii, hanc pidodero decidisse. Lamb, £t ita vnlg. vide supray 2. 644.
404 Tremenlii] Ov. Met. 2. S98*. Gifan, Melius rmi ntmtt est. Creeck.
* Colligit amentes et adhuc terrore 410 Aliqua ratione remeta] I. e. ali-
pavenles Pbcebns eqnos, stimuloque qoa ratione vicissim victse. Lamb,
dolena et verbere satvit. Sasvit enim 41 S Ut fama est kominumf mmttat
natiunqiie ohjeetat et impntat illis.' ^nojido o6nit< urbei»] Sic est distiii-
Pius, gnendum : qiiod loqnendi genns ag-
407 Quod proeul a tera xtmts eet ro- noseent Latine docti. Marc. Tull.
tiome repmleum'] Idem et Platoni vide- pro Clnentio : < Non timuisse si mi-
tnr inTimaeo, cujiis haec verbasnnt: nus vim Deonim, liominomque fa-
Jh y^ aSw KoX irap* iu^» \ry6piawfy As mam,' &c, Idem pro Sylla : ' At si
wre ^B^ 'HA(ov mtus r^ roS srofrpbs tibi nos peregrini videmnr, qnornm
ifpa J^c^ %»k rh m4 Iwwrhs cImu KOfrh, jam et nomen, et bonos inveteravit
rV rev wrpbs Mv iXa^Wy ri^ Iwi et hnic nrbi, et horainnm fam», ^e
Tifff {vr^oMrc, koHl Mbs KepawttBeU Sf rmonibns/ &c. Idem de Harnsp*
Sic^Mfpil, rovro pip /c^v «rx^Aui ^xoi^ Resp. ' Mitto illam veterem ab ip-
A^ai. rbV i\ifi4s4arir&ysr9piyiir sls Diis immortalibus, ut hominnra
«ca Kor* obpaifi» Uirrw mapAxXaJiiSy KtX fama est, Hetruriae datam discipli-
Itk poKp^ XP^^ yivopivn r&p iwi tqs nam.' Lamb. Hanc scripturam et in-
snffA iroAA^ ^>$opd. i. e. * Nam quod terpunctionem agnoscnnt omnes Ji-
etiamapodnoBdicitnr,Phaethontem bri. Lambini lectio non placet, est
Solis filium, olim patri» currn joncto, fcemtmioi ; urbes. Oifan. Vossiom vide
propterea qnod non potueril^ patria ad Catnll. p. 2J6. qui dum a Creechio
via anrigari, et ea qiiae sunt in terra. refellitur, non Umen immerito, per-
exnsaisse, et ipsnm fulmine percns- peram in vnlgatis exemplaribns, in»
som periiase, hoc quidem dicitur per ritis libris antiqois, iir6«i repositnm
fabal* figaram : re vera antem sig- dicit pro tinrfis. Ego Oifanio accede-
nificatnr et eomm qufe suot in terra, rem, cnjus lectio sen conjectura sira-
De^h. et Var. Clas. lueret. b C
1506 NOTifi VARIORUM IN
plicissinia est. Preig, Oifiiniiu, Ut srbibiii tem »et« abtvmtif camt
fimuL tiif komimm wmit^ quando obnut ipse Locr. 1. ff , 584. ' In Tyria Sidoae
miirj; VosBti», Homimmm muUaOy L e. quod accidit,' Scc DiBrompatvr igi-
Grimina homioiuD, sive impios ho- tnr Zoihis. lamb*
mines. At qnld hic loci Lncretins 416 Coiifheenml] Repreasi et cohi*
eum criminibns hominnm? profecto biti snnt, vel se cohibuerant. Ijmh.
Epicnreas Donqnam credidit istas 417 iSM fnites iUe modio\ Nnnc ag-
aqnas ad elnenda hominam peccata greditar ad ezplicandum, qno paeto
fntsse terramm orbi immissas. Creeek. ex corporibvs prfaniSy qnn neqne coo-
MuUae qmmdo obruit iir6eu] Cnm siliOi neqne eerto fcedere inito mo^
reperissem scriptnm in Cod. Vatican. Yentor, factus sit nmndns. Totns an-
muHnt quemdo obruii «6ts, reposni tem hic locas de mrnidi et partiBm
urbeiM. nam smpe observavi, » libris mnndi concretione Ttdetnr prope ad
veteribns lineam parvam snpra doci verbum exprcssus (nisi quod nberio»
pro r, ut * co&ta/ pro * coorta,' * tu- a Locretio tractatnr) ex iis qoae n-
ba'pro*torba,*ddine'pro'ordine.' ponontnr a Phitarcho libro primo
Praeterea sine nlla varietate sic habet ^ rw hpoffuierr. qose suis locis mem-
liber FlorenfisB impressos. Non pro* iMratim etparticnlatimrefermm : mme
bavit hanc emendationem Zoilns. antem «liversa Latme reddamy qnod
qoid mirnmP qnae dnlciasunt, amara ezistimem ea magnam Incem hnic
videntor ei qoi febrem habet, ant coi loco allatora. Sic igitor Plotarchos,
altoqoi palatom corroptom est. At- «t qoidem Latine vertimos : * Moo-
qoi satis osteudi hoc geoos loqoeodi dns in globosam figoram conforma-
' nt fiima est hominom/ boois scrip- tas,hoc modo concrevit. Com prina
toribos esse ositatom. Jam vero hoc corpora aine consilio et fortoito rao-
mulim obruU urbeioy horoines qoi ali- verentor, assidooqne ac celerrimo
qoid videant in his titteris, agnoscent, moto agitarentor, io idem molta coo-
et probabont: iilod contra Aommmt venernnt, et coierunt, et propterea
molfos obruit undhy non item : ot ta- varietate 6gararam et roagnitndinom
ceam,qood,GamLticretiassigaificare prsedita. His aolem hs eodem loco
velitio8ignemdiIaviem,nonsati8eam coactis et coacerratis ea qoidem,
his verbis exprimeret, ' raoltos homi- qom UMJoro erant et gravissima, om-
nom,' sive ' inoltos homines obrnit un- nioo sobsidebant, qoae parva vere, et
dis.' quid est enim moltos bomines vetnnda, et laivia, et Inbrica, luec
undisesseobratos?siceotora,siqnin- etiam ezprimebantnr in primonim
qoaginta obrnti sont, multi ol>ruti corporum concnrsn, et in altiim fero"
sunt. At nooc ea hac mea lectione bantur. Ubi igitof ad verbemndom
moltaB orbes obrutae sont. Qose ver- apta potestas defecit, ea, inqnam,
boriim sententia cnm Lncretii sensu qaae in altam extollebat, neque jam
conaentanea est. Confirmat denique plaga in snblime toUebat, in inferio-
hanc lectionem historia, nuntia ve- rem vero locnm heec ferri prohibe-
tostatis, et testis temporum pr»teri- bantor : ad ea loca, qoas recipere po«
torum. Qua de re sic Aroob. lib. 1 . teranty nrgebantnr : hsee autem erant
' Terrarum validissimis motibiis tre- ilia loca, qoae sont in extremls oris
mefact» notant nsqne ad pericolnm mondum ambientibos: etadhteccor-
civitates. Qiiid ? hiatibos maximis pnscnlorum maltitndo reflectebatur.
interceptas orbeis cnm gentibns sn- Implicata autem inter se et impedtla
periora tempora non vidernnt? ant ea reflexione, mnndnm geiinemnt;
ab hajnsmodi casibas fortanas ha- Porro hac eadem natnra praedita
buere secnras?' His adde ifiiaB de corpnscola, cumeuentvoriayUt dixi-
T. LUCRBTU CARI DB RBRUKT KAT. LIB. V. 1507
mos, tn altnm snblata, astrornm nata- ram perfecernnt. mnltitado autem cor- p«rnm, qme snrsnm snbTebcbantnry aera vcrberabat, el bnnc ezprlmebat. Impletns antera aer spiritn, alqne in* flatns ex agttatione et motn, et astra ma comprehendenSy ea nna circnm agebaty et eomm converstonem sol>- limem serTabkt. Deinde ex iis qnss snbsedemnt, terra i^enita est : ex iis vero qn» snblime ferelMUitnry eselom, ignis^ sBtber. mnlta antem etiam ma- teria in terra restante, eaqne con- densata et stipatay et flatnnm verbe- ribna, et anrarnm ex astris exsisten- tinm ictibns, comprimebatnr bnjnt fignratlo ex parlibns minntis coo- sCans^ et bnmidam natnram genoit. Cnm esset antem fa«c flnida et diffn* siiisy id cava terrm loca, et ad ca« pieadnm continendnmqne idoneai de- ferelwtnr: ant aqna,cam per se snb- sndisset, loca snbjecta excavabat. PrvcipnsB igitnr mnndi partes ad banc modnm genitse snnt.' Lamb, NatiTi hnjns mnndi exordiom expU- catnrns, Deos, omnemqde providen- tiam longe removety et totnm opua materin permittit, vsi. 16. Inde Chaos, radis et indigesta particula- ram congerieiy qnse hnc et ilinc agi- tatm tandem pares enm paribns con- ▼eiierant, inde mare, c«elom, terra, soly sidera» et qnncnnqne hic mnn- dna eodtinety vfts. 17. Plntarchns ex Epicnrode Piacit. PbiL 1.4. 'Oroinw
fum ItfXVM^^^f^' ^ Tpimw rovror* T«r krSfmir vwfiArmfy ^pm/krm^ «■! rvxjdtof kxfmwv nbnttvf, orwvxAr tv «■! v«txi0T» Kwwpuhmif^ flr rh tdnh mohJJbi eiiftmra ^wnfipois^ itai tik rwro irwa»-
417 Cbq^erlas] Congressns, acervns, eoitns, sen coetns primorum corpo- rnm. qnidam legnnt «oakdvf; alil ^eaggilas. Ogo niliil mnto. qnamqnam ecmltdm non improbo. Lamb, Cra- ledns. Ita et hlc scripsi. Vnlg. cen-
Jteint, Vide Indicem. Gifan. lo prima edttione. In secnnda antem, eai^ctu» in textum recipit idem Ol- fanins.
418 Pealtgne pro/imda] Sic dictuni * ponti profanda/ nt ' vera viai/ ' ul- tlma natoral/ Ste, Lamb,
419 8eU» lunrn] Secatas sum eo- dic Tettian. et Faern. in qnibos ita sine olla litnra legitnr : in codice Va- tic. antem, SoUay kmtt eurtua: nt fa- cile appareat, copulatlones ^ae, et, qnae reperinatnr in libris vnlg. pos- teritas esse ab aliqno adjectas. Sic enim in eis legitnr, SoUtque et luna^ 4^«. Lamb. Solit Umai curtus, Sic vet. llbri quidam. Plnres veteres : SoH$ iunte, Hinc Marollns, et volgati, So* Itiftte ei htnet, Forte legendnm, SSol» et baue» Vide Indicem, * Versns.' ibiqne, ' Is terminata.' Gifan,
420 Nam eerte neque eoniiHo'] Hie venus cnm dnobns deinceps seqnen- tibns jam snpra positi sunt lib. 1. Lamb, Hnnc versum, nt et similcm lib. 1. 1021. ita invenio correctos et esplicatos a Magno Oronovio Patre, Obs. Nov. 4. 0. 'iVaai eerte neque eon» aUia priutordia rerum Ordine te tuo quet' qut tagaH uiente ioearuut. Sic clare tetustissima! raembranse. Ut et 1. 1010. nbi repetnntur hi versns : Or» diut tuoque fute tafaci, levi errore li- brarii, qnem et io sequenti refcrt : Nee fnosfve quet refert : pro, Nee quot ^tfut fifett, Tnrbavernnt librarios et viros doctos tot ablativi, Mniilio stfgod m«Rl< ordiue: qoos ita facilo explicalris : neqne consilio ex sagaei aliqna mente profecto se locarnnt qnseqne sno ordlne. Lambinus, Se oT' diue fuetqiui tut aiqut tagad: vel, St ordme to quetfut aique tagaei, Oifa- nins, Ordiue te quetque aifue tagaei. Non alinnde qnam diximus illod ol^ exortom : nam svo in nnam sylhibam contractum non magis mirnm qnam in dnas * seorsom,' ' deorsnro,' * te* nnis,' Mevins.' in tres ' orinndi' et lib. 2. 060. < et eqnorom dnellica
im
NOTjS variorum in
proles/ l/bi frnstra LambiDiis : efnom' duelliM,' Orooov. Qiiae qoi- dem mibi explicatio jam arridet, li- cet meminerim aliter emendatiim a me fuisse hnnc versnm libro primo, coojectara forsao non poeuilenda; alterntram slbi lectionem eligat lec- tor, qae sibi scilicet maxime placeat. Hav,
4S0 Tandem conveniant ; ea ^ua timjuncta, 4^.] Ita vet. libri nostri, diserte. In aliis, qua eonveneref non male. Vulg. male, ea qute eonventa, CotOunctUy etiam mox, vs. 445. G(|fafi< Tandem ea conveniant, qua ut eonvenere repente. Alii, Tandem conveniunt ea qua cot^unetay Ifc, Et melius. V. 2. 1169. In seq. veran pro 9igpe Faber legit nempe. Ut et lib. 2. 1060. At profecto vox * repente* modnm tan- tnm conjnnctionis exprimit, ideoqne illa, quam jactat Faber, emendatio OQlia est. Vid. 2. lOGO. Creech.
430 Qu4E ut convenere'] Cum in om- nibns libris mannscr. scriptnm repe- rissem, qua convenerCf noo, nt est in qnibnsdam vnlg. ea queeconventay sic reposni, 9110 ut convenere, i. e. ea principia, qnae cum convenernnt et oongressa snnt, Sic. Licet tamen bunc locnm eraendare ex lllo qui cst huic simillimns, et plane geminns, 2, 1060. 'Tandem cooluerint ea qnae conjecta (vel, ut alii legi volnnt, conlecta;) repente,' Stc. licet etiam legere, ea qute cei^juneta repente. nt inf. ^ poterant conjnncta manere.' Ha- rum emendationnm Zoilns postre- mam arripnit, ut suam. Lamb. Gi- fanius hoc loco vnlgatam lectionem damnat, ea qua conventa; cnm tamen apprime faciat ad confirmandam con- jectnram, quam 2. 07. amplexus est, et exponit in Indice, ad vocem * Con- snlta.' Forsan etiam band male. Vide Festnm in, * Conventa conditio,' et 'ConveDtns.' Pretg.
431 Magnarum rerumfiant exordia tapel Jam antea moniii, qna ratione mendandat hic locns videretor : ita-
qne nihil addam. Vide qose ad 1. 1061. Faher.
433 SoUirota"] Ormcw Urnot, Con- fer. Tnrn. Adv. 8. 17. et 18. 27. Ro* tam candidam dixisse Sidoninm do- eet : * Inde patefecit radiia rota can- dida ccclnm.' Vitruvii locos addit idem 22. 20. Hav.
434 AUivolani] Sic legendnro, et ita habent dno lib. mannscr. et ali- quot impressl. ita deniqne legit Ma- crob. lib. 6. Satum. vulgati enin mendose habent, Alta votane. Talia snnt illa, < claricitat,' infra eod. lib. et ' altitonans,' ibidem. Lamb. AUi" volani. Ita recte vet. libri, ei Ma- crobins. In aliis, AUa volane. Oifan*
438 Inde toci] I. e. ab ilio loco, sen potins ab illo tempore. sic Enniusapnd Festum, ' Inde loci litnns sonitns ef- fudit acntos.' et iterom Lucret. inf. eod. lib. 780. * inde loci mortalia sm- da creavit,' &c, Lamb. * Locus' 88ppe pro tempore ponitnr. Itaqne * inde loci ' significabit postea. Plaut. Ter. Lncil. Faber. I. e. Postea. Inf. vs. 740. ' Inde loci sequitur calor.' Creeck.
439 Diiclud&e] Virg. Ecl. 6. 35. ' Turo dnrare solnm et disclndere Nerea ponto C<eperit«' Nam Ma- crobius Satnm. 6. 4. h«c Lucretiana enm illis Virgilianis comparat. * Dis- clodere ' autem, t. e. disceraere, dis- tinguere,di8parare. Lamb, Discer- nere, Distingnere, &c. At ' discln- sis ' et < discludere' 8. 172. et 6. 239. diruptis sonat, et perrumpere. Ma- crobins 6. 2. fais comparat llla Vir- gilii in Sileno : ' Namqne canebat nti magnnm per inane coacta Semina terranimqne, animseque, marisque fnissent, Et liquidi simul ignis ; ut bis exordia primis Omnia, et ipse tener mundi concreverit orbis : Tum dn- rare solum, et disclndere Nerea pon- to Coeperit,' &c. Creeeh,
441 Diacordia quorum] latnd qmo' mmjungi debet, non cum diseordia, sed cnm intervaUaj riof , ifc. Faber.
T. LUGRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB, V. 1509
447 Hoc eii a terrtB] Non poterant principia (inquit) inter se dare iiio* tn« convenienteit, boc ctt, non pote- rant a tcrrii cielnni teparare, 5cc. IdumHtu Explicatio illaram vocum, * dare motos convenientet/ i. e. in- qnit, teparare cttlnm a terra, &c. Faber. Alia vrroy quam posni, inter- pretatio non est inepta ; et ' ccelum' >«cte aerem interpretor. Creech»
448 Seenio] Sejuncto, tegregato. Faber.
440 Searmu tlem] Macrobint , Sear» mm. Oifan.
460 Qwtjfpe effntm] Cnm mdis et indlgesta corpnscnlonim congeries In ordincm redigatnr per motnm, om- nisqne motns a gravitate oriatur, recte ioqnirit Poeta qnid atomi gra- vissim» agant. Existimavit antem E- picnma coacervatas confusasqne ato- moa irreqnieto et ingenito sno motn ita sese convol visse, revolvisse, sosqne deqneexagltasseyUt postremo crassi- ores omnes versos medinm conflnz- erint, et tenuiores eztmsione facta a crassioribns versns circumferentiam avolarint. Porro ex crassioribns qni- dem illis conflatnm fuisse terrss cor- pnSy qnod semina aqnse in se conti- neret, nt qnss non potnissent perinde avolare cnm cseteris. At e caeterisy qnod varii in ipsis tenuitatis gradns forenty quasdam restltisse non longe m terra, constitnisse aerem, reliqnas nltlus emersisse, et constitnisse aetbe- rem, et extrasa simnl corposcula ig- nea coiisse in eas moles, qna in illo adhne collncent^ et appellantnr si- denu Corpora denique illa minora rotnnda, lcvia, foisse ad eum mo- tnm in circumferentiam per elisio- nem, seo expressionem a crassiori- bus factnm sic determinata, nt cnm ex massa tamen non exirent viis pa- rallelis, neqne jnxtim inciderent, id- circo in ipso progressn sibi varie ob- cnrsitarint, impetnmqne acceptnm mntoo refregerint, qno nsqoe impetn 4Seniqtte cetsante^ qnss promotiores,
sive a medio reinotiores extiternnt' effpctap snnt sibi invicem implicitsp, seseque mutno continentes, compri- mentes, atque idcirco spectem quan« dam mcenionim roundi creantes ; et qu» deinceps eo appulerunt, ita sunt ab illis reflex», nt ab aliis snbinde occnrsantibns tota illa aetherea atque caplestis regio fnerit exinde concin- nata. Licebit id forte intetligere ea coraparatione, qua Lurretius rem ex- plicat, dnm id potuisse fleri ostendit, nt qnando vapores et halitus ex aqua terraque prodennte8,et snblimeelatt ita sursnm adden8antnr,concrescnnt- qne in ntibtla, nt illic fiat quasi La- qnear, snb quo aer qni restat nobis aspectabilis rontineatnr. Hsec vss. 21. vide etiam Pldtarcbum 1. 4. de Placit. Phil. Creech.
451 Perplexd] Iinplicata et con- nexa. Creech.
Coibant In medto, atque inuu cajriC' bani] I. e. coibant et subsidebant in medio, qni locns est infimns. Sic antem emendavit Adr. Tnraebus. Nam vnlgo legitnr,'coi6a}i(, /n nudie- que inuu eapiebant omniaeedes, sic Epi- cnrns: KArwra ix r&r bwoKaBt(6fnwr ify^vvfjfin 4 71}, &c. i. e. ^ Deinde ex iis corpnscnlis qusB subsidebant, facta est terra.' Lamhin, In medio; imat^ tfc. Sie nos. Marnllns, atq[ae tmof. In libris fere, que imae. Male etiam interpunctnm Vnlgatis. Vide etiam vs. 487. ' In medio nt propnlsa sno condensa coiret ;' et Indicem, de < Versuum' Hiatu. Gifan.
464 Tam magi» expreuere] Epicn- rns : '£« M rwr fUTwpif^of»4tmr, obpa- rbsy irvp, &4p* i* <• '£x corpnscnlis antem quse snblime ferebantnr, fac- tnm est carinm, ignis, aer.' Idem apertins : wtpnrXw^fiera 9h AAX^Aoti Korh tV ^plakuffuff rlv ohpaaihv ^cvni- cop i \,t, * implicata antem inter se et perplexa, c«Inm fecernnt.' Se- qnitnr deinceps : t^ Jf eMis ixifurai ^6if9ms ai &rofioi, iroMclXoi odaaif uaMis dffyifnu, irp^f rh furitfpor I|ii0o^/Mrai| rV
1510
JiOTM VAftlORVII IN
Tero corpnsculn ^nm eandem eatu- rain erant adepta, com essent Tariay qaemadmodaai dictnpn est, in so« blime expressa atqne extmsa, astro- mm natnram perficiebant.' *£xpres- sere ' igitnr, i. e. qnod Orxci dicont, et Epicnrns nsnrpabat, 4(^X4«r* 'per expresstonem sen eiprinendo emtsere.' Lambm.
456 OnmUt inim magiB htee] Nempe marCi sidera^ sol, luna: Toi aer, si« dera» toly lona. Nam sic quidam le- fiunX «np. Exjfiremrt ea qtta aira^ si- derm^ MiUm^ ffc* Larob.
459 MiheT Signifer] Si^bent om- neis lib. et mannscr. et typis excosi. nonnnlli tanien legnnt Igntfer: et ita inf. pancis post Tersibns, ' inde sstber ignifer ipse/ sed 6. 480. pcrspicne et sine coiitroTersia 'signiferum' dicit sethera : ' Urget enim qnoqoc signi* feri snper leUieris 9Stos.' Aristot. qnidem lib. de Mnndo, et lib. 1. de Celo, negat etbera esse ignenm, idemqne ait dtctnm CMe krh rov ^ Mfs non M tov dte^irBm : i. e. ' ab eo qood seropercnrrnt et move^tnr/ non ' ab ardendo.' Lamb,
463 GemmatUeiM] Sic snp. 8. 810. ' InTitant berbsi gemmantes rore re« centi.' Xe«6.
464 ExhaUmt^e] £t ^balant ne- bulanii ^y«p7i|T4iM<. de qoo sop.Xioia^.
466 CcmeUiaatur] Congregantar,
467 SuHexutU mthUa cmlam] £legen« ter; cnjns contrarinm vidimnsiad ts. 368. hnjns libri, apnd Statium tribni Aororss et ortoi solisi < ccelnm * neoH pe * retexere.' Preig,
468 Sie igUwr tum ee] Sic legeodnm* tamantemi i. e. cnin raondm nascl ccepit. Lamh»
DiffiuUie] Qui facile diffunditnr, favarucme Buaniitm^oe» Nam qnan- qnam hoc £pictaiu de aqna dixit, idem tamen in aera qnadrat, qoippe qni humidior sit, qoam aqua, nt Tolt Aristoteles. quadrat et in natoram
riS| propter incrtdibtleM let lta« temi ac raobilitatemi et liqnidisst» raam natnram. Itaqne inf. non longe liqnidissimns mppellatnri et lOTissi* mos. Lamh,
471 Amdei] Vasto et ingentii ot sop. 303. ^lnde mTidam pmrtem raon» teS| silTsqoe feraromi' dcc. Lamh.
473 Hunc] Nempe setbermi exordim solis et Inn» aont snbaecntai i. e. post SPthera crearl cv pti sont sol et luna. * exordia ' antem pro primordiia Tide- tor usnrpasse. Lawih* Ita terrara to- tins mundi fundamentnmi ita setbe- remi mnndi moenia (csteroa pianetas negligit) cooatitoiti solera miiten lo« nmmqoe raediai inter ssthorera et ae- rea naturss, qoorom nerape princi- pia erant aeriis leTlerai gntTiora aBtberiis, in ipsis «tberis merisqoe confioiis collocmti ubl perpetoo, nt pulraooes ot cor4a in aairamUbna, rao- wenturi tss. 0. Creeeh»
471 luter u$ro$quef 9f€.] Hic Torsns delendnsi nt sporiasi rainiraoqne Lo- orettaous. Lamhia. Hunc pntat esse nothnm I#arabinns. In qnibnsdam, utfoMqua ; oarflf • Vidotnr tcI Gtroora- scriliondas hio TcrsoSi tcI potiiu nota parentbeaoo8ittclndendns.Gifon. Ubi Incnlentissinui Torsibns expoauii Ln« oretina, qna ratione efioctnm ait| nt a terra paolatira scm extnlerit frther, tnm hoc adscribit : * Hunc exordia sont soUs lunaeqne secnta «* dein Tersnm qnemdam addit, qni rotm, qni saKum et crnx gentis Gramnratic» Tocari possit, nisi coramode cmonde- tur. £n tibi : lutew utre^uagUhi qoonun lMr<«nliir ta oiov. Ad cnra locnra sic scribit interpres : 'Hic versns delen- doA ut spnrins, rainiaaeque Ln^re* tianus.' et recte qnidera Larabiana, qni correctionis Tiam non.Tidebat,ita existiniaTit. At Oifanius se se bioc iagenioio expediTit, o jecur Cratatisl ' Incindendnl,' inquiti * hic Tersns est nota parenthoseos/ Nibil, ita me Dmos juaerit, commodios qnam ist- hssc parentheseos raachina ; ad iliara
T. LUGRKTII CARl DE RBRUM NAT. LIB. V. 1511
iM coiiiparMMla iioidem est belepolis pretor extremitates maiidi, qiuu s*
Demetrii; nil certe ejutmodi repe- theroccupaWt. Lamb,
riuet Archimedet. Atque utioam es- 477 Ei tamen imter alfMf w] Inter
plicamet quod Lunbinus videre noa aethera et terram : mendose enim
potaerat ; novnm fecisset : Oifanios legitur ▼nigo, inter ntrwfue. Lamb.
enimy<semeldictomesto) qoem tan* Ut Corpora mva] Legendumolim
io plansuy tamque fanstis acclama- putabam, corpara bima^ vel reclaman-
lionibos ezcepere Lambini obtrecta- tibns libris omnibns» non corporm viva,
toreSy et qoi cnm illo simoitales ex- aam si lianc t oJgatam scriptnram
ereebant, quem vnlgns esse credit probaremns, seqiieretar, solem et lo«
hnne, is non erat, nti pro certo coa- nam esse antmatos : qnos paulo aate
stabit, si quando Locretium «it^ v^ negavit vitali moto sensoqne esse
exponemus. Sed, ne te diutius te- prseditos. Itaque secnm ipse pugaa*
neam, pro cormptis illis, Hunc ex- ret. Ac ne quis miretur, boc men*
erdia mad toU» kiuerqm eeeata: luier dom in omneis libros etiam veteres
mhwqu€ gl0(nqimrumverimMiariHaKri$f irrepsisse, redeat in memoriam eo-
piclegendomestysicdistiogoendnm: rum qass alias dixi: soUtosesse It-
Hmu exoirdia mud sstis imumque oeevia^ brarios illos scribere interdom u pro
Aeirontm/^ue^ globi fmnrum veriomiwt ts 6, et contra b pro o. ot sopra in versn
Ncaqie com solis lonteqne or- iUo, ' Vitai cansa valido coasueta bi-
to, astrorom qnoqoe ceterorom or- denti Ingemere,' libri manoscripti
tom eonjoozerit, necesse est ; hinc- babent, eomueta uiienii : et sexoenta
qne adeo factnm, nt com de motibas similia reperiontur. Ita cwm a libra-
astromm inira aget, de ortu Umen rio scriptore scriptnm esset eiaa pro
illomm aihtl quidquam acriptMras biua^ exittimabam semidoctom ali-
siL Sed ea est, spero, fcnjos nostrm qoem ex voce rma, fecisse eiiw : at-
emendatioais perspicuitas etaecessi- que cx uno errato dno fecisse, nt so-
tas, nt plora his addenda aon sint. lent facile propagari et moltiplicari
Foier. Honc versnm delet Lambi- mala. Nunc tamen non snm ansos
ans, parenthesi tnclndit Oifanias: bac tertia editioae scripluram re-
Faberlegit^slrpram9a«,gioM:qoam ceptam motare, satis esse puUns^
emeadatiooem excute, et nnUa vide- qui<^ aiiquando senserim, et quid sos-
bitor. Astrorum eoim ortnm vs. picatns sim, lectori indioasse. Prse-
460. docuit : *Se sostnlit sether Sig- terea video hnjus scriptnrse probabi-
nifer, et multos secam levis abstulit lem esse rattonem. Potest enim aU-
ignes/ Deinde, vt. 477. in quo Cor» qnis dicere, sic esse dicta * corpora
pora 6tna non vitw legendam, UUm viva' solis et lunse corpora, qnomodo
ittam de astris fabnlam evertit : dicuntur * vivi lacus,' et ' saxum vi-
Deleigitnrver8nm,qaievs.477.na- voro,' a Yirgilio: 'saepes viva,' et
tos videator. Creeek, ' aqoa viva' ab alUs : vel qood soapte
474 Qotf] Solis et Innse exordia, natura, et sine arte, aot opera divina i. e. primordia, ex quibns sol et lona moveantur, vel quod assidue. Pos» creati sont. Lamb. tremo licet dicere, ' viva corpora'
475 Qaodaef a€tam/asrtaf] AUqnot dici solem et lunam, vel tanquam ig- libri mannscr. habent /uenad, qns D«i>» quemadmodum snpra Ubro !• scriptora non e«t rejicienda. Lamb. lOSS. * et vivant labentes stheris ig-
476 Per nmmuulabier orae] Sic ha- nes/ et 4. IISI. * Qood copido adfix- bcnt Ubri manutcripti. quidam ta- um cordi vivetcit, ut ignit.' et Plant men legi volnnt aaras. ego nihil mu- Aulnl. 1. 2. 15. * Nam tl vivet ignit, tandnm centeo, et eummoiorae inter- to exstingoere extempnlo.' vel tao-
15112
NOTJS VARIORUM IN
qaam lumina, ut apud Hor. Od. 8. 91. ' vivaeque prodncent lucernsi Dum rediens/ &c. Lamb» Ita omnes libri. Lambinus, Mna. Oifan.
479 Quod getnui] CnjuB generis, qnalia. Lamb,
480 Membra mimerB, tamen cum nnt ea, qna mwettnturl Vulgati : mmure iamen, c, $. e. q. moveant no$, Male inf. vs. 618. ' Ut possitcoelum omne manere In statione, tamen cum,' &c. Gi/an, Cum «iil eo, qua mowantur, Stc habent quattnor libH Mannscrip- ti| in qnibns est Memniianns. nam vulg. habent 911« moceant no», plane mendose. Hanc emendationem ar- ripuit Thraso sno more. Lamb.
481 His ^>^«r re6itf, ^c.] Sedopns nondum perfectum est ; nollibi entm, aqua, aer, ignis : fmculenta igitur ista congeries, quae in imum conflox- ity solis radiis aetherisque aestn ex omni parte pressa se contraxiti Inde mare tanquamsudoremanavit; levio- res autem particulse altius evectas elementnm ignis et aeris constitue- runt : cum vero hnjns congeriei par- ticule quaedam durae magts essent rigidftque, omnes non pariter subsi- debant, inde cava loca mari recipi- •ndo idonea, inde etiam flnviornm alvei, inde denique plani campi, et montinm altitodo vss. 18. Creech.
482 Pontiplaga CiBrukil Mare.Vir- gil. maria * cierula' appellavit simplt» citer. ^n. 8. 208. ' A.nnixi torqnent spumas, et csernla verrnnt.' qui ver- sus iteratur lib. 4. aic et Tull. lib. 5. de Fin. 'Nam nemo est umqnam baec transvectus cserula corsu,' &c. Lucretius autem 1. 1080. < caeli cae- mla' dixtt: *Et cdi flammam per caeli caprula pasci.' et inf. 6. 770« * magni per caerula mnndi.' et 6. 05. ' Principio touitrn quatiuntur caernla caili.' et eod. lib. vs. 481. 'caemla' ■impliciter pro catlis, sen caelo, ' £t quasi densendo subtexit caerola nim- bis.' Lamb.
488 £<fafaoju^iidtl]Codd.Memm.
habet, et taho eoffudU. ex qni scrlp- tura conjiciebamos ego et Mnretus legendum wffudit. Nam libri vnlga- ti babent suffodit, fortafiae raeodose ; nisi qnis dicat, suffodit foseas esse at* ticismnm, neque aliud hlc dici-a La- cretio, quam qnod dictom est ab Epi- curo, ut refert Plotarchus, ImAart robs iwoHfifihfmn T^evt, i. e. ' excava- vit subjecta loca.' Veromtamen m/» fudil malim. miffudit antem interpre* tor subtus perfudit et complevit. Lamb,
485 Cogebant] Compellebant. Lamb.
486 Extrema ad Uminaapertam'] Htfi jus loci restitutio Adr. Tnrnebo de- betur : qni cum videret una mecum ita legi in omnibus libris tum excosis, tum mannscr. Verberibuecrebrisextre' ma ad Ununa partem: wbaroxArara sic, ut excndendcmi«nravi, emendandirai conjecit, Verberibus crebris exiremM ad timina apertam, Qnam scriptn- ram sic explico : Et radii solia coge- bant terram * apertaro,' i. e. nndam, nondnni arboribus consitam,Dondam frugibtts herbisqne vestitam, coge- bant (inqnam) verberibns crebris ad extremas oras, ut propnlsa in medio suo coiret. Licet etiam ^apertam' coiynngere cum * verberibus crebris :' et ita interpretari, expositam verbe- ribtis crebris. Sedillo modo malo. Lamb. Apertam. Sic Turneb. et Lam- btn. egregie. Libri : partem. Apertam^ congruit verbis: ^cogebant,' *con- densa coiret.' Gif.
488 Expressus de corpore sudor'] Ex sententia Empedoclis. Vide Emen- datiooes ad librum 2. Faber.
480 Camposque natanteis] I. e. et aequora maris, sen mare ipsum. sic 6, 404. ' qnid nndas Arguit, et liqnidam molem, camposque natantels?* sic Virg. Oeorg. 8. 108. ' tum aegetes aliae, campique^natantes Lenibos bor* rescunt flabris.' Lamb,
402 Densebant] I. e. densabant, nt scpealias. Lamb,
408 Stdebant] Sabsidebant Lamb,
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1513
494 Subndere] I. e. iU siderc, at
planiiiein efficerent. Lamb.
490 Indimarefindeaeryife»'] Motns astrornm nt rectins expiicet vss. 11. pnMnittit, qnibiis docet atherem l^ f issimnm et liqoidiisimnm super in* constantem et tnrbulentum aerem evectam procellamm omninm esse ezpertem^ et constanti aeqnabilique motn flnere ; neque enim iste motus aetberis incredibilisy cum perennis neqne nnqnam recurrens sit Ponti Eiuuniin Propontidem floxns. Creeeh» Imde 4Hher ignifer} Sic habcnt om- nes libri et mannscr. et typis excnsi. adja?at antem hanc scriptnram Epi- enri et Lacretii sententia, qui vo« laat «thera esse igneumy et ex igni- j>ns liqaidissimis constare : qnod item pntabat Zeno, et Anaxagoras : qaan- qoam negat et refeliit Arisioteles. Volebant iidem illi (Anaxagoramy Zenonem, et Epicurnm dico) stellas igneis esse : qnod item negat Aristo- telesy ttt snpra diximas. £x Stoico- ram sententia snnt illa Marci TuUii lib. 2. de N. D. ' Hnnc aera rnrsus araplectitur immensus aetber : qni eonstat es altissimis ignibns/ &e, seqnitar deinceps, ' £x sethere igitnr inonmerabiles flamm» sidernm ex- sistunty qnorum est princeps sol om- nia clarissima IncQ coUnstrans/ &c. sic Virg. ^n. 2. 159. * Snstnlitexntas vindis ad sidcra palmas : Vos, setemi jgnesx ®t Bon ▼iolabile vestrnm Tes* tor namen, ait.' Lamb. <£thera ' ig* Difemm' vocat, qaod solem, lanam, steUas tremnlo jnbare ostentet. So- lis ipsins igoiferam hinc orbem agno* vit Lttcan. 3.41. 'Titan jam pronns in niidas Ibat, et igniferi taotnm de- merserat orbis, Quantum/ &c. Hm,
600 Oimta jntra] Terra enim limns et fatx totins mnndi peoitns snbsedit. Creteh.
605 Tnrlmre] noBtrrucms. Faber.
606 Sw9§ ignei»] Soa astra: ex qui- bos, cam sint ignes, dicitar ' ignifer :' ct rarsom, qaia sant signa qaaedam,
' signifer.' Lamb.
Impete] Impeto. sup. 2. 396. * Trans^ mittant valido qoatientes impete campos.' et 4. 418. ' Despectnm pra!<- bet sob terras impete tanto.' et item alibi saepe. Lamb.
607 Modiee] I. e. moderate. Lamb, . Aique uno potse Mlhera niKu] Atqae nno eteodem impetu, sen tenorcy Scc, Lamb.
508 Significat Ponti mare] Vet. libri, Ponto. Sed lego, Ponti. Nam nt Ovidius Met. 7. 267. < Oceani mare ' dicit ' reflnum ;' ita * Pootl mare non ' esse ' reflnnm/ sed unum servare cstus tenorem Strabo, Pli« niuSy et alii scribiint : qood et vult Lucretius. Miror, qnid Lambinns ve- lit, qni reponit tantum, Oifan. in prima editione. In primaeditionecam me oflfenderet vulgata et recepta scriptura, a qna non discrepat anti- quissima, ponio mare, scripseram tan^ tum mare, ad quem locnm hsBC qnss sequuntnr, sine nlla varietate, ad- scripseram : ' Ordo est, tantum et tam latnm mare, quod certo sesta fluit et reflait, et qnod nnum et eon- dem fluendi tenorem retinet, signifi- cat et arguit, sthera nno et eodem modo circomagi. Omnibns antem libris reclamantibns excndendnm cu* ravi, SSguifleat laalicm mare, i;c, cum habeant panto mare. Qoas scriptura quid sibi velit, nescio, ntsi dtcamus, inteUigendum Pontuni, aot Helle- spontum. qnod si placeat, legendom esset Ponii mare.' Haec igitur olim scripseram : qu» cum apnd roe legis- set Zoilus, quod postremo loco posoi| qnodque erat optimum, arripnit, sibi- que vendicavit. illud alterum tantum mare, quod idcirco scripseram, qnia Ponto mare corrupturo judicaram, vel- licavit, ct adscripsit, se mirari, qnid sibi Lambinus velit, qui tantum repo* soerit. Qoid est alind esse fidffuaMonf et sycophantaui? Nunc igitur, quod meum est, meo jore repeto, atqne assero iiberali causa manu. Lamb,
1514 NOTifi VARIORUM IN
Significai Ponto marf . 8ic beae om- rapide qnBdam BtberU particol»,
nes vet. libri. Sabeadiy m Potdo. exiiom in innne siNitinm ifusreotet,
LBmbinufy tmUum, GtCui. in sec. nec ▼alida mnndi mcenia perfringare
editione. Sipiifteoi Ponii wiare* Per* valentes, cirenmversantnry et seenm
entiem aetberis corsom probari ex attra rapiont. Vel aer atiqnia enter-
moto perenoi Ponti £uxipi in Bos» ans irroit et Tenat, vel tandem ipsa
pbornm Tbracioro, inde in Proponti- prorepnnt astra, pront corporUws
dem,HeUespontum,&c.sinereflaxu; igni s«o alendo idoneii per cmlnm
sed ride tamen Oylliom. Potemnt dncontor. Cr«edk.
et ea legi qnsB olim ad primaris no* 511 £>t vertiiw] Ut ccrte rertitar.
bilitatis Vtrum Pfailippum Jancnr- Sed Epicurus de c«lo, et dc lis qa«
tium ViiamoliKnm scripti. Epistola ad csUi motnm et natnram pertinent,
edita est. Fober, Ita recte Lambi« et de iia qasB /«rriwpa OrKci appcUant,
nns, qoi aliquando scripsit roa^am disputat Academicorom BMre, nifcil-
■Mftf. Non antem fluxos reflujcusqoe qoe certo affirmat, neqoe nnam faa*
eceani, qnod ridicuie Fayns eaistima- rom rerum caosam affert, sed plnrcU.
tit, (onde enim iste oceani rootus si- LuMm.
milis sit nni stberis nisni?) sed maris 612 Ex utrtifMe pohm p&rti] I. e.
Euxioi carsos Intelligeodos est : Pm- ex ntraqne parte. ntmmqne enim
to Oifanins, i. e. io Ponto, absnrde : dieebant feteret, ^parte' et * parti,'
sed Ponto in libris invenit : ita vero, * voee ' et ' ▼oci,' * contage' et * con-
qnasi Pomto vel Poniov pro Ponti Co- tagi,' et similia, io aexto et septimo
dices nunqoam eahiberent. Creeek, casn. Iiaai6. Porii, Voig. |Mrt#. Ot-
610 lfolii6M«ai<n»nmi] Noocdemo- fan. Si tamen ob metmm tantnm
tibns astrornm disserere meditator pwrti pr»fertor r^ porte, immerite
atqne inctpit. qna de re sic Laertios: qoidem id fit ; seqoaniur enim dnm
T^ r9 Kw^ow oinmif ohn iJi6iwro» ydroff» consonantes in voce ' premere,' prm-
#ai KorriL tV fov txa» oOpopo» 86n|r* 4| terqoam qimd posterior in pmie pe-
▼ov obpoMw i^pfpmm-os^ To6nm 9Snir dem incboat. Alia res est, cx« gr. S.
ylpoo^ Kork d^y i^ iipj^t ir rp t^^i 010. v. 998. Preig.
rott K^oftav ia^irprtfif ianrfom^Tffop i^ 61S Extmque tenere'] Cnm in liMs
iuforoKp. 4ra rf BopfMt^ rov 9vp6t &ck qnattnor mannscr. reperisscm scrip-
iwl rohs i^ riorovs Urros, i. e. * As- tnm ex mtroqne^ in MeBsmiaiio antem
tromm autem motos nihil obstat qno plane extmquey et in volgatia Floren-
minnsfiant es csli totinsvertigine: tinis, non snm Teritns hanc acriptn-
ant, eo stante et qoiescente, horom ram seqoi. Adde qood senlentia poe-
▼ertigo fiat ex es, qnsB ab initio in tulare videtnr, nt vel ita iegamns, nt
origine mundi ei attribota et imposita ogo excodendom corari, panra inw
est ad ortom solis, necessitate: de- mntationefactaabantiqnascriptora;
inde ex eo, qood calor igois seraper rcl hoc modo, IKorMhanmt, et «Iria*
ad loca conjuucta confluxerit.' Ltanb, 9«r, ^ Hme eoim totios bojos loci
Physicorom monere se probe fungi sententiatidetnr esserSicmlnmter-
existimant Epicnrei, si possibilea titnr (qnod quidem credibiliai est)
quasdam motnnm coelestiom cansas dicendnm est nobis, aira ex ntraqoe
assigoeot. Id Jam agit Locretios tss. parte, id est a dextra et Imva, pre-
96. Nam si totom ccelum moTeator, mere atqoe urgere polom, et ab ntra*
tom potest este aer doplex, alter qoi qoe pnrte extrinsecus enm tenere, et
superue premat, coeinmque in occa- includere : alinm prsBterea esse aera,
snm urgeat, alter qni infeme qnasi qoi aopra cmlum, et sopra rerticem
iobtervehat. Si qoiescat orbit, tom postrom extriosecns labatur, eodem-
T. LUCRBTII OAftl DB RERUM NAT. LIB. V. 1516
qoc iBte«d«t, qso oiia cQin easlo li- tnr, qoo queoiqao cibas iovitat. qnii
deim ferontor : oiiam postremo esse de re plora dicemns infra eodero lib.
snb terra, et snb pedibos nostrisy qai ad illnm locaroy 639. ' Bromaleis as-
C9lam extriiuecos sobt ehat et snstoU que ad fleaas/ &c. Foerunt autem
latf qoeasadroodam videmas a fluviii» et alii pbilosopbiy qni caslom stare et
rotat et faaastra sublevari et circum- qaiescere, terram moveri et versari
versari. Omnino propios accedamus dixeront : quod videtor etiam Plato
ad scriptaram antiqoamy si et vtrinque probare in Timsro : sed obscnrios, nt
icnov legamiis. licet etiam legere, €$ ait M. TuU, fioc autem ' £si etiam
wtnqae tentrt, et elamUre utrinque, qooque/ dictuni est itt vapoAA^^sv.
Sant aatem ' baostra,' rotarom cadi, Itom^.
ab haorieodo nominati, ut dooet No- 622 VoUmtU se} Istnd ae delendanL
nias. LmMb^ DkeHdum nti et ulrmqne* Creeck*
Ita onmes vet. rtctissimo. Marullas ImmtuM temfHa\ Sic babent aliqnot
et Lambinns, ex utraque. Oifao, libri manuscr. immtaia aotem, i. e.
615 Qm veiueuda mkaiU mterm s». ingentiayetiiiunensa.aliifRaaJa.qusB
dera unmdQ Contra Epicuri doctri- - scriptura illa qoidem noo est rejici-
nam est isthsc CGeli spternitas (nam enda : sed tiaaiaata roagis probo. Ar-
* mandus/ otsspe alibi, boc loco cm- nobius Itb. 6. * Templaenim hsBe qoid
lam est.) Tum, si qaataor aat qoin- snnt i Si homanam infirmitatem ro-
qoe iUoa versof leges, qui sup. qui ges, nescio qnid immane atqae am-
tof. occammt, cum de mota astro» plam, si Deorom potentian metiaris/
tmmf deqne motns ratione agaturi il* dcc. Virg, 6. 18. < Redditus his pri-
los, inqnam, si pensicnlate et attente mnm terris tibi, Pbcpbe, sacravit Re-
leges, non, ot opinor, invitus roecnm miginm alariim, posuitque imroania
legeris, Quo votvemda mkaat alterui st- templa.' Templnm Varro lib. 0. de
dfva nnaidt* Vocat aotem ' mnndum,' L. L. docet tribns modis dici; a na-
sea coalum, attfmiwi, qnod altemis di- tura, nt 'templa cvli;' in Hecuba,
eram noctinmque vicibus modo sol ' O magna templa caeli, commizta
modo stelle prodeant, et cmlom ver- stellis spiendidis.' ab aospicio, in
latar. Faber, Cmlnm Epicurus noo terra, ut in Peribma, ' Scropea saza
dixerit ssternum : Faber autem legit Baccbi templa prope aggreditar :' a
aUendf roondom vero seu coelnm o/- similitndine, sub terra ; ut in Aodro-
tariM» disit, qaod alternis dieraro macba, * Acherusia templa alta Orci
noctinmqae ricibns modo sol modo aalvete infera.' Idem ibidem paoUo
atell» prodeant, et emlom vertator. ante profert hnnc versum nescio ca*>
Crvcdk. jos, nisifortesitEnnii, 'Unos erit,
517 Ut fiamae vereare retae^ at^ qoem tu toUes in csernla cisli Tem*
keMtra'] Profert haoc versom Nouius pla/ Lmb, Male Gifan. taaaia. Fa-
ia voce baastrom. Xomd. ber. Inaaia templa. Ita vulg,et vet.
618 Btt efta» 90090«] Fieri etiam quidam» qaod reetissimom poto ;
potest (inqnit) ot csrinm stet, sidera nam ad * inane ' hic respicit, in qoo
ante» moveantury sive qnod sstberis omnia voivuntnr, et moTentnr. In
ignes inclnsiy dom ezitum qoserant, qoibosdam tamen tflimaata, qnod noo
drconiversantar, ct pasaim se per est malum. Gifan*
cmlnm circomagunt et dreumYol* 626 Quo c^jueque dbue voeaf] Negat
vont; sive qood aer extrinsecus fla- Aristotel. stellas et sidera humori-
eos, igneis setheris impeilit ac ver* bns pasci. sed hac de re dicemns ad
sat: sive qood iid?m igues eo ferun- iliom qoem dizi locnm, 'firomaleis
1516 NOTi£ VARIORUk IN
iisqae/&c. £am6. Cibm, Astraenini scriptara elrcltor, hec ei t : Lncre*
▼aporibnt pascl potabant. Virg. ec tiam pltireis afferre cantas motioDiB
alii. Faber, astrorum, ex qnibns livc etiam nna
526 Pascentet eorpora flammea'] Ut sit que valeat ad movenda aigna :
8. 12. < Depascimnr anrea dicta.' Alii sed quae sit earoro, &c. Nunc con-
antemy PoMeentet eorpora $aa Jlammea, jectnram probo hominis ejns qni me
Crrech. Injuste ct contnmeliose Ispsit, nnlla
627 Nam pud m hoe'] Ita loqni sole- a me injnria lacessitns, si modo ejnt
bat Epicurns, cnm ageret de rebns est, et non aliena, Qua wgeat wtotmm
incertis et obscnris, et a natnra invo- iigHu, ' Vcgere ' antem (nt docet
Intis : oNAw yhp rw ^aofoikhw roiroa Nonius) Interdnm est vegetare, Tege*
dan-ifuifrvptif i. e. ' nihil eornm qusB tnm reddere, agitare, excitare. Pora*
sunt in promptn posita, contra haec ponins, * Animos Venus veget volnp-
testimonium dicit.' etravra ob pdxrrai tatibus.' Lambin, Vet. libriy et vnlg.
rols ^aufoftdvott^ i. e. 'bsec non pug- vigeat motum «ignts. Ego, vegeat.
nant cnm iis qnas snnt in promtn po- Vide Indicem. Posset etlam legi,
sita/ et ol rh Ir ?Mfi$diHnim rott rt Qua vigeat matuSf ex qnibnsdara ▼«!•
^vofUifois fAdxom-ai, iral rov, c/ 9wwrhp et Marullo. Gifan, Mpdv^ 0c«p^a< 9tair€wrAKaffuf, i. e. Ffgeai] Agitet. activnmestntaiibiy
* qui unum princlpium rerura omninm et apud Lncil. Faber. sumnnt, et iis qnas snnt in promtn 634 Haud qua^am ett pedeientim
repngnant, etfacultate cognoscendiy progredienti»] S\e iof. eod. lib. 1461.
sitne in hominis potestate positnm, ' simnl experientia mentta Panllatiffl
«xcidemnt.' Lambin, docuit, pedetentim progredientis.'
529 Tn vartif Mundii] Snpra enim Lamb, docuit, innumerabileis esse mnndos. 535 Terraque ut in medto] Nunc qnt
Lambin, fiat, ut terra in inedio qniescat, do>
580 Plureisque Mequar dieponere eau- cet. Epicuros, tVt^ 'rf &^ htoxnr^
Ms] Sic Epicnrus apnd Diogcnem #ai, &s avyywni, i. e. ' terram in aera
Laert. Ath 9ii xal vXciovf ahias wbpla» vehi, ut cognatam/ dicebaL Aristo^
Ko^cy rpoir&v, koX 8^cwy, ical iaraToKQy, teles ideo terram in medio loco con»
ical iieKtlr^tmif, xal rw rotovrorp6m»p, sistere docet, qnia gravia omnia me-
&c. i. e. ' Qnocirca et plureis can* dinm locom petunt, terra antem ele-
sas reperimns conversionnm, et oc- mentorum omnium gravissima est
casnuro, et ortnnm, et defectuum, et Plato in Pha>done, Urofpomiop ipsins
hnjnsmodi rerum,' &c. Laaifrta. ternp, 1. e. ' ponderis et momenti
5S1 Omne] Th tom, sic Plato Tim. SBqnabilitatem,' vnlt esse hnjns rei
rh yhp 9^1 w rS^ rh pAp abrhg 6 Bths cansam. sic Ovid. princip. lib. 1.
'ropwSfupop ^ufarfarrr^h *^ avyicvKXtt, Met. < Nec circnmfuso pendebat in
&c. i. e. < Hoc igitnr omne Deos ipse aere tellus Ponderibns librata snis.'
dirigit et versat/ &c. Sed Platoni Lamb, Merito antem aliqnis inqni-
* omne ' et ' mnndus ' Idem vatenty lat, cnm tellnris grave pondus totiel
non item Epicnro, nt et alibi dixi- memorat Locretin», cnr in medio
mns. Laiii6ta. aere qniescat, cur non perrnmpat et
533 Qiuevfg-faf molKmsigfiis]Olim in infinitum inane prspceps descen-
cnm reperissem in omnibus fere libris dat. Respondet poeta vss. 16. qnod
ita scriptum, Qu<b vigeat motum eig' quamvis telluri aer solns circnmfnsns
iitf; Sic reposneram, Qius etg-M# mofa esse contingat, qnia tamen tam aer
sa f^ts. sententia antem quai ex bac qnam terra cognatione vmcta tenen-
T. LUCRBTll CARI DB RBRUAI NAT. LIB. V. 1517
tar, eJQsdemqiie totins partet ab ipsa •si origine sonty ideo aeri lerra non oft oneriy sed qoa«i oinni gravitate compreMioneqae deposita illi insi- det. Secns autem foret ti terra haec es allo mnndo adveheretor; sic enim soo pondere aerem istnm premeret, qaemadmodum miniroom pondus nos» tris corporibns sentltar si extrinsecus apponatnr, com 'tamen nec capnt, nec castera membra sibi.mntnosint gravia, qnod sibt mutno congenea sinty commnniqne jore vinciantor. Epicnrua ad Herodotum dixit v^ir
Haac vero tellnris com aere connex- ionero probat tss. 6. qoia fnlmine, qood Ylolentos in aere motns ezei- taty concossa tremit. Deinde ne qnis miretnr aerem, qui slt res adeo te- oois, snstinere moleni tantopere cras- sam, snbjnogit vss. 8. tennissimam rem, animam vis. nostram, snstinere corpos ponderosum, imo saltn In al- tnm tollere valere. Creeeh,
6S9 QMi^KS innia ndU] Secotns olim codices vnlg. et manoscr. edi- deram, Qni^iistjui^aoiril; atque hspc, qnsB seqonntur, his iisdem verbis an* notaram: Non dicit terram vivere, nt qnae slt omnium eleroentonim max- ime brnta et stolida: sed vivit hoc loco accipiendum est pro eo qnod est, statuffl snnm conservat. sic 1. 1083. ' et vivant labentes aetberis Ignes.' quamquam longe majore ra- tione dicuntur ignes, qnam terra, 'vivere,' nt alias notavimus. Haec olim annotaram. Nonc ex antiqoas scripturae, qoie reperitnr in codice Bertin. Testigiis, venit milii in men- tem rectissime legi posse ituiideidU, quamqnam oiotl, quod reperitnr in omnibus fere libris, ferri potest, si interpretemnr, firroiter hnret, stabi- lis manet. Lege qose notavimns ad lUnd snp. eod. lib. * nt corpora viva Vcrs£nt, et partes nt mnndi totius exstent.' Iiajii6. Optime Larob. scd
non ita Oifan. qni, eteil. Faber.
541 Ut sua quoique homini] Probat a simili, terram non esse aeri oneri^ neque in banc tcI illam partem pro- pendere, qnia pars est mundi et una cnm ceteris mondi partibusnataest: hoc modo : Qnemadmodum sua cni- qae hominl membra non sunt oneri, neque pedes in toto corporis pon- dere snstinendo laboraht; sic terra non est oneri miindo, aut alicoi ejns parti. Lamb,
646 Ueque adeo magni refert^ quoi qua adiueeat rei] Sic restitui conjec* tnra dnctus, cum ita scriptum repe- rissem in duobus libris manuscr. quid qua adaqueat ree, quae restitutio faci- lis et proclivis est. * adaqueat' enlm scriptnm fnit pro a^jaceat, 'qnid' pro quoi, sen cui. Hanc quoque emendationem paullnlum a se immn* tatam, et vero depravatam, arrlpoit Zoilns nihil a suo ingenio allennm faciens: cuin enim In liktris vulg. le- gatur quid quteque queai ree^ In ma- noscr. quid qua adaqueat ree; egoqne ex bac scriptora fecerim, 91101 9110 atQaceat ree? ille scnpsit, quid qum adjaeeai ree, nt aliqnid, immo ut hoc totoni invenisse viderctur. stc solent fures et koko^is, Lamb. Quid qu^ a^ueat ree. Ita ex vet. libris scripsl. Vulg. quid quaque queat ree; bmpoa' ^imf^tn. GifoM,
647 ^ igitur teUuSf 4-p.] Vult ter- ran^ aeri non esse oneri, propteren qoia una cnm aere nata est, et quia ei jnngitnr, nt neque a se alieno, ne- qne ipsa ab ilto aliena, «ed suis par- tibus, quibus enm contingit, ad ejna partels accommodatis. Lamb,
648 Oloeeia] Quidam legnnt «(^etf- ta: quod tametsi non improbem, nihil tamen muto. Lamb,
651 Prteterea grandi tonUru] Alio argumento probat terram esse parti- bos mundi et ipsi mundo cognatam, neinpe.qiiia terra, grandi tonitm com* mota, ea quoqne, quae sont in ae|re,
]S20 "SOTM VARIORUM IN
corticem detrahere, et ita deterere et neqoe est qood qiitsqnani de nltinii
minnere, xa^^«<^> xArtiy. NoDins : syllaba dubitet. corripitnr eniin cam
^Belibratum,' i. e. decorticatum. apud hanr, tnm apnd Virgilinro. Ln-
Qaod ad principium antem ▼ersns cret. 2. S06. * Noctarnasqne faceis
attinet, lUa tpM tiilervattd, ^v. bane csli snblime voianteis.' Virg. Oeorg.
item emendatiooem initio probavit S. 106. < Jamqne hamiles, jamqoe
Zoilos totam : deinde, sententia mn- elati snblime Tidentar Aera per va-
tata, sic legendnm existimavit, NU cnum ferri.' Post in sec. editione,
«tjiif'<ii<erra//a de corpore Wumt, plane Tomebi conjectnram secntns snm,
Hiepte, et inscite, atqne adeo insci- si non in contextn ipso verboram,
enter. Lamb. LibaiU. Qaidam vnlg. at in variis lectiooibus seorsnm posi-
Kfrrmit. Lambinns:/tiiia»(;ma1e. Gi^. tis. Nnnc igitur hanc lectionem
670 CimtrtteHor] Minor. Lamh, plane rectam esse arbitror, omnibus
672 Et loea Hagaiil] Refer boc ad aliis rejeclis. filum autero, i. e. linea-
lamen, qoo loca tingnntnr, qnamvis mentnm, et quasi dactns extremns
dixerit nnmero mnititndinis < et loca totins corporis solis. utitnr eodem
tingunt.' calor enim pervenit ad no- nomine tnm alibi, nt ostendimns, tum
stros sensns, i. e. ad tacturo : Inmen inf. eod. lib. non longe, 681. ^ Qaam
soo fnlgore loca tingit. sic 6. 172. minimum 6]nm.' et Arnob. lib. S.
'Hoc etiam pacto volncrilocalnmine 'filo ettam Deos atterminatis homa'
tjngnnt.' inf. 720. ' Dimidia ex par- no.' Qnod autem Zoilns vnit legi,
ti candenti lumine tinctus.' Hanc sententiamntata, tiiiiiC9vevBd«rt, ferri
emendationem initio Zoilns probavit, non potest. Non enim dnbitatur, ant
post rejecit, et vnlgatam, qasB ferri qua^ritnr, qnantns Sol illinc videatnr,
aiillo modo potest, et Utcafalgetd^ re- sed qnantus hinc, id est ex loco nbi
stitnit. Lamb. Ei loca fuigent. Ita sumns. Sed piget me ha6c ineptis-
▼et. itbri omnes, et vnlg. Male ergo simam lectionem refellere, sna spon-
Lambinns, tiagimt. Vide lodicem. te confossam, et jacentem. Ijamh.
G^an» Et loea Hngunt, Alii, et loca Sic Lamb. e vestigiis Ms. ilum. op-
Jklgent, Et verso seqnenti ,/UMm^Me time. namqne ita alibi Lucret. al.
Lambinus: vid. vs. 581. dnm vulg. mUtUme, Faber. UHmquevideru Sie
$ubUme: et Oifanins iUimquef i. e. tt- restitui ex vet. libris; inqnibus erat,
UMcque, Frnstra. Sublime antero ferri iUumque, iUincqme. Vulg. lumenfue.
potest, cnm vs. 684. legimns ' Tanta Lambinns, eubUme. Omnia male. Gif.
binc videatnr in alto.' Creeeh. ' 674 Addere vere'] Dno libri ma-
678 Debety filumque vidert] Com nuscr. habent, addere terit. Lamb.
magna esset hoc loco scripturc va« In qnibnsdam vet. rertj. Gif.
rietas, aliiqne codices haberent, de- 676 Lunaque $ive motho /ertur loeal
bet, iUinque wdere ; alii, lumenque vide- Notho lumine, i. e. Inco non sna, sed
ri : alii, lunaque tideri ; alii, iUumque ; aliena : qun est opinio probabilior, et
alii,tittiR9ae tideri; ego olim subUme ab omnibns fere recepta. Et Festits
reposneram. Hanc enim sententiam in voce ' mnlns,' dnas cansas affe-
Lncretii esse existimabam, atqne ita rens, qnamobrem mnlns vchiculo lo-
hanc lectionem tnebar : quoniam ca* nae adbibeatnr, hanc ponit secnndam,
lor solis ad sensumnostrampervenit, qnod mnlt non ex siio geoere, sed
Inmeoqne sno candore loca complet ex eqnis oriantnr. Catnll. carm. Ste-
atqtie illustrat; seqnitnr, ex hisfor- cnl. ' Tu potens Trivia, et notho es
mani etiam solis non imminntani in Dicta Inmine Lnna.' Virg. Oeorg. 1.
caelo ex terra a nobis videri. subUme S07. ' Nec fratris radiis obnoxia snr-
autem^ i. e. in alto, seu ia soblimi : gere Luna.' M. Tull. lib. 2. de N.
T. LUORBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1521
Deor. LnDa a^tem, qnae est, otos- tendant mathematici, major, qnam dimidia pars terr», iisdem spatiis vagatnr, qnibus sot: sed tom con- grediens cum sole, tom digredieos, et eam lacem, qoam a soie accipit, mittit in terras, et varias ipsa mnta- tiones Incis habet. Sic Parmenides, NiNrrl ^dos w€p\ ytueof ii\A/tmmf, i\x6- r^w ^f, i. e. ' Nocte vagans Inmen circiun terram, idqne aliennm.' Quem versnm profert Platardios lib. irp^t KsAiinvr. Apnleius lib. de Deo So- cratis: 'Nec modo ista prsecipua, iolem diei opiiicem, Innamqne solis «mnlam, noctis decus, sen cornicu-
mns 'confnsa/ i. e. doii sobtiliter distinctay neqne defiaita, sed indii- tincta, specie ipsa, ipsoque adspec- tu : prius (inquam) ea confnsa cerni- mos, qnam 'minimnm eornm iilum,' i. e. minimom lineamentnm, et dnc* tum ocults asurpare possimus. Ver- bi gratia, si Socratem e loco longin- qno cernamns, primnm ex adspiMstu corpus, deinde aniraal, deinde homi- nem esse cogooscam taotnm, neqne eum a ceteris hominibus distinguere potero, non enim mibi licebit per loci distantiam proprias qnasdam Socra- tis notas,. qnibns fignra Socratis a ceterorum hominnm figuris differt.
lata, sen dividna, seu prstnmida, inspicere : deinde, nbi ad eom pro- sea plena sit, varia igninm face, pins accessero, tum proprias ilias qnanto longins facessat a sole, tanto notas, et propria qnsdam oris linea-
longius coUustrata, pari incremento itineris ac Inminis mensem suis acti- bus, ac disparibus dispendiis termi- nans : seu illa proprio ac perpeti can- dore, nt Chaldsi arbitranlnr, par- te Ipminis compos, parte altera cassa fnlgoris pro circnmverslooe oris, oris discoloris, multivaga, palans, spe- ciem sni variat, sen lota proprii can- doris expers, alienae lucis indiga,
menta, tnm nareis simas, tnm ocolos Socratis prominenteiacernam. Xiom^. Remola tueMnr, Itavet.libri. Vulg. nmota, Vide Indicem, < Remota.' et snp. 4.271. Gifan.
581 QuaprtpifrUmanueue] Qoo- niam igitnr (inqoit) certa et clara lun» figura, certaqne lineamenta, et ors extreme certss et clars a nobis camnntnr, necesse est etiam, nt.
denso corpore seu lapvi, cen qnodam qnantacwnqne est, tanta biac nobis specolo radiis solis obststit adversi et in cspIo videatur. Lamk.
(ot verbis Lucretii utar) notham jac- tat de corpore locero,' &c. inf. eod. lib. 70S. Lacret. ' Lona potest solis radits percossa nitere,' &c. Lamb,
678 Quam eermmMi] Scriptnram vnlgatam servavi, qna: etiam in non- noUis veteribus llbris reperitur : cu-
684 Qaimla kac cmifiie /m/, i^e,] Cnni reperissem scriptum in doobns lib. mannscr. QHamta qwque haefmai^ 9fe. varie autem hic versns legeretnr in vnlgatis; asseosus snm Mureto, ita legendnm censenti. /wmi antem, valet sini, vel/amm. Afranius : * Ca-
jos h»c ratio ac sententia est ; Lona ve ne pendeas, si foas in qospstione.' (inquit) nihilo miyore figura fertur, Virg. £o. 10. 103. ^ Tros, Rotnlnsve ant movetnr, qaam esse videtur ea fuat, nnllo discrimine habebo.' Ln- figura, quam ocnlis nostris cemimos. cret. snp. 4. 641. ' Ut, qnod aliis ci- qaidam docti legi volunt oon eerw' bns est, aliis fnat acre venenimi.' in noonnllis libris legitur 91M Piget ex Planto et aliis exempla
colligere. Lamb, Qaaiata htee fVtffHe fuatf tOMta kme tideatur ta alte, Volg. Qinmla quopie eetf toMta Aiac nebie rt- dealur, In vet. quibasdam, Quanta qnoque hae fnai. Nos hinc restitni- mus. Lambinos, cumque ; forfe rec-
qnm lectio ferri oon potest. Lamh.
679 2Viam prine omnia^ qnct longe remmota^ ifc,'] Hojos loci htec senten- tia est : Nam omnia (inquit) qnsB longe remota cernimns, prius ceroi-
Delph,et Kor. Ciai.
Lueret,
6 D
1522 NOT>E VARIORUM IK
tissime. G(f<m. Vera hand dnbie cos, io qnibns le^^itnr, 9110 Umgh»
lectio eat, qnas hic tttrbas excitat. abrii. nam in mannscriptis gcriptom
Eam LamMons et Oifanins profe- reperi, quoqve Umgiut abnt: nt crc-
mnt, et bvc est : Quanta quo^e hac dibile sit, legendum esse, 9«« Umg^
fuatf ^c. Veteres enim vocalem «, abtmt, ahnni autem legendnm vide-
pnram nimirnm, sive ante aliam vo- tnr potins qnam ahriH^ nt referator
ealero, in hnjnsmodi vocitMis prodn- ad ' ignes \* quod si qnis cootendet
eere amant, adjecta • consonante. legendnm ah$Uy cohaBrebit cnm voce
Scribo itaqne et lego : Quania q^oque 'filnm.' iMtnb. Ltmglus abrii, Ita
kaefuvat, tfc, sic 1. S87. < Nempe aer vulg. quidam, et vett. quaque hnghu
omne necesse est Inter corpora qnod aMi. Alii, eum hnghte absimt. Otftn.
fuvat, possidat inane/ sie * finvidnm' 592 Iltud itemwm eri] Nnnc docet :
prima prodncta pro floidum, 2. 466. qnamobrem sol, cnm sit tam parta
* Nam qood flovidnm est, e Iflevibns fignra praeditus, talitom Inmen mit-
atque rotondis Est,' &c. similiter, 6. tere ac profnndere qneat. LambiM,
4S2. * Omnia qno pacto fiant, qna- Sed tantns ille calor et Inmen per
reve creentnr,' Mss. Voss. habent nniversum, qnaqna patet, setbera dif*
fiuant, hand dubie a vera lectione fusnm e tantnlo et quasi pedali sole
fiutant, £t nisi fallor, etiam Ennins emanare vix posse videatur. Huic
' cluvebat,' prima prodiicta, pro clue- difficnltati nt satis faciat Lucretins,
bat aiicnbi posuit. Non alMimile docet vss. 11. solem concipi posse
est, qnod passim in vocibus, ' ei,' ut fbntem pereanem Incis et calorts,
*■ rei/ similibnsque committi videmns qnod in ipsum ex toto mundo semina
apnd Nostrnm, quoties prodncendm lucisetcaloris confluant, tanqnam in
priores Syllabo^ veninnt, et jconso- scatnriginem, ita nt non nnins solfs,
oans interponitnr, nt flat ' eji,' ^ reji,' sed totius mnndi lumen et calorem
&c. Preig, sentiamns. Deinde snbjungit vss. 10.
587 TVemor ett clama] Hinc ' tre- forle aerem vicinnra soli ab illo ac- molom^jubar solis inf. 696. ' Snb eendl, mnltasqne igneas parttcnlas terris ideo tremnlnm Jnbar haesitat nobis quidem inconspicnas circa so- ignis.' et InnsB ^tremulum' lumen lem esse, et inde tantnscalor^Iomen- Virg. JEb, 7. 9. ' splendet tremnlo que tam longe et late profnsom. snb inraine pontiu.' notante Turneb. Creech,
Adv. 6. 6. et tremere dicitor aefher 593 Tantulue'] Tam parvus : non
iiostro 1. 1088. JEfav. major, qoam videtnr, aut non roolto,.
588 Mutare videntur] Ordo est, ig. fortasse etiam minor, nt panllo ante nes perparvum qurddam mntare vi- dictnm est, et ut volebat Epicurns. dentnr filnm in * alterntram partem, ' tantulus ' autera ' sol," tantnm In- i. e. in ptns vel niinns. Lamhin, Pal- men,' iyri09<rts^ Lamb.
metins Mutare tideiur, i. e. mntari 696 Nam Ucet hinc] Fieri potest
filum: Hac observatione potoimus (inqnit) nt sol sit fons qnidara ora-
carere. Creeeh. Legi hic non potest nium igninm ac luminum : ad qnem
mutare wdetWt Ucet nonnnnqnam mu- roofloant omnes ignes, omniaqne In-
fare passive sumatur, ut plora talia mina : et nnde tantnm lumen, tan^
verba, qnee enumerat Voss. de Anal. tnsque calor emanent, qnse totnm or-
1« S. cap. ft. p. 10. Hiffv. bem terrarum eompleant. Lamh.
689 Ft/um] I. e. lineamentnm, dne- 597 Lar^^ttum/oa/em] Vnlt solem
tnm, extremitatem. Lambin, esse fontem qnendam omninm lumi^
Cvm Umgiu» abrint] Secntns snm num, qnemadmodnm fontes aqnamm
codices vnlgatosomneis, praeterpan-» dicuntur proprie» unde et scatent
T. LUCRETII GARI Dfi R£RU^ MAT. LIB. V. 1528
«qsny et oriantiir fltHnioa. Umb. vim aquaram sappedtUre possety
. Scater^ A verbo scatOy is, tertiae qaaDtaquotidieeffluit; sedessequae-
jofleiionls. sic eod. iib. 960. ' £t dam aqnarura oapita, ad qu« ex lo-
parttm plano scatcre, atque erumpe* cis editioribns conflunnt paulatim, et
re campo/ et 6. 890. * spirat fons dnl- pene dicam guttatim aqnae. haec ca^
cia aquai, Qui scatit, et salsas circum pita footeis» sen fontium origines, et
ae dimovet ondas.' Ibid. 806. * £t scatnrigines aqttamm appellamus. ex
•catere illa foras in stuppam semina/ iiis manant aque per rivos initio par-
te. ImmUa^ vos, atque angustos: qni longios flu-
witfntf €rmKi^% pmm^ Sic fere «ntes ac Ubentes, aiiis rivis additi,
omnes habent nostri vet. codices, jnagnos postea finvios gignunt. hn^,
qalbnscnm consentiunt aliquot vnl- Eiementa vaporia] Sic reposni, cum
gati. Alii tamen bmdt, qnod quam* in aliqnot libris manuscr. tapore§
▼is non damnemi /amf» tanien ni- scriptnm reperissem. eajMvis autem,
Jiiio magis rejlcio: est enim ilius- i. e. caloris. Sed negat Aristote-
.tris tralatio cum superiore continna- les aetberis, et eieli, aot astrorom
ta, et oonsentanea : ' Largiflunm fon- natnram esse calidam aot igneam,
tem.' Nam sic snp. lib.4.8emen ho- ut sup. diximus. Lamb. Vaporii. Ita
minis large profusum, ' flumen ' dixit : vet. nostri. In aiiisy vaporei. Vulg.
qnemadmodom hic Inmiais copiam» vapora. Gifan.
* flnmen.' JLam^. Alii bunen, fortas- 599 CoaveaiaHt] Ita vet. nostri rec-
se melios. Alias de solis luroine, de tissimey et vers. seq. Comflaat. Vnig.
qao ys. 598. objectionem instituit, eonvenumtf ConfluU. Oifan.
oihil diaisse videatnr. Creeeh. Flw Coi^eetwi] Niliil mnto^qnamvis non*>
mem. lumen fortasse recte. Gifan. «nili legendum pntent coalectes. ' con-
Atqoe ita meliores Mss. confirmare jectom' autem interpretor conges-
videtnr vs. Lucretianns snp. 282. tum, confluxnmy congressum. Ne-
' Largns enim liquidi fons Inminis ^oe tamen coniedue rejicio : quod et
setlierius soL' in quo * fons ' et ' lu- «M»* indicavi. Lamb.
men/ nt et hic, conjungnntnr. De 600 Exunocapite] Namcaputam-
veterum autem sententia, qua Inmen nis Latini vocant. Faber.
esse statuebant efflnvinm corporis fl03 Eet etiam quoque uti] Fieri
iominosi, vide Gevart. ad Stat. Sylv. etiam potesf (inqnit) ut, cnm solis
1. S. cap. 27. Hifie. ignis non sit admodiun magnus, ne-
. 696 Ex emni unmdo, quo ne] Ordo qne acer, magnis tamen fervoribus
est : quo, i. e. ad quem sotem, sic aer exardescaty qoia sit idoneus ad
elementa vaporis ex omni mnndo nn- incendinm acdpiendnm. Sed negat
diqne coaveninnty et sic conjectns, Aristoteles, nt dixi, solem esse ig-
sen conlectns, seu congestns,et acer- nenm ant calidnm. ' Etiam quoque/
Tus eorom confluit, nt tantus calor autem, ffy^pa est Ik vapaW^v, nt
ex uno capite proAust. Est autem sup. LanUt.
hoc loco memoria repetendnm, atque 606 Perdpiat] Occnpet, compre-
attendendum, qaod dicit Aristot* bendat, ut sup. 4. 733. ' Quam qu»
Meteor. lib. 1. non esse unom certnm percipinot ocuios, visnmque laces-
aqnarom locom, aut alveum, ant re- aunt.'
ceptacalum ioexhaustnm, unde per- 607 Quod genue] Cujns generis^
petno manent aqnas, undeqne sca» quemadmodum. Lamb.
teant fimtes, et enwipant flnmina ; 608 Aceendere ex mia, tfc.] Ita vet.
nam ne tanta quidem concavitss, 4ibri, et vulg. nisi quod Aecedere qni-
<quantas est orbis terraruroy tantam dam, et Acceudi. Florentini lihri
1524 KOTiE VARIQRtJM IN
Yn\g* Acdpere, qnod Lambinns pro- XfiMCnfF: tantun mihi oadmiD mo*
bat ; ego veteres Codd. seqoor. £x vent, nec mibi solnm (ne quis nie di-
numeris manavit mendosa rarietai : cat e»se fastidiosum) sed omnibos
sic et alii. Aceipere Marullus sup- hominibns humanitate politis ct ern-
posuit. G(/im. Accipere ex una sen^ ditis. Lumfr.
tUUi. Secutus sum hoc loco cod. 609 Forsitan et roeea] Tertia ratio.
Fiorentinos, ut omninm hoc loco soiebat enim Epicurns earam rerum
emendatissimos. nam ceteri vulg. ha- quse a Phiiosophis in eontrovertiam
bent vei Accendi, vel Acceadere, plane vocantor, et de quibu» sensus non
mendose. manuscripti antem partim facile judicare potest, phireis nffene
AccenilerefPnTiimAceedere:qnodpoB' rationes. quod testatnr Laert. his
tremnm depravatum est cx vero Ac- ▼«rbU : Th 8» /iloir olrAv to^o» &iro8»-
eipere: nam ex Aceipere factum est BAihu r&^ wXwrax^ ^monfUim^, i»a0uA^,
primnm Acddere, p inverso ; deinde «f«d ob KoBf^w vparrip^w M rS^
Aeeedere; deindc ex Aeeedere, AeeeH' -rV A«tro(oy iffrpoX^ryla» ^ifKmtifrmt,
dere, et Accendi. Jam, praeterquam ««i ^rh K&hrakias ramw iweMarm^
quod veritas et ratio hanc scriptu. &c. i. e. * Unam autem hamm remm
ram confirmat, etiam exemplo adju- afferre cansam, qne maltis modls vi-
vatur. Sic enim idem loqnitnr 6. 149. dentur dispuUri posse, furiosom est,
< Aridior porro si nubes accipit ig- neque recte fit ab iis qui inanem as-
nem.' eadem ratione ab eodem dic- trologiam studiose consectantur, et
tnm est • concipere ignis semina,' et qui temere quarnndam rernm ratio-
« concipere ignem,* iib. eod. 270. ncs reddunt.* Lamb. Aiind est : « ac-
« Quippe etenira soUs de Inmine mul. cipere incendia,' allud «concipere
ta nccesse est Concipere.' 'mnlU» ignem,' 'flammas,' &c. Hoc proba-
subint. M Koa^od < semina.' Idem tissimum genus loquendi, lUnd inusl-
ibid. 306. • cum roulU rigoris Corpo- tatum saltem. Omnino, ut vcram
ra dimittens ignem concepit in auris.' fatear, recto mihi talo videtur atare
ex hac re autem similitudinem dnxit Oifanii eroendatio : Aceendere ex una
Virg. JEn. 2. 411. ' In segetem vel- eehUiUa, i^, * Accendere ' antem « in-
nti cnm flamma furentibos Anstris cendia,' ut ' accendere bellnm,' lib. 1.
Incidit,' &c. Zoilus hanc scriptu- dixit. Veram e in pennltima elidcnda
ram non probavit, non aUam(opinor) erit, ut lib. 2. 680. in 'cootingere
ob cansam, qnam quod scripseram parato/ sic snp. 2, 1024. Aecedere
eam in codicibus Florentinis reperi- pro Aceidere habet uterque es Vossu
ri : eamque a MaruUo dixit e&se ex- Codd. Preig,
cogitatam et snbstitntam. Ego sive 610 Poaeideai] Est, nt possideat:
hoc sit verom, sive non sit, aio nec fieri potest, ut possideat. Xamd.
posse, nec debere aliter legi. Nam Ceecie} Obscnris, et oculorum sen-
primum ' accendere incendia ' dici snm fogientibus. lamb,
Latine non potest: deinde versua 611 NuUo qai eit J^dgere nUahuf}
verbnm Accendere hoc loco recipere Qoi non fnlgeat, et idcirco non cer-
non potest, quidqnid blateret nebnlo, natnr a nobis. Lamb,
^ni 'extra numeram de nnmeris' 612 MetifentM] JEetifer, Gifan.
dispntat, quique ' nnmeros innume- Exaugeat] I. e. valde angeat. sic
ros,' et * versns inversos,' et * modos aotem habent libri Mannscripti, et
immoderatos' et tpse facit, et Ln« nonnulli typis excnsi. ntitur eodem
eretio poetse optimo affingit. qnos verbo Ter. Heant. 2. 2. 2. ' Concnr-
cnm audio, ant lego, soleo illnd Aris- runt mnlts» oplniones, qu» mSii ani-
lophanis coutinoo usnrpare, 8^c fua mnm oxaugeant : ' i. e. qoBmemagis
T. LUCRETII CARI DE RBRUM NAT. LIB. V. 1525
ftddaeant ad credendom illam esse mense signa omnia, in qaibns doode- corroptam. et Plant. Sticbo 2. 1. 9. cim terit sol, percurrere videatur. * Her» sobveni : benefacta m^omm Deinde vm. IS. duos aeres luna soli- taomm exange.' vulgati autem meo- que inservientes introducit, qoornm dose habent exmidial. Umb. Ita et altero a Cancro ad Capricornnm de- nostri vel. et Lambinus. Vulg. exau- trndnntur, altero a Capricomo ad dM^ Gifan. Cancrum stato tempore subvelmntnr.
618 N€4f ratw iimpUx] Nonc de £t ne illudincredibile videatnrjnbet solis et laoBB conversionibos qoas nobes spectare qnas diversi ventl in rpor^ Orttci vocant : eammqoe, ot partes diversas protrodont. Creeeh» etariaramreramsnperaram,etnatu< 614 JEgocentU BrumaUa flexue] raUom, ploreis causas affert, ot sole- Mox meta» vocabit, eleganter. Manil. bat Epicums. Non est (inqoit) ona lib. S. nodoe, nt et llb. 2. non minns ratio, neqoe certa, quo modo ex par- eleganter. sed Lncretii imitatio est ; tlboa «stivis, id est ex orbe solstitiali^ infra eoim, 687. < anni nodos ombras atqne a cancro, transeat ad sgoce- exsqoat.' JEgoceroe autem Capricor- rotm, seo capricoranm ; i. e. ad orbem nus. Fober,
bramalem. Hac de re sic Laertius : 615 Bmmakie adeai flexue'] Trala- Tpowhs n^Uiv Koi trtkfy^s 4vi4xrrai fih tio est a certaminibus Olympicis, et yb^ai Kora X^ptow odpaMv, o9r« siroilibns cumlibus. significat antem ToTf jcp^tws K»npfayKwrpmv' bpotns id qood volgus solstltium brumale 8i ml Kork iJpos Mifytovj % koI 0Xi}f appellat Lamh, yi 4wenfielm ixof»^s, r^s /ihf ifiwt- Revertene . . . veriai se] Ut 6. 62. vhofUpiis, rris M lugrakiwodaiiiSf 4| ical < Depressosque premit.' Preif. ▼# H *«CT» Toio^ 8(n}y To«f iarpois 616 Caneerie] Ita olim dicebatnr : To^roAf KarvXn^wnu, Arrf otd re dim nunc • Cancri.' Faber. Apud S. Cy- IXuca atmla^au i. e. *Fieri potest, ut prianum p. 234. * vclnti Cancere in- solis et lonsB conversiones 6ant ex fecta' legimus. Creeeh, De morbo obliqnatione casli, temporibns ita ita dicto similiter Arnob. lib. 1. Adv. coacti : similiter autem etiam ex ad« O. p. 30. ' lUi baud aliter contuma- versa vi aeris, qni solem roodo a sig- ciam canceris saevi ad subeuodam ci- Dis aestivis ad brnmam, modo a brnma catrisem circumscriptis cogitationi- ad a*stivam regionem detrudere qne- bns compulerant.' De solstitio an- at : ant etiam materia semper idonea, tem seu solstitits multitudinis nnmero atqoe opportuna, eum partim contin- pro sestivo tantum plura congessit gente, partim deserente: ant etiam Jos. Castalio in V. L. cap. 17« pag. eo, quod talis vertigo his astris sit Fac. Critic. 570. Tomi quarti. Bav. attributa atqoe impressa, ot possint Veriat metae ee ad aoUiiiittUu] I. e. per aliqaos flexns moveri.' Lamhin, (nt vulgns loquitnr) 'ad solstitium Annnnm solis, et menstmum lonn aestivom ' se vertat, Nam apnd pro- corsnm per doodecim signa zodiaci batos Latinitatis anctores * solstitii * at explicet, primo vss. 23. proponit nomen solstitium aestivum duntaxat seoteotiam Democriti, qni docnit in- signiflcat, ' vel qnia ' (nt scribit Yar- feriora sidera a summo cselo rapi et ro lib. 5. de L. L.) * sol eo die sistere clrcnmferri, celerius ant tardins pro videtur, vel qnod sole ad nos verso, rata aoinscnjosqoe sideris a sommo proximnm e^t solatitiiim.' Lamb, Ui isto coelo distantia. Sol igitnr cele- veriai metae ad, Ita recte omnes fe- rios qnam lona, ideoqoe illum rarius re libri. Lambinns : at metae veriaf qnam illam signaassequnntur etprsB- »e ad, Oifan. £t ita optiroi Mss, tereont, neque mimm si lona odo passivo enim, ot muita talia apud
1526 NOTiE VARIORUM IN
noiitrnfiiy osarpatar. Hav, Nihil inntaBdaiii ccDseOy qaaniTi*
e2t DemocrUiqmdMmcta^dfe.^^Hic qnidarti legi ▼elint r«aimiiif, ant re-
irer^us sop. jam pMittis est S. S7S. twrsant, Nam cnm ita, nt excnden*
Lamb, dum cnravi, habent omnes libri mi-
029 Qwmto ^uaque magia] I. e. nuscr. et vnigati, tnm nsitatnm ett
qnanto tint nobifl propinqniora, at- Latinis genus loqnendi, * vtsere/ et
qne ita a cselo reniotiora. ffrrani prop- * revisere ad hoc/ ant ' illod.' Laer.
ier antetn, i. e. propter, sen prope lib. 6. 12S6. * Nam, qoicaraqne suos
terraro. Lambin, fagitabant visere ad sgroa/ &c« ad
628 Cali turbine] Turbinem caH qnem locnm plnra. Lmnb,
dixit pro caplo, qnod turbinis in mo- 686 Ftl quoque ut e muiufij Alia ra-
reoi, h. e. ^fAfiov Sdcirr, circnmagitor tio. Lamb,
et clrcnmvol?itnr : vel pro rotnndi* G2S JEitivie Sigms'] A cuncro, Ltmb,
tate caeli volabiri, nt Virg. ' saxl tnr- 639 finiimi^js ua^ ad Jtexus] Ad
binem ' JEn. 12. 6S1. ' Praecipitem capricornnni) et ad brnmam. Tral^
scopulo, atqne ingentis turbine saxi tio est a Indis Circens. in qnibnsciim
Excntit.' Stc Catnllus 'fnsi tnrbi- admetasqnadrigsp pervenerinr,'flec«
nem ' carm. de Pelei et Thetid. Nnpt. tendns ' cnrsns est, et * met« fervidia
' Libratum tereti versabat tnrbine sunt evitandas rotis,' ut loqnitnr Flac-
fnsnm.' Lamb, cns noster. ex qno ' flexus' appellan*
024 iZ^ti»] C»n tnrbinis. Iiaj?i6. tar a Latinis, Kafjarr^pts a Oraecis.
625 ReHnqui PauHatim Molem] *Aira- Itaqne statim eadeni translatione
AcArcoOeu : celeritate superari. Laiii6. solstttiam, et bromam, * aoiis roetas '
627 irferior muUo] Ita libri vete- appellabit, 689. * Distinet sequato res nostri. Volgati, iniiMam. Gtfan. solis discrimine metas.' Fuerant aa*
628 Et magis hoc] Et magis lunam tem nonnulli, qui humidam qiiod e relinqui sole, seu quam solem. Latnb* terra et mari snrsum tolUtnr, causam
Et quanto] Sic legendnm, ot sit hic esse solstitii et brum» pntarnnt, qua«
Lucretii sensus : et qnanto Innft car- m soI pabulum sequatnr. qnam opim-
sns < demissior,' i. e. humilior, et in* onem refellit et rejicit Aristoteles
ft-rior cnm sit, longins abest a caelo, lib. 2. Meteor. his verbis : Ai^ koI
&c. tanto posse minns, &c» Launb, y^un «din-ffs, fhrm rSiv ^p&repa^ briKx»
Lunamf quanto demisdor, In qoibns- /Bor rby 1i\uv rpi^wBat. r^ dy^* tuX
dam vnlg. ^uanto et. Lambinns, el S<^ tovt* lrio< ffol ^arl «oicur^cy rbs
q[uaiUo, Oifan. rpmcbs oMnr ob yhp i£L ro^s abroln
6S0 Tendere Cttrsiuii] Tendere po* 9{nwr$M r^ous •adpaiaruxvdf^w alr^ rpth
snit h^pyrrrut&Sf ut sSBpe alias, pro ^, barwfutuo» V ^at rmno aupfiabfw
celerare: idem valefcontendereGor- vcpl avrhf, 1l ^tlptoOai' uai 7&p r^
sum.' sic dixit 1. 07. ' tendere oculos.' ^oKcp^ irvp, Ivs ftr fyjf ^P^^^i l^hcf^
Lamb, ro^v {*py, 3cc, i. e. ' Quocirca ridi-
GSl Flaceidiore] Languidiore, et cuU etiam sunt omnes, qnicumque e
tardiore. Lam6. veteribns solem ali huniido exislima*
632 Tac/o mogis, 4r^.] Qoantoetiam rant: et iccirco nonnnUi aiant solem
(inqiiit) Inua ciim sit sole inferior, snas ad solstitium et bromam con-
languidiore et tardiore impeto et cir- versiones facere. Non enim eadem
cuitu fertor, qoam sol, taoto magis semper loca posse ei cibom praebere.
ceterasigna auperioraeaiu assequun- Necesse autem esse boc ei accidere,
tur, atque adeo praelerennt, et supe- ant intrrire : nam et ignem ante ocu-
rant. Lam6. los, atqne in promtn positom, quoad
635 Ad hanc quia tigna remsunt] pabulum habeat, eo nsque vivere.'
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1527
Hainidam aDtem taDtom igni clbnm qnia b»c eveoiat. Pabtr. Vegetius
esse, qoast bumldi pars ea, qnae sit 4. S8. ' Hi ssepe singaii, iDterdttm
extenaata, qnseqne subvehatur, ad duoy magnis autem tempestatibus
solem perveniat, ant qnasi hic hnmi- etiam tres pariter flare consnevernnt.'
di ascensns talis sit, qnalis qui flam- Qaem locumy ut et Homeri alio-
inae orienti et viventi cootingit. ez rnmqae, addncit Brodens ad Cala-
qua arguniento probablli sumto, sic brnmpag.371. ubi Locretiam defen-
et de sole existimarnnt. Sed hoc dit. Uaxf,
•
non est simile. Flamma enim fit ex 649 M nox o6nttl] Nttoe incipit
continuo homido et sicco varianti- diei et noctis causas «rapUcare. Lamb,
bns, neqne alitnr. Non eniro manet Diem seqnitnr noa, quia vss. 6. «ol
eadem nllo tempore fere. Soli au- longo cursu langnidusy occasnrns
tem fieri nuUo modo potest nt hoc enlm languescere videtnr, extmgni-
accidat. Nam si eodem modo, qiio tur, vel quia eadem vi qna snpra ter-
modo illi dicant, alatur, perspicunm rasdiurnotempore vo1vebatnr,snbter
est eveutnrnm, ut Sol non solnm, terras noctorno fertnr. Bpicnrus in
qnemadmodam censet Heraclitns, Epistola ad Pythoclem ortum et oc-
qnotidienovnssit, sedseniperetcon- casnmsolis et Innae Kor* ift/^dmd^ r^
tinenter novns. M. Tnlllus opinionem Mpyris, mai ri\iy iwiHfiv^^ vel icaT*
illam Cleanthi adscribit lib. 3. de N. Ayw^Wf ical icar& afi4iriv posse fieri con-
p. his verbis : * Qnid enlm ? noo eis- tendit. Creech.
4em vobis placet omnem ignero pastn 650 De longo cunu] Post. vide qn»
lodigere, nec permanere nllo mo- ad l. Extima aiitero cceli vocat hoc
do posse, nisi alatur ? Ali antem loco partes occiduas ad Atlanticum.
tolem, lunam, reliqua astra, aquis Falter,
alia dttldbas, alia marinis ? Eam- Ultima «srit] Sic ex vet. libris scrip-
que caasam Cleanthes affert, cnr sa si ; in quibnsdam codd. vet. «cftma,
sol referat, nec longios progredia* oe^tma. Hinc MarnUns extima pro-
tnr solstitiali orbe, itemqne brnmali, cndit, nt et vulg. G\f<m, Alii libri
ne longius discedat a cibo?' Sic Mi- habent exiima caU, qnod interpretor
Dttcins in Oct. snb persona Octavii : extimas parteis caeli, alii alHma eaU^
* Fontinm dulci aqua marisve mnn* et ita legi volebat Adr. Turnebus :
dnm nutriri : in vim ignis abitnrum, cui aisentior. Lamb, Sive VUi^
Stoicis coDstans opinio est, qnod ma» sive Extima legas, perinde est.
coDsnmto humore mnndns htc omnis Creeck,
ignescat : et Cpicureis de elemento- 661 Sao$ ^avU Umguida$ iguU}
rnm cooflagratione et muttdi ruina Ejflamt smos igneis^ i. e. exstinctas est.
eadem ipsa sententia est.' Lamb, fuit etiam haee valde pingnis, stolida
&I2 Magnoe aaaos] Stellarnm peri- atqne anilis Epicari opinioy astra
odoi, et Satnrni, Jovii, Martisqne re- orientia acceadi ; occideotia, exstio-
volntlooes respicere videtnr. Creeek, gni : qnam et Cleomedes libro secnn-
Annoi pro qnibnsvis noo temporis do commemorat ac refellit his verbis :
tantum periodliiy sed et spatii circa- ^airoi rp^r iwem rois «Ifnf^A^is ^ovw-
lis posuit. Siniiliter, 1. 312. ' Quin rirMs od<nM,iTi^Tkiarpakw§^¥arrop
etiani mnltis solis redeontibns annis.' &Mir^\XoKra fiiv, ^«drrwrfiai* MfMi^ Sk,
et vs. 1028. * £t mnltos etiam mag- afi4rwa$ai, iwtp hiunArofriw iarw^ in sf
nos servata per annos.' Preig, rts dpt^iUiwn /thf MpAwoot, (^pp kiyoi,
645 iVonM« videe] Quod molti qni* ^ dpvfA^fovt 8^, &iro0H|<niMiy. loat M
dem neganty etsi constet oomqttam rwf dXKoHf &ra ioruf SparOf r^ B/uhop
fere tempestatem fulminantem fieri, X^yor wouirm, oth^ S* ipa wworhs ml
1528 NOTiE VARIORUM IN
Zatfdnoi hy^ ^erv^ AoV o(8* ht^tt qoa oriri solet, per?enit? At eDitt
o^^mirojSriTJyfy^f^^ptfef (rxfftari cum fabellae cttidam anili fidem hi-
KtXPnt^^U ^iAXorc Top' iwois heoffra bnisiet, qiiae ab Hispanis tradita eit,
oMr Ko) Sv^cu, jcol &yar^\Xci. ical ro^- solem in oceanum incidentem, stre*
rotf &cieci M^«< ^^ *a^ afi^nnfaBaL pitnm in eo mittere, tamqnam snos
«M, Ko) l(<(«TC(r0a<, jcol Korik wAiras igneis efflantem, et marcescentem,
ria rw hfiiirmv larrvKrAaw ^icirapa- qnemadmodam fermm candens dun
•KKnaloa iofoKoylats yivtffecu iar\h-ov$ inaqoaexstinguitar; hancopinionem
feopitt ^tpofihw rc jcai wdKof i^earro' mente sna comprehendit is qni solos
lUp^ticvrhwoffa9iJunAwrmrw bplfovrosy et primns veritatem inTenit: et ne
To^rov trviiL0abwfroSf &c. i. e. * Atqni illod quidem Intellexit, partem om«
ad illa omnia qnse snnt absnrdissima, nem cseli seqnaliter a terra distare,
praeterea etiam pronnntiavit (Epicu- sed enm in mare demergt existima-
rns) astra orientta quidem, accendi : Tit, et rursns ex orientali mari ex-
occidentia vero, exstingui. quod sl- oriri: et ab aqna quidem orientalt
millimum.esty ut si quis homines qui arcendi, ab occidentali veroexstia-
ceniantur, vivere dicat : qoi non cer- gui.' Jara qnod ad loquendi gemu
nantur Tero, mori. Et in aliis rebuS| attinet, attendat lectory qnod antea
qne sub sensum videndi cadunt, si- admonuimiis, baec verba^ ' exhalare/
milem sermonem habet. Ita aotem 'exspirare/ * efflare,' quasi activa»
scilicet intelligens et divinns vir est, jnngi cnm accnsandi casn, nt hic
nt ne illnd qnidem ei in mentem ve- ' efflavit igneis/ et S. 719. < Unde ca-
nerit, quod, cnm terra sit globosa davera, rancenti jam Tiscere, vermeis
figura praedita, alias apnd alios sin- Exspirant ?' ad quem locum hac de re
gula astra et occidunt, ct oriontur : plora. Lambin,
atque ob hanc cansani necesHe erit 652 CoNciisfos Uere] Conquassates
ea sifflul et exstingiii, et accendi, tum et fhictos labore itineris. ' itere' pro
pro omnibus finientinm, sen horizon- itinere. sicenim inflectebant veteres,
tnm, mntationibns, paribus propor- 'iter iteris,'et 'itiner itlueris,' teste
tionibns interitns innnmerabileis fieri Nonio. Nftvins Lycnrgo : ' Ignoti
et morientium, et rursnm reviviscen- iteris sumns : tnte scis.' Attins
tlum ignium, cnm hoc contingat pro CEnomao: ' Pr«sto etiam adsnm : ex-
omni finieatis mntatione,' Scc. Idem prome. qnid fers? nam te toogo ifere
aliqnot versibns post: *H wms aMs cerno vadere.' Idem Telepho : ' Stn-
6 liXMs ofiofwiiuwosy TdUir M rV ^am- diumque iteris reprime.' iMmb.
toaV wapayiwvroA ; hXXk yhp fuAapt^ Itere} Sic veteres pro itinere. Fab.
ypaditi wunwOtras, &f, rw "IfhfpQw ioro- 66S Aui qiti $ub terroB carsiim] Fn-
poivrm¥,ifxwhroyTarbif1i\iopr^iiie§ay^ emot etiam nonnolli pliilosophi, qnt
if/6^ ifiwot^tif ofi9pripto¥oiff &s diisv- solem non snb terris moveri, sed clr-
pop oihfpoo ip SBori* M ra^nip j^ rV cnm terras dixerunt : iccirco antem
96^aM 6 pAns nai wpSros Mpdtww rV ex oculis nostris evanescere, et ooc-
ix^iair ^itvp^ ica2 oM* Ikci^. rci^^ tem fieri, quia terra, nrsae snbjeeta;
Kcr, 9ri vSy pipos rin> obpopov rhloop alta et edita est. ex quo fieri, vl
Mx^i rfjs yijfj Aaa* clf r^ BdXoffoaM solis Inminibns oflliciat. .Aristot. lib.
abrbp itarrai6to$ai MXafioy itai «EXif 2. fitrtmp, cap. 1. in extr. LambiM.
Ik r^f AraroAucnf 9aXA(mis bwoTixXw 654 iS^pero giup ierrat perhtUi of6Mi]
icai iir^ fikp roo AroroAiKov Marof i^dw' Ordo est : qoae vis pertnlit orbem,
rcoOoi, bwb M rov wphs 96ffoi o0iiryvo$ai, videlicet solls, snpera, sen snpra ter-
i. e. ' Aot qoomodo sol ipse exstinc- ras. qoidam tamen legnnt, mpertt
toiy rarsus ad eam caeli partemi ex ierrm pue periuiii arbem, nt-subiotel*
T. LUORBTU CARI DB RBRUM NAT. LIH. V. t539
ligfttnr ' Bolem.' Lamb, dne nsqne ad jnstDm solis Inmen.
6iS Tempore iiem eerto] Cur tem- Constderatur itaqne hic Mstnta nt
pore certo anrora ezsiytat. jLmiA. Auror» paranymplia. Ha»,
Ante tolis ezortnm splendor qnidam, 659 Aut quU coneenimU igneel Mi-
qnl aurora dtcitur, illnstrat ccelot| nntins in Octavio : ' Sic congregatis
qnoniam sol snb terras ab orcasn tn igninm Keminibns, soles alios atqne
ortnm rcTertens anteqnani ipse ap* alios semper splendere : sie exhalalis
pareat effnndat radios, vel qnia din- terrse vaporibiis nebnlas semper ado-
persa hestemo itinere ignis semina lescere/ &c. Lamb,
ibl con6nnnty et prins quam forma- 661 Qmte faeiunt eoHe nofoa oemper
ruBt ant aocendemnt solis globum lumtmt] Aliter Aristoteles fi«rt«poX«
dcbiii Ince •tbera illnstrant. Post- /9* cap. 2. quo loco nefrat, solem ali
eriorem cansam fabnla, qns apnd bnmido, qnem paullo ante protnli-
Poasponlnm Melam, 5, 6. et Diod. mns. Volens enim veteram qnornn-
Sic. Ub. 17« legatnr, confirmat ; et si dam opinionem refellrre, qni arbi-
coastaatia illins oonfinxns cniqnam trantnr solem ali humido, docet hoc
ioefedibilit videatnr, is consideret absnrdi ez eo eventnrnm, ut sol non
non muiorem in mnltis aliis rebns solum alio atqne alio die novns sit,
conttantiam deprehendi. Creeek, vernm etiam semper et assidne novns.
Mninia} M. TUII. lib. 8. de N. D. ez quibns verbis intelligere licet,fal-
* Qmid deinde ? Inodea dicetur, quss snm illi visum esse, nova semper
lAncotbea a Orsecis, a nobis Matuta gigni solis lumina. Lamb,
dieiUir, cnm sit Cadnii fiiia.' Lamb. 662 Quod genu»} Cnjus generis, vel
6M AMroram'] Auroram roseam, qnemadmodom. Lamb,
foimUmKar, Lamb, Hoc loco ' An- 668 Idaie Jhma] De Ida mottte,
wa ' Dea, seu pcrsona, non est, sed omninm, qui snnt in Hellesponto, al-
splendor. * Anra' enim velapnd Vir- tissimo, sic Diodoras Sicnlns llb. 17.
gtL JEd. 6. 906. * anri anra refolsit.' pag. 401. 18iw 94riicai wapdJio^ ov/f
splendorem notat, ab aljpof , quod in fiaiw» yirooiku wtpi rovro rh ipos, Kark
vetnsta illa Orspcta ' anram ' signi£ca- y^ rV voS Kw^s innoKk' h^ ixpas rjf t
bat, nnde O^cwpof. De Matnta au* nopv^s Btkrip^ vnrofilar roi» vopUxprras
leinsenLencothea, nnde^matntinns/ iJpos brepmor^ yaftffBai rV ^P^ ^'
drc. res nota est. Faber, rSr Mfmn^ m^s' ^pSofcu 8^ rhf ifXioy
J)rferi} Mss. qnldam d^ert, i. e« tnriisroKrhs oSoiisbawriKXMfrar^kie»
late spargit, qno sensu videiicet se- rlWtf, oba ir uvttKor^pti oxfil»»n rerpapL'
pint apud nostram Terbnm ' differre' ft^Mf^ A^aA r^ ^x^a uariL voXXo^ r6»
oocnrrit, uti 2. 678« 'Unde ignem woos ix^^ 9uovappJrfpff $ar§ SomiW
jacere, et Inmen submittere possint : wvpk vXf i« Bffydpow rov r^s yiis SpifoT'
Scintillasqne agere, ac late differre TOf. i. e. < Proprtum antem et admi-
faviUam.' 6. 600. * Funditqne ardorem rabile qniddam in boc monte fieri so«
longelongeqnefavillamDiffert.'et2. let. Nam sub Canis ortnm, qui fit
84.*Mobilitersolvensdiffertprimor- in summo montis vertice, propter
dia Tini.' Deniqne 1. 278. 'Ingen- aeris circumfnsi qnietem, ab omni
teaqne rait naves et nnbila difiert.' motn ventoqne vacnam, hunc verti-
Vemm in omnibns bisce vis aliqna cem a ventoram flatn immunem at-
iafortnr rei qnsB 'diflerri' sen dis- que intactnm esse: cerni antem so-
pergi dicitnr, ita nt vls ejns commi- )em cum etiam noz est, radios snos
anatnr et soliditas solvatur. At de ezpromentem, non in fignram rotnn-
sslcndoro Aiurorss hoc non dici po- dam conversnm et conformalum, sed
tcstyqniallatntaMattttacrescitassi- flammas in divertas parteis dispof-
im
NOTJS ViUtlORUM IN
geatem, nt complares ignea exlre- aiam terr» terminam, qnem finien- tem appellant, attingere videantur/ Simiie quiddam narrat idem Diodo- ros libro tertio accidere in Arabia fortunata, quod ad solis ortnm atti- |iet, his verbis : ix /Uirov tk rov vf^i- 70VS ^turhf ijmpaufSfUPOP oibT^ U^mm] hflaaBQi y^p Mpcuu wapaw\iiirtop ry wv pulUgr^^, ffwtpOiipas 8i ^' lavroD /te- yd^oos iarofpiwntp. i. e. ' £x medio aatem mari ainnt solem exorientem cemi pranflB candentistim» similem, Bcintillas antem ex se magnas ja- cere,'&c. Lamb,
670 Et caio dimiUuiU] Sic babent aliqiiot Itbri mannscr. et non panci valgati, melius (opinor) quam demii' tmU. Larob. Demittitnt, Ita ex qui- busdam Tet. maioi, cnm Marullo. In aliis: dimUtunt. Oifan. vs. 757. < Sol dimittit languidus ignes.' Creeek,
671 Tfec mimu tn certo'] Sic legen- dnm, ta certo divisim, non incerto con- jnnctim. atqne illo modo scriptnm est in tribus lib. manuscrip. et in Flo- rentinis. Lamb,
Imperat] Tralatio. Sic sup. 1. 176. * Viteis auctumno fnndi saadente vi- demus/ Lamb,
672 Veate] Lanngine. et iU No- iiiBS* ande ' investes,' impul>eres. sic Vtrg. iEn. 8. 669. ' Aarea cspsaries ollis, atque aurea vestis.' Lncret. iof. eod. lib. 887. * jnveotas Occipit, et moUi vestit lanngine malas.' Loia^ ^Lanngine. Oranimatici passim et Virg. interpretes. Faber. Virg. JEn. 8. 669. * Aurea csesaries illis, atqae anrea vestis.' Hoc est Barba, node e contra investes dicimus imberbes t ODde est JEn, 8. 160. * Tunc mihi prima genas vestibat flore juventas.' Servius. Creeck,
675 iVo» Ntmts ineertia] Sic babent •tres lib. mannscr, et Florent. et sane m ita legatur, ratio postulat, oisi qnis dicat, iegendnm item nt supra, /divisa voce, tn csr<ts, et retinendam Jiolgatam scriptaram mtittis. Com hoe
loco congruit is qni est 6. ft56. ' Ane* tnmnoqne magis steliis fulgeatibus alta Concutitnr caeli domns nndiqne, toUque tellus.' Lamb, Non nimie m- ceriti. Ita vet. quidam, mann formii- qoe descripti. In aliis: Non aitaus tiic€r<is. Oifan. Hsc scribit inter- pres, * Sane nt ita legatnr ratio pos- tulat i nisi quis dicat, legendnm iUm Ot supra, divisa voce, tn cerits, et retinendam vulgatam scriptnram, fNtaas.' Bis errat; nam si iu legere- tnr, gravis^imnm in versn mendum esset ; sic qoippe haberet : Nom mimu in eertie fimd partibiu oitiit, Uoa sjl- Uba, ot vides, brevior est qnam oporteat. Sed hs^ qoidem incefi- tantia est homiois alio properantis. Qnod antem ait lectionem illaoi, qnam ipse in sno contextii, nt oos io oostro, exbibuit, eam esse qoaio ralio postolet, id quoqne ejusmodi est, nt vix cuiqnam credibile sit, qoi com cora legerit. Scribeodum eoim esse osteodam, N^m minMo luee certie Jktnt t» partt^Ks anat. Aotea dixerat Lo- cretiaSf Miraris quod tam eerto tempore Igoes coofloere possint ; cor id lacias oolia equidem caosa est, com tot res aliaa certo itidem ten- pore fieri ceroas, dcc. postremo otm- bi, falmioa, graodioes, veoti» dcc. illa omoia non nunns in certis porlibos anoifiaot; qott tu taraeo taiitopere mirabilia oonquam doxisti. * Ncc tameo iilad io his rebos mirabile ^- bet Esse, qood hsc igois taai certo tempore possiot Semioa cooflaere, et soliii reparare oitorem ; Molta vide- mns eoim, certo qnsB tempore fioot Omoibtts io rebus, (exempl.) flores- coot tempore certo Arbosta, et oerto demittunt tempore florem. Nec mi- nns in certo dentes cadere imperat Btas Tempore, dec. Fulroina poa- tremo, nix, imbres, Dubila, veati, Non minus hsec certis fiant ia porti- bus anni.' Idqne nt planissime et iurafiupifffitgrfiT^ probet, addit, qnod ad confirmatiooem omeiidatioaia bo-
T. LUGRBTII CARI DB RRRUM NAT. LIB. V, 1531
%tnt farit maxlme, ' Conseqaa natnra reritm ex wrdme eerto. Hsc ad enien« eat jam rernm ex oriJine certo.' dationem; cetera in noti». Fa6er m Vides, nt opinor, liane lectionem iU« Emend, Hunc versnm delet Faber, sliqnanto esse meliorem, qii» ab in« et in seqnentt legtt, Namque uii ree terprete Liicretii, qna»i longe opttina mundi, t^c. retineri vero poteat iste •sset, probata fnerit. Faber, versns si legatnr, Nomque uii mdix*
076 Namque ubi mcfueruniyifc.] Al- erunt, Sic i. 681. ' £t quid qnaeqne temtrum liornm versnum, vel hnnc, qneftnt,perf(ederanatnrai,Qiiidpor- Tel deinceps sequentero, puto ab ali- ro neqneant, sancitnm qnandoqnidem qno esse ioterpositnm, nec esse Ln- extat.' Ita igitor conjicio legendnm, cretiannm. Malim lamen hnnc de- nec pndet conjectnrsp. Creeek, Utn lere, et alternm retinere, vel ita, nt eiefueruni, Istnd * wc' referri debet io omnibns libris legitur, vel paollnm ad r6 ' atqne' in versu seqnenti, i. e» isinotatnm, nempe hoc modo, Nam- itidem ac Faber tn Nei, queuiireemundi^ifc, iMmh, FuerunL 678 Consef tui] Conseqnens. Lamb, In vet. qtiibnsdam : fuerant' Versnra E vet. Cod. Oronovint Consequia quo* aeqoentem eroit Lambinns. G^aii. que rerum sunt ex ordine eerto. Creech, Ecce aotera de integro ; occnrrit 679 Creseere iiemque] Nnnc quaro- oliiHl in hoc ipso loco qnod festinanti obrem dies etnortes augeantur et mi* moram objiciat: ' Namqoe nbi sic nnantnr. Iicmi6. Dies noctesqne annl fuenint cansarnm Ixordia prima, At« decnrsn sie increscere et decrescere, qne vti res mnndi cecidere ab origine nt prolixitatis ac brevitatis ntriusqne priua, Conseqna natura est jain re- vices exqnisile per hyemein «statem- mm ex ordine eerto.' Dnornm pos- que alternentnr, res mira semper visa icfioram versnum altemtrum bfitidiet est; id vero fit, qooniam circuitiones Lnmbinns, neque de illo, Aique uH, solis supraac infra terram nnnc ce« ^. dissentit Gifaniu9. Ego priorem lerins, nunc tardins fiunt, qnatenns' prorsns delendum arbitror, hao pri- ipsae locornm sen viarnm, quibns sol mnn cansa, qnod istod tie stare non • incedit, longitndines snnt alternsf, poasit cnm Atque iift, qood iis qui vss. 16. In qnibus describit poeta lAtine aciont, notissimnm est ; dein, inseqnalia arcnnm dinrnorom noctur- prioris versns, * ubi sic fnernnt can- nornmqoe segmenta in positu sphieraB amrnm exordia prima' eadem plane obliqno, aequatorem tamen ab hac aenteotia est qnse secnndi ; sed ver- lege excipit, qui in qnavis etiam obti- aiu * Atqne nti res mnndi cecidere quitate in doas teqnas partes ab hori- nb origine priina/ is vero Lncretlo xonte dividitnr ; ex quo fit nt sol bis pnrente longe dignior est quam ilte in ipso iutra annnm constitntns dno nlterprojectitiu8;iiamT^eerid^«sor- nbiris gentinm faciat oequinoctia: tem, temeritatero, et casnm notat, hinc signnm illnd in qno nodnm sqoi- •mnpta ab aless Indo metaphora, * Si noctialem esse dixit intelligendnni ilhid quod opiis est jactu non cadit.' dnplex est, * Aries' viz. et * Libra,' Ter. nnde, qiiod mnlti non observa- In cnjns utriusque inltio mutna fit rnnt, natnm et illud, qnod vntgo La- signiferi aeqnatorisqoe intersectio. tine dicimns, * Belte cecidit,' &r. Deinde snbjungit vss. 6. id fieri 6ed cnm hoc loco rationem afferre posse, quod certa sunt per aetherem asaertionla snaB dehnerit poeta, parti- loca, qnae possint a sole ob factam cnla * aetiologica ' opus est ; itaque, majorem minoremque resistentiam expnncto illo priori, sic legere soleo, velocius segninsve percurri. Demnm Namque uii ree mmtdi eeeidere «6 on- vss. 3. qnia atternis anni partibns fMc jnrtma, Ceneequa natura esi jam tardins aut cttins tottveBiant i^ti
1682 NOTiE VARIORUM IN
ignes qoi facionty vel accendaiit so- ter aqailonem et anstrnm ; sea sohti*
lem. Creech, tium et bromam. vox * flatns' antem
Tabewere] Minni. tralatio est. sic patrii casns esr. Lamb.
2. IITI. * Nec tenet, omnia panlla- 689 Caliak] ^Cftlnm' aecipio» nt
tim tabescere/ &c. Lamb, sit recti casos, nomeri singnlaris.
eeo Cum Mmant augmind] Com an- Hsec qoantnmvis licet levia, notavit
gescant. sic locntns est 2. 188. * Sur- Zoilns nt sna. Lamb, ' Caelom ' est
sns enim versns gignnntnr, et aug- recti casns ; ' flatns^' patril. Gifatu
mina sumnnt' Qnod autem qoidam Metae] Solstitinm, et bmmam : sen
hoc ordine hnne versnm legi volnnt, circnlnm Cancri, et circnlnm Capri-
oimiiacf^saiig^ntiiafuiiMnifyincidnntin comi. snnt enim velnti metm solis;
MMS^afroreiaiffxpo^/oyUafeumno.quod ad qnas cnm pervenit, iter cnrsnm-
vitandum censet Cicero in Orat. qne snum flectit. Lamb,
Lamb, Cum noetee m^mtna svmmil. 600 Propter Signiferi poiiCHramfo-
Ita vet. quidam. Elegantior Ecpho- /tvs] Propter situm Zodiaci obli-
nia, quam vulg. eum tumant augmina qnnm. M. Tnll. de Div. lib. 2. * V'm
noetii, Gtfan. qnandam esse ainnt signifero in orbe,
682 ImparibuM eurrent a^fraetibua] qni Onece l^tJkaiAs dicilnr.' Lamb,
Pnm impariter et insequaliter cir- 601 Coniundit] Conterit, consnmit,
cnmagitur. hac de re sic Laert. M^my nt sup. 618. ' Annoa sol in qno con-
vwcr&v Kol injuspta» iropaXXiTToyra «al sumit tempora curlb.' Lamk,
•Kopb, Tax*(as ijXlm Ktp^tu yhfwBai^ ue^ 603 £orKm] Astrologoram, eteoram
wdkuf itapiL fipaMaSf Mpynp^ i. e. dice- qni scripserant pbaenomena. Lamb»
bat Epicnrns, ' Noctium et dierum Qui loca eeeU] Astronomi. Foier.
longitudines ez celeribns, et «ontra 605 Propterea JU] Hnnc vemm,
ex tardis solis motibus supra terram secutns aliqnot cod. manuscr. hoc
fieri.' Lamb, loco posni : qui tamen mox IteratAr.
An^actibut] Cnrsibns et itineribns Lamb,
flexuDsis. Caesar lib. 7. de B. O. • Aut quia crattior esl] Alia ratio.
Oppidi mnriis a planitie, atqne initio Lam^.
adscensus, recta regione (si nnllus 606 Tremuhtm jubar JuniM ignit]
amfractus intercederet) cio. cc. pas- Sol. Lamb, Htetitat, Tardina se se
sns aberat. Lamb, expedit : miror itaque dicere Gifa-
686DontcKmadtdsignvm]ItaLam- nium, «haesitare' snmi pro micara
binns. In aliis : Donee, Oifan. Ad motitari. Hmc tamen vnlgo miran»
td t^Rvm, ad hrift/tpiaMf i, e. (nt Latini tnr. ExpUcationem certe nostram
appellant) * apquinoctium.' Xram6. planissime veram esse ostendit ver-
iivat iVbdvs] 2Vodvs aiMt dixit trans- sns qni hnnc sequitnr, ' Nec peoe-
late pro eo solis circnlo, qni caelnm trare potest facile atqne emergere ad
medinm qnasi cingnlo cingit, ac cir- ortns.' Itaqne haesitat, qnia emergere
cnmdat. nondissimiliadmodnmtrans- non potest. at ridicolnm sit dicere :
latione dixit lib. 2. ' anims nodos,' et Micat quia emergere non potest.
lib. 4. ' Veneris nodos:' videlicet,con- Imo micat, qnia emersit. Faber,
jnnctiones qnasdam arctas et adstric- 608 Propterea noetet kibemo] Virg.
tas, fnMopaos, Lamb, Nodut, Qni- Oeorg. 2. 481. * Qnid tantnm oceano
dam Veteres, Maiut, Oifan. /Equi- properent se tingoere soles Hiberai,
noclia intelligit. Faber, Propter in- vel qnse tardis mora noctibns obstet.'
tersectionem zodiaci et seqnatoris, Lamb,
Creeeh, 600 Cettant] Longiores snnt: nt
088 Nam vMdto cvrs», 4v.] I. e. in- tarda noctes apud Virg. mstivm simt;
T. LUGRBTII GAAI DB RBRUM NAT, LIB. V. 1S89
qm» tdeo ' imtdm ' djcantnry qnod mioey qood uiio cttm lana fertar, eC
propter loogitndinem dienim tardias illins radios avertit vss. 6. Yei in-
adTentant. male itaqae Interpret, telligere ponsamas lan« globom ex
qvl locnm hane Cnoetes ceBsant') dimidia tantam parte lucidum, qai,
per locom illam Virg. Oeorg. 2. 481. si circa saom centram ▼olTator, .va-
ezplicandom credidit ; qnod ei cnm .rias quas videmus pbases exbibeblt
miiltis, neqae sane indoctis, com- vss. 9. Qaibns hsc omnia displicent
mone est : <Qnid tantam occano pro- isti habeant lanasqaotidie nascentes
perent se tingere soles Hibemi, vel et intereuntes : id enim certo tem-
qosB tardis mora noctibus obstet.' pore fieri posse multa alia demon-
Fmb, Eleganter de noctibus ; de- strant, vss. 20. Creeeh, ^
snmptnm, at videtnr per metapho- Pereuam] Sic lcgendnmy et ita ba-
ram, ex illo : ' Ant abi si cesses/ bent libri aliquot mannscr. vnlgati
qaod et Persio inter alia ejnsdem antem pereulen, mendose. 'Percussa
Comici obversabalnr, in hiscec 'At radiis solis,* i. e. icla Inmine solis.
si nnctns cesses,' &c. Prft^. sic locutns est sap» 2. 700. *Recta
InMigne diei] Ita vocat orbera solis. aut obliqua percussns lace refalget.'
Fab, ibidem vs. 870. ' qnodam gignantnr
. 700 Aui etiam] Tertia ratio. Lamb, Inminis ictn.' et hoc eod. lib. sup.
701 Coa/bierc ignse^ £x qnibns nova B5S. ' Ut queat accendi parvis ardori- sempersolislnniinagignnntnr,ut sn- bus ictus.' Unde 'verbera radio- prm dixity vs« 659. * Aut quia conve- rnm ' dicnntnr tnm solis, tnm lunse. ninnt ignesy et semina mnita Con- sop. eod. lib. 486. ' £t radii soUs co- flnere ardoris consnernnt tempore gebant nndiqne terram Verberibns oerto/ Ste, Lamb, crebris,' &c. Sed de hac variatione
702 Qat/actvtt<,4r«*] Versum prozi- lansB Inminis et fignrsB sic Epicnras mam : * Propterea fit ati videantar apnd Laertinm. '^i tk M4xfrtu tV dicere verum ;' qnia in quibusdam aeKinpf ^ lour^r lx«' ''^ ^* ^X^ valg. non erat ; et ia vet» partim hic, rai tk M rov j^v. Kal y^ vap* i^ partim paulo antey post illnm : * Om- 6fl«^?Ta4 «aAA& fih^ l( jovrfir ^wra^ nia disp.' est positue, et quia inepte traAX^ tk A^' krepoMr ical ol^ i/moioff' videtnr inculcatns (mox enim seqni- rorci rw 4y rois iJuereApois ^awo/thmVf tnr) et scntentiam vitiat, propterea, &c. seqnitnr, *H 8^ KiMpwru toS vpo^- Inqoam, non admisi. Gifan. ^hrou 4» abri S^ffroi p^p yiPModai ical
. C«rta de mrgere porfe] 'AMurrpo^, neerh vapaWayhv fupS»', ««i ««r* fpoa-
de certa parte sorgere. Lamb. X«^«»'i ^ iufaxAp^"', ^ «w* 4wimp69'
708 Lana poteei eolie] Cnr Innse fi- ^»», ««i ««^ ^ov tuf rpifm eempono
gara varietar, et modo plena sit, mo- rh Hpuptmnp roU ^aovfi^wit. i. e. * Prse-
do dimidiatay modo bicomis, modo terea fieri potest, nt Inna a seipsa la-
nolla. LambiM. Qnod ad lonam atti- men habeat : contingere etiam pe-
.nety si Incem a sole accipiat, si glo- test, nt a sole. Nam etiam apnd noi
bosm sit figur«y et snb sole cnrsum mnlta oernere licet, qn» id qnod ha-
snnm peragat, tnm varinm illias mul- bent, ex seipsis habeant : multa, qnm
tiplioemqae voltam recte illi expli- ab aliis : neque qnidquam eornm qnm
cantyqnivariasoUsillnstrationeproat in aere apparent, obstat, qno minns
ad solem accedit, vel recedit a sole» iU sit, &c. Vnltas autem ejos varius
pbasea lunK variari existimaot vss. et multiplex, qui sese nobis expromit
lU Si vero Incem alinnde non acci- atqne ostendit, potest nasci et ex im-
piaty tom concipi potest alind corpqs motatione partinm, et ex accessione
opaciui qoidemi et cassom omni la- ejoa ad solem, aat recessione» aot e^
153»
KOTJE VARIORUM IN
tilMtnictione sen offectione, et ez alta ceDsa, in qoa «pectetiir id qnod con- Aentaneam est iis que sant in prerop- to*' iMnbin,
706 JDoNMitm euM oontn, tfe,} I. e. donec contra emn, nempe solem, i. e. donec ei opposita, Scc Lambni, Os- mkumntm, Itavet.librinostri. Vulg. Dtmee. Oifan.
707 Atque oriMf, Ife.'] I. e. et tnnc orta eft, cum sol occidit. Lambhu
708 Condire lumen] Abscondere lu« men, obscarari. sic dictum ^ condere lumen ' a Locretio, iit ab Hor. * con- dere diem/ Od. 4. 6. 29. * Condit, quisqne diem collibus in suis :' nisi quod apiid Horat. 'condere diem' di- citur ' in coUibus suis,' qui in colli- bos sais usqne ad occasum solis ma- net : hic autem apnd Lucretiam luna < condere inmen' dicitnr, cnm obscu- ratnr ob solis propinquitatem. sic tdem sop. 4. 4S5. de sole : * Sol fit nti videatur obire, et condere Inmen/ &c. Idem non mnlto secus S. IIOS.
' ' Proinde licet qnotvis yivendo con- dere saecla,' Scc, Lambin,
700 Debet Uem] Pios ait in vet. libris esse : Debeat, tf , quanto, Oifon.
710 Perwbeml Jiinge ciimTf ' sig- nornm :' inteliigit zodiacum. Faber,
714 Eit etiam q[uoque utt] Quod dixeriint Anaximander et Antiplion. Laiii6. HsBC dicitur Anaximandri opinio, qnK tamen ab iilius sententia maxime distat ; nam si forsan Lnnam dUerit rSiw lx«^^f P)nt.de PLPhil. 36. et 28. (d^affuaf rc atKfn^ ^|«wSoei- Sii, Kol iiwh ifKlou ^wrtj^cofku: Laer- tias) aliud tamen corpus qnod nna feratnr, qnod onmibns modis occnr- imt et oiRciat, ne quidem in somnia vidit Pint. de Pl.Phil. 2. 26. Creeeh,
716 Coippiis enim lieet eeee aUui] I. e. nam fieri potest, nt sit corpos aliquod «lind qnam Inna qnod naa cnm ea feratnr et labatnr, eiqne oe- cnrsando atqne officiendo faciat iit Inna varias formas reddat. Lamb, Corpns eniin. In nostns vet. item ;
male, nisi fallor. G^on. '
719 Fersarifae potesf] Nempe Inna. Alia est ratio, quare Inna varias figo- ras reddat. Lamb. Ita docoit Ber> sns snb Antiocho Sotere aatronomla clarns. Creech,
Olobua uty ei forte^ pttot] Emenda- bat oliffl J. Dottsa Filins s gle/buM nt mtforte ptki, &c. de quo ita in aotto- tationibiis qnibosdam Mss. vir doe- tos, cnjus milii manns ignota est : Berosi sententiam enarrare volnlsse poetam his versibus, elegantissimi acntissimiqne ingenii adolescens J. Donca Fiiius monntt, in Notis ad Ca- tnllnm cap. 4. Berosi porro doctri- nam miiltis verbis explicat Yitmvlos, 0.4. sed sententiaejus,utbrevlssinie perstringam, htec est \ * Corpus Inn» pilam esse dimidia parte candidam, altera coemleam : tn coitn solia ar- dorecorripi, converttqne partem ejns candentem ad solis lomen, ceemlean ad noB, qosB qnod candens non sit obscura videtor. Septimo vero die a coitn, qnod dimidio ckIi spatio Inna distet a sole, itein dimidiam canden- tise partem ad nos conversam esse. Qnartadecima autem die, pleno orbe totam candentem partem nobis os- tendi, a qna reliqnis diebns nsqae ad novilnninm qnotidiana decres- centia aliquid mtniiatiir.' Haec ille. Vide etiam Apnleium, de Deo So- crat. 'seu illa proprie est perpeti candore,'&c. Preig,
726 Lnqfmuii] J. Donza F. DtflR- ^^am, Oifan.
726 ChaldeBum] Hoc rectlns et veteribns qnibnsdam pnto, qnam qnod in aliis : CbMeNm, Gifaiu CbMeeam, Chaldvos astrologiss fis- isse peritissimos, et Diod. testator lib. 2. his verbis : Tom iihroi yt Bia- fitfiat/Jtamro t» rts wpoorfK^PTOu, tti XoABafoi fityUmpf l^ iit btrrpoKirfif rfir krdifrwr MpAfitwr ^xvuei^ md&^i vXf («mjy inpAKMW hrotfyrayro raibnfi riif 9o»flas, i. e. * Hoc qoidem oerte liquido qnispiam coDfirmare possit.
T. LUCRBTII CARl DB RBRVir NAT. LIB. V. 1535
XMBtrratnhbinianiii maxiimra nsnm iti tdlige, ' qui a Chaldeorani civltate,
ascrologia Chaldxos habere, plnri- aive natione progrcssiu in Asiam, ibi
ranmqne studii atqne operas in hanc ^lisciplinam Chaldaicam patefecit/ nt
cognitionem contuliise/ et M. Tiill. ait Vitruvln«.Virdoctas qiiidam,(Be*
1. de Divin. * Chaldei in Syria cog- verlandns) in marg. cod. nostri. Vi-
nitione aAtrorum, sollertiaqne inge- truv.9.4.<BerosnSyqmaCbaldieoraiA
momm antecellnemnt.' Babylonios civitate sive nntione progressns in
qnoqne multorHm annornm observa- Asia etiam disciplinam patefecit, ita
tionea sidernm coctilibna latercnlis est professns, pllam esse ex dimidta
inscriptas habnisse refert Plin. 7. 66. parte candentera, reliqoa habere e»-
Zoiinsy homo acnmine ingenii prae- rnleo colore. Cum autem cnrsnm Iti»
stans scilicet, legendnm censet Cfca^ neris sui pergens subiret orbem soiis;
d«naB,proCAald4roram,non,utomne8 tnnc eam radiis et impetn calorli
habent libri, Chaklaam. qnasi vero corripiconvertiqnecandentem,prep*
* Chaldseam' non sit usitate positnm ter ejns proprietates Inminis ad lu*
pro Chaldaicam : qurmadmodnm Ho* men. Cum autem ea etocata ad solia
rat. dizit, < Maorls jaculis,' ' Snlpl- orbes snperiora spectet, tunc inferl-
tiis horreis,' et simil. Lamb. Gifanius orem partem ejns, quod candens non
Ckaid^rum ; idque sibi rectins videri slt, propter aeris simtlitudinera ob«
ait qnam Chaldaamf iit in editione scnram videri/ &c. Qnse ibidem
Lambini legitur. Sed, seu Chaldaam fose sequnntur. De contrariis vero
doetrimam aUroUganm^ dicas, seu doc- illis sectis et hoc ipso Lucretii loco
IRMJM atirologonan CkaUlaorymf idem Yide Isaacum Casaub. ad proeminm
plaue erit. Itaqne jnre a Lambino Diogenis Laertii. Haw,
in tertia Lucretii editione reprehrn- 728 Promde qaati, ^c.] £o vide, nl
sns est Gifanias. Vemm uterque Epicnras probabilia seqnatnr in hia
erravit. Hoc enim loco poeta nos- qnae supra terram gignnntur, nihil
ter per ^ Babylonicam Chaldaeoram annm egregie prseter csetera affirmet.
artem* intelligit Chaldseos qui Berosi £cifi5.
fay pothesim sequebantnr contra * vul- Uierqae] Et Chaldiei sen Babylonli^
garem astrologiam.' Quid sit docet et Orseci. Faber.
Pltttarchns 2. de Pl. Phil. Lnuft de- 780 Deuique cur nequeat, tfeJ] Qaod
fectum iieri jcar^ rV '^p^s Vft^f ^ item de sole nonnuUi existimarant,
oTpo^^ T0V iiinfp^o» fUpovs, i. e. 'dnm ut supra dictnm est. Lamb.
nobis obvrrtit eam sui partem, qan 7S2 hfue die$ prtMs] £t in diee
ignita non est.' Sed * Chaldaei* hoc alngulos. sic eod. lib. sop. 275. * Iii«
ioco sectae nomen est, non gentis : nomerabiliter privas mutatur in ho-
quod ez Herodoto probari possit ras.' Lamb.
Hunc locum Lncretii non intellezit Aboleecere] Curo in Kbris manuscr.
Casanbonns. Vide Notas illins ad reperissem scriptnm aboriieipief sus-
proceminm Diogenis. Faber, Per Ba- picatus snm eos fuuse corrnptos ab
bylonlcam Cbaldaenm doctrinam in- its qui ez aboieaeere, aboriri fecissent :
telligit Chaldaeos qni Berosi hypo- qnod tantnndem fere valct. aboriri
thesin contra valgarem Astrologiam quidem impressum est In codic. Ve»
tnebantur. * Chaldtti' enim hoc loco netis antiquis et Parisiensibns : eo-
sectse nomen «^st, non gentis : wapit que verbo usns est etiam 8. ISO. ^ et
l^ BafiuktMott, 1l 'Amnfpiois XoAScubi, infringi lingnam, vocemqne aborlri.^
TvpLPoao^urrai wapb. *Wois : Laertins. qnod si qnis malet, non improbabo»
Idem Cicero in S. de Div. CfeecK *aboIescere'antem valet decreseeret
Per ' Chaldaeos' itaqne Berosum' Id* qnod hoic loco mazime conv^mt..
1536
NOTiB VARIORUM IN
hmh» AborM Tet. ooinefy ita ; ent a6ortfci9iif . Hinc MarullDs : aboleMei. A)ii: a6oftrt. Lambinits, aboUaeere* Gtfan. Aboriiei Gifanins, qni tamen fatetnr se vocem istam nnnqnam le- gisse: Oassendns A6onri. Crercb.
734 DigUik iil ratione doeere, et vineere verbie] At ego ▼erbis vtncam, et iis Terbis qnsB rationem dncem ha- beant) vitiosam esse scriptoram, sic» qne, sensn plane contrario, legi hnnc Tersnm debere : Id faeile eet raiione doeere et titieere terbie, Qnod ita esse uti dico vel illi versus, qui infra le- gnntnr, abunde probatnri sint, cnm in iis pro certo ponatnr, rem in se se nihit habere difficnltatis : * Qno -mi- nus est mirom si certo tempore lona Gignitur, et certo deletnr tempore rorsns, Cum fieri possint tam certo tempore multa.' Sed et his addeo<- dom aliud : debere videlicet interro- gative pronuntiari versns illos, * De* niqne cur neqneat semper nova Inua creari Ordine formaram certo, cer- tisqKe fignris> Inqne dies privos abo- lescere qnspqne creato, Atqne alia iUins reparari in parte locoqnef Tum ipse sibimet respondens, Id/a- eile est (inqoit) ratione doeere. Faber. Faber, Id faeile : quem seqnatnr ille qni coigectoram certitndini praefert. Creedt,
Vineere verbie] Pnlchre dictnm. sic 2. 747. * Qood qnoniam vinco fieri, minc esse docebo.' et supra hoc eod. lib. 200. * £t quam difficile id mihi sit pervincere verbis.' et 6. 400. * primnm Jam semina aqnai Multa simul vincam comurgere nnbibos ip- sis.' sic et Hor. Sat. 1.3.' Nec vin- cet ratio, taotondem nt peccet, idem- qne/&c. Lamb,
780 PrtfmtttltKi] np69pofios, prsecnr- sor. Praennntium autem Veneris diz- it Zephymm, qnia Venus tempore Temo gaodet. Sic Hor. Od. 1. 4. 'Jam Cytherea choros docit Venns imminente Inna.' Loai^.
737 Veotigia propter : flora, ^c.]
Male, nt opinor, tta distlngttitvt qnaai Veneris vestigta aot legere, amt jnxta ea incedere dicatur Zephyrns, qnem ' Veneris prsnnntiom' dicit poeta,eamqne praecedere facit. Hand dnhie * FlorsB vestigia' dicit, qnibns cuncta pnespergere fingitnr dum in Veris ac Venerisadventnm viam om- nem coloribns et odoribns opplet. Solo itaque commate baec separanda, nt relativmn 'qoibns' respiciat ip- sios Fiorae Vestigia ; hoc modo : It Ver, et Venme: et Venerie preentmiiMt ante PUmatui gradiinr Zepkfrv», Vet» tigia propter, Ftora pdbng maierprei' tpergene ante otai Cuneta, ^. Ordo est qnasi Pompft cnjnsdam
TBE BT VBNDS.
ZBPHTRUS ET FLGRA*
CALOR BT CERBS. .
AtrrUMMCS BT BU1US EUAN.
TOLTURNUS BT AUSTBR.
RIGOR BT BRUMA.
ALGOR ET HYBMS.
Ut ' Ver Veneris,' sic < Zephyrui Florc' latiis claitdit, £t < Calor Cer«. ris,' et ' Antnmnns Bacchi/ Porro ' Rlgor Briimae,' ' Algos Hiemis.' Et: 'propter FlorsB Testigia' incedere, ant ingredi tantum mihi Talet ac co- mes ei incedere, pari ambulare passo, una cum Flora ; Ver et Venerem pne* cedere. Preig,
. 738 Fkra\ Amob. lib. 3. adv. O. 'Flora illa genitrix, et sancia, ob- scenitate lodornm bene cnrat, nt ar- . va florescant,' &c. Minncins in Od. * Sane et Acca Laurentia, et Flora, meretrices propudios», inter morbos Roraanornm et Deos compntandae.' Lactant. Firmianus lib. 1. de falsa rel. ' Flora cnm magnas opes ex arte meretricia qoassivisset, popolum Ro* mannm scripsit haeredem, certam pecuniam reliquit, ciijus ex annno fcenore suns natalis dies celebrare- tiir editione Indorum, qnos appella- rent Fioralia,' &c. lege et Ovid. Fast. Lamb, 741 Eteeiajlabra Jfni/eavif] < Ete-
T. LUCRETII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1537
bIs/ qni Uem snnt Aqnilones : I. e. hocniihistatlmpostsecondani editio-
venti n septentrionibns flantes. hoc nem ▼enisset in meutem, ciijns rei
tantnm interest, qnod Etesi» certo mihl testes sunt viri optimi et orna-
anni tempore, nenipe post solstitiom tissimi, reperi non molto post, idem
spirant: Aquilones quoTis anni tem- ab aliquo nescio qiio excogitatum
pore. Iicm6. Et tamen ostendere esse, idque Zotlnm pro sno produx-
postiro, si per otinm liceat, Etesias isse : nisi qnod algor ab eo scriptum
oon iempcr esae Aqnilones; et ad est, qnod minus probo, qnialongius
eam rera Aristotel. ac Diodornm ad- aequo a scriptnra recepta remotnm
Tocarem. Sed nil ad Lncret. Ftd>er, est. Lamb, Vulgatse lectionis, AceeU'
742 Enhu £tum] Baechns a voce HbuM atgi, non meminissero, nisi eam
Bacchantinm cfoc * Eoins' appellatns. Fayns, acutns et bellns homo, huic,
'Enan' antem IthonitB mons ab ea- qna nnlla est verior ant vennstior,
dem Toce dictus : Pansanias Messen.' prsetnlisset. Creech,
IdUmb, 749 Ciun jUri posstni] In dnobns
744 Fottnnucf] Enronotos. iMmb. libris manuscr. scriptnm est, Cumfie-
740 CrepiioM ac de»tibMa alger'] rerequeoHt, Lamb.
Hsc est Terissimn scriptnra, ez vet. 760 SoU» Uem fnofne} Nunc de de-
Ubris emta. Vnlg. mceentUme a]gi, fectibus solis et Inn» : et priore loco
Oifan. CrepUoMM oc deniibus tdgut, de defectn solis. de qoibns sic Diog.
Com trea libri mannscr. et vnlg. Flo- Laertins : ''BicXffn^ 8^ i^/bv luA fff
rentini, Veneti recentiores, ntriqne Xi|n|Tdvyaracfiir7(vcof^cuKa2ieaT& afii-
Logdnnenses, haberent, erepiimu ac' o-ir, Ka$dx€p KtA vap' iifurrovTo ewpttrat
eeatibu» algi ; nonnnlli, erepUaa» ae yufSfuwor^ jca2 9^ mrr* hrnrp6a9wvw K^<
iaditaeal^f plane inepte, idqne olim Xu» rawif, % Tiir, ^ obpaifov, Ij rums bri-
lectori indit^asem ; et crepiUm» aceen- pov roto^rw, &c. i. e. ' Solis autem et
Ii6iis algi, nt pleriqne libri habent, Innae defectna potest qoidem fieri
edidiasem ; venlt mihi postea In men- etiam per exstinctionem, quemadmo-
tem, verba illa Planti in Rodente 2. dnm et apnd nos hoc fieri videmns,
0. 51. legenti, ^ Ch. Qoid si aliqoo ad et vero per ofiectionem aliarum qna-
Indos me pro mandoco locem? La. rondain remm, jiut terrae, aut c»li,
Qnapropter? Ch. qnia pol clare cre- aut cnjnspiam alins talis rei/ &c.
pito dentibus :' facillime, et commo- Idem paocls verbis post : ^ 8^ rp
disaime, et aptissime ex hac scriptn- SuMcaiScicdhii npi ^m raSra A^*
ra, erepUan» ae daUiba» algii, fieri ital rhv IjMor tficAcArctr «rtXW Wko-
posae erepiian» ttc deniUnu Algu», Per- ToAnff • atkfy^ 8i Ac rw riis yris ffttiaff'
spicaa enim hic est amparowoda : et ftoros* l^i M icai ffar^ bMax^tpiprv» i. e.
ffiemi, Algo, Volturno, Anstro, cor- ' Et solem deficere, Inna inumbrante :
pora affinguntnr, poetico more. Id- Innam vero ez ombra terrse : prse-
drco Algns scribendnm curavi, lit- terea vero et ex recessn a sole/
tem prima majore. Vennste auiem, Lamb, Demnm fit solis defectns, cnm
et convcnienter, et probabiliter Al- Inna aut aliud opacom corpos sub-
gom dentibns crepitantem facit, quia jectnm soli radios illius excipit, et ab
eoB qni algent, dentium crcpitns co- nlteriori ad terram progressn prohi-
mitari solet, nt et totins corporis tre- bct. lAina ileiu deficit, com incidit
mor, et horror, et rigor, et simil. io umbram terrae, ant alterins alicn-
qnod indicat Planti locos, qnem mo- jus opaci corporis qnpd e regione
do protuliraus. Jam ' algus,' sen soUsiuterpositominteijectnmqneHii:
' algam,' frigns significat : atqne ea- aut denique sol et luna, cnm loca
dem voce usns est etiam S. 732. Cum quaedam coeli suis ignibns infesta et
Delph, ei Var, Cla», Lucret, 5 E
1538
VOTM VARIORUM IN
iiiimica percarraut, Ungaent, et qua» udeliquiiiin patiniitar,vM.SO. Creeek,
7i2 Sechtdere SoUa Lmiwtt] Ter- raiD separare a solia lamine, et ita privare,ac8poliare. iMmb,
76i mi] Soli. Lamb.
754 Oiiiei€n$ emam radtu ardinii' bu$\ Objiciens Baum orliem obscaram radiis sQlia. Lnnft enim corpus su- apte natara opacum et obscaram est. Lamb.
766 fVpporr eodem, ifc,] Car (in- qait) lona possit terram lumine solis privare, sni orbis objecta : eodem t«mpore aliud corpns, qdam luna, qnod semper nobis sit obscnram non debeat pntari idem efficere posse? proinde qoasi dicat : non potest af- ferri ratio, quamobrem alind corpns, qnam lana, idem efficere non queat, qnod Innam efficere plerique dicunt. Primos antem' Thales dixit, solem defioere eo, qnod lana, quse est ter- rena et opaea oatura, euw anbeat ad perpendicalum, i. e. interponatnr in- ter solem et terram. Lamb,
767 Solque «0«] Haec fuit Xeno- phanis opinio. Potavit idem ille Aovos quotidie soles et occidere et oriri. Lamb,
DimUiere] Ita Tet. Cod. Gi^an.
769 Ftammit ittfeMa] Non ita dlco ' flammis infesta,' i. e. flammis ini- niiea, ut frigida : sed flammis inimo- deratis oppleta, atqae occupata, et quoddaroroodo iofestata ac vexata. tfic 2. 6S0. * Hinc flammis, iliinc rigU dis infesta pminis :' ut qnidemlegen- dnm patant nonnnlli : qnibus assen- tior. Nam alii qnidam legi volnnt. Hjgidif M/rS0apnnntf« Lamb. Vs. 769« ^ Lnminibos propriis inimica.' Lam< bions autem, flammis immoderatis oppleta vel occupata, et quoddam- modo infestata et vexata. Hnic vero interpreti ne eredaa. Creech,
760 /iil«ri<tNgtit] Interea exstin- gni, intereaque perire. Lambm,
761 £t car ierra qaeai] Nnnc de hine defectu. LambiH,
762 £1 ofipreuam $okm aaper tpw ieaare'} Sic quidem habent onBnea li* bri, et manuscr. et vnlgati: qus lec- tio, si cni probetar, sic ezpUcari po- test: et ipsa, scilicet luna, anper, i. e. cum sit super, solem oppretswi tenere. Sed ego, invitls libris omDl* bos, olim sic legendum esae potabai^ et oppreMtam subler eoUm ipaa i€tmt» hoc enim sentire mibi Lncretiat vide- batnr: Cnr terra inter solent et hi* nam intercedens (nam ez hnjnsmodi interpositione defectnm InnsB nasel volunt ftre omnes^lanam InmiDe spo« liare, solemqtteqnodammodo ipsasiri)» ter se oppreennn tenere possitydam lona in nmbram terrsB incidit ; eodem tempore aliud oorpns, qnam terray Uina snccedere et snbjici, Tel anpn aolis orbem ferri non qneat ? Men^ dnm antem extstimabam esse natnni ex voce Mpfor, scripta per p, nnde postea factnm esse amper : poatn camtyllabai prioris brevitas corrumperety mntatnm ordinem ver" bornm, et ita scriptnm^nt videmns. Vernmtamen neqiie quicqnani antea mntavi, neqne nunc mntandnm cen- sOo. Ad honc iocum pertUiet illa M. Tttll. lib. 2. de N. D. < Atque etiam tam aabjecta atque opposita aoU ra* dios ejus et Inmcn obacurat, tnm ip« saincidens in nmbram terrcey cnm eat e regione solis, interpositn integec* toqne terrae, repente deficit.' i^BM6* Soiem mper ipta iemere. Hssc verisai* ma scriptura in vet. libria. Forte etiam tupera: quod respondeat op- presBo et inferiori soli. Vide ^Sn* per,' in Indice. Gtfon. Super, Ridi- cnle facit qui in noiia snis istnd «npfr de lanainteliigit ; imo ad terram re- ferri debet; quod ratio et versns ie- qnentes probant. Faber. Fayna an* tem, 'Retinere solem absconditnm supra selpsam:' CEdipnm qasrasy ego Davns snm. Creech,
76S Meaaf ma dKM ngtdoff, 4v.] L e. dnm luna, spatio menstrao coranm ivnm conficiens, perkibitar ultii
T. LUCRETII CARl DB RBRHM NAT. LIB. V. 1530
«mbraniin terrv piirtem« qnidam per tnra, ex vet. Itbrls. Gi/an,
^connm' terram sfgniticari ▼olnDt, 776 ConmveiW] ^vfifidovfft, himen
^81 tit KMrociS^, cnro Aristoteles sonm clandnnt. Tralatio esset, nisi
Isb. S. fugr^. dicat este tyrapani fi« addidisset ' qnasi ;' nonc antem est
^ra, et lineaA ab ejus centro doetat Mt^. Lnmh. Solem et Innam tan-
doos Gonos efficere. Laind>. qoam dnos hnjns mnndi ocnlos con-
Com] Vel terram MiwtiKi iaclt, vel clpe. Creeeh.
miicroiiem sen acnmen nmbrs telhi* 780 Ei ineerHs ientmril eredere ten^
riifligntfoit. Faber. Ht] Slc restltiii partim conjectnra
T64iAMcnrrsre]Snccedere,Tel8ab- dnctns, partim a vet. libris adjntus,
ter, ant anrsnm ire. Ltmblm» Sncce- partim a sententia ipsa admonitns.
dere id locum Inms : Fayns : Digoa Nam cnm reperlssem in aliis libris
Vmyo tententia. Sueewrrefe antem, mmmscr. l€iidimleom»itt<«re; in aliis,
Sobter ire. Creeek, eredtmt CMtmittere ; in vnlgatis item
T66 RodiM] Solis* Lamb. modo boc, modo illod, modo tendaif
TOB Ciir neqneai eerta'] Sic babet nnmero singnlari; viderem autem
^od. Vatic etvnlg. Floreot. Lamb. sententiam postnlareverbnm nnmeri
760 Parerrat'] Sic emeodavi. nam singnl. praeteriti temporis optativi
vrig. lectio perexitf mendosa et cor» modi, ego ex ttndani feci tentarii, ex
ropta eat : alii legnnt peragrai, Lamb. eredanl, eredere^ anspicatns, vnlgatum
Pemgrai. lu io vet. libria oostris. eommtlfer»,fnisse explicatiooem verbi
lo aliia, et volgatis, per exU. Ver- credere^ ad oram libri adscrlptam,
aeq. qoia a veteribns aberat et qna» postea in contextnm verbornm
tpte hic inciilcatns erati snstuli. translata sit, ejecto vero et germano
Oifam* verbo eredere. Lamb. Mira Lamblni
limtfnmAmir^r.] Fmstrabicver- Enstochasia. In vet. libris, iendant
iot aiieno looo iteratnr. Lemb. eemmUere ; et, credaiif eommUtere.
770 Qaad anfereti^ faoNMm] Brevia Vnlg. tendmi eommittere. Olfan.
knmmpaXatmatf eorom qoaB hactenot 781 Friaefplt, geiios Aer6anim, tfe.']
explicavit : post qoam redit ad ioi<« Ita vss. 18. ortnra remm e recentl
tiom muodiy et docet, qoid primom tellore enarrtt Lncrelins, ut ipsam
io mnndo recentl oatom sit. Imn^. originem spectasse videatnr : nam
Esplicatit too more tolit, laom, et primom herba», deinde arbores, post-
aatrorom motUint, a cmlis md terrat ea aniraalla minns perfecta, et de->
vaa. II. dcseeodit, reram ortom et mom perfectiora. Qoippe cnm mn-
erifbiem e tellave reram omoiom pa» res, raoas, et ^osmodi aoimalia,
rente eoarfatoroiL Creeeh» sponte nasci hodie, com totns mun^
17% SeH» uH mrjdf, tfc,'] Eiegant d«t contennit, videamns, qnid a re«
r. G^am. centi tellore, et adnlto aethere spe-
774 Ofeeie kmine] Sic rettitni, rare non licet f Creeeh.
trat eodicetmanoacr. tecntot, In qoi- 785 /mmtss<s errlemew habenie] I. e.
bot plane et tioe titora ita tcriptom laxatis. Virg. JEn. 6. 1. * Slc fator
eat : in dnolmt alitt aotem a#eto, et lacrymaiit, clamiqne immittit habe-
iS^bfe, coffl volgatt habeant ^eie, vel naa.' Sententia antem hnjns loci
ffisle. ' offecto * aotem interpretor basc eat : arboriboaqoe datom est, a
obdocto et obttracto, et per alicojos natora scilicet, ot certatim, et hUa«
eorporia ioterpotitiooem ad tempnt rlter, et slne nlla mora, nllove impe-
exclnto. idem 8. 155. * et extra Ofll- dimeote crescereot. Allegoria est
cfamtor, otl cogaotnr tardina ira.' docta ab eqols, qoibos ' habenae ' ab
I^amh. Hmc petBplcoe vera scrip* aorfgit inter correndom laxantor*
1610 NOTiC VARIORUM IN
Virgilins propios traDStoUt ad clas* Xns. ria 8* 4ift4ptu M rov ita^fum
teni. Lamb, ar^p^ovcBai, rh Z' tUrxffrw rdnf «vo^ipov*
780 Inde laci\ I. e. ab illo tempore. iUmw tV rffAclcv a(%i|ffiy Aa/3Jrrwr, «ai
sic sup. 4S8. ' Diffogere inde loei par- rdr ^iLhnnf ImKanA^rmv ro jmiI mpi^^
tes coepere, paresqae Com paribos yin-w^ &ra^viiMu, irai ^oynnu «tvroSa-
jtingi.' Lamft. vo^ n^vovi {"dkfr. ro^rwvl^ r&f«>v vA«(-
791 Ntm ne^ de corlo] Sic ipp- 3« «rnfs ^tpiJMiriat K9Koumtrnic6ra, wp^ ro^
IISS. ' Haod (ot opinor) enim mor- putro^ipovs &vc\6€4r7«v4^Afva«Ti|vd.TJtM
talia saecla snpeme Aorea de caelo y^dHovs &vrcx^/icva ovyirpCacMS, 4r rp
demisit foois in arra.' Lamb, r«v ipnrmp Koi rSv &\Aifv timv ^vfTcCav
79S jLiMfiitlvr, oi msnto] Sic 2. 598. r^ci K^rapSpafiSpm» r& 8i ^ibtroM <7p5t
' Qnare magna Denm mater, mater- pjjaora purmXippSrat npbs rhr hpuffoi^
qne feraram, £t nostri genitrix baec r^v ovi^paiuMf^ hvopaff^hna «A«r&y
dicta est corporis nna :' et infra sta- &c. i. e. < Hanc antem (terram) pri»
tim vs, 819. ' Quare etiam atqoe e- mom qoidem cnm ignis soU cireiim-
tiam maternnm nomen adepta Terra fnsns eam coUastrasset concreviaae :
tenet merito/ &c. Iiaiii6. Snperesti deinde, cnm propterea qood concalo*
igitur, nt, &c. Faber. erat, eztremie ejus or« ▼elnti ler-
795 MnUaque mme etiam exmtmU} mentarentnr, multis loeis homida
A simili probat, animalia omnia prin- qnaedam intamnisse, et in eis pvtro-
cipio terra humidsy solis calore cale- res qoosdam tenoibns membnuiis ctr-
facta, exstitisse. Lamb. . cnndatos exstitisse. qnod in palndi-
798 iitftttf aihere aMia\ Qnidam bns et in stagnantibos locis ctiam legi ▼olunt adid^o. Sed scriptora re- nanc fieri cemere licet, cora ea loci cepta servari potest, ut subinteUiga- regione frigida facta, aer repeote ez« .tur&ir&Koivoi;,'novo.' jLam6. arserity neqne sensim fuerit imma-
799 PfineipiOf genua aHtuMm] Rati- tatns. Hnmida aotem Ula eo, qoo onem primaB originis animantiom ex- diximos, modo calore animata, noeta pUcat ex sententia Anaximandri, • et qoidem ex nebola soperae cadente aUornm quorundam veterum Philoso- cibnm cepisse ; interdio aatem ab phorom : quam pluribus perseqoitor aBsta solidata esse. Postremo iis, Diod. Sicolos lib. 1. non looge a qnas in uteris terrae inolevisseDt, jos- principio : qnsB, quia honc locam non tnm incrementnm consecntis, mem- mediocriter mibi videntor illustra- branisque pemstis ac perfractis, tora, adscribere non pigebit. Taimpf exstitisse atqne exortas ease omiiis tk [t^v] t^ fibr •Kp&roi^ rov wtpt rhv generis animalium fermas. Horam liAiov -Kvpin KoraKiiii^ayros ir^iy Ka^taf^ aotem ea qaidem^ qase plurimam ca- lirfiTa 9iiL rV Otpiuuriaa^ &vai'umov/i^f loris nactas fuissent, ad snpema loca T^f ^vi^ctaf , owoiS^oi Tiva t6v iyp&v abUsse, volatiUa facta : ea antem qns icaT& «oAAotr r^ovf, ical yeyMai w€p\ terrenam retinoissent soUditatemy.in abrb, ^nircS^vas biiiari kowrots mptexof^' reptilium et aliornm terrestriura or- pas, imtp itnh ip rois lAcfri, ical rois dine esse nnmerata, qoae rero nato- A^ivii^oMriTMVT^vwvlriicaivSv^pmrOAi ram homidam maxime haberenty ad 7iv4ucvov, #rciMv r^s x^P" Karv^iU' locom ejosdem generis concarrisse, yiis ft^vw Zidwvpos 4 &^ T^viyrai, fd^ Aa- natatilia nominata.' Idem ibidem /Uliv riliv /MTO^^y iK rov icar' iKlyoy, qnosdam Euripidis versns ex Mena- fwoyopovidiwp t^ r&p iyp&v hii rrjs $€p' lippa profert ab.hac sententia non fMr(as rhp c^/i^v rpitKoy^ r&f /iiv discrepanteis : *Of oOpoMds rc, yaidr' v^CTos Aa^ii3^vciy a^dca rj^v Tfw^v ix ^pMp^ /uia*. 'Eirci 8* ixvfiM^a^ay itXXif- r^s 9nrro6^$ itwh tov ircft^cxoifrof ^ix'. ^^ ^X^y Tdrrovai wdtfrOf K&y^SoNsay. 4t
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. Llfi. V. 1541
fiw, Abf9fn, vfrtiiya, &npaf, o0s 0' 805 Hinc, M quaque] Sic resiitni
^UfNi rpifn^ Tipos rt Bmrrioif. i. e. ' Nam in secunda jam edittone, cnm in libris
terray cttlnmque nna forma erant mannscr. scriptum reperissem par-
limQl : Sed aUerum postqnam seor- tim Hoe My partim Ecce tc6t, partlm
anm ab altero Jnnctum est, peperere Ae tUrif partim Heceubi, In prima
CQHcta, et edidere in luminis Oras, antem reposueram Atque u6t, noa
Qt arbores, feras, atqne alites, Et male. Lamb, Ita in vet. libris nos-
qnas alit mare, et grnns mortalinm.' tris. In aliis, ff«cce. In aliis, £cce ;
Xoaik Primum volncres ovis excln- ut et in vnlgatis. Gifan.
dantor, verao quidem tempore, Id 806 Creacebtmt Uteri] Profert hnnc
enim tempus mazime opportnnnm, versnm Firmianns de Origine £r-
aed pbuBls, pennis, iu deniqne viri- roris, 2. 12. totamque hanc de prima
iNisinstnictfle, nt sponteiuavietnm animallnm sententiam refellit bis
qQBritarent. Deinde e qnibusdam verbis : * Aiunt certis conversionibqs
IbUlcalis, qnofl nteros appeUemns, cvli, et astrornm motibus, maturita-
teme adhflereDtibufl alia animalia, at- tem quandam exstitisse animalinm
qoe ipsi homines empemnt, quibns serendornm : itaque terram novam,
alendis idoneus liqnor lacti similli- semen genitale retinentem, foUicolos
mm e matris terrsB venis commode ex se qnosdam in uteronim similitu-
in ora slngnlomm fluxit, nam pari- dinem protnlisse, de quibus Lucret.
enti tellnri non minus quam fseminis lib. 5. * Crescebant uteri, Stc, eos-
lae recte attribni videatur. Ita tel- que, cnm maturassent, natura cogen-
las allmentnm dedit, temperies aeris te,rapto8,animaliateneraproftidi8se:
fecit ut vestimentis non esset opus, deinde terram ipsam hnmore qno-
et molle cnbile 'praebebat terra mul- dam, qui esset lacti similis, exube-
to gramine abnndans. vss. 17. Creeeh, rasse, eoqne alimento animanteis esse
800 Exdiuai] Proprie et nsitate nutritos,' Sce. Nam satis est mihl dixit. OallinsB entm et ceterse aves locum indicasse. Eodem pertinet 11- pnllos ex ovis exclndere dicuntur. lud M. Tull. lib. 1. de Leg. ' Nam Lembim. cum de natura omni quaeritnr, dispu^
801 FoUiculoe ut nuMc] Tnnicas ap- tari solent nimirnro ista, et ntmirom peUavitsup. lib.4. non longe a prin- ita snnt ut dispntantnr: perpetnis cipio, 'nt olim Quom veteres po- cnrsibns, et conversionibns caelesti- nmit tnnicas sestate cicadfle.' Lumb, bns exstitisse quandam maturitatem et Gifem, serendi generis humani, quod spar-
803 Tuue ibf\ Fingit po^ce Ln- snm in terras, atqne satum, divino
eretias post creata cnncta animalia anctnm sit animoram munrre.' Ad
homioemexhnmo essegenitum: nn- hnnc eundem locum pertinent illa
tritnmque pabnlis etiam terrenis. qnse dicnntur a Dione Chrysost. ora-
Snper qna re Papinins eleganter : tione Olymp. ant de prima Dei noti-
* Oraiqne ferebant Dnra pnerperia, tia : npdrnr fUy rpo^ ol wpSnoi ical
et popnlos umbrosa creavit FnuLinns, mbrSxfioi^s p§tUfi9woi tV 7*<^» ftaXa-
et f<eta Tiridis pner excidit orao/ ae^r fri ical wiwos rtis l\6os rirt o8ons,
Similiter Maro £n. 8. 915. ' Oensqne &ov9p M ymf^i T^' X^xi^iJi^h ««^^
viram trancis, et dnro robore nata.' «p rh ^h wnf tKKootn» l{ vArris bcftd'
Pwt. TSun tibi Terra, Sic habent 8a, Ste. i. e. ' Ac primi quidem horoi-
aliqnot libri vnlg. qnibuscnm con- nes, et ex ipsa terra nati, primnm
sentttuit tres mannscr. alii, Tunc alimentmn carpentes terrestre, cam
IM. Lamb. In quibnsdam, Tune iM, moUis etiam tnnc, et pingnis Ilmns
Qifan. esset, tanqaam a matre terni lam-
1542
NOTiE VARIORtJM IN
bentes, ac stigentcfl, qneniAdnMNiam stirpes et plante nnnc ez ea bamo* rem trabnnt,' &c. Lmb,
806 TtrrtP radiaibu» apiQ Le. tn« hnrentes et afiuu terns radicibns. Lamb, ^vnup04^ts. Vide omnino Di* odomm lib. 1. magnnm enim opern pretiom fiierit. Faber, Svro^^cff. Olim Censorinus cap. 2. nt hodte Fayus, Yocem radicibuB voci Urra adjnnxit : sed fallitnr. Creeeh.
808 Fupene kamorem] 8ic omnes libri. Lambinns tamen, eugene. Lo- quitnr de bnmore, de qno qnarto ab hinc versu ; ibi : < Mnltns/ &e. Gt- fan, Existimaram olim legendnm eugene kumorem^ verbis Firmiani et similibus locis adductns. Nunc au- teni lectionem receptam tneor, Jugi' ent humorem, Snnt enim bsec qnasi consequentia * fngiens hnmorem, ao- rasque petissens.' Lamb, In qno viz. humore infantes in istis nteris inclnsi natabant. Creeek,
Auraeque petisBens] Sic habent tres libri mannscr. dictnm autem ' petis- so/ sen ^ petesso/ nt ^ capesso/ ^ la- cesso/ ' arcesso :' malim antem repo« ni peiiesent, Sic euim Festns : * Pe* tissere antiqni pro petere dicebanty ea qnidem forma verbi, qua sont la« cessere et incessere. Sed (nt mihi vi* detur) eo significabant sspius petere, ut petissant, ssepins petant*' Hacte- nns Festns. ntitnr hoc verbo et M. Tnll. lib. a. de Consnlatn : < SEente* que divina cselnm terrasqne petis- iit.' Lamb, Petia$enM, Ita nostri li« bri; rectissime. G^an,
809 Converiebat ibi]S\c qoidemha- bent omnes libri, et mannscr. et vulg» verumtamen t6iis legendnm pnf abam, ut intelligamns, natnram converttsse foramina terrsB ad infanteis, sen poti- us ad nteros illos tempore maturo patefactos. * ibns' autem antiqnum pro iis, teste Nonio. Plant. Mil. 1. 1. 74. ' ibus denumerem stipendiinn.' Pompon. * Nnnc quando voloisti facere^ fac volnptati sies ibus.' Ve-
ramtamen Dttiil ntftare sosim. IbL i. e. tum. Faber, Ibu$ pro ils Lambinns. Ibi Faber. Tum mihi vU detur respicere voeem Ubi vs. 805. Creeeh.
811 latpetue oHaunti] Nil melint poterat ; sentiri potest, non explica* ri. Faber,
816 At nmritae mimdi] Hoc pefti- net ad id qnod qois objicere poterat, Deqne omisit Firmianus. sie eoim ille eo, quem panllo ante imiicavi, loco. Qnomodo aotem vim frigoris, aut caloris, ferre aot vitare potoov mnty aat omnfno nasd, cnro eol ex^ nreret, frigus astringeret ? Non eraat (inqniont) a principio mnndi biems et sBstas, sed perpetna temperiee, et ver aequabile. Cur ergo nihil hormii fieri etiam nnnc videmns i dic. Lamb, Qnomodo antem vim frigoris antca- loris ferre, aut vivere potnemnt, aol omnino nasci, cnm sol exnrerety frigns astringeret ? Qnia tn prinel- pio ninndi non erat hyems et sestas^ sed perpetna temperies, et ver ■* qnabile, vss. 8. Ab omni Igitnr retro SBtate tellns mater jnre dicta est, cnm volncres, feras, ipsnm deaiqoe bominem produxit. Creeeh.
818 Omnta «mm pariter^ ife,] Ito qnoqne sestas et hyems; ista enim hojns versns sententia. Creeek,
819 Quttre etiam atpte etiam] Sie snpra panllo ante : * Linqoitary nt nwrito,' &c, jMmb»
Maiemum wmen edepta Terra If* net] Adepta ienet sic dictnm^ ut illn quie annotavi ad 1. 1068. * Ample^d quod habent perverse prioMi vial.^ Lam6.
82S Qnod ut magnie baeehatnr men* tibue paeeim] I. e. quod passim per monteis, bacchantinm in morem, va* gatnr. Lamb,
884 Sed quia Jtnem aKfnmm^ tft,} Cnr vero nihil boram fieri etiamnnm videmus? Qooniam vss. 11. lempo- ris conditio mutatnr, terra deslit parere, et quid mirnm si mnndaa
T. LUGRBTII CARI DB RERUM MAT. LIB. V. 1548
Jam umtM inodo ealoret modo frigpre Jiiaiiov et «liis longs «totis incom- modit Yoauitnft» sterilif tandem fiat eteflbetns? Crmk.
885 DeiHiit, mi mnlier] Sic snp. 8. 1149. 'Jemqne adeo frecta ett •tes, affeetequeteHits: Viz antmalie parTacreat/&c. iMmk.
8S7 Bxe^ere 9mmmi SniMeqni om- niay tttMxmBtUf succedere omnibut.
888 OmHiMmignnU]TUbrai»nafi€il'' wn^ omnia mntantnr et demigrant ex •no statOy ant ex sna forma. Lom^. Dnicins, eteiegantius esset: mtgi\il. Gifao.
888 JBe «crecrt eogii] Vertere abto- Ittte potitnm ctt, et velati pro Terti.
8S0 ISRtmfnt diud jmtrteeU^ 4re.] Slc tnp» 8. 78. * tic remm tumma no- vatnr Semper, et inter te mortalet mntoa Tlvnnt: Augescnnt alimgen- tet, nlim minnnntnr/ drc. eod. lib. 678. ' mltcetur fnnere Tagor, Qnem pneii teUnnty «Itentet Inminit orat/ drc £nm6.
^vtdcWt] £tate atqne annitde^ bilitatnm et confectnm. iMmb,
8SS MiOiaque fnm IW/ni] Ratione |Mimi nnimantlnm ortnt expllcata, doeet, terram, tanqnam mdem tclli- cet et imperitam, non ttatim perfec- ta nt omnibnt tnit partlbnt ac nnme- vfa abtolnta animalia craatte, ted Initio mnlta portentai alia line ca- pite, nlia tine ore, alia tine manlbnt, Ae* edidlMe : ted frnttra, qnod ea aeqne adotetcere, neqne Jnttnm in- ertmentnm tnmere, neqne cibnm ca» pereyneqne inter tecommitceri pro» cteandi eanta potnerint. £o con- tliio autem b»c ab Epicuro ezcogi- tata tont, nt ottenderet nnllam ette proTidentiam, et boroinet cetemque mrinmlia, non ditinitnt, ted fortuito ette nata. Qoam tententlam refeU lit Lactant. lib. de Opificio Dei cap. 6. bit Yerbit : * Non pottom boc loco teaeri, qno minnt Epicnri ttultitlam
rartom coargnam. lilint enim timt omnia, qo» delirat Lncretiot, qni, ntottenderet animalia non aititlcio aliqno divinte mentit, ted, nt tolet, fbrtoito etse nata, dixit, in principio mondi alias quatdam innnmerabi- lelt animanteit miranda tpecie et magnitndine fuisse natas, sed ees perroanere non potnisse, qood illas aut somendi cibi facnltas, anl coenn- dl generandiqne ratio defecisset,' dec. Ziim&. Qnoniam fortnito nata erant animalla, pntandnm est in principio mnndi alia qu»dam Innn- merabilia aniroalia miraoda specie et magnitndine Ailste nata, ted ea pennanerenon potultte,qQod imper* fecta erant, et qnod illa tomendi cibi facoltat, ant coenndi, genemndique mtio defecit, vts. 80. Nam qotecnn- qne videmus animalinm genera, ant snis Yirtntibns ant bominnm cum eon- servantnr; leones defendunt vires, dolos vnlpes, cervos fiiga, dec. Qum nostris commodis ioserviunt, canet, boves, eqoos, Sce, nos ipsi defendt- mns et tnemnr : sed qnid imperfecta, «et quss nulli usui forent aleremus? CretcA.
837 Amlrtgpttm] Extat elabom- tnm omni cnm lepore et venere, Pu- licis antiqni poetm Epigramma: id dignum visum est, qnod nostris bis Vigiliis ioseratnr. Policem igitnr andi : ' Cnm mea me genetrix gmvi- da gestaret in alvo, Qnid pammt fer^ tur consulnisse Deot. Mat ett Phm- bos alt : Mart ftemina, Junoque nen- trnm : Cnmque forem natnt Herma» pbroditnt eram. Qnterenti letnm Dea ticait: occidet armit; Mart crace ; Pbcebnt aqnit. tort mta qnteqne foit.. Arbor obumbrat aquat:atcendo: de- cidit entit Qoem tnleram catn : la» bor et ipte tnper. Pet bsssit ramis : caput incidit amne : tnliqne Fmmina, vir, nentrnm, flnmina, tela, crncem/ Non injncnndnm fore pntavi bos po- etm prisci vertnt interere nt palseo- pbilot et antiqnitatit tcratatoras de-
1644
NOTiE VARIORUM IH
mererer, qaos et probo et lando. Si- qatdem nil me perinde reficit et mal- cet qoam elogii, aut inscriptionis antiqaitatem sobriam et doctam re* dolens Epigramma : qaale nnper in- Tcnto marmore in agro Bononiensi
Hanc versnm deiendam cemeo; at sporinm: hoc prtmnro. detnde enm varie legatur in codicibus et mannser. et Yolgatis, eam potisriranm lectio- nem secutas sant, qufle mihi minns tn- epta visa est. Omnino ego arbltror
inhianti et pendenti mente legt mo- bunc versum ab aliqoo nugatore ease
nimentnm erutnm iis verbis miro cha^acterts mrtificio csslatis. o. ma-
NIUO. C. F. CORDO LB6. XXI. RAPAC. PRAF. KQUIT. EXAC. TRIBUT. CtVlT.
6ALL. post hsec verba in fine lapidis hoc qnoque additnm fnit. fac. cur.
CBRTUS LIB. IN AGR. P. XLIV. IN FRO.
p. xuv. h. e. ' Quinto Manilio Cal filio Cordo legionis vigesimsB prinise rapacium prsefecto equitnm: exao> tori tribntomm civitatom Oalliarnm : Faclundnm curavit Certus libertus. In agro passos 44. In fronte pas. totidem.' £t ne ' Cordns' vox inso- lens te reddat auxinm, scito 'Cor- des' antiqnos filios appellasse qoi sero nascerentnr, i. e. qni essent se- rotini : ut * corda fnimenta' qnse se- ro matnrescunt, et ' fcfcnnm cordum.' Auctor estPompeins. hoc aperiet tibi Quinti]. lib. 1. ita scribentem :/ Et ex casn nascentinm, hinc Agrippa et Opiter et Cordns.' Sed et eviden- tius rem M. Varro prodit llb. 2. de R. R. ' Dicnntnr agni cordi, qni post teinpns nascnntnr et remanaernnt in volvia intimis, vocant chorion : a quo
incnlcatnm. * Androgyni' antem anBty qni ntroqne sexn prtediti snnty plane monstra natnrse, sed non qnaliaihie describit Lucret. qnt de iis loqnitnr qnsB adolescere, aot omnino astatem agere neqniverint. At ' Androgyni/ qut snnt iidem hermaphrodttiy et vi- vnnt, et adolescnnt, et senesennt. Itaqne qnaerit Ulpian. lib. !• ad Sa* binum, 'utrins sexns habendns sit Hermaphroditns,' et Lneill. lib. SO. ' imK>erbos'appeIlat, qnasi mnlierihos qnam viris similiores, apnd Nonlnm in voce ' imberbi,' hoc versn comp- to, 'In verbo Androgyni, barbati mcechocinsedi.' qni sic est emendan* dus, Imberbi, seu ' Inberbi, Androgy- ni, barbati mcechoclnsedi.' Lmmb, De* lendns hic versns* P^ibtr, Amdngff' nmm inter tUrat^ nee ntraqiu nfnmfne reNMliiM. £go cnm Lambino hnitc puto nothum. Ita tamen in vet. qni- busdam legttur. In aliis librts aliter. G^on. Qnid de varia spurii versns lectione inqniramns,cnm totns deleri debeat? Monebo tamen Ueinsitim ad Claudiani Phoenicem legere ilndrs*
cordi appellatl.' Quod vero snbdi- gpun inier natwrm^ aiqmi «fr nlrsfne
tnr In agro et in fronte tot passns, r«m4><iim. Qnicnnqne hunc
aperit qnoque versns Hor. Serm. 1.
9. 12. ' Mille in fronte pedes, tercen-
tos cippus tn agmm Hie dabat, hse-
redes monimentom ne seqnerentnr.'
Snbdit Porphyrio: * Solet nempe pri-
vatis inscribi mouimentis quot pedes
in fronte, qnot in agris habeant. Item
singularibns libris notari: h. m. h. n.
s. videlicet ne pro suis babeantin
ferendis reliqniis alionim mortoo*
rum.' Sic nempe Porphjrio corrl- ore, sMe vnttn. jndioent emditi. Om*
gendns : quam notandi monomenta nino aptior esset antlthesis, si esset,
formnlam In Gallia Cisalpina solerter Jlfiila stae ere, efiem dme «tsn aetau
in veterl lapide consideravi. Pws. Lamb. JlfiiUa. Qnidam libri, MtOm,
insemit Androgynon Platonia (In Symposio) vldetnr respexlsse. Creaek»
818 Orba pedmm, 4r«J Vel ex hoe versn apparet versnm AmiragyHmmf ife» esse aliennm. Lemfr.
8S9 MmUm stae ore] Qnidam libr. habent, Jtfida siim orr. non pmbo. Qoamqnam etiam hsec scriptnra vide^ tnr ferri posse, atque adeo esse pro- babilis : nt sit antithesis, Jlfaln
T. LUCRETII GARI DB RERUM NAT. LIB. V. 1545
OifftD. Alii, Jftrta: et ▼eDUStliis* Bi6 Jmigi per VenerU re»] iUnn.
Creeeh. Recte; Muta eine we^ ati HIimI Ovidianam huc vergtt. * Infeliic,
oiox, ^ c»ca sine voltn.' Hw, cui torpet hebes locus ille, puella,
840 Adk^nei] Usns est hac voce sn* Qno pariter debent fcemina virqne
pra3.989.'Namiieqaepnlveri8lnter« fmi.' Pw»,
dniB lentimns adhssnm :' et item ali- 847 MvHa videmnu enun\ Versus est
bi. Ordo antem et sententia bomm Hypermeter. Sententia antem est
▼erlMram est : Et moita portenta co- haee : Mnlta concnrrere debere, nt
imta est creare natnra, vincta, et con- animantes genns sanm propagare pos-
slricta membroram colligatione et sint : primnm nt sint pabnla : deinde
adhaesione, eaqne per totnm corpns. nt Tise qnasdam sint, per quassenrina
Lemb* vim gignendi habentia manare pos-
849 QhmI /orel hsim] Sic reposni, sint, membris per rem Veneream laz;-
conjectnra dUctns, cnm reperissem atis et remissis : postrcmo, ut raas et
ia nno eod. mannscr. fnwl fotet nfics. faemina membra habeant, qnibns am*
Lamb. Egregie Lambinns. Vnlg. eo- bo inter se per rem Veneream jnngv,
M.* In vet. qnibusdam,/oe«f. Forte et commnnem inter se voloptatem
fmii» Oifan. capere possint. Xamft.
844 Aheiemnt] Sic habent omnes 850 Sembia qua poeeint] Sic legen*
libri et mamiscr.' et vnlg. hoc pri- dum potins, qnam quee poesint ; nam
mnm : deinde sententia est optima : klc ordo est : Deinde nt sit via, qna
postremo yerbnm abeterrere est ele- genitalia semina per artns, membris
gwtiisinam, nsitatissimum, signifi- relazatis, manare possint. Lamb» In
I. £t tamen Zoilos in ejns aliis, ^iMr. Oifiui.
locnm snbstitnere volnit verbnm abe* 851 Habere^ Maiua q^eUf tfc,] Se-
tergerey idqpe mnsis omnibns et ¥0- entns hic eram initio cbd. Florenti-
neribns invitis ac plorantibns. Nam nos, et nonnnllos alios viHg. in qui-
(si Diis placet) nt hnlc verbo hic lo- bns impressnm est, kabemdmk.Muhtm
cns esset, novns iste grammaticns qaeu nectaiU mter ee gondtfl, wfUf «e,
ex genere (opinor) Aristarchorum, cnm altera scriptnra, qnae reperitnr
aot Prtscianoram, novnm prsBteritnm in aliis libris, habere^ MvJtwi ^ifsta nee-
iiinit, abeUrguilt^ qnod in tota Lhi« toMt inter $e gaudia utriquef tfc, mihi,
gnm Latina non reperitnr. habet enim proplerea qnod erat repetendnro, ant
abetereit: idqne notnm est Tel pneris sumendnm foris Terbom debentf vel
scpteBnibns. Et tn andes, bellna, debere, asgre defendi posse videretnr.
■Maibas tnts Inqninatissimis bonos lilam autem sic ezpUcabam: Etnt
aeriptores attingere ? 4$ KdpoKaa cnm fiemina cum maribns jnngi possit, ba-
tno fcedissimo praeterito abetergmit, bendnm est ntrisqne : id est, utros-
Lansb. AbeterguU auetum, Ita ex qne, scilicet mares et fsminas, ha»
Tet. Ilbris restitni. snp. 4. 1058. bere oportet membra, qnibns mntna
Vnlg. abeterruit, Oifiin. Nonins in gandia inter se nectant. Nnnc ma-
Toce * Desnevi,' * Parisitos amovi, gis probo receptam : et snbinteiligo
lcBOiiem aedibns absterrai.' Creedk» debent, nempe ntrique, roares et fae*
845 Nee poiMere eupitmn eftatie «on- minss. vel repete bmh Koanv, ^vide-
gm /wvm] L e. nec potoere ad jns- nns debere.' Lamb. Habere, Mutua
tnm aetatis robor et vigorem perre- 9«^ neetant inter ee gaudeOf utertgue.
aire. 1. 550. * smnmnm aetatis perva- Sic omnes veteres ; subandi, debet,
dere florem.' ibid. panllo post, 605. vel, necesse est. Coocisus videtnr
'Stare, qnlbus possint aevi contin- sermovnig. Marallns, Lambions, et
gm florera.' Lemb. voig. habendum utrieque, Oifan.
1546
MOTJi VARIORUM IM
SffS Ve$ei vUalUni» «ani«] Vlrg. JEd. 1* 610. ' Qttem si fat« viriiiii •ervut: si Tescitnr aam JEtlieria,' &c. idem 4. 445. ' Quid poer Ascaiiios? soper- atne, et yescitor aum.' XoMd.
866 AiU dtUu, tmi tnrdif » aii< itoit- fMf , 4re.l Quaecmnqiie (iuquit) aniuia- lia videB vivere, ea ant dolo, aut vir- tute, aot celeritate aaloteni suam tu- iata sunt» sic Tyrins Max. SioA. w^ v^ir lUut^ ipm-uai'» 'Clnnp yhp 4aA« 4AAy ipMf AX^{ima fk« '«V^ ^' ^^coir
r^ Ithf 6m^ yhw. td HCctf , vf 8^ pner' ttp^ al vriavsy r^ V JXuovflPipi^ ol ^«Xsol, &c. i. e. * Qneniadmodnro enim aliud alii animali a natura vita» prc- sidium et munimentom datnr, a qno •ervator ; leooibus robnr, cervis cnt^ •nSy canibus veoatio : et generi aqua» ttli natationes, volatili volatus, rep- tili latebrsy' Stc. Lmb. Vis, robur, valentia, ut olim loquebantur. FiAer*
Mobma»\ Vs.861. Fuga: et quis feratBarthiiiiofttlttes? Creech.
856 ilfiia«9iie«icN«,flio6if er UtOUatel Ut boves, oveS| caprst, equi, mnll, &c. qnsB animantes partim ad ves* cendum, partim ad vebendum, par- tim .ad corpora vestienda nobis suot ntiles. Lmib,
860 Priiie^, ffmis ocrt Lcohiim] 8ap.9.741. GiAm.
&RMi9iie itfcla] £t genera animan* tiom iraconda. lamh,
863 At (evtiomM] Sic babent codi* cea aliqnot vnlgati : in his Veneti, et Fiorentini, et Oermanici Basileas im* pressi. et ita legendnm, non Et leot* semaii, nam hic versus refertur et pertinet ad ea quae sequuntori < levi- •omiies ' antepi caoes appellat, qoasi levem somnom dormienteis, et qui fadle e somno excitentur. vigiles ab Hor. dicnntnr Od. S. 16. 2. ' et vigi- Inm canum Tristes excubisB.' Hoc etiam probavit Zoilos ot soom. IiaM6. Ai Msoama. lo aliis, Ei; maie. Gt- /ea.
866 Qood eet Mterino] «VeteriM * (inqoit Nonins) ammalia dieootor omnia quae vehere quid possnot/ Locret. ' £t genosomne, qnod est ve« terino semioe partnm/ et Festna^ ^Veterinam bestiam,' inqnit, <jo- mentom Cato appellavit a velMdo.' Opiiios^veterinam' dici potatyqoasi f venterinam,* vel ^ uterimm/ qood onns ad ventrem religatva gemt* Xiam6.
864 £1 6iieera«ecfa] * Bacerom pe- cos de bobos dicimos/ inqnlt Fettns, idem Lncret. 2. 661. * Bocerifleqoe greges, et eqnomm doelliea proles.' Lam6.
871 QMare] I. e. propter qoem rem, seo propter qoam otilitatem: *• qoare' hic non interrogat, sed tiando referendi vim habet. Cni nimiom ne credas. Grefe6.
876 Scmutkae'] Refert ad iila so- periora: qoibos nihil homm trlbolt natura, ita nt nec ipsa sponte aoa vh vere, nec utilitiuem aUqaam nobis dare possent, &c. £a«6tii.
875 J>ontaMi] Dooec, nt smpe a^ lias. Iiam6. Ita Lambiniu. Volg. Doiiee. Oifan.
876 Sed neque Centamri /oeraet] Ceolaiiri, animaotea ex homiiie et eqoo compacti. sic sopm 4« 743..* Nafli certe ex vivo Centaori non fit image, Nolla foit qnoniam talis natiim aiil- malis. Verom obi equi atqoe homl- nis caso coovenit imago, Hssreseit locile extemplo, qood diximus aateJ Virg. JEn, 6. 286. facit Oentaora et ScylUs in vestibnlo inferoram bolare com somniis: 'qoam Bomnia volgo Vaoa tenem lerant, fe- liisqoe sob omoibos bsBmnt : Moll»* que praetema variarum toonstm tt^ mram, Centauri in foribos stabotaBt, Scyllaeqoe biformes.' TtnwMn, Co»- tra £mpedoelem maxime qnl bee ao- seraerat. Fa6er. At natom radis U- cet, et imperita, non ea pmtillit aaU malia, de qnibos poetas tau splcDdlde mentiontor» ThessaIia«ullos •■qoam
T. LUCRBTII CARI DB RERUli MAT. LIB. V. 1547
▼idit CenUaros, Beqne enim eqnns ez aUenigeois membrU, at hamenU
et bome conjangt possont, cnm non et eqninis» compecta et conflata, ita
eadem wtMie^ eodem alimento, neqne alienigenis (inqoam) nt ex ntraque
moribns uterentnr, vss. 14. parte, eqni scilicet et bominis, aut
I4em de Scyllis, et rjitsniodi mon* aliomm animalinm inter se compac«
atria diceiidiim, irss. 9* Qni autem tornm, vis par pari esse^ id est par
Clum«ramextitiftsecredtdit,noncoo- pari retpondere, non possit. de ver-
sideravit leonis, fleqae ac cfunslibet sus autem ratione noa est quod quis-
«DUWiUsy vUcera torreri igni, et con- qnam dubitet, propter vocem poriy
snmi posse, vss. 7. Qui denique mira in qua voce syllaba ri non eliditury
et monstrosa istinsmodi animalia e sed corripitur. nam boc esse Lucre-
reeenti terra prodiici posse statnat, tio nsitatum alibi ostendirons. Lieet
cred«t insnper aurea, lacteaqoe fln- etiamsiclegere,ntTiimebopiacebat,
aina, et reliqoa otiosoram poetaram Bi^ ilUne pmr vU mt no» Jtc eue potii
comroentayvss. 19. Perpendat tamen di^ eadem fere sententia: nt ez bae
■nlta herbaram et arboriim semioa et illa parte non possit esse par vU,
bodie, (nt olim omnium animaUnm sic, id est« compactU inter se diversis
pnmordia,)in terracontineri;atnon- animaUbns. Atqne banc lectioBem
qnam nascnntor complexse arboresy nnnc sequi malui. Licet etiam sio
neqoe herbm herbU conjnnguntnr, vss. legere, Hhic Hlme par tis pari uH mm
9. Creeek» eete poiie tU, Lamb. Par eu^ ut wm
9n QueiJt dmpiiei\ In qnibnsdam »e esee potie eit, Ita legendnm pnto.
; quemis male. Gi/gM. thtpHci In vet. quibnsdam, par vi$ utnen eit hnmanay et eqiiina. LamMn. par» eeee, In vnlg. qnibnsdamy pari» 87d Poleslaf] A^rofuSf potentia. bue, Oif. Nec fuisse nnqnam Cen-
taurosy bomines equo mixtos scilieet,
870 BiMC HUmc par vie ut mm eie'] Si neque nUum animal, qnod ex dnabns
h^iBS venns varias scriptnras iectori natnrisadeo diverslsconstarety vivere
proponere vellem, totam paginam et per snbolem propagari posse:
implerem. Satis erit mihi eas re- ' Sed neqne Centanri fnerant, neque
fefre» qn» reperiuntnr in Ub. mann- tempore in nllo Esse qneat dnpiici
seriptis, nt videat lector, me ita hnnc natura, et corpore bino £x alienige^
lofom olim restituUse, nt tamen ab nUmembriscompactapotestaSyHinc
iUnon longe discesserim. sic igitnr illinc par vts nt non sic esse poiis
habotVattcnnns, HiacittMicpervUti^ stt«' Magna vero in postremo Ulo*
m« smU jmts eeee petie eit: Scipionis ram versnnm difficnltas esl, tanta in
et Fneroi stc, flme iUiiu parikae ui Mss. Codd. tamqoe inoonstnns et
M» eU pare eeee petie eit: BertinU- mnltiplex variantta est. In qnibus-
wm et Memmianns sic, Hine UUae par dam enim legitur, Hhie iOiae per vi#
vmwimM tU par eeee petieeU: ^nm ut nom emt pare eeee peiie eit. I nnne,
scriplnrm cnm sint vitiosa», ego sic et mortnos excita, tempns est. In
fopoeoeram, Hime iUiMe par me ut nem aUis, Hine iUme par vie ui nou eii pare
pariaeeapetieeii, Atqne haec qnidem eeee petieeU. Portenta versnnm, nt
scfj^nrn fero in Venetis recentiori- vides; et tmmen Oifanins hanc pos-
boe et Lngdnnensibns reperitnr. sic teriorem, quae omnibns vitiU scatet,
emm m eU legitnr, Hine UUne par tne recipere se et probare profemns est ;
a« Mfi fMT sstf potit eU. Sententia qno nihil nnqnam deterins potent.
aotem iuifjns seriptnrft, si cni forte Sed qoo Uudem pacto rem adeo in^
ohscorior videatnr, hsc est : Non tricatam, tamque a recto sensn et a
potoslessenntaraseopotestasAliqna LatinilatU nsn remotam, explicare
1548 . NOTi£ VARIORUM IN
ttasQS Don est ? In ea re nna, Lector, tins cireumacH$, nt sit tmesit.
▼isns mihi magnopere est sapere; 882F^e^]'Aii^fiyviget. Hocv»^
non poterat ; qus vehementissima do o8tendit,Centauro6 esse non potse.
causa est. In quibusdam etiam legi- non potest unum animal ex insqoali*
tnr, Hine ittine par vis non sit par eate bos,disparibns, disconvenientibospo*
poits stt. In aliis deniqne alia, qoe testatibns et membris esse conflatom.
non sunt tanti nt huc transcribantnr. Nam ita pars altera erit imbeciiia,
Lambinus qnidem legi posse puta- altera firma : hnc diotuma, et vivaz :
bat, Hine HUnc par via vi nan pari eue altera vitae brevis, et ad mortem
potis stf. Tumebns, fftiic tiiftiic par prseceps : et quo tempore aitera erit
vts ut Ron «tc ean poHe aii, At ego tetate corroborata atqne adnlta, nt
secntus vestigia libri Ms. quo nsns eqnns, qni tribns annis exaetis viget,
olim est Faernns, quiqne versum alt^ra viz dum ab ubere matris erit
hnnc ita exaratnm exhibet, Hnic t/« depnlsa, ut pner : et contra, qno
Une paribna ui non ait para eaae patiM ait^ tempore pars hnraana erit valldt ac
tandem ad *• intectas fronde qnietes,' rolHiata, tnm equtna erit senectate
et veritatis latibulum deveni, ffinc confecta. Postremo non iisdem vo-
tflmc par vts «f partibua eaae potia sti, loptatibns dncnntnr, neqoe iisdem
sensn tam necessario, nt aliter scri- moiestiis afficiuntur homo et eqau;
bere potnisse Lucretium, nemo snspi- Idem de Scylla canibus snccincta
cari possit. Rem tribus verbisexpo- sentiendum : de qna etiam mox dicet.
nam : NuUnm animal ita ex dnplici Jiomb,
et diversa natnra constare potest Qftin ^aepe effamimm] I. e. qnippe
(exempl. g. Eqni et Hominis) nt hinc etiam cnm treis annos natns esty &c.
et illinc (a natnra hominis et equi) Videtnr legendnm, ^niii s«pe ataoM
par vis esse partibus possit, i. e. ^k"^9 veiettammim: qno modo edidf,
dnss ill» partes componentes num- non» ot vulgo, ^iitn aaepe etiam naau.
quam parem vim haberent ; ciun spe- Lamb. £li«n fimc. Ita qnidam vnl-
cies animantnm aliae aliis citius cres- g^^i » recte. Alii : nune. Oifan.
cant, citiusminnantnr; qnse ea ipsa 888 Laetantial Lac snppeditaiitia.
ratio est qnam aifert Lncretins in iis Lamb. Voss. ad Catnll. p. 234. I«r*
versibus, qni hunc sequnntur. Sed tantia^ qnia pueros iietos reddiiBt;
illos sine omnl mea opera tutemet tic 2. 944. ' Laetantia loca aquarmnv'
iegere poterb. Faber, Ita Tnmebns, Creech,
Dec incommode: alii aiiter: Faber 886 i^^enH imi^ida oila] Sic dixit
antem spretis aliomm conjectnris * vitam fngientem,' ut Latini dicnnt
hsBC habet, ' Lege Htnc iKinc por via ' venennm fngiens,* et ' litteras f«-
ut partibna eaae potia aU. Sensn tam gienteis.* Prseterea* qnam hic * fo^
necettario, nt aliter,' dec. Deniqne gientem vltam' appeUavit, eam^la-
nescio qnis iegit: JEftnc para ut non bentem' nominavit inf. eod. iib. 967;
aity para UUnc eaae potia ait. Creech. * Dnlcla linqnebant labentis Inmina
Placet Tnrnebi lectio, qnam firmat vitae.' sic Hor. < annos fogaceia' ap«-
vs. 889. Distinctionem vero mntavi pelUt Od. 2. 14. 1. < Ehen, fngacei,
indnornmpnecedd.versnnmfine;vs. Postnme, Postnme Labnatnr aiiiii.'
878. enim comroa, vs. 879. punctum Lamb.
ponebatnr. Hno. 886 Puerii] Alias, puerili, Ego ta-
880 /d Ueet] Id, nempe in Centanro men malo pmeria, Etiam banc leetioi non possiB hinc iliinc param pari vim nem probavit Zoilns. Laaab. Hoe esse. LaaUf. rectius ex veteribns etiam libris oo*
881 Circnm] Cirdter, vel dic po- stris, quam in aliis : pumlL Oifaa.
T. LUCRRTIl CARl DB RERUM NAT. LIB. V. 1549
JwwiwUui] Jnrentiitif Dca, et Ipsa jvventa. f^ir eppenalit Oneci. Lafii6.
Sm Et^Mtti fBittU lamvtnf] Sic «ip. eod. lib. 673. * mollem vestem ' cUsit pro molli pilo, et limngine: ' et impnl>em molU pnbeicere veste.'
888 Ne/tfie ex kmine'] Hnnc ver- profert Nonlns. ne /erie antem, i.e. haec dtzi, nt ne forte credas, &c.
. 889 Cet^ieii] L e. confici. ntitnr tod. verbo anp. 8. 411. * Id qnoqne enlm tine pemicie confiet eornm.' tft •mpe Virg. nt JEn, 4. 116. ' ounc qna nuione qnod instat, Confieri pos^it/ Ac. et Cvsar lib. 7. de B. O. * Pott- qimm id difficilins confieri animad- vertit/ &C. Lamb.
890 Aut ntfidie camints tiicdac#af] Seyllam sic deseribit Hunier. 'Otunr. fu 85. "Er^a 8* iA Sa^XXii ¥tdH, te^ XtfUBmo. Tiff ^TM ^M^ ftkwj 8011 OK^- «arMa^iXafS» Tinrai, aMi 8* a^« viKagp HteASf Mi KnrUin» Vnfikfem Mw, M «i §^9 ArrMbrtMir, &c. i. e. < Hic antem ScylU habilat, borribiliter latrans: Cni ▼oz ett tanta, qnanta catnli re- ceni nati : Ipta antem monttrnm eat malnm { neqne qnisqnam ea visa lie- tatnt faerit, ne si Deni qnidem ei oc« cnrrat.' M. ToU. Verr. de snppliciis : 'Hoc infeiilior nantis Verres, qnam Scylla, qnod multo se plnribns et ma- joribnii canibns snccinxerat.' Laai6.
881 Seyik»] Duae enim fnerqnly Hla Nisi, bsec Olanci : sed et si nna llDlssety ^ vxh^Qs dicere posset ScjUas, ntNerones, Mariosydec. cnm Neronem et monstra illi similia» &c. Fal«r. Ideo et ' Semimarinis cani- bns snccinctn ' Nisi Scylla ! At Ov. Mot. 8. 148. ' At aura cadentem Sns- tiiMisse levis, ne tangeret squora, visaest; Plnma fuit: plnmis in aveni mntnta vocatnr Ciris ; et a tonso est hoc nomen adepta capillo.* Pro ra'^ fidie eambae leg. ra^idts eamime. Creech.
898 J>ieeer.4ia] Legi polest DtMor-
Ito. Sic Ov. Met. 8. 18S. de Mino- tanro : * Disftortemque ntero fcEtiim tnlit.' Et in prima Epistola Sabini ' Nec in nno corpore dissors Partfae- nope.' Creeeli,
898 Signi] Signnm iktyxpi est, pro- batio,dec. Falter.
894 Neqae prejiehui] Sic jam eden« dnro cnravi in sec. ed. Adr. Tumrbo assensos. 'pngicere' autem et ^sn- mere' opponontnr: neque pariter, in- quit, robora sumunty i. e. corrobo- rantnr : neqne pariter adolescnnt ; neqne senescnnt, ant setate confici- nntur. Lamb.
897 Quippe videre Oeei puigaeeeere empe cicKla] Sic 4. 644. de veratro : 'PrsBterea nobia veratmm est acre venennm : At capris adipes et co- turnicibn8auget.'Xaai6. Diog.Laert. in Vita Pyrrhi, Kal rh loAvete» tprvyi ph' rp6^ipop, ia>$pA9^ M BopdfftfAor, ' Ci- cutam qnoqne cotumici nntrimen- tnm, bomini inferre perniciem.' Adde Servittffi ad Virg. JEo, 4. 488. Hav,
899 Fkmma qmdem tere] Probat nonqnam fiiisse Chimaram, etiam hoo argnmento, quod, cum poerss fabn- lentur, eam flammas ore efllare soli- tam, constet autem Chimsera ez leone, dracone, capra, seo ipsa Chimsera ; leones proinde nt ceter» animantes a flammis Isedantur, et torreantnr. Sed non dissimulabo, nonnnUos libros bal>erey Ignea flamma fuid^jit. Lamb. Quidam libri : Ignea flemma qmdem. Oifan.
90S Prima Leo, poeinma Draee] Ez Hom. 'lA. {". 181. et Hesiod. Theogon. 328. np6e^\4mr,im$of9^ipdmtr,tUe'' 011 9h x^ftaipa, Profert et M. Tull. lib. 8. Epist. ad Attic. ' Quod de Q. fra- tris epistola scribis, ad me qnoqne fnltvpMtXimrf tfvitftrM— qnid dicam, nescio.' Laat6. PrtataLco. T&vpAra, i. e. KoriL vpSra. Versus notissimns, wp6aik\iMff hriBw ti, icQ. Faber,
904 Ore /oros aerem e/iarei de eor* pereflammam] Hanc potissimnmscrip- tnram secotns snm, ut e.t mascime
1550 NOTiE VARIORUM IN
pTobabilem, et muime* cam libris 102S. Gifan. t« pottenori eM* Mtiqnts conseDtftDeam. sic fere lo- 033 Et genms MmaumMmf tfeJ] Kwnt
qnitor 6. 11(2. ' Sptrttus ore foras de prlmis homintbns veriia faceiela-
tsetnim volvebat odorem.' Lamb. Bf- cipit. Ltmb, Et getma, Descriptio
fiaret, FUtret ^ia aliis libris. Gifan, plane admirabilis usqne ad ts. liiat.
908 Effmiiat] Nonins docet * effa- Qui relationes recentionim scripto-
tire/ idem valere quod ' cnm menda- rum legemnt, hic Margaiatesy Bra*
cio dicere/ et profert bunc locnm. sillos, Canibalas, et pleroaqoe Indfae
animadverti autem hoc verbum in Occidentalis populos agnotceot. A*
qnibusdam libris scribi dnplici tt, ber^ Hominnm o terra Datonun vi-^
Lamb. tam, habitum, ingeninm, morea Inae
011 AuthmmMemtamtomieml/ranm'] describitf et primo quideai vsa.SO*
Quamobrem hoc non potuerit initio docetprimoshomines vilkliori,qiiaai
efficere notnra, cansam affert 1. 200. nunc» constitisseoorporeyObiimatam
' Denique cur homines tautos natura duritiem, quam e dnra terra geniti
parare Non potuit, pedibns qni pon- cootraxerant, indcr minna obnoxii
tum per vada possent Transtre, et morbis erant, et longsvi. Nemo ai^
magnos mantbiis divellere monteis, tem agros colnit» sed glandibtu, po«
Moltaqne vivendovitalia vinceresse- mis sylvestribns, et aliis ejusawdi
cla, Si non, materies qnia rebns red- frnctibns placabant faasem : ad i^
dita certa est Oignondis ?' &c. Lamb. dandam sitim flavil fontesqne soo
Wi ReB$ie qtMqme Bu/oriiufroeedii; murmnre vocabant. vas. 8. Nnlla
et emiws] Ita Lambinns acute, cnro illis vestlmenta, nnllse domns, pffo-
in omnibns libris esset, Sed, Forte celUmm, frigorlsque vim defeade.
etlam sic : Sed ric qMicqMO, omma, bant sylvae, irotices, et antra, vai. 5*
Hoc placoit Marullo, et Florentinis. Nollfs leges : noUnm commnne bo>
Gifan. oi ftrima edU. Com in om« nura: vivebant raptOy et promiscoa
nibiu libris et manoscr. et Impressisy venere (nam vi, blanditiisy ant pretioy
praeterquam in Florent. sic reperis- glandibns ris. pjris, pomisve maiet
sem scriptnm : Sed eie quaque ouo riiu sibi foeraiuas conciliamnt) ntebantnr.
procodit^ et omne9f Fadero naturof certo vss. 9. Creeck, dismamia amNml: a me impetrare 924 Dartas, ii( dMMl, TeUMM fosd
non potni, nt in qnattnor vocibna, dara crsasaet] Sie fere Virg. Georg.
qnM/nOy s#, omneif oervant^ mendnm 1. OS. < Unde homlnes nati, darom
snbesse eaistimarem, sed in aliqna genns.' Lamb, alia potius. Iteqoe Florentinaro leo- 028 Nee hbQ I. e. oec bibe; ot
tionem rejeci, qnae talis est, Sed eie alibi «parti/ «contagi/ 'vod/ et
quodque tuo ritu proeedit^ ut omnia Fv- ninlta alia, pro parte, contage, voee,
dere naimreB eerio dieerimme eerveni, &c Lan^, LoK, Labe, « parti' pro
snspieatns autem primam vocem ver* parte, &c. pasaim. Fo6cr« sns esse depravatam, sic reposni, Ree 980 Viiam tneiabamt] I. e. vMam
stc qu^que euo niu proeodU^ et omnee^ trahebant, sen tradncebanU qoidom
4rc. Zoilusinitioprobovitbancemen. umen legendnm poUnt iolerabmdi
dationem : delnde e vestigio impro* quibns propeinodom asaentlor, Ve»
bavit, et I ta reponendum gravis anc- mmtamen nihil mutare aosim. Lamk. tor censnit, Sed eic quidque ouoriiu 9S2 Moliricr] MoUrididamr qold-
proeediif ei MMto, ^c. Lamb. Sed me qnid cum labore fiiclmns, ant agimna :
faidfvs SNO, ifc, oaiaia. lu restitni. < moliri' igitnr ' arva' hoc loco poai-
In veteribna : quatpne^ ommee, Vide tnm est pro eo, qnod est agros eo*
2. 718. et 908. et inf. hoc lib. va. lere, seu ex campis et loels inafatis
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1S51
agroa cultos mfpio labore efficere : eitet : quemaditiodnm tianc hominefl,
▼eJ, «gros Uboriosa caltura melioret animal alterum diviniiu, alia genera
redbdere. Neque vero me fallit, legi se deteriora paacunt et curant. Illo
io qnibiudam libria ▼nlg. mi4ltrter autem pascente, non erant reip. ad-
«TM, gemino U, aed mWtrier nnico l, ministrand» fationes, neque uxomm
magia probo. Lamb, la qaibuadam : et liberonim posaessiones. Ex terra
V male. Gifam, enim reviviacebant omnea, res prm-
M9 iVer neiw d^ftdert in fermn teritas menioria non repetentes. At*
Mrgvifa] Sie inf. eod. lib. I864. qoe hac quidero talia omnia aberant«
' Unde etiam libitam est starpeia cooh Fructus aotem uberes et copiosos Iuh
oHttere raiaisy Et nova defodere In bet>ant, tum ex quercabus, tum ex
terram Tirgulta/ dec. Lamfr. aliasilva, non ex agricnltnra nascen-
986 Qnad l<nra ettarwi SptmU «»] teis, quos terra sponte sua gerebat«
Ad honc locnm illustrandam perti* Nudi antem et sine stragnlis mag«
noat ilta Tjtii Maximi wtpX H^mvsr nam partem foris et sob dio vitam
*i]MrW«««,jnr^T2r'Evuc#^pov(^a0'l) cotebant. Nam anni tempora cum
/K«r,alTfo^r4Mf Mpc^atf ^vyoi, ml essent temperata, nnllam eis moles-
fam. . Kai ttk TouTo ^irt^itfi^^ l^fy^ tiam exliibebant, cubilia autem mol«
4 Y$ To^ M^nftf ofrro^ovt, 9ri fl^tr lia babebant, multa berba ex terra
ott^ tttt Towmoiof 4( o^ro^vovf iScoTc^- succrescente,' &c. Lmb, o«nr. i. e. < Vivebaut autem scilioet 036 P/ara6df] In Macrobio : pfa-
(qnaleai victnm adamabat, ot aiunt, «aral. Oifan. Epicmraa) primi bomines glandibnsy 937 Glmdifen» ndtr cwnbanii «or-
et piria agrestlbns. Atqoe iocirco porn f veraif] Hoc eo dicit, quod
faina est» tnm terram fructus ta* glans, et primus, et primomm lio-
liase aponto sna venienteis:. quia minnm victns fuit ex quo idem slc
nlhil eis opus erat agrlcultura, aut taf. 1416. * Sic odinm cepit glandis/
labore matico, cnm victn uteren- dec. Lamfr.
tnr sponto sua nato.' Eodem perti- 939 Jr6«fa] Rubra poma silva*
■eot et illa Platonia voAirint' T^ mm: quss Piin. nnedonea appellat.
r o2r r«r MpAwmif Ktjfih^ abniMii- Virg. Oeorg. 1. 148. < atque arbnta
voe W9fi /atfov, 9tk rh roiMf fSptj^at, (hhs aacne Deficerent silvK.' Lamb, Mw%fma^ws oMs hnarofrS», aatfianp Pwniceo] Sic habent libri mana-
na M^woi, fMor 3r Irtpor 0«i^^, scripti, non, ut viilgati, Pimiceo. Ve*
lUAa y^ paukhe^ uibrm wofM6avav teres enim in multis nominibua « pro
W|iorros 3^ Jko^, «oAirffioi ro o&k ^aa^ u osorpabant; ita * mcenera' et ' p««
oM Krkam yamuAa aal vaiSar-* ht Tqf nire ' dicebant pro mnnera ei punirey
|A^ toiftiWawrro vdfTCf, Mkw lUfuniiU' nt sapm admonnimus ad illnm locom
fw rma vpMv bXXh r^ ft^v roiavra 1. 30. < fera mcenera miiitiai:' et ad
Mpr «dm. ra^f 8* iup9iraus ^x«^ iiinm 2. 839. ' Pnrpnra, Pmniceoa-
MT«8H^mamAAlif0Ai|f&XXi|f,o^ qoe coior, clariasimns muito/ &c.
M Twpyfof ^vaphausj Aaa* a&royiW abi etiam maiim lep, Pamicraafife
jiaMifaTli Ti|f T^f. rviMi 3) «ai &- eaiaity nt est in lib. manoscr. Talia
oTfvrat «iipaii\awTfff TJI ira^U^ ^^tarro* sunt illa apnd M. TuUium in iib*
T^ ybp Spmw ttMts «Aonr Mrparo* fi*- de leg. < cmra/ * msna/ &c. pro cuf a,
AeoAa ar oMf dx» kta^voiihns ia y^ asua, &c. Ijutb. Pomioco. Ita vet.^
w6a» lpe6aaa, dec. * Qnod igitnr de ho- lib. Gi/as.
minnm vietn sponte sna snppeditante, 94S PabukL dia faltiy mieeriM maeU'
propter talem canaam dictnm est. ii6ift oa^] Si legimns, nt habent
Dena pMcebat cos, com ipae eu prs< nommlU libri vulg. Pabi^ dwra tuUi,
1333 NOTiS VARIORUM IK
ifc, sic ezplicabo: pabola tnlit dnra pro alte tonans, ' altivolani* pro alte
quidem illa, et agrestia, sed tamen volans, * beniTolens/ ' blandiloqaena/
primis illis hominibas ampla, i. e. et simil. pro bene voleos, et blande
itpKowra Kti kcu^ i. e. qnibos illi loqaena* Nonc Simeoni Bosio asaen-
erant contenti, yel qoas illis satis tior, qai In eo meam conjecturam
erant. Sin, ot babent tres libri ma- toetor, qood verbnm compoaitnni ds-
noscr. et docti vlri magis probant, rUUo retinet : in eo antem ab ea dift«
Patnd^ dim tviti, lf€, < dia pabola' in- cedit, qnod pro §oUt facit ez antiqaae
terpretabor soa spoote, et sine la- scriptaraevestigiisiate, totnmqnever-
bore, et qaasi diviiiitos venientia ac iom .sic legendum censet, ClmieUai
nascentia. Lamlnn, Ita vet nostri; latestiteRltaff0c/a/«r.l4iteaatem,i. e.
rectfssbne. In aliis; doro. Lambi- lato, magno, et deuso agmine. Qnod
Bos, dtiNi; mendose. l>fea ita non vero Zoilns reponit, Chre eUtd ed ae
ntimnr. Gifim. Diva habet enim pri- «tluiaia, ifc. ferri non potest. Lam6.
ma Lambini edit. sed tn conjonge Ckare citai ad se. Ita ez vet. libris,
dta et empfa, atqoe distingne post qni habebant, vel, C/arlctteftafe cf ;
nunioKlna. Hav. ▼*!, ClaritaH a U; vel, CUriaUta.
MS At gedare Htim] In Macrobio, Volgati, Clartor acetfot ; absone. Nom
Ad. Oif. * cito ' priorem habet brevem sem-
Fonte$quevocabaiU] Sic habent om* per. < Esccire,' et tamen < excito'
nes lib. et manoscr. et typis ezcosi, dicitur. Csetenim Clarietai ad «e,
prseter Floreot. in qoibos legitor, forte rectios. Sed verbom illnd nns-
fontesqae doeebant. Ego voca^aiil pro- qnam legi. Gifan. Clarieitat, Sime-
bo, et interpretor, invitabanf. LiuiUf. onis Bosii conjectnra, plansn digois-
944 DecKnaa aqwn] I. e. aqoa de- sima. * Claricitare' antem signifi-
correns, quod est ez loco declivi eat vocare, advocare, invitare, dcc.
floens. sic sop. eod. I. 264. ' magnus Faber.
decnrsos aqoarom Undiqoe declarat.' 046 ^odte^] Melins qoam Nota
Lamb. vagu. Creech.
046 Clartctlffl /ale siltcjtlta] Cum SiUestria tempU] I. e. anlra, et
initio secntos essem libros valg. Cla- Nymphanim domos. Lamb.
rior accitat stltenlta, ifc. et taroen lec- 047 Qai6i» exibant] £z qaibas
tori scriptorse varietatem indicas- ibant, ez qiiibos manabant. Lamb.
sem ; hapc, qoae detnceps seqoontor, JYwnore^lveNla Labriea] Ordo est :
nnnotaram, liis ipsis verbis: Clarior flaenta,^hnmorelabrica,'i.e. flueDfa
aqna, quam aliis in locis, * accitat,' hnmida et liqoida. Lamb.
i. e. iovitat, sitienteis feras. sed non 048 larcre] Labriea loeere, i. e.
celabo lectorem, in qnibosdara libris lobrica ad lavandnm, vel nt lavarent.*
manuscr. ita scriptom eise, ClarUi" licet etiam coi^ungere cam verbo
«ale stlteiilia, ^c. in al. dartctlaltale: < ezibant,' nt sit< ezibantlavere,'i.e.
qoai scriptorse sine dobio mendosse nt laverent, qnemadmodum loqne-
snnt. veromtamen consideret eas lec- bantor veteres. Iiam6.
tor ingeniosiis. Hactenns hoc de loco 060 Et partim] Pariim bic solom
olim scripseram. Postea scriptoram positum, quemadmodnm et alibi. re«
veterem repetitam, ac retracutam, ierendum est aoteni ad versnm ilhim
hoc modo snpplebam, CUridtare solet soperiorem, * Labrica prolnvie larga
eUUntia HBcUfer. atqoe hanc emenda- lavere,' &c. Lamb.
tionem arbitrabar esse reclam. Sic SioUre] Seatere a verbo acato, is,
antem dictom « claricitare,' pro clare it, tertise inflezionis. sic 6. 800.
aot clara voce eitare, ot « altitonans' < Quod genus endo.mari spirat fons
T. LUGRBTII GARl 0B RBRUM NAT. LIB. V. 1553
dolcM ftqaai, Qni •catit' Ibid. 806. * £t tcatere illa foras in stoppam se- inina.' iMnb*
061 Needkm re$ igni $eibaiU irae- tmre'] Casis enim et pellibas.repertis, certis matrimoniis institotis et recep- tls, ignis nso cognito» tum ingeniom
nonc mista referre Lilia virgineos locida per calathos : Et portare sois vestitas frondibos ovas, Aot variam plom» versicoloris avem. His tom blanditiis fnrtiva per antra puellae Oscola silvicoHs empta dedere viris.' £t pastor ille apod Maron. Ecl. 8.
Ikominom moUins esse coepit,nt dicet 71. inqoit: ' Aorea mala decem mi*
non ita moltis post versibos. Lamb, sl : cras aiten mittam.' Ptiu.
052 PeltibHe] Qoe inventori ipsi, 004 Et maNiniM mtra, ^e.] Hi de-
eiqne qoi primos gessit, invidioss et niqoe robosti Immitesqoe homines
pestiferc foenint, ot dicet infra eod. libr. extr. vs. 1368. ' Pellis item ce- cidit/ Scc, Lamb.
066 Nee eommune bomm poterant epectare^ Hac de re infr. eod. lib. vs. 1107. ' Condere cmperont or- beis/ &c. Aliqoot versonm, qoi deinceps seqoontor, ordinem nescio quorom bominnm cnlpa pertnrbatom, restitoi. Lemb.
060 Et Venna in iUmejungebat, 4«.] Ov. ' Antra domns faerant,cibo8 her- ba, cobilia frondes. Gonstiterant 000 foemina virqoe loco.' Pins. In qaibnsdam libris mannscr. reperi tcriptom, Et Venns in tihis lueebat, ex qna viiiota scriptora potabam le-
per totos dies feras sazis, stipitibos, et id genns armis perseqoebaotor ; et mnlta csede fatigati, vel com nox advenerit, se frondibnx foliisqne io' volventes, hnmi dormiebant secnri ;• secnrl inqnam, neque enim timoe* Font (ea erat absnrda Stoicornm opi- nlo, * Nam mdis ante illos, nnllo dis- crimine, vita lu speciem conversa opemm ratione carebat, £t stnpefac- ta novo pendebat Inmine ronndi, Tnm velot amissis mcerens, tom Iseta renatis Sideribos.' Manil. 1. 66.) ne adveniente nocte dies deinceps non rediret, ob jam perspectam a prima origine diei ac noctis vidssitndlnem, vss. 16.' Hsec antem vita erat non-
gendnro, Et Venui in nM» laeiebat* nnllis incommodis obnoxia, dormien-
Verantamen receptam lectionem pro- tes fem invadebant^ et inde mors
bo. Lamb, Et Vemu tn eiMe inciebat. cita, vel longa gravlsqne (nondnm
lic restitoi. Veteres qoidam, lueebaif' vires berbaram noverant) putrescen-
tMgebat,tFc. Vnlg. jungebat, Oifiin.
06S Vel viotenta vtrt vts] Hor. Sat. 1. 9. 106. < sed ignotis periernnt mor- tiboa illi, Qnos venerem incertam ra- pientea more feraram Viribns edi- tlor csadebati ot in grege tanrns.'
UOD.
hnpenea Ubidol H. e. magna libido.
tia volnera seqoota est. Mnltos fa- mes abstnlit, plores noxise herbse, qnas inscii legerant: ne vero qois po- tet tot malis obratom folsse totom homannm gcnns, et ad interltnm re- daclom, consideret feras tnm singn- los lacerasse, noxiis herbis aot ali- mentiinopia paacosperiisse; atqnot
lic Caesar * impenso pretio ' dixit pro millia rapit nna acies, qnot absorbet
magno. Lamb,
06S Felpr«itint] Ant illi sllveatres vlri eraebant venerem oblato pretio- ez pyris, glandibns, et id genos re- liqnis nemoralibus frnctlbns. Idem Propertlus ex Lncret. 1. 16. 87. £leg. ' Illis pompa folt dectissa cydonla ra- roo, Et dare pnnlceis plena canistra rnbis t. Nnnc violas tondere mann:
mare, qnot deniqne luznries enecat, et venenata pocnla ! vss. 29. Creeek. 067 MultaqMe mneebant] Mnlta vi- ribns corporis obtioebant: raro fii- giebant, raroqoe meto perterriti la- tebras qnflerebant,et latebrarnm prse- sidio pericolom vitabant. Lamb. Ra- ro foglebant, et latebraram prssidio periculnm vitabaut: Lambions. Ulra
Detpk. et Var. CIom.
Lacret,
6 F
]:&54 NOtiK VARIORUM IN
Utarpretatio mellor tlt^ Lselor jn* vmn tait^ IdM propemodMii in hoe
dicet. Crti€h. Locretii eit. Homines enim $fa»y9ot
968 SUvutribi» ««10611«] Ito 9% «e- cam retionem carminis non •entirrat,
teribui libriiy et partim oonjeetura, ioenm lmncdepravanint,qtti itacor-
restitni. Valgati, aUoettrm^ ex flf*- rigendoe, 8td tarili exapeetmhmd mm'
mlio. et Nodaftonl. Oifiin. waqmt ufniUu id qnod ni ratio pro-
9eo Nmi/tL datel] Sic legendnm» baret satii, laltem castae Latinttatb
non, ttt vttlgo, NMdafani Urr^ Licet oonsoetndo latis illos admonere de-
etiam legere MamUbnU terrm^ n qnis bnerat ; dictmni^enim * enspecto dom
forte maliL Itomb. aol oriatnr ;' at, * reipecto dnm sol
970 FotiiimBfnmdibtui Ito teti li- oriatnr/nemo nisl barbaros diaorif,
bri. Gif. non oMgis, qnam, ^video dnm illo
979 &d lociH r<^pccia6ani9 4«.] Pri- ant ilie Yeniau' Febm Atnonma^
mi illihomlneSyqnosHoratinsmotnm fS^ expectaMi^ quam retpeeim^t dor-
et turpe pecus dixit, (qnippe Epi- mientes : mallem igitnr rewywMiftaa».
cnri rationem seqnebatnry cnm id Creech.
seribebat;) genns hcrcnle mirificissi- 976 A parmi] Qoidamlibritaabent»
mnm erant^ qnippe qui In soporem ^paerii. Lamb. dati, itt somnnm, inquam, rliUfmr da- ^7 Nem erot^ «I Jierij ^re.] Ordo
ti, aliter longe ocntis suia ntebantnr ^t : Non erat eis cnrss mirari, qoo»
ac nos hodle utimnr. Nos eaim, nbi niodo id fieri posset : nec cnrabant
semel ooepimos obdormiroi ni! ocnlit diffidere, i. e. non Toniebat eis in
pr8BterBomnnmetinsomnia?idemna: mentem diffidere, no terra tenebris
iili) somno gravati et oppressi, per> sempitemis obseisa permaneret : sed
petno ' reapectabant/ reflezo capite magis illnd erat cnras, qnod, Scc.
scilicet, loiem orientem. Lncretinm Lamb,
ip eam rem tibi testem dabo : * Sed 9BI Ii^eaium mieerie Jkeiebmt] fii-
taciti rospectabanty somnoque sepnl- festam faciebant: i. e. nt M. ThD.
ti, Dnm rosea face sol inferret lumi- loqnitnr) ui^eilaM ktMtnU : atqnOy
na ccrio.' Snm Yomi? lic loleo; nt planins dicam, infestabant. sic
menmest. Sedjocularia omittamai, snp. vs. 769. * Cnm loca prteterilt
ttt ad rem, (qoamquam non temere fiftmmis infestay' ite, Lemb, soriplnm est, qoidqoid hnjas scrip- 968 Saxem tectm] Antra, saxeas do-
tnm est,) Teniatnr, locnm illnm' in nios. snp. 947. * silvestria templa,*
Moi 6. 6S7. qni in mnltis Codd. lio Lamb,
legitor, ' Veniiti tandemy tnaqne ea* 984 Atqme m<«MfMf<a] * Intempei*
spectata parenti Vicit iter dnrum tam nootem ' iBlins dicebat, (nt re-
pietasf' Sec, emditi scinnt ita scribi fert Varrolib.5. de L. L.) cum tem-
debere, ' tnaqne spectata parenti Vi- pns agendi eit nuUnm : qnod alil
dt iter dnrnm pietai ;' idqne ita eise * oononbinm ' appollarant, qnod fere
OMMtat, non qnod Scaliger Id primos omnes tnm onbarent : alii ▼ero ab eo
'conjecerit, nt mlgo creditnr; sed qnod sileretur, ' silentinm noctis.'
quia noo allter legisse 8orTinm,ex- qnod idtm tempns Plantns * contici-
oerpta es- cpmmentariis ipsins raeri- ninm ' dicit« LoMk die ipso clarins ostendnnt. Veram 9S5 Hs^pili6«is«eii]*Snibne8Hves-
homines imperiti ita eaistimaliant, tribns, ieonibosi lupis| nrsis, et simil.
grariter in eo versn coatra metri ra* feris: a qnibns ssspe ▼orabontnry nt
tionem oiie peccatom ; onde pro mo» dfctnnis est, 98S. * Unns enim
epeetoiu vapaMpiaMrar exepeetaiei, Qol tnm qnilqoe magis deprensns eoram
antem errorU fons tn illo Virglllt Pabala vlfo feris,' See. Qun ridenf ur
T, LUGRBTII CARI DB RRRUM NAT. LIB. V. li565
saaiU e PUt in Polhlco : Trif-yi^ i^ HmKrnftAwf «ol pi/ioms Igi&f 9atftowor
oS ftiffcwr Jtoro x<^ffvA tAf ' ^^«if flr
«w ffol A^^\aimM «ycTOii^ffr I^Mi^om £«^ o^fir, Sic» i. e. ' Nafn ab cjas qill D<M poraldet et gabeniet Genii pro- CQrttioiie deoeitii maltis feris, qaii^' mm natarse erant sieT« atqae aspe^ rae, efferatis, cnm- ipsi essent imbe* cilliyetsine eosttfdibiM, abiis dirl» piebttntnr/ ftc. Ltmh,
986 Nee wmim imn plas] Qtfamri» bonines tam 8»pe » ftris dllaeera^ bantnr, ae devoratMuitQr) nontamen tinic multo raaglS) qnam nonc^ roo» fielMntar. Lmb,
987 DnMa ihufMdtMUbeiOUhind' aa] Hsm: ex conjcctara n^posiiiy cnin in libris sit, lmmtiii$i Plagltat illiHl plirasis, ut et sententia; Nam Talt talitam Poetl^ tnm etiam moH* hb- minesy solitom. De modo ititfm&9m'- vUmst Ita etiam' apnd Uv: lib. 4. ' Coflunlnatiqne Inter sej*&e. legeo- dampnto: emimnatipLt, Ita<rfimei^' * glabo,' < glama«' Pest. Gt/an. liW bri qoidem omnes et mliniiscr. et ty* {Hs excnsihabent UmentiB, Sed pla- cet mihi M. Antonii Mareti oonjee- tura^ qai legendnra patat tefrrtifis ln*' mfaM wta, Nam quod ita qnidam'' declarant, ' Tltam relinqnebant ia^ mentls/ i. e. cnm lamentis, senteif*' tlam qnidera affemnt probabilem, et' imie loco consentaneam ; sed inttSl- tato loqnendt gcnere expressam. Cnm iMec oHm ita scripsissem, nisl qnod in contektn Lncretianomm ▼ersanm DOB postteraM la&Mlfste pHma ectt- tlone, sod in seconda demaln ; ZoHiM' baiie eonjeetnram ¥01 meam, vel Mn-- rMi, aiTipait, sibiqae ot soam vindt^ cavlL Qttls plagiariiis faracior, qais laipodeBtior, qnis iit|ttstior fingi ant- eKcogitarl potest? Non dignns est qttem oinnesy qni litterAs colont, no* tis innttnt insignibus ad ignominlam ieaipitemattf Confirmataatemliaae'
leotlonem illiid qiiod est snp. eod. lib.-885. 'Membraqne deficitfnt fa« glenti lattgulda vita.' Ntem < laben- tis vittt ' et « fngieniis vitas' eadem rattoet sententia est; Lamb, Ma^ reti emendatio, qaam^ sotens sno raore, arripalt Oifan* Mss. lamciiiig. male. Fcber.
988 MugU] Q«affi'itfln<^. Lmb.
981 Ftea oidhisfrflw] Non temere baramsyllabaram complosionemquae- sivit, FtM oitf. ett». Qaod autem ad hojos loci sententiam atttnet, cum eo congmitilhid Bnnianom : < Vnlturis in silvls misemiH' riiandebat' homo'<^ nem. Heo, qUMb crodeli ciondebat membm sepolchm !' Ad^honc eundeift locftm pertiivet et ille ex lib; 8. 105^ « Mortua qnol|m>pe Jamvlta est vivo atqne videntt* liainA. F!m frusfo. Vi- deor legisse apnd Diohyslnm Long^* mira^ incompambilem illom' rheto« rem, tale quid in scrtptore GrsMSo (Oorgia Leontlno, nt'pnto)fut8se re- prehensnm, {yivts Mia^ux^ rd^) * vul* tares,vlvaliomKHimbnstk.' Seddor- glasfhetor erat, artfs et 0<iw8Anij»f to- tos, hoifio ottc^Sf SffiWnTTof, et ctii hlBcnonlicebant: atLocretlus po<^ tn- est ; et hsee deicrlptio multa er gmtfdi genere habet. Itaque nlbll €iit qood Longini Jodlciam, quantom- vls aere et exquisitnm, refonnidet. Jhisc^*
994' HdrrC^Mf mecOftaa wdbm Or^ oM] Horribilibiis vocibns mortem vdeabant, doiore ct^aciatl. Laanb,
996 DonisMiieot] I. e. donec eos, fte. ste antem babent dno lib. ma- nttsor. r^liqni, Deaigite, et Item qui- dam vttlgati : quod depravatum esf exrecto DonjnMii Lamb. Ita vet. nostri qoldani* Vnlg. DesAq^, Ma- mNus, Dmtte ; male. Gifitn,
Pcrarfaa] Dolores- ex vermibos ifiembris coitodentibns' ac depascen- tibns. conslilfe Pesttim. lM«iMr. Vld^ Pestmn, qui bacvoce dolores ex ver- iMillbus membra inteHns rodentibfis datos sfghificabH. Peber,
1556' NOTiB VARIORUM IN
•ODt tonnina, niide * yemilDari/ pati sed bseo Tertnlliani interpretatSa
tormina. Von, d^ Amal, 1. pag, 160. Vouii coDJectnram refnut, tnm enin
996 Qwd vobMta velUmf\ I. e. qnid saevit mare, cura decumanis flnctfbna ▼nlnera postnlarent $ seu qnas renie<« aaiiurgit. (Wteckm Nescio nnde lec* dia vnliieribnt aanandit esaent adlii- tionem <nam banserit Lamb. aliam benda. Lamfr. constanter serrant Mst. et amat Ia-
997 iil non mn/ta vimm] At non cretins ita geminare epitheU ; qnod muiu viromm miilia nno die in pr»- nisi esset, i^osset iegi m coaileiy i. e. lio cadebant. Dicearchns libro de scopulos, viAs oavilMisqne nnilo snn interitn bominnm (nt refert M. Tnll. pericnlo oppositos. Haver,
1. 2. de Offic.) < collectis ceteris can* 1001 Isciierqme mima» penebai'] Si
818 elnvionis^ pestilentis, vastiutis, legemns naaeebat^ nt habent qnidam
beilnarum etiam repentinsB mnltitudi* libri, sic videtnr hic locns expiican-
nis, quarnm impetn docet qnssdam dnsx et leviter, i* e* sine pericnlo
hominnm genera esse consumta : de* morUlinm, minas inaneis miscebat,
inde comparat, qnanto plnres deleti i. e. fmstra minabantnr flnctibns.
sint homines hominum impetUi i. e* Sin, nt in quibnsdam vnlgatis, a qni-
bellis et seditionibuS) qnam omni re- bus non discrepant noonnlli mann*
liqna calamiute.' Lamb, scripti, legitnr mtaiu p0ae6al tiNmaf;
098 Nec tuHrida pantt] Nec mare qnam lectionem nnnc magis probo :
ventis tnriMtnm et conciutnm na- sic interpretal>or : ponebat ieviter
veis ad scopnlos ailidebat,etita fran- minas, &c. L e. facile et cito desjne-
gebat. Lamb, bat minari. Lamb, BSmaM miaeebai,
999 LcedeAanfwmef ody^c.] Ailide- Alii, poneM. Oifan.
baut. Faber. 1003 Pdlacla} I. e. faUacia, et fal-
1000 Sed temere^ m coisiim more, laz eqnoris tranquiilitas, qnse post- Jlaetibae etepe coertum] I. e. sed mare ea in magnos et horribileis fluctna flnctibus coortity et tempestate com- interdnm verti solet snp. 2. 659. mota, temere et frnstra sseviebat, * Snbdola com ridet placidi peliacia sen irascebatnr, nempe qnia nemo PontL' Mynx' appellatnr a Orasds tnm navigabat. mendose in qnibns- talis maris fallacia) et qnasi illece- dam lib. vnlg. legitnr, Nec temere m bra : videlicet snmma tranqnillitas, cunu^ ifc, Licet antem etiam iu le- qnsB ad navigandum homines invitat. gere, ^ed temerCf in cattumy fnutra Atqne hic Jocns me admonety nt k>- wuare eetpe coortamf ifc. nt habent libri cum apud M. TnlL in epistolis ad At- Parisiens. et Veneti ntrique, et Ba- ticum, depravatumy emendem ; qui siiienses. Lamb, Fbiciibue eitpe coor" est in Epist. 6. 13. Sic antem in ite. In quibnsdam vnlg. fnutra eape nonnnUis libris .vnlgatis legitnr :■ eoortam, Oifan. Codices, jSedfeme- 'lUqneerat in animonibUfestinarei' re, imeaeeumffruetraf Mare etepe coor* nec me Delo movere, nisi omnia iam, Sic 3. 1059. * Mnitimodis, te- iucparn^iwiura vidissem :' qno modo mere, incassnmy fmstraqne :' Voss* in nostris libris vet. scriptum reperi : adCatali.p.380. 'Sed temere,incas- in DonnnlUs aiiis, nwt omma di^Mmi- anmy flustro mare ssBpe coortnm Sse- piw tuta otdtssem. MaliMpina sic vibat.' Flnstrnm antem Tertnllianns pntavit legendnm, ntst omma iuepeorjf' in paUio interpreutnr temperatnm pUt¥ Jura vidieeem: qnam lectionemy nuris motom, et medinm inter tran- qnod mihi speciosa videbatnr, in mea quilinm mare, et qnod decnmanis as- editione secntus sum. Sed tantnm snrgit flnctibns : (vid. TertniUanum al>est, nt haec sit emendata, ut cor- de Pallio Gap. 3. et SalmasU notas :) mptior sit qnam recepta. Ne din-'
T. LUCRBTII CARI 0B RBRUM NAT. LIB. V. 1537
tiflu Sgitiir kctorem siispeDMiiii te- qnora, Dec mihi terra placet, eed me
•neam, ex iroce dic/Mtri|p^, duae faci- magi mnito Pellicet aeqna maris fa-
end» annt, lUrfia nyp^, et ex ' jnra,' cies ridentibns undis. Ast ubi cana
Uyya. sententia nunc hojnt loci pla- sonant ponti fireta tristibus Eoris ;
Da eat. Hoc enim sentit Cicero : Com spnmant nnd», et floctos marie
Propter difficultatem naTigandi, «quora tnrbant ; Terram oculis cir-
quam soperioribus diebus experti cumspicio, ramosqne vireoteis, Et
snmos, et qnia naviculae Rhodiornm fogio mare ventosum, floctnsqoe so-
flnctnm ferre non possnnt, decre- noros : Terra mihi fida est cordi, sil-
tnm erat mihi festinare» nec me Delo ▼«qoe salubres,' &c. Ez interpre-
commoTere, nisi onnia &rpa nf^, tatione mea Latina facile jam cnivis
rive Tnp^tWt i* o. * promnntoria ob- intelligere licet, secundum versum
lervans/ n>ry«, 1. e. * tranqutllitatem esse mendosum, et pro ftoura^ legen- maris ad navigandnm allicientem at^ dnm doabus voclbus im 70. Qnod
qneinvitantem/vidissem. Hspcigi- idem ille Bosins unus et princeps
tor est llla maris tranquillitas, quam vidit, mihiqne nuper, cnm esset domi
Locretins ' pellaciam ' appeilat, et mesB, indicavit : ego autem continao
Imc eC secnndo libro: qoamqne M. ei assensns sum. Lambin.
Tnli. se eispectatnmm dicit, diligen- lOOS PMeert infraiidem\ Suls bhin-
fer observata ventorom, qui ez pro- ditiis in fraudem allicere. sup. 4.
nantoriis ezsistnot, ratione. Fnit 1201. ' Qoss lacere In frandem pos-
antem vox tOyya depravata a scrip- sent, vinctosqne tenere.' Lamhifu
tore librario, com eam scripslsset RideMibm «JMiw] Placidis et leni-
Uteris Latinis, hoc modo, JufTa : un- bns. nam 7^1 OoXiff^aiyr, i. e. * risns
^ postea factom est jura. Vemm, maris,' pro tranqniilitate maris ponl-
ne qnid dissimnlem, hnjns conjectnrss tnr a poetis. Lamb, Nihil enim
e€ enendationis lans Simeoni Bosio, blandios tranquillo mari. Creech,
▼irodoctissimoatqneingeDiosissimo, 1004 Cmi] Cnr 'c«cam' nivi-
debetnr. Etqnoniam idem in qno- giomm rationem appellat? an qnod
dam Moschi earmlne, qno talls maris tnnc erat ignota? an qood ab homini-
illecebra describitnr, mendom ab Dibns ' csBcis/ i. e. imprndentibus at-
•liis non modo noo soblatom, sed ne qne incoosideratis, postea ezcogitata
aoimadversum quldem, divina con- et inventa est ? lamb,
jectura fretns snstolit, Moschi ver- 1007 JUi imprudenie$] Quia ignora-
«tts, prcsertim cum ad hnnc locnm bant vireis, seu potestates, et nito»
lilnstrandom vakle pertineant, non ras stirpiom, herbamm, animantium,
me pigebit huc adscribere. Slc igi- ceteraramque rerom. Lomft.
tnr Moichns : Ed. E. 1. Ti» S\a ri» 1006 F«rg«6aiiO Infnndebant. Plan-
7XoMdbr 9rar &v/iof irp4fM /SiUAoi, tus Cnrcul. 1. 2. 12. * Ipsum ezpeto
T^ ^p4ifa rhf SfiAib' ip^opm, M tri tangere : Invergere in me liqnores
pMSi9a*E9T\^ika^wrif9itk vokhirxUv tnos Sino doctim.' Iternm Lncret.
iftfu 7«AiEmu 'AAX' 9rar kxffffjf iraAi^ snp. 2. 212. * In terras igitnr qnoqne
0Ms^ k 8i eiXoffaa Kvprbr lira^{-]7, rh, solis vergitnr ardor.' * vergendi ' ver-
2> oAfUfra inncrii M«M4r|7, 'Ef x^r» iror- bo ntebantnr in sacrificiis. LanA. Iup
TiiCw, «d ZMpea^ riiM V Bxa ^e&y^ fnndebant, Plaut. in Cnrcnl. 1. 2. 12.
TaUpuHk wurriLy rdx^ ^' •ftrffiof cMcr * Invergere in me liqnores tuos Sino
ftUi, Sce. i. e. ot dos qoidem vertimns, doctim.' Virg. JEn. 6. 244. < Fronti-
' Cnm mare csernleom lenis pavit qoe invergit vina sacerdos.' ' Ver«
anra levUqoe, Tom mihi tiUIIant gere' autem est oonversa in sinis.
neotem levam atqne misellam JE* tram partem maDO ita fnndere nt
3LQS8 fiOTJ^ VARIOI^UM IV
patera ewKwmUtnt, qnod in Infec- .came,iii mefuMA «t «itaaoreliir/
pis sacris -dt Servlifs. Jdeo iiaic et 4. 830. * Qaod ae nireniiiry tepor
loco vox Uta mire coovepit. Creeek» fitqoe oblivia ciir«nt.' et inf. eo4. lib.
Soliefii^ti IpgeQiostiu. Ss qno 1163. ^ Soicipiemlaqtte cnrarit «il-
.veneiici ^ppellati «iint. Umib. ilemnlasacriu* Lmb.
X 009 fyde cQUfi Tpo^^pum^ 4*6.] Ha/p- JMn «Pfiwni] Hnc veriasina scrip-
teniu.hominefl efferoSy persylvaava- tor»y ez vet. libria. |n qoibnaflam
gantesy et .rppto viveotea ^idinuu: ynlg. d|gi^ Oifan. ttic legl debet,
plii jaro in scenam prodennty .man- et ite hebent libri manoa^r. vnlgaii
•uetiy mitea, et qivilia vite studioai : verp «^gride mendote. sunt antem ' al-
non enim manebat iata, quBs in npvo Vli^^-et '.el^iosi/ qni frigna ferre«op
mondo fiiUy.pieria temperies, aed .roo- poftsunt. yarro de R. R. 2. S. de
do durum frigus, piodo nimius calor, .capria ; * Stabnlator .peciia metiniy
procellBy.et j^empeatatea affligcbf^t : ad bibemoa exortoa ai apectat, q«od
4nde paulatim ^ract« iatproiii viresi eat alaiosnm.' Hanc qnoqoe etroeiidft-
iode domoii atroxemot» cinibiia aeae tionemprobevitetsecatnaeatZoiina»
.continentea pu«!eta Venere nteban- tamqaam ejua anotor. Xaai6.
tur, et natomm blanditiia aaaneti 1016 CmfH aii6 UgmiM€\ Sob diva
.numsoetndiiiem .indnebwit. Deinde Lmnb*
pellibos contra qieli Inelementiam 1018 BabemUi .Wtitf nna] I. e. fim-
.08i|^t.pf»trepert|im ignemltaenutt «timiy seo finitiinos agioa bobeoies,
empIUtiyOtfpedenietainicitiaroinire^ Sfufou Nop est antem qood.q«em-
.e vi et ii\iariia«bstioei^4iecesBar|am quam moveat doonim sneiioscr. lir
Xoreiy ai iip^i ,si^Ui e««e vellent: ito broram scriptoni «ooilii. emlom
tandem ,concord)a coQsecvatnio ^ enim est librariQrnm, qol svpe aon-
(bnmanom genna. ims. 18. CnrM^. bebaot m pro b^ .contra b .pro «c el
Ae^eUik] Primom eoim peUiboa .Item asBpe aspirailionis notam omkle-
«orpora lexeront bomineaj .dcinde bant. Lamb. In qniboadam, mMofcs.
^elegantiorem ntqae oporoaiorem <ve|h .Qood .et MaroUaa volebety el lege-
4itom repeceront. Itaqpe fieronlea ^oty J'milia«,«tPins. Gi/mi.
4>eUe.fimictosfiQgitorac piogitor^nt 1081 Bei6e] Balbiitleotes. *Balf>
^ominea emiqwam veatieadi cocporia botit/ ioqok Aootor vocabolorli Lati*
rooreni memoria repetant. ^ood uoMntMi\,*jnpHi^wpb0wdtm^rpu;aJfmJ
eoofirmttt piodori Sicoli aoctoritas JUnofr. Quippe qoi noodom eapedile
JUb. 1 . bis veiibis : 'CyHod» 94 v6 re ^c(. ioqoi dididsseoty sermone minime ed-
Aor .ael lAr ^ssprV ^ *9kmf tfinw Imc conatitoto. Fmhgr.
'HpaicXci,M vbiun^ huhwn robexfi^^ 1028ilfJsertfMramatf]Inveterlboa:
«nvf, /i^RW irfir twKm^ a^JfqvilMir, Tobs emot. Mamllas : 11100«; qood pcobo.
iif9pAwom rtSt /ih^i^Kou btdofm^ai roW Xo Volgalis» Mnwuo ; etiam non OBale.
4iTirmTOfi4p«vf»ra2rai&ipa2rr«r9iyW Gi^em.m /tiU.fr. Muererier namiiim,
.ffwmmeriipUit xf^r^wu i. e. « SimUiter Bic habeot ofloiiea jfere Ubii volf^
ootem clavom et peUem leoninam monnser. oolem ioans. ex qoo sosp^
•ntiqoo Hercoli .cooveoirey propter- .cantor noonnUi legendnm oomiry aeo «• qood toioporibas iUis iuMoinesy oomrif. Omnioo acriptoro viMgoto
nondam ormornm nso reperio, wjm iolerabttis et probabUia eat. Nam so
•dversoriorom aoorom lignis propol- voce o«hmo«i, fit ou^^o^ir, aeo #1^1^
ftoboot^ palUbus antem corpora tege- ^ir, ot apod Virg. £0. 1. 7SI. ' ide»
bant.' J^am6. peodent ly.cbni laqoeartboa aonis.' IM4 Cwmmit'] JBffecil. Trjdatio est. tt apod Calull. Carjn. de aopdis P^ f&cl.lV. ' coUdiqoe vaporis 9emiA0 lel «t TbeL 'OyaUs adeat Tbctidi,
T. LUCUBTIl «CARI 0B aERUM NAT. LIB. V. 1550
qumlU concordU Peleo.' Xciii6. Bie priitiM tnaB facnluth foissecoBscios,
legoDdnm cnin ▼nl«. et vet. omnibnB. et nt nnaqosqne res sibi olrjectA do-
Sed iu depravari coDsnerunt Ver- lorea, fandinm, metom, &c. exciU-
sns dactylici. Gifm. tn e4U. fost. bot, diveriios sonos expressisse ; id
1094 Sed baaOf magnaqwe port] 8i enim cogebat natora, et idem facinnt
non omnibusaodis poterat concordia aves, equiy cooes, omnia deniqne ani-
gifni ; at bona et magna pars fGsdeim «lalia qvm Tespirant. Hoc vero modo
sonrabat. Lmib. balbe Untnm wt. iOBl. sigoificabmrt.
1026 AdhtK] U«|ne ad hoc tem- Nondum institnU «rant commercia,
pns. Jduab, ForU: adktec* Oifan. tneqne oisi rebns nomioa imponeren-
&wfa] Oeoora aaimantiuro. Lamb, tor inalitoi potnerunt : igitar mins-
Itm AtvarioeUagumSemiu»] Nunc qnisqne bominnm «tile aibi aKisqne
de principio et origine sormonis bn- fore sonslt-corta rebne «lomlna nssig-
manL De qno sic Laertins:*O0nr ina nare. lUomnibosqnieodemftedepe
Tk MfiaTa ^ b^ t^ O^fi 7«kMm, eraat jnncti, de iiadem TOcabolis 4n-
kkX* abrkt rhsfiaeu rSv Mpdmtt^ la^* tor se eonvenil, et rerum nomina ex-
UmrrademiXSiawaffxfiwirdiBtl^iuAliia presslt ntMilos. Qnod iwro dicat oli-
Kafi0aifo6aas ^amitriuKra^ IXims ^ rbv qols, <«on tantnm Pytbagoram» et
ki^ fosV iKe^Hraot, ortAAiyUrir ^' Platonem, sed Ot saoram M osis hts-
lultfTwr rfir vodM', «d rfir ^ayraer/id- toriam milii TidotnrcoiiyellOre,) nnom
nw, 6ic i. e. < Ea qno et nomioa sen vis. Iiominem rebns oasmbns noinina
Tocabola pemm ab initio noa ex in- dodisse, illnd inoptnm profans ot ab-
stltnto et ooDAUio esse nata, sed ip- sardnm. Hsec vss. 6S. Creedk.
ans Iwmiiiom «atnras in singnlis gen- lOSO li^tia /ti^ws] 'A^k.£aai^.
tibna, propriis offectibns tactaa, et ^v- ^t. 10. 199. * Madidi infantia
pn»piabrisionibnspnlsas,.proprievo- «asL' ^od infimtiam lingnai recte
cem in oerem emisiase, ab onoqnoqno ioterpretori videor. Cmck,
offactn et viso «ootractam, «t ali- lOtS «Saafi^ snim «te foCsfa^ snam,
qoondo easoi ettam cx geirtinm leds faam poefil] Cnm In omoibas fere iib.
diflorentia. Postrrkn «olom in sao- vnlgads logoretnr, ^nad passit oMi,
goHs fentibns priTaU nomina Msse «0O faood reposoeram, nt osset hara
ivbns imposita, nt dodaralMoes ۥ- sentoatia; sentit qnisqnevim snam,
gitadoonm ossent inter ae mimnmn^ qnoosqne ea W oboti possitk Nam
bigos% «t btoviorea, et dilooidioros. fOMid nnins syHobm est per «ymaosia,
Omn oolom ii qni opod aiios ani oni- ntsop.a.849. <anoad licet, ac po-
mi aeMO exprooMre vellenty ros illis tis es reperire ioolentU olivi/ dM.
igaotasy nunlmeqne in proastn pooi- Sed cnm in nno atqne oltero lib. mo^
tos proponoreBt ; noyos qoosdam so- nnseripto reperissemy foem fomt aXh
■itns edere «coctos osse : illos aotem nd, hane scriptnram secnUs snm) ut
ralloctaatleM ot conjectnra maximo longe omniom optimam ; < ntor ' onim
ox porte dnctoa, qoid U sibi ▼oHent, et < abotor ' etiara com qnarto casn
cognoTisse» et eorom aootootiam ia- joogebant ▼eteros. Qood antem ad
terpfvUtos esso.' Uocteoos Loortioa. Iiigos loci seotentiam attinet» cnm eo
legeotiam bae de re Diod. ioitio lib. «oogmunt illa ex Minncio in Octo^
1. oed maxime Ploloaem io Cratylo, vio: < Qoidve aoimantiom loqnar ad-
Sedqnomodofaederaloter versns m^ tatelom moltiformem^
homiaes, (osolom ot torpo pecos») qni attas omatas cornibos, olios dentibna
sentire Ibrsan potoemntYOt qusB se»- ssDptosy et foodolos oogolis, et spici^
tieboot etiM noodom didiceraot f tas acnleia, ant pednm celeritate li-
Aospeodct IiMcretios, homines istos bereS| aot olatione piniionilnr Lem^.
1560 NOTiB VARIORUM IN
QwMi p«f0il (Aidi, Reote Lambinai, 1044 Tempon €odm ^, 8^J] Pro^
ez vet. qaibnsdafOy et Ita in nostris inde ac si dicat : si qais anos potoH
• vet. In aliiBi quod. Gifan. Ita Plant. nomina rebus imponere, et res iroc»- et Ter. *abnti/ insnmere est, Ste. balis ootare, Idem et allus eodem Fabtr. teropore facere potolt. Idmk
1096 Ai caiuH panthennmj Myimri- 1046 Praiena d noa aUi faofvr]
que] Profert hunc versum Nonius in Hojns loci hatc sententla est : Pn^
▼oce ' catali.' Jam ' scymni ' Oneca terea sl non etiam alil horoines inter
▼ox esty idemqne iralet qnod Latina se oratione usi fnerant ; nnde hak
* catuli.' LamMm. Seffwmi, ^ba^uftl nnl oata est cognltiGr ntlKtatis, qam pleramque pro catnlis leonnm, alias ez sermone percipttar? et onde ei generale nomen est. Faber, data est potestas factendi, nt alii
10S7 Fundiim etiam qnom eani] Cam scirent atque intelligerent, qaid sibi
ollm seeatns essem omneis fere libros vellet ? Hic enlm ordo verbornm est :
▼nlgatos, hec annotaram : In qnibos* nnde hnic data est ' potestas facere/
dam libris raannscn desideratnr yoz i. e. potestas fhcieodi, nt sctrent,
t|Mtf, ut fortasse legendum sit, F». animoqne viderent, quid yeUet?
dwii eltam cum euai deuiee^ wagueeque Lamb.
ereaa, Codices quidem Florentini sic 1040 MerufuenMi] Fuereut, GK
babent, Ft» eOam eum emU, tfc. Nonc fan.
igitnr sic legeiidnm censeo, Vix dum 1061 SlMflderf9irerardM}I.e. soadere
dtom eum euni, t^, non, nt vnlgo, Vix non InteUigentibos, sen iis qui intel-
diMi eum iprie auui, tfc, Licet etiam ligere non cnrarent. Iidm6.
sic legere, Vix dum eie, eum euni deu» 1062 Qmd faeto eeeet epme] Sic n»-
fes, ungueeque ereali, Lamb. Fta; eiiaM cessario legendnroy esset, quamvis co-
cimi eunt, Ita vnlg. Florentini, et dlces omnes reclamarent. Venim.t»>
Marnllas. In vet. Vixjam eum euni, men a4|nvant et confirmant hane
. In valg. Vix dum eum ipeie euni. Et scriptnram doo codices veteres, cnm
Lamblnas. Gifan, * qoibas conscotinnt qnldam vnlgatiy
l^%% AHiumm pem gewu] Profert qnihabenty^^/sclosil •!»».' Lamb.
hnnc versnm Nonios, cum eo qni 1066 PosfrfjROfindtitikac] Postre»
proxime seqnitor, io voce ' aozllia- mo (ioqait) qoid minira est, homioes,
tos.' 'Alituom' aotera pro alttom qoibos natora pracipoe vocem et
positam. Sic Virg. iEn. 8. 27. 'Ali* lioguam dedit^ potoisse soo cajosqoe
tnom pecadomqoe genos sopor altos arbitrato, ac pro soo eq|Qsqne sensn,
habebat' et Locret. paolto post : qol est varius et moltiplex, skigolaa
'Postremo geoos alituom,' Scc, Lamb, res ootare ; com mota animalia snoa
1089 TWmidiaii aiuet/taliimj Prop- affectns, qni soot admodom paoei»
ter tremolom alarom motum. Creech, dissimilibus tamen vodbns Dotare
1040 Prdnde putare aUquem] H«c possint, ac soleaot ? Nam anlmaotes
contra I^thagoram dicnntar, cni rationls expertes dolorem dnntazaty
snmmm sapientiaB visom est, rebos et voloptatem, et ceteros affectos,
omnlbos oomioa imposoisse : et item qoi his dnobas sabjiciootnr, yooe in-
cootra Platooem, qoi in Cratylo articolata qaidem illa, sed tamen
docet, nomina consuito rebus esse dissimili, significant. Lamb, Si enim
imposita, enmqne, qai primns oo- oomioa ipsa per se se cogoitiooem
roina fabricatos sit, JPOfMrriDvpT^, aliqoam r&r ^6an» afferreot, atqoe
i. e. ' nominnm opificem,' et ^^ ex sola pronnntiatione trinm qiw-
▼o9^n|r, Le. 'nominnroiropositorem,' toorve syliabarum singnlaris aliqoa
sen 'conditorem' nominat Lamb, cognitio pararetnry sane miran4oai
T. LUGRBTIl CARI 0B RBRUM NAT. LIB. V. 15SL
fofet ; sed com ab mii, nwB antem a tecotasy qnl in yoce * rictns/ profe-
tcmeritatey fortvnay commoditate, in- rens hunc locnm, ita videtnr legisscy
terdnm et a popelli imperitia, &c. nisi corrnptus est. Sed docti qni-
pendeantynilsanemirabileest, quod dam, qnibns assentior, malnnt legi
ait Lncretius. Faber, fremnnij nt est impressnm in codici-
1068 Pecudis mutai] I. «• animalia bus Parbiensibns et antiquis Aldi-
rationis et orationis ejKpertia, {"fia nis : quanqnam tremunt non rejicio.
tiheya. aliter 2. 842. dnobns epithetis PrsBterea diatrida excndendom cn-
eoojnnctis, < mntseqne natantes :' et raTi, addoctos anctoritate libromm
eod. lib. 1081. 'sic deniqne mntas ▼etemmy cnm in Tulgatis legatnr
' Squammigernm peeudes.' Lam6. Ap* distraeta. ' rictns, ns, ' autem, et
posite Lactant S. 10. *Namcsetera ^rictnm, i/ pro eodem usurparant
etiam, qnss pntantur homini esse ▼eteres, teste Nonio. Locr. 6. 1198.
propria, in cseteris quoqne aoimalibns ' inhorrebat rtctum, frons tenta mine-
reperinntnr. Qunmenim snas voces bat.' Qood aotem Zoiius edidit prt'
propriis inler se notis discerannt, mi«i, ferri non potest. ijimb,
atqne dignoscnnt, colloqoi videntur : 1068 Afottia ricta preminii] lu llbri
ridendique ratio apparet in his ali- vet. et vnlg. In qnibosdam volg.
qna, cnm demnlsis anribns, contrac- fremmt. In Nonio : trtmuM, £go
toque rictn, et ocnlis in lasciviam Ubros seqoor. In quibnsdam vet.
resolotis, ant homini allndnnt, ant mnurfiir. Oifan. ilftiMiter, nimiram
snis qnisqne conjngibns ac ftttibns ▼*• seq.
propriis; nonne aliqoid amori motuo ^^a\ Ut *volta' pro voltns. Faher*
et indnlgentisB simiie impartlunt ?' Ut lib. 4. < Volta' pro Vnltos : et ft.
Un. 1198. ' Inhorrebat Rictum.' Fna-
. 1060 GmidM ifiMomt'] Sie loqnitnr «aat antem recte legitnr, nec admlt-
Pacnvins : « Sed nesclo quidnam sit tendum est NonU tremuM : rejicies-
animi ; horrescit, et glisdt gandiom.' dnm vero, licet mille Codd. exhibe-
* gliscere ' (inqnit Nonins) est conge- «>t, Oifanii preinmi*. Creech.
lascere, et colilgi, vel erescere, vel J>^ nudmUia denieiM] De nno ex
igneseere. snp. 1. 476. * Ignis Alex- eqnl« asinnm impetentibus Apuleins
andri Phryglo snb pectore gliscens.' Asini Anr. lib. T. « Dentinmqne can-
et 8. 479. * Nant ocnli ? clamor, sin- dentinm renndatis hastis, totnm me
gnltns, jnrgia gliscnnt?' Lamb. commorslcat.' Hav,
1061 Quxppe eteuim id lieet erOmel 1064 Rahie] Tralatitinm non est, In qnibnsdam codd. etenim Ucetidre- nec tritum « rabiem' a Lncretio acci- hu. Gifan. P^ Pi^ fremitu canis nondum latran-
1062 iiiWlflte MHM» quempHmmn] tis, sed irrientis, quom (ot Lucilios Ordo et sententia hornm verboram «it) caninam Uteram ' Rho' pronuncU hscest: Com primnm ricto magna at canis irritatns. IVnwft. ^dr. 80. 2». et moUia cannm Moiossorom, i. e. ex 1066 At caiulot] Sic legendnm : et Epiro, irritata, doros nndantia den- ita scriptnm est in qnattoor Ubris teis» • tremont,' seo * fremnnt ;' i. c. manuscr. et in antiqnis Venetis. Nam cum primnm canes magni Epirotici alii vnlg. habent, Aui eaiuioi, et item rictndidnctoetdentibnsnudatisirri. nonnulU mannscr. mendose. JUmb. Utitremnnt pr» ira, seo fremnnt; lUvet. libri fere. Vulg. ^irf; et longe alio sonitu rictibns ita distric- proximo verso, Aei, Gifan.
tis minanlnr, atqne cnm jim latrant, 1067 Aui uH «s] Secntns snm co-
etomniavociboscomplent:«r«iMiirf dices antiqnos Aldinos: in quibna
antem initio reposneram, Noninm italegitnr: namceteri sunt mcodo*
1S6S NOTjB VAIUORUM IN
siy iD qnibiit •cripliMi «ftt, At «&t. fiiciliiu: aed qDift ftdliiiiiclociiiiiTcr-
Lamb. Mire lectioBem GifaDlanam sos quotdam Lncretii attnlit Schop-
hamni confinnat Vom. Pater io £ty- pius, in qoibns grarissimam errorem
mos ad ▼• ' Lacere«' Filii : mierauque esse coDteodo, raikii qnoque ttlos af-
faUnU, qnam ad Catnll. pag. 6. snp- ferre Inbet, et, oeeaeione adoioDeii-
peditat, eiegantior fortasse, qnmn ▼«- te, emeDdatioDem addere. Iioqat-
rior. Prtig, tinr autem ibi de caDibns et eorDM
Jaetant] Sic legeDdnm, non loDtm^. catnlis in Iidiic OMHliim : * At CBtnlos
sigDificat ODim tempns ilind, qno Uandecnm liDgna lambere tevlatft,
4empore caoes kidibunds» soos catnK Aut obi eos jactant podibnsy morso-
los, ant pedibnsjatifaat, ant morsiun- que pelentes, snspensis teneros imi-
«ttlis appetentes, non valide impres- taotnr dentibns liaustas.' Kvronm
ifts dentibus, sed sustontatis et en»- In tertio «rersn esse aio. Gnm eaim
|ieDsis« et faoetbiis tenere admotis, Id, qnod a tAoretio describtlar, calo-
eos qDodammodo hanrire velle vi* lis snis facinat canesy «lic,
deotur, ita taoien ut ilias snis catno lector,qnid tandem imitDotarF
lis DooereaoUe, ^ciie appareat. Zoi- ne verM baastas i i. e. nomie tvMni
Ins hanc emeiidatioDem noo prolmty «atnlos soos didocto rkta jom joai
vel stnpore mentis, vei malevolen- hanstoim vtdeDtarPqnodtpsametlb-
tla, vel otroqoe (quod credibiUos lcs frctitare vldemas, ohi com ponro-
est) kapedttus. htmb, Laetmd, u e. lo grege sese oUectare ¥olaat. Le-
trabunt. Atqne ita omneslibrt Ma- geDdam itaqae est, iShysii t«rN
ICyOpioor, Lambinas, ioelaai. CUIan. itmitaMtm' dentibiu Aeastas.' Mier.
1068 Aupmiii] NoD grariter im-. Aiii PmtmOe. Goftaot etiam gram-
l^sis, sed sablevtttis. sap. $. 197« matici utrnm lactaat,aDJac<4mt lege-
* Namqne papaTerom, Dara potest retor. In seqneDli vcrsa pro Ccn«- «nspeosa, levisqoe, Cogere, «t oh roi, Fabery «smt. Negligo. Crmek. oMMao tibi diAa«t oHus acervos.' 1060 Loi«s «lis pmete] Hnnc ver- Idem 0. IIM. * Aut etlam saspeasa som profert Noiilaa, ymnqaom cor- DMoet yis aeee io ipao.' Viig. 7. niptaia. Laart.
UO. de CamilU: «Vol oiare ^ AdtUmmt} AdnlaDtar. ilrfaiBliiaem
jBediom flocto snspeosa taaaeati proprie camuo esse doeot Noniiis io
Ferret lAer, celevris «ec tingueret voce < adolatio.' M. TaH. de N, D.
mqnore plsotas.' Idem Oeoig. U«fi. iib. 3. *Canam tam «amiis domlao-
* At si Boo foerit tetlns fsFcnnda, sub
>
ipsom Arctnmm tenai sat erit sos- M70 Bmabmmtm'1 Latraot. Ver- pendere sulco.' * snspendere,' sobin* bnm factum a canum roce (inqolt
tell. lellarem. immb, Ami ubi em NoD.)in verho^baabari.' Etoactor j«slaa< pedibmif mmrempu peteutm St»- vocabolarii Latiao-Ormci, ' haabari,'
p«asif temerm umtmUm dmHbm Jhoas- Inqnit, ' AXorrcir.' Lsmft.
lof. Poslerlorem iUom versnm jam 1074 PumigerQ Alibipgaa^fert^car
obhiac sex asf tem aaols emoDdavi Copido fingator peaaatas» coMate CK ocraoiooe qoMm miiii obtalerat Propertiam S. 18. Lomk
locas quidam Phcdri pariamaM sua- Smviti In vet. ^hoadam ^
viasimiqNe aeriptoris, cojns edido* Gifim.
■em BOtiUis «Mis «llastratam sosce- IWb Et «om sis] It« mte Lamhi-
perat Salomrieasis Bihliopola. Lo* bbs, eum in omnibos lihris «esct :
camitaqne iBtegrum transferao^ ne- Ut et sopra, $. 1018. Gifma, to ed. pr.
qoe enim in eo qnidqaam niatari Etemmeiemlim,^. Sic restitni, com
Bocesse est. < Sm»Mmm pede, NU ia libris omBibos legeretor, Ei f osm
T. LUCRBTII GAJII DB RBRUM NAT. LIB. V. 1568
Mm; «nwn qnid valet hoe looo '4.1t. ^Comiels vetills/ Lamb.
t Plane otiosam et ineptam est. 1090 iliiifi tn ki$ rebm^ ^.] Nnnc
«senteniy i. e. Anis, nt snp. t. 10S6. iwlendit, unde ignts in terras dela-
* Lnmtna sis ocnUsetism bonos Ancn' -los sit. profert hnnc loenm Servins
f eliqnit.' LmA. Et cwn mc. Lunbi- Georg. 1. 090. * Et silicis venis nl»»>
«os:sm; acnte, sed eontra vet. l^ tmsnm^excnderetignem.^Xaei^. 6a-
.bros. Gtfm, -td. ptsf. pra ignis mentionem feoit, vs. 1009.
1076 Ai 9ma\ Qnsniam arma^ Jam vero vss. 17. 'docet ignem vel Jtfavtiaoeyin Venerea? JMmh. Alins falmine in terras delatam, vel ea ar- ibrsan •iataram voeom sensnSy sed boribnsyeotojactotisramisqae inter Anrpiculns. OMdL se contritis natnm primo se mortaii-
1077 PssirsiNa, gcoiis oiilMawi, ^Tf .] bns exbiboisse : tUios aatem ministe* <8iip. Ts. 799. •< Pvincipio genos ali- rio ad pr»parandos cibos liomines toum, narisBqne volncves.' £am6. fuisse nsos, qnoniam observaverani
1078 Omfiragte] Ossifraga, aquilse aolis calore mitiores iieri et sibi ap- jenna : de qoo lege Plin. 40. 9i iiores fraotos : inde olins victns, alia £aM6. vlvendi rafio, qnam invcnit ingenio-
1081 JEigasmdevMa^] Proinde salnzaries. Grofd^
ac li Ita loqoatur, £t motaiit canlus 1001 FolMsa dslalil In tmm awri*-
portim cnm.de ^ictu certanty pnada^ Ithis ^fnsm] Hoc Idem slgaificant
qttc ffe|iiignant| pactim cam tempora poetm, cnm faciunt Ynlcaaum eo,
aatantor. £aai6. 4|nod dandns «sset» a Innone in ler-
1068 PortMn] illod bic cilra geaai- ras dejectum ; a Thetide antem ot
imtionewasuBpaivitPoeta: ItaCioefo Eorynoma Toceptinn ac aervalnm.
(dooente Magio Miscell. lib. 1. cap* Nam per * Vnlcaniim €landnm'aignl«>
7.) 8. de Dlv. < A nobllissimis clvi- ficalnr ignis noster, qni eine materia
te» parcim etiam a se omnibns or- constare non potest» per Janonem Mtis, tfncidatns japOBeL' Addit Vnlconi matremy aSr, in qao folasen
Idem Val. Max. locum lib. 8. de lost. et celera prrimfoi gignnotory et nnde
'Pm «aiiitali jndicio damnata.' nascanlnr: per ^Tbetidem' •vero,
oiM Ibi non nlia vox est 'qnse fospon» situs terrse, per ' Eurynomam/ fgnia
deat. Hm. distribntiOy et eommnnicatio, et osns.
1068 CorafiMW ut sncia esliiila» Csr» Nam h»c dno, terrsB sStas, et ab be-
iwraanas] Virg. Oeorg. 1. 886. * Tom mioibos cognita ignis ntilitas, Inter
oocniz pAena plaviom vocat improba ipsos distribiiia et commiuilcata, Ig-
aoce» £t sola in sicca secom spatia- nem conservarunt. Fabnla antem est
Inr aiena.' Idem ibidero, 410. * Tom apnd Homer. Ix. r. 894. *H ^ r^fm
lifoidas corvi presso ter gotture vo- Sfo^ ▼« mX «Mi| 9At Mor, *H fi*
CMS» Ant qn«fcer sngeminant, et sspe la^\ 8rc li ItKyos bt^Smn viiXc r§€ii^
nptflihmi altis Nescio qoa prseter so*> ra, Mi|r^f ^f»i|f l^niri mmAwtBos^ % pt
mm dnlcediiie Usti Inter se fotiis 494XMifM M4« X^ ^«- 'f^ ^
ilRpHanL' Looi*. «d0or ii\Yca6iimf , El Mm' Elfw<4ptaTCy
SmU MtosCa] Comicem novem B4rt8 €t «vcS4{aro «4^«^, &c. i. e.
boffinnm aUtes vlvere testotar He- 'Profecto veneranda «t verenda Dea
sMoa» hoc «st, annos lcre trecen- mifai doml est, qnrn ase servavlt,
los. sic ille 8. T44. 'fin^a rmf^y^ cnm me dolor tetiglt» fraYi casn de-
mi^ Kmifni^ Kop^^ i. e. * Novem bilitatnm, matris omsb impndenlia
SBtates vivit gvruia coroix.' Hor. consllio et vcAuntate: quss me vo-
Qd. 8. 17. < Aanosa comix.' et Od. lebat a conspectu suo et Deomm
1564 NOT^ VARIORUM IN
remoTere, et de mcdio toUere, qood scriptnm est, fteeret cor, ti cor habe- claodas essenL Tanc eqoidem gra- ret*' Amob. lib. 6. ^ Usqoe adeooe ¥018 aoimo dolores pertitlissem, nisi mortales taecnli illins ac temporii me Eurynome et Thetis tno ttinu ex- corde fneraot ▼acni ?' dEC. Lamb, cepissent.' Lcanb, 1107 Condere eetpenaU urbea, tfc.'] Vt
1092 DidUui ardor] Ita ex veteri- commnni salnti melins consoltom fo-
bns libris restitoi. In aliis, didtter/ ret, snmma potestas defertnr oDly
■on tam recte* G\fM, quem forma, ingenio, ant Tiribas
1091 MuUa videmM emm] Profert pnestantem, et plane recem effeoe-
hanc ▼ersnm cnm eoqni deinceps se- rat natnra : ille nrbesy ille arces oon-
qnftnr» Nonins Bf arc. in Terbo fidge» dldit sibi subditisqae snis ab bostiam
reypenultimacorrepta. IdemLacret. injuriis praesidinm: iUios arbitrio
4. 169. ' Folgit item, nobes ignls cum afebantur omnia, et O faelix homa-
lomina malta Escossere.' JLom^. nom genns sub tali principe t Sed
1095 Et ramoM tamem eum veuHe] snbito corropit avaritia, evertit om-
Significat etiam probabile esse, pri- aia ambitio, et ito hodie dominantar,
mnm ignem ex duabns arboribos in- nt si Tivere velis, remm pnblicamm
ter se collisis et conflictis expressam administrationem fuge ; diffieolter
falsse : qnod fieri solere dictnm est enim obtinetnr imperiumy et difiki-
sop. 1. 896. ' At sepe in magnis fit lius retinetnr : pro ▼olnptotibos cor
montibns (inqnis) ut altis Arboribns ras affert et molestias, instobile d^
vicinacacominasnnimaterantnr/dec* niqne et infirmnm est. Invidia ot
Lamb. insidiis nndiqne petitnm. Sed qnid
1008 Emioai, 4^.] Servlas hnnc lo- moneo ? Semper rapnity semperqoe
cnm proferens, eodem qnem, snp. in- rapiet homines. * Ventoso glorta cnr-
4icavimas loco, \egit Emieat; itoquo rn.' Hkc vss. 28. Creedk. Gope.
legitnr in qoibnsdam lib. manuscr. ruut tum urbie, Hoc ex vet. libria
qoos nnnc sequor. nam vnlg. habent inteijeci, Ab «lUs quibusdam aboat
Et mieat. Lamb. Eudeat, Hoc in Gjfau.
vet. quibnsdam exstat. In aliis, Et 1111 Faeiee] SpeciesyiK^. Ethm
wrieat. Oifan. Aristoteles lib. 1. de Rep. scribit, sl
1099 Afultia daai] MutaMf i. e. mn- qni reperiantnr ea pnlchritodine cor*
tao : nt snp. 8. 869. * crebra revisit.' poris praediti, qnae in Deoram stotolt
ibid. 79. ' et inter so mortales mn* cernitur, nemini dubium fntnnim,
tua vivuttt.' Lamb. qnin ii aliis imperare debeant. Xo-
1108 Verberibue mdtonon] Trala* nophon praterea in symposio alt pol-
tlo. Sic sup. hoc lib. 485. * £t ra- chritndinem osse quiddam reginm
dii solis cogebant undiqne terram natara. Eodem pertinet boc Eori-
Vorberibos crebris extrema ad llmi- pidis, quod est apnd Stobstom in ila
na apertam/ <&c. Lamb, qusa collegit de pulcbritudino: IJSmfn
1106 Et eardemgebaut] I. e.et cor- r oMr iuym^ <^' iifl^pmu, TipSfreu
dati erant: consilio et mente pras- /iir etdos h^vs rvpoMriBos. TlktiaTii yiip
stabant. * cor ' pro animo posuerunt iipeHi rovtt bwdpxar h fit^ IV bl^imew
veteres : ex qno * cordati ' et ' ex- vwr icaXm rh ^&ii' fxw* 1* e. ' Videam
cordes.' Ennins, < Egregie cordatus eoram filios mares ex maribns pro-
homo, catns JEliu' Sextas.' Hor. £p. gnatos, primnm quidem forma et spo.
1. 8. 35. < fuisset turpis et excors.' cie ipsa regno dignos. Maxima enim
Aosooius: < Qni rominisco putat se virtas est in hac vita, si cni corpoa
dicero posse Latiney Hic, ubi co contigerit dignitate qoadam honesta
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. V. 1S65
praditiim.' M. Tull. partitionibos : ' Poiteade corporis lH>Dis diceDdom ; iiiqciibns qnidein,qaB ?irtntem maxi- me •igm6caty facillime forma landa- tor.' Ltmb.
Fircayiie tigeUmi'] I. e. et qni viri- bfu pnmtabanty erant in pretio, et aliis imperabant. Sic Varro Mar- gop. ' Qoi pote plns, nrgety pisceis nt iKpe minotoa Magnn' comest ; nt aTeis enecat accipiter/ Lmb, Nam fuiei wmlium vahniy tiresqme vigehtmi. LegOy Nom faciei muUmn vahUi, mrei' fu vigente*. £t facies, (i. e. dignitas- oriSy et corporis proceritas,) facies, Inqnamy et vires vigentes mnltnra ilbi tempestate valnernnt. notns est Aristotelis locns in eam rem. Faber.
11 IS Poiieriue ree htoenia ett] Ree, i. e. pecnniaybonafortnnse. Hor. Sat. S. 5.S. ' £t genns et virtns, nisi cnm re, vilior alga est.' Lajii6.
IIIS QMod facUe et vaUdu, et pnl. cMi] Hor. Sat. 2. S. 04. * omnis CDim res, Virtns, faroa, decns, divina, bn- maiiaqne pnlcbris Divitiis parent.' Ltmh.
1114 IMetltorif] I. e. ditioris. sic Ter. Pliorm. 1. 1. 8. * semper ali- qnid addant divitioribus.' et M, Tull. S. de Orat. * Divitior dithyrambns.' et Offic 3. * Mamerco homini divitis- simo.' Et JEmilins Probns, sen Cor- Belios NepoSy in Alcib. *Socemm ba^ bnit Hipponicnm, omnium Orseco- mm divitissimnm.' sic enlm edidi- mnsy eMta legendumy non, ut vnlgo, disserftfsisitnii. Idem in Pbocione, ' Fnit enim perpetno panper, cnm divitissimns esse posseti propter fre- qveDteis delatos lionorcs, potestates- qnc sommas/ &c. Lam6.
1115 Creti] Creati. iMab.
1116 Qmed tiqaU vera^ tfc,] Lege qiUB sequontnr, et fatel>eris Epicn- mm providom esse et continentem, abomni avaritia et ambitione alie- ilttm, nnm ntraque cnras affert et w^tiasy nentra promovet faelicita- tem. Hinc ipsins effattun, ^Siara «o-
XvrcX«(at biwoKaiovw o/ tKurra rd^f M/itroi, Creeeh.
1117 Dkciiia gramdee hmnm{\ Com sspe babebat in ore Epicums parsi- moniam, continentiam, tenuitatem' victus, animi deniqne seqnltatem; tnm id| qnod verbis landabat, ainnt eom perpetna vlta constantia com- probasse. Verba antem ejus bnc sont apnd Laertinm : Kol rV eindp' itua^ 8i AyotfW fi^ya pofiifoftm^f obx tra irdyrMr rois ^701« xp^f^^t ^^' Swms, My fj^ fyo»fiJt¥ rh vo\AA, rojs ihiyots' Xpdfit$a, wowttffiUiKH yniffims, 8ri I^Swra- mAvrcXciof &iro\a^otMriFoifficurrara^nyr Mfupot. i. e. '£t animi stquitatem nihil exterai desiderantero, magnum lionum esse arbitramur, non nt pror*' sns pancis otamor, sed ot, si non ha«' beamns mnlta, paucis utamur, vere' persnasom habentes, eos jncnndis- sime snmptnoso apparatu vlctuqne' peifrui, qid eum minime deslderant.' De ejusdem continentia sic M. Tull. lib. S. Tusc. * Negat Epicnrns jncnn- de posse vivi, nlsi cnm virtnte viva- tur : negat, nllam in sapientem yim esse fortun»; tenuem victum ante- fert copioso.' His adde, qnae prae- terea a nobis dicuntnr infray pro(E- mio 6. 11. * Nam cnm vidit hic, ad vitam qn« flagitat nsus, Omnia jam ferme mortalibus esse parata/ &c,
1118 Neqae mtim eet miquam ptemt- ria parvQ I. e. neque enim nmquam hominibns desnnt panca, seu parva. Ita fity nt sapiens numquam egeat, immo vero nt sit dives. Qnod ita colligt et conclndi potest: horoines nonegent rebns parvis, neqno pan- cis : sapiens parvis et pauds conten- tus est: ergo sapiens nnmquam re nlla eget. At qni numquam re nlla eget, dives est. Ergo saplens sem* per dives est. LaaiMii.
IISI Degere vUam'] Sic habent qnattttor libri msnnscr. vnlg. daeere viiam, Lamb. Degere^ dtteere, Gi- fan.
1966 NOTiB VARIORUM IV
lisa Qwfmam ad mmmm, ife,} Di* dtiora. 8ic est flioteiii tegcndM, ▼ersani ab aliis, sed Terani interpr^ oon, nt TQlgo, 9«« mnt
talionem apposnitse Tideor. Creech, editm aapte* Laanb. AiUt* Ita ia
11S5 CoRfompHm] Doo lib. ina* vet. nostria, et Lambliri. Vvlg& ottifu
nnscr. babent coafaniiif, plane roen- Oifan.
doae. sed tamen de hac scriptnra- IISS £x aadtllff] I. e.- ex iit qu
lectorem celatimi nolni. Lamh. In atidiermit etaceepemntab aliis^noii'
qnibosdam ?et. contempiua, lo aliis, qna& ipsi auis ocnUs videmnt, aot nao
cemtemjtttm, Forte, ooiiliempiai ; nt expertl snnt. Slc loqnlttir Plaottf^
s. elidator. Gifmh Bacchid. S. 3. 66. * Qoln ego, qoom
1188 PrmmUf ame, mmssimi] Secn- peribat, yidl, oon ego ex aodlto m*-
tna anm scriptoram voigatam ; nam goo.' Lomfr.
iioniinUi scriptt babent Promde fidH im Nec megie id mme eet] Sem^
jaMssom, plane meodose, nisi fallor. per eadem fient, eadem facto sosCr
JbMi6. Sme in eaetmm» In qoibnsdam Faher,
veL /tdei. In aliis,«ide. Oifan. 11S5 Ergo, regibug ocdsiB^ ^v.] H^
Shmgmne j«lfli<] Sine valde labo- torbatis reglbns iterom vls, iigoris»,
rent. sndor sangoinis, ingentem cor- tnmoitos, et ad prlstloam feritatem
porfs iaborem, graveoiqae animi mo- redllt bomtanm vita, tandem placoit
lestiam significat. * saogalne sndent ' maglstfatos creare, leges cooatitiieney
antem translate dictnm, ot * sodcnt et ponis co€r6ere Injoriosos : pniF
Iwmore,' &c. 6. MS. Idem ibidem, deoter hoc qaidem, nam metna vebe-
114ft. ' Sodabaot etimn faoces ia- mentissima caosa est, et tlmore bo-
tiinsecQi atro Sangoioe.' Sic fere mines maxime continentor. Nevoro
Plaotos io Pseodolo 1. 1. 08. dixit qois palet se impnne fmdera violare
^ flere drachmis argenteis,* non longe posse, qnooiam clam peccet, nam*
admodnm a principio. Totomlocom garmia est conscientia, et mnlil toI
adsorlbam : *Vt litteraram ego ha- morbo delitontes vel io somnia soo-
rom senBooem aodio, Nisi to ilH rom soeleram indiclom feeenmt.
drachmis fleveris aigenteis, Qnod to Creech.
istis lacr]raiis te prabare postolaa, 11S6 SoUmmt] Sellanmi regtarmo.
NoD ploris refert, qoam si imbrem' £am6.
in cribrom iDgeras.' £«06. Valde 11S7 /«s%nir] Diadama, ooromi,
laborcDt, iDterpretes, qoibns credo, sceptram. Faber*
qooniam qoid melios ^ci possit non- CfMfnfttm] Regibns oecisls, ot so-
dam inveni* Creedt, EUer en bieed pra dixiL Lemb,
eweetem^ nostra lingna dicimos, idqoe IISO Nam cofide «on«nfeafir] Sen-
soilicet pne metn,.ne id, qood am* tentia baso eat : qnod hominea antea
biont, iliis ab alils pFSBripiatar. Ifao. nimis metoerant, ab eis copide pedl-
1150 /aejdia ^onkm] Fiacoos Od. bos teritor et <»noolcatar. Sie fera 2. 10. 11. ' ferioDtqae sommos fol- M.Tall.Off.3. <Qal vero In libera gnre (al. fmbmimm) monteia.' Lamk.. civitate ita so inMrooiit, nt metna». Dnos hosce venns, si libri permitte* tnr, his idUl- potest eise demeotios. reot, delorem, oert*. ejectia istis in- qoamvis oDim stnrdeaiersmlegesali- tegra foret sententta qnas illonimiii*' cujos opibos: qoamvia tlffloflieu II- terventa laxatavideator. Crteek, berta»: emergittamen btto aliqoando
VaperaJd] Caleiit, ardcnt) flagnmt. aot jadieiia taoitis, aot oocoltb de
Lamb, honore sofingHs : acrioret aoteas'
1151 Qh« mn^ alus imigli] Le«' morsos snnt intermisaa». libcrtatii^- qneecamqoe aliis rant editiora atqoe qmBMtmttm/ Lmk*
r. LUORBTII OARI DB RBRUM NAT. LIB. V. I5ff7
Nm oviit wpiwJwhr, ^.] Locnt coi te»e videri possit : et homo je-
eotnaiiDii, qoo faciaiity qo» Jov. janasj idemqne itojnstissimns, lianc,
Smt, 10. do * Tnito Remi/ ejuique in oon meam, ned Pasclialii, conjectnram
Bejanmn damnatnm IndibriU. Tac. innncarit. Lamb. Forte,/HSM. Nam
l. Aiia. «Niliil in vnlgo modicum; invet. qnibusdam: lusa, Oiftn.
torreie, ni poveaot; nbi pertimne. 1160 Unde] Exlegibus. Nonnnlli
rint, impnne contemni.' Et «. Ann. libri babent /ade. Ijimb. In qni-
«- Ctefaim andaeia tof bidum, nisi vlm bniidam wn\g. Inde. Ita et Mamllas.
notnt.' Friig. Gifan. Apertior trinm bomm irer-
iViammrfsmcMmn] I. e. qood ho- ranm sententia, si inirertatnr illoram
mines nimis ante metnerant. partici* ordo, Ctrami retU «atm ots al^ne «ifM-
pinm passivnm Teteribns usitatnm, ria fMmqw^ Aipte mnde exorta e$i ad
pestMioribns ohsoletom. notat Pris» mmpUrumqaereterUiy Unde mdos, te.
dan. lib. la Lmnk. Creeeb.
1140 Ad ■■■laaiw Faeem] Ad infi- Promja mtit] Dnlcedinem ritc: aMm plebem, atqne ad toIi^s bo« sen frnctnm, qni ex vita pereipi de- mimim. qood genos reip. adminis- botb Iiaiii6.
troiid» i)^jmpmrla appellatnr a Or». 1151 CwewmretU enm] Quia qni
^* Xmn6. vimet injariam infert alteri, legibos
1141 Aimmafum] Princlpatnmy irretitns dat continno, ant certc ali- ■ammmn gnidami sopremos honoresk qoando, pimias. Lojk^.
''■■*' 116S Nec faeUe eet plaadam, ^v.]
IMB- Raemrel Porsoa dUHcere. *<2nia' (ut airM. Tnll.) «saaqnem-
6»eocll. qne fraus, snnm ftcinus, snnm scelns,
114i Qoo magie ipemm Spimte eaa ^tm andaciadesanitate ac mente de»
ceeidii' emb legee] I. e. qoapropter tnrbat.' ImR6.
tmito nmgia so sobyecit legibus et jn- 116fi Bt ei falUt] I. e. et si latet.
ribno. ^gnifiieat Lucretins, legeseMO Sic Hor. Epist. ad Qninctinm lib. 1.
ab bominibna 8Coept|i«i, nt eis sine vi 16. 61. * Da mibi fallere : da justnm,
slneqoe iiynri» metn Tiyere llceret sanctumqno rideri : Noctem peoca-
sie fero Hor. Sat. 1. 8. 8. ^Jura in- tis,etfraudibusobjicennbem.' Atqni
▼eota metn injtutl- fhteare necesse Deos nemo fallere potest. Hae de
cot, Tempora si, fastosqne Toles evol* re antem exstat apnd Oell. Peregrinl
vere mondi.' slc apnd Herod. lib. 9. pMlosephi gravis orattoi 19. 11. Jam
Dcloces qnidam magna de se opi- ▼ero totins bujns loci senfentia ab illo
nloiie jnstiti» apnd Medos eacitata, versn, ^Cireomretit enim vis atqne
de eornm controversiis, nltro ad injnria,* &c. ad illa qnm reftrt Diog.
se delatis, magna cum stqnitate sen- Laertius in Epicnro, pertlnet: 'H
tentlam ftrret, tjrraimidem libenti- 68Hcia, o6 aaF kanipf icaair, AXX* ie rf
bns illis ocenpavit. ra»6. imrh rV ^m^ ^^> ^ M ^"k^ 6v6
1146 iirtafMeiara] Codex Memml- ri8» reioWm^ i^etnfpiMurtmkaarde. o6o
anns habet, artqae iaea : ex qua scrtp- (fen 76^ rh^ KiBpa n «sisirra £v o^r».
tnra P. Pascbalius, vir eloqnentissi- 9eero «p6f Axx^Aovf ele rhf^fiKdwrev
mos, hlstoricos regins, idemqoe mifal ^ iBXiirrfirgai, vtrreAw^ 9n A^om, «ftar
amictssimtis, suspicatnr legendnm, puptims M rou wap6rros AorMirp* pdxpi
artaque Jaeea: em propemodiim as- yd^ mrroirrpo^r, li8i|Aor, d A^ovi. i. e.
seatior. N am apud M. Tnll. crebro ' Injnstitia noo est per se malom ; sed
reperitnr bsec vox, nt''ju8sa popnlo- eo, quod meto afficiator ex snspici*
ram,' ' scita ae jnssa nostra.' Hoc 000, #1 ooo fattet, ant lateblt eos, qnl
qnoqne anripnit 2Soilns, qnamris all« prsesuottallbtfacinorib. vlodicoodis.
/
1568 NOTiB VARIORUM IN
Noo potest enlm flerl, at, qni clam librU InftlllsveteribaBprMraae*. Vntg.
▼iolat aliqoid eorHm qnae inter homi- protmxe; male. Gf^aa. Ut 'traxe'
nes conveoemnt etpacta snnt, ne cui Virg. 6. 786. ' pcenam traxe per om*
damnnm inferant, neve ab aliqno de- nem.' . Est autem verbnm ori|nnit
trimentum accipiant, credat fore ut OraBCS, a K^m^ tKpecyw. nnde Poeta
Ignoretur, et faliat, etiam si millies effinxit rh ' procrago.' in nt. lib. pr«-
in prsBseDti tempore ignoretnr. Nam Iroxe, non bene. Ffl6er.
perpetno et nsque ad exitum ^itm 1169 £i ceJofa diu m «Miitinit pewafo
fore'clam, diffidere debet.' lAtmb. dedisge] I. e. et din occultata peccata
1156 Perpeiuo iamen id /ore dam] 8oainmediumprotoliS8e,et ▼algasse*
8ic M. Tnll. lib. 1. de Finlb. ' Cujus Lamb.
io mente consedit temeritas, hoc ipso, 1 160 Nuiu qw eaua] Nnnc docet,
qnod adestyturbulenta non potestnon qnae res opinionem Deorum in aninis
fieri : et si vero molita quippiam est, hominnm inseverit, et nnde nata sit
qnamvis occolte fecerit, numquam religio. Lamb, A primo liomiDmn
tamen confidet id fore semper occol- ortu religio, et Deorum metus ; nnde
tum. Plerumqne improborum facta ▼ero ista nnminnm notitfea ? a aimn-
primo snspicio insequitur, deinde lachris qnibnsdam, e Diis ipsis (qni-
aermo atque faraa, tum accosator, bns quasi corpns et quaai sangnlnem
tnm index : multi etiam, nt te cod- attribnit Epicums) proflnentibns an
snle, ipsi se indicaverunt.' Lamb, fortnito natis incertnm est. lataaa-
Fifre cUm] Sic Ter. Adelph. 1. 1. tem simnlachra perpetno in mentea
46. * Si sperat fore clam, rorsna ad hominnm tam vigilantinm qaam dor-
ingenium redit.' Lamh, mientium incnrsn efficiebant, at con-
1167 QtdppevU se mMlHper iSramta] jicerent homines extare alicubi ipsb
8ic snp. 4. 1012. * Multi de magnis consimiles naturas, intelUgentim en-
per somnum rebus ioquuntur Indici- paces, quippe membra movere, et
oqne lui facti persaepe fuere.' Lamh» loqui simulachra videbantnr : inmior<-
1158 Procraarf] I. e. palam apem- tales ctiam, qnqpiiam endem aempcr
isse, atque indicasse, et quasi in pnb- simulachromm forma, et immenaa
llco garriisse. Verbum est e Oraeco illorumvirtos,v8S.4. Beataadenique,
detortum Kpdtm^ seu Kpdyw^ qnod qnoniam neque metn mortis nec pe-
ipsom a prseterito «e^poya factum est. riculis erant vexatse, et nnoqnam
valet antem Kpdf;» idem qnod «c^^m, lassatae ssterao qnasi otio frnebantnr,
i. e. ' clamo' et * vociferor,' cnjus vss. 4. Creeeh,
pneteritum K^parya: hinc yerbnm 116S CararU] Tralatio* Sic anp.
* procrago, procraxi, procraxisse,' eod. lib. 1014. ' Ignis enim cnravit,
et Korrh tnryKowiip * procraxe,' ut sup. nt alsia corpora,' Scc. Lamb,
lib. S. ' abstraxe ' pro abstraxisse, et 116S Qiub nuac in magmU floreni
aimilia. Quamquam hoc loco quidam sacra rebue] Eam scripturam secntus
malnnt legi protraxe, nt habent pleri- aum, qniB reperitur in tribus Ubrts
que libri vnlgati : a quibus equldem Manuscriptis, et in totidem vnlgatis.
invitus dissentio, sed cnm pfocraxe neqne est quod qnemquam offendat
reperiatnr in aliqnot libris manuscr. vox eaera iterata» Nam baec ^ranifo-
et in antiquis Venetis, et probetnr pii valet ad oraatnm ac vennstatera.
Hermolao Barbaro, et (quod capnt Si qnis tamen alteram lectionem ma-
eat) longe significantins sit, qnam let, non pngnabo; qnsB talia est,
protraxe^ illud potins, qnam boc ex- ' Qnae nnnc in magnb florent rebns*
cudendum curavi. Licet etiam legere quelocisqne.' Mn magnis rebns' an-
prograxe, Lamb. Prograxe. Ita vet. tem, ▼erbi gratia, in iis qna ad bel-
T. LUGRETII CARI DB RBRUM NAT. Llfi. V. 1560
lom, sut ad pacem p«rtineDt, abi &v0rcrcAc0'fi^M«y, i. e. ' ex assidoo et ▼ota pro rep. nuncupaDtur, et cnm cootinente similinm imaginum io resmagDtesuscipinntnr. Quidarota* idem finitamm affioxlone.' jUm6.
men hunc versnm existimant non esse Lncretianum, aed tncolcatnm. Lamb, Ftoremt tacra relmM loeiM^f h»c verls- slma scriptora. Etsi in qnibusdam libriB slt, Jlarent relmaque iocUque, Vide Indicem, * Repetitio.' G^mL Hic Tersos vel spnrhiB est, ut alii vi- deronty prater OifaBinmi vel extra omnem medendi spem jacet. Sensns antem illius esse debueraty 'Qns
1176 Et numet OMmJiie] Ex voce ta- meny quae erat corruptay totidem litte- ris verbum manet feci : qnod huic loco prorsus convenit. Nam bujus loci h»c sententiaest : Diis tribuebant immor- talitatem, quia semper eornm facies suppetebat, et forma permanebat : et plane permanet : et quia tantis, &c* Lamb, Lambinus conjicit legendum : manet. Ego libros seqnor, qui tamem
nnnc in cunctis fnmant arlsque focis- habent. Gifam. Propter tennitatemy
que.' Fab, At aanns videtur versus etinteger. Creeek,
1169 CMfrare'] Colere, et celebria reddere. Lamb.
1 166 AmimofaiBUe vigUamte vid^mU] I. e. aoimo depingebant et informa- bant vigilanteS| ihrap i^arrdforro, Lamb,
1170 SomHu] "OMop. Lamb, Mirando corporie aMetu] In quibua-
dam vot. aactuf. Vide *Angmen.' Ita Virg. de Crensa lib. 2. et lib. 1. deRomuloLiv. Gi^an. Mira corpo- ria magnitudine : miro angmeoto, seu aagmine. in qoibnsdam libris scrip- tom reperi auetUM : onde qois sospi- cari possit legendum, miraMdoa eor- porii micdff. ut sit hsc sententia : et videbant magis in somnis, quam vigi- lantes, * magnos corporis auctos/ i. e. logentia corpora. Hanc conjectnram
et alias id genns qnalitates. Fa6er. Alii Et tamen ommnOfquos: qni quid velint ipsi videant. Alii, et manet ommno^ quo$: i. e. Necessentmaneatillorum forma quos, &c. Creeek.
1178 FortuMiatgue ideo longefrentare] J, e. et eo fortnnattssimos et beatis- stmos Peos esse putabant, quod metu raortis vacarent. Lamb. . 1182 Prtrtereaf cobU] Alteia cansa quamobrem bomines Deos esse credi- derint ex Epicori sententla. Praeter* ea (inqnit) caelnm eadem semper ratione moveri, et varia annorum tempora immutabili et rato ordine verti cemebant. 'Cseli rationes,' i. e. c«li motus ratos. At Stoici hoc maxime argumento providentiaro pro- bari posse putabant, quod essent certi csBli rootus, rati astromm ordi- nes, et ab omni etemltate Immutabi-
meam, molli et levl brachio, et ^r les cursns. Sed quid si dlcamus le-
irap^, a me propositam, Zoilus quasi gendum PreUerea cwU regumee^ ordino
suam refert, ' Ut puenim saevo cre- c«rfo, ^c. ut ita explicemus, atque
das dictata magistro Reddere.' Lamb, interpretemnr : Praeterea cernebant
1172 Voeeaque euperbae] Tales enim oras caeli, &c. certo ordine moveri ac
vldebantnr .ob corporum procerita- tem, agilitatem, &c. Faber.
1174 JEtemamque dabanl viiam] I. e. et triboebant iogentibos illis corpori- bos Deomm immortalitatem : pul- cbraet vallda illa Deorum corpora Immortalia faciebant. Lamb.
1174 Qata semper eorum Suppedita' batur fadee] Nempe ^k <rwfxov5 ^i^
versari. Lamb, Si aliam religionis ori- ginem requiras, £n causarum natura- lium ignorantiam 1 vss. 11. Nam cum siderum cooversiones, vicissitudines tempestattte, grandinem, nivem,ven- tos denique, fatmenqne viderint ho- mines, neqne qno modo h;ec fierent explicare potnernnt, foglebant ad Deum, nam constantes syderunimotus ciil potius quam sapienti gnbernatori
Dtlph, et Var. Ctas,
Lvcref.
S G
1570
NOTiE VARIORUM IN
attriboerent ? et ubi iUiai ledem sp- tins quam io coelo collocarent, unde nix, grando, fulmeo, &c. Cntch,
CM ratimM»] * Ratos cceli motus :' 8Kpe LucretioB, et melias quam CaU regumeM, Creech.
1185 Ergo petfugium^ fye.'] Ergo cnm rernm caosas ignorarent, hoc perfoginm habebant, nt omniaDeo- mm arbitrio et providentie manda- rent. Lotmb,
1187 Faeere] Snpponere, credere. Faber,
/n Ceeloque Deum eedee] Qnod Te- rnm esso nega?it snpra lib. eod. non longe a princip. vs. 147. ' Illod item non est nt possis credere, sedes Etse Denm/ &c. Lamb,
1189 Et noctis Signa severa'] Sic ha- bent omnes qnos vidi libri. nonnnlli tamen legi volnnt eerena. in qoibus cgo me principem profiteri non dnbl- tem. Vide qnse notavirous ad 4. 462.
* £t Bonitns andire, severa silentia Doctis Undiqno cnm constent.' Lamb, £go ' severa' expUcarem veneranda, dia, sacra, nt videtnr etiam capere Casaub. ad Athenienm p. 790. nbi boc Lncretii profert ad illostrationem versus Acliyli ex Heliadibns 5/ tliri fii€\aviinrov vpo^vyiiv Up&s tnMtrhs itfuK' yhv, * qnum ad orienti^ abit, relicto noctis venerandaa silentio.' Dehor- rore etlam noctis capit Tnrneb. Adv. ZO, 22. Httv.
1192 Et marmvra oM^a mtmnnim]. I. e. et tonitrna, per qna Dii viden- tur hominibns mtnariy et terrorem in- ferre. Lamb,
1198 O genus i^fetix AKmoniim] iit^AifrifM, sic snp. lib. 2. princip.
* O miseras hominum menteiSyO pec- tora csBca !' Lamb. Opinio de provi- dentia, si Epicnro credimns» nnica cst cansa solicitndinis illius^ qua» vi- tas hominnm afiligit, atque hsc sen- tentia vss. 24. qui seqnuntnr explica- tnr. Ab illa autem opinione vnigi vana et inepta superstitiOy qute nulla est erga Deos pietas : qui vere pius,
seipsnm resplcit, explorat Batorc vires, nt omnia intelligaty nihil admi* retur; inde enim fit nt syderum mo- tus, et alia natnr» phmDomena intre- pidus spectaret, dnm omnia fieri sine Deornm interventn noverit: Daa pietatis mater (papicolam crederes Lncretinm) ignorantia. Hor. Ep. 1. 0. ' Nil admirari prope res est ona Nn- mlci, Solaqne qliae possit facere, et servare beatnm: Hnnc solem, et stellas, et decedentia certis Tempora momentis, sont qui formidine nnlla Imbuti spectent : ' Alins : < Felix qni potnit rerum cognoscere cansas ; At- que metns omneSy et inexorabiie fa' tnm Snbjecit pedibns, strepitnmqne Achprontis avarl.' Creech.
1194 Atifue irae atlSunant aeerhae] Qnod Epicoms dicebat alienum esse a prsestantia natnrse divinae. snp. 2. 649. ' Ipsa snis pollens opibns, ni* bil indiga nostri, Nec bene promeri- tis capitnr, neqne tangitnr ira.' Lamb.,
1196 Minoribue moetrie] Posteris nostris. Lamh.
1197 Necpietae uUa e$t, ^rc] Hnnc versum cum quatnor deinceps se- qnentibns profert Firroian. lib. 2. de Ortg. Err. Non admodum antem dissimile esthis Lncretianis illnd Ar- nobii lib. 4. * Cultns verus in pec- tore est, atque opinatione de Dils digna : nec qnidqnam prodest illatio sangninis et cmoris, si credis de his ea qnae non modo sintlonge ab eoram divina praestantiqne natnra, yemm etiam labis et tnrpitudinis allqnid majestati eoram concillent, et de- cori.' Alii legnnty iViam ptetos nuUa eet, Lamh. '
Velaium] Qni Deos venerabantnr, operto erant capite. cnjns ritus ra- tionem multis verbis reddit Plntarch. /W/uaZKoTs. Plaut Amphitr. 5.*1. 41. ' Invocat Deos immortaleis, ot sibl anxilinm ferant, Manibns pnris, ca* pite operto.' Praeterea * velati ' di- cebantnr, qoornm capnt lieio laneo circumdatam erat : qnod usurpabant
T. LUCRETII CARI DE RERUM NAT. LIB. V. 1571
et legati, qni res repetebant, et svp- pllces. T. Liv. lib. 1. ' Legatos ubi ad fineis eomm venit, nnde res repe- tnntnr, capite velato, Andi Jopiter, inqnit, andite finen,' &c. Virg. 8. S70. ' Exorat pacem Divom, vittas- qne resolvit Sacrati capitis.' Idem 7. 2S7. ' Pneferimus manibns vittas, et verba precantnm.' Idem 12. 120. ' Velati lino, et verbenis tempora vincti.' Plantofl Amphitr. 1. 1. 101. *• Velatis manibni orant, ignoscamus peccatnm snnm.' Lamb, Vdatum $ape fridtri VaHer ad layidem, Praeter ea qnie ad hnnc tocum a viris doctis ag- gesta tont, videndi etiam, de * lapide nncto,' nt et * coronato' Pithoeus 2. •nbseciv. cap. 14. tom. 2. Fac. Crit. pag. 796. de ' velando' seu ' ope- riendo eapite,* .ScheglLios in Prtemis- •is, ep. 10. Tom. 4. Fac. Crit. pag. 907. et seqq. Preig.
1198 Vertier ad U/ndem'] I. e. cir- eumagi ad statnam lapideam. Ad honc loenm intelligendum opns est Plntaidio advocato. Sic igitnr ille in Marcello, verba antem Orsca non referemns, sed ea nostro arbitratn vertemns, ab illo loco, "^Sii 94 vms tls iftfio^^ irufrp4^orroSf See, i. e. ' Cnm antem is ad conflictom se converte- rety accidit, nt eqnns, hostium fero- cia territus, averteret se ab acie, et Marcellnm invitnm in diversam par- tem ferret. Ille antem veritns, ne trepidationem ex rcligione Romanis incnteret, equo celeriter in Isevam partero, qna parte habenam tcnebat, retracto, et circnmacto adversns hos- teis, ipse solemdemisso capite adora- vit, qnast non fortnito, sed hnjos rei gratia, circnmactione illa nstis esset. Eat enim hoc in more positom Roma- nis, Deos venerari dextrorsnm cir- enmacto et versato corpore.' Plan- tos Cnrcnl. 1. 1. 69. ' Quo me vor- tam, nescio. Pa. Si Deos salntas, dextrovorsnm censeo.' ad qnem lo* cnm plnra. Lamb, Fnse Interpp. Tertnlliani et Miontii. Faber, Ro-
mani velato capite et circumactp dex- trorsnm corpore Deos (Lapides) ve- nerabantnr : vid. Plntarch. p^fMaSKii, et Vitam Marcelli: et Interpretes Minntii Felicis pag. 12. Creeek,
1199 Pandere palmaa] Tenderem»' nns. qnod item faciunt qui Deos orant. Virg. ^n. 1. 87. < Ingemlt, ct dnplices tendens ad sidera palmas,' &c. Lamb,
1201 Volis nectere rola] Atqne ita vestire porticus templorum tabeUis votivis, nt loqnitur Jnv. Sat. 12. 100. ' Legitime fixis vestitnr tota tabellis Porticns.' Hav,
1202 P. p. 0. nienie] * Pacata mente,' i. e. &r€ipdxt»s. Landabat an- tem et crebro babebat in ore Epi- corns ierapa^ia» illam, i. vacnitatem ab omni motn turbido, nientisqne aeqnabilitatem, et tranquillitatem. Cum hoc loco congruit versns ille 6. 76. ' Nec, de corpore qosB sancto, &c. jSoscipere hec animi tranqnilla pace valebis.' Lamb.
1208 Namquom sMptdmiis, ^.] Ver- sus plane admirabilis, et plausn cla« moribnsqne Musamm digni iUi snnt, quos jani lectums cs : ' Nam cnm snspicimns magni coelestia mnndl Templa super, stelllsque micantibns «thera fixum, £t venit in mentem solis Innaeque viarnm, Tnnc aliis op- pressa malis in pectore cnra llla quoqne expergefactum capot erigere infit, Ecqnae forte Denm nobis im« mensa potestas Sit, vario motn quae candida sidera verset.' 8ed hoc qnid crit : * ^nc excitatnr cnra et dubita- tio nnm aliqna nobis sit Deorom po- testas, qns? ceelnm verseti et impor- tuna provtdentia, rerumqne nostra- rum cnriositate vitam tnrbare possit.' Ea enim versunm illoram sententia est ; itaqne valde verisimile sit scripsisse olim poetam, non ao6iff, (nam bic aliquod nomen esBe debuit, aot adverbium saltem, quod locom, sen ccelnm, deomm sedem riotaret,) noB nobiif inqnam, sed endopoHSf i. e.
15?2
VOTJB VARIORUM IN
in ocbIo, (iit ' endo Rtata ' et centam alia passiro,) sed cnm Aiipni t^ endo additnm esset glossema in, sicque remansisset verMis ia-oJis et ptane vitiosnSi Ecqua forte Deum in polisy abjecto glossemate, et metro, non sententise, consulentes, scripsere no- biSf qnod per wapiXKov Atticnm tntari locnm soiim non potest ; nam, nt jam dixt, vel nomine opns, vel adverbio est, qiiod hfopopii» suam ad ' coelnm ' habeat; alioqai, &c. Ceteriim etsi emendationem vocare non ausim, ta- men ita fore arbitror, nt homines lectionis Lnrretianae stodiosi, non modo conjectnram non improbent, sed et libenter sint amplexnri. Faber.
1207 Capuierigere'] Capnt attollere. Sic snp. de religione, 1. 65. ' QnaB capnt a caeli regionibus ostendebat Horribili super adspectu mortatibus instans.' Lamb,
InJU'\ Incipit, ut snp. S. 514. ' Com- mutare animnm quicnmqoe adoritnr et infit.' Lamb,
1208 Eequce forte, 4^.] Pendent haec ex iis qn» antecedunt : iUa cnra (inquit) ' caput erigere,' i. e. animos homlnum sollicitare incipit, num for- te aliqua sit Deorum potestas im- mensa, quas mnndum gnbernet.Iiafii6. Pro nobia Faber substitait endo poUe^ in cfflis. Sed ista andacior est con- jectura, et * tibi,' * sibi,' * vobis,' * no- bis,' &c. pro libittt inserebant veteres poete. Creech.
\2\ii Eationie egeHa»\lgxkox9Xio ra- tionis et causse. Lamb»
1211 Ecquanam'] Nnm aliqna: nt 1.951. 'Nnnc age; summai ecqne- nam sit finis eornm,' &c. Lcanb.
1212 Quod] Usque ad qnem finem. Lmb,
1213 Et iana motus, ^-c.] Sic legen- dum potins. et ita habent codices quatuor manuscripti, qnibuscnm con- aentiunt Pariaienses, Vicetini, Ger- roanici. in aliis- est, Et taciti motus. Lamb. Sen tanti leges, seo tacitt, uti in aliis codicibns scriptum est, ei
nibilo meliuB fnerit. nam aliaade haeret sententia et suspensa est. £o tibi illios seriem : ' Animns dnbi- tat an aliqua mnndi origo fnerit, et qnis sit finia qnoad mundi rooenia (i. e. coelum) possit ferre et laborem tanti motuB.' Lege modo; id enira si facies, nnllus dubitabis qnin hic locns foede corruptus sit ; illud enira ET, qnod ex snperiori versn in hnnc translatum est, sententiam plane tor- bat. Ego antem sic legendum arbi- tror, Hunc tanti nwtus potaint sufferre laborem, Ita mox in hoc ipso libro, ' Nec poterat pariter dnrnm snfferre laborem.' et sub fineni, 358. ^ Atqne ipsl potins dnrum snfferre laborem.' et Ter. tale aUqnid, And. 6. 3. 17. ' An pro eJuB nt stnltitia suppUciura Bofferam.' fortasse etiam ita in 1. 142. ' queiilvis snfferre laborero.' Ubi hodie iQii perferre legnnt, aUi efferre. Faber.
1217 Praterea, cui lum, ^.] AUa denique religionis cansa est timor, vss. 23. procellis, terne-motn, aliis- que maximis malis, qnae nulla siia vi, nulla arte aut indnstria elnctari pos- sunt homines attoniti, potestatum in- visibilium opem et anxilinm implora- bant ; inde preces et vota, et * Pri- mos in orbe Deos fecit timor.' At qnid valent vota ? ssevit ventnsy pre- ces simnl et vela rapit, nec magis andiunt numina quam tempestas: casu feruntiir, rapiantnr omnia. Creech.
1218 Conrepunt'] Contrahontor, et in nnnm cognntur. tralatio est mira- bilis, et audax. Idcirco docti qui- dam legendnm censent horreacmUf nt infr. 6. 260. ^ln terra qnoqne ot hor- rescant, ac tecta requirant.' Ego nihil mutandum censeo. Lamb. Rec- te Laml). in horrore enim membro qnasi contracta verminm more con- repete dlcit; cni nos similem in ti- roore habemns locotionem, myn hert krimpt *er van m. Idem mox vs. 1221. et 1222. jungit * tremnnt ' et ' conripi-
T. LUGRBTII CARl DE RBRUM NAT. LIB. V. 1573
not membra.' Hav,
1222 CoRriptaml] Celeriter contra- hant, ut 4. 81. ' conrepta luce diei.' Lamb,
Percnhi] Quidam libri scripti ha- bent percuui» ntramvis ferri potest. percusn, i. e. pennoti : percuUi, de statn moti, et prostrati. Lamb, Qoi- dam librt vet. perciMri. Sop. 1. 18. Gifan.
122S Ne quod ob admiseum, Ife,'] Or- do est : ne ob aliqnod facinns fcede admissnro, ant ob dictum snperbumy grave tempus adactum sit, ad eos, subandi : i. e. tempus eis advenerit, ' soWendi peenaruro,' i. e. solTcndi poenasy ant solTendarom poenarom. Sic loqnitur Ter. prol. Heaut. 28. *date crescendi copiam, Novarnm qui spectandi faciunt copiam Sine vitiis.' sic et Ptant. Capt. 4. 2. 72. ' Nominandi istorum tibi erit magis, qnam adenndi copia.' et M. Tull. de Inv. Kbet. lib. 2. princip. * Nobis omnium, qnicumqne fuernnty ab ulti- mo principio bnjus prseceptionis ns- qne ad hoc tempns expositis copiis, quodcumque placeret, eligendi po- teataa fnit.' Idem Accns. lib. 4. 'Eamm autem rernm nnllam sibi iste neqne infitiandi ratiouem, neque defendendifacultatem reliquit.' Idem Phlllpp. 5. 'Agitnr, ntrum M. An- tonio facnltas detnr opprimendas reip. ccdis faclendse bonornm, diri- piends urbis, agromm suis latronl- bns condonandi, populi Rom. servi- tnte opprimendi, an nihil horum ei facere liceat.' Sic et Sueton. in Octaviano Angusto, snb extr. * lis- dem etiam epulum In conspectn sno prsebnit : permissa, immo exacta jocandi licentia dtripiendique pomo- ram, et obsoniorum, rerumqne missi- linm.' Lamb.
1226 JE^fuora'] In quatnor impres- sis,0lA<ra;male. Gt/ini.
Verrtl] Impeliit, jactat, agitat. tralatio est, qna osns est et alias, nt 1. 278. ' Snnt igitur venti nimirnm
corpora Gaeca> Quae mare, qose ter- ras, quae denique nnbila caeli Ver* runt.' Lamb.
1228 Nau Ditum paeem] Sic Plan- tns Amphltr. 5. 1« 74. ' Abi domum. jube vasa pura actntum adornari mibip Ut Jovis supremi inoltis hos- tiis pacem expetam.' Idem Curcul. 5. 8. 21. ^Hoc animnm advorte. pa- cem ab fscolapio petas.' Idem Rod.
1. 5. 1. 'Qul sunt, qui a patrona pa- ces mea expetissnnt P' ubi vulgo legi-
4ur precfs, mendose. Lamb,
Paeem] Solennis formnla, 'Pacem Deum,' &c. Faber. • QuoMi] Orat, vel qnaerit. Festns : ^ Qnseso significat idem, quod rogo. qnaesere tamen Ennins pro qnaerere posnit.' Lamb, 'Qnaesit' pro quae- rit, ut 'asa' pro ara, 'asena' pro arena, ' Auselii' pro Aurelii et similia. Fbif. de Anal. 8. 41.
1229 Animaeque seeundae] I. e. et ventos secnndos. sic Hor. Od. 4. 12.
2. * Impellunt animsB HnteaThraciK.' Lamb. et Fab,
1288 Pulehroe faseeie^ eetvaeque ee^ curei»] Per insignia magistratuum et honorum, honores ipsos significat, nt sup. 8. 1009. ' Qni petere a populo faceis, sae?asque secureis Imbibit.' et Hor. Epist. ad Quinctium 1. 16. 84. ^ nt si Detuleris fasceis indigno,' &c. LBaanb,
1285 Denique eub pedibus teUua quom tota vaeiUat] Terrae motnm significat, acdescribit. Lamb.
1287 Si u tenmmit] Si sibi diffi- dunt, et ad Deos confuginnt, suae imbecillitati difiSdentes. Lamb. At- qne ideo omnia repente ad Deos con- fernnt. Faber.
MortaUa eacla] Hominea, genera hnmana. Faber.
1240 Quod tupereet, tfs, ^c.] Nunc docet, quomodo anrum, argentum, ss, et cetera metalla reperta sint. Lamb. Prima metallomm inventio et usns, quo denique in houore et pretio iiogula erant vss. 40. ezplica-
1574 NOTJS VARIOaUM IN
lor: Inventio ad sylvanim exattio- isse, et aliqDanto post tempore lerrs
nem, factamqoe exinde metallornm mota aobiecotOy et locia diacissis,
colliqaationem refertnr vss. 18. Com* ingentem vim argenti coactam ease.
bostiA eoim (qnomodo ezortum fnit Qns res etiam Massilienaibna vccti-
istad incendium nibll attinet) syWis, galia peperit non parva.' Sed de
liqnefacta qnae in terriB vcnis dis- metaUoram primis inventoribns lege
pen a jacebant metalla in nnam mas« Oeorg. Agric. lib. i. de metallis.
sam con6uebant ; qnam cum laevem Lamb» Idem narrat Posidon. apnd
splendidamqae bomines viderint, tol« Strab. lib. S. de Mineria Tnrditanis
lebant expertnri cni usni res inta tam •ive Aodalasiae. Atbenaeua 6, 4,
iKvis et nitida inserviret. Cam vero Aristoteles de Mirabilibns Aascal. ct
observaverint masse illins fignram Diod. Creeek, Servios ad Virg.JEa.
cooforraem esse figurtt istiua lacanaa 12. 87. ' Apad majores oricbalcom
seu foveae in qnam conflozerat, ron- pretiosins fnit omnibos metallis. nam*
clodebant eadem metalla igne iterom qne, aicnt Locretius dicit, cum pri-
resoluta in qnamlibet formam dncl, mnm homines sylvas incendissent,
ita deniqne attenuari posse, ot mn- nollarom adhuc rernm periti, terra
cronem accipiant et acnmen. Inde casu fertilis oraniuro, ez incendii ca-
e qnolibet metallo instromenta facie« lore, desndavit metalla : inter qnae
banf, qnibns sylvas ezcidcrent, tigna orichalcnm pretiosins viaum est, qnod
trabesqne perforarent, &c. Qooniam et splendorem auri et aeris duritiem
vero aurnm et argentnm facilins ob- possideret.' Hm,
tnndebantnr, qnia molliora, ideo pri- 1246 Formtdtais ergo] I. e. terroria
mis istis bominibns «s videbatnr pre- ioferendi cansa. ergo prodnctom va-
tiosins, qnod ntilins : neque natnram let idem qnod x^» ut docet Festna.
seqonntnr inficeti isti homines, qni Lamb,
anro et argento inntilibns metallis 124G iSSM9iiodtndafci)]Virg.6eorg,
stnpent, ass et fermm ntiliora negU- 1.84. 'Saepe etiam sterileis iocendere
gnnt. vss. 21. Creeeh, profuit agros, Atqne levem stipnlam
1241 Plumbique potedag] Dlctum ot crepitantibns nrere flammis.' Lmb, a Virgilio £n. 4. 132. ' cannm vis/ ct Ita olim pingnia reddebant arva. a Lncretio ipso snp. 878. < Ex alieni- Virg. Oeorg. 1. Horat. 2. Epist. 2. genis membris compacta poteatas.' Gifan»
Tameb. Adv. 6. 6. 1252 SglcoM exedend edtia] Sic ha-
1242 Igm$ M uigenteW] Volt me> beot trea lib. mannscr. Vatic. Tettian. talla esae primnm reperta incendio Memm, et vnlg. Veneti, Parisiens. silvarnm. Hanc sententiam confir- alii ettta, nt cohapreat cam voce * ra- mat id quod scribit Aristot. vcpl ^aS. dicibus/ Lamb. AUie. Gifiin. Me- fUbT. imovv/i, hisverbis: ^Zinflfintfif lins quam aUa$: nam ' altae radi- K^yovai rw ^fnitm ifutfnia€4irrmif M cea'in venasmetaUornmdeacendnnt. rafw woifjJvWf ical r^s yris Zta9§ftiia^' Creeeh.
0€iaiH$ bvh riis 8\i|f , ^aar^pSts dpT^pv ^iv- 1261 Tum fenebrabai eoe] Tnm vc-
atu rV X^h^f "^ y^^ "XP^/n» aujfi&» niebat eis in mentem : vei tpm sibi
iweywofJvwiff aat rSr r6ma paefimm^ persuadebant, vel (nt Arnob. loqoi-
itdfaeXrfits awaxfi^yai hfry^fHoy. 6 8j^ aral tur lib. 1 .) ' tam cogitatio eos sobi-
MaffaaXtArais itpoao^ iwoinaw ob r^p bat.' Lamb. Cogitabant, &c. Faber.
rvxovaaM. i. e. < Ainnt in Hispania sil- Elo^^t, tla^ftxaro. Twmdt. Adv. 80. 22.
vis incensis a qnibnsdani pastoribns, 126S Et prortum quammM m aemta]
et terra a materia concalefacta, per- Ordo est : et penetrabat eoa, baec
spicne argentum in ea regione flnx- prorsum posse doci procudendo in
T. LUCRBTII CARl DB RBRUM NAT. LIB. V. 1575
foltgia mncronnm, ' qnamvis' (i. e. 1966 Dolate] Undedolabradicitur.
qnantnmvis) acnta et tenuia. Lamb, Lmnb.
1S05 UiMUntekLparent] Tehy i. e. 1967 Eiierebran] Unde terebrnm,
initmmenta apta ad dolandum, 1«- et terebelinm. Lawib.
vandnm, radendnm, perforandnm, Perqug forerel £t perforare : tme-
te. sic inf. eod. lib. 1S60. ' Textile Bis, nt sup. 'disqne Bupatis/ 'inque
post ferm'st, qnia ferro tela paran- pediri/ ^ conqne globari/ et similia
tnr.' Sic enim docti viri linnc ver- seacenta. Lamh.
eom legunt, non, nt vnlgo» tela fom* 1370 PoMds] Anri et argentt.
twr. Lamb. Lam6. ' £ris potestas,' aes Ipsum,
^fvoff ne exeidere psiitiil] Legen* alibi < vts,' ' virtos,' Sce. Faber.
dmm fortasse est, Shflvtu qnibus eadere 1279 Nam fuii iu pretio magie «s]
poiiMl. Lamb. Qnidam non absnrde Propterea qnod solidius et dnrins est
i^tiibu' jyfoas cadere. In seq. versn anro. Lamb. Mnltis de bitce dispn-
•Ive legas Materiem iavare, dolaref d;t. pntat Te rtoU. de Habitn Mulieb. cap,
aive diateriampte dotare, et Itnia red- 5. ' Quod si, de qnalitate usos, gloria
dare^ 9f€. perinde est. Creeeh. est anro et argento, atqui magis fer-
1966 Maieriam lavare^ dolare^ tfc,"] ro et sri : quorum ita disposita est
Cnm ego ita scriptnm reperissem in ntensilitas, nt et proprias operas pl«-
qnatnor cod. mannscr. Materiemque res et necessariores exhibeant rebus
dolaref Ugeare, et radere Hgna, con- bumanis,'&c. Hav,
verso ordine verborum sic restifni, 1273 Propier inuHHtatem] Qniaau-
Maieriem knare, doiare,et radere Hgfia. rnm moUins est ere et ferro. Lamb.
Qnanqnam P. Paschalius censet le- 1274 ^vmM tii sammiMi tnecetni Ae-
gendnm, Maieriem Imvare, et iettia ra- werem\ Anrum merito ceteris omni-
dere iigma. Jam vnlgata scriptnra, bns metallis anteponitur, propter exi-
qnm reperitnr in utrisqne cod. Vene- mium nitorem, et natnram ab igni
tis, Florent. Parisiensib. Lngdnnens. et flaroma, praeterqnam quod liqnes-
Matenamque deiare^ ei lavia radere cit, nndiqne tutam atqne invictam.
iignoj mihi non probatnr : nisi qnis hoc etiam anri maxime proprium est,
eam ita leviter immutet, Ei lavia qnod, cnm sit aere, ferro, atqne adeo
reddere iigna: qoae immntatio cnm argento moUiu», malleo tamen om-
longins absit et ab antiqna, et a vnl- nium meUUorum latissime ducitur, nt
gata scriptura, proponenda iila qni- ex anreo levissimi pooderis nnmmo
dem, sed non recipienda mihi visa complures anreae bracteae lieri pos-
€st. Cum hsM; edidissem, Zoilns, sint. Lamb.
non probata hac lectione, banc oppo- 1275 Volvenda «<as] Volubilia. sic
snit, Materiamque doiere, lacare, ei ra- Virg. 9. 6. ' Turne, qnod optanti Di-
dere iigna: nt sit anapaestns scilicet vnm promittere nemo Auderet, vol-
pro spoadeo. vult etiam hoc modo venda dies en attnlit ultro.' Idem
]egiposse,Jlf4tfmajiifMtfdolare,2ffcar«, 1. 27S. < Triginta magnos volvendis
<f radere iigna. ut sit creticns, inquit. mensibus orbeis Imperio explebit.'
Vaieat nebulo cum suis Intnlentis Lamb.
versibus. Lamb. Maieriamque dolere. 1977 Porro oKtid euecedii, et e, ^.]
Ita ex veteri quodam codice scripsi. Sic snp. eod. Ub, 828. ' Nec manet
In alns vet. dolare ; etiam non male. nlla sui simUis res : omnia migrant :
Ut sit Creiicos. Haec Marnllns pri- Omnia coromntat natnra, et vertere
mns, deittde alU rontarant, contra cogit. Namque alind putrescit, et e
veteres libroa. Vide Indicem : < Do- contemtibns exit.' et 2. 74. ' sic re-
Jere.' Gtfan. rum snmma novatnr Semper, et inter
157G NOT^ VARIORUM IN
semortaleimntuaviviiDt: Angescaot XoAir^ ^pydf^orro, fc^Aos i* ohie Urat^
alin gentes, altae minnnntnr : Inqne aAqpof. Lamb.
brevt spatio motantnr sttcla animan- 1288 JErt aobun ierrai] Hesiodos
tnm/ &c. ad qnos venus plnra dixi- "Efyti» «rai 'HficpMv lib. 1. vs. 150. TdSt
mns de mntatione rernm, animalium, 8* ^ x^^ 1*^ '*'€^4a, x^*^ ^ ^*
et ipsorum hominnm. quibns consen- olkoi^ XoAicf c^n^omro, lUkas V o&k
tanea fere snnt his illa Epicharmi : ihttM crOhipos, In £rea »tate. El
Ob yiip S9€Pw bp^y mU j(j^i riis tufOpA' Ettstathius ad 1. II. vs. 236. xb^«^ ^
«M. 6 iikp yhp atf^flO*, 6 8^ iiiof ^Bdftf #k rhw ctXhipw K4yttf 9tiL iV «^(Xflu XPV^^O^
/MToAAayf 9^ «tLrrc» ^l inlrra rhw rov xo^^v, &c. His adjnngam panca
Xphonf, 6 tk /MTa^Xdffertt iwrd ^^ir, ex Athenseo, 0. 4. 'lorofK? ra ainii koI
«rai o6 irwi 4ir rabrf fUrci, &c* i. e. tor^, 4p r^ w§pi rw iw 2uu\l^ rvpAp"
* Non enim sie nnnc, atque heri, vi- Mnr* its xoXkw ftrrup rfir TaXauSr imu*
det (sol) homines : hie eniin angetnr, (hifidrvpf ica) rparH^y xt^ Ac/M^w, «ol
et crescit ; ille minnitor, atqne Inter- iyxftpiHUw 2r i^* hhs «ca2 imvfefpA^Bat
it : in mntatione aiitem versantnr ^i^r^^^e^atfi^j^rc^rTaplrlXloocdpft
omnes omni tempore. Jam vero mu- irvpy^ '*Hr, 8rc KoXXtM^fi^ futpirdfMft i^'
tatur ipse homo natnra, et numqnam *E\4yiff Ka//i' 'Amrfpopthis i^ip» KftAmp
io eodem statu mauet,' &c. Lamfr. ' '£Xiici«r, &c. Creeeh. Inde senper
1280 Ninic f iM 9110 poclo] Nunc do- apud Homer. x^^^» ' ^*»' P^® armis
cet, qno modo ferrum repertum sit. et instrumeotis ferreis. Vide Enstat.
Lamb, Cnm ferri, non minns qoam Faber.
sris, argenti, plnmbiquh venae sylva- 1289 VoUera voMla eerebaiU'] Sic ba-
nim ignescentinm ardore colliques- bent omnes libri, qoos qnidem vlde-
cere videantnr, unde fere apud ve- rim. Quidam tamen ferebani legen-
tcres nulla ferri, plurima antem aeris dnm pntant, nt ferebani, pro iitfere'
mentio ? Qnoniam vss. 16. aes erat bani positum esse tntelligamnt. Ego
tractabilins metallnm, et major illins nihil mnto. Est enim tralatio.
copia ; inde arma primorum homi- Alii ferebani, i. e. Inferebant. At
nnm, et agricolarnm instrnmenta se- Tacit. ^ Praelia serebant:' Liv. ' Pog-
rea ; demum successit fcrrum, indu- nam contererent.' Plaut. * Pngnot in
ratae tellnri colende, et crescenti in- faciem serere.' Creech. Sie * pngnos
dies hominnm feritati aptius metal- serere/ ' manum conserere ' apud
lum. Creeeh. Plautnm, et ' vnlnera,' Non. apod
1284 Poeiquam sanf] Non eninn ig- Statium modo ' librare,' sed et apnd
nis una cum bominibns natis cognitus Virg. et optimos qnosqne anctores
est, nt sup. V8. 061. ' Nec dnm res Mnfllgere,' ' adigere,' et apnd Sta-
igni scibant tractare, neqne nti Pel- tium rursns ' perferre,' cnjus contra*
libns,' &c. Lamb. rium ' retinere.' Vide eum 0. Tbeb.
1280 £1 prior aria erai, l^c.] Sic Preig.
Ov. Fast. 4. 951. * JEb erat in pretio, 1293 Veraaque in cpf^robrium'] Sic
chalybis jam massa placebat. .Elieu, Virg. Oeorg. 1. 508. * Et cnrvae rigi-
perpetuo debuit illa tegi.' ApndHo- dnm falcesconflantnrinensem.' Lom^.
mernm appellatione aeris, quod Orseci Fcrsa^tte tn objproMam. Apnd Macro-
XoAjr^r appeUant, ferrum intelligitnr, binm : obtamm. In qhibnsdam: 06-
proptereaque veteres lere ntebantnr scffHMM. Oifan.
pro ferro, ut notat Enstathius ad illnm 1 294 Proadadere'] Sic snp. 810. ' bi-
locom 'lAi^. a. 2S0. Ilcpi 7^ pd 4 x^* denti Ingemere, et terram pressis
«c^f Iac^ «dAXa rc iral ^i^. qnod proscindere aratris.' etliocill. 'Tone
item testatur Hesiodns hoc versn, jugo jnngas me antem, et saocedar»
T. LUCRBTIl CARI DB RERUM NAT. LIB. V.' 1577
aratro IiiTitnm, et glebas tubigas bitia ; nam qaid nen invenit ingeniosa
proscindere ferro i' Lamb. feritas, aut qnodnam genns anxilii
1995 EMBqmaiaique iiaU] Significat, rejiciunt desperantes et oppressi ho-
nt ferro arare Cflepemnty sic et per- mines ? Cneeh, TertnllianoSy adsi-
aeqne ferro institoisse pngnare et fer- dnns Lncretii lector, de Spectac. rap.
ro committere aleam praeliomm. TVd*- 9. ' Res equestris retro simplex de
nrt. Adv, 0. 0. dorso agebatnr, et ntiqne commnnis
Creperi] Profert bunc versnm No- nsns vocis non erat, sed cum ad In-
nins^et 'creperum'interpretaturan- dos coactns est, transiit a Dii mu-
oeps,dnbinm. PrsetereaFestus/Cre- nere ad DsBmoniornm officia/ &c.
peram, dobinm/ (inqnit) * onde incre- Hav.
pitare : qnia maledicta fere incerta Coaiai] Sic legendom, non closirii,
et dnbia snnt.' Postremo Varro lib. qnod volnerat Oaleotus Martins Nar-
5. de L. L. * Crepnseulam significat niensis contra Job. Torteilium Are-
dobinm : ab eo res dobise, dictae cre- tinnm, solide ostendit Magiof , tom.
perae; qnia creposculnm, dies etiaro- S. Fac. Crit. 14. pag. 1S39. et seqq.
num sit, anjam nox, moltis dobiom Preig.
est.' Attios : ' Nonc tn in re crepera 1897 Dexiraque foigere] Sic legen-
qnid captas consilii ?' Losi^. dnm: et sic habent omnes libri et
1S96 Ei fruu est repperlum tn eqm] mannscr. et vnlgati. Qnod antem
Sic habent doo lib. mannscr. et ita Thrasonespcg«relegivolnnt,deeqaite
legendnm videtnr. alii, £t priui ed intelligentes, qoi equam regat; col
mmuium t» equi, igc, qnsB lectio ferri hoc probabitur, cum eqneseqnum re-
ctiam potest, nt repetamns inferae gatlsva,nondextra?Quidigitarsibi
verbom *• in ventnm.' LBmib» Ei priue valt dexiru vigere t hoc opinor, dextra
eti orwmiMm im equi. Ita fere omnes pqgnare, dextra adversarinm valide
libri manu formisqne deacripti. Ln et acriter oppognare. Lamh, Dexira-
qulbnsdam vet. r«|9wr(iMi; qnod pro- que vegere, Ita legendom. Vel,
bat I^mbinns. Arcessendum est ao- regere ; nt luxatus sit versns. Vnlg.
tem boc verbnm, tnomltiMi qnod mox mgere» Pius ait : In vet. libris mere*
seqnitnr; nbi in qoibaadam librii Mamllus, der«, reponebat. Gif, Sns-
etiam erat, annafNM. Gifiin. Alii, picalnr Gifan. legendom ease, dextra'
Arumium. Factam in superiori ver- que regere ; o versum plane admira-
sn ' bellt' mentionem excipinnt vss« bilem, et tali poeta dignum ! Dein,
5S. qolbns efferse ist», qoas bellicas qood merito ridebat Lambinos, E-
vocamos, artes primornm hominum qoites dextra eqnos non regont, sed
expUcantnr. Quod autem simplieios ]«va ; qaa enim tandem mann png-
et Adlins illnd prius jore censeatnr. naretar ? Itaqoe non est nt haec mi-
Ideo ex eqnls primnm pugnabant; hi probari possint. Idem Lncretii
eqona enim mansnetam animal ; de- editor scripsit qaoqoe, legi posse,
inde eqnos carra jongebant binos, dexiraque vegere; qnod haad magia
deinde qnataor, istosqoe carras fal- stabit. Nam ' vegere,' impellere est,
cibna armabant. Deinde ferse in agitare, Aa^ir, &c. Quid antem
praelia ednctsB, elepbantes ab Afris, Aierit, Eqnites impellnnt equos dex-
a Parthis leones, tauri, denique apri, tra ? At.ipso Lambinus legebat, dex-
&c. At qois credet ? non ipse Lu- traquevigere, i. e. nti ipse interpreta-
cretins: qooniam vero in qnibnsdam tor, dextra pngnare ; quod nihil ad
historiis talia invenerat, ideo recen- rem. Quare liis omissis ad veterem
set, llilaa veris conjnngens. Qnaa« lectionem redeondom est, cnjns me-
qum non videantar prorsos incredi- minerat J. Baptista Pias, qoi olim
1578 NOTJS VARIORUIf IK
in Plaatam et Lncretinm scripsit: ittnnmerabilia. Lamb,
ait eniro in Ms. cod. lesi, friere : qnsB 1299 Et Byvg9 priof ett^ 9^."] I. e. et
germana Lncretii lectio est ; nnde prins est inventom cnrm bijugo belli
enim id ▼erbnm advectam fuisset ? pericnla tentare, quam qiiadrigis oti.
* Vieo' auteiii est flecto, nnde ' vi« Lamb. Error maoifesttssimns. in 8o«
men/ ^ vietor* et ^vietns;' itaque periori versn legebatnr : QnamdifHfs
' viere eqonm' est flectere eqnnm. curru betti teniare periela ; nnde in-
Virgil. ^ Flectere Indns equos, ' et cogitans exscriptor, qni illa reipexe-
alibi passim. Sed cnm rh dextra lo- rat, effinzit nobisboc portentnm La-
cnm retinere sunm non possit, uti tinitatis; qno enim alio nomine lioc
demonstratom est snperius, et usos vocarim 1 * Antiqoius est conjnn-
virgae in raoderando equo longe anti- gere bis binos eqnos qnam btjngo.*
quior esse debnerit, qnam usns fre- Lege itaqne, sed incnnctanter, £1
nomm, legendnm esse videtnr, Qiumi ^i^itgot prws est quam bie eotouagen
moderarier hane frem»y mrgave mere. bmoa. I. e. Inventss sont bigK ante
Quin et adolto jam orbe, et excnltis qnadrigas. Sed res plana est, neqne
artibus, satis conitat Nuniidas infre- adversatnrnm qoemqnam arbitror.
niseqnis usosfuisse. Virg. £tt.4.41. Faber, Btjugee Fuhtr: et fellcior
' Et Numidse infreni cingunt.' Sic faaec quidero conjectnra : i. e. inven-
enim intclligi debet ilie locns ; de t» snnt bigse ante qnadrigas. Creeek,
qno si qoi dnbitabnnt, legant modo 800 Faieiferoe'] De ' falclferis cnr*
Arriani politissimnm de Venat. li- ribus' lege sup. ad illnm locmn i.
bellnm, quem, me curantp, et Luca 642« * Falciferos memorant carms ab>
Holstenio mittente, non ita pridem scindere roembra,' Sec. Lamb,
edidit Sebastianus Cramosins typo- ISOl Inde boeee Locat] I. e. defan-
graphornm nostroram clarissimqs. tos. Varro lib. 0. de L. L. opioionem
Qnamquam id ex Strabone etiam refellit et eoram qui pataat * boves
coostat, et notnmiUnd Martialis est, Lncos,' sive ' boves Lncas' a Lnca-
^ £t Massylseum virga gnberaet e* nis dictas, ab eo, qaod Romani,cum
quum.' cui et addas licet illnd Silii, maximam qnadrapedem, qnam ipal
* Et doctns virgse sonipes.' Sed me baberent, vocarent bovem, in Lnca- notarom acervos scribere nolim. Fa- nia Pyrrfai bello primum elefaatos ber. Dextra pngnare, Lambinns. Gi- apnd hosteis vidissent : et eoram qal fanins F^sre: i. e. incitare, impel- a Libycis dictas volnnt. ad extremum lere ; quasi dextra eqnos Equites antem ait, se arbitrari, ' boves Lncas' impellant ! Faber deniqoevlrgaM et- ab luce potins dictas esse, qood lon- ere: * vieo' aotem est flecto, onde ge relncebant, propter inanratos re-
* vimen,' ' vietor,' et * vietos ;' onde gios clypeos, qnibus eonim tnrres ' viere equnm' est flectere equnm : erant oroatae. Plinius tamen lib. 8. nsos antem virgse in moderando eqno prioribns illis assentiens, sic scribit : longe antiquiordebet essequam usns ' Elefantos Italia primom vidit Pyr- frsBnoraro. Qood si armaftcm, (et rfai regis bello : et boves Lacas ap- qoidni armatHm?) in priori versn le- pellavit, in Lncanis visos anno ar- gatnr, tota ista Fabri emendatio con- bis 478.' Ennius : ' Atque prins pa- cidet; nam eqnites armatos eqoos riet locosta Locam boVem.' Anao- snos vtr^a vieniee securi rideamns. nins Epist. ad Tetradiom: ^Cnrme Creeeh. propinqnom Santonoram mcenlbas
1298 B^ugo Corrtt] Corra a doo- Declinas, nt Lncas boves Olimy re-
bns eqnis tracto : bigis. cttjns mo- snmto prseferoceis prvelio, Fngit jn-
ris exempla exstant apod Homernm ventns Romnla V Lmb. Ut * Campas'
T. LUCRKTII GARl DB RERUM NAT. LIB. V. 1579
pro Campanas apad Plaot. Trin; 9. 4. 144. et Trac 5. 60. ita ' LncaV pro Lucanas. Sic antem dicti suut £le- phan(e8, qnod eot Komani primura apad Lncanos viderint iu bello ad- versus Pyrrbum. Ita ' malabathrnm' aen 'nialobathnim/ qood ^KKw 'Iy8i- ff^ est, ab Horatto Syriam vocatur, non qood in Syrla natceretor, (haud sane magis qnam'amomnm/ qnod ab aliis qnoque Syrinm dicitar) sed qnia alinnde addnctom in Syria pln- rimom inTeniretnr, vendcretnr. Fa6. Plinins 8. 6. * Elepbantos Italia pri- mnm vidit Pyrrbi rrgis bello, et Bo- ves Lucas appellavit in Lncants vl- 80S.' Varro tamen lib. 0. de L. L. 'Lnca Bos, Elepbas, cnr ita sit dic- ta doobns modis inveni scriptnm, Bam In C. iElii commentario a Liby- cis Lncafi, et in Virginli commenta- rio a Lncanis Locas, ab eo qnod nos- tri maximam qnadrupedem qnam ip* si babebant vocarent bovem, et in Lncanis Pyrrfai bello primnm vidis- icnt apnd hostes Elephantos, id est, qnadmpedes comntas (nam quos den- tes mnlti dicnnt, sunt coroua) Lncam bovem appellasse. Ego arbitror po- tins Lncas a Ince, quod longe reluce- bant, propter inauratos regios dy- peos qaibns eorom tom oraatae eranl tnrres.' Frigida interpretatio. Creeek,
TKrriio earpore] Plin. 8. 0. de ele- £intis loqnens, 'Turreis armatomm io hoiteis feroot.' Plotarcbns in Eo* meoe : Koi its riitf ^fiplotr robs vipryovt 4p», col rits mp^idpas d^, Ztnnp ^ «frrotf K^fMf ^f Mx*F ^ft^raif, &c. t, e. *■ Et obi ferarum (i. e. elefanto- ram) tnrreis sorsom, et porpnras vi- dernnty qood erat eoram oraameo- tom, cnm ad proelinm docebantor/ Sce. Lamb* Elephantes dorso tor- res gestabant Craeh,
'Ttflrof , iingMmanof] Elefantos, qni- Inu proboscrs ilexiiis, volnbilis, et plicabilis, ioco manus est : alqne adeo *■ manns' appellatur a Latinis. M. Toll, Ub. 8. de N. D. ' Manos etiam data
elefantis, qnia proptermagnitndinem corporis diflScileis aditos babebant ad pastom.' 'Angoimani' igitur dicnn- tnr, quia mannm habent angnis in- star volnbilem. ' Hos' (nt scribit Ve- getins lib. 3.) *contra Romannm ex- ercitnm primns in Lncania rex Pyr- rhus ednxit :' postea Annibal in Afri- ca. Iteram Lncr. 2. 637. *Sicnti qnadrnpednm cum primis esse vide- mus In genere anguimanoselefantos,' Stc, Lmb, • Proboscis Elepbanti ma- nns dicitur; sed illa manns instar •erpentis, &c. onde ' anguimani.' Fuber,
1304 Alid] AUud a mascolino < alis,* qoo usos est Catnllus. lege qnsR an- notata snnt snpra 1. 264. * Qnando alid ex alio reficit natnra, nec ul- lam,'&c. Lamb.
1806 Inque die$ beUi terreribttt, ^c.] I. e. et in dies t>elli terrorea aozit. Lamb,
1307 In manere beUi] Sic hal>ent tres libri mannscr. Vaticanns, Berti- nianus, Memmianns : et typis exeiui, Veneti antiqniores. Alii, tamamcra beUi. qnsB scriptnra tamen non est rejicienda. Loin^. Si qois dicat le- gendnm esse in inammi beUi; haud equidem repngnavero; imo lubens assentiar. Fober,
1309 Partftt] Sic habent tres libri manoscr. et totidem vnlgati. alii vnl- gati, porfnn. Lamb. In qnibnsdaro li- bris, pariim: male. GVaa. Probant banc lectionem vlridocti, Lucretii in- terpretes, nec tamen illnstrant. Qnod qnamdin Lncretio det>ebnnt, nihil ap- tius credibiliusve cogitato erit, qnam eum scripsisse: EivaUdoepariimpref »e miaere 2eon«f. nt in Var. Lect. ex edi- tionibus et collationibns hand con- temnendis annotatnr. Causa immu- tationis foisse potest, qood semel tantum poneretnr hoc adverbinm, sed iis, qui non satis attendissent, sic soiere Lucretinm ; ex. gr. sopra, vs. 050. * £t partim plano scatere atqoe erompero campo.' £t vs. 1082. * £t
1580
NOTiE VARIORUM IN
partini matant coni tempestatibDt una RaaciioDos cantos.' Eadera vox, Don alia de caosa fortean, in raptim degeneravit, 6. 851. Vide quoqoe Magium, in Face Crit. tom. 2. pag. 1281. et ipanm Oifaninm in Indice, ' Partim.' Preig. De PartliiB taroen ntcnnqoe probatom dabo. Scribit Spartianns in Caracalla cap. 6. * De- hinc per Cadnsios fines et Babylo- nios ingressoB, tnmaltuarie com Par- • tbomm satrapis manum contolit, fe- ris etiam bestiis in iiostes immissis.' Video in Partbos, non a Parthis mis- sos, sed factum tamen videtnr id, quod ibi vel erat nsitatnm, vel factu Don difficile propter ferarom mnl- titndinem et magistrornm ibidem usum ; ita nt omnino etiam quondam ita Parthi facere potnerint, qoos non aliter nomtnat Lncretius, qiumi paul- Jo ante Poenos introduxit. Hav.
ISIO CuM ductorihua arauUiM] Nibil mnto, tametsi negare non posidm, eam scripturam, qofe in duobns libris roanuscr. reperitur, Ciun doctoribuB wrmatiMj tfc, ferri posse. Haec omnia Zoilns assentitnr, et probat, atque adeo excipit, et iterat, ut dictata, Lamb. In vet. qnibnsdam, doctorUmB, Utroroqnc recte. Gifan.
1811 Qitt moderartfr /^is] Hanclec- tionem probo, quamvis nonnnUi libri habeant, Qui moderarier ka$ pment, 1312 Permiita eade ealentes] Sic snp. 8. 648. < Saepe ita desnbito per- mista csede calentes,' &c. Lamb,
1814 TenyUas cnpifnm, ^c.] Sic snp. 2. 632. 'Terrificas capitum qua- tientes nomine cristas.' Lamb. Hunc versom abesse hinc velim; neqiie enim facile crediderim cristas capi- tibns leonnm annexaa. Alibi legi» tor, sed soo loco ; ct ona voce variat, quae errorem nasntis bominibos os- tendat ; < Terrificas capitum qnatien* tes numine cristas.' Faber.
1816 Peetora] Leonnm pectora, eqnornm hinnitu et fremitn perter- rita : atqae ita vox < eqnites' accipi-
enda erit »araj(pi§9racSfSf pro recto- ribos leoonm, et pro ii» qui leoiiibQs insidentes, eos regnnt ac modenun- tnr. et per ' fremitnm' eqaorara fain- nitns erit intelligeDdns, vel dic hoc modo proprie: neqne eqnites pote- rant eqnomm, qnibns insidebant, pec- tora mnlcere, perterrita * fremitu/ i.e* rngitn leonnro : * pectora' antem ' per- territa,' i. e. aniroos perterritos. et non poterant eqnos frenis convertere in hosteis. Qno fiebat, nt tota tnr- baretur acies; iique qni leones in ad- em prodnxerant, ipii sibi plns mali darent, qoam hostibos inferre pota- issent : atqoe adeo snis ipsi armis et inventis perirent. Lamb, 1817 Lede] Leoniim faeminae. Mjomb, ms Orapetebant] Sic legendnm, non patebant. Est enini hic ordo ver- borum : £t le» hominibns etiam snis, adversnm venientibns, ora et laciem appetebant. Lamb. Patebaat. Ita vet libri ; recte. In aliis, peUbaai. Ma- rullos. Gi/oa.
1319 A tergo deripiaboHt] Hi dno versus sunt obscuri, et desiderant explanatoris diligentiam : a me brevi-
.ter attingentur. Et nec opimaatee u tergo dtripiebant. i. e. lacerabanfy quanqnam, ne qoid dissimnlem, noii invitns legerim deripiebaMi, i. c. deor- som rapiebant et detrahebant- ' De- plexae' autem snnt de eis dependentes eisqne implicatae, Sic enim assilie- bant, nt infixis nngnibns de eis pen- derent, et eos deorsom detrahere co- narentor; idqoe est 'deplexom es- se,' cnro ' de' infra deorsnmque sig- nificat. THriiefr. Adv, 80. 22.
1320 Dcpiexofue] Sic habent omnea libri et mannscr.et typis excnsi. Qoas scriptora si rectaet vera ^%tfdeplexte, hoc est deligats et solntas. sed qni- dam legi volont depexee^ \, e. horridae, sen lacerae, jcar' hni^pa/nin nt apnd Ter. Heant: 6. 1. 77. ^adeo exoma- tom dabo, Adeo depexom, nt, dom viyat, memincrit semper mei.' Nam ' depexns' comtum et cnltnffi aignifi-
T. LUCRETII GARI DB ItBRUH NAT. LIB. V. 1581
cftt. Nonnnlli devtxat f. e. pron» et deorsom meBteii. Lamb, Solutae, a wXin», unde ' impltco,' &c. <|ni ife- pixm legnnt et locnm bnnc Terentii adfemnt, 'adeodepexum dabo,'8om- niatomniant. Faber, Haec Fabere Lambino. Alii Deotxat^ i. e. pronae et deortom raentes: pgo vero De- pUxa^ alia prorsns slgnificatione ; De enim anget, igitur Depleaut, arcte amplaxn seu implicitse, postolante sententia, interpretor ; in ▼ersn se- qnentl ' adfix»,' et in boc versn vox ' Tinctos' idem confirmst. Creech,
DabatU m terram] I. e. ad terram aflligebant. £aai6.
Voluere vtaclos] Sic legi debere, et dno libri manuscr. declarant, et ratie eTincit. Sic sup. lib. l. S6. < s&terno devinctns volnere amoris.' Lamb» Vdaere metoe, Sic legendom ex om* nibns vulg. et vet. fere. Qoidam vett. vtiMlos. Vide Indicem. G^an,
1SS2 Smom] Ita omnino legendnm, qnid eoim noxsB inde bominibus sl suea, i. e. apros jactasscot taori ? Ad« de, qnod botc opponatur mox vs. IftSS. similis strages, qnam non inter tanros, scd dominos seu sociosede- bantapri. Hac,
im RuHMOit] Prornebant. Lamb,
1826 Tela i^fracta euo} Hunc ex- tnrbat Lambinns, proximom Marnl- lus. Huic adsentior. Gifan,
1S27 In eefraeia tw thiguenies ean^ guiMeiela'] Ante hunc versum scrip- tus est in libris mannscr. versns al- ter ejusdem fere sententie, Tela ta- fraeia smo tingueniee sanguine sitvi: qni reperltnr etiam in libris Parisi- ensibns, et nonnullis aliis impressis. Ego (nt dicam, qnod sentlo) neque hnnc, neqne aiterum, Lncretiannm esse pnto : bnnc tamen illo tolerabi- liorem esse arbitror. Cnm hssc scrip- sissem, Zoilos ansos est (qnid enim non andeat sycopbanta?) mandare litteris, me hunc versnm veruto con- fodiftse ; Marnlluro, alterum. Atqui ani utriunque damnavi, aut neDtrum.
Lamb. Potest nterque versns qnon- dam a Lucretio profectns esse^ sed ita ut alter in posteriore Anctoris editione pro altero In priere fuerit poaltns) qnod et in Tertulliani Apo- logetico ssBpins factnm observavi- mns. Qnoad sensum de leone ita canit Lucanus 1. 210. ' tum torta le- vis si lancea Manri Hereat, ant latom snbeant venabnla pectns, Per ferrnm tanti secnras vnlneris exit.' Idem de Ursa 6. 220. ' Pannonis hand aliter post ictnm sssvior ursa, Cum jacnlum parva Libys amentavit habena, Se rotat in vnlnus : telumque irata receptnm Impetit, et secom fugientem circuit bastam.' Hav,
In ee /racia'] Spurius est. Faber, Posteriorem multi, ntrnmque versnm Lambinns vernto conficit, nec crude- lis ille. Creech.
1329 Exibani deniia adadue] I. e. effugiebant, declinabant, evadebant. sic 6. 1215. < Ant procnl absiliebat, nt acrem exiret odorem.' ibid. 1203. ' Profluvium porro qui taetri sangni- nis acre Exierat,' &c. Videtur esse a gladiatoribns tractnm et transla- tum. Sic loquuntur et Orttci : ex- empli causa, Bemostb. Korh *MpofrU wr YXa^pw V 4k rw 28W, o^cra Kip^wo¥ Mp S^f lCloni. i. e. ' Con- ferens autem de re sna familtari in rempnblicam, |inllnm perlcnlum| ex- iit,' sen (quod Idem valet) ' evasit,' i. e. effogit. Sic et Korh TifuucpdfrovSf et quidem iisdem plane verbis. Sic M. Tull. Catil. 1. < Quot ergo tnas petitiones itaconjectaSyUt vitari pos- se non viderentur, parva qnadam declinatione, ut aiont, corporis eva- si ?' Ubi volgo legitnr, parva quidam decHnationef eifUt aiunt, corpore effugi: male et mendose, opinor. Qnam scripturam tamen in mea Ciceronis editione secntus suro, nondnm ani- madversa antiqna, quam posfea re- peri fere expressam in uno exempla- ri manuscr. pervetosto, nisi q»od dusB voces, corporit et erast, delites-
1582
NOTiE VARIORUM IN
cunt in litnra : neqne satit liqnids, aat itttegraB snnt, propterea qnod emendafor altqnin, sen fortasse cor* niptor potins, conatus est in locum antiqnaB scripturae, eorporU et evatif Bubstituere corpore et effitgi. Qnod eo dico, qnia homo male de roe me» rltns, approbata mea emendatione, in tllo versn, qui est 6. 1215. AtU procul absiUebaif ut aerem exiret odorem^ pro quo libri omnes babent, Avlt pro' cul ahsiUehat, ut acrem exciret odorem, commemorans verba illa Ciceronis in Catllinaria prima, ait se ita emen- dasse, ' Quot ego tnas petitiones, ita conjectas, nt vitari posse non vide- rentnr, parva qnadam declinatlone, et, nt aiunt, corpore excessi ?' Quam scriptnram, qnamvis non damnem, prssertim ctui a recepta in hoc nno discrepet, quod excessi reponatnr pro iff^i recepta antem lectio in voce corpore non possit damnari, qnod eam Virgilins confirniet in versn illo, qni est 5. 4S8. ' Corpore tela modo, at- qne ocnlis vigilantibns exlt :' movet me taroen litnra, qnae est in codice mannscripto. Prapterea illnd dedi- naHone corporie^ valde mibi videtur nsitatedictum, etsignificanter. Pra!- terea illnd excessi pro evasiy nt puto legendum ex antlqne scriptnras ves- tlgiis, ant effugiy ut habent libri volg. ct nonnnlli vet. duriusculnm est apud Ciceronem : neqne id facile recepe- rim, nisi vetns codex comprobet. Nam si Itascriptnro est in vet. codice, nihil causae dico, qnjn,omnibusaliisscrip- tnris etconjectnris rejectis, ita sit le- gendnm. Mihi enim carlor est veri- tas, et antiqua scriptura, praesertim probabilis, qnam mes omnes conjec- turse et cogitationes. Lamb,
1888 Sic, quos'] Olim secutus libros omneis, edideram, Si quos. sed hoc annotaram : fortasse legendnm, Sic, quos. At Zoilus tribns annis post qnid facit ? quod homo injnstissimns et impudentissimns faciat. Adscri- bit, se reposnisse Sic, coojectnra
dnctnm. Ez qno Istum hominmB genere censeas? non ex Autelyco- rnm, ant Eurybatamm, ant talinm societatis hnnianae pestinm? Lamk* Ita conjectnra dnctns scripsi. In llbris, 5t, omisso c ob seqnsns alte- rnm e, sen q, qnod saepe factnm est Est autem quasi Epiphonema, Gi» fan,
Domi domitos'] ' Domi, domi,' com- positto et complosio binamm sylla- barnm. Lamb,
1834 Efftmscere] Qnidam libri ba- bent Effermscere: quod magia probo, qnam Effervescere. et nbiqne malim ita legi,/er9tsci/, et/erviscere, Lamb.
1338 Ut nune sape boves LuetsJ Sic habent ornnes libri vet. qnibn» ego usns sum, si bene memini, Ne- qne vldeo, quamobrem qnicqnam mutari debeat Confert enim tanroS| apros, leones, qnibns usi snnt in pne- lits primi homines, cnm elefintis, qnibns snnt nsi posteriores. Noo- nulli tamen legi volnnt, Ui nunc stBpe boves templis /erro male caace Diffugiunt, ifc. sen Effugbmt. Ego, si qnid sit mntandnm, malim legi, Ut nunc stepe boves Leetee ferro male macta. ut intelllgamns per boves lec- taH, majores hostias, sen victimu, qnae solebant ex toto armento eligi : Mectae,' ad immolandnm scilieet. Probabilins autem est ex Uctm fac tnin esse Luob, propter versnm illnm> qui est snp. 'Inde boves Lncas,' Scc, qnam ex tempUs: quam vocem nnllo in codicc neque mannscr. neque vnlg. reperi. Lamb.
Ferro male maeta] Sic legendnm, et ita habent qnattnor libri mannscr. et allqnot typis excnsi. 'mactns' an- tem, (nt docet Festns) idem valet quod 'magis anctns:^ ex qno 'mac- tare.' Jam mak maetuSf i. e. non anctus, laesns : vel ' mactae ferro' sic dictnm, nt ' mactare infortnnio,' ' cm- ce,' ^craciatn,' apud Plantum: vel ' male mactae,' i. e. male mactatae. ixim6tn. Ut nunc sape boves templis,
T. LUCRBTII CARI DE RSRVM NAT. LIB. V. 1563
/trr* wude emm Dijfkghmi. Ita ex libris vet. nostris reatitui. Sententia •it aperta. In alii«, Lucm, wmeimj ^wmsMmEff, 'Mact»/ nanqnam ita niimnr. ' Mactare' non ad £le- pbantoa referri posaet. Gi^oa. Alii habenty nl mbic tmp€ bovet ttmpHB/er' f wiale caut. Notnm illod Virg. ' et incertam excnssit eervice secnrim/ de taaro. Fnhtt^ Lucsb boves, ele- pbantes, quos in spectacnlis (si uUi Lncretii state in spectacnlia elepbantes) aliqnando vnlnerabant. iMbimu £0Mt luimi atOifaniose Codd. BoMt teMpHs/erro wuUe ttnm.
13S9 THgwgumt^ Sie babent ouh ■os fere libri mannscr. et aliqnot im- pressi alii, Ejlwgiunt, Lamb. In sylTas videlieety non redenntes ad obseqninm post eacnssos magbtros. Hm.
Ferm/aeWi Sic babent omnes libri, qoos qnidera Tiderim. Qoidam ta- men legi Tolnnt /era /ata* Lambin. Concnlcatis suis atqno protritis.
HWB.
1340 8k fidtf iff] I. e« sic fieri potait, nt facerent : contingere po» tait, nt ita facerent. Lamb, Imo corrige ex L. B. Mss. 8i/witf ife. i. e. *i tamen tam stnlti fnerint, qnod ego (tnquit) non credo. Hav,
1841 Atq^e videre'] Atqne prmvi- dere : naro prsepositio pr« repetenda est. JLain&.
1342 Qmom comnnaM malwm fturai'} Qnam valde sibi cnm adversariis boc malam fnerat commnne fntnrnm : vel quam «qualiter et perfleqne Im ani- mantes faerant sibi et adversariis exitio fntarsB. Loaid. Fueret, Ita in vet. nostriSy et etiam antiqnis im- pressit; qnod postea in fleret et /acraf mntatnm est. G^am.
1347 Dare qwod gewurent} Pare propter qood gemerent : dare plora* tns hostibos: 3»8ra< eXfuryds. ue Te- rent. Pborm. 6. 8. C3. * Vln' primum bodie iacere qnod ego gandeam»
Nanslttrata, £l qnod tuo vlro ocoli doleant V Lailkb, ' Dare/ facere, ali- quid novi struere, damnnm, 4ce. Terent. Plant. et moda Lncretiai, 'fera facta dederunt/ 'dabit png- ■am/ * sic dabo/ &c. Faber.
Jpei^ perire'] Nonnnlli libri ha- hentyipeiqueperirent. Lamb.
1348 jlnmtfvc vacabawf} Inermea erant ; sic ' vita vacat/ Forins apnd Donat. pro mortnns est. Faber.
1349 NexUie veetie'] Intellige ves- tes e pellibns ferarum, quas consntm non essent, 3i^jpm Grseeis hominl- bns. Vide Tiinonem Luciani. Ita- qne ntontnr in ea re veriw Mwreatm^ vel ipapTSa9m, krapraaBai, Faber. 8i molHores artes respicias, prima do vestibns cnra; nexilis antem ves- tis, e pellibos vis. ferinis qnse non erant consntae, ante textilem ; frns- tra enim textilem ante nsum ferriy qno parantnr instrnraenta textoriOy reqniras : neqne denique ars textoria prlmnm foeminis commitia : illam viri exercebant, qnlppe magis solertes et in artibos ingeniosi; deinde agricolm viris moUitiem exprobrando effece- nmtf ot molltoribus artibus relictis magis duras excolerent. vss, 11. Creech.
1350 Qota/mvftlaparaaittr] Tex- tile (inqnit) fnlt post nsom ferri re- pertum, qnia tela, sen instrnmenta textoria, qoibns textilis vestis conff- citnr, ferro parantur et eomponnntnr» hnnc locnm sic restituit Adr. Tume- bns. Nam in omnibns fere libria iegitnr teta paratwr. quasi ' tela' sil numeri singnlaris, fsBminini generis: qnod est falsnm. est enim nnmeri mnltitudinis, * tela, telomm.' Com hsec scripsissem, et edidissemy Zoilosy tanqnam scarab«ns aliqnis, exortns, rescidit meom, age mitto menm: sed infirmavit Turaebi jadicinm. Vlde, obsecro te leetor, os hominis: si qnid orle babere potest ohaBaa branrxsrtbrarra». Lamb. Parwtwr. Itn omnes libri. Male ergo aUi, paroiitar.
1684
NOTiE VARIORUM IN
£t Tide lodicem, < Tela.' Gifim, TeUk paranim', quiedtin editiones, teia pa- raitWf meo judicto male ; nara ' tela' seu ' anna' snnt instrnmenta. Ver- 8ns antem seqnens indicat qnsenam illa instrnroenta sint, qnse absqne ferro parari neqneant, insilia, fbsi, radii, &c. Fab, Codd. etOiianins Parohir. ' Tela' enim aliqnando sig- nificat ipsnm instmmentnm teito- riom, cni accommodator tela. Creech,
1S51 Nee ratione crfta] Qoam ferro* Lan^,
1352 IntUia'] Sic omnes libri. Cnr ergo Lanibinns reponit, Intubmla; matime, ciim in InMUJbida syllaba se- cnnda sit longa. G^an. IneMbala olim legendtim esse pntaram ex Isi- doro, qoi docet * insnbula ' esse tex- toris instrnmenta, dicta qnasi infra et supra sint, Tel qnia insubnlantnr« Nam * insilia * qutd sint, me fngit. Lambin, 41ind ' incilia,' aiiud < insi- lia.' lUud prins quid sit docobit Festns. ' Insilia ' autem non facile foerit explicare. Mitto qu» ab aliis dicta fnemnt, (qtiamqnam nil fere asserant^ nequeego qnidquam affir- mavero ;) lioc tantnm dicara, Mnsilia * CAse Tideri eam instmmenti textorii partem, quae pnlsn pednm qnatitur, ut staminis pars modo deprimatnr, mode attoUatnr, et fuso sen radio correnti libere tramearc liceat; id- qne ab insiliendo. nt a-cnbo, ' cnbUe,' a sedeo, * sedile.' Fa6fr. Haec vox fngit interpretes : Faber demmn ex- istimat ' Insilia ' esse eam instramen- ti textorii partem, qoa pnisn pednm qnatitur, ut staminis pars modo at- tollatur modo deprimatnr, et fnso sen radio currenti Ubere trameare liceat: idqne ab insiliendo. Quam conjectnram evertere videtnrvox ista adjnncta ' Isevia.' Vossins ad Gatnl- Inm p. 849. EneiUa, Creech.
Fufi] KAAMTT^pcf. Catnll. de Pelei etThet. Nupt. vs. 557. •< Libratum tcreti versabat pollice fasnm.' Lamb.
Eiradii] KtpKl^ts. Virg, JEa, 9.
470. * Excnssi maniboi radii, revo' Intaqne pensa.' LajR6.
Seapique] ^dBoi, instrumenta tex- toris qnoram pitlsu tela coafetatnr, et condensator. Lamb, Viri docti existimant' jognm' significare, i. e. ligonm, circa qnod stamina obvol- Tuntnr ; ego ' pectinem ' Ovidii pnto, propter illnd 'sonantes.' ' Radins' antem instrnmentnm est qno trama stamini Indncitur. Paber, An sig- nificent instrnmenta textoris,qvornm pnlsn tela coarctatnr et condenaatnr, vel jngnm circa qnod stamioa vol- vnntnr, videant grammatici. CreedL
1S53 Lanam faeere'] Lanam carpc- re, texere, et nere. Creeeh,
1858 AifueipHpoHmdmiimai^erre laborem'] Repete M Koawi * veUent.' Sic antem legendum est, non, ut vni- go, Atipte ^si pariier, Hoc enira sentit toto hoc loco Lncret. vtros, antc quam mnUeres, lanam carpere, et texere, et nere natnra docnit: viri enim snnt mnlieribns soUertiores: doneo hoc ita tnrpe habitam est, nt lanificium mulieribns concederent: ipsi autem agrnra colerent potins, atque in opere mstico faciendo ma- nus dorarent. Etiam hanc emenda- tionem secntns est Zoilns, nt scrip- turam receptam et vnlgatam. LomA,
1559 Opere in chcro] In opere ras- tico faeiendo, in agro colendo.
Dnroreiil] Dnra et callosa redde« rent. sic habent tres libri roannscr. et Veneti antiqniores. Vnlg. antera, dttraraat. Lamb. Ostendit versns superior, hnnc spnrinm esse; qnod primns, opinor, moneo. Faber»
1560 At apecimen eatiome] Nnne docet, nnde di<|icerint hominea sere- re atqne inserere. et ait, * speciroen,' i. e. exemplirai sen docomentnra ea- tionis natnraro dedisse, cnm snb ar» boribus virgnlta quaedam tenera, et pnlli arborura ex carom frnctibns in terram deiapsis nascerentnr. * Spe- cimeo ' anctor vocabularii mannscr.
T. LUCRBTIl OAfll DB RBRUM NAT. LIB« V. 1585
Latino-Grsci, tnterljiretanir Uiy/JM, v^raqui $Uumf u e. sttom inferiorem.
iMb, Arbores plantare, ab ipsa iiap Zamb,
tnra didicernnt, oiMerfabant enim 1373 ItUtr plaga cwrrere] Intercnr-
baccas gUndetqoe decidoas nova vir- rere. Tme«i8. Lamb.
gnlU prodocere; inde idem tento- 1876 Dfdcilnui] Mitibns. Virg. Ecl.
bant horoinea, et onusqoiaqoe pro 1. 81. ' sont nobis mitia poma/
ingenio ano aliqoid agrorom liorto^ Lamb,
romqoe coltora addidit; et exinde 1377 FeUeibwi] Qoae siot arbores
taiidem iaCa^ qoam videmos, horto- 'felices/ qnas ' infeliceV cnm alii
mm amaenitas, ista arborom florunip ^ne oroata dispoaitio vss. 18. Creeek.
1S62 Cadueaf] Cadentes ez arbori- bos. LemJb.
1303 pMUonm extmina] Faetos ar- borom poUalantiom. * Ezamina' proprie de apibu/i dicontor. Lamb, * Pnlli ' in arbore qoid siot, docebaot Varro et Colomella, et otroqoe ve- tostior Cato ille Censorios. Faber,
1364 Imde etiam] Ita com MaroUo poto legeodora; licet io libris sify Umie. Hac io re saepe variatom est. Gifan.
Siirfiei» eammUiere ramie] Qood ooom est ez plnribos insitionis ge-
docnernnc, tom nos qooqoe admo- nuimns «d illnm locom Hor. Od. 8. £pod. 13. ' lontileisqne falce ramos ampntans Feliciores inserit.' Lamh.
Obsita] Circom sata, hf «^Ay ^v- TsueA^o. M. Tull. Accos. Ub. 8. * Campos Leontinus, cnjus anteaspe- cies hsBc erat, nt cum eum obsitnm vidisses, annonae caritatem non ve- rerere ; sic erat deforrois atqoe hor- ridus/ &c. Lamb.
1378 At IhpUdat] Nonc de mosi- cae origioe. Lamb. Ut aUae artes, sic etiam mnsica primo mdis et in- culta; primum enim in avinm imlt»* tione coostitit, inde fistnla e calamis,
aeribos : de quo Virg. Gcorg. 3. 78. (nam calami levi vento agitati sibUa ' Ant rnrsnm enodes trnnci resecan- qoaedam et mormora eroittont,) com-
tnr, et alte Finditor in solidnm co- neis via: deinde feraces Plantae im- mittuotnr/ &c. Lamb.
1%66 Ei nova d^edere, ^c.] Sop. eod. Ub. 933. < Nec nova defodere in terram virgulta/ Sic. Lamb,
1368 IndMlgeado] Tralatio. Sic Virg. Oeorg. 2. 277. < ludolge ordi- nibns.' Lamb.
1360 /n wtotUem eaeeedere] Socee- dere, I. e. sorsom cedere. Lamb. Sorsomcederetnam ezcisis qoae cam- pos vallesqoe occnpabant arboribus, sylvae io montes sorsom cedere vide- bontor. Creeeh,
pacta: qoa pastores molcebant co- ras, aot io laetittam effusi se aUosqoe mazime oblectabaot. Jocis etiam, festivis sermooibus, et saltatiooi, in- compositae qnidem, sed satis ridico- In indnlgebant ; iude risus, cachinni, et alia faelicis otii delectamenta. Ne- qne ista operosior qoa nos ntimur musica nos majori volnptate, qnam mdis ista illos oUm perfodit; sed oova semper placeot, et prlstina fas- tidimos. vss. 44. CreeeK
1370 Leema carmma] Tralatio est a rebos qoae tacto sentiontor, ad eas qn» aodito percipiontor. Lanib. Nam
1870 lafraqae locmn] Et locom, qood gratom sensibos, Ulod Ueee Epi- qoi iofra esset, seo looom inferiorem : coro. Creeeh.
taUa aont ilia ' noper-uotitia ' apod Ter. Heaot. obi tamen qoidam le- gont flHipero nofilio. et ' aote-malo- ffwo' apnd Virg. lib. 1. iEoetd. et ' semper-amicilia' apod Propert. in qoibosdam Ubris tamen legltor hic
1880 Awrmqae janare]. £t aoreis delectare. Lamb.
1381 Et Zepkffn, i^.] Vid. Ov. Met. 1. 705. Creech.
Caca mbUa] Ordo est : £t primam sephyri docoeront agresteis cavas ci«
Delph. ei Var. Clat.
Laeret,
6 H
1586
NOTiE VARIORUM IN
entas inflarei per calamoniin aiblla cava X i. e. et Favonii docaernnt pri- mam msticos cicatas inflare ex eo, qnod calami ab iis agitati sibilos ede- bant. Jam iilad totam, 'cava per calamomm sibila/daplicem interpr^ tationem recipere videtar, qaie ta- men eodem revolvitor. Nam vei ' si- biia ' sic accipi potest, nt sit nomen snbstant. cata aatem adject. vel con« tra, * cava ' licet esse sabstant. ' si- bila' adjectivam. Et iU < cava ca- lamomm/ interpretabimnr cavitates calamorum: ^sibila' antem, sibilos raittentia. Virg. Georg. 8. 421. ' Tol- lentemqne minas, et sibila coila ta- mentem.' Idem ^n. 5. 277. * Parte ferox, ardensqne oculis, et sibiia col- la.Arduus attollens,' &c. Lamb,
1882 Inflare cieutaB] CicuiaBf i. e. calamos, cannas. Virg. Ecl. 2. 86.
< Estiiiihi disparibnsseptem compac- ta cicntis Fistula.' Sup. iib. 4. 692. * Unco saepe labro caiamos percorrit hianteis.' qni versns statim iteratnr. injlare aotem proprie dictnm. Sic Virg. in Daphn. prlnc. ' Tn calamos ioflare leveis, ego dicere versus.' M. Tull. in Bruto, * Si tibim inflatae non referant sooiim,' &c. iMuUf. Virg. qnoqoe pro fistnla, Sec, ita * caiamos,'
< avpnam.' Faber,
1387 Umunpndquid] Unumqnidqae. -Lamb,
1889 Hae mdmoi alUSf ^c.] I. e. his rudes iili homines malcebantnr, ac delectabantnr eo ipso tempore, qno epulabantar et satiabantur : vel nna cum cibo qno satiabantnr, agres- ti mnsioa animos soos oblectabant. ' latiate,' i. e. satletate. Lamb,
1890 Nam tum nmi emjita] I. e. nam tnm omnia grata sunt. Quidam legant, nam tum hac lunt omnia cordi, Lamb« Ni mihi properandnm sit, videor probare posse legendnm, jVain tum $unt eitia cordt, id et ver- sns snperiores ostendnnt; et qnos jam leges, ei conjectnrs non adver- santar. Vide tamen. Tum aotem,
i. e. enm hominea^satulU' smitet le se epniis invitarnnt pluscnlnm. Fe&. Faber OftaeorcK: venaste: Voss. ad CatuH. p. 167. Omniachordte. Poit satietatem cibi nihil, inqnit, bomini- bns aeqne placet ac mnsica, otpote quae tunc sit t& wdrra, Nec eat nt quisquam miretar chordas dici tibiasy com vice versa cithar» accipiaotnr quoque pro tibiis. Creech, Posses et eomnia legere ; at omnino placet Fa- bri illod olta. recnmbere enim in pra- tis, cnrare corpora, joca, sernMmes serere, &c. otiosornm snnt. Hav,
1892 Propter aqua rtoani] I. e. puh' pe aquae rivum. Profert hunc ver« sum Donatns ad illud Ter. Adelph. 4. 2. 87. ' angiportum propter est.' Ex- pressit hoc hemistichium Virg. Eel. 8. 87. ' Propter aqn« rivnm viridi procumbit in berba.' Lamb,
1894 Cttni tempeeta» ridebafi Cmn per anni tempus licebat: cnm anoi tempestas non erat tnrbida ant frigi- da, sed serena et tepida« Idem Lu- cret 2. 82. ' Praesertam cnm tenpes- tas arridet, et anni tempora,' Ste, Lamb,
Et anni TeiNponi] Ver, et SMtas. Lamb,
1898 Coroiiu] Alii legunt coroUie. qnod nnllis in libris reperi. Onmiiio non est necesse quidqnam hic imnra- tare. Nam utrumqne nomen a vete* ribns pro re eadem reperio esse oanr- patum. Plantus Amphitr. 8. 4. 16. ' Capiam Coronam mi in capnt : asai- mnlabo me esse ebrinm.' Seqnitnr pancis post versibns : ' Ibo intre : capiam ornatum, qni potis decet.* Sic enim restitni, nbl vnlgo legltar, qui potius decet, Atque haec esteaa emendatio ex sezcentis quibos Plan- tnm meliorem factom, et propemo- dom redintegratnm, et praeierea bre- vibus commentariis illostratnm, brevi divnlgabo, Deo optimomax. appro- bante. Idem Pseud. 6. 2. 2. * Siiio. Qnid video ego : PssuD. Cnm corona ebrinm Pseodolnm tnnm.' sequ&tv
T. LUCRBTII CARl DB RBRUM N\T. LIB. Y. 1587
panris post ymibas : ' Qna fstliec inf. 5. 21. ' Dalcta permQleent ani-
andacia est, Te sic interdins cnm co- mos solatia vitae/ et iib. eod. vs. 4.
rolla ebrinm incedere ?' £n perspi- ' Et priuiaB dedernnt solatia dnlcia
cne tvroUam et eoroiMin pro re eadem yit».' et Virg. ^n. 2. 62. ' dnri so-
«arpBTit. Flac. Sat. 2. 8. 255. * po- latia casns.' Lamb. AdertaU iMia
tns at ille Dicitar ex collo fortim «omnt. Sensos manifestas est, eof
carpiiste coronas.' Lamb, CoroUis, scilicet qni dorroire neqnirent, se se
Ita ex yet nostris malni. In alils, tibiae cantn oblectare solitos. Cur
cortntf. In hac re magis ntebantnr igitnr, inqnit interpres, iolatia oomni
* eorolW Yoce. Gifan. dixit? debnit enim dicere tokUia in*
1400 Atque txtra ninNcnaii proce* «01111110. Et ita sane videtnr. Sed ^ero] Non in nnmernm, nt snp. 4. qaod Jam dicaro, difficaltatem illam, 789. ^ Qoid porro, in nnmernm pro- qnae non contemnenda est, toilet. cedere cnm simalacra Cernimns in ' Solatinm' scilicet pro eo snmitur, somnis, et mollia membra movere?' quod rei alicnjns amissae loco datur, Ltmbn nnde damnnm resarciri qneat. Inde
1401 Daritir'] Antiqnnm, teste Ca- adeo fit ot interdnm apud Jnrisconsul- risio. Ennins Phcrnissis : * Qnam tibi tos * solatiom' pro teuni aliqua mer- cx ore orationem dnrlter dictis de- cedala sea pretio snmatur ; quod pro. dlt?* Ter. Adelph. 1. 1. 20. * Rnri bari nihil necesse, adeo certa res est. agere vitam» seniper parce ac duri- Si qnis aotem (boc erit exemplnm) ter sese babero.' Idem Andr. 1. 1. pateram auream, aut geromam, aiit 48. * Prironra hsec padice vitaro par* aliqoid aliud maou tenens, diceret, ce ac dnriter AgetMt.' Ad quem lo- ' Hoc pretium sorani ;' nemo, opinor, cam Donatus, *Dnriter,' inqoit, i. esset, qni dictnm illnd non facile «. sine sensn doloris : < dure/ antem, intelligeret ; ita enim gemma * somni «rodeltter : illad ad laborem : hoc ad pretium/ feu ' solatium,' diceretur, sravitiam relatnm est. Lamb, ot ' pretinm aediuni/ nt < equi preti-
£1 daro terram pede pellere matreml nm/ id scilicet qnod pro eqoo datum
Et taltare doriter, et quasi terram est. Objecerit tamen qnispiam, dici
KncrifoVf u e. calcibna petere, atque solere, et recte quidem, * Viglliarum
fnectari. sic Hor. Od. S. 18. 15. mearnm pretinm,' Scc, fateor; sed
^OaadetinvlsampepnliisefossorTer obl ita loquimur, figura est, quasi
pede terram.' Idem Od. 1. 17. 1. vigilias scilicet hoc nobis attulerint,
* Nnnc eat bibendum, nnoc pede li- qood ab aliis in nos coUatnm est bero Pnlsanda tellus.' Sic omnium propter indnstriam et laborem sns- princeps Homer. Ix. a, 571. roi M ceptum. Faber, Voss. emend. Evigi' ^oorrtff bfioffr^y Mo\«f r' l9ytif r§ kaUibue„aomMo. Qoem in soinho Mss. 9oa\ aaaipoinos hnrro, i. e. ' illt antem adjavant Plin. Epist. 1. 5. ' Evigila- terram palsantes simul, cantnm et bam.' sed simplicissima est Lambini damorem pedibns saltando seqne- interpretatio. Hao,
bantnr.' Lamb, 1405 Dmeere maUimodit voeee] H.
1404 Hine] Ex eo qnod sequitnr, e. (opinor) quod Grseci dicnnt fuirv-
' Docere multis modis voces.' Lamb. pi^w : qnod est vocem varie fingere,
Soiatia eomrn] Secntns snm codi- etfignrare; sen voce varie figorata
cem Vaticanom. nam alii libri habent cantillare. ' dncere' antem, i. e. pro^
ooaino. significat antem eos qni dor- dncere. Lom^.
mire nequirent, variis cantibns et 1400 Et Jlectere eantn»] Hinc mol«
vociboa insomniam solatos esse. Cur les in cantu flexiones apud M. Toll.
Jgitnr Qon dixtt eoUUia hmmnia? nt lib. S. de Orat, ad Qn. Fr. Lamb,
1588 NOTi£ VARIORUM IN
Et aupera} I. e. et ftiiT. sea in sn- qoi enin usqae ad hnne diem lilige-
periore parte calamoruni. sic sup. 4. rant* qiiique ei manas admoverant,
fi08. ' Unco fiafpe labro jcalamos per* desperatum, ac pro insanabili dere*
currit bienteis/ Lamb. lictum, sanem atque emendem, de
1407 VigUe»} Castreoses intelligo. sententiaamicimeiSim.BoiiiyVirtin>
Faber, Ego vero cnris »gro8 ; ut geniosiss. Verba Ciceronis sunt hspc :
vs. 1404. * Vigilantibus.' Creech. * Itaqne dixit starim rens lege majes-
1409 MiOoreminierea] Sicrestitue- Utis, OT COI AAFTC AAAAA «TH.' ram in secnnda jam editione. Esse sic legiftir in veteribns cod. qus Ut- aatemsic legendnm et ratio, ettrium terse perspicne sunt corruptse. sie codiclim antiquorum anctoritas per- igitur legit ille : o6 <roi a 8pSs fuSSut vhicunt : nam vnlgata lectio, Jfqfore ^^i. i. e. < nou tibi baec quercns ma- itUerea capiuni dukedine /ruetum^ ferri la (i. e. glandes) gignit.' Verba non potest. Hsec aotem, quam resti- sunt liberti cujusdam, qui videna se tui, hanc sententiam habet : neque reum esse, et fortasse etiam danuia- ex hodierna mosica, qnamvis sit eru- tum iri, jocans in periculo ante ocn- ditior, et compositior, etcultior, ho- los posito, et allndens ad qnercnm mines hujus aetatis majorem volupta- glandiferam, qu« cibnm suppedita- tem percipinnt, quam olim primi illi vit primis illis bominibus, fuitque ets et rudes liomines ex sua incondita, quasi nutriz, et pr«terea pcenam rnstica, atque agresti capiebant. legeconstitutamrespicienft,(fnstean- Lambin, tem verberabantnr liberti ccMidem-
1410 TeTTigenarum\ I. e. primornm nati, interdum etiam extremo sop- illorum fioroinnm e terra natorum : plicio afficiebantur,) hsec loquitnr: ytgywwj * terrie filiorum.* sequitur vs* * Non tibi hsec qnercus glandeis pro- 1425. * Frigus enim nndos sine pelli- creat ;' i* e. hspc accusatio, non tibi bns excruciabat Terrigenos.' Lamb, victnm, sed magnnm malnm datora
1413 Poeteriorque fere^ ^c.] 1. e. et est. Eadem opera illud quoque alte»
fere evenit, ut res posterior melior, rum vnlnus, qnod est in eadem epist.
priora reperta perdat, atque ex ani- sanabo, IXOPIIA IITBSNA : ubi qnidam
mo deleat : et immutet sensus ad legunt, rpSpa r^fira : sed legeQdnm
pristina, i. e. faciat, ut pristina non censet ille, rOPFEIA ITMNA, t. «.
»que sint grata, neque jncunda sen- < larvas seu personss nadsB.' Sed de
sibns, atqne antea fuerant. Lamb, Cicerone hactenus : nunc ad Lncre-
lUa reperia'] 'Exciya ^bp^fufra, per- tinm redeamns. Lamb, dit antem, in contemptnm vocat, fa- 1417 Pdii» item] Qnss foit inveata
cit nt in minori pretio sint. Faber, aprimis illis hominibna, nt snp. 1009.
1416 Sic odium ctBpii glandit'] £x * Inde casas postquam, ac pelleia, ig-
qno illnd, i\t$ Spv^y, * satis qnercns.' nemque paramnt,' &c, cecidit antem
et M. Tull. Orat. perf. ' Qnm est in pellis, et contemni coepta est poat
homioibus tanta perversitas, ut inven- nsum vestinm e lana nexilinm, ant
tis frngibns glande vescantnr?' * Olan- textilinm, aut sutilinm repnrtnm.
dis,' et 8fwbs, slve * quercns,' facta Cum toto autem hoc loco mire con-
mentio, mihi anrem vellit, meque ad- grunnt illa Amob. lib. 2. Adv. 6.
monet, ut locum in epistol. Cicer. ad ' Quid enim si hoc modo calpam veli-
Attic. lib. 4. epistola, cujus initium mus infligere prioribos iUis atqne
est * O exspectatas,' &c. in mea edi- antiquissimis sscnlisy qood inventia
tione, in editionibns aliis vero epis- frugibus glandes spceverint, et repa-
tola, quae hinc initium capit, * Occu- diaverint arbuta ? quod corticibas
pationiwi,' Scc, ab omnibns ernditis, contegi, et amiciri desierint peUibn^
T. LUCRBTII GARI DE RBRUM NAT. LIB. V. 1589
poslqvam yeitis exeogitata est texti- li0, asa et commoditate iuccinctior ? aat qood stniclii domibos, et laotio- ribos snccessibus iastitatisy non an- tlqnas adamaverint casnlas, nec snb nipibnB et cavernis prteoptaverlnty nt bellase, permanere P Commone est omnibos, et ab ipais p»ne incanaba- lia traditnm, bona maiis anteferre, inntilibns ntilia praeponere, et quod etse constitoerit pretiosios, laBtios id consectari, et petere : in eoque de- figere spem salatis et salatariom com- modomm.' iMnb*
1418 QMam reAr umdia] I. e. quam pnto ita ftiisse inyentori ipsi invidio- sam, nt is qni primus eam gessit, per ioaidlaa ab aliis Interfectus fuerit. hamb, Prima yestis ita ceteris iis terrigenis placuit, ut inventori suo mortis cansa foerit. Faber,
14S0 Ei tmdem hUer eo8 dUtractMm^ MMginiu muUo Di8per$iue] Secutus svm cod. manuscr. nam vulgati ba« bent Disp^ritfiey mendose. hujusigi- tar scriptune bsrc sententia est : £t reor, enm qoi primus gesslt vestem ferinara, inter eos a qnibus per insi* dtas interfectus esr, dtstractnm» dis- persisse, i. e. dlversis In partibns con- tamioasse sanguine mnlto, sobintel- lige ' vestem.' iicet etiam legas dt«- InwfaiR, ut habent lib. vulg. dutnic- foM autem < vestem ' sdlicet. Hanc quoque eroendatiouem ampiectitnr Zoiloa more suo. JLam6tN. Aliiydtt- froetejn, * vestem ' vis. et in sequentl versnDMpernsie; et btec lectio, qnam Codd. vet. exhibent, et Heinsins pro- baty admitti potuerity si voces seqnen- tes, * Neque in frnctum convertere qnisse/ oommode paterentur. Creeeh,
1431 I>i9per$u§e] Itavet. libri. In aliis, Ditperuuii ut modo dtsfracfam in quibnsdam. Gifcm,
1439 Time igHwr peUee, ffe,] Illa an- tem pro pelle pngna et csedes excn* sarl possit, nam ante vestes textiles inventiM solis pellibns defendebant frigus. At quis homioes excoset qoi
bellis et rapinis misceot omnia, ut auro clari, et insignes purpura fnlge- rentP Sed id agunt quoniam insana habendi cnpidine aguntur, et igno- rant veram voloptatem, qoam Epicu- rns docuit, et quae non tam delicias appetit, quam necessariis contenta est. vss. IS. Creech.
1423 ExercenQ Vexant, tranqnille vivere non sinunt. Lamb,
1424 Cvlpa rtiidU] Sic legendum a ▼erbo resido, db : qno utitur 2. 28S. ' £t projecta refrenatnr, retroque residit :' non resedif , a vertio resideo. Lamb,
1426 Frigtu entm] Necessitas pri- mo vestinm nsnm reperit : frigoris enim depellendi et injurise csli ar- cendflB cansa vestes repertae sunt : deinde accessit luxns et volnptas, com vesteis purpnreas, et auro insig- neis, et acu pictas gerere vohierunt* •ic fere M. Tull. lib. 8. de Orat. 'Nam nt vestis frigorls depeUnodi causa reperta primo, post adbiberi cmpta est ad ornatum etiam curporisy et dignitatem; sic verbi tranfllatio institnta est inopi» causa» frequenta- ta delectationis^' Lamb,
1426 Terrigena»] HomineSy ex terra natos, nt snp. vs. 1410. ' Qnaro sil- vestre genus capiebat terrigenarum.' Varro Eumeiiidib. ^Empedocles na- tos homincs ex terra ait, nt blitum :' ex Nonio, in voce ' blitum.' Lamb,
1427 Vesfte apta tignu] Jam antea. Faber.
1429 In eaesMm, /ncefraftie laboral] Qnia non cst contentos parvo aut modico; et quia cupiditates habet in- finitas, minimeqne necessarias, et (ut statim snbjnngtt) qnia non cognovit, quflB sit habendi finis, i. e. qnid sit homini satls : vel, si cognovit, eo non est contentns. Sic Lucill. lib. 6. * Nam si qnod satis est bomini, id satis esse potesset : Hoc sat erat : nunc, cum hoe non est, qui credinius porro l)i* vitlas nllas animnm mi explere po- Ksse?' Idem Itb. 18. 'Denique nti
1590 NOTJE VARIORUlf IK
fltnlto nil sit satis, omnia com sint.' ex annotationey eaqne pingni et eras>
Lamb. ta : nam ad bsc yerba ' florebat na-
1458 /r aUum] Metaph. a navfgan- vibns/ adicripsit aliqnia minime ma- tibus, pericnlnm significat. De vs. Ins, pr9pe«r odoiYt , significai» merceis antem illo 1455. ' Namqoe alid ex odoratas, qott navibns veherentnr. alio/ &c. dictnm est in Emendationi- quas verba postea conjecta snot in bns. Faber. Metapbora a naviganti- conteztum, detmsis rectis ▼ocibns, bns, versn seqnenti hal>es ' BStns iiam6iu paiidw. qnod faclitari esse lo- belli.' Creeeh» litnm, saepe alias admonuimna. lamb,
1435 Ai vigUei unmdti Dicit homi- PoR«t. Qnidam libri, paadU. Gifan.
nes ex soiis et lunas cnrsn didicisse OifaiiiQs, 2^ mare velieolia Jlareba$
annomm tempora circnmagi, atqne natibue ponii, Vossins ad Catollnm p.
in orbera redire, et statos ac ratos 77. haechabet: ^ Tmn Mare veUvolam
esse rerum ordines. Lamh, Qnoniam fiarebat jiropier odorea, Haec est scrtp-
dintina experientia certos fecisset tnra omnium, nisi faUor, libromm ;
homines anni tempestates certo or- qnam merito docti se non intclligefe
dine redire, neqne casnfluere omnia, fatentnr ; sic eniro, puto, acripserat
et tnrbari, (nam atomi primom for- Lncretins ; Tam Mare veUtoiam JUre"
tnito oonvenientes, ita motns sni le- bai Proiei ad oraa. Protens et ipse
gibus, et vi natnne constitnnntnr, ut, Dens marinns, ntpote qni primHs na-
nisi aliqna cansa extrinsecns adve- vigasse creditur ; 'Ore' yero^Pro-
niens impediat, iisdem semper moti- tei/ snnt oraB in qnibns regaabat
bns ferantnr,) tandem certnm stabi- Protens, in qnibns omnibos naviga»
leqne vivendi genns amplexi snnt; tlonem floraisse affirroat.' Qnlbna
Inde constitntie respnblice, Institnta -bxBC placent illis nihil onqnaro dispU-
etiam inter diversas gentes commer- ceat: Lambinus invenitinquibiiadain
cia ; tnm littene inventsR, nati tum Codd. Haioibua pandiif et istis voct-
poetn historianim patres, deniqne bos ego qnidem contentna. Cr<eeiL
Inventae sont ists artes, nam om- Servius ad Virg. 804. * Ennius et Ln-
Ainm anthorom noroina describnntur, cretius florens dicant omne qnod ni-
quae vitae nostrae, ant volnpUti inser- tidnm est : hoc secntus eat VirgUins.
viunt. vsf. 22. Creeeh, Aliter Acyrologia est. Lucret. <flore-
1459 Jam validie etepii} Tnnc coe- bat navibos pontns." At in postrema penint homines in tnrribus atqne in Editione,8iveMasvicii,volgata Lam- locis munitis habitare, nrl>eis con- biniestlectio;sieM8s.nolopognare, dere, agros limitibns distingnere ac quamqnam non probem nnlUbi in illa terminare, navigare, &c. JLam6. Editione apponi Mss. et V. L. noti-
1440 Diecreiaque TeUu»] Limitibus tiam ; et tamen altera lectio ae tn- distincta, et fioibus. alii legnnt rfe- tari potest, si Ita distingnas : Dan Bcripitique ielhu, Lamb. Deacripiaque fnareveUvolumyJlorebatuambmpomiue. ieUn», Ita restitnimns, adjoti a vet. I» bello enim veiivolnm etiam est codicibus, in quibua fere, dieiinciaqHe, mare, at in pace florere maxlme so- Vnlg. diecretaque, Vide Indicem. G\f, let Scio synonima esse * mare ' et
1441 VelitoUe] Sic omnino legen- * pontns ;' sed qnum roos pariter dnm pnto ex vet. libris, et Servio, ad * anzilia ' et ' sodos ' dicat, qni non lib. 1. JEn, Gifan, plnris diffiBrnnt, etiam nunc mare et
NavibuM pandii"] Navibns cnrvis. pontnm conjungere potnit. Hav,
nonnnlii libri habent, Jtorebai propter 1444 Nee muito prime] Qnam poetm
odoree, sed (ut opinor) corrnpte. Hoc res gestaa carminibns perseqni cmpe-
totum enim propterodorea^ natnm pnto rnnt. hamb.
T. LUCRBTll CARl I>B RBRUM NAT. LIB. V. 1S91
1445 Qmd tU prtau aeium] Prias $6vpy xai vpovwfAffKW, i» fU» rtei 9tn'
qaam elemeDtm Utteranim essent re- ror, hf 94 ruri fipaS&rtpWy Sie, i. e.
perta. ImmA. * Porro autem ezistimare oport^t,
Re9fiker§] Respicere dicimnr praB- nataram qnoqae malta et varia a re-
terita. nam qasB praeterita sant, re- bas ipsis edoctam et coactam este ;
tro etse dicantor. Hor.Od.8.29. 45. rationem yero ea qaae ab illa Bibi
* noB tamen irritnm, Qoodcnnqoe mandataettradita faeront,poiterini
retro ctt» efficiet : neqne Diffringet, accnratiora et politiora reddiditie,
infeetnmqoe reddet, Qnod fogient et inventit addiditse, in nonnnllit
•cmel hora vezit.' Lmnb, citint, in aliis tardiot/ &c. Lamb,
1447 NamgiMf aiqiie agri cnlhinu] 1465 Namqui atid exalio cUireicere
Navigiomm conficiendorom et agro- eorde videbaiWi Legendom plane ett,
mm eolendomm rationem, mcenia, le« Namque a!id ex aUo ciareeeere eorde
get, et cetera, qns bic enomerantar, videmui. Est enim iliios vertnt con-
ntns, et diligentia, et ezperientia, firmatio ; ' Sic nnnm qnidqnid panla-
paollatfan progredientet, docnenint, tim protrahit tetat In mediam,' Scc.
inqnit. Sic fere Araob. lib. 2. Adv. Adde qood ad priorei illos ' terrige-
Oeol. * Qoid est enim in negotiis ho- nas' pertinere non potest, qnod se-
ninnm, qnod vel opera corporis, et qnitor, * ad snmmnm donec venere
mantbns fiat, vel soliot animi disci- cacamen.' Ad nos itaqne, atqne
pHnaetcognitioneteneator, qnodnon adeoad posteros a nobis longissimis
ez all^no cceperit tempore, et in osom Intervallis dissitos pertinet: itaque
•xlerit, ezperientiamqoe mortalinm ? mdemuif non ridrtenl. Praterea pro- Pidlotophia, mnalca, ceterapqne om- positio est generalis, koX rw aaff Sxou
artes, qnibos vlta est excalta et illod prpfniAti ; diceodom alioqoi fo-
ezpolita commanis, cum bomlnibot erat, profroxtf. Deinde, qnit affir-
antm tnnt, et non potint nnper, qnin met r\ «drra in artibnt etse jam ad
immo paene panllo ante agitari, in- tnmmnm perfectionit cacnmen per-
telKgi,celebrariqnecmperant?'Iiaiii6. docta? nil certe tale Epicuros, nil
1459 Pediteaiim pregredienieia] Sic Lncretiot, qoi patillut £picarat esL
locntns est sop. eod. lib. 5SS. 'sed Restat tamen tantillulnm qniddam
qnsB sit eamm, Prascipere, handqna- scrapoli circa cord«, inqoies. At
qnam est pedetentim progredientit. ego te pro anctoritate abtolvo; ot
Lmmb, enim dicimns, (saltem ita plernmqne
145S Sie mam quidfaid pauUaiim loqni Lncretinm nosti,) < animo vi-
fmirakii] Qa» arte et ratione con- dere,' < ratione videre,' Scc. nt apnd
atant, inqnit, non fnernnt nno eo- Salnstinm ac Ciceronem reperiri po-
demqne tempore inventa et perfec- test, * spes animi,' ' jadiciom animl,'
ta ; sed primnm inventa, eaqoe non- < metns animi,' et alia bene mnlta ;
dnm satls polita; deinde temporis ita ' corde,' quod pro animo positnm
tractu perfecta ac pcrpolita. Hac de est, bene et ez veteris Latii palato
re sic Laert. 'AAA& fiV bwoKnwriov positum est. Sed hasc emendatio-
ffalrV fbo'» woXXik iral narrota bw* a5- nom non snnt : ad t^ l^ifyirrtfc^, non
T«r rw Tpse/ftdrwp 9iBa)(finrai rt icai ad rh mpmitbr pertinet* Faber, Alil|
&nryKa^(Hyyai, r^ 8i Xofyurpubv rk bwh Vid^Mmi : imperite. Creeck, rainrit waprfpnfiim-a, baropow htoKpi'
1502
VOTM VARIORUM IN
QiJOi> a ▼!• 66. ad ti. 417. solem,
temm, mare, totam deniqae miuidi
compagem, nec ab «terno fuisiey
nec in sternam dnrataram Buerity
id quidem piis omnibos et sanis phi-
losophit commnne : qaod vero yeri-
siffliiibas quibusdaro, veris anCem
moltls firroisqne rationibus, probat,
illttd sane Lncretlo proprium vide-
tor; nec meliora unqnam (semper
excipio sacras scripturas) argnmen-
ta invenies. Ideoqne magis miran-
dnm esty tam prseclarnm ingenium
insernisse futiles istos versus a vs.
167. ad vs. 2S6. qnibus evincere co*
natnr mundnm bnnc a Deo non fu-
Isse fiictum : fingit enim Denm par-
cnm nirois sen potius maievolnm, qni
nihil nostri cansayomnia vero sni emo-
Inmentl intnitn agat. Qualem siqnis
pingat Eplcnrom, illom dicacis im*
pndentisB poeta postnlaret. Deinde
snpponit omnem Dei asqne ac ho-
minls notitiem a simnlachris de-
pendere. At qnls iste Dens? non
ille qnem percipit meos hnmana,
quem omnes gentes agnoscunt, et
venerantnr. Demaoi qois ferat illom
enlpas, qnas vocat, mnndi ennmeran-
tem, falso omnes, et vanissime edic-
tas ^ Hseeclne vero vitia in novo et
recenti mnndo? Id qoldem negat
ipse Lncretius, ideoqne inepte facit
dnm labes roinasque sedificii longa
Btate dehiscentis imputat artifici.
A vs. 417. ad vs. 609. mnndi ortnm
describit, qna descriptione nolla est apnd physiologos ant magia verlsimi- lis, ant magis vennsta : gravitatesna femntnr atomi^ concnrmnty inde re- siliont, et pro varia ponderis ictns- qne ratione in diversa loca disce* dunt, ibiqoe coaiescnnt.
Qttoniam vero a vs. 610. ad vs. 770. non nnam eertamqne cansam motnum csplestlum, eclipsetir, diei et noctis, &c. ea, qna alii aolHity pertinacia assignat, ideo qnibnsdam videtur fluctnare ; ego vero conten- do istam, quam vocant, oonatantiam ia Epieureo physiologo rldicnlam io- re, qnippe omnia casu fleri proooo* tiat, neqne qnis facile deprebendat vttam certamque caosam, cnm eadem phsenomena pluribns modis esplicarl possnnt. Nec ego quidem illi aoeceD* serem qni multas profert canaaa, dnm inter eas vera certaque propo- natnr. De solis, Innsp, Ac, nmgnita- dine nihil addam, supra enim monni istam opinionem plebeiam nlmis essei et rusticam.
Lege qnse seqnnntnr, et admirabl- lis ingenii tam vehementer delimitis miserere ; ea antem est omninm, qni negant providentiam, sors, nt in ethicis vana doceant, in phyaicis ab- surda; at vtro primornm hominnm lodoles ea, qnss omniom barbaramm gentlom, et in terrigenis Lncretil« Margaitas, Brasilios, plerqsqne In- ditt occidentalis popnlos agnosces.
DE RERUM NATURA LIB. VI.
1 Pnma frugV«ro9\ Sic M. TnlL Orat. pro Flacco : * Adsunt Atheni- enses, nnde humanitas, doctrina, re- iigio, fruges, jura, leges ortse, atque
in omneis terras distribntss pntan- tnr.' £t Isocrates Panegyr. et Aris- tides Smym. in Panath. qnoram ver- ba longnm sit hic referre. et Diodo-
T. LUORETIl GARI DB RBRUM NAT. Llfi. VJ. 1593
Sicolttt Ub. IS. hU verbis : Kfli
X^i^ S' o^if kgoiufUrni rStr 1A9 Ib^ 9pmww ^MpYwnnuifrmf' oSroi ydp «low •/ «]p«TM rpo^ iffidpov rois "EXkiitrt ii«r«Mpr«f y V Wf vojp^ Mhf ?iafi6rroSp *F XP*^f iOMi^ ivoififfa'/» oSroi v6fuv$ «Spor, 81' o^ 5 «aa^f /iiof 1« r^f kyptag mmi 4t(Kov f «lif df ^pop icai SutoW l\iAi4t ovpifiimawn i. e. ' Eteaiin, si qn«niin alioram, Atheniensiiun civi* tatis dignitatem par est colere et ve* reriy iisqne bent ficiornm qu« in ho* mines contulemnt, gratiem referre : bi enim sunt, qoi primi victnm man« snetum et civtlem hominibus imper* tiverant, qnem proprie et privatim n Diis consecnti, usn cum omnibas commnnicarunt. bi leges invenernnty qnibns vita communis ez vitas cnltn agtesli alqne injnsto ad bunc huma* ac jnstnm convictom pervenit.'
Fraft/arpf] Qoidam libri habent fngip^ro»* Laml^. et Gifan. Primm» AtbensB tritici, olei, Ac. inventricesy nil tritnm magis. Faber. et Creeek.
MortdibuM efgrii] Hanc versos clansulam motnatos est ploribos locis Ytrg. ot Georg. 1. 288. ' dosB mor* talibns trgris JMoncre concess» Di« vom.' et ^n. 8. 866. ' Tempus eraly ' qoo prima qoies mortalibos asgrts In- cipit.' Lamb,
8 Dididenml] Distriboemnt. Lamb.
Prachro noMnac Athenai} UeyakAwvm iist. I^nbiiim
S JZofanoil] Toleront. Natom ex oonsoetadine Rom. Nam qoi legem aliqoam novam ferebant, popnlnm * rogabanty' vellentne eam legem, cejin aoctores essent, valere. Lam6.
4 Ei frima dfdsnml] Videtor le* gendom, AM frieea dedermUy tfc, Hoc sensoy Athenas qoidem molta generi hnoMno bona fecime inventis frogl- bos, eacoltis artiboa, bumanitate^ doctrioa, legibos, atqoe aliis rebot pan6 infinttis : iil mnlto etiam me-
lins de hominibos meritas esse, com Epicorom protolerant. Faber. Ista observatione potuimas carere. Creeeh»
6 Quom geHoere Ktnon] Epicurum. Erat enim Atheniensis, Neoclis et ChferestratSB filius^ 1« 8^v Tafrprr» riov. Lamb.
IWt oon oordr] Tali sapientia pr«* ditnm. lait emphaticds. Lajn6.
6 Omma veridieo ^ai qa&ndam'] Sic sup. prommio S. l..]aodatEpicaram: '£ teoebris tantis tam clarom ex* toliere lomen Qui primns potoisti, inlostraos commoda vitac, Te seqoor^ o OraisB gentis decos/ &c. Com ha« beret autem hoc Epicoras, qood se onnm verum vidtssc, mazimis errori- bos aoimos hominum libemsse gloria- retor, ceteros cscos fuisse diceret ; tum Epicurei uonm Epicnrnm landa« bant, ceteros contemnebant. 8ed hanc Epicori arrogantiamy cetemm- qne ejns inscitiam atqne inscientiara multis verbis, iisque acnleatissimis, ezagitat Cleomedes lib. 8. kvkXiic. 0emp, qoo loco de sole et ejos magnitndine disserit, et Epicurum refeliit» qoi dicebat» solem pedsli magnitodine coi|starey et enm occidenteniy eastin* goi ; orientemi iternm accendi. Sic Igitnr Cleomedes : 'AWk ybp iw reSa rw iKm¥ ^X>^9 'c^ ^V *^f^ riXaus Kiy^^ imI ir roif IHBucois roioSrof , koX Ik roU iurrpoKoyovi»ihw9f ami ir r^ Marii rhs ^eofraffUa r^y, ical rh o^relKMf Ir «orrl nifipmn icetravoX^ rmv owakiami^ rv- ^A^rfjpof . imI oMf ye BeBepuaier^v^ eh yiip^ fik Aia, ^iKnUemii Mpdetmie 4ar)» bmeupeut d^ ip rois oSew bXiffieieaf^ AXX' WpSr 9fSbs bperr^ MM^mirmv^ itai fetfi^p ra^nff iwhrpoa9er TouvfUmtVf bM^ obj^ vapicbe eoaraBmS Kafrdumifia •yuewwTar^ «al rh Topi raii^v Ttarbr iKirwfia, 02 fiS^ oia iraJiatrtpoi i^taifpwaov ia r6r «^Xiwr iral roirt iLvb rrfs aipiaems ffol rh romSra rmv avyypeiiipJgrmv^ Xipaii^^KeX 9iaif$opbv Am bwoKafifidvoirres rh M roeovror ical rv^A^nfrof aai bvaebefni l|norra rmv 9eyiiJrmv, Ol M m/ ftra (o(uu) bah rpv^f ao^ fioAaiclaf ^aXcXv*
1504 KOTiE VARlOftUM IK
lUivf, M ro^ovroy hrtTtiti^Kaffi rohf oUlkjhpXryhpdyt^trevravaiiT^^kp^U
^h r^s tupdawff koI airh t& avyypdfi' nrv, luiBdwtp 6 'O8wror«^ ixtan», ^KttoiiUf
ftmra, &rre Ku^wt^ovai ftoAXor *Er(Mov* &c. Seqiiitar,paocU interpositis, quK
poy> «eoi ro^f iarh rn* olp^ewf, &Xy}09 ego prsetermitto : 'AAX' SfWf Toiomf
\4yw fio6\ta$aif ^ Bwhs koI wp6yoia9 naihrohhAyott^Kaiivroislinfiumi»^
^ rots ZhMs eW. «col Inoi ^e ic&y lAKolrxfnfvrakhfnhvirrdffifwi^r^r^
cKtcuyro a^£ir MaAXor &voXMai rV nuOaT^pv, koI 'HpaKXcCrov, koI Smc^
ftpimiojfj ^ ^tatUcmfpo» Xiyoma ^fcvSq rovf x<^y»y^ koI tV vpimpf h aJMis
iKryx^rpm, oSrcif d^Aiwf SiiiKfiKraiy ko) r^iy Ixifiy iifyow, h bpuotirraxo»^ in ^hf
M roffovTop i^tipnpnm rqf J}8ov9f, d»f roZr hpo^dmats KaiikpxM(»fv*ro'^ Up6mh
Kol rh¥ awi/yopw airnis Mp wdrra r^ Aoi iaurohs Kttrairdurffw inx»poMW, rV
Kar^ rhv fiU» iiSXKav iurwdj^iffBaif &c. «p«Sn|r Ir a^roif rd^ur l^car i|ioiirrcf. ^
Hsc antem mox Latine interpreta- «f rif SapSardiraAor iwmiiamf w^ Mop-
bor. Seqnitnr aliquot versibns post, rtplas r^ 'HfMucXci ovyKp&vffto fri-
nempe posteaqnam refntavit illam x^^P^^^h ''^ i^turripuaw rtv famdktv
ejus opinionem, solem extingni, cnm koI r^f Xcorr^f , Koi X^rra wphs «Mr,
occidit, accendi, cnm exoritnr : ToD- 'XU iyi» roOrwt iify/Afropos, o&k ign^ff,
ra Ka^ Upii 'EiriKo^pov o^o^fa l(cvjper. kok^ KdBapiiOj ivl rodf KpoKnrro^ Kat
dWa, rj^ A^, rf 'Onfipuc^ e^vfrp Ircio-f r j^ raXAAK^, pu^* S» iwl rais KX/MUf
/101 a2rrbr &veiKif cir. Ao^ircp 7^ iKtofos, 8ii}ftepc^eif , vor^ ^r «op^i(Spar {o&wr,
MUuoTOf ^r arpartOiuart rw *kxa»SMt &AAi>rc 8i orc^^if &ra8o4ta«9» ^^^^
yt»diuBfos ijn KoiL ainds ^fifit» h «-oiirH^f, 5re Kai r& hi^uafra ianp^pMsifos,% mil Ir
iral r^ 'OSwro'^ X^rra «-crodyKcr, iroXAp koI &o-x^ri /*^ K(lran\o^y«mf ,
oMf pXv c2ir«^, A!Eirx«rrof V M^ imh Kal Aoiv^r r& ro^oif ^Jficra vpdoimry
"lAior J|A0c, Kol rik l|^f * r^r 'OSwra^a 8^ Kohdwtp ris o^K^iil iv virv irorqpf re Kol
mro(i}Kcr A^yorra irp^s a^^, 0& yiup iyit lanrpd^i $op86p^ KvAirBo^/icrof ; o( koI
#lo ^ijjul xtpti&rtpov fipvrhv &AAor''EfV4e- oi> oSr, j( ^paovrlCni Kot iraurxvi^vTdbii
itau) &AA* 8/i»f Kal roioDrof ^, o6k ^7^1 r V KC^aAJ^, Ik ^iAotf^o^af &iro^apctf o^x^
^oyx^* AAA& irpfiror /Ur roif /Sa^iAcvo^i tfp M Ativrutw Ktl ^iAairlSa, Kal r^
fiutirAijKrfJ^crai AAaJ^orcv^/icrof, &s lHi AkKas kraipas, Koi r& Upk kvOKpvirjfdir»
Koi, airhs ctppis ris (bv' iwtna KtX ^ puara, pLvrik MirSupCSov, kkI ScySaro-
ToZr hpurrtwruf ^wrhv KaraTdfffftw roX- iniAov, Kal /lerd vdlrTair rmv aaartS
puf, A^ywr, 2f roi *Axaiol nptnUrr^ tDBo- Ouurtnmv ; obK tiSaBa, &ri iy ^iAoiro^
/ler, cSr' &r «ToA(a0por thMiitv. koI t^, *HpaicA^ Kal &r8paf 'H/MOEAclovf koAc^
"OvKtv iyif Mpras ieydrft», % tSuKXos 'Axoi- o6x^ /i^ A(a, KUfoSkius KtDi ifiovipf, 6ec,
mv. oCr« Kol 'EwUovpos, in Z4i ris ^r, Qnas sic interpretor, ducto a prinus
AAai^orc^ai, lavrbr iv roif ^iAoo^^^oif initio. * At enim in priDcipiis aomrase
Karapid/wiifriku i^t&v' koL oh /M(ror yt, snmmarnmy et disputatione de fiui-
ftAA^ Kal rit wptntta ^iptaOai Stafitfiau»6' bns bonommjet malornm, et in mora-
/icrof , Kttl ra^ yt mJ roi; ecpo-frov libns talis est, et in iis quse ad aatro-
$paa6Ttpop iavrhy &To^MUMfr. ^«ivf logiam pertinent, et in eo loco nbi
jiir yhp pu&voif, &s iipurrtbs ical «irof roiir <ie visionibns disserit, et omnino in
fiariXiokruf, iAaJ^orci^aiy o&k^i 8i ko^ omni qnsstione, et rationey ranlto
rit wptntia &«or^/ici lavr^* oSrof 8i, talpis caecior esL neqne vero aii-
M voAA^f r^f ^o^Jaf Koi iwurHiiais, rnm. Non est enim profecto btv
/i^rof tbfnpcivoA^ r^ ix4fittav ^afitfiauw^ minnm volnptariomm veritatem in Toi, Ka2 8id rovro koX rd «pafreia ^ipta- iis qnsB snnt reperire, aed virorom 0ai i^ioi, ikart wo\h &r rif iucaidrtpiv ad veritatem natnra factommy niMi*
IMM 8oKc« «p^f a2rr^r ciircir, Stpah* &i^- que hac antiquios habentium» et non TipaAt,\gyis wtp Utv &7opirri^/l^xco* corum qui snmmnm bonom finMi
T. LUCRBTII OARt DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1505
corpbris coo8titiiti6ney ejnaque spe primas parteis se ferre confirmans :
expiorata definiri et contineri dicnnt. atque hac ratione seipse Tliersita an-
Aollqui \g\tnt edicto pnblico ex nr- daciorem declarans. Ule enim tan-
bilraa extemiinabant eos, et qni hanc tom ut optimis, et regibns xqualis,
sectam sequerentnr, et qai talia mmiura sibi arrogat; primas partes
scripta probarent, ad pesteni et in* vero neqnaqnam jam etiaro sibi ipse
teritum valere existimantes tantss tribuit: at iste, mnlta sapientia et
csecitatis et iropudentiae plena de« scientia fretus, se solum veritatem
creta. Qni autem hodie vivnnt bo- reperisse avseverat, atque iccirco se
mioesy ntpote (opinor) luxu et mol- principem locum obtinere, et primas
litia enervati, hujus sectBfr studiosos parteis ferre postulat. Quare mnlto
tanti faciunt, eorumque scripta, ut jnstins mihi videtur aliqnis ei esse
Tldeantur malle, Epicnrum, et qui dicturus, 'O, cnjus, Thersita, roodo,
cum seqnnntur, vera dicere, qnam ordine, judicioqiie Verba carent,
Deos et provideotiam in natura re- qnamvis Oraiorum voce sniivi, Et
ninr tue» £t nonnuUis sane optabi- clara orator clueas, finem face.' Ne-
llns est providentiam snam interire, qne enim istum voce cUra et anavi
qnam Epicnrum mendacit convinci : prseditum dixerim, ut illum Tbersi-
ita smit infeliciter animati, et nsqne ten ;' &c. 'AAX* Zfun rouwros koI i¥
adeo a volnptate suspensas habent roir X^ts, &c. i. e. * Yerumtainen
omneis vitai suse rationes, ut ejus cnm et in sermonibus, et in decretis
patronuro omnibus rebns humanis talis sit, non pudet enm se in Pytha-
habeant cariorem,' &c. Tavra koI gora>, ei Heracliti, et Socratis ordine
Itpky &c, i. e. * Hsec et sacra Epi- collocare, atque adeo priroam sedem
cnrisapientia reperit. At videlicet inter eos obtinere postulare; qnod
mihi venit in mentem, enm ciimTher- simillimum est, atqne si sacrilegi in-
site Homerico comparare. Qneni- ter sacerdotes et sacrificorum princi-
admodnm enim iile, cnm in exercitu pes locum obtinere cooentur, primam
Grvcomm deterrimns fuisset, (ut et in eis sedem aibi vindicantes : ant si
ipse poeta dicit, et Ulyssem dicen- quis Sardanapalnm animo complec-
tera fecit: ipse qnidem his verbis, tatnr de tolerantia labornm cum
* Oraiomro venit Trojam turpissimus Hercnle contendere et comparari ille,' et qoee deinceps seqnnntnr : conantem, et clavam, leonisqne exii- Ulytaem vero \mc ei dicentem fecit, vium tractantem, eique dicentem,
* Namqne nlium qitemqitam mortalem Ego his dignior snm, qnam tn. Non deteriorem Te esso nego;') verun- ibis in malam rem, oscelerate? ad umen, qnamvls talis sit, non qnies- crocotas, et ad conenbinas, qnibns- dt: sed primuro qnidem cnm regi- cum in leutis totum diem conteres, bns rixatnr et contendit, muUa sibi modo lanam purpnra tinctam tra- arrogans, quasi ipse magnificus qni- hens, modo oorollis redimitns, non- dam vlr sit : delnde inter optimateis nnmqnam etiam oculos babens fnli- f e ipse collocare andet, ' qnas tibi gine et nigro colore obdoctos, ant Oraii Prlmo donamns, cnm aliqnam etiam in mnlU et indecora ebrieUte expognavimns urbem :' et iUnd tlbiarum cantu delinitus : ceternm « Qnem ant ego captivnm vinctis ab- quas his snnt consentanea et conse* duxero palmis, Ant aUus Oraiomm quentia agens, ut verrois quidam in aliqnis:' sic et Epicuros, tanquam valde spnrco et stercoris plcno cobuo aliqnis sit, de se insolenter prsdicat, volutatni? non cUam tu, Budacissi- feipsnm in philosopfais numerari pos- mnm et impndentissimum capnt, a toHius: neqne hoc solnm, scd etian philosophia profttgiens» ad Leontium,
1596
NOTiE VARIORUM IN
et Philfenidem, et aliu pnellas im- pndicas ibis, et ad sacros istos clamo- reSjCnmMindorida, et SardaDapalo*. et com tuis omnibns ejusdem ordinif et cliori aaitatoribua? ncscis, philoso- pblam Hercnlem et viros Herculeoii ad se vocare, nonr niehercnle cinaedos et ▼oloptati deditos homines ^ Hac- tenns Cleomedes. Profertaotemhonc Lucretii verBum Probns Orammati- cos in Institntis. iMmh,
6 Veridko ex er«] Ita omnino de Epicuro sno sentiebant coltores Hor- tali. Ita mox, * veridicis dictis ' ts. 38. Faber.
10 Ommaiamfermemori»'] Detracto anperiore ilio versn, ' £t per qnae possent,' Scc. sententia hojns loci, ab vs. 9. ' Nam cnm vidit hic, ad vic- tura qoB fl.' &c. nsqne ad versum, < Veridici8igitar/&c. haecest: Nam cum vidit EpicnmSy ea qnae ad victuro cultumqne necessaria snnt homini- bosy esse in promtn posita et facilia: homines interdum divitiis, et honore, et gloria, et fiiiis probis ac piis ex- cellere, neqne minus tamen doml aaaios esse, et ipsos sibi dispUcere, et cum fortnna ezpostolare: intei* lexit, hoc vitinm, atque hanc cnlpam ab animo proficisci asgroto, et male aano. Qnemadmodom enim vas, si aon est sincernm, qnidqnid in id in- fnoditnr, corrnmpit : si pertnsnm est, Bon potest continere: ita si animns aon est purgatus et sanns, nuUa sunt bona extema, qnas enm explerci qnaeve eum »quom reddere et ob- lectare possint. Jnvabit repetere qnaB poslta sont S. 16. ' nonne vi- dere, NU aUnd sibi naturam latrare, nisi ut, cnm Corpore sejnnctus dolor absit, mente fruatur Jncundo sensn, cura semota, metnqne P Ergo corpo- ream ad natnram panca videmus EUse opns omnino, qnse demant qnemqne dolorem. Delicias qnoqne oti nullas,' Ste, qnibnscnm consentanea snnt Ula rjusdem Lncretii ex 6. 1116. * Qnod sl quis vera vitam ratione gnbemet :
Divitne graades homini sant, vivere parce ^quo animo. neqne eairo est nmqoam paenuria parvi.' Postremo traditom est, Epicnram parvo ftiisae eontentnm, plnrimaqae de tenni victtt scripsisse, sappeque habnisse in ore, exignam fortunam interveatre sa- pienti : omneis deniqne cnpiditates sopervaceneas, et neqne natnraleis, aeqne necessarias, fnnditus «x anirao sapientis evoUisse. Lamb,
Pariata] Quast in medio posita, et parabilia. natnra enim res paratu dif- ficileis et sumtnosas non desidera^ sed parabUibns contenta e«t. Sic Laertins : leai rh rifs ^iCffws ^inAcXo- yiiTfiitfOU riKoSf ical rh fih^ r«y ieyd$mr 94paSf &s iari» tbevfivKiiptir^ re ml t!bw6purT0Pf imXofifidiforTos' rh 8^ rm mieSr, &s ^ xp^^^^f^i ^ it6voos tx^ <• ^* < Et qui natnr» finem animo atqne ratione comprehenderit, qniqne, di- lectu habito, sen distinctione adhi- bita, intelligat bonornm quidem ex- tremnm facile compleri, et parvo sumtn parari posse: malorom vero, loago temporc, et mnlto labore.' Lamb,
11 £f, per qua viiam pouent roa- siaiere tatam'] Interpres bnnc vers. delet. Exempla Gifanii ab hac sii;ni- ficatione rov eomrittere prorsns aliena sunt. Faber,
Et per quiB postent] Hic versusltoc loco poni debet, nempe deinceps post versum, ' Nam cnm vidit hic,' &c. si modo Lucretianns est. eonristeref autem, i. e. statnerr, et stabilire. Sed qnidam pntant non esse Lncretiannm, atqne iccirco delendnm censent : qul- bns plane assentlor. Nam primmn snpervacaneus est, praesertim qno ordine vnlgo legitnr: deinde lUud eilom coneieiere tutamy coacoqnere non possnm. Qnin hoc contendo, Latine dici non posse, * vitam tntam stabi- lire.' Nam 'stabilire vitam/ valet per se, vitam tntam reddere. Quod si * vitam tnjtam stabilire' soloecum est, ergo multo magis vttom emuietere
T. LUGRSTII GARI OB RBRUM MAT. LIB. VI. 1597
tMUm: in qna oratione volunt isti, olia re miiitis/ Lamb,
* consistere' valere, stabiiire et con- 15 AiqM mdnmm iwfuHB cogi $er^ atitoere. quod ego tamen ante qaem- «trf ^iicrdu] Hunc locnm(ab9it verbo qnam eorum sic interpretatns snm. invidia) perquam cdor^x"" restitui. postremo in lib. Florent. iegitnr eo»- Cum enim hic ita in omnibus libris cuctfre. adde quod in Memmiano scriptnm esset, Atque mdmi iMgratk scriptum est, Et per quam vitam poa^ tUam vexare querdut CoMMam qaa tii- ani connatere tatam, Lamb. Qnidam featia cogit tervire quereUa, nisi quod hunc delent, male. Vide Indicem : In nonnnllis scriptis prozinins sic le-
* Consistere/ Gifam» Deiet Lambi- gitur, Pauaa atque infeatiay tfc. in Flo» DU9, quoniain * Vitam tutam consis- rent. autem sic, Plarimaf qua i^fea- tere' nullo modo dici potest : Et tisy^cego, quianimadverterim(qnod ezeropla Oifanii ab hac significatione antea admonni) nbicnnque dno ver- rov * consiitere ' prorsns alieoa esse tns, qnorum alter alteri sit proaimus, recte affirmat Faber. Vix taroen a eodem nomioe finirentur, altemm me iropetrare possum qnin credam fere es9e aiienum et inculcatnm; Lncretiuro scripsisse conaistere: itta veram et rectam scripturam reposni. enim voz Epicoro propria, qui ^yV cujus sententiam, qoamvis plaoissima Koraarrifuvruiiiw rov at&fAaroSf et non sit, mox exponam. Lamb. Egregia solaro ^Hir iif r^ Ktv^ci agnovit. Ijambint conjectura. In libris vet. Vide Epicnri Epist. ad Pythoclem. italegitur: AUpuanimiuigratiafntam Creeck. Conaiatere. Cum Gifanio facit vexare quereUa Camaeam^ qua infeatia Pairo. in Spicileg. Tom. 4. pag. 797. cogit aervire quereUa. Veteres qui- in Face Crit. Imo et Voss. libro 3. de dam : Paasa atqua i^featia. Gifan. Analog. pag. 15. et Turnebus ipse, 16 Intdlexit ibi vitiumf Ife.J 'Arrm- cujns haec est Nota Adv. 2. 12« «^800-11. Nam bic versus pendet ab ' Consistere' a veteri scriptore nove lUoy qni est sup. vs. 0. ' Nam cnm nsnrpatnm est, pro constitnere et vidit hic/ Scc. nt sit hmc totins bnjna reddere. nt et Terent. Phorm. 1. 4. loci sententia : Nam cnm vidit Epi-
* Qnam insistam viaro ? ' pro, quam onrus, ea fere omnia qnsB nsna et ne<- insticuam viam? scribit et Livius lib» cessitas ad victnm postolanty bomini- 1. ab Urbe Cood. ' subsistere feras' bns eaae parata: homines, divites, pro excipere et siistinere. ' Consis- hoooratosi potenteis esse, liberosque tere' igitiir dixit, ut si Graece KCBra- habere popoli judicio probatos : ne- arrioai dixisset. Hsec Tumebus, cui que ideo minus tamen qnemqnam adseutior. Hav. eorom anxie vivere : animumqne ip^
14 Nec minua eaae domi quidquam sorum cogi servire et opprimi qne-
lomrtt] Nec tameo quidquam, i. e. relis molestissimis atque acerbissi-
nlla ex parte, minns esse domi anxla mis : tum intellexit, ' vas ipsum,' h. e.
eorum corda, &c. Sic antem legeo* animnm, vitii cansam esse, et omnia
dom, non^ ut vnlgo, quoiquamf ant bona qnsBCumque extrinsecos et fo-
cuiquam. Si qois tamen malet legi ris comportata et congesta essent,
q^uam in sept. casu, non pngnabo, iilins vitiocorrompi. Lamb, Animnm
nt 'nec qnoqoam minns' dictum in- ipsnmavarnm,autmetusnperstitioso,
telligamos pro, et nihilo minus. Quam opinlone de provideotia et pcenis post
sententiameaqnoquescriptura,qnam mortem, tanquam tetro sapore, loi-
secttti sumns, exprimit: nam ' nec bntnm. Creeclu
quidquam minus' idem est, atqne id 18 Coulata^ I. e. comportata. sic
qood Graeci dicnnt, oiti4 r» Kxarrrop, enim Horat. Epist. 2. lib. 1. ' valeat
hoc est, ' et nihilo minus,' vel * nec possessor oportet, Si comportatis re-
1508 NOTiS VARIOROM IK
bns bene cogitat Qti.' ZaMkb, Socra- tRtornoiter marginalis, ad qatettlo-
tici yertos et fitu^tKMf st qni alii un- nein illam a Fabro motam ; locnm ita
quam seripti fnere: utinam modo in construnnt: Etqnaecnnquecommoda
animis omninm bominum scripti illi foris conlata venirent. Sed delen-
forent. Sed In illo, Qua coalata— vi- dum comma est post ^ foris.' Poto-
tlum est a nemine unqnam animad- isset in enndem sensnm : Et cmlafa
versnm, nednm emendatnm ut fuerit. fori» qua eommoda cunque vnireai.
Corroptnm essefacilead probandnm Vernm alternm elegantin non Innsl-
est. Qufe enim isthsc oratio i Qua- tatae caosa malnit. Preig.
<umqui an^aia forU et commoda vent- 19 PariimquodfluxumtperiusmHque]
rent? nemo non videat opns esse Qnale esse doliom Danai filiamm fe-
▼oce aliqua, cni cnm r^ ' commoda' rnnt. sup. 8. 949. ' Et non omnia
convenire possit: sententia enim hn- pertnsnm congesta qnasi io vas Com-
jns loci, pront hactenos legitur, nnlla moda perflozere/ &c. Qnae exstaot
esse omnino potest, nisi hsec, qnam apnd Festnm de ' dolio pertuso,' mo-
▼erboram series postnlat: Vas cor- tilatasunt: haectantnmsnntintegra,
rumpit qusecnmque conlata et com- < Pertnsnm dolinm dicitnr, cnm ven-
modaveninnt. Sed cominodam ct coti- trem»ignificat.'Iiam6. Avarnmvides.
iatuM quid simile ant afiine inter se Creech.
se habent ? Itaque legi debet : Qv« 21 Partim quad iitiro] Ordo et sen-
eougraiaforieeteommoda tunquevem" tentia est: partim, qnod cemebat,
rent. I. e. ' Qusecomqne grata et id vas sno tsetro et immundo sapore
commoda hinc illincconvenirent/&c. ea omnla, qoae receperat, cofurparcorr,
Amat aotem tmeses Locretins, uti in- id est, spurca et immnnda reddere.
finita in omoi genere exempla fidem Sic Hor. Epist. I. 2. * Sincernm est
abnnde f acere possont ; qoamobrem nisi vas, quodcumqoe Infondisy aces-
ea tantnm proferam, qaie circa pm- cit.' Lamb,
positionem hanc memoria «oppedita- 22 Quacumque receperat] Post ver-
bit : alii alia congerent In 6. S96. bnm receperai, distinctionis nota vi-
' An con brachia snefacinnt, firmant- detnr ponenda, ut adverbium tatat
que lacertos.* Ibidem paolo post, cohsreatcom infinitivo conspurcare,
455. * Unde ea comprendont inter alioqni ant legendnm esset receperai
se, conqne gregantur/ In 2. aotem, jii^o, ant iniu$ pro iafni accipiendum :
155. * Sed complexa meant inter se, qnod hnic scriptori non esse innsita-
conqne globata.' In S. deniqne, S44. tum, jam ante adoMiraimns. JLomd.
* Sed penitns pereont inter se, coo- Quacumque receperat iniui, Sic inter-
qne pntrescunt.' FaAcr. Faber,Qtt<r pnngendum. Lambinns, coati» 11-
con graia forie: I. e. ' Qusecnnqne bros, receperat, tnliis. Oifkn.
grata et commoda hinc illinc conve- 2S VeridiciM igOur] Sle snp. non
nirent,' Sce, Amat auteni Tmeses longe : * Otmiia verldico qni qnon-
Lncretios, nt Infinita in omni geiiero dam es ore profudit.' Hunc versum
exemplaabnndefidemfacerepossunt. antem, et quattuor deinceps sequen*
Creeck, Uiya «ihtifM qnidem Fabri teis, profert Lactantins Firmianns
Ista emendatio est. Non enim tam lib. 7. Divin. Inst. Lam6.
perdite, opinor, tmeses amavlt Lu- 24 Etflnem aiatuit CuppedhUe] Epl-
cretius, nt et binas uno versu usnr- cnrns cupiditates necessitate et na-
pare, et prsepositionem < con/ plus tnra terminabat. eas antem, qutt ne-
unica interjecta voce, a verbo sno qoe natnrales essent, neqne neces-
•eparare unqnam in animum snom in- sarisp, dicebat esse infinitas, et stnl-
dnxerit. Recte alii, qnos inter anno- tis convenire. Lamb, Epicnras enim
T. LUCRETII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI« IfiSO
cnpidUateB necessitate et natnra ter- 27 Reeto ean$mier$- cNnu]' K«i' f^-
niiaabat, metuqne homin^s ezsolvity ^ciok, hoit* ^ldMtfiio», non per ambagefl,
(td vero non minni ioepte quaro im- msandros, et flexiooes. Lamb,
probe dictnm,) dam providentiamy 29 QuodflueretwUik-aifVarufiuvo'
religionemqne sastnlit. Creeeh. laret; iSnty^c.] Ita honc locnm ez
Aifoe tiiMrif] Cum snstuiit omneis vet. libris restitni. Ez futfiirali, qnod
religionesy et immorlalitatem animo* in vet. libris est, feci : natwrai, Vide
ram. H»c enim docuit, Deos noa etsup. 4. 77. In qoibnsdamlibris :
esse timendos, ut qoi non irascantnr : fuerii ; nt etiam iegi posset : fuerei,
et mortups omni sensn carere, quippe Ego nihil mnto. Alii hnnc locnm
cum homine mortno sensns omnes violaront. Gifan, Qaodjlueret naiwet
exstingoantur : in qnibus tamen valde vt] Cnm in cod. Vaticano, Bertiniano,
dissentimns ab Epicuro. Idaub, et Meromianoy scriptnm reperissem,
96 Tramiie profui] Itinere facili et QuodfluerH najturaii^ varieque vokerett
procJivi. secntns suni autem nonnnl* ego natura vi reposui, in ceteris C4h
los libros mannscriptos. nam vulga- dices mannscr. secutus sum. Vulgati
tommalii habent iramite parvo^ alii hahent,QuodflueretnaturaUvirOfatque
ItMtte parvo» qnarum duarum lectio» veniret, Zoilus legit hoc modo, Quod
nnm eam, qne posterior est, non im- flueret naturaif varieque voiaret, qnte
probo, ne alteram qoidem damnare lectio neqne nllo modo ferri, neqne
ausim. Ldimb, Vnlg. poreo. Ita et aqnoquam ezplicari potest, nisi ab
variatnm infra, vs. lOSO. In qnibns- eo qni mentis stopore Zoili sit simiU
dam vulg. lindte parvo, Oifan. Rec- limus. LambJ\ Mss. Iiabebant jiaittralt,
tids forsan legeris parvoy quam pronoy unde 'nolla omntno sententia educi
prseter Mss. enira Lugd. Bat. sno poterat; itaqne legendnm pntavit
item tempore ita legit Lactantins, Lambinus natmrte vi; id qnod sen-
qni Lncretianos hosce versns ad meli- snm certe aiiquem habere potest ;
orem vi» Dncem accommodans 7. quanqnam, nt rooz videbimus, altad
27. sic habet : Atque viam monetravit quaerendnm fnerat. Gifanius antem
tramite parvo: Qiia pouemue ad id plane admirabilis est, et lemniscatis
recto eoneedere cureu, Non animadver- corollis dignlsstmns. £n tibi homl-
teront antem interpretes allnsisse nis ingeniosi et acnti verba : ' Ita
poetam nostnim ad literam Pytha« hnnc locum restitut: ex naturaH^
goricam,ej^8qneacttminisimitatorem qnod in veter. lib. est, feci Matefut,
ezstitisse postea Persinm, qui duo- ^c. alit locnm hnnc violarunt.' Qnid
bns iu locis hosce qnasi versus ez- tandem, lector, tibi ne apertior et
plicat. Prior est Sat. S. 56. ' En tibi, dilncidior videtur? Mihi certe non
qase Samios diduxit littera ramos, item. Quin et lectionem illam qul
Snrgentem dextro monstravit limite intellezit, is phine imperitiasimus sit,
callem.' Posterior ezstat Sat. 6. 84. vel amens, necesse est. £t tamen
* Qnnmqne iter ambignnm est, et vi- quaii res in vado constitota fnerit,
tSB nescins error Deducit trepidas ra- eznltat Gifanins, * alii hunc locnm
mosa in coropita mentes.' Opponit violarunt,' inqnit. Papse! Magnam
enim Py thagoricam atqne £picnreaffi vero pngnam pngna? it ; ez nalvralt,
doctrinam Lucretius, et lianc verio- quod antea neqnibat intelligi, fecit
rem virtntis summique boni viam in- naliirat, quod intelligi itidem neqneat.
venisse gloriatnr. Spernenda insn- Facinos hercle fecit omninm Oifani-
per moz haud est Mss. L. B. lectio anorum testulis digniun. Sed ad Lu*
reeta eontendere eureu, quse nescio qoid cretii mentem aditnm tentemns ; ra-
babet adbUuidiens. Bav^ tiofortasse coBatam noatrum adjata-
1900
NOTJE VARIORUM IN
bit. Sie igitiir propoDit et partitnr poeta : * Qnidqiiid maii est in rebni mortailbus, id omne vel a cain est, Tcl a natara proflnit ; et, qnantaenm- qne malomm» cladinm, calamitatnm» que agmina percenteaa, ea nusquam referenda fnerint, qnam ad ilia dno capita. Nam praeter casum et natn* raro, qno confngies aiiof qnid erit tertinm?' Dens, inqnies ; sednihiiad Epicnmm : Epicuri Deua, ut ingeni- ose bifl terve a Tertulliano dictnra fnit,'p»nenemoest.' Hinc itaquejam inteUigis clarissimi Lambioi emeo* datiooem stare liandquaquam posse. Dein, qnod perqnam foret ▼itiosnm, in hoc Ipso verso diceret Lucretins, qnod in sequenti tantnm dici debuit,
* 8en casn, seu vi, qnod sic natora pa- rasset.' Sed cnr ea mala, qne natu- raliasintyvi fieri dicit? Nimirnm lex natnrfls, necessitas natnrsp, foedera oaturse, vis est, quam elnctari, qnam- que eludere oon possis ; itaqne scri- bit, * vi, quod sic natnra parasset ;' qnia nempe ita res nostrse a natnn comparatse fuernnt, ut multa humani gencris conditioni annexa inoommoda •int, &c. Quamobrem nec naiwraUy nec naiwra n, nec Oifaniannm nafa- rai,Iocnm habere uUnm in priori versu potest Legeodum autem arbitror, conjectura neque socordi, neque alie- na a mente et scril>endi ratione Lu- cretiana, Quodfluiret permananter^ ea- rieque volaretf quale iUod in 6. 916. est hnic dicendi generi plane simile,
* Usqne adeo permananter vis pervo- lat ejns.' Vides^ ' pervolat perma- nanter,' hic autem» ' flnit permanan- ter,' et * varie volat.' Nisi antem mihi satis placeret hsc emendatio, aUam quoque Lucretiano stylo con- formatam facile proponerem; sed band necesse est, ni»i tamen me illins noo pmnitet : Et flueret permitfaftm, varieque veHaret, Sic Hor. de Fortnna,
* Permutat incertos honores Nunc mihi nnnc alii benigna.' * Permuta- tim * certe non mimis de natnra dici
posset qoam de casn : nam permif> tatim et varie roorbi, doloreSy olntns, &c. modo ad hnnc, modo ad illnm adeunt, uti exilia, repnlsas, et elades solet castts modo in hos, modo in alios immittere. Fab, Lamb. nolnfiie rt Codd. enim Quodjtueret nainraii: 6iv fiinins, €iuodflueret naturai, Alii Qmi flueret naturaii wro atque veniret. Faber deniqne : ' Sic proponit et partitnr poeta,' &c. Hiec quidem acute Faber, si opns foret iito acnmine. £ qno- nam Codice pcrniananter, vel permu^ fotjmeffingi potest; igitnr deleatur iste versns, et sane abesse potest, ant admittatur Lambini nolnr* «t; Lncretins enim solet alio versn ex- plicare qnod in priori obscnrins dixc- rat, ita ' varie volaret ' voce ' casn ' exponit, ' naturm vi,' istis vodbns * vi, quod sicnatnraparasset.' Creeeh. Sensum plannm, perspicunro,et qnod capnt rei est, Lucretio dignnm snp- peditabit, nisi vehementer fallor, id quod in Var. Lect. Is. Vossio accep- tum referri videmiis: Quod/uiritfor- tunai, pro qno notulae nostrm nargi- nales : Quodforet fortunai, addita ta- men explitatione, qnae oihil ad rem fncit ; nempe : ^ Malum, qnod feret casn Fortnnae, vel vi naturae.' Scri^ bo, et distinguo : Quod flueret for* tunai varieque volaret Seu easK, »eu et, qued eie natura paraeeet, Ut sit seosns : malum, quod sen casn, sen vi fortunae flueret, varieqne vola- ret, ct inter mortales passim vaga- retnr, &c, Fortnnam io rebtis ha- manis anctor ex hypothesi fsre facit dominari qnoties bona malaque honri- nibns immittenda tangit ; ita tamen, ut naturae eam tanqnam subordina- tam veUt, aut natura? vices, nt iia dicam, ei tribuat. Hinc libri 5. pro- osmio, tantum oon eodem halitn, et Datnrae et fortnnm in rebns modera- men agnoscit, ubi postqnam vs. 78. de solis et lunse cursibus promisit ae expediturnm, ' qua vi ' eos ' flectot natura gubernans.' non dubitat vs.
T. LUCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 160L
19B. de mQDdi rnlna Yerba farieos, ciplo. Lamb,
anbjicere : * Qaod procal a nobis Bec- 42 Ei qwmiam dociii, ^c.] Lib. lu*
tat fortnna giibernans.' Facit hic periore. Lamb, Hactenns Epicuri
etiam, qnod snp.S. 1098. et6. 1094. landes: seqaitor yb«. 63* argnmenti
* Fortuns,' ' casus/ et ' exitus ' ap- bujns libri eiplicatio, qtiippe pnst
pellationes inler se permntaty et descriptnm mnndi ortnm, et caelestes
committity niniirnm de rebus adver- motus, de Metebris aget, atque aliis
stf ac tristibns agens, ' natnrsB ' nul- nature adinirandis, qnornm causas
lam mentionem iujicit. In hoc voca- dom homines non intellignnt, iUa Diis
buli ^ fortuoe * apud nostrnm nsn attribuunt ; inde religio, niiminnm
defixns Clandianns, insanam illam metns, timor, solicitodo, anxietas;
oppngnand» proviflentise In rebns inde periit vera pietas, et dominatur
bamanis viam ita describit lib. 1. in vana soperstitio. Creeck,
Ruffinnmy 18. ' Vacno qnae ciirrere 44 IneoJientque,n€et8$iE$aeea dh-
semina motu Affirmat, magnnmqne eolvi] Alii, Fierique neceue eet, Plera'
novas pcr inane 6gnras Fortuna, non que distolvi : meraei nugae. Creeck,
arte regi/ Sic, Preig, 45 Porro] Porrotenus. Lamb,
81 £< 9«i6ics e poriu] £ quibns viis. 46 Qttandoquidem eemef] Allegoria tralatio est a re militari, id est a por- eit ducta a certaminibus Circeosibns. tis urbinm sen castrorum, ex quibus Lamb,
in hostem fit eruptio, quibnsque hosti 47 Ftiiceadi exhortaia e$t apee] Cnm
Obviam itnr. Lambin, Faber, et Creeck, in lib. Scipionis scriptum reperissem
Adnotat nou dissimile Grvcomm Fea/orajny ut habeut fere omnes libri,
adagiom Tnrneb. Adv. 2. 12. Olrm cum litnra ; et ad oram libri adscrip-
/Uy oSr ob mk $6pas vplbs rh wp60XiifM ium Fiiiceiidi: in Memmiano antem
ivojn-Mri. apnd Aristot. lib. 4. &icpoa4r. exiistat epea; sic reposui, FtiiMdi
qvod dici videtnr de illis qiii captan- exkortata eat epea, ratione hanc scrip.
tes aliqnem» obliqne adversarium ag- turam flagitante. Nani primum Ven*
grediiintnr. Hor. torum ab aliqno malevolo» aut inepte
82 At genua] Puto ita esse cmen- religioso, substitutum esl : deinde e» dandnm pro Etgenua; neque aliter Feniomm factum est Fotomm; quod •crlpsisse Poetam exisliino. Vemm utrumque a sentenlia allennm est : Et ex prKcedentis versus initio fecit ni«i q"i» dicat, per « spem votornm' «t At corrnmperetnr. It* mclios significari spem potiendi re optata : cohsrebunt cnm seqnentibns hi duo quod loquendi genus non vidctnr versus. Hav. *"**" Lncretio dignnm. Jo. Auratus
88Fo/rerencrflr«jji<risfeis]Sicidem autem ex Feniormii faciebat Vento.
inf. 78. ' Constitues magnos irarnm aum, nt cohaereat cum voce ' currom:'
volvere fluctus/ qiiod mutiintus est quo epitheto etiam Hor. usns est
Virg. JEn. 12. 831. • Irarum tantos Epist. ad August. 1. 2. 177. < Qnem
volvis snb pectore fluctds.' Lamb. tuiit ad scenam ventoso gloria cnr-
84 Nam veMi] Septem bi qui ru :' totumqne hunc locum sic legen-
delDceps »equuntur versus jam ante dum censebat, Qiimido^aidem aemel
lib. 2. hon longe a principio positi kand aegnU cwuendere currum F«rfo-
snnt. Lamb. «"» »/>'• *<^*"« '•*» «*«** "^*"" ^^f^
88 Huns igitur terrorem] Trei Quafiurant, mtnt placaioconveraafU'
hi versns ordine scqnentes etiam rore, *c. Ego autem, ne quid dissi-
Ub. 1. nsurpati sunt, fere in prin- mnlem, hos versus puto esse snppo.
Delpk. et Vur. Claa.. Lucret, * *
1602 NOTiE VARIOBUM IN
Bitos. Confer antem cnm hoc loco LdcrcUa»; nequecDiro voxUU*Cbt.
ver«u»quisuntmfniv».9l. nonlongo renli' ¥s. 92. obstat, nam Hontii
post intervallo, ' Tn mibi siiprem» Mcrcator * Cnrrit ad Indos ;' »i ta-
prvscripta ad candida calcis Cur- mcn Terior, non est Incalentior qoam
renti, ipatium prsemonstra callida ilia altcra Lambini lcctio. Creeek,
Musa, &c. Te dnce ut insigni capiam Oioia eurtMf ^. Contrarium in Brnti
cnm lande coronam.' Lami. Venio» aetate dolet Cicero in Bmto cap. 9T.
Tum exhortantttr tpee, Ita omnes feie ' Sed inte IntnenSy Bmtc, dolco; cn-
libri v«t. MaroUns, et Vulg. VotO' jvs in adolescentiam, pcr mcdias lan-
rwm. Lambiniis, Vtmeendi. In qni- des, quasi qnadrigis vehcntem, trans*
busdam libris, ExMat. Ventorm; versa ineurrit miscra fortuna Rei-
coramy quse conscquetur. Gifwt, public».' Qncm prnclaram locnm
Attf^e obdA curtu, ^'e.] AUegoria 90 lubentins addnai, qnod stabUirc
est : et quandoqnidem» qnae mibi ob- vulgatam Lucretii lectionem ▼idca-
stabant, snnt convcrsa, fnrore sedato tur, nt non opus sit in seqnore peri-
ac propitiato, &c. vel, si legamns, nt clitari. Hao.
habent Ubri fere omnes, simi placato 51 EfficiMnt aatmot] Hunc versum,
eonvertafavoref i. c. snnt conversa et ct partem ejns, qoi deinccps scqni-
mntata in favorcm propitinm. Qni- tor, profert Firmiamis adversns cos
dam vir doctos legendum pntat, tuni qni statnas colunt et vcneraatnr, 8.
eonMrto plaeato favore* ' obvia cnrsu' 9. Div. InsL ' cfficinnt hamilci»' an*
autem, i. e. obvia cursni : quod sic tem, i. e. ranreiyovot, ad tcrram abji-
Anratns emendavit: nam Ubri om- eiunt. Lambp
nes liabcnt obvia rurtum. Sic Virg. 57 Nam Bene qm didicere'] Hic vcr-
jEn. 0. 465. *■ teqne adspectn nc snb- siu cnm octo deinccps scqncntilHts
trahc nostro.' idem Oeorg. 4. 198« jam ante positi snnt lib. 5. Lmmb,
' Quod nec concnbitu indulgent.' ct Securum agere avum] Hunc vcrsnm
Lncillius: ' Qnod snmtum atqoe cpn- panllnm immutatnm mutoatus est
las victu pra>ponis honcsto/ Lam6m. Hor. Serm. 1. 5. 101. ' Non ego:
Atque obvia rurtum Qua fuerant, in namqnc Deos didici secnrum agere
quibnsdam, fuerint, Forte, fuerent, sevum.' Lamb, Tertnll. dc
Oifan. Lambinns hos tres versus cap. 46. ' Vaoa ib totum somnta Epi-
suppositos esse puuvit. lUom vide; coras jndicavit, liberans a negotus
nam in Ms. aliter leguntnr ; pro Vin» Divinitatem, ct dissolven» ordinem
cendif Ventornm ; pro cnrtUf i. e. cur^ reram, ct in passivitatc omnia spar-
Hui, ibidcm scribitur rurtum, Faber. gens, ut eventni eaposita, et fortui-
Gifanins, Veniorum (eornm qu» con- ta/ Hav,
sequetur) r:r^r<aalttr tpet, Alii, Vo- 64 Qttid nequeat^ ifc,'] Hic versus,
tOTum, Alii, Quandoftttdem umel haud et pr»terca 10 qui proximc sequitnr,
tegni» conteendere currum Veniotum libr. 1. positos est fere in princip. et
tpet hortaia ett, atque obvia curtu, lib. 5. item in princip. Qooniam an-
Lambinus hos tres ver^ns soppositi- tem fugit me antea admoncre lecto-
tios putavit ; Vossius tandem ad Ca- rem, mihi aliquando visnm esse, et
tnllnm p. 191. seribit : Qttoiido^utdem etiamnnm videri, hunc versnm in
temel intignem eontcendere currum Ven» omnibns locis sic quoqoe legi posse,
torum exhortat peUaeia^ ti omnia mr- Quanam tit raiione, ei quamaUe termi'
tum Quafuerani, tuni ptacato converta nut harent: vel sic, Q«aaaif» tU r«lt-
favore. ' Corrom,' i. e. Navim, * ror- oiie, uique alteterminut harent: id boc
siim' sive retro. Forsan ita scripsit loco prsterire noloi. Nam qood qai-
T. LUCRBTII CARI DU RERUM NAT. LIB. VI. 1603
dan sle legi ¥01001, Qmmam tit niH- Me, ut^ne^altg termimu kareaty qoo probo. Lamk,
65 UtqueattetermwuMlutreat^ Sup. 1.78. Gifan.
66 Qao magit erranies tata regione^ Sic rettital : et ita sioe dabio legeo- dom. Sic eoim loqoimor, 'errare toto cKlo/ * tota yia.' Jam * tota re- giooe/ et < tota, via/ idem yaleot. Sarpe aotem aoimadvertiy a librariis io ▼oce * ratiooe' peccatnm esse, cnm nAkma Mribereot pro regiane. si qnis Umeo malet legi eeeea ratione, ot habent o<Amo]li codices, tit ooo pro- baboy ita 000 pngoabo. Lomb. C<r- ea rationa fermUur. Ita qoidam li- bri. AIK pleriqoe, tota. LambinaSy regione^ Oifao.
67 Longeque remUti»] Et longe abs te rejicis ac repellis. Jo. Aaratas volt legl rMitfas, at cohaereat cam iofioitiTO * patare/ hoc modo : tonge' que renuta» JHie indigna putare, t^. Lamb.
68 DOe indigna putando'] Sic legea- dom, DoH, ot ▼algo,patare: sive lega- ni» remittiiy ot babeot omnes qnos vidl libri : sive reaMftfs, at volt Aiira- tus: io qaam lectionem propeosior, som. Nam rentUtie pro r^ieie mihi ▼tdetnr iosoleiis. Lamh, Putando. ▼olg. putare, Oifao. Alil Longeque renutaa vel remittis JHU indigna pa- tare. Ego vero Longeque remUtitf Diioindigna puUmdo, Neqae ea qaa alii loterpretatiooe osos snm. Heio- tfios afitem pvlala. Creecb.
68 AUenaque pods] ' Alieoa' jao- xit com patrio caso : sic 3. 8S2. ' Aot qaia nbo veoiaot omoioo alieoa sala- ris.' Lamb, Cicero qnoqae Acad/ Qfaxst. 1. 11. ' £t 000 oomine omnia, qnae esseot alieoa firmsB et coostaatis assensioois, a virtate sapientiaqoe removebat.' Hav,
69 Detibrata] Com ia aliqnot libris maoascr. reperissem scriptnm deUbe' fofa, ego delibrata reposni : qaod io- ferpretor demionta, et violata, et
qnasidetrita: 'detibrare' enim va- let, corticem detrahere, ot snpra ex Festo dixtmas, 3. 1100. ' Nec pror- som vitam dacendo demimas hiluni Tempore de mortis, nec delibrare valemas.' nisi qais malit legi et hic delimataf et illic nee delimare valemue. ne delibata qaideni improbo, at sit tralatio a vino libato et delibato: qaod libaodo deminntam esse intel- ligitur. Lam6. Delibaia. Ita omnes libri. Lambinos, delibrata; male. Qaidaro libri, deUberata; male. deli- hata. demiaata, violata; ut proximo versn. Gtfan, Malim delibatay de- mioota. Faber. Aa delibrata legl de- beat certent Lambinus et Gifaniuji, dnm nentra vox ferri potest. Lege antem deirataf valde irata, intamque emendationem Hli qui seqnnntur ver- sns confirmant. Creeeh. Hla ipsa Nnmina, quao tn vano metu tlbi ipsi irata fingls, delibata qnasi illorum majestate. Recte enim praeter alios expficat Tnrn. Adv. 2. 12. per con- taminata, diminuta, violata, non ea integritate, qna 8ant,et placida pace : addncitque Ciceronis in Rbetoricis ad Herenniiim locum : * ille nnlla voce delibans insitam virtutem.' Ad- di nieretnr Nepotls alter in Datame cap. 6. ' ne cognita filii morte aninii delibarentar militnm.' ubi minus ele- ganter legnnt debilitarentur, Hav.
70 Violari] Quod fieret, si Dii iras- cerentnr. ira enim tratornm et ani- mos et corpora immntat. Lamb,
71 tmbibat] In anioM) habeat, ve- hementer cnpiat. sic sop. 3. 1009« * Qoi petere a populo fesceis, ssvas- qoe secoreis Imbibit.' Sed Jo. Au- ratos volt legi imbitet, qood inter- pretatu^, incipiat. valt enim imbito, as, at, verbam esse conipositum ez in et ito as, interposito 6, nt * arobi- go' ex am et ago, ' ambeo ' ex am et 00. Itaqoe et sop. lib. 3. legit imbi» tat: et apod M. Toll. pro Quiotio imbitaoeril. Ego * imbitere,' et ' prae- tcrbitere,' et cetera composita a ver-
1604
NOTiE VARIOnUM IN
lio beto fs U, qnod valet eo is it, ag- noico: * imbito as at/ non item. Lamb. M. Ant. Mnrctns, Var. Lect. lib. 1. cap. 6. Tom. 2. Fac. Crit. pag. 901. et seq. de Ciceronis loco, qnem ct LambinnR ad Nostrnm, lib. S. 110. citat: * ImbiberUj tnqnit, scriptum omnibns litteris in longe phirimis ve- tustis codd. Sed insolentia locnti- onis fefellerat alios, qu« Manntinm son fugit. Meminerat enim, ita lo- cutum Lncretinro, Hb. 8. et lib. 6. &c. Ut ergo a Lncretio dictum est : < imbibat petere/ sic a M. Tnllio,qni enm Poetam studiosissime legerat: * imbil>erit perdurere.' Usos eodem modo et Livius, lib. 2. Ann. < Neqne memor ejus, quod initio consulatns imbiberat, reconciliandi animos pie- bis.' ' tf«c Mnretns. Caeterum et Grseci mereatbftaf pro ' avidissime ali- qnid ezpetere'oon dissimili loqnendi geoere nsorpant,ut vetns apud Atbe- DKum Comicus, lib. 6. Deipoos. pag. 240. T^ t4j^w &ci ToM fun icflrrcvi- vero, Ut qnidem nonnuUi legunt, pro, Kareanyir». Simplex 6i6«r«, eodem sen- su apud Clandian. occnrrit, in Nupt Honor. ts. 231. ' Matemosqoe bibit mores ezemplaqne discit Prisca pn- dicitia!.' Preig.
73 MagnM irarum vokere flMcitu] Sic Jocntus est panllo ante, ' Volvere cnrarnm trtsteis/ &c. et T. Liv. lib. 36.de Pbilippo: * Nosse se spiritns ejus, nosse animum : scire, ferarnm modo, quae claustris ant vincnlis te- neantnr, ingenteis jamdiu iras enm in pectore volvere.' Lamb.
74 Nec detmbra Deum'] Ista enim erat vanissima Epicuri opinio, provi- dentem et omnia cnrantem Deum terribilem fore et borrendnm, ita nt nunquam Dei imago in mentem ve- nerit, qoin metus, timor, anxietas se- quatur. Creech.
76 DiviM nwUia formai] I. e. di- vinae formas memoriam refricantia, vel potius divinas forroae imaginem perferentia : * nontia ' hoc loco no-
raen est adjectnm, seo adjeetivnm, nuntitts a um. ut 8np.4. 708. * Nan> tia pracclari vollus, pnlchriqne colo- ri».' Lamb. Adde Turn. Adv. 2. cap. 12.
77 SuMcipere A«c] Nec poteris (in- quit) Deorum simulacra et imagines, qu8P pro6ciscontnr et flannt ex eo- rum quasi corporibos, animo qvieto concipere, seo in animom tranqml- lum recipere, i. e. cogitatiooe seo mente qoieta et tranquillacomplecti: non poteris de Diis animo quieto et* tranqnillo cogitare, sed qnoties ii tibi venient in mentem, tristibns curis sollicitabere, magnis timoribus terre* bere. Lamb.
70 Ratio oertMtma] Epicnri doc- trina, qnae ratiooi consentanea est, et veras remm canias explicat. Creeck.
80 Pro/ata] Slc legendom cen^et Anratns : namlibri volg. habent jirs- fecia. Lamb.
82 Et ratio tuperum ccfUque'] Ciiro his congrnnnt illa 1. 127. ' Quaprop- ter bene cnm superis de rebns ha- benda Nobis est ratio,' 6cc. Sican- tem restitni, secutns auctoritatem librQrnm manuscr. Atqne nt magis credas vnlgaiam scriptnram, raiio ««- li epedetque ienenda^ esse corrnptam, Memmianos sic hal>et, ratio^etelique ienenda. ex qoa scriptura apparet omissam esse a librario vocem tupt' rum: deinde, cnm perspicoe versus clandicarety incnlcatnm esse- nomen epeciet. per ' supera ' antcm /icr^aifa significat. Jam Epicums harnm oro- nium rernm csusas natnraleis esse docebat, ne, si Deos in eis rebns ad- ministrandis occnpatos esse fatere- tur, eadem opera beatitndinem eis adimeret: simulque nos metu Deo- ram, qnornm providentia mnndos gnbernaretur, contnrbaremur : et ita vitam soliicitam, et anxiam, et torbn- lentam, miuimeque tranqnillam cole- remus. In qno ille magnopere falle* batur. Sic autem Laertius ; Kal ^V
T. LUCRBTII OARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1605
MkHmv^, mU &mro\V'> '(<i2 8^<y, iccU r jk oi0T0(xa To^oif , fnffrt KttrovpywKrSt •npos royi^ciy 8ci ytfM^BcUf ittrro Sior^r- rovrofy ^ 8iard({ayrofy &c. i. e. ' Jam Tcro in rebas siiperis, motDm, et conrersiooemy et defectionem, et or- tum, et oecftsum, et liis similia, non oportet esistimare cojnsqnani gaber* natoris mnnere necessario fongentis opera fieriyqni haec in ordinem vel addncat, ¥01 addnxerity qaiqne eo- dem tempore omnem beatitndinem continent et immortalitatem. Non enim consonant^ neqne congrnnnt negotia, et cnrs», et ire, et gratiss cnm beatitndine, sed cnm imbecilli- tate, et timore, et indigentia alteri- ns.' Vide snp. 2. 1089. ' Quss bene cognita si teneas, natnra ▼idetnr Li* ber« continuo dominis prirata saper- bis, Ipsa sua per se sponte omnia Diis agere expers. Nam, pro Sancta Denm traoqailla pectora pace, Qnis regere immensi snmmam/ &c. Xan6. CaHqutUwnda. Ita vet Ubri. Vnlg. niioeiBUy «pfdesfne; nt alibt svpe: * ratio natnne speciesqne.' Gjf,
Et ruHo caUf tpeciesque tenenda] Hanc lectionem probo, qoamris a Lambino rejecta foerit. lUe enim qoosdam eodices secntns slc edidit, et rvfto sapmmi cedique tenenda. Qn» lectio sl fera esset, Lambini tamen explieationem probare non possero, qni illam vocem ' soperum ' de Diis accipiendam existimarit. Nam de Diis eommqoe natnra non disputa- bity oisi qoatenns fnlmenillis eripiet, qno oon satis pmdenter nti videan- tnr. Qnare r^ ' sopera/ i. e. rk /u» r4mpoL intelllgendnm esse poto. Spe» cies autemOctfp/aest sencontemplatio, nt S. 98. et alibi, * Natnr» ratio spe- ciesqne.' Faber»
83 F^lmtiM clera] Hoc confirmabit
qood alicnbi in Emendat. dictnm
est, nbi qnidam flumma legi voloit
pTQ/aUnina. Faber.
99 Ccs/t dtrtsis perltdiis} Hoc ad
haraspicom Etrascornmqne discipli- nam pertinet, de qna sic M. Tull. Ub. 2. de Divin. ' Cvlnm in 16. parteis diviserant Etrusci. fiicile id qnidem foit: qoattnor, qnas nos haberaos, dnplicare : post idem iterum facere, ut ex eo dicerent, fulmen qua ex parte venisset.' Lamb, Ut Etrnsci et Romani factitabant, qni in 4. aot 16. partes, ad Orientem et Occiden* tem, Coelnm divisere. Faber, Virg. 9. 19. * Unde bvtc tam clara repente Tempestas^ mediom video discedere coelnm Palantesqne polo stellas.^ Tameb. Adv. 2. 12.
86 Unde ro2flM] Hie versns cnm dnobns deinceps sequentibna poste* rius iterantnr. Iiaiii6.
In utram] Dextram, an sinistram. dextrte antem partes snnt octo ab occasn, sinistne totidem ab orta Lamb,
88 Ineinuaritl * Insinnarit ' hoc lo- co absolnte positnm est pro snbie- rit, intrarit, introierit, penetrarit. Lamb.
89 Qaonaii opmrm caHsas] Hi dno versos panllo ante positi sunt. Qnare fortasse hoc temere incnlcati sont. Lami.
91 Pr^tcripta ad candida edleie] Ex et feci al seu ad» Pro caleity qiiidam Iibri,caUts; male. * PrsescripU calcis,' pro fine cnrriculi. * Carceres- pictos ' dicit Ennins ; ' Calcem candidnm,' Varro. Nonins: <Calx.' £t acero, lib.l.deDivin. Gtfan. Cnm olira in prima edttione edidissem, jHrettcripta et candida calcit, ego hcc qnsB seqnnn* tur,annotaram: i.e.calcem prsescrip* tam et candidam. ' calcem ' antem, i. e. metam. talia snnt Ula, ' vera viai,' * nltima natnrai,' < cserala cseU,' et similia innnmerabilia. Qnidam'ta- men legi volnnt, pratcripta ad candida cakitf tfc, nt sit bsec sententia : Ta mibi, Musa, cnrrenti spatinm ad cal- cem prasscriptam ct eandidam, pne- monstra eam calcem, vel mihi cnrrenti prcmoDStra id spatinm. Nonc igi*
1606 NOTiE VARIORUM IN
tur hanc posteriorein ftcrtpturam as* per vim raenf et iiicUieiu io eu nBv neroy prsserttm cum eam iii secuuda bets, quibas iDclatus cantinetitr. A- jam editione comprobarim ac secu- puleias lib. de Deo Socratis boa tatx tns siin, Adr.Tornebosuasore, etSe« versns deincept conseqiienleis pro- neca auctore, qoi docet lib. 10. Epist. fert. Lamb.
100. ' eam qnam nunc in Circo metam Carula ecpU\ I. e. celoro c»rnlenm. dicunt Latini, calcem antiquos appel- Xiaiii6. De meteoris dispntatariis a las8e,qnia8ciUcet6ni«curriciili88epe tonitru incipity quod varie evplicAt. calce notaretnr.'Xiajn&. Seneca Epist. et primom qoidem vss. 12. fit iate so« 19. docet eam quam niinc in Circo nos ciim nnbesadveraisventis impnl* *Metam' dicont Latini, 'Calcem' sae collidnntur ; bsec foit Stoiconira, an^iqnos appellasse, quia vic. finis Democriti, aliornm opinioi et si ho- carricoli ssepe calce notaretur. Hinc diernos pbilosophos andiaiBos est ve- vero licet colligere Liicretinro nuo- ritati proxiqia : siquia vero objiciat qnam plures qnam sex libros fuisse nnbes raras esse, ideoqae ad taBtom meditatom, jam eniro properat * ad sonitiun edendnni maxlme inidoneaa, praescripta candida sopreinae calcis/ dicendiimi quod, licct lapidam ant Creeck. Tnrnebi OUservatio est Adv. liftti densitatem noa aequanly lamen 2. 12. nbi et hic Ciccronis ex 1. Tnsc. non adeo rar» snnt, quin oives et locos: ' Nuoc video calcem, ad qtiaro grandlnem cohiberent. Creech. cum perventnm sit,' &c. Std et si- 06 Coa«tiiTttia] In ApoleiOy cem- roilis invenitnr ex Varrone apud No- cwraiU. Gifan. uinro in * calx/ ita emendante Jano SubUme vokmtes] Sic snp. 2. 206. GuUelmio lib. 1. Veris. c. 4. seu Toro. * Noctornasqne faceis caeli sitblime 3. Facis Crit. p. 260. * Nemini For« volanteis.' Latab, tuna curruin niissnin a carcere intimo 08 Nec fit eaim soniliu] L e. non Labi inoffensiim pcr aequor candidum eniiu tonat ab ea parte caeli qiue se- ad caicero sinit.' Hat. rena est. Contra Horat. Od. 1. 34. 5.
05 PrincipiOy tonitru quatiuntw] * oaroqtte Diespiter....Plerumque per Vult tonitru fieri ex nnbium concnr- puriim tooaoteis Egit eqooSy volo- suy ventis contra pugnantibus. Qna cremque curruro.' Idem I^icretius de re aic Laertins : Bpomia M^xffn infra negat, fulmina caelo sereao, aut yiy§ff$M «ciTJk wtftifMros iv rou kmAc6- ieviter densis nubibns, auttiy vs. 246. ftoo'! Twv v«^6y ^cUi}^u^, uaBdwp iv * nam caelo nulla sereno, Nec leviter rois ii§i4T4pots ieyy^ioiSf vapii rvp^t «c- deusis niittuntur nabibns ninqnaro.' wtf^vfiofrufiiifotSf fi6nfios iv airroTs» irol i^amb,
«WT^ ^«tf 8i vfpAv^ ircd StoffTiCac», jtoI I>e parte urena] Id enim ad decli- vaparpl^is, icjtl Kard^tiSf vig^iy ciAif^- nandam miracolorain fidem negabant rwv KpvrroAAoctfiir. 6tc. i. e. * Tonitrna Epicori. Faber. Id enim negabant fieri possunt ex spiriius in nnbium Epicureiy ideoqiie Horatiiu Insanien- cavitatibus conipressione et constric- tem istam Sapientiam relictaras b»c tioue, queroadroodum in vasis nostiis babet Od. l. 34. 6. ' Naroqae Dies- fieri soletyquibasabigni inflatis soni* piter Igui corusco uubila dividens 'tiiseditur: tiim etiam ex nubinro rup- Plerninqae, per pomm tonantea £git tiouibus, et distractionibusy et affric- Eqnos, volncremqne cnrrnm/ &c. tionibus, et perfractionibua, postea- Creeck,
qoam glaciiiiem qoandam concr»tio- 00 Den$o tunt agmine] Denso acto, uem adeptae sunt/ &c. Aiut. iib. 2. et qoasi ductu. Idem 5. 272. * idde ItMTwp. Mt tonitru esse sonituro aot siiper terras fluit agmine dulci.' Virg» crepUum plagipy quam gignit calor Georg. 3. 360. * confertoque agmine
T. LUCRBTU CABI DE RBKUM NAT. LIB. VL 1G07
certi Torpeot mole nova.' Ideni /En. ^ne igf tnr in eo Upsi tooty quod dici
2; 4S0. * Ihis servtnt agmine dento.' posse ' poodoi abrnptom ' exittima-
Noimulli tamen tiic legi Tohmt denS9 vere ; et tameu non potett. Nam ex-
Mmt migmuu, n quilmt dlsseniio. empla qnidem qu« proferri possint,
Laaifr. nty 'abrupti unbibni ignes,' Virg. ^c.
101 Prmtena, ntque lum comiaiff] ita aliena sunt, nil nt ad confirmatio-
Sententia Irajus loci tnee est : Prv» nem illins iectionis facere possint.
terea (inqnit) neqne nubes tam solido Beinde nec ratlo quoqne onqnam pa-
et denso corpore constant, qnam la- tiatnr, nt dieamns, ' nubes pressm
pidet, ac tigna: neqne tam tenues et abrnpto pondere;' si enim abroptom
rar» sttnt, quam fumi. nom sl essent esset pi»diis,(quattdo nos ad com mo-
Mlidse, ut lapidesy soa gravitate et dum loqui jubent,)tom nnbes non
eno pondere depresss», cadere debe- premerentnr. Insuper non coovenit
rent ; si tenoes, nt nebulai ac funras, rh * abmptum ' cum allato lapidis ex-
non possent constare, nec niveis, ant emplo, qoi hoc loco proponitur co-
imbrels continere : sed dissiparentor. dens suopte motu, sine omni vi ea-
Ittamk. terua, sine impulsu, ^fidkfl, «crra/BoAp,
103 Ihm iMBCi] Leg. IVim ttmn: dec. qoamobrem legendiim, nt in iib. «t vs. 101. *Tam condeoso.' Creech, qnoqne Mss. legitnr, Nnm etdere amt
104 Nam aut eadtre eimtpto'] Ita et hnOa deberent pondere preeees Ut Utpi- in vet. nostris. Vulg. Nam eadere amt 4e$; oul, ot ^mas, conetetre neqitdreni» ^krofa; pcrperam. 6</ho. Reposoi ab- 'Bruto' antem gravi est. Festos: rnptOy sectttos et codioes manoscr. et ^ brutom antiqni gravem vocabant.' «onnoUos vnlg. in bis Aldinos anci- Unde et Hor. Od. 1. 04. <Qno bmta qolotes, et Porislenseis, et Basliien- telhis, et vaga flnmina.' Qnin et in aeis. nam alii habent, Namcadereani excerptis ex Donato etiamnmn ad hmtOy mendose. 'abropto poodere' AndriamTer. in hKC verba ahoto antem ste dictnm, nt illod Vh-g. JEn. Mvrv, legitor : «8ic dixit, quasi me- 3. 190. * obrapti nnblbns ignes.' sic tus sit ooRPus brttvm, qood cnm Piin S. 48. * Defert hlc aliqnid ab- aM^limine moveatnr.' Faber et CV*eee^ raptnm e nobe gelida coovolvens, 107 Dant etiam eanUam, ifc,] Vss. versonsque,' &c. et ipse Lncretius 8.aUmtonitras explicatio, una enim lib. «. 214. • Nonc hinc, nunc illinc nnbes vento agitata, aliqoando vento abropU nnbibus Ignes.* hanc emenda- persciasa sonnm edit ; nec displice- tionem secutns est injnstissimns at- bit hsc explicatio, si sonitom qnem qnc impndentinimus Zoilus : suisqoe vela latis theatris intenta, qnem codicibns accepUm retulit, quasi ego chartSB dimpt», ant suspensm vestes earo dnaboa jam editionibns non re- vcnto agitat» dant, cum tonitru com- stitnissem ex nostris. La$nb, Nam pares. Creeeh, nnteadereabrupted^entp&nderepree» PatuU euper estpt^a owndt] Soper em Ut lapidee. ' Ita in veteribus no- mondi planitiem. Lamb.
stris,' Inquit Oifanins; *vulg, Nam 108 Carbaeu» ut qnandam^ I. e.
cadere ant bruto deberent pondere pree- qoeBwdoiodom interdnm velum thea-
sff,perperam:'bisredargnendns:nam tris intentum sonitum edere solet.
primmn, eam emendationem a Lam- Qnidam legunt magni» intenta traehe-
bino habebat, qnod, pro sno illo can. Ue, exislimantes, Lucretiom hoc loco
dore solenni scilicet, dissimulavit : vela significam antemnis olligata,
tum, quod alterum est, pessime ju- (tracbelnm enim media pars mali
dicavlt ; sed hoc ei cnm Lambino ent,) com ea vela significet polins,
commonennncqoldemfaerit. Uter- q«» lolebant theatris prsMeodi,so-
1608
NOTiS VARIORUM. IN
lisi Mt imbrii arcendi caasa, atappa* ret ez illii versibus qni legantnr 4. 7S. ' £t f olgo facinnt id lotea, mssa* qoe vela, Et ferragiDa, cnm magnii intenta theatrt9, Per roaloB, &c. Nam* qne ibi consessnm/ &c. Lamb, Sne- ton. in Vita Calignla cap. 26. *■ Ola- diatorio mnnere, rednctis toterdnm flagrantistimo sole velts, emitti qnem- qnam vetabat.' Hav»
109 Dat crepittiM murog inier] Sic babent aliqnot libr. manuscr. et non- onUi vnlgati : in bis Veneti Antiq. et Paris. Alii, maltn inter, Lambin. ilfa- Im iMfer. Ita qnidam libri ; et snp. 4. 75. In vct. quibnsdam aliis : mu- ra$; etiam bene. Gifan, Nam ob loci nimiam amplitndinem trajectis malis vela intendebantnr. Faber. * Carba- slna autem vela primus in theatmm dnxisse tradilnr Lentulus Spinter Apoilinaribus ludis.' Plinius 19.1. vid. 4. 7S. Creeeh,
110 PeiulatUilnu Earie] Alias peiu- Utntibua auria, Lamb.
111 FragiUs] Crepitantes : alibi ' aridnm sonnm ' dixit, quod et ser- mo Oallicus nsurpat, toi aon sec. Fa- ber. Virg. Ecl. 8. 82. < Sparge mo- lam et fragiles incende bitumine lan- ros.' nbi lanros 'fragiles' (docente Tumeb. Adv. 19. 27.) nt noster chartasi vocat propter crepitom et fragorem ab iisdem editom. Hav,
111 Commeditatur] Tralatio. Sic Hor. Od. 4. 14. 28. ' horrendamqne cultis Diinviem meditatnr agris.' £aiii6«
114 VerberibuB] Sic snp. 6. 956. * Verbera ventornm vitare imbreis- qne coacti.' Etiam ' verbera ' soli tribuit eod. lib. 5. 1102. ' £t (qnanto magis snbintell. iwh Koofov) radii so- lis cogebant nndiqne tcrram Verbe- ribns crebris exlrema ad liroina aper- tam/ &c. Lamb.
PUmgunt] Verberant. Lamb.
116 FU quofue enim iuterdum] Ali- qnando tonitnis moraiur est stridori simile, id vero fit cnm nnbes nubis
alterjna latns radit, inde enlm oritor iste Btridor qnem vs. 118. vocat ' ari- dnm sonnm.' vss. 6. Creeck,
117 Radentes corportB tactum] Sie Mstitniy conjectnra dnctns. Vide, qnaesoy snp. 8. 1046. Hac in re f«- pissime variatnin est. ' Tactas cor- poris,' pro corpore. Vide Indice». Vnlgati, et in libris fere, traetum» la qaibusdam libris, e corpare traetum, Omnia mendose. Gifan, Radiutes corporie Cracfvm, sni corporis agmep, sen ductum, et eztremitatem radra* tes. Zoilns mavalt legi corporie tae» tum: idqne interpretatnr, corpns: qood plane non placet. Sic autem dixit 'corporis tractnm/ ot lib. 2. * flammamm tractns :' qnod Virg. Oeorg. 1. 867. smulatns esf, ' Flam- maram longos a tergo albeacere trac- tus.' Idem Lncret. 1. 1003. * cvi tractum,' 'Quod neqne clara soo per- currere flnmina cnrsn Perpetno pos- sint aevi labentia tractu.' Iiaai6. In qnibosdam, corpore iractumy male. Oifanins antem legit, corporiotaetum ; additqne, ' ^Tactus corporis,' procor- pore, * tactns aoimi,' pro animo,' Nng«, nt in notis apparebit: si qnid mutatum velim, legam, Diterao motu radentee corpora tractim : sed nihil ne* cesse est. Faber, Corpori» tactumy i. e. CorpnSjOifanins : ridicole. * Cor- poris' antem ' tractnm ' nihil elegan- tius ; nara nubes diverso motu de latere euntes totnro corporis tractnm, ab altera nsqne ad alteram extremi- tatem, radnnt. Creeeh,
118 Aridus unde aureis] Profert hunc versnm Nonins in voce * ari« dns.' Lamb,
Terget] Radit,mnlcet, tangit Tfi« latio ett. Lamb, •
119 Exierit donec regionibus] Donec calor ille et ignis compresans erope- rit e nnbibus. Lamb, Exierit Mallem Exierunt : Nobes vla. Creech,
120 Hoe etiam pacto^ifc,] Vss. 11. Ventus in nube inclnsoa farit, inde mormnr; tandem factoimpetu eram.-
T* LUGRKTIl GARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1609
pit ; inde lioiTeiidtts iile fragor. Qaa ntiooe Plinios declaravit * posBO tpirilom nobe cobibKanii tonere^ na- tnrattningalantesonitnmdum rixe- tar, edito fraf ore dom ernmpat, nt la mcmbrana spirita intenta.' Sl ri« dere libet» yid. Aristophaiiis Nabet Act.1. Sc.4. Cretch^
liS INiiflMtMe] Discesaissey disso- late tuit^ diropta esse. Lamb.
129 JVoecUe] Kororyif, ycI loffiat JMyiof , Ycl AaiXaf . Lamb»
1S4 NuMui ntwtit aeu} la nubeis sese indait, atqne InsiBnaYit: 9ts% nnbibns inY(dYit. Lom^.
1S6 Cogii, uti Jiat spttso eava, iftJ] I. e. nno Ycrbo, inflat. Lamfh
127 CsmMovit] Melios quam Com*. tummi. Crecch.
128 Ptri^rrierepo SMitf «] I. e. soni« tn borribiliter crepante: ycI sonita terrorem intercrepandnm incotiente. Lumb^ Eandem yocIs horridaB com- positioaem in Varrone agnoscit Pal- mcrios Spicilegior. p. 786. in Face Crit. abi apud Nonium in < crepare' legtt Perierrienpaa voeibue volHami om- re» uofgiy pro vnlgato Propter erepaSf ife, HaY.
Dat sttisa] Procella emissa edit fragorem. Lamb,
129 Nee mirum^ eum pUua aninue oefwak] ^Plena anime/ i. e. plena Ycoti. Sic Varro Antanabatis : ' Ani- aia at conclosa id Yesica quando est arcte ligata, si percnleris, aera red- det.' Hor. Sat. 1. 8. 46. * Nam, dis- pioiasonat quantam vesica» pepedi Difllssa nate 6cn8.' £t Epicurus apod Laert. Bporrbs Ir^erox ytFtaOm Kor^ irre^MffTOf h roZr uoiXAfuun rS^ Ft^Mr MKiprw^ Kt/BAttop h to7s ^tur4' pois &77f(oif» &c. 1. e. ' Tonitra an- tem fieri potest ex spirito io nubets cavas involoto atque intorto, qoem- admodam in Yasis nostris ab igni ln« flitis edi sonitnm Yidemns,' Qnss verba paollo ante protalimus. Lom6.
180 Dtfplosa] I.e. cam roagno soni- to diraptaet discissa. osos est eadem
Yoce Horatias cnm de eadem re 1o« queretar,in eo YersOyqnem proxime protoli : et idem Lncretius inf. 284. * displosa repente Opprimere nt caeli videantnr templa snperne.' Lamb,
181 Eot etiam rofto, ^c.] Nnbea qnasdam videmns quc arborum ra« mosarnm instar habent partes emi« nentes, et hne illnc projectas : has si venti perflare condpiaotnr, toni- tm seqnetur ; qnippe cnm venti den« sas sylvas perflent, rsml ab illo agl« tati fragorem edont. vss. 5. CreeeK
182 Cur aonitui /aooal] Sic resti" tniy cnm lib. et mannscr. et typis ex« cnsi mendosi essent, neqne inter se congruerent. Alii enim habent, «I faeiaat : alii, eurfaciamt : qnos seca- tos snm. Est etiam ratio (inqnit) qnamobrem venti, cum nnbeis per- flant, sopitns edant. boc demonstrat a simili. Lamb,
KajRosa] I. e. qaae non sunt sequa* bilia, sed, arbornm ramosarum instar, partibns constant eufinentibus, el huc illnc projectis. Tralatio est. sic 2. 446. primordia nonnolla dizit esse qnasi ramosa. ' Haec magis hamatis inter sese esse necesse est, Et quasi ramosis, alte compacta teneri.' Pro- prie usnrpavit 5. 1095« * £t ramosa tamen cum ventis pnlsa Yaoillans iEstuat in ramos incnrobens arboris arbor, Exprimit,' &c. LaM6.
184 FUmina Cauri'] Cannts, sen Corus, ventns est spirans ab occasn estivo : qnem Oraeci bpyioyrp^ appel- lant. sic snp. l. 291. * Sic igitur de- bent Ycnti quoqne flamina ferri.' et snp. 5. 74. ' Etesia flabra Aquilo- num.' Lamb,
135 Frundesl Ita vet. libri. Gifan.
136 Fit quoque ut inlerdam, 4^.] Nabes etlara rnropi potest, cnm ven- tns ex adverso in ilUm iropingitnr, atque inde tonitro: vss. 5. Ventos autem posse ntibes permmpere nemo dubitabit, qui vidit eversas arbores, et radicitus evnlsas. Creech.
Valii^ tis ikeiia oenli] Vis incit^
1610
NOT^ VAAIORUM tM
yiiinciUU. Sic 1.872. < Principio venti vis verl>erat inciu poDtun.' et 5. 1093. ' MulU videmus enim cs* lestibas indU flaroniis Fulgere.' et boc lib. 294. ' Est etian cnm tis ^trinsecns incita Tenti/ Ste, Lamb, 137 lmp€t€\ Impetn, ut 2. 326. * Transmittont valido qnatientes im* pete campos :' iteroqne snp. et inf. compluribns iocis. Lamb, . 139 Hic M Uniar ut, ^c.] Oido fst : Cnm tamen liic, aerape in terra, ubi lenior est, qaam in regione ae- rea, et in partibus mundt snpernis, arbores altas radicttnt evellet. ' Cnm' jnnxit cum indicativo : qnod M. Tnl» lio et l>oni8 scriptoribnsusitatam esl ; tametsi secns existimet vulgns. Ltmb,
141 Sunt etimmflueiMi, Spe,} 81 hsM: omnia displiceant, tandem concipias aerem Unquam vastnm mare, in qno nnbiia sint flactus ; illa demnm col- lidasy et illuni, qoem in mai'i sestnoso sentis, In aere senties fragorem. vss.
5. Creeek,
142 Quod idtmftt] Nam in flnmi- nibns magnis magni sspe flnctus ez- citantnr. Lamb.
144 Fii quoque, uH e nubej Ita vet. libri. Vnlg. ubi, Oifan. Fit quo^, ubi € nube, Slc legendum : et ita liabent libri omnes et manuscr. et vnlg. Eo dico, quod alii honc locnm depravamnt, qni edideriint, Fii 9110- que lUt, i^e, nam verso ab hoc tertio particula «/, qna desiderabatur, sno loeo ponitnr in codicibns eroendatis, faoc modoy Tgnem eentinuo ; ui magno oktmore trueidet, Lainb. Qnldam Phi- losophi docnernnt a stellis in madi- dam nobem decidentibus, et cum hn- niore coHoetantibuSy stridens tonitrn oriri : loco stellarom Lncretins vss.
6, assomit ignem ftilniinetim, qiil e irat»e arida excussus In nubem humi- dam tanquam fermm candens demer- gatvr. Creech.
. Enube'] Arida scilicet. Lamb,
/n ifK6ffli] Uvidam et madidam. Lmnb,
145 H«e} Nnl>ea madida et «vi* da. Ljumh,
146 Uagno dmmro tmeHetl Tra- latio eat in voee elmmore: nisl Ibtte legeadnm sit dangort : qnod qnibns- dam vide4nr. Lamh, Magno cnm atri* doreexiingnat. Crrrcfc.
147 Ui ealidU] A simni. Lamb, Oiim] Aliquando. Lamb,
148 StfidU]Strkiit,0iB\t\6oH, ter- tiae. Sic apnd Hor. Sat, nlt. Kb. 2. 77. 'Siridere aecreta diviaoa «nre aasiirros.' Lamb. Hor. Sat. 2. 8. 77. * Tnm in lefclo qnoqne videres Stri- dere secreta dlvisos anre aaanrros»' Creeek,
149 Aridior porra, ^r^.] Ne riiqnam prmiermitut cansam tOBltms, jam vss. 6. Nubem ipsam accendit, et qnoniam Lanras, aliseque rea accen- asB crepitant, idem etinm ovbes posae coBtendfft. Creoeh,
Aec^ igmem] Sic snp. locntns ett 5. 608. ' Acdpere ex nna acintilla incendia past im.' Lamb,
151 Laurieomoo] Lanris vestitos et ooopertos, Lamb,
162 Tmbino «mforiMi] l^mrpo^ hwifiMf, Sic enim interpreUtnr anc- tor vocnbnlarii Latlno-Oneci, s«pe a me commemorati. I^an6.
162 Noe reo uUm magio] * Lanras' (tnqnit Piin. lib. 15. cap.ult.) <mani- festo abdicat igneis crepitny et qna- dam detestatiooe, interaneoram etiam vitia ligno torqneate. Tlberiam prin- clpem tonante cselo coronari ea soii- tnm ferant contra fnlminiira nietns.' Lamb,
Delphku kmruo] Dno Unraa geoera tradidisse Catonem scribit eodem loco Piinius, Delphicam et Cypriam: Pompeium, Lenoeam adjecissey qnam ^ mastacem ' appellavit ; aed dici po- test, * Uurnm Delphicam ' a Lncretio appellari, qnasi Apollineamy qnod ApoUini Detphico sacra sit. Lomb, Lannia manifesto abdicat ignes cre- pitn. Dno ejoi genera tradit Cato, Delphicani et Cypriam : Plinina Hist.
T. LUGRBTII GARI DB itBRVM NAT. LIB. Vi. 1611
Nat. 16. SO. Apollini wtibm grata (vid. Plin.) qnia •pectatissima erat io Paroasfto monte, et, ol ait Hesiodi interpres, iwtpyu wphs iv9ovauurfu>6s» Nota etiam est de Daphoe labnla: Ovid. Met. 1.656. ' Coi Deos, At ronjnx qoooiam mea non potes esse» Arbor eris rerte, dixit, mea: semper habebnnt Te coma, te citba- X9y te nostr», Lauroy pbaretrae.' Cretek,
164 FlMMta erepitante] Sic Virg. Georg. 1. 85. * Atqne levem stipu- lan crepitantibus nrere flammis.' notat Macrob. Sat. 6. 4. Lamb,
166 Detuque etgpe geli, ifcJ] Deinde, cnm tonat, mnlta glaciei fragmina et grando decidunt, prsecipot in par- tibos septentrionaliiins ; ideo conge- lataruro Jiubinm disroptioni fragor istejore adscribatnr. vss. 4. Creeeh.
GeUi < Oelus, li/ et « geln, In/ in- qoit Non. Sic snp. 5. 206, ' Assi- dunsqne geli casns mortalihns an* fert.' et inf. 629. * Et vis magna geli, magnnm dnramen aqnarnm.' Potest fieri tamen, nt sit hic neutri generis, gelnmy li, lo : qoemadmodnm et ibl : ' Assidunsqne geli casus^' &c. ' £t vis magna geli/ &c. Sed si in his locifl dubitationi locus est, nnllus est tn illoy inf. 877. * quasi ssepe gelnm, qnod continrt In se, Mntat, et exsoI« vit glaciem,' &c. Perspicue enim in eo versu nentrnm esse declarat rela* tivnm * qnod.' Lamb,
167 Cot^erdt] Complet| et conden- sat nnbeis. Xiomi.
169 FMlgit item] Nnnc de fnlgore, qnod ^fwt» nominant Graeci. De qno sic Laertins : Koi iarpareA V iaa&rws yhwrrai KorriL wXeiovs rpimous, jcol T^ Korii wapdrpti^ accd c^Kpavtruf yf^fir 6 wvpbs iaroTektffTuebs axflH^^f^^s i^joKuiBaiptiWp iurrpeariiif ywv^» ksX Kxn' iapartffii:^ ia tmt m^» &C. i. e. ' £t fnigura sen fnlgetra similiter plnri- bos modis finnt. Nam et ex afiric- tione ac collisione mibinm figiiratio ea, qu» est ignis effectrix, lubrice
elabens, fulgnr gignit : et ex nnbinm ventilatione a fiatibns, qui huuc ful- gorem rtficinnt : et per expressionem, rompressione nubium facta« vel ab ipsis inter se, vel a ventis/ Acc. Fttigit antem legeodom, non fuiget : et ita Noniiis. stc 5. 1093. * Multa videmus enim caslestibus incita flam- mis Fnlgere.' idem infra : 21S. * Ful- gititem, ciim rarescunt quoqnenii- bila ca*li.' Lamb, Ita hic Nonius. Vulg. Fenet, Gifan. Hactenus de tonitxo, drinde de fulgnre inquiritur, quod ex indnratis nnbibns inter se coUisis exprimi potesty nt e ferro, silice, aot ligno ; nam in nnbibns non minus quam in istis rebiis semina ignis latere pntandum est. CreecK
Jgnie eum sfBitJia] Aristot. lib. 2. furttop, folgor vnlt esse ventum e nn- bibns expressum, tenui et invalido incendio inflammatum. Lain6.
160 Ceu lapidem n Pereutiat lopii] Snp. 1. 88S. ' Cnm lapidi lapidem terimns, manare cruorem.' Lamb,
165 SedtonUrumftt uli^ife.] Aristot. eod. lib. Tbforai M /mt^ rifi> «Aiiyj^ Kal &rrfpor t^i Bporr^s* hXXii ^aWrai npirrepopy Zik rh rV ^^ vporepw r^s iuanis, i. e. * Fit autem folgnr, sen fnlgetrnm, post plagam, et posterioa qnam tonitm: sed cernitnr prins, propterea qood videndi sensns cele- rior et acrlor est, qnam aoditus.' JLami. Si vero tonitrn et fulgur ex eadem nnbium collisione, cnr cerni- tur fulgur anteqnam aoditnr tonitm? Nempe vss. 9. qnla Inx sono est ve- locior, imo omni eaperientia proba- tnr speciem rei visibilis sono velo- cius transferri. Crefch,
164 Qnta smper ad amres] Vera ratlo est, qoia rernm visibilium spe- cies semper praesentes suot sensni ; sed sonomm alia ratio est ; qni scili- cet, nisl collidantnr, ct tnndantur corpora, non emittnntur. Faber,
166 Adveniuni] Res quBe anditn sentiuntur. Iiam6.
166 Cadere h quem] Utitur alio ex-
1612
NOTiS VAKIORUM IM
tmp\o Aiistot. illo eod. loro, nerope rcinigationifl, his ▼erbis: AnXot 8* i^ ^p&ria T&v rpiiipw, l}8i} yiip h^np^pAmw H^cv r&5 K^ms 6 itpSkrvs iupueutiTtu ^- ^s Tiis KantfiKeurias. i. e. * Declarat antem trireminm remigatio. Nam tom demnm primns agitationis remo* mm Bonitns ad anreis perYenit, cnm jam rpmiges itemm reroos snblatos inferunt.' Epicor. antem apnd Laert. sic bnjns rei caosam multis verbis explicat : nporepui^ iurrpearii rqf fipor- rijr Ik Toiq94 twi mpufrd/irH tw ^o^Snf^
8l4 Th S/M Tf Th WWpM ipiwlwTW, I^M-
BftffOoi r^ iaTptn^s &vorc\f0Tur^y oxii' fuerurfjAof, fforr^fioy Bi Th wvw/ul iwvXo^ pmow Th» fiififiov &iror€Af «^ rovrey* jral KOT^ ffumHroft^ hpu^vripmfy ifia r^ r^- X« frwTontrfy^ inxf»iv9at vfihs iffias r^ iurrpaiw^. ^cpf «V 8i r^ fiporrfyfy koB' dmp hr* ivUiv l| &vooT^!marof 9c»- povfihwy koSl wKiiyds rtvas wotovfUvoiiy, i. e. ^ Anteit antem folgnr tonitrn talt casn nnbeis circnmsistente, qnia eodem tempore, qno flatns in nnbem incidit, extmdatnr ea qnae fulgnr creat figuratio, posterins vero flatns expressns hunc sonitum edat, et ntroque «imul incidente, fulgur ce- leritate ad nos contentiore utatur: tonitrn autem tardius sit, queniad- modom evenit in quibusdam qoae ex intervallo cernontur, et ictus qnos- dam gignnnt.' Pllnius eandera brc- Tius 2. 64. ' Qnoniam lux/ iuqult, * sonitn est velocior.' Lamb.
167 Arboria otfc/ifm] Arboris aog- men: arborem. Slc 2. 481. * Esse infinito debebant corporis anctn/ et 5. 1170. * mirando corporis auctu.' Jjimb
168 Per aureia] Alibi legitur per auras. Lamb. Per auria. Quidam ▼nlg. aifniff, male. Ita snp. * tergere anris.' Gifan.
169 Fvlgorem'] Fulgur. Nam (ut alibl diximus) alterum pro altero su- nit Lucretius. Lamb,
170 Partt^ fttt mitiitur] « Pariter igni|' i. e, in eodem tempore, atque
ignis. slc loqoitnr Hor. Epist. 1. 10* 6. * Annnimus pariter vetulis notis- que columbis.' Lamb. Pariter igsA^ nt : * naturs convenienter ;' * eadem turpi/ &c. Preig.
172 Hoc «Itam paeto] Aliam eait« sam aflfert fnlguris. Lom^. Qnod si tonitrn fiat Yeiito nnbes perrampente, fulgur quoque fit ab eodem vento pernici motn, dnm inter nnbes rota- tur» accenso. v»s. 14. Hos versns Oas- sendus, et qni illum seqnnntnr, per* peram interpretati snnt. ClreedL
FofKcrt loca lumine tiuguut} Nobet * tingnnt loca lumine :' i.e. illostraiit, et quasi colorant. sic 6. 672. * Perve- ninnt nostros ad sensns, et loca tin* gunt.' Al.et locafulgeni. Larob.
175 Feeitf ut ante^ coiwn, docuS] Ordo est: fecit spissescero cavani nobem, ut ante docui. Sermo est implicatus, ut sup. 1. 755. ' Qnornm ntrumque qnid a vero, jam, diatet, habebas.' Hoc autem docutt eodem lib. paollo ante, vs. 124. 'Cumsnbifo validi ventl conlecta procella Nnbi- bus intorsit sese/ &c. Lamb,
177 Plumbea rero Glans etiam'] Sic inf. S05. ^ Non alia looge ratione, ae plnrabea ra^pe/ 6ce. Lamb. Longum esset, si poetarum et bistoricomm veterum testimonlis uti vellem nt id probarem. Sed inter fabulosa anti- quitatis referendiim id putem ; neqne mngis vernin esse, qnam quod de sa- gitta Acesta: in 6. scripsit Virgilius, quie exarsit et in ventos abiit. Faber et Creech,
178 Volvenda] Volnbilis, vel dum volvitnr, ut sup. 5. 1275. < £t volven- da vtas cominotat tempora rcrum.' Lamb.
181 Sietanlia] < Nictare' (inquit Festiis) 'est ocnloram et alioram membrorum nisu sappe aliqnid con«« ri/ Vid. cetera apnd eundem, et Paulluro. Sed hic * nictantia' trans- late positnm videtor pro micantiV| seu vibrantia. Lamb.
182 Adiicit aureis] Lacessit et pro-
T. LUORETIl CAR^ DB RBRUM NAT. LIR. VI. 1618
Toeat tiiillendi senKnn. Sed qnid ti dicam legendum adiigit awrei$ : ut in- telligamos, *■ adligit' essc prsesentis temporis a verbo tago, is, it,qno iite- bantar veteres pro tango? sic snp. S. 936. * Nec desideriiim nostri nos adtigic biliim.' Vernmtamen nihil mntare ausim* Lamb. Al. aitigU. sed eadem significatio est. Fab, Alii. Qd/Sdif et Palmerins adligit, Pro ntdanlia in prscedenti verso quidam, wmUtmtia, Creecb. Vide Palmer. Spicileg. pag. 754, tom. 4. Fac. Crit. Preig.
183 Ocidof ad Iwmna nottroi] In aliis, ocuhruM ad lumina nostra ; male, nti puto. Gifan, Ordo est: qnam Inroina, qusp ad ocolos nostros perve- niunt. sic antem legi debet, nt ego exciidendum cnravi, non, ut volgo legitor, oculorum ad lumina nottra. Hanc etiam leclionem approbavit et secntns est Zoilus, nt a se reper- tam, ant excogitatam. Lamh, De ve- ritate bnjns lectionis oculos ad, uulla soperesse dubitatio potest ; sic solet Lncretins, nt svpins a doctis inter- pretibos monitum. Ut : ' honc prop- ter,* * variis de/ &c. Preig,
184 £1 stjRiU alte exsiruciia] I. e. et siinal exaggeratis, et coarervatis. sic loqnitnr inf. 245. ' Fulmina gig- nier e crassis, alteqoe pntandom est Nnbibns exstrnctis.' Lam6.
185 Impete miro] L e. roira celeri- tate, sen roiro impeto. sic 4. 001. de navi loquens, * £t manas nna regit, qnantoris impete enntero.' et 6. 606. de «ethere : ' Ipse snos igneis certo fert impete labens.' et infra de dn- minibns: 'Nnnc ea qno pacto gig- nantor, et impete tanto Fiant,' &c. Lumh, Id qoidem ferri potest : at roeliiis agmine, Creech.
186 Tfec iibi sit fraudi, ifc,] Nec te decipiat : vel, et vide ne tc indo- caty qood ex locis infemis roagis cer- nimos, quam late pateant nnbila, qoam qnanta sint altitudine, et qnam in «Itam et snrsom versns exaggera-
ta. < Inferne/ i. e. ex terra, ex loco infimo, seu inferno. Neqne vero est, qnod qnemqnani moveat nltima syl- laba correpta: est enim bretis. et ita de * snperne' sentiendnm : ut 4. 441. * et recta superne gnberna.' Ve- runtamen non dissimulabo, in quibns- dam lib. legi iitfema: quam lectionem si probabimns, paollo aliter hnnc lo- cum explicabimns. Lambin, Jnfime. Inquibosdam libris, infema. Gifan. lo errorem inducat, Faber, Vss. 17. Scropulus propter nnbes visas, non, ut lataSy ita profiindas, ideoque non istis foroacibus, et spelnncis, quas fingity extrnctas. Hone eximit. £t qnaedam snbjongit de vento inter nnbes fremente, et tandem com ful- gore erumpente. Creech,
187 Quam sursum, tfc,"] Ordo est : qnam qnid cxstent snrsum exstruc- ta, i. e. qnam qoantam extent snrsum versns spissa et densa. QuQd si qnis malet legi t^fema^ totnm hunc locnm sic declarabo: £t ne te decipiat, qnod nos magis videmus, qnam sint lata inferna, i. e. iufernae nubinm partes, quam sursum exstructa, i. e. ese partes, qnss snnt sursum versna exstrnctae ; qnid exstent, i. e. quan- tum emineant. Lamb,
188 Coniemplaior enim] Sic snp. 8. IIS. ' Contemplator enim, com solis lumina cnmqne/ &c. Lamb,
191 Atqueurgeress^^ema] Ita vet.
libri. Gi^an.
192 Sepultis undique ventis] Sedatis et stratis ventis. Tralatio est. sic Gra^ci dicnut K0ifdi§tp M/mvs, i. e. sopire. Lamb, Ut alii, aopi<it, ab ea- dem metaphora. Paber, Virg. 2. 266. * Invadnnt nrbem somno vinoqne se« pultam.' Tumeb, Adv. SO. 19.
194 Speluncasque vehU saxis penden- iibus structas] M. Tull. lib. l. Tusc. Quffst. ex nescio qno poeta: *Per spelnncas saxis strnctas asperis,pen- dentibns, Maximis.' Lamb, In spe- Inncis enim saxa videntur pendere. «Pendentia tecta' Virg. et pas5im
1614
NOTi£ VARIORCIM IN
poetae. Creeeh.
195 Tempetlate cowta] Sic loqnitnr et Cssar lib. 7. de B. O, < Qaod magna subito erat coorta tempestas/ Idem Lucret. 1. 762. < Aut ita diffu- gient, nt, tempestate coorta/ &c. idem inf. 457. *Usqne adeo, donec tempestas saeva coorta est.* Virg. 10. 405. * Ac Yclnt optata ventis aes- tate coortis/ Scc, Lamb,
196 Magno indignantur mvmttcre claan] Sic Virg. JEn. 1. 59. < IIU tn- dignantes magno cum murmnre, mon- tis Circnm danstra fremnnt.' LanU^,
200 Convolvunt] Corradunt, colli- gont. Lamb.
E Nubibus] Leg. /n Nubihua, Id enim tota postulat sententia. Creeeh.
202 Fuherunt] Fnlgorem concep* tum ediderunt. Lamb,
203 Hac etiam] AIi)i cansa fnlgn- ris, qnia nnbes multa in se ignis se- mina contineant. Lamb. Non tan- tum ignis in nnbibns circnm rotatus accendi potest, sed ipse nnbes multa ignis corpnscula sive a sole, nt dociut Empedocles, slve aliunde accepta continent Id enim splendidos et flammens color quarnndam nubium demonstrat ; ista autem corpnscula a vento, compeilente etcomprimente nnbes, expressa fulgnr efficinnt. vss. 11. Creech,
204 LiquidQ Lncidl, vel pnri, vel effuti et abnndantis. Macrob. Satnrn. 6. 5. Lam6. Maro item Ecl. 6. S. ' Et liquidi simul ignis.' Ubi Serviusper ' pnri et fetherii ' explicat, locnraque praeter hunc Lucretii etiam Cicero- nis, qui dixerit 'ignitum liqnorem/ adducit. Alias enim siccae rei aridae- que haud convenit ' liqnidi ' epithe- too. Lactantium boc qnoqoe, nt pln- ra, imitatum docnit Turneb. Adv. 10. 8. cnjusantiqui scriptoris hsc snnt verba 6. 11. ' Alind ille a nobis exi- git lumen, et quideni non fumidum, sed, ut ait poeta, liquidum atque cla- rum, mentis scilicet.' Hav,
207 PUrumque colaa] Utraqne snnt
usitata, * color,' 'honor,' • timor,' Mabor,' 'vapor,' *odor:* et ♦colos,' *hono8,' «timos,' «labos,* * vapo».' Nonios io voce « vapos,' et * odos/ Lamb,
208 Quippe etenim aoli$ de bumine] Hanc sententiam tangtt et refellit Aristot. lib. 2. fierwp. Kahat nvts XiyovaWf its h ro75 ripwtv ^y^lwrcu vvp, rovTO t^ 'E^veSoicX^f fUif ^iftf^iy ^VM rh ifor^ptXafLfiairSfigito» hc raSr tov iljKiov bjterbftt»* 'Aya^ery6pas S^ ia rom iuf€o0w aiSipoSf t 9ij iattpos uaXtT «^ jcorcvfx^iv bwOcr Kdret, i. e. * Atqni ainnt nonnolli, in nnbibns ignen in- nasci: hunc antem ignem Empedo- cles qnidem dicit esse eum, qni eom- prehenditur et concipitnr ex radlis solis : Anaxagoras autem ex snpre- mo sthere (quem ille ignem appel- lat) superne deorsum delatnm,' Scc, Lamb,
210 Hasce igitur] Slc babent Hbrt fere omnes manuscr. et nonnnlli vul- gati: alii, Hasigitur, Lamb.
Agewi] Impellens, incitans. Lamb,
211 Expresta]'t^€$?iifjLfjuha. Lamb,
212 Qute faciunt Jlammcs fulgere] Qn« facinnt, nt flamma exsistat, et fulgor oriatur. sic ioquitnr et alibi : nt siip. lib. prox. 760. « Quae faciunt igneis interstiugni, atque perire ^ et cod. lib. snp. 661. 'Quae facinnt solis nova semper Inmina gigni.' et eod. lib. 702. * Qui faciunt solem certa de snrgere parte.* et hoc Hb. 6. 175. * Fecit, nt ante, cavam, dociii, spistescere nnbem.' et 3. 101. * Har- moniam Graii, quam dicnnt, qnod fa- ciat nos Vivere cum senso,' &c. ad quetn locum plura exempla congesta sunt. Lamh.
21 S Fulgit item] Alia cansafolgn- ris, non QujnsHbet, sed ejus qnod fit sine terrore. Hunc versnm profert Nonius in verbo ' fiilget.' Lamb, Mo- do dixit semina ignis, qnse in nubibus continentnr, vi et impetu venti ex- primi ; jam v.ss. 5. licet oon expri- mantur, tamen diductis et distractis
T. LUCRfiTlI CARI DB RERUM NAT. LIU. VI. 1615
QQbiani partibos decidaDt Becesse /rt. Qiiidaiii|Iibri, Aalrijr<it; rpferatnr
est, atque isde leae illiid et niite ad aiiras. Gif.
fulgnr, q«od lamine ocnlos per8trin« 822 Per ae\ Melios qnam sape.
gity nuUo «tttem tooitru percellit au< Creecb.
rea. Crenh, 226 Qmm nil ^mnino obaUtre ponnt']
214 DidMcHi] Distrabit» divelUt. Sic infra vb. S30. « Non facile e^t tali
iMmb. natur» obsiAtere qiiidquani. Lamb, •
S15 IngrM»] Adverbinm, quod 227 TranjtU euim toUde] Cod.
valet invitey et velinty nolint: vel Memm. babet, Tron$U enim validum
nblativi caiits, sine recto, compoiiti fnlmen, Lamb.
ex gratiia» et particnl. negat. in. ut 298 Clmnor utif ac Voee$] Sic ba-
snp. 3. 1083. Mngratiisheretetan- bent tres lib. manuscr. Vatic. Tet«
git.' est antem utrobiqne trtsy Uabum. tinn. Memm. et ita legi debet : tan«
apnd Terent. antem Heant. 3* 1. 37. tnm apponendum est comma post
qnattnor syUabarnmy ' Protermisti nomen ' voces^' nt verbum ' trantit*
hinc: ea coacta ingratiis/ dcc. Mjamb» cohsreat cum voce 'fnimen/ etsit
Velit nolity nam didnctis nnbibus ne- tfroyo^p^ boc modo : fulmen traniiit
cesse esl inclnsas ignis scintillas per ssptadomornm, transitpersaxay
ernmpere. Creedi, per sera, quamadmodum clamor, et
818 Qnod onpereot^ qnnU] Nnnc de voces. ad bnnc locnm pertinent illa
fulminis natoray ejusque mobilitate^ 1. 356. ' Inter saepta meant voces, et
Et ait, declarari fulmen natnra esse claosa domorum Transvolitant.' ibi-
Ignea es eo» qnod loca fblmine tvta dem, 400. * Transit enim fulmen css-
odorem snlfuris mittant^etquod atra li per ssspta domorom Clamor nti ac
siDty qnasi ealore innsta. biinc locnm voces.' Sed quspri potest, quamob^
■ntem in integrnm restitni, partim rem tanta vis iosit in fulmine, tan«
offensus scriptura vulgata, qu» est, taqne mobilitas. Primum ventos est :
Qnodenpereei qmod eie t partimabnno ventns autem mobUis est. Deinde
codice manuscr. admonitnsi in qno ventn» est incensns : ignea antem
scriptum reperi, Qnod tupereety ^aei : omnia mobilia sunt. deinde e iiubi*
ex quo feci, Qnod eupereety qualif ife, btis «iiagno impetn exprimitur : at
qnae lectio sine dnbio recta et vera qnse exprimnntnr, qoa erumpunty
est. Etiam hanc emendationero Zoi- celerrime et validts*ime evoUntv nt
liis tncitna ampleins es^ nnlla va« quaeetormentismissa ferri videmus:
rietatis mentione facta. Lemh, Cum quod et Lucret posterios testator,
ittlmen nrat res tactas, cum domos ibi : ' Inde, iibi non potuit nubes ca»
incendat, Stc, ncminem videas qui pere impetis auctum, Ezprimitnr vis
eJQS naturam igneam esse diffiteatur. atqne Ideo volat impete miro, Ut,
Qnod autem parietes penetrat, qnod validisquse de tormentls missa femn-
aurnmy «s, reliqna metalla Uqnefa- tor.' motos antem calorem aoget.
cit, qnod vase integro eahaurit liqno- Ita fit, ut ignis fnlminens sit et sub-
nm, vel facit nt efflnat» id qnidem tiUssimus, et celerrimns, et vaUdis-
pemici motni, et subtilitati iliius ig« simus : enxa, discntiat, aot penetreC:
ais atiribuendnin. Creeeh, »s, et aurnm, et similia liqnefaciat:
220 Noiteque grwoeie halaniee] Ordoi solo denique contacto, atqne adeo
Netseqne halantes, i. e. exhalantes» afflatu, animanteis interimat, et simi-
aoras graveis, et taetras, et suUh- lia anditu mira fiiciat. Lam6. In aliis,
leas. Titiose antem liabent qnidam Clamor uti voeie. snp. 1. 401. Qifan.
vnlg. iibri hakmUie. Lamb. Holon. Alii, CUmor uH oects. Sed totns hic
1616
NOTifi VARIORUM Iff
Tersns abctse potest. Creech,
229 Et Uquidum puncto] £t clypei ttn, aut fcrrom liqiiefacit : * lignum nnllo dainno afficit' (inqtiit Arittot. I. S. fbtrcflSp.) ' propterea quod natnra ligni rara et moUis ett, baec metalla antem dura et tolida tnnt : fnlmen Botem per rignum et timilia perma- nat ac permeat priut quam in ea Tim tuam expromat : dura TerOyet ob- ttantia, et remorantia tcI ditcntit ac dittorbat» vel contnmit ac liqnefacit.' PIin.2. 51. 'Auruffl, et aet, rt ar- gentum liquatnr, intut laccnlit iptia nnllo modo arabottis.' Quidam li- bri babent, Et liquidum parvo faeii 4et| ^c. Lamb. Egregie et poetice Clandianiit, obi dc Marci Aurelii ez- peditione, et plnvia illa celebrata agit 6. Cont. Honorii vt. S44. * Hic tabescente tolntns Snbsidic galea, li- quefactaque fulgnre cnspisCandnit, et •nbitis fluxere vaporibus enses.' Hav, Tempare] Ita qnidem libri ; alii, temporis. In qnibnsdam vet. parvo faeit. Oifan.
250 Curat Uem^^ Tralatio est. Sic tnp. S. 127. * calidlqne vaporis Senii- aa curare, in membrit ut vita more- tar.' Lamh*
Ut tasis integria] Sic et Plin. lib. eod. ' Tertium fulminit genos ett, qnod clarum vocant, nririfics maxi- me aaturflp, qno dolia exhaorinntnr, intactit operimentis, nolloque alio vettigio relicto.' Lamb,
251 Diffugiant] Tralatio illontrit, et tamen ntitata, pro eo qiiod ett diffloant et dilabantor. idem 1. 1096. ad flammas transtullt : < Ne volo- crum ritu flammarum nioenia mnndi Diifugiaot tnbito,' &c. in eod. lib. 762. ad fulmina, ad imbreit, et ad ventot : ' Ant ita diffngient, nt tem* pettate coorta, Fiilinina diffiigere,at- qne imbreit ventosqne videmns.' sic Plautut Anlul. 1. 2. 16. < Tnm aqnam' aofngitte dicito, ti qnit petet.''^!^»^. ,
252 Latermkina taei] Ita vet. libri;
rectittimeyetMartianut, Ub« 8. Vnlg. latera omnia vatie, Gifan. Cum ani* madverterem, librot omneit manntcr. Iiabere /nteromsiia: vulg. antem ImU-» ra omma: diu miiltnmqne dnbitavi, ntram lectionem probarem. ad extre- mnm, lectionem veterem tequi ma» luiyidqne tutint esse jndicavi. Ac- cettit, qno iaciliot banc acriptaram probarem, qnod vata vinaria, cnoi lint fere rotunda, latera oon babent : laieramina antem, i. e. laleret, ha- bent, cnm tint fictilia, et ez terra constent. Vati autem, quod in an- perioribns doabos editiombnt prc- termiteram, qiiia nnllo in codice re- pereram, in hac editione tandem repotni, Capellte aoctoritatem tern- tos: qoem liomo contnroellotat, et de me male meritns, tettem prodax* it. Nam libri omnes et vnlg. et mannscr. habent rofit. * Vas' antem et ' vasnm* dixitse veiereti teatatnr et Carisins : nullo quidem tcriptore teste prodncto : sed licet hoc aucfto- ris locupletis, Fabii Pictoris, tet- timonin confirmare. Sic igitur illc apiid Noniom in voce ' polnbmm :' ' Aquam manibnt, pedibntqne dato: polobrnm tinistra manu teneto : dez- tra vatnm cnm aqna :' et Planti in Trucnl. 1. 1. SS. ' Ant emta ancilla, aut aliqnod vatnm argenteum,' &c. et Catonis apud Oell. IS. 22. ' Ncqne mlhi tedificatio, neqne vasnm^ ne- que vestimentnm nllum est in mana pretiotum > neque pretiotua aervas, neqne ancllla.' Lamb, Dolia enini U- teritii operit erant. Faber, Dolia enim vinaria lateritii operit erant, Horatio ' Tettie :" et ex latere < La- teramen,' nt.ex ferro * Femunen,' ex »re ' iEramen/ &e. Creeck,
23S Ut tMttiiiMtitr] I. e. nbi, vei onm intinuatur. Lamb.
235 JEtatem'] Longitsimnm tem-
pns,diutissime. sic PUat« Amphltr.
Jl« 2. S. * eo modo, nt profecto vivaa
letatem miier.' idem Curcnl. 4. 3.
T. LUCRBTll CARI DE RERUM NAT. LIB. VI. 1617
tl. < «ed ^Tes per me eUtem i|ni- eentem, et roalte fgBis semUm e nn-
deai.' Iden Ptend. 1. 6. 109. ' De bibfis Utis exprimentem : tandem
Jovem tettem tibi, te aetatem lmp«nie vd motn rao ytl ib igneis istis parti-
liebitvmm.' Idem Pcemil. S. S. 93. enlie acceniom tngentl cam fragore,
^ Bono si qnid malefacias, »tatem et immani impetn emmpere : itu
expettt.' Sic et Ter. Eon. 4. 6. 7. antem emptione ita concntH et dia-
* an abiit a milite P C. jamdiidom tmhit nnbinm partes, nt tottt in «tnteni.* Idem Heant. 4. 3.18. gramtinem abeant, vel io imtM^m dia-
• Quid ? (maliini) me vtatem censea solvantur. Hac vss. 65. Creeeh. velie id adsimnlarier ? Unns est 840 jleeOciv l^m] 8ie reposoi, se- dies, dum argeiitnm eripio : pax, ni- cntnt ncriptnre veteris non obscura
amplliis.' nbl tamen vnlgo legitnry vestigia. Nam libri vnlg. babent
QnU T malum, me londem. idem He- f^gwo. Etiam hanc emendationem
eyr. 6. l. 91. * Nam neqne ille hoc diBsimnlanter arripmt Zoilos. Lamb,
animo erlt setntem : neque pol t« Iia vet. qnidam libri, nt et snp. 9.
endem isUc sMateni.' Lamb. Ter. 196. Involg. %■«. Gifan.
Enn. 4. 6. ' Jamduditm : SBtatem II- 941 Mmutmmdm] Ut aUtoas, aepul-
tes smit ioter eos fact» Maxnm».' era, tropen» porticas, tbeatra, tem-
' Jamdndnm seUtem' pro longinqno pla, arcus trinmphaleis, <et simil.
tempore : LoriUos, ' Ut moltos men- Ijamb,
sesqne, diesqoe ; non tamrn »ta- DemnHfi] Qnidam libri scripti ba-
fem :' Donatns. Creeeh, bent omRmo/tfi. Egotcriptnram v«l*
936 Ueqwe adeo poUeme] Sic reHtitni faUm retineo : neqne tamen Miti*- o qoinqne libris mannscriptis admo- qnam danino. Lamb. Vet. Ubri fere nitmi, ia qnornm tribns scriptnm est commotfn. M nrattns : demolin, nt et Mfens, In dnobns ieUen$, nisi qnis vulg. Qif» Aiii, oommolirt. Faber. et dicat, legi posse eeUen§f pro exeel- Creech.
lens : nt sit simplex pro compotito. 944 Nepie ie m promimia pbtra mt^
qnod mimit probo. Volgata lertio re^or] Slc snp. 5.99. 'Qnod soper*
aiitem, eamdefUt siibdttitia et adnlte- est, ne te in promisfus plnra more-
rina est. Lamb, Ueqiu adeo ioUeiu, mor,' &c. ubi admonnimns, a qu«bns>
Ita vet. iibri. Qnidani : ieilene, nt dmn viris dootis legi ne ie promtstis,
aap. jnroloUfre^ qnidsm: proieUere. dic.sioeprsfrpositionetn.Lamb. ATe-
Lambinns tncit : poUenn, Vnlg. cmi- giie le tn pnmtsns. Ita ex vet. libris
dens. Oilan. ftecte Lambinus, pol- posui, nt et snp. 6. 99. G^on.
low, ct valeat Oifanii loUens et ali* Plnra] AmpUns. Lamb^
omm emidens, ^l «etfens, viz. exoel- 946 Alteqm pfUamdmn NMbiu es-
lent. Creeek, draeiie] Sie legendnm, non, nt in
937 fildomtamrfjor] £t potentior,^- qnibuffdam lib. earlroeiw, neqne, nt in apanaripa, Kpdi rw», Kupuir4pa. Lamb, nonnullis, eatlmste. olle eoEslmelis an-
Hmc\ Vis fulmiiits. £mn6. tem, i. e. alte exaggeratis, et densis.
. 938 JVmio aa fno poeio grfgnonliir] sic Marcns Tullins dixit lib. 9. de
Cnm ortnm fnimlnis exqniras, obser- leg. ' ffepnlernm nltins exstraere/
vandnm est nnnqnnm sine nnbibas idem 6« Tnsc. translate, ' Mensap con-
dens&t fiiliiiinare ; nisi enim spissm qnisitisnimis epitlis exstmebantnr.' et
easeot nnbes, atque alle exstrnctsp, Hor. Sat. 9. 6. 105. *■ Qnm procnl
non ilia gtandinls et imbris copia exstractis inerant heateraa canistrit.'
fnlmen seqnereior: in istis igitur hic qnoqne sni simills luit ZoUns^
nnbibus concipiM ventnm pernici La$Hb. AUeqae palondmn eU NnbUm
motn ctrcnmrotatom isto moto c«les* e«tlniclte. Ita sup. Aiii : emirae^p
Delph. ei Var. CIom. Lucrei. 6 K
1618 NOTiB VARIORUM IN
car<ninf;male. G^oii. brii, Ita tcripsisie Laeretiom onni*
246 Nam ealo nuUa aereno] Nam bo crediderim, nt sit simplcx pro
eadem est venti, terr» motusy toni- composito, ' fertua' pro refertas, nt
tro8, et fulminis materia, et (ot ita ' pletos' pro repletos, et limilia apad
dicam) essentia, nempe sicca exha- Nostrnm. Sic igoibas et * Tentit re-
latioi ut tcribit Arittotelet libro te- pletum' hnnc nimbnm dieit, Tertn ab
cundo meteor. in eztr. ex hac enim binc tertlo : et pariler in prscedeo-
soper terram quidem fit ventnt : in tibns : ' tenebris magnas coeli caver-
terra antem, sen tnb terra, terr» nas coropleri.' Constroctioni tamen
motnt: in nubibnt vero vel imber, obstatparticnla,ef,anteverbam,q«od
vel tonitrns, vel procella, vel fnlnien. seqnitnr. Vide igitnr, Bum scripse-
Lamb, rit Lucretins : Et fertm$ tenebrUf pro-
250 Undiqne^ wti ten^fra» omnei»] cid aitrahit atram Fulmimibu» grtnidmn
.Qnattnor versns qai deinceps se- tempeitatem^ ife. * Attrahit,' dum tla-
qnnntnr, snp. posili snnt lib 4. non minit ritn, ex denta lateqae suspenta
longe a priBcipio. Lamb, nnbe descendlt. Simile qaid naatit
256 Demi»»am JUunen'] Sic legen- nottrit vocititur een ^rp^ sive een
dnm, non demi»»mn fulmen ; nigmm Awrp^ q. d. voraginem, gnrgiten, &c.
enim nunbum expressit similitndine Prdg. et Hae,
flnminis picei e cfelo demissi. Hic 260 HorreacaMt] Hominet. Lamb,
qnoqoe Zoilos fuit malignnt, et fiAa- Ac tecta requirant'] Immo etlam spe-
jccvor, et Kwofwta, Lamb. Volg. /mI- cnt snbeant. Qnod de Tiberio tr%-
mm, male. Hac in re taepittime ditnm ett. Lamb,
variatum. Gifon. 268 /ittfdt/!oaf a] Exaggerata, et ex-
266 Prttterea pereape niger quoque stmcta. Tralatio est. proprie osnr-
per mare ntmtet, Ut pici» e ceeh demi»- pavit Ctesar lib. 1. de B. C. * Portas
«lon Jfame», ts unda» Sic cadii et fertur obstrnit, vicos plateasqne infledlficat,
tenebri» procul^ ifcJ] Fateor, neqne fossas transversas in viis perdncit.'
me illius pndet, non intelligo qoid et Marcns Tnllins orat. de harofp.
imc sit negotii, Nimbu»fertur tenebri» resp. ' In doiuo tna est inaedificatam
procMl; sedhocmebeat, lector, quod sacelliim.' Qnanqnam hoc proxi*
nectnfortasse, imo,certaresest,iion mnm exemplnm atiqnantnm a snpc-
Intelligis. Qnld aotem, donec plns riore discrepat. Lamb, Mox, nt et
iogenii et tn et ego habeamnt, vel antea, * extrnctit alte nubibas.' Fab.
certe meliorem magittram nacti fne- 265 Nectanto pomeiil eaiieNfito^pri-
rimnt, qnid, si legeretur, et fertur mere imbri] Ita vet. libri. In valg.
terri» procul ? Non ita, nt oplnor, pro venienti»: hae terra». Marnllaa :
male; com scilicet antea occurrerit, fanlot tm6ret. Qnidam : vtoMtes. Oif.
' perttepe niger qnoqne per mare Secotus olim fueram codices vnlg.
nimbus.' Nantn vero qnanto ' a ter* qai sic habent, Nee tanta patoent kmc
rls' absnnt longins, tanto et iis a terra» opprimere imiri, £t tamen an-
tempestate gravins pericnlnm ett, tiqnam scriptBramlectoriiiidicarmR:
qnH>pe qni in totum se vix satis tem* qae talit est, Nec tanto poeaemt oeai-
pori recipere possint Fa6er. Ego enlet opprtmere iM6ri : nnde qnosdam
antem videor inteltexisse, nempe fer- snspicari scripseram, legendnra «i-
tnr valde tenebrosnt per mare, pro- oeiileit, i. e. homines, sen aBlmaBteis.
cnl ab iis qnl in terra coltocati hor- vnlgatam antrm illam sic dedara-
rescnnt. Creech. Isaacus Vossint, et bam : et hspc, videllcet falmlna^ non
annotator notter, ex ejnsdem seu possent, &c. Ne illnd quidem oraise-
Ms. seu conjeclura : Et fertu» tene- ram, qoibnsdam videri legendnm» et
T. LUGRETII CAEI DB RERUM NAT. LIB. VI. 1619
sMp. €)bmeret terr«, ^r^. ot snbintel- ligmtur vox tempestat: et hie, iVec lanlo poaet iemu hac vppr, imbri^ ifc, et Yerto seq. FhuniM abund, ut /ace' ret. NuDC vero antiquam sic leviter imrauto, Nee ianii pesetnt veuientee op- primere imbree^ Fiwmina^ t(c, ad * op- priroere' autem subintelligo nos, sen animanteis. Licet etiam sic legere, oon ita longe ab antiqua srriptura. Kec tante poseenH vivenieie opprinure imbri^ ut subintelligamus nnbila: et ' viventeis* sit accnsandi casns, et sig- aificet animanteis. Snperiorero lec- tiooem adjuvat vemns, qoi est 1. 286. ' Nec validi possnnt pontes venientis aquai Vim subitam tolerare/ &c. ' Viveotes* antem pro hominibns et animantibns etiam Arnob. posuit lib. 1. ' A qoo (Christo) jam dndum tanta et accepimus dona viventes, et ez- spectamns, dies cnm venerit, ampli- ora ?' Qnamqnam ' viveotes* apnd Amobiom proprie potius videtnr positnm, pro iis qni vivunt, ut sit, nos qui vivimns, vel interea dnm vi- vimns. Lamb, Haec via. nnbila, ut enim obrunnt terram caligine, ita imbre opprironnt : nec video cur hnic lectioni prseferatur alia Nec ia:nti poeeent venientee opprimere Imbree, Creech.
266 CempMfiie natare'] Hoc eod. Ijb. inf. 408. ' quid nndas Arguit, et llqoidam molem, camposque natan- teia?' et lib. 5. 489. * Augebat mare manando, camposqne natanteis.' ' fa- cerent abnndare flnmina' autem, oaitatum loqnendi genns Lucretio, et aliis lM>ms scriptoribus : de qnosupra Don longe, vs. 212. * qoK facinnt flamms fnlgere colores :' et item S. 102. * qood faciat nos Vivere cnm seoao,' Sic. Lamb.
263 HU igitur Ventia'] I. e. talibns igitnr ventis atqne ignibns omnia aeris loca referta snnt : ideoque pas- sim, id est per totam cxli regionem, et per omneis ethrris parteis, tooi- trna et fulgnra gignootor et excitao-
tnr. Vocem plena jenxit cnm aofe- rendicasujcnm M. Tullius soleat fere cuni patrio conjungere. Lamb.
270 Quippe eienim eupera'] Paocis ante versibns; vs.204. ' Hac etiam fit uti de cansa mobilis ille Bevolet in terram,' &c. Lamb.
273 Hieubivenius easidem'] Ordo: Ubi igltur hic idem ventus, qni eas in onum qnemvis locum forte cogit, expressit, &c. Lamb.
274 roports] Caloris, nt saepe ali- bi, et fere semper. Lamb,
275 Seque 5tmal cum eo] In prsepo- sitione ' cum,' m non eliditnr : quod neqne hnlcscriptori, neqne aliis non- nnllts est inusitatum, nt alias admo- nuimus. Lamb.
276 Insinuaius ibi vortex] I. e. tnm ventorum i^lobns ingressns, vel intro- missos, circumagilur in aere, et ful- men veluti qnibnsdani calidis forna- cibus intns fabriratur, parat, excudit, et exacuit. L<iiii6tn. In cavis viz. et profnndis nubinm speloncis. Creeeh,
278 Nam dupUci raiione aeeenditur] Nam dnobus modis vortex llle venti, sen ventns ille conglobatns et convo- Intns, ignem concipit, i. e. fit fulmen. Lajn6.
Ipse suapie MobiUiate] Libri vnlg. habent, ipse sua eumy Scc. quidam legnnt ipse suaque; ego ipse suapte hac editione reposni: quamvis olim ipse sma nam ediderim ? Qnani lectionem alii avide snnt secuti. Sunt autem hi dno modi, qnibns ventns ille convo- Intus et conglobatus, fit fulmen. Ipse (inqoit) vortex et ex sna ipsios mobilitate, hoc est sna celeritate, sive sno celerrimo motu, calorem contrahit, et e contactn ignis. Lamb. Alii, tpse suapie, melius forsan ; non enim placet vocis istius 'nam* repe- titap sonus. Creech, Videtnr niihi scrlbendnm esse quom (nam plurinii Mss. eum hahent) i. e. quom et ipsa calescit, pro calefiat, soa mob. i(r, Hav,
1630
NOT^ VARIORUM iN
279 £ eoidagibu$\ I. e. e contactii. < contagibns/ • singnlarl oontages: qao utitor snp. 8. 7S4. ' £t mala multa animns lODtagi fnngitur cjus/ et 4. 3S7. ' Qnc cootage tna pallo* ribns omnia pingnnt.' et inf. 1S41. ' contagibiis ibant.' Lamb.
281 IncessU] InYaait. Lamb.
MtUMTum tum qwari] Si non addi- disset 'qoasi/ tralatio esset: nnnc autem est iut^. Tnm (inqnlt) fol- men, quasi maturnm, qoippe nbi ventuf percalnit vel sno motn, vel igne foris concepto, (fulmen enim Dihil fere alind est, qnam ventus in- ceDSUs, nt sopra diximns,) tum (io- qnam) persciDdit snbito nubem, Acc. IdLmb.
284 Digphia repenie] Snpr. eod. lib. 180. 'Sttpe Ita dat sonitnm pariter diplosa repente.' Lamb,
Displota repenie Opprimere «< eeeli etdeaiitar] I. e. nt caelum displosum, videatnr jamjam casnrum, et sna ruina mortaleb terrasqne omneis oppressnrum. LanU»,
286 Perteniai] Percipit, pervadit, permovet. sic Virg. Georg. B. 260. ' Nonne vides, iit tota tremor pcr- tentet equomm Corpora/ Sce. Idem JEn. 7. 366. ' Ac, dom prima lues udo sublapsia veneno Pertentat sen- stts,' &c. Idem contra de Kaudlis, Alu. 1. 606. * Latonae tacitnm per- tentant gaudia pectns,' et 6* 828, ' Hic patris Ancliisie snspensam blanda vicissim Oaudia pertentaot mentem' Lumb.
289 Quo de eoneueea^ tfe.] I. e. ez qna concussiooe, seo commotione, Sic. Lamb.
Uber] Mnlttts, abnndans. Lamb.
Quo de eoneuMeu ee^iurgraoie latber et uber^ Omnie aii videatur te Imbrem ffertier JEtker Atque ita praeipitame ad dilaeiem retooare] Monet interpreii, borum versuum postremuin a Pris- cianu in 5. gramniatices prodnctnm foisse : qtiod fortasse tanti non ent, ut anxie qusratur : de priuio qiildem
affirmare possmn : de tertio anten, non ansim. Sed, nt nt sit, qoomodo- cnnqne olim tertltts ille l«>ctas ttterit, mendnm in eo esse arbttror ; oec tn, aliorsom ibls si mecnm otlose et pla- cide sertem verbomm ipsornm otteD- deris : ' Aer videtor in imbrem verti, et revocare ad diluviein.' Nihll sen- tis? poteras tamen. Qnid enlm? ille aer, qnos, qoas revocare videtnr ? Ecqnid dubitas qoin vox aliqna eaci- dcrit, qnse in qoarto casn esset ? De- inde ad qnam diluviem ? Ogygianme, an Dencaliooeam ? Qnamobrem a roe noD est ut impetretnr, qoin pro At^ ita preedpitane ad dilmeiem reeoeore, legi oporteat, At^ ita Pyrrkee mee ad dUmriem revoeare ; Hor. Od. 1. 2. 4. *• terroit orbem, Terroit gentrs grave DO rediret Sivcolttm Pyrrh», nova raonstra quest».' Faher. lngt*niofte qoidem, at tota httc Critlca pendet e scrupnlosa nimis vocis i»tius, ' re- vocare,' acceptatione ; cni Don favet ipse Liicretins : vid. 6. 256. ' Pars etiam glebamm ad dilnviein revoca- tnr Imbribus.' Creeeik*
291 PretdpUam] Prspcepacadens: huDc versnm profert Priscian. Iib. 5. Ldin^.
292 DtMtdio] Sic haboDt lib. ma- Duscr. * diftcidlum* aiitetn a verbu dl- sciiidonRtum est: de qoo sup. dikl- tnus. Lamb.
294 Eet etiam quom ets] Est cnm, est quando, inore Oriecorum dictom, lorTo» Src : quod vaiec ' aliqususdo,' et 'interdum:' lioc igitor dicit Lncre- tius: Interdnm etiara vis venti ex- trinsecns * incita,' i. e. incittfta, 6cc* Lamb. 8i ventus inclustis nnbem per» roiupere oon valeat, a vento extriu- srcns impiugente adjnvari possit,qtto- cuoque autem modo dirumpatar nn. bes, matnrum fuimen excidat uecesse e»t. vss. 6. Creeek.
295 Maturo fuUame'] Sic anp. non longe, vs. 281. * matunim tnm qtiai»i fnlnien.' Iioc tantum interest, quod illic est cIm^it, ut diximns ; hic merdi
T. LUGRRTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1(^21
tiinalaHo. Lamb.
296 PertcidW] PeHregit, sic paullo aate, vi. 170. * qami con perscidlt,' 4er. Lsmb,
Ignems ilie VorteXj ^mod patrie] No« temere additnm est ' igneus/ nam si esset vortex stne igne e nabe per- scissa abmptns, non esset fnlmen, sed T^fMr» i. e. vibratns lan^t^as, sea vibrmta procella : cni rei testimoBio eat Plin. 8. 48. liis verbls: <Sin vero depresso «inn arctins rotati flatus nnbem effregerint sine igne, i. e. aine fulmine, vorticem faciuni, qui ty- phon vocatnr, i. e. vibratns ecae- phias.' neqne ab his admodimi dtscre- pant qnse le|tnntar apud Arist. me- teor. 3. 1. Lamk,
297 QiMd palrje voetiamut] Cod. Memmianns liabet, ^iiod Latio vocUa- mua nomime /tUmem, Ors»ci autem mmpoMfifhm appelUnt. LamUf, Qtiidam rodea : Latio: sed ex glossa. G^om.
296 HoeJU idem} Sic habent com- plares lib. mannscr. et aliqnot vulg. ia hia Parisien. alii habent, HoeJU idemu Lamb. In qoibnsdam : idf«« Gifan.
299 fU fMs^iiff mi imierdmmy tfcJi Dnoa alios modos qnibus fnlmen pa- retnr snbjangit Lncretius, qnorom prior vss. 9. continetnr. Qiiippe ventns sine igne e nnbibus emmpens longo enrsn et peraici motu incales- eere possit et accendi ; neqne lllnd incredibile, cum gtobnlns v. g. plnm- bens e tormento cmissns liqnefiat; boc quidem non adeo vtfrom est, sed ronitas res motn peroici accendi oe- minem videasqnidiffiteatur. Creeek.
500 Igneeemt} Inflammetur, exar- descat, igneni concipiat. Lmmb,
501 Corpora fmeedmm Gramdia'] Grandia, atqne ita ab ignea natnra aliena. ignis enim constat ex corpus- cnlis parvolis et snbtilibns, ut docuit lib. 2. Lamb.
S08 Conradras] Colligens, sumens, conqnirens, pctens. sic inf. 443. * Vor* tcx cooradens ex aere semioa nnbis.'
snp. 1» 402. transUte posuit, ' fidem dictis cottradere nestris.' Lamb.
305 JVett aUa lomge ni<iMi«, ae pdria- bed] Sic snp. 177. ' pinmbea vero Olana etiam longo cnrsa volvenda li-> qnescit.' Lumb.
306 Rigorie'] L e. frigoris, nt snp. 5.639. *Brnmaleis iisqne ad flexus, gelidnraqne rigorem.' et inf. 367. * Prlma caloris enim pars et postre- na rigoris.' Lamb, Mnlta frigida corpora : inf. vs. 367. et 5. 639. 745« Creedk.
308 FU ffmqme^ mi qMios, tfe.'] Pos- terior vss. 14. ventns in rem ali^ qnam impingat, ad ictnm tam ex vento qoam ex re percnlsa semina ignis conflnant, iode ventns accendi- tnr, et fit fobnen : talem antem semi* num ignis confluxnm fieri posse de- monstrat ferri et sllieis eonflictiis: neqne qais objiciat ventnm esse fri- gidum; (illnd autem minimeconee- dendum cnm motn tam pemici fer- tnr ;) ferrienbn natmra non minns fri- gida, at e ferro percnsso ignea evo- lant. Creech.
Ipeime plmgm'] Ipsins ictns. Lamb,
310 PeremHi] Nonnnlli volnnt legi perpmlU: alii porcmHiy ia pnesenti. Lmmb.
311 EUmenta vmporie'] Princlpia ca- loris. Lma»b.
312 Ei oimmi ex tOa, ife.'] Et simul ex illa re, qn» res tiim plagam acci- pit, seu qnse pcrcntitnr ac pnlsatur. Lamtb.
313 Utlapidem /erro emm «mlimas] Snp. eod. lib. 160. * cen lapidem si Percntlat lapis, ant ferrnm.' Iiam^.
Ecolat] Emlcat, exsilit. Tralatio est. Lamb,
314 Nee qnod /rigida rie ftl] I. e. nec, qiiia ferrum frigidnm ost, ideo minns illa caloria semina ad plagam coocnrrnnt. Lamb.
317 Opporfooa fmU ti forte] Si forte fnit apta ad ignem nccipieodnm. £iaai&.
318 Nee temttt omaimo^ ife.] l,. e.
1622
NOT^ VARIORUM IN
aec omnino sine magna cansa, ant ratione, ventuf frigidnt esse potest, ex qno tempore, sen ex qno loco, tanta vi immistas est : nt non, si in curtn, i. e. interea dnm fertnr, non concipit ignem, neque accenditnr, at taltem perveniat in loca inferiora, jam caloris particeps, et cnm calore mistot. Lttmb.
S22 MofrilUat] Nunc mobilitatis qn» ctt in folmine cautat affert. Lamb. Pernicitas et vehementitai- mot ictut fulminit e tupra posltit fa- cile explicari potett. Nam ventnt linbibnt inclotos fremit et fervet, om- nia nnbitlatera pertentat, exitnmqne qnterit, ideoque cnm permperit mag- no cnm impetn evolet necette ett; vtt. 7. Adde qnod e minutit et lap.vi- biit leminibui conttat, ideoqne per inanet meatnt aerit trantit ; vtt. 5. Hit tnbjunge illint gravitatem, eam- que ictu maximeadanctam vtt. 5. De- mum vsi. 8. adde qnod e longinqno cadit, ideoque pluret celeritatit gra- dnt momento qnolibet acqnirit, for- tan etiam ab ipto aere adjovatnr. £t qnid mirnm ti corpui grave mag- na com vi emmpent, et ab alUt cor- poribnt protminra, magna celeritate cadat, et graviter percellat onwia? Cretek.
S24 Ineita $e vtt] Sic legendum po- tittt, quam tniita, ti lib. manntcr. fi- dem habemui. Lamb. Ita veteret li* bri. Vnlg. quidam : uuUa. Oifan.
325 Conamen ttimtl] Conatum in- mit. Sic loquitnr et inf. 10S9. < £t partem in quamqnam conamina tnm- tit.' Lamb. Metaph. ab iii, qui, col* lectit viribni et tplritu, le te ad cnr- tnram parant. Faber.
S26 Capere"] Xvpclir, recipere, tan- qnani vat. Lamb.
impetii aMctitm] I. e. impetut mag- nitudinem, teu incrementnm. Iram6. Dicebant enim Mmpetit' pro impe- tttt; unde freqnent bodieque apiid poetat recentioret Mmpete.' Faber, Impee [non impeiui] non tolnm utita-
tttm poetit, ted et Fioro, «t recte ofr' lervatum Salmatio, qoi tamen dob vidit alteram locom ulii de Oalliv agit, ubi timiliter reduceBdnm: tai* pes Notte Mtt. Voitli ten Beverl. ad marg. Annot. Fabri.
S27 ExprimUur] ^EiOXifierai. Lamk.
Volaf] Tralatio, ad Mgnificandai» et illattrandnm adhibita. £10016.
328 Ut tsaUdtM qmm de TarmaUis} Alia illnttratio, a tiniili. Lamb»
S29 Adde quod e parvtt, ^c.] Sie tnp* 2. S84. ' Dieere enim potsit, ctelet- tem fulminit ignera Snbtilem raagii e parvit conttare figurit/ &c« lAonk.
550 Nec faeOe 'ei taH naharef aUU- tere] Sic paullo ante : 226. *• qnoi nil omnino obtittere potiit.' Lamb»
551 Inter enimfagU] I. c. nam fii- git inter omneit rei, in quaa incidity li modo lint rarv^ et bob selite» Lamb,
Per rara etariMi] Sic habent ennea libri vnlg. praeter Florentinoi : qni- bntcnm ( vnlgatot illoi dico) congrannt qnatnor libri manutcripti. neqne vl- dee, quamobrem quicquan immntire debuerit Marullnt : qni repoinit per operla viarmn, Nara lignificat (opi- nor) Lucretint ; fnlmen penetrare in corpora per raras vias, quK icilicet intunt in corporibttt non tcrfidit, ted rarit, qualc ett lignum. nam qnat lunt tolida et dora, vel ditcutit et diitnr- bat, nt laxa: vel liqnefacit, nt an- rum : vel combnrit, nt otta. Lamk,
552 NonigUarmMUUoffenMUmB] I. e. non igitur offendit in mnltaa ret, qna; id remorari et retardare peisint; vel quibttt retardatiim hteiitet. Lamb.
SS4 Detnde, qnod omiitiia, tfc] Alla ratio mobilitatit fulminit : quae sQrai- tur ex eo,qtiod tnpra probavit2.184. omnia corpora deorsum ferri, nnlla torinm : ' Nonc locnt ett (nt opinor) in hit illud quoqiie reboi Cenfirmare tibi, nnllam rem potte tna vi Corpo- ream tnrtum ferri,tnnnmqne roeare.' Lamb.
Pondera deonun] Sic vet. libri;
T. LUCRBTIl OARI DB RERUM NAT. LIB. VI. 1633
recte. Vnlg. deonum, Qnidam vet. tfcvmm. Sic et S. 1029. Giftin, in Ed, pni, tanium* Deonum: Olfaniiillnd deotmn, absqne r, forsan respondet rf ' snsnro' pro tnrBnm, quod agnoscnnt OtoBste Lat. Or. similiter ' prosa ' oratio ex prorsa, &c. Preig,
558 DitcutuU plagis] Distnrbet, et diroat ictibns. Lamb,
Itiuerque tequaihtr] Profert hnnc lo- cnm Nonins in vocetHner: alFertqne testiroonia aliornm antiqnomm scrip* tornm, nt Tnrpil. in Thrasyl. ' Age, age : ingredere : atqne ntinam istnc perpetnnm itiner sit tibi :' et Pacnvii Atalanta: ' Dolet, pigetqne magis ma- gisqne me, conatnro hoc neqnicqnam itiner.' Lamb,
559 Denifue quod longo] Postrema ratloy quamqnam snbjicit ei et aliam, •cd qoasl dnbitans. Deniquo (inqnit) qnia fnlmen longo spatio, et longo tracto atqne impetn fertnr, idcirco credibile est, id mobilius fieri, et mo- billtatem adipisci : qnae inteuditor eondo. Lamb,
842 ymm faeit] Mobilitas. Lamb, LoDgna ille vis. impetns: nam fnl- mintt semina, nt aliamm mrnm cor- pnscnla, vaga snnt, neqne ad certnm locnm determinata, longo vero illo impeto dirignntnr : hnnc locnm, ab aliis non satis ezplicatom, recte mihi videor interpretari. Creech,
Ut, qua eint iOius temina 0011911«] Tflieals : qnaecomqne illios sint semi- ■a : ' ilUns,' videlicet fnlminis. Lamb,
S4S E regittu] Directo. Tollenda avtem distinctionis nota est post vo- cem * regione,' et locanda post par- ticulam 'cnmqne.' Lamb,
S44 OmnM coi^ieient tn «fjn volven" iia «nrfiiai] Horam verborum ordo difficilis est: ego hnnc esse pnto: eonjiciens,ea(inqnam) mobilitas, om- nia semina * volventia,' i. e. volubi- lia, nt sit absolutnm, quemadmodnm 6. 989. 'Mnltaqne per cselnm solis volventialostra:' vel, se convolventia in eam cnrsun : vel sic, conjicieiu
omnia semina volventia cnrsnm in eom locom. Lamb,
S46 Fertan ei ex tjMo] Alia cansa mobilitatis, nempe qoia fulmen, dnm fertor, qnaedam corpora ez aere se« cnm trahere potest, qosB angeant ejni mobilitatero. At qnss alia ex aere corpora trahere potest, qnam venti semina? Atqni Aristoteles Meteor. S. 1. in extremo ait, semper ventum esse coniitem folminis, semperqne ei pne- ire. cnjns rei hoc argumeotnm affert, quod ea qnse a fnlmine janyam tan- genda snnt, prins qnam percntumtor, moventur, ntpote vento prins in ea irruente. LanUh
546 Int€iiditia] Amplificant, aogent. Lamb,
547 Incolumeitque venii] Nnnc ra- tionem esponit, qnamobrem per qoasdam res integras et incolnmels transeat : qnasdam perfringat ac dis* turbet, aut liqnefaciat ac dissolvat : vox 'incolumeis' accusaodi casua est, nomeri mnltitndinis, nt et hoc totnm qnod seqnitur, ' multa inte- gra:' significat enira,fnlmentransire res mnltas integras. Lamb, Non om- niain quae incidit diffringit fulmen; rara corpora integra manent et illse- sa; nam per illornm meatns Ubere transit snbtilis Ignis: solida, aes, aiirnm, &c. dissolvit, qoia in solida corpora impingit, et eoram poros ingressas, dnm exitnm non invenit, ditkjungit ipsa corposcolay metalla liqoefaclt, saxa redigit in pulverem. Creech»
548 Foramimbut Uquidit] Qnia (in- qnit) ignis pcr foranrina rerom liqni* da, i. e. patentia et aperta, transvo- Ut : quod simile est, ut si diceret, ignem per res foraroinosas^et raras transire, cujusmodi snnt lignuro, co- rioffl, vestis, et siroil. Atqne hnjns qntdem scriptnrap, qnas in omoibus fere libris reperitur, haec seotentia est : sed in qnodam exeroplo Basileae impresso, anno 15S1. sic Iegitnr,/ofa-
Itfnidiif quia tranivekU Ignim
1624
KOTJE VARIORUM IK
qn» lertio si riii probflbi4or, haBC erit ejiiB seDtentia : igneni ' li<|ui- dnro/ K e. pnrum et sineernm, trans- ire 'per foramina rernm/ seo per ret foraminosas, et mininic solidat. Prsterea non est celandm lector, o«iiei« libroi mannser. Iiabere, par- tim 9ttM trantvmt H^i8$ partim quM tnnriat igni$. Unde raihi videbatnr legendum trameai, qnod et homini cvidam injnstiniiimo, petsimeqne de me InsoDte roerito, veoit in mentem* Lambt Apertia, Tel inanibat; sed liqmdM& fortan logat, vis. ignitsob* tilit. Cteeek, Vlde ad hiinc locnm, et Larobini ad eom commentariiim, Jofa. Mellerum Palmeriam, Tom. qnarto Fac. Crit. pag. 614. Prtig,
849 MuUaque perfringU, tfc,^ I. e. mwlta etiam perfringit fulmeD, nem- pe dura, et solida, et resittentia; qualla trnit saxa ; cnm in taiia cor- pora inclderit, qna parte texta co- terescHiit. Lamb.
S50 CerporUm» rerum tndtf.] In cor- pora rerom incfderint. Lemb»
Qna iesHti foiuirfiif] 1. 1. qna parte ret snnt denslstimai aolidittiiine, et naxime contextat. Lamb»
351 JHteekrit porre fa^ At] Ra« tio, qnamobrem aet et aurum a fol- mine facHe ditsoWnntnr et liqnefiant.
Sfi2 Fti] £rla, etanri. Lamb. Vis afris et anrl, inqoit interpret; ted fallitnr; qnod et ratio et vertna te- quentet probant; vis enim illa fiil- minis ett, non anri : ' Qusb facile in- sinoantor, et tnsinvata repente Dis- solvnnt nodos omnes, et vlncla re- laxant*' Sed res ptana est, neque nionnissem, ni adolescentibns ab auc- toritate doctl liominis pericolom es- set. fo6cr.
355 Nedoe'^ Copulas, oompages, conjunctiones, aw^ftaySf compositn* ras. Lamb,
356 iliiclKmiidgiie magie'] Cor anc- tinnno et vere crebriora sint tonitma et fnlmina. Lamb, Qaestionem so-
lennem de crebriorlbot folminibnt hac potios qnam illa tempestate sic exponit : Anctumnoqae magie ateUi» or- dentihu» alta Ceneutitur eedi demM» «► dique, iotaque teUu»: error manifes- tissimu>* : sed qnam ille inanifestissi* mns est, tiim certissima eroendatio est, qusp olim Notis Phspdri nostri in- serta fuit : Ita igitnr ibt tcribebaro : Faciet antem boc mendnm in Pbt^- dro animadversnm et snblatum, fa- ciet, inquam, ut insignem Lncretii loGom in 6. qnem vitiatom esse pri- roi animadvertimus, pnrgare aggre- diamnr. Cai enim polius qnam tan- to poetae, quiqne omoinra elegantio- mm honHniim studio accurm dignisal- mus sit, operam navatam oporteat? Versns, qoeis de agitor, hi snnt, Auc" tummoque mngi» ettUie fidgenHbu» aUm Coneutitur eeeU domuM mndiquep totaque teUu», 8«*^, leeior hnmantssiroe, boe nisi niolestnm est, ex te qnapsitnm velim, qnid boc sit, ' domns riell et tclliis conrntitur stellU fiilgentibns ?' Nugap, merae nugsp; nani pr»ter sonnra et granditsttm snblimitatem- que verboram, nil qnidqnam frngfs tst. Cum antem ibi a poeta doctit- simo posita stt qo»«tio b»c, ' Cor aoctomno et verao tempore freqnen* tios tonare videamns :' qnis neget le- gendnm esse, iltic(imMe9aie magi» lefts futgentibu» aUa ConeaiUur eeeU dema» mrndiquep talaque teUa», ^Tela' antem ' fttlgentia,' fnlmina sont, Virg. Horat Ov. atqoe adeo omninm poetarnm testimoiiio : neque me in proferendis yvfydSots longarom ^kama lascivire, et otio nboii jnvat. Qnin et Herodotna alicnbi (certns diro) fulmen voeavit 0«ev /9Ae» < telnm Dei.' Error antem adeo fttdns, magi» »teUis, ortos est, qnemadmodom sabindicavi modo, ex {f^ev^tm sen eonjunctione harnra ▼ocnm, magi»'teli»i nnde postca di- visim scriptlt, ot geminato 8, con- cionarunt Ineptam hanc et ridienlara lertionem, qu» porro omnes editi- ones iovasit. Faber, JLeg. SteUi»/ul'
T. LUCRBTIl CARl OK RKRliM NAT. LIB. \l. 1625
lfeiUiku9 «ptn : v^l eum Fabro (qnBm- vifi ista lectio noti Mt adeo neceMaria) teU» fmlgemiUma i. e. Fnlmine. Vss. Sa. inqairitnr cnr antnmno et vere freqiientins quam byeme et ae»tate (qnod quidem de qnibuadam Ita- V\m regionibiis intelligendiim) ful- minet? Qnia viz. cum fulmen sit igneae nfttiirft, atqne e dennis nubi- bni emmpit, tnm fulmina snnt maxt- me expeetanda, qnando calida e«t tempefttas, et frigoris non omniiio ex- perSy nam nbi nulliis calor, ibi frns- tra reqiiiras igneni ; nimius aulem calor non patitnr nt densentur nn- bes. At in vere et autnmno ralor cnm frigore miscetnr; inde nubes, ▼enti, ignis, tumnltns tandem in aere, e qnibtts toniirn, fnlgur, fulmen* Cr§€ck. Nihil inuto. sfdlts fuig. di- citur bic, uti *• sedibns,' &c. 2. 600. Her.
357 AUa CmneuiiiurcaU dorniu] Snp. 2. 1100. 'Nnbibus nt tenebras fa- ctat, capiiqiie serena Concutiat soni- tn.' Lvmb.
%69 Frigore emm4e$imt] Forte : de' Jbmi, Gifiin.
SOS iVaai fretua ipee awat] Hnnc ▼ersnm profert Nonius, nt probet, ntrumqne esae nsitatnm Latinis, ' fre* tnm i,' et ' fretns ns,' mascnl. gen. profert iile et hoc Varronis : ' Inter Italiam et Siciliam, qni est fretns in* ter Rhegittm et Me»sanam.' testatnr et Carisins, ' hic fretns, hujns fretus/ nsnrpatum esse ab antiqnis : profert- qoe aliqnot ezempla ex Porcio Iji- cinio, Messala, et M. Tull. Idemqne docet A.Gell. IB. 19. Errat Igituret Prisciannii, qoi lib. 1. * fretn ' positnm esse a Locretio pro /rdo scribit, qoa- ti *• hic fretns, liiijns fretus,' non sit in nsn. Qnod tamen idem fatetnr lib. H. et Maroltns, qni, enni secntns, le- git hoc loeo, Ifam^ frit i]^ atmi. per ' frelnm anni' antem, eas anni parteis <!"* snntjnter frivns et ca- lorem interjectap, signlficat Lncre- tins, a similltudine roaris angnsti, in-
ter dnas terras, qnod fretnnt proprie appellant Latini a fervendo : qaia in talibus anirnstiis maxime mare effer- vescit, atque aestuat. Idem Liicret. sop. 1.721. ' Angnstoque fretu rapi- dnin mare dividit nndis.' Z<ain6. Ita vocat eas tempestates, qute frigiis et calorem interjncent ; nt fretnm divi- dena doas coniinentes. Dicebant antem * fretus ' et * fretnui.' jam snp. Falfer. Seneca Nat. Quarst. 7. 28. *■ ^quinoctium In ealorem frignsque flectentis anni signum.' Creech.
S64 Qiconini utrvmqae apm» eef] Opns est, i. e. requiritnr, »eu usni est : ut 2. SU. ' Scire licet nil principiis optHt es«e colores :' et 4. 120B. ' Nec motns opiis snnt nostris nxoribus hi- Inm :' et item sspe. Lamb.
B67 Prtma caiori» enim'] Prima ca- loris pars, a qno a*stas incipit, et postrema * rigoris,' i. e. frigoris, in qiiod hiems desinit, id ipsum tempnt CAt vernum : iegendum est autem, Tempue id eat cermiai, qnemadmodnm habent libri mannscripii, et aliqnot vnlgati emendatiores, non Temfm» adeet t^mttun. nt volg. mendosi. iMmb, Prima pars Teris adultl, sen (liceat mihi ita loqni) veris capnt, calor est; finis autem, sen illa pars qua cum hteme commtttiinr, frigns. Faber,
568 Temfue td e»t eenitim] Qoldam libri, adeet^ male. Gifan.
569 Turbaregue mieta»'] Varro: * qnia cnm mare turbat.' idem enim est qnod turbari et misccri, antiqnitate qnadam «ancla. 7Vinie6. Adv, SO. 10.
570 Et Calor extremu»] iEstatis. Lamb,
Primo cumfrigere] Hieniis. Lam6.
S7S Conftipait'] Pugnant inter »e hieins et testas. Tyalatio est. Itamb.
S74 Nec mtrtmi e»t in eo st tempore'] Sic habent qnattnor libri manuscr. et ita legendnm est. vnlgati antem inter se disseniinnt, omniumqne lec- tio videtnr mendosa: qni habcnt partim, 'Nec mirum, st tn eo jam tem» pere, ifc. partim, Nec mirum^ si tn eo
1626 NOTiE VARIORUM IN
tmm lmfwre,4rc. partiro, Nee mirum^ tif : * retro voWentem/ i«e. a capite
nin eo sic temporey ^c. Heriiin tamen ad calcem, a calce ad capnt volven-
trinm tolerabiiissimae sunt dnae pri- do, revolvendo aniles ittos libros
ores. Postrema vero, qiiae reperitiir qnosTyrrheni seo Tasri condidemm.
etiam in cod. Tettiano, Nec mirumf Faber. Nihil diri potuit brevins, ant
tiin eo sic, a recta panllnm detorta e legantius. Creech,
est. Nam si pro esl, stc pro si snb- 381 Indieia oceuU4t] Sic babent
ditum est. Sententia antem hapc est : tres libri roamucr. et Veneti recen-
Nec mirum est, si in veris et anc- tiores, et Lngdnnenses, et Basilien-
tomni tenipore plnrima exsistnnt to- ses. duo manuscr. et Veneti antiq. et
mtma, plnrimaque cadunt fnlniina, Parisiens. et Florent. Judida. qnam
pliirime denique tnrbidtt tempesta- scripturam rejeci, nt mendosam et
tes in c»lo cooriuntnr : qiioniain corruptam. Nam constat, veteres
dnae qualitates tum sunt inter sese iilos, aiispicia, augoria, omina, os-
pares et squales, calor et frigns. tenta deniqne, et talinro renun ob-
Hinc antem belluro anceps oritnr. servatioues instituisse, atque nsur-
qnod non fit »state, ant brama. tnm passe, nt ex iis voluntatem Deornm,
enim quia calor ant frigns superat, qoam his indicari et significari po'
dominatnr, ac praepollet, nnllns est tabant, cognoscerent. Lumb, Ila ex
bello locus : qnod idcirco dnellnm qtiibusdam vef. et vnlg. roalni. Alii,
dictum est,qttod dnae partes aeqnales Imdicia. Gifan.
de victoria contendant. hamb. Nee S82 CJnde tfoUm»] Hi tres versns
esf, in eo n, ita vet. libri, roann deinceps sequentes jara ante positi
forroaque descripti. Gifan. sunt, statim post enm versum qoem
B76 Aneipki hdUi] Vere et autom- modo protuli. lamh.
nocaloretfrignscontendunt; sstate 8SG Quod m JupiUr'] Vultprobare,
caIor,hyeme frigus dominatnr. Creeck. folmina a Diis non mitti, sed ex cer-
$78 Hoe eet ign^eri] *Evi^dftntfta. b. tis et natnralibns cansis nascl. lamh.
e. (inquit) natnram Yulminis perves- AUi /ulgentia Din] PUn. 2. 62.
tigare, atqne adeo cernere, et qna scribit, ' ex Tbuscorum litteris noven
potestate seo facoltate quidqne fa- Deos fnlmina emittere,' qiiod et Ar-
ciat, videre; non revolventem ct re- nobins confirmat lib. S. adv. O. ex
pllcantem Etruscorum et barnspicnm anctoritate Manilii, bis verbis : ' No-
carmina, i. e. libros Tageiicos (qui vensileis novem Beos ait esse Ma-
omnem Etroscornm disciplinam con- nilius, quibns solis Jupiter potesta-
tinebant, a Tagele illo pnero Etrnsco tem jaciendi sni permiserit fulminis.'
ex agro Tarquiniensi, cum terra ara- Lamb, Novem enira Dii erant, qui-
retnr, edito: de quo lege M. Tnil. bos fulminis jacnlandi jns a Jove
libro secundo de Divin.) non (in- concessnm erat. Faber.
qnam) Eirnscornm libros consnlen- 388 Quo quoique ett cumque ro/m-
tcni, signa volnntatis Deorum obscn- ta»] Sic habent qnatiior libri maonscr.
rae et incognitae indugare : qnod fa- et aliqnot vnlg. Quo cuique eat eumque
ciebant haruspices, diviso in aliquot voluptat: alii, Quo indueit queatqut tw-
parteis ctelo, nt sup. diximos, vs. 86. lupta». Lamb.
' Ne trepides, caeli divisis partibns,' Quo ducit quemque] Ita, in vet.
Sic, Lamh. Sacrificulornm Aogu- nostris, et in viilg. Qnidam, inducit.
riimqne generi insnltat. Istnd, in- Sup. 2. 267. In aliis vet. quo cuique
qoit, est, ^cire qna^ natura sit fulini- eat cumque volunlas. Et in quibus-
nis,&c. qiiod nunqnam in libris ves- dam volg. voluptas. Oifan.
tris deliramentoram plenis reperie* 389 SeeluM aioertahiU] Sic iiabent
T. LDCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1627
tret lib. mmuiicr. qniboscnm con* oitor, cnm fnlminft tori^nes, Ne-
gronnt Fiorent. alii Qdvenabik^ men» qoicqnam horrerons? cieciqne in nn«
dose, opinor. * «versftbile ' aotem bibos ignes Terrificant animosy et
* scelos ' intrrpretor, borrendnm, fo- inania mnrmnra miscent!' &c. Lamk,
^endum, et quod omnes. aversari de- 892 Et poHuB ntdkB «t6t, ^.] Hanc
bent. Itaqne totnm hunc locnm sic ex vet. librornm Testigiis scriptonim
ezplico ac dedaro : Cor Dii non fa- poto verissimam. Volg. nuUa tur/;t
cinnt nt qnicunqne a scelere nefario nlri conMehu tn re. In Tct. qnibni-
atqne horrendo sibi non cavernnt, dam ; nulla nbi «mscjus re. Oif. Sic
L e. it»e non abslinoeront, ii percos- restitoi hnnc versom, conjectoraqui-
st ' balent folgoris flammas.' i. e. demdnctns,sedtamen aveterescrip-
flammis conflagrent, quo sint ceteris tura admonitos, quse talis est, nulla
mortalibus docnmento atque exem- stfrt ^rpt conaduM re. Ex hac enim
plo? et potius homtnes innocentes suspicatns snm prsppositionem tn esse
et noUins turpttndinis sibi CDnscii, incolcatam, et ita a Locretio scrip-
fnlmine icti exanimantor ? sic Aris- tom esse,. ut excodendmn cnravj,
toph. N«^cX. vs. 898. ¥jht€pfid\XMTobs praesertim veritate hanc lectionem
hn£pKovSfn&sllSj^otix^2qu»*iifhrpiiiat¥p flagitanle. Sic enim Latini loqnun-
OM^ KXfdSwftoi', odS^ eiftf8«pMr; ica^i tnr ' nnllios rei tnrpis sibi conscins/
af^ipa y cfo^ ^wCopKOi* *AXkk rhp airov non * conscios in re torpi/ qoo modo
ydbr fidikXMi^ icalSo^wr, iKpo» 'AihpfAy, est in libris vnlg* Sic enim babent,
Kai ria 8pvt rks fityd^as, Ti waB^; El poftns miUa sUn tnrpi oonodus m rr,
ab yitp JHi 9pSs iwtopati, i. e. * 8i Jopi- plane inepte : * noUsB ' antem in pa-
ter folmine peijnros petit, qui fit, ut trio casu» antiqnnm, et antiqois nsi-
Simonem non inflammarit, neqne tntnm, ut apnd Ter. Ueaot. 2. 8. 80.
Oeonymom, neque Theodomm ? At- * alterse Dnm narrat.' Lege qoss an-
qne valde snnt perjuri : sed templnm notata sunt snpra ad iUum locom 2.
•nnm petit, el Snnlom, Athenarnm 778. ' onseque fignrse.' Hanc quoqoe
promuntoriom, et qnercos magnas. emendationem sibi arrogavit Zoilos.
qnamobrem? non enini qnercns pe- Lem^.
jerat.' Lamb. In aliis, odMnabUe; 896 Laoa soto] Loea deserta, soli-
Bon tam recte. Gt/bn. BScXvp^, ^«tw- tndines. Lamb.
rhw^ tetmm, dirnm. Faber, 896 Con braehia sti^^adMiif] Sie
899 FlammaM ni /Migwris edani} Ita propemodnm edendnm cnravi in sec.
ez veteribns libris scripsi. In aliis editione, nempe hoc modo, An tnm
veteribns libris, et vulgatis, halent. braekin stur/adiml, tfc, sed voloeram
In qnibosdam Vulgatis, iclti. Oif. edi, An com brachia §n^aeinntf ifc, nt
Flammas ul fnlgnris halent] Sie le- intelligamos, esse tmesin, pro con-
gendum : et ita habent libri omnes snefaciont brachia, qoo modo sop. 4.
et manoscripti, et vuigati, sic antem 07. quidam de rae male meriti non
loqoitnr inf. 622. ' Terraque cnm male reposnerant, ordine eodem, Qmo
fumans hnmorem tota rebalat.' Quare faerintf et con formm eervare figuTam^
edant^ qnod Zoilos substitoit, hinc Sic igitnr nnnc restitno honc locnm.
procol arceatur nt profannm. Lamb, nam coiisiiesetiiU, qood volgo legitnri
891 Z>oaim«iiiiiorla2t6tis] Esset acre pro eonsiM/actiml, mihi probari noo
mortalibos docomentnm, si iniprobi potest. Lamb, Tmesis Locretio et
et tmpii darent pcenas. nunc aotem, vet. poetis familiaris, pro consoefa-
qoia boc non fit, larbas ille apnd cinnt. Faber, Vossius Pater tamen
Virg. JEn, 4. 206. sic cum Jove ex- de Anal. 8. 4. ita ot * adsnesco,' ' in-
postnlat: ' Adspicishsec? an te, ge- snesco,' etiam ^consuesco' docnit
1626 NUTiE VARIORUM IN
interdiim artiooein signi6eare tnns- inint cln«, Mf fim, damn vocalini
enntrin, eo^ne transitivornm more erdine mmato : deindc sententUi jam
con^triii ; ut enim Virg. ^n. 6. 889. fit planfsaima, hor |fiodo : An timalae
^nen tantaanimifl adsuescite bella/ nnbes siiraiim ▼enernnt, tnm ipse Jo-
Horat. Sat. !• 4. l<Mk * Insnevit pater piter e snmmo c»li et aetheris ver-
optimas hoc modo Ut facerem;' ita tice in eas desrendit, nt in hh nnbl--
Coliimella dixit 6. 2. <Ubi planstro bns < t«li,' (i. e. fnlminis,) ictus de-
ant aratro jnvencnm eonanescimns.' termitiet ? * Bescendere ' antem fnm
Ut ita forsan melios sit hic non ni- Jovem dicnnt poeta», mm jam jam
mis tmcsin Liicretianam contra Mss. fulurnm est, nt vel tonet, vel ploat,
fidem nrgere ; et, nt bic An ^irifi, iia vel prandin^t, velningnat, qnaM sine
mox vs« 401. ' in eas tnm ' dixit. nnbibns, et nisi e capIo in nnbels de-
ilov. scendat, neqne tonare, neqne phiere,
S9d Cur Ipte] Cnr pater Jnpiter. neqne grnndinare, neqne niaipiere
JLam^. po^it. Ex hoc Virg. Oeorf . I. S28.
Neque pareii t» hB§teis] Et cnr non ' Ipse pater media nirobomm in nocte
parcit «no feio ' in hosteisf i. e. ad cornsca Fulinina moKtur dextra.'
hosteii snos perdendos ? LtuUt, Ne- Idem Ecl. 7. 60. ' Jnpiter et la>to
qnti parcit telis, neqne iis minns fre- deseendet plnrimns imbri.* idem
qnenter ntitnr, ut, nbi ocrasio fn<»rit, 6eor§;. 2. W. * Tnm pater omaipo*
faosfes suos male perdat. Fahff et tens fsenndis imbribus vther Coo-
Creech, jngisin greminm lspt« descendit.' et
809 Deniquet ewr nunqmmeeel»] Sie Hor. Od. IS. epod.2. ^Homtda tem*
snp. eod. lib. 246. ' Nam cspIo nnlhi pe«tas c»lum contrasit, et imbreis,
sereno, Nec leviter densis mittnntnr Nivesque deducnnt Jovem,' &c.
nnbibns nmqnam.* sic Aristot. Me- LdiR&. Egregie Lambinns ex ^ehtm
teor. 2. 9. Kol 8tA rt wrtrovro ytywe' ferit ms iuee. Jpeue est in volg. qni*
roi umrii r^ ohpemkr, trw ifwtri^ep bnsdam, aed noD in vet. Ita et inf.
Ji fdrw^ iMj o6xl ewexJSee o9r«r* of- vs. 1960. Gifan, $ptas V oHeris ob ytyrerai ; i. e. ' Et 409 In Mart qua'] Cnm hoc toto
qnamobreni hoc fit ia cvlo, cnm est loco eongrnlt ille apnd M.Tnll. hb,
nebnlosnm et concretnm tantnm- 2, Divin. * Qnod enim profieit, cnro
modo, et non ita pofpetno : evlo in mediom mare fulinen jacit ? Qaid
antem puro et sereno non fit ?* cnin in alti!«simos monteis P Qnod
LaM^. plerumqiie fit : qiiid cnm tn desertas
401 Iftee ia eat <iim] Cnm et in solitndines? Quid cam in eanim
qninque libris manancr. et in aliqnot gentinm oras, in quibns lia»c no ob»
vulg. reperissem ita scriptnm, t^ ta »ervantnr qnidem V Lamb, tfoCami, noD, nt in aliis, ipeue in atium^ 404 Arguii mare] Nam cnr io all-
orta est continno mihi mcndi suf^pt- qiiid jariat fnlmen Jnpiter, nlal illnd
cio, pfttsertim Jamanteameasponie aliqno crimine arguat? Hvic venal
baoc valgatamfa«tidienti: qnideniro Lainbinns existimat versum, qni ab
*ibl vnlt ' dcscendere in ttstiim ?' hoc septuagesimns est, si modo Lii*
pHmisigitorciimiiltimiscomparatis, cretisniM est, 'Nam ratio cnm san-
et mpdiis cnm extremis, vmit mibt guineabesthamoribosoaDniSy^snl^an-
in mentem ita esse legendnm, et ita gendiim. Creeek, a Lnrretio esse scriptnm, ipte in eae Campoeque naianiei»] Snp. 6. 499.
ttrai, ^c. Frimum enim. levis admo- < Angebat mare roanando camposqne
dum et parva fit immotatto scriptii- iMtanteis.' et inf. 1140. 'Aera per-
vm valgatse? qaippe ex voce tfffnm meusH« multom, camposqne nataii*
T. LUCRBTII OARl DB RKRUM NAT. LIB. VI. 1629
teis.' Post bliiic ver»aiii vid«tar \o- caado» iUey si modo Lucretinnos est, qni eat eb hoc •eptuagesimu'*, ' Nem • ratio cam seogeiDe ebeet hnmoribiie onais.' Lam6. Ita ex LDCretiane fanitatioDe Virg . £n. 6. 724. ' Princi- ino eoBtom, ac terrasi camposqne ii- <|iientc«;' Dotaote MacrobioSat. 6. 1. Hev.
40$ PrtHertUf ai vuUcaveamma] Di* lemma: Jopiter ant Ynlt nobis aute denmiciare et prsaignificare fnlmi- lus ictnm, nt nobis ab eo caveamns : ant vult uoi opprimere nec-opinan- teia, et imparatos. Si vult no» prw- moDcre, cur non lacity nt fninieu ab eo aiLMMm cernamus; sin vult nos oppriniere imparalos, cur ex certa esBti parte tonatf IrfMn^. His vss. 11. propoiiit dao mira argnnienta, quibus fulmen Jovi conatnr eripere : vuU rnira iUe Jupiter ut evttemus fnlmen, aat noD : si velit, cor tanta illiut snb- titttas, tam peraix oiotiis, iit seDSoin fugiat i Si non» car mormure, tene- bris, &c. monet e qaa parte fulmen mittetur? deinde in plarinias partes vDotempore folmcD spargitnr. At Ulnd nni Jovi foret nimis laboriosnm. Crenk.
410 Et $imitl tn anfltes, ife,'] Hnjns loci et argnmenti h«c mihi videtur aeDtentia et «is esae : vel dices, Jo- ▼em uno eoderoque tempore fulmen in mnltas parteix mittere : vel nega- bis. si tlices: quo pacto hoc cui- qnam pennaderi potest, unani sive hominem, sive Deum multa tela iu multas ac diversas parteis uno tem- pore mittere? si negabis: res ipsa ▼incrty nt fatearia. iMmb.
416 PottremOf eur «Mcla] Curo hoc loco congruit iUe, qui est 2. 1101. ' Turo fiiliiiina mittat, et »deis Sepe suas UUturbety et in deserta rece- dens tSttvittt exercens telam, quod smpe nocenteis Praeterit, exanimat- qne indignosi inqne merenteis/ et cnro his Lacretianis consentiunt illa M. TalUi ex lib. S. de Consol. qute
poaita smit lib. 1. de Bivtn. ' Nam pater aititonans,' Sic. nam ea protn- iimos sup. i. 2. tn extr. et profert Firmianus Divio. Inatit. 3. 17. Lamb»
418 Bene/aeia Deum eimulaera'] Ad ridiculnm istnd bene faeta ; qminti eniro wnire poterant! Indignnnl ▼ero, Deos tantiim damni facere, tam elal>orata simirlacra ad Canonfm Po- lycleteam exacta. Air^sw, hoi, hei. Faber.
420 Altaipu emr pterumi/me'] Sic Hor. Od. 2. 10. 11. * Ferinntquc sum- mos Fuiroina (at. fWi^ara) monteis.' Lamb,
Pturima^ pfue] Ila omnee libri ; rertissime. Lambinua, h0ua, repo- Dit sine canKsa. Veraiis est itdavpot, Qifau,
PtuTmmque hujua] Sic restitni, et ita legi debet. Zoilns hanc conjee- tnram non probavit, cnm sit tamen rectissima et ▼rrisMina : scribitqne esse versnm fMfovpMf. Prininm non asorpat ▼ersns miiiftNi Laeretius. qnamobrem? qnianihil cat necesM. Deindeti darem, locnm ease versibu» niiaris in hoc egregio poematey la- men sementia hic ferre non potest ut legatur pfat, qnod tn si Zolte vi- disaes, qni Inee clara nofi vides, Dnm- qnam isia tam inoonsidemte scrtp- stsses. 'Er teipaKws Igitnr cnm tni« pii- tidissirois versibus. Immb, Phtrtma' que ptua, Oifanius, oui nonqnam pla- cet verans integer. Creeek,
422 Qued aupereatn ^e.] Qnod sn- pere8t(inquit>exiiB, qne ante dixi- mns, cogtioscere facile est eomm ful- minnm qitae yfnotiifiw a Orscis nomi- nantnr, nattirasy cansas, et motos. Nam alia qoaedam snnt falmina, qne prmateres non snnt, nt quae non snnA ignita: qualia snnt, qn» colnninsp, procellse, turtuneay vortlces appellan- tnr. Atque ut hanc totam de fuUni- nibns dlspntationeni fiwilius intelll- gere posaimns, sciendom est (qned et antea attigimns) omnia et tooitmn, et fulgetra, et fulmina, flattis aeu an-
1090 NOTiE VARIORUM IN
helitus teme etse : qoi si minntathD eam ona palno/et miiltis ilatibas coB-
«t sperstm diffunduitar, ac cnm sint flnentibus, qni non possint in obliqea
tennioresydiffientnr; tonitnia,et fuU diffinere, propter aeris circomfnsi
gura: sin densiores, et crebriores, condensationem. £t, ubi qnidea
minnsqne tenues erumpant ; procel- prester uftqne ad terram demittttor,
Jam gignunl, quae vocatur a Oraecis turbines iiunt,ut et generatio ex
' ectiephias' ventus. idcirco violentus tione flatns exsistat: nbi vero nsqne est. ernptionis enim celeritas robur ad mare, vertices creantur/
et vim efficit. Cnm vero flatus sine Fulmen sequitur presteris explicatio
igne erumpens ex nube, iii alterius vss. 20. Prester antem tnrbo igoens,
nnbis flatum incurrerit, quemadmo- qui scilicet ventns circomactus, et se
duni ventus in portis aut viis ex laxi- in ipsa vertigine concitans cam ait,
tate in angustias redactus, luctalur, si pugnacior est et diotins volutatnr
et circumversatnr ; tom fit vortex, in flimmam abit. Si ventus hic e
qui lyphon a Graecis appellatur, max- nubibus excutitur, et recto impeta
iroe si fragorem edat. nam si strido- feratur, tum flt fulmen ; si nnbeni,
rem potins mittat, qnam firagorein, quae lenta est, perrnmpere non va-
turbo est. Quod si hic flatus postea leat, sed deorsnm in mare extendat,
exardescat, prester est. 8i vero non ibique eniropens rapida vertigine
posteaquam e nube empit, igoem omnia torqueat, tum fit prester, oiax-
concipiat,sedcomprimumenubeex- Ima navigantinm pestis: qooDiam
primitur, fnlmen est, quod Oreci vero de fulmine satis dixisaet, jan
«cpcmrbr vocant. Ubi antem non po- turbinem tantum explicat, et inde
test flatns nnbem perfringere, neqne conjicit (perperam ni fallor) Oassea-
ex ea erumpere, sed eaoi deorsom in dos, Epicnri presterem esse Ecne-
terram, aut in mare deprimit, ita nt phian non ignenm, et docet preaterem
videatur unda qnsdam densa et rigi-. ab re a Orsecis nominatum ita dici
da oblongadecidere; tnro est colum- non, quasi inflammantem, sed qoaai
na. De presteribus sic Laertius: .inflantem, seu tumefacientem, qua-
nf9fir9ipas li^^x<Tui ^iWa^oi, ical Karii tenns incidens in mare tumcscere ip-
Mgnr p4^ous «tt robs Kdrct r6iwovs iAAiMi- sum cogit ; sen fervefacientem, qoa-
Sdff twh vp^ifuwot iiBp6ou ito$4irroty koI tenus aqnam sic commovet, nt veloti
ith rov v¥o6fimos ptpotUmtVf ifAa mal rh ferviscere, sen qnasi bnllire videator.
i4^rctf rb irKiiaiop «tfovrros roi^ imhs Creech,
«M^yiorof, Kul K«r& «fploToo^iy 8i «ycd- 423 Prei<€raf] Ita vet. libri. In
futros^sK^kKopiufyosrvhshetffwidoviU' qnibnsdam, PrasteroMf ut 'scsena'
iw Ibwtfcv, Kot p/6aottt «oAX^s vptvfjJrmy ex ok^i»!. Varro. Ita et mox. Gffam,
ytPOfUmSp KoL ob9wafii^s isrhwKiyia 4S1 Qimm eeepU ; nubem^ Oaasen-
Su^^rw 8ia rV v^ roi; idpos 'wiXneaf, dns Qaa eerjni^ ita enim postulat sen^
KoXimsiikvy^srovwp9iariiposKa$i9ft&oVf teotia. Creeck,
arp60i\oi ^fMirreu, ifshyKot if ianyip' 4S8 Qtuisi quid fwgao] In vet. nos-
vrpris Korit riip Kbnioaf rov wpoifuvros yt" tris, pugfd, Oifao.
nfroi* iofs d^ BaXdmiSf Kpoi &«orcA0ur- Braehiique euperne Cot^ectu] Men-
rw. i. e. ' Presteres fieri possunt, et dose habent quidam lib. vulg. bra-
ex demissione nnbis ad loca inferiora, chiiBque. Lamb.
dissimiliter a vento conferto pnls», 435 Prorumfritur m wmre'] * Pro*
et per ventnin rnentis, simnl externo rumpit ' et ' eriimpit ' sspennmero
flato nubem in locum propinqnum neutrorom aigoificatione trita vi-
impellente, et propter flatnm circnm- demus iisurpari. Maro tamen lEtu
ttantem aiire nonnnllo snperne in l. 860. dixlt ' it mare proropton.' ot
T. LUGRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. IG31
Iiticret. 0. 436. ' Hinc pronnnpitiir/ confecta : qnam Banbo nnUa alia re
&c. et M. Tall. 10. Epist. ad Attic. ad hilaritatem ex luctu tradocere po-
3. dixit : ' Ne in me stomachum tiiit, qnam parte illa laa mnliebri in-
emmpant, cnm tint sibi irati.' et honesta, nndata, et oculis ejus snb-
Lueret. 6. 582. ' Exagitata foras jecta. Si qnis autero forte dnbitety
eniropitnr.' Ista qnadam varietate qnid sibi velit in ultinio versn Per»
•nctoraffl seripta eommendant, et dudtyifc, ' perdncit ' boc loco vaiet
l^atiam eis affemnt. Tumeh* Adv. perbibit, sen perpolat. Lamb,
80. 19. 488 Lento cum corpoirt Nubem'^ Nu-
486 CMidiiiuU] Efficit, tsioerwnMvAf», bem, qasB fertnr tardo cnm corpore :
sic snp. 4« 1S46. * Consnetudo con- Fayns. Agnoscis ingeninm hominis.
cinnat amorem.' et inf. 688. ' Mag- Creeeh.
anm concinnat biatnm.' tralatio est 489 Detrurii] Sic legendnm, non
a cinnoy qnem Orseci KunQra appel- detrudU, Larob.
lant. £st autem potionis genus ex ^42 Fit quoque'] Nnnc de vortice :
■Bttltis liquoribns confectum. vocem de qno sic Plin. lib. 2. * Sin vero
OrflRcam nsnrpavit Homerus *IK, A. flatus repentini, depresso sinn, arc-
Toiiri 8i Tffvxt icMCffM» ifhrXSKafios tins rotati nnbem effregerint, sioe
'EmvH^. i. e. ' His antem cinnnm igne, boc est sine fnlmine, vorticem
eonfecit pnlchre comta Hecamede.' facinnt.' Lamb, Mare plunmnm
Usnrpavii et Orpheus iniis versibus, vexat prester, terras autem tnrbo
qnoa refert Clemens Alexandr. irpo- ille qni proprie vortex dicitnr, qni
rpmrr, *Af ffltrowra, w4wXotn iawr^ptro' est rapidus ventus circnmactus et
8«<{ff tk wdtna S^fioros, o^ wpiwoina circnmvolutiis in nube, cum nnbe an-
rimo9, wvus 9 j{«f Ioicxos, Xeipi ri inw tem descendens in tcrras, ibiqne
Phrroim 7«Afiv, Bav/3ov9 buh ic^Xiroif, emmpens sine igne, rotat omnia, et
*H V /rffl oh Mnfe ^, fuOhia* M euitf' versat : neqiie hic quidem tnrbo in
A4^aro 9 dbXov fryTos, hr f tam§iuf ^W- terris frequens, nam descensnm illius
««cre. Hos antem versus eo libentins montes impediont, et viin frangnnt.
bnc adscripsi, quod cum eos Latinis At in lato mari nantae miseri saepe
versibus reddiderit Arnob. adv. G. 6. timent. Creech,
ii Latini versns non satis emendati Ut invohat venti $e nubibw tpss]
sint in vnlgatis codicibus. sic enim Forte venti vortex, In volgatis, ven-^
legnntnr : ' Sic effats, simnl vestem tit e nuirilmB, Intelligit typhona. Gt-
contraxit ab imo, Objecitqne oculis /an, tn uiraque editione, Sic ex Aris-
formatas ingninibus res. Qnas cava totele et Plinio hnnc locom restitiii,
snccatieos Banbo manu (nam pueri- cnro antea legeretnr eenlts e nubUme,
lis Olli vultns erat) plandit, contrec- ' venti * aotem * vortex' dicitnr, qoia
tat amice. Tnm Dea defigens an- vortex nihil aliud est, quam flatns
gusti luminis orbeis, Tristitias animi circumactus et circnmvolutus. Hnnc
panllnm mollita reponit. Inde mann quoqne locnm sibi arrogavit Zoilns.
poelnm snmit, risnqne seqnenti Per- Lamb,
«hicat totnm cyceonis Iseta liquorem.' 444 Preetera imUetwr] A prestere
In primo versn igitnr pro eimml legen- hoc tantum differat, qnod non sit ac-
dum arbitror statt: in tertio, pro census. Lamb,
• Banbomanu recte conjecerit Jo. Au- Preetera'] Prentera, Gifan.
ratns legendiuu Baechi maiiiis, nt ma^ 449 Prospectu maris ta magno] I. e.
mw sit recti casns, nnnieri singul. in magno et lato mari : in quo roajor
Habetur aotem sermo de Cerere ob est prospectos, qnam in terra. Lain6.
amissam Proserpinam filiam maerore CeHofUi patentt] Idem significat.
l<t:JS NOTiK VAfilORUM IN
Nam in iMri cbIiioi Ifttitts et tongiiw et omidenatte fittot aspeclabilak
patet, propter marts ttquaUlateni et Creech,
planittem, quam in terra propter 460 Qaam ahU qmtpque] Sic liabeal
moBtei«, qat pfO»pectQni interriim' omnes libri, neqais aemidoctua patet
pant. Lamb. le^ debere, Qimiii stal fiuaf ve aM^fii.
460 NmbUm coaerMCaat] Quo pacto de qao loqnendi fenere in acheliu 1.
nnbes et unbila concrescant, i. e. co- 6S7. diximaa, ad Uiiim loenai : ' £t
gantiir. £40116. Unde nubea docet qnara qnvqne magis c«htbet rea istns
Lncretius vss. 8. Hamata vis. qnsp- inane, Tam magis,' &c. SeQtentia
dam as|)eraqtie corpora, qnae iii aere anten bi^itts loci baoc^; fitqaiN|ne,
volttant, ooeuut, iade tenues primum nt, qno mootis eacnmina snnt altiara,
nnbe», ex istis vero tenuibus simul et cask> propinqoiora* eo magis io eis
junctis et condeasatis tandem nabila. caliginosR cogantur, propterea qned,
Creeeh, ^ qno primttm tempore nnbes eoBcrei*
4$l Hoe super in eetU epaHei] Malim ount, ese, etiamnnm tennea, ocnlis
legt sapera. . 8ic enim explico, snpra oemi non poasunt : et prios ad tnm*
iu hoc cueU spatio. Lamb, ma montis cacamina a ventis porta-
462 Modi» endopediUi exifuUi] Ordo tae oonveninnt, et confloaot, qoaoi
et senteiitia est : qu» impedita et im- oas oculis usnrpare posaimna. Immh*
plicata ' modis ezigais,' L e. modice, 460 Fa/iw NMm MHgime craaia]
nec nimis arcte, ant adstrictCi pos- Homems II. |. p. 08S. TeHim rmiyk
aint tamen complexa cohsBrere. Laai6. k^s ip/pmaikin^ Xp^cor^ att^ Sr tm
453 CmopfMsa] Bic polius legen- ZtmipdtiM it^kth vep* Eoatalliiaa, ««••
dura vidctur, ot babeot qnidam Ub. 96rirrmwolJ^Szi^9!itkeit4^eiin. Z^
mannscr. qoam ut est in aliis, eom- ow B4^etatr o2 weAeml r^, t^ Ir Iff-
preeea, atque hanc lectionem confir<* \f &^, & irvpoc<% Av eMip jgpimifeHf
mat versus sequens, «b boc tertins, wem, Creeek,
< inde ea comprendunt inter ae.' dio- 461 Prepterta ipna «ooiosMiataof. o.
tum atttem < comprendunt inter se,' p.] Sic restitni trinm lib» maiioscr.
ot ' amant inter se.' Lamb, In qui- aartoritate fretns. Nam alu baboot,
bnsdara, eempresea. Oifan. Sic potius quia ium eone, Conjnngejidnn est ao-
legendum, qaam coaiprfssa. Ita vss. tem adverbinm mm, ona cnm odver-
466. * Compreodunt iuiDer se.' Dictum bio primumf nt sit cam priaiom^ Lamb.
autem ^comprendunt inter se,' lU HaMarnllus,etLambiuas. Vnlg.
* amant inter se.' Creeeh, Oifan.
464 Prtmom parwte e. o.] Confer 468 Aute vid.ce, 9. p, I.] Aote qnom
bistoriam Eliae poeriqiie sni in Mrci- ocuU eavidere possint, otpote teniiia,
tate pluvis adventu depulsa 1. Reg. et teniieis halitos. Lam6.
18. 44. 46. Hav. 466 Coodenm, et eHptita jiflwl c. M
466 Ventiequefenmtury^e.] Srilicet otfo] Hiinc versnm sic emendatnm
crassa hasc moles modiris ventis cie- reperi in margine nnius exenipli Ve-
tur, vehementibns di»jicitor. Ita qni- neti ab Aldo impressi, qnod mibi
dam, sed frustra; aliaro vero inter- commodato dederat Jo. Pnpperios
pretatiooem sequntus sora. Creeeh, Ltigdanensis. fied neqoe eomy oo-
468 FU quoque uii mootis, ^c.] Plo- qiie duoa, qoi deincepa aeqnnstnr
rimae autem nubes de altorum mon- m proximo, Lucretianos eaae puto.
tium cacnminibus surgere videntur, Xtamb,
nempe qnoniam tenues nebulv quae Et coadeiuaj atqUfe arta apparere^ et
visnm fagtuut ad montium veriices a stand ipso] Ita in vet. et volg. fere.
ventis fcrontur, ibique conjunctae Lombious indndt. G^on. Tollendi
T. LUGRBTII OARl OB RBRUM NAT. LIB. VI. 1638
MiBt verstt 465. 40T« 468. 474. F«6«r. Lnab. Soribendom aiOBttniiitlbnt
Alii, Et tomienm aifme mriu gffniwi, Mm. Rn ifm oA mmmam, Declarti
«f nmil ifm, Hanc ▼crtitni cnin tss. cmiii ol MNiiiaiy i. e. mdiiiii uti 5. 570.
4i7. ct 468. mnlti r^ciant Ferri ^ad tpeeiem' pro tpecie. * Nibiio ad
tnmen pottant, ten potint Tidentur tpeciem ett controctior ignit.' Hoe.
necettaril, praecipne duo potterioret, 469 Prmiena pernu mari q.'] Sen-
qnibnt ventot snrtnm tenderey atqoe tentia bomm Tertnam b«c ett : Prtp-
ideo nebolat ad montinm cacomina terea natnram mnlta corpntcnla e
tollere declaratnr. Crmek. tolo mari attollere, declarant vettes
4d6 /a «tfAraai] I. e. in aera Inci- in litore tnspensK, cnm bnmorem ex
dnm. Noroen ett Orscnmy qno taspe mari contrabont At mnlto credibi*
■tontnr et Latini. Virg. JEn, t. 585. Bnt est, mnlta corpnscula ex mari
' Nam neqne eraat astromm Ignes, nna extlstere potte ad nnbeit coffcn-
aeqne Incidot «tbra Slderea polnt.' dat et angendat. Qnare ti illod ve«
IdM 13. t47. * Namqne ▼olant rnbra ram ett, nt ett ; ergo ct hoc. Lamb.
fiiltea Jovit aJes in spthn/ dtc. Hom. Ne desit materia e qna tanta nobinm
*IA. p, 646. nofiftfior 8' «d^pifr, 5^ 8' ^ molea componantnr, e mari vaporet
^aAfuSw lUaeat. ad qoero locnro En« et balitns attollit, vss. 11. Deinde e
atatb- attjp^r A^ vV a4H^> ^ ^ flovils et terra ipsoy non qnod terrea*
atoy, T^r a29p(ay. i. e. ' aetbram dlcit trea aliqnaa partlcolas altoUi putat
aevem locidnm, seranitatem, et cte* (nt Oaasendns) sed qnod terra rore
Inm pnram.' Lamb, Adde Bradaram aot pluTia madcfacta fomara vide*
ad Ep. 6r. lib. Antbol. 1. c2f !!•(- tnr. Crtid^.
fmm$. 470 DeeUamU Itt. teei. mp.] Sic
467 Nem lem deeleni] Sic habent aop. 1. 806. ' Dcniqne floctifrago aos«
Hb. qoatoor manoacr. Itta tarMM au- penaaB In iitere veates Uvescnnt.'
teai interpretor loca soperaay qnam- Idmb,
qoam non probatnr mibt boc loqncn- 471 Adkteeam'] Utitnr et alibi hoc
di genoa, neqne bnnc versoro Lncre- noroine, nt 8. 888. * Nam neqne pnl-
tionnm esse arbltror, neqne bnic veris Interdnra sentimiu adbannm
praximom. Lamb. Hoe etiam tollit Corpore.' Lomfr.
lArabinot : ego non antim. Gtybn. . 478 JtfMitat] Si haec tcriptura pU-
468 Ree ifmf ei tentaa] Sic habent cet, qnas reperltnr In trlbns lib.
trea lib. mannscr. qoibusenm consea* mannscr. et in omnibos volg. ' mo-
tlunt antiqnl Veneti, et Pariaienaeai men ponti ' intelligemaa agitationem,
ordo antem ▼erboram est : rea ipsa motnm, et salnm roaris. sin cnl aos-
et aenana d^clarat, loca anperaa pa- pecta eat, videat, pnestet ne legera
tera ventoaa, cnm, dec. Aliibabent, naaunc poa<t. nam In Memmiano
ilea ^pta ad trataai. Vcrnm (nt jam scriptnm est nomme: qnod qoidam
dizl) neqiie bic Tersns, neqne snpe- pntant depravatnm esse ex aamtae :
rior, neque ille, Coadenta, eieiipaiOf oranino magit probo momime; verom
^. fidentnr mihi Locratiani : neqoe tamen jndicet lector. Laai^. Recte
deaiqoe boram veraonm tententia aitaiiae in vet. librit. In qnibnsdam :
aMhi placet. Qnod tl operspretium nooilNe ; qood ex aianim« deprara-
eaoet eoa emendaray aic legendoa po- tom eat, ut anp. 8. 180. Gifan. Me-
tarem : Naoi hoe hea deelarani eaream lioa qnam aliornm Naai<Nt. Creecb.
veaioeaypaieifueSeiuibaereeipeie,men- 474 Nam raiio eam mng. abeeiK\ ieieemmaeeendimMeaUoe. Pottctetiam Avanciot tcriptnm raliqoit, te, qoid
tie legl vertot prior, Nam koe loea d#- tibi bic versos velit, non videre. eenfom ta|wrnr, paieique, ife. Ego ex Yerbla tententiam aliqnam X>e^A.e< For.CIcw. Laerei. 5L
1634 NOTJS VARIORUM IN
elici posie pnto, sed qaorsam pona^ qofle e ecelo contlnno venientia ietl-
tur, aiit qno pertineat, excogttare non l>ns snSs tennes nebnlas ' in nimim
possora. Omnino si Locretianns est, cognnt. vid. vs. 613. Creeek,
videtnr alieno loco esse incnlcatns, 481 JSiAertt «tsIm] Calor sptlieHs
et supra potius post versnm, * Ar- signiferi. jara ^ aethera signlfenim *
goit et liqnidam molem, camposqoe etiam sapra dixlt 5. 460. *
natanteis/ esse coilocandus ; nt sit se snstulit ether Signifer.' Lamb,
hic Lucretii sensus : qnamobrem Jn- Defuando tubtexU edtrula
piter in mare fulmen mittit? quid Densando nebulas superindncit illia
nndas argnit, et mare ? nam ratio, et colorem caernleum : Fayus, bipednxn
sanguis, et seosus abest ab aquis. stnpidissiraus. Creeek,
Licetigitnr multl mortales in aqnis Densendo] L e. densando, nt sn|».
intereant, non Umen icclrco aqu» 1. 662. 'Denseri potenintignes,rari-
in crimen vocandae snnt, cum sint qne relinquL' Lamb,
rationts et consilii expertes : pecca- 482 Fii quoque ut hkuef 4«.] Ex in-
tnm antem non sit sine consilio et finito spatto, aliisque mnndis nubiam
volnntate nocendi. Sed non celabo semina vss. 12. accersit. Alii, ni Aac
lectorem, in cod. Memmiano scrip- eedum. Creecb.
tnm esse, Nam ratio eonaangumea, ae 484 Innumerahiiem entai, ipeJ] 1.
ameribui omnibuB : in vulgatis autem 957. 'Omne, qnod est igitixr, niilla
Florentinis, NajnraltofMmscgnitadest regione viarnm Finitnm est,' &c.
kumioribuM omnie: in Parisiensibns an- Lamb»
tem, Nam raiio cum aanguine adeat 486 Quantaque voktrent CorpJ] t.
hum. omnis, Lamb. Hunc versnm 141. ' Nnnc quae mobtlitas sit red-
rejicit Lambinus. In qnibusdam li- dita roateriai Corporibos,' &c. Lamk*
biis : ab humoribu»^ in al. eonaanguinea 490 Impenaa mpeme] Teropestas ec
ae amoribu» ommbue. Marallos, liun tenebne, duo illa, impensa, i. e. effn-
segntt abest. In aliis, adeat» Gifan. sa, cooperiant maria ac terras e so-
Hune versom nonnulli subjungunt pera regione. 'impensa,' a verlio
vs. 404. alii vs. 622. at quocunque in iropendor, eris ; i. e. profnsa, effusay
loco ponas, si sapis subito iterum magna. LaiM6.
ejicies. Creeck. At cur ejicias, quum 491 Per eanhu] Per inania et ca-
sententiam potius finiat et claudat. vitates, nt snp. 2. 960. * Disper-
Vossii vero conjectnram atque vesti- samque foras per caolaa ejicit om-
gia Mss. secnti, coKsangtttttea est re- neis.' Lamb.
posuimus ; nove qnidem id dictum a 492 Sfiracula'] Aditns, fanceis.
poeta agnoscentes, sed tamen non Virg. ^n. 7. 668. ' Hic specns bor-
minore jnre qnam alii id qood est rendnm, et ssvi spiracnla mnndi
proximum et particeps rei * adfine ' Monstrantnr.' Lmh.
dicunt, sicut et ipse 3. 733. * Corpus 494 Nune age, q. p.] Nunc de aqna
eoim magis his vitiis adfine laborat.' pluvia, et imbribus. Lamb. De plu-
Hav. via sequitur brevis dispntatio vss. 29.
479 Suffieimt'] Soppeditant. Faber. Multa viz. aqus corpuscula una cnm
480 Urget enim quoquef tfc.] Si ' ses- seminibus nubinm evebnntnr, et, nt tnm ' cnm Oassendo atque aliis in- sanguis aliique humores cnm nostro terpreteris calorem, habebis cansam corpore, (nam nubes concipi potest qnae dissipet nubes, at qnae nnnquam tanqnam corpns, in qno plovia, qoae condenset ; neqiie te juvabit, qnam componator com sanguine, contine- vocant, Anteperistasis : igttnr per tur,) cam nubibns pariter angentur ; lestnm letberis intellige ,corpora ista his adde istas aquse partieulas, qnas
T. LUGRBTII GARI OB RBRUM NAT. LIB. VL 1635
n»bes UfiqttaiD laDte veUcra, quibas similes videntary e mari et floniloibiis banriont. Ita aqoa plcnae nubes si ▼el veDtomin impetn, aut proprio suo pondere comprimantnr, ex iis gnttn euiliiunt necesse est : vss. 18. Deinde partes nnbinm didncant venti, excU dent inclosi imbres ; dissolvat antem calor solis, et tom tanqnam cera ab ig- ne liqoefacta defloent nubes : vss.4. Vebemens imber vebementem nubi- om compressionem seqnitnr : vss. 2. Dintoma deniqne pluvia» cum a plnri- bns nobibns coacervatis continnatur imber, et terra plnviaro, qnam recepit, ia vapores resolutam remittit : vss. 5. Creeek* Servius ad Virg. i£n. 1. 747. * nnde imber ' &c. ita scribit : * scili- cet de nubibus fit, qns secniidnm Ln- cretium de terrss balitu nascuntar, qoi nebulas creat: qoa cnm altios elevate fuerint, autsolis calore reso- Intv, ant vi veotorum compresssB, mittont leves pluvias, vel exprimnnt coDcilatiores.' Hav,
496 DenMntMl Sio malo legi, qoam dtanssifs. Lamb. Ita et sop. Qoidam : demi*9Ui* Oifan.
497 FMcmn] Finnissimis argnroen- tis probabo. Sic 2. 747. ' Quod quo- niam vinco fieri, nnnc esse docebo.' sic Hor. Sat. 2. 3. 16. ' Viocit enim stnltos ratio insanire nepotes.' Lamb,
600 Ui pariter nobia eorpui] Malim sic legi, si libri patiantur, Ut pariier moln$»tMgmaeumcorparecreMeit» Lamb. Lambinus, Ut pariter nobia saagms : et versnm seqnentem delet. Recte for- san : at * Corpns cum sangnine/ et *■ Hnmor cum merobris' respondent ver8ni498. ' Pariterque ita crescere ntrasque, (Alii utrwnquef) Et nnbes et aqnam.' Creeeh»
601 IMoritem,at^lmmor] Uunc versnm, nt spnriumy delendnm cen» seo. Lamb,
602 CMctpiviil] Alibl scribitnr Coasv^iil: alibi, CoueiHoMt, Lamb.
603 VeUera lana] * Vellns a vel- lendo dictum esse' docet Varro lib.4.
de L. L. sic ntrnmqne conjnngit Hor. Od. 13. Epod. 21. «Moricibus Ty- riis iieratap vellera lansB Cni prope- rabantur?' Lamb,
608 Conferta nobes vi venti mittere eertani] Vic Nnbes vi venti conden- satae aqnas collectas mittont. Ita in- terpretes : cootenderem vero voces istas oi renti e seqnenti versu fuisse huc delatas, et Lncretiom scripslsse, Jmbree tummiHere eertant. Creech.
MUtere] Aquas conceptas et col- lectas. Lamb.
610 Turba mi^ore eoorta] Sic legen- dum esse viocit versus, qui paullo ante positns est vs. 461. ' Hic de- mom fit nti, tnrba majore coorta,' &c. lAimb,
611 Facit efiuere] Sic loqoitnr snp. 6. 702. ' Qni faciant solem certa de surgere parte.' et boc eodem Itb. sup« vs. 454. ' Hsec facinnt primnm vacnas consistere nubeis.' et item alibi. Lamb,
614 Humorem pluvinm itiUantia, qnaai igni] Sic restitni, cum vet. librl baberent : atiUanie, Ita snp. * semine oriundi.' Marullus fecerat, atiUan* do, Lambinns, atiUantque, Oifan.
StiUantque^ Sic restitui, cum in omnibns libris tum manuscr. tum vnlg. (prseter Florent. qoi babent atiUando) legatur atUUmtef plane meni- dose. Arbitror autem a Lncretto scriptum esse atUkmtque: deinde a scriptore librario descriptnm moltis post ssculis, aOUantee^ c pro qu^ nt ' aca' pro aqna : postremo a nonnnllis factnm atUkmtef detracto c, quod eam litteram ioanem et snpervacaneam puurint. Hsec Zoilns non probat, reditqne ad snos vomitns, versns volui dicere, ot censeat legendum, StiUantia quaai igni. Lamb.
616 Ubivehementerutroque] loqoi* bosdam «Irtm^ve. Oif. et Creecb.
618 At retinere] Nnnc, cum inter- dnm longe et diuturose sint plnviae* Sed cnr non dixit, At dwrare diu p/a» ritf , t[e, Respondeo : pluvlse quae, dup
1630 NOTJB VARIORUIf IN
rant, hominei Diorantnr,et retinent. hoc loco crgni, non erW, doceM n^
Itaqoe ez effectis, h. e. ez eo qnod qnnm dici irim, arcnin saspeiiaMn
pluviap retinent, dnrare intelligiin' fornicem. Priscianoa vero lib. ••
tor. Idtmb, Morari, domi homines probat ez Cicerone lib. t. de N. D.
retinere. FaUr. * arcnm arci' in secnnda qnoqae de-
ft19 MmUu JkertaU'] Nescio qnis clinatione nsnrpari pro areii cvlesti.
«iiitta >toiliir: isU obserfatio nnlla Sic Cic. < Ciir antem arci species nen
est. Creeeh, in nnmero Deomm reponatnr? £x-
522 Rehalai] Hnmorem e caelo de- sistunt porro, ant certe appnfenC
lapsnm itemm atque itemm snrsnm tres colores in iride, pnnicena, viri-
halat. Xia«6. et Creeeh, dis, pnrpnrens.' JLamb, 8en ercns,
52t Hine ubi §ol rodtis] Nnnc de senarct,sett«r9nilegatnr,niluiteresl.
arco, sen arco cselesti, qni Iris a Faber* Ipse c<elestis arens, nt alibi
Orncis appellatnr. Nonnnlli libri < Flamm» colores,' Flamma. Sivc
habent Hie ubi, ^. Lamb. De iride nrciis, sive era, sive «r^ legalnr,
panca vss. t. neque mnltis opus, nihil interest. €>eeeh. Ita (nr^|nt)
»
qnippe nnbein roridam ex adverso Nonins. Vnlg. oreL Oifan.
sitam illustrant solis radii, atqne inde 526 Ceeiera^ ^jwm merwatm
iris. Qnoniam vero nibil de coloribus ^.] Vss. 8. de nive, vento, gmndlne,
aut forma iridis Lucretios, qnid ipse prnina, glacie, nihil speeiale Lncre-
adjiciam P Creeeh. tins. Qni vero res has contempletnr,
524 AdveraafiUtii] Nam semper fit qnl nnbes, et imbms conslderet, qni
ex adversa soli parte. Atqueez hoc deniqne varias princlpiomm forasas,
probant, iridem, sen arcnm plnvium, fignras, motnsqne In animo babent,
nihil esse aliud, quam adspectns nos- ille reliqna qnas non ezpilcantnr me-
tri refractionem ad solem: qnnm teom commode expllcam possit.
Orseci AMbtXonr appellant. lEow ob Creeeh»
rb rjis IjpiSot irdltfos romvrw^ (inqnit 528 iViv] Nix fit, cnm tennis nqna,
Plutarchus lib. S. inp2 riSr hpent.) e nnbibns fnsa, senslm deddeiis eon-
fciYip iwufofjffu tV ^f^ bpaBvfdaur» cmscit non longe a terra, sed longe
fif y4^s fmrafidxxown»^ tha iic rov a nnbibns, e qnibns efinsa est, ita nt,
KOThfipa^^fUKphtfaiffBasiwrifowrv, proptermagnuffl intervallnm, gntt»
traif o9r b Iji^iot y4rffrai eh 3us>i^, rotnnditatem suam conservara neo
MffKfi irmrar Jpuf ^yrucfws j^xisv ^oX- potnerint, sed distractse jam, ne di-
9oa9aiy tri ii tn^ wpooveaovaa reu$ fa- vnlsse, ad locnm, nbi ftigom concie-
piTttff AyoicXSrai, SoTf yirwiku rV W« vcmnt, pervenerint. JLanik
I. e. * Est igitnr iris affectns talis. GroMdo'] Omndo fit, onm gntt», e
Oportet enim exhalationem hnmi- nnbibns efflnentea, statim nt ex lllis
dam cogitare, qnse in nnbem mntetnr : exstiterant, frigom concrescnat 2 gnt*
deinde paullatim in parvas gnttas t» antem ornnes rotnndaB snat 9^
liqoescat. Cnm igitur sol in occasn tnra, qnod sensns dooet, nc jndlcat.
fnerity necesse est omnem arcnm rss- Ita fit, nt gnttse III», qnss natnrn ro-
lestem e rej^one solis videri, qnia tnndss snnt, ante qnam longlns a
cnm adspectus noster in guttas lllas nnbibusrecedttnt,frigore,qnodiblest
Incidit, reft-ingitnr, tta nt fiat iris.' acerrimnm et intentissimnm propter
De iride legendns Aristoteles lib. antiperistasin,concmtse,fiaatidqnod
fierecip. •>. nt et de aliis omnibns mbus dicuntnr, ex aqna gmndinea. £z qno
superis, soo unaqnaeque loco. Lamb, nives .fiunt hieme maxime : at gran-
625 TVcm eolor in} Hnnc versnm dines vere atqne anctnmno. Mmmb,
profert Nonius in vocearcn«,legitqne GeUderque pnmur] Pmlna ros est
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 16S7
MBgelatui, et fngore concretiif . Ita- dobitanciniii, com ▼Ideiiiniis terram
^ne ros fit sstate ma%lme, interdam cnrm vel planitro prKterennte •ac>
«tiam vere, et in locis tepldis et cali- cntl. Crteek.
db: pmiiM vero, qoam irdxi^ nomi- 5S5 £ltiipriiiits ierrmnfae tW] Haee
snnt Orsci, lileme, et in locu ftigi- sententia fnit Democrlti, nt scribit
4is. Immk. Aristot. lib. 8. de rebns snperis :
599 Ifi^nm dKnmen] Aqnm dn- AniidKpnn M ^fnin «Ai(^ tV in^ fiB^
ffftt», ten Tis ea qn» durat aqoas, ret oSrar, md «•Afr Zexoi»^i^ Ircpor
glacieSyiip&rreAAAf: ez eujnssimili- 9ft$ptw ikmpy M rvirw woftM».
tndine anp. 1. 4M. 'glaciem iferts' «Aclortft rc yhp yiwofUifav, 9ik rh f^
dixity tennem mtin laminam, sen brac- 94xfa$€U rkt KotXiot, kirofiuf^pMPaif iroc-
tcam, qnsp glaciei instar sit IsBvis et «& r^ vwii^^ tcaX InpoavoiUinpf «al
fflgida, «Tnm glacies teris Bamma tkKwMrnf «It n^ KcyD^t r^vovt htrSm
deYictaliqnescit:' nbi vulgolegeba- wXfipaarfyw, rh puerafidXXai ^ivdrror
tmrf Tkm gloctcs fuHfi» d, ^. Lamb. Kwtiy, i. e. * Deroocritus antem ait,
5S0 Ei flMrs, qua JiJ] Idem dicit. terram, cnm sit aquss plena, multam-
glaciem eDim significat, qusB fiuf ios que aliam aquam plnviam recipiat,
momtnr. sic Virg. Oeorg. 4. 1S6. ab hac moveri. Nam et cnm hsc an-
«Etglacic cnrsusfrenaretaqnaram.' getnr, crescitque, propterea quod
et Hor. Epist. L. 1. 1. ad Jnl. Flornm : lacunsB totam non recipinnt, eam vi
* Hiracaiie vos, Hebnisque nivali irrumpentem terrae motom efficere ;
oompede vlnctns/ Ste. jLomA. et terram arescentem, atqne in par-
Anlctf} Quidam librl habent o* teis inaneis e locis plenioribns attra*
^WBrfcw; in his Florentini. iMmb, hentem, ab aqua locum mntante et
ftSI Reperire] Qnidara iegendnm iHabente moverl.' Sic fere Plntar-
pnUnt <e per le, antmo^ac videre, ehus lib. t. irvpl rdr iipmnt, ez senten-
Lambw Alii, U per le, quos pauci tia Epic. 'Evdcovptfs ^» Mxea^
aeqnentnr. Creeeh. ^, ^^ rov «r4xovt A^trov droKtf^-
itatmofMe eid.] Sie snp. 5. 1106. mw^ i»8an(8ovt tfvrot, AMwyiovo/i^ <^*
«Eteordevigebant.' Lamb. ^^ «0! oZbr hrvrvaraputrnr, mrehhu.
sas Shd] In quibnsdam : smmI. Oif. j. e. « Epicnras ait evenire posse, nt
6S4 Nnae i««, ^ne ntfto] Nunc de terra a crasso aere subjecto, qni sit
terne motibns, de qnornm variis ge- aqnosns, repulsa, ct veluti subtns
iwribos lege Arlstot libi de mnndo Terberata, moveatnr.' Lamh, Ex An-
«ap. 4. et pmmpoK. 0, cap. 7. et 8. axagorse sententia. Vide Hieronym.
iMmb, Ut terrae-motus recte ezpH- Cardannm in libb. de varietate re-
cetnr, nonnnlia (qu» tamen nemo on- nim ; cni addas licet quod in fodinis
qiiam negavit) snpponi debent : Snp- anrariis apnd Indos Occidentales ob-
ponas igitnr vss. 8. terram esse ea- gervatum est. Faber,
veraosam, In cavernls antem halitus 539 MMaiiiu tub iergo] I. e. et
contlnerl, et in illas ventos posse nmlta flnmlna snb terra latentia fluc-
irraere;soppona8deniqnemultossub tnare, et saxa nna secum rapere e
terra lacns, et lata aqnarum stagna ; locis plenioribns. Lamb,
mnlta etiam flnmina per interioret 540 Submeriiaque eaxa] Vossins ad
telluris meatus volvi : atqne his snp- CatnUum p. 869. legit e Codd. sh5-
positis, primofit terr» Iremor, vss. 9. m^,^ capief l e. capite. Creeeh, £t
cnm spelnnca aliqna ionga state sub- recte quidem Vossius, clare id evin*
mta pars terrm in profnndum deci- centibus Mss. optimis, qui vestigia
dat ; qninetiam tremorem ab Istlnsmo- Qon modo lectionis hnjns monstrant^
dl coDcnssione oriri poue minime ged tantnm non ipsam ponnnt En*
1638
MOTJE VARIORUM IN
iihis quoque in eapUUmt similiter H- teram t elidi ▼oluit Temi apud Noni* nm et Oell. atque inter Fra^. Po- et» pag. 1S5. ' Capitibufl nutantes pinos, rectosque cupreMus.' Sed et Lttcretius in prioribns jam ' saza' illa commemoravit verso 638. qoss * de- rnpta' vocavit, non qaodut < snbmer- sa volvantur' tanqnam diffracta et avnlsa ab aliis saxis, seu a se invicem, vemm qnod sint hiantia, aspera, con« fragosa, atque adeo in medio sni de- rnpta. At illud * submerso capte' sen 'capite/ terram denotat inver- •am, et in se quasi subNdentero Ita, nt quod extra ostendat intns simili- ter comprebeodaty in qoo ntique ar- gumento versatur poeta, et quod sibi probandum proponit, scribens vs. 6S6. ' Et in primis terram fac nt esse rearis Snbter itemy nt snpera est/ &c. nt ita similis sibi tpsi sit et ex* serto et submerso (ut poetice loqni- tur)caplte. Hav,
641 Similem esw sm] Terrani. Cod. Vatic. habet, dmile^ et$€ et par, ree poiiukiiipaa, Lamb. . 642 HUigUurrelmSfifc,'] To&rwik twwc9tfiAtMFyKai6roT^^my. Lamb,
648 Terra eapeme tremit^ Millies jam dizi, nltimam syllabam adverbii SHjierNe brevem esse : itaque eos er- rare» qui hoc loco et similibns legi volunt SMf»enia, prsesertim reclaman- tibus omnibns libris, et manuscr. et vulg. praeter Venetos antlq. et Pari- tiens. Lam6.
646 IHtaerpimi'] Sic legendnm, non dtscerpwi^ dieaerpuni antem, i. e. in diversas parteis serpunt, et dima- oant, et divagsntur. Lamb.
647 QMoataai fion mi^No] Argumen- tumaminore. Lamb.
Plauaira ecneuaeaf tfc,'] Seneca Nat. Qusest. 6. 22. ' Si qnando magpa one- ra per vices vphiculornm plurium tracta snnt, (fort. per vicos vehiculo- rum plnrium ordine tracta sont) et rotsB m^jore nisu io salebras incide- runt, terram concuti seniies. Ascle-
piodotns tradit, cnm petra e latere montis abmpta cecidisset, apdi6cia vicina tremore collapsa. Idea snl» terris fieri potest, nt ez his qnae im- pendent mpibns aliqna resolnta raag- no pondere et sono in snbjacentnn cavemam cadat, eo vebemeotins^ qoo ant plus ponderis habuit, ant ve- nit altins. £t sic commovetnr omne tectnm cavatae vallts.' Creeeh,
648 Ftam^ propter] 'Apaarpofli : propter vtam, i. e. prope viam, nt 'propter viam facere.' de quo Fcs- tns et Macrob. Lamb,
649 Nee mtnvs ejrsaKanly ^.] Se- cntus eram initio rodioes Florent. Lngdun. Venetos, Basilieoseis, in qnlbns sic legitnr, NeenuKoa exeaUaat ttbi curru» eumque eqtutum vi, nam aiii vulg. habent, Nee nduua exaaUmdm auntf/ortiaqmamuHequumvia. Mem- mianus antem roannscr. Nee miam» exuUantea dapuiaeumque vim, ex qni- bus scripturis vitiatis, et conrnptby nunc hanc elicio: Nee amma eacaut- tani, ubi ctcrmsy /ortia equum uia, 4fv. nt sit bic ordo verbornm hsecqne sententia : nec minns exsnitant (tec- ta subint.) nbi 'fortis eqnnm vis/ boc est fortes eqni, snccntit (succn- tiunt) utriraqne ferratos orbeis rota- ram currosy ctams enhn est patrii casus. Lajn6.
Nec minua exuUantea, quam ubi fer» tia equum vts] Ita proxime accedcns ad veterum librorum scriptnram edi- di. Numeri congrnenter exnltanf. Vulg. lectlo : exultani ubi eurrua cmi- que equitum vi, Marulli est. Gifau, Froxime ad optimornm Codd. lec- tionem accedes si scribas, Nec ndnua exsuUant, ubi currua cunque et equam vts, ^c. i. e. ubicnnqne cnrrns et vis equornm cnrmmtrahentiumsncciitity &c, Hav.
65 1 Fit quoquet nM magnaa m ofwr] Sic restitni, scripturse veieris ve«- tigia secutus. Sic eoim habent qoat- tuor lib. mannscr. FU quoque^ ubi in magna» aquce, vnlgati antem fsde
T. LUCRBTII CARI DB RERUM NAT. LIB. VI. 1639
contipti tnnt, in qnibns iu legitnry tationem, gnberaatores nantspqoe
i^ fiMfvCy «6i miiia^rMS «9««« Vene- inde factam jiidicabant; qnod (sive
tos antiq. et Partsiens. «t Vicetinos nainrali de cansa, sive Dei pro ser-
excipio: inqaibnsestyFttfii09ve,ii6t vandis iilis singnlari providentia)
tn «fnas, ^c, qiiam lectionem alicnbi vastnm fragroentnm montis
damno, sed illam magis probo. ex glacie coocreti dernptnm, in a-
yemm nnn probat eam Zoilns, sed qnas foerit propolsnmy atqne hinc
qnandam perrecoodilamy talem sci* easdem taoto motu snccossas fnisse
licet : Fii gvagiM, ubi in mcgnns a^iicr, naves atqne jactatas.' ffoo.
if€. ' aqua' interdnm (inqnit) habet 66S UtjaetetwrfOqtUBjifc^i Sic vet.
primam longam, nt docet Beda iibro qnidam, et vuig. In aliis, JaetefUur
de metris. Primum Beda non dicit afiur, 8^, In qnibnsdam, taciUtU* In
hoc esse perpetnnm; deinde Beda qnibnsdam, vactliaiM. Oifan;
non profert bnnc locnm, sed alinm, Ut jactetur aqua et fiuetUf tfc,'] Cnm
qni est infra, ' Qn» calidnm facinnt olim hanc scriptnram codicnm Pari-
•qnse tactnm, atqne saporem.' in qiio siensinm secutns essem, Ut jaetetur
tamen ostendam Bedam falli, neqOe aquafluetu quoque terra vaeiUaue, haec
ejns me movet anctoritas. Sic igitnr annotaram, his ipsis verbis : Secntos
hunc locnm esse legendnm aio, ut anm codices Paritlenseis. nam alii
olim edidi, qoidquid dicant Zoili et viilg. partim habent, Utjaetetur^ aqute
aycophantsp. Licebit tamen legere, ^Mcftc 91109«« terra vaeiilet : partim,
vt illi volnnt, modo * aqnss' sit trisyl- Ut jacteutur aqua^ fiuetu quoque terra
labum. LaM6. Vss. 5, alia tremoris vacillet. mannscripti antem etiam in«
terne cansa continetnr, nempe si in ter se dissentinnt, et alii cnm his,
▼■stam aqu9 paludem decidat gra- alii cnm illis vnlgatis congrnnnt.
▼is terrae portio, aqnie istins fit agi- Memmianns porro in eo quod habet
tatio, istam vero aqnap jactatiooem vacUkau, etiam cnm Parisiensibns
lequitur tellnris (qnae istam aqnam consentit. Legendnm fortasse est,
tanqnam vas cootinet) titubatio. Utjaeteturaquafetfiuetuquequeterra
Creeeh, vaeUlet. Hanc igitnr scriptnram nnnc
Fitf quoque^ iu magnae aqual Ita magis probo, idqne pro meo jnre : ab
yet. libri. Mamllns, «s^ne; non recte. iisqnet qni eam mihi palam ademe-
* Aqnae ' priorem interdnm habet runt, recnperatorio Jndicio . repeto.
prodnctam* Gt^on. Lamb. Alii, Ut jaetetur aqwefluctu
662 Gleba vetuetate^ tfc.] Facit hnc 91109«« <erra eadOaiis: Nnllo vero
qnod legi in Relationibns Oroenlan- modo ferri potest istnd Oifanii, Ut
dicis p. 46. anni 1676. Historia an- jaetetur, aquoBfiuctu quoque terra vaeil-
t«n Latine (nam Belgice liberscrip- let, Creech.
tnsest)itasesehabet: 'Qnnmitaqne 664 Utvaein terruj tfc,] Id docet
per 19. dies immota navi coarctati asimili, hoc modo: Qnemadmodnm
inter glaciem sedissent concretam, (Inqnit) si aqna, qoae est in vase,
nocte inter tl. Ang. et 1. Septemb. moveatnr, movetnr et vas, neque
coelo claro et sereno, qnieta tempes- prins moveri desinit, qnam aqna mo-
tate, nnllo andito sonlto, snbito mag- veri desita sit. Ltmb, Vossins ad
nns motns etjactatiosnbtnsglaciem Catnllnm p. tSl. Ut fae inferH,
fit aqnarnm, ita ut tres illae naves Vinnm antem ' inferinm' est vinnra
magno impetn propnlsae hnc illnc, novnm : (Vinnm inferium, id quod in
rapta giacie atqne discedente, mediis eacrificando infra paterae labrom po-
vdierentnr aqnis, &c. Hanc subi- nebatnr, Festns:) qnis vero nescit
tam atqne iDexspeetatam aqnae jae- vinnm notnm non contineri in vasis
1640 NOTiS VAKIORUII IN
•fii doiUs, si noo tatis deferbuerit? ArUtonici. Puig,
At rem ipsam non aatit attendit vir 656 J!adcri#r] In cod. VatieaoO
ille doctus ; qab enim Tidit dolia ab tcriptom ett vermritr, Lanb. Qni*
itto novo Yino qnod non tatit defer- dam Tet. vermner» Oifen.
bnit jactata ? et qote novi vint necet* 660 PrmUre^^ ofnlot] AUmm rotio»
titat» com idcm efficeret liqnor vi- nem affert terrae motnt. Immk, Ter*
iittimnt ? recte igitnr m tertm editnr. tio, vtt. SO. Teilot vento ogitatnr,
Crtceib. £t recte qooqne inteliexit nam ventut, in tpeloncat telinrii
Serviot, ci^ut btec tont verba od irment, Ht\t nt inclinet tellnt, ted
Virg. Oeorg. 2. 479. ' Alii aqaam di- enm flatot venti non tit contiouot»
cnnt ^nitalem rab territ moveri, et cnm aiiqoondo repnltot reoedat,
timol eat concntere, sicnt vat aqnae, tna gravltate in prittinat tedet, Imo
nt dicit Lncretitti.' Hav, Omnino in aiteram partem nimia prolobitnr
aiiqood meodom in hitce verbit la- terra; ittam antem terrm 6oclnatio«
tet. Non enim de qnolibet vatorum nem lequitnr tectornm dinolutio, et
genere Yemm ett, qnod bic dicit Ln- mina. Crtcdk.
retiuty ted de eo dantaxat,qood bati 567 Et wrgei] Qoidam llbriy orgil.
caret, et coocovom ett, obi ezteriori Qifan.
ten convexa parte loco alicoi plano 660 EautrmtUL dtfjoarwo] Talia tnnt
imponitnr. Fot tq/Wit, qnod viro illa, ' tlrata viarom,' ' ttracto taxo-
eraditittimo io meotem venit ad Ca- ram,' Acc. Lamh, Ut ' miratnr itrato
toll. pag.ttl. Creechio, ob additam viarom.' Virg. Ecl.7. 64. i.e. viat
ibi eaplicationem, hand immerito dit* ttratat. ita ' exttracta domoram,' ex-
plicet. Verum, ti quit tntpicioni ttrnctat domot flignificat. Fmber,
locnt, videndom nom 'vat iDferii' 601 Adeielum] Et qoanto qoteqoe
accipi qoeat de paterit, qoibnt, ut tnnt editiora, et a terra remotiom
iac et tangninem, ita vlnnm prtppri- tedificia, tanto raagit, tantoqne latint
mit, ' inferinm ' dictnm, in Sacrit moventor. iMmb.
Novemdiaiibnt excipiebant et ttba- 603 BlmeiU] Sic repotul, cnm librl
bant, qn» Virgllio * cymbia,' iEn. t. omnet et maDutcr. et vnlg. babeant
60. nt Lncretint tamen vat «con- partim orfMo#, partim owMal, portim
ttara,' nimiram piano alicoi loeo im- Moncot, partim hoc iptom onoeol.
potitnm, ex vero neget, niti humor 'minent' ootem verbom ett tiniplex
dettiterit ^Jactarier intnt.' Simili pro compotito potitnm, immfaMnt:
de canta, in teqq. 'tcaphia' in ex- atqne ita habent codieea Venetioo-
emplom addncet, nbi de vi mag- no 1406. impretti. Ziam6. Mme ve-
netica vert. 1044. Certe AtheuKot rittima tcriptnri. loqnibntdom Ub.
lib. 11. pag. 481. Kv/Afita rk «oiXa taraen, mioaof, mlcoaf, aiaoeot. Oi«
iroHpMiexplicat ical fuiipk, ex Simarit- fan. A minent natnm tamiiocot, prt-
to. y4rof aotem ironfpW fiaBim^y md mtomt, tfc* Lectlo a Lombino con-
ipMr m^itha ii^ fx^mnr» V^ ^o, ex ttitnta. Faber,
Dorotheo, ( < poculi genos, qnod nec Prttftla] Sic babent omnea libri
rectnm fnodnm, nec antat habet,' tum manntcr. tum vnlg. qnot qnidem
niti et tic timpliciter legendnm ett, viderim. Qnidam tamen in noniml-
iral «v0fi^ A ^X^i^f^i expHcan- lit tcriptnm dlcunt ettepnnetta: ex
dnmque de eo, quod non habet ba-- qna pntat quidam amicna meni le-
sin, qnemadmodnm wvBft^ arboribot, gendnm percUa, ego nil mntandnm
planiit, fraetibus pattim tribnitor, centeo. sic enim poollo pott loqoitor,
utnotant Lexlcogmphl.)denique,TA 006. *Rerumqne teqnatnr prodita
itvfOf < pocula gibbota,' ex Ptolemso sumroa.' £0816.
T. LUCRBTII OAftl DB RBR0M WAT. LIB. YK 1641
MtiVif<nM««fral«]N«DiliicUDaU 676 £il A«c ^^HMbiii] Alia canM
ItUnre* trabes e snit Mdibas cxcas« terrae motai, qun etiam a Platarcho
•m protraki videator. Crteelu ezponitnr eodem loco, his ? erbis :
664 £1 mchninl magm wttmwm ere* 'wMxio^a», tk tcaX enparfy^ roa Hmm»
dM] £t homines metuunt nitqne adeo, r4pt$ fiJptai ttmnar&tro» M rin Sicunrfi-
nt eredant exitinm aliqnod, cladem- pepAfo» 9tf§i/»aroi th ria k^pMiSui
qae mundo imminere : * metnnnt cre- KotkSnfras iiuriwroinos oo\MUff9m. i. e.
dere' more Orccomm dictnm cmo * Fieri posse antem, nt terra, qn» sit
puto, ^ofioSmm wnartiw, Boro moro^ In inferioribos partibas cavemosay a
'm, Lmeb, Forsan hsec est Terior in« vento disperso, et in cavitates anlro-
terpratatio. Crsfrik. Metmmi credero ram simileis incitato, quatiatnr/
in senaum plane contrarinra accepe- lamb» Incilnationem tremoremqne
rim, pro, a se impetnire non possnnt, terra pnlsus et succussio s«pe comi*
nt ercdant, non andent credera. Sic tatnr; nam si ventns cavernas per*
Jibi noiter, * renunnt;' item, * fugi- rampat, diffindatque terram, tiim po*
taot,' qnod et Horatio arrisit, Od. 1. pnli, orbes, insnlae, &c. ingenti hiatu
^. 16. 'Fnge qnierere.' Item, 2. Od. absorbentnr; si ventns non perram«
4. 22. *Fage suspicari/ i. e. noli quae- pet, tum tantnm tremory et velnti
rere, sntpirari, Sec» 8ic hoc loco: horror tellnris, a frigido vii. vento
' Bt metnnnt cradere/ q. d. Et ta- per omnes terrae meatns diffnso or«
nwD nolnnt crpdere ! cnm signo ^d* tns ; etsi autem nihil paromve timen-
mirationis. Manifesto hoc voluisse dnm videaturatremoresimpUci,esse
Lncraiiom, patet ez vs. 600. ^Proin- nihilominns possit cnm aliis speciebns
de licet qnamvis eoelum terramqne conjnnctns, nec certus esse quisquam
reantnrIiicorraptafore,selera»man- ▼aleat, non ita increbitnrnm, vire»»
data saluti,' te. Preig, qne accepturum tremorem, nt ant
667 Qaad ntsi reepirenif ^,^ I. e. tecta evertantnr, aot terra nonnihil
si antem non respirarent venti, nuUa dehiscat. vss. 24. Creeeh,
res terram refirenarat, ant reprime* S77 Animm eubiio ets] Vis anlms,
rat, nnllaqne eam enntem et perenn- i- «• vii fletns, nt s»pe aiias. Lain6.
ten ab interitn ratinere posset. lamb, Ammet] Spiritns, interpretor, prop
666 Rejprekendere ran^mi] Sic ha- ter Senecam Nat Qosest. 6. 20. * Nnl-
bnit allqnot libri manntcr. emttee an* lam tamen placet Epicnro eansam
tcB, qnod ett in mlg. lactnm ez smi- ettemajorem,qnam spiritnm.' Crteeh.
Iss per a. s antem scribebant Ubraril 678 Am ipte ntelUire'] Sic legendnm
illi tcriptoret pro m. Lamb. Ita rec- ett, vel nt habent nonnulli alii lib.
te Lambinot ex vet. librit. In ml- vet. eb teltmre: qnibntcnm consentinnt
gatis, «nala». Oifan. JBwilfs, impe* cod. Florentini. nam alu libri vnlg.
tum facientes. Melins rattl«m, terram non hsbent prsepositionem. Lunb,
vii. peritnrnm. AUbi (sup. 66S.) Aid ipea ob ielim^] Hoc ez vet. II-
Ire pro mori, ant perire. Creedi, bris maloi. In qnibnsdam aUis, a.
672 Reirfne reeeliU] I. e. recUnat. Gifan.
et iu Fettns. Lemb, 670 In leea m eem ierrei eeigeeii,
67S Ei redpU profapta, 4«.] Ordo tMgac SpdMmene inier nmgnne fremii
ett : Et prolapsa se in snas sedes pon- miie iumnliu'] Legendnm necessario,
dere, i. e. per tnnm pondns, recipit. sen Mss. anmiant, sive abnnant, meg'
ne fremii miie loMnttn. Faber In £-
676 PerhUnm] Perpanllnm. Idonb. mend.
Paolnlnm modo, fere nihil, imo nihU 680 Spekmen» Mler nmgnmi] Arbi-
omnioo ; qnanqnam venmi non ett. tror monnltte me in Emendation. Ie« Fi6cr.
1642
NOTA VARiORUH IN
gendnm este, magno firemit aiUe tu- mMUu. Faber in Not.
689 Exofiitata foroM enmpitmr] Adi ni placet Turneb. Adv. SO. 19. Jo. Oer. Vosi. de Anal. lib. S. p. 20. et Taubman. ad Virg. p. S55. atque ver- snm supertns hoc lib. 4S6. Hav,
68S CoNctfffurO Cfficit, nt saspe alias. Lamb,
684 /m Tyria Sidmie fiwd aeddU} Juitinus lib. 18. ' Tyriomm gens con- dita a Phcenicibua fuit, qui terne mo- ttt vexati, relicto patris solo, Assy- riuiu stagnum primo,niox mari proxi- nmm litus incolnernnt, condita ibi urbe, quam a piscium ubertate Sido- na appellavemnt. Nam piAcem Phce- aiees sidon vocant.' Hec iccirco no- taviy qnod omnes fere libri vulg. ha- bent tn iS|yna Stdmne, mendose. atqne hanc meam emendationem Zoilus sibi adscripsit more suo. Lamb, Memi- nit Strabo ex Posidonio ; quamqnam aliuro quemdam terrs rootum hic in- telligi putem. Vulgo locus Jnsfini profertnr ex lib. 18. ' Tyriorum gens condita a Phoenicibus fuit, qnl terra motu vexati, relicto patrias solo, As- ayrinm stagnum primo, mox mari proxinium litos incoluerunt, condita ibt urbe, quam a piscium ubertate Sidona appellavernnt. Nam piscem Phflenices Sidon vocant.' Sed is locns male accipitnr. Nam ibi de motu terrs, quo prostrata Sidon fuerit, oon agitur, sed de clade, quae Phoe- nices vexarit, non ad orani in qna Si- don condita, sed in regione Idumae* orum. Phoenices enim Justini, Idn- rosRi sunt, testanturque Herodotns, Plinius, et Dionysius Afer, eos ab ori* gine prima Rubri Maris accolas fiiis- se. Staguiiro antem Assyrium, illud ipsum est qood niare sen lacns Oen- nesaret in libris sacris dicitnr. Faber. Qiiod de Sidoue ait confirmatur a Po- sidonio, duin apud Strabonem scribit urbem sitani supra Sidonem terrse motn absorpUm fuisse, et ipsius Si- douis corrnisse propemodum Bessem.
Qnod autem snbjlcit de JEgis,' respi- cit cladem Helices et Burse ^gis Pe- loponnesiacis vicinaram apnd Veteres celebreni. Ov. Met. 16. 80S. < Si qnieras Helicen, et Bnran, Achaidas urbes, Invenies sub aquis, et adhoc ostendere nantse Inclinata solent cum mcenibus oppida mersis.' CrteA,
Et/uii JSgie I* PeUpmmem'] JE^ Achaicis. Hnnc terrae motnm Am'- tasse Rignificat Arist. lib. 2. Meteor. cap. 8. ihifiyiyero 9h koX vcpl 'Axo^f &c. naro satis est mibi locnm indi- casse. Lamb. Intellige £gas Achai- cas, non longe a Bura et Helice, qn« et Ipsae motu terre affllctse fnerant. De iis scriptor libelli de Mondo ; nil de iEgis tamen. Faber,
586 DisturbAt urbe*] Ita vet. librl, roann forroisque descripti. Vnlg. Dieturbacit ree^ DietwrbaMM^ Dieturbat» qui. Oifan. Secntns suro codices roanuscr. neqne vero est qnod qnen- qiiaro rooveat nltima syllaba verbi ditturbAt: est enim longa, pro prae- terito distnrbavit posita, nt sop. 1. 71« * Virtutem inritftt animi/ pro irritavit. Mendosi igitnr sunt omnes libri vulg. qnoram alii habent, Di»' turbavit retf nt Florent. alii, i>ts<v- batque urbeiSf nt Veneti antiqoi alii, DiaturbansurbeiM: nt Veneti recentio- res, et Lugd. et Basil. Hanc quoqne emendationero coropilavit Zoilns : et profecto piget me singillatim hn- jus sycophantae furta apertissiraa at- que impndentissima indicare. Lamb. Pro diffvr6airti. Vide qu» ad 1. 71. notatasunt. Fab.
687 MuUaque prteterea] LegePlin. 9. 80. LaHi^.
688 Pessum] Deorsiim, et qnasi snb pedes. nonnulli tamen lib. habent pamim. Lamb. Quidam libri, possiM. Oifan.
592 DiepertUur^ut Horrer^Sfe.] Sie fere Aristot. lib. fi. piertmp. Auybp rociir, 8ri, &ffwtp Ir ry aAimri w/m^ koX rp6f»iae¥f uaX a^vyft&if tdrt^ 4ffrw ^ roS mpeipmrot kwoKaftfiainiittnii ^dtmfu^, oStm
T. LUCRRTll CARl DBRERUM NAT. LIB. VI. I64i3
tuii rhf iikv T&0 trwrn&if otoif rpAiu» c&ai, l^t, Koi Kofw^, TpAmv r% rriha^ ««2 vqcy
tWS' tXa» o^nTffiiv, i. e. 'IntelUgere 'Axwwi'. ''ESSffurcv 8' ^^ycptfcv (tya{ Ik^-
eDim oportet, qnemadmoduin in cor« pw *AZ8flM^t,' Ac<Vat 8' Ik ^phw ^ro^
pore nostro, tremomm et pnlsiiam xailaxcyM^^^^^cf^I^cuay&MifS^cicno-
cauM est efficiens vis aoims, seu fla- vtAiuv iwwtiyfiwy OhAa tk (hnrnSri xat
tnSy qui intercipitur, ita et in terra iiBaa^rourt^eaf€l7i2iitp9dK4\§bpA«^a,rd
flatnm simile qoiddam efficere, et ri arvyiawn Btoi irtp, &c. i. e. * Nep-
teme niotus alios esse velnti tremo- tonus autem inferne terram immen*
res, alios pulsibus consimileis.' L«jr6. sam, montiumque alta cacumina con»
. Horror] Celsnii S. 3. de Febribns. cussit: omnesldsradicesyseupedes,
Horrorem voco, ubi totum corpus in- vacillabant, et vertices : tum urba
tremit. Creech, Trojanorumy et Oraecornm nave»
596 Teeia supeme timeni, metuunt commotaB snnt. Timnit autem in-
i^femei Sic legendnro, et ita scrip- feme rex inferorum Pluto, et timore
tnm est in codice Vaticano, Tettiano, affectus e sede sna exsilnit, et voci-
et Memmiano : quibnscum congrnunt feratus est, ne snbtus sibi terram per-
codices Florentioi, et Veneti recen- fringeret NeptnnuR, aedes antem suse
tiores. alii antem, in qnibus supposi- terribiles, et situ sentse, qnas etiam
tnm est ntpema, et inlema, mendosi Dii horrent atque oderunt, mortali-
fliint, quippe corrapti ab ila qui pu- bus et immortalibus paterent.' Tan-
tarenty in illis adverbiis ultimam syl- tns sonitns exCitatus est, Diis ad png-
labam longam esse. quod falsum est, nandum congressis. Sed videtur in
«t saepe jam diximns. subintellige versu sequenti legendnm, Imque otiB
antcm io ' tiroent/ ' roetnnnt/ ho- coii^iisa velit eompl, mtn. Im an-
minea, hoc modo ; timent liomines a tero, i. e. eum snbintell. btatum.
avperiore parte, ne tecta corraant, ijomb.
«ellicet : * inferae,' t. e. ab inferiore 599 Idque euU] Jmfiie Lambinitt :
parte, metnunt, ne terrae cavernas i. e. illumque hiatnm. Creeeh, repente natura dissolvat £0016. Qni- GOO Promde Ueet, ^iuunots] I. e.
dam libri, tupema et ti^enMi. Oif. proinde qnatumvis licet homines pn-
597 T«iTat iValiim] Ipsa tellus. tent mundum esse immortalem, nnm-
Creeeh. qnamqne interitnrum; ipsa tamen
. 596 Neu dietraeta suum late diepau- periculi roagnitudo interdnro eos ti-
dat'] I. e. neve terra divulsa snum mere cogit, ne terra sese eoram pe-
hiatum late in diversas parteis ape- dibus snbtrahat, atque in baratlirnm
riat. Mire autem terrse motnm de- prteceps cadat. Lamb, Demnm vss.
acripsit, ejusque magnitudinem ter- 7. illis insultat, qui pntant mnndnm rorts plenam anxit et amplificavit : aeternum fore et immortalero, cum Tidetnrque cum Homero certasse, qui terram, magnaro illins partem, adeo Bon dissimili ratione terrae motum concnssam sentiunt,etlabefactatam; excltatom a Neptnno tnm, cum Achil- imo cnm ipsi totius compagis dissoln- les placatns Oraecis proelinm longo tionem et minam timent. Creech, iotervallo lniit,exaggeravit : nisi qnod 600 lAeet fiiamots] Cicero in Laelio : Lucr. noster non est ansus tanta ser- * qnamvis licet excellens :' notante O. monis nti superlatione, qnanta Ho- I. Vossio de Constractione p. 268. meras. Sed prssUt Homeri versns Edit. in Quarta forma ; ut et lib. 4. adscribere. Sic igitnr ille 'I\. lib. v. de Anal. p. 240. ^ne vero apnd Ci- 57. AMp &rp0c Tloaoiidttv #r(ya|c roc- ceronem ao hic pro qnatnmvit snmi- 09 keeipeaitpf, hpitttf r* alirciy& tsdpftpfa* tnr. Hoo.
1644
NOTiB VARIORUH IN
6as SMUai hmie itimMbm] Huoc atiiDalum timorit sabter admovet. Umb.
SiAdkat ftmoru tltvmlim aUqua de parte] 8ic enim bmc verlM collocan- da; i. e. quodammodo terret ne, Scc, Faber.
604 NepedUnu ruplM, ^v.] Sic 1. IINW. *Terraqoe te pedibus raptim anbducat/ iee. Lamb,
607 Nwme mlio r^diiiiiida] Ciir tot fluviis in mare decurrentlbas, roare tamen nihilo majus fiat, qossitnm est ab antiqnis, teste Aristot. lib. 2. /m- TtMp. cnjas h»c verba sont: ThZlk ttfrttif fV bfrx!aia9 haopla», Mk rl roaoV' rw vA^f t^onTOt oMtyioS ^cUrtrcu, {woff MoTtfp ybp ^n4pa^ mratnSn^ P^Srrw iu^afiOfxffrttv, aai, rh pJywOos iarXirWy oft- ^ il $dXairra yhrrat vXff2«v,))Totfro o^ ihfiihf&TowoviarofniiraiTwaSj obfi^iaro- /SXlfixyrC 71 x^^^^ tMf, rh ykp albrh *X^ot Vlkeroi ffls vX<(ro» Tt Sioratf^, aak iBp6oa, oba h ta^ XP^^V Ayo^poiWrai, dAX^ Bta^ptiToaovroiff Har^ThfihlkafuT- wat hf Bkfpf rV ^U^^paWf rh S', Aoirffp «Ib-if #irl TpiiwMiaif fntyAKifif r^pertbf^iw S9aT09 K6al9oVf iifiM SMMOvyAlwMS &y i^cn^of c^ «ay. ^ 8^ «rai wtfA rohs woTaftohs avftfiai.- rti. oiwffxtfff M^i^ T^ Po&rrvp iSp6w, iui rh kpuamhyuBfov ff2r &x^ '^ irXar^y T^wor ira(if/Ki/rfr« rax^ ical &9i^Xfl»r. i. e. ' Qosrere aotem id, de qoo ab ontlquis dnbitatum est, quamobrem tanta aqo» maltitndo nnsqnam appa- reat, (innomerabiltbiis enim et im- mensis flomlnibus quotidie in mare iofloentlbas, id nihilo fit niajus,) hoc qoidem non est absnrdum, si noiionlli dnbitent : non est tamen, si quis at- teiidat,rationem videredlfficile. Nam eadem aqn» roagnitndo in latitudi- nem confertim effiisa, non apquali teropore aresclt: sed hoc diflert, qood pars quidem totum dtem per- maoere possit, pars antem puncto temporis evanescat, proinde ac sl qula aqnie cyathnm in magnam mensam profoderit, ac dllatarit, qood et hic accidit. Assidoe enim et continen-
ter, et eonfertim inflaeDtibna in flominibna, semper id, qnod delabitor in locom vastnm et latom, cito et ob- score aretcit.* Hacteoos Aristoteles. Idem ibidem refellk sententian Pla^ tonis in Pbvdone de Tartaro, qiiem ille pntat principlom et fontem esse omnlnm aqnarom. JLem6. Hicversoa a qoibosdam veterlbos, maoo fomw- qoe descriptla, abest. Gifan. Qoam- obrem ex tot tantoramqoe flomiiram io mare exooeratione marc non ez- nndet, slve non excrescat, respoo- det Lncretius vss. 8. Ista vorago io qnam fit flumlnnm effbsio tam vast* est, at omois lllorum decursos ono niim imbribos, nive, graodine, te. vix nnam gnttam infundere vldeatiir. Deinde vss. 7. sol e marl alto multnm hnmorl seveblt. Tertlo vss.4. mnltom venti anfemot. Qoarto vss. 4. nn- bes raplunt. Denique vss. 8. ot Flo- vii lo mare decurrunt, ita per terrm meatns ad fontes snos relabnntor, ita fit humorls ejnsdem circuitos, Ideo- qne minime mtrandnm qnod flBqoor ooo aogetur. Creeeh.
609 Quo tantaefaat deem^eae aqam- mm] Slconnc restitni. Nnm vnlgo legitor, qnojU tamlmt deeareaa aqwmmk alii iegont, Qao Jtat taaiae decvrms aquarum. qnod ferrinon potest. X«mft»
Qnoftat tantua deewrsue'] Ita ex vet. iibris scripsi. Nam et mox, qm oe- imia^ Vnlg.jSf. Olfan.
Decurtue «fHarifm] Translate, et tampn nsltate dictnm est. sie 1. 284. * Montibns ex altis magnos deenrant aquAi,'&c. Loai^.
610 Oifnita 9110 Mnumf €S omns Jl»* mina] Supra 1. 103t. * Efllctt, nt largls avldum mare flnminls nndie Integrent amnes,' iee, Sic Plaot. in Trocul. 2. 7. 12. * Nam hoc asalmile cst, qiiasi de flnvio qoi aqoam deri- vat sibi. Nlsi derivetor, tamen om- nis ea aqna abeat lo mare. Nam boe lo mare ablt, mlsereqiie perit sine onini bona gratia.' seqnitor paocls post verbis : ' Meretricem ego item
T. LUCRKTII CARI OB RBUUM NAT. LIB. VI. 1G45
taie reory mare nt est : qiiod des, de> K»nil,iiec mnqaani Abondat: at hoc iehem gervetain tibi sfltaat : id ap- peret : hole des QaatoDiTis, nasqnam opparety neqae datori, neqoe accep- trici.' Mjtmb.
61t Ad wmrit cmmu mtmmam'] I. e. ei com maris samma omnia compo- leBtai*. Ijmh»
614 Ad tfiffNwii] Ad aogendom mnre. iMmb,
616 Pnrterem wmgwut ssl ptrtem'] Alia ratio, quamobrem mare non angeatar, tot floTiis in id inflaenti« bne. ImA.
619 Ai Pelage mmUa] Com et in ali- qnot lib. manoscr. reperissem scrip- tomy At pehgi malta, et viderem icriptnram ▼nlgatam pelago ferri non poMe, flic repofloi, prseflertim eom nderem codices Fiorentin. sic ha- bere, iriremqne Marallam hanc lec- tionem probavisfle. peUge aotem, i. e. maria, qoarti caflos est, 'nXdyfi, qno ntilar snp. 6. S6. ^ Propter Atlaote* om litns, pelag eqne severa.' otitnr et Catoll. in Oalliambo : ' Rapidnm sa- lam toliatisy tracolentaqne pelage.' qnamqoam non pognem com iis qoi apod Catnll. lectionem Tnlgatam ma- Hot peiagi hi petrio caso. Lamb, Ita ▼et. libri, fere. In ynlg. plerisqoe: pal^ge. Lambinns : peiage ; etiam recte. Gi/an. 6. t6. ' Propter Atlan- taenm littoa^ pelageqfte fleYera.' Fms- tra igitnr illi sant| qoi legnnt, Pelagi mmHa, Creech.
631 DeUbet] Degnstet, et ita de* trahat, et deminnat. Qnldam tamen legendnm etiam hoc loco potant deU" kret : nonnnlit, deluiitfl. Lamb.
6SS Tnjh porro] Alia ratio. Lamb.
694 Verrentet] Sic sap. 5. 967. *Partim qnod validi verrentes iM|no- ra f enti Deminnunt, radiiflqne retex- ena fletheriofl flol.' Lamb,
6t6 MoUiMqae Imti eemereaeere] Et lotnmy qood orat molle, dnrescere.
627 Preeterea dbcm] Alia ratio. Lamh,
628 Cemceptm] Contractnm» haas- tom. Lamb,
6S0 Cempliiil in teni»] Serfiofl ad Virg. JEn. 10. 807. ' Dom pluit. in terrifl ut possint/ itc, ita scribit: ^ Hic distingnendom, dec. nam si jnnxeris, 'dom plnit In terris/ erit Archaismos ; debuit enim dlcere * in terras :' tamen sciendnm hemisti- chinm hoe Locretii esse, qood ito ot invenit Virgilins ad snom transtnlit carmen.' Hoe.
631 Poetrema ^oniam] Postrema ratio, qosB est hnjnsmodi : qaoniam (inqnit) terra raro corpore est, et oras maris extremas et proximas om- ni ex parte eingit: qnemadmodnm aqna e terris io mare, ita e mari io terram manare debet. Libri quidem omnes habenty Et coq^imcfa ett etat marit midiqmt eieigetUf sed potavi le- gendnm, Et ceftjamtta» arat marit «m- dtftM eiagii. Venimtamen illam non damno. Lamh,
622 Cm^aaetat trat morit, ^c.] Lom- blnus. At omnes Codd. Et eai^uaeta ttt orat marit «ntfifiic ciagent, Creech. Neqne ratio est cor illos non seqna- mor. Licet enim findatnr hic illic flaviis, tota tamen sibi cohsret, ot globosa et eonnexa. Hev.
624 PcrcoldlMr aitm] Hicversn8,et tres deinceps seqnentes, jam snp. po- siti snnt 6. 270. Lamb,
626 Ftms] Salsns homor leqnoris : ▼id. 5. 270. Creeeh»
628 Qua vta teeta] Honc qnidem ▼ersnm cnm tribns, qni proxime an- tecedunt, profert Locretins lib. 6. sed qnia foglt me snprt lectorem ad- monere ' secare vlam ' et ' via secta' Virgiliom qnoqae dixisse, hic, serios qnidem, sed noo alieno loco tamen, admonebo, et Yersns indicabo. 8lc Igitnr Virg. Oeorg. 1. 227. 'Has in* ter mediamqne doflp mortaUbos segrls Monere conceM» Divnm: et yiasec-
1646
hOTM VARIORUM IN
ta per ambas/ &e. Idem Ub. 6. 809. ' lUe Tiam secat ad navein/ &c. Idem lib. 12. 368. ' Sic Tnrno, qoacnmqae ▼iam secat, af^ina cednnt.' Lamb,
U/quido pede] Soleat poetae hnmori flaenti pedem tribuere : idex eo cre- do, qaodetiam cnrrere aqaadicatnr : qaod sine pedum officio fieri non posse videtur, ac certe jus snum poet» tenent, nt translationibus atan- tnr andaciut. Itaque scripsit Hor. £pod. Od. 10. 48. * Levis crepante Lympha desiUt pede.' et Virg. in JEtna V8. IS. ' Ipse sno flneret Bac- chus pede.' Tumeh, Ado. 0. 20.
6S0 Nune mHo quw lit] Nnnc de ^tna, SiciUsB monte, et de ejus tgni- bns dispntare parat Lamb. 'Qno- niam roeteora, terr» motns, et qase- dam maris phaenomena sibl videtnr satis explicasse, reUqna admiranda, qa«B aliquam de . Diis et , providentia opinionem facerent, aggreditnr : et primum vst. 6. de ^tnae ignibns dis- patat, qnos, licet interdnm erumpen- tes Siciliam vastarent, non adeo de- bemus admirari, nt naturae vires sa- perare inconsiderate putaremus ; di- cat aliquis ingens hoc esse incendium, et vires ilUns plane admirandas ; oerope quia non vidit majus ; sed in aUts rebtts prseclpites et inconsiderati perinde faUimur. Nlhil est qnod magnum dici potest, nihil qaod debe- mns admirarl, si universnm infinitnm contemplemar ; nam ex illo subito potest conflnere iminensa seminnm ignis, sive venti copla, qoae semina in £tna sea alio quQlibet monte col- lecta vim inipetumqne sumant^ terrae motus .efficiant, erumpant demiim, longe lateqne flaromam spargant et faviUam. Hajusmodi antem erup- tiones snnt veloti morbi et convni- siones bujas niundi, atque ut morbo- rum seniina in hominem (nam saepe febricitat, dolet dentes, &c.) ex hoc mundo, ita ex universo in hunc man- dnra . derivari possuot : nam si com-
parationem institna», nt bomo ad mundum, ita mondos ad QniversoB. Creedi,
Per famea» mwtdit ni JEtmmj 4^.] ' Fauceis ' appeUat, qnas Graeci iipa- T%Mit nominant, nt idero dirtt panUo post, 701. * In anmroo suot veoti- geni crateres, nt ipsi Noroinitanty nos qnas fanceis perhiberons,. et orai' Lamb.
640 ExMpirtid'] 'Exspirent' al»o- Inte positum, et sine casa arcasativo subseqnente : qoo modo alias pooi solet, ut lib. 2. S54. 'Sangainis ex^ spirans caUdo de pectore flnnMMi.' Lamb,
641 Nequeemmmediadedade^Hn- jas loci haec mihi videtur esse seoteo- tia : non enim ex aliqna clade meiUa cuorta flaroma, per Sicnlorom agras divagata, genteis adroiratione affiecit, qoo tempore Ulae onineis caeli parteb scintiUare cernentes, magnopere e- rant sollicitae atque anxiae, dnbitan* tes qnidnam rerum novarum oatnra meditaretor: sed exmoote iEtna. Ad hunc locum pertinent illa M. TulL Ub. 2. de N. D. * Nos aatem tenebraa cogitemns tantas, qaantae qnondam eruptlone iEtnaeorom igninm finiti- mas regiones obscoravisse dicnntory ot per biduoro nemo homioem hooio agnosceret: com aotem tertio die soi iUoxisset, tom nt revixisse vide- rentnr.' Lam6.* Hnno qnoqne locom corroptnm esse olim ad Phaedmm ostendinins. Hapc ipsa verba fne- rant : Verom qnando ita factum est, ut jam solennem notulis modom egressi simns, locnm qnoqoe alium Lncretii (lib. 6.) emendabimus. nam ab eadem origine, qoa superiores, corrnptos est. Versns ineomparabi- lis poetae snnt, ' Nonc ratio qoae sit, per faaces montis nt ^tnae Exspi- rent ignes interdnm turbine tanto,
. Expediam; neque enim roedia de clade coorta Fiammae tempestasSU cnlnm domioata per agros, Finitiniis
T. LUCRBTII OARl DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1647
«d le coDTertit gentibafrore/ Quid est media eladeM^ lector ? Nemioem sane nsqae edhnc Tidere contigit, qni ex- posaerit ; neqoe adeo inirom ; locos enim est plane deperditns. £t tamen deboerant interpretes errorem ani- madvertisse. Sed, uti dicebam mo- do, corroptas locus est ab eadem cansa, qnse a me soperios memorata est ; nempe propter rednplicationem litter» M hf r^Eitim; unde per so- cordiam exscriptoris factaro est eRijR fmiiaj et mox (qnippe istis pulmoneis hominibos haec mirifica yidebantor) fimii wudMAj qnod nollam sensom ha- bet ; namqoe scripserat aliter Lo- cretins, mtpte enim dia de ehde, Spe. ' Dia tempestas ' (explicatione enim dignissimom locum jndico) est tem- pestas 0€6v€tarroSf ot loqnitor Diodo- ras, seo MiXarot ; qoasi diceret Lu- cretins, qoapramos uonc qoid caosse sit qoamobrem olim flammarom tem- pestas totam Siriliam perraRtarit; neqae enim potandnm est Deos tan- tam ^im incendti in insnlam impor- lasse. Qnippe nemini, qoi vetemm philosophomm sectas perspectas ha- beat, ignotom est, existlmasse Locre- tinm et ceterof Epicori sectatores, non oriri isthsec ^ BwufpHas, et ol- trice Deornm providentta, quam im- pognabant, sed ea omnia causis na^ tnralibns nitl. Unde et ille alter ffwp^uuri^njf Tov o^roO X^pov scripsit aUcobi, 'credat Jndaens Apclla, Non ego; namqne Deos didici secnram agere seyom ; Nec, si qoid miri faciat Datura, Deos id £x alto cceli tristes deraittere tecto.' Hsec olim : qoeis addas licet apnd Xenophontem in libello vfp2 r^f rSv 'A^aW «■o\CT-c(af , iiliosmodi calamitates dici, 4k Ai5f c&«, pag. 609. edit. Aobriansp. Faber, Oronovii Codex Media Graeia de eoortai Salmasins Media € re eladt etorfa, i. e. ex media reram natura, ex summa rernm : sed olim monoi Salmasinm haud feliciterinterpretari Locretlnni. Faber tandem Dta de
dade, * Dia tempestas' est 9e^efiirrot seo 0c^on-of, qnosl diceret Locre- tios, Qosramns nnnc quid cansaesit, quamobrem olimflammarumtempes- tas totam Siciliam pervastarit, neque enim putandom est Deos tantam vim incendii in insnlam iniportasse. Egre- gia qnidem conjectnra. Neque istos moror, qui legiint Afcdtocrt. Creech. Verissimam Fabri, cojns corrobora- tio exstat in Notis Pseudoniroi Go- ralli ad ^tnam Severi versu 19S. esse emendatlonem ex scriptnra Codd. depravatornm evinci posse pnto ; qnum enim inter alios Mss. Lngd. Bat. qitoqne habeant mcdia Graeia do eoortaf vix dnbito, qnin descriptor aliqnis Dia inveniens, id relicta lacn- na, (nt solebant,) non expresserit in ipso versn, sed ad oram notaverit Grsecum ibi occurrere vocabnlom; unde postea nata sit ineptissima lec- tio Graeia de, AHI invenientes scrip- tnm connexis, roore veteri, literis enimdia, putamnt per coropcndinm ita exstare pro eiiiiii nudiOf quod pos- tremnm maxime veram obscnravit lectionem ; quam divine Faber adin- venit. Ad ejusdem vero confirroa- tionem miror non occurrisse alicni interpretnm vel Lncretii vel ipsins Severi hosce ejns in ^tna versns vs. 29. ' Principio ne qnem capiat falla- cia vatom, Sedes esse Dei, tnmidis- qne e fancibos ignem Vnlcani raere et clansis resonare cavernis Fe»ti- nantis opos ; non est tam sordida Divis Cnra, neqne extreroasjus esi demiitere in artes Sidera; seducto regnant snblimia ccelo Illa, nec arti- ficum cnrant tractare laborem.' Hor.
647 HiMce iibi in relme\ Nnnc de- mnm incipit rationem horam igninm exqnirere. lamb,
Bieee tibi rebue'] Al. melins, in rt- 6ms. Fab.
649 Ut remimiearie] 1 . 957. * Omne, quod est, igitnr nnlla regione viarum Finitn' est, namqne extremum debe- bat habere/ &c. et 2. 89. < Et quo
1648
HOT JB, VARIORUM fN
jacUri magU omnia nareriai Corpo- ra perviileas ; remintBcere, totiiis imam Nii eKse in fttimma, neqae faa- bere abi corpora prima ConsiRtant, quoniam spatinm sine fine modoqne cst/&c. iMmh,
651 £1 qumm mulimma caiulet'] Et qnam sil pars multeiiima, i. e. etqnam sit parra pam, si ciim toto compar^- tnr. Miiltesima pars est ea, coi multae del>ent esse pares, ant similes ad constiliiendnm totom : voKkotfr^ fUpos appellant Orspci. profert autem bnnc yersnm Noniiis in voce * mnlte* slma.' Lam6. 8trabo iib. 1. paf . 96. XIoAXmrr^ yi^ /tjipoM 4arl rd ir6ffim r§parohjryo6fui^ rwr ^ rf 'EAXiSu * perexigaa sunt eorum pars, qna» de ipsa Orsecia.' Ubi in Notis hoDC qnoqne locnm addiicit Casaubonns.
66S Ei f «ofa |Nir«] Ita vet quidam librL In qnibusdam vnlg. Hac, For- te legendnm, Ae; ut et Mamllus, EL Vulg. Nte, Oif. Cum in omni- bns libris mannscr. scriptum reperis* sem, partim Nee f Ko<a, partim if«c toia^ partim Ei quoia, sic reposni» bnjus antem scriptars», quas perspi- cne vera et recta est, biec sententia est. Et, nt videas qnota, i. o. qnam ronltesima et parva, sit pars totios terrae bomo unns, &c« Hic qnoqne •onm institutnm tennit, suoqne in- genio Indiikit Zoilns. Lam^. 'Avpo^- hUwaa baec. Ei quoia par$ homo aU ierrai ioiiuM tmvs. Qnid enim ad rem facit quod et bomo admodiii|i parvo- U ac roultesima demnm pars terrsB sit Aciite et ingeniose 6 vdrv I. Vos* sias : Nee ioia pars, kmo ierrai quoia toiiue tan». Ut hsBC Institaator eom* paratio, bic sit sensus : Et qnam ne tota qnidem pars univerai sit c«slnmy qnota onns bomo totios terns. Id enim voluisse vimm Emditissimnm, opinor, et res ipsa postulat. Totus, quotos, ntrnmqae priori correpta, eodem sensn Manilio quoqne nsnrpa- tiun notavarat Scaliger, ad lib. 1.
puff. 70. in hisce : * DetrahitBr anfli- mae tota pars, qnota demit ntrinqna Omnibns ex horis vstivae moraine noctis.' Qnero vide. Frrig'. Ut lec- tio pnpstantissimorum oostremm Codd« Lngd. Bat recte tntelligatnr, adacribcnda ease duil Jo. Ger. Voasii verba, qni de Anal. 1. 2. ita disserit : 'Servio etiam, interpretatione in edit. 8. Donati. pronomina genenli- ter infinita snnt, qnis, qnalis, talis, qnantus, tantns, qnotns, totns. £• tiam Diomedi pronomina snnt, alins, alter, nenter, nter, nterqne, altrm- ter, nnns, nnnsqutsqne, nllns, nnllas, nemo, talis, qnalis, totos.' UIm (nt et apad Servium) ' totiis ' intelHgo non pro integro (qua significatlone plane est nomen) sed priom correp- ta, ut idero sit qnod roaaSrao: qno- roodo (nt Despanterins prirona aDoo- tavit) Manilins nsnrpat lib. S* ' De« trabitur samma tota pars, qnota de* mit ntramqne/ Similiterqne loqni TertulUannro, ol>servat ibi Josqrimo Scaliger. Imo etLncretinm eodem roodo locutnn aniroadverti. Naa 6. 668« nbi a Lambino, Oifaaioqne, editnm rst: Ei qaaia part Aome f#rrat bU ioiiuM unu»: elegapitisslmay veris- siniaqne est lcrtio, qnam disertim babent vet. roerobrane nostrro: Nee ioia pare homo tarrai, quata ioiiu» muui, Qnin Larobinns qnoqne fatetnr, in quibusdam se manoscr* Nec fuaia; in aliis, £t quoia; in aliis, Htoe fofa, invenisse. Qnod vero Petrns Can- didos in Florentina, MarnllQs ia Ve- neta mntarnnt ; id non aliande eat, qnam quod, ob rooduiom priorls in lotns, pmvo male talo versom atare crediderant. Qnid nimm? qaaado antiqniores etiaro in eo decepti : eoa* qoe Inter Cledooins, RomAnns Scoa- tor, Orammaticns Constaotinopolio tanns : qui cap. de Prononine, ne- teqnidem inter provocabnla ponit, ' qoot,* ' tot,' ' quotns,' ' totna ;' ve- rnn inepte snl^icit, * qnotva ' penol* timam acneroy' totns' diconfloo»
T. LUCRBTII CARI DB. RBRUM NAT. LIB. VI. 1649
tefe; qnia tcripserit Maro, Oeorg-. 1. 434. ' Totot et ille dies.' Isttitec vcro Sergii invalida est ratio ; ' Nea- tcr,' iDqait, 'aUoSy et reliqua, con- itat esse nomina, qaoniaro Probiit viginti et nnnm dicit esse pronomi- na ; in quibos ista non compntanttir.' Nempe boc ett, qood sapientes tot •nnt c^nqnesti, seqoi pene omnes pe-
qOid inter ha*c doo intersit, et ques sint eonim canss, consulendi sunt medici: ego alio propero. Non me pigebit tamen lectorem admonere, Comelio Celso aliud esse ipwrtwikaf, aliud * sacmm ignem/ lib. sop. com- memorato, cap. 28. ibi, * Sacer quo- que Ignis malis nlceribus,' &c* Ejus duae specles sunt,' &c. LamU, Tlvp
coram ritn antecedentiiim gregem, ^pu»t nt et nos Galli voce ejusdem pergenleay oon qoa enndom est, sed significationis notare solemns, ejns qna itnr. Seneca lib. de vita beata species est, sed lenis : at qui exe-
cap. l. Idem Voss. de Anal.2. 4. Su- per hac qnsstione eoram me senten- tiaa aggrego, qnibns placet, qntedam novoram horuncce, nt ita dicam, ci- .▼iaiB recte^referri ad interrogativo- rnm tribnm ; ut, nter, qnantos, qna- lis, qnot, qnotos : qusedam item non male relativia accenseri ; nti ea, quae
dens est, tfnnis Mi6pifyot, ad ossa usqne pervadit ; de quo hic Lucre- tinm loqui credibile est. Faber, Ad- das Celso Panlnm ^ginetam 4. 20. Qnos, si vacet, lege: nam in illis mnlta de sacro igne. Creeck.
663 Et $ati$ hac teUua morln] Ita vet. libri. Marullns tamen, nohia;
▼el anbatantiam referaat; nt, alius, qnod et Florentini et Lambinus se-
aller, ccteras, reliqnns : vel acciden- cuti snnt Ego vet. libros seqoor,
tis relationem liabent : nt, qnalis, etsi mox seqnatur : * procrcscere
qnantns, qnot, qootns; qnando ex- morbi.' Gifan.
tra interrogationem ponnntnr. Ut 663 Et satis kac iellua nobiSf ceelvm'
in tllo Lncretii, 6. 662. ' Nec tota ^v^ Secutns suni codices Flormt.
part homo terrai qnota totius nnns :' nam ceteri vnlg. quibnscum mann-
qnomodo versom eum ex mannscr. scripti congruunt, habent, Et $aii$
nostro codice lib. 2. rei Orammaticae, kiec teUu$ mor6i, eielumque : qnae lec-
cap. 17. emendavimns. Ubi et Ma- tio nnllo modo ferri potest : banc ta-
nilioro simiiiter loqni videbamns. Usec magnos ille Orammaticus; in dialinctione autem Preig. nieoadsen- tior. Hav,
men tuetur Zoilus : tale est hominis palatum. Lamb,
666 Svppeditare'] Sic habeat qoa- tuor libri manuscripti, et vulgati Ve-
668 Obturgeedt] Sic liabent omnes neti antiq. qnod probo. est enim ab-
lib. et vnlg. et mannscr. qnos qoidem viderim. Sed Avancins Verooensis legebat Obbrute$cit, i. e. obstnpescit. qno verbo nsns est lib. 3. 644. ' An contractis in se partibns obbrates- caL' Lamb.
660 Sacer ignie'] Virg. Oeorg. 3. 666. ' nec longodeinde nioranti Tem- pore contactos artns tacer ignis ede* bat.' ' sacer ignis' (inqnit Cora. Cel- ant 6. 28.) ' malis nlceribus annume- rari debet.' Anctor vocabnlarii La- tino-grseci manuscr. ' Sacer ignis,' in- qnit, ' 4pwnw4\as : al. Ipinyt.' Quid sit porro * erysipelas,' et 'herpes,' et
solote accipendum. Lamb. Vulgati, fere: $yppe<Utari. Oifan.
669 Igni$ abundare ^tneeu$] Ripas tnas videtnr superare dnm ernmpit ignenm flumen. Flammeecere ccelum : dum cornscat et fulgnrat. Faynt: Qnasi aliqnid de fnlgnre, et co- rnscatione Lncretint, cum de £tns ignibns dispntet: sed in ittius viri ineptiis refntandis non amplins mo- rabor. Creeck.
Flamme$cere] Fnlgere, ten flaro» mam comprehendere, et concipere, seu flammis coUucere. Lamb.
671 Ui iempe$laU$ ptuvia] Sic le-
Delph. ei Yar. Cla$.
Lucret.
5 M
1650 NOT^ VA&IORUM IN
K«ndniny noo, nt nUgo, Et tempeita'- aenteiilia est naxhnasy qni aliqnem
tei pluvia, Lamb. ante roajorem non ▼idit : et item bo*
Graviore coortu SwU] I. e. majores mo et arbor non maximi, ei videntar
et graviores snnt, seu Bugore copia raaximi» qni nnllos antea majores ▼!•
cadnnt. Lamb» dit : hnnc locnm in omnibns fere li-
672 Tetidenmt'] Secutns sum cod. bris corniptnmy qni sic babent, iSdit-
Parisiens. Florentinos, BasilienseiSy cet etfluvine gui vUu» maxkmu et, Qui
Venetos utrosque, Lugdunenseis ma- non ante aliq, sic restitni jam in prima
jores r naro minores meifdose habent editione, plane (prsBscini prsefalas
ref ii/erva^ ; manuscripti aotem etiam dicam) divine. Quam emendalionem
eorrnpte detulerunt. Jam ' tetnli ' etiam Zoilns probavit tacitns. Ltmlf,
pro toli antiqunro, qno et Ter. ntitnr Codd. SciUcet et flumut qui etsns, ^,
Andria4. 6. IS. ' Nam polsi scissem, Unde Saimasius: Sdtieat et fluwim
nnmqoam boc tetulisscm pedem.' et futs eistis twajriiiwis mi : flnvins -ali-
Plant. Mostell. 2. 2. S9. ' Qqia sep- qnis visiis est ei maximos, qoi majo-
tem menses sunt, cnm in hasce aedets rem non vidit. Istam qnam Codices
pedem Nemo intro tetnlit, semel nt exhibent lectionem sequi possnmns,
emigravirons/ Lambm Locis a Lam* at non rejicienda est illa altera Lam-
bino addnctis alia addi possnnt ; bini lectio. Creeek* Mire sna emenda-
Plant. in Rnd. 4. 1. 2. * Hodie me his tione easnltat Lambinos. * Plane,'
mnliercnlis Tetnlisse anxilinm.' et inqnit, * prcficlne prsefatns dicam,
Menvcbm. 4. 22. 21. ^ Conditiones divine.' Vernm ita, nou modo ' Maa*
Tetnli tortas, confragosas.' Nec ima qne vidit qnisque, limc ingentia
scenici solnm poetss (verba snnt Jo. fingit,' nt versn ab hoc qoarto Ln-
Oer. Voss. de Anal. 1. cap. S7.) sic cretins ioqnitnr,sed et ^Optiroaqoe
locnti, sed etiam Catollns. Cliari- vidit qnisqoe, harc cmlestia finfit.'
sins cnim citat ex carmine ejns de Quidenim Bimplicins,qninetelegan-
Vere, qnod deperiit (nam in Pervi- tins, qnam quod vidit Is. Voastna^*-
gilio non exstat is locus) ' Concitnm Ueet etfluviu» f utvis ut majdmm» ot 'sl.
tetnli gradnm.' Unde recte Pierius qoamemendationemetvariantesLee-
colligit contra nonnnllos, Latine e- tiones agnoscnnt, et Annotator nos-
tiam dici ' ferre gradnm.' Qnid ter. ' Qnivis' hoc versn, et 'aliqnis'
nnnc Epicos dicam ? Ennii enim est proximo, optime sibi invieero oppo-
1. Annal. p. 13. * Ilia dia nepos, nnntnr. Locum ipsnm egregie Clau-
qnasvrnmnas tetnllsti!' Sneviiqno- dianns illustrat, nbi de srae Vero-
queapndMacrobiumSat. S.28. *cnm nensi: ' Proxlma cni nigris Verona
rege potenti, Nomine Alexandro remotior Indis, Benacnmqne pntat
Magno, fera praelia l>ello In Persas littora mbra lacnro.' Hand inepte
tetnlere sno«' Ita enitn ibi legi ju* etiaro legeris : Sdlicet etflumm» qm-
bet Vossins idem, non (nt vnlgo) re- vi» e»t maximu» 91. Preig. Orania
tulere, Hav. hssc acnta et eleganter inventa ; ve-
678 At nimi» e»t ingen»^ tfc,'] Occn- rum ego is snm, qni difficilUne a
patio est objectionis. Lamb, Mss. probatiomm fide descisco, si
IncendH] Allas incendi^ alias inceU' aptiis inde sensns erui possit, qni
dii : qnod tamen intelligendum est hic aptissimns et simplicis^imns «it-
pro trisyllabo incendi positum. Lamb, Seilieet et fluciu»^ qui etSMS, maxJMmt
674 SciiieH ei fluviu»] Solatio ob- 9* Qvt, ifc, * Fiuvios, qui visns/ est
jectionis a simili ;'hoc modn scilicet is qni primus, ante alios visns est:
et flnvins, qni non est maximiis, el omnes enim bi versns iie visn (pri-
videtur maxlmns, i. e. ejns jndicio et mo, ut ante visos aiios) agnnt, et ita
T. LUCRBTII tlARI DE RBRUM NAT. LIB. VI. 1651
inf. V8. 670. ' qQie vidit qnlsqae/ pa- Horiup porro alii qnidem snb terrk
riter posita suat, pro : quae priromti sunt oceulti et obscnri, alil antem
▼el prima qaisqoe ▼idit. Sed mala respiratioDes habent, ut Lipare, et
nblqiie distinctio coDfnsionem pepe- JEtntd, et loca in ^li insDlis. qai
ritf qanm ita dtstingai hi Tersns de- SBepeoumeroetflaviorummodofluunt,
beaDt, ntl a nobis factnm est, non nt et flammas ac ma«sas candenteis
valgoy videlicet, et amma de genere provoronnt.' De iisdero idem lib. vt^
oauii, Maxinui quta ndii quie^e hac, Bauftafftmf iutmfCfi, Lamb, Si inqni*
4pr. sed et omma de genere omai ilfa»i- ras cnr collectae in JEinti flamm»
om; ^tf widU f «if^af , ^T^. Arbor, in- emmpaDt tanto impetu, vss. S1. de-
qnlty et bomo videtnr ingens, etom- claratnr ratio: Breviter, vi venti flt
iila in omni genere yidf otur ei, qai ernptio ; venti autem istins semina
non ante aliqnid majus vidit, max- ex nniverso iiifinito veninnt, et in
ima; nam qnae qaisqne vldit, <pri- monle ^tna colleeta flammas vH
mom scilicet,) ea flngit sibi ingeDtia latentes in visceribiis montis, vel ex
etmaxima. Hav, tpso monte expressas ejiciimt, vss.
876 Et togeos, ifc.'] Et ingens vi- 14. aut ventus iste Irrnit per speliin-
detor arbor, homoqne, ei qni majo- cas quae sunt ad radices montis, et
rem arborem, niajoremque hominem qnarum ora, com mare a littore rece-
aon vidit. Lamb, dit, (mare enim radices mootis allnit,)
4177 Maxima] I. e. qnibns roajora aperta snnt, atqne ita efBat ignes;
•laniqnam antca vldit. Lafli6. Te- vss. 7. Deniqne in ipsis faucibns
rentii interpretes ex Cicerone et aliis montis generantnr venti, vss. 2. Sic
docebunt, qnid tnter ^ magnus ' et ' in- mnltas ponil cansas, ut inter eas nna
gens ' intersit. Non temere ' iagen- vera, et certa diceretnr, vss. 9.
tior' occnrrat; constat tamea apnd Creeeh,
Virg. JEn, 11. 184. legl. Faber, 682 Pnmum itttiae'] Sic fcre Tro-
680 'Nune tamen Ula] Redit ad in- gns llb. 4. nt est apnd Servinm in
stitntam dispntationem de ^tnvo- £n. 3. *Sicilia terra estcavemosaet
mm igniom ratione. de qnibns sic fistulosa : quo flt, nt ventornm flati-
Virg. £n. 3.671. ' sedhorriflcisjox- bns pateat, nnde ignis concipitnr:
ta tonat Atna rainis : Interdnmqne intrinsecns snlphnr habet, et bitn-
atrom prorumpit ad sethera nnbem, mrn: In qn« ubi ventus per spira-
l>BrlHne fnmanlero piceo, et candente roenta cavernarnm Incnbnit, di» liic-
favilla, AltoHitque globos flamma- tatos ignem concipit. Sic iCtna? dii-
rmn, et sidera larobit : Interdnra sco- rat incendium. motos ergo veatoriim,
pnlos, avulsaque viscera montis Eri- cansa incendii est.' Lamb»
git ernctans, liqnefactaqne saxa snb 086 VeaUu enimJU, ubi e$t agitaml»]
anras Cnm gemitn glomerat.' De Itaqne qnidam dicunt, ventnm nthii
ilsdem sic Aristot. lib. de Mund. alind esse, qiiam agltalnm 'aera.
*%/nr9ptix** ^ '^"2 ▼oAA&r vy^ it^ ^^» Lamb,
KoBdirep SSaror, ofiT» Ktd vn^ficrror «rai 087 Qoa ctmiigU] Qna parte saxa
wvpibs nffds, ro^rtnt 8) td fihf M t^v tanglt. Lamb,
^ow^paeroi^foKKt^tikhfaMvoiiS^xo^h Terrajn^He] Et nbi terram calefe-
tuH iam^vaiiatis, Hairtp Aiwdpa rt «ral cit, qaa eam tanglt. iMmb.
Mhm, Koiriiip AUkov r^ois. at S^ical 0&9 Ac reetia ita faucibuB ^jitU aUe]
f4ooai voXXdats xorofuiv ^iKfp^f «cai ^ Sevems in yEtoa vs. 822. ' Haiid se-
Spovr &ya^i«TotHri dm^povs. i. e. ' Con- cns adstrictns certamine tangitnr ic-
tinet antem terra et multos io se, ot tu SpiritnSyinvolvcDsqoe suosibi pon-
aqnsPy ita et fiatus et ignis fonteis. dere vires Deosa per ardeDtei ex-
1652 VOTJE VARIORUM IN
«rcet corpora venas, Et quacanqiie tianam : et eo detracto, nihil de len-
iter est, properat, tranflitqae moran- tentia decedet. Lamb. Ita fere om-
tem, Donec confltivio resolotis ssti- nes libri vet. mann formisqne de-
bas, omnis Exsility atqne fiirens tota scripti. MaruUos tamen, mare <f pe-
vomtt igneus ^tna.' In qaibas ul- nituB se eogier arto. Et ita volgatt
timis idem epitheton * fnrens ' notari fere ac Lambinas. Mihi minime pla-
debet, quod apnd Lucret modo vs. cet. Agit de vento poeta. Gi^ Al.
687. legitur, ne qnis sollicitet temere Et penetrare nuwef et peniiue u cogier
Mss. lectionero, terens ibidem repo- arcto. Utraqoe lectio Lambioo dis-
nendOy nt V. D. facit ad Severi ejus- plicet; neqne id ii\joria: ambsenim
dem vs. 662. ubi legas ' Haec operis corrnptae sunt : legendam pntarim,
aumma est ; sic nobilis aritur JEtntL. Et ficiidrare ammfiiR penitas re$ eogere
Terra foraminibus vires trahit, nrget aperto. < Anima ' ventna est ; s»pe
In arctnm, Splritus incendt vivit per apnd Lucretiam ; modo legebas, < Ne
mazima saxa.* Sed et totum iUud dobites, quin hsec animai tnrbida sit
carmen cam Lucretianii hisce con- vis/ i. e. vis venti. Senans itaqoe eC
ferri meretnr. Hav. ordo verbomm sic se se habebnnt :
691 Differt'] In diversas parteis Fatendam est animam hac ire etco-
fprt. Lam6. gere res penetrare aperto, i. e. per
693 Animai] Flatos, spiritns, ven- apertam, sen per illas faucea. Om- ti, wvt^fueros. Lamb. Venti. Alibi: nino enim agitnr de vento, non de Horatius : ' ImpeUunt anims lintea mari : itaqiie iila emendationii pars Thraeiae.' Creech. (animam) planc necessaria eat; per
694 Praterea, magna'] Alia ratio ' res ' aatem intelUgo ignes» acintil- hornm igninm. Lamb. lam, cinerem, laza, &c. de quibns
Parti] Parte, nt aa?pe alias. Lamb, antea. Faber, Istam interpretatio-
Quidam libri : parte. Oifan. nem vitiosa nnce non emerem. Si
696 Ex hoc utque mare] Ita fere placet vox oiitmam, leg. Rae cogH vet. llbri. Vulg. mart. Snp. 1. 300. et aperta^ nt alibi ' Manifeata docet rea.' inf. vs. 712. Jdem. Ex * Mari aperto' vix aliqoia sensns
697 Hae] Per has speluncas faten- potest exprimi, qui vero Istas voces dnm est mare penetrare. Lamb. retinet, hoc modo Interpretetar ;
608 Et penelrare mari, tfc,] Secutai * Mari aperto,' i, e. cum mare rece-
oUm lectionem vulgatam, Et pern- dit a radicibas istius montia, et respr-
trare mare^et penUue te cogier arcto: betflnctus. Creech,
ad eam haec annotaram, eamque sic 700 Subjectare] Sarsum jactare.
declararam: et fatendum est, mare Lam6. In altnm toUere. vide Not
hac, nempe per has spehincasypeoe- ad 1. 8. Fab. et Creeck.
trare et penitns in angustum cogi a 701 /n gutnmo] Lamb. legit, /n «m-
seipso coarctato. sed non dissimnla- hm, I. e. deniqne, M roirots, nt in-
bo, in aliqnotlibr. manuscr. ita scrip- nnat plnres esae rationes, qua de re
tom esse, Et penetrare mari pemtua in nota seqnenti. Faber.
re$ cogit aperio. qnibnseam consen- Ventigeni] Sic emendandnm exiati-
tiont cod. Parisienses ; et Veneti mat Tnrneb. Adv. 28. 18. Nam vnl-
antiq. Hanc igitur scripturam an- go legitnr, In eummo tunt veriice iCtm,
tiqnam, quam olim lectori proposni, tfc. ' Ventigenr antem, i. e. ventos
et indicavi, nunc in contextam resti- glgnentes vel a ventis geniti. Yen-
tno. Dicam tamen, quod sentio, ne- tns enim crateres sen fanceia illaa ef-
qne hic versns, neqne is,qai reperitor ficit. Sed videtar hic locns explicari
in libris vulg. lucemam olet Lncre* non potte, immo ne apte quidem ccn
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VL 1653
aliU coh»rere,nUi legamns Inmmma^ h. e. ad SDmmain, Hxm. vcl tJi $ummo interpreteoinr, iu sammo monte. Vel dicanius, ho$ dnos versns alieno loco este positoji. Lamb, Ila (veniigeni) ex qnibnsdam ver. lego, cum Adr* Tamebo. Vide Indicem. In quibus- dam vet. vertice erat. Marnllus, ver- tice iiem. Kt ita vnlg. Gifan, Lamb. etiam in ed, prima.
Ventigeni Crateree] Crateres ^tnas Ita dicnntnr qnod per eos venti ex ▼tsceribns montis fere semper pro- mmpaot : qna de re nemo dubitabit, si qaa Straboni fides. Is in Hb. 6. sic scribit : 06r9 yiip -Kfoanhv ^trai rhf r6' vmff cb$* Spterip. Ehcdj^w rt fii}8i Koerafi- Pti^ff^Simi ri Z(nKur$ai iiCMtirt, bwh r^f &y- rnvoias rw ia fid0ovs h»4yuWy icai r^f ^epiu&nfroSy V vpoaiwarr^p t^Kayop vif- fctdePy wpbf l^ rf aropiUp rov apar^pos wponOJaai" 9I 8^ Karafi^t^iiif ^Bdiw fty iukpOap^w yply kva^i^O^poi wd^iv, 6wou» wapeK^pOri wpSrtpov. rh fihp oSk 4kK^w wor^ T^ wpt^fiara Koi rh wvpy iKkirwowrtfi vori r^f 0Ai}f , o^k iXoyov oft ftiiif iwl roaovri» yt, Ibar* ianX r^s roaa&rtis ^aSf ipiKrhp iofBp^ip y§p4a9at rhn «AsfiruKrju^y. ' Etenim tocnm illum neqne adiri posse, neque conspici. £t conjectnram se facere, ne injici qnidem posse eo qnidquam, ob adver- snm ventorum ex profondo flatum «t calorem; qnem, coosentaneora sit, procnl occorrere, antequam ad os Cra- teris adpropinquetur. Qnod si qoid tamen omnino injiceretur, mnlto ante ejns formam corrnptnm iri, qua erat iojectom, qnam ipsnm rnrsns ejtcere- tnr. Cetcram non absordum esse, deficiente aliquando roateria, spiritns qnoqne et ignem aliqnamdin cessare. At eam intermissioneni tantam non CMe nti contra istam vim mortalium aliquis propius accedere queat.' Qua- re lectio vnlgata, In eummo sunt eer» Uee iiem crateres, mihi non displicet, qnod iilnd Lambiniannm In eumnta mtbi boc loco hand probetnr. Cum- qnc opns aliquo verbo sit, quod indi-
cet novam rationeni afferri posse, il- Ind item admittatnr necesse est. Fab, Alii, In eummo eunt vertice item crate» ree, Prior lectio ( Veniigeni, ifc.) pla« cet, qoippe duobos hisce versibns de- claratnr. Ventnm non tantum per speluncas ad montis radicrs ingredi, sed etiam in ipsis fancibns generari ; neqne id roirnm. nam nihil certius, quam aerem ex onini parte ad flam- mam rnere, atqne inde ventnm gene- rare. Creeeh. Turnebi nota, qnam Larobin. citat, h»c est : ' Est et 11- Ind spnrinm /11 jiiJiiino nmt vertice item crateree: quidni entm nothum appel- lem, qnod si non pellicatu, certe snp- positione tamen »nbrepsit in libero- rum locom ? ego cum reperiam rerti" genif et intelligam v elementnm ss- penumero in libris scripiis occnpare' sedem literae n ventigeni legendom suspicor : hocque adducor, quia fan- * ces illas .£tnse certo scio anras et ventos effondere : et poetsB atris spe* luncis ventos inciusos fingunt: quio' inde eorum roateria emanat, qua mons ^tna exuberat, igne venas sulpbnris et bituminis in fumum anlmalem te- nuante atqne mutante. Snspicatns et aliquando snm rertice enim legi non inconcinne posse.' Hsec Turae- bus, cojns posterior conjectura mihi ■ prsferenda videtnr priori, eo qnod in vestigiis Mss. appareat, et seosns postulet; nam verticemf quod in Lngd. Bat. est, natnm est ex tertice m ; pro quo conjnncte prius fnerat scriptiim verticeenimf literarnm vero e altera propter concorsnm similium inter se neglecta peperit lectionem verticem et vertiee item, qnae inde ab aliis for* mata foit. At sensns Lncretii postu- lat vertiee enim, quod ita confirmo; In superioribns vim fnrentis aeris de« srripsit, qni fundat, diff^rat, et extrn. dat ignem, favillani, atqiie saxa miran* di poiideris, quae cjectari oon possunt nisi per fauces sive crateras ; vim ita- qne auget si in sommo montis vertice crateres isti sint, per quos omnia hieo
1Q54 NOTiE VARIORUM IN
tam altc efflata et nnblati evomantnr ; inane neaeio q«td sonaDtiniD, ioeo re^
na», inqait, in saaimo vertice snnt ponit : f«od coR%il tfi. Nondnaa t»-
cratere*, &e. In Mmmmo mmt 9eriic§ nien, quid sibi vox «CnuH, pro rcnov,
ratfli, tf€. et frn»tra cnm Fabro item nempe in versns prineipio ▼ellt, milii
prmfcras, qnum non noTam adferat liqoet. Caetemmy dnm faolc iBteoli
ration«m poeta, sed coneindal iftto Tersicnlo, in eoqoe sanando loti niiit
enim. illam qnam maltis Huperius ad- viri docti, in seqnenti, kabemtUf pro
strnxerat. Hav. avnmis, irrepsisse, non anlmadvertc-
70ft Sunt aUquut ^«09«^] Ne qnis rnnt. Lambini ccrte reqalras dlli-
miretnr, nie mnltas bonim igniiun rap gemiam, qui de eodem hoc verlNi a-
tiones afferre^qnasi dubinm atqne in> lias haud male mrritos est. Lego ita-
certam, snnt aliqnot etiam res, qoa» qne, Vermm aliqwid gemere «sr# ex W,
rum noam cansam afferre non est sa- gaod contigit ejh ^imiOy et tn mnifto
tiSy »ed plures afferend» snnt, ex qni- koc rehme dieere mvrnm», Vt sit sen*
bns tamen onica cansa sit : idqne os* sns : scimns, ac Inbeoter dicere sole*
lendit a simili. Lamb, mns, id quod ei contigtt, hojnsmodi
707 Dieatwr ut Hliue wm] I. e. ot quid, aot ex hoc genere salteni etse. caosa illins leti, qoo homo ille inter- Co»<^ 91* more Lncretiano. Atqoe ill, qus nnaesty dici possit. doctus ita qnam proxime ad veterem scrip- c|uidam leitendnm putat, Dieatwr m$ turam aecedimus, qnm apud lAmbi- iUiaa vera. Lamb. Letht scilicet. Fs- nom : confso ifo, apud Londiiienset : ber, conlio itel, adeoqne vestlgia vocnm,
708 JVem neqme enmferro] Ita con- eontigiio, et eontigiieij refert. * Ave> stanter Mss. probatissimi ; qnod in ne- mns,' nt Cic. 1. Off. cap. 4. ' Itaqae qiu aam mntamnt, qni putarunt fnm cnm snrons necessariis negotiis rofis- ptoni non posse, nbi de corpore aga- qoevacuiytnmaveninsaliqafd videre.
tnr, quasi vero non siepins genus mn- andire, addiscere.' Preig, 8t in
tent auctores, atqoe apqne ad * Ho- cia tlel, qood in Voss. L. B. e*t,«. o.i.
rainis ' vs. 700. quam < Corpus/ vs. rontes In t, g, i. vel in coalto ite^ qnod
706. referri possit. Hav, in Voss. vet. est, routes o in g, el t in
710 Verumaliqaidgenereeeeeexhocy fine addas, lial>es veram lectionem.
9piodconlto, ^c.] Ita ex vet. libris no- HahemMM dieere^ i. e. dicimos» direre
slris, et aliis restitni. Vnlg. et Lam- solemu». Conf. 1. 106B. 6. 890. lior. binns : eredat, Qnidam vet. tl«, ito, 710 Contio] Tnrba, qnse circom-
Gifan. Secutns eram initio cod. ali- stat, et quse ad andiendum cooveoit.
cfuot vulgatos, qui habeht, FenMi esse Lam6.
exgenereitocaUqaidfqwodcantiocredat: 712 NHMsiMeMtedi] Nnne cnr Ni-
idemque indicararo ingenioso lectori los in aestate crescat; qoadere smpe
scripinram, qnap reperitnr in quatnor qomsitnm est ab aotiqnis : el Hero-
loanusrr. com qoibus conAentiunl dotos treis antiquoram opioiones f«-
volg. Venetl anliq. et Parisiens, Fe- fert, easque refelltt: quarom prina
rain aii^atd genere eeee ex Aoc, 9«od est ea, qnas in Etesias cansam con-
conlio dicol. hanc igitor ounc seqnor. fert : secunda, qum io oceaoom : ter-
Idem admoooeram, codicem Mem- tia, qnte in niveis Itqnefactas : qnar-
mianum mannscr. sic habere, remm tam affert snam, qna solem voll esse
genere aiiqaid eeae ex koe contioito. qnae cansam efficientem hnjos incremeotl,
scriptura qnld sibi velit, non video. nenipe qnia sol bmrose tempore io
Omnino in hoc loco mendnm snbrsse Liby v. partibns cnrsnm sonm roofi-
suspicor. iMmb. Omnino vera Vossii cienn, multnm ad se homorem e NUo
emendalio est: qu« liariiin vocnm, atlrahat;atqiieiccircoNUashocteio-
T. LUCRBTIl GARl OB RBRUM NAT. LIB. VI. 1055
poreprvteriittvranisaaniDiiiiorfiAt: c^v»$%y nenpe plt^iu, qnaof ad
asstate aetem adTentaatey atqne ap« fonteB Nili decident ▼ss. 6* et nlvevi*
propinqnantey sol discedeni ad Sep* vii. 8. reaelataa. Nam omnibnB bis*
tentrlones, GrflBciae flovios aiccet et ce canaia conapirantibns Nilnsy aiit
minaat : idcirco Niliira videri aestate qiiilibetalins flnvins exandet. Cruek,
crescere, cnm re vera hoc non fiat, In cratad] In aestate. iMmb,
sed potins bieme decrescat. sed hanc JEiiaie] Ita legendnm. Quidam
senteotiom repreheadit Diod. Sicolns Itbri craf «Ifm ; male. Lambinaa, <ra-
lib. 1. qnem legito, si plnra bac de re toli. Vide sapra, ts* 696* Gt/aa. /n
eognoscere cnpis : et Herod. Bnter- 4t§taii on^nea libri ; qmim tamen nibil
pe, et Plin. 6. 9. et Melam 1. 9. et vefec,Liicretium 8crip8iase,ta0slale.
Selinttm cap. 45. Non arbitror boc Id geoas quam plnrima apiid eam a
ioeo miU esse prmterenndatn, qitod scioiis imniatata, et, qnod tanti non
retnlit Antij^nns inter eas, qnas col- viderentnr, a viris doctis neglecta,
leglt, historits admirabileis : pnteis, facile crediderim. Vide qoas ad
qoi annt Mytfaopoli, aimile qniddam, 1.S90. Preif, Imo repone inieala*
atqne Nllo, accidere. iEstate enim ^rm, clariaaime totidem iiteria ita
snpra labra pteoos esse ; hieme vero scribeotibns Mss. Lngd. Bat. nimi*
ita decreacere, atqne adeo exareace- rnm, nt Terentiiia £nn. 2. 2. 29.
ret, nt ne tingnere qnidem aliqnid ex ' esse in tantnm bonorein,' nt Curti-
eo ftcile stt, Orvca verba sant liaec : os S. 6. * Darium fore in Ciliciam,' nt
A4ymm d4 T&9 EMo^r «coi irapi TiBr ^y t$ sepnltnram roganti Augastos in Vita
lts0nrd\fi ^pfd(r«#, 9n vttpawX^n&^ n sna apnd Sueton. cap. IS. * eam in
T^ KetX^ virxmiffi, rw iikw yi^ $4povs volncrom fore potestatem,' ita et
Mp rk xe^if vXinpoMai, rw 8i xf^f^ Lacrelius de Nilo diait eum ' in aes-
Mt effrw» lnAifvar, Hert lafi^ /Scfafim p4' ^tem' crescere. Hav,
torff&oi. LawUf, 714 /a rigat JEgyptum] Sic Virg.
712 Nt7«ain iEilaltereadi^^-c.] Ab Oeorg. 4. 291. • Et virtdeni ^gyp.
mativo solstitio ad arqninoctiam os* tum nigra foecundat arena,' et M •
qaeantnmnale Nllns ita intnmescit, Tull. lib. 2. de N. D. * iEgyptnm
nt per ^yptnm exnndans, oblitos Nilus irrigat, et cuin tota sstale
Haao agros fiecundet, alias steriles obrntam oppletamque tenuerit, tum
fatnroa, egreginm Divinse Providen* recedit, mollitosqne et oblimatos a-
tias monnmentom : (* iEgypti incolm gros ad serendnm relinquit.' Laiab,
aqaamm beneficia percipientes a- Per mediam eaUrem'] Sub finem ea-
ipBam colnnt/ &c. Jnlios Firmicns tremnm Jnnil mensis, ad nsqne ini-
de Er. Prof. Rel.) hoic igttnr in- tinm Septembria. Quod ideo notare
cremento pro more soo cauaaa tan- visnm est, nt intelligamns hodie ali-
tnm natnraies assignat Lncretius vss. ter fieri, qnam olim. Citins enim
20. Et primo qnldem vss. 12. Venti desinebat innndatio Nili. Ejns rei
Etesias ab septentrione spirantes testis ocnlatns est Lambertus Massi-
aqnas amnis, qni ab anstro flnit, re- liensis, qoi de peregrinattone ^yp-
peilnot, faciniHqne, nt impleto alveo tiaca, qnam ipse anno 1626. snscepit,
exondent : si vero Etesiae ad olisis- commentarioliim reliqult Lntet. edi-
tendnm tanto aqnarnm ponderi, le- tnm. In eam rem Incnlenta qasBStio
nes eiiim sant venli, iinpares dican- esse potest. Fab,
tnr, tnm vss. 5«. arena, qnam mare 715 Aat qmia etmt aetaie Aqmhnee]
ab iatis ventis agitatum congevit, Hanc ratlonem aiunt fnisse Thaletls.
obstmiinlar Nili ostia; alqne inde idqae testatur et Diodoros Siculas
exondatio. Hisce causis dnas alias lib. I. hls verbis: eoXiif /s^r oh, fff
1G56
fiOTM VARIORUM IN
r&p hrfiL ffo^&w ipofmfSfMwot, ^ifirl rahs 'ErfifflaSf iprnrpioifTai rtus ixfioKtus rov woTOfwv, mtAi^ir cli BdXMraw vpoxciio''- 0flu rh Pwfjta, &c. i. e. ' Tbales, unas e septem aapientibus, ait Eteaias Ni- li OBtiis reflanteis, prohibere, ne in mare profundatur.' ' Etesis' autem iidem snnt, atque ' Aqnilones :' flant enim a septentrionibns. Hoc inter- e8t, qnod Aqnilonet qualibet anni par- te potiuB quam «state, et iocertis anni temporibus spirant: Etesiae autem 8ola estate, nempe tub Bolstitium, spinint. Itaqne ' Etesite' dicti snut Mp& T^ $ros ; quae vox annum signi- ficat, qnia eerto anni tempore flant. de qnibus sic Aristot.l. 2. de reb. snperis: Oi 8i 'Errfaiat wp4ovai /ier^ rpoirhs, KoH jrw^r AriroAVy &C. i. e. ' Etesiae antem flant poit solstitiom, et canii ortnni.' Lamb,
AiiuUone$ OBHa amtra ; Anni iempore, tfc,'] Post bidnum exortus Canicnlae Aqnilones constantins perftant die- bns quadraginta, qnos Ctesias vo- cant. Pliii. 2. cap. 47. Et Lucretius V8. 730. ' Etesia flabra Aquilonnm.' Fayus tamen, Etesia, snot venti ab ansiro, seu a meridie flantes; et boc Nili incrementum contendit fieri a duobus ventis contrariis, qnornm al- ter, nempe Aqnilo, retardat aqnarom cnrsnSy alter, nempe Etesiae, impellit illas, quoniani Nilns ab austro io septentrionem fluit. En dignnm Ln- cretio interpretem ! Creeek.
716 Qno Eteria ftabra feruniur'] Hanc esse pnto veram et rectam srripturam, non qnod reperiatnr in lib. manuscr. expressa, sed quod propins absit ab antiqna. Sic enim omnes fere lib. vet. babent, Qnm £• tetiajlare /eruntur: Memmianns au« tem, Qmo Elesia eflarefenmtur : enm quo consentiunt aliqnot vulgati: in his ParisienseSyetVeneti antiquiores. Lamb, Ita ut Lamb. et in vet nos- tris. Gifan, Mnlta se specie com- mendat Is. Vossii lectio: iiiMl tem» pore eo qui Eiem emferuniur, Aqni*
lones nempe, quos eo anni tempore, non qnolibet, non in hyeme ibi Cte« sios esse, perbibent. ' Etesia flabra' ex vs. 7S0. ut et lib. 5. 741, boc in- fisrcire in promptu fuit iis, quoa sn- pervacanea metri cura tenoit, cnm Lucretiana elisionis neglectio in his- ce ac similibus nihil novi apportet. Preig^
718 Cogente» «nrsus] Qoidam llbri babent, cogentes rurtuM repUnt : qood fortasse probabilins est, nt ncmw cobsireat cnm verbo repleni. Ego tamen alteram, ut tolerabilem et re- ceptam,secntns snm. LanA,
719 Adeeno Jbmine] Utvs. 725. ' Finctibus adfersts' (neqne enim leg. Jlamine), Mallem tamen gdidi. Creecb.
720 Quig geHdia a etdUt] Qn» fla- bra flant a septentrionibos. Lamb.
Qu€e gelidie] Forte, geiidi. Gifan. *
721 AbAuttro'] A meridie, et ab axe illi opposito. Lamb,
722 Inter nigra} ^lbtopas ; in montibns, qni Lnn» dicuntur, res Iiodie nota, veteribus non item. /nk- ber,
Pereoetaque eacla ealore] Sic legi debet, et ita legitnr infra non longe ab exlremo, vs. 1107. ^Usqne ad nigra virnra, percoctaqne ssecla ca- lore.' adde qnod Vaticanns codex faabet coiorc, non, ut vnlg. «olorr; significat antem ^thiopas, et taleis nationes, qu» calore solis pemstm Bunt. Lamb. Sic Lambinns, nt iof. in flne. Vnlg. percocto tmda colore* Giflin. Neqne tamen damnare tam snbito ausim illam lectionem qaae et bic et inferius vs. 1107. a Mas. Lngd. Bat. etiam confirmatnr. Legeriai itaque lubens cnm faac distinctione : Inier nigra virum percodo ateda eolsrif, nt dicat nigra illa ssecla virormn esae 'colore percocto,' tanqoam tOofa nt Grsecl vocabant quas bta et peni- tius tincta atqoe percocta erant ; co- lore itaqne nigro indclebili poeta hosce «ii esse mortales, Hm*
T. LUCRBTII OARI DE RBRUM NAT. LIB. VI. 1657
7SS JIMm ahngwiu diei] Jaans tio, quam comtnemorat PliA. 6. 9.
Goielmius Qonst. in Cas. Plaoti cap. * Cansas bnjos incrementi varias pro-
1. seo Fac. Crtt. Toro. 3. p. 375. scri- didere,sed niaxime probabileis, £te-
bi jobet medi ab rtgiome diei^ qooniam siarom eo tempore ex adTerso flan-
' medidiem' et ' meridiem' veteres tium repercossnm, oltro iu ora acto
dicebant ; et tmeses h» certe satis mari : ant imbreis ^thiopiae sstivos,
fiuniliares sunt Locretio. Hav, iisdem Etesais nubila illo ferenttbuS'
794 E$i fM07«f, vii p&mi magnue] e reliquo orbe.' Lttmb,
Hanc ratiooem commeraorat Pom- Ad capmi oats} Etiam de capite et
ponins Mela. Lamb. origine Nili valde dubitanint veteres.
Coageeitui] Comnlas. Lamb. ezstat apod Herodot. in Eiiterpe iiac
7Sff Oppi/orr] Obstare tanquam cle re longissima disputatio, ct item
malts pUas sen coIomnaB confertim •pu<l Diod. Sic. lib. 1. qoos com le-
oppositsp. verbom est absolote posi- g^tiSf nihilo certiora de Nili fontibas
tnm hoc loco. sed M. Tollins osos cognoveris. QuinelPliniuseademde
est participio patiente, secnnda Pbi- re scribens 5. 9. nos seque fere incer-
Iflpp. * Negotiomqae transegitses, nist tos dimittit sic antem ille. ' Nilna'
ille se snbscalas tabemas librarisB (inquit) Mncertis ortns fontibns, it
conjeciaset, hisqne oppilatis, impe- pcr deserta et ardentia : et imroenso
tnra tanm compressisset.' Lamb. Op^ longitadinis spatio ambolans, fama«
piUiiOf optimnm vocabnlnm, legi- qne tantnm qaasaitos, sine bellis,
mos in Scaligeranis primis pag. 80. quae ceteras omneis tcrras invenere,
nbi Lncretii hic addocitnr versns, et originem (ut Jnba rex potuit exqni-
vocabnU ipatos iiluBtratio est. Hac ■^*'c) i» monte infertoris MauritaniaB-
pertinet elegans Epigramma Mnrtia- non procol Oceano babet, laco proti-.
lia Ep. 10. 85. de Ladoote naata, ■"» stagnante, qaam vocant Nilidem.'
qpod adscribere non piget. 'Jam Sic fere et Solinaa. Tumporropoe-
senior Ladon, Tiberinse nauta carl- taefereomoes Nili originem facinat
nae, Proxima dilectis rura paravit ignotam, ot Horat. Od. 4. 14. 45.
aqulsy Qoa qoom acpe vagos preme* ' Tjb fontiom qui celat origtnem Ni«
ret torrentibos ondis Tybris, etbi- li»«' etTiboll. 1.8. 23. < Nile pater,
bemo mmperet arva lacn; Emeri- qoanam possnm tedicerecausa,Aot
tam puppim, ripa qam stabat inalta, quibns tn terris occulaisse capotf et
Implevi t saxif ,opposaitqae vadis . Sic Locan. 10. 295. ' Arcannm natora ca-
niraiaa avertit aqoas. Qnia credere pnt non prodidit ulli: Nec licnit po-
posset? Aoxilinro domino mersa ca- polisparvom te Nile videre: Amo-
rina tnlit' Huv, vitqne sioos, et genteis malnit ortas
726 RmU] * Roit ' positom est Mirari, qoam nosse toos.' Lamb,
ipfyvrmmSf otapad Virgil. Oeorg. 1. 730 Aqaikmum mabila] Hsec coo-
105. < comalosqne rait male piogois jongit Fayus, Vir io errore consuns»
arenae.' et JEn. 1. 30. * spomaa salis et qoi eadem rhorda semper egregie
mro raebant' et Lncret. sup. 1. 203. oberrat. Crf«cA.
' Qaanilibet in partem tradont rea 732 Ad mediam regienm ^eeia dset]
ante, ranntqne Impetibns crebris.' Ad roeridiem, &c. Uimb,
Lamb, 785 Fartk ei JEiMopum] Dom in
728 Elprodmis] Sic habent trea doobos cod. manoscr. scriptam re-
lib. manoscr. et aliqoot volg. aliiy perissem, Fortit ai j£«MopMw, ForeU
praeUaia. Lamb. Volg. proeUvie; con- ei reposui. /orfi« aotem idem valet
tra vetostatem. G{fait. qnod forsan, et forsitan. qoo osaa est
720 Fii foafOf, nIs pMis] Alia ra-^ Hor. Sat. 1. 0. et Virg. JEn^ll. Po&<.
16S8
NOTiE VARIORUM IN
trema «ntem nitio est, qaamobrem Niiiu vstate crescat : oempe qnia tum nives in /Etbiopi» montibns It- qoescant, et liqoefnctaB Niinm an- gennt. Lamb. Ita recte Lambinns, ex veteribns libris. Volg. FimUim ; •tiam noo male. Gi/im. I. e./ortstly forta»&e. Faber,
De iMntUnu Mthiapmn'] Vera ratio, qood tuoc ibi hiems est ; qiisB in illis regionibiis tota in plnvias perpetiias abit. Vide recentiomm relationes. FahiT.
756 CresM<] Sic Uber Vaticanns, et ▼iils. Florentini : atqne ita lefen- dnm, non, nt vnlgo, Creaeit : est enim hsM: sententia : Forsitan etiam Nilns crescere possit de montibos ^thio- pum. Fnlt antem h»c opinio Anax* agorse, et EoripidiSy qneni llltns dis- oipnlnm fnisse ferunt : qnam hoc ooq argnmento refellit Diodoms Sicolns, quod fieri non potest propter immo- deratos calores, nt in ^thiopia nives existant. Lamb. In allis libris, ettam ▼et. Creeeii. Oifan.
Deeeendere nmgtteUi] * Ningnis, is/ ntitiqnnm, pro nix, nlTis. deecendere artttem legendnm esse, non deeedere, res ipsa loqnitnr. Lamb. Serrins <f- fmidere legit ad Virg. 4. 250. * Nix nlvls facit ; sed ab eo, quod est hsec flilBgntSy et h» ningnes, Lncretins < albas effnndere ningnes.' Ningnit «ntem prima persona caret et secnn- da ; quia non est in nostro arbitrio.' H«c Servins. Qnse lectio si ▼era est, ^anderef nt phira talia apud Ln- cretinm, positura est pro effundere eeee vel egundi; sed vulgata leetio satis conimoda est. De prsecedentl antem versn et ^thiopum montilHis egit etiam O. Canterns 4. 8. Nov. Lectionum snarnm. Hav.
757 TuHjici»] Liqnefacientibos, sen ▼im liqoefHciendi habentibns. Ta- bescere enim valet 'H)iEff(r0ai, h. e. It- qnescere, nt snp. 8. 1170. * Nec te- net, omnia panllatim tabescere, et Ire Ad seopulum,* 6te, Lamb.
SubigU] Cogit, nt Vtrg. £b. 6. 597. ' Castigatque, aiiditqoe dolos, snbl- gitqne fateri.' et Liicil. lib. 30. * Tune jngo jungas me antem, ef snc- cedere arntro Invitnm, et glebns sn- bigas proscindere feimi' LamA.
7S8 Nim« agey «omui] Nnnc de averais disserere incipit. dicta aotem snnt ' averna,' qoasi ilopw, i. e: sine avibns, qnia (nt ipse Lucref. statiaa dicet) sunt avibns cootraria cnnctis. de Averaa palode interjecta inter Misenum et I>ic«archiam« i* e. Poteo olos, lege Diod. Sic. Ilb. 4. Nam hoe loco Lncretins de genere ipao aver- nomm, non de imo averao loqnitnr. Arist. libr. «jpl HnpMr. iuMmfu qnan- dam averaam palndem deacribit iieD ionge ab insnlis Electridibiu, flnvio- qiie Eridano : cnjns palndia aqnm sint calidse : odor ab ea exhalet gra« vis et tsBter : ex ea nnUnoB aninsnl bibat: snpra eam nnlla avu volet: qnod si ferte volare conata sit, eoiH tinuo in eara decidat, et intereat. Idem aliam non nmltis poat vertibns avernam palndem, Cnmae viciiinBBy commemorat his verbis : tUpi tV K^ fopr, tV wpl *Ira^(ar, Xifuni iartw ^ vpoo'- eryepevoftipii dopvst , i. e* ' Ad CniBaay Italia nrbem, pnlns est> qnse averaa appellatnr,' &c. Loni^. Beneficnm Denm noo agnoscit, iratum negnt Ln- cretins, et nt cmii ai^risqne phsMW- mena Diis Snperis, ita noxia qomdaBi et in terris admiranda Diis Manibna eripit. Nsm qnvdam snnt loea, qnm ▼ss. 9« Averaa dicimus, quss nvibns snpervolaotibns, aliiaqne amnBniibBs, qnm forte illac transierint, suBt per- niciofta. Talis est locus apnd Cnmns, vss. 2. In ipsa AtbeBarnm arce via. 7. in Syria vss. 4. in qnibns loeis ntri Ditis jannam patere credldit vnlgBS, ibique animas mortnorom ad Inleroa et regnasnbterraneadeaceiidere,vts. 9. Vi vero vim natnramqne Aver- noram distinctina eaplieet, viow 40. monet terram continera mBlta) Bt salnbriB, ita aoxia liomiiiibns, aiiis-
T. LUCRBTll CA.RI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1659
qiae MunMitilNM semina, mnltaqne cHNigierit rxeupla, qnibiis docet muU taruro rerum efflnvia mnltis rebus insalubrU ecse et mortifera. His pfopositis, deoique rero tp»am aggre- ditur ; et primum vss. 12. Nempe ex Avernis teter lialitnsprnnipity qno tFansvolaturae aves subilo afflatae re- peote deciduDt; vel v»s. 10. Hic helitus erumpens ita attenuat et dis- ootit aerem, ut aves volantes in illo snstentari non possint, decidentes an- tem ia inani protious expirant. H«c cpinia vss. lOS. Cr<ecA.
740 Principhf fnotf acmm] Profert baiic versnm Nonius: sed mendoae. JbMi6t«. Virgilius Lucretium imite- tna» ^n. 6. 8S7. * Spelunca alta fuit, vnatoque immmiis liiatu, Scrnpea, tu- tn lacu nigro, nemornmqne tenebri» ; Quam snper haiid ullsp poterant in- paoe volantes Tendere iter pennis, talis sese balitusatris Faucibns effun- deos snperaad ronvexa ferebat Inde locum Grsii diaeront nomine Aver- noa.* Lamb, et Creeeh.
742 £ regwne ea quod] Ordo est : qnody cum e regione ad ea loca ve- nere» 4cc. legendum antem fortasse C4t advfwere: vel subintellige ed, sl vnlgata lectio venere retineatnr. sic Virg. JEa. 1. SOO. * Devenere locos, nbi nunc ingeniia cemes Moenia.' Lamb,
74S RemigU oUUte peanifruiR] Sic Virg. Mn. ». 18. * tibi, Phcebe, sa- cravit Reroigiuui alarum.' Lncianns Tiraooe de Mcrcnrio, qni io cselum revolarat : 6 /tl^ ^tXi^vtffy, &f 8oim«* iaa|in4i>iMint yiip rf tlpeal^ rm wrepSw. i« e, ' ille qntdeni abiit, lit videtnr : coojicio eoim ex remigio alarum.' Lemb, Virgtlius, aliique, ' Remiginm alamm :' quippe alis taoqnam rerois aerem secant voliicres. NanttD au- tem in portum snccedentes, nec re- nua amplins usi, vela etiaro reroitte* hant ; inde remiginro alarum, et vela conjnngit Poeta. Creeck.
744 MolU cennee profiua] Volueris
laogoidse et morientls imago. Cttfck.: Imiiatus iu bove langnente eat Virg. Georg. 8. 52S. * Solvuntnr latera, atqne oculos stopor uiiget inertes, Ad terramqne 6uit devexo pondere cervix.' Hap.
745 Si forie ita fcrt] Sunt enim quipdam averna sine aqna. Lajn6.
746 Sifortelacueeabetraiua] Si for- te lacos est avernis subjectus. Lamb.
747 Qaalie apmd Camae esl ocrts ri- pera monti»] Ad hunc versnro, qurro sie oliro edideram, Qualie apmd Cu" moM lacMS eet, momlcmquc Veeetumf hvc annotaveraro, qn» sequuntur; Cum hic versus in cod. Vaticano ita lega- tnr, U lacua e$t Cumae ap. et Viaui per monii»: in Tett. autem, et Faffrn. /« lacua eat Cumaa ep«<, et Viaua per nuntia: in Meminiauo porro, /f ieeus esf Ciumis apud ecria vi per mantea, in volgatia antem partim, la tacua eat CiiflMS apud rjua aub pede montia: par- tim, la lacua eat Cumaa apud Etrwco» per mnmteia: partim, Etruacoa et aiMi- feis: partim, efrisMi permeiif ti : per- spicuum »it autem, Liicretium insti- tuisse disputationem non de nno cer- to averno, scd de omnibuSf et de ge- nere ipso avernorum : in liac senten- tia suni, a qua dcduci non possnro, neqne hnnc vcrsum, neqiie enm qui deinceps sequitnr, esse Lncrelianos, sed ab aliquo iuepto incnlcatos, et fortasse «*x aliqua annotatiuncula ad oraro libri adscripta nolas. Qnid eniro ineptins, atque adeo absurdins, qnaro, posteaquaro de totp genere avernornm mentionem fecity nt dixi, hos versus snbjungerey la laeua eai Cmnas, i^c. qnibus ostendat, se de uno averno locutum esse ? vel igitnr noo sunt Lncretiaoi, (quod verius esse pnto,) vel priocipium versns ita est emendandnro, qnemadroodnm exco- dendum curavi : Qualia apmd Cumaa lacua eat, momtemqua Veaavmnf ut intel* ligaraus Lncretiom avernornm ge* oere expltcato, singnlaria avemi, ejusqne iioti exenplum proponere
1G60 SOTJ& VARIORUM IN
▼olnitse. Haoc «vernttiii aotem noii vau sont. Forte^' pnpe legendniDy
longe abcsae a Vesevo, sen Vesuvio pro per, Certe Uteui posni pro hem;
monte, et Cnmis, coostat. Si qois ut apnd Festum : CmtHL Lambinna
tamen malet legi Maniemque MUe- hos tres versus ^/9cA^m. Gifem.
nMi, non pngoabo. Cum hse aliqnot QmtiU» apud Cwnas loatM tU irm-
annis ante quam Adr. Turnebns Ad« temque Feseetuny OppMi coliilw mH
versariorom librosedidisset, scripsis- f%mmd foiUUma oiicIks] Hic vero lo- sem, et divolgasseni ; is ex antiqna' cos est, qoi, st qois alios, viros doc*
scrlptura, quam reperiri dixi in cod. tiisimos misere et anxie torsit ; vide-
Memmiano, conjecit legendum esse, amos et uos qUoqoey etsi longe infra
/f lacMs eet Citmae opud oeris vipera illos positi sumns, an aliqnid afferre
montU. Nnnc igitnr hanc Tumebi possimus, quod tolerabilius videri
conjecturam panllum immutatam se- queat, qoam qood ab iis usqoe adhnc
quor, nt proxime ad scripturae vete- ad illorum versunm emendationeni'
ris sententiam accedentem. propter allatnm est. Variantic lectionnm
eam ralionem autem, quam initioex* mnltaB sont ; qnas inter una est qnm •
posui, sic eam immnto, Qaa/M apiid ad vemm ducere videtnr, sed iiil tale
Cumat eet ocrie, tfc, non enim loqui- prnstare potest. Aliae antem, qo«
tur de nno certo averno, sed de ge- prorsns alienae possnnt et ridicnla
ncre avernorom : ' ocrim' autem (nt haberi, illae ipss snnt tamen, qnamm
docet Festns) montem confragosnm ope ad veritatem penelrabitnr. Sic vocabant. Viperam porro montis ' igltnr se se habent : /s Ucum ett C«-
^toae dicit avernnm, quasl pestilen- ma$ apui et vieui per monfM. 1$ <»-
tem, et exitiosum, ut interpretatnr ciis eet Cumae aput eeria vi per sMn-
Tnmebus. Omnino hi dno vertus, ti$, /s toeua eet Cumat aput ^e ouk
qnantnmvis licet ita iromutati, et, si pede montis, /s loeuo ett Cumaa apui •
ita vis, sic emendaii, niihi snspecti etruocoe tub mtoutea. la locua eat C«-
sunt. Jam Pompeii oppidum non niaf aput etritui per montia. Lambi-
longe abest a monte Vesuvio, et Cu- ntis sic legendum pntavit, QuaUaapud
mb. Ciimh9citascripsissem,etjam Cumaa locua ett mmUemtime Yeaemm,
edidissem, Simeo Bosius, quem sa^pe Ibique hsc scribit. Cimi perapiieuMm
appello, cujnsqne et ingenii acumen, «tl, 9fe, De illins sententia posterina
etjudtcii snbtilitatem admiror, hoc videbitor qoid sit sentiendnm : Tnr-
loco din mnltnmque considerato, dix- nebus aute m legebat, Quatia apud C«-
it tandero, sibi videri sic esse legen- maa eat oeria tipera m/ontia, Sic ratio-
dnm : /s laema eat Cumaa apud, ex vitia nem coi^icctnrae soae exponit in Adv.
per monteia Oppleti caHdia uH fumant 23. 18. ' Versns est lib. 6. Lncretii
/•iifi6HS oMdits^ qoam lcctionem sic insigniter maculosns, com de Avemo
iile explicat : Is lacos (avernis sob- disputat : /s toeua eat Cumaa apud
stratns scilicet) est apnd Cumas, ubi Etruaeoa et utoniea, Potapeii ealidia uhi
anctns (i. e. receptacnla) oppleti ex fumani fontibua auetu Qnls enim in
vivis calidis fontibus per mootets Hetrnria putet eaae Avernnm, quem
fumant. De qna lectione, et amici in Campania nno ore omnes esse fa--
mei conjectnra, jiidicet lector ern- tentnr, neqne est qnisquam qni igno-
ditus. Lamb, ret, nisi qni nondum sere lavantnr.
747 la lacua est Cumaa apudf et Ff- In libris aevi vcteris reperio scriptn-
tuvi per montit'] Ita ex vet. libris. /s, rani, qnse Sibylla egere videator, eri"
i. e. ejns generis. Montitf i. e. mon- tui per moniet : qnam cnm ego omnem
tes, nt inf. vs. 786. ' montes Heiico« in partem verterem, snccnrrit acrip«
nis.' In vnlg. bapc per aclolos depra- tnm fuisse videri motatls aliqoot api*
T. LUCRfiTII CA.RI DB RBRUH NAT. LIB. YI. .1061
cibnt, el Vend per mndes ; sed ne hoe qoMein latis placnit, qaod immntatio .ad Ovidianam pene metBmorphosin referri possit : leconda nBvtgatione, ut in proTerbio eit,.placnit tentare pebgns, et aliod qoiddam probabi- lias periclitari, qnod eodem modo nc Toces veteris codicis in anribus sonaret ; pnto igitor Locretinm scrip- sisse, orrii vipera moiUia, 'Ocrem' > enim Pompeini, quee tox Grseca est, asperam interpretator, et montii epi- tbetnm perspicoe fatetnr : neqne ex- plieandam eato voceni luscepisset, si a nnllo Latino anctore osurpata Intsset. Credo antem Avemnm vi- peram dici, ob loci peitilentem nato- ram et vmenatam diritatem, non mi- nos noxtam et exitiosam, quam as- ■ perrimi lit montis vipera» Nom etsi viper» snnt omnes uno nomine le- tbiferse, tamen locorom conditione ▼ims earam importiinins est et te- trins.' De boc et iof. agetnr. At rero Gifanios hsec babet, qusB ordine sno iofra a nobis examinabuntor qoando hoc opus pertexendnm est sednlo et diligenter. Utinam modo id ne irrito conatu aggreiii fueriroui. * Ita v. J. Uf i. e. ^tugenerit. moniit, u e. montes, ut inf. ts. 786. ' montes Heliconii.' vulg. h»c per icioloi de- pravata sunt f. prope leg. pro per» certe Imum poini pro Imm. ut apnd Fest. CwrHi, Lamb. hoi S> venni ifitM^ti,' Sed his omnibns addendom qnoqne illnd est, quod me nuper altoicas quidam mens a Sahnasio scriptom esse monnit, In Epistola qnadam ad V. III. I. Fredericnm Oro- •BOTiom clarissimom Academiie Ley- densis oraamentom. ' Pro coroUario et mantissa«addam ex eodem lib. ▼ersom desperatissimnm, in quo viri ernditi fraitm din deindarnnt, feli- citer ex veitigiii antiqusi scripturss a nobis, prsefiscioe dixerim, restitu- tnm : QmmHs apud Cumat ett ocrit vi- pera momiitf PompeH eaUdit uhi fuuumi /ouiilmt amctut, Ita noster Lambinns
edidit a conjeetnm Tomebi,comip- sios libri haberent, ut tuus ille qnem ▼idisti: It locut ett Cumat aput aeri tui per montet Oppleti caHdit ubi /m- mantfomtUmt aucti. Vide sis an divi- nns sit, qni coojiciat legendnm : It locut ett Cumat apud, acri ndpore mon- ■tet OppUH calidit ubi fumamt fouHbut aucti. Scis in illo codice, ut et anti- quissimis quibiisqne, L pro / et coo- tra isepe occnrrere. Cnro igitur scriptnm esset aeriaui port pro acri tulporCf ex eo factum, acrit vi per montet, Non commendabo tibi pln- ribus hanc conjectnram. Per sebo- nitas ejos patet. Sed nec Terbum «mplins addam.' Nnnc in tot tam- qne dittractls sententiis, qnid argii- endnm, quid probandomysingillatim ▼ideamos. Primum optime judicavit Lambinns t^ ts esse corrnptnm, ne- que nlla ratione locum in eo versu habere posse ; uti ex iis apparet, qnse contra Gifaoium dlcaatar. Sed in eo graviter lapsos est vir doctos, quod Vesovium montem juxta Comas statoerit, qui 19. aot 30. plns minus millibos passnom ab illa urbe, qnm nunc modicum castellom est, dlstet. Dein, qnod Tnraebi sententiam pesse defendi existimavit, qni legeret, it locut ett Cumat apud oait vipera meii- iity id quoqne ex iis est qusB repre- hendi debeant. Nam qnod ibidem JEtnm montis, Sic. meminit, aliod in animo habebat, ciun vel poeri acmn- liercalae sciant £tnam in Sicilia, non in Campania esse ; videlicet de Ve- suvio cogitabat, qui, nt £tna, ' igoi* vomns' esset : nnde et animi species impulsse et mixtim confnssB. Sed est tamen et aliiid qood in eo virgnla censoria notari debnit ; qui dicat sci* licet* urbem Pompeios-non.longnle a Cumis abesie: fallitur; remotior enim illa eit qnam ipsemet Vesnvius. De Tnraebi vero sententia, non est quod qnidqoam dicendnm arbitrer, ita ab omni verisimilttudineabhorret. Quis enim unqaam potet, utt ab iUo
16ii2 NOTiE VARtORUM IN
•criptmn ett| ATenimn laciiin Yocari ad Oifaninm ; 'X>rte,* inqnit ille,
peeae ^fiperammoBiisP' Idqiteve- 'iacMj posni pro I«m»/ Id qiiod
nite in mentem tam docto tamqne vemm est ; sed si rem panlo conslde-
eieganti homini potnisse, neqneo rasset diligeatins, aliqoantnlo plos
satis mirari. Est etiam prseterea, jiidicileo die hal>ereTisoaessetqi
in qno peccat, nec ▼ero leviter ; fortasse pridie habnerat ; versns
q«i seilicet crediderit t^ ' ocris' proxime snperior eam eniendati<
epitbetnmesse roontis: idqnodane- respnit, nt proliat quod moz deal-
mine imqnam probari posse satis tero iilo aoroo scribitar : neqneenm
confido ; cnm videam hnic voci acris larus erat in aree nrMs Athenieasis.
adjnnctnm epithetnm fai»se ab eo Dein iacnm, de qno ag itnr, ad Veaa«
ipso anctore cnjns tcstiroonio se se vii radices sine incili tradnxity slfle
teg^re possit: qnod non fieret, si hanstris traasvexit, qus res hodle
< ocris' aspemni significaret. Ex- hand facile fiat. Qtiod antem addit,
empla ipsa Livii Andronici fidem legi posse etiam Vmtci prope aMafef,
dictis feceriut: < Sed quei sont ittei nihil agit tamen; eaenim conjectnra
qnei ascendnnt altom ocrin?' et hominem minime extricabit. Pos-
alibi : * Celsostqne ocris.' Addit pne- tremus omuium est Sdlmasins. Illins
terea Tnraebns : < Pestns l^ompeins emeadatio eominnsplacei,qnodenm
montis epithetnm esse perspicue fa- tot tamque dissimiles scriptnns va-
tetur;' non sine errore Id qnoqne: rietates sint, nnaro tantnm agnoacit.
naro cum legisset apud Pauluro (non Dein rh ioptfw kk nioate Cnroano po-
antem Festum, nti mox constabit) . nity qnod veraro non est ; nam fapep
* ocrem montem confragosnm dice- erat in laca, ant certe in spelaaca bant antiqni/ existimavit distincftnn- qnaB lacn ciogebator. Quod ille co- cnlam statuendam esse post rk * luon- gitare debnit ; ego aotem ex Oeo« tem/ enm contra sic scribendus ille graphls vetertbns et Virgilio ipao ioens sit : ocrem, deinde Ifirmiwt, probare possem. His ita examinatiSy ' montem coufragosnm vocabant anti- sententtam meam, certe nt habeaot qni/ Nam Festns qnidem ipse, qoem qnod in me scribere possint, qnibns haud dobie ob ocnlos non habebat id, si forte, cordi faerit, aperiam. com ea scril>eret Tnrnebns, rem, qna Memini me in exordiondo boc ne- de agitur, extra omnem dnbitandi gotio dicere, omninm illarum lectio- locom statuit: sic enim scribit: nnm, qnas ibi exposui,eames8e maz- ' OCREM antiqni, nt Ateius philologus imo usui posse, quae maxtme ridi- in libro glossematoram refert, mon- cnla, maximeqne falsa videretnr : tem confragosum vocabant.' Itaque eontra aotero, qnae manifestiora veri cnm ' ocris' montero significet, mire- indieia prae se ferret, ex ea nil msi biiis vero Toraebi lectio videbitor; falsnm poase protrahi. Qnis enim, nam oeriM npera memlUy nlbll esse nbi postea diffidere cseptet, ex illa aliud poterit, qnam, montis vipeea depravatissima scriptnra, Meisat per nontis ; indignnm tauto viro. Ve- moa<es, non continno exclamet, com- ram qnid fiat ? homines snmns. ' 8ed roode effici poase, Feffaet per wtmUef In versn seqnenti, de qno in notis; nnde postea effingatnr, memUmipie
* Pompeii calidis ubi fnmant fontibns Veeemm ? qnod antea tamen satis ancti ;' itidem circa * Pompeios' er- refellere visi fuirous. Contra antero, ravit atque Lambinns: nti ex alio illa, drascos pcr moafes; nnde ceter« qnodam Adversariornm loco osten- manarnnt, planissime falsa est, cnm dam alibi. 'Et fa»c qnidem adver- Etrasci in Campania et circa Cnmaa «tts viri clarissimi sententiam. Nnnc non sint, non magis qoam Armorici
T. LUCRKTII CARI DR RRRUM NAT. LIU. VI. 1668
in Tnronibns; et Umen monstmm
iJlud lectioDis ad siabiiicDdtim con-
jector»m vel makimo ertt adjumento.
£am jam apponemns, pedetentim
progredinndo. Primnm totias anti-
qoitatis testimonio constat, Cnraas in
Campania coloniam Enboicam esse;
qiiod Livtns, Stralio, Dionysius, Pa-
terenlnsy nt ne alios appellem, pro-
babunt: qa» nna res emendatlonis»
son conjectune roavis, fundameotnm
snbstriiet. Nam, quod tuqne adbuc
invitos feci, ne te morer ampiiusy pro
/s loeut eat Cwnoi apud Etnucot per
maMt0§(i\nam ego lectionem corrup-
tam qnidem ipsam arbitror, sed ce*
teras omnes ex se se progennisse ;)
faciie pntarim esse legendnm» Ut
Ueu$ ut CMmiuafmd Euboico tub moale.
Eamqne si minus unicam pntes lec-
tionem esse et veraro ; tntam certe
ta»^ et ab omnibns objectionibusy
quae contra cunctos doctorom conatus
afferri possnnt, secnram asserere
posse videor. Videlicet homines im-
peritissimi, qnibus hnnc tantnm scrip-
torem debemns, cnm Eabceam in
Gr«cia esse inandissent, et tamen
de momte EuboieOf qnasi in Italia sitns
etset, mentionem a Lncretio fieri vi-
dereot, ingeniosiores qnam par erat
fuerunt, et pro EuboUo^ scripsernnt
EinueOf (quidni enim? Etrnsci in
Italia sunt, scillcet) ciyns andaci»,
pmdentiap, solertis, facinora apud
omnes fere scriptorea paene innumera
•bique reperias. Cetemm qui a Lii-
cretio * mons Euboicus ' dicitur, is a
Virgilio, qni perpetuo Lucretii vesti-
gia pressit, * Enboica mpes' dicitnr ;
(nam versns in 6. iEneidos notissimi
sont;)nt Claudiano ' Cumana rnpes ;'
collis vidrlicet, cni olim impositae
Cums fiierunt. H»c erant, Lector,
qn« ad buuc locum scribenda existi-
mavi; qnae, »i nihil aiiud, iis certe
meJiora et tntiora snnt, qnam qnsB a
Tnrneboet aliis allata faere. Nam
qnod Interpres existimavit debere
hos tres versns bfitkifejihi; non po-
test, ciim id, qiiod mox de aorno At*
tico addit Lucretios, planissime pro-
bet, jam antea exemplum aliquod
praemissum fuisse ; id enim ni esset,
qni tandem potnisset dicere, Eti fno-
fve M orce AUiea^ dfc, Eet et Atke"
fMpis im momlibiUf oreU in, Ijrc. Addaro
unum qniddam; in versn seqncoti,
nbi de fontibns, &c. non iotelligi
Stabias, nt a uonnnllis scribi meraini,
sed Baias : StabisB enim a Cnmis re-
motiores etiam erant, qnam Pom-
peii, de qoibns antea dictnm. Faber»
De dnobus hiaee versihus mnlta in-
terpretes. Omnium commenta refn-
tavit Faber, et ipse tandera legit Ut
ioeue eet Cumae opud Eiuboieo eub
Monte. Nam Cnmas In Campania
Coioniam esse Euboicam plnrimi tes*
tantur; et qui a Lncretio monsEn-
boicns dicitor, is a Virgilio, qni per«
petuo Lucretii vestigia pressit, £n-
boica rnp^ dicitnr JEn. 6. 42. et 8.
' Euboicae Cnmaram orae.' Oassen-
dus, QunHe apud Cumeu Mieeni eub
pedemontia: nt lectiones varias con-
ciliari possint tnm inter se tum aim
Virgilio, qui, JEu, 6. 284. mentiono
facta Miseni, Avemi descriptionem
snbjictt. Creedk. Mnlto sudore inter-
pretes exercnit vs. 747. nec eos modo
qoi Lucretinm ex professo emendan-
dum atque illustrandum siiscepemnt,
sed et alios ; inter quos Janns Par-
rhasins Syll. 4. Exercit. Tomo 1.
Facis Crit. Jani Oroteri p. 8S4. ito
emacnlandnm pntat: Hie ieeue eet
Cumae apud, JEtkrueeoe per fuontee.
Oppteti eaHdie ubifummUfemtibueaMeti.
Carrion voro ad Valerii Argonant» 3.
209. ie laeue eet Cumae optid, et V>-
jiiri prope momtem. Aiii forsan aliter.
Testatur vero idem Carrion abfoisse
versnm hunc ab exemplari Moguntia
nd se roisso. Imo tuto satis abesse
posse, neqno a Lncretio, sed glossn-
tore natnmesse, tribns forsitan argn-
mentis demonstravero. Prtmnm boc
est, qood, licet absit, satis cobaercant
verba: ' Aut in aqnam, si forte lacn»
1064 NDTJS VAltlORUtt IN
substratos Avenio est, Oppletl cnlt- locoi est, qaia protiout tiausta diira-
di> nbi fomaot foiitibos aucti.' Ubi tor nec aliter qoam gypsom sub ho«
illod <aucti' respicit locos, qiiorom more constringitoretalligat viscera.'
natoram id ferre dicit verso 745. Describit et VitroTios 8. S. * Ilem
Altemm inde desomo; qood tria di- est in Arcadia Nonacris nominata
versa locomm jsenera detcribere vi- terne regio, qni habet in montibns e
deator Po^ta; quoram primnm la- saxostillantesfrigidissimos hnmores.
■com locnmqne aqnosnm tangit ; se- Hspc autem aqoa ^rvyhs 08*^ nomi-
cnndnm, terram solidam ; tertinm, natnr.' Additqne deinde necatnm ea
.terram cavatam, sive terrsp antrnm^ fuisse Alexandmm; qno et Tertnl-
Prioris plora exempla ad manom in lianos respezit lib. de Anim. eap. 59.
-Italia ipsa aderant> qoare nnilnm no« ' Sed ant ebriosos reddit I^nceata-
minatim posnit ; seeitndi in sola for- ram vena vinosa, aot iympbaticos
san arce Athenaram, in solo plano, efficit Colophones scatnrigo dsemo-
sine laco aot antro, quod certe apnd nica, ant ut Alexandro accidit Kona*
scriptores non commemorator ; tertii cris Arcadise venenata.' Atqne ita
Syria adferebat ; qnod Stralionis ad- Glossator ille Lucretianns Nonacrim
firmat auctoritas. Hinc tertinm ar- addere potnit, non nt ejosdem na-
gnmentnm lertio optimornm Mss. tnrse cum Ciimano lacn qnoad hali-
mihi apportat, quae malam mannm in tnm, sed quoad mortiferam effectnm,
Gontextuniirrepsisseclamarevidetor. si snmeretur; sicnti etiam vipera,
£x iis enim (et maxime Liigd. Bat.) non afflatn sed morsn necare solet.
apimret hanc lectionera iMxime ad Hov.
antiqiiiora exemplaria accedere: /a 748 AutH] I. e. preediti, et inatrac-
loeus ett Cunuu apuA, eerU (vel oerity il JLam6.
vel acrit) tipera moiUU, Qose verba 749 Egi ei AlhenaUi] Eit etiam in
mihi primo ad marginem videntor mfleoibns Athenirnsibiis,i.e. Athenis,
adscripta fuis»e, qnast ad iliustran- in ipso arcis vertice, locns, ad qnem
dnm exemplo, id quod dixerat Locre- niinqnam coruices advolnnt. Iiaai5.
tins; et forsan ita inttio concepta 760 PaUadi$ a/nu»] Faecnnd», Fa-
fuernnt : 1$ hau ett apud Cainas, No- yns : faecnnda Virgo ! nt Virg. JEn.
iMata, vipera moriis, i. e. tanqiiam 8. 43. * Inventa snb ilictbns sns Tri-
qnsedam pestifera Nonacris et mortis ginta capitum ftetns enixa.' Os Ho-
seu letbalis vipera. Eaqne postea minis ! Creech,
intrnsa fnernnt in qnalpmcnnqne ver- TVUonidos] Pallas Tritonia, et Tri-
anm redacta ; deleto Nonaerit, qnod tonis, et Tritogenia dicitur, qnod ad
fion intelligebant. £st antem Nona- amnem Tritonem nata sit. Virg. 2.
cris Arcadise hnmor sen aqna pesti- 996. ' Saevaeqne petnnt Tritonidos
lens tanti veneni, ut *• Stygiae' inde arcem.' Aliae tamen horam cognorai-
nomen meraer it. Seneca Nat. Qnaest. num rationea afferantnr. Lamh.
8. 26. * Qusedam aqnae mortiierae 752 Comic«f, iioii cam /amonl] Ita
snnt, nec odore notabiles, nec sa- interpunxi. Vnlg. aoii cam, tfc. Oif.
pore. Circa Nonacrin in Arcadia Non cnm fnmani attarta] Ne tnnc
Styx appellata ab incolis, advenas qnidem; cnm veriaimile erat eas
fallit : qnia non facie non odore sns- maxime advolaturas. Lamh. Ita il-
pecta est : qnalia snnt magnornm ar- lom locnm corntces aversantnr, nt,
tificnm venena, quc deprehendi nisi «tsi in eo sacra fiant, ne tnm qoidem
morte non possont. Haec aotem, de advolent, qnantnmvis carainm nidor
qnapanlo ante retnli, aqua snmma illaa invitare ad se se videatnr.
ceieritata corrnmpit ; nec remedio Faher,
T. LUCKBTII CARI D£ RBRUM NAT. LIB. VI. 1665
76S U9fmead9jMgiitmtiumjife.]h9, qoi posslt dicere te Qllam io eaTi- Bon qaod fagiant grayeis Palladis disse. Cansam antem bujns rei red- Iras, inqiiit Lncretins, sed qnod talis dit fabulote. Ait enim, Palliidem •it illius loci natnra. Fabnla talis Vnlcano in matrimoninm datam, et est : Coronisy quae postea in a^em cnm eo in commnni lecto collocatam, comicera versa est, cum Erichtbo- repente ex conspectn Vulcani abiisse, Blnm in citta inclnsnmycistam ape- neqne amplius cum eo ▼isam : Vnka- rientibiis Pandroso, Herse, Aglanro, nnm autem in terram decidisse, et Tidisset, rem ad Palladem detulit semen profodisse : porro autem ter- Propterea e comitatn Pailadis ejecta ram posterins Erichtboninm ei pro- est. avts postea a Neptuno facta, ne tnlisse : enmqne Minervam aluisse, tnm qnidem iras Palhidis oblita, tem- et in cistam conclnsisse : cistam apnd plnm ejus fiigere, quasi iratse, fingi* Cecropis filias, Agranlon, et Pandro- tnr. Oy. Met. 2. 563. < Acta DesB son, et Ersen deposuisse, easqne Te- refero : pro qno mihi gratia talis toisse cistam aperire, donec ipsa re- Redditur, ut dicar tutela pulsa Mi- vertisset. Illam antem in nrbem aervae/ &c. Sed banc eandem pin- Acbaic PeUenam profectam, mon- ribns verbis persecutus est Antigo- tem abstulissey ot anteriora arcis ans is, qni collegit historias adinira- commnniret. Interea duas Cecropis btleis : qn« non pigebit me hnc ad- filias Agranlon et Pandroson, cistam acribere : *AfM\7iffay6pas ik 6 'Aihfroibf apernisse, et dracones dnos circom 6 T^ *AT^/8a avyyrfpn^s^ o6 ^qiri ico- Ericbthoninm vidisse. Minervs an- p^hnpf vpoaiirraffdu srp^t r^ iucp6woKty, tem montem ferenti^ qni nnnc Lyca» Mtxoihvdaw tmpatcits oltlkts. *Awo- bettns appellatnr, Coronam obviam 8£8cim 8i tV alrU» fiuOue&s. ^qo*! 7^, fiictam esse, eiqne nuntiasse, Erlch- 'U^aiar^ itcMtiOris r^s ^Adipfas^ crvy- thonium in promtn esse. Illam, hoc KmraxKMtaaM o^l^ i^oyurtfQrai* rhf V andito, montem eo, ubi nunc est, ab- 'Bfataroif c2s T^r w^aA^ra^ vptit§a6a» rh jecisse : Coron» autem dixisse, num- aw4piM' tV ^ Vi'^ dortpow air^ iufa!6ov' qnam ei fas futnrum propter malnm Mu *Epixfi6ifunf' hif rpi^w r^v 'A9i|rar, nnntinm in arcem venire, eoque dtc- «U c2s idarrpf maBupfyA, tuX wapaKoraBkr' to Coronam in cornicem esse Tersaro.' •bi rtus Khcpawos vourly, ^AypalK^, Xloy- Lam6.
Zp6a^j "Epfjli' «eol 4nril{ai /iJ^ hafotytw 754 PtrtigiUi cavja] Si legamns
tV aiarnv^ tms &r aMi IX0p. &^i«o|a^ PervigUi ciira, i. e. snmmo stndio, ac-
wifv 8^ «2s n«AX^^, ^4ptiv ipos, Iva cnrate, assidna cnra; conjnngemus
Ipwyia rit wpb r^s djtpow^iMcts woth^jf» rks cnm verbo vUantf nt sit viUmt fertim
M Kdwpowos 9vyaT4pas r&f iio/Aypav' giUcura. Sin, nt in plerisqne libris
Xop, «al nivipooov, d^ aio^ ^b^ai, legitnr, PervigilU coMta ; hnjns scrip-
Md iScZr ZpAttanas 8^ wopi r^ *tpij(^ tursB rationem non erit faclle ezpli-
9tw. rp 8' 'Aeqrf ^po^ rl SpoSf Z vw care, nisi qnis dicat, Iratam Coroni-
ttaknrai Amafivrrros, Kop^tmp^ ^hf kr- di fuisse Minervam pervigllii cansa,
awrriaaiy iral c2ir«<r, 8ri *Lptxfi6nos iv Id est quia pervigilaverit, nt Erlch-
^awop^. riiv 8^ ittoOaaaa»^ ^^foi rh 6poSf thoainm in ea cista tnclosum videret.
$wou vw iorv rp 9k Kop^ 81^ tV Lamb. Fabnla Corones notissima est ;
«urarycXlar clircir, &s clt ittp^woKiv 06 sed non iiind pervigiliom ; credibile
e^us o^rp iarai 6/ptit4aBat. i. e. * Ame- itaque sit Liicretiom alios secntom
lesagoras antem Atheniensis, qui esse anctores, quam qui ad nos per-
historiam Atticam conscripsit, ne- venere. Faber. Vid. Ov. Met.a.667.
gat cornicem in arcem Atheoa- < Abdita fronde levi densa specnlabar
rum advolare, neqne quisqoam est, ab nlmo Quid facerent/ dec. Creeek.
Delph. et Var. Cla$. iMertt. 6 N
lOM HOTA VARIOBUM IH
7ffS MiMliir»M *M9|Mt] 8«oi»* emodaadntt: H &!frm f./. i. loaa
tDs Bvm codieet Pafisienseis. nam «Mf, «olMret, fil 9«o fmdntpe^a t^
alii liabent.Sal mI. 2oct tfwt t^M. iMikc v,p, Per bmic locam aateat,
qaae leetlo tl cai magia pvobetor, in PlntoDium aigniflcarl pato, qnod ett
Toce Itti, t Tocalit ante fooalem non Jn Hierapoliy non procol a Laodicea.
elidetory et prodnoetur. aiG apnd de qoo sic Strabo Hb. IS. T^ tk
Hor. Epod. Od. 11. 14. < Fenridiore nxounfimor ^* h^ /JMpf r^s hrtp^
mero arcana promorat loco.' Qnam- imtUir^s hptun^s^ trr^iuSif icri ff^murpaw^
qnam ex hoc versn duot feci In te- tvw ^nApBnttHf U^off^oi hnfdpaw^ Md^
cunda editione Horatiana. Lmb, Bvrm 8' htnroXhf &c. rf V iHffm waptAm
Stu vt] Sic legi debet, non, nt toI- (4^ Bdiwns npaxAf^ hrmrrf. rtipm
gOy nmpii: qaod natoro ett ez de* TvCrfllo-ax^^fTfsvCvToim, aM2l(^\iBomK
pravata tcriptnim taoN. Sed nnde rmpol. 4uu7s A arpoftMsL ht4p4fmpmfy mJL
nata sit btpc m loci, noo dicit Ln- lawror Mn Uwv^wntu i. e. * Phi*
cret. Qnid si dicamns, hoc non etae toninm antem snb exigoo montls
natnrsB loci adtcribeodomy sed noc- imminentis toperctlio, os est ca aa-
tnte et comicit inimicitiis ? et cnm plitndine, nt bominem capere pos-
Atbenls noctnarom magna sit mnlti- sit tantom, altitndine Tcro immensa,
tndo, ez qno proverbium, 7XaiW «2t tic, animanti antem eo ingresto mois
*A04n»9 i- o- ' noctnam Athenas ' (sob- pnetent parata est. Taori enim io-
Inteli. fers) cnmqne noctnae Palladi trodncti concidant: et extrahantnr
sint sacrse, comices in enm locam, mortoi : not antem patsercnlos imml-
nbi hostes nnot potentiores, et snpe- «imus, et statim reciderant aninM
riores ▼iribus, ire non aodere ? LmJb. profusa.' Hactenns Strabo. Est
/j»te tvipte] Ita omnes libri. Lam- etiam Panium antram in radice mon-
binnt tamen : taa vt. Oif. Alii, /jpta tlt libani : qnod gravem et mortile-
toopte; et Vottiot ad Catullnm p. rnm spiritnm exhalat. £aai6.
113.1.0. 'sponte.' Crotck, 7S6 VidMrt\ Marallns, oolanfat;
756 £ocat OM, vidcri, QaadrapedM eontra omnet libros. Gsf, Oranino
fMOfoe 900] Sic babent omnes lib. et locns est perplexns et impedltns, alt
manutcr. et vnlg. qnot qaidem vide- interpret : addo etlam ego, ▼ersom
rim, prseter Florentinos : in quibos fUom tecandnm corraptnm esse ; fai
ita impressom est, Locot oate votaneet, eo enim rh 9009110 nihii loci habere
9fe. qoarnm lectionom nentra mihi poteot ; tertlam antem soleecismo fai-
admodnm placet, niti dicamiis, hanc qninatam esse oio : nam qnod ad
receptom, qoam secutns sum, tic ex- mototiooem geoerit, oode isti figo-
plicari potse : In Syria etiam fertur nm fecere, vnlgo confhgitnr, id ab
esse locns, et ▼ideri, qoo etiam qoa- hoc loco abhorrel : neqne, qnod ooo
drapedes slmolac, dsc. ut otar, vtdort, obsenrant, ejnsmodi licentiam «»-
sit boMmf, ▼elsic : in Syrla fertnr nia exempla odmittaiit, ot aliqnaodo
locns esse, i. e. licere, videri, &c. demoDstrebltnr. In primo antem
qoamqnam esset durintcalom. mol- quid cst, 'fertnr eose ▼iderp?' 8od
Uor etaet fbrtasse scriptura, si ita le- coiyectinram meam aperire aotins sit,
geretor, /o Sifria 900900 feriwr iUm quam loogom loqui. Hos tres Ter-
jooiao tsst vJdtro. Tel tic receptam snsab aoo eademqoe origine depio-
scriptoram ioterprotare : fertnr io- yatos esse arbitror, ex glossemole
cos esse in Syria, vitf^rt, i. e. nt ▼!- sdUcet toH ' fideri ;' quod cnm hoc
deatnr, sen ad ▼ideiidnm,^« dM««. loeo noo pro doimir, ot fere teroper,
Omnino locns est perplexos et imp»- sed pro esse positom sit, ideo rh < es-
ditos, Ego sic potabom hooc locom ae ' ad illam ▼ocem apposoere; qood
T. LUCRBTII OARI DB ftBRUM NAT. LIB. VI. 1687
niDs fn ipsnmmet fersiim irmpit, at qaibiisemditioresjndiceDt. Preig,
nbique actnm esse ezempU proliant. 768 Cmeiiere ipaa] MuUt genus:
Hinc aniem com longlor «qno teiw ftnbintelligendnm enim est ^ anima-
81» evosiMety cetera pro ingenio li- lia/ ant aliqnid simile. sic snp. 1.
brariomm torta, detorta foere ; nt 85S. * Qood cibns in totas uaqne ab
mox apparebit. In secnndnm antem radicib. imis/ Scc. ad quem locnm
cara illnd^qnoqne' (id negari hand plnra. et snpra hoc eodem lib. vs.
potest) migrasset, cetera Item tanta 214. * Nam cnm ▼entns eas leviter,'
labe contacta fnerant, nt in tertlo &c. snbintelligendnm * nnbes/ cnm
sokecismns repente enatns sit. Lego antecedat voa < nubila.' Lunb,
Itaqne, /• Syria pu>que ferhar Hem 759 Jlfaat^MS ui ei ehii Dieif] Pro.
^ebmea Meri QuadrupedMm foo eaela tnde ac si siot Diis Manibns repente
eUmU veetigia pnma IntuieritU gramUr immoiau. lamb,
mi eegat eoncidere ipea^ Mambue ut ei 762 JamuL ue peHua kie OreQ Ita
etni divie maetaia repente* Elegan- exveteram librorum vestigils scripsi.
tiores homines, si.ram diligenter se- Vnlg. pofuis OrcL Oifan.
doloqne inspexerint, hanc nostraniy Jaaaa ne hie Orei potiue rigionifttts]
spero, emendatlonem non plane con- I. e. hoc dico, nempe ba^c omnia na*
temnendam esse arbitrabnntnr. Pah, turali ratione geri, et causam appa»
Porsan roelius legator Loeue eeee, v^ rera, quamobrem fiant : ne forte po»
geuiee Quadrupedee 9009««, 4r^. ' Locns tins Orci janna credatnr his regioni^
esse/ nt vs. 547. ' Apnd Cumas locus biis esse posita : ot vnlgo creditnr.
est:' IstaantemvoxfMofifenonotlosa Aliter Zolliis, sed non recte. Plau-
est, nam iste in Sjrria locns tam qna- tns in Trintimmo, 2. 4. 124. ' Acbe-
drapedibns qnam avibns noxins: In rantls ostiom In nostro est agro/
tertlo vero versn Mpsa^cum 'vls' Xiajn5.
«onjnngl potest. Vid. Strabonem lib. 768 Credaiur peeta] Ita MBndlui,
12. de Plntonio. Creeek, MnltaFa- postla. Vnlg. peet kuue; male Gifao.
ber, acnta, nt solet, sed et longlus a Bic restitni poat Marullum. neqoe
Mss. remota. Sola fbrsan dlstine- vero dnbinm est, quin ita sit lege»-
tione locus jnvari poterlt, sl ita inter- 4om. peeia autem, i. e. posita, sita.
pungas, In Sffria quot[ue fertur iiem qnod probavit Zoilns : nam vulgo l^
focof csie, videri Quadrupedeef i^c, i. e. gltnr posfiUnc. Lamb. Imo illnd
•bl vlderi possnnt qnadrapedes (avl- peetkine haud ita male bulc loco con.
Iras tanto robostiores) e vestiglo pe- venit, ac Lambinns pntat. Sed ne
rife,et nt(quod subintelligi debet) quld dissimulem, totnmlocom ex Mss,
ipsa vis cogat eos gravi casn procide- vesiigiis ita legendnm atque Inter*
re, tanquam, dtc. Feriur eeee. dlxlt, pnngendnm esse censeo: Janua ne
nt Mss. leguiit inf. vs. 848. * Esse puieie Orei regienibue eeu Credaturs
apod Ammonii, Sec* fertnr.' Hoid. poetkme attimae Aekenmtie tn oras D»*
7S7 Qiiadinipeiiei quoque 900, tfe."] eereforie Deoe Manee mferme reanmr^
Viderl posset gradatlo qomdam aen i. e. ne existimemiis Ip illis regioni*
exaggeratio raram hic fierl, qnalls bns splracnlnm, et quasi vestibiilum
admirantiomveladmlrationeminaliis (nt loqoiinr Tnraeb. cni b»c emen*
excitantinm fere est. Atqne Ita ne- datio etiam in mentem venit Adv. 10.
qne Ingrata neqne superflnaforet Ista 24. et 22. 19.) pnteoram Orci esse,
▼ocis ^fMofvi repetltio. ' In Syrla qno- atqoe adeo iEstnarinm qnoddam ; ad
qoe: Qoadrnpedeiqnoqoe,'dEC. Sed qnod qunm veneris, nisi tibi caveae
plnra a Fabra non de nihilo moven- vide ne (inqnit Poeta) snbito Orcus
tqr odvenas vnlgatam lectionem, de tibl pedee dncat, atqne mirifico ioltn
1668 NOTiE VARIORUM IN
in regna saa pertrabat. De t^lnto- qw «nnl, i^, Is. VossioSy nl
nitfl antem hisce locis consnle Stra- notant, ' MuUa eibo ttqut nad. Sed
bonem lib. 6. pag. 244. et notas ibi hand dobie vtr ille ernditistimiia le*
Casaiiboni. Han, git : MuUa^ eibo «gque- tUaHa^ 9ft. neg-
Hinc] Ex hac Orci janna. LanA. lecta videlicet elisione, qnod noatro
764 Jhtette] Trahere. Lambln, non innsitatnm. Nam et anoolAlBr
laferne'] Sic legendnm, non iaferaa, nMrginalis : eibo^qae tantnm notavir,
trferne antero, i. e. ex Inferis, sen, ex addito : opi, Prelg. Rectissime, nam
locis infernis. Lamh, nni in jyfss. est additnm ab illis, q«i
705 Naribua alipedee^ ifeJ] Nihil LocretiaDK elegantiae minoa erant
magis ad ridiriilum, neqne nnqnam gnari. Hav,
facetitis Scomma : Plinins' antem 2. 774 Osfeiidiimis enle] 4. 694. * Nmie
i%, * Elephantonim anima serpentes alits alins cor sit cibns, ut vide-
extrahit, cervomm item nrit.' Creeeh, amns/ Sie, et 6. 606. ' Neqne snnt
Naribtu atipedei] Qnemadmodiim eadem jncnnda per artns. Qnippe
' cervi alipedes/ h. e. qnibus pedes videre licet pingnesceresiepecieota/
alarum sunt loco, et pedum celeritate &c. Loai^.
prsstantes, naribns serpenteis e la- 778 Aiqiie aepera odore] Sic neres-
tebris ducere existimantnr. Itaque . Mrio legendnm, etiam Ubris omnibns
cervi dicontnr a Orscis iKa^f wapiL invitii : non aspera iaelm : loqeitnr
T^ IXed' robf 6^s, i,e,* quia capinnt enim hoc versn de iis qnas Moit nari-
•erpenteis:' vei vap^ rb ihJfw robs bns infesta: quse quid alind snnt,
i^ts, i. e. ' qnia agitent et ablgant qoam odores P proximo aotem de iis
aerpenteis.' Qnod hic cervis tribnlt qnae tactnm laednnt. Laai^.
Lncretius, hoc idem elephantis attri- Atque aapera iadu] Ita oranes libri
butum esse proditom est, teste Plin. qnosviderim. Lambinos: edore^qood
2. ffS. ' Elephantornm aniroa ser- bonnm qoidem' est, aed libroa posco»
penteis extrabit, cervorum item nrit.' Gif.
Ldimb. De mapparnm fure Hermo- 781 Detade otdere Ueei'] Hnnc ver-
gene Martialis 12. 29. agens, ejus anm cnm eo qoi deinceps seqoitor,
dexteritatem cum halitn cervino an- profert Noiiins in nomine * spnrciu.'
gees attrahente comparat. ' Tn licet Lamb,
observes dextram, teneasqne sinis- 7S^ Aeriieri^feaioaeuta] Legeiidoai
tram : Inveniet mappam qna ratione puto, iltfrifer ti|^ei<o aeaeii, tameCsi
trahat. Cervinns gelidnm sorbet sic Nonins legat Aeriier Uifeeieni aememm,
halitus angnem,Casoras alte sic rapit anisii antem si legamns, ti(/esl« Inter-
iris aqnas.' Han, pretabor seosni. Lemb. In Nonio,
769 Qued dixi sape] Snpra 2. 8SS. i^fteieni aeneum, Forle, vtfetim eenea,
* Nunc age jam deiuceps cnnctamm Gifan.
exordia remm Qnalia sint/ Stc, Lamb, Spurea] Foetidae : Nonios. Et in
771 MuUa AoatMt] Ordo est : Mol- seqoenti versn * Inftstant sensnm.'
ta esse, qnae hominl sint vitalia: et Lamblnns Infeeiee teneu^ i. e. Sensniy
mnlta, quie possint morbos incntere, at nihil mntandnm. CreedL
et mortem accelerare. Lamb, 78S .ir^'6«s prtmam rerCtegrw»]
Muita, eibo eeqae xtitalia] Gryph. Ut juglaudibus : de qoibus sic Plin.
Nard. Florentina, et Pil Bononienses, 17. 12. *Jam qnmdam nrabrar«B
Edd. monentibns Loodinensibns, ha- proprietas. Jnglandium gravis, et
bent: Mulia dboo <fuee. Forte ita, noxia,etiam capitihumano,oinnibna-
ut vocem dbos pareolhesi inclusam qiie jnxla satis, dcc. et jnniperi/
Toloerint, boc modo : MuUa (eiboe) Virg. Gallo, 76. * JvDiperi gfiTia
T. LUCRBTII OARI DB RBRUM NAT. LIB. Vf. 16G9
mknk' iMmb, llle. Nnoc proccdit Tornebni ex
. 796 Eti Hmm i» wuigniM] Qns nl AdY.20. 13. ' Lcgo etiam, conw/iil r6i.
hmc arbor, et qno oomine appelletnr, dim Coneidere uifumoe qui morbin mU"
non lefl, ant, Biquando legi, noo me- tere tuetii : antiqua antigrapba pumM
Mina,ni8iforte.taxum8ignificet, qnod babent, nnde /naMf facio. Consopit
oredibne est. De taxo lege Plin. 16. antem concidere, est ita consopit
10. Zaai6. ut conciderefaciat' Qnanquamapttd
jirboeimmmUibueHHiDemi'] Tasnm me semper, nti debct, magna viri
fortasse intelligit. G^en. Qn«nam clariasimi auctorilas fnit, tamen non
illa sit diYinabnnt alii. Qnidam ex» poaanm facere, nt ei concedam, cum
iaiimant eaae tazum. Sed cnr nos ad asserit, dici belle poue eouiopii ciwi-
Heliconemmitteret? taxoi enim fre- eidere, Deinde, indigna tanto viio
qnens etat in Italia. Dein vemm sententia in versn fnerit ; nam /umm
ilindde taxo non est, ' floris odore fiiimor6ef»t«areiiiroi^, ant,(esiemn
necare.' Fuker, Apc^i/te^ia in illa lectione) mor6Ms ^
788 Thrie ex] Pfo, ex terris, Am- fimoe mHiere euemiy non satis ex-
«Tp«^. Laai6. presse, nec ZtafHi^ ennnciatum fno-
788 MuiiuwiodiemuUitytfcl Ordo rit; opns enim est exemplo qnod fa-
est : Qnod telins gerit multa mnlta* raillare et obvium in hac materia sit.
rnm rernm semina multis roodis pcr^ Sed alius qnidam in scenam venit,
miata, et ea discreta tradit. Itaque qni omnla, si fides bomini est, et pln»
pntavi aliqnando bos versns pnepos- na et detena dabit. Audire est ope*
tere locatos, et cdnverso ordine Je* r« pretinm; o(ya fras: Ecce ^^^{,
fcndos, hoc modo, Quod permieia g-e- l(pira(, prodit icXvr6s 'Aepofi^iifiu^^ An-
rUf^e. Jfaila aMdw, 4pe. Larob. tolyco proles non infitiaoda parenti ;
• 791 fioeiunmmque reeeue] Odor In- 06 y6p ukearoa^ rdao warf^s ^ x>-
eeram nodo exslincte consopit, at« p«W, N^np 49' 4^ kkhrmf x^pvie
qoe adeo spiritmn interclndit : deni- r« «oo^fr r«. ' £x signis hominem nos-
qne (ntscribit Plin.7.7.)pienimqoe citas; Oifanium, LavernsB puilum,
abortns cansa cst. Laai6. dico : nnnc itaqne cave ; siqne po-
Aoctermunfn* rteeue exOMeium In- tee, manibns paiUum tribns tene.' Is»
msa «6i acri Nidere offendit aorei, cen- ut semper admirabilis fuit, sic, in
aspii i6idan, Cemeidere ui priooe fni editione sna, legendnm contendit :
■er6«s mOiere euemi] Me ini|irndente D^ieere ui prieoe qui morlme tmpeeui"
fectnm est, nt tertios in hac nostra mi, £t qnati negotinm hoc intrica-
editione venusomissusfuerit, cum ex tissimum, i fw ical 0fe), confragosum
eo exemplari, qno nii typographum et desperatissimnm, dnobos verbnUa
jnsscramy ex auctoriiate Lambini transigi qneal, ' Ita,' inqnit, ' ex ve-
snbfaitns fnisset. Lambinns enim tcribns libris optime a nobis restitn-
enm minime Lncretianuro esse existi- tus est locns ; vide (bomiiiis verbe
mavit: Tnmebns contra. Eos iiaqoe snnt) inf. vs. lOSO.' Bene bercle, di-
aadirenon abs re fnerit; idque nbi eebamolim,f2,i^ r^Aio, ical6a^piv,
erit fiictum, tum quld de hoc versu quod nos monitos voluit, locnm hunc
aantiam, qnaque arte sanandus vide- ' optime a se restitutnm ' fnisse. Ni
aliir,.ostendam. Primie in boc ope- enim affirmasset ipse, hand iu fadla
veio.dramate partes Lambint erunt; crederem, qni sim durinscnlus aa)
sna enim diligentia effecit, ut dignus MtMcrof ; sed est alius quidam, uait
«ideator, qni tecum primus agat. 'HpdukKror dico, qui mihi nunc aeque
* Hujns versas ' (inquit) * ita varia et carns est atque egomet sum mihi, a
mnltipiex scriptura est,' dsc. Usbc qoo metno maie ut hoc Oifanii jndi-
IG70 NOTJS VARIOEUM IK
cifim repreheodstiir. jarene an ee- ierdamqae greiri lethafgo fertsr i»
ca«, jodez «edebU, leetor. Piiaiimiy altom Ateroaoiqae seperem»' die. et
(iaqeit ille noeter, aat p«aiMime inferiw panloy * Adde qood ib nigra»
ego,) miror qao exemplo ubi tantam lethargi mergitor nades.' CaaM|ao
lieere postolet Gifimioa, ot ex amei^ ita jodiciom peatalet» oil soperioa
dergj qood oiliili est, ioimo minos ni- ioooebam, miuorem jam jBt potio
hilo, effingat illod taam dfficere aeo hi^oft vemas partem videri
a^ere: neqoe eoim illa Lattoitaa hinc constitniese ; legendo sclllceten
taatopere beila eet, Morhit !R<«aai de^ ▼estigiie variantie lectionia, ot «■oi'
jcett. Deinde cnm pro miitere, atl in oie 901 merhu miiUre sa<eil. Ille ao-
omnibos libris legitnr, srripsit rh tem morbos esse aiios non potest»
anpf» rem aodacisB palmarlm feciase iiar^l|s;^dicoy qoom lethargoa. 8e#
videtor. Prvterea ez certo qoedam enim iilo * eoocidere' qaidfiet^ U
morlM», 000 enim ex omnikias^ somp- ▼ideodam scilicet ; siqoe ree eritpro-
tom a Locretlo esemplom ot fiierit Uzior panlo, oe te, qomso, ejoa t»«
neceste est; onmes enim omolno deat. Sic igitar existimo; esso hie
morbi, qoi paolo ocriores soot, Aoeii- debere palillogiam» qoa figom et Cn*
ofm d^ere soleot (Oiftoii Latioi- taUos,elbicoeeteretO<vidiaadelee-
tas est) et lo lectom traosdare ; sed taotnr maxime ; sed Lneretios mm
omoibus morbis gravis ille sopor, soam feceraty at exempla probabont;
nnde emergt non potest, comes non lo S. 12. ' Omoh dob itldem depesci-
lit. Postremonndenamostendet,vel mnr aorea dicta, Aareo, pefpoton
ai ooiversom Latiom a Noma ad Ci- semper dlgnlsslam Tlta.' In ft* 996.
ceronem nsqne otiose perlostrarit, «SoppeditarenovnmlnaseB, trBmero
(neminem enim dtra dceronem Torm omnibos instanty Instantf nec iocn»'
et germans Lotioitatis agnosco) ▼o- &e. Ibid. M8. * proloTie loTare tm^
cem hanc prieof, prioef, &c. sine ali- mida aaza, Homida,' te. In 6w 197.
qno noBsine acyecto reperiri? qnasi • £t qn» coocrescant in nnbibna
si dicas priiros homines, privas ferasy nla, prersnm Onrola, nin, Tentlig
priva vestigia, dee.) nbi tandem id do,' &c. In 9. 158. ^UIIa Ibris, at-
teperiet? Nam illnd ipsom exem- qtteipsasni8epartibasaoam,Uoamt
plom, quod io aolmo babebat, qood- in qoem cmpere locom/ dtc. io %
qne ab lUo deslgnatam est, Uli hand 998. * ReUiqoim motos ritaUs riocere
fiaTet. ibi eoim 9. 1990. legitor, pfwef scpe, Vlocere, et Ingentis plag» ae- adpertff mMUUer •nstmielMf, ife. sed dare tumultns.* MnlU alia preistri
aUud probaodnm fnerat, quam qnod posfnot ; sed,nt finem aUqnando In-
probare instltit ; nam qnod in illo In- clam, hos tres Tersns sic eesa scri-
dice sno, qni ex Lambinlanis litcabm- bendos con|iclo : Nfcftroamfof rsefns
tioolbns crevlt, taoto coneto osteo- «tfinciiim itonfn a6t ecri Nidoreeffn- dit qoid sit « priTns,' operse potnit dH nerfs, eo»ffpi« iMdfm Nidfrr, ot parcere ; cnm oec obscara oec diffi- sfmnM^ai morhif «iilerf facvil. Vide- eiUs res sit: neo ab interpretibas Ucet ex prtnes seo Mof oti pa- HoratU negligcnter tracUta. His tmm nostromm memoria vnlgo scri- Itaque omissis ad emeadationem no- bebant, fcci «famof. qnm tox lU ple» stram adium moliamor. £a antem nnnqae exarabatar fmnef, enm «- hoc nititnr fondamento maiime, (id neola transversa snper r^ m, wmt enlm ratio monet) qnod cx nnlla aHa ellam, nt hodieqoe lit, siaff. Iteqae re simiUtndioero docere potnertt vel miolma licentia loons hic not re- poeu, nisi (qnod haod probandnm) atltntnsest,aotcer«enensinejadtcio •xleihargo,dequoUi9.dlxerat,<In- tenUins. Qul ingeniosioree eroBt,
T. LUGRETIl e4ai 01t RBRUM NAT. lAB. VI. 1671
ii M pteQSMea InbebiMt Fokr. In vrtMpf «levil, Ut hic slt tMsnft;
Godieibui iiiir«¥arietas: treslios ver- nidor iUe exstincti iumiais ita vita»
aw ita reflagit Fal»er, N^Uwnmmqimf les spiritat Boffocat et depriaiUty nt
atffat eatimeium kmuu^ aM oen NU Bolet coUapsooi ia cinecet ignem ob»
dtre efmidU «oreB» cMiBBpit tMdBai iVi- tegere mntfn^^ Bive eiaeriB tninDliia
dBr«) irt BaaaMB fai aMrftoB mHten Ba«- cadente igne excitatas. Orseas eoim
•it. Repetitar voa AidBrf, nt BBipe voces paBBim intefaecit peetn, et ti*
allaB. Iste antem morbns qui BomaoB mUitodo est aptiBBima. fia».
snavit mittere» lethargns. QifanioB e 793 Qimi grmidU nidBr] Ad Imnc
Godd. JN^iafrf, «1 pnase fat mnrhm» locnm, cnni enm ita oiim edidissemy
anpf BnfeiC : Pro prum leg. pranoBy et CeactdfrB «t prBnaB fin wmrhm mUtert
tnm ea erit lectio i|aam Fabcr lam Bwnl, hmc qnm Beqnnntmr» annota-^
petnlanter solicitaKe non debnlt : cam : Hajos verBoa it» varla et mnlli*
morbnm enimy qni pronot dqyicit, plea Bcriplnra est» ita absnrda, atqne
Mrbom comitlalem recte biterprete*. adco obscnra sententiay nt verisiniilo
liSk Cirsfdi. Aristarcbas noster ver- ait« non esse Lncretianam. propo^
snm CMBidfrt , tfe» iodneity et snnni. nam igUnr leelori scripturm Tarieln*.
tnppenit. Scilicet boc est lAcre-^ tem : boc prlmum : deinde qnid de
tinm emendare. Legendum aatem : boelocesentlam, dioam. 8ic igilnr
GmBflfil iMdBm GBafidfrf : nl prsnBB babent qnidam lib. mannaer; in bla
fw awri«B ariHsrf fnfoit. Describit Tettianns, GBncidfrfciybaMBfmaiBif^
CBfan aMirbnmeomitialem,qni proaos If tmiifre emeU: Vatioanns sic, Gsn*.
tmm affligit* Sed lagit tambinnm fidfre «I priaiSB fni msnBlrB miWfrt
fonm Ula, * conBopit concidere/ pro» safoil : Memmlanns sics GBneidirf n#
emiBopiendo coglt concidere. Tacit. franBB fai merkee aritffrf Bnsaii : ona»
Kst. S. 10. ' Tcrrore et propria vi quo eonsentinnt qnidam Talgati :
Crispns incnbnerat ddatorem frn* l^ngdnnenses et Floaentlni sic» €m^
tris Boi pervertere.' Incnlwerat per^ Bidknre al prsaiB, pd wmkw miMere
Terteroi i. e. incnbnerat nt pnrrerte* sHfeil : ParisienBea sio» Cemniere ei
mt. Idem ibid. S. «I. ' ConlMAem priaisB fm aiBrbes millfrB mmmi: Ak
anper tania m Fbvinm Sinblnnm, dinl antiq. sic> CBnBidfrf ei primifi
Triaria U ViteilU oxor, nltra femi- q^ msrAe anllire SHfril : Basttienses
aam feron, lermit e pericnlo princi- sic, Csaddfrs al pransB fni mmikm
piB famam cleaientim affeciare.' Vitg. aullfrf Bafril. Jevian. Pemlanns sic
. CnUc. vB. aoi * fit infessos reqniem legebat, Cearidsrf m jNriHMS fai aMrM
dare cemparat artns.' Item vs. 989. auMfre Baseil. nd ofnm codicis Mean
* Rivnm propter aqam viridi snb miani sic eBBondatnm obI, Gsnridfrf
liroiide latentem Conformare locnm al ipaamB fid aMrks arfllfiif fnfail.
capit impiger.' Hme Jan. MeUems qnidam amlcns mens sicy CBnmpBl
Pnbnerins in Spicileg. Facls crit. yinas gat aMrlsB awHfrf safeil. *Spl-
Orotev. Tom. 4. p. 849. Etsanebflec nns' antem lapidlB geniM est ap«d
loctie proxime ndbmret optinus Mm. Theopbr. Vides lecler nibil ease eerli,
8ed tamen ne et ipse asymbolns siniy in qno inslstere qneas. Nune^ qtUd
■on plgebit mean qnoque oenjecin- sentiam de boc loco, esspectas nl ds>
ram nperire. Scribnnl conatanter cam. Delendnm. NamneqnelMin-
bgd. Bat. GBncidBrf fi pnmsf «ni Haoam esse arbHmr» et aasfan aflv-
aMr^orillfrfBnffil. Neqne mnltnm mare ea aUqoa annotat^anenla ad«
aUi iade abennl. Pelnil itaqne ve- scripta natam. Sod si qaansy qnam
tnstior fttisse Bcriptnm hnc : Om ct- pelimimnm bamm seriptnraram pao-
mem nl f nmsi mjmf^he mUiere snwll. bem; nninmibi prabatnr : est ta-
10»
NOTiB VARIORUlf IN
«en AUqm spacie» in haCy Comadete, ut apmmtu qiA nwrho miitere eueffii. i|iumqttam ' agere spamas ' dicimas, non ' mittere.' Haec igitor ad hunc fersum olim annotaram his iptiii ▼er-< bis. Nnnc, qnamvis maneam in sen- tentiai hanc vertom, qaomodocnm- qne legatur, non esee Locretianam ; sic immntandum tamen arbitror, nt aliqua sit in eo species Lncretio dig- na, et nt aliqna ex eo tententia eiici possit : denique nt coh«reat cnm iis qoe antecednnty et cum iis quae se- qnontar : Qmn grmidie kSeiuder aber- hm immUtere enevit, cojas Tersns sen- tentia aptissima atque apertissima es t. Licet et ita legere, Qaw nider gmmdie kie ebertum immiitere enevtt, Sed superior lectio mibi magis pla- oet. Qaam?is aatem banc versnm ita immntatam, itaque edendnm cn* rarim, nibilomions ▼olgatnm illnm, quantnmvis cormptnm et ineptum, retinni, ne quis maleTolns qneratnr, enm a me esse sublatam. Retentnm tamen vtm confodi jnssi. Lamh.
D^ieere «t pHvM, 4^.] Ita ex Yet. libris optime a nobis restitatos hic est locns. In mnitis vet. Cenddere nt primoe qni morlme mittere euevit, Qnidam : prenee; ut Marollns, et valg. Qoidam : mor6o. Qnidam ; et, Vide inf. ts. 1080. Giftm,
TiM Caetereoque gram] * OraTe ' ap- pellat 'castorenm' propter odorem gravem : nam grayidsB mnlieres cas- torei odore partnm abjidant. Virg. Oeorg. I. 66. ' vlrosa castorea' dicit ab eo qnod est Tirns : dictum autero * castorenm ' a castore, qai Latino aomine ' fiber ' appellatur : qaem ▼nlgo aiont scientem, qnamobrem ex- petatnr, abscissls sibi testicalis, effo- gere e manibos ansectantinm. qaam opinionem seentns etiam Cicero pro Amilio Scauro, * Redfannnt se,' in- qulty *ea parte corporis, propter qnam maxime expetnntar.' Sed ne- gat hoo Sextios medicinae diligcntissi* mns, (nt tradit Plinlns libr. 8S. 8.)
qnia parvi aint testlenli, et snbstrietl, et spina adbierentes, nec adimi sine vita aiiimalls possint. Lamb. Eodem modo ' grave castorenm ' dixit Varro Quinqaatribns : * Qnid medico mihi est opns, nempe, tno absyntbinm nt bibam, gravem et castorenm, levem- que robur ?' In qoo tamen exemplo nogator Nooins, ^gravem,' ad ab- synthinm refert, et id diei mascnlino genere pntat. Pahner, in Syieii, Fae, Crii. Tom. 4. p. 849.
705 Et mambne nUidum, 4>c.] Opas moliebre, ut tela, et similia ad laai- ficlnm pertinentia. nitidnm antem po- to Intelligendnm, qnod Homerns di« cit loi^, ant ^aeu4r, Lamb. Tela, et reliqaa ad linificinm pertlnentia* Creeek,
Ejfluit <fi] Excidit ei de manlbns. Lamb, Et liic et alibi eH legi poaae paut Achilles Statius ad CatuUi Epigr. 8S. sed nt ' reji,* ita et * eji' Lucretins et Plautns prodnxemnt, posterioris excropla profert Voss. de Art. Oramm. 1. 22. p. 88. prioris exstant 2. 11S4. 8. 867. 5. 286. 768. etalibi. Hav,
706 Si edoraio eet] 8io duae ayOa- bae brevea: quae cum loaga antece* dente dactylnm efficinnt. Jjombm
Quo menetrm eoieifi Vel ex hoc loco refellnntnr ii qni in auperiore ▼eren legi volnnt, Caetoreoque graoiey et per graoem gravldam significari Tolont. Nammnlleres gravidae menatma non solvnnt. Eat antem hic mcmlrwi aai^ vere aliod, qnam apod Sallnatiam, ^Conventom vltantea ad menstma Kolvenda montem ascendunt.' Lamb»
707 Muitaquepreeterea] I. e. et mul- tae res prsterea solvnntmembra, &c
700 Deniqney ei in cattdtt, ^.] Com in libris mannacr. scriptnm reperis- sem partim cuneta rdoMris, partim eoniere iavarie; in Venetis pneterea et Parisientibna enm te retevarie; ego, Mureto approbatore, atqne adeo auctore, jam antea cnm Romm eascm,
T. LUGRBTII OARI OK RBRUM NAT. LIB. VI. 1678
mmtUrt lameriBf et io meis adTena- Imii odor ?ini est illi tanqnem plagn,
ciis repMueram, «t in meo Lucretio seu ictui Taliditsimns. Confer cnm
emendaram. qnam emendetionem hoe loco» tss. aliqnot 4. 068. ab ilte :
miilto magis amplexuR sum, cum in *Qnippe nbi cui febriii bili «nperante
oodice Bertiniano ita hnnc venum coorta est/dEC. Triompho primiim,
repcri emendatnm. docti qnidam ta- hanc emend. non esse a Zoilo proba-
men ex hac antiqna Bcriptnra conji* tam : deinde in ejns locum hanc eaae
eiunt legendum loMbru : < lavabrum' ftb eo snbstitutam, Aut nisa memlm
antem dicunt e^se nomen integ rum a priMi periexU/nxida serfnu, Nam vel
iavando: a.quo sit diminntum Ma* ez hoc ono cognosc^re licet, quam
^rum/ vas in balneo, ubi lavabant. sit bardns et blitens, et plane suiljo
Hanc emendationem probavit Zoi- ez genere, i^t coi ccennm melius ole-
loa. Xiom^. at quam unguentum. Lamb, Oifa*
Lavaeria] Ita legendnm etiam ex nins; Auimti membra jnius pertearii
nostris. Gifim, frigida eervuMt Aut eit edoe etnt phgee
. 800 PUnier et aetio i»] * Soiiiim,' mamUnUe mere f Qiiasi hsec omnia
Tas, in quo lavabant sedentes : atque essent remedia coutra viin gravem
idem fortasse qnod * labrum.' iMHbm et odorem carbonum : quam lectio»
De deiiquio quod cibo distenti in ImI* oem iste ferat, qui amat tales versus.
neo paliuntnr, Jnven. ssepe, Horat. Creeeh, Hsbc qnnm prodigiosa se^-
alii: 'Solium' autem vas in quoln» sn, prodigiosa metro, prssterea an-
vabant sedentes. Cretek, dacissima mutatione itaediditsetOi»
801 In medie] Solio. Lamb, fanius, valde tamen defunctorie ;
80S Practfieeui] Ante haoslmns, ita, notaty eic v. I. scripsi rectissimoy
et bilMmos. Lamb. sententia perspicna. Sane, sed et
. Ante^ Ante quam odorcarhonnm palam inepta: carbonnm illam vim
in cerebnim insinuari possit. Laeeb» cerebro infestam non esse, si servns
804 Ant ntft meM6fa prtas pertexU vestimenta ii^ecerit» aut vinnm sit
frigida sfraNi] Ita ex vet. libris scrip- odoratns. la Caro, mailemy qnam in
simns ; rectissimcy sententia per- sete fuisset hoc expertns vir escel-
spicua. Gifim, lens. Lambinns : At fmon mem^
. Ai eum msm^ Aemtals] Vide obse- Aomtats pereepii fereida febrie 7)m JU
cro te,lector, quot et qnantas hnjns sdss etnt, phgtt maetabiliB iueiar, A
loci cormmpendi ansas prstbnerit Torsus utiqne vitio slbi cavit, et mi-
iinins littersB immutatio. Nam cnm ons licenter a veteri scriptura re-
pro febrie imperiti illi librarii scrip- cessit Sensns tamen qnam bonns ?
aissent /evris,.v pro 6, deinde ex/e- febri correptis odorem vini pro pla-
nrts factnm esset semis; hinc natm gaesseP Quis hoc dixit? qniddeinde
annt tot et tam varim scriptnra. alii ad rem fadtP Sane Vossianns codex :
enim sic corruperunt,il< eum meuAra At eum membra deatas pereepUfereida
mmue pertexU feruida eertue: et ita feruieTum fU o,v,p.maei^nUeimaier,
habent codices Parisienses, et Vene» Sic igitur scribe : At eum membra ds-
ti antiquiores : alii, At eum membra mue pereepU fervida muetum, nnn JU
demaue pereepU fenrida aenrie: et ita edeevimjiagmmaetabiHeinetar. Agit de
Florent. alii, At eum ntembra demue halitibns et odoribns cerebrum affid-
pereepU fervidua ignie. quid mnluf entibns: et inter eos refert ferventis
longnm est ceteras scripturas refer» in apotheca plena mnsti vim : quam
re. Sententia autem ejns qnamre- notnm est ab homine snstineri nom
stitni scriptur» hcc est. At, cnm posse, sed velnt apoplexia ictos coa-
homo febri aflfectus et correptns est, cidere et pro morluis exportari, qni
1674 NOTiB VARIORUII IN
HMell ialrsYerivt» t«t diatiiis ibi slmnet, habent «OMUi». Lunb. Ilm
mgOAeriDt. T^ ftr ervore llbrarn omiiiao legendiim, aeqfne sati» mlrari
repetitam est Ui mfmmiimtf codiee. poftsvaiy in atraqoe Oifaim editione
£x mMtem iwm fk rettitit MtfiMiJtt, ■eriptnm falwe,]rf^gf« maimHlie aMTiBt
litera «s e^aiietreote et r^ tum ab» contra aenaom, oontra metmmy con-
■orpta ab ea particnla, qnm 8«quen* tra, &c. Sed ia m. 18. longe alindr».
tem versom orditnr. Jfcai^nidomaa peries: Ibi loqaitur Poeta do mo-
cx Mii» DonnoUls Mas. et Florentino tallartia beminibns^ qoi * Teifai peni*
Dotat et Laoibinnsy ex Paris. et. tas scrotantes abdlta Imo/ plernai»
Ven. meNi^ doamag. Signifirat noiv qae odoris tetri oppolsn neeantor.
Ulam tantum apotbecam ant celtam, Qnid antem isto carmine lisdllnsy
ia qanfervit ant sltnm est plenis va- ^ acrutantar abdlta terrai?* ( sera-
aia fervens mastnm, implerietooca* tantur terrn partes a sole remotas)*
pori gravimimo spiritttf ae4 et viei* tamen CKfanins (bominis jndieinml)
aas aedinm paiteay ia i|vas penetrare ait * abdita aari ' significare alidltnna
potest Et eat veteris elegantlse. anrom ; sed lllad * terrai ' cnm qno
CSeafo ad Qnintom fratreoi: *nee jnngettirf neqneeoim poatbneatnfo
habere poterat adjoncta cublcnla et polerit. FaAcr. Indicem OilnBii ln>
cjnsmodi membra.' PUnius lib. 2* nnlt Faber* Conteatns enim ia aen-
eplst. 17. * dormitoriam membmm.* tra edttione tale qnld agnoscit.
Et qnos addnait O. Fornerins l.Se- 8M iVeane xMm ffiam fam] Ad
lect. 8i« Qood si meminisset derisor bonc locnm illnstrandnm nsnltnm
flle nnper valde direptos et pessimm confert qiiod ait Vitmvlna S. 7. hia
canssB patronns, non fiusas esset ges- verbla : * In pateomm antcm feasio-
tire se sdm, quid esset ' per aolai nibos non est contemnenda mtio:
mambra duci.' Ptrdpen^ nt 5. 60S. sed acnmintbas solertiaqae mngna na^
*£st etlam qooqae, ntl non magno tnralesremmrationesconsiderandm
solia ab igni Aera percipiat calid» qnod babet mnita viriaqne terra in
lervoribos ardor.' MwtuM pereifii se genera. Eit enim» nti reliqMe
mcniAra4lMmM/croidaybypallage,mns- res, ezqoattnor principiia compoai-
Inm ipsum fervidam percipit mein- ta : et primom est ipsa terreaa, bar
bra domns : ant /ervidaf jm» fervore betqae ea hnmore nqom foateia : ilem
mitts infesta et gravia. Gvwi. OAs. caleresy nnde etiam siriphary alnmea,
9.6. Recte mihi seDsmn loci teti- bitnmen naacitnr: aerisqae
gisse masimas Orooovias Tidetnr, immineis,qoi cnm graTeaper iatci-
aed iilnd amstam non satis placet : ad vanla fistnlosa terrs perveninat ad
▼eterem scriptnram magis accedet, fomionem pntcormn, et ibi hominca
al iegas Ai f aam airai6ra doamt peret'^ offaiidnot fodienteis, aatnrali vapore
fU fertida^ ferme^ TmmJU odot frim obtnrant In eorom naribna spiritns
phgm mmetahiUt tnstar. qnoram ver- animaieis; Ita qol non cclerina usdo
boram fere idem sensns est cnm effagiant,ibl Inierimnntnr.' JLmn^. Gronoviano. * Ferme' vero iuPoe- 808 Henignt abi arge»H\ Si lcga-
ta Bspiiu nsnrpat 5. 849. « H»c mus exepweif ordo verboram et aen-
eademfermemortaliaceraimusesse.' tentia bojoa lod haec eat : deakiae
et fi. 11. * Omnla jam ferme mcrtaU- aoaae vtdtti, qoaleis odorea exapirat
bns esse parata.' et Ibid. S28. « £t scaptesohs nbi, sea In qaa, hominea
celeri ferme pergnnt sic fnlmina lap- anrt atqae argenti venaa seqoantnr,
an.' Hoo. terrss parteis al>ditas ac retrasas
806 ilfae«aM!is <aslar] Qom mae- Ibrra scrutantes? sin m»ptral, uibil
lare possit. qnidam libri, in his Pari. fcpctendnm est M kmm». Im^
T. LUCRBTII CARl DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1075
-MO SMfWtMMla] Ita oniiiet libri, ribns a LncretSo dieltnr ; leiendiiv
•t Pettni. Mnle Lnalnniu : waplff> eit, noo nnn» esse omnlnni metnilD-
inls« Gifnn. mm odorem. nam odor anri igne cn>
AnplMnk] SmftmUmm («ic enim lelmcti, gratns et snavls est : argen*
•eribi debet) Pompeina Festni att tl minns gratns : seris et ferri, spnr*
* ess* locnmy nnde argentnm effodi- cns et tseter. Talels igitnr et singn- tor» ia Macedonia, a fodiendo dic- lamm fodinarnm odores esse credi- tnmv* nnm «xdvrfor Orssce ' Ibdere' bile est. Lamb. Nomen generale est, dicitiir: Idemqnehinic Lncretli yer- materla Ibssiiis scllicet ; vocamnsy •om prelert. Ut antem notlor slt taTvdsntne; neque hic deThracia' hnjiis vocabnK origo» «rspteiailii dictn loco cogitaadom, qni sic proprie di<i. eaty qoasl mnrd^ lAir, I. e. * fossills cebatnr ; est enim, nt dizi, nomen- mnteria.* mntata est enim aspiratio- generale rm i»rraXh^ sen fodina- ais nota ia «, ' scapte hnla^' * scapte* ram metallariannD. msimrw ' fodere' talai' nt In Sf 'sns/ Mp ^snper/ est^lJxif ^materia.' F^ber.
Stc. Cnm hsec olim Ita edldissem, 81S Qnas ftMimnm rcddfltf] Qoam
ae viilgttssiem, Zoilns a medlssenslt, paUidas, et viridels, et easangneis?
et vara gravis anctor ita pronnntia- nt videantnrmortni nmbolare. Xmn^.
vit:MaleLambinns.sententiajndlee 814 VUtd cspui ds^] lUconjoe-
dlgna. Sed andlamos rationem. qnam- tnra dnctns scripsk In libris, dtfU*
^ eaim eentaati «sw dcberemns la qnilmBdam, daiL Gifim.
taati vlri anctorlteta, timw ■miiiuB llmi^ ynm, »c.] Desltiis^os *viar
tlam saam ratkme coafinnat. Ait, magiia,'i.e.necessltas(daramteinm)
* Seaptesnlam esse noamn oppidl fai et servitns (erant enim oiim servi Hirada.' O acntnm et ingenioenm pmna, dinnnatl ad opas metalli) co« haarfaem 1 qnasl vero non sint nrbes hibet et continet in tali opere. poet iaaaawralMles a coaunaaibas aiia- vocem wiagma loterpanctloais aota vam rerom nomlaibns, qna appella- scrlbeDda est. nam qnod vnlgo ita tiva appellaat Oraawwtici, oomlna- lcgitnr, Cokibit fm wmgnm wacnrf, pee- tmt verbi gratla,Carthago,aotcerte catam Cit ab lii, qni non videntcs,. efns nrbii arx, Bym dicta est, at haac partem altimam veraas aeccssf teatatnr Vlrg. ^n. 1. 871. <Merca- cst, referri et pertmera ad ea qun se- tSqae solnm, fhctl de aomine, Byr^ qnontnr, nimlum armganter et coi^ anm.' At * byrsa' eorinm slgnlficat. denter, deleta vera scriptnra, snbstU Rooia, aomen est nrbls, et vlrels tnernnt verbnm oneare. Sic enim ie.
rporis aignificat Abmtonnm, no- gitur in omnibns libris ▼uig. prmter
est nrbls et herbsi. "Siynpa nr- Venetos antlq« et Parislenids,CiiWM
nt aneoram slgnificat : Antem- «» m^gna «oMrs, plane inepte. Imn^.
aa, Potentia, Clognhim, Albn, La* 816 Ftim^fraa? nccssse cit ffct ^
aa Pompein, Parma, Pedom, indni- tnr, 9fe.] Mamllni, oaeare; pciiime.
tria, Corolcnlom, Capitolnm: alia G^ftm.
sexeeata commemerara poiiom, qnm Necme ai Am ^gilnr] I. e. neociie
«t propria nrbinm, et appeUativa Igltnr cit, nt terra hoi odorei omneii
mat nomiaa. Hoc igltnr Iternm at- eziplKt foras, in apertai et promtai
qae Iteram dico, Zoilo com pecodi- csili partels. Atqoe hac oit iola ooi.
boa Ire paitom josio, sMpfewla ilne nlom avemomm caoia. Imn^
n acHbendnm csse. Lmmb. 818 SU et Aterm} Mnltis iimllibna
Mter] ^Snbter' adverbinm est, collectis prsposit», ez qoibos Inteill-
val snbiatellige, terram. Sed qnod gera licet, varlis e rebos odores adtti,
Uc de Bietallornm et fodlnarnm odo- redlt ad averaa : et ostandil, avemo*
1676 NOT^ VAUIORUM IN
rjim rttioneni in aqaamni, ant terra- Cod. legatnr diHgUj qnae leetio c&r*
rttm odoribus, qu« in auras snrgunt, mpta «•stycnni ▼enia, opinor, acriliaBi
esse poiitani. Lamb, u erigH, vel, nt etiam vnlg o olim tcrU
. 82S Q^a dirigU^ Qnidam Ubri ma- bebant, f* erigU attns. Faber. Dm-
nuBcr. habent, Qua derigit «ttet. Iiane git, deorsom tendit, Oifaniut, at
lectionem, his verbis a me olim indi- te Faber, ^tut non dicitor * deor-
cataro, arripuit Zoilos, sibique more snm tendere,' sed 'de terra tnrgera
sno arrogavit. Lamb, in aura»:' vs. 819. Ipse antem legit»
. Qua derigit e^stua] Ita ex vet. qni* Se erigit: afritur enim de motn ab in»
bnsdani malni. In aliix j dirigit, Oi- ferioribns ad tuperna. Vereor ne hoe
fan. Cum nullnm in toto Latio ex- tit nimit inconsiderate dictnm ; nam
emplum sit hujus 8igni6cationia,ut rh vt. 823. * Avis cteco.correpta veneno
'dirigere' neotrale tit, et id, qnod cadit:' log. igitnr QKadtJv*'
ez Festo detignavit Oifanint, huic ettam plana et pertpicna tnntista
sigiiificationi . non faveat, nt ex No- verba, nt piuribnt iUnttrari neqiie-
tnla I. Scaligeri constare potest, alind ant. Creeck.
ett qnod necetsario qnserendnm «it. 826 Coneiet «tliini].Strabo Hb. !•
Pneterea, si * dertgere/ nti vnlt Oi- de Hlntonio, '£«^«yicr d^ Ar r^r ^mt
£tnlus, eandem significationem faabet ^^ vpiy6iovs ra>hs wdBwn fy/paav.
ac rh deorsnm tendere, nnllam can- Qnalit antem tit itte ^tnt eonjiei|t
tam dicere potest qnin imperitittime e 4. 1017. ' Vixad te redennt permeti
lecerit, qui hnic loco illam convenire corporis tpttn.' Creech,
poste existimarit. Nam de Virgilio . 827 FmCTi w/wrfWt] Sic legendnm
qnod ait, ubi tandem ? (not certe aU- ett. ceeidere autem avet scllicet. nam
qnando Virgilinm non indiUgenter le- mntat nnmeram, cnm antecedat toz
gimus;) an in /En. II. 654. * Spicnla ' alet ' numeri tinguL Sic oontrm
conversa fugientia dirigit arcu V An apnd Homer. 'I\. p. 76. cnm nnaMTM
in 10. 140. * Vulnera dirigere et ca- mnltitudinis pnepositnt ettet, . tn^
lamot arroare veneno ?' An, ut plus jnnctnt est tingnlarit : ol 8' itkeyeami
uno loco (£n. 1.405.6.162.) legi- 'Avafd(<ri7cdnrrMri8eyc^i^imi,^'ix^-
tnr : * Huc dirige cnrsnm ?' Nemi- Oai fAAA^, % 'AxiA^ &c. Lamb.
nem certe videre me, ant legere, me- • 828 Vita vomenda] Vita amitteiiday
mini, qni in iis locis rh ' dirigere ' ac- anima efflanda, tralatio ett. Lamb.
dperet pro, deorsnm tendere. Dein . 880 Fit quopUf at iaterdam] Poteat
non mediocrit otcitantiae ett ita lo« etiam fieri (inqnit Lucretiiit) nt- 1^-
cnm hnnc Lncretii explicare, cum ret ritnt ex avernis efflatnsy aera inter
tpsa prr se se clarissime ostendat, agi aveis et terram^ interpositnm diaii^
de motn ab inferioribns ad siiperaa, veat, ac disf ntiat, et ita totnm iUnd
Bon contra, nt ille plane ridicnle spatium inane reliaqnatnr. qno Hct»
existimavit. Sed mihi credi nolini, aves in eo inani spatlo volare conav-
Lucretint ipte paucis aute versibns tes, non habentes jam nbi nitantnr,
vt. 819. idem qnod dico, dixerat: delabuntnr in terramy antin.aqoam:
' Sic et avema loca alitibnt snmmit- eoderoquetemporeyqniaaerem,qQem
tere debent Mortiferam vim, dc ter^ dncanty non babent, exttingaantnr
ra qu9 turgit in aurat.' Vides * som- atqoe intereant. 8ed qood effieit
mittere/ qnod in altnm toUere ett : terrae aettnt, et ingent haUtnty idam
tiim illa roortifera vis * turgit in au- potest efficere etiam mnltonuB homi-
ras :' minim itaqne, si, ut voluit bi- iinro vox magnis lateribus profnsa.
fanios, deorsum tenderet, qnse snr- qnod tettator Plntarchnt io T. Fla-
gat scilicet. Oaaroobrem cum in Ms. minio : ubi narrat, Macedonibnt a
T. LUCRETll CARI DK RBRUM NAT. LIB. VI. 1G77
Ftaiiiiiiio deTietis, cam pfKco Corin- tkios, Locrot, PlweeiiseiSy EulKeos, ncMalofty ceCeros, liberos et a vecti* galibna pensitandis immanein in sta- dlo declaruset, tantnm clamorem Omcorom, imperatori Rom. gratias agenliam, atqoe inter se gratnlan- tfaim, faisjie, nt conri interea e regi- one atadii Tolantes in mediam thea- tram exanimes deciderint. cnjns rei eonaam confert PJntarchas vel in aSiem discissmn : qnia, cnm mnltaa damor et magnus profimditnr, dissi- pata» ac distractut aer ▼olantibas avibasy abi nitantnr atqne insiatant, pr«bere non potest ; ita fit, nt deci- dant: vel in ictnm ac plagam a cla- Bore incassam : qaa qaasi transver- beratSB exanimantnr: Tel in aiiris eircaiiiactionem et qaasi vorticem, qnalis in aqnis et mari ezsittere so- let, salo qnodam vim et impetnm de- inlefro assamente, et amplificato.
8S4 Pemumim nin» taaats] Nat- qnam niti poMont, aere discnsso. ioone enim nnlU rei snbsbtit al. pimMra». vel, fnutra nitantnr pen- nis. JLaM^. 8S6 Coaaataa] Conatna. MMnb, UMmfi9\ A dexira et Iftva. JMmh, Prtdtfor] 8ic repooni, quattnor co- dices manntcriptos secntnt: in hit Vaticannm et Memmiannm. tic sn- pia ntnrparit: Tt. 562. 'IncHnata mlnent in eandem prodita partem :' et panllo pott, vt. 6M. 'rernroqne aeqnatur prodtta tmnma.' hmb, Ita (pndUmr) vet. libri. Vnlg. perdt. lar. CKfan.
8S6 Hic M otclori mtipnnmf\ Pom- peii Festi tettimoaiam atqae aaeto- ritatem tecatut, tic excodendnm cn* nTi : qni in Terbo •' nictari ' profert faanc vertam,'docetqae ' niclare ' ette ocalorom et alioram membrorom nitu tftpe aliqnid conari, nt jam ante ex eoretiilimnt top. Non celabo lec- toremtamen, in omnibat librit ma- nateripttt et vnlgaiit, qoot quidem
viderim, legi tti»iri. qaam tcriptn- ram ti qnit magit probabit, non valde repngnabo : qnin, nisi me niovistet Fetti aactoritat, otxart retinnissem. Est enim verbum a niteodo dednc- tnm : qaod * hnic loco magnopere convenit. nam et snpra tertio abbinc ▼ersn ' nisnm pennarnm ' dixit : et Virg. JEn. 4. 26^. sic lociittts ett, *Hic primam paribut nitent Cylle- nint alit .Constitit.' LanA, Sic (iVtx- ori ntqmeuni) omnes libri. Festos ta- men : otctoni. Vide Indicem ; et snp. 4. 609. Gt/nt. Nidort legerat Fet- tnt ; ted hand dnbie legendnm atjB- ori, nt aiibi pattim, qnod et optime vidit interpret. Fuber,
8S7 /a ierriM dMn\ Sic lego ex ▼et. librit. M amllat, et volg. ni t«r- fom. Oifan.
838 JaeenUB] Qnomodo ' jacentea ' dici poMunt, ti femntur per inane ? jacent, qaia nictare teu nixari mem- brit neqnennt : et qnia pennat expll- care atque agitare non poMunt : vel potiut, qnia, tanquam cbrpora inani- ma, deortum fenintnr, neqne vel in hanc, vel in illam partem moveri ala* mm adjumento poMunt, et, nbi tei- ram oactte fuerint, jacebunt immo- bilet. Lamb,
8S9 DUpergfnd aataias, 4*.] Disti- pant aniroM per omneit corporit meatnt. Lamh,
Per Moto «orpertf] Sic 3. 702. ' Ditpertitiir enim per cavlat corpo- ritomnis.' Lam6.
840 Frigidier perro, tfc.] Lncre- tiana htec quidem ratio, qnamobrem pntcoram aquat settate tint frigidi- oret, hieme calidiorM, valde proba- bilit et natnralit etL- Sed Aristot. diceret id 6eri 9iik rV dantvwpUrreiev» Alii, qnia aer hieme frigidnt Mt, asttate calidut : cnm qno aqua com- parata, hieme quidem calida, settate ▼ero frigida videlnr. qnemadmodnm cnm calidioret irquo tomus, callda tactn, nobit videntur frigida, et con- tra: itemqoe in balneo -meientilMis
167B MOTiB VARIORUM IN
nritia friglda Tidelvr. M . TulU ean- «OBcveteMido esipriaiCt t. e. pmt
dem fere, atqee Lncretins, ratiooefli preMioaem eaiiiut m paiooa
afiert, nt jam dicam. JLaai^ Mnlu caloris qaae in ie contloot. M. ToU.
videnUr adeo homanis attlHii accom- itb S. de K. IX es •eateotia Stoieo-
modaU, nt benifnam qnandam pro- mm, eandem lero qoam liooflii,
videntlam deoMmstreBt : Itatempore rationem affert hit verbuj *Omooi
matiro aqna in pnteis frigida ett, i^itnr mnndi partes (Uagaai anloai
nnde istins tempestatis calor tem- maxiaiaft) eolore faltm anadaeotor-:
poretor: bybemo antem callda, qna ^nod primow in terrm oatnra por»
mfici partter ot racreari posaimns. ipid potcat, Nam et lepidnm oe»-
Ifttom vero difficnltatem vas. 8. amo- ffieta alqne triln elici Ignem vid^
litnr LncretiuB, nam in natate terne maa : et receoti fooHoao torram fn-
snperficie a aolis mrefacta semina mare colentem: atqne etiam ox p»-
ignii qnm in terra continentiir in tekjngibna aqnam eididam trabl» et
aerem emmpnnt, hyberao aaUm firi- id uaaame hibeniii fieri teupojibBi,
gore oooitricta, in puteoi exprimno- qnod m^goa vis Urrm caveraia co»-
tnry atqne inde tepor aqom. Crtech, tineator calorii, eaqne hiemo tit 4e»*
841 Ran§eU ^md] lU legendnm ex iiory ob eamqae caoiam calorem ia-
veteribni, et inf. * Et rarefecit/ dec. aitom in terrii oontiaeat arctiaak'
Gifon. Sic ciie legendnm, non arei» Atqne hnjni loci facU amitio me
cUf declarat venui ille inf. 870. admooet eoram, qam ibidem paacii
^Etrarefecitcalidomiicentevapore^' post verbii eeqaiiiilar* ibt: 'Ipoc
-haiieqooqne euendationem «ihi ad- vero aer, qni.natiura ett moximeiii-
icripiit Zmliii. Xam6. Ita et iaf. vi. gidoi/ &c. In eo igitor loco mrnuai
801. * Nimirom terra magii qnod mo repooerey ia ea odiUoae Gieaio-
Rara tenet/ dcc. Asr. nii, cni pmAii .aano U85. ' qoi aa-
848 Vttpori»] Calorii. Lam6. Ura eitmaxime bumidiia/ dce. Qaod
84S Afftcia cahrei Sic rrpoini, io- non oportnit. namtamelii hoc vemm
oatnifidem trinm lib. mnnuicr. ae* sit, aerem oiio maaime. liinnidBm»
qne dobinm eit, qoin ita legi debeat, pr»iertim es iententia Aiiitotelii,
et mlgata icriptnra, effata odore, iit tamen, cnm hic tractel Cioem Sloi-
mjfcienda : qnam ita interpreUntor, oorom ieateatiam et Stoiei dimBt,
apoliaU et orbata calore, cnm hmc aerem eiio frigldiiiimnm, ut relert
iententia pugnet cnm Lncretii ver- Diogenes Laertioi, nihil eat lo CSko-
bls et icnMi, qnippe qui panllo ante roiie motandnm. Fefellit aMt, m dhd,
dixit, ' Raroicit qnia terra calore.' qnod Ariitoteki a Zenone diiaealit
' afiecta ' aotem * calore.' i. e. a iole ac diicrepat. Xoai^.
calefacta. Lamb. Ita recte Larobi- 847 Exprimai ta fuicac^ Sf€.i Sor-
nni, ex veteribas ; agit enim de vioi ad Virg. Georg. 4. 61. < QmaA
miUte. In aliii, ^«to. Ita varia- inpereit, nbi pnlum hjeaiem aol
tnm iup. Gifan. Via. Bolis radili aureui egit Sub terraiy aeiimiiqne
calefacta : Lambinui. Addit Pajmi, mitiva Ince rednait/ iu icribit^ ' 8o-
Ideo aqna ia pnteii hyeme fit calida, cnndnm phyiiooi, qni dicunt, qao
^oia terra affecta calore caleiacit temporehichyemieit^mautem
oam iubter. Qoa explicatione nihil aub terriij: et veria viee, enm hic
nnqnam itnpidiui. Creeek, siUiy iUic hyemem. (luod otiam
846 Frigare qwm prmiUr, ^e.] I. Lucretiui exequilnr, ot trahit in ar-
e. cnm antem terra frtgore compri- gumentnm pntealem aqoam» qa»
mitor et contrahiUr, et quaii ooo- miUte frigidtiiiroa eit ; hyeme voro
^eroicity fit icitioet» nt coenndo et calidiisima.' De Carioo Impoialoro
T. LUORBTII OARI DB RBRVV NAT. LIB. VI. 1679
.•feat Vofilseiit» In vlU ejmdem, «r* emleicit : a Tespera porro eelldior flt
Hotum qooddancjoi dictun refert: io horas usqne ad mediam nociem:
'ihiiun bjemi» tempore «d qnendam qno tempore calidinftima est: ame-
Jocani venistet, in quo fons erat aqna dia nocte aiitem sensim refrlgeseit
tiertepida» nt solet per hyemem nar magls ae magis: etmane jam friglda
tamliter, eaqne In pbcipa nsns esset, est, meridie porro frigidissima.' De
4liuase balneatoribus fertnr: Aquam eodem Antigonns hlstoriamm adml-
nilii mnliebrem praparatls.' JEIee. rabil. ffuMryivyp, his verbls: rOif 9 hf
B48 £ise afmd AmmoiM fmam\ In "kf^um uifnfimit^ K4y» *Afiirr«rl\i|, r)^
qnibnadam Ubris, Ett; ut subintelli- /tiif ifiJou yt pofLfo/ti^, fUirmf fA^p nm-'
gntnr, fm; ibid. btee. Oifan. Sic Hki mt iuaii/tfipim$ ylyyta^at 9^ii^.
bnbent lib. mannscr. Tett. et Memm. U9w^ luX Mkns inBeanpti «p^oAXtfr.
«t Bertia. alii, Eat apatf, Ac, men- |. «. * Eomm fontinm, qni snnt apud
dose. <JnpiterAmmon' antem, qnl Hammonem, dieere Aristotelem, fon-
«omntna pingebntnr et fingebatnr, tem enm, qni solls esse existimatnr,
ab arena dletns est, qnam l^fv .mediis noctibns et meridie calidum
Onecl vocant, qnia locns, in qno co- fieri: matntino autem et serotino
litnr, nndiqne desertns, et aridns, et tempom frlgidnm, tanqnam glaciem.'
nrealscoopertns est. de qno, et de De hoc eodem sic Plin. 9. lOS. < Jo-
4ioc tetelege Arriannm tib. 9. et Q. ^ Hammonis fons interdin frigidns,
Cnfftinm llb. 4. Sicantemdefonte noctibns fenret.' de eodem Mela 1.
Cortins : * Est etiam aiind Hammo- 8. Lflin6. Quod si in omnibns potels
•ab iienins: in medio babet fontem, non sit divina virtns, at praesenn est
«nqonm sollsTOcant: snb Incis ortum -in fonte apnd Joris Ammonis iannm,
tqiida mnnat : medlo die, cnm vehe- de qno Cortins 4. 7. * Ammonis
rmenllsslmns est calor, frigida eadem nemns/ &c. At hoc qnoqne frastra
dnity teelliiato In Tosperam, calesclt : *^dictnm, qnamyis enim Utl errant, qui
-iBedln ooele fervidn exaistnat, qno- t^ansam referant ad solem snbter ter-
•qne propins nox ▼erglt ad Incem, ras positnm, et per totins teilnris
mnltnmexnoctamocaloradecrescit, crass» corpns cslefacientem istas
4ionec snb ipsnm diei ortnm astnmto aqnas tss. 11. dici tamen potest vss.
•tnmpora langnescat.' de eodem sic 19. qnod terra frlgore noctnmo
Arrinnns: Xol winfh M i^^rw Maxn compressa Yelnti elidat, sive expri-
oMf n Imkiiw Taftir «iryaSr, 8m 4aa«i mat, transmittatqne in aqnam ignls
»ir 7l|f krUfxpwuf* ^ iikwykf itmnnififi^ semina, unde et aqna incalescat: ca-
tlwxM' 'B^ rfwnvUmp •ra ml IfnTiaA- lore rero dlnmo laxata eadem semlna
Asr AfyAy rfor ifvxpiianva' iyiOdw^ ▼elnti resorbeat, nnde multnm ez
inat M rau ^ftlsv if kawipany Btpfi^fpap* noctnrao calore decrescit Pra-
mA M t(|s iavipus fn Btpii/irtpap ian terea, ista aqna, qntt ex ignis seminf-
M ftiaa$ rkt aiterar ftiama md mrrAr bns propter aerem tempore noctnrao
Inmv $§pftiTafraa* M M fiiamp nw- frigidum repressis efficitnr callda,
Hta f^ixf^at ia rifyi* jcal tJbr» tfoxP^ eTadat deinceps frtgida diurno tem-
-4Sh ^l» i^wxfirarap M Kork fiaaiifi^ pore, radiis solis ita aquam penraden-
'0pim, I. e. *Et fbns ex eo oritnr tibns, et rarefacientibnt, ntlibemm
-aolla hk ra ceteris fontlbns qnl ex lisseminibnsexitominaaremfaclant:
<tem exslstnnt, simlHs: nam meri- qnippe radii solis ita glaeiem dissol-
>die aqna frlglda est, sl qnis eam gns- Tunt, ut dimittantnr leves stipulse, et
taverit, et mnlto niagis, sl qnis atti- ejnsmodt alia qnc constricta tene-
gerit, ita nt frigidioresse non posslt : bantnr. tss. 5. Creccfc.
iadiBaate aatem ia vesperam sole» Ml RapHml Celerlter, nt san>e
1680
NOTiB VARIOBUM IN
alias. Idmb,
852 TerribUi] Noctis caliginem ' tembilem' dixit, qnia tenebne ter- rorem iocutiont. vide anpra, qaas annotata snnt ad illnm locnm 2. 54. ' Nam velnti pneri trepidant, atqne omnia cscis In tenebrin/ Ac. Lamb.
854 Quippe ubi $ol nndnm] Qnidam vnlgati, udum; maie. Gifim. Argn- mentnm est a majori. Si so) non po- tmt nndam et apertnm aqnv corpns snia radiis snperne calefacere; qnanto minns qneat, terra opposita, infeme calidum reddere i nudum an* tem legi debet, non, nt in qnibnsdam voh^atis, ndaim. qnod arripnit Zoilna, aibiqne arrogavit. Lamb,
857 Tam eraiao eorpore] Ita etiam in nostris Ubris. In aliis, croMsi eor» pori», Gifan. Sic habent dno lib. roanuscr. et nonnnlli vnlg. in his Pa- risienses. ceteri tam eratsi eorpori', ntraqne lectio probabilis est. Lamb.
TVrroai] ' Snbter terram tam cras- 00 corpore.' i. e. tam deosam et apassam. Lamb,
858 CaUdo ooeiare vaport] I. e. ca» lore temperare, et calefacere. Tra- latio. alii libri iiabent calido oatiare vapore, qnam lectionem non probo. ▼erumtamen judicet lector. Lamb, Vet. qnidam libri, faltar« vapore ; et, waportm, Gif,
860 Iminuare] 'Eyc^TirnaoM, intro- mittere. Lamb,
861 Nimirum terra magi» quod Rara ienet] Sic Lambinn«; pneclare : qnod et libris nostris confirmatur. G^on. Hnnc etiam locnm valde o0ar6xm (nisi me animus fallit) restituL Nam cnm ex libris alii haberent ParM tenet^ni Parisienses; alii Pnra, Qt Veneti recentiores, et Florent. et Basil. alii Par tenet, ut cod. Mem- mianns; alii Para tenet^ nt Vatic. et Bertin. mibique ex hac varietate acripturae mendi suapicio esset injec- ta, et jam antea hojns loci sententia noii satis explicata videretur ; ex an- tiqna scriptnra Para tenet^ feci Rara
tenei; cnjns seoteDtia est in priNnpts. hoc enim dicity eam lerram, qnm hnnc fontem circnmplectitur, eaae rariorem cetera terra, multaqoe if- nis semina in se contioere: atqne bapc ignis semina idcirco aqoae cor- pori esse vicina. Itaque ooctnnso frigore hanc terram compressem et contractam, quae alioqni sua natora rara est, ignis semioa in sc ioclnao in footem ezprimere, qolbns fooa concalescat. Hanc emeodatiooem probatZoilns, mihiqne, qnod ab co raro ndmodum fit, et invite» reddity ac rescribit. Debnerat polins sibi adscribere, nt sibi constaret. Lamb^ ^iqnid io lodice mooet Gifanioa qnod prmtermitti haud deceat; *ienare/ inqnit, aomitnr pro esse, halutafey iocolere, absolote. Papsl onde-iat- h«cP Qnis ooqaam io Latio ito loco- tna est? nemo» loterim qnid erat facilius qnam locum hnnc recte ex- ponere, et ita recte nt nnnqnam eo confugiendum eoset? Ipaa enim vofw bomm seriea rem ezpeditam dabaty qnoi sic habet : ' Nimirom qnod terra magis rara tenet hnnc fontem eir* cnm,'seQ,circumamplectitar. Videa, Lector, quo cum homine tibi rea sit. Cetenim hujus loci emendoti glorta Lambino debetnr. Faber, 'Por- thenice' Vossii *terram virgioem/ qnasiraro et teoat corporcy aigoifica- ret. Sed * terra virgo' LaL noodom arato. Vide snp. vs. 841. JEfoo.
868 Quee eahdum fammi e^pim ime- ium] Ita ez Beda scripsiy iibris re- pagnantibus. In qnibosdam eat: laiicie, Sed boc non duUto, qnin ez ignoratione nameromm irrepaerit. G^on. iaad. priori.
868 Qum eaUdum /aeimU taiieia fac- ium aique eaporem] I. e. qoae faeinat nt hujus fontis aqna sit tactn et foa- tatn calida : quod est cooaeotanenm cnm iis qnae panllo ante ez Arriano retnli. Cam ioitio fecntoa esaem lectionem valgatam, qnse talis est, Qum oaUdum /meiumitMieiai^amnat-
T. 1.UCRBTI1 GARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 16S1
9«e $op9rem (qQan et nonc retioeo) oW(iif,niAntiftcr. aateniiionmi11ia6or-
hme annotaram. Sic habent libri ius: qa» vitiosa scriptnra fortasse
omnes, qnos quidem viderim : sed confirmat Florentinam. Lamh.
Bedalegit hoc loco, QuaeaUdum/a' 871 Runuain antiqua», tfc,'] Ordo
eumi oqmB iaetumj ifc, docens, ▼oca- est: Primordia igois redeunt in an-
lem, alioqui brevem, quas littera q tiqnaa sedeis, nempe in terram.
jnncta enm Tocali v, et deinceps qua- Lamb.
libet alia vocali exciperetur, prodnci 874 Pneierea »oU$] Aliam rationera
lieere, ut hic a Lncretio prodncitur. affert. Lamb,
H»c igitnr olim adscripseram : qnSB 875 /n luei] In luce. Lamb,
arripnit Zoilos, neque mibi indicii /a2Mce]Itaconjectttraductasscrip-
prftminm ant gratiam persolvit, ut >i* In aliis: lueem. Gifao. At ega
aec aiiarnm innnmerabilinm emenda- omnibns conjectnris probam Mss. et
tionnm et scripturarnm veteram. Macrobii 6. 4. praefero lectionem.
Nonc Igitor ego banc scripturam vin- Vide qnae sup. ad vs. 712. * Nilns in
dico ac repeto. boc primnm. deinde, aestatem crescit,' &c. Hav.
quod Bedadicitainhac voce 'aqae' • Abasiu] Soiis, quem ' «stam tre-
ene longnm, ignoscant mihi Beds mnlum ' dicit, ex eo quod In aqua
manes : non est ita. sed vox ' aqnap,' tremula tremere ipse quoqne videa-
qnae natura sna dissyliaba est, per tur. Lamb,
9uupmrw trinm fit syllabarom, ita nt 876 Propierea JU uii qua] Profert
* aqo»* sit anapaestus : qnemadmo- bnnc versum cnm duobus deincepa
dnm 'relliqiio' sup. lib. 1. etlib. 4. sequentibns Prisciamis, sed duos
' relliqiias,' facta sunt qnattnor sylla- proximos panllo aliter, quam ynl-
barnm. Sed quid si dicamus, Zaltcts go leguntnr, ut jam dicemus. Lam6.
scriptnro esse a Lncretio, et aqua 877 Quaei $ape gelum] Libri vulg..
natum esse ex annotatione ? Judicet fere omnes praeter Parisienseis et
tgitur lector. Lam6. Ita omnes vet. Venetos antiq. habent eum eape ge»
Beda, aquet, Vide * Aqua,' in Indice. 2am: mannscr. tres, fvasi «spe gelvm,
Gifan* in ed. poti. quibnscnm congrnnnt Paris. et Vene-
Atque aaporem] Multi codd. legunt ti antiq. quo modo legit etP riscian..
roporm, quod ex vs. 858. ' Perco- alii scripti, partim ^ta aape gelum^
qnere homorem et calido sociare va- partim quin sape gelum: qnod postre-
pori/ videtur esse natnm ; at vero mum, nt omnium optimnm, olim se*
calidnm laticis vaporera sine tactu cotns eram : qnamquam illud eum
deprehendere non possomns ; pratfero eape gelum, non improbaram : nnnc
itaqoe saporem. Hav. scripturam antiqnam omnibus ante-
860 Terram dimovii] Melius «m- pono. quasi autem, i. e. quemadmo-
hram dimovii. Ita enim sappe Poe- dum. Sic snp. 2. 652. 'Sed quast
tar: Virg. ^n. 4. 6. ' Hnmaniem- naufragiis,' &c. Jam 'gelum' per*
que Aurora polo dimoverat umbrani.' spicne bic nentrius generis est :
Snp. vs. 864. ' Terram nox obruit qnamvis Nonius Marcel. in ordine
nmbrjs :' In vs. 870. * £t rarefecit.' vocnm, quae initiuni capiunt a littera
snbintel. terram. Creeeh. G, ponat * gelu ' nentrum nionopto-
O^oWms] Hoc malui cnm Marnllo, ton, et gelu% li, lo, masculinnm.
consentientibus libris qnibusdam. In quemadmodum supra retiilinins boc
aliis,o6orti«. Gifan. in ed. pr. eod. lib. vs. 206. « Adsiduusque geU
Obortis] Ita vel. omnes. Mariillus, casiis,' &c. non commemoraos etiam
oboriuBf at vulg. Cui bono ? Gi/an. * gelum, li,' neutruiii. Ideni in ca-
in ed. poei. Cod. Florent. babcnt pite de motata decliaatione,.ubi ver-
Delpk. ei Var. Clae. Lueret. 5 O
1682
KOTiK VARIORUM IN
snm itlani profert, ' Assldousqoc ge- n/ &c. nitailo magis. Sic eiiim ilte :
* Gelu ars monoptotoii esse vult : eontra ientit auctoritas. Lucret. 6. 2M. * Adsiduusque geli casus morta- Kfnis anfeft.' Idem 6. 1«5. * Deniqoe saepe geli moltos fragor, atqoe rulna.' ' Lamb. Sic ex vet. Kbris restitoi. Quarif i. e. qoemadmodum. Qnidam libri, eum. Alli, gum. Alli, qida. OraDia mendose ; ut etiam alto loeo. Gifan. Recte Lamb. * gelum ' neu- trius dicit esse gcneris ; nt enim pro
* cornn ' veteres * comus ' non tantnm, aed ct 'comum' dixeruot; ita pro
* geln ' quoqoe reperitur * getes ' et « gelom,' de qnibns vide docte (pro more) disputantem Oer. Joh. Voss. de Arte Oramm. 2. 17. pag. 830. 331. qui ibidem pro ' relaxat ' lial>et
* Kmittit.' qood tamen alibl non tn- ▼eifio.' Hav.
878 MUtiQ Sic legitnr apvd Pris- ciannm, et ita babent codiced Veneti antiquiores, et Parisienses, et tres mannscr. Memmiairas afttcm Mufit, qnod depravatom esse ex recto mittit, vel csecns videat : * mittit ' antem po* sitttm pro dinrittit, seu omittit. nam ceteri libri vnlg. babent Mufai, meo- dose. JLaiub,
Neruotque rtlaxat] Ita restitni ex vestigiis vetemm codicom. Volg. nados. Oifan.
Nod9»que relaxtd] Sic legltor etiam apiMl Prisc. et ita babent omnes fere lib. vnlg. prseter Ald. antiq. in qiiib. legitnr nowuque relaxat, et ita scrlp- tnni esl in membrana Vatieana : in dnobns aliis libris mann^cr. renasquey qutbusenm eonsentinnt libri Floren- tini : in Memraiano, nubo$que. qn» ^riptnrse omnes sine dubio snnt rmrruptae, nisi forte probanda sit wcriptnra, venamiue reiaxai. Nam qnod Tliraso legendnm censet nervos* que relaxaty miiras plaret. Lamh. Oi- fnn. in Ind. anironm alibi liabebat, cnm hoc loco nervoe legebat. Faher, Hor. Bpist. 1.3. 3. ' Hebritsqne ni-
▼ali compeda vinctns.' CrvMft-
879 PriiUu» ut e^am /•na] TalU fons est iu Epiro, Bon loiige a Dodo* n»i Jovfs ten^ilo, ot testatnr Mela lib. S. his verbis : * Et fons ideo ai qiiod, com sit frigidot, et im faeeis, sicnt ceteri, exatiiigiiat, obi sine igne procnl admoveotary aocen- dit.' de eodem fonte Plin. S. m. * In Dodone Jovit fona cnm ait gdi- diis, et immersas faceia eutiDgoaty siexstiBCtm admoveanfrHr, acccDdit. Idem meridie semper defieit : ^oa de cansa anapaoomeoon voe«nt.' Aaiti* gonns liistoriarnm admirabiliom col- lectione, fiepi Z% tV *A9afu»ia9 lc^ cImu PVfHpSif, A» J iV Kphrn^ vk f^ 8S«p fx^ &4>opror *» innCF^ ^ «• ir hrepegt odrov, eepfuJrw^ idof ^ m ^ffiyaaw, ^ 4aXo n rchf roio6rmf itpo^e» riytcff, furk ^Aoy^r nakaem. i. e. « Clr- ca Athamaniam anlem (i. e. Thetsa- Ham)templum esse nympbaromy ia qno fontem esse, cnjns aqoa com sit frigidissima, qnicqnid tamen soper eam aqoam posneris, calefieri : qnod 81 qois stipnlam, aot ligaom aridnm, aut alind qnippiam tale admoverit, id flaaima eoncepta statim ocoeadi.' Lamb. In Epiro. PUn. Vide enMiiao Physiologiam p. 1^9. et qnod alibi dlxit Vir Maximos de fimte Qratian- opelitano. Faber. Postqiiam ostni- dit in Jovis Ammonis fonte nrliil ad« mirabile esse aot rfivinnm, jam vss. 27. Jovis Oodonari fotttem, Jovi ubique infesins, attiogit. * In jyo* done antera foos, cnm stt gelidns, et immersas faces extmguat, si extinct» adraoveantnr, accendit.' PIi«.2. 109. Niniinm qnoniam snnt in ipsa aqna, vel terra isti aqn« snbfecta, mnlta Ignis semhia, qun ex aqna ernrapen- tia corpori inflammablti vic. stnppe ant ted« reeenter extinctse adhc- rent, et acccndant : neqne magis in- credibile seminn ignis per fbntem ernmpere, qoam aqnae dnlcis acatori- ginfm per medium maris erirf; et ■stpissime videnms tedas recenter ex-
t: LUCRKTII CARt DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1683
tinttis aceendl, atite<)uani ipsnm ig- thiifta, fofas Syractisanus, in qno red-
nem, ad qaem admoventiir, attige- dnnturjactaih Alplicum.' Ciim his
rlnt. Creech, Plinianif corigmnnt illa qna>. refert
884 Dt tenaque neeente e^] Etiam Antigonns tirtop, ro^So^. &vvay(oyg Arist. 1. 8. fUTt»p, testatur in terra his verbis : 'Apr^Mroy 8i r^ ip 2t/fKi- ▼im ignis inesse, his verbls : EM 9^ Ko6<reus, &<nttp ol konrol ^oo-i, koQ, nfySa- vaAXaxoG Kp^i^tu ical ptC/iara iroTafia» pos^ tV '"^tA^ ^X*^ ^* ^^^ ^'^^ ^^ woPToBawobf fx^a xyfta^, iif wdiToMf *ti\la9 'AX^iot/. Atb «al raSi 'bxv^irt- ofndmloy r^p iwvtrav ^ iyytP0fi4vriv kaus ^fUpatSf tra» iv r^ xorafjL^ hro» 96mfU0 inpis* kaiOfihrn yhp ^ yrjf rf ir\6vwn rOif Bufidrw rhs KotXids, db ka- fuiXXaf luSl ^w xtarrodairhs kafifidywt $aphf that r^y iv ^SoreXf^ Kpfynfii>, &AX2 fup^ aa2 xpottSy jcal xufjJS^, i. e. ' Snnt /W<V M<p, ^T^rl 9i jcal ^i^iTtr tot^ ds rW antem mnhls locis fontes et fluTit 'AX^iby ififiXrfMraM, ^ iKtivif ^ayrivat,
0 mtils generis saporibna preditl : I. e. ' Arethusam antem, qusfc cst Sy-
quomm omninm cansa, ei, qus inest racn^s, fonteni snnm habere ex Al-
ant ihnasdtnr in terra, ignis potes- pheo, nt et alii, et Pindarus ait.
tati adscribenda est : terra enlm Quocirca et diebus Olympicis, cnm
^nm urittir, magis et hiintis omnis In fluvio lavant hostiamm immolata-
^eneris formas et coloram et sapo- rnm ventres, non es^se slDcerurti fon-
rnm snmit.' Lmh, tem qni est in Sicilia, led fimb et
885 Per totum emuurgere fonUm'] stercore manare. Ait antem et phia- 8tc hal>ent bitrnes lib. et maunscr. lamaKquando iu Atpheum jactam,in et vnlg. prsMer Lugdunenseis in Arethnsa visam esse.' Hnc pertinet qnibns legitnr coniisterefontem, Lamb. niud Virg. Ecl. 10. 4. ' Si6 tibi, cnm
889 CanciHari] Cogi, Congregari. fluctns subter labere Sicanbs, Doris
Litmb, amara suam non intermf sceat nndam.'
800 Qaod gauis] Cujns generis. tamb.
Lamb, Quod genut endo mari sptraf /on»
Endo mari] 1. e. in mari. secuttfs dulci» aquai ; Qui ecaiit, ^c.] Maia
antem snm codicem Memm. hittt distinctio est, quie ita restituenila :
etiam legere /iul« maft; nt snp. 9. Quod genue endo mari epirai fon»; dul^
1095. ^Ohis habere profund! Indn ch aifuai Qui eeatit, ut alibi, 'Terra
manu validas potis est moderaMter tcalit ferariim.' F«6er. 1n Eihend,
habenas V ad qttem locum de praspo- Sic enim distinguendum omnino esse,
sitionre < endo* et ^ indn' p1nra. Non atibi monnl. Illnd ahtem < spirat' de
enim iis aAsentimtfr, qut indu ejichmt fonte andacius t^ideri queat, et poMre
e civitate Romana. Sfc sup. 8. TlO. dHhyramblcom : sed tamen dfcimns,
'Qnrppe ubi prlma perit, alioque est ' vivas lucernas,' < aqnam vivam,'
altera nata Endo statn,' &c. vul- ^aqnacnrrit,'Uqnassaliente8,'*maro
gata autem lectio Inde mari, corrapta toortnum,' * vivnm fbntem,' * vlvnm
et vidosa est. JLam6. Ita («ndo morj) saxum,' {"i^poy, &c. Cumqnefnter-
iret. qnidam;recte vnlg. «ide. 8np.4. dom «spirare' pro vivere ponatrrr,
776. Gifan. fainc factnm nt Lncretins dixerit,
foiM,daZci#fl9«ar|ForU8sent Are- 'fons spirat.' Faber in NotU. Ita
thu»a : qnft tamen non in mari, sed omnes ediderant, qnasi sanns forfet
Iniosnlaest. M.Toli. dcsignis^^In tste versus, neque medico egeret:
liac insnla extrcma est fons aqoae at si endo mari legatnr, qno referen-
ffnTcls, cdi nomen Arethusa cst.' d& sunt istae voces vs. 89^. ' Multis
Fnn. 2. t03. 'Qnidam foutes edlor afiis regionibns?' Nam et < mifltae
fliarris ipsa Mbetflit ^ada, stcut Afe- fstc alhe regionies' snnt eKdo moH,
1684 NOTiE VARIORUM IN
Legatnr if^itnr Aradiua fon»^ de quo nns infersns e ncapha aqnaria de-
Strabo in libro Geogr. 16. Ita enini niittitnr, plumbrnsi, ore lato, in an-
tcripsit Lncretius, et voces htx tn gUKtnm fnndu coacto: is fnndnA me-
mttrif siTe endo mart, ad marginem diocre foramen kabet, cni fistnla ex
CodLcis adnotatflB taodem in versum corio (sive ntncolum dicere main*
ipsnm irrepserunt. Creeck, Plns «• rans) adstricta e»t,qn8e aqnam e fnn-
qno doctissimns Creechins favisse vi- te per clibanum elisam excipit. Pri-
detnr verl>o isti, tpiratf qno utique, mo qns exhauritnr aqna, salsa est :
post indicatam a Clariss. Is. Vossio exspectantes vero pune et dulcis
veram lectionem, carere possnnius. aqnae rnrsnm, in vaais ad id paratis
Oronino voces, endo mariy retinendae excipinnt, atqne in nrl>em defemnt.'
•nnt; ne tamen de niari nniverso, aut Lib. vero 6. p. 172. siroilem footrm
de quibnsvis maris regiooibns loqni Qadibus in Hercniis templo comme-
videatnr, addendum non ilradtiis, nt morat ex Polybio, deficientem mari
ad fontem hoc adjectivnm, sed Ara» exnndante, afflnentem vero, nbi mare
dio, nt ad mare, de quo sernio est, re- defluxerit. Ad ntrnmque locum Ca-
feratnr, hoc modo : Quod genua endo sauboni nots debent consuli. * Ara-
nuiri Aradio fone dulcis aquai sc. est, dinm' vero fontem Domine designa-
reperitnr, &c. ' Aradium ' antem tnm a Lucretio fuisse apparet cx
*mare'potuit appellarefretum illud, seqnentibns, qni non DominaDtur.
quod ' Aradinm/ scopulnm, seu insn- ffan.
lam a continente disterminat, et a 891 Scatii] A verbo •cato, ia: nt
Strabone describitnr, qui videndua 5. 950. * £t partim plano scatere at-
omninoeAt. Snppeditavit banc emen- qae erumpere campo,' &c. Lamb.
dationem, praeclaram sane atqne puU 897 Quo cnm coavfniMAl] Ad qnam
cherrimam, Is. Vossio Lemma, qnod stupam cnm semina ignis conveniQnt,
ad hnnc locum ita annoUitor noster &c. Lamb,
expressit : De fonte Aradi in mare j^ui cum iadai eorpori adkttrent'] Sie
V. Preig, De miranda ista scaturi- restitui, librornm mannscript. vesti-
gine agens Strabo, ita loqnitur lib. gia secntns. Nam ceteri fere libri
16. p. 754. postquam aquarnm in habent corp&ra. Atqne banc eme nda-
continentl copiam discripsit: 'Er tk tionem prfletermisit silentio Zoiln»,
rotf wo\4ftois in rov *6pov puKpbv xp6 cnm eam tamen secntns sit : et in
T^r wSKws iipeioyTaif mjyiip Ix^vror hoc sibi ronstitit. Nam snperiorem
dup06ifov 990TOS, ctt V xipucaraarp^^-' \\\nn ' endo mari,' et eam qoa seqni-
rai ic\£/3aros, koM^Is hrh rov Mpcuo/i^- tor, ' Nocturna ad Inmina lychnum/
pov ffud^vs /ioXv/3ous, w{fp6aropoSf tls ait esse rectissimas, sed a quibus ac-
wdfUwa mnnrfiUi^s orcy^r, tx^nna rp^' ceperit, non commemorat. Ita os-
fia pirpu»* r^ 8i wvdfio^i npita^Krai qneqnaque sui siniilis est, boc est, in-
mAJ^ VK&runs, efre AnMfJM 8c« X^ir, jnstn», malignns, inridus, impndens,
6 i§x6fA§POS rh iufaB?afi6fA«pov ix r^s in|* ingratus. Lamb,
yifs 9tii rov Kkifidpov 0Swp* rh fikiroh 698 ArdeacuMi] Stupa et t»da«
wpmw iafa0Xi0kw rh rris Oakdmis iari* Lamh,
mptfju^varra M rV ^ov KoBapov Kok ro- 899 Taddiq^ue ienenteB\ * Teda ha-
rlfiov S9aros fvtrtWf bvoKoftfidyovw clt bent tencntes' sic dictnm, ut illad
ieyyua waptffKtvofffiira iaoM &y 8^, jcal snp. l. 1068. * Amplexi quod babent
wop0fA«6owrw cis rV v6\af, i. e. * 1n bel- perverse prima viai.' ad qnem locon
lo antem e freto panlo ante urbem lege, si tibi commodnm est, qn« an-
aqnam petnnt: abundantem idipsnm notavi. Xaiii^. Imitatio Graect ser-
aqna habet fonteni ; in qnam cliba- monia, nt antea notatnm foit, ' ba«
T. LUCRBTIl GARl DB RKRUM NAT. LIB. VI. 1685
lieBt teDentet/ pro tenent, iit Ix» qoam jadicaHt optlfnaniy eam 8^qna«
Spdffos, i. e. l^fmaay \4las Ix», pro tnr. Lomb, In vet. nostris ita (fycfc-
(bi^a^ aaepe apnd Tragicos et Aristo- iiiffli) rectisjiime. Volg. fere, Unum.
phanem. FJkir, Qoidam, l^iiiii ; ex mala pronnncia-
900 ATottJie vide$ ftiam] Argnmen- tione creato mendo. Sententia e«t
tnm B aimili, qno ntitor et Ariatot. perspicoa et popnlaris. Gifam,
lib. 1. Meteor. nt mox dicemos. 904 Imbuat igni$] Tralatio est a
iMmb, snccis et odoribut ad ignem. Lamb.
Noetarna ad lumiwa hfeknam'] Om* 906 Quod wperest, agere tRctptuiil]
nes libri vnlgati habent noc/nma ad Nnncdiuerereincipitdelapidisejoa,
l«mtiM, Ifiuim, prseter Parisienseis : qnem et Magnetemy et Heracliuray
in qoibos impressnin est (ycAntrm. et Sideritin appellant, natnra. Mag«
qnae scriptara reperitnr et in codice nes aoiem appellatns est vel ab in*
Memmiano: reperitnr et in libris ventore, quod a Nicandro tradltnm
Basiltensibns ad marginem adscripta. est, nt aoctor est Plinins ; vel a Mag*
in Tettiano antem et Faem. mannscr. nesia terra, in qna primnm inventot
licmMi. ez qoa scriptnra legendom est; qnamsententiamseqnitnrnoster
aliqoaodo pntavi %aNiii. Nam etiam Lncretins. Gerit bic lapis ferri im-
lignnm, paollo ante eztinctnm, si ad politi siraililadinem, et in metallia
inmen noctnrnnm admoveatnr, conti- ferrariis plerunqne invenitnr: non ta«
nno denno accenditur. Cum alias men in omnibus, immo ne in mnltis
antem ob cansas, ^gnvin mihi magis qnidem, sed in valde pancis. Cnm
plaeet, qnam iimmi, tnm propterea, sit antein hnjns lapidis hcc natnrai
qnia etiam snp. lib. 2. ignem e ligno nt ferrnm attrahat ; ninlti pbilosopbl
et tada factnm, seu ortum, conjunc- rationem qospsivernnt. Tbales (ut
teposuit, vs. S87. *Noster hic e lig« scribit Aristot. lib. 1. de animo}eo
nis ortns tsedaqne creatos.' de illa pntavit Magnetem anima qoadam es-
antem^ qnara dixi reperiri in libris se prseditom, quod vim movendi et
Parisiensibns, qnid dicam, nescio. alliciendi ferri haberet. Plato in Ti-
Nam nt eam Iroprobem, facit, c|ood mseo ait vim ineste in Magnete non
lycbnos, et noctomnm Inmen, si qnid attrahendi ferri, sed propellendi aeris:
inier se differant, differant nt spe- inesse et in ferro, sed imbecilliorem.
cies, et geniu. Propemodum igitnr ita, nespatinminanerelinqnatur,fer.
fimile esty ac si ita loqneretur : Non- rum, propnlso a Magnete aere, con*
ne videiy ubi lychnnm nnper extinc- tinuo in locuni ab aere vacnnm snc<*
tnm ad lyclmnm admoveas, illnm cedere. quae ratio congraeret cnm ra«
aate accendi, qnam flammam tetigite tione Lncretii, nisi de inani Plato et
Rnranm nteam probem, facit Aristo- Epicnrns inter se discreparent. Cle-
teles, qni lib. 1. meteor. eo loco, nbi mens Alexandrinus Magnetem vim
dispntat de stellis caelnm percnrren- ferri attrahendi habere pntat propter
ttbos, tali utitnr similitndine : 'Awo- cognationem qnandam, quae sit ei ciim
^ic V $9 Tif, ir^cpoy, Ihnrtp 4i M ferro. Nonnulli Magnetem ferrum
rabs A^x>wf Ti0f/4^ i»d9vftiaffis, M attraberc dicnnt, tanqnam cibum.
TJif «Miaey fKfiibs a«Tti Tkr adrt^ Sed boc esl praeterea in Magnete mi.
K&Xr^, &c. i. e. < Dnbitare aiitem rabile. quod interdin qnidem hane
poisit qoispiam, utrnm, qnemadmo- ferri trahendi vim habet, nocttt vero,
dom ezhalatio sicca lychnis subjecta, aot imbecillam, ant potins nnllam.
a snperna flamma lycbnnm inferio- Lamb^ Vss. 188. pr.clara dUpntatio
rem acccndit,' &c, has igltnr scriptn- instituitnr de Magnete. Hnjns antem
ras cousideret lector ernditus, et, idem est, qnod et reliqnanim dispu*
1686 NOTiB Vi.R109UM IN
Utioiuim coQtiUam» qno4 nenio oUai beotia, m4Ucrtioiaaf in ab ictibm
observivit. Nam liic lapis Herculi aUorum corporam protrudaalitfy vss.
attriboitur, et vii» saam illius Nuwini 5. Creech,
acceptam referre creditur : jam fon- 907 Ut ferrum dueere jkeimi'^ De qne
^c| «uos amisit Jupiter, e| quid fiUo prster alios oonsuii possunt Prosper
parcat Lucvetius, qni patri noa pe« Aquitan. de Promiss. et Predict.
^ercit ^ 13t vivtutem attn^tricem Dei Parte au Prom, 88. nbi agit 4ie
Magnetis rectius explicet Lucretias, qnadriga ferrea Alexaodriae tn Teop
quataorcapita prvmiUit,qu8Bt«miet- plo Serapidis saspense et qnasi in
si aiiM comprobnta fuerint, bic ta- «ere peadente. Tertull. adr. Her-
lU^ if^culcata vult ob insignem diffi- niog. c. 44. qni lapidi huie I>ei ta ma^
Cttltatem. Unumcaput est, effluere terU operationera adsimilabat Theo*
continuo corpvt&cula quapdam ex om- «^orel. Qr, Aff", Cur. Secm* *. p. fiO»
l^ibm F«V«i»f W' **• Alterum, nui- q«« cu# e^dem Pivinarvm 8cr«pttt-
Imn e^e oorpu» i^deo solidum, qiio4 r»ru'P '«» cQmp»r«t. Forrun deni-
pon in^nill spatiola ietefcepta conti- qae sursuiaattwberf wwwl ei Nat
aeiit, w. «». Tertium, em\m f or- **»*■«. in Pr»ieept. ad Vlrg, v», 779.
pusci^a noB omnibui rebus eadeip r^? ^ot'*
tlme wngrnere, vss. 20. Quartum, »08 Qum M98^n Wf nfc *«.] Vjd.
intlkiAPpMlol^PopnniusinQ^icivcain-. Bocli^rtU Qe^g, ^%, p»^, post. tib.
IppiptioMis in wbus otunibus esso, l»cap, ^. Crff^,
quiive nec eadem quibqsUbet corpns, Oia 9^HfPf eoiewivt ««H# «» emif«Wf
pttlii «ccommodari, vss. 17. His it« *«•] Totus bio lows» D«n adnii^uin
prvmissis dicere aggredilur cansam nbscuius, iHiistrabitaB t^men vqrbU
se« «Kidum quo Magnes ferrnm at- PUto^jU in lo»e non iange a prUiQi-
trabit, farrumve ad Magnetem fer- pi«. Videtur enini fcnevetiw, eon
tur. U «ntem in «o consUtit, «t ti- ^»Q» ^«"w «criberet, v^rba iUn Pla-
iuant ex Magnele corpusowU, ex qno tonit spect^sse. sle wtw iU^ ; ad*
fiat, ut aer circa Magnetem dUcntia- * 5W« * *« ««'•*> ^*^ ^ *P *<%
tuf, atqne idcirco multa inania spa- V ^pi^i^ (^ irnn^ W^«, •!
tioto crecBtur. Et quia, cum ferrona l^ voAAtA *Hp«KA«((Hr. «m^ T^ «M ^
coilocatttF iatra discossi aerU apbs^ A^» o* M^w «Ip-o^ vt»H iuav^Um
ram, muUnm ioan» Inter ipsnin et *»f»ToW^*v»Mr»^^«w^WiicMMr 4t(-
Magnetem est interceptnm, \ unc e?e- fti« rois 9wenfiiiaut iirrm 8^imt9< vwjr^
nit, ut in eara partem corpuscnla ferrl toiwp «omm', trep i >J^Sy IMm» <7«ii
liber ins prosAliant, (nam omninm cor- SaieTu\((ws* Airt* Mm% A^ll<^^ ^«'^^
p«run semina in vacnum spalium ir<iiv#i8i|ptWS««TuliHvc(AjLAiAsM»4pi'
soluto prorumpout,) ae versus Mag- TifTai' ir«ri tiTa^T0(r4(^ifrvrT$f aAo*
netcmproiude ferantur; non possnnt ^ li^ra^ An^gnirM. i. e. ^Pinin» an^
vero eok oontendere, qnin pelltciant tem vii esl qiue te mavot, qnalU est
simul rohierentia, (ferri aulem semi- in eo lapide, qnem E«f ipidea qnidea
■n mint maxime implicita,) atque id- Magnesium noamng^iU pleviqne mi«
circo toUB fciri massam : vss. 19. tem Herade.HHU bie enim Upl» noa
Interea vero, quia ferrum tend&t in- anlnm ipMS upnnlof ^rreoe «ttfnlvtft
discrimuiatim8ttrsum,deofsum, trans- wnm etiam eam vim inaerit aomilis,
yeraum, et in quameuaqne obliqnita- per quam idem, qne4 (%pte ip«c» pes-
tom, pvont ad Magnetem appositnm sjmt effloere> nempe nUo« «nooXeiK dn-
Inoplt, docet non posae id fieri, nisl cere 3 ita^ «t iqterd«m lenge admo-
Mtione iodttcti vacni, in quod oor* dum seriea, longaqnc^ c%teM mnnnlo-
porO| alioqnin deeraum so|um pMla* rum lerroonun inter so aplo et coar
T. 1.UCRKTII CAIH DE R£RUM NAT. LIB. VI. 1687
Bex« Mt : his anteni eBiiiibas «x illo iapide vis ac pot«8tas insita peiideat.' Lamh.
9U Ordmed4muM9i Sic legi dabet, DOD mrdme demm» Lanib.
Xer jlwff jocfarMr avitf] SecatDssiuap librot manuscr. in his Tettianuaii et MDmniiaQam : quibmscain coQgrnoot vnl^ati FlorentiDi. ceteri habent levi' iwf iactarwr AoMM, qiiani scriptiiFani pfobara, an iniprohare debeaoif n^ scio. £«»^. C^idam libri veteres» ktnUe; etiam recte. pi nwM.f vinclaqve •eacit. Oifan. Aiii, hmie: iati vero friiatra; ncque emm iata voce lioe ia loc» utesetiir Lncretiai^ qna ante vs. 1087. nii aoa debvitt oeqae haroia jactaatv aiinali, at Leviboa aurisagi- «ari qnia Deicit, qni vidit aDDylQs aw* lieMoa? Creeeh.
9I& Neeeii] 8eQtit. Fo^.
016 P«riMDaii#«r] I. e. eo modo,
926 BxeeoT marorNm] Sic legidc- bet : et ita scriptiim reperitur io qoattuor libris manii&cr. et aliquot valg. meerorwn autem positnin proy murorum, ee^ pro a; ut a poena * pce- oiri/ seu * pnniri ;' a Pmnis, ' Pnr nicus, a, um.' de quo snp. 4.229. iibi lii veraus jam ante positi sunty nt dixL Zoni^. Ita (fiueror^m) veL libri. GiffUL
927 Per aerai] Legendom per oii- rd«. Lamb.
Auree'] In libris, auros. Sed vid. sup* 4. 222. Gifoje.
9M Cttm liomur oiiscm] HuDC ver- sum profert PriBciaous lib. 8. I^mb,
935 Cenysre, ^0.] Vid. snp. 4. 230. GVm.
936 j^uac omafs repetam} Nunc, inquit, denuo commeoiorabo, qoain raro corpore siot prmdita* rea geni- tie. nihil ent enim omni ex parte so-
Qt permaDet et perveniat ad mnltas Jidum prs&ter primordia rerum : H
rea ferreas. Jjemb. rebns omnibus geoitis admifttum est
917 Hee geime im rebue] In rebns iDane, nt docuit lib. 1. Lvnb,
hn^ui gejuria. Lemb* npofefdTmeriM. ^^7 Quod in primo quoque earminej
GifeH^ Primo libro. ibi enim de inaoi dispa«
Ftrmoatei eei mtdte) L e. mulU tavit. Lamb, et Fab.
irmanda aBDl» vel mvUa flrmare Ckret ] Declarator, ostenditur.
oportet, ot aup. 1. 112. < ^ternas quo- leimb,
niam pmnaa in morte timeodom.' 941 Niei corpu» mistum tsoiii] Ita
Jjmb^ ex quibusdam vet, scripsi^ poscente
91ft Longie em^gt^] Longis cir« etiam enm ordinem sententia. Id
cnitionibna rerom ac «erbornm. Virg. aliis» oiisliuii corpue, Gifan. Oeorg. 2. 46. ' non bic te carmine fie- ^ 943 Sudent humore] Tralatio est a
tOf Atqoe per ambagea, et longa exr rebua animatis. Sic sup. translate
oraa tenebo.' Iiaai6. dixit 5. 1128. * sanguine sudent.'
991 PrtM^pio, emnibue m rebuet ^.] sed inf. vs. 1145. proprie : < Sadabant
Sicfere8ap.4.217. 'Qaareetiamalr etiam fauces Inirinsecus atro San-
qne etiam mitti htae fateare necesae goine.' Lamb.
eat Corpora, qum feriaot ocnlos» vi- 946 i>tdi/ti(iaecfuulSi Z>idt/ttrlega-
•nmqne l«ceasant,' &c. ibienim duo- mns, interpretandum erit dissipatur^
decim versns^ qoi hic deiocepa ae* qnnntQTy aine uUa fere varietate po^ aUi Aunt. Lmii^.
924 Cerlia ab rebue odttrei] Marnl- IttSy et Lambinas» oftorte, cootra om- nea libros ; male. Vide snp. 4. 219. Gifan, In tertia tamen edii. Lam« binQj, ederet, rcatitnit
dispergitury ac distriUuitur, a verbo dido, iSy dididiydiditum. malim aatem legi Dtdi^Ks, ut sit bsc sententia: ci- bua in venaa omneis diditus, anget alitqae etiain extremas parteis cor- poris. quanqoam si i^tdi^Iegas, ea- dem fere senlentia erit. cum Ime loco congrnit ille 1. 351. < Dissupat
1688
NOTJi; VARIORUM IN
in corpas sese cibns omne animan* tum.' Lamb,
DtdUur] Forte legendnm, JHdUug. Gif. Sive DidituSy Bive Dtdtinr legas, pcrinde est. Creeck. Neqne ego png- narem, nisi pro posteriori Mss. codd. starent. Hao,
950 Qaoin poeula plenu tenemu$] Sic snp. 1. 495. 'Permanat calor argentiim, penetraleque frigus, Quan- do utrumqne, manu retioentes pocu* la, rite, Sensimns infnso lympharum rore soperne.' Lamb.
951 Per dissapta domorvin] I. e. per parteis domorum dissieptas: ' dissapptas* antem, h. e. in diversis partibus ssptas. 1. 490. 'Trantit enim fulmen caeli per ssepta domo- rnm, Clamor ut, ac Toces.' Lamb,
952 Permanat odoSfjTigu^ugf vapoi" que] Sic legendum, et ita legit Noni- us Marcellus, neque aliter habent li- bri manuscr. Lamb, Ita in vet. nos- tris ; et Nonins. Gifan,
Vapoique ignis] £t calor ignis* Lamb.
953 Qttt» ferri qwque vim] I. e. fermm. Lamb,
Suevit, undique qua] Sic et distin- guendnm, et legendum. suevit autem nempe morbida vis. Lamb.
954 Qua circum corii loriea eolereet] Cum olim hanc lectionem secutns es- sem, Qua circum corpue loriea coereet^ bsec quae sequnntur, his fere ipsis^ verbis ad hunc locum annotaram : Penetrare (inqnam) suevit vis morbi- da ferrum ea parte, qua parte lorica corpod nndiqne circum coercet: id est, morbus etiam loricatnm tentat et corripit : neque lorica, qnse totnm hominis corpus tegit et circumdat, arcere vim et causam morbi exter- nam potest, qnominus in corpos pe- netret Secutns autem snm codices Florentinos. Nam ceteri vnlgati partim habent Qim ctrcimi eoUi tori' ea eoharet: partim, Qica drctoii eoUi lorica coereet, mannscripti antem par* tim, Qiia circum corU torica eoercet, ut
Tettianns : partim, Qua circM eoH hriea eoereeif nt Vaticanns; partim, QiiacircMn eaiU loriea coercet^ nt Mem- mianus : partim, Qna ctmiM eorpm loriea eoercetf ut Faern. Neqne vero mihi placet cujosdam amicl mei, quamvis doctiss, sententia, qni cen- set legendum, Qua eireum coUo tarUa eoharet: vel: Qua eircum coUi iorUa eoereet, nam lorica non solet collnm tegere, neqoe nndiqne et ' omni es parte' (j, e.enim, circnm)eollo cohae* rere, neqne * circnm' ( i. e. dreoi- tnm) coUi coercere, seu ambire, sed pectus, ventrem, et latera operire. M. Tnll. Orat. pro Mnr. * Descendl in campum cnm fortissimo praesidio fortissimornm virorum, et com illa lata insigniqne lorica, non qnm me tegeret: etenim sciebam Catilinaa non latus, aut ventrem, sed capnt et collnm solere petere/ &c. Ha»c (in- quam) olim annotaram. Nnnc atteo- tis antiquis scripturis, mnltumqne ac diu consideratis, eoU, eeeU, cwUS, corit, neque tamen dijudtcatiSy eam tandem, qnam mihi fors obtnlit, snm- si, et in contextum Lncretii conjeci, non hanc capteris anteponens, aed rem lotam in niedio relinquensy et jndicio ingenioqne iectoria permit- tens. Omnino ulcus est invoce cefli, ant caU, &c. ctrcioii integra vox est : acAusandi enim casus est a recto circus : ita ut hsc ex his verbia sen- tentia elici possit, qna parte lorica cifrculum et ainbitunicorii, qnodlori- cae supponitnr et snbjicitnr, coercet, ea parte vis morbi penetrare potest, aut consnevi|. licet etiam per * corii circum' pellem, quae totnm bominis corpus ambit, intelligere. neqnevero novnm est, aut innsitatnm, ^corium' poni pro pelle, qnae corpua hominis ambit. Nam vel Plant. luins hiijas stgnificationis locnplea anctor ease potest. Qnod antem nonnnUi legnnt, eoU circumf len cofo6t; amplina deli- berandnm censeo. coloU mihi place- ret, si libri vet. adjovarent.
T. LUCRBTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1689
Qm eircum eoli lorica fere T^teres. pertinebant. Fab, lU aliqaandd
In qaibatdafli vet. cttU, Qnidani, eo* Lambinus, vis. Penetrare snevit fiii
riL Valg. collU Mihi aqua haeret. inorbid8ferniineaparte,qiiapartelo*
Lambinn», corpnu» Gifan. Qnanto rica corpns undique circiim coercet :
ego boa versoa attentins considero, U e. morbus etiam loricatum tentat,
tanto Uioa magis ioqoiDatos jadico, et corripit ; neqne lorica, quae totnm
et fere deperditos. Quid enim dicam hominis corpns trgit et circnmdaty
alind ? Videlicet eornm seotentia arcere vim et cansam morbi ezter-
esae niilla alia potest, qnam haec; nam potest, quo minns in corpua
< Qaioetiam raorbida vis vnlgo pene- penetret. In iterata editione legit,
trat fermm ; et tempestates ccelo qua cireum Corii loricay i. e. qna parte
terrave coort», in ccelam et terram circnlam et ambitum corii,quod Lori-
facessont repente.' Orationem vero cae snppenitur, et subjicitur, coercet.
mire vtparru^p scilicet! Tumebos Oifanins, Coltctraim: coli antem cir-
qnidem secondnm versnm ita expo* cus, sive cireolas, est pectos, venter,
nity ot per * loricam caeli,' ambitum et latera ; vel potins coioln circum :
ctsli, coeli tegmen, et coeli amictnm, nam ' colobinm' ambiebat pectos,
ot alibi locntos est LncretinSy inter« ciii * colobio' indncebatur insnper
pretetur; qaam expositionem Salina« lorica. Salmasius Epist. 52. ita coo-
sios, Immemor scilicet, qoasi suam stitnit: Permanat odos, frigusque, va»
attalit; Itaque ex sententia virorum posque tgnisy quiferri quoque vim penc'
doctlssimorum, * qna circom ccell iraresuevit, DeniqueyquacircumcaUlo»
lorlea coercet,* nil aliud tigniticabiti rica coereet, Morbida vi§ quacunque ex-
qoam obiqne, seu per nniversnm trinsecua insinuaiur, Postremo In*
moodum; de qua ioterpretatione qnit, qaacunqne, qna circam coeli
aliorum jodicium erit. Ipse autera lorica coercet, id est sub coeli teg-
conjectoram meam aperiam, quae ab mine, vel, ut alibi, qoa oos coeli am-
iogenio qoidem est, sed et vestigiis bit amictus, morbida vis corporibos
libroram Florentinornm nititur. ^Miii iosinuatnr. Faber tandem, Quinfer'
ferri quoqme vim penetrare suevitf Un- ri quoquevim penetraresuevit, UndiquCf
dique ^uam circum corii lorica coereetf quam dreum corii hrica coercetj Mor*
Mofhida vtt, quacumque extrinseeus in* bida vis quaeunque extrinsecus tnnaua-
ijntialar ; (Nam tempestaiem ceelo ter» atur, Nam tempestatem cceh, terrate
rave eoortam Vel ferri oalura ftmel, coeniam Velferri natura timet, ctrctim-
circumque faiiscU,) Sensos erit, vt que fatiscU, Seosos erit, vi teinpesta*
tempestatis ferrom ipsnm discnti et tis ferrum ipsum discnti et diffringii
diffringi,non itaqnedeberetantopere non itaqne debere tantopere mirom
mirom videri, si per poros et meatos videri si per poros et meatos lori-
lorlcm corio mnnitae morbida vis, cae corio monitae Morbida vis, sive
seo peatileos, acrior et noxios aer pestilens et noxins aer qnandoque
qnandoqne insinuetur. Librorum ao- insinuetur. Nihil placet, at qnid ad»
tem Ftorentinorum lectio, cnjus duc- dam vix habeo : quid enim de * lori-
to httc scribo, talis est : Nam tem- cato' Locretios, quis eoini nnqiiam
pesiaiem terra eceloque coortam In cee* crediderit vim morbidam militis lo^
lum terroMque iimet^ circumque fatis» ricati loricam peoetrare ? Quid inso-
di, lo conjectura oostra, tel ferri per de coeli ambita i Nngte, imo Ni-
nOturttf 4v« est, vel ferrum ipsum ; hil. Igitnr pro morbida vis in vs. 955.
neqoe altter Locretins. Cetera io legatur fervida vis, et lum plana
notis ; seu qaas ad variantes lectio* eroot omnia et pertpicna ; s»pe enim oes, ten qoae ad interpretationem, loricati roilites, dom orbem expog-
]09O NOTi£ VARIORUJH IN
oint, pieei tvlpharf, seii aqaa fer^ rtpmtU: atqoe it» •nliMeni et eaaaa
vente aapersi viia fervidam lorica^ vocalMiloruin em Immntaliiai: po*-
aaas penetraiilera seDftemnt. Hie« tremo additam vocemjNre ad ▼eno»
optime conveoiunt prDecedentibmi per6ciendqm« Nam liliri vulf* tic
et seqoentes verus mihi videor recto habent, Ntm UmpmMm tertfa^ €mUfm
explicare. Crteek. Adde Fi. Jose-. CMHa, /n o«lam» I«rraf9«« rmtim
phum de Bello Jad. S. 7. 38. ubi agift /arf /acifmaal; prttter FioMotiaoo» tn
de defentione Jotapataaa, < Morbi- qoibat iwpresftom eat, Nem tempmf**
dam' vero videlar vocasse vim fervo^ Um terra^ ««/efM cooHmf Meolnm^
ris pice vel oleo ferveuti illatam, tfrrasgutf <mi€l, ciremvM MmU, *r-
quod omoi morbo sit intolerabiUor. movere' antem, est eatra nmvere, et
Pm. ejioere, emue eapellere^ Virif, ^
955 Morbida vts, qiuecum^i «xtrtju 143« * Hia dlolis cune eeioiir.' i|e«
4#au] Com a duob. lib. manuscr* fat. Od. 4. 15. 11. ' ma^iSuvnt e«l«
abesse animadvertissem vocem, dn pas, Rt vetaiee reveeaeU •rteif*'
m«/, atqne io eis ita scriptom repe* ^ilue haao emeBdatieoem mm pfo*
riasem, MMida vii qmcumqv^ extn»< bavit. At prohatur tribim virie lo»
Mcau; orta mihi coutinuo suspicio est, tiua noaUni Gallis» doctitsuum ei op-
eam particHlam esse incolcatam «4 timis, el utroque Bomine Zotti diwi»
versum mutilatam supplendom, cnm milUmis* X<mik
a Lacretio scriptaw esset, ilforiaiie FanwmQ Discedunt. M. TuiL L
rts, quaamqui extrinM, tnsta. Ideo eu« de Lefibaa» * Panllisfiep fttcewant,
tem addidit, Qu^Bcumqiuc eatriti». tasi* rogeurai*' idein in Hortene* ' Faees»
ftae/Nr, ut qnsr ex cpIo corrupto nas- lant igitur emnes» qqi doeere sihil
citur : quie interdum morhi oriuotur possnnt, quo meUus eepiettlittaqae
intrinseciis, ot ei. vitioso corporie vivamus.' PMuiui Rud. 4« 4. 1&.
babitUy ant Inuupderatis animi affec* < Siquidem aie p«(|ieoa,hine iuDesaes/
libus. Vulg. aotem lectio, Morlnda Lmibn Discedont» Lanihtnua. Mal*
xiMquc stmal «a« itUritu^ Spe. inepta el lem» Penetreul» el perveifaial emnia.
inconcinna est. Lmb. CrcecK
. Fts, fuacumqut exkrUwecn»] Ita in 95S Qnemkfuidrm mt cH» nmi fwe
Ijbris ttostris. Volg. et in quibusdam «entera] Hsic ratio valeta4 oa emnia
vet. etffNtf siMmi cmn. Lambinns fecit qus proxime diail, nihil esae feclum
qu^cimqmt; etiam recte. Gifat^. Sic eulflenilmus qnod non ait rarocor-
ille, in utraqae editione. AUnd qnl4« pore coniKuinm. qnud 4ocuii i. gSOp
piam in conte«tam videtur voiuisae * Nee lemen nndiquia ceiperea aii.
referre, qnod lenien divinare nen pata tenenlur Omnie nelnra : naro-
poasam. Preign que eat in rehua in^ne.' et a^ * £at
067 /m cetlmm larraafuf reaiel^ jurt igiluf nln^m idy qiied relione a«^*
faceuwU] Ita fere omoes libri»mauu ci Qomrimus aidmiatum reh«a»quod
formiaque deacripti. Lambinua haiq ineae vooamos.' Xmmiu
mntavit ; non recte. G^an. 959 Bac cvce^iit «li naa] A4de
£ cmio ematm^ terraqua repcKte /om (inquit) quod noii mqon emnia cor-
cfasvai] Sic hnne veraivn reatitui, pore, quai esi rehua oe^uihua flunnt,
cum in cedic. Tettiane ita acriplno^ rehna omaibua apta annt» aeqiie rea
reperiiaem, /a cmta^ terraqua reBmtm omoea permq«e io rea oamieia vim
faceemmt, facile enim auapicatos sum auem e)(promuat atqoe explicanl.
primum a librario f«G|um eaae ea; W» Et/acU ore] 'AMi^|ie^/eai|
emoiie, re«ml«,deiadeproplerveeum em, pro ereAiciU Xemfw Ite fere
aimilitudinem» omiaaam eaae vecm TiboUn^ £leg. 1* 1. 19* *ponit«f
T. LUCRETII CARI UK UBRCM NAT. LIB. VJ. 1691
wUf' pr#t «vtepoaiCqr. Gjf, I. e, Bre£»cif. eieippU ad L lib, congesta ^nnr. Fab,
06» £< uUi exitncia»] l. e, et ex- aggeratas, et ita coafertasi deniaiy i|t f9pe alibi. 1^6«
964 Ntiifitfu] Nivei$, ivpri ead, lib. 796. ' albas descendere niogneia Tabificia sabigit radii^.' Lamb^
ToAifc^r^} Uqueacere, rfyf§<retu^ Sic lop. «adiea folis 'tabificqi' dixit, gnia wv?is liquefaoiaqt. J>ia^.
96$ X>eiH9«i ara] Hac tota de ra lego Anilot. lib- 4« Meteor, X^inA,
J^f^emit} Qoidam libri roaonscr, Mn^Uqm/U' Lanib* Vet quidaoi} Imff^» It^ e( iqf. v«. im vaHa- toan. GtAw.
/«Ona] Alii, /•vnw, Creech.
/n cfitfpiif^] Quidam libri babent| t« vwi jMi^ «^pof «, Laanb.
967 CmdNiilwniNiinl^iQttyftclsfi^. lic iqp. 1. 196. * oc partels condocere inononi.' JUnii^.
968 Ffmm o^ninrM ab igm] Fer« raoi caodeni et igai oalefactuai aqoa coQdnmt^ Ita fit cr4nmmt i- «% aciei (inqoit Ariitat. neteor. 4. 6.) lubii* dit eniin, et ezporgatnr fa**, et ico* ria« Qoo isepini aotein ferrom igoi mollitnm, io aqoam frigidam coojicl* tofa et re/rigerator9 eo fit pnrim» ac lolidioi ; atqoe ax taii ferro fit acies.
970 ^^«roi «Imi^ eojmmi] Ca« pr« enim dolectantar frondibni ama-> rii, qt lalicibni. Virg. £cl, 1, 7(K
* Florentem cytbisnm» et lalicei car<i pelii amarai*' Oleaitri aqtc;m froQ^ dea amarm annt. idem Virgiliua Oeorg,8. 314. < Infelix loperat foiiii oleaater amaria.' com boc loco con- ferre proderit eom qoi c;it 4. 644«
* Prmterea nobia veratrom oit acro lOHMW: At capria adipei» et oo- tprpiciboi aoget.' Xamb^
971 JHffiaat] fiUq iefeodumi «09 ^glmt* I^amb,
«1 faamk kae tMht] l\% es toL noa«
tris icrip>i. Vnlg. AoTniot, quod amarum fnmdeat aque, Gif.
At nihil e$t homini /ronde hao q^o4 amarius exttet] Secntus sum scripta- re veleria, quamvi9 corruptie» veati- gia: sic enim habent lib, manoscr. nonnolli, At nikU eet h^fmiui qwMi maJH$ /eonteai ex^tet: alii lic, Quo ni- hil est homini q¥e4 amarius /rondeat exstet: Menimianus »ic, 4t nihil est homini quod foqri /rondeatf ac exstet^ Vulgati antem aliquot boc modOf Qiia mhUesi hmini quod amarum/ron- 4/eaJt oiqufi. Parisieos. et V^neti an- tiq. et Logdunens. sic habent plane nt noi excodendom cnravimui, qni- dam buoc verium non pntant ^s&e Lncretianum. Zoilni pro hoc verin iUum lobititoit plane se dignom : ita nt liceat mihi bo<; loco vetus illud verbum oiorpare, simileii babent lar bra lactocai : verumtamen illum inb* ititnit, At uihil est Aomtat, quad ama^ riusfrundehae exstet. £t, O Lucreti, lub terram abdite, non rtferi grati- am bomini tam bene de te meritOy qui talcii verini tibi largitur P Lamb,
973 JfliaradaHm] Unguentum ex amaraco« I4im6.
Et tim^ omne ungneuium] Itaqo^ lio dici lolet, lui gratioa eiie .et sqa* vioi olere ooenum, quam ongoentom» lAmb,
974 iVam, setigeris] Sio S. 969. ' 9e* tigeriiqoe pares soibns.' et Virg. 7« 17. '3etigeriqne luei,, atqne io presrpibns orttl,' J4imb,
97& Taaififam ricrrorf] Eld^iqoa- li refioere, Lamb,
976 4t contrm canimd Hone ver* lomi cum ejni qui deiucepi lequitur principioy profert Noniui, in nomio^ ' ipurcitiei.' IjmJk
977 Eadem subus h^c jucwsda rid«r tur] Ita un librii nostria; et MaruUua- Volg« quibus hac mundtk^ Lambiimi» subu9 heec res wmnda; contra vet. U* tMTOI, GifoH.
Eadem subus hae m imiada ridilnr] Magoa eit etiam ho<; loco Ubrorom
1602
J<iOT£ VARIORUM IN
manotcr. varietas ac disscnsio. alii enim aic lial>enty Eadem subua hae mxmda tideinr, cui scriptur» deest ayllalMi ad Yersas perfectionem. sir, Eadem miJbnu kac imMmnda videtur, ex qna facta est hsc Ynlgatay qu« repe* ritur in libris Parislensib. et Florent. Eadem $ulm$ Jueunda videlmr, nam alii ▼nlgatl habent, Eadem tuibue hae wmmda videiur, ego Tel sic nt excu- dendnm cnravl, a Lncretio scriptnm esse arbitror: tcI sic, Eadem 9ubu» re» hae mmida videtar: Yel sic, Eadem ndbue rea munda videtur. Scripturam ▼ero, qnam reponit Zoilus, Eadem eu- bua haejueaada videtur, appingat ipse snis cliartia. Nam qnid sibi vnlt
* baec jncnnda/ monstrum homlnis ? quo pertinet pronomen ' hvc?' ad
* coennm' ne ? an ad * spurcities ?* si ad * coennm/ conYenlt : sl ad ' spur- cities/ absnrdum. Postremo, qnid sibi volt hlc sermo, 'joconda vide- tnr ?' Nam diceret potins jucuuda e»t, Qnod antem ad hnjns loci sen- tentiam attinet, 'Suum generi (in- quit Plin. 8. 51.) in Into volntatio grata. Animalium (inquit Idem ille) hoc maxiroe brutuni.' Itaqne ' ani- mam ei pro sale datam' non illeptde existimabant. quod et M. Toll. retu- lit lib. 5. de finibus, et Varro lib. 2. de re rust. Idem Plin. <In Into •nom requies est, nt in lavacro homi- num/ eodem pertinet illnd Horat. ppist. 1. 2. 26. * Vixisset canis im- rounduff, vel amica Into sns.' Lamb, Aliiy Hffc jueuuda, viz. Sporcitie^ quae lectio, qnicquld sentit Lambi* nnSy ferri potest. Creech, Vel scri- bendum censeo eademtuibueheeemun' da tidetur, nt snbinielligatnr tfa, tom, vel tic; vel reponendnm eadem ttdm» hae »ic munda^ tfc, nam in altero Liigd. Bat. legitur, tantnm »ubu» munda, in altero »ubu» hac dnunda^ qnibus pos- terioribns illod Sfc inclndi videtor. Lambini certe re» nnllam Mss. habet Auctoritatem. Hae,
978 Ko/danfNr] £x quo <volota«
bmm/ Virg. Georg. S. 411« 'Smpe votntabris pulsos silvestribns nprM Latratn turbabis agens.' Itaqne soea appellantur a Latinis ' volntares,' n Oraecls x^v^^tcvpdlScf. LoMb.
970 Uoc etiam tapere»l'\ Aliod poa* tremo praeponit, anteqnam de mag> netis natura disputet, et prios quanif quamobrem fernim attrahity rationeni afferat, nempe de variia varianim remm viisac foramlnibns: qnorom foraminom varietas et dlssiiiriUtndo oritur ex primoram corpommdia- similitudine, ut docet4. 6S4. * Nnoe aliis alins cur sit cibnsy nt videm- mns, Expediam/ &c. cni loco ad* junge et ea qnc dispntantnr 9. S81» 'Perfacile estjam animi ntioneez» solvere nobis, Quare folmineos mnlto penetralior ignis/ &c. Lam6.
084 Quippe eteuim varii seiisnt, ^cJ] Cnm hoc loco confrr eum qni est 2. 682. ' Ha*c igitnr variis debent coo* stare fignris. Nidor enim penetrat, qoa succus non it in artns : Soccna item seorsnm, et reram sapor insino- atur Sensibos, nt noscas prirois dif- ferre figiirts/ &c, et eom qoi est 4. 677. * Nuoc ftgo, quo pacto narebad- jectos odoris Tangat, agam/ Ste* Lamb.
086 ATaiR penetrareaiiaa»miu»} Sic 2. S88. * Prsterea Inmen per corao (seo cornum) transit: at imber Respnitnr. quare?' &c. et4.690. 'Qnodsnper- est, non est mirandum, qna ratione/ &c. totomque adeo lorom legito, nbl de vocls, succornm, et odoris ratione disserit. Legendum antem nt edidi, Alia »amtu»f aliaque »ap»irt»^ Cermianu e suce, aUa nidori» odare»: non, nt vnlgo, alio son. &c. Hoc enlm signi- ficat Lucr. qnod et 11 b. 4. docait> per alias vias odores, per alias sapores, per alias sonitus meare et penetrare. At adverbinm * alia ' faoc valet : alio vero, in aliura locom. Argoaeoto est prseterea id qnod seqoltnr, * Na» flnere hac species,' &c Nam * har,' t. e. per haoc viaro. £am6« Sine omoi
T. LUCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. VI» 1693
jtidieio Oifan. in ntraqne editione tns sum codices aliqnot manoscr. et
flcripsit oiio, aUoque; cnm agatnr de vulg. ordo antem et sententia verbo-
meandOypenetrando,8nbeundo;nnde rnm h^^c est. extemplo primordia
noz legas, ' per saxa/ ' per ligna/ inter se conjuncta, in locnm vaciinm
'perauram/ et 'meare vitro/ i. e. proiHp^a cadnnt : et 6t, ut et ip«se
pervitraro« Faber, annnlus seqnatnr, et eat totus. atii
90S Namflmere hiu speeie»] Nam libri hahent, In va$ protapsa cadani
per ▼itram simnlacra transeunt, per coii^iincla, ftt, utque, 4r<?. plane men-
aamm et argentnm calor. qnanquam dose. Licetetiaro sicfortasseiegercy
TC Lacretius qnidem negaveril, eti* ut babent alii libri, Invacuumprolapsa
am per vitram calorem permanare, eadant eonjuncla fily utque, (fc, nt At
iMmb» hic ordo: fit extemplo, ut primordia
096 Quapropter bone ubi hac} Ita ferri conjancta, prolapsa cadant in
qnidam vct. Gifan, vacnnm, et nt, &c. Lamb,
997 Prffpoitd] Prsposita, et (nt Cadant] Ita ezqnibnsdam iibris, et
▼algns loquitur) praemissa. Lamb, cum Marnllo malim. In aiiis libriSy
1000 Prineipioflutre] Nunc orditnr eadunt ; etiam bene. Gifan, raiionem reddere, quamobrero mag- 1007 Kec ree uUa] Hnnc locnm sic nes ferrnm attrahat. Lamb. Yide explico : Nec utla res est, cnjus par- Pliysioiogiam p. S66. et 370. nnde tes ita sint inter se colligats atque aliqnid a Locretio in hac dispntatione connexsr, ut sont primordia ferri. omissum csse discas, aut ex illius car- Cnm igitur omnibus ex rebus minn- mine ezcidisse. Faber, Duobusmodis ti«sima corpora flnant, ut antea de- ▼im Magneticam exposnit Epicurns ; monstratiim est ; non est mirum, si, aiinimveroalteruiuprstermisisseLii- posteaqnam semet ez anniilo ferreo cretinm, nisi forte itle excidit e teztii, plnra ferri corpora prima per spati- ac potissimum cum versns seqnatur, ani itliid, quod estinter magnetem et qnibus non male cohvret ; cumque annulnm interjectnm, a magnetis se- ea, qns Lncretins magno apparatu niinibiis exinanitnm, ad magnetein pnemittit, videantur esse illi, quam affluere,coeperunt, totus continno an- inperstiti accommodatiora. Si plura nulus, totoqne corpore subsequatur. requiras, vid. Gassendi Tom.2. pag. Sed videtur legendum, Nam ree nulla 125. nbi innlta inveoies quie Epicuri magiSj i^e, Lamb.
doctrioam illnstrant. XJreech. 1008 Indopedita} Impedita, impli-
1001 Diaeutit aera plagtM] Quidam cata. Lamb.
libri vulg. destinat. Gifan. 1009 Quam validi /erri] 1. e. quam
1002 Inter quilapidem, fyc.] Ordo : ferruni. Lumb.
Qnlcnnqne inter tapldem et ferruni ' 1013 Quod facit] Nempe sequitnr
locatns est. Lamb, sua corpuscula, ez se exeuntia in va-
lOOS Vaeefit] I. e. vacnns sit sic cuum, &c. Lamb.
aatemhabentomneslib. vnlgati,qnos 1014 ComjtagibuM] yincntis, seu
qaidem viderim, etmannscripti, prae- commissnris, seu juncturis. Virg,JEn,
ter Yaticannm, in quo scriptum est 1. 297. * dirs ferro et compagibns
rmeeaeit. Larob. Qnidam vet. codex, arctis Ciaudentur belti ports».* Lamb,
et walg. oacetcit, Vid. et sup. vs.d65. 1015 HoefitUem] Diio libri ma-
At vero vacuefU et hic et inferius vs. nnscr. habent, Hoc fit idem. quara
1015. esse scribendum pluribus ez- tectionein aeque probo. Lamb, Ve-
eropUs docuit Carrion Aut. Lect 1. teres quidam ; tdm, et vacescit, Gif.
18. HoD, Quiuqne versus qni sequuntur ad ex-
1005 In vacuum prolaptUi tfc.] Secu- plicationem modo propositam, qoam-
J694 VOTM VARIORUM IN
Yis id seutiat Gassendas, pertioere fionte, Cif.
non existimo : ibi enim p«r semina e 1020 Bemptr etdm drettm p9S9U$]
ferro in locnm Yacnom ab effinviis Snp.4. 930. ' Principlo exteiiia ror-
Ma^netis factnm exsilientia tota res pns de parte necessnm est, Amis
agitnr : in his autem versibos corpora <)nOniam vlcinnm tangitnr anHs, Tufi.
ictibos in vacnnm protrndnntnr : dier,atqoeejnscrebropnIsarier)ttn.'
ideoqne cnm seqnentibns rectins coD- Lmb.
jnngi possnnt. Creeek. 1028 Et eoplt im sr] Et spatlmfi va*
1016 Sive mpenu] Sive ex loco sn- cnnm, sen locns ille a magnete vacti- pemo magnes locnm vacnnm reddat : atns, capit, i. e. recipit, In se fermm. aere plagis discnsso. LttMtb. Lnmb»
1017 Cerpora contikuo] Statim prl- 1029 HicMquemmewtorOfi^e.] Or- ma ferri corpora femntnr in tocnm do verbotmn, et sententla est : tJbi vacnnm, et ita snrsom femntur: qnod hlc aer, qnem tibi colnmemoro, hisi- lit prxter corpornm natnram, cnm ntutils est per crebra foramina ferri sit eoram propridm deorsum moveri. ta pnmoM et jam indinatafl ejns par- LuHb. teis, vel (nt habent nlii libri, tn his
Vicind] Vicina ferri corpora diiit Memmialins) tn jMrMt ^ pnrtett, vel
fortasse, nt fermm magneti vlcinom (ut alii) ln prfaMt,!. e. in cjns prfan6t«
intetligamns. LajR6. dla ; tmdit et impellit fermm, tan-
lOlS NeciptaSpoHtetMatnfsumfi^,'] qnam ventM$ iMttm ei ffelm: vel, nt
Nam cootra sponte sna corpork om- quibnsdam vldetuih legeodnm, Qnad
nia deorsnm ferantnr. Laatb. tntfai, telaque nattsi, SQbintell. fan*
1020 Hnc accedit itemy i^c.] Con- petlutit. Lamb. Revocavi ez M«s. tendit motnm ferri adjuvari ab aere, veram lectionem ; elegantls entm ob continnam qnahdam istios moflo- eaiisa tibi hic ponitnr, nt 2. lOSO. nemagitationemqne: etprimiimqni- ' Quam tibi jam nemo fcssns sntlate dem vss. 12. ab aere exteriore, qul videndi.' et 4. S. ' Nmic agere fa»- cnm semper urgeat et nrgeat vebe- cipiam tibi, qnod v. a. h. r.' Qni h»e mentins qna ex parte copiosior est, et simrtfa non attenderanty anctorem non possit non impellere ferram In nobis corrapemnt. fiiir.
qnam partem est parcior sen inanior, 1030 Primas ad partei»] Prona» ha-
ntpoteversnsipsnm Magnetem. De- bent omnes, qnos qnidem viderim,
inde vss. 8. etlam ab interlora, qui vnlgati cod. nonnnlli manuscr. praeas,
pari ratione, cum semper agttet, plane mendose: Mcmmian. antero,
commoveat, compellat, non possit parva» : alii, priiNar: et qnlbna qni-
non indere motnm in qnam partem dam factont prfrof. Lamb.
spatinm est inanius redditum. Creeck. Pritas ad poHts] Ita scripfsi, cnm
1021 Hae quo^ re$] Hic versns io libris esset, prfnif, pracos, partftt. mibi snspectus est ; al>est enlm longe Marnllus, prona$f et ita vnig. Vid. ab elegantia Lncretiana. qnid est sop. vs. 26. et 798. O^am.
enira hoc, 'jovatnr adjnvamento ?* 1031 QmOr MeJM, telaqne'] Vsns
Adde qnod eo detracto nihil de sen- est eodem simlli snp. Ilb. 4. obi quMt-
tentia decedet. Loifi^. rit,qni passns profttrre possinim, vs.
1022 Qicod eimut a fronie] Slc habet S9S. ' Corpns nti, nt mvis, vells v^n- cod. Vatic. qnocom congronnt vnl- toque feratnr.' ex qtre krco, si qnis gati, Veneti antiq. et Parisiens. qnie enm attente consideret, vhtetor Iric lectio perspicue recta est. < simnl' UgetkdtLm, Qnasivenifuvetaqttenmrim. autem, i. e. simnl atque, vel simul nt. Lamb.
Lamb. Sic et vet. nosiri. Vnlg. ae lOS» SMeHo nraC*] Sic et snp. fib.
T. LUCRBTII CARI DE RURUM NAT. LIB. VI. . 1695
1. 344. motnm aoilieiiMm afyprtlavtt, ' Non tam ^oHtcito mottt privata ca- ferenty' Ac, v«l, ot leg^bat Adr. Tnr* neb. prognata carereni, a qao lamen disseniid. £«m6. ,
IdST Verberwl] Verberat, qnia sem* per movetfir, at dixit, ab aere soili- eet circainpositoJactatM. M/Mmb,
10S8 il<9«e fMfm] I. e. et fft ean* dem locnm« in Yoee ' eodem ' « et # pro una syllaba babentnr. Qnidam tnmefilegantat^ttts/errvr. Lamb. ' 19S0 El f nanifiiam tn pariemj i(e.'] I. e. et in qnamcumqne partem co^ natnm enndi snmsit. Sic aatem re^ •titm tam lectienis varietate commo- tns, tnm ▼nlgata lectione offensns. Nam alii babent Mcaam tn partem^ alii jHirtem in mtfiMm, alii porfe in m« eae, alii porf e in eaomey plane mendose. I^amh,
Ei partem tn romdm esmrmina nmp* mi] Ita omnef fere libri, mafra for« misqae descripti. Qaidsm, oiciie, imi- cne. Forte, ^iiam^Me tn partem. Lam- biiras, qnamquam in partem, Oifan.
1040 FU ^uoqne «e « lapide] FH eti* am (inqcrit) ut ferrum ab boc lapide refiigiat, consuetnm modo seqnt, mo- do fngere : seqni quidem, nnifa r^ inter lapidem et ferrnm interposlta : §0f^e anfem, sre interpotita. Iiamfr. Adnotat Oassendns, videri Lncretio perspectum fuisse id experimemum, qoo M^ignes ferrum interdum mftni« feste repellit, videturve repellere: scilicet, dpprebensnm e«t esse in Ma^ete dnas qnnsdani oppositas partes (polos jam Yulgo dicimns, al* lernm boreom, alteroiu anstrinmn) qnarum uni si admoveatnr nnum fer- re« acns extremnm, trabatnr ab illa, et si idem extremnm postea admove- ntur altert, ab iUa refngtat, repelli» que appareat ; cum et alinnde oppo- sitnm ab ista trabatnr, ab illa refu- giati At nlmis sibi indulget Tir ille magnas, nihil enim in bis versibns proponttnr de foga fenri, qnod per sequentia exeni|rla non satis declara-
tor. Strpe antem vidit LnrreHns mi- nntos annulos, et rameota ferri in vase aeneo posita snbsuliare, cnm M agnes vas istnd aeneum snbtus con^ ttngeret; et persuasns cansam essO in corpore ttris interposito, (ciim in- Cerpoftito tamen vitreo, ligneo, lapi- deo, quovis alio, hand secos contin- gat,) ita causam exinde reddit, qnod eniissis qnoqoe ex SRre in frnstnla et ramenta ferri corpnsenlts, spatiola ferrl iis sic compleantur, nt acce- dentia deinceps corpnscnla Magne« tlca per «s trajecta ubi ea occapata comperinnt, subagitent, et qno pos- snnt nlsu propellant. vss. 14. Creech.
1641 Interdum, fngere^ atque, ^c.] Qnae consiievlt modo ftigere, modo seqoi: 'consoeta' participium janc- tom cnm infinNivo. De qtio lege quse annotavimus ibi, ' At consoeta domi catulomm,' &c. 4. 995. Lamb,
1042 Samathracid /hrea] Ferreos annulos, a Samotbracia, ubi primum fierl* ccBpti snnt, dtctos : qui erant pervii, et cassi, eoqne gerebantnr, qnod aliqnid haherent hk^i^wor iral hKt^anop, qnasi amnleta qusdHm, et proebia, sen (nt a)ii appellant) proe- bra. Lamb, Annuli ferrei, pervif, et cassi : olim 6>imen dialts gestabat ; ' Annnlo nisi pervio cassoqne ne irtl* tor.' Denram Servi ; et Plinii a>tate * Servitia jam ferrnin anro cingunt, alia per sese mero aoro decorant, cn- jns licentia) origo nomine ipto in Saroothrace id institntnm declarat :' Plin. Nat. Hist. 33. 1. Creeeh. Ali- quando rh * Samotbracia ' pro myste- riisDeomm Samotbracnm, sen Cabi- rorom sumnntor, nt apud Tertnllia- nnm c. 8. Apol. sed hoc loco anntilos ferreos &A<(irnjpfe9f , qni ex Samotbra- cia afferebantur, ea vox significat. Tales fnisse illos Eudami anmitos arbitror, de qnibns comicorum prin« ceps in Plnto. Faber. Ommno dc annuKs intelligendnm est. Plinii et aliorum loca qni desideret, adeat Tor- neb. Adv. 90. 90. Hav,
1096 NOTi£ VARIORUM IN
1044 In Mcaphm] In fasis ampli8« ta. lamb,
Lamb. Vasi«, a forma scaphs : for« 1050 Neqite kabet 91M] Neque ba»
te de scaphiii horologicis in qnibna bet viani, qoa transeat. tramet^ trala-
styli ferrei extrcmitas horarnm aac- tio est. Latnb,
tn« notabat. De iis Martianns Ca- 1051 Ojf«fisafe] Crebro offendere,
pella. Cur autem hoc exemplo po* crebris oifensiobibns laborare. Lamb, tias nti maluerit Lucretius quam alio» PkUare^fltietu] I. e. et ano moto,
nil necesse habeo respondere^ quia suaque agitatione, sea sno apsta, Yer-
nec interrogare nccesse fuit. Hoc berare. tralatio est. Sed Tidetnr
euim factum est ix rov hcMhB^yros, ut nonnnUis legendnm ftieta, nonfluetu.
loqnuntnr magistri, i. e. cnm temere^ ' flictus ' autem a verbo fligo, quo et
et nuUo delectn, quolibet exemplo ante usns est 2. 85, * Obvia cnra fljx*
ntimnr. At Gifanius (nasnm com- ere, fit ut diversa repente/ Aec Virg.
prime, lector, 06 yhp KifiaiwThv /38^«i) 9. 667. * cavapqne Dant sonitum flic-
hnnc locnm de ^ sella familiarica/ sic tn galea».' Lamb. enim vocat Varro,accipit. * Vas est/ 1052 Ferrea $exta] I. e. ferreoa tex-
inquity ' ex aere, ad retrimenta alvi, tus, et ferrum ipsum arctissime con-
mnliebre fere, ut lasanum virile. Qni textum. Idem 5. 95. * Propter dis-
pro matula accipiunt, verbo abutun- similem naturam, textaqne rerum.'
tor.' Foetidam vero explicationem, Virg. ^n. 8. 625. * et clypei non
Mephttiro alteram! Hanc itaqne a enarrabile textnm.' CatuU. Epitba-
naso molestiam amoliamur. Vide lam. Pelei et Thet. * Pinea conjnn-
omnino super ea re notaa in Vitruvi- gens inflex» texta carin».' Lamb. um. Faber, Quo pacto"] I. e. qna ratione mag-
1045 Videtur'] Ferrnm. Lamb. «Mu- nes respuit a se ferrea texta^ seu tavi liic distinctioncm ; male enim ferrnm : vel, quo fit, ut magnes f«r- (ntopinor)itainterpongebatur, Utqae ruro a se rejictat ac repeUat. Lamb. adeo fugere a §axo getttre videtur ; fifjpidi] Rejicit.Tralatioest.l«aik Mre interposUo discordia tanta creatur, 1053 Atque per ees agitat] f. e. per Hav. vas aerenm texta ferrea agitat. Lamb.
1046 Dieeordia tania crealur] Inter Sine eo qnasape reeorbet] Qutt tex- ferrum et magnetem. Lamb. ta ferri magnes svpe resorbet sine
1048 Pracepit] Percepit habent li« eo aere : i. e. quando id ara non io- bri omnes vnlg. *■ Percepit' autem in> terponitnr. ' rcsorbet,' tralatio est, terpretor occopavit, invasit, nempe quae respondet illi snperiori, 're- vias apertas : qno verbo sspe alibi spuit.' Lamb.
utitnr, ot 8. 28. < His tibi me rebna 1054 Mitte] Omitte. Lamb,
qosedam divina volnptas Percipit, 1055 Aliae item res] Alias qnam
atqne horror.' ibtd. paullo post : ' vi- ferrum. Lamb,
tie Percipit humanos odium.' Sed 1056 Quod genus] Cujus generis.
scripturam vetcreni, qnae reperitnr Lamh,
in tribns lib. manuscr. huic antepo- 1057 Ut eestui] Magnetia. Lamb.
nendam esse puto, Pracepit, * Prapce- 1058 Pervolet intactus] Per eas res,
pit ' autem, i. e. pnsoccnpavit. neqne qus sunt raro corpore, intacius eat«
iccirco minus probanda est, quod tralatio est. Lamb,
antecedat adverbiuni * prins.' sappe 1062 Magneniflumina muei] Sic ex
enim faoc pleonasmo utnntnr scrip- vet. libris scripsi. Flumina dicit,
tores. Lamb. Ita fere omnes vet. qnod modo ' sstnm,' et *flactum.'
Vnlg. fere, Percepii, Oifan. In quibnsdam vet. eendna, Vid. sup.
1049 Plena] Ab sris «stu occupa- 4. 1030. Hoc Lambinns. Vulg.
T. LDCRBTII GABl DK RBRUM NAT. LIB. YI. 1607
etiaiD noD BMie. Qaidam Wbn/ltmime, Oifan.
Impelkmi ut enm, tpeJ] Mire etiam iiic locus depravatos est in oronlbns libris. Nam nianoscripti qnidem ha- bent pATtim^ Mtigniiia Jlamme eaxti: partiro, Magnesia ftumima aaxa: par- tim, Ma^etis semina faxit, vnlgati partim cum aliqoibns ex manascriptis oonsentinnt, partim habent ilfi^eria JUamme aaxa, ego probabilem scriptn- ram reposni. licet et legere^ Magnt- eHfttai^Ma eaxi. nt 'flnmina' intelli-
mimm est ac roonstrifieabte.' Apnd Nonium» et fbrtasse jam alibi notave- ram. Faber,
1066 CcaleMeere'] Ita omnes libri. Cor ergo Lambinns, cooUeeere? Gif.
CooUeeere'] ConcrescerOy et congln* tinari. cooUeeere autem legendnm,noD, nt Tulgns potat, eoaUecere, Zollus hoc non probat : non probet. Qoin, ut rumpatnry dico amptins, coa2ifMR, qnod reperitnr apod Oell. Arnob. et alios, esse mendosnm, et pro eo re- ponendum eootUum, Sic enim ' coo<
gamus primordia a magnete fluentia. litum' a coolcscendo, nt ' concre-
Zoilns hanc secntus est, ueqne addi- dif, eam mihi qnoque valde probari. 8ed qoid mea ? mihi displicere inci- pio, cnm aliquid roeuni isti placet. lamb, Si ftumxaa^ qnod in probat. Mss. invenitur, eligas, prsesto Ln- cretii locns eiit 4. 1090. ' Fluminis ingentes fluctns vestero^ne crnen- trnt/ nbi pariter flnroen de seminis proflnentis vi nsnrpatur. Hao.
1063 Nec iamen kae] Qns de mag- •etis et ferri conjnnctione et qnasi cognatioue diximns. jLajn^. • Alianm rermm o/tfna] ' Aliena ' jnn* xit cnm generandi casn, nt snp. S. 8SS. ' Ant qnia non veninnt omnino
tnm ' a concrescendo fignratnr. Est autem etiani hsec una cx dncentis vocibus Latinis, qnaa se unum scire, vere gloriari solebat vir Latine doc- tissimus,Onlielmns Pellisserins, Epis- copus Mompess. cojus nnivs jndi- cium plnris mihi est, qnam sexcento- mm mei Zoili similidm. Lamh*
1067 Materiea'] Lignnm. Lamb, Taaniio] Ex auribnn et genitalibus
tauri: quod tradidit Plin. 28. 17. Lamb.
1068 Hueonl] Uient, laxentnr,dis- jnngantnr. Lamb,
1069 Qaomla«are9VMRt eompages'] Ccmpage»f i. e. commissuras, et con-
aliena salutis.' et knp. hoc eod. Ub. jonctiones. Yirg. £n, 1. 126. ' laais
vs. 66. ' alienaque pacis eorum.' hamb. Hacteons de ferri rootn ad Magnetem, ant ejusdem a Magnete faga ; quod ad ipaam adhsaionem at- tinet, par est qnoqne inter alias rei oomensns, qoippe qnae nna tantum
latemm compagibns omnes Accipinnt Inimicnm imbrem.' Xiamfr.
Tamrea viada] Vincnla ez glntine tanrino. Xiamfr. et Faber*
1070 VUigem laiieee] Vina. Sic 5. 16. ' Liberqne liqnoris Vitigeni lati*
certaqne re copnlari) etconnecti pos- cem mortalibus institnisse.' Lamb*
siint. Si vcro ipsum modum adl»- aionia requiras, in extrerois partibns Magnetis hamos, in extremis parti- bna ferri Annnlos concipe, et nibil amplins inqnires, vss. 26. Creeck.
1066 Simgulariter] Ita ex vet. 11- brls scribo ; nt et sup. 4. 263. et inf. hoc lib. vs. 1086. Gifam.
Simglariter] Singnlariter, unice,
• Amdeni] I. e. possunt, bvoiaihwiat. tralatio. sic inf. 1180. * A pedibosqne minntatim snccedere frigus Non dn- bitabat.' nbi tamen Aurat. legit £n- dcbitabatf ut suo loco dicemus. Lgmb, 1071 Et leoe olimm] ' Leve ' dUit olenm, qnia non snbsidit, immo ex- stat, et super insidet hnmoribns om- nibns: qnod iccirco fit, qnia pluri-
eximie. Lamb. Pro siognlariter. Ita mum babet aeris. Contra * picem Lncilius dixit * monstrificable/ pro gravem,' quia subsidit. Lamb. noDstrificabile. * N unc his nobil&tas 1072 Mergitmr mma Corpore cmm tamm] Delph.H Var.Cla». Laeret. 6 P
1606 VQTM VARiaUJIi IN
Sitf hflbeBt «0MMiU( libri wmwmta^, ii» scriptoi twtty Daiiqm
^mbnscum coiufnUiaiil volg* ParisU Brumcopulaimtu LBgOBdDiB arbUrM',
eiues, etVeDeti antiq. niai qood ba- Ikmque non aian m wum riymiiif
be«t, im» Corpore ewn hmtBt aliiy «mi? AgitctiiiirptaiilaaiineAeciiryfl»-
JmigiiHr Mnm Cerpere Ck.1. Lm^« lt% cella, qn^ fecnuBen eat» si ita loqal
(jiicrgt<iir) tet. Doalrt« la aiiisi qtti- Ucebit, sen glntan aiiri. coaM|pe m
baadaaiiy tt Tnlg. JaugUnr*. In q^ vertn proxioie aeqaenti dical »a acri
buadam, «mo. Qifao. jmgl tolere, si * planbo aM>o ' qIa-
. 1074 Acaevarf} Lauoa ad cnonfc lia; sic in hoc scribit dirjsocoUB
candorein, revocare, ac reatitUAre» opeanrQmcamanroeoigDniii. F«^.
MMmbk, Faber: Dtemique m enro imr
1076 Owniitea nttdial Viig. Oeorg., aopndil igia? uecte tjoideai» Mn
1. 91. ' Teqne sibi. generaiii Tethya anro conjyngitnB, nt cs saa «eraa
emat omnibns nadi».' Catnll. in Gekt qnenti : nen taciea e^iieienda. eat
' Soscipit, o Oelli, qnantnm non nl- vnlgnta lcctiQ^ i«ai.8npra aqan
tiroa Tetbys, Non genitoc Kympbn* tnrVino, &c. Vid« PliA.Nal.Hiat.
xw ablnat oceaiwa.' Lmnk^ SS. 5. Cwuch.
M/iTi rcli<] Hoc looo mare «foroeo*» 1077 Mri4mt «t pbrmie /0 i^ic re-
«om7t(|<. Ftdm* atitnA, com reperisaem scrtptiiMi ia
107d IM9M rti (mM^ 4*.} Seenltta iibris mauoecn partim» Mremime
snm treis itb. maimscdptoa, Vatiean^ partim, Mr» fma : in vnlgatis antena
Tettiap.. Faem. Nam BlemmiaMiA paHim, J& «f «c plNai6o : partioBy
habet^ Deidp$e mam eirra onnn qqw^ ^ra^tic nm plumlm» Mi autem «ra
«aa: «nlgati aniem aiii, DcnifNe re» conferrumioaffiplnRii>ocandido»qiio4
ovfo oiY«atea^copalat.ima : alii, Dtui' vulgo stanniim esse patant» et ita op-
fui re$ auro fit ul mmm copulet mmi pellaat, noanm est, Veramtanaea sii
quoia poatf emam scripUifam fiMtam cui dubium eat, Plularchi taatinaonio.
esse puto ex alia item corcnpto^ D^ atque anetoritate piobnri et canfir-
ntfu^ rcaavfooMnMioopNiaA wui. Plane mari potest., Sic igitnr ille lib» «r^
in hoc vemn hsareo : nec qoam potia- ^«AoStA^. *nr.yi^,6 aaevfar^ot pay^tm
aimnm sesiptncam seqnar, vidoo, nisi rht xaiimbi^ mnfapii/hroi^ mui m^ymmpim
eaaa qiiom excudendnm enravft. Li«. rvn r^ i^wlim Um4pam v^porojL olKoiMK
cet tamen pei mc et illam reoipoBfv 4^ioira^s7wdiptfror oStw 9u rU ^tiimm
Dmnqug9e9mirottrgeuitmm.eopukikmma, oUiptiooror Ihrm loai koo^ i^Mpor^ma
ut dicamns talem fteci faiatiun, qoalift roa ASs^^i» mpoomrmnmmom vbr ^
apud Virg. ^cl. 9L %L < AmpbiDn mtmtnt, i.e. * Ut eniro plnmbum casMii.
Dircsius ia Acteo Aracyothe.' %% dnm sss fractnm co^iniigU ct cosi
£nw 1. 681. <^Tttn»iHe iEneas qnem: ferraniinat, qnia atrnosque 8iiM.eK«
DoMlawo Anebise^' dccw Licet eliam tremnm. apt» et accommodata taogjiav.
sic legeeev sina hiatni ut sit iuHmrpoiHf^ dnm similitudine perpetiendi cnsn 00»
Demiqud ree argeNiwn.«nro ram oopmM comrepit ; sic eportet amicnm
«aa* Si quia autem< qnsrat» quss sit aptnm et commodimH et eomnuioi
ea ras, qaa anenm acgenlo aat aKL duoba» ffatiibue: efficiendo,
motallo aggbitiiietar) pnto ease ^obfy- inter se benevolentiameondensaf««t
socollam/ i. e. aari glnten : qnod qno*. oeafirmara.' PlQmbiim randidam
modo fiat, diace ez Plin. aa^ 5. Lamit, commemorat et Cssar. lib. 5. de B.
Sic (aana) veterea fere. la^quibna*. O. ' Utuntue antem BritanronmBmo
dami avrKoi. Lambians, et MoruUae, sireo, ane aonnlis. fbrrai» ad oeitnai
pro copuiat^ eoumopmiai, Gifao^ JLx pomiu» eMmioati» pro nnmmo» Naa^
qodice Mfsnn^iaDO» ia qno hio vemus oitnc ib4 pkunbam aflna» in
T. LUCRETIl CAR1 0B RftltUtif NAT. LIB. VI. 168D
terrMHs r^gloaMMis : In* iimrlttmls t^lU)gefiPit48, vel kisoteotem jtndic^an-
lerriiA i- ie4 ^fu ezigiia est eopfoi' ttes, cojMpoff d reposuemnt. cophi<i an-
lAtmb. ten» dielnni pro copiilate, nt ' vhi-
t077 Mrttt^ tt» pkaKh»ft^ nfi j#ii- clum/ * saBclnm/ < pericium/ &c. pro"
f«f«r] Sie teteres libri fere. Vnl' tliieuliiiilySaeenlHillv perfetHiim. Lffm6.
0Bti, i£hifii^nM. iMAdimyJE&JE^w^ Vet. libi*i tdpuyht. Snp. vs. 1065.
Lunbinnsy^ri9««tfs. Gifan. Vnljpf. etnmpaefti. Glfen. Copllita, nt
Itns QMergo] Qmwi dieaty nitm gobernftchmr, &e; Fabertt Creeeh.
me ircireo lioe loeo ea onniia refenv 1088 Nune^ r&iie pue] Nune ratio-
oportet^ IiOfli^ liem lAorbornm explicare inciplt.
1061 Prtatat] Post Pinm (ci^^ deinde' palcberritaiam pestis illlns,
lectionem Beglexeraat interprelae> qns temporibos belli Pelopouneslaef^
ita emeadavi ex. Ced» Lagd. Bsrt* Athems aoerriaie saAviit, descrtptio*
Vulg'. reetai^ Hve.- nem ex ThucjMidis lil^. S. expreseam
1082 Hiiftid] Mutuo, tttSKpe sllfis»? proponet. JLamd. Uaiea remaiienv
£iOi6. IM\ Nnmiais indicltf. Merbi e^Me-
1088 Hae iUms^m, lotue^] Hso! mii et potfoet; si» vero niliil^in his ad.
plena illlns csvis, illaque cavahttjw^ mirabtle er divinaiti^ actom erft do
plenis cottveniant. Lamb. Hv}ue ^' providatttta: nt pestls ratio eXj^ice-
va UUu9 pknis. I. e. Hnjns corporte tnr aott longis BrobagittaB opne est ;
eatltates solidis illins corports et qai]lpe ut in universo moHa sum cor-
|»rominentibas corpttscnlls. Creeeh. pasctila honyiaibns reliqiflsqne ani»
lO84lfU«rseJBacla«uAsf*inii0p<iMa]> maliboa sahibriav ita pliirima noxia
9ic legendnm. ordo enlm est: Ho** etlethifera: quandocnnqiBe haee no-
mm inter se jmictnra est optitfia, >Hi corpoeeiila, sive per ccelam ita-
qoorain ita texturae mntiftf cecide*- tktimissai slve e terris Mrgentln a<t«
limt, ut et illins cava htijus plekiit, rem reptornnt, morbid«8 flt inte b^p,
et illins pleiiaf hnjtrr Cavis conveni-* et inde pestis hi viscera homlnuiti
ani. L<im6. ingressns vss. 18. Si" peregrina h»e
1085 EM eHam] Alla ratio, qoam'- ctfrpnscata r^idas^ aferem Ipsum ex- ohrem qnsedam magis inter se coh»- ottte, «tqW Iti ilkf tahtl nMllf cladis- rere possint. ^eri enim potest (tn- ^ origlnem invenies : nam diver- qait) ot qaaedaili posrint hiter secom-- ^Mnl regioiinifi dhrerstis afe> ; Inde pactacoharescere, qtiasi qnibnsUam <|oi sanas indigignlsv advenis ipsiqtie < aflnellls|M. e« parvia annnlis, haikiis'- inassnetle intooJtfber v«s. IF. hide qae implicita, atqne inflexa. aneUU etiaai morbi qnibnsdaifr reglonibus adHim, seti enmeUisy etlam in.saperio« p«cnllaves vsif» 6. Jam vero- aUerine ribttseditionibnsscripsi.aiiiSr«nM veto, regionis aSr itf alteram feratni'; se- qnod scriptnm est in commeniariis, qoatory neeesse est, tbtlos c<ell cor- fmt ertatnm t^^pographi, qnl adtotonl- raptio vss« 6. kide fontcs-, herbs tus a m« ftierat, nt iH^p^teriret ac inficlantar, vel dbuiatf ipse eJ&x coiv pneteftnftteret : nam in cotitextn ra)>tns eneeal vss. 10. Haitc di»pn- Ltier. OMUfKr Impressnm est. Lamb. tktionem d(emnm- cdnfinttat Ln<fre-
Qaofi «e fffirZii»] Ita vet. nostrf, et tius exemplo memorabllis itliira pps->
mlg. omnes. Male £ambidnr,(mgtfl- lii, qu9b vigente betlb Pelopottne-
lis. bi qnlbttsdam' vet. mwiilis, qnod siato Atfaeniir eoatigft, et qttaiAfttse
depravatnm est:ex imeitfs. Vlde snp. d^scriblt vss. 1491 Cfteek.
Vf. Ml. G|Am; 1003 Skpta docifi] 4. 03«. • Nnne
1086 Copdfttt] Si« legendnmpnto : ttliis allns cnr sit cibns/ ftc. et 6 qnam scriptQram qnldam vd non in« 897. * Qolppe videi^ licet pingttvr-
1700
NOTiE VAEIORUM IN
cere ik»p6 clcata,'&c. et boc e6d. lib. 769. ' Frincipio boc dico, qnod dizi saepe qnoqoe aDte, In terra,' ^c. Lamb,
1098 Et contraf qutB iitU, fyc.'\ Ordo ett : £t coDtra, Decesse est malta se- oiioa volare, qo» sint morbo et mor- ti, id est, qa» sint morbida et mor* tifera semina. ' volare ' autem trans- late dictum, ut iltud 6. 29. ' Qnod flueret, naturs vi, Yarieqoe volaret.' Lamb.
1095 Morbidus dlar] Nmr^f itfip, Lamb, Yirgilium ordinem, queni Lo- cretins qnoque tenet, esse secutnm, docet Servias ad Oeorg. 9. 480. 481. ad priorem versnm scribens : * Hanc antcm pestilentiam ordine quo dixi- mus pleuissinie Lucretius est execu- tns.' Ad posteriorem ha^c: ' Ordi- nem secutus est, quem et Lucretius teonit ct Sallnstius; f»rimo aerem, iflde aquam, poat pabula tSBe cor- ropta.' Hav,
1096 PestUUas] I. e. pestilentiay nt interpretator Nonios : qoi profert yersum sequentem infra non longe, ' Hec igitur subito clades nova, pes- tilitasqoe,' ^c. Lamb,
1097 Aut extrinteeu»f ut nubea] Mor- bos (inqoit) ant extrinsecos oritnr, Terbi gratia, ez terris longinqnis ac remotis, ventis insalabribas, qui per loca morbosa spirantes, caelum noa-> trum, nnde animam dncimns, cor- rompnnt: aut ex iis terrisy in quibns commoramur. Sed videtar h«c par- titio valde angusta et jejuna esse. Quid enim dlcemns de iis morbis qui nascuntur ex copia, luxn, et crndi- tate ? ex intemperantia i ex cibis in- ftalnbribusP ex immoderatis animo- rom affectibus f ex animi segritudine oc merore ? Lamb,
1099 Ubipuirorem] Sic legendnm, non fmtorem^ nam * pator ' aliud est, quam ' putror,' quemadmodum aliud est ' putere,' alind ' putrere,' seu ' .potrescere.' sic 9. 870. * Quippe videre licet vivos exsistere veruieis
Stercore de taetro^ potrorem c«m %U bi nacta est Intempestivis ex imbri« bns bnmida tellus.' Lamb,
1099 Putorem] lu in vet. libris, et vnlg. Lamblnus, picfrpreni, nt sup. 2. 871. Sed ibi, pHtror, hic, putor magis qnadrare videtur. Gt/«n.
1103 Quialongedieareiritatret] Ve- teres, dieerepit acree, In qnibnsdam, diterepat acree, Vnlg. diMcrepitmU ret, Pins, diacrepat aer ; ut mox: * vartns concinnat id acr.' £go a libris ooa iinslm recedere. Ita et snp. nsus est * rei ' verbo, hofirTws, 2. 1017. G\fan, Adde et 4. 779. Preig.
Quia Umge diMcrepat alir] Hanc lec- tlooem potins secutus snm, qnam il- lam alteram, Qnta longe dioerepitant ree, non eo solum, quod magis cum sententia bojns loci consentaneo est, vernm etiam qnod nata videtar etse ex antiqua scriptnra depravata. sic enim habent libri aliqoot mannscr. in his VaticannSy Quia longe diecrepat acree. atque hanc lectiooem confir- mant cum alia multa, tnm id quod statim sequitur, * Varius concinnat id aer.' Quod autem eam non pro* bat Thraso, tanto magis mihi proba- tur. Lamb, Alii, DiaerepUani ree^ inepte. Creech,
1104 Nam quid Britannum] BriUn- 01, omoium mortalinm proximi snat Septentrionibus, iis tamen exceptis^ qni lliulen incolunt. Virg. EcL 1.67. * £t peoituft toto divisosorbe BriUo- nos.' Idem Oeorg. 1. SO. * tibi ser- viat nltima Thule.' docti quidam, in his Petrns Paschalius, historicus Ke- gius, amicus meus, hoc loco legen- dum censent Britannum e^bun^ qno modo edendnm curavi: non ot hn» bent lib. vulgati, Britanni» eeelum, Sic antem dictum Britanuum eninm, ut ' Maori» jaculis,' et ' Snlplciis hor- reis' apud Horat. senteotia porro hojos loci b»c est: quid, aut qoan- tum (inquit) paUiuus diff«rre c^lum Britannum, i. e. BriUnnicum, a cselo i£gyptioP quiU csluui, quod est iu
T. LUCRBTII GARI DB RBRUM NAT. LIB. VJ. 1701
Poof o Enxino, et ad illam orbiK ter- rarom partem, a ccelo OaditanoP snmsit LurretinH, quattnor orbis ter- rarnm loca maxime nota et insignia, qnae temporibns illis raaxime inter se distare potabantnr : dno a Septen- trionibus ad Anstrnro, Britanniam, et £f yptnm : qns est distantia lati- tndinis: dno ab ortn solis ad occa* som, Pontnm et Gadeis, qn» distan- tia est longitudinis. Sed videtnr le- gendnro, Nam quid Britanno calo dtf» ftrrt fmiamtu id qtud in JEgypto, i^e. Lamb.
Nmm qmd Briiim$ eahuk] Ita in vet. libris repperi. Male ergo alii, Briimmmm. Marnllns; Namqne Bri' imma qmd eahm ; contra Yet. Hbros. Forte, pro, Ei qmod in JEgypio eti, ▼ers. seq. legendnm, /d iptod in JE" gfpio eti, Gifan.
Nam qnid BriUnmum eainm differre fHfdajmaM Ei qnod in JEgypio eei"] Haec conjectnra est Paschalii Tiri claris- aimi, nt monuit Lambinns, qni allnd csemplnm ad illins confirmationem proferre poterat qnam qnod protnlit : ita enim Briimmum eedum dixerit Ln- cretios, nt Hor. ' Italnm cielnm.' Od. 9. 7. 4. * Diis patriis, Italoqne roslo.' Oifanins antem legit, Nam quid Brj- tani» eeehm differre pniamuM Ei quod inJEgypiogai? Scio qnidem perinde eaie si Briiamii legas, sen Brltannis, qiii norim in fine canninis hexametri Donyiinm Periegeten ita usnmTo- Isse. Primam qooqne syllabam pro- dttci posse, mihi ignotnm non est; itaqoe nil in Gifanio circa eam rem reprehendi postolem. Sed qnod ad- dlt, versum honc a Paschalio male emendatnm fnisae ; id metno nt pro- bet; qnid enim mali ea emendatio habeat? Fortasse vera non est, sed non continno pro mala haberi debeat. At lectio Gifanii, ea vero pessima est; qooeniro alio nomine vocetnr; cnm ejus sententia tantopere ioepta ait P {CeBlum JEgypii differi BrUanniB,) Qnm Latinitas i QnaB ratio id pro-
bet ? Qnamobrem cnm in M^s. lega- tnr, et qnidem constanter, Nam quid Briiannie ceelam^ scribenditm putem, Nam quid BrUianidii ealum, Grapci enim illas omnes insnlas BprrroyfSas vorabant, nt ex Dione, et excerptis ■iBptKw Stephani constat- Ita antem Brittanidem pro Brit|annia dixerit Lucretins, nt in hoc ipso libro Attlii- dem pro Attica. Fa6fr. Codices con- stanter BriianiSf nnde Faber BrUia' nidii: Grcci enim insulas illas om'- nes BpfTToyf^as vocant. Creech»
1105 QudmKifdt ckmdieai'] I. e. qna parte axls, sive polns Arcticns, qui nobis snblimis semper apparet, illis est depressns : sen qna parte mirodns inclinatns est ad oram nobis ignotam, qnam Graci ftmr^ora vocant,axi nos» tro contrariam. Est aotem h»c pafs meridionalis, sen anstraiis. Ltmb.
1106 Qttsdoe quod in Pemio eei'\ Ant qnid pntamns differre csplnro Ponti, qni ad orientem spectat, a Gadinrn csbIo ? qns distantia longitndinis est. Gadfs, insnla et oppidum, qnse ab Oceano allnuntnr: a qnibns fretnm Gaditannm dictnm est: qno libya ab Enropa dividitnr. M. Toll. lib. S. de N. D. ' Qnid Oceani fervore illis in locis constantius, *• Eoropam, Li- byamqoe rapax nbi dividit nnda?*' L11N16.
Atque UBqme ad nignH A Gadibns, atqne ab ea ora, quse porrigitor et pertinet ad Manritaniam, sen poti- ns ad Athiopiam usqne. Sont enim JEthiopes nonnnlli Oceano finitimi, ttt testatnr et Homer. lib. 1. Iliad. 4SS. Zebtyitph^ 'tUceea^ fUT* iLfjufytonu Al0M*^as TCBif^ht |0i| fterk 9tSra' 0mI V SfjM wdarrts lirorro. i. e. ' Jnpiter enim ad strenuos et forteis £thiopas hes- temo die profectns est, ad epulas : Dii antem omnes enm nna eonsacnti snnt.' Lamb,
1107 Pereoeiaque'] Qnldam libri, percoeio. Gifan. Videqnae diximiis ad 6. 798. Her.
1100 QiMttner a veiitif ef eeBUpar'
1703 NOT4S VABIOBUIII 'IN
filni$] Bntvpiii «b «quUpm, et a sQp<p> hatiU/oHe «lieiiifM, de oiaoi a^rc did
ieDtrionibu^; .£gyptii a neridte «t potest cui iton assaevimva, llotl wti'
austro : Pt^tijci a aub«Qlaii(0^ «eii Jias oouo. Haw*
eoro^et «Miente; Oad^tAui a favmo 1190 CwM] Cogit. I^Mft.
el oocidep»te. Imb, 1129 /MM»<M9I«] £t {MeAileiHia:
1111 J^t«porUf«iim^Mi] EtfliorlM ntsnpifi. Hnnc vefsom profert No<^
videpinr generatioi nalienes ipsas iBr ^jof, ntdii^iniM* iMmb,
festAS babere. f^b, IIU FersidH] Sie Jegeadmi, oeo
11J8 E0$ 'elepka$ marbui] Bnw prmiftU. Lmb.
inorbom ii>m^ain^f9 Toeaot Or«d; IW ^lMKiaifOi] Qoidain Jibrt, A^
4e qtto ifge Coroel. Celswn S. 8^^ joifi». Oif.
JUin^. Vnlgo ' EJeophaotiasin ' ta- lllM» CoiisMMii r^Umng iwnii Mwu)
cant : aJiquando et ' ^eplmtiaBi i' Virg^ Oeerjp. 9. 470, * Nec Can cre-
«ed e^ .oonBoHif dictws esjt XHfrrUt^a ; ber agens hiemem rnit a^qaore tarbo^
eo enim jmrb^ vetnii Ivones, qui Qnm nultae pe<p|i4«m peafes: nec
feras fi4M»seqaj baud posstiiit, fere singula morbi Corpora corriptiMil,
pl^ruoMHMS Untantorf et wedia faeit aed tota aestiva repente/ Su:. Mjgmk.
«CexarescaBl. Ivii^. ' Elephontia' llPi &impe€9ibmbakMiibm€egrm-}
et * SlephaiUlasis' di£itur, ct aiii afi- Cum in Ubris miOiMcr. it» »cripto9
«eruot» biioc Morbom iufestare tan^ reperissom^ Eiiam pigri$ fmimibtm^*
tom iooplaii /£gypti qui de Nilo bl* gror: in vulgatis antem plerin^Me,
iNHitr At Celeos g« S$« ' Ignotos PetudumbMibiumgriM: inaoBmiUis,
pene in Italiat iu qoibBadam regie^ Pewdum tmimHm» eegre: priaNun ^
ttibus fraqueittisslmns eet norbus;' cile iseusiin boc loco raeBdflni sBb*
videpiBra. Creeek. esse: deiude eoBlinitu oonjeci aic
1114 4iibide lenlautirr] In Attiea esse iegendmn, peemiie^ seu pecabus
tentantor pedes. Atbenienses po- potios^ baUmtibMM mgrer, ' Pecna'
dagra nMgpa ok parte Uborant. liiM6. anlem et * peeoda' diiuinuat antiqui
Casaub.adTlieophrastiCliafaet. irap. pro pecora: unde ' res pecaaria/
flO. p. gLO. potat de tibiarum aleup teste Nonio: qnironus prarter aliot
ribos agi, quem merbum aon iBfre«> lostem eitat Qceronem lib. 4. de rep.
queotem fnisfle AAhenls Aristophanis ^ Cum adhifoent in pecuda paatorta/
ibidem allata loca ez Ploto S. g. 14. citat et Cseriiium Umbris : ' £t ho«
et Equit. 9. 4« 71« nt et ipsins Theo- mini, et peeobos Amnibns.' Jaa
pbr. qni iPUni $x^ ^ '^^ie brruam^gt * mgror' eliam morbum corporis in*
appellat. Qnod tamea mintia probo^ terdam significat. Xrfouk Ilu (Puni*
quum vel stc affecti ambulare poui- Aui 6a2aati6irs tfgfisr) ea ▼et. libris
fflus; gressusautem meriloteqtaatur bnnc locnm restitni. Volg.pfcadam
padagra lalmrantibus. Hmf, btdatibue tegris. Hoc ManiUns nevar
OfM/ifue tu Aekmis jhribne] Achlvi vit contra ver. libros. Vide Indicem.
solent oculomm dolore aftci, sea ex Gifa
ocolis laberar^. Lamb, 11S2 iVffrif udrerMi] I. e. nabia 101*
1116 CouftuiHtf] Bffieit, ut stspe mica et infesta. odperM antem psse alibi. Lamb. Efficit. Fabfr, legendum, non direrea^ evincuul iibri
1117 FfTff vMfmou] Sic emeodavi vet. in qnibus parllm ptane hocmode ex opt, Logd. Bat. sic et Locretius 4. soriptum est, partim etd ditena, quam» 641. ' Ut quod alfs cibos est, aliis qnam defendi fortasse potest lectio fnat aere venennm.' et ibld. vs. 644, vulgata, Nabia direrfa, pro a uoMf di- ' Pneterea nobin veratrnm eat acra iMrfa; i. e. in qnifous non remnevi* VBneuum.* Nam quod vulgati ha* mos eommorari. i^b, Itavel.Ubri.
T. LUCRBTII t3ARI DB RBRUM NAT. LIB. VI. 1708
Valg. diofTM. Oifan. daafoiH yociIid, et nAmM Httora^
Ei ctttt mutemM» amktwmj I. «. eae- Tom in ▼oce c<rriy<wii» « Paristeiiii
lam mntemas. ^cviiai' autem, i. ed <iiBGrepare« Sic eaim lial>ent codicet
oerem, qao videmttr ' amiciri,' qnia Barisienies, ilii c«lKai naMi iiatara
aos aariiit nndiqiif . JoTianas Pon* nttro comi^aai. qnam lecfiMrara non»
tanna lioiie versnm sic legetMit, NM$ nnlii probant, nt sit Tersas totni ez
«tfvert8,cio«lamaiaffmaf «mieam. eg^ fepoodeis comtans: qnibnscmn dob
lectieiHtn receptam fetineadam ceo» pngnabOb Cnm liaeo scrlpsiiseai ia
seow Lmmih, Aiii, CvJam oaiicam? et prima editione, noii longo post tem-
in seqoentt verfea immkam ant mfr*- pnre veait in meutem Adriano T>ir-
tv^lom pro cmeolam, sed jam occn* nelw, et Joank Aarato^ miliiqae eam
imtai sam, aec seqnar. Ortfse^ nan esienins, neqne ontvplom, neqne
IISS An cotam ao4» uUn nuiurm cofoplam iegi posse, qoia mt nOTum
cfafolom Dtfma] Sic oKm In prima et inasilatam^ neqoe taiHilcaa^ qnla
editione edideram, «alafti iiirTapiasi> «b antiqam «criptnrm Testigiis nimis
•d qnem locnm lim: qnm seqmintnr., remotnm : sed <ra«alMiit qnod talet
annotaram: SecntnssninvestigiaTe^ lioc looe, impiaram et inqataatmnc
teris scripmrm. sic enim habet codex cnmr enim inqninat et cwitaminat.
Vaticanns, An c^um mbm v&ro mi«- Itaqne qni ementas manns habent»
tnm coniplam, «nieo r: Tetliamis au^ et qni bomiaem occidernnt, dicnntnr
tem, et Memmianas, et Fbem. An bafoere manos impnras: et oontra
msl. iis6ii viMo (ant otlro) nalora wr* qni oOniinem oooldenuit, pnras*
mpium, gemino rr, ex «Urs igitnr Ibcl Lmnb*
nUro^ qnod reperitor tameti in codici* Uiiro nalara com^lam] Ita omnoi
h«s Vicet. et Parisien. Veneti anti» libri ▼eteres, ut alt Croticns» in qnin«
qnf pom habenf, /olre «aCirm «sr* to loco^ Vide IndicMn: *Venas.'
nqrfWa. ttHrD amtem interpretor, iine G\fan,
aitqna manilbstacan8a.jamcen^am Critenlam] Fmdoin> tetram, inqoi-
nno r, mit ilne n teriptom ost, propter latmn* Est «atem cooiectnra 1\ir*
vorsmn, pro csrmpliua, ant connqi» nebl» ant J. Anrati* In tnlgatis edl*
tnm. atqne ita legit Pterioi ad itlam tiouiboi legebotot cirmplam, contra
Vlrg. versam i£n. 1. 615. ' Lnvaqae iegem carminii. FcUr^ Tnraebl e-
Serostnm.' Non celabo lectorem ta- meodatio exstat Adt. SS» 19* nbi pro
men, Joanni Colcbloo popolari meo, confirmatioiie addit hnnc versnm ex
oiro docto, vidori hoc loco legendnm, 4. lOSO. * Flnminis ingontes fluctns,
Anemlmn mokU «llfs oafora iNJmlcam vestemqne craontent«' €«i «Itemm
MHfm^. pntat eofan iUe primo inM» addo 6. 1 IS7. ' Et capitis smnmi prti^
omn icrlptuffi esae a Liicretio : deinde clamm insigne cmont om Sob pedibos
•tadiosomatiqoein Locretii lectomm, volgi magnmn lagebat hooorem.' UM
Iniins vocis interpmtaodm cansa, ad- ' craentom ' pariter eit Inqninatum,
•cripiisio ad oram libri csrmplom.* fedatom, non iaogoine tantnm, iOd
postremo Imperitum librarlum, qui et pulvere, ot iob pediboi projei!tom
«« illo esemplan Loemtiam desorip« et coocolcatom. Hao.
aetifiejecta vem vooe loiailcam, i«b« ltS4 Qood «oo coasaevlaiai oH] Sic
«titoiaio oormplam. 8i cui igltur bmo libri vet. Marollni mntavit in, goD.
«mlcl mei conjectnra, eradita pr«« Oifao.
•ertim atqoe iogeniosa plaeebil, gao* 11S6 Htfc mHo ^oMdom] Nnoc in-
debo. Interea faoc qnoque lectorero dpit pestem IUam Athoniensem de-
soiro veiim, hane, qoam excudeodam scribere. Videiur autem Virgiiios
curavi, scriptomm, ordine tantnm Oeorg. S. 4T8. hune locum adnm-
1704 NOTiB VARIORUM IN
brMse, tctte Macrob. lib. 6. Satarii. cam. Faber.
hii VM. * Hic quoDdaiu morbo cfpli mi« 11S9 Nam pemiua peiuenif JEgfpii €
seranda coorta est Tempestas, toto* ftnilmM] Ab lioc loco Thacydidit Yrr-
qiie aactumni incanduit sestu ; Et ba cum Lncretianis conferre incipia-
genos omne neci pecudnm dedit, om- mas. Sic i^tur iile libro aecando:
ne ferarnm, Corrnpitqne lacns, infe- "Hp^o <i rh ^y rpdror, in Kty^oi^ ^
cit pabnla tabo. Nec ria roortis erat AiBunrias r^f Mp Aiy&mv' iwura tt
simplex : sed nbi ignea venis Omni- ical i$ AFyvrror koX Atfi&tff Kar^fiaiy «ol
bus acta sitis miseros addnxerat ar- is tV fiavtKims ynir vV «o^aV ^s ^
tns, Rnrsns abnndabat flnidns iiqnor,' rV 'A0i|yaW «^Av i^aarwaims Mm%8a*
6te, Lamb, Descriptio pestilentiae i. e. ' Initium autem ferit primiuD, ut
Atbeniensiom, expressa ad verbnm e ainnt, ex Athiopia ea qnae est supra
Thooydide, lib. 2. Videat hic lector /Egyptnm : detnde etiam in £gyp-
admtrabilem Poetae doctrinam, et tnm et Libyam descendit, atqne in
orationis copiam. Imitatns est Vir- magnam regis Persamm ditionis par-
gilins, S. Oeorg. et atii. Gtfan, Se- tem. tum antem in Atbeniensinm «r-
qnitnr pestis, quse Atbenas olim vas- l>em repente invasit.' JUmlf»
t&vit, descriptio, e seenndo Thucy- ^Egyp^ « JUiibtta ortoj] In prima et
didislibro, et tertio Hippocratis de 8econdaeditione,egoplerosqne&ibraa
Morbis Popnl. desumpta, qnara adeo vulg. secntns, edideram, ^gfpti t/-
feliciter expressit, ut, Macrobio jn- nilmM Orem, Sed nescio qno modo
dice Sat. 6. 2. Virg. Oeorg. S. certe fngerat me, lectorem admooere» nt
Ovidius Met. 7. habuerit quem imi- consuevit lihros fere omneis vet. qni-
taretnr. Dicit vero ' Hsec ratio roor- bnseum rongniiint aliqnot vnlg. tn
l>ornm,' &c. pestis vii. ab aere alieno bis Basilienses et Vicetini, habefe er>
ortns. Mortyer «stai, Alii, Aery sed <iis* quam scriptnram nnne magis pro*
JEsiue olim Macrobins. Creeeh. bo : neque qnemqnam movere deliet
Mertifer euUuf] Sic babent omnes panicipium * veniens/ qnod antece-
libri vnig. sed tres mannscr. mertifer dit, qnasi qusedam vouroAoylasit, ' ve»
a. ex qno legendum videtnr, wtortifer niens,' * ortns.' Naro * veniens' co-
«€r. vernmtamen nihil snm mutare haeret cum adverbio * penitus,' * or-
ansns. satis est mihi faoc indicasse tns ' cnm bis ' iEgypti e finibus.' £t
leetori. Lamh, Ita Macrobius, et Ma- vero cnm banc scriptnram confirment
mllus et vet qnidam. In plerisqne, verba ipsa ThucydidiSy 4pC*^ ^ ^^
«• Forte legendom, aifr. Gifan. At pi^ wpma»^ Scc, tnm maxime illa,qnm
nlmis forsan religlosi et Gifan. et snnt apnd Tyrinm Maximnm in ora-
Lambin. qnod enim vs. 1117. ceelum tione 41. ^AXHpnpff» iv SqMMRpomyi^
qnibnsdam diiit esse efHciMim, id nunc rtfXfi, &c. Xfnphs ipaneiuf^ ^ Al6boviat
mori^cfNm aerem vocat. Hae. iip^itMins, ical icara^^ Zik r^s fiaaOJm
1 1S7 Fum6m« Cecrapiie] Finibns At- rk, ical rtXfvr^^af Imi; aal VbpnA^ a^.
ticis. sic antem esse legejidam, non rd9i, I^Oci^ r^ v6f^„ i. e. ' Atbents
FimhuM ttt Ceen^f probant libri ve- antem in urbe, in qna populns anm-
teres. Jam Cecrops Atheniensinm main rempublicaro tenebat,^^ pesUa
rex fnit. Lam6. Hmc descriptio a invecta, ex ^thiopia orta, cnm per
Thncydide est; cui tamen nonnulla fineis regis Persamm descendisset,
ex Hippocratis observationibns poeta et illnc ernpisset» et ibidem consti-
admiscnit Sed h»c ab aliis exami- tisset, civiutem perdidit.' Lamfy, Sio
nata fnere, nt et iroitationes Virgi- ex vet. libris restitni. Vnlg. areu^
liane. Evenitantemhseccladespanlo quidam libri : JEgypii JiuibuM artUM»
post exortum bellom Peloponncsia- Scil. lestns mortifer. GifM
T. LUCRBTII CAHl DB RBRUM NAT. LIB. VI, 1706
1140 CampoB^e naimnUis] Maria «t lacm. 8iip. eod. lib. 404. ' et Uqiti- dain molem, camposque Dataotei».' .iMmb.
1141 IncMhtti tandem] Thacydid. ii4rt9t, i.e. incidit,8en potius incur- rit atqne irmit. LaM6.
PandhnUf] Pandion Atlienarnm rex» Philomele et Procn» pater. Lamb,
1148 Prineipio capui inceneum /^- tote'] Thocyd. irpSrraif lukw ri)s K«^a\^f
fcora, Kol ^xSywns 4kififiaif€ : i. e. * pri- ranm qnidem capitls fervore» acres et ▼alidi, et ocnlomm rnbore8, et inflam- matio eos corripiebat.' Lamb.
1145 Sndabant etiamfaueee] Tbncyd. icat r& ivrhs, ^ rt ^tdpuy^, fcol ^ 'yXcMr<ra, ciOfrf alfiordl&ii i^. i. e. ' et interna, et faiices, et llngiia, continno crnenta erant, seu cruore manabant.' Lamb,
1149 Inde, ubi perfancei§, ffc.] Hic locus non ita prope accedit ad Thu- cydldts verba: non tamen a senten- tia ipsa longe admodum discedit. sic enlm ille : KaH iv od iroAXf XP^^ icar4- fiau^w is riL orifiiii 6 a6yos lurh finx^s hxvpew^ .iral dff&re is r^ ko^Uom arriplfyUf Marpe^ re a6r^y, #cal kaoKoBdpaets XoXi)» a-«rai, Zau M larpSnf &voiuuriU- pm dff-iy, iwjfeaaaf. i. e. ' Et non longo post temporls intervallo dolor in pec- tora descendebat cnm tnssi vebemen- ti : ct ubi in corde, seu potios stoma- cho, hsserat, eum ipsum torqnebat, tum pnrgationes bilis omoes, qose a nedicis nomfnatse snnt, conseqneban- tnr.' Perspicne Lncretius boc loco Orsecos imitatos, 'cor' pro 'stoma- cbo ' posoit. Ex quo cardiaci dicti sont, qua de re plura in commenta- rils Hor. ad illud, * ut solet in cor Trajecto lateris uiiseri capitisque do- lore/ Sat. 2. 3. 28. Lamb. E qoibus intelligere possumos, qnid velint ista, ' Omnia vitai clanstra lababant,' Sec. Sequebatnr vis. omninm intestinoram convolsio, atque inde excretiones cum torminibns. Creeek.
1160 Jn cor] Stomacbnm : Schol.
ad Hiucyd. OliraXaio} Mrrpol rhyarSiAa" XOf aaf^e» iHdXow, koI Kopiuoyiiby rhw ftinfonf rov aroiAdxou, Creech,
1151 Fttot ctauatra] Nibil ninto. verumtanien cod. Vatiranus habet, Vitaiia clauetra iababant, Lamb. Ita et sup. 1. 416. Qtiidam codex, ri/o- Ua* Vide et snp. 6. 225. Gifan.
1152 ^ptr&iis ore forae] Tbiicyd. leal vyfv/ia &Toiroy imI dva&Ses ^^i. i. 6. * et spiritus absiirdus, et tster, et gravis odoris edebatur.' Lamb, Duos bos versus suo loco emotos ver*- sni 1140. snbjungendos esse censeo ; ita enini Tbucydides, ical iryci^ Aro- o-oy ical ZvaSdes ^ci : et deinde me- lius conveniunt omnia,pres8iusqne de- claratur Tbucydidis narratio. Creeek. Klnc apnd Plaotnm in Mliite 3. 1. 6S. ' Minime spntator, screater snm, itidem miuime muceidus. Post Ephe- si natns som, non in Apnlis, non num in Umbria.' pro f» Umbria reponit mitiiui tabidaf Rutgersius V. L. 6. 17« Hav.
1156 Intoterabitibusque mcilts, tfcl Videtur plnrib. vcrbis expressisso qnod dixit Thuc. brevius : neii aSroi IMrk rdkamtptas i»/eydKsiSf i. e. ' et eae magoo cum cruciatu corpori8, anlmi- que afflictatione.' Lamb. Thucyd. koI a9rai (vis. &ToiroOd[p(rcif memoratae) IMrk roKatirwplas luydXiis : Schol. ro- Aoiva^af luydXjis^ rijs BvawirrepUis di^ Xoy^i. Atqne ita forsan ipse Thuey- dides, sed latior vocis istius apnd Lu- cretinm acceptatio, et tam Auimi anxietatem qnam intestinoram tor- mina significat. Creeck.
1168 Singuttus^ fre^uens] Thn- cyd. Xiy^ Tc TOif vXeioauf iifhtntro mi^, aitaffiLb» MSovo-a toxvp^ : i. e. * et singultus pluribns accidebat in- anis, convulsionem membrornm vali- dam afferess.' Verum, ut ne soli Lucretio, sed etiam Thncydidi ipsi medeamnr et consolamus, legendom videtur apud Tbucyd. non <rc»^, 8e4 vMP^, idque ex verbis Lucretii, * Sin* goltosque frequens.' £agi6. Lambi-
1706
NOTiE VARIORUM IN
Bin legit k^ «Mw^, pr»pter ▼oceni freqaens : «t vero Ai>{ J|im est sin«- goltns freqnens, islnm aiiiem simgaU tum, qni k4pos dkutur, (allns antem wKipitt) ConvnhioBes niaunie se- 4)oiintar. Creeck.
1160 Couciatu] Cogans : nt aop. 1120. ' et iromntare coactat.' Lamb,
1160 D^M9s antejatigans] Fati- gans eos, qni jam ante vi ipsius mor- bi defessi erant. Lamb.
1161 Nee niwdo qMoufuam'] Tliiicyd» jcoi rh fthf llMtfcv krroftiK^ ^^ifULj oic Ayaif Q^piJb» j|f , oi^c xf^mfitv^ &AA' kwfy^ vBfw^ i. e. *et corporis qnidem ez* tremitas non erat admodam tacta caJida, neqne pallida, ant viridis,8ed subrnbra.' Lamb,
1168 Corporis m MNRme] Forte, Corpore^ ut tit hiatas Locretiaoin, et JCniitanns. Gi/isn. Ordo est: nee posses ' tueri,' b. e. videre, cniqnam aammaro corporis partem in snmmo, anbintell. corpore, oimio ardore fer* viscere. Qood antem Zotlns legi posseexislimaty Corporo umanmo^i^. Ql sit hiatns, fiMOssat hiac cum »019 Juatibosu Qnod si tantopere biati* bas dftlectatur, adfaibeat eos in suis versibiis, iion in Lucretianis, prspser» tim obi nihil est necesse, at Uc non «st, neqne item sup. noa Jonge a principio $. 348. ' lliiid in his rebns joe me arripiiisse rearls,' &e, io qno versa, soblato provocabnlo m«, vnlt legi me arripume rearie^ ^v. Nec sat liabet lios prspclaros hlatns Lncretio allinfre, sed etlam in Vlrgilio hae abntitnr hiatoiim licentia. Censet enim, ant certe assentitnr cnidam, qni non longe a priucipio Georg, S. 95. in altcro honim versnum, ' Hnnc qnoqiie nbi ant morbo gravis, ant jauisfgnior annis Deficit, abde domo, nrc turpi iirnosce senectie.' sic 1e« gendnm cenaet, Abde domo^ ei inrpi ignMce senedm : non iotelligens, ne* gationem * nec ' non esse conjnngen* dam cnni verbo ' ignosce,' sed com voce ' tnrpi,' tioc modo : ei nm itnrpi
ignooce Meneoiee, Qood coni ^go, el Simeo Bosius, vir doctisoimaa, acor- Timiqoe iogoQil, nna legeremus, ri- stim continere noo poteramos. Nam qood iile Annto onctore ae ita resti- luisse scriptiim reiiquit ; defogil Aa- ratns anctoritatom, olqae adeo aegal sibi hoc «mqoam ex ore ezciditse, ant si etiani forleaibi aHqoaodo^ derit, negat se oo aoimo protolii nt volgaretur. qaeriiur de iilo alio qoaedaoA, qoss ia prvaeDli rotlcebo, ne qnid de aRricilia aostra detraherc videar. Illnm enim, qui aacloritate Anrati nitilor, amavi, el vcro eliaas nnnc amo : qnamqoam ab oflicio ali^ qoaado discessit, et aegratiam meam parvi facere osteadiu Venim iobet boc dissimnlape, sive polins oblivioci. Volo enim coostantior esse ia amicla retinendis, qoam video vulgna kooii* aum solere. iMmb,
1164 Ei staU niceribao^ ^v.] Tlm- cyd. ^AiMcrairatf fuapms Koi fXasrv l(vyA9Kdt: i. e. ' piistfills parvis el ol* cerib. efflorescens.' iMnb».
1165 Saeer igms] Ejnn via. geaerio, qood est sobmbiciiadatt, eat mialoei ez pailore et mbore; esasporaiaai- qne per pnstnlas coaliaoas, qnaram iralla altera raajor esl, aed piofiaua perextgu» : Celsns 6. 88. Cretdu
Iniimm pnre komim} Tk tb irrbs «0* rms iKmieTo,Aor§, dec ' ialernm anteas partes ita Oagrabaat,' &c« Qoidem lib. habeat JhoNiinam. Lamb.
1166 Ad ossa] Alii libri baboot odesa. quod aiinus probo. veramim> men jodicet lector eroditos. Lom^.
Adesa] £x vet. Ilbris ica acripii. Habet et Pins. In eliis, od soso. Qnidam, pro Jbmiiai, Asmtaam; coolra vet. libroft. G{f,
1167 Flagmbaitimnmcko]Hnnesib^ jiclt LAmbiaos, roale, contra onmea Ubros. Gifim.
Ftagrabat eiomaehojiamma] Belea- dns. Faber,
1168 Nil adeo possei qnie^nnm^ ^.] Sic flsgrabat (iaqait) pars hominom»
T. LUCRBTJl CAUl DJB ili^RUM NAT. LIB. VI. 1707
neu h%mmm iatioia, at luilkmi qnaa- AUi, Vtrti in mHIHaieai, Creecli.
Unnvifi leve ac tenne ▼e»tiBieDtnin ^Mii«H»t atf /r%ora jni^cr] H«-
poaeet oirinbri* vertere in ntilitatem, jot iect Inre aeatemia ett : ad ventaei
iil eat afierre ntilitaten, sea ease «ti- et ad frigora semper meanbra dalmnt :
litati.iianc ease bajat leci aenientiani atqne,dam frigof captabant, parfi»
licet cx Thocydide intelligere. aic ae in flavioa coojiciebaDt, partim io
mim ille : t^ ik Mv ofhtn iMoltro, pnteos pnecipiteB codebooL Lamk.
hrrMMiir€ rm wdw Acrrdr tfmrUnf itd 1170 In JbuiM pmiim geiidoM] i. e.
fa4Amf Tiks 4wt$oX^t ^tdrr* Aaah ta, | alii in fluvipa gelidos ae coojiciebant.
Yiyi»^ Mx/ia6m, l e. ' intima aotem Tbncyd. ^^iord tc ftr ^ 98mp ^nfXf^y
parte» ita flagrabanty nt neqne teoo^ a^ nbroht fiarw, * et libeolisMoie
iaaamarnm vestiaiDi et lioteornm in- in aqaam frlgidam te Ipsoa coojicie*
jectiooes,nequealiadquicqnam,praD» baot.' Lasi6.
lor eoditatemy tiittinere poatent.' 1172 L^mpkm pmUaUbmi] Tboeyd.
'Vertere io ntilitatem' mc dictem, osl woXXoi h^pimot rp U^hraiar^
ttt aT. Livio ' vertere in pemiciem.' aw^xifMfoi, I. e. * et io pnteot malti
»c enim loqountar Latini, ' b»c res te praecipites egeniot ioeaplebili sitl
tibi male vertat/et ' bene vertat :' et crnciatl,' qaidam libri volg. hobeoty
* in peroiciem/ seo ' io ntilitatem ver- ATyaipAu |Ni<ealites» Lyob.
tol;' Ib qoibas geoeribos verbom 1174 In§tiabUiier 9iii$ grida aarparm
* vortat' est absolotom. PUotns Trn* mrrMms JS^&et nmUam parn§ hmam* cnl. 1 . 2, 44. ' nule vertit Res pecoi^ rttes] L e. tonta erat eornm sitis, ot rio mibi opod vos : oooc vieissim molta aqo» et bnmoris copbi epota, rolo habere Aralioiicalam pro copio oibilo pios ▼aleret ad sitim sedao- bic apod vos.' sic ab Enoio dictnm dam, qoam aqna pooea. vel sie : sitia est: ' Hatc bene irerrnnceot popnlo,* logens et iosedabiUs efficiebot, nt i. e. bene ▼ertaot. Qnod ai qois ta- magoa aqot» copio, aqoa paoca vide- oBeotioc vrrf«rtf sleabselate potHiim retnr. Atqne banc etse hojoa loct ooo poterit eoocoqoere, et asgre fe* sententiam verbaTbncyd.osteadoflt : rety Hcebit ei per me legere, Varii to aai iarf ^pai^ aa^tiaria» r&re wKiaa oHUtaUm^ Ot bic ffecipiantas biatom, mI ihmaaaa worA^i i. e. * taotoodem tokrabililer, et oaitate, qoia t voeo- eis proderat liberalior et parcior po- lialongaeft. Sed videtor legendam, los ad sitim sedandam.' Lemfr. Le« Nil ailea 0$ pauet qaidque^ tfc, otpeo- gendom videtnr, laaedabiHUr silts deat ex iis qnoe antecedant. I4na6. arida carpora vexane. Ita certe ra- £meodal Lambioos, iVti adso ot possel lio snodet, et iilod iosfdaftsltlcr, qood ftndgosm isve, ienMeque memhrit Ver* com aiersaas iwo belle coocioit. Fo- iare $m aiiliUiem : od efahua, tfe. Ita ber, Vereor ot Id probet Faber ; et eoim fiet ot hic vertns cnm oeteris btrc qoidem teripsit vertaom pnece* aiokmvtmU lotellige aulem ita tetto- dentiom immemor, qnod ti contide*
iotima corponim, at nallam iit rasset aegros in nndas insilientet,
vestimeotom, qaaotomvis leve et te* vocem nurasasprobasset Creedt,
aae^ otile este et commodom posset. 1175 Mqnabai «alftan fMrrit] Effi*
ItoT^ ^vertere' abtolatom erit, ot eiebat atqiiatumvislargaaqiiatcopia
alioa s^pe. Faher, pras nimio ordore testuantlam corpo*
1168 Pestfl] In qaibntdam librit, mm exigna videretnr. Faber,
paeaee, In qnibosdaro, pMsis. Gifan. 1176 Nee reqaUe erai nOa mail\
116Q Fertere] Forte: Ferlter, aat Thneyd, aaiiiiaropiaraupiiiiavxifw^
Verii, vid. tup. 1. 210. Gi/an, Tb i. e. 'et qaietit ademta faculta».'
Veriera ett abtolatnm, ot ttepe aliu. Omnioo non videotur bic idem dicere
1708
NOTiE VARIORUM IN
Thnc^dides et Liicret. priiho adspec* tu: sed si attente comiderabis, niliil ioter te discrepare reperientor. Quid onim est aliod ' noo esse reqniem ma- li/ quam non dari cooqnie«cendi fa- coltatem? Macrobins lib. 6. Sar. hnnc versnm profert cnm eo qni de- inceps seqnitnr, et confert cum Vir* gilianis, ut dixirons. Lamb. ' 1177 Mmsabat] * Mnssare' (inqnit Nonins) ' est depressa voce loqni, quodcelari vflis.' Varro putat*mns- sare' dictum a littera fuiy qnia moli ne fiS qnidem pronnntiare possnnt. Virg. 12. 6S7. ' mnssat rex ipse Lati- nus.' De hoe verbo plnra ^npra ad illnnt locom, ' Sed qnia mnlta sibi cernunt contraria, mossant,' &c. 1. 658. qnibus adde qnae scribit SoMpa- ter lib. 2. Instit. gramm. ' Mu fa- cere, pro mntire.' Lncil. Sat. * Non Ivndare homlnem queroqnam, neqne mn facere umqnam.' slgni6cat igitif r Lncretins ita novnm et ionsitatnm roorbi genns fntsse, ut mcdici uihil excogitare possent, qnod ad enm le- ▼andum valeret qnod dicetnr plani- ns ^ inf. 1224. * Nec ratio remedi commnnls certa debatur.' Lamb, Ita Dovnm et inusitatnm morbi genns fuit, nt Medici inccrti quid agerent, dnbia qusedam sed plena timoris mnr* mura mittebant, Tbncyd. oh ykp la" rpoi fipKcw rh wp&TOPf BtpaitoCoyTts tty- ro(f . Creeek.
1178 Qaifipe paieuiia eam, S^e,] Qnippe cnm, ioqnit, nocteis totas in- •omneis ducerent Lamb, Hnjnsce- modi autem insomniam inter pessimi eventos prognostica referri constat. Faber,
1 170 Lvaiiaa versareni oca^oram ex- perOa] Tbucyd. iral ^ ieypvwria M» Ktiro Bik rraMrhSf ' et perpetuae vigiliae urgebant.' expeHia aomno dixit, ut anp. 2. 1091. ' Ipsa sna per se sponte omMa Diis agere expers.' Lamb.
1180 MuiUupiepraierea] Haec qnae deinceps sequuotnr ab hoc versuus- i|oe ad enm cnjus principinm est
' Octavoqne fere,' &c. non snnt apod Thncyd. sed probabile est, ea Lncre- tinm snmsisse a medicis, ot ab Hip* pocrate in Prognost. Lamb. Vss. 14. inserontnr, noo a Thncydide de- snmpti, qnos, praeclaros licet et insig- nes, si ideo rejiceremus, (uam Poeta historici fidissimus interpres,)Don est qnod aliqnis irascatnr : sed qooniam sunt digni Lncretio admittantor. Creeck.
1181 Aninn mfas] 4. 762. * Mens animi vigiUt.' Lamb. • 118S SoiUciia porro] Anres sonori- bns, ut mentes cnris plenae sollicit» dicnntnr. Creeck.
Pienctque soaori^vs] Tinnitns anri- nm. Liifli6.
1 184 Creber spirkaty aui imgenM mrs- que] Hippocr. Progn. njfS^a wmtbr phf 4lw, ithnn» nipaiy^tf ^ ^Ktypmfkr ir rmffw tw\p rS» tppomr x>^f^bnffi* lUya tk iawrPtSpafoPf aat hit «vAXoS X^>^» wapoippoadvfpr SifXoi, Scc. i. e. * Spiritni creber dolorem, ant inflammationcm in locis snpra prnicordia significat t magnns aotem, et longo intervallo cooctus, deroentiam declarat.' Laai^. ' Ac ifigeaj] Ita Macrobius. In vet. qnibusdam : aui ; etiam recte. Vulg. Aaad, pessime ; ut ex Hippocrate, Progn. liqnet, unde paucnlos hoa versus Poeta snmptit. Gifam. Aak iagent, Alii, ae ingenM^ frostra. Creeeh,
\ 1 85 Sudarit^ae madenty tfc.] Sndo- res frigidi per caput et collom aottt letalcs, ut licet ex Hip. inteUigere in Prognost. Lamb.
1 186 Teaaia tpuia, mimuta, craei «sn. imeta] Hipp. ibid. nr^AOr toWftp Ar, ^ «mV^, i voAXV /8nX« »op^i tmi pil iffxyp^f cvpfUfATfphw^ odoior ytm* rai. i. e. ' Spntum flavnm, aot rofon, antqnod mnltam tnssira praebeat,et minntnm, neque admodom concre- tom, dcterins est.' Lamb.
Croei eontacia eoiore] Ita omnes li. bri, et Macrobins. In qnibnsdam ta- nien,tfoaf rada. Sed in iis variatnm est
T. LUORBTll CARI OB RBRUM NAT. LIB« VI. 1709
itepistimf. Lambiniu, emUmeU; iit rap. S..735. 742. et alibi. Forte, etmteeia ; nt * velata, ' siip. 4. 354. Oi/atL Puianiin olioi legendam con- timeia^ non eoniaetaf ez illo versii S. 742. ' Ezinennte aevo nQllo contincta oolore.' Nunc ntrobtque, atque adeo obiqae, eantaeta^ et eentingere, non e^niiMeta, neque emUingueref legen- dnm arbitror. Qaamqoani de omui- bna non aArmo : de boc loco, et non- nollis aliis non dabito. contaeta autem eroei eoiare, i. e. crocei coloria. ex cootacta enim coloris aliciyns, con- trahitor color. sic snp. 4. 12. ' prius oras poeiila circum Cootinf iint tntU Us dttlci, flavoqiie colore.' Lamb. Neqne ego Lambtno iiiimodiim re- pu^ace velim; id tamen icio, pas* slm apnd Lncretinm id qood aliqna re cootactnm dicitar, nt 2. 862. et 4. 642. aliqaani vim ab Ipsa pati, quod hlc dici non poteat, ubi similitudo taotom locnm habet, uode eaniineia Odere cnm Creechio maloi. Praste- rea eroMre apud Macrobimn legitur, forsao ooo ioepte, qnooi cmorem qoasi referat Corycil pressura croci. Mox qooque iuasis ex Macrobio scripsi, Doo iosit, qood caroisset ad* jectivosoo. Hav.
1188 /n moiiiiiif trakier nerfn^ ife.] 1« e. io maoibus vero oervi contra* hebantnr, et tremebant artns: seo n^rvi contrahi, et artus tremere ooo dobitant. Licet etiam stc legere, fwrvt trakierf tremere orf as, iurvMrtts»
Traiuer nervi] Nervi trahi. G^an,
1189 Succedere'] Sursom ire, ot snp. eod. lib. 401. *An simolac iiobes socces«ere, ipsa io eas tam Desceo- dil,' &c. Xaiii^.
1190 Non dnbiiabat] Aodebat, h-^k- §UL tralatio e«t.sic sop. eod. lib. 1070. *Vitigeoi latices io aquai footibos aodent Misceri,- ^c. et 4. 180. ' Noo dobitaot traosire teqnenti concita plaga/ Sed Jo. Anratos, eoUega me- as,virlDgeoio et doctrioa pryestans,
existimat hoc loco legeodum, £tNio- biiabat^ I. e« iocipiebat. ' endoi tium' enim initium et ingret>sum significat : vel imbiiiiabat, a verbo imbitito, as. Porro aotem * endobitabat,' noo a verbo aotiqno ' beiere,' qood ire aig- nificat, et ' endo,' prvpositiooe item antiqiia,sed ab ' endo' et ito, as, In* terposito 6, oritor. Ego nihll mnto, X<iiii6.
Adeupremnm denique iempiue] Usqne ad diero mortis. Lamb,
1101 Nati primoris aeumen Tenue] Hippocr. ibidem, fls ^cia, i. e. * nasos acntos.' Coro. Celbus 2. 6. ' oares acQt».' Lamb. Taoifus, * In primori acie :' ct Gell. 1. 18. ' Varro in pri« more libro scripsit de ratione voca- bulorum Acitisgime.' Creeek.
1192 Canati ocn/t] Hippocr. b^eaK- ftol KoiXoi. Cebus ibid. * ocoU concavi.' Lamb,
Cata iempera] Hippocr. Kpirupot trv/nrowTmie^Uf i. e. ' tempora coo* tracta,' aut coeontia. Lamb,
Frigida peUie, duraque^ 4r^.] Hip- pocr. jKol T^ 94p/ia rb w9pi rh p/trrttmw^ OMXr^p&w Tff aak waparrerafihwff ital aap' fa\4oif 46», i. e. * et pellis frootl cir- cumdata, dura et eztenta, et arida.' CelsQs ibid. * Cotis circa frootem dora et acuta.* Lamb, . 1193 Inhorrebai rtciMm] Sic excn* deodnm coravi, veteri» scripturtt veittigia secotos* rie^m autem iisor- patum esse a vetei^bns in neotro ge- nere testator Nooios. Marcellos. et- sopra idem Locrttios usorpavit 5. 1002. ' cum primnm magna Molos- sum Mollia ricta fremunt,' &c. et M. Tull. I. accns. 4. * Usque eo, jodices, ot rictum ejus ac meotom paulio sit attritius.' Lamb. Hsbc Lambioos. Idem roox legit, ieniia minebatf con^ tra vet. libros. TentUf et Nooias«- Sed vet. libri fere : tii orejaeene rieiu, Forte: tenta manebai» Olfan. Neqno feliciter Lamb. et lllan secoti inhar^ reeeebat rietum; oeqne felicius Rut- gers. V. L. 4. 1. tJfiborr«ic«N«rMiiMi|.
1710 NOTJI VAftlORVlir II»
qnMiivb flibi plandat aliisqDe idaid- id est nee mnlti» •dmodiitii pot», rifi*
(et. QmniiiQ legeDditoiy. ut edidi, da merte «ttatl jacsebant* Joinpr»'
intrepaUMrieiwnyCnivktkvtrmscn^ dew me piget adfmmere lecCMcmi.
turae vesiigia latent in corviiptis je- liaitc et illmm emendalioAem a Zofitf
eti et jucfnt rtettm vel rktu, Qiiiit eue conpilatam, et avemn». 8e4
et Tlmcydides irmatfe videtnr hieeer tamea ventt milii in meof f<m non ta*
veiiliis, Kol TJb Irr^, 4 rt ^d^vy^y leaEl ir eei^ etiam hmK ab illo inpndeatfa-'
yhmreay, tMbt tdfwnMtt i(k, i, «. ' In- sime ct palam mibfr eiM erepCmK^
taorsnm vero sfetim. lingua cam fau^ JLom^. Vet. libri, po$t arhu, et pmt
cibus sangninolenta erat.' ex. qiMt mttr Vnig. proslivil ; male. Videsl-'
adlicet malo patens rictum et terri- mila sop. 4*. 1240. G^am. bilis illa oris speeies oriebetnr. Hm. 1196 OeCmoque fere} I. e. et oeta*
Frons temianuHeiMtt'] Sic esae legen- vofere, aist nono post qimm »grs^
dnm, evincimt verba illa Hippocra- tare coepermil, die
tis et Cehi» qiue psoUo ante protn* Thncyd. Ikpr« ^ ht^d^ipaifra ol vAsSmi
U : 9^piM rh wepi rh lUrmaeir^ triekiip&r ^p«orrcu0i, iral l/SStfftiMM, &c. i. e. * lt«-
rt^acAvapaireraiihoiffKciKap^aXiopU^, qne ant interibaiit plnrimi noiio, et
i. e^^pellis fponti drcun^ecta, difray septimo die/ te; Loai^. I^icr»»
et tenta, et siccn.' * niinebat ' antem, tins aulem * octuro-' atit * nooo ' dle.
K e. imiiiiiiebat, Bimplex pro cempo- Creeeh»
sito: nt sop. eod» libb 662. Mncli» 1196 ilal cfiem mnm, 1^.] Amfcia
nata minent in eandem prodita par- qoidam scribendnm cetMct,^sC sliaM
«emi' JUifift» I..erlmmiiiebnt, Lam- nono reddebant buapada vitiB. Ego
binns, nt snpra, /ncltnate imiMiif, ife, vslgntamseqnor. ffae.
Alii Meabai : i. e. Fhiebat : absnrde. 1167 Qaonim st^nit (af esl) tU^at)
NamreeteatK novflannt. Lef. igi- Thnoyd* ^ el Hm^^omv, immUirfat
tov: Mieaibaik Hippocmtes, 8^^ rov poo4i/uito9 h tV «M^m», ind Ix-
Topt rl pifruaoa erkfin^piii^ rc, xa> «tijMrc^ ledao^ re a!brf'iaxfp>^ iyyrfnopii^, imt
rofUrar : Celsns 2f. 6. * Gutit cirea* 8k^lar $pa tuepdro» ^vnmrrtfdnyy, «f
frOBtem dora, et intenta.' Porsan «oAAoliWcpor Mrl^MlircMv 8tffiM-
etiam legi potest mmabai : nt enim porro. i. e. * aut si eflbglssewt, mntt^
veteres minito, ita forsan mino : msl cum descendissei morbns iw alvam,
allcui placeatmflns6al,i;e. Brat. Rnt- et nlcera t»trn ef ingenemta fidii-
gersins denique, iHhorreecene^ rieiwm sent, simnlqne proflirvium immodei«-
/rsffs ieaia numbat* Creecfa, Lege tnm aocesslsset, poaterlna pvopter
meabat* u e. abibat, minor qnasi fie- tnflrmicatem inleribant.' Loin^.
bat et peribat. «Meare' hic dixlt, Uteat] Ut est allqoia, vefnf snm:
nt ' ire ' 9, 62S^ fk 663. et 668. at- aliqui, qui effngerunt : vel, nt veram
q«e nares qimqne et nasi acnmen* esi allqiios eflVigissr. Lamb,
tenuiora et pvesslor» modo ooenrre- 1HI8 C7lofrites litlHs] Sic restital,
bant. Haa, Tbocydidem secntntf. sic enim ille,
ll<9^ See tttaito r^o posl slniH iha^iaikk re Ijx^ ^TP^f^ti ^*
morlt»] Seeatnssom vestigia scriptnr«e qusi verba snpra interpretnti snmtts.
veteris, tmwetsi' CDrruptm : atqne iis- Lamlk
doeibns ad> vene leetionis cnbile (nivi Nigra pnslneiroiei'] Vs. Y9M» * Te-
fallor) pervent. habent antem Kbri tri sangnlnis w»e pittflnvinm.' Tha-
v«t. partim^Poitarfiirmoriejiicfftaiil.* cyd» dtaffoU» kKpdfrou (sive dutparoSf
etiu cod. VtBetf antiqni, et Paris. Is^a^perinde esT, al 8)4l^oiay &qpBr«»
parMm, pooi arti. alil volgntf) prootratL noti- slncermn et pnrumt s^ vehe-
senteiifla-antenrplaiMeet: necnimio, mw») et hniMKlerfliinm alvi pro^
T. LUCRRTII CARI DB RSRUM NAT. LIB. VI. 1711
(liiiMin iaterpteteiii) AnamnroAnyr. ad iltam ▼ennm 5. f S99. * Nam trann»
Crttek, versa fero» exilwiit d. Miect.' sic Ho-
ISM iifl^ «iiam mvlhu] H«c ob> ratina jm»xtt cnm eodem casa Terbmn
aewiitta ▼tdestnr wiTkncyd. eaprei- emgari, Od. 4. 15. 9% ^etordinem
8ic enim iUes Ke^ 8M|]^ffi yi^ i»k Rectnm eTaganti frena Ifcentfe In-
TO« irdipwffoy Hmitffir A^d^MPOK jecit.'Nunca4Tliiieyd.8icigitiirine:
T^ ^ Tp mtjmkji wpSfw 2^N^4r «flyedr* K«l «frif. Iir rSr /AtT^rrw vtfnyipimVf
i. e*. * Pnragrahat ewm hijnB mali f ia Tfiir Tf iucpunifikgp AFr^ifi^f oihrow ^«0^
totnn OQfpnt, snperne exocsay et ia fuum, &e. i« e. ^ Et si qois ex maKimis
eapite piimum aedem oaela.' Lamk, HHs morbi doloribns incolamis et vie-
Tres sequentea ▼erAns in Tlincydlde tor diseessinet, at eztremoram ip-
neqoe enim ebactire» qood ¥1111 Lam- ains membromm obscssio magnas sn- -
bionsy expcimtmtnr : alqoe ideo ad- pcresse moriii reHqnias significabat,'
diloa. crediderin^ nt ' Acre proflnw ^ec I^aah* AmIj^i M Zik vwfh§ ro»
vium tetri aangninis ' eBplLeetnr» oi^meTOf ima^ i^^jiiu^w rhhfrf ko^
CntdL Ap «pAroi' dpvOb» Koaerfr : ▼. 1148. Pria-^
1JM)1 Pisntc e» aortAiisl, Itai ex Tet» <4p*0, tapMt imensuMj i^c koi «frir i»
libna aeripsiy ut et snp. 2. 6^1. Vnlg.. vmi* faryiirrm^ {laMifm 9i|A«i^i Scbol.)
ea^irtw. In qnabnadam librie^plMiai. vtfKylrorro, 'rim yt iucptonifpimm hfrt-'
Forte etiam,, pMts. Oi&ik. Xap^p airw iw€9iifuu99f «arcinnivTs yi^
FimU em noriAns]* Sic legjt debet» KtXtUrii oKoio, Moi ds Miqwf x*H^9 «^'
noDt ndest in.codicibnfl Tnig. «itf»Mts.. «^r. kcI wXXol mpuntStimm to^thp
niai q«ua nMlit. legi pkti» e» muibmt, Sii^vyor, obi 8^ ol aoi r&u 3^0aX;MM^
ut intcUiiCMins. pietaa iiaretsy. cem* Thocrfd. Creeek. plntasy a. TeKbe pkeo. es. haac eoiuee- iao4 ExiendJ I» e. TitaTerat, ef »-
tAnm> arripuftt ZeUnSh Jtumbk serat, ntet mex 1215. ^ Aot procnl ab-
1902 Hue AoNitnis lote etrer cacpns- ailiebnty ntacrera exiretoderem.' Hnn. 9nc jbelMnQ Legeadnm. nefieasnrto, Tiancn tn» nercoa hmie mor6ns] Tbncy>
Haii ftomi«s.4pin nirm,.»g« ' hac/ Le. dide». K«r^»i}rrff 7^^ irat it ai8oMi,Mti'
«^ pacte, per nace» aciUcct» fluehat ^ x«<P«f i^ 96Sas,. k, e ' Impetunr
hnnani corporia substantia. Qnod enim Ineiebat in parteio geoitaleis,
com peisptnnni» siit et rcp^epe^ % et manns, et pedes.f La»i6. Ml ^i^einey desinam. Fa6. 1206 Et grMiter fKBrtim, IfcJ] I. e.
laos ProfiueiMm pome faaj Ordo et metnentea mortem, partim vi-
eat : qni posxo ' esiei:aty' i. e. effn- vehnnt sine pavta «irili, partim
gerat» et vUaiesat proflavium. acre. guiQ maaibns, partim suie pedi*
sen vehemeos^ saogninia, hoic tamea buk Thncyd* iDsi «oAAoi crtpnr-
inorbnsibatatqueerumpebaliniier- jd^Myoi to^mf Si^^oiryor i. e. 'et
losy et arttts, etparteia ipsas genir nmiti his eorperia partihtM pri?ati
taleis, id cst gig^eDdi vim.habenteis. mortemeffogiebant.' Sed existimat
Yerbum ' cxierat ' jnnxit «11» acco» Pctjras VictorinalibbSfi;. Variar. leet.
sandi oasu^ nt pttwia^ vejrsihua poet, cap. 8. Thucyd. seatentiam noa sa-
'Aut procnl absiliehat, ut acjremi tia eme aasecotnm Lnerethim^. neqne
exiret. odocem x' et 6u 1229. * Nam cecia interpretatnre :- qnia (ioqoit)t
tranaversa fecoa exihant dentis. ad-^ dieAtLnoretinStqnoadambocaMrbo
actn» Jnmenia.' Sic Visg^ Mju &.43&.. coraeptos^ onm mortem. vaide metn-
' Corpore tela modo atyia. ocuiis vU erent». viaisae, et nioctemi effngissey.
gilantihas exit.' Idem li» 750..' Sas- posteaqnam fenrQ privati laiasent
tinetajngnlodextram.etvim viribiiat parte virili, ant manibns, aut aliia-
exiu' vide ^aBsnpraaanotatainnt membtis,^ in qnm menhim vts. illiua
1712 NOTiB VARIORUM IIV
norbl forte* flrniplnet «tqne iava* reponi, niniiriini verlNS in «nnn
■liiiet : adliikito videlicet chirurgo, nem rettitutis, U$qwe adeo
^iii parteis illas affectas exsecaret : morfis metms kU eni oMr. nsqoe «deo
de qna re tota nnllnm a Tbncydide aeer Cinqnit hnptmiiuainam) bis eiit verbum fieri. sic lUe. Ego vero ar- nMjmt, i. e. injectos raorUsnittni:
bitror et Lucretinm Thncydidis sen- nsqne adeo acriter mortem eBtioMS-
som acntissime perspexisse, et P« eebant. Cnm ita jam bb edidtsscn,
Victorinm, cui aliter visnm est, bic dico, IfisnicetssrtCeccr. ZoilnsBia-
vehemeiitf r errasse : qnod Item alibt Init legi, Uetfuadeo wmti»mHu»iat
•i, nt bomini, sepe nsn venisse alias vnmtenkt aeer^ nimls lonfo ab antiqos
ostemiam. Sed nnnc hoc qnod est in scriptora intervailo. Xiomfr.
nianib. videamns: illa alias. Verba • Metm kie iwMUf^ ocer} Sic re-
igitnr Thncyd. bsecsant, iral «oAXol stitnt; cnm in vet. libris slt, vel,
^rwpimcoiuhoi ro&rm Si^fciryor, &c* mauoeraif vel, iweneeroi, Vlde In-
Ego antcm dieo, homm verbomm dicem. Vnlgati, oMnsimf, nt wt.
eam ipsam sententlam esse, qnam libri. Lambinus, taresieraf, GUbnb
Lucretius exprcssit, nisi qood id, edit. altera. At vero, qonm e<Mi-
qnod brevius a Thucydide dlctnm stanter libri optimi retineant laciBnf-
est, et idcirco fortasse obscnrios, raf, miram interpretes non vtdisie
Lncretios nberins, et ita planins ex- positnm pro tiicicsBeriaf as, vel
plicavit. NamcumdicitThncydides, eratf cnjns locntionis plnra pi
multos, dnm his membrls privantnr, apnd Lucretiom ezcmpla svnt; sic
mortem efingisse, nibil alind signifi- Itaqne lego cnm Doetln. Grottov.
car, qnam eos mortem metnentels, Obs. 8» 7. metns antem mortis n
idhibito cbirarf o, qnl scalpello par- eermt sr, ntl Mncntere amorem"'!. teia illas affectas prspcideret, pericn- 20. et 988. * tremorem' 6. 608. ^i
Inm pffngisse, etvizisse: participinm bos'6. 778. Hm. enimtfTc^ic^^MMihoc valet, *patien- 1811 At^ Hiam ^tuedam eepere
tes se privarl a medico, sen chirnrgo,' oMteio] Hincyd. To^ 9^ iral M^f ^i^- &c, et 8i^^cryor, i. e. effngiebant, /Sovc wapannUea hfoerrdanas (irfld^wn^as
metom inciodit. nam qni periculnm ex Scbol. Creechius addit.)
effugit, intelligitnr fugisse : qoisqnis rw SfAoSms, iral j^yw^yw ofib r« otra^,
fogit autem, metnit. Lamb. jral ro^f imnfioiem» I. e. * NonnttlkHi
1808 ^oRNvift] Partim. Lmt6. autem cnm e morbo coDvalnitsenty «t
1809 Et perdebani Itonato yNniMt] e lecto snrrexissent, statim onmima Thncyd. Eial M ol koI rdy i^BUifiSir, peraeqne reram obllvio captetMit, I. e. * Sunt et quiocnlis privati mane» necnon et se ipsos, et familiareis, ae bant in vita.' jLom^. neccKSarios snos Ignorabant.' £>nBt6.
1810 Metua hi$ ineuaterat acer] Ita IlDquirit cansam ejus rel Camerarliia omnes libri, manu formisqne de- Problemate 7. Parte 4. Facis Crrt. scripti. Lambinns tamen, iticessmrf. pag< H* *
Gifan. in ed. priori. 1818 InkKmatayArai^ftentBamTm,
Ueque adeo merfts, ^.] Sic videtnr ' insepulta.' Lamb.
hic versns restitni posse, levl immn- 1815 Jacerent svpra cmTiorihit] I.
tatione facta, nempe ex tit«ii«ttmi e. cum multa corpora snpeijacereot
(qno modo habent libri omnes et ma- corporibns, nt tntelllgamns, verbam
nnscr. et typis excnsi) facto tNcetse- compositnm essedivisnm. Xteat^.
rat: qnod probabat Anratns. sic snp. 1818 Jacffnmt cotpora mtpra corfoH"
cod. lib. 88. *velgravisignislrapetns 6tit] I. e. Snpeijacerent corpotm.
ttocessit.' Sed, st liceret, mallem ita Vide inf. 1864. «Exanimis pneris
T. LUGRBTII CA&I DB RBRUM NAT. LIB. YI. 1713
Mpcr exaaiauts pttrantiup/ Ac. oeUas mpondttt tos i«li6ii«, qntin-
F^ vU alii legaat nojBta ucUk ferarum.
1314 TiuNeiiali<iiiiai^€iii(ff]Thacyd. Creecb.
TiLyiip$pM, Kai mpMBa, &ra MpA- 1218 Nec nocittei} Sic restitni, «e*
Bmmm^voKXSivirri/^yeyvoithvw^ catos obscura antiqii» scriptartB
%ck9p9Vjf€ij ^ y^yadiuafa Scc^tftfpcro, ▼estigia. Nam libri manascr. habent
&C. i. e. ' Aves enim et qoadrape- partim »m nocfioy partim nec nochf,
dea, qase carnem homanam tangunt, qaiboscum consentinnt nonnalli val-
cnm mnlta corpora jacerent iose- foti. Sententia antent hajos loci
palta, ant ad en non accedebant, ant plana est. < Nec temere' (inqoit) i.
oi gnstaranty interibant' Lamb. e. non fere, sen raro admodom ' illis
1S16 C/l aertm exiret odortm'} Sic solibos/ L e. illis diebns, et sole
reatitaiy reclamantibns libris omni- Incente, avis olla comparebat, nec
bns» in qnibns legitnr exciret odorem : ' iliis noctibns' fer» exibant e silvis.
exhrei odorem enlm dixity pro declina- Lamb.
ret, effngeret, nt supra docalnins, vs. Nec nocH oteda ferarum] Ita resti-
laos. 'Proflovinm porroqoi taptri tai. In veteribas,fere,aoc<M. Lam-
aangainis acre Exierat/ &c. sic et binns: noctibue, Maruilns, et volg.
Propertius hoc verbnm com acca- nec Irisiia sacla, Oifan. Noxia qno-
casa conjonzit, Eleg. S. 8. qne magis amat Rutgers. V. L. 4. 1.
A9. ^Corve suos fineis altnm non vennstior tamen illa Lambini est
eseat «qnor.' qnamqnam non videtnr oppositio, cojus lectionis vestigia
Pr«pertiusineaaderosignificationem Mss. servant. Hav.
nsnrpasse, neqne ab eadem re trans- J820 CMjn primiefida cottMai] Tha-
tulisse. Lamb, Ita hnnc locuni resti- (^d. Oi 84 k^s fiaWoif aXjthffrir waptS'
tneraro, nt et alia multa, cum in ea- x^ '''^^ iarofiaimtpTOf Si^ rh oivSioi*
dem sententia posterins Lambinnm rS/f$ai. i. e. ' Canes autem propter
etiam coraperi. Volgati : exciret, cootabemii et victus societatem sen-
Oifan. in utraqne ed. snm mali ingrnentis magis praebe-
1S17 /fltJioIi6Ht] Sichabentqnat- bant.' Lncret. 6. 862. '£t levi-
tnor kibri mannscr. quibuscnm con- somna canum fido cum pectere
gmnnt volg. Veneti anttqni et Pa- eorda.' Lam6.
riaien». SMi^Ksantemlnterpretordie- 1221 JEgre] Ita correxi. ez Mss.
bask sic Persitts Sat. 5. 41. ' multos eztorquebatur enlm vi morbi, ot ver-
consamere soles.' fuit tamen cnm su seq. dicit. Virg. 12. 952. ' Vitaqne
pntarem legendnm, Temere iUio uUa cum genitu fugit indignata sub um«
die6M. sed haec certior ac tutior bras.' Hao.
lectio est. Ceteri tamea vulg. habent 1223 Jneomiiata rap%] Rapiebantnr
Medibu8f et ita videtur legisse Macro- fimera, non solemni more et pompa
bins Sat. 6. sed ego exempla Macro- dncebantnr. non enim propinqui, ne-
bii cormpta esse pnto. Thocyd. TAir que amici, suornm corpora ad rogum
It^ir roifiCrmf hpi^iBw hrtkti^^t aa^s prosequebantor : sed aut passim in-
^y^vro, «oi obx ^MpMTo oftrf 6\kms ofrw sepulta jacere patiebantnr, ant in
mpl rouSTor oMp, i. e. 'Talinm qni- alieunm rognm temere conjiciel»ant.
dem avinm pflenuria manifesta erar, ' incomitata/ i. e. non comitata, va-
aeqnealibicomparebant, nequecirca 0i|TiieMf. iMnb, Non agnoscit Thu-
nlia talia cadavera.' Lamb, Sic vet. cyd. Creech^
•mnes libri. Marullus, et vulg. fere, 1224 Nee ratio remedJt comnnum»]
nt et in Macrobio, Medihas. Oifan. Thncyd. 'EAtfyntop 8i o/ /uiir AftcXci^ , ol
Via. DiebttS : Macrobios oiims«dt6ii«, 8^ aol wdw etpa;w€u6finw & ro oi^ y
at voci noctibu» in seqoenti vers n KareoT;! %^> ^ dvctir, 8ri x^ «poo'-
Delph. et For. Clat, Lueret* 6 Q
)714
VOTM VARIOSUM IN
fipoms jftXffa^. I. e. *MdrielNUitiit mfiem alH iBcttria, alli etiafn cttm stadiose carareotar, nallamqae fere certom fbit remediomy qood edhibi- tom profoerit' Lamb,
1226 Nm, ifuod tMu diient] Tho. cyd. T^ yfy T^ flWiW7K>r, iXko^rwn ffiKoopn, i.e. ^Nam qood oUcoi pro* Iberatylioc alll oocebat.' ki voee aliM| qose est in hoc ▼ersot dnss vocales U habentnr pro ona syUaba. qoidam li* bri tamen habent Mf in nnmero sio* gniari, onico if a recto 0IU0 Qnod igitnr aliis, ant alii dederat licere,Ti l|ffikuy i. e. licentiamy seo nt Uceret ▼olvere In ore vitalels anras, h. e. ani- Bsam e c»lo dncere, et spirare, et caelnm adspicere ; hoc erat alUs ext« tio. Lamb,
1126 EicaU Umpia HierQ I. e. eC locem intneri : dff^ ^dat Ift^iout, snp, 1.64. *£t ssspe nsque adeo mortis formidine Titss Percipit hnmanos odinm, Incisqne ▼idendsp/ Ste. Vtrg. JEtL 4. 451. * t»det cssU convexa toeri.' Lamb.
1227 jleriff «nros vchere] Uno verbo, riTereest. Paber,
1226 Ilbtdin kU rebue miscmuliun, i^eJJ Amw^rtrrw M vorr^ ^ rev Kwtan 4 rt A^ttmid^ bit6re rts tSffBoero gdfamw (rrfAtyiiproiafiknorow Hf9hs rpmti/uMt, TJTM^yWoAX^ ftSXKoe vptiUmo erfas abrobtf «ol odn Arrtixor) koI Sr» 9rqper kp' br4poo bopoMeCat iofaiwiparhi/imfoif tmtop r^ trpSfimra ^Uhtttftimr mI rha wKei» aroif ^$6poifrovro hottoUu 1. e. ' Om« ninm antem malomm hoc erat gra* ▼bsinramf et raaxime horrendnm, et qood, iimol atqne aliqnis ie a morbo correptom esse sentiebat, de sna sa- Inte desperabat, animnmqne despon- debat : (omni enim ape salatis orba- ti,mnltomagis sese projiciebant, ac negligebanty neqne dnrabaot, ant re- slitebant :) et qnod alter ab alterins cnratione malnm contrahentes» tan- qnam pecndes, moriebantnr: atque hoc qnam plnrirais Interitnm affere- bat.' Hanc Tbncydidis sententiam oetoverilbosexpreBsitLoeret. qnod
ailmdcMa nrimtaclm. Ltwsb. 1220 JEramttabUe'] JEmnBnosomb
Qnod ae marfto]Thacyd. *€ht^ rm dfirAsm MT, * Ubi se morbo implicUnni atqne Impeditnm sentlreu' Lamb,
12S0 MsrlidnmmrfnsntcsMtf] Utsi jamOrcoaddictnsesset. Itaqne^nt' pro qnasi; non temera alibL FsAsr. Apnd Horatinm qaoqne (indiee HnU gersio V. I* 4. 1. jnxta qoem locnm interponximns) Seim. 1« S. 16. ' De* cies centena dediiiea.' i. n. si dedia- ici. £mo»
1231 Defaem csnfe] Thncyd. bBoiUa^ aoimi contrac» tio, et desperatio. Ltamb»
12SS Qn^ itinim, «c.] Ordo eat : Qnippe etenim contngim morbi avidi non cessabant aiioi ex aUia ^lset, i. e. adipisci et corripere. Tbncyd« Irffpof A^' kr4pent Bepamtiat keam^tMxipm" wm^ ' aiter ab alterioi cnratione mor- bnm contrafaentes.' Laatb*
128S Immgerat tanfnam pemdss] Thttcyd. <av«p rb wp^fiaru ftlniinnff, L e. * tanquam pocndes moriebantnr.' Admonet me hic lecns, ot ernditi cn. Jttidam jnrenii conjectnram, qnam mecnm nnper oommnnicaTit, de Pll- nii .vcrbii, qnsB legnntnr 7. 2. refe- ram. Sic antem Plin. Mn endem Africa famiUas quasdam effaictnaa- tium liigooui et Nympbodoraa easo tradnnt: qnarnm landatiosie iolero- aot probata, arescant nriiorrs, cnM>ri* antnr infantes.' Qnod igitnr aUI qni- dam docti viri pntant, proMo Onr- cam Tocem esae, pro peemdibtm nnt aot^as a PIUi, poritnm, jnvenii Ule acerrimo ingenio prmditoi, nribitra. tnr hsec PUnU ▼erba eiie eormptay legendnmqoe boc raodoy ntfcraa jira- Aa<4s orvsMnl ar^orii. probataaantim arborei inteUigit, qu in nqnbnon pntroerint. 8lc enUn Hieophrmt. Ut^pa^ h eb SMr4*mi Ir ftnn. 8ed Adriaans Tnmebni apnd PUn. oifaU mntandum pntat : ilcqne Plinil mr^ ba explicatv tn<er«nn# praMa, Id ett,
T. LUCRKTII CARI DB RBRUM NAT. LIB. VL 1715
e« qmm Uifdate ab Ulii funHiN iue- * te fisenteiDy ed eein intronilttere.'
riat, qnBH faiciMte: protertqne io Plaoti Cap. 4. 8. IIS. ' Pottreiaoy
haac •eoteatiam Virgilil verftOB ex Hegio, ai parva jorijorando est fides,
Meliteo, aea Eel. 7. 96. ' Aot sl «I* Vlae ad portoniy' A. Gell. cap. olt.
tra placitnm laodarity liaccare fron- Ubrl decimltertii : * Com ▼alcbo ab
tem Cinglte, ne ?ati noceat mala ocolia, reviae ad me.' Idem 3. 86.
fingiia fotQro.' Lamb, ^ Phavorinoa philoaophoB cum ad M.
1886 Idqug vel tn primU\ Tbncyd» Frontonem conaolarera pedibna fe«
mtAthp vAiSvror ^O^por vwto Ipmtiiy gfom viseret/ ^c. Hojoa antem
i. e. ' at()oe hoc plorimam atragena leei luac aententia, et hic ordo Ter-
edebat.' La»i6. Octo aeqocntea rer- borom eat : namy qoicnmqoe fogita*
soa obscoiioa Tlincyd.^Bripof A^* M* bat viaero ad amicos, et proplnqooa
^v gtfnnrafaf ianHetiurkdftiam Btnnp rk auoa mgroa, dom nimiom annt vitsa
wp60tcru H^nnor roI ihv vKmpw copldi, nortisqiie timentes, hos in«
f$ipo9 fovre lr«ao(«. Efr« ykp 'i^i 0^ coria mactans paollo poat fMraiMy
Aoiir Mi^cf AxxiXott vpotrUnUf Mbi^ I. e. poiiiebaty aeo ponibat tnrpi
hm^olfpHluMfKataiidm «oAXol ^mni^qo^ar morte, malaqoe, deaertoa atque opis
iaropt^ Tov $§pean6ffarrot, Reetins a»> ezpertels. Tbncyd. iXn ykp ii^ 94*
tem mntetor homm ▼efsoom ordo : Aomit Mt^ros iAX^Aoif wpotrUpoi^ Ma.
Qot^ storfM milfo, 9ft. Ex olUa oKoi Aarro lyniiMoi, jcol oliUtu «oAAol iitmMn^
amiiy t^, hlgue vdimprimiMtmmiMUbaty aa» iatopt^ ro0 tfyaatfa-urtof, 4ec. i. e.
tfo. Creech. MntaTimiu Itaqne anc- * Nam sire noluissent metii deterritl
toriute Codd. Lngd. Bat. et ante se motao Inviserey deserti perlbaot,
Creechiom idem jodicinm fnit Jani moltaeqoe donnia exinaoitae atque ex-
Rntgersii V. L. 4. i. H«e. hanat» anot inopia homionm qnl cu«
1937 Nmn^ ^aisawifoa snoa fitgHkm' rarent,* dec. Lamh*
ftenl] Hnnc lociioi (prftfiaeioe prse* IflST Fiarr«o4f«gTos]Itarecflssime
fatns dixerim) feUclaaime reatitui. Lambinjia. Qnod et nostris librls
nam, cnm In doobos libris mannscrip* coBfirnmtar eipresse. Vnlg. «I JU
tla ita scriptnm reperlaseay fagHa' ad agroa. Oifan.
bmUf ut m rtdat agraa: in aliia, a<ac€rf 1819 PamtAof] I. e. ponibat. hojna
od tfgrof ; in nno vim re ad agraa. ei- loci reatitntionem debemoa Adriano
aera md ttgroa reposni, coojectnram Tnniebo: qai cnm animadvertisset in
meamapprobantibnaAdrianoTnme^ lib. mannser. esse scriptnm pomikua
hOf Joan. AoratOy et moltia aliia vi- at^ yalde oiMxus pcmibat legendnm
ria doctisa. Ne coi aotem insolena eaae vidit. ^ pmnibat' antem dictum
videatnr Ita loqoi otaert ad etgraa^ pro ponibat» ar pro n, more veteriboa
proferam aliqoot ez bonla acriptori* naitato. aic a ' Pttnis' AfHsy < Ponl*
boaexempla. Lncretiua 8. 160. 'et caa, a, um :' ' pcena/ < pnnio :" mceri/
crebra reviait Ad atabnlnmi dealderio * mori.' do qoiboa sop. 980. ' exesor
perfixa Jovenci.' et 5, 604. 'Prop* mcaromm.' Laatk 8ic Tornebos»
lerea fit, nt hsfc ad signnm qoodqoe s&OTox^rora» Marallosy et ValgBti,
reverti Mobilioa vldeator, ad hanc Pamitet, af. In veu fere, PemUmi
qoia aigna reviannt.' Ter. Adelph. 6. of. Oifaii.
6. 1. * Hera, ego hioc ad hoa provi* 1841 Qid fmratd mdem yrtuto\
aan/ Idem Hecyra 1. 8. 114. * ooo- Thncyd. slrf upoirimimj 9uf$tlpam, i. e.
tra IIHoo it viaere ad eam.' Idem ' aiv4ada«08accederent,interibaiit.'
ibid. 8« 1. 40. * Qnod heri nemo voloit Latub.
te vbentem ad eam intromlttere.' Cootivito itenl] I. e. contagils
qnaoqaam hic lioet Ita distingaerey oblbant, sen iateribant» IbaBt, fx^^^*
1716 NOTiE VABIOKUM IN
•ic »np. S. 626. * cernimiifl ire/ lAmh. li4T /ndf iHmtm fMrlm] CniB ifl
1242 Pvidor quem tum] Qnem labo' libris manascr. seriptam repertafem, rm tnm cogebat o6tre, I. e. adire, sea Inde bmuim partem^ et ita habeant eod. snbire pndor. Thncyd. Akrx^T^ Parisienies: hanc lectionem potioi, ^Ohw «r^ airw, el^ri^cr trap& robs qnam ▼nlgatam bima tx^earU, secntvt ^iXovs^ i. e. * Pndore enim affecti stbi •nm: qaaB snbstitaU vidctnr ab iit, haadqnaqaaro parcebant, ad amicos qni veram non intelligerent. Atq«i snos adeuntes.' Lamb, sicloqnuntarboniscriptores. Lncret.
1243 Blandaqae kusorumt ^eJ] Rt snp. 2. 64. * Non minimam partena qnem laborem cogel>at snbire vox mortis forroidine alnntnr:' et in^ blanda segromm cnm qnerela con- 1267. ' Nec minimam partem es jnncta, Jkc. Tbncyd. "Eirfl icai rks agris egror is in nrbera ConOnzit/ Iko^pfftts rStp ianyijpofUywv r^wrmp- &c. at quidem legendam censet Bo- rws Ktd MuH ^^KoiufWy M rw mJO^v slns. et M. Tnll. offic. 1. * Mazimam KBMov PiKSttwoi. i. e. ' Nam et qnere- partem ad injnriam faciendam «s* lis perenntium tandem etiam propin- gredinntnr nonnnlli/ &c iMmb. Ita qoi et dome^tici snccnrobebant ac vet. iibri, rectissime. Vnlg. bem em. cedebanty mali magnitndine yicti.' jwrtetR Mium. Gifan.
Laai^. In kdum] Qnidam librl mamscr.
1244 Optimue hoc leH gemu] Kai babent tn leetumy qnidam «laMfMn: idXurra ol hptr^s fjMraiwoioifteitoif i. e. qnod yidetur depravatom ex wen. ^maximeqne peribant viri boni, et lectione tii lectum; vnlg. tn lefmn; ▼irtntis studio dediti.' IiaiR&. qnos non som secntns. dabaMtur m lor-
1246 /Nfuealtitallicmpopiaiiiii] I.e. fiim antem, i. e. (nt loqoitnr Hor.
et cum certarent ac contenderent Sat 1. 1. 81.) * affligebantnr lectD^'
snornm mortnorom tnrbam in alia qnod est decnmbere in lecto coge-
familia, vel inter dissimileis tribns, bantnr. Lam^.
ant mnnicipii homines sepelire, Stc* 1250 Armeuiariua] Qni armentis
pspvlttBi fortasse dixit, quem Orseci prsest, nt bnbulcns. Laaib,
9ntu»' appellant. Lamb. 1261 Et robuetue item eurti] Snp.
Inde a/its altiim popnlMm eepeUre euo- 6. 9S1. ' Nec robnstna erat cnrri
ram Cerlonfes, i^e,] Legendnm om- moderator aratri.' VirglL Pollioney
nino est, /Rfne aHts oiiMs popvtem scpe- sen Ecl. 4. 41. ' Robnstua qnoqoe
Kre, 4rc. Verbomm enim consecutio jam taoris juga solvet arator.' Lumb^
haec esse debuit : ' alins in aliis, alius 1262 Casw cMlnmi] In casis con-
porro in aliis populam,' sen * ingen- jecta et coarctsta, Thocyd. ir «Ai-
tem mnltitndinem, suorum necessari- fiais JUatr^tfUiw, &c Lamb, Rnre ▼is.
oram, familiarium, sepelire certantes, supra, 1127. funestoe reddidit agree:
lacryrois lassi luctuqae redibant.' Et Lambinns fmstni adducit istn
Faber, Faber, Inque aUie altos, ifc, Thucyd. verba iw KOkdfiais Staim^-
Verboram enim consecutio hsec esse nnt. Creeek*
' debnit. « Alins in aliis, Alias porro 1258 Dedifa morft] Nonnnlli lib.
In aliis popnlnm, seu ingentem mnl- rnlg. habent tradita merti, Lamb.
titudinem snorum necessarioram, fa« 1A64 Exanimata jmerie euper] Sopor
mUiarinm sepelire certantes, lacbry- exanimis pueris, bratrrpo^, nt tertio
mis lassi Inctnqne radibant.' Bre- ab hinc versu ' Matribns et patriSna
Titer Thncyd. 'Eirfl acnl rhs (rpbf rhs natos snper edere vitam.' Lanb»
Schol.) bkofdpaM rSnf brayeyvofAihw 1266 Reiro^ne] £t contra. Lumb»
«ri\cvr«rrct ueit ol olitfibi lE^Ko^y, bwh 1267 Nec mfnsiiiam porlem- ex agrie
rw iroAAoS kokov putAfuiw. Creeeh, .tfgrorie nt- tcrftem CanJtmxU] Ita ret.
T. LUGRBTII CARI DB RERUM NAT. LIB. VI. 1717
4
Kbri; nt sit «ntiptonis. MaleMarul- a Pdntano. sive ab aliqno alio, qnis- IntyflMUMa pars; et Lambinns, mtiii- qnis sit ejns anctor, mtJitflia pors, ex
pnr^tfli. In quibnadam libris, flttniflitffli partemf idqne nimis reroote
etiam : flMrroris. Qnod ex Olossa 1^.^ ab antiqna scriptnra, apte quidem ad
repsit. GiA». aententiam etelocntionem, sed inepte
Nee mhumMm pttrtim'] Tbncyd. *E«I- ' ad Tersnm, nt diximns. Jam rero ne-
«^c tt abrahs fw^Xor rp^ rf ^^okti midem movere debet, qnod paritfli se-
«dsY, Kol ^ myKOfiMi iit rt» ieypM> h mel ponator. hoc enim usitatum est
r^ ftoTv, Md o6x ^^ ^ hnMrrta, tnm bonis scriptorihnsy tnm ipsl T.
i. e. ^ PrsBter malnm antem, qno in Lncretioy et M. TuU. Lncret. lib. 5.
'pnesens tempns laborabant Atheni- 050. * £t partim plano scatere atqne
enses, magis eos pressit agricolarum erompere campo.' M. TnlL Verr.
nmltitndo ex agris in nrbem conve- Statuse in locis pnblicis positse, par-
aiens : enqne ipsa oollecta mnltitndo tim etiam In ssdibns sacris. < partim '
its qni in nrbem advenerant, non mi- enim idemvaletqnod ex aliqna parte.
ims erat infesta atqne exitialis/ Cnm Prseterea cnm In duob. lib. mannsct.
in omnibns librls mannscriptis scrip. offendissem iU scriptnm, Nee flturf-
tnm reperissem, Nee flitRiflittR jNirlem mmm pariem ex agru agreri» in wrbemf
ex ogriMy ^pr. et ita in noannllis ▼nlg. ife. pro eo, qnod est in aliia, Nee mi'
pro eo, qnod est in aliis vnlg. Neemi- mimam pariem ex agrie metreri» im nr-
«nmi para ex agrisy tfe. ego qnod ad bem, i^e» ortaqne mihi esset ex ea va-
hanc priorem yersns partem attinet, rietate mendi snspicioy venit mihi
ffeposni»^oeMtntMivM}Nirltfliyi|rc*qaod continno in mentem, vocem flitfror<#
autem ad posteriorem, qos sic legi- non satis qnadrare, et legendum po-
tur in Ynlgatisy Ex agrii meereri» ta tios iegrorie: qna voce etiam sopra
arfrcm, ^. in maauscriptis vero, Ex nsns est, vs. IISO. ' Etlam pecnbos
agrie eegrerie in urbemf i^, ego libros balantibns segror.' Sic igitor mlhl et
mannscr. secntns snm, quamvis ne olim in dnabns editionib. hlc versua
hanc qnidem lectionem admodnm legendna visns est, et nnnc ilem In
probem. Sed ea tameUy qnaliscnm- hac tertia videtnr. Non celabo lee*
qne sit, tolerabilior est, qnam vel ilia torem tamen Simeonis Bosii, amicl
altera vnlgata, Nee mimmmm parUm mei, sententiamy qnse talis est : iiihil
ex agrie aetererie in urbem^ Sfe. vel an- hic esse mntandom, nisi qnod ez vooo
tiqna, Nee winifliaMi partem ex agrie nna tfgrorts, dne snat iaciendsey nt
mgrerie tn «r&c», 4rr. nam * aegroris sic legatnr, Nee Miwifliaw partem ex minimnm/ Latine et nsitatc dictum agrie «tgrer ie tn Nr6em Cofl/taxti, tfe.
est. Cetera in hoc versn, quo modo Nee wimmam partem antem, i. e. nec
enm «didiafnfl, tolerabltia snnt. ' mi- minima ex parte : de qno genere ali-
nimampartim segroris' antem, sen bi diximusy ei infra mox dicemns.
'msFroris' vero^non potestcohsrere Sic Igitnr Bosins. a qno diflSclle
enm verbo ' confluxit/ qnod sequitnr est, in re tam aperta, dissentire.
proximo versn. Nihilo magis ea scrip- Unnm me soboffendit, hamm voeom
tura,qnse8tincod«FlorentiniByiVec agrie efgrer ie^ concnrsns, aliqnanto
flitaiflM jMTt ex agrie mararie ta wrbemj meis qnidem anribns asperior ac dn-
farri potest, primum, qnia pes secnn- rior. Qnid si cetera Bosio asflcntien-
dns, jambna est» ewn dactylns ant tes dicamns legendnm etgroe pro «-
spondens esse debeat : deinde qnia gror, qnalia snnt * colos,' * vapos/
perapicoe cootra omnlnm veternm ^ labos,' &c pro color, vapor, labor,
libromm anctoritatcm factnm est, &c.TeI«fror AtcntvrAm? EgODihil
alvaaVnvagerio,siveaMamIlo,sive affirmo. sed jndicet lector. Zoiloa
1718 NOTiE VARIORUHIN
laglt algon$9 lo patfio cass, nt slt voz Pui ntione ' tetror * pro tetrititey
iotefra : et mkdmam pmiem retinet, leo tetrltodiae, dixlt Her. 1. Ep. Pe«
nt poAitnm iotelligainufl pro winiiwe oolt IS. * EsigoKqoe tef« stnMlet
par$t per aotiptoNO, loqoit, festivoni tetrore Cetooem.' * Tetror/ a tetno-
grammaticDm. £t amdet, cmoom, do. Nooins : * Tetret, foBdet, pofl«at«
tois loqHioatiaaimis et furaclasimia Paeov. Pmrlbma : ^ Belfnarom ae fe-
maoibos Lucretiom et simiieis scrip* ranon adventns ne tetret leea.' la.
torrs tractare? Lemft. Itaedit.Lamb» Voa*
nt sit mMmc» tegtwk^ minima para iMe Oamm fmdfkml hm} Ita XbH
nM>rbl ; sed Oifanina ex ret. lib. N€k wtU et ralg. Lamblnna : tmmpUbmii.
miniHMm parl«m ex agri» «tyrarfs tn «r- Vide Indicem. G^fim,
6fm CowJbutiL Vemm non animad* Oaowi rMRpMsaCl 8lc lefendnm,
▼ertit esse In oraUone solmciBinna noo mMManl. Atqne, nt magla em-
kmnkkprra9\ non qnidem tn [aioit« dashoemeodamnatmnesaeexerratn
mam portam] eat enbn elegnntiasimfi Ubrariornm acriptommy in nno liim
dietnai, «ot^ Ac aed qnta, ai legaa mann scrlpto reperl actiptnm cwMJIif
«fnsris, rh ' eonflnxlt ' caanm annm ftme. t enim pro I sirpe ponebnnt
onn babebit. Itaqne Skneenis BoiH acriptorea llli indocti, et cootm I pm
V. Clariaa. conjectnram nnice pmboy t. Thncyd. ObtMr T^kp o^ tmyxwwni»»
qni legity «grsrtsinnr6emcan/lnxtl: axx' Ir iniXtf^eis «nyiipcuk ip^ trmt
ismorbuiv-te. Notnm enim est rk R hatraffM^mry I ^94p9f 4yirm tMhmimh^
prodocera syUabam solem ; cajnsmi fiy,J^XXAica2mtyoi Ar^AXA^MttJUiMilifl
apnd ntrinsqne lingnai acriptoma ex* nnrr» limrro, imI ir rub i9tSr inJkm'
empbi annt. Fak* M eiins Nee nmit* SoSrro. I. e. < Cnra enim domns ela non
nMmpariMi<x4^grts«grsrissnnr6c«.* Mppetemot, sed in tRgnrlla nemet
Ita ra. llftO. * Pecabus i>alantibna veuto carentibns propter nnnl teas*
«gmr/ 'Inison V o^roiv ^&XXor v^ puB habitamnt, foda bomlnnm aim-
ff ^d^xyri «dpqi, aoi 4 wywyuM^ 4a ges alne nllo ordioe edebatnr, ■mtl*
nSr lyfSr 4» rh Hmr^y aai adxfana» ^a^ bnndiqne moriliandis aeerfntiiir nr-
laaMJtTni, oiaubr yjkp o^ isapxw»o<t>y enmniati jacebaat.' Reperitm' ellnm
AXX' Ar aax40aif «viyiipaa dp^ Mrayt hiac lectio In qnlbnsdam Ub. Tnlg.
liairii^irfPMr, I f$^st ^iftfyasm MrwlttA^* Oamia aMOpidfcaal iac« leslis; de qnn
^ iMk «nl roytl Ar^ AXX^Xoo iBtaro. scriptnra jndicet lector. ego qnidem
Thncyd. OrefdL mendoaam esse arbitrar. Qnod nn«
Arar atMatnm parlcm ex ^grts tfgmr tem I awihntf tfondrfcaaf mtinet, ^igna Js tn nrtat Con^lBxit] Ita Bosins, mo- pntrano lectlo. £nai*.
nente Fabra. J^grwis roee qnoqne Qm mq^o eoa tam] Ita Lnmbinns.
ntltnr Seaenns Sammonicns. Hine InTeteribnBlibrls,atagts«B8tet. Vnlg.
eapHcandas Snetonii locns in Tlberio et MaraUns, «sens. Slc et snp. ts.
enm dicit [cap. II. nempe] rohilsae 401. Gifm, Gom omnea Kbraa el
enm ' inriierey siqnid atgroram in ci« mannacr. et typis esensos aniinnd?er-
Tltitte eaact Rhodiaram/ i. e. apgrito- temm ita babem, foo miagm omens,
dinnm. Dienntnr enim et nrbes a»- praeter FlorentiDos, to qnibna legitnr
gffotnm. Hoc Tocabnlnm non inteU f«o an^ «stu: ego sic repoani, Adri-
lectmn feett, ut In qnibnsdam libris ano Tnrnebo approbatore, atqne adeo
anbatitntna ait mnrorts pro iBgrwfi», anetom. depramvit antem principio
lU qnoqne «vanor' pro vanitndhse. hnnc locnm scriptor libmriiB, cnm
epiat. 86. {Respidt mrba, scripait sos ioa, s pm at. deinde nHna
»«qnm Innliis ite se habent: * Di- eic xfecit s, et acripsif esa fasr ex qno
iqnidskyenqnomaiathkerror.'] Inctnm est posteaiaslas: qnemadma*
• T. LUCRBTII OABl OB RBAUM NAT. LIB. VL 1719
diwi wqifm iioc eodeai Jibr. es daaboi Andr. 4. ^. 87« < Ni poemm tolUfly
TOdbtts eof tWHj ostendimas factom jaoi ego buDC in medlam viam Pi^
esae a«lim. Sententia aatem bigos Tolfam.' Locret* 8. 469. ' ProYoWi
loei reititati plana est. quo magis simnl ut possint, et Issdere sensos.'
(ini|jBit) id esty propter qoam caasam Lamb.
mafis eos sive agricolas, sive arba- 1263 Siim9§ ad a^uaruml Ad fon-
nos, sive utrosqoe tnnc ita confertos, teis, ad aqnaram tabos, siFe salien-
vel (nt alii libri babent) i^fertpg^ mors teis» sive scatebraa, aive fistolas, e
acenratim accomolabat. qoe sent^n- qnibas ernmpit aqna: Kpowoift appel-
tia com werbis Tbacyd. ronsentanea lant QrsedL Atque ita hanc vocem
esL Sic enim iJie : iJiXk «oi MKjpol iw' Latinam interpretatam reperl in vo-
&AAiA«if kwg$wiffK9tTM Iraaroy i. e. cabolario Latino-gnsco, ciyns mibl
* sed etiam morlai alii aliis accomp- oopiam fecit CU Poteanns : Silanns
lati morientes jacebant/ Hanc qno- (inquit) lyow^. Festus: < Tfeillios
qne emendationem tacitns probat d alii dixernnt esoe silanoa, alli rivos,
mp^s fytfUKt^ ^Xf^f 'uA BAnoMoi» Lamb, alii vebementels proJectioBes soDgiii-
Qm mag€ esi tum Cm^ferUt} Ita nisarcuatim floentis: qaalessontTi-
Lambinns. Alii, Quo mugis suin Con- bari in Anieae.' Celsos I. IS. ' Cou-
SfdM, Utraqne lectio ex ipsis Tbn- lert etiani aliqnid ad somnum silanuB
cyd. verbis modo adductis probari joxta eadens.' Thncyd. imI «vfl rdkff
potest. Creeck. Qanm igitar utriim- JKjp^vat ^nrdo^ot. i, e. et ad omneis fon-
qne ex Tbacydide probari posslt, tu- teis» dec. Tjumk Tabos, aqaarum ca-
tina Mss. aeqnl vestigia pressa. ^s^m nales» snUentes. Qnl Unguas orten-
qnoqve maloit Rntgersins V. L. 4. l. tales callentf vocem esse meie Ara»
Qnla imo mihi ipleger locus ita ut bicam ainat, Fe&er. K^or Thncyd.
edi Jnasi legendus videtur : Omffia Hyginos fab, 169. * Neptanns com-
cmufUheaU Utcu Uctmquef ^ mugia «t* pressit Aaymonemy pro qao iienefi-
sf» Cmif€€io9 ila aemaiim^ 4pc. Hav. cinm ei tribait, jossitqae ^ns fosci-
TamebastamenfidemilleyCojnsaac- nam de petra edaoeie, qnam cnm
toritatem Lambinns hoc loco pro se eduaisset» tres Silani seqimti snnt,
commemorat» velerem scriptoram: qni es Amymoaes nomine Amymo-
ftm meigie eeetue, aliqnando pnstalit, nias fons appellatna ett.' Ceisus S.
loca» enim me effugit; nimirum «t IS. 'Confert etlam aliquid ad som-
hmc sit credoy constmctio ; * Qiio ma- nnm Silanos jnata cadens.' Oeeek.
gii mslns ' h« e. aer pestiiens, * com- 1864 inlorcfaisa eatma] Spiritn in-
plebat omniai itamors accomulabat/ terclusd, atqne eatineio. Ltm^.
dec Qno certe nihil simplidus. Preig* Nimaa ab iukedine aqaaQ Thocyd.
1S62 MaUa eiti preetruia^ 4r«.] Koi rp rov 9iam iwi0vt»i^f i. e. * aqom on-
iif reCe iSeSe ^■o^oMvfo, «ol 9§pl rke piditate.' Laetk,
ofinu hadirae 4lfuBe%retf rf rw 08oroff lS6ft Per fMpaii jMsstm ioca] ' Per
^mtfnpdf. Thacyd. Cread^ loea poplica/ sen pnblica. Lamb.
Fiam per] Per viam, iamarpo^. Prampia] Aperta, et in promptn
Un^d. y rub MoSr AoiAirlowTo, i. e. posiU. Lam6.
' iB viis volntabaotur.' ImR^. 1267 Peedare^ Putore «c f«tore ca
Preque uaktta] £t provoiota» tme- ilfaiviey et aagnsliis locomm, et mm-
sis: at 'seqoe gregari/ <uiqne pe- rore« et segritodiiie oontracto. M.
ditl/ *perqae pUeatis,' «dlsqne so- ToU. Tuscvl.I. 'Detestobiliaf^enera
patis/ et seaoenta similla. proeolDeri Ingendi, pvdores, maliebrea lacer^i
outero est paiam et in loco poblico tiones genafmn/ Scc MMUb.
volverey vel porrotenos volvere. Ter. Paiiais caeferta} Non vestibas aiti-
1720
NOTiE VARiORUM IN
dit Mnicta, sed pMinis laceris ac lor- didis obfita. fdiua appellant Oraeci. Terent. Eiinoch. 2. 2. 5. ' Video sen- tnn, sqaalidnm, «gram, pannis, an- nisqne obsitom.' Lamb. Nam pan- perrimi mstici sese in nrbem recepe- rant. Creeck.
1268 PeUi»9upero8nhui] Sic Virg. Menalca S. 109. * Vix ossibns baerent.' pellis (inqnit) sola snperossibus, sub- intelL erat. we\ * snper ' pro snperat, GrRCornn^ more, qni ntnntnr inter* dnm prspositionibus pro verbis, nt w4pif vdpoiy Iri, &i, pro mpUttn, sdpcoTi, Ircari, &c0Ti. qnidam vir doctus le- geodum censet pdiif in sexto casn. Lamb,
Svper mm] Sola restans. Faber.
1209 Viaeeribu» cactt] Hanc puto esse verissimam scriptnram, ex vete- ribns qnibnsdam libris. In qoibns- dam iibris, Viceribu»; mendose, ex mala pronunciatione. Ait absnmpta viscera omnia, solam pellem etossa restare. Ukeribue t^m^ Lambinns, ut sttp. 4. 026. Gifam,
UUeribu MriSy 4pc.] Ordo et sen- tentia est : propemodnm jam sepnlta, nempe pellis, taetris niceribns, et sor- de, seu sordi. < sepulta,' i. e. cooper- ta et ol>dncta. sie aotem exonden- dum cnravi, non »epuUi»f secntns co- dicnm manuscriptornm anctoritatem. Pneterea ukerUm» reposui, admoni- tns a dnobns codicibus item mann- scriptis, in quibns scriptnni reperi ei- ceribu»f snspicatns a librariis ita scrip- tnm eue pro uieeribu»^ t pro l, sed non displicet mibi tamen Tnroebi co^iectnra et sententia, qui servata vulgata scriptura in voce jepattu, re- liqna sic legit, Ukeribu» cteei» pr»pe joMf eordique »epuUi» : atque bunc ver- •nm sic explicat ; Ulceribus jam pro- pe eeBei»y I. e. adspectnm fugientibus, et non apparentibns propter squalo- rem, et sordem, et illuviem : verba enim qnsft snbsequnntnr, ' sordiqne sepoltis,* declarant vocem 'caecis.' * CKcis * (inqnit) i« e« sorde et sqoa«
lore sepnltis et cooperds. coojectfr- ram Turnebi adjnvantcodices Veneti antiq. in qnibus legitur, Vi»eeribme etecu», ife. Hanc lectionem arripoit, sibiqoe arrogavit Zoilns. qnam tamen ei non invideo. sed ingeninm et fivf Zoili demonstro, qnamvis satis jain perspectum et cognitnm. L»mb.
1270 Omma demfae »»nela'\ Tlia- cyd. Tct Tf fgpj^, h olj ly«^ri|rTg, »Byfiir vXIb ^ abrov imwodffitneSprwr : i. e« * £t templa Deornm, in qnlbos taber- nacula collocarant, cadaverlbns erant reierta, cnm ibi immorerentnr.'La«^. Convenerant videlicet ibi, Tel «t in- cubarent solo pro recipienda saal- tate, vel qnia alibi tam patena loens non esset. Hoo.
1272 itfoRe&anl] AtoriKamff ut snp. Lamb,
1273 HoopHibuM kca ^] Qm in- ca sedituentes, i. e. editni sen asditi- mi, compleraut hospttibna, I. e. rasti- cis et agricoli», et lim ia rm Mnmm^ i. e* ' bominibus vicanis,' sen ' ez op- pidis Atticis.' Oell. 12. 10. profert hunc locoro, his verbis : * Tltna an- tem Lucretius in carmine sno pro sedituis seditnenteis appellat : * 09e- rataqne passiro Cnncta cadayerilMia cselestnm templa manebant, Hoafilti- bus loca qnae complerant aeditnMK tes.' Lamb,
HospUibu»'] Intclllge mstiooa qol in urbem se se receperaut: * asditn- entes ' autem annt ' SBditniy' mmb^- pot. Faber,
1274 NecjamreUigio Dimam] Thn* cyd. TwtpfitafoiUiwf ybp top jcwDMi, al MpMroi obu lx**^*s ^t yAmriuay 4» bKpyMpUof irpdamfTo ical Itpmw amk balom bpaUrt, u e. ' Nam, cnmvismali easet immoderata, et vim intolerabaleai af- ferret, homines non habentea qnid agerent, aut quo se verterent,tempU Deorum et pietatem peneqne DegU- gere coepenint. Lamb,
1276 PendebanhBr: oatBi, 4«.] Ha interpnngendum. Vide Indleem : < Enim.' GiTaR.
T. LUORBTII CARI DB RBftUM NAT. LIB. VI. 1731
Nee Jam reOigi» dimm, nee Numhui Qmt frim: frnttra, nam Thacyd. Off
WHigmPetidebaHhirienMmprtteeMdolor, wpSrfpoif ixp^^' CreecK Qaod ta-
(|pr.] Ita omniDo distingaeiiilura, iit in men in ' seoiper' satis iucladitnr.
edit. Oifanii ; sie qaippe ratio inci- Httt.
pietabfntm; quodPlantosetTeren- 1278 Pertwrhaifie ewm, Mua trepi»
tins fiictltarant. Est antem hsee ra- dodat] Sic habent libri mannscr. non,
tio, qna fiebat nt * nomina magni non nt vnlgati, repedabai. Lamb.
penderentnr :' Nil mtmm, inqnit, Trepidabafi \u\g, repedabai. Gif.
* enim dolor omnia exnperabat.' Ex- 1279 Cenaoriem^ Alias eogiialitin.
empla apud Comicos crebra snnt, nt Lamb.
dixi. Fab, 1280 £f poitpfrfu ftorruia] Thncyd.
1270 Nec taos itte Mpttttnrtf, ^c.] Kot troAXoi is dyaurx^ovt B^kos irpd'
Hincyd. N^t Tf wdirr^s awtTopdjdhf' worro artdim tmv ivnifiMlu9j i. e. ^ £t
mvy tXs ixpAi^o itpirtpop vtpi r&f ra- mnlti ad sepnlchra impndentia con-
^dU.i. e. * Et leges omnes, qnibnsan- Tersi snnt, facnltatom paennria.'
tea In sepaltnris ntebantnr, pertnr- Lamb,
batsp fnemnt.' Lamh, Swani^ Tralatio est. sic lib. 1. 141.
1277 Qito prtiis hie popula»] Cod. ' Sed tna me virtns tamen, et sperata
Memmlanns habet, Qiio privs &ic po- volnptas Snavis amicitist, qnemvia
pnhis, ^c. qnam scriptnram probo. efferre laborem Snadet,' &e. ibid,
Ceteri partim, Qaoputfr partim, Ut 170. * Viteis anctnmno fnndi snaden-
|MrMs. priof antem videtnr legendnm, te videmns.' ad qnem locum plnra.
Aon, nt in vnlgatis, piae: idqne Thn- Sic Virgil. lEn, 0. 270. dixit ; * ma»
cydidis verbis inteUigere licet, ^ lesnada fames.* jLam5.
frpir^pop ixp^^* <• ®* ' qnibns prins 1281 Namqae eaoe coManguinio9f
ntebantnr.' vernmtamen licet etiam ^T'.] Hojns loci sententia hsc est:
legere fmti, ut rcferamns ad religio- Nam snos consanguineos locabant
nem et pietatem popnll Atheniensis cnm Ingenti clamore ^super alienm
•ntlquam atqne avitam. Jndicet lec- rogoram exstnicta :' I. e. saper eoa
tor eradltos. Omnlno priiis magis rogos exstraetos ; * qni erant alieni ;'
comentaneum est cnm verbisThncy- I. e. non sni. ^exstrncta rogoram'
dtdis. JLaiN6. autem sic dlctnm, nt illa ' ssepta do-
m piu» Aic popuiu»] Ita ex vet moram/ * strata viaram/ * aperta vi-
qnilmsdam et nostris, et etlam vnlg. arnm,' ' structa saxornm/ et similia
mallm, qnam, quod In alils, priof . apud enndcm : et illa, ' vana reram/
Mnltus est Lncretins, in Athenis lan- * amara coraram/ et slmllia apnd
dandis. G(/a». In al. fiios kie pofw- Horatlnm : quse notavimns in com-
ios. Forlasse melins : si enim de mentar. Horat. Hnjns loci senten-
pietate in deos intelligendnm, notnm tiam pauUo quidem aliam, sed tamen
eet quid In Act. Apost. et apod Xe- his verbis eiprimit Thncyd. 'EtI «v-
Bopli. de Atheniensibns scriptnm sit : pas yhp hXkorptas ^0daarr§s roifs viiaap»
m de cnra sepultnrse (nam ea apnd tos ol ^ imMrm rhr lavrwr rocp^,
veteres pars pietatis erat) In eo po- b^rprror. ol M KoiofMiroo iUAov HMta
pulo ad Boperstltronem nsque Insig- hrifiaxims ierpoaaF, i. e. * Nam in ro-
nia erat. Memineris modo quld Athe- gnm aliennm eos antevertentes, qni
niensinm imperatoribns evenerit ob exstraxerant, alii snnm mortnnm
eorpora eoram insepulta, qul ad imponebant, faceisqne subdebant:
Arginiisas pcrierant ; et his exem- alii, cum alius mortnns comborere-
plis plen» historie. Faher. Aliiy tur, sno insnper injecto discedebant.'
1729 NOTiB VABIORUII IN
Qaidaoi tameii banc LncretU loqum Edictiones vero bnsilicnst Hen t bnr*
aic explicant : namqne snper Moa barisaant qui * peatem* pro * pesti*
ooosangttineos (rogis scilicet imposi- lentia' nsurpaot. Bene sane : jam
tos) locabant ' aliena rogornm,' i. e. Maoilinm barbarismi manitetum ba«
res a rogis alieaaS| I. e. qoss non so- t>emus; sed fortasse saeculam Theo-
lent in rogom coigici. ego priorem dosianum a pnritate Latini aermoiiis
explicationem magis prol>o, quiacum longins al>erat, quam ut inde ancto*
▼erbis et sententia Tbncydidis magis ritas peti del>eat. Esto sane. At
mihi congmere videtur. Lamb* Justinus tamen Manilio antiqoior, in
Nmmqme miM comangumeoi tUienm morte Agatboclis describenda (johe
rsgonon iu^uper exdncia tagenti cla" afferri librnm) ita qooqoe locvtBS eet.
«err Ueabami] I. e. cnm familiaria Verum aliimi anetorem magis ido-
aepalcra, sen busta, non habebant, nenm postuleot Gifantaai; aatis igi-
corpora snomm imponebant alienis tur erit fioratios ! annvnnt. 8ic iia*
rogis. * £xstracta rogomm/ i. e. ro- que ille 0±, L 21. l^ ' Hic bellam
gi, ut alibi ; itaque ' aliena exstracta lacrymoaom, hic miseram faaiem
regorum,' erant exstractiones rogo- Pestemqne, a popoloet prindpeCss-
ram alleaornm. Sed r6 ' insnper ' sare in Persas atqne Britanooa Ves-
pro almplici snper ; qnod alib qao- tra motns aget prece/ Hic certe
qae prsspositioaibaa evealt. Fokr. pestis tam pestileotla est, qnam lis-
IMS iShMrtaaitaff/sBSs] Snbjicie- mes fames est, H>pioor, aeqae tamea
baat faceas rogia. Thacjd. <f9mr. barbarissat Horatius, si nobis tU sea.
i^mh» tire per Oifaninm lieebil. £t iHee
1184 Qaam asrpara dffsrrffrffolT] qnidem ad calamitatem iUam, qaam
Qaidam legeadam ceasenl, Qaam mt sibl describendam sasccpit Lacie-
•ar^psra dsssrmalwr. Lamb. et Fab. tins pertinere ▼idebnntnr; aad, qam
Veatnm est snpremss prmacripta ad JMn dicam, ad Cecropios seo Atti-
caadida calcis, mi Lector, et Nota- cos taotam. Videlice^ iie emoada-
lasnostrasabaolThBns;qnibastamea tie pereat, adscribam qood ego lo
paaxllhiiam qnid addere etiam visom episUla qnadam ad Onidoaem Pati-
eat, qnod tibl noo ingratom fore spe- nnm Virnm Clarissimnm, et Beglnm
ramna. EmeadaiUqne ManUimnin Medicines Professorem napersciip-
axtreaio i. lib. obi de hae clade loqoi- si. Apnd Hesycfaiam hsec legonur :
tnr : * Qaalis Erechlheos pestis popa- * KEKPOniAAS, 'ABwutem w^h todai
laU colonos ExtaUt antiquas per fa^ te, CECROPIDAS, Alhenieases
aerapacb Atheaas.' Castera omitto apocidas.' Hem! Apocides isti aa-
qasB ea Locretio adombrata sont, Id de terramm adrecti snnt f Sed aoa
qaod sludiosi lacile adTcrteot ; sed est cnr in ea re qnsrrenda qaidqaam
in secnudo Tcran nemiaem vidi qnl opersB ponatnr, locus non corraptos
iatelligeret illa /men pocis. Neqne modo est, sed et mntilos. Lege et
vero miram. Sic ttaqoe legendos snpple KEKPOmAAS, 'AB^eaUm Ijlmh
Bterqae est : <hudie EnekAeoe eHm K^ipeiras] *H 'AnATEWAS. Cecrapi-
pspoloU cefenas EataHt aaHfmee per das scilicet, sigoificare Atbenieaees,
fimera peeHe AikeMm. 8ed joTat ex- n Cecrope, tcI etmm signifirare fal-
enrrere, aeqoe hanc, etapera, veni- laces; allosioae lacU nd Cereepas
am deaegabis. Sic scribit Gilanins qni 96^»ei et ««MfijpTai, notisaimo pro-
io ' Pestis :' * Qoi hac roce pre nsor- verbio, babebantur, Ktfo^erme iej^efd,
ho, qnem Teteres constanter pestiiea- Ac ne qois de emendatione dnbitet,
tiam Tocant, ntnatnr, barbarlssaat.' ipsemet Hesychins plane et diserie
T. LUCRBTII CARI DB RERUM NAT. UB. VI. 1723
ftlibl icripsit K4Kpttipf &inrrfAr, ti Mn- wf. Ubi ez illa interpretatione [vt- •iliiof] losmn fniMe iu ea Toce per me- tatbesio r^ le et p cognotcaay ot icap-
rtp^ pro K(MT9fl6s, KpMa pro itapSfa. Itaqae Terbuni erit coroicum ant Sil- lograpbl alicnjns. Faher,
MuLTA in boc libro praeclare dis- potaTit Lncretins, at excidit propo- sito ; neqne enim de proTldentia opl- nionem, qnam oppngnavit totit Tiri- bua, concusait: sit omnis meteoriir latio perspicne declarata, tonitm, Ittlgor, folmen, terr» motus expli- centar, omaia deniqne agantnr natn» lali rationcy at nnlla unqnam sine do- minoy saltem dominnm Ipsa natura Bon raspnit ; natnra cnim est ea bm- tm aaateriai particnlamm dispositio, qnm facit nt isti oriantnr efiectosy qoos Tocamns natnrales. Illa antcm dlspositiOy si casn indncta sit, non mfntat, si prndentia sit conslltuta, confirmat providentiam. Ita siogn* las ezplicationes physicos delectare possnnty atbeos non JuTant.
De meteoris antem nemo accnra- tins eoUegit TOtemm pbiloaophoram «piaiones, nemo aentins ezpoonlt; bis paora addjderant raeentioras pbi- losopbi, non meliorti. Et profecto nt b«c nostra aetas, ita plnras post nostram memoriam nascentes (bac VitraTins) cnm Lncretio videbontnr
Tclnt coram de meteoris dispotare.
De terrae motn, et mari ea docet qnsp res Ipsa comprobat» nlsi qnod quidam terne motut (de quibus for- san aliqnando copiose) Tiret canta- ram, quat attignat, tnperare Tidean- tnr.
£tna nobile ett argnmentnm, ted difficile ; et in boc deficit Poeta : at de Nili incremento, de ATerait,et de fontibnt admlrandit, tanqnam ipta Tcritas loqueretnr, disserit. Id TOfo obserTandnm,qaod de fabnloso JoTit Ammonit fonte minuttatitfacit; qnip- pe meliut natnram explicat Lncre- tinty qnam fabnlat.
De Magnete plura, qnaa aTidc lege- remnt, tcripterat, ti notae fnittent lapidit ittint admlrandl Tiret. Pestis et morboram commoda explieafio: Tbncydidem ita deaiqae iaterpre- tatar, at vim iliiaa hlstorici ezpri- mat, angeat majestatem : oeqne ipta Thncydidit narratio tam pertpicna, ant tot Ingenii Inmlnibnt dittincta. Crtfcft.
FINIS NOTARUM VARIORUM.
NOTITIA LITERARIA
DE
T. LUCRETIO CARO,
EX JO. ALB. FABRICII BIBLIOTHECA LATINA EXCERPTA, TOM. I. CAP. 4, ED. ERNEST. 1778.
Lttcreiii Mias.
T* LccRETius Carus, patria ot videtur Romanus, natus est, teste Eusebio, Olymp. 171. 2. anno U. C. 659- ante Christum 95. * Postea amatorio poculo ' in furorem versus» cum aliquot Ijbros per intervalla insanias* conscripsisset, quos postea Cicero emendavity propria se mauu interfecit anno aetatis quadragesimo quarto, U. C. 703..^ ante Christuro 51. Philosophus de Epicuri schola acutissimuSy quem qui legunt» videntur, ut ix. 3. ait Vitru- ▼iuSy cum eo velut coram de rerum natura disputare: poeta subli- mis, idemque elegans et multae artis lumlnibus pictus, ac Latinas lingtise auctor egregius. De hoc Caspar Barlaeus lib. ii. Miscell. Hic Phoebi furiis, furiisque exarsit Orestis. Quam praestat solis versiculb furere ! Scriptor vitae Virgilii, eo die, quo togam virilem sumsit Maro, periisse Lncretium testatur (a. U. C. 6980^ ' Alii eodem die, quo natus est Virgilius, obiisse fernnt : et aliquis Pytbagoreus credat Lucretii animam in Maronis corpus transiisse. ibique longo usu et mnlto studio exercitatam, poetam perfectissimum evasisse. An
' Eoieb. Chron. Prosper in Chron. Pomponios Sabintu ad Vvg. Georg. iix. 202. bippomanein bibuse ait,
* Hoc Tix credibile mihi Tidetor. Ne-
3;iie eo respicere patem Statium lib. lyiva XX. 7. in Terbis va. 70. ' et docti farorardoos Lacretii.' Poetarum enim foror laodabilis, MwffmiriUs» Pro ar- duo ' difficilcm' ait Quintilianus x. 1.
qno sensu etiam Statium inlelligit Bar- tbius, qui ad ejos Terba conferendos, T. I. p. S60 sqq. obi Teterom loca enm Uo- dantiom yel testimouio ejos Ubenter otentinm.
' Triennio dtios mortem Locretii as* signat Is. Vossius p. 83. ad CataUam, e Scriptcre Tits Virg^lii.
1736 NOTITIA LITBRARIA
sibi ipsi manas attulerit incertum : interiit aono «tatis suae 43. et miserrimam» quam olim ludibrio habuerat, nimb cito expertus est immortalitatem.' Haec Thom. Creech.
Lihri Sex de Rerum Naiura,
Bxtant ejus libri vi. de Rerom Natura, ad C. Menmium Ge- mellum ^ Heroico poSmate, versibus jucundo antiquitatis sapore cooditisy Epicuri de rebus naturalibus sententiam, sed et impios ejus errores disertissime explioantes. Non plures a Lucretio libros * hujus argumenti scriptos esse, ut male conjiciebat Gyraldus Dialog. IV. de poetis, Tom. ii. Opp. pag. 197. secutus Philippus Beroaldus et Barthius Lii. 4. Advers. Lucretio ipsi testi credimua, qui libro sexto vs. 92. ' supremae praeacripta ad candida calcis spa'« tium' currere se affirmat. Exordium operis idem quoque, quod oos hodie, legit olim Ovidius Trist. 11. 261.
Sumserit, ^neadum genitrix ubi prima ; requiret, JEneaduni genitrix unde sit alma Venus. Hoc est» si in manus sumserit Lucretiumi ci\jus prima haec suot verba : ' JEneadum genitrix» hominum Divomque voluptas :' quem Ovidii seusumesse, jam pridero notavit Ludovicus Carrio lib. i. Emendationum cap. 8. Usitatum enim fuisse veteribus, ut vociboa initialibus scripta ipsa denotareot, pluribus exemplis docet Jo. Jo»* sius II. 5. de Scriptoribus Hist. Philos. pag. 136. sq. et Scaliger ad Euseb. num. mdcccclx. Quod vero in limioe operis iovocat Veoerem Lucretius, homo Epicureus» qui a Diis omoia bumawi susque deque putabat haberi» satia se duxisse existimandus aat ext cusari more vulgato poetarumy neque alia opns esse reaponsione arbitror ad dubitationem hanc dissolvendam, quam moltos viios doctos exercuisse docet, pneter interpretes Lucretii, Creechinm, aliosque» Petrus Baelius» vir ingeniosissimus, iu Dictiooario Uialo» rico pag. 1923. editionis secundae, qoem de poela lector, ubi voletf consulet. Memmium, cuipoema suum Lucretius iascripsit, scrifmsac et ipsum versus, colligas ex Plinii Epist. v« 3« Eundera Biseceoa- tibus ac liberalibus studiorum patronis accenset Martialis xii. 36.
*
' De hoe consQlenda Gifanil prolego- teR» genitabile qnsBiere tempoa.' Pro
mena et Lambini. Lucretio iMcilhm legit Gifanfoa. Aliut
* Aliud oerteopflB» n) Lucretiin alins, Lucretia* Episcopat, cui Ferioloi Bega<
de qno Varro 11 b. xv.de L. Lat. p. lam Monacbomm inacripnt Vide m-
7. * LocretiM «lionim anias et viginti naidam ad Comocdiam Regulanm n,
librDfnm initlam fedt hoc £tber» et 97.
DK T. LUGRBTIO CARO. 1727
PisoDei, Seoecasque» Merainbsqne £t Crispos mihi redde» &c.
Qme Tero a receDtiore aetate id Gallia etiamDum claret ilhiatris Memmiorum geDttf Gallice de» Memes, si Benihardum MoDctam audimuSy Latioe Maximorum potius nomiDe appellanda erat. Vide Menagiaoa Tom* i¥. pag. 175. De illius gentu laudibus Casp. QeTartius pnefatioDe ad tres Electorum libros editos Paris. 1619. 4« FfaDciscua Vavassor iu elogio Claud. MemDiiiy Hadr. Valesius 10 dedicatioue diatribfle de basilicis, aliique laudati a Gnevio io Epiflt. ad Nic. Heiosium Tom. iv. Syll. BurmaoD. pag. 610.
Laicretii placita Epicurea carmiue confutanda sibi sumseruDty Lalino Heroico qoidem» Aodius Palearius, Scipio Capicius, Polig- oacttfl CardiDalis» et Tbomas Ceva, S. J. Aoglico Henricus Morufl et Bicbardus Blackmore ; Giallico Carolua Claudius Geoestos, et Italico Alex. Marchctti. Scipioois Capicii libri ii.de Rerum PriD* cipiis, Venet. 1546. 8. prodiere» et Palearii libri tres pro aDimse im« aortalitatey Lucretio oppositi» ex merito landaotur a Sadoleto Epp^ ▼. pag* 200. quos a Paleario scriptos esse, sine idonea causa dubi- tat Rob. Titius ex Welseri Opp. pag. 878. Cardinalis Polignaci lifari IX.. de Deo auctore universi cupide expectati post specimen eonim editum, lucem videruut, post mortem ejus» primum Parisiis cnia Abbatis Caroli Rotheliuiy io cujus pnefotioDe bistoria libri traditur; deiDde Lipsise 1748. 8. cura Gotschedii, addita Diatribe de Poetis Philosophis. Cevse Philosophia Dov-antiqna, qua coufti- iavit LncfetiiuD, excusa est Mediolaui 1704. 12. et merita laude celebmtur in Diario Veneto, Gioroale de' letterati d'Italia» Tom. ▼II. pag. 1 14. sq. Henrici Mori Poemata philosophica, iii quibus prsecipue muita pro aoimorum immortalitate, prelum evasere Cantabrigifle 1647. 8. Blackniorii, Equitis et Medici LoDdiDensts^ poSma infligiie de CreatioDe, septem coDstans libris» quo Provideu* tiam Nnmiois adversus Lncrettum defeudit, jam tertium prodiit Loodioi an. 1714. Genesti poema pulcherrimum Pftrisiia primomi deiodie Amstelodami an. 1717. 12. excusum hoc titulo est : * Prin* cipes de philosophie» ou preuves Daturellea de rexisteuce de Dien et de rimmortalit^ de r4me.' Idem cum Bertboldi Heorici Brockesii metaphrasi Germanica Hamburg. 1728. 8. Sed Marchetti (ejos- dem, cujua metaphrasin Locretii Italicam infra memorabo) Poema philosopbicum imperfectum ab auctore relictum, nec luci datum est, cujus iuitium extat io Diario Veoeto Tdm. xxi. pag. 258-260« Nec Germaois oostris dcest, quem iDgeniosis hisce religioois asser-
1728 NOTITIA UTBRARIA
totibus poetii» accensere ciim laude, et Lttcretto oppooere possimos, laudatus Brockesius, cujus carmina suavissima vemacola de Creatorb et rerum creatarum admirandis jam saepins post primam ao 1723. Hamburgi vnlgatam edifionem recusa quatnor voluminibus 10 8.
Si quis titolum modo consulat, facile putet Lucretio etiam oppositum esse librum Belgica prosa Amst. 171O. 8. ab Heniico Wyermarsio vulgatom hoc titulo : ^ De iogebeelde chaos. en gevaande verels vording der oude en hedendaagze vysgeeren« veridelt en veerlegt, byzonder de gevcelens hier omtrent van T. Lucretius Carus en Dirk Santvoort,' betoonende dat ae de beginzelen der Werelt» dat is, vording van Zon, Maan, AardUot enz volgens hin eygen gronden niet velmsgeleyden betrogt hebben. Ment een verstandige verklaring vegen Gods inblyvende en over- gaande verking.' Sed qui scnptum ipsum evolverunty putidam Spinose asseclam, derisorem sacrarum literarum impium, et religi- onis contemtorem Lucretio ipso haud meliorem illo prodi observant.
' Substantiam et corpus seque late patere, omne extensnm esse corporcum, (cum suo consectario, Spiritus nusquam esse,) nibil fieri posse nisi ex prsejacenti materia ; vel, quod idem est» nihil posse creari. Onine corpus motum ab alio corpore moveri. Om- nia mondi phaenomena rationibus pure mechanicis posse expUcari. Cohserentiam corporum atomorum hamatarum unione continerii et id genus alia fere infinita, praesertim apud Democriti et Epicuri sectatores, apud Lucretium pne ceteris : quem cum admodum adolescens evolverero, putabam profecto subindey me satymm quempiam simiumve senem e sylphis philosophantem audire, adeo omnia ex solo sensu externo crassaque imagiuatione deducebantur. Quod genus philosophos innumeros e lustris locisque desertis credi- bile est jamdudum confluxuros fuisse, si Deus ac Natura bmtis animatibus loquendi scribendique facultatem concessissent Ipsa enim faciie potuissent prolixas crassarum imaginationum concatena- tiones, sive carmine sive soluta oratione» ornate et copiose deducere et enarrare. Hoc vero proprie philosophari non est, sed materialia aloBifiaTa Kal ^avr&ofuiTa inani opera recensere.' Hsec Henricus Morus, Theologus et Philosophus Anglus, in Confutatione
' De SantToortii Itbro de orsaak van losophorura edita Germanice, Parte tix.
dc bewegingen de Beginsein der vaste pag. 121. sq. Unscholdige Nachiichtea
iichamen, et de scripto Wyermarni vide von theologischen Sachea an. 1717.
Chriatoph. Aogust. Heumanni Acta Phi- |>ag. 4S4. sq.
D£ T. LUGRBTIO GARO. 1729
Cabbals AetopBedomelissse», Toin. i. Operum Phiiosophicorum
pag. 527.
Invocationem Veneris» in limiae libri primi Lucretii» expbsutt Oanicis versibns pluribus Poetria ingeniosissima Desboulieria Tom. II. camiinum, editorum Oaliice Bruxell. 17OS. 8. pag. 80. 'imita- tion de Lucrece, en galimatias fait expr^s.' De invocatione illa videndus etiam Petrus Victorius, Epistola ad Joannem Casam. Jo. Clerico viro doctissimo Tom. xxvi. Bibl. selectse pag. 154. rec- tius facturus fuisse videtur Lucretius, si Rationem sive Mentem tanquam Deum in limiue poi^matis potiud, quam Venerem» implo- raaset. Sed Lucretius, seasibus plus quam rationi tribuens, et generationem rerum cupiens exponerci nuUum magis physicum nnmen, quam Venerem, appelhre se posse existimavit. In Lucre- tium scripserat olim Velius Longus, cujus commentarii, citati a Cbarisio pag. 187. edit. Putsch. jain pridem intercidere.
Poet€B quo9 Lucretius imitatus fuit.
Poetas imitatus esse Lucretius cumprimis videtur» e Oraecis Homerum et Empedoclem, e Latinis Ennium. Lucretii vestigia nqn puduit legere Virgilium in Oeorgicis : neque semper eum yicit aut post se reliquit, ut judicat Alexander Rossseus, qui loca Lucretii nonnulla cum Virgilianis contulit libro tertio Virgilii triumphantis^ capite 6. Obscuritatem in Lucretio reprehendit Pallavicinus. Non opus est monere eruditoSy- commentitiam esse inscriptionem Cae- senatem, obviam in Aldi Manutii Orthographia pag. 129* et Fulvii Ursini imaginibus, atque apud Gruterum pag. ccccxxxii. 2. laudatamque a Mabillonio itineris Italici pag. 42. et BemardQ Manxonio in, Chronologia Ciesenae pag. 126. Tom. ix. Tbesauri Italise parte Yiii. ' A. Lucretii Historici ac Poetae Conditoris veris- simiy cui ob excellentiam ingenii statua condonata. ac Civitati Cflesenae, Roman. Coloniae deductse in boc sacro monte dedicata.'
Claudant praesens de Lucretio caput hi versus Mandliani :
Amor, TibuUe, Mars tibi» Maro, debet,
Terentio soccus levis : Cothumus olim nemini satis multum,
Horatio satira et chelys : Natura magni versibus Lucretii
Lepore museo iUitis.
Delph. et Vwr, Clag, Luerei. 5 R
RECENSUS EDITIONUM
T. LUCRETII CARI,
AUCnOR FABRICIANO, ET IN TBES ^ATES DIGESTUS.
[EX £D. BIPONT. 1808.]
^TAS I. NATAUS 1473—1558.
Editio princeps* Fol. s. a. et 1. per Thomam Ferandum, char. Rom. absque sign. cust. et pa^. Incipit ab ipso auctoris teztn, sbe titulo. In fine h«c leguntur : * titi luckecii cari «iNis. Lucrecii Unicnm meas in manus cum penrenisset exemphr de eo imprimendo hesitavi: quod erat difficile unico de exemplo quse librarii essent preterita negligentia corrigere. Vemm ubi alteram perquisitom exemplar adinvenire non potui : Hac ipsa motus diffi- cnltate unico etiam dicto exemphiri volui librum qnam maxime rarum coromunem multis iacere studiosu: siquidem lacilins crit pauca loca vel alicnnde altero exemplari extricato vel sno studio castigare et diligentia : qnam int^ro carere volumineb Presertim cnm a labul» quse vacuas (ut inquit poeta) dekctant mentea re- motns Lncretius noster de rerum natura questiones tractat acntis* simas tanto ingenii acumine tantoque lepore verborum ut omnes qui illnm aecuti sunt poete : enm ita suis in descriptioiiibQs imitentur : et Virgilins presertim poetarum princeps nt ipsis cum verbis tria interdum et amplius metrm 8asctpiat. Thoma Ferando auctoie.'
— ^Rarissimam banc editioneni, et a nuUo adhnc editoram coUatam, primus in notitiam addnxit Boni Lettere ii. pag. Lxxviii. sq. Conf. Panzer Tom. iv. pag. $63. Brixiae iactam luisse, ex Epistolis Phalaridis aliisqne libris ejusdem impressionb satis
RECBNSUS BDITIONUM. 1781
apparct ; videtarque refereoda ad anDum 1473. quo Ferandus Brixiae Statuta civitatis illius impressit.
14S6 Lucrelii Opera. In fronte foHi secundi : * T. Lucreti Cari poetae philosophici antiquissimi de rcrum nafura liber primus incipit fosliciter.' In fine libri sexti: 'T. Lucreti Cari poetae phi- losophique antiquissimi de rerum primordia ^iatura ad memmium Liber sextus et ultimus explicit foeliciter/ Tum post «xiguum spatiam :
' Paulus hunc impressit fridenberger in verona,
Qui genitus est in Patavia [Passavii] alae magnae [Alemanni»]
Ab incarnatione christi: mcccclxxxvi.
Die vigesimo octavo septembris calen. octobris.*
Accedunt versus anonymi, quibus partim Lucretium, partim lec- torem alloqnitur. Fol. Char. Lat. sine custod. et pagg. num. — Panzer Tom. iii. pag. 505. Usus est ea Wakefieldus, qui omni genere corruptelarum refertissimam, apprime tamen ntilem dicit.
1491 Lucretii Opera, cuni comment. Omniboni Leoniceni. Mediolani, per Ulderic. Scinzenzeler. Fol.— Maittar. Ind. 11. pag. 35.'Panzer Tom. 11. pag. 65.
1495 Lucretius de rerum natura. In fine : * Impressum Venetiis per Theodorum de Ragazonibus de Asula dictum Bresanum. Anno dominiM. cccc. Lxxxxv. die iiii. septembris.' 4. — PanzerToin. III. pag. 375. Sequitur Veronensem an. 1486.
1500 Aldina i. Titi Lucretii Cari libri sex nuper emendati. FraemiCtitur Aldi Manutii epistoki ad Albertum Pium Carporum Principem. Hanc excipit Hieron. Avancii ad Valerium Superchium Pisaurensem» medicinae Doctorem et mathematices Professorem, epistola, scripta Kal. Martiis mid. Sequitur Hieron. Avancii prae- iatio ad lectorem ; et liauc excipit expositio eorum qnae singulis li- btis continentur. In fine : * Hieronymi Avancii Veronensis ingenio etlabore. Venetiis accuratiss. Apud Aldum, mense Decem. md, Non licet sic alteri cuiquam sine mulcta, in Oris Venetis.' 4. — ^Re- Douard Annales de rimprimerie des AldeTom. i. pag. 32. Panzer Tom. III. pag. 477. Ab Avaucio bonos auctores malo mangonio interpolatos esse, queritur Broukb. ad Propert. II. 7- 76. Ipse de hac sua editione profitetur, se nullum exemplar antiquum adhibu^ isse manuscriptum ; sed conformavisse textnm ex Veronensi ; pa«
1732 RECBNSUS IfDITIONUM
lalleiis alioram scriptonim locisy cum Aiistotelis operibusy tliis^ scriptis veterum, iu subsidium convocatis.
— Lucretius. Venetibi per Theodorum de Ragazonibus de Asnla. Fol. — Panzer Tom. iii. pag. 472.
. . . Titi Lucretii Cari de rerum natura libri sex. S. a. L et typogr* Fol. — ^Panzer Tom. iv. ex Denis Suppl. Conf. Catalogue des livres imprim^s de la bibliotfaeque du Roi, Poetes» n. 733.
1504 Rapb. Franci, Florentini, in Lucretium Paraphrasis, et Appendix de animse immortalitate. Bononi», apud Jo. Anto- nium. 4.
1511 Titi Lucretii Cari de rerum natura libri sex, cnm com- mentariis Jo. Baptistae Pii.^Bononiaey typis excossoriis editunt in Ergasterio Hieronymi Baptistae de Benedictis Flatonici Bononiensis Anno MDXi. FoL — Panzer Tom. vi. pag. 326. Opes, quse sibi ad emendanduui Lucretii carmen competerenty Pius ipsemet sic per- censuit : ' Contulimus, non sine serumnis vigiliisque diutinis, Codi* cem Veneti Hermolai/ &c. Vid. Wakefieldi Prsef. supra p. 7.
1512 T. Lucretii Cari de rerum natura libri vi. (curaate Petro Candido.) In line : ' Impressum Florentiae sumptibus Philippi Giuntae bibliopolse. Anno salutis MDXii. Menae Martio/ 8. — Ftozer Tom. vii. p. 14* In pnefatione Candidus profitatnr, se ex Manuscriptis Lucretium emendatiorem dare, obelis Pontaoi Manil« lique temere inducta expungendo adhibitis. Videtur tamen ejns editio ad normam Aldinae prioris potissimum compoaita, a qaa 10 paucissimis recedit.
1514 In Carum Lucretium poetam Commentarii a Jo. Baptifffa Pio editi: Codice Lucretiano diligenter emendato: nodis omnibus et difficultatibus apertis : obiter ex diversis auctoribus tnm Gnecisf» tum Latinis multa leges enucleata : quae superior setas aut tacoit» aut ignoravit. Perlege : laetaberis : Additus est index literarias* Venundantur ab Ascensio et Joanne Parvo. In fine: ' In Chalco* grapbia Ascensiana ad iv. Idus Augusti mdxiiii. FoI. — ^Panzer Tom. viii. pag. 12. Repetitio ed. Bononieusis 1511.
1515 Aldina ii. ex recensione Andr. Naugerii. Lucretias. Ve* netiis, in aedibus Aldi et Andrese Soceriy Mense JaBuario. 8« — Renouard 1. c. pag. 11 6. De nova hac editione audiamus Aldaaa ipsum praefantem : ' Quod autem longe correctior emittitur nnnc Lucretius ex aedibus nostris, quam consueverit ; habenda est potis»
T. LUGRBTII GARI. 1738
tifliiiiii gniria Andrese Naugerio nostro : qui eum» quaniquani cursim propter ipsius occupaHones, et importunam impressorum nostro- rum festinationem» tamen accurate recensuit. Capita prseterea mutata fere snnt omnia. — Quod si per adversam yaletudinem mibi licuisset, qua menses jam aliquot acerbiore conflictatus sum, ad- dila essent infra non pauca, quse diligentifle nostrse fidem omnibus fiicerenty et Lucretium ipsum pleniorem redderent . . . cetera ita pnestita esse a nobis opinor Naugerii nostri industria» quam non contemnendam adbibuit: ut Lucretius legi atque intelligi tandem possit.'
1531 Titi Lucretii de rerum natura libri vi. ad ▼erorum exem- plarium fidem castigati, Basileae, apud Henricum Petri. 8. — Catal. de la bibliotb. du Roi» Poetes» n. 741 • Editor nescitur. Variae lec- tiones sont in margine, sed ex aliis editionibus.
1634 T. Cari Lucrerii de rerum natura libri vi. Lugduni, apud Seb. Grypbium. 8. — Panzer Tom. ix. pag. 5^6. Videntur Gry- phianae editiones hujus aetatis ex Aldina fluxisse.
1536 T. Lucretii Cari de rerum natura libri yi. Lugduni, apud Seb. Grypbium. 8. — Panzer Tom. vii. pag. 367«
1539 T. Lncretii Cari, poetse ac phiiosophi antiquiss. de rerum natura libri sex. Parisiis, ex offic. Prigeotii Calvarini. 4.— Maittar. Ind. pag. 35.
1540 T. Cari Lucretii de rerum natiira libri sex. Lugduni, apud Seb. Gryphium. 8.— Biblioth. Emtinck. P. iv. pag. 300. n. 1409*
1542 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. Lovanii. 4. — Kblioth. Eintinck. P. iv. pag. 121. n. 5£K).
1546 T. Lttcretii Cari de rerum naturalibri sex. Lugduni, apud Seb. Gryphium. 12.— Biblioth. Emtinck. P. iv. pag. 438. n. 385*
1558 T. Lucretii Cari, poetse ac philosopbi vetustissimi de rerum natura libri sex. Lugduni, apud Seb. Gryphium. 12.— Crevenna Vol. III. pag. 180.
JETAS II. LAMBINIANA.
1563—1693. 1563 Lambini i. T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. A Dionysio Lambino, Monstroliensi, literarum grsecarum iu urbe Lu- tetia doctore regio» locis innumerabilibus ex auctoritate quinque Codicom manuscriptorum emendati atque in antiquum et nativum statum /ere restituti, et praeter ea brevibus et perquam utilibus
1734 REOBNSUS BDITIONUSI
commeiitariis iUostrati. Parisiis et Lugduni habentur in GufKebif Rouilii et Pbilippi G. Rouillii nep. sedibus. 4. — Catal. des livres imprim^s de la bibliotheque du Roi, Poetes, n. 743. Quinque Codd* msstisy et Adriani Turnebi atque Jo. Aurati consilio usus Lambinus, octingenta Lucretii loca restituisse se profitetur. At nemineni se novisse affirmat WakefieMus, qui contextum scriptoris cujuslibety auctoritate membninarum leviter conculcata, pft>priis conjectnris inferciendis, per elTusiorem licentiam, atque inconsiri- tammagis temeritatem» passim pr«efractiu& vitiatum etdeturpatum dederit. Commentarius Lambini non solum optimis in Luciretittmy sed generatim optimis annumeratur. In Goetzii Memor. bibl. Dresd. I. pag. 332. et in Catai. bibL Ludewig. hnc editio prodiisse dicilur an. 1564.
1565 Lambini Ii. sine commentariis. T. Lucretii Cari de rersm natura libri sex, a Dionysio Lambino recogniti. Aceesserunt Adr. Turnebi emendationes aliquot. Parisiis, apud G. Rouillium. l6.
— T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex, emendati et ex manuscriptis restituti ab Oberto Giphanio, Burano : addita sunt vita Lucretiif et gentis Alemmiae descriptio ; notae marginaiea ; epitome seu compendium Epicuri de rerum uatura, Lucretio ac- commodatum, Grftce ; capita quaedam philosophiae Epicureae de rerum natura, ex M. Tuliii collecta libris, item verbis Titi compo- sita ; collectanea ad antiquitatis notitiam ; Thucydidis verba e libro secundo de pestilenlia Athen. Gnece ; variae lectiones et castigati- oues. Antverpise, apud Christoph. Plantinum. 8. — Giphanius prae- ter Lambini commentarios, quos expilasse incusatur, etiam Lucae Fruterii reiiquias suffuratus atque undique dbctorum ea aetate con- jecturas corrasisse arguitur. Vid. Havercampi praef. In lectione, interpunctione, et orthographia, de qua in prasfatione raukns est, discessionem facit frequentem ab editoribus superidribus ; parum tamen contuliti ex quo Lucretii contextus emendatior evas^rit» vir diligens quamvis et doctus» sed limato judicio» sine quo frustra Critice exercetur, destitutus.
1 566 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex emendati et ex roauuscriptis restituti ab Oberto Giphanio, &c, ut in ed. antece- dente. Antverpiae, ex offichia Christoph. Plantini. 8. — ^Recusa ex ed. 1565.
1570 Lambini iii. T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex, a Dionys. Lambino olim locis innumerabilibus ex auctoritate qninque
T. LUCRBTII OARI. 1735
Codicum manuscriptonim emendati, ac fereredintegrati» et praeterea bievibns» ac peiquam utilibus commentariis illustrati: nunc ab eodem recognitiy et longe meliores facti, planeque in suam pristi- nam integritatem restituti : cum iisdem commentariis^ plus quarta parte anctis. Accesserunt hsec praeterea^ Vita Lucretii» eodem Lambino auctore. Praeter eum indicero» qui in omnibus aliis libris ante impressis poni solitus est, indices alii duo» uniis rerum, quse sunt in contextu Lucretii, et vocum elocutionumque fere omniom Locretianarum : alter, earum rerum, quse sunt in commentariis Lambini. Lutetise» apud Jo. Benenatum. 4.
1576 Lambini iv. sine commentariis. T. Lucretii Cari de rerum^ natura libri sex, a Dionysio Lambino et Adr. Tumebo recogniti- Lugdunif api^ Ant. Gryphium. 16. — Repetitio ed. 1565.
1583 Lambini v. T. Lucfetii Cari de rerom natura libri sex, a Dionysio Lambinoemendatietcommentariisillustrati. Francofurti« apud hseredes A. Wecheli. 8. — Ex ed. 1570. recusa.
1589 Antverpiae/apud Plantinum. 12. et . — Lugduni Bat. 12. — Bibl. £mtmck. P. iv. pag. 438. n. 387* et 388.
1595 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sez, ad postremam Giphanii emendationem restituti. Lugduni Bat. apud Franc. Ra- pheleDgium. 8.
1596 Lugduni. 12. ex Lambini et Tumebi recognitione.
1597 LugduniBat. apud Rapheleng. 12.
1603 Oenevse. 4. in Corpore omnium veterum Poetarum Lati- norum*
1606 Lugduni Bat apud Rapheleng. 12.
1611 Lugduni Bat. apud Rapheleng. 12. quam vehementer commendat Barthius ad Statium Tom. iii. pag. 81. et a Justo Lipsio curataiu ait.
. — Qenevse. 4. in Corpore Poetarum Latinorum ed. ii. ' 1616 Lugduni, in Cor|)ore Poetarum Latinorum ab Alex. Ficlietoedito. 4.
— Amstelodami.-12.
1620 Amstelodami, apud Guil. Janssonium. 24.
1626 Amstelodami. 24.
1627 Genevae. 4. in Corpoie Poetamm Latioorom ed. 111. 1631 T, Lucretii Cari de rerum natura libri sex, notis breviori*
bus ex ipso potissimum auctore succincte et perspicue illustrati :
1780 RBCBN81JS BDITIONUM
caiD lejiioOy sive indice atMolutiisimo onmittiii ekgiiDtianuB Locve^ tianaruiBy ciura et labore Daoielis Parei. AccesaeniBt Scipioais Capicii de priocipiis rerum libri doo : oecooo Aooii Palearii Ven- laoi de aoioiorttai imoiortaUUite Ubrl tres. Fraocofnrti» impaDnft Gttil. Fitaeri, Ubrarii AngU* 8. 2 voU. — NibU prsiatos non landat praesidiay quibtts fttltui ad.Lucretium edeoduni acceeserit; noloit vero» ut Creecbius recte de eo judicat, cbartie peritune pareere. Testimooia de Lucretio impleot plures pageUas» a pag. 29-7^' Aonotatiooes parum valeot nec ad seoBUS perspicieotiam» oec ad kctioois veritatem. IndeXy qui alterum volumeo efficit, quaBSqoam mole laborat et ssepe nugai^est» multa tamen babet egregiai» qoorem quidem bonam partem Lambinus et Gipbanius sibi possont vindi- care.
— ^Amstelodami* 24. apnd Jansson*
1647 T. Lucretii Cari de rerum natura Ubri sex, una cum para- pbrastica explanatione et animadversionibus Jo. Nardu. Florentise» typis Amatoris Massss ForoUviens. 4. cum novem tabulis sBneia» — Parvi mtimatur basc editio : atque Creecbius 10 prsefiitiooe Nardiom severitts vocat sexageoarium ioterpretem de poote dejicieodnm« Commeotarius verba opioiooesqoe Lttcietii observatiooibns pbjsi- cis potius, qaam pbildogicis iUiistrat.
1650 Parisus. 8. cum versiooe GaUica Micb de MaroUes.
1656 T. Lucretii Cari de renim natura Uber prtmn^» cnm ejusdem translatione in versus Anglicos, a^jectis aoimadversioni- busy attctore Jp. Evelyn» Londini, apud Gabr. Bedk. 8.
1660 T. Lucretii Cari de rerum natura Ubri sex» additis con« jecturis et emendatiooib.us TaoaquiUi Fabri» ottm ootis perpetois. Sabourii, apud Jo. Leoerium. 4. — ^Notse sunt eruditse; sed de iogeoio» more suo« Lucretium emeodavit Faber.
1675 T. Lucretu Cari de rerum oatura Ubri sex : qtiibtta additse suot coDJecturae et emeodatiooes Tao. Fabriy cum notnUs perpe. tuis; et pneterea Oberti Gipbanii Vita Lucretu, et de gente Mem- mia lyusdem Prokgomeoa; item Dioo. Lambloi lodex perqoam necessarius. Cantabrigi»» ex offic. Jo. Hayes. 12*
168O T. Lucrftii Cari de rerum natura Ubros sex inter|^tati- ooe et notis Ulustravit Micbael Fayns, in usum aeieniasimi Dd- pbini. Parisiis» apud Fvedericum Leonard. 4, — ^Parettm seqnitnr in texttt. NotsB plense suot haUttcioationomi et, quse bona sont, debet aliis, Nardu animadverss. de funeribos Atbeniensium reje-
T. LUCRBTIl CARI^ 1737
cit ad otleem, el particulas camiais obscoemis coliectas dedit post iodicein ; scilicet, ut, quas ab oculia remoTeaotur, ea cqogetta uno obtutu perlegi queant. l6S5 Pariaiis» cum Gtllica f ersione Baronis dee Coutuiet.'8. 2
1686 Cantabrigi». 12« repetita editio 1675» cum notiar Tan. Fabri.
1692 Paritiis» IS. 2 foll. cum Oallica veraione Baronis dea Contures»
1693 T. Lucretii Cari de rerum natora libri sex, cum argumen- tia Mich. Fayt et castigatiooibus Tanaq. Fabri. Accurante Val. Fect. Neapoli» ex officioa Bolifoniaoa. 16.
iETAS III. CREECHia-WAKEFIELDlANA.
1695— 1801.
1696 T. Loeretii Cari de reromoaturalibri aex. Interpretatione et notis illostravit Tbomas Creech, Collegii omoiom aoimanun Socios. Oxonn, e theatro Sheldooiano. 8.— Creecbins, qui Lucre- tiani totum imbiberat, optimis interpretibus est accensendns. In textu quidem maxime sequitor Lambioum : at oemo adhuc felicius dilucidlusqoe» et tameo io somma brefitate oopiosius explicoit tam ¥erba» quampkcitaLoeretii» qoom Creechios ; Oasseadom tameo lo examioaoda Epicuri philosophia ssBpe 10 sobsidiom Yocarit* PhM tameo editione Latlna prodesse dicitnr ad res io Lucretio io« telligtodas inteqpretatio ejos Aoglica, io qua ootis sobjectis com Locietii errores refeUit» tom ^os seoteotiam ioterdom riodicat a malignis expositionibus.
1708 Parisiis. 12« 2 voU. cum Gallica versione Baronis 'dea Cootures.
1709 T. Lucretii Cari de rerom oatora libri sex, ex editione Samoelis Oarthii. Loodioi. 4*
1712 T. Locretii Cari de lerum natura libri sex» ad optimorum emem|riarium fidem recensiti. Accesserunt Tarise lectiones, quss in libris Msstis et eroditorum commeotariis ootatu dignioresoccurrunt. Loodioi, Bomptibos et typis Jacobi Toosoo. Fol. regioaugustiss. et 4 oi^. c. figg. — Splendida editio. Textnm sequitnr Creechii, excep- tis paocis. Variss lectioQes ex ed« Jo. Bapt. Pii et Ubris coUatia a Nic. Heinsio» Jac. Sotioy Munckero et Is. Vossio desumtse sunt» '
1788 RfiCKNSUe BDITlONUtf
1713 T. Lucretii Cari de rerum natora. libri sex, cura Mich« Maittaire. LoDdini^ ex offic. Jac. Tonson et Jo. Watts. 12» — ^lnii- tatur editionem antecedentem.
— Eadem editio, inter Mich. Maittaire Opera et Fragmenta Poetarum Latinorum. Londini. 1713. FoL Vol. i. pag. 293- sqq.
1717 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sesy cum interpte- tatione et notis Thom. Creechii. Editio altera^ priori muito eroen- datior. Londini» e typographeo Mariie Matthews. Snmptibas T. Child, &Ct 8. — Repetitio editionis Creechianae prioris, sed mendo- sissima.
. 1721 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. Patavii, ex- cudebat Josephus Comiuus. 8. — Curavit hanc ed. Jo» Ant. Vul- pius, textum Creechianum secutus, additis tamen variis lectio- nibus.
1725 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex, cum nolis in- tegris Dionysii Lambini* Oberti Giphanii, Tanaquilli Fabri, Thomse Creech» et selectis Jo. Baptistse Pii aliorumquey curante Sigebeito Havercampo, qui et Buas et Abrahami Preigeri annotattones adje- cit. Accedunt interpretatio Thom» Creech, vari» iectiooes ex notulis Is. Vossii^ atque ex plus quam viginti quinque Codd. tam impressu, quam Mss. ut et complures iique locuplettssimi indices* Com figuris artificiosissimis atque venustissimis. Lugduni Bat. apud Janssonios van der Aa. 4. 2 voll. — fn maxima parte meiilo- rnm Havercampt ponendum^ quod Codicum Lugdunensium dili- gentiorem collationem repraesentaverit» et amici sui Preigeri non- nidlas animadversioneSf eruditas illas et acutas» protraxerit in In- cem : nam doctissimus editor de penu proprio pauciasimay nec ea quidem magni pretii, depromsit. > 1731 In Corpore Poetarum Latinorum Mediolaneusi. 4.
1734 Parisiis. 12 maj. c. figg.
1743 Londini. 8. 2 voll. cum versione Anglica. -
1744 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. Accednnt selectse lectiones dilucidando poemati appositae, nec non Glossa- rium Lucretaanum (curante Steph. Andr. Philippe.) Lutetis Pari- siorum, sumptibus Ant. Constelier. 12. c. figg. — Editio nitida.
1749 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex, ex editione Thomse Creech. Giasguse: in aedibns academicis excudebaat Robertus et Andreas Foulis, Academise typographi 12.* datur a nitore, ut et editio sequens*
T. LUCRBTII GARI. 1789
«^T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. Londioi» typis Jo. Brindley. 12. c. figg. «ri incisis.
1751 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex. Patavii, ex- codebat Jos. Cominus.S. — Repetitio editionis 1721.
1754 T. Lucretii Cari de rerura natura libri sex, cum notis Tbomae Creech. Londini (Basileae) apud Emanueiem Tburnisium. 8. — Pessimo consiiio interpretatio s. paraphrasis, quse ad inteili- gentiam poetse quam plurimum facit, in liac ed. omissa est : quod ■Dalun etiam editioni Lipsiensi an. 1776. Musis invitis accidit. In altera Basileensi, recusa 1770. bene recteque illa interpretatio orae affixa faaeret. ' — Parisiisy apud Barbou. 12.
1759 T* Lucretii Cari de rerum natura libri sex> ex editione Thomae Creecb. Glasgjiaey excudebant Rob. et Andr. Foulis. 4, et 12.— Vid. 1749.
• 1761 Lausannse. 8. 2 voll. cum versione Italica Alex. Mar- chetti.
- 1766 In CoUectione Pisaurensi omnium poematum, carniinum, fragmentorum Latinorum» &c. a prima Latinae linguae setate ad aextum usque.Christ.s8eculum»-4»
- 1768 Parisiis. 8. 2 voU. cum versione Gallica.
1770 T. Lucretii Cari de rerum natura libri sex, cum notis Thomae Creech. Basilese, apud £man. Thumisium. 8. — ^Vid. 1754.
- 1772 T. Lucretii de rerum natura libri aex. Birminghamiae, typia Johaunis Baskerviile. 4.
. 1773 Eadem editio» ibidem, apud eundem. 12 maj.
1776 T. Lttcretii Cari de rerum natura libri sex, cum notis Thomae Creech. Lipsiae» apud Schwickert. 8. — ^Vid. 1754.
1782 T. Lucretii Cari de rerum uatura libri sex, ad optimas editiones collati. Accedit varietas lectionis, cum indice rarioris et obsoletas Latinitiitis. Studiis Societatis Bipontinse. Biponli, ex typographia Societatis. 8. maj.
. 1784 Viennae Austr. cum versione Germanica F. X. Mayr. 8. 2 voH.
1787 T. Luqretii Cari de rerum natura libri sex» ad Codicem VindobcHieusem expressi. Edidit Franciscus Carolus Alter. Viennae, apud Trattner. 8. — Est quidem vitiosissimus hic Codex, aeculo XVI. scriptus; genuinas tamen aliorum librorum lectiones, atque haud dttbie Lucretianas, saepiuscule confirmat.
1749 RBCBNSUS BDITIOMVM
1795 lipsiK, cimi irctrioiie Gormanica et notis Jo. Henr. Frid. MeiDeke. 8. 2 voU. — ^Versio est metrica in genere heroico. Pnefixae MOit doae comnientntioiies de Epicoro et Lucretio.
1796 et 1797 T. Lncretii Caoi de remm natura libios aex, ad exemplarinm Mss. fidem recensitos» looge emendatiores reddidit» commentarib perpetuu illnstraTit, indicibus instrujLit, et cum ani* madfersionibns JUcardi Bentkii, non ante Tulgatis, aliorom snb- iode miscnit Gilbertus Wakefieldy A. B. Collegii Jeso apod Canta- bi^ienses olim Socins. Londini. Impensis editorisy typis A. II»- miltDO. 4. 3 Toll. — ^Est nova textns recensio, a sagacissimo Critico £icta, qni (|udice noTbsimo Locretii editore) dijudicatis revocatis- qoe optimorom librorum lectionibus prKclare effecit, ut qoem li- brariorom stopor atqoe editorom ante eum temeritas nobia paene eripoissenty Lncretiom in Lucretio agnoscamos. Notae, textui sobjectse» partim criticse soot, partim exegeticse, quibus reset sententias docte eruditeque explicantur. Antiqna scribendi ratio nbiqne fere est redocta. Nobilis editio elegaotissime impressa*
1799 Parisiis. 8. 2 yoll. com veisione Gallica et notis Lan-
1801 T. Lucretii Cari de remmnatnra libri sex, ad optimoram exemplarium fidem emendati. Cum Ricb. Bentleii animadversio- nibosy Gilb. Wakefieldi prsefiitionibos et commentariis integris, oeteroramqoe Inlerpretnm praestantissimoram obserrationibiis se- lectis edidit, soas nolas et indices copiosissimos adjecit Henr. Car. Abr. Eicbstaedt. Volnmen primom. Upsiae, impensis Petr. PbiL Wolfii et socioram. 8. msy. — Seqoitor textum a Wakefieldo con- stitntum, ita tamen, ut quicquid in eo vel perperam reliqoisse vel innovasse videbatur doctus Britannos, (novavit aotem plorima tum Codicom tum criticae coojectondis ope;) id omne expellei«t Eichstaedtus meltoresque lectiones postiimink> reduceret. Textoi praemissae : l Epistola ad b. Weissiumy in qua de consilb faujns editionisagitur; S^Wakefieldi Praefationes ; 3 de T. Lncietii Vita el Carmine docta Commentatio editoris. In fine est Index nomi- num et verboram in Lucretii carmine obvenientium utilissimos. Commentarii in titnlo promissi adhuc expectantnr.
EDITIONES PROMISSiE. OBSERVATIONES, Ac.
Nou paucis Lucretii locis multom lucis attolit P. Gassendus in
T. LUC«BTiI CAItl. 1741
Opere de Philosopbia Epicuri: qttamquain ettm sabiBde repreben* dttot illi ipsi, qui eom alias libenter seqQuntttr» ut Creeeh et des Cotttttres. Vide tamen fipi^ohim Ad. Preigeri ad Havercampttm, in qtta dicit Gassendttm interdam aliter afferre loca, qaam sint in textUf non e Mss. vel emendandi causa, sed memoriae lapstt,docto taraenilloet uibil aiienam affingente Lucretio..Toameminii Re- marques sur Lucrece piodierant in Memmr. Tievoltinis au. 1755. m. Nov. pag, 2252. Explicatio loci Lucretiani iii. 175. legitor in Nouvelles de la Republ. des Lettres» m. Febr. l£87. pag. 117. aqq. Super prommto Lacrefii Programma edidit Faber Onoldi 1781. 4. Observationes in vitam et scripta Lucretii vide in Cbris* tian Freethinkery &c. Londini 1740. 8. De animi immaterialitate* quam dicnnt» secundum Lucretium egit Andr. Baxler in Enqairv into Ihe Nature of the human Soal, Scc, Londini 1745. 8. Voi. u eect. 5. Jo. Jortin observationes criticas in Lttcretium vide inejas Tracts philological, critical and miscelkuieous. Lond* 1790. 8. Vol. 11« pag. 271- sq. Roberti Alves animadversiones in Lucretium extaot io illius Sketches of a Historjr of Literatore. Edinburgi 1795. 8» Elegantissimam Lucretii descriptionem pestilentise Athe- nieosiom (libr. vi. 1137* sqq.) com VirgiUi, Ovidii» et Silii Italici descriptioae comparat Scaliger Poet libr. v. cap» 10. pag. 670. sqq* et com Tbucydidea» additis observatioBibus medicis» Jo. Em. Hebenstreit in Anthropologia foiensi» Lipsise 1753. pag. 129- 155» et 167* sqq. Adde : Remarks on the Athenian pestilenoe, and on the poetry of Lucretius, by William Tasker, in ejus Series of Let- ters. London. 1798. 12. Ep. x. et xiii. De ceconomia carminia Lucretianiy ejusque virtutibns et vitiis agunt Jo. Jac. Dttschio den Briefen zur Bildnng des Geschmacks. Breslau 1 773. 8. Vol. 11. et Henr. Car. Abr. Eichstsedt ia Commentat. de Vita tt Carmine Lucretii, prsemissa editioni Lucretii ab eo curalse Lipsise 1801.
In Lucretium infinita se notata habere acribit C. Barthios in Stat. Tom. iii. pag. 81. Tollius scripaerat notas in Lucretiam. Eas moriens tradidit Gerardo'de Uries» qui Lucretittm commenta* riia philoaophicis illuBtrare volebat. vid* Henniniumad ToU. Epp» itiner. pag. 77. Isaaci Vossii notas ineditas memorat Grmvias f. ad Callim. pag. 174. ciyus pater promisit novam ediliooem ad Catnll. V^g- 249. Vinc. Alsarium a Cruce, Prof. Med. Patavinum, se an. 1632. occopatum vtdisse commentario Lucretiano, narrat Gabr. Naod«us Epp. pag. 231. Ante hos Luc. Fruterius dicitur m Lu-
1742 RBCEN8US BDITIOKUM
cretiani affiecta halniine, qoibus adjuti sint, qut post LambiDnm illQstrare -collectafieis tentanint Luctetium. Vid. Swertii Athen. Belg. pag. 518. Val. Andreae Bibl. Belg. pag. 579* Titi Joannis Scandimensis Commentarii doct^simi commemorantnr a Bemhar- dino Realino. Carpeusiy cap. 14. annot in varia script. loca* Lamp. Grut. Tom. ii. pag. 367« Andreae Riveti notas Mss. in Lucretiam laudat Servatitts Gallaeas ad Lactant. ii. i. Volait etiam edere Jo. Barl>eyrac castigatum ad Mss. et edd. vett. metaphr. Creechii et Buis aliorumqne notis ; vid. le Clerc Bibl. cfaois. Tom. zvii . pag. 242. Sed institutnm abjecit, sine jactura magna literarumy ut pu* tamus« De Britanni Ricb. Burridge promissis in Lucretiam ani- madv. vid. Acta Erud. 1716. pag. 64. Etiarotextum Lucretii cum Mss. contulerat et emendarat Franc. Medices, teste P. Victorio Castigg. poster. ad Cicer. Epp. xv. 19. ubi et exemplnm correc- tionis e libr. ii. affert, quae in omnes post editiones lecepta estJ Mss. Codices passim extant in bibHothecis, ut e Catalogia Mss. impr. Montefalconii patet : duo membranacei in Leidensi inter Vossiauos. Codex antiquissimus est in bibliotheca Gottorpiensi. Nic. Heinsius in £p, ad Scbeferum (Tom. V. Sj^Uog. Burm. pag. 21.) tria se Lucretii exeniplaria sapra annos 800. scripta dicit evolvisse, sed sine mag^o fructu. Eztat et in bibl. Leid. editio Antv. 1565. cum Mss. coUata a Fr. Nansio et Is. Vossio, et editio Lugd. 1576. notata Casauboni manu.
VERSIONES.
GALUC^.
1650 L€Poete Lucrece latin et franpois, dela traduction de Mr. de MaroUes. Paris, chea Toussaint Quinet. 8*
1659 Les six livres de Lucrece de la naturedes choses, traduits par Mich. de Marolles. Seconde 6dition, augment6e de tables et de remarques ; k quoy sont adjoAt^es les petites notes latines de Gifanius» et la vie d'£picure tir^e de Diog^ne Laerce. Paris. Guil. de Luyne. 8.
l685 Lucrece de la nature des choses, avec des remarques sor les endroits les plus difficiles : traduction nouvelle (par Mr. de Coutures.) Paris. Th. GuiUain. 8. 2 voU.
1692 Les GSuvres de Lucrece. contenant sa philosophie sur la
T. LUGRETII GARI. 1743
Pbjsiqtte, ou rorigine de toutes choses» tradnites en franpois, avec des remarques sur tout rouvrage* par Mr. le Baron desCoutures. I>enilere 4ditiony avec roriginal latin et la vie de Lucrece. Paris. 12. 2 volL *
17O8 Lucrece de la nature des choses, arec des reinarques sur ies endroits les plus difficiles: traduction nouvelle (par M. dtt Coutures.) Paris. Michel David. 12. 2 voll. c. teiLtulAt. et notis Qovis.
1714 Traduction du commencement de Lucrece en vers, par Jean Henault. — Legitur in Recueil de Pieces choisies, tant en prose qu*en vers rassemblfes en deux. volumes (par Bem. de la Monnoye.) k la Haye. 1714. 8.
1768 Lucrece» traduction nouveUe, avec des notes, par M. L. G. (Lagrange.) Paris. Bleuet. 8« 2 voU. c. figg.
1788 Lucrece de ia nature des choses, traduit en vers.par Mr. le Blanc de GuiUet. Paris. Moutard. 8. 2 voU.
1799 Lucrece, traduction nouveUe, Avec des notes, par Mr. La- grange. Paris. Potey et Laron. An. vii. 8. 2 voU. c. textu Lat.
ANGLIC^.
1656 An Essay on the first Book of Titus Lucretius Carus de rerum natura, with a metrical Version;and Notes, by John Evelyn. Londouy printed by Gabr. Bedle. 8.
1676 The Plague of Athens, described by Lucretius, translated by Thomas Sprat. London. 8.
l682 Titus Lucretius Carus on the Nature of Things, in tlx Booksy translated into English Verse by Thomas Creech. Ex^ plained and iUustrated with Notes and Animadversions; being.a complete System of the Epicurean PhUosophy. Oxford. 8.— Repe- tita ibideman. 1683. 8. et Londini 1714. 1715. 17^2. 1744. et 1776. in forma octava, 2voU.
1743 Translations from Lucretius, viz. The Beginning of the first,Book ; the Beginning of the second Book ; the latter Part of the third Book against the Fear of Death ; the latter Part of tbe fourth Booky coQceming the Nature of Love ; from the fifth Book* By John Dryden. In his Original Poems aod Translatioos. Lon- don. 1743. 12. Vol. II. pag. 46-69.
— Titi Lucretii Cari de reruoi natura Ubri sex. With a free
1744 11KBBII8U8 BDITIDNUM
pme EttBlish VersioD» Olastnited with Notes tod adonKd wHh CQts bj Goeniicr. LondoDy piintcd hy Danid Brows. 8. 2 toIL
1761 TnnslatioBs firom Lucretius, by Jaaes Beattic. Ib hb Origiiud Poeois and TninsUitioiis. London. 1761. 8.
1795 A Tnmhition of Lncretios» Book IL 842. bj Gflbcrt Wnkefieki. In his Poctical Transktions from the Andents. Lon* doD. 1795. 8.
1799 Tbc first Book of T. Lucretius Cams on the Natureof Things» in Eogfish Versc, with thc LatmText. London. Fanlder. 8.
BELGICiE.
1G95 Bdgioe Tcrsibns expressit Lacietioai Jciem, Dekker» ciQns spedmen est apud Petr. Rabom in Bcecksaaivan Europcaii. 1698. Tom. II. pag. 251. ct l699- Tom. i. pag. 91*
1701 De wcrken van T. Lncietius Cams van het Hedal, nit het Latjn Nederdoitsch Tcrtaak (door Jo. dc WitL) tc Amstcid. 8.— Libri sunt diTisi in capita, pmmissu aigumentis, totiqnc c^>cri pne- missse breves animadversiones, qoibus pnedpui errores poetse le- felluntnr: acccssit ct carmen Adr. Rehmdi vcnnstum in poesin LttcretiL
«
GERMANICiE.
1784 Titus Lucretios Cams von dcr Natar dcr Dingc, aus dem Lateiniscben ubersetzt von Franx Xaver Ma jr. Zwei Thcilc. WicB. 8.
1785 H jmne an die Vcnns. £pst B. v. 1-44. Abscheulicbkdt des Abeiglanbens» v. 81-102. AufmunteniDg cur Phik»sophic. Zw. B. V. l-6l. Trostgiinide wkier die Schreckcn desTodes. Dr. B. v. 874*1107. Die Liebe. Viert. B. v. 1099*-n85. von Ang. Rodc — In Rodens philosophischen oad andcro Gediohtco. Haadbnrg 1785. 8.
1786 Lukres nbcr die Natnr der Dinge. Entes Bodu von (£1- ad. — ^la dcn Dcnkwnrdigkdtcn aoa der phikMOphiscbcn Weit, he* musgegeben von K. A» Csesar. DritL B. Lnpdg 1786. 8.
1787 Versoch eiaer Uebcrsetiong des Lukrca von Ch. V. Kin- dervater. — Ibidcm VoL iv.
1792 Probe dner Uebersetzung des Titus Lticretius Karas von dcr Natur der Dioge. Eiates Buch^ - In dcm Ncoen teutschca Merkur 1792. M. Sept.
T. LVORBTII CARI. 1745
1793 Probe eincr neuen Uebersetzung des Lukrezischen Ge- dicbtes ?on der Nator der Dioge. Aus dem ertten Getange. — ^lm Neoeo teuleciien Aferknr 1793. M. Mers.
1794 TituB Lukretius Karus voo der Natur der Dinge» Driites Boch* Neu ▼erteutscht (von Knebel.) — Im Neuen teutscben Merkur 179^* M. Dec.
1795 Titus Lukretius Carus von der Natur. £in Lehrgedicht in lechs Buchem. Uebersetst und erlaeutert von J. H. F. Meinecke* Zwei Bsende. Leipzig. 8. c. textu Lat.
Pneterea nngula Lucretii loca verterunt : G. Ephr. Miiller in der Historischkritischen Einleitung zur Kenutnis der alten Latetnischen Schriftsteller. Dresden 1747« seqq. 8. Jo. Jac. Dusch in den Briefen rar Bildungdes Gescbmacks. Zw. B. Breslau 1773. 8« Schmidtius inder Uebersetzung des Crusius 1777. Herderus im Neuen teut- scben Merkur 1792. und den Briefen zur Befcerderung der Huma- nitaet. Dritt Samml. Riga. I794. et Halemius in dem Schleswigis- chen Jonmal 1793. M. Jan.
ITALICJE.
1717 Di Tito Lucrezio Caro della Natura delle cose libri sei. Tradotti da Alessandro Marchetti Lettore di Filosofia e Mattema- tiche neir Universitil di Pisa et Accademico della Crusca. Prima edizione. Londra. Per Giovanni Pickard. 8*
1754 Di Tito Locretio Caro della Natura delle cose Libri sei Iradotti da Alessandro Marchetti. Dati nuovamente in Ince da Francesco Gerbaolt Interprete di S. M. Cfiia per le lingue Italiana e Spagnuola. In Amsterdamo a spese dell* Editore. 2 Tom. 8« cum
1761 Di Tito Lucrezio Caro &c. tradotto in verso sciolto da Alessandro Marchetti, &c. col Testo Latino a fironte. Si aggiogne rAnti-Locrezio del Card. di Polignac tradotto da D. Francesco Maria Ricci. In Laosana a spese di Domenico Deregni. 2 Tom. 8.
1764 Tito Lucrezio Caro della Natura delle cose Libri sei tra« iiottida Alessandro Marchetti con le osservazioni dell* Abate Do- menico Laazarini. In Londra. 2 Tom. 8.
1779 Di Tlto Lucrezio Caro della Natura delle cose Libri sei,
tradotti in verso Toscano da Alessandro Marcliettiy ora per la
prima volta publicati secondo le ultime correzioni e addizioni da
csso fatte. Londra, nella stamperia Mackintosh. 4.
Diipk» et Vur, CUu» Imcret, 6 S
17M RBCBNSUS BDITlONdM
Sic explicit Editioninii Lucretii Rccensns Btpontiiiii»^ cai ptncQla snbjicicnda Tidentiir.
Notatnr a qnibnsdam Lncretii editio a. 1494. 4to. sed ab aliis snspecta, prsBcipne a Maittario^ Tom. iv. neqae men- tlonem ejns facit Panzems in Annal. Typogr.
Excerpta qnasdam ex libro sexto de Rerum Natnra, p. 213. de Balneis, Yen. ap. Jnnt. 1553.
T. Lncretii Cari, &c. Lugd. 1608. Catal. UniveTs. Dd. p.155.
T. Lncretii Cari, &c. Addit» snnt conjectnrse et emen- dationes Tanaqnilli Fabri, cnm notnlis perpetnis. Bede de hac editione^ qnaD ad mimum nostram nnnc est, prsBdicar ▼emnt Bipontini, nisi qnod annnm 1660. pio lOO;}. sabsti* tnemnt
Cannina qnaedam selecta, cnm notis Vorstii, Lips.l87fi. 8to.
Una Oallica versio debet potins vocari metrica versio prosaicce MarolUanas interpretationis quam Lncretii. Opns hoc deridendnm est Jacobi LangloiSy Paris. 1G77.
T. Lucretii Cari, &c. Accednnt selectde lectiones poe- matis dilncidandi cansa appositae^ 8vo. Lut. Par. 1744. In Biblioth. Advocatomm apnd Edinenses.
Crallia supra omnes nationes abundat versionibus Lucie- tii ; et praeter istas tres editiones multum sestimatas versio* nis Gallicae, per Lagrange, a Bipontinis notatas» alia ex typographeo Didoti Jon. prodiit 1794. 2 voll. 4to. cnm fign- ris. Haec interdom in tria volumina dividitur.
De Remm Natura>poema didaoticum^ Anglice versttna Joanne Mason GUkmI» 2 volL 4(o. Lond. 1805. Yereio est metrica, in nnmeris Miltonids, vnlgo vocatis blaak v€t$ej textum Latinum habet e regione. Prolegomeiia pr»beBt Prsofationem» qnse continet, inter alia^tam exterarum qnam Anglicaram versionum bene compactam descripUonem ; Vitam Lucretii^ et variarum antiquoram philosophoram de Rcram Natura sentcntiaram explicationcm.
T. LUCRBTII OARK 1747
T. I^icretii, &c. Hediol. per Aloys. Musium, 1607^ fol.
Creechiana cditio repetita 1607. 8vo. £ typographeo Cia* rendonianoy nitide expressa.
lu Excerptis ex variis poetis qui in scholis leguntur» a Rogero Pitmanno^ in nsum suum molta Lucretiana irahit editor. Lond. 1808. 8vo.
Editio Bipontina multis ancta et correcta vnlgata est Argentorati 1808. 8vo. maj.
T. Lncrctii Cari de Rernm Natura libri vi. ad fidem editionis CreechiansB accnrate expressi. Excndit A. Bal- fonr,Edinb.l8l2.8vo.
T. Lncrelii Cari De Rernm Natura Libri sex ; ad exem-' plar Gilberti Wakefield, A. B. cum ejusdem Notis, Com-^ meBtariis, Indicibusy fideliter excusi. Adjectse snnt editio- nnm quinque» in qnibus Principis, Ferrandi^ lectiones va- riantes omnes ; nt et integraB Ricardi Bentleii Annotationes, IlluBtratioiies^.ConjectnraBy ex ipsius autographo^ in Museo Britannioo conservato. GlasgusD 1813. 4 voll. 8vo. Ad dictom exemplar fidelissime et accuratissime excusa est haec editio. Splendidissimas Wakefieldian» editionis in foL multis exemplaribus igne voraoi consumtis, editio in 4to. magis desiderata fiebat, adeo ut prassens non modo oppor- tnna, sed paene necessaria esset.
The Natnre of Things, a didascalic poem, translated from the Latin of Titus liucretius Carus: accompanied with Cinnmentaries^ comparative, illustrative^ and scienti-* fic ; and the life of Epicnrus. By Thomas Busby, Mus. Doc Caotab. Lond. 1813. 2 voll. 4to. Versio est nume- rosa, splradide impressa, in fronte habens Epicuri iconem. Tes^tum Wakefieldi sequitur Busbeius, in paucis vero ab eo recedit Praefigitur Vita Lucrotii, et Dissertauo in qua pbilosophiam Epicuri pluribos prosequitur, et mores de- feadiL Huic subjungitur Poemation Latine scriptum a Georgio Dyer> quo Wakefieldum Lncretium editumm prae* dicavit Hoc etiam Anglice vertit Busbeius, sed in Lati- num exemplar duo» quas omnibus statim patebunt^ crassa typographi sphalmata admisit, paginas tam splendidas foede maculantia.
174B RBC6N8U8 BDITIONUM T. LUCRBTII CA.RI.
Observationes ad T« Lacretii Camien de Renim Natnra scripsit Traaz Frid. Benedict^ Armament. 1815. Optime aadiunt hs Observationes, adeo at asgre ferant viri critici eas non oltra duos libros protrahi.
Descriptio pestis qa» Atticam devastavity ex Germanica versione Knebel^ separatim edita est a JT* C. V. Heister» M. D. cnm commentario ad medicinam et philologiam at- tinente. Hoc opas bene aadit : cai tit T. Lacretii Cari Schaaergemalde der Kriegspest in Attica, Zallichav. 1816. 8vo. m^j.
T. Lacretii CwA, de Rerum Natnra, Libri sex» ex editi- one Gilberti Wakefield, A. B. Lond. 1821. 18mo. Textas nadas accarate excasas.
Nalla Lacretii versio Hispanica vel Lasitanica est : sed imitationes mnltas sant vivid», ^ Lopez de Vega» Gaici* lasso de la Vega, ErciHa, et Camoens, de qaibos coasala^ tar Anglicas Lacretii interpres, J. M. 6ood. HlHpapicns etiam, Frachella, commentariom elacabratam in lii^a Castiliana contexnit, in 4to. cai tit. Spositione di tatfa Topera di Lacretio.
Grayias noster Anglicas poeta plarishabaitcamiinaqaaD ipse Latine scripsit qnam qa» scripdit Anglice» maltasqoe foit in Imitationibas. Inter commentarios de Vita et Scrip- tia ejas a Galielmo Mason, A. M. pablici jaris factos, iiive- nienda snnt Philosophici simol et elegantis poematis firag* menta, De Principiis Cogitandi : et in versibns sois poU«* endis non adeo seqoitor Anglicas Poeta Virgiliom, at non tfimol Locretiom imitetar. Prsdterea, forma poematis (si modo vir nimis levis et fastidiosas ad ombilicom id perdoxisset) et malta vocabola sont pore Locretiana: et ot Locretios philosophom soom et docem, de Rerom Natora caaens» sibi proposoit Epicoram, haud aliter GrayioSy de Principiis Cogitandi carmen compositoros^ seqoitor magnom Veritatis sacerdotem, Joannem Lockioin.
RECENSUS CODICUM
T. LUCRETII CARI
QUI IN BIBLIOTHECIS BRITANNICI8 ASSERVANTUR.
Codtces in Museo BrUannico.
In BiUioth. HarL N. 2554. cod. chaitac. saec. xvi. fornui quarta : T. Lucretii Cari de Reram Natura Libri vi. Sine notis» sed cam paucis quibosdam variantibas lectionibus. Nomen et insignia Baronis Pandalphi de Ricassolis ex- hibet.
N. 2612. cod. chartac. scec. xv.formaqaarta: T. La- cretii Cari de Rerom Nalara labri vi. Lacide scriptus» sine notis aot variis lectionibus.
N. 2094. codt membran« saec. x v. forma minima, elegan* ter scriptus charactere Ital. illomin. sine notis aot variis lectionibos.
Hi dicti codices etiam notantor a Gilberto Wakefieldo iii Prseratione ejus ad Lucretium, supra p. 11.
Inter codices Lansdounienses Yolumen est qnod^ inter alia, continet : Di Tito Lucrezio Caro della Natura delia cose Libri seiy Tradotti dal Latino al Toscano Idioma da Ales^ sandro Marchetti, filosofo e mathematico ordinario nella ce- lebre universitk di Pisa. Codex hodiemus eslt, et continet unom tantum Lncretii librum, e celebri versione Marchet- tiana excerptum.
1750 CODICBS^ IN BIBLIOTH. BRITT. ASSERVATI.
Codices Oxonienses»
Daos tantamcodicesbibliothecce Oxonienses nobis prse^ bent, qaoTum ambo in Bodleiana restant Honim notitiam nobiscom» in aliis rebus Londini occapalis, publicus bibli- othecarius Philippns Bliss^ S. T. P. benigne communica- yit Sic yir doctus: Hss. Angl. 8045* nunc Ms. Bodl. Auctar. F. 1. 13. est codex pulcherrimus Lucretii membra- nacens; scriptos foisan sub initio yel sub medio saBc. xi v. Calligraphia supra modum pulchra es\. Bibiiothecae Bod- leian» donatus est a. 1610. Videtur Italic» fuisse origi- nis. Fol.
Apnd Canonici Mss. est exemplar Lucretii membrana- cens» recentioris 8&tatiSy sed optimad calligraphias. Hic etiam fortasse Italicae originis, et scriptus circiter medium sscnlixv. FomuB minoris.
Codex CanUibrigknds.
De codice Cantabrigiensi chartaceo, quo nsns est Wake* fieldos iuLucretio edendo^ vide Prasfationem ejus snpra pp« 1 0. 11. Hic codex olim fuit Antonii Askeuii, M.D. et postea^ pretio redemtus, in Biblioth. pubL Cantab. migraverat : at quidem catalogns Codicom Biblioth. pubL Cantab. paucis abhinc annis a nobismet exscriptus nos certos reddiderat in sno loco eundem nnnc non inveniendum esse : at nt ad- hnc certiores nos redderemus, ad Custodem Biblioth. Cantab. scripsimns, qui, benigne nobiscum communicans, itenun atque iterum rescripsit^ talem Codicem in Biblio- theca nullum esse, neque in Generali Mss. Indice notari. Et quidem nos valde mirabamur, qui bene novimus Wakefieldum fuisse in rebus hujusmodi virum, si quis alins, fidei antiquaB, et» ut alma ejus mater codicem hunc pretiosum benigne subministraverat, ab eodem pro certo restitutum fuisse. Tandem aliquando accepimus eundem Cod. post longam inqaisitionem factam feliciter in lucem prodiisse : quod eo alacrius hic publice memoramus, quia
CODICKS IN BIBLIOTH. BR1TT. ASSERVATI. 1751
forsan quis^ Wakefieldi notitia literaria dactus, hunc Lu- cretianum Ms. consulere voluerit, et, opera perdita, virum Qximinm negligentias incusaverit Norit igitur talis, si quis erit, eundem codicem in sua sede nunc locari^ et signum ejus Class. esse Nn. 2. 40. Est nitide scriptus, capital. iUuminat. et notis margin. comitatus, fol. min. et secundum Wakefieldum optimse notas.
Cnm codices Mss. Lucretiani in nostris pnblicis biblio- thecis adeo rari sint, nobis yeniam dabit lector si unum in priyato mnseo servatum notemus. Hic in Catalogo libro- mm in bibliotheca White-Knights describitur N. 4663. qui- bus auctione publica divenditis eum emerunt bibliopolas Londinenses bene noti Payne et Foss. Alium etiam bene notum bibliopolam Londinensem penes fuerat, R. H. Evans : nunc in bibliotheca viri Rev. 6. Dmrjr, onios e ludimagistris Schol® Harroviensis, restat.
INDEX
IN
L.UCRETIUM,
A MORBO inteiisae yi» 709
A namme ▼, 123
Ab auro fnlgorem &, 50
Ab cmta ii, 918
Ab divis loca deierta 1t, 595
AbdulcedineTi, 1264
Ab duld nta wmota iii, M
Ab ieto errat iii, 070
Ab nenria v, ISSl
Ab nnlla ratione i, 925. i^. 10
Ab radicibiiB imis i, 85S. ▼, 1251« ^
140 Ab re i, 411. W, 422, 740 Ab lebos i, 812. iu, 821. U, 47. 02.
100. 121. 144. 102. 219. 220. 224.
741. vi, 924. 921. 900 Ab vegione ti, 722 Ab lerom motu i, 404 Ab ae I, 002. iiv 855. iiS, 272. K
470 Ab ae abdit ir, 470 respuit tI, 1052 Ab aentibut i, 004. ii, 212. iu, 872. Ir^
480. 486. 524 Ab aeosifetis motibtts iii« 927 Ab senso falso n, 485 ^Ab snmma iv, 420 Ab summo iii, 198
Abdit iv, 470 .
Abdita (stng.) iT,942. t,1222 (plnr.)
iT, 421. 011. Ti, 809 Abditos Ti, 844. 1025 Abeant i, 1102
Abest vi, 970. 1095. It, 1064. t, 029 Abeondi ir, 1174 Abeunt ii, 72 Abhinc iii, 967 Abhonet i, 945. iT, 20
DOpk. €t Vwr. Ctos. /nd.
Abiie i, 081. li, 901. ir, 1104
Abjt iT, 947
Abit in somnum iH, 1079
Abito i, 458. 078
Ablata iii, 440. 717
Ablnit iT, 279
AUnitur iv, 874
Abnuitiii,041
Aboriri iii, 150
AborisciT,722
Abortu iT, 1220
Abradeie iT, 1090* 1102
Abrotoni U, 124
Abnipti ii, 214
Abscidere m, 042
Abscisum iii, 045« 024
AbscondiUi,904
Abttliebat tI, 1215
Abuntfaia i, 920. ir, 11. 122. 225. H;
920 Abrinthii f, 941. ii, 400» It, 10 Absit % 18. iT, 245. 251. 250. ▼,
589 Abaona it, 520 Abstenent It, 122f Absterreie It, 1057 Absterrait t, 844 Abstrahitiii,200 Abstraxe iii, 050 Abstulerit i, 409 Abstulit T, 400 Absumnnt It, 1114 Absuntiii,1021. iT,410 Abundans ii, 1088. Ir, 1199. t.SIS Abundant It, 89. t, 918 Abondanti i, 282 Abundare t, 262. ti, 260L 009
iMereU A
u
INDBX
AtNmdat U, M
Abundet v, M6
AbaU ii, 65S. v. lett
Accedera i, 0S7. ii, 11S8. ir, 2. v, il98
buc Accedtt uU i, lOS. 316. 566. ii,
SOe. 1076« ui,460. ri, 9S» hoc Aooedit iteiDy quare ▼!, 10S6 qa<|b
iiiami,764 Aoceleme vi, 778 Accendent i, 1110 Aocendere ii, 058. ▼, 174. 658 Accendi v, 606* vi, S16 Accendier vi, 001 Accendiaset i, 476 Accenditar n, 878. SSO Accendont ti, 238 Acoensa ti, 881 Acoenii lensas ii, 043 Acccnsof iii, SS7 Aocepit vi, 1061 febrim f i, 656 Accepta T| 1407 Accibant v, 004 Aocidere iii, 86Si 870. iv, 880 ad auiet
li, 1034 ad speciem iw, 387. v,
608 Acddit It, 153. 316. *, 00. 173. 280. vi,
584 Aodngere ii, 1043 Accipe \, 270. W, 78tf Accipere iv, 015. 080 Accipiamus vi, 16)
Accipiant i, 810. 000. u, 761. 884/ 1008 Accipiat iH, 814 Accipiet m, 007 Acdpimai vi, 170
Accipit iii, 116. 340. U, 1045. vi, 140 Accipiter iii, 753 Accipitrea ir, 1003. r, 1078 AccumolabM xi, 1361 Accuffiolantes iii, 71 Acer bumor ili, 603 iplendor it, SSO
eqnot ir, 4Si2 impetos vii 137 dukir
Ti, 657 Tultut Ti, 1183 nietut Ti,
1310 Aoerba It, 665. t, |4 Acerbai t, 1104 Aoerbis iii| 58
Acerbum il, 410. 471. iii, 003. It, 674 AcerTAtim tI» 1361 AcerTi i, 775 Aoenrus iii« 108 Achais tI, 1114 AoherunU iT, If It ti, 350 Acherante ili» 638. 087. iv, 41 pio»
fondo iii, 001 Adierontls iii, 87. tI, 768 Achemsia iU, 1086 Acbemsu tempU i, 131. iii, 35. 86 Acie u, 448 Acicm ii, 430. lii, 413
Aoies U S35. lii, S6S. \t, S40L 381. 858.
605.723 TAjcDoyior it, 115S Aore malam iii, 35S frigos It, 361 t«-
nenom iT, 641. 644. r, 806. tI. 074
enias t, 860 docomen tI, SOl pio-
flaVinm fi, 130S Acrem Tirtotem i, 70 odoite It, 138*
Ti, 1315 flammam t, 004 Acrem doloiem It, 780 Acres core t, 46 Acres iras iii, 813. yi, 758 curas fii, 463«
dominos t. 88. ti, 63 Tiret t, 634
ptenKk Ti, 71 hyetoet tI, 873 Acri i, 376. 081. «,1040. iil.38.966.
T, 400. Ti, 747. 850 Acria iii, 305. iT,7lS Aeribas iil, 300 Acrior ip651 Acris i, 347. iil, 66. 476. 741. tu
701 Acriter ii, 053. vi, 783 Acriut iS, 54. t, 1147 Actarum iii,676 Actis T, 881 Actum 1, 471. T, 1445 Actus (subtt.) lU, 188. t, 1339 Acuit Ti, 377 Acumcn It, 4SS. Ti, 1191 Acuta T, 1363 Acoto It, 801. 808 Acutit ii, 463 AdacU ili, 173 Adaniantina ii, 447 AdaperU it, t4f AdaocU ii, 564. vi, 507 Adauctum ii, 1131 Adaugesdt ii, 296 Adcredere iii, 860 Adde I, 71^. 847. iH, 840. 841. 1046.
1050. iT, 1114. 1115. Ti, 839. 611.
6lS Addendum ti, 491 Addere iU, 513. 964. ▼, 165. 574 Addidit t, 1S06 Addimut iT, 467 AddiU it, 769. t, 334. ti, SS5. i^
1106 bit. Addocor t, 1S40 Addmit iii, Oli Adeat t, 615 Ademitfii, 883.011 AdempUiii,405 Adempto 8, llS3. 652. 1046 AdepU U, 097. t, 798 Adeptut U, 687 Aderant t, 1404 Adet i, 500 Adcto T, 908 Ajkaie iTy 818
IN LUCRBTlUlf,
iU
Adest r, 1411
Adeandam ▼{, 919
Adfidt iii, 866
AAAfBoe iv, 18S5
Adfigviit iv, 1101
Adfingere ir, 387. r, 169
Adfiza ir, S9S
AdfijuB r, IZn
AdfisiiiBlv, 1181
Adfllcteiitur \r, 1151
AdtigltJi.944
Adfligimt \r, 1074
Adhsrens ri, 914
Adlimnt tI, 807
Adhaeret iii, 656. h, 900
AdlMBSQ r, 840
AdbBsaia iii, 689. {▼. 1966. r\, 471
Adhlbe i, 46, if, 1099
Asdhibeada r, 960
Adhibere i, 779. 828. ii, 9^4
Adhibet in, 1069
Adbnc I, 560. ▼, 679. 686. 1090
Adibis ri, 74
Adjectu i, 690
Adtectiu ir, 677
Ammebent ▼, 1990
Adipes ir, 645
Adipiseantiir r»66S
Adiie ii, 171
Adit r, 67. 749. 19S8
Aditn i, 678
Aditas ir, 607
AdJQmettto r\, 1061
Adjunieie ii, 604
Adjuniit ▼, 1194
Adjata i, 965
Adiutamur i, 819
Adjaniti,810
Adhiadnbile t, 159
Adliceie r, 568
AdUcitvi,189
Adfisa iT, 574
AdmlraiituT i, 649. ▼!, 850
Admiscent 1, 746
AdmlsoetnTlr, 1940
Admisfls iii, 869
Admlssam r, 1996
Admizta \r, 1078
Admfxtmn I, 670. 686. 570. 656. iil,
891. T, 666 Admonait iii, 1056 AdmoreM ri, 90i . Adnectiiii,668 Adolent \r, 1960 Adolent ui» 450 Adopinamar ir, 814 Adorituriti,614 Adpottant ▼, 9S9
Adportes r, 101
Adsciscant r, 88^ Ti, 69
Adsdvit r, 474
Adscriptos ir, 1180
Adsidet iv, 1019
Adnmilata ii, 979, ri, 188
Adsimilentar ii, 916
Adsimili u, 492. iv, 616. 497
Adsistas i, 065
Adsistens li, 659
Adstans iii, 890
Adstaie I, 90
Adstat iii, 1091
AdsUUt iii, 979
Adsuctis ir, 1187
Adsamitar ir, 1064
Adsunt 1, 179
Adtigit iii. 965
Adrenerit iH. 786
AdrenioBS ir, 871. ri,9S6
Adrenitiii.867
Adveoiunt ri, 165. 1106
Adrentn i« 458. r, 986. ri, 1165
Adventumque i, 7
Adfersa r, 685. ri, 524. 1169
Adveitb iii, 56. ri, 116. 795
AdrersoUi, 1016. ir, 1165. ri, 719
Adrersnm ir, 495
Adrertas ui, 46. 189. Ir, 810
Adrertere ii, 124
Adrertuat iii, 64
AduUnt r, 1060
Adulta ir, 1062. r, 798
AdaltSB H, 1199
Adultam ii, 1160
Adambratim ir, 664 *
Adrolat ir, 616
Adrorsura ▼, 1618
Aduiit ir, 660
Adjto 1,768
^es»,24.1100. Ir,459
jEdibos iH, 1076. ir, 274« 606. r, 1070«
ri,226 ^itoentes ri, 1276 JEger iu, 1069 j£^i ri, 584 .£gocerot|s r, 614 /Ept U, 198. lii# 874. ir, |240. ri,
1221 jEgresdrans ▼, 650 JSgrescit iH , 520 ;Egri iu, 111. w, 179 nil ^gn iU,
844 iEgris iii, 916. 946. ri, 1. 1150 iEgrit (rel seigret) iii, 866 .^lgrios ir, 469 iBgros (subst.) ri, 1160 iEgros u, 579. rl, 1267 ^grotatiT, 1117
w
IND&S^
iEgniiD iB, lOT. 50a JEgypti vi, 71S. IISO ii^ypto n, 1105. 1110 JEgyptmn ▼!, 714 jEmala i, S97 /|?»i^iinfn i, i
JEqna i, 705. lii, 1007. U, 50L UM
^uabat vi, 1175
^iialiiv,428
^ius (nom.) iii, 135. ▼» 680
iEqnato (nom.) ▼, 080
ii^oe i, 805. 600. 840. ii, 833. 41L
iii, 660. iv, 750 JEaott i, 1075. u, 8S0. ▼. 1148 ex JEqno i, 854. iU, 100 JEqao uimo i, 43. iii, 050. 075. ▼»
1118 certanune ii, 573. w, 303 iEqno clemeotiafl iii, 314 eoncietiafl \t,
1937 longioa iT, 561 emptttts iii, 065 ^aor i, 710. ii, 376. ti, 607. 800 ^ooia ii, 766. ▼, 967. 380. 000. 1996
campt iit, 1015 pontt i, 8. ii» 771. iv»
413. vi, 430. 694 rouiidi ti, 107 iEqaoie iii, 785. ri, 691 ponii ii, 780.
▼1, 698 nlao iii, 409. ▼, 190. vi»634 .£qooie aazi iii, 006 JEqwne fpecaloram !▼* 106. 801 iEqaoiit iv, 981. ▼. 375 JEqooa flesu i^^ 384 iEqaam iu, 518. ▼, 887. 1099. 1008 Aer i, 386u 303. 306. 568. 776. 008. ii»
1110. iii, 193. 935. 940. 970. 883»
579. i^, 133* 970. 978. 330. 341.
350. 360. 370. 800. 035. 059. ▼» 435^
400. 593. 563. 605. 60& 606. ▼i,366b
684. 685. 1091. 1084. 1085. 1033.
1035. 1006. 1116. 1118 Aera i, 714. 745. 786. 000. ii, 930. iii,
934 iv, 130. 948. 989. 987. 398.
850. 367. 569. ▼, 974. 970.519. 60^
▼i, 940. 831. 1001. 1033. 1140 ASm raroa ii, 106 teBerum ii, 14^
maltnm ▼^^OO iEia ii, 450. 636. ▼!, 998 Aeie ii. 030. Ui, 303. 444. 507. 003.
iT, 975. 740. ▼, 955. 650. ^ 303.
345.443.1196 J6re ii, 396. 696. V, 1988. ▼{, 1046 JEriqae ▼!, 1077 Aerim i, 19. ▼, 893 Aerias i, 771. ii, 151. v, 509 Ai^rilMia iv, 909. ▼,644 iEribos ii, 636 AeriisinOOl. ▼,530^564 Aeria u, 933. 609. Hl, 988. 903. iv«
959,343 Aeris aaras i, 900. 784. 801. 804. 1086.
ii, 904. iu, 457. 670«. 500. 759. i^,
607. ▼,503. vi, 1995 primordia iii.
937 internOlom iv, 108. 10» Mi
▼,977 corpora^, 401 .£ris i, 404. ▼, 1956<1900.'1906. 1986b
▼i, 1047. 1061 Aerias iii, 1057 .£romiia i^, 1069 iEramnabile ▼!, 1990 jErnmnanim i, 109 .£rttmius iii, 60 A ▼, 1940. 1979. 1974. vi, 990. 961,
048. 066. 1053. 1077 iEstatelv, 66. ▼,801. ▼1,715.840 . ^tatem Yi, 719 ^Utibtts n, 379 JEstibus ▼, 648 AUferi,664. v,619 ^tiferas ▼, 641 J£stiviiv. 614.638 ^ttti,300. V, 1103 coipoiis iv,1017
roaris ▼, 508. 097. vi, 143« loib vi^
875 ^tuat ▼, 1006 iBstam ▼], 363, 401. 476w 890. 1001
maris ▼], 605 JEttta ri, 1960 JElatua iii, 174 roaris iv, 990^ aSiis vi,
1047 tenaB (▼apoK) vi, 893. 894
aBtheris v,484. vi, 480 Avsnd vi»030
andamm vi, 095 lapidis vi, 1040.
1064. 1057 (caloies) i, 301. m, 1096
materia ii, 569 ssttieris ▼, 690 «er-
ras (vapom) vi, 816 ^tasU,1136 belliv, 1434 £tas i, 996. 934. 460. 559. ii, 1070i
1110. 1131. 1140. iU, 450. 850. 660.
1088.1008. iv, 1039. 1115. v,Ori.
807. 896. 839. 1975. 1367.
1453. vi,644 JBtas improvida i, 038. iv« 14 ^tasqoe iv, 819 ^tate Ui, 074 antcacta i, 935. u,:
senecta ▼, 884. 894 flomiti^, 1079
JStatem
»*.
lU.
508. 819. 900. iv, 1180.
»»
▼, 357. ▼], 935 anteactam iu. 679 ^tatis U, 1173. ui, 77L. 775. iv, 1094.
1000. ▼,318.845 iiiiemi,656 iEtatis sradns u, 1199 ^temal, 940. 580. 640. 541. iii, 817
1104. ▼, 368. 078. 1914 ^tena i, «13. 698. ii,006.1009w i^
807. ▼,117.396.359 iEteiaaqae i, 940 ^temaB ▼!, 601
.£temam ui, 641. ▼, 400.1174 .£temas i, 119 iEtemi ui, 086. 1086 iEtemis i, 199. ▼, 330 ^teroo i, 35. 999. 943. 601. 570. G,
1054. iu, 33. 801. 894. i^,
1N LVCMriUM.
11,117
iEtenimi i, 99. 58S. iH»OI4.100S .£l»miiiDqiMU,OM. iii* 407. 090. ▼,
100 iB iEteniain u, 570 fther i, MS. ii, 1006. 1114. iii, SK
▼• 474. Ti» 907. SOO diffwUis v, 408
igiiifer ▼, 459. 409 iiquidiiiiflMis ▼,
601 pftlcr JEHhex i, 851
JEAhen i, 1000. U« 1114. r, 507. 1S04 ^icie iil, 785. ▼, 1S9. SOO. 708 JEifhenm vi» 97 ^icrias iii, 400 £tliflriuiir,18S.S9S. 418.900^ ▼«80.
▼1,00 iEUMrib Upibiis ii, 1007 iEtlwris iii, 847. ir^SlO. ▼»144.440.
484. 6S0. 585. 047. 850. 088* vi» . 480^401 orisii,999 iEtherius ▼, SIO. S68. S8S uEthiopam ri» 785 JSthfBniTi,460
uEtBB ii, 50S. ▼i.ooaooi
JEtnea i, 7SS
^taeiu Ti, 000
JSviUttOL iii, 45S. 017. 1000. v,6%
S15. S80. 1S15. ISIO floiem i, 505 JM tfMto i, 1004 iEvo i, 50« SSO. 461. 664. ii, 74S* iii,
S46. 868. S60. 485. lOSI. ▼, lOS.
S07. 508. 550. 880. 880 loaginqiio
ii,68 iamortili ii»040 graodi ii, . 1140 iesiain,459 ei .£¥0 iii, 745.< v, 857 iBTiUD i, 550. 504. 95S. ii, 561. lOOS.
1170. Ui. 004. !▼, ISS8. ▼. OS. 88.
178. 4S8. 1144. 1149. 14S0. ▼i»57 AffecUii,S41 Affecti iii, 50 Aficctu i, 184 Affeietiii,856 Affsrt V, 745 Affidt iii, 805 AIBciimtiu in, 406 Affinmmt iv, 587 ASue ▼, 508 Affluat m, 085 Affloere vi. IS Agun !▼« 678- Ant iii, 970 Ap 1, 9S1. 958. n, 01. S83. 789^ iii.
418. i^, lOO^ 177. S70. 077. 7S0, ▼i,
494.684.788 Agebat iii, 574 Agedom iii, 975 Agelli ▼, 1800 AgnduU.SOO. ▼,1884
Agendna i, ISflL iii^TStr
Agcadiu lii, 87
Agens V, 584. ▼i» SIO aainan iii, 49S
mannos iU, lOfO. navim inOO^ Agentibos i, 44S Agere i, 4S. U, 1050> 1001. !▼, 88.'
984. 907. 1199. y, 88. tI, 57. 908
sciDtillas u, 074 Agerent Ui, 1070 Agesis i, S08 Aggrcdientor ▼, 108 Aggmdlir ▼, ni Ag^redior vi, 940. 980 Agiroas iv, 891 Agit spumas Ui, 488 AgitqaeiT,981 aciaiv,949 Agitando vi, 085 A^tantnr vi, 1018 Agitarei, 1007. ii, 001 Agitat&i,05S. ▼i, 1058 . Ag^tatarUi,llG. iY,95S Agmine v, 879. vi, 99. 087 eaadeuMi
i,007 Agni U, 8S0. 808 Agnoscas ii, 40S Agiagantinis i, 717 Agneales ▼, 188(8 Agrestis v, 1897 AgriU,1171. ▼,1447 Agriedse ▼, 1860 AgriaoaammU.llOOi. vi,]S56 Agricolam iv, 590 Agris vi, 1957 Agros V, 971. IIOS. 1109. 1S47. ISOO^
1806. vi, 049. 1187 Agimtar vi, 780 . Abena 1. 817 Ahena ▼, 1908 Ahenis vi. 1048 AioUi,100
Aiant 1,878. ui,764.9U Aiamm vi, 086 Alatar !▼. 084 Aiba ii. 780. 78» Albas vi, 780 Albescere ii, 77S Albis U, 7S0. 789. 8S3 Albo vi, 1077 Albom U, 770. 810. 889 Aicndo iv, 1001 Alesvi,891 AICMiendi U, 1199 Aletqoe i, 51 Alezandri i, 4f 6 AigoriU, 098 • Alguiii, 789. v, 740 Alia i, 981. 681. 550p 1078. u» 849«
090. 981. Ui, 108. 087. 888. 1007.
Tl INDEX
iv, 107. 507. aOOt. ror. ▼, OOt. S40. Alioram ▼, 10
S7S. 461. 501. 710. 7SS. lOSO. 1S51. Aliot ii, 0. 010. 1064. 1074. Hi,
vi.lOl.SOS 610. iv, 14S. 400. 1150. Ti, llti.
AIU nUon«, alqw ii, 880 . 12S4
Alia ez alia W, 810 Alipedet ▼!• 765
Alia atqoe alia v» 1060 Aliqua i, 100. 856. 1040. iii, 442. 509. Alia, ac vi, S05 6S7. 8SS. iv, 964. 018. 607. 000.
Alias (genit.) i, 164. 606 bU 81S v, 82. 410. 414
btt. 1044. ii, 76 bii. S64. ir, Aliquam ▼» S8S. 824. 871
88. 608. 1S4S. ▼, 74S. wl, 590. Aiiquas r, 17
1166 AUque i, lOt. 804. it,546
Aliam 11,285. iii, 515. 704. 825. Ir, Aiiqttem u, 070. iii,887. v,1040. vi,
448. ▼, 5S7 075
Aiiam atqae aliam ▼, 1S06 AUqoid i, 4S4. 67S. 882. 072. 07«. iii, Aiiamm vi, 106S 51S. iv, 4S. 1127. vi» 710. 1IS4
Alias i, 117. S50. 076. 802. U, 401. AUquis i, S02. ii, 225. 9S0. iii, 4817
402< iv, 147. lOSS. 1242. v, S2S. AUquo ii, 42S. 425. 0S2» Ui, 224
|
1055 |
AUquot vii 700 |
|
AUbi fi. 1064 |
AUs (nom.) i^ 714. ▼, 10S8. «i. |
|
Alicai iii, 045 |
8S6 |
|
Aikiiiide ▼, 520 |
Aliti,2S0. bMl55. ▼, 221 |
|
Alid i, 264. iii, 06S. ▼, 25a IS04. |
AUdbua vi, 818 |
|
1455 |
Alitque i, 850. nO^S» vi, 940 |
|
AUdeniia iv, 112S |
Alitom V, 10S8 |
|
AUeiiai,265. U,712. iu,074. ▼,547, |
AUtur i, 255 |
vi, 1060 aalatiB ui, 802 rogoram vi, Alitaom li, 007. ▼, 700. 1077. W,
1281 1214
Alienaqoe ▼i, 68 Aliad i, 408. 470 bis. 1108. ii, 17. 500.
Aiienigenis i, 87S. 874. ▼,878 temsi, 600. 811. lOOS. iii, 115. 285.
870 partibus i, 801 rcbus i, 866 555. 078. 1000. {▼, SOO. 4S0. lOOS.
Alienis 1, 182. ▼,548 ▼, 710.755. 704. 000. 881. 1277.
Alieno ▼, 11S2 vi, 088. 080 bis. 000. 002
Aiienum vi, 1122 Alium ii, 7SS. 024. iu, 806. iv, 287.
Alii ui, 540. 1040. iv, 400. 522». 1150. 1 IS2. ▼, 514. 516. ▼!, 657. 1246
1242. ▼, S28. 1044. 1045. ▼!, 086 Aliunde iu, 1S4. ▼, 52S. 548. vi, 1010
Alib i, S60. 442. 706. 802. 822. ii, 170. Alios Ui, 651. 652. iv. 6S7. 681. 686»
506. 500. 600. 604. 607. 777. 840. ▼, 027. ▼{, 015. 1115
002. 080. 081. 08S. lOOS. 1074. iU, Allata ▼, 548
285. S15. 078. 1051. iv, 577. 608. AUidat iv, 208
6S7. 6S8. 6S0. 657 bis. 641 bis. 681. Alma i, 2. U, 001
688. 71S. 787. 1242. 1264. 1255. ▼, AlmsB U, 070. ▼, 2S1. ▼{, 750
108. 501. 87S. 1008. 1206. vi, 185. Almns u, SOO
101. 520. 77S. 802. 002. 1115. 1287. AlsU ▼, 1014
12S4.1245 AItaiii,4S2. ▼,012. vi, ISO
AUmenti ▼, 010 Altas u, SO. v, 1302
Alimor i, 812 Altam vi, 209. 582
AUo (nom.) U, 5S4. 781. 70S. 824. Altaqoe ii, 1100. v,401. vi,4ao
m, 080. iv, 002. ▼, 8SS. 1064. Altana iU, 4SS. !▼, 12S0. ▼1,702
1060. 1080. 1S04. 1454. (adv.)i, 682. Altas Ui,467. ▼, 008. ▼1,478.668,
!▼, 1057. 1005. ▼{, 086. 087 606. 060
Anoqne (nom.) i, 622. !▼, 775. ▼, 827 Alte (ad^.) i, 78. 597. ii, 106. 440.
(ad^.) ▼{, 086 1006. iv, 027. 400. 047. 1175. v,
AUad ez aUo i, 264. 40a 1108 01. 600. vi, 05. 156. 104. 267. 600,
Atto atqoe aUo (nom.) U, 775. ▼« 1172
004 Alteqoe vl, 245. 647
n AUoqaea)lttsvi,0l5 Alter iv,270. O09. ▼, 007.000
Aboqoin Ui, 416 Altm iv, 775
IN LVtfRBTIUM.
▼a
Alteram atram ▼, 589
AlMriiis ii, 9. 84. 97S. iO» SS4. i^
1115 Aitenib i, 625. 768. 1011. 1(M6l iii,
S74« r, 0S7. 644. 706. vi, 566. Alteroo V, 076 Alleniiii i» 1019 AlCerutfa ▼, 684 . Altenitnun i, 074. 1012 Altior ir, 416. 058 AlUt i, 984. 807. ii, SSl. iU» 847. i^
1014. V, 144. 2SS. S14. S75. 40S.
669. OSS. 11S1« 1252. n, 142« 404.
7S5.06S AlthMiaiia v, 744 AltiTolans w, 4S4-
Alto iii, 785. w, S88. 466. 584. vi, 276 in Alto iv, 260
ez Alto Iw, 71. 00. 200. 608. 861 Altosii,701. vi,468.7SS Altwn (maK) iii, 104S Altiim n, 107. iv.016. n 75S. ▼!* 286
Xrem iii, 466 miv, 1S4. v, 14SS Altns aceryos iii« 108 liiatus U, 410 Aivi w\, 1108
Aluntor i, 816. 88S. !i, 672. Ui, 64 .AIto iii, S47. v,226 ilkBahUei«24 Amantqae i, 649 Amantis iv, 1004 Amantomiv, 1070. ^060 Amaia ii, 404« 40S Amaracini u, 846 Amaradno iv^ 1172 Amaracinom tI, 97S Amari iii, 022. ir, 1197 Amarius vi, 072 Amaror iv, 225. vi, OSO Amamm i, OSOt iv, 15. 6S8. 669 Amator iv, 1170 Ambagibus vi. 010. 1070 Ambens v, S07 Ambigitor Ui, 1087 Ambigooiv, IISO Ambitionis v, 1120 Ambrosia vi, 071 Amdsa iii, 660 Ames iv, 1054 Ameos vi, 85' Ametur iv, 1272 AmieitiB 1, 142 Amicitiai ul, 8S Amicitiem v, 1018 Amictum vi, 11S9 Amissa i, 10S7. 1078 Amlssam Ui, 640 Amisais iU, 716 Amisso i, 810
Afflissoa 0« 058
Araissmn U, S58
Amittont i, S28
Amittens I, lOSO. vi, SOI
Amittit Ui, 760. iv, 645
Amittunt i, 660
Ammonis vi, 848
Amnem iv, 1010
Amnes i^ 15. 1039. v»S4S.S87
Amnibos i, 208. v, 271. vi, 505.6S6
Amnis i^ 288. 41S. iv« 423. vi, 713.
721.727 Amoeno i, 118 AnuBnnm iv, 1018
Amons i, S7. 474. Ui, 1005. iv, 104U
1050. 1004. 1134. 1151. 1180. 1185
Amorem i, 20. 023. tii, 6. iv, 867.
1047. 1066. 1077. 1276. v, 174.
180
Amoris 1,35. iv, 1051.1066. 1130.1180.
V, 1074 Amovet i, 226 Ampla pabula v, 049 Amplectier v, 720 Amplectitor i, 136. iv, 738
Amplexi habent i, 1068
Amplexu v, 320
Amplezus v, 35
Amplior ii, 1132
AibpUs v« 1173
Amplius (adv) i, 663. iii, 054. iv, 872 V, 1063 cquo iii, 065
Anademata hr,1122
AnaxagofaB i, 830
Anazagoras i, 876
Aneipiti mocrone u, 5|0 feno vi, 167 bello vi, 376 tenora vi, 505 lefuta- tu Ui, 624
Ancus iU, 1038
Androgrnnm v, 837
Anftactibus i. 710. v, 682
Angat iv, 1127
AngelUs U, 428
Angor (nom.) w, 865. 1006. vi, 1156
Angore Ui, 016
Angnimanos u^ 537* v, 1309
AngoisUi, 613
Angulus iv» 356. 361
Angusti iv, 431
Angnslo i, 721
AngustbU, 1170
Angustnm iv, 538. v, 1120
Anhela (nom.) iv, 873
Anhelant iv, 862
ABhelatUi,480
Anima i, 132. 716. ui, 276. 282. 367. 405. 417. 561. 564. 573. 586. 503. 632. 705. 707. iv, 120. 028/ v, 141. vi, 1264
▼iti
INDBIC
Anime U 183. Hi, 86. 4t« 1S9. 144.
276. 281. 880. 582. 888. 712. m.
787 Animsbque iii, 218. 229» 278. 522 AnimsB nodos ii, 040 fandainenta ili,
585 potestas iii» 856 Aoraram anims t, 287 Animai i, 118. iii, 161.162.255.842.
845. 875. 881. 808. 808. 400. 407.
456.408.585. 670. 624. 688. 656.
670. 718. 827. 850. w, 744. 886.
018. 028. 042. 057. v, 558. vi, 585.
600.008 Animale i, 228. iii, 686 Aninialem t, 142 AnimaJes tl, M6 AnimaHa i, 746. 1666. ii, 582. 717.
860.000» 016. 072. 1160. w, 115.
084. ▼, 701. 705. 006. 015. 1086
eorpora il, 726 AnimaUbos u, 008. 018. 017. 1070. ir,
860 Animam iii, 118. 187. 147. 164. 160.
168. 217. 852. 428. 488. 482. 402.
542. 572. 678. 607. 607. 600. 755.
768. 800. iv, 020. Yi, 708. 1221.
1282 agens m, 402 ftkBt iti, 1046 Animans i, 774. v, 821 Animantem ii, 667. 048. iii, 666 Animantea i, 808. 821. ii, 1615. iii,
740. iT,640. ▼.70.81 Animantibaa u, 256. iii, 418. !▼, 681.
Ti, 778. 084 Animantit ii, 087. ni, 07. 880. !▼,
857 ABiatnt«m 1, 4. 16. IIM. 851. 1022.
U. 77. «70. 010. 042. 1662. 1076. iU,
267. 720. ▼, 482. 858. 017 Animaram tii. 724. 782. 001 Animas (nom.) iii, 410. 626. 686. 666.
687.722.760.778. iw, 41. Ti^^^S.
880 Animas ventoram v, 1220 AsHaata ▼, 146 Animi i, 71. 78. 188. 187. 147. 440.
ii, 58. trO. 88K Si| 16. 24. U.
01. 181. 158. 160. 162. 176. 204.
218.288.278.810.886.885. 878.440.
406. 557. 560. 577. 674. 680. 766.
747. 765. 772. 780. 701. 640. 648.
856. 016. 1016. iv, 26. 44. 120. 881.
387. 467. 766. 006. 042. 1065. 1144.
T, 60. 08. 128. 188^ 126. 150. 664.
Ti, 15. 88. 77. 1147. 1154. 1161 Animi injectus «, 780 mtloae tt, 1042
jactns i, 1646 Tis fii, 461 ienaw U,
045 sensBm lu, 00. 106 mens iii, 615.
1t,762
limo i, 408. ti, 80. 44. ui, 110. MO.
280. 580. 506. 016. 1066. 1667. if, . 670. 1161. 1188. 1168. v. im
1841. Ti, 1281 mquo iy48. Ui, 052.
w, 1118 Animoqne i,76. Iii, 200. 062. 075. v,
60.184.1048. Ti.SOl ex Aniroo u, 1040. in, 110. 027. vi» 67 Animos i, 426. U, 622. iii, 54. iw, 768.
070. ▼,21.18891 vi,61 nKmleaiii,
410 ABimmn a, 625. 081. 047. ii« 868. 670.
880. 885. iii, 04. 170. 861. 424. 468. . 471. 614. iv,7. 88. 7». 751. 810.
886 Animum advertere ii, 194. ifi, 46. 162 Animum pulaare iv, 880 Anlmam adliibe B,1022 Animum atqoe animam iiiy 127. 168 Animnm menlcinqae iii, 140 Animumque iv, 010. ▼i, 020 Aniraus li, 1048. iii, 150. 178. 165.
870. 807. 417. 465. 520. 668. 664.
705. 784. 707. ir, 476. 788. 862.
812.884. M41.1217 Anitniosqae iii, 148. 468 Annelti W, 1021 AnaelUs ▼!, 011. 1086 Annellum vi, 1087 Anni i, 182. 108. ▼, 221. 076. 700.
1804. ▼!, 868. 878. 716 Anni nodus ▼, 686 Annu i, 812. iU. 060. 1167. ▼, 881 Annoram u, 170. tii, 1018. w, 1188.
1487 Annos i, 1028. ▼, 06. 648 Annua ▼, 618. 601 Annulus i, 818. vl, 1006. 1012 Anser i^, 687 Anteacta dies 1, 284 etale i, 286. i^
208 vitaiB^O^O ▼etostes iii, 286 Anteactam iu, 672 Anteacti i, 550 Anteacto in, 844. ▼, 178 Antehac 1, 542. ▼,880 Anteire i^, 142 Antennas v, 554 Anticipat ▼, 658 Antiqua ▼, 18. 1282 Antiquas ▼, 87. ▼!, 61. 871 Antiquias ir, 847 Antiquo ii, 610 Antiquum ii, 1160 Antistare ▼. 22 Anxia ▼{, 14
Anzius iii, 1006. ▼!, 1166 Aperire i, 874 Aperta u, 182. ▼!, 817 Apertam ▼, 486 Apertas i^, 460. 600. ▼!, 1610
IN I^UCRBTIUM.
ix
Aperte (adr.) ii, 140 Apertis i, 914. U, S9. 809. ▼, 810. 1061. Aperto corpore i, 898. ir, 101. 11S6 aere iii, 608 lostfna ?, 770 mari vi.
i0ApeftDi3,6O8 Apertmn iv, 878 Apes iii, 11. iv, 688
Apiaei 1,449. «i,.1888 '
Aplostra ii, 555
Aplostris ir, 489
Appareot iii, 26. iv, 97
Apparere i, 878. vt, 465
Appatet il, 140. ili, 18. 969. it, 167. ▼i, 448. 761
Appellaie i, 55
Appellatar ▼, 10
Appelletur ir, 1888
Appdhuit Ti, 751
Appetitar r, 1878
Apposita iii, 874
AppontoB ri, 1084
Apri T, 1886
Apta (siiiE.) ii, 478. 628. v, 650. 1487 (plor.) 11, 818. iv, 678. 887. 1851. li, 866. 961. 1065
Aptam V, 588
Aptaret ii, 1109
Aptas (nom.) ri, 778
Aptiiii,85l.868. y,806
Aptnm T, 986
Aptna iv, 681
Aqua 1,568. iii, 190. iv,96.814. ▼, t44. Ti, 888
AqoB i, 888. ti, 661. 668 humoi il, 197. iii, 840 corpus il, 888 canjee* tos iT, 416 rivam ii, 80. v, 1898 lacanas ti, 551
Aqual 1,886. U, 668. iT,688. T,a6tf. 601. Ti, 800. 878. 88D. 1070 deenrsas i, 884 horoor i, 808. iii, 488. tI, 688. 874 liquor i, 454 stringor iii, 698 splendor iv, 818 decoaos t, 944« seauna tI, 496 coipof vi, 864
Aqaam ir, 486. t, ia84. vi, 446. 499.
746. 808. 889 Aquaram ii, 844. vi» 1101 hnmof 1,840
decnnus t, 864. n, 609 semina tI,
506. 619. 678 duramen Tj,5a9. 1968.
1264 liqoor ii, 890 Aqoas i, 1060. U, 880. tI, 1184 AqnUonu t, 688 AquUonum t, 741. ▼!, 730 Aiadio Ti, 890 Araqoe u, 417 Araro 1,85 Aranea iT, 781 Aranei iu, 884
Defph, ei Far. C^. /ad.
Aruum t, 1161
Aias i, 90. 06. U, 858. it, 1880. y, 76.
1198. 1800 Arator U, 1168
Aiatri I, 814. ▼, 810^ 981. t!, 1351 Arbitriom u, 881
Artwr ui, 786. ▼, 169. 1096. ▼!, 676 Arboribos 1, 166. 854. 875. 898. 1098.
▼, 784. 984. 1868. ▼!, 788 Arboris S, 80. ▼, 85. 1096. 1898. ▼!.
167 Arbos 1,774. ▼1,786 Arbosta i, 188. 858. 806. 806. 881. 906.
ii, 1015. ▼, 670. 010. ▼i^ 140 ieta U,
848 Art>ostaqae U, 189. ▼, 919 Ista U, 694.
698.998 Arbostis ▼, 1877 Ari>aU T, 989. 968 Arcadie t, 88 Arcadios t, 85 Aroem v, 1107 Arceri i, 184 Arcis It, 687. ▼!, 749 Arcto vi, 465 Arctaqoe v, 1146 Arctari i, 677 ArctAs iu, 809. ▼, 854 Arcte (adv.) i, 611. Iv, 1072. vi, 1008 Arctis i, 930. iv, 6, ▼!, 119 Arctom W, 167 Ardens vi, 144 Ardent U, 698 Ardenti Ui, 668. vi,998 Ardentuvi, 1170. 1178 AidentibnsUi, 1077. ▼,754. ▼1,618.800. Ardesoere ▼i, 177 Ardescit iv, 1088
Ardescont v, 896. vi, 670. 898. 904 Aidet !▼, 1198 Ardori, 661. 669. ii, 818. iii, 251.
890. 476. iv, 1070. 1809. ▼, 205.
665. 587. 600. 604. 1098. 1098.
1851. n, 883. 678 Aidore v, 898. 1848 Ardorem vi, 690 Ardoribus v, 606. 660 Ardoris i, 688. 708. 908. !▼, 1070.
1100. vi, 180 Ardoai,660
&cit Are (aie&cit) vi, 968 Arenavi, 700.734 ArenamU, 876. vi, 786 Argenti v, 1241. 1265. vi. 808 Aigento U, 87. 686. v, 1268. tI, 990 Argentam i, 496. vi, 950 Argoet iv, 489 Argoit vi, 404 Argumcnta i, 408
iMcrtt, B
INDBX
ArgonieDtonim 1, 418
▲nda iii, 9S0. v\, 1174 peffBOM !▼, »7
Arida figna ii, 880
Aridior fi, 149
Aridos i, 800. 866. W, 879. ▼, T40 lo-
noB ▼!, 118 Arma ▼, 1076. IfiSi. 1448 AnDataii,629 Annati ii, 686. 6S9 Armatis (nom.) r, 1291. ISIO Armenta i, 164. ii, 080. ir, 1190. ▼•
Armentaiiiu ri, 1960
Aimipotens l, 84
Armis (neut) ii» 640. r, 61. 983.
1S06. 1S48 Anuorum u, 48 ArquatiiT, SS4, An^ui wi, 695 Amdet li, S9 Anipit wi, 658 Arripuit vi, 661 ' Arte ir, 79S. r, 1S54 Artem ir, 846. ▼, lOb 797 Arteria ir, 5S9 Artes iT, 969. ▼, SSS Artibos v, 1456 Articolat ]▼, 659 Arriculatia ir, 559 Articnlis iii, 697 Artobas i, 961. fii, 7. 690. 644. iv, 636.
▼,1076 Artns u, 967. 971. 989. 689. 710. 948.
963. iii. 130. 159. 157. 984. 999.
843. 877. 394. 899. 409. 453. 488.
491. 628. 639. 585. 588. 703. 707.
710. 791. 737. 743. 758. 768. 936.
969. iv, 118. 633. 849. 866. 879.
886. 914. 944. 948. 1039. 1036.
1908. ▼, 849. 806. vi, 693. 655.661.
797. 945. 1188. 1194. 1904 Ar^a il, 911. 1163. iv, 1100. ▼, 779.
939 Ar^iv,907 Arvis i, 315. ii, 1161. iii, 786. r, ISO.
396. 804. 993 Aflcendere ▼, 1300 Aioendimas vi, 468 Ascendit ii, 137 Ascensos ▼, 494 Aspectari iii, 76 Aspectai,66. ri^lW Aspectnqne i, 99 Asper iii, 604. ▼, 34 Aspera u, 494. r\, 1148 (plor.) ii, 404.
470. iii, 903. !▼, 148. 6GQ. 999. vi,
133. 778 primordia ii, 476 Aspergine vi, 694 Aspeigit i, 790
Aspeigunt Hi. 90
Asperionir»5S9. ▼i,469
Asperitas ir, 555
AspeittatQ ir, 656« 630
Asridoas !▼, 979
Assidoe (ad^.) U, 691. iv, 1191. r,
981. 983. ▼!, 460. 1167. 1169 Assidots ▼, 963. 349 Assidoo i, 994. fi» 96. !▼, 105. 393 Asridoos ▼, 906 Assomont ii, 1193 Ast r, 516 Astrolo^rom r, 797 Aslromm v, 610. 531 Ater i^, 340. 346 AthensB ▼i. 9 Athenteb Yi, 749 Atlanteom v, 36 Atqui iii, 991 AtraTartaraiu,979 Atrse !v, 174. vi, 953 Atr« (plor.) vi, 1146 Atram vi, 179. 967 Atri u, 680 Atriaiv,409 Attentas vi, 990 Attenoari i, 318 ' Atthidevi, 1114 Attmet ni, 864. iv, 34 Attingere iii, 969 Attingunt iv, 697 Attriboas ii, 836 Attriboator iii, 948 Attriboi i, 689. ii, 994 Attribonnt u, 614 A^arities lii, 69 AocU V, 961. 799 (plur.) i, 639. i|,
1169. r, 556. 1416 Aoctan iii, 686 Aoctas Hi» 630. iv, 60 Aoctet i, 51 Aoerifid ii, 571 Aoctior iii, 451 AoctosY, 1176
Aocto ii, 481 mirando r, 1170 Aoctom U, 1190. ▼, 844. 1994. ▼i, 167«
396 Aoctom (adj.) H, 074 Aoctos (sobst. piur.) vi, 748 (adjcct.)
ii,985 Aodiacter u, 49 Aodentvi, 1070 Aoderent ii, 1035 Aodet V, 37 Aodi i, 990 Aodierit ii, 679 Audiie i, 135. ivy469. 618 Audisve vi, 813 Auditb (noou) v, 1133
IN L0CRST1UM.
xi
AndltorW, 927
Auditos (adj.) iv, 838
Avelleie vi. 240
AvelU t, 614
ATemiw ii, 216. iii» im. 1096. iv, 77«»
Aveutem Ui, 260
Aventet !v, 1196. vi, 6S0
Aveo iii, 6
Avenw vi, 738. 740. 818
Avefnl vi, 746. 830
Avena i, 1040. v, 414
Avenabile vi, 380
Avertare ii» M3 ' • '
Avertiliv.1266 ^
Aves (noni.) vi, 831 (verb.) iii, 070
Avet n, 265
Aoler iii, 967
AnliBnit iv, 630
AnlSBret vi, 622
Anlert iii, 231. w, 206. 724. vi, 025
Aagebat v, 480
Aogebiti,437
Augpidat Vy 81. vi, 472
Augendb i, 186
Aageiitqii« il, 1162 '
Angescere ii, 1106» r, 251. vi, 619
AngescoAt ii, 76. 877. v,334
AogBt 1,230^ 283. 890. iv.649. v,221.
298.323. vi, 341. 946 Angmen ii, 494. iii, 260. ▼, 1306» vi»
607.614 Angminft ii, 188. v, 680 Attgmine i, 439. ii, 72. 1132 AvUi ii, 144. 346. v. 398. 1389 AmlocaU929. iv»l Avibus i, 297. vi, 741 Avidam v, 202 ' Avide Iv, tiOX Avidi iii, 71. vi, 1234 AvidO ii, 1069. V, 471 Avidos i, 37
Avidnm i. 1080. iv, 998 Avisvi.1218 Avinm (sob«t)'iii, 387 domos i. 19 vo«
ces V. 1378 Avins u, 81. 229. 739. iii, 464 a veim
ntione il, 81.220 Aulide i, 89 Avolsa iv, 141. v, 316 Avolsos Vf 314 Avoram iv, 1211 Ann !, 893. iU, 197. 233. 291. W,
293.1173 Aoi» miGis i, 839 Annun i, 801. 808. 840. ii* 890 Aummraqne v, 237 Adtm i, 208. 771. 783. 803. 1086. iii,
223. 301. 401. 437. 943. iv, 36. 178.
222. 936. 963. 973. 682. 707. 990. v.
213. 902. 903. 940. 760. 784. 817. v!»
114.168. 189. 802. 819. 842. 886.
927. 1019. 1127 aeris ii. 203. iii»
497. 960. 990. 791. iv, 607 vitale*
ui, 406. vi, 1229 sulfaris vi, 220 Aurasqoe v, 290. 80$. 1089 Aamtaqoe templa ii, 28 metalla vi, 811 Aorea ii, 24. 90h 1193. iu. 12. 13. t,
33. 462 000 Aores i, 49. 418. 649. U, 1023 ui, 167.
948. 632. iv,4to bia. 52t. 946.
967. 970. 972. 601. 617. 817. 910.
1099. V, 1093. 1380. vi, 118. 164.
182. 777. 020. 1183 Aureos vi, 204
Auri i, 493. vi, 808 bractea iv, 731 Aoribos ii«910. iv, 960. v^ 101. vi, 163 Anricnlaram Iv^ 90i3 Anris i, 388. iv, 730. 931. v, 411. 473.
548. 899. vi, 110. 307. 882 levibut
vi. 013 vitalibus iu. 976 atheris w\
847 Aoto u, 27. 90. Iv. 1120. v, 1268. 1427i
vi, 1076 Aaron ii, 143. 978 ' Aarons iv, 942 Aororam iv, 719. v, 666 Aorom ii, 828. v, 1112. 1240. 1272»
1274. 1422. vi, 229. 361. 949. 966*
989. 1066. 1076 Aoaim ii, 178. v, 107 Aous ii, 081. iv, 611. v, 720. vi, 411 Aaster- v. 744
Aostri iv, 183. 909. v, 688 Aastrisi|898 Aostro vi, 721 Aosos i, 68 Aotumni vi, 371 Aotomno i, 176. vi, 366 Aotomnos v, 742 Avolsa U, 297 Avolsas iii, 662 Auzilia v, 1442 Aoziliatum w, 1039 Aozilio V, 225 Aazilium iu. 1077 Azis vi, 720. 1105
B.
Babylonica iv, 1023. v, 726 Bacce (plor.) v, 1362 BaoctMtor ammal in montibus v, 822 Bacchi ii, 099. iii, 222 Balantibos vi, 1130 Balatom ii, 360 Balba tv, 1157 Baibe v, 1021
%u
IN0BX
Bamtlin Ifi, 967
BarathTQm iii, 979. vi^ 606
Barba vi, 945
Barbam v, 673
Barbaraiv,548
BaiiiaiicflB ii, 490
Barbarus v, S7
BarUgeras v, 898. vi, 970
Baubuitar v, 1070
Beatis v, 166
Bella (sabst) vi, S76
Belle f, 644
Belli i, 476. u, 6. iii, M6. v. iS95.
1S98. 180S. 1S06 Belli moBnera i, SS maneia V| IS07 BelJi falmea iii, 1047 Belli tntas v, 14S4 Belli flactos v, 1888 BeUi sifflolacia ii, 4S. S84 Bello V, S89. vi, S76 (adj.).hr, 118S BeIl(H]oei,465« v, 142S BeUoa iv, 14S BeUom i, 457. iv^ 966l t, 997. S99.
1244 Bene pleno v, 706 Bibere iv, 1090 Bibulam ii, S76 BideaaVfSOO Bijago V, 1898 Biiogom V, 1299 Bnoeos n, 601 BUi IV, 668
Bina i, 6S4. iv, 451. 452. 45S. 454 Binis iv, 298 BIdo V, 877 Binos V, 1299 Bis iv, S16. 410. v, 1299 Butonias v, SO Bisolcis u, S56 Bitamen vi, 807 Blanda u, 965. iv, 995. 1078. 1950»
V, 179. 2S1. vi, 124S Blandeqoeii, S20. v, 1066. 1868 Blanditiis v, 1017 Blanditimii, 178 Blandam i, 20. ii, 8411 Bombum iv, 648 Bona(adj.) ii, 408. Ui, 103. v, 1024. vl,
13 Bonam vi, 1247 Bone ui, 207. iv, 676 Bonis(adj.>i, 729. iii, 1017 Bonitate v, 1246 Bonos u, 418
Bonum (subst) v, 966. vi, 25 Bonos Ui, 1088 Boves u, 1160. ▼, 1801. 1SS8 Boum ui, 808 Brachia iv, 778. 791. 827. 950. vi, 390
Brachit vi, 433
Bractea iv, 731
Brevi u, 77. iv, 160. 169. v, 691
Brevibas U, 98
Bt«visiu,997. Iv,179
Breviute ii, 482
Breviter vi, 1061
Bcitannis vi, 1104
Bruma v, 745
Bromales v, 615. 639
Bruto vi, 104
Bttbosvi, 1129
Bucera seda v, 864. vi, 1995
BucerisMiue gregea, (boves) if, 661
Busto lu, 919. V, 991
C.
in 1169. ii« 976 Cachinnent i, 919 Cachinni v, 1396. 1402 Cacumen i, 60ir. 790. il, 1199. r,
1456 Cacumina i, 898. ▼i,45& 469 Cadanl iv, 63. 190. vi, 915 Cadat i, 448. iv, 117«. vf»B29 Oftdavera Q, 415. iii, 719. irt,115S Cadaveiibos tv, 684. vi| 1979 Cadeadom M, 848 Cadens ui, 21 Cadentiu,982 Cadenti iii, 467. ▼, 408 Cadentis i¥, 1279 Cadere u, 209. ui, 596. v, 671. vi^ 191»
414 Caderent U, 222. v, 316 Cadit li, 216. vi, 257. 299. Ii24 Cadacs» v, 1362 Cadont li, 230. Ul, 388. 2v, 950. 1042.
vi, 744. 1005 Cadont vires v, 410 ofbet ▼, 1236 moa^
tes vi, 545 Cec4 ii, 14. r, 839. 1904. vi, 66
copido iu, 69 potesta» lu, 848. 979
cafigine iv,468 4ox i, INO borpom I,
278. 296 piifflordia 1, 1104 Cscas in, 306 Cecam i, 779 Cccas i, 400. ui, 917 CsDcativ, 326 Cftcigttii u, 740 Csds i, 329. u, 54. 128. 136.713w745.
797. iu, 87. V, 619. vi, 84, 1914. Csco iv, 996. IIIS; ti, 929 CsBcos u, 127 Cecam iU, 887. v, 764 CsMle m, 71. 643. v, 1319 Oosdcbuit V, 1325
iN LueaKnuM.
xfii
OlBacreT.1966. vUliB Cedes iii, 648 Cediimu vi, 81S
Cterula (nog^) v« 1B7S pontl plag»v, 48SI (plur.) U,.m. vi»461 colii, 1080. vi, 06 muiidiv,770 Cenildsu,771 Cme W, 1164 Cnbiii,404 Calainoniin v» 1S81 • CalaiDM iv, 602. v, 1406 Calcarilms v, 1074 Cake ▼1,1066 Cakibo»lii.709Lv,lS6 Caiefecit vi. 686 Calentes iii, 64S. t, 1S12 CaleM»tTi.S70 Calida ir, 708 Calida ii. S4
CaTidiqne ii. 84S. iil. 127. 206. tri. S15 Galidia Ui, OOS. t,604. ti.14^.748.
700 Calido iil. 664. v. 606* 706. vi. 516.
656. 868. 870 Calidoti.t067.. ii.4Sl Calidnm i. 648. ii. S54. 867. iil| 016.
T. 668. vi» 688. 855. 860..048 Calidas vi. 840. 887 Caligaio iii 107 Galigine iv.468. v. 040. i$. 06t. 460b
478. 601. 862 CaliginiB iii. S05. it, MO. S60 CaUentii.077 Caliidavi.OS CaUiope caliida vi.OS Callit vi. 01 Callo iv. 0S4
Calori. 454. 406. 1000. ii.516. 01,180.
2S5. 248. 268. 270. 284. 287. 280.
iv. 220. 872. v. 671. 8«. vi.2SS.
S70. 872. 025. 001
Odore i. 176. vi. S21. S50. 51S. 841.
84S. 060. 1107 Calorem i, 786. 807. vi. 714.^7 Calorblii, 122. vi,407 Carapi ii, 40. lii* 1015* iv. SOO. v,
40S Campifl ii. S82. v. 602. 1872. vS.
712 Campou,660. v,060 Camporum ii. 824 Campos i, 274. ii. 5. SSO. iv» 461. ▼!,
786 CampoaqQe i, 10. v. 480. 702. 1074.
vi. 266. 404. 1140 Canaffi,21 CaiuuBiif V| 510
Canceris v, 616
Candens i, 260. fi, 770. hr, 241; vl.
147 Candenti ii, 766. v. 720. vi. 1195 CandcKit i, 401 Candida u, 781. 702. t, 777. 1200. v1.
01 Candidas iv. 687 Candor u, 822
CaadOw ii, 764. lv^2SS» r/29S Canenda vi. 88 Gtaentom iv. 580. v. 1884 CaiMi«i»t57
Canes (nom.) i. 405« iv. 700. 088. 1 106 Canibusv» 800. 1250 Canis iii. 760 Canor iv. 182. 008 Canos ii, 766 Cantn ii, 610 Cantns V. 108S. 1409 Canum v, 1062 vis Iv. 685 faooes iv.
787 fida canum vis vi, 1220 canum
cordav, 862 Capacis vi, 122 Capellas vi, 070 Capeie 1,585. ii,067. iii,200. v,1181
vi.S26 Caperetur v, 027 Capiam vi. 04 Caplant ii, 070. 1005 Capias iv. 685. 065 Capiat i. 884 Capiatar 1, 040. iv, 16 Capiel)ant¥,452 Capiebat v. 1410 Capis iu. 062 Capit vi. 1027 Capite iii, 616. 702. W, 474. v, 186«
600. vi. 540 CapiUi,02a iv,4 Capiti8(nom.)lv.50l. v,1137. vi,784i
1200 Capitnm U, 682. v, 1814 Capitnr i, 62. U. 660. iv, 865 Capiont ii. 024. iv, 640. v, 1400 Capripedes iv, 581 Capris iv, 645 CapU 1, 15
Capti iv, 1016. v. 060. 1259 Captum Iv, 1140 Capulam u. 1178 Caput i. 66. U, 606^ Ui. 112. 160. 148«
886. 654.072. 1054. v,86. 271. 542.
768. 1207. 1808. vi. 60. 261. 680.
1148 Caput piuviB vi. 720 Capat quasnns U, 1168
XiT
IIIDBX
CMtMttiimYi,Mt
CmoeriiHim
Cuoeribas ii» 964
CareMii«4
Caiebil i, 674
Cweiitibiis a, 969
Cuentnn W, S9
Cttm¥, 1496
Cuaeiit i, 644
Caiei i, 964. ii\ «51. in. 667. W, 1966
CanneB Iv, 979« ▼, 1
Canniiia i, 761. iii, 421. ▼, 1679» 1469.
vi,680 pangp 1,966. iv, 9 riadaia
ii,694 Catmine i, 144. 946. iT»Sl*Ti,967 Carminfbng v, 1446 Camen vi, 967. 969 Canivfioei tii, 1969 CafoiBi,86 Caftbaipidf iii, 1047 Canin 1,761 Camn^lSSS Casat r, 1009
Cana m, 994. 1069. tw, 197. 514 Cannn iii, 601. ▼, 718. 760 CaaMif it, 609 - j
Caslai,99. v.lOU CasUv, 1094 Caslono vi, 794 Casn i,749. v, 1669* vi, 60. 1094 (rorte)
«v,746 Casnn iii, 996 Catns (sms.) i, 614. iii« 1999. v» 206
(plnr.) casns oelerare ii» 961 KirarXif^cf iv, 1166 Caftenam n, 910 Catervis ii, 660 Calenram fi, 628 Cateivas PhrjffM u, 611 Martia v«
1606 Catermtim vi, 1149 OatervU vi, 1090 Catnli V, 1066 Catnlomm iv, 995 Catnlos V, 1066 Cavm (sing.) ii, 690. vi. 126 (plor.) v»
1681. vi, 679. 1066. 1199 Cavam vi, 176
Cavasvi.971 Cnvat i, 614 Cavativi, 1199 Ow4n ii. 896. ifi» 668 Cave ii, 754 Cavoaitt«684 Caveai iv, 76 Caveamns vi, 495 Caveisvi,197 Cavm iv, 1168
Cavemasfi, 666. tv, 1T2» v{. 961. 596
Cavemis iv, 692. vi, 666
CavUvi,201
Canlas ti, 960. ifi» 966. 702. 707. vl,
869 palati iv, 694. 664 cfiierb vi»
491 Cavos V, 956 Canii vi, 164 Cansa, i, 969. 949. 1079. ii, 174.
955. 788. 1007. fit, 695. S49. 426.
460. 485. 601. 678. 699. 601. tv,
194. 984. 968. 849. 849. 1967. v,
157.168.909. 648. 519. 669. 619.
776. 868. 1160. 1961. vt« 81. 171.
906.570.754.999 Canss vt, 669 Cansam U, 955. 985. Sfi. 40. 964. 1686.
iv, 476. 606. vi,706 Cansando i, 609 Gaosamm V, 678k vi>56 Cansas i, 154. ifi, 617. iv, 064. 1174*
v,560. vi, 66.89.706 Ganias mddera iv,606 Causidici iv, 964 G^asis 1,664. fii, 1008. v« 761. U84.
vt,761 Cecidere i« 749. ifi,989. v, 629. OIT.
vt,827 Cedderant ui, 456. vi, 687. 1989 Ceodime ii, 1164. fii.686.661. v,UU
791 Cecidit V, U46. 1417 Cednere fi, 600. v, 698. 400. vi, 754 Cecrepiis vi, 1167 Cedant iv, 146 Cedat iv, 946 Cedebant v, 984. 1991 Cedebat v, 1970 Gedendi i, 640 Gedentes i, 676 Cedere i, 676. fi, 667. v, 841 GedH fi, 998. fii, 977. iv, 1966. vi, 872 Cednnt u, 964. vi, 570 Gelant iv, 1179. 1914 Celare i, 515. fi, 077 Gelaiier i, 006 . GelaU V, 1159 Gdebnre v, 1166 Celent fi, 616 Geler iv, 161 Gelerantibns i, 688 Gdererai,01. fi,96l Gelemtnr v, 609 Geleres iv, 185
Geleri ii, 199. iu, 666. iv, 177. 211. 255. v,S02. vt,996.696.m ntioM iii,186. iv, 144. 777 GeUeos vi, 936
IN LUORITIUM.
Cesaeno» !v, 469 Ceiues i, 973 <3eataBiem iw, 184 CcnUttri u, 401. hr» 743. ▼, 8t9 CenUttios iv, 7t6,. w,9B9 Cepere Ti, 1211 Ceint V, tSS. 1416. vi, 431 Ccim 71,966 Cdbereu iv, 737 Cerberttsiii,]024 Cerebnim Ti, 803 Cerexeoi ii, 664 CeresiT,1161. t«14.741 Cemamttfl iT, 808 Cemant iT, 903. t!« 164 Cemas iii, 314. t!, 168 Ceniebuit t, 1183. 1334. 1368 CeraebatTi,82 Cemendi Ui, 410. !t, 830 Cementes Ti, 646
Ceracro i, 136. 303. 338. 601. 768. 1066. li, 4. 139. 848. 360. 314. 316« 780. 826.836i iU» 360. 364. 370. 371. 1061. !t, 104. 330. 848. 469. 600. 614. 767. 764. 771. 808. 807. 913. 978. 980. 1224. t, 64. 394. 976. ▼!, 106. 406. 936 Ceroes iu, 660. t, 107 Ceroi 1,969. r, 433. 663. 718 Ceminius i, 300. 343. !i, 68. 779. 997. 984. iii, 366.438. 610. 686. iT, 136. 364. 790. T, 843. 67& 686. Ti, 169. 431. 987 . .. Cernis i, 914. ii, 800. 818. 466. 633.
731. ni, 170.436. t, 307.938 Ccmit iT, 760 Ceroitor iu, 107. ir, 833. 366.367. t,
687 Ceronnt i, 6M. 668. 661 ^Ceroantur iT, 201. v, 86. viy60 Ccrtai,628 Certabant vi, 1883 Certamen T, 786 Certamina beUi I, 476. ii,6. v, 1396
pngna iv, 841 Certamitte u« 117* 673. v,393 Certaminis v, 383 Certandi Ui, 6
Ccitant V, 394. 1081. Ti,606 Certantcs v, 1133. vi, 1846 Ceitantia ii, 118 CertareU,ll. Ui, 780. iv, 1106 Certas iT, 1086 Certe Ui, 1091. iv, 1068 Certissima i, 676
Certam \u, 788. 796. v» 132. 139. 687 Cerri (sing.) iu, 761 (piui'*) ^h 766 Cervicei.SO. vi,744 Ccrviccs ii, 801
CerrisiU, 748
CerToram in, 300. iv, OOS
CerTos Ui, 307. t, 861
Cenras Ui, 614
Cessabant ti, 1338
Cessando ii, 80
Cessant U, 114]. !t, 137. 383. t, 699.
Ti,987 Cessaie !, 787. U,79. iT,398 Cessas !u, 1061 Ce8satv,880 Cesset !v, 693 CessH Ui, 819. 884 Qialdcnm v, 736 Xflvfrwr/iiaiv, 1166 Cbaitarom vi, 111 Chartasvi, 118 Chartis iU, 10. !v,968 Charybdis i, 733 Chia iv, 1133 ChimsMa v, 90S Chimseras u, 704 Chordaram iv, 688 Chordas fi, 418. iv, 979 Chordis U, 604 ChoicaU, 636 Cibatnm i, 1003 Cibatos vi, 1186 CiUv, 938. 1006. 1390 aUs ii, 710
Cibo i, 196. 1037. vi, 771 Obos 1,863 Cibnm Ui, 1004. !t, 631. 649. 857. 068.
T, 814. 846. 1101 Cibns i, 361. 363. 809. 859. 865. si, 1194. 1136. 1140. 1146. 1146 bi«. iT, 637. 641. 866. 96S. 1084. t, 635 • Ti,946 Cicade It, 66. v, 801 Cieatn v, 807 Cientas v, 1383 CieUt V, 816 Ciemns iv, 680 Cicndam ui, 308 Gentqne iv, 734 Clentes U, 384 Cientar n, 136. iv.OlS Cieicvi,841 Cicie cantlMis v, 1860 Qcict V, 773 Cicri voces v, 1069 Ciet iv, 1038. 1034. 1037. 1264. vl,
1037 horroicm iU, 893 Cietarui, 168.847. vi, 376 Gfid U, 416 Cimosi,ai3. v,318 Cinefactum iii, 919 Ciaere iv, 984 ^ Cingcns vi, 633
xn
utDn
CiiusS,879
GnxaeUfWk
Circiim pnBterqne ▼, 03S
Ciicam (dicnlam) n, 064
CSrcum actis t, 881
CSrciimA^tar iv, 317
Ciiciunc«dMiii, 419^,
Circamcseflan iii, 2S6. W, 651
Circamcoiwie iv, 40S
Ciicomdata i« 88
Cireamdatus T, 469. vi, 1084
CSrcomfasa i, 40
CSrcomlita ii, 744
Circamrettt v, 1161
Circamstaiit iii, 470
Circomtegere i, 1095
Circom tiemere i, 1080
Qrcamvenantar v,581. vi^lOO
Circamvolitant ii, 820
ata i, 097
atbarsB ii, 88. iv, 079
Cives i, 08
avibos vi, 580. 1188
Civili iii, 70
Clade vi, 641
Clademv,848. vi, 1089
Cladem pericli m, 825. v, 370
Clademqae V, 847. ^1,565
Clades (sbg.) vi, 1123 (plar.) t* 40
CUmor i,401. ili, 470. ir. 183. 588.
000. vi.828 Clamore ii, 337. iv, 543. v, 1335. vS,
146. 1888 Clamorem iv, 1008 Clamoiibas iv, 1011 CUndestinam i, 770 ClandesUnos ii, 127 Claraada iii, 36 Claiandum iv, 770 Clarescere i, 1100. v, 1455 Claiet vi, 037 CIaricitntv,046 Claro u, 808 Classem ii, 48 Classi i, 101 Classibas iv, 400 CIasrisv,18a6 ClavsB V, 066 aaada iv, 438 Claadere v, 618 Ciaadicat iii, 454. iv, 618. vi, 834«
1106 ClaasaS,S55. iv»610 Ciansbiv,608
Claostra i, 78. 416. lu, 307. vi» 1161 Claostris ii, 450 Clementios iii, 314 Cliatfflcn ii, SKKB
Oinatavl,668
Cloeanti, 581
Cloebit iii, 808
Claeiil1,430i ii)79b
Claerei»48l. i},f6KM«
Cloeret i, 120
Cloei iv, 50
Clonibas iv, 1863
Coactan,1050. vl, 5l»
Coactai,708
Coactans vi, 1150
Coactatvi, 1180
Coacti ui, 68. V, 055
Coacto ii, 034
Coacto ii, 873
Coactos iii, 486
CoalesccK fs» 1066
Coaloerint ii, 1060
Coegit iv, 844. v, 1868
Cmlestem ii, 884
Cmlesd S, 000. v, 1808. vi, 807.894.
670 CcafestibiA V, 1008 Csrfestom vl, 1878 Codi i, 8. 6. 40. 65. 879; 490^ 9, 178.
906. 1020. 1062. iv, 808. v, 99. 181.
197. 801. 838. 846. 896. 438. 61|.
623.650. 686. 603.1094. 1169. 1190.
1243. vi, 85. 98. 813. 251. 885. 46].
817. 820L 1101. 1100. 1138. 1886
sabJima i, 341 templa i, 1014. ii»
1038 locai,1069 tempoia i, 1066.
vi,36l c«ralai,1000. vj,06 tempU
i, 1063. 1000. ii, 1000. r, 401. 588.
vl,644. 1886 domos ii, 1100. vi,
357 cavemas iv, 178 teiDpeslas if,
160 kiatosiv,419 Coell tegmine i, 087. il, 661. v, 1015 Coslique i, 1101. ii, 1090. v, 846. vl,
83 C<e1o i, 80. 163. 788. 788. li, 1159. 19,
854. iv, 213. 421. v, 374. 089. 791.
974. vi, 246. 256. 375. 386. 999.
496. 439; 444. 466. 666. 678 (aere)
iv, 133 Coeloqoe t» 163. t, ^54. 906. 1187* ▼]»
40. 440. 056 Coelos ii, 1006 Coelom i, 9. 70. 890« 988. 1006. B, 163.
825. 1014. 1083. iv, 800. 396. 480.
445. 460. 784. v, 69. 70. 116. 988.
418. 435. 447. 467. 616. 696. 668.
680. 602. 013. 020. 1168. 1980. vi,
8. 43. 887. 478^ 600. 650. 660. 057.
1005. 1008. 1104. 1117. 1181. 1133 G»Ionqoci,796. ii, 788. 1066. iv,S08.
496. V, 08.694. vi, 661. 668 CcBDO iii« 77
IN LVCRBTIUM.
xHi
Csnmn vi, 076
Caepere U, 169. ▼, 988. 438. 1204.
1448 Ooepeiit t, 78
GaepenmC iv, 684. 807. v, lOia 1107 Cmpnm i, 187. ii» 618 CoBfMt ii, 9S8. tii, 14. iv, 088. ▼, 4lt.
1018. vi, 1118 GoBptantiv, 118 Cceptat W, 407. ti, 864 Coeptes i, S68 Coeptani i, 410 Coeicens iii» 807 Coeicet i?, 661 . 661. vi, 054 Coeta i, TfS. 1016. 1047. ii, 018 Ctttum ii, 1008. Ti, 488 Coetiu i, 667. 1026. iv, 046. w, 489 Coenndo vi, 846 Coeimtibos i, 888 Coguit i, 467 Coguitnr ii, 63. 165 C^^u ii, 407 Coiit u, 878. ?i, 768 Cogatorii,201 Cogebuit V, 486. 1370 CogeiMt ▼, 810. vi, 1848 Cogens i, 884. vi, 811. 441. 604 Cogentes ?t, 718 Cogentibos i, 808 Cogere i, 680. iii, 108. v, 1040 Cogi 1, 1019 Co^t {,600.976. 1000. it,866. iv,888.
860. 600. 766. ▼, 668. 880. 1166. vi,
84. 186. 878. 608. 708. 887. 888.
Cogitetiv,781.788
Gogitnr ii, 161. 888. iii, 636. vi,
1061 Cogttitn (sing.) IH, 207. v, 7. 186 (plar.)
ii, 867. 1060. iv, 840. v, 1018. 1884 Co^tos i, 606. V, 1886 CogiMNif vi, 638 Cognoscant ii, 741 Cognoioe i, 090 Cognosceie i, 404. 607. ii, 148. 816.
340. 461. 889. iu, 118. 1086. iv, 61.
646.763. V, 886. 880. 1061. 1184.
1881. vi, 112. 103. 429. 1818 Cognoscitnr iv, 888
Cognovimus v, 141 1
Cognovit V, 1431
Cogor i, 378
Cogunt ii, 73. 490. 868. Iii, 60. v, 1066.
vl, 900. 463 Cogvatqoe iv, T6. vi, 7 18 Cogantar >, 1046. vi, 734 C<Aarent 1,611 Coh«ictii,66. vi, 1008
Dilph, H Var, Cla$. Ind.
Cdiibent ii, 1030
Cohibere i, 618. ii. 677. iil, 442. 572.
vi, 106 Coltiberier iii, 444 Cohibet i, 616. 637« vi, 816 Coibantv, 461.463 Coibat vi, 1146 Coibont ii, 640 Coiere vi, 461 Coire i. 770. ii, 568. ui, 396. iv,l048.
V, 101. 496. 664 Coiret v, 487 Coit vi, 846. 665 CoitoiD i, 186 Coitusii, i:0 Colator iv, 1968 Colebant v, 953 Colebffttir t, 1440 Colendo v, 1308 Colentes v, 32 Colerev, 1144. 1149 Collcs (nom.) iv, 390. 689 Colies (aocus.) i, 096. v, 782 Colli (genit.) vi, 954 Coili ii, 317. 329 Coliibos iv, 682. v, 1379 CoUigere i,794 Colloquinin iv, 602 Collnm li, 801. vi,ll86 Colorii,668 Coloie ii, 600. vi, 722 Colorem ii, 831 Colores ii, 704 Colores opns esse ii, dl4 Coloribusii,820. v,739 Coloris u, 766. 817. iv, 93. 1027 Colos vi, 207 Colubris v,27 Colum ii, 801 Colomba iii, 769 Colnmbarum ii» 800 Colomna vi, 426. 432 Colomns It, 402 Columnis It, 420 Comas iT, 1217 Comborens vl, 162 Comitantur ii, 630 ComiUri i, 08 Coiumedi&tur vi, 1 11 Comroemomndo i, 401 Commemorare vi, 036 Commemorat i, 126 Commendarunt v, 1020 Commendata v, 859 Commiscendo iv, 1202 Coromisceri iv, 1261 Commiaci v, 504 Cororaiscuit vi, 275 Committere v, 1364
iMcret. C
w • •
XTlll
INDBX
ComiBata i, 8S2. u,884. i«,6f5. vi,
804. 881. 11S7 Coiuinizto i, 868. iti»884 Commoda (snlwt.) iu, 8. 058. !▼, 1067
(adj. pior.) iv, 1147. vi, 18 CoiniDoiirivi,841.864 ComiDorant fi, 765 CoounoUi iii, 168 Commovet iii, 147. iv, 236. 750. 884.
004. 1088. vi, 1118 Cominovit v, 1484. vi, 187 Commimi i, 44 Commatuitiir iv, 671 Comrootue ii, 180. 808. iii, 614. 1072.
V, 1105 Commotari i, 504. U, 085 Commotatv, 880. 1875 Commotatiun i, 705 Commntatiir i, 580 Com|Niges vi, 1060 Compngibas iv, 1106. 1108. vi, 1014 Compw iv, 1848 Compardmt vi. 1818 Comperit iv, 707 Competoe iii, 067 Compleat v, 505 Complebant vi, 645 Complent ii, 884. iv, 1011. 1248. v,
1065 Complefant vi, 1278 Complerat vi, 1140 Complere vi, 600 Complefent i, 523 Complcrentur iv, 1268 Compleri i, 800 Compienmt vi, I06 Compleme iv, 178. vi, 851 Coroplet ii, 858. iv, 861. v, 227 Complererit v, 1161 Complezaii, 158. iv, 1186. v, 080 Complexa ii, 1065. v, 471 Compooere iv, 064 Comporitoras iv, 880 Comprendere vi, 1061 Comprendant vi, 455 Compvessavi,458 Compta (sing.) 1, 040. Iv, 81 Comptaiii, 860 Compto iii, 657 Comptus i, 88 Compangere ii, 482 Compangn&t ii, 420 Conamen vi, 825. 886 Conamina vi, 1030 Conantar i, 087. iv, 18 Conatariii,658 Concava il, 610. v, 1255 Concedam ii, 541. Iv, 475 Conoedamas ii, 657
Concedas i, 076
Concedat i, 1075
Concede iii, 075
Concedere i, 880. 1080. u, 887. in, 580.
IV, 1177. 1184. V, 1867. 1870. vi, 54 Concedimas iv, 380 Concedu ii, 884 ConccdH i, 615. 882. 844 Concednnt iii, 377 Concelebiant ii, 845 ConccJebnre v, 1380 Concelebras i, 4 Concepit vi, 807 Concepto vi, 880 CoDoeptom i, 556. vi, 686 Concemitai iv, 276 Concessit v, 1010 Concessam v, 1148 Conchanim ii, 874. 500 Conchis iv, 034 ConchvUi ri, 1072 Concidat iv, 511 Concideie iii, 158. v, 1888. vi, 758.
708 Concideret i, 100 Conciderit iii, 564 Concidit ii« 353. i]i,488 Conciet vi, 886 Conclliabatv.OOl Conciliandi li, 561 Conciliantar ii, 000. v, 466 Conciliarc vi, 889 ConcUiari iii, 877 ConciliaU i, 618
Condliata i, 576. ii, 00. 133. 035 ConciUisii, 100. 110 Concilio i, 184. 485.778. 1088. ti, 564.
018. 934. Jii, 806 Comdlinm i, 518. ii, 563 Condnnat iv, 1276. vi, 436. 583. 1116 Condnnior iv, 1860 Concipere iv, 1250. 1262. vi, 209. 278 Condpitar i, 5 Condpiunt vi, 471. 502 Condt vi, 400 Condta ii, 84. 289. iv, 180 ConciUt iii, 301 Concludera iii, 573 Condusa iii, 568. 774. vi, 124 Concloso iv, 460 Concoctos ii, 852 Concoctam iv. 635 Concopulat vi, 1076 Concordia i, 457. v, 1083 Concrescat vi, 404 Concrescere i, MK vi, 686; 807 Concrescit V, 881. vi, 846 Concrescont iv. 1254. vi, 840l 450l 587 Concreta i, 1018. iil, 20. v, 706. 1856
IN LUGRKTIUM.
Xl\
CoDcrcti vj, 158
Concretiiu iv, 1SS7
Concreto r, 467. 469. 490
Concniciainar iit, 149
Conculcntur r, 1119
Concurrere ▼, 847. vi, 115
Concnrmnt vi, 96. S15. 962
Conconant ii, 915
Conconare iii, 996
Concunu i, 385. vi, 169. 171
Conconos (sing.) ^686. ii« 1999 (plur.)
t. 695. h, 726. v, 449 ConcniM(sing.) 11*948. v,551.vi,289.
667 (plnr.) iii, 998. 846. vi, 120.
649. 547 liia i, 918. il, 975 ConcniaB v, 1296 Concussii V, 1975 Concussos V, 652 Concussu vi, 289. 546 ConcuUat ii, 1100 Concutit iii, 292. v, 552. vi, 594 Concutitor iii, 249. vi, 957 Concutiuntiii, 19 Condebant v,954. vi, 1260 Condensa iv, 55. v, 487. vi, 465 Condenseat i, 399
Condenso i, 576. 607. ii, 99. vi, 191 Condere iii, 1103. iv, 435. v, 2. 708.
1107 Conditione ii, 301 Condocere i, 398. iii, 533 Conducit vi, 967 Condnctis i, 651 Conduplicant i, 713. iii, 71 Condamtvi,966 Condttsitiv,433 Concr iv, 1163 Conlaciat ii, 1002 Confaciunt U, 993. iv, 742 Confecti iii, 969 Confer v, 13 Cooferdt vi, 157 Conferre iv, 841. vi, 53 Confert ii, 1165 Confcrta vi, 508 Conferto vi,i261 Conliervefacit vi, 359 Coufestini iv, 190. 341. v, 284 Conlicereii, 1142. iii, 138. v, 664 Conficerent i, 905 Conficeret i, 240 Conficinas ii, 1161 Conficit iv, 643 Conficiuntur i, 536 Confiduntv,391 Confieri ii, 1068. v, 880 Confirmare ii, 179. 185. v, 198 CoofirmaU iii, 771. vi, 996 Confit iv, 292
Confiteare i, 271. 826. i1, 690. 863.
1073. iii. 800. v, 377 Conflant iii, 70 Cooflare vl, 1980 C^ouflatnr iii, 336. iv,027 Conflatus i, 474 Conflicta ii, 97 Conflictabantur v, 963 Confiigendam iii, 845 Confligunl vi, 372 Conflisit iv, 1209 Conflaat i, 389 Confliiere i, 375. 993. v, 660. 607. 701.
vi. 311 Confluit V, 600. vi, 637 Conflusemt vi, 1150 Confluxere i, 902 Confluxerunt i, 178 Confluxet i, 986 Confluxitv,408. vi, 1258 Conformem iv, 113 Confundere ii, 015 Confnndi iv, 562 Confundunt ii, 439 Confusa (sing.) iv, 566. 617. vi, 599.
606 (plur.) V, 580 Confatwont iv, 490 Congemis iii, 947 Congererr iii, 1022 Congesta iii, 949 Congestiis vi, 724 Conqiie-gioliata ii, 153 Congloinerari iii, 211 Conque-gregantur vi, 455 Congressa (sing.) ii, 940 (plur.) i, 761.
ii, 549. V, 192. 427 Coiigressns (subst. sing.) v, 68 (plur.)
ii, 1064 Coniiv, 431.433. v,763 Conjedtvi, 679 ConjecU i, 1030. ii, 960. 1060. 1073.
iv, 1108 Conjectu vi, 434 Conjectum iii, 199. iv, 1058 Conjectus v, 417. 599 animRi iv, 957 Conjicere i. 752. ii. 120. 1072 Conjiciens i, 285. vl, 944 Conjiciont vi, 731 Conjugibus iv, 1270 Conjogio iii, 857 Conjuncta (sing.) iii, 340, 425. 578. iv.
887.945. V, 559. 563. 1919. «i. 632
(plnr.) i, 450. ii, 742. iii. 137. 538.
ir, 496. V, 445. 556. vi, 1095 Conjonctaro lii, 160. 350. v, 538 Conjooctis iv, 401 Conjonctuni i, 452 Conjunctus v, 664 Conjungrudo vi, 456
XX
INOHX
Coojimgere ▼, 1M9
CoBiunp V, 861
Guiiungit ii, lOOS
Conlabc&cUi iv, 701
Conlabelmctatvs i, 49t
Conlabcfiont iii, 600
Coolcdcre ii, 460
ConlBdi i, 6SS
Conlatii ir, 1098
Conlakat vi, S82
Conlecta (ting.) vi, ISS,
Conlccti (plur.) vi, 670
Conlectoa Ti, 667
Conlegeritiii,869
Conligat i, 1091
Coniigit iii, 9S8. vi, 635
Conlocet vi, 88S
Conneclere ti, 477. 681
Connecti ii, 699. 703. 716
Connectitarii,S61
Conneza (ting.) it, S68. iii, 691. vi,
1006 (plur.)u,7ll Connexs lii, 740 Conneziua tii, 666 Connesu iit, 666 Connezuf iii, 740 Connexus (tnbeL plur.) i, 684. ii, 726.
1019. V, 442 (adj.) iu, 666 Connivent r, 776 Connixa ii, 169 Connubia iii, 777. v.lOll Conor i, 26. vi, 768 Conquaisari ▼, 107 Conquaasatuiu iii, 442 Conquaasatur iii, 699 Conque-putrescunt iii, 344 Conqocreretur iil, 618 Conquiri ii, 267 Conquisita iii,480 Consanguinea vi, 474 Consaiiguineos vi, 1881 Consanguineilini iii, 73 Conscendere v, 1296. vi, 46 Cunscia iii, 1031 CJonsciscantiii, 81 Conscius iv, 1 128. vi, 302. 710 Conscnso iii, 740 Consentimus iv, 706 Consenttre ii, 914. iii, 164. 170. 802
motus ii, 716 Consequt» r, 678 Cpnseqiiitur i, 461. iii, 477. 042. iv,
806.864 Conserat iv, 1100 Conseritii,211 Conserraus v, 509 Cojiscrvant i,677 Con&ervare i, 1({<2. ii, 708
Consessum iv, 76. 980
Consilio i, 1020. ii, 164, v, 420
Consilium iii, M. 140. 461.616. v, Ifg
Consimile iii, 8
Consimilem v, 712« 811
Consimiles iv, 89
ConsimiH i, 842. 884. 916. 1097. n,
606. 676. 736. 806. iii, 74. 888. iv,
834. V, 296. vi, 606. 881. 1189 Consimilia ii, 1017 CoBsUtant i, 873. u, 91 Consistat ii, 684 Consistere i, 169. 687. 707. 749l lit.
889. 981. 1071. ii, 882. 888. 406.
906. 981. 1119. Ui. 860. 606. iv,».
V, 61. 66. 838. vi, 11. 48. 464 Consisteret i, 984 Consbtimns iii,868 ConsisUt i, 886. 1087 Consistimt vi, 461 Consociare ii, 110 Consors iii, 778 Consortem vi, 1879 Consorti iii, 888 Conspectn iii, 49 Conspergere iii, 661 Cunspergunt ii, 33. tv,l280 Coospiccre tl, 868 Conspicias vi, 706 Conspicimus i, 317 Conspirans iv, 1809 Conspnrcare vi, 81 Constant i, 682. 689. iv, 653 ConsUntior iil, 192 Constare iii, 336. iv, 716 Constet i, 686 Constent i, 627 Consternere v, 1382 Constet i, 949 ConsUtit i, 421 Coustituas i, 799. ii, 419 Constituat iii, 309 ConaUtuatnr i, 907 ConsUtuere i, 709. v, 1148 ConsUtuesi, 1105. ii,661. vi, 73 CunsUtoet ii, 666 ConsUtuiste ii, 176 ConsUtuit vi, 226 ConaUteunt i, 614. 766. 821. ii, 103^
669.902 ConsUtuuntur iv, 133 Consoerant v, 976. 1897 Consuerat vi, 1277 Consuerint ii, 300. iv, 988 Consoerunt iii, 497. iv, 1267. v, 190.
426.660.701. vi, 619 Coo»ucscuni vi, 306 Consuessct i, 630 *
IN LUGRBTlUlf.
XXI
CoDsueta iv, fH». ▼, 200. vi, 787« 1041
Conaoetudo iv, 1S76
Consaetaiii ir, 715
Coiuuerimas vi, 1134
Consnevit iii, 488
Conaaroens i, 227
Consamere vi, 1080
Consumit v, 618. 14S0
Consumpse i, 2S4
Consompta v, 245
Consorgere iv, 920. vt, 47S. 497. 885.
1010 Consaigeiet iii, 1110 Comorgetiii,50S Contacta vi, 1186 Contactos ii, 852 Contage iv, SS7 Contagi iii, 7S4
Contagia iii, S46. 472. 740. vi, 12S4 ConUgibas vi, 270. 1241 Contaminat iii, 806 Contecta iv» S5S
Conteronere ii, 448. v, 880. 1216 Contemplator (vert>.) ii« IIS. vi, 188 Conteropsit iii, 1045 Contempta (sing.) v, 1417 (plur.) i,
48 Contemptibus v, 8S1. 1277 Contemptim w, 1125 Contemptus (subsL) lii, 65 (adj.) ii,
50S Contendant iii, 784 Contendat iii, 6 Contendere ii, 11. iw, 47S. 807.087. v,
1S4S. vi,27.411 Conlenditiv, 801. 1040 Contendunt i, 1061. iv, 92 Contenta (sing.) i, S25. iv, 062 Conterimos ii, 1 160 Conteris iii, .1060 Conterrere ii, 62S Contexla iv, 55 Contexte iii, 695 Conteztum i, 244 Contigit iii, 1096
Contincantur i, 818. 1085. ii, 760. 1007 Contineat iii, 211 Continet i, 152. v, S20. vi, 877 Contingantur i, 008 Conttngfts ii, 754 Contingens i, 038. iv, 0. 400 Contbigere i, 565. iv, 1111. v, 152.
302 roelle i. 046. iv, 22 Contingit vi, 687 Contingont i, 037. iv, 13 Continuato ii, 531 Cuntorquere iv, 808 Contorquet gubeiuaculum iv, 002. v>
724
. Contortom t, 070 Contra ii, 280. 1042. vi, 07 Contractior v, 570 Contracta iii, 544 Contractans vi, 854 Contracturo ii, 574. hr, 066 Contrahitur v, 1218 Contraria i, 658. iv, 513. vi, 741 Contrariaaiii,251 Contrectabiliteriv,664 Contremit v, 1220 Contremuere iil; 847 Contiita igni iv, 701 Contrudere iv, 425 Contnidit vi, 500 Controsa iv, 010. tj, 1252 ContnissB vi, 734 Controsit vi, 210 Contueare vi, 653 Contuimur iv, 30 Contulit ii, 041. 1107. vi, 1268 Contundit v, 601 Conturbant iv, 056 Conturbantur iv, 041 Conturbare iii, 482 Contorbari iii, 483. iv, 563 Conturbat vi, 1120 Conturbit v, 448 ConturtMitar iii, 409 Conturbes iv, 1063 Contusa iv, 056 Convalleb v, 1374 ConTecta ii, 100 Convelleie iv, 600 Convellitur iii, 341 Convenere vi, 607 Convenerunt vi, 733 Conveniant iii, 725. iv, 673. 1259. v,
430. vi, 1083 Conveniat vi, 707 Conveniebat i, 881. ii, 770. 821. iH,
682 Convenicns iv, 1037. . v, 1255. vi, 1259 Convenientes i, 1020. ii, 711.040. v,
446 Convenienti pede iv, 702 Convenirent vi, 18 Convenit ii, 582. iii, 56. 456. 463. 685.
iv, 745. V, 272. 637 Conveniundo ii, 021. vi, 470 Conveniunt fi, 686. v, 500. 650. 806.
vi, 807 ad scnsus iv, 712. 1026 Conventa v, 430 Convcntu i, 612 Conventus (plur.) iv, 785 CoDversa vi, 48 Convervum iv, 1059 CouverUnt ii, 1004 Convcrtcbat v, 809
XXii
INDBX
ConverterB ii, 1006. iv, 806. 1057. v«
65S. 704. 1S16. 1421 Converti iv, 443 Convertier i, 706. iv, S18 Convertit iv, Sll . vi, 64S Convertitar iv, 206. v, 81S Convertant i, 670 Convettiie ii, 147 Cottvinccre iii, 524. iv, 400. 768. v,
727 Convinci v, 1177 Conviseni ii, 357 Conviaere i, 146 Convisant v, 777 Conviva iii, 051 Convivia iv, 785. 1124 Convolsi iii, 344 Convolvunt vi, 200 Cooperiant vi, 400 Cooperta vi, 1267 Cooperoiase v, 343 CoorU (sing.) ii, 306. iii, 581. iv, 173.
533.668. V, 416. 437. vi, 105.262.
457.464.578.641.1080 (plar.) iii,
828. iv, 02. 620. v, 368. 400. 700.
707. 836. Ti, 1011. 1004. 1008 Coortam iii, 15. vi, 656. 056 Cooitii ii, 652 Coorto I, 800 Coorta vi, 671 Cooitnni loliaii, 1105 Coortom (particip.) r, 1000 Coortos V, 412. vi, 1184 Copla i, 418. 675. 758. 875. 082. 085.
1005. 1017. 1035. il, 267. 281. 205.
338. 1060. iii, 105. 536. 720. 815.
hr, 514. 800. v, 360. 1006. 1287. vf,
610. 814. 820. 1250 Cop'lata vi, 1086 Coqueie v, 1101 Cor iii, 475. iv, 1052 ConU i, 13. iu, 205. v, 780. 862 Goide ii, 960. v, 880. 1106. 1455. vi,
5.1231 Coidi iv,61. 784. 1131. vi, 14 CordU i, 738. lit, 1(7. iv, 118 Coria vi, 067. 060 Cofio Iv, 083 Comiboi V, 1324 Comices vi, 752 Coraicon v, 1083 Coroigen» ii, 368 Comigeri cervi iii, 751 Corana ii, 610. iii,6l4. v, 1033 Coraain ii, 388 Corona marBJi ii, 606 Coronas iv, 1125
Coronam i, 119. 928. iv, 4. vi, 94 Coronat ii, 801
Coronit iii, 026. v, 1308
Corpora ingentia ii, 1151
Corpora genitalia ii, 62. 648
Corpora minuta ii, 1 16
Corpora doloris ii, 467
Corpoia reram ii, 677
Corpore i, 501. 883. iil, 723. vi, 897
Coporea i, 303. 330. iii, 168
Corpoream ii, 20. 186. iii,16S. 176. Iv,
620.644 Corpoieb iii, 177. !▼, 538 Corporis 1,601.607 Corpus i, 602 Corpuscala ii, 152. iv. 109« 807. vi,
1061 Corradens vi, 303. 443. Corradere i, 402 Correpta iv, 81. vi, 822 ConFeptus iii, 038. v, 1231. vi, 394 CorrepuntT, 1218 Corrident iv, 81
Compereili, 164. iv,007. vi, 1159 Conripiunt i, 205. v, 1222 Corripuisse ▼, 248 Corripuitiv, 1203 Corrait vi, 824 Corrampas lii, 411 Corrampat vl, 1122 Corraropier vi, 17 Corrapti ili, 609 Corraptus vl, 1201 Cortez Iv, 48 Cortioe iv, 034 Corvoram v, 1064 Corvos ii, 821 Coraptum vi, 1133 Corascant il, 320 Corasci vl, 902 Corascis V, 206. vi, 982 Corasco vi, 236 Costas V, 1206 Cotoraicibus iv, 645 Crateres vi, 701 Creandi v, 187 Crearet 1, 684 Crearunt il, 1154 Creat ii, 1150 Creatis v, 629 Creavitii, 1150. 1157 Creatrix i. 630. ii, 1116. v, 1361 Crebra ii, 350. fi, 1028 Crebram sylvam vi, 134 Ciebris i, 204. il, 110. iv,S60. v, 4^6 Crebrius ii, 1164 Crebro iv, 090 Crebro ictu iv, 932. 1277 Crebro repul^u iv, 106 Crcdas v, 313 Credcrc i, 625. 1051
IN LUCRKtlUM.
xxm
Citdter U, 650
Credb iii. 444. iv, SG7
Credunt f, 760
Cmnantar ii, 671
Cremaiit v, 1242
Cremarent i, 905
Cremntur yi, 154
Crepat ii, 1169
Creperi belli v, 1295
CrepHaciiru r, 2S0
Crepitante ri, 154
Crepitum ti, 109
Creacendis l, 586
Crescentes i, 191
CpeKere ir«1S4
Cresseiii,68S
Cieta ii, 6S4
Creta (sjng.) ▼, 61 (plur.) ii, 905
CretsB ▼, 26
Cretam (subst.) iii, S8S
Cvetea persona ir, 298
Crirabe iii, 49
Cristas ii, 6S2. v, 1S14
Croci vi, 1186
Croco ii, 416
Crudeles iii, 72
Cruentent iv, lOSO
Cmentnro v, 11S7.
Croor ii, 668. iii, 787. v, ISl
Craore iv, 842. vi, 1147
Craorem ii, 105
Crooris i, 864
Crnta iii, 478. 528. iv, 989
Crare iii, 652
Crastas vi, 626
Cubandam ii, S6
Cobantiiv,950
Cubantia tectn iv, 520
Cubat iii, 905
Cobfle V, 814
Cobilia v, 085. 1416
Codeie i, 104S
Cuduntariv, 188
Cnjusqoe modi iv, 1S8
Culices iii, 391
Culmine vi, 295
Culpaii,181. iT,91S. v,200. 1424
ColU i, 165 loca i,210 nmlicr tv, 1274
Coltis V, 1S70
Cultamm v, 1S66
CuItOFU T, 1447
Camas vi, 747
Cnmcunqoe ii, 11S
ComprimUi, ISl. 717. H, 5S6.848. iii,
029. V, SS7. 620. vi, 224. 259. 939. Com primum ii, 6M. iv, 10S2 Comque ii, 720. v, SIS. vi, 1016 Comolabftt vi, I2S6 Comolata (sing.) 1, 989 (plur.) vi, 190»
517
CuncUiii,7S4 viai v, 7S9
ConctaB i, 590
Cunctando iv, 707
Cunctantior iii, 193
Cunctarier ili, 67
Conctarum ii, 383. iii, 31. iv, 26. 114.
Ti, 1212 Cunctetur ii, 392. iii, 408 Cuperent t, 170 Cupiantiv, 1111 Cupidam ii, 265 Cupide (adv.) i, 17. 21. ii, 199. Ir,
1106.1197. V, 866. 1139 Cupidine iv, 1146 Cupido iii, 59. 1090. iv, 1050. 1086.
1108. 1131. T, 961 Cupidos vi, 1238 Cupidus iii, 6 Cupiret i, 72 Cupitum iii, 771. v, 845 Cupiunt iii, 598 Cupedine i, 1081. iv, 1083 Cupedinis v, 46 Cura semota roetuque ii, 19. iv, 1063.
V, 1206. vi, 645 Curabant v, 937 Cure (sing.) v, 980 (plor.) ii, 47. iii,
1007. V, 47 Curalium ii, 804 Curam ii, 363. S65. iv, 1060 Curantii,Sl. iv, 820 Curare iii, 128 Curarit t, 1162 Curaram iii, 82. vi, 33 Curasiii, 117.462. iv, 906 Curat iv, 246. vi, 230 Curavit v, 1014 Cures iv, 1064 Curetas ii, 629. 633 Curis i, 40. iii, 838. 1064. v, 1422.
1430 Currat ii, 691 Correns v, 682 Correnti vi, 92 Currit iii, 1076 Curru ii, 601. v, 1298 Curram vi, 46 Currus iii, 642. v, 1300 • Curaant iii, 263 Cursores ii, 78 Cnisu i, 1002. ii, S2S. iU, 8. v, 618.
650. 688. vi, 27. 178. 301. 306. 320 CoTsom V, 630. 653. vi, 344 Coiios (si|ig.) V, 629 (plor.) iv, 411.
V, 77. 80. 419. 772 Conosqae (sing.) v, 71 2 CurU iv, 1020 Curtum ili, 404 CaTvi(ung.) V.931. vi, 1251 Custos iii, 325
XXIV
IND£X
Cjcnea ii, 504 Cjrcni (sing.) ir, 182. 008 Cjrcnb iii, 7. iv, 540 Cjcnotii, 88S CymbaU u, 618
1>.
Dabanhir wi, 1149. 1947
Dabat v, 008. 1006
Dabont ii, 1144
DflMlala tellos i, 7. S80 iin^oa W, 55S.
natara r, S85 cannina ii, 504 tigna
V. 1450 Damnatos n, 12S0 DamnetiT,1176 Danaom i, 87 Dandoro est ii, 1128 Deplanoi.412 Departeii» 2S5. ▼,702 De ccelo ii, 1154 De nomine vi» 008 Deai, 6.27.37 Debebontii, 461 Debent i, 50S. ▼, 847 Debet i, 6SS. ii, 1145 Dehile ir, 040. ▼, 880 DebiliUtavi, 1148 Decedant i, S21 Decedeie i, 681 Decedit Ir, 1036 Decedont ii, 34. 71 Deoepta i, 040. iv, 16 Deddat vi, 406 Decideiev,034 DedderantT, 104 Deddit iii, 645 Declanmt vi, 210. 470 Declaiat i, 366. ▼, 265. 603. ri, 467 Declinamaf ii, 250 Dedinando ii, 253 Dedinare ii, 221. 250 Decora ii, 852 Decores ir, 081 Decori ii, 642 Decreicere ▼, 636 Decrescit i, 315 Decorrat iii, 312 Decorrere ir, 1180. ▼, 1202 Decormnt ii, 370. i^, 708 Decnrso iii, 1055 Decnrsoffl ii, 061 Deeursos (sing.) i, 284. ▼, 264. ri, 600
(plar.)T,044 Dede n, 1042 Dederint ir. 45. 072 Dodicat i. 368. 423. tii.200 Dedite iii, 113. 647. ir, 093. ri, 1253
Deditur iii, 070
Deditos iv, 813
Dedncere i, 371. ii.205. iii,5S4
Dedndt ii, 172. ri, 438
Dedocta (sing.) i, 07 (plor.) ii, S05
Deerrarunt iii, 873
Deessei, 1104
Defedti, 1030
Defectos ▼, 750
Defendere ii, 641. ▼, 1428
Deferat ti, 1134
Defert ▼, 656
Defessa (sing.) v, 825 (plor.) ii. 1 173.
▼i, 1176 Defessi(plor.)Y,1128 Defessos vi, 1160 Defessom v, 1144 DefioereiH,600 Defidens vi, 1231 Defidt fii, 646. 827. ▼, 872 Deficiont ▼, 885. ▼i,S60 Deficiontqoe iii, 455 Defit u, 1140. iii. 221 Deflebimns iii, 020 DeAoeie iii, 517 Defodeie ▼, 033. 1866 Defonctos i^, 060 Degere iii, 828. 508. iv, 066.1275. ▼,
1121. 1158 Degeret ▼, 178 Degttur ii, 16. !▼, 1115 Degunt u, 1008 DegusUnt ii, 102 Deiidt^, 1124 Delabi n, 887 DelaU n, 821 Ddatum iii, ISS Ddecti (plor.) i, 87 Deletor ▼, 748 Delibat iii. 24 DeIibaU^i,60 Delibet ▼i, 621 Delibrare iii, 1101 Ddicias n, 22. ▼, 1449 Deliciis iv, 1140 Delira ii, 084. iii, 465 Ddirantes ▼, 1158 Delimt iii, 454 Delirum i, 600 Delphica ri, 158 Delobra ii, 852. v^SOO. 1165.1200. vi,
74. 416. 1270 Demant ii, 21 Dementia i, 705 Dementit iii, 465 Demersa (plor.) ir, 442 Demersimus vi, 148 Deroet iii, 021 Dcroimusiii, 1100
IN LUCRETIUM.
Demiiiiii v, S94 Deminauiit v, 968« tOO Demiut vi, 445 d« ccelo ii, 1458 Demina (sing.) vi, 485. 488 Demiarior ▼, 088 Demiaso ▼!» 918
DemitMim vi, 858. 444
Demit yi^ 419
Demitteie ▼, 878
Demittimt ▼, 870
Democriti iii, S78. ▼, 881
Democritnm iii, 1058
Dempsit^, 1118
DemptMiiieii,700
Dempto 111,808
Demptisi, 800
Daiiqiie ii, 1115. ▼, 788
Denttbttit ▼, 408
Deiiawi 1,857
Denaarier i, 898. 848
DeDieDdo in, 481
Denaeri 1,888
DeDt motna i, 818. !i, 781. 1008
Dent faadem ii« 187
Dentata ii, 4S8
Dentea iu, 898. ▼, 871. 10S7. 1088. U,
10TS. ▼, 1884. yn, 859 Dentibaa i, 868. U, 1108. ▼, 748. 989.
1088.1885 Dentis ▼, 1899 Deoraam i^, 888 Deomm U, 77. iii, 58 Deoa u, 175. ▼, 88. ▼{, 57. 784 Depoctaa terminoa ii, 1088 Depoadmar ilicta iii, 18 Depeilere n, 919. iii, 889 Dependet wi, 914 Depeideie iii, 598 Deperitu,f998 DepienBqne (pinr.) ▼, 1890 Deponere iii, 1078 Deponant i, 959 Depienaa iiavigia ▼], 498 Depfenaiia ▼, 988 Deprean (plar.) ▼, 475 Dqmsao h, 547 Depfessosqoe ▼{, 58 Deprimit r, 540. ▼!, 4S1 ^ DepognoBt i^, 1009 Deiept» !▼, S8 Deridicoiam fii, 778 DerivBie alto ii, 885 Deaccadant^i,498 Desoendit in, 409. 487 DaaciaqBre i, 104 Deaeierentiir ▼i, 1984 Deaerit iu, 194. 180, 9SS Dcaei1a(plnr.)i,185. iiillOl. i^595.
▼,1888
D^. d Vmr. CloM. Ind.
Deaerti (plur.) ▼, 1070
Descrtos vi, 1240
Desertum i, IIOS
Desiderio jovenci ii, S60
Detideriaro iii, 914. 981. 9S6
Desidiasqae ▼, 49
Desidiose !▼, 1199
Desienmtiv, 404
Desine ii, 10S9
Desipere iii, 808. ▼, 168. 1042
Desipientia (subst.) iii, 498
Desipitiii, 469
Desistittii,98S
DesH iii, 954. ri, 814
Despectum ir, 418
Despexere ii, 741
Despicere ii, 9. !▼, 490
Despidendom ▼!, 648
Des8e-(deesse) i, 44
Destinet ▼,689
Destitenmt i^, 978
Destitit ▼, 895. ▼!, 555
De SQbito ii, 965. iiS, 848
Desaigere ▼, 709
Deteriore w, 1979
Deteriores ii, 507
Detenninet ▼], 409
Detracta iii, 858
Detiacto iii, 190. 448. ▼, 979
Detractom iii, 998
Detrahati^, 540
Detrabere iii, 518
Detnhit vi, 816
Detrahitur ii, 995
Detiaxitv, 684
Detrita i, 818. 890
Detrudere solem ▼, 688
Detnidit iii, S6S. vi,4S9
Detalit i, 119. ▼, 65. 27S. 1091. v1,0S8
Deturba^it ▼, 409
Deveniamus vi, 1181
Dcveniant i, 1027
Dericta ii, 991
De^icta flaronia i, 494
Devictas i, 85
Devincti soinno ir, 1091
De^inxit soamas i^, 455
Dentari letam iii, 1099
Defimi,49.89. ii, 168. 859. 1099. r,
194. 148. 149. 161. 809. 1160. 1185.
1187. 1900. 1908. ▼i, 69. 70. 74.
418.418. 1978 De&m mater ii, 598 matrem H, 858 Devolet in terram ▼i, 904 Denslr, 8.19 Dexter iv, 801. 809 Dexten (snbst) ir, 99S. 810. (adj
plor.) ii, 487. tr,S14.489 Dextraque ▼, 1997
liicre^. D
XX?!
INDRX
Destra laraqne U, 37-7
DextniiD iii, 651
DextfBs I, 318
Deztru manibas ii, 85
Dia Volaptai ii, 178
DU otia r, IS^
Dias oras i, SS
Didta ii, 699. 789. iil» \% 186. U, 461.
588. 878. 918 Dicta dart r, 54 Dictaaos Coie taa ii, 638 Dictis (sobst.) i, 89. 104. 11|7. 144. 260.
834.408.419. li, 65. 986. iii, 179.
828.915. iM^ 176. 596. 885. t,
51. 55. 57. 100. 105. 114. ▼!» 88. Uk Dictitet ii, 657 Dictam soperbe ?, 1288 Didere iw, 685
Didicere T, 88. 1883, 1408. fi»57
Didicisie ▼, 1041
Dididenint ▼!, 8
Dtdit iii, 846
Diditai?, 341. ▼, 80
Diditor !▼, 685. ▼,'269. 1098. ▼], 116/1
invenas ii, 1135. iv, 633. 958, vi,
946 Dlditos iii, 476 Didacit nubes ▼!, 214 Diducta ii, 316. ii>, 888 Didontor in artus iu, 707 Die iii, 718
DieboB 1, 1066. ▼,1166 Diei i, 10. 558. W, 81. ▼t»73S %^^
148. u, 50. iii, 92. ▼!. 89 poBctp !▼,
801 insigne^, 699 re^nem ▼!, 733 Diem ii, 578. ▼, 971. vi^ 11^5$ primige-
nnmii, 1104 Dies I, 834. 828. ii, U. iii. 02. 91S.
921. !▼, 971. 976. 1085. 1062. ▼•
96. 484. 679. 704. t32. 1104. 1 189.
1278. 1306. 1860 Differiiasqae !▼, 640 Diirerreii, 848.513. 684. 724. iii, 815.
881. i^, 479. 653. 660. 1241. ▼,
1072. vi,691 fanllam ii, 674 Diilenier a medio i, 1088 Differt nobila i, 873 piimoidia ▼!, 284 Diffidle ui, 363 DiffideblMitv.l34a Diffi(|efie i, 268. 884* ▼.978.1156 Diffindcn^ terram ▼^ 5QS Difflaat iii, 198. ▼], 971 Difflaeie iji. 486 Difflait i, 1030 Diffag§fe iii, 123 diffugero i, 763. m
456. ▼, 488 Diffogiant i, 1007. lii, 2d5. 818, vi|
Diffugiebat ▼, 1337
Diffugient i. 768 Diffttgit 10,228. tv.5I^ Difiugiaat lii, tfi. v, 1889 Diffundere W» 202 Diffundi animam iil, 488 Diffunditar i, 854
Diffusa aninB ▼is iii» 5(8» soi«ittt»ftOtt
Diffusa per aoms !▼. 578
DiffussB (plar.) i^, 89
Diffnsiiis SBther ▼, 468
Dlffusol,9. Iii.82
Diffosus ▼. 470
Digitis ii. 418. !▼. 589. ▼. 1884
Diglto i, SIS. !▼. 266^ T, 1684
Digitos ul. 527. 658
Digitomi^. 416
Digna iii. 421
Dignam iii. 828
Dignarier ▼, 52
Dignatur ii, 1088
Dignissima iii. 18
Dignum ▼. 1
Difs iii. 8918. 11.68
Dilanxata iii, 538
Dilapsa ▼. 312
DUutaqve iT« 284. it.98fl
Dilu^iaie ▼. 886
Dyiifiem.^^ 25«» viwn
Diluxit^. 176
Dimidia ▼. 720
DiroidisB i. 618
Dimidiam 1,619
Diminui i. 614
Dimissa iii, 867
Dimissos ▼i, 495
Diroittat ▼!. 877
Dimittens ▼i, 307
Dimitterev. 757
Dimittit iii, 840. wi,B42
Dimittitar i^. 887^ vi^ Wk
Dimlttunt ii, 923
Dimo^et ▼i. 891
Dimo^it n. 869^
Diomedis equl ▼. 29
Dira !▼, 1040. 1069« v. Ml Dlrecta ii, 198
Dirempta morte !« 115
Diiigit ▼!. 828
Dirimi ▼i, 1078
Diiipiebajit ▼, 1819
Dirupta ▼!. 588
Disezpersu, 1091
Discedsnt ii. 832
Discedas i^. 912
Discedere iii. 486. 816. «lau if,U9%,
▼,361 Disoedit Ui. 401, 43«. m h^ 866
Disi^iintii,711 Rmfo nuiidiiii. 17 Disoemeie i^. 385
IN UJCRETIUM.
XXVll
Ditcenil TerbA W, 559 ; Diioeqieie h, 04 Diteerpitorannini ii, 88ft Duoettit iii, 476 DiacenniD iv, 45 Disddiis ciebpii i|t 119 DiMidlo i, 96t. 45S. fi»S9S Diacidiiiin i, 281 aalaai iii, 548. 846.
589.581. Diaddere lu, 659 Diadditor iii, 669 JKkiim tis animai iii, 680 Diadndeie w, 489. y\t 889 Dfadudfl lil. IT8 DncoidU (fulMt.) T, 441. 1804. vi, 865.
1946. (adj.)v.898 PiKiep|iC 1, 588 DitcieiiitaiMqne iiii 804 !DiKi«pitantii,.1017. ?i«1198 Diaoietaqne v, 1440. vi, 790 Discninen lu, 786 Discrimina v, 989 DiscoiBhiev» 689. 1818 Discnbnere iii, 925 Discnnt iii, 846 Discossis Teneiibns |v, 994 Discotere u, 952. 968. iv,996 DiscntiMit 1,149. il,69. iii,98. vi,49 Discntiat vi, 888. 888 IXscntit iv, 842. vi, 417. 1901 Dlsertis seminibas ii, 987' Diddetar Ui, 689 Disjecta i, 1019. ii,98B Disieetare ii, 558. 562 Dis^ectatnr iii, 500 Dbjectis i, 658 Dis^tosqne v, 404 Disjectus iii« 941 Disjnnctnm iH, 804 Dis|Mndatvi,598 ^mp^ U, 787 Dispargitii^im
Dispargitur i, 310. iii, 588. iv,898 Dispargnnt v, 855. vi, 889 Dlmiia (sing.) iii, 548. vi, 888. (plur.)
ii, 1185 Disparsarac^ue ii, 950 Disparns iii, 1001 .D«ii|Mano8 iv, 580 igpesv,668 Disparsm iv, 188. 909 Dispartita (stng.) iii, 68& (plor.) i» 889.
iU,709 DisparUUm iii, 588 Dispartitnr vi, 598 IXspendiin, 1180 Dtsperditur ii, 880 Dispcrennt Iv, 877 Disperiisse v, 1481 Disperit fii, 704. iv, 648. ▼> 285. 869
Dbpeaife 1,897-
Dispezimos iv, 488
DbpiaeK iii, 568
Dispidantur iii, 86
Displosavi, 189.184
Disponere iii, 481. v, 449. 589
Dtipositis V, 694
Dbpositnm m, 788. 796. v^l88. M9
Dispotitoras i, 1026. t, 198
Disposta (plur. disposita) i, 47. ii, 648
Dbpolsa (plur.) i, 1016
DbssBptt aer colles i, 998
Dissapta domorum saien vi, 951
Dbsentit iv, 770
Dissevere i, 50. vi, 940
DissUiant i, 886. H, 86
Di8silbtv,868
Disriliunt ii, 105
DissUinntqne i, 498
DissUueie i, 898
Disuluisse vi, 122
DissUuit iv, 609
Disslmiles i, 246. iv, 108
Dbsita iU, 144. 878. iv,886
Dbsodaie in, 810. v, 855
Dbsolvant ui, 916
Dbsolvantur i, 580. iii, 881
Dissolvat i, 217. 224. vi, 597
Dbsolvebat vi, 1169
Dissolvensque i, 560
Dissolvere i, 244. ii, 958. ui, 691.
819. iv, 508. V, 864 Dbsolvi i, 589. 547. 1039. Ui, 489.
456. 471. 577. 611. 618. 758. /816. t,
861. vi,45 Dbsolvit vi, 215. 851. 445. 968 Dissolvitur ui, 701. 756 Disiolvunt vl, 855 Dbsolvuntur i, 765. U,.946. iti, 796.
iv,917. vi,518 Dbsultare ui, 896. 568 Dissupat i, 851. U, 210. 1092. iv, 871.
vi, 102. 189 Disque-supatis i, 652 Dislant fi, 518 DbUnUa (snbst) it, 878. 584. iv, 640.
(adj.) 11,834.496.669. ui,88. ir,
27 DbUre i, 826. li, 442. iv, 269. vi,
1119 Dbtent ii, 724. iv,658. v, 188 Dbtentb i, 260 Distermburt ii, 718 Dbtet i, 621. 759 Distincta vooe i, 918. v, 1375 Distincturo i, 586 Distinet v, 204 Distinguens v, 1378 Pistingoere i, 528
XXTIU
INDKX
Distncta (ting.) Ui, 491. MO. 506. w,
SS. 914. 044. ▼i.SOe Dirtnctam iii, 689. 800. r, 148» Distiactior iv, 959 Distnctus u, 8S0. it,«n DistnhkoriiySaO Distribuisae v, 1040 Dutribonatiir ii^ lllS Districta v» 1064 DbtmtMnsi, 660 DistnriMre vi, S40 Distari)&t ▼1,686 Distori)ei&t n ISO Distorbetii, 1101 Ditantesii,697 Ditesceie iv, 1246. v, 1S48 Diti i, 414 Dia sub iv, S19 Diva i. 12. 29. 6» Dim ii, 62S Divam ii, 640 DiTellera i, 202 Divelli iU, S27 Diverberet i, 22S. ii, 151 Diversa (plur.) 1, 422. 429. ii, 85^ vi,
1108 Diversas v, 646
Diversi (plor.) ii, 562. iii, 100 Diversis v, 645. 648 Diversius iii, 80S Diveiso iv, 1«0. vi, 117 Divi (piur.) vi, S86 Dividcre i, 1066. v, 440 Dividit 1, 721. iii, 972. 894. iv, 570.
V, 68S Dividituriv,607 Divina (sing.) iii, 15. 28. (plor.) iv,
1226. v,lS. vi,7 DivinsB ii, 609. vi, 76 Divini iy 7S2 Divinitos 1,117. 161. 787. ii, 180. iv,
1271. v,5S. 199. 1214 Divino i, 155. v, 117. 12S. 145. vi, 66.
90 Divis iv, 595. v, 54. 18S. 1185. 119S Divis (adj.) iii, 52. vi^^S^ Divisere v, 1109 Divisior iv, 959 Divitia» i, 456. v, 117 Divitias iii, 70. vi, 12 Divitiorisv, 1114 Divolgata vi, 8
Divom iv, 1002 noinina ii, 4S4 Doctoribos V, ISIO DoctrinaiS,8. iii, S08. v, 726 Dnctrinarom tii, 1040 Docoit v, 1452 DocoDien vi, S91
Dolaiev,1966
Dolere iii, 900
Dolia iv, 1090-
Doloris u, 466
Dolomqoe ii» 557
Dolos iu, 742. v, 856. 86?
Domare ii, 1149. v, 1049
Dominantem ii, 957
Dominantior iii, S96. vi,SST
Dominantor vi, 22S
Dominari iii, 1S9
Dominata ri, 649
Dominator ui, 282. 709
Dominatos (adj.) vi, 88. S84
Dominis ii^ 1090
Dominosv, 88. vi,69
Domorom daosa i, S55 ssepte i, 49<K ▼i,227. 859 npaca ii, 114 tecta ii« 191. vi,229 exstroda ^i» 660 ^ septa vi, 951
Domosi, 19. vi,240
Domo iv, 995
Domos u, 27. 1109. iii, 775. 90T. v|.
S57 Domasv],804 Dona (nom.) i, 47. i}, 680 Donant ii, 72
Donecii,276. ▼, 686. 706b 875 Doois iv, 12S0. vi, 759 Donom v, 9S6 iOtfyNdtf ir, 1154 DrBcov,90S Dobiasque (plor.) v, 12S6 in Dubio iii, 848. 1098. vi, 55» Dubiuro iv, 5S7 Ducatu,478.522. ui, S68 Dudtor iii, 70S Ducto iv, 428 Doctom iv» 1051 Doellica ii, 660
Doloedine iii, 909. v, 1409. vi, tOet^ Dolcedinis ii, 970. iv,1052 Dnloem ii, 996 Dulcesii, 1158 Dokis n, 47S
Dom modo iii, 411« iv, 6S5 Dom taxat ii, 122 Donmen vi, 529 Dnrare fd, SS9. 561. 604. 619. 796. 819.
iT.721. V, 58. 62. 144. S67 Durarent v, 1S59 Domtaii,444. vi, 969 Dureteus i, 477 Dori ii, 449 Duriter v, 1401 Duro V, 1401 Durum iii, 1012 Dux ii, 172
IN LyCRBTfUM.
S*
EMieni ii, 868. v, 240
EBdenii,807
£a piopter ir, 817
£Btqii«vi,1006
Ebiias iii, 1064
Ebonio ii. M8
EcflDAt vi, 971
Edam iv, 181. 007
Edaat 11,550. 617
Edendiir,867
Edens i, 198
Edera ii, 118. 448. 816. iU, 559. 1«,
1004. V, 781. wi, 1366 Edit T, 1076 £diU (ting.) ir. 440. (plor.) u, 8. «,
llSl. Ti, 459. 661. U87 Editiu tii, 188 Edociii iU, 521 Edacta (plor.) iT, 807 Edont ii, 618. it, 1005. 1009 Effabor t, 105 £fferau,604 Efferre i, 148 £ffert i, 180. ii. 658 £fferTere ii, 927 Efferreacefe t, 1884 EfierTeflcit iii, 896 Effeta u, 1149. vi, 848 £fficiat i, 977 £fficitiT,954 Effigias iT, 46. 88 Effigies (plor.) iT, 104 Efflare ii, 881. vi, 699 EfflaTit T, 651 £ffletTi,681 £fflaat «i, 971 £fflaere ti, 511 £ffloit vi,795 Efffingeie i, 71 Effogcie ii, 805. iii, 1082. iv, 48. 828.
1148 Effogeret iii, 750 Effogiat i, 859
Effu^om i, 974. 088. iii, 528. ▼, 999 Effogiont ii, 44 Etfimdeie i, 99 Effafnmqae iii, 114 £ffotiatT,908 Egebat lii, 185 Egentem iT, 505 Egere ui, 45. t, 991 E^t i, 161 Egestas i, 882. iii, 65. 260. 1024. t.
1910 Eg^tatem i, 140 Dgrediens ii, 487 fgregias ?, 1169
Egregie i, 786. iil,904
£greg^nV89
Elcit ii, 950. iii, 890. ir, 1965. vi, 689
Eidem U, 609
Ejecu (ting.) iv, 915. <plur.) iU, 570.
vi, 788 EjecUmqoe iT, 991 Ejectique (plur.) vi, 982 Ejectls iii, 576 l^tos iv, 958 Ejicere It, 1040 £lapMui,971. v. 490 ElemenU i, 82. 106. 894. 827. ii, 688.
ili, 875. iv, 989. t, 598. 1444. vi. 811 Elementis i, 919. ii, 898. 411. 468. 690.
980. iii,945. t,457. Ti,358.49^.
688. 1007. 1010 Elephantis (plur.) v, 1827 £lephantosii,587 Ele^has tI, 1119 Elidatur it, 948 Eiiciontor ui, 496 £liditor It, 997 Elisa iT, 816 £li8am iv, 800 £lacet u. 1050 £loere vi, 1075 Emanante iu, 585 £manarit ili, 582 Emergant ii, 200 Emergere ii, 18. iu, 68. v, 697 Efflicat ii, 195. iv, 1048 Emineat 1,780. &i,285 Eminos vi, 904 Emistum iv, 906 £mittersiv, 507. v, 1048. 1087 Emittimos iv, 559 Emitdtor iv, 698. 796 Emolamenti v, 167 Empedodes i, 717 Enaiet fii, 590 Enasdtor i, 171 Eanios i, 118. 199 Ensbv, 1999 Enomerare ii. 1070 Eodem u, 661 Epicoros ui, 1055 Epotis V, 886 Epolis u. 26 Eqom iu, 768. iv. 119| Eqoas v, 1078 ^JIqui (sing.) iv, 424. 745. (plor.) v, 99
equl vis ui, 8. 768 coatu v, 1296 Eqoidem iii, 1091 Eqois Ui. 1045. v» 402 Eqoitcs ii, 829. v, 1815 Eqoitum V, 1888. vi,549 Eqoorum v, 888. 1828 vim ii, 964
proles ii, 600 fremitu v, 1815 «is
IHDBX
solis eqoorumv, M6 Equos iii, 650. ir, 085. V, 104 Equom w, 884
Eqaas i, 478. ir, 422. r. 889. 10T8 Ckcoi (plar.) v, -1810 Erepta ^sing.) i, 210 Brigere iv, 406. ▼, 190t Erigtt V, 1454 Eripiet i, 1100 Eripitor iii, 58 'Zpm/tAwif tv, 1150 Errabondas iv, 608 •firrant iii, 097. iv, 700 BiTantef& i, SS8 •Brrantes iv, 1007. vi, 66 •£rrare i, 846. n, 10. iii, 106 Erras u, 780 Errasse i, 712 Errat iii, 464. 676 Brror i. 1067. ii, 181 Errore iii, 1065 £iTorem iv, 822 Erroribos iv, 004. 1070 Eractans iii, 1025 £niit V, 1388 Erampensv, 450 Erampere i, 168. v, 507. 050. vi, 888.
805 Erampitnr vi, 582 Erapit iv, 1108 Eraptos i, 728 £sciti,620 Esto vi, 072 £t enim i, 106 £tesiav,741. vi, 716. 780 Evanescere it» 827. v, 586. 624 Evtnoit iii, 222 Evellere iii, 828 EvclliUi, 811
EvenU i, 451. 450. 4^8. 482 £ventomi,471 Evertere ui, 84. v,164 Evios £van v, 742 £ontes v, 525. vi, 568 Evolat vi, 818 Evolvaraos i, 058 Evolvens vi, 140 Evomat i, 725 £z aqoo i, 854 En sopero ii, 241. 248 £z volontate ii, 270 £i lerrore iu, 158 Et infinito tempore h, 874. v, 180. 817.
424 Ex tneonte ssvo ii, 742. iii, 845. ir, 5$6 £x improviso ii, 1088 £z ammo miser iii, 110 fis animo diccnt in, 027 Ez ordineponam v, 410
Ez traiisveiso vi, I0|6
Ezssquat i, 80. v, 687
£zsK]oata V, 1208
EzsBstoat ii, 1186. vi, 815
Ezagitata (sing.) vi, 582
Ezamina v, 1M8
Ezangui iii, 505
Exangois iii, 781
Ezanimare vi, 242
Ezanimatquc ii, IIOS
Ezanimata (pior.) vi, >1284
Ezanifflis (smg.) vi, 1271. (pl«r.) vi,
1264 EzaHimo (nom.) t» 771. iii, fU Ezaniraom v{,-705 Ezaodiri iv, 550 Ezattdit iii, 468 £zaogeat v,<ll2 Ezceliere i, 28 Ezcibant v, 047 Ezdderit iii, 675 Esderat vi, 4t Ezderant iv, 41 Ezdpere v, 827 £zdpitu,800. vi,8l2 Ezdta iv, 660. 1206 Ezdtat vi, 441 Ezdtet vi, 808 Ezciusse (plnr.) v, 860 Ezdusus IV, 1170 Eiooqait vi, 068 Excrodabat v, 1425 Ezcradentur iv, 1106 Ezcussere vi, 160 Ezcossit vi, 688 Ezedemt v, 1252 Ezempla ii, 540 Ezemplare ii, 128 Ezemplum v, 182 £zempta (sing.) i, 075 Ezemptu i, 1006. iti, 860 £zen]ptoi,748. vi,264 Ezercensii, 1102 Ezercent v, 1428
Ezerdta ii, 06. 110. iv, 808. 1121 Ezesor iv, 221. vi, 026 Ezest iii, 1006 Ezludantv,464 Ezhalantur iv, 802 £zhalaieiii,4S8 Exhalat ii, 417. v, 254 Ezhalentvi, 811 £zhauatvi,llS8 Ezibant v, 1820. vi» 1210 Ezierat vi, 1204 Exierantvi, 110 Ezigat iv, 1288 Exiliant ii, 200 Exiiit vi, 162
IN LUCRBTIUM.
Esimiii ii» 603. 607
Siiniit iil, 876
Eiiiiiu,16l
Exiiet odorem ▼i» 1215
£ut i, 171. ii. W. V, 700. 9SU \V7
£xiUale Vl, 566
Exitimlei ii, 660
Sutto lefnBHBt i, 860. tv ^68
Exolvatur 1,811
Ezolvcre ii, 881. iii, 606 nexQB i« 281
aiiiiiios i» OSl. iv» 7 SsoLvitvi,878 Exordia i, 150. v, 832. 472 rerom ii,
838.1061. iii,81. iv.26. 113. ▼,
481 animai iii, 881 cai^aaram v^ 676 Exorimitiir i. 874 Exortnm i, 6 Exoi iu. 721 Exosiato iv. 1264 Expandere i, 127 Kxpellitor svo iii, 350 ^peigeiacta u. 418. iv, 002 Expergebctum v, 1207 Exper^tut iii, 042 Expenentia v, 1451 Experteis vi. 1240 Experti v, 1808 Expiimns ii, 854 Expirant iil. 720. iv. 128 Expiraie vi, 886 Ex|Miat vi. 817 Expirent igoei vi. 640 Expiret vi^ 81^ Explaodentibui iv, 714 Explemur iii, 1020 Explent i, 607 Expientes ii, 517 Explere iii. 1017 Espleri ui. 1028 Explerier vi. 20 Expletis iv. 586. vi, 1201 Eapletui iv. 874 '
Explicat ii. 881 Expoliantnr v, 888 Exponeie i, 833. 045. aii, 004. iv^ 21.
770> 068 Eiponit i, 128. iii. 088 Expressit v, 1028 Expresftts v, 488
Exprimitur iii. 404p v, 1007. vi. 327 Expromeie ii» 886 Expugnant iv, 1007 Expugnata (plur,) ii^ 1U4 Expnlerit v. 61 Exsiccaieqoe iv, 628 Exspargi lii. 827. v, 3I9 Exspectare iii. 77Q, Exipuere ii. 1040 Eistant 1.626
Exitat i. 688. iv. 064
Exititerint «,^1
Exitructa vi, 187. 660. 1282
Exstroctas vi, 064
ExstructU vi, 185. 246. 267
Exsoperabat vi. 1276
£x teniplo iii. 416
Extendatur vi. 434
Extentat nervos iii. 480
Extenuatnr iv, 1255
Extera (sing.) ii, 277. 486
£xtema(sing.) iv. 030. (plur.) i. 231
ExCemi v, 516
Exterais i. 1054. li. 1130
Exterritus ii. 1030
Exterrantur iv, 1016
Extima iu. 220. iv, 651
Extincti (sing.) vi. 7
SKtinctam v^ 701. 001
Extollere ii. 505. iii. 1. iv. 407. 1081.
vi. 13. 600 Extorqnebat vi. 1282 Extra nomemm v, 1400 Eitrabere iii, 881 Extraria iv. 278 Extremum cacumen i. 600 finea ^
1116 Extremas vi, 870 Extrinsecus ii, 1141. iv»00 Extritos V. 1007 Extraditqoe vi. 602 Extrusa iii. 077 Extulerit vi, 88. 884 Exuit iv. 60 Exultans ii. 106 Exultantii. 681. vi, 640 Exnltare vi. 1042 Exultat ui. 148 Exnpeiaie iii. 1006 Exuperarint v, 886 Exupeiata (plur.) 'n, 284 £xuratiii,030 Ezorgendi iH. 176 Exusta (plnr.) v. 411
R
Fabrica iv. 616
Fabricanda(plur.) vi. 364
Fabricator iii. 478
Fabrioentor iu, 788
Face (pro fac) U. 484. iii» 4^ vi, 688
Faoe rosea v. 074
Facero iv. 134
Faces ii. 206. v. 1100. vi, 1868
Faoessont vi. 067
Fade iv. 1087. v. 836b lUO
Faclcm v. 1262
XISXU
INDBX
Facjct K.464U819. M7. 1919. v, 1111.
1160.1175. vi, 812. 1110 Facilei iv, 007 FacioDtv,703.700 Factb iti, lOtl Facnl iii, 401. vi, 489 Facoltu 1,111.174 Faoem ▼, 1140 FKcalaii,4S0 Faz ▼, 408 Falcesque iii, 650 Fakibos v, 0S4 FalclfenM iii, 642. v, 1300 Falcis V, 129S Fallacibiia tv, 582 Failaz iv, 517 Fallere ▼, OS Falli iv» S80 FalUt i, 187.981. iv, 400. 589. 1178«
V» 98. 1155 Falaom ii, 1042 Faroa tu, 994. tv« 1117. ▼, 17. 896.
418.662. vi, 18 Fama v, 880 Faoieque iii, 782 FknMl iU, 1048 FamulB iv, 1169
Fana i, 69. v, 76 Ammonis vi, 848 Faacei iu, 1009. v, 1288 Fastipa iv, 481. 826. ▼, 1964 Fatav, 111 FaUdibus v, 874 Fatearai«625 Fatendum i, 628 Faaii,254. v, 810 Fatigans vi, 1160 Fatigant iv, 1882. r, 1498 Fatigat U, 1108. ui, 490. 888 Fatiget iii, 1007 Fatb ii, 257 Fatisci iit, 459. v.SOO Fatum iii, 868 Fauces iU, 608. iv, 581. 787 £tnm vi»
689 Faocibns i, 725. iii, 1025. iv, 1019. vi,
Favillam ii, 674. vi, 690 FaoBOs iv, 585 FavonU i, 11 Favora vi, 48 Fauito i, 805 Fauttosqoe i, 101 f «X iiaiX S04 Febres U, 84 Febrim vi, 656 Febris iv, 668 Feoere i, 741. ▼, 1128 Fecondss i^, 1247 Fcdo iw, 1151
Felidbos ▼, 1877
Feliz i, 101
Femtnum !▼, 826
Fera^bW, 591 nMenera i, 80. 88 tcla
ii, 48 corpoA ii, 102 seda in, 758
ftcU ▼, 1U9 Fecaces it, 1097 Fers (iobiL) i, 14. u, 848. 090. in,
898. ▼,289 Ferei i, 405 Feramm u, 597. 1060. 1151 secla il,
994. ul, 758. iv,4l6. ▼, 965. 980.
lOSa ▼!, 766. 1918 icatit r^ 4t
more^, 980 Femtnrii,60f Fere i, 499 Feri (sobit) B, 870 FeriCentaoriu,400 Ferina ▼, 1417 Ferme ui, 65. ▼, 948. vi, 10 Feroces iv, 781 Feios ▼, 1S99. 1867 Feroz ▼, 904 Femtos ▼!, 650 Ferrea ▼!, 1049. 1059 Ferrent ▼, 1058 Ferretor i, 1017 Ferreus i, 815. ▼, 1292 Ferri (subst.^ ri, 1088 Ferrugina ▼efa !▼, 78 Femim i, 91. 491. ▼, 1850. ▼!, 147.
161. 907. 068. 1026 Ferromque i, 572. ▼, 1240. vi, 1002 Fenrens^e !▼, 494 Fer^enti mpore i, 492 Fer^entibus ▼, 1254 Fer^entb ▼i, 800 Ferrere ii, 41. ▼i, 441 Fervcscere vi, 852. 1162 Fervescit in, 290. vi, 176 Fervescont iii, 498
Fervidus iv, 400. v, 205. 1006. vi, 179 Feruntur iv, 186. 204. v, 510 Fervore vi, 286. 656. 856. 1143 Feivoieiu vi, 486 Fervoribns ▼, 216. 604. 610 SBvo Fessa fistiscit ui, 450. 775* r^ 800 FessiB (plur.) i, 258 Fcisom corpos iv, 846 Fesioa satiate ti, 1087 Festis diebos v, 1166 Ficta in, 4
Fida oanom vis vi, 1220 Flde majore iv, 482. 484 Fldet via ▼, lOS F]deUstodioi,4f Fidem i, 402. ir, 465. 508 Fidere ▼. 1089 Fides i, 424. !▼, 501
IN ItUGRBTIUM.
xxxiit
fldo ptctOK ▼, 868
FieBti,070. ili»740
Tieret t, 1142
Jieri Ti» 44
Fiet iU, 41t
Figmmi. S60. 040. ii. t41. 180. 400.
680. 670. 781. 778. 81t. U, 8tl.
tl8. 658. V. 677. 1809 FigiinD (siDg.) iv, 108. 606. (plor.) i,
686. u, 481. 786. 1080. h, 660 Figoion w, 67. 800. 660. w, 688 Figaiao|ii,41t
Figoimniin ii, 479. iii, tl8. W, 669 Figons ii, 490. 49t. 588. 677. !▼, 68.
46. 159. V, 444. n, 770. 776 Figont ir, 664 Figoris ii. 101. tt6. t48. 685. 5lt.
661. 684. 777. 816. iu. 101. 847. w,
748. ▼. 848. 7S1 Fila in. 684 Filatim u, 8t0 Filo u. 041. ir. 86 FUaoiT. 576.581.589 Fiae i. 966. 975. 978. ii, 91. iU, 7tt.
iv.681 FiaeiD i. 108. 558. 556. 747. 844. U.
1115. ui. 956. 1106. y, 884. 698.
884. vt. 84 FiDeflin.60. v.tlO Fiogu i, 016 Jlogeie i. 166. 710. U. 844. iii. 656.
v.t Fugit i, 848. 847. ui. 806. v. 006. vi.
677 Fnigoot i. 678. 1088. U. 175. Iv, 586.
v,711 Fiogaotqoe ii. 67. iU, 90. vi, 67 Fmiat i. 060. 1000 Fioibas i. 671. 788. 798. 1006. n.618.
768. 1170. iUrOIO. vi, 900. 1116.
1167. lltO Finiqoe locet se i. 077 Ftoirei. 997 Fittiri 1,1000 Finis i. 668. 685. 068. 078. 061. ii.
ttO. 518. 1049. Ui. 857. 1004. 1001.
V. 1818. 1488 Fioita (siog.) i, 77. 606. H. 470. 618.
585. r, 90. vi, 64. (plof.) n, 547.
560 ^itam U. 687 Fioiti (^g.) V. tlO Fnutimi (plor.) iv, 686. v, 1019 Fmitimis vi, 60 Fioitis U, 516 Finitom i, 956. 958. 961. 985. ii.
615 Fioxerit i, 1067
Delpk. H Yur. Cltu, M.
Finnandam vi, 917
Firmant vi. tlM
Firmare vi, 940
Ftssa ongola iv, 684
Fistola iv. 506
Fit ii. 167
Fiunt V, 4SI
Fiia (sing.) iu, 548
Fixum stellis micantibos v, 1804
Flabra Aquilonoro. Etesia v. 818. 741.
vi. 716. 719. 7S0 Flabris i, 876. vi. 487 Flaccidiore v. 6S1 Flag^llis iii, 10S8 FlagiUt vi. 9 Flagiabatvi, 1166.1167 Flagrans iv, 1158 Flamina i, 891. vi. 164 Flamroa i. 494. 872. 908. Ui, 688. iv,
986. V. 899. 1884. vi. 151. 154.
886. 681. 1167 Flaroroa degustaot U. 198 Flammn (siog.) v. 608. 1101. vi, 818.
648. (plor.) u, 806. v. 1190 Flaroro» folgura vi. 181 Flammai i. 786. 809. v, 1006 Flammaro U. 704. iv. 1080. v, 904. vi,
880. 908 soliB i, 1080 rotant vi,
801 Flaromantia i, 74 Flamroaniro i. 784. 1005. U. 187. 807.
V. 605.570. 1008 Flammas ii. 456. 881. vi. 690. 609 Flammata ii. 671 Flammea (sing.) vis U, 815. (plor.) cor-
pora V, 686 Flammescere vi. 669 FlammeoB ardor v. 1851 eolor vi^
807 Flaromis ii. 520. iii, 885. 006. iv, 458.
V, 759. 109S. vi, 617. 677. S9S. 688 Flantes vi. 717 Flaretv. 904 Flatas vi. 1S8. 688 Flectat V. 78. 108 Flectere iii, 515 Flecti u. 888. iU, 510. v. 1166 FiecUtariH,581 Flent i. 650 FieU ii. 6S1 Flesa iv, Sia 606 Flexis mncronibos U. 487 Flexos aditos iv. 607 Flexom iter iv. 91 Flexora (sobtL) iv, SlS Flexos (subst.) in, 586. iv. 681. ▼, 616.
669 Flixeie ii. 95
LocrfC. E
%%xiyf
INDRX
Florav,7S8
Flore vr, 1098
Fioieat i, lOSS
Florebat v, 1441
Florem i, 566. ii, 847. ui, 771. v. 070«
846 Florent Y, S16. SSO. IIOS Florente iii, 1021. v, $86 Florenti v, 107S Florentia iv, 462. vi, S68 Florendbtts iii, 910 Florentii i, 126 Florere i, 256. v, 010 Flores (noro.) i, 8. 927. iv, 9 Floresoere il, 7S FloretCQntv,669.80S Floretv, 882. 1278 Floribas ii, SS. 608» iv, 1127. 1171. v,
1S96. 1S99 Flonda v, 78S. 941 Floriferis iii, 11 Floris vi, 787 Flot Baochi iU, 222 Fluant iv, 219 Flactnnt iv, 76 Flactibas U W). v, 11. 1079. vi«
726 FlnctaftBjp i, 806 Flactu vC 66S. 666. 1061. 1074 Flactaat iv, 1070 Fluctuet aer vi, S66 FloGtus (sbg.) odomiB iv, 670* (plar.)
ii, 766. vi* 640. 696 plangenlct 9,
1164 iraram iii, 299 vi, 7S bclU v,
1289 carainia vi, SS per nuUla fia
141 Flaendi iv, 228 Flaendou,llS8 Fluens fluctus iv, 679 Flutnta V, 947
Floentei iv, 226. n, 619. 9SI Fluentej v, 278 Fluidas U, 690 Fluido ii, 462 Fluit iv, 261 Fluitans i, 719. iu, 1066 Flaitanti« u» 666 Fluitare u, 1010. iv, 78 Flumen i, 292. u, S64. iv, 426. 1018,
vi,266 Flamina i, 2S2. 820« 1002. U. S62,
1014. iv, 460. V, 257. 262. 416. 909i.
vi, 266. 6S9. 610. 1062. 1112 Flumine i. 28S. ii. 662« 666. iv, 42S«
109S. vi, 720 Fiaminibos ii. 0S9. Ui. 623. ^K 148 Fluminis i, lOSO. iv, lOSO Flntat ui, 100 Fluvida tf, 46S
Havidom ii, 466
Flavu (plur.) ii, 874. v,464.
Fluviis IV, 220. vi, 476. 926
18.
617.
VI.
Fluvios 1,
1170 Flaviam vi, f 17 Flanus vi, 674 Fluunt venti i, 281 Flouase V, 910 Floxam vi, 10 Fcecundam ii. 688 FoBcondas (nom.) i, 212. v, 211 FoBda (liog.) ii, 421 Fodare iv, 842 Foedati Ui, 49
Foede (adv.) i, 6S. 86. iv, 170. v, Fiedem v, 1014. 1164 iati fi, S64 oalu. rai i, 687. U, S02 aatana v, Sll pacta iii, 782 Foedere ui, 417. v, 68. 929. 1442. ^
906 Foedo (nom.) u, 401 Ffledomque v, 1S42 Fcedusii,880 Fmmina iv, 817. 120S. 127S. v, 811.
881 F(Btidaiv,ll6S FflBta terra ii, 99S Ffleto i, 264. v, 779 Ffletam ii, S58 Foetos i, 194. 210. 852. 1012. ii. UM.
1162. iii, 1019. vl, 1 FoliU V, 970. 1S99 Follicolos V, 801 Fons n 282. 008. vl, 848. 671. 8ffl
887.890 Fonte iv. 1126. vi, 906 Fontem ui, 82. iv. 1018. v. 607. vl,
860. 862. 867. 886. 896 Fontes i, 281. 926. U, 690. tv, % v,
262. vi, 618. 828 Fontesqoe U, 845 Fontibtts i, 41S
Foramina ii, 886. S97. ui, 68f . iv, 861. 608. 606. 626. 664. 802. 218. v,46& 809. vi, 691. 981. 1028 Foimminibos tv, 660. vi. 148 Foras iv, 201. 968 Fares iv, 17f Foribos iv, 602. 1172 Foris iu, 1076 Forma U, SS6. 414. 711« 894. W. 166^
244. 64& 1272. t, 678. Ilf 5 Formm i, 474. U, 686. «i, 76 Fonnai iv, 67 Formam U,.Sfl. tv, 49. 671. v. 149l
1262 Fonnamenta u. 818 Fonnare ui, S20
IN LUOItBTlUM.
XXXV
PomuiniiD K» 489. 4M. 6S5. W, M. 109.
1S8. V, 7S1 Fonoas ii, 449. 780. 1804. ly, 578.
682. ▼,444.716.721 Fomuita W, 1S6. v^ 1269 FoiroaUini iv, 664 Formaturain iv, 660 Fonnidiiie iii, 64. 79. 994. 1062. ▼.
1217. Ti, 61 FonBMiab iii» 291. iv, 174. r, 1245.
▼I, 26S Feinii4o<8d(bM.) i, 162 FonnU ii, SS4. S7S. 49«. 76T. 815. iH,
22. ir, 27. v,82S Foniadbus vi, 147. 201. W7. 681.
1167 Fonitvi,7S5 Forfes iv, 986. «, 1116 Fortis iii, 8. 76S Fofftana v, 106. 968. 1 120 Foit«8aiiiiii,1008 Fortanaf i, 107. 1166 Fortnniflque v, 1178 ' Fotsas v,-48S Fm tenra i, 10S2 Fovea v« 1249 Foveam («om.) ii,474 Foveti,807
Fivcta (plB«.) iv, 700. v, 1S27 Fiacta stas ii, 1149 Fimetas iv, 4S9 FMpleaiQaitasvi,lll Fragilii,682 Fiagraina 1,286. v, I28S Fngor geli vi, 156 Fragore v, 110. S18 Fragorem vi, 128. 136 Fragori i, 748 Fragosa ii, 869 FrangeDdi i, 662 Frangendis i, 678 Frangendo vi, 142 Frangente i, 664 Fmgi i, 6S4 Frangit ii, llSl. iv, 1077. ^l, 418.
696 Frangitor vi, I4f Fran^unlar i, 882. vi, lOT Fratns iii, 72 Frandem ii, 187. iv, 815. 1200. w,
lOOS Fraodl vi, 186 Fregere v, 1017 Fregiuet i, 660 Fremit tumalta vi, 680 Fremita i, 277. iii, 298. v, 1816 Freroitam edit v, 1076 Freroitus (sing.) vi, 100. (plar.) v, lY9t.
vi, 198. 269. 288. 409
Fiemont v, 106S
Frenlsv, 1297.1S16
Fieta iv, 1024. vi, 426
FretsB (plur.) vi, 1066
Freti (plur.) v, 064
Fretu i, 721
Fretus (mare) vi, S6S
Friatis plebis i, 887
Frigescit vi, 866
Frigida (siog.) iii, 291. SOO. 94S. iv,
106S. vi, S09. 814. 818. 1192 Frigidior vi, 840. 844 Frigidus vi, 849. 87S. 879. 1009 Frigora i, SOl. H, 590. v, 816. vi,
1169 Frigore iii, 906. v, 927. vi, 859. 70S.
846 leti iii, 402. iv, 922. vi, 370 Frigoris ii, 843. iv, 262. v, 640 Frigus fi, S66. 495. 6S6. ii, 616. 857.
iv, 220. 261. V, 1014. 1426. vi, S6I.
59S. 926. 048. 952. 1189 Fronde i, 119. 406 Frondeat vi, 972 Frondent v, 215 Frondes ii, 874. vi, ISS 6uidas ii,
696 Frondescere i, 1092 Frondibus v, 970. 1416 Frondiferas i, 19. 267 Frondiferum ii, S59 Frons vi, 119S Fronte i, 879. iv, 69. 95. 299. vl, 1021
prima i, 879. iv, 206 Frontibus v, 1033. vi, IIO Frnantur iv, 1071 Fruatur i, 58. i1, 18. 646. vi, 856 Fractibus vitai iii, 1020 Fructu iv, 1066
Fnictum ii, 970. v, 1409. 1421 Fructus (sing.) iiS, 927. (plar.) i, 166
(adj.)iiS, 9SS Fractus feros v, 1367 Fruendum iv, 1088 Fruges i, 745. 808. 821. 888. ii, 170.
613.656.698.1015. v, 14. 81. 919.
▼i, 1124 nitidae ii, 189 surguAt I,
253 franguntor 1, 881 nitidas U, 594.
993. 1156 Frogfbus iii, 694 Fragiferentes terras i, S Frogiparos fetus vi, 1 Frugum iv, 1086 Frumenta i, 175 Frnmentum ii, 371 Frastra v, lOOO Frustraminis iv, 815 Frnsfttita (pfur.) iv, OtO Frustratur iv, 575 FruticfS T, 054
XXXVl
INDKX
Fruuiitar iii, 201. 65S
Fuat h, 641
FacftU i, 646
Foco ii, 744
Focam W, 82
Fodit iii, 1046. V, 821. 015
Foerit iii, 048
Fuenint vi, 76
Fagaiii,742. ▼«861. 18S6
Foga i, 082. ir, OOS
Fogai i, 1046. iv, 717
Fogati iu, 48
Foge cnsdere i* 1051
Fogeie ir, SOO. ▼, 866. Ti, 1041. 1046
Fugerit i, SOO
FogielMUit f, 082
Fogienda iv, 51S. vi, 780
Fugiens i, 1000. iii,2S1.752. ▼» 808
Fagient iu, 767
Fugienti ▼, 885
Fugiffluf ii, 025
le Fugit tii, 1081
Fugitabant ri, 12S7
Fngitant i. 650. iv, S25. 1160. W, 75S
Fugitat ri, 07S
Fogiunt i, 6. ii, 714. iv, 1001. ▼» 1071
Folcire ii, 1146. iii. 126
Fulgens ii, 400
Fulgent ▼, 572
Fnlgentia V, S3. 402. vi, S86
Folgentibuf vi, S56
Fulgcie (a fulgeo) vi, 212
Fulgere (a folgo) r, 1004. vi, 164
Fulget ii, 27. v, 767
Folgida (plur.) iil. S64
Fulgit vi, 150. 17S. 21S. 217
Fulgore V.611
Fnlgorem ii, 60. vi, 160. 216
Fuigoris V, 286. 202. vi, S16
Fulgur ii, S25. SS2. iv, 101
Fulgura i, 726. ii, 16S. vt, 181. 260
Fulgure iv, 101
Fulguribus V, 207
Fulguris vi, 800
Fuligine v, 207
Fuimen i, 400. v. 1001. 1124. vi, 227.
277. 281. 207. 400 belli ili, 1047 Fulmina i, 60. 76S. ii, 21S. 1100. v,
674. 1101. vi. 8S. 210. 245. 264.
S2S. S64. S76. 415 Fulmine v, 744. IISO. 124S. vi, S16.
417 Fulroineoi U, S82 Fulminibus vi. 258 Fulminis ii, S84. v, 1210. vi. 145 icta
iii. 487. V. 401 ictus vi. S22. S86
ictom vi, 405 corpora vi. 849 causasB
▼i« S62 natnmm vi, S78 Faisemnt i, 800. v,78S. vi, 202
Fnbit V, 706. ri, 524
Fulva corpom v, 800
Fulvc nobfs vi, 460
Fumans vi, 522
Fumant vi, 748. 752
Fumare v, 465
Fument vi, 460
Fumi in, 4Sl. vi, lOS
Fnmida iii. S06w vi.644
Fumum i. 800. ii, 466. fii, 4SS. iv, 64.
vi. 601 Fomos i. 872. ifi, 429. 4S7. 457. 682.
iv,88. vi, 106 Fondaroenta ii, 862. iii, 586. iv, 609 Fun^amenti i, 574 Fundamento v, 1120 Fnndaritv,60. 418 FundaU 1,424. iv,826 Futtdatum v, 162. 026 Fnnde loquelas i, 41 Fnnderei, 126. iv, 508. w, 111. 819 Fnndet i, 414 Fundi i, 176. 5S4 Fundit iv, 580. v, 1S84 Funditus i, 621. 002. iii, S8. r, 1449 Fundunt i, S52. ii, 114. iv, 870 Fonera \i. 12S2 vasta vi, 12SS 'noHi
V.S27 leUvi. 1107 Fnnere ii, 576. iii, 72. vi, 12S6 Funeris ii, 580. ili,712 Funestos vi, 11S7 Fongi (verb.) i, 442. 444. iii, 160. 80&
iv, 045 Fonptur iii, 7S4. 814. v, 869 Funuii, 115S Funus vi, 12S6 Fnrens vi. 687 Furere vi, 104S Furitt iii, 1024 Furibundus vi, S66 Furiosa ii, 084 Furiosus vi, 1182 Furit ii, 50S. vi, 110 Furoriv, 1062.1110 Fnroiem iii, 840 Fuforisii, 621
Fusa (sing.) iii, 700. ir, 60 Fusi(snbit.)T,lS62 Futaxam Iv, 804
O,
Gadibns vi, 1106 Gallomm iv. 718 Gallos ii, 614 Galium iv, 714 Gannitu v, 1069 Gandent iii, 78
\
IN LUGRKTIUM.
Gaodm iii, 614. v, 171
OandetiitH&i,146
Gudia iv, 1000. 1160. 1100. ▼, 860.
1000 Ou» (plor.) ii, 07 G«ii ▼, S06. vi, 155. 530 Gelids ▼• 217. vi» 5S8 Geiidaa ifi, 60S Geiidaoiqoe ii, 401 Oelidafl ii. 514. iti, 001. vi, 106 Gelidi ui, 580. 005 GeUdit iu, S06. v, 640. vU720 Gelidotiii,409. ¥1,1170 Gelidam ▼. 630. vi. 148 Geiom Ti, 877 Genie&tes iii. 908 Geoieient v, 1047 Gemina iv. 1161 Geoiinam ii, 1081 Geminare tv, 45S Gemino aere iv, 875 Gemituv.ODO. vi,1157 Geraitus (>ing.) iii, 404. (plur.) iv.
1000. V, 1105 Gemmantet ii» 810. v, 468 Gemmii w, 010 Genat 1. 010. ii» 076. iil, 470 Generales macolas t, 501 Generascunt iii, 745 Generattm i, 81. 888. 880. 564. 586.
006. u, 047. 664. 1088. iv, 650. vi,
1111 Genere iii, 807. iv, 186. v, 60 Geoeii ii, 507. vi, 1000 Genique iii, 708 Geniiios i, 08 Genitabilis i, 11 Oenltale ii, 1104 Genitalem iv, 1886 Oenitaies U, 888. 4S7. 571. vi,1805 GenitaU condlio 1, 18S Genitatia i, 58. 168. U, 61. 548. v, 840 Genitatis i, 6SS. iv, lOSB. v, 176. S25.
1811 Genitaliter iv, 1851 Oenitorilms ti, 615 Oenitiioe u, 707 Genitrix i. 1. u, 500 Gens i, 1088 Gentes i, 180. 466. ii, 76. 610. 10S5.
1075. iv, 415. V, 17. 80. 1160. 1881 Genti v,880 Gentibus I. 788. n, 505. ui. 1041. v,
168. 1S06. vi» 640 Gentis iii, S Genuitu, 1155 Genuntur ui, 4S4 Crenos antiqunm ti, 1160 qood Genus ul, 888. 867. 877. S88.
4S8.000. iv,878. v, 470. 607. 608.
vi, 1066 omne Genus simulacm iv, 7S0 Gerantur iv, 144 Gerat u, 848 Geris mentem iU, 1068 Geritur v, 106 Oenmtur i, 6S5. iv, 160 Oermina iv, 1076 Oeryonai v, 88 Gestas v, 144S Gestire vi, 1045 Oestit !▼, 1048 Oestu V, 1081 Oestum (sulMt.) iv, 080. 066^ 776. 708.
V, lOSO Oestus iv, S68 Oigantum iv, 180. v, 118 Oigni vi, 845
Gignier ui, 688. vi, 845. 807 Olaciero vi, 878. 060 Olacies sbtis i, 404 Olaades v, 060. 1S68 Glandiferas v, 0S7 Olandis v, 1415 Olans vi, 178. SOO Olaocis ondis i, 780 GIebavi,568 Olebarum v, 856 Glebas i, 818. v, 811 Glebis i, 887. U, 806. lU, 888. v, 14S Gliscens ignis i, 475 Oliscit iv, 1068 Oliscunt ui, 470. v, 1060 Globi (plor.) v, 478 GIobosa(plur.)ii,468 Globuffi ▼, 70. 664. 781 Globos iv, 118. v,719 Glomenmen ii, 685 Glomeramina ii, 460 Glomeraminis v, 785 Olomenri lu, 540 Olomerata ui, 406. iv, 80 Olomere i, 061 Gloria ii. 88. vi, 8 Olotine vi, 1067 Oradiens iv, 508 Onditor v, 7S7. 748. vi. 1120 Gndos aotads ti. 1188 Graeci U, 680 Grai» iii, S
Gnii i, 8S1. ui, 101. vi, 48S. 900 Oraiorom i, 187 Gnios i, 641 Graiogenarom i, 478 Ofatom ii, 600. v, 406. vi. 764 Giaios bomo i, 67 Graminli u, 659 Gramine u, 89. v, 1091 Grandescere i. 192. U, 1181 Grandescunt U, 1159
xxxTMi
INMX
Gnndi ii, 1140 GnAdtne vi, 169 Graadiiiis W, 106. 150 Gnmdior ii, 048. iii, 968 GnDdis umtor ii, lias Gniido ▼, 1101. ri, 528 Gntom iii, tM8 Gnda v, 167 Gndtts ii, 98 Gnruitar i, 854 Gntratiiii iii, 888 Gnveflcant iil, 1085 GnvoKit iv, 1062. wi, 886 Gnmd» !▼« 1268 Gnvidam Ti, 258. 489 Gnvidas iv, 1281 GnvinimQs iv, 054 Gnvitas iii, 477 Gnvitate H« 88. iH. 1867 Gnvins vi, 280 Greges ii, 661. r, 1084 Greaiio term vi» 588 GiemiDm i, 84. 252. H, 875 Greasam iv, 685 Gressns (plnr.) vi, 1114 Graom iv, 182. 008 Gnlienui iv, 441 Gabemadnm iv, 002 Gnbenans v, 78. 180. 405 GnbeiBant vHaal iii, 540 Gnbemasi,22 Gabenat v, 661. 1116 Gnbement v, 1980 Gargite iv, 808. v, 888. 488 Gnstarat vi, 1216 Gnstavitv, 180 Gntta iv, 1058 GnttB (plar.) ii, 822 Gnttai vi, 614
Guttas i, 885. u, 002. iv, 1270 Gnttis i, 850. 888. vi, 948
H.
Habebant v« 1448
Habemus vi, 711
Habenas ii, 1005
Habendo i, 818
Habe^ v, 785
Habent tenentes vi, 809
Habent ampleii i, 1068
Habentes v, 1018
Habitnm vhaicm iU, 100
H»di U, 867. iii, 7
Harens i. 78. 507. v, 01. Yi« 66
Harant ui, 890. iv, 1106. 1108. t,
555 HKreie i, 600. ii, 460
ii, 476 Hserescit iv, 746
Hafet iii, 141. 184. 40lL 617. toet Hcsit vi, 1014 Hssitat V, 606. vi, 888 Halantes vi, 220 Halat ii, 847 Halitus (siog.) vi, 477 Hamata ii, 467. iv, 666 Hamatis 8, 894. 405. 445 Harmonia iii, 110 Harmoniti fii, 132. Iv, 1241 Harmoniam iii, 101 Haod quaqaam iH, 886 Haaribant v, 1S2S Haniire i, 027. iv, 8 Hanrit vi, 140 Haustn v, 517 Hanstns i, 418. v, 1068 Hanstus (adj.) v, 080 Hebescere iv, 860 Hebeti iv, 51. v. 880. 1278 Helioone.i, llt Heliconiadum iii, 1050 Heliconis iii, 188. iv, 540. ti, 786 Henditus i, 680 Herba v, 814 Hert« (sing.) », 665. (phtr.) il, SlOL
861 Hefbaram i, 886. ▼, 781. 910 Herbts i, 281. ii, 88. v, 462. TB8. 1S95 Herbis i, 884. v, 1416 Uerculls v, 82 Hesperidum v, 88 Hiantes iii, 1007. iv, 592 Hiatu V, 876 Hiatum vi, 58S. 508 Hiatu8iv,419. v, 24 Hibemo v, 698. 988 Hiiare ii» 1121 HUo V, 1408 Hitom id, 291. 5». 617. T84. 814. 8A
86#. 894. 1100. iv, 880. 618. 126T.
v,869 Hinnit v, 1075 Hinnitus (smg.) v, 1072 Hifnndo iii, 6 Hiscant vi, 1068 Hiscendi iv, 64. 102 Hoc (I. e. hoe modo, vcl ob boc) il, Ifif.
it, 861. 567. eaO. 662. 775. r, 805
▼i, 878. 864 Kodlemo S, 1105 Homeri i, 125 Homeros iii, 1050 Hominem iii, 55 Homints iiJ, 440 Hominom iii, 479. vi. 1166 'd^MMi^pcmr r, 806. 98« Hotnams iii, 987
iN h^ennwu.
xxxbi
Hoam iSi, 7«. r, 1976. U79. iv, 1104«
▼iflJ Honorem v, 1119. lisa. 1118. m4.
▼!, 419 Honoris ir, 1150 HoQorora ili, 69 Hon !▼, 179 V Hoi» (iiDg.) iij, 1080 HofBi i, 1015 Hons V. 275 Homnis sua ▼, 25 Honeacant ri, 260 Honibile iii, 089. r, 1805 HoiTibili i, 66. r, 1219. 1252 HombiUs iu, 1029 Horrida iU, 171. 847. vi, 1267. 1280 Horriferis ▼, 994 Honifeios iii, 1025 Horriferam r, 219 Horrifice ^adv.) U, 40. ii, 609 Horrifico iii, 919 Horrisono r, 110
Horror iii, 29. 1047. ▼. 1104. vi, 592.
1009 Horrorem ii, 411. iti, 292 Hospitibus V, 085. vi, 1287 Hostem iv, 1044
Hostes V, 1S08. 1810. 1847. vi, 898 Hostia i, 100 Hostibus V, 1245 Homabat vi, 1279 Humana (sing.) i, 68. 784. v, 208.
(plur.) iii, 761 Hnmanai (>ingO ▼» 820 Hnmanam iii, 88 Homaaai v, 1282 Huroanis i, 728. ii, 160. 595. iii, 849.
iv, 1184. V, 162. 1805 Homanoa iii, 80 ^i. e. bominea) Humanum genos li, 174. 842. 696. 974;
994. iii, 1058. iv, 596. v, 72« 821.
928. 1018. 1025. 105^ 1144. 1155.
1198. vi, 82 odoiem iv, 680 peetos
V, 104 Humari vi, 1277 HnmectaiiB iv, 1187 Uaineetent i, 919 Hnmeeti vi, 508 Humectum iv, 680 Humeris iii, 792. v, 180 Humeros v, 1898 Huaida (sing.) u, 872. vi, 1099. (plw.)
iv, 628. V, 948. 949 Hamiles vi, 51 Hnmor i. 259. 808. 810. 850. 809. 868,
ii. 197. 478. 668. 1118. iu. 840. 428.
502. iv, 828. 868. 1044. 1084. 1090^
V. 286. 266. 412. 448. 804. vi, 496.
501. 505. 654. 688. «40. 844. 875.
966. 1185
Humore V. 26&9i7. vi^ 145. 200. 87?.
617. 948 Humorem i. 585. 709. 780. 841. 1004.
ii. 1118. Ui. 486. iv,809. 1022. 1040.
1058. V. 250.808. vj, 508. 514. 522.
628. 858 Homoribus i, 841. v. 885. vl, 474.
1175 Huffloris U, 992. iv, 1280. r, 271. el»
471. 021. 024. 080 Hjrdrav, 27 Hyemes vi, 872 Hyemisque u, 514 Hjems V, 748 Hymencis iv, 1244 HynieQ9o i« 98 Hyrcano iU, 750
I.
lacdio iv, 1161
Jacebant r, 878. vi, 1176. 1194. 1252. 1268
Jacebat V, 175. 1004. 1272. vi,128I Jacebunt iv, 985
JaoentU,517. iv,412
Jaoentem iU, 900. 997. 1006
Jacentes vi, 888
Jacere (a jaceo) vi, 705 (a jaoio) ii,
678. iv,70 Jacerent (a jaceo) u, 502. iv, 1040.
1068. 1200. 1268. vi, 1218 Jaceret (a jaceo) i, 68. 989. iv, 921 Jaoetii.818. iU, 114. iv, 460. 700. v,
224. 1274 Jaci iv, 66 Jaciamur iv, 1189 Jaciatque i, 969 Jaciebant v, 1817 Jacientes in, 1171 Jacis iU, 956 Jacit vi, 899. 880 Jacitur iv, 94
Jadunt ii, 845. v, lOOa vl, 880 Jaciuntnr iv, 200. 241. vi, 059 Ja«tabuit V, 1822 Jactando iii, 490 JactanB iv, 1047 Jactaat iv, 590
Jactare ii, 882. iv, 778. 118& ▼, Jacteri u» 88. 121. 548. Ui, 47 Jaetaxkr vi» 555. 918 Jactal lncem v, 870 Jadata (ang.) vi, 109 Jactatur vi, 874. 1080 Jactentur iU. 5Q0 JacterisU,80
xl
INDEX
Jaetetw vi, 561
J«cta« S, 1M6. iii,iaM
JacCom (sabft) ▼, S9S
Jaoih Yi, 78»
Jacnlaado S, 1107
Jacolaiitiir ivt 84
JacnUta iv, IISO
Jacaiatnr iw, 1040
Jacolentur iv, 147
JaBoa ifi, 8S0. ir, 070. ▼, S74 lcti t,
1106 orisiv»6S6 On:iW,7e8 IbaDt Ti, 1241 Ibat Ti. 1201. 1206 Ibns (pro iis) ii, 87 Idmur W, 104S Idt iii, 161 Icta (sinff.) iu, 4S0. 66S. vi, 1100.
(plur.) 1,620. Ti.^lS Ictci ii, S28. Ti, SOO Ictibus i. 1064. ii. 1S6 x Ictos ▼, 1124 Ictu i, 22S. u, 84. 08. 272. 06S. iii,
177. 487. 6S6. 814. iv, 760. 0S2. ▼,
S69.401. Ti. 2S9. 20S. SIO luminb
11,807 Ictmn (sobsL) ii, 061. iv, 1266. v, 161.
612. vi, 168. S12. S16. S41. 406 Ictus (subst. «ng.) iv, S68. vi, S85.
(plor.)u,241.448. iu,808. iv,1046.
V, S6S. vi, S22. 402. 412. (adj.^v,
606. 1074 IdsBam matrem ii, 611 Idseis montibtts v, 662 Idcm vi, 1016 Ideo iv, 8S2 Id ipnuD iv, 476. 781 Idonea (sing.) vi, S17 Idoneos v, 606 Jejona copido tv, 874 Jejona oorpom ii, 844 I^tnr (deinde) u, 676. 800 Ignari (sing.) vi, 6S. (plur.) ii, 167. v,
89 Ignaris iv, 4S8 Ignaros v, 996
Igne i, 491. v, la. 60S. 1106 Igneo (plor.) i. 680 Ignem i, 6S7. 648. 601. 692. 696. 697.
707. 746. 78S. 799. ii. S84. 67S.
1 114. iv, S77. 871 . v, 99. 249. 610.
709. 1000. 1001. 1100. 1246. vi, 146.
149. S04. S07. S08. S88. 688 Ignes i, 667. 667. 667. 726. 904. 911.
91S. lOSS. 1087. ii» 191. 214. 4MI.
601. 881. 1114. iv, 610. v, 449. 460.
606. 621. 624. 667. 686. 686. 661.
660. 66S. 701. 767. 760. 1284. vi,
S60. 640 Igaesque j, 801* iv^ 64. vi, 200
Igneos vortex v1, 296 Igni i. 6S7. 647. 688. 707. 714. T16. v, 606. 1249 flammata ii, 671 ooalabc» facto iv, 701 Igni(igne)iu,62S. iv. 409. 926. v,96l. 126S. vi, 170. 276. 299. 809. SSO. S94. 407. 614. 880. 968 Ignibos i, 666. 782. 841. fi, 614. 69S* iii, 903. iv, 406. v, 299. S01. 729. vi, 224. 260. 268. S66 soffire n, 1097 Ignifer v, 460. 499 Igniferas il, 26 Igniferi vi, S78
Ignis i, 464. 476. 649. 660. 684. 704. 770. 86S. 900. ii, S82. S86. iv, SSl. 600.924. 11S1. V. SOS. S97. 408. 670. 666. 1014. 1007. 1242. vi, 86. 160. 162. 109. 204. 206. 221. 279. 280. SIS. S48. S82. 421. 660. 660. 86S.867. 872. 876.886. 809. 904. 06S. 066. 1166 esttferi,664 Igniscat vi, SOO Ignorantia (sobst.) vi, 6S Ignoratur i, IIS Tgnorem ii, 177. v, 106 Ignotas iv, OOT^ Iidem V, S60 Illsec iv, 1076 Illecebrisqae i, 16 Illustrare i, 1S8 Ima pars i, 606. (pior.) vi, 676 snmma
atque ima i, 1066. ii» 487 Imagine iv, 576 Imaginibos iii, 4S1. iv, 00. 2S8. vi,
410 Imago ii, 111. 600. iv,40. 61. 100. 128. 157. 175. 215. 2S7. 246. 270. 280. 285. 205. SOS. SOO. SI6. S17. 774. 78S. 816. 88S Troas V, 452
Ifflbedlla i. 847. iii,60S Imbecillorum v, 1022 Imber li, S88. vi, 280. 406 Imbibat vi, 71 Imbibit 111,1010
Imbram i, 784. vi, 148. 200. 1176 Imbres i, 251. 76S. ii, 21S. 897. 928. V. 217. 416. 674. 9S5. 1084. 1101. vi, 106. 414. 511. 611 Imbresqoe v, 056 Imbri i, 287. 716. 786. vi, 266 Imbribus i, lOS. 28S. 806^ fi. 872. v,
257. S42. 706 Imbris u, 222. vi, 221 Imbuat ignu vi, (NM Imbutaii,60l.7SS Imis i, S5S. iii, 702. v, IS6. vi» 140.
676 ImitanCttr ii^ 664. v,l068
IN LUCRKTiUM.
xli
laiiUre iii, 6
ImiUri Iv, $20. 366
Imitarier v, 1378
ImitetDr vl, 444
Immaiiem y\, 446
Immanes iii, 461
Immaoi ii, 497. ili, 1006. v. 34. 110.
376 Immania Iv, 412. t, 522 Immanis ir^ 1156 ImmatorB mors ▼, 222 lmmm«i v, 1208 Immensi ii, 1094. iii, 867. ▼, 380.
1216. vi, 664 Immensam i^ 75. 956. ii« 92. 590 Imminent vi, 562 Imminni v, 625 Imminoit v, 1016 Immissa (plur.) iv, 719 Immissis babenis v, 785 Immissom iv, 1173 Immittebat vi, 1232 Immittit se totam in aquam vj, 440 Immista i, 894. iu, 394 Immixlas i, 877 Immoderatum i« 1012 Immortale iii, 517. v, 160 Immortalem iii, 755 Immortales iiij 779 Immortali i, 58. 237. 546. ii, 646. iii,
776.806 Immortalia ii, 861. v, 122 Immortalibas w, 166 Immortalis iii, 611. 624. 670. 715. 748.
830. 882 Immanda iv, 1153 Immntabile i, 592. 790* iii 750 Imroatare vi, 1120 Immatat v, 1414 Imoiii. 38. 57.581. v, 164 Iroparibus v, 682 Impediat iii, 323 Impediatur vi, 822 Impeditiv,9l9 Impediunt ii, 786 Impellant vi, 1068 Impellere i, 304. iv, 530. vi^ 1055 Impelliervi, 1058 Impellit vi, 1030 Impellitttr vi, 889 Impendant iv, 174 Impendens aers sazom iii, 993 loqienilent i, 327. vj, 253. 663 Impensa v, 962. vi, 490 Imperat v, 671 Imperfecta iii, 971 Imperio V, 1127 ImperitaniBt iii, 1041 Imperiam iii, 101 1. v, 1141. vi, 54
JMpk, ei F«r. Cku. Ind.
Impete il, 326. iv. 418. 901. v, 506.
911. vi, 137. 152. 173. 185. 238.
327.333.339.517 Impetibus i, 294 Iropetis vi, 326
Impetus ii. 693. v,201.ai3. vt, 127,
281. 336. 500. 728 Impia i, 82. 84. ii, 622 Impiger v, 881 Impigne (sing.).v, 1451 Implexis iii, 332 Implicitum vi, 1230 Implicitus iv, 1142 Importare iii, 825. v, 370 Imposituro iii, 903. vi, 741 Imposta V, 544 Improba ^siug.) v, 1004 Improbe (vocat.) iii, 1039 Improvida i, 938. iv, 14 Improviso ii, 1033 Imprudentes v, 1007 Impubem v, 672 Impoiit V, 651 Impulsa ii, 135. iii, 189 Iropalsi ii, 272
Iroum i, 986. 992. ii, 89. v, 497 In anteacto tempore v, 173 In nameram ii, 631. 636 In promptu I, 879. «i, 148. 246. 388.
iil, 107. 186. iv, 96 cogniU ii, 867 InaKlificaU vi, 263 Inanitur vi, 1003 Inanitusque vi, 1022 Inauditos v, 1054 Incassum ii, 1059. 1164. v, 1000. 1128.
1429 Incautam vi, 389 Incedit iii, 76 Inoendi vi, 673
Incendia i, 902. iv, 870. v, 608 Inceodunt vi, 346 Incensum vi, 1143 Incepti V, 392 Incerto i, 165 Incertum i, 595 Inoessit vi, 281 Inceste i, 99 Incboat iii, 184
Inddere ii, 227. 240. iii,«19. v, 364 Inciderint vi, 350 Inciderant vi, 1173 Incidit vi, 144. 295 auKs iv, 579 Inciletque iii, 976 Incipiam i, 50. w, 38. vi, 906 Indpit iv, iB8i IndU (smg.) i, 272. vi, 136. 294. 324.
427. 430. 581 IndUt iii, 743 Inclamet iii, 966
iMerei» F
xlu
INDBX
Indinare ii, 94S
Inelinatur vi, 572
InclodQntor iv, 1 190
Inclusa Cplur.) t, 79
Inclosi (plur. ▼, 620
Ittdasom i, 064
Induta (stng.) i, 41
Incloteiii, 10 indotc Memmi v, 8
Inoohibessit iii, 445
Incoloraem v, 62
Inoolomis ii, 70. iii, 416
Incomitata (plur.) ▼!, 122S
Inooramoda (subst) iii, 877
Inconstantcr iii, 490
IncorropU (plor.) w\, 601
Increpet iii, 046. 066. 076
Incnboisaet ▼, S47 t
Incoboitn, 1141
Incnltis i, 200
Incambens t, 1006
Incombere ri, 666
Incombit ri, 560
Incoria vi, 1240
Incorrit i, 288
Incorsura iii, 761
Inconri ti. 976
Incnsat ii, 1168
Incnssam ii, 883
Incvsserat vi, 1210
Incnsstt i, 099
Incntere vi, 772
Incntiens i, 20
Incatitvi,602
Inde iv, 776 lod v, 498. 740. 760
Indepta iii, 219
India ii, 697
Indicat i, 809. iii, 608. tv, 997
Indioe mente ii, 1070
Indicia vi, 981
Indido ii,499. hr, 1019
Indidnm ii, 666
Indign ii» 640
Indigna (sin^.) i, 61
Indignabere lii, 1068
Indignantnr vi, 106
Indignarier iii, 889
Indignatar iii, 807 *
Indigos V, 224
I|iditarii,1124
Inditos V, 1164
Indo ii, 1006. v, 109 mari ti, 896
IndooMPe i, 17. iv, 149
Indodt i, 149
Indocti (phtt.) v, 1246
Indo^i i, 89. iv, 910. 968
Indnimos v, 816
Indulgendo r, 1968
Indolges iii, 047
lodolget i» 805
Indo^diri iv, 68
Indopedita 1,241. ii,101. 458. v, 874.
vi, 462. 1008 Indoperatorem v, 1226 InduperatoTps iv, 065 Inerma et noda (plor.) t, 1291 Inesse i, 501. iv, 821 Inennt lii, 007 Ineunte sbvo ii, 749. iii, 945» 745. v«
698. 666. 867 lofamem vitam tti, 42 Infsns V, 224 Infantia v, 1090 Infantibos i, 187 Infantom t, 808 Inferias iii, 69 Inferiores i, 795 Infema (plur.) v, 646 Infemaqoe l, 095 Infemas iii, 628
Infeme (adv.) vi, 186. 596. 764 Infeiret v, 924 Inferri iii, 680 Infesta ii, 1142 Infestom v, 220. 1129 Infestus V, 1094 Inficiandum iii, 707. v, 141 Infictunt iv, 78 Infidi roarisit,557 Infinitis i, 617 lofirmis i, 261 Infirmo iii, 448 Infitiii,514. ▼, 1207 luflammasset i, 478 Inflane cicutas v, 1982 Influtt V, 502 Infra iii, 275 Infimcta v, 291. 1926 Infringi iii, 156 Infula i, 88 Infnso t, 407 Ingemere v, 210 Ingemit iii, 488
Ingenio iii, 1066. v, 1106 certare ii, 11 Ingenioqoe iii, 745. v, 1110 lugenium iii, 464 Ingentia il, 1161 Ingenni fbntes !, 291 Ingratu (nom.) v, 45. vi, 15 (adT.) ifi,
1082. vi, 215 Inque-giavescant iv, 1249. vi, 660 Inqoe-gredi iv, 885 Inhians in te i, 97 Inhorrebntvi, 1199 Inhomata vi, 1219 Iiijecta (plor.) tii, 979 Injectis 1, 406 In^cctus aninii ii, 799 Inunica i, 760. v, 760. vi, 777 InimidtiisT, 1145 Inimicosvl, 1115. 1118
IN LUURBTIUM.
xliU
Inimus iii, 661
Iniquo i, 42. 184
Inire elementa t, 89
Init i, 689. iv, 849
Initari ii, 716
Initnm i, IS. 384. ii, ^. iil, 279
Injurinv, 1151
Inlieere v, 170
Inlicit ii, 787
Inlidont iv, 1098
Inlininris W, 1188
Inlustrans iii, 2
Inluvie corporis vi, 1968
Inque-merentes ii, 1103
{nnasd iii, 798. w, 187
Innnta(8ing.)u,230
Jnnoxitts ?i, 893
Innomenbile spntium iv« 198. ?i, 487
Innnmenibilem vi, 484
iBnnmembiJibiis i, 864
Innninembiliter t, 276
Innomereli ii, 1088
Innnmero ii, 1068. iii, 780
Inolcntis ii, 849
Inopi iv, 1186
Inqoe-pediri iii, 483
Jnqoe*pedita iv, 666
Inqne>pcditnr vi, 803
|[nque-peditns iv, 1149
In<|nirere iv, 1182
Inndent iv, 1160
Inrigat V, 283
Inriget iv, 906
Jnritans iv, 1028
Jnritatn iv, 1089. f» 1062. 1317. n,
680 Insatiabiliter iii, 920. vi, 978 Insedabilitervi, 1174 Jnsensilibns ii, 866. 869. 887 Jnsequitur iu, 178. 40|. iv, 841. 361.
vi,884 Insertiii, 114 Insessa (plur.) ii, 690 Insideat iii, Ml Insidet iii, 914 Jnsidiis v, 1419 Insigni vi, 94
Insisnibus insignis iii, 1099 JnsiEa V, 1869 Insinnando iv, 889 Insinuandum v, 46 Insinttant vi, 778 Insinnantnr iv, 1024. vi, 3^4 Insinttare i, 410. vi, 860 Insinuari iii, 729
Instnuarit iii, 484. t, 74. vi, 88. W Inspnuat ti, 486 Insinuata iv, 628. vi, 364 Tnninnataip iii, 696
Insittoatas iii, 660
Insinnaturii,683. iii,67l. vi, 802. 966.
Insinuatus vi, 233. 276. 1029
Jnsinuentur iii, 729. 738
Insiottetse i, 117
Insinnetnr i, 114. iii, 781. 783
Insistereqoe vi, 886
Jnsita (singp) v, 183. 689. 1046. (plur.)
V, 330. 1098 Insitionis origo v, 1300 Insitos i, 900 Insomnis v, 888 Inspirantiv, 1102 Instigant iv, 1076
jnstinctos araore i, 924 '
Jnstilerint i, 407 Institoas ii, 848 Instituisse v, 16 Instrata fronde v, 986 Instnicta ii, 6. iv, 61^ Insuerit iv, 878 Jnsuescat iv, 1276 Insu]ai,718. iv,401 Insultans equit iii, 104$ Insuper iii, 914 Intactile i, 488 Jntactom iii, 814. v, 369 Intactus vi, 1068 Integer iii, 22 Integn iii, 706. vi« 347 Integrare ii, 1146 Integrent i, 1081 Jntegris vi, 230 Integros fontes i, 926. iv, 9 Intefiecta (plur.) i, 48 Intellegit vi, 16 Intcmpesta nocte v, 984 Intempestivis ti, 872. vi, IIQO Intempestivos ti, 928 Intendere iii, 963. v,614 Intendunt v, 386 Intenta iv, 74. vi, 108 Interdusa vi, 1264 Inter v, 1373
Interseiv, 248.289 Intereumt ii, 873 Jnteidatns iv, 866 Interdum iv, 134 Interea v, 896 Intereant iii, 769 Inteieat i, 116. iii, 399 Intereunt iii, 78 Interiiatiti,885 Interiicere v, 1248 Interflnendi iv, 228. vi, 93^ Jnterfodiunt iv, 720 Jnterenim fugit vi, 331 Jnterjecta iii, 872. iv, 4^ Jnterieie iii, 96Q
xliv
INDBX
Interiis^c iii, G78. v, 853. vi, 709
Interimant iii, 288
Interimat i> 217
Interimit ii, 1001
Interit iii, 638. 701. 766
Interitam-r, 876
Internoscere iv, 246. 565
Interposito wi, 1046
Interpositom iv, 561
Interpret ^i, 1147
Interpretantur W, 830
Interrampat r, 766
Interrampere ▼, 288
laterTapta iii, 863. t, 800
Inter sepit \r, 046
Intersiia (plar.) v, 1376
Interstingui 9, 760
IntenralU ii. 725. 1019. iii, 881. W,
654. r, 442 lutenrallis ii, 97. 100. 106. 205. iii, 396.
667. ▼, 569 InCenrallaro iv, 188. 198 Intervomit vi, 894 Intesdnum ii, 290. iv, 116 Intima vi, 1166 Intolerabilibus vi, 1156 Intorsit vi, 124* Intiare iv, 664 Intrinsecna vi, 1097 Intaodaxerant iiii 630^ Introituque ii, 407 Introitusqne vi, 493 Inque tueri iv, 717 Intulerant v, 1245 Intulerint vl, 758 Invadit vi, 659 Inque-valebunt ii, 301 Invaserat vi, 1210 Invasit vi, 174 luvecta ii, 624 Inveniamque iii, 057 Invenientes i, 737 Invenies i, 451. ii, 348. 676^. 1080. iv,
480 Invenietur iii, 208 Invenio iii, 902 Invenit v, 9. vi, 1059 Inveniunt i, 406 Inveniuntur i, 298. iii, 203 InvenU v, 1112. Iv, 991 Inventam iv, 968 Inventi ii, 615 Inventor remm iii, 9 Inversts verbis i, 643 Investigare tv, 706 Inveterascit iv, 1061 Invicta i, 951 Invida i, 322 Invidia iii, 75. v, 1125. 1130. 1418
Inviolabilia v, 306
Invitant ii, 319
InviUt V, 526
Invitos ii, 278. vi, 694
Invitum iii, 261
Inule ii, 430
Inumbrant iii, 926
Inumbiatur v, 290
Involvat vi, 442
Involventes v, 970
Innrget v, 1034
Inustis vi, 1164
Inutilitatem v, 1273
Joca V, 1896
Jocanti iv, 686
sequor lonium i, 720
Jovis vagitom ii,633
Iphianaaaai i, 86
Ipaua vi, 401
Ira i, 62. ii, 650. iii, 289. 296. r, 40a
1147. vi,71 Iracnnda iii, 296 Irai iii, 304 Iraram iii, 299. vi, 73 Iraa acrea iu, 312. vi, 753 aeeitea v,
1194 flammarnm i, 724 Iratua v, 1034 Ire i, 381. 970. 1004. ii, 150. 155. 275.
961. iii, 625. 529. 607. 613. 761.
1043. iv, 207. 389. 447. 534. 884.
V, 644. 646. vi, ] 16. 663. 991 Ire ad capulum ii, 1172 Ire per altam iii, 1041 Irrevocabilia i, 469 Irriut i, 71 Irmmpere ii, 306 'Iirx^ iv, 1169 lamara v, 30 Ita .quam il, 1036 Itautdebentii,900 Italaa gentea i, 120 - Ita]ieterraii,72a Item V, 246 Iter i, 1109, iv, 91. 536. v, 405. 1129
viaram ii, 626 viai v, 1123 Iterabant iv, 583 Itere v, 652
Itidem ii, 922. iv, 1000 Itinerque vi, 338 Itum iii, 389 Jubariv, 406. v, 696 Jucunda ii, 3. v, 896 Jucunde (adv.) fi, 31. 403. ▼, 1393 Jucando ii, 19. 399 Judiciis iv, 522 Judicio ii, 1041 Jugcra iii, 1001 Jugulentur iv, 1008 Jugulum iii, 608
IN LVCRKTIUM.
XW
JamenU r, ISSO
Jancti iii» 417
Jonctam iii» 80i
Jonctun (anbst.) vi, 1084
Jongatar Ti, 1077
Jangebnt r, 960
Jangens W, 48S
Jnngentei \, 714
Jongere iii« 801. r, 1018
JoDgi ▼, 4S0. 84d
Jungit iv, »186
Jungitar ii, 90S. vt, 1067. 1078
Jongont ir, 1 101
Janguntor iv, 7S0
Jonxit V, 404
Jopiter vi, S86. 400
JoraT,114S.1146
Jure n, 486. 1138. iu, 076 bis.
057 Jorsim gliscont iii, 470 Jona iii, 61 Jostam iii, 96S Jastura iv, 18S4 Javabant v, 1S89 Jovare i, S8. v, 1S80 Juvat i, 986. ii, 4S7. iv, 8. vi, 970 Jovatqoe i, 987. iv, S Jovatar vi, lOSl Joveoci (ting.) ii, S60 Jovencos v, 107S Juvenea i, 187 Juventas v, 886 Javenum li, 84 Joxtn i, 846 Juxtim iv, 604. 1806
LababttitTi,1151
Ijdiare i, 6S1
Labascit i, 6S8
Labator t, 766
JUbefiu:ta iii, 698
Labeiactant vi, 798
Labefactari iv, 4S7
Labefactat 1,696
Labefactos t, 668
Labellis iv, 107S
Labemii, 1144
Labendi v, 509
Labens v, 606. vi, SSS
Labentes i, lOSS
Labentia i, 8. lOOS. ii, S68. v, 1815
Labeadt iv, 1878
Labi V, 988
Labier iv, 447. t, 476
Lsbitur iv, 1116. v, 710. 717
Laborant i, 849. vi» S96
Laborat iii, 177. 7SS. iv, 1098. v, 1429 Labore 1,814. ii, 729. 1169. 1168. iil,
63. 480. iT, 966;. 1114. t, 814. 867.
Ti, 1848 prsBstante ii, 18 Laborem i, 142. ii, 8. iii, S67. 461.
1018. T. 1181. 121S. 1871. 1358 Laborent iii, 606. 730 Labores (nom.) ii, 1164 Laboret ii, 63 Laboria iii, 966 LabrisiT, 1187 Labro It, 698. t, 1406 Labrorum i, 939. iv, 16. 664 Labroaa iv, 1168 Lacer iii, 404 ^ Lacerant iii, 1006. iv, 629 Lacerare iT, 848 V», Lacerari iii, 000
Lacerato (nom.) iii, 409
Laoerent iii, 893
Laoertis iv, 887
Lacertoa vi, 306
Laceasant iv, 818. 601. vi, 983
Lacesait iv, 691. 1033
lAceaaont ii, 136« Iv, 346. 696. 7SS.
736. 757. 768 Lacromana iv, 1170 Lacmmaie ii» 480
Lacrumaa i, 98. 186. iii, 967. v, 1196 Lacromta i, 919. 11,976. iii, 470. ti,
1846 Lactant It, 989. t, 1067 Lactantia t, 883 Lactei,868. t,818 Lacteaa homor i, 869 Lactia i, 886. ii, 370. t, 811 liquon»
it,S98 Lacom It, 1080 Lacunarom t, 1860 liumnas i, 116. iii, 1044. Ti,6S7. 661 Tjicnnis salsb t, 798 Lacns (siog.) tI, 746. (plnr.) ii, 846.
T, 76. 464. 1371. vi, 637 Lasdebant v, 999 lAdere ii, 429. iv, 638. 788. 785. 1076.
T, 1019 Lasditu, 436. It, 636. t, 1486 LaBditor Hi, 149. 150 LflBdont T, 646 Leta (aing.) ia, 007. It, 1963. t, 1399
(plur.)iT, 1193. T, 1011. Ti, 18 pa-
bula i, 14. 868. U, 317. 364. 696.
874. 1168 armento ii, 343 arbuaU ii,
694. 698. 99S. ▼, 919 Tineta ii,
1166. T, 1371 Letamnr iii, 108 LflBtantia loca ii, 344 Lntaa urbea i, 866 LBtaturui,110
slvi
INDBX
liBtit» iii, ifti
Immm m, IIT. 14S
LBtum i, 84
Um ir, 894. SIO. 845
Lnra iv« 977
hmvun iii, 049
LeviA U, 480. iv. 080. v. ISSl. 1S79
LeTibut ii, 408. 411. 401. 407. 400.
400. 470. iu, 195. 800. 845. r, 4i&
vi, 089. S5S Leviqiie lepore v, 1808 Umii,407. ir,4SS L0ntstiiui oorpon ir, QOS hmwQ W, S08 Leror it, 154. 506 Lbvok ii, 48S. ir, 550 Leras ir, S08 LAmbeie r, 1000 Lemeiitetur iii, 906 LAmeDtit r, 987 Jjunmn. iii, lOSO
LuDpada ritti ii, 78 mimdi r. 40| Lampedat igniferia ii, 85 LMnpede r, 009. vi, 1190 Aflvmiiov iv, 1158 lAna iv, S77
LuuBi,S01. vi,50S. 1078 IjHiam &oeie v, 1S5S lADgoebaiit vif 1819 Unguebat v, 1145. vi, 1155. 1810.
1868 lADgaent vi, 1358 Langueot iu, 900. iv, 1117 Langoentet iv, 40 L«BfD6ntia V, 1005. vi, 797 Languescere iii, 594. 105S. ir,988, v,
708 I«ngnetcunt ir, 049 lAnguet ir, 709« r, 8S0 Languida iv, 808, w, 886. ri» 1800 iABguldior i« 058 Languidut r, 051« 757 Languor Ui, 17S |Aii%enB i«880 pecvdea ii, S18.000.
r, 804 Lanigeras ri» 18S5 lAnugine v, 815. 887 Lapide vi, 1000. 1040, 1055. 1087 Lspidem i, S14. ir, 800. r, 1198. v|,
100. SIS. 910. 1008.1014 Upidet n, 888. ir, 417« r, S07. 188S.
ri, 108. 105 Lapidit vi, 916. 1049 Ltpidom iii, 199 Lapu iii, 004. iv, 574. vii 101. 907.
1044 Lapta iv, 145. 801 Lapii i» 0S8. li, 170
Lapau vi, 389
IJK|ueata templa ii, 88
Lai^ ii, 805. r, 807. 940
Uffgiiica ii, 087
L«rgifluam v, 507
Largior iv, 958
Largirier v, 107
Urgiter vi, 088. 1111
Uurgo iv, 18S1« r, 4SS
Largoti,41S. u,llS6
Lugut aer ir, 898 font r^ 88f
Latciva(tiDg.)i,861
Lttcivia V, 1S99
Latti (plur.) vi, 1840
lattorum vi, 1S4S
Lattut ivy 956
Lata (plur.) i, S85, vi, 187
Late (adv.) ii. 074. 1185. iv, 140. v.
804. S48. 470. 001. vi, 540. 698.
019. 047 Latebit iv, S05
Latebrat i, 409. iu, 508. r, 760 Latebrit v, 907, vi, 706 Latent iu, 878. ir, 988 Latent Ir, 797 Latenti iii, 108 Laten r. 1S8S Lateramina vi, 8S8 Latcre (noro.) li« 1048. v|, 110 (fob.)
i, 808. 805 Lateru iv, 81S
Latet i, 878. ui, 874. 881. iv. 984 Uticem i, 940. iii, 4S0. 1081. r» 15 Latioet i, S7S. S80. iu, 19S. r. 86S. vi.
1070 Latidt i, 880. ii, 056. ri, 868 Laticnm iv, 1080. 1098 Latinit venibot i, 1S8 Latior ret ii, IISS Latitandi i, 875 Latitantla i, 048 Latitare i, 877. 880 Latrant v, 1005 Latraie ii, 17 Latutcula iv, 818 Lavabrii vi, 790 lAudare v, 159 Laodat ii, 1106 Laude vi, 18, 04 Laudet (nom.) v, S Laudibut v, 1879 Landit i, 983. iii. 46 Lavere v, 948 Laoiicomot vi« I5| Laoroi, 740. v, IIS Laurut vi, 15S Laxare vi, 1009 Leas (plur.) r, 1817 ]>cta (plor.) V, 90S
IN LUGRBTIUM.
xlvii
Lecti stnta U, 847
Lecto iii, gi7
JUectam vi, 1947
Lege leti iii, 687
Leges iv, 964. w, 50. 1146. 1447. W, 8
Legibus ii, 718. ▼, M7. 114». 1148
Legiones ji, 40. S28
Legionibas i, 470. ut, 1048» ▼, 1287
Leni iw, 1008
Lenior yi, 189
Lenta (plor.) ii, 869
Lento ▼], 488
Leov,908
Leooes u, 601. iii, 807. iv, 710
Leonis iT, 1010. ▼, 25. 988
Leomini iii, 297. 741. W, 719. 760. 780. r, 860. 899. 1086
Lepore i, 16. ii» 601. iv, 80. v, 1268. 1876 Mttsco i, 988. iv, 9
Lepofem i, 29
Leposes iii, 1019
Leponim in, 1049. i^ 1126
Lenin« pestis w, 26
Lethnigi aodss iii, 841 Jjt^fMigp m, 466
Leti i, 242. 862. ii, 967. Ki,42.212. 468.478. jv,770. ▼. 874. vi, 707. 1197. 1244 gelidi iii, 689 isntta i, 1106. iu, 829 vias ii, 916 liinine ii, 959. vi, 1166 portuui,67 lege iii, 687 frigore iii, 402. W» 982 vada r, 1221 Uraina vi, 1206
Leto tii, 676. 942. 1054. v, 1006
Letam lU, 81. 1092. r, 1419. vi, 1199. 1227
Levaie ii, 866. v, 1266
Leve vi, 1168
Leves iii, 419. iT, 184. v, 287
Levisonma v, 862
Levitate iii, 888. iv, 204. 749
Llbata aniroa iii, 716
libatnm iii, 214
Libatnr tena v, 261
LibeUaiv,6l8
Liber ▼, 14
Libertas i, 467
libido (vel lobido) iv, 780 iinpMMa r.
Libfaatv,669
Licet ii, 808. vi, 600
Ugna i, 878. 918. n, 880. 888. vi, 240
Lignca iv, 1164. ri, 1069
Ligni iT, 149
Lignis i, 872. 874. 800. 900. 91U ii,
887. 896. iii, 787. v, 181. vi, 980 Lliiiantiii, 11 limen iii» 681 Umina iu, 1078. iv, 1170» vi, 188.
1206
Limineleti vi, 1166
limas r, 497
Lingua i, 414. 881. iu, 478. 682.667.
ir, 668. 619. 836. r, 1066. 1066. vi,
1147 lingum i, 140. ii, 809. iv, 626. 88«. r,
1027. 1030.1048 Lingnai tampU iv, 688 langttam i, 640. iii, 156 lingnaqoa iii, 454 iJDqQant i, 875 linquatur vi, 882 • linquebant v,067 linqaere i, 703 linqui iii, 321 linqntt ii, 356. iii. 402 Dnquitur i, 876. ii, 918. v, 703 linquunt ii, 45. iii, 641. v, 802 Linqunntur iii, 713.714 lintea iv, 82 linum vi, 000 Lique&cta v, 1261 Liqaefitvi,966 Liquentes guttas ii, 991 liquentia iv, 187 liquerit iii, 718 liquescat vi, 516 liquesdt i, 494. ri, 178 liquescunt iv, 1107 liquida (plur.) ii, 462. iv, 1262 liquidam iii, 40. ir, 660. vi, 404 liquidas i, 874. v, 213. 1378 liquidi V, 282. vi, 204 liqnidis Ir, 1262. ▼, 600 vooibvs ii«
146 Uqddissima iv, 169 liqnidiittmos vtbcr v, 601 liquido iv, 1234. v, 873. ri, 688 Dquidum iv, 979. v, 503. vi, 229, 066 liquidus i, 360. iii, 428 liqiiiani» iv, 378
liqoisse iii, 697. iv, 172. vi^ 261 Dqaitii, 476. t, 6 liqnitur iv, 1236 etas U,.1181 liquor i, 464. 866, iv, 871. v, 808
aquamm ii, 390 Liqoore i, 987. iv» 442. 444 mH» if ,
18 liqnoiom amaviciiii ii, 846 liquores i, 1088. ii, 896 liqoori i, 714 liquoris vitigeni v, 14 liquonun lorem i,7fl liqottntur iii, 652 litem intendere iii, 963 litera u, 691 Dtora iv, 221. vi, 926 litoie vi, 470 flnctifn^ i, 806 litoris incorvi ii, 376
^
xlviii
INDBX
Litos 1,720. v,36
Uvesccre iii» 627
Loca ir» 1028. 16S7. 1080. i2d0
liocabant vi, 1282
Locaiu ii, 487
I^ocare v, 1107
Locaris i, 970
Locaruot i, 1021. ▼, 421. 1167
Locata (sing.) iv, 06. vi, 1060 (plor.)
i, 879. ii, 88S. 1016. vi, 192. 906 Locatam iii, 600 Locatom iii, 96. 09. ur, 706 Locatos iv, 248. 282. vi, 8S1. 1002.
102S Locavit V, 12 Looet se fini i, 977 Lod samma ii, 104S Locis iv, 12S6. 1266 Locos iv, 799. 12S9 Lon^i,7]2 Longioqao sbto ii, 68 Longiter iti, 676 Longios iii, 790. ▼, 1S4 Longoro momri vi, 618 Loqoacola iv, 1158 Loqoela ▼, 72. 2S1 Loqoelas i, 40 Loqoens iv, 646 Loqoentes iv, 079 Lorica vi. 064 Lobeat iii, 6S9 Loliido iv, 780. 1040. ▼, 962 Lnbitnm iii, 669
Labrica(plor.) r, 948 serpens ir, 68 Locas boves w, ISOl Lnoe ii, 56. 147. 794. 799. 806. 10S1.
iii, 88. iv, 81. 2SS. SS8. S45. S48.
S49. 1119. r, 12. 777. vi, S6. 848.
67S. 1144 Loce carentom iv, S9 Locem u, 796. iv, 1162. ▼, S04. 576.
876.976 Lacens r, 609 Lnceraanun iv, 452 Loces (dies) t, 680 Locibos (diebos) r, 687 Lodda teU diei t, 148. ii« 69. iii, 02.
▼i, S9 cannina i, 0S2. ir, 8 templa i,
lOlS. ii, 10S8 tela iv, 84S signa r,
619 LocidQS ir, S41 Lodfenm r, 726
Lods (sing.) iu, 80. 1024. ▼, 288. 294 LocosiT, 1002. v,76 LacroT,87S Loctantes ▼, 1129 Lactibasui,947 Lncto iii, 924. vi, 1246 Loctumque iii, 462
Loctos vi, 1249
Ludi iv, 1124
Ludibria ii, 46
Lodibiio v, 12S4
Ludificetari,988. Iv, 14
Lodis (nora.) iv, 971
Ludit i, 262. iv, 1004
Ladoiv,686
Lodos iv, 794
Lodunt ii, S20. 6S1
Luela iii, 1028
Lugebatv, 11S8
Logerc iii, 809
Logubri !▼, 650. ▼, 277
Lombis W, 1260
Lomen iii, 415. ▼, 697
Lnmina vits i> 228. iii, 861 solts i, 5,
ii, 65S Lamine ii, 211. iii, 1055 cassns iv, S60
terrev,486 LomiDibos ii, S65. ▼, 769. vi, 28S Lominis ii, S80. iii, 411. v, 226. 779.
1S88. 1464 tiquidi ▼, 282 oras i, 2S.
171. 180. ii, 677. 617 ictn ii, 807 Lona !▼, S06. ▼, 581. 70S. 7S0. 747.
752. 767. 1188. 1189. 14S6 Lonaque ▼, 676. 617 Lon» ▼, 764 LaaSBqoe i, 129. ▼, 77. 472. 1206 late-
bras ▼, 760 meatus ▼, 772 Lonm ▼, 76. 410 Lanam ii, 1064. ▼,116.802.618.638.
7n.761 Lanamque ii, 1081. v, 456 Lorida !▼, SSS Lostra solis ▼, 029 Lostrtns ▼, 576. 602. ▼!, 288. 787 Lostiantes ▼, 1486 Lostrare ▼« 80 Lostris i^, 1129 Lotea veia i^^ 78 Loti vi, 626 Lotoris semtna iv, 884 Lax i^, 186. 200. 881. ▼,860 Loxos (sing.) ▼, 49 Lychni (plor.) ▼, 296 LjraplMiiun loie i, 407
M.
Macerat iii, 76 Maoeiet iii, 888 Maehina !▼, 004. 1112. ▼, 97 Madiiner fii, 067 Maciei, 826. i^, 1160 Mactabilis instar r\, 805 Mactans ▼!, 1240 Mactant iu, 62
IN LUORSTJUM.
xlix
MacUU (plur.) vi, 750
Mactato i, 100
Mftctattts n, S5S
MicnlM genenles i, 501
Macnkift metns v, 1150
Madens Ti, 1185
MMient W, 709
MndentM wi, 617
Madet iii, 478
Magia ii, 107. S85. vi, 100. 450
Magis ae niagb iii, 545. vi, 105
MAgistnitomv,1142
Magistris ▼, ISIO
Megna Mater (tena) ii, 508
Magnam Matfem ii, 6S0
Magnanimnm r, 401
Magnaa minas t, S48
Magnes ti, 1044
Magnesia vi, 1060
Magneta vi, 008
Ifiagnetnm TiyOOO
Magni i, 743. 817. ii, 750. 882.
iv, 080. ▼, 546. Ti, 1074 Ma^fico ir, lOSS MagnMiH,076 Magnos annos v, 64S Macnnm mare v, 977« ▼!, 615 Maptas T, 7. 11S6
Biajestate t, 9 Majore r, 1400
Majores parte v, 501 Mala tacto ii, 408
Mala Ti, 19S0 lCalammi, 80 Malas (subst.) r, 887 Male iv, 11S4
Male habet iii, 8S8
Male&ctu iH, 1007
Malefiutam iil, 506
Matiiii,055
Malis aandaiet 11« 6S7 demitteie bam T, 67S
MalisTo 'foainm interfiat iU, 001
Malomm ▼, 998
Malos Iv, 75. tI, 100
Mammamm ▼, 800
Mammas t, 81S
Mammosa iv, 1161
MttMbat T, 1954. vl, 1U7
Manabile fngos i, 6S5
Manando iU, 706. t,480
Manantes ir, 696
MaaaatibQt gnttis Ti« MS
Manare I, 884. v, 96S* 850^ vl, 097.068
Bianati,960. ^044
Mancipio ifi, 064
Mandinhir morsn Iv, 1011
Delpk. cf Vtar. Cfaf.
Mandars <|Bieti iv, 846
Mandaret malls 11, 6S7
MandaU Sainti vi, 601
Mandatom teneie ii, 589
Mandendo iv, 699. 648
Manebant vi, 1908. 1979
Manebatv, 1175. vi,1100
Manebit iii, 1104
Manendo iii, 1088
Manent iu, 807. t, S59. 850
Manere i, 58S. 777. 1079. ii, 70. 849.
006. iii, 774. 704. It, S06. t, 16.
1S8. 178. 445. 480. 518. 1190. vi,
665.718 Manes Deos vi, 764 Manet i, S64. 458. 56S. ii, 1071. 1067.
iii, 58. S49. 40S. 548. 814. iv, 080.
V, S50. 898. vi, 1196 Mauibos Divis iii, 59 Manibas (masc.) vi, 750 Manibos (foem.) i, 06. 909. 910. H, 95. 803. iv. 2S1. 618. v, OIS. IS57. vi, 705.
116S. 1188. 1908 Manibus emitlere iv, 507 BCanibusve iii, 616. iv, 1071 Manifesu (sing.) i, 80S. 809. il, 565.
iu, SO. 600. vi, 1S8. 948. (plur.) i,
855. ii, 866. It, 507 Manifestas iii, S54 Manifestum i, 180. U, 148. 946.
706 Mannos agens lil, 1076 Mansit iii, 400 Mansoescat humor ii, 474 Mansaescere t, 1S67 Mann 1, 406. 11, 878^ 440b 666. 1006.
Ti,866 Manus (sing.) ii, 690. 011. ill, 06. 550.
6S1. 1T, 440« 001. (plor.) I, S18. U, 1049. 1198. T, 1989 bar* Manusqoe (plnr.) ir, 898« v, 1S50
Marees Ui, 060 885. Maicet corpus iU, 050
Mare i, lOSO. ii,65S. 1154. (abl. cat.)
Ti,606 Mare aeris v, 977 Maies iv, 1991 Mari u, 1. ui, 854. vi, 14S. 460. 606.
600 MaiiqQe Ui, 840. T,99d. tI, 678 Maiia i, 18. Sl. S41. t, 00. 004. 019.
Ti, 400. 619 Maribos It, 1101 Mariius U, 700. v, 1078 6S4. Marinnm tI, 509
Maris U, 776. 1069. 1105. iv, 408. v,
4S9. vi, 440. 61S. 6S9 Maris sndor U, 464 MarislMidiaaii,557
/nd. iMcrH. G
INDBX
Marmoreo candora ii, 764
MariDoreiuii oolofem ii, 774
Martis caterraa v« ISOS
Mater i, 109. ii« S50. 345. 902. ▼,
7S8 Mater Deum li, 598 Matdia i, 192. iii, 866 Materie i, 592 MateiiK sqoaloie ii, 426 Materi» pelago ii, 550 Materiai» fDateri& i, 250. 517. 55S. 506.
015. 950. 985. 996. 1016. 10S4.
1050. 1106. ii, 61. 86. 126. 141.
167.266. 281. 294. S04. 526. 529.
444. 662. 606. 734. 7S6. 898. 962.
1001. 1018. 1056. 1064. iii, 194.
810. 868. 941. ▼, 68. 355. 408.
417 Materiam ii, 51S. iii, 850. iv, 149 Materiem i, 53. 227. 51 S. 636. 706. u,
274. Y. 1266 Maleries i, 172. 204. 240. 246. 346.
472. 519. 541. 548. 634. 989. 1040.
iiy 67. 768. 938. 948. 1066. iii, 980.
▼,271. n, 636. 1059. 1067 Matemia iu, 347 Matemo iv, 1204. 1207. 1321 Materaum il, 997. ▼, 793. 819 Matrem ii« 340. 611. 628. 658. ▼,
1401 Matrem magnam ii« 639 Matres ii, 368 Matri ii, 638 Matribus vi, 1256 Matris i, 252. u, 609. t, 226 nnmen ii,
615 Matnim !▼, 77. 1204 Matura iii, 1052. tv, 1025. ▼, 939 Maturov,807. vif^O^ Maturum fulmen vi, 281 Matuta ▼, 635 Matutina (plnr.) v, 463 Mavora armipotens i. 83 Maximttateii,497 Meabat vi, 119S Meandi ii, 64. !▼, 879 Meando i» 1004 Meant i, 355. u, 153. 157 per aures vi,
777 Meaniem i, 439 Meantesir,S72 Meantum i, 319 Meare 1. 429. 787. ii, 186, 247, ^»
990 Meat ij, 150 ^eatu vi, SOO Mcatum ii. 208 Meatus (plur.) i, |20. u. 956b ▼, 772
liina w, tl Medentes i, 935. Vr, 11 Medicina iii, 510. 521. «i« 1177 Mcdii cupedine 1, 1081 Medio i, 1087. 1090. ▼» 487. 902 Mediocri vi, 641 Meditou vw, 1175 Mediuin i, 1052. 1056. 1069. 1670
1074 (Ims). 1083 in Medium v, 1159. 1S88. 1454 MeduUis iU» 251 Mele u, 412. 504 Melibeea ii, 499 Melicos sonores ▼. SS6 McV^xpMs !▼, 1153 Melle i, 946. iii, 904. !▼, 22 Mellesutfocariiii,904 Mellis i^, 683 liquore i, 967. u, S06.
vr, 13 sapore iw, 676 nataia iii, 192
sapores ii» 503 Merabra i, 415. ii, 262. 276« 282. 70S.
Ui, 113. 152. 164. 163. 374. 490. 494.
595. 642. 699. 70S. 779. !▼, 118.
455. 457. 736. 761. 767. 779. 79iL
838. 842. 853. 867. 876. 8861. 903.
917. 925. 940. 949. 978. 986. 1636.
1107. 1219. ▼, 241. 245. S8S. 486»
641. 550. 561. 892. 917. 954. 968.
1006. 1172. 1218. 1359. 1400. vi,
657. 797. 804. 946. 1159. 1166.
1171. 1266 Meoibrana i^, 93 Membnmm (plur.) tw, 35« 48 Mcmbranas vr, 57 Meiubratim iii, 526. 693 Membris iii, 118. 121. 128. 877. 292.
S02. 347. 383. 404. 405. 446. 634.
683. 717. 744. 773. 1001. tv, 666.
924. 1025. 1046. 1084. 1691. 1606.
1098. 1166. 1264. ▼, 668. 787. 8S6.
850. 878. vi, 601. 626. 1116. 1168.
1222 Membiotfom ii, 910. iii, 226. 477. 611.
iv, 293.651. V, 846. 911 Memento ii, 65 Meminere iv, 717 Meminisse ii, 890. iii, ;6T2. iv» 617.
769 Meminit iv, 154 Memmi i, 4S. 412. 1061. H, 142. 182.
▼, 94. 165. 249. 866. 1281 MemmiadsB (sing.) i, 27 Memmius i, 46 Memorant i, 831, ii, 6S0. iii» 649.
1022. Y, 321 Memorare vi, 1066 Memorrs (nom.) iii, 1066 Memori ii, 582. ili, 871 Memoro ii, 111. i^, 766. vi.
IN LUORBTIUM.
Utn&om \r, 608. 519
Mens u, 960. S66. 289* 1045. fi\, 10S.
14S. 158. 184. 240. 296. SOO. 40S.
547. 599. 611. 645. 647. 9SS. lOSl.
ir, 762. 771. 781. 889. 962. 1041. ▼!,
1181 «nimj iii» 015 niadet tii, 478
mobilia iw, 752 HenMiie iii, 454 MensioQS iii, 1107. ▼• 617 Mensas iii, 7S Menslnia r, 76S. ri, 796 Mente i, 75. 924. 1021. ii, 582. 960.
1079. lii, 15. 241. S99. 871. Iw, 754.
974. r, 421. 1202. ISS4 animi v, 150 Mentem iii, 94. 140. 447. 500. 51 1 . 766.
1062. ]▼, 727. 758. 1057. t, 6S.
1205. 1210 Mentes i, ISS. 268. ii, 14. 620. W, S7.
1005. Ti. 76 Mentt i, 145. iii,t829. r,W. ri,
S8t Mentibns vi, 50 capti iv» 101^ MentU ii. 268. 675. iti, 145. 174. 229.
620. 824. 105S. ▼, 104. 1451 Utrp r, 1078 Mc^tur iii, 841 Mentis v, 4 Mero Uete i, 269 MersM» vi, 1174 Mersnt w, 1006 Meram iv, 1155 MeUlin vi, 811 Metas r, 616. 689 Meterent ▼, 852 Meta i, 9S. u, 62S. ui, 15S. SIS.
8S8 Metoenda (plor.) ii, 56. vi, S6 Metuentes vi, 1206 Metoit iil, 774. 10S5 Metumqoe iii, 462 Meniqoe ii, 19. iu, 916. vi, 1181 Metos (fting.) tii, S7. 142. 996. 1027.
V, 74. 1060. 1159. vi, 1210 Metutoro v,llS9 Metuunt i, 660. ii,48.55. iii, 86. vi^
SS. 564. 596 M/« Xo^MT iv, 1155 Micant v. 515 Micantibos v, 1204 Micat iii, 200. v, 1098 Micis aori i, 889 Migrant iii, 757. v, 828 Migrare ii, 774 Mile iv, 410
MUia iii, 724. iv, 414. ▼, 997 Milibos n, 588 Militiai i, 80 Mioaci i, 277. 881 Mioanti iii, 657
Mlnaalor 1« 728. if, Olt. ▼» 867. 1886.
vi, 197 Minari iv, 405 Mioarom v, 1192 Minas ioanes v, 1001 Minatnr v, 1064 Minima i, 608. 697 Miniroam i, 620. iii| 64. vi, 1257 Minimas i, 629 Minimis i, 611 Minimom ii, 220 Mioistras (nom.) iv, 828 Ministratu,1148 Ministro (nom.) v, 208 MlnistrosiyOl. iil, 61 Minitaoti i, 69. ▼, 1824 Miuitator vi, 571 Minor ii, 1171 Minoves i, 786. v, 590 Minoribus v, 1106 Minoant roirarier ii, 1028 Minuerootv, 416 Minoi i, 820. n, 67. v, 581. 680 Minos ire i, 1004 Minus et minos iii, 546 Minnta (plor.) ii, 115. iii, 227. i^66.
121. VI, 1186 Minotas (adj.) ii, 825. ir, 808 Bfinotatim ii, 1180. v, 708. 724. 1299.
1888. 1488. vi, 1189 Midote (adv.) i, 889. vi, 852 Minotior iv, 844 Minotis (adj.) i, 885. 886. iu, 180. 16&
280. 426. iv, 184. 187. iri, 225 Minutos i, 891 Minoontii, 72 Minountur ii, 76 Mira (sing.) iv, 217. v, 98. 886. 964*
(ptur.) V, 1180. 140S Mirabile ii, 808. 464. 1027. 1084. ir,
257. 896. V, 665. 1055 Miracula iaetant iv, 596 Miranda (ling.) i, 727. ii, 1086 Mirandeiv, 421.464 Mirando v, 1170. vi, 699 Miiandoro iv, 599. 856. v, 592 Bflmntor ▼, 84. vi, 58. 608. 910 Miiari vi, 654. 1054 Mirarier ii. 1028. iv, 290. v, 977 Miias iv, 89. v, 1288 Mirator vi, 655 Mire mobilis iv, 758 Miremur iv, 820 Miris i, 124
Miro V, 1270. vi, 185. 827 Miram i, 781. ii, 86. 888. iv,772. 812.
V, 198. 747. 797. 1287. vi, 129. 874.
486. 488. 615. 1010 Misoebant iluctos v, 1289
INDKX
MiM«biliiriii.a«4
Miscena preU» v, 44S
MitcentpnBlia W, 1007
Misoente vi, 870
Miaoentes i^ laOO
Miicere ii, 804
Miioeri n, 110. ir, 2». vi, MO. 1071
Miscetor fnncie ii, 570
MiaeUai¥,108g
BTifler iu, 110. 965. 09S. 1004. It, 117S.
MiserB (aing.) i, 04
Misenmir, 114KS
Misenndom vi, 1238
Misens ii, 14
Misere (vcrb.) w, ISOO (•av.) iil, 874.
011 Miseiet ni, 804 Misererier r, lOSS Miseri (plur.) iii, 61. it, 116S. »,
Mixto n, S77
Mutos B, 67«. 861
MiztumTi,0«l
Miztnm ferom il, 077
MUtos i, 776. iU, 8S6. vi, S70
Mobilibos ii, 41S
Mobilior iw, S44. Ti, 8S7
Mobilis iU, S06. S71. iT.66S.76S. tI,
Miseris iT, 1060» t, 943. 961. vi, 6S
modis ui, 506 Misero iU» 011 BCseros iii, 60. OSO Miserom iU, 880 Mlsso^sing.) 1,418. Ti, 138.200. S09.
(plar.)iT,614. vt, S19. 828 Missi (plur.) ti, 434 MiasHibQs sazk t, 966 Missb ir, 99 Mjsso t, 1S4S
BCssom 1,971.977. ii, 909. iT,668. ti,
400 Miasus (adj.) u, 194 Missus sagitt» iv, 410 . Mitescere t, IIOS Mitrm ir, 1193 Mittom oo9lendere ir, 47S Mittat u, 850. iU, 045 Mitte iU, 974. W, 1054 Mittere i, 66S. 680. 883. 886. u, 884..
855. iT, 8S. T, 50S. 117S. 1308. tI,
411. 608. 708 Mittere sonitus t, 1038 Mita iT, 63. 680. Ti, OSS Mittier iT. 47 Mitat ii, 149. US4. ni, 631. t^, 40t.
878 Mittitur iT, 347. 18S8. lU 170. SOS Mitto diceie iT, 604 Mittunt U, IISS. Ui, 5S. hr, 53. 64. 68.
8S. 101. 791. 990. fi. 196. 614 Mittuntnr it, 197. 800. ti, 247 Mizta (smg.) Ui, 3S4. 378. rl 168.
184S. (phtf.) i, 867. 878. ii» 470.
689.ui,S59.S71. St, SS6. 648. 1814
corpom 11, 466 Mistss i, 89S. T, 016. ti, S69. 1187 Miitim iu, 566
MobiIituituriii,848
MobUitss u, 64. 141. it, 178. 777.
T,856. Ti,S8S.SS6 MobUitate U, 160. Ui, SOl. 480. 646.
Ti, 176. 870. 486 MobUiUtem Ti, S40. S46 Mobiliter iT, 791. Ti,334 fierttatnriT,
749 MobUius ui, 844. t,6S6 Modeianterii, 1005 Moderorier equum t, 1897. ISll Modemtim cresoere i, S34 bumanis mtbnibns ao Medcntis U,
169
robostas Modcsator curri aiatri t, 981.
Ti, 1351 Modi (sing.) it, 1S8. ti» 770 Modioe (adT.) fluere t, 607 Modis i, 184. S48. 787. 760. 108S. u,
115. 65S. ui, 860. 506. iT, 187. 1S6.
166. 658. 789. 859. 006. t, 68. 74.
417.48S.790. i^, ISS. 468. 507. 780 Modo i, 150. 882. 06S. u, 91 . 4S8. 77S.
940. ui, S4. 604. 770. 1061. if.OOO.
1174. T, 72. 185. 774 Modom i, 1007 Moda8u,1171 Modus «gri ii, 1171 Mcenem miUtiai i, SO liein i, SS Mcenia t, 1447. ti, 687 mnadi i, 74.
1095. U, 1044. 1 14S. iU. 16. t, 180.
878. 466. 1818. vi, 188 tliealD ir,
80 ^
Mmnibus t, SSS. ti, 749 MoBrore t, 175. ri, 1181. 1847 Moeroiem Ui, 031 Moerorum ezesor iT, 281» vi, 986 Moeros Ti, 1257 MaesU(smg.)i, 100 MfBsti iT, 1220 Moesto Ti, 12S1 MoBStnm i, 00. Ti, 1150 Mmstus Ti, 1279
Molem Ti, 404. 566 mentu vi, 884 Moles (ring.) ni, 1060. iT,880. t.07.
4S7. (phr.)Ti»10S MolesU (sbg.) ii, 424 MoUbos 1,288 Molimina mag:no iT, 000 MoUretor Ti, 646
IN LUCRBTIUM.
liH
MoliiicT arv» v, 93S
MoHtar accedere ii, lOSS
Molle rw, 404
Mollem barbam ▼, 07S
MolIesi,744
Molletcere coBplt ▼, lOlS
Moili U, 29. 860. iii, 118. ir, 088. ▼,
672. 815. 887. 1801. Ti, 744 Moliia i, 868.671.755. ii, 008. 905.
iv. 700. 701. 847. 078. ▼, 778. lOOS MoHiaqae iii» 606 MoUibos andis H, 876 Moltiro vapore v, 1101 Molliri ii, 606
Mollu (doid.) i, 282. vi, 626 Mollit Ti, 960 Molossum ▼( 1062 Momen roentis iH, 145 Moroine iii, 189. 100. ir\,A7t MonelMit ▼, 1899 Monimenta ▼, 812. ri, 241 Moniroentis famse ▼, 880 Monstra (nom.) ir, 594. ▼, 848 Monstrabant ▼, 1 105 Monstrat ▼, 1446 Monstra^t ▼!, 26 Monstret ▼, 1081 MonteiH, 1018 Montem ▼, 1869 Montes i, 18. 202. 998. iv. 141. 898.
407. 408. 460. 670. ▼, 42. 202. 958.
000. ▼i, 151. 100.' 468. 489. 548.
788. 747 Montes icti ii, 327 Montes nimlx>ram vi, 158 Montesqae i, 276. ▼!, 447 Montibas i, 284. 896. 1081. H, 881. !▼,
142. 1014. ▼, 814. 498. 822. 944.
1248. ▼{. 188. 421. 785. 786. 968
Idfleis altis ▼, 662 Montis ▼!, 458. 468. 466. 689. 682. 694.
696 Monti^agae i, 406 Monti^ago generi ii, 607 MontiYagnm genas ii, 1080 Mora ir, 228. ▼!, 680. 088 Moralx>r ▼i, 244 Morantur ▼!, 887
Momri i, 1048. H, 164. 238. ▼!, 518 Morati (plnr.) !▼, 061 Moratur li, 1067. {▼,206 Morbi(sme.) iu, 472. 486. 401. 601.
1088. !▼, 660. ▼{, 657. 668. 664.
1111 contagia vi, 1284 Morbida (sihg.) ri, 956. 1090. 1150.
1222. 1260 Morbidns aer rl, 1005 Morbis m, 464. 505. 782. 886. ▼, 846.
850. W, 1088. 1178
Morbo i, 184. r\, 1090. llfO. 19t0.
1280. 1258 deUrantes ▼, 1169 in.
teriisse ▼!, 700 dabantor ^i, 1142
ardentia vi, 1170 Morborum ri, 1006. 1186 Morbos iH, 41. ▼, 221. vi, 771 int-
manes iu, 461 Morbos iii, 608. ▼!, 70S. 1112. 1204.
1248 letifabricatoriH,47S More i, 07. ii, 610. !▼, 1257. vt, 107
feraram ▼, 080 Moremor ▼, 92 Moreris i, 899
Mores i, 599. v, 664. iti, 816 Moretar ▼ita ni, 121. 128 Mori iii, 628
Moribundi (plar.) iii, 641 Mortbando iii. 1046 Moribundos ni, 283 Moribundus iii, 180. 658 Moribns i, 297. iii, 749. ▼, 895. 957 Moriebantur ▼i, 1£M) Moriens ni, 606. 612 Morigera (plur.) ▼, 81 Morigeris ir, 1274 Moritarus iH, 962 Mors i, 672. 798, H, 758. 1001. lii,
216. 610. 842.876.882.972.1104.
▼, 222. ▼!. 1249. 1261. 1271 red.-
dita vita !▼, 765 Morsibus ▼alidis ▼, 1891 Morsu iu, 668. i^, 1010 Morsuque Ui. 001. ▼, 1036. 1067 MofBus ir, 1078
Mortale i, 218. 1014. iii, 668. 808 Mortalem iii, 424. 511. 542. 709. 801.
882. 897 Mortales (horoines) i, 83. 67. 152. ii«
76.171.625. Ht,996. ▼,1088.1279.
▼i,50. (adj.)iii,418. ▼, 349 MortaH i, 238. 756. ii. 905. ir, llfT.
▼, & 66. 122. 239. 822. 878 Mortalia i, 1091. U,858. 1162. in, 5W.
779. ▼, 243. 249. 789. 803. 986.
1168.1287. ▼1,42 Mortalibus i, 66. it, 656. 91T. 979.
1082. 1167. Hi, 1087. 1001. ▼, 15.
54. 206. 242. 042. 1091. 1100. 1164.
▼i, 1. 10. 28. 801 Mortolis i, 855. iH, 631. 848. 946 Morte i, 112. 115. 265. iH, 879. 888.
898. 898. 901. 929. 1085. 1102. ▼!,
1194. 1216. 1289 obita i, 186. h,
788 Mortem i, 852. iH, 389. 570. 884. 989.
947. 988. 1088. ir, 48. 1014. ▼!, 772 Morti vi, 1280. 1258 Mortiqoe^i, 1008.1149 Mortifer^i, 1186
Uv
INURX
Mortifemn ▼!, 819. 1089
Mortis u, 680. iii, S9. 64. 79. 1101. i^
770. V, 1179. Yi. 1180. ISiO MortisqQC ii, 44. ^,1898 MortaAiu,1069. !▼, 1160 Moc li, 1S76 MotA (plnr.) iii, 684 MoUbns ii, 18S. S86. 896. iii, 85& 364.
887.987. iv» 947. 1006. t, 106. 610.
681. vi, 886. 684.688 Mota i, 888. 464. 801. 994. ii, 61. 96.
S97. 809. 1064. iii,88. iv, 28. 189.
177. Sll. 898.860. 946. t, 126. 688.
668. 1809. W, 117. 176. 1081. 1148.
•olidto j, 844. vi, 1086 Motnm (sobst.) ii, 967. iu,80S. (adj.)
iu, 868 Motos (subst sing.) i, 686. 1086. ii,
187. 861. 868. 869. 678. 964. 1020.
iu, 848. 872. 873. 1058. vi, 686.
(plmr.) i, 699. 636. 743. 819. 909.
1088. 1076. ii, 80. 848. 844. 249.
861.863. 807. 811. 314. 816. 712.
716. 786. 761. 884. 941. 947. 968.
1008. iii, 117. 841. 846. 659. 569.
678. 868. 878. iv, 1066. 1861. v,
488.489.448.446.1818 «eniUlesii,
88 exitiales ii, 669 clandestinosi ii»
186 sensiferos iii, 380. 569 Motns convenientes i, 1089 Motusqne (plnr.) iv, 659 Moveant iv, 726. vi, 166 Moveutnr ii, 138. v, 480 Movebis iv, 126 Movendii»884 Moventes iv, 978. v, 1400 Moventnr i, 488. 888. ii, 188. iii, 431.
vif 888 ienstferos motns iii, 568 Movere iii, 670. 853. iv, 457, 700. 876.
V, 1179. vi, 694 Moveri i, 836. 348. 376. iH, 189. 337.
iv, 884. 363. 366. 768. 778. 1967. vi,
667 Movetii,886
Movetor iii, 146. 190. 480. iv, 889 Mttcrone hebeti v« 1278 Mocnmi ancipiti ii, 519 Mncronibus neaus ii, 487 ^ucronom v, 1864 Mosit tuba iv, 647 MuTcebant v, 1389 Mnloent iii, 148 Mnlcentes aera iv, 139 Mulcere v, 1316 Mulcet ii, 488 Muliebre iv, ISSO. ▼« 1020 genus w,
1364 Mnliebri iv, 1840 Mttliebria iv, IIOO
Mutiebribusiv, 1046. ▼, 1367
Mnliebris iv, 1286
Mulier iv, 1047. 1186. 1362. ▼, 886.
1010. vl, 794 Mnliercnla iv, 1878 Mnlta multaque (plur.) i, 803. 401 Molta pamm ii, 691. 738. vi, 779.
1064 Multaagula multis modis iv, 668 Multesima pars vi, 651 Multigenis figuris ii, 336 Multimodi motus iii, 869 Mumroodis i, 814. 894. ti, 1064. 1059.
iii, 116. 587. 620. iv, 64««. 1148.
1818. ▼, 188. 1406. vi, 904 Multiplezque ii, 168. iv» 808 Multis partibns i, 736 Multoshominura ▼,413 Munda vi, 977 Mnndii,1053. ii, 181. 1104. iv, 136.
V, 97. 190. 148. 168. 240. 244. 332.
841. 366. 378. 381. 403. 434. 455.
478. 497. 515. 635. 639. 619. 554.
696.636. 677. 768. 770. 778.816.
886. 838. 941. 1808. 1311. 1212.
1436. vi, 48. 107. 122. 492. 564. 606.
1105 mceniai, 74. 1095. ii, 1044.
1143. iu, 16. iv, 214. ▼, 120. 372.
466. 1212. ▼!, 182 sidera i, 788. u^
888. W, 814 Mnndis ▼, 589. 1344 Mundo iv, 1874. ▼, 687. 698 Mundum ▼, 66. 439 Munere ▼, 1807 Munificatii,686 Muniie !▼, 1249 MQnita(sing.)i,720. ii,607. iii, 831.
(plur.) ii« 7 ▼iai iii, 497 ▼ia fidei ▼,
103 Munitnr ▼allo ii, 638 Mundi corona ii, 606 Murmur ▼!, 141 Murmnra ▼, 1280. ▼!, 287. 409 £lnca
i, 724 ponti iii, 1046 minarum ▼,
1192 Mnrmure i, 70. 277. iv« 647. ▼!, 100.
196 Mosa ▼, 1397. ▼!, 99 MuBs (plur.) i. 929. !▼, 6 Mussea mele ii, 412 MussBO lepore i, 933. iv, 9 melle i,946.
iv, 22 Musam sylvestrem iv, 693 Mnsanim i, 024 Mnsco V, 949 Mussabat timore vi, 1177 Muta i, 93. ii. 626. iv, 1157. ▼, 1087 MntabUitate ii, 931 Mut» pecudes ii, 843. w, 1058
IN LUCRBTIUM.
U
Mutant i, 678. 087. 708. ▼, 1082
Alutantur ii, 77
Matm i, 377. 607. 787. u, 170. S07.
iu, 101. 74a>» 1S7. 46]. r, 170.
588 Mutarentor i, 107 Mutari li, lOSl Muiarique i, 082 Mutarier i, 802 Mutas pecudes U, 1081 Mutasaelr,776 Mutat ii, 800. r, 820. 882 Mntota (sing.) iii, 768. (plur.) 1, 010.
1022 Mutatis (nom.) i, 912. W, 047 MuUto (noro.) i, 801. iii, 765 Mutatoquei, 678.687 Mutatum i, 671. 792. ii, 220. iii, 518.
688 MuUturii, 748.798. iii, 756. ▼, 275 Mutatos il, 760 Mtttemus vi, 1132 Mutentque ii, 1004 Mulet i, 772 Motoa(sing.) iv, 302. 1194. r, 961.
(plur.) iii, 346. iv, 1199. (adv.) ir,
945. V, 852. 1099. vi, 1082 Mutoa vivunt li, 79 Motua fungi iii, 802 Mutuus iw, 1209
N.
Kacta ii, 871
NactsB W, 1246
Nant oculi iii, 479
Naidi florum ii, 847
Nares i, 300. ii, 415. iii, 631. W, 490^
677. 691. Ti, 778. 792. 1191 Naresve iii, 550 Naribos i, 406. ii. 510. 847. 850. W,
990. ▼, 29. 1076. ▼!, 765. 1201 Narb ir, 1227. 1249 Nascendum iii, 618 Nascentes iw, 58 Nascentibus i, 114. iii, 671 Nasci 1, 161. ii, 1011 Nascimur iii, 086 Nascuntur iT, 498 Nasi prioioris vi, 1 191 NaU (adj. sing.) i, 114. it, 436. 792.
iU,709. iv,775. (plcr.) i, 543. u,
732. iv, 834. 852. r,1033 Nate (adj. plur.) ¥,71 Natall die iU. 711 Natons vi, 882 Nitanles ii, 342. 654. v,480. vi, 404.
1140
Natarevi,266
Nati (snbsU plnr.) iU, 906
Natb iv, 1249
Nativa (plur.) i, 755. v, 244. 377
Nativo li, 542. 1087. v, 61. 239. 242.
vi,43 Nativos animos iU, 418 Nativum v, 67. 322 Natomm (subst) vi, 13 Natos (sobst) vi. 1256 Natum (adj.) i, 663. iv, 832. 833. 848.
v,911 Naturn i. 10. 26. 51. 52. 57. 113. 132.
195. 200. 217. 225. 237. 204. 282.
304. 322. 329. 331. 304. 420. 433.
447. 458. 504. 552. 574. 582. 003. . 015. 027. 630. 796. 849. 916. 961.
1001. 1008. 1012. 1037. 1079. ii, 23.
208. 224. 237. 242. 313.369. 378.
400. 583. 645. 757. 817. 878. 944.
1050. 1057. 1071. 1089. 1120. 1148.
lii, 23. 29. 35. 131. 168. 186. 192.
204. 213. 232. 236. 238. 242. 274.
303. 324. 329. 580. 560. 624. 670.
70^712. 789.821.826. 843.856.
944. 987. iv, 30. 44. 109. 120. 323.
407. 744. 766. 786. 844. 857. 864.
946. 1081. 1193. 1249. v. 60. 78.
128. 133. 149. 187. 207. 219. 226.
240. 332. 336. 851. 366. 371. 562.
809. 829. 844. 869. 875. 877. 1027.
1280. 1287. 1353. 1361. vi, 30. 218.
225. 334. 507. 646. 683. 739. 745.
755. 838. 982. 993. 1040. 1061.
1133 Naturaque i, 323. 499. U, 232. v. 23S Nature disstmiles U, 719 Natura peifica U, 1116 Natune (sing.) i,72. 140. ii,60. ul,93.
310. V, 311.922. vi, 40. 330. 907.
1000 Naturai i, 1100. U,302 fadera i, 580 Natuimli vi, 20. 760 Naturam i, 22. 127. 500. 607.650. 677.
679. 683. 688. 703. 760. 772. 770.
770. 049. 1053. U, 20. 168. 307. 533.
664. 705. 713. 850. 876. 937. iU, 15.
43. 138. 162. 176. 200. 229. 271.
830. 350. 457. 515. 588. 641. 704.
811. 064. 1016. 1085. iv, 25. 386.
735. 747. 067. v, 55. 94. 156. 200.
356. 537. 826. 832. vi, 378. 470.
664. 600. 775. 083. 095 Nataram mnndi U, 181 Natniam latnre U, 17 NatnrM i, 711. ni, 316 Natns (adj.) ii, 223. ui, 881. v, 178.
vi, 171 Navet i, 273. v, 009. vi, 1030
iTi
INDKX
^aufragiiii ii, 652
Navi W, S88
N«vigenim inare i, S
NftTigiaT, 1447. Yi»429 clauda iT,439
Navigii ▼, 1004
NavigiiB V, SS4
Navimiv, S91.900
Navis iv, 895
Naviu V, 224
Naviter i, 626
Nauta (plur.) iv, 966
Nautis iv, 434. vi,89S
NebuU iii, 429. 4S7. vi, 1119
Nebula<plur.) vi, 103
Nebuleque (sing.) iii, 431. (plur.) vi,
1097 Nebularo iii, S84. ▼, 254. 464 Nebulaa ii, 456. vi, 476 Necare vi» 787 Necduffi V, 251 Nece iv, 549
NecesM est i, 680. 625. ii, 909. 922 Necessum ii, 467. 724. iv, 120. 619.
930. 1000. V, 68. S62. 377 iatcsti-
oum ii, 280 Nectare vi, 971 Nectot ii, 847
Nectere iii, 374 vota v, 1201 Negatque i» 624 Negeti»704. iii, 887 Negites iv, 911 Nemesas hiatus v, 24 Neraora ii, 144. v. 42. 053. 990. 1385
avia il, 346 Nempe 3, 386. ii, 486. 907 Nenus ii, 359
Nenu (non) iii, 200. iv, 716 Neptuni vi, 1074 oorpns i, 471 Neptnniim n, 654 Nequcant i, 688. ii, 909. 020. 936. iv,
259. 322. 721. v, 213 Nequeas i, 314 Neqoeat i, 77. 194. ii, 539. iii, 322.
34&679.605. v, 90. 728. 730. 766.
764. 768. 834. vi, 64. 1071 Neqneo 111,317 Nec^Qeimt i, 173. 269. 696. 601. ii» 880.
ib,661. W, 600. v, 146. vi, 302.
836. 1011. 1068 Neqoibam ii, 381 NeqnjBas iii, 364. 672. iv. 340 Nequimt vt, 106 Neqnissent iv^ 1247 Nequis8eti,1010 Neqnit i, 386. iit. 399. 442. 66SL 780.
iv, 1239. V, 13S. 1446 •5*^ (plw.) ii, 668. vi, 1186 Wervis 1. 811. 867. ii. 904. iii. 172.
674. iO?. 700. iv, 64^ 1037. 1100.
V, 134. 026. 1331. vi. 804
Nervorum i, 863. iv, 10S7
Ncrvoa i, 861. iii, 218. 489. 666. 001.
iv. 1114. vi, 1150. 1204 Nervosa iv, 1154 Nesciat aequor vi, 607 Nesdre iii, 1071. iv, 477 Neacit iv, 471 Nexa (plnr.) ii, 405 Nexam animam iii. 218 Nexantur ii, 98 Nezilis vestis r. 1349 Nesu i, 241 Nexum (adj.) vi, 968
Nexus(plur.)i.221.246
Ni i, 380
Nictautia fulgura vi, 181
Nictari vi, 836
Nidor iv, 688. vi, 792 penetrat ii, 682
NsdorU vi, 987
Nigervi,256
Nigra (sTng.) vi, 1198 (plur.) ii, 700.
vi, 722. 1107 Nigrai noctis iv, 541 Nigrant ii, 732 Nigras iii, 62. 841. iv. 342 Njgrasqae iv, 370 Nigris ii, 700. vi, 625 Nigro ii, 732. 763. 792. 82S Nigrore mortis iii, SO Nigros ii, 823 NigTum ii, 767. 811 Niiiilo minus ae iii, 06 Nihilo majore v, 677 Nihilum (vel nilum) i, 674 Nilifluminavi,1112 Nilus crescit vi, 712 Nimbi (phir.) v, 200. vi« 620 Nimbii iu, 19. tI. 481 Nirabonim iv. 173. vi, 252. 610. 624
tabi i, 806 montes vi, 158 Nirabos iv, 143. 447. vi» 483 aienss vi,
700 Nimbus niger vi, 266 Nimio vi, 1161. 1194 major v. 565 Nimirom i, 503 Ningnes vi,736. 064 Ningunt floriboa iiy687 Nitatur ii, 862 Nitentibus i, 37S Nitere Inna v. 70S Nitet ccBlua i, 9 NiU ii, 12. iii, 62. ▼. Sll Niti in mediam i, 1052. 1082 Nitids fmges i, S6S. u, 180 Nitidas frages ii, 594« 09|. IIM Nitido lepore v, 1258 Nitidnm vi, 796 Nitter funnm i. 1068
IN LUC&liTlUM.
ItU
Nitore ii, 781. 786. 818. iv»549. ▼. 767*
Nitorem ii, 77«. lOSI. v, «67. 781
NituiitDr pondera ri, 395
Nives ▼, 746. vi. 100
Nix iii, 20. v, 674. 1101. vi, 628
NixA in medium i, 1056
Nixantem iii, lOlS
Nixatur vita iv, 500
Nixihui V, 226
Nixu iv, 904. V, 607
Nixos(iidj.)v,907
NixuB pennarum vi» 834 pedum v, 912
NobiUtas ii, 86
Nobilitate ii, 11
Noceant iii, 834
Nocentes ii, 1102
Nocere vi, 385
Noceient v, 90
Nocte T^ 984. vi, 252. 695 nimbonun
iv, 179 Noctcm ii, 578. iv, 714. vi, 1158 Noctes i, 143. 1066. v, 679. 680. 698
atoue dies ii, 12. iii, 62 Noctis i, 1064. iv, 458. v, 072 nigmi
iv, 641 silentia iv, 462 signa v. 1189 Noctivag» cmli fisoes v, 1190 Noctivago strepitu iv, 686 Noctu iii, 384
Noctuma (plur.) v, 295. vj, 900 Noctumas ▼, 687 iaces u, 206 Noctumis ii, 26 Noctnmo i, 478. iv, 446. 704. 1002. ▼,
969. vi, 849 Nocturoumque vi, 791 Nodis religionnm i, 991. iv, 7 Nodos iv, 1141. vi, 878 dissolvunt v|,
955 animsBii,949 Nodus anni v, 687 Noli iv, 987 Nooien ii, 997. m, 199. iv, 1051. v»
799. 819 Nomina iii, 918. v» 79. 1040. 1050 rei
rom V, 1028 Nominat i, 696 Nomine i, 95. ii, 629. lii, 135. 422. v,
907. vl, 2. 297. 371. 740. 908 Nominis iii, 78. 243. 280 Norainitamus iii, 959 Nominitanda iv, 48. vi, 879 Nominitant v, 702 Nomtnitanmt vi, 429 Nona lampade vi, 1196 Nob dom I, 581 Norma fallax iv, 617 Norant ii, 968 Noscas U, 684. 1006. iv, 126. 158. v,
291 Noscere i, 191. ii, 891. iu, 56. 125.
159. 419. 468. 587^ 1068« iv, 386.
DOiA, H Var. CIm. M.
809. V, 773. vi. 939 Noscit vi, 915 Nosse«tlv,llQ9 Nota ii, 351. v, 946 Nota>qne (subst piiu.) vit 32Q Notantes v, 122 Notantur il, 519 Notarq V, 1042. 1089 NoUretv,1057 Notarum ii,840 Notanint V, 694 Nototo (sing.) v, 589 Nototus V, 611 Notemus i, 701. 013 Notho lumine v, 575 Notitiai ii, 123 Notitiam ii, 744. iv» 478. 481. 859. v,
125 Notities V, 183. 1046 Noturoqne ii, 366 Novando ii, 1145. v«195 Novaram vi, 616
Novatnr snmma ii, 74 '
Novellas i, 262 Novet i, 1032
Novitas iv, 927. v, 816. 941 Novitote ii, 969. 1039. iii, 152. 977. v,
928. vi. 1101 Novitotom i, 140. ii,404. ▼, 931. 778 Novitotis V, 174. 907 Nox ii, 578. v, 979. 1188 ceca i, HOa
obrait V, 649. vi, 864 texit vi,852 cl
noctis signa severa v» 1189 Noxia vi, 1218 Nnbe vi, 144. 202 Nubem vi, 125. 137. 144. 174. 175. 179*
28). 295. 431. 498 Nubendi i, 99 Nobes in, 786. iv, 194. v, 190. 287,
vi, 97. 99. 101. 115. 149. 159. 179.
205. 249. 271. 326. 360. 401. 454,
472. 470. 489. 499. 506. 508. 529.
627.794.1097.1110 Nnbesque (plur.) v, 254 Nobibns ii, 214. 1099. iii, 21. iv, 189«
909. vi, 124. 156. 184. 197. 200»
346. 247. 207. 924. 442. 405. 497.
499. 625. 527 Nnbila (subst.) i. 6. 279. 879. iii. 19.
iv, 420. 445. v, 467. 645- 674. 1101.
▼i. 191. 192. 141. 189. 198. 219.
864.450.461. 50.1. 512. 517. 690.
791 Nobis vi, 292. 449. 460 Nuda (plnr.) v, 1291 Nndabant v, 969 Nndantia v, 1069 Nudos ▼, 1425 Nodom vi|1171
Lneret, H
Ivjfi
INOBX
Nudos w, SSI NQlla Ti, SM Numen ii, 614. 1168. iv* IttS. r, S16
DiTQm iii, 18 ad Nnmen meatit momcnqDe iii, 145 Nmneris w, 1408 Numero (nom.) i, 433. 692. v, 6t. 1S4.
181. 1348. y\, 413 Plirygio ii, 620
innnmenli ii, 1086 innumero ii, 1053.
iU, 780 Nmneram i, 437. ii, 636. ▼, 1400 in-
numembilem vi, 484 in Numeram ii, 631. 636. iv, 773. 780 Numinii ii, 434. iw, 18S6. f, 1160. vi,
60.1S74 Numine i, 165. ii, 168. 623. 632. 655.
▼, 1S3. vi, 56. 90 diveno tv, 180 Nontia (^g.) iv, 708 (plur.) vi, 76 Notricis V, S31
Notn iii, 467. iv, 1115. v, 1186 Njmpliaram templn v, 047 Njmphnsque iv, 584 Njmpliisvi,117S
O.
0!rot8eresii,14
Obhrateflcat iii, 544
Obducatv,808
Obducere tenebris v, 775
Otweraus iii, 1002
Obeat i, S23. 848
Oberant vi, 70
Obestet v, S5. 35
Obest T, 161
Obeunt mortem iv, 1014 liquore iv, 442
Obbafsit iv, 48S
Objecta (sing.) v, 548. (plur.) ti, 1033
Ob^ectum parniai iv, 845
Objiciens v, 754
Obire iii. 1058. iv, 968. 065. v, 617.
774. vi, 124S Obire sol iv, 435 Obtret V, 1410 Obitifi, 1055. 108S Obita raorta i, 136. iv, 738 Obitum iii, 860. 065 Obitus solis V, 707 slderam Iv, 304 ObIatoictQH,053 Oblatum iciom ii, 05S Oblectare ii, 363 Obliqua luce ii, 790 Obliqua roeare ii, S47 Obliquo Inroine v, 69S Obliquos motus ii,S45 OblitsB(plur.)vi,743 Obliti (plur.) iii, 8S
OblivU iii, 640. 1070. iv, 820. vl, 121 f Obmticriv,430
ObnUns vi,5S8
Obortis vi, 860
Obortu tv, SIO
Obortos (ad;.) vl, 586
Obretimar iii, 386
Obruat iii, 776
Obraerent caligine vi, 268
Obruit V, 413 nox v, 649. vi, 864
Obralns cinere iv, 0S4
Obscenum v, 1S93
Obscura (sbg.) i, 03S. (plor.) i, 137
Obscuram lingnam 1,640
Ofascuram iv, 433
Obsidere iv, 1085
Obsederativ,346
Obsidit iv, 35S
Obsignans iv, 571
Obsignatum ii, 581
ObsUteie i, 110. vi, SS6. 330 conlra i,
68 ObsiU(plar.)v,1377 Obstantqae ii, 783 Obstaie i, 338. 071. ii. 880 Obstati,890. iii,S6 Obsles iv, 1143 Obstet 1,780. ii,87.703 Obstipa iv, 510 Obstroere capot v, 753 Obsnnt v, 17S Obterit V, 1833 Obteritur pedlbus i, 80 Obtineat iii, lOOS Obtritumiii.006 Obtulerat v, 958 Obtulit iii. 1054 Obtondere anres v. 1054 Obtundi vi. 308 Obtonditur voz iv, 617 Obturet cibns iv. 867 Obtorgesctt pes vi, 658 Obtusls viribus iii,463 Obtusus angulus iv, 35<l Obversa (stn|r.) ii, 806 Obversantur iv, 976. 1055 Obvertinius iv, 167 ObvU (sing.) i, 133« (plor.) ii, 85. iii,
385. iv, 37. 335. 731. 1209. vl,S38 Obviusiii, 1054. iv. 1143. v,403 Occidat (neot.) n, 174. ifi, 066 Occiderant (nent.) iii, 1041 Occidet (neot.) t, 660 . Occidit (neut.) ii, 780. iu, 415. 1107 OccisU V, 1135 OccuItsD (sing.) vi, 881 Occultas (nom.) 1, 146 Occnltasse ii, 634 Occolte (adv.) i, 315 OccultU i, 425
Occupat iv, 1044 amnem iv, 1019 Occupet i, 391
IN LUCRBTIUM.
lix
Ooconent lii, 008
OocuRoe iti, 63$
OocQifi (bJiii.) viy 81
Oectiirit iv, 78S
OcCttTMUIS w, 717
Octa*<N]ue t\, IIOS
Oculi (•ing.) iii, 414. (plor.) i, Sll. ii,
647. ifi, 07. 548. 681. in 112. 118.
826. 888. 600. 760. vi, 164. 46&
1108 nant iu, 470 Ocnfique (plvr.) iv, 400* vi, 1114 Oculis i, 810. 800. 808. 866. ii, 867.
610. 886. iii, 886. 800. 860. 467.
1088. iv, 248. 888. 886. 887. 784.
765. 708. 1071. v, 678 Oculo iii, 400. iv, 440 Oculorum i. 886. Iv, 846. 868. 606.
888. 884. 1186. v, 108. vi, 186. 1170 Oculot i, 68. 68. 848. 007. ii, 118. 410.
781. iii, 76. 157. 186. 860. 487.
1008. iv, 818. 868. 858. 878. 886.
801. 880. 881. 840. 880. 486. 488.
710. 788. 767. 806. 077. 1188. vi,
650. 088. 1144 OculoMue iii, 656. iv, 848. 888* Vp7S8 Oculut lu, 148. 660^ 668 Ocjut (udv.) iii, 185 et dduB iii»480 Odere iii, 78 OdiofU iv, 1158. 1188 Odium iii, 80. v, 1415 Odor lii, 868. iv, 88, 601. vi, 808. 806.
Odoiari iv, 880. vi, 086
Odonta (riog.) vi, 705
Odoie ii, 888. iU, 580. iv, 688. vi, 787.
807 Odoiem ii, 884. 845. 864. Ui, 888. 888.
W, 686. vi, 084. 1158. 1815 acraai
iv, 188 Odoiei i, 800. U, 680. 886. 861. K
407. 600. V, 1441. vi^ 810. 087 Odoribut iv, 710. 1168. v, 78» Odoris udjectui iv, 677 Odorom tfuctna iv, 670 Offecti •enMf iv, 767 Offecto Inmine v, 774 OAnderil iv, 1178 OlleMllt iu, 171. ivp 805 Oienauido ii, 1068 OffenMie vi, 1051 Offentibut iv, 860. vi,88I in Offemo Ui, 054 ei OffeuM u, 488 OflfenMt(Mb8t) 11,888 Ofieeiei,888. vi,4« Oflweient v, 81 Ofidn iv, 1117 OOicienMioe v, 717 OdkiUU,606
Offidmut tv, 87^
Officium i, 887. S6S. iv^ 855
Officiuntu,788
OffiduDtur ii, 156
Oiearum plugn v, 1878
Oleastervi,070
Olet iv, 705
Olivi inolentia ii, 840
Olivnm n, 808. vi, 1071
Ollis 1,678. ii,6S.1002. iU, 878. iv,
178. V, 888. 1880. 1880. vi, 807.
687 Omnem vi, 1141 Omnibus iu, 617 Omnigenis coloribut ii, 880 prindpiis v,
441 Omnigenos colorei n, 758 omtnt v, 480 Omnimodia i, 684. ii, 488. iU, 407. v»
717. 1088 atomitt U, 690 Omniuiodisque v, 101 .486 Omniparens lena v, 860 Omniparentes n, 706 Omnipotens pater w, 400 Omnis H, 516 Oneimta (plur.) vi, 1871 Oneri non est v, 540. 548 Ottus iU, 1078. iv, 808 Onustom iii, 114 Opaca domorum ii, 114 Opacam tempestatem vi, 588 Opacos moates iv, 570 Opellaparva 1,1107 Operai, 150. iv,018 Opeial iv, 680
Operam des vi, 1074 consumere vi, 1080 Operas assiduas dederiat iv, 078 Opcrati(plnr.)iv,068 Opere v, 1850. vi, 815 Operitiv,1171 Operto iv» 1186 Operumi,164. vl, 55.80 Opes suromas ii, 18 Opibus i, 61. U, 81. 640. v, 1808 Opima (sing.) i, 780 Oi^naales v, 776. 1810. vi, 407 Opinantl Ui, 078 Opiaatu» animi tVt 467 Opinor U, 1158 Opb V, 006. vi, 1840 Oportet I, 778. 1074 Oppidav.sa OppUaie vi, 785 Opplent loca U, 146 Opplet V, 780 Oppleli(sia8.)vi,74a Opportnna (ring.) v, 805. vi, 817 Oppoftqarai vi» 808 Opportunus v, 606 Oppofli iv^ 151
INDBX
Oppmia vita i, 64 mftlk v, lt06. (iilar.)
• •• toA^
cvnninA u» 506 OppreMu valido 1, 8A1 OppresaaiD solem ?, 768 OppiessuB iii, 6M Opprimere vi, 966. 886.407 Optima (aing.) iil, 008. vi, 1064 Optimos vi, 1244 Opolenti (plnr.) V, lUl Opufe ett vu i> 1060 opus ene «ulore^
U, 614 mnteriet opui ett iii, 960 Ora (plor.) i, 010. ii, 401. 976. iii,
470. 986. iv, 140. 174. 997. 1168.
V, 1618. vi, 26S.64S.768 OmvdlctUfv,6S6 Oiai i, 9S6. 968. 979. iv, 18. 1S8 lUlia)
f, 788 tenamm ii,666. ▼, 204 lu-
mtnife 1,86.171.186. ii, 677. 617. v,
826. 779. 1888. 1464 ftfiicriA iv, 216.
V, 476. 666.688 marit vi,6S8 Aclie-
rantis vi, 76S Orba (plur.) ii, 8S7. v, 8S8 Orbata (sing.) fi, 666 Orbe ii, 64S. v, 706. 1166. 1S46 Orbem v, 664. 664. 686. 710 teifvum
ii,667.106S laminis iii, 411 teMi
iii, 1008 mundi v, 616 wlis v, 766
luna V, 764 Orbes tenrarum il. 61S. 1674 mUMib v,
647 rotanimvl,666 Orbi tenarom v, |i6. vf , 680 Orbibus v, 64S Orbis iii, 416. v, 611« 660 Oici i, 116. vi, 768 Oioamv,904 Oidla pifma lv,68 Oidine i, 606. 676. 688. 66f . 861. 687.
1081. ii, 868« ^17. 866. lOtS. B,
618. 767. 870. iv, 66. 671. 676. m.
V, 186. 419. 481. 678. 7S1. 7S6.
1168. 14S8. vi,9U Oidinibusii,896.896 Ordo 1» 686w ii. 466. 498. «118. iil,«8%.
Oi«'i, 66. 46. U, Ml. m^ Ni, 496. 668. tv, 668. 668. 681. 666. v, 869^ 66«. 006. 11S8. ISW. vi« 6. 1108. 1176.
Oifanici ti, 418. ¥, SS6
Omnioos iii, ISS *
Oi&mtnrU,691
Oriebantur v, 1468
Oiiens (adj.) v, 767
Orienli (adj.) v, 666
Oiigine lii, SS8. 7781 % 668. 646. 677
Oiicidisui,686
Orieo iv, 161. 6S6. t6T9. 1B86. %%Te.
686. 1811. 1660. vi, 761 Oiiri i, 76. 168. 806. 666, Uk866. Ui^
789.96S. V, I3S Oris (sing.) ii, 610. ir, 1108. 1164 pv-
tibusiv, 167 sapor iv, 489. 497 ja^
noa iv, 6S6. (plur.) I, 964« ir, 68S
termrom i, 718 «(lieris u, 966. iv,
816. 4IS. V, 144 mtberib v,66. vi,
66 OiStur iii, 876.619. Iv, 1880 Orinndi (plur.) ii, 990 Omanda (plur.) vi, 61 Omsnt V, IS76 Oraata (plur.) v, 604 Omatum (adj.) i, 86 OrU (sing.) iv, 486. 486. 684 Ort« (plur.) iv, 90 Ortis V, 106 OrtU) (sobst.) i, 216. v. 812. 667. (ad^)
ii, 146. S8S. S87. iv, 464. v, 1849.
vi, 900. 1139 Os (ori») iii, 133. iv» 886. 668. vi,9S8 Osdtat iti, 1078
Oseula tii, 966. iv, 1074. 1178. 1167 OsM 1,136. 866. 666. 866. 664. il.668.
iii, 124. 666. 692. i04& iv, 786 Oisibiis i, 611. 6S6w 867. ui, 178. 861.
697. V, 926. vi, 1866 Ossiingm (plar.) v» 1076 Ostendam li, 629 Ostendant i, 691 Ostendebat i, 66 Osteadeie t, 677. u, 1084 Ostewleti,776 Ostettdiiv,760« W,466 Ostendimus i, 466. 638. Ui, 611, iv,
076. v,666. vi, 774. 094 Ostenditii, 93 Ostendimt i* SI6 <lttllavtk715.785 uclttsaui,S«7 «eeU
iv,92 Ostroque rabdnfi ii, 36 Otia V, 1366. 1190 Ovau,986. v,860
R
F^boU i, 230. U, 996. iv, 6B9L 1666. V, 849 IseU 1, 14. 85a ii« 617. 664. 696. 874. 1168 din v, 048 luiiiliMm u, 317 larga v, 867 vtvmv, 966
Pocatam vitAi ♦, )166
Pacati aeris ui, 896
Pteator vi, 47
Faoe 1,38.66. li,S46. 1668. «,78«7T
Paoem i, 41. v, 866.1886 «nfamiii» 86
Pooes ventorum v, 1829
Pacisv,1164. v],68
PteU faBdera Ui, 788.
POcto tnrpi ii, 679
IN LUCRSTIUM.
bf
quo Pftcto 1, 85. S08. M. 660. M1. ii» ft40.800. iii^SftO. i?. 586.677. ▼• 014. 1280. vi, 87. 2S8. S80. 404. 612. 727. 1062
Pacto ollo ii, 749
Pacto hoc i. 070. vi, 120. 172
Fteto DuUo i, 10S4. ii, 772. 1061
Pacto alio iii, 111. ▼, 1000
Pacto foBdere r, 1442
P«cto eodeiD ▼!, OM
PBdore vi, 1267
Pahun fieri ii, 666
Palaoi est ii, S68
Pdantes ii, 10. iv. 670. v, 072
Palantia sidera ii, lOSO
Pialati caalas iv, 024. 064 fine iv, 6S1
Phlato iv, 665
PaUtum !▼, 610
ncAAiSMrtv, 1164
Palladb vi, 75S aloie n, 760
Pallaniiv,112S
Pallentia i, 124
Pallorem iii, 165
Palloribns pingunt iv, SS7
Palmn tn 087
PalmasT, 004. 1100
P^mis ii, 618
Palpebne cadunt iv, 060
BUudes ▼, 20S
Ptoiv,600
Panaces iv, 12S
Pancluaos odon» ii, 417
Pandaw i, 60
Pandero v. 66. 912. 1100. 1247
Pandionis populo «i, 1141
Ptadit V, 056
Pjuido iv, 8
Pandunt vi, S68
Pangere veisus i. JO
Pango carmiaa i, 0S2
Pannis vi, 1267
Ptotherse (sing.) iv, 1010
Pantherarum v, I0S6
Papaveris iii, 107 ^
Pappos volantcs iii, S87
Pkmbantv,1268
Panbatv, 1147. vi, 1227 ^
Paranturiv, 1126
Ptaave i, JOO. 1007. Iv, 807. «, 167
Pararunt v, 1000
Fkrasseti,652. Ti,tO
Pkntiv,700.804
ParaU (sing.) ii, 1006. iv, 615. (|ikr.} iv, 205. 799. vi, 10. 007
Pamt« (plnb) vi» 80S
fVtfatnr ^ IS60
Pfeimvit iv, 80S
Paite vivefe «, 1117
Pmdt ^, SOB
Paient ii, 642. ▼, 1006
Parentant iii, 61
ParenCem i, 00. ii, 600
Parentes iii, 86. iv, 1214
Parentibos ii, 642
Parentis i, 100. ii, 1106
Parentnm i, 500. ii, 606* ir« lOOOb n
lOlO^ vt. 1264 Parere (a pario) i, 221. W, 1948 Parere (a pareo) ▼, XI26 Paret iii, 146 Pltfiendi ▼, 824 Pitriles noctes i. 1066 Parili mtione ii, S74 Pariri ▼, 760
PkrU ii, OeS. 004. «,226 Pariter ▼, 1S58 cum iii, 446 Pariter pariterqoe Hi, 468 Pariunt ii, 806 Panuai omectum !▼, 846 Pan i, 606. 1106. u, 98. 912. UHO.
iii. 104. 122. 144. 161. iOO. 414.
647. iv, 11«. 128. 176. SOO. 440L
466. 672. 674. 02S. 048. MA. Mt.
Y, 282. 256. 880. 610. 102«. ^0«r.
651.052.1160 Parta (plur.) iv, 1122. «» 6. 60f • Parte i, 89. 4S8. 668. 807. 848. it, &
200. 2S6. iU. SO. 00. 102. 108. 407.
79S. iv, 805. S2I. 400. 564. 728.
828. OSO. 067. 1224. «• 1S7. 06&
612. 601. 084. 685. 702. TIO. 020.
7SS. 768. ▼{, 98. 408. 621. «67. «08.
6i0. 721. «ao. 866. 1087. 1207. 1060 Partem i. 29S. 619. 104S. ii,441.1!l«l.
ui, 64. 96. 400. 8S7. 60«. 1060. »K
448. 646. 006. t04S. «, «02. MO.
722. 725. 1SS6. ▼!, S8S. 562. <«21.
62S. 661. lOSO. 1162. l«6ff k&mA
▼i, 1247 Pftrtes i, SIO. S08. 606. 020. 640. «01.
966. 1006. ii, 0«. 180. 208. «12.
486. 401. 608. 826. 828. 00«. 1«4V.
IISS. ui, 07. 125. «56. 6I«. «18.
6SS. 64«« «50. 660. TIA. 61«. f «,
166. 227. 241. 607. 720. 60S. OSOL
10S8. 1086. V, 206. 241. «06. OfO.
4S8. 440. 470. 478. 406. 041. 648.
68S. vi, 808. 410. «48. m. 008.
947. 1016. 1020. 1806 Parthi ▼, 1S09
Parti i, 1104. iu, 610. 6s,&16. «i,fl08 Partibus i, 182. 218. 220. «0«. «11.
616. 617.62S. 626. 66$. rSO.8«l.«0i.
ii, 168. 484. 1074. iu, S«S. 71«^ H,
S4S. V, 148. 6S0. «ML «1«. «0«.
044. 075. 605. 700. «i» Ofiu «UPO.
1116 Partidpem (nom.)(i)i» 468
Ixii
INDRX
PirticipeBtQr in, iOI
Pkfticu]« (plar.) iii, 708
Particolaiii tr, 90i
Fferticulaniiii w, 777
PkrticQlM ii, 8St
PferticttlatiiD ili, 641
Pwtioiilis iii. 6»
PwtiiD ir, 116. vi, 861. (pio partoin)
Ti,87.t8S Pwtiii,611. ii,007 Ptatitv,688 Partita (tiiig.) Ui, 710 PartQ i, 106. 477. ii, 082. 1161. rr,
1846 Paituboi ▼, 460 Pftrtom (sabtt.) ii, 084. (adj.) ▼,
Putoi Ui. 777. iv. 1888 PtoTa(diig.)n.|1107. u»188. ▼!, 180.
(plar.) i. 408. 868. ii,1161. tr.088.
1100 PUram vi. 681
PlMt i, 810. fi. 888. ▼{. 464 Fltfvi (nom. tiiig.) ▼• 1118 Ptetit i. 187. 840. iU. 101. 806. 846.
847. 870. \r, 814. ▼. 606. 076. vJ.
880.868.1176 Piarviniiiia corponi i, 616. 628. iii*
Parom ii, 1000 molta ii, 601. 728
Parvo vi. 86
Pkrvola ni. 888. iv. 104. 1166
Plncentet v, 626
Paacere il» 706. itt. 1016 oculoa ii,
410 Paici i. 1080. v. 872 Pndt 001010 i, 87 etlier aidem i.
Paacoo fua ▼, 1847
Paacont corpora ii. 006
Pimim i. 1006
Pimot iv. 886. 876
Plutor vi, 1860
Putoram ▼, 1866
Pastui (tubat plor.) vi. 1186
Pnteati. 066. 1012
Pklrbantv. 1818
Pate&cta (littg.) i, 10. iv, 808
Pkileiaetiaii»868
PatefiMtum V, 606
Patefeceiat v, 807
PMefeeit1v,846
PMeiiel vi. 000
PMeftt i. 178
PMentiii,80
PMtnta vi, 1178
Fatentam iv. 866
Pktentet ui. 666. iv, 074. v, 788
Patenti cmlo vl, 440
Phtehtla^i.1178
Pater ii, 001. iH. 0. iv, 1227. v,
«tlier i, 861 Patere (infia*) i, 851. ii, 02. vi»
467 Pateremar v, 871 Faterenuir v, 1032 Pateret ▼. 448 Pateidt ▼. 618
Patet i, 1006. iv, 800. 410. ▼, 876 Fati iu. 800. v. 864 Fatiqoe ii, 201. v, 816 Fatitur i. 226. 266. ii. 044 Fatrantur conata v, 886 Faties iv, 1216 Fatria (tobtt) iU, 48. vi, 1102. (adj.
plor.) iU, 0 Fatriai tempore i, 42 Fatriam (tubtt.) iii, 86
Fatriaro tenam li, 641
Fatriat (adj.) vocei v, 888
Fatribot iii. 74S. iv. 1206. 1216
Fatrii lermonii i, 868. iii, 860
Patriii iv. 066. vi, 009
Fatrio i, 06. iv, 1206. 1207. 1220. vi. 207.008
Fatriivi,807
Patrioi pavor iU, 748
Fatnimiv.77. 1122
Fatuli mundl vi, 107
Ffttuliinaribuiv, 1076
Faventet v. 084
Pavida (ling.) vi, 646
Pavida (plur.) u, 44
Favidi (plor.) v, 078
Favidii vi, 60
Favidut v, 1880
Favit u, 876
Pavitaot ii, 67. ui.OO. vi, 87
Faullatim u, 1028. 1178. v» 1468. 1468
Faullo pluribut K, 486
Favooii cauda ii, 806
Pavonom U, 601
Pavor Ui, 148. 748
Pavore v, 1218
Faopertai i, 466. vi, 1280
Faupertate vi, 1868
Fauta vitai in. 871. OU «doat iv, 1100
Faotami,748. ii.ll8
FkuiiUit i, 886. 886. lii, 280
FerqoAm pauxUlo v, 600
Peocata iii, 880. v, 1160
Ptetoia i.80. Ui. 888.1008. Ui»a08. ▼, 76. 086. 1806. 1818» ▼!, 28. 6tf atca U. 14
Pectom i. 414. 476« S, 870. 864. 888. Ui, 67. 81. 804. 880. 021. OOB. 1080.
IN LUORBTIUM. Ixiii
W, 906. 919. 1264. v, l. S. 18. 961. Pe&etiet i, 294
vi, 39. 74. S91 Penitut h, 71. 199. 269
PectoribQs iv, 1269 PeQoaraiii vela ▼!, 74S niz» ▼!,
Pectoris i, 712. iii, 141 894
Pectiis i, 92S. il» 45. Ui, 909. i^ 1089. Pennatos Zephyroi ▼. 797
▼, 44. 104. vi, 1149 Pennigeri Arooris ▼, 1074
Pecodct i, 14. 117. 164. 258. if, 942. Pennipotentnm ii, 877. ▼,787
869. 875 (bis). 1082. iii, 62. !▼, Pennis u, 822. ▼, 1099. ri, 751.
1191. ▼, 229. 898. 017. 1058. 1109. 821
▼i. 242 lanigenB ii, 918. 660. ▼, 864 Pcnuria ▼, 1006. 1118
lanigeras ▼{, 1235 Peperere ▼, 385. 1 196
Pecudnm ▼i, 1090. 1125 Peperit i, 84. ▼, 812. 1|04
Pecus V, 1290 Pepigere i, 1022. ▼, 422
Pede i^. 792. ▼, 273. 1401. vi. 638 Pepla ii, 502
Pedemqae i^, 310 Pepnlere iv, 528
Pedes (plor.) iii, 528 PepaUt ?i, 309
Piedetralim ▼, 534. 1452 Per nam vi. 1262
Pbdibns i, 79. 201. 316. 1009. u, 327. Per se sibi utramqtte i, 507
356. iii, 27. 527. 616. 1044. i^, 461. Peragmns ii, 355. 675
826. 1118. ▼, 543. 1036. 1067. 1138. Ptera^nt i, 75
1235. 1322. 1330. ▼], 604. 1189. Peragro i, 925. ]▼, 1
1208 PercalefacU (plur.) ▼!, 177
Pedlturoane ▼, 1328 Peicalnit ▼!, 280. 686
Pedum iii, 4. 390. ▼, 253. 838. 912. Percepit febris W, 804
964 Peiciet iii, 185. !▼, 567
Pelage n, 619 Peidpe ii, 335. 730. !▼, 110. 114. 271«
Pelagique se^era ▼, 36 727. 878. vi, 45. 535. 768
Pelago iv, 434 materis ii, 550 Peicipiat ▼, 604
Pellacia ii, 559. ▼, 1002 Peicipis iv, 24
Pellat ii, 278 Percipit iil. 20. vi, 985 odium iii» 80
Pellere terram ▼, 1401 irai fax iii. 304
Pelles ▼, 1009. 1422 Percipiunt iv, 733
Pellibns ▼, 052. 1425 Peiciri !▼. 70
PellU ▼, 1417. ▼{, 1192. 12C8 Percit iii, 304
Peloponneso vi, 585 PereiU (plur.) i, 1024. ii, 128. 1054.
Pendebantur ▼!, 1275 iii, 33. i^, 28. ▼, 180. 424 plagis ii«
Pendenti, 696 n, 50 714
Pendcntes v, 290 Percitns ▼, 400. ▼]. 283. 685
Pendentia n. 503 Percocto vi. 722. 1 107
Pendentibus vi, 194. 911 Percolatnr ii, 474. ▼, 270 vtras ▼{,
Pendere (a pendeo) ii, 602 635
Pendere (a pendo) i, 362. ▼, 1 19 Perooquere ▼!, 858
Pendet i, 38 Plncoxent igni ▼, 1253
Penetrabat ▼, 1261 Perculit n, 310
Penetrale frigus i, 495 Perculse i, 13
Penetialem ignem i, 536 Peiculsi timofe ▼, 1222
Penetralior ii, 382 Percnrrms caropos i, 274
Penetrant ili, 472. iv, 546. 666. 723. Percnrrere i, 1002. ▼, 1406. ▼!, 668
734 Peicnrrit W, 592
Penetfantibas !▼, T23 Percnnmnt cmlnm ▼, 1220. ▼!, 287
Penetrare u, 414. 459. iii, 253. 809. Peicnssa i. 262. iii, 161. ▼, 793
!▼, 197. 1104. 1239. ▼• 354. 697. n, Percnssit spes i. 922
302. 608. 953. 986 Percnssas luce ii. 799
Penetrari ii. 530 PocntiAt n. 161
Penetrat ii. 682. i^» 617. 704. 802. vl» PeicntH animnm u, 886
331 Perdebant lumina ▼!, 1209
Penetmta (prlor.) i, 530. iv. 674 Perdeliram i, 699
Penetiatnm ■▼, 1239 Perdere ii, 852. ▼, 305
Penetravit iii, 475 PeidiMsere ▼, 1050
IXIT
IflDEX
Petdit iii, 868. S59. i^, StS. v, 14U
Perdocti(plar.)iii»4r4
PvrdooiCDe t, 14S7
Perdacere secia v, 10S6
Perdactas i, 1107. iv, H2
Perdolce Ir, 680
PerdoxitiI«11l6.
Peicmnt iii, 48S
Pereat iii, 643. 065
PeremptR (sing.) iv, 44. (pler.) i, 59.
T, SS. S21 Perempti (plur.) iii, 1108 Perempiam iii, 800. v, 1025 Perennes ▼, 80. S6S. 464 Perenni i, 110. iii, 806 Peresa (sing.) iii, 414. (pHir>) i» SS7 Pereont i, 861. 26S. 8S0. 017. ii, 1 IS8.
1168 iii.S44. iv, 80S.1114. v, 4lt Perfacile ii. S81. 768. 1170. vi, fiSl Perfecta (fing.) iii, 847. (plor.) ti, 400.
58S. 670 Perfectis iii. 780 Perfecto i, 08. iii, 670 Perfectoro aogmen ili, 869 Perferre iii, S43. 679. 1008. t, 816 PerfcaNaturait, 1116 Perfidant v, 804
Perfiia desiderio ii, 360 telis iii, S06 Perfizo peetore ti, 391 P^ant vi, 131. 186 Periioctuat iii, 721 Periiaere ii, 308 PerflaxeTeiii,950 Perque-forare v, 1867 Perfregit vi, S49 Peifringens vi, 1S7 Perfagium v, 1 108. 1 185 PerfnnctovitttiU,98l Perfunctus iii, 069 PeiAindat v, 896 Perfondens loce ii, 147 Pcrforit pontus i, 876 Perfttsa (sing.) il, 416. (plur.) ii, 880.
iv, 80 Perfusum frigore iT, 088 Pergam ii, 477. 681. in, 179. 491. 488.
VI, 41 Petgama i. 477 Pergas iv, 386 Pergat i, 1079. II, 837 Perge sumeiv ii, S47 Perges iii, 961 Pergis i, 17 Pergit ii, 945 Pergo i, 931. It, f Pergunt Ti, SSft Perhibemus iT, 654. vl,tn8 Pcrhiberc it, 370 Ferhibetur iii, 596
Pefhiltttt wi, 675
Peribit iU. 700
Peribanti,761
Pericla ui. 776. v, 1806
Perlcli ii, 6. vi, 608 claden iii, 885. t,
370 Fnfclie i, 60. ii, 16. 648. Ui, 66. IOOOl
T,S46 Pericloi,681 Pericluai vi» 480 Pericula v, 46 Periere iii, 053 Periisse iii. 799. t, 340 Periroit i, 287 Perirount t, 817 Perirei. 856. ii. 1011. iii, 438. 888.
iv, 1180. T, 860. 898. S7S. 1347. t!,
813. 1867 Periret 1,819 Peritiv, 357. 673. 696.75 Pcritftt tti, 710 Periabier v, 766 Perlabitur It, 368. v, 768 per ades iv,
840 Perliceat Tim ferri ti, 999 Perliceie t, 1003 Permagni i, 907. W, 1867 Permananter n. 916 Peroianare iii, 864. iv. 196 Permanat iii, 701. Ti. 958 humor i. 319
fngos i. 366 calor i, 495 Perroanent i, 183 Permanere iii, 699 Pennensa (plor.) iT, 395 Permensas tI, 1140 Perroiscet ti, 363 Permissa iT, 685 Permista (ang.) ii, 766. iii, 648. tI.
790. (plur.) ii, 080 Permista csde v, 1S19 Permistaro aftlnam iii, 359 Permistas i, 1100. v, 1388 Permistis moribas iii, 749 Perinisto ii, 685. 686 Permitti longius iv, 698 PerraoU (plur.) li, 899 Permoti (plar.) iv. 1017 FermoluBi inare vt, 796 Permulcent t, 81 Permulta (plur.) il, 1078. vi, 906. 870.
460. 883. 1000 Ffennallo miaora v, 64S Permultos iv, 076 PermuUto I, 887. t, 186 Pemloe chonsa H. 636 Pemici saltu t. 560 Pemickti i, 458 Pemicie iii. S87. 418 Pemoscere iii, 188
JN LUCBKTIUM.
b:¥
l, 1107.
PciDleot cadaveni vi, U^f
Perpttrru iieBiiiiitHis iii» 217
PerpftTTOiu quiddaiD v, 5^
Perpevea exeii^pla ii, 64 0
Perpende jodicio ii, 1041
Perpetit iv» 1145
Perpctiuntor ii, 1147. vi, $07
Perpetua («og.) iii, 13
Perpetuun atatem iii, 000
Perpetuom v, 070
in r^roetuum ■Uoi iv, 490
PerpeuiuB serm^ iv, 541
Ptorpleza (plor.) v. 451. 453
Perpieiit ii, 10^«42|8. 4(>2
Pttque-plicatis li, S04
Perpotetlatieemi.^O. iv, 15
Peiquam minutia iii, 18l'. 188 rulundii ui, 188 pauxUlis iii, 280 parvis iU, 205 turbidaiv, 170 pauxiilo v,500
Perqoirere vi, 881
Pemimpere corpus ii, 407. iv, 1141
Pencidit nobeili vi, 206
Pertdndat Bobem vi, 187
Pwicindit nnbem vi, 882
Pendndontor iv, 805
PerKiata (sing.) vi, 110
PevMctantes iv, 1004
PetMctaii ii, 185
PeTMderit bumor i, 808
PcrMi^tii iv, 98
Penentiicunt viicen iii, 250
PeneQnor rationct v, 87
Peniditvi,lli4
PerMNia er^pitur iii, 88 cretea iv, 898
Penpiccre i, 470. vi, 870
Penpiciantor iv, 258
Penpioiemot i, 158
Penpids i, 048
Penpicoom ii, 275
Penoadeat v. 100
PenobtiJem iii, 180
Penoltant pabola Ista i, 14
Pertatom iu, 1074. v, 1140
Pertentarev, 101.426
Pertentat tiemor «i, 286
Perterget oculoi iv, 258
Perteigpt popilia» iwp 250
Perteniciepo sonitu vi, 128
Pertenrita (plor.) v, 1815
Pertexere dictit i, 410. n, 41
Peitinget iv, 278
PeltoleraneDtv, 817
Pertorquent ora ii, 401
Pertulit r, 654
Pertondeie iv, 1280. v, 1267
Pertnrbari iv, 028 '
Perturbamnt vi, 1006
Perturbata (nng.) vi, 1181
Di^, 9i Vtar. Cku. IM.
Periorbalam iv, 028
Perturbator iv, 670
Perturbatotvi, 1278
Perturbentnr iii, 254
Perturbei ii, 778
Pcrtufum iu, 040. 1028. vi, 10
Pervadere 6nem i, 656
Pervenerit vl, 86. 882
Perveniant iv, 988
Perveniat iv, 558
Pervenit iv, 147. 140. 286. ▼, 686. vi,
1018 P^rveniunt V, 572. vi, 188.6S|7 Pervena^sing.) iv, 881 Perverae i, 1068 Pervicit i, 78 Pervidearaos i, 055 Pervidcasi,1110. u,80 Pervigim vi, 754 Pervinoere v, 100 Perque-volare iv^ 208 Pervoiet vi, 1058 Pervolgant u, 168. 846. iv, 200 Pervolsafitv, 1161 PervolUant vi, 052 Pervolitantes ii, 144. 846 Perassit v, 807 PeratU (sing.) ▼, 252 Pes 111,06.111.658. vi»658 Pessum subsedere vi, 888 Pcste iii, 848
Pestilitas vi, 1006. 1128. 1110 Pestis j, 26
Pelebant ventos ▼, 1830 Petebat i, OS. v, 1141 Petens i, 41
Petentei iii, 86. ▼, 802. 1070 Peterei,028. iii» 662. 1009. 1011. ir,
4. w, 1080. vi, 71 Pciessens aures v, 808 Petessit iii, 648 Peticie iv, 1072 Petit 1,1070. ii,287. iu, 1015. 1666.
iv, 888. 1041. 1002. v, 7. lOM* ^1,
420 Petitus tensB iii, 178 Petulantia v, 48 Petulantibus vi, 118 PetDici agni ii, 808 Petont V, 1182. vi, 805 Pbaethonta v. 808. 401 Phmbca carmiiia ii, 504 PboBbi i, 740. v, 118. vi, 158 «Uivttiiv,1162 Pbi^gias catervas ii, 611 Phiygio pectore i, 475 Bttuiero ii, 620 Phryg^ Curetas il, 680 Picisvi,256 Pictoics iii, 620
feri
INDKX
Pictttni(8al»t)T, 1450
Pictorit testilibot ii, 35
Pieridom loca i» 925. vr, 1
Pierio canniiie i, 945. U, 81
Pietai w, lior
Pietate repletom U« 1169
PieUtem lii, 84
Pigrarii i, 411
Figri (plor.) laUces iU, 19S
Pigrit vi, IISO
Pigrom rigoiem ▼, 745
FihBve (sug.) ir, 898
Pilai V, ril. 719, 725
PUi (plor.) V, 780. vi, 915
Pinca (plor.) iv, 591
Pingebaot herbai r, 1S95
Pingere gremiora ii, S75
Pingoes i, 858. r, 297. 1247
Plngtteioere t, 897
PtnoiMtte iT, 1001
Pio Iwllo T. 588
Piia(pltti.)T,965
Piicet i, 874. 381. iU, 786. t, 130
Pioi Ti, 1877
Piz iU, 1030. vi, 1071
PlacalMit peclora ?, 930
Placata mente t, 1208
Placato faTore tI, 48
Placatum i, 0
Placeat iii, 958
Piacent It, 1151
Placet T, 1418
Piadda pace tI» 78 qoiete i, 464
Pladdam pacero i, 41 Titam t, 11 81.
1153 Placidi pellacia ponti U, 559. t, 1008 Piaddo aere iU, 303 pectore ti, 74 Placidam eTaro U, 1093 Plaga U, 883. iu, 819. it, 358. t, 304.
1819. 1373. vi, 168. 335 renim iiun-
cia It, 707 ponti t, 482 coeli ?, 1094 PUga aeqoenti ir, 189 Pjage (Mng.) ii, 809. 955. (plor.) i,
1041. 1649. ii, 1019. It, 938. W,
308.805 Plaganim ii, 531. in, 813. t, 358 Piagat i, 634. U, 227. 885. 725. it, 264.
1139. T, 448 Bistouias t, SO Plagis i, 589. 584. 1024. ii, 140. 288.
714.1111.1139.1142. iT,l063. t,
189. 484. 1850. vi, 333. 346. 1001.
1018 percita ii, 188 domaro ii, 1148 Plangentes flocttts ii, 1154 Plangore t, 971 Plangontque ti, U4 Plani Cadj.) iU, 1015 Planitiero speculi iv, 805 Plano canipo v, 950 de Plaao i, 418
Planom fiMeie U, 933
Plaustrii vi, 547
PlebeU (siog.) t, 1428
Plebeia Teste Q, 36
Plena (siug.) Ti,l89. (plnr.) i,377. ir,
163. 1156. Ti, 868. 950. 1019 Plen» sonoribtts n, 1183 Plenam It, 628. tI, 536 Plenior tI, 800 Plenis tI, 1083 Pleno i, 588. t, 706 Plenom i, 586 Pleotts Tita» ni, 051. 978 Pleraqaeu,680. tI, 45 Pleraroqtte it, 963. 1829 Plexa foramina It, 686 Plezb corollis t^ 1398 Plicari iT, 826 Plicata (plor.) ti, 1085 Plorantes t, 1071 Ploratos (plur.) tt, 580 Ploere ti, 414 Pittit Ti, 630 Pluma u, 800. t, 786 Plumas Ui, 387 Plttmbea glans tI, 177. 305 Plnmbi t, 1256 potestas t, 1811 Plorobo i, 362. ti, 1077 Plora U, 1134 Plares t, 530. 1049
Plurima i, 878. U, 587. it, 1063. ti, 420 Plusculam mtionis iT, 620 PluTia (subst plor.) tI, 518. 789. (adj.
plor.) Ti, 671 PIoTiisitttempestivis d, 1100 PluTittm humorem tI, 514 PlttTitts humor tI, 494 Pocula i, 496. 936. ni,986. iT,18.84&
1185. Ti, 950 Poena iT, 1067 Poenarum iii, 1087. 1034. t, 1150.
1884 Poenas i, 112. It, 1077. t, 110. t!, 71 Psoi (plur.) T, 1308 Poenibat Ti, 1839 Posniceus ii, 829 Poenis Ui, 845 PoetSB (plar.) t, 328. 406. 1443. tI^
754 Graiaroii, 600 Politis Terstbus tIj 81 Politos iU, 308 Polittts T, 1450 PoUens opibtts i, 61* ii, 649. iT, 344.
T,744 Pollenti pectore t, 1 PoUentia i, 575. 613 Pollere v, 1418 Pollom T, 518 Pompam W, 785
IN LUCRBTIUM.
uvii
Poiumi V, 410 Ponas ir, 157 Ponden i, 6S4. ii. 100. 805. 847. 885.
786. 1010. V, 448. 545. ri. SS4 Pondere 1. S60. S64. iii, 808. 880. 000.
iT, goS. r» 541. 557. 060. n, 104.
548. 67S. 608. 1056 Ponderibus i, 066. 1076. ii» 87. 818.
8S1.8S0. ¥,486 Ponderif i, 1077. in, 881. 8S1 Pondos 1,464. H. 888. iii, 815. 1067.
ir, 184S. ▼, 406. 5S6. 64S. 1841 Ponebet v, 1001. yi, 1881 Ponere Ir, S80. r, 687 Ponit iii, S78. ▼, 681 Ponitur iv, 81S Pono iii, 4
Pontet i, 886. ui, 757 Pontt «qoorA i, 8. ii, 771* iv, 418. ▼*
908. Tii 4S0 bamorem i, 1084 mor-
roora iii,1046 gurgite w, S88 pla-
ga ▼, 488 «qoore ii.780. vi, 688
pelladA iif 550. ▼, 1008 jnomiae n,
47S profandmT,418 Pontov, 508. TJ, 1106 Pontum i, 878. u, 801. 878 PontuB HBvit i, 877 Ponont iii, SOl. iv, 66 Poplitet procombunt iv, 050 Populi (sing.) vi, 1866. (plar.)'v. 1881 Populo lU, 1000. iv, 568 Populum Ti, 1141. 1846 Populos vi, 1877 PorUbant vi, 180
Portant i, 805. iv, 446. vi« 604. 6S0 Portarum claostFB I, 78 Portas (nom.) i, S17. iii, 67 Portat vi, SOS Portator vi, 581 Portenta U, 700. ir, 604. ▼, S8. 8S6.
84S Porficos (sing.) iv, 488 Portis vi, Sl in Porto navigia iv, 4S8 Poaceie ?» 1086 Potds V, 768 Posita vi, 768 Podtis iv, 1860 Positoia (snbst.) i, 686. 818. 008. ii»
760. 1007. 1017. 1080 Positorm principioram u, 046 Positnnm (subst.) v, 600 PositQris(subst.)ii,806 Positos vi, 1086 Possedeie ▼• 80S Poasedit i, 066. iv, S40. vi, 1048 Possemns iv, 880 Possidat i, S87 Pofiideantar i, SOl
Possideat v, 610
Posridet ii, 686. iv.SSl
Possb U, 840
Possunt i, 400
Post inde Ui, 688
Posta i, 1058. iii. 870. vi, 066
Postera (siag.) Ui, 1008. (plor.)Ui. 060
Posterioriv, S60. v, 141S. vi, 1040
Posterioribus v« 686
Poslerius (adv.) ii, 188. ▼, 166. 09S*
1118. 1857. 1885. vi, 887. 1100 Postes Ui, 876. iv, 1171 Postibos iU, S70 Posto iU, 884
Postrema (sing.) v, OOS. vi, S67 Postremis lii. 861 Postulat vi. 541 Postulet ii. 408 PoUnsiv, 100S PoUt iv. 1181 Pote iU, 1008 POtentem iU, 75 Potentestt,40. m,1040. ▼«1067.1110.
vi, 18 Potesse (pofse) i, 666. ii« 886. 1000.
ui.SSO PotesUs i. 77. 606. ii, 68. 886. iii,a47.
864. 870. 878. 887. SS6. 410. 667.
600. 674. 680. 856. iv, 64. 108. 401.
V, 4S. 00. 666. 878. 1047. 1808. 1841.
1870. vi, 64 PotesUtes U, 687. ▼, 18S8 Potestur ifi, 108S Potiri reram U, IS Poasi,45S. 11,011.1005. ut,460.5S5.
1088. iv, 615. 808. 18S5* ▼,1.661.
718. Potissimaqoe in, 781 Potissit ▼, 870 PotiU iv, 766 Potitam iv, 770 PoHtor primordta ii, 668 Potitas soeptia iu, 1051 Potiandi iv, 1060 Potnisse i, 68S Prsbebat ▼, 816. 060 Prabens i, 8S0 Prmbent !▼, 781. 870 Piaberei,446. U, 66. 607. fii, 1004.
▼,186 Pnobet U, 906. !▼, 87S. 418. ▼, 68S.
▼1,808 PrMellere U, 160 PftBoeptnras n, 80S PiaBcepit n, 1048 IVBcepsiH,S7 PraoepU iii, 10 Bti^, Ui,
Ixvlii
INDBX
PrBdpcffe ▼, 5M
Pnecipitans imber yri, 801
PnBdpitaDt (neat.) ii, S48. i% 1016
PnBCipttanter ui, 1076
PtscipitaTit i, S6S. ▼!, 1088. (nenU)
iv, 038 pTBcipites (aom.) ii, 879. ir, 518. v1,
744. 1178 Pneclm (sing.) ii, lOll. r, 1I7S.
(plur.) reperta i, 738 PnBdanun r, 168 Pneclaru vi, 417 Pneclari iv, 1087 Precladus (nom.) i, 780 Prvdart» nomine ti, 8 Pnedaram v, 181. 1137 PnBclndere iii, 583 PrBcIudit effugittm i, 974 PnBclosa janna iii, 889» v, 374 Pneclusit i, 388 Pneconis ir, 508 Prscunere i, 873 Pneda r, lOgl. 1848 PrKd» (sing.) t, 873. 958 Prtedicere ii,%40 Pn^dita (sing.) ii, 181. 608. (plar.) i,
837. 688. 086. 798. 848. 916. H, 336.
788. 763. 813. 894. 971. in, 333. iv.
86 98. 196. 313. v, 145. ri, 818. * 739.760.088 PrrndiU culpa ?, 800 Pnefiniet i, 019 PrBftacta (plur.) i, 891 P^lia 1,639. iiy 117. iir,965. 1003. v,
44 miscenf If , 1007 miscens v, 443 TrsloKnga oomna IH, 614 PrBmetuens iii, 1038 PnBmetnenter iv, ffi8 Pnemia iH, 918. 900. v, 5. 868. tl60.
1449 Prmnonstra vi, 98 Pnenontitts ▼, 736 Pnepandere IniAhia i, 145 Pnepediimtttr iii, 365. 477 Prvpetis iv, 1145 Preportant tela ii, '681 PnepQsta (plnr.) vi, 997 Prmpostera (plur.^ iv, 831 Pirfipotterus ordo lii, 681 Pr«properanter ili» 780 Pif^rlpere iii, fN» Prssagit iii, 611. iv, 1060. 1099 Prsescripta (plnr.) Ti>'9t PnBwns vi, 008. 19^75 PnesentU (adj.) U, 1166. tii,*9t0. t,
1031 PnMentave v, 1841 PMseatil odorem iv, 086 PnnUio ii, 048. v, 878
Pnesidiumiii, 911. v, 1100 Praespergens v, 738 Pnestabant v. 1106 Pmstantc labore ii, 18. iii, 68 Pr«stantivs (nom.) ii, 606 Prastarei, 809.369. v, 1178 salotem
iv, 164 PnesUt ui, 816. 881. 430. iv, 506. ^.
1354. vi, 1081 Prspsto ii, 1067. ld98. ili,778. iv,79b.
1054. V, 1411. vi, 1841 Pneterferontor v, 033 Prateriit v, 759 . Prster ire iv, 389 Pneteritii, 1103 PrKlerita (sing.) i, 409 Prsteritis li, 1166. iii» 839 Prasterituro iii, 868 PneterlaU (sTng.) iv, 573 Pneter quam li, 311 Prfcter roeantnra i, 319 PtKtermittas iv, 1144 Pretermitteie iv, 1l84 PrBterqnam si iij 311 PraU V, 608. 783. 1371 Prava regnhi iv, 610 ratio iv, 581.
(plnr.) tecta iv, 580 Preoe quBsit v, 1888 Prematiii,)663 Premlt vi, 511. 669 Premitor vi, 845 Premnnt iv, 1078. vi, 58 Pkemnntor vi, 517. 784 Piendere iv, 1136
Pressa (plur.) iv, 861 vestigia n, 366 Preasantes iv, 1108 PressB (plur.) vi, 104 Prestimos ii, 196 Pressis signis iii, 4 aratris v, 810 P^e8sltiv,450 Presteimvi, 444 Presteras vi, 483 Pretio V, 1878. 1876 Pretinm v, 963
Prima ade ii, 448 froifte i, 879 Prima virorom i, 87 viai i, 1068 Primam iv, 801 Primigenum diem ii, 1105 Priinis ii. 680. 684. vi, 1830 Primo carmine vt, 937 Primordia i, 50. 183. 811. 800. HM.
480. 508. 646. 549. 571. 693. 713.
754. 766. 778. 789. 816. 817.8».
847.848.907.917.10^. Ii,79.83.
180. 138.166. 166. 177. '863.^
379. 3#6. 414. 47ti. 478. 688.800.
667. 658. 695. 749. 795. 863. «8.
916. 966. 978. 1000. 1», nt, HR.
373. 393. 607. 937. iv, =46. fflOi 110.
IN LtJGRBTIUM.
540. ISU. ▼, 198. MW. 410. 4tt.
n,2S4. 871. 1004 CM i, liOS Primoribut eleiBeotis'vi, 1007 Primoris nasi ?i, 1101 PrimoHMB imtiiim ii, 818 Prinoeps i, 95 vitfe w, 9 Priocipiale tempas v, 847 Principiaii lavore ii, 488 Principiis i, 109. 741. 1046. ii, 181.
187. 884. 448. 471. 751. 750. 780.
788. 814. 880. 800. 078. lii, 8t9.
858. 428. ir, 588. 705 omnigeiris v,
441 Prindpio ii, 1089 Principiom ii, 986 Principionim i, 845. 486. 991. ^, 184.
898. 897. 575. 584. 587. 670. 781.
817. 046. 068. iii, 868. \w, 556. 671.
941. T.m Priocipiam i, 150. 840. 708. 884. ii,
854.868 Prioim secU iii, 689 Priva vesti^ iii, 890 Privendurfl i, 882 Privarant ▼, 095
Prtvas lioras v, 275 mates iT,670 PrivaU (sing.) i. 60 (bis). 1087. ii,
648 (bis). 1090. iii,711. (piar.) i,
844. ii. 840. iii. 485. v, 818 PrivatsD (sing.) v, 1011 Privati (plar.) vi, 1207 Privatum iv, 867 PrivatnTtv,S78 Privmtos iii, 408. 918 Privis iii, 878 Privo tii, 788 Privos dies v, 782 Pio som parte i, 807. iv, 554. v, 258
pondcribos ii, 281 foribns iii, S68
visu sint iv, 468 reram majeetate v,
2 meritis v, 4 tempo^ cmli w, 252
le vi, 1270 facie v, 1110. 1178 Proavoram iv, 1212 Probabo v, 156 Probaie ii, 498. 935 Piobmri i, 514 Probarit ir, 479 Probatas i, 8$8 Probatom ii, 98 Plobavi ii, 527 Probavtt vit 52 ProbetuT iii. 47 Proccdera i, 889. 879. ii^ S70. 278. iv,
780. V, 1400 Prooedimms ii, 272 Piocedit V, 921 PlocelU vi, 128. 292 Piocellas iii, 806 Procellmt vi, 446
Pfocellls V, 505. vi,
Procero iii, 658
Proceros passns iv,'8K
Processit i, 74. v, 1809
Proclivmii,454
Proclivis vi, 788
Procliviasii,701. iii» 312
Procremt ii, 879. iv, 838. v,890
Procresoere ii, 546.566. wi, 604
Procobuere i, 298
Procodendo v, 1264
Procudere v, 848. 884
Procudlt iv, 847. 881
Procudltnriii, 1091
Phocuduntii, 1114
Piocttl est ut credofe potsit U, 654
Proculcare v, 1834
Procumbcre v, 1199
Procombit vi, 557
Procurrat i, 9is8
Procuiaas (sing.) ii, 454
Prodesse i, 94. ii, 89
Prodesset i, 648
Prodidemntili,86
PttKKta (sing.) iii, 608.098. vi, 1605.
(plor.) iv. 522. ri, 562 Proditur ii. 938. vi, 886 Pmduclt iv, 1216 ProfstuT i, 740. v, 113 ProfexU (sing.) iv,557. (plur.) iv, 1816.
vi. 80 Profectum i, 978 Proferet iii, 866 PMfefte ii, 656. i v, 884. 875 Piolenferi,20e Proficiont ii, 38 Profinat v, 600 Profluvinm vi, 120S Profudit iv, 761. v,'B86 es ore vi»4l Profugit iii, 717
Profunda summa ii, 1865 poiiti v, 418 Profundam sumoiam vi,649 Profnndam vetba i^, 989 Profundant iv, 1029. vi, 200 Profundas (nom.) v, 42 Profundi (subst) i, 1001. n, 1080.
1094. iU, 826. v, 871. «i,>484 Profundit fulmen vi, 400 Proftiiido iU^OOI
Profiindumi. 956. 1101. ii,06.S98 Profundant vi»211
Profusa (sing.) i, 88. iii,86S.' v, 1ST4 Profus» (plor.) vi» 744 'Praf tttom Ittinem v, 57 1. 766 Profustts sermo iv, 543 Progeniero ii, 617 Plo^gnfNie ii, 80. iv, 814 Piogigni M, 645. 586 Pro^fedientes pedetentim ▼, 884. 1458
Ixx
INDBX
Prosiedimor &, BS8
PiohibaAt 1,076
ProbibcBtqoe il,78S
Prohibei€i,4Sa97t
PrDhibet ii, 888. iii, 878. W, 1868
Projecit imago \w, 880
Projecta ii, 888. n, 1168
Projecto iii, 8f»6
Projecln corporit iti, 1000
Projectns (adj.) w, 888
Promde ac Hi, 1048. 1066. i?, 661
ProUpaa(iiiig.)ia,600. ?i,678. (plor.)
▼i, 1009 Prolatet i, 088
Prolemii,860. 006. 1081. ▼,864.1018 nroleii,860. ii, 840.604 dueUicaii,
660 Prolixo iv, 1288 Prolavie r, 048. vi, 1108 Promeritis i, 68. ii, 650 Promimb (tubtt.) v, 08. vi, 8U Promittere i, 418. iii, 378 Promlttitiii, 880
Prompta cmli vi, 817 loca vi, 1865 in PromptD i, 870. ii, 581. Ul, 107.
186. IV, 05. vi, 041 maaifeatiim U,
148. 846 cogniu ii, 867 Prona (ting.) ^, 650. (plnr.) iv, 680 ProiUM vi, 708 Propagando v, 848. 854 Propaganti, 281. u,e06 Propagare i, 106 Propagent i, 81. ii, 178 Propaso (nom.) i,48. iv, 005. v, 1026 PropeTUtiv, 105. vi, 1024.1086 Propdlena iv, 287 Propellere iii, 168 Propellit 111,161 Propeianaiii, 1080 Properant v, 206 Pkopennter v, 801 Propere vi, 848 PTOpinqua (ain^.) n, 1216 Propinquat tenu v, 620 Propioriv,880 Ptapiua (adv.) v, 700 Proponere iii, 627. vi, 1 168 Ptoponitiu, 184.802 Proporro u, 078. iii, 276. 282. iv, 888.
▼,818 Propoutnm (lubat) vi, 658 Propiie i, 781. vi, 086 ProprBi U, 218. V, 760 Proprioii,811. Ui, 185. 1004. ir,1184.
▼, 576. 714 Propritim U, 074
Propriom u, 866. 656. 845* Ui, 858. 840 Propter i, 01. U, 868. Ui, 658. iv, 148.
id.l48
Propteitti qoia ifi, 1088
PropnlM ▼, 487
Proqnam U, 1186. m, 800
Proram u, 554
Proraere iii, 824 nimmam v, 860
Prorampere U, 264
Prorompit vi, 500
Prorampitur vis vi, 485
Proscmdere v, 210. 1204
Prospectn vi, 440
Proapioere ii, 1045. iv, 824
ProttantU>os u, 428
Prostemere vi, 242
Pkostimta siU vi, 1262
Prostmti (plur.) ii. 20. ▼, 1801
Prostmtum^, 1100
Prosttatns vi, 785
Ph>telo plagaram ii, 531
Protelo folgure iv, lOl
Protollere fines v, 810
Protractseque vi, 563
Protrahere i, 410. iv, 1182. v, 1030
Protrahit v, 1887. 1453
Protiaxe v, 1158
Protradere ir, 877
Protrodltor iv, 888
Provehat iv, 105. vi, 1024
Provexit in altom v, 1488
Providetiv,888
Providit iv, 882
Provolat iv, 1238. vi, 203
Pro^olvi u, 460
Provolvitur vi, 652
Proque-voluta vi, 1262
Provomit vim turbinU vi, 446
Prorima ii, 134. v, 104
Pradens ui, 762
Praina ui, 20
BminaBv,217. i^528
Proinam U, 431
Prainas ii, 514
Praiids rigidU ii, 520
Pubesoere v, 672
Pudens iv, 1157
Podor vi, 1242
Pudorem vexare in, 83
PuelUs ui, 1021
Pnellos iv, 1245
Puer iU, 762. iv, 1046. v, 228. 882
Poeri U, 64. 57. 577. 635. ui, 87. 00.
448. VflOlO. vi,34.37 Puerill V, 886 Pncris i, 085. iv, 11. 403. ▼, 814. ▼■•
1254 Pueroram «etas 1, 038. iv, 14 Pueros ▼, 1020. 1030 Pueram U, 635 PoeriUn i, 256 Pttgnm !▼, 841
IN LUCRRtlUM.
Ixxi
PagiuuD iil, 648 PogMiit ii, 400. Wr PygnmtilMit ▼entiB vi, OT PBgnaie ii, 260. \r, 066. ri, 066 Paxnu (nom.) i^ 785. 1003 eileit ii»
117 Pagnat v, 728 Pugnent ii, 205. v, 382 Pngnet i, 780. ii, 703 Posno vi, 433 PnichniT, 1116 Pnlchre t, 173 Pnlchri IT, 1027 Ptalchris T, 1118 Polchro T, 1115. ir, 1087 Polchros fuces t, 1233 Ptalloram examina t, 1303 Pullos animales ii, 026 Pnlloa eqoe iii, 763 Polia (sing.) tii, 828. t, 1006 (plur.)
lii, 834. T. 873 PubaretT, 880. vi, 1051 Polaarent ftra ii, 636 Poltarier It, 032 PobaU It, 580. t, 253. 1884 PolTeri» tii, 382. t, 264 PolTerulenta t, 741 PtamiKo It, 1155 Pnncto temporis i, 1102. it, 165. 104
tcrapore ii, 263. 455. 1005. It, 215.
Ti, 220 diei iv, 201 Pongere ii, 450 Pungnnt It, 620 Ponicco T, 030 Popillaf iT, 250. 720 PUppim {t, 300 Pnpola ii, 810. iii, 400 Pura (plur.) It, 1074. v, 500 PUfam i, 507 Toluptatem lii| 40 Porgat iT, 342 PUrgatom pectns v, 44 PnrgaTit pcctora tI, 23 Purrrplor.) T, 440 Pnri (pro pncri) It, 1020 Poro 1, 647. ii, 781. ▼, 18. tI, 300 Purpoia U, 820. t, 1422 Melibaea ii,
600 Pnrporea t, 1427 Purpureai ii, 51 PaTpQTens oolos tI, 1078 Poram i, 660. 770. ii, 1020. It, 328 Pnsi It, 1020 PuUiT, 1068
PoUbant t, 1177. 1178. 1333 Potabis T, 22 Potamos Ti, 1104 PoUnda (sing.) iii, 232 Pulandos ii, 616 Potaodum il, 30. 103. 600. 806. 1051.
Kf, 311. 666. 666. 688. 803. 030. Ir,
1 17. 680. 777. 020. t, 303. 642. 751.
vi, 345. 261. 540. 665. 005 PotantiT, 1220L Ti,851 PuUntor ii, 420. It, 1258. n, 765 Potaie iii, 802. t, 160. 1040. ti, 68 PoUri 1,767. u,006. T,240 Putarant i, 636. 706.700. IJi, 08 PoUs i, 770. 015. ii. 70. ttl, 532. 606 PoUt 1. 303. 830. 842. It, 471. 1133 Potcalibos Ijrmphii vl, 1172 Poteis tI, 840 Potemos V, 82
Poteator 1, 347, iv, 505. v. 125. 1044 Poteos Ti, 847 Potes i, 108. li, 410. 414. 470. 717.
841. 1000. It, 130. T, 118 Putescatiii,884 Potet i, 877
PuUtor 1,866. t. 128. 755
Putor u, 028
Putorem ii, 871. tI, 1000
Potre corpos iii, 583
PotrefiMU H, 807
PutiesrafaMs 11,1144
Putresceie saxa t, 308
Putiescit V, 830
Potricorpoie ill, 774 potri in corpoM
manere ii, 850 Potribos glebis t, 143 Pjropo rabro ii, 802 Pjthia 1,740. T,U3
Qoa ▼, 508
QuadiaU ir, 237. 504. 657
QoadraUs tones iv, 354
Qoadiato ii, 770
Qoadratom U, 778. 784. it, 235
Qoadrapedes n, 757
Qoadrapedom ii, 536. iv, 1258. t, 787«
1201 Qaenam t, 1811 QnsBqoomqoe i, 226. 263 Qoviam i, 080. iu» 761. ir, 476 QosBrabant r, 072 Qoerendom lii, 726. 022 Qoarentem i, 144 Qnnentes t, 521. tI, 100 QosBiere i, 3tt. ii, 10. 848. ivi 067. r,
313 Qomres i, 104 QasBremos i, 370. iT, 580 QoBiet T, 883 QoOTis iS, 054
QosBrit ii, 1048. iU, 515. 16T9. W, 667 QoBritur It, 780^
lauMl
INDKX
Qmmi ii, wa. iv, 4«S. f 4W. V m
Qjuaro&tiir \w, 778
Qoetit T, 1928
QuipuU (plur.) u, 7SgL v, ft. 214
Qomm i, 021. U, 2)4. 236
Quamde i, 041. iii, 794« v, 128
Qainam i, 607
Qualibua ii, 15 <
QuandoquideiD i, 207
Quantqla iv, 128. 176
Qnaquam i, 428. iii, 026, iv, 526* T|
624 QoaqoomqDe i, 1104. ir, 272 QoA re i, 70. 200 Qoasi M iv, 1008 Qnaii f ero vi, 071 QuaiMms u« 1102. iv, 501 Quasaatis vasis iii, 426 Quassatum corpus iii,452 Quatientes ii, 220. 022, v,1214 Quatiunt sonitu vi, 287 Quationtor caeruUcodi vi, 05 Qoeant i, 687 Queatv,640 Queator i, 1044 Qoei i, 206 Qoentnr iii, 008 QuercQsglandiferat v, 027 Quercla&, 1176. vi,1157 Querelm vi, 1242 Qoerelam tollunt iv, 660 Queiehu iii, 007. iv, 68$. v, 1282 Queielis ii, 868. vi, 16 Quenintar iii, 77 Qaeont v, 877 Qui (pro qoo, ve) qoo modo) iii, 728. Iv,
010. 027. ▼, 862 Qoiaiv,221. vi,000 Qoidqoid (pro qaiddam) ▼, 206 Qoierint v, 1241 QuierilvS,666 Qotes ii, 04. iii, 212 Qol^icaali,21 Qoiescat ▼, 626 Qoieacunt iii, 022. iv,7IV Qoiesset i, 240 QoietiB(pIur0iii,18 Qoietei,404. u,810. iii,|061. iv,460.
088 Qoietem iii, 022. 062. ir, 006. 7, 081 Qujetesi,400 ' QuicU (fiint) lY, 04i Qoietos ▼, 100 Qoifltom u, 228. ^,1120 Qoietoi vl, 72 Quingentoi iv, 411 Qoinqoe iii, 020. iv, 204. vi,iOUI
Qois (feeminini generis) v, 561
Quisqoam iii, 070
Quisse V, 1044. 148|
Qoit iU, 662. 040. ▼, 162. ▼i,42«. 66«
Qood contoevimu» vi, 1 124
QuodTis iv, 126
Qaone iv, 207
Quoquam i, 420. tv, 607
Qoosqoe iv, 70(^
QooU vi, 052
R.
Rabldi8v,800
Rabies iv, 1070. 1110. ▼, 1004
Radentesvi,ll7
Radentia flomina ▼, 267
Radere v, 1200
Radiantia sidera iv, 214
Radiati solis ▼, 402
Radiatom insigne v, 009
Radices ii, ]09b vi, 006
Radidbos i. 262. iii, 226. 662. ▼, 666.
800. 1262. vi, 140 RadicitosevelK iii, 211 toUit m, 890 Radii (plor.) i, 148. it. 09. 114. iia, 91
V, 486. 1252. vi, 20 Radiia ii, 125. v, 068. 702.764. v,262.
200. vi, 272. 622. 018. 727. 800. 820.
874.004 Radiorom lumine ii, 116 lamiM tv.|76
ictum V, 012 verberibvs ▼, 1102 Radios^,288.700 Radit {▼, 621 RamenU ferri ▼!, 1042 Rami (plur.) i, 262. v, 1000. |288. n,
126 Ramis ii, 20. v, 1264. 1202 Riunos i, 264, 1002. ii# 768. ▼« 214.
1000 Ramosa (sing.) aibor ▼, 1000. (pkor.)
nubtla vi, 122 Ramosis principiis ii, 446 Rancenii viscere ii^ 710 Ranqdn oadavera vi, 1152 Rapafi0s Oovips i, 18 faloes iii, 060 a»
nes V, 242 Rapax vis ▼, 208
Rapi ii, 276. 870 fonera vi, 1182 Rapidas nndas iv, 422 virea ▼, 084 Rapi« (plor.) i, 206 leones !▼, 714
sBstos V, 620 ftemitos v, 1102 Rapido torbine i, 274 Rapidos amnes i, jL6 Rapidom mare i, 721 Rapidus turbo vi, 008 Rapta iv, 1080 Raptam Tjndaiidero i, 486 tUplaiit tvrbine i, 880
IN LUORBTIUM.
Ixxiii
IU|itiivit ▼, SOO
Baptim i, 663. 1009. tii, 1015. t\, 604
Rm (iing.) m, 8S6. U, 106. vi, 662.
(plar.) u, ftS2. 869. iti, 977. h, 445.
▼, 468 corporb iv, 734 mnim vi, 331 Rara lingaa iv, 625 Rama 1,744 Bareqae-fKit vi, 232 Raiefacta (plar.) ii, 1189 Rarefactum iii, 441 Rarefecit vi, 870 Rarefierii,640
Rarewit iv. 863. 800. vi, 841. 876 Rareicantvi,213.512 Rariqae (plar.) i, 667 Rarior vi, 1021 Rarisque (plar.) !, 655 Raram aera ii, 106 Raros iii, 446 Ratio i, 624. v, 1446. 1464 Ratione vera i, 880. ii, 229 nalla iv, 10
ierantar iv, 448. vi, 60 Rationem u, 1040. 1043 Rationes i, 106. v, 56. 1182 Batioiubnt ii, 160. 178. v, 197 RationiB i, 82. iii* 45. 622. iv, 506.
620. V, 65. 1210 poteitas ii, 62 Ranca (Mng.) tv, 536. vi, 1187. (plar.)
vi,751 Banciaono cmita li, 610 Bauciwiios cantos v, 1083 Raacnm iv, 648 Revi,302
Recldere i, 857. 1062. v, 281
Recipit iii, 240. v, 321. vi« 673 res re^
creari v, 324 Reclanmt ratio i, 624 Reclaaa (plor.) ostia iii, 367 Reclasis foribus iii, 361 Recreat iv, 866 Recreata (sing.) i, 041. iv, 17 Recreaverunt vt, 3 Recreavit v, 405 Recreeiqae v, 278 Recrcacit v, 261 Recta ratio v, 613 Recta regione U, 240 Rectis iv, 613 Recto cursu vi, 27 impete vi, 137 ore
iv, 662 Rectum feruntur ii, 217. 226 Recubantem i, 30 Recumbit vi, 704 Recursant ii, 106 Reddant ii, 1005. iv, 578. 1231 Reddantur Iv, 108 Reddat i, 1010. vt, 1122 Bcdde iil, 132 Reddebant vi, 1106 Reddenda (sing.) vi, 607 Reddere i, 210. ii, 170. 228. 762. 066.
ili, 170. 260. iv, 120. 160. 176. 463.
506. 676. 681. v, 108. 716. 1167.
1247. i^, 608. 866. 018 BeddetoT vi, 008 Reddi i, 667. 673. ii, 168
Reamur n, 051. iv, 41. v, 70. vi, 260. Reddidit iii, 656. vi, 1137
764 Reantur vi, 600 Rearis 1,81.653. ii,730. iv, 171. v
116. 248. vi, 636 Reboant templa ii, 28 Rebus iv, 075 Recedant tv, 63. 100 Recedas iv, 321 Reoedat vi, 1040 Recedens 11, 1101 Recedere ii, 1127. iv, 600. 858 Recedis iii, 061 Recedit ii, 229. 1118. iu, 1010 Reoeduntii, 1112. iii, 838. iv, 131.741 Redeo v, 778
Reddit iv, 575. v, 746. vi, 911 Reddita (sing.) i, 204. 585. u, 64. 05.
141. 680. 767. iv, 170. 766. v, 610.
(plur.) iiy 611. 680. iv, 324. vi, 633.
981 Redditariv,636. v,259 Redditus vi, 49^ Reddunda (sing.) i, 64. v, 67 Reddunt iv, 106. 201. vi, 812 Redeant i, 674. 707. 11,765.863,
004 Redegerit iil, 860 Redegitv,404.875
IV.
Recellit retro vi, 572 Reoeperat vi, 22 RecepitU,002. vi, 146 Recepta (plur.) ii, 110 Receptant ii, 1000 Reoeptat iii, 504 Receptum (adj.) i« 378 Receiseris abs te i, 411 Recesserit iii, 725
Recessit iii, 213. 440. 716. iv, 015. 414 IMph, et Vm: Cku,
Redeunt i, 250. iii, 1010. tv, 1017. vi,
670. 871 Redeantibas i, 312 Redbalat vl, 522 Redibant vi, 1246 Redigantar i, 701. ii,761 Bedimire v, 1898 Rediret iv, 32 Bedissent i, 542 V, Redit i, 249. iii. 501. 604. 923. iv, 311 • 1110. fl,637
Ind, ImctH. K
Ixxiv
INDBK
Redolefe W, 700
Reducere w, I9S6 '
Aeduoit i, 839
Redactam i, 2S0
Redocant iw, 090
Redondat wi, 719
ReduBdent ir, 156
Redundet v, 609
Refecta (abg.) i, 886
Refelli ir, 481
R«fenuit iv, 1819
Referemus i, 700
Referentes i, 485
Referre i, 598
nil Refenret i, 681
Referri ir, 83S. 583
Rdert W, 988
Refemnt ii, 688
Referontur ▼, 87. ti, 61
Refici i, 668. 568
Reficit i, 264
Reflatur aer iv, 986
Refleza (plor.) \w, 444
Reflezit iU, 501
Refiracta ( plur.) n, 449
Refrcnat I, 850. ii, 1120. br, 1078. vi,
580 Refrenatur ii, 888 Reftsnatos ▼, 115 Refnenavit ii, 276 Refittnet ▼!, 567 Refrige8citiT.707 Refneiiae iii, 69 Refurgetii,799 RefuUns ▼, 726 Refutant ii, 866 RefuUtiii,S51 Refotatu tii, 524 Kegem i, 95 Regea (nom.) ii, 49. iii, 1040. ir, 1007.
T, 1108. 1221 Regere u, 1094. iii, 165. v, 1127 Regibus t, 1135 Regigni v, 245 Regiroen iii, 96 Regio i, 728. v, 805 Regione i, 967. 1072. ii, 584. iii. 609.
iv, 875. 706. 787. 1266. t, 685. ti,
788. 742 Tiai ii, 240 loci ii, 260.
998 in pectoris iii, 141 e Regione vi, 848 lod Ti« 838 qua ti,
888 Regionem vi, 788 Reponibus i, 66. 964. tii. 617. |v, 517.
VI. 119. 414. 762. 898 Reg^t iv, 901 Regna iii, 848. v, 1127 Regnavit v, 896 Regni ti, 88
Regnom vi, 54 ReKola iv, ffl6 Rei (subsu) i, 680. ii. 111. 98«. 648L
in, 981. iv, 888. vi. 918 Bejecta (sing.) iv, 286. 674. (plar.) ii,
109 Rejects (plur.) iv. 100 Rejjectant li, 828 Rejicere ii. 718 Rejiciat v, 640. vi, 80 Reiidt i. 86 Relatumii. 1000 Relatns v, 686 Relaxant vincla vt^ 865 Relazat nodos vi. 978 Relicta iv. 626. v. 600. 1416 Relicti ui, 848 Relictis iii. 1084 Religio i, 79. 84. 102. vi, U74 Religione i, 64> U, 679. v. 116 Religponem iii. 64 Religiones ii, 48. v, 87. vi. 61 Religionibus i. 110 Religionum nodb i, 981. hr,7 Rdinquas i. 48. 516« iit. 419 Binui vi,
664 Relinquat i. 704 Rdinqoebant ova v^ aOQ Relinquere i. 659. iii, 618 Rdinqui i. 447. 667. iv. 41. v, 696 Reiinquit i, 966. iU, 40. 194. SOO^ v. I Relinquunt i, 744. v. 1886 Reliquas iv, 974 Reliquifl» ii. 964 Reliquiaium i, 1109 Rdiquias iii, 666. vi. 886 Rdiqoitiu. 1088. iv. USOl v, 64 Reliquo iii, 648 Reliquo i, 661 Remanat v, 270. vi, 685 Remanebat vi, 1276 Remanent i, 247 Remaneret iv. 938 Remansit iii. 408 Remedii vi, 1224 Remensum ii, 516 Remigiom v^ 748 R«raignnt ii. 966 Reminiscaiis vi. 649 Reminiscere ii. 89 Remissis v, 850 Remittantii. 1186 Remittis vi.67 Remittit ii, 199 Remittunt iv, 814. n^ 743 Remoi» ii. 157 Remoiando iv. 784. vi,S89 Remorantur ii, 74. vi» 717 Remorari ii, 564
IN LUCRBTtUM.
Ixxv
ReiBordent iii, 8S0
Remoniet !▼, 1188
Remoram pan iv, 441
Remosse iii, 69
Reroota (sing.) iv» 854. 871. v» 14^
(plur.) 11* 838. iv, S06 Remote vi, 057 Remotis ii, 5S4 Rerootum m, 8S5. iv, 811. w, U6. 867«
vi, 85S RemotoA iii» 405 Removet iii, 805 Remnvit ▼, S51 Renata copia i, 676. 758 Renidescit tellus ii, S86 Renid6tn,37 Renovare vi, 1074 Renovent ii, 601 Renutant ir, 604 Reparandis i, 548
Reparare i, 551. 631. iii, 678. v,667 Reparari i, 561. lOSa v, 733 Reparcent 1,668 Repedabat vi, 1878 Repentis animalis iii, S|80 Reperire ii, 849^ iii, 318. 000. 1063.
iv, 1118. V, 846. vi, 531. 1078 Reperiri i, 480. vi» 1848 Reperirier iv, 482
Reperta (nng.) i, 248. 483. 606. iii, 131. 204. 838. V, 60. SS6. 1880. 1285. 1385. 1413. (plur.) i, 137. 733. iii,420. iv, 850. v, 13.8i0b 1444. vi, 7
Repertaro v, 1418 Reperti» v, 8
Repertores doctrinarum iii, 1040
Refiertam i, 063. v, 1118. 1840. 1878. vi, 6
Repertos v, 337
Repetam pertezeie i, 410 eommemonure vi,036
Repetentia iii, 863
Repetnnt i, 788. iv, 708
Repit vi, 661 nubet vi, 1110
Replebat v, 000
Repleot vi, 718
Replerat vi, 1870
Repleri ii, 535
Repleta (sing.) ii, 865. v, 41. (piiMr.) !▼» 630
Repleturo ii, 1160
Repletur i, 305. iv, 37S. 379. v, 818
Repletos vi, 250
Replevtt iv, 346
Reponit v, 684
Reponunt iii, 105
Reposctt H, 860
Reposco vi, 020
Reposcuat iv, 660
Reposta i, 36
Reposto iii, 347
Reprehendere iii, 608. 87l. iv, 488.
600. vi, 568 Reptant pecudes ii, 318 Repugnant v, 1036. 1081 Repugnat i, 694. iil, 3^4. iv, 1081. 1262 Repulsa ii, 120. 644 Repulsantes iv, 583 Repulsanti iv, 012 Repulsi vi, 570 Repulsu iv, 105 Repulsum long^ i, 880 nimls v, 407
procul vi, 767 Repatasiii,724 Reqnies i, 001. iv, 228. vi, 03. 033.
1176 Requiescere i, 1058 Requirant vi, 260 Requiras v, 1090 Requiret iii, 938 Requirit ii, 23. 366 Requiro i, 646 Requirunt i, 641 Rerum i, 1100. iv, 62. 800. 967 Rescindere vias ii, 406 legesv, 59 Resedit v, 1424 Reserata aura i, 11 Reservans i, 615. v, 857 Residere ii, lOOO: in,390 Residit ii, 283. v, 1140 ResUire i, 1045. iv, 324. 689 ResisUt V, 208 ResoUant ii, 62 Resolvat i, 52. 416 Reftolvi i> 680. 1054. t, 771 Resolvitvi,606.006 Resoluta corpora v, 270 Resoloto iii, 575 Resolvunt iv, 051 Resorbet vi, 1053 Respectabant v, ^S Respeetans vi, 1838 Respectat v, 376 Respice iH, 985 Respicere v, 1445 Respidas iii, 867 Respidunt iv, 1158 Respirant vi, 669 Respirent venti vi, 667 Respondemus iii, 963 Respondent iv, 168. 814 Responsa i, 738 Respuat tigna ii, 107 Respuere ictus iii, 808, v, 393 Respuis ex animo vi, 67 Re8puitii,010. vi,1062 Respuitur ii, 380 Restandi i, 111
INDBX
RettMitffi^OfiO, vi,61
Retluitk claustris ii» 450
RcsUt iu, 640. 1068
Restet i, 1004. ▼, 8S8
Restingnere ▼, 121
RestlngiitiT,1060
Rcstingnit iv, 871
Restinxit iii, 1057
Resnltant ii, 97. 100
Resnpini i, 88
Retecta iii, SO
Retentant coelnm ii, 728
Retezens v, 968. 990
Retexi i, 6S0
Retibns iv, 1140
Retinebit v, 170
Retinent iv, 416
Retinente ii, 66S
Retinentes i, 496
Retinentiaradi.)ii,26
Retinentia csnbst.) lerum iii, 676
Retinentnr iii, 46S
Retinere iii, 110. 268. iv, 1069. vi. 618
Retineii ii, 467
Retiactant iv, 119S
Retnctisv,481
Retmctet iv, 126S
Retnhnntnrii, 164
Retribnatv,278
Retroiv, Sll citaiv,648
Retnsnm v, 1273
Reveili i, 609
Reventat iii, 1074
Reverentnr fulgorem ii, 60
Revertens v, 616. 667
Reverti i, 288. 767. 786. ii, 129. 960.
iv, 822. 448. v, 684 Revertitv,1162 Revicta i, 694 Revict» vires ▼, 410 Revinoentiv,490 Revincta (ring.) v, 664 Revisit iii, 1080. iv, 1110 ad ii, 860
oenlos iv, 286 Revisnnt iv, 894 ad hanc v, 686 Revocantes iii, 460 Revocare ii, 966. iii. 928. vi, 291 Revocari i, 267. 646 Revocat iv, 648 Revocatnm iv, 1286 Revocatnr v, 266 Revomit ii, 199 'FtAfk iv, 1160 Ricta (lictns) v, 1068 Ridebat ▼, 1894 Ridenti,8. iv, 1118 Ridcnti lepore ii, 601 Ridenabus u, 986. ▼, 1008 Ridcfe ii, 982. 986
Ridet peUada ii, 660
Ridicnla u, 46
Ridit iii. 22
Rigando v, 604
Rigant vi, 612
Rigantesvi,620
Rigantnr ii, 262. iv, 1022
Rigare coBlom iv, 208
R^ l^os vi, 714
Rigentibas v, 1427
Rigere frigore iii, 904
Rigetv,602
Ri^da morte vi, 1194
Rigidas v, 768
Ri^is proinis U, 620
Rigidnm firigns i, 866
Rigor anri i, 408
Rigorem v, 689. 746
Rigoris vi, 800. 867
Ripas ii, 846. v, 267
Ripu ii, 862
Risn cottCQSsa i, 918
Risns iv, 1188. 1182. r, 1402
Ritei,406
Ritn i^, 1268. V, 118. 921. ▼!. 1162
flammamm i, 1096 Rivos ▼, 1S71 Ri^nm ii, 80. ▼, 1802 Ri^ns auri ▼, 1256 Rizantes W, 1284 Roboia ▼, 818. 898. Gigna) iv, 64 hm
U, 449 Roborat iv, 1082. n, 841 Robore lazi i, 882 Robnr ui, 1080 adnltom ii, 1180 Robostis Ui, 450 Robostns ▼, 981. ▼{, 1251 Rodnnt ▼. 257 Rogamnt ▼i, S Roiotnm ▼{, 1281 Romanis i, 41 Romulidarum iv, 687 Rorantes ora ui, 470 Rorantibus lacrnmb li, 976 Rore i, 497. 777. u, 819. 861. ▼, 462 Rorem salis iv, 440 liqnonim f, 771 Roriferis nmbris vi, 864 Rosam i, 176 Resaram floribns ii, 627 Rosea fiioe v, 974 iampade w, 609 Roseam Anionm ▼, 656 Rota (nom.) ▼, 488. 666 Rotantqne ▼!, 201 Rotanti tnrbine portant i, 295 Rotamm orbes ▼■, 660 Rotasiil,660. ▼, 617 Rotunda (plur.^ i^, SfS. 605: 658 RotundsB (plur.) !▼, 365 Rotundis ii> 402. 451. 457. 465. 466.
IN LUCRBTIUM.
Ixxvii
iii, 187. 196. 800. T, 450 Riuuit ir, 581 Gfleli templa i, 1M6 Roat ratio iv, 610 Robeant tI, 809 Rubent r, 468
Rabentes ▼1,1144
RabenU U, S5
Rober ir, 1044
Robere vi, 1164
Rubn ii. 808
Rubram iv, 406
Roebant temun y, 1884
Roere iv, 495. 681. v, 808. 814
Roet moles v, 97
Roina iii, 688. iv, 940. vl, 156. 606
Ruinasi, 741. 1100. v, 848. 1888. vi,
671.801 putres ii, 1144 Roinis vi, 648. 699 Roit (neut) i, 290. (act) naves i, 878
aienam vi, 726 Rumpat fodera ii, 264 Rumpere vi, 431 vincnla iii, 84 Rumpi silentia iv, 687 Rumpunt pecton iii, 398 Rupes f plur.^ V, 908. vi,689 Rupta (sing.) v, 800 Run pascua v, 1847 Rursnm iv, 811. vi,47 Rossa vela iv, 78 Rount impetibos i, 898
S.
Stccatnm homoiem Iv, 1089
Sacer vi, 660. 1166
Sacm (subst) v, 1168. 1168
Sacrorum more i, 97. ii, 610
Scipe ii, 84
Sseva (sing.) vi, 467. (plor.) v, 860. 996
Ssvas ifi, 806. 1009. v, 1888
S«vi (sing.) i, 476. iv, 1010. (plur.) v,
1818. 1886 Seviatii, 1108 Ssevibatv,1001
Saevis (nom.) ▼, 888. 986. 1010 SsBvit calcaribus v, 1074 pontos i, 977 Sbvos iii, 807. v, 1806 Sagacem animom ii, 889. iv, 910 Sagaci latione i, 181. 869 animo i, 408
mente i, 1081. v, 481 SagittsB iv, 410 SaflttU iv, 1271 Sd iv, 1166 Sale vesco i. 887 SaJids ii, 361 Salientnm iv, ll^ Saliient i, 188
Salis rorem (aquam maris) iv, 440
Saliva iv, 648
Saiivas iv, 1101
Salsa (plor.) vi, 1187
Salsas lacmmas i, 126 laconas iii, 1044
undas vi, 891. 894 Salsi saporis iv, 888. vi, 988 Salsis lacnimis i, 919 lacnnis v, 792 Salso iu, 492. v, 129. 488. 1079. vi,
478.684 Salsus ▼, 488 Saltantesiv, 978 Saltibusiii, 11 Saltu iii, 188. V, 660. 1817 Saltum v,I260 Saltus ii, 866. v, 1886 Salvas (nom.) iii, 696 Salus iv, 609 Salutantum i, 819 Saluto ii, 686. ▼, 1814 Salotem ii, 670 fulcire iii, 186 pnsstare
iv, 164 Saloti i, 44. vi, 601
Salntis Ui, 886. 849. 888 summa ii, 869 Samothncia ferrea vi, 1048 Sanari ui, 609 Sancitum i, 688 Sancta (sing.) in, 878. v.OSl. (plur.)
1. 1014. u, 484. 1098. v,76. vi,69.
416. 1870 Sanctas v, 148
Sanctins (adv.) i, 739. v, 118 Sancto i, 89. vi, 76 Sanctnm i, 781. v, 810 Sangoen i, 860 Sangnine i, 86. 867. il, 681. ui, 70. 448.
688.790. iv, 1807. 1889. v, 184.
1188. 1800. 1886. 1887. 1420. vi,
600. 1146. 1288 Sansninb i, 888. 888. iii, 48. v,901.
vT, 1808 flumen ii, 864 Sangnis i, 168. ii, 194. lii, 849. !▼«
1048. 1068. ▼i, 1801 Sapere H, 988. 986 Saperent iii, 768 Sapienti iii, 761 Sapientia (subst.) ▼, 10 Sapientibos u, 987 Sapientom ii, 8. iu, 98 Sapit iii, 146 Sapiont v, 1139 Sapor ii, 678. 688. 111,868 orisiv,489.
497 Saporei,886. ii,401. vi,81.780 meUis
IV, 676 Saporem u, 866 Sapores ii, 480t 608 Sapoci U, 610
Ixxviii
IVDBX
Saporia Yit 018 mU W* 9SS
Saponim iv, 710
Sfttmre ni, 1017. !▼, lOW
Satiate Tidendi tenm ^, 10ft7 cibi ir,
»90 Satiatem ▼, 40 SaUati ii, S90 SatioBia origo v» ISiO Satorii,1167 Satam iv, 1226
Satar rerum iii, 97S aut laseos iv, 065 Sar^iv, 1162 Satumas ii, 637 Satjros capripedes iv, 584 Saucia iv, 1041 Saxa i, 290. 827. 40B. ii« 11S4. iv, 141.
148. 578. 1279. 1280. v, S08. 494.
948.949.999. vi, 228. 5S8. 687. 098.
700. 942. 968. 1060 Saxea (plur.) i, S17. iv, 70S. v, 988.
vi,951 Saxi i, 464.882. iiM02. iii, 905. iv,
867. 269. vi, 1062 Sazis t, S49. iii, 787. v, 131. 066. vi, 194 Saxo iii, 1029. vi, 1054 Sazoram iv, 362 Saxam iii, 993. 1014 Scaadvre gradns ii, 1128 Scandit iil, 651 Scaphiis vi, 1044 Scapi (plar.) v, 1858 Scaptensula vi, 810 Scatere (a scato) v, 59T. 050. vi, 890 Scatit V, 41. vi, 891 Scelere immani v, 119 Sceleiis iii, 1088 viam i, 8S Scelerosa facta i, 84 Scelema iii. 61 Scelus aversabile vi, 389 Scena ii, 416 Scenai decores iv, 981 Scenalem iv^ 77 Sceptra iu, 1051. v« 1IS6 Scibant v, 961 Sdbat V, 932 Sderant v, 957
Scinditur iii, 680« 640. iv, 160 Scindunt car» iii, 1007. v, 46 Scinduntur iv, 91 Scintilla iv, 610. v, 608 Scintillare vi, 644 Scipiades (Scipio) iii, 1047 Scire ii, 808 Sdret V, 1048 Scirtiv.471.472 Scorta iv, 1267 Scribundis i, 25 Scriptorum secla iiij 629
Scniposa ratio Iv, 586 Scratabtei feivo vi, 809 Scrutemar i, 830 Scratentor ui, 998 Scjllaram membra iv, 730 Scjllas V, 891 Scymni leonam v, 1035 Secandis i, 747. 844 Secando i, 634 Secedit v, 705 Seceraat iii, 637 Seceraere iv, 469. v, 447 Seceroier in, 264 Seceraundi ii, 472 Seoeraunt terras ii, 728 SecittS hoc vi, 314
Secla i, 21. 598. it, 173. 1118. 1151. iu, 961. 1103. v, 848. 853.860. 864. 986. 1096. 1088 vitalia i, 80S honn- num I, 468. v, 340 mortalia i, 1091. ii, 1152. V, 1168. 1237 animantoffl U, 77 feraram ii, 994. 1076. iii, 753. iv, 415. 690. V, 945. 965. 980. 1058. vi, 1218 scriptoram iii, 689 posteiA iii, 980 peroocta vi, 738. 1107 ler. pentiavi,766 tenerevi, 1111 baectt vi, 1235 Secli ii, 1078 Secludere lumine v, 758 Seclum iv, 1220. v, 1680 Secreta (adj. sinj^.) ii 174. ii, 911. iii, 625. (plur.) iii, 551. iv, 87. (sing.) cibo i, 195. (plar.) teporis ii, 848 Secreti ignes v, 449 Secretom v, 448 Secretam i, 432. 604 Secta (sing. adj.) v, 2T3. vi, 638 Sectam divitions v, 1114 Secundas animas v, 1229 Secnndoiv, 1134 Secundum res iii, 36 Secore (stng.) iii, 212 Securam iii, 952 Secares iii, 1009. v. 1233 Secarius (uom.) iii, 990 Secumm v, 83. vi, 57 Secota (sing.) ii, 578. iii, 943. it, S75.
(plur.) V, 472 Secute (plur.) v, 866 aedantesti,668
Sedare ii, 955. iv, 848. r, 94S , Sedercnt v, 475
Sedes (nom. plur.) i, 99S. iii, 18. v,
147. 154. 458. 1187. vi, 417. 5^3. 871
Sedibus ii, 964. iii, 617. iv, lOSS. v,
154. 163. vi, 798 Segetes v, 607. 1371 * Scque-gregari i, 453
IN LUCRBTIUAf.
haix
SejttDcta i, 60. ii, «47. 860
SejoiicUs vi, 6491
Sejttiictain i, 498
S^onctQs ii, 18
Selnngi i. 45S
Sejungont ii, 727
Semen !t, 1086.1032. 1034. 1802. 1840
Semianinio corpore vi, 1260
Semifens speaes ii, 701
Semiferi capitis hr, 691
Semimarinis corporibas t, 890
Semina i, 64. 177. 616. 804. 001. ii,
480. 480. 496. 724. 764. 759. 776.
838. 1053. 1058. 1071. 1107. iii.lSS.
887. 394.695. 713. 787. 870w iv. 331.
385. 648. 653.719. 1808. 1250. 1854.
1860. T, 669. 667. 850. 914. Ti, 159.
181. 800. 805. 218. 816.871.876.
816. 348. 443. 406. 606. 519. 668«
678. 789. 841. 863. 867. 876. 884.
896. 899.1001.1091 renim ii, 676.
Semine i. 161. 190. 207. 882. u, 419.
788. 883. 990. 'm, 746. 760. 764. iv«
1088. 1039. 1804. 1818. 1883. 1831.
1833. 1240. ^, 863. 888 peimizto ii,
686.686 Seminibus i, 170. ii, 284. 707. 1060.
iii, 188. 218. 231. iT, 662. 1861. t«
467 csruleis ii, 772 sapientibos ii,
967 senso carentibus ii, 989 Seminio iii, 746. 764 Semimompi It, 999 Semlnik i, 186. It, 1266 Seminium leonum m, 742 Semota(sing.)i,59. ii,l0.647. iT.889.
(plur.) iii, 66. t, 579 SemotnmtTfSll acurisi,46 Senecta state t, 884. 894 SenecUm Tt, 1249 Senectis membris iii» 773 Senectas i, 415
Senescere ii, 73. iii, 447. t, 313 Senescant bto i, 326 Senez cerTus iii, 614 Senior iii 968 Sensibus i, 690. 694. 701. ii, 812. 407.
408. 684. iii, 561. 626« 630. 873. it,
466.468. 480. 486. 511. 684. 973.
T, 150. 566. 1133 ex non Sensibus ii, 929 Sensifer motus iii, 27& Sensifeiis motibus iii, 937 Sensifeios iii« 246b 569 motua iii, 841.
380 Senrile u, 887. 898. 894. 901 Senrilibas ii, 901
Senrimus i^ 497. iii, 841 ia spegajiun iT^884
Searitltl
Sensu ii, 19. 890. 061. 803. 914. 971.
989. iii, 108. 114. 867. 636. 665.
698. 896. iT, 460. 486. y, 126. 146,
1067. Ti, 788. 960 cassa it, 187 eK aon Sensu il, 931 Sensum ii, 439. 889. 907. 912. 983. lii,
99. 106. 989. 888. 368. 590. 634.
636. 769. 863. 888. iT, 266. 361.
688. 680. 678. 674. 786. t, 1171.
(nom. cas.) Ti, 468 Sensus (siog.) i, 484. 461. ii, 486. 903.
973. lii, 337. 368. 363. 646. W, 484.
919. 985. 947. (plur.) i, 304« 448.
601. 694. 697. 761. 961. ii, 138. 403.
488. 480« 488. 448* 409. 879. 886.
898. 910. 989. 931. 987. 942. 945.
958. 1006. iii, 604< .549. 610. It,
111. 437. 481. 499. 616. 686. 630.
713. 767. 853. t, 678. 1086. 1414.
Ti, 884 animi iii, 577 Sententia iii, 373. 449. hr, 666. t, 691 Sentiat iii, 1076. ir, 686 Sentibus ii, 461. t, 808 Sentimus ii, 746. 089. iii, 889. 886. 800.
447. «4. iT, 880. 968. 960. 619.
691. T, 643. Ti, 934. 940 (bis) Sentiie ii, 810. 864. 009. 900. 999. 979.
988. iii, 851. 356. 661. 006. 626.
638. 646. 834. 1066. iT, 930. 283.
496.664. Ti,986 Sentiscant iii, 398 Sentiscere iT, 590 SentUii» 811. fii| 866. t, 1038 Seoisum iii, 631. 638 Sepelire Ti, 1846 salotem ii, 670 Sepetiri t, 991 Sepin T, 1860 Sepsit T, 469. 471
Septa (sins.) ti, 1146. (pior.) i, 366. Ti, 87 domorom i, 490. li, 887. 850 sazea iT, 616. 703 Sepulcrum t, 860 aepulta^sing.) ti, 1960 Sepulti (plur.) somno t, 078 SepulUs i, 134. tI, 108 SepvltunD (subst.) Ti, 1276 Sequaces cursB ii, 47 mores ii}, 816 Sequantur i, 1007. iii, 016 Sequar i, 070. ii, 088 Sequatur i, 061. ii, 865. 868. iT, 810.
Ti, 78. 338. 606. 1006^ 1018 Seqoentem it, 368 Sequenti iT, 180 Saqnentur lit, 061 Sbqoalar i» 487. ii, 401. iii, 660 Seqnl ia, 866.518. Ti, 1041 SBqoiauir 1, 167 Sequitnr i, 17. iii, 449. 682. 749. i^»
|N1>BX
W2, r, 740. 746. ti, 189. S80. 1018 Seqnor iii, S disponeie ▼, 580 SequQBtor iii, 416. 480. iv, 277. 847.
002. ▼, 748. 1114. vi, 808 Serebant Tolneni ▼, 1280 Sevena (ling.) ti, 08. (plor.) ii, 8 c«li
II 1AOO
SercaiAm iv, IStf ▼iten ii, 1008
Serenas noctes i, 148
Sereno (nom.) ▼ulta iii, 204 ceBloiv,
218. ▼!, 246 Serenum lumen ii, 140 Serescunt vestes i, 807 Seris ii, 1161 Serit iii, 672
Sermo ▼« 1806 perpetuns !▼, 641 Sermone ▼, 122 Sermonem ir, 887 Sermonis i, 882. in, 261 Seipat i, 416 Serpens (subst.) W, 68. 642. ▼, 84. 601.
(adj.) Yi, 660 Seq>entia seda ▼!• 766 Serpentis (subst) iii, 668 Serpere ▼, 524. vi, 1118 SerrsB stridentis hoirorem ii, 410 SerU i^, 1126 Sertu ir, 1171 Serrtbet r, 1024 Serrans ▼, 88
Ser^uit i, 101. ▼^O^^
Ser^entQr i^, 600
Senrarat ▼, 002
Serrare ii, 672. ir, 67. 686. 1060. ▼, 1408
Serfnri ir, 107
Senrat]ii,666. ir,660
Senrata (sing.) i, 1028. (plur.) i, 660
Servator !▼, 687
Ser^et ir, 800
Serrirsi^, 1000
Serritium i, 466
SetsB (plur.) ▼, 786
Severa rilentia i^,^^^ signa r\, 1180 pelagi^, 86
Se^eri agrioolsB r, 1866
Sibila^, 1881
Siccare ir, 628. r, 801
Siccari ▼!, 626
IScalum agros ri, 642
Sic ut ii, 846
Sicuaii,686. iii.817
Sicyonia i^, 1118
Sidebant ▼, 408
Sidera 1,282. ii,200. {▼,802. ▼,60. 116. 484. 464. 616. 622. 648 mnndi i, 788. ii, 828 noctis i, 1064 ladian- tia {▼, 214 candida ▼, 1200 iolis et lune ii, 1080
Sideie iii, 888 Sidone Syria ri, 684 Setu, 1078. iii, 102.1084 Signai,2.818. ii, 621. ui, 620. fv« 446. ▼, 610. 627. 682. 686. 641. 1180. 1460. ▼!, 220. 221. 1180 Signi ▼, 016
Signiferi orbn ▼, 600 «tfaeris ▼!, 480 Significant i, 18. ii, 127. 640. 1015.
iii, 484 Significare ii, 616 Significarent ▼, 1021 Significat !▼, 700. ▼, 608 Signis j, 1088. i^, 814. ▼, 688. 626. 680.688. 604. 007. 1427 piessu ili,4 Signorum ▼, 710 Signum i, 882. ▼, 684. 686 Silanos n, 1268 :bktn^ !▼, 1162 Silentta !▼, 462. 587 Silerent ii, 505 Silices i, 572. u, 440. ▼, 814 Silicum vi, 688 Similes ii, 008 Simili tr, 546
Similata (plur.) i, 688. ir, 864 Siroplex iii, 288. ▼, 618. 610 Simplioe natura i, 1012 Siroplicitate i, 540. 575. 610.618 solida
ii, 156 Simulai^, 1162
SimnUcra i, 124. 1050. ii, 24. iu, 484. ir, 84. 80. 07. 126. 181. 155. 160« 165. 177. 102. 211. 240. 258. 804. 814. 810. 822. 828. 847. 852. 850. 604. 618. 728. 787. 730. 757. 750. 762. 782. 780. 708. 700. 075. 008. 1026. 1064. 1056. 1088. 1002. ▼>6S. 76. 800. vi, 75. 418 beUi u. 41. 824 Simuiacris iv, 885 Simulacrum ii, 111. ir, 150 Sinoera natnra iii^ 581 Sinceris membiis iii, 717 Sincerum sonere iii, 886 Sinet i, 888 Singillatim !▼, 104 Singuia fi. 806. 807. in. 878. tr, 259
qufleque ii, 165 Singultfiter ▼!. 1065 Singultos (sing.) ▼!, 1168. (plnr.) m^
470 Sinit ▼,504.505. ▼i.808 Sis iii, 1088 ^*
Sistere i, 1016. 1066. il» 608 Sisrit iv, 417 Sisjphus iii, 1008 Sita (ring.) ii, 801. iii, 807. 860. vi»
870. (plar.) i, 428. i^. 848 Siti prostimta ri^ 1262
IN LUCEBTIUM.
BMeM 1t, 1018. 1090 SitieadanelanMS
Bitiai ii, 6fil.'iv, 848. r, M»
Stlt (nom.) iii, 9S0. 1007 aUoitur ir,
878 arida vi, 1174 SitH ir. 1098 8itB VI, 1861 Stttm (sabit) ▼, 1870. (adj.) iia. 141.
004 Smingdi iv, 1110 SmmagdM ii. 804 Smjmm ii, 508 Sodami,95 Sodare vi, 858 Sodot fii,01. ▼, 1895. 1449
Solis (mbft.) i, 5. 180. 148. 819. «88;
1081. U. 50. 107. 118. 195. 180. 161.
168. 919. 658. 740. 1105. iii, 08. iv,
186.900.900.878. v, 77. m. 808.
410. 4U. 468. 479. 485. 565. 571.
578. 608. 618. 661. 667. 708. 705.
709. 750. 765. 779. 796. 970. 1905.
vi, 8«. 908. 985. 979. 518. 874.
1105 flammam 1, 1080 Iwlfa v, 090
et luM» aidem ii, 1081 Solo (subst) i, 096. iv, 9. 489 Solstttiaiei metaa ▼» 616 Solvant ai. 988 Solvat iv, 006 Solvendi tempiu ▼, 1994 Solvens vi, 984 Solventes i, 1101
Sol a, 146. 140. 151. 910. 807. iu,
1057. iv, 168. 896. 806. 408. 4S5. v, Solvi ui, 508
916. 966. 989. 884. 800. 409. 698. Solvit ii, 040. vi, 706
600. 618. 688. 650. 657. 681. 601. Solvitnr Btto i, 408
Solom (sobat) i, 918. ▼, 919 ieim ▼,
1988.1994 Solota (sing.) i, 1917. (pior.) i, 1096 Solota iv« 58
8olataatii,687 Solatam pectns 8» 45 Solvont membra vi, 798
757. 015. 074. 1109. llOi. 1486. vi,
598. 616. 690. 787. 854. 860. 069
8ola tems ii, 599
8ola (sng.) ii, 1077. (plor.) loca vi. 805
Solada V, 91. 114. 1404. vi, 4
Sole i, 807. fi, 800. iv, 990. 865. ▼,
908. 719. vi, 964. 851. 095
Solem 1, 745. 890. 1064. ii> 1014. 1084. SomnU i, 106. iii, 1061. ▼, 1157
iv. 149. 418. 450. ▼, 60. 116. 808. Somnis iii, 489. iv, 88. 774. 700. 068.
070. 085. 1000. 1006. 1000. v, 68.
1170.1180
Somno ni, 113. 164. 088. 000. 1060.
iv. 1008. 1016. 1091. V, 078. 1404.
vi, 1170 sepultb i, 184
Somnom iii, 098. 1070. iv, 1018
Solibiis assiduis ▼, 958 icta ti, 1100 Somnns iv, 456. 005. 914. 059 pfelodit .... , - — .^^^^j
Sonantes scapi v, 1858
Sonanti i, 896
8onaieiv,980. vi,OI5
Sonera fii, 157. 886
Sonitis vi. 917
Sonita i, 980. fi, 888. 844. 1100. tv.
454. 696. 649. 709. 769. 071. vi,618
caUv, 191 Solemnii,07 Solemnia sacra ▼, 1169 8oleitins (nom.) ▼, 1855. (ad^.) 1008 SqH (snbst) ▼, 875
m vi, 1917 SoUdtsB (plor.) fii, 789. ▼!, 1188 SoUdtam ifi, 1069 SoUdtant iv, 1009 SoUdtare v, 168 SoUdUt iv, 1189 Solidtata corpora ii, 964 Solidtatoriv, 1081 Solidto motu i, 844. vi, 1086 SoUdtam ▼, 47 SoUda (sing.) i, 540. 575. (plor.) i, 511.
580.698 SoUda simpUdlate i, 610. ii, 156 SofidsB(plar.)i,S47 SoUdam i, 518 Sdidi (sing.) i, 408 Solidis 1, 086. fi, 87. iv, 574. v, 095 SoUdissima i, 566. 050
619. V, 1064. 1959. vi, 198. 150. 154. 887. 441 sonanti i, 896 Sonitum U, 855. iv, 580. 564. 618. vi,
107. 180. 185. 166. 160 Sonitos (sing.) fi, 897. iv, 604. 704. vi, 08. 984. 908. (plor.) ii, 885. iv, 469. 498. V, 1087. 1048. 1954. vi, 111. 189. 400. 097. 086 armoffom fi, 48 Sonore lepido i, 645 Sonorsm !▼, 571. 574 Sonores mdicos ▼, 885 Soiido |i, 487. 480. 501. 610. ui» 808j Sonofibos vi, 1 188
890. V» 858. 865 Sonoi iv, 697. 888. vi, 118. 189. (accos.
Solidom i, 516. 599 plar.)iv,688
SoUo aqoai vi, 800 Sopita i, 81. ifi, 088. vl. 704
Sofiomm ▼, 1186 Sopiti in somnis ui, 489
tk^ H Vitr, CUuu M. Iiwrff . M •
htititii
ij^bti
S^pbr U, 820. 91^. 9&4
80boli^iv,40.455.769 ^
Sb^reiA 111, 984 ahimi nf^^OT :
Sbrbertfauras ▼!, IIS^ . . '.
Sbrdi s^piilU vij 1^6!^ '
9bn lii. 9^
Sbrte iK «90. U; mt^
Sories iv, MS'
Spargere iv. 6ld. V. iSQfT. vf, OfO
Spargi iv, 6B0
Sijargit ii, 195 lAUiftieil. 149
Spargont ii, 976. Ti, 612
Sparsa (plur.) ii, 661
Spatiis ii, 98. ▼. 5<$7 •
Spatio i, 182. 185. 215! ii. 77. StlT.
216. 602. 1173. iii, M, f 75. iV, 160;
162. 179. 1278. 1280. ^, 825. vf,
SOO.451.622 SpaUum i, 880. 890. i1tf.47i; 5d0. HH.
528. 954.«)to: 96i. 1001. 1040. 1071.
1103. ii. 91. 162. 10.52. tlOO. iii,
tM. 868. !▼, lOl- 202. 206. i^t.
1189. V. 871. 617. vi,9l 4d7. 8201
1008. 1027 Spe V, 1846
Spede ii, 421. 6<iar. iv. 99. v. 5^0 Speciem i, 126. 822i ii 48^: m, 215. iv.,
49. 77. 185. 187. 231^. 24S: v, ^ftf;
582. 705.721. Itod Yerdm ir, 210 Species (sing.) i. 10. 149. ii; boi 1024«
lO^O: ffi. 98. iv. 606. ^ V. 1292. VT;
M 9011 (I^lur.) H. 561. iv; 7it. w,
95 ^ Specim^ lv,-2l0l ▼; l^ Siieetiliido if, ^095 Spectare ii, 2. iii, 55. 861. v. ^6 Speculi iv, 280. 8t8: t%i plfeitl^ih if.
925 Speculisiv,96.3d8 Specalo iv, 289. 30». 809: 815 Specnloniro iv, 312 fleqiDofcf iv. t(tl6L'f9l Sjieciiluni iii. ^. iv*. 1^2. 1^71 l07'.
if70: 264 (i)i9). 8d8. iOOJ 81^ Speluncas (nn^.) vi, OOd ' dpeldhdb ▼!. 194. 544. 569: ^80 Speluncis i, 849.* vf. 987. ^84. 94!^ Spetki Ui 804 Sp^ik (lAng.) !, 141 9^ <rfngl) V, 47. (pKh'.)f i^ 92t; iv,
1^0. 108» Spicarani iii, 190 Spinis iv, 59 SpiracQla mandi vt; 492 Spirantes ii, 704. v, ^.thi. ti, Vift SpliNmtiims !▼; 9k(ri. v1;427 Spirare iv, 980 Spiritas (sbf?.) f. ^' A iM. 1181
anguenti iii, 218^ Spisst (plar.) ii. 444
Spissescere nabem ^176 Spisso corpoie vi, i2d Splendcie iv> 981. v, jH? Splendida (pior.)' if, lA7. i^* tSt. ti^,
446 Splendidus iii, 416.' ii,'2At, 11% Splendor adurit iv, 880 aquai iV, 21^ ^ Splendore iv, 00. r, 291 niagt^oo iv,
1028? Splendorem ii, 51 Splendoris fornias v, 715 Spoliare v, 761 Spoliata colore ii. 841 Spoliatur lumine iv, 878 Spoliis iv, 60. v. 952 Spongiam iv. ^22 . Siontesuan; l],^ Spuhiahtis iti; 4^. ^uraas aeit' iii; 48^ Spuinl^jeTrsui)' v, 91^ Sliurc^ vi, 782' Spurcitia'v/48 Spurdties vi, 977
spotii vf. ii8tf . • .; ^
Squalida it, 40S MbbriV; 954
8(]uaioie i^attirU^ ii; 425 '
Sqoamiged i. 879.
Adftlnjieri» i, 8 A . ^. _.
^UaitfTierum i, i6t: tt, 818: 1082
Stabill iir. 69. ^; 1120 '
Stabilita (plor.) iii. 208
ad Stabulum revisit ji| 800
Stacts liquorem U, 849
Stiii^lv, 185
Stationc tv, 889. 897. v; 4t9. 5li9. vl,
ito
Sutu iv, 776
Statuaruni lil^ 78' *
Sutuit iv, 474. ▼!, 24" . , . _,,
Statas (sing.') iU, 298.10^. v» 827. 8^2
Stellante ocbIo iv, 218
Slellas ii, 209. vif 105t. ▼, 808; 642
Stellis V, 1204. %i, SSil. 720
Stercore ii« 871
SterilasonHti»,M4
Sleriles iv, 4288. 1244
9kfcHliir,t22^
Steniit i^ 275
Stemoiftii,02(^
Stertis iU. 1061
Stillantia ▼. 949
Stillantia ▼, 949
Stillarrit !▼; 1058'
Stillent vi, 948
liUlAcid& ttstli i, ii^
Stimalatil,620
Stimolatorlv, 191
StimaU ir, 1075
Sdmulb W» 1208
MmolM iii, 10i8r
IN LUCRHTIUM.
StimDluia iii, 887. ▼!, OOS StiDgtiere U, 1091 SdDgoi i, 607. ii, 827 Stimito (sing.) i, Bld; ii, 60. 994* (plur.) rtSO.011 '^- -^ ' '^ '' Stipfttis partibuB i. 065
8tipei&4;ijK^4l,-Mr
Stipalam ▼, 007 Stirpe 1, 7S4. iv. 1210 »p«ni;t$ ' "'v •SMes V, 4lH)9. 1084
8foiidir/o4ir*' '*
Sloliditl, 1007 SComiioiHlenbrem iv, OSO Stbinaobo iv, 870. Vi, 1107 84mgen dati/l^ propagant t, 261 Strau (sing.) vi, 1281 (prur.) iv/S^^.
▼, 1410 ▼lamm i, S^^ !▼, 417 ' Stravit viam iii, ^041 StrepHd1v;50o' '^ SCiideiitisKrrieii, 410 Btridit ieiruin ▼!, 148 Sfiingerefl, 487 4Nvihgor aqutii iii, OOS Strocta iv, SG2. ▼i, 1208 Strudtaivi,l94 Studeat cogboik:ere iH. I060 Studeo i, 26 • r . » . .
Studiai^, 900
Stndio i, 47. iii, 047. i^, 900
Stodium ii, 2^. W, 982
Sto]tii-lS,708 '
Stulte (nom.) iii, 902
Stultitia iv, 1170
Stultorum ▼iU iit,10S0
Stuppa n, 880
Stnpps (plur.) ▼!; 890
Stuppam ▼{, 890
StyroplialA ▼, S2
BiradM !▼, 1150
Suadcnte i, 170
Suadere i, 102. ▼, 1061
Suadet i, 14S ii, 171.' iii, 84
Soasit W, 1280
Sua^e ii, 1. 4. 0. U, 008. 003
Suavemi, 92S
Suaves i, 7. 40
Saavl W, 466
Soavidids ▼^rubos \y, 181. 9^
Suaviloquenti carmine i, 944. !▼,' 20
Suanloqnis ▼ersibus ii, 528
SuaVis 1, 142. 414. iU, 174. 22S
Sua^iter !▼, 027 (bis)
Soavfus (nbik.l ▼, 1412
Subdiui^,212 '
Subactas i, 466
Subat v,1192
Sub cava (sing.) ▼!, 682. (plor.) ▼i, 656
Subdcbant n, 1288 ' ^
Subditus vi, 1044. ' Subdola pellablli ruj$59. v^ Ijm Sub^ucat se i, IDdH ' • ' ^
^^ihdVt4«v;hd2^ :
Subesse ii, 127. iii^ m* ^
Subest iii, 374 ' ^ Subibatvl, 1244 Subicente ii, If^ Subjecta(sing.)i,79 Subjectare vi, 700 Subigentes i, 218. ▼, 212 Subigit iii, 1090. .▼7, n7 SubinusU ▼i, 210 ' '
SubiUm ii, SOS Subitis iji, 094 Subito iii, 486 Subjungas iii, 422 Subjungere ii, 861 SublauX«ng.>i9'96 'SAblatis M, IjO. iV; 1260 Sabliroac(]eni,'S4i Sublime volauteB ii, 206. yn,W ferunt^r
iv, 1S6 Sublimem in cu^ j), 601 Sobmerso vijiko ' ' Submitfeere i^, 1^2 . Submittuntur iv,961 Suboles iv, 1225 Suboriri i, 1055. i04§. v, }^S7 Subortu v,Sd4* ' '
Subruit vi, 644 ^
Subruitur natura iv, 804 Subsedere urbes vi, 589 Subsedit funditus v, 498 Subsequitur ii, 495 Subsidendo i, 990 SulMidere saxj^iv, IJ^I. ▼, 494 Subsiliunt ii, 191' Sobsistere i, lofs. ii, 2f.(f Subsit iii, 286 Substcruere delicias ii, 28 SobstraU (plur.) i^, 41S. ▼i^ 610 Substratus ▼!, 746 Subsunt iv, 1076 Subter tenuatur i. ^IS Subtexit ▼1,481 ' Subtexunt v, 467
Subtilero ii, 886. iv, 747. yi, 8^ Sabtili iv, 86. 899 Subtilia iv, 114. m Subtilibus iii, 196 Subtilis imago iv, 751 Subtiliter ui, 739. n, 1029 SubtracU (sing.) vi/OO^ ^ '
ixii&rt
INDBX
8obda« ▼* 101
SttbfclMt ▼» 516
Embnsm BMJeiCu v» 1IS5
Subuf r, 968. vi, 9^4
Swcedera fi, 164. ili,668. W, 148« r,
MT. 1181. I8881 vi, 1188 Boece^T^im
(ib8.)vi^l88.(plv.)B*M8 • vi,481 ■Hir.l85S. r,mA goccidew w, 118 aftns B, 147 floocidit ▼, 481 SuccinctM Ganibiu w, 890 Sooeombere r, 496 8ttOComboBt B^ 1180 Socconcre v, 764 SaccothorbcsTi, 550 Soccin (plor.) ▼, 1881 Sod (stng.) iv, 886 Sodt tIvOOT 80CO H, 844. {▼, 611 8ocoeiU,8S7
8ocom iv, 619. 681. v, 810 80C01 ii, 688. 681. iii. 894. 787» v. 111 Sodabont «ingnme vi, 1145 Sadantio tingwu lempU iv» 688 8adareiv,986
Sodeat «goine v, 1188 hooiore vl, 948 8odorv«488. vi. 501. 944 aniitii»464
■■jm«ii,581 Sodorem iv, 861. 1181 Sodoictiii, 155 Sodorii hnmor vi,1185 SoSmoi 1, 55. 108. iv, 170 Sueiint iv, 104 Sociitv,54 Soetv, 1108 Soeme v, 918 Soeto (plor.) ii» 448 8aetin,908 Saevit vi, 798. 951 Soffeire V, 1271. IIOI. 1158 SoiBcit ■otaimm iii^ 704 Soffidont ii, 107. vi, 479 Saflire ignibui ii, 1097 Soffitif,1168 Soffocari iii. 904 Suiibditv,481 So8agitiv,161. v,15t Suffiiiciativ,865. 948 Suffnlta (•ing.) iv, 498 SuffoBdena iii, 105 Saffandlt vi, 798 SoffoBdont vl, 478
Soffinalooevi, 1144 Soffoacant iii. 18 Soibosv,968. vi,977 Sob tpomigeri v, 981 Sulcon iv, 1865
Sollurv^886
Snlfbre vi. 747
Salloiit aaiaa v{«
SomaBtQ«547. v,680
Somas 1,971
Somere n,147. iiv871« iv,1858u v,
848. vi, 888 Somet 1,150
SoBili.878. 81,889. iv, 1887. vi^Sai Somma Oobst.) I, 888. 1887. 1688.
1044. fi, 70. 90. 110. 118L880L 1816.
Si, 511. V, 164. 185. 888. 888.881.
168. vi, 605 reram 1,114. 801. 757.
1007. 11.74 lacitt,10tt lalolbB,
869 prefuoda fi, 1051 soiMMnm iil,
817. v,168 in Summa iii, 84 SnronnB(8ubst.) 1,1058 Summai 1, 058. 961. vl, 858.87» Summam (snbst.) 1,417. 887. 784. 187.
968. 1041. fi, 518. 517. v, 888. vl,
484.611.649 icrom 1,688. &,108.
510 materiai U,586 immenst ii, 1884
ininmaivi,870 Summarum summa iii, 817. v, 888 Summatim attiBgere lu, 868 Summatnm v, 1141 Summe Iv, 855. v, 1886 Sumnils8agadbosi,81 Snmmisso corpore ▼, 1071 Summittere i, 194. 11,671. ^m Summittit Oores i, 8 Sttmpsiv,849 Sumpsit ooBaadna vi, 1018 Sumptaiv,ll75 Sumunt B, 188. ▼, 81& 888 Supellex iv, 451 Supertt, 1048 esM iS, 801 Supere 01,186. v, 1406. v|,981.884.
Supen parte vi, 855
Superabat v, 804
Snperant(act) 11,575
Supeianteiv,668
Supesuittor ignis v, 895
SaperaBtur U, 576
Superare (act.) ii, 5801 lii, 1044. v,
408.418. (Beot;) 1,588. 878. 788.
U,750 Sopems ui, 608 Sopeiata ii, 508 Supentum iv, 1810 Supemvit Ui, 1056. iv, 1810. ▼, 897 Superba soeptra v, 1118 Superbasv,ll78 Supeibe dictnm v, 1888 Suberbi (plur.) v, 1881 Superi>ia v, 48 Superbls (nom.) i, 1090
IN LUCRKTIUlf*
Ixxxt
anperiMMW, 1171
ftipabuiii w, 1017
SnpMcilioB tiiste ▼!« 1189
SnpcrBdita (siag.) ▼, 707
Sttpeicft i, 4^ lU, 151
Sop«lMaietiU,M4
Supeitte ii, 115S. W, 441. ▼!. 54S. SM
cx Sopero ii, S97. 841. S48. vi, 511
SopeniiD imtio vi, 89
Supioo (plur.) W, 44S. 590
Suppfti^lOfO
SoppeditiaHitov ▼, 1175
Soppedkaati, 9S9. r, S87
Snppeditaatnr i, 905. fi. 568
Soppeditave i, 10S9. ii, 1187. r, 900
Sui^ieditu iii« 10
SopfMditat iii, 9S. 7S1. n 984
Sopfwditati y. 1101
Suppeditator lamen iw, 100
SappediteDtor », 90. ▼{, 1004
Soppeditet i, 548. ▼. 904
Soppeditetnr {▼, 810
Soppetefe 1» 1040
Soppleri i, 1044
Soppodtis wi, 549
SUpVBIMB ▼if 01
Snpirenio tempore l, 547
Sapieaius Bontes 1, 975
Snpremnm teopos wi, 1100
Snianimftstigia W, 090
Sndis n 1051
Stttfeese lil, 059. ▼!» 400k4TO
S0fsiilv,ll97. ▼i,810
Snrgont 1, 95S. ▼!, 788. 1000
Surpere n, S14
Snnum kca n, 407
Smias ▼orsos U, 188
Sos T» 95. ▼!, 979
Snsoepii ▼» 40S
Sosc^ieiu iii, S5S. 401. Iw, 1940. «i, 77.
Snwipieiida mcm ▼» 1109
Sosdpit iii, 400
Sosdpiont iO, S07. W, isa
Snacitat ddobm ▼« 1105
Snspenm (sing.) iii, 197. ▼!, 1190
Snspensm (plor.) I» 000. ▼i, 471
Sttspcnsam ▼i, 110
Sn^icasls dentibnt ▼, 1008
Snspioere ti, 1088
SnspidcM i, SO
Sttspidmns ▼, 190S
Sospinft ii, 116S. h, 1185
SttsleBtaieii, 1140
Sttsteatata (sing.) T« 07
Sttstineat ▼, 558
Sostinet a, 007
Sttsldlit macfaina W, 004
SBstnlitv,450.780
SyWmkunmwpPli
SjWam crebram vi, 1S4
Sjrlvarom i, 986. ▼, 1989
Sjlvas i, 957. 905. ▼, 059. 000. 1949.
1959. 1905. ISOO. 1S85 profondas
▼.49 Sjhestre bellum ▼, 1944 genos ▼, 1410 Sylvestrem Mnmm hr, 500 &(ykestria templa ▼, 040 lecU v« 005 Sylvetttibus ▼, 068 Sjlvifragit iUbris i, 976 Sjlvis V, 060. vi, 1910 Sjrio vi, 584. 756
T.
Tabent iv, 1955
Tabes (sins.) v. 1100
TabesGatodoiciii, 580
Tibescenstelavi,515
Tabesoere ti, 1179. iti, 094. ▼, 679. vi,
064 Tabescnnt iv, 1119 Tabi i. 800. ni, 559 Tabificis rwlfiB vi, 7S7 Tabo oonqMrgere ui, 661 Tabolanim vi, 1068 TaceBtes iv, 46S Tadta (sing.) ti, 095. tii. 900 Tada(plor.) v, 07S. 1919 Tadto vi, 1177 Tadtnina sileatia ir, 587 Tadtos V, 1000
Tacta (sing.) iv, 6tt« (plor.) id. 000 Tacttie V, 159 Tactn i, SIO. fi, 408. 741. fii, 166. Iv,
968. vi, 778. 770. 1148 IWitum (subst.) fii, 167. iv, 9S4. 4891
v,151. vi,868.116S.110S TMtus (sobst sing.) i, 949. 496. 455.
B. 4SS. W, 480. (plor.) i, 600. fi,
445 (bu). 4S4. 815 Tam magis V, 454. 488. vi.100 Tam de snbito fi, 965 Tama iv, 051 Taagam iii, 909 Taagent fii, 000 Tattgeie i, 905. 044. 600. n, 40S. 8i,
771. ▼, 15S. 845 aniiBnm fi^ 670 Tangii.S06. v,15S Tans^os fi, 746. K S07 TangbU,81S Tangit iv, 996. vi. OSO Tangitnr ii, 650. iv. 001 in i, 69 Tantalos tii, 004 Tantillo momine m, 100 Tanto magis vi, 450 Tanto opere (passim : et sic optiffli lihd
coBstaater> aon, tantopere)
Tutuliu kA T.fiS»
Ttoufliopemw.bW Tarda membra i, 41o
[e^aav.)|^J Taidcaci^t UriEua iU> 478 TaM!asXadT^;ii;i^0.k5. .y,^l
165. 182 Tardum oliTam iL SM Tartara B, 979. ^[1126 I«ti lii, ^ Tartanu ui, 1085 ^ '^^ ' '^ Taoiea viiicia wi, 1069 Tami (plur.) v, IS^ Taorino glatine vi, i067 TaanM tentanmt v, 1S07 Taaras Cfetas v, 26 Tecta (sabsL) ii, 1109. lY» m- 43t2. v,
982. vi, 260.'^543. ^74:l£m
Tecta (adj.) vi, 6S9
TectaB(plar.)iv,9S4
Tectu(sabst.)iii,ia77
Tectam 1,518,
Teda ii, S87. vi, 881
Ted» (ptor.) iii, lOSO. v,^. vi,^^
Tedaivi,^
Tedamvi, 902
Tedisu,S8S^
Tegit V, 201
Tegmeiitextilev,lS49 .
Tep>piU^g7^60S.64? p^ Um^
Tela(apg.)vi,Jll6
l^Tpfur.) i,' l|L' ii, 48. ^l. iv, 843.
U9. III, )}d. v^ ^p Teli iii, irr. vi; 40? terifpo;porei8iir;it7. iv.|04j^ ^o-
ria iii, S06 ' ' * * Tellare j, 7.0. 790. 905. ^,.573 ' , Tellarem magiiam jr, B0| Tellans gremium u, 376 Teilas i, 7. 136. 179. 19^. ^. 10^«
ii, 589. 872. 1149..1):55^. «i/^S^d. J»
WDBX
Tcmpestas ], 805. v,4S7.1SjM. vi,2M' 288.467.489 arridr^ 4, S2 odi iv, 170 folgit vi. |7ft flaiMW Ti. 642 detur vi, 375 Tempestote i, 76% id. 105 Teropestatem vi, 25& JI02' AIS. fii6 T^p^rl^^i, If R. v, 7A vi, 81. i|l. 671 tif TempesUtibus v, lOgS
Tempestiva c^fjgjftUi^ J» IMS Templa i, 121. 106S. u, 2». 4ii.tt.96. V, 522. 1187. ti» 0^8 Ajcboavfi, 121 serena ii, ^ pgol^aiia vi, fi^f. 670 cmU li, ]yOQ!Q. v, 422. Ti,2ar. 644. l^ mouM.T^im MBOloclda i, lOtS. u, 1038 4C^\i Xoiiiinlta i,
1098 9wdi mtM^yh ^ ^^v^
iv,628 Nyrophamn v,.94li
V, 104 Templom ppipdi v, .|4S6 FftUadfo vi,
750 Tempora 1,564. 929.1065. it,a3.^76u 1165. iu, 1018. iv,797. y,S21.6M^ 691. 118S. 1275. 1395. 14Sr. vi«f58- 361. (capot) iv, 5. Tl,l|92 Tempore i, 27. 94. 99. IjOS. 177. Sf I. 328. 338. 352. 389- 448. 551. «5^ 561. 579. 769. 990- liM. ai. l$e. 163. 218. 3m 959. 291. W. 66^. 1098. iii, 24. U^. |55. 621. 55«. 594. 844. 875. 881. 116|. iv, 156. 209. 446. m» f ^ 7JI6. 79& 611. 1002. 1069. «, Jfl. lOf . 172. 180. 232. 317. »79- 4^- 637. 655. 660. 666. 668. 669. 670. 672. B96. 741. 748. 749. 766. 750.. ^. 867. ttl. 876. 915. 938. 9f^ 976« 1044. 1080. vi, 229. 374. 412. 415. 488. 716.7801. 796. 81S. 849. 1026. 123S. 1040 > ^fqo9. i, A%i JM Hipvcina 1/ S4X faosto i, 805 pnp9lo i« 1102» fi, 466. 1005. iv, 215 Temporibos ii« 110 Temporis i, 669. u,:1167. iii« 400.
986. 90^. 1096. ir, 16ji. 104 Tempas f, 4^. 41^. 683. 004. 1M0. 1046. iii,'605. v, 24f « 1004. vi, ^05. 271. 565. 1190 moiidi genii^ ■• 1104 ^, ^?«'71j0. 9^4- Tendere iv, 826 conam t, 030 843. 862 amplectituf iv; '^%$ fpjre ff- Teodimos vi, 25 . nidescit u, 326 * * • • ^^^^.^ .^^ ^^^ ^^ ^^ ^^ ^^
Teloi,980 Tendont iv, 613. 1197
TeIun>Ti,a97 ,y9|atile |p 9^S| ejLfXQ^ Teneant iv, 991
ii,1102 Teneasu, 1089
Temere ii, 1059. iii, 863. v, ^OOO. ^H* Tenebant r, 946
vi, 318. 1217 ; '. ^ TenebrsB vi, 480 «eqnuAlur iai. 415
Temn)a iii, 2)70 Tciiebras i, 116. 147. ii, 00. 1600. iii, Tcmnunt v, IpJ 91, iv, 171. v,fi?^, vj.
iN hvSici-twii.
mm
Tc«d>ri> 0, l^ ii. Itk. ST. rA. 7^,
iii. I.7T. Be.W. V/.ttt.vHn. 3S£
M9. T, II. ng.iiS: rt, ig. jT.fciT
TeneiDDs iS, 67S. ti, 9S0'
TeDcnd. (iing.) ti, BS
Tenendi i, S80
TeneDt iii, 925. », 20S.4Wt
Tenenlcs t, 961. ti, 899
Tenentiir j, 930. iii, SM. tlTf. Vl, SSO
Teafcr tinftiiir t,B09
Tenene (plur.) ii. ssi
Tencru 1, IBO. aoe. S61'
Tcnenucere Di; Toft
Tencrei, 947. il.T. SSO. (I^. fttt^ iiL S81. iT,SS.S84. 970.1300: t, Sl£ 7i>.Te9. I12T. isri: n, mi
TeacNiKi, I6S. 6aS..6eS
Teilclet I, ««. t, 979
Teneri fnom. pluV.) ji,- ittt
Ten<Ti(i^.>t, lOrtf. ii,*IH.4M.71T. iii, IST. ii>, S90. 64»: <ri;4ltS. lOSG
Tene- " "
Tenetnt ii, flsri. Iii, 4M. BS). i», 987
Tenorem i», 6S6. t, S09
TenU froni Ti, lig> tjnipnn It, 6t8
TentalMUI *, 1S6T
TeaUiDDS iv, 2SB
TenUitd T, 6S8. loeb
Tentute dolore iti', 148 ■
Tentautur greuui «i, 1It4
Tentui! r, 1398. vi, 1139
TentncntDr moHira t, WT
Tentuet n, 1149
Tenlunnl tsuroi r, 1307
TeaUtmenteinT, ISIO
TenUU (ling.) i, SS& (pliir.) I, SSl
periclo I, S81 TeoietoT iii, 111 Tenuii i, 87B Tepefliai(>tng.>^, 3« Tepiduni Uctoof i4, ntt Teraalur t, 897 TeiihiT h, 1T9 ' Tetebut t, 13S9 Tcretirue t, 1967 Terendo i, 001 Terete» cicuIb jt, S6. Vi-Ml Teretl^HIiet.SA TergemiBi Oerjoui *,' SJ Tergetri.lle Teigo u, 87. iT; ibl. t; I Jl«. VI, IMJIl
ternu ri, sH Terimiu UpidetH I, BM TeriLurir, IISO Tcmiast i, 999. ran Tenai»i,TB.S«T. iii, ins: *, it.
. »i, 6S ylUE ii, I0B6 Tirt* 1, lei; I8t, ^fi*. 7IG. 777. TBS, ti0^8§5.1.'.iii,iu31. 1091.1051.
it»ti'. Cst6.
998.1111. iiL ITI. iiJ4. 819. aii. iT, B71. 378. Tll.',. 00- •- '■'-
S61.990. 435. 17 1 1 761.789.7"
*. 40. i-m.
"820. »ss. ini
4T6. SS2. ST. 678. 770. BOB.
1SU. i
'■ »07.
1,11. 564. 871'. < >-1i. &44.>1^
861. (ias: hi. .
99^ in tfitai. luau Terra (sing.) t, T7Q. ,ii. 1106, m IT».
006. lUB. T, 00. ifi. 3TS. isi. m.
778. 606. 969. 1»8'. 1234. 12^8.
1204. Ti, BSfi. .'^Bfi .751. flO^ aVli ii,
S02. (plur.j 'il, TlOn Tcrnii,21S. ii, iwi2. ».212.236.252.
4S3. 4S0. vi, 634. S3U. 5T0. S97.
6S2. 800 orbtni iii, 1002 malris i, 258 Tenwa i,08. riO- 714. 764. 788. 910.
869. 880. ii. GOS. 027. 1064. ili. 661.
»,»,784. 10l.i. »,69. 79.210.240.
402. 418. 4!>,-.. 022. 7Sa, 8S3. (133.
1091, 1349. 1320. 1321. 1332. 136«.
Ti. 62. 204. ^3.5, sno. 3R3. rm. f,S1.
T16. 8BI.BLIT. "-,-2. "-17 sfli, »rA.
879,069 pri:i<' < :' M1 < . ' ■,:r.
1101
Tcmruin i, TIB^ 71&. S16.4I4. T.,Ta. 106: 113. S2e. US. IS4b.
'. ipes. ii, I. 204. »q.
i, SSe ortM ii
629 <
il,^ll.
>. 820. OOO. 3.608.713. , 203. 118. I. 313. 399.
667. I06S Dr)>ei [< TeiTui, S,9I.S79 iW
ii, 14S. S12. 915. L.><i^
T2T. 999. 1014. luii:
4S1. »,93.110 -Z]:,
591.640. 6SS. liJl,
TTS. 009. 978, 12r.T. vi, 2(>3. 9§«.
ijjK 41i:l00.1Q5. 612. 6S3. 034.
«S7. eOS. 9SI iiunipanaiUjs U, 70S Teneool, 10$S. Ii,1lts Terreatria II, 70S.,t, SOS. 799 Terreslribai U, tSS TembiliTi,IS4.8Sl Teirifieul it, tB TeniGcu ofttkl ll, OtX. t, 11)4 Terrificeli, ISJ , . Tenifico wnihi >i^l87
~ Tlil?'
Terrikniuiillc(li],.ie4 , Teaiii, '- -'
loqiuii!lc(li],.104 , ,.. . , 1 i, 64. 111. liir. ail. Aii, ui.
lUXTitt
INDBX
68S.nS.788 TcRDie m, 68. 156. ▼. 41. 1SS5. ^
617. 565 Tmorem i. 147. ii, 58. iU, 61. vi, S8 ToTOfei iii. 16 Temtibiu lielU T, 1666 Tenmtur ▼, 1686 Tettor u 858
Teteninia spuicitiei vi» 676 Tet^gm cacamcn ii, 1196 Tet%it m, 1678. Ti, 666 Teln (sing.) mitim B, 466 nocte U,
176. ti, 956 (plor.) aUintliia i, 0S5.
Ir, 196 cadaveia ii» 415 nlceia v»
696 Tartaia v, 1195 Tetri (ibg.) Ti,190S Tiii, U.475. (plar.)
ii,491 Tctiis Tisoeribot wi, 1168. 1969 TetriiiB U, 569 Tetro ii, 764. 871. iu, 586. It, 686. tI,
91. 916. 787. 867 Tetfot boTei t, 1S61 Tetrom odorem tI, 1158 TexitTi,859 Texta (tabM.) It, 747. t, 65. ti, S56
ferrea ti, 1659 renim tI, 605 TextUe t, 1S56 te«iieii t, 1S46 Teztillbai pictiirif H, 65 Texta temiia It, 7S9 Textora lara It, 196 Textam (tobtt) i, 948. Ui, 910. It,
661« Ti, 1689 Textoiai tenoes iT, 156 diuimilei ti,
776 Thalaniiwi it, 1196 ' Theatri immiia It, 70 Theatiii It, 74. Ti. 168 Tbebanam belifim t; 697 TheMaEoo coloie U. 566 ThiadaT.SO Thmo lanilii i, 699 Tibla iT, 589. t, 1S84 cava U, 696 Tigna U, 169. 196. t, 1966. ti, 169 Timefiu;ta reU^onei tt, 46 Hmemoi U, 55. Ui, 88* n, 65 Tittendm (plor.) t, Sl Tlmendoi fii, 41 Timcndom i, 119. iU, 876 Timent tti, 76. 666. tI, 506 Timentei mortii ti, 1968 ThnetUi,666. Ti,676 Thnor t, 1176
Thnoro j, 167. Ui, 74. y, 1M9. n»nn ^morem iii, 89 Thnoiei U, 44. t, 47 TimoriiTi,94.66S Thicta (sbg.) 6, 566. (plor.) ii, TS5.
746. 775 Tbictas lomfaie t, 796 nectaie tI, OTl
TingoantesT, 1996. 1697
Tinjraont lomine ti, 179
TitUlare lensai ii, 496
Tityam ui, 667
TiUra8Ui,1665
Tolenie i. 987. Si, 666
TolenritU, 1176
Toiiat i, 769
ToUebant t« 1958
Tollere t, 566. 786. tI, 466. 666« 697.
766 ocoloi i, 67 ToUeret ii, 1116 Tollit U, 695. Ui, 866. Ti, 686 TolKtnr t, 966. Ti, 566 ToUont U, 577. Iv, 556. 1666 Tonant tympana U, 618 Tonatvi,468
Tondenteipalrala u, S17 pnmina &, 6S9 TonitraUa tempU i, 1668 Tonitro t, 551. tI, 05. IIS. 166 Tonitrom n, 166. 176 Toniai natantei U, 554 Tormcnta mtatii t, 618 Torinentis TaUdii v^ 698 ad Tomam itnicta iv, S69 Torpeni fbnnidme Si, 664 Torpet Ui, 606 Torqnetur Ui, 486 Toneat Ui, 066 Tonent cadaveia fi, 415 Torrenti vapore It, 1606. t,646 Tonentibai anris t, 411 Torrere v, 666 Torreioeie iU, 66S Tonet lol v, 916 flagelUs iii, 16S9 Torrida tellui t, 1916 Toftari Tolnera Ui, 661 Torteremotalv,666 Tortb iT, 546 Torto Tortice i, 964 Totieni i, 596. tI, 1178 Totios vi, 659. 1154 Trabes (smg.) B, 166. 106. (plnr.) iv,
76. VI, 166. 946. 566 Tiabiiv,966 Tractabant vitam t, 666 SMe aolnm t,
1988 Tractant It, 687 Traetare T, 051 Tractari monn Ui, 069 TmctaU (smg.) i, Oa. it, lO^ 9S1 Tnctentor U, 600 TneletnriT, 1956 Xkactfan Ui, 590. vi, 117 Tncta sBvi i, lOOS. v, 1915 Tractos flammarwm li,'907 TmdatariT,666 Trnden t, 1186. 1444 Tmdit Ti, 700
IN LUOAiBTlUM. IVUliX
IMito (plnr.) v« 8«Q^ 86i TnmnmwUM
TMncere hr, lOM TiviBoris vi» 676
'Hiidinit iv« 1916 Tremolas r, OOl
Tkahat tI, t46 T^ulif vodboi ii. MT artobai iii> 7
Tkaliator iv, m igniboa W, 406
Tiahere i, tM. aii, 6t9. iv« 14t. vi, Treraolo riso i, 016. ii. 076 iopete ti.
1188 17t »to vi, 876
IVdiit iii, 8t4. tOt. iv, 4tl. vi, 267. 067 Xremolom iii, t02 jobar r, 006 aoiiiia- Trajcdmos ocolos iv, 496 tom w, lOtO
1>a|iocn iii» 619 Tremont w, 1991
rnaiidoiitor iii, 767 Trepidaot ii, 64. 064. iil, 87. vi, 94. 60(
Tralooet imago iT« 909 Trepidare iii» 1069
Tnunite pmno vi, 96 Trepidator iil, 697 Tnmant amnes i, 16 forBinna iv» 606 Trepides vl, 86
TraaantibotaorasiT«178 Trepido tumolto ii]« 646 teiTorev»41
Tranet vi« 1060 Tkiboamos ii» 787
Trmiqoilla (sing.) i, 92. vi, 77 Triboebant v, 1171 JrenqQillo peetore iii, 804 ib tnnquilio Triboendos ii, 979
V, 19 Triboi iU, 616
Transactis iv, 1099 Tribotsre iv, 1176
Transactom i, 461 Triboit 1, 994. 807. v. 860. 1194
Traasceodere finee Ui, 60 Tribos ii, 486. v, 881
Traascorrare il, 109. iv» 199. 90S Tribota (adj. siog.} vi» 789
TjFBnseat iv, 989 Tribotb i, 800
Traasfer l, 871 Tribount iv, 1147
Tiansfeiri iii, 616 Tripectora vis v, 98
Transfertor iv, 916 Triplicem v, 94 Xnnsire i, 909. 968. 499. ii, 986. in Trip]tdv,009
169. 180. 461. 604. V» 998. vi* 487. Tripode Pbosbi 1« 740. v, 1 It
948. 949. 960 Triqoetra Ibiamina It, 667 Tnmsit i, 490. ii, 988. it, 148. 960« Trlqoetris in oris i, 718
616. tI, 927. 928. 947 Trista Ui, 741. 989. It. 698. Ti« 1189
Traasmittere tI, 909 Tristea ^ 99
TVmmittant campoe ii, 990 TrisU iii, 79
TraaimQtaas IsTis S, 487 Triatia It, 194. ti, 780
Transpectom apeitnm It, 979 Tristior i, 949. iT, 19. t, 947
TrunpicimitoriT, 879. 979 Tristis ii, 1167. iii» 1010» v, 1904
TteastiadbjcctareB,668 Trita solo i, 996. iv, 9
Traastalenint iii, 196 Tritonidoi almm id, 760
Tiaasversa T« 1699. ^ 189 TriTiai anmi i, 86
IWmsTeras t, 696 IViTiis W, 1196
TransTerao tI, 1016 Tradileas it, 909
TnmTcrsoi H, 919 TniiB ionera t, 987
TVansTeriom (nom.) It, 484 TVoianis i. 477
Tkansviat vi, 948 TroioieBas gentei i« 466
TVaaivolat aiuaa iv, 669 Tniddat vi, 146
Tranivolitant i, 966 IVadator vi, 494
TpmOJtn iv, 1167 Thidcre in, 1019
I^uiere Si, 194 Tnidit iv, 000. vi, 1099
Tiemdranda (nng.) i, 96 IVndaat i, 999
Tkemeales T, 404 IVbbco calido lii, 664
Ticmcntia it, 76 Trancoa ac lamoi i« 964 Tnmereiii«644. ^900^ Ti,191.694. IVoncui iU, 406
1188 Toba mogit 1t, 647
Tkemeiet lii, 761 Toditaatia ii, 1141. iii» 906
TVemiicant tI» 647 Toemar It, 996. v, 679
Tremit Ti, 988. 649 artoi iii. 488 Toendo It, 461
IVemor vi» 986 igals v, 687 Toeos t, 94
Tremorem tI, 699 Toentes ii, 941
Mpk. el r«r. Ckf. M. iMcrei.
«0
INDkX-
TQnitari,lSS. B, Mi. W; SSt. mi
78S. 09& V, 1407. vi, 49 Tufie (a taor) v, S19 tu^ i, 190. 3^5. n, 0. iv, 112. Wk . S81. 1IS2. V, 1202. vi, 1101. 1220 TbHiir.v» 75
TQimur i, S01. iv, 225. 401. vl, Vhb TulerH iv) OBS
Talit ii, 200. v, 8S4. 042. vi^^Oe Tument iv, ^OSO tViiddos arttts iti, 7il Tomuiot V, 1S74 TQroultu iii, 840. v,liAO. H,2lt.M6.
428. 080 TiSnuHito plaise 11» 900 Toadier n, 9S2 Tttndimos iv, 200 ' Toaditur iv, 1277 Toaicas pcmitnt iv, OO Turbo i, 1107. ii; 650; iv, 602. Vf« 404.
010 tepienlom ili/#8 TurbokMmtv, ISIS Turbs (iing.) ni 120. Uf, 911 Turbam anioMntom ii, 91^ Turbuitii,438 Turbuitia iv, S29 ' - Turbantibut ii, 1. v, 50S Turbare v^ 1303. vi, ,309. Ibrtunas I, lOt
videntur ii, l^ p(^lth t, 005 Turbasv, lliO Torbfi^ m, 38. 4^ TarbaturVi, StA- • Turbida (sing.) iv, 170. A, 075; M
(plor.) V, 998 , Turbidus amnis i, 2i7 ^vdor vi, OTS Turbine i, 274« 986. «99. ttr 824. t,
2liS^0Sl. 12$0. vl. 126. t94.
040 oeii V, OSl vtotoruw vf, Ift Turbiiiibus v, 505 Tuibfaas vim vi, 440 ^ Turbo descendit vi, 437 Vftpiduk A «^ Turgoent iv, 1070 Toigoida iv, 1028 Tofkreaias aras il, 353 - Toiis glebis iii. S2S Tiirmas ▼, ISIS Turmatim ii, 118 Torparunt aiam i, 80 Turpedine iii, lw7 ^ Turpedinis vi, 24 Turpcs u. 421. jv, 1148. 11017 Turpi ii, 079. ib, 49. VI/S92. 1109 Turpis iu, 06 ^
Tunes iv, 354. v. 008. W/2S9 Tunibos saepd v, 1499 Turrito corpore V, tSOl' Tussevi, 1187 ■■ '
Tussi iv, 1100 Tutamvi, 11 »
Tuiais (siog.) V, 857. 801
Totele (sing.) v-, Mt Bti Totentor v, 234 Totidantia corpora ii, 1141 Tympana tenta ii, 018 Tyodaridem i, 405 t^ndiridis fi 4^4 Tyrrticna canaina vi, 380
V.
Vacabant atmis v, 1S48
Vacansi,SS5.445
Vflcubi }, 021
Vacati,508. H,102t
Vacefit vi, 1003. 1015
Vacet u, 1052
VacUteto ifft. lOS. Ir^ 11 If. i, lOOl^
vi,55S Vacillaot tecta vi, 57% VacillanU iii. 478 Vacitht teilus V, lilo VaciUeiiUrbasUl.O0B Vacoam vi, 10S9 Vacoas aores mihi adhibe I» 4& • Vacuatos vi, 1029 Vacui (sobsL) i, 308 Vacobm (itob^) i,OMrm. 44^.014 • 029. ii; 150. 40T. vf^ lOtS. lOlf
inane i. 524. ii, 202. 116. ri» 8S0 •ValtooiOiNCtasft, )5 Vada i, 201 1«» ¥, Ml Vadinionia Iv, 1110 VaganUiriltll.lM.IOa tii»l4a f^,
793 Vagare iiir^SlS. \r, 110 Vagari i, lOfl. ii, 11. Iv, OOk 110. T* Vag^ amtiooo l^ 81 OROfO iSi, l< Vagatur v, 222 • Vage (adv.^li; sln* Vagetor iamma vi. 101 Vagts V, 940 Vagitibos aegcis ii, 579 Vagito losifo V. M7 Vagitum Jovis ii. 034 Vagor ii, 570 Vagos imbies vi^Oll Vagos iv, 1004 Valebit i. 004 Valeret i. OSl ^ - . . Valescat i, 941. iv« IZ Valet ii, 1045
•vyeMOoiM, m. . ' ...
Validosi.SOl
Validum vi, 227
Vallamina iv, 591 '
Valla0tioliibllsY,17
Vamiv.541
Vallo ebumo ii, 538 .
V«nom 1,099. vi. 1009
IN LUCK^TfUM*
tap« ^tVaiSoif, 140. irt,2g4.iv,
Ti, 235.9^2 .r . . . Vaponm^ V, yS0
YaiMr» i, 4ttd. ; itt, 23|. 4^. r, 59S. ' 590.11OMS»I. Vi,870.90S toiren-
ii ▼, S40 solisi, 1031. r, 796. Ti^tfOA Vaporem i, 604. 4ii, 3l(^ S40. iv, 54^
V, 668, Ti, 868. 0^. 980 V«poitt i,^. ii, 152. T, 2^7. 1691 Vapohvi;8(^8 • • l>poria U, MS. iii, ;i27« S06. ▼, 491»
▼i, 21d^ 842 ' corpora iv, 809 eiejaen-
te vi^ %U semiiiA ri, 270. 274. 88S - Vapulet iV, 9S7 '■ ' Vars iv, 876 Vaiia i, 690 Variaiit vi, 9^ Variaiit 11, 760. if. 652 Variante loquela v,*72
Variaiitettpeti^ii,8U formasv, ^21 Vanantia leram i, 664. iii, S19 Variantibot formii v, 82S Variaatit.ac^ervi i, 775 Variare ii,479. 488. 400. 49S. iii, ST4«
iv, 661 Variata (plor.) ii, SS6 Varient ii, 242 Vario»i,6S4. iv,J«L Vas iu. 441. 554. 949. 1022* vi, 16. M Tase iii, 794. V, i^ . t- r
VasiTi,2S2
yaau^pliir.) iil, 4S6. vi. 2S0
VasU^ing.) i,7.2S. (plur.) v, 1290' 'i.
122S Taste (plur.) V, 20S Va«tM<nooi.) i, 116. vi,451 Taslavit vias vi, IIS'8 Vaste ^rofundnm i, 056 . Vasti» foaiafiii^s vi, ^l
Vasio biatu V, S70
Vatom i, lOS. 110
Ubervi,2d0 '
Ubera lactia i, 806. ii, S70 m^mmampi
V 88S Uberibus (sobst) i, 260 Uheribus gotas J, S50 Veieat v, tfi% Veoemens lii, 481. vi, 516 Vebemeoter ii, 102S. iv, SS. a21. vii,
616 Vebementi jii, ISX vi, 310 ' Veheroentius (adv.) H, 337 Vebimor iv, 388 Vela (nom.) iv, 73. vi, \QftO pqiui«ni;n
vi, 743 Velarint i, 929. iv, 5 Velata colore ii, 796
/■ ■»
VelMsm V, 1197
Velis (nom.) iv, S91. 895
Velivolis V, 1441
Veliera vi, 503 ,
Velocibus vi, 688
VeoiB (pJur.) n, 668. U47. V, lOOO ,
Vensintuiiiiv;988
Venarier V, 1249
Venas i, 860. 861. iii. 124..218. 476.
565. 691. iv, 867. vi,9i6 vitales ii,
1118 aurivi,808 In venas ii. 1124»
1135. iv, 95S Venena i, 760 Veoenatis colubris v« 27 Venenet vi, 820 Veneni vi, 831
Veneno ui, 500. iv, 689. vl, 709. Bf$ Venentur iii, 727 Venenum v, 898. 1007. v!« 97^. 1117
acre iv, 641. 644 Venere (verb.) v, 1466. vi, 742 Venere iv, 1064. 1228. v, 895 Venerem iv, 1150. U99. 1203 Veneres iv, 1 178 Veneris iv, 1045. 1052. 1066. 1106.
1121. 1141. 1165. 1208. 1241. 1271
res ii, 17S. v, 846« iu, 777 cpnnubk
V, 1011 Veniens iv, 1173 Venientes v{, 266 Venui,867. ii,904. iii, 443. v, $10.
1254 Ventt (sing.) i, 272. iii, ^4. 127. 249^
270. iv. 262. v. 1225. vi, 123. 130.
294. 299. 30;p. 218. 430. 435. 500^ . 617»iS5g.J(9V (plur.) i, 6. 278. 20l.
296. ii, 765: ui, 19. ivj 446. v, 255.
267. 389. 674. 743. U91. vr, 114.
131. 189. 195. 221. ^92. 359. 462.
504. 528. 567. 623. 624. OSO venli
vortfix vi, 442 ' » ^
VentUii, 1. iii, 5Q8. iv, 929. 966. v»
645. 780. vi, 97. 192. ?59. 268. 36^.
377. 442. 456. 512. 726. 1030. 1109 Ventoiv, 895. 1089 Ventorum iii, 493. v,2I8.1229. vi.,47.
152 veriiera v, 956 Ventos i, 76S. v» 1085. 1230 Ventosa mens iii^ 300 loca vi. 407 Ventosis vi, 536 r
Ventosus vi, 280 Ventres v, 1323 Ventnm iti, 216. i1,1160 Ventus iii, 129. 283. 2^7. iv. 260. 609.
vi, 157. 174. 210. 214. 2^3* 650.
677.684.685 Veoos i,229. i«. 1051. lOH. .1094.
UOO. 1210. 1269. V, 7S6. 960. IQllB
almai, 2
XCIl
fKDBX
VepfO \r, 60
Vcrv.TSe
VenTiaii,660
Ven ratione 1» 880
Vemtnm hf, 644
Verte i, 885. 011. ii, 680. !▼, 5S7. 658.
568. 58t. 018. 080 Veibera iii, lOtO vcntorara w, 055 Veibent vis vcBli i, 278 ▼entiia iv» 860
aer iv, 056. ri, 1085. 10S7 VeibeietiT,866 Vefberibtts t»486. Ti, 114 ladioram t,
IIOS Veibi canna iii, 48S imagine ir, 575 Verbit i, ISO. 108. 64S. 884. 8SS. 871.
11,688. iii,064. iT,57l. t, S. 164.
864.754.1107 Verbo It, 786
Verborom hr, 514. 56S. 565. 578 Verimm vr, 567 Veiear i, 415 Veieor i, 81
VergelMuit Tcnenam t, 1008 Vergltar ardor ii, 918 VeridicU Ti, 8S Veiidico oie Ti, 6 Veris t, 7S6. ti, S58 Vermet ii, 870. 087. iQ, 710 Vermibus iii, 78S Vermicnloram iii, 788 Vermiculos ii, 808 Verndna ssTa r, 006 VenmipecieaiylO. Verno tempoie r, 800 Veranm tempns ti, S66 Venentes SBqnoim TcntiV, 867. S80. tI,
684 Veirit T, 1886 Veirant l, 880
Vena (sing.) t, 180S. (plm**) t, 870 Venalmiida tis tI, 581 Venabmidas toibo ti, 4S7 Venamor iU, lOOS. It, 884. t], 080 Versando t, 781 Venant Ti, 114 Venmte toibine v{« 185 VenaBtnr ii» 50 Venaie Hi, 165. t, 517 Venakent tI, 1170 Venari iT, 408. t, 710 Venat U, 881. t, 584 Venatile templam t, 14S5 Venatar ii, 118. vi» 876 VerMtos Ti, 174 Venent r, 478 Venet t 1800 VeiBibos'i, 85. 1S8. 417. 500. 888. 048.
ii, 687. 1018. iii» S6. iT.84 asternis
i, 188 Latinisi, 1S8 saaTiloqoU ii.
680 snaTldicii iv. 181. fOf pditb %f«
88 Venos (sobst pldr.) !, 085. il,680 VertatT,616
Vertentes Tomere i, 918» r, fll Vertere i, 78S. i\, t07. 87S. it. 188. ¥.
SS8.880.01S rationes i, 106 ivvti.
litatem tI, 1160 Verlefe (pimter.) t, 1S66 Verterit tI, 87. S8S Verti (tnf.) ii, 744. iT,404. t^ 604.
118S. 14S7 Veitice i, 804. 8, 810. iH, 1014. tI.
466.701.750 Vertier i,711. ii, 080. ti, 890 ad lapi-
dem r, 1108 Vertimas It, 84S Vertit ii, 870. t, 788 Vertitar ii, 766. iii, 501. t, 511 Vertnnt ii, 874. 875. \r, 118S Vertontur t, 47S Vetnm (nom.) i, 410. ir, 910. 608. t,
71S Verati canns It, 411 Vesci e tena i, 1001 anrisnOSS inler
seT,7S Vesdtor 0, 1196 Vesco sale i, S87 Vedcala tI, 180'
Veste ii, S6. it, 1184. r, 679.1480 Vesfeem iii, 61S. It, 148. 15S. 10M>. r,
814. Ti, IIS aranelfii,S87 scrpens
eiait It, 50 Vestes 1, S06. r, 8S8. 1448. tI, 470.
617 boriMricm ii, 400 VesUgia i, 40S. 407. ii, 18S. S56. iii, 4.
S10.S81.S00. 589. 673. It, 85.S66.
700. 001. IISS. T, 56. 7S7. 1860.
1446. Ti, 481. 767 insmuit it, 474 Vestire t, 058
Vest]sii,51. 1^,1180. t,1S49.141T Vestit lanagine t, 887 Veteies U, 600. r, 178. 406. 084 Veteri ii, 858
Veterino semhie t, 86S. 888 VetalsB U, 1167 Vetas glorla tI, 8
VetasU(8ing.) t, 161. (plor.) t, 1089 Vetostas eztiasa iu, 077 anfenda ffi,
085 matora Ui, 1059 Vetastate 1, 886. tI, 559 Vetostatem ii, 60 Vetosto spatio U, 117S. Ui, 776. v,
896 Vezamine mondi t, S41 Vexant turbine t, 918 Vexanti tarbine i, 980 Vexantar pla^ i, 1084 Vexaie Ui, 8S. ^,164. tI, 15
IN LUCRKTIUM.
•••
xcm
Vezari ii, 9
Veiat nontei 1, t76
Vesmte plagts i, 584 uvigia wi, 4M
Vi i, It. IM. 120. 6IMI. 799. 856. 1077.
». et. 185. lOS. 190. 198. 889. 890.
049. 908, iii, 89. 100. 8S4.480. 898.
W, 187. ▼, 78. 108. 907. 858. 87S.
1144. 1149. 1177. Ti. 80. 948. 819.
879. 517. 540. 784. 1980 Vm iii, 780. ir, 1905. r, lOS. 978. ^,
088. 1140 Vi» (plor.) ii, 1019. !v. 601 Viai i, 407. 000. 1040. ii, 949. Hi, 497.
hr. 884. ▼, 798. 1188 prima i, 1008
cuncta ▼, 7S8 Viani i, 88. % 189. Sii, 1048. t, 581.
718. vi, 80. 199.548. 1808 vito ii^^lO ViaraiD i, 957. ii, 680. v, 1805. vi,
Ul. 99S iCraU i, SIO. iv, 417 Oesut
iii, 680 clauaa iv, 010 oatia iv, 91 Viat i» S74. ii, 406. 785. iv, 054. 946.
974. ▼, 448. 1448. vi, 685. 988.
1048. 11S8. 1805 letiii»910 ociilo-
Tom ir, 845. 858 Vilirante lingua iii, 057 Vicina (plur.) i, 897. ▼1,458.1017 Tidnom iv, 981 Vidt iv, 1808 Victa(ring.) n, 605. r, 1870 (plur.) v,
110. 1108 Vtetm (plnr.) i, 1081 V1ctori,70 Vietoriai,80 Viclot V, 1049. IS80 Vkta W, 084. Y, 1081 Victum (snbft) t 599. ▼, 808. 1079.
1104. vi, 9 Victna (adj.) i, 104. 085. iii, 1010. ▼,
844 VMdMflt ▼, 1455 Videmur \v, 908 Videmnt iv, 008 Videntnm ii, 488
Videntor ii, 888. 1041. iv, 458. ▼, 650 Videfeii, 10 Videret ▼, 1048 Videtnr ii, 588. ▼, 588 Vidnata maBnnm ▼, 8S8 Vietam ▼eatem iii, 886 Vigeantiii,800.884 VigebantT, 1100. 1111. 140S Vigebat ▼, 1897 Vigente mente i, 984 Vigentet rore ii, 801 Vigeie !▼, 1149. ▼, 800. 1897 Vigeret i^, 81. ▼, 1056 Vigetoeie i, 768 Viget aura i, 11 animat iii, 161
Vlgilamot !▼, 768
VigUantttertitiil, 1001
Vigilante animo ▼, 1169
Vigilantet i^, 977
Vtgilantibnt i, 188. !▼, 87. ▼, 140«
Vigilare 1, 148. W, 457. 1187
Vigilat i^, 708
Vimlet (nom.) ▼, 1407. 14S6
Viu n, 1881 orit vr, 680 direotit i^, 618
Vllla limina iU, 1078
Villam iii, 1070
Vim I, 887. {▼, 497. 1808. ▼, 416.
1088. ▼i, 180. 440. 819. 915. 958.
999 equomm ii, 805 Vina ii, 891. vi. 980 Vincam conturgere ▼!, 497 Vincativ, 1118 Vincebant ▼, 907 Vincendi ▼, 1840 Vincere H, 954. 956. iii,90t* {▼«488.
▼, 784. ▼!, 708 Vinci ab «▼o ▼, 807 Vincla vi, 855. 91 5. 1009 Vinclit iv, 1196. ▼, 874. ISll Vinclum iii, 596 Vincofieriii,747 Vincta (plur.) ▼, 840 Vincto^iv, 1800 Vincnla amicitiai iH. 88 Vincont i, 487 Vmeta ii, 1156. ▼, 1S71 Vini iii. 475. ▼!, 884. 805 Vinxit Iv, 1196
Violaie i^, 186. 406. 606. ▼, 1019 Violari^i,70 VioiarfiH ii, 014 Violat iii, 81. ▼, 1154 Violente ▼is ia, 897. v. 909 Violenti ii, 081. iv. 1109. ▼, 1886 ' Violentia iii, 481. 741 VblentU ▼, 604. 1889 Violento ai, 884. ▼, 8ia809.1880. ▼!,
419 Vir i^, 818. 1875 Virentet campos i, 19 Viiet (nom.) i, 577. ii, 184. 667. 877.
IISO. 1100. i^, 800. 961. 967. ▼,
815. 880. 410. 086. 884. 1016. 1111.
1816. 1889. ri. 841. 1154. 1808 Viietcat copia reram i, 076 Viietcunt i, 858 Virgineot comptnt i, 88 Virginit Iri^iai i, 86 Virgolta ▼, 788. 988. 1806 Viri iii, 878. i^, 1186. 1868. ▼,681. 969 Viri (a ▼imt) ii, 475. iii, 481 Vlribot i, 888« 970. ii, 878. 1190. iii,
450.458.498.784. iv,640. v,817.
1097. IIM. 1178. 1176. 1908* vl.
kcit
IHDilX*
558 obtosb iii, 455 V1riduitetii,SSi^,im Viriduiti cdoie n T85 Viridem ▼, 781
Viri<ibtMl|«8 fi, W . «nuMdM U, 804 Viridi collf il« Stf luof |7.1U9.v« 94» Virile ▼, 1S55 ViriU ir, im. W, 1907 VMtSin fi, lin Viro i, 780. t, lOM Viio (a Tinis) u, 85S Vfcpnyn pri^s i. 8f Vbet ▼, 999. U5S Virtu i, 141. T, 856. 8«1 l^ftnte li, 041. t, 904 Viitatem aiuii u 71 Vimm (fing.) Ti, 5. (Tiraran) i, 0& 7S9L
ii, S80. iT, 1285. t^ 8121. BSKL 907.
Ti, 841. 788. 1107 Ylmi i; 780. Ti, 085 M|Mni» t, 870 Vb (nom. rfng.) i, 78. 888. 889. 844.
948. 878. 480. 785. 1050. ii, 818L
877. SOS. 800. 540. 544. 1071. iii, 8.
17L 878. 878. 880. 897. S98. 451.
475. 491. 498. 588. mr. 088. 045.
747. 76S. 765. 778. 791. 887. iT,
887. 425. 498. lOOO. .665. 086. 918.
1084. 1105. T, 88. 185. Ii85. 808;
896. 414. 558. 561. 564. 778» «79.
962. 1151. 1225. 12S2. 1885. Ti.70.
127. ISG. 144. 937. 894. 888. 899.
806. 809. 814. 810. 824. 887. 858.
480. 480. 509. 529. 849. /M9. 507.
B7% 08|. 88L; 008. 004. im. 758.
802. 815. 824. 880. 889. 910. 955.
1000. 1090. 1126. lliOu 1280. 1298
ninei Ti, 098. (mgeoit.) Ti, 1180.
(plor.) ii» 880» iU, 800 Vinti, 1V5 Viioeni ii, 668. 908. iii* 818. 850. 878.
801. 887. S76. 565. 681. t, 986. 991 . ViMC lii. 719 VtMeribui i, 8S7. u, 901. Ti, 1196.
885.995. Ti, 78. 1809-
Viioeris T, 901
.ViKofl 1*887
. Vboe Ui, 207. ad ti, 1287
.Yilit laadna solts i,-5
Vittt V, 108 aeria it, 718
Visom (•Qbtt.) iT, 100. 8S4. 991. 695.
7SS. Ti, 165. 928 lapeHMit it, 818.
788 Viioi (subtt. ung.) it, 275. (l>iaCi) a«-
dot i, S7 :Yita 1,68*810. ii.5S. iu»66. 121. 128.
888. 408. 400. 491. 568. 890. .948.
984.071.981.984.982. 995. 10Q8.
5027.1886.1059. it, 500. 510. 705.
19M.. T,.8&|64. 175. 189. 228b >51.
ViU iT, 850
Vitnbnnt t, 807
Vtt«» i, 106. 288. 4i, 15. 178. iU, 2. 0|.
70. 255. 640. 591. 598. 681. 861.
912. 056. U)55. 1091. v, 1139. t,9.
4U^180.987. 1150. 1449. Ti,4.825
«iamii,10 regiiaen lii^ 05 teoninu
ii, 1086 plenas iii,05l Vitai in, 897., 948. 969. 1020. 1090.
1097. 1106.' T, 209. Ti, 774. 1151.
12S8 oopia Ti, 814 - daostia i, 416
iampa^ii,78 pausaiu,878 Vitalefo ii, 889. iii, 100. 216. 698 |fn-
•om iii, 6S5 Toltum iii, 055 Vit»leaii,716b940. 8i, 846. 406. 550l
Ti, 1885 motos ii, 947 Tcnaa ii« ||I8
nodof H, 049 VitaUii.914. t, 120. 225 Vitaiia «i, 771. 1802 Tenim ii. 575 yitalibot iii, 5T0. 831. T, 656 yitali* motosii, 954 veaUwi iii, 189 yital^ aniin5ta t, 146 ViUm i, 196. 586. ii,960w^ iii,J8.
42. 171. 258.-82S. 898. 469. 840.
709. ^88. ^^ 11K70. 1100. iT,828.
1275. t; 11. 170. 8^ 9^ 1078.
1104. IIIG. 1121. 1158. 1174. 148». , 1488. T|,#.'1K 15.1196. l«tt 90^
nam ii, 109S edera Ti, 1$56 Vitanda (plor.) Ti, 779 Vitandi t, 48 Vitant iT, 825 Vitarat ti, 1197 • yitaie u, 558. 914». fii, 86* IT, 512.828*
844. 1189^ T, 848. 1955. tj, 408 Vitat iT, 1066 Vltialir» 1144 ViUatt potostas Ui, 674 Vidgeni liqnoris t, 15 ,intir«» wi» 16118 ViUu iii, 7SS
Vitio Ti, 17. 1008 Tene» t. 1856 Vitisii, 1167 Vitiiim >, Sa7. 881. Tj, U»
Vitri iT. 606 Vitro Ti, 900 Vitali (plur.) It, 57 Vitalo T, lOSS Vitolorum ii, 864 Vitulns ii, 852
ViTa (plor.) ii,879.«68. #,89l908.
991. Ti, 887 ViTaro (nom.) ii, 017 VtTant letheiis ignea i, 19S8 ViTata polQitns iii»410.«567» 008 ViTobant Ti, 1207
ViTendo i. 20S. iii, 961. 1Q04. 1108 ViTcnt&iii, 064
Hf LWMnUM.
tMV
VHen £Bi l#9fr i| I . JBM. m« tn llt9< • V,lr«li0i8t0*959. Illt YiTeflctt itr, lOiL llSl •
Yivi ([▼erb.) ▼, 18
Vinfla Tis i, 73 tellH» i» 179
Virit iii, 303. 406. ▼. 539
ViTo (Dom.) ii, 702. ui, 1039. 1^74*
butto V, 991 Vivot ii, 870. it, 42 Vivnmif, 7tl Vinmt ii, 73. 663. iii, 50 "^Tiu ifi, 899 Viiimosiv, 1166 UJcera tetm v, 993 ' Uloeribiuvi, 1146. 1164 Uldsd ▼, 114i Ulciuir.lOOl «llinlft-
Ulla (dat. cas. sing.) i, 688 l9Vli^aV,659
•Umbl«ir,365«07t.9B1.383. ▼!, 783 Umbmm iii, 305. iv, 379. 541 <diicteie
late \r, 140 ^JmbiMites Boribbs li, 628 Umbi^ K 49. 349^ 379. n 763 Umbrb frigoris v, <M0 noctb v, 979
Boz obruit ierimm vi, 864 Una qaasqBe iv, 66t Unca macronibus il,'497 Uncb Bilguibal ▼» 31. 1391 Unco labro iv, 592. r, 1406 Unctts Tomer i, 314 Unde (plnr.) i, 3^5. iSl.fHi, 498 Undas i, 1084. iii, 841. ir, 493. 439. r, ' 1^3. ti, 956. 403. 494. 998. 717.
881. 891. 994.1171 «erias H, 191 Unde \, 609 Undiqne ii( 130 Unkb i, 989. ^29. t2l. 1030. iv, 999*
434 (bb). ▼, 223. 375. 413. 1993. vl,
436. 622. 798.925. lOtO niOBIbtis li^
375 Unguenta ir, 1118. If95 Unguenti spiritus )ii, ^MRI Unguentnm vi, 974 Ungoes m, 527. ▼, 1097. 1989 Unguibos ▼, 32. 1030. 1321 UngaicuIos'Vi^947
Unguit.i^, 1172 • ♦ ^
Unsula feramm iw, 685 Unis ▼, 895 Umtcr iii, 851. t;^»^. 556. 659 apti
iii,851.858 . Unum quidvb it, H^ Unnm quidquld Vt 1199 Un^orram (adj.) iv, 263 Unusquisque iii, 892 - -
Vocabant ▼, 943 Vocabula ▼, 1041
VocamenH,056
VoetmttA i, 9791 49t. 44«. 509. lOri.
ui, 04. 140. ivr 94 Vocantvi,906 Vocantes ii, 318 Vocantor vi, 740 Vocare I, 54. 459. 482. S^ 954« U, 71».
▼, 1085 Vocat ▼, 525 Voce i, 913. Ui, 966. hr, 659. 589. f 19.
▼, 1057. 1089. ▼ii 1243 Vocem (nom.) H, 8334 iii, 156. 944« iv,
529. 544. 593 Voces (nom.) i» 909. 355. 401. 11,329.
iii, 57. 468. !▼, 929. 637. 651. 569.
581. 601. 615. 989. 1217. ▼, 938.
1059. 1060b 1067. 1179. 1378. 140^.
▼I, 228. 051 Vodbus ii, 36!r. inOtl. ▼,994. 1021. < 1949. 1945. 1969 liqttldb 11, 145 / Vociferantor eanfeiiMi 1» 733 seia 4i, 450 Vodiierari iii, 14 Vodferatnr res 11, 1959 Vocis ui» 495; ▼, 1964.1999. ▼!» 1149 * ssperfiai i9,'$S& Vocitamui vi, 297 Vodtantii,611
Vocum iv, 572 primimtflt it, 534 ) Volabant^, 490 Volamus ▼flis !▼, 301 VoUndo^vl, 394. 469 Volaa» iif. 783. ▼1,86.989 Volantes ii, 906. 821. 9i» 98^« ir, 1904.
▼, 254. 1100. yitt 96. 199. 113. 46^.
611. 742.999 •Volantnm eorpon ii, 1982 V9l«e i, ^i. 1903. K 149. ^, 1994 Volarent i^, 843. -vi, 465 Volat ▼!, 397. 333 VolaWelelmB 1,999 Volebuit ▼, 1246 Voles ii, 490 VoIetv,842
Volgata vela iv, 7ti per te^oib *▼, 498 Volgi i, 316. u, 622. ▼, 1198 Volgivaga ir, 1964 Volgi^ago moie ▼, 030 Volgo(ad^.) i,239. 11, 915.-99r. 718.
18, 267. !▼, f9. 99. 989. 994» «i» 991 Volgum animantnm ii, 919 Voljgnft i, 944. w, 29 Vofitant lu, 79S. 1?,99.89 VoiltaBttbttsipolib i^,^^ toHtntei, 951. «,989. •!▼, 49» 2i9 Volilent u, 1054. IH, 33. ^▼««i > Volnem i^, 1063. ▼, 996. 1196. 1302
▼itm-iii, 63 ▼asta ▼, 1299 Vblnerei,95 toitari iu,661. iv, 1113
-victos ^, 1329 ▼iolento ▼!, 419
Wfl
INOBX IN LUCRBTICJlf.
'>
VoliieittNit ▼, ItSS
Vobiiislrg 844. 1049 slenraiii ii« eS6
Volpa tti, 742. t, 801
Volt ffi, «IG. 7TS. ri, 488. 487
Volta Iv, 1 JMW
Voltom ifi, 161. 866
VoltuH iv, 884
Voltot iii. 488. 694. iv, 1S17 faiuwat
▼i, 1182 VolvaBlorfi»978 Volvat ac flocto» U, 870 Volobilibi» figorit iiit 191 VoIobiiiB proconas ii, 464 Voiocrei (sobst) ii, 144. iii, 808. 997.
1006. Wp 1001. 1190. ▼• 88. 799.
8SS. 1077 vori» i. 690. it, 844 Voiocri i» 1096 loioiiie vi, 172 Volacri (odj.) \r, 804 Volvebat odorem vi, 1168 VolYeoda (ring.) ghna tI, 178 «tas w,
1876. <piur.> ndera r, 616 Volventem vi, 880 Volvnites fontes ii> 690 Volf entia n, 844 . lostra r, 989 Volvere fluctaa Ti, 88« 78. 640 aoras vi^
1288 Voloennit v» 1119. 1846 Voivi afi. 77. v, 82. 1186 Volner v, 716 Volvit vi, 691 aera ir, 287 VolWtar in, 1016. vi, 871. 898 Voiontas u, 267. 261. 276. iii, 44. 176.
iv, 881. 982. 1089. vi, 888 Volantate aairai ii, 270 Voluntatem nostram iv, 788 Voloptas i, 1. 141. il, 8. 268. 966. iii,
28. 262. 1094. iv, 6S1. 6SS. 1068.
1074. 1078. 1194. 1201. 1256. v,
179. 1482. vi, 98 dia ii, 172 VolopUtem il, 967 liquidamiii,40 Voluptatis iv, 1107 Volntant iu, 241 Volvontv,622.64S Vomenda vita vi, 888 Vomer i, S16
Vomere (nom.) 1, 212« v, 211 Vomeris iv, 1266 Vonas ii, 188. 1052 Vortex n, 276 igaeus vi, 297 ventl vi,
448 Votis nectere vota v, 1201 adit v, 1228 Vox iv, 6S6. 668. 666. 669. 60S. 607.
617. 694. 708. 704. 796. v. 1066. vi,
124S InsinaaU iv» 627 ladit iv, 6S1 IJrbe vi, 1276
Uriiem Ui. 1060. vi« ll88i 1267
Urbes 1,266. B, 607. 624. v, 841. 1107.
1161. 12S6. vi, 686. 689. 696 Urt>is iv, 864 UrBreiv,872. v, 900 Urgens vl, 611 Urgere vi, 191 Urgcri iii. 906 Uigeris iiiy 1064 Urget iii, 995. vi, 480. 657 Uri iii. 900 Urit ignis vi, 660 Uritor vi, 160 Usi (plur.) V. 1046 Usqaaro i, 796 Usa iv, 850 datnr iii, 984 Usam (subst.) iv, 8SS Usarpare i, 66 ocolis i, 802 aensibaa ir»
978 Usus (sobsL plar.) Iv, 880. v. 1286^
1461. vi, 9. (opos) i» 186. 2S8L iw,
829. v,842 Utnonestii,495 est Ut iii, 788 at si Iv, 991. vi, Ut»
769 nt (per se, qoasi) vi, 12S0 Ut est conqoe v, 68S Utare 1, 871 Utendi iv, 840. 849 Uteri (pbr.) v, 886 Uti (verb. cnm aocos.) vi, 11S4 Utile 1,882. m,7S6 Utais Bi, 208
UUIitasv, 1828. 1047
UtiliUte soa v, 858
UtUiUlem iv, 25. v, 871. vl, 898. 1169
UtUiUtis iv, 862. 865. v» 866
Utraque Iv, 292
Utras V, 887
Utrasqoe U, 617. v, 478. 477. vi, 861
Utrimqaev,8S7
Utromque iii, 668. vi, 496
Uvas fundi i, 176
Uvescont vestea 1, 807
Volta iii, 294. v»8S9
Valtasiv,1027
Vultumoa v, 744
Uzor optuma iii, 907
Uzores iv, 12S1. 124& 1259
Uzoribos iv, 1261
Zepbyri (pior.) v, 1881 Zepbjros pennatos v^ 787
P1NI8.
25
This book should be returaed to the Library on or before the last date stamped below.
A fine of five cents a day is incurred by retaining it beyond the specified time.
Please return promptly.
i